บทนำ�

ปจจบนเรองภยเกยวกบอคคภย อทกภย แผนดนไหว และเหตตางๆ มแนวโนม ทจะเกดขนอยางรนแรง เนองจากการแปรปรวนของภมอากาศ จนมผลกระทบอยางหลกเลยงไมได

ดงนน เพอลดความเสยงจากภยพบตทอาจเกดขน จงมความจำาเปนอยางยงในการจดทำาคมอเพอสรางความปลอดภยใหแกกรมกจการเดกและเยาวชน (ดย.) และบคลากร ดย. ซงคมอดงกลาวจะเปนเครองมอในการปฏบตของ ดย. และเปนแนวทางในการปฏบตตน ในเหตการณทเกดขนกบการปฏบตหนาทราชการใหเปนไปดวยความถกตองราบรน

คำ�จำ�กดคว�มของภยพบตและสถ�นก�รณฉกเฉนภยพบต หมายถง เหตการณทอาจเกดขนจากธรรมชาต

หรอเกดการกระทำาของมนษยทอาจเกดขนปจจบนทนดวนหรอคอยๆ เกด มผลตอชมชนหรอประเทศชาต ภยพบตอาจเปนไปไดทงเหตการณทเกดขนตามธรรมชาต เชน อคคภย อทกภย แผนดนไหวหรอเหตการณ ทมนษยกระทำาขน เชน อคคภย เปนตน

สถ�นก�รณฉกเฉน หมายถง สถานการณทกชนดทเปนภยตอความมนคงของรฐกระทบกระเทอนตอความสงบของประชาชน รวมไปถงภยธรรมชาตทกระทบตอสาธารณชน ซงจะควบคมตงแตเกดการกบฏ จลาจล การชมนมประทวง รวมทงเกดภยธรรมชาต

วตถประสงค๑. เพอให ดย. มคมอในการจดระบบปองกนและเตรยมความ

พรอมเพอใชในการปฏบตงานโดยมขนตอนการดำาเนนงานอยางมระบบ

๒. เพอปองกนความเสยหาย/ลดความเสยหายอนเกดจากภยพบต หรอสถานการณฉกเฉน และควบคมผลกระทบตอการจดการกระบวนการ

๓. ใหเผยแพรความรและขาวสารเกยวกบการปองกนการเกดภยพบต ใหผปฏบตงานทราบอยางทวถง ตลอดจนสงเสรมใหผปฏบตงานเตรยมปองกนชวตและทรพยสนของหนวยงาน และของตนเอง

ขอบเขตก�รปฏบตคมอฉบบน เปนคมอการปองกนหากเกดภยพบต (อคค

ภย อทกภย แผนดนไหวการจลาจล การชมนมประทวง เหตเกยวกบคดอาญา) และความปลอดภยในททำางาน

บทท ๑แผนปองกนและระงบเหตอคคภย

สถ�นก�รณก�รเกดอคคภยอคคภยเปนสาธารณภยทเกดขนไดบอยครง สามารถ

เผาผลาญทรพยสนใหวอดวายไดภายในเวลาชวนาท สรางความสญเสยตอชวต ทรพยสน และเศรษฐกจของประเทศมากมายมหาศาล สาเหตการเกดอคคภยสวนใหญมกเกดจากความประมาทเลนเลอและขาดความระมดระวง โดยเฉพาะในทอยอาศย อาคารสำานกงาน ฯลฯ เปนเรองทสำาคญมากทตองเขาใจเกยวกบการดบ

ไฟ และวธการดบไฟทเกดขนเลกๆ นอยๆ ไมเฉพาะเจาหนาทดบเพลงเทานนทตองทำางานนแตทกๆ คนกชวยกนดบไฟได

ดงนนเพอเปนการเตรยมความพรอมในการปองกนและลดความเสยงตออคคภย ทอาจจะเกดขนหรอหากเกดอคคภยขนกสามารถลดความสญเสยใหนอยลงและระงบได อยางรวดเรว จงไดจดทำาแผนปองกนและระงบเหตอคคภยขน โดยจดใหมการฝกอบรมใหความรเกยวกบการปองกนและระงบอคคภย การฝกซอมแผนระงบอคคภยและการอพยพหนไฟอยางนอยปละ ๑ ครง เพอใหบคลากร ดย. และเจาหนาทจากหนวยงานทเกยวของไดมความรความเขาใจเกดความตระหนกถงอนตรายทเกดจากอคคภย ตลอดจนสามารถปฏบตการตามแผนไดอยางมประสทธภาพ

ขนตอนก�รปฏบต แบงเปน ๓ ขนตอน ครอบคลมการปฏบตตงแตกอนเกดอคคภย ขณะเกดอคคภย และภายหลงเกดอคคภย ก�รปฏบตกอนเกดอคคภย

เปนการดำาเนนมาตรการและกจกรรมตางๆ เพอปองกนและเตรยมการเผชญเหตการณอคคภยไวลวงหนา ซงจะเปนการลดความรนแรงและลดความสญเสยทอาจจะเกดขนจากอคคภยใหมนอยทสด ประกอบดวย การจดทำาแผนปองกนอคคภยดานตางๆ ไดแก แผนปองกนและระงบอคคภย แผนการตรวจตรา แผนการอบรม และแผนรณรงคปองกนอคคภย

แผนตรวจตร�และม�ตรก�รปองกนอคคภย ๑. จดทำาคำาสงแตงตงขาราชการและเจาหนาทของ ดย. ผ

มอำานาจ กำากบ ดแลรบแจงเหต ผควบคมและสงการทงกอนและระหวางเกดอคคภยใน ดย. พรอมกบกำาหนดขนตอนและขอบเขตอำานาจหนาทอยางชดเจน

๒. ตดตงอปกรณดบเพลง ไดแก ถงดบเพลง สายฉดนำา สญญาณไฟไหมไวในจดทเขาถงไดงายและเหนชดเจน โดยมการตรวจสอบความพรอมใชงานอยางนอย ๖ เดอนครงและรายงานใหผบรหารระดบสงทราบ

- ๓ -

๓. จดทำาแผนผงทตงของอปกรณดบเพลง สญญาณไฟไหม รวมทงเสนทางหนไฟ ใหขาราชการและผปฏบตงานทราบ

๔. จดทำาปายสอความปลอดภย เชน ทางหนไฟ ปายขอความเตอน หามใชลฟทขณะเกดไฟไหม ทางเขา “ ” “ ”ทางออก เปนตน หากพบวาชำารดเสยหาย ใหรบแจงหนวยงาน “ ”

ทรบผดชอบทราบ เพอจะไดแจงใหเจาหนาทดำาเนนการแกไขตอไป ๕. จดทำาสญลกษณของบญชทรพยสน ตลอดจน

เอกสารสำาคญทสามารถขนยายไดเมอเกดเหตเพลงไหมโดยเรยงลำาดบความสำาคญ เชน กำาหนดแถบสแดง หมายถงมความสำาคญอนดบ ๑ ใหขนยายกอน แถบสเขยว หมายถง ความสำาคญอนดบ ๒ ใหขนยายลำาดบตอมา พรอมแจงใหทกคนในหนวยงานรบทราบและเขาใจรวมกน

๖. ควบคมผมหนาททำาความสะอาดใหหมนทงเศษกระดาษ หรอสงของทอาจจะเปนเชอเพลงไดอยาใหมเหลออย และใหนำาไปทงในททงขยะทจดไว

๗. กำาชบแนะนำาเจาหนาทใหทงเศษกระดาษลงในททงขยะใหเรยบรอย ๘. กำาชบแนะนำาไมใหบคคลใดทงกนบหร หรอกานไมขด

ไฟทยงไมดบลงในพนททไมปลอดภย

๙. เพอปองกนอคคภยอนอาจเกดขนจากกระแสไฟฟา ให ดย. แตงตงเจาหนาทหรอจดหาผทมความรความชำานาญเกยวกบไฟฟาทำาการตรวจสอบสายไฟฟา อปกรณเกยวกบไฟฟา รวมทงเครองมอเครองใชไฟฟาใหอยในสภาพเรยบรอย และปราศจากภยนตรายอนอาจเกดกระแสไฟฟาโดยสนเชง หากมเรองตองแกไข หรอไดรบแจงจากสำานก/กอง/กลมใดกใหเจาหนาทพสดพจารณาดำาเนนการโดยเรวทสด

๑๐. กำาชบใหขาราชการและลกจางตดบตรประจำาตว เขา-ออก ขณะปฏบตหนาท ในหนวยงาน สำาหรบผมาตดตอราชการ ใหขอบตรประจำาตวไว และใหตดบตรผมาตดตอราชการแทน

๑๑. ออกระเบยบใหขาราชการถอดปลกไฟหรอปดสวตชไฟทกครง หลงเลกใชงาน ยกเวนอปกรณเชอมตอบางอยางตามท ดย. กำาหนด

๑๒. จดทำาแผนการตรวจสอบอปกรณไฟฟา เชน สายไฟฟา หลอดไฟ เครองเสยง เปนตน พรอมทงจดใหมเจาหนาทดแลและซอมบำารงใหอปกรณไฟฟาเหลานนอยในสภาพใชงานไดอยเสมอ เพอปองกนไฟฟาลดวงจร

๑๓. จดทำาคมอและฝกอบรมผรบผดชอบเฉพาะ โดยแบงเปนกลมตามหนาท ใหผทเกยวของและขาราชการทกคน มความรในการปองกนและการปฏบตตนกรณเกดอคคภยภายในหนวยงาน เชน การดบเพลงเบองตน การปฐมพยาบาล และการชวยเหลอฉกเฉน และใหถายทอดความรทไดจากการฝกอบรมใหแกเจาหนาทในหนวยงานของตนใหทราบโดยทวกนดวย

๑๔. จดทำาผงการตดตอสอสารหมายเลขโทรศพทของฝายพสด ผดแลอาคารเจาหนาทรกษาความปลอดภย สถานตำารวจ และสถานดบเพลงใกลเคยง โดยทำาปายตดใหชดเจน เพอความสะดวกในกรณทเกดไฟไหม

- ๔ -

๑๕. จดการอบรมเพอสรางความตระหนกรแกบคลากรในการปฏบตตนเกยวกบการใชลฟท และวธการชวยเหลอตวเองเมอเกดเพลงไหม

๑๖. จดกจกรรมซกซอมการหนไฟประจำาป (Fire Drill) ๑๗. กำาหนดใหเสนทาง/บนไดหนไฟ ปราศจากสงกดขวาง

แผนก�รอบรม เปนแผนการฝกอบรมใหความรเกยวกบการปองกนและ

ระงบอคคภยและการอพยพหนไฟใหแกเจาหนาทของ ดย. และหนวยงานทเกยวของ ดงน

๑) ก�รฝกอบรมใหคว�มร เพอใหเจาหนาททกคนมความรความเขาใจในเรองการดบเพลงในเบองตน วธการใชอปกรณดบเพลงประเภทตางๆ การดแลอปกรณดบเพลงภายในอาคาร รวมถงทราบตำาแหนงทตงเมนสวทซ (คทเอาท) และวธปฏบตในการตดกระแสไฟฟา ในกรณฉกเฉน ทราบจดทตงของถงดบเพลงบรเวณใกลเคยงกบหนวยงาน จดตดกระแสไฟฟา (คทเอาท) ภายในหนวยงานของตนหรอใกลเคยงและพรอมทจะตดไดเมอเกดเหตเพลงไหมขน ทราบสญญาณแจงเหตเพลงไหม (Fire Alarm) โดยสญญาณดงกลาวจะตองใหทกคนทอยภายในอาคารไดยนทวถงกน ทราบวธแจงเหตเพลงไหมและการรายงานผบงคบบญชาตลอดจนเรยนรวธการปฐมพยาบาลและการชวยเหลอเบองตนในกรณฉกเฉน

๒) ก�รฝกซอมแผนปองกนและระงบอคคภย เพอทดสอบแผนปองกนและระงบอคคภยของ ดย. และซกซอมความเขาใจแนวทางปฏบตในการเผชญเหตการณอคคภยใหแกบคลากรของ ดย. โดยกำาหนดการฝกซอมฯ อยางนอยปละ ๑ ครง

ก�รปฏบตเมอเกดอคคภย เมอเกดเพลงไหม ควรปฏบตดงน

๑. ผพบเหนเพลงไหม ตดสนใจวาดบเพลงไดดวยตนเองหรอไม

- กรณดบเพลงได ใหดำาเนนการดบเพลงนนทนท หรอเรยกใหคนมาชวยดบเพลง และใหรายงานผบงคบบญชาตามลำาดบชนทราบ

- กรณดบเพลงไมได ใหแจงผอำานวยการดบเพลง(เลขานการกรม) กรณดบเพลงไดใหรายงานผบงคบบญชาตามลำาดบชนทราบ ห�กยงไมส�ม�รถยตเพลงไดใหดำ�เนนก�รต�มแผนปฏบตก�รเพลงไหมขนตน

๒. การเขาสแผนปฏบตการเพลงไหมขนตน - ตดกระแสไฟฟาบรเวณทเกดเหตทนท- ไปทสญญาณแจงเพลงไหม แจงเตอนภย- แจงเจาหนาทรกษาความปลอดภย เวรยาม ชวยกนทำาการ

ดบเพลงห�กยงไมส�ม�รถยตเพลงได หวหน�หนวยง�นรบตดสน

ใจใชแผนปฏบตก�รเมอเกดเพลงไหมขนลกล�ม

- ๕ -

๓. การเขาสแผนปฏบตการเพลงไหมขนรนแรง - แจงศนยนรภยทาง สายดวนนรภย ๑๗๘๔ หรอหนวยดบ“ ”

เพลง (โทร ๑๙๙) โดยบอกชอผแจง สถานทเกดเหต ลกษณะของไฟทกำาลงลกไหม หมายเลขโทรศพทของผแจง

- บคคลทมหนาทตามทไดรบมอบหมาย ปฏบตหนาททนท เชน ผมหนาทดแลทรพยสนและเอกสารสำาคญตางๆ (ตามแถบ

สญลกษณความสำาคญทแจงไวแลว และดำาเนนการตามมาตรการรกษาความปลอดภยดวย) ผมหนาทเฝารกษาทรพยสน ฯลฯ สำาหรบผไมมหนาทใหอพยพ

- ควบคมอยาใหใครกลบเขาไปเกบสงของสวนตวอก

๔. การเขาสแผนอพยพหนไฟ - ผนำาทางหนไฟ จะเปนผนำาทางอพยพหนไฟตามทางออกท

จดไวไปยงพนทเตรยมการรองรบการอพยพทกำาหนดไว ซงเปนจดนดพบ หรอจดรวมพล หามหนและไมควรผานดานทเกดเพลงไหม หากมกลมควนใหคลานตำา และหามใชลฟทเปนทางหนไฟ

- ผมหนาทตรวจสอบใหตรวจสอบยอดจำานวนคนของหนวยงาน พรอมรายงานตอผอำานวยการสำานก/กอง/กลม หากพบวายงอพยพหนออกมาไมครบจำานวนจรงจะไดมการคนหาเพอชวยชวตตอไป

- หนวยปฐมพยาบาลทำาการปฐมพยาบาลเบองตน ในกรณมผเปนลม หมดสต ใหรบนำาสงโรงพยาบาล โดยเรวทนท

ก�รอพยพเคลอนย�ยการอพยพเคลอนยายออกนอกอาคารไมควรทำาโดยพละ

การ นอกจากมเสยงกรงสญญาณเตอนภยทตดตงบรเวณทางเดนสวนกลางของแตละชนดงขน

ก�รอพยพเคลอนย�ยทจำ�เปนตองรบเรงโดยมเหตก�รณทเกดขน คอ

มควนไฟกระจายไปทวทกชน หรอจะมอนตรายถาจะหนไปทางบนไดหนไฟ หรอไฟลกลามแพรกระจายไปมากแลว จนไมสามารถควบคมได

ก�รอพยพเคลอนย�ยเจ�หน�ทออกจ�กชนต�งๆให อธบด ผอำานวยการสำานก/กอง/ศนย/กลม หรอผทได

รบมอบหมายจะเปนผตดสนใจวาจะตองใหอพยพเคลอนยายออก

จากอาคารเพยงบางชนหรอทกชน ซงหากตองการอพยพเจาหนาทเคลอนยายออกจากอาคารควรปฏบต ดงน

- กรณเกดเหตเพลงไหมชนใด ใหสำานก/กอง/ศนย/กลม หรอเจาหนาททอยภายในชนนนอพยพเคลอนยายออกจากอาคารไปกอน รวมทงชนทอยเหนอกวาและชนทอยตำากวา ๑ ชน สวนชนทเหลอใหรบอพยพเคลอนยายตามออกไป ถาทกคนปฏบตตามทกลาวมาขางตนนได กสามารถหลกเลยงการตนตระหนกตกใจและชวยลดอบตเหตทจะเกดขนในชวงระหวางทางลงบนไดหนไฟได

- ๖ –

ก�รปฏบตภ�ยหลงเกดอคคภย เปนการดำาเนนมาตรการตางๆ เพอฟ นฟสภาพสงทถก

ทำาลายหรอไดรบความเสยหายจากการเกดอคคภยไดรบการชวยเหลอ แกไขใหกบคนสสภาพเดมหรอดกวาเดม รวมทงใหผประสบภยสามารถดำารงชวตตามสภาพปกตไดโดยเรว โดยดำาเนนการตามแผนบรรเทาทกขและแผนการฟ นฟบรณะ ดงน๑. แผนก�รบรรเท�ทกข

๑) ประสานงานหนวยงานอนทเกยวของ เชน โรงพยาบาล ๒) สำารวจ ประเมนความเสยหายผลการปฏบตงานและรายงานสถานการณเพลงไหม ๓) การรายงานตวของเจาหนาททกฝาย และกำาหนดจดนดพบและจดรวมพลของบคลากร ๔) การคนหาและชวยเหลอชวตผประสบภย ๕) การเคลอนยายผประสบภยจากจดเกดเหตไปยงศนยอำานวยการเฉพาะกจ

๒. แผนก�รฟ นฟบรณะ ๑) ใหความชวยเหลอและปฏบตฟ นฟบรณะขนตน โดยการจดตง หนวยบรรเทาทกข รวมกบ หนวยระงบภย “ ” “ ” ๒) ปฐมพยาบาลผบาดเจบและผปวยจากเหตเพลงไหม และดำาเนนการสงตออยางถกตอง ๓) ขนยายผประสบภยและทรพยสนไปยงทปลอดภย ๔) สำารวจความเสยหายและความตองการดานตางๆ ๕) ปฏบตการประชาสมพนธเพอเสรมสรางขวญและกำาลงใจเจาหนาทใหกลบคนสสภาพปกตโดยเรว

๖) ปรบปรงซอมแซมแกไขความเสยหายใหกลบคนสสภาพปกต ๗) รกษาความสงบเรยบรอยของพนทเกดเหต ร�ยง�นเหตก�รณ

๑. กรณเกดเหตเพลงไหมในเวลาราชการ ใหผอำานวยการสำานก/กอง/ศนย/กลม ซงอย ณ สถานทเกด

เพลงไหม แจงเหตการณการเกดเพลงไหมตอ เลขานการกรม เพอรายงานให อธบด ทราบตอไป ๒. กรณเกดเหตเพลงไหมนอกเวลาราชการ

ใหหวหนารกษาความปลอดภยรายงานเหตการณการเกดเพลงไหมตอ เลขานการกรม เพอรายงานผบงคบบญชาทราบตอไป ๓. การรายงานเหตเพลงไหม ใหถอปฏบตดงน ๑. การรายงานครงแรก ใหกระทำาทนทเมอทราบวามเหตการณเกดเพลงไหมขน โดยรายงานโดยยอทางโทรศพท ๒. การรายงานครงตอไป ใหกระทำาเมอเหตการณเพลงไหมไดสงบลงเปนปกต โดยรายงานเปนหนงสอราชการโดยเรวทสด

***********************************************************

บทท ๒แผนปองกนนำ�ทวม

หมายถงแผนฉกเฉนเพอปองกนชวตทรพยสนเฉพาะกรณเกดเหตฉกเฉนเกยวกบการเกดนำาทวมภายใน ดย. ก�รปฏบตกอนเกดเหตนำ�ทวม

๑. จดเตรยมวสดอปกรณและเครองมอ ดงน - เสอกนฝน - รองเทา บต - เครองสบนำา - กระสอบทราย - เสอชชพ - เรอทองแบน

๒. ขนตอนก�รเตรยมปฏบต ดงน - การเตรยมความพรอม - ตรวจเชคเครองสบนำาและกระสอบทรายใหพรอมใชงาน ทกสปดาห - ทำาความสะอาด ตะแกรงและพนทโดยรอบเครองสบนำา ทกๆ เดอน - ทำาความสะอาดทอและรางระบายนำา ทก ๑ ป ควรทำาชวงหนารอน

๓. แผนระงบกรณนำ�ทวมหวหน�ทม มหน�ท๑) วเคร�ะหสถ�นก�รณสภ�วะนำ�ทวม และจดเจาหนาท

ตดตามขาวพยากรณอากาศตรวจดระดบนำา เฝาระวง แนวโนมการเกดเหต หากนำาลนสงของนำาเทากบระดบถนนใหเจาหนาท เตรยมกระสอบทรายเตรยมพรอมไว สามารถตดตามขาวไดท

- http://dds.bangkok.go.th/canal/index.aspx และ - http://www.scadachaopraya.com

๒) ประชาสมพนธใหบคคลากร ดย. และผทอยในอาคารทราบ ๓) จดระเบยบททำางาน โดยจดวางสงของในทสงและตดไฟฟา

เพอปองกนนำาทวม ๔) ตรวจสอบดแนวพนทนำาทวม เพอเตรยมการเคลอนยาย

เอกสารทรพยสนราชการทสำาคญไปเกบไวทสง กรณจำาเปนตองนำาออกนอกสถานทราชการใหขออนมตในการเคลอนยาย

๕) จดใหมบนทกหมายเลขโทรศพทสำาหรบเหตการณฉกเฉนในสถานทตางๆ ซงสงเกต ไดงาย เชน ในลฟท เปนตน

- ๘ -

๔. หน�ทของทมปองกนนำ�ทวม๑) ผบญชาการแผนฯ อำานวยการ ควบคม กำากบ ตดตาม

ดแลและแกปญหาในการปองกนนำาทวมภายใน ดย.๒) รองผบญชาการแผนฯ มหนาทรบผดชอบนำาทมปองกน

นำาทวม และตดตอกบหนวยงาน รปภ. เมอมความจำาเปนตองขอความชวยเหลอ ๓) ชางอาคาร มหนาทรบผดชอบในการควบคมเครองสบนำาโดยเครองยนตเมอเกดเหต นำาทวม ดงน

- ปดประตระบายนำา- วางกระสอบทราย ทความสง ๗๐ cm กนพนทโดย

รอบ

- เดนเครอง สบนำา เพอลดระดบนำา ในกรณทมฝนตน - ทอระบายภายในอาคารถมกระสอบทรายในทอระบาย

นำาใหเตม

ก�รปฏบตเมอเกดเหตนำ�ทวม

๑. วธก�รปฏบตและแนวท�งในก�รปองกนนำ�ทวม ดงน ๑) เมอมนำาทวมเกดขนบรเวณ ดย. ใหหวหนาทมทำาหนาท

ตรวจสอบพนททเกดนำาทวมและเปนผนำาทม ปองกนนำาเขาระงบเหตนำาทวมไดทนท

๒) ผสงการปองกนนำาทวม หรอผชวยจะตองเขาไปควบคมนำา ในพนทและประสานกบ ฝายรกษาความปลอดภย เพอประเมนสถานการณ

๓) ผสงการปองกนนำาทวม ตองแบงหนาทรบผดชอบใหแตละบคคล ประจำาตำาแหนงเครองสบนำา และปดกนทางนำาโดยทนท และทำาการเฝาระวง จดตางๆทนำาสามารถเขามาในอาคารไดเดนเครองสบนำาทกตวเตมกำาลงทประตดานหนาถนน

๔) ขนยายวสด หรออปกรณทสมผสนำาไมได ไปยงจดทปลอดภย

๕) เมอมนำาทวมในจดทมกระแสไฟฟา ชางมหนาทตองตดไฟฟา ในพนทออกทนท เพอปองกนอบตเหตอนเกดจากไฟฟาชอต ๖) หลงนำาลดแลว ใหหวหนาทมปองกนนำาทวม เขาตรวจสอบความเสยหายและ แจงผบรหารระดบสง

๗) ใหเจาหนาททำาความสะอาดพนทบรเวณทเกดนำาทวม หลงจากสรปผลจากการตรวจสอบเรยบรอยแลว

๘) หวหนาทมปองกนนำาทวมตรวจสอบเกบอปกรณเครองสบนำา และเกบเขาในสถานทใหพรอมใชงาน

๒. เบอรโทรศพทฉกเฉน

ศนยปฏบตการปองกนและแกไขปญหานำาทวมพนทเขตบางชอ ๐๒-๕๘๖-๙๙๘๑ ๐๒-๕๘๖-๙๙๗๗ ตอ ๖๐๓๒-๓, ๖๐๔๓

- ๙ -

ก�รปฏบตหลงเหตนำ�ทวม ๑. แผนบรรเท�ทกข เปนแผนทจดทำาขนเมอมเหตเกดขน โดยแผนดงกลาวประกอบไปดวย หวขอตางๆ ดงน

๑) หน�ทประส�นง�นกบหนวยง�นภ�ยนอก เปนการรบผดชอบในการตดตอประสานงานกบหนวยงานราชการ เพอใหเขามาชวยเหลอเมอเกดเหตนำาทวม

๒) ก�รสำ�รวจคว�มเสยห�ย จดประสงคเพอการประเมนความเสยหายในเบองตน และนำาเขารายงานตอทประชมระดบบรหารของ สท.

๓) ก�รชวยชวต และก�รคนห�ผเสยชวต การปฏบตตามหนาทน เพอคนหาผประสบภยในทเกดเหต และนำาตวผบาดเจบสงโรงพยาบาล

๔) ก�รเคลอนย�ย เปนการอพยพทรพยสนและของมคาขององคกร ออกจากพนทเกดเหตแลวนำาไปเกบไวในสถานทปลอดภย หากมผเสยชวตจะนำาศพไปชนสตร

๕) ก�รประเมนคว�มเสยห�ย ผลการปฏบตงาน และรายงานสถานการณ เพอเปนการวเคราะหสถานการณนำาไปสการรายงาน และประเมนความเสยหายเสนอตอผบรหาร ดย.

๖) ก�รชวยเหลอผประสบภย เปนการชวยเหลอเบองตนเพอบรรเทาความเดอดรอนของผประสบภย

๗) ก�รปรบปรงแกไขปญห�เฉพ�ะหน� เพอใหสำานก/กอง/ศนย/กลม สามารถดำาเนนธรกรรมไดโดยเรว เปนการวเคราะหและซอมแซมสถานท หาผลสรปเพอรายงานตอผบรหาร

๒. แผนฟ นฟสภ�พแวดลอมหลงจ�กนำ�ทวมในกรณเกดนำาทวมภายในบรเวณอาคาร และทางเจาหนาท

สามารถแกไขสถานการณ จนกระทงนำาลด จำาเปนอยางยงททางอาคารจะตองฟ นฟสภาพสงแวดลอมบรเวณทเกดนำาทวม โดยการเกบกวาดขยะ เศษวสดตางๆ ทปนเป อนลอยพรอมกบนำา โดยจดแยก เปนขยะใชไมได นอกจากนจะตองสำารวจ และกำาจดสตวทเปนพาหนะนำาโรค เชน หน แมลงสาบ และสตว เลอยคลานตางๆ ทหนนำามาอาศยบรเวณอาคารซงจะนำาพาเชอโรคมาดวย โดยแจงผบงคบบญชา เพอพจารณาวธการปองกนและกำาจด ตอไป นอกจากนยงตองสำารวจพนททถกนำาทวมวามพช วชพช เกดเนาตายอาจจะสงกลนเหมนรบกวน และเปนแหลงเพาะเชอโรคได

***********************************************************

บทท ๓แผนรองรบจ�กแผนดนไหว

คว�มหม�ยแผนดนไหว (Earthquake) หมายถง การสนสะเทอน

ของพนดน อนมสาเหตหลกมาจากการขยบเคลอนตวของเปลอกโลก การสนสะเทอนนอาจมระดบความรนแรงขนตำาทไมกอใหเกด

ความเสยหายใดๆ แตบางครงกอาจมระดบความรนแรงในขนทเปนอนตรายจนกอใหเกดความเสยหายอยางใหญหลวงได

อ�ค�รถลม หมายถง อาคารและสงปลกสราง ไดแก ตก บาน โรงเรอน แพ คลงสนคา สำานกงาน ทไดรบความเสยหายจากการโยกไหวตวรนแรง ซงเปนผลมาจากแผนดนไหวและอาจทำาใหเกดความเสยหายหรอพงทลายลงมาได

พนทเสยงภยแผนดนไหวในประเทศไทย๑) แผนดนไหวขนาดใหญทมแหลงกำาเนดมาจากภายนอก

ประเทศ โดยมแหลงกำาเนดจากตอนใตของประเทศจน พมา ลาว ทะเลอนดามน ตอนเหนอของ เกาะสมาตรตราซงจะทำาใหเกดแรงสนไหวในบรเวณภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนตก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและกรงเทพมหานคร

๒) แผนดนไหวเกดจากแนวรอยเลอนทยงสามารถเคลอนตว ซงอยบรเวณภาคเหนอและภาคตะวนตกของประเทศ เชน รอยเลอนเชยงแสน รอยเลอนแมทา รอยเลอนแพร รอยเลอนเถน รอยเลอนเมย อทยธาน รอยเลอนศรสวสด รอยเลอนเจดยสามองค รอยเลอนคลองมะรย

อนตร�ยทเกดจ�กแผนดนไหวและอ�ค�รถลมภยทเกดจ�กแผนดนไหวส�ม�รถแบงออกได ดงน๑) ภยจากการสนไหวของพนดน กอใหเกดการปรบตวของ

ดนทตางกน การพงทลายของดนและโคลน และการทดนมสภาพกลายเปนของเหลวอาจเกดอาคารถลมได

๒) ภยจากการยกตวของพนดนบรเวณรอยเลอน๓) ภยทเกดจากการคลนใตนำาทเรยกวา “Tsunami” คลนน

เกดขนจากแผนดนไหวขนาดใหญในทะเล และมหาสมทร ทำาใหเกดคลนทะเลชดฝง

๔) ภยจากอคคภยหลงจากเกดแผนดนไหว

ขนตอนก�รปฏบตในก�รบรรเท�ภยทเกดจ�กแผนดนไหวและอ�ค�รถลม

เพอใหสามารถดำาเนนการปองกนและแกไขปญหาทเกดจากแผนดนไหวและอาคารถลมไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพในระยะกอนเกดภย ขณะเกดภยและภายหลงทภยไดผานพนไปแลว

- ๑๑ -

ขนตอนก�รปฏบตกอนเกดแผนดนไหวและอ�ค�รถลม เปนการดำาเนนการเพอจดเตรยมและลดผลกระทบความเสย

หายหรอแกไขปญหาอปสรรคไวลวงหนากอนทแผนดนไหวและอาคารถลมจะเกดขน

๑) จดทำาแผนปองกนและบรรเทาภยแผนดนไหวและอาคารถลมรวมทงประสานและฝกซอมแผนการบรรเทาภยกบเจาหนาทหรอหนวยงานภายนอกทเกยวของ

๒) การตดตามขอมลขาวสารของกรมอตอนยมวทยาหรอทางราชการจากวทยโทรทศน และเชอฟงคำาเตอนอยางเครงครด

๓) ตรวจสภาพความปลอดภยของอาคารและเครองใชภายในอาคาร ทำาการยดอปกรณทอาจกอใหเกดอนตราย เชน ตและชนหนงสอยดตดกบฝาหรอเสา ไมวางของหนกบนทสง

๔) สอนเจาหนาทใหรจกตดไฟ ปดวาลวนำาและแกส ๕) สำารองเสบยงอาหาร นำาดม ยารกษาโรค เครองนงหม วสด

อปกรณตางๆ อาท ไฟฉายเครองมอชาง อปกรณดบเพลง เพอเตรยมรบแผนดนไหวและอาคารถลมทจะเกดขน

๖) ซกซอมความพรอมของเจาหนาท โดยกำาหนดวธปฏบตตนเมอเกดแผนดนไหว และกำาหนดจดนดพบทปอดภย เมอมการพลดพรากหรอเตรยมการเพอการอพยพเคลอนยายไปทปลอดภย

๗) ทางอาคารจดเตรยมเจาหนาทรวมทงฝกซอมการชวยเหลอเจาหนาทเมอเกดแผนดนไหวหรออาคารถลมอนเนองมาจากแผนดนไหว

๘) สำารวจ พนทเสยงภยในพนทรบผดชอบ ตลอดจนปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนรวมทงสำารวจ พนทปลอดภยเพอรองรบการอพยพโดยหนวยงานทเกยวของ

๙) ใหมการตรวจสภาพของอาคารหากไมแขงแรงใหประสานแจงผรบผดชอบเพอใหมการเสรมความแขงแรง รวมทงควบคมการกอสรางอาคารใหสามารถตานทานแรงแผนดนไหว

๑๐) ประชาสมพนธและเผยแพรความรในการปองกนภย เพอเตรยมรบสถานการณ

ขนตอนก�รปฏบตขณะเกดแผนดนไหวและอ�ค�รถลม เปนการดำาเนนการในสถานการณฉกเฉน โดยการระดม

ทรพยากรตางๆ เขาชวยเหลอ เพอรกษาชวต ทรพยสน และบรรเทาทกขแกเจาหนาทผประสบภย ตลอดจนลดความรนแรงของแผนดนไหวและอาคารถลมทเกดขน

๑) ไมตนตกใจ พยายามควบคมสตอยางสงบ อยในทแขงแรงปลอดภย ถาอยในอาคารใหยนหรอหมอบอยในสวนของอาคารทมโครงสรางแขงแรงทสามารถรบนำาหนกไดมาก หรออยใตโตะ ทแขงแรง เพอปองกนอนตรายจากสงปลกหกพงรวงหลนลงมา อยใหหางจากประต หนาตาง สายไฟ อปกรณ ไฟฟา และสงหอยแขวง

๒) ตดสะพานไฟ ปดวาลวนำา และแกสหงตมใหเรยบรอย ๓) หากอยในรถ ใหหยดรถจนกวาความสนสะเทอนจะหยด ๔) อยาใชเทยน ไมขดไฟหรอสงทจะทำาใหเกดเปลวไฟหรอประกายไฟ เพราะอาจมแกสรวอย

- ๑๒ -

๕) ตดตามเหตการณและคำาเตอนของทางราชการอยางใกลชดและปฏบตตามอยางเครงครด

ไมตนตกใจ ๖) เตรยมความพรอมทจะอพยพไปในทปลอดภย๗) จดตงศนยอำานวยการเฉพาะกจตามแผนทกำาหนดไว เพอ

ชวยเหลอผประสบภยในพนท ทเกดภยและเปนศนยกลางในการประสานการชวยเหลอผประสบภย

๘) จดระบบรกษาความปลอดภยบรเวณทไดรบความเสยหาย โดยเฉพาะบรเวณทอาคารถลม

๙) ดำาเนนการอพยพเคลอนยายผประสบภยรวมทงเคลอนยายทรพยสนขององคกรไปไวในพนทปลอดภย

๑๐) เมอจวนตวใหคำานงถงความปลอดภยของชวตมากกวาทรพยสน

ขนตอนก�รปฏบตหลงเกดแผนดนไหวและอ�ค�รถลม เปนการดำาเนนการชวยเหลอเจาหนาทผประสบภยจากแผนดน

ไหวและอาคารถลม ใหกลบคนสสภาพคงเดม ในชวงกอนเหตการณ เพอเปนการสรางขวญกำาลงใจของเจาหนาทผประสบภย

๑) ก�รฟ นฟสภ�พแวดลอมชวตคว�มเปนอย - สำารวจความเสยหายและความตองการดานตางๆ ของเจาหนาทผประสบภย

- ใหการชวยเหลอเจาหนาทผประสบภย เชนทพกอาศยชวคราว นำาอปโภค บรโภค เพอบรรเทาความเดอดรอน

- ทำาความสะอาด รอสงปลกหกพง สงชำารดเสยหายใหกลบคนสสภาพปกตโดยเรว

๒) ก�รฟ นฟท�งด�นร�งก�ยและจตใจของผประสบภย

- จดใหมบรการรกษาพยาบาลผบาดเจบ ผปวย เพอรกษาชวตผไดรบอนตรายในระยะแรก

- จดการประชาสมพนธ เพอฟ นฟสภาพจตใจและสรางความเชอมนในการใหความชวยเหลอของการประปาสวนภมภาคตอเจาหนาทผประสบภยอยางเตมทและเทาเทยมกน

แผนอพยพแผนอพยพ กำาหนดขนเพอความปลอดภยของชวตและ

ทรพยสนของผปฏบตงานและสถานททำางานในขณะเกดภยพบตแผนการอพยพทกำาหนดนน มองคประกอบตางๆ เชน ผนำา

ทาง จดนดพบหนวยตรวจสอบ จำานวนเจาหนาท หนวยชวยชวตและอพยพ ฯลฯ ควรไดมการกำาหนดความรบผดชอบในแตละหนวยงานโดยขนตรงตอผอำานวยการอพยพ ดงน

- ผควบคมการอพยพ ตวแทนสำานก/กอง/ศนย/กลม - ผชวยผควบคมการอพยพ เจาหนาทรกษาความปลอดภย

- ๑๓ -

แผนง�นกำ�หนดหน�ทก�รปฏบต ดงน- ผนำาทาง จะพาผปฏบตงานอพยพหนไฟไปตามทางออกท

ไดกำาหนดไวจดนดพบหรอ .จดรวมพล จะเปนสถานทปลอดภยทเจาหนาทสามารถมาราย

ตวและทำาการตรวจนบจำานวนได

- หนวยตรวจสอบเจาหนาท มหนาทตรวจนบจำานวนเจาหนาทวาไดอพยพออกมานอกบรเวณทปลอดภยครบทกคนแลวหรอไม - หนวยชวยชวตและยานพาหนะ จะเขาคนหาและชวยชวตเจาหนาททตดคางอยในอาคารรวมถงกรณเจาหนาทออกมาถง จ“ดรวมพล แลวมอาการเปนลม ชอคหมดสต หรอบาดเจบ เปนตน” จะทำาการปฐมพยาบาลเบองตน และตดตอยานพาหนะในกรณทจำาเปนตองนำาผบาดเจบสงโรงพยาบาล

***********************************************************

บทท ๔แผนปองกนและระงบก�รชมนมประทวงและ

กอก�รจล�จลบทนำ�

ในสภาวะปจจบนประชาชนมความตนตวทางการเมองและทางประชาธปไตยคอยขางสง ประกอบกบความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว การชมนมประทวงของกลมประชาชน อนเกดจาการเคลอนไหวของกลมพลงทางการเมอง กลมนกศกษา กลมผใชแรงงาน และประชาชนทเดอดรอนมความคดเหนทแตกตางกน เพอรยกรองใหรฐบาลชวยแกไขปญหานน ทำาใหมความขดแยงดวยแนวความคดทางการเมอง รวมทงการกอเหตรายดวยการสรางความไมสงบขน โดยใชรปแบบตางๆ เชน การใชวตถระเบด การยงอาวธรายแรงจากระยะไกล การลอบวางเพลง การปดลอมสถานทสำาคญๆ เพอการขมข การตอรอง สวนราชการอาจไดรบผลกระทบ จากสถานการณความขดแยงทางการเมองได

ดงนน เพอรองรบภาวะฉกเฉนปองกนและระงบการชมนมประทวง และการกอจลาจล และจดการแกไขกบปญหาทเกดขนไดอยางทนทวงท กรมกจการเดกและเยาวชน (ดย.) จงไดจดทำาแผนรองรบภาวะฉกเฉนปองกนและระงบการชมนมประทวง และการกอการจลาจลขน

วตถประสงค ๑ เพอเตรยมความพรอมบคลากรใน ดย. ใหสามารถรองรบ

ภาวะฉกเฉนปองกน และระงบการชมนมประทวง การกอการจลาจลทเกดขนไดอยางเหมาะสม

๒. เพอกำาหนดอำานาจหนาทของบคลากรและหนวยงานทเกยงของ และแนวทางปฏบตของหนวยงานตางๆ ไวใหพรอม

ปฏบตงานทงในระยะกอนเกดเหต ขณะเกดเหต และภายหลง ทเหตการณไดผานพนไปแลว

๓. เพอรกษาไวซงความสงบเรยบรอยของบานเมอง ความมนคงของชาต และปองกนการกระทำาอนไมชอบดวยกฎหมาย ซงจะมผลเสยหายตอชวต และทรพยสนของเจาหนาท และทางราชการ

นย�มศพทก�รประทวง หมายถง การแสดงออกดวยการกระทำา เพอ

แสดงใหเหนวา คดคาน หรอไมเหนดวย ซงมหลากหลายวธ เชน การอดขาวประทวง การเดนประทวง ซงสวนใหญ เปนการแสดงออกทางสงคมและการเมอง โดยการประทวงทใชความรนแรงกอใหเกดความวนวาย จนกลายเปนการกอการจลาจล

ก�รกอก�รจล�จล หมายถง การกอความไมสงบทมลกษณะคลายสงครามกลางเมอง คอ มมวลชนขนาดใหญรวมตวกนเคลอนไหว เพอนำาไปสการเปลยนแปลง และไมอาจควบคมมวลชน ทสามารถมารวมตวกนนนได จนนำาไปสการจลาจล สรางความวนวาย สบสนและเกดความเสยหายโดยเมอสถานการณพฒนาสการจลาจลแลว กจะมการปราบปรามจากเจาหนาทรฐ

- ๑๕ -

หลกก�รปฏบต๑. การชมนมประทวง โดยทวไปจะตองพจารณาวา เปนสทธ

ขนพนฐานของประชาชน ทสามารถชมนมสงบ และปราศจากอาวธภายในขอบเขตกฎหมาย การปองกน และระงบการชมนม

ประทวง และการกอการจลาจลตองปฏบตอยางละมนละมอม ใชการเจรจาทำาความเขาใจ และการประชาสมพนธทกรปแบบ

๒. การใชกำาลงเขาระงบเหตชมนมประทวงเปนมาตรการสดทายเมอไมสามารถหลกเลยงได

อำ�น�จหน�ทของหนวยง�นทรบผดชอบ๑. เจาหนาทตำารวจ มหนาทอำานวยการ ประสานงาน สงการ

ควบคมดแลเพอปองกนและระงบการชมนมประทวงดานการจดกำาลงเจาหนาทตำารวจเขาระงบเหตควบคมพนท การจดการจราจรในพนทเกดเหต

๒. ดย. มหนาทปฏบตงานรวมกบหนวยงานทเกยวของ เพอระงบการชมนมประทวง รวมทงตดตามผลการแกไขปญหาใหลลวง

ขนตอนก�รปฏบต

กอนเกดภย ก�รเตรยมคว�มพรอม มแนวท�งดงน

๑. ตดตามขอมลขาวสารจากเหตการณทเกดขน เพอเตรยมความพรอม

๒. หนวยงานทรบผดชอบในการปองกน และระงบการชมนมประทวง และกอการจลาจล ตรวจสอบเงอนไข ประเดนปญหาความเดอดรอน ความขดแยงทมในพนท เพอเตรยมการปองกน และแกปญหา และปฏบตแผนการปองกน และระงบการชมนมประทวง และกอการจลาจล

๓. จดเตรยมกำาลงเจาหนาท อปกรณ เครองมอ เครองใช ระบบการสอสาร ยานพาหนะ และมอบหมายหนาทความรบผดชอบในการปฏบตการไวใหพรอม

๔. ดำาเนนการประชาสมพนธทกรปแบบอยางตอเนอง เพอเปนการปฏบตทางจตวทยา ขจดเงอนไขปญหาความขดแยงระหวางสวนราชการกบประชาชน หรอระหวางเอกชนดวยกนในพนท

๕. รวบรวม รายชอ ทอย หมายเลขโทรศพท ของผทรบผดชอบ และผประสานงานเมอเกดเหตฉกเฉน โดยเรยงรายชอตามความรบผดชอบ ใหผมหนาทรบผดชอบโดยตรงอยอนดบตน และใหผมอำานาจหนาทรบผดชอบแทนอยในอนดบถดไป รวมทงรายชอหนวยราชการทเกยวของ และหมายเลขโทรศพททสามารถใชในกรณฉกเฉน

ขณะเกดภยก�รบรห�รจดก�รในภ�วะฉกเฉน มแนวท�งดงน

ใหสำานก/กอง/ศนย/กลม เปนหนวยงานหลกในการจดเจาหนาทรกษาความปลอดภย ทำาหนาทรกษาความสงบเรยบรอย ความปลอดภย และจดการจราจร โดยใหผอำานวยการสำานก/กอง/ศนย/กลมและผไดรบมอบหมายปฏบต ดงน

- ๑๖ -

๑. เมอไดพบเหตการณชมนมประทวง การจลาจล ใน ดย. และบรเวณแวดลอมใกลเคยง (หรอเหตฉกเฉนทอาจเกดขนได) ใหตดตอกบผทเกยวของตามหมายเลขโทรศพทฉกเฉน รายงานเหตการณ วธแกไข และปญหาทเกดขนขนตนตอผบงคบบญชาตามลำาดบชน

๒. ใหมคำาสงแตงตงผทรบผดชอบในการดแลความปลอดภยของพนทเกดเหต การแจงขอความชวยเหลอจากภายนอก การสอสารทงภายในและภายนอก แผนการอพยพ จดรวมพล วธการลดและขจดผลกระทบ

๓. ประชาสมพนธ ใหเจาหนาทปฏบตงานภายในอาคาร รวมทงบคคลภายนอกทมาตดตองานไดทราบและเขาใจเกยวกบการปฏบตตนเมอมการชมนมประทวง ตลอดจนคำาแนะนำาในการปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยสงสด

๔. ควบคม ดแล ประสานงาน การปองกนและระงบการชมนมประทวงและกอการจลาจล

๕. จดเตรยมพนทสำารองหรอจดรวมพลทสามารถตรวจนบบคลากรของ ดย. เพอการปฏบตการหากเกดเหตฉกเฉน

๖. จดเจาหนาทประสานงานเพอแกไขปญหาทเกดขน๗. แจงสำานก/กอง/ศนย/กลม ทรบผดชอบ

โดยตรง เพอเขาเจรจาแกไขปญหาโดยเรว ๘. จดเจาหนาทรวมเจรจายตการชมนมประทวง และกอการ

จลาจล รวมทงตดตามผลการแกไขปญหาใหยตลง โดยสนเชง ๙. บนทกเหตการณ การบนทกขอมลทเกยวของกบ

ภาวะฉกเฉนทงหมด ตงแตรายงานเหตการณเกดเหต ระหวางเกดเหต โดยสามารถทำาการบนทกเหตการณดวยอปกรณตางๆ เชน เทปบนทกเสยง การสอบถามจากผเหนเหตการณทเกยวของในภาวะฉกเฉนเหตการณจากขาวตางๆ

๑๐. การใหขอมลขณะเกดเหตภาวะฉกเฉน การตอบคำาถามขณะภาวะฉกเฉนใหกบสอหรอบคคลภายนอกนน ผทใหขอมล ไดแก หวหนาสวนราชการเทานน ยกเวน ผทไดรบมอบหมายจากหวหนาสวนราชการ

๑๑. จดเสรมเจาหนาทรกษาความปลอดภย เพอเพมจดตรวจตราของพนทเกดเหตใหมความรดกมและรสถานการณลวงหนามากยงขน

๑๒. ประสานสถานทรอบสำานกงานฯ เพอเปดเสนทางฉกเฉน

หลงเกดภยก�รจดก�รหลงเกดภย มแนวท�งดงน

๑. ใหสำานก/กอง/กลมทเกยวของมหนาทแกไขปญหาของผชมนม ใหเสรจสนลงโดยเรว

๒. ประชาสมพนธ ปฏบตการทางจตวทยาเพอใหประชาชนมความเขาใจในขอเทจจรง ทถกตองในการแกไขปญหา และมทศนคตทดตอการดำาเนนการของ สท.

๓. ฟ นฟความเสยหายใหกลบคนสสภาวะปกต๔. ดำาเนนการตามกฎหมาย เมอปรากฏวาไดมการกระทำา

ละเมดกฎหมาย

***********************************************************

บทท ๕แผนรองรบเหตก�รณเกยวกบคดอ�ญ�

คดอ�ญ� ไดแก คดเกยวกบความผดและโทษซงกำาหนดไวในประมวลกฎหมายอาญาและกฎหมายอน เชนพระราชบญญตตางๆ ซงมโทษในทางอาญา

โทษท�งอ�ญ�ม ๕ สถ�น ไดแก ประหารชวต จำาคก กกขง ปรบ และรบทรพยผตองห� หมายถง บคคลผถกกลาวหาวาไดกระทำาความผด แตยงมไดถกฟองตอศาลจำ�เลย หมายถง บคคลซงถกฟองตอศาลแลวโดยขอหาวากระทำาความผดผเสยห�ย หมายถง บคคลผไดรบความเสยหายเนองจากการกระทำาผดฐานใดฐานหนง รวมทงบคคลอนทมอำานาจจดการแทน เชน ผแทนนตบคคล ผแทนโดยชอบธรรมของผเยาว เปนตนพนกง�นอยก�ร หมายถง เจาพนกงานผมหนาทฟองผตองหาตอศาล

พนกง�นสอบสวน หมายถง เจาพนกงานซงกฎหมายใหมอำานาจและหนาทในการสอบสวน เชน เจาพนกงานตำารวจซงมยศตงแตชนนายรอยตำารวจตรหรอเทยบเทานายรอยตำารวจตรขนไป

ขอปฏบตในก�รปองกนเกยวคดอ�ญ�

๑. คดขมขน

ก�รชวยเหลอตนเองเบองตนกอนตดสนใจดำ�เนนคด ในระหวางเกดเหตควรพยายามตงสตใหได หากไมมทางเลอก ทดไปกวาการรกษาชวตไวกอนแลว จำาเปนตองโอนออนผอนตาม กควรจะยอมไปกอนเพอหาทางหลบหนเอาตวรอดเมอมโอกาส พยายามหาทางออกจากจดเกดเหตใหเรวทสด (โดยเฉพาะกรณทถกขง) เพอไมใหเกดเหตการณตอเนองตอไป 

เมอออกจากจดเกดเหตสงแรกทควรทำาคอ หาผชวยเหลอทใกลชดทสด โดยเฉพาะถาคดวาตนเองไมอาจทำาอะไรตอไปไดเอง เกยวกบเหตการณทเกดขนหรอมอาการบาดเจบมาก 

รบไปพบแพทยเพอรกษาบาดแผล, ตรวจเชอกามโรค, โรคเอดส, ปองกนการตงครรภ และเพอตรวจหาหลกฐาน เชน นำาเชออสจ, รองรอยการรวมประเวณ, ขน, ผม, เปนตน รวมทงการหาสารประเภทยานอนหลบหรอแอลกอฮอลในรางกายสำาหรบรายทถกวางยาหรอมอมเหลา เบยร ดงนนเพอใหไดประโยชนในการเกบพสจนหลกฐาน จงไมควรเปลยนเสอผา อาบนำา หรอชำาระลางสงใด ๆ จากรางกายกอนพบแพทย 

รบแจงความตอเจาหนาทตำารวจทนท เพราะยงสามารถบอก รปรางหนาตา จดจำาลกษณะของผกระทำาผด ในกรณเปนคนแปลกหนา เพอจะจบตวผกระทำาผดใหไดเรวกอนจะหลบหนไป และตองแจงความ ณ สถานตำารวจซงอยในทองทเกดเหต และจดจำาชอ-ทอยของพยาน สงเกตการณใหไดมากทสด เพอประโยชนในการตดตามมาเปนพยานและในการดำาเนนคด

- ๑๘ -

ก�รรองเรยนท�งวนย ในกรณทผกระทำาความผดรบราชการ ลกจางประจำา หรอเปนพนกงานรฐวสาหกจ อาจารยมหาวทยาลย กจการเอกชนตาง ๆ รวมทงผประกอบวชาชพอสระ ทมองคกรดแลควบคมจรรยาบรรณ เชน แพทยสภา, สภาทนายความ, ทนตสภา, วศวกรสภา เปนตน ผเสยหายสามารถรองเรยนตอหนวยงานเหลานได ซงอาจจะมผลใหตองไลออก , ปลดออก , ลดขนเงนเดอน , ตดเงนเดอน หรอภาคทณฑความประพฤตไว   เพราะนอกจากจะเปนการลงโทษผกระทำาความผดไดทางหนงแลว ยงเปนประโยชน ในดานพยานหลกฐานตาง ๆ เมอผเสยหายนำาคดขนสศาล หรอแมในชนศาล พยานหลกฐาน จะออนจนไมอาจลงโทษผกระทำาผดได เชน คดขาดอายความ มการถอนคำารองทกขยอมรบคาเสยหาย การขมขนผเสยหายจรง จะมผลในดานความกาวหนาของหนาทการงาน ของผกระทำาผดไดทางหนง

ก�รแจงคว�มรองทกข นอกจากจะมการลงบนทกประจำาวนแลว สำาหรบกรณทรตวผกระทำาผด ผเสยหายจะตองระบตวผกระทำาผด วาตองการใหเอาตวผกระทำาความผดมาลงโทษดวย มใชแจงไวเพอมใหคดขาดอายความ หรอแจงไวเปนหลกฐาน จะไปตกลงคาเสยหายกนกอน เพราะเทากบยงไมมการแจงความรองทกข และควรขอคดลอกบนทกประจำาวนการแจงความไวดวย เพอปองกนไดวามการลงบนทกประวนจำาไวจรง

ประเภทของคนร�ยทกระทำ�ก�รขมขนกระทำ�ชำ�เร�จากการแยกแยะลกษณะของคนรายท

เปนชาย ไดขมขนกระทำาชำาเราหญงทเปนเหยอทางเพศสามารถแบงไดตามแรงจงใจและลกษณะการทำาผดในการขมขนกระทำาชำาเราไดดงน ๑) ทำาผดหลงหรอกอนขมขน (Felony rape) คอมการทำาผดอยางอนดวยเชน ปลนทรพยแลวขมขน

๒) พวกโรคจตกอกวน (Nuisance offence) คอพวกทชอบเขาไปขมขนในบาน หอพกเปนตน

๓) ขมขนคนในครอบครว (Domestic sexual assault) เชนพอขมขนลก เปนตน

๔) บคคลทคนเคย (Social acquaintance rape) ซงมกเปนคนทรจกกน เมอสบโอกาส จงทำาการขมขน เชน คนขางบานทไวใจกน ปลอยใหเขามาในบานแลวอยตามลำาพง จงขมขน

เปนตน ๕) สมภารกนไกวด (Subordinate rape) เชนขมขนชำาเราผใตบงคบบญชา ลกศษย เปนตน

๖) ซาดสซ (Sadistic rape) เปนพวกโรคจต ทเหนความเจบปวดในทางเพศแลวมความสข

๗) ลกพาแลวขมขน (Abduction rape) เปนกรณคนรายฉดพาขนรถแลวนำาไปขมขน เชนรถต

๘) แกงคขมขน (Formal gang sexual assault) เปนลกษณะองคกรอาชญากรรมในการคาประเวณขามชาตหรอคา

มนษย ๙) กลมวยรนฉดครา (Informal gang sexual

assault) เปนกลมวยรน ทอาจคกคะนอง หรอมวสมสงเสพตดแลวสบโอกาส เหนเหยอทเหมาะโอกาส จงลงมอฉดครา ขมขน

กระทำาชำาเรา

- ๑๙ -

วธก�รปองกนแกไขก�รถกขมขนสำานกงานตำารวจแหงชาตไดแนะนำา วธการปองกนแกไขปญหาการถกขมขนไว 10 ประการ คอ

๑) อยานงกระโปรงสน การแตงกายตองรดกม ไมโป เกนไป๒) อยาดอรนลองยา หมายถงกรณ ยาเสพตด หากเพอนนำามาใหลองแลวใจออนจะเปนปญหา๓) อยาพงพาคนแปลกหนา คนทไมเคยรจกมากอนมาเกยวพาราสหรอ ทำาทเปนแนะนำาชวยเหลอ๔) อยาคบหาเพอนไมด สวนมาก เพอนทไมด มกจะนำาสงทไมดมาให๕) อยาหลกหนพอแม ยคนเดกสาวมกจะ "โตเกนวย กบพอ”แมกมกจะไมไดมเวลาใกลชด๖) อยาพายแพความฟมเฟอย หญงจำานวนมากอาจตองจำาใจ "ขายตว-ขายยาเสพตด เพอแลกเงน”๗) อยาเฉอยแฉะเทยวเตร ควรมผใหญในครอบครวรวมไปดวย ยงเปนการ เทยวกลางคน๘) อยาเกเรไมกลบบาน การทหญงสาวไปนอนคางอางแรมเปนเรองเสยงอยางยง๙) อยาเผาผลาญเงนทอง๑๐) อยามวแตมองเพอนชาย เดกสาวทใหความสำาคญกบเพอนชาย มกเสยตวโดยไมเตมใจ

คณผหญงหรอผปกครองควรนำามาใชใหเหมาะสมกบสถานการณจะไดปองกนแกไขปญหาการถกขมขนกระทำาชำาเรา เพอทจะไดไมเปนรอยแผลใจไปตลอดชวต เพราะถกคนรายขมขนกระทำาชำาเรา

๒. คดทำ�ร�ยร�งก�ยคว�มผดฐ�นทำ�ร�ยร�งก�ย จนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกาย หรอจตใจของผอนนน  ผกระทำารายซงจะมความผดดงกลาว จะ

ตองมเจตนาจะกระทำาการประทษรายแกกาย หรอจตใจของบคคล  ไมวาจะกระทำาดวยใชแรงกายภาพหรอดวยวธอนใด  เมอเผชญกบคนร�ยหรอเหตร�ย ใหทำ�ต�มวธปฏบตตอไปนเมอคณถกทำ�ร�ย

“เมอเผชญหนากบคนรายหรอเหตราย การตะโกนวาไฟไหมจะไดรบความสนใจและความชวยเหลอมากกวาตะโกนวาชวยดวย คำาวาชวยดวยเปนคำากวางๆ หมายถงอนตรายหลายประเภท ทำาใหคนทไดยนไมอยากเขาไปยงเกยวดวย แตคำาวาไฟไหมทำาใหคนเหนวาเปนเรองพอชวยได ”

ก�รยอมคว�มในคดทำ�ร�ยร�งก�ยความผดฐานทำารายรางกายนนแมผเสยหายจะ

ยอมความแตกไมมผลใหคดยต เพราะการกระทำาความผดฐานทำารายรางกายตามมาตรา ๒๙๕ ป.อ. เปนความผดอาญาแผนดน โดยคดความผดตอแผนดนนนเปนความผดทรฐเปนผเสยหาย และเปนเรองทเกยวกบความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน คความจะไปทำาความตกลงยอมความกนไมได แมวาคความจะไดทำาการยอมความหรอถอนฟองคดไปแลว พนกงานสอบสวนยงอาจดำาเนนคดเอาผดกบผตองหาได อยางไรกดการยอมความในคดอาญาของผเสยหายเองนนอาจมผลเปนการยอมความในสวนคดละเมดอนเปนคดแพงเกยวเนองกบคดอาญาในความผดฐานทำารายรางกาย หากในการยอมความนนมเนอหาบงถงการยอมความในคดแพงเกยวเนองกบคดอาญาดวย

- ๒๐ -

พรบ.ค�ตอบแทนผเสยห�ย และค�ทดแทนและค�ใชจ�ยแกจำ�เลยในคดอ�ญ� พ.ศ. ๒๕๔๔ ไดกำ�หนดเงนค�ตอบแทนผเสยห�ยไว ดงน

กรณผเสยห�ยไดรบบ�ดเจบ ไดแก (๑) คาใชจายทจำาเปนในการรกษาพยาบาล ใหจายเทาทจายจรง แตไมเกน ๓๐,๐๐๐ บาท (๒) คาฟ นฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ ใหจายเทาทจายจรง แตไมเกน ๒๐,๐๐๐ บาท (๓) คาขาดประโยชนทำามาหาไดในระหวางทไมสามารถประกอบการงานไดตามปกต ใหจายในอตราวนละไมเกน ๒๐๐ บาท เปนระยะเวลาไมเกน ๑ ป นบแตวนทไมสามารถประกอบการงานไดตามปกต (๔) คาตอบแทนความเสยหายนอกจาก (๑) (๒) และ (๓) ใหจายเปนเงนตามจำานวนทคณะกรรมการเหนสมควร แตไมเกน ๓๐,๐๐๐ บาททงน คาตอบแทนตาม ๑ และ ๒ ใหรวมถงคาใชจายเกยวกบคาหอง และคาอาหารในอตราวนละไมเกน ๖๐๐ บาท.

ผเสยหายทมสทธไดรบเงนคาตอบแทนจากการถกทำารายรางกาย จะตองไมมสวนรวมกบการกระทำาความผดดวย ไมใชเหนเขายกพวกรมกน กไปรวมแจม อนนไมได กฎหมายเขาเรยกวาไมใชผเสยหายโดยแทจรง แตถาเกดเราไปโดนลกหลง หรอมคนเอาสงของ (เชน ขวดเบยร ขวดเหลา) ปาเราหวแตกอยางงอนนถอวาใชโดยพระราชบญญตคาตอบแทนฯ นอกจากจะเยยวยาผเสยหายจากการถกทำารายรางกาย หรอถงแกชวตแลว กยงคมครองผเสยหายในคดความผดเกยวกบเพศ ทำาใหแทงลก ทอดทงเดกดวยครบ 

เมอเกดเหตแลว ผเสยห�ยจะตองทำ�ยงไงถงจะไดรบเงนค�ตอบแทน ๑. ทานจะตองไปยนคำาขอรบคาตอบแทนทสำานกงานชวยเหลอทางการเงนแกผเสยหายและจำาเลยในคดอาญา กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม หรอทสำานกงานยตธรรมจงหวดทกจงหวด

๒. ผเสยหายจะตองยนคำารองภายใน ๑ ป นบแตวนทร ถงการกระทำาความผด ๓. ผเสยหายจะตองนำาเอกสารทเกยวของยนประกอบคำารองดวย เชน ใบแจงความ ใบเสรจการรกษาพยาบาล เปนตน

๓. คดลกทรพยคว�มผดเกยวกบทรพย

ความโลภการอยากไดของของบคคลอนเปนสงทพบเหนโดยทวไปโดยเฉพาะวยรนซงมความชอบและรสนยมในสนคาราคาแพง การเหนเพอนมของสวยๆ แพงๆ ใชกเกดการอยากไดมาครอบครองเปนของตนเองทำาใหมความคดทจะลงมอขโมยของของเพอนมาเปนของเรา วยรนหลายคนคดวาสงเหลานเปนเรองเลกนอย ถาของของเพอนหายไปเดยวพอแมของเขากซอใหมให

- ๒๑ -

นอกจากน การขโมยของเพอเอาไปขายโดยตองการทจะนำาเงนไปเทยวมใหพบเหนอยบอยๆ ไมแพกน ถาหนกไปกวานนวยรนทตองการเงนมากไมวาจะดวยเหตผลตองการนำาเงนไปเทยวหรอเสพยากอาจจะกระทำาการทรนแรงขนได เชน การไถเงนจากรนนอง การชงทรพย หรอปลนทรพยของผอน กฎหมายเลงเนนปญหาขอน และเหนวาควรจะมการลงโทษคนทเอาของของผอนไป ทงน เพอ

ใหสงคมสงบสขไมวนวายและปองกนการตดตามเอาทรพยคนจากเจาของทแทจรงซงอาจทำาใหเกดความรนแรงตามมาได

ก�รลกทรพย ก�รลกทรพย คอ การเอาทรพยของผอนหรอทผ

อนเปนเจาของรวมอยดวยไป โดยตองการจะครอบครองทรพยนนไว เพอตนเองเอาไปขายหรอใหกบบคคลอนกตามแต

ผทกระทำาความผดฐานลกทรพยจะตองถกระวางโทษไมเกน ๓ ป และปรบไมเกน ๖ พนบาท

ยกยอกทรพย ก�รยกยอกทรพย เปนกรณททรพยนนไดตกมาอยในความครอบครองของบคคลหนง แลวบคคลนนไดยดเพอไวเปนประโยชนกบตนเอง ซงทำาใหเจาของทรพยไดรบความเสยหาย เชน นาย ก ยมยางลบ นาย ข ไวใช แตเหนวาสวยดจงไมคน ในกรณเชนน นาย ก มความผดฐานยกยอกทรพย ซงจะตองถกระวางโทษไมเกน ๓ ป หรอปรบไมเกน ๒ พนบาท หรอทงจำาทงปรบขอควรระวงสำาหรบผทเกบกระเปาตงคตกไดหรอของทมคนมาลมไว (โดยทเจาของยงตดตามทรพยนนอย) หากนำากลบไปเพราะตองการยดถอไวเองแลวกมความผดฐานลกทรพยได

ก�รวงร�วทรพยเปนก�รลกทรพยโดยฉกฉวยเอ�ซงหน� หมายถง เปนการขโมยเจาของรตวและทรพยจะตองอยใกลชดตวเจาทรพย

ผกระทำาการวงราวทรพยจะตองถกระวางโทษจำาคกไมเกน ๕ ป และปรบไมเกน ๑ หมนบาท อยางไรกตามถาการวงราวทรพยทำาใหผอนไดรบอนตรายหรอเสยชวต เชน กระชากสรอยจากเจาของแลวสรอยบาดคอเจาของสรอย ผทกระทำาจะตองถกระวางโทษหนกขนดวย

ก�รกรรโชกทรพยก�รกรรโชกทรพย หากจะยกตวอยางใหเหนไดอยางชดเจนคงตองยกตวอยาง กรณทพบเหนไดบอย คอ การทรนพบงคบเอาเงนจากรนนองหรอทเรยกกนวา "แกงคดาวไถ" พวกแกงดาวไถมกจะบงคบขเขญใหรนนองเอาเงนหรอสงของทมคามาให ถาไมเอามาใหกมกจะถกขหรอถกทำาราย ทำาใหตองยอมตามทแกงคดาวไถบงคบ ผทกระทำาความผดในเรองนนนกฎหมายไดกำาหนดโทษใหตองจำาคกไมเกน ๕ ป และปรบไมเกน ๑ หมนบาท แตถาผทกระทำาการกรรโชกขวาจะฆา ทำาใหไดรบอนตรายอยางสาหสหรอ มอาวธมาขดวยกจะไดรบโทษหนกขน

- ๒๒ -

ก�รรดเอ�ทรพยก�รรดเอ�ทรพย มลกษณะการกระทำาความผดเหมอนการกรรโชกทรพยแตตางกนเฉพาะวธการบงคบ กลาวคอ การกรรโชกทรพยจะเปนการขวาจะทำารายทำาอนตราย แตการรดเอาทรพยจะเปนกรณทผกระทำาขวาจะเปดเผยความลบซงจะทำาใหเกดความเสยหายตอผทถกขหรอบคคลอน จนผทถกขยนยอมมอบเงนหรอทรพยสนให

ผทกระทำาความผดฐานนจะตองถกลงโทษจำาคกตงแต ๑ ป ถง ๑๐ ป และปรบตงแต ๒ พนบาท ถง ๒ หมนบาท

ชงทรพย ชงทรพย คอ การลกทรพยทประกอบดวยการใชกำาลงเขา

ทำารายหรอขเขญวาจะใชกำาลงเขาทำารายในทนท ทงน เพอใหผทครอบครองทรพยนนอยยนยอมใหทรพยไป หรอกระทำาไปเพอให

เกดความสะดวกในการนำาทรพยนนไป เชน ขณะทนายเอกกำาลงเดนเลนอย นาย โท กเขามาบอกใหสรอยทองใหถาไมใหจะทำารายหรอจะเอาปนยงใหตายจนนายเอกตองยอมถอดสรอยของตนให เปนตน

ปลนทรพย ก�รปลนทรพย มลกษณะเชนเดยวกบการชงทรพยตางกน

เพยงวามผรวมชงทรพยตงแต ๓ คนขนไป ผทกระทำาความผดฐานปลนทรพยจะตองถกระวางโทษตงแต ๑๐ ป ถง ๑๕ ป และปรบ ตงแต ๒ หมนบาท ถง ๓ หมนบาท หากการปลนทรพยผปลนคนใดคนหนงมอาวธตดตวไปดวย หรอในการปลนเปนเหตใหเจาทรพยหรอบคคลอนไดรบถกทำารายหรอเสยชวต ผกระทำาความผดทกคนแมจะไมไดพกอาวธหรอรวมทำารายเจาทรพยหรอบคคลอน กฎหมายกถอวาทกคนมสวนรวมในการกระทำาความผดดวย ซงมผลใหจะตองรบโทษหนกขนกวาการปลนทรพยโดยไมมอาวธหรอไมไดมการทำารายผใด

ทำ�ใหเสยทรพย ก�รทำ�ใหเสยทรพย เปนกรณทผกระทำาตงใจทจะทำารายหรอ

ทำาใหทรพยสนของผอนไดรบความเสยหาย เชน ไมพอใจอาจารยฝายปกครองจงเอาเหรยญไปขดรถของอาจารย หรออจฉาเพอนทมโทรศพทจงเอาโทรศพทเพอนไปทง เปนตน

ผกระทำาความผดฐานนจะตองถกระวางโทษไมเกน ๓ ป หรอปรบไมเกน ๖ พนบาท หรอทงจำาทงปรบ นอกจากการทผกระทำาจะตองรบในทางกฎหมายอาญาแลวกมความผดทางกฎหมายแพงดวยกลาวคอผทเปนเจาของทรพยสนนนอาจใชสทธฟองใหผกระทำาผดใหชดใชคาเสยหายไดอกดวย

- ๒๓ -

คว�มรเกยวกบก�รปองกนอ�ชญ�กรรม

ก�รปองกนก�รลกทรพยในทพกอ�ศยเพอความปลอดภยของทรพยสนภายในบานขอแนะนำาใหปฏบตดงน ๑. ไมควรทงบานไวโดยไมมคนเฝาดแลควรใหมคนทเชอ

ถอหรอวางใจไดอยเฝาดแลบานหรอทพกอาศย ตลอดเวลา ๒. กอนออกจากบานหรอทพกอาศย ควรปดประต หนาตางใสกลอนกญแจใหเรยบรอย กญแจแบะกลอน ประตหนาตางควรเลอกใชชนดมนคง แขงแรงเพราะคนรายสามารถงดหลด หากตดลกกรงเหลกดดจะ ทำาใหคนรายงดยากเพมขนแตตองเวนชองไว หากเกดไฟไหมจะไดหนออกได ๓. ควรรวมมอกบเพอนบานในการดแลบานเมอออกจากบานกฝากเพอนบานใหชวยดแล ๔. ไมควรเกบทรพยสนทมคามากหรอเงนสดจำานวนมากไวในบาน ๕. ทวางเปลาทอยตดกบทพกอาศยไมควรปลอยใหมตนไมหรอหญาขนสง เพราะคนรายอาจใชเปนทกำาบงเขาทำาการลกทรพย และใชเปนทซอนตวหรอหลบหนไดงาย ๖. บรเวณบานควรทำารวไมสงๆ และแขงแรงกลางคนควรเปดไฟฟาใหมแสงสวางทวบรเวณบาน ๗. เลยงสนขหรอสตวอนทสงเสยงดงเพอชวยเตอนภยสนขทควรเลยงควรเปนสนขทเหาเกงและขงกรงไวภายในบรเวณบานเพอกนการถกวางยา ๘. บาน ๒ ชนทตอเนองกบครวใหทำาประต หนาตางใหแนนหนาแขงแรงและการรบประทานอาหารชนลาง ควรปด

ประตหนาตางชนบนใหเรยบรอยทกครง ๙. เมอมผโทรศพทมาถามวา มใครอยบานบางหรอไมอาจเปนการหาโอกาสเขามาโจรกรรม ใหตอบวามอยหลายคน ๑๐. ควรเลารายละเอยดกลอบายตางๆ ของคนรายใหกบคนรบใชหรอผทพกอาศยทราบ เพอเตอนสต อยาใหหลงเชอเลหเหลยมของคนราย และมการเตรยมพรอมในการปองกนเหตราย ๑๑. การตดตงสญญาณแจงภยควรใชสญญาณไซเรนเนองจากคนรายมกกลวเสยงดงและเพอใหเพอนบาน ใกลเคยงทราบจะไดชวยเหลอแจงใหเจาหนาทตำารวจทราบ ๑๒. เมอบานไมมผอยอาศยควรเปดไฟทงไวในหองบาง ๑๓. บานทมมานเมอพลบคำาควรรดมานปดไมใหคนภายนอกมองเหน ๑๔. เวลากลางคนเมอมคนอยบานไมควรเปดไฟในบานทงเพราะคนรายจะเหนทรพยสนภายในบานควรเปด ไฟนอกบานหรอรอบบาน จะทำาใหมองจากภายในเหนภายนอกได

- ๒๔ -

๑๕. ในเวลากลางคนกอนเปดประตบานใหผใดจะตองดทางชองกระจกใหแนใจเสยกอนวาเปนผใดหรอจะใชโซประตคลองไวกอนเปดประต ๑๖. ตองตรวจสอบบตรซอม หรอประจำาตวของชางตวแทนของบรษทตางๆทจะเขามาในบาน ๑๗. อยาปลอยใหผใดเขามาในบานโดยไมแนใจวาเปนบคคลตามทอางตวมาจรง ๑๘. พยายามจดจำาตำาหนรปพรรณคนแปลกหนาหรอ

จดจำาหมายเลขทะเบยนรถทตองสงสยและเขามาอยในละแวกบาน ๑๙. ใหหยดสงหนงสอพมพกรณไมมคนอยบานเพราะหากไมมผใดรบจะเปนทสงเกตวาไมมคนอยบาน ๒๐. การจางคนงาน คนรบใช หรอพนกงาน ควรมสำาเนาบตรประชาชนหรอบตรประจำาตวตางๆ ถายรปและ รายละเอยด เกยวกบประวตสวนตว ญาตพนองเพอทราบทอยความเปนมาอาชพดงเดม ความประพฤต ตลอดจนญาตพนองหรอคนรจกเพอสามารถตดตอในภายหลง หากตองการใหเจาหนาทตำารวจพมพลายนวมอเพอทำาการตรวจสอบประวตกใหขอความรวมมอจากเจาหนาทตำารวจทองท ๒๑. เมอทราบเหต หรอรวามคนรายเขาบานอยาคดจบคนรายดวยตนเองเพราะอาจไดรบอนตราย ควรปองกนโดยการพยายามทำาใหผอนหรอเพอนบานใกลเคยงไดทราบดวยการทำาใหเกดเสยงหรอรองตะโกนขอความชวยเหลอ ๒๒. เมอเกดเหตแลว ควรชวยกนรกษาสถานทเกดเหต หามเคลอนยายหามมใหบคคลซงมใชเจาหนาทตำารวจเขาไปเกยวของกบสถานทเกดเหตคอยจนกวาเจาหนาทตำารวจจะตรวจตราสถานทเกดเหต เรยบรอย ๒๓. จอรายละเอยด ตำาหน หรอลกษณะพเศษ ของทรพยสนทมคาและถายรปเกบไวทกรายการ ๒๔. รวมกนจดระบบการปองกนตนเองของชมชน เชนการจดกรรมการหมบานออกตรวจพนท, การจดเวร ยามหมบาน, ตดกรงสญญาณหรอตเกราะสญญาณขอความชวยเหลอเมอเกดเหตราย

ก�รปองกนก�รลวงกระเป�ในการเดนทางไปในทตางๆขอใหทกทานคอยระมดระวงทรพยสนททานพกพาตดตวไป โดยขอใหคำานงถง

๑. การออกนอกบานหรอทพกอาศยไมควรนำาของมคาหรอทรพยสนจำานวนมากตดตวไปดวย กระเปาสตางคไมควรพกในลกษณะทกระเปาแผออกมานอกกระเปากางเกงควรพกในตำาแหนงทเมอกระเปาหายไป เรา สามารถรสกตวไดทนท เชนทกระเปากางเกงดานหนา เปนตน

- ๒๕ -

๒. ถาจำาเปนตองนำาทรพยสนหรอของมคาตดตวไปดวยกควรแยกเกบไวหลายๆ ท ๓. ในสถานททคนรายมกจะกระทำาผด เชนททมคนเบยดเสยดหนาแนนควรใชความระมดระวง และเมอถกชนหรอถกเบยดโดยไมจำาเปน ใหรบสำารวจทรพยสนทนำาตดตวไปดวยทนท ๔. เมอถกคนรายลวงกระเปาหรอรตววากำาลงถกลวงกระเปาใหรบสงเสยงดง เชน รองขอความชวยเหลอและรบแจงแกเจาหนาทตำารวจทใกลทสด ๕. กระเปาถอของสตรไมควรใสทรพยสนหรอของมคาและกระเปาไมควรหว หรอสะพายบาไว ควรใชมอ จบกมหรอกระชบไว ๖. พงระลกไวเสมอวาคนรายประเภทน เปนไดทกเพศ ทกวยมกแตงตวสภาพเรยบรอย และถอหนงสอพมพหรอสงของทใชเปนทบงตาไดด ๗. เมอพบคนรายกำาลงลวงกระเปาของบคคลอน กใหสงเสยงดงขนหรอบอกใกลเคยงรเหน เพอชวยกนจบ กมตวหรอแจงเจาหนาทตำารวจใกลเคยงเพอทำาการจบกม

ก�รปองกนก�รปลนทรพย ชงทรพย และวงร�วทรพยต�มส�มสถ�นทประกอบก�รค� หรอทพกอ�ศย

เพอเปนการปองกนในทรพยทตดตวไปกบทานในทตางๆขอใหระมดระวงตวทานเอง โดย ๑. การตดสญญาณแจงภยไวหลายๆ แหงเพอใหผอนหรอเพอนบานใกลเคยงทราบกำาหนดสญญาณ ควรตเกราะขอความชวยเหลอเมอเกดเหตรายและแจงเหตใหเจาหนาทตำารวจทราบ ๒. การจางคนงาน คนรบใช หรอพนกงาน ควรมสำาเนาบตรประชาชนหรอบตรประจำาตวตางๆ ถายรปและรายละเอยด เกยวกบประวตสวนตว ญาตพนองเพอทราบทอยความเปนมา อาชพดงเดม ความประพฤตตลอดจนญาตพนองหรอคนรจกเพอสามารถตดตอในภายหลงหากตองการใหเจาหนาทตำารวจพมพลายนวมอเพอทำาการตรวจสอบประวตกใหขอความรวมมอจากเจาหนาทตำารวจทองท ๓. เครองประดบทมไวแตงตว หรอไวเพอคาขายถาเปนไปไดควรจดรายละเอยดตำาหนรปพรรณ ลกษณะพเศษ ราคาและถายรปเกบไว ๔. ไมควรตดกลอนประต หนาตาง ดานนอกเพราะคนรายจะใชเปนหองขงไดเปนอยางด ๕. ระมดระวงคนแปลกหนาทมาเดนวนเวยนไปมาหลายครงหรอมทาทางพรธ นาสงสย ควรรบแจงใหเจาหนาทตำารวจทราบ ๖. ไมควรอยทำาการคา หรอธรกจ ในหางราน บรษท เพยงคนเดยวเมอหยบสนคาหรอสงของจากหลงราน ชนบน หรอทเกบของควรมผอยดแลหนารานหรออยกบลกคาเสมอ และควรระมดระวงเปนพเศษเมอมลกคาเขามาในรานคราวละมากๆ

- ๒๖ - ๗. ควรผกมตรกบเพอนบานใกลเคยงเพอชวยเปนหเปนตาและใหความชวยเหลอแกกนและกน ๘. ไมควรเกบเงนสดจำานวนมากหรอทรพยสนทมคาไวในสถานทประกอบการคา ๙. การเปด-ปดสถานทประกอบการคา ไมควรเปดแตเชาตรหรอยงมดอยและไมควรปดจนคำา หรอดกเกนไป ๑๐. ขณะทจะปดหรอกำาลงจะปดสถานประกอบการหากมคนแปลกหนามาตดตอการคาหรอธรกจตางๆ ควรพจารณาและระมดระวงอาจจะเปนคนรายถาเปนไปไดควรรบปฏเสธในทกเรองโดยอางวาปด ทำาการแลว ๑๑. พยายามจดจำาตำาหนรปพรรณคนทเขามาตดตอหากเปนคนรายแลวกอเหตขนจะไดแจงรายละเอยด ใหกบเจาหนาทตำารวจทราบเพอเปนประโยชนในการจบกม ๑๒. ไมควรมแตเพยงเดกหรอสตรเทานนอยเฝาดแลสถานประกอบการหรอทพกอาศย ๑๓. ควรสำารวจ ประต หนาตาง ชองระบายอากาศ ของสถานประกอบการคาหรอทพกอาศยใหอยในสภาพ ทมนคงแขงแรง การปดทกครงตองใสกลอนใสกญแจอยางแนนหนาทกครง ๑๔. ไมควรนำาสนคาหรอเครองประดบทมราคาแพงๆ ออกมาใหลกคาเลอกหลายๆ แบบ หลายๆ ชนดใน คราวเดยวกน ๑๕. การจดสถานประกอบการคา ควรใหสามารถมองเหนไดจากภายนอก ๑๖. เมอเกดเหตพยายามสงบสตอารมณ แลวจดจำาตำาหนรปพรรณของคนรายการแตงกาย อาวธ พาหนะ เสนทางหลบหน

๑๗. เมอเกดเหตควรชวยรกษาสถานทเกดเหตจนกวาเจาหนาทตำารวจจะเดนทางมาถง ๑๘. อยาพยายามจบคนรายโดยลำาพงดวยตนเองเมอคนรายกอเหตใหรบแจงเจาหนาทตำารวจทราบโดยเรว ๑๙. วว ควายในหมบานควรจดเปนคอกรวมและมเวรยามดแลรกษาตลอดคน ๒๐. กรณทมการซอขายพชผลทางการเกษตรหรอสตวทมมลคาสงไมควรเกบเงนสดไวทบานควรใชบรการของธนาคาร ๒๒. การเบกจายเงนเดอนของหนวยราชการและบรษทหางรานควรเบกจายกบธนาคารในทองทหากไมม ควรขอความรวมมอจากเจาหนาทตำารวจในการเบกเงนและไมควรเดนทางในเวลากลางคน

- ๒๗ -

ก�รปองกนก�รปลนชง หรอวงร�วทรพยผเบกเงนหรอนำ�เงนไปฝ�กธน�ค�ร ในก�รเดนท�งไปธน�ค�ร เพอตดตอธรกจต�งๆควรจะ

๑. การเบกเงนหรอถอนเงนจำานวนมากๆ จากสถาบนการเงนควรขอเจาหนาทตำารวจไปคมกน หรอขอความรวมมอจากธนาคารนำาสงเงนใหทบาน ๒. การนำาเงนสดจำานวนมากๆ ตดตวไมวาจะเปนการนำาไปฝากธนาคารหรอถอนจากธนาคารกด ควรระมดระวงบคคลแปลกหนาทตดตามหรอเฝาดอย ๓. การเบกเงนจากธนาคารเปนจำานวนมากๆ ควรไป

นบเงนในทลบตา เชนหองผจดการหรอตดตอผจดการ ใหอำานวยความสะดวก ๔. ถาพบรถยนตหรอจกรยานยนต แลนตดตามมาโดยผดสงเกตหรอสงสยวากำาลงถกตดตาม ใหขบรถเขา หาเจาหนาทตำารวจทใกลทสดทนทหรอพยายามอยาหยดหรอจอดรถหรอนำาเงนออกจากรถโดยเดดขาด ๕. การไปเบกหรอถอนเงน หรอนำาเงนไปฝากธนาคารไมควรกระทำาในเวลาใดเวลาหนงเปนประจำา ๖. เมอเบกเงนจากธนาคาร ไมควรใสถงกระดาษของธนาคารควรแยกเกบไวหลายๆ แหง ๗. หลงจากเบกเงนจำานวนมากและขบรถไปในทเปลยว ในซอย ทมดหรอตดไฟแดง ใหเพมความระมดระวง เปนพเศษ ๘. เมอเกดเหตพยายามจดจำารายละเอยด ตำาหนรปพรรณคนรายการแตงกายรวมทงยานพาหนะของคนราย และอาวธ ตลอดจนเสนทางหลบหน ๙. หลงเกดเหตตองพยายามรกษารองรอยในสถานทเกดเหตไวจนกวาตำารวจจะมาถง ๑๐. หากพบเหนคนรายกระทำาผด หรอกระทำาผดแลวกำาลงหลบหนใหพยายามจดจำารายละเอยดเกยวกบ ตำาหนรปพรรณของคนรายการแตงกาย รวมทงยานพาหนะอาวธและเสนทางหลบหนของคนรายหรอรบแจงใหเจาหนาทตำารวจไดทราบ

ก�รปองกนก�รชงทรพย ปลนทรพย ถกทำ�ร�ยร�งก�ยในอ�ค�รสถ�นทจอดรถ , ในลฟท ในหองพกโรงแรม

เพอเปนการปองกนอนตรายอนจะเกดกบทรพยสนทนำาตดตวไปควรจะ ๑. สถานทเปลยว มด โดยเฉพาะทจอดรถตามอาคารทจอดรถในเมองใหญๆ เชน กรงเทพมหานคร เปนสถานทเปด

โอกาสใหคนรายทแอบซอนอยอาจทำาการปลนทรพยไดโดยงายดงนนควรหลกเลยงการเดนในสถานทดงกลาวเพยงผเดยวจำาเปนตองเดนกจงใชความระมดระวง

- ๒๘ -

๒. ผหญงทจะใชลฟท แมวาเปนลฟทในแฟลตทพกของตนเองหากทานไปคนเดยวกอนเขาลฟต ถามคนแปลกหนาททานไมรจกมากอนอยในลฟตไมควรเสยงใชลฟต เพราะทานอาจชงทรพย , ปลนทรพยหรอถกทำารายขมขนได ๓. ผหญงควรหลกเลยงการเดนลำาพงในทเปลยวมดหรอลานจอดรถกวางใหญเพราะอาจมคนรายหลบซอนและเขาทำาการชงทรพย , ปลนทรพยหรอถกทำารายขมขนได ควรหาเพอนรวมทางไปดวย ๔. หองพกตามโรงแรม เมอมคนกดกรง หรอเคาะประตเรยกใหเปดประตกอนเปดประตใหดทางชองดภายนอกซงตดอยกบบานประตและกอนจะเปดประตควรคลองโซประต ๕. หองพกตามโรงแรมเวลาอยในหองพกใหใสกลอนประตหรอลอคกญแจและคลองโซประตดวย

ผรบผดชอบแผนรองรบเหตก�รณเกยวกบคดอ�ญ�: กลมกฎหมาย

***********************************************************

บทท ๖แผนรองรบระบบฐ�นขอมลส�รสนเทศ

บทนำ�ดวยในปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไดเขามาม

บทบาทสำาคญในการดำาเนนงานของสวนราชการทงในสวนของการบรหารจดการ การจดเกบ และการประมวลผล ระบบงานสำาคญตางๆ โดยเฉาะระบบงานทเกยวของกบการใหบรการประชาชน (Front office system) และระบบปฏบตการ (Back office system) เปนตน เทคโนโลยสารสนเทศ ทำาใหการดำาเนนงานของสวนราชการมความสะดวกรวดเรวมประสทธภาพมากขน อยางไรกด การใชเทคโนโลยสาสนเทศมความเสยงหลายประการทควรคำานงถงโดยหากสวนราชการไมมการบรหารจดการและการรกษาความปลอดภยดานเทคโนโลยสารสนเทศทรดกมเพยงพอ กอาจสงผลก

ระทบตอการดำาเนนงานหรอสรางความเสยหายตอสวนราชการและประชาชนทตดตองานได

ดงนน เพอเปนการรองรบเหตการณฉกเฉนทอาจจะเกดขน เชน จากภยธรรมชาต เพลงไหม กระแสไฟขดของ การถกโจมตจากผไมพงประสงค ไวรสคอมพวเตอร และภยอนเกดจากการปฏบตงานทไมระมดระวงของผใชระบบ และทำาใหระบบสารสนเทศมอนตรายตงแตระดบเรมตนจนถงระดบรนแรงจนกอใหเกดความเสยหายของขอมล และระบบสารสนเทศมการหยดชะงกไมสามารถใหบรการได แผนดงกลาวจะทำาใหเกดการเตรยมการและการซกซอมความเขาใจในการปฏบตงาน เพอใหบคลากรผรบผดชอบรวมถงบคลากรในหนวยงานสามารถรองรบภาวะฉกเฉนดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค๑ เพอใหบคลากรผมหนาทรบผดชอบในการดแลระบบ

สารสนเทศ มความร ความเขาใจ ในขนตอนปฏบตเพอรองรบภาวะฉกเฉนดานเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพเตรยมความพรอมบคลากรใน สท. ใหสามารถรองรบภาวะฉกเฉนปองกน และระงบการชมนมประทวง การกอการจลาจลทเกดขนไดอยางเหมาะสม

๒. เพอใหบคลากรของหนวยงานมความตระหนกในการเตรยมการรองรบภาวะฉกเฉนดานเทคโนโลยสารสนเทศทงในสวนตวและสวนรวม

๓. เพอใหระบบเทคโนโลยสารสนเทศสามารถดำาเนนการไดอยางตอเนองในทกสถานการณและมประสทธภาพสามารถแกไขสถานการณไดอยางทนทวงท

คำ�นย�มภ�วะฉกเฉนด�นเทคโนโลยส�รสนเทศ หมายถง ภาวะอน

อาจเปนภยตอความมนคงหรอความปลอดภยของทรพยสนของ

ระบบสารสนเทศ และขอมลของระบบสารสนเทศซงภาวะฉกเฉนนนอาจเกดจากภยธรรมชาต เชน เพลงไหม ภยคกคามจากเหตการณในพนท หรอภยคกคามทางคอมพวเตอรและเครอขาย ซงเมอเกดขนแลวอาจทำาใหเกดการหยดชะงกของการใหบรการ ในระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

- ๓๐ -

ทรพยสนของระบบส�รสนเทศ หมายถง ฮารดแวร ซอฟทแวร และระบบเครอขายฮ�รดแวร หมายถง เครองคอมพวเตอรทกประเภททมการตดตงใชงานใน ดย. ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรสวนบคคลแบบตงโตะและแบบพกพาเครองคอมพวเตอรแมขาย เครองพมพ เครองสแกนภาพเบองตนซอฟทแวรหมายถง โปรแกรมคอมพวเตอรทงในสวนโปรแกรมควบคมระบบปฏบตการ และระบบสารสนเทศ ทตดตงเพอใชงานใน ดย. ทงในเครองคอมพวเตอรแมขายและคอมพวเตอรใชงานสวนบคคล

ม�ตรก�รและแนวท�งก�รดำ�เนนง�น ๑. ก�รเตรยมคว�มพรอมรบสถ�นก�รณคว�มไมแนนอนและภยพบตดงน

๑.๑ ก�รเตรยมคว�มพรอมรบสถ�นก�รณคว�มไมแนนอนและภยพบตจ�กระบบคอมพวเตอรและขอมลคว�มเสยห�ยเมอไฟฟ�ดบ และปญห�ไฟฟ�กระช�ก เปนก�รปองกนและแกไขปญห�จ�กกระแสไฟฟ�ซงอ�จกอคว�มเสยห�ยแกระบบฐ�นขอมลและส�รสนเทศและอปกรณคอมพวเตอรต�งๆ โดยกำ�หนดแนวท�งก�รดำ�เนนก�รเบองตน เพอลดปญห�ทเกดขนกบระบบฐ�นขอมลส�รสนเทศ ดงน

๑.๑.๑ ตดตงเครองสำารองไฟฟาและปรบแรงดนอตโนมต (Uninterruptable Power Supply : UPS) เพอปองกนความเสยหายทอาจเกดขนกบอปกรณคอมพวเตอรหรอ การประมวลผลของระบบคอมพวเตอร ทงในสวนของเครองคอมพวเตอรแมขาย (Server) และเครองคอมพวเตอรสวนบคคล (PC) ซงมระยะเวลาในการสำารองไฟฟาไดประมาณ ๒๐-๓๐ นาทและตดตงเครองสำารองไฟฟามกำาลงไฟฟาสำารองเพมขนเปนเวลา ๑ ๓ ชวโมง สำาหรบต – Rack Network ทมความสำาคญ

๑.๑.๒ เปดเครองสำารองไฟฟา ตลอดระยะเวลาในการใชงานเครองคอมพวเตอร และบำารงรกษาเครองสำารองไฟฟาใหอยในสภาพพรอมใชงานอยเสมอ โดยมการบำารงรกษาเครองสำารองไฟฟา เดอนละ ๑ ครง

๑.๑.๓ เมอเกดกระแสไฟฟาดบ ใหผใชรบทำาการบนทกขอมลทยงคางอยทนท และปดเครองคอมพวเตอรและอปกรณตางๆ

๑.๑.๔ ตดตงเครองกำาเนดไฟฟา (Generator) และสถานททจำาเปนตองการใชไฟฟา

๑.๒ ก�รเตรยมคว�มพรอมรบสถ�นก�รณคว�มไมแนนอนและภยพบตจ�กระบบคอมพวเตอรและขอมลเกดคว�มเสยห�ยเมอเกดเหตไฟไหม เปนก�รปองกนและแกไขปญห�จ�กสถ�นก�รณไฟไหม ซงอ�จกอคว�มเสยห�ยแกระบบฐ�นขอมลและส�รสนเทศและอปกรณคอมพวเตอรต�งๆ โดยกำ�หนดแนวท�งก�รดำ�เนนก�รเบองตน เพอลดปญห�ทจะเกดขนกบระบบฐ�นขอมลและส�รสนเทศ ดงน

๑.๒.๑ ตดตงเครองดบเพลงในทกชนของอาคาร เพอเปนการควบคมเพลงในเบองตน

๑.๒.๒ กำาหนดผรบผดชอบในการขนยายอปกรณคอมพวเตอรตางๆ หากเกดเหตไฟไหมและจดการซอมการหนไฟ

- ๓๑ -

๑.๒.๓ ประสานรานคาจำาหนายอปกรณคอมพวเตอรตางๆ เพอจดซออปกรณใหม ไดอยางรวดเรวแทนทเครองเดมหากเกดความเสยหายจากเหตไฟไหม

๑.๒.๔ ดำาเนนการใชบรการฝากขอมลสำาคญๆ ไวท G-cloud ของสำานกงานรฐบาลอเลกทรอนกส

๑.๓ ก�รเตรยมคว�มพรอมรบสถ�นก�รณภยพบตจ�กไวรสโจมตระบบคอมพวเตอร และขอมลเกดคว�มเสยห�ยแกเครองคอมพวเตอรและระบบเครอข�ยคอมพวเตอรดงน

๑.๓.๑ ตดตง Firewall เพอปองกนไมใหผทไมไดรบอนญาตจากระบบเครอขายอนเตอรเนตสามารถเขาสระบบฐานขอมลและสารสนเทศ และเครอขายคอมพวเตอรได โดยเปดใชงาน Firewall ตลอดเวลา

๑.๓.๒ ตดตงโปรแกรมปองกนไวรสทเครองคอมพวเตอรแมขาย (Server) และเครองคอมพวเตอรลกขาย (Client)

๑.๓.๓ ปรบปรงโปรแกรมปองกนไวรสแบบอตโนมตใหกบเครองลกขาย

๑.๓.๔ แนะนำาวธการปองกนและกำาจดไวรสในเบองตนแกบคลากร ดย.

๑.๓.๕ ตดตงอปกรณจดเกบขอมลผานระบบเครอขาย (Network Attached Storage)

๑.๔ ก�รเตรยมคว�มพรอมรบสถ�นก�รณภยจ�กก�รบกรก และภยคกค�มท�งคอมพวเตอร เพอเปนก�รเสรมสร�งคว�มปลอดภยใหกบระบบฐ�นขอมลส�รสนเทศ และระบบเครอข�ย มแนวท�งดงน

๑.๔.๑ กำาหนดมาตรการควบคมการเขาออกหองคอมพวเตอรแมขาย และปองกนความเสยหาย

๑.๔.๒ หามบคคลทไมมอำานาจหนาทเกยวของ เขาไปในหองคอมพวเตอรแมขาย หากจำาเปนใหเจาหนาทกลมงานพฒนาองคความรและสารสนเทศ เปนผรบผดชอบนำาเขาหองคอมพวเตอรแมขาย สำาหรบประตเขาออก มการตดตงระบบ Access Control โดยใช Card และตดตงกลองโทรทศนวงจรปดเพอปองกนการโจรกรรม

๑.๔.๓ มการตดตง Firewall เพอปองกนไมใหผทไมไดรบอนญาตจากระบบเครอขายอนเตอรเนตสามารถเขาสระบบสารสนเทศและเครอขายคอมพวเตอรไดโดยจะเปดใชงาน Firewall ตลอดเวลา

๑.๔.๔ มการตดตง Proxy Server เพอเพมประสทธภาพในการใหบรการอนเตอรเนตขององคกรและกลนกรองขอมลทมาทาง Website ซงจะมการกำาหนดคา Configuration ใหมความปลอดภยตอระบบสารสนเทศและเครอขายคอมพวเตอร

๑.๔.๕ มเจาหนาทดแลระบบเครอขายทำาการตรวจสอบปรมาณขอมลบนเครอขายอนเตอรเนตขององคกรเพอสงเกตปรมาณขอมลบนเครอขายวามปรมาณมากผดปกตหรอการเรยกใชระบบสารสนเทศมความถในการเรยกใชผดปกตเพอจะไดสรปหาสาเหตและปองกนตอไป

- ๓๒ - ๑.๔.๖ การเรยกใชระบบฐานขอมลสารสนเทศของหนวยงานผ

ใชระบบจะตองมการบนทกชอผใช (User name) และรหสผาน

(Password) เพอตรวจสอบกอนระบบอนญาตใหใชงานไดตามสทธและอำานาจหนาทความรบผดชอบ

๑.๔.๗ มการปฏบตตาม พ.ร.บ. วาดวยการกระทำาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ เพอเสรมสรางมาตรการปองกนการบกรกและภยคกคามคอมพวเตอร

๒. ม�ตรก�รในก�รปองกนและแกไขปญห�จ�กภยพบตมาตรการในการปองกนและแกไขปญหาจากภยพบตทอาจเกด

ขนกบระบบสารสนเทศของ สท. กำาหนดแนวทางใหบคลากรปฏบตดงน

๒.๑ กรณเครองลกข�ย๑) ในกรณทมเหตทำาใหเครองคอมพวเตอรไมสามารถ

ดำาเนนการใชระบบฐานขอมลสารสนเทศไดตามปกต ใหเจาหนาทผนนแจงใหเจาหนาทกลมงานพฒนาองคความรและสารสนเทศทราบ หรอกรณมเหตอนทำาใหกลมงานพฒนาองคความรและสารสนเทศไมสามารถดำาเนนการใหบรการดานเครอขายได จะตองแจงใหทกสำานก/กองทราบ

๒) กรณเกดการขดของเนองจากถกไวรสคอมพวเตอร เพอปองกนความเสยหายทจะแพรกระจายไปยงเครองอนในระบบเครอขาย ใหทำาการดงสายเชองโยงระบบเครอขาย (LAN) ออกจากเครองนนโดยเรว

๓) ในกรณทเกรงวาเหตทเกดจะเปนอนตรายตอหนวยงานภายในอาคารซงเปนทตงของเครองคอมพวเตอรทพบการขดของ ใหดงสายแลนออกจากจดชมสายในชนนนออกใหหมด

๔) ใหเจาหนาทกลมงานพฒนาองคความรและสารสนเทศ แจงเหตขดของนนใหหวหนารบทราบโดยเรวทสด

๕) ใหความรเบองตนแกเจาหนาท ดย.เกยวกบการดำาเนนการเมอเครองคอมพวเตอร ถกไวรสคอมพวเตอร

๒.๒ กรณเครองแมข�ยและอปกรณเครอข�ย

๑) ตดการเชอมตอระบบเครอขายโดยเรว แลวปดอปกรณเครอขายและเครองคอมพวเตอรแมขาย ตามลำาดบความสำาคญของการใหบรการ

๒) หากไฟฟาดบ/ไฟฟาตก ใหปดเครองคอมพวเตอรแมขายและอปกรณเครอขาย โดยพจารณาตามความสำาคญของการใหบรการ ระยะเวลาทไฟฟาดบ และประสทธภาพของเครองสำารองไฟฟา

๓) ตดระบบจายไฟ ในกรณไฟไหม ใหใชนำายาดบเพลงฉดควบคมเพลงโดยเรว

๔) ตรวจสอบปญหาทเกดขน ในกรณทเกดเหตไมปลอดภย ใหรบขนยายเครองแมขายและอปกรณเครอขายไปไวในทปลอดภย

๕) ตรวจสอบอปกรณดบเพลงใหอยในสภาพพรอมใชงาน กรณไฟไหมใหใชนำายาดบเพลง ฉดควบคมเพลงโดยเรว

- ๓๓ -

๖) รบขนยายเครองไปไวในทปลอดภย๗) ประสานขอความชวยเหลอจากบรษททรบผดชอบดแล

ระบบ Server หรอผเชยวชาญระบบเครอขายโดยเรวทสด๘) กรณทอปกรณดานฮารดแวรเสย ใหรบหาอปกรณ

สำารอง หรอแจงใหบรษท ทรบผดชอบนำาอปกรณมาเปลยนโดยเรวทสด

๙) ใหผดแลระบบรบแจงปญหาใหหวหนารบทราบโดยเรว๑.๓ แผนทำ�ระบบคอมพวเตอรกลบสสภ�พปกต

การกคนระบบเครองแมขายและอปกรณกระจายสญญาณ (System Recovery) โดยปกตระบบเครองแมขายและอปกรณ

กระจายสญญาณ จะตองอยในสภาพความพรอมรองรบการใหบรการกบเครองลกขายไดตลอด ๒๔ ชวโมง หากไมสามารถใชบรการ จำาเปนตองกระบบคนใหไดเรวทสดหรอเทาทจะทำาได โดยดำาเนนการ ดงน

๑) จดหาอปกรณชนสวนใหมเพอทดแทน ๒) เปลยนอปกรณชนสวนทเสยหาย ๓) ซอมบำารงวสดอปกรณทเสยหายใหเสรจภายใน ๔๘

ชวโมง ๔) นำา Backup Tape/CD-ROM/Harddisk ทไดสำารอง

ขอมลไวนำากลบมา restore ๕) ทำาการตรวจสอบระบบปฏบตการ ระบบฐานขอมล ตรวจ

สอบความถกตองของขอมลและระบบอนๆ ทเกยวของ๑.๔ ก�รตดต�มและร�ยง�นผล

กำาหนดใหเจาหนาทผรบผดชอบรายงานผลการดำาเนนการหรอตรวจสอบใหผกำากบดแลทราบ และใหรายงานการเกดปญหาและผลการแกไขใหทราบในทนททสามารถดำาเนนการไดในทกกรณตามทระบไว

ผรบผดชอบระบบฐ�นขอมลและส�รสนเทศ: กลมสารสนเทศและเทคโนโลย

***********************************************************

ต�ร�ง หม�ยเลขโทรศพทของหนวยง�นภ�ยนอกทเกยวของ

หนวยง�น หม�ยเลขโทรศพท

สายดวนกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

๑๗๘๔

สายดวนศนยบรการขาวอากาศ กรมอตนยมวทยา

๑๑๘๒

ศนยดบเพลง ๑๙๙สถานดบเพลงพญาไท ๐ ๒๓๔๕ ๖๘๔๘สถานดบเพลงดสต ๐ ๒๒๔๑ ๔๐๖๓ - ๖๗โรงพยาบาลพญาไท ๑ ๐ ๒๒๔๕ ๒๖๒๑โรงพยาบาลบรฉตรไชยากร (รถไฟ)

๐ ๒๒๕๑ ๒๐๔๒

โรงพยาบาลตำารวจ ๐ ๒๒๐๗ ๖๐๐๐ศนยนเรนทร ๑๖๖๙สภากาชาดไทย ๐ ๒๒๕๖ ๔๐๓๒สายดวนแจงเหตดวนเหตราย (สายตรวจ)

๑๙๑

มลนธรวมกตญญ ๐ ๒๗๕๑ ๐๙๕๑ - ๓ศนยรบเรองรองเรยน การไฟฟานครหลวง โทร.

๑๑๓๐

ตำารวจกองปราบปราม โทร. ๑๑๕๕ ๑๑๕๕