เศรษฐศาสตรในชวตประจ าวน

ECONOMICS FOR EVERYDAY LIFE (751100).

อ.ดร.ภารว มณจกร

1

ขอมลอาจารยผสอน

อ.ดร. ภารว มณจกร

Email: mparavee@gmail.com

Webpage: http://mparavee.wordpress.com

Office: ECB1 ชน 3 ปกซาย

Office Hours: วนศกร 13:00-16.00 น.2

3

4

5

เนอหา

บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบวชาเศรษฐศาสตร

บทท 2 พฤตกรรมของผบรโภค

บทท 3 พฤตกรรมของผผลต

บทท 4 ดลยภาพของตลาด

บทท 5 รายไดประชาชาต

6

เนอหา

บทท 6 การเงนและการธนาคาร

บทท 7 การคลงสาธารณะ

บทท 8 เงนเฟอ เงนฝด และการวางงาน

บทท 9 เศรษฐกจการคาและการเงนระหวางประเทศ

บทท 10 การพฒนาเศรษฐกจ

7

การประเมนผลการเรยนการสอน

1. Midterm exam (บทท 1 – 4) 40 %

2. Final exam (บทท 5 – 10) 50 %

3. Quiz 10 %

*** Midterm 26 มกราคม 2564 เวลา 15.30-18.30 น.*** Final 28 มนาคม 2564 เวลา 15.30-18.30 น.******* วนและเวลาสอบ ไมสามารถเปลยนแปลงได*********

8

เกณฑการตดเกรด

80 – 100 A75 – 79 B+70 – 74 B65 – 69 C+60 – 64 C55 – 59 D+50 – 54 D0 – 49 F

9

หนงสออานเพมเตม

1. พรทพย เธยรธรวทย. 2554. เศรษฐศาสตรในชวตประจ าวน.

2. Mankiw N. Gregory. Principles of Economics, 7th edition. South-Western Cengage Learning; 2015.

10

บทท 1ความรเบองตนเกยวกบเศรษฐศาสตร

• ความหมายของวชาเศรษฐศาสตร• ทรพยากรหรอปจจยการผลต• สนคาและบรการ• ประวตของวชาเศรษฐศาสตร• เศรษฐศาสตรวเคราะหและเศรษฐศาสตรนโยบาย • กจกรรมทางเศรษฐกจและกระแสการหมนเวยนของระบบ

เศรษฐกจ11

บทท 1ความรเบองตนเกยวกบเศรษฐศาสตร

• ขอสมมตในการศกษาเศรษฐศาสตร• ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ• ระบบเศรษฐกจ• แขนงวชาเศรษฐศาสตร• ประโยชนของการศกษาวชาเศรษฐศาสตร

12

• ความหมายของวชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตร เกดขนเนองจากทรพยากรตางๆ บนโลกใบนมจ านวนจ ากด ในขณะทความตองการของมนษยมอยอยางไมจ ากด จงท าใหเกดความขาดแคลน (Scarcity) มนษยจงจ าเปนตองเลอกและเผชญกบการตดสนใจในการใชทรพยากรทมจ ากดไปในทางทท าใหเกดประโยชนสงสด หรอไดรบความพอใจสงสด

ดงนน เศรษฐศาสตร จงเปนวชาทศกษาเกยวกบการตดสนใจหรอการเลอกหนทางในการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากด เพอตอบสนองความตองการของคนในสงคมทมอยางไมจ ากดและไมสนสด ใหไดรบความพอใจสงสด

13

ความตองการของมนษย

ทรพยากร ความขาดแคลน

การเลอก (Make decision)

คาเสยโอกาส(Opportunity cost)

“People face trade-offs.”

“The cost of something is what you give up to get it.”.

14

ค ำถำม

นกศกษาคดวา การตดสนใจเขาเรยนตอในระดบมหาวทยาลยมตนทนเทากบเทาไหร ?

ตอบ

คาเทอม + คาหอพก + คาหนงสอ/อปกรณ +…

15

ค ำถำม

นกศกษาคดวา การตดสนใจเขาเรยนตอในระดบมหาวทยาลยมตนทนเทากบเทาไหร ?

ตอบ

คาเทอม + คาหอพก + คาหนงสอ/อปกรณ +… + เวลาของเราในการท าสงอนๆ

16

ค ำถำม

นกศกษาคดวา การตดสนใจเขาเรยนตอในระดบมหาวทยาลยมตนทนเทากบเทาไหร ?

ตอบ

คาเทอม + คาหอพก + คาหนงสอ/อปกรณ +… + เวลาของเราในการท าสงอนๆ

“คาเสยโอกาส”

ตนทนทางบญช

17

ตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity Cost)

หมายถง มลคาของทางเลอกทดทสดในจ านวนทางเลอกทงหมดทตองเสยสละไป เมอมการตดสนใจเลอกทางใดทางหนงแลว

เชน

คาเสยโอกาสของการเขาเรยนตอในระดบมหาวทยาลย อาจเปนรายไดทมากทสดจากการท างานพเศษ แตไมสามารถท าตอไปไดอกแลวเพราะตดสนใจออกมาเรยนตอ

18

ตนทนคำเสยโอกำสในกำรเขำเรยนตอมหำวทยำลยของดำรำนกแสดงทมชอเสยง หรอนกกฬำอำชพ จงแพงมำกเมอเปรยบเทยบกบคนธรรมดำ จงไมนำแปลกใจทเรำจะเหนนกแสดงเลอกตดสนใจท ำงำนในวงกำรมำกกวำเรยนตอในระดบมหำวทยำลย

19

ตวอยางสมมตวานาย ก. ไดรบมรดกทดน 1 ไร และรถแทรกเตอร 1 คน นาย ก. จะตดสนใจในการเลอกวา ทดนจะใชท าอะไร รถแทรกเตอรจะใชท าอะไร สมมตวาทางเลอกในการใชทดนและรถแทรกเตอรโดยคดเปนมลคาปจจบนแลว มดงน

ถาหากนาย ก. เลอก ใหเชาท าทจอดรถ และเลอกขายรถแทรกเตอรแลว ดงนนตนทนคาเสยโอกาสในการใชทดนของนาย ก. จะเทากบเทาไร และตนทนคาเสยโอกาสในการใชรถแทรกเตอรของนาย ก. จะเทากบเทาไร

ทดน รถแทรกเตอร

ทางเลอก ไดเงน (บาท) ทางเลอก ไดเงน (บาท)

ขาย 200,000 ขาย 20,000

ใหเชาท านา 250,000 ใหเชาซอ 25,000

ใหเชาท าทจอดรถ 280,000 ใหเชา 23,000

20

ดงนน โดยสรปแลวเศรษฐศาสตรจงเกยวของกบ 4 สงทส าคญ คอ

1. ความขาดแคลน (Scarcity) หรอความจ ากดของทรพยากร

2. ความตองการทไมจ ากดของมนษย (Unlimited wants)

3. การเลอก (Choice and decision)

4. คาเสยโอกาส (Opportunity cost)

21

• ทรพยากรหรอปจจยการผลต

ทรพยากรการผลตหรอปจจยการผลต (Factor of Production) หมายถง ทรพยากรทน ามาใชในการผลตสนคาและบรการ ซงในทางเศรษฐศาสตรสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท คอ

1) ทดน (Land) ไดแก ทดนทใชประโยชนทางเศรษฐกจรวมทงทรพยากรธรรมชาตทอยบนพนดนและอยใตดน เชน ปาไม แรธาต กาซธรรมชาต และสงแวดลอมตามธรรมชาตตางๆ เปนตน ซงผลตอบแทนจากการใชปจจยทดน เรยกวา คำเชำ (Rent)

22

2) แรงงาน (Labor) คอ ประชากรทอยในวยท างาน ทใชสตปญญา ความร ความคด และก าลงแรงกายในการผลตสนคาและบรการ ซงผลตอบแทนของแรงงาน เรยกวา คาจางและเงนเดอน (Wage and salary)

แรงงานแบงออกเปน 3 ประเภท คอ

2.1) แรงงานฝมอ (Skill labor) คอ แรงงานทมความร ความช านาญเฉพาะทาง เชน แพทย วศวกร พยาบาล สถาปนก ทนายความ นกบญช นกเศรษฐศาสตร คร เปนตน

23

2.2) แรงงานกงฝมอ (Semi-skill labor) คอ แรงงานทมประสบการณจากการท างานอยในระดบหวหนาคนงาน เชน ชางไม ชางเทคนค ชางไม ชางปน เปนตน

2.3) แรงงานไรฝมอ (Unskilled labor) คอ แรงงานทใชก าลงแรงงานเปนหลกไมจ าเปนตองมความรความช านาญ เชน แรงงานแบกหาม กรรมกร ภารโรง เปนตน

24

3) ทน (Capital) หมายถง สงกอสรางหรอสถานททใชในการผลต เครองมอ เครองจกร และอปกรณ ทใชรวมกบปจจยการผลตอนๆ เพอการผลตสนคาและบรการ เรยกอกชอหนงวา สนคาทน (capital goods) ไดแก สงกอสราง เชน โรงงาน ถนน สะพาน ทางรถไฟ เครองจกรเครองมอ เชน เครองจกรในโรงงาน เครองสบน า รถแทรกเตอร รถบรรทก รถไถนา สตวทใชแรงงาน อปกรณตางๆ วตถดบ เชน เมลดพนธพช ปย ยาฆาแมลง น ามนเช อเพลง เหลกเสน ไมแปรรป ยางแผน เมดพลาสตก ผก ผลไม ทจะน ามาประกอบหรอแปรรป

สนคาทนเหลาน เรยกวา ทนทแทจรง (real capital) สวนเงนทน (money capital) หรอ ทนเปนตวเงน นกเศรษฐศาสตรพจารณาวา เปนเพยงสอกลางใชแลกเปลยน แต สนคาทน จะเปนตวบงช ก าลงการผลตทเปนจรงไดดกวาเงนทน ดงน น เงนทนจงไมนบเปนทนในทางเศรษฐศาสตร ผลตอบแทนของทน คอ ดอกเบย (interest)

25

4) ผประกอบการ (Entrepreneur) คอ ผทรเรมท าการผลตสนคาและบรการ โดยท าหนาทรวบรวมปจจยการผลตท ง 3 ประเภททกลาวมาขางตนมาท าการผลตสนคาและบรการ โดยผประกอบการตางกบแรงงานตรงท ผประกอบการท าหนาทวางแผนและก าหนดนโยบายการผลต ซงผลตอบแทนทผประกอบการไดรบจากการตดสนใจด าเนนการผลต คอ ก าไร (Profit)

26

• สนคาและบรการ

สนคาและบรการ (Goods and Services) คอ สงทสามารถสนองความตองการหรอสรางความพอใจใหแกผบรโภค ซงไดมาจากการท างานรวมกนของปจจยการผลต โดยเศรษฐศาสตรแบงสนคาและบรการออกเปน 2 ประเภท คอ

1) เศรษฐทรพยหรอสนคาทางเศรษฐกจ (Economic Goods)

2) ทรพยเสรหรอสนคาไรราคา (Free Goods)

27

เศรษฐทรพย (Economic Goods)

สนคาไรราคา (Free Goods)

สนคาเอกชน สนคาสาธารณะ

สนคาและบรการ

1) เศรษฐทรพยหรอสนคาทางเศรษฐกจ (Economic Goods)

เปนสนคาและบรการทมตนทนในการผลต จงเปนสงทมราคา สนคาทางเศรษฐกจยงแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1.1 สนคาเอกชน (Private Goods) เปนสนคาทตอบสนองความตองการของมนษยและตองมการจายคาตอบแทนหรอซ อมา และสามารถยดถอเปนเจาของได โดยเมอบคคลหนงไดรบหรอบรโภคแลวปรมาณสนคาน นกจะลดลงหรอจะเหลอใหแกบคคลอนลดนอยลง เนองจากเปนสนคาทมจ านวนจ ากดเมอเทยบกบความตองการของมนษย และเปนสนคาทเจาของสามารถกดกนผบรโภครายอนได ซงไดแกสนคาทวไป เชน อาหาร รถยนต บาน เส อผา ยา การรกษาพยาบาล เปนตน

29

1.2 สนคาสาธารณะ (Public Goods) เปนสนคาทบรโภครวมกน แตละคนไมสามารถเปนเจาของหรอยดครองหรอกดกนผบรโภครายอนไดและไมสามารถแบงยอยเปนสวนๆ ได นอกจากน ยงเปนสนคาทเมอผบรโภคคนหนงบรโภคแลวจะไมไปลดการบรโภคของคนอนๆ สนคาน อาจจะผลตโดยรฐบาลหรอเอกชนกได เชน การปองกนประเทศ รายการปกตทางโทรทศน การใหบรการความปลอดภยในการจราจร ถนนหนทางทวไป ไฟฟาทใหแสงสวางตามทองถนนในเวลากลางคน และระบบปองกนน าทวมในพ นทสาธารณะ เปนตน

30

2) ทรพยเสรหรอสนคาไรราคา (Free Goods)

ทรพยเสรหรอสนคาไรราคา หมายถง สนคาทมปรมาณมากและไมจ ากดเมอเทยบกบความตองการของมนษย จงเปนสนคาทไมมตนทน ไมมราคาทตองจาย เชน แสงแดด น าฝน อากาศ เปนตน แตสนคาประเภทน อาจเปลยนสถานะมาเปนเศรษฐทรพยไดหากเปลยนสภาพ เชน oxygen อดกระปอง เปนตน

31

• ประวตของวชาเศรษฐศาสตร

ส านกคลาสสค (Classical economics) มความเชอในระบบเศรษฐกจแบบเสรนยมหรอทนนยม คอ ใหทกคนท าในสงทดทสดแลวในทสดระบบเศรษฐกจจะดเอง หรอ กลไกตลาดสามารถแกไขปญหาทางเศรษฐกจทกอยางไดดวยตวของมนเอง รฐบาลไมควรเขาไปแทรกแซง โดยบดาเศรษฐศาสตร คอ อดม สมท (Adam Smith)

32

อดม สมท (Adam Smith)

เขยนหนงสอชอ An lnquiry into the Nature and Causes of the Wealth of the Nations ซงถอวาเปนหนงสอเศรษฐศาสตรเลมแรกของโลก ถอเปนจดเรมตนของวชาเศรษฐศาสตร

เชอวาปญหาทางเศรษฐกจสามารถแกไดโดยใชกลไกราคา ซงท าหนาทเปนมอทมองไมเหน (invisible hand)

Adam Smith

ชวง ค.ศ. 1936• ภาวะเศรษฐกจตกต าในชวง ค.ศ. 1929-1933 เกดปญหาการวางงาน

รายไดตกต าอยางหนก• ปรากฏการณนใชทฤษฎเศรษฐศาสตรกอนหนานอธบายไมได

ชวงกอนเศรษฐกจโลกตกต า ค.ศ. 1930

• ไมมการแบงการศกษาเศรษฐศาสตรจลภาคและเศรษฐศาสตรมหภาคชดเจน• นกเศรษฐศาสตรเชอวา ระดบการจางงานเตมทเสมอ อปทานจะสราง

อปสงคโดยอตโนมต ดงนนผลตสนคาออกมาขายในตลาดกจะมอปสงคตอสนคานนในปรมาณเดยวกน

• จากแนวคดน จงเชอวาไมมปญหาในทางเศรษฐกจมหภาค ทงทเกยวกบภาวะสนคาลนตลาดและปญหาการวางงาน

- ป ค.ศ. 1936 John Maynard Keynes เขยน หนงสอชอ The General Theory of Employment, Interest and Money

- อธบายถงสาเหตของปญหาเศรษฐกจวาเกดจากอสงคทไมเพยงพอทจะซอสนคาทผลตออกสระบบเศรษฐกจ เมอสนคาลนตลาดจงท าใหการผลตและการจางงานลดลง และเกดปญหาการวางงาน

- ทางแกไข จะตองอาศยการแทรกแซงของรฐบาล

John Maynard Keynes

ส านกเคนส ไดมอทธพลตอการด าเนนนโยบายเศรษฐกจของประเทศอตสาหกรรมตะวนตกชวงป 1930 ในการแกปญหาเศรษฐกจตกต า และปญหาการวางงาน โดยรฐบาลควรเขามาแทรกแซงระบบเศรษฐกจผานการใชนโยบายการเงนและการคลง เนองจากทฤษฎเศรษฐศาสตรกอนส านกเคนสไมสามารถอธบายได และเคนสไดแบงเศรษฐศาสตรเปน เศรษฐศาสตรจลภาค และเศรษฐศาสตรมหภาค

ส านกนโอคลาสสค (Neo-classical economics) ไดวจารณแนวนโยบายของส านกเคนส ในชวงป 1960 และ 1970 ทมปญหาเงนเฟอและการวางงานพรอมกน โดยนกเศรษฐศาสตรส านกนเนนความมอยอยางจ ากดของทรพยากร และมความเชอในระบบเศรษฐกจแบบทนนยม

36

• ลกษณะของทฤษฎวชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตรวเคราะห (Economic analysis or Positive economics) เปนการศกษาปรากฏการณทางเศรษฐกจทเกดขน เพอใหเกดความเขาใจในปรากฏการณนน ตลอดจนเปนการแสวงหากรอบการวเคราะห รวมทงแนวคดเพออธบายปรากฏการณนน เชน วกฤตตมย ากง (วกฤต 2540) เกดจากสาเหตใด และมผลกระทบอยางไรตอระบบเศรษฐกจ เปนตน รวมถงการคาดวาผลทจะเกดขนในอนาคตจะเปนอยางไร โดยไมค านงวาผลนนถกตองหรอไม

เชน หากมการเกบภาษสนคาชนดหนง เศรษฐศาสตรวเคราะหอาจจะพยายามศกษาความสมพนธระหวางภาษทจดเกบกบตวแปรส าคญทเกยวของกบราคาและปรมาณซอของสนคานน และเมอไดขอสรปทชดเจนแลว กใชขอสรปนนไปท านายผลกระทบตางๆ ทอาจเกดขนจากการเกบภาษในสนคานน

37

เศรษฐศาสตรนโยบาย (Economic policy or Normative economics) เปนการศกษาเพอก าหนดแนวทางทถกตอง เพอควบคมเศรษฐกจใหเปนตามทตองการและเพอแกปญหาเศรษฐกจ เชน รฐบาลตองแกไขอยางไร จากปญหาวกฤตซบไพรม หรอศกษาวาการการขนราคานนถกตองหรอไม ถาไมถกตองจะมวธการแกไขอยางไร เปนตน

เชน เมอใชเศรษฐศาสตรวเคราะหและศกษาเปรยบเทยบผลกระทบของการเกบภาษสนคา 5 อยางแลว หากพบวาการเกบภาษสนคา ก มผลกระทบตอจ านวนผเสยภาษนอยทสด ในขณะทผลกระทบดานอนๆของการเกบภาษสนคาทง 5 อยางไมแตกตางกนมากนก ผบรหารประเทศกอาจตดสนใจเลอกเกบภาษเฉพาะสนคา ก

38

ตวอยาง

สมมตวามนกศกษา 2 คน ก าลงสนทนากนเกยวกบคาแรงขนต าทกฎหมายก าหนด

A : การขนคาแรงขนต าท าใหเกดการวางงาน

B : ภาครฐควรปรบขนคาแรงขนต า

แนวคดของใครเปน Positive economics และใครเปน Normative Economics?

39

• แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร

• ในวชาชววทยา การท าความเขาใจเกยวกบการท างานของอวยวะตางๆ ในรางกายมกเรยนรจากหน ซงแสดงอวยวะทส าคญๆ ในรางกาย ซงหนไมสามารถแสดงรายละเอยดทงหมดของรางกายมนษยทแทจรงได เชน เสนเลอด กลามเนอ เปนตน แตมนกแสดงอวยวะหลกทส าคญๆ และการท างานรวมกนของอวยวะเหลานน

• ในวชาเศรษฐศาสตร แบบจ าลองตางๆ ของเศรษฐศาสตรถกสรางขนเพออธบายปรากฏการณทางเศรษฐกจ ซงแนนอนวาไมสามารถแสดงรายละเอยดไดทกอยาง แบบจ าลองนมกประกอบดวยแผนภาพและสมการ และมกถกสรางภายใตสมมตฐาน (Assumption)

40

• กจกรรมทางเศรษฐกจและกระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจ

กจกรรมทางเศรษฐกจ (Economic Activity) หมายถง การด าเนนกจกรรมตาง ๆ อนไดแก การผลต การบรโภค และการแลกเปลยน โดยบคคลทด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ เรยกวา หนวยเศรษฐกจ (Economic Unit) ซงประกอบดวย

1. ผบรโภค (Consumer) คอ ผทท าการบรโภคสนคาและบรการ โดยมจดมงหมาย คอ ความพอใจสงสด (Maximize Satisfaction) ภายใตงบประมาณทมอยอยางจ ากด

41

2. ผผลต (Producer) คอ ผทท าหนาทผลตสนคาและบรการเพอจ าหนายใหผบรโภค โดยมจดมงหมาย คอ ก าไรสงสด (Maximize Profit)

3. เจาของปจจยการผลต (Owner of Factor of Production) คอ ผท เปนเจาของปจจยการผลตทง 4 อยาง คอ ทดน แรงงาน ทน และผประกอบการ โดยมจดมงหมายคอ รายไดสทธสงสด (Maximize Net-gain) จากการขายปจจยการผลต

4. รฐบาล (Government) คอ หนวยงานของรฐบาลหรอสวนราชการทจดตงขนเพอด าเนนงานของรฐบาล มจดมงหมายทจะท าใหประเทศเกดความมนคง ประชาชนอยดกนด และเศรษฐกจเจรญกาวหนา

42

แบบจ าลองทางเศรษฐศาสตร 1: the circular flow diagram

The circular flow diagram คอ แผนภาพทแสดง “กระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจ” ซงโดยปกตจะประกอบไปดวย ภาคครวเรอน (Household) ท าหนาทเปนทงเจาของปจจยการผลตและผบรโภค ภาคธรกจ (Business or Firm) ท าหนาทเปนผผลต

43

1. กระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจทมการแลกเปลยนสนคาโดยตรง (Barter System)

44

ภาคครวเรอน ภาคธรกจ

ปจจยการผลต

สนคาและบรการ

2. กระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจทใชเงนเปนสอกลางในการแลกเปลยน

45

ภาคครวเรอน ภาคธรกจ

ปจจยการผลต (ทดน, แรงงาน, ทน, ผประกอบการ)

ผลตอบแทนของปจจยการผลต (คาเชา, คาจาง, ดอกเบย, ก าไร)

สนคาและบรการคาใชจายในการซอสนคาและบรการ

3. กระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจทใชเงนเปนสอกลางในการแลกเปลยนโดยผานตลาด

46

ตลาดสนคา

ภาคครวเรอน ภาคธรกจ

ตลาดปจจยการผลต

ทดน แรงงาน ทน ผประกอบการ ปจจยการผลต

คาเชา คาจาง ดอกเบย ก าไร ตนทนการผลต

สนคาและบรการ สนคาและบรการ

คาสนคาและบรการ รายรบจากการขายสนคา

3. กระแสหมนเวยนในระบบเศรษฐกจทใชเงนเปนสอกลางในการแลกเปลยนโดยผานตลาดและมภาครฐเขามาเกยวของ

47

ตลาดสนคา

ภาคครวเรอน ภาคธรกจ

ตลาดปจจยการผลตทดน แรงงาน ทน ผประกอบการ ปจจยการผลต

คาเชา คาจาง ดอกเบย ก าไร ตนทนการผลต

สนคาและบรการ สนคาและบรการ

คาสนคาและบรการ รายรบจากการขายสนคา

รฐบาลสนคาสาธารณะ คาใชจายรฐบาล

ภาษอากร ภาษอากร

• ขอสมมตในการศกษาวชาเศรษฐศาสตร

1. มนษยด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ อยางมเหตมผล (Economic Rationality)

“Rational people think at the margin and make decision by comparing marginal benefits (ผลประโยชนสวนเพม) and marginal costs (ตนทนสวนเพม)”

2. ก าหนดใหสงอนๆ คงท (Other Things being equal)

48

• ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ

1. ปญหาผลตอะไร (What to produce) เนองจากทรพยากรมจ ากดเมอเทยบกบความตองการ ดงนนจงเกดปญหาการตดสนใจวาควรจะผลตสนคาอะไร จ านวนเทาไรจงจะกอใหเกดประโยชนสงสด

2. ปญหาผลตอยางไร (How to produce) เนองจากการผลตมหลายวธการ ดงนนเมอเลอกไดแลววาจะผลตอะไรและเทาไรแลว จงท าการพจารณาวาจะผลตสนคาและบรการดวยวธการใด ใชปจจยการผลตอะไรบางและสดสวนเทาไร จงจะมประสทธภาพมากทสดหรอเสยตนทนต าทสด

49

3. ปญหาผลตเพอใคร (For whom) เปนการพจารณาวาสนคาและบรการทผลตไดควรจะจดสรรใหแกบคคลใดในสงคม ดวยวธการใด จ านวนเทาไร

50

• ระบบเศรษฐกจ

ระบบเศรษฐกจ หมายถง หนวยเศรษฐกจทรวมตวเปนกลมสถาบนทางเศรษฐกจ และด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจภายใตระเบยบขอบงคบ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และกฎหมายอนเดยวกน โดยแบงออกเปน 3 ระบบดวยกนคอ

51

1. ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม (Capitalist economic system)

ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม หรอระบบเศรษฐกจแบบเสร หรอระบบเศรษฐกจแบบตลาด เปนระบบเศรษฐกจทประชาชนมสทธเสรภาพมากทสดในการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยมลกษณะส าคญดงน

o เอกชนมกรรมสทธในทรพยสน

o เอกชนมเสรภาพในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยรฐบาลไมเขามาแทรกแซง

o กจกรรมทางเศรษฐกจด าเนนการโดยผานกลไกราคา

52

53

ขอด: มการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ

ขอเสย: มปญหาโดยเฉพาะเรองการกระจายรายไดทไมเปนธรรม

การแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ: กลไกราคา และระบบตลาด

2. ระบบเศรษฐกจแบบสงคม (Socialist economic system)

หรอ ระบบเศรษฐกจแบบวางแผน โดยลกษณะส าคญของระบบเศรษฐกจแบบน คอ

o เอกชนไมมสทธเปนเจาของทรพยสน หรออาจมไดบางเพยงสวนนอย แตทรพยสนสวนใหญจะเปนของรฐบาล

o เอกชนไมมเสรภาพในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ

o กลไกราคาไมมบทบาทในระบบเศรษฐกจน

54

ขอด: ไมมปญหาการกระจายรายได

ขอเสย: มการใชทรพยากรอยางไมมประสทธภาพ เนองจากขาดแรงจงใจในการท างานของประชาชน

การแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ: รฐบาลหรอหนวยงานกลางก าหนด

55

3. ระบบเศรษฐกจแบบผสม (Mixed economy)

ระบบเศรษฐกจแบบผสม จะมลกษณะผสมระหวางระบบเศรษฐกจแบบทนนยมและระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม โดยมลกษณะส าคญดงน

o เอกชนมกรรมสทธเปนเจาของทรพยสนได

o เอกชนมสทธด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจไดเสร แตบางกจกรรมทจะสงผลกระทบแกสงคมสวนรวมรฐจะเขามาควบคมเอง

o ใชกลไกราคาควบคกบการวางแผน

การแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ: ทงกลไกราคา และรฐบาลหรอหนวยงานกลางก าหนด

56

• แขนงของวชาเศรษฐศาสตร

1. เศรษฐศาสตรจลภาค (Microeconomics) เปนการศกษาพฤตกรรมของหนวยทางเศรษฐกจตางๆ เชน ผบรโภค ผผลต เจาของปจจยการผลต ในการตดสนใจเกยวกบปญหาทางเศรษฐกจตาง ๆ และอะไรทมผลตอการตดสนใจนน เชน การก าหนดราคาสนคาแตละชนด ตนทนในการผลตสนคาชนดตาง ๆ

2. เศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomics) เปนการศกษาถงพฤตกรรมทางเศรษฐกจของระบบเศรษฐกจในภาพรวม เชน รายไดประชาชาต การจางงาน อตราดอกเบย ระดบราคาของสนคาและบรการโดยทวไป

57

• ประโยชนของการศกษาวชาเศรษฐศาสตร

1. ผบรโภค: รจกการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ สามารถประมาณคาใชจาย และวางแผนการบรโภค ไดอยางเหมาะสม

2. ผผลต รจกการใชปจจยการผลตไดอยางมประสทธภาพ สามารถคาดคะเนความตองการสนคาของตนได

3. ผก าหนดนโยบายทางเศรษฐกจ: ท าใหเขาใจปญหาและสามารถก าหนดแนวทาง นโยบายแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ

58

ค ำถำมทำยบท

ใหนกศกษายกตวอยางเหตกาณทท าใหนกศกษาตองเผชญกบตนทนคาเสยโอกาสมา 1 เหตการณพรอมทงอธบายคาเสยโอกาสทเกดขน โดยใชหลกการทางเศรษฐศาสตรในการอธบาย

59