บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการทำาวทยานพนธเร อง การพฒนาหลกสตรวชาสขศกษาและพลศกษาชวงชนมธยมศกษาปท 1 - 3 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ศกษาเฉพาะกรณโรงเรยนในเขตเทศบาลนครนครสวรรค ผวจยไดทำาการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยท เกยวของดานหลกสตรและการพฒนาหลกสตรทองถน หลกสตรการศกษาขนพนฐาน และกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ซงจะนำาเสนอตามลำาดบดงน

1. ความรเบองตนเกยวกบหลกสตร1.1 ความหมายและความสำาคญของหลกสตร1.2 องคประกอบของหลกสตร1.3 ลกษณะของหลกสตร

2. การพฒนาหลกสตร2.1 ความหมายและความส ำาค ญของการพฒนา

หลกสตร2.2 รปแบบการพฒนาหลกสตร2.3 การพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามมาตรฐานการ

ศกษาชาต3. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

3.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน3.2 สาระและมาตรฐานการเร ยนร ส ขศ กษาและ

พลศกษา4. งานวจยทเกยวของ

4.1 งานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตร4.2 งานวจยทเกยวของกบหลกสตรและการเรยนการ

สอนวชาสขศกษา

ความรเบองตนเกยวกบหลกสตร1. ความหมายและความสำาคญของหลกสตร นกการศกษา

หลายทานทงในประเทศและตางประเทศไดใหความหมายของหลกสตรไว พอจะสรปไดวาหลกสตรมความหมายหลายประการตงแตความหมายของหลกสตรระดบชาตจนถงหลกสตรระดบการเรยนการสอนในชนเรยน เชน

สม ตร คณากร (2523 : 2 – 3) ใหความหมายของหลกสตรไว 2 ระดบ ไดแก หลกสตรหมายถง แนวทางการจดการศกษาของชาตเพอพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถและคณลกษณะตามทสงคมประเทศชาตตองการ ซงเปนไปตามปรชญา คานยมของคนในชาต และนโยบายของประเทศ และหลกสตร หมายถง แนวทางของโรงเรยนทจะจดการศกษาและบรหารการศกษาเพอความเจรญงอกงามของนกเรยนทกดาน

วชย วงษใหญ (2525 : 3) ใหความหมายหลกสตร ในความหมายทแคบทสด คอ วชาทสอนซงจะบงบอกความมงหมาย ขอบขายเนอหา แนวทางการจดกจกรรมการเรยนการสอน แหลงทรพยากร และการประเมนผลใหกบครผสอน

ธำารง บวศร (2531 : 7) ใหความหมายวา หลกสตร หมายถง แนวทางในการจดการเรยนการสอนของคร ซงครจะตองคอยตะลอม ชกจง และตกแตงการเรยนรของผเรยนใหเปนไปตามเจตนารมณของหลกสตร

สงด อทรานนท (2532 : 12) ใหความหมายวา หลกสตรในความหมายของขอบเขตขอกำาหนดเกยวกบการเรยนการสอน

10

หมายถง เอกสารทเขยนขนอยางเปนทางการ ประกอบดวยรายละเอยดของจดมงหมายของการเรยนการสอน รายละเอยดของเนอหาสาระและกจกรรมการเรยนการสอน วธการวดและประเมนผลการเรยน และเวลาทใชในการเรยน

เซเลอรและอเลคซานเดอร (1974 : 6)ใหความหมายวา หลกสตร หมายถง กลมของความตงใจเกยวกบโอกาสในการจดใหผเรยนไดรบการศกษารวมกบผอนและสงอน ๆในระยะเวลาและเนอหาทจดไว

วชย วงษใหญ (2525 : 4) ใหความหมายของหลกสตรทองถนไววา หมายถง เนอหาสาระและมวลประสบการณทจดใหผเรยนในทองทหนงทใดโดยเฉพาะ

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539 : 107) ใหความหมายวาหลกสตรทองถนหมายถงมวลประสบการณทสถานศกษาหรอหนวยงานและบคคลในทองถนจดใหแกผเรยนตามสภาพและความตองการของทองถนนน ๆ

จากความหมายและความสำาคญของหลกสตรตามแนวคดของนกวชาการขางตน สรปไดวาหลกสตร หมายถง รายวชาทถกจดทำาขนเพอใหเหมาะสมกบผเรยนและทองถนประกอบดวยจดมงหมายของการเรยนร เนอหาสาระและกจกรรมประสบการณทสอดคลองกบปญหาและความตองการของผเรยนและทองถน และมความสำาคญคอ เปนแนวทางทครจะตองยดถอในการจดเรยนการสอน

2. องคประกอบของหลกสตรหลกสตรจะตองมรายละเอยดทจำาเปน ซงจะสอใหผอนเขาใจ

และนำาไปใชได จากการศกษาเอกสารพบวาองคประกอบทจำาเปนของหลกสตรไดมผกลาวถงไวดงน

11

ธำารง บวศร (2531 : 7 – 8) ใหความเหนวา หลกสตรจะตองประกอบดวยองคประกอบทสำาคญขาดไมได 6 อยาง คอ 1. จดหมายของหลกสตร 2. จดประสงคของการเรยนการสอน 3. เนอหาสาระและประสบการณ 4. ยทธศาสตรการสอนการเรยน 5. วสดอปกรณและสอการเรยนการสอน 6. การประเมนผลหลกสตรและประเมนผลการเรยนการสอน สงด อทรานนท (2532 : 182) ใหความเหนวาหลกสตรทดควรประกอบดวย 6 องคประกอบ คอ 1. เหตผลและความจำาเปนของหลกสตร 2. จดมงหมายทวไปและจดมงหมายเฉพาะ 3. เนอหาสาระและประสบการณ 4. การเสนอแนะเกยวกบการจดการการสอน 5. การเสนอแนะเกยวกบการใชสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการในชมชน 6. การประเมนผล

วชย วงษใหญ (2538 : 60) ใหความเหนวาองคประกอบของหลกสตรเปนสงกำาหนดแนวคด ระบบ และความสอดคลองของเอกสารหลกสตรและการสอน และเปนสวนหนงของตวแบบการพฒนาหลกสตรดวย ไทเลอร (Tyler 1950 : 1) ใหความเหนวาหลกสตรประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1. จดประสงค 2. การคดเลอกเนอหาสาระ 3. การจดเนอหาสาระและประสบการณ 4. การประเมนผล

ทาบา (Taba 1962 : 422) ใหความเหนวา หลกสตรประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ 1 วตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะวชา 2. เนอหาของหลกสตร 3. กระบวนการเรยนการสอน โบแชมพ (Beauchamp 1975 : 107 – 109) ใหความเหนวาหลกสตรประกอบดวย

12

4 องคประกอบ คอ 1. เนอหาสาระและวธการจด 2. จดมงหมายทวไปและจดมงหมายเฉพาะ 3. แนวการนำาหลกสตรไปใชสอน 4. การประเมนผล

ดงนนจงสรปไดวาหลกสตร ประกอบดวย1. เหตผลและความจำาเปนของหลกสตร2. จดประสงคเฉพาะของหลกสตร3. การคดเลอกเนอหาสาระ4. การจดเนอหาและประสบการณ5. การเสนอแนะเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการ

สอน6. การประเมนผล

3. ลกษณะของหลกสตร ลกษณะของหลกสตร หมายถง รปแบบของหลกสตรทเกด

จากการจดเนอหาสาระและกจกรรมประสบการณสงด อทรานนท (2530 : 92 – 97) ไดจดลกษณะของ

หลกสตรไวดงน1. หลกสตรทมลกษณะยดความตองการและความสนใจ

ของผเรยน (Design Focused on Individual Interest and Needs) มลกษณะดงน

จดมงหมายของหลกสตร จะเนนการพฒนาตามความตองการและความสนใจของผเรยน

เนอหาสาระและการจด เนอหาจะมความยดหยนมากการจดประสบการณ เนนการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทใหผเรยนเรยนดวย ตนเองใหมาก ครเปนเพยงผประสานงานมากกวาการเปนผถายทอดความร

13

การประเมนผล มงทการพฒนาของตวผเรยน2. หลกสตรทมลกษณะยดกจกรรมและปญหาของสงคม

เปนหลก (Design Focused on Social Activities and Problems)

จดมงหมายของหลกสตร มงทการวเคราะหปญหาความตองการจำาเปนและมงสรางมนษยสมพนธ และเจตคตทดในการทำางานรวมกน

เนอหาสาระและการจด จดเนอหาทเกยวของกบกจกรรมของสงคมและปญหาตาง ๆ ทเกดขนในสงคม เนอหามลกษณะเปนบรณาการความรทเกยวของกบสภาพของกจกรรมและปญหาในชมชน

การจดประสบการณ จดกจกรรมการเรยนการสอนทนกรยนจะมประสบการณตรงในการแกปญหาของสงคม

การประเมนผล ผเรยนมสวนรวมในการเลอกและใชเคร องมอประเมนผล การประเมนผลจะเนนทความสามารถในการสรางสรรคสงคม ความสามารถรวมพลงทำางาน และการปรบปรงคณภาพชวต

3. ลกษณะหลกสตรท ยดท กษะกระบวนการเป นหล ก (Design Focused on Processes Skills)

จดมงหมายของหลกสตร มงเนนความสามารถในการดำาเนนการแกไขปญหา ตาง ๆ อยางมประสทธภาพ

เนอหาสาระและการจด จดเนอหาทมลกษณะเปนความรเกยวกบทกษะชวต

การจดประสบการณ จดกจกรรมการเรยนการสอนเนนกระบวนการปฏบตทผเรยนตองลงมอปฏบตจรง ครมบทบาทเปนผประสาน

การประเมนผล เนนทการประเมนกระบวนการปฏบต

14

4. ลกษณะหลกสตรทยดสมรรถภาพเปนหลก (Designs Focused on Specific Competencies)

จดมงหมายของหลกสตร มงเนนความสามารถในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ

เนอหาสาระและการจด จดเนอหาเปนระบบขอมลมการกำาหนดความรเรยงลำาดบจากพนฐานไปสเนอหาทลกซง

การจดประสบการณ จดประสบการณตามลำาดบจากความรพนฐาน เนนการฝกปฏบตจนเกดความชำานาญ โดยมความรเปนรากฐานของการฝกปฏบต ครเปนเพยงผประสานงานและตรวจสอบสมรรถภาพของผเรยน

การประเมนผล ประเมนความสามารถในการปฏบตงานเปนสำาคญ

5. ลกษณะหลกสตรมนษยนยม (Humanistic Design)

จดมงหมายของหลกสตร มงพฒนาใหผเรยนคนพบตวเองและมความเปนอสระ

เน อหาสาระและการจด จดเน อหาสาระความร ท เกยวของกบชวตความเปนอยและจดในลกษณะบรณาการ

การจดประสบการณ จดประสบการณทผเรยนสามารถจะเรยนรและไดสำารวจตวเอง ผสอนทำาหนาทกระตนผเรยนใหเกดการเรยนรโดยอาศยความสมพนธระหวางผเรยนกบผสอน

การประเมนผล มงประเมนกระบวนการมากกวาผลทไดนอกจากนยงมหลกสตรอก 2 ลกษณะท ธำารง บวศร (2531

: 164 – 174)กลาวไว ไดแก

15

6. ลกษณะหลกสตรบรณาการ (The Integrated Curriculum)

หลกสตรบรณาการ คอ หลกสตรทโครงสรางของเนอหาวชามลกษณะเปน สหวทยาการ (Inter – disciplinary) คอ มการผสมผสานอยางกลมกลนของความรเร องตาง ๆ องคประกอบของการเรยนร ท กด าน (ได แก พทธพสย จตพสย และท กษะพส ย ) และม กระบวนการเรยนรทเปนสหวทยาการดวย ในหลกสตรบรณาการเนอวชาจะมลกษณะเปนหวขอกจกรรมหรอหวขอปญหา ซงการผสมผสานเชอมโยงเพอหาความรจะตองพยายามใหเกดบรณาการในลกษณะดงตอไปนทกลกษณะ คอ

6.1 บรณาการระหวางความรก บกระบวนการเรยนร หมายความวาเนอหาความรตาง ๆ ทผเรยนจะไดรบนน ผเรยนจะตองมวธการหรอกระบวนการทจะไดรบความรนน ๆ อยางชดเจน

6.2 บรณาการระหวางพฒนาการทางความรและพฒนาการทางจตใจ หมายความวา การเกดความรใด ๆ นนจำาเปนทผเรยนจะตองเกดความรสก เชน ความตระหนกรในประโยชนหรอคณคาของความรนน

6.3 บ ร ณ า ก า ร ร ะ ห ว า ง ค ว า ม ร แ ล ะ ก า ร ก ร ะ ท ำา หมายความวา เมอผเรยนไดรบความรใด ๆ จะตองกอใหเกดการประพฤตปฏบตตามความรนน ๆ ดวย

6.4 บรณาการระหวางสงทเรยนในโรงเรยนกบสงทเปนอยในวถชวตของผเรยน หมายความวาผเรยนไดเรยนรในสงทมอยในวถชวตหรอนำาสงทเปนอย มอยในวถชวตมาใหเรยน

16

7. หลกสตรเกณฑความสามารถ (The Competency – Based Curriculum)

หลกสตรเกณฑความสามารถ เปนหลกสตรทก ำาหนดความสามารถดานตาง ๆ ของผเรยนแตละระดบการศกษาไวเปนเกณฑ ซงจะสอดคลองกบวฒภาวะและพฒนาการของวยในแตละระดบการศกษา ทกษะและความสามารถในแตละระดบจะถกกำาหนดใหมความตอเนองกน โดยททกษะและความสามารถในเบองตนจะเปนฐานสำาหรบการเพมพนทกษะและความสามารถตอ ๆไป หลกสตรเกณฑความสามารถมลกษณะสำาคญ 3 ประการ คอ

7.1 กำาหนดทกษะและความสามารถดานตาง ๆ ของผเรยนโดยอาศยหลกการของทฤษฎพฒนาการและทฤษฎการเรยนรไวเปนเกณฑมาตรฐาน

7.2 ทกษะและความสามารถเหลานนยอมเกดขนเรว – ชา ตางกนในแตละดานหรอแตละคน ดงนนลกษณะของหลกสตรจงแบงเปนชวงชนเพอใหเปนชวงเวลาของการพฒนาใหถงเกณฑมาตรฐาน

7.3 กำาหนดกลมสาระการเรยนร เพอการกำาหนดมาตรฐานการเรยนร

การพฒนาหลกสตร1.ความหมายและความสำาคญของการพฒนาหลกสตร

ในการพฒนาหลกสตรวชาสขศกษาและพลศกษาครงน ผวจยไดทำาการศกษาแนวคดเกยวกบการพฒนาหลกสตรของนกการศกษาและผศกษาวจยหลายทาน อาท เชน

สนต ธรรมบำารง (2527 : 65) ใหความเหนไววา การพฒนาหลกสตร หมายถง

17

การสรางหลกสตรขนมาใหม โดยอาศยขอมลพนฐานตาง ๆ ในการจดทำาหลกสตร และตองอาศยความรวมมอจากบคคลหลายฝาย เชน คร ผบรหารการศกษา นกวชาการ ผเรยน ผปกครอง ประชาชน เปนตน โดยตองมหลกการสรางหลกสตร ไดแก การใชขอมลทถกตองเชอถอได กลาวคอ เปนขอมลทไดจากการวเคราะห ศกษาวจย ทงนเพอใหไดหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน และตองมการประสานกนอยางกวางขวางระหวางนกพฒนาหลกสตร ครผสอน และบคคลในอาชพ ตาง ๆ

สงด อทรานนท (2532 : 31 – 33) ไดแสดงความคดเกยวกบการพฒนาหลกสตรไวหลายประการไดแก

1. การพฒนาหลกสตร หมายถง การจดทำาหลกสตรขนมาใหมโดยไมใชพนฐานของหลกสตรเดม และหมายความรวมถงการผลตเอกสารตาง ๆสำาหรบผเรยนดวย

2. การจดหลกสตรมความหมายเดยวกบการออกแบบหลกสตร หมายถงล กษณะของการจดเน อหาสาระ และมวลประสบการณในหลกสตร

3. การสรางหลกสตร หมายถง การสรางรายวชาโดยดำาเนนการเปนกระบวนการ

วชย ดสสระ (2535 : 31) มแนวคดวา การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการของการตดสนใจเลอกอยางเปนระบบ ทจะหาทางเลอกสำาหรบการเรยนการสอนทเหมาะสมและสามารถปฏบตได

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539 : 109 – 110) ไดกลาวถงเหตผลและความจำาเปนในการพฒนาหลกสตรระดบทองถนไวหลายประการ ซงขณะนน (กอน พ.ศ.2539) การศกษาของเราใช หลกสตรเดยวของกรม

18

วชาการทวทงประเทศ สำาหรบขณะน (พ.ศ. 2545) ขอนำาเหตผลมาแสดง เพยง 2 ประการ คอ ประการหนง การเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางดานเศรษฐกจ การเมอง วทยาศาสตรและเทคโนโลยทมผลกระทบโดยตรงตอทรรศนะและการดำาเนนชวตของคนไทยทงเมองและชนบท จงตองมหลกสตรทองถนเพอปรบสภาพของผเรยนใหสามารถรบกบการเปลยนแปลงทงหลายได เพอความสามารถในการดำาเนนชวตอยในทองถนไดอยางเปนสข อกประการหนงคอการเรยนรทดควรจะเรยนรเร องใกลตว การเรยนร จงจะมความหมายกบผเรยน จงตองมหลกสตรทองถน เพอใหผเรยนไดเรยนรชวตจรงตามสภาพปญหา

สดสายใจ ชาญณรงค (2540 : 17) มความเหนวา ควรมการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมกบทองถน เพอใหผเรยนนำาความรและประสบการณไปใชไดจรงในชวต

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 9 กำาหนดใหการจดหลกสตรและกระบวนการจดการศกษาใหเกดจากการมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชนและองคการตาง ๆ ในทองถน (มาตรา 9 วงเลบ 6) จะทำาใหไดหลกสตรทผเรยนไดเรยนร ชวตจรงและการแกปญหาของตนและทองถน

นาตยา ปลนธนานนท, มธรส จงชยกจ,และศรรตน นละคปต (2542 : 36) ไดกลาวถงความคดเหนของ Glatthorn (1987)ว าหล กสตรร ะด บการสอน (Taught Curriculum) หมายถง หลกสตรทครนำาไปใชจดการเรยนการสอนจรงในชนเรยน ซงควรเปนหลกสตรทคณะของครผสอนจดทำาขนมาใชเอง เพราะจะเปนการสอสารใหทราบวา ครรวาจะสอนอะไร สอนอยางไร ใชสอการสอนอะไร และประเมนผลอยางไร และจะเป นหลกสตรท สอดคลองกบความตองการ ปรชญา ปณธานของโรงเรยนและทองถน สามารถสรางความมนใจไดวาผเรยนทกคนมโอกาสทจะได

19

รบการเรยนรตามมาตรฐานทไดวางไว ดวยการเรยนการสอนทเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของเขา

จากความหมายและความสำาคญของการพฒนาหลกสตรทกลาวขางตน สรปไดวาการพฒนาหลกสตร หมายถง การออกแบบและจดทำาหลกสตรขนมาเพอใหมความเหมาะสมกบวถชวต และปญหาของผเรยนและสงคม

2.รปแบบการพฒนาหลกสตรทาบา (Taba. 1962 : 11 – 12) ไดใหทศนะเร องการ

พฒนาหลกสตรไวดงน การ“พฒนาหลกสตรควรจะออกแบบและกำาหนดโดยครผสอนมากกวาการจดทำาโดยนกการศกษาระดบสง การพฒนาหลกสตรเปนงานทตองการความคดทเป นระบบและเปนล ำาดบขนตอนและมความ จำาเปนทตองตรวจสอบทกลำาดบขนตอนของการตดสนใจและวธการทใช เพอใหแนใจวาทกการตดสนใจไดผานการพจารณาทสอดคลองเหมาะสม ในการพฒนาหลกสตรจงควรวาง รปแบบการพฒนา”หลกสตรใหชดเจนเพอความถกตองเหมาะสมและสะดวกรวดเรวเมอทำาการสรางหลกสตร รปแบบการพฒนาหลกสตรตาง ๆ ของนกพฒนาหลกสตรหลายทานมดงน

2.1 รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา (ใจทพย เช อรตนพงษ 2539 :19) เป นกระบวนการพฒนาเอกสารหลกสตรม 7 ขนตอน ไดแก 1) สำารวจปญหาความตองการจำาเปนตาง ๆ ของสงคม 2) กำาหนดจดมงหมายของหลกสตร 3) คดเลอกเนอหาทจะน ำามาสอน 4) จดลำาดบเนอหา 5) คดเลอกประสบการณเรยนร 6) จดลำาดบประสบการณการเรยนร 7) กำาหนดวธการประเมนผลและแนวทางปฏบต

20

2.2 รปแบบการพฒนาหลกสตรของเซเลอรและอเลกซานเดอร (ใจทพย เชอรตนพงษ 2539 : 21 – 23) เปนกระบวนการพฒนาหลกสตรทครบวงจรและคำานงถงบรบทของโรงเรยนและทองถนม 4 ขนตอน ไดแก 1) เปาหมาย จดมงหมาย และขอบเขต 2) การออกแบบหลกสตร 3) การใชหลกสตร 4) การประเมนผลหลกสตร

2.3 รปแบบการพฒนาหลกสตรทองถนของกรมวชาการ (วชย วงษใหญ 2538 : 76) เปนการพฒนาหลกสตรทองถนเสรมจากหลกสตรแมบท ม 6 ขนตอน ไดแก 1) ศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน ไดแก สภาพและความตองการของทองถนและผเรยน ศกยภาพของโรงเรยน และหลกสตรแมบท 2) จดทำาหลกสตร ไดแก กำาหนดจดประสงค กำาหนดเนอหา กำาหนดกจกรรม กำาหนดคาบเวลา และกำาหนดการวดและประเมนผล 3) จดทำาเอกสารหลกสตร 4)ตรวจสอบคณภาพและทดลองใชหลกสตร 5) นำาหลกสตรไปใช 6) ประเมนผลหลกสตร

2.4 งานออกแบบและพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามมาตรฐาน (นาตยา ปลนธนานนทและคณะ 2542 : 106 – 107) มการดำาเนนงานดงน 1) ประเมนความตองการจำาเปนในบรบทของทองถนและนกเรยน 2) จดทำาปรชญา ปณธาน และหลกการ 3) เชอมโยงมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน 4) จดทำาโครงสรางหลกสตรตงแตชนแรกถงชนสงสดของโรงเรยน 5) จดทำาคำาอธบายรายวชาตาง ๆ 6) จดทำาทกจดประสงครายวชา กจกรรมการเรยนการสอน หนวยการเรยนใหสอดคลองกบมาตรฐาน และแสดงการเชอมโยงระหวางรายละเอยด 7) จดทำาวธ

21

การหรอรปแบบการประเมนผล 8) พจารณาสอ เทคโนโลย 9) ตรวจสอบความสอดคลองสมพนธกน 10) พจารณาวธการชวยครใหสอนตามหลกสตรอยางมประสทธภาพ 11) พจารณาวธการประเมนผลหลกสตรและการปรบปรงแกไข

3. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามมาตรฐานการศกษาชาต

สถานศกษาหรอโรงเรยนแตละแหงหรอทองถนจะมหนาทจดการศกษาและจดทำา หลกสตรขนเอง โดยมมาตรฐานการศกษาและมาตราฐานกลมสาระทกำาหนดโดยคณะกรรมการระดบชาตเปนกรอบกำากบไวและเปนตวประกนคณภาพของโรงเรยนทวประเทศดวย ลกษณะของหลกสตรสถานศกษาจงมลกษณะทมเนอหา วธการเรยนการสอนและวธการประเมนผลการเรยนรทสอดคลองเหมาะสมกบนกเรยนและทองถ น ขณะเดยวกนคณภาพของนกเรยนทจบหลกสตรจะตองไดมาตรฐานการศกษา (นาตยา ปลนธนานนท,มธรส จงชยกจ,และศรรตน นละคปต 2542 : 51)

การจดทำาหลกสตรของโรงเรยน โรงเรยนสามารถจดทำาหลกสตรของโรงเรยนโดยความรวมมอจากบคคลหลายฝาย ไดแก ผบรหาร หวหนาหมวดวชา ครผสอน ผปกครอง ประชาชนในทองถน และนกวชาการ ซงผททำาหนาทรวมกนจดทำาหลกสตรจะตองมความรหรอศกษาเรองการจดทำาหลกสตร ปรชญาและธรรมชาตของสาระวชา การจดการเรยนรตามธรรมชาตวชาตาง ๆ มาตรฐานการศกษาทกำาหนดไว และขอมลทองถนอน ๆ ขนตอนการดำาเนนการมดงน

1. จดตงคณะทำางานเพอพฒนาหลกสตรของสถานศกษา การจดท ำาหล กสตรควรมคณะท ำางานท ม ความต ง ใจจรง ม ประสบการณ มความรบผดชอบ โดยคดเลอกบคคลทมความร

22

ความสามารถดานเนอหาวชา ดานการสอน ดานบรบทของทองถ น และดานการพฒนาหลกสตรประกอบดวย

1.1 ครทเปนผเชยวชาญในการสอนมประสบการณในการจดการศกษาของโรงเรยนเปนอยางด ไดแกครวชาการในโรงเรยน เปนตน

1.2 ผบรหารโรงเรยน ผบรหารจะเปนผทสามารถใหคำาแนะนำาและใหความรดานหลกสตรและการสอน

1.3 ศกษานเทศก ศกษานเทศกจะเปนผใหค ำาแนะนำาและสนบสนนการจดทำาหลกสตรของโรงเรยน

1.4 วทยากรทองถน ไดแก ประชาชนในทองถนทมความรในบรบทของทองถนหรอภมปญญาทองถน

1.5 นกวชาการหรอนกพฒนาหลกสตรจากสถาบนการศกษาในทองถน เชน สถาบนราชภฏ หรอมหาวทยาลย

2. ศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน มงานทตองดำาเนนการดงน

2.1 ศกษาขอมลเกยวกบสภาพและความตองการของทองถนดานสงคมวฒนธรรม วถชวต เศรษฐกจ และการศกษา ทงในอดต ปจจบนและมองไปในอนาคต ซงควรจะศกษาขอมลจากแหลงตาง ๆ ในทองถน เชน จากผปกครอง องคกรตาง ๆ และประชาชนหลากหลายอาชพ (ใจทพย เชอรตนพงษ. 2539 : 124)

2.2 วเคราะหศกยภาพของโรงเรยน ไดแก การศกษาศกยภาพดานตาง ๆ ของโรงเรยน เชน ดานบคลากร ดานวสดอปกรณ ดานการบรหาร ดานงบประมาณ และศกษา

23

เปาหมาย ปรชญา ธรรมนญและวสยทศนของโรงเรยน3. สรางหลกสตรใหมของโรงเรยนจากหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 สงแรกทจะตองทำาควรเปนการวางกรอบโครงรางของหลกสตรซงคณะกรรมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาชดดงกลาวควรเปนผดำาเนนการ ดงตอไปน

3.1 ศกษาทำาความเขาใจหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอใหเขาใจ หลกการ จดหมาย มาตรฐานการศกษา กลมสาระวชา การจดเวลาเรยน สอและแหลงการเรยนร การวดและประเมนผลหลกสตร

3.2 ศกษาเปาหมายการจดการเรยนการสอนของแตละกลมสาระ

3.3 จดทำากรอบโครงรางหลกสตรโรงเรยน กรอบโครงรางหลกสตรจะแสดงสงทจะตองจดใหกบนกเรยนทงหมดตลอด 6 ป หรอ 9 หรอ 12 ปแลวแตจำานวนชนเรยนทมของโรงเรยน กรอบโครงรางหลกสตรจะประกอบดวย เปาหมาย ปรชญา ปณธาน และวสยทศนของโรงเรยน และจะระบรายวชาหรอหนวยการเรยนตาง ๆ ทจดใหในแตละชนป ตลอดจนโครงงาน กจกรรมนอกเวลาเรยน การจดเวลา การวดและประเมนผล (นาตยา ปลนธนานนท,มธรส จงชยกจ,และศรรตน นละคปต (2542 : 43)

4. จดทำาหลกสตรรายวชาของแตละกลมสาระและแตละชวงชนโดยคณะผจดทำากลมยอย

จากการศกษาพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามมาตรฐาน สรปไดวา การจดทำาหลกสตรของโรงเรยน สามารถทำาได 2 ระดบ คอ ระดบการวางกรอบโครงรางหลกสตรของโรงเรยนทงหมด และระดบหลกสตรรายวชา

24

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 25441.หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เปนหลกสตรท

พฒนาขนโดยคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตามมาตรา 27 วรรคหนง แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ประกอบดวย

หลกการเพอใหการจดการศกษาขนพนฐานเปนไปตามแนวนโยบายการ

จดการศกษาของประเทศจงกำาหนดหลกการของหลกสตรการศกษาขนพนฐานไว ดงน

1. เปนการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มงเนนความเปนไทยควบคกบความเปนสากล

2. เปนการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนจะไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน โดยสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา

3. สงเสรมใหผเรยนไดพฒนาและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต โดยถอวาผเรยนมความสำาคญทสด สามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ

4. เปนหลกสตรทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระ เวลา และการจดการเรยนร

5. เปนหลกสตรทจดการศกษาไดทกรปแบบ ครอบคลมทกกล ม เป าหมาย สามารถเท ยบโอนผลการเร ยนร และประสบการณ

จดหมายหลกสตรการศกษาขนพนฐานมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยท

สมบรณ เปนคนด มป ญญา มความสข และมความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ จงกำาหนดจดหมายซง

25

ถอเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดคณลกษณะอนพงประสงคดงตอไปน

1. เหนคณคาของตนเอง มวนยในตนเอง ปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ มคณธรรม จรยธรรมและคานยมอนพงประสงค

2. มความคดสรางสรรค ใฝร ใฝเรยน รกการอาน รกการเขยน และรกการคนควา

3. มความรอนเปนสากลรเทาทนการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาทางวทยาการมทกษะและศกยภาพในการจดการ การสอสาร และการใชเทคโนโลย ปรบวธการคด วธการทำางานไดเหมาะสมกบสถานการณ

4. มทกษะและกระบวนการ โดยเฉพาะทางคณตศาสตร วทยาศาสตร ทกษะการคด การสรางปญญา และทกษะในการดำาเนนชวต

5. รกการออกกำาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพและบคลกภาพทด

6. มประสทธภาพในการผลตและการบรโภค มคานยมเปนผผลตมากกวาเปนผบรโภค

7. เขาใจในประวตศาสตรของชาตไทย ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองด ยดมนในวถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

8. มจตสำานกในการอนรกษภาษาไทย ศลป วฒนธรรมประเพณ กฬา ภมปญญาไทย ทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอม

26

9. รกประเทศชาตและทองถน มงทำาประโยชนและสรางสงทดงามใหสงคม

โครงสรางเพอใหการจดการศกษาเปนไปตามหลกการ จดหมายและ

มาตรฐานการเรยนรทก ำาหนดไวใหสถานศกษาและผทเกยวของมแนวปฏบตในการจดหลกสตรสถานศกษา จงไดกำาหนดโครงสรางของหลกสตรการศกษาขนพนฐานดงน

ระดบชวงชนกำาหนดหลกสตรเปน 4 ชวงชน ตามระดบพฒนาการของผ

เรยนดงนชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1 – 3 ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4 – 6 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 สาระการเรยนร

กำาหนดสาระการเรยนรตามหลกสตร ซงประกอบดวยองคความร ทกษะหรอกระบวนการเรยนร และคณลกษณะหรอคานยม คณธรรม จรยธรรมของผเรยนเปน 8 กลม ดงน

1. ภาษาไทย2. คณตศาสตร3. วทยาศาสตร4. สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม5. สขศกษาและพลศกษา6. ศลปะ7. การงานอาชพและเทคโนโลย8. ภาษาตางประเทศ

27

สาระการเรยนรทง 8 กลมน เปนพนฐานสำาคญทผเรยนทกคนตองเรยนร โดยอาจจดเปน 2 กลม คอ กลมแรก ประกอบดวย ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร และสงคมศกษา ศาสนาและวฒนาธรรม เปนสาระการเรยนรทสถานศกษาตองใชเปนหลกในการจดการเรยนการสอนเพอสรางพนฐานการคด และเปนกลยทธในการแกปญหาและวกฤตของชาต กลมทสอง ประกอบดวยสขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ เปนสาระการเรยนรทเสรมสรางพนฐานความเปนมนษยและสรางศกยภาพในการคดและการทำางานอยางสรางสรรค

เรองสงแวดลอมศกษา หลกสตรการศกษาขนพนฐานกำาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรไวในสาระการเรยนรกลมตาง ๆโดยเฉพาะ กลมวทยาศาสตร กลมสงคมศกษา ศาสนาและวฒนาธรรม กลมสขศกษาและพลศกษา

มาตรฐานการเรยนร1. มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน เปนมาตรฐาน

การเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนร เมอผเรยนเรยนจบการศกษาขนพนฐาน

2. มาตรฐานการเรยนรชวงชน เปนมาตรฐานการเรยนรในแตละกลมสาระการเรยนร เมอผเรยนจบในแตละชวงชน คอ ชนประถมศกษาปท 3 และ 6 และชนมธยมศกษาปท 3 และ 6

เวลาเรยนหลกสตรการศกษาขนพนฐานกำาหนดเวลาในการจดการเรยนร

และกจกรรมพฒนาผเรยนไวดงนชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1 – 3 ม เ ว ล า เ ร ย น

ประมาณปละ 800 – 1,000 ชวโมงโดยเฉลยวนละ 4 – 5 ชวโมง

28

ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4 – 6 ม เ ว ล า เ ร ย นประมาณปละ 800 – 1,000 ชวโมง

โดยเฉลยวนละ 4 – 5 ชวโมงชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1 – 3 มเวลาเรยนประมาณ

ปละ 1,000 – 1,200 ชวโมงโดยเฉลยวนละ 5 – 6

ชวโมงชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 มเวลาเรยนปละไม

นอยกวา 1 ,200 ชวโมงโดยเฉลยวนละ 5 ชวโมง

การจดการเรยนรการจดการเรยนรใหใชรปแบบหรอวธการทหลากหลาย เนน

การจดการเรยนการสอนตามสภาพจรง การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรรวมกน การเรยนรจากธรรมชาต การเรยนรจากการปฏบตจรง และการเรยนรแบบบรณาการ

สอการเรยนการจดการเรยนการสอนใหเนนสอทผเรยนและผสอนใชศกษา

คนควาหาความรดวยตนเอง อาจจะเปนสอทมอยรอบ ๆตว และสอในระบบสารสนเทศและควรไดใชสอหลาย ๆ ชนด

การวดและประเมนผลการเรยนร การวดและประเมนผลระดบชนเรยน จดหมายสำาคญของการ

ประเมนระดบชนเรยน คอมงหาคำาตอบวาผเรยนมความกาวหนาทงด านความร ท กษะกระบวนการ คณธรรม และคาน ยมอนพงประสงค อนเป นผลเนองจากการจดกจกรรมการเรยนร หรอไม/เพยงใด ดงนนการวดและประเมนจงตองใชวธการทหลากหลาย เน นการปฏบต ใหสอดคลองและเหมาะสมก บสาระการเรยนร

29

กระบวนการเรยนรของผเรยน และสามารถดำาเนนการอยางตอเนองควบคไปในกจกรรมการเรยนร

2. สาระและมาตรฐานการเรยนรสขศกษาและพลศกษาสาระ

สาระทเปนองคความรของกลมสขศกษาและพลศกษา ประกอบดวย

สาระท 1 : การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยสาระท 2 : ชวตและครอบครวสาระท 3 : การเคลอนไหว การออกกำาลงกาย การเลนเกม

กฬาไทย และกฬาสากลสาระท 4 : การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการ

ปองกนโรคสาระท 5 : ความปลอดภยในชวตมาตรฐานการเรยนร

มาตรฐานการเรยนรขนพนฐานสาระท 1 : การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยมาตรฐาน พ 1.1 : เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโต

และพฒนาการของมนษยสาระท 2 : ชวตและครอบครวมาตรฐาน พ 2.1 : เข า ใจและ เห นคณค าของชว ต

ครอบครว เพศศกษา และมทกษะในการดำาเนนชวตสาระท 3 : การเคลอนไหว การออกกำาลงกาย การเลน

เกม กฬาไทย และกฬาสากลมาตรฐาน พ 3.1 : เข า ใจ ท กษะในการเคล อนไหว

กจกรรมทางกาย การเลนเกมและกฬา

30

มาตรฐาน พ 3.2 : รกการออกกำาลงกาย การเลนเกมและการเลนกฬา ปฏบตเปนประจำาอยางสมำาเสมอ มวนย เคารพสทธ กฎ กตกา มนำาใจนกกฬา มจตวญญาณในการแขงขน และชนชมในสนทรยภาพของการกฬา

สาระท 4 : การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพและการปองกนโรค

มาตรฐาน พ 4.1 : เหนคณคา และมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การดำารงสขภาพการปองการกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ

สาระท 5 : ความปลอดภยในชวตมาตรฐาน พ 5.1 : ปองกนและหลกเลยงปจจยเส ยง

พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อบตเหต การใชยา สารเสพตด และความรนแรง

จากการศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 สรปไดวา

1. สวนประกอบของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ประกอบดวย หลกการ จดหมาย โครงสราง

2. โครงสรางของหลกสตรประกอบดวย ระดบชวงชน สาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร เวลาเรยน การจดการเรยนร สอการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนร

3. สาระการเรยนรของหลกสตรม 8 กลม แตละกลมประกอบดวย สาระและมาตรฐานการเรยนร

31

4. สาระและมาตรฐานการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ประกอบดวย สาระทเปนองคความร 5 สาระ มาตรฐานการเรยนร 6 มาตรฐาน

งานวจยทเกยวของ1.งานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรพชน บรพนธ (2527) ทำาการวจยเร องการศกษาการปรบ

หลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถนในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษาเขตการศกษา 11 พบวาปญหาสวนใหญคอขาดแหลงคนควาทางวชาการ เอกสารทเกยวของไมเพยงพอ ครไมมความรและขาดทกษะในการดำาเนนการ

อตสาห พาสกล (2531) ทำาการวจยเร องการมสวนรวมของคร ประถมศกษาท เก ยวก บการปรบหล กสตรประถมศกษา ให สอดคลองกบสภาพทองถนในจงหวดขอนแกนพบวาสภาพปญหาและอปสรรคของครผสอนในการปรบหลกสตรประถมศกษาให สอดคลองกบสภาพทองถน คอ ครผสอนสวนใหญไมมความรความเขาใจเกยวกบการปรบหลกสตรทดพอ เอกสารประกอบหลกสตรมไมเพยงพอตอความตองการของคร ขาดแหลงบรการทางวชาการ ขาดแคลนงบประมาณ และครผสอนสวนใหญไมมสวนรวมในการศกษาขอมลเบองตน

ศรชย อนนตผล (2534) ทำาการวจยเรองสภาพและปญหาการพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถนในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษาเขตการศกษา 5 พบวายงไมมการจดเนอหาหรอรายวชาขนใหม ขาดวทยากรทจะใหความร ความเขาใจใหชดเจน ขาดเอกสารทใชในการศกษา

วราภรณ บางเลยง (2534) ทำาการวจยเร องสภาพและปญหาการพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทอง

32

ถนของหนวยงานในสงกดสำานกงานการประถมศกษาแหงชาต พบวา บคลากรทเกยวของขาดทกษะในการพฒนาหลกสตร ผใช หลกสตรไมพรอมตอการปรบหลกสตรเพอนำาไปใช ขาดแหลงความรในการพฒนาหลกสตร

วจตร ไชยศลป (2536) ทำาการวจยเร องการสำารวจการพฒนาหลกสตรระดบทองถนตามหลกสตรประถมศกษาจงหวดนาน พบวาปญหาในการพฒนาหลกสตรสวนใหญคอ ขาดเอกสารและแหลงความร ขาดวสดและงบประมาณในการดำาเนนงาน

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรทองถนพบวามการปรบหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถนจากหลกสตรแมบทของกรมวชาการ ไมพบการสรางหลกสตรขนใชเองจากมาตรฐานหลกสตรแกนกลางโดยครผสอน ปญหาสวนใหญทพบคอ ขาดแหลงความรทใชในการพฒนาหลกสตร และครไมมความรและทกษะในการพฒนาหลกสตร

2.งานวจยทเกยวของกบหลกสตรและการเรยนการสอนวชาสขศกษา

ศนสนย วงศาโรจน (2536) ทำาการวจยเร องการศกษาปญหาและความตองการของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลม 4 กรงเทพมหานครกบหลกสตรครอบครวศกษา พบวานกเรยนมปญหาเรองสวและมกลนตว การมความรกในเพอนเพศเดยวกนและโกรธเมอเพอนไปสนทกบคนอน ความกงวลกลวตดโรคทางเพศสมพนธ และปญหาเรองการปรบตวใหเขากบบคคลอนโดยเฉพาะเพอนและสงคม ดานความตองการความร นกเรยนมความตองการความร เร องอวยวะและหนาทของอวยวะ สาเหตของการเปลยนแปลงตาง ๆ ภายในรางกาย อนตรายเกยวกบการทำาแทง โรคทเกดจากการมเพศสมพนธ การปองกนและการรกษา วธการควบคมอารมณตนเอง การปรบตว ซ งใน

33

หลกสตรยงขาดเนอหาเกยวกบการปรบตวในครอบครว การวางแผนครอบครวและการคมกำาเนด

สรพล ยงวฒนา (2537) ทำาการวจยเร องแนวโนมหลกสตรประถมศกษาดานสงแวดลอมในภาคเหนอ ชวงปพทธศกราช 2540 – 2550 พบวาแนวโนมทางดานจดมงหมายของหลกสตรจะมงเนนใหเกดทศนคตทดตอการสงเสรมและปลกฝงแนวคดในการอนรกษสงแวดลอม เพอใหเกดประโยชนตอสงคมและการดำารงชวตไดอยางมคณคา สวนแนวโนมทางโครงสรางของหลกสตรยงคงยดหลกบรณาการระหวางวทยาศาสตร สขศกษา และสงคมศกษา และหลกสตรสงแวดลอมมโอกาสพฒนาเปนสหวทยาการในอนาคต ซงจะประกอบดวยสองสวนคอ โครงสรางหลกสตรทสวนกลางกำาหนด และสวนทองถนและชมชนสรางขน

เสาวภา จนทนาวเวท (2539) ทำาการวจยเร องการศกษาสภาพและป ญหาการเรยนการสอนวชาสขศ กษาในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 4 พบวาสภาพการเรยนการสอนวชาสขศกษาในโรงเรยนมธยมศกษา ครสวนใหญมการศกษาทำาความเขาใจหลกสตรดวยตนเอง มจดมงหมายในการสอนเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน มการเตรยมการสอนโดยการศกษาคนควาเกยวกบเนอหาทสอน และใชวธสอนแบบบรรยาย ใชสอการสอนประเภทรปภาพ วธวดและประเมนผลใชแบบทดสอบ มการจดสงแวดลอมในโรงเรยนโดยการรกษาความสะอาดบรเวณโรงเรยน การจดบรการสขภาพในโรงเรยนสวนใหญใหการรกษาพยาบาลเบองตน ปญหาสขภาพของนกเรยนทพบมากทสดคอ โรคฟนผ สวนปญหาการเรยนการสอนวชาสขศกษาไดแก นกเรยนเบอหนายไมสนใจวชาสขศกษา หองโสตทศนปกรณและอปกรณไมเพยงพอตอการสอนโดยใชสอ และสำาหรบโรงเรยนขนาดใหญมปญหาเพมขนในเรองจำานวนชนเรยนมมาก

34

สำาราญ เทยมมณ (2540) ทำาการวจยเร องความสนใจเนอหาวชาสขศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ในเขตการศกษา 6 พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 มความสนใจเนอหาวชาสขศกษา เรองสงเสพตดมากทสด รองลงไป ไดแก ความรเร องเพศ การเสรมสรางสมรรถภาพและนนทนาการ โภชนาการ สรระและพฒนาการของรางกาย และสขภาพสวนบคคล

อรวรรณ โพธอาสน (2541) ทำาการวจยเร องผลของกจกรรมโครงงานวทยาศาสตรทมตอความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 พบวา นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรหลงเรยนกจกรรมโครงงานวทยาศาสตรสงกวากอนเรยนอยางมนยส ำาคญ และนกเรยนเหนดวยตอกจกรรมโครงงาน

กนทมา เอมประเสรฐ (2542) ทำาการวจยเร องการพฒนาคมอการจดการเรยนโดยใชโครงงานในระดบประถมศกษา พบวาแนวการจดการเรยนรโดยโครงงานแบงเปนระยะ คอ 1. เตรยมการวางแผนเขาสโครงการ 2. เร มตนโครงงาน 3. พฒนาโครงงาน 4. สรปผลโครงงาน

เลศลกษณ บญรอด (2543) ทำาการวจยเร องการศกษาพฤตกรรมเสยงทางสขภาพของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยน สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ฯ พบวานกเรยนมพฤตกรรมเสยงดานการบรโภคอาหารในเรองการรบประทานอาหารจบจบไมเปนเวลา การดมนำาอดลมหรอนำาชากาแฟ นกเรยนมพฤตกรรมเสยงดานการใชยาเสพตดในเร องการคบคาสมาคมกบบคคลทตดบหรและเครองดมทมแอลกอฮอลและเรองการดมเครองดมทมแอลกอฮอล นกเรยนมพฤตกรรมเสยงดานความปลอดภยใน

35

เร องการวงขนลงบนได การไมสวมหมวกนรภย การหยอกลอกนบนถนน การขามถนนใตสะพานลอย นกเรยนมพฤตกรรมเสยงทางเพศในเร องการใชสอ (ไดแก หนงสอการตน นวนยาย นตยสาร วดโอ ภาพยนตร) ทมรปโป เปลอย หรอมฉากการรวมเพศ การจบกลมคยเร องการมเพศสมพนธ การอยล ำาพงกบเพอนตางเพศ การจบมอถอแขนกบเพอนตางเพศ และการเดนคนเดยวในทเปลยวและมด

จากการศกษาผลการวจยทเกยวของกบหลกสตรและการเรยนการสอนวชาสขศกษา สรปได 4 ประเดนคอ

1. นกเรยนมปญหาและความตองการความรเร องอนามยสวนบคคลการดแลรกษาอวยวะของรางกาย ยาเสพตด การควบคมอารมณ การปรบตวในครอบครว ความรเรองเพศและการปรบตว ปญหาทจะตามมาจากการมเพศสมพนธ

2. พฤตกรรมเส ยงทางสขภาพของนกเรยนมธยมศกษา ไดแก นสยบางอยางในการบรโภค เชน การดมนำาอดลม การรบประทานจบจบ พฤตกรรมเสยงตอยาเสพตด พฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหต พฤตกรรมเสยงทางดานเพศ

3. ปญหาของการเรยนการสอนวชาสขศกษา ไดแก ครใชวธสอนแบบบรรยายประกอบการใชสอประเภทรปภาพ การวดและประเมนผลสวนใหญใชแบบทดสอบ โสตทศนปกรณมจ ำานวนไมเพยงพอ นกเรยนเบอหนายไมสนใจเรยนวชาสขศกษา

4. แนวโนมของหลกสตร ความรดานสงแวดลอมจะบรณาการอยในวชาวทยาศาสตร สขศกษา และสงคมศกษา และจะมลกษณะเปนสหวทยาการ หลกสตรจะมจดมงหมายมงเนนใหเกดทศนคต และในอนาคต

36

หลกสตรจะประกอบดวยหลกสตรทสวนกลางกำาหนด กบ สวนททองถนและชมชนสรางขน

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของผวจยไดแนวคดในการพฒนาหลกสตรวชาสขศกษาและพลศกษา ชวงชน ม.1 – 3 ดงน

1. การพฒนาหล กสตรจะเป นการออกแบบและจดท ำาหลกสตรขนใหม

2. หลกสตรทพฒนาข นจะมล กษณะผสมผสานระหวางหลกสตรลกษณะตาง ๆ กลาวคอหลกสตรจะยดเกณฑความสามารถทกำาหนดไวในมาตรฐานการเรยนรชวงช น ม.1–3 ของหลกสตร การศกษาขนพ นฐานเปนหลก หลกสตรจะมงเนนพฒนาผเรยนตามความตองการและความสนใจของผเรยนใหผเรยนคนพบตวเองเพอใหมความสามารถดำาเนนชวตอยรวมกบผอนในสงคม เนอหาสาระทบรรจไวในหลกสตรจะมความยดหยนและใหความรในการสรางทกษะชวต ประกอบดวย ความร เกยวกบพฒนาการของตนเอง(วยรน) โภชนาการ โรคและการปองกนระวงรกษา สขภาพจตและการปรบตว เพศศกษาและครอบครวศกษา สวสดศกษา สงเสพตดและอบายมข การเคลอนไหวรางกาย การออกกำาลงกาย เลนกฬา และนนทนาการ การจดประสบการณจะจดบรณาการสาระการเรยนรทกดาน (ไดแก พทธพสย จตพสย และทกษะพสย) และมลกษณะเปนหลกสตรบรณาการ กลาวคอ จดเนอหาความรเปนหวขอกจกรรมหรอหวขอปญหา ใหความสำาคญกบวธการแสวงหาความรมากกวาขอมลความร และเนนการฝกปฏบตทใชความรเปนพนฐาน ลกษณะการเรยนของนกเรยนจะมลกษณะเรยนรจากสภาพจรงในชมชน (Authenic Learning) การประเมนผลการเรยนร ใชการประเมนผลตาม

37

สภาพจรง (Authenic Assessment) เน นการประเมนการตดสนใจ จตสำานก และการปฏบตตน มากกวาการใชขอทดสอบ

กรอบแนวคดในการวจยในการศกษาครงนเปนการพฒนากระบวนการจดทำาหลกสตร

สถานศกษาตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เพอใหไดหลกสตรวชาสขศกษาชวงชน ม. 1 – 3 สำาหรบโรงเรยนในเขตเทศบาลนครนครสวรรค จากการศกษารปแบบการพฒนาหลกสตรขางตน ผวจยไดวางแบบการพฒนาหลกสตรครงน ดงน

38

ศกษาขอมล

เอกสาร/ขอมลเกยวกบ

หลกสตรและ

สำารวจความตองการ

หลกสตรมลกษณะดงน1. จดมงหมายตรงกบเกณฑมาตรฐานการ

เรยนร2. เนอหาสาระใหความรในการสรางทกษะ

ชวต3. จดประสบการณแบบบรณาการ เนนวธ

ออกแบบและจดทำา

จดทำาเอกสาร

ตรวจสอบคณภาพและทดลอง

ภาพท 1 รปแบบการพฒนาหลกสตรของ

39

สรป ผวจยมกรอบแนวความคดในการทำาการวจย