บทที่ 2 การวิจัยและพัฒนา ...rdi/files/res_che2553/... ·...
54
16 บทที่ 2 การวิจัยและพัฒนาศักยภาพครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ โดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน บทนา การปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง (พ.ศ. 2552 – 2561) รัฐบาลมุ่งเน้นให้คนไทยได้เรียนรู้ ตลอดชีวิตอย่างมีคุณภาพ โดยมีเป้าหมายหลักสามประการ คือ พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา และการเรียนรู้ของคนไทย เพิ่มโอกาสทางการศึกษาและเรียนรู้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ และส่งเสริมการ มีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนของสังคมในการบริหารและจัดการศึกษา โดยมีกรอบแนวทางการปฏิรูป การศึกษา 4 ประการ คือ พัฒนาคุณภาพคนไทยยุคใหม่ พัฒนาคุณภาพครูยุคใหม่ พัฒนาคุณภาพ สถานศึกษา และแหล่งเรียนรู้ยุคใหม่ และพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการใหม่ ซึ่งการพัฒนาคุณภาพครู ยุคใหม่ เป็นประเด็นสาคัญที่มีปัญหาและต้องเร่งให้เกิดการปฏิรูปให้บังเกิดผลต่อการพัฒนาอย่างเป็น รูปธรรม เนื่องจากปัจจัยด้านการเรียนการสอนในสถานศึกษา ครูถือว่าเป็นปัจจัยทางการบริหารที่สาคัญ ที่สุด การปฏิรูปการศึกษาจะประสบความสาเร็จหรือล้มเหลวย่อมขึ้นกับความรู้ความสามารถในการจัด กิจกรรมการเรียนการสอนของครู การพัฒนาครูให้มีความรู้ความสามารถสม่าเสมอและต่อเนื่องมีผลทาให้ ครูเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และกระตือรือร้นพัฒนางานให้ดียิ่งขึ้น ทิศทางของการปฏิรูปการศึกษาไทย ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับบุคลากรทางการศึกษา หากพิจารณา จากพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2545) ในมาตราที่ 52-57 จะเห็น ได้ว่า “ครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา” เป็นกลุ่มบุคคลที่ได้รับความสาคัญว่าจะเป็นปัจจัย ผลักดันสาคัญปัจจัยหนึ่งที่จะส่งผลต่อความสาเร็จในการปฏิรูปการศึกษา อันจะส่งผลสืบเนื่องไปถึงการ ปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองด้วย เพื่อให้การพัฒนาปัจจัยผลักดันสาคัญปัจจัยนี้เป็นไปอย่างมี ประสิทธิภาพ สามารถส่งผลต่อความสาเร็จในการปฏิรูปการศึกษาในระดับสูง (วิโรจน์ สารรัตนะ, 2546 : 11) ผลของการปฏิรูปการศึกษาในระยะเวลาเกือบทศวรรษทาให้เกิดการพัฒนาทรัพยากรครูและบุคลากร ทางการศึกษาเพื่อนามาซึ่งการปฏิรูปการเรียนรู้ในระบบโรงเรียน รายงานสรุปผลการสัมมนา เรื่อง “ทศวรรษที่สองของการปฏิรูปการศึกษา : ปัญหาและ ทางออก” โดยคณะกรรมาธิการการศึกษา สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 23 ได้สรุปปัญหาการปฏิรูปครูและ บุคลากรทางการศึกษา ด้านการพัฒนาและส่งเสริมครูไว้ว่า ผลกระทบที่เกิดจากความพยายามในการ พัฒนาส่งเสริมผู้บริหารและครูให้ทาผลงานเพื่อเลื่อนวิทยฐานะ ตลอดจนฝึกอบรมในลักษณะต่าง ๆ เป็น การดึงผู้บริหาร และครูออกจากโรงเรียนและชั้นเรียน ละทิ้งงานในหน้าที่ประจา การทาผลงานเพื่อเลื่อน วิทยฐานะของครู ไม่สัมพันธ์เกี่ยวข้องกับประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู้และคุณภาพของผู้เรียน มีปัญหา ลอกเลียนผลงานและการจ้างผู้อื่นทาผลงาน การจัดประชุมอบรมพัฒนาผู้บริหารและครูในช่วงเวลาที่ไม่ เหมาะสมทาให้ครูจาเป็นต้องละทิ้งห้องเรียน การพัฒนาครูเฉพาะบุคคลในลักษณะ “แม่ไก่” เพื่อนามา
Transcript of บทที่ 2 การวิจัยและพัฒนา ...rdi/files/res_che2553/... ·...
16
บทท 2 การวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
โดยใชโรงเรยนเปนฐาน
บทน า การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – 2561) รฐบาลมงเนนใหคนไทยไดเรยนร
ตลอดชวตอยางมคณภาพ โดยมเปาหมายหลกสามประการ คอ พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาและการเรยนรของคนไทย เพมโอกาสทางการศกษาและเรยนรอยางทวถงและมคณภาพ และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคมในการบรหารและจดการศกษา โดยมกรอบแนวทางการปฏรปการศกษา 4 ประการ คอ พฒนาคณภาพคนไทยยคใหม พฒนาคณภาพครยคใหม พฒนาคณภาพสถานศกษา และแหลงเรยนรยคใหม และพฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม ซงการพฒนาคณภาพครยคใหม เปนประเดนส าคญทมปญหาและตองเรงใหเกดการปฏรปใหบงเกดผลตอการพฒนาอยางเปนรปธรรม เนองจากปจจยดานการเรยนการสอนในสถานศกษา ครถอวาเปนปจจยทางการบรหารทส าคญทสด การปฏรปการศกษาจะประสบความส าเรจหรอลมเหลวยอมขนกบความรความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร การพฒนาครใหมความรความสามารถสม าเสมอและตอเนองมผลท าใหครเปลยนแปลงพฤตกรรม และกระตอรอรนพฒนางานใหดยงขน
ทศทางของการปฏรปการศกษาไทย ในสวนทเกยวของกบบคลากรทางการศกษา หากพจารณาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2545) ในมาตราท 52-57 จะเหนไดวา “คร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา” เปนกลมบคคลทไดรบความส าคญวาจะเปนปจจยผลกดนส าคญปจจยหนงทจะสงผลตอความส าเรจในการปฏรปการศกษา อนจะสงผลสบเนองไปถงการปฏรปดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองดวย เพอใหการพฒนาปจจยผลกดนส าคญปจจยนเปนไปอยางมประสทธภาพ สามารถสงผลตอความส าเรจในการปฏรปการศกษาในระดบสง (วโรจน สารรตนะ, 2546 : 11) ผลของการปฏรปการศกษาในระยะเวลาเกอบทศวรรษท าใหเกดการพฒนาทรพยากรครและบคลากรทางการศกษาเพอน ามาซงการปฏรปการเรยนรในระบบโรงเรยน
รายงานสรปผลการสมมนา เรอง “ทศวรรษทสองของการปฏรปการศกษา : ปญหาและทางออก” โดยคณะกรรมาธการการศกษา สภาผแทนราษฎร ชดท 23 ไดสรปปญหาการปฏรปครและบคลากรทางการศกษา ดานการพฒนาและสงเสรมครไววา ผลกระทบทเกดจากความพยายามในการพฒนาสงเสรมผบรหารและครใหท าผลงานเพอเลอนวทยฐานะ ตลอดจนฝกอบรมในลกษณะตาง ๆ เปนการดงผบรหาร และครออกจากโรงเรยนและชนเรยน ละทงงานในหนาทประจ า การท าผลงานเพอเลอนวทยฐานะของคร ไมสมพนธเกยวของกบประสทธภาพการจดการเรยนรและคณภาพของผเรยน มปญหาลอกเลยนผลงานและการจางผอนท าผลงาน การจดประชมอบรมพฒนาผบรหารและครในชวงเวลาทไมเหมาะสมท าใหครจ าเปนตองละทงหองเรยน การพฒนาครเฉพาะบคคลในลกษณะ “แมไก” เพอน ามา
17
ถายทอดตอใหครคนอน ๆ ไมประสบผลส าเรจ ซงการจดระบบพฒนาครประจ าการทปฏบตงานอยหลานแสนคนในปจจบนอยางตอเนองและสม าเสมอเปนเรองทมความส าคญไมยงหยอนไปกวาการเตรยมผทจะเขาสระบบมาเปนครพนธใหม (กลมงานคณะกรรมาธการการศกษา ส านกกรรมาธการ ๓ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2552 : 11)
สงทรฐจ าเปนตองเรงปฏรปแกไขโดยเรงดวนคอการพฒนาคร ใหตรงตามความตองการของหนวยงานและบคคล เพอใหการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาเปนเครองมอในการเปลยนแปลงและพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางแทจรงทงในรปแบบของปจเจก (Individualize) และระบบโดยรวม (Systematic) ซงเปนปจจยส าคญทจะเปนเบาหลอมของเยาวชนในอนาคต แนวคดการพฒนาครในโรงเรยนนน Ubbenและคณะ (2001) Owens (2001) Sayfarth (1999) Hoy และ Miskel (2001) Razikและ Swanson (2001) และนกวชาการทางการบรหารการศกษาอกหลายทานใหทศนะทสอดคลองกนวา การพฒนาครนนนอกจากจะค านงถงความสอดคลองกบการเปลยนแปลงในบรบททางสงคมแลว จะตองค านงถงการเปลยนแปลงในบรบทขององคการหรอโรงเรยนดวย กลาวคอ หากตองการการเปลยนแปลงโรงเรยนใหมลกษณะเปนเชนไร กตองพฒนาครใหมคณลกษณะทเปนไปตามสภาพทคาดหวงไวนน การพฒนาครตองมงใหเกดการรบรและเขาใจในการเปลยนแปลงกระบวนทศน จากกระบวนทศนเกาสกระบวนทศนใหม ทงดานการบรหาร ดานการจดการเรยนการสอน และดานอน ๆ ตลอดจนมงกอใหเกดทศนคตความเชอ และคานยมทจะน าไปสการประพฤตปฏบตตามกรอบแนวคดของกระบวนทศนใหมเหลานน จงจะท าใหการพฒนาครเปนไปอยางสอดคลองกบสภาพการเปลยนแปลงของบรบทโรงเรยน
โรงเรยนทประสบความส าเรจมากทสดจะมครทมความรสกเปนเจาของและมพนธกจรวมทเขมแขง มครทมการวางแผนและมการพดคยปรกษาหารอระหวางกน มครทมการสงเกตการสอนกบเพอนครคนอน และมขอมลยอนกลบซงกนและกน (Sergiovanni& Others, 1999) หากกลาวในอกนยหนงกคอ พวกเขามความเปนชมชนวชาชพทเขมแขง ซงลกษณะเชนนนไดสงผลตอความส าเรจในการเรยนของนกเรยนในระดบสงดวย (Viadero, 1999 อางใน Sergiovanni, 2001) ซงสอดคลองกบผลการวจยของ Perteraon, McCarthey, และ Elmore (Viadero, 1999 อางใน Sergiovanni, 2001) ทพบวาการเรยนรของครเกดขนจากการเผชญกบการท าหนาทในหองเรยนเปนหลก ดงนน แมวาโรงเรยนจะจดโอกาสเพอการเรยนรใหแกคร แตกไมไดท าใหการเรยนรเกดขน การเรยนรจงเกดขนกบการตดสนใจของตวครเองวาอะไรส าคญ อะไรไมส าคญ อะไรจ าเปนหรอไมจ าเปน สอดคลองกบขอเสนอแนะจากรายงานสรปผลการสมมนา เรอง “ทศวรรษทสองของการปฏรปการศกษา : ปญหาและทางออก” โดยคณะกรรมาธการการศกษา สภาผแทนราษฎร ชดท 23 ทวา การพฒนาผบรหารและครประจ าการอยางสม าเสมอและตอเนอง เพอเพมพนความร ความสามารถและทกษะในการปฏบตงานตามหนาทโดยก าหนดชวงเวลาในการพฒนาใหเหมาะสม ไมดงผบรหารและครออกจากโรงเรยนและหองเรยน (กลมงานคณะกรรมาธการศกษา ส านกกรรมาธการ 3 ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2552 : 15) แนวทางการพฒนาครดงกลาว สอดคลองกบแนวคดการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School – Based Teacher Training : SBT) กลาวคอ เปนกระบวนการพฒนาการเรยนรของครในการพฒนากระบวนการเรยนรและพฒนาคณภาพผเรยน วธการฝกอบรมเนนการปฏบตจรงทน าลงสหองเรยน มการรวมกนคดรวมกนวางแผนการจดท าหลกสตรและปรกษาหารอแลกเปลยนเรยนรระหวางผใหและผเขารบ
18
การฝกอบรมเปนประจ า เพอชวยกนแกปญหาหรอพฒนาการเรยนรระหวางผใหและผเขารบการฝกอบรมเปนประจ า เพอชวยแกปญหาหรอพฒนาการเรยนรของผเรยนอยางตอเนอง มกจกรรมและสอสารจดการเรยนการสอน มขนตอนการด าเนนงานทประกอบดวยการวางแผน การน าไปปฏบต การตรวจสอบ และการปรบปรงอยางสม าเสมอและตอเนองการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (สวมล วองวาณช, 2546 : 21 และ ศศธร เขยวกอ, 2547 : 11)
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 และกฎกระทรวงวาดวยการแบงสวนราชการ มาตราท 37 มสาระส าคญในบทบญญตทมงกระจายอ านาจการจดการศกษาลงสทองถน เพอใหสถานศกษามอสระ มความคลองตวในการด าเนนงานและเปนการเพมประสทธภาพในการบรหารจดการคณภาพการศกษาในแตละพนทใหบรรลเปาหมายในการจดการเรยนรและการปฏรปการศกษาทมคณภาพ
การบงคบใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาตดงกลาว ท าใหการบรหารและการจดการศกษาตองใชแนวทางกรบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management : SBM) เพอใหสถานศกษามอ านาจหนาทและความรบผดชอบในการบรหารแบบเบดเสรจ มความเปนอสระคลองตวในการตดสนใจ ส าหรบการบรหารจดการสงส าคญ คอ ระบบการท างานและมสวนรวมทบทบาทของผมสวนเกยวของทกฝาย ซงกคอ การบรหารโดยมคณะกรรมการสถานศกษาทจะรวมกนบรหารสถานศกษา ทงน โดยมผบรหารและคณะคร เปนตวหลกส าคญในการด าเนนการใหไดตามเปาหมาย แตปญหาในระดบสถานศกษาทส าคญ สวนใหญมกมปญหาดานบคลากรและกระบวนการจดการเรยนร ครสวนใหญยงขาดความรความเขาใจเกยวกบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ยงมพฤตกรรมการสอนแบบเดมเนองจากมความสะดวก และเปนการสะทอนผลจากประสบการณเดม คอ สอนโดยไมใชแผนการเรยนร จงขาดการวางแผนทน าเทคนคการสอนทหลากหลายมาสการปฏบต ท าใหผเรยนขาดการมสวนรวมทจะแสดงศกยภาพและปรบเปลยนพฤตกรรมตามจดหมายของหลกสตร จงจ าเปนตองมการพฒนาศกยภาพครผสอน โดยมการสรางกระบวนทศนใหม ทจะปรบเปลยนพฤตกรรมการจดการเรยนรของครใหเปนไปในแนวทางปฏรปการศกษาทบรณาการสการปฏรปการเรยนร
โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ต าบลวงทอง อ าเภอวงทอง จงหวดพษณโลก เปนโรงเรยนขนาดกลางทจดการศกษาตงแตระดบชนอนบาล ถง ระดบชนมธยมศกษาปท 3 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลก เขต 2 ในปการศกษา 2555 มครจ านวน 19 คน ผบรหาร จ านวน 1 คน จากผลการวเคราะหสภาพปญหาของโรงเรยนจากรายงานการประเมนตนเองปการศกษา 2554 และผลจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบสองของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ปการศกษา 2551 พบวา มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ มคาเฉลยเพยง 2.93 และผลการประเมนดานผบรหาร ในมาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ มคาเฉลยเพยง 3.19 ซงต ากวามาตรฐานดานผบรหารในมาตรฐานอน ๆ (รายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน รอบ 2, โรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ) ประกอบกบผลการวเคราะหสภาพปญหาและความตองการจากแผนกลยทธ ของโรงเรยน
19
บานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ กไดก าหนดแผนงานรองรบทมงเนนการพฒนาครใหมความรความสามารถในการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ โดยก าหนดแนวทางด าเนนงานในการบรหารและจดการศกษาโดยใชสถานศกษาเปนฐาน
จากสภาพปญหาและความตองการดงกลาว ผวจยจงเหนความจ าเปนทจะตองมการศกษาวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐาน เพอพฒนาครใหมสมรรถนะในดานการพฒนาตนเอง และน าไปสความสามารถในการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ภายใตการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ซงจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ตลอดจนพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของผเรยนตอไป
วตถประสงค
การวจยครงนมวตถประสงคหลกในการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยใชโรงเรยนเปนฐาน โดยมวตถประสงคเฉพาะ ดงน
1. เพอศกษาขอมลสภาพปญหาและความตองการในการพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา พษณโลก เขต 2
2. เพอพฒนารปแบบการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา พษณโลก เขต 2
3. เพอศกษาผลการใชรปแบบการพฒนาศกยภาพ ครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา พษณโลก เขต 2
ขอบเขตของโครงการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงนเปนการวจยประเภทการวจย เชงพฒนาโดยเนนเนอหาการจดการเรยนรทเนน
ผเรยนเปนส าคญตามแนวการปฏรปการเรยนรและการปฏรปการศกษา 2. กลมตวอยาง เนองจากเปนการวจยทใชโรงเรยนเปนฐาน จงก าหนดกลมตวอยาง ไดแก ผบรหาร
ครผสอน และนกเรยน โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ต าบลวงทอง อ าเภอวงทอง จงหวดพษณโลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลกเขต 2 ประกอบดวย
2.1 ผบรหารสถานศกษา จ านวน 1 คน 2.2 ครผสอน จ านวน 19 คน 2.3 นกเรยน จ านวน 371 คน
20
3. ตวแปรทศกษา 3.1 รปแบบการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญของ
โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมภ 3.2 ผลการใชรปแบบการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
ของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมภ 4. ระยะเวลาในการวจย ตงแตวนท 1 ตลาคม 2554 ถง 30 กนยายน 2555
ทบทวนวรรณกรรม แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ มดงน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เนนความส าคญของผเรยนโดยยดหลกผเรยนเปนส าคญ มงการพฒนาผเรยนมคณลกษณะ เกง ด และมความสข พฒนาผเรยนใหมคณลกษณะเฉพาะทเหมาะสมส าหรบการเปนประชากรในยคของการเปลยนแปลงอยางรวดเรว การจดประสบการณเรยนรทเนนผเรยนทส าคญนน เปนกระบวนการจดการเรยนการสอนทมงสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร โดยเนนใหผเรยนคดคนสรางขอสรปขอความรดวยตนเอง สามารถท างานรวมกบผอนในรปแบบของกระบวนการตลอดจนสามารถน าความรไปใชประโยชนในการด าเนนชวตประจ าวนภายใตสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวได ความหมายของการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ หากพจารณาตามความหมายของ ค า หรอ ขอความ แลวการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ กนาจะหมายถงการจดการเรยนการสอนโดยค านงถงประโยชนของผเรยนเปนสาระส าคญ ใครกตามทเปนคนส าคญของเรา เรายอมมความรก ความปรารถนาดใหแกเขา จะคดจะท าอะไรกมกจะคดถงเขากอนคนอน และคดถงประโยชนทเขาจะไดรบ ดงนน การทมครกลาววา “การสอนโดยเนนครเปนศนยกลางนนมขอดตรงทครเตรยมการสอนสบายและสอนสบาย” หากครคดทจะสอนผเรยนโดยค านงถงความสาบายของตนเปนหลก การสอนนนกคงไมใชการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญจงไมใชแนวทางหรอวธการสอน นาจะเปนหลกหรอแนวคดในการสอนมากกวา ซงการทจะน าความคดไปสการปฏบต ครกตองแสวงหาแนวทางและวธการชดเจนมาใชแมวาการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญจะเปนทคนเคยของครและผอยในวงการศกษาทวไป แตหากถามถงความหมายแลว จะพบวาเปนการสอนทใหผเรยนคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน บางกวาเปนการสอนทใหผเรยนไดเรยนตามความสนใจของตนหรอใหผเรยนไดท ากจกรรมหลากหลาย เปนตน ซงจะเหนไดวามความแตกตางกนไปตามสงทผตอบเหนวาอะไรเปนสงส าคญทควรเนน อยางไรกตาม โดยหลกการแลว แนวคดนมทมาจากแนวคดทางการศกษาของจอหน ดวอ (Dewey, 1963) ซงเปนตนคดในเรองของ การเรยนรโดยการกระท า หรอ Learning By Doing อนเปนแนวคดทแพรหลายและไดรบการยอมรบทวโลกมานานแลวการจดการเรยนการสอนโดยใหผเรยนเปนผลงมอปฏบตจดการกระท าน นบวาเปนการเปลยนบทบาทในการเรยนของผเรยน จากการเปนผน า มาเปนผเรยน และเปลยนบทบาทของคร จากการเปนผสอน หรอผถายทอดขอมลความร มาเปนผจด
21
ประสบการณการเรยนร ใหผเรยน ซงการเปลยนแปลงบทบาทนเทากบเปนการเปลยนจดเนนของการเรยนรวา อยทผเรยนมากกวาอยทผสอน ดงนน ผเรยนจงกลายเปนศนยกลางของการเรยนการสอน เพราะบทบาทในการเรยนรสวนใหญจะอยทตวผเรยนเปนส าคญ หลงจากแนวความคดดงกลาวเกดขน ตอมาไดมผพฒนาแนวคดใหม ๆ ขนจ านวนมาก ซงลวนแตสนบสนนแนวคดพนฐานของดวอทงสน แนวคดใหม ๆ เหลานตางชวยสงเสรมแนวคดหลกของดวอใหสามารถน าไปปฏบตไดจรงเปนรปธรรมชดเจนยงขนกวางและหลากหลายยงขน นาสนใจและไดผลมากยงขน ธน ฤทธกล (2542 : 42) กลาววา การจดประสบการณการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนกระบวนการจดการเรยนการสอนทมงสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร โดยเนนใหผเรยนไดคดคน สรางและสรปขอความรดวยตนเองสามารถท างานรวมกบผอนและน าความรไปใชประโยชน พมพพนธ เดชะคปต (2542 : 35) กลาววา การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ เปนแนวทางการจดการเรยนการสอนทใหผเรยนใชกระบวนการ สรางความรดวยตนเอง เปนการเรยนการสอนใหผเรยนมสวนรวมในการเรยน มสวนรวมในการท ากจกรรมอยางกระฉบกระเฉงเกดการเรยนรอยางมความหมาย เปนวธการทใหอ านาจแกผเรยน ซงจะน าไปสการเรยนรตลอดชวต วฒนาพร ระงบทกข (2542 : 4) กลาววา การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ คอ การจดการเรยนการสอนทใหความส าคญกบผเรยนสงเสรมใหผเรยนรจกเรยนรดวยตนเอง เรยนในเรองทสอดคลองกบความสามารถและความตองการของตนเองและไดพฒนาศกยภาพของตนเองไดเตมท สดารตน ไผพงศาวงศ (2542 : 14) กลาวา การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญเปนการสอนทใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง จากการทผเรยนเปนผลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเองหรอจากกลมเพอน รวมทงการแลกเปลยนความรซงกนและกนในกลมเพอน และสามารถน าความรไปประยกตใชได ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543 : 79) กลาววา การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ หมายถง การจดการเรยนการสอนทใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรมากทสด โดยใหผเรยนเรยนรจากการปฏบตจรง ไดคดเอง ปฏบตเอง และมปฏสมพนธกบบคคลหรอแหลงเรยนรทหลากหลาย จนสามารถสรางความรดวยตนเองและน าความรไปประยกตใชในการด ารงชวตไดโดยครเปนผวางแผนรวมกบผเรยน จดบรรยากาศใหเออตอการเรยนร กระตน ทาทาย ใหก าลงใจ และชวยแกปญหาหรอชแนะแนวทางการแสวงหาความรทถกตองใหแกผเรยนเปนรายบคคล ชนาธป พรกล (2544 : 3) กลาววา ผเรยนเปนส าคญ หมายถง ผเรยนเปนคนส าคญทสด ในการจดการเรยนการสอนแบบผเรยนเปนส าคญ คอ การใหผเรยนมบทบาทในการเรยนรโดยการใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรมากทสด ทศนา แขมมณ (2545 : 119 – 123) กลาววา แนวคดเรองการจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลางนน เรมมาตงแตมการใชค าวา Instruction หรอการเรยนการสอน แทนค าวา Teaching หรอ การสอน โดยมแนวคดวา ในการสอนครตองค านงถงการเรยนรของผเรยนเปนส าคญ และพยายามใหผเรยนไดเรยนรโดยกระท า (Learning by doing) แตเนองจากการเรยนการสอนโดยยดครเปนศนยกลาง เปนวธทสะดวกและงายกวารวมทงครมความเคยชนกบการปฏบตตามแบบเดมประกอบ
22
กบไมไดรบการสนบสนนสงเสรมใหปฏบตตามแนวคดใหมอยางเพยงพอ การสอนโดยครเปนศนยกลางจงยงคงยดครองอ านาจอยอยางเหนยวแนนมาจนปจจบน ในทางปฏบตโดยเฉพาะในประเทศไทย มไดมการปฏบตกนตามแนวคดของ Instruction เพยงแตมการใชค านในความหมายของ Teaching แตดงเดมหรอพดงาย ๆ วาเราใชศพทใหมในความหมายเดม โดยไมไดเปลยนกระบวนทศน (Paradigm) ไปตามศพทใหมทน ามาใช ดงนน จงจ าเปนทจะตองสรางความเขาใจในเรองการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลางอกครงหนงซงในครงนแมแนวคดจะยงเปนเชนเดม แตกไดขยายขอบเขตออกไปกวางขวางกวาเดม การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ หรอการเรยนรทผเรยนเปนศนยกลาง หมายถง กระบวนการเรยนรทผสอนไดจดหรอด าเนนการใหสอดคลองกบผเรยนตามความแตกตางระหวางบคคล ความสามารถทางปญญา วธการเรยนรโดยบรณาการ คณธรรม คานยมอนพงประสงค ใหผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตจรง ไดพฒนากระบวนการคด วเคราะห ศกษา คนควา ทดลอง และแสวงหาความรดวยตนเองตามความถนด ความสนใจ ดวยวธการ กระบวนการ และแหลงเรยนรทหลายหลายทเชอมโยงกบชวตจรง ทงในและนอกหองเรยน มการวดผล ประเมนผลตามสภาพจรง ท าใหผเรยนเกดการเรยนรไดตามมาตราฐานหลกสตรทก าหนด ทศนา แขมมณ (2545 : 11) อธบายค าวา ผเรยนเปนศนยกลางวา หมายถง การใหผเรยนเปนจดสนใจหรอเปนสงทส าคญทสด หรอเปนสงทตองค านงมากทสดในกระบวนการเรยนการสอน ซงจะมองเหนเปนรปธรรมไดจากบทบาทการแสดงออกของผเรยนในกจกรรมหรอกระบวนการเรยนร ดงนนภาพทจะมองเหนไดงายและชดเจนทสดจะอยทบทบาทของผเรยนในการเรยนร ถาครมบทบาทมากในกระบวนการเรยนรของผเรยน ผเรยนมบทบาทนอยกวา กถอวาครเปนศนยกลางของการเรยนการสอน ในทางตรงกนขาม ถาผเรยนมบทบาทในการเรยนรมาก ผสอนมบทบาทนอยกวา กแสดงวาผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอนนน การจดการเรยนการสอนจะมครหรอผเรยนเปนศนยกลางมากนอยเพยงใด กขนอยกบบทบาทระหวางครกบผเรยนวาแตกตางกนมากนอยเพยงใด นอกจากน สถาบนแหงชาตเพอปฏรปการเรยนร ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (ศรชย กาญจนวาส, 2543 : 65-66) ไดสรปความหมายและขอบเขตจากหมวด 4 มาตรา 22 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 วา แนวการจดการศกษาในมาตรา 22 นนเปนการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยไดนยามการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางวามนยความหมายเปน 2 ดาน คอ
1. ดานผเรยน เปนกระบวนการเรยนรทผเรยนมสวนรวมเปนการปฏบตจรง ไดพฒนากระบวนการคด มอสระในการเรยนรตามความถนดและความสนใจ สามารถสรางองคความรไดดวยตนเองดวยวธการและแหลงเรยนรทหลากหลาย น าความรประสบการณไปใชในชวตได
2. ดานผจด เปนกระบวนการจดการเรยนรทค านงถงความแตกตางระหวางบคคล การเนนประโยชนสงสดของผเรยนส าคญ การเคารพในศกดศร สทธของผเรยน โดยมการวางแผนการจดประสบการณเรยนรอยางเปนระบบ
23
ศรชย กาญจนวาส (2543 : 8) ไดสรปเปรยบเทยบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางกบการเรยนการสอนระบบดงเดม (การเรยนการสอนทไมเนนผเรยนเปนศนยกลาง) วาแตกตางกนหลายประการสรปไดดงตาราง 2.1 ตารางท 2.1 การสรปเปรยบเทยบการเรยนรแบบดงเดมกบการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
รายการ การเรยนรแบบดงเดม การเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
1. ศนยกลางของการเรยนร ผสอน ผเรยน 2. หนวยงานการเรยนร ผเรยนแตละคน กลมผเรยนและรายบคคล 3. เปาหมายการเรยนร พฒนาสตปญญา พฒนาผเรยนทงดานรางกาย
สตปญญา คณธรรม อารมณและสงคม 4. ลกษณะการสอสาร ทางเดยว สองทาง 5. บรรยากาศการเรยนร ภายใตการควบคม ตรวจสอบ มอสระ ผอนคลาย สนก 6.บทบาทผสอน วางแผน สง สอน พด
บรรยาย และประเมน รวมวางแผน เปนแหลงความร จดกจกรรม กระตน อ านวยความสะดวก สนบสนนการเรยนรและประเมน
7.บทบาทผเรยน ฟง อาน จดตามค าสอน เรยนรแยกเดยว
รวมวางแผนกจกรรม ฟง อาน คด ลงมอท า จดบนทก รายงานและประเมนตนเองเรยนรรวมกบเพอนและเรยนรดวยตนเอง
8.ลกษณะของกจกรรมการเรยนการสอน
เชอมโยงกบชวตจรงนอยกจกรรมตามความตองการ ของคร
เชอมโยงกบชวตจรงมากกจกรรมสอดคลองกบศกยภาพ ความตองการ และความสนใจของผเรยน
9.การประเมน การเรยนรตามเนอหาวชาเนนระดบการเรยนร
การเรยนรสาระความรส าคญ ทกษะ (การปฏบต การคด การแสวงหาความร และคณธรรม) เนนพฒนาการและระดบการเรยนร
จะเหนไดวาการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางหรอส าคญนน จะใหความส าคญทผเรยนโดยใหผเรยนสรางความรดวยตนเอง การมปฏสมพนธกบเพอน เนนการมสวนรวมมการท างานทเปนระบบและสามารถน าความรนนไปใชในชวตประจ าวนไดอยางมความสข หลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ สมาน อศวภม และคณะ (2539 : 12-13) ไดเสนอหลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญไววา
1) การเรยนรทงมวลมความหมายกบผเรยน สงทจะมความหมายกบผเรยนโดยทวไปแลว
24
สงนนจะตองมความส าคญ และมความเกยวของกบตวเขาหรอการด ารงชวตของเขาทางใดทางหนง และท าใหเขาแตกตางไปจากทเขาไมมสงนน ดงนน กจกรรมทางการศกษาตาง ๆ ตองสงเสรมใหผเรยนคนพบตนเอง และเขาใจสงทมความหมายตอตนเอง
2) การเรยนรเปนทรพยทางปญญาเฉพาะบคคล การทผเรยนจะไดครอบครองทรพยสนทางปญญา เขาตองฝกฝนดวยตนเอง ดงนนการเรยนดวยการกระท า จงเปนหวใจส าคญของการจดการศกษา
3) การเรยนรทดตองสามารถประยกตใชไดอยางกวางขวาง การจดการศกษาโดยทวไปเปนกจกรรมการเรยนรสงทปรากฏอยในปจจบน และเตรยมตวเพออนาคตซงเปนสถานการณทยงไมเกดขน ดงนนสงทผเรยนควรเรยนรนาจะเปนสงทสามารถใชไดในสถานการณตาง ๆ อยางกวางขวาง และสามารถประยกตใชในสถานการณใหมทอาจเกดขนในอนาคตไดจงเปนการเตรยมผเรยนเพอการด ารงชวต
4) การเรยนรควรตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล ดงนนประสบการณเดมจดออน จดแขง ของผเรยนแตละคน จงเปนจดเรมตนทส าคญในการเรยนรของผเรยนแตกไมไดหมายความวาโรงเรยนตองจดท าหลกสตรใหกบผเรยนเปนรายบคคล แตโรงเรยนควรใชประสบการณเดมของผเรยนเปนฐานในการพฒนาผเรยนใหเขาไดพฒนาสงสดตามศกยภาพของเขา เพอใหเขามแบบฉบบและลลาเฉพาะเปนของตนเองตอไป
5) ผเรยนเปนผท ากจกรรมเพอใหเกดความรดวยตนเอง ซงหมายถงการเปลยนมมมองตอผเรยนจากการทผรบและครเปนผใหความร เปนผมสวนรวมในการเรยนร ผเรยนแตละคนมความเปนตวของตวเองในฐานะบคคล และมเอกสทธในการเรยนรเพอใหเกดความรแจงเหนจรง “ความเปนตวของตวเอง” และ “ความมเสรภาพในการเรยนร” ตามขอตกลงของสงคมซงหมายความวาไมท าอะไรตามใจทกอยาง แตตองเปนไปตามกตกาเหมอนกบการอยรวมกนในสงคมประชาธปไตย ทกคนมเสรภาพมสทธ แตขณะเดยวกนกมหนาทอยรวมกนตามกตกาของสงคม การเรยนการสอนตามแนวความคดน ครเปนผมบทบาทส าคญในฐานะผใหค าปรกษาแนะน าตลอดจนสงเสรมการเรยนรของผเรยน เพอพฒนาการเรยนรของผเรยนอยางมเปาหมาย
6) การจดการเรยนการสอนควรเปนบรณาการ และการพฒนาการในตวผเรยนอยางสมบรณ เพอชวยใหผเรยนมองเหนความสมพนธเกยวของขององคความรตาง ๆ และความหมายของสงทเรยนร โดยการจดสภาพแวดลอมและบรบทการเรยนรควรเปนไปเพอการจงใจ การสรางวนยในตนเอง และการพฒนาทศนคตของผเรยนรเพอน าไปปรบใชในชวตประจ าวน
7) ผลส าเรจในการศกษาทมประสทธภาพ คอ สถานศกษาทสามารถจดกจกรรมทางการศกษาทสงเสรมใหผเรยนประสบความส าเรจในการบรณาการความร และทกษะใหม ๆ ใหเปนสวนหนงของตวเขาเปนคนเกง และคนดมคณธรรม จรยธรรม สามารถน าสงทเรยนรไปใชในชวตประจ าวนและประกอบอาชพทสจรต ด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขบ าเพญประโยชนตอสงคมตลอดจนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา (2542 : 3-4) ไดเสนอหลกในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางหรอส าคญไวดงตอไปน
1. ผเรยนมบทบาทรบผดชอบตอการเรยนรของตน ครมบทบาทเปนผสนบสนนการเรยนร และใหบรการดานความรแกผเรยน ผเรยนจะรบผดชอบตงแตเลอกและวางแผนสงทตนจะเรยนหรอเขาไป
25
มสวนรวมในการเลอก และจะเรมตนการเรยนรดวยตนเอง ดวยการศกษาคนควา รบผดชอบการเรยนตลอดจนประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง
2. เนอหาวชามความส าคญและมความหมายตอการเรยนรในการออกแบบกจกรรมการเรยนร ปจจยส าคญทจะตองน ามาพจารณาประกอบดวยเนอหาวชา ประสบการณเดมและความตองการของผเรยน การเรยนรทส าคญและมความหมายจงขนอยกบ “สงทสอน (เนอหา) และวธทใชสอน (เทคนคการสอน)
3. การเรยนรจะประสบผลส าเรจหากผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ผเรยนจะไดรบความสนกสนานจากการเรยน หากไดเขาไปมสวนรวมในการเรยนรไดท างานรวมกบเพอน ๆ ได คนพบขอค าถามและค าตอบใหม ๆ สงใหม ๆ ประเดนททาทายและความสามารถในเรองใหม ๆ ทเกดขน รวมทงการบรรลผลส าเรจของงานทพวกเขารเรมดวยตนเอง
4. สมพนธภาพทดระหวางผเรยน การมปฏสมพนธทดในกลมจะชวยสงเสรมความเจรญงอกงามการพฒนาความเปนผใหญ การปรบปรงการท างาน และการจดการกบชวตแตละบคคล สมพนธภาพทเทาเทยมกนระหวางสมาชกในกลม จงเปนสงส าคญทจะชวยสงเสรมการแลกเปลยนการเรยนรซงกนและกนของผเรยน
5. ผเรยนไดเหนความสามารถของตนในหลาย ๆ ดาน การจดการเรยนการสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลาง มงใหผเรยนมองเหนความส าคญของตนในแงมมทแตกตางออกไปผเรยน
จะมความมนใจในตนเองและควบคมตนเองไดมากขน สามารถเปนในสงทอยากเปนมวฒภาวะสงมากขน ปรบเปลยนพฤตกรรมตนใหสอดคลองกบสงแวดลอมและมสวนรวมกบเหตการณตาง ๆ มากขน
6. ผเรยนไดพฒนาประสบการณการเรยนรหลาย ๆ ดานพรอมกนไป การเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางเปนจดเรมตนของการพฒนาผเรยนหลาย ๆ ดาน คณลกษณะดานความร ความคด ดานการปฏบต และดานอารมณความรสกจะไดรบการพฒนาไปพรอม ๆ กน
7. ครเปนผอ านวยความสะดวกและเปนผใหบรการความรในการจดการเรยนรแบบเนนผเรยนเปนศนยกลาง ครจะตองมความสามารถทจะคนพบความตองการทแทจรงของผเรยนเปนแหลงความรททรงคณคาของผเรยนและสามารถคนควาจดหาสอวสดอปกรณทเหมาะสมกบผเรยน สงทส าคญทสดคอ ครจะตองเตมใจทจะชวยเหลอผเรยน เปนกลยาณมตรของผเรยน ไพโรจน กลนกหลาบ (2543 : 128-129) ไดกลาวถง หลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางหรอส าคญ ดงน
1. ผเรยนมบทบาทรบผดชอบตอการเรยนรของตน บทบาทครเปนผสนบสนนและเปนแหลงความรของผเรยน โดยผเรยนจะรบผดชอบในการเลอกและวางแผนสงทตนจะเรยนรบผดชอบการเรยนตลอดจนประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง
2. เนอหาวชามความส าคญและมความหมายตอการเรยนร ปจจยส าคญทจะตองน ามาพจารณาก าหนดกจกรรมการเรยนรจะประกอบดวยเนอหาวชา ประสบการณเดมของผเรยน และความตองการของผเรยน การเรยนรทส าคญและมความหมายจงขนอยกบ “สงทจะสอนและวธทจะสอน”
3. การเรยนรจะประสบความส าเรจหากผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนผเรยนจะมสวนรวมในการวางแผนและรวมกจกรรมรวมทงมสวนรวมในการประเมนผลงานของตนเอง ซงผเรยน
26
จะรสกพงพอใจหากไดประเมนความส าเรจของตนเองและไดรบการยอมรบจากเพอนและครในสงทเปนพฤตกรรมดานด เชน การมสวนรวมกบเพอน การท างานประสบผลส าเรจ การมความรบผดชอบตองาน การรจกแบงปนและความพยายามเชงสรางสรรค
4. สมพนธภาพทดระหวางผเรยน โดยทสมาชกในกลมจะมสมพนธภาพทเทาเทยมกนแมวาจะมสมาชกบางคนมบทบาทมากกวาคนอน ๆ ในการใหความชวยเหลอเนองจากมประสบการณและความรทมากกวาคนอนกตาม
5. ครเปนผสนบสนนและเปนแหลงความรของผเรยน ครจะตองมความสามารถทจะคนพบความตองการทแทจรงของผเรยน เปนแหลงความรของผเรยน สามารถจดหาสอวสดอปกรณทเหมาะสมกบผเรยน สงส าคญทสดคอ ครจะตองมความเตมใจทจะใหความชวยเหลอโดยไมมเงอนไข ทงในดานความเชยวชาญ ความร เจตคตและการฝกฝน โดยผเรยนมอสระทจะรบหรอไมรบการใหนนกได
6. ผเรยนมโอกาสมองเหนตนเองในแงมมทแตกตางจากเดม โดยผเรยนจะเกดการเปลยนแปลงในตวเอง กลายเปนผมความมนใจในตนเอง ควบคมตนเองไดและปฏบตตนเปนผใหญมากขน เปลยนแปลงพฤตกรรมตนใหสอดคลองกบสงแวดลอมรวมทงเปดเผยตนเองตอเหตการณตาง ๆ มากขน
7. การศกษาคอการพฒนาประสบการณการเรยนรของผเรยนหลาย ๆ ดานพรอมกนไปคณลกษณะดานความร ความคด และอารมณความรสกจะไดรบการพฒนาไปพรอม ๆ กบการพฒนาเนอหาดานความร ความคดรวมถงการลงมอปฏบตดวยตนเอง จากหลกการดงกลาว สรปไดวา หลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางผเรยนจะตองรบผดชอบตอการเรยนของตนครเปนผสนบสนนแหลงความร เนนการมสวนรวมของผเรยน มสมพนธภาพอนดตอกน ผเรยนคนพบความรดวยตนเอง ครผสอนเตมใจทจะใหความชวยเหลอผเรยนโดยไมมเงอนไข บทบาทของโรงเรยน ผบรหาร ครและผเรยนในการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ บทบาทของโรงเรยน โรงเรยนเปนผมบทบาทส าคญในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญจงควรค านงถงแนวคดในการจดการศกษา (สรางค เจรญสข, 2541 : 4-5) ดงตอไปน
1. การศกษาคอชวต เปนการเรยนรของเดกหรอผเรยนเพอใหสามารถเขาใจปญหาชวตและสงคม และหาแนวทางปรบตวใหเขากบภาวะทเปนจรงในปจจบน
2. เดกควรไดเรยนในสงทมความสมพนธโดยตรงกบความสนใจของเขา เพราะธรรมชาตของเดกนนยอมตองการเรยนในสงทตวเองสนใจ หรอสงทเหนวาจะชวยแกปญหาของเขาไดและในขณะเดยวกนโดยธรรมชาตเดกกจะตอตานกบสงทถกบงคบใหเรยน
3. การเรยนโดยวธแกปญหายอมจะมความส าคญกวาการเรยนโดยวธทองจ าเนอหา วธการเรยนรทยดเยยดความรทเปนนามธรรมเขาไปในความทรงจ าของเดก ไมสามารถท าใหเดกแกปญหาทประสบได ประสบการณและวธการแกปญหาจงเปนวธการเรยนรทส าคญ
4. ครไมใชเปนผบงการหรอออกค าสง แตจะเปนผใหค าแนะน าและค าปรกษาการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาน เดกมโอกาสก าหนดวาตนเองตองการอะไร มแผนการในการเรยนอยางไร ตองการประสบความส าเรจในดานใด ครจงตองคอยเปนผใหค าปรกษาและแนะน าโดยน าความรและประสบการณของตนมาใชเปนประโยชนในการใหค าแนะน า
27
5. โรงเรยนควรจะสงเสรมใหเดกเกดความรวมมอ ไมใชสงเสรมใหเกดการแขงขนตามธรรมชาตมนษยจะอยรวมกนเปนหมคณะหรอทเรยกวา “สงคม” และความพอใจสงสดของมนษยนนจะเกดจากการทไดมความสมพนธและการพงพาซงกนและกน การชวยเหลอซงกนและกน เปนสงทเหมาะสมกวาการแขงขน
6. วถทางแบบประชาธปไตยนาจะสงเสรมใหเกดความสมพนธกนอยางเสรในทางความคดและบคลกภาพ ในโรงเรยนในหองเรยนนาจะไดอบรมบมเพาะ ปลกผงวถชวตหรอวฒนธรรมประชาธปไตย ซงอาจะกระท าโดยจดบรรยากาศ บรการหรอกจกรรมใหนกเรยนเคารพสทธของผอน ยอมรบฟงความคดเหนของสวนรวม ตดสนปญหาดวยเหตผล มสวนรวมในการท างานกลมหรอไดมบทบาทเปนผน า/ผตาม
สรปไดวาโรงเรยนมสวนส าคญอยางยงในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง จดบรรยากาศใหเออตอการเรยนการสอน การจดการเรยนตองเนนการปฏบตจรงยอมรบฟงความคดเหนของผอน เนนการท างานเปนทมชวยเหลอซงกนและกน
บทบาทของผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษาของทกหนวยงาน ทกระดบ ถอวาเปนผกมบงเหยนแหงความส าเรจในการเปลยนแปลง ผบรหารจงตองเขาใจถงหวใจของการเรยนของเดก โดยอาจมแนวปฏบต (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543 : 42) ดงนคอ
1. วางแผนนโยบายทชดเจนเกยวกบการปฏรปการเรยนรทผเรยนส าคญทสด 2. วางแนวปฏบตทชดเจน ใหสอดคลองกบหลกนโยบายทวางไว เชน บทบาทใหมของ
สถานศกษา บทบาทของคร วธด าเนนการ ฯลฯ 3. สรางกลไกในการจดระบบการเรยนรทครบวงจร ทงวธการจดการเรยนการสอนของครแนว
ทางการจดหลกสตรใหม ระบบการวดและประเมนผล การจดสภาพแวดลอม การมสวนรวมของผปกครอง และชมชน
4. วางระบบมาตรฐานการวดการศกษา ทกษะพนฐานส าคญทเดกตองเรยนรใหไดมาตรฐานในระดบทเปนทยอมรบของระบบการศกษา
5. วางระบบการตรวจสอบคณภาพการเรยนรทชดเจนเกยวกบคณภาพการเรยนรกระบวนการเรยนร ทงสงทเปนทกษะพนฐานส าคญและสงทเปนความตองการทางการศกษาของนกเรยน ทงจากภายนอกและภายในสถานศกษา
ผบรหารโรงเรยนเปนผมสวนส าคญเปนอยางมากทจะเปนผใหค าแนะน า ปรกษาแกครในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางใหประสบผลส าเรจตามจดมงหมายของการศกษา
ผบรหารนบวามบทบาทส าคญในการนเทศตามงานการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง (ส านกคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2542 : 3) ไดกลาวถงการสนบสนนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ไววา ตองมวสยทศน ซอตรง เทยงตรง ยตธรรม เหนคณคาของคร เชอในศกยภาพของคร ประพฤตด มคณธรรม รบฟงความคดเหนของผรวมงาน โดยมความเขาใจและยอมรบความแตกตางความคดทมเหตผล เสยสละ มภาวะผน าใหขวญและก าลงใจ ตดตามอยางสม าเสมอ เปนไดทงผบรหารและเพอนคคดของครทกคนในโรงเรยน สรางศรทธาและความเชอมนในวชาชพ ตอเพอนรวมงานและชมชน
28
จะเหนไดวาผบรหารมสวนส าคญทจะสนบสนนครผสอนใหจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางไดประสบผลส าเรจและไดดวยความเตมใจ ผบรหารจะตองมการนเทศงาน ก ากบ ตดตาม สนบสนน สงเสรม และใหขวญ ก าลงใจแกครอยางสม าเสมอ บทบาทของครและผเรยน
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต กลาวถงบทบาทของครผสอนทสงเสรมการเรยนรท เนนผเรยนเปนส าคญ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543 : 30 -33, 40) ไวดงน
1. ผสอนตองเปลยนกระบวนทศนเกยวกบการเรยนรใหม การเปลยนวธคด ควรเชอวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรได มวธการทแตกตางกนและใชเวลาไมเทากนทจะพฒนาทกษะการเรยนรของตนเองใหเตบโตเตมตามศกยภาพ
2. ผสอนมความเชอวาเปนสงทเปลยนแปลงเกดขนใหมตลอดเวลา การออกแบบกจกรรมการเรยนรจะกระตนใหผเรยนคนพบความรดวยตนเอง การเรยนรจากประสบการณ การเรยนรจากสภาพจรง เปนการสงเสรมใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรเพอสรางโอกาสใหผเรยนเตบโตตามธรรมชาตและเตมศกยภาพของแตละบคคล
3. การเรยนรทผเรยนเปนผกระท า ผสอนจะตองมการวางแผนการเรยนการสอนและออกแบบกจกรรมเพอใหผเรยนสรางความร ซงการเรยนรแนวใหมเชอวาความรเปนสงทมนษยสรางขนดวยตนเอง และสามารถพฒนาปรบปรงใหดขนไปไดเรอย ๆ โดยอาศยโครงสรางความรภายในของตนเอง และสามารถพฒนาปรบปรงใหดขนไปไดเรอย ๆ โดยอาศยโครงสรางความรภายในของตนเองกบการเรยนรขอมล รอบตวผเรยน ผสอนจะตองค านงถงสทธของผเรยน 2 ประการ คอ สทธผเรยนทจะเรยนร และกระตนใหผเรยนรหนาทการเรยนร
4. เนนกระบวนการมากกวาเนอหา กระบวนการเรยนรทมาจากผเรยนจะมความหลากหลาย ขนอยกบศกยภาพของผเรยนแตละคน โดยเนนความแตกตางระหวางบคคลทไมใชคณภาพของการจ าแตเปนศกยภาพของความใสใจและแรงผลกดนของแตละบคคล อารมณพนฐานของผเรยนจะพฒนาไปสคณธรรมและจรยธรรม กระบวนการเรยนรไดแก
4.1 กระตนความรเดมของผเรยน 4.2 ใหผเรยนไดรบขอมลใหม โดยการแสวงหา รวบรวมขอมลดวยตนเอง 4.3 ใหผเรยนไดศกษา วเคราะห ท าความเขาใจขอมลโดยใชทกษะ กระบวนการตาง ๆ 4.4 ใหผเรยนสรปความรทไดดวยตนเองและแสดงออกถงสงทคนพบดวยวธการตาง ๆ
การออกแบบกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนสามารถท างานไดส าเรจภายใตการแนะน าชวยเหลอจากผสอน ผเรยนจะท ากจกรรมเพมเตมจากกจกรรมการเรยนรทหลากหลายทตนเองสนใจ บทบาทผสอนไดแก คอยสงเกต สนบสนน สรางบรรยากาศทางสงคมใหผเรยน มปฏสมพนธกบเพอนสมาชกของผเรยน จะท าใหผเรยนไดรบความหมายและประโยชนของการเรยนรอนเปนพนฐานการพฒนาความสามารถทางความคด
5. พฒนาผเรยนแบบองครวม เนองจากธรรมชาตของผเรยนมศกยภาพทหลากหลายและซบซอน การพฒนาศกยภาพผเรยนไดอยางเตมทและกลมกลน กจกรรมการเรยนรตองใหความส าคญตอการพฒนาผเรยนทก ๆคน และทก ๆ ดาน ค านงถงความแตกตางระหวางบคคลความพรอม การ
29
ออกแบบกจกรรมจะตองเหมาะกบผเรยน เชน การท าโครงงาน การท างานเปนกลม โดยค านงถงจดมงหมายหรอความตองการ ความสนใจของผเรยน ความรเดมของผเรยนและสาระทจะเรยนรใหม การสรางบรรยากาศทสงเสรมใหผเรยนเปนผกระท าโดย
5.1 ใหโอกาสผเรยนไดคนพบการเรยนร และแนวคดหลก 5.2 กระตนใหผเรยนคดตามสงทนาสนใจ ขอมลใหมเพอเชอมโยงกบแนวคดหลก ท า
การวเคราะห สรป และจดระเบยบความรใหม 5.3 สงเสรมใหผเรยนมการแลกเปลยนเรยนรขอมลทส าคญ ๆ และทนสมย ความรใหม
มกจะเกดขนไดจากการสงเคราะหและเชอมโยงในการฝกกระบวนการคดแบบวเคราะหสมพนธกนอนจะน าไปสการคดสรางสรรค
5.4 สรางโอกาสใหผเรยนคนพบตนเอง และใหมการแลกเปลยนทงความคดเหนวธการแกปญหา จะเปนการสงเสรมใหผเรยนเรยนรวธการแกปญหาไดดขน
5.5 ใหผเรยนตระหนกถงกระบวนการเรยนรและวธการประเมนผลการเรยนรเปนสงทจะตองปรบปรงอยเสมอและไมมกฎเกณฑตายตวส าหรบการด าเนนการ
6. กจกรรมการเรยนรเปนโครงสรางแบบเปดมความยดหยนหลากหลาย ผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง ทกษะการคด ทกษะกระบวนการ ทกษะการจดการ และทกษะการท างานเปนกลม ซงทกษะเหลานจะหลอมรวมเปนทกษะชวตของผเรยนตอไป
7. การประเมนในขณะทมการเรยนการสอน เปนการประเมนทเปนธรรมชาต สอดคลองกบความเปนจรง ซงเปนการประเมนทท าไมไดงาย ถาผสอนไมเขาใจกระบวนการเรยนสการพฒนาศกยภาพของผเรยน เพราะการเรยนรยงคงด าเนนอยางตอเนองขณะทมการประเมนวธการประเมนแบบเดมโดยใชการทดสอบ การเรยนรจะถกปดลงขณะทมการประเมนเกดขนการประเมนตามสภาพจรงตองการใหผเรยนประยกตความรเดมกบสถานการณใหม ผสอนสามารถแยกแยะไดวาอะไรเปนสงทผเรยนจ าได และสงใดทผเรยนประยกตขน ท าใหเกดแนวทางปฏบตทหลากหลาย ซงน าไปสความยตธรรมของการประเมนและเปนการพฒนาการเรยนรส าหรบผเรยน
8. การเตรยมแหลงขอมลทเปนเนอหาสาระส าหรบผเรยน ไดแก สอการเรยนร ใบความร วสดอปกรณตาง ๆ ทจะใชประกอบกจกรรมการเรยนรในหองเรยนหรอศนยการเรยนดวยตนเอง ทมขอมลความรทผเรยนสามารถเลอกศกษาคนควาไดตามความตองการ ตลอดจนขอมลจากหองสมดหรอศนยวทยบรการ ศนยสอ หองโสตทศนศกษา หองปฏบตการ หองพพธภณฑในโรงเรยนและทมอยในชมชนรวมถงแหลงเรยนรภายนอกโรงเรยน จ าเปนอยางยงทครจะมขอมลจากการส ารวจรายชอ หนงสอ ต ารา อปกรณ สอตาง ๆ และวทยากรทเปนภมปญญาทองถน แหลงขอมลดงกลาวจะเออประโยชนตอการจดกจกรรมการเรยนรใหแกผเรยนไดศกษาคนควา ฝกปฏบตใหเกดการเรยนรหรอคนพบค าตอบดวยตนเอง
9. การจดท าแผนการสอน เปนการวางแผนจดการเรยนรทผานการวเคราะหจดประสงคของการเรยนร เพอใหไดสาระส าคญและเนอหาขอความรใหสอดคลองกบค าอธบายรายวชาเหมาะสมกบวยของผเรยน จงเปนการเตรยมกจกรรมใหผเรยนไดศกษาคนควาและการสรางความร ฝกปฏบตใหเกดความช านาญตามความตองการ ความสามารถและความสนใจของผเรยนแตละคน จดเตรยมรปแบบกจกรรมท
30
ตองใชสอวสดอปกรณอยางเหมาะสม รวมทงเตรยมวธการและเครองมอวดผลการเรยนรทจะเกดขนกบผเรยนตรงตามจดประสงคของการเรยนรเปนการวดผลครอบคลมกระบวนการ และผลงาน ทเกดขนโดยพจารณาทงดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย ใหมความพรอมทก าหนดไวในแผนการสอนอยางชดเจน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543 : 69) ไดกลาวถงบทบาทของครในการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ มพฤตกรรมทพบได ไวดงน
1. ครจะสงเสรมใหผเรยนไดศกษาคนควา เพอหาค าตอบหรอการแกปญหาไดดวยตนเอง สอดคลองกบทก าหนดไวในแผนการสอน อาจใชแหลงความร สอ วสดอปกรณ และวธการตาง ๆ โดยผเรยนจะไดรบค าแนะน าชวยเหลอจากครอยางทงถงทกคน แมการเรยนรของผเรยนแตละคนจะใชเวลาไมเทากน หากเปนการเรยนรทเกดขนจากการคนพบดวยตนเองจะท าใหผเรยนจดจ าและมความหมายโดยตรงตอผเรยน ท าใหการเรยนรทเกดขนมความคงทนฝงใจจ าไดเปนเวลานาน
2. ครจะท าหนาทชวยเหลอผเรยนไดมโอกาสเรยนรจากกลมเพอน ไดพดคยปรกษาหารอ แลกเปลยนความคดเหน วางแผนการท างานรวมกนจงท าใหไดเรยนรและปรบพฤตกรรมของตนใหสามารถท างานรวมกบคนอนทจะชวยใหเกดการเรยนรรวมกน โดยเฉพาะการพดคยหรอปรกษาหารอ จะท าใหเกดความคดเหนจากประสบการณแตกตางกนของแตละบคคลเปนการฝกมารยาทในสงคมของผเรยน ซงมครคอยชวยเหลอแนะน าใหผเรยนไดปรบปรงและพฒนาการใชภาษา กรยามารยาทใหเหมาะสม จะท าใหผเรยนเจรญงอกงามในคณลกษณะทพงประสงคดานการแสดงออกทางกาย และวาจาเหมาะสมกบวยของผเรยน
3. ครจะท าหนาทชวยผเรยนไดมโอกาสเขารวมกจกรรมการเรยนรอยางทวถงและมากทสดเทาทจะท าได เพอใหผเรยนเกดความพรอมและกระตอรอรนทจะเรยนรอยางมชวตชวา ไดใชอวยวะในการเคลอนไหวหรอฝกปฏบตใหเกดความคลองแคลว วองไว เหมาะสมกบวยและความสนใจของผเรยน
4. ครจะสงเสรม กระตนใหผเรยนไดคดวเคราะหถงกระบวนการตาง ๆ ทจะท าใหเกดเปนผลของการเรยนรของตนเอง รจกการจดล าดบขนตอนหรอการวางแผนทดในการเสาะแสวงหาความร มการปฏบตตามล าดบขนตอนหรอการวางแผนทดในการเสาะแสวงหาความร มการปฏบตตามล าดบขนตอน ปรบปรงและแกไขอยางเหมาะสม เพอบรรลผลไดค าตอบหรอผลงานอยางนาพงพอใจ การทผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง จะชวยใหมความเชอมนในตวเอง พงตนเองได จนสามารถจะประยกตน าความรทมอยไปใชในชวตประจ าวนไดอยางมประสทธภาพ สรปไดวาบทบาทของครในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางหรอส าคญ ครตองเตรยมตนเองใหพรอมทงเนอหาและแหลงเรยนรทหลากหลาย จดการเรยนการสอนโดยใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนมากทสด และเนนการประเมนผลจากสภาพทแทจรง
บทบาทของผเรยน เมอครปรบเปลยนกจกรรมการเรยนรและพฤตกรรมการสอนของตนแลว ผเรยนกจ าเปนตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของตนดวย การเรยนการสอนจงจะบรรลวตถประสงคตามทก าหนดไวโดยทวไปแลวผเรยนจะมบทบาททส าคญ ๆ (ทศนา แขมมณ, 2542 : 26-27) ดงน
31
1. บทบาทการมสวนรวมในการแสวงหาขอมลขอเทจจรง ความคดเหนหรอประสบการณตาง ๆ จากแหลงความรทหลากหลายเพอน ามาใชการเรยนร
2. บทบาทในการศกษาหรอลงมอกระท ากจกรรมตาง ๆ เพอท าความเขาใจใชความคดในการกลนกรอง แยกแยะ วเคราะห สงเคราะหขอมล ขอเทจจรง ความคดเหน ความรสก หรอประสบการณตาง ๆ ทหามาไดและสรางความหมายใหแกตนเอง
3. บทบาทในการจดระบบระเบยบความรทไดสรรคสรางขน เพอชวยใหการเรยนรนนเกดความคงทนและสามารถน าความรนนไปใชไดสะดวกขน
4. บทบาทในการน าความรไปประยกตใช เพอชวยใหการเรยนรนนเกดประโยชนตอชวต นอกจากนนการประยกตใชจะชวยตอกย าความเขาใจและสรางความมนใจใหแกผเรยนในความรนน ๆ และการน าความรไปใชยงกอใหเกดการเรยนรอน ๆ เพมเตมไดดวย
ในการด าเนนตามบทบาททง 4 ขางตน ผเรยนจ าเปนตองแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ทจ าเปนในการเรยนรรวมกบผอนดงน
1. เขารวมกจกรรมตาง ๆ อยางกระตอรอรน 2. ใหความรวมมอและรบผดชอบในการด าเนนงาน / กจกรรมตาง ๆ รวมกบกลม เชน การ
แสวงหาขอมล การศกษาขอมล และการสรป เปนตน 3. รบฟง พจารณาและยอมรบความคดเหนของผอน 4. ใชความคดอยางเตมท ปฏสมพนธ โตตอบ คดคาน สนบสนนแลกเปลยนความคดเหนและ
ความรสกของตนกบผอน 5. แสดงความสามารถของตนและยอมรบความสามารถของผอน 6. ตดสนใจและแกปญหาตาง ๆ 7. เรยนรจากกลมและชวยใหกลมเกดการเรยนร จากบทบาทของผเรยนไดสรปไดวา การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญผเรยนตอง
มสวนรบผดชอบกบงานของตวเอง มสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนและเปนผลงมอปฏบตดวยตนเอง และรจกท างานเปนกลม ยอมรบฟงความคดเหนของผอนสามารถน าความรทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวนได งานวจยทเกยวของ ในงานการวจยในประเทศเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลางยงมผศกษาคอนขางนอย สวนใหญแลวจะเปนการศกษาเกยวกบการจดกจกรรมในรปแบบการสอนแบบตาง ๆ เชน Advance Organizer, Cooperative learning, Concept Attainment, Inquiry training เปนตน แตยงไมมงานวจยใดทศกษาเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ทเดนชดเพอทจะมองเหนความชดเจน และเปนรปธรรมและสามารถน าไปใชจรงในหองเรยน รวมทงเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอนตอไป จงเปนสาเหตหนงทท าใหครผสอนยงไมเปลยนแปลงวธการสอนแบบเดม ๆ อย ยงยดครผสอนเปนศนยกลาง ยงไมสามารถเปลยนการสอนทยดนกเรยนเปนศนยกลางไดมากเทาทควรแตอยางไรกตามไดมงานวจยบางเรองทมสวนเกยวของและเปนประโยชนในการศกษางานวจยในครงน ดงน
32
พมล กลนขจร (2538) ไดท าการวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรของนกเรยนจากการเรยนการสอนเสรมและทบทวนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนวชา เคม เรอง การเขยนสตรและเรยกชอสารประกอบไอออนก ระหวางการเรยนเปนรายบคคล และเปนคแบบรวมมอ ผลการวจยพบวา
1. ผลสมฤทธทางการเรยนรของผเรยนเปนรายบคคล และกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 ไดขอสรปวากลมทดลองทเรยนเปนรายบคคล มผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางจากกลมทดลองทเรยนเปนคแบบรวมมอ แตกลมทดลองทงสองมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคม
2. ความคงทนในการเรยนรของกลมทดลองทงสองกลม แตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 ไดขอสรปวา กลมทดลองทเรยนเปนรายบคคล มความคงทนการเรยนรไมแตกตางจากกลมทดลองทเรยนเปนคแบบรวมมอ กลมทดลองทงสองมความคงทนในการเรยนรสงกวากลมควบคม นกเรยนกลมทดลองรอยละ 92.50 มความคดเหนดวยการเรยนเสรม และทบทวนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วรนารถ เถอนค า (2539) ไดท าการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยวธรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสาน (CIRC) และการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวา
1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนทไดรบการสอนตามรปแบบรวมมอกน เรยนรแบบผสมผสาน สงกวาผลสมฤทธการเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนตามคมอคร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05
2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนทไดรบการทดสอบกอนเรยนแตกตาง จากผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไมไดรบการทดสอบกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 พรมมวน สอล (2540) ไดท าการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ในกลมสรางเสรมประสบการณชวต (สงคมศกษา) หนวยท 5 การท ามาหากน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรกบกจกรรมการสอนปกต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนในกลมวชาสรางเสรมประสบการณชวต (สงคมศกษา) หนวยท 5 การท ามาหากน ของนกเรยนกลมทดลอง ทสอนโดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรรวมกบกจกรรมเลอกสรร สงกวากลมควบคมซงสอนโดยใชการสอนแบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ยอดขวญ กงมณ (2542) ไดท าการพฒนาการสอนโดยใชสถานการณจ าลองในวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 : การวจยเชงปฏบตการ ผลการวจยพบวา การสอนโดยใชสถานการณจ าลองรวมกบการใชหลกการวจยเชงปฏบตการ ท าใหนกเรยนไดรบความร เกดความกระตอรอรนในการเรยน สนกสนานเพลดเพลน สนใจเรยนมากขน นกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขน ไดอภปราย แลกเปลยนความคดเหนรวมกน กลาแสดงออก เกดประสบการณในการแกปญหา สามารถตดสนใจคดอยางมเหตผล รจกยอมรบฟงความคดเหนของผอนมากขน และนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรสงแวดลอม เรอง มนษยกบทรพยากรธรรมชาต ภายหลงทไดรบการสอนโดยใชสถานการณจ าลองรวมกบการใชหลกการวจยเชงปฏบตการสงขน กลยาณ พลศกด (2543) ไดพฒนากจกรรมการเรยนการสอน กลมวชาสรางเสรมประสบการณชวตชนประถมศกษาปท 4 โดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนร ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบ
33
การสอนแบบรวมมอกนเรยนรแบบ Jigsaw II มผลสมฤทธทางการเรยนกลมวชาสรางเสรมประสบการณชวตสงกวาเกณฑทก าหนดไวรอยละ 80 คอ คดเปนรอยละ 82.50 และมจ านวนนกเรยนทผานเกณฑดงกลาวคดเปนรอยละ 85.29 ซงสงกวาเกณฑจ านวนนกเรยนทก าหนดไวรอยละ 80 และเกดคณลกษณะทพงประสงค ไดแก การรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหนอยางมเหตผล มความเชอมนในตนเอง กลาแสดงออก มทกษะการท างานกลม มความรบผดชอบตอตนเองและตอกลมตลอดจนไดแผนการสอนทพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอนกลมวชาสรางเสรมประสบการณชวต หนวยท 4 ชาตไทย โดยเนนการสอนแบบรวมมอกนเรยนรแบบ Jigsaw II ประกอบดวยขนตอนการสอน 5 ขนตอน คอ 1. ขนน า เปนการแจงจดประสงคการเรยนรและทบทวนความรเดม 2. ขนสอน ครเสนอประเดนทตองการศกษาแกนกเรยน 3. ขนการศกษากลมยอย ม 4 ขนตอนคอ (1) ขนเตรยมเนอหา (2) ขนการอาน (3) ขนอภปรายกลมยอย (4) ขนรายงานผลการศกษาตอกลมยอยเดม 4. ขนสรป เปนการสรปหลกการ มโนมตหรอความรทศกษามาใหชดเจนถกตอง 5. ขนการทดสอบยอยหลงจากการเรยนจบในแตละวงจร เพอประเมนความเขาใจในบทเรยน และประเมนความกาวหนาของนกเรยนเปนรายบคคลและรายกลม ศกดา ทรพยขวญเมอง (2543) ไดวจยเรองการบรหารจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางในโรงเรยนมธยมศกษากรมสามญศกษา จงหวดปทมธาน วตถประสงคของการวจยเพอศกษาสภาพและปญหาการบรหารงานการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางผลการวจยพบวา การบรหารงานมสภาพในดานการจดการเรยนการสอนทง 10 ดาน คอ คณภาพการจดการเรยนการสอน พฒนาบคลากร ก ากบตดตาม สนบสนนใหก าลงใจ วเคราะหเนอหาจดประสงคการเรยนร แผนการเรยนการสอน แหลงวทยาการ บรรยากาศทางกายภาพ สอการเรยนการสอน การวดผลประเมนผล และการวเคราะหความกาวหนา จะมสภาพการบรหารงาน มการวางแผน / โครงการพฒนาการจดการเรยนการสอนและบคลากรตลอดจนการนเทศตดตาม กบมการสนบสนนใหผสอนและผเรยนมสวนรวมตอการเตรยมแผนการสอน บรรยากาศทางการเรยนร แหลงความร สอการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล เพอการวเคราะหความกาวหนาของผเรยนแตสภาพการบรหารงานนอย คอการอบรมใหความร การสนบสนน การนเทศตดตามประเมนผลเพอใหเกดการปรบปรงแกไข สวนปญหาการบรหารงานการจดการเรยนการสอนพบวาระดบปญหาทวไปอยในระดบปานกลางมแนวโนมไปทางมาก และสอดคลองกบสภาพของการบรหารงานนอย ก าพล ฤทธรกษา (2545) ไดท าการวจยเรองปจจยการบรหารทสงผลตอการปฏรปกระบวนการเรยนรในโรงเรยน แกนน าปฏรปกระบวนการเรยนร สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา สรปผลการวจยไดดงน ผลการวเคราะห ระดบปจจยการบรหาร ในโรงเรยนแกนน าปฏรปกระบวนการเรยนรสงกด ส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา พบวา โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอแยกพจารณาแตละดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากเชนเดยวกน ปจจยการบรหารทมการปฏบตอยในระดบมากเปนอนดบสงสด คอ ปจจยลกษณะของบคคลในองคการอนดบรองลงมา คอ ปจจยลกษณะของสภาพแวดลอม สวนปจจยการบรหารทมการปฏบตอยในระดบมากเปนอนดบต าสด คอ ปจจยลกษณะขององคการ ผลการวเคราะหระดบการปฏรปกระบวนการเรยนร ในโรงเรยนแกนน าปฏรปกระบวนการเรยนร สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา พบวา โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอ
34
แยกพจารณาในแตละดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากเชนเดยวกน การปฏรประบวนการเรยนรมการปฏบตอยในระดบมากเปนอนดบสงสด คอ การเรยนรอยางมความสข อนดบรองลงมา คอ การเรยนรรวมกบบคคลอน สวนการปฏรปกระบวนการเรยนรทมการปฏบตอยในระดบมากเปนอนดบต าสด คอ การเรยนรแบบองครวม ผลการวเคราะหปจจยยอยในปจจยการบรหารทสงผลกระทบตอกระบวนการปฏรปกระบวนการเรยนรในโรงเรยนแกนน าปฏรปกระบวนการเรยนร สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา พบวา ตวแปรการจดหาและการใชทรพยากรการปฏบตงานตามบทบาทหนาท การจงใจ การก าหนดเปาหมายทชดเจน และเทคโนโลย สงผลตอการปฏรปกระบวนการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมความสามารถในการท านายรอยละ 54.60 ประกอบ กฏโพธ (2545) ไดท าการวจยเรองการศกษาและปญหาของการบรหารงานวชาการเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามทศนะของผบรหารสถานศกษาและครผสอน สงกดส านกงานการประถมศกษาและครผสอน สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา ผลการวจย พบวา สภาพของการบรหารงานวชาการ เกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยภาพรวมและรายดาน อยในระดบปานกลาง ดานทมการปฏบตมากทสด คอดานการวดผลประเมนผล รองลงมาคอ ดานการเรยนการสอน ดานการประชมอบรมทางวชาการ ดานการนเทศการศกษา ดานวสดประกอบหลกสตรและสอการเรยนการสอน ดานหองสมด และนอยทสด คอ ดานหลกสตรและการน าหลกสตรไปใชตามล าดบ ปญหาของการบรหารงานวชาการ เกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานนน ดานทมปญหาในการปฏบตอยในระดบปานกลางม 4 ดาน ไดแก ดานการเรยนการสอน ดานหลกสตรและดานการน าหลกสตรไปใช ดานหองสมด และดานวสดประกอบหลกสตรและสอการเรยนการสอน สวนดานทมปญหาในการปฏบตอยในนอยม 3 ดาน ไดแก ดานการนเทศการศกษา ดานวดผลและประเมนผล และดานการประชมอบรมทางวชาการ ทศนะของผบรหารสถานศกษาและครผสอนทมตอสภาพและปญหาของการบรหารงานวชาการ เกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สถานะของการบรหารงานวชาการ เกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ในโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงโดยภาพรวมและรายดานทกดาน ในภาพรวมโรงเรยนขนาดใหญ มการปฏบตมากกวาโรงเรยนขนาดกลางและขนาดเลก ยกเวนดานหองสมด ปญหาของการบรหารงานวชาการ เกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญในโรงเรยนขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงโดยภาพรวมและรายดานทกดาน โดยภาพรวมโรงเรยนขนาดเลก มปญหามากกวาโรงเรยนขนาดกลางและขนาดใหญ ความคดเหนและขอเสนอแนะอน ๆ ทผบรหารสถานศกษาและครผสอนมความเหนสอดคลองกนเปนสวนใหญ คอ ครตองรบผดชอบงานหลายดาน ท าใหมเวลาสอนนอย ควรจดอตราก าลงใหครบเหมาะสม ใหครมเวลาสอนอยางเตมท ตลอดจนโรงเรยนขาดงบประมาณ ขาดสอการเรยนการสอน ขาดวดสอปกรณ ททนสมยและเพยงพอ วนเพญ กจก าจร (2545) ไดท าการวจยเรอง ความสมพนธระหวางสมรรถภาพทางการนเทศของผบรหารกบการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญในโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดนครปฐม ผลการวจยพบวา
35
สมรรรถภาพทางการนเทศของผบรหารตามความคดเหนของครโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอแยกพจารณาเปนโรงเรยน พบวา โรงเรยนขนาดใหญอยในระดบมาก โรงเรยนขนาดกลางและขนาดเลกอยในระดบปานกลาง เมอแยกพจารณาเปนกลมวชา พบวา กลมวชาพฒนาบคลกภาพและกลมวชาการงานอาชพ อยในระดบมาก สวนกลมวชาวทยาศาสตร – คณตศาสตร กลมวชาสงคมศกษาอยในระดบปานกลาง ส าหรบพฤตกรรม การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญโดยภาพรมและแยกพจารณาตามขนาดโรงเรยนและวชา พบวา อยในระดบมาก สมรรถภาพทางการนเทศของผบรหารกบพฤตกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตามความคดของครโดยภาพรวม และเมอแยกตามขนาดโรงเรยนและกลมวชาพบวา มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยภาพรวมมคาสมประสทธ .5742 แยกตามขนาดโรงเรยน คอ ขนาดใหญขนาดกลางและขนาดเลก มคาสมประสทธสมพนธ .6405, .5196 และ .4870 ตามล าดบ และแยกเปนกลมวชา คอ กลมวชาภาษา กลมวชาวทยาศาสตร – คณตศาสตรกลมวชาสงคมศกษา กลมวชาการงานอาชพ และกลมวชาพฒนาบคลกภาพ มคาสมประสทธสหสมพนธ .6083, .06025, .5922, 0.5654 และ .4728 ตามล าดบ เรองยศ แวดลอม (2546) ไดท าการวจยเรองการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญของครในโรงเรยนมธยมศกษาการศกษาการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญของครในโรงเรยนมธยม สงกดส านกงานพนทการศกษาขอนแกน เขต 4 โดยมวตถประสงคการวจยเพอ ศกษาสภาพการปฏบตการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ศกษาปญหาในการปฏบตการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ และศกษาขอเสนอแนะในการปฏบตการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ กลมตวอยางทใหขอมล ไดแก ครผสอน โรงเรยนมธยมศกษา เขตพนทการศกษา 4 จงหวดขอนแกน ผลการวจย พบวาสภาพปญหาและการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญโรงเรยนมธยมศกษามการปฏบตและการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญอยในระดบมาก การเอาใจใสนกเรยนเปนรายบคคล และแสดงความเมตตาตอนกเรยนอยางทวถง ดานการจดสงแวดลอม บรรยากาศทปลกเรา จงใจและเสรมแรงใหนกเรยนเกดการเรยนรเตมตามศกยภาพและการจดกจกรรมและสถานการณใหนกเรยนไดแสดงออกอยางสรางสรรคและทมการปฏบตอยในระดบปานกลาง คอ การเตรยมการสอนทงเนอหาและวธการทผสมผสานภมปญญาไทยและความรสากลและการใชแหลงเรยนรทหลากหลาย และเชอมโยงประสบการณกบชวตโดยรวมมอกบชมชน สภาพปญหาและการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญของครโรงเรยนมธยมมปญหาอยในระดบปานกลาง โดยเฉพาะการเตรยมการสอนทงเนอหาและวธการทผสมผสานภมปญญาไทยและความรสากลความตองการของนกเรยนการสงเสรมใหนกเรยนฝกคด ฝกท า และฝกปรบปรงตนเอง และการใชแหลงเรยนรทหลากหลายและเชอมโยงประสบการณกบชวตโดยรวมมอกบชมชน ขอเสนอแนะในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ การวเคราะหหลกสตรและเนอหาทสอน น าภมปญญาไทยและความรสากลมาบรณาการ จดบรรยากาศการเรยนการสอนตามธรรมชาต ประยกตใชสอวสดในทองถนเพอการเรยนการสอน ศกษาพฤตกรรมของนกเรยน สนบสนนใหนกเรยนกลาแสดงออก ไมปดกนความคดเหนของนกเรยน เนนการปฏบตแบบโครงงาน ใหมการประเมนตนเองและการยอมรบการประเมน การจดกจกรรมเดกเกงสอนเดกออน และการจดกลมเพอการท างานรวมกนครและนกเรยนควรรวมกนจดท าสอเชญวทยากรทองถนมาใหความร และน านกเรยนเขาสแหลงเรยนรในทองถน มงเนนการปลกฝงคานยมและวฒนธรรมไทย ใชแบบประเมนตนเอง และการประเมนผลงานจากแฟมสะสมงาน
36
วธการด าเนนการวจย การวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปน
ฐานน ผวจยไดใชการวจยเชงพฒนาโดยผวจยไดก าหนดขนตอนการวจยออกเปน 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การศกษาสภาพปญหา และความตองการ ในขนตอนนใชระเบยบวธววจยเชง
ส ารวจเปาหมายเพอใหไดบรบทสภาพปญหาและความตองการในการพฒนาครของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภโดยมขนตอนการวจย ดงน
1. ศกษาเอกสารเกยวกบบรบท สภาพปญหา และความตองการในการพฒนาครจากเอกสารของสถานศกษา ไดแก แผนพฒนาการศกษา แผนการปฏบตการประจ าป รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษาและเขตพนทการศกษา ในปการศกษา 2554 รายงานการประเมนของส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ในปการศกษา 2554 ตลอดจนขอมลสารสนเทศและเอกสารทางวชาการทเกยวของ
2. จดประชมสนทนากลม (Focus Group Discussion) เกยวกบสภาพปญหาในการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ มวธด าเนนการวจย ดงน
แหลงขอมล ไดแก เอกสารทเกยวของกบ แผนพฒนาการศกษา แผนปฏบตการประจ าป รายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา และรายงานการประเมนภายนอกของ สมศ. ตลอดจนขอมลสารสนเทศทเกยวของ
กลมเปาหมาย ไดแก กลมท 1 คณะกรรมการสถานศกษาของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ จ านวน 15 คน กลมท 2 ครผสอน จ านวน 19 คน
เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบบนทกเอกสาร และประเดนการสนทนากลมแบบเจาะลก เกยวกบสภาพปญหาและความตองการในการจดการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการเรยนร
การเกบรวบรวมขอมล 1. ศกษาองคความร บรบท สภาพปญหา ความตองการ แลวน ามาวเคราะหเปนหมวดหม 2. จดการสนทนากลมแบบเจาะลกเกยวกบสภาพปญหา และความตองการ ในการพฒนา
ครของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ในวนท 22 มนาคม 2555 การวเคราะหขอมล ขอมลจากการศกษาเอกสารทเกยวของและการสนทนากลมแบบเจาะลก ใชการวเคราะห
แบบอปนย และน าเสนอเปนความเรยง ขนตอนท 2 การสรางรปแบบการพฒนาคร คณะผวจยไดน าขอมล สารสนเทศจากการศกษาเอกสารและการสนทนากลมแบบเจาะลก ซง
ไดจากขนตอนท 1 รวมทงรายงานสรปผลการสงเคราะหแนวคดทฤษฏทเกยวของ ไดแก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม พทธศกราช 2545 แนวคดการปฏรป การศกษาการปฏรปการเรยนร ทฤษฎการเรยนรและเทคนคการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ตลอดจนการบรหารจดการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐาน รวมทงงานวจยทเกยวของมาเปนฐานคดในการยกรางรปแบบการพฒนาคร โดยมขนตอนการวจย ดงน
37
1. ศกษาสภาพปญหาและความตองการในการพฒนาครของโรงเรยนทเปนกลมเปาหมาย 2. สรางรปแบบการพฒนาคร ประกอบดวยขนตอน 6 ขน ไดแก
2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในดานการปฏรปการศกษา การปฏรปคร (ดานการปฏรปการเรยนร) ทฤษฎการเรยนร และเทคนคการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
2.2 การจดท าแผนด าเนนโครงการวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนน ผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐาน
2.3 จดอบรมเชงปฏบตการดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 2.4 ออกแบบระบบการจดการเรยนรทสมพนธกบโครงการพฒนาการจดการเรยนรตาม
แนวปฏรปการเรยนร 2.5 การปฏบตการสอนตามระบบทเนนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 2.6 การนเทศตดตามผลทงภายในและภายนอก เพอตรวจสอบระบบ
3. ตรวจสอบรปแบบการพฒนาคร 4. ทดลองใชรปแบบการพฒนาคร 5. ตดตามและสรปผลการพฒนารปแบบ แหลงขอมล ไดแก เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการปฏรปการศกษา การปฏรปการ
เรยนร ทฤษฎการเรยนรเทคนคการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ระบบการจดการเรยนการสอน กลมเปาหมาย ไดแก ผบรหาร คณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
จ านวน 20 คน และคณะนกวจย 4 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบบนทกผลการสรางรปแบบ และแบบวเคราะหโครงการ
พฒนาคร การเกบรวบรวมขอมล การสนทนากลมแบบเจาะลกเกยวกบความตองการในการพฒนาคร
เทคนคการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญและการวางแผนการพฒนา การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการศกษา และสนทนากลม น ามายกรางรปแบบการพฒนา
คร โดยใชการวเคราะหเนอหา และบรรยายสรปโดยการพรรณนาวเคราะห ขนตอนท 3 การตรวจสอบรปแบบการพฒนาคร การตรวจสอบรปแบบการพฒนาคร ผวจยไดด าเนนการจดประชมสมมนาเพอตรวจสอบ
รปแบบ โดยการวพากษจากผทรงคณวฒและผมสวนไดสวนเสย กลมเปาหมาย ไดแก ผทรงคณวฒ และผมสวนไดสวนเสย คอ กลมท 1 ผบรหารและคณะ
ครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ จ านวน 20 คน กลมท 2 ผทรงคณวฒ จ านวน 4 ทาน ตามรายนามดงน
1. ผชวยศาสตราจารยอภวนท ชาญวชย ขาราชการบ านาญ สงกดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม
2. ดร. พรชย ทองเจอ อาจารยสงกดสาขาวชา หลกสตรและการสอน สงกดคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม
38
3. อาจารยเจรญฤทธ จนทรเจรญ ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลก เขต 1
4. อาจารยวนทนา เลศสนไทย ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลก เขต 1
เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบบนทกผลการวพากษและประเมนรปแบบการพฒนาคร การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดจดประชมสมมนาทงในสวนผทรงคณวฒและผบรหาร คร
โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ในวนท 20 เมษายน พ.ศ. 2555 ณ หองประชมราชาวด มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม เพอวพากษและประเมนรปแบบการพฒนาคร แลวน าผลการสงเคราะหผลการวพากษรปแบบมาปรบปรงตามขอเสนอแนะ ซงผทรงคณวฒไดขอใหเพมเตมการนเทศจากผทรงคณวฒภายนอก และควรมการประเมนผลงานในลกษณะการแลกเปลยนเรยนรเพอสรางเครอขาย
การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการวพากษและประเมนรปแบบการพฒนาครใชการวเคราะหเนอหา (Content
Analysis) และเขยนบรรยายสรป โดยการพรรณนาวเคราะห ขนตอนท 4 การทดลองใชรปแบบการพฒนาคร การวจยในขนตอนน ใชระเบยบวธวจยเชงทดลองเพอน ารปแบบการพฒนาครไปใชในการ
พฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนา โดยมวธด าเนนการวจย ดงน
กลมเปาหมาย ไดแก กลมท 1 คณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ จ านวน 19 คน กลมท 2 นกเรยนโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ แบงเปน
- ระดบการศกษาปฐมวย จ านวน 62 คน - ระดบประถมศกษาปท 1 – 6 จ านวน 186 คน - ระดบมธยมศกษาปท 1 – 3 จ านวน 123 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก รปแบบการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนน
ผเรยนเปนส าคญ แบบทดสอบวดความรความเขาใจเกยวกบการปฏรปการเรยนร การจดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนส าคญ และแบบบนทกการรวมกจกรรมคลนกการสอน การศกษาเอกสารและการสมภาษณ
การทดลองและเกบรวบรวมขอมล 1. จดประชมเพอปรบกระบวนทศนในการปฏรปการเรยนรในวนท 22 มนาคม 2555 2. การอบรมเชงปฏบตการ ใหกบผบรหารและคณะครโดยมวทยากรจากมหาวทยาลยราชภฏ
พบลสงคราม จดการอบรม จ านวน 2 ครง ครงท 1 วนท 10 – 11 พฤษภาคม 2555 และครงท 2 วนท 8 – 9 มถนายน 2555 ณ หองประชมราชาวด มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม
39
3. การจดท าโครงการพฒนาการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยมอบหมายใหทกกลมสาระจดท าโครงการดงกลาว เพอวางแผนการออกแบบเชงระบบ ซงไดมการอบรมเพอฝกปฏบตดวย
4. การออกแบบการจดท าแผนการจดการเรยนรตามเทคนคการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยครควรเลอกเทคนคการสอนทเหมาะสมกบรายวชาทสอน อยางนอย 2 เทคนค และมการจดเตรยมสอการเรยนร ทสอดคลองกบเทคนคการจดการเรยนร
5. การปฏบตการสอน น าผลจากการด าเนนการในขนตอนท 4 มาสการปฏบตจรงในชนเรยนของแตละคน
การวเคราะหขอมล การวจยครงนใชการวเคราะหใน 2 ลกษณะ ไดแก ขอมลเชงปรมาณ ไดแก คะแนนจากการท าแบบทดสอบวดความรและความเขาใจเกยวกบการ
จดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ การประเมนโครงการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวปฏรป และประเมนจากแผนการจดการเรยนร การวเคราะหขอมลโดยใชสถตคาเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ขอมลเชงคณภาพ ไดแก ขอมลจากการศกษาเอกสารและการสมภาษณ ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และแบบบรรยายสรปโดยการพรรณนาวเคราะห
ขนตอนท 5 การตดตามและสรปผลการพฒนารปแบบ การตดตามและสรปผลการพฒนารปแบบการพฒนาครในขนตอนนเปนขนตอนทส าคญ โดย
ด าเนนการใหมกระบวนการทชดเจน ดงน 1. การนเทศตดตามผล โดยจดใหมการนเทศภายในจากบคลากรภายในสถานศกษา และจาก
การนเทศภายนอกจากผทรงคณวฒของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม นอกจากนผวจยไดจดใหมคลนกการสอน เพอใหครไดปรกษากบผทรงคณวฒ
2. การจดท าแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) เพอใหคณะครไดวางแผนการท างานเชงระบบ มการประเมนผลงานของตนเองรจกการคดเลอก จดเกบผลงาน สามารถเขยนรายงานผลการปฏบตงานได จงก าหนดใหมการจดท าแฟมสะสมผลงานเปนรายบคคล
3. การจดนทรรศการ ผวจยไดรวมวางแผนและออกแบบการจดนทรรศการกบผบรหารและคณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ โดยน าผลงานจากการออกแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญมาแลกเปลยนเรยนร (KM) และจดนทรรศการ ในวนท 9 พฤศจกายน 2555 เพอเปดโอกาสใหเครอขายแผนงานวจย โครงการพฒนาศกยภาพครโดยใชโรงเรยนเปนฐานตามแนวคดการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 อก 3 โรงเรยนไดเขารวมจดนทรรศการดวย
4. การสะทอนผลคนความร เพอใหผมสวนเกยวของไดสะทอนผลการพฒนา และการทดลองใชรปแบบ ผวจยไดจดใหมการเสวนาแลกเปลยน สะทอนผลในเชงจตพสย ความตระหนก ความพรอมใจในการพฒนา ตลอดจนกระบวนการพฒนาท าใหไดรบองคความรทจะน าไปสการปฏรปการเรยนรภายใตโรงเรยนเปนฐาน โดยจดเสวนา ในวนท 9 พฤศจกายน 2555
กลมเปาหมาย ไดแก กลมท 1 ผบรหารและคณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ จ านวน 20 คน
40
กลมท 2 ผบรหารและคณะครโรงเรยนพณพลราษฎร ตงตรงจตร 12 จ านวน 6 คน กลมท 3 ผบรหารและคณะครโรงเรยนครประชาชนทศ จ านวน 6 คน กลมท 4 ผบรหารและคณะครโรงเรยนบานบงพราว จ านวน 6 คน กลมท 5 ตวแทนนกเรยนระดบชนประถมศกษา จ านวน 18 คน และระดบชนมธยมศกษา
จ านวน 12 คน กลมท 6 คณะนกวจยในแผนการวจย จ านวน 4 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบประเมนการนเทศตดตาม แบบบนทกการนเทศแบบ
คลนก แบบประเมนการจดนทรรศการตามกลมสาระ และประเดนการเสวนาสะทอนผลคนความร การเกบรวบรวมขอมล 1. การนเทศตดตามผล ในการเกบขอมลจากการบนทกผลการนเทศแบบคลนกการประเมน
การนเทศในชนเรยน การประเมนแผนการจดการเรยนร และการสมภาษณคร 2. การท าแฟมสะสมงาน ใชการเกบขอมลจากการศกษารปแบบ ขนตอนการท าแฟม และการ
สมภาษณ 3. การจดนทรรศการ ใชการประเมนการจดนทรรศการตามกลมสาระและการน าเสนอดวย
วาจา 4. การสะทอนผลคนความร ใชการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณ และเสวนาแลกเปลยน
เรยนร การวเคราะหขอมล การวจยครงน ใชการวเคราะหขอมล ดงน 1. ขอมลเชงปรมาณ ไดแก คะแนนจากการประเมนความรความเขาใจการนเทศภายในชน
เรยน การตรวจแผนการจดการเรยนร การประเมนจากคะแนนการจดอนดบตามกลมสาระ วเคราะหขอมล โดยใชสถตคาเฉลย (Mean) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และคารอยละ
2. ขอมลเชงคณภาพ ไดแก ขอมลจากการศกษา การบนทกการนเทศ การเขยนรายงานการปฏบตการสอน การสนทนากลม (Focus Group Discussion) ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และเขยนบรรยายสรป โดยการพรรณนาวเคราะห
เกณฑการแปลความหมายขอมล การแปลความหมายผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณผวจยไดใชเกณฑการแปลความหมาย
ดงน 1. คะแนนจากการท าแบบประเมนความรความเขาใจ รอยละ 80 ขนไป หมายถง มความรความเขาใจระดบมาก
รอยละ 70 – 79 หมายถง มความรความเขาใจระดบปานกลาง ต ากวารอยละ 70 หมายถง มความรความเขาใจระดบนอย 2. เกณฑจากการประเมนการจดอบรมเชงปฏบตการ ใชเกณฑดงน
คาเฉลย 4.51 – 5.00 ระดบคณภาพ มากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 ระดบคณภาพ มาก
41
คาเฉลย 2.51 – 3.50 ระดบคณภาพ ปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 1.00 ระดบคณภาพ นอย
3. เกณฑจากการประเมนผลการจดท าแผนและการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ใชเกณฑ ดงน
คาเฉลย 2.50 – 3.00 ระดบคณภาพ ด คาเฉลย 1.50 – 2.49 ระดบคณภาพ พอใช คาเฉลย 1.00 – 1.49 ระดบคณภาพ ปรบปรง 4. เกณฑจากการประเมนผลการท าโครงการและการจดนทรรศการ ใชเกณฑ ดงน รอยละ 81 – 100 ระดบคณภาพ ดมาก รอยละ 71 – 80 ระดบคณภาพ ด รอยละ ต ากวา 71 ระดบคณภาพ พอใช
ผลการวจย การวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานในครงน จะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 3 ดาน ดงน
1. ผลการวเคราะหขอมล สภาพปญหาและความตองการ 2. ผลการพฒนารปแบบการพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 3. ผลการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ มรายละเอยดแตละขนตอน ดงตอไปน
ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลสภาพปญหาและความตองการ ผลการวเคราะหขอมลบรบท สภาพปญหาและความตองการในการพฒนาครของโรงเรยนบาน
เขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมถ ไดมาจากการศกษาเอกสารและการจดสนทนากลมแบบเจาะลก (Focus Group Discussion) ผลการศกษาพบขอมล ดงน ผลการศกษาสภาพปญหาของคร จากเอกสารต าราทเกยวของ รวมทงผลจากบรบทและรายงานดงตาราง พบวา โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ มขาราชการครจ านวน 19 คน อตราสวนครตอนกเรยน 1 : 9 แสดงวามจ านวนครเพยงพอ ครสวนมากมประสบการณในการสอนมานาน ครทกคนมคณวฒการศกษาชนต าปรญญาตร ภาระงานของคร โดยเฉลยสปดาหละ 15.79 ชวโมง ครสวนใหญเปนครประจ าชน สอนทกกลมสาระการเรยนร มภาระงานพเศษเฉลยสปดาหละ 10.80 ชวโมง นอกจากนพบวา เปนปญหาในดานความสามารถในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ซงสอดคลองกบรายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง ของส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา ในป พ.ศ. 2551 พบวา มาตรฐานท 9 ในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ มคาเฉลยเทากบ
42
2.93 อยในระดบด ซงเมอเทยบกบคาเฉลยโดยรวมยงไมเปนทนาพอใจ ซงโรงเรยนตงเปาไวท 3.00 รวมทงผลการประเมนดานผบรหารในมาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ มคาเฉลยเทากบ 3.19 อยในระดบด แตเปนผลทต าสดในมาตรฐานดานผบรหาร นอกจากนจากการสมภาษณและจดสนทนากลมในดานการจดการเรยนรของคร พบวา ครขาดความรในดานเทคนคการออกแบบการเรยนร การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครยงมพฤตกรรมการสอนแบบเดม ใชการบรรยาย ใชสอการสอนนอย เทคนคการสอนไมหลากหลาย ขาดทกษะการวางแผนเชงบรณาการ ซงสงผลตอการประเมนตามสภาพจรง และการไมไดน าผลการประเมนไปรบปรงพฒนาการจดการเรยนร สวนดานปญหาการบรหารจดการศกษาของโรงเรยน ยงขาดความเปนระบบ ขาดการวางแผนทเปนการนเทศตดตามไมตอเนอง จงไมมผลการประเมนมาพฒนางาน และเนองจากครมภาระงานของครนอกเหนอจากการสอนมาก ทงงานนโยบาย งานอน ๆ นอกเหนอจากงานวชาการท าใหครไมคอยมเวลาในการพฒนาการเรยนการสอน การผลตสอการเตรยมการสอน ดงผลการสนทนากลมของคณะกรรมการสถานศกษาและคร ดงค ากลาวทวา “เหนครท างานพเศษมากจรงๆ นาเหนใจจะมเวลาไปเตรยมการสอนคงยาก แตครเขากเกงนะ” “อยากใหโรงเรยนมชอเสยงใหมากกวาน ครคงตองชวยกนใหมากกวาน” “ครมกจกรรมมาก กตองมอบงานนกเรยน อยากใหตดตามนกเรยนดวย” ค ากลาวบางสวนของคร “ตงใจท างานเตมท แตมภาระงานอน ๆ มากจรง ๆ” “เปนหวหนางาน ท าใหไมมเวลาในการเตรยมการสอน อาศยเขาเนต จงพอรบาง” “เรยนจบมานาน โรงเรยนสงไปอบรม กพยายามน ามาใชในการสอน” “เทคนคการสอนแปลก ๆ ศกษาเองไมคอยเขาใจอยากใหมอบรมบอย ๆ” “อบรมทงโรงเรยนกดนะซ จะไดชวยกนมากขน” “จะมเวลาหรอเปลา ถาจดอบรมกตองมงานเพมขน”
จากการศกษาสภาพปญหาของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ผบรหารและครไดรวมกนก าหนดความตองการในการพฒนา ซงไดพจารณาวา จะไดเปนการยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน อนจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษา ครทกคนในโรงเรยนจงควรไดรบการพฒนาโดยอยากใหเปนการพฒนาทกคนไปพรอม ๆ กน รวมทงอยากใหผบรหารเปนผก ากบตดตามอยางเปนระบบ เปนผกระตนสงเสรมระบบการพฒนาซงสอดคลองกบผลการประชมสรางความเขาใจในการปรบกระบวนทศน ทนกวจยไดจดประชมรวมกบโรงเรยนพณพลราษฏร ตงตรงจตร 12 โรงเรยนครประชาชนทศ และโรงเรยนบานบงพราว ซงผอ านวยการโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ไดเสนอขอใหนกวจยชวยพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เพราะจะท าใหครมความเขาใจ มศกยภาพทจะจดการเรยนการสอน ดงนนผบรหารและคณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ จงตองการพฒนาระบบการบรหารจดการดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ในการสงเสรมพฒนาคณภาพบคลากร อนน าไปสการพฒนาคณภาพการศกษาตามแนวทางการปฏรปการศกษา ซงสอดคลองกบคณะกรรมการจากการประเมนคณภาพการศกษารอบสอง
43
ยงใหขอเสนอแนะในการประเมนดานครวา สถานศกษาควรมการพฒนาผสอนใหเปนครมออาชพใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ และเนนผเรยนเปนส าคญ สงเสรมการปฏบตจรง การคนควาจดท าแผนปฏบตการ ในป พ.ศ. 2554 ทเนนการอบรมเทคนควธการสอนและโครงการนเทศภายใน และไดก าหนดกลยทธระดบแผนงานในปการศกษา 2552 – 2556 ในการพฒนากระบวนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และการพฒนาครใหมความกาวหนาพฒนาตนเองใหมคณภาพ โดยจดใหมกลยทธระดบโครงการใหมโครงการพฒนาครใหมความสามารถในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ก าหนดตวบงชความส าเรจไวทรอยละ 80
ตอนท 2 ผลการสรางรปแบบการพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ผวจยไดด าเนนการสรางรปแบบการพฒนาคร โดยน าขอมลจากการวเคราะหการศกษาเอกสาร การสนทนากลมแบบเจาะลก การสงเคราะหทฤษฎ แนวคดทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการศกษา แนวคดทเกยวของกบการจดการเรยนการสอนตามแนวปฏรปการศกษา การปฏรปคร ทฤษฎการเรยนร และเทคนคการสอน มายกรางรปแบบการพฒนาคร ไดผลการสรางรปแบบดงตอไปน
1. การจดท าแผนด าเนนงานโครงการวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนร ทเนนผเรยนเปนส าคญ ผวจย ผบรหารและคณะครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ไดรวมกนก าหนดองคประกอบทเปนกรอบ / แผนงานทจะน าไปสการพฒนา ไดแก ตวชวด วตถประสงค กจกรรมทจะด าเนนการ ระยะเวลา สถานท ผรบผดชอบและผเกยวของโดยเปนการสรางขอตกลงรวมกนทจะขบเคลอนการพฒนาไปทงโรงเรยน ดงสรปในแผนด าเนนงานดงตารางท 2.2 ตอไปน
ตารางท 2.2 แผนด าเนนงาน โครงการวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยน เปนส าคญ โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
ตวชวด/วตถประสงค กจกรรม ระยะเวลา/สถานท ผรบผดชอบ/ผเกยวของ
1. ผบรหารและคณะครเหนความส าคญในการพฒนาคณภาพครและยอมรบตามแผนการด าเนนงานวจย 2. ไดเครอขายความรวมมอในการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนภายใตการปฏรปทงโรงเรยน 3. ผบรหารและครมความรความเขาใจในหลกการแนวคดทเนนผเรยนเปนส าคญ 4. ครสามารถวนจฉยตนเองและ วเคราะหผเรยนสตวบงช/พฤตกรรมของครและนกเรยน 5. ครสามารถฝกทกษะเทคนคการสอน
♦การประชมเพอสรางความเขาใจสกระบวนทศนใหมตามแผนงานวจย ♦ การแลกเปลยนเรยนรและการวพากษแผนงานวจย ♦ การอบรมเชงปฏบตการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครงท 1 ♦การอบรมเชงปฏบตการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครงท 2 ♦กจกรรมการรจกผเรยน
๏ 1 มนาคม 2555 โรงเรยนพณพลราษฎร (ตงตรงจตร 12) ๏ 22 มนาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมภ ๏ 10-11 พฤษภาคม 2555 มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ๏ 8-9 มถนายน 2555 มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ๏ พฤษภาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง
- หวหนาแผนงานวจย -หวหนาโครงการวจย - ผอ านวยการโรงเรยน - คณะคร - นกวจย - ผอ านวยการโรงเรยน - คณะคร - คณะคร - นกเรยน - ผบรหารโรงเรยน
44
ตวชวด/วตถประสงค กจกรรม ระยะเวลา/สถานท ผรบผดชอบ/ผเกยวของ
ตามแนวทางการปฏรปและสถานการณจากการอบรมได
♦การจดท าโครงการปฏรปการเรยนรกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
รวศรวฒนอปถมภ - คณะคร - นกเรยน - นกวจย
6. ครสามารถจดท าโครงการปฏรปการเรยนกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 7. ครมความรความเขาใจ และสามารถออกแบบการจดการเรยนรตามลกษณะวชาได 8. ครสามารถจดท าแผนการจดการเรยนรตามวธสอน/เทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตามกลมสาระได
♦การออกแบบการจดการเรยนรและการจดท าแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ♦ การวางแผนเตรยมการปฏบตการสอนตามแผน ♦ การจดกจกรรมนเทศแบบคลนคตามกลมสาระ
๏มถนายน – กรกฎาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ๏มถนายน – สงหาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมภ ๏มถนายน – กรกฎาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปภมภ
- คณะคร - นกวจย - ผบรหารโรงเรยน
9. ครสามารถฝกปฏบตการสอนจรงตามโครงการและแผนการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 10. ครสามารถประเมนการสอนตามสภาพจรงไดภายใตการจดการความรในกลมสาระ
♦ การนเทศการสอนตามกลมสาระตามสภาพจรง ครงท 1 ♦ การนเทศการสอนตามกลมสาระตามสภาพจรง ครงท 2 ♦ การแลกเปลยนเรยนรตามกลมสาระและระหวางกลมสาระ
๏มถนายน2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ๏กรกฎาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ๏กรกฎาคม-สงหาคม 2555โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
- คณะคร - ผบรหารโรงเรยน - นกเรยน - นกวจย
11. ผบรหารสามารถนเทศตดตามผลการด าเนนโครงการและจดใหมการนเทศภายในอยางตอเนอง
♦ การนเทศภายในของผบรหารสถานศกษา
๏มถนายน-สงหาคม 2555โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
- ผบรหารโรงเรยน - คณะคร
12. ครสามารถสรปองคความรเพอน ามาจดท าแฟมสะสมงานไดอยางเปนระบบ
♦ การจดท าแฟมสะสมงานคร ♦ การเขยนรายงานพฒนาคร
๏สงหาคม – กนยายน 2555โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
- คณะคร - นกวจย
13. ผบรหารและคณะครมทกษะในการบรหารจดการแสดงผลงานในรปนทรรศการ 14. ผบรหารและคณะครเกดเครอขายความรวมมอในการเผยแพรรปแบบและเทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ
♦การวางแผนเตรยมการจดนทรรศการ ♦ การจดนทรรศการสะทอนผล และคนความร ♦ การประชมสมมนาแลกเปลยนเรยนร ♦ การจดสนทนากลม (Focus group)
๏สงหาคม 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ๏1 กนยายน 2555 โรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ
- ผบรหารโรงเรยน - คณะคร - นกวจย - นกเรยน - คณะครจากโรงเรยนรวมวจยตามแผนงานวจย - ผบรหารจากเขตพนทประถมศกษาพษณโลกเขต 2
2. กรอบการอบรมเชงปฏบตการดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ จากตาราง 2.1 แสดงถงแผนพฒนาครตามระยะเวลาตวชวด ดงนน นกวจยและคณะคร ไดรวมกนด าเนนการจดอบรมเชงปฏบตการโดยมขนตอน ดงน
45
2.1 กรอบการอบรมเชงปฏบตการ 2.1.1 ก าหนดผรบผดชอบโครงการ คณะกรรมการด าเนนการอบรมพรอมทงวทยากรใหความรหลกสตรการอบรม 2.1.2 ก าหนดหลกสตรการอบรม พรอมทงจดท าเอกสารประกอบการอบรม ซงมประเดนทเกยวของ ไดแก - หลกการ แนวคด การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ - รปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ - โครงการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวปฏรป - การจดท าแฟมสะสมงานพฒนาการจดการเรยนร - ก ากบ นเทศ ตดตาม ประเมนผลจากระบบ คลนก และนเทศภายใน ภายนอก 2.1.3 วางแผนเตรยมการประสานงาน และเตรยมขอมลจากประสบการณการสอนของครทกคน 2.1.4 ด าเนนการอบรม 2.1.5 สรปและรายงานผลการอบรม
สรปได ดงภาพท 2.1
ภาพท 2.1 ขนตอนการด าเนนการอบรมเชงปฏบตการ
3. การจดท าโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร เพอใหการฝกอบรมเชงปฏบตการสการน าไปปฏบตไดจรงอยางเปนระบบ ผวจยจงได
ก าหนดใหครทกคนไดรวมกนวางแผนจดท าโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร โดยแบงเปนกลมสาระ เพอน าไปวเคราะหการเลอกเทคนคการสอน การจดท าโครงการทสอดคลองกบโครงการของสถานศกษาดานการพฒนาการเรยนการสอนตลอดจนฝกการประเมนโครงการจากแหลงขอมลตาง ๆ และยงเปนการน าไปจดท าแผนการจดการเรยนร เพอออกแบบการจดการเรยนรเปนรายบคคล โดยน าไปสการปฏบตการสอนในชนเรยนไดอยางมประสทธภาพ
ขนตอน การด าเนนการอบรม
เชงปฏบตการ
1. จดท าโครงการอบรม เชงปฏบตการ
2. ก าหนดหลกสตรฝกอบรม
3. วางแผนเตรยมการ
4. ด าเนนการฝกอบรม
5. สรปและรายงานผล
46
4. การนเทศตดตามภายใน – ภายนอก ผวจยไดน ารปแบบการนเทศภายทงภายใน ภายนอกโดยเนนกลยาณมตรมาใชในการตดตาม
ประเมนผล โดยมขนตอนดงน 4.1 การสรางเจตคตทด มการประชมสรางความเขาใจปรบกระบวนการทศนกบผบรหาร
สถานศกษา ผนเทศจากมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ใหมความพรอม มเจตคตทมงมนตอการใหค าแนะน า ใหค าปรกษา และชวยเหลอรวมกบคร
4.2 ก าหนดเวลาและวางแผนการนเทศ ผวจยไดจดใหมการนเทศใหลกษณะนเทศแบบคลนก ภายใตชอ คลนกการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญและนเทศการสอน โดยก าหนดชวงเวลา ลกษณะของกจกรรม ดงรายละเอยดตารางท 2.3
ตารางท 2.3 การนเทศแบบคลนกและนเทศการสอนโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ วน / เดอน / ป / เวลา กจกรรม ลกษณะกจกรรม
25 มถนายน 2555 เวลา 09.00–11.00 น.
♦ เปดคลนกการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครงท 1
- ใหค าปรกษาดานการออกแบบการเรยนการสอน - การจดท าแผนการจดการเรยนรตามเทคนค 2 เทคนค
3 กรกฎาคม 2555 เวลา 09.00–11.00 น.
♦ เปดคลนกการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครงท 2
- ใหค าปรกษาดานการออกแบบการเรยนการสอน - การจดท าแผนการจดการเรยนรตามเทคนค 2 เทคนค
13 กรกฎาคม 2555 เวลา 08.30–11.30 น.
♦ นเทศการสอน ครงท 1 - สงเกตการสอนในชนเรยนตามกลมสาระและระดบชน - ประเมนการสอน - ใหขอเสนอแนะเพอการพฒนา
25 กรกฎาคม 2555 เวลา 08.30–11.30 น.
♦ นเทศการสอน ครงท 2 - สงเกตการสอนในชนเรยนตามกลมสาระและระดบชน - ประเมนการสอน - ใหขอเสนอแนะเพอการพฒนา
17 สงหาคม 2555 เวลา 09.00–11.00 น.
♦ เปดคลนกการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครงท 3
- ใหค าปรกษาดานการเขยนรายงานผลการปฏบตการสอน - ใหค าปรกษาดานการจดท าแฟมสะสมงาน
ตอนท 3 ผลการใชรปแบบการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เมอผวจยไดมการน าเสนอรปแบบโดยผานการวพากษและการมสวนรวมจากผทรงคณวฒ ผบรหาร และคณะครของโรงเรยนบานเขาสมอแครง รวศรวฒนอปถมภ จงไดด าเนนการปรบปรงรปแบบแลวน าไปทดลองใชโดยมกจกรรมการพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ไดจดใหมกรอบการด าเนนการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร
47
1. การจดโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร 2. การอบรมเชงปฏบตการ 3. การจดระบบการพฒนาการจดการเรยนร 4. การปฏบตการสอน 5. การจดท าแฟมสะสมผลงาน 6. การน าเสนอผลการพฒนาการจดการเรยนร ทง 6 กจกรรม ผวจยไดด าเนนการตามระยะเวลาก าหนดไว โดยผลสรปกจกรรมการพฒนาคร
ดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดงตอไปน กจกรรมท 1 การจดท าโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร ผวจยไดใหขอเสนอแนะเกยวกบการเขยนโครงการ วาเปนสงทจ าเปนทครควรน าองคความร
จากการอบรมไปสการปฏบตทชดเจน มการวางแผนเตรยมการ ท างานเชงระบบ มการใชการจดการความรภายในกลมสาระ เปดโอกาสใหครไดเลอกวธการสอนทเหมาะกบความพรอม เนอหารายวชาทสอน จงไดมการบรรยายเชงวเคราะห หลกการ รปแบบ ทบทวนประสบการณเดมแลวไดมอบหมายใหครเขาตามกลมสาระเขยนโครงการกลม ละ 1 โครงการ น าโครงการไปใหผบรหารตรวจสอบ และผวจยไดมการตดตามประเมนโครงการ ดงปรากฏตามตารางท 2.4
ตารางท 2.4 ผลการประเมนโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพครโรงเรยน บานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ
กลมสาระการเรยนร ผลรวมคะแนน(15 คะแนน )
รอยละ ระดบคณภาพ
ภาษาไทย 14 93.34 ดมาก คณตศาสตร 12 80.00 ด วทยาศาสตร 15 100.00 ดมาก สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 11 73.34 ด สขศกษาและพลศกษา 11 73.34 ด ศลปะ 10 66.67 พอใช การงานอาชพและเทคโนโลย 11 73.34 ด ภาษาตางประเทศ 12 80.00 ด การศกษาปฐมวย 13 86.67 ดมาก
รวม 80.74 ด
จากตารางท 2.4 พบววาครมการจดท าโครงการปฏรปการเรยนรมคณภาพ ระดบ ด รอยละ 80.74เมอพจารณาเปนกลมสาระ พบวา กลมสาระทมคณภาพระดบดมาก ม 3 กลม ไดแก กลมวทยาศาสตร รอยละ 100 กลมภาษาไทย รอยละ 93.34 และกลมการศกษาปฐมวย รอยละ 86.67
48
และมคณภาพระดบด ม 5 กลม ไดแก คณตศาสตร ภาษาตางประเทศ สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา และการงานอาชพและเทคโนโลยตามล าดบ สวนกลมสาระทมคณภาพระดบพอใช ไดแก กลมสาระศลปะ รอยละ 66.67
กจกรรมท 2 การอบรมเชงปฏบตการการพฒนาศกยภาพคร ผวจยไดน าตวชวดในแผนพฒนามาวเคราะหเพอหาแนวทางและพฒนาจากกรอบหลกสตร แลว
จดใหมการอบรมเชงปฏบตการโดยยดรปแบบการใชโรงเรยนเปนฐาน ผวจยไดจดใหมการอบรมเปน 2 ระยะ เพอใหครไดมโอกาสน าผลการอบรมไปสการปฏบตอยางตอเนอง โดยจดอบรมระยะท 1 ระหวางวนท 10 – 11 พฤษภาคม 2555 และระยะท 2 ระหวางวนท 8 – 9 มถนายน 2555 โดยเชญวทยากรทมความเชยวชาญทง สาขาการศกษาปฐมวย และหลกสตรและการสอนของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ซงจากการอบรมเชงปฏบตการ มการประเมนความรความเขาใจกอนและหลงการอบรม ผลการพฒนาครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ปรากฏดงตารางท 11 และตารางท 12 ผลการศกษา ความรความเขาใจการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญกอนและหลงการพฒนา
ตารางท 2.5 ผลการศกษา ความรความเขาใจการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญกอนและ หลงการพฒนา
ความรความเขาใจ X S.D. รอยละ ระดบความรความเขาใจ
กอนการพฒนา 15 2.22 50.00 นอย หลงการพฒนา 21.80 2.82 72.67 ปานกลาง
จากตารางท 2.5 พบวาผลการศกษาความรความเขาใจการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ กอนการพฒนาไดคะแนนรอยละ 50.00 อยในระดบนอย และหลงการพฒนาไดคะแนนรอยละ 72.67 อยในระดบปานกลาง
ตารางท 2.6 ผลการเปรยบเทยบความรความเขาใจดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
ความรความเขาใจ X .S.D D S.D. t P-value กอนการพฒนา 15.00 2.22
6.80 2.33 13.05** .000 หลงการพฒนา 21.80 2.82 **p<.01
จากตารางท 2.6 ผลการเปรยบเทยบความรความเขาใจดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ หลงการพฒนาสงกวากอนการพฒนา อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01
49
ตารางท 2.7 ผลความคดเหนเกยวกบการด าเนนการจดฝกอบรมเชงปฏบตการ ระยะท 1
รายการประเมนในแตละวน X S.D. ระดบความคดเหน ก.ดานการจดการฝกอบรม 4.58 .47 มากทสด ข.ดานวทยากร 4.46 .55 มาก ค.ดานการน าไปใชประโยชน 4.20 .54 มาก รวมทกดาน 4.43 .51 มาก จากตารางท 2.7 พบวา ครผเขาอบรมในระยะท 1 มความคดเหนตอการจดอบรมในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.43) และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาความคดเหนดานการจดการฝกอบรมอยในระดบมากทสด ( X = 4.58) รองลงมาพบวาดานวทยากร อยในระดบมาก ( X = 4.46) และดานการน าไปใชประโยชน อยในระดบมาก ( X = 4.20)
ตารางท 2.8 ผลความคดเหนเกยวกบการด าเนนการจดฝกอบรมเชงปฏบตการ ระยะท 2
รายการประเมนในแตละวน X S.D. ระดบความคดเหน ก.ดานการจดการฝกอบรม 4.63 .42 มากทสด ข.ดานวทยากร 4.63 .49 มากทสด ค.ดานการน าไปใชประโยชน 4.34 .45 มาก รวมทกดาน 4.54 .44 มากทสด จากตารางท 2.8 พบวา ครผเขาอบรมในระยะท 2 มความคดเหนตอการจดอบรมในภาพรวมอยในระดบมากทสด ( X = 4.54) และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาความคดเหนดานการจดการฝกอบรมและดานวทยากร อยในระดบมากทสด ( X = 4.63) และดานการน าไปใชประโยชน อยในระดบมาก ( X = 4.34) นอกจากนผเขาอบรมยงไดใหขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบการเพมระยะเวลาในการอบรม การฝกปฏบตโดยวเคราะหหลกสตรและการวางแผนตลาดภาคเรยน และผวจยไดจดสนทนากลมเพอศกษาความคดเหนหลงการอบรมคร พบวา ครมเจตคตทตอการพฒนาพรอมจะใหความรวมมอเพราะรบความรมากขน เปนการพฒนาตนเองหลงจากละเลยไมคอยสนใจเทาทควรไดรบขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการปฏบตงาน ดงค ากลาวทวา “ท าใหมความรทเกยวกบเทคนคการสอนมากขน” “ถาไดปรบการเรยน เปลยนการสอน เดกคงจะสนใจครกไมเบอ” “บางเทคนคไมเคยรจกเลย พอมาอบรมจะตองน าไปใชจรง ๆ” “วทยากรใหความรดมาก แตพวกเราเรยนชาเอง ชวยฝกใหบอย ๆ” “ถาไมลองกไมรวาวธสอนน จะน าไปใชไดกบเดกไดหรอไม”
50
กจกรรมท 3 การจดการระบบการพฒนาการจดการเรยนร 3.1 ในชวงทมการอบรมเชงปฏบตการ ผวจยไดจดกจกรรมใหมการแลกเปลยนประสบการณน าเสนอตวอยางแผนการจดการเรยนรตามเทคนคตาง ๆ ทเนนผเรยนเปนส าคญอาท เชน การจดการเรยนรโดยใชแผนภาพโครงสรางความร การเรยนแบบรวมมอ การจดการเรยนรแบบวฎจกร 4 MAT การจดการเรยนรแบบศนยการเรยน เปนตน แลวมอบหมายใหครไปวเคราะหเลอกเทคนคการสอนเพอจดท าแผนการจดการเรยนรอยางนอยคนละ 2 เทคนค ภายใตการด าเนนพฒนาเชงระบบในการจดการเรยนรของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ สรปไดดงภาพท 2.2
แผนภาพท 2.2 ระบบการพฒนาการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
3.2 ผลการจดท าแผนการจดการเรยนรและการปฏบตการสอน 3.2.1 การท าแผนการจดการเรยนร จากการทนเทศตดตาม ตรวจสอบการจดท าแผนการจดการเรยนรของครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ โดยใชระบบการนเทศแบบคลนก จ านวน 2 ครง ไดแกครงท 1 วนท 25 มถนายน 2555 และครงท 2 วนท 10 กรกฎาคม 2555 ผลการประเมนการเขยนแผนการจดการเรยนร ดงปรากฏในตารางท 2.9
51
ตารางท 2.9 ผลการประเมนการเขยนแผนการจดการเรยนรของครจากการนเทศแบบคลนก
รายการประเมน ครงท 1 (N=19) ครงท 2 (N=19)
X S.D. ระดบ
คณภาพ X S.D. ระดบ
คณภาพ 1. จดประสงค 1.1 เขยนจดประสงคไดถกตอง ใชค าทแสดงพฤตกรรม
2.05 .62 พอใช 2.79 .42 ด
1.2 จดประสงคสอดคลองกบสาระการเรยนร 2.00 .47 พอใช 2.89 .32 ด 2. สาระการเรยนร 2.1 สอดคลองกบจดประสงคและหลกสตร 2.63 .50 ด 2.79 .42 ด 2.2 เขยนไดถกตอง มใจความส าคญครบถวน 2.68 .48 ด 2.79 .42 ด 3. กจกรรมการเรยนร 3.1 ก าหนดเทคนคการสอนสอดคลองกบจดประสงค 1.95 .52 พอใช 2.32 .48 ด 3.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร 2.16 .69 พอใช 2.89 .32 ด 3.3 ออกแบบกจกรรมเปนไปตามขนตอนของวธสอน 2.21 .42 พอใช 2.89 .32 ด 3.4 จดกจกรรมเนนใหเรยนรปฏบตไดจรง 2.32 .48 พอใช 2.95 .23 ด 3.5 จดกจกรรมเนนการสรางความรดานตนเองและกลม 1.79 .42 พอใช 2.32 .48 ด 4. สอและแหลงเรยนร 4.1 สอดคลองกบจดประสงคและสาระการเรยนร 2.32 .48 พอใช 2.95 .23 ด 4.2 สอและแหลงเรยนรมความหลากหลาย 1.84 .37 พอใช 2.53 .51 ด 4.3 ผเรยนมสวนรวมในการใชสอ 5.การวดและประเมนผล 5.1 สอดคลองกบจดประสงค 2.32 .48 พอใช 2.84 .37 ด 5.2 ใชการประเมนตามสภาพจรง 1.84 .50 พอใช 2.37 .50 ด
รวม 2.16 .24 พอใช 2.72 .11 ด จากตารางท 2.9 พบวา ผลการประเมนการเขยนแผนการจดการเรยนรของครครงท 1 ในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบ พอใช ( X = 2.16) เมอพจารณาในรายละเอยด สวนใหญมพฤตกรรมอยในระดบพอใช ยกเวน ขอ 2.1 และ 2.2 มความเหมาะสมอยในระดบด ( X = 2.63 / 2.68)
52
สวนผลการประเมนครงท 2 ในภาพรวม มความเหมาะสมอยในระดบด ( X = 2.72) เมอพจารณารายละเอยดสวนใหญมความเหมาะสมอยในระดบด ยกเวน ขอ 4.2 สอและแหลงเรยนรมความหลากหลาย ( X = 2.53) และขอ 5.2 ใชการประเมนตามสภาพจรง อยในระดบพอใช ( X = 2.37) จากการนเทศโดยใชระบบการนเทศแบบคลนก ในการจดท าแผนการจดการเรยนรของคร ในภาพรวมในครงท 2 มคาเฉลยสงขนเพราะครไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรกบผนเทศ การสรางความเขาใจในขนตอนการสอนทตนเองเลอก การน าเสนอตวอยางทชดเจนมากขนจากผนเทศ รวมทงนกวจยไดไปเปดคลนกนอกเวลาใหกบคณะครทโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ อยางตอเนอง ท าใหครมความมนใจทจะน าแผนไปสการทดลองปฏบตการสอนในชนเรยนของตน
กจกรรมท 4 การปฏบตการสอน เมอครไดออกแบบการจดการเรยนรแลว ผวจยไดใหครน าไปทดลองปฏบตการสอน โดยมการเตรยมการสอนดานสอการเรยนรและการประเมนผลควบคกนไป ผลจากการประเมนการจดการเรยนรของครทง 2 ครง ปรากฏในตารางท 2.10
ตารางท 2.10 ผลการประเมนการจดการเรยนรของครโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ
รายการประเมน ครงท 1 (N=19) ครงท 2 (N=19)
X S.D. ระดบ
คณภาพ X S.D. ระดบ
คณภาพ 1. ดานผเรยน 1.1 ผเรยนมสวนรวมในการเรยน 2.84 .37 ด 2.84 .37 ด 1.2 ผเรยนไดปฏบตกจกรรมในลกษณะทเนนการสรางความร 2.32 .48 พอใช 2.37 .50 พอใช 2. ดานครผสอน 2.1 ใชเทคนคการสอนทเนนผเรยนมความหลากหลาย 1.79 .42 พอใช 2.74 .45 ด 2.2 จดกจกรรม / สภาพแวดลอมทสงเสรมความสนใจ ความถนด 2.11 .66 พอใช 2.95 .23 ด 2.3จดกจกรรมฝกใหผสอนไดปฏบตจรง 2.32 .48 พอใช 3.00 .00 ด 2.4 มการเสรมแรงใหค าแนะน าผเรยน 2.79 .42 ด 3.00 .00 ด 3. ดานสาระการเรยนร 3.1 มความถกตอง สอดคลองกบหลกสตร 2.89 .32 ด 2.84 .37 ด 3.2 มความสอดคลองเหมาะสมกบเทคนคการสอน 2.37 .50 พอใช 2.84 .37 ด 4. ดานกจกรรมการเรยนร 4.1 ใชกจกรรมทเนนผเรยนเปนส าคญ 2.26 .45 พอใช 2.89 .32 ด 4.2 จดกจกรรมทหลากหลายเหมาะกบ 1.79 .54 พอใช 2.37 .50 พอใช
53
รายการประเมน ครงท 1 (N=19) ครงท 2 (N=19)
X S.D. ระดบ
คณภาพ X S.D. ระดบ
คณภาพ ธรรมชาตและความสนใจของผเรยน 4.3 จดกจกรรมเปนไปตามล าดบขนตอนของเทคนค/วธสอน 2.21 .42 พอใช 3.00 .00 ด 4.4 กจกรรมเนนการปฏบตและสรางความรดวยตนเองและกลม 2.26 .45 พอใช 2.63 .50 ด 5. ดานสอการเรยนร 5.1 เหมาะสมกบเนอหาและวยของผเรยน 2.00 .58 พอใช 3.00 .00 ด 5.2 สอดคลองกบกจกรรมและมความหลากหลาย 1.95 .52 พอใช 2.68 .48 ด 6. ดานการวดและประเมนผล 6.1 มการประเมนผลทเหมาะสม 1.89 .32 พอใช 2.79 .42 ด 6.2 เนนการประเมนตามสภาพจรง 1.74 .45 พอใช 2.37 .50 พอใช 6.3 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 2.58 .51 ด 2.95 .23 ด 6.4 ผเรยนมสวนรวมในการประเมน 2.16 .69 พอใช 2.32 .48 พอใช
รวม 2.24 .25 พอใช 2.75 .18 ด จากตารางท 2.10 พบวา ผลการประเมนการจดการเรยนรของคร ครงท 1 ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบพอใช ( X = 2.24) เมอพจารณาในรายละเอยดสวนใหญมการปฏบตอยในระดบพอใช ยกเวน ขอ 1.1 ผเรยนมสวนรวมในการเรยน ( X = 2.84) ขอ 2.4 มการเสรมแรงใหค าแนะน าแกผเรยน (X = 2.79) ขอ 3.1 สาระการเรยนรมความถกตองสอดคลองกบหลกสตร ( X = 2.89) และ ขอ 6.3 การวดประเมนผลสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรอยในระดบด ( X = 2.58) สวนครงท 2 ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบด ( X = 2.75) เมอพจารณาในรายละเอยด สวนใหญมการปฏบตอยในระดบด ยกเวน ขอ 1.2 ผเรยนไดปฏบตกจกรรมในลกษณะทเนนการสรางความร ( X = 2.37) ขอ 4.2 จดกจกรรมทหลากหลาย เหมาะกบธรรมชาตความสนใจของผเรยน ( X = 2.37) ขอ 6.2 เปนการประเมนตามสภาพจรง และขอ 6.4 ผเรยนมสวนรวมในการประเมน อยในระดบพอใช ( X = 2.32)
กจกรรมท 5 การจดท าแฟมสะสมงาน ภายหลงครไดปฏบตการจดการเรยนร ผวจยไดก าหนดกรอบการจดท าแฟมสะสมงานเพอใหคร
ไดพฒนางานอยางเปนระบบ และไดสะทอนผลสภาพปญหาการด าเนนงานการพฒนาคร กจกรรมท 6 การน าเสนอผลการพฒนาการจดการเรยนร เมอครไดจดท าแฟมสะสมงาน และเขยนรายงานผลการจดการเรยนรไปไดระยะหนง ผวจยได
จดใหมกจกรรมการนเทศแบบคลนก เพอใหค าปรกษาในการน าเสนอผลการพฒนาการจดการเรยนรทงการวางแผนเตรยมการ การสงเคราะหองคความร การจดนทรรศการเพอคนความร และสรางเครอขาย
54
แลกเปลยนเรยนร และสนทนากลม ในวนท 9 พฤศจกายน 2555 ณ หอประชมโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ ซงมกจกรรมยอยทประเมนผล 2 สวน ไดแก
6.1 การประเมนการจดนทรรศการ คณะผวจยจากแผนงานวจยไดรวมประเมนผลการจดนทรรศการ และจดใหครจากโรงเรยนในแผนงานวจย 3 แหงไดแก โรงเรยนพณพลราษฎร ตงตรงจตร 12 โรงเรยนครประชาชนทศ และโรงเรยนบานบงพราว และตวแทนนกเรยนเขารวมชมนทรรศการดงกลาว ผลการประเมนตามกลมสาระ ปรากฏดงตารางท 2.11 ตารางท 2.11 ผลการประเมนการจดนทรรศการการพฒนาครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ
กลมการเรยนร ผลรวมคะแนน (15 คะแนน)
รอยละ ระดบ
คณภาพ ล าดบท
ภาษาไทย 14 93.34 ดมาก 2 คณตศาสตร 12 80.00 ด 4 วทยาศาสตร 15 100.00 ดมาก 1 สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 11 73.34 ด 5 สขศกษาและพลศกษา 10 66.67 ด 6 ศลปะ 9 60.00 พอใช 7 การงานอาชพและเทคโนโลย 10 66.67 ด 6 ภาษาตางประเทศ 12 80.00 ด 4 การศกษาปฐมวย 13 86.67 ดมาก 3
จากตารางท 2.11 พบวา ผประเมนมความคดเหนตอการจดนทรรศการในการพฒนาครของโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ โดยกลมสาระทไดระดบดมาก เปนอนดบแรก คอ กลมสาระวทยาศาสตร รอยละ 100 รองลงมาคอกลมสาระภาษาไทย รอยละ 93.34 และกลมประสบการณการศกษาปฐมวย รอยละ 86.67 6.2 การสนทนากลมเพอแลกเปลยนเรยนร กจกรรมทจะสามารถสะทอนผลทงในสวนความพงพอใจความรสกตาง ๆ ของผเขารวมการพฒนากคอ การสนทนากลม เพอแลกเปลยนเรยนรกนระหวางนกวจยกบผเขารวมโครงการวจย ซงเปนกจกรรมสดทายทยนยนรปแบบการพฒนาศกยภาพคร ผวจยจงจดใหมกจกรรมดงกลาว ในวนท 9 พฤศจกายน 2555 ผลการสนทนากลมแบบเจาะลก ไดจดเปน 2 กลม ไดขอสรปดงน กลมท 2 ผบรหารและคร จากการสะทอนความคดเหน พบวา ผบรหารและครมความคดเจตคตในเชงบวกทเปนทดตอกระบวนการพฒนาและการน าไปใชประโยชน ในท านองเดยวกน กยงพบวามครบางสวนยงมความวตกกงวลกบภาระงานทเพมขน ผลการสมภาษณและสนทนากลม สรปไดดงน
ก. กอนเขารวมโครงการวจย
55
1. ความรสก 1.1 ความรสกทมตอการเขารวมโครงการวจย ครมความพอใจทจะไดรบการ
พฒนาตนเอง และดใจทจะพฒนาไปพรอมกนจะไดชวยเหลอเรยนรกนได แตมครสวนนอยรสกกงวลใจกลวจะเปนการเพมภาระงาน
1.2 ครจะไดมโอกาสเรยนรการท าวจยจากโครงการและรสกพงพอใจจะไดรบ ประโยชนจากการเขารวมโครงการ
2. ความคาดหวงทจะไดรบ 2.1 ความคาดหวงตอตนเอง 2.1.1 ไดพฒนาตนเองในการจดการเรยนการสอนทมเทคนคใหม ๆ 2.1.2 สามารถน าไปพฒนานกเรยน และแกไขปญหาได 2.1.3 ไดปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนใหเปนไปตามแนวปฏรป 2.2 ความคาดหวงตอนกเรยน 2.2.1 นกเรยนไดหาความรจากเทคนคของคร 2.2.2 นกเรยนไดรวมกจกรรม เกดการเรยนรสนกสนาน 2.2.3 นกเรยนนาจะมผลสมฤทธทางการเรยนดขน 2.2.4 นกเรยนมเจตคตทดตอการเรยนคณตศาสตร 2.3 ตอสถานศกษา 2. 3.1 ยกระดบผลสมฤทธจากการเรยนการสอนทไดรบจากโครงการ 2.3.2 พฒนาทงโรงเรยน ท าใหครมพฒนาการทดและเรยนรไปพรอมกน 2.3.3 โรงเรยนไดมการพฒนาบคลากรอยางเปนระบบ 2.3.4 โรงเรยนมงานมากอยแลว มโครงการเพมท าใหครมภาระงานมากขน
ข. ระหวางการเขารวมโครงการวจย 1. ความรสก / ความคดเหนตอการวจย 1.1 การสรางความเขาใจและปรบกระบวนทศน 1.1.1 ท าใหเขาใจกระบวนการทชดเจนมากขน แสดงถงความตงใจจรงของนกวจย 1.1.2 ผบรหารตองการใหรวมโครงการวจยเพราะเหนถงประโยชนทไดในภาพรวม 1.1.3 รสกพงพอใจ และเหนวาเปนเรองดไมยงยาก ไดรบการพฒนาไปดวยกน 1.2 การอบรมเชงปฏบตการ 1.2.1 เปนการอบรมทใหประโยชนกบครโดยตรงเหนรปแบบ เทคนคทเปนขนตอน น าไปใชได 1.2.2 น าไปใชกบนกเรยน เดกจะไดความรและสนกสนาน
56
1.2.3 รจกการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญไดดขนครกไมเบอ นกเรยนกนาจะชอบ 1.2.4 วทยากรมงมนใหการถายทอดความร หวหนาโครงการตงใจมาก หาตวอยางมาใหหลายรปแบบ 1.3 การจดท าโครงการพฒนาการเรยนการสอน 1.3.1 เปนการทบทวนการเขยนโครงการตามองคประกอบไดครบถวน 1.3.2 การท าโครงการชวยใหเกดการวางแผนการท างานของกลมสาระ 1.4 การจดท าแผนการจดการเรยนร 1.4.1 การท าแผนการเรยนร ท าใหการจดกจกรรมเปนไปตามเทคนคทเลอกไว 1.4.2 การท าแผนชวยใหเราวางแผนไดอยางเปนระบบ 1.5 การทดลองปฏบตการสอน 1.5.1 การทดลองตามเทคนค ชวยใหเขาใจวธการตามขนตอนไดดขน 1.5.2 นกเรยนสนใจเรยนรจากการสอนแบบใหม ๆ ทไดรบจากวทยากร 1.5.3 ครตองมความพรอม เตรยมตวมากขนกอนจะน าไปสอนจรงเพราะมวทยากรมาสงเกตการสอน 1.6 การนเทศการสอน 1.6.1 ควรจดใหมการนเทศอยางตอเนอง โดยเฉพาะจากกลมสาระ 1.6.2 การนเทศแบบคลนกไดประโยชนมาก ท าใหเกดการแลกเปลยนกนกบผนเทศ 1.6.3 ครมความสนใจขนมาก จากการชวยเหลอของผนเทศ 1.7 การจดท าแฟมสะสมงาน 1.7.1 แฟมสะสมงานท าไดเปนการดมาก ชวยใหครวางแผนท างานเปนระบบ 1.7.2 การจดท าแฟมตองอาศยเวลาและประสบการณ 1.8 การจดนทรรศการคนความร 1.8.1 เปนความภาคภมใจทจะน าเสนอผลงานทสงสมมา 1.8.2 เปนประสบการณทด ท าใหมการวางแผนการท างานรวมกน 1.8.3 รสกตนเตน เพราะเปนการแสดงผลงานทตองน าเสนอดวยการพด และการท าแฟมสะสมผลงาน ค. หลงจากเขารวมโครงการวจย 1. การพฒนาตนเอง 1.1 มความรสกเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญมากขน 1.2 ตนตวทจะพฒนาการจดการเรยนการสอนมากขน
57
1.3 ไดเรยนรเทคนคการสอนหลายวธ และสามารถน าไปเขยนแผนการจดการเรยนรไดมากขน 1.4 ไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรกบครในกลมสาระมากขน 2. การพฒนานกเรยน 2.1 เขาใจธรรมชาตของเดกทตองการมสวนรวมในการเรยนมากขน 2.2 นกเรยนมความกลาแสดงออกมากกวาเดม 2.3 นกเรยนมการเปลยนพฤตกรรมไปในทางดกวาเดม 3. การพฒนาสถานศกษา 3.1 โรงเรยนไดรบการยอมรบจากชมชนและโรงเรยนใกลเคยง 3.2 โรงเรยนมระบบการพฒนาครทชดเจน สามารถเกดเครอขายทางวชาการแกโรงเรยนอน ๆ ได 3.3 โรงเรยนสามารถยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขน และพรอมรบการประเมนคณภาพภายนอก รอบ 3 ปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะ ครบางคนไดสะทอนปญหาอปสรรคในการรวมโครงการวจยในครงน ดงค ากลาวทวา “การพฒนาทงโรงเรยนมขอดไดรวมกน แตกกงวลวาจะเปนภาระกบเพอนในกลม” “อยากหนการท าวจย โดยใชโรงเรยนเปนฐานในการวจยในชนเรยน เพราะคดวายงเปนเรองยากอย” “มภาระงานมาก บางครงไมสามารถท ากจกรรมใหดตามทหวหนาโครงการวจยคาดหวง” “อยากใหมประเมนการสอนอยางตอเนอง เพอชวยกระตนคร” “มปญหาดานการพมพดวยคอมพวเตอร ท าไดชาตองอาศยคนอน” “ผลงานทน ามาจดนทรรศการยงมนอย ไมมเวลา” “นกวจยตงใจจะชวยครและโรงเรยนจรง ๆ อยากใหกลบมาพฒนาเรองอน ๆ อก” “เดกเกดอาการงง วนนครมาแปลก มกจกรรมใหท าเยอะแยะ” “ดใจทมโครงการด ๆ จะไดเรยนรการท าวจยกบการพฒนาการสอนของตวเอง” “เวลาสอน รสกเกรง ประหมา เพราะมอาจารยมานงสงเกตอยางใกลชด” “อยากใหครทกคนไดพฒนาไปพรอมกน มโครงการนมาชอบมาก ตรงกบทอยากจะท า” “ผมกนเทศอยางไมเปนทางการอยบอย ๆ เจอการนเทศคลนก นาสนใจครตนตวด” “อยากใหชวยพฒนาคร ใหมศกยภาพเทาเทยมกน จะไดพรอมกบการประเมนรอบท 3” จากการสะทอนความคดเหนของนกเรยนทมตอพฤตกรรมการสอนของครโดยสมนกเรยนระดบประถมศกษา และมธยมศกษาในการสนทนากลม ผลการสนทนา ดงค าพดทกลาววา “ไดเรยนรจากการท างานกลมกบเพอน ๆ มากขน” “อยากใหครจดกจกรรมทสนก ๆ แบบน” “ไดฝกการท าใบกจกรรมและสมภาษณ เพอน ๆ และผปกครอง” “ครสอนเกง ใหหนไดท างาน มากขนภมใจทครน าผลงานของหนมาแสดง” “อยากใหครมวธสอนใหม ๆ แบบนอก” “ผมไดท าแผนผงความคด ระบายส ครเอาไปโชวไว”
58
“ครไมคอยอธบาย มสอมาใหดและท างานเอง”
อภปรายผลการวจย ผลการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานของ
โรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลก เขต 2 พบวา มผลการพฒนาอยในระดบทด ซงเกดประโยชนโดยตรงตอตวคร นกเรยน และโรงเรยนหลายประการ ดงน
1. ผลทเกดกบคร การพฒนาครใหมศกยภาพในการจดการเรยนทเนนผเรยนเปนส าคญท าใหครม ความรความเขาใจ มการปรบกระบวนทศนทยอมรบกบการเปลยนแปลงตามแนวทางการ
ปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ครสามารถวางแผนการจดกระบวนการเรยนการสอนอยางเปนระบบ โดยมการจดท าโครงการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครสามารถเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญไดถกตองเหมาะกบสาระการเรยนรและธรรมชาตของผเรยน ครสามารถก าหนดรปแบบ เทคนคการสอนทมความหลากหลาย ปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนแบบเดมมาสแนวทางการเรยนการสอนทเนนการปฏบตจรง การเปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการเรยนรมากขน ดงจะเหนไดจากการวเคราะหและเลอกเทคนคการสอนไดสอดคลองกบสาระการเรยนร และความสนใจของผเรยน มการแลกเปลยนเรยนรกนภายในกลมสาระการเรยนรของตนเอง นอกจากนการสงเกตการสอนของคร พบวา ครมความตนตว ตงใจทจะออกแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตามแนวทางทจดการฝกอบรมเชงปฏบตการท าใหครมการปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนใหมมการปรบบทบาทในการจดการเรยนการสอนโดยเปนผวางแผน ออกแบบทเนนการมสวนรวม ใหความส าคญกระบวนการมากกวาผลงานเปนผอ านวยความสะดวกแทนการเปนผสอน มการจดเตรยมสอการเรยนรมากขน นนยอมแสดงถง ประสทธภาพของกระบวนการพฒนาครและโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภเปนไปตามวตถประสงค และจากการสมภาษณครทงในการสงเกตการสอนและการนเทศตดตาม ยงพบวาครทกคนมความพงพอใจทจะรวมแลกเปลยนเรยนร ยอมรบในกระบวนการพฒนาเพราะไดประโยชนโดยตรงตอการพฒนาสมรรถนะทจะน าไปสการพฒนาครมออาชพ ครมเจตคตทดตอการพฒนาโดยใชโรงเรยนเปนฐาน และเหนวาเปนรปแบบทเออตอกระบวนการบรหารเชงคณภาพทครพรอมจะเรยนรไปพรอมกนและเหนวา การอบรมดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ท าใหครไดรบความรเพมมากขน สามารถน าไปพฒนาตนเองใหมทกษะในการจดการเรยนรและเปนประโยชนตอการปฏบตงานวชาการไดเปนอยางด และเกดประโยชนสงสดแกนกเรยน ซงสอดคลองกบเสาวนตย ชยมสก (2544 : 8) ทกลาววาการพฒนาโรงเรยนโดยใชยทธศาสตรการบรหารโดยเนนการพฒนาบคลากรครมออาชพ ครตองสามารถปรบกระบวนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ สามารถปรบวธการเรยนใหสอดคลองกบผเรยน นอกจากนยงสอดคลองกบ แสน ยาสข (2543 : 11) ทกลาววาการพฒนาบคลากรเปนกระบวนการหรอวธการสงเสรมบคลากรในองคกรใหเกดการเปลยนแปลง ปรบปรงประสทธภาพในการท างานโดยสงเสรมความร ความสามารถ ความถนด และทกษะในการปฏบตงานใหสามารถปฏบตงานในหนาททอยในความรบผดชอบไดดยงขน และมก าลงใจในการปฏบตงานทด อนจะน าไปสประสทธภาพในการท างาน ทงนอาจเปนเพราะมการก าหนดหลกสตรการฝกอบรมทเปนความ
59
ตองการและมสวนรวมของคร จงท าใหครมความตระหนกตอประโยชนทจะน าไปสการพฒนาตนเองได มการฝกอบรมเชงปฏบตการทเนนการฝกทกษะโดยมวทยากรทมความเชยวชาญเฉพาะดาน จงสงผลตอพฤตกรรมของครทพรอมจะเปลยนแปลง และน าไปใชประโยชนไดจรง การใชกระบวนการพฒนาคร มรปแบบทมลกษณะเปนวงจรการพฒนาทมความตอเนอง
ภายใตการน าหลกการของการบรหารจดการคณภาพ PDCA มาใชควบคกบการ พฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (SBT) มการประเมนตดตามทงจากผทรงคณวฒ ผบรหาร เพอนรวมงาน ท าใหครเกดความตนตว มความมงมนทจะปรบปรงแกไขกระบวนการจดการเรยนรของตนเอง ซงสอดคลองกบ เสาวนตย ชยมสก (2544 : 80-81) ทกลาววาการใชโรงเรยนเปนฐาน ในการพฒนา เปนการสรางระบบในโรงเรยนซงเปนสภาพการท างานทมขนตอน มเหตผล สามารถอธบายขนตอนการท างานทเปนลกษณะครบวงจร P – D – C – A (Plan – Do – Cheek – Action / Adjust) ทเกดขนในโรงเรยนได
1.1 การมสวนรวมของคร จากรปแบบทก าหนดในการพฒนาคร กสะทอนใหเหนการวางแผนการท างานของผบรหารและครภายใตการศกษาสภาพปญหา วเคราะหบรบทและก าหนดความตองการจ าเปนตงแตตน และมการใชกระบวนการจดการความร (KM) มการสนทนากลม (Focus Group) เพอใหเหนการบรหารจดการอยางมสวนรวมทจะน าไปสการตรวจสอบและการปรบปรงแกไข ดงนนการมสวนรวมในทกขนตอนของการพฒนาคร ท าใหครมสวนเกยวของในการกระบวนการตดสนใจ มกระบวนการคดทน ามาสการแกปญหาอยางเปนระบบ ท าใหครมความมงมนในการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายรวมกน (สมยศ นาวการ, 2545 : 1) ซงสอดคลองกบ Cheng, Yin Cheong (1996 : 44) กลาววา การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานท าใหผมสวนเกยวของไดมโอกาสในการบรหาร ตดสนใจ และรวมกนแกปญหาโดยค านงถงประสทธผลและการพฒนาอยางยงยน
1.2 มกระบวนการนเทศตดตามอยางเปนระบบและเปนระยะ ซงผวจยไดก าหนดรปแบบการพฒนาทตองมการนเทศตดตามทงภายในและภายนอก ซงท าใหการด าเนนของโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ ประสบความส าเรจ ซงการนเทศจะประกอบดวย การนเทศภายในสถานศกษา ซงผบรหารสถานศกษาเปนผใหการนเทศเปนหลก สวนการนเทศจากภายนอก ผวจยไดจดใหมคลนกนเทศการสอน ผทรงคณวฒของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามเปนผนเทศ รวมทงคณะนกวจยกไดใหการนเทศเปนระยะๆ อยางตอเนอง ซงการนเทศทงสองลกษณะดงกลาวกอใหเกดประโยชนตอการปฏบตงานของครเปนอยางมาก ทงนเพราะการนเทศท าใหไดขอมลส าคญในการพฒนางาน ผลการนเทศแบบคลนกกอใหเกดบรรยากาศทเปนกลยาณมตร ผทรงคณวฒสามารถใหค าแนะน าปรกษาใหตรงประเดน มการชวยเหลอแบงปนความร เกดกระบวนการจดการความร (KM) ตวครกมความตนตวกบการไดรบการนเทศทางวชาการจากบคคลภายนอก ท าใหมความตงใจในการปฏบตงาน มการใหขอมลยอนกลบทจะน าไปสการพฒนาไดอยางตอเนอง และพรอมจะน าผลไปปรบปรงเพอใหเกดประสทธภาพในการปฏบตงานตามวงจรคณภาพ PDCA ดงค ากลาวของกรมวชาการ (2543 : ข 21-22) ทกลาววาการพฒนาบคลากรในสถานศกษานน ควรจดระบบนเทศภายในใหรอยรดกบการนเทศภายนอก หรอการสงเสรมสนบสนนจากสถาบนการศกษา ใหบคลากรเขารบการอบรม สมมนา แลกเปลยนเรยนร และประสบการณในการท างานกบบคลากรอน เพอใหครไดพฒนาตนเองตามมาตรฐานวชาชพ
1.3 มการปรบเปลยนพฤตกรรมทสอดคลองกบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ
60
กลาวคอ เมอครไดรบการพฒนาตามศกยภาพของตนกไดมการน ารปแบบการพฒนาไปสการปฏบตจรงในชนเรยนพบวา ครมการปรบการเรยน เปลยนการสอน มการฝกทกษะการคดใหกบผเรยนเปนผเออใหผเรยนเกดการสรางความรและรบผดชอบตอการเรยนรของตนมากขน สอดคลองกบทศนา แขมมณ (อางถงใน วฒนพร ระงบทกข, 2541 : 8) ไดเสนอหลกการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญตองจดกจกรรมทชวยใหผเรยน มสวนรวมในกระบวนการเรยนรโดยเปนผสราง (Construct) ความรดวยตนเอง ท าความเขาใจและคนพบขอความร โดยครเปนผอ านวยการความรทจะเออใหเกดการเรยนรขน
1.4 มการแลกเปลยนเรยนรเพอสะทอนผลการปฏบตงาน ซงในรปแบบการพฒนาคร นกวจยไดจดใหครมการสะทอนผลการปฏบตงาน โดยการจดท ารายงานผลการปฏบตการสอน มการจดท าแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) และมการแลกเปลยนเรยนรดวยการจดนทรรศการ ท าใหครไดรจกการท างานอยางเปนระบบ มการประเมนผลการท างานตามสภาพจรง ซงตรงกบแนวคดของหนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา (2542 : 33) มความเหนวาการประเมนแนวใหมควรเปนวธการประเมนทสอดคลองกบลกษณะการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงควรมแนวทางการประเมนจากสภาพจรงทสะทอนผลการปฏบตงานสงประเมนไดจากแฟมสะสมงาน การจดนทรรศการ การแสดง การทดลอง การน าเสนอรายงาน เปนตน
2. ผลทเกดกบนกเรยน จากการทครไดน ารปแบบการพฒนาไปสการจดกระบวนการเรยนการสอนใหกบนกเรยนท าใหนกเรยนไดมพฤตกรรมและคณลกษณะ 5 ลกษณะ ดงน
2.1 เกดการเรยนรจากการคดและการปฏบตจรง จากการออกแบบการเรยนรทมเทคนคการสอนทเนนการฝกคด เชน การจดการเรยนรแบบ 4 MAT และการจดการเรยนรโดยใชแผนภาพโครงสรางความร ท าใหครวางแผนกจกรรมทมขนตอนในการฝกทกษะการคดทงคดวเคราะห คดสงเคราะห และคดแบบแกปญหาใหกบนกเรยน นกเรยนจงไดรบการลงมอปฏบตตรง ซงสอดคลองกบขอคดจากส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2543 : 31-32) ทกลาววา การปฏรปการเรยนรทจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนส าคญทสด เพอพฒนาใหผเรยนเปนคนด คนเกง มความสข ควรใชกระบวนการเรยนรจากการเกดแลวตองน าไปปฏบตจรง ตองฝกการปฏบตอยางจรงจง และสรปผลเปนองคความรแกตนเอง
2.2 เกดการเรยนรรวมกบบคคลอน และการเรยนแบบรวมมอ จากรปแบบการเรยนรทเนนการท างานกลม ดวยการเรยนรจากศนยการเรยน และการเรยนแบบรวมมอ ท าใหนกเรยนไดมปฏสมพนธ ถายทดแลกเปลยนเรยนรกน ซงสอดคลองกบขอคดจากส านกคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2543 : 31-32) ทกลาววา การเรยนรรวมกบบคคลอน เปนกระบวนการเรยนรจากการแลกเปลยนความร ความคด เกดการเรยนรทหลากหลาย รวมกนท าใหพฒนาทงทกษะการท างาน และทกษะทางสงคมทด
2.3 การเรยนรอยางมความสข เมอครไดมการปรบการเรยน เปลยนการสอนจงสงผลใหนกเรยนมปฏสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน และนกเรยนกบนกเรยน สภาพของการจดบรรยากาศมความเปนอสระมากขน ซงตรงกบผลจากการสมภาษณนกเรยนในการสะทอนผลคนความรในวนจดนทรรศการ พบวา นกเรยนมความพงพอใจทจะใหครใชวธการสอนใหม ๆ เขาใจนกเรยนมากขน ดงนน ความหลากหลายในวธการเรยนร จะชวยสงเสรมใหผเรยนมประสบการณแหงความส าเรจ ไดพฒนาตนเองใหเตม
61
ศกยภาพ และท าใหผเรยนเกดการเรยนรทมความหมาย มประโยชน และมความสขมความพอใจตอการเรยนรและพรอมทจะเรยนรในครงตอไป
3. ผลทเกดแกโรงเรยน ท าใหโรงเรยนไดรปแบบการบรหารจดการเชงระบบใน 2 ลกษณะ ไดแก 3.1 การพฒนาระบบการบรหารจดการศกษา โดยใชกระบวนการ PDCA ในการท างาน 3.2 การพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ภายใตรปแบบการพฒนาการจดการเรยนรทเนน
ผเรยนเปนส าคญ ทประกอบดวย การวเคราะหสภาพปญหา บรบทของสถานศกษา การจดท าแผนกลยทธ การก าหนดโครงการพฒนาการเรยนการสอน การอบรมเชงปฏบตการ การฝกปฏบตจดการเรยนร การนเทศภายในและภายนอก ภายใตระบบการนเทศแบบคลนก การประเมนผลจากสภาพจรง และการสะทอนผลคนความร
อยางไรกตามผลของการพฒนาศกยภาพครโรงเรยนบานเขาสมอแคลง รวศรวฒนอปถมภ สงผลตอการปรบกระบวนทศนใหม ทท าใหครมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการปฏบตการสอนของครไดดในระดบหนง แตกยงไมสมบรณเทาทควร ทงนอาจเนองมาจากปญหาอปสรรคในระหวางการพฒนา ซงจะสรปไดดงน
1. ครมภาระงานอนมากเกนไป ท าใหครไมมเวลาในการวางแผน วเคราะหทบทวนเทคนคการสอนอน ๆ เพมเตมจากการอบรม จงสงผลตอการน าไปใชจงยงขาดความหลากหลาย
2. ระยะเวลาในการฝกอบรมนอย เนองจากการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญมหลายรปแบบ หากจะน ามาฝกอบรมมาก ๆ กอาจสงผลตอความเขาใจของคร จงไดมการน ามาเฉพาะเทคนคทเหมาะสมกบสภาพธรรมชาตวชาในภาพรวม เมอมการน าไปทดลองใช ครบางสวนจงยงขาดความรความเขาใจ จงท าใหไมสามารถออกแบบการจดการเรยนรไดตามรปแบบและขนตอน
3. การขาดความรความเขาใจในการพฒนาดานแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ยงพบวา คณภาพของการเขยนแผนยงอยในระดบพอใชในการก าหนดเทคนคการสอน การสรางความรดวยตนเอง และการจดท าสอการเรยนร ซงแสดงถงครยงขาดความสามารถในการน ามาประยกตใช และเลอกกจกรรมทจะท าใหนกเรยนเรยนรดวยตนเอง
4. การปฏบตการจดการเรยนรตามเทคนคทก าหนดไวในแผน เมอน ามาสการปฏบตจรง พบวา ครบางคนยงขาดความเขาใจ ไมมเวลาในการเตรยมสอ แบบฝกประกอบการสอน เพราะการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญตองใชเวลาในการเตรยมสอนมากขน เมอครมงานจากนโยบายของเขตพนทการศกษา การเตรยมตวรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบสามของสถานศกษา และงานพเศษอน ๆ ทโรงเรยนมอบหมาย จงท าใหไมมเวลาทจะปฏบตงานสอน และพฒนาตนเองของคร
5. ครมสวนรวมในกระบวนการนเทศแบบคลนกไมเตมรปแบบเทาทควร จากการทผเชยวชาญไดเปดคลนกการปฏรปการเรยนรเพอใหครไดมาขอค าปรกษาและค าแนะน า พบวา ครบางคนขาดการเตรยมขอมลในการมสวนรวมตามกระบวนการแตกไดมโอกาสรบฟงขอมลการนเทศจากคร คนอน ๆ ซงไดน าไปด าเนนการในภายหลง
6. กลมตวอยางของการวจยมจ านวนนอย ท าใหครมการแลกเปลยนเรยนรกบเพอนครอยในวงจ ากด จงมโอกาสประเมนผลงานภายใตบรบทเดยวกน แตเนองจากเปนการวจยทเนนโรงเรยนเปน
62
ฐานจงควรเนนคณภาพของการบรหารจดการทมความตอเนอง มความคลองตว และเนนการมสวนรวมภายในสถานศกษาของตนเอง
สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
ตอนท 1 ผลการศกษาสภาพปญหาและความตองการดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปน ส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐาน
ครสวนใหญยงขาดความรความเขาใจในเรองการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เนองจากครสวนใหญมประสบการณการสอนตงแต 30 ปขนไปจงมพฤตกรรมการสอนแบบเดม กลาวคอ สอนโดยไมใชแผนการเรยนร มการใชสอการเรยนรและแหลงเรยนรนอย เทคนคการสอนยงขาดความหลากลาย ขาดทกษะในการวางแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ขาดความสามารถในการน าเทคโนโลยมาใชในการจดการเรยนร จงสงผลตอการน าผลการประเมนไปพฒนาการเรยนร ใหมประสทธภาพ ปญหาการบรหารจดการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐานการด าเนนการในสวนนยงขาดความเปนระบบ ขาดการวางแผนรวมกน ขาดการนเทศตดตามและประเมนผลอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบการประเมนตนเองของสถานศกษา
ผบรหารและครมความตองการพฒนาดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญเพอประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนและตองการใหมการพฒนาระบบการบรหารจดการสถานศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐาน
ตอนท 2 ผลการสรางรปแบบการพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญของโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ ท าใหไดรปแบบการพฒนาครทเนนผเรยนเปนส าคญโดยมองคประกอบ 4 ขนตอน ดงน
1. การจดท าแผนด าเนนงานโครงการวจยและพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยผบรหารและคณะครรวมกน ก าหนดองคประกอบทเปนกรอบ / แผนงานทจะน าไปสการพฒนา ไดแก ตวชวด วตถประสงค กจกรรมทด าเนนการ ระยะเวลา ผรบผดชอบ และผเกยวของ
2. การวางแผนการอบรมเชงปฏบตการดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยมการพจารณาผรบผดชอบโครงการ พจารณาหลกสตรการฝกอบรม การเตรยมการประสานงาน การฝกอบรมเชงปฏบตดานเทคนคการจดการเรยนร การท าแผนการจดการเรยนรแลวใหครด าเนนการทดลองจดการเรยนร
3. การจดท าโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพครเมอครเขารบการฝกอบรมเชงปฏบตการ ไดก าหนดใหครทกคนในกลมสาระ / ประสบการณ จดท าโครงการพฒนาการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ เพอวเคราะหรปแบบของเทคนคการสอน และการวางแผนเตรยมการสการออกแบบการสอนในชนเรยนตอไป
4. การนเทศตดตามผลภายในและภายนอก ไดก าหนดระบบนเทศในลกษณะนเทศแบบคลนก
63
จากผทรงคณวฒภายนอกมาใหค าปรกษาและจดใหมระบบการนเทศภายในจากผบรหารและหวหนาฝายวชาการของโรงเรยน
ตอนท 3 ผลการพฒนาศกยภาพครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ผลการทดลองใชรปแบบและตดตามประเมนผลเชงระบบดานการจดการเรยนรทเนนผเรยน
เปนส าคญโดยใชโรงเรยนเปนฐานของโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพษณโลก เขต 2 พบวา
1. ผลการประเมนโครงการปฏรปการเรยนรกบการพฒนาศกยภาพคร ผลประเมนเกยวกบการจดท าโครงการหรอพฒนาการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ
ของครทกกลมสาระและกลมประสบการณของระดบอนบาล พบวา ในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบด ( x = 80.74)
2. ผลการเปรยบเทยบความรความเขาใจดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ พบวา การพฒนาครหลงการพฒนาสงกวากอนการพฒนาอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01
3. ผลการประเมนการเขยนแผนการจดการเรยนร ผลการประเมนเกยวกบการเขยนแผนการจดการเรยนรของครโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรว
ศรวฒนอปถมภ ในครงท 1 พบวา ในภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบพอใช ( x = 2.16) เมอพจารณาในรายละเอยดสวนใหญมพฤตกรรมอยในระดบพอใช ยกเวนดานสาระการเรยนรทอยในระดบด
สวนผลการประเมนเกยวกบการเขยนแผนการจดการเรยนรของครในครงท 2 พบวา ใน ภาพรวมมความเหมาะสมอยในระดบด ( x = 2.72) เมอพจารณาในรายละเอยดพบวาสวนใหญอยในระดบด ยกเวน ดานกจกรรมการเรยนรเกยวกบการก าหนดเทคนคการสอนสอดคลองกบจดประสงค การจดกจกรรมเนนการสรางความรดวยตนเองเหมาะสม และดานสอแหลงเรยนรมความหลากหลายอยในระดบพอใช
4. ผลการประเมนการจดการเรยนรของคร ผลการประเมนเกยวกบการจดการเรยนรของครโรงเรยนบานเขาสมอแคลงรวศรวฒนอปถมภ
ในครงท 1 พบวา ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบพอใช ( x = 2.24) เมอพจารณาในรายละเอยด สวนใหญมพฤตกรรมในการเรยน ดานครผสอนเกยวกบมการเสรมแรงใหค าแนะน าแกผเรยน ดานสาระการเรยนรมความถกตองสอดคลองกบหลกสตร และดานการวดผลประเมนผลเกยวกบการวดผลทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรอยในระดบด
สวนผลการประเมนเกยวกบการจดการเรยนรของครในครงท 2 พบวา ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบด ( x = 2.75) เมอพจาณารายละเอยด สวนใหญมการปฏบตอยในระดบด ยกเวนดานผเรยนเกยวกบผเรยนไดปฏบตกจกรรมในลกษณะทเนนการสรางความร ดานกจกรรมเรยนรเกยวกบการจดกจกรรมทหลากหลายเหมาะสมกบธรรมชาต ความสนใจของผเรยนและดานการวดประเมนผลเกยวกบเนนการประเมนตามสภาพจรง และผเรยนมสวนรวมในการประเมนอยในระดบพอใช
ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช
64
1.1 การน าผลการวจยครงนไปใช ควรมการศกษาบรบทของสถานศกษาวามสภาพแตกตางหรอคลายคลงกนในลกษณะใด
1.2 สถานศกษา ควรมการก าหนดมาตรฐานตวชวดคณภาพการศกษาของสถานศกษา แลว วเคราะหสภาพจดเดน จดดอย เพอเปนขอมลในการวเคราะหมาตรฐานการศกษาเทยบเคยง (Benchmarking) กอนจะน าไปสกระบวนการพฒนาครสคณภาพ
1.3 สถานศกษาควรมการพฒนาบคลากรใหมความร ความสามารถในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ทสอดคลองกบรายวชาทสอน และเนนการฝกปฏบตการแบบเขมทมระยะเวลาในการด าเนนการทเหมาะสมในแตละเทคนค
1.4 ควรมการนเทศตดตามผลอยางเปนระบบ จากการนเทศภายในของผบรหารสถานศกษา จากฝายวชาการของโรงเรยนรวมทง เปดโอกาสใหครทกคนสามารถนเทศเพอนครดวยกนได
1.5 ควรมการน าผลการปฏบตจดการเรยนร จดท ารายงานผลอยางตอเนองทกภาคเรยน และจดใหมกจกรรมการแลกเปลยนเรยนรทสะทอนผลการด าเนนงาน อนเปนฐานในการพฒนาวชาชพครใหไดมาตรฐานและเกดประสทธผลตอผเรยนอยางแทจรง
2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการท าวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเพอพฒนาครตามแนวการปฏรปคร 2.2 ควรมการวจยเชงประเมนประสทธผลในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 2.3 ควรมการวจยและพฒนาครดานสมารถนะตามสายงานภายใตการบรหารจดการโดยใช
โรงเรยนเปนฐาน
บรรณานกรม กรมสามญศกษา. หนวยศกษานเทศก. (2542). “การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน
ศนยกลาง”. เอกสารชดแนวการปฏรปการศกษาในโรงเรยน สงกดกรมสามญศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา.
กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ. (2542). เสนทางสความส าเรจของการปฏรปการศกษา : แนวทางการด าเนนงานการปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.
กลยาณ พลศกด. (2543). การพฒนากจกรรมการเรยนการสอน กลมวชาสรางเสรมประสบการณ ชวต ชนประถมศกษาปท 4 โดยการใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนร. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
กลมงานคณะกรรมาธการการศกษา. (2552). รายงานสรปผลการสมมนา เรอง “ทศวรรษทสองของ การปฏรปการศกษา : ปญหาและทางออก”. ส านกกรรมาธการ 3 ส านกงานเลขาธการสภา ผแทนราษฏร. กรงเทพมหานคร.
ก าพล ฤทธรกษา. (2543). ปจจยการบรหารทสงผลตอการปฏรปกระบวนการเรยนรในโรงเรยนแกน น าปฏรปกระบวนการเรยนร สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดนครราชสมา.
65
วทยานพนธ ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏ นครราชสมา.
คณะกรรมการปฏรปการเรยนร. (2543). ปฏรปการเรยนรผเรยนส าคญทสด. พมพครงท 5, คณะกรรมการการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา ลาดพราว.
ชนาธป พรกล. (2544, กนยายน). “คลพระราชบญญต...จดการเรยนการสอนแบบผเรยนเปน ศนยกลาง”. วารสารวชาการ. 4(9) : 2 – 7.
ชยลขต สรอยเพชรเกษม. (2547). การพฒนารปแบบการประเมนการจดกระบวนการเรยนรของคร ในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธปรญญาดษฎ
บณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. นงลกษณ วรชชย และสวมล วองวาณช. (2544). การวจยและพฒนาเพอการปฏรปทงโรงเรยน.
กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ. (2542, พฤษภาคม). “การจดการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง”.
วารสารวชาการ. 2(5) : 3 – 30. ทศนา แขมมณ. (2544). รปแบบการเรยนการสอน : ทางเลอกทหลากหลาย. กรงเทพมหานคร :
ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณและคณะ. (2544). การพฒนากระบวนการเรยนรของโรงเรยน : กรณศกษาพหกรณ.
รายงานวจย. กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธน ฤทธกล. (2542). “การจดประสบการณการเรยนรทเนน..ผเรยนเปนศนยกลาง” วารสารวชาการ.
2(6) : 42-45. บงอร อนเมธางกล. (2541, มกราคม). “สอนอยางไรจงใหนกเรยนเกดการเรยนร” วารสารราชภฏ
ฉะเชงเทรา. 1(1) : 34 – 35. ประกอบ กฏโพธ. (2545). การศกษาสภาพและปญหาของการบรหารงานวชาการเกยวกบการ
จดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามทศนะของผบรหารสถานศกษาและครผสอน สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดนครราชสมา. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏนครราชสมา.
พรมมวน สอล. (2540). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสรางเสรมประสบการณชวต (สงคมศกษา) หนวยท 5 การท ามาหากนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 โดยใช รปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรกบกจกรรมการสอนปกต. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
พมพพนธ เดชะคปต. (2542). แนวคดและแนวทางการจดการเรยนการสอนทยดผเรยนเปน ศนยกลาง. ถายเอกสาร. พมล กลนขจร. (2538). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรของนกเรยน จากการเรยนเสรมและทบทวนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนวชา เคม เรอง การเขยน สตรและเรยกชอสารประกอบไอออนกระหวางการเรยนเปนรายบคคลและเปนคแบบรวมมอ.
66
วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ไพโรจน กลนกหลาบ. (2542). การนเทศการศกษา : ทฤษฎและการปฏบต. กรงเทพฯ : ภาควชา
การบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ยอดขวญ กงมณ. (2542). การพฒนาการสอนโดยใชสถานการณจ าลองในวชาวทยาศาสตร
สงแวดลอมส าหรบนกเรยนมธยมศกษาปท 4 : การวจยเชงปฏบตการ. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
รงทวา ศรภกด. (2541). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร วชาคณตศาสตร เรอง สมการ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวางกลมทดลองทไดรบ การสอนโดยใชสงชวยขจดมโนมตลวงหนากบการสอนปกต. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
เรองยศ แวดลอม. (2546). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญของครในโรงเรยน มธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 4. วทยานพนธปรญญาศกษา ศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
วรนาถ เถอนค า. (2539). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษ ของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยวธรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสาน (CIRC) และการสอนตาม คมอคร. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.
วฒนาพร ระงบทกช (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนทผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพตนออ.
วนเพญ กจก าจร. (2545). ความสมพนธระหวางสมรรถภาพทางการนเทศของผบรหารกบการเรยน การสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โรงเรยนมธยมศกษา จงหวดนครปฐม. วทยานพนธปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏนครปฐม.
วชย วงษใหญ. (2542). พลงการเรยนรในกระบวนทศนใหม. กรงเทพมหานคร : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
วราพร พงศอาจารย. (2546). การพฒนารปแบบการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญส าหรบการศกษา ระดบอดมศกษา. กองการวจย. พษณโลก : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏพบลสงคราม.
วโรจน สารรตนะ. (2546). การพฒนาครและผบรหารโรงเรยน : ในกระแสสงคมระบบเปลยนถาย และการปฏรป. วารสารศกษาศาสตร. มหาวทยาลยขอนแกน. 27(3) : 10-21.
ศกดชย นรญทว และไพเราะ พมมน. (2543). วฏจกรการเรยนร 4 MAT System การจด กระบวนการเรยนรเพอสงเสรมคณลกษณะ ด เกง สข. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแวนแกว.
ศรชย กาญจนวาส. (2543). การเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง (Child Centered Learning). กรงเทพมหานคร : คณะวจยคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศรพรรณ เวยนทอง และคณะ. (2542). ปจจยเกยวกบความส าเรจของการจดการเรยนการสอนท เนนผเรยนเปนศนยกลางในโรงเรยนสองแคววทยาคม จงหวดเชยงใหม. การศกษาคนควา ตนเอง ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร.
67
ศศธร เขยวกอ. (2546). การพฒนาสมรรถภาพดานการประเมนส าหรบครโรงเรยนประถมศกษา เปรยบเทยบผลการฝกอบรมระหวางการฝกอบรมแบบดงเดมและแบบใชโรงเรยนเปนฐาน. ปรญญาครศาสตรดษฎบณฑตสาขาวชา วธวทยาการวจยทางการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สมาน อศวภม และคณะ. (2539). “แนวคดและแนวปฏบตของโรงเรยนในการเรยนการสอนทเนน นกเรยนเปนศนยกลาง อบลราชธาน.” เอกสารประกอบการนเทศการศกษา.
สมศกด ดลประสทธ. (2542, มถนายน – กรกฎาคม). “การจดท าแผนการสอนทเนนผเรยนเปน ศนยกลาง”ขาราชการคร. 19(5) : 12-17.
สดารตน ไผพงศาวงศ. (2543). การพฒนาชดกจกรรมคณตศาสตรทใชการจดการเรยนการสอน แบบ CIPPA MODELเรอง เสนขนานและความคลาย ชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สมน อมรววฒน. (2545). การปฏรปการเรยนรในโรงเรยนน ารอง : รปแบบทคดสรร. กรงเทพมหานคร : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
สรรตน เทยมเสรวงศ. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเทคนคการขายโดยการ สอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง กบการสอนปกตของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ โรงเรยนกรงเทพพาณชการ. ปรญญานพนธ กศ.ม (ธรกจศกษา). กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สวทย มลค า. (2545). 21 วธการการจดการเรยนร : เพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.
สรางค โควตระกล. (2536). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : ม.ป.พ. สรางค เจรญสข. (2540). แนวทางการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง วชา
คณตศาสตรระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ : หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ.
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.
. (2543). ปฏรปการเรยนรผเรยนทมความส าคญทสด, พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : บรษทพมพด จ ากด.
. (2543). แนวทางการประกนคณภาพในสถานศกษา: เพอพรอมรบการประเมนภายนอก. กรงเทพมหานคร: บรษท พมพด จ ากด.
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2543). รวมคดรวมเขยนปฏรปการเรยนร ผเรยนส าคญ ทสด. กรงเทพมหานคร: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด.
. (2543). การปฏรปการเรยนร. กรงเทพมหานคร : บรษท พมพด จ ากด. ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.
2542. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. สวมล วองวานช. (2546). การพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. กรงเทพมหานคร : (อดส าเนา).
68
เสาวนตย ชยมสก. (2544). การจดท ามาตรฐานในการปฏบตงานในสถานศกษาเพอการประกน คณภาพการศกษาของสถานศกษา. กรงเทพมหานคร: บคพอยท.
เสรมศกด วศาลาภรณ และคณะ. (2541). การกระจายอ านาจการบรหารและจดการศกษา. กรงเทพมหานคร : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (อดส าเนา).
แสน ยาสข. (2543). การศกษาการพฒนาบคลากรในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวด ก าแพงเพชร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนราชภฏรอยเอด.
อภญญา เหมระ. (2544). การจดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนตนทเนนผเรยนเปน ศนยกลางของครธรกจ สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 5. สารนพนธ กศ.ม. (ธรกจ ศกษา), กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
Areds, Richard I. (1988). Learning to Teach. New York : Random House. Brendes, Donna and Ginnis, Paul. (1988). A Guide to Student-Centred
Learning.London :Blackwell Ltd. . (1992). The Student – Centred School :Ideas for Practical visionaries.Herts
:Simon and Schuster Education. Darling John. (1994). Child – Centred Education and Its Critics.London : Publishing
Ltd. David, Jane L. (1996). “The Who. What, and Why of Site-Based Dewey, John. (1963). Experience and Education. New York :Macmillan Publishing
Company. Entwistle, Harold. (1976). Child-Centred Education.Methuen &Co.Ltd. Grant, Barry A and Piechowski. Michael M. (1999). “Theories and the Good Toward
Child-Centered Education,” Gifted Child Quarterly. 43(1) : 4 -12. Accession : ERIC : EJ583757.
Hergenhahn, B.R. and Olson, Mathew. (1993). An Introduction Theories of Learning. 4thed. New Jersey : Prentice Hall. Inc.
Joyce, Bruce and Weil, Masha. (1986). Models of Teaching.United States of America. Prentice Hall International.
Razik, T.A., and Swanson, A.D. (2001). Fundamental concepts of Educational Leadership. 2nd ed., New Jersey : Merrill Prentice – Hall.
Slavin, R.E. and N.L. Karweit. (1984). “Mastery Learning and Student Teams : A Factorial Experimental in Urban General Mathematics Classes”. American Education Research Journal. 21 (Winter 1984) : 725-736.
. (1985). Effects of Whole Class Ability Grouped and Individualized Instruction Achievement”.American Education Research Journal. 22 (May 985) : 362 – 365.
69
. (1986) Using Student Team Learning.Balytimore : John Hopkins University. Center For Elemantary and Middle School.
