(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ ò,õðð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò/ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

http://www.thethaibar.or.thµÔ´µÒÁÍ‹Ò¹¨ ØÅÊÒâ ‹ÒÇ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ©ºÑºÂŒÍ¹ËÅÑ§ä´ Œ·ÕèàÇçºä«µ�๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗

บรรณาธการแถลง

(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

¨Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ ò,õðð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò/ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

เดอนกนยายน ๒๕๖๒ ปท ๓๒ ฉบบท ๓๖๒

คณะรฐมนตรไดลงมต เมอวนท ๒๙ สงหาคม ๒๕๓๘ กำหนดใหวนท ๒๐ กนยายน ของทกป เปน “วนอนรกษและรกษาคคลองแหงชาต” เพอปองกนแกไขปญหานำทวม รวมทงอนรกษสงแวดลอม ตามแนวพระราชดำร โดยเหนวาควรถอเอาวนท สมเดจพระกนษฐาธราชเจา กรมสมเดจพระเทพรตนราชสดา เจาฟา มหาจกรสรนธร มหาวชราลงกรณวรราชภกด สรกจการณพรยพฒน รฐสมาคณากรปยชาต สยามบรมราชกมาร เสดจประพาสคลองแสนแสบ และเยยมประชาชนสองฝงคลองระยะทางตงแตกรงเทพมหานครถงจงหวดฉะเชงเทรา ระยะทาง ๗๒ กโลเมตร ใชเวลา ๕ - ๖ ชวโมง เมอวนท ๒๐ กนยายน ๒๕๓๗ นน ไดสรางความปลมปตแกพสกนกร อยางหาทสดมได จลสารขาวเนตบณฑตยสภา ประกอบดวยเนอหาดงน พระบรมราโชวาทในพธพระราชทานประกาศนยบตร แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑, บทความเนองจากปก เสนอเรอง วนอนรกษและรกษาคคลองแหงชาต โดย ศรอร เทศะบำรง มณสนธ, บทความ ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ เสนอเรอง “การปรบลดหรอเพมราคาคาจาง กรณถอราคาเหมารวม เปนเกณฑ ” โดย สตางศ ตงศร กลาวถง กรณสถาบน ว. ขอหารอวาจะสามารถเปรยบเทยบราคาเพอปรบ ลดราคาตามราคาเปรยบเทยบ ณ ปจจบนไดหรอไม ฯลฯ, บทความ คำพพากษาฎกาทนาสนใจ เสนอเรอง “เจตนาชวยหาเสยง” โดย ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง กลาวถง คำพพากษาฎกาท ๘๑๐/๒๕๖๐, บทความ เจาะฎกาเดน เสนอเรอง “จำเลยกบพวกรวมกนเอาตวผตายไปกกขงเพอเรยกคาไถแตพวกของจำเลยฆาผตาย จำเลยจะตองรบผดทางอาญาอยางไร” โดย รงสชย บรรณกจวจารณ , มนตชย ชนนทรลลา, สจรรยา สจรตศรชยกล และ ฉตรเฉลม ธรรมวนทร กลาวถง คำพพากษาศาลฎกาท ๔๕๓๒/๒๕๖๑ (ประชมใหญ) โปรดตดตาม, บทความ ภาษาองกฤษสำหรบนกกฎหมาย เสนอเรอง “BANGKOK DECLARATION ON COMBATING MARINE DEBRIS IN ASEAN REGION” โดย ภทรวด ไวยภาษ กลาวถง คำศพททนาสนใจ จากกรณ ประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามในปฏญญากรงเทพฯ วาดวยการตอตานขยะทะเลในภมภาคอาเซยน, บทความ เรอง “ฝน เรองงาย ๆ กบขอกฎหมายนาร” โดย ดร.วรพล ชนเพชร, โชคชย เนตรงามสวาง และ กมพล กตตพงษพฒนา โปรดตดตาม, บทความเรอง “กระบวนการสงผรายขามแดนในชนศาลกรณประเทศไทยเปน ผรบคำรองขอ” โดย สจรรยา สจรตชยกล และ พมพสรางค ชนนทรลลา กลาวถง กระบวนการสงผรายขามแดน (Extradition) เปนความรวมมอระหวางประเทศในทางอาญาอยางเปนทางการรปแบบหนงในระหวางรฐหนงกบอก รฐหนงซงมอำนาจอธปไตยภายในรฐของตน ฯลฯ, ขอสอบพรอมธงคำตอบในการสอบคดเลอกเพอบรรจเปน ขาราชการอยการ ในตำแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๖๐ (สนามใหญ) วชากฎหมายวธพจารณาความอาญา และกฎหมายวธพจารณาความแพง เสนอขอ ๓ ปดทายดวย “มมขาว” โดย สตยา อรณธาร

พบกนใหมเดอนตลาคม ศรอร เทศะบำรง มณสนธ

พระบรมราโชวาท

ในพธพระราชทานประกาศนยบตร

แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต

วนพฤหสบด ท ๑ สงหาคม ๒๕๖๒

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

พธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงราชบร - ดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒ ณ หองโถง ชน ๒ อาคารศาลยตธรรม ถนนราชดำเนนใน แขวงพระบรมมหาราชวง เขตพระนคร กรงเทพฯ เมอวนท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒ ในการน พระประยรญาตราชสกลรพพฒน กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภา และนกศกษาสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา รวมพธฯ ดวย

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา พรอมคณะกรรมการ เนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

นายสตยา อรณธาร ประธานอนกรรมการประชาสมพนธ พรอมคณะอนกรรมการประชาสมพนธและกองบรรณาธการจลสาร ขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบร- ดเรกฤทธ

นางศรอร มณสนธ บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา พรอมกองบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวร ย พระเจ าบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

ขาพเจามความยนด ทไดมามอบประกาศนยบตรแกเนตบณฑต สมยท ๗๑ ในวนน. ขอแสดง

ความชนชมกบทกคนเปนอยางมาก ทไดรบเกยรตและความสำเรจ.

เนตบณฑตไทย นบวาเปนผมสวนไดสรางและดำรงความมนคงของกระบวนการยตธรรมของประเทศ

มาโดยตลอด เพราะเปนบคคลทจะไดปฏบตงานสำคญดานกฎหมายมตำแหนงและหนาททจะตองใช

กฎหมายเพอธำรงความยตธรรมในบานเมอง. ขาพเจาจงใครจะปรารภแกทกทานวา กฎหมายกบความ

ยตธรรมนน มความสมพนธเกยวของกนมากเพราะกฎหมายคอสงทบญญตขนเพอใชเปนปจจยสำหรบ

การรกษาความยตธรรม. กลาวไดวาความยตธรรมเปนวตถประสงคหรอเปาหมาย สวนกฎหมายเปน

เครองมอทใชดำเนนการเพอใหบรรลตามวตถประสงค. ดงนน การใชกฎหมายในการพจารณาวนจฉย

เรองราวตาง ๆ โดยคำนงถงความผดถกตามตวบทกฎหมายเทานน กดจะไมเปนการเพยงพอ จำเปนตอง

คำนงถงความยตธรรมอนเปนวตถประสงคดวยเสมอ. การใชกฎหมายจงจะมความหมายและไดผลสมบรณ

ตามทควรจะได. หากทานทงหลายจะไดพจารณาใหเหนความสำคญในขอนและนำไปเปนหลกในการ

ปฏบตหนาทอยางเครงครดเทยงธรรมแลว การใชกฎหมายกจะบรรลผลตามวตถประสงค คอสามารถ

อำนวยความผาสกยตธรรมใหแกประชาชนไดอยางแทจรง.

ขออวยพรใหทกทานประสบความสำเรจในชวต มความกาวหนารงเรองในหนาทการงาน สมตาม

ปณธานปรารถนา.

พธวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

ในวนพธท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒

พระบรมราโชวาท

ในพธพระราชทานประกาศนยบตร

แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต

วนพฤหสบด ท ๑ สงหาคม ๒๕๖๒

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

พธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงราชบร - ดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒ ณ หองโถง ชน ๒ อาคารศาลยตธรรม ถนนราชดำเนนใน แขวงพระบรมมหาราชวง เขตพระนคร กรงเทพฯ เมอวนท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒ ในการน พระประยรญาตราชสกลรพพฒน กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภา และนกศกษาสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา รวมพธฯ ดวย

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา พรอมคณะกรรมการ เนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

นายสตยา อรณธาร ประธานอนกรรมการประชาสมพนธ พรอมคณะอนกรรมการประชาสมพนธและกองบรรณาธการจลสาร ขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบร- ดเรกฤทธ

นางศรอร มณสนธ บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา พรอมกองบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวร ย พระเจ าบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

ขาพเจามความยนด ทไดมามอบประกาศนยบตรแกเนตบณฑต สมยท ๗๑ ในวนน. ขอแสดง

ความชนชมกบทกคนเปนอยางมาก ทไดรบเกยรตและความสำเรจ.

เนตบณฑตไทย นบวาเปนผมสวนไดสรางและดำรงความมนคงของกระบวนการยตธรรมของประเทศ

มาโดยตลอด เพราะเปนบคคลทจะไดปฏบตงานสำคญดานกฎหมายมตำแหนงและหนาททจะตองใช

กฎหมายเพอธำรงความยตธรรมในบานเมอง. ขาพเจาจงใครจะปรารภแกทกทานวา กฎหมายกบความ

ยตธรรมนน มความสมพนธเกยวของกนมากเพราะกฎหมายคอสงทบญญตขนเพอใชเปนปจจยสำหรบ

การรกษาความยตธรรม. กลาวไดวาความยตธรรมเปนวตถประสงคหรอเปาหมาย สวนกฎหมายเปน

เครองมอทใชดำเนนการเพอใหบรรลตามวตถประสงค. ดงนน การใชกฎหมายในการพจารณาวนจฉย

เรองราวตาง ๆ โดยคำนงถงความผดถกตามตวบทกฎหมายเทานน กดจะไมเปนการเพยงพอ จำเปนตอง

คำนงถงความยตธรรมอนเปนวตถประสงคดวยเสมอ. การใชกฎหมายจงจะมความหมายและไดผลสมบรณ

ตามทควรจะได. หากทานทงหลายจะไดพจารณาใหเหนความสำคญในขอนและนำไปเปนหลกในการ

ปฏบตหนาทอยางเครงครดเทยงธรรมแลว การใชกฎหมายกจะบรรลผลตามวตถประสงค คอสามารถ

อำนวยความผาสกยตธรรมใหแกประชาชนไดอยางแทจรง.

ขออวยพรใหทกทานประสบความสำเรจในชวต มความกาวหนารงเรองในหนาทการงาน สมตาม

ปณธานปรารถนา.

พธวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

ในวนพธท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒

เนองจากปก

วนอนรกษและรกษาคคลองแหงชาต

ศรอร เทศะบ�ำรง มณสนธ*วำสนำ เกตเหง**

ขาวเนตบณฑตยสภา เดอน กนยายน ๒๕๖๒ ปท ๓๒ ฉบบท ๓๖๒

สารบญ

๕

๘

๓

๒

๑๐

ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ

ค�าพพากษาฎกาทนาสนใจ

เจาะฎกาเดน

ภาษาองกฤษส�าหรบนกกฎหมาย

ขอสอบพรอมธงค�าตอบในการสอบคดเลอกเพอบรรจเปนขาราชการอยการในต�าแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๖๐ (สนามใหญ) วชากฎหมายวธพจารณาความอาญา และกฎหมายวธพจารณาความแพง ขอ ๓

คณะผจดท�ำ อนกรรมการประชาสมพนธ ทปรกษำ นายชยวฒน เกตปรชาสวสด ประธำนฝำยอ�ำนวยกำร นายสตยา อรณธาร รองประธำนฝำยอ�ำนวยกำร นายกฤษฎา บณยสมต ฝำยอ�ำนวยกำร นายสรพนธ ทมกระจาง นายปรเมศวร อนทรชมนม

นายมนเกยรต ธนวจตรพนธ นางศรอร เทศะบ�ารง มณสนธ นายพงศพเชษฐ จนทรพรกจ นายโกศลวฒน อนทจนทรยง นายวชรนทร ภาณรตน ผศ.ดร.ศรพชรา สทธก�าจร กองบรรณำธกำร บรรณำธกำร นางศรอร เทศะบ�ารง มณสนธ ผชวยบรรณำธกำร ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง นายนรนดร วฒวฒน นายรงสชย บรรณกจวจารณ นายมนตชย ชนนทรลลา นายวชรนทร ภาณรตน นายอ�านาจ เนตยสภา นางสาวมาตกา ธนเดชากล นายทปกร โกมลพนธพร นางสาวสตานนท ศรวรกร นายนตนนทน บรณะเจรญรกษ นายนธพฒน สนเพง นางปฐมณ เดชเดโช นายไตรวนจ ตจนดา ฝำยด�ำเนนกำร นางพรรณวรน แตงออน

นายสทธฤทธ โสวณณะ นางวาสนา เกตเหง กำรเงน นางกฤตญา โพธงาม ทะเบยน จดสง นางสาววรศรา สขโสภ

บทความหรอขอคดเหนใด ๆ ทปรากฏในขาวเนตบณฑตยสภาเปนผลงานของผเขยนโดยเฉพาะ กองบรรณาธการไมจำาเปนตองเหนดวย

ขาวเนตบณฑตยสภา

บรรณาธการแถลง

มมขาว

บทความเรอง “กระบวนการสงผรายขามแดนในชนศาลกรณประเทศไทยเปนผรบค�ารองขอ”

บทความเรอง “ฝน” เรองงาย ๆ กบขอกฎหมายนาร

๑๒

๔

๒๓

๒๔

๒๒

๑๘

๑๕

สารบญ รายชอผจดท�า เนองจากปก

เนองจากปก

พระบรมราโชวาทในพธพระราชทานประกาศนยบตร แกผสอบไลไดตามหลกสตรของส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑ วนพฤหสบดท ๑ สงหาคม ๒๕๖๒

๒๑

* อยการพเศษฝายประเมนผลการฝกอบรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายอยการ, อนกรรมการประชาสมพนธ เนตบณฑตยสภา, บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา ผเรยบเรยง** นกประชาสมพนธปฏบตการ เนตบณฑตยสภา

อานตอหนา ๔

ดวยวนท ๒๐ กนยำยน ของทกป เปนวนอนรกษและรกษำคคลองแหงชำต โดยมความเปนมาจากคลองแสนแสบจากเดมทเคยใสสะอาด มปลามาอาศยอยมากมาย แถมยงเปนแหลงน�าทประชาชนโดยเฉพาะเดกเลก ๆ ยงด�าผดด�าวายกนอยางสบายใจ ไมตองคอยกงวลกบเชอแบคทเรยทอยในน�าคร�าแบบปจจบนอกดวย แมวาในสมยนน ประชาชนทอาศยอยตดคลองแสนแสบ หรอพนทอน ๆ จะพยายามหาทางพฒนาคลองแสนแสบใหกลบมาเปนดงเดม แตกไมสามารถท�าไดโดยงาย จนกระทงเมอป ๒๕๓๗ ไดม “กลมบคคลผรกน�ำ” เกดขน โดยทงหมดไดรวมตวกนขนในรปของคณะกรรมการ และตงชอโครงการวา “โครงกำรรวมใจภกด รกษคลองแสนแสบ” โดยมวตถประสงคส�าคญเพยงอยางเดยว คอ การรวมกนดแลและพฒนาคลองแสนแสบทมความส�าคญในอดตใหมสภาพดขน ดวยการจดกจกรรมเพอหาทางฟนฟล�าคลองแสนแสบมาอยางตอเนอง จนกระทงเมอวนท ๒๐ กนยายน ๒๕๓๗ สมเดจพระกนษฐำธรำชเจำ กรมสมเดจพระเทพรตนรำชสดำ เจำฟำมหำจกรสรนธร มหำวชรำ ลงกรณวรรำชภกด สรกจกำรณพรยพฒน รฐสมำคณำกรปยชำต สยำมบรมรำชกมำร ไดเสดจประพาสทางเรอ จากทาน�า

ผานฟาลลาศ ไปจนถงประตทาไข จงหวดฉะเชงเทรา รวมระยะทาง ๗๒ กโลเมตร ใชเวลา ๕-๖ ชวโมง ตามค�ากราบบงคมทลเชญของชมรมรวมใจภกดรกตนไม แมน�าล�าคลอง และ สงแวดลอม และการเสดจประพาสทางเรอครงน ไดสรางความปลมปตแกพสกนกรอยางหาทสดมได และเปนทมาของความส�านกในพระมหากรณาธคณทจะสบสานปณธาน และ พระด�ารสของพระองคทวา “คลองแสนแสบเปนคลองส�ำคญในประวตศำสตร ทสมควรไดรบกำรดแลรกษำตอไป” ดวยเหตนเอง เมอวนท ๒๙ สงหำคม ๒๕๓๘ คณะรฐมนตรจง มมตใหวนท ๒๐ กนยำยน ของทกป เปน “วนอนรกษและรกษำคคลองแหงชำต” โครงกำรจตอำสำเพอกำรพฒนำล�ำน�ำกบชวต บนวถแหงควำมพอเพยง เพอประโยชนและควำมสขของประชำชน พระบำทสมเดจพระวชรเกลำเจำอยหว รชกำลท ๑๐ ไดพระราชทานโครงการจตอาสาพระราชทาน ตามแนว พระราชด�าร “เรำท�ำควำม ด ดวยหวใจ” ดวยทรงมงหวงให พสกนกรทกหมเหลา มความสมครสมาน สามคค รวมมอรวมใจ ประกอบกจกรรมสาธารณะ เพอประโยชนสขของชมชนสวนรวม โดยไมหวงสงตอบแทน เพอใหเกดความรก ความผกพนใน ๔ สถาบนของชาต คอ สถาบนชาต สถาบนศาสนา สถาบนพระมหากษตรย และประชาชน พระบำทสมเดจพระวชรเกลำเจ ำอย หว ทรงม พระรำชปณธำนสบสำน รกษำ ตอยอด งานในพระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร และสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ พระบรมราชชนนพนปหลวง เพอสงเสรมใหประชาชนมคณภาพชวตความเปนอยทดขนอยางยงยน และประเทศชาตมความมนคง เนองจากวถชวตของคนไทยผกพนกบสายน�าใชในการสญจรไปมา การอปโภคบรโภค เปรยบเสมอนเสนเลอดใหญในการด�าเนนชวตประจ�าวน แตในปจจบนวถชวตกบสายน�าทนบวนจะเสอมโทรมดวยการใชล�าน�า โดยขาดการดแลรกษา รฐบาลจงนอมน�าพระปณธานของพระบาทสมเดจ พระวชรเกลาเจาอยหว มาเปนแนวทางในการรกษา พฒนา โดยขอความรวมมอจากประชาชนในรปแบบจตอาสา จดท�าโครงการ “จตอำสำเพอกำรพฒนำล�ำน�ำกบชวต บนวถแหงควำมพอเพยงเพอประโยชนและควำมสขของประชำชน” แนวคดตามโครงการจตอาสาเพอการพฒนาล�าน�าและชวต บนวถแหงความพอเพยงมการด�าเนนงานเปนขนตอน คอ คดเลอกชมชนตนแบบทมความเขมแขง ตงอยรมคลอง ล�าน�า ทไมใชแมน�า เพอเปนตวแทนของแตละจงหวด ๆ ละ ๑ แหง ซงเปนชมชนทมอปสรรค ปญหาในเรองล�าน�ากบการด�าเนนชวตอยางมคณภาพ ชมชนทผานการคดเลอกเปนตนแบบ มการประชมหารอเพอแกปญหาทเกดกบชมชนโดยยดแนวทางของความพอเพยง และใชจตอาสาเขารวมด�าเนนการดวยความสมครใจ ซงหากกจกรรมดงกลาว สามารถด�าเนนงานไดอยางมประสทธภาพจะน�าเสนอโครงการนเปนสวนหนงของโครงการเฉลมพระเกยรต

โดยรฐบาลตอไป ลกษณะของชมชนและขอบเขตของกจกรรม ๑. ชวตรมน�า หมายถง ประชาชนทมบานเรอนอยรมน�า รมคลอง หนอง บง คลองชลประทาน ๒. ปญหาทเกดขนกบล�าน�า หมายถง น�าเนาเสย คลองตนเขน สงกลนเนาเหมน มวชพชมากจนไมสามารถใชประโยชนจากล�าน�าเหลานนได ๓. การพฒนาคณภาพชวต หมายถง การแกปญหาใหชมชนมความเปนอยทดขน โดยใชวถแหงความพอเพยง โดยน�าขยะ ผกตบชวา วชพช ฯลฯ มาแปรรป เพอสรางรายไดใหเกดกบชมชน อาท ผกตบชวาเตมล�าคลอง หากลอกขนจากคลองมาพกรมคลอง เพอใชท�าปย ท�าผลตภณฑกระเปาสาน ถาน ขยะ หรอน�ามาท�าเปนปยคอก เพอใชใสผลผลตตาง ๆ ๔. ความพอเพยง หมายถง ความพอดในการด�ารงชวต มความพอประมาณ มเหต มผล เดนสายกลาง ในการด�าเนนงาน ตองอาศยความรอบคอบ มาใชในการวางแผนและด�าเนนการทกขนตอน ๕. ชมชนเขมแขง ในทน หมายถงชมชนในพนทรมน�า รมคลอง ทมการรวมกลมอยางเหนยวแนน สามารถด�าเนนการในภารกจทไดรบมอบหมายใหส�าเรจลลวง โดยการพงพาตนเองกอน และเปนการด�าเนนงานโดยจตอาสาลวน ๆ มหนวยงานภาครฐเปนพเลยง สงเสรม สนบสนน เพอใหภารกจด�าเนนไปไดโดยไมตดขดปญหาอปสรรค และใหเกดการพฒนายกระดบคณภาพชวตตามวถของทองถนอยางยงยน โครงการจตอาสาเพอการพฒนาล�าน�ากบชวต บนวถแหงความพอเพยง เพอประโยชนและความสขของประชาชนนน มงเนนใหชมชนรวมมอกนอยางเตมท ตามศกยภาพของชมชน เพอพฒนาใหทองถน ใหมความเปนอยทดขน พฒนาสภาพแวดลอมใหนาอย ทงน กจกรรมทจะด�าเนนการนนตองสอดคลองกบวถชวตประจ�าวนทท�ากนประจ�าภำพหนำปก- เวบไซตวกพเดยสารานกรมเสร th.wikipedia.org/wiki/ ไฟล : คลองผดงกรงเกษม179.jpgแหลงขอมล - เฟซบกส�านกงานปลดส�านกนายกรฐมนตร https://www.facebook.com/183501118341668/posts /20179861 51559813/- เวบไซตกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม http://www.pcd.go.th/info_serv/water_clearcanal_ develop.htm- เวบไซตCh3Thailand http://news.ch3thailand.com/ขาวในประเทศ/81170/ 20-ก-ย--วนอนรกษและพฒนาแมน�า-ค-คลอง-แหงชาต.html- เวบไชตกระปกดอทคอม https://hilight.kapook.com/view/108274 (สบคนเมอวนท ๓๐ สงหาคม ๒๕๖๒)

ขาวเนตบณฑตยสภา4

ขอเทจจรง

สถาบน ว. ไดท�าสญญาจางหางหนสวนจ�ากด พ. ด�าเนนการกอสรางอาคารศนยวทยบรการ ๔ ชน และอาคารวทยาลย ก. ๑ หลง จ�านวนเงน ๕๘,๖๖๔,๐๐๐ บาท โดยมครภณฑประกอบอาคารศนยวทยบรการรายการจอ LCD ขนาด ๘๕ นว ความละเอยด ๓๔๘๐ x ๒๑๖๐ จ�านวน ๒ เครอง ซงก�าหนดไวในแบบรปรายการและแบบสรป การก�าหนดราคาคากอสรางรายการดงกลาวค�านวณไวเมอวนท ๒๖ มนาคม ๒๕๕๘ ราคาตอหนวยเป นเงน ๑,๑๒๕,๐๐๐ บาท ซงผรบจางไดเสนอขออนมตใชจอ LCD ยหอ ซ. รน XXX ขนาด ๘๕ นว และ Shop Drawing ต�าแหนงตดตงจอ LCD ครบชด แตปจจบนจอ LCD มราคาต�ากวาแบบสรปการก�าหนดราคาคากอสรางเปนอยางมากอาจเปนผลใหราชการเสยประโยชน

ขอหำรอ สถาบน ว. จงขอหารอวา จะสามารถเปรยบเทยบราคาเพอปรบลดราคาตามราคาเปรยบเทยบ ณ ปจจบน ไดหรอไม และสถาบน ว. จะสามารถใชสทธปรบลดราคารายการจอ LCD ตามเงอนไขในสญญา ขอ ๑๔ วรรคหนง ไดหรอไม

ค�ำวนจฉยของส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�านกงานอยการสงสดพจารณาแลว เหนวา คาจางตามสญญาจางกอสรางอาคารศนยวทยบรการ ๔ ชน วทยาลย ก. นน ตกลงกนโดยถอราคาเหมารวมเปนเกณฑ เมอราคาจอ LCD ทมการตกลงราคากนแลวโดยมได

ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ

การปรบลดหรอเพมราคาคาจางกรณถอราคาเหมารวมเปนเกณฑ**

สตำงศ ตงศร*

เปลยนแปลงหรอแกไขรายละเอยดคณลกษณะเฉพาะแตอยางใด หากผรบจางไมยนยอมผวาจางกไมอาจใชสทธปรบลดราคาตามราคาเปรยบเทยบ ณ ปจจบนได อยางไรกด หากสถาบน ว. เหนวา สถาบน ว. สามารถจดซอรายการจอ LCD ดงกลาวไดในราคาทถกลงมากอนจะเปนประโยชนกบทางราชการและไมกระทบตอระยะเวลาการด�าเนนงานของโครงการกอสรางอาคารศนยวทยบรการ สถาบน ว. ผวาจางอาจมค�าสงตดลดเนองานรายการจอ LCD และเมอตดลดเนองานลงแลวกชอบทจะหกราคาคาจอ LCD ออกจากงวดงานและงวดการช�าระเงนตามสญญาได ทงน ตามสญญาขอ ๑๔ วรรคสอง

๑

หมำยเหต ๑. กรณตามขอหารอเปนสญญาทตกลงกนโดยถอราคาเหมารวมเปนเกณฑ ซงส�านกงานอยการสงสดไดวางแนววนจฉยวารำคำเหมำรวมจะมขอบเขตเพยงใดยอมตองพเครำะหจำกเจตนำรมณของสญญำเปนส�ำคญ เชน ตามค�าวนจฉยขอหารอส�านกงานอยการสงสด ส�านวน เลขรบท ห.๙๑/๒๕๕๑ ห.๑๐๕/๒๕๕๔ ห.๗/๒๕๕๗ ห.๗๐/๒๕๕๙ ห.๑๑๕/๒๕๕๙ เปนตน

๒. กรณทผรบจางท�าการกอสรางโดยมปรมาณงานทมากขนหรอนอยลงเพราะมการปรบเปลยนปรมาณงานและราคาอนเนองจากการทผรบจางไดเสนอในใบเสนอราคาและปรมาณวสดนอกเหนอหรอมากไปกวาทปรากฏในแบบรปรายการและขอก�าหนด มค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๕/๒๕๕๙ วนจฉยวาเมอสญญาจางก�าหนดวธจายคาจางเปนแบบ

* อยการผเชยวชาญ ส�านกงานทปรกษากฎหมาย ส�านกงานอยการสงสด** ส�านวนขอหารอส�านกงานอยการสงสด ส�านกงานทปรกษากฎหมาย เลขรบท ห.๔๒/๒๕๖๒๑ สญญำจำง (กอสรางอาคารศนยวทยบรการ ๔ ชน วทยาลย ก.) ขอ ๑๔ งำนพเศษและกำรแกไขงำน ผวาจางมสทธทจะสงใหผรบจางท�างานพเศษซงไมไดแสดงไว หรอรวมอยในเอกสารสญญา หากงานพเศษนน ๆ อยในขอบขาย ทวไปแหงวตถประสงคของสญญาน นอกจากนผวาจางยงมสทธสงใหเปลยนแปลงหรอแกไขแบบรปและขอก�าหนดตาง ๆ ในเอกสาร สญญานดวย โดยไมท�าใหสญญาเปนโมฆะแตอยางใด อตราคาจางหรอราคาทก�าหนดไวในสญญานใหก�าหนดใชส�าหรบงานพเศษหรองานทเพมเตมขน หรอตดทอนลงทงปวงตาม ค�าสงของผวาจาง หากในสญญาไมไดก�าหนดไวถงอตราคาจางหรอราคาใด ๆ ทจะน�ามาใชส�าหรบงานพเศษหรองานทเพมขนดงกลาว ผวาจางและผรบจางจะไดตกลงกนทจะก�าหนดอตราหรอราคา รวมทงการขยายระยะเวลา (ถาม) กนใหม เพอความเหมาะสมในกรณ ทตกลงกนไมได ผวาจางจะก�าหนดอตราคาจางหรอราคาตายตวตามแตผวาจางจะเหนวาเหมาะสมและถกตอง ซงผรบจางจะตอง ปฏบตงานตามค�าสงของผวาจาง

ขาวเนตบณฑตยสภา 5

เหมารวมเปนเกณฑ หากผรบจางท�างานตามสญญาเสรจเรยบรอย ครบถวนตามแบบรปรายการและขอก�าหนดและมการตรวจรบแลว แมผรบจางตองท�าการกอสรางโดยมปรมาณงานทมากขนหรอนอยลงเพราะมการปรบเปลยนปรมาณงานและราคาอนเนองจากการทผรบจางไดเสนอ ในใบเสนอราคาและปรมาณวสดนอกเหนอหรอมากไปกวาทปรากฏในแบบรปรายการและขอก�าหนด ผรบจางกไมมสทธไดรบเงนเพมขน และในขณะเดยวกนผวาจางกไมอาจหกเงนผรบจางไดเชนเดยวกน โดยผวาจางตองจายคาจางตามทระบไวในสญญา โดยไมตองค�านงวาปรมาณงานทผรบจางท�าจรงเปนเทาใด

๓. กรณสญญาจางกอสรางระบวาราคาคาจางตามสญญาถอราคาเหมารวมเปนเกณฑ แตขอเทจจรงปรากฏวามการเปลยนแปลงขนาดของเสาเขมทใชในการกอสราง มแนววนจฉยของส�านกงานอยการสงสดเกยวกบการจายคาจางในกรณดงกลาว ดงน

ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๑๐๕/๒๕๕๔ วนจฉยวาเมอขอเทจจรงไดความวา ในแบบรปแนบทายสญญาตามแบบแปลนไดก�าหนดไวเปนทแนนอนวาใหใชเสาเขมเจาะขนาดความยาว ๑๕ เมตร ซงตอมาเมอไดเจาะส�ารวจดนแลวไดก�าหนดใหเสาเขมเจาะอยทความยาว ๑๓ เมตร และไดมการปรบลดวงเงนกนไปแลว โดยความยนยอมของผรบจาง แตเมอมการกอสรางจรงซงใชเสาเขมเจาะทงสน ๗๗๘ ตน แตไดใชเสาเขมเจาะความยาว ๑๓ เมตร เพยง ๖๘ ตน สวนอก ๗๑๐ ตน มความยาวเพยง ๑๑.๕ เมตร ดงนน เมอมการเปลยนแปลงขนาดความยาวของเสาเขมเจาะ กรณจงตองดวยสญญาจางขอ ๑๔ วรรคแรก ทใหสทธผวาจางสงใหเปลยนแปลงหรอแกไขแบบรปและขอก�าหนดตาง ๆ ในเอกสารสญญาไดโดยตองคดราคาปรบลดกนใหมตามหลกเกณฑทก�าหนดไวในสญญาจางขอ ๑๔ วรรคสอง

๒

ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๗๖/๒๕๕๕ วนจฉยวาแมตามสญญาจางกอสรางอาคาร จะระบวาเปนสญญาจางแบบเหมารวมเปนเกณฑ โดยก�าหนดใหใชขนาดความยาวของเสาเขม ๑๐ เมตร แตโดยทตามสญญาจางขอ ๑๕ เรอง งานพเศษและการแกไขงาน ไดก�าหนดใหสทธแกผวาจางทจะสงใหเปลยนแปลงหรอแกไขแบบรป และขอก�าหนดตาง ๆ ในเอกสารสญญาได ดงนน เมอมหาวทยาลย ผวาจางไดมค�าสงใหยาย

ต�าแหนงสถานทกอสรางอาคารจากต�าแหนงเดมถง ๒ ครง กรณจงตองดวยสญญาจางขอ ๑๕ ทผวาจางไดสงใหแกไขเปลยนแปลงหรอแกไขแบบรปเกยวกบต�าแหนงอาคารทกอสราง ดงนน หากขอเทจจรงไดความวา การยายต�าแหนงการกอสรางอาคารเปนเหตใหผรบจางตองใชความยาวของเสาเขมเพมขนรวมถงการเพมขนของคาจางและราคา คาเสาเขมแลว คสญญากจะตองตกลงราคากนใหมตามเงอนไขทก�าหนดไว ตามสญญาจาง ขอ ๑๕ วรรคสอง และในกรณทตกลงกนไมได ผวาจางกอาจก�าหนดอตราจางหรอราคาตามทผวาจางเหนวาเหมาะสมถกตองได

ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๗๐/๒๕๕๙ วนจฉยวาหากขอเทจจรงไดความวาแบบรปของงานจางทแนบทายสญญาซงถอวาเปนสวนหนงของสญญาดวยนน มไดก�าหนดขนาดความยาวของเสาเขมไวยอมเหนเจตนารมณไดวาคสญญาตกลงใหคาเสาเขม เปนราคาเหมารวมเชนเดยวกน ดงนน ไมวาจะใชเสาเขมขนาดเทาใดในการกอสราง กไมเปนผลใหราคาเหมารวมดงกลาวเปลยนแปลงไปจากทก�าหนดไวในสญญา แตหากขอเทจจรงไดความวา ในแบบรปแนบทายสญญาไดก�าหนดไวเปนทแนนอนวาใหใชเสาเขมขนาดความยาวเทาใด ราคาทเหมารวมดงกลาวยอมมงหมายถงกรณทการกอสรางจรงใชเสาเขมตามขนาดทระบไวเทานน หากมการเปลยนแปลงขนาดความยาวของเสาเขมกจะตองคดราคากนใหมตามเกณฑทก�าหนดไว และการเปลยนแปลงขนาดความยาวของเสาเขมถอวาเปนการแกไขแบบรปและขอก�าหนด ตาง ๆ ในสญญา โดยจะตองคดราคากนใหมตามหลกเกณฑทก�าหนดไวในสญญา

๔. กรณสญญาจางเหมาระบจ�านวนวนทตองปฏบตงานจางไว แตตอมาคสญญาตกลงเพมหรอลดจ�านวนวนทตองปฏบตงานจาง มค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๑๐๑/๒๕๕๔ วนจฉยวาการทสญญาจาง ขอ ๑ (ขอตกลงวาจาง) และขอ ๔ (คาจางและการจายเงน) ระบวา การจางตามสญญานเปนการจางเหมานน ปรากฏในขอ ๑ วาเปนการจางเหมารบสงเดกเลกเปนจ�านวน ๒๕๗ วน อนเปนระยะเวลา ๑๒ เดอน ตามขอ ๔ ทไดหกวนหยดตามปกตของศนยพฒนาเดกเลกฯ ออกแลว ดงนน ค�าวา “จางเหมา” ตามสญญาจางฉบบนจงอย บนพนฐานของการปฏบตงานจางจ�านวน ๒๕๗ วน ดงกลาว โดยหากคสญญาตกลงกนทจะใหมการเพมหรอลดจ�านวนวนทปฏบตงานจางไปจากจ�านวนวนทระบไวยอมชอบทจะ

๒ ตอมามค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๑๐๓/๒๕๕๕ วนจฉยขอหารอในท�านองเดยวกน

ขาวเนตบณฑตยสภา6

ปรบเพมหรอลดคาจางส�าหรบเดอนนน ๆ ตามสวนของจ�านวนวนทเปลยนแปลงไปนน ทงน เปนการตความไปตามความประสงคในทางสจรตโดยพเคราะหถงปกตประเพณดวย ตามนยมาตรา ๓๖๘ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย หาไมแลวจะเปนการตความทส งผลในทาง ไมยตธรรมแกคสญญา ดงนน กรณตามขอหารอ เทศบาลฯ ผวาจาง จงชอบทจะหกเงนคาจางจ�านวน ๔ วน ทศนยพฒนาเดกเลกฯ หยดปฏบตงานเปนกรณพเศษโดยผรบจางมไดปฏบตงานตามสญญา

๕. กรณทโครงการกอสรางระงบลงชวคราว หรอมการหยดงานกอสรางหรอชะลองานกอสราง มค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ห.๘๓/๒๕๖๐ วนจฉยเกยวกบการจายคาจางควบคมงานวาในกรณสญญาจางควบคมงานก�าหนดราคาคาจางควบคมงานเปนราคาเหมารวม แตใหมการแบงจายคาควบคมงานออกเปนรายเดอน โดยผวาจางมหนาทจายคาจางแกผควบคมงานเปนรายเดอนเทา ๆ กน ตลอดอายสญญา แตการจายคาจางควบคมงานของผ วาจางเปนรายเดอน ดงกลาวขนอยกบเงอนไขวาผควบคมงานไดมการควบคมงานและท�ารายงานการควบคมงานและผลงานตามโครงการตามสญญาจางกอสรางโครงการดวย จงเปนการก�าหนดอตราการจายคาควบคมงานตามสญญาในลกษณะทไดค�านงถงการควบคมงานจรงในแตละงวดโดยมผลงานการกอสรางของผรบจางกอสรางทเกดขนจรงในงวดงานตามทมการควบคมงานอยดวย โดยในสญญาจางควบคมงานฯ มขอสญญาก�าหนดไวดวยวาผรบจางไมมสทธไดรบคาจางควบคมงานในเดอนนน หรอในระยะเวลาทสญญาจางกอสรางตองเลกไปหรอระงบลงชวคราว จนกวางานกอสรางไดด�าเนนตอไป หรองานกอสรางอาคารในเดอนนน ๆ ไดท�าการแลวเสรจตามสญญา ไมวาโดยผรบจางรายเดมหรอผรบจางรายใหม ดงนน ในเดอนใด ในกรณทโครงการกอสรางระงบลงชวคราว หรอมการหยดงานกอสรางหรอชะลองานกอสราง กถอไดวาไมมผลงานในการควบคมงานตามโครงการกอสรางนน ผวาจางจงไมอาจจายคาควบคมงานส�าหรบระยะเวลานนทงหมดไดหรออาจจายคาควบคมงานไดบางสวนตามสดสวนของระยะเวลาเพยงเทาทมผลงานการกอสรางเทานน

๓

๖. กรณทมการลดงานตามสญญาจางกอสรางลง มค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ห.๑๑๑/๒๕๕๗ วนจฉยเกยวกบการจายคาจาง

ควบคมงานวาแมสญญาจางผควบคมงานกอสรางอาคารและระบบฯ ขอ ๔ จะระบราคาคาจางตามสญญาเปนจ�านวนเงนในลกษณะถอราคาเหมารวมเปนเกณฑกตาม แตราคาทเหมารวมดงกลาวจะมขอบเขต เพยงใดยอมตองพเคราะหจากเจตนารมณของคสญญาเปนส�าคญ ตามสญญาจางควบคมงานดงกลาว ไดก�าหนดขนโดยอาศยการค�านวณจากคาจางกอสรางตามสญญาเปนหลก โดยค�านวณจากขอบเขตของงานจางกอสรางทผควบคมงานจะเปนผควบคมงาน ดงนน ในกรณทมการปรบลดขอบเขตของงานจาง กอสรางโดยตดงานในสวนของการกอสรางอาคารบางสวน งานของผควบคมงานซงอยระหวางด�าเนนการตามสญญากจะมขอบเขตการปฏบตงานลดลง กรณจงเปนการลดงานซงผวาจางจะตองจายเงนคางานลดลง ทงน ราคาทใชเปนฐานในการปรบลดคางานจะตองใชราคาลดลงตามสดสวนทเปนธรรม โดยค�านวณจากฐานราคาคากอสรางและคาควบคมงานตามเนองานเดม

๗. กรณทมการขยายระยะเวลาตามสญญาจางควบคมงานและสญญาจางทปรกษา มแนวค�าวนจฉยของส�านกงานอยการสงสดเกยวกบการจายคาจางกรณถอราคาเหมารวมเปนเกณฑ ดงน ๗.๑ คำจำงควบคมงำน ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ห.๒๒๒/๒๕๖๐ เมอลกษณะของสญญาจางควบคมงานเปนสญญาจายคาจางควบคมงานแบบเหมารวม หากผควบคมงานจะมสทธขอคาใชจายเพมเตมนอกจากทก�าหนดไวในสญญาจะตองไดขอเทจจรงวาเปนงานเพม เมอขอเทจจรงปรากฏวาการควบคมงานเปนเนองานเดมทผรบจางกอสรางและผควบคมงานจะตองปฏบตตามสญญาจางของฝายตนอยแลว จงไมใชงานเพมของแตละสญญาแตอยางใด ดงนน แมจะมการขยายระยะเวลาสญญาจางควบคมงานออกไป ผควบคมงานกไมมสทธเรยกคาควบคมงานในชวงระยะเวลาทไดขยายออกไป อยางไรกด หากผควบคมงานพสจนไดวามคาเสยหาย อนเกดจากคาใชจายในการควบคมงานเพมขนจากการทขยายระยะเวลาควบคมงานออกไปไมสมพนธกบงานจางกอสรางผควบคมงานกอาจใชสทธเรยกรองคาเสยหาย เอาจางผวาจางได ๗.๒ คำจำงจำงทปรกษำ ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ห.๑๙๒/๒๕๖๐ ในกรณสงมอบ

๓ ตอมามค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๒๒๒/๒๕๖๐ วนจฉยขอหารอในท�านองเดยวกน

ขาวเนตบณฑตยสภา 7

อานตอหนา ๙

ผศ.ดร.สมหมำย จนทรเรอง*

ค�าพพากษาฎกาทนาสนใจ

เจตนาชวยหาเสยงตามความจรงตอคณะกรรมการการเลอกตงประจ�าจงหวดอนเปนการฝาฝนตอกฎหมาย ขอใหลงโทษตามพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕ มาตรา ๔, ๕๔, ๕๕, ๑๑๗ และเพกถอนสทธเลอกตงของจ�าเลยเปนเวลา หาป จ�าเลยใหการปฏเสธ ศาลชนตนพพากษาวา จ�าเลยมความผดตาม พระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอ ผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕ มาตรา ๕๕ วรรคหนง ๑๑๗ วรรคหนง จ�าคก ๖ เดอน และปรบ ๖,๐๐๐ บาท ไมปรากฏวาจ�าเลยเคยไดรบโทษจ�าคกมากอน โทษ จ�าคกใหรอการลงโทษไวมก�าหนด ๑ ป ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๖ หากจ�าเลยไมช�าระคาปรบใหจดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙, ๓๐ ใหเพกถอนสทธเลอกตงของจ�าเลยมก�าหนด ๕ ป จ�าเลยอทธรณ ศาลอทธรณภาค ๕ พพากษายน จ�าเลยฎกา โดยผพพากษาซงพจารณาและลงชอในค�าพพากษาศาลชนตนอนญาตใหฎกาในปญหาขอเทจจรง ศำลฎกำวนจฉย ขอเทจจรงทคความไมโตเถยงกนในชนฎการบฟงเปนยตวา จ�าเลยสมครรบเลอกตงเปนนายกเทศมนตร มนาย ส. นาง ท. นาง ว. และ นาง ก. เปนผชวยหาเสยงเลอกตงของจ�าเลย ระหวางการหาเสยงเลอกตงนาง ท. นาง ว. และ นาง ก. กบพวก นงอยบรเวณกระบะทายรถกระบะของนาย ม. โดยบคคลดงกลาวชปายหาเสยงเลอกตงของจ�าเลย และชสองนว ตามภาพถายประกอบคดน ภายหลงประกาศผลการเลอกตงจ�าเลยไดยนบญชรายรบรายจายในการเลอกตงภายในก�าหนดเวลาทกฎหมายก�าหนดตอคณะกรรมการเลอกตงประจ�าจงหวด

การเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหาร ทองถน และการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร ผสมครรบเลอกตงตองยนบญชรายรบและรายจาย ในการเลอกตงใหถกตองครบถวนตามทกฎหมายก�าหนดไว แมการหาเสยงกตองยนบญชคาใชจาย ในสวนนดวย การชวยหาเสยงอาจแจงอยางเปนทางการหรอการแสดงพฤตกรรม ซงตความจากเจตนาในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕๙ กลาวคอ กระท�ำโดยเจตนำไดแกกระท�ำโดยรส�ำนกในกำรทกระท�ำและในขณะเดยวกนผกระท�ำประสงคตอผลหรอยอมเลงเหนผลของกำรกระท�ำนน ถำผกระท�ำมไดรขอเทจจรงอนเปนองคประกอบของควำมผดจะถอวำผกระท�ำประสงคตอผลหรอยอมเลงเหนผลของกำรกระท�ำนนมได ปญหานมความนาสนใจจากค�ำพพำกษำฎกำท ๘๑๐/๒๕๖๐ ซงมสาระดงตอไปน โจทกฟองวาจ�าเลยเปนผสมครรบเลอกตงและไดรบเลอกตงเปนนายกเทศมนตรยนบญชรายรบและ รายจาย ซงจ�าเลยรบรองความถกตอง พรอมทงหลกฐานทเกยวของตอคณะกรรมการการเลอกตงประจ�าจงหวด โดยไมน�าคาใชจายในชวงระหวางทมการหาเสยงเลอกตงของจ�าเลยทผมชอไดน�ารถยนตมาขบใชในการหาเสยงเลอกตงใหแกจ�าเลย ซงถอเปนคาใชจายในการเลอกตงของจ�าเลยตามกฎหมายมาคดค�านวณรวมเปนคาใชจายในการเลอกตงของจ�าเลยลงในบญชรายจาย และจ�าเลยไมยนหลกฐานส�าหรบคาใชจายดงกลาวรวมเขาไปในบญชรายรบและรายจายซงจ�าเลยรบรองความถกตอง พรอมทงหลกฐานทเกยวของทจ�าเลยไดยนต อคณะกรรมการการเลอกตงประจ�าจงหวด อนเปนการยนบญชรายรบและรายจายซงรบรองความถกตอง พรอมทงหลกฐานทเกยวของไมถกตองครบถวน

* ผชวยอธการบด และคณบดคณะนตศาสตร มหาวทยาลยสยาม

ขาวเนตบณฑตยสภา8

ตอจากหนา ๗

แตบญชคาใชจายทจ�าเลยยนไมมรายการบญชคาใชจายของรถกระบะดงกลาว มปญหาทตองวนจฉยตามฎกาของจ�าเลยวาจ�าเลยมเจตนากระท�าความผดหรอไม โดยจ�าเลยฎกาวา จ�าเลยไมรบรหรอยนยอมใหบคคลใดน�ารถกระบะไปใชในการหาเสยงเลอกตงนน เหนวา พฤตการณท นาง ท. นาง ว. และนาง ก. ชวยหาเสยงเลอกตงใหแกจ�าเลยนงอยบรเวณกระบะทายรถกระบะ โดยบคคลดงกลาวไดชปายหาเสยงเลอกตงของจ�าเลยและชสองนวซงหมายถงหมายเลขสมครรบเลอกตงของจ�าเลย แสดงใหเหนไดวาจ�าเลยรบร หรอยนยอมใหน�ารถกระบะคนดงกลาวมาหาเสยงเลอกตงใหจ�าเลยแลว จ�าเลยจะปฏเสธวาไมทราบเรองดงกลาวหาไดไม เมอมการน�ารถกระบะมาใชในการหาเสยงเลอกตงใหแกจ�าเลยในลกษณะดงกลาวจะตองมคาใชจาย ซงไมวา คาใชจายดงกลาวจะเกดขนไดอยางไรกเปนหนาททจ�าเลยจะตองยนบญชคาใชจายตามกฎหมาย แมวาคาใชจายดงกลาวเมอน�ามารวมกบบญชคาใชจายทจ�าเลยไดยนไวแลวจะมจ�านวนไมเกนตามกฎหมายทก�าหนดไวกตาม ดงนน การทจ�าเลยไมยนรายการคาใชจายเกยว

กบรถกระบะตอคณะกรรมการการเลอกตงประจ�าจงหวด จงฟงไดวาจ�าเลยมเจตนาทจะไมปฏบตตามมาตรา ๕๕ วรรคหนงแหงพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕ ทศาลอทธรณภาค ๕ พพากษาลงโทษจ�าเลยนน ศาลฎกาเหนพองดวย ฎกาของจ�าเลยฟงไมขน พพากษายนควำมเหนเกยวกบเรองน คดนจ�าเลยรส�านกในการกระท�าของผชวยหาเสยง และประสงคใหมการชวยหาเสยง หรอเลงเหน ผลจากการกระท�าของผ ชวยหาเสยงเลอกตงใหแกจ�าเลยโดยชปายและชสองนว ซงหมายถงหมายเลข ของจ�าเลย จงเปนหนาททจ�าเลยจะตองยนบญชคาใชจายตามกฎหมาย ถงแมเมอน�ามารวมกบบญชคาใชจายทจ�าเลยไดยนไวแลวจะมจ�านวนไมเกนตามกฎหมาย ทก�าหนดไวกตาม การทจ�าเลยไมยนรายการคาใชจายเกยวกบรถกระบะตอคณะกรรมการเลอกตงประจ�าจงหวดดงนฟงไดวาจ�าเลยมเจตนาทจะไมปฏบตตามมาตรา ๕๕ วรรคหนงแหงพระราชบญญตการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. ๒๕๔๕

พนทกอสรางใหแกผรบจางกอสรางไมไดและหนวยงานไดขยายเวลาตามสญญาจางทปรกษาออกไป ส�านกงานอยการสงสดไดวนจฉยวาเปนงำนเดมทกลมบรษททปรกษา จะตองปฏบตตามสญญาจางของฝายตนอยแลวไมใชงานเพมตามสญญาแตอยางใด กรณจงไมเขาเงอนไขเปนงานเพมเตมตามขอก�าหนดของสญญาจางทปรกษาฯ ดงกลาว และตามสญญาก�าหนดคาจางเปนแบบเหมาจาย (Lump-Sum Payment) ดงนน แมจะมการขยายระยะเวลาสญญาจางทปรกษาฯ ออกไป กลมบรษททปรกษากไมมสทธขอคาใชจายเพมเตมนอกเหนอจากทก�าหนดไวในสญญาได อยางไรกด การทตองขยายเวลาจางทปรกษาออกไป หากกลมบรษททปรกษาพสจนไดวามคาเสยหายอนเกดจากคาใชจายทเพมขน กมสทธเรยกรองไดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ๘. แนววนจฉยของส�านกงานอยการสงสดเกยวกบกำรจำยคำจำงกรณทมงำนเพม ค�ำวนจฉยขอหำรอส�ำนกงำนอยกำรสงสด ส�ำนวนเลขรบท ๑๓๔/๒๕๕๙ แมสญญานจะเปนการจางแบบ

ราคาเหมารวมแตก�าหนดใหจายเงนไมเกนจ�านวนเงนแตละหมวดงานของบญชแสดงปรมาณวสดและราคาคากอสราง เมอหนวยงาน ก. ไดสงใหผรบจางด�าเนนการกอสรางสถานสบน�าแรงต�าแหงใหมแลว โดยเหนวาเปนงานพเศษและเปนงานทเพมเตมขนอยในขอบขายทวไปแหงวตถประสงคของสญญาในขอ ๑๕ การพจารณาอตราคาจางหรอราคาทจะน�ามาใชส�าหรบงานพเศษหรองานทเพมขนดงกลาวจงตองปฏบตตามทก�าหนดในขอ ๑๕ กลาวคอ หากรายการ ใดมก�าหนดอยแลวในบญชแสดงปรมาณวสดและราคา คากอสรางตามผนวก ๑ กใหเปนไปตามนน หากไมไดก�าหนดไวถงอตราคาจางหรอราคาใด ๆ ทจะน�ามาใชส�าหรบงานพเศษหรองานทเพมขนดงกลาว หนวยงาน ก. และผรบจางจะตองตกลงก�าหนดอตราหรอราคา รวมทงการขยายเวลา (ถาม) กนใหมเพอความเหมาะสม และในกรณทตกลงกนไมได หนวยงาน ก. จะก�าหนดอตราคาจางหรอราคาตายตวตามทเหนวาเหมาะสมและถกตอง ซงผรบจางจะตองปฏบตตามค�าสงของหนวยงาน ก.

ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ

ขาวเนตบณฑตยสภา 9

ตอจากหนา ๗

จ�าเลยทงสามกบพวกน�าผตายไปกกขงเพอเรยกคาไถแลวพวกของจ�าเลยไดฆาผตาย ถอไดวำกำรตำยของผตำยเปนผลมำจำกกำรทจ�ำเลยทงสำมกบพวกน�ำผตำยไปเพอเรยก คำไถ การกระท�าของจ�าเลยทงสามเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๓ วรรคทาย แมจ�ำเลยท ๒ และท ๓ ไมมสวนรวมในกำรฆำผตำยกตำม(สมศกดจนทรำ-สรรทศนเอยมวรชย-ธระเบญจรศมโรจน)

ขอสงเกต การเอาตวบคคลไปหรอหนวงเหนยวหรอกกขงบคคลใดเพอใหไดมาซงคาไถ๑ เปนการกระท�าความผด และตองระวางโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๓ วรรคแรก หากการกระท�านนเปนเหตใหผถกเอาตวไป ผถกหนวงเหนยว หรอผถกกกขงไดรบอนตรายสาหสหรอเปนการกระท�าโดยทรมานหรอโดยทารณโหดรายจนเปนเหตใหผถกกระท�านนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ผกระท�าจะมความผดและตองระวางโทษหนกขนตามมาตรา ๓๑๓ วรรคสอง๒ และหากการกระท�าความผดนนเปนเหตใหผถกเอาตวไป ผถกหนวงเหนยว หรอผถกกกขงนนถงแกความตาย ผกระท�าจะมความผดและตองระวางโทษหนกขนตามมาตรา ๓๑๓ วรรคทาย ทงน กำรไดรบอนตรำยสำหสหรอถงแกควำมตำยของผถก

ค�ำพพำกษำศำลฎกำท ๔๕๓๒/๒๕๖๑ (ประชมใหญ) พนกงำนอยกำรจงหวด ส. โจทก

นำย ส. กบพวก จ�ำเลย

เจาะ...ฎกาเดนจ�าเลยกบพวกรวมกนเอาตวผตายไปกกขงเพอเรยกคาไถแตพวกของจ�าเลยฆาผตาย จ�าเลยจะตองรบผดทางอาญาอยางไร

รงสชย บรรณกจวจำรณ*

มนตชย ชนนทรลลำ**

สจรรยำ สจรตศรชยกล***

ฉตรเฉลม ธรรมวนทร****

เอำตวไป ถกหนวงเหนยวหรอถกกกขงจะตองเปนผลทตำมธรรมดำยอมเกดขนไดตำมมำตรำ ๖๓ กลำวคอ กำรกระท�ำอนไดแก กำรเอำตวไป, กำรหนวงเหนยว, กำรกกขง และ ผลทเกดขนอนไดแก อนตรำยสำหสหรอควำมตำยของผถกเอำตวไป ถกหนวงเหนยว หรอถกกกขง ตองสมพนธกนอยำงสมเหตสมผล หรอเปนผลทวญญชนคำดเหนไดโดยผกระท�ำไมจ�ำตองมเจตนำตอผลทเกดขนนน (ตามโครงสรางความรบผดทางอาญา เรองความสมพนธระหวางการกระท�ากบผล) หากการกระท�าและผลทเกดขนนนไมสมพนธกนหรอไมใชผลทวญญชนคาดเหนได ผกระท�ากไมตองรบผดในผลทเกดขนซงเปนไปตามทฤษฎเหตแทรกแซง๓

การเอาตวบคคลไปหรอหนวงเหนยวหรอกกขงบคคลใดเพอใหไดมาซงคาไถ เปนกำรกระท�ำโดยมเจตนำพเศษเพอใหไดมำซงคำไถ ดงน แมจะยงไมทนไดมาซงคาไถกเปนความผดฐานเรยกคาไถส�าเรจแลว (ค�าพพากษาศาลฎกาท ๑๘๒๘/ ๒๕๒๐, ๒๐๒๕/๒๕๒๐, ๒๘๔๘/๒๕๒๗) อยางไรกตาม การเอาตวบคคลไปหรอหนวงเหนยวหรอกกขงบคคลใด เพอบงคบช�ำระหน ไมเปนความผดฐานเรยกคาไถ เพราะขาดเจตนาเพอใหไดมาซงคาไถ (ค�าพพากษาศาลฎกาท ๑๐๖๑/ ๒๕๐๔, ๕๒๕๕/๒๕๓๔)๔

* ผพพากษาศาลอทธรณ** ผพพากษาหวหนาคณะในศาลอาญา *** ผชวยผพพากษา รนท ๗๐.**** ผชวยผพพากษา รนท ๗๒.๑ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑ (๑๓) “คาไถ หมายความวา ทรพยสนหรอประโยชนทเรยกเอาหรอใหเพอแลกเปลยนเสรภาพของผถก เอาตวไป ผถกหนวงเหนยวหรอผถกกกขง”. ๒ ค�าพพากษาศาลฎกาท ๒๒๐๙/๒๕๒๑ วนจฉยวา การทจ�าเลยเอาตวผเสยหายไปเพอไดมาซงคาไถ แลวเอาโซลามขาใสกญแจไวอยในขน�า ๑๐ วน และอยในปาอก ๔ วน ๔ คน ดงน เปนการกระท�าโดยทรมานแลว แตไมถงกบเปนเหตใหผถกกระท�าไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ จ�าเลยจงมความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๓ วรรคแรก ไมผดตามวรรคสอง. ๓ ค�าพพากษาศาลฎกาท ๖๕๙/๒๕๓๒ วนจฉยวา จ�าเลยใชของแขงตท�ารายผตายมบาดแผลฟกช�าด�าเขยวทวรางกาย กบมบาดแผลฉกขาดทศรษะ ยาวประมาณ ๓ เซนตเมตร ลกประมาณ ๑.๕ เซนตเมตร มบาดแผลฉกขาดทหวควซายยาวประมาณ ๓ เซนตเมตร ลกประมาณ ๑ เซนตเมตร มบาดแผลถลอกทขากรรไกรและขอศอกซาย กระดกขากรรไกรหก กระดกซโครงราว ๒ ซ ฟงไดวาจ�าเลยท�ารายผตายโดยมเจตนาฆา หลงจาก ทผตายถกท�ารายไดมการน�าตวผตายไปรบการรกษาทโรงพยาบาล แพทยไดรกษาผตายเบองแรกโดยใหน�าเกลอ ใสทอชวยหายใจ ผาตดใส ทอระบายลมในโพรงปอดขางซายเพราะมลมรวออกมาจากทางเดนหายใจ แลวใสเครองชวยหายใจใหผตายดวย และแพทยผรกษามความเหน วาหากใหผตายรกษาตวทโรงพยาบาลตอไป โอกาสทผตายจะมชวตรอดมมากกวาผตายจะถงแกความตาย การทญาตผตายกระท�าใหการรกษา สนสดลงโดยการดงเครองชวยหายใจ และทอชวยหายใจออก แลวพาผตายกลบบาน และผตายถงแกความตายในคนนน ยอมถอไดวาเปน ผลโดยตรงทท�าใหผตายถงแกความตาย หาใชเปนผลโดยตรงจากการกระท�าของจ�าเลยไม เพราะเมอผตายอยในความดแลรกษาของแพทยแลว ผตายยอมเปนผอยในสภาพทมโอกาสมชวตอยรอดสง การกระท�าของจ�าเลยจงมความผดเพยงฐานพยายามฆาผตายเทานน. ๔ ค�าพพากษาศาลฎกาท ๕๒๕๕/๒๕๓๔ วนจฉยวา จ�าเลยจบโจทกรวมไปหนวงเหนยวกกขงแลวบงคบใหเขยนจดหมายถง พ. มารดาของโจทก

ขาวเนตบณฑตยสภา10

ตามค�าพพากษาศาลฎกาท ๔๕๓๒/๒๕๖๑ (ประชมใหญ) ขางตน จ�าเลยท ๒ และท ๓ รวมกบพวกเอาตวผตายไปหนวงเหนยวกกขงเพอเรยกคาไถ แลวพวกของจ�ำเลยท ๒ และท ๓ ฆำผตำย โดยจ�ำเลยท ๒ และท ๓ ไมไดรวมลงมอฆำผตำยดวย จ�ำเลยท ๒ เพยงขบรถน�ำทำง และจ�ำเลยท ๓ กเปนเพยงผทตดตอไปยงภรยำของผตำยเพอเรยกคำไถเทำนน จงมปญหาวา จ�าเลยท ๒ และท ๓ จะตองรวมรบผดในผลทเกดขน คอ ความตายของผตายหรอไม ศำลฎกำโดยมตทประชมใหญ เหนวา การตายของผตายเปนผลมำจำกการทจ�าเลยทงสามกบพวกน�าผตายไปเพอเรยกคาไถ กำรกระท�ำของจ�ำเลยทงสำม จงเปนควำมผดตำมประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ ๓๑๓ วรรคทำย (ระวางโทษประหารชวต) แมจ�าเลยท ๒ และท ๓ จะไมมสวนรวมในการฆาผตายกตาม (ค�าพพากษาศาลฎกาท ๓๒๐๔/ ๒๕๒๒ วนจฉยท�านองเดยวกน)๕ ซงจากขอเทจจรงตามค�าพพากษาศาลฎกาดงกลาวจะเหนไดวา จ�าเลยท ๒ และท ๓ มเจตนารวมกบพวกเพยงน�าตวผตายไปเรยกคาไถเทานน จ�าเลยท ๒ และท ๓ ไมมเจตนาฆาผตาย ดงน จ�าเลยท ๒ และท ๓ จงไมมควำมผดฐำนฆำผอนอนเปนไปตามหลกเรองตวการตามมาตรา ๘๓ ซงมหลกวา ความผดใดเกดขนโดยการกระท�าของบคคลตงแตสองคนขนไป ผทไดรวมกระท�าความผดดวยกนนนเปนตวการ เชนน เมอความผดฐานฆาผอน จ�าเลยท ๒ และท ๓ ไมมเจตนารวมกบพวกในการฆาผตายดวย จ�าเลยท ๒ และท ๓ จงไมใชผทไดรวมกระท�าความผดกบพวกในการฆาผตาย จ�าเลยท ๒ และท ๓ จงไมเปนตวการรวมกบพวกและไมตองรบผดฐานฆาผอน อยางไรกด แมจ�าเลยท ๒ และท ๓ จะไมไดรวมกบพวกในการฆาผตายดวยกตาม แตการทพวกของจ�าเลยท ๒ และท ๓ ฆาผตาย ถอไดวาการตายของผตายเปนผลมาจากการทจ�าเลยท ๒ และท ๓ กบพวกน�าตวผตายไปกกขงเพอเรยก คาไถ ดงน จ�าเลยท ๒ และท ๓ ซงเปนตวการรวมกบพวกในการ เรยกคาไถจงตองรวมรบผดในผลทเกดขนจากการเรยกคาไถ คอความตายของผตาย โดยถอไดวำควำมตำยของผตำยเปนผลธรรมดำทยอมเกดขนได จ�าเลยท ๒ และท ๓ จงตองรบโทษหนกขน ทงนเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๖๓ ซงมหลกวา ถาผลของการกระท�าความผดใดท�าใหผกระท�าตองรบโทษหนกขน ผลของการกระท�าความผดนนตองเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนได ดงนน จ�าเลยท ๒ และท ๓ จงตองรบผดฐานเอาตวบคคลไปหนวงเหนยวกกขงเพอเรยกคาไถเปนเหตใหบคคลนนถงแกความตายตามมาตรา ๓๑๓ วรรค

ทายเชนเดยวกบพวกของจ�าเลย (เทยบค�าพพากษาศาลฎกาท ๑๔๕๙/๒๕๓๒ , ๑๑๘๕/๒๕๔๓ , ๑๓๓๕/๒๕๔๕ , ๖๔๘๐/๒๕๔๘, ๗๒๓๕/๒๕๕๓, ๑๑๕๙/๒๕๕๕, ๓๙๗๖/๒๕๖๐ วนจฉยท�านองเดยวกน) กลำวโดยสรปตำมค�ำพพำกษำศำลฎกำฉบบนไดวา กรณทผกระท�าความผดหลายคนเปนตวการรวมกนเอาตวผตายไปหนวงเหนยวกกขงเพอเรยกคาไถ แมพวกของผกระท�าความผดคนหนงฆาผตายโดยผกระท�ำควำมผดคนอนไมไดรวมฆำ ผตำยดวยไมตองรบผดฐำนฆำผอน แตยงตองรบผดในความตายอนเปนผลแหงการกระท�า สวนพวกของผกระท�าความผดทฆาผตายนอกจากตองรบผดฐานเอาตวบคคลไปหนวงเหนยวกกขงเพอเรยกคาไถเปนเหตใหบคคลนนถงแกความตายแลวยงตองรบผดในฐานฆาผอนอกบทหนงดวย๖ นอกจากน ยงมขอสงเกตเพมเตมวา การกระท�าของจ�าเลยทงสามยงเปนควำมผดฐำนหนวงเหนยวกกขงผอนเปนเหตใหผอนนนถงแกควำมตำยอนเปนควำมผดตำมประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ ๓๑๐ วรรคทำยอกบทหนงดวย ซงเปนการกระท�ากรรมเดยวผดตอกฎหมายหลายบท ตองลงโทษตามมาตรา ๓๑๓ วรรคทาย ซงเปนบทหนกตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๐ (เทยบค�าพพากษาศาลฎกาท ๔๙๐๔/๒๕๔๘) แตตามค�าพพากษาศาลฎกาประชมใหญนโจทกไมไดฟองขอใหลงโทษจ�าเลยทงสามในความผดฐาน ดงกลาวกรณจงตองหามมใหศาลพพากษา เพราะจะเปนการเกนค�าขอตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๙๒ วรรคหนง สรป ๑. จ�าเลยทงสามกบพวกมความผดฐานเรยกคาไถเปนเหตใหผอนถงแกความตายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๓ วรรคทายบทหนง และมความผดฐานหนวงเหนยวกกขงผอนเปนเหตใหถงแกความตายตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๐ วรรคทายอกบทหนง โดยเปนตวการรวมกนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๓ ๒. จ�าเลยท ๒ และท ๓ ไมมความผดฐานฆาผอนโดยไตรตรองไวกอนและฆาผอนเพอปกปดการกระท�าความผดอนของตนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๘๙ (๔) (๗) โดยเปนตวการรวมกบพวก สวนพวกของจ�าเลยทฆาผตายมความผดฐานฆาผ อนโดยไตรตรองไวกอนและฆาผ อนเพอปกปด การกระท�าความผดอนของตนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๘๙ (๔) (๗) โดยเปนการกระท�าตามล�าพง

รวมใหโอนทดนทจ�านองเพอช�าระหนแก ข. แมยายของจ�าเลยหรอจ�าเลยนน จ�าเลยมเจตนาเพยงเพอบงคบใหมารดาโจทกรวมช�าระหนแก แมยายจ�าเลยหรอจ�าเลย โดยจ�าเลยซงเปนบตรเขยเชอวากระท�าได ดงนน ประโยชนทจ�าเลยเรยกรองจงไมใชคาไถตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑ (๑๓) การกระท�าของจ�าเลยไมเปนความผดตามมาตรา ๓๑๓.๕ ค�าพพากษาศาลฎกาท ๓๒๐๔/๒๕๒๒ วนจฉยวา จ�าเลยท ๑ ท ๒ กบพวกอก ๕ คนรวมกนจบเอาตวผตายไปเพอใหไดมาซงคาไถ ระหวาง ผตายถกพวกของจ�าเลยควบคมตวไวเพอใหไดมาซงคาไถนน พวกจ�าเลยท ๑ ท ๒ ไดฆาผตายเพราะเหตทผตายไมยอมเขยนจดหมายเพอใหบตร ผตายน�าเงนมาไถตว แมจ�าเลยท ๑ ท ๒ มไดรเหนในการฆาดวย กตองถอวาเนองดวยการกระท�าผดของจ�าเลยท ๑ ท ๒ นนเองเปนเหตให ผตายถงแกความตาย จ�าเลยท ๑ ท ๒ ตองรบโทษหนกขนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๑๓ วรรคทาย.๖ โจทกฟองขอใหลงโทษฐำนฆำผอนโดยไตรตรองไวกอนและฆาผอนเพอปกปดการกระท�าความผดอนของตนตามมาตรา ๒๘๙ (๔) (๗) ศาลชนตนและศาลอทธรณพพากษาลงโทษตามฟอง คความไมไดฎกาในความผดฐานดงกลาว คดจงไมมประเดนขนสการพจารณาของศาลฎกา.

ขาวเนตบณฑตยสภา 11

ภาษาองกฤษสำ�หรบนกกฎหมาย

BANGKOK DECLARATION ON COMBATING MARINE DEBRIS IN ASEAN REGION

ปนมขาวทนาเศราใจหลายขาวเกยวกบสตวทะเลทพา

กนลมตายเนองจากบรโภคขยะพลาสตกเขาไปเปนจ�านวนมาก

จากขอมลทางสถตพบวาในแตละปขยะตาง ๆ ถกทงลงทะเล

ในปรมาณมหาศาลและสวนใหญเกดจากกจกรรมบนบก โดย

เฉพาะอยางยง ขยะพลาสตกทจดการไมถกตองซงจะยงคง

ตกคางอยในธรรมชาตเปนเวลานานหลายรอยป สรางความเสย

หายอยางรายแรงแกระบบนเวศนทางทะเล อกทงขยะพลาสตก

เหลานจะแตกตวเปนพลาสตกขนาดจวหรอไมโครพลาสตก

สะสมอยในสงแวดลอมและสตวทะเลซงจะกลบเขามาสหวงโซ

อาหารและเขาสรางกายของมนษยผานการบรโภคในทสด

ปญหาขยะทะเลจงเปนภยคกคามทประชาคมโลกมงมน

ทจะแกไข ดงจะเหนไดจากการทสหประชาชาตไดก�าหนดให

การใชประโยชนจากมหาสมทรและทรพยากรทางทะเลเปน

เปาหมายท ๑๔ ในเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable

Development Goals–SDGs) และเนองจากปญหาขยะทะเล

มลกษณะขามแดน หนงในกญแจส�าคญในการจดการกบปญหา

ขยะทะเลใหสนไปคอการรวมมอกนอยางแขงขนของประชาคม

โลก ดวยตระหนกถงปญหาส�าคญน ในการประชมสดยอด

อาเซยน ครงท ๓๔ เมอเดอนมถนายน พ.ศ. ๒๕๖๒ ทผานมา

ซงประเทศไทยเปนเจาภาพ ประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนาม

ในปฏญญากรงเทพฯ วาดวยการตอตานขยะทะเลในภมภาค

อาเซยน (BANGKOK DECLARATION ON COMBATING

MARINE DEBRIS IN ASEAN REGION) นบเปนกาวแรกทส�าคญ

ยงของประเทศสมาชกในการจดการกบปญหาขยะทะเลใน

ภมภาค ดงนน คอลมนภาษาองกฤษส�าหรบนกกฎหมายฉบบน

ผเขยนขอหยบยกถอยค�าในปฏญญาดงกลาวในสวนทส�าคญ

พรอมค�าศพทภาษาองกฤษทนาสนใจและแนวคดตาง ๆ ทใช

ในการจดการกบปญหาขยะทะเลในปฏญญาฉบบดงกลาวมา

น�าเสนอทานผอาน

sustainable ค�าคณศพท แปลวา อยางยงยนหรอท

เกยวกบการใชทรพยากรธรรมชาตหรอพลงงานในทางทจะ

ไมกอใหเกดความเสยหายตอสงแวดลอม

marine ค�าคณศพท แปลวา เกยวกบทะเล

debris ค�านามทเปนทางการ แปลวา เศษซาก ดงนน

ค�าวาขยะทะเลจงใชค�าภาษาองกฤษวา marine debris หรอ

marine litter

declaration ในบรบทนแปลวา ปฏญญาหรอค�าแถลง

อยางเปนทางการเกยวกบแผนปฏบตการของรฐบาลหรอ

องคกร กรยาลงนามในปฏญญาใชวา to sign a declaration

ยกตวอยางประโยควา At the 34th Summit held in

Bangkok, ASEAN member countries signed a joint

declaration proclaiming their firm intention to combat

marine debris in the region. (ในการประชมสดยอดอาเซยน

ครงท ๓๔ ซงจดขนทกรงเทพมหานคร ประเทศสมาชกอาเซยน

ไดลงนามในปฏญญาเพอประกาศเจตจ�านงอนมนคงในการตอ

ตานขยะทะเลในภมภาค)

combat ค�ากรยา หมายถง การหยดบางสงอยางอยาง

ทเปนอนตรายหรอไมพงประสงคมใหเกดขนหรอแยลงกวาเดม

ประเทศสมาชกอาเซยนประกาศเจตจ�านงทจะแกปญหาขยะ

ทะเลดวยวธการดงจะกลาวตอไปน

STRENGTHEN actions at the national level as

well as through collaborative actions among the

ASEAN Member States and partners to prevent and

significantly reduce marine debris, particularly from

land-based activities, including environmentally

sound management; (เสรมสรางความเขมแขงในการ

ด�าเนนการทงในระดบชาตและการด�าเนนการรวมกนในบรรดา

ประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศพนธมตร ในการปองกน

และลดปรมาณขยะทะเลลงอยางมนยส�าคญ โดยเฉพาะอยาง

ยง ขยะทะเลทเกดจากกจกรรมบนบก รวมถงการจดการทเปน

มตรตอสงแวดลอม)

strengthen ค�ากรยา แปลวา ท�าใหแขงแกรงหรอม

* อยการประจ�าส�านกงานอยการสงสด

ขาวเนตบณฑตยสภา12

ภทรวด ไวยภำษ*

ประสทธภาพยงขน เปนถอยค�าทสามารถใชไดในหลายบรบท

ไมวาจะเปนการเสรมสรางความแขงแกรงทางดานรางกายหรอ

จตใจ ดานการเงนหรอดานนโยบาย

collaborative ค�าคณศพท แปลวา ทกระท�ารวมกน

โดยบคคลหลาย ๆ คนหรอหลาย ๆ กลม

significantly ค�าวเศษณ หมายถง อยางมากหรอส�าคญ

เพยงพอทจะสงผลกระทบตอบางสงบางอยาง

environmentally sound management หรอ ESM

หมายถง หลกการจดการของเสยอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

PROMOTE private sector engagement and

investment in preventing and reducing marine debris,

including partnerships between public and private

sector through various mechanisms and incentives;

(สงเสรมการมสวนรวมและการลงทนของภาคเอกชนในการ

ปองกนและลดขยะทะเล รวมถงความรวมมอระหวางภาครฐ

และภาคเอกชนผานกลไกและสงจงใจทหลากหลาย)

partnership ค�านาม แปลวา ความรวมมอ

incentive ค�านาม แปลวา สงจงใจ

PROMOTE innovative solutions to enhance

plastics value chains and improve resource efficiency

by prioritising approaches such as circular economy

and 3R (reduce, reuse, recycle), and welcome

capacity building and exchange of best practices

among ASEAN Member States as well as support from

external partners in this regard; (สนบสนนนวตกรรมเพอ

เพมคณคาของพลาสตกในหวงโซคณคา และพฒนาการใช

ทรพยากรอยางมประสทธภาพ โดยใหความส�าคญกบวธการ

ตาง ๆ เชน แนวคดเศรษฐกจหมนเวยน แนวคด 3R (ลด น�ามา

ใชซ�า น�ากลบมาใชใหม) ในการน ประเทศสมาชกอาเซยนยนด

ยอมรบการเสรมสรางศกยภาพและการแลกเปลยนวธปฏบตท

เปนเลศทงจากในกล มประเทศสมาชกอาเซยน และการ

สนบสนนจากภาคภายนอกอาเซยน)

value chain หรอ หวงโซคณคา เปนแนวคดทกลาวถง

กระบวนการหรอกจกรรมตาง ๆ ทสรางมลคาใหแกสนคาหรอ

บรการ

3R (reduce, reuse, recycle) หมายถง แนวคด

ในการจดการขยะโดยลดการใช น�ามาใชซ�าและน�ากลบมาใชใหม

innovative ค�าคณศพท แปลวา ทเปนของใหม ทใช

แนวคดใหม ๆ

resource ค�านาม แปลวา ทรพยากร

circular ค�าคณศพท แปลวา เคลอนทเปนวงกลม

ดงนน ค�าวา circular economy จงแปลวา เศรษฐกจ

หมนเวยนหรอเศรษฐกจแบบครบวงจร ซงหมายถงระบบ

เศรษฐกจทมงจะลดปรมาณขยะใหมากทสดโดยใชทรพยากร

อยางคมคาทสด กลาวคอ น�าทรพยากรทใชไปแลวมาหมนเวยน

ใชอกเพอใหเกดประโยชนสงสดแทนเศรษฐกจแบบเดมหรอ

linear economy ทเนนการผลตแบบใชแลวทง

best practice ค�านาม หมายถง วธการท�างานทไดรบ

การยอมรบอยางเปนทางการวาเปนวธทดทสดหรอมประสทธภาพ

ทสด

STRENGTHEN research capacity and application

of scientific knowledge to combat marine debris, in

particular, to support science-based policy and

decision making; (เสรมสรางศกยภาพดานการวจยและการ

ประยกตใชความรดานวทยาศาสตรในการตอตานปญหาขยะ

ทะเล กลาวโดยเฉพาะเจาะจงคอสนบสนนนโยบายและการ

ตดสนใจทมหลกฐานทางวทยาศาสตรรองรบ)

science-based ค�าคณศพท แปลวา ทมหลกฐานการ

วจยทางวทยาศาสตรรองรบ

ปญหาขยะเปนปญหาทรฐบาลและหนวยงานราชการ

มงใหความส�าคญ โดยจะเหนไดจากการทภาครฐรณรงคให

ผผลตเลกใชพลาสตกหมฝาขวด (cap seal) รณรงคใหผบรโภค

ลดการใชถงพลาสตก หามใชภาชนะทเปนโฟมในพนทอทยาน

แหงชาตทางทะเล และในระยะหลง ภาคเอกชนตางใหการ

สนบสนนนโยบายนอยางแขงขน เชน การงดแจกถงพลาสตก

แกผบรโภค การใหสวนลดแกผบรโภคเมอน�าแกวน�าสวนตวมา

ซอเครองดม การรณรงคใหผ บรโภคงดใชหลอดพลาสตก

เปนตน และจ�านวนผบรโภคทตระหนกรและตอบสนองตอ

แนวคดในการลดปรมาณขยะไดเพมจ�านวนขนทกวน ผเขยนจง

ขอถอโอกาสนเชญชวนทานผอานรวมกนลดการใชวสดทจะ

กลายเปนขยะ โดยเฉพาะอยางยงพลาสตกซงใชเวลานานนบ

ศตวรรษในการยอยสลาย สวนวสดทไดใชไปแลวยงสามารถน�า

กลบมาใชซ�าหรอน�ากลบมาใชใหมไดเพอลดปรมาณขยะและ

เปนการใชทรพยากรอยางคมคาทสด ชวยกนคนละนดเพอท

มนษยเราจะยงคงมทรพยากรและระบบนเวศนทางทะเลทอดม

สมบรณไปอกนานเทานาน

ขาวเนตบณฑตยสภา 13

เรองงาย ๆ กบขอกฎหมายนาร

ดร. วรพล ชนเพชร*โชคชย เนตรงำมสวำง**

กมพล กตตพงษพฒนำ***

“ฝน” ในความหมายตามพจนานกรม หมายถง ดนแหงหรอสงอนทละเอยดเปนผง

๑ เชน ฝนละออง ฝน

ชอลก สวน “ฝนละออง” เปนสวนหนงของนยามค�าวา “อากาศเสย” ตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. ๒๕๓๕ ซงฝนกบฝนละอองมนยทางความหมายเชนเดยวกนคอเปนของแขงขนาดเลกทลอยอยในอากาศหรอน�า แตอาจมขนาดและองคประกอบทแตกตางกน ฝนเปนอนภาคทมรปรางไมแนนอน โดยทวไปมขนาดตงแต ๐.๐๐๒ ถงหลายรอยไมครอน (๑ ไมครอน = ๑/๑๐๐๐ มลลเมตร) แบงตามขนาดไดเปนหลายประเภท เชน TSP, PM10, PM2.5 โดย TSP (Total Suspended Particles) คอ ฝนละอองรวม มขนาด ๑๐๐ ไมครอนหรอต�ากวา สวน PM (Particulate matter) หมายถงฝนเชนกน โดยตวเลขทระบดานหลงบงบอกถงขนาดของฝน โดย PM10 คอฝนหยาบ (Course Particle)

๒ มขนาดเลกกวา

๑๐ ไมครอน หรอเทยบเทากบหนงในหาของเสนผม สวน PM2.5 คอฝนละเอยด (Fine Particle)

๓ มขนาดเลกกวา

๒.๕ ไมครอน๔ ทง PM10 และ PM2.5 มกเปนฝนทถกกลาว

ถงอยบอย ๆ ผลการศกษาพบวา PM10 มกมแหลงก�าเนดจากการจราจรบนถนนทไมไดลาดยาง การขนสงวสด การบด การโม หรอการท�าใหเปนผงเนองจากการกอสราง สวน PM2.5 มแหลงก�าเนดจากควนเสยของรถยนต โรงไฟฟา โรงงานอตสาหกรรม ควนทเกดจากการเผาไหม ของฟน หรอการท�าปฏกรยาเคมระหวางกน เชน สารอนทรยระเหยงาย (VOCs) กอาจท�าใหเกด PM2.5 ได เชนกน ฝ นถอเป นมลพษทางอากาศทมผลกระทบตอ

ทงมนษยและสงแวดลอม องคกรทก�ากบดแลสงแวดลอมของแตละประเทศจงไดก�าหนดคามาตรฐานเกยวกบฝนแตละประเภทแตละขนาดไวเพอเปนเกณฑชวดคณภาพของอากาศ ปจจบนประเทศตาง ๆ ไดก�าหนดมาตรฐานคณภาพอากาศโดยก�าหนดเกณฑขนสงทจะพงมความเขมขนของฝนในอากาศ เชน กลมประเทศสหภาพยโรป จน สหรฐอเมรกา แคนาดา สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย โดยองคการอนามยโลกกไดก�าหนดคา Air Quality Guideline (AQG) ไวเปนคามาตรฐานส�าหรบ PM2.5 ตามชวงระยะเวลาทงระยะสน (คาเฉลย ๒๔ ชวโมง) และระยะยาว (คาเฉลย ๑ ป) ส�าหรบประเทศไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยกรมควบคมมลพษไดมการก�าหนดมาตรฐานคณภาพในบรรยากาศส�าหรบฝ นละอองไว ครงแรกเมอป พ.ศ. ๒๕๒๔ ตามประกาศส�านกงาน คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๒๔) เรอง ก�าหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ (ประกาศ ณ วนท ๖ พฤศจกายน ๒๕๒๔) และภายหลงจากการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. ๒๕๓๕ กไดมประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๓๘) ก�าหนดมาตรฐานคณภาพของอากาศในบรรยากาศโดยทวไป โดยเปนการก�าหนดคามาตรฐานฝนขนาดไมเกน ๑๐ ไมครอน (PM10) ซงในขณะนนยงไมมการตรวจวดฝนทขนาดไมเกน ๒.๕ ไมครอน (PM2.5)

๕ ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๔๗

กรมควบคมมลพษไดใหมหาวทยาลยธรรมศาสตรด�าเนนการศกษาและยกรางมาตรฐาน PM2.5 โดยใชขอมลคาความ

* นกกฎหมายกฤษฎกา ส�านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา น.บ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร, D.E.A droit public fondamental, Docteur en Droit, Universite Toulouse 1 Capitole** อยการจงหวดผชวย ส�านกงานอยการจงหวดเลย น.บ., น.ม. สาขากฎหมายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มหาวทยาลย ธรรมศาสตร*** วศวกรออกแบบโครงสรางและบรหารงานกอสราง การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย วศ.บ. สาขาวศวกรรมโยธา, น.บ. จฬาลงกรณ มหาวทยาลย๑ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔๒ http://www.oic.go.th อางองค�าจ�ากดความจาก United State Environmental Protection Agency๓ http://www.oic.go.th อางองค�าจ�ากดความจาก United State Environmental Protection Agency๔ https://www.eng.chula.ac.th/wp-content/uploads/2018/06/%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%991.pdf สบคนเมอวนท ๙ กรกฎาคม ๒๕๖๒๕ http://infofile.pcd.go.th/air/PM2.5_040309.pdf สบคนเมอวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๖๒

ขาวเนตบณฑตยสภา14

เขมขนของ PM2.5 ระหวาง พ.ศ. ๒๕๔๔-๒๕๕๑ มาพจารณาประเดนความเปนไปไดในทางปฏบตผานกระบวนการเปรยบเทยบสถานการณคณภาพอากาศในบรรยากาศทผานมาของประเทศไทยกบคามาตรฐาน และสรปผลการศกษาเสนอเปนรางประกาศคณะกรรมการสงแวดลอม ตามคามาตรฐานฝนขนาดไมเกน ๒.๕ ไมครอน (PM2.5 ) ทเหนวามความเหมาะสมและเปนไปไดส�าหรบประเทศไทย ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ จงไดมการก�าหนดคามาตรฐานฝน PM2.5

โดยประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท ๓๖ (พ.ศ. ๒๕๕๓) เรอง ก�าหนดมาตรฐานฝนละอองขนาด ไมเกน ๒.๕ ไมครอนในบรรยากาศทวไป เมอศกษาแนวทางการแกไขปญหามลพษทเกดจากฝน PM2.5 พบวารฐบาลแตละประเทศตางใชทงมาตรการทางกฎหมายรวมกบนโยบายเชงบรหารในการจดการกบปญหาดงกลาว ประเทศฝรงเศสและประเทศจนซงเปนตวอยางในการศกษาตางกประสบปญหามลพษนอยางรนแรง และมวธการจดการในรปแบบทหลากหลาย ประเทศฝรงเศส - มาตรการทางกฎหมายเพอแกไขปญหาฝน PM2.5 ของประเทศฝรงเศส ไดตราขนเปนครงแรกในป ค.ศ. ๑๙๖๑ เปนกฎหมายวาดวยการตอตานมลพษทางอากาศและกลน

๖ แมวากฎหมายฉบบนไดถกยกเลก

ไปแลว แตถอวาเปนกาวแรกในทางนโยบายของรฐบาล ทตระหนกถงปญหามลพษทางอากาศ ตอมาในป ค.ศ. ๑๙๙๖ ไดมการตรากฎหมายขนมาเฉพาะวาดวยเรองคณภาพอากาศและการใชพลงงานอยางสมเหตสมผล

๗ ท

ใหการรบรองสทธวา “ทกคนมสทธทจะหายใจอากาศท ไมเปนอนตรายตอสขภาพ” ตามมาดวยการออกกฎหมายในป ค.ศ. ๒๐๑๐

๘ ทก�าหนดระบบจดการคณภาพของ

อากาศทงในระดบชาตและระดบภมภาค เชน มาตรการก�าหนดใหภาค (region) มแผนพฒนาระดบภาควาดวย ภมอากาศ อากาศ และพลงงาน

๙

นอกจากน ในประมวลกฎหมายสงแวดลอมไดก�าหนดมาตรการเกยวกบการปกปองชนบรรยากาศ โดยหามหรอจ�ากดการปลอยมลพษออกส อากาศ เพอให มอากาศทดมคณภาพ และเปดเผยขอมลดานสงแวดลอมใหประชาชนไดรบทราบ การก�าหนดใหเมองทมประชากรอยอาศยมากกวา ๒๕๐,๐๐๐ คน จะตองด�าเนนการควบคมมลพษทางอากาศใหเปนไปตามมาตรฐานทก�าหนด ในสวน

ของฝน PM2.5 กฎหมายไดก�าหนดเกณฑมาตรฐานทตองมการตรวจสอบคณภาพอากาศทคาเฉลยของอากาศ ๒๔ ชวโมงทตองไมเกนทระดบ ๒๕ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร (25 µg.m3) และมคาเปาหมายในป ค.ศ. ๒๐๒๐ ไมเกนคาเฉลย ๒๔ ชวโมงทระดบ ๒๐ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร สวนคาเฉลยทงปไมเกนระดบ ๑๐ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ซงสอดคลองกบมาตรฐานทก�าหนดโดยสหภาพยโรป และมาตรฐานขององคการอนามยโลก หากผลการตรวจสอบสภาพอากาศพบวาในพนทมปรมาณมลพษหรอฝ นละอองขนาดเลกเกนกวาเกณฑมาตรฐานหรอมแนวโนมของปรมาณฝนละอองทอาจเกนอตราเกณฑมาตรฐาน กฎหมายก�าหนดใหเปนหนาท ของผ วา (prefect) ทจะตองด�าเนนมาตรการฉกเฉน (Emergency Measures) ผานนายกเทศมนตร โดยการแจงใหประชาชนทอาศยอย ในพนทมลพษนนทราบถงสภาวะทเกดขน โดยประกาศเปนพนทควบคมมลพษ และมอ�านาจสงการใหควบคม หาม หรอหยดการกระท�า อนเปนตนเหตของมลพษดงกลาวได อยางไรกดตองมความสมเหตสมผลกบความเสยหายทางมลพษทเกดขน ตวอยางของมาตรการบงคบน ไดแก การหามการใชรถยนตบางประเภททมความเสยงในการปลอยมลพษสญจรในพนทควบคมมลพษนน หรอมาตรการเชงสงเสรมโดยเชญชวนใหประชาชนใชการสญจรผานระบบขนสงสาธารณะดวยการลดอตราคาโดยสารหรอใหใชบรการสาธารณะฟร การใชจกรยานสาธารณะฟร หรอการสงเสรมระบบ car-sharing ตวอยางของการใชมาตรการฉกเฉนเพอแกไขปญหามลพษ เชน มาตรการทด�าเนนการในกรงปารสและเมองโดยรอบ (Île-de-France) ชวงระหวางวนท ๖ - ๗ ธนวาคม ค.ศ. ๒๐๑๖ ทเปนชวงอากาศเยน ฝนควนจากทอไอเสยรถยนตกจะรวมกบหมอก (fog) กลายเปนปญหาหมอกพษ (smog) ปกคลมเมอง จงหามรถบรรทกหนกหรอพาหนะทมไดมการตดตงระบบกรองไอเสยหรอมอตราการปลอยไอเสยเกนปรมาณทก�าหนดเขาสญจรในพนท ส�าหรบพาหนะประเภทอนไดมการใชระบบคดกรองผานหมายเลขทายของแผนปายทะเบยนรถยนต หากลงทายดวยหมายเลขคสามารถใชสญจรไดในวนองคารท ๖ แตหามการใชรถคนนนในวนพธท ๗ และเปนกรณกลบกนส�าหรบรถยนตทมแผนปายทะเบยนลงทายดวยหมายเลขค อยางไรกตาม

๖ Loi n° 61-842 du 2 août 1961 relatives à la lutte contre la pollution atmosphérique et les odeurs๗ Loi n° 96-1236 du 30 décembre 1996 sur l’air et l’utilisation rationnelle de l’énergie : LAURE๘ Loi no 2010-788 du 12 juillet 2010 portant engagement national pour l’environnement : Loi Grenelle II๙ Schéma Régional du Climat, de l’Air et de l’Energie : SRCAE

ขาวเนตบณฑตยสภา 15

มรถยนตทไดรบยกเวนจากมาตรการฉกเฉนน ไดแก รถยนตทขบเคลอนดวยระบบไฟฟา รถทใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลง หรอรถยนตไฮบรด หรอรถยนตทมความจ�าเปน เพอบรการสาธารณะ เชน รถพยาบาล รถฉกเฉน รถดบเพลง รถเกบขยะ รถไปรษณย รถยนตทใชขนสงอาหาร สนคาอปโภค รวมถงรถโดยสารสาธารณะและแทกซ เพอมใหกระทบตอการด�ารงชวตของคนเมองมากจนเกนควร ซงไมเพยงแตกรงปารสเทานน ในเมองขนาดใหญเชน ลยง หรอลลล ทไดรบผลกระทบจากมลพษทางอากาศกมมาตรการฉกเฉนเพอแกไขปญหามลพษเชนกน ประเทศจน - ไดเรมออกกฎหมายเพอคมครอง สภาพแวดลอม (The Environmental Law) ในป ค.ศ. ๑๙๗๙ เปนลกษณะของการคมครองสภาพแวดลอมเปนการทวไป ในสวนของมาตรการทางกฎหมายทเกยวของกบการปองกนและควบคมมลพษทางอากาศของจน (The Air Law) ไดตราและใชบงคบเปนครงแรกในป ๑๙๘๗ มการแกไขเพมเตมเปนระยะอยางตอเนอง และปรบปรงครงส�าคญในป ๒๐๑๕ ครงทประเทศเผชญกบวกฤตมลพษทางอากาศ ซงเจตนารมณของการปรบปรงกฎหมายในครงนนเพอมงสการปรบปรงคณภาพอากาศ โดยมงเนนถงการควบคมมลพษทเกดจากการเผาไหมของเชอเพลงถานหน จากภาคอตสาหกรรมการผลต จากการสนดาปของเครองยนต ฝ นละอองทวไป รวมไปถงมลพษจากภาคเกษตรกรรม ควบคไปกบมาตรการทางบรหารของรฐบาลภายใตการน�าของประธานาธบดสจนผงทไดออกแผนปฏบตการเพอปองกนและควบคมมลพษทางอากาศ

๑๐ โดย

ก�าหนดเปนแนวปฏบตเพอใหหนวยงานและประชาชนรวมด�าเนนการ มจดมงหมายเพอ “ประกนความเปนอยทดของประชาชน เพอการพฒนาทางเศรษฐกจทยงยน การยกระดบทางสงคมทด และฟนฟความยงใหญของประเทศจน” ซงแผนปฏบตการดานมลพษทางอากาศของจนก�าหนดเปนมาตรการทเขมงวด มเปาหมายทจะปรบปรงคณภาพของอากาศครอบคลมพนททงประเทศ ในการเพมจ�านวนวนทมอากาศสะอาดใหไดประมาณ ๒๙๒ วนตอป และก�าหนดเปาหมายอน ๆ ทชดเจน เปนรปธรรมและสามารถปฏบตไดจรง เชน การลดปรมาณฝน PM10 ทมแหลงก�าเนดสวนใหญจากถานหน การกอสรางและโรงงานอตสาหกรรม โดยในป ๒๐๑๗ ใหลดลงในอตรารอยละ ๑๐ เมอเทยบกบ ป ๒๐๑๒ ก�าหนดใหความหนาแนนของฝน PM2.5 ใน กรงปกกงและปรมณฑล ตองลดลงรอยละ ๒๕ และก�าหนด

เปาหมายอตราเฉลยของฝน PM2.5 ในกรงปกกงทตองต�ากวา ๖๐ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร นอกจากน ในเดอนมถนายน ๒๐๑๘ สภารฐกจจนไดประกาศแผนปฏบตการระยะสามปเพอตอสกบปญหามลพษทางอากาศ (the Three-Year Action Plan for Winning the Blue Sky War) ก�าหนดเปาหมายในป ๒๐๒๐ ในการปรบปรงและพฒนาคณภาพของอากาศในจน ตวอยางของมาตรการทด�าเนนการตามแผนปฏบตการดงกลาว เชน การควบคมรถยนตทใชเครองยนตดเซลและรถยนตร นเกาดวยการจ�ากดเลขทะเบยนรถยนตทสญจรบนถนนในแตละวน การควบคมปรมาณของรถจกรยานยนตโดยสงเสรมใหประชาชนใชรถจกรยานยนตไฟฟาแทน การรบซอรถยนตเกาเพอไปท�าลายเพอลดปรมาณรถยนตทกอมลพษออกจากทองถนน การใชมาตรการภาษเพอสนบสนนการใชรถยนตจากพลงงานสะอาดหรอรถยนต eco-friendly การก�าหนดมาตรฐานของพาหนะขนสง (รถยนตบรรทกเบา) ทจ�าหนายและจดทะเบยนในประเทศทตองมอตราการระบายมลพษทางอากาศไมต�ากวาระดบมาตรฐาน China ๕ ทสอดคลองกบระดบมาตรฐาน Euro ๕ ของยโรป ส�าหรบปญหาเรองการควบคมฝ น PM2.5 ในประเทศไทยนน มกฎหมายหลายฉบบทเขามาเกยวของ เชนกน อาท พระรำชบญญตสงเสรมและรกษำคณภำพสงแวดลอมแหงชำต พ.ศ. ๒๕๓๕ - ก�าหนดใหในกรณทเกดเหตฉกเฉนหรอเหตภยนตรายตอสาธารณชนอนเนองมาจากภยธรรมชาต หรอภาวะมลพษทเกดจากการแพรกระจายของมลพษ ซงหากปลอยไวเชนนนจะเปนอนตรายอยางรายแรงตอชวต รางกายหรอ สขภาพอนามยของประชาชน หรอกอความเสยหายตอทรพยสนของประชาชนหรอของรฐเปนอนมาก ใหอ�านาจนายกรฐมนตรสงการใหสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอบคคลใด ๆ รวมทงบคคล ซงไดรบหรออาจไดรบอนตรายหรอความเสยหายดงกลาว กระท�าหรอรวมกนกระท�าการใด อนจะมผลเปนการควบคม ระงบหรอบรรเทาผลรายจากอนตรายและความเสยหายทเกดขนนนไดอยางทนทวงท ในกรณททราบวาบคคลใดเปนผกอใหเกดภาวะมลพษดงกลาว ใหนายกรฐมนตรมอ�านาจสงบคคลนนไมใหกระท�าการใดอนจะม ผลเปนการเพมความรนแรงแกภาวะมลพษในระหวางทมเหตภยนตรายดงกลาวดวย อ�านาจในการสงดงกลาวน

๑๐ Air Pollution Prevention and Control Action Plan

ขาวเนตบณฑตยสภา16

นายกรฐมนตรจะมอบอ�านาจใหผวาราชการจงหวดปฏบตราชการภายในเขตจงหวดแทนกได (มาตรา ๙) และก�าหนดใหรฐมนตรว าการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมก�าหนดมาตรการปองกนและจดท�าแผนฉกเฉนเพอแกไขสถานการณทเกดขนไวลวงหนา (มาตรา ๑๐) ส�าหรบการควบคมมลพษจากแหลงก�าเนดไดบญญตไวในมาตรา ๕๕ ใหรฐมนตรโดยค�าแนะน�าของคณะกรรมการควบคมมลพษและโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ สงแวดลอมแหงชาต มอ�านาจประกาศก�าหนดมาตรฐานควบคมมลพษจากแหลงก�าเนด ส�าหรบการปลอยทงอากาศเสย การปลอยทงของเสย หรอมลพษอนใดจากแหลงก�าเนดออกสสงแวดลอมเพอรกษาคณภาพสงแวดลอมใหไดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอมตามทก�าหนดไว นอกจากน ในกรณทปรากฏวาทองทใดมปญหามลพษซงมแนวโนมทจะรายแรงถงขนาดเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของประชาชนหรออาจกอใหเกดผลกระทบเสยหายตอคณภาพสงแวดลอม คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตมอ�านาจประกาศใหทองทนนเปนเขตควบคมมลพษเพอด�าเนนการควบคม ลด และขจดมลพษได (มาตรา ๕๙) พระรำชบญญตกำรสำธำรณสข พ.ศ. ๒๕๓๕- ตามมาตรา ๒๕ (๔) คอ การกระท�าใด ๆ อนเปนเหตใหเกดกลน แสง รงส เสยง ความรอน สงมพษ ความสนสะเทอน ฝน ละออง เขมา เถา หรอกรณอนใด จนเปนเหตใหเสอมหรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ เจาพนกงานทองถนมอ�านาจออกค�าสงในการควบคมเหตร�าคาญได ตามมาตรา ๒๖ มาตรา ๒๗ และมาตรา ๒๘ นอกจากน หากปรากฏวามเหตร�าคาญเกดขนตามมาตรา ๒๗ หรอมาตรา ๒๘ เปนบร เวณกว างจนก อให เกดอนตรายต อสขภาพของสาธารณชน ใหเจาพนกงานทองถนมอ�านาจประกาศก�าหนดใหบรเวณดงกลาวเปนพนทควบคมเหตร�าคาญตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ทรฐมนตรประกาศก�าหนด รวมทงระงบเหตร�าคาญและจดการตามความจ�าเปนเพอปองกนมใหมเหตร�าคาญนนเกดขนอกในอนาคต ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขตามทเจาพนกงานทองถนประกาศก�าหนด และในกรณทเหตร�าคาญดงกลาวไดระงบไปจนไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของสาธารณชนแลว ใหเจาพนกงานทองถนประกาศยกเลกพนทควบคมเหตร�าคาญนน และก�าหนดโทษกรณผไมปฏบตตามค�าสงของเจ าพนกงานทองถนโดยไม ม เหตหรอข อแกตว อนสมควร หรอขดขวางการปฏบตหนาทของเจาพนกงานทองถน (มาตรา ๗๔)

พระรำชบญญตโรงงำน พ.ศ. ๒๕๓๕ - โดยกรมโรงงานอตสาหกรรมเปนหนวยงานรบผดชอบหลกในการก�ากบดแลโรงงานอตสาหกรรมใหระบายมลพษอากาศใหอยในเกณฑและมาตรฐานทกฎหมายก�าหนด ซงกฎหมายเพอใชก�ากบดแลโรงงาน เชน กฎหมายควบคมการระบายอากาศเสยจากโรงงานโดยได มกฎหมายก�าหนดคามาตรฐานการระบายอากาศเสยออกจากปลอง กฎหมายเกยวกบการรายงานขอมลสงแวดลอมโรงงาน และกฎหมายทก�าหนดใหโรงงานหลายประเภท จะตองมบคลากรทางดานสงแวดลอมประจ�าโรงงานเพอดแลระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษของโรงงาน

๑๑

จากการศกษาจะเหนไดวา แมประเทศไทยจะมกฎหมายหลายฉบบทใหอ�านาจในการแกปญหาเรองฝนละอองอยแลว แตสถานการณมลพษฝนกลบยงเปนปญหาทนาวตกอย เนองจากการขาดการบรณาการของมาตรการ การประสานงานของหนวยงานทรบผดชอบและการเตรยมแผนรองรบกบสถานการณเฉพาะหนาทตองเรงปฏบต การซงอาจจะน�าตวอยางการด�าเนนการของตางประเทศมาเปนขอมลประกอบการตดสนใจได รวมทงการขาดการ บรณาการของกฎหมายกบแนวคดทางเศรษฐศาสตร เชน การทกฎหมายก�าหนดมาตรฐานแหลงก�าเนดมลพษใดมลพษหนง แตกลบไมไดค�านงถงวาพนทดงกลาวจะสามารถรองรบมลพษรวมไดมากเพยงใด รวมถงคามาตรฐานตาง ๆ ทไมเปนไปตามมาตรฐานสากล นอกจากน เมอพจารณาถงการบงคบใชกฎหมายทมอย ยงพบวา ไมไดเปนไปอยางมประสทธภาพ และจะเหนไดวากฎหมายของไทยมกจะเปนไปในรปแบบของการบงคบไมใหกระท�า แตยงขาดในสวนของมาตรการในการสงเสรม เพอจงใจใหลดการปลอยฝนละออง เชน มาตรการทจะสงเสรมและท�าใหประชาชนลดการเผาในทโลง มาตรการจงใจใหลดจ�านวนการใชรถยนตสวนบคคล อยางไรกตาม เปนทนายนดอยบางทภาครฐไดรเรมจดการปญญาฝ นละออง อยางบรณาการและมแผนการแกปญหาฝนละอองทเปนรปธรรมมากขน ผานมตคณะรฐมนตร เรองแนวทางและมาตรการแกไขปญหาฝนละอองขนาดเลก (PM2.5) ในกรงเทพมหานคร/ปรมณฑล และในพนทจงหวดตาง ๆ ลงวนท ๕ กมภาพนธ ๒๕๖๒ และการสงเสรมผานมาตรการภาษในอตสาหกรรมการผลตรถยนตไฟฟาทจะชวยลดปญหามลพษจากการปลอยไอเสยรถยนตจากน�ามนเชอเพลงในอนาคตอกทางหนงดวย

๑๑ PM2.5 กบอตสาหกรรม, นางสาวพรวธ ฤทธนนท, กองสงเสรมเทคโนโลยสงแวดลอมโรงงาน กรมโรงงานอตสาหกรรม, หนา ๒-๓

ขาวเนตบณฑตยสภา 17

สจรรยำ สจรตศรชยกล*

พมพสรำงค ชนนทรลลำ**

กระบวนการสงผรายขามแดนในชนศาล กรณประเทศไทยเปนผรบค�ารองขอ

ขาวเนตบณฑตยสภา18

กระบวนการสงผรายขามแดน (Extradition) เปนความรวมมอระหวางประเทศในทางอาญาอยางเปนทางการรปแบบหนงในระหวางรฐหนงกบอกรฐหนงซงมอ�านาจอธปไตยภายในรฐของตน โดยประเทศผรบค�ารองขอตกลงยนยอมทจะสงตวบคคลผตองหาวากระท�าความผดทางอาญาในอกประเทศหนงไปด�าเนนคดหรอบงคบโทษตามค�าพพากษาของประเทศผรองขอ จงตองมความรวมมอตามหลกถอยทถอยปฏบตหรอการท�าสนธสญญาการสงผรายขามแดนระหวางกน

หลกทวไปของพระรำชบญญตสงผรำยขำมแดน พ.ศ. ๒๕๕๑ ปจจบนประเทศไทยมพระราชบญญตสงผ รายขามแดน พ.ศ. ๒๕๕๑ ซ งยกเลกพระราชบญญตส งผ ร ายข ามแดน พ.ศ. ๒๔๗๒ เดม เปนหลกใชบงคบในการสงผรายขามแดนเทาท ไมขดหรอแยงกบขอความตามสนธสญญาเกยวกบการสงผรายขามแดนระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลตางประเทศหรอองคการระหวางประเทศ (มาตรา ๔) โดยประเทศไทยไดท�าสนธสญญาสงผราย ขามแดนกบรฐบาลตางประเทศแลวทงสน ๑๖ ประเทศ๑ ไดแก สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกรบรเตนใหญและไอรแลนดเหนอ แคนาดา ออสเตรเลย สาธารณรฐฟจ มาเลเซย สาธารณรฐประชาชนจน สาธารณรฐอนเดย สาธารณรฐเกาหล ราชอาณาจกรเบลเยยม สาธารณรฐฟลปปนส สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ราชอาณาจกรกมพชา สาธารณรฐอนโดนเซย สาธารณรฐประชาชนบงกลาเทศ และลาสด ฮงการ

หลกเกณฑในกำรสงผรำยขำมแดน ๑) ความผดทจะสงผรายขามแดนได ตองเปนควำมผดอำญำทงตำมกฎหมำยของประเทศผรองขอและกฎหมำยไทย (Dual criminality/Double criminality) ซงมโทษประหารชวต โทษจ�าคก หรอโทษจ�ากดเสรภาพในรปแบบอนตงแตหนงปขนไป ไมวาจะก�าหนดเรยกชอความผดอยางเดยวกนหรอไมกตาม (มาตรา ๗ วรรคหนง) แตหากเปนการกระท�าความผดอาญาอน ๆ ซงมโทษจ�าคกหรอโทษจ�ากดเสรภาพในรปแบบอนนอยกวาหนงป กอาจรองขอใหสงผรายขามแดนไดกรณเปนความผดเกยวพนกบความผด

ทใหมการสงผรายขามแดนตามค�ารองขอ ไมวาจะรองขอพรอมค�ารองขอในครงแรกหรอภายหลง (มาตรา ๗ วรรคสอง) ๒) ความผดทจะสงผรายขามแดนไดตองมใชความผดทมลกษณะทางกำรเมองหรอเปนความผดทำงทหำร โดยควำมผดทมลกษณะทำงกำรเมองไมรวมถงความผด (๑) การปลงพระชนม ประทษรายตอพระองค หรอเสรภาพของพระมหากษตรย พระราชน หรอรชทายาท (๒) การฆา ประทษรายตอรางกาย หรอเสรภาพของประมขแหงรฐ ผน�ารฐบาล หรอสมาชกโดยตรงในครอบครวของบคคลนน (๓) ความผดทไมถอวาเปนความผดทางการเมองตามสนธสญญา ดงนนความผดตาม (๑) ถง (๓) จงเปนความผดทสามารถ สงผรายขามแดนได ส�าหรบควำมผดทำงทหำรหมายถงความผดอาญาทางทหารโดยเฉพาะและมใชความผดตามกฎหมายอาญาทวไป (มาตรา ๙) ๓) บคคลซงถกรองขอใหสงขามแดนตองไมเคยไดรบ การพจารณาคดจากศาลไทยหรอศาลของประเทศผรองขอในการ กระท�าอยางเดยวกนกบทมการรองขอใหสงขามแดน และศาลไทยหรอศาลของประเทศผรองขอไดมค�าพพากษาถงทสดใหปลอยตวหรอพพากษาใหลงโทษและผนนไดพนโทษแลว หรอไดรบการอภยโทษหรอนรโทษกรรม หรอคดขาดอายความ หรอมเหตอนใดซงไมสามารถด�าเนนคดแกบคคลนนตามกฎหมายของประเทศ ผรองขอ (มาตรา ๑๐) อนเปนไปตามหลกทวไปของการพจารณาคดทจะไมพจารณาซ�าหรอลงโทษซ�าในความผดเดยวกน (Double jeopardy) ๔) การสงบคคลสญชำตไทยเปนผรายขามแดน อาจกระท�า ไดในกรณดงตอไปน (๑) มสนธสญญำสงผรายขามแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศผรองขอก�าหนดไว (๒) บคคลสญชาตไทยนนยนยอมใหสงขามแดน หรอ (๓) เปนการสงผรายขามแดนภายใตเงอนไขตำงตอบแทนทประเทศไทยท�ากบประเทศผรองขอ (มาตรา ๑๒) ๕) หลกเกณฑการพจารณาค�ารองขอใหสงบคคลสญชาตไทยเปนผรายขามแดน ตามมตคณะรฐมนตร ลงวนท ๔ มนาคม ๒๕๔๐ และทแกไขใหมลงวนท ๒๖ ตลาคม ๒๕๔๒ โดยหลกตองเปนไปตามขอผกพนในสนธสญญา แตการปฏเสธค�ารองขอในกรณเปนความผดทศาลไทยมเขตอ�านาจเหนอคดนนใหพจารณาเปน

* ผชวยผพพากษา รนท ๗๐.** นสตคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.๑ ฝายสนธสญญาและกฎหมาย กองการตางประเทศ ส�านกงานต�ารวจแหงชาต, รำยชอประเทศทมสนธสญญำกบประเทศไทย (ขอมลถงเดอน กรกฎำคม ๒๕๖๒), เขาถงไดจาก: https://www.fad.go.th/th/articles/105901-รายชอประเทศทมสนธสญญาฯ%20กบประเทศไทย; และ ศนยขาว กต., ขำวสำรนเทศ : กำรมผลใชบงคบของสนธสญญำสงผรำยขำมแดนระหวำงไทยกบฮงกำร, เขาถงไดจาก: http://mfa.go.th/ main/th/news36886/102166-การมผลใชบงคบของสนธสญญาสงผรายขามแดนระหว.html.

ขาวเนตบณฑตยสภา 19

รายกรณ ๆ ไปโดยใหความรวมมอบนพนฐานของหลกการถอยทถอยปฏบตและประสทธภาพในการปราบปรามอาชญากรรมระหวางประเทศรวมกน และใหค�านงถงสทธเสรภาพ ความเปนธรรม และผลประโยชนของคนสญชาตไทยเปนส�าคญ ๖) คดมมลทจะรบฟองไวพจารณาหากความผดนนไดกระท�าลงในราชอาณาจกร หรอมกฎหมายบญญตใหถอวาไดกระท�าในราชอาณาจกร (มาตรา ๑๙ (๒)) อนง หากบคคลซงถกรองขอใหสงขามแดนยนยอมตอศาลใหสงขามแดน กสามารถสงบคคล ดงกลาวเปนผรายขามแดนได โดยความยนยอมทไดกระท�าตอหนาศาลไมอาจเพกถอนได (มาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘)

กระบวนกำรสงผ รำยขำมแดนกรณประเทศไทยเปนประเทศ ผรบค�ำรองขอ การสงผ รายขามแดนเรมตนจากการทประเทศผรองขอ สงผรายขามแดนสงค�ารองขอสงผรายขามแดนมายงประเทศไทย ซงจะตองมรายละเอยดและแนบเอกสารหลกฐานซงไดรบการรบรองโดยเจาหนาทผมอ�านาจของประเทศผรองขอพรอมค�าแปลเปนภาษาไทยและรบรองความถกตอง ตามทก�าหนดในกฎกระทรวงก�ำหนดค�ำรองขอ กำรสงมอบตวบคคล และคำใชจำยเกยวกบ กำรสงผรำยขำมแดน พ.ศ. ๒๕๕๓ หากประเทศผรองขอเปนประเทศทมสนธสญญาสงผรายขามแดนกบประเทศไทยใหจดสงค�ารองดงกลาวไปยงผประสำนงำนกลำง๒ แตหากไมมสนธสญญากบประเทศไทยใหจดสงค�ารองขอโดยผานวถทำงกำรทตใหกระทรวงกำรตำงประเทศพจารณาด�าเนนการแลวสงใหผประสานงานกลางด�าเนนการตอไป ศาลจะรบฟงค�ารองขอใหสงผรายขามแดนหรอเอกสารหลกฐานขางตนโดยไมจ�าเปนตองมพยานบคคลมาเบกความประกอบกได (มาตรา ๘, มาตรา ๑๓) เมอผประสานงานกลางพจารณาแลวเหนวาค�ารองขอใหสงผรายขามแดนอยในหลกเกณฑทจะด�าเนนการตามพระราชบญญตสงผรายขามแดนฯ ใหแจงพนกงานอยการยนค�ารองตอศาล (ศาลอาญา) ขอใหออกหมำยจบบคคลซงถกรองขอใหสงขามแดนกอน (มาตรา ๑๔) โดยในกรณทมเหตจ�ำเปนเรงดวนประเทศผรองขออาจมค�ารองขอใหจบกมและคมขงบคคลทตองการตวไวชวคราวกอนกได (มาตรา ๑๕) เมอจบกมบคคลซงถกรองขอใหสงขามแดนไดแลว หากเปนกรณจ�าเปนเรงดวนตามมาตรา ๑๕ ใหน�าสงพนกงานอยการโดย มชกชาเพอยนค�ำรองใหศาลมค�าสงขงบคคลซงถกรองขอไวในระหวางรอค�ารองขอสงผรายขามแดนอยางเปนทางการและเอกสารประกอบการขอใหสงผรายขามแดนจากประเทศผรองขอ ศาลจะออกหมำยขงผตองหำไวพลำงกอน แตหากศาลมไดรบฟองเพอด�าเนนคดสงผรายขามแดนภายใน ๖๐ วน หรอภายในเวลาทศาลก�าหนดแตไมเกน ๙๐ วนนบแตวนทบคคลซงถกรองขอถกจบ ใหปลอยตวผถกจบไป (มาตรา ๑๖) แตหากมใชกรณจ�าเปนเรงดวน

ระหวางรอค�ารองขอสงผรายขามแดนอยางเปนทางการและเอกสารหลกฐานตามมาตรา ๑๕ และมาตรา ๑๖ ใหพนกงำนอยกำรน�ำคดขนสศำลโดยมชกชำ ศาลจะด�ำเนนกำรพจำรณำคดอยำงตอเนองถามค�ารองขอใหปลอยชวครำวใหศาลถามพนกงานอยการวาจะคดคานประการใดหรอไม หากมค�าคดคานของพนกงานอยการใหศาลรบฟงประกอบการวนจฉย ค�ำฟองของพนกงานอยการจะแนบสนธสญญาสงผรายขามแดน เอกสารประกอบอน ๆ พรอมค�าแปลประกอบมาในค�าฟองดวย จากนนจะใหจ�าเลยยนค�ำใหกำรวาจะคดคานหรอไม หากจ�าเลยยนยอมตอศาลใหสงขามแดน ศาลจะมค�าสงใหงดการพจารณาและมค�าสงใหหมำยขงจ�ำเลยไวเพอสงขำมแดนตอไป แตหากจ�าเลยใหการคดคานศาลจะอานอธบำยฟองใหจ�าเลยฟง (หากจ�าเลยเปนชาวตางชาตตองใชลามดวย) โดยกอนเรมพจารณาหากจ�าเลยไมมทนายความและตองกำรทนายความ ใหศาลตงทนำยควำมให (มาตรา ๑๘) จ�าเลยอาจยนค�าคดคานเขามาในคด ศาลจะไตสวนพยานโจทกและพยานจ�าเลย โดยอาจยนค�าแถลงการณปดคดหลงการไตสวนเสรจสนได จากนนศาลอาญาจะมค�าพพากษาหรอค�าสงตอไป ศาลอาญาจะพเคราะหพยานหลกฐาน ๓ ประการ คอ ประกำรแรก บคคลซงถกจบเปนบคคลซงถกรองขอใหสงขำมแดนและมใชผมสญชาตไทย หรอมสญชาตไทยแตอยในหลกเกณฑใหสงขามแดนไดเนองจากมสนธสญญำสงผ ร ายขามแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศผรองขอ หรอบคคลนนยนยอมใหสงขามแดน หรอเปนการสงผรายขามแดนภายใตเงอนไขตำงตอบแทนทประเทศไทยท�ากบประเทศผรองขอ (Reciprocity) ประกำรทสอง คดมมลทจะรบฟองไวพจารณาหากความผดนนไดกระท�าลงในราชอาณาจกรหรอมกฎหมายบญญตใหถอวาไดกระท�าในราชอาณาจกร โดยพนกงานอยการจะตองน�าสบแสดงพยานหลกฐานเบองตนในสาระส�าคญวาจ�ำเลยนำจะไดกระท�ำควำมผดตำมทถกฟองเทำทจ�ำเปนเพยงพอทจะท�ำใหศำลเหนหรอเชอวำคดมมล (ค�าพพากษาศาลฎกาท ๒๔๙/๒๕๒๙) ซงมาตรฐานการรบฟงพยานหลกฐานวาคดมมลทจะรบฟองไวพจารณานน นาจะเทยบเคยงไดกบการไตสวนมลฟองตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา และประกำรสดทำย ความผดซงเปนเหตใหรองขอสงผรายขามแดนนนเปนความผดซงอาจสงผรายขามแดนได และมใชความผดทมลกษณะทางการเมองหรอเปนความผดทางทหารโดยเฉพาะ ศาลจะมค�าสงขงบคคลทถกรองขอใหสงขามแดนเพอสงขามแดนตอไป แตหากศาลเหนวาพยานหลกฐานไมเพยงพอ ศาลจะมค�าสงปลอยบคคลดงกลาวไปเมอสนระยะเวลา ๗๒ ชวโมง นบแตไดอานค�าสง เวนแตพนกงำนอยกำรจะแจงควำมจ�ำนงวำจะอทธรณกใหขงจ�ำเลยไวในระหวำงอทธรณทงน ถามค�ารองขอใหปลอยชวคราวในชนอทธรณกใหน�าบทบญญตมาตรา ๑๘ วรรคสาม (ใหถามพนกงานอยการวาจะคดคานประการใดหรอไม) มาใชบงคบโดยอนโลม (มาตรา ๑๙)

๒ ผประสานงานกลาง หมายความวา อยการสงสดหรอผซงอยการสงสดมอบหมาย ซงมอ�านาจหนาทประสานงานการสงผรายขามแดนใหประเทศ ผรองขอ และการรองขอใหสงผรายขามแดนแกประเทศไทย รวมทงการอนทเกยวของ (มาตรา ๕).

ขาวเนตบณฑตยสภา20

เมอศาลอาญามค�าพพากษาหรอค�าสงใหปลอยหรอขงบคคลเพอสงขามแดนแลว พนกงานอยการหรอบคคลซงถกรองขออาจยนอทธรณไปยงศาลอทธรณไดภายในระยะเวลา ๓๐ วน นบแตวนทศาลชนตนไดอานค�าสง ในการพจารณาใหศาลอทธรณวนจฉย ค�าคดคานเฉพาะเหตทใหศำลมค�ำสงตำมทก�ำหนดไวในมำตรำ๑๙โดยพจารณาวาศำลชนตนไดมค�ำสงไปโดยมพยำนหลกฐำนเพยงพอหรอไม และค�าพพากษาศาลอทธรณใหเปนทสด (มาตรา ๒๑) ทงน ในกรณศาลมค�าสงถงทสดใหขงบคคลซงถกรองขอใหสงเปนผรายขามแดน ส�ำนกงำนต�ำรวจแหงชำตจะด�าเนนการสงมอบตวบคคลนนใหแกประเทศผรองขอใหเสรจสนภายใน ๙๐ วน อนง จำกขอมลคดศำลอำญำเกยวกบกำรยนค�ำรองขอ สงผรำยขำมแดนตงแตป ๒๕๕๗ ถงปจจบน พบวามคดทงสนประมาณ ๓๙ คด โดยในป ๒๕๕๗ ม ๖ คด ป ๒๕๕๘ ม ๖ คด ป ๒๕๕๙ ม ๕ คด ป ๒๕๖๐ ม ๕ คด ป ๒๕๖๑ ม ๑๑ คด และป ๒๕๖๒ (ถงเดอนกรกฎาคม ๒๕๖๒) ม ๖ คด ซงผลคดสวนใหญศาลอาญามกจะมค�าสงใหขงจ�าเลยไวเพอสงขามแดนตอไป เวนแตมบางคดทโจทกถอนฟอง

บทสรป จากทไดกลาวถงภาพรวมของการสงผรายขามแดนจะเหนไดวา การสงผรายขามแดนเปนความรวมมอระหวางประเทศทรฐหนงตกลงจะสงตวผรายขามแดนไปด�าเนนคดอกรฐหนงตามทรองขอหากเปนไปตามหลกเกณฑในการสงผรายขามแดน ปจจบนดวยความเจรญก าวหน าทางสงคมและเศรษฐกจส งผลให เ กดอาชญากรรมในรปแบบทเปลยนแปลงไปในลกษณะอาชญากรรมขามชาต การสงผรายขามแดนจงยงทวความส�าคญมากขน ดงนน ประเทศไทยจงควรใหความส�าคญในการประสานความรวมมอกบประเทศตาง ๆ ในการสงผรายขามแดนเพอพฒนากระบวนการยตธรรมใหกาวทนตอการรบมอกบเหลาอาชญากรขามชาต เพอใหการปราบปรามอาชญากรรมขามชาตเปนไปอยางมประสทธภาพและท�าใหผ กระท�าความผดถกด�าเนนคดหรอบงคบโทษตาม ค�าพพากษา ในขณะเดยวกนกตองค�านงถงสทธเสรภาพ ความเปนธรรม และผลประโยชนของคนไทยเปนส�าคญดวย

ขอสงเกต ตวอยางกระบวนการด�าเนนคดสงผรายขามแดนในคดหมายเลขด�าท อผ.๒/๒๕๕๙ ของศาลอาญา จะเรมตนจากส�ำนวนคดแรกกอนคอคดหมายเลขด�าท จ.๖/๒๕๕๘ ซงพนกงานอยการยนค�ารองขอใหศาลออกหมายจบผถกรองขอเพอน�ามาสศาลด�าเนนการขงไวตามขนตอนสงเปนผรายขามแดนไปด�าเนนคดอาญาทสหรฐอเมรกา ศาลจะไตสวนผรองโดยท�าเปนบนทกค�าใหการพยานผรอง หากมเหตออกหมายจบไดกจะมค�าสงออกหมายจบ เปนอนเสรจสนส�านวนคดแรก จากนนเมอจบผถกรองขอตามหมายจบไดแลวจะเรมส�ำนวนคดทสองคอคดหมายเลขด�าท ข.๑/๒๕๕๘ พนกงานอยการจะยนค�ารองขอใหศาลออกหมายขงผตองหาไวในระหวางรอค�ารองขอสงผรายขามแดนอยางเปนทางการและเอกสาร

ประกอบการขอใหสงผรายขามแดนจากสหรฐอเมรกา ศาลจะออกหมายขงผตองหาไวพลางกอน โดยหากศาลมไดรบฟองเพอด�าเนนคดสงผรายขามแดนภายใน ๖๐ วน หรอภายในเวลาทศาลก�าหนดแตไมเกน ๙๐ วนนบแตวนทบคคลซงถกรองขอถกจบ ใหปลอยตว ผถกจบไป (มาตรา ๑๖) ตอมาพนกงานอยการจะยนค�าฟองเปนส�ำนวนคดทสำมซงเปนส�านวนคดหลกขอใหสงผรายขามแดนคอคดหมายเลขด�าท อผ.๒/๒๕๕๙ ค�าฟองของพนกงานอยการจะแนบสนธสญญาสงผรายขามแดน เอกสารประกอบอน ๆ พรอมค�าแปลประกอบมาในค�าฟองดวย จากนนจะใหจ�าเลยยนค�าใหการวาจะคดคานหรอไม หากจ�าเลยยนยอมศาลจะมค�าสงใหงดการพจารณาและมค�าสงใหหมายขงจ�าเลยไวเพอสงขามแดนตอไป แตหากจ�าเลยใหการคดคาน ศาลจะอานอธบายฟองใหจ�าเลยฟง (หากจ�าเลยเปนชาวตางชาตตองใชลามดวย) และตงทนายความขอแรงใหแกจ�าเลยหากจ�าเลยตองการและนดไตสวน จ�าเลยจะยนค�าคดคานเขามาในคด จากนนจะมการไตสวนพยานโจทกและพยานจ�าเลยโดยอาจยนค�าแถลงการณปดคดหลงการไตสวนเสรจสนได และศาลอาญาจะมค�าพพากษาหรอค�าสง เมอศาลอาญามค�าพพากษาหรอค�าสงแลว พนกงานอยการหรอผถกรองขออาจยนอทธรณ ภายหลงจากทศาลอทธรณมค�าพพากษาแลว ค�าพพากษาศาลอทธรณเปนทสด กเปนอนจบกระบวนการสงผรายขามแดนในชนศาล

สถตคดและตวอยำงคดสงผรำยขำมแดนทขนสศำลไทย ตวอยางคดสงผรายขามแดนทขนสศาลไทยเปนคดหมายเลขด�าท ผด. ๒/๒๕๖๒ ระหวางพนกงานอยการ ส�านกงานตางประเทศ กบ นายฮาคม อาล โมฮมเหมด อาล อล โอไรบ สญชาตบาหเรน โดยพนกงานอยการรองขอใหสงจ�าเลยขามแดนไปยงประเทศบาหเรนโดยกลาวหาวาไดกระท�าความผดขอหา (๑) วางเพลงสถานทราชการและเขาไปขวางระเบดเพลงเขาไปในอาคาร (๒) รวมกนชมนมเกนกวา ๕ คน ในสถานทสาธารณะ (๓) ครอบครองขวดบรรจเชอเพลง และ (๔) ท�าลายรถยนต เปนความผดทมโทษเทยบตามกฎหมายไทยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๕๘, มาตรา ๒๑๘ คดนเนองจากประเทศไทยและประเทศบาหเรนไมมสนธสญญาสงผรายขามแดนระหวางกน ดงนน การสงผรายขามแดน จงตองเปนไปตามพระราชบญญตสงผรายขามแดน พ.ศ. ๒๕๕๑ ทก�าหนดใหรฐบาลตางประเทศสามารถรองขอตอรฐบาลไทยใหสงตวบคคลทกระท�าความผดตามกฎหมายของประเทศทรองขอไดโดยเปนความผดทมโทษจ�าคกไมนอยกวาหนงปและไมเปนความผดทมลกษณะทางการเมองหรอเปนความผดทางทหาร ทางดานรฐบาลออสเตรเลยตองการใหนายฮาคมกลบไปยงประเทศออสเตรเลยโดยเรวทสดเนองจากนายฮาคมเปนผลภยและมถนทอยในออสเตรเลย ทงคณะกรรมการโอลมปกสากลหรอไอโอซยนหนงสอถงรฐบาลไทยเรยกรองใหปลอยตวนายฮาคมกลบประเทศออสเตรเลย ในทสด พนกงานอยการโจทกยนค�ารองขอถอนฟองและจ�าเลยยงไมยน ค�าคดคาน ศาลจงอนญาตใหโจทกถอนฟองจ�าเลยไดและใหจ�าหนายคดออกจากสารบบความ

ขาวเนตบณฑตยสภา 21

อานตอฉบบหนา

ขอ ๓ พนกงานอยการโจทกฟองจ�าเลยท ๑ และจ�าเลยท ๒ วาจ�าเลยทงสองโดยเจตนาฆาไดรวมกนใชอาวธปนยงนายหมนจนลมลงแลวรวมกนท�ารายรางกายเตะตอยนายหมนเปนเหตใหนายหมนไดรบอนตรายแกกาย แตไมถงแกความตาย สมดงเจตนาของจ�าเลยทงสอง ขอใหลงโทษจ�าเลยทงสองฐานรวมกนพยายามฆาผอนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘๐, ๘๓, ๒๘๘ ระหวางพจารณาคดในศาลชนตน นายหมนยน ค�ารองขอเขารวมเปนโจทกและขอใหจ�าเลยทงสองรวมกนชดใชคาสนไหมทดแทนเพราะเหตไดรบอนตรายแกกายรวมจ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท โดยมคารกษาบาดแผลทถกยงจ�านวน ๕๐,๐๐๐ บาท และคารกษาบาดแผลทถกเตะตอยจ�านวน ๕,๐๐๐ บาท ศาลชนตนมค�าสงรบค�ารองทงสองเรองของนายหมน ตอมาศาลชนตนฟงขอเทจจรงวา จ�าเลยทงสองรวมกนพยายามฆา นายหมน จงมความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๘๘ ประกอบมาตรา ๘๐, ๘๓ และใหจ�าเลยทงสองรวมกนชดใชคาสนไหมทดแทนแกนายหมนจ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท จ�าเลยทงสองอทธรณวาตนมไดกระท�าความผดตามค�าพพากษาศาลชนตน และไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแก นายหมน ระหวางพจารณาคดในชนอทธรณ จ�าเลยท ๒ ถงแกความตาย นายหมนยนค�ารองขอใหศาลหมายเรยกทายาทของจ�าเลยท ๒ เขาเปนคความแทนเพอชดใชคาสนไหมทดแทน แกตน ศาลอธรณมค�าสงใหเรยกทายาทของจ�าเลยท ๒ เขามาในคด ตอมาศาลอทธรณฟงขอเทจจรงวาจ�าเลยท ๑ เพยงรวมกบจ�าเลยท ๒ ท�ารายรางกายนายหมนโดยเตะตอยเทานน แลวพพากษาแกเปนวา ลงโทษจ�าเลยท ๑ ฐานรวมกนท�ารายรางกายผ อนเปนเหตใหไดรบอนตรายแกกายและยกฟอง จ�าเลยท ๑ ในความผดฐานรวมกนพยายามฆาผอน สวนจ�าเลยท ๒ ศาลมค�าสงจ�าหนายคดในสวนอาญาออกจากสารบบความ และใหจ�าเลยทงสองรวมกนชดใชสนไหมทดแทนแกนายหมนจ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท ใหวนจฉยวา (ก) ค�าพพากษาศาลอทธรณทใหจ�าเลยท ๑ รวมชดใชคาสนไหมทดแทนแกนายหมนจ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท ชอบดวยกฎหมายหรอไม (ข) ค�าสงศาลอทธรณทใหเรยกทายาทของจ�าเลยท ๒ เขามาเปนคความในคดแทนจ�าเลยท ๒ และพพากษาใหจ�าเลยท ๒ รวมชดใชคาสนไหมทดแทน ชอบดวยกฎหมายหรอไม

ตอจากฉบบทแลว

ค�ำถำม ๑๐ ขอรวม ๑๐๐ คะแนน เวลำตอบ ๔ ชวโมง ๑๐ นำท (๑๔.๐๐ – ๑๘.๑๐ นำฬกำ)ใหยกเหตผลประกอบค�ำตอบดวย

ขอสอบพรอมธงค�ำตอบในกำรสอบคดเลอกเพอบรรจเปนขำรำชกำรอยกำร

ในต�ำแหนงอยกำรผชวย พ.ศ. ๒๕๖๐

วชำกฎหมำยวธพจำรณำควำมอำญำ และกฎหมำยวธพจำรณำควำมแพง

วนเสำรท ๗ เมษำยน ๒๕๖๑

ธงค�ำตอบขอ ๓ (ก) การทศาลอทธรณฟงขอเทจจรงวาจ�าเลยท ๑ เพยงรวมกบจ�าเลยท ๒ ท�ารายรางกายนายหมนโดยเตะตอยเทานน แลวพพากษาแกเปนวา ลงโทษจ�าเลยท ๑ ฐานรวมกนท�ารายรางกายผอนเปนเหตใหไดรบอนตรายแกกาย และยกฟองจ�าเลยท ๑ ในความผดฐานรวมกนพยายามฆาผอน ดงนน จ�าเลยท ๑ จงตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเฉพาะในผล ทเกดจากการท�ารายรางกายนายหมน ทเปนคารกษาบาดแผลทถกเตะตอยจ�านวน ๕,๐๐๐ บาท เทานน ไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนในผลทเกดจากการทนายหมนถกยง จ�านวน ๕๐,๐๐๐ บาท ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๔๔/๑ ค�าพพากษาศาลอทธรณทใหจ�าเลยท ๑ รวมชดใชคาสนไหมทดแทนแกนายหมน จ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท จงไมชอบดวยกฎหมาย (ข) ระหวางพจารณาคดในชนอทธรณ จ�าเลยท ๒ ถงแกความตาย สทธน�าคดอาญามาฟองยอมระงบไปตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๓๙ (๑) ค�าฟองของพนกงานอยการโจทกในสวนจ�าเลยท ๒ ยอมเปนอนระงบไป ศาลอทธรณชอบทจะมค�าสงจ�าหนายคดในสวนอาญาออกจากสารบบความ สวนคดสวนแพงทนายหมนผเสยหายซงเปนโจทกรวม ยนค�ารองขอใหจ�าเลยท ๒ รวมชดใชคาสนไหมทดแทนเพราะเหตไดรบอนตรายแกกาย แมจ�าเลยท ๒ ถงแกความตายระหวางพจารณา ศาลอทธรณชอบทจะตองด�าเนนกระบวนพจารณาคดสวนแพงตอไปตามมาตรา ๔๐ ประกอบประมวลกฎหมายอาญาวธพจารณาความแพง มาตรา ๔๒ เมอนายหมนยนค�ารองขอตอศาลอทธรณใหหมายเรยกทายาทของจ�าเลยท ๒ เขาเปนคความแทนเพอชดใชคาสนไหมทดแทนแกตน ศาลอทธรณจงชอบทจะมค�าสงใหทายาทของจ�าเลยท ๒ เขามาเปนคความในคดแทนจ�าเลยท ๒ และเมอศาลอทธรณฟง ขอเทจจรงวาจ�าเลยท ๑ เพยงรวมกบจ�าเลยท ๒ ท�ารายรางกายนายหมนโดยเตะตอยเทานน จงฟงไดวา จ�าเลยท ๒ พยายามฆานายหมนโดยใชอาวธปนยง จ�าเลยท ๒ จงตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกนายหมน จ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท ค�าสงศาลอทธรณทใหเรยกทายาทของจ�าเลยท ๒ เขามาเปนคความในคดแทนจ�าเลยท ๒ และพพากษาใหจ�าเลยท ๒ รวมชดใช คาสนไหมทดแทนจ�านวน ๕๕,๐๐๐ บาท จงชอบดวยกฎหมาย

มมขำว

สตยำ อรณธำร*

* กรรมการเนตบณฑตยสภา, กรรมการอ�านวยการอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา ประธานอนกรรมการประชาสมพนธเนตบณฑตยสภา, อนกรรมการวชาการ, อนกรรมการพจารณามาตรฐานการศกษาตามหลกสตรนตศาสตรบณฑตฯ อาจารยผบรรยายวชากฎหมายวธพจารณาความอาญาภาค ๑-๒ (ภาคปกต) ส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา น.บ. (เกยรตนยม), น.บ.ท., น.ม., นตศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด สาขานตศาสตร (มหาวทยาลยทกษณ) ๑ แกไขโดยมตทประชมคณะกรรมการอ�านวยการอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา ครงท ๓๒๘ วนท ๒๑ กมภาพนธ ๒๕๕๖

สวสดครบ สมำชกจลสำรขำวเนตบณฑตยสภำและผอำนทกทำน ผลการประชมคณะกรรมการอยการ ครงท ๑๑/๒๕๖๒ เรองการพจารณาเลอนต�าแหนงและแตงตงสบเปลยนโยกยายขาราชการอยการ มมตให นางศรอร มณสนธ อยการพเศษฝายประเมนผลการฝกอบรม สถาบนพฒนาขาราชการฝายอยการ (บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา) ขนด�ารงต�าแหนง รองอธบดอยการ ส�านกงานคดยาเสพตด ทงน ตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๖๒ เปนตนไป จงขอแสดงความยนดอยางยงมา ณ ทน

สอบขอเขยนควำมรชนเนตบณฑตภำคหนง สมยท ๗๒ ปกำรศกษำ ๒๕๖๒ - วนอาทตยท ๒๙ กนยายน ๒๕๖๒ : สอบขอเขยนกลมวชากฎหมายอาญา - วนอาทตยท ๖ ตลาคม ๒๕๖๒ : สอบขอเขยนกลมวชากฎหมายแพงและพาณชย

พระบรมราโชวาท

ในพธพระราชทานประกาศนยบตร

แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต

วนพฤหสบด ท ๑ สงหาคม ๒๕๖๒

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

พธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงราชบร - ดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒ ณ หองโถง ชน ๒ อาคารศาลยตธรรม ถนนราชดำเนนใน แขวงพระบรมมหาราชวง เขตพระนคร กรงเทพฯ เมอวนท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒ ในการน พระประยรญาตราชสกลรพพฒน กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภา และนกศกษาสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา รวมพธฯ ดวย

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา พรอมคณะกรรมการ เนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

นายสตยา อรณธาร ประธานอนกรรมการประชาสมพนธ พรอมคณะอนกรรมการประชาสมพนธและกองบรรณาธการจลสาร ขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบร- ดเรกฤทธ

นางศรอร มณสนธ บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา พรอมกองบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวร ย พระเจ าบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

ขาพเจามความยนด ทไดมามอบประกาศนยบตรแกเนตบณฑต สมยท ๗๑ ในวนน. ขอแสดง

ความชนชมกบทกคนเปนอยางมาก ทไดรบเกยรตและความสำเรจ.

เนตบณฑตไทย นบวาเปนผมสวนไดสรางและดำรงความมนคงของกระบวนการยตธรรมของประเทศ

มาโดยตลอด เพราะเปนบคคลทจะไดปฏบตงานสำคญดานกฎหมายมตำแหนงและหนาททจะตองใช

กฎหมายเพอธำรงความยตธรรมในบานเมอง. ขาพเจาจงใครจะปรารภแกทกทานวา กฎหมายกบความ

ยตธรรมนน มความสมพนธเกยวของกนมากเพราะกฎหมายคอสงทบญญตขนเพอใชเปนปจจยสำหรบ

การรกษาความยตธรรม. กลาวไดวาความยตธรรมเปนวตถประสงคหรอเปาหมาย สวนกฎหมายเปน

เครองมอทใชดำเนนการเพอใหบรรลตามวตถประสงค. ดงนน การใชกฎหมายในการพจารณาวนจฉย

เรองราวตาง ๆ โดยคำนงถงความผดถกตามตวบทกฎหมายเทานน กดจะไมเปนการเพยงพอ จำเปนตอง

คำนงถงความยตธรรมอนเปนวตถประสงคดวยเสมอ. การใชกฎหมายจงจะมความหมายและไดผลสมบรณ

ตามทควรจะได. หากทานทงหลายจะไดพจารณาใหเหนความสำคญในขอนและนำไปเปนหลกในการ

ปฏบตหนาทอยางเครงครดเทยงธรรมแลว การใชกฎหมายกจะบรรลผลตามวตถประสงค คอสามารถ

อำนวยความผาสกยตธรรมใหแกประชาชนไดอยางแทจรง.

ขออวยพรใหทกทานประสบความสำเรจในชวต มความกาวหนารงเรองในหนาทการงาน สมตาม

ปณธานปรารถนา.

พธวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

ในวนพธท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒

ขาวเนตบณฑตยสภา22

ระเบยบส�ำนกอบรมศกษำกฎหมำยแหงเนตบณฑตยสภำ วำดวยกำรสอบขอเขยนควำมรชนเนตบณฑต พ.ศ. ๒๕๕๓

กำรปฏบตของนกศกษำ

ขอ ๓ หามเขาหองสอบเมอเรมท�าการสอบไปแลวเกน ๓๐ นาท เวนแตมเหตจ�าเปนตามสมควรกอนญาตใหเขาสอบได แตตองไมเกน ๑ ชวโมง นบแตเรมท�าการสอบ ขอ ๔๑ เมอผสอบเขำหองสอบแลว หำมออกจำกหองสอบจนกวำเวลำลวงไปแลว ๓ ชวโมง กอนหมดเวลำสอบหำมลกไปจำกทนงสอบโดยไมไดรบอนญำตจำกกรรมกำรคมสอบกอน และหำมน�ำกระดำษค�ำถำมออกจำกหองสอบดวย ขอ ๕ หามน�าวทยสอสาร หรออปกรณโทรคมนาคมทกชนด รวมถงต�ารากฎหมาย และเอกสารทกประเภทเขาไปในหองสอบ ขอ ๖ หามเขยนชอหรอลงลายมอชอผสอบไว ณ ทใดในสมดค�าตอบโดยเดดขาด แมขดฆาหรอตกเตมกหามลงชอก�ากบ ขอ ๗ หามเขยนเลขประจ�าตวสอบ หรอเลขทะเบยนนกศกษานอกสวนตอของปกสมดค�าตอบทกเลม หามฉกกระดาษออกจากสมดค�าตอบ ขอ ๘ หามวางสมดค�าตอบไวทโตะสอบ หรอน�าออกนอกหองสอบ ตองน�าไปสงตอกรรมการคมสอบเพอกรรมการคมสอบจะไดลงลายมอชอไว ขอ ๙ หามกระท�าการใด ๆ อนเปนการทจรตในการสอบ ขอ ๑๐ ใหเขยนเลขประจ�าตวสอบและเลขทะเบยนนกศกษาของตนไวในสมดค�าตอบทกเลม โดยใหเขยนไวทสวนตอบนปกของสมดค�าตอบทกเลมใหชดเจนเพยงแหงเดยวเทานน ขอ ๑๑ ใหใชปากกาหมกแหง เฉพาะสน�าเงน หรอสด�าเทานน ขอ ๑๒ เมอตอบขอใหมตองขนหนาใหม และลงเลขขอใหถกตองในชองทก�าหนดใหชดแจง ขอ ๑๓ ใหเขยนค�าตอบทงสองหนากระดาษ ถาสมดเลมเดยวไมพอ ใหขอเพมได แลวแจงเจาหนาทคมสอบใหเยบตดกบเลมแรก ขอ ๑๔ เมอมสญญาณหมดเวลาแลว ใหหยดเขยนค�าตอบทนท ขอ ๑๕ ผสอบทฝาฝนระเบยบ ขอ ๔ ขอ ๕ ขอ ๖ ขอ ๗ หรอ ขอ ๘ อาจถกปรบตก หรออาจถกหกคะแนน ตามควรแกกรณ ผสอบทฝาฝนระเบยบขอ ๙ จะถกปรบตก และคณะกรรมการอ�านวยการอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา มอ�านาจพจารณาลงโทษไดตามระเบยบส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา วาดวยการเปนนกศกษา การสอน การสอบไล วนยและมารยาท พ.ศ. ๒๕๐๗ ขอ ๑๔ ตามควรแกกรณ ดงน ก. ภาคทณฑ ข. หามเขาหองสอนหรอบรเวณส�านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา ภายในระยะเวลาอนมก�าหนด ค. หามสอบครงใด ครงหนง หรอหลายครง ง. สงใหลบชอออกจากทะเบยน ผสอบทฝาฝนระเบยบขอ ๑๐ หรอ ขอ ๑๑ อาจไมไดรบการตรวจขอสอบ หรออาจถกหกคะแนนตามควรแกกรณ ผสอบทฝาฝนระเบยบขอ ๑๒ ขอ ๑๓ หรอ ขอ ๑๔ อาจถกหกคะแนนตามควรแกกรณ ผสอบทไมเขยนเลขประจ�าตวสอบ หรอเลขทะเบยนนกศกษา หรอเขยนไมถกตอง อาจถกหกคะแนนตามควรแกกรณ

พระบรมราโชวาท

ในพธพระราชทานประกาศนยบตร

แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต

วนพฤหสบด ท ๑ สงหาคม ๒๕๖๒

ขาว เนตบณฑตยสภาขาว เนตบณฑตยสภา

พธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา เปนประธานในพธบำเพญกศลอทศถวายแดพระเจาบรมวงศเธอ กรมหลวงราชบร - ดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒ ณ หองโถง ชน ๒ อาคารศาลยตธรรม ถนนราชดำเนนใน แขวงพระบรมมหาราชวง เขตพระนคร กรงเทพฯ เมอวนท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒ ในการน พระประยรญาตราชสกลรพพฒน กรรมการเนตบณฑตยสภา พนกงานเนตบณฑตยสภา และนกศกษาสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา รวมพธฯ ดวย

นายชพ จลมนต นายกเนตบณฑตยสภา พรอมคณะกรรมการ เนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรย พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

นายสตยา อรณธาร ประธานอนกรรมการประชาสมพนธ พรอมคณะอนกรรมการประชาสมพนธและกองบรรณาธการจลสาร ขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบร- ดเรกฤทธ

นางศรอร มณสนธ บรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภา พรอมกองบรรณาธการจลสารขาวเนตบณฑตยสภารวมวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวร ย พระเจ าบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ

ขาพเจามความยนด ทไดมามอบประกาศนยบตรแกเนตบณฑต สมยท ๗๑ ในวนน. ขอแสดง

ความชนชมกบทกคนเปนอยางมาก ทไดรบเกยรตและความสำเรจ.

เนตบณฑตไทย นบวาเปนผมสวนไดสรางและดำรงความมนคงของกระบวนการยตธรรมของประเทศ

มาโดยตลอด เพราะเปนบคคลทจะไดปฏบตงานสำคญดานกฎหมายมตำแหนงและหนาททจะตองใช

กฎหมายเพอธำรงความยตธรรมในบานเมอง. ขาพเจาจงใครจะปรารภแกทกทานวา กฎหมายกบความ

ยตธรรมนน มความสมพนธเกยวของกนมากเพราะกฎหมายคอสงทบญญตขนเพอใชเปนปจจยสำหรบ

การรกษาความยตธรรม. กลาวไดวาความยตธรรมเปนวตถประสงคหรอเปาหมาย สวนกฎหมายเปน

เครองมอทใชดำเนนการเพอใหบรรลตามวตถประสงค. ดงนน การใชกฎหมายในการพจารณาวนจฉย

เรองราวตาง ๆ โดยคำนงถงความผดถกตามตวบทกฎหมายเทานน กดจะไมเปนการเพยงพอ จำเปนตอง

คำนงถงความยตธรรมอนเปนวตถประสงคดวยเสมอ. การใชกฎหมายจงจะมความหมายและไดผลสมบรณ

ตามทควรจะได. หากทานทงหลายจะไดพจารณาใหเหนความสำคญในขอนและนำไปเปนหลกในการ

ปฏบตหนาทอยางเครงครดเทยงธรรมแลว การใชกฎหมายกจะบรรลผลตามวตถประสงค คอสามารถ

อำนวยความผาสกยตธรรมใหแกประชาชนไดอยางแทจรง.

ขออวยพรใหทกทานประสบความสำเรจในชวต มความกาวหนารงเรองในหนาทการงาน สมตาม

ปณธานปรารถนา.

พธวางพวงมาลาถวายสกการะพระอนสาวรยพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจารพพฒนศกด กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ เนองในวนรพ ประจำป ๒๕๖๒

ในวนพธท ๗ สงหาคม ๒๕๖๒

(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ ò,õðð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò/ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

http://www.thethaibar.or.thµÔ´µÒÁÍ‹Ò¹¨ ØÅÊÒâ ‹ÒÇ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ©ºÑºÂŒÍ¹ËÅÑ§ä´ Œ·ÕèàÇçºä«µ�๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

http://www.thethaibar.or.th โทร. ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๑๐, ๐ ๒๘๘๗ ๖๘๐๑-๗

บรรณาธการแถลง

(ʧǹÊÔ·¸Ôì㪌㹡Ԩ¡ÒâͧἹ¡»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸� ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒà·‹Ò¹Ñé¹)

¨Ñ´·Óâ´Â ¤³Ð͹ءÃÃÁ¡ÒûÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸ � ๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ ¨Ó¹Ç¹ ò,õðð àÅ‹Á๵Ժѳ±ÔµÂÊÀÒ

¾ÔÁ¾�·Õè :

àÅ¢·Õè óò/ò ËÁÙ‹·Õè ñö ¶¹¹¡ÒÞ¨¹ÒÀÔàÉ¡ á¢Ç§ºÒ§ÃÐÁÒ´ ࢵµÅÔ觪ѹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðñ÷ð

ôó/ñ÷ò ¶¹¹¾ËÅâ¸Թ á¢Ç§Í¹ØÊÒÇÃÕÂ� ࢵºÒ§à¢¹ ¡ÃØ§à·¾Ï ñðùððºÃÔÉÑ· ¡ÃاÊÂÒÁ ¾ÑºÅÔªªÔè§ ¨Ó¡Ñ´

เดอนกนยายน ๒๕๖๒ ปท ๓๒ ฉบบท ๓๖๒

คณะรฐมนตรไดลงมต เมอวนท ๒๙ สงหาคม ๒๕๓๘ กำหนดใหวนท ๒๐ กนยายน ของทกป เปน “วนอนรกษและรกษาคคลองแหงชาต” เพอปองกนแกไขปญหานำทวม รวมทงอนรกษสงแวดลอม ตามแนวพระราชดำร โดยเหนวาควรถอเอาวนท สมเดจพระกนษฐาธราชเจา กรมสมเดจพระเทพรตนราชสดา เจาฟา มหาจกรสรนธร มหาวชราลงกรณวรราชภกด สรกจการณพรยพฒน รฐสมาคณากรปยชาต สยามบรมราชกมาร เสดจประพาสคลองแสนแสบ และเยยมประชาชนสองฝงคลองระยะทางตงแตกรงเทพมหานครถงจงหวดฉะเชงเทรา ระยะทาง ๗๒ กโลเมตร ใชเวลา ๕ - ๖ ชวโมง เมอวนท ๒๐ กนยายน ๒๕๓๗ นน ไดสรางความปลมปตแกพสกนกร อยางหาทสดมได จลสารขาวเนตบณฑตยสภา ประกอบดวยเนอหาดงน พระบรมราโชวาทในพธพระราชทานประกาศนยบตร แกผสอบไลไดตามหลกสตรของสำนกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา สมยท ๗๑ ปการศกษา ๒๕๖๑, บทความเนองจากปก เสนอเรอง วนอนรกษและรกษาคคลองแหงชาต โดย ศรอร เทศะบำรง มณสนธ, บทความ ปญหาจากขอหารอกฎหมายทนาสนใจ เสนอเรอง “การปรบลดหรอเพมราคาคาจาง กรณถอราคาเหมารวม เปนเกณฑ ” โดย สตางศ ตงศร กลาวถง กรณสถาบน ว. ขอหารอวาจะสามารถเปรยบเทยบราคาเพอปรบ ลดราคาตามราคาเปรยบเทยบ ณ ปจจบนไดหรอไม ฯลฯ, บทความ คำพพากษาฎกาทนาสนใจ เสนอเรอง “เจตนาชวยหาเสยง” โดย ผศ.ดร.สมหมาย จนทรเรอง กลาวถง คำพพากษาฎกาท ๘๑๐/๒๕๖๐, บทความ เจาะฎกาเดน เสนอเรอง “จำเลยกบพวกรวมกนเอาตวผตายไปกกขงเพอเรยกคาไถแตพวกของจำเลยฆาผตาย จำเลยจะตองรบผดทางอาญาอยางไร” โดย รงสชย บรรณกจวจารณ , มนตชย ชนนทรลลา, สจรรยา สจรตศรชยกล และ ฉตรเฉลม ธรรมวนทร กลาวถง คำพพากษาศาลฎกาท ๔๕๓๒/๒๕๖๑ (ประชมใหญ) โปรดตดตาม, บทความ ภาษาองกฤษสำหรบนกกฎหมาย เสนอเรอง “BANGKOK DECLARATION ON COMBATING MARINE DEBRIS IN ASEAN REGION” โดย ภทรวด ไวยภาษ กลาวถง คำศพททนาสนใจ จากกรณ ประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามในปฏญญากรงเทพฯ วาดวยการตอตานขยะทะเลในภมภาคอาเซยน, บทความ เรอง “ฝน เรองงาย ๆ กบขอกฎหมายนาร” โดย ดร.วรพล ชนเพชร, โชคชย เนตรงามสวาง และ กมพล กตตพงษพฒนา โปรดตดตาม, บทความเรอง “กระบวนการสงผรายขามแดนในชนศาลกรณประเทศไทยเปน ผรบคำรองขอ” โดย สจรรยา สจรตชยกล และ พมพสรางค ชนนทรลลา กลาวถง กระบวนการสงผรายขามแดน (Extradition) เปนความรวมมอระหวางประเทศในทางอาญาอยางเปนทางการรปแบบหนงในระหวางรฐหนงกบอก รฐหนงซงมอำนาจอธปไตยภายในรฐของตน ฯลฯ, ขอสอบพรอมธงคำตอบในการสอบคดเลอกเพอบรรจเปน ขาราชการอยการ ในตำแหนงอยการผชวย พ.ศ. ๒๕๖๐ (สนามใหญ) วชากฎหมายวธพจารณาความอาญา และกฎหมายวธพจารณาความแพง เสนอขอ ๓ ปดทายดวย “มมขาว” โดย สตยา อรณธาร

พบกนใหมเดอนตลาคม ศรอร เทศะบำรง มณสนธ