บทที่ 2:...

บทท 2: วรรณกรรมทเกยวของ

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง การวางระบบบรหารจดการส านกพมพของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช คณะผวจยไดด าเนนการทบทวนวรรณกรรมในประเดนดงตอไปน 1. การศกษาความเปนไปไดของโครงการ 2. ระบบการบรหารจดการ 2.1 ดานการบรหารจดการ 2.2 ดานการบรหารการตลาด 2.3 ดานการบรหารทรพยากรมนษย 2.4 ดานการบญชและการเงน 2.5 ดานระบบสารสนเทศเพอการจดการ 3. ขอมลทวไปของส านกพมพ 4. ขอมลทวไปของศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต

5. ภาพรวมอตสาหกรรมการพมพไทย 6.หนวยบรการรปแบบพเศษ

7. งานวจยทเกยวของ 1. การศกษาความเปนไปไดของโครงการ

การศกษาความเปนไปไดของโครงการ เปนขนตอนส าคญขนตอนหนงของวงจรโครงการในการวเคราะหวาโครงการทคดขนมานนสามารถปฏบตไดหรอไม การศกษาความเปนไปไดของโครงการจงเปนการศกษาเพอใหไดมาซงขอมลรายละเอยดของโครงการทสามารถใชเปนพนฐานในการตดสนใจวาโครงการทก าลงพจารณาอยมลทางทจะลงทนและมความคมคาหรอไม เพยงใด

การศกษาความเปนไปไดของโครงการมขอบขายครอบคลมถงการศกษาวเคราะหในดานตางๆ ไดแก ดานการตลาด ดานการผลต ดานบรหารจดการ และดานการเงน

1.1 การศกษาดานการตลาด เปนการศกษาการวเคราะหโอกาสทางการตลาดทเกยวกบการส ารวจสภาวะและขนาดของตลาดเพอน าไปเปนขอมลในการก าหนดกลยทธและแผนการตลาด ตลอดจนการพยากรณรายรบ ตนทนการตลาด และดานชองทางการจดจ าหนาย

1.2 การศกษาดานการผลต เปนการศกษาดานเทคนคในการผลต เพอประเมนหาเทคนควธการผลตทเหมาะสมกบการใชงานอยางมประสทธภาพ รวมทงศกษาถงปรมาณวตถดบ เครองจกรอปกรณทใชใน


7

การผลตทเหมาะสม เพอใหทราบถงตนทนการผลตตอหนวยซงจะน าไปใชประโยชนตอการศกษาดานการเงนตอไป

1.3.การศกษาดานการบรหารจดการ เปนการศกษาวาโครงการควรมการจดตงในรปแบบนตบคคลหรอไมใชนตบคคล และควรจดรปแบบองคการและการบรหารงานอยางไรจงจะเหมาะสมและเกดประสทธภาพสงสด เพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางราบรน ซงครอบคลมถงการวางแผนจดเตรยมอตราก าลงคนและอตราคาตอบแทน ตลอดจนรายละเอยดลกษณะงานตางๆทจะตองท า

1.4.การศกษาดานการเงน เปนการวเคราะหเกยวกบเงนลงทน คาใชจายในการด าเนนงาน และผลตอบแทนของโครงการ เพอวเคราะหวาโครงการทจะท ามความคมคาหรอไม เพยงใด ในการวเคราะหทางการเงนของโครงการจะตองจดท าเปนแผนการเงนโดยการประมาณการงบการเงนลวงหนา รวมถงการเปรยบเทยบผลตอบแทนและตนทนของโครงการ โดยใชวธการวเคราะหโครงการแบบคดคาปจจบนของเงนและแบบไมคดคาปจจบนของเงน เพอใหผบรหารสามารถตดสนใจไดวาควรจะท าโครงการนนหรอไม การศกษาครงนไดมการวเคราะหความเปนไปไดของแตละทางเลอกเพอใชเปนขอมลในการตดสนใจเลอกแนวทางทเหมาะสมกบบรบทส านกพมพของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2. ระบบการบรหารจดการ 2.1 ดานการบรหารจดการ กลาวไดวาในยคของการจดการสมยใหม (Modern Management) ซงเปนยคปจจบน ไดมการพฒนาแนวคดการจดการตางๆ ขนมาอยางมาก ไดแก ทฤษฎการจดการตามสถานการณ (ContingencyTheory) แนวคดการจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) ทใหความส าคญตอการก าหนดวสยทศน (Vision) ภารกจหรอพนธกจ (Mission) การประเมนสภาพแวดลอมของธรกจดวยการน าเทคนคตางๆ มาใชในการประเมนสภาพแวดลอม เชน เทคนค SWOT Analysis ทมการประเมนถงจดแขง (Strength) จดออน (Weakness) โอกาส (Opportunity) และขอจ ากด (Threat) เทคนค BCG Growth Share Matrix เทคนค GE Business Screen เทคนค Porter Five Forces Model โดยเทคนคตางๆ ดงกลาวทงหมดน ามาใชในการก าหนดกลยทธขององคการ (Strategy) รวมถงแนวคดการคนหาโอกาสใหมๆ หรอทเรยกวา Blue Ocean Strategy ซงอาจเปนตลาดใหมๆ หรอลกคากลมใหมๆ ทเสนอใหองคการจะตองมการคนหาตลาดใหมๆ หรอลกคากลมใหมๆ อยเสมอเพอใหองคการเปนผน าในตลาดใหมหรอลกคากลมใหม ทงนในการศกษาวจยจ าเปนทจะตองน าเทคนคการประเมนสภาพแวดลอมตางๆ โดยเฉพาะ SWOT Analysis มาใชในการประเมนสภาพแวดลอมของทกหนวยงานทศกษา คอ ส านกพมพ โรงพมพ ศนยหนงสอ และศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต เพอน ามาก าหนดกลยทธการบรหารจดการสมยใหมทเนนใชการจดการเชงกลยทธ

นอกจากนแลว การบรหารงานในปจจบนยงไดมการน าแนวคดการบรหารงานในรปของประธานเจาหนาทบรหาร (Chief Executive Officer) ทเนนความคลองตวรวดเรวและความมเอกภาพของการ


8

บรหารงานในองคการมาใช แนวคดการจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management) แนวคดการรอปรบระบบ (Reengineering) แนวคดการเทยบเคยง (Benchmarking) แนวคดองคการแหงการเรยนร (Learning Organization) แนวคดการจดการลกคาสมพนธ (Customer Relationship Management) โดยเฉพาะแนวคดตวชวดหรอทเรยกวา KPI (Key Performance Indicator) และแนวคดของ Balanced Scorecard มาใชในการบรหารองคการสมยใหมใหเปนองคการเชงกลยทธ (Strategy Focused Organization)

กลาวโดยสรป ในการจดการสมยใหมไดใหความส าคญตอเรองของประสทธผล ประสทธภาพ การเพมผลผลต คณภาพ และความคมคาของเงน โดยประสทธผล (Effectiveness) เปนการบรหารงานเพอใหผลงานทเกดขนขององคการไดบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไว ประสทธภาพ (Efficiency) เปนการบรหารงานเพอใหไดผลงานออกมามากโดยการใชทรพยากรใหเกดประโยชนอยางสงสด สวนการเพมผลผลต (Productivity) เปนการบรหารงานเพอใหประสทธภาพในการด าเนนงานสงเพมขนจากอดตทผานมา สวนความคมคาของเงน (Value for Money) เนนใหความส าคญตอการใชทรพยากรการเงนใหเกดความคมคาสงสด เชน การวเคราะหตนทน-ผลประโยชน (Cost and Benefit Analysis) การวเคราะหตนทน-ประสทธผล (Cost and Effectiveness Analysis) การวเคราะหมลคาเพมทางเศรษฐศาสตร (Economic Value Added: EVA) เปนตน

โดยในการศกษาวจยเรองนจะเนนการเทยบเคยงกบองคการตนแบบจากภายนอกทงภาครฐและภาคเอกชนทมภารกจเชนเดยวกนกบส านกพมพ โรงพมพ ศนยหนงสอ และศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต เพอน ามาออกแบบโครงสรางการบรหารใหมทยดหลกความคลองตว รวดเรวและความมเอกภาพของการบรหารงาน การน าแนวคดตางๆ ตอไปนมาใช ไดแก การจดการคณภาพโดยรวม การจดการลกคาสมพนธ ตวชวดและ Balanced Scorecard มาใชในการบรหารองคการสมยใหมใหเปนองคการเชงกลยทธ รวมทงเนนใหความส าคญตอการใชทรพยากรการเงนใหเกดความคมคาสงสด ส าหรบการบรหารจดการในดานโครงสรางองคการนน ความสนใจตอเรองขององคการไดถกใหความส าคญมาจนถงยคปจจบนทเปนยคของการจดการสมยใหมทเนนความยดหยนและคลองตวตอการตอบสนองตอสภาพแวดลอมมากขน ไดแก การจดองคการแบบหนวยธรกจกลยทธ (Strategic Business Unit: SBU) การจดองคการตามศนยความรบผดชอบ (Responsibility Center) เชน ศนยก าไร ศนยรายได ศนยคาใชจาย เปนตน นอกจากนยงมการจดองคการเชงกลยทธ (Strategy Focused Organization) (Kaplan and Norton, 2001; 2004) เพอตอบสนองตอการจดการเชงกลยทธสมยใหมทเนนการจดการแบบมงสมดล (Balanced Scorecard) การจดองคการแบบเสมอนจรง (Virtual Organization) ทเนนการรวมกลมขององคการตางๆ ในการด าเนนกจกรรมบางอยางรวมกนเพอประโยชนของทกองคการทเขามามสวนรวม การจดองคการแบบเครอขาย (Network Organization) ทเนนการสรางความรวมมอกบองคการภายนอกมากขน การจดองคการแบบแชมรอค (Shamrock Organization) ทเนนการลดขนาดขององคการใหมเทาทจ าเปนโดยหนมาเนนการจางจากภายนอก (Outsourcing) มากขน การจดองคการแบบปรามดกลบหว (Upward Pyramid Organization) ทเนนปรบบทบาทการท างานใหมทมาใหความส าคญตอลกคา โดยใหทกระดบท าหนาท


9

สนบสนนอยางเตมทมากกวาทจะใชสายการบงคบบญชาจากบนลงลางเหมอนแบบเดม รวมถงการมองวาองคการในอนาคตจะตองปรบตวไปสการเปนองคการดจทล (Digital Organization) มากขนทใหความส าคญตอการบรหารจดการองคการโดยน าความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชเปนเครองมออยางเตมท โดยมการเลอกเทคโนโลยใชใหเหมาะสม และพฒนาคนในองคการใหเปนบคคลทมการใชเทคโนโลยไดเปนอยางดหรอ Computer People ดงนนองคการสมยใหมจะมลกษณะเปนองคการอเลกทรอนกสเตมรปแบบ (Total E-Business Organization) กลาวคอ องคการทกระบวนท างานทงหมดในองคการเกยวกบการน าอเลกทรอนกสมาใชทงสน โดยในการศกษาวจยเรองนจะเนนการจดองคการแบบหนวยธรกจกลยทธ การจดองคการตามศนยความรบผดชอบ การจดองคการเชงกลยทธเพอตอบสนองตอการจดการเชงกลยทธสมยใหม การจดองคการแบบเครอขายทเนนการสรางความรวมมอกบองคการภายนอกมากขน การจดองคการแบบแชมรอคทเนนการลดขนาดขององคการใหมเทาทจ าเปนโดยหนมาเนนการจางจากภายนอกมากขน การจดองคการแบบปรามดกลบหวทเนนปรบบทบาทการท างานใหมทมาใหความส าคญตอลกคา

โดยในการศกษาวจยเรองนจะเนนการก าหนดการจดการเชงกลยทธ การจดโครงสรางองคการ และเทคนคของการจดการสมยใหม

2.1.1 การจดการเชงกลยทธ แนวคดหนงในปจจบนทใหความสนใจกนอยางมาก แนวคดนนกคอ การท าใหองคการปรบเปลยนมาเปน “องคการเชงกลยทธ” (Strategy-Focused Organization) มากขน ซงทงแคปแลนและนอรตน (Kaplan and Norton, 2001) มความเหนวาองคการควรจะปรบตวไปสการเปนองคการเชงกลยทธมากขน ค าวา กลยทธ ตรงกบภาษาองกฤษวา “Strategy” มาจากรากศพทภาษากรก คอ “Strategos” แปลวา “ทวไป (General)” โดยเปนค าทใชกนมากในทางธรกจในความหมายถงวธการทถกน ามาใชในการด าเนนงานขององคการและน ามาใชในการแขงขนทางธรกจเพอใหบรรลเปาหมายทองคการไดก าหนดไว ซงการจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) ขององคการนนจะประกอบไปดวย 3 ขนตอนใหญ ๆ คอ ขนการก าหนดกลยทธ ขนการน ากลยทธไปปฏบต และขนการประเมนผลกลยทธ โดยทในแตละขนตอนมรายละเอยด (David, 1993) ดงน

1) การก าหนดกลยทธ (Strategic Formulation) จะเกยวของกบการประเมนสภาพแวดลอม โดยน า เทคนค SWOT มาใช โดยการประเมนสภาพแวดลอมภายในจะเปนการประเมนถงจดแขง (Strength) และจดออน (Weakness) ขององคการ สวนการประเมนสภาพแวดลอมภายนอกจะเปนการประเมนถงโอกาส (Opportunity) และขอจ ากด (Threat) นอกจากนอาจมการน าเทคนคตางๆ มาใชเพอใชในการประเมนสภาพแวดลอมขององคการไดอก เชน เทคนค BCG Growth Share Matrix ทถกพฒนาขนมาโดยบรษททปรกษา Boston Consulting Group เทคนค GE Business Screen ทถกพฒนาขนมาโดยบรษท General Electric เทคนคตวแบบการวเคราะหปจจย 5 ประการของพอรตเตอร (Porter 5’s Force Model) เปนตน


10

เพอน าขอมลจากการประเมนสภาพแวดลอมมาพจารณาก าหนดกลยทธทจะน ามาใชในการด าเนนงานใหสอดคลองกบสถานการณทเกดขน

อยางไรกตามเทคนคทเปนทนยมมากในการใชประเมนสภาพแวดลอม คอ เทคนค SWOT โดยหลงจากทมการประเมนสภาพแวดลอมโดยการวเคราะหใหเหนถงจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากดแลว กจะน าขอมลทงหมดมาวเคราะหในรปแบบความสมพนธแบบแมตรกซโดยใชตารางทเรยกวา TOWS Matrix โดย TOWS Matrix เปนตารางการวเคราะหทน าขอมลทไดจากการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากด มาวเคราะหเพอก าหนดออกมาเปนกลยทธประเภทตางๆ ดงตารางตอไปน

2) ขนการน ากลยทธไปปฏบต (Strategic Implementation) จะเกยวของกบการก าหนดนโยบาย การแปลงกลยทธไปสแผนประจ าป การจดเตรยมงบประมาณ การจดสรรทรพยากรใหแกการด าเนนกลยทธตาง ๆ การก าหนดโครงสรางองคการ การจงใจบคลากรทรบผดชอบ การสรางวฒนธรรมการท างานแบบใหมทเนนการท างานตามกลยทธ รวมถงการพฒนาและการใชระบบการจดการขอมล

3) ขนการประเมนผลกลยทธ (Strategic Evaluation) จะเกยวของกบการประเมนสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป การทบทวนกลยทธทถกน าไปใช การประเมนระดบความส าเรจของกลยทธและแผน รวมถงการปรบปรงแกไข 2.1.2 การจดโครงสรางองคการ การจดโครงสรางองคการในทนไดองแนวคดทส าคญเกยวกบการเพมสรรถนะขององคการในการบรหารจดการใหสงขนซงแนวคดทส าคญ คอ แนวคดการจดองคการตามภารกจ แนวคดการจดองคการตามกลยทธ แนวคดการจดองคการทมองประชาชนเปนศนยกลาง แนวคดการจดองคการตามโครงการ แนวคดการจดองคการแบบแมตรกซ แนวคดการจดองคการทเนนขอมล แนวคดการจดองคการบรหารงานแบบซอโอ แนวคดการจดองคการหรอหนวยงานอสระ แนวคดการจดองคการทเนนเทคโนโลยสารสนเทศ และการ

จดแขง (Strength -S) จดออน (Weakness - W)1 12 23. ระบจดแขง (List strengths) 3. ระบจดออน (List weaknesses)

โอกาส (Opportunities - O) SO Strategies WO Strategies1 1 12 2 ใชจดแขงมาใชเปนโอกาส 2 เอาชนะจดออน โดยใชขอไดเปรยบจากโอกาส3. ระบโอกาส (List opportunities) 3. (Use strengths to take 3. (Overcome weakness by taking advantage 4 4 advantage of opportunities) 4 of opportunities)

ขอจ ากด (Threats - T) ST Strategies WT Strategies1 1 12 2 ใชจดแขงเพอหลกเลยงขอจ ากด 2 ลดจดออนและหลกเลยงขอจ ากด3. ระบขอจ ากด (List threats) 3. (Use strengths to ovoid threats) 3. (Minimize weakness and avoid threats)


11

สอสาร แนวคดการจดองคการแบบเครอขาย แนวคดการจดองคการเสมอนจรง แนวคดการจดองคการแบบแชมรอค และแนวคดการบรหารองคการแบบพระมดกลบหว 1) แนวคดการจดองคการตามภารกจ ภารกจหรอพนธกจจะเปนขอความทแสดงถงเปาประสงคขององคการ (Mission Statement or a Statement of Purpose) โดยทองคการจะน าเปาหมายหลกขององคการและปรชญาขององคการมาเขยนเปนภารกจหรอพนธกจขององคการ (Saloner, et al., 2001: 24) โดยทภารกจหรอพนธกจจะเปนการพรรณนาถงเหตผลของการมอยขององคการหรอทเรยกวา the firm’s raison d’etre (Abrahams, 1995) ซงในทางรฐประศาสนศาสตรแลว กลาวไดวา การปรบโฉมภาครฐบาลสมยใหมนน จะตองมงใหรฐบาลเปนรฐบาลทจะตองขบเคลอนหรอผลกดนโดยภารกจหรอพนธกจ (Mission – driven Government) โดยเฉพาะการบรหารภาครฐในปจจบนไดใหความส าคญตอแนวคดทมงแยกพนธกจเชงพาณชยและพนธกจทไมใชเชงพาณชยออกจากกน ซงสอดคลองกบนกวชาการ บอสตน (Boston, 1996) ทไดสรปใหเหนถงสาระส าคญของการจดการภาครฐแนวใหมไวทเนนปรบเปลยนโครงสรางหนวยงานราชการใหมใหมขนาดเลกลงในรปแบบของหนวยงานอสระในก ากบ โดยเฉพาะการแยกสวนระหวางการก ากบดแลควบคมทเปนภารกจงานเชงพาณชยและไมใชเชงพาณชยออกจากกน รวมถงแยกภารกจงานเชงนโยบายและการใหบรการออกจากกนอยางเดดขาด 2) แนวคดการจดองคการตามกลยทธ ความสมพนธระหวางกลยทธกบโครงสรางมความสมพนธอยางใกลชดในแงทวาองคการสมยใหมจะใชการจดการเชงกลยทธเปนเครองมอเพอผลกดนใหองคการบรรลวสยทศนและเปาหมาย ทองคการก าหนดไว ดวยเหตนหลกการในการก าหนดโครงสรางองคการจะตองตอบสนองตอกลยทธทองคการไดน ามาใช เพราะโครงสรางองคการจะถกใชเปนกลไกการปฏบตตามกลยทธทองคการไดก าหนดไว 3) แนวคดการจดองคการทมองลกคาเปนศนยกลาง การจดองคการทมองลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centric) ถอไดวาเปนอกแนวคดหนงทส าคญส าหรบการจดโครงสรางองคการในปจจบน หลกการส าคญของการจดองคการทมองลกคาเปนศนยกลาง คอ เปนการเปลยนมมมองจากเดมทมลกษณะของการมองจากในออกนอก (Inside-out) ทการจดโครงสรางองคการมองจากมมมองของพนกงานภายในองคการแตเพยงอยางเดยว มาเปนการมองจากนอกเขาใน (Outside-in) ทเรมตนจากการมองทลกคาหรอประชาชนผรบบรการกอน เชน การจดหนวยงานบรการลกคาแบบ One-stop Service การจดตงหนวยงาน Call Center การจดตงหนวยงานลกคาสมพนธ (CRM : Customer Relationship Management) เปนตน 4) แนวคดการจดองคการตามโครงการ การจดองคการตามโครงการ (Project Organization) ถอไดวาเปนอกแนวคดหนงทถกน ามาใชมากขนในปจจบน เปนผลมาจากสภาพแวดลอมขององคการทมลกษณะเปลยนแปลงไมแนนอน ประกอบกบการทองคการตองการรเรมภารกจใหมๆ ดวยความรวดเรวเพอตอบสนองตอสภาพแวดลอมทเกดขนใน


12

ขณะหนงๆ ขณะทรปแบบการจดโครงสรางองคการแบบเดมทมกใชการจดองคการตามหนาท (Functional Organization) ไมสามารถตอบสนองไดอยางรวดเรว เนองจากจะตองใชเวลามากในการประสานงานระหวางหนวยงานตามหนาทตางๆ และยงถาเปนการแขงขนทางธรกจดวยแลว ยงท าใหองคการไมสามารถตอบสนองตอลกคาไดทนความตองการหรอทนเวลาทก าหนด ดวยเหต นองคการทประสบกบสภาพแวดลอมทไมแนนอนสง และมความตองการทจะรเรมภารกจใหมๆ เพอตอบสนองตอลกคาใหเปนไปอยางรวดเรว จงมกนยมทจะน ารปแบบของการจดโครงสรางองคการแบบโครงการมาใช โดยจดต งหนวยงานโครงการขนมาใชเปนรปแบบของการด าเนนงานเฉพาะ ทเนนความคลองตวและความเปนอสระสง ทงนบคลากรทมาท างานในโครงการอาจเปนบคลากรใหมหรอเปนบคลากรเดมในองคการกไดทมารบผดชอบในงานโครงการอยางเดยว โดยเมอโครงการหนงเสรจสนลง กไปเรมท าโครงการอนๆ ตอไป 5) แนวคดการจดองคการแบบแมตรกซ การจดองคการแบบแมตรกซ (Matrix Organization) เปนแนวคดของการจดองคการทมลกษณะไขวการท างาน โดยมลกษณะผสมผสานแนวคดของการจดองคการตามหนาทและการจดองคการตามโครงการเขาดวยกน โดยทรปแบบการท างานของการจดองคการในรปแบบน จะมทงหนวยงานตามหนาทซงเปนการจดองคการตามหนาท และในองคการกมการท างานในรปของโครงการดวย โดยทองคการตองการใหเกดความคลองตวในการด าเนนงาน กเลยน ารปแบบการท างานแบบโครงการมาใชดวยการก าหนดขนมาเปนโครงการตางๆ และองคการกน าบคลากรของหนวยงานตามหนาทตางๆ มาปฏบตงานในโครงการไปพรอมกน และมาอยภายใตความรบผดชอบของผจดการโครงการหรอผอ านวยการโครงการ (Project Manager) และเมอโครงการสนสดลง บคลากรตางๆ กกลบไปท างานตามหนวยงานตามหนาทเดม ดงภาพท 2.1 ผบรหาร หนวยงาน ก หนวยงาน ข หนวยงาน ค หนวยงาน ง โครงการ 1 ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต

โครงการ 2 ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต

โครงการ 3 ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต ผปฏบต

ภาพท 2.1 การจดองคการแบบเมตรกซ


13

6) แนวคดการจดองคการทเนนขอมล การจดองคการทเนนขอมลเปนแนวคดอกกระแสหนงทไดชใหเหนถงการทจะตองมการเปลยนแปลงรปแบบการจดโครงสรางองคการแบบทเนนการสงการและการควบคม รวมถงการจดแบงออกเปนแผนกงานหรอหนวยงานตางๆ โดยเปลยนไปเปนการจดองคการทเนนขอมล (the Information Based Organization) ทงนเปนผลมาจากความกาวหนาทางดานเทคโนโลยและแนวโนมในทางธรกจทมงแสวงหาความรทเปนความช านาญเฉพาะดาน (Drucker, 1988) ลกษณะส าคญของการจดองคการทเนนขอมลจะมลกษณะทส าคญพอสรปได ดงน (1) เปนทรวมของผทมความช านาญเฉพาะดานในระดบลาง ทแตละคนตางมความรบผดชอบในการความคมผลการปฏบตงานของตนเอง ดงนนความจ าเปนทจะมเจาหนาทฝายสนบสนนทท าหนาทใหค าแนะน าปรกษาหรอประสานงานจะมความจ าเปนนอยลง (2) ตองการผบรหารระดบสงนอยทสดเทาทจะท าได โดยผบรหารระดบสงควรเปนผทมความช านาญเฉพาะดานเหมอนกบในระดบลาง (3) ไมมสวนประกอบทเปนผบรหารระดบกลาง (No Middle Management) เปรยบเสมอนกบผน าวง (Conductor) ของวงออเคสตรา ทมผน าวงหรอผบรหารเพยงคนเดยว ขณะทนกดนตรทกคนเปนบคคลทมความช านาญเฉพาะดานเปนอยางสง ขนตรงตอผน าวงหรอผบรหารโดยไมมผบรหารระดบกลาง โดยวงออเคสตราบรหารงานไดเนองจากบคลากรทกคนมความช านาญเฉพาะทางเทคนคทคลายคลงกน (4) ทกคนมความรบผดชอบเกยวกบขอมล (Information Responsibility) หมายถง ทกคนในองคการทราบเปนอยางดวาตนเองจะตองใหขอมลอะไรในการท างานและทราบอยางดวาตนเองจะตองใหขอมลอะไรแกบคคลอนบาง โดยทไมมการค านงถงการเปนผบงคบบญชาหรอผใตบงคบบญชา แตจะค านงถงในฐานะทเปนเพอนรวมงาน เชน แพทยและบคลากรตาง ๆ ทอยในหองผาตดตางรตนเองดวาตนเองมหนาทความรบผดชอบตอตนเองและบคคลอนอยางไรบาง โดยทไมจ าเปนตองมาพดคยกนอก ทงนเพราะทกคนถกฝกใหมความช านาญเฉพาะดานทคลายคลงกน (5) ตองการการมเพยงวตถประสงคเดยวทชดเจนหรออยางมากทสด 2-3 วตถประสงคเทานนในการปฏบตงาน 7) แนวคดการจดองคการบรหารงานแบบซอโอ การจดองคการการบรหารงานแบบบรณาการ เปนอกแนวคดหนงทนยมน ามาใชในการจดโครงสรางองคการภาครฐ โดยการจดองคการการบรหารงานแบบบรณาการ เนนบทบาทไปทการใหมเจาภาพหลกหรอผบรหารระดบสงทรบผดชอบทชดเจน โดยใหอ านาจในการบรหารจดการไดอยางเตมท อสระ และคลองตว หรอปลอยใหผบรหารสามารถบรหารงานไดอยางเตมท หรอการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) จะตองปลอยใหผบรหารจดการและควบคมองคการโดยอสระ เนนสไตลการบรหารงานแบบภาคเอกชน โดยไปก ากบควบคมทผลลพธของการท างานแทน (Hughes, 1994: 68-69) ดวยเหตน จงสรปไดวาแนวคดของการจดองคการแบบซอโอ มจดเรมตนมาจากภาคธรกจเปนส าคญ เนองจากภาคธรกจตองการความเดดขาด และความรวดเรวในการตอบสนองตอการแขงขนทางธรกจทเกดขน ซงในภาคธรกจจะเรยกผบรหารระดบสงสดวา ประธานเจาหนาทบรหาร (CEO: Chief Executive Officer)


14

8) แนวคดการจดองคการหรอหนวยงานอสระ การจดองคการหรอหนวยงานอสระ เปนแนวคดของการจดรปแบบการท างานขององคการใหสามารถบรหารงานไดอยางเปนอสระจากกฎระเบยบตางๆ ทใชอย โดยตองการใหการด าเนนงานขององคการมความคลองตวและรวดเรว ซงถามการด าเนนงานภายใตกฎระเบยบทองคการใชอย จะท าใหไมคลองตวตอการด าเนนงาน เชน การจดตงในรปแบบองคการมหาชน การจดตงองคการอสระตางๆ ตามรฐธรรมนญ เปนตน นอกจากการจดต งเปนองคการอสระแลว อาจถกจดต งในรปแบบของหนวยงานอสระหรอหนวยงานพเศษกได เชน ตวอยางในกรณของประเทศองกฤษ ในสมยของอดตนายกรฐมนตรแทตเชอร ไดมการจดตงหนวยงานพเศษขนมาเรยกวา หนวยประสทธภาพ (Efficiency Unit) โดยไดท าการแตงตงนาย ดเรก เรเนอร (Sir Derek Rayner) ซงเปนผจดการใหญของบรษท มารกแอนดสเปนเซอร (Marks and Spencer) มาด ารงต าแหนงทปรกษานายกรฐมนตรดานประสทธภาพการบรหาร (Prime Minister’s Adviser on Administrative Efficiency) ซงต าแหนงนมฐานะเปนหวหนาหนวยประสทธภาพดวย โดย เรเนอร ไดรบการขอใหสรางวธการเพมประสทธภาพ และลดความสนเปลองทงหลายใหนอยลงเหมอนกบทภาคเอกชนประสบความส าเรจ หนวยประสทธภาพนประกอบไปดวยขาราชการทมความสามารถสงและกลมทปรกษาทไดรบการวาจางเปนการชวคราว เปาหมายส าคญของโครงการตรวจสอบประสทธภาพ ไดแก การลดคาใชจายดวยวธการท าใหขนตอนการบรหารงานมความกะทดรดมากยงขน (Streamlining Administrative Procedures) หวใจส าคญของการตรวจสอบประสทธภาพ ไดแก การตงค าถามแบบถอนรากถอนโคน การเขาไปสงเกตโดยตรง การจดท าขอเสนอแนะทตงอยบนรากฐานขอเทจจรง และการมความรสกเรงดวนทจะตองมการด าเนนการแกไข ตลอด 5 ป ทเรเนอร เปนทปรกษานายกรฐมนตรดานประสทธภาพการบรหารงานนน ปรากฏวาหนวยประสทธภาพของ เรเนอร ไดด าเนนการตรวจสอบประสทธภาพของกระทรวงตาง ๆ ถง 155 ครง ซงมผลเปนการชวยประหยดเงนของรฐไดถง 300 ลานปอนด ผลอกประการหนงคอ ไดมการยกเลกแบบฟอรมของทางราชการเกอบ 30,000 แบบฟอรม และยงไดมการปรบปรงแบบฟอรมเดมใหดขนถงประมาณ 41,000 แบบฟอรม ซงหลงจากเรเนอรแลว กมนายโรบน อบบ (Sir Robin Ibbs) ซงเปนผอ านวยการ ICI ไดรบต าแหนงทปรกษานายกรฐมนตรเกยวกบประสทธภาพทางการบรหารสบแทน ภายใตการน าของอบบ ไดเสนอใหมการสรางรปแบบองคการแบบใหมท เรยกวา หนวยงานบรหาร (Executive Agencies) มภารกจเพอแกไขปญหาความไมมประสทธภาพของระบบราชการ ดวยการแบงสวนกลไกของรฐใหเปนหนวยเลก ๆ หลาย ๆ หนวย และมอบหมายใหหนวยเลก ๆ เหลานท างานหนงงานใดโดยเฉพาะ หนวยงานบรหารแตละหนวยจะมนกบรหารสงสด (Chief Executive) ซงไดรบการจางมาใหท าหนาทในชวงระยะเวลาใดเวลาหนงโดยขนตรงตอรฐมนตร การคดเลอกนกบรหารสงสดของหนวยงานบรหารเหลานใชวธการเปดสอบทวไป ใหคนทอยในระบบราชการและไมอยในระบบราชการมสทธทจะสอบแขงขน ผลตอบแทนทนกบรหารสงสดไดรบจะขนอยกบความสามารถในการบรรลเปาหมายงานของนกบรหารสงสด หนวยงานบรหารแตละหนวยงานจะมขอตกลงทเปนลายลกษณอกษร


15

(Framework Document) ทระบวานกบรหารสงสดจะตองท างานอะไรบางใหส าเรจ ตลอดจนระบสายงานความรบผดชอบทงหลายในหนวยงานนน ๆ และก าหนดขอบเขตของความเปนอสระในการจดการของนกบรหารสงสดดวย นกบรหารสงสดทท างานในหนวยงานบรหารเหลานถอไดวาเปนนกบรหารยคใหมทท างานภายใตสญญาวาจาง และไดรบผลคาจางตอบแทนตามสมฤทธผลของงานนกบรหารสงสด ซงการจดตงหนวยงานบรหารเหลาน ถอไดวาเปนการพฒนาการบรหารทมความส าคญยงตอการพฒนาการบรหารในระบบราชการของประเทศสหราชอาณาจกร ส าหรบในกรณของประเทศไทยนน กไดมการน าแนวคดของการจดตงหนวยงานอสระมาใชเชนกน กลาวคอ ใหมการน าแนวคดของการจดตงหนวยบรการรปแบบพเศษ (Service Delivery Unit: SDU) มาใช ดวยการประกาศใชระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ พ.ศ. 2548 สถานะของหนวยบรหารงานรปแบบพเศษจะไมใชสวนราชการ แตมงจะปรบเปลยนระบบการบรหารงานมลกษณะของการบรหารงานแบบเอกชน (Business - like Approach) แตหนวยงานนนๆ ยงคงสงกดอยในสายบงคบบญชาของราชการหรอเจาสงกดเดม เพอใหการปฏบตงานมความอสระ ความคลองตวในการบรหารและด าเนนงานมากขน เชน ส านกกษาปณ กรมธนารกษ กระทรวงการคลง เปนตน

9) แนวคดการจดองคการทเนนเทคโนยสารสนเทศและการสอสาร ในแงของรปแบบและวธการท างานภายในองคการนน ในปจจบนกมลกษณะทเปนการน าแนวคดเรองของระบบการท างานผานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร(Information Communication Technology) ตางๆ มาใชมากขน เชน e-Government หรอ e-Company, e-Business, e-Administration, e-Service, e-Auction เปนตน ซงดวยความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศทเกดขนในปจจบน ท าใหการบรหารงานภาครฐไดตระหนกถงความจ าเปนของระบบราชการทจะตองปรบตวดวยการน าเทคโนโลยสารสนเทศตาง ๆ มาใชในกระบวนการท างานและการบรหารงานของภาครฐเพมมากขน โดยมจดประสงคหลกเพอใหกจกรรมและกระบวนการของภาครฐมความรวดเรวและคลองตวมากขน ซงสอดคลองกบแนวคดของ อลเฟรด แทท-ไค โฮ (Alfred Tat-Kei Ho) แหงมหาวทยาลยไอโอวา สหรฐอเมรกา ทไดชใหเหนวาระบบอนเทอรเนตจะเปนเครองมอส าคญของการปฏรปการจดการภาครฐสมยใหม โดยจะเขามามบทบาทในการเปลยนแปลงพาราไดมของการท างานแบบราชการแบบเดมหรอทเรยกวา Traditional Bureaucratic Paradigm ซงเนนความเปนระเบยบมาตรฐาน การจดแบงหนวยงาน และการด าเนนงานทค านงถงตนทนหรอประสทธภาพ มาเปนพาราไดมรฐบาลอเลกทรอนกสหรอทเรยกวา e-Government Paradigm ท าใหองคการสมยใหมจงมกมการจดตงหนวยงานตางๆ ขนมารองรบกลไกการท างานดงกลาว เชน การจดใหมฝายเทคโนโลยสารสนเทศ หรอถาเปนองคการขนาดใหญอาจใหมประธานเจาหนาทบรหารดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร หรอทเรยกวา CIO (Chief Information Officer) ซงเปนผบรหารระดบสงทรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศและสารสนเทศขององคการโดยตรง หรอ บางองคการอาจจดใหมหนวยงานทรบผดชอบดแลเรองพาณชยอเลกทรอนกส (e-Commerce) หรอบรการอเลกทรอนกส (e-Service) โดยตรง เปนตน


16

10) แนวคดการจดองคการแบบเครอขาย เปนรปแบบของการสรางความรวมมอในการด าเนนงานระหวางองคการตงแต 2 องคการขนไป ซงในปจจบนพบวามการน ารปแบบองคการความรวมมอมาใชกนมากยงขน นอกเหนอไปจากองคการความรวมมอระหวางประเทศทมกพบเหนกนบอยๆ แลว องคการแบบเครอขาย ยงมรปแบบในการด าเนนงานไดในอกหลายรปแบบ ไดแก การเปนพนธมตรทางธรกจ (Strategic Partnership) โดยทองคการธรกจตงแต 2 องคการขนไปมารวมมอในการด าเนนธรกจรวมกนตงแตรวมลงทน (Joint Venture) หรอการจดท าในรปของขอตกลงระยะยาว (Long Term Contract) โดยทองคการมาเฉลย (Sharing) ในเรองของตนทน ความเสยง และประโยชนทไดรบตามสดสวนขอตกลงทมตอกน เนองจากแตละองคการมความเหนวาการด าเนนการดงกลาวไมตองเสยงกบการมตนทนการด าเนนงานสงถาด าเนนการเอง โดยเหนวาสามารถน าความสามารถหลกหรอทรพยากรของอกองคการหนงมาชวยในการด าเนนงานขององคการตนเองได หรอใชรปแบบการเปนองคการทรวมมอในการสงตอบรการกนตามสญญาขอตกลงระหวางกน เชน กรมการขนสงทางบกใหศนยบรการรถตางๆ ตรวจสภาพรถทมอายการใชงานนานกอนทจะตอภาษประจ าป กรมสรรพากรใหประชาชนผเสยภาษสามารถช าระภาษผานทางธนาคารได เปนตน หรออาจใชรปแบบการสรางองคการความรวมมอกบภาคประชาชน เชน อาสาสมครสาธารณสข เปนตน หรอใชรปแบบการตดตอเครอขายกบองคการอนผานทางเทคโนโลยสารสนเทศ เชน องคการตดตอสงซอกบผขายผานทางเครอขายสารสนเทศ เปนตน 11) การจดองคการเสมอนจรง องคการเสมอนจรง (Virtual Organization) เปนองคการทเสมอนวามการบรหารและด าเนนงานเพอผลตสนคาและบรการตางๆ ดวยตนเอง แตดวยขอเทจจรงแลวกลบมอบใหองคการอนๆ ด าเนนการผลตสนคาและบรการตางๆ แทนตนเอง โดยองคการจะท าหนาทเพยงควบคมคณภาพเพอใหเกดมาตรฐานเดยวกน โดยทองคการไมจ าเปนตองมหนวยงานยอยภายในองคการมาด าเนนการเลย เพราะงานตางๆ ไดใชองคการอนๆ ด าเนนการใหแทนทงหมด เพยงแตมอบหนาทใหแกหนวยงานยอยภายในคอยก ากบดแลดานคณภาพ เชน มอบหมายใหฝายทรพยากรบคคล ก ากบดแลการใหบรการรถสวสดการทวาจางจากบรษทภายนอก เปนตน กลาวไดวาลกษณะขององคการเสมอนจรงนจะเปนทนยมใชกนมากในภาคธรกจ เชน บรษท ไนก (Nike) ซงเปนบรษทยกษใหญทด าเนนธรกจรองเทากฬา กไดใชแนวคดองคการเสมอนจรง โดยไดวาจางใหบรษททองถนในประเทศตางๆ ด าเนนการผลตสนคาตามรปแบบและตราสนคาทบรษทไนกก าหนด เปนตน ซงในกรณของการบรหารภาครฐแลว องคการเสมอนจรงมกจะอยในรปแบบการใหองคการอนด าเนนการบรการแทนในรปของสญญาจางเหมา (Contract-out) โดยทองคการของรฐทด าเนนการวาจาง จะท าหนาทเพยงควบคมคณภาพใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดไว เชน การจดท าสญญาจางเหมาใหมาดแลรกษาความสะอาด การจดท าสญญาจางเหมาใหองคการภายนอกมาด าเนนการรกษาความปลอดภย การจดท าสญญาจางเหมาเอกชนมาใหบรการยานพาหนะ การจดท าสญญาจางเหมาเอกชนใหซอมประปาใหแกลกคาในภมภาค เปนตน


17

12) แนวคดการจดองคการแบบแชมรอค การจดองคการแบบแชมรอค (Shamrock Organization) เปนองคการในอนาคตอกรปแบบหนงทเสนอโดย ชารลส แฮนด (Charles Handy) เหตผลทเรยกองคการแบบนวาเปนองคการแบบแชมรอค กลาวไดวามาจากรากฐานของชอตนไมทเปนตนไมประจ าชาตของประเทศไอรแลนด ซงตนแชมรอคจะมลกษณะพเศษทส าคญอยทใบเปนแฉก 3 ใบทอยตดกนเปนกระจก ดงภาพท 2.2

ภาพท 2.2 ใบแชมรอค

ลกษณะใบ 3 แฉกทอยตดกนของตนแชมรอคน ไดถกน ามาเทยบเคยงกบการแบงกลมงานภายในองคการออกเปน 3 กลมทส าคญ คอ (1) กลมผเชยวชาญ (Expert) (2) กลมผปฏบตงานจากภายนอก (Outsource) และ (3) กลมพนกงานชวคราว (Part-time) โดยแนวคดของการจดองคการแบบแชมรอคจะเหนไดวาการจดองคการแบบนสอดคลองกบแนวคดการลดขนาดองคการ (Downsizing) เพราะองคการแบบ แชมรอคจะชวยลดจ านวนผปฏบตงานประจ าขององคการลงใหเหลอเพยงแคหนงในสามเมอเปรยบเทยบกบทงหมด โดยจะเหลอเฉพาะผปฏบตงานประจ าทถอเปนความสามารถหลกขององคการเทานน ขณะทผปฏบตงานอกสองสวนทด าเนนงานใหกบองคการนนจะไมถอเปนผปฏบตงานประจ าขององคการ 13) แนวคดการบรหารองคการแบบพระมดกลบหว

อกแนวคดหนงทส าคญทไดถกน ามาประยกตใชในการบรหารจดการภายในองคการกคอ แนวคดการบรหารองคการแบบพระมดกลบหว (Inverted Pyramid Organization) ซงแนวคดนถอไดวาเปนการน าเสนอพาราไดมหรอกรอบแนวคดการบรหารองคการแบบใหม ซงเปลยนแปลงไปจากพาราไดมเดม คอ ตวแบบการจดโครงสรางองคการแบบเปนทางการ (Bureaucratic Model) ทเสนอโดย แมกซ เวเบอร (Max Weber) ทใหความส าคญตอการสงการตามสายการบงคบบญชา โดยเปลยนมาเปนใหอ านาจในการด าเนนงานแกระดบปฏบตการซงถอวาเปนผปฏบตงานสวนหนา (Front-lines) ทจะตองท างานโดยใกลชดกบลกคาหรอผรบบรการมากทสด เพอใหการใหบรการและตอบสนองตอลกคาเปนไปอยางรวดเรว โดยผบรหารในฐานะทเปนผทท าหนาทสงการ จะถกเปลยนมาเปนผท าหนาทสนบสนนการด าเนนงานของระดบปฏบตการ ไมวาจะเปนการสนบสนนดานทรพยากร หรอการชวยแกไขปญหาตางๆ ทเกดขน ซงแนวคดของการบรหารจดการแบบพระมดกลบหวน ถอไดวาเปนแนวคดหนงทถกน ามาใชในการพฒนาการบรหารขององคการภาครฐได แสดงไดดงภาพท 2.3


18

ผรบบรการ ผรบบรการ ผรบบรการ

ระดบปฏบตการ

ผบรหารระดบตน

สอสาร สอสาร เปนทางการ ผบรหารระดบกลาง ไมเปนทางการ

ผบรหาร ระดบสง

ภาพท 2.3 แนวคดการบรหารองคการแบบพระมดกลบหว

กลาวโดยสรป ถาจะถามวา แลวรปแบบการจดโครงสรางองคการแบบใดเปนรปแบบทดทสด ค าตอบนนนาจะเปนวาไมสามารถสรปไดเปนสตรส าเรจวารปแบบใดจะเปนรปแบบทดทสดส าหรบในทกองคการ ซงจากการศกษาวจยพบวาการจดโครงสรางทมแบบแผนทเปนทางการจะเหมาะสมดภายใตสถานการณทมความแนนอน แตภายใตสถานการณทมการเปลยนแปลงรปแบบของการมสวนรวมจะเหมาะสมดกวา (Burns and Stalker, 1961) และหากลกษณะงานเกยวกบทางดานเทคนคทมการก าหนดกฏระเบยบไวจะเหมาะสมกบการจดโครงสรางองคการทใหมแบบแผนทเปนทางการในการท างานของสวนทเปนแกนหลก แตถายงสภาพแวดลอมมการแปลยนแปลงมากเทาใดยงเหมาะสมกบองคการทมโครงสรางองคการทเนนการปรบตว ในการจดโครงสรางองคการ ผทรบผดชอบในการออกแบบโครงสรางองคการจะตองมององคการแบบองครวม รวมถงการมองในระยะยาว และถาน าแนวคดเรององคการแหงการเรยนร (Learning Organization) ทเสนอโดย ปเตอร เซงเก (Peter Senge) มาพจารณารวมดวยแลว ดงนน ผทรบผดชอบในการออกแบบโครงสรางองคการจะตองมการประเมนองคการอยางตอเนอง คอยปรบใหเหมาะสม (Fine-tune) และดดแปลง (Adjust) เมอมความจ าเปน รวมถงการปฏรปองคการ (McLaren, 2003 : 106) จากทกลาวมาทงหมดแลว อาจสรปไดวา การจดโครงสรางองคการจะขนอยกบปจจยตาง ๆ ในสภาพแวดลอมนนเปนส าคญ ซงน ามาสแนวคดหรอทฤษฎทเนนการจดโครงสรางองคการตามสถานการณ (Contingency Theories of Organization) ทมโครงสรางเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (A Fit


19

Model) ทเปลยนแปลงไป หรอกลาวอกนยหนง คอ เปนองคการทมความสามารถในตอบสนองตอสภาพแวดลอมไดอยางรวดเรว ทนการณหรอทเรยกวา องคการแบบทนการณ (Agile Organization)

2.1.3 เทคนคของการจดการสมยใหม

1) Balanced Scorecard แคปแลน และ นอรตน (Kaplan and Norton, 2001) ระบวาองคการสมยใหมจะตองการการบรหารในเชงกลยทธ โดยจะตองบรหารจดการในรปแบบของ “องคการเชงกลยทธ” (Strategy-Focused Organization) มากขน องคการสมยใหมควรปรบตวไปสการเปนองคการเชงกลยทธมากขน โดยจะเปนองคการทใชเครองมอ Balanced Scorecard ในการวางกลยทธในจดทเปนศนยกลางของกระบวนการจดการในองคการ (Kaplan and Norton, 2001: 26) กลาวไดวาในการบรหารจดการขององคการสมยใหมทใชเครองมอ Balanced Scorecard นน ประเดนท แคปแลนและนอรตน ไดใหความส าคญอยางมาก กคอ การสรางตวแบบจ าแนกคณคา (Value Creation) ของความส าเรจของการบรหารงานองคการสมยใหมทเรยกวาองคการเชงกลยทธ โดยแบงคณคาทส าคญออกเปน 4 มมมอง คอ (Kaplan and Norton, 2001: 23) (1) มมมองดานการเงน (Financial Perspective) (2) มมมองดานลกคา (Customer Perspective) (3) มมมองดานกระบวนการภายใน (Internal Processes Perspective) และ (4) มมมองดานการเรยนรและการเตบโตขององคการ (Learning and Growth Perspective) โดยทมมมองทงสประการนมผลตอความอยรอด ผลสมฤทธ และการเจรญเตบโตขององคการ (1) มมมองดานการเงน เปนมมมองทมความส าคญมากทสดตอองคการทางธรกจ ทงนเพราะเปาประสงคสดทายของทกองคการธรกจมงไปสรายได ผลก าไร และผลตอบแทนตอการลงทนทสง ดวยเหตน การบรหารมมมองดานการเงนจงเปนเรองทผบรหารของทกองคการทางธรกจจะตองใหความส าคญสงสด ไมวาจะเปนเรองของรายได ก าไร ผลตอบแทนจากการลงทน ตลอดจนการควบคมคาใชจายและการบรหารสนทรพยใหเกดประโยชนสงสด (2) มมมองดานลกคา เปนมมมองทใหความส าคญตอการบรรลวตถประสงคเรองของลกคาโดยตรง ดงนน ภายใตมมมองนจงมกใหความส าคญตอการบรรลวตถประสงคในเรองตางๆ ตอไปน เชน เพอขยายฐานลกคาออกไปใหมากขน เพอรกษาฐานลกคาเดมเอาไว เพอใหลกคาไดรบความพงพอใจจากสนคาและบรการ เพอสงมอบสนคาและบรการทมคณภาพและตรงเวลาใหแกลกคา เปนตน ในมมมองนส าหรบ แคปแลนและนอรตน แลว มองวามมมองดานลกคานจะสมพนธกนอยางใกลชดกบมมมองดานการเงน กลาวคอ การทองคการจะบรรลวตถประสงคในมมมองดานการเงนได จะตองสงผลมาจากการทองคการใสใจและใหความส าคญตอลกคา เพราะลกคาจะเปนผทท าใหองคการบรรลวตถประสงคดานการเงน (3) มมมองดานกระบวนการภายใน เปนมมมองทใหความส าคญตอขนตอนการท างานตางๆ ภายในองคการ ซงตามแนวคดของ แคปแลนและนอรตน แลวมองวาภายใตมมมองนองคการจะตองใหความส าคญตองานใน 4 กลม (Cluster) คอ (Kaplan and Norton, 2004: 12) (1) การจดการกระบวนการของงาน


20

ปฏบตการ (Operations Management) ทเกยวของการผลตสนคาและบรการ (2) การจดการกระบวนการของงานทเกยวกบลกคา (Customer Management) (3) กระบวนการของพฒนานวตกรรม (Innovation) ทเกยวของกบขนตอนการพฒนาสนคาและบรการใหม (4) กระบวนการของงานตามกฎระเบยบและดานสงคม (Regulatory and Social) ดวยเหตน ภายใตมมมองนจงมกใหความส าคญตอการบรรลวตถประสงคในเรองตางๆ ตอไปน เชน เพอปรบลดรอบระยะเวลาในการปฏบตงานใหส นลง เพอด าเนนการใหเปนไปตามระบบคณภาพทก าหนดไว เพอด าเนนงานในเรองตางๆ ใหแลวเสรจตามก าหนดเวลาและมคณภาพ เปนตน มมมองดานกระบวนการภายในธรกจนจะสมพนธกนอยางใกลชดกบมมมองดานลกคา กลาวคอ การทองคการจะบรรลวตถประสงคในมมมองดานลกคาได จะตองมาจากการสงผานในกระบวนการท างานทดภายในองคการกอน ถงจะสงมอบใหแกลกคาไดตามก าหนดเวลาและมคณภาพ (4) มมมองดานการเรยนรและการเตบโตขององคการ ภายใตมมมองนองคการจะตองใหความส าคญตอสนทรพยหรอทนทส าคญใน 3 เรองทส าคญ คอ (Kaplan and Norton, 2004: 13) (1) สนทรพยหรอทนดานบคลากร (Human Capital) ประกอบไปดวยเรองทกษะ ความสามารถ และความรของพนกงานในองคการ (2) สนทรพยหรอทนดานสารสนเทศ (Information Capital) ประกอบไปดวยเรองฐานขอมล ระบบสารสนเทศ เครอขาย และโครงสรางพนฐานทางเทคโนโลย (3) สนทรพยหรอทนขององคการ (Organization Capital) ทประกอบดวย 4 สวน คอ วฒนธรรมองคการ ภาวะผน า การสงตอทสอดคลองกน และ การท างานเปนทม 2) KPI กลาวไดวากรอบแนวคดของการจดการภาครฐแนวใหม ไดใหความส าคญตอจดสนใจหนงทส าคญ คอ เรองผลสมฤทธ (Result) ทเกดขนจากการบรหาร โดยถอไดวาเปนการเปลยนแปลงจากแนวคดการจดการภาครฐแบบเดมทใหความส าคญตอภาระรบผดชอบทมตอปจจยน าเขาหรอทรพยากรและกระบวนการท างาน (Input and Process Accountability) เชนปฏบตงานตามกฎระเบยบ ปฏบตงานตามขนตอนทก าหนด เปนตน มาเปนภาระรบผดชอบทมตอผลสมฤทธ (Accountability for Results) แทน ตามทกลาวมาแลววาแนวคดของการจดการภาครฐแนวใหมไดใหความส าคญตอผลสมฤทธทเกดขน โดยทผลสมฤทธจะประกอบไปดวย 2 สวนทส าคญ คอ ผลผลต (Output) และผลลพธ (Outcome) โดยทผลผลตเปนผลงานในระยะสน สวนผลลพธเปนผลงานในระยะยาวทมงหวงใหเกดขนในอนาคต ผลสมฤทธ (Result) = ผลผลต (Output) + ผลลพธ (Outcome) กลาวไดวาจดสนใจ (Focus) ของการจดการสมยใหมในปจจบนไดเขามาสยคของการวด (A World of Measurement) มากยงขน ดวยเหตน ในการวดผลสมฤทธมกนยมทจะสรางตวชวดความส าเรจของผลงาน หรอ KPI ขนมา โดยตวชวด (KPI) หมายถง ตวบงชทน ามาใชเปนเครองมอในการวดผลสมฤทธของงานทเกดขน โดยน ามาก าหนดเปาหมาย เพอน าผลงานจรงทเกดขนมาเปรยบเทยบกบเปาหมายในตวชวดนน


21

ตวอยางทภาครฐน า KPI มาใช เชน รอยละความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ ระยะเวลาเฉลยของการใหบรการประชาชนตอราย เปนตน โดยท KPI จะสมพนธกบเปาหมายโดยตรง เชน การประเมนความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ ม KPI คอ รอยละของความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ จากนนกน ามาสการก าหนดเปาหมายใหเปนรปธรรม เชน ก าหนดเปาหมายไววาจะตองใหประชาชนผรบบรการเกดความพงพอใจในการใหบรการของหนวยงานของรฐไดไมต ากวารอยละ 80 เปนตน 3) Benchmarking โรเบรต ซ. แคมป (Robert C. Camp) มองวา การเทยบเคยง (Benchmarking) หมายถง กระบวนการของการทองคการหนงมงส ารวจองคการอนเพอดวาองคการตนแบบมวธปฏบตอยางไร โดยมจดมงหมายเพอน าขอมลมาใชในการปรบปรงใหเหมอนกบองคการตนแบบ (Camp, 1992) สวน เกรกอร เอช. วตสน (Gregory H.Watson) มองวาการเทยบเคยงเปนกระบวนการของการวดและประเมนผลทด าเนนการอยางเปนระบบและตอเนองไมมทสนสด (Watson, 1993: 45) ขณะทจอหน เอส. โอคแลนด (John S. Oakland) เหนวา การเทยบเคยง หมายถง การก าหนดมาตรฐานขนมาเพอส าหรบใชในการเปรยบเทยบ โดยเปนกระบวนการทตอเนองในการระบ การท าความเขาใจ และการประยกตใชสงทดทสดและกระบวนการของงานเพอน าไปสผลการด าเนนงานทสงขนกวาเดม (Oakland, 2003: 149) ซงกลาวโดยสรป การเทยบเคยง หมายถง กระบวนการของเรยนรอยางตอเนองเพอคนหาสงทดทสดในเรองตางๆ จากหนวยงานหรอองคการตนแบบทเปนทยอมรบ เพอน ามาศกษาวเคราะห เปรยบเทยบ และหาทางประยกตใชใหเกดผลลพธทสงขนและมงไปสการปฏบตทเทยบเทาหนวยงานหรอองคการตนแบบ การเทยบเคยงจะเกยวของกบเรองทส าคญ 4 ประการใหญๆ ไดแก (1) การก าหนดวาจะท าการเทยบเคยงเรองอะไร (2) องคการใดทเปนองคการทดทสดทจะน ามาใชเปนตนแบบ (3) องคการตนแบบเขาท าเรองนนอยางไร และ (4) องคการเราจะตองท าอยางไรจงจะท าใหประสบผลส าเรจเหมอนกบองคการตนแบบ ซงสามารถสรปดงภาพท 2.4

ผลผลต ผลลพธ และปจจยส าคญ

องคการเรา

Benchmarking อะไร

Benchmarking กบองคการใดทดทสด

องคการตนแบบ

องคการเรา จะตองท าอยางไร

องคการตนแบบ เขาท าอยางไร

กระบวนการ การปฏบตงาน และวธการ ภาพท 2.4 กรอบแนวคดของการน าการเทยบเคยงมาใช

ทมา : Watson , 1993: 55

การวเคราะหขอมล

การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมล


22

จากภาพท 2.4 แสดงถงกรอบแนวคดของการน ากลยทธการเทยบเคยงมาใช จะเหนไดวาองคการทตองการจะท า จะตองเรมตนจากการทองคการจะตองตอบค าถามใหไดวาจะเทยบเคยงเรองอะไร ซงอาจเปนในเรองของผลผลต ผลลพธ และปจจยส าคญ กระบวนการ การปฏบตงาน หรอวธการกได เชน ตองการเทยบเคยงเรองกระบวนการของการใหบรการแกประชาชน ในสวนของการน าวธการ One-stop Service มาใช เปนตน จากนนองคการจะตองก าหนดใหไดวาเรองทจะท าการศกษาเปรยบเทยบนน มหนวยงาน (กรณเปนการท าเทยบเคยงภายในองคการ) หรอองคการใด (กรณเปนการท าเทยบเคยงกบองคการภายนอก) ทเปนหนวยงานหรอองคการตนแบบทดทสด และหนวยงานหรอองคการตนแบบทดทสดนนเขาท าอยางไรถงประสบผลส าเรจ เชน ถาตองการศกษาการน าวธการ One-stop Service มาใช กจะท าเกบรวบรวมขอมลจากองคการตนแบบเพอศกษาในรายละเอยดวาเขาท าอะไร (What) และท าอยางไร (How) จงประสบผลส าเรจ เปนตน นนหมายถงวาองคการเรากจะตองน าขอมลขององคการตนแบบมาท าการวเคราะหและมาพยายามหาค าตอบใหไดวาแลวองคการเราจะตองท าอยางไรเพอทจะไดเหมอนกบสงทดทสดทเราพบมาจากองคการตนแบบ ซงอาจน าไปสการรเรมก าหนดเปาหมายและแผน โครงการตางๆ (Initiative) มารองรบการด าเนนงานรวมถงก าหนดผรบผดชอบตอไป ซงการน ากลยทธการเทยบเคยงมาใชจ าเปนทตองด าเนนการอยางเปนระบบ

4) Total Quality Management การใหความส าคญตอเรองของคณภาพรวมถงระบบการบรหารคณภาพทวทงองคการ กลาวไดวาไดรบอทธพลทางความคดจากบคคลทส าคญหลายทาน ไดแก เอดเวรด เดมมง (W. Edwards Deming) โจเซฟ เอม จรน (Joseph M. Juran) คาโอร อชกาวา (Kaoru Ishikawa) ฟลลป กรอสบ (Philip Crosby) เกนช ทากช (Genichi Taguchi) ซงแนวคดเรองมาตรฐานคณภาพและแนวคดเรองการบรหารคณภาพทวทงองคการ (Total Quality Management) นเปนแนวคดทไดรบการตอบรบอยางมากจากภาคธรกจและภาครฐ การบรหารคณภาพทวทงองคการ หมายถง การมงใหองคการมระบบและกระบวนการทมการเชอมโยงการท างานอยางบรณาการ โดยเนนการมสวนรวมของพนกงานในการปรบปรงและพฒนาคณภาพใหเกดขนทวทงองคการ ในการทองคการใดองคการหนงจะถอวามระบบการบรหารคณภาพทวทงองคการหรอไมนน กไดมการก าหนดขนเปนรางวลคณภาพ ซงรางวลคณภาพทส าคญมหลายรางวล ซงรางวลทส าคญ ไดแก Malcolm Baldrige Award, Deming Prize Award, European Quality Award เปนตน ซงในจ านวนรางวลตางๆ ขางตน กลาวไดวา รางวลของ Malcolm Baldrige ซงเปนรางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกานนไดถกน ามาใชเปนตนแบบรางวลคณภาพแหงชาตทประเทศตางๆ ทวโลกไดน ามาประยกตใช ซงในกรณของภาครฐกไดมการน าแนวทางของรางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกามาใชเปนตนแบบของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ การน าแนวทางของรางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกามาใชในกรณของประเทศไทยนน ไดถกรเรมใหมการจดท ารางวลคณภาพแหงชาตของประเทศไทยขนมาเรยกวา “รางวลคณภาพ


23

แหงชาต” (Thailand Quality Award: TQA) ซงมวตถประสงคทจะสรางองคการทงภาครฐและภาคเอกชนใหเขมแขงโดยมระบบการบรหารจดการทเปนเลศทดเทยมระดบมาตรฐานโลก รางวลคณภาพแหงชาตหรอ Thailand Quality Award น ไดก าหนดเกณฑการบรหารจดการเพอความเปนเลศ จ าแนกออกเปน 7 หมวด มรายละเอยด ดงน (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต 2548: 35-69) หมวด 1 ภาวะผน า โดยจะเปนการตรวจประเมนวา ผน าระดบสงขององคการไดด าเนนการอยางไรในเรองตอไปน

การน าองคการใหประสบความส าเรจอยางย งยน การก ากบดแลกจการ จรยธรรมทางธรกจ การปฏบตตามกฎหมาย ความรบผดชอบตอสาธารณะและชมชน

หมวด 2 การวางแผนเชงกลยทธ โดยจะเปนการตรวจประเมนวาองคการมวธการอยางไรในการ ก าหนดวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการขององคการ น าวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการไปปฏบตใหเปนรปธรรม ปรบเปลยนวตถประสงคเชงกลยทธและแผนปฏบตการในกรณทจ าเปน วดผลความคบหนาในการด าเนนการโดยเทยบกบแผน

หมวด 3 การใหความส าคญกบลกคาและตลาด โดยจะเปนการตรวจประเมนวาองคการด าเนนการอยางไรในการ

คนหาวาลกคาและตลาดตองการอะไร คาดหวงอะไร และชอบอะไร สรางความสมพนธกบลกคา คนหาและก าหนดปจจยส าคญทท าใหไดมาซง

o ลกคาใหม o ความพงพอใจของลกคา o ความภกดของลกคาซงจะท าใหรกษาลกคาไวได o การขยายตวและความย งยนของธรกจ

หมวด 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร โดยจะเปนการตรวจประเมนวาองคการด าเนนการอยางไรในการ

เลอก รวบรวม วเคราะห จดการ และปรบปรงขอมลสารสนเทศ และสนทรพยทางความร พจารณาผลการด าเนนการขององคการ

หมวด 5 การใหความส าคญกบทรพยากรบคคล โดยจะเปนการตรวจประเมนวา


24

ทง 3 เรองตอไปน คอ (1) ระบบงาน (2) การท าใหพนกงานไดเรยนร และ (3) การสรางแรงจงใจแกพนกงาน มสวนอยางไรในการท าใหพนกงานไดพฒนาตนเองและใชความรความสามารถของตนเองอยางเตมทในการท างาน เพอใหสอดคลองกบวตถประสงค กลยทธและแผนปฏบตการขององคการ

ความเอาใจใสขององคการในการสรางและด ารงไวซงสภาพแวดลอมทดในสถานทท างาน รวมทงการสรางบรรยากาศทท าใหพนกงานผาสกนนมสวนอยางไรในการชวยท าให

o ผลการด าเนนงานทออกมาเปนเลศ (ทงของพนกงานและขององคการ) o ทงพนกงานและองคการพฒนาไปดวยกน

หมวด 6 การจดการกระบวนการ โดยจะเปนการตรวจประเมนประเดนส าคญ ๆ ของการจดการกระบวนการทมอยในสองประเภท คอ

ประเภทแรกวาดวยการจดการกระบวนการทเกยวของกบตวผลตภณฑและการใหบรการตลอดจนกระบวนการส าคญอน ๆ ทสงผลโดยตรงตอการสรางคณคาใหกบลกคาและใหกบตวองคการเอง

ประเภททสองวาดวยการจดการกระบวนการส าคญตางๆ ทชวยท าใหกระบวนการในประเภทแรกด าเนนไปอยางมประสทธภาพ หมวด 7 ผลลพธทางธรกจ เปนการตรวจประเมนผลการด าเนนการและผลลพธของการปรบปรงในดานตางๆ ขององคการ ไดแก

สมรรถนะของผลตภณฑและการใหบรการ ความพงพอใจของลกคา การเงนและการตลาด ทรพยากรบคคล ประสทธภาพและประสทธผลของปฏบตการตางๆ ภาวะผน า ความรบผดชอบตอสงคม

2.2 ดานการบรหารการตลาด การบรหารการตลาดหรอการจดการการตลาดปจจบนมงทพฒนาการตลาดเพอการสราง การรกษา

คณคา และความพอใจของลกคา (Building Customer Satisfaction, Value and Retention) เปนแนวความคดทใหความส าคญกบความตองการของลกคา แนวความคดนเชอวา ลกคาคอหวใจของธรกจ และความตองการของลกคามความส าคญกวาอยางอน และการทองคการจะสามารถบรรลเปาหมายทวางไวได จะตองท าการพจารณาศกษาถงความจ าเปนและความตองการของตลาดเปาหมายเสยกอน จงจะท าการผลตเปนผลตภณฑ โดยผลตภณฑนนจะตองสามารถตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหแกผบรโภคไดดกวาคแขงขน นนคอผลตภณฑทน าเสนอตองดและเหนอกวาคแขงขน (Competitor Principle) นอกจากนการปรบธรกจใหเขากบตลาดยคใหม จ าเปนตองท าการเปลยนแปลงสงแวดลอม เพอปรบปรง


25

โอกาสสความส าเรจใหมากขน (Proactive Principle) นนคอธรกจจะตองมการวางแผนทางการตลาดและก าหนดกลยทธลวงหนาตอการเปลยนแปลงของสงแวดลอม จะไมรอจนกวาการเปลยนแปลงสงแวดลอมเกดขนแลวจงกอปฏกรยาตอบรบ และทส าคญธรกจจะดงดดใหลกคามการตดสนใจเลอกใชบรการผลตภณฑของตนไดอยางไร ปจจยสวนประสมทางการตลาดการบรการ (Marketing Mix) 7 Ps ไดแก (1) ผลตภณฑ (Product) (2) ราคา (Price) (3) การจดจ าหนาย (Place) (4) การสงเสรมการตลาด (Promotion) (5) บคลากร (People) (6) กระบวนการ (Process) และ (7) ภมทศนหรอสภาพทางกายภาพ (Physical Evidence) เปนปจจยส าคญททกธรกจการบรการตองมการวางแผนเพอใหเขาถงกลมผบรโภคทตองการเพราะเปนปจจยทลกคาใชในการพจารณาเพอการตดสนใจเลอกใชบรการ

ภายใตหลกการของแนวคดดงกลาวขางตน ภารกจหลกทตองด าเนนการ คอ การจดระบบการตลาด ทประกอบดวย (1) การจดท าแผนทางการตลาด ประกอบดวยกลยทธทางการตลาด การน าแผนการตลาดไปปฏบต และการควบคมและประเมนผล (2) การพฒนาการสงเสรมการตลาดโดยจดท าฐานขอมลลกคาและการจดการลกคาสมพนธ และ (3) การจดตงโครงสรางทางการตลาด ในการจดท าแผนการตลาด กลาวไดวาองคประกอบของแผนการตลาดในแตละองคการอาจจะมรปแบบไมเหมอนกน แตโดยทวไปแลวองคประกอบของแผนการตลาดทเปนทนยมใชกนอยทวไปประกอบดวยสวนตางๆ ดงน คอ 1) บทสรปผบรหาร (Executive Summary) ประเดนส าคญทควรสรปยอในบทสรปผบรหาร ไดแก การระบคแขงขนใหชดเจน บอกทศทางวาเราอย ณ ทใด ในธรกจนอยในฐานะผน าหรอผตาม ระบการแบงสวนตลาด การก าหนดตลาดเปาหมายและการวางต าแหนงผลตภณฑในตลาด ระบกลยทธทางดานสวนประสมทางการตลาดทจะใชพรอมทงการประเมนผลและควบคม และควรสรปปดทายดวยความคาดหวงทท าใหมนใจวาธรกจจะมศกยภาพสงขนจากการใชแผนการตลาดนน 2) รายละเอยดบรษท รวมถงการระบภารกจหลก (Mission) จดมงหมาย (Goal) วตถประสงค (Objectives) กลยทธและนโยบายในระดบบรษท (Strategies and Policy) การระบสงเหลานจะเปนสงส าคญ เพอใหการก าหนดวตถประสงคทางการตลาด และการก าหนดกจกรรมตางๆ ทจะก าหนดขนในแผนการตลาดมความสอดคลองและอยภายในกรอบของขอก าหนดเหลาน 3) สถานการณปจจบนทางการตลาด (Current Market Situation) รวมท งการวเคราะหสภาพแวดลอมทางการตลาดทงภายในและภายนอก (SWOT Analysis) 4) วตถประสงคทางการตลาด (Marketing Objectives) ทส าคญ คอ การระบในเรองของยอดขาย (Sales Volume) สวนครองตลาด (Market share) และก าไร (Profit) 5) กลยทธทางการตลาด (Marketing Strategies) กลยทธทางการตลาดสามารถก าหนดเปนกลยทธยอยไดอกดงน (1) กลยทธการแบงสวนตลาด การเลอกตลาดเปาหมายและการวางต าแหนงผลตภณฑ (Segmentation Targeting and Positioning: STP)


26

S – Segmentation (การแบงสวนตลาด) เปนกระบวนการทตลาดถกแบงเปนสวนยอยๆ อนประกอบไปดวยลกคาหลายสวน โดยทแตละสวนมความเดนพเศษและมความตองการในสวนทคลายกน มการกอปฏกรยาตอสงทเสนอขายในวถทางเดยวกน ตลาดประกอบไปดวยผซอทแตกตางกน ตลาดสามารถแบงเปนสวนยอยไดหลายวธ เกณฑทนยมใชในการแบงสวนตลาดส าหรบตลาดผบรโภค ไดแก เกณฑภมศาสตร เกณฑประชากรศาสตร เกณฑจตวทยา และเกณฑพฤตกรรม T – Targeting (การเลอกตลาดเปาหมาย) หมายถง ตลาดสวนทบรษทเลอกไวเปนตลาดเปาหมาย เพอทจะตดตอซอขาย ในการเลอกตลาดเปาหมายจะตองพจารณาปจจยตางๆ ดงตอไปน เชน ขนาดของตลาดและความเตบโตของตลาด ความนาสนใจโดยรวมของตลาดนน โดยค านงถงวตถประสงคของบรษท P – Positioning (การวางต าแหนงผลตภณฑ) หมายถง การทบรษทวางต าแหนงผลตภณฑในตลาดสวนนนเพอหวงทจะครอบครองตลาด โดยทต าแหนงของผลตภณฑหมายถง การทผบรโภคก าหนดนยามแหงการรบรผลตภณฑนนเนองจากมลกษณะส าคญบางอยางทแตกตางเมอเปรยบเทยบกบผลตภณฑของคแขงขน กลยทธการวางต าแหนงผลตภณฑมสวนส าคญในการออกแบบสวนประสมทางการตลาด เพอใหเหมาะสมกบความตองการของผบรโภคโดยทวไป การวางต าแหนงผลตภณฑจะแตกตางกนในสวนของตลาดทแตกตางกน (2 ) กลยทธสวนประสมการตลาด (Marketing Mix) จะแบงออกเปน กลยทธผลตภณฑ (Product) กลยทธราคา (Price) กลยทธชองทางการจดจ าหนาย (Place) กลยทธการสงเสรมการตลาด (Promotion) ซงกลยทธยอยท งหมดจะตองสอดคลองกบวตถประสงคทางการตลาดและกลยทธระดบบรษทรวมถงจดมงหมายและภารกจหลกของบรษท (3) กลยทธการแขงขนทางการตลาด (Competitive Marketing Strategy) หมายถง กลยทธทางการตลาดทก าหนดขนมาเพอรกษาต าแหนงทางการแขงขนในตลาดนน 6) แผนปฏบตการ (Action Plan) เปนการอธบายวธการปฏบต หรอวธด าเนนตามกลยทธการตลาด แตละกลยทธเพอใหงานบรรลวตถประสงค ในแผนปฏบตการจะตองระบค าตอบทชดเจนใหแกค าถามเหลาน คอ งานทระบไวในแผนจะปฏบตอยางไร จะปฏบตงานแตละงานนนเมอไร ใครจะเปนคนท าบาง จะมคาใชจายหรองบประมาณเทาไรส าหรบแตละงาน โดยในการก าหนดแผนปฏบตการจ าเปนตองมการจดท าโปรแกรมของงาน งบประมาณ (Budget) และระเบยบวธปฏบตงาน (Procedure) เสมอ 7) ประมาณการผลตอบแทนทจะไดรบ (Project Profit and Loss Statement) การคาดการณผลตอบแทนทไดจากการใชแผนการตลาดทก าหนดขน จะอยในรปของผลลพธทางการเงน เชน การท างบก าไรขาดทนลวงหนา โดยทางดานรายไดคาดการณจากจ านวนหนวยสนคาทคาดวาจะขายไดคณดวยราคาขายเฉลยตอหนวย สวนทางดานคาใชจายจะมตนทนสนคาและคาใชจายตางๆ ทคาดวาจะเกดขน สวนตางระหวางรายไดทคาดวาจะเกดขนกบคาใชจายทคาดวาจะเกดขนกคอ ก าไรหรอขาดทนทคาดวาจะเกดขน


27

8) การประเมนผลและควบคม (Evaluation and Control) จะอธบายวธการประเมนผลและควบคมใหงานเปนไปตามแผนทก าหนดขน เพอใหบรรลวตถประสงคทวางเอาไวภายในระยะเวลาทก าหนด ส าหรบในสวนของการพฒนาการสงเสรมการตลาด โดยจดท าฐานขอมลลกคาและการจดการลกคาสมพนธ กลาวไดวาการจดการลกคาสมพนธเปนอกเครองมอในการเพมรายได และผลก าไรของการด าเนนกจการ ซงใหผลมากกวาการใชกลยทธในการลดตนทนหรอคาใชจายขององคการ เนองจากการจดการลกคาสมพนธ ชวยใหองคการสามารถขยายฐานลกคา และเพมขนาดความเตบโตของธรกจ การจดการลกคาสมพนธ (Customer Relationship Management – CRM) คอ กลยทธทางธรกจ (Business Strategy) ซงมงเนนความส าคญของการสรางและรกษาสมพนธทดกบลกคา การบรหารกระบวนการธรกจโดยมงทลกคาเปนศนยกลาง เพอสรางความประทบใจและความพงพอใจของลกคาทมตอผลตภณฑหรอบรการขององคการ ซงจะเปนเครองจงใจใหลกคากลบมาใชบรการซ าอก จนกระทงเปนลกคาทมความภกด โดยระบบการจดการลกคาสมพนธ เพอสรางและรกษาฐานลกคาทมความจงรกภกดตอผลตภณฑและบรการขององคการ โดยการรวบรวมขอมลลกคา การวเคราะห การรณรงคการขายและการตลาด ซงสามารถน าไปสเปาหมายของการเพมรายไดขององคการ ในการจดการลกคาสมพนธควรจะตองมการวเคราะหใหครอบคลมกระบวนการขายและการตลาดขององคการตงแตตนทาง คอการจดกลมลกคา จนกระทงถงการรณรงคและการตดตามประเมนผลการตลาด

1) การจดกลมลกคา (Customer Segmentation) การจดกลมลกคา หมายรวมถง การก าหนดเกณฑในการจดกลมลกคา (Customer Segmentation Criteria) การวเคราะหกลมลกคา (Customer Segmentation Analysis) โดยการสบคนขอมลลกคาในทกๆดาน และการใหคะแนนจากระบบฐานขอมลลกคา ตลอดจนการจดลกคาแตละรายวาเปนลกคาในกลม (Segment) ใด การจดกลมลกคาเปนเงอนไขหนงทองคการตองมกอนทจะมความพยายามในการรเรมการรณรงคทางการขายและการตลาดอนใด การจดการลกคาสมพนธจะประสบผลส าเรจและเกดผลตอบแทนแกองคการอยางสมบรณไดนนตองมการจดกลมลกคาขององคการ เนองจากการจดกลมลกคาชวยใหองคการสามารถปรบกระบวนการบรหารขององคการใหใชไปในการสรางสมพนธภาพกบลกคาซงมคณคาและความส าคญตอองคการในระดบตางๆ อยางเหมาะสม

2) การสรางความภกดของลกคา (Customer Loyalty Program) การสรางความภกดของลกคาเปน เครองมอทางการตลาดอยางหนงทมงจงใจใหลกคามความภกดตอตราสนคา มความวางใจในการใชบรการ และคงอยเปนลกคาขององคการในระยะยาว ธรกจสายการบนมการใชโปรแกรมสะสมไมลเพอจงใจใหลกคากลบมาใชบรการ เชนเดยวกบธรกจโรงแรมกมโปรแกรมสะสมคะแนนจากการเขาพกและใชบรการของโรงแรม และสามารถน าไมลหรอคะแนนทสะสมไวแลกกบรางวล ซงอาจเปนบตรโดยสาร การเลอนชนทนงบนเทยวบน หองพก การทองเทยว เปนตน

3) การตลาดแบบหนงตอหนง (One on One Marketing) การตลาดแบบหนงตอหนง หรอการตลาดเฉพาะบคคล (Personalized Marketing) เปนวธการทางการตลาดทจดเปนการมงทลกคาเปนศนยกลางมากกวาการตลาดในแบบมวลชน (Mass Marketing) ฝายการตลาดขององคการสามารถทจะมขอมลลกคา


28

เพอวางแผนการตลาดใหเจาะจงไปทลกคาเฉพาะบคคล เนองจากเทคโนโลยสารสนเทศเปนเครองเอออ านวยใหสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพราะชองทางการสอสารกบลกคาเปดกวางขน สะดวกและรวดเรวขน และราคาถกลง เชน สายการบนแจแปนแอรไลน ออกแบบเวบไซตใหลกคาสามารถปรบ หรอระบเลอกขอมลการเดนทางทตนเองสนใจมาแสดงบนหนาแรก ซงสายการบนจะสามารถเลอกเสนอขายบตรโดยสาร หรอบรการอนๆ ทตรงกบลกคาผนน หรอบางสายการบนจะใชการสงไปรษณยอเลกทรอนกสถงลกคา เพอเสนอบตรโดยสารราคาพเศษหรอขอมลทเปนประโยชน เปนตน

4) การใชระบบอตโนมตส าหรบพนกงานขาย (Sales Forces Automation) พนกงานฝายขายของธรกจในปจจบน จะตองมระบบสนบสนนในการปฏบตงานดานการขาย โดยเฉพาะในโลกยคปจจบนมการแขงขนเชงธรกจอยางสง เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาทเปนเครองมอสนบสนนการแขงขนมากยงขนระบบอตโนมตส าหรบพนกงานฝายขายจะประกอบดวยระบบหลายสวน เชน ระบบบรการการตดตอ (Contact Management) ระบบขอมลลกคา (Customer Profile) ระบบบนทกรายการนดหมาย เปนตน

5) การรณรงคและสงเสรมการขายและการตลาด (Campaign Management) เพอวตถประสงคในการเพมรายได สรางลกคารายใหม รกษาฐานลกคาเดม และลดตนทน ชองทางการรณรงคและสงเสรมการขายและการตลาดมไดหลากหลายชองทาง (Multi-channel) เชน ทางไปรษณยโดยตรง (Direct Mail) ทางส านกงานหรอตวแทนจ าหนาย ทางศนยบรการลกคาหรอคอลลเซนเตอร (Call Center) หรอชองทางการบรการตนเอง เชน ระบบคออส (Kiosk) ระบบอนเทอรเนต เปนตน นอกจากนแลว ความกาวหนาและววฒนาการดานเทคโนโลยการสอสารและระบบเครอขายไรสาย อปกรณคอมพวเตอรแบบพกพาหรอทเรยกกนวาพดเอ (PDA – Personnel Digital Device) กลวนท าใหเกดชองทางใหมขนมาอยางทไมเคยมมากอนในอดต ดงนนการรณรงคสงเสรมการขายและการตลาดจงสามารถกระท าผานชองทางตางๆ เหลานไดอยางสะดวกมากยงขน แตการพจารณาการเลอกใชชองทางใดทจะเกดผลดและมประสทธภาพกมความจ าเปนทจะตองสมพนธกบกลมลกคาเปาหมาย กลาวคอ แตละกลมลกคาเปาหมายมคณลกษณะทแตกตางกน การเลอกใชผลตภณฑหรอบรการใดกมความแตกตางตามไปดวย เชน กลมลกคานกธรกจทชอบการเลนกฬากอลฟ กลมลกคานกทองเทยวทชอบการแสดงศลปวฒนธรรม กลมลกคานกทองเทยวทสนใจการด าน า เปนตน การสอสารเพอเสนอขอมลเกยวกบบรการการทองเทยวผานชองทางทเหมาะสมกบลกคาแตละคน และเสนอขอมลทตรงกบความชอบหรอรสนยม เพอสรางโอกาสในการไดมลกคารายใหมใหเกดการเลอกซอหรอเลอกใชบรการทองเทยวมากขนกวาการทใชวธการตลาดแบบเดมทวไป ในการจดโครงสรางการตลาด โดยการจดโครงสรางการบรหารของฝายการตลาดในองคการ อาจมความแตกตางกนขนกบขนาด และระบบการบรหาร โดยทวไปสามารถจ าแนกเปน 5 ประเภท คอ 1) การจดโครงสรางการตลาดตามหนาท (Functional Organization) หมายถง การจดโครงสรางทเนนการจดแบงงานกนท าตามความช านาญ การจดโครงสรางลกษณะนเหมาะกบกจการทมจ านวนผลตภณฑและกลมลกคาไมตางกนนก


29

การจดต าแหนงงานประกอบดวย ผบรหารสงสด คอ ผอ านวยการฝายการตลาด เนนการก าหนด กลยทธ และวางแผน รวมทงก าหนดงบประมาณ ต าแหนงรองลงมาประกอบดวย คอ ผจดการฝายการขาย ท าหนาทจดการดแลเรองการขาย ผจ ดการฝายวจยการตลาด ผจ ดการฝายสงเสรมการขาย ดแลการประชาสมพนธและโฆษณา และต าแหนงถดมา คอ ระดบหวหนาแผนก

2) การจดโครงสรางการตลาดตามภมศาสตร (Geographical Organization) หมายถง การจดโครงสรางโดยแบงภาระทางการตลาดไปตามอาณาเขตทางภมศาสตร การจดต าแหนงงานประกอบดวย ผบรหารสงสด คอ ผอ านวยการฝายการตลาด รองลงมา คอ ผจดการขายภาคเหนอ ผจดการขายภาคกลาง ผจดการขายภาคใต และต าแหนงถดมา คอ หวหนาแผนก 3) การจดโครงสรางการตลาดตามผลตภณฑหรอตรายหอ (Product or Brand Organization) หมายถง การจดโครงสรางโดยแบงภาระทางการตลาดไปตามผลตภณฑ การจดต าแหนงงานประกอบดวย ผบรหารสงสด คอ ผอ านวยการฝายการตลาด รองลงมา คอ ผจดการขายผลตภณฑ ก ผจดการขายผลตภณฑ ข ผจดการขายผลตภณฑ ค และต าแหนงถดมา คอ หวหนาแผนก 4) การจดโครงสรางการตลาดตามประเภทลกคา (Customer Organization) หมายถง การจดโครงสรางโดยแบงภาระทางการตลาดไปตามกลมลกคา เหมาะกบกจการทมลกคาหลากหลาย การจดต าแหนงงานประกอบดวย ผบรหารสงสด คอ ผอ านวยการฝายการตลาด รองลงมา คอ ผจดการขายกลมธรกจ ผจดการขายกลมขาราชการ ผจดการขายผบรโภค และต าแหนงถดมา คอ หวหนาแผนก 5) การจดโครงสรางการตลาดโดยใชหลายหลกเกณฑรวมกน (Combination of Organization

Bases) เชน การผสมการจดโครงสรางทงแบบหนาทและภมศาสตรเขาดวยกน เปนตน จะเหนวาองคการแตละขนาดจะมระบบโครงสรางของงานฝายขายและการตลาดทแตกตางกน ปจจบนอาจมการจดแบงงานดานฝายการจดจ าหนายออนไลนดวย อยางไรกตามองคการสวนใหญโดยทวไปจะมสายการบงคบบญชา 3 ขน คอ (1) ขนท 1 ผอ านวยการฝายการตลาด (2) ขนท 2 ผจดการฝายขาย และ (3) ขนท 3 หวหนาแผนกขาย 2.3 ดานการบรหารทรพยากรมนษย

ในการบรหารงานในองคการใหเปนไปตามเปาหมายและวตถประสงคทองคการตงไว กลาวไดวาบคลากรเปนปจจยทางการบรหารทส าคญทสด เนองจากทรพยากรมนษยเปนสนทรพยทส าคญ (Human Asset) ตอการท างานใหบรรลเปาหมายและวสยทศนทองคการก าหนดไว หรอแมกระทงการเปลยนแปลงองคการใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมและการแขงขนทางธรกจทเกดขน ลวนมาจากปจจยดานทรพยากรมนษยเปนผผลกดนความส าเรจขององคการทงสน ดวยเหตน องคการในปจจบนไมวาจะเปนองคการราชการ รฐวสาหกจ เอกชน ลวนแตใหความส าคญตอการพฒนาทรพยากรมนษยทงสน ซงไมเพยงแตเพมสมรรถนะใหแกบคลากรเทานน แตจะตองมการวางแผนทรพยากรมนษยไดอยางเหมาะสมภายใตภาวะเศรษฐกจและการแขงขนในยคโลกาภวตน (Globalization) รวมถงการสรางระบบของการจงใจเพอใหสามารถ


30

ตอบสนองไดทงวตถประสงคขององคการและวตถประสงคของบคคลไปพรอมกบการพฒนาคณภาพชวตในการท างาน ในการจดการทรพยากรมนษยในองคการมวตถประสงคหลกทส าคญ 3 ประการ ไดแก การดงดดบคคลทมความรความสามารถสงเขาสองคการ การใชประโยชนจากทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนสงสด และการธ ารงรกษาและพฒนาบคลากร 1) การดงดดบคคลทมความรความสามารถสงเขาสองคการ (Recruitment) มวตถประสงคเพอใหไดมาซงบคคลทมความรความสามารถสง (High Performance Person) เขาสองคการ จะชวยท าใหองคการไดประโยชนจากการน าความรความสามารถของบคลากรเหลานนมาใชในการท างานในองคการมากเทานน ดวยเหตนองคการสวนใหญจงมวตถประสงคทส าคญประการแรกทเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยกคอ การคนหากลยทธและวธการตาง ๆ เพอทจะใหไดมาซงบคลากรทมขดความสามารถสงเขาสองคการ ไมวาจะเปนการน ากลยทธการสรรหาเชงรกมาใช เชน การสรรหาโดยเจาะไปหากลมเปาหมายทมขดความสามารถสงโดยตรง การรบสมครผานทางอนเทอรเนต การใหทนการศกษาแกนกศกษาทมผลการเรยนดกอนจบการศกษาเพอทจะน าเขาสองคการในอนาคต การซอตวบคคลทมสมรรถนะสงเขาสองคการ การวาจางบรษททปรกษาชวยคดเลอกผบรหารระดบสง การสรางสงจงใจในรปของคาตอบแทนและสวสดการ เปนตน 2) การใชประโยชนจากทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนสงสด (Utilization) โดยเนนใหความส าคญตอการดงสมรรถนะ (Competency) ของบคคลมาใชในการท างานองคการ ดวยเหตผลน จงท าใหองคการสมยใหมใหความส าคญสงตอการก าหนดสมรรถนะของบคลากรขนมา ไมวาจะเปนสมรรถนะหลก (Core Competency) สมรรถนะทางการบรหาร (Managerial Competency) สมรรถนะกลมงาน (Functional Competency) เพอใหบคลากรทกกลมในองคการไดมสมรรถนะทประกอบไปดวยความร ทกษะ และคณลกษณะสวนบคคล ตามทองคการคาดหวงไว กลาวไดวา องคการใดทประสบผลส าเรจสงในการท างานใหบรรลวตถประสงค มกพบวาองคการนนจะมการน าสมรรถนะมาใชเปนเครองมอในการจดการทรพยากรมนษย 3) การธ ารงรกษาบคลากร (Retention) นอกเหนอจากการชวยตอบสนองตอวตถประสงคของบคคลทมความตองการดานตางๆ แลวจะตองสรางระบบการพฒนาคณภาพชวตทดในการท างานใหเกดขน การก าหนดระบบคาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรม การสรางระบบเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ การสรางระบบสงจงใจใหเกดขนในการท างาน การสรางความผาสกและความพงพอใจในการท างานในองคการใหเกดขน นอกจากนองคการจะตองมการพฒนาบคลากรใหมสมรรถนะสงอยเสมอ เพอตอบสนองตอสภาพแวดลอมของงานทเปลยนแปลงไปและเปาหมายของการท างาน ภายใตวตถประสงคของการจดการทรพยากรมนษย 3 ประการดงกลาว ไดแก การดงดดคนทมความรความสามารถสงเขาสองคการ การดงสมรรถนะของบคลากรใชในการท างานใหมากทสด ตลอดจนการธ ารงรกษาและพฒนาบคลากรในองคการ ภารกจหนาททจะตอบสนองตอวตถประสงคหลกทงสาม


31

ประการดงกลาว การวางระบบการจดการทรพยากรมนษยจะตองใหความส าคญในเรองตางๆ ไดแก การวางแผนทรพยากรมนษย การสรรหาและคดเลอกทรพยากรมนษย การบรหารคาตอบแทน การพฒนาทรพยากรมนษย การประเมนผลการปฏบตงาน การแรงงานสมพนธ ระเบยบและค าสงดานบคคล และระบบสารสนเทศเพอการจดการทรพยากรมนษย โดยในการศกษาวจยเรองนจะเนนการก าหนดโครงสรางอตราก าลง ระบบคาตอบแทนทเหมาะสมและแขงขนได การสรางระบบสงจงใจ และการก าหนดสมรรถนะของบคลากรของส านกพมพ โรงพมพ ศนยหนงสอ และศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพ 1) การก าหนดโครงสรางอตราก าลง การก าหนดโครงสรางอตราก าลงเปนเรองทเกยวของกบการวางแผนทรพยากรมนษย โดยจะตองก าหนดความตองการของบคลากรขององคการในอนาคตทงในแงของปรมาณ คณภาพ และระยะเวลาทตองการ กลาวไดวาการวางแผนทรพยากรมนษยเปนขนตอนแรกทมความส าคญและความจ าเปนอยางมากเพอตอบสนองตอทงในแงของภารกจงานขององคการทมมากขน รวมถงการชวยทดแทนบคลากรทออกไปจากองคการดวยสาเหตตาง ๆ ไมวาจะเปนการเกษยณอาย การลาออก ฯลฯ กจกรรมทเขามาเกยวของกบการวางแผนทรพยากรมนษยในองคการ ไดแก (1) การพยากรณอตราก าลงคนขององคการทตองการในอนาคต โดยมการเปรยบเทยบระหวางปรมาณงานและปรมาณก าลงคนทมอยในปจจบนตลอดจนปรมาณงานตามแผน แผนงาน โครงการขององคการในอนาคตทงในระยะสนและระยะยาว โดยมงตอบค าถามทส าคญคอ เพอใหภารกจขององคการในปจจบนและอนาคตบรรลตามเปาหมายและวตถประสงคทตงไว อตราก าลงคน (Manpower) ควรจะเปนเทาใดในภาพรวมขององคการ หรอในแตละสายงาน หรอในแตละหนวยงานภายในองคการ (2) การระบคณลกษณะของอตราก าลงคนทตองการในอนาคต โดยการก าหนดใหเหนอยางชดเจนวาองคการตองการในต าแหนงใด ระดบใด มหนาทความรบผดชอบอะไร ตลอดจนคณสมบตเฉพาะต าแหนง และสมรรถนะทจ าเปนส าหรบการท างานในต าแหนง รวมถงระยะเวลาทองคการตองการก าลงคน การทจะด าเนนกจกรรมทงสองประการใหบรรลผลส าเรจนน จ าเปนอยางมากทจะตองมการน าเทคนคของการพยากรณทงเชงปรมาณและเชงคณภาพมาใช ตวอยางของเทคนคการวเคราะหเชงปรมาณ เชน เทคนคการวเคราะหอนกรมเวลา เทคนคการวเคราะหปจจยทส าคญ เทคนคการวเคราะหโปรแกรมเสนตรง เทคนคการวเคราะหภาระงาน เปนตน รวมถงอาจน าเทคนคการวเคราะหเชงคณภาพมาใช เชน เทคนคการวเคราะหโดยการสอบถามจากผเชยวชาญ เทคนคเดลไฟ เปนตน โดยหวใจหรอวตถประสงคทส าคญของการวางแผนทรพยากรมนษยกคอ การท าใหองคการมความสมดลระหวางปรมาณงานกบปรมาณคนอยางแทจรง ไมเกดสภาพการณทเรยกวา "คนลนงาน" คอมปรมาณคนมากกวาปรมาณงานทใหท า หรอสภาพการณทเรยกวา "งานลนคน" คอมปรมาณงานมากแตจ านวนคนท างานมนอย ผลของการพยากรณอตราก าลงจะน าไปสการจดท าแผนอตราก าลงในระยะสนและระยะยาวขององคการตอไป โดยทแผนอตราก าลงคนจะเปนการระบใหเหนทงปรมาณ คณภาพ และระยะเวลาทองคการตองการ ซงถาเปนแผนอตราก าลงคนระยะยาวกควรสมพนธกบแผนกลยทธระยะยาวขององคการ แตถาเปนแผนอตราก าลงคนระยะสน(1 ป) กควรสมพนธกบแผนปฏบตการประจ าป ทงนเพอใหแผนคนรองรบกบแผนงานอยางแทจรง


32

2) ระบบคาตอบแทน คาตอบแทน คอ สงทองคการใหแกผปฏบตงานทปฏบตงานภายในองคการ ซงหมายรวมถงคาตอบแทนทงทางตรงและทางออม ทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน ทงน เพอเปนการตอบแทนการปฏบตงานตามหนาท เพอจงใจในการปฏบตงาน ตลอดจนการสงเสรมขวญก าลงใจและเสรมสรางฐานะความเปนอยของผปฏบตงานใหดขน คาตอบแทนแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ คอ (1) เงนเดอน/ คาจาง (Salary/Wage) และสงจงใจ (Wage Incentive) และ (2) สวสดการ (Welfare) และประโยชนเกอกล (Fringe Benefits) ซงปจจยทสงผลตอการก าหนดคาตอบแทน ประกอบไปดวยปจจยตางๆ ไดแก (1) มาตรฐานการครองชพและคาครองชพ (Standard of Living and Cost of Living) (2) คาของงาน (Job Value) (3) อตราคาตอบแทนในตลาดแรงงาน (Market Rates) (4) เงอนไขของกฎหมาย (Laws Requirements) (5) ผลตภาพ/การเพมผลผลต (Productivity) (6) อ านาจตอรอง (Bargaining power) (7) นโยบายองคการ (Policy) (8) ลกษณะงาน (Nature of Work) และ (9) ความสามารถในการจาย (Ability to Pay)

ในการจดท าโครงสรางเงนเดอนหรอคาจาง ประกอบไปดวยขนตอนส าคญ คอ (สมศกด 2554: 1-13 - 1-17)

(1) การวเคราะหงาน (Job Analysis) คอ การน าขอมลเกยวกบงานในองคการมารวบรวม รายละเอยดตามต าแหนงงานเพอจะไดทราบรายละเอยดของงานทงหมดทมในองคการและความสมพนธของงานกบเปาหมายขององคการ

(2) การก าหนดหนาทของความรบผดชอบ (Job Description) คอ การก าหนดขอบเขตของงานท ผปฏบตงานในต าแหนงตางๆ จะตองรบผดชอบ รวมทงการก าหนดคณสมบตทจะตองใชในการปฏบตงานในต าแหนงนนดวย

(3) การประเมนคางาน (Job Evaluation) ของต าแหนงตางๆ การประเมนคางานเปนการหาคาความสมพนธของงานในต าแหนงหนงเปรยบเทยบกบคาของงานในต าแหนงอนภายในองคการเดยวกนโดยมหลกเกณฑหรอมาตรฐานส าหรบการประเมนคาของงานในต าแหนงทชดเจนเพอใหสามารถหาความแตกตางระหวางคาของงานในต าแหนงตางๆ ในองคการได การประเมนคางานมวธประเมนไดหลายวธ เชน การเรยงล าดบ (Ranking) การแบงชนงาน (Classification) การเปรยบเทยบปจจย (Factor Comparison) การใหคะแนนองคประกอบ (Point Rating) เปนตน

(4) ส ารวจคาตอบแทนในตลาดแรงงาน (Conduct Survey) การส ารวจคาตอบแทนในตลาดแรงงาน (Wage/Survey) จะประกอบดวยขนตอนส าคญๆ อย 5 ขนตอน คอ ก. คดเลอกต าแหนงทจะส ารวจ ต าแหนงทคดเลอกเรยกวาต าแหนงหลก (Key Jobs or Benchmarks) ซงการส ารวจสวนมากจะคดเลอกรวม รอยละ 25-30 ของจ านวนต าแหนงงานทงหมดในองคการ


33

ข. ก าหนดตลาดแรงงานทจะส ารวจ ค าวา ตลาดแรงงาน นน หมายถง แหลงทนายจางจะหาลกจางไดเปนสวนใหญ โดยปกตตลาดแรงงานจะแบงออกเปน 4 ระดบ คอ (1) ระดบทองถน (2) ระดบภมภาค (3) ระดบประเทศ และ (4) ระดบระหวางประเทศ ค. เลอกองคการทจะส ารวจ เมอทราบระดบของตลาดแรงงานทจะส ารวจแลว การเลอกองคการทส ารวจกเปนสงจ าเปน โดยปกตองคการทเลอกควรมลกษณะดงน (1) องคการทมจ านวนต าแหนงในประเภททจะส ารวจมาก (2) เปนองคการทท ากจการหรออตสาหกรรมเดยวกน (3) เปนคแขงขนในการจางแรงงาน (4) องคการทมระบบคาตอบแทนคลายๆ กน และ (5) องคการทมขนาดตางๆ กน ง. ก าหนดขอมลทตองการส ารวจ นอกจากขอมลตางๆ ทวๆไป เชน ชอองคการ ประเภทกจการ จ านวนผปฏบตงาน แผนภมองคการ ระบบประเมนคางาน โครงสรางเงนเดอน การเลอนเงนเดอน ฯลฯ แลว ขอมลส าคญทควรจะตองทราบ ไดแก (1) เงนเดอนของผปฏบตงานแรกบรรจตามวฒของผไมมประสบการณ (2) เงนเดอนของต าแหนงทเทยบเคยงกนได (ระดบเดยวกน) โดยเฉพาะต าแหนงในสายวชาชพเดยวกบต าแหนงหลกทคดเลอก ซงขอมลอตราเงนเดอนทส ารวจนจะใชอตราเงนเดอนทผปฏบตงานไดรบจรง ไมใชอตราเงนเดอนตามโครงสรางคาตอบแทนทองคการนนๆ ก าหนดขน (3) คาตอบแทนในลกษณะทนอกเหนอจากเงนเดอน/คาจาง เชน โบนส เงนเพม คาครองชพ เงนประจ าต าแหนง เปนตน (4) สวสดการตางๆ จ. เลอกวธการเกบขอมล มวธการเกบขอมลหลายวธ เชน สมภาษณทางโทรศพท ใชแบบสอบถามหรอไปสมภาษณดวยตนเอง ซงแตละวธมขอดขอเสยตางกน วธทนยมกนมากคอวธการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม นอกจากนอาจใชวธการอน คอ (1) เขารวมโครงการส ารวจกบบรษททปรกษา (Consulting Agency) ซงเปนบรษทมออาชพ วธนไดผลด เพราะด าเนนการโดยผช านาญการในเรองน และองคการตางๆ จะใหความรวมมอเปนอยางด เนองจากองคการทเขารวมไมมใครทราบวาขอมลทส ารวจเปนขอมลขององคการใด (ไมระบชอขององคการ) (2) ใชผลส ารวจทองคการอนท าไวแลว แตจะตองน ามาวเคราะหเพอเทยบกบต าแหนงในอกองคการหนง (3) ก าหนดอตราเงนเดอนฐาน (Establish Base Salary) จากผลการส ารวจคาตอบแทนในตลาดแรงงานจะชวยใหทราบวาในตลาดแรงงานเดยวกน องคการอนๆ จายคาตอบแทนส าหรบต าแหนงในระดบตางๆ อยางไร โดยเฉพาะคาตวกลาง หรอ Percentile ท 50 (4) ก าหนดชวงหรอกระบอกเงนเดอน (Establish Pay Ranges) เมอไดอตราเงนเดอนฐานส าหรบแตละระดบแลว กตองก าหนดชวงเงนเดอนของแตละระดบ โดยใชเงนเดอนฐานเปนจดกงกลาง (Mid Points) (5) การก าหนดโครงสรางเงนเดอน (Base Salary) โครงสรางเงนเดอนหมายถง อตราเงนเดอนขนต า ขนสง ในแตละระดบต าแหนงซงก าหนดขนใหเหมาะสมกบขอบเขตความรบผดชอบของงานในแตละระดบต าแหนง โครงสรางเงนเดอนทนยมใชอยในปจจบน คอ แบบเปนขนเงนเดอน (Step Rate Structure) เปนโครงสรางเงนเดอนทก าหนดอตราเงนเดอนขนต าขนสงไว นอกจากเงนเดอนหรอคาจางแลว สวสดการและประโยชนเกอกลทงทเปนตวเงนและมใชเปนตวเงน กถอวาเปนสวนหนงของคาตอบแทน ส าหรบสวสดการและประโยชนเกอกลทงทเปนตวเงน เปน


34

คาใชจายทองคการจดใหแกผปฏบตงานเปนตวเงน หรอสทธ หรอสงของบางอยางนอกเหนอจากเงนเดอน/คาจาง สวสดการและประโยชนเกอกลทเปนเงน มหลายประเภท ดงน โบนส คาครองชพ คานายหนา คาท างานกะ คาเดนทาง/คาน ามน คาอาหาร คาเบยขยน การท าประกนภยประเภทตางๆ คารกษาพยาบาล การใหเงนกยมตางๆ การใหเงนชวยเหลอกรณตางๆ รถรบ – สงผปฏบตงาน ชดท างาน ทนการศกษา/ฝกอบรม หองอาหาร หองพยาบาล รถประจ าต าแหนง โทรศพทมอถอ คาเดนทาง/คาเบยเลยงเดนทางในประเทศ และตางประเทศ และผลประโยชนเมอออกจากงาน สวนสวสดการและประโยชนเกอกลทไมเปนตวเงน เชน วนหยดตามประเพณ วนหยดพกผอนประจ าป การลาตามทกฎหมายก าหนด เชน การลาปวย การลาคลอด การลาเพอรบราชการทหาร การลาเพอเขารบการฝกอบรม และการลาประเภทอนๆ 3) การสรางระบบสงจงใจ มแนวคดและทฤษฎตางๆ ทเกยวของกบแรงจงใจ คอ (1) ทฤษฎการจงใจของมาสโลว โดย Abraham H. Maslow ไดตงขอสมมตฐานของทฤษฎการจงใจของเขาไว 3 ประการ คอ ประการแรก มนษยมความตองการอยตลอดเวลาไมมการสนสด ตราบใดทยงมชวตอย ประการทสอง ความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนแรงจงใจหรอเปนสงกระตนส าหรบพฤตกรรมนนอกตอไป ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองเทานน จงจะมอทธพลตอการจงใจได ประการทสาม ความตองการของคนมลกษณะเปนล าดบขนจากต าไปหาสงตามล าดบความส าคญ ในขณะทความตองการขนต าไดรบการตอบสนองแลว ความตองการขนสงกจะตามมา โดยมาสโลว ไดแบงล าดบความตองการของมนษยออกเปน 5 ล าดบ ดงน (1) ความตองการทางกายภาพ (Physiological Needs) (2) ความตองการความมนคงปลอดภย (Safety Needs) (3) ความตองการทางสงคม (Social Needs) ซงเปน ความตองการทจะเขาไปเปนสวนหนงของสงคม เปนสวนหนงของกลมของสงคม (4) ความตองการความยกยอง นบถอ ยอมรบ (Esteem Needs) ซงเปนความตองการทจะมชอเสยง เกยรตยศ ไดรบการเคารพยกยองในสงคม ตองการใหผ อนยอมรบนบถอ วาเปนบคคลทมคณคา ตองการใหผ อนยอมรบในความร ความสามารถ และ (5) ความตองการประจกษในตนเอง (Self Actualization Needs) (2) ทฤษฎสองปจจยของเฮอรซเบอรก โดย Frederick Herzberg และคณะเหนวามปจจยส าคญ 2 ปจจยทสมพนธกบความชอบหรอไมชอบงานของแตละบคคล ปจจยดงกลาว เฮอรซเบอรกเรยกวาปจจยจงใจ (Motivator Factor) และปจจยค าจน (Maintenance Factor) หรอปจจยสขอนามย (Hygiene Factor) ปจจยจงใจ เปนปจจยทเกยวของกบงานโดยตรง เปนปจจยทจงใจใหคนชอบและรกงาน เปนตวการสรางความพงพอใจใหบคคลในองคการไดอยางมประสทธภาพมากยงขน ม 5 ประการ คอ (1) ความส าเรจในการท างานของบคคล (Achievement) (2) การไดรบการยอมรบนบถอ (Recognition) (3) ลกษณะของงานทปฏบต (The Work Itself) (4) ความรบผดชอบ (Responsibility) (5) ความกาวหนา (Advancement) ปจจยค าจน หมายถง ปจจยทจะค าจนใหแรงจงใจในการท างานของบคคลมอยตลอดเวลา ถาไมมหรอลกษณะไมสอดคลองกบบคลากรในองคการ บคคลในองคการจะเกดความไมชอบงานขน ปจจยค าจนมดงน คอ (1) เงนเดอน (Salary) และสวสดการ (2) โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต (Possibility of


35

Growth) (3) ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน (Inter Personal Relation with Superior, Subordinate, Peers) (4) สถานะของอาชพ (Status) โดยอาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคม มเกยรตและศกดศร (5) นโยบาย และการบรหารงาน (Company Policy and Administration) (6) สภาพการท างาน (Working Conditions) (7) ความเปนอยสวนตว (Personal Life) (8) ความมนคงในงาน (Security) (9) วธการปกครองบงคบบญชา (Supervision-Technical) โดยทปจจยค าจน ไมใชเปนสงจงใจทจะท าใหผลผลตเพมขน แตจะเปนขอก าหนดเบองตนเพอปองกนไมใหคนไมพอใจในงานทท าอยเทานนเอง สวนปจจยจงใจกไมไดเปนปจจยทเปนสาเหตท าใหคนเกดความไมพอใจในงานทท า แตจะเปนปจจยทกระตนหรอจงใจคนใหเกดความพอใจในงานทท าเทานน (3) ทฤษฎแรงจงใจใฝสมฤทธของแมคคลแลนด โดยผลการศกษาวจยของ McClelland ไดสรปคณลกษณะของคนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มความตองการ 3 ประการ ดงน (1) ความตองการความส าเรจ (Need for Achievement) จากการวจยของ McClelland พบวา บคคลทตองการความส าเรจ สง จะมลกษณะชอบการแขงขน ชอบงานททาทาย และตองการไดรบขอมลปอนกลบเพอประเมนผลงานของตนเอง มความช านาญในการวางแผน มความรบผดชอบสง และกลาทจะเผชญกบความลมเหลว (2) ความตองการความผกพน (Need for Affiliation) เปนความตองการการยอมรบจากบคคลอน ตองการเปนสวนหนงของกลม ตองการสมพนธภาพทดตอบคคลอน บคคลทตองการความผกพนสงจะชอบสถานการณการรวมมอมากกวาสถานการณการแขงขน โดยจะพยายามสรางและรกษาความสมพนธอนดกบผอน และ (3) ความตองการอ านาจ (Need for Power) เปนความตองการอ านาจเพอมอทธพลเหนอผอน บคคลทมความตองการอ านาจสง จะแสวงหาวถทางเพอท าใหตนมอทธพลเหนอบคคลอน ตองการใหผอนยอมรบหรอยกยอง ตองการความเปนผน า ตองการท างานใหเหนอกวาบคคลอน และจะกงวลเรองอ านาจมากกวาการท างานใหมประสทธภาพ โดยจากการศกษาพบวาพนกงานทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกตองการจะท างานในลกษณะ 3 ประการคอ (1) งานทเปดโอกาสใหเขารบผดชอบเฉพาะสวนของเขา และเขามอสระทจะตดสนใจและแกปญหาดวยตนเอง (2) ตองการงานทมระดบยากงายพอด ไมงายหรอยากจนเกนไปกวาความสามารถของเขา (3) ตองการงานทมความแนนอนและตอเนอง ซงสรางผลงานไดและท าใหเขามความกาวหนาในงานเพอจะพสจนตนเองถงความสามารถของเขาได (4) ทฤษฎการจงใจ ERG ของ Alderfer โดย Alderfer ไดแบงแรงจงใจของคนออกเปน 3 ประเภท คอ (1) ความตองการอยรอด(Existence Needs) เปนความตองการทเกยวของกบความตองการทางกายภาพ รวมทงความตองการความปลอดภยและมนคง ทงนเพอการด ารงชวตใหอยรอด หากเปรยบเทยบกบทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว ความตองอยรอดเปนความตองการในระดบเดยวกบความตองการดานรางกายและความตองการดานความปลอดภยนนเอง (2) ความตองการสมพนธกบผอน (Relatedness Needs) เปนความตองการทจะมความสมพนธกบบคคลตาง ๆ ในสงคม เทยบไดความตองการทางสงคมทเสนอโดยมาสโลว และ (3) ความตองการเจรญเตบโต (Growth Needs) โดยเปนความตองการดานการพฒนาไปสการเตบโตทงในดานหนาทการงานและทางดานจตใจ ความตองการระดบนสามารถเทยบไดกบความตองการ


36

เกยรตยศชอเสยงและความตองการประจกษในตนเอง โดยทฤษฎ ERG ของ Alderfer แตกตางจาก ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว คอในทฤษฎ ERG ไมไดอธบายวาความตองการในระดบต ากวาจะตองไดรบการตอบสนองกอน ความตองการขนทสงกวาจงจะถกกระตนใหเกดความตองการเขามาแทนทความตองการเดม แตตาม ทฤษฎ ERG กลาววา ความตองการทง 3 ระดบสามารถมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลไดพรอม ๆกนไป

4) การก าหนดสมรรถนะของบคลากร กลาวไดวาจดเรมตนของการศกษาเรองสมรรถนะอยางจรงจงมาจาก ศาสตราจารยดานจตวทยาจากมหาวทยาลย Harvard คอ David C.McClelland กบบทความทมชอเสยงของเขาทตพมพในวารสารจตวทยา เรอง Testing for Competence Rather than for Intelligence ใน ค.ศ.1973 โดย McClelland แสดงความเหนตอตานการทดสอบความถนด การทดสอบความรในงาน หรอผลการเรยนวาไมสามารถท านายผลการปฏบตงาน หรอความส าเรจในชวตได เขาจงหาทางวจยเพอศกษาตวแปรดานสมรรถนะทเขากลาววาสามารถท านายผลการปฏบตงานได วธการวจยของ McClelland ใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมของผทประสบความส าเรจในงาน และกลมของผทประสบความส าเรจนอยกวา (กลมปานกลาง) เพอดวาสองกลมนแตกตางกนในเรองใด (หรอทเขาเรยกวาสมรรถนะใด) วธการเกบขอมลของเขาเนนทความคด และพฤตกรรมทสมพนธกนกบผลลพธของงานทประสบความส าเรจ โดยเขาไดน าเทคนคทเรยกวา Behavioral Event Interview (BEI) มาใชในการศกษาวจย BEI เปนการสมภาษณทใหผใหขอมลเลาเหตการณทเขารสกวาประสบความส าเรจสงสด 3 เหตการณ และเหตการณทเขารสกวาลมเหลว 3 เหตการณ จากนนผสมภาษณกถามค าถามตดตามวา อะไรท าใหเกดสถานการณนนๆ มใครทเกยวของบาง เขาคดอยางไร รสกอยางไร และตองการอะไรในการจดการกบสถานการณ แลวเขาท าอยางไร และเกดอะไรขนจากพฤตกรรมการท างานนนของเขา แนวคดเรองสมรรถนะมกมการอธบายดวยโมเดลภเขาน าแขง (Iceberg Model) ดงภาพท 2.5 ซงอธบายวา ความแตกตางระหวางบคคลเปรยบเทยบไดกบภเขาน าแขง โดยมสวนทเหนไดงาย และพฒนาไดงาย คอสวนทลอยอยเหนอน า นนคอองคความร และทกษะตางๆ ทบคคลมอย และสวนใหญทมองเหนไดยากอยใตผวน าไดแก แรงจงใจ อปนสย ภาพลกษณภายใน และบทบาททแสดงออกตอสงคม สวนทอยใตน านมผลตอพฤตกรรมในการท างานของบคคลอยางมาก และเปนสวนทพฒนาไดยาก

กลาวโดยสรป สมรรถนะ (Competency) หมายถง การทองคการก าหนดความคาดหวงใหแกพนกงานในระดบและต าแหนงตาง ๆ วาจะตองมความร ทกษะความสามารถ และคณลกษณะทส าคญในเรองใดบาง เพอน าไปใชในการปฏบตงานใหประสบผลส าเรจ สมรรถนะแบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ สมรรถนะหลก (Core Competency) สมรรถนะทางการบรหาร (Managerial Competency) และสมรรถนะตามหนาท (Functional Competency) โดยทสมรรถนะหลก เปนศกยภาพทวไปทองคการมองวาพนกงานทกคนในองคการจ าเปนจะตองม สวนสมรรถนะทางการบรหารเปนศกยภาพของผบรหารระดบตางๆ ในองคการจะตองม เพอน ามาใชสรางความส าเรจในงานบรหารทรบผดชอบ และสมรรถนะตาม


37

หนาทเปนศกยภาพเฉพาะดานทพนกงานในแตละลกษณะงานจะตองม เพอน ามาใชในการสรางความส าเรจในแตละประเภทงานทรบผดชอบ

ภาพท 2.5 ตวแบบภเขาน าแขง ทมา : ส านกงาน ก.พ. 2548: 3

รปแบบสมรรถนะส าหรบขาราชการพลเรอนไทย ส านกงาน ก.พ. (2548 : 10-11) ไดก าหนดสมรรถนะไว 2 สวน คอ สมรรถนะหลกส าหรบขาราชการพลเรอนทกคน และสมรรถนะประจ ากลมงานส าหรบแตละกลมงาน นอกจากนยงมสมรรถนะทางการบรหาร โดยมรายละเอยดดงน (1) สมรรถนะหลก คอ คณลกษณะรวมของขาราชการพลเรอนไทยทงระบบเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงครวมกน ประกอบดวยสมรรถนะ 5 สมรรถนะ ซงขาราชการทกคนไมวาจะอยในกลมงานใดตองม สมรรถนะในกลมน จงเปรยบเสมอนเอกลกษณของขาราชการไทย ไดแก ก. การมงผลสมฤทธ (Achievement Motivation: ACH) หมายถง ความมงมนจะปฏบตราชการใหดหรอใหเกนมาตรฐานทมอย โดยมาตรฐานนอาจเปนผลการปฏบตงานทผานมาของตนเอง หรอเกณฑวดผลสมฤทธทสวนราชการก าหนดขน อกทงยงหมายรวมถงการสรางสรรคพฒนาผลงานหรอกระบวนการปฏบตงานตามเปาหมายทยากและทาทายชนดทอาจไมเคยมผใดสามารถกระท าไดมากอน

ข. บรการทด (Service Mind: SERV) หมายถง สมรรถนะนเนนความตงใจและความพยายามของขาราชการในการใหบรการเพอสนองความตองการของประชาชน ตลอดจนของหนวยงานภาครฐอน ๆ ทเกยวของ

ค. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise: EXP) หมายถง ความขวนขวาย สนใจใฝรเพอสงสม พฒนา ศกยภาพ ความรความสามารถของตนในการปฏบตราชการ ดวยการศกษา คนควาหา


38

ความร พฒนาตนเองอยางตอเนอง อกทงรจกพฒนา ปรบปรง ประยกตใชความรเชงวชาการ และเทคโนโลยตาง ๆ เขากบการปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธ

ง. จรยธรรม (Integrity: ING) หมายถง การครองตนและประพฤตปฏบตถกตองเหมาะสม ทงตามหลกกฎหมายและคณธรรมจรยธรรม ตลอดจนหลกแนวทางในวชาชพของตน โดยมงผลประโยชนของประเทศชาตมากกวาประโยชนสวนตน ทงนเพอธ ารงรกษาศกดศรแหงอาชพขาราชการ อกทงเพอเปนก าลงส าคญในการสนบสนนผลกดนใหภารกจหลกภาครฐบรรลเปาหมายทก าหนดไว

จ. ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork: TW) หมายถง สมรรถนะนเนนทความตงใจทจะท างานรวมกบผอน เปนสวนหนงในทมงาน หนวยงาน หรอองคการ โดยผปฏบตมฐานะเปนสมาชกในทม มใชในฐานะหวหนาทม และความสามารถในการสรางและธ ารงรกษาสมพนธภาพกบสมาชกในทม

(2) สมรรถนะประจ ากลมงาน โดยก าหนดใหแตละสายงานมสมรรถนะในงานสายงานละ 3 สมรรถนะ สมรรถนะในงานมทงหมด 20 สมรรถนะดวยกน คอ ก. สภาวะผน า (Leadership) ข. วสยทศน (Visioning) ค. การวางกลยทธ (Strategic Orientation) ง. ศกยภาพเพอน าการปรบเปลยน (Change Leadership) จ. การควบคมตนเอง (Self Control) ฉ. การใหอ านาจแกผอน (Empowering Others) ช. การคดวเคราะห (Analytical Thinking) ซ. การมองภาพองครวม (Conceptual Thinking) ฌ. การพฒนาศกยภาพคน (Caring and Developing Others) ญ. การสงการตามอ านาจหนาท (Holding People Accountable) ฎ. การคนควาหาขอมล (Information Seeking) ฏ. ความเขาใจขอแตกตางทางวฒนธรรม (Cultural Sensitivity) ฐ. ความเขาใจผอน (Interpersonal Understanding) ฑ. ความเขาใจองคการและระบบราชการ (Organizational Awareness) ฒ. การด าเนนการเชงรก (Proactiveness) ณ. ความถกตองของงาน (Concern for Order) ด. ความมนใจในตนเอง (Self Confidence) ต. ความยดหยนผอนปรน (Flexibility) ถ. ศลปะการสอสารจงใจ (Communication and Influencing) ท. ความคดเชงศลปะ (Aesthetic)


39

(3) สมรรถนะทางการบรหาร เปนสมรรถนะของผ ด ารงต าแหนงผบรหาร ซงม 5 สมรรถนะ ประกอบดวย

ก. วสยทศน (Visioning: VIS) หมายถง ความสามารถใหทศทางทชดเจนและกอความรวมแรงรวมใจในหมผใตบงคบบญชา เพอน าพางานภาครฐไปสจดหมายรวมกน

ข. การวางกลยทธภาครฐ (Strategic Orientation: SO) หมายถง ความเขาใจกลยทธภาครฐและสามารถประยกตใชในการก าหนดกลยทธของหนวยงานตนได โดยความสามารถในการประยกตนรวมถงความสามารถในการคาดการณถงทศทางระบบราชการในอนาคต ตลอดจนผลกระทบของสถานการณทงในและตางประเทศทเกดขน

ค.ศกยภาพเพอน าการปรบเปลยน (Change Leadership: CL) หมายถงความต งใจและความสามารถในการกระตน ผลกดนกลมใหเกดความตองการทจะปรบเปลยนไปในแนวทางทเปนประโยชนแกภาครฐ รวมถงการสอสารใหผอนรบร เขาใจ และด าเนนการใหการปรบเปลยนนนเกดขนจรง

ง. การควบคมตนเอง (Self Control: SCT) หมายถง การระงบอารมณและพฤตกรรมอนไมเหมาะสมเมอถกย วย หรอเผชญหนากบฝายตรงขาม เผชญความไมเปนมตร หรอท างานภายใตสภาวะความกดดน รวมถงความอดทนอดกลนเมอตองอยภายใตสถานการณทกอความเครยดอยางตอเนอง

จ. การใหอ านาจแกผอน (Empowering Others: EMP) หมายถง ความเชอมนในความสามารถของผอน ดงนนจงมอบหมายอ านาจและหนาทรบผดชอบให เพอใหผอนมอสระในการสรางสรรควธการของตน เพอบรรลเปาหมายในงาน ถาพจารณาถงประโยชนขององคการจากการน าเครองมอสมรรถนะมาใชในองคการแลว กลาวไดวามประโยชนใหญๆ อยางนอยใน 4 เรอง คอ (1) น ามาใชในการพฒนาบคลากร จากการทองคการไดก าหนดหวขอสมรรถนะ (Competency Topic) เอาไวแลว และเพอใหพนกงานในองคการไดมความสามารถเปนไปตามหวขอสมรรถนะทก าหนดไว องคการกมความจ าเปนทจะตองมาวเคราะหตอไปวาควรจะมการพฒนาบคลากรดวยการฝกอบรมในหลกสตรใดบางหรอจะพฒนาดวยวธการตาง ๆ อะไรบาง ทงนเพอใหพฒนาบคลากรไดตรงกบสมรรถนะทองคการตองการ (2) น ามาใชในการประเมนสมรรถนะของบคคลทด ารงต าแหนงในปจจบน กลาวคอ หลงจากทองคการไดมการก าหนดหวขอสมรรถนะใหเหนอยางชดเจนแลววาองคการคาดหวงวาจะใหบคคลทด ารงต าแหนงในระดบตาง ๆ มสมรรถนะระดบใด องคการกอาจอยากทราบตอไปวาแตละบคคลทด ารงต าแหนงในระดบตาง ๆ ในปจจบนนมสมรรถนะตรงกบทองคการคาดหวงหรอไม (3) น ามาใชในการสรรหาและคดเลอกบคคล เนองจากสมรรถนะเปนการระบคณลกษณะอยางหนงทองคการคาดหวงจะใหเกดขนแกบคคล ดงนน นอกเหนอจากสรรหาและคดเลอกจากคณสมบตเฉพาะต าแหนง (Job Specification) ทก าหนดไวในแตละต าแหนงแลว อาจน าหวขอสมรรถนะทก าหนดขน มาใชเปนปจจยในการประเมนเพอคดเลอกผสมครได ทงนเพอใหไดพนกงานทเขามามคณสมบตตรงตามคณสมบตเฉพาะต าแหนงและตรงตามสมรรถนะทองคการก าหนด ซงการทองคการสามารถสรรหาและคดเลอกบคคลเขาท างานไดตรงตามคณสมบตเฉพาะต าแหนงและตรงตามสมรรถนะท


40

องคการก าหนดไว จะยงท าใหองคการไดพนกงานทมคณภาพตงแตเรมตน (4) น ามาใชประกอบการพจารณาเลอนระดบหรอต าแหนง โดยทสมรรถนะอาจน ามาใชเปนเครองมอประกอบในการพจารณาเลอนระดบหรอต าแหนงกได เพอเปนการตรวจสอบวาพนกงานทเปนกลมเปาหมายทมสทธไดรบการเลอนระดบหรอต าแหนง (Candidate) พนกงานคนใดทมสมรรถนะพรอมทจะด ารงต าแหนงในระดบสงขนตอไปไดทนท (Ready Now)

2.4 ดานการบญชและการเงน จากการปรบเปลยนองคการไปสระบบการบรหารจดการแนวใหมทมงเนนผลงานและผลลพธ โดยมการกระจายความรบผดชอบในการบรหารการเงนและใหมความเปนอสระ มความคลองตวในการจดสรรทรพยากรเพอผลตผลงานตามภารกจ จงมความจ าเปนทหนวยงานตองมขอมลทางบญชทสมบรณเพยงพอ รวมทงมขอมลตนทนผลผลตและบรการ เพอใชในการวางแผนและประเมนผลการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพและเพอใหการด าเนนงานบรรลผลตามเปาหมาย องคการจงตองมระบบบญชทแสดงผลการด าเนนงานและแสดงฐานะการเงนทถกตองภายในระยะเวลาทตองการโดยสอดคลองกบมาตรฐานบญชและเปนไปตามหลกการบญชทรบรองทวไป หลกการบญชเปนแนวปฏบตในการรวบรวม จดบนทก จ าแนก สรปผลขอมลทางการเงนและรายงานเหตการณทเกยวของกบการเงนของหนวยงานซงแสดงใหเหนถงผลการด าเนนงานส าหรบงวดบญชหนงและแสดงถงฐานะการเงน ณ วนสนงวด หลกการบญชทส าคญ ไดแก

(1) หลกบญชค (Double Entry) หมายถงการก าหนดวธการบนทกบญชส าหรบรายการทางการเงน ทเกดขน แตละครงจะตองบนทกบญช 2 ดาน คอ เดบต และเครดต ดวยจ านวนเงนทรวมกนดานเดบตจะตองเทากบดานเครดตเสมอ

(2) หลกเกณฑคงคาง (Accrual Basis) หมายถง หลกเกณฑของการบนทกบญชทใชการรบรเมอเกดรายการและเหตการณทางการเงนขน ซงมใชการรบรรายการ เมอมการรบและการจายเงนสดหมายความวากจการจะบนทกรายไดและคาใชจายทนทเมอรายการนนเขาเกณฑของการรบรรายไดและคาใชจายโดยไมค านงวารายการนนไดรบเงนสดหรอจายเงนสดแลวหรอไม จากหลกเกณฑคงคางท าใหตองมการค านวณคาเสอมราคาและการประมาณการหนสงสยจะสญประจ างวด เพอใหรายงานทางการบญชแสดงรายการคาใชจายทสอดคลองกบสภาพความเปนจรง

(3) หลกรอบระยะเวลาบญช (Accounting Period) หมายถง การก าหนดระยะเวลาหนง เรยกวา งวดบญช เพอจดท ารายงานผลการด าเนนงานและแสดงฐานะการเงน โดยรอบระยะเวลาบญชหนงรอบเทากบหนงป การก าหนดรอบระยะเวลาบญช เพอใหผบรหารและผเกยวของสามารถประเมนผลการด าเนนงานและตรวจสอบสถานะทางการเงน โดยในรอบบญชจะมการสรปรายไดและคาใชจายการเปลยนแปลงเงนสดในแตละรอบระยะเวลาและการแสดงฐานะการเงนในรปของสนทรพย หนสน และทน ณ ทกวนสนรอบระยะเวลาบญช

(4) หลกการด ารงอยของกจการ (Going Concern) หมายถง ถาไมมเหตทจะแสดงเปนอยางอน การ


41

บนทกบญชและการจดท างบการเงนจะอยภายใตขอสมมตฐานทวากจการจะด ารงอยในอนาคตเปนระยะเวลายาวนานไปเรอย ๆ จากหลกการด ารงอยของกจการนจงเปนทมาของการทกจการตองมการก าหนดรอบระยะเวลาบญชเพอประเมนผลการด าเนนงานและฐานะการเงนเปนระยะ ๆ นโยบายการบญช นโยบายการบญช หมายถง หลกการ (Principles) หลกเกณฑ (Bases) ประเพณปฏบต (Convention) และวธปฏบต (Practices) ทหนวยงานใชในการจดท าและน าเสนองบการเงนซงเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญช เหมาะสมกบการน าไปใชในการบนทกการรบรรายการทางบญชและการเปดเผยขอมลในรายงานการเงน เมอมการใชนโยบายการบญชในวธการบญชใด ตองถอปฏบตอยางสม าเสมอ เวนแตมความจ าเปนตองเปลยนแปลงกใหเปดเผยการเปลยนแปลงในรายงานการเงนประจ าปหนวยงานตองมการก าหนดนโยบายการบญชทชดเจนตามประเภทบญชดงน

(1) นโยบายการบญชเกยวกบสนทรพย (2) นโยบายการบญชเกยวกบหนสน (3) นโยบายการบญชเกยวกบทน (4) นโยบายการบญชเกยวกบรายได (5) นโยบายการบญชเกยวกบคาใชจาย งบการเงน ตามมาตรฐานการบญชฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรองการน าเสนองบการเงน กลาวไว

วางบการเงนมองคประกอบดงน (1) งบแสดงฐานะการเงน เปนงบทแสดงรายการสนทรพย หนสน และสวนทนของกจการ ณ วน

ใดวนหนง งบนแสดงใหเหนวาสนทรพยของกจการมาจากการลงทนของเจาของเปนจ านวนเงนเทาใดและมาจากการเปนหนสนเทาใด

(2) งบก าไรขาดทน เปนงบทแสดงผลการด าเนนงานในระยะเวลาบญชหนงของกจการวามรายได คาใชจายและก าไร(ขาดทน) เปนจ านวนเทาใด ถาเปนกจการทไมแสวงหาก าไรจะเรยกงบนวางบรายไดและคาใชจายเปนการเปรยบเทยบรายไดและคาใชจายของกจการวามสวนตางเทาไร

(3) งบกระแสเงนสด เปนงบทแสดงแหลงทมาและใชไปของเงนสดในระหวางงวดจ าแนกเปน 3 กจกรรม คอ

ก. กจกรรมด าเนนงาน ข. กจกรรมการลงทน ค. กจกรรมการจดหาเงน (4) งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ เปนงบทแสดงการเปลยนแปลงในสวนของทนหรอ

เจาของนบตงแตเรมตงกจการมาจวบจนถงวนสนรอบระยะเวลาบญชปจจบนโดยการแสดงการเปลยนแปลงภายในรอบระยะเวลาบญชหนง ๆ

(5) หมายเหตประกอบงบการเงน เปนสวนทแสดงอยในล าดบสดทายของงบการเงน การจดท า


42

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนวธทนกบญชใชขยายความขอมลทแสดงในงบการเงนตาง ๆ ทกลาวมาขางตน ในหมายเหตประกอบงบการเงนประกอบดวย

ก. เกณฑการจดท างบการเงน ข. นโยบายการบญชทส าคญ ค. ค าอธบายและการวเคราะหรายละเอยดของจ านวนเงนทแสดงในงบการเงนตาง ๆ ง. ขอมลทมาตรฐานการบญชก าหนดหรอสนบสนนใหเปดเผย เชน หนสนทอาจเกดขนและ

ขอมลเพมเตมทเกยวของเพอใหงบการเงนนนแสดงโดยถกตองตามทควรและเปดเผยขอมลอยางเพยงพอตอผใชงบการเงน การเปดเผยนโยบายการบญช หมายถง การเปดเผยนโยบายการบญชทส าคญในหมายเหตประกอบงบการเงนซงไดแก เรองตอไปน

- เกณฑการวดมลคาทใชในการจดท างบการเงน โดยตองเปดเผยวา สนทรพยและหนสนแตละ ประเภททปรากฏอยในงบแสดงฐานะการเงนนนใชเกณฑใดในการวดมลคา เชน ราคาทนเดม ราคาทนปจจบน มลคาสทธทจะไดรบ มลคายตธรรม หรอมลคาทคาดวาจะไดรบคนเปนตน

- นโยบายการบญชทกจการเลอกใช กจการตองเปดเผยนโยบายการบญชทจะชวยใหผใชงบ การเงนเขาใจถงลกษณะของรายการและเหตการณทเกดขน ซงสะทอนใหเหนถงผลการด าเนนงานและฐานะการเงนของกจการนน ตวอยางของนโยบายการบญชทควรเปดเผย เชน การรบรรายได การคดคาเสอมราคาของสนทรพย และการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน

รายงานทางการเงนและรายงานเพอการบรหาร ประกอบดวยรายงานดงน (1) รายงานทางการเงน (Financial Report) รายงานทางการเงนเปนงบการเงนตามมาตรฐานงบ

การเงนทกลาวมาแลว กจการจดท าขนเพอน าเสนอตอบคคลภายนอก ซงประกอบดวย 5 องคประกอบ คอ -งบแสดงฐานะการเงน -งบก าไรขาดทน -งบกระแสเงนสด -งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของเจาของ -หมายเหตประกอบงบการเงน

(2) รายงานเพอการบรหาร (Performance Report) เปนการรายงานผลการปฏบตงานเพอจะไดเปรยบเทยบกบงบประมาณ เพอผบรหารจะไดน าไปใชในการวางแผนและประเมนผลการด าเนนงานดานตาง ๆ วามประสทธภาพเพยงไร เชน รายงานตนทนผลผลต รายงานการขาย รายงานลกหนแยกตามอายหน รายงานตนทนกจกรรมของผลผลต และรายงานตนทนตอหนวย เปนตน ในการศกษาวจยครงนจะเนนนโยบายการบญชและระบบบญชทสามารถจดท างบการเงนทแสดงถงผลการด าเนนงานและแสดงฐานะการเงนของกจการทสอดตลองและเปนไปตามมาตรฐานการบญชและเปนไปตามหลกการบญชทรบรองทวไป


43

2.5 ดานระบบสารสนเทศเพอการจดการ การพฒนาระบบสารสนเทศเพอการจดการ ประกอบดวยขนตอนส าคญ 4 ขนตอน คอ 1) การออกแบบแนวคดของระบบขอมล (Information System Conceptual Design) ซงเปนการ

ก าหนดแนวคดเกยวกบ (1) รายงาน ซงเปนผลผลตของระบบวาเปนรายงานส าหรบผใชขอมลระดบใด ในแตละระดบมรายงานทจ าเปนอะไรบาง รายงานแตละชนท าขนเพออะไร ทงนเพอลดความซ าซอนของรายงานและใหมรายงานเทาทจ าเปนเทานน (2) การประมวลผลขอมล ซงเปนสวนการแปลงสภาพของระบบวามแนวทางในการดงขอมลทจดเกบไวในแฟมฐานขอมลใหออกมาเปนรายงานไดอยางไรจงจะมประสทธภาพและ (3) การรบเขาขอมล ซงเปนสวนปจจยน าเขา (Input) ของระบบวามแนวคดในการรบขอมลเขาสระบบอยางไร

2) การออกแบบรายละเอยดของระบบ (System Detailed Design) เปนขนตอนทกระท าตอจากการออกแบบแนวคดของระบบขอมลแลว โดยการน าแนวคดนนมาแตกยอย หรอเปนการออกแบบโดยละเอยด เพอเปนขอมลส าคญในการตดสนใจเลอก Hardware และ Software ตอไป การออกแบบในขนตอนน จะประกอบไปดวยการออกแบบรายงาน วธการประมวลผลขอมล และวธการบนทกขอมลทละเอยดยงขน

3) การตดสนใจเกยวกบฮารดแวรและซอฟทแวร (Hardware and Software Decision) เปนแนวทางในการคดเลอกและจดหาเครองมออปกรณ ซงประกอบดวยสวนทเปนตวเครองซงเรยกรวมวา Hardware และสวนทเปนสมองซงเรยกวา Software โดยตองพจารณาใหเหมาะสมกบวธปฏบตงาน (Procedure) ขององคการดวยเพอใหขนตอนการลงระบบ (Implementation) เปนไปโดยราบรน

4) การน าระบบไปปฏบต (System Implementation) เปนขนตอนการน าระบบทจดหาและพฒนาขนนนไปตดตง (System Installation) และปฏบตใหเกดผลจรง ซงในทางปฏบตมกพบกบอปสรรคคอ ความรสก ตอตานการเปลยนแปลง (Resistance to Change) อยางไรกตาม ถาผรวมพฒนาระบบซงเปนคนภายในองคการเอง (ภายใตการสนบสนนอยางชดแจงของผบรหารสงสด) เปนแกนน าในการปฏบตจนท าใหระบบเดนไปไดสกระยะหนง และใหผลลพธทเปนประโยชนตอผปฏบตงานแลว การวางระบบกจะถอไดวาเสรจสนสมบรณ โดยในการศกษาวจยเรองนจะเนนรปแบบสารสนเทศเพอการปฏบตการ และสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร รวมทงเสนอแนะแนวทางการไดมาของระบบเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสม

3. ขอมลทวไปของส านกพมพ

ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรมาธราช ไดรบการจดตงขนเพอใหเปนหนวยงานทรบผดชอบดานการจดพมพเอกสารการสอนและสอสงพมพตางๆ ทจ าเปนตองใชในระบบการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลย โดยในระยะเรมแรกหนวยงานมฐานะเปนหนวยงานระดบฝาย คอ ฝายการพมพ สงกดส านกเทคโนโลยการศกษา ตอมาเมอมหาวทยาลยเปดสอนในหลกสตรสาขาวชาตาง ๆ มากขน มปรมาณนกศกษาเพมขนอยางมาก ท าใหปรมาณและภาระงานทางดานการจดพมพเอกสารการสอนและสงพมพ


44

ตางๆ ของมหาวทยาลยมเพมมากขน มหาวทยาลยจงไดจดตงส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนหนวยงานระดบส านก ในแผนพฒนาการศกษาระยะท 5 (พ.ศ.2527-2529) ซงมประกาศจดตงในราชกจจานเบกษาฉบบพเศษ เมอวนท 18 กมภาพนธ 2529 โดยมวตถประสงคของการจดตงดงน

- เพอสงเสรมและสนบสนนการจดพมพเอกสารการสอนและสงพมพทใชในมหาวทยาลยโดยเฉพาะใหเปนไปดวยความรวดเรว ประหยด และมประสทธภาพ อนจะเปนผลใหสงพมพชองมหาวทยาลยมคณภาพดขน

- เพอสงเสรมความกาวหนาทางวชาการโดยการคดสรรผลงานทางวชาการทมคณคาทงในดานงานแตงต ารา งานเรยบเรยง งานวจย หรอเอกสารทางวชาการอนๆ ทหายาก แลวจดพมพเผยแพรและอนรกษไว เพอประโยชนตอการศกษาและคนควาตอไป ซงผลงานเหลานหากไมไดรบการอนรกษอาจสญหายได - เพอสงเสรมภารกจมหาวทยาลยในดานการสงเสรมวชาการ โดยเฉพาะการผลตต าราภาษาไทยในระดบอดมศกษาทมคณภาพ - เพอเผยแพรสงพมพทางวชาการประเภทตางๆ ทมหาวทยาลยจดท าขนใหกบนกศกษาและผสนใจทวไปใหกวางขวางยงขนในลกษณะของบรการทางวชาการใหแกสงคม - เพอเปนศนยประสานงานกบหนวยงานอนๆ ทงหนวยงานภายในและหนวยงานภายนอกทเกยวกบการจดพมพและเผยแพรเอกสารทางวชาการตางๆ จากวตถประสงคของการจดตงดงกลาว ท าใหมองเหนวาการจดตงส านกพมพแตเดมนนมงใหเปนหนวยงานสนบสนนการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของมหาวทยาลยเปนหลก โดยใหเปนหนวยงานทจดพมพเอกสารการสอนและสงพมพอนๆ จ านวนมาก ทจ าเปนตองใชในระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลย แตในเวลาเดยวกนเมอเปนหนวยงานดานการพมพจงไดเพมภารกจอนๆเขาไปดวย เชน การคดสรรผลงานทางวชาการทมคณคามาจดพมพเผยแพร สงเสรมการผลตต าราเพอจดพมพและจ าหนาย รวมถงการท าธรกจการพมพกบหนวยงานหรอองคการภายนอกมหาวทยาลย

ส านกพมพไดด าเนนการตามภารกจหลกโดยไดรบจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปจากเงนรายไดของมหาวทยาลย ตอมา พ.ศ. 2546 มหาวทยาลยไดมนโยบายจดสรรงบประมาณรายจายภายใตแผนงานวสาหกจใหแกหนวยงานทด าเนนการใหบรการหนวยงานภายในและภายนอกทมรายไดพ งพาตนเอง โดยตองปนสวนรายรบใหแกมหาวทยาลยรอยละ 25 จนกระทงใน พ.ศ. 2548 - ปจจบนไดเปลยนเปนแผนงานบรการรปแบบพเศษโดยไดรบการจดสรรงบประมาณรายจายไมเกนรอยละ 90 จากประมาณการรายรบทพงไดแตละป และตองปนสวนรายรบใหแกมหาวทยาลยไมเกนรอยละ 10 หรอสดสวนทเหมาะสมเพอสงเสรมใหส านกพมพเปนหนวยงานทมงแสวงหารายไดมาเลยงตวเองและสรางก าไรใหกบมหาวทยาลย

ปจจบนส านกพมพมเครองจกรอปกรณการพมพครบวงจรตงแตการออกแบบจดหนาอารตเวรก การถายฟลมและท าแมพมพ การพมพและการท าเลมสงพมพ จดเปนกลมโรงพมพขนาดใหญทมการใชเครองจกรเกน 20 แรงมา และมจ านวนพนกงานมากกวา 50คน (เกณฑตามพระราชบญญตโรงงาน


45

กระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2535) มการด าเนนการผลตสงพมพใหแกมหาวทยาลยเปนหลก ประกอบดวย เอกสารการสอน ประมวลสาระ และเอกสารประกอบการสอนในรปแบบตางๆ ตลอดจนสอสงพมพตางๆ ทสนบสนนการเรยนการสอน เชน ระเบยบการรบสมครนกศกษา คมอนกศกษา เอกสารหลกสตรสาขาวชา เอกสารการลงทะเบยนเรยน เอกสารแนะแนวการศกษา ขาว มสธ. ขอสอบประจ าภาคการศกษา เปนตน เพอรองรบนกศกษาของมหาวทยาลยปละประมาณ 200 ,000 คน นอกจากนยงใหบรการงานพมพแกบคลากรของมหาวทยาลยและหนวยงานภายนอก แตกยงเปนสดสวนทนอยมาก

ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ไดพฒนาตนเองเปนหนวยงานบรการรปแบบพเศษทจะไดรบการจดสรรงบประมาณรายจายไมเกนรอยละ 90 จากประมาณการรายรบทพงไดแตละป และตองปนสวนรายรบใหแกมหาวทยาลยไมเกนรอยละ 10 หรอสดสวนทเหมาะสม ซงหมายถงจะตองเปนหนวยงานทสามารถท างานแสวงหารายไดมาเลยงตนเองได และสามารถมผลก าไรในการประกอบการ สงใหแกมหาวทยาลยได โดยรายไดสวนหนงมาจากการใหบรการแกมหาวทยาลยและรายไดอกสวนหนงมาจากการใหบรการแกบคคลและองคการภายนอกเหมอนหนวยงานธรกจทวไป ดงนนส านกพมพจงไดก าหนดวสยทศนและพนธกจในการท างานไวดงน (ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2555)

วสยทศน เปนส านกพมพแบบครบวงจรทผลตและจดจ าหนายสงพมพทมคณภาพโดยใชเทคโนโลยททนสมย เพอการเปนส านกพมพชนน า

พนธกจ 1. พฒนาระบบผลตสงพมพวชาการรปแบบตางๆทไดมาตรฐาน มคณภาพ สอดรบกบการพฒนา

สอการศกษาทางไกลของมหาวทยาลย 2. พฒนาระบบการเผยแพรและจดจ าหนายสงพมพวชาการใหมความหลากหลาย เพอตอบสนองตอ

การพฒนาการศกษาของประเทศ 3. พฒนาระบบบรหารจดการ และระบบการผลตททนสมยเพอเปนองคการชนน าทางดานการพมพ จากวสยทศนและพนธกจทประกาศไว ท าใหมองเหนวา ส านกพมพ มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธ

ราช มความมงมนทจะพฒนาตนเองใหเปนองคการดานการพมพชนน าองคการหนง เชนเดยวกบองคการดานการพมพชนน าของภาคเอกชนทวไปโดยเนนพนธกจสองดาน คอ การผลตสงพมพวชาการรปแบบตางๆทไดมาตรฐาน และการเผยแพรจดจ าหนายสงพมพทางวชาการ

จากขอมลผลงานและแผนการด าเนนการของส านกพมพทผานมา พบวาภารกจส าคญทสดทส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชด าเนนการ คอ การผลตสอสงพมพวชาการสนบสนนการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลย รองลงมาคอ การผลตสงพมพวชาการทวไป และการจดจ าหนายเอกสารการสอน สอการศกษาและของทระลกของมหาวทยาลย

1. การผลตสอสงพมพวชาการสนบสนนการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลย สอสงพมพดงกลาวประกอบดวย เอกสารการสอน (ระดบปรญญาตร ประกอบดวยเอกสารการสอนชดวชา 2 เลม และแบบฝกปฏบต 1 เลม สวนระดบบณฑตศกษา ประกอบดวย ประมวลสาระชดวชา 2 เลม และแนวการศกษา


46

1 เลม) ระเบยบการรบสมครนกศกษา คมอการลงทะเบยน คมอนกศกษา หลกสตรการศกษา ขอสอบ เอกสารปฐมนเทศนกศกษา เอกสารประชาสมพนธและเอกสารอนๆอกจ านวนมาก โดยส านกพมพจะรบมาด าเนนการตงแตขนตอนการพมพรางเตรยมตนฉบบ การบรรณาธการรปเลมเอกสาร ไปจนถงการจดพมพ ท ารปเลม และการจดสงสงพมพส าเรจแกเจาของงานทสงพมพ

การผลตสงพมพวชาการสนบสนนระบบการเรยนการสอนทางไกล โดยเฉพาะเอกสารการสอนมการผลต 2 ลกษณะ คอ เปนการผลตเอกสารการสอนทผลตใหมหรอเอกสารการสอนทปรบปรง และเปนการผลตเอกสารการสอนทพมพซ า ทผานมาภาระงานดานนมจ านวนมาก ส านกพมพไดเกบสถตปรมาณสงพมพทส านกพมพ ตองจดพมพเพอสนบสนนระบบการเรยนการสอนทางไกล ไวดงขอมลในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ปรมาณสงพมพทส านกพมพจดพมพเพอสนบสนนระบบการเรยนการสอนทางไกลในแตละป

สงพมพทผลต เจาของงาน จ านวนยก* จ านวน 1. เอกสารการสอนชดวชาภาคการศกษาท 1 ฝายวชาการ ส านกพมพ 120 320,000 ชด 2. แบบฝกปฏบตชดวชาภาคการศกษาท 1 ฝายวชาการ ส านกพมพ 10 320,000 เลม 3. เอกสารการสอนชดวชาภาคการศกษาท 2 ฝายวชาการ ส านกพมพ 120 255,000 ชด 4. แบบฝกปฏบตชดวชาภาคการศกษาท 2 ฝายวชาการ ส านกพมพ 10 255,000 เลม 5. เอกสารการสอนชดวชาเพอการจ าหนาย ฝายเผยแพร ส านกพมพ 120 65,000 ชด 6. ระเบยบการรบสมครนกศกษา ส านกทะเบยนฯ 50 200,000 เลม 7. คมอลงทะเบยนเรยน 2 ครง

ส าหรบภาคการศกษาท 1 ส าหรบภาคการศกษาท 2

ส านกทะเบยนฯ 8 8

220,000 เลม 220,000 เลม

8. ค าชแจงการลงทะเบยนเรยนภาคพเศษ ส านกทะเบยนฯ 2 200,000 เลม 9. ค าชแจงการลงทะเบยนสอบซอมส าหรบภาค

การศกษาท 1 ส าหรบภาคการศกษาท 2

ส านกทะเบยนฯ 2 2

200,000 เลม 200,000 เลม

10. ขอสอบ 4 ครง สอบไลภาค 1 สอบซอมภาค 1 สอบไลภาค 2 สอบซอมภาค 2และภาคพเศษ

ส านกทะเบยนฯ 4 4 4 4

600,000 ฉบบ 450,000 ฉบบ 500,000 ฉบบ 450,000 ฉบบ

11. หลกสตรการศกษาระดบปรญญาตร 12 สาขาวชา

ส านกวชาการ 15 80,000 เลม

12. คมอนกศกษา ส านกวชาการ 60 80,000 เลม


47

ตารางท 2.1 ปรมาณสงพมพทส านกพมพจดพมพเพอสนบสนนระบบการเรยนการสอนทางไกลในแตละป (ตอ) สงพมพทผลต เจาของงาน จ านวนยก* จ านวน

13. หลกสตรบณฑตศกษาระดบปรญญาโท 12 สาขาวชา

ส านกบณฑตฯ 12 15,000 เลม

14. ขาวมสธ. 4 ครง ครงท 1 ฉบบ ม.ค.-ม.ค. ครงท 2 ฉบบ เม.ย.-ม.ย. ครงท 3 ฉบบ ก.ค..-ก.ย. ครงท 4 ฉบบ ต.ค.-ธ.ค.

หนวยประชาสมพนธ

3 3 3 3

220,000 220,000 220,000 220,000

14. ตารางออกอากาศรายการของมสธ. ครงท 1 ฉบบ ม.ค.-ม.ค. ครงท 2 ฉบบ เม.ย.-ม.ย. ครงท 3 ฉบบ ก.ค..-ก.ย. ครงท 4 ฉบบ ต.ค.-ธ.ค.

งานประชาสมพนธ 4 4 4 4

220,000 220,000 220,000 220,000

15. ตารางสอนเสรม ครงท 1 ฉบบ ม.ค.-ม.ค. ครงท 2 ฉบบ เม.ย.-ม.ย. ครงท 3 ฉบบ ก.ค..-ก.ย. ครงท 4 ฉบบ ต.ค.-ธ.ค.


220,000 220,000 220,000 220,000

16. ปฏทนการศกษาของมสธ. ครงท 1 ฉบบ ม.ค.-ม.ค. ครงท 2 ฉบบ เม.ย.-ม.ย. ครงท 3 ฉบบ ก.ค..-ก.ย. ครงท 4 ฉบบ ต.ค.-ธ.ค.


220,000 220,000 220,000 220,000

17. แผนพบแนะน าสาขาวชา 12 สาขา สาขาละ 22,000 แผน

งานประชาสมพนธ 0.25 264,000

18. เอกสารปฐมนเทศนกศกษา ส านกบรการฯ 8 80,000

หมายเหต 1) สงพมพทระบในตารางเปนสงพมพหลกทตองพมพเปนประจ าทกปคดเปนรอยละ 70-80 ของสงพมพทงหมดทจดพมพ

2) * 1 ยก เทยบเคยงกบหนงสอขนาดเอส จ านวน 8 หนา หรอหนงสอขนาดเอหา จ านวน 16 หนา ทมา: ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2555

จากขอมลในตารางท 2.1 จะเหนวาปรมาณสงพมพทส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชตองจดพมพมากทสดในแตละปคอเอกสารการสอนชดวชา และแบบฝกปฏบตชดวชา ซงตองจดพมพ ถง 640,000 ชดตอป หรอคดเปนจ านวนเลมถง 1,920,000 เลมตอป


48

2. การผลตสงพมพวชาการทวไป นอกจากการผลตสงพมพวชาการเพอสนบสนนระบบการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลยแลว ส านกพมพยงมพนธกจในการผลตหรอการจดพมฑสงพมพวชาการทวไป ทงทเปนสงพมพของมหาวทยาลยและสงพมพของหนวยงานราชการภายนอกหรอของภาคเอกชนทวไปทวาจางใหมหาวทยาลยพมพให สอสงพมพดงกลาวนไดแก หนงสอทเปนผลงานทางวชาการทหายากและมคณคาควรแกการอนรกษ หนงสอในโครงการสงเสรมการแตงต ารา เอกสารวนสถาปนามหาวทยาลย เอกสารงานพระราชทานปรญญา สงพมพปใหม ขอสอบแขงขนของสวนราชการภายนอก หรอสงพมพอนๆทไดรบการวาจางจากหนวยงานภาคเอกชน ทผานมาปรมาณการผลตหรอจดพมพสงพมพวชาการทวไป ของส านกพมพ มประมาณ รอยละ 20-30 ของปรมาณการผลตสงพมพวชาการทงหมด (ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2555)

3. การจดจ าหนายเอกสารการสอน สอการศกษาและของทระลกของมหาวทยาลย ส านกพมพมฝายเผยแพรและจดจ าหนาย ท าหนาทเปนหนวยงานจดจ าหนายเอกสารการสอน สอการศกษาและของทระลกของมหาวทยาลย โดยสงของทจดจ าหนายประกอบดวย เอกสารการสอนและแบบฝกปฏบต ระดบปรญญาตร ประมาณ 1,000 รายการ (ชดวชา) ประมวลสาระชดวชาและแนวการศกษาระดบบณฑตศกษา ประมาณ 200 รายการ (ชดวชา) หนงสอในโครงการสงเสรมการแตงต ารา ประมาณ 100 รายการ หนงสอในโครงการเลอกสรรหนงสอประมาณ 80 รายการ นอกจากนนยงมหนงสออนๆ เชนหนงสอโครงการกตตเมธ หนงสอโครงการสโขทยศกษา วารสารวชาการของมหาวทยาลย ผลงานทางวชาการของคณาจารยและบคลากรทฝากจ าหนาย และสอการศกษาตางๆ อาท ซด ดวดประกอบชดวชา ของทระลกตราสญญลกษณมหาวทยาลย โดยผซอสวนใหญเปนสถาบนการศกษาทงภาครฐและเอกชน ซงน าเอกสารการสอนของมหาวทยาลยไปใชเปนต าราประกอบการสอนในสถาบนการศกษานน (ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช แผนการตลาด 2555 : 9) ท าใหส านกพมพมรายไดจากการจดจ าหนายเอกสารการสอนและสนคาอนๆ ประมาณ 5.5 ลานบาทตอป ดงรายละเอยดในตารางท 2.2 ประมาณการรายรบของฝายเผยแพรและจดจ าหนายในป 2555-2557 ทใชขอมลเกาเปนฐานในการประมาณการ

ตารางท 2.2 ประมาณการรายรบของฝายเผยแพรและจดจ าหนายในป 2555-2557

รายการ ประมาณการรบลวงหนา (บาท)

ป 5222 ป 5222 ป 5222 1. รายไดรบฝากขายหนงสอและสอการศกษาของ มสธ. 0554454,3 055445333 055345333

2. รายไดรบฝากขายสนคาจากหนวยงานภายนอก 045333 045333 535333

3. รายไดจากการจ าหนายของทระลกและสนคาทวไป 053335333 053435333 050335333

รวมเปนเงนทงสน 455,35333 454535333 454545333 ทมา : ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช แผนการตลาด 2555: 21


49

ส าหรบการจดโครงสรางองคการของส านกพมพ เปนลกษณะการรวมภารกจทเกยวของกบการผลตสอสงพมพ ไวในหนวยงานเดยว ท าหนาทเปนทงส านกพมพ โรงพมพและศนยจ าหนายหนงสอไปพรอมๆกน โดยส านกพมพไดแบงโครงสรางการบรหารงานเปน 4 หนวยงาน คอ ฝายวชาการ ฝายจดพมพ ฝายเผยแพรและจดจ าหนาย และส านกงานเลขานการ โดยแตละหนวยงานมหนาท ดงน

1. ฝายวชาการ มบทบาทหนาทสวนหนงคลายกบหนวยงานส านกพมพทวไป คอ การเลอกสรรหนงสอ สอสงพมพทมคณคามาจดพมพเพอการจดจ าหนาย แตฝายวชาการจะเนนผลงานทางวชาการทหายากและมคณคาควรแกการอนรกษเพอน ามาจดพมพเผยแพรไวเปนบรการทางวชาการแกนกศกษาและสงคม หนาทอกสวนหนงของฝายวชาการเปนลกษณะโดยเฉพาะของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช คอ เปนหนวยงานจดเตรยมตนฉบบเอกสารการสอนชดวชาทสาขาวชาตางๆผลตขนมา เพอมอบใหฝายจดพมพด าเนนการจดพมพตอไป โดยใหบรการตงแตการพมพรางตนฉบบชดวชาแกผเขยนภายในและภายนอกมหาวทยาลย งานบรรณาธการรปเลมเอกสารการสอนทผานการพจารณาเนอหาจากคณะกรรมการกลมผลต/ปรบปรงชดวชาและบรรณาธการประจ าชดวชาแลว งานพสจนอกษรชดวชาโดยประสานกบบรรณาธการประจ าชดวชาและประสานกบฝายจดพมพในการด าเนนการจดภาพประกอบพรอมจดหนาอารตเวรกเอกสารการสอนเพอใหเปนสอการสอนทางไกลทมประสทธภาพ และงานพมพซ าเอกสารการสอนและแบบฝกปฏบตชดวชา ประมวลสาระและแนวการศกษา เอกสารโสตทศน ตลอดจนงานเลอกสรร โดยประสานกบส านกบรการการศกษา

2. ฝายจดพมพ มสถานะเสมอนโรงพมพโดยทวไป มหนาทรบผดชอบงานในการจดพมพเอกสารการสอนและสงพมพตาง ๆ ของมหาวทยาลยและสงพมพวชาการทวไป ตามแผนงานทก าหนด ตงแตเรมตนรบงานพมพมาจากหนวยงานตางๆภายในมหาวทยาลยหรอหนวยงานภายนอกจนถงขนตอนสดทาย คอ การจดสงสงพมพส าเรจแกเจาของงานทสงพมพ ฝายจดพมพมหนาทงานวางแผนวสดทางการพมพ วางแผนการจดพมพ ประสานงานจดจางพมพภายนอก ควบคมการผลตใหเปนไปตามแผน การประเมนราคา การด าเนนการจดพมพ ตงแตการรบตนฉบบ การออกแบบ การพสจนอกษร การท าอารตเวรก การท าฟลมและวางรปแบบ การประสานงานกบเจาของงาน ผเขยนและบรรณาธการ และการบรการจดเกบและคนคนฟลม หนงสอตวอยาง และอารตเวรกเพอจดพมพ การเตรยมแมพมพ งานพมพออฟเซตทงปอนแผนและปอนมวน งานพมพระบบดจทลทงระบบเลเซอรและปรไข งานตดเจยนกระดาษกอนขนแทน งานพบ งานเกบเลม งานอดตดตามแมแบบ งานเดนรอยรอน งานตดเจยนรปเลม การควบคมคณภาพงานพมพ การควบคมการใชวสด งานซอมบ ารงเครองจกรและอปกรณ และงานจดสงสงพมพส าเรจแกเจาของงานทสงพมพ

3. ฝายเผยแพรและจดจ าหนาย มหนาทรบผดชอบในการจดจ าหนายวสดการศกษา สงพมพอนๆ และของทระลกทผลตออกมาโดยมหาวทยาลย ซงไดแก เอกสารการสอนชดวชาและแบบฝกปฏบตชดวชา ประมวลสาระและแนวการศกษาชดวชาระดบบณฑตศกษา เอกสารทางวชาการตาง ๆ ทมหาวทยาลยจดท าขน ไดแก วารสารสโขทยธรรมาธราช วารสารบณฑตศกษา หนงสอโครงการสงเสรมการแตงต ารา หนงสอหายากในโครงการเลอกสรรหนงสอ หนงสอโครงการสโขทยศกษา หนงสอในโครงการกตตเมธ


50

หนงสอและสอการศกษารบฝากขายซงเปนผลงานทางวชาการของคณาจารยและบคลากรมหาวทยาลย สอเสรมประกอบการศกษา เชน CD VCD MP3 CDM (CD Multimedia ) DVD รวมถงสงพมพและของทระลกตราสญลกษณของมหาวทยาลย ฝายเผยแพรและจดจ าหนายจงมสถานะคลายคลงกบศนยจ าหนายหนงสอทวไป เพยงแตฝายเผยแพรและจดจ าหนายไมตองจดหาสงพมพและสอการศกษาภายนอกมาเพอจดจ าหนาย เนนแตการจดจ าหนายสงพมพและผลผลตอนๆของมหาวทยาลย

4. ส านกงานเลขานการ มหนาทรบผดชอบงานบรหารและงานบรการทวไปของส านกพมพ ซงประกอบดวยงานสารบรรณ งานธรการ งานบคคล งานพมพหนงสอราชการ งานบญช งานการเงนและงบประมาณ งานพสด งานบรการยานพาหนะ งานดแลความสะอาดและความปลอดภยของอาคารสถานทและทรพยสนของส านกพมพ งานจดท าแผนงบประมาณและตดตามประเมนผลการปฏบตงาน งานประกนคณภาพ และงานการจดการความร ตลอดจนประสานงาน อ านวยความสะดวกแกบคลากร และสนบสนนการด าเนนการของฝายตางๆในสงกดส านกพมพ งานประสานงานกบบคคลและหนวยงานภายในและภายนอกมหาวทยาลย เพอสนบสนนภาระงานของส านกพมพใหด าเนนไปอยางมประสทธภาพ สวนทรพยากรในการจดการส านกพมพนอกจากทรพยากรมนษยทมความส าคญตอการด าเนนงานแลว ส านกพมพยงตองอาศยเครองจกรอปกรณส าหรบการจดพมพหรอครภณฑการพมพจ านวนมากในกระบวนการผลตสงพมพ ซงจากการส ารวจของส านกพมพเมอวนท 16 มนาคม 2554 พบวา ส านกพมพมครภณฑการพมพจ านวน 59 รายการ ดงรายละเอยดในตารางท 2.3

ตารางท 2.3 ครภณฑการผลตหลกทมใชในกระบวนงานการผลตสงพมพ

กระบวนงาน ครภณฑการผลต จ านวน จดท าภาพประกอบ เครองคอมพวเตอรแมคอนทอชพรอมโปรแกรมจดท าภาพประกอบ 4 จดหนาชดวชา เครองคอมพวเตอรแมคอนทอชพรอมโปรแกรมจดหนา

เครองพมพเลเซอรสมรรถนะสง 9 2

ออกแบบจดหนาสงพมพ เครองคอมพวเตอรแมคอนทอชพรอมโปรแกรมออกแบบจดหนาอารตเวรก เครองพมพเลเซอรสมรรถนะสง เครองพมพปรฟส

9 1 1

ฟลมและท าแมพมพ กลองถายฟลมส าหรบงานพมพ เครองลางฟลมอตโนมต ระบบคอมพวเตอรทเพลท เครองพมพปรฟสระบบดจตอล เครองอดแมพมพ เครองลางแมพมพ เครองเคลอบกมแมพมพ

1 1 1 1 2 1 1


51

ตารางท 2.3 ครภณฑการผลตหลกทมใชในกระบวนงานการผลตสงพมพ (ตอ)

กระบวนงาน ครภณฑการผลต จ านวน พมพ เครองพมพตดสอง 2 ส

เครองพมพตดสอง 1 ส เครองพมพตดส 2 ส เครองพมพตดส 1 ส เครองพมพตดหา 1 ส เครองพมพคอมพวเตอรฟอรม 4 ส เครองพมพออฟเซตเลก 1 ส

2 2 1 3 1 1 1

ตด/ตดเจยน เครองตดกระดาษดานเดยว เครองตดกระดาษสามดาน

2 2

ท าเลม เครองเยบลวด เครองไสสนทากาว

x 1

เคลอบ เครองเคลอบพลาสตก 1 ปมทอง/ไดคท เครองปมทอง/ไดคท 1 ตดเจยนเอกสาร เครองตดเจยนเอกสาร 1

ทมา: ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช แผนลงทนครภณฑการผลตของส านกพมพ 2554: 14-15

จากขอมลในตารางท 2.3 จะเหนวา ระบบการพมพของส านกพมพในปจจบนมอย 2 ระบบ คอระบบการพมพออฟเซตซงเปนระบบการพมพหลกในการจดพมพเอกสารการสอน และระบบการพมพดจทลซงเปนระบบทใชในกรณจ านวนพมพนอย (200 เลมหรอนอยกวา) เครองพมพทใชในระบบออฟเซตเปนเครองพมพ 1 สหรอสองส ซงเหมาะสมกบงานจดพมพเอกสารการสอนของมหาวทยาลย แตอาจไมสอดคลองกบความนยมของตลาดการพมพภายนอกซงมกเปนการพมพในระบบสสเปนสวนใหญ นอกจากเครองพมพจะใชเทคโนโลยต ากวาเครองพมพทนยมใชในทองตลาดแลว เครองพมพทมสวนใหญมอายการใชงานมาก ถามองเฉพาะเครองพมพในระบบออฟเซตจะมอายงานเฉลย 20.81ป (ไมรวมเครองพมพออฟเซตแบบ 2 หนวยพมพ) ดงขอมลในตารางท 2.4 และจากการวเคราะหของส านกพมพพบวาครภณฑการพมพทมอย มก าลงการผลตต ากวาก าลงการผลตทตองการใชในการผลตสงพมพทตองจดพมพส าหรบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยถงรอยละ 22.97 ( ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2555)


52

ตารางท 2.4 สถานภาพของครภณฑการพมพในปจจบน (ณ วนท 16 มนาคม 2554)

ล าดบท รายการครภณฑ ยหอ รน ราคาตอหนวย อายใชงาน(ป)

คาใชจายซอมบ ารง

1 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 2 (2H/1)

Heidelberg SORD 2,790,000 26 897,353.73


Heidelberg SORD 3,350,000 24 590,498.93

3 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 2 (2R)

Roland RZK3B1/1P

6,310,000

26 2,144,661.14

4 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 2 (HH)

Heidelberg SPEED MASTER

102 ZP

11,390,000

24 2,314,253.25

5 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 2 (2M)

MITSUBISHI

3FR-2

18,297,000

13 927,349.25


Heidelberg KORD 1,300,000 26 665,828.64


Heidelberg KORD 1,300,000 26 665,828.64

8 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 4 (4G)

NEW GRAMPUS

66 5,780,000

13 110,123.14

.9 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 5 (5G)

NEW GRAMPUS

52 2,400,000

13

99,263.90

10 เครองพมพออฟเซต ขนาดตด 11 (GES)

Gestetner

411CD

700,000 13 71,583.00

11 เครองพมพออฟเซตปอนมวน (CF)

FORMALL

V - 38

10,475,000

24

305,135.31

12 เครองพมพออฟเซตแบบ 2 หนวยพมพ (RB)

Ryobi 752 p ( SW-2-A)

12,000,000

3 19,099.50

13 เครองพมพดจทลระบบเลเซอรพรอมอปกรณ

Xerox DT 6315

1,487,300

8

0.00

14 เครองพมพดจทลส

Xerox 70 DCP

2,570,000

4 เดอน 0.00

ทมา: ดดแปลงจากส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช แผนลงทนครภณฑการผลตของส านกพมพ 2554: 16-17


53

4. ขอมลทวไปของศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ไดจดท าโครงการจดตงศนยฝกอบรมการพมพแหงชาตขนใน พ.ศ. 2532 โดยเปนโครงการขอความชวยเหลอจากรฐบาลสหพนธสาธารณรฐเยอรมนทางดานเทคนคและการพฒนาอตสาหกรรมแกประเทศในโลกท 3 และไดรบการพจารณาเหนชอบจากทประชมความรวมมอทางเศรษฐกจและวชาการไทย - เยอรมน ครงท 13 ประจ าป 2532 ทจดขนระหวางวนท 19 - 20 สงหาคม 2532 ณ จงหวดภเกต ใหเปนโครงการความรวมมอทางวชาการระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลสหพนธสาธารณรฐเยอรมนแบบใหเปลา ดวยการสนบสนนทางดานการเงน อปกรณเครองจกรดานการพมพและการพฒนาบคลากรดานการพมพ รวมทงการจดหาผเชยวชาญจาก GTZ (German Agency for Technical Co-operation : Deutsche Gesellschaff for Technische Zusammenarbeit) รวมมลคาทงสนประมาณ 5 ลานมารคหรอประมาณ 80 ลานบาท โดยมหาวทยาลยเปนผรบผดชอบกอสรางอาคารทท าการ การจดหาบคลากรประจ าศนย การจดหาทนการศกษาเพมเตมแกบคลากร และการสนนสนนงานเบองตนในสวนอน ๆ

ในการด าเนนการระยะแรก มหาวทยาลยไดจดตงคณะกรรมการประสานงานจดตงศนยฝกอบรมการพมพแหงชาต จงไดเรมด าเนนการตามโครงการตงแต พ.ศ. 2532 เปนตนมา มหาวทยาลยไดจดพธเปดเปนทางการเมอวนท 21 ธนวาคม 2537 และทประชมผบรหารในการประชมครงท 19/2537 ไดมมตเปลยนชอ “ศนยฝกอบรมการพมพแหงชาต” เปน “ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต (The National Printing Technology Training Center: NPTTC)” โดยเนนภารกจหลกเพอพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรมการพมพของประเทศใหมความรและทกษะดานการพมพ อนจะสามารถพฒนาอตสาหกรรมการพมพและขยายโอกาสในความสามารถทางการแขงขนกบตลาดโลกได ซงนบวาเปนภารกจทส าคญและสอดคลองกบนโยบายและมาตรการในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตระยะท 8 (พ.ศ. 2540-2544 ) ทเนนพฒนาคณภาพและสมรรถนะของ “คน” เปนส าคญ อนจะมผลตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ โดยศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตไดก าหนดวตถประสงคของการด าเนนงานในระเบยบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชวาดวยการด าเนนงานของศนยฝกอบรมฯ พ.ศ.2537 ไวดงน

1. เพอรองรบการจดฝกอบรมดานการพมพและบรการทางวชาการใหกบนกศกษา และประชาชนทวไป

2. เพอเปนแหลงพฒนาทกษะและความรในเรองการผลตสอสงพมพทใชในการเรยนการสอนของมหาวทยาลย

3. เพอรองรบการจดฝกอบรมและจดบรการทางวชาการเพอพฒนาคณภาพบคลากรในวงการอตสาหกรรมการพมพทงในประเทศและในภมภาคเอเซยและแปซฟกใหสงขน อนจะเปนประโยชนตอภาคอตสาหกรรมดานการพมพของชาต 4. เพอรองรบกจกรรมอนตามทมหาวทยาลยมอบหมาย


54

ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตไดเรมเปดสอนหลกสตรประกาศนยบตรการพมพระดบชางปฏบตการ (2 ป) ในปการศกษา 2537 และไดจดฝกอบรมระยะสนทางดานการพมพในหลกสตรตาง ๆ แกบคคลทวไปตอเนองตลอดป นอกจากนยงจดฝกปฏบตเสรมทกษะใหแกนกศกษาสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย วชาเอกเทคโนโลยการพมพ และนกศกษาสาขาวชานเทศศาสตรของมหาวทยาลย รวมทงสถาบนการศกษาอน ๆ ทเปดสอนในวชาดานการพมพ อกทงยงไดรวมมอกบสมาคมตาง ๆ ทางการพมพ หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ในการจดโครงการตาง ๆ ทจะชวยแกปญหาการขาดแคลนบคลากรทมความรและทกษะดานการพมพในภาคอตสาหกรรมการพมพของประเทศ ปจจบน พ.ศ.2555 ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตมวสยทศน ปณธาน โครงสรางองคการ และหลกสตรฝกอบรม ดงน

1. วสยทศน: เปนหนวยงานทใหความรและทดสอบดานการพมพ เพอยกระดบคณภาพมาตรฐานบคลากรดานการพมพของประเทศ ดวยการบรหารจดการททนสมย

2. ปณธาน: ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตมระบบการบรหารจดการและประกนคณภาพทสามารถใหความเชอมนกบอตสาหกรรมการพมพและสงคมไทยไดวา ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต ไดปฏบตหนาททไดรบมอบหมายอยางมคณภาพและทนสมย เปนองคการทมการพฒนาตนเองอยางตอเนองเปนทยอมรบโดยทวไป

3. โครงสรางองคการ: ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตแบงงานเปน 3 หนวยงาน ไดแก 3.1 ฝายจดการฝกอบรม มหนาทหลกในการด าเนนการจดฝกอบรมตงแตการประสานงานเพอพฒนาหลกสตรฝกอบรม การจดท าแผนปฏบตงานการฝกอบรม การพฒนาระบบการฝกอบรม/รปแบบเทคนควธการ การวเคราะหตนทนคาใชจายและความเปนไปไดในการฝกอบรม การเผยแพรประชาสมพนธหลกสตร การด าเนนการฝกอบรมตามแผนงานทก าหนด การประสานงานในการจดการฝกอบรมทงดานวทยากร อาคาร สถานท และการวเคราะหและประเมนผลการฝกอบรม

3.2 ฝายเทคโนโลยการพมพ มหนาทรบผดชอบด าเนนการฝกอบรมเชงปฏบตการในดานเทคโนโลยการพมพตามแผนทฝายจดการฝกอบรมก าหนด วเคราะหเนอหาและพฒนาหลกสตรการสอน ก าหนดแผนการสอน จดท าตารางการฝกอบรม ก าหนดขนตอนการฝกอบรม ผลตเอกสารประกอบการฝกอบรม ควบคมดแลใหการฝกอบรมบรรลตามวตถประสงค รบผดชอบการสงเสรมสนบสนนใหด าเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยการพมพ

3.3 ส านกงานเลขานการ มหนาทรบผดชอบงานสารบรรณและธรการ งานประชม งานบคคล งานบนทกขอมล งานจดเกบเอกสาร งานการเงน การจดท าแผนและงบประมาณ งานพสด งานประสานและบรการอน ๆ ของศนยทงหมด

4. หลกสตรฝกอบรม ศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาตจดการสอนและการฝกอบรมดวยระบบการศกษาทางไกลทงหลกสตรระยะสนและระยะยาว เปนหลกสตรเฉพาะซงไดพฒนารวมกนโดยผเชยวชาญชาวเยอรมนและชาวไทยใหกบบคลากรในวงการพมพและผสนใจหลายหลกสตร สวนหลกสตร


55

การฝกอบรมพเศษระยะสน เปนหลกสตรเฉพาะเรองตามความสนใจ นอกจากนศนย ยงมโครงการความรวมมอกบหนวยงานภายนอกทงภาครฐและภาคเอกชน เพอจดหลกสตรการฝกอบรมทางการพมพตามความตองการของหนวยงานดวย หลกสตรฝกอบรมทด าเนนการ อาท เทคนคการท าเลมปกแขงและแฟม การปรบปรงวธการท างานเพอลดตนทนในอตสาหกรรมการพมพ และการออกแบบสงพมพส าหรบแนวโนมตลาดสงพมพซงสามารถสมครไดดวยตนเองทฝายจดการฝกอบรม ชน 1 อาคารศนยฝกอบรมเทคโนโลยการพมพแหงชาต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช และสมครทางทางโทรสาร โดยกรอกรายละเอยดในใบสมครพรอมช าระคาลงทะเบยนดวยการโอนเงนเขาบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขาเมองทองธาน แลวสงใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนทางโทรสารหมายเลข 0 2503 4909 ส าหรบใบสมครและรายละเอยดหลกสตรฝกอบรมสามารถดไดจากเวบไซตของศนย คอ http://www.npttc.org 5.ภาพรวมอตสาหกรรมการพมพไทย

อตสาหกรรมการพมพไทยในภาพรวม ประกอบดวย 3 กลมธรกจ คอ กลมธรกจสงพมพ กลมธรกจบรรจภณฑ และกลมธรกจการพมพสกรน มสถานประกอบการ รวมกนทงสนประมาณ 35500 กจการ แบงเปนสดสวนธรกจขนาดเลก รอยละ 85 ธรกจขนาดกลาง รอยละ 10 และธรกจขนาดใหญ รอยละ 5 และมการจางงานรวมทงอตสาหกรรม ประมาณ 1205000 คน1 อตสาหกรรมการพมพไทยมมลคารวมกนทงสนประมาณ 2205000 ลานบาท หรอ ประมาณ 3.5 % ของ GDP และมอตราการเตบโตประมาณ 1.5 – 2.0 เทาของ GDP โดยมยอดการสงออกโดยตรง (เฉพาะสงพมพและบรรจภณฑ) ประมาณ 105000 ลานบาท และยอดการสงออกทางออม (สงพมพทตดไปกบสนคาสงออก) ประมาณ 1205000 ลานบาท 2

อตสาหกรรมการพมพไทย ม Supply Chain ตงแตตนน า-กลางน า-ปลายน า (ภาพท 2.6) ดงน โดยอตสาหกรรมตนน าเรมตงแตการปลกไมโตเรว ไมยคาลปตส มพนทปลก 3 ลานไร มผลผลตตอไร 7-8 ตนตอไรตอ 5 ป เปนวตถดบส าหรบการผลตเยอกระดาษ มปรมาณการผลตในป 2545 9535000 ตน น าเขา 153525172.59 ตน สงออก 1935785.91 ตน โดยทตองมการน าเขา เนองจากประเทศไทยตองพงพาเยองใยขาวจากตางประเทศ ปอนตอไปยงอตสาหกรรมกระดาษ มปรมาณการผลตในป 2545 3.69 ลานตน ไดผลผลตเปนบรรจภณฑและวสดพมพกระดาษ3 นอกจากน ยงมอตสาหกรรมสนบสนนอก ไดแก อตสาหกรรมเครองจกร / อปกรณการพมพ หมกพมพและเคมภณฑทใชในการพมพ รวมถงซพพลายเออรวสดทใชในการพมพ (Substrates) อน ๆ

1 Presentation “Smart Printing & Packaging Hub” โดย สหพนธอตสาหกรรมการพมพ, 9 กมภาพนธ 2549 ณ หองประชม 2 ชน 7 กรมพฒนาธรกจการคา 2 Presentation “Smart Printing & Packaging Hub” โดย สหพนธอตสาหกรรมการพมพ, 9 กมภาพนธ 2549 ณ หองประชม 2 ชน 7 กรมพฒนาธรกจการคา 3 บทสรปผบรหาร โครงการจดท าแผนแมบทอตสาหกรรมสงพมพ โดยคณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย เสนอตอ ส านกงานเศรษฐกจอตสวาหกรรม กนยายน 2547


56

อตสาหกรรมกลางน า ซงกคออตสาหกรรมการพมพ เรยกวาเปนธรกจหลก (Core Business) ในสาย Supply Chain แบงเปน 3 ขนตอน คอ

กอนการพมพ (Pre Press) ไดแกการผลตเนอหา ขอมล รปแบบและการออกแบบเพอผลตสงพมพ รวมถงธรกจส านกพมพตางๆ

การพมพ (Press) ซงมหลายระบบ เชน การพมพ Offset การพมพสกรน การพมพ Pad การพมพ Digital ฯลฯ

หลงการพมพ (Post Press) คอการ Finishing เชน การเคลอบส ขดเงา เขาเลม / จดรปเลม บรรจหบหอ เปนตน ซงจะไดผลผลตเปน 3 กลมผลตภณฑ คอ

- ผลตภณฑสงพมพ (Printing Product) - ผลตภณฑบรรจภณฑ (Packaging Product) - ผลตภณฑพมพสกรน (screening Product)

ในสวนของปลายน า ซงมทงการขายปลกไปยง End Users (B2C – Business to Consumer) และการขายทางธรกจ (B2B – Business to Business) เพอน าไปผลตตอหรอขายตอ

ภาพท 2.6 Supply Chain อตสาหกรรมการพมพ

ศกยภาพการแขงขนของธรกจการพมพ ในสวนของธรกจสงพมพ โดยใช Diamond Model (ภาพท 2.7) สรปไดวา ดานปจจยการผลตไดเปรยบดานวตถดบ คอ กระดาษ ดานอตสาหกรรมสนบสนนและอตสาหกรรมทเกยวของ ทงในเรองของเครองจกรและวสดหมกพมพ ยงตองพ งพาการน าเขาจากตางประเทศ ในดานการแขงขนภายในอตสาหกรรม ธรกจโรงพมพขนาดเลกมการแขงขนสง เนองจากเปน

เครองจกร อปกรณ หมกพพม เคมภณฑ

วสดพมพ (Substrates) กระดาษ ผา โลหะ แกว ไม เซรามค ฟลม พลาสตก ฯลฯ

Pre Press Designer Creative Publisher

Content Art work Art Design

- CTF - CTP - CTS

Press Offset Gravure & Flexo Screen Pad Digital Etc.

Post Press (Finishing) - Printing Products

- Screening Product - Packaging Product

Supply Core Business (Process – Product) Market

End User (B2C) Other Production Line Business & Manufacture

(B2B)

ปลายน า กลางน า

กระดาษ - กระดาษพมพเขยน - กระดาษแขง - กระดาษลกฟก (Corrugating) - กระดาษเหนยว (Kraft Paper) - กระดาษอนามย

ไมยคาลปตส

เยอกระดาษ

ตนน า


57

ธรกจทเขางายและออกงาย และธรกจโรงพมพขนาดใหญมความไดเปรยบในดานเทคโนโลยและการบรหารจดการ ทงน ในสวนของภาครฐยงใหการสนบสนนไมเพยงพอ4 ในดานโอกาสทางการตลาดในประเทศมโอกาสเตบโตมาก เนองจากอตราการบรโภคยงต า มแนวโนมการบรโภคทมากขน เชน นตยสาร Pocket Book มการผลกดนทจะใหประเทศไทยเปนสงคมแหงการเรยนร มการเปดเสร ท าใหตนทนการผลตลดลง มการลงทนจากตางประเทศเพมขน เชน การตงโรงงานกระดาษ Recycle และรฐมนโยบายสนบสนนใหไทยเปนศนยกลางการพมพในภมภาค

ภาพท 2.7 Diamond Model ธรกจสงพมพ

ทมา: บทสรปผบรหาร โครงการจดท าแผนแมบทอตสาหกรรมสงพมพ โดยคณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย เสนอตอ ส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กนยายน 2547

4 บทสรปผบรหาร โครงการจดท าแผนแมบทอตสาหกรรมสงพมพ โดยคณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย เสนอตอ ส านกงานเศรษฐกจอตสวาหกรรม กนยายน 2547

กลยทธการแขงขนในอตสาหกรรม

ผประกอบการรายใหญมการพฒนาเทคโนโลย

เปนอตสาหกรรมทเขามางายถาเปนธรกจขนาดเลก

คนไทยอานหนงสอต า

มลคาสงออกในตลาดโลกยงต า

ปจจยการผลต

ขาดแคลนแรงงานทมทกษะดานเทคโนโลยสงพมพ ภาษาฯ

มวตถดบดานกระดาษในประเทศ

อตสาหกรรมเกยวของ และอตสาหกรรมสนบสนน

เครองจกรทใชเทคโนโลยตองน าเขาพงพาตางประเทศ

มการผลตเยอกระดาษเพอปอนอตสาหกรรมกระดาษ

มการปลกไมโตเรวสนบสนนอตสาหกรรมเยอกระดาษ

มการน าเขาเยอใยขาว

อตราบรโภคสอสงพมพยงต า

ความตองการทางตลาด

ภาครฐบาล

โอกาส

การเตบโตของอตสาหกรรมสงพมพเตบโตตาม GDP

การสงเสรมเปนสงคมแหงการเรยนร

การสนบสนนอตสาหกรรมนนอยกวาอตสาหกรรมหลก 13 อตสาหกรรม


58

นอกจากน ธรกจสงพมพในประเทศไทยยงมจดแขงในเรองของแรงงานทคาจางยงไมสงมาก อกทง มนคมอตสาหกรรมการพมพเพอธรกจการพมพและบรรจภณฑโดยเฉพาะ อาจกลาวไดวาเปนนคมอตสาหกรรมการพมพแหงแรกของโลก ชอ “นคมอตสาหกรรมการพมพและบรรจภณฑสนสาคร” ทจะผลกดนใหเกดอาณาจกรอตสาหกรรมการพมพทงระบบ ตงอยทจงหวดสมทรสาคร หางจากกรงเทพฯ เพยง 20 กโลเมตร ในสวนของตลาดตางประเทศ ประเทศไทยยงมการสงออกสงพมพนอยมากเมอเทยบกบความตองการในตลาดโลก ซงมมลคารวมทงสน 265752.50 ลาน US$ โดยประเทศไทยมมลคาการสงออก 105000 ลานบาท หรอ ประมาณ 250 ลาน US$ คดเปนประมาณ 1 % ของ World Demand เทานน แสดงใหเหนโอกาสในตลาดตางประเทศยงมสงมาก นอกจากน การทประเทศไทยเปดเสรทางการคากบประเทศตางๆ ท าใหไทยมโอกาสในการขยายตลาดในตางประเทศสงขน

ดงนน จากศกยภาพในการแขงขน จดแขงและโอกาสทงในและตางประเทศ ธรกจการพมพ สามารถทจะผลกดนใหเปนธรกจทมศกยภาพสงและขยายไปยงตางประเทศตอไปได

USA, 7,831.50 ,

29%

OTHERS,

1,519.80 , 6%OCEANIA,

758.50 , 3%

ASIA, 3,468.90 ,

13%

EUROPE,

13,173.80 , 49%

ภาพท 2.8 World Demand สงพมพโลกป 2541

ทงน คแขงทส าคญของไทยในภมภาคไดแก ประเทศสงคโปร โดยอาจมมาเลเซยสอดแทรกอย ซงสหพนธอตสาหกรรมการพมพถอเปน Benchmark ทอตสาหกรรมการพมพของไทยจะตองแขงขนใหได โดยทสงคโปรมผประกอบการ 500 ราย นอยมากเมอเทยบกบประเทศไทย ซงม 35500 ราย แตมมลคาการสงออกสงพมพและบรรจภณฑ 600 ลาน US$ หรอประมาณ 245000 ลานบาท ตอป มากกวาประเทศไทยซงมมลคาการสงออกสงพมพและบรรจภณฑ 105000 ลานบาท ประมาณ 1.5 เทา ทงน สงคโปรม จดแขงในเรองของแรงงานทมทกษะและการศกษาสง การพมพมคณภาพและมาตรฐานสง ส านกพมพ (Publisher) ตางชาตใชฐานการผลตสง และการโทรคมนาคม การขนสง มประสทธภาพ ราคาต า ในขณะทประเทศไทย

Total 26,752.50

หนวย : ลาน US$


59

มจดแขงในเรองของความสามารถในการผลตวตถดบไดเอง โดยเฉพาะในเรองของกระดาษ และคาจางแรงงานไทยยงต ามากเมอเทยบกบสงคโปร และทส าคญประเทศไทยก าลงจะมนคมอตสาหกรรมการพมพแหงแรกและแหงเดยวในภมภาค

ตารางท 2.5 เปรยบเทยบธรกจการพมพประเทศไทย – มาเลเซย – สงคโปร ประเทศ จ านวน

ผประกอบการ มลคาการสงออก/ป

(สงพมพและบรรจภณฑ) จดแขง

ไทย 35500 ราย 105000 ลานบาท ผลตวตถดบไดเอง คาจางแรงงานต า นคมอตสาหกรรมการพมพ

มาเลเซย 35000 ราย 96.67 ลาน US$ แรงงานมความสามารถทางดานภาษา อตราการอานออกเขยนไดอยในระดบสง ภาครฐใหการสนบสนนอยางเตมท

สงคโปร 500 ราย 600 ลาน US$ (24,000 ลานบาท)

แรงงานมทกษะฝมอและการศกษาสง แรงงานตางชาตเขาท างานไดงาย คณภาพและมาตรฐานสง รฐสนบสนนภาษ โทรคมนาคม - การขนสง มประสทธภาพ

ราคาต า ส านกพมพตางชาต ใชเปนฐานการผลตมาก

เปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมการพมพไทย

สหพนธอตสาหกรรมการพมพ ไดก าหนดเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมการพมพในประเทศไทย โดยจะพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางดานการพมพและบรรจภณฑในภมภาค เรยกวา เปน “Smart Printing & Packaging Hub” เปน One Stop Shopping ในดานการพมพและการบรรจภณฑ อยท “นคมอตสาหกรรมการพมพและบรรจภณฑสนสาคร”

ขนาดธรกจการพมพ จากการศกษาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชไดจ าแนกขนาดธรกจการพมพ (โรงพมพ)เปน 3

ขนาด คอ ขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ สรปไดดงตารางตอไปน ตารางท 2.6 ขนาดธรกจการพมพ

ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ ทนประกอบการขนตน 10 – 15 ลานบาท 20 – 50 ลานบาท ตงแต 100 ลานบาท ขนไป บคลากร นอยกวา 20 คน 20 – 50 คน เกน 50 คน


60

ตารางท 2.6 ขนาดธรกจการพมพ (ตอ) ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

เครองมอ เครองจกร - เครองพมพสเดยว - เครองเยบเลม - เครองพมพสเดยว หรอสองถงสส - เครองตดกระดาษ - เครองพบ - เครองเยบ 2 หว - แทนไสสนทากาว

ขนาดเลก 1 เครอง ขนาดเลก 1 เครอง

ขนาดเลก 2 – 5 เครอง ขนาดใหญ 1 เครอง 1 – 2 เครอง 1 เครอง ขนาดเลก 1 แทน

5 – 7 เครองขนไป 2 เครองขนไป 3 เครองขนไป 2 เครองขนไป ขนาดใหญ 1 เครอง

ผลผลตสวนใหญ บตรเชญ นามบตร แผนพบ ฟอรมตางๆ หนงสอ หรอวารสารสเดยว หรอสองส

หนงสอ นตยสารสอดสแผนพบ แคตตาลอก กลองบรรจภณฑสอดส ฯลฯ

นตยสารรายสปดาหและรายเดอน ต าราเรยน แคตตาลอกสงพมพโฆษณาหนงสอทพมพจ านวนมาก ฯลฯ

ปรมาณการใชกระดาษ/เดอน ต ากวา 5 แสนแผน 5 แสน – 1.5 ลานแผน 1.5 ลานแผน

ทมา : จากการศกษาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช5 2544. 6.หนวยบรการรปแบบพเศษ หนวยบรการรปแบบพเศษ (Service Delivery Unit: SDU) เปนสวนหนงของสวนราชการเจาสงกด แตไมใช “สวนราชการ” คอไมใชกระทรวง ทบวง กรม กองหรอส านก สถานะพเศษอยทหนวยบรการรปแบบพเศษสามารถก าหนดระเบยบวธการบรหารจดการทจะท าใหการท างานเกดความคลองตวโดยไมตองยดกบระเบยบทใชอยในสวนราชการตามปกต มลกษณะกงอสระ หรอมความคลองตวในดานการบรหารงานอยางเพยงพอตอการด าเนนงานเพอสงมอบบรการใหสวนราชการเจาสงกดอยางมประสทธภาพ หนวยบรการรปแบบพเศษไมมสถานะเปนนตบคคล อยภายใตการบงคบบญชาของปลดกระทรวงหรออธบดทเปนผบรหารสงสดของสวนราชการเจาสงกด ส าหรบในการน าแนวคดเรองหนวยบรการรปแบบพเศษ (Service Delivery Unit) มาปฏบตนน ในกรณของประเทศไทย เหตผลของการจดตงขนมา เกดจาก แนวความคดของแผนยทธศาสตรพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2546– 2550) ประกอบกบเจตนารมณและเงอนไขตามมาตรา 16 ของพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 ท าใหเกดความจ าเปนในการออกแบบโครงสรางองคกรรปแบบอนทไมใชสวนราชการ เพอรองรบภารกจเกยวกบการใหบรการหรองานสนบสนนบางประการทรฐยงคงตองด าเนนการเอง ไมสามารถโอนถายไปใหเอกชนรบไปด าเนนการแทน จงจ าเปนตองสรางองคการทสามารถใหความเปนอสระคลองตวแกผบรหารทจะผลตบรการไดอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผล ม


61

ความคมคาของเงน มคณภาพ สามารถสนองความตองการของลกคาผรบบรการ จงไดมการออกเปนระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ พ.ศ. 2548

ขอดของหนวยบรการรปแบบพเศษ คอ 1. หนวยบรการรปแบบพเศษมอสระในการบรหารงานจากสวนราชการเจาสงกด แตยงคงเปนกจการและเปนสวนหนงของสวนราชการเจาสงกด เนองจากหนวยบรการรปแบบพเศษไมมสถานะเปนนตบคคล ดงนน การด าเนนงานใด ๆ ของหนวยบรการรปแบบพเศษจะตองด าเนนการในอ านาจของปลดกระทรวงหรออธบดของสวนราชการเจาสงกด 2. หวหนาสวนราชการเจาสงกดจะตองใชบรการของหนวยบรการรปแบบพเศษ หนวยบรการ รปแบบพเศษจงตองมภาระรบผดชอบตอผลงานตอหนวยงานตนสงกดของตน 3. การปรบปรงประสทธภาพและคณภาพของการด าเนนงานใหดขนของหนวยบรการรปแบบพเศษจะชวยเสรมสรางความเปนมออาชพในการบรหารและการปฏบตงาน ชวยยกระดบการพฒนาคณภาพการใหบรการประชาชนตามหลกการบรหารภาครฐแนวใหม ท าใหการใชงบประมาณเปนไปอยางคมคาและมประสทธภาพและท าใหระบบราชการมขนาดเลกลงในระยะยาว องคประกอบและกลไกของของหนวยบรการรปแบบพเศษ 1. ผอ านวยการ ผบงคบบญชาสงสดของหนวยบรการรปแบบพเศษ เรยกวา “ผอ านวยการ” เปนผมอ านาจและหนาทและรบผดชอบในกจการของหนวยบรการรปแบบพเศษ หวหนาสวนราชการเจาสงกดเปนผก าหนดเงอนไขการคดเลอกด าเนนการคดเลอกแตงตงผอ านวยการเปนผบรหารสงสดของหนวยบรการรปแบบ 2. การก ากบดแลของสวนราชการเจาสงกด โดยทหนวยบรการรปแบบพเศษยงคงเปนกจการและเปนสวนหนงของสวนราชการเจาสงกด หวหนาสวนราชการเจาสงกดจงมอ านาจควบคมดแล ทงนจะควบคมดแลเอง หรอแตงตงใหมคณะกรรมการในลกษณะคณะกรรมการอ านวยการเปนผควบคมดแลและรายงานผลการด าเนนงานตอหวหนาสวนราชการเจาสงกดกได 3. การบรหาร หนวยบรการรปแบบพเศษจะมอสระและความคลองตวในการจดโครงสรางองคการ ออกแบบระบบการบรหารงาน เงน และของตนไดเองตามความเหมาะสม โดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการอ านวยการ หรอผบงคบบญชาของสวนราชการเจาสงกดแลวแตกรณ


62

การจดท านตกรรม การด าเนนคดและการฟองคด หรอการอนใดในสวนทเกยวกบการบรหารงานของหนวยบรการรปแบบพเศษของผอ านวยการท าไดโดยการไดรบมอบอ านาจจากสวนราชการเจาสงกด เพอใหบรหารงานหนวยบรการรปแบบพเศษไดด าเนนการโดยอสระแทนสวนราชการเจาสงกดนน ในกรณทไมอาจมอบอ านาจตามวรรคสองตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนได ใหด าเนนการมอบอ านาจตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย สวนราชการเจาสงกดตองก าหนดเปาหมายปรมาณงานบรการทสวนราชการเจาสงกดประสงคจะไดรบบรการจากหนวยบรการรปแบบพเศษ และแจงใหหนวยบรการรปแบบพเศษทราบลวงหนาเปนประจ าทกปผอ านวยการตองจดท าแผนการด าเนนงานประจ าปเสนอผมอ านาจควบคม เพอแสดงแนวทางการปฏบตงาน การพฒนางานใหมประสทธภาพ รวมทงการใชทรพยากรและการจดหารายไดเพอประโยชนในการปฏบตงาน หนวยบรการรปแบบพเศษและผอ านวยการจะตองรบการตดตามตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนการตามระบบทคณะกรรมการอ านวยการ หรอผบงคบบญชาของสวนราชการเจาสงกดก าหนด และยงคงอยภายใตการตรวจสอบและประเมนผลของส านกงานการตรวจเงนแผนดน 4. ระเบยบปฏบต ผมอ านาจควบคมรบผดชอบในการวางระเบยบปฏบตเกยวกบการด าเนนงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ ระเบยบนตองกอใหเกดความคลองตวในการบรหารงาน และไมกอใหเกดอปสรรคในการปฏบตงาน สามารถจดท าขนเปนการเฉพาะ ไมจ าเปนตองปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบ หรอค าสงของทางราชการ ทใชบงคบเปนการทวไป ระเบยบทตองมบงคบใช ม 4 เรอง คอ

1) ระเบยบเกยวกบการควบคมดแลการด าเนนงานและการบรหารทวไป 2) ระเบยบเกยวกบการบรหารและการจดการการเงน การพสด และทรพยสน 3) ระเบยบเกยวกบการบรหารงานบคคล การจดสวสดการและสทธประโยชนอนแกผปฏบตงาน 4) ระเบยบเกยวกบการตรวจสอบและการประเมนผลการด าเนนงาน ระเบยบเกยวกบการจดซอจดจางหรอเกยวกบการเงน ใหสงใหกระทรวงการคลงทราบภายในเจดวนนบแตวนทออกระเบยบ หากกระทรวงการคลงพจารณาเหนวาระเบยบนนขดตอกฎหมายหรออาจกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรง ใหมหนงสอโตแยงพรอมเหตผลไปยงสวนราชการเจาสงกดภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจง ในกรณทสวนราชการเจาสงกดไมเหนชอบดวยกบขอโตแยงดงกลาว ใหเสนอเรองตอคณะรฐมนตรเพอวนจฉย 5. ผปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษ ผปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษตองไมใชขาราชการหรอผซงปฏบตหนาทในราชการประจ าของหนวยงานทแปรรปเปนหนวยบรการรปแบบพเศษ เวนแตในกรณจ าเปนเพอประโยชนในการบรหารงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ หวหนาสวนราชการเจาสงกดโดยค ารองขอของผอ านวยการจะสงใหบคคลดงกลาวไปปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษตามระยะเวลาทก า หนดกได โดยให


63

ด าเนนการตามพระราชกฤษฎกาก าหนดหลกเกณฑการสงใหขาราชการไปท าการซงใหนบเวลาระหวางนนเหมอนเตมเวลาราชการ พ.ศ. 2530 การบรรจและแตงตง การบงคบบญชา และการบรหารงานบคคลอน ของผปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษ ใหเปนอ านาจหนาทของผอ านวยการตามระเบยบทผมอ านาจควบคมก าหนด ในกรณทขาราชการไดรบการสรรหาใหเปนผอ านวยการ ใหรฐมนตรเจาสงกดของขาราชการผนนสงใหขาราชการดงกลาวมาปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษตามพระราชกฤษฎกาก าหนดหลกเกณฑการสงใหขาราชการไปท าการ ซงใหนบเวลาระหวางนนเหมอนเตมเวลาราชการ พ.ศ. 2530 6. รายไดของหนวยบรการรปแบบพเศษ เนองจากสวนราชการเจาสงกดไมสามารถตงงบประมาณเพออดหนนหนวยบรการรปแบบพเศษได แตสามารถตงเปนงบประมาณส าหรบคาตอบแทนหรอคาบรการในการใชบรการของหนวยบรการของหนวยบรการรปแบบพเศษได ดงนน รายไดของหนวยบรการรปแบบพเศษจงมาจากคาตอบแทนหรอคาบรการในการใชบรการของหนวยบรการรปแบบพเศษจากสวนราชการเจาสงกดเปนหลก รายไดอนอาจมาจากหนวยงานอน ภาคเอกชน และประชาชน ส าหรบหนวยบรการรปแบบพเศษทจดตงขนใหม สวนราชการเจาสงกดอาจตงงบประมาณเปนคาใชจายในการลงทนเรมแรกไดเงนอดหนนทไดรบและรายไดทไดรบจากการใหบรการ ใหหนวยบรการรปแบบพเศษมสทธเกบรกษาไวและน าไปใชในกจการของหนวยบรการรปแบบพเศษได ตามระเบยบทผมอ านาจควบคมก าหนด หามน าเงนรายไดทเปนเงนอดหนนจากสวนราชการเจาสงกดมาจดสรรเปนเงนเพมพเศษหรอเงนรางวลใหแกผปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษ 7. การจดการรายได รายไดของหนวยบรการรปแบบพเศษไมตองน าสงคลงเปนรายไดแผนดน เวนแตกระทรวงการคลงจะขอใหหนวยบรการรปแบบพเศษแหงใดแหงหนงทมรายไดเกนจ าเปนน ารายไดสงคลง(ตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ พ.ศ. 2548 ก าหนดวา เงนรายไดทไมตองน าสงคลงเมอหกคาใชจายในการด าเนนงาน เงนส ารองเพอการลงทน และส ารองอนตามทผมอ านาจควบคมก าหนดดวยความเหนชอบของกระทรวงการคลงแลว เหลอเทาใดใหน าสงเปนรายไดแผนดนตามอตราทกระทรวงการคลงก าหนด แตกระทรวงการคลงไดออกขอบงคบของกระทรวงการคลงวาดวยรายไดของหนวยบรการรปแบบพเศษ พ.ศ. 2548 ประกาศเมอวนท 2 พ.ค. 2548 มผลวนท 3 พ.ค. 48 มสาระเกยวกบ การเกบรายไดจากการใหบรการไวใชจายโดยไมตองน าสงคลงเปนรายไดแผนดนได 3 กรณ คอ • คาใชจายในการด าเนนงาน • เงนส ารองเพอการลงทน • เงนส ารองอน ขอบงคบนยงมเนอหาเกยวกบวธปฏบตเกยวกบการรบเงน การเกบรกษาเงน การจายเงน การบญช การพสด การจดท า รายงานการเงนประจ า ปสงใหกระทรวงการคลง นอกจากนน กระทรวงการคลงยง


64

สงวนสทธทจะก าหนดใหน าเงนรายไดสงคลงเปนรายไดแผนดนในกรณทหนวยบรการรปแบบพเศษมรายไดเหลอเกนความจ าเปน) 8. การตดตามประเมนผล หวหนาสวนราชการเจาสงกดสามารถเขาไปก ากบดแลการด าเนนงานของหนวยบรการรปแบบพเศษอย เพอใหมนใจวาการด าเนนงานของหนวยบรการรปแบบพเศษเปนไปตามวตถประสงคของการจดตงอยางแทจรงโดยมระบบการตดตามตรวจสอบผลการด าเนนการทเหมาะสมทงในระดบของหนวยงานและในระดบตวผอ านวยการเอง ใหสวนราชการเจาสงกดรายงานผลการปฏบตงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ รวมทงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานตอ ก.พ.ร. ตามระยะเวลาท ก.พ.ร. ก าหนด และให ก.พ.ร. ศกษาและวเคราะหรายงานดงกลาวเพอน าไปเปนตนแบบในการพฒนาโครงสรางและระบบการปฏบตงานของทางราชการ เพอประโยชนในการสงเสรมประสทธภาพในการปฏบตงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ ให ก.พ.ร. รวมมอกบสวนราชการเจาสงกดในการประเมนผลการปฏบตงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ อนง ในการวจยเรองน คณะนกวจยไดน าแนวคดของหนวยบรการรปแบบพเศษ (Service Delivery Unit) มาประยกตใช เนองจากตามตามพระราชบญญตมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช และกฎระเบยบทออกโดยส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการไดมอบอ านาจใหสภามหาวทยาลยในการอนมตการก าหนดโครงสรางหนวยงานภายในของมหาวทยาลยเองได ดงนน ในงานวจยเรองน คณะนกวจยจงขอเรยกชอใหมเปน หนวยวสาหกจ (Enterprise Unit) โดยไมน าเรองตอไปนมาใช คอ (1) ระเบยบเกยวกบการจดซอจดจางหรอเกยวกบการเงน ทจะตองใหสงใหกระทรวงการคลงทราบ (2) ผปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษตองไมใชขาราชการหรอผซงปฏบตหนาทในราชการประจ าของหนวยงานทแปรรปเปนหนวยบรการรปแบบพเศษ (3) ในกรณทขาราชการไดรบการสรรหาใหเปนผอ านวยการ ใหรฐมนตรเจาสงกดของขาราชการผนนสงใหขาราชการดงกลาวมาปฏบตงานในหนวยบรการรปแบบพเศษ (4) รายไดของหนวยบรการรปแบบพเศษไมตองน าสงคลงเปนรายไดแผนดน เวนแตกระทรวงการคลงจะขอใหหนวยบรการรปแบบพเศษแหงใดแหงหนงทมรายไดเกนจ าเปนน ารายไดสงคลง (5) ใหสวนราชการเจาสงกดรายงานผลการปฏบตงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ รวมทงปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานตอ ก.พ.ร. ตามระยะเวลาท ก.พ.ร. ก าหนด 7. งานวจยทเกยวของ

สชาต สวรรณโฆษต (2543) ศกษาเรอง “การศกษาความเปนไปไดของโครงการลงทนศนยหนงสอ ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดพะเยา” ผลการศกษาพบวา จงหวดพะเยามความตนตวดานการศกษาและการอานหนงสอมากขน โดยวดไดจากการขยายตวของคาใชจายตอครวเรอนในชวงป พ.ศ. 2538 – 2541 หมวดการศกษาขยายตวปละประมาณ 15% หมวดหนงสอขยายตวปละประมาณ 10% แตในปจจบนรานจ าหนายหนงสอในจงหวดพะเยายงไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดทงหมด ดานปจจยทมผลตอการ


65

ตดสนใจใชบรการรานจ าหนายหนงสอของกลมตวอยางพบวา กลมตวอยางใหความส าคญตอปจจยดานผลตภณฑอยในระดบมาก สวนปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย ปจจยดานสงเสรมการขาย และปจจยดานลกษณะเฉพาะขององคการอยในระดบปานกลาง ผลการส ารวจตลาดสามารถประมาณการมลคาโดยรวมของตลาดได 2.436 ลานบาทตอเดอน โดยโครงการฯมสวนแบงตลาด 50.73% หรอคดเปนมลคาประมาณ 1.236 ลานบาทตอเดอน ดานเทคนคท าเลทตงของโครงการฯ อยบรเวณถนนหะรณสต อ าเภอเมอง จงหวดพะเยา เนองจากเปนท าเลทอยในแหลงชมชน การคมนาคมสะดวก และมสถานทจอดรถเพยงพอ ทตงเปนอาคารพาณชยขนาด 3 คหา มพนทประมาณ 176 ตารางเมตร ดานการจดการโครงการจะด าเนนงาน จะด าเนนงานในรปแบบหางหนสวนจ ากด มผถอหน 3 ราย ถอหนในสดสวนรอยละ 40 30 และ 30 ตามล าดบ โครงการฯ ใชพนกงานจ านวน 11 คน แบงเปนระดบบรหาร 1 คน และระดบปฏบตการ 10 คน และดานการเงนโครงการใชเงนลงทนเรมตนทงสน 5.368 ลานบาท โดยคดเปนสวนของทนรอยละ 65 และสวนของหนสนรอยละ 35 มระยะเวลาคนทน 3 ป 9 เดอน 28 วน มลคาปจจบนสทธ ณ อตราคดลดรอยละ 12 เทากบ 1.183 ลานบาท โดยโครงการไดอตราผลตอบแทนของโครงการเทากบรอยละ 19.32 ดงนนจงยอมรบขอสมมตฐานทวามความเปนไปไดในการลงทนศนยหนงสอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดพะเยา ผลการวเคราะหความไวพบวา การเปลยนแปลงของตนทนสนคาขายและยอดขายมผลตอความไวของการเปลยนแปลงของมลคาปจจบนสทธและอตราผลตอบแทนของโครงการ

ฐตพร สงขสมฤทธ (2544) ศกษาเรอง “การลดความสญเสยในกระบวนการพมพหนงสอ” ผลการศกษา พบวา อตสาหกรรมการพมพหนงสอโดยสวนใหญมตลาดเปาหมายเปนตลาดภายในประเทศ ในการทจะพฒนาอตสาหกรรมการพมพเพอการสงออกตองเผชญกบการแขงขนทรนแรงขน ตองค านงถงการควบคมคณภาพการพมพและความสญเสยทจะเกดขน จงไดน าเอาเทคนคของการควบคมคณภาพและการศกษาการท างานมาท าการวเคราะห และหาวธในการลดและปองกนการเกดความสญเสย จากการวเคราะหปญหาของโรงพมพทเปนกรณศกษาพบวา มความสญเสยทส าคญทเกดขนในกระบวนการพมพดวยกน 3 ชนด ไดแก ความสญเสยจากการปรฟ การสกม และการเสยระหวางพมพ มสาเหตมาจากวธการท างาน และความผดพลาดของชางพมพ ตลอดจนการไมสามารถใชทรพยากรการผลตของโรงพมพ อนประกอบดวย ก าลงคน วตถดบ เครองจกรและอปกรณใหเกดประโยชนสงสด วทยานพนธนจงมงเนนทการลดความสญเสยทเกดขนทงสามชนดดงกลาว โดยการวเคราะหปญหาแยกตามทรพยากรการผลต และก าจดสาเหตของความสญเสยเหลานน และใชคารอยละของความสญเสยเทยบกบจ านวนสงพมพ เพอประเมนคาความสญเสยจากการปรบปรงด าเนนงานตามขนตอนการวจย เปรยบเทยบกอนการปรบปรงและหลงการปรบปรง พบวา ความสญเสยจากการปรฟเทยบกบจ านวนผลผลตลดลงจากรอยละ 0.058 เหลอรอยละ 0.012 หรอปรบปรงไดคดเปนรอยละ 79 ความสญเสยจากการสกมเทยบกบจ านวนผลผลตลดลงจากรอยละ 0.056 เหลอรอยละ 0.017 หรอปรบปรงไดคดเปนรอยละ 69 ความสญเสยจากการเสยระหวางพมพเทยบกบจ านวนผลผลตลดลงจากรอยละ 0.014 เหลอรอยละ 0.006 หรอปรบปรงไดคดเปนรอยละ 54 และคาใชจายทเกดขนจากความสญเสยทงสามชนดลดลงคดเปนรอยละ 60


66

สจนต ศรปญญาพล (2546) ศกษาเรอง “การวเคราะหกระบวนการรบงานของฝายการตลาด โรงพมพระบบออฟเซตในเขตกรงเทพมหานคร” โดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบ กระบวนการน าเสนอเพอการรบงานของโรงพมพ ศกษาประเภทของขอมลทลกคาตองการทราบเพอใชประกอบการตดสนใจเลอกวาจางพมพงาน และวเคราะหปจจยในกระบวนการรบงานของฝายการตลาดโรงพมพระบบออฟเซต ผลการศกษาพบวา การน าเสนองานใหกบลกคาของฝายการตลาดสวนใหญมขนตอนการน าเสนอ คอ 1) สอบถามรายละเอยดของงานทลกคาตองการ 2) น าเสนอตวอยางงานพมพทใกลเคยงกน 3) ประเมนราคาเบองตน โดยฝายการตลาดของโรงพมพใหความส าคญในระดบมากเพอโนมนาวลกคาและน าเสนอลกคาประจ าและลกคาทวไปอยางสอดคลองกนเกยวกบประเดนการตดตามงานภายใน คณภาพของงานพมพ การเสนอตวอยางงานพมพทผานมาและระยะเวลาในการด าเนนงาน และใหความส าคญในระดบปานกลางสอดคลองกนในประเดนระบบการผลต ราคา การบรการของโรงพมพ ขนาดและสถานทตงของโรงพมพ สวนประเดนขอมลทลกคาตองการทราบจากโรงพมพ ลกคาทงสองประเภทตองการทราบขอมลระดบมากในประเดนระยะเวลาในการท างาน คณภาพของงาน ราคา และตองการทราบขอมลในระดบปานกลางเกยวกบ ระบบการผลต การบรการ และขนาดของโรงพมพ ลกคาประจ ามความตองการทราบขอมลระดบมากประเดนเกยวกบระบบงานภายใน ขณะทลกคาทวไปมความตองการทราบขอมลในระดบปานกลาง ส าหรบปจจยทมผลตอกระบวนการรบงานของฝายการตลาดในระดบมาก ไดแก ราคา ระยะเวลาในการท างาน คณภาพของงานพมพ การใหบรการแกลกคา การตดตอสอสารกบลกคา และการใหค าแนะน าทางเทคนคกบลกคา สวนปจจยทมผลตอกระบวนการรบงานในระดบปานกลาง ไดแก เครองจกร - อปกรณ ขนาดของโรงพมพ สถานทตง และการผลตทครบวงจร

ชาญชย โชตชวงชชวาล (2548) ศกษาเรอง “การศกษาความคดเหนของผบรหารโรงพมพ ในการด าเนนงานดานการตลาดสอสงพมพในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล” โดยมวตถประสงคเพอศกษาความคดเหนของผบรหารโรงพมพทมตอการด าเนนงานดานการตลาดสอสงพมพในเขตกรงเทพมหานคร และปรมณฑล ผลการศกษาพบวา ผบรหารโรงพมพมความคดเหนดานกลยทธผลตภณฑโดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยพบวา มการสรางจดเดน สรางภาพลกษณ สรางความแตกตาง และการสรางตรายหอ ดานกลยทธราคาโดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยพบวา มการก าหนดราคาตามความยากงายของผลตภณฑ การใหเครดตเทอมในการช าระเงน การก าหนดราคาตามมลคาเพมของผลตภณฑ และการตอบโตราคาคแขงขน ดานกลยทธชองทางการจดจ าหนายโดยรวมอยในระดบนอย โดยพบวา มการจ าหนายภายในกลมพนธมตร ผานการประกวดราคาทวไป และผานตวแทน และดานกลยทธการสงเสรมการขายโดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยพบวา มการสาธต เยยมชมการผลต การลดราคา การบรการพเศษ และการสรางทมพนกงานขาย จากการทดสอบความสมพนธของตวแปรพบวา ขนาดของ โรงพมพกบการด าเนนงานดานการตลาดสอสงพมพ ในดานกลยทธผลตภณฑ มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05


67

นงนช เหลาพาณชยกล (2550) ศกษาเรอง “การศกษาความเปนไปไดในการจดตงโรงพมพครบวงจร ในอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม” ผลการศกษาพบวา ดานการตรวจสภาพตลาดของจงหวดเชยงใหมและเขตภาคเหนอมความเจรญเตบโตมากขนในรอบ 5 ปทผาน กระแสการเขามาทองเทยวและลงทนในเชยงใหมมมากขน โดยมโครงการลงทนขนาดใหญ (Mega Project) จากรฐบาล รวมถงการขยายเสนทางคมนาคมขนสง การพฒนาสาธารณปโภคเพอรองรบการเจรญเตบโต สงผลใหเกดความตองการสงพมพเพอใชรองรบการขยายตวของธรกจ โดยในปแรกโครงการฯ คาดวาจะมยอดขาย 7,650,000 บาท และมยอดขายเพมขนในอตรารอยละ 5 ทกป ทงนไดวางกลยทธองคการในการด าเนนธรกจของโครงการแบบการขยายตวในแนวดงแบบถอยหลง โดยเนนสนคาทมคณภาพและสงมอบไดตามระยะเวลาทก าหนด นอกจากนนยงใหความส าคญกบการสรางการรบรและการจดจ าในตรายหอ ดานราคาไดคดค านวณการตงราคาเพมจากตนทน จงใหความส าคญกบการควบคมตนทนทงดานคาใชจายในการขายและการบรหารและตนทนวตถดบ ซงเนนการรกษาเครดตกบผจ าหนายปจจยการผลตเพอชวยใหไดวตถดบทมคณภาพและราคาถก ดานสถานทจดจ าหนาย จดตงส านกงานอยในเขตยานโรงพมพเพอเปนสถานทตดตอซงอ านวยความสะดวกใหกบลกคา ดานการสงเสรมการตลาด ไดเนนการลดราคาตอหนวยลงหากมการสงจ านวนทมากขน ดานทรพยากรมนษย เนนการการอบรมบคลากรใหมใจรกในการใหบรการดานกระบวนการ ไดเนนการปรบลดขนตอนและเพมความยดหยนในการใหบรการมากขน ดานลกษณะทางกายภาพทเนนความสอดคลองของบรรยากาศใหลกคารสกถงความกลมเกลยวและเปนหนงเดยวขององคการ รวมทงเพมความสะดวกสบายใหลกคาในการเขามาใชบรการ ดานเทคนคไดจดวางผงการผลตในโรงพมพของโครงการฯ เปนลกษณะกระบวนการผลตตามกระบวนการผลต (Process Layout) ซงสถานทตงของโรงพมพ อยบนพนท 1 ไรหางจากส านกงานขายประมาณ 3 กโลเมตร ซงตงอยในแหลงทมสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐานทสมบรณ โดยกระบวนการผลตของโครงการฯ เปนการผลตตามค าสงซอ ซงมขนตอนในการใหบรการทงหมด 5 ขนตอน ไดแก การเปดรบงาน ขนตอนประสานงาน ขนตอนการผลต ขนตอนการน าสง ขนตอนการออกบลและรบช าระเงน โดยมการใชเงนลงทนในสนทรพยทงสน 4,918,500 บาท และไดจดท าขอมลตนทนการผลตเพอเปนขอมลในการศกษาดานการเงน ดานการจดการโครงการจดทะเบยนในรปแบบนตบคคลประเภทบรษทจ ากด โดยบคลากรในโครงการฯ แตละต าแหนงมทกษะวชาชพทตางกนไป เพอรองรบความตองการของลกคาไดอยางสมบรณ และดานการเงนโครงการมการลงทนทงสน 5,425,000 บาท แบงออกเปนสวนของผเปนเจาของ 3,925,000 บาท และสวนกยมระยะยาวจากสถาบนการเงน 1,500,000 บาท เมอประเมนผลตอบแทนจากการลงทนโดยหามลคาปจจบนสทธ ซงมคาตดลบเทากบ 251,564 บาท อตราผลตอบแทนคดลดเทากบรอยละ 14 และมระยะเวลาคนทนเทากบ 6 ป 13 วน ซงผลการศกษาสามารถสรปผลไดวา ไมมความเปนไปไดในการลงทนโครงการฯ เพราะโครงการฯ มเงนลงทนและคาใชจายในการด าเนนงานสงกวาความสามารถในการสรางรายได และมผลตอบแทนการลงทนต ากวาทตงไว อยางไรกตาม ในการศกษาความไวตวใน 2 กรณ พบวาทงกรณการเพมมลคาใหใบพมพ หรอ การลดราคาวตถดบลง


68

ประมาณรอยละ 6 ไดท าใหผลการวเคราะหเปลยนไปโดยโครงการฯ มความเปนไปไดในการจดตงโรงพมพครบวงจรในอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

ปยวรรณ อยพรหม (2550) ศกษาเรอง “การปรบปรงการบรหารการด าเนนงานของโรงพมพโดยการใชการบรหารเชงดลยภาพ และแนวทางการบรหารจดการเพอสรางมลคาเชงเศรษฐศาสตร : กรณศกษา โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย” โดยมวตถประสงค 2 ประการ คอ (1) เพอจดท าแผนการบรหารเชงดลยภาพระดบองคการระดบฝาย และระดบแผนก ทมความสอดคลองกบกลยทธ การด าเนนงานของโรงพมพ (2) เพอปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงาน โดยการใชแนวทางการบรหารจดการเพอสรางมลคาเชงเศรษฐศาสตร ซงเชอมโยงกบแผนการบรหารเชงดลยภาพเพอเพมมตในการบรหารจดการไดอยางครบถวน แนวทางในการด าเนนการศกษาเรมจาก การเกบรวบรวมขอมล การศกษาวสยทศน กลยทธ การด าเนนงานของโรงพมพ การจดท าแผนททางกลยทธ การก าหนดตวชวดระดบองคการ โดยการท าวเคราะหและการเทยบวดจากรายงานการวจย โครงการพฒนาตวชวดเพอประเมนศกยภาพของอตสาหกรรมสงพมพ การกระจายตวชวดระดบองคการไปยงระดบฝายและระดบแผนก จากผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการบรหารเชงดลยภาพ โดยผจดการและรองผจดการของโรงพมพนนไดคะแนนเฉลยเทากบ 3.6 คะแนนจากคะแนนเตม 5 คะแนน แสดงวาแผนการบรหารเชงดลยภาพมความเหมาะสมกบโรงพมพมาก สวนของการปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงานทมความเชอมโยงกบการสรางมลคาเพมใหกบโรงพมพ เรมจากการวเคราะหปจจยผลกดนก าไรเชงเศรษฐศาสตรของโรงพมพ ด าเนนโครงการลดระยะเวลาขนตอนกอนพมพ ผลการด าเนนโครงการพบวา สามารถลดระยะเวลาในขนตอนกอนพมพของชนดงาน หนงสอจดหนาจากแผน แบบไมมปก ลดระยะเวลาขนตอนกอนพมพได 9.79% หนงสอจดหนาจากแผน ปกท าอารตใหม ลดระยะเวลาไดขนตอนกอนพมพได 7.55% งานสงพมพอน ๆ นอกเหนอจากหนงสอเลมผรบบรการท ามาเอง ลดระยะเวลาไดขนตอนกอนพมพได 21.24% เปนการแสดงถงความสามารถในการลดความสญเปลาจากการด าเนนการผลตไมเหมาะสม ความสญเปลาจากงานเสย และความสญเปลาจากการขนสงได นอกจากนคะแนนเฉลยจากการประเมนความคดเหนตอโครงการไดคะแนนเทากบ 3.97 คะแนน จากคะแนนเตม 5 แสดงวา โครงการมคณลกษณะตามหวขอประเมนมาก สามารถสรางบรรยากาศในการตดตอประสานงานระหวางแผนกทชดเจนขน สดทายผวจยไดเสนอแนวทางการบรหารสนทรพยแกโรงพมพ เพอเปนแนวทางในการสรางมลคาเพมตอไป

จนทน ไชยภกด (2551) ศกษาเรอง “แนวทางการพฒนาการใหบรการของโรงพมพในจงหวดภเกต” โดยมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการตดสนใจเลอกใชบรการโรงพมพ ศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดบรการทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการโรงพมพของผบรโภคทเปนองคการในจงหวดภเกต และเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนและพฒนาการใหบรการของธรกจโรงพมพในจงหวดภเกต ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางทกองคการเคยใชบรการของโรงพมพ ในจงหวดภเกตโดยเลอกใชบรการจากโรงพมพรายเกาทรจกหรอใชบรการมากอน หาขอมลกอนใชบรการดวยตนเอง โดยพจารณาจากความรวดเรวและความมประสทธภาพในการใหบรการ และใชบรการโรงพมพนอยกวา 5 ครง/ป เสยคาใชจายใน


69

การใชบรการโรงพมพเปนเงนนอยกวา 500,000 บาท ไมไดก าหนดชวงเวลาทแนนอนในการใชบรการ สงพมพทใชบรการจากโรงพมพคอ เอกสารทางบญช เชน ใบเสรจรบเงน ฯลฯ ผทไดรบมอบหมายเปนผ จดหาโรงพมพ เจาของธรกจ/ผบรหารระดบสงจะเปนผตดสนใจเลอกใชโรงพมพ โดยพจารณาจากคณภาพ และการสงงานตรงตอเวลา สวนสาเหตทไมใชบรการโรงพมพ คอสามารถท าไดเองภายในองคการ ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอความตองการใชบรการโรงพมพของผประกอบการในจงหวดภเกตสวนใหญ พบวาดานผลตภณฑ คอ มบรการออกแบบสงพมพ ดานราคา คอ คาบรการทเหมาะสมกบคณภาพของงาน ดานชองทางการจดจ าหนาย คอ โรงพมพตงอยในท าเลทสะดวก หางาย ดานการสงเสรมการตลาด คอ มพนกงานฝายการตลาดเขาไปตดตอใหบรการ ดานบคลากร คอ มจ านวนพนกงานทเพยงพอกบการใหบรการ ดานกระบวนการใหบรการ คอ สงมอบงานภายในระยะเวลาทก าหนดและดานลกษณะทางกายภาพ คอ การตกแตงสถานทดงดดความสนใจ แนวทางในการพฒนาการใหบรการของโรงพมพทผ ประกอบธรกจโรงพมพสามารถน าไปใชในการด าเนนธรกจมดงน ดานผลตภณฑ ควรเนนใหมการบรการออกแบบสงพมพ สามารถผลตสงพมพไดหลากหลายรปแบบ และตรงตามความตองการของลกคา โดยมการคดคนพฒนา หรอสรางสรรคสงพมพใหมความทนสมย แปลกใหม ดานราคา ควรก าหนดอตราคาบรการทความเหมาะสมกบคณภาพของงาน ดานชองทางการจดจ าหนาย ควรจดใหมชองทางตดตอสอสารทสะดวกระหวางลกคากบโรงพมพดวยการเพมชองทางทหลากหลาย ดานการสงเสรมการตลาดควรจดใหเจาหนาทการตลาดเขาไปตดตอและการน าเสนอบรการตางๆพรอมใหค าแนะน า และดานบคลากร ควรจดใหมจ านวนพนกงานเพยงพอกบการใหบรการ และเพมศกยภาพโดยจดใหมการฝกอบรมความรเกยวกบสงพมพ กระบวนการผลตสงพมพ และการบรการแกพนกงาน ดานกระบวนการใหบรการ ควรสงมอบงานภายในระยะเวลาทก าหนด เพมความรวดเรวในการผลต มบรการแนะน าปรกษาทางดานงานพมพ การตดตามดแลงานของลกคาตงแตเรมตนจนกระทงสงมอบสนคาเพออ านวยความสะดวก เกบรกษาความลบของลกคา ดานลกษณะทางกายภาพ ควรตกแตงสถานทภายใน โรงพมพใหมความสวยงาม สะอาด และควรเพมความรบผดชอบตอสงแวดลอมใหมากขน

จฬาลกษณ พฤฒวญญ (2553) ศกษาเรอง “การศกษาความเปนไปไดโครงการศนยหนงสอกรงเทพมหานคร” โดยมวตถประสงคเพอศกษาความเปนไปไดเบองตนทางเศรษฐศาสตร การตลาด ทางเทคนคและการบรหาร และการเงน ของโครงการศนยหนงสอกรงเทพมหานคร ซงเปนโครงการทรฐบาลรวมลงทนกบเอกชน ผลการศกษาพบวา พนททเหมาะสมคอบรเวณสถานรถไฟฟาบทเอส หมอชต มพนทใชสอยโดยรวมทงหมด 12,319 ตารางเมตร งบประมาณในการลงทนประมาณ 301,038,789 บาท โดยโครงการนจะมการคนทนในปท 9

สปราณ พงศตาน (2553) ศกษาเรอง “การปรบตวของลกจางประจ ากองโรงพมพ ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร สการเปนพนกงานหนวยบรการรปแบบพเศษ” โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพการท างานของพนกงานกอนและหลงการเปลยนสถานภาพเปนหนวยบรการรปแบบพเศษ และแนวทางการปรบตวของลกจางประจ าสวนราชการสการเปนพนกงานของหนวยบรการรปแบบพเศษ ผลการศกษาพบวา สภาพ


70

การท างานภายหลงการเปลยนสถานภาพเปนหนวยบรการรปแบบพเศษมความแตกตางจากเดมในดานคาตอบแทนและสวสดการ ไดแก เงนเดอน คาจาง คาตอบแทน สวสดการทไดรบทงในรปตวเงนและมใชตวเงน มการเปลยนแปลงทแยลงท าใหตองมการปรบตวมากขน โดยพยายามหาวธเรยกรองเพอใหไดรบคาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรม และเรยกรองใหไดสงทเคยไดรบกลบคนมา ดานสงคมและความเปนอยพบวามความแตกตางเชนกน คอมความไมมนใจดานความมนคงในงานและความกาวหนาในอาชพ และรปแบบองคการไมสามารถสรางความภาคภมใจ ชอเสยงและศกดศรใหแกตนเองได รวมถงคาตอบแทนและสวสดการทองคการจดใหนอยกวาเดมท าใหความเปนอยไมดขน จนท าใหตองมการปรบตวมากขนดวยการยอมรบสภาพและลดคาใชจายใหมากทสด และหารายไดเสรมเพอใหเพยงพอตอคาใชจายในแตละเดอน ส าหรบดานลกษณะงานพบวา ไดเผชญสถานการณเกยวกบงานไมตรงตามทกษะความรความสามารถและตองรบผดชอบงานเพมมากขน กลมตวอยางไดปรบตวดวยพยายามศกษาหาความรเพมเตมเกยวกบงานทไดรบมอบหมาย ท าความเขาใจกบภารกจใหมขององคการและท างานทไดรบมอบหมายใหดทสดใหเตมก าลงความสามารถ ส าหรบดานทศนคตตอภาพพจนพบวา ไมมนใจรปแบบองคการวาจะสรางกฎเกณฑและระเบยบใหเกดความเสมอภาคเทาเทยมกน ท าใหสวนใหญตองปรบตวดวยการเรยกรองเพอใหเกดความเสมอภาคเทาเทยมกน แตกใหความรวมมอทจะฝกฝนฝมอและทกษะของตนเองเพอใหมขดความสามารถทจะแขงขนได และสวนนอยปรบตวดวยการท าใจ เนองจากไมมความชดเจนในระบบบรหารจดการ ดงนนหนวยงานควรสรางความเชอมนใจใหแกพนกงานถงความมนคงในการท างาน และหาสงทดแทนหรอสนบสนนดานคาตอบแทนและสวสดการทขาดหายไป พนกงานหนวยบรการรปแบบพเศษควรปรบตวทจะยอมรบในสงใหมๆ และกลาทจะเปลยนแปลง

บทที่ 2:...

Documents

Transcript of บทที่ 2:...