บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5...

47
การศึกษาค้นคว้าและเทคโนโลยีสารนเทศเพื อการ ปฏิบัติงาน Individual Studies and Information Technology for Work GEN4103 สารสนเทศ และการรู ้สารสนเทศ (Information and Information literacy) บทที่ 1 1

Transcript of บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5...

Page 1: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การศกษาคนควาและเทคโนโลยสารนเทศเพอการ

ปฏบตงาน Individual Studies and Information

Technology for Work

GEN4103

สารสนเทศ และการรสารสนเทศ (Information and Information literacy)

บทท 1

1

Page 2: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผเรยนรและเขาใจความหมายความส าคญ ของสารสนเทศตอการศกษาในมหาวทยาลย และการด าเนนชวต ผเรยนรและเขาใจความหมายและความส าคญ ของการรสารสนเทศ ผเรยนรและเขาใจความหมาย ลกษณะและ ความสามารถของผรสารสนเทศ ผเรยนรและเขาใจทกษะของการรสารสนเทศ และสามารถประยกตใชในการเรยนได

วตถประสงค

2

Page 3: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

หวขอน าเสนอ

สารสนเทศ 2

การรสารสนเทศ 3

ผรสารสนเทศ 4

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1 ลกษณะของสงคมฐานความร 1.1 พระมดความร 1.2

ขอมล 2.1 สารสนเทศ 2.2 ความส าคญของสารสนเทศ 2.3 สารสนเทศกบการศกษา 2.4 ลกษณะของสารสนเทศทด 2.5

ความหมายของการรสารสนเทศ 3.1 ความส าคญของการรสารสนเทศ 3.2 องคประกอบของการรสารสนเทศ 3.3

ความหมายของผรสารสนเทศ 4.1 ลกษณะของผรสารสนเทศ 4.2 ทกษะการรสารสนเทศ 4.3

บทบาทของสารสนเทศ 2.6

3

Page 4: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

สงคมฐานความร (Knowledge Based Society) ขอมล ขาวสาร และสารสนเทศ เปนสงส าคญอยางยงตอการด าเนนงานทงของภาครฐและเอกชน ขอมลและสารสนเทศเปนทรพยากรหลก ททกองคกรใหความส าคญ เนองมาจากการด าเนนงานทางธรกจมความซบซอนมากขน และมการแขงขนกนสง ท าใหขาวสารเปนสงททกคน จ าเปนตองรบทราบและเขาถงไดอยางรวดเรว

1.1 ลกษณะของสงคมฐานความร

4

Page 5: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

พระมดความรเปนเครองมอทจะท าใหเขาใจในความแตกตางระหวาง Data, Information, Knowledge และ Wisdom รวมทงความสมพนธระหวางกน

5

Page 6: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ขอมล (Data) ขอมล คอ ขอเทจจรงหรอเหตการณทเกยวของกบสงตางๆ เชน คน สตว สงของ สถานท ฯลฯ โดยอยในรปแบบทเหมาะสมตอการสอสาร การแปลความหมาย และการประมวลผล ขอมล แบงเปน 3 ประเภท คอ 1. ขอเทจจรงทเปนตวเลข เชน

จ านวน ปรมาณ ระยะทาง 2. ขอเทจจรงทไมเปนตวเลข เชน ชอ ทอย

ประวตการศกษา 3. ขาวสารทยงไมประเมน เชน รายงาน บนทก

ค าสง ระเบยบ กฎหมาย และเหตการณ หรอสภาพการณตางๆ

6

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

Page 7: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

สารสนเทศ (Information) คอ ขอมลขาวสาร ความรตางๆ ทไดรบการสรป ค านวณ จดเรยง หรอประมวลแลวจากขอมลตางๆ ทเกยวของอยางเปนระบบตามหลกวชาการ จนไดเปนขอความร เพอน ามาเผยแพรและใชประโยชนในงานดานตาง ๆ

7

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

Page 8: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ความร (Knowledge) คอ สงทสงสมมาจากการศกษาเลาเรยน การคนควา หรอประสบการณ เปนความรทถกพฒนาขนอก ระดบหนงเปนความรทไดศกษาจากสารสนเทศ จนเปนความรของตวเอง รวมทงความสามารถ เชงปฏบตหรอทกษะความเขาใจ เปนความเขาใจ การรบรในเรองราวทน าไปใชใหเกดประโยชนในการตดสนใจและการปฏบตงาน

8

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

Page 9: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แนวคดเกยวกบสารสนเทศ 1

ความฉลาดหรอสตปญญา (Wisdom) คอ การรวบรวมความร วเคราะหสงเคราะห เขากบประสบการณและเหตผลกลายเปน ภมปญญา เปนความสามารถโดยรวมของบคคล ทจะกระท าตามเปาหมาย การคดอยางมเหตผล และการจดการกบสงรอบตวไดอยางมประสทธภาพ

9

1.2 พระมดความร (Knowledge pyramid)

Page 10: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information) 2

ความหมายของขอมล • หมายถง ขอเทจจรงหรอเรองราวทเกยวของกบสงตาง ๆ เชน คน สตว สงของสถานท ฯลฯ โดยอยในรปแบบท เหมาะสมตอการสอสาร การแปลความหมายและการประมวลผล • ซงขอมลอาจจะไดมาจากการสงเกต การรวบรวม การวด ขอมลเปนไดทงขอมลตวเลขหรอสญลกษณใด ๆ ทส าคญจะตองมความเปนจรงและตอเนอง ตวอยางของขอมล เชน คะแนนสอบ ชอนกเรยน เพศ อาย เปนตน

2.1 ขอมล (Data)

10

Page 11: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

11

2

สารสนเทศ คอ ขาวสาร ขอมล ขอเทจจรงทผานการกลนกรอง ประมวลผล ทไดมการบนทกไว ในรปแบบตางๆ กน ทงในรปสอสงพมพ สอโสตทศน สออเลกทรอนกส เพอเปนการเผยแพรใหมผรบความรเพมมากขน และสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนไดตรงตามวตถประสงค หรอตรงตามความตองการ (สกญญา กลนต. 2549 : 2 )

2.2 สารสนเทศ (Information)

ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 12: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ

12

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

แบงตามการพฒนาตวบคคล 1. การพฒนาสตปญญา 2. การพฒนาจตใจ 3. การพฒนารางกายและบคลกภาพ

Page 13: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

แบงตามการพฒนาสภาวการณดานอนๆ 1. ดานการศกษา 2. ดานการวจย 3. ดานเทคโนโลย 4. ดานเศรษฐกจ 5. ดานสงคม วฒนธรรม 6. ดานการเมองการปกครอง

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ (ตอ)

13

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 14: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

สารสนเทศมความส าคญตอทกดาน เชน การเมอง เศรษฐกจ สงคม การศกษา ในลกษณะดงตอไปน ท าใหผบรโภคหรอผรบสารสนเทศนนเกดความร (Knowledge) และความเขาใจ (Understanding) ในเรองทเกดขน เมอรและเขาใจเรองตางๆแลว ท าใหสามารถวางแผน ตดสนใจ (Decision Making) ในเรองตางๆไดอยางเหมาะสม ท าใหสามารถแกไขปญหา (Solving Problem) ทเกดขนอย ไดอยางถกตอง แมนย า รวดเรว ลดความซ าซอน ทนกบสถานการณตางๆ ทเกดขน

2.3 ความส าคญของสารสนเทศ (ตอ)

14

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 15: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

2.4.1 ลกษณะของการศกษาในระดบอดมศกษา • การจดการเรยนการสอนระดบอดมศกษาในปจจบนมงเนนผเรยน เปนศนยกลาง (Student Centered Learning) การเรยนแบบนชวยพฒนา ไปสการเรยนรตลอดชวต (Life Long Learning) • ครผสอนท าหนาทเปนผแนะน าชวยเหลอ และกระตนใหผเรยนไดศกษาคนควาหาความรดวยตนเองโดยอาศยทรพยากรสารสนเทศตางๆ (Resource Based Learning) สงผลใหสารสนเทศมความส าคญตอ การเรยนการสอนในทกระดบการศกษา

2.4 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา

15

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 16: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

2.4.2 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา • สารสนเทศทดมคณคาและทนสมย จะชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ และประสทธผล • การศกษาคนควาวจยเพอพฒนาองคความรใหม ๆ จ าเปนตองใชสารสนเทศ ทมอยอยางสมบรณถกตองจากหลายแขนงวชามาพฒนาใหเกดความรใหม ขนมาได • นกศกษาใชสารสนเทศในการเรยนรนอกต าราเรยน เพอใหตนเองมความรมากขน • นกศกษาท าการศกษาคนควาเพอใหไดสารสนเทศมาใชประกอบในการเรยน • ท าใหนกศกษาด ารงอยในสงคมปจจบนทเรยกวา "สงคมสารสนเทศ" ได • ท าใหมความสามารถในการแขงขนและประสบความส าเรจได

2.4 ความส าคญของสารสนเทศในดานการศกษา (ตอ)

16

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 17: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

1. มความถกตองแมนย า (Accuracy) 2. สามารถเขาถงไดงาย (Accessibility) 3. ตองมความสมบรณ (Completeness) 4. สอดคลองกบความตองการของผใช (Relevance) 5. ตรวจสอบได (Verifiability) 6. ทนตอความตองการใช (Timeliness) 7. มความทนสมย เปนปจจบน (Up to date)

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (Characteristics of good information)

17

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 18: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

1) ตองมความความถกตองแมนย า (Accuracy) สารสนเทศทดจะตองมความถกตอง ตรงกบความเปนจรง และเชอถอได สารสนเทศบางอยางมความส าคญ หากไมตรงกบความเปนจรงแลว อาจกอใหเกดความเสยหายได สารสนเทศทถกตองแมนย า จะตองเกดจาก การปอนขอมลรวมถงโปรแกรมทประมวลผลจะตองถกตอง

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

18

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 19: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

2) ตองมความสมบรณครบถวน (complete) สารสนเทศทดจะตองมความสมบรณในเนอหาของสารสนเทศ โดยเฉพาะขอเทจจรงทส าคญทงหมด สามารถตอบโจทยหรอขอสงสยของผใชไดอยางครบถวน ขอมลทเกบรวบรวมมาตองเปนขอมลทใหขอเทจจรง (facts) หรอขาวสาร (information) ทครบถวนทกดานทกประการ มใชขาดสวนหนง สวนใดไปท าใหน าไปใชการไมได

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

19

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 20: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

3) สามารถเขาถงไดงาย (Accessibility) ผใชตองการสารสนเทศทกเวลาไมวาจะเปนเวลากลางวนหรอเวลากลางคน รวมทงตองการเขาถงสารสนเทศจากทกสถานทในทกมมโลก สารสนเทศทดตองมความสะดวก และรวดเรวในการเขาถงสารสนเทศ ในการน าสารสนเทศมาใชประกอบการตดสนใจ ความรวดเรวในการคน คอ สารสนเทศสามารถ วดได เชน หนงนาท หรอหนงชวโมง

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

20

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 21: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

4) มความสอดคลองกบความตองการของผใช (Relevancy) ขอมลทจดท าขนมาควรเปนขอมลทผใชขอมลตองการใช และจ าเปนตองร / ทราบ หรอเปนประโยชนตอการจดท าแผน ก าหนดนโยบายหรอตดสนปญหาในเรองนนๆ ไมใชเปนขอมลทจดท าขนมาอยางมากมาย แตไมมใครตองการใชหรอไมตรงกบความตองการของผใชขอมล

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

21

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 22: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

5) สามารถพสจนได (verifiable) สารสนเทศนน ตองสามารถพสจนหรอตรวจสอบไดวาเปนความจรง เชน สารสนเทศทดจะตองตรวจสอบแหลงทมาได ความสม าเสมอของขอมล ความสอดคลองของขอมล ทงนเพอใหผใชตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได ถาเปนสารสนเทศทด จะตองไดรบผลทเหมอนกน เปนตน

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

22

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 23: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

6) ทนตอความตองการใช (Timeliness) หมายถง ทนในเวลาทผใชตองการ ไมชาเกนไปจนน าไปใชประโยชนไมได สารสนเทศนนตองใชระยะเวลาสน และมความรวดเรวในการประมวลผล เพอใหผใชไดรบสารสนเทศทนเวลา ถาผลตขอมลออกมาชา กไมมคณคา ถงแมจะเปนขอมลทถกตองแมนย ากตาม

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

23

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 24: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

7) มความทนสมย เปนปจจบน (Up to date) สารสนเทศทดตองทนสมย เปนปจจบน หมายถง ขอมลทปอนใหกบเครองคอมพวเตอรตองมความเปนปจจบนทนสมยอยตลอดเวลา เพอการน าไปใชประโยชนไดจรง ตวอยางเชน ขอมลหมายเลขโทรศพทของผปกครองนกเรยน จะตองมการปรบปรงใหทนสมย หากหมายเลขโทรศพทลาสมยกจะไมสามารถตดตอกบผปกครองไดหากเกดกรณฉกเฉน

2.5 ลกษณะของสารสนเทศทด (ตอ) (Characteristics of good information)

24

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 25: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

1. ชวยลดความเสยงในการตดสนใจ (Decision) หรอชวยชแนวทางในการแกไขปญหา (Problem Solving) 2. ชวย หรอสนบสนนการจดการ (Management) หรอการด าเนนงาน ขององคการ ใหมประสทธภาพและเกด ประสทธผลมากขน 3. ใชทดแทนทรพยากร (Resources) ทางกายภาพ เชน กรณการเรยนทางไกล ผเรยนทเรยนนอกหองเรยน จรง สามารถเรยนรเรองตางๆ เชนเดยวกบ หองเรยนจรง โดยไมตองเดนทางไปเรยนทหองเรยนนน 4. ใชในการก ากบ ตดตาม (Monitoring) การปฏบตงานและการตดสนใจ เพอดความกาวหนาของงาน

2.6 บทบาทของสารสนเทศ

25

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 26: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

5. สารสนเทศเปนชองทางโนมนาว หรอชกจงใจ (Motivation) ในกรณ ของการโฆษณาทท าใหผชม, ผฟง ตดสนใจ เลอกสนคา หรอบรการนน 6. สารสนเทศเปนองคประกอบส าคญของการศกษา (Education) ส าหรบ การเรยนร ผานสอประเภทตางๆ 7. สารสนเทศเปนองคประกอบส าคญทสงเสรมวฒนธรรม และสนทนาการ (Culture & Recreation) ในดาน ของการเผยแพรในรปแบบ ตางๆ เชน วดทศน โทรทศน ภาพยนตร เปนตน 8. สารสนเทศเปนสนคาและบรการ (Goods & Services) ทสามารถซอขายได 9. สารสนเทศเปนทรพยากรทตองลงทน (Investment) จงจะไดผลผลต และบรการ เพอเปนรากฐานของการ จดการ และการด าเนนงาน

2.6 บทบาทของสารสนเทศ (ตอ)

26

2 ขอมลและสารสนเทศ (Data/Information)

Page 27: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การรสารสนเทศ 3

การรสารสนเทศ (Information Literacy) หมายถง ทกษะหรอความสามารถของบคคลในการตระหนกและรบร ถงความตองการสารสนเทศการ คนหา การประเมน การประมวล การใชและถายทอดไดอยางมประสทธภาพ

3.1 ความหมายของการรสารสนเทศ

27

Page 28: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การรสารสนเทศ 3

ความจ าเปนทจะตองมทกษะการรสารสนเทศ เนองจากปจจยหลก 2 ขอ คอ 1. การทะลกทะลายของสารสนเทศ (Information explosion) ทงจากจ านวนทเพมมากขน และรปแบบทเปลยนไป โดยเฉพาะในรปแบบ ของสออเลกทรอนกส บวกกบการเกดขนของศาสตรแขนงใหมๆ 2. ความเจรญรดหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) ซงท าใหการรวบรวม จดเกบ และเผยแพรสารสนเทศ เพมจ านวนมากขน และขยายไปทวทกมมโลก รวมถงมความสลบซบซอนยงขน

3.2 ความจ าเปนของการรสารสนเทศ

28

Page 29: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การรสารสนเทศ 3

สารสนเทศคออ านาจ” (Information is Power/ Knowledge is power) หมายถง ผทมสารสนเทศหรอไดรบสารสนเทศทมคณคาและทนสมย มความตอเนองทนเหตการณ และสามารถใชสารสนเทศใหเกดประโยชน สงสดผนนยอมมพลงหรอมอ านาจ ไดเปรยบผอนในทกๆ ดาน

3.2 ความจ าเปนของการรสารสนเทศ (ตอ)

29

Page 30: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การรสารสนเทศ 3

การรสารสนเทศมความส าคญตอความส าเรจของบคคลดานตางๆ ดงน

การศกษา การด ารงชวตประจ าวน การประกอบอาชพ สงคม เศรษฐกจ และการเมอง

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ

30

Page 31: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ดานการศกษา การรสารสนเทศเปนสงจ าเปนส าหรบการศกษาของบคคลทกระดบ ทงการศกษาในระบบโรงเรยน การศกษานอกระบบโรงเรยน การศกษาตามอธยาศย และการเรยนรตลอดชวต โดยเฉพาะอยางยงการศกษาในปจจบนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มการปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดงนนบทบาทของผสอนจงเปลยนเปนผใหค าแนะน าชแนะ โดยอาศยทรพยากรสารสนเทศเปนพนฐานส าคญ

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

31

Page 32: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การด ารงชวตประจ าวน การรสารสนเทศเปนสงส าคญยงในการด ารงชวตประจ าวน เพราะผรสารสนเทศจะเปนผทสามารถวเคราะหประเมนและใชสารสนเทศใหเกดประโยชนสงสด แกตนเองเมอตองการตดสนใจเรองใดเรองหนงไดอยางมประสทธภาพ เชน ถาตองการซอเครองปรบอากาศของบรษทใดบรษทหนงกตองพจารณามาตรฐาน คณภาพ บรการหลงการขาย และเปรยบเทยบราคา แลวจงคอยตดสนใจ เปนตน

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

32

Page 33: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

สงคม เศรษฐกจ และการเมอง การรสารสนเทศเปนสงส าคญโดยเฉพาะสงคมในยคสารสนเทศ (Information Age) บคคลจ าเปนตองรสารสนเทศเพอปรบตนเองใหเขากบสงคม เศรษฐกจ และการเมอง เชน การอยรวมกนในสงคม การบรหารจดการ การด าเนนธรกจ และการแขงขน การบรหารบานเมองของผน าประเทศ เปนตน อาจกลาวไดวา ผรสารสนเทศ คอ ผทมอ านาจสามารถาชวดความสามารถขององคกรหรอประเทศชาตได ดงนนประชากรทเปนผรสารสนเทศจงถอวาเปนทรพยากร ทมคามากทสดของประเทศ

การรสารสนเทศ 3

3.3 ความส าคญของการรสารสนเทศ (ตอ)

33

Page 34: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

การรสารสนเทศเปนทงความร ความสามารถ ทกษะ และกระบวนการอนเปนประโยชนในการพฒนา การเรยนรทกรปแบบ สมาคมหองสมดอเมรกน (American Library Association. 2005 : Online) ไดก าหนดองคประกอบ ของการรสารสนเทศไว 5 ประการ คอ 1. ความสามารถในการตระหนกวาเมอใดจ าเปนตองใชสารสนเทศ 2. ความสามารถในการเขาถงสารสนเทศ 3. ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ 4. ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ 5. ความสามารถในการใชสารสนเทศทตองการอยางมประสทธภาพ

การรสารสนเทศ 3

3.4 องคประกอบของการรสารสนเทศ (ตอ)

34

Page 35: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

นอกจากความสามารถดงกลาวแลว ผเรยนควรมคณสมบตในดานอนๆ ประกอบอกไดแก การรหองสมด (Library literacy) การรคอมพวเตอร (Computer Literacy) การรเครอขาย (Network Literacy) การรเกยวกบสงทเหน (Visual Literacy) การรสอ (Media Literacy) การรสารสนเทศดจทล (Digital Literacy) การมความรดานภาษา (Language Literacy) การคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) การมจรยธรรมทางสารสนเทศ (Information Ethic)

การรสารสนเทศ 3

3.4 องคประกอบของการรสารสนเทศ (ตอ)

35

Page 36: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.1 ความหมายของผรสารสนเทศ

ผรสารสนเทศ (Information Literate Person ) หมายถง บคคลทมทกษะและวธการในการเรยนร (People who have learned how to learn) หรอบคคลทรถงวธการเรยนร เนองจากตนเองรวา

• ความรตางๆหรอความรทตองการจะเรยนรนนมการจดระบบอยางไร • รวาจะคนหาสารสนเทศไดอยางไร • และรวาจะใชสารสนเทศอยางไร

ดงนนผรสารสนเทศจะตองเปนผทตระหนกถงความจ าเปนในการใชสารสนเทศอยเสมอและสารสนเทศทไดเลอกใชนนจะตองเปนสารสนเทศทถกตองและมความสมบรณ

36

Page 37: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

1. มความเปนอสระและมศกยภาพในการเรยนรดวยตนเอง 2. มความตองการสารสนเทศ 3. รวาอะไรคอสารสนเทศทตรงกบความตองการ 4. สามารถใชและมความมนใจในสารสนเทศในการแกปญหาได 5. รจกใชเครองมอทางเทคโนโลยตางๆเพอการเขาถงและสอสารสารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.2 ลกษณะของผรสารสนเทศ

37

Page 38: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

หมายถง ทกษะความสามารถในการตระหนกถงความส าคญของสารสนเทศ สามารถน าความตองการสารสนเทศไปสรางค าถามทตอบสนองความตองการสารสนเทศได รวมทงสามารถบรณาการความรใหมกบองคความรเดมได และประยกตใชงานในสถานการณตาง ๆ ได เปนอยางด

ผรสารสนเทศ 4

4.3 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

38

Page 39: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

39

ทกษะการรสารสนเทศ ม 5 ทกษะ ทกษะท 1 ความสามารถในการตระหนกรถงความตองการสารสนเทศ ทกษะท 2 ความสามารถในการคนหาสารสนเทศ ทกษะท 3 ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ ทกษะท 4 ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ ทกษะท 5 ความสามารถในการใชและการสอสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

Page 40: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

40

ทกษะท 1 ความสามารถในการตระหนกรถงความตองการสารสนเทศ เปนทกษะทตองใชการคด วเคราะหในเรองความตองการสารสนเทศ ไมเพยงแคร แตตองตระหนกวาสารสนเทศเปนประโยชนตอการตดสนใจ และสารสนเทศทถกตองจะชวยใหสามารถท างานไดดขน ส าหรบการมทกษะหรอความสามารถในการตระหนกรถง ความตองการสารสนเทศ ผเรยนจะตองสามารถก าหนดเรองทจะศกษา คนควา ก าหนดความตองการสารสนเทศ ระบชนดและรปแบบทหลากหลายของแหลงสารสนเทศทจะศกษา เชน หองสมด ศนยสารสนเทศ พพธภณฑ หอจดหมายเหต บคคล สถานท อนเทอรเนต รวมทงตระหนกถงคาใชจาย และประโยชนทไดรบ และทราบขอบเขตของสารสนเทศทจ าเปน

Page 41: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

41

ทกษะท 2 ความสามารถในการคนหาสารสนเทศ เปนทกษะทเกยวกบการรวาจะไดสารสนเทศมาจากทใดบาง และรวธทจะเขาถงสารสนเทศ ส าหรบทกษะหรอความสามารถในการคนหาสารสนเทศ ผเรยนจะตองสามารถเลอกวธการคนคนสารสนเทศทเหมาะสม สามารถก าหนด กลยทธการคนคนอยางมประสทธภาพ สามารถคนคนสารสนเทศออนไลนหรอสารสนเทศจากบคคล โดยใชวธการทหลากหลายสามารถปรบกลยทธ การคนคนทเหมาะสมตามความจ าเปน

Page 42: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

42

ทกษะท 3 ความสามารถในการประเมนสารสนเทศ เปนทกษะทเกยวกบการคดเลอกสารสนเทศทมคณคา คอมความนาเชอถอ มความถกตอง และมความเหมาะสมเพยงพอกบเนอหาสาระ ทตองการน าเสนอ โดยจ าเปนตองศกษาเกณฑในการเลอกปรอประเมนสารสนเทศ ส าหรบทกษะหรอความสามารถในการประเมนสารสนเทศ ผเรยนตองสารมารถสรปแนวคดส าคญจากสารสนเทศทรวบรวม โดยใชเกณฑการประเมนสารสนเทศและแหลงสารสนเทศ ไดแก ความนาเชอถอ ความเทยงตรง ความถกตอง และความทนสมย

Page 43: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

43

ทกษะท 4 ความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ เปนทกษะในการคด วเคราะห และสงเคราะหสารสนเทศ ส าหรบทกษะ หรอความสามารถในการประมวลผลสารสนเทศ ผเรยนตองสามารถน าสารสนเทศ ทเลอกไดทงหมดมาวเคราะห สงเคราะห ประมวลผลสารสนเทศขนมาใหมเพอใหเกดความเขาใจตามหลกการและจดมงหมายของการน าเสนอ รวมทงตอบค าถาม ตามประเดนทตองการ ทกษะนจ าเปนตองใชวธคดแบบแยกแยะใหเหนแตละดานแตละมม ท าใหเหนความส าคญและสอดคลองกนอยางเปนระบบ วธชวยในการวเคราะหสารสนเทศ คอ การท าบตรบนทกตามประเดนทวางแผนไว จากนนจงสงเคราะหโดยน ามาประมวลผลกนใหมตามล าดบทสมพนธสอดคลองกน แลวเรยบเรยงขนเปนสารสนเทศใหม ตามความเขาใจและขอเทจจรงทคนความา

Page 44: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ผรสารสนเทศ 4

4.4 ทกษะการรสารสนเทศ (Information Literacy Skill)

44

ทกษะท 5 ความสามารถในการใชและการสอสารสนเทศอยางมประสทธภาพ เปนทกษะในการน าเสนอสารสนเทศทผานการสงเคราะหแลว มาเผยแพร เพอน าไปประยกตใชในการแกปญหา ซงการน าไปใชอาจอยในหลายรปแบบขนอยกบวตถประสงคของการน าไปใช เชน รายงานการศกษาวจย เปนตน อกประเดนหนงคอ จรยธรรมการใชสารสนเทศ ผเรยนจะตองมความรความเขาใจในเรองปญหาลขสทธ (Copyright) การขโมยความคด (Plagiarisms) และมจตส านกในการมมารยาททางวชาการ

Page 45: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

ทกษะการรสารสนเทศ

วเคราะหความตองการ

คนหา ประเมน

ประมวล

น ามาใช

- วางแผนคนควา - ระดมความคด - แผนทความคด - ลกษณะสารสนเทศ

ตระหนกถงความส าคญของขอมล สารสนเทศ ความร ตอการเรยนร

ตลอดชวต

รจกแหลง/ทรพยากรสารสนเทศ ลกษณะส าคญ การน ามาใชประโยชน

ลขสทธ และการใชทเปนธรรม

รจกเครองมอและกลยทธ ในการเขาถงสารสนเทศ เกณฑในการประเมน

หลกการอานเพอการเลอกมาใช

วเคราะห : จดบนทก สงเคราะห : วางโครงราง

เรยบเรยงเนอหา

รปแบบการน าเสนอ การอางอง

จรยธรรมในการ ใชสารสนเทศ

45

Page 46: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

บรรณานกรม

ชตมา สจจานนท.(2530). สารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย. นนทบร : สาขาวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (2548). ทกษะการรสารสนเทศ. กรงเทพฯ: ภาควชาบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สกญญา กลนต. (2549). หองสมดและสารนเทศเพอการศกษาคนควา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร เอกสารประกอบการเรยนร วชา ทกษะการรสารสนเทศ. (2555). ขอนแกน: ส านกศกษาทวไป มหาวทยาลยขอนแกน.

46

Page 47: บทที่ 1 สารสนเทศ และการรู้ ... · 2017-10-03 · 2.5 ลักษณะของสารสนเทศที่ดี 3.1 ความหมายของการรู้สารสนเทศ

47