บทท 1 บทน ำ

ในโลกปจจบนนทกคนคงไมสามารถปฏเสธไดวาการตดสนใจ วางแผน หรอ

แกปญหาในเรองตาง ๆ ไมวาจะเปนดานธรกจ การศกษา การแพทย วศวกรรม เทคโนโลยคอมพวเตอร หรอเทคโนโลยการเกษตร ไมอาจใชความเชอ หรอประสบการณในเรองนนเพยงอยางเดยว แตตองแสวงหาความรในเรองนน ๆ ดวย การหาความรนนมหลายวธการ วธการทนยมและไดผลทนาเชอถอคอการวจย และสถตเปนเครองมอทสนบสนนใหความรทเกดจากงานวจยเชอถอได เมอใชความรเหลานสนบสนนการตดสนใจ วางแผน หรอแกไขปญหา ยอมท าใหผลทเกดขนมประสทธภาพ ดงนนเพอความเขาใจวางานวจยกบสถตเกยวของกนอยางไร และสถตมความส าคญตองานวจยอยางไรจงควรทราบความหมายของ งานวจย และสถตเสยกอน

ควำมหมำยของงำนวจย

งานวจย (research) เปนวธการหรอกระบวนการแสวงหาความร ความจรง อยางมระบบแบบแผนทเชอถอได โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตรเพอน าไปสขอสรปทถกตองแมนย าน ามาใชในการพฒนาความร การวางแผน และการแกปญหา ซงขนตอนในการท างานวจยหรอทเรยกวา ระเบยบวธวจย (Research methodology) นน ประกอบดวยขนตอน 5 ขนตอนดงน

1. ขนก าหนดปญหาของการวจย 2. ขนก าหนดวตถประสงค และสมมตฐานการวจย 3. ขนเกบรวบรวมขอมล 4. ขนวเคราะหขอมล 5. ขนสรปผลการวจย เพอใหเขาใจลกษณะของงานวจย ใหพจารณาจากตวอยางงานวจยในดานตาง ๆ

ตอไปน

2

ตวอยำง 1.1 การวจยทางการศกษา เรองการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกบการสอนปกต

ปญหา เนองจากวชาคณตศาสตรเปนวชานามธรรม ดงนนในการเรยนการสอนบางเรองสามารถอธบายใหเขาใจไดยาก โดยเฉพาะเรองเศษสวน เมอเปนเชนนนกเรยนทเรยนเรองนโดยสวนใหญจะไดคะแนนคอนขางนอย อาจารยผสอนจงมแนวคดวาหากสอนโดยใหนกเรยนใชความรและประสบการณทมอยเปนพนฐานในการสรางความรใหม นกเรยนแตละคนจะสรางความรดวยวธการทแตกตางกนซงสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตจะสามารถท าใหนกเรยนเขาใจเนอหาเรยนเศษสวนและไดคะแนนเรองนดขน

วตถประสงค เพอการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกบการสอนปกต

สมมตฐาน ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนกลมทใชกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตสงกวานกเรยนกลมทเรยนตามวธปกต

การเกบรวบรวมขอมล ท าการทดลองโดยแบงนกเรยนทมลกษณะเหมอนกนออกเปน 2 กลม โดยนกเรยนกลมท 1 จะเรยนรเรองเศษสวนโดยวธการสอนปกต และนกเรยนกลมท 2 จะเรยนรเรองของเศษสวนโดยใชกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต โดยใชครผสอนคนเดยวกน จากนนท าการสอบ ขอมลทได คอคะแนนสอบ

การวเคราะหขอมล น าคะแนนสอบทไดหาคาสถตเบองตน เชน คะแนนสอบเฉลย ความแปรปรวนของคะแนนสอบ และคาสถตทดสอบท (t-test) ทใชในการทดสอบสมมตฐาน

สรปผลการวจย ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนกลมทใชกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตสงกวานกเรยนกลมทเรยนตามวธปกต อยางมนยส าคญทระดบ 0.01

ตวอยำง 1.2 การวจยทางธรกจ เรองการศกษาความพงพอใจและความตองการในการใชบรการเครองซกผาหยอดเหรยญของรานปฐมทองซกรด

ปญหา เนองจากในปจจบนมเครองซกผาหยดเหรยญใหบรการเปนจ านวนมาก ท าใหรายไดของรานปฐมทองซกรดลดลงไมเพยงพอตอรายจาย และทางรานไมสามารถลดรายจายลงไดอกแลว จงตองการหาแนวทางในการปรบปรงการใหบรการของรานใหสอดคลองกบความตองการของลกคา

3

วตถประสงค ศกษาความพงพอใจและความตองการในการใหบรการเครองซกผาหยอดเหรยญของรานปฐมทองซกรด เพอเปนแนวทางในการปรบปรงการใหบรการ

การเกบรวบรวมขอมล ท าการส ารวจโดยสรางแบบสอบถามความพงพอใจและความตองการในการใหบรการเครองซกผาหยอดเหรยญของรานปฐมทองซกรดเพอสอบถามลกคาทเคยใชบรการของรานปฐมทองซกรด และแบบสอบถามความตองการในการใหบรการเครองซกผาหยอดเหรยญเพอสอบถามลกคาทไมเคยใชบรการของรานปฐมทองซกรด

การวเคราะหขอมล น าระดบความพงพอใจในการใหบรการทไดหาคาสถตเบองตน เชน รอยละของความพงพอใจในดานตาง ๆ ระดบความพงพอใจเฉลย ความแปรปรวนของระดบความพงพอใจ และน าความตองการในการใหบรการทไดหาคาสดสวนความตองการในการใหบรการดานตาง ๆ และประมาณคาสดสวนความตองการในการใหบรการดานตาง ๆ

สรปผลการวจย ลกคามความพงพอใจในการบรการของรานอยในระดบปานกลาง และตองการใหทางรานลางเครองซกผาใหสะอาดอยเสมอถงรอยละ 85 – 90 ทระดบความเชอมน 95%

ตวอยำง 1.3 การวจยทางการเกษตร เรองการศกษาอทธพลของความเขมขนของปยฟอสฟอรสระดบตาง ๆ ตอการเจรญเตบโตของตนเบญจมาศ

ปญหา เนองจากตองการศกษาวาการใชปยฟอสฟอรสทระดบความเขมขนเทาใดจงจะเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนเบญจมาศไดดทสด

วตถประสงค เพอศกษาระดบความเขมขนของปยฟอสฟอรสทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนเบญจมาศ

สมมตฐาน ความเขมขนของปยฟอสฟอรสระดบตาง ๆ มอทธพลตอการเจรญเตบโตของตนเบญจมาศ

การเกบรวบรวมขอมล ท าการทดลอง โดยใสปยฟอสฟอรสทมความเขมขนแตกตางกน 4 ระดบ แกตนเบญจมาศทมขนาดเทา ๆ กน ระดบละ 10 ตน ทงไว 1 สปดาห แลววดการเจรญเตบโต ในทนขอมลคอ ความสงของตนเบญจมาศ

การวเคราะหขอมล น าความสงของตนเบญจมาศทไดหาคาสถตเบองตน เชนความสงเฉลย ความแปรปรวนของความสง และคาสถตทดสอบเอฟ (F-test) ทใชในการทดสอบสมมตฐาน

สรปผลการวจย ความสงของตนเบญจมาศทใชปยฟอสฟอรสความเขมขน 4 ระดบแตกตางกน และความเขมขนระดบท 3 มผลใหความสงของตนเบญจมาศมากทสด อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ 0.05

4

ตวอยำง 1.4 การวจยทางดานสาธารณสข เรองการศกษารปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและภาวะโภชนาการของประชาชนในชวงอาย 25 – 45 ป ในจงหวดนครปฐม

ปญหา เนองจากในปจจบนประชาชนในวยตาง ๆ มกประสบปญหาโรคอวนซงเปนสาเหตของปญหาสขภาพในโรคตาง ๆ สาธารณสขจงหวดนครปฐมจงตองการศกษารปแบบพฤตกรรมในการบรโภคอาหารและภาวะโภชนาการของประชาชนในจงหวดนครปฐมเพอเปนแนวทางในการปองกนไมใหเกดโรคอวนน

วตถประสงค เพอศกษารปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและภาวะโภชนาการของประชาชนในชวงอาย 25 – 45 ป ในจงหวดนครปฐม

สมมตฐาน รปแบบพฤตกรรมการบรโภคอาหารมผลตอภาวะโภชนาการของประชาชนในชวงอาย 25 – 45 ปในจงหวดนครปฐม

การเกบรวบรวมขอมล สรางแบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และน าหนก แลวสอบถามประชาชนในจงหวดนครปฐมทมอายในชวง 25 – 45 ป ขอมลทไดคอ พฤตกรรมการบรโภค และน าหนก

การวเคราะหขอมล น าพฤตกรรมการบรโภคอาหารทไดหาคาสถตเบองตน เชน รอยละ เพอหารปแบบพฤตกรรมการบรโภค น าหนกมาเปนเกณฑในการแบงภาวะโภชนาการเปนกลม ผอม ปกต และอวน และหาคาสถตทดสอบไคสแควร (Chi-square test) ทใชในการทดสอบสมมตฐาน

สรปผลการวจย ประชาชนในชวงอาย 25-45 ป ไมรบประทานอาหารเชา แตจะไปรบประทานอาหารเยนถงรอยละ 80 ซงมผลตอภาวะโภชนาการทระดบนยส าคญ 0.05

จากตวอยาง 1.1 – 1.4 จะเหนวาในงานวจยแตละเรองมวตถประสงคและสมมตฐานท

แตกตางกน เกบรวบรวมขอมลดวยวธทหลากหลาย และใชวธการวเคราะหขอมลทแตกตางกนซงผวจยจะตองมความรในเรองทศกษาอยางละเอยด ลกซง จงจะสามารถก าหนดวตถประสงคและตงสมมตฐาน ออกแบบการเกบรวบรวมขอมล และเลอกวธการวเคราะหขอมลทเหมาะสม เพอน าไปสการสรปผลการวจยทสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย

จากตวอยาง 1.1-1.4 สามารถสรปเปนแผนภาพขนตอนของการวจย ดงน

5

จากตวอยางงานวจยทผานมาจะเหนวามหลากหลายลกษณะ เชน มวตถประสงค

ประโยชน วธการเกบขอมลทแตกตางกน ดวยเหตนเราสามารถจ าแนกงานวจยเปนประเภทตาง ๆ ดงน

ประเภทของงำนวจย

การจ าแนกงานวจยออกเปนประเภทตาง ๆ ขนอยกบเกณฑหรอเงอนไขทน ามาใช ซงในเอกสารฉบบนขอยกตวอยางการแบงประเภทของงานวจยโดยใชเกณฑบางเกณฑเทานน

เกณฑแบงตำมจดมงหมำยของกำรวจย แบงเปน 3 ประเภท ดงน 1. การวจยเชงพยากรณ (predictive research) เปนการวจยเพอทจะน าผลทไดนนไปใช

ท านายสงทจะเกดขนตอไปในอนาคต เชนการวจยเรองการศกษาความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกบคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา การวจยนตองการจะทดสอบวาผลการเรยนวชาคณตศาสตรมความสมพนธกบผลการเรยนวชาวทยาศาสตรหรอไม ทงนเพอจะน าผลทไดไปท านายวานกเรยนทมผลการเรยนวชาวทยาศาสตรดจะเรยนวชาคณตศาสตรไดดเพยงใด เปนตน

ก ำหนดปญหำ

วตถประสงค สมมตฐำนงำนวจย

เกบรวบรวมขอมล วธกำรเกบรวบรวมขอมล 1. งำนทะเบยน 2. ส ำรวจ - ส ำมะโน - ส ำรวจจำกตวอยำง 3. กำรทดลอง

วธกำรวเครำะหขอมล 1. สถตพรรณนำ

- กำรแจกแจงควำมถ - กำรวดแนวโนมเขำสสวนกลำง - กำรวดกำรกระจำย

2. สถตอำงอง - กำรประมำณคำ - กำรทดสอบสมมตฐำน - กำรหำควำมสมพนธระหวำงตวแปร

วเครำะหขอมล

สรปผลกำรวจย

ควำมรและประสบกำรณ

กำรสงเกต

ปรำกฏกำรณทเกดขน

แนวคดทำงวทยำศำสตร

6

2. การวจยเชงวนจฉย (diagnostic research) เปนการวจยเพอศกษาสาเหตของปญหาตาง ๆ ทเกดขนกบบคคลใดบคคลหนง กลมชนหรอชมชน เพอใหเกดความเขาใจในปญหาเขาใจในพฤตกรรม ตลอดจนเขาใจในสาเหตทท าใหเกดปญหา อนจะเปนประโยชนในการชวยเหลออนเคราะห และท าการแกไขตอไป การวจยประเภทนนกสงคมสงเคราะหนยมใชกนมากเพอจะไดแกไขปญหาไดถกจด

3. การวจยเชงอรรถาธบาย (explanatory research) เปนการวจยเพอศกษาเหตการณทเกดขนแลววาเกดขนไดอยางไร มสาเหตมาจากอะไร และท าไมจงเปนเชนนน การวจยประเภทนจะพยายามชใหเหนวาตวแปรใดสมพนธกบตวแปรใดและสมพนธกนอยางไรในเชงของเหตและผล

เกณฑแบงตำมประโยชนของกำรวจย แบงเปน 2 ประเภทดงน 1. การวจยพนฐาน (basic research) หรอการวจยบรสทธ (pure research) หรอการวจย

เชงทฤษฎ (theoretical research) เปนการวจยทเสาะแสวงหาความรใหมเพอสรางเปนทฤษฎหรอเพอเพมพนความรตาง ๆ ใหกวางขวางสมบรณยงขน โดยมไดค านงวาความรนนจะน าไปแกปญหาไดหรอไม การวจยประเภทนมความลกซงและซบซอนมาก เชนการวจยทางวทยาศาสตร และคณตศาสตรเปนตน

2. การวจยประยกต (applied research) หรอการวจยเชงปฏบต (action research) หรอการวจยเพอหาแนวทางปฏบต (operational research) เปนการวจยทมงเสาะแสวงหาความรและประยกตใชความรหรอวทยาการตาง ๆ ใหเปนประโยชนในทางปฏบต หรอเปนการวจยทน าผลทไดไปแกปญหาโดยตรง การวจยประเภทนอาจน าผลการวจยพนฐานมาวจยตอแลวทดลองใช เชน การวจยเกยวกบอาหาร ยารกษาโรค การเกษตร การเรยนการสอน เปนตน ดงนนเราจงไมสามารถทจะแยกการวจยพนฐานและการวจยประยกตออกจากกนไดโดยเดดขาด

เกณฑแบงตำมวธกำรเกบรวบรวมขอมล แบงเปน 7 ประเภท ดงน 1. การวจยจากเอกสาร (documentary research) เปนการวจยทผวจยรวบรวมขอมล

จากเอกสาร แลวเสนอผลในเชงวเคราะห สวนใหญเอกสารทผวจยเกบรวบรวมนจะอยในหองสมด ดงนนจงอาจเรยกการวจยประเภทนอกอยางหนงวาการวจยจากหองสมด (library research)

2. การวจยจากการสงเกต (observation research) เปนการวจยทผวจยรวบรวมขอมลดวยวธการสงเกต การวจยประเภทนนยมใชมากทางดานมานษยวทยา ซงสวนใหญเปนการสงเกตพฤตกรรมของบคคลในสงคมในแงของสถานภาพ (status) และบทบาท (role)

3. การวจยแบบส ามะโน (census research) เปนการวจยทผวจยรวบรวมขอมลจากทก ๆ หนวยแจงนบของประชากร

7

4. การวจยแบบส ารวจจากตวอยาง (sample survey research) เปนการวจยทผวจยรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง

5. การศกษาเฉพาะกรณ (case study) เปนการวจยทนกสงคมสงเคราะหนยมใชมากทเรยกวาการศกษาเฉพาะกรณเปนการศกษาเรองทสนใจในขอบเขตจ ากด และใชจ านวนตวอยางไมมากนก แตจะศกษาอยางลกซงในเรองนน ๆ เพอใหไดมาซงขอเทจจรงทจะท าใหทราบวาบคคลนนหรอกลมบคคลนนมความบกพรองในเรองใด เนองมาจากสาเหตใด เพอจะไดหาทางแกไขหรอชวยเหลอตอไป

6. การศกษาแบบตอเนอง (panel study) เปนการศกษาทเกบขอมลเปนระยะ ๆ เพอดการเปลยนแปลงตามกาลเวลาของกลมตวอยางซงการศกษาแบบตอเนองนจะชวยใหเขาใจและทราบถงลกษณะการเปลยนแปลงไดเปนอยางด

7. การวจยเชงทดลอง (experimental research) เปนการวจยทผวจยรวบรวมขอมลมาจากการทดลองซงเปนผลมาจากสงทดลอง (treatment) โดยมการควบคมตวแปรตางๆใหเปนไปตามวตถประสงคทก าหนดไว

เกณฑแบงตำมลกษณะกำรวเครำะหขอมล แบงเปน 2 ประเภท ดงน 1. การวจยเชงคณภาพ (qualitative research) เปนการวจยทน าเอาขอมลทางดาน

คณภาพมาวเคราะหขอมล ซงขอมลไมเปนตวเลขแตจะเปนขอความบรรยายลกษณะสภาพเหตการณของสงตาง ๆ ทเกยวของ และเสนอผลการวจยออกมาในรปของขอความทไมมตวเลขทางสถตสนบสนน การวจยประเภทนจงมงบรรยายหรออธบายเหตการณตาง ๆ โดยอาศยความคดวเคราะหเพอประเมนผลหรอสรปผลนนเอง

2. การวจยเชงปรมาณ (quantitative research) เปนการวจยทน าเอาขอมลเชงปรมาณมาวเคราะห กลาวคอใชตวเลขประกอบการวเคราะห สรปผลและเสนอผลการวจยเปนตวเลข ดงนนการวจยประเภทนจงมงทจะอธบายเหตการณตาง ๆ โดยอาศยตวเลขยนยนแสดงปรมาณมากนอยแทนทจะใชขอความบรรยายใหเหตผล

เกณฑแบงตำมลกษณะวชำหรอศำสตรแบงเปน 2 ประเภท ดงน 1. การวจยทางวทยาศาสตร (scientific research) เปนการวจยทเกยวกบปรากฏการณ

ธรรมชาตของสงมชวต และไมมชวต ทงทมองเหนและมองไมเหน การวจยประเภทนมมานานแลวและกอใหเกดประโยชนตอมวลมนษยอยางมากมาย เชนการคนพบยารกษาโรค การคนพบสงประดษฐใหม ๆ เปนตน นอกจากนการวจยทางวทยาศาสตรยงสามารถใชแกปญหาทเกดจากธรรมชาตไดอกดวย เนองจากการวจยทางวทยาศาสตรมเครองมอและอปกรณทเทยงตรงและม

8

กฎเกณฑแนนอน ตลอดจนสามารถควบคมการทดลองไดเพราะท าการทดลองในหองปฏบตการจงท าใหผลการวจยทางวทยาศาสตรไดรบความเชอถอมาก

2. วจยทางสงคมศาสตร (social research) เปนการวจยทเกยวกบสภาพแวดลอมสงคมวฒนธรรมและพฤตกรรมของมนษย เชนการวจยดานปรชญา สงคม จตวทยา พฤตกรรมศาสตร เศรษฐศาสตร เปนตน การวจยทางสงคมศาสตรนแตกตางกบการวจยทางวทยาศาสตรมากเนองจากสงคมศาสตรเปนวชาทวาดวยสงคมสงแวดลอมและพฤตกรรมของมนษยซงวดไมไดโดยตรงและควบคมไดยาก แตมนษยกไดพยายามวดโดยใชเครองมอว ดทางออม เชนใชแบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบวดเจตคต ฯลฯ และไดน าเอาวธการทางวทยาศาสตรมาชวยในการวจยท าใหผลการวจยเปนทนาเชอถอมากยงขน

เกณฑแบงตำมระเบยบวธวจย แบงเปน 3 ประเภท ดงน 1. การวจยเชงประวตศาสตร (historical research) เปนการวจยเพอคนหาขอเทจจรง

ของเหตการณทผานมาแลวในอดต โดยมจดมงหมายทจะบนทกอดตอยางมระบบและมความเปนปรนยจากการรวบรวม ประเมนผลตรวจสอบ และวเคราะหเหตการณ เพอคนหาขอเทจจรงทจะน ามาสรปอยางมเหตผล การวจยประเภทนตองอางองเอกสารและวตถโบราณทเหลออย ซงโดยสวนใหญแลวมกไมใชสถต สรปไดวาการวจยประเภทนมงทจะบอกวาเปนอะไรในอดต (What was) เชนการวจยเรองระบบการศกษาของไทยในสมยสมเดจพระปยมหาราชเปนตน

2. การวจยเชงบรรยายหรอพรรณนา (descriptive research) เปนการวจยเพอคนหาขอเทจจรงในสภาพการณหรอภาวการณของสงทเปนอยในปจจบนวาเปนอยางไร การวจยประเภทนมกจะท าการส ารวจหรอหาความสมพนธตาง ๆ เกยวกบเรองของความเชอความคดเหนและเจตคตจงกลาวไดวาเปนการวจยทมงจะบอกวาเปนอะไรในปจจบน (What is) นนเอง เชนการวจยเรองเจตคตของผปวยทมตอการรกษาโดยวธการผาตด

3. การวจยเชงทดลอง (experimental research) เปนการวจยเพอคนหาความสมพนธเชงเหตและผลของปรากฏการณตาง ๆ การวจยประเภทนตองควบคมตวแปรตนเพอสงเกตตวแปรตามทเปลยนแปลงไป เพอจะไดทราบวาอะไรเปนสาเหตทท าใหเกดผล ดงนนตวแปรในการวจยจงตองมทงกลมควบคมและกลมทดลอง สรปไดวาการวจยประเภทนมงทจะบอกวาอะไรอาจจะเกดขน (What may be) เชนการวจยเรองการเปรยบเทยบความมเหตผลระหวางกลมทสอนเรขาคณตกบกลมทสอนตรรกศาสตร

9

ควำมหมำยของสถต

มนกสถตไดใหความหมายของค าวาสถตไวมากมาย ในเอกสารฉบบนไดสรปความหมายของค าวาสถต (statistics) ไว 2 ประการ ดงน

ประการแรก สถตหมายถงขอมลทเกบรวบรวมมาซงอาจเปนตวเลขหรอไมใชกได โดยทวไปมกเรยกวาขอมลดบ (raw data) หรอเปนขอมลทผานการจดระเบยบแลวใหอยในรปจ านวน (ความถ) รอยละ คาเฉลยเปนตน เชนจ านวนผทเดนทางออกนอกประเทศดวยสายการบนไทย จ านวนนกศกษามหาวทยาลยราชภฏนครปฐมทท างานแลว ปรมาณการสงออกของขาวเจา เปนตน

ประการทสอง สถตหมายถงศาสตรทเกยวของกบกระบวนการในการจดการขอมลเพอน าไปสการตดสนใจอยางมเหตผล เรยกกระบวนการดงกลาววาระเบยบวธการทางสถต (method of statistics) ซงประกอบดวยขนตอน 4 ขนตอนคอ

ขนตอนท 1 การเกบรวบรวมขอมล (gathering data) ขนตอนท 2 การน าเสนอขอมล (presentation data) ขนตอนท 3 การวเคราะหขอมล (analyzing data) ขนตอนท 4 สรปและแปลความหมาย (interpretation data) ในทนเราจะศกษารายละเอยดของสถตในความหมายประการทสอง ขนตอนท 1 กำรเกบรวบรวมขอมล ขอมลคอขอเทจจรงทตองการศกษา ดงนนการ

เกบรวบรวมขอมลเปนการรวบรวมขอเทจจรงทสนใจศกษาจากหนวยทใหขอมล หรอหนวยแจงนบ (enumeration unit) ซงอาจจะเปนคน สตว หรอสงของกได โดยทวไปเรยกหนวยแจงนบทงหมดวาประชากร (population) หรอกลมเปาหมาย (target group) ซงวธการเกบรวบรวมขอมลมหลายวธ เชนเกบรวบรวมขอมลจากทะเบยน การส ารวจ และการทดลองเปนตน ซงจะกลาวรายละเอยดในหวขอการเกบรวบรวมขอมลตอไป

ถาประเมนสถานการณในประชากรพบความเปนไปไดในเรองดงน 1.ขอบเขตของประชากรมขนาดเลก 2. สามารถเกบรวบรวมขอมลไดภายในระยะเวลาทจ ากด 3. มงบประมาณเพยงพอ

10

เราสามารถเกบรวบรวมขอมลจากทก ๆ หนวยแจงนบในประชากรได และขอมลทไดนนจะสามารถอธบายและตอบค าถามสงทเราสนใจศกษาไดทนท แตในความเปนจรงการเกบรวบรวมขอมลจากทก ๆ หนวยแจงนบในประชากรเปนเรองทท าไดยาก ไมรวาจะตองใชเวลา ใชงบประมาณ มากเพยงใด จงจะอธบายและตอบค าถามสงทสนใจศกษาได ดงนนจงตองมการเลอกเฉพาะบางหนวยแจงนบในประชากรหรอทเรยกวาตวอยาง (sample) เพอใหการเกบรวบรวมขอมลรวดเรว และสะดวกขน ดวยเหตนขอมลทเกบรวบรวมจากหนวยแจงนบในตวอยางจะตองสามารถใชเปนตวแทนขอมลทงประชากรได นนคอขอมลในตวอยางจะตองมขอมลครบทกลกษณะทประชากรมในสดสวนทสอดคลองกบความเปนจรง ดงตวอยางตอไปน

ตวอยำง 1.5 ถาขอมลทสนใจคออายของนกศกษาชนปท 1 ในมหาวทยาลยปดของรฐ ประชากรคอนกศกษาชนปท 1 ในมหาวทยาลยปดของรฐ จะเหนวาอายของประชากรกลมนใกลเคยงกน การเลอกตวอยางสามารถเลอกใครก

ไดในประชากรไมจ าเปนตองแบงเปนเพศ หรอคณะ เพราะสดทายตวอยางทเลอกมากจะใหขอมลทเปนตวแทนทดของประชากรดงรปตอไปน ตวอยำง 1.6 ถาขอมลทสนใจคออายของนกศกษาชนปท 1ในมหาวทยาลยเปดของรฐ

ประชากรคอนกศกษาชนปท 1 ในมหาวทยาลยเปดของรฐ จะเหนวาอายของประชากรกลมนแตกตางกน เชนมกลมคนทอายไมเกน 30 ป ซงม

จ านวนมากกวากลมคนทมอายมากกวา 30 ป การเลอกตวอยางจะตองเลอกตวอยางทมทงนกศกษาอายไมเกน 30 ป กบมากกวา 30

ป และตองเลอกนกศกษาทมอายไมเกน 30 ป จ านวนมากกวานกศกษาทอายมากกวา 30 ปจงจะใหขอมลทเปนตวแทนทดของประชากรดงรปตอไปน

ประชำกรขนำด N นกศกษำชนปท 1 ในมหำวทยำลยปดของรฐ

ตวอยำงขนำด n ขอมล ขอมล ขอมล . . . หนวยแจงนบ

หนวยแจงนบ

11

จากตวอยาง 1.5 และ 1.6 ขางตน จะเหนวาการเลอกตวอยางเพอใหไดขอมลทเปนตวแทนทดของประชากรนนขนอยกบวาขอมลในประชากรมลกษณะคลายกน หรอแตกตางกน มจ านวนมากหรอนอย ดงนนการเลอกตวอยางเพอใหไดขอมลทเปนตวแทนทดของประชากรจงขนอยกบจ านวนตวอยาง และวธการเลอกตวอยางทเหมาะสม ดงรปภาพตอไปน

ตวอยำง 1.7 ขอมลทสนใจศกษา ประชากร ตวอยาง และขอมลดบ ขอมลทสนใจศกษำ ประชำกร ตวอยำง ขอมลดบ

1. ราคาน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐม

ปมน ามนทกปมในจงหวดนครปฐม

ปมน ามนบางปมในจงหวดนครปฐม

ราคาน ามน เบนซน(บ า ท ) เ ช น 37. 9 0 , 37.80,37.60, ...

2. ปรมาณน าเสยจากโรงงานทปลอยลงแมน าทาจนในเขตนครปฐม

โรงงานในเขตนครปฐมทปลอยน าลงแมน าทาจน

โรงงานในเขตนครปฐมบางโรงทปลอยน าลงแมน าทาจน

ปรมาณน า เ สย(cm3) เ ช น 1 0 5 0 , 1 0 0 0 , 982 , ...

ประชำกรขนำด N

ตวอยำงขนำด n - จ ำนวนตวอยำง - วธกำรเลอกตวอยำง

ขอมล ขอมล ขอมล . . . หนวยแจงนบ

หนวยแจงนบ

ประชำกรขนำด N นกศกษำชนปท 1 ในมหำวทยำลยเปดของรฐ

ตวอยำงขนำด n ขอมล ขอมล ขอมล . . . หนวยแจงนบ

หนวยแจงนบ

12

ขอมลทสนใจศกษำ ประชำกร ตวอยำง ขอมลดบ 3. ความพงพอใจของผมาใชบรการทธนาคารกรงไทย

ผมาใชบรการทธนาคารกรงไทย

ผมาใชบรการทธนาคารกรงไทยบางคน

คะแนนความพงพอใจ เชน 5 , 4 , 3, ...

4. ความรในการดแลรกษาผปวยโรคเบาหวานของแมบาน ใน จ. นครปฐม

แมบาน ใน จ. นครปฐม

แมบาน ใน จ. นครปฐม บางคน

คะแนนความร เ ชน 7.5,5.5,9.5, ...

5. ชองทางการไดขาวสารของผบรโภคกาแฟ

ผบรโภคกาแฟ ผบรโภคกาแฟบางคน ชองทางการรบขาวสาร เชน โทรทศน , หนงสอพมพ , อนเตอรเนต , ...

จากตวอยาง 1.7 จะเหนไดวาเมอตองเกบรวบรวมขอมลตองสามารถบอกไดวา ขอมลทสนใจศกษา ประชากร และตวอยาง คออะไรจะไดสามารถค านวณจ านวนตวอยางและเลอกตวอยางไดเหมาะสม

ขนตอนท 2 กำรน ำเสนอขอมล เปนการน าขอมลทรวบรวมมาจดใหเปนระเบยบ

เพอใหงายตอการอธบายลกษณะของขอมลในภาพรวมดวยวธการตาง ๆ เชนการแจกแจงความถ การวดแนวโนมเขาสสวนกลาง การวดการกระจาย สดสวนของสงทสนใจ เปนตน ซงวธการน าเสนอขอมลแตละวธนนมจดประสงคทแตกตางกนไป เราจะเลอกเฉพาะวธทสามารถอธบายลกษณะของขอมลทเราตองการได และขอควรระวงในการน าเสนอขอมลนนคอถาเราสามารถเกบรวบรวมขอมลจากประชากรได ผลของการน าเสนอขอมลสามารถอธบายลกษณะของขอมลในประชากรได แตถาเราเกบรวบรวมขอมลจากตวอยาง ผลของการน าเสนอขอมลจะสามารถอธบายลกษณะของขอมลในตวอยางไดเทานน

จากตวอยาง 1.7 ถาเราสามารถส ารวจราคาน ามนเบนซนจากทกปมในจงหวดนครปฐมได (เกบรวบรวมขอมลจากประชากร) ขอมลชดนจะสามารถอธบายลกษณะของราคาน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมไดวามราคาเปนอยางไรไดทนท โดยการน าเสนอขอมลชดนดวยคาเฉลย ถาคาเฉลยทค านวณไดเทากบ 37.25 บาทนนหมายความวาราคาเฉลยของน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมนนเทากบ 37.25 บาทนนเอง แตถาเราไมสามารถส ารวจราคาน ามนจากทก ๆปม

13

ในจงหวดนครปฐมได จงเลอกเฉพาะบางปมได 20 ปม (เกบรวบรวมขอมลจากตวอยาง) ขอมลชดนเมอน ามาหาคาเฉลยจะสามารถอธบายไดเฉพาะราคาเฉลยของน ามนเบนซนเพยง 20 ปมทเกบขอมลมาไดเทานน เชนถาคาเฉลยทค านวณไดเทากบ 37.75 บาทนนหมายความวาราคาเฉลยของน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมจาก 20 ปมเทากบ 37.75 บาท

จะเหนวาในขนตอนนผลของการน าเสนอขอมลมงอธบาย หรอบรรยายภาพรวมของขอมลทเกบรวบรวมมา ดงนนวธการในทางสถตทใชในขนตอนนจะเปนวธการของสถตพรรณนา

ขนตอนท 3 กำรวเครำะหขอมล เปนการน าขอมลทรวบรวมจากตวอยางมาวเคราะห

ขอมลเพมเตมเพออธบายหรออนมานลกษณะของขอมลในประชากรทงหมด โดยอาศยทฤษฎทางสถต เชนจากตวอยาง 1.3 ภาพรวมของขอมลสงทเราตองการอธบายในประชากร คอราคาเฉลยของน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมเปนอยางไร แตในทางปฏบตรวบรวมขอมลจากตวอยาง ดงนนคาเฉลยทไดสามารถอธบายไดเฉพาะราคาเฉลยของน ามนเบนซนจาก 20 ปมเทานน หากน าขอมลทเกบจากตวอยางมาวเคราะหเพมเตมโดยใชวธการทางสถต เชนการประมาณคาเฉลย ผลการวเคราะหขอมลจะอธบายไดวาราคาเฉลยของน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมประมาณลตรละ 36.25 ถง 39.25บาท ดงรปตอไปน ประชากร ตวอยาง

ในความเปนจรงเรามไดตองการอธบายเพยงคาเฉลยของขอมลเพยงอยางเดยว เราอาจสนใจการกระจายของขอมล สดสวน หรอ คาอน ๆ เราเรยกคาทค านวณจากขอมลในประชากรซงเปนคาทอธบายลกษณะของขอมลในประชากรวาพารามเตอร (parameter) เปนคาทมอยจรงในประชากรและมเพยงคาเดยว แตมกไมทราบวามคาเทากบเทาไร สญลกษณทใชแทนคาพารามเตอรมกใชตวอกษรกรกหรอตวอกษรภาษาองกฤษพมพใหญ ในทางปฏบตเราจงตองเลอกตวอยางแลวใชขอมลจากตวอยางอธบายลกษณะขอมลในประชากรแทน เราเรยกคาตาง ๆ ทค านวณจากขอมลในตวอยางวา คาสถต (statistics)

ราคาเฉลย ราคาเฉลย

ทฤษฎการเลอกตวอยาง

- ทฤษฎความนาจะเปน - ทฤษฎกำรประมำณคำ - ทฤษฎการทดสอบสมมตฐาน

14

- คาเฉลย ( )

- คาความแปรปรวน ( 2 ) - คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) - สดสวน ( p ) - ขนาดประชากร (N) - สมประสทธสหสมพนธ ( ) - ผลตางของคาเฉลย ( 21 ) - ผลตางของสดสวน ( 21 pp ) - ฯลฯ

- คาเฉลย ( x )

- คาความแปรปรวน ( 2s ) - คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน(s) - สดสวน ( p ) - ขนาดตวอยาง (n) - สมประสทธสหสมพนธ ( r ) - ผลตางของคาเฉลย ( 21 xx ) - ผลตางของสดสวน ( 21

ˆˆ pp ) - ฯลฯ

ทฤษฎการเลอกตวอยาง

- ทฤษฎความนาจะเป น - ทฤษฎการประมาณคา - ทฤษฎการทดสอบสมมตฐาน - ฯลฯ

ประชากร ตวอยาง

คาพารามเตอร คาสถต

ตวอยำง 1.8 คาพารามเตอร คาสถต และสญลกษณ คำพำรำมเตอร(สญลกษณ) คำสถต(สญลกษณ)

คาเฉลย ( ) คาเฉลย (x )

ความแปรปรวน ( 2 ) คาความแปรปรวน (s2)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (s) สดสวนสงทสนใจ ( p ) สดสวนสงทสนใจ ( p ) ขนาดของประชากร (N) ขนาดของตวอยาง (n) สมประสทธสหสมพนธ ( ) สมประสทธสหสมพนธ ( r ) ผลตางของคาเฉลย ( 21 ) ผลตางของคาเฉลย ( 21 xx ) ผลตางของสดสวน ( 21 pp ) ผลตางของสดสวน ( 21

ˆˆ pp ) สมประสทธสหสมพนธ ( ) สมประสทธสหสมพนธ ( r )

ฯลฯ ฯลฯ

จากนนจงวเคราะหขอมลตามวธทางสถตเพอน าไปคาสถตกลบไปสรปหรออางองคาพารามเตอรตอไป ดงรปตอไปน

15

ขนตอนท 4 กำรแปลควำมหมำยขอมล เปนการแปลความหมายของผลลพธทไดจากการวเคราะหขอมลในขนตอนท 3 ซงเปนภาษาทางคณตศาสตร ใหเปนภาษาทคนทวไปเขาใจความหมาย และน าไปใชประโยชนได เชนจากตวอยางขางตนถารวบรวมขอมลจากปมน ามนเพยง 20 ปมแลวน ามาหาคาเฉลย x = 37.75 บาท จากการวเคราะหขอมลดวยทฤษฎการประมาณคาไดผลลพธดงน 50.1x50.1x หรอ 25.3925.36 ท 950. หมายความวาราคาเฉลยของน ามนเบนซนในจงหวดนครปฐมอยในชวง 36.25 บาท ถง 39.25 บาท ทระดบความเชอมน 95 %

เมอเราทราบความหมายของค าวาสถตประการทสองแลวจะเหนวาโดยสรปแลวหลกการทางสถตตองประกอบดวยสวนประกอบ 3 สวน คอขอมลทสนใจศกษาแลวน ามาวเคราะหขอมลเพอใหไดสารสนเทศทน ามาใชประกอบในการตดสนใจ ดงรปตอไปน

+ =

รป ภาพรวมของหลกการทางสถต

นนหมายความวาสารสนเทศทไดนนจะมความนาเชอถอมากนอยเพยงใดขนอยกบการวเคราะหขอมลดวยวธทเหมาะสม และถกตอง และขอมลทเกบรวบรวมมามความนาเชอถอเปนตวแทนทดของประชากรหรอไม ดงนนจะเหนวาสงทส าคญทสดส าหรบสารสนเทศทนาเชอถอคอขอมลทดทมาจากจ านวนตวอยาง และการเกบรวบรวมขอมลทเหมาะสม

ขอมล ประเภทขอมล ประชากร จ านวนตวอยาง การเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล 1. สถตพรรณนา การแจกแจงความถ การวดแนวโนมเขาสสวนกลาง การวดการกระจาย สดสวน ฯลฯ 2. สถตอางอง การประมาณคา การทดสอบสมมตฐาน การทดสอบไคสแควร สหสมพนธ ฯลฯ

สารสนเทศ

16

ควำมส ำคญของสถตในงำนวจย

จากตวอยางของงานวจยในดานตาง ๆ จะเหนไดวาสถตเปนสวนหนงของงานวจย เปนเครองมอทสนบสนนผลงานวจยใหนาเชอถอขน นนคอขนของการเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมล ซงวธการเกบรวบรวมขอมลตองมการออกแบบทเหมาะสม และวธการวเคราะหขอมลกมหลายเทคนค ซงถาการออกแบบการเกบรวบรวมขอมลด และเลอกใชเทคนคการวเคราะหขอมลทเหมาะสมจะท างานผลของงานวจยมความนาเชอถอ และแมนย า การน าผลการวจยไปใชยอมมประโยชน แตถาการออกแบบการเกบขอมลไมเหมาะสม และใชเทคนคการวเคราะหขอมลทผด และผน าผลงานวจยไปใชไมทราบยอมท าใหเกดความผดพลาด และความเสยหายเปนอยางมาก ดงนนการน าสถตไปใชในการวจยจงตองมความรในเรองการเกบรวบรวมขอมล และการเลอกใชเทคนคการวเคราะหขอมลทถกตองเสยกอน

กำรเกบรวบรวมขอมล

โดยทวไปเราสามารถด าเนนการเกบรวบรวมขอมลทางสถตไดหลายวธดงน 1. การเกบรวบรวมขอมลจากงานทะเบยน (registration) 2. การเกบรวบรวมขอมลจากการส ารวจ (survey) 3. การเกบรวบรวมขอมลจากการทดลอง (experimental)

1.กำรเกบรวบรวมขอมลจำกทะเบยน

เปนการรวบรวมขอมลจากงานทะเบยน เชนงานทะเบยนของหนวยงานตาง ๆ ซงเปนงานทรวบรวมขอมลบางประเภทอยางตอเนองโดยมการปรบปรงแกไขขอมลใหทนสมยอยเสมอตามรายการเปลยนแปลงของขอมลทมอย เชนงานทะเบยนรถยนต งานทะเบยนราษฎร งานทะเบยนผปวย งานทะเบยนนกศกษา เปนตน การเกบรวบรวมขอมลวธนจะท าไดสะดวกรวดเรว และประหยดคาใชจาย แตถาหนวยงานไมมการปรบปรงขอมลอยเสมอขอมลนนจะลาสมย ขอมลบางอยางถกเกบรวบรวมไวหลาย ๆ แหงและอาจมคาไมเหมอนกน ควรพจารณาขอมลจากแหลงทนาเชอถอมากทสด

17

2.กำรเกบรวบรวมขอมลจำกกำรส ำรวจ

การเกบรวบรวมขอมลดวยวธการส ารวจเปนการเกบรวบรวมขอมลจากหนวยแจงนบทตองการศกษาโดยตรง เชน สนใจความคดเหนของประชาชนทมตอรฐบาลชดปจจบน ประชากรทสนใจศกษาคอ ประชาชนไทยทกคน การส ารวจในเรองนคอ การไปสอบถามความคดเหนของประชาชนทมตอรฐบาลชดปจจบน ส าหรบเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลโดยการส ารวจ คอสมภาษณ โทรศพท สงเกตการณ แบบสอบถาม เปนตน

2.1 กำรส ำมะโน (census) เปนการเกบรวบรวมขอมลดวยการส ารวจจากทก ๆ หนวยแจงนบในประชากร เชนถาตองการทราบรายไดเฉลยของประชาชนในประเทศไทย ประชากรคอประชาชนทกคนในประเทศไทย ผศกษาจะตองเกบขอมลจากประชาชนทอยในประเทศไทยทก ๆ คนเปนตน การท าส ามะโนนสวนใหญรฐบาลเปนผจดท า เชนส ามะโนประชากรและเคหะ ส ามะโนเกษตร ส ามะโนอตสาหกรรม ส ามะโนครและโรงเรยน ซงหากประชากรทศกษามขนาดไมใหญมากนก เรามกเลอกเกบรวบรวมขอมลดวยวธนมากกวาการกบขอมลจากตวอยางการส ามะโนมขอดและขอเสย ดงน

ขอด ขอเสย 1. ไดขอมลครบถวนจากทกหนวยในประชากร 1. เสยเวลา และคาใชจายมาก

2. ไดผลชาไมทนตอความตองการ 3. งานมาก การควบคมท าไดยาก ความผดพลาดเนองมาจากการท างานมาก มผลถงคณภาพของขอมล

2.2 กำรส ำรวจจำกตวอยำง (sample survey) เปนการเกบรวบรวมขอมลทตองการจากตวอยาง แลวจงน าผลทไดนนไปสรปผลเกยวกบขอมลในประชากร ดงนนการเลอกหนวยแจงนบมาเปนตวอยางจงเปนสงส าคญ ซงตองค านงถงวธการเลอกตวอยาง (sampling method) และการก าหนดจ านวนตวอยาง (sample size) ทเหมาะสมดวย การส ารวจจากตวอยางมขอดและขอเสย ดงน

ขอด ขอเสย 1. ประหยดเวลาและคาใชจาย 2. ไดผลการส ารวจเรว 3. งานนอยลง การควบคมท าไดงายขน ความผดพลาดเนองมากจากการท างานนอยลง

1. เกดความคลาดเคลอนในการเลอกตวอยาง 2. ถาขนาดตวอยางนอยเกนไปจะท าใหขอมลตวอยางไมเปนตวแทนทดของประชากร

18

2.2.1 การก าหนดขนาดกลมตวอยาง เปนการหาจ านวนตวอยางทเหมาะสมซงมวธการหลายวธ ดงน

1) การก าหนดเกณฑ ในกรณนตองทราบจ านวนประชากรทแนนอนกอนแลวใชเกณฑโดยก าหนดเปนรอยละของประชากรในการพจารณาดงน

- ถาขนาดประชากรเปนหลกรอย ควรใชกลมตวอยางอยางนอย 25% - ถาขนาดประชากรเปนหลกพน ควรใชกลมตวอยางอยางนอย 10% - ถาขนาดประชากรเปนหลกหมน ควรใชกลมตวอยางอยางนอย 5% - ถาขนาดประชากรเปนหลกแสน ควรใชกลมตวอยางอยางนอย 1%

2) การใชตารางส าเรจรป การก าหนดขนาดของกลมตวอยางดวยตารางส าเรจรปมอยหลายประเภท ขนอยกบความตองการใช ตารางส าเรจรปทนยมใชhกนในงานวจยเชงส ารวจ ไดแก ตารางส าเรจของทาโร ยามาเน และตารางส าเรจรปของเครจซและเมอรแกน เปนตน

- ตารางส าเรจรปของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) เปนตารางทใชหาขนาดของกลมตวอยางเพอประมาณคาสดสวนของประชากร โดยคาดวาสดสวนของลกษณะทสนใจในประชากร เทากบ 0.5 และระดบความเชอมน 95% วธการอานตารางจะตองทราบขนาดของประชากร และก าหนดระดบความคลาดเคลอนทยอมรบได เชน ตองการหาขนาดของกลมตวอยางจากประชากรทมขนาดเทากบ 2000 คน ความคลาดเคลอนทยอมรบไดเทากบ 5% ขนาดของกลมตวอยางทตองการจะเทากบ 333 คน เปนตน

- ตารางส าเรจรปของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan) ตารางนใชในการประมาณคาสดสวนของประชากรเชนเดยวกน และก าหนดใหสดสวนของลกษณะทสนใจในประชากร เทากบ 0.5 ระดบความคลาดเคลอนทยอมรบได 5% และระดบความเชอมน 95% สามารถค านวณหาขนาดของกลมตวอยางกบประชากรทมขนาดเลกไดตงแต 10 ขนไป วธการอานตารางตองทราบขนาดของประชากร เชน ถาประชากรมขนาดเทากบ 2000 คน ขนาดของกลมตวอยางทตองการจะเทากบ 322 คน เปนตน

3) การใชสตรค านวณ แมการใชตารางก าหนดขนาดของกลมตวอยางจะงายและสะดวกแตบางครงอาจจ าเปนทจะตองค านวณขนาดของกลมตวอยางทขนาดประชากรหรอระดบความเชอมนอน ๆ ทแตกตางออกไปจากตาราง ซงอาจตองการการค านวณขนาดของกลมตวอยางจากสตรค านวณ ซงสตรค านวณขนาดของกลมตวอยางมหลากหลายวธ ไมวาจะเปนสตรของทาโร ยามาเน (Yamane) และสตรของเครซและมอรแกน (Krejcie & Morgan) ทงสองสตรนจ าเปนตองทราบขนาดของประชากร แตถาไมทราบขนาดของประชากรกอาจใชสตรของคอแครน (Cochran) รายละเอยดมดงน

19

- สตรของ Taro Yamane ซงเปนวธทสะดวกแตตองทราบจ านวนประชากร ดงน

2)e(N1

Nn

n แทนจ านวนตวอยาง N แทนจ านวนประชากร e แทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการเลอกตวอยาง

ตวอยำง 1.9 จากจ านวนผใชแรงงาน 1000 คน ควรเลอกตวอยางจ านวนเทาไร เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการเลอกตวอยาง 5%

จากผใชแรงงาน 1000 คน เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการเลอกตวอยาง 5 %

ควรเลอกผใชแรงงานจ านวน 286 คน - สตรของ Krejcie and Morgan กจ าเปนตองทราบจ านวน

ประชากร ดงน

)p1(p)1N(e

)p1(Npn

22

2

n แทนขนาดของกลมตวอยาง N แทนขนาดของประชากร e แทนแทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการเลอกตวอยาง

2 แทนคาไคสแควรท df = 1 และระดบความเชอมน 95% ( 2 3.841) p แทนสดสวนของสงทสนใจในประชากร (ถาไมทราบก าหนด p = 0.5)

วธการค านวณตองทราบขนาดประชากรและสดสวนของลกษณะทสนใจ

ในประชากร และก าหนดระดบความคลาดเคลอนและระดบความเชอมนดวย เชน ถาประชากรทใช

286

7.285

)05.0(10001

1000

)e(N1

Nn

2

2

20

ในการวจยมจ านวน 1000 หนวย ยอมรบใหเกดความคลาดเคลอนของการเลอกตวอยางได 5% ทระดบความเชอมน 95% และสดสวนของลกษณะทสนใจในประชากรเทากบ 0.5 ขนาดของกลมตวอยางทตองการเทากบ

277

13.276

)5.05.0841.3()11000()05.0(

5.05.01000841.3

)p1(p)1N(e

)p1(Npn

2

22

2

- สตรส าหรบการประมาณคาเฉลยของประชากร และใชการเลอกตวอยางอยางสม แบงเปน 2 กรณ

กรณประชากรมขนาดเลกหรอทราบขนาดประชากร

Z แทนคาจากตารางทระดบความเชอมน 1- E แทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการประมาณคา

2 แทนความแปรปรวนของประชากร N แทนจ านวนประชากร

ตวอยำง 1.10 ในการประมาณคารายไดเฉลยของผใชแรงงานจ านวน 1000 คนซงมความแปรปรวน

ของรายได 2000 บาท2 ความคลาดเคลอน 10 บาท ความเชอมน 95%

จากผใชแรงงาน 1000 คน เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการประมาณคาทรบได 10 บาท และความเชอมน 95% ควรเลอกผใชแรงงานจ านวน 72 คน

222

22

zNE

Nzn

72

35.71

)2000()96.1()10)(1000(

)2000()96.1(1000

zNE

Nzn

22

2

222

22

21

กรณประชากรมขนาดใหญ

Z แทนคาจากตารางทระดบความเชอมน 1- E แทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการประมาณคา 2 แทนความแปรปรวนของประชากร (กรณไมทราบ 2 ใช s2 แทนได)

ตวอยำง 1.11 จ านวนตวอยางในการประมาณคารายไดเฉลยของผใชแรงงาน เมอก าหนดความ

แปรปรวน 2000 บาท2 ความคลาดเคลอน 10 บาท ความเชอมน 95%

จากผใชแรงงานทงหมด เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการประมาณคาทรบได 10 บาท และความเชอมน 95% ควรเลอกผใชแรงงานจ านวน 77 คน

- สตรส าหรบการประมาณคาสดสวนของประชากร และใชการเลอกตวอยางอยางสม แบงเปน 2 กรณ

กรณประชากรมขนาดเลกหรอทราบขนาดประชากร

Z แทนคาจากตารางทระดบความเชอมน 1- E แทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการประมาณคา P แทนสดสวนของสงทสนใจในประชากร q แทน 1-p N แทนจ านวนประชากร

2

22

E

zn

77

8.76

)10(

)2000()96.1(

E

zn

2

2

2

22

pqzNE

pqNzn

22

2

22

ตวอยำง 1.12 ในการประมาณคาสดสวนของผใชแรงงานเพศชาย จากผใชแรงงานทงหมดจ านวน 1000 สดสวนของผใชแรงงานเพศชายเทากบ 0.5 ความคลาดเคลอน 2% ความเชอมน 95%

จากผใชแรงงาน 1000 คน เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการประมาณคาทรบได 2% และความเชอมน 95% ควรเลอกผใชแรงงานจ านวน 706 คน

กรณประชากรมขนาดใหญ

Z แทนคาจากตารางทระดบความเชอมน 1- E แทนความคลาดเคลอนทยอมรบไดในการประมาณคา P แทนสดสวนของสงทสนใจในประชากร q แทน 1-p

ตวอยำง 1.13 ในการประมาณคาสดสวนของผใชแรงงานเพศชายจากผใชแรงงานทวประเทศ สดสวนผใชแรงงานเพศชาย 0.5 ความคลาดเคลอน 2% ความเชอมน 95%

จากผใชแรงงานทงหมด เมอก าหนดความคลาดเคลอนในการประมาณคาทรบได 2% และความเชอมน 95% ควรเลอกผใชแรงงานจ านวน 2401 คน

706

96.705

)25.0()96.1()02.0)(1000(

)25.0()96.1(1000

pqzNE

pqNzn

22

2

22

2

2

2

E

pqzn

2401

)02.0(

)25.0()96.1(

E

qpzn

2

2

2

2

23

4) การใชโปรแกรมคอมพวเตอร เรมตนเมอประมาณป ค.ศ. 1988 มการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจานวนมากทงโปรแกรมใหเปลา โปรแกรมรวมใช และโปรแกรมเชงพาณชย (free-ware, shareware and commercial program) มากมายเพออ านวยความสะดวก แตอยางไรกดโปรแกรมคอมพวเตอรสวนใหญเปนผลการพฒนาในเชงธรกจ สวนนอยเปนผลการพฒนาใหใชงานไดโดยไมเสยคาใชจาย ในจ านวนนบางโปรแกรมกมประสทธภาพไมสงมากนก ในปจจบนโปรแกรมทผานการตรวจสอบ รบรองคณภาพโดยนกวจยหลายคน และเปนทนยมใชในระดบสากลคอโปรแกรม G*Power โปรแกรม G*Power ไดรบการพฒนาเมอป 1996 เปนโปรแกรมสาเรจรปทใชงานไดทง Windows and Mac platform ตอมามการพฒนา G*Power 2 และ G*Power 3 ในชวงป 2003-2007 และลาสดมการพฒนา G*Power 3.1 แตการพฒนาคมอการใชโปรแกรมยงไมเสรจสมบรณ ตองใชคมอการใชโปรแกรม G*Power 2 ควบคกนไป สามารถ download โปรแกรม และคมอ ไดจาก web page ของมหาวทยาลย Heinrich-Heine-Universität ท web site: http://www.psycho.uni-duesseldorf.de/abteilungen/aap/gpower3 การใชโปรแกรม G*Power นนมขนตอน ดงน 1) เลอกวธการวเคราะหทางสถตทเหมาะสมกบปญหาวจยทตองการจากเมนหลก ซงมสถตใหเลอกใช 5 กลม (t, z, F, 2 หรอ exact test) แตละกลมมสถตทดสอบอกหลายประเภท เชน กลม t-test มสถตทดสอบในโปรแกรม G*Power ถง 12 ประเภท 2) เลอกวธการวเคราะหอ านาจการทดสอบหนงในหาแบบขางตน เชน เลอก t-independent samples จากกลม t-test 3) ปอนขอมลส าหรบการวเคราะหขนาดตวอยางตามทก าหนดไว และ 4) คลกปม Calculate ทหนาตางโปรแกรมเพอใหไดผลลพธทตองการ

2.2.2 การเลอกตวอยางในทางสถตการเลอกตวอยางแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆคอการเลอกตวอยางแบบไมใชความนาจะเปน (non-Probability sampling) และการเลอกตวอยางแบบใชความนาจะเปน (probability sampling)

1) การเลอกตวอยางแบบไมใชความนาจะเปน หมายถงกระบวนการเลอกตวอยางจากประชากรโดยไมจ าเปนตองทราบวาตวอยางทเปนไปไดทงหมดของประชากรนนเปนอยางไร และมโอกาสทจะถกเลอกเปนตวอยางของประชากรมากหรอนอยเพยงใด หรอกลาวไดวาเปนการเลอกตวอยางตามการตดสนใจของผเกบรวบรวมขอมลเอง หนวยแจงนบใดในประชากรยนดใหขอมลกเลอกหนวยนนมาเปนตวอยาง ดงนนทกหนวยแจงนบในประชากรจะมโอกาสไดรบเลอกมาเปนตวอยางไมเทากน กลมตวอยางทเลอกมามความล าเอยงไมเปนตวแทนทดของประชากรดงนนขอมลจากตวอยางนจงอธบายไดเฉพาะกลมไมสามารถอางองถงสงทสนใจในประชากรนนไดแตกยงมประโยชนไมนอยและยงมผนยมใชอยเพราะประหยดทงเวลาและงบประมาณวธการเลอกตวอยางประเภทนไดแก

24

- การเลอกตวอยางแบบบงเอญ (convenience sampling) การเลอกตวอยางประเภทนผเกบรวบรวมขอมลจะเกบขอมลจากตวอยางไปเรอยๆจนจ านวนตวอยางครบจ านวนทตองการการสมตวอยางประเภทนใชงบประมาณนอยและงายตอการด าเนนงานอยางไรกตามผลของการเกบรวบรวมขอมลยอมมความเอนเอยงจากหนวยตวอยางซงไมสามารถตรวจสอบความถกตองไดจงไมสามารถอางองถงสงทสนใจในประชากรได

- การเลอกตวอยางแบบโควตา (quota sampling) การเลอกตวอยางประเภทนเปนการแยกประชากรเปนกลมยอยตามสดสวนทผเกบขอมลคาดเดาวานาจะเกยวของกบขอมลทสนใจโดยอาศยประสบการณ หรอหลกวชาการ แลวเลอกตวอยางตามสดสวนทก าหนดไว เชน ในการส ารวจการอยรอดของธรกจขายปลกของไทย ผเลอกเชอวาผทเกยวของกบธรกจขายปลกประกอบดวยเจาของธรกจขนาดเลก 30% ผประกอบการมออาชพ 25% และพนกงานระดบผจดการ 15% ผก ากบสายงาน 10% พนกงานทวไป 20% เปนตน

- การเลอกตวอยางแบบเจาะจง (purposive sampling) การเลอกตวอยางประเภทนจะมขอตกลงลวงหนาเกยวกบเงอนไขของการเลอกตวอยางไวแลวโดยผเลอกตวอยางคดวาตวอยางทเลอกมาจะเปนตวแทนของประชากรได เชนเลอกครวเรอนตวอยางเฉพาะทอยมมตะวนออกเฉยงเหนอของแตละบลอคถนนในแผนทหรอเลอกเฉพาะครวเรอนทมทอยอาศยใหญทสดในแตละบลอกถนน เลอกเฉพาะเกษตรกรในจงหวดใดจงหวดหนงเปนตน วธการเลอกตวอยางแบบเจาะจงนใชประสบการณของผวจย มความเอนเอยงทเกดจากคนและไมสามารถตรวจสอบความถกตองไดจงไมสามารถอางองถงสงทสนใจในประชากรไดเชนกน

- การเลอกตวอยางแบบสโนวบอล (snowball sampling) การเลอกตวอยางประเภทนจะเรมจากตวอยางกลมเลก ๆ แลวใหตวอยางกลมนบอกตวอยางตอ ๆ ไป จะขยายกลมตวอยางใหมขนาดใหญขน วธการเลอกตวอยางแบบนมความเอนเอยงทเกดจากคนและไมสามารถตรวจสอบความถกตองไดจงไมสามารถอางองถงสงทสนใจในประชากรไดเชนกน

2) การเลอกตวอยางแบบใชความนาจะเปน หมายถงกระบวนการเลอกหนวยตวอยางจากประชากรโดยมเงอนไขทส าคญ คอตองทราบตวอยางทเปนไปไดทงหมดของประชากรและทกหนวยในประชากรมโอกาสทจะถกเลอกเปนตวอยางเทา ๆ กน กลาวไดวาเปนการเลอกตวอยางทมกระบวนการเปนระบบระเบยบตวอยางทไดเปนตวแทนทดของประชากรสามารถอางองถงสงทสนใจในประชากรนนไดวธการเลอกตวอยางประเภทนทส าคญม 4 วธไดแก

- การเลอกตวอยางอยางสม (simple random sampling : SRS) เปนวธทงายทสดในการเลอกตวอยางแบบใชความนาจะเปน คอใหสมาชกทกตวในประชากรมโอกาสถกเลอกมาเปนตวอยางเทา ๆ กนจนไดครบจ านวนทจะใชเปนตวอยาง และจะสะดวกมากถาทราบ

25

จ านวนทแนนอนของประชากร วธการท าคอก าหนดหมายเลขใหแกหนวยแจงนบแตละหนวยของประชากรแลวเขยนหมายเลขลงในการดเหลานนสลบการดใหทวหยบมา 1 ใบโดยไมเจาะจงเมอทราบหมายเลขกจะใชหนวยแจงนบหมายเลขนนเปนตวอยางท าเชนนไปเรอย ๆ จนไดจ านวนเทากบจ านวนตวอยางทตองการการเลอกตวอยางอยางสมนแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอถาใสหมายเลขหนวยแจงนบทจบไดคนกอนการจบครงตอไป เรยกวาการเลอกตวอยางอยางสมแบบแทนท (simple random sampling with replacement) แตถาไมใสหมายเลขหนวยแจงนบทจบไดคนกอนการจบครงตอไป เรยกวาการเลอกตวอยางอยางสมแบบไมแทนท (simple random sampling without replacement) การเลอกตวอยางอยางสมนท างาย ๆ โดยใชวธจะฉลากกได การเลอกตวอยางวธนจะท าไดยากถาประชากรมจ านวนมาก แตถาประชากรมจ านวนจ ากดและสามารถก าหนดหมายเลขใหแตละหนวยแจกนบได วธการนกเปนวธการทสะดวก การเลอกหมายเลขหนวยแจงนบมาเปนตวอยางสามารถใชตารางเลขสมเปนเครองมอดงน

ในตารางเลขสมจะประกอบดวยตวเลขเรยงกนไวอยางไมเจาะจงซงจดเปนแถวและเปนคอลมนตาง ๆ จะใชตารางเลขสมเปนตวบอกหมายเลขของหนวยแจงนบในประชากรทถกเลอกเปนตวอยาง เชนตองการเลอกตวอยางอยางสมจ านวน 20 จากประชากรซงมหนวยแจงนบจ านวน 1500 หนวย จะตองใหหมายเลข 1-1500 แกหนวยแจงนบในประชากร จากตารางเลขสมจะเรมทแถวใดหรอคอลมนใดกได อานตวเลขไปเปนล าดบในทนจะตองใชเลข 4 หลกและใชเฉพาะทไมเกน 1500 เชนหมายเลขดงน 0405 , 0364 , 0172 , 0872 , 0579 , 0449 , 1218 , 0090 , 0304 , … จนครบ 20 จ านวนแลวใชหนวยแจงนบของประชากรทมหมายเลขดงกลาวเปนตวอยาง

- การเลอกตวอยางแบบมระบบ (systematic sampling) การเลอกตวอยางขนาด n จากประชากรทงหมด N โดยวธน ท าโดยใหหมายเลขแกหนวยแจงนบใน

ประชากรแตละหนวยจนครบ จากนนค านวณหาชวงในการเลอกตวอยาง (I) จากn

NI

แลวท า

การสมหมายเลขตวอยางเรมตน (r) โดยทหมายเลขนจะตองอยระหวาง 1 ถง I )Ir1( เปนการเลอกตวอยางแบบมระบบแบบเสนตรง แตถาสมหมายเลขตวอยางเรมตน (r) โดยทหมายเลขนจะตองอยระหวาง 1 ถง N )( Nr1 เปนการเลอกตวอยางแบบมระบบแบบวงกลม ตวอยางตอไปทเลอกไดคอหมายเลข jkr,...,I3r,I2r,Ir โดยท ,...3,2,1j,Njkr เชนถา

ตองการตวอยางขนาด 3 จากประชากรขนาด 12 จะไดวา 43

12

n

NI

ดงนนตวอยางทได

อาจจะเปนประชากรหนวยท 1,5 และ 7 หรอ 2,6 และ 10 เปนตน

26

- การเลอกตวอยางแบบแบงชนภม (stratified sampling) เปนการเลอกตวอยางจากประชากรทสามารถแบงเปนชน ๆ ซงเรยกวาชนภม (stratum) โดยทประชากรในชนภมเดยวกนมลกษณะคลายคลงกนมากทสด (homogeneous) ภายใตคณลกษณะทตองการศกษา และประชากรในระหวางชนภมมลกษณะแตกตางกนมากทสด (heterogeneous) การเลอกตวอยางวธนจะไดตวอยางทถกตองแนนอนกวาการเลอกตวอยางอยางสม เชน ในการเลอกตวอยางเพอประมาณรายไดเฉลยของรานคาในเขตเมอง ๆ หนง เราทราบกนโดยทวไปวารานคาจะมรายไดทแตกตางกนคอ รายไดสง รายไดปานกลาง และรายไดต า ถาเราใชการเลอกตวอยางอยางสมในการเลอกรานคาเพอสอบถามรายไดเราอาจจะไดขอมลทมแตรายไดสงมากเกนไป หรอรายไดต ามากเกนไป ท าใหขอมลทไดไมเปนตวแทนทดของประชากร จงตองแบงรานคาเปนชนภมทมรายไดสง ปานกลาง ต า แลวเลอกตวอยางจากแตละชนภม แตในทางปฏบตนนเราไมสามารถจดรานคาเปนชนภมทมรายไดสง ปานกลาง ต าได เพราะตองทราบขอมลทงหมดในประชากร ดงนนจงตองใชสงทคดวาท าใหรายไดของรานคาแตกตางกนมาชวยในการจดชนภม เชนถาขนาดของรานคาคอขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก มผลท าใหรายไดของรานคาสง ปานกลาง และต า การจดชนภมจะจดรานคาออกเปน 3 ชนภมตามขนาด แลวเลอกตวอยางจากแตละชนภม จะท าใหไดรานคาทมขนาดตาง ๆ เทากบจะไดขอมลทเปนรายไดสง ปานกลาง และต าดวย การเลอกตวอยางลกษณะนเรยกวาการเลอกตวอยางแบบแบงชนภม ดงรปตอไปน

ชนภม A ชนภม B ชนภม C

ตวอยำง ตวอยำง ตวอยำง

ประชำกร

27

- การเลอกตวอยางแบบแบงกลม (cluster sampling) ในบางครงอาจพบวาการทจะจดล าดบหมายเลขสมาชกของประชากรเปนไปไมไดอยางครบถวนสมบรณ หรอไมสามารถจดประชากรทมลกษณะคลายกนไวดวยกนเปนชนภมดวยเหตผลบางประการ เชน สนเปลองคาใชจาย ใชเวลามาก หรอบางครงอาจท าไมได เมอเปนเชนนอาจแบงประชากรออกเปนกลม ๆ เรยกวาคลสเตอร (cluster) โดยใหประชากรในกลมมลกษณะทแตกตางกนมากทสด (heterogeneous) และใหประชากรระหวางกลมมลกษณะทคลายคลงกนมากทสด (homogeneous) แลวเลอกบางคลสเตอรมาเปนตวแทนของประชากร โดยใชการเลอกตวอยางอยางสม หรอแบบมระบบกได แลวเลอกตวอยางจากกลมตวแทนของประชากรอกทหนง ซงอาจกลาววา คลสเตอรเปนหนงตวอยางขนตน เชน การส ารวจเกยวกบผบรโภคสนคาในเมองหนง กลมตวอยางประกอบดวยตวอยางซงมาจากครอบครวตาง ๆ ในเมองน แตปรากฏวาไมมรายละเอยดเกยวกบครอบครวทงหมดทจดวาถกตองและทนสมย อาจจะแบงพนทของเมองนตามหลกภมศาสตรเปนพนทเลก ๆ ตามลกษณะทตง แลวเลอกพนทเหลานมาเปนตวแทนของประชากร อาจเลอกเพยง 1 พนท แลวเกบขอมลทกหนวยแจงนบในพนทนน หรอเลอกบางพนทแลวจดล าดบจ านวนครอบครวเพอถอเปนประชากร แลวเลอกตวอยางโดยวธเลอกตวอยางอยางสมหรอเลอกตวอยางแบบมระบบกได การเลอกตวอยางแบบนเรยกวา การสมตวอยางแบบแบงกลม ดงรปตอไปน

กลม 1 กลม 2 กลม 3

ตวอยำง 1 ตวอยำง 2

ประชำกร

28

3. กำรเกบรวบรวมขอมลจำกกำรทดลอง

เปนการเกบรวบรวมขอมลโดยมการออกแบบการทดลอง (experimental design) โดยอาจจะกระท าในหองทดลองหรอนอกหองทดลองกได การเกบรวบรวมขอมลโดยวธนผ ทดลองจะตองมความระมดระวงในการวางแผนแตละขนตอนอยางละเอยด ไมเชนนนอาจท าใหผลการทดลอง หรอค าตอบทไดผดพลาดไปจากความเปนจรง เพอใหเกดความเขาใจในการเกบรวบรวมขอมลวธน และเปรยบเทยบกบการเกบรวบรวมขอมลวธทกลาวไปแลวจงควรท าความเขาใจกบแนวคดการศกษาคนควาทางวทยาศาสตร

3.1 แนวคดกำรศกษำคนควำทำงวทยำศำสตร การศกษาคนควาในทางวทยาศาสตรนนมกตองเกบรวบรวมขอมลจากการท าการทดลอง ซงมแนวคดดงตวอยางตอไปน

ในการศกษาคนควาเกยวกบการปลกตนคะนา นกวจยตองการศกษาวาผลจากการปลกผกคะนานนจะไดรบอทธพลจากสงใด ดงน

เรยกผลทเกดจากการปลกผกคะนา เชนความสง น าหนก ผลผลต วาคาสงเกต (observation) และเรยกสงทเราคดวามอทธพลตอคาสงเกต เชน ประเภทปย ประเภทดน ปรมาณน า วาปจจย (factor) หากเราสนใจและใหความส าคญกบคาสงเกตเพยงอยางเดยว คอ ความสงของตนคะนา และสนใจวาความสงของตนคะนาไดรบอทธพลจากปจจยเพยงปจจยเดยวคอ ประเภทของปย ดงน

คำสงเกต ปจจย ทรตเมนต (observation) (factor) (treatment)

เราเรยกประเภทของปยทเราคดวามอทธพลตอความสงของผกคะนา เชน ปยคอก ปยน าชวภาพ วาทรทเมนต (treatment) หรอสงทดลอง

ผลจำกกำรปลกผกคะนำ - ควำมสง - น ำหนก - ผลผลต - อน ๆ

คำสงเกต (observation)

ประเภทของป ย

ประเภทของดน

ปรมำณน ำ

อน ๆ

ปจจย (factor)

ควำมสงของตนคะนำ ประเภทของป ย 1. ป ยคอก 2. ป ยน ำชวภำพ

29

จากแนวคดขางตน เราสามารถตงชอเรองในการศกษาเรองนไดมากมาย เชน - ศกษาเปรยบเทยบความสงของตนผกคะนาทปลกดวยปยชนดตาง ๆ - ศกษาอทธพลของปยชนดตาง ๆ ทมตอความสงของตนผกคะนา - ศกษาประสทธภาพของปยชนดตาง ๆ ทมตอความสงของตนผกคะนา หลงจากทเราไดหวขอทเราตองการศกษา ขนตอมาคอการเกบรวบรวมขอมล

โดยสวนใหญการเกบรวบรวมขอมลทางวทยาศาสตร คอ การเกบรวบรวมขอมลจากการออกแบบการทดลอง โดยทวไปเรยกวาแผนแบบการทดลอง(Experimental Design) ดงรปภาพตอไปน

เกบรวบรวมขอมลจำกกำรทดลอง แผนแบบกำรทดลอง

3.2 ประเภทของแผนแบบกำรทดลอง แผนแบบการทดลอง ม 2 ประเภท ขนอยกบปจจยทศกษา ดงน

3.2.1 ประเภทศกษาอทธพลของปจจยเดยว 1) แผนแบบการทดลองแบบสมสมบรณ (Completely Randomized

Design: CRD) 2) แผนแบบการทดลองแบบสมในบลอกสมบรณ (Randomized

Complete Block Design: RCBD) 3) แผนแบบการทดลองแบบละตนสแควร (Latin Square Design: LS)

3.2.2. ประเภทศกษาอทธพลของปจจยตงแต 2 ปจจยขนไป 1) แผนแบบการทดลองแบบแฟคทอเรยล (Factorial Design) 2) แผนแบบการทดลองแบบสปรทพลอต (Split Plot Design)

ในทนจะกลาวถงแผนแบบการทดลองในกรณท 1 เพอใหมองเหนภาพเพยงกรณเดยว ในกรณทศกษาวาคาสงเกตไดรบอทธพลจากปจจยเพยงปจจยเดยวนนสามารถเลอก

แผนแบบการทดลองได 3 แบบ ขนอยกบลกษณะของหนวยทดลอง หนวยทดลอง(Experimental Unit) คอหนวยทเลกทสดทสามารถใหทรทเมนตท

แตกตางกนได เชนจากตวอยางขางตน หนวยทดลองคอตนคะนา หรอแปลงทดลอง

ออกแบบกำรทดลอง

ควำมสงของตนคะนำ ประเภทของป ย 1. ป ยคอก 2. ป ยน ำชวภำพ

หนวยทดลอง (experimental unit)

ตนคะนำ หรอ แปลงทดลอง

30

ถาหนวยทดลองมลกษณะทเหมอนกนจะใชแผนแบบการทดลองแบบสมสมบรณ แตถาหนวยทดลองมลกษณะบางอยางทคลายกนจนสามารถแยกเปนกลมไดจะใช แผนแบบการทดลองแบบสมในบลอกสมบรณ เปนตน

ในการท าการทดลองกตองมการก าหนดจ านวนตวอยาง เชนเดยวกบการส ารวจจากตวอยาง แตจะมชอเรยกวา จ านวนซ า (number of replication)

จ านวนซ า หมายถงจ านวนครงททรทเมนตปรากฏในการทดลอง ซงหมายถงจะตองใชหนวยทดลองจ านวนเทาใด เพอใหความคลาดเคลอนในการทดลองลดลง

การก าหนดจ านวนซ ามปจจยทมผลตอการก าหนดจ านวนซ าหลายประการ ประการหนงคอ จ านวนทรทเมนต โดยค านวณไดจากองศาแหงความเปนอสระของความคลาดเคลอนของแผนแบบการทดลองแตละแผนแบบ โดยทวไปองศาแหงความเปนอสระของความคลาดเคลอน ไมควรนอยกวา 9 เชน ในแผนแบบการทดลองแบบ CRD มองศาแหงความเปนอสระของความคลาดเคลอนเทากบ t (r-1) เมอ t = จ านวนทรทเมนต และ r = จ านวนซ า

จากตวอยางหากคดเลอกตนคะนาทเหมอน ๆ กน เปนหนวยทดลอง จ านวนซ าในแผนแบบการทดลองแบบ CRD เมอม 2 ทรทเมนต เปนดงน

t (r-1) 9 2(r-1) 9 r 6

ดงนนในแผนแบบการทดลองแบบ CRD เมอม 2 ทรทเมนต จะมจ านวนซ าอยางนอย 6 นนคอ ใชตนคะนาอยางนอย 12 ตน

การสม (Randomization) คอวธการจดทรทเมนตใหกบหนวยทดลองเพอลดความคลาดเคลอนในการทดลอง เชนจากตวอยางขางตนทม 2 ทรทเมนต ๆ ละ 7 ซ า ใชตนคะนา 14 ตน มวธการสมดงน

1. ใชตารางเลขสม สมตวเลข 2 หลกมา จ านวน 14 ตวไดผลดงน เลขสม 52 10 89 35 14 12 38 80 72 61 99 19 87 24

2. เรยงล าดบเลขสมในขนท 1 ไดผลดงน เลขสม 52 10 89 35 14 12 38 80 72 61 99 19 87 24 ล าดบ 8 1 13 6 3 2 7 11 10 9 14 4 12 5

31

3. ให treatment แกหนวยทดลอง เลขสม 52 10 89 35 14 12 38 80 72 61 99 19 87 24 ตนคะนา 8 1 13 6 3 2 7 11 10 9 14 4 12 5

ทรทเมนต ปยคอก ปยน าชวภาพ T1 T2

ผงการทดลอง T1 T2

ขอมลดบ

เมอ xij คอความสงของตนคะนาทได ทรทเมนตท i ตนท j

ประเภทของขอมล

ขอมล (data) หมายถงขอเทจจรงตาง ๆ เกยวกบเรองราวทสนใจศกษา ซงจะเปนตวเลขหรอไมเปนตวเลขกได โดยทวไปประเภทของขอมลสามารถแบงไดหลายประเภทตามเกณฑในการแบง ดงน

1 2 3 4 5 T1 T1 T1 T2 T2 6 7 8 9 10 T1 T1 T1 T2 T2 11 12 13 14 T2 T2 T1 T2

1 2 3 6 7 8 13

4 5 9 10 11 12 14

Treatment ตนท ปยคอก ปยน าชวภาพ 1 x11 x21

2 x12 x22 3 x13 x23 4 x14 x24 5 x15 x25 6 x16 x26 7 x17 x27

32

1. แบงตำมลกษณะของขอมล

แบงได 2 ประเภท ดงน 1.1 ขอมลเชงคณภำพ (qualitative data) คอขอมลทไมสามารถวดออกมาเปน

ตวเลขได หรอตวเลขนนไมสามารถบอกปรมาณได เชน เพศ สผว ระดบการศกษา อาชพ ลกษณะเนอสมผส ประเภทลกหน หมายเลขบตรเครดต ประเภทอสงหารมทรพย เปนตน

1.2. ขอมลเชงปรมำณ (quantitative data) คอขอมลทสามารถวดออกมาเปนตวเลขได และตวเลขนนสามารถบอกปรมาณได เชน น าหนก อาย สวนสง ระยะทาง เวลา คะแนน รายได ความเหนยว ความเขมขน ระยะเวลา ยอดขาย อตราดอกเบย ราคาประเมนทดนเปนตน

2. แบงตำมระดบของกำรวด (levels of measurement)

การวดเปนการก าหนดคา หรอรหสใหกบขอมลเพอแทนคณสมบตใดคณสมบตหนงของตวอยางนน ระดบของการวดขนอยกบคณสมบตของการเรยงอนดบ (order) และระยะทาง(distance) เราตองรวาขอมลวดมาในระดบใดเพอเลอกใชวธการทางสถตทเหมาะสมกบขอมลนน

ระดบของการวดนยมแบงเปนสระดบ ตามท S.S Stevens (1946) ก าหนดไวคอ 2.1 ระดบแบงกลม (nominal scale) เปนการวดระดบต าสด เปนการใชตวเลขเปน

รหสแทนกลมตาง ๆ ของขอมล เชน เพศ ก าหนดให 1 แทนเพศชาย 2 แทนเพศหญง อาชพ ก าหนดให 1 แทน อาชพรบราชการ 2 แทนอาชพรบจาง หรอเบอรโทรศพท หมายเลขประจ าตวผ เสยภาษ เปนตน ตวเลขนเปนเพยงสญลกษณบอกวาเปนกลมใดเทานน ไมมความหมายในเชงตวเลขในการเปรยบเทยบขนาด การบวก การคณ หรอกลาวไดวาการวดในระดบนทงเรยงอนดบไมไดและบอกระยะหางไมได จงไมสามารถน ามาค านวณได

2.2 ระดบเรยงอนดบ (ordinal scale) เปนการวดในระดบทละเอยดขน นอกจากจะแบงกลมขอมลแลวยงสามารถจดอนดบของกลมตามเกณฑใดเกณฑหนงได เชนจดกลมคนตามระดบการศกษา โดยก าหนดให 1 แทนจบชนประถมศกษาตอนปลาย 2 แทนจบชนมธยมศกษาตอนปลาย และ 3 แทนจบมหาวทยาลย ตวเลขนสามารถบอกไดเพยงวาคนในกลมท 3 มระดบการศกษาสงกวาคนในกลมท 2 และ 1 จดกลมสนคาตามคณภาพสนคา โดยก าหนดให 1 แทนคณภาพสนคาต า 2 แทนคณภาพสนคาพอใช และ 3 แทนคณภาพสนคาด เปนตน ตวเลขนสามารถบอกไดเพยงวาสนคาในกลมท 3 มคณภาพดกวาสนคาในกลมท 2 และ 1 แตตวเลขในระดบนไมสามารถบอกไดวา

33

มากกวาหรอนอยกวาเทาไรเพราะระยะหางไมเทากน ดงนนตวเลขทไดจากการวดในระดบนจงไมสามารถน ามาค านวณได

2.3 ระดบอนตรภำค (interval scale) เปนการวดในระดบทละเอยดขน นอกจากจะแบงกลมและเรยงอนดบขอมลแลวยงสามารถบอกความแตกตางไดวามากนอยเพยงใด นนคอชวงหางของคาวดมความหมาย เชน อณหภม การวดองศาจะมขนาดเทากนทก ๆ จดบนสเกล ความแตกตางระหวาง 20C กบ 21C เหมอนกบความแตกตางระหวาง 5C กบ 6C อยางไรกตามจดศนยไมไดมความหมายเปนศนยอยางแทจรง อณหภม 0C ไมไดมความหมายวาไมมความรอนเลย ดงนนการวดในระดบนบอกไดเพยงระยะหางระหวางสงหนง ๆ แตไมสามารถบอกอตราสวนของขนาดได เชนบอกไมไดวา 80C มความรอนเปน 2 เทาของ 40C ดงนนขอมลในระดบนสามารถน ามาบวก ลบ ได แตไมสามารถน ามาคณ หารได

2.4 ระดบอตรำสวน (ratio scale) เปนการวดในระดบทละเอยดทสด นอกจากจะแบงกลม เรยงอนดบขอมล บอกความแตกตางไดวามากนอยเพยงใด ยงเพมคณสมบตการมศนยทแทจรง เชน การวดสวนสงเปนฟต ความสง 0 ฟต คอไมมความสงเลย คนทสง 6 ฟตมความสงเปน 2 เทาของคนทสง 3 ฟต เนองจากการวดในระดบนมคณสมบตของระบบจ านวนจรง จงสามารถด าเนนการทางคณตศาสตรใด ๆ ได

3 แบงตำมแหลงทมำของขอมลแหลงขอมล (source of data)

แหลงทมาของขอมลแบงออกเปน 2 แหลง คอ 3.1 แหลงปฐมภม (primary source) หมายถงแหลงทใหขอมลโดยตรง หรอแหลง

ทเกบรวบรวมขอมลเปนครงแรก ซงอาจจะไดจากการสมภาษณ การกรอกแบบสอบถาม เปนตน ขอมลทเกบรวบรวมมาไดนจะเรยกวาขอมลปฐมภม (primary data)

3.2 แหลงทตยภม (secondary source) หมายถงแหลงทใหขอมลโดยทมผเกบรวบรวมขอมลนนไวแลว เชน สถตของหนวยงานตาง ๆ ในสวนภมภาคทถกเกบรวบรวมโดยหนวยงานกลาง เปนตน ขอมลประเภทนเรยกวาขอมลทตยภม (secondary data)

34

4. แบงตำมระยะเวลำกำรเกบขอมล

สามารถแบงได 2 ประเภทดงน 4.1 ขอมลแบบตดขวำง (cross–sectional data) เปนขอมลทเกบในชวงเวลาใด

เวลาหนง เชน ปรมาณสารตะกวในแมน าทาจนจ านวน 20 จด ความคดเหนของผปกครองเกยวกบการรบนองใหม เปนตน

4.2 ขอมลแบบอนกรมเวลำ (time series data ) เปนขอมลเรองใดเรองหนงทเกบรวบรวบจากหลายชวงเวลาทมระยะหางเทา ๆ กน เชน ปรมาณการสงออกของขาวหอมมะลของประเทศไทยเปนรายเดอนในป 2552–2553 จ านวนนกศกษาทเขาใหมในปการศกษา 2540–2549 ยอดขายของบรษทเปนรายไตรมาสในป 2550–2553 เปนตน

ประเภทของตวแปร

ตวแปร (variable) คอคณสมบตหรอคณลกษณะของสงตาง ๆ หรอเหตการณตาง ๆ ทสามารถแปรเปลยนคาไดหลายคา ซงคาของตวแปรเปนไดทงเชงปรมาณหรอเชงคณภาพ เชนสผมเปนตวแปร เพราะสผมเปนคณลกษณะของผมซงมหลายคา เชน ด า น าตาลแดง เปนตน ซงคาของตวแปรสผมเปนคาเชงคณภาพ หรอเชงคณลกษณะ สวนน าหนกเปนตวแปรเพราะน าหนกเปนคณสมบตของสงของซงคาของตวแปรน าหนกมหลายคาเชน 20, 25, 30, … กโลกรม เปนตน และคาของตวแปรน าหนกเปนคาเชงปรมาณ

การจ าแนกประเภทของตวแปรสามารถจ าแนกไดหลายวธขนอยกบวาจะใชอะไรเปนเกณฑในการจ าแนกประเภทของตวแปร ในทนจะกลาวถงการจ าแนกตวแปรเพยง 3 วธเทานน

1. แบงตำมคณสมบตของตวแปร

สามารถจ าแนกตวแปรตามคณสมบตของตวแปร ได 2 ประเภทคอ 1.1 ตวแปรเชงคณลกษณะ (Qualitative variable) หมายถงตวแปรทคาของตว

แปรเปนคณลกษณะตาง ๆ ไมใชคาทเปนจ านวนนบหรอเชงปรมาณ เชนเพศซงคาของตวแปรเพศเปนเชงคณลกษณะคอชายและหญง

1.2 ตวแปรเชงปรมำณ (Quantitative variable) หมายถงตวแปรทคาของตวแปรเปนจ านวนนบ หรอเชงปรมาณ เชนอายซงคาของตวแปรอายเปนจ านวนนบ หรอเชงปรมาณ

35

2. แบงตำมธรรมชำตของตวแปร

สมารถจ าแนกตวแปรตามธรรมชาตของตวแปรได 2 ประเภทคอ 2.1 ตวแปรตอเนอง (Continuous variable) หมายถงตวแปรทมคายอย ๆ ระหวาง

คาของตวแปรท 1, 2, 3 ...ฯลฯ เชนตวแปรอาย สมมตวานายแดงอาย 30 ป นายด าอาย 31 ปอาจจะมบางคนทอาย 30 ป 6 เดอน 10 วน 5 ชวโมง 20 นาท 10 วนาท เปนตน จะเหนไดวาระหวางคาของ 30 และ 31 จะไมขาดตอนจากกนโดยเดดขาดแตจะมคายอย ๆ ระหวางคาเหลานน

2.2 ตวแปรไมตอเนอง (Discrete variable) หมายถงตวแปรทไมมคายอย ๆ ระหวางคาของตวแปรท 1, 2, 3 ...ฯลฯ เชนตวแปรเพศคาของตวแปรเพศมเพยง 2 คา คอชายและหญงจะไมมคายอย ๆ ระหวางชายและหญง ตวแปรผลการโยนลกเตา 1 ลก คาของตวแปรคอ 1 หรอ 2 หรอ 3 หรอ 4 หรอ 5 หรอ 6 จะไมมคายอย ๆ ระหวางคาเหลานนเชนการโยนลกเตา 1 ลกไมมโอกาสทจะไดคา 1.3 หรอ 2.7

3. แบงตำมควำมสมพนธเชงเหตผล

สามารถจ าแนกตวแปรตามความสมพนธเชงเหตผลได 3 ประเภทคอ 3.1 ตวแปรตนหรอตวแปรอสระ (Independent variable) หมายถงตวแปรทเปน

เหต หรอตวแปรทสงผลกระทบตอตวแปรอน เมอเปลยนแปลงคาของตวแปรตนท าใหคาของตวแปรตามเปลยนแปลงไปดวย เชนผวจยตองการศกษาวาการปลกขาวโพด 2 พนธ จะสงผลใหปรมาณผลผลตของขาวโพดตางกนหรอไม ถาใชปยชนดเดยวกนและใชปยในปรมาณทเทากนในกรณน ตวแปรตนคอพนธของขาวโพดซงม 2 ระดบคอพนธชนดท 1 และพนธชนดท 2

3.2 ตวแปรตำม (Dependent variable) หมายถงตวแปรทมความสมพนธเชงเหตผลกบตวแปรตน การเปลยนแปลงคาของตวแปรตามเกดจากผลกระทบของตวแปรตน เมอคาของตวแปรตนเปลยนแปลงไปท าใหคาของตวแปรตามเปลยนแปลงไปดวย ดงเชนกรณตวอยางในขอ 3.1 ปรมาณผลผลตของขาวโพดคอตวแปรตาม

3.3 ตวแปรเกน (Extraneous variable) หมายถงตวแปรอน ๆ ทผวจยไมไดสนใจแตสงผลกระทบกบตวแปรตามโดยทผวจยไมไดท าการควบคม หรอจดการกบตวแปรเหลานนเลยเชนในกรณขางตนตวแปรทอาจจะสงผลกระทบกบปรมาณผลผลตของขาวโพด คอชนดของดน ถาบงเอญดนทใชปลกขาวโพด 2 พนธนนเปนดนคนละชนด ดงนนถาปรมาณผลผลตของขาวโพด 2 พนธนนแตกตางกน ผวจยไมสามารถสรปไดวาการทปรมาณผลผลตขาวโพดตางกน เปนเพราะใชขาวโพดคนละพนธ เนองจากปรมาณผลผลตของขาวโพดทตางกนนนอาจจะเนองมาจากชนดของ

36

ดนทแตกตางกน หรออาจจะเปนเพราะใชพนธทตางกน หรออาจจะเปนเพราะเนองมากจากชนดของดนและชนดของพนธทแตกตางกน ในกรณเชนนตวแปรชนดของดนคอตวแปรเกน

ประเภทของกำรวเครำะหทำงสถต

จากความหมายทางสถตประการทสองสามารถแบงประเภทของการวเคราะหทางสถตออกเปน 2 ประเภทคอ

1. สถตพรรณนำ (descriptive statistics)

สถตพรรณนา คอวธการวเคราะหขอมลทเกบรวบรวมมาเพออธบาย สรปและน าเสนอขอมลชดนนดวยตวเลขสถตชดหนง เชน คาวดแนวโนมเขาสสวนกลาง และคาการกระจาย ดวยการแจงแจงความถ รอยละหรอสดสวนเปนตน ดงนนผลลพธทไดจะอธบายลกษณะของขอมลในตวอยางเทานน

2. สถตอำงอง (inferential statistics)

สถตอางอง คอการวเคราะหขอมลเพยงสวนหนงของสงทสนใจซงเรยกวาตวอยางโดยอาศยความรทางดานทฤษฎความนาจะเปน และทฤษฎอน ๆ ในทางสถตเขามาเกยวของเพอหาขอสรปหรออางองสงทสนใจในประชากร

พจารณาความแตกตางระหวางสถตพรรณนาและสถตอางองจากตวอยาง ตอไปน ในการศกษาปรมาณการสงออกของดอกกลวยไมของประเทศไทยในป 2556

พบวาจากบรษททเปนตวแทนสงออกดอกกลวยไมไทยทเลอกมา 50 บรษทจากทงหมด 150 บรษทนนมปรมาณสงออกของดอกกลวยไมเฉลยบรษทละ 2 ลานตนในสวนนจะเรยกวาสถตพรรณนา

ในการศกษาปรมาณการสงออกของดอกกลวยไมของประเทศไทยในป 2556 พบวาจากบรษททเปนตวแทนสงออกดอกกลวยไมไทยทเลอกมา 50 บรษทจากทงหมด 150 บรษทนนมปรมาณสงออกของดอกกลวยไมเฉลยบรษทละ 2 ลานตนจากการวเคราะหขอมลดวยทฤษฎการประมาณคา พบวาปรมาณการสงออกโดยเฉลยของดอกกลวยไมของประเทศไทยทงหมดมคาระหวาง 1.5 ถง 2.5 ลานตน ในสวนนกคอสถตอางอง

37

สรปทายบท

สถตมความหมายมากกวาตวเลขทแสดงขอเทจจรงในเรองตาง ๆ แตสถตนนหมายถงความรแขนงหนงทมท งศาสตรและศลปในการจดการขอมลดวยวธตาง ๆ เพอน าผลลพธไปประกอบการตดสนใจอยางเหตผลโดยเรมตนจากการเกบรวบรวมขอมลซงจะตองก าหนดประชากร ตวอยาง จ านวนตวอยาง วธการเลอกตวอยาง ใหเหมาะสมเพอใหไดขอมลทด และสามารถใชเปนตวแทนของประชากรได ผลลพธทเกดจากการพจารณาขอมลชดนจงสามารถใชแทนผลลพธในประชากรได และเมอน าผลลพธนไปประกอบการตดสนใจกจะลดความผดพลาดทเกดจากการตดสนใจ สวนงานวจยเปนวธการ หรอกระบวนการในการแสวงหาความจรง พฒนาความร โดยมวธการทนาเชอถอ เพอน าไปสผลลพธทแมนย าและนาเชอถอ ซงวธการทนาเชอถอนนตองน าความรทางสถตเขาไปใชในการด าเนนงานวจยดงนนจะเหนวาสถตเปนขนตอนหนงในงานวจย เพอใหผลของงานวจยนนถกตอง แมนย า และนาเชอถอมากขน

แบบฝกหดทำยบท 1. จงอธบายความหมายของค าวาสถตมาตามททานเขาใจ 2. จงยกตวอยางงานสถตทเคยพบเหนในทชวตประจ าวนของทานมา 2 - 3 อยาง 3. จงยกตวอยางขอมลปฐมภมและขอมลทตยภมในทท างานของทานมาอยางละ 2-3 ตวอยาง 4. จงพจารณาขอมลตอไปนขอใดเปนขอมลเชงคณภาพหรอขอมลเชงปรมาณ

4.1. ชอของบตรเครดต 4.2. ดอกเบยเงนฝากทไดรบตอเดอน 4.3. จ านวนของจดหมายทถกสงออกไปของบรษทแหงหนง 4.4. เบอรโทรศพทของผทอาศยอยบนถนนสายพษณโลก 4.5. เปอรเซนตทเทยวบนจะมาถงชากวาทก าหนดในแตละเดอน 4.6. การจ าแนกนกศกษาตามคณะวชา

5. ส าหรบสถานการณตอไปนจงชใหเหนวาการอธบายตวเลขในสวนทขดเสนใตคาใดทเปนคาพารามเตอรและคาใดเปนคาสถต 5.1. สมนกศกษามา 5 คนจาก 52 คนในชนเรยนเพอสอบถามคะแนนสอบวชาสถตและ

ค านวณหาคาเฉลยของคะแนนสอบวชาสถตของนกศกษาทง 5 คนนน

38

5.2. โรงงานแหงหนงผลตยางรถยนต 1000 เสนถาตองการตรวจสอบวายางรถยนตของโรงงานนสามารถทนความรอนไดดภาพเพยงใดจงน ายางทกเสนมาผานความรอนแลวบนทกเวลาไวจากนนจงค านวณหาเวลาเฉลยทยางจะทนความรอนไดและความแปรปรวนของเวลาทยางจะทนความรอนได

6. นกโภชนาการผหนงตองการท าการวจยวาวธคนน าสมวธตาง ๆ มผลตอปรมาณวตามนซหรอไม จงท าการทดลองสมสมมาคนดวยวธการทแตกตางกน และน าน าสมไปวดปรมาณวตามนซ ใหตอบค าถามตอไปน 6.1 อะไรคอคาสงเกตทนกโภชนาการผนสนใจ 6.2 อะไรคอแฟคเตอรทนกโภชนาการผนสนใจ 6.3 อะไรคอทรทเมนตทนกโภชนาการผนสนใจ 6.4 อะไรคอหนวยทดลองและจ านวนซ าเทากบเทาไร

7. นางสาวนดท างานอยในบรษทโออช ไดรบมอบหมายใหคดคนน าชาเขยวสตรใหม เพอรองรบการขยายตวของตลาดน าชาเขยว โดยนางสาวนดคาดวาน าชาเขยวสตรใหมนจะไดรบความพงพอใจในรสชาตจากพนกงานในบรษทในระดบมากขนไป ตงแต 80% และถาเปนตามนจะถอวาไมตองปรบปรงรสชาต เมอนางสาวนดคดคนน าชาเขยวสตรใหมส าเรจ กอนทจะน าเสนอทางบรษท นางสาวนดไดน าน าชาเขยวสตรใหมนใหพนกงานในบรษททกคน จ านวน 250 คน ชม และสอบถามความพงพอใจในรสชาตของน าชาเขยวสตรใหมน เพอตรวจสอบวาน าชาเขยวสตรใหมนควรปรบปรงรสชาตอกหรอไม จากการน าเสนอขอมลไดผลดงน

ควำมพงพอใจในรสชำตน ำชำเขยวสตรใหม

ระดบความพงพอใจ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด จ านวนพนกงาน(คน) 110 90 20 20 10

จงตอบค าถามตอไปน 7.1 เรองทบรษทมอบหมายใหนางสาวนดท าคอ 7.2 เมอนางสาวนดคดคนน าชาเขยวสตรใหมไดแลว นางสาวนดมสมมตฐานคอ 7.3 ประชากรในทนคอ 7.4 ตวอยางในทนคอ 7.5 ขอมลทนางสาวนดเกบรวบรวมคอ 7.6 ขอมลทนางสาวนดเกบรวบรวมมาเปนขอมลประเภทใด 7.7 นางสาวนดใชวธการวเคราะหในสวนของสถตพรรณนา หรอสถตอางอง