ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 (มกราคม มิถุนายน...

วารสารรฐศาสตรปรทรรศน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน 2558)

[1]

วารสารรฐศาสตรปรทรรศน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปท 2 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน 2558)

[2]

ยทธศาสตรของจนตออาเซยนตอนบน* China’s the mainland Southeast Asia Strategy

ศวพล ละอองสกล** Sivapol La-ongsakul

* บทความชนนเปนสวนหนงของโครงการวจยของสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตร วทยาลยบรหารรฐกจและรฐศาสตร มหาวทยาลยรงสต ในหวขอ “จนมงลงใต อนเดยมงสตะวนออก: อาเซยนตอนบนในยคบรพาภวตน” ซงผเขยนวจยรวมกบ ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทศน ภายใตการสนบสนนของแผนงานสรางเสรมนโยบายสาธารณะทด (นสธ.) และ สสส. ** อาจารยประจ าวทยาลยบรหารรฐกจและรฐศาสตร มหาวทยาลยรงสต



[3]

บทคดยอ

บทความนจะพยายามตอบค าถามส าคญสองประการคอ หนง จนมยทธศาสตรหลกอะไรในการเชอมลงมายงอาเซยนตอนบน สอง จนเชอมลงมาอยางไร การเคลอนลงใตของจนสอาเซยนตอนบนมเหตผลหลกๆ คอ หนง ตองการพฒนายนนานและกวางส สอง การไดอาเซยนตอนบนทงหมดเปนพวก จะท าใหสถานะของจนในทางยทธศาสตรดานความมงคงเขมแขง หนกแนนขน เมอค านงถง อทธพลของสหรฐอเมรกาและอนเดย เพราะจะยดกมไดทงสองฟากมหาสมทร สาม อาเซยนตอนบน คอแหลงพลงงาน แรธาตทส าคญของจนอกแหลงหนง ความใกลชดกนทางภมศาสตรท าใหตนทนการขนสงพลงงาน ทรพยากร แรธาต เขาสยนนานและกวางสในราคาไมแพง จนเคลอนลงมายงอาเซยนตอนบนอยางไร เพองายตอการเขาใจ อาจกลาววาจนเคลอนลงสอาเซยนตอนบนโดย 3 เสนทางหรอ 3 ปกใหญๆ ตามแนวแมน าโขง คอ แนวตะวนตก แนวเหนอ-ใต และแนวตะวนออก 1) แนวตะวนตก จนท าระเบยงการคมนาคมขนสงกบพมา (China-Myanmar Transport Corridor) 2) แนวกลางตามแมน าโขง เพอท าอนภมภาครวมกบพมา ลาว ไทย เวยดนามและกมพชา และท าโครงการรถไฟความเรวสงเชอมคนหมง-สงคโปร 3) แนวตะวนตก ดวยการท าเขตเศรษฐกจรอบอาวเปยป (Pan-Beibu Gulf Economic Cooperation) อาวเปยปคออาวตงเกยนนเอง เพอเชอมมณฑลชายฝงภาคใตของจนคอ กวางตง ไหหล าและกวางสเขากบเวยดนามทางทะเล ค าส าคญ : ยทธศาสตรจน , ยทธศาสตรสองมหาสมทร , อาเซยนตอนบน , ระเบยงคมนาคมจน-พมา


[4]

Abstract

The aim of this article is to answer two questions, why and how China tries to connect itself to the mainland Southeast Asia? It concludes that linking with the mainland Southeast Asia countries (Burma, Laos, Vietnam, Cambodia and Thailand), China hopes to fulfill its three main strategic purposes 1) to develop two less advanced regions Yunnan and Guangxi 2) China need Burma as an outlet to Indian Ocean 3) The mainland Southeast Asia is another source of energy for Chinese economy especially gas and minerals from Burma. How China move to the mainland Southeast Asia is another question. Following the Mekong River line China has three main routes to link with the mainland Southeast Asia countries: let’s call them western, central and eastern routes. China initiates the China-Myanmar Transport Corridor Project as its western route to open Yunnan to Bay of Bengal via Burma. China joins the Greater Mekong Sub-regional Economic Cooperation Program and its proposed Kunming –Singapore hi-speed rail line as its central route. According to Pan-Beibu Gulf Economic Cooperation, Guangdong, Guangxi and Hainan are planned to be a bridge connecting with maritime Southeast Asia including Vietnam, Malaysia, Singapore, Indonesia, Philippines and Brunei. Keywords : Strategy of China , Two Ocean strategy , Mainland Southeast Asia , China-Burma Transport Corridor



[5]

บทน า

การเคลอนลงทางใตของจนไมใชเรองใหม หากอทธพล วฒนธรรมและอ านาจของจนนนเคลอนลงสทางใตตลอดประวตศาสตร จนไมเพยงจะแผอ านาจขนไปทางเหนอคอยดเกาหลในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เอาชยเหนอชนเผาเรรอนศตรอนเกาแก คอพวกแมนจ กลายเปนดนแดนแมนจเรยในปจจบน และครอบครวดนแดนของพวกมองโกลกลายเปนมองโกเลยใน (Inner Mongolia)ในขณะน และยงยดซนเกยงของพวกเตรกและยดทเบต หากยงเคลอนลงใตดวยเชนกน เตมอ านาจของจนอยเหนอแมน าแยงซขนไป ใตแมน าแยงซลงมาเปนเขตของพวก “ปาเถอน” (Barbarians) ซงมอาณาจกรส าคญตงอยคอ อาณาจกรนานเจาและอาณาจกรของพวกเยวบรเวณกวางตง ฝเจยนและสามเหลยมปากแมน าแดง เวยดนามภาคเหนอในปจจบน (FitzGerald, 1972)

แผนภาพท 1 แผนทเอเชยตอนใต

ทมา : Perry-Castaneda Library MapCollection, 2004


[6]

ในยคราชวงศโจว จนเขายดกมทราบลมแมน าแยงซเอาไวไดหมด ในศตวรรษท 3 ราชวงศฮนกผนวกอาณาจกรของพวกเยวทกวางตง ฟเกยนและเวยดนามภาคเหนอในสมนราชวงศถง จนควบคมกวางตงไดเบดเสรจ ราชวงศหยวนของมองโกลยดยนนานไดในศตวรรษท 13 และราชวงศหมงมายดซ าอกทในศตวรรษท 15 การเคลอนลงมายดยนนานนนท าใหจนเขาประชดกบพรมแดนทางอารยธรรมทแผนปกคลมอยเหนอเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทยงใหญทดเทยมกบจนหรออาจเหนอกวาจนดวยซ าคออารยธรรมอนเดย

การยดยนนานในสมยราชวงศหมงนนไดคอยๆ เปลยนยนนานซงเปนรฐแบบพทธนกายตนตระมากอนใหกลายเปนรฐขงจอมากขน (Laichen, 2010) การเขาครองเวยดนามภาคเหนอสมยราชวงศฮน ท าใหจนแผลงมาประชดกบอาณาจกรของพวกจามซงคมพนทตงแตเวยดนามภาคกลางลงไปจนถงเวยดนามภาคใตและกมพชาบางสวนในปจจบน และยงประชดกบอาณาจกรฟนานและเจนละของพวกเขมรดวย

จนนนปกครองเวยดนามตงแตป 111 กอนครสตกาลจนถงป ค.ศ.939 เปนเวลากวา 1000 ป เวยดนามเปนอสระมาจนถงป ค.ศ.1407 กถกจนสมยราชวงศหมงเขายดอกครงในระยะสนๆ คอตงแตป ค.ศ.1407 จนถงป ค.ศ.1427 จากนนเวยดนามถกฝรงเศสปกครองในปลายศตวรรษท 19 และเปนเอกราชในป ค.ศ.1946 การเขายดเวยดนามอกครงในสมยราชวงศหมงในศตวรรษท 15 มผลอยางยงท าใหเวยดนามไดรบเทคโนโลยทางทหารคอปนใหญ ท าใหสามารถแผอ านาจลงใตยดเวยดนามภาคกลางของพวกจามไดส าเรจในศตวรรษท 16

กอนทชนเผาพมาและพวกไต-ไท-ลาวจะอพยพลงมายงประเทศพมา ไทยและลาวในปจจบนนนมชนเผาดงเดมอยกอนแลวคอมอญและเขมร อาณาจกรทส าคญของพวกมอญคอ สะเทม ทวารวด หรภญไชย หงสาวด สวนอาณาจกรของพวกเขมรนนคอ ฟนน เจนละและนครวด พวกพมาจากชายแดนทเบตและพวกไทจากยนนานและตะวนตกเฉยงใตของจนเคลอนลงยงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในเวลาใกลเคยงกนคอราวศตวรรษท 12-13



[7]

พวกพมาเขายดอาณาจกรของพวกพยและมอญ ตงอาณาจกรพกามขน สวนพวกไทนนเคลอนลงยงเอเชยตะวนออกเฉยงใตตามการเคลอนทพของมองโกลทเขาตยนนานของจน ปกหนงเขาไปอยรฐฉาน เคยปกครององวะของพมาในชวงเวลาสนๆ อกพวกหนงคอไทยยวน เขาผนวกหรภญไชยของมอญตงอาณาจกรลานนาขน กลมหนงตงลานชางในลาว สโขทย อยธยา ในทสดอยธยาของพวกไทกยดอาณาจกรของพวกเขมรได

พวกมองโกล(ราชวงศหยวน) พยายามเขายดลานนาในชวงป 1301-1303 เพอเอาลานนาเขาสระบบรฐบรรณาการ แตถกตอตานอยางเหนยวแนนจากกองทพลานนาในสมยพญามงราย จนลงมาตลานนาอกครงในสมยราชวงศหมงในป ค.ศ.1405 แตไมส าเรจ

จนสมยราชวงศหมงพยายามจดระเบยนดนแดนตงแตตอนใตของยนนานและตอนเหนอของเอเชยตะวนออกเฉยงใตภาคพนทวปซงสวนใหญเปนเดนแดนของพวกไต-ไท-ลาวในศตวรรษท 15 ดวยการท าระบบรฐบรรณาการกบเมองตางๆ เชน มบงตอนเหนอของรฐฉาน องวะ ลาว สบสองปนนา เมองเมา เมองยางซงอยทางตอนเหนอของพมา เมองลา เมองต และลานนา (Grabowsky ,2010)

ในทางตอนเหนอนน จนเผชญหนากบชนเผาเรรอนทเขมแขงทางทหาร หากออนแอกวาในทางวฒนธรรม ในขณะททางใตนนจนตองเผชญหนากบเขตอทธพลทางวฒนธรรมของอนเดย มเพยง 2 ชาตเทานนทางตอนใตคอยนนานกบเวยดนามทถกท าใหเปนจนในทางวฒนธรรม ยนนานนนตกเปนของจนโดยสมบรณ แตเวยดนามยอมรบเพยงวฒนธรรมหากไมยอมตกอยใตอ านาจการปกครองของจน ในขณะท ลาว ไทย พมาและกมพชานนยอมรบอทธพลและอ านาจของจนแตรบวฒนธรรมอนเดย อนโดนเซย มาเลเซยกลายเปนแหลงตงถนฐานของชาวจนและรบอทธพลอสลาม และเจงเหอ นายพลเรอแหงราชวงศหมง ซงเปนมสลมจากยนนานเคยเขาไปชวยจดตงชมชนมสลมในดนแดนแถบนมาแลวในอดต


[8]

จนกบอนเดยนนถกแบงแยกดวยภเขาสงของทราบสงทเบตและปาทบ นบเปนพนๆปทการเดนทางระหวางจนกบอนเดยตองใชอฐและมาขามทะเลทรายและโอเอซสของเอเชยกลางและอฟกานสถาน หรอไมกเดนเรอขามอาวเบงกอล ตดเขาชองแคบมะละกาแลวเขาสทะเลจนใต มความพยายามเชอมอนเดยกบจนโดยผานพมามาโดยตลอด ในสมยราชวงศฮนจนพยายามเขาถงอนเดยโดยตรงไมตองออมผานเอเชยกลาง (Myint-U, 2011)

ปค.ศ.1852 องกฤษยดยางกงและตองการใชแมน าอระวดของพมากรยทางเขาสจนสามารถเดนเรอจากกลกตตาและมทราสสยางกง แลวลองแมน าอระวดขนไปทางเหนอจากนนสรางทางรถไฟเชอมเขาสจน กอนหนานฝรงเศสกเคยคดใชแมน าโขงจากไซงอนเขาหาจนเชนกน

ในชวงสงครามโลกครงทสอง เมอจนถกญปนปดลอมทางฝงตะวนออก ฝายสมพนธมตรคอองกฤษ อเมรกาและจนไดท าถนน 2 เสนเพอเขาชวยเหลอจนจากทางตะวนตกคอถนนพมา (Burma Road) จากเมองลาเสยว (Lashio) ของพมาเขาสคนหมงเมอถนนเสนนถกญปนยด สมพนธมตรจงท าเสนทางใหมคอถนนสตลเวลลหรอถนนเลโด (Stilwell/Ledo Road) เชอมเมองเลโด รฐอสสมของอนเดยกบคนหมงของจน

ในชวงสงครามเยนจนยงคงพวพนกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ภายหลงการปฏวตคอมมวนสตในปค.ศ.1949 จนใชนโยบายสงออกการปฏวต เขาสนบสนนขบวนกาคอมมวนสตในแทบทกประเทศ ตงแตพมา ลาว กมพชา ไทย มาเลเซย อนโดนเซย สนบสนนเวยดนามเหนอในการท าสงครามกบสหรฐเพอรวมเวยดนามใต ในชวงดงกลาวนมความสมพนธจนกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตสวนท ไม เปนคอมมวนสตไมสด

ความสมพนธระหวางจนกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตเรมดขนเปนล าดบตงแตปลายทศวรรษท 1960 เปนตนมา เมอสหรฐอเมรกาถอนทหารออกจากเวยดนามและหนมาฟนฟความสมพนธกบจน ท าใหประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยง



[9]

ใตสวนทไมใชคอมมวนสตซงในขณะนนไดรวมตวกนจดตงอาเซยนแลว หนมาปรบความสมพนธกบจนดวย จนเขามาใกลชดกบอาเซยนมายงขนเมอเวยดนามยดครองกมพชาในปค.ศ.1978 เพราะอาเซยนตองการใชจนสกดกนการรกคบของเวยดนาม ประกอบจนในสมย เตงเสยวผงเรมมนบายปฏรปเศรษฐกจ เมอเวยดนามถอนทหารออกจากกมพชาในปค.ศ.1989 จนยงรกเขาหาอาเซยนมากยงขน จนมอทธพลสงขนในอาเซยนเมอเกดวกฤตการทางการเงนในอาเซยนในปค.ศ.1997 โดยจนไดใหความชวยเหลอทางการเงนแกอาเซยนและชวยเหลออาเซยนดวยการประกาศไมลดคาเงนหยวน ในขณะทสหรฐ พนธมตรเกาแกในยคสงครามเยนกลบเมนเฉย

จากนนเปนตนมาจนไดสรางความสมพนธอนแนบแนนกบอาเซยนผานกลไกความรวมมอประเภทตางๆ ทงทางเศรษฐกจและความมนคง ทงทวภาคและพหพาค เชน ท าเขตการคาเสรอาเซยน-จน (ASEAN-China Free Trade Area) อาจกลาวไดวาปจจยทส าคญทสดท าใหอาเซยนกบจนเปนอนหนงอนเดยวกนมากขนคอการถอนตวออกจากเอเชยตะวนออกเฉยงใตของสหรฐอเมรกาอยางยาวนานตงแตสงครามเวยดนามยต

ในปจจบนนอาเซยนนนส าคญอยางยงตอจนในทางยทธศาสตรดวยเหตผลสามประการ

ประการแรก ทตงของอาเซยนนนคมเสนทางเดนเรอทส าคญสองเสน คอ เสนตะวนออก-ตะวนตกตงตนจากอาวเปอรเชย ผานมหาสมทรอนเดยไปจนถงสมทรแปซฟก การขนสงพลงงานและแรธาตไปสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจของจนสวนใหญผานเสนทางน โดยเฉพาะอยางยงลวนผานชองแคบมะละกา อกเสนหนงคอเสนเหนอ-ใต จากออสเตรเลยและนวซแลนดสเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ ทงสองเสนนเปนเสนเลอดทางเศรษฐกจของจน เกาหลและญปน

ประการทสอง อาเซยนมพลงงานและแรธาตไมนอย เชน มดบกมากทสดในโลก มยางพารากวารอยละ 80 ของโลก มตนอบากา (abaca) ทใชท าเชอกมาก ม


[10]

ตนซงโคนาทใชท ายาควนนถงรอยละ 90 ของโลก และอดมไปดวยไมสก นอกจากนอาเซยนยงมน ามนและกาซธรรมชาต

ประการทสาม อาเซยนทงภมภาคเปนตลาดขนาดใหญของสนคาจน

จดมงหมายทางยทธศาสตรของจนตออาเซยนตอนบนในปจจบน

การเคลอนลงใตของจนสอาเซยนตอนบนในครงนมเหตผลหลกๆ คอ 1) ตองการพฒนายนนานและกวางส 2) การไดอาเซยนตอนบนทงหมดเปนพวก จะท าใหสถานะของจนในทางยทธศาสตรดานความมงคงเขมแขง หนกแนนขน เมอค านงถง อทธพลของสหรฐอเมรกาและอนเดย เพราะจะยดกมไดทงสองฟากมหาสมทร 3) อาเซยนตอนบน คอแหลงพลงงาน แรธาตทส าคญของจนอกแหลงหนง ความใกลชดกนทางภมศาสตรท าใหตนทนการขนสงพลงงาน ทรพยากร แรธาต เขาสยนนานและกวางสในราคาไมแพง

การเคลอนลงทางใตของจนนนท าไดไมยาก เพราะ 1) มความใกลชดกนทางภมศาสตร 2) หลายประเทศในอาเซยนตอนบนยงยากจน จงงายตอการรบความชวยเหลอทางเศรษฐกจ 3) สายสมพนธทางวฒนธรรมทแนบแนนระหวางจนกบอาเซยนตอนบน และ4) หลงเหตการณ 9/11 อเมรกาหนไปใหน าหนกกบอาเซยนตอนลางแถบหมเกาะซงเปนมสลมมากกวาเพราะตองการท าสงครามกบพวกกอการราย ปลอยอาเซยนตอนบนใหอยตามล าพง จนเคลอนลงมายงอาเซยนตอนบนอยางไร

เพองายตอการเขาใจ อาจกลาววาจนเคลอนลงสอาเซยนตอนบนโดย 3 เสนทางหรอ 3 ปกใหญๆตามแนวแมน าโขงคอ แนวตะวนตก แนวเหนอ-ใต และแนวตะวนออก



[11]

1) แนวตะวนตก จนท าระเบยงการคมนาคมขนสงกบพมา )China-Myanmar Transport Corridor)

2) แนวกลางตามแมน าโขง เพอท าอนภมภาครวมกบพมา ลาว ไทย เวยดนาม และกมพชา และท าโครงการรถไฟความเรวสงเชอมคนหมง-สงคโปร

3) แนวตะวนตก ดวยการท าเขตเศรษฐกจรอบอาวเปยป(Pan-Beibu Gulf Economic Cooperation) อาวเปยปคออาวตงเกยนนเอง เพอเชอมมณฑลชายฝงภาคใตของจนคอ กวางตง ไหหล าและกวางสเขากบเวยดนามทางทะเล แนวตะวนตก : ระเบยงการคมนาคมขนสงจน-พมา (China-Myanmar Transport Corridor)

แนวตะวนตกนนจนตองการใชยนนาน (ดแผนภาพท 2) เปนสะพานเชอมเขาสพมาดวยเหตผลทางยทธศาสตร 4 ประการคอ 1) ตองการใชพมาเปนทางออกสมหาสมทรอนเดย จนตองการใชพมาเปนทางผานของน ามน กาซและแรธาตจากทวปแอฟรกาและอาวเปอรเชยโดยทางทะเลเขาสยนนานของจนทางบกผานพมาเพอลดความเสยงหากถกสหรฐปดลอมทชองแคบมะละกา นเรยกวายทธศาสตรสองมหาสมทร 2) จนตองการพฒนายนนานตามยทธศาสตรพฒนาภาคตะวนตกและท าใหคนหมงเปนศนยกลางของเขตการคาเสรของจน-อาเซยนตอนบน 3) จนตองการทรพยากรและพลงงานมหาศาลจากพมา และ 4) จน ตองการกนอทธพลของอนเดยในพมาพรอมกบทแผอทธพลเขาไปในเอเชยตะวนออกเฉยงใตและมหาสมทรอนเดยมากขน


[12]

แผนภาพท 2 แผนทมณฑลยนนาน

ทมา : Bicycle Adventure, 2013

ยนนานนนมชายแดนตดกบพมา ลาวและเวยดนามยาวเกอบ 4,000

กโลเมตรและเปนจดทดทสดทจะเชอมทงมหาสมทรอนเดยและมหาสมทรแปซฟก และเปนสะพานทเชอม 3 ตลาดใหญเขาดวยกนคอ จน เอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยใต นกคอความส าคญของยนนานในสายตาของจน

ตามยทธศาสตรแนวตะวนตกนน จนไดท าระบบถนนเชอมทงภายในมณฑลยนนานเชอมมณฑลยนนานกบมณฑลอนๆ และเชอมยนนานกบประเทศในอาเซยนตอนบนหลายเสน

เสนทางทเชอมยนนานกบมณฑลอนๆ เชน เสนยนนาน-กวางส ยนนาน-กยโจว ยนนาน-เสฉวน และยนนาน-ทเบต และเสนทางจากยนนานทเชอมเขาสอาเซยนตอนบนมหลกๆ 4 เสน ดวยกนคอ

1) คนหมง–โมฮน–ลาว–กรงเทพ



[13]

2) คนหมง–เหอโขว–เวยดนาม

3) เสนคนหมง–รยล–ยางกง

4) คนหมง–เถงชง(Tengchong)–พมา–อนเดย

สองเสนหลงนกคอเสนทางเกาแกจากพมาเขาสจนตงแตยคสงครามโลกครงทสอง คอ “ถนนพมา” (Burma Road) และ “ถนนสตลเวลล” (Stilwell Road)

นอกจากนจนยงไดสรางและปรบปรงทางหลวงทจะเชอมยนนานเขากบเมองชายแดนพมาหลายเสนทาง ซงสรางเสรจแลวเกอบทงหมด เชน จากหลงหลง –รยล(Longling – Ruili). เปาซาน–เถงชง(Baoshan – Tengchong), เถงชง–มยตกะยนา(Tengchong – Myitkyina–เมองหลวงรฐคะฉน) , เชยงรง–ดาเหมงหลง(Jinghong – Damen – glong) , จางเฟง–บาโม(Zhangfeng–Bha –รฐคะฉน) , หยนเจยง–นาบง(Yingjiang–Nabang–รฐคะฉน) , เถงชง–บานหวา(Tengchong–Banwa) เปนตน (ดรายละเอยดใน Fan, 2011)

แผนภาพท 3 แผนการท าเครอขายคมนาคมขามทวปของจน

ทมา : Asia Paper Brussels Institute of Contemporary China Studies, 2013


[14]

จนไมเพยงท าถนนเชอมเขาหาพมา แตยงเสนอท าทางรถไฟเชอมพมาดวยสบเนองจาก ปค.ศ.1995 มหาธร โมฮมหมด เสนอใหท าทางรถไฟเชอเอเชย (Trans – Asia Railway) ทงหมดเขาดวยกน จนจงเสนอท าเสนทางรถไฟเชอมเอเชยตะวนออกเฉยงใตกบจนใน 3 เสนทางหลกๆ ดวยกน คอ

1) เสนตะวนออก จากคนหมง – ฮานอย – โฮจมนหซต – พนมเปญ – กรงเทพ – กวลาลมเปอร – สงคโปร

2) เสนตะวนตก จากคนหมง – ตาหล – รยล – ลาเสยว (Lashio รฐฉาน) – ยางกง – กรงเทพ – กวลาลมเปอร – สงคโปร

2) เสนกลาง จากคนหมง – เซยงหยน (Xiangyun) หรอยซ (Yuxi) – ซางยอง (Shangyong) – เวยงจนทร – กรงเทพ – กวลาลมเปอร – สงคโปร

เสนทจะเชอมเขาสพมาคอเสนตะวนตก และเสนทางรถไฟสายนจะเปนสวนหนงของแผนการใหญของจนทจะเชอมทวปเอเชยกบยโรป (Continental Bridge) เขาดวยกน โดยเชอมฝงตะวนออกทตดมหาสมทรแปซฟกของจน เรมจากทาเรอของกวางตง ผานคนหมง พมา บงกลาเทศ อนเดย ปากสถาน อหรานและตรกเขาสยโรป ไปจนถงรอตเตอรดมในเนเธอรแลนด (ดแผนภาพท3)

นอกจากระบบถนนและทางรถไฟดงกลาวแลวจนยงเชอมกบพมาดวยการท าทาเรอและทอสงน ามนและกาซดวย ขณะนจนก าลงกอสรางทาเรอน าลกเพอขนถายน ามนจากเรอทบรรทกน ามนซงมาจากแอฟรกาและอาวเปอรเซย ทเกาะมาเดย(Maday Island) นอกฝงรฐยะไขของพมา แลวสงน ามนผานทอเขาสยนนาน ทาเรอนจะแลวเสรจในปนคอ ปค.ศ.2013 นอกจากนจนยงท าทอสงกาซ เอากาซจากแหลงชเว(Shwe Gas Field) ของพมาซงเปนแหลงกาซธรรมชาตทใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เขาสยนนานดวยโครงการกอสรางทอสงกาซนจะเสรจสมบรณในปหนาเชนกน



[15]

แผนภาพท 4 ทอสงกาซและน ามนจน-พมา

ทมา : Money Morning, 2013

จนกบพมายงไดตกลงกนท าถนนและทางรถไฟขนานไปกบทอกาซจากทาเรอน าลกจาวผว(Kyaukpyu) รฐยะไขเพอเชอมจนทางตะวนตกเฉยงใตกบมหาสมทรอนเดยผานพมาตอนบน ระบบรถไฟ ถนน ทอสงน ามนและกาซ เครอขายดานโทรคมนาคมและพลงงานทงหมดดงกลาว จะพลกคนหมงของยนนานใหเปนศนยกลางของเขตการคาเสรของจนกบอาเซยนตอนบนโดยฉบพลน และพลนทโครงการกอสรางทกอยางเสรจเรยบรอยยนนานกบมหาสมทรอนเดยกจะเชอมเขาดวยกนทนท

จนยงท าเสนทางน าเพอเชอมยนนานเขากบมณฑลอนๆ และกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตดวย โดยท าการขนสงทางน าเชอมยนนานกบสามเหลยมปากแมน าแยงซผานล าน าจนชา(Jinsha River) และเชอมกบสามเหลยมปากแมน าเพรลผานแมน าหย (You River) และทส าคญจนยงเชอมกบพมา ลาว ไทย เวยดนามและกมพชาผานแมน าโขงดวย กบพมานนจนไดท าขอตกลงกนเรองการขนสงผโดยสารและสนคาทางเรอผานแมน าหลานชาง(Lancang)–โขง(แมน าโขงสวนทอยในจนมชอวาหลานชาง ซงคนไทยมกเรยกผดๆ วาลานชาง) และจนไดท าทาเรอขนทเชยงรง


[16]

(Jinhong) ซอเหมา(Simao) เมองหาน(Menghan) และทกวนเหลย(Guanlei) สวนพมาเปดทาเรอทวงเสยง(Wan Seng) และวงปง(Wan Pong) เพอรองรบเรอจากจน

นอกจากนจนยงท าขอตกลงเรองการเดนเรอพาณชยในแมน าหลานชาง–โขงกบลาว พมา และไทย และจนท าขอเสนอขดแมน าอระวดตอนบนเพอเชอมกบยนนานดวย

อาจกลาวไดความพยายามเชอมจนกบพมาไมใชของใหม แตมมานานแลว เสนทางสายไหมเสนตะวนตกเฉยงใต เสนทางคาราวานชาอนลอชอในอดตกเคยเชอมจนกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยใตผานยนนานมาแลว ในปลายศตวรรษท 19 องกฤษเจาอาณานคมกพยามยามสรางเสนทางรถไฟสายยนนาน– พมามาแลว แตไมส าเรจซนยดเซนกเคยเสนอท าเสนทางรถเชอมกวางโจวกบพมาผานยนนานแตไมไดท า

ในชวงสงครามโลกครงทสอง ญปนยดทาเรอฝงตะวนออกของจนเอาไวทกแหงจน อเมรกาและองกฤษไดรวมกนสราง “ถนนพมา”(Burma Road) เชอมจนกบพมาและถนนสตลเวลล(Stilwell Road) เชอมอนเดยเขาสจน อนลอชอเพอเปนเสนทางชวยเหลอจนท าสงครามกบญปน

จนไมเพยงท าถนน รถไฟ ทางน าเพอเชอมตนเองกบพมาเทานน แตยงเปนผลงทนในพมาสงเปนอนดบหนงแทนทไทยไปแลว จนลงทนในเรองพลงงานผลตกระแสไฟฟาพลงน า เหมอง น ามนและกาซ โครงสรางพนฐานตางๆ การขนสง การคมนาคม การเกษตร เทคโนโลยและการใหความชวยเหลอพฒนาอตสาหกรรมใหกบพมา เราอาจไมทราบวามบรษทจนไมต ากวา 170 บรษทลงทนอยในพมา



[17]

แนวกลางตามแมน าโขง : จนกบกลมประเทศอนภมภาคแมน าโขง

นอกจากเชอมกบพมาเปนพเศษดงกลาวขางบนแลว จนยงเคลอนลงทางใตผานการเขารวมในระดบภมภาค หรออนภมภาคตางๆ ของเอเชยตะวนออกเฉยงใตดวย เชน การท าเขตการคาเสรจน–อาเซยน(China–ASEAN Free Trade Area – CAFTA) เขารวมในความรวมมอนภมภาคแมน าโขง(Greater Mekong Sub–regional Cooperation–GMS) ความรวมมอระดบภมภาคพมา–อนเดย–จน–บงกลาเทศ(Bangladesh–China–India–Burma regional cooperation - BCIM) พมาเองกเขารวมในอนภมภาค เชน ความรเรมแหงอาวเบงกอลส าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ (Bay of Bengal Initiative for Multi–Sectoral and Economic Cooperation-BIMST–EC) และความรวมมอคงคา–แมโขง(Mekong –Gang Cooperation)

แตในทนจะขอพดถงระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคแมน าโขงเปนพเศษ (GMS economic corridor) เพราะเปนความรวมมอทจนเขามาเชอมผานล าน าโขงลงมาเปนหลก โดยดนแดนทจนใชเปนหวหอกเชอมเขาหาพมา ลาว เวยดนามและกมพชา คอ มณฑล ยนนานกบกวางส

ระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคแมน าโขงนนประกอบดวย 3 ระเบยง คอ ระเบยงเหนอ–ใต(North–South Economic Corridor) ระเบยงตะวนออก–ตะวนตก(East – West Corridor) และระเบยงใต(Southern Corridor) (ดขอมลพนฐานเหลานใน Asian development Bank, 2013)

1) เสนระเบยงเหนอ–ใต ซงม 3 เสนหลก

2) เสนคนหมง-เชยงราย–กรงเทพ ผานลาวและพมา

3) เสนคนหมง-ฮานอย–ไฮฟอง


[18]

4) เสนหนานหนง–ฮานอย

เสนระเบยงตะวนตก–ตะวนออก(East–West Economic Corridor) ซงเปนเสนทจะเชอมมหาสมทรอนเดยเขากบมหาสมทรแปซฟก ม 1 เสนทางหลก คอเสนทเชอมเมาะละแหมงของพมา-ไทย-ดานงของเวยดนาม และระเบยงทางใต (South Economic Corridor) ม 3 เสนหลกๆ ไมผานจน คอ

1) เสนเชอมกรงเทพ – พนมเปญ – โฮจมนหซตของเวยดนามภาคใต

2) เสนกรงเทพ – อรญประเทศ – เสยมเรยบ – กยเญน (Quy Nhon) ของเวยดนาม

3) กรงเทพ – ตราด – เกาะกง – นมกน (Nam can) ของเวยดนาม

ระเบยงเศรษฐกจทจนเชอมลงมาสอาเซยนตอนบนกคอระเบยงเหนอ – ใต ซงระเบยงนนอกจากจะใชถนนหลวงเชอมจน พมา ลาว เวยดนามและไทยเขาดวยกนแลวทส าคญคอกอใหเกดเศรษฐกจชายแดนขนมาเตมไปหมด เขตเศรษฐกจชายแดนส าคญๆ ทควรกลาวถงมดงน

ระหวางไทย ลาวและจนมเขตเศรษฐกจชายแดนทนาสนใจคอ เชยงของ–หวยทราย บอเตน–โมฮน (จน)

ระหวางไทย พมาและจน คอ เขตแมสาย–ทาขเหลก เมองลา(Mengla–พมา)–ตาลว(Dalou–จน)

ทาเรอส าคญๆทเรยงรายลงมาตามล าน าโขงเพอเชอมการคา การขนสงระหวางจน พมา ลาวและไทยมดงน



[19]

ทาเรอในยนนานคอ ทาเรอซอเหมา(Simao) ทาเรอเชยงรง(Jinghong) และทาเรอกวนเหลย(Guanlei) ทาเรอในพมาคอ ทาเรอวองพน(Wong Poon) ทาเรอในลาวคอทาเรอเชยงขวาง ทาเรอบานมง(Ban Mong) ทาเรอหวยทราย และทาเรอในไทยคอทาเรอเชยงแสน

เดมอนภมภาคแมน าโขงนนไมนบจนเขามาดวย เพราะอยในยคสงครามเยนทเรมกอตง แตการเชอมลงมาของจนในตอนนท าใหแมน าโขงกลายเปนแมน านานาชาตเปน “แมน าดานบแหงตะวนออก”มากขนแลว นคอความนาสนใจยงขนของแมน าโขง แนวตะวนออก : ความรวมมอทางเศรษฐกจรอบอาวเปยป (Pan-Beibu Gulf Economic Cooperation-PGB)

จนจะเชอมลงสทางใตผานอกปกหนงดวยโดยการท าเขตเศรษฐกจรอบอาวเปยป(อาวตงเกย)(Pan-Beibu Gulf Economic Cooperatio - PGB) เอามณฑลชายฝงทะเลภาคใตของจนคอ มณฑลกวางส กวางตงและไหหล าเชอมเขากบอาเซยนสวนทเปนมหาสมทรคอ เวยดนาม มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย ฟลปปนสและบรไน นคอการรกเขาสอาเซยนตอนลาง

ยทธศาสตรหลกของจนในการท าเขตเศรษฐกจแหงนมดงตอไปน (ดรายละเอยดใน Hosokawa, 2009)

1) จนตองการพฒนาเศรษฐกจพนทรอบอาวเปยปหรอตงเกยโดยเอาบรเวณนเชอมเขากบเพอนบานอาเซยน

2) จนตองการใชมณฑลกวางสไปชวยพฒนาภาคตะวนตก เชน ยนนาน เพราะกวางสมทางออกสทะเลใหกบภาคตะวนตกได ยนนานไมมทางออกทะเล จนจะท าถนนเชอมจากฉงฉงและคนหมงเพอเอาสนคาจากภาคตะวนตกมาลงททาเรอกวางส


[20]

3) จนนนเขารวมในระดบอนภมภาคกบอาเซยนสองกลมใหญๆ คอ กลมอนภมภาคแมน าโขงและกลมความรวมมอทางเศรษฐกจรอบอาวเปยป ประเดนส าหรบจน กคอในขณะทกลมอนภมภาคแมน าโขงมธนาคารเพอการพฒนาเอเชย (Asia Development Bank – ADB)เปนหวหอก โดยจนเปนเพยงผเขารวม แตในเขตเศรษฐกจรอบอาวเปยปนน จนจะเปนผน าเตมตวทเดยว

4) จนตองการใชความรวมมอระดบภมภาคนเพอเขาสแหลงน ามนและแรธาตในอาเซยน

5) จนตองการใชการรวมมอระดบอนภมภาคนเพอลดความตงเครยดในปญหาความขดแยงในทะเลจนใต ซงเวลานก าลงคกรนขนเรอยๆ

6) ในระยะยาวจนตองการท าใหความรวมมอนน าสการเปนประชาคมเศรษฐกจรอบอาวเปยป(Pan – Beibu Economic Community) ซงจะกลายเปนเขตเศรษฐกจทเตบโตสงอกเขตหนงในฝงตะวนตกของมหาสมทรแปซฟก และในอนาคตจนอาจท าประชาคมเศรษฐกจเอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community – EAEC) ขนมาดวย เสนทางรถไฟความเรวสงจากคนหมง-สงคโปร

ไดกลาวมาบางแลววา จนมแผนการจะท าเสนทางรถไฟความเรวสงเชอมยนนานลงมาถงสงคโปร ขอย าอกทวา 3 เสนทางหลกทจนเสนอจะท ามดงขางลางน

1) เสนตะวนออก จาก คนหมง–ฮานอย–โฮจมนหซต–พนมเปญ–กรงเทพ–กวลาลมเปอร–สงคโปร

2) เสนตะวนตก จากคนหมง–ตาหล–รยล–ลาเสยว(Lashio–รฐฉาน)–ยางกง-กรงเทพ-กวลาลมเปอร-สงคโปร



[21]

3) เสนกลาง จากคนหมง–เซยงหยน(Xiangyun) หรอยซ(Yuxi)–ซานหยอง(Shangyong)-เวยงจนทร–กรงเทพ–กวลาลมเปอร–สงคโปร

ขณะนจนไดเรมโครงการนแลว โดยอนมตเงนกใหแกรฐบาลลาวจ านวน 7,000 ลานเหรยญสหรฐเพอกอสรางรถไฟจากเวยงจนทรสชายแดนจนระยะทางกวา 400 กโลเมตร

เอกสารและสงอางอง

Asia Paper Brussels Institute of Contemporary China Studies, http://www.vubac.be/biccs/Asian development Bank, "GreaterMekong Subregion" http://www.adb.org/ countries/gms/strategy (21/7/2013)

Bicycle Adventure, <http://www.bicycle-adventures.com/map-of- Yunnan.html> (24/9/2013)

Fan, Hongwei. 2011. China’s Look South : China-Myanmar Transport Corridor. Ritsumeikan International Affairs Vol.10, pp 43-63

Fitz Gerald C.P. 1972. The Sounthern Expansion of The Chinese People. Bangkok : White Lotus

Hosokawa, Daisuke. 2009. Pan-Beibu Gulf Economic Cooperation: China’s new initiative in cooperation with ASEAN. Osaka Keidai Ronshu. Vol.6.No 2, pp 67-18.

Laichen, Sun. “Assessing the Ming Role in China’s Southern Expansion,” pp. 44-73. in Wade, Geoff and Sun Laichen editors. (2010). Southeast Asia in the Fifteenth Century : The China Factor. Singapore : NUS Press.

Money Morning,<http://www.moneymorning.com.au/20120216/global- oil-chokepoints-and-the-new-silk-road-for-energy.html>. (22/8/2013)


[22]

Myint-U, Thant. 2011. Where China Meet India : Burma and the New Crossroads of Asia. London : Faber and Faber.Perry-Castaneda Library Map Collection, <http://www.lib.utexas.edu /maps/middle_east_and_asia/site/assets/files/apapers/Asia%20papers/20100919%20-%20Holslag%20roads.pdf>. (24/8/2013)

Steinberg, David I and Hongwei Fan. 2012. Modern China-Myanmar Relations : Dilemmas of Mutual Dependence. Copenhagen; Nias Press.

Grabowsky, Volker. “The Northern Tai Party of Lan Na (Ba-bai Da-dian) in the 14th and 15th Centuries: The Ming Factor,” pp. 197-245. In Wade,

Geoff and Sun Laichen editors. 2010. Southeast Asia in the Fifteenth Century : The China Factor. Singapore : NUS Press.asia_southern _pol_2004.jpg>. (22/8/2013)

ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 (มกราคม มิถุนายน...

Documents

Transcript of ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 (มกราคม มิถุนายน...