¢πª∏¡π∞π∞ ∂∫¢√™∏ ™ÎÔ˘Ê¿ 64 106 80 ∞ı‹Ó· ΔËÏ. 210 3814 939 Fax 210 3803 327 e-mail: odvima@otenet.gr ™∂¶Δ∂ªμƒπ√™-√∫Δøμƒπ√™ 2013 Δ∂ÀÃ√™ 94

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το νομικό καθεστώς του σήμερακαι οι προκλήσεις του αύριο

Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά τον κύκλοεπαγγελματικών δραστηριοτήτων των οδοντιάτρων, οι οποίοιόπως και οι περισσότεροι επαγγελματίες βλέπουν καθημερι-νά τα έσοδά τους να μειώνονται. Το γεγονός αυτό έχει οδηγή-σει μερίδα οδοντιάτρων σε κινήσεις πανικού, που συχνά λαμ-βάνουν χαρακτήρα εκπτωτικών κουπονιών και άλλων προ-σφορών που αποσκοπούν στην προσέλκυση των ασθενώνστα οδοντιατρεία. Την ίδια στιγμή, ο νόμος για το άνοιγμα των κλειστών επαγ-γελμάτων (Ν.3919/2011) φαίνεται να «ταράζει τα νερά» στοχώρο της οδοντιατρικής διαφήμισης, καθώς αρκετοί νομικοίθεώρησαν ότι με τον νόμο αυτόν «ανοίγει ο δρόμος» για την

κατάργηση των περιορισμών της διαφήμισης στο οδοντιατρι-κό επάγγελμα. Παράλληλα, η οδηγία 24/2011 της Ευρωπαϊ-κής Επιτροπής για την διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψηκαι τα δικαιώματα των ασθενών, η οποία θα πρέπει να ενσω-ματωθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών μέχρι τα τέληΟκτωβρίου, έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο το το-πίο της οδοντιατρικής προβολής. Το «Οδοντιατρικό Βήμα»,προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματατων οδοντιάτρων, θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει το σύγ-χρονο τοπίο της οδοντιατρικής διαφήμισης με τη βοήθεια τηςΝομικής Συμβούλου της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπον-δίας, κας Σοφίας Παπαδήμα. Σελ. 4-7

Tο 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο είναι πλέον γεγονός και θαπραγματοποιηθεί στις 22-24 Νοεμβρίου 2013 στο ξενοδοχείο Divani-Caravel. Το «Οδοντιατρικό Βήμα» επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Οργα-νωτικής Επιτροπής, Αναπλ. Καθηγητή Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, κ.Παναγιώτη Λαγουβάρδο και συνομίλησε μαζί του για την θεματολογία,τους ομιλητές, αλλά και τους στόχους του Συνεδρίου. Σελ. 28-30

33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό ΣυνέδριοΗ Πληροφορική στην Οδοντιατρική του Σήμερα

Πατρ. Ιωακείμ 3 Ν. Ερυθραία 146 71 Τηλ. 210 6251547 e-mail:fotodieg@otenet.gr www.fotodiegersi.gr

ΠατΝ. ΕΤηλe-mww

H εγγυημένη επιλογή για όλες τις εφαρμογές

Αποκοπή αδαμαντίνης και παρασκευή κοιλοτήτων όλων των ομάδων Χειρουργική οστού και μαλακών ιστών Υψηλά ποσοστά απολύμανσης στους ριζικούς σωλήνες και τους περιοδοντικούς θύλακες

Με διεθνείς ∆ιακρίσεις και Βραβεύσεις

Νέας γενιάς Laser Er:YAG και Nd:YAG

Τα πιο αξιόπιστα μηχανήματα στις καλύτερες τιμέςΣυνεχής εκπαίδευση και κλινική στήριξη και μετά των πώληση

Ανταύγειες Οδοντικής ΑισθητικήςΗ στήλη του Αν. Καθηγη-τή, κ. Γεράσιμου Δουβί-τσα φιλοξενεί την Επ. Κα-θηγήτρια της Οδοντιατρι-κής Σχολής του Πανεπι-

στημίου Αθηνών, κα. Χαρίκλεια Παξιμαδά, η οποία παρου-σιάζει τρία κλινικά περιστατικά που αφορούν στο κλείσιμομεσοδοντίων διαστημάτων. Η εξάλειψη αυτών των διαστημά-των, ή ακόμα και η ελάττωση του εύρους των, μπορεί να γίνειμε διάφορες τεχνικές. Η πλέον συντηρητική και ατραυματικήγια τους οδοντικούς ιστούς είναι η τεχνική της συγκόλλησηςκαι εφαρμόζοντας διαστρωμάτωση και «κλειδί σιλικόνης»για την αποκατάσταση με σύνθετες ρητίνες. Σελ. 14-15

ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ KAWASAKI:Σημαντικός ο ρόλος του ΣτοματολόγουΗ νόσος του Kawasaki είναι οξεία εμπύρετος πολυσυστημα-τική νόσος που προσβάλλει παιδιά συνήθως κάτω των 5 ετώνκαι είναι άγνωστης αιτιολογίας. Τα βασικά κλινικά σημείακαι συμπτώματα είναι πυρετός, προσβολή βλεννογόνου στό-ματος, βλεννογόνων φάρυγγα και οφθαλμών, πολύμορφοδερματικό εξάνθημα και τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Ανδεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα αποτελεί την πιο συχνή επίκτη-τη αιτία καρδιαγγειακών διαταραχών στα παιδιά. Η νόσοςαφορά άμεσα τον Παιδίατρο αλλά και το Στοματολόγο, τοΔερματολόγο και τον Οφθαλμίατρο. Μερικές φορές μάλιστατα πρώτα κλινικά σημεία είναι από το στόμα, το φάρυγγα καιτους οφθαλμούς. Στο παρόν άρθρο, ο Αν. Καθηγητής Στομα-τολογίας Ιατρικής Σχολής Παν. Αθηνών, κ. Γιώργος Λάσκα-ρης, παρουσιάζει τα κύρια συμπτώματα της νόσου, η ανα-γνώριση των οποίων συμβάλλει στην έγκαιρη αντιμετώπισητης νόσου. Σελ. 18-19

Ο διαβητικός ασθενής στο οδοντιατρείοΟ σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μία από τις πιο συχνές με-ταβολικές νόσους, πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Οφείλε-ται σε διαταραχή έκκρισης και δράσης της ορμόνης ινσουλί-νης, η οποία ρυθμίζει το μεταβολισμό της γλυκόζης. Η διατα-ραχή έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του επιπέδου της γλυ-κόζης στο αίμα και μακροπρόθεσμα την εμφάνιση σοβαρώνσυστηματικών επιπλοκών. Οι σημαντικότερες επιπλοκές τουσακχαρώδους διαβήτη είναι: α) η μικροαγγειοπάθεια, β) ημακροαγγειοπάθεια και γ) η νευροπάθεια. Επιπλέον, τα άτο-μα με σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν αυξημένη επιρρέπεια

στις λοιμώξεις και μειωμένη ικανότητα επούλωσης τωνιστών. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν αναπόφευκτα ιδιαι-τερότητες στην οδοντιατρική θεραπεία. Το «Ο.B» έχει την τι-μή και τη χαρά να φιλοξενεί τον Καθηγητή ΟδοντοφατνιακήςΧειρουργικής, Χειρουργικής Εμφυτευματολογίας και Ακτι-νολογίας Στόματος, κ. Αναστάσιο Τσίρλη, ο οποίος περιγρά-φει την οδοντιατρική αντιμετώπιση του διαβητικού ασθενή,αλλά και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει ο οδον-τίατρος σε περίπτωση εκδήλωσης επειγουσών καταστάσεωνκατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας. Σελ. 10-12

Έναρξη 4ου Mastership/Fellowship Course

Το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης Οδοντιατρι-κών Laser (AALZ Greece) ανακοινώνειτην έναρξη του νέου Μονοετούς Προ-γράμματος 2013-2014, η οποία ορίστηκεστις 7 Δεκεμβρίου 2013. Το πρόγραμμααπευθύνεται σε οδοντιάτρους που επιθυ-μούν να ειδικευθούν σε επιλεγμένα μήκηκύματος. Στο εκπαιδευτικό αυτό πρό-γραμμα ο οδοντίατρος εμβαθύνει στηνΦυσική των laser, στη ασφαλή και ορθήκλινική χρήση τους καθώς και τις επιστη-μονικά τεκμηριωμένες ενδείξεις τους. Ηδιάρκειά του είναι 12 εκπαιδευτικές ημέ-ρες διαιρεμένες σε 4 modules, ενώ μέσωεκπαιδευτικής διαδικτυακής πλατφόρ-μας οι σπουδαστές διατηρούν επαφή μετο Πανεπιστήμιο και τους διδάσκοντεςκαθηγητές. Σελ. 33

Εφαρμογή ρητινών μονής τοποθέτησηςΟι ρητίνες μονής τοποθέτησης απλοποιούν τη διαστρω-μάτωση των άμεσων αποκαταστάσεων και μειώνουντον αριθμό των κλινικών σταδίων...........................................................Σελ. 20-21

BiodentineTM, ένα υποσχόμενο βιοενεργό υλικό αποκατάστασης για τη διατήρηση της ζωτικότηταςτου πολφού στην επανορθωτική οδοντιατρική......................................................... Σελ. 24-26

ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣΕπιστημονικές Εκδηλώσεις 2013-2014

Η Πρόεδρος της ΕΣΟ, Επίκουρη ΚαθηγήτριαΟδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, κα. ΧαρίκλειαΠαξιμαδά, μοιράζεται με τους αναγνώστες του«Ο.Β.» λεπτομέρειες για τη θεματολογία και τοπεριεχόμενο των εκπαιδευτικών δράσεων τηςΕταιρίας, υπογραμμίζοντας τη σημασία των πρα-κτικών σεμιναρίων στην συνεχή εκπαίδευση τουκλινικού οδοντιάτρου. Σελ. 32

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 29/10/2013 10:53 π.μ. Page 1

ΟδοντιατρικόΒήμα2

À‡ı˘ÓÔ˜ ÏÔÁÈÛÙËÚ›Ô˘:°ÈÒÚÁÔ˜ ∫¿ÓÙ˙Ô˜

¡ÔÌÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜:§¿ÌÚÔ˜ ∞Ó‰Ú. ΔÛÔÚ¿˜

À‡ı˘ÓÔ˜ Δ˘ÔÁÚ·Ê›Ԣ:pressious arvanitidis A.E.B.E.78fi ¯ÏÌ. ∂ıÓÈ΋˜ √‰Ô‡ ∞ıËÓÒÓ §·Ì›·˜ΔËÏ. 22620 710 78

√¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞ ¢ÈÌËÓÈ·›· ŒÎ‰ÔÛË

¢È¢ı˘ÓÙ‹˜: ŸıˆÓ·˜ °ÎfiÙÛ˘

™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ŒÎ‰ÔÛ˘: ∫·ÙÂÚ›Ó· ∫Ô˘ÓÙÔ˘ÚÈÒÙË-

∫·ÚηÙ˙Ô‡ÏË

™‡ÓÙ·ÍË: ∏ÏÈ¿Ó· °È·ÓÓÔ‡ÏË°ÈÔ‡ÏË ∫fiÎÎÔÚË

∫ˆ‰ÈÎfi˜ 016446

Federation International of Periodical Press

π‰ÈÔÎÙ‹Ù˘: √¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞ ª.∂.¶.∂.

π‰Ú˘Ù‹˜: °È¿ÓÓ˘ ∫·ÚηÙ˙Ô‡Ï˘

™ÎÔ˘Ê¿ 64 106 80 ∞ı‹Ó· ΔËÏ. 210 3814 939 Fax 210 3803 327 e-mail: odvima@otenet.gr

Στον αγαπημένο μου φίλο Γιάννη

Μέγα αγαθό στον άνθρωπο είναι να μπορεί να πηγαίνει πέρα δώθε

όποτε κείνος το αποφασίζει κι όχι άλλος,

ακόμη κι αν αυτός ο άλλος είναι ο Παντοδύναμος,

όλοι όμως ξέρουν πως Εκείνος τους βλέπει και ξέρει τις ανάγκες τους.

Και κάποια στιγμή που κανείς από τους θνητούς δεν ξέρει πότε θα είναι αυτή,

τα βαρυφορτωμένα κύματα θα ξεφουσκώσουν,

οι γλάροι θα ηρεμήσουν,

οι αγριόπαπιες θα ξαναζωντανέψουν,

οι ναυτικοί θα στρώσουν τα παντελόνια τους

για να είναι έτοιμοι για δουλειά και για ταξίδια

και οι κάτοικοι θα κάνουν τα μάτια τους δέκα τέσσερα για να ταξιδέψουν οι ίδιοι

ή να στείλουν πράγματα ή να περιμένουν κουμάντα που τους είναι απαραίτητα.

Τότε και η δική μου η ψυχή αχόρταστη από κινδύνους

που όμως δεν τους προκάλεσα εγώ,

θα γίνει ένα με όλους αυτούς που ετοιμάζονται

για το δικό τους ο καθένας δρομολόγιο

και η αφεντιά μου για το δρόμο της επιστροφής.

Κάπως έτσι και ο Γιάννης πήρε το δρόμο της επιστροφής.

Μόνο που αυτή συνοδεύτηκε από ανείπωτη πίκρα

Για τους δικούς του ανθρώπους και τους δικούς του φίλους.

Που μέσα σ’ αυτούς έβαζε και μένα.

Τη μέρα της γιορτής του τον πήρα να του ευχηθώ Χρόνια Πολλά.

Αλλά εγώ δεν ήξερα ότι ήδη ο Γιάννης είχε στρώσει τα παντελόνια του.

Δεν ήξερα ότι είχε κάνει τα μάτια του δέκα τέσσερα για να ταξιδέψει.

Ούτε είχα σκεφτεί ποια ήταν τα κουμάντα του.

Είχα να τον δω πολύ καιρό.

Κι αυτός με κλάματα μου είπε πως τα βαρυφορτωμένα κύματα ξεφόρτωσαν.

Πως οι γλάροι ηρέμησαν και οι αγριόπαπιες ξαναζωντάνεψαν.

Συγκλονίστηκα. Κουράγιο του είπα αλλά κατάλαβα το δρόμο του.

Γιάννη, δεν είναι μόνο οι δικοί σου που δεν θα σε ξεχάσουν ποτέ.

Είναι όλοι οι οδοντίατροι που η εκτίμησή σου γι αυτούς ήταν απεριόριστη.

Αυτό θαύμαζα πάντα σε σένα. Η σεμνότητα ήταν η αρετή σου.

Καλό ταξίδι αγαπημένε μου Φίλε!

Θανάσης ΧατζήςΟδοντίατρος

Στερνό αντίο,

φίλε Γιάννη, ό,τι και να γράψω για τη θλίψη που μου προκάλεσε ο

πρόωρος θάνατός σου, είναι σίγουρο πως δεν θα το διαβάσεις. Επομένως,

το αποχαιρετιστήριο αυτό σημείωμα απευθύνεται σε όλους όσους σε

αγάπησαν ή συνεργάστηκαν μαζί σου και πάνω απ’ όλα σε αυτούς που η

απώλειά σου πλήγωσε περισσότερο.

Έκανες την εμφάνισή σου στην οδοντιατρική οικογένεια στις αρχές του

2002 με την έκδοση του «Οδοντιατρικού Βήματος» και όπως έγραφα σε

ένα από τα πρώτα σημειώματα το «Οδοντιατρικό Βήμα» υπήρξε, το

πρώτο οδοντιατρικό επαγγελματικό έντυπο με υψηλές προδιαγραφές.

Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες εκδόσεις, με κύριο χαρακτηριστικό

την αρτιότητα στην έκδοσή τους. Η συνεισφορά σου υπήρξε αξιόλογη, όχι

τόσο λόγω της αρτιότητας των εντύπων που εξέδιδες αλλά και για το

γεγονός ότι αυτές απετέλεσαν παράδειγμα προς μίμηση για όλα τα

οδοντιατρικά έντυπα που ήδη κυκλοφορούσαν ή ακολούθησαν στη

συνέχεια. Θεωρώ ότι μπορείς επάξια να διεκδικήσεις τον τίτλο του

ανανεωτή των οδοντιατρικών εντύπων, γεγονός που φορτώνει με

επιπλέον ευθύνες τους άξιους συνεχιστές του έργου σου.

Εκτός από την επαγγελματική σου επάρκεια διέθετες το χάρισμα και την

οξυδέρκεια να ενεργοποιείς τους συνεργάτες του «Οδοντιατρικού

Βήματος», τους οποίους επέλεγες με τα δικά σου κριτήρια, αγνοώντας,

πολλές φορές, τις πιέσεις για αποκλεισμό συγγραφέων μη αρεστών, σε

ορισμένους οδοντιατρικούς «κύκλους».

Έγραφα σε ένα από τα πρώτα φύλλα του «Οδοντιατρικού Βήματος»:

...παίρνοντας στα χέρια μου το «Οδοντιατρικό Βήμα» πρέπει να

ομολογήσω ότι η εικόνα που αντικρίζω ανταποκρίνεται σε εκείνη ενός

σύγχρονου εντύπου, που μπορεί να ικανοποιήσει - τουλάχιστον οπτικά -

κάθε απαιτητικό αναγνώστη. Η αναφορά μου στην αισθητική κατ’ αρχάς

κάλυψη, δεν αποτελεί υπεκφυγή στην ουσιαστική κριτική ενός εντύπου,

το οποίο εκτός από μορφή έχει και περιεχόμενο και επειδή ακριβώς αυτό

το περιεχόμενο-ιδιαιτέρως όταν πρόκειται για επιστημονικώς

εξειδικευμένο- είναι που κυρίως βαρύνει, χρειάζεται χρόνος για την

τελική απονομή ευσήμων.

Ο χρόνος πέρασε και για σένα, φίλε Γιάννη, τέλειωσε κιόλας, τα εύσημα

όμως που σου χρωστούσα τα πήρες προ πολλού από τους πολυπληθείς

αναγνώστες σου. Φίλε Γιάννη, θα μου λείψει εκείνο το σιγανό

μακρόσυρτο …Νίκοοο, γράψε κάτι.

Νίκος Καφούσιας

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 2

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 3

ΘέμαΟδοντιατρικόΒήμα4

Η Νομική Σύμβουλος της Ελληνικής Οδοντια-τρικής Ομοσπονδίας, κα Σοφία Παπαδήμαμας υποδέχθηκε με χαρά στα γραφεία τηςΟμοσπονδίας και πρόθυμα απάντησε σε όλεςτις ερωτήσεις μας αναφορικά με το νομικόπλαίσιο της οδοντιατρικής διαφήμισης.

Κυρία Παπαδήμα, ποιο είναι το νομικόκαθεστώς που διέπει σήμερα την διαφήμι-ση στον οδοντιατρικό χώρο;

Ο Δεοντολογικός Κανονισμός Οδοντιάτρωνπου έχει τη νομική μορφή Προεδρικού Διατάγ-ματος και είναι το ΠΔ 39/2009. Το διάταγμααυτό ήρθε να τροποποιήσει τον προηγούμενοδεοντολογικό κανονισμό, που ήταν ένα βασι-λικό διάταγμα του 1960. Παρ’ όλο που πέρα-σαν 50 χρόνια οι διατάξεις στον τομέα της δια-φήμισης, παραμένουν ίδιες, αν όχι πιο αυστη-ρές. Έτσι, απαγορεύεται κάθε άμεση ή έμμεσημορφή διαφήμισης του οδοντιάτρου, των υπη-ρεσιών του, του οδοντιατρείου του και των τίτ-λων του στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τοντύπο, το διαδίκτυο. Η φήμη του οδοντίατρουθεμελιώνεται με την επιστημονική του κατάρ-τιση και την επαγγελματική του συνέπεια καιεντιμότητα. Εξαίρεση στον κανόνα εισάγει η έναρξη τουεπαγγέλματος και η αλλαγή επαγγελματικήςστέγης όπου και στις δύο αυτές περιπτώσειςεπιτρέπεται η δημοσίευση ανακοίνωσης μονό-στηλης 5 cm σε τοπική εφημερίδα για έξι μήνεςκαι τρεις μήνες αντίστοιχα. Πέραν των ανωτέρω ρυθμίσεων, ειδικό άρθροστον ΔΚΟ ρυθμίζει την παρουσία των οδον-τιάτρων στο διαδίκτυο. Ο οδοντίατρος μπορείνα διατηρεί ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, υπό τηνπροϋπόθεση ότι σέβεται τις διατάξεις των σχε-τικών κεφαλαίων, στις οποίες ορίζεται σαφώςτι επιβάλλεται να έχει στην ιστοσελίδα του, τιεπιτρέπεται να έχει και τι απαγορεύεται. Στην

ιστοσελίδα του ο οδοντίατρος επιβάλλεται νααναγράφει το ονοματεπώνυμο, την ειδικότη-τα, τους ακαδημαϊκούς του τίτλους, τη διεύ-θυνση, το τηλέφωνο, τον αριθμό τηλεμοιοτυ-πίας, το χρόνο της τελευταίας ενημέρωσης. Ηιστοσελίδα μπορεί να περιλαμβάνει επίσηςπληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις, ή τηνμε οποιοδήποτε τρόπο συνεργασία του με τοΔημόσιο, τα ταμεία ασθενείας και τους ασφα-λιστικούς φορείς. Ακόμη, επιτρέπεται η ανα-φορά στις πραγματικά παρεχόμενες υπηρε-σίες. Όπως είχαμε επισημάνει και σε προ-ηγούμενη συνάντησή μας, επειδή δύο μόνοΟδοντιατρικές ειδικότητες είναι αναγνωρι-σμένες στην Ελλάδα, ο οδοντίατρος μπορεί ναφωτογραφίσει μέσω της περιγραφής του αντι-κειμένου του, την ειδικότητα που πραγματικάασκεί, τον τίτλο της οποίας μπορεί να έχει λά-βει ενδεχομένως σε ένα άλλο κράτος μέλος τηςΕ.Ε. και δεν μπορεί όμως να προβάλλει στηνΕλληνική Επικράτεια. Ως περιεχόμενο τηςιστοσελίδας απαγορεύεται να προβάλλονταιτιμές ή σύγκριση τιμών/αμοιβών, φωτογρα-φίες ασθενών πριν και μετά την επίσκεψη στοοδοντιατρείο, σύγκριση προσόντων και υπη-ρεσιών, απαγορεύσεις που προβλέπονται καιαπό τον Ευρωπαϊκό Δεοντολογικό Κανονι-σμό Οδοντιάτρων.

Η ελληνική νομοθεσία έχει πλήρως εναρ-μονιστεί με τις επιταγές του ευρωπαϊκούδικαίου όσον αφορά στην οδοντιατρικήδιαφήμιση;

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο κάθε κρά-τος-μέλος έχει δικαίωμα να ορίσει το νομικόπλαίσιο που θα διέπει τον τομέα της επαγγελ-ματικής διαφήμισης. Επί παραδείγματι στη Μ.Βρετανία η απελευθέρωση είναι πλήρης, μπο-ρούν δηλαδή οι οδοντίατροι να διαφημίζονταιελεύθερα σε έντυπα, στο διαδίκτυο, μέσω ηλε-κτρονικών μηνυμάτων και φυλλαδίων, κ.ο.κ.,η χώρα μας, στο άλλο άκρο, απαγορεύει κάθε

μορφή διαφήμισης ενώ κάποιες μορφές διαφή-μισης επιτρέπονται σε άλλα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα λοιπόν, μέχρι στιγ-μής δεν έχει επέμβει σε αυτό το ζήτημα, ώστενα υποδείξει τι είναι θεμιτό και τι όχι. Λόγωτου νομοθετικού αυτού κενού, πριν από δέκαπερίπου χρόνια η Dental Liaison Committee, ηΕπιτροπή Σύνδεσης των Οδοντιάτρων στηνΕυρωπαϊκή Ένωση -που σήμερα έχει μετονο-μαστεί σε Συμβούλιο Ευρωπαίων Οδοντιά-τρων- αποφάσισε να δημιουργήσει έναν Ευ-ρωπαϊκό Δεοντολογικό Κανονισμό, έτσι ώστεο Ευρωπαίος οδοντίατρος που θέλει να ασκή-σει το επάγγελμά του σε κράτος διάφορο τηςχώρας καταγωγής του να συμμορφώνεται μετη νομοθεσία στη χώρα εγκατάστασής του.Σύμφωνα λοιπόν με τον Κανονισμό αυτό, στακράτη που απαγορεύεται πλήρως η οδοντια-τρική διαφήμιση - κι αυτό σημαίνει πως όλοιδέχονται την πραγματικότητα αυτή- ο διακι-νούμενος, ο παρέχων υπηρεσίες τρίτος υπή-

κοος (π.χ., ο Γερμανός στην Ελλάδα) θα σεβα-στεί την νομοθεσία της Ελλάδας και δεν θαδιαφημιστεί. Όλα αυτά βέβαια στην πράξηέχουν ανατραπεί με το διαδίκτυο, γιατί κάποι-ος οδοντίατρος μπορεί να διαφημίζει τη δου-λειά του σε κράτος μέλος που αυτό είναι εφι-κτό και το μήνυμά του να φθάνει στο κοινόενός άλλου κράτους, όπου η διαφήμιση δενεπιτρέπεται. Η ενημέρωση φυσικά και επιτρέπεται και μά-λιστα επιβάλλεται από το κοινοτικό δίκαιο.Το κοινοτικό δίκαιο, το πρωτογενές, κυρίωςόμως το δευτερογενές, για την διακίνηση τωνελευθέρων επαγγελματιών και των υπηρε-σιών, χωρίς εμπόδια από κράτος σε κράτος,επιβάλλει στους επαγγελματίες να ενημερώ-νουν το κοινό τους για τις ιδιότητές τους, τιςυπηρεσίες τους, για τις αμοιβές τους, για τιςσπουδές τους, για την εξειδίκευσή τους. Ως παράδειγμα αναφέρεται η Οδηγία2011/24/ΕΕ για τα δικαιώματα των ασθενώνστο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικήςπερίθαλψης. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με κατα-ληκτική ημερομηνία την 25η Οκτωβρίου 2013,οφείλουν να θεσπίσουν εθνικούς κανόνες γιατην εφαρμογή της Οδηγίας, μεταξύ των οποί-ων και την υποχρέωση οι πάροχοι υπηρεσιώνυγείας να ενημερώνουν το κοινό για ό, τι τουςαφορά σχετικά με την άσκηση του λειτουργή-ματός τους.Σύμφωνα με την Επιτροπή της ΕΕ, μέχρι τονΟκτώβριο του 2013 όλοι οι γιατροί, οδοντία-τροι και λοιποί επαγγελματίες υγείας, οφεί-λουν σε ένα συγκεκριμένο φορέα που θα συ-σταθεί ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό, να καταχω-ρίσουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται οδιακινούμενος για να μπορεί να βρίσκει τουςγιατρούς που χρειάζεται. Σας δίνω ένα παρά-δειγμα: Έρχεται κάποιος για διακοπές το κα-λοκαίρι και θέλει να ενημερωθεί πόσοι για-τροί/οδοντίατροι εργάζονται στην Κάλυμνο.Επισκέπτεται το σχετικό φορέα και ανάλογα

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ:Το νομικό καθεστώς του σήμερα

και οι προκλήσεις του αύριοΗ οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σημαντικάτον κύκλο επαγγελματικών δραστηριοτήτωντων οδοντιάτρων, οι οποίοι όπως και οι περισ-σότεροι επαγγελματίες βλέπουν καθημερινά ταέσοδά τους να μειώνονται. Το γεγονός αυτό έχειοδηγήσει μερίδα οδοντιάτρων σε κινήσεις πανι-κού, που συχνά λαμβάνουν χαρακτήρα εκπτω-τικών κουπονιών και άλλων προσφορών πουαποσκοπούν στην προσέλκυση των ασθενώνστα οδοντιατρεία. Την ίδια στιγμή, ο νόμος για το άνοιγμα των κλει-στών επαγγελμάτων (Ν.3919/2011) φαίνεται να«ταράζει τα νερά» στο χώρο της οδοντιατρικήςδιαφήμισης, καθώς αρκετοί νομικοί θεώρησανότι με τον νόμο αυτό «ανοίγει ο δρόμος» για τηνκατάργηση των περιορισμών της διαφήμισηςστο οδοντιατρικό επάγγελμα. Παράλληλα, η

οδηγία 24/2011 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γιατην διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη καιτα δικαιώματα των ασθενών, η οποία θα πρέπεινα ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, έρχεται να πε-ριπλέξει ακόμη περισσότερο το τοπίο της οδον-τιατρικής προβολής, καθώς ουσιαστικά προ-βλέπει τη δημοσιότητα στοιχείων(σπουδές,αμοιβές, προσόντα ιατρών), τα οποία σήμεραστην Ελλάδα εκλαμβάνονται ως διαφήμιση καιως εκ τούτου η δημοσιοποίησή τους απαγο-ρεύεται από τον νόμο. Το «Οδοντιατρικό Βήμα»,προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις σε καίριαερωτήματα των οδοντιάτρων, θα επιχειρήσεινα χαρτογραφήσει το σύγχρονο τοπίο τηςοδοντιατρικής διαφήμισης με τη βοήθεια τηςΝομικής Συμβούλου της Ελληνικής Οδοντιατρι-

κής Ομοσπονδίας, κας Σοφίας Παπαδήμα.Το φαινόμενο της υιοθέτησης μεθόδων προ-σέλκυσης ασθενών-«πελατών», οι οποίες όχιμόνο δεν αρμόζουν στο χώρο της υγείας, αλλάαντίκεινται και στον κώδικα δεοντολογίας τωνοδοντιάτρων, απασχολεί τους ΟδοντιατρικούςΣυλλόγους της χώρας, οι οποίοι προσπαθούννα διαφυλάξουν το κύρος του οδοντιατρικούεπαγγέλματος, αλλά και να εξασφαλίσουν συν-θήκες υγιούς ανταγωνισμού στον χώρο της πα-ροχής οδοντιατρικών υπηρεσιών. Στο παρόνάρθρο, ο Πρόεδρος του ΟΣΑ, κ. ΑθανάσιοςΥφαντής, η Πρόεδρος του ΟΣΠ, κα. Μαρία Με-νενάκου και ο Πρόεδρος του ΟΣΘ, κ. Αθανά-σιος Δεβλιώτης, μοιράζονται με τους αναγνώ-στες του «Ο.Β.» τις θέσεις τους για την οδοντιατρι-κή διαφήμιση.

Συνέντευξη στην Ηλιάνα Γιαννούλη δημοσιογράφο

“Ο οδοντίατρος οφείλει

να στηρίζεται στη φήμη του,

στις γνώσεις του,

στις δεξιότητες

που απέκτησε από

τα χρόνια που έχει

σπουδάσει και από

την εμπειρία του

στην πράξη και όχι

στα φυλλάδια και τις κάθε

είδους προβολές

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 4

Ισχύς προσφοράς μέχρι 10 Δεκεμβρίου

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 5

με τον γιατρό της ειδικότητας που χρειάζεται,ενημερώνεται για τις σπουδές του, τα πτυχίατου, την αμοιβή του, ώστε να επιλέξει τελικάτον γιατρό που καλύπτει καλύτερα τις ανάγ-κες του. Βλέπουμε λοιπόν, ότι η Κοινότητααπαιτεί δημοσιότητα αυτών των στοιχείων,στοιχεία που εμείς τα «βαφτίζουμε» διαφήμι-ση. Αυτό που μας υποχρεώνει η Κοινότητα νακάνουμε, έρχεται για πρώτη φορά σε τόσο εμ-φανή αντίθεση με τις προβλέψεις του εσωτερι-κού δικαίου που απαγορεύουν την αναφοράτιμών, τη σύγκριση προσόντων, ή την προβολήφωτογραφιών.

Τι γίνεται όμως με τους οδοντιάτρους πουπηγαίνουν προσκεκλημένοι σε ραδιοφωνι-κές και τηλεοπτικές εκπομπές. Συνιστά ηπαρουσία τους στα ΜΜΕ a priori μορφήδιαφήμισης;

Όπως προείπαμε κάθε μορφή άμεσης ή έμμε-

σης διαφήμισης απαγορεύεται και κάθε περί-πτωση κρίνεται ad hoc. Αν κάποιος οδοντία-τρος βγει στην τηλεόραση να ενημερώσει τοκοινό για ένα θέμα, π.χ. την αισθητική οδον-τιατρική ή μιλήσει για το μέλλον των εμφυτευ-μάτων, θα εξαρτηθεί από τον τρόπο που θαπροβάλλει αυτό που θέλει να πει, αν πράγματιείναι ενημέρωση προς το κοινό, ή προσωπικήδιαφήμιση, άρα αντιδεοντολογική συμπερι-φορά, άρα πειθαρχικό αδίκημα.Πράγματι, απευθύνεται στο κοινό και πράγ-ματι θέλει να ενημερώσει την κοινή γνώμη καιλέει πράγματα κοινώς παραδεδεγμένα καιαποδεκτά, απαντά στις ερωτήσεις του κοινούκαι του δημοσιογράφου με στόχο την πληρο-φόρηση ή μέσω της αναφοράς του σε μια συγ-κεκριμένη τεχνική ή μέθοδο βρίσκει αφορμήγια να προβάλλει το προσωπικό του οδοντια-τρείο; Από την άλλη πλευρά, και η υπερβολική έκθε-

ση και προβολή στα media συνιστά διαφήμιση.Όταν έχεις μια διαρκή παρουσία σε ποικίλαΜΜΕ και γίνεσαι ευρέως γνωστός στο κοινό,ακόμη κι αν δεν λες ρητά ότι εγώ εφαρμόζω τηδείνα ή την τάδε τακτική στο οδοντιατρείομου, ακόμα κι αν δεν προσκαλείς τον κόσμοστο ιατρείο σου, εμμέσως πλην σαφώς η προ-βολή σου αυτή δεν μπορεί παρά να εξυπηρετείίδιους σκοπούς και όχι το έννομο αγαθό τηςενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού.Είναι πολύ λεπτά τα όρια μεταξύ ενημέρωσηςκαι διαφήμισης και δύσκολο κάποιος να κρί-νει. Πρέπει πρώτα να παρακολουθήσεις μιαεκπομπή και μετά να αξιολογήσεις την παρου-σία του οδοντιάτρου σε αυτήν, τι είπε και πωςτο είπε. Πρέπει κάθε περίπτωση να εξετάζεταιχωριστά, όπως έχει αποφανθεί στο παρελθόνκαι η Επιτροπή για τη Διαφήμιση του Υπουρ-γείου Υγείας. Εφόσον κριθεί ότι υπάρχουναποχρώσες ενδείξεις να παραπεμφθεί ο οδον-

ΘέμαΟδοντιατρικόΒήμα6

Α. Υφαντής

«Ο οδοντίατρος είναι επιστήμονας της Υγείας και όχι έμπορος υπηρεσιών»

Τοποθετούμενος επί του ζητήματος, ο Πρόεδρος του Οδον-τιατρικού Συλλόγου Αττικής, κ. Αθανάσιος Υφαντής δήλω-σε: «Η σημερινή δύσκολη εποχή μας οδηγεί κάποιους συνα-δέλφους σε μεθόδους που αντίκεινται στην νομιμότητα καικυρίως στην διατήρηση του κύρους του επαγγέλματός μας.Εμείς, σαν Σύλλογος, αντιλαμβανόμαστε την δύσκολη περίο-δο που περνάμε όλοι μας αλλά βέβαια έχουμε καθήκον καιυποχρέωση προς τους υπόλοιπους συναδέλφους να διαφυ-λάττουμε τους όρους του υγιούς ανταγωνισμού».Το Πειθαρχικό του ΟΣΑ, ασχολήθηκε το 2012 με 18 σχετικέςυποθέσεις για τις οποίες οι ποινές ήταν από απαλλαγές, μέχριχρηματικά πρόστιμα της τάξης των 5.000 ευρώ, ενώ για το2013 έχουν τελεσιδικήσει 4 παραπομπές με πρόστιμα από500 μέχρι 2.000 ευρώ και εκκρεμούν για εκδίκαση 2 υποθέ-σεις παράνομης άσκησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τονΜάρτιο του 2012, αρμόδιες επιτροπές ελέγχου του ΟΣΑέχουν κάνει αυτοψίες σε 7 παράνομα οδοντιατρεία. Ο κ. Υφαντής αφού αναφέρθηκε στο καθεστώς που διέπειτην προβολή οδοντιατρικών υπηρεσιών (άρθρα 21 και 22του ΠΔ 39/2009 (ΦΕΚ 55 Α΄) και άρθρο 15 παρ.1 ΠΔ84/2001 (ΦΕΚ 70 Α΄), διευκρίνισε ότι η απαγόρευση της ια-τρικής διαφήμισης των φορέων Π.Φ.Υ., δεν εμπίπτει στηνκατηγορία των διοικητικών περιορισμών που αίρονται με τοΝ.3919/2011 (ΦΕΚ 32 Α΄). Όπως σημείωσε ο κ. Υφαντής «Ο Σύλλογός μας, ενεργώνταςυπεύθυνα και συνειδητά, προσπαθεί να προστατέψει τα μέλητου από τον αθέμιτο ανταγωνισμό και να διατηρήσει το κύ-ρος της Οδοντιατρικής επιστήμης. Ο οδοντίατρος είναι επι-στήμονας της Υγείας και όχι έμπορος υπηρεσιών. Αυτό πρέ-πει να το κατανοήσουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι για να κερδίσου-με τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη των ασθενών μας».

Α. Δεβλιώτης:

«Δεν υπάρχει πιο πειστική διαφήμιση απότον ικανοποιημένοασθενή μας»

Σημαντική αύξηση των πειθαρχικών που αφορούν την παρά-νομη προβολή της οδοντιατρικής δραστηριότητας καταγρά-φεται και στον Οδοντιατρικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης. Πιοσυγκεκριμένα, ενώ το 2010 υπήρχαν μόλις τρεις υποθέσειςπου αφορούσαν το υπό εξέταση ζήτημα, το 2013 έχουν ήδηεξεταστεί πέντε υποθέσεις και εκκρεμούν άλλες δώδεκα.Όπως σχολιάζει ο Πρόεδρος του Οδοντιατρικού ΣυλλόγουΘεσσαλονίκης, κ. Αθανάσιος Δεβλιώτης:

«Πράγματι, η αύξηση των Πειθαρχικών σε ό,τι αφορά στηνπαράνομη διαφήμιση είναι μεγάλη και ανησυχητική. Οι συ-νάδελφοι που παραβιάζουν τον Δεοντολογικό Κανονισμόεπικαλούνται είτε άγνοια, είτε παρανόηση, είτε δεινή οικονο-μική κατάσταση. Πολλοί επίσης υποστηρίζουν ότι ο Δ.Κ. εί-ναι τροχοπέδη για την πρόοδο και την εξέλιξή τους. Η αλή-θεια είναι ότι ο συγκεκριμένος Νόμος χρήζει εκσυγχρονισμούκαι το διεκδικούμε ως Οδοντιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονί-κης. Η νομολογία στη χώρα μας είναι σαν ένα μωσαϊκό, όπουνέοι γενικευμένοι νόμοι υπερκεράζουν παλαιότερους και πιοειδικούς και στην προκειμένη περίπτωση ο νόμος 3919/11που αφορά στην απελευθέρωση των επαγγελμάτων πράγμα-τι τορπιλίζει την πιστή εφαρμογή του Δ.Κ».Ωστόσο, ο κ. Δεβλιώτης εκτιμά ότι η πραγματική ρίζα του

προβλήματος βρίσκεται αλλού: «Παρόλα αυτά θεωρώ ότι ηοικονομική κρίση που πλήττει την πατρίδα μας και όλουςτους Έλληνες πολίτες με προφανή επίπτωση τη μειωμένη ροήασθενών στα ιατρεία μας είναι η βασική αιτία του προβλήμα-τος. Πολλοί συνάδελφοι αντιδρώντας με το ένστικτο τηςεπαγγελματικής τους επιβίωσης πέφτουν θύματα επιτήδειωνδιαμεσολαβητικών εταιρειών ή ιστοσελίδων που προβάλ-λουν αποκλειστικά τις χαμηλότερες τιμές τους με παραπει-στικές μάλιστα διαφημίσεις εμπορικού και συγχρόνως αντιε-πιστημονικού ύφους».«Δεν υπάρχει πιο πειστική διαφήμιση από τον ικανοποιημένοασθενή μας, και είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει κανένας συ-νάδελφος που θα διαφωνήσει με αυτό», επισημαίνει χαρα-κτηριστικά ο ίδιος, ενώ υπενθυμίζει ότι ο Δ.Κ. – που είναι Νό-μος του Κράτους και ψηφίζεται από το ελληνικό κοινοβούλιο– δημιουργήθηκε για να εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες πρόσβα-σης στο επάγγελμα για τους συναδέλφους. Σύμφωνα με τονΠρόεδρο του ΟΣΘ, όσοι τον παραβαίνουν αυτομάτως επιδει-κνύουν αθέμιτη συμπεριφορά προς τους υπόλοιπους που τονεφαρμόζουν πιστά και σημειώνει ότι γι’ αυτό το λόγο όταν οΣύλλογος δέχεται καταγγελίες, υποχρεούται ως Ν.Π.Δ.Δ. νατις διερευνήσει. «Δεν “κυνηγάμε” τους καταγγελλόμενους,προσπαθούμε να προστατέψουμε τους υπόλοιπους», σημει-ώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος και προσθέτει:«Πρέπει όμως όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι η τήρησητου Δ.Κ. αποτελεί το τελευταίο μεγάλο όπλο μας απέναντιστην υπαλληλοποίησή μας και την εμπορευματοποίηση τηςΥγείας. Οι διαμεσολαβητικές και ασφαλιστικές εταιρείεςέχουν ένα στόχο: να αποκτήσουν όλο και περισσότερους συ-νεργαζόμενους οδοντιάτρους, γι’ αυτό και τώρα χρησιμοποι-ούν ελκυστικές μεθόδους. Όταν όμως πετύχουν το στόχοτους, θα μας αντιμετωπίζουν ως αναλώσιμους, θα μας υπαλ-ληλοποιήσουν με πολύ χαμηλούς μισθούς και απάνθρωπαωράρια, μειώνοντας το κόστος παροχής των υπηρεσιών μαςκαι αυξάνοντας δυσθεώρητα τα κέρδη τους. Αυτή είναι ηπραγματικότητα. Ζητείται λοιπόν πιστή εφαρμογή του Δ.Κ.,μόνο έτσι θα στρέψουμε τις ασφαλιστικές εταιρείες σε έναπραγματικό ανταγωνισμό μεταξύ τους προσφέροντας υψη-λότερη συμμετοχή στο κόστος των οδοντιατρικών υπηρεσιώντων ασφαλισμένων τους».Τέλος, ερωτηθείς για τις μελλοντικές πρωτοβουλίες του Συλ-λόγου για την καλύτερη ενημέρωση των οδοντιάτρων πάνω

στα ζητήματα διαφήμισης και προβολής των οδοντιατρικώνυπηρεσιών, αναφέρει: «Πρέπει να πείσουμε όλους τους συνα-δέλφους ότι η Δεοντολογία είναι στάση ζωής, είναι φιλοσο-φία, νοοτροπία είναι η ηθική μας σε ότι αφορά στο επαγγελ-ματικό μας λειτούργημα. Ως Σύλλογος ξεκινάμε μια μεγάληδιαφημιστική καμπάνια μέσω Μ.Μ.Ε. όπου θα προβάλλουμετα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Ελλήνων οδοντιάτρων –γνωρίζετε για τις μετακινήσεις ασθενών στις όμορες Βαλκα-νικές χώρες -, την σημασία των τακτικών επισκέψεων στονοδοντίατρο, τη δυνατότητα πρώιμης διάγνωσης συστηματι-κών νοσημάτων, προσβλέποντας φυσικά στην αύξηση ροήςτων ασθενών στα ιατρεία μας».

Μ. Μενενάκου:

«Εφόσον η διαφήμιση απαγορεύεται πρέπει να απαγορεύεται για όλους»

Κληθείσα να σχολιάσει το θέμα της διαφήμισης των οδοντιά-τρων η Πρόεδρος του ΟΣΠ, κα. Μαρία Μενενάκου δήλωσε:«Όσον αφορά το θέμα της διαφήμισης εφόσον απαγορεύεταιπρέπει να απαγορεύεται για όλους. Ως τώρα διαπιστώνω ότιοι Σύλλογοι εφαρμόζουν τον Νόμο κατόπιν καταγγελίας,άρα επιλεκτικά. Η κοινότητα των Υγειονομικών πρέπει ναεκφράσει κοινές απόψεις. Εφόσον υπάρχουν εταιρείες στονχώρο της Υγείας που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εμπο-ρίου δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού».Από την πλευρά του, ο νομικός σύμβουλος του ΟΣΠ, κ. Κώ-στας Παπακωνσταντίνου, σχολίασε τις αρνητικές επιπτώ-σεις των εκπτωτικών προσφορών, υπογραμμίζοντας ιδίως τοπόσο αποπροσανατολιστικά λειτουργούν για τον ίδιο τονασθενή: «Η διαφήμιση όταν εμπεριέχει πρόσθετες παροχές /αθέμιτες εκπτώσεις, οδηγεί στον επηρεασμό του ασθενή, μεαποτέλεσμα την νόθευση του υγιούς ανταγωνισμού. Το προ-σελκυστικό αποτέλεσμα της διαφήμισης, εάν αυτή δεν γίνε-ται με κανόνες και προϋποθέσεις είναι τόσο δυνατό, ώστε ναείναι και καθοριστικό για την απόφαση του ασθενή να επιλέ-ξει οδοντίατρο, χωρίς να υπολογίσει επιστημονικά κριτήριαεπηρεαζόμενος από το δέλεαρ της διαφήμισης».«Η διαφήμιση εν γένει θα πρέπει να συμβάλλει στην σύγκρισητιμών, ποιότητας και υπηρεσιών και στην επιλογή του ικανούεπαγγελματία με κριτήρια επιστημονικά και ποιοτικά, σε κά-θε άλλη περίπτωση λειτουργεί αρνητικά για τον “πελάτη”»,συμπλήρωσε ο ίδιος.Τέλος, αναφερόμενος σε κάθε μελλοντική συζήτηση για τηννομιμοποίηση της οδοντιατρικής διαφήμισης, διευκρινίζει ότιη τελευταία θα πρέπει να επιτραπεί μετά από εκτεταμένηδιαβούλευση και έπειτα από ενδελεχή μελέτη των σύγχρονωναναγκών του ασθενή, με κριτήριο και γνώμονα πάντοτε τηνπροστασία του. Συνεπώς η διαφήμιση των οδοντιατρικώνυπηρεσιών θα πρέπει να λαμβάνει χώρα υπό αυστηρούςόρους και προϋποθέσεις και με συγκεκριμένους περιορι-σμούς.

“Το Υπουργείο Υγείας

διευκρινίζει ότι η διαφήμιση

δεν θεωρείται περιορισμός

από αυτούς που αναφέρει

ο νόμος 3919/201.

Εξακολουθεί λοιπόν,

να ισχύει η απαγόρευση

της διαφήμισης, γιατί είναι θέμα

δεοντολογικό που αφορά

στον τρόπο άσκησης του

οδοντιατρικού λειτουργήματος

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 6

τίατρος για παράνομη διαφήμιση και το αρμό-διο Πειθαρχικό Συμβούλιο του οικείου Οδον-τιατρικού Συλλόγου θα κρίνει, λαμβάνονταςυπόψη του όλα τα στοιχεία, εάν πράγματι οοδοντίατρος υπέπεσε σε παράβαση κάποιουκανόνα ή θέλησε να ενημερώσει το κοινό του,όπως είχε δικαίωμα να κάνει. Ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Αττικής, έχονταςτα περισσότερα μέλη και αντιμετωπίζοντας,όπως είναι αναμενόμενο, τον μεγαλύτεροαριθμό καταγγελιών για παράνομη διαφήμι-ση, έχει εκδώσει στο παρελθόν απόφαση ανα-φορικά με τον τρόπο παρουσίας των μελώντου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Ο νόμος 3919/11 αλλάζει τελικά τα δεδο-μένα της οδοντιατρικής διαφήμισης; Ανοί-γει τον δρόμο για την άρση της απαγόρευ-σης διαφήμισης και προβολής του οδοντιά-τρου και των υπηρεσιών του;

Ο νόμος 3919/2011, ο λεγόμενος νόμος για το«άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων», κα-ταργεί μια σειρά περιορισμών που μέχρι πρό-τινος ίσχυαν στο οδοντιατρικό επάγγελμα,όπως για παράδειγμα, ο κανόνας της μιαςεπαγγελματικής έδρας. Ο νόμος απαριθμεί εν-δεικτικά και όχι περιοριστικά τους περιορι-σμούς που καταργούνται. Πολλοί συνάδελφοιδικηγόροι, μελετώντας το νόμο, κατέληξανστο συμπέρασμα πως έχει καταργηθεί και ηαπαγόρευση της διαφήμισης, αφού κι αυτός εί-ναι ένας περιορισμός στην άσκηση του επαγ-γέλματος.Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδίαέσπευσε να διευκρινίσει το φλέγον αυτό ζήτη-μα απευθυνόμενη στο Υπουργείο Υγείας προ-κειμένου να ενημερώσει σχετικά τους Συλλό-γους και τα μέλη αυτών. Η απάντηση τουΥπουργείου Υγείας, μέσω της Διεύθυνσης τηςΠρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ήταν πως ηδιαφήμιση δεν θεωρείται περιορισμός από αυ-τούς που αναφέρει ο νόμος 3919/2011. Εξακο-λουθεί λοιπόν, να ισχύει η απαγόρευση τηςδιαφήμισης, γιατί είναι θέμα δεοντολογικόπου αφορά στον τρόπο άσκησης του οδοντια-τρικού λειτουργήματος.

Κακώς γίνεται δηλαδή, από μερίδα συνα-δέλφων σας η παρερμηνεία του νόμου;

Όχι. Ο ρόλος του δικηγόρου είναι ακριβώς ηκατά την αντίληψη του, ερμηνεία μίας νομοθε-τικής διάταξης ή η προσέγγιση πολλών νομο-θετικών διατάξεων με συνδυαστικό τρόπο. ΗΟδοντιατρική Ομοσπονδία ως θεσμικό όργα-νο αποδέχεται και υιοθετεί την ερμηνεία τουΥπουργείου Υγείας, και δεν παρεκκλίνει απόαυτήν όχι μόνο γιατί ο Υπουργός Υγείας είναιη εποπτεύουσα αρχή, αλλά και γιατί θεωρείτην άποψη αυτή σωστή.Την κατατεθείσα αυτή άποψη του Υπουργεί-ου Υγείας, παρόλο που η ΕΟΟ την έχει γνω-στοποιήσει πανελλαδικά σε όλους τους Οδον-τιατρικούς Συλλόγους, δεν την γνωρίζει κάθεοδοντίατρος σε κάθε μέρος της Ελλάδας, ούτεκαι κάθε συνάδελφος που αναλαμβάνει ενδε-χομένως την υπεράσπισή του σε πειθαρχικήδιαδικασία. Υποθέσεις που αφορούν σε οδον-τιατρική διαφήμιση και πειθαρχικό κολασμόοδοντιάτρων συζητήθηκαν πρόσφατα στοΣυμβούλιο της Επικρατείας και αναμένονταισχετικές αποφάσεις που ενδεχομένως να δώ-σουν απαντήσεις στους προβληματισμούς αυ-τούς.

Αν λοιπόν, ερχόταν ένας οδοντίατρος καισας έλεγε ότι επιθυμεί να διαφημίσει τιςυπηρεσίες του, τί θα τον συμβουλεύατε;

Σίγουρα δεν θα τον συμβούλευα να διαφημι-στεί: το προεδρικό διάταγμα 39/2009, ο Κώδι-κας δηλαδή Οδοντιατρικής Δεοντολογίας, δενέχει καταργηθεί, εξακολουθεί να ισχύει και νααπαγορεύει κάθε μορφής διαφήμιση. Παράλ-ληλα το Υπουργείο Υγείας διευκρινίζει ότι ηδιαφήμιση εξακολουθεί να απαγορεύεται στιςιατρικές υπηρεσίες. Θα του έλεγα επομένωςνα μην διαφημιστεί. Τι θα ισχύσει αύριο με δεδομένες τις επιταγέςκαι δεσμεύσεις από την ΕΕ, δεν το γνωρίζω.Την υποχρέωση όλων των λειτουργών υγείαςνα ανακοινώνουν εφεξής στην ιστοσελίδατους λ.χ. τις αμοιβές τους, την τιμολόγηση τωνυπηρεσιών τους, τη βλέπω θετικά με την έν-νοια της κάλυψης της ανάγκης του ασθενούςγια σφαιρική και έγκυρη ενημέρωση, όχι μόνο

για τις παρεχόμενες υπηρεσίες αλλά και γιατην κοστολόγηση αυτών. Αυτό θέλει και η Ευ-ρωπαϊκή Ένωση: ο πολίτης, ο εν δυνάμειασθενής που διακινείται σε όλη την Ευρώπηνα μπορεί ανά πάσα στιγμή να έχει πρόσβασησε υπηρεσίες υγείας καλού επιπέδου και ναμπορεί μόνος του να συγκρίνει υπηρεσίες καιτιμές και να αποφασίζει.Θα πρέπει όμως με κάποιο τρόπο να διασφα-λιστεί πως τη δυνατότητα αυτή δεν θα εκμε-ταλλευτεί μερίδα λειτουργών υγείας προκει-μένου, προβάλλοντας πολύ χαμηλές τιμές πουδεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότη-τα, να προσελκύσει «πελατεία». Θα πρέπειόλοι οι αρμόδιοι φορείς να είναι σε επιφυλακήώστε την επομένη της εφαρμογής της Οδηγίας,να μην κατακλυστεί το διαδίκτυο από ιατρι-

κές/οδοντιατρικές υπηρεσίες στην τιμή των 10και 20 ευρώ, με στόχο την προσέλκυση πρό-σκαιρης πελατείας.Κλείνοντας αυτή τη συζήτηση, θα ήθελα ναυπενθυμίσω στους αναγνώστες σας, ότι όπωςέλεγε η Επιτροπή διαφήμισης του ΚΕΣΥ, οοδοντίατρος οφείλει να στηρίζεται στη φήμητου, στις γνώσεις του, στις δεξιότητες που απέ-κτησε από τα χρόνια που έχει σπουδάσει καιαπό την εμπειρία του στην πράξη και όχι σταφυλλάδια και τις κάθε είδους προβολές.

* Σημειώνεται ότι η κα. Σοφία Παπαδήμα έχει μετα-πτυχιακή ειδίκευση(ΜSc) στο Ευρωπαϊκό ΚοινοτικόΔίκαιο.

Θέμα ΟδοντιατρικόΒήμα 7

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 7

Του Ηρακλή ΚαρκαζήΑναπληρωτή Καθηγητή ΕΚΠΑ

Στην Ιλιάδα* η Θέτις, αναφερόμενη στηναπόφαση του γιού της Αχιλλέα να προτιμή-σει έναν έν-τιμο αλλά πρόωρο θάνατο απόμια μακρά αλλά ά-τιμη ζωή, θρηνεί καιαποκαλεί τον εαυτόν της δυσ-αριστο-τό-κεια, δηλαδή δύστυχη μητέρα αν και γέννη-σε έναν άριστο γιό*. Αρίστων ανδρώναπώλειες, αν όχι και ηθελημένες αριστο-κτονίες, ενδημούν στα ακαδημαϊκά δρώμε-να των τελευταίων 30 ετών. Πρώτο παράδειγμα η έλλειψη ενός consen-

sus omnium και η εφαρμοστική ασάφειατων ακαδημαϊκών κριτηρίων εκλογής καιεξέλιξης των χιλιάδων μελών του υπηρε-

τούντος διδακτικού προσωπικού. Στα πε-ρισσότερα από τα 30 μεταπολιτευτικά χρό-νια εφαρμογής των διαφόρων νόμων, η

πρόθεση του νομοθέτη για μια καθαρότηταστα κριτήρια αξιολόγησης των προσόντωνδεν μπόρεσε να βρει καθολική εφαρμο-γή**. Έτσι θα λέγαμε ότι ως κανόνας λει-τούργησε περισσότερο ο υποκειμενισμόςκαι όχι σπάνια η σκοπιμότητα. Αποτέλε-σμα, η αποτυχία εδραίωσης μιας γενικευ-μένης αντίληψης αξιοκρατίας. Είναι άξιαπροσοχής η κλασσική ψυχαναλυτική θέση,ότι στην αρτίωση της κάθε εσωτερικευμέ-νης λειτουργικής εικόνας, εν προκειμένωενός ακαδημαϊκού ιδρύματος, η συνεισφο-ρά της προσωπικής βιωματικής εμπειρίας,είναι σαφώς ουσιαστικότερη από τις επε-ξηγηματικές αποτυπώσεις σε εξωραϊσμέναενημερωτικά φυλλάδια, οδηγούς σπουδώνκαι φύλλα εφημερίδων κυβερνήσεως. Έτσι οι παροικούντες, αργά ή γρήγορα εμ-πεδώνουν και ενδο-βάλλουν ότι για την ερ-μηνεία και την εμπράγματη εφαρμογή τωννόμων αρμόδια είναι τελικά τα ίδια τα μέλητου διδακτικού προσωπικού, που οβιδιακάμεταμορφούμενα, εναλλάσσονται σε ρό-λους κρίνοντος και κρινομένου. Οι πανεπι-στημιακοί είναι δάσκαλοι, αλλά ταυτόχρο-να και «αρχή» σε μια εκπαιδευτική δομήόπου, συνταγματικά μεν κατοχυρώνεται ηελευθερία της έκφρασης και η διδακτικήαυτενέργεια, διαχρονικά όμως η εξουσίατης ιεραρχίας φαίνεται να διαδραματίζεισημαντικότερο ρόλο. Έτσι δεν θα ήτανυπερβολή να πούμε ότι ο ακαδημαϊκός νε-οσσός παγιδεύεται σε ένα ασαφές σύστημαλειτουργίας, μέσα στο οποίο η οποιαδήπο-τε ακαδημαϊκή του αριστεία αλλά ενίοτεκαι το τρέχον ακαδημαϊκό του έργο υποφέ-ρουν από τις ευκαιριακές ερμηνευτικές με-ταλλάξεις των εκάστοτε νόμων. Διαφαίνε-ται μάλιστα πως το ταλέντο στο ξεκλείδω-μα των κρυπτογραφημένων κωδίκων, στηνερμηνευτική των συμβολισμών και στηνανίχνευση των ισορροπιών, υπερβαίνει σεβαρύτητα τις γνήσιες ερευνητικές και εκ-παιδευτικές δεξιότητες. Δεύτερο και πιοπρόσφατο παράδειγμα αριστοκτονίας, οιεκατοντάδες Α-λέκτορες***, οι εκλεγμέ-νοι αλλά αδιόριστοι πανεπιστημιακοί δά-σκαλοι, οι αιμοδότες και οι ελπίδες τουακαδημαϊκού αύριο που σιγοσβήνουν πα-γιδευμένοι στα γρανάζια μιας παρανοϊκήςκοινωνικό-οικονομικής συγκυρίας. Ανα-μονή μέχρι τελικής εξουθένωσης, ή φυγήστην Εσπερία; Είναι ηλίου φαεινότερον ότιοι διδάσκοντες σταδιακά μετατρέπονταισε ομφαλοσκοπούντες και κουρασμένουςστρατηγούς με αποδεκατισμένο στράτευ-μα, η έρευνα βραδυπορεί και χάνει την αί-γλη της και τα ανώτατα πνευματικά ιδρύ-ματα αποψιλούμενα των αρίστων, διολι-σθαίνουν μακριά από τις ανθρωπιστικέςμήτρες του διαφωτισμού.

*Ομήρου Ιλιάς Σ 54 (ed. D. B. Monro and T.W. Allen. Oxford, 1920) Μετάφραση: Ν.Καζαντζάκη - Ι. Θ. Κακριδή

** Ο νόμος 1268/82. Μια ιστορική αναδρο-μή. Ηρακλής Καρκαζής. ΟδοντιατρικόΒήμα. Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2009

***Α-λέκτορες: Πρωτοβουλία (εκλεγμέ-νων) Μελών ΔΕΠ Υπό Αναμονή Τοπο-θέτησης

ΑπόψειςΟδοντιατρικόΒήμα8

Δυσαριστοτόκεια.Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τα άριστα τέκνα τους

Η Θέτις παραδίδει τον οπλισμό του Αχιλλέα. Λεπτομέρεια από ερυθρόμορφο αττικό αγγείο, περ. 5ος αιώνας

ΔÈÌ‹ 110ú √¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞™ÎÔ˘Ê¿ 64, 106 80 ∞ı‹Ó·, ΔËÏ. 210 3814 939, www.odvima.gr

Η σύγχρονη ενδοδοντική θεραπεία στηρίζεται στην επιστημο-νική τεκμηρίωση, αλλά η κλινική επιτυχία της συνδέεται σε πολύμεγάλο βαθμό με την ικανότητα του κλινικού οδοντιάτρου νααποκτήσει πρόσβαση στον ριζικό σωλήνα και να ολοκληρώσειμε επιτυχία τον καθαρισμό, τη μορφοποίηση, την απολύμανσηκαι την τελική έμφραξή του. Τα «Πρακτικά Μαθήματα Ενδοδοντίας» είναι κατά κύριο λόγοένας λεπτομερής πρακτικός οδηγός. Αποτελείται από 6 μέρη, με42 μαθήματα συνολικά, όπου αναλύεται οτιδήποτε αφορά στηνπαροχή ενδοδοντικής θεραπείας υψηλού επιπέδου. Αρχίζονταςαπό την εξέταση του ασθενούς και τη διάγνωση του προβλήμα-τος, τα «Πρακτικά Μαθήματα Ενδοδοντίας» καταλήγουν στηντελική έμφραξη του ριζικού σωλήνα. Επιπρόσθετα, περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια πώς γίνεταιη κατάρτιση του σχεδίου θεραπείας, ποιος είναι ο απαραίτητοςτεχνικός εξοπλισμός και τι περιλαμβάνει μια άρτια χημικομηχα-νική επεξεργασία, από τις πρώτες ενέργειες για την πρόσβασηστον ριζικό σωλήνα ώς τις τελευταίες, πριν από την οριστική έμ-φραξη. Τέλος, υπάρχει μια ολόκληρη ενότητα αφιερωμένη στα επεί-γοντα περιστατικά και σε ειδικά ενδοδοντικά προβλήματα πουμπορεί να συναντήσει ο κλινικός οδοντίατρος.

344 ÛÂÏ›‰Â˜ 355 ʈÙÔÁڷʛ˜

Το βιβλίο «Πρακτικά Μαθήματα Ενδοδοντίας»,των εκδόσεων Quintessence

Τώρα μεταφρασμένο και στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Ο.Β.»

Επιστημονική επιμέλεια Γιώργος Ι. Σίσκος Αναπλ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 8

Οστική ανάπλασηστην οδοντιατρική εμφυτευματολογία

Το παγκόσμιο best seller του Fouad Khoury τώρα και στα ελληνικά

180€

Μετάφραση:

Ευστάθιος K. Καρατζογιάννης Oδοντίατρος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Χαϊδελβέργης

Επιστημονική επιμέλεια:

Νικήτας Σ. Συκαράς Επίκουρος Καθηγητής Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΒΗΜΑΣκουφά 64, 106 80 Αθήνα, Τηλ. 210 3814 939 www. odvima.gr, e-mail: odvima@otenet.gr

Τώρα μπορείτε να κάνετε τις αγορές σας με πιστωτική κάρτα και άτοκες δόσεις απευθείας από τον προσωπικό σας υπολογιστή,μέσω του www.odvima.gr

Το οστικό μόσχευμα αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο βασικά κεφάλαια στην οδοντιατρική εμφυτευματολογία.

Το βιβλίο Οστική ανάπλαση στην οδοντιατρική εμφυτευματολογία των εκδόσεων Quintessence, με 536 σελίδες και 1.800 έγχρωμες φωτογραφίες, περιγράφει και αναλύει τις πιο σύγχρονες τεχνικές μεταμόσχευσης στη χειρουργική των εμφυτευμάτων. Για το λόγο αυτό αποτελεί ένα εγχειρίδιο πραγματικά μοναδικό.

Kυκλοφορεί στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις «Ο.Β.». Μάλιστα, η ελληνική μετάφραση βασίζεται στην τελευταία γερμανική έκδοση Augmentative Verfahren in der Implantologie του συγγραφέα Fouad Khoury, η οποία κυκλοφόρησε το 2009.

Στο βιβλίο αναλύονται:Oι βιολογικές βάσεις της οστικής μεταμόσχευσης και της οστεοενσωμάτωσης των εμφυτευμάτωνH διάγνωση και το σχέδιο θεραπείας των επεμβάσεωνH διαχείριση των μαλακών ιστών στη χειρουργική των οστικών μοσχευμάτων και των εμφυτευμάτωνH μεταμόσχευση με ενδοστοματικά και εξωστοματικά οστικά μοσχεύματα και η οστεογένεσηH ενσωμάτωση μετά από σύνθετες εμφυτευματικές και προσθετικές αποκαταστάσεις Oι επιπλοκές και οι κίνδυνοι που ενδέχεται να προκύψουν

Το βιβλίο Οστική ανάπλαση στην οδοντιατρική εμφυτευματολογία αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε εμφυτευματολόγο, γναθοχειρουργό και, φυσικά, για κάθε οδοντίατρο που ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο.

H τιμή του βιβλίου στη Αγγλική έκδοση ανέρχεται σε 280 ευρώ.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 9

Κύριε Τσίρλη, σε περίπτωση διαγνωσμένουδιαβήτη, ποια είναι τα βήματα που πρέπεινα ακολουθήσει ο οδοντίατρος πριν τηνέναρξη της θεραπείας;

Η λήψη ενός ολοκληρωμένου ιατρικού ιστορι-κού σε κάθε ασθενή που έρχεται στο οδοντια-τρείο είναι αδιαμφισβήτητα επιβεβλημένη.Αρχικά, πρέπει να αναφερθεί ότι σε οποιονδή-ποτε ασθενή που προσέρχεται στο οδοντια-τρείο και εμφανίζει τα κλασικά συμπτώματατου σακχαρώδη διαβήτη (πολυουρία, πολυφα-γία, πολυδιψία, απώλεια βάρους και αδυνα-μία) συστήνεται η παραπομπή του σε ειδικόγια διάγνωση και θεραπεία. Σε περίπτωσηδιαγνωσμένου διαβήτη, ο ασθενής είναι χρήσι-μο να ενημερώσει τον οδοντίατρο για την πο-ρεία του γλυκαιμικού ελέγχου και τον τύποτης αντιδιαβητικής αγωγής που λαμβάνει (ιν-σουλίνη ή αντιδιαβητικά δισκία). Σε περίπτω-ση πλημμελούς ρύθμισης του διαβητικού συν-δρόμου αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης επι-πλοκών κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικήςθεραπείας. Επίσης, σε ασθενείς που λαμβά-νουν ινσουλίνη (κυρίως οι Τύπου 1) και έχουνασταθή ρύθμιση, αυξάνεται η πιθανότητα εκ-δήλωσης υπογλυκαιμικού επεισοδίου. Πα-ράλληλα, είναι σημαντικό να καταγραφούνλεπτομερώς οι τυχόν υπάρχουσες όψιμες επι-πλοκές του σακχαρώδη διαβήτη (π.χ. καρδιο-πάθεια, νεφροπάθεια, νευροπάθεια κλπ), κα-θώς και η θεραπευτική αγωγή που ακολουθεί-ται γι' αυτές, έτσι ώστε να ληφθούν όλα τααπαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση τουασθενή.Κατά την οδοντιατρική θεραπεία κρίνεταιαπαραίτητο να εκτιμηθεί το επίπεδο του σακ-χάρου πριν από μια συνεδρία με εργαστηρια-κή εξέταση για τη μέτρηση των επιπέδων τηςγλυκόζης στο αίμα. Τo επίπεδο της γλυκόζηςστο φλεβικό αίμα κυμαίνεται φυσιολογικά με-ταξύ 60 και 100 mg/dL, όμως η μέτρηση είναιδυνατό να μεταβληθεί εύκολα σε περίπτωσηλήψης γεύματος πλούσιου σε υδατάνθρακεςπριν την εξέταση. Σήμερα κυκλοφορούν στοεμπόριο εύχρηστες συσκευές ελέγχου του σακ-χάρου του αίματος με τις οποίες είναι δυνατή ηπραγματοποίηση γρήγορης και σχετικά αξιό-πιστης μέτρησης του σακχάρου στο οδοντια-

τρείο και πριν από την έναρξη μιας συνεδρίας. Μία επιπλέον εργαστηριακή εξέταση πουμπορεί να χρησιμοποιηθεί, κυρίως για τηνεκτίμηση της επαρκούς ρύθμισης του διαβήτητον τελευταίο μήνα, αποτελεί η τιμή της γλυ-κοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Η HbA1c δείχνει το ποσοστό της αιμοσφαιρί-νης των ερυθροκυττάρων που έχει δεσμευτείμε την ελεύθερη γλυκόζη που κυκλοφορεί στοαίμα. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι ερ-γαστηριακές τιμές γλυκόζης και γλυκοζυλιω-μένης αιμοσφαιρίνης σε σχέση με το βαθμό βα-ρύτητας του σακχαρώδη διαβήτη.Γενικά, κατά τη διάρκεια μίας οδοντιατρικήςσυνεδρίας είναι προτιμότερο ο ασθενής μεσακχαρώδη διαβήτη να έχει υψηλότερα επίπε-δα γλυκόζης στο αίμα παρά χαμηλότερα, διότιοι επιπλοκές που μπορεί να συμβούν από ταχαμηλά επίπεδα είναι ταχύτερες, δυσκολότε-ρες στην αντιμετώπιση και πιο επικίνδυνες.Για το λόγο αυτό συνιστώνται οι πρωινές συ-νεδρίες, διότι τα επίπεδα της ενδογενούς κορ-τιζόλης είναι υψηλότερα, διατηρώντας αυξη-μένα τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μεαποτέλεσμα την αποφυγή υπογλυκαιμικούεπεισοδίου. Για τους ασθενείς που λαμβάνουνινσουλίνη, η συνεδρία δεν θα πρέπει να συμπί-πτει με το peak της δράσης της, διότι σ' εκείνοτο διάστημα ο ασθενής διατρέχει μέγιστο κίν-δυνο εμφάνισης υπογλυκαιμικού επεισοδίου.Παράλληλα, είναι σημαντικό ο ασθενής ναέχει λάβει κανονικά το γεύμα και την αγωγήτου πριν από τη συνεδρία, ενώ η τήρηση τηςακρίβειας του ραντεβού του είναι επιβεβλημέ-νη έτσι ώστε, να μη διαταραχθούν οι περίοδοιτων απαραίτητων γευμάτων του. Επίσης, οιεργασίες που πρόκειται να πραγματοποι-ηθούν στο στόμα του ασθενούς είναι αναγκαίονα προγραμματίζονται με τέτοιο τρόπο, ώστεο ασθενής πάντα να μπορεί να διατρέφεται

σωστά. Εάν ωστόσο αυτό δεν είναι εφικτό, συ-νήθως σε χειρουργικές επεμβάσεις ή σε προ-χωρημένες προσθετικές αποκαταστάσεις, τό-τε θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση με τον ει-δικό ιατρό που τον παρακολουθεί, ώστε νατου καθορίσει ένα νέο διαιτολόγιο και να τουρυθμίσει κατάλληλα τη φαρμακευτική αγωγή.

Ποιες είναι οι βασικές επιπλοκές του σακ-χαρώδη διαβήτη στη στοματική κοιλότητακαι ποια τα αναγκαία μέτρα πρόληψης καιαντιμετώπισης;

Αναμφισβήτητα η πιο σημαντική επιπλοκήπου εμφανίζουν τα άτομα με σακχαρώδη δια-βήτη στη στοματική κοιλότητα είναι η ανάπτυ-ξη περιοδοντικής νόσου. Πολλοί ερευνητές θέ-τουν την περιοδοντική νόσο ως την έκτη επι-πλοκή του σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό πουπροκύπτει από όλες τις έρευνες είναι ότι η πε-ριοδοντική νόσος αναπτύσσεται ευκολότερακαι σε βαρύτερη μορφή σε κακώς ρυθμισμέ-νους ασθενείς, ενώ οι καλά ρυθμισμένοι δενδιατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης

περιοδοντικής νόσου από τους υγιείς. Ακόμη,κλινικοστατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι ταάτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχουν μεγαλύ-τερο ποσοστό απώλειας δοντιών που οφείλον-ται σε περιοδοντική νόσο. Έχει βρεθεί ότι ότανο γλυκαιμικός έλεγχος είναι ανεπαρκής προ-καλείται γλυκοζυλίωση πρωτεϊνών, λιπιδίωνκαι νουκλεϊνικών οξέων με αποτέλεσμα ναπροκαλείται: 1) αύξηση του πάχους των αγ-γειακών τοιχωμάτων, εμποδίζοντας έτσι τηνεύκολη μεταπήδηση των αμυντικών κυττάρωνστους μολυσμένους ιστούς, 2) τροποποίησητης δομής του υπάρχοντος κολλαγόνου, μεαποτέλεσμα την ταχύτερη καταστροφή τωνπεριοδοντικών ιστών, και 3) διέγερση των μα-κροφάγων για υπερπαραγωγή μεσολαβητώντης φλεγμονής, με αποτέλεσμα την επιδείνωσητων σημείων της φλεγμονής. Παράλληλα, έχειδιαπιστωθεί ότι τα άτομα με σακχαρώδη δια-βήτη παρουσιάζουν ανωμαλίες στις λειτουρ-γίες των πολυμορφοπύρηνων και μειωμένηικανότητα επούλωσης.Δύο βασικές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβή-τη, που πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ’όψιν σε αιματηρές επεμβάσεις στη στοματικήκοιλότητα, αποτελούν η επιρρέπεια των ασθε-νών αυτών σε λοιμώξεις, αλλά και η μειωμένηικανότητα των ιστών για επούλωση. Ασθενείςμε αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη είναι ευά-λωτοι στην ανάπτυξη ευκαιριακών βακτηρια-κών και μυκητιασικών λοιμώξεων. Το φαινό-μενο είναι αποτέλεσμα της μικροαγγειοπάθει-ας που εμφανίζουν οι ασθενείς αυτοί, η οποίαχαρακτηρίζεται από αρτηριοσκλήρυνση, υα-λινοποίηση των τοιχωμάτων και πάχυνση τηςβασικής μεμβράνης των τριχοειδών αιμοφό-ρων αγγείων, γεγονός που έχει ως αποτέλεσματην παρεμπόδιση της διάχυσης οξυγόνου προςτους ιστούς, της απομάκρυνσης των προϊόν-των του καταβολισμού και της μετανάστευσηςλευκοκυττάρων και άλλων παραγόντων τουανοσοποιητικού προς την περιοχή της φλεγμο-νής. Η επούλωση των χειρουργικών τραυμά-των σε κακώς ρυθμισμένους διαβητικούςασθενείς παρατείνεται επί μακρύτερο χρονικόδιάστημα σε σύγκριση με τα υγιή άτομα εξαι-τίας της αναστολής του πολλαπλασιασμούτων ενδοθηλιακών κυττάρων, με αποτέλεσμαέτσι τον ελαττωμένο σχηματισμό νεόπλαστωναγγείων. Παράλληλα, τα αυξημένα επίπεδα

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα10

Ο διαβητικός ασθενής στο οδοντιατρείοΟ σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μία από τις πιο συχνέςμεταβολικές νόσους, πολυπαραγοντικής αιτιολογίας.Οφείλεται σε διαταραχή έκκρισης και δράσης της ορμόνηςινσουλίνης, η οποία ρυθμίζει το μεταβολισμό της γλυκό-ζης. Η διαταραχή έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του επι-πέδου της γλυκόζης στο αίμα και μακροπρόθεσμα την εμ-φάνιση σοβαρών συστηματικών επιπλοκών. Οι σημαντι-κότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη είναι: α) η μι-κροαγγειοπάθεια που οδηγεί σε αμφιβληστροειδοπά-θεια, νεφροπάθεια και χρόνια έλκη του άκρου ποδός, β) ημακροαγγειοπάθεια που οδηγεί σε εμφάνιση στεφανιαίαςνόσου και θρομβοεμβολικά επεισόδια και γ) η νευροπά-θεια που οδηγεί σε βλάβες των νεύρων του περιφερικούκαι του αυτόνομου συστήματος. Επιπλέον, τα άτομα μεσακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν αυξημένη επιρρέπεια

στις λοιμώξεις και μειωμένη ικανότητα επούλωσης τωνιστών. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν αναπόφευκτα ιδι-αιτερότητες στην οδοντιατρική θεραπεία αυτών των ασθε-νών. Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία τουΠΟΥ η συχνότητα της νόσου παγκοσμίως το 2000 ήταν2,8%, ενώ προβλέπεται το 2030 να αυξηθεί στο 4,4%. Εκτι-μάται ότι το ποσοστό του σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλά-δα ανέρχεται στο 5,9% του γενικού πληθυσμού. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Καθηγητής Οδοντοφατ-νιακής Χειρουργικής, Χειρουργικής Εμφυτευματολογίαςκαι Ακτινολογίας Στόματος, κ. Αναστάσιος Τσίρλης, περι-γράφει την οδοντιατρική αντιμετώπιση του διαβητικούασθενή, αλλά και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθή-σει ο οδοντίατρος σε περίπτωση εκδήλωσης επειγουσώνκαταστάσεων κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας.

Αναστάσιος ΤσίρληςΚαθηγητής Οδοντοφατνιακής Χειρουργικής, Χειρ. Εμφυτευματολογίαςκαι Ακτινολογίας Στόματος Οδοντιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Συνέντευξη στην Ηλιάνα Γιαννούλη δημοσιογράφο

ΠINAKAΣ 1

Eξέταση Ριθμισμένος Μερικώς ρυθμισμένος Aρρύθμιστος

Σακχαρώδης διαβήτης. Εργαστηριακές εξετάσεις - τιμές

Γλυκόζη (νηστείας)

Γλυκόζη (μεταγευματικά)

Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (ΗbΑ1c)

70-120mg/dl

<140mg/dl

<7%

120-140mg/dl

140-200mg/dl

<7-8%

>140mg/dl

>200mg/dl

>8%

“Διάφορες παθολογικές

καταστάσεις της στοματικής

κοιλότητας είναι ικανές

να επηρεάσουν τη ρύθμιση

του σακχαρώδη διαβήτη.

Κάθε φλεγμονή επηρεάζει

το γλυκαιμικό έλεγχο,

προκαλώντας αντίσταση

στη δράση της ινσουλίνης.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 10

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:29 π.μ. Page 11

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα12

της γλυκόζης στο αίμα και στα υπόλοιπα σω-ματικά υγρά, ευνοούν την ανάπτυξη των μι-κροοργανισμών. Με δεδομένο ότι η στοματικήκοιλότητα βρίθει μικροβίων, ο κίνδυνος ανά-πτυξης σοβαρής λοίμωξης, είτε ως μετεγχειρη-τική επιπλοκή είτε ως επέκταση προϋπάρχου-σας οδοντογενούς λοίμωξης, αυξάνει σημαν-τικά στους ασθενείς αυτούς, καθιστώνταςέτσι, ως καλύτερη αντιμετώπιση αυτών τωνκαταστάσεων την πρόληψη. Σε κακώς ρυθμισμένους διαβητικούς ασθε-νείς, με επίπεδα γλυκόζης μεγαλύτερα από200 mg/dL, πρέπει να χορηγείται χημειοπρο-φύλαξη πριν από την επέμβαση (π.χ. εξαγωγήδοντιού). Αντιθέτως, υποστηρίζεται ότι οι κα-λά ρυθμισμένοι διαβητικοί ασθενείς που υπο-βάλλονται σε χειρουργική επέμβαση στη στο-ματική κοιλότητα, παρουσιάζουν την ίδια πι-θανότητα ανάπτυξης μετεγχειρητικής λοίμω-ξης με τους μη διαβητικούς. Συνεπώς, η χορή-γηση χημειοπροφύλαξης στους ασθενείς αυ-τούς ενδείκνυται μόνο σε περιπτώσεις που τοεπιβάλλουν καταστάσεις ανεξάρτητες απότην ύπαρξη του διαβήτη (π.χ. εργώδης εξαγω-γή εγκλείστου δοντιού). Επίσης είναι ανα-γκαίο να σημειωθεί ότι οι μη επείγουσες επεμ-βάσεις σε αρρύθμιστους διαβητικούς ασθενείς(π.χ. τοποθέτηση εμφυτεύματος) είναι σκόπι-μο να αναβάλλονται, να παραπέμπονταιπρώτα οι ασθενείς στο θεράποντα ιατρό γιαρύθμιση του διαβήτη τους και η επέμβαση ναπραγματοποιείται σε δεύτερο χρόνο.Σε ό,τι αφορά στη χειρουργική του στόματος,από μελέτες φαίνεται ότι ο σακχαρώδης δια-βήτης επηρεάζει δυσμενώς την επουλωτικήδιαδικασία των μετεξακτικών τραυμάτων, λό-γω ελαττωμένης επιθηλιοποίησης του μετεξα-κτικού φατνίου, παράτασης της οστεοκλαστι-κής δραστηριότητας, μειωμένης σύνθεσης νεό-πλαστου σπογγώδους οστού, με δυσμενή απο-τελέσματα στην οστική αποκατάσταση τουφατνίου και γενικότερα της φατνιακής ακρο-λοφίας. Η παρατήρηση αυτή, με την είσοδοτων εμφυτευμάτων στην καθημερινή οδοντια-τρική πράξη, δημιουργεί προβληματισμούςγια το επίπεδο οστεοενσωμάτωσης των εμφυ-τευμάτων σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.Μελέτες έδειξαν ότι τα επίπεδα της γλυκόζηςτου αίματος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο

στην επιτυχή οστεοενσωμάτωση, γι' αυτό και οασθενής προαπαιτείται να βρίσκεται σε καλόγλυκαιμικό έλεγχο. Καλά ρυθμισμένοι διαβη-τικοί ασθενείς δεν εμφανίζουν μικρότερο πο-σοστό επιβίωσης των εμφυτευμάτων, ενώ προ-τείνεται ότι η χημειοπροφύλαξη και οι στομα-τοπλύσεις χλωρεξιδίνης μετά την τοποθέτησηβοηθούν σημαντικά στην επίτευξη υψηλότε-ρων επιπέδων οστεοενσωμάτωσης.Ένα σύμπτωμα που αναφέρουν αρκετά συχνάτα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, αποτελεί ηξηροστομία, ενώ ασθενείς με κακώς ρυθμισμέ-νο διαβήτη εμφανίζουν σε μεγαλύτερο ποσο-στό συμπτώματα δυσγευσίας και καυσαλγίαςστη στοματική κοιλότητα, γεγονός που πι-στεύεται ότι οφείλεται στην ξηροστομία και τηδιαβητική νευροπάθεια. Όσον αφορά στις πα-θήσεις του βλεννογόνου της στοματικής κοι-λότητας, οι κακώς ρυθμισμένοι διαβητικοίασθενείς εμφανίζουν μία ή περισσότερες αλ-λοιώσεις στη στοματική κοιλότητα, όπως καν-τιτιάσεις, σε περίπου διπλάσιο ποσοστό απόότι τα φυσιολογικά άτομα. Η εμφάνιση αυτώντων παθολογικών αλλοιώσεων στους ασθε-νείς αυτούς είναι αποτέλεσμα της πτώσης τουανοσοποιητικού τους συστήματος, αλλά καιτης μειωμένης ικανότητας προς επούλωση. Μία άλλη όμως πλευρά αυτού του θέματος,αποτελεί το γεγονός ότι διάφορες παθολογι-κές καταστάσεις της στοματικής κοιλότηταςείναι αντίστοιχα ικανές να επηρεάσουν τηρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη. Κάθε φλεγ-μονή επηρεάζει το γλυκαιμικό έλεγχο, προκα-λώντας αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης.Διάφοροι μεσολαβητές της φλεγμονής μει-ώνουν την ικανότητα δέσμευσης της ινσουλί-νης από τους υποδοχείς της επιφάνειας τωνκυττάρων με αποτέλεσμα την ελάττωση τηςπρόσληψης της γλυκόζης από τα κύτταρα καιτην αύξηση της ελεύθερης γλυκόζης στην αι-ματική κυκλοφορία. Έτσι, η παρουσία χρό-νιας φλεγμονής στη στοματική κοιλότητα συμ-βάλλει στην απορρύθμιση του διαβητικούσυνδρόμου και κατ' επέκταση στην ανάπτυξητων απώτερων επιπλοκών του. Όσον αφοράστις οξείες φλεγμονές, η αντιμετώπισή τους θαπρέπει να γίνεται άμεσα και επιθετικά. Η άμε-ση άρση του αιτιολογικού παράγοντα (π.χ. ηεξαγωγή ενός φλεγμαίνοντος δοντιού) θα οδη-γήσει σε θεαματική βελτίωση του γλυκαιμικούεπιπέδου θέτοντας τέλος στο φαύλο κύκλοπου δημιουργεί η αμφίδρομη σχέση του σακ-χαρώδη διαβήτη με την υγεία της στοματικήςκοιλότητας.

Ποιες είναι οι επείγουσες καταστάσεις πουμπορούν να εκδηλωθούν κατά τη διάρκεια

συνεδρίας με διαβητικό ασθενή και πώς αν-τιμετωπίζονται;

Οξείες μεταβολικές επιπλοκές του σακχαρώ-δη διαβήτη που προκαλούνται λόγω υπεργλυ-καιμίας σε αδιάγνωστους ή αρρύθμιστουςασθενείς αποτελούν η διαβητική κετοξέωσηκαι το υπερωσμωλιτικό κώμα. Δύο καταστά-σεις που χαρακτηρίζονται από σημαντικόχρόνο ανάπτυξης, είναι ουσιαστικά ανύπαρ-κτες στην οδοντιατρική κλινική πράξη καιαφορούν πολύ παραμελημένους ασθενείς.Η οξεία μεταβολική επιπλοκή που αφορά πε-ρισσότερο στον οδοντίατρο και είναι συχνήστην κλινική πράξη, είναι το υπογλυκαιμικόεπεισόδιο. Τo πρόβλημα της υπογλυκαιμίαςείναι σύνηθες σε διαβητικούς ασθενείς πουεξαρτώνται από την ινσουλίνη και ιδιαίτεραόταν καταβάλλονται ιδιαίτερες προσπάθειεςγια τη διατήρηση της γλυκόζης σε φυσιολογικάεπίπεδα. Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι, τουπογλυκαιμικό επεισόδιο αναπτύσσεται τα-χέως (5-10 λεπτά) και οι συχνότεροι εκλυτικοίπαράγοντες είναι το stress και οι μεγάληςδιάρκειας συνεδρίες. Ασθενείς με τιμή γλυκό-ζης αίματος κάτω από 70 mg/dL εμφανίζουναυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης υπογλυκαι-μικού επεισοδίου και προτείνεται η χορήγησησακχαρούχου σκευάσματος πριν από τη συνε-δρία ή η αναβολή της. Τα συμπτώματα τουυπογλυκαιμικού επεισοδίου πυροδοτούνται

όταν τα επίπεδα της γλυκόζης πλησιάζουν τα50 έως 55 mg/dL, οπότε και γίνονται αντιλη-πτά από τον ασθενή ως αίσθημα πείνας, ναυ-τίας και νευρικότητας. Η είσοδος της κλινικήςσυμπτωματολογίας είναι ταχεία και χαρακτη-ρίζεται από ατονία, εφίδρωση, ταχυσφυγμία,πτώση της πίεσης, ναυτία, απώλεια των αι-σθήσεων με σπασμούς, με τελική κατάληξη τουπογλυκαιμικό κώμα.Η αντιμετώπιση του υπογλυκαιμικού επεισο-δίου εξαρτάται από το εάν ο ασθενής διατηρείή όχι τις αισθήσεις του.α) Σε ασθενή που διατηρεί τις αισθήσεις τουΗ οδοντιατρική εργασία θα πρέπει να τερμα-τιστεί άμεσα και να αφαιρεθούν από το στόμαόλα τα εργαλεία. Ακολουθεί τοποθέτηση τουασθενούς σε αναπαυτική θέση, κατά προτίμη-ση οριζοντιωμένος, και έλεγχος της βατότηταςτων αεροφόρων οδών, της αναπνοής, τουσφυγμού κλπ. Αφού ο ασθενής διατηρεί τις αι-σθήσεις του, είναι εφικτή η χορήγηση κάποιουσακχαρούχου σκευάσματος (π.χ. καραμέλα,ένα ποτήρι χυμό). Ο ασθενής θα πρέπει ναλαμβάνει σακχαρούχο σκεύασμα κάθε 4-5 λε-πτά μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματατης κρίσης. Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρή-σουν, μπορούν να χορηγηθούν, εφόσον υπάρ-χει η δυνατότητα, 50ml διαλύματος δεξτρόζης50% ενδοφλεβίως επί 2-3 λεπτά, ενώ παράλ-ληλα καλείται άμεσα η μεταφορά του ασθενήσε νοσοκομειακή μονάδα. Είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι, εάν οασθενής συνέλθει, δεν πρέπει να εγκαταλεί-ψει το οδοντιατρείο άμεσα, αλλά να καθίσειαναπαυτικά στο χώρο αναμονής για περίπουμία ώρα πριν αποχωρήσει. Η οδηγία αυτή εί-ναι σημαντική, γιατί μετά την αποχώρησή τουαπό το οδοντιατρείο μπορεί να επανέλθουν τασυμπτώματα και να χάσει τις αισθήσεις του σεκάποιον εξωτερικό χώρο. β) Σε ασθενή με απώλεια αισθήσεωνΗ πρώτη ενέργεια είναι η φροντίδα για άμεσημεταφορά του ασθενή σε νοσοκομειακή μονά-δα. Μέχρι τη μεταφορά του οι ενέργειες περι-λαμβάνουν, οριζοντίωση του ασθενούς, απε-λευθέρωση των αεροφόρων οδών, έλεγχο τωνζωτικών λειτουργιών και, εάν είναι δυνατή, ηχορήγηση 50 ml διαλύματος δεξτρόζης 50%ενδοφλεβίως επί 2-3 λεπτά ή εναλλακτικά, εν-δομυϊκή χορήγηση 1mg γλουκαγόνου.

ΣυμπεράσματαΗ συχνότητα εμφάνισης του σακχαρώδη δια-βήτη συνεχώς αυξάνεται. Έχει υπολογιστείότι το 5% περίπου όλων των ασθενών πουπροσέρχονται στο οδοντιατρείο, πάσχουν απόσακχαρώδη διαβήτη. Η παροχή ασφαλούς καιαποτελεσματικής οδοντιατρικής περίθαλψηςστους ασθενείς αυτούς προϋποθέτει πλήρηγνώση για τη συγκεκριμένη νόσο, αλλά και γιατις στοματικές της εκδηλώσεις. Ο οδοντίατρος οφείλει να διαδραματίσει ση-μαντικό ρόλο στα εξής σημεία: α) στην έγκαιρη παραπομπή ασθενών που εμ-φανίζουν στοματικές εκδηλώσεις ενδεικτικέςτου σακχαρώδη διαβήτη, σε ειδικό γιατρό γιααξιολόγηση και θεραπεία β) στην ενημέρωση των διαβητικών για τηναμφίδρομη σχέση μεταξύ σακχαρώδη διαβήτηκαι στοματικών εκδηλώσεων γ) στη λήψη και εφαρμογή των απαραίτητωνμέτρων σε σχέση με τη θεραπευτική επιλογήκαι δ) στη δυνατότητα διάγνωσης και αντιμετώπι-σης ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου το οποίοκαι αποτελεί ένα συχνό και σοβαρό επείγονπεριστατικό.

“Η λήψη ενός

ολοκληρωμένου

ιατρικού ιστορικού

σε κάθε

ασθενή που έρχεται

στο οδοντιατρείο είναι

αδιαμφισβήτητα

επιβεβλημένη.

Έχει υπολογιστεί

ότι το 5% περίπου

όλων των ασθενών

που προσέρχονται

στο οδοντιατρείο,

πάσχουν από

σακχαρώδη διαβήτη.

ΔÈÌ‹ 95ú

√¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞ΔËÏ. 210 3814 939, 210 3809495www.odvima.gr

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗΕπιστημονική επιμέλεια για την ελληνική γλώσσα:

Παύλος Γαρέφης Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ

Η γνώση των βασικών αρχών της σύγκλεισης είναι απαραίτητη γιατην παροχή σωστής οδοντιατρικής περίθαλψης. Χωρίς αυτήν τη

γνώση, είναι πιθανό να διαταραχθεί η σωστή λειτουργία των δον-τιών, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος πρόκλησης ιατρογενών βλαβών. Το πρακτικό αυτό κλινικό βιβλίο των εκδόσεων Quintessence βοη-θά τον οδοντίατρο να κατανοήσει όλες τις λειτουργίες και τους κανό-

νες της σύγκλεισης. Αυτό όμως που το κάνει τόσο πρωτοποριακό, είναι το DVDπου το συνοδεύει, με τρισδιάστατα σχέδια που αναλύουν όλες τις κι-νήσεις των γνάθων και κλινικά βίντεο με τεχνικές αντιμετώπισης των

δυσλειτουργιών της σύγκλεισης στο ιατρείο.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:30 π.μ. Page 12

Ιδανική σύσταση για όλες τις ενδείξεις συνθέτων ρητινών. Η Νο 1 σε πωλήσεις λεπτόρρευστη σύνθετη ρητίνη στην Ευρώπη. Η δοκιμασμένη ποικιλία αποχρώσεων περιλαμβάνει τρεις νέες αποχρώσεις.

Λεπτόρρευστη όταν πρέπει.Σταθερή όπως απαιτείται.

Η λεπτόρρευστη σύνθετη ρητίνη

Tetric EvoFlow®

www.ivoclarvivadent.comIvoclar Vivadent AGBendererstr. 2 | FL-9494 Schaan | Liechtenstein | Tel.: +423 / 235 35 35 | Fax: +423 / 235 33 60

Επίσημοι διανομείς:Ελλάδας:

Dental Vision ΕΠΕ

SADENT AEΒΕ

Κύπρου:dentalcon trading ltd.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:30 π.μ. Page 13

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα14

ΔÔ˘ °ÂÚ¿ÛÈÌÔ˘ ¢Ô˘‚›ÙÛ· ∞Ó·ÏËÚˆÙ‹ ηıËÁËÙ‹ √‰ÔÓÙÈ·ÙÚÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ∂∫¶∞

∞ÓÙ·‡ÁÂȘ √‰ÔÓÙÈ΋˜ ∞ÈÛıËÙÈ΋˜Î·È fi¯È ÌfiÓÔ...

Στο τεύχος αυτό έχω την τιμή να φιλοξενώ την αγαπητή συνάδελφο, Xαρίκλεια ΠαξιμαδάΕπίκ. Καθηγήτρια της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τρία κλινικά περιστατικά, που αφορούν στο κλείσιμο μεσοδοντίων διαστημάτων.

1ο περιστατικό

Εικ. 1: Αρχική εικόνα

Εικ. 2: Διαγνωστικό κέρωμα στο εκμαγείο μελέτης. Από εδώ θα ληφθεί το «κλειδί σιλικόνης».

Εικ. 3: Εφαρμογή του «κλειδιού σιλικόνης» στο στόμα. Εικ. 4: Τοποθέτηση στο «κλειδί» ρητίνης που αναπαριστάαδαμαντίνη.

Εικ. 5: Τοποθέτηση του «κλειδιού» στο στόμα. Εικ. 6: Τελική εικόνα μετά την τελείωση των αποκαταστάσεων.

Κλινική Αισθητική ΟδοντιατρικήΓεράσιμος Π. Δουβίτσας- Χ. Παξιμαδά-Τσακανίκου

Μετά την πολύ μεγάλη απήχηση που γνώρισε η πρώτη έκδοση της «Κλινικής Αισθητικής Οδοντιατρικής», ο Αναπληρωτής Καθηγητής τηςΟδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεράσιμος Δουβίτσας παρουσιάζει τη δεύτερη ανανεωμένη έκδοση. Ένα τρίτομο έργο 28κεφαλαίων, εμπλουτισμένο με νέο κλινικό φωτογραφικό υλικό.Το μέγεθος του βιβλίου έκανε αναγκαίο το χωρισμό του σε δύο τόμους, ενώ ένας ακόμη τρίτος τόμος, αποκλειστικά με κλινικά περιστατικά,συμπληρώνει τη δεύτερη αυτή έκδοση. Έτσι καλύπτεται στην ουσία όλο το εύρος της κλινικής αισθητικής οδοντιατρικής.Τα περισσότερα από τα 21 κεφάλαια της πρώτης έκδοσης γράφτηκαν από την αρχή, ενώ τα νέα κεφάλαια που προστέθηκαν στη νέα έκδοσηαναφέρονται στη διαστρωματική τεχνική, στην αισθητική αποκατάσταση ενός ελλείποντος δοντιού, στην αισθητική διάσταση της ορθοδοντικής,στην αισθητική των χειλέων και της περιστοματικής περιοχής, καθώς και στους γενετικούς μηχανισμούς ανάπτυξης του προσώπου.

1ος Τόμος: Οδοντική Αισθητική-Αποκαταστάσεις2ος Τόμος: Στοματική Αισθητική-Αποκαταστάσεις3ος Τόμος: Κλινικά Περιστατικά 1.586 Σελίδες 2.739 Έγχρωμες φωτογραφίες

Διατίθεται και από τις Εκδόσεις “Οδοντιατρικό Βήμα”. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 3814939

Η ύπαρξη μεσοδοντίων διαστημάτων στην πρόσθια αισθητικήζώνη και κυρίως των δοντιών της άνω γνάθου, κατά κανόναδημιουργούν αισθητικό πρόβλημα. Η εξάλειψη αυτών των διαστημάτων, ή ακόμα και η ελάττωση τουεύρους των, μπορεί να γίνει με διάφορες τεχνικές. Η πλέονσυντηρητική και ατραυματική για τους οδοντικούς ιστούς είναι ητεχνική της συγκόλλησης και εφαρμόζοντας διαστρωμάτωση καικλειδί σιλικόνης για την αποκατάσταση με σύνθετες ρητίνες.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:30 π.μ. Page 14

ΕπιστημονικάΘέματα ΟδοντιατρικόΒήμα 15

2ο περιστατικό

Εικ. 1: Αρχική εικόνατων δοντιών.

Εικ. 2: Νεαροποίηση της εγγύς όμορηςεπιφάνειας του 11 και του 21.

Εικ. 3: Αδροποίηση με ορθοφωσφορικόοξύ 35%, για 30 sec ,της εγγύς επιφάνειαςτου 11.

Εικ. 4: Εφαρμογή συγκολλητικού παρά-γοντα.

Εικ. 5: Τοποθέτηση της οδοντίνης.

Εικ. 6: Τοποθέτηση της ταινίας κελουλοϊτηγια την τοποθέτηση της αδαμαντίνης.

Εικ. 7: Μετά την διαμόρφωση της σύνθε-της ρητίνης στις εγγύς όμορες επιφάνειεςτων κεντρικών τομέων.

Εικ. 8: Τελική εικόνα των δοντιών μετά το κλείσιμο όλωντων μεσοδοντίων διαστημάτων.

Εικ. 9: Αρχικό χαμόγελο του ασθενούς. Εικ. 10: Τελικό χαμόγελο του ασθενούς.

3ο περιστατικό

Εικ. 1: Αρχική εικόνα.

Εικ. 2: Καταγραφή του αρχικού χρώμα-τος των δοντιών.

Εικ. 3: Λεύκανση των δοντιών. Εικ. 4: Το χρώμα των δοντιών μετά τηνΛεύκανση.

Εικ. 5: Εφαρμογή του «κλειδιού σιλικό-νης» στο στόμα.

Εικ. 6: Οι Οψεις στους κεντρικούς και πλάγιους μετά τηνδιαμόρφωση και λείανση.

Εικ. 7: Το αρχικό χαμόγελο της ασθενούς. Εικ. 8: Το χαμόγελο μετά το κλείσιμο του μεσοδοντίουδιαστήματος και την αλλαγή του σχήματος των πλαγίων.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:30 π.μ. Page 15

∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi, ηı·ÚÈÛÙÈÎfi ÛÚ¤¸ ˘ÂÚÛ˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ¿ÌÂÛË·Ôχ̷ÓÛË ÙˆÓ ÌË-¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÂÚÈÊÂÚÈÎÒÓ È·ÙÚÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ,¯ÂÈÚÔÏ·‚ÒÓ, Ô‰ÔÓÙÈ·ÙÚÈÎÒÓ Ï˘¯Ó›ˆÓ, ηÚÂÎÏÒÓ, fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ Ù˘ԉÔÓÙÈ·ÙÚÈ΋˜ ¤‰Ú·˜, ÂÍÂÙ·ÛÙËÚ›ˆÓ, Î·È ÁÂÓÈο È·ÙÚÈÎÔ‡ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡. ¶ÂÚȤ¯ÂÈ·Èı˘ÏÈ΋ ·ÏÎÔfiÏË Ì ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜ -20% Î·È ÂÓÒ·ÛΛ ·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË ÂÍ·ÙÌ›˙ÂÙ·È Ôχ ÁÚ‹ÁÔÚ·. Δ· ¿Ï·Ù· ÙÔ˘ÙÂÙ·ÚÙÔÙ·ÁÔ‡˜ ·ÌÌˆÓ›Ô˘ ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙÈÛËÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Î·È Ë ¯ÏˆÚÂÍȉ›ÓË·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔ˘˜ ÈÔ‡˜ (HIV, HBV,

HCV, SARS «ÛÔ‚·Úfi Ô͇ ·Ó·Ó¢ÛÙÈÎfiÛ‡Ó‰ÚÔÌÔ»-ÎÔÚˆÓÔ˚fi˜).ªÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜: μ·ÎÙËÚÈÔÎÙfiÓÔ,Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓÔ, ÈÔÎÙfiÓÔ (HIV, HBV, HCV, HAV,HDV Î·È SARS-ÎÔÚˆÓÔ˚fi˜) Î·È Ê˘Ì·ÙÈÔÎÙfiÓÔ.∞Ú·›ˆÛË: 25%, °È· ÙË ÛˆÛÙ‹ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ηȯڋÛË ÙÔ˘ ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘Simply DISPENSER SPRAY-S (‰È·ÓÂÌËÙ‹˜).¶·›ÚÓÔ˘Ì ·fi ÌÈ· ÊÈ¿ÏË ÙˆÓ 250 ml ÚÔ˚fiÓÙÔ˜, 1 Ï›ÙÚÔ ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜.ΔÔ ‰È¿Ï˘Ì· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÓÂÚÁfi ÁÈ· 12 Ì‹Ó˜™˘Û΢·Û›·: 250 ml

ΔÔ Simply DRILL Â›Ó·È ˘ÁÚfi ·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi,ηı·ÚÈÛÙÈÎfi ˘ÂÚÛ˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ, ÂȉÈÎfi ÁÈ·Ô‰ÔÓÙÈ·ÙÚÈΤ˜ ÂÁÁÏ˘Ê›‰Â˜. ∏ ·ÓÙÈÛËÙÈ΋ ÙÔ˘‰Ú¿ÛË Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÏfiÁˆÙˆÓ ·ÓÈÔÓÈÎÒÓ Î·È ÌË-·ÓÈÔÓÈÎÒÓÂÈÊ·ÓÂÈÔ‰Ú·ÛÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ (ÏÈfiÊÈψÓÎ·È ˘‰ÚfiÊÈψÓ) ηٿ ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛËÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ Î·È ·ÓfiÚÁ·ÓˆÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ. ΔÔSimply DRILL ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ÂÚÁ·Ï›· ·fiÙË ‰È¿‚ÚˆÛË Î·È ÙËÓ Â·ÎfiÏÔ˘ıËηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜.ªÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜: ‚·ÎÙËÚÈÔÎÙfiÓÔ,Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓÔ, ÈÔÎÙfiÓÔ Î·È Ê˘Ì·ÙÈÔÎÙfiÓÔ.∞Ú·›ˆÛË: 4% (40 ml) ÃÚfiÓÔ˜ ·ʋ˜: 15 ÏÂÙ¿¶·›ÚÓÔ˘Ì ·fi ÌÈ· ÊÈ¿ÏË ÙˆÓ 250 mlÚÔ˚fiÓÙÔ˜, 6,25 Ï›ÙÚ· ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜ΔÔ ‰È¿Ï˘Ì· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÓÂÚÁfi ÁÈ· 10Ë̤Ú˜.™˘Û΢·Û›·: 250 ml

ΔÔ Simply INSTRUMENTS Â›Ó·È ¤Ó· ˘ÁÚfi·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi ˘ÂÚÛ˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ ¯ˆÚ›˜·Ï‰Â¸‰Ë ÁÈ· È·ÙÚÈο ÂÚÁ·Ï›·. ∏ ·ÚÔ˘Û›·ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÓÂÚÁÒÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÌÈ·Â˘Ú¤ˆ˜ Ê¿ÛÌ·ÙÔ˜ ·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË. ™ÙËÛ‡ÓıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÂÈ‚Ú·‰˘ÓÙ¤˜‰È¿‚ÚˆÛ˘ Î·È ÛÙ·ıÂÚÔÔÈËÙ‹ ÓÂÚÔ‡, ÒÛÙ ӷÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÙÔ ÓÂÚfi Ù˘ ‚Ú‡Û˘ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜. ∂›Û˘ ÙÔ Simply INSTRUMENTS ÌÔÚ› Ó·¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÛÂ Û˘Û΢¤˜ ˘ÂÚ‹¯ˆÓ.ªÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜: ‚·ÎÙËÚÈÔÎÙfiÓÔ,Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓÔ, Ê˘Ì·ÙÈÔÎÙfiÓÔ, ÈÔÎÙfiÓÔ Û HIV,HBV Î·È HCV.∞Ú·›ˆÛË: 2.5% (25 ml)ÃÚfiÓÔ˜ ·ʋ˜: 5 ÏÂÙ¿¶·›ÚÓÔ˘Ì ·fi ÌÈ· ÊÈ¿ÏË ÙˆÓ 250 mlÚÔ˚fiÓÙÔ˜, 10 Ï›ÙÚ· ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜ΔÔ ‰È¿Ï˘Ì· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÓÂÚÁfi ÁÈ· 10 Ë̤Ú˜.™˘Û΢·Û›·: 250 ml

Νέα προϊόντα √¢√¡Δπ∞Δƒπ∫∞-√ƒ£√¢√¡Δπ∫∞ªÈ¯·Ï·ÎÔÔ‡ÏÔ˘ 157, °Ô˘‰‹ 115 27, ΔËÏ.: 210 7716.416, 210 7751.000, Fax: 210 7711.100, e-mail: info@tsaprazis.gr, www.tsaprazis.gr

IDS 2013

Η Miromedics είναι μια ιταλική εταιρεία που διαθέτει οδοντιατρικά προϊόντα. Έχει επενδύσει ιδιαίτερα στον τομέα της απολύμανσης-αντισηψίας γι'αυτό έχει επιτύχει τους μικρότερους χρόνους επαφής, καλύτερη σύσταση για προστασία από διάβρωση και καταστροφήεργαλείων, πατενταρισμένα προϊόντα, υπερσυμπυκνωμένα με αραίωση από το νερό βρύσης, ενεργό υλικό για μεγάλο χρονικό διάστημα καιμεγάλες ημερομηνίες λήξης. Δηλαδή αποτελεσματικά, φιλικά, οικονομικά. Τα προϊόντα αφορούν όλα τα μέρη ενός ιατρείου απόμικροεργαλεία μέχρι μεγάλες επιφάνειες. Αποδεδειγμένη δράση ενάντια στο SARS –κορωνοϊός (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο).

SPRAY-SEÈÊ·ÓÂÈ·Îfi ·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi

DISPENSER SPRAY-S¢È·‚·ıÌÈṲ̂ÓÔ˜ ‰È·ÓÂÌËÙ‹˜ ÁÈ· ÙÔ Simply SPRAY-S

DRILL∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi, ηı·ÚÈÛÙÈÎfi ˘ÁÚfi ÁÈ· ¯ÂÈÚÔÏ·‚¤˜Î·È Ô‰ÔÓÙÈ·ÙÚÈΤ˜ ÂÁÁÏ˘Ê›‰Â˜ (‰È·Ì¿ÓÙÈ· Î·È ÂÁÁÏ˘Ê›‰Â˜ ÙÔ˘ÁÎÛÙÂÓ›Ô˘, ÂÏ·ÛÙÈο ΢ÂÏÔÂȉ‹, ¿ÏÏ· Ì˯·ÓÈο ÌÈÎÚÔÂÚÁ·Ï›·, ÎÙÏ).

ΔÔ Simply SOAP Â›Ó·È ¤Ó· ˘ÁÚfi·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi Î·È ·ÓÙÈÛËÙÈÎfi Û·Ô‡ÓȯÂÚÈÒÓ. ∏ ‡·ÚÍË ÂÓ˘‰·ÙÈÎÒÓ Î·ÈÌ·Ï·ÎÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›·ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙÔ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi pHηıÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ÚÔ˚fiÓ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔ ‰¤ÚÌ·.∂Ӊ›ÎÓ˘Ù·È ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı·ÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜(·Ô˘Û›· ÏËÁÒÓ Î·È ÙÔÌÒÓ) Î·È È‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ÁÈ· ÙÔ Ï‡ÛÈÌÔ ÙˆÓ ¯ÂÚÈÒÓ. ∂›Û˘¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙÔ Î·ı·ÚÈÛÌfi ÚÔÛÒÔ˘Î·È ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜.ΔÔ Simply SOAP ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È ÁÈ· ÙËÓ·ÓÙÈÛË„›· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ ÏfiÁˆ Ù˘ ÈÛ¯˘Ú‹˜ÌÈÎÚÔ‚ÈÔÎÙfiÓÔ˜ ‰Ú¿Û˘ ÙÔ˘.™˘Û΢·Û›·: 250 ml Î·È 1 ·ÓÙÏ›·

HIDRA∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi ˘ÂÚÛ˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ˘ÁÚfi ÁÈ· ¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÈΤ˜ ·Ó·ÚÚÔÊ‹ÛÂȘ(‰›¯ˆ˜ ·ÊÚfi Î·È ¿ÔÛÌÔ)

INSTRUMENTS∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi, ηı·ÚÈÛÙÈÎfi ˘ÂÚÛ˘Ì˘Îӈ̤ÓÔ˘ÁÚfi ÁÈ· È·ÙÚÈο Î·È ¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÈο ÂÚÁ·Ï›· GEL

∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈ΋ Á¤ÏË

SOAP∞ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi Î·È ·ÓÙÈÛËÙÈÎfi Û·Ô‡ÓÈ

ΔÔ Simply GEL Â›Ó·È ¤Ó· ·ÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi¯ÂÚÈÒÓ Ì ·ÏÎÔfiÏË ¤ÙÔÈÌÔ ÚÔ˜ ¯Ú‹ÛË ÂȉÈοηٷÛ΢·Ṳ̂ÓÔ ÁÈ· È·ÙÚÔ‡˜ Î·È ·Ú·˚·ÙÚÈÎfiÚÔÛˆÈÎfi, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û’Â·Ê‹ ÌÂÔÚÁ·ÓÈο ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· Î·È ÌÔÏ˘Ṳ̂ӷ ˘ÏÈοÌ ÛÎÔfi Ó· ηı·Ú›ÛÔ˘Ó Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ ‰›¯ˆ˜Ó· Ù· ÍÂχÓÔ˘Ó.ΔÔ Simply GEL ¤¯ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ηı·ÚÈÛÙÈ΋‰‡Ó·ÌË ·Ê‹ÓÂÈ ÌÈ· ¢¯¿ÚÈÛÙË ÔÛÌ‹ ÛÙ· ¯¤ÚÈ·.ŒÓ· Ôχ ÏÂÙfi ÛÙÚÒÌ· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙÔ‰¤ÚÌ· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ÂÓ˘‰¿ÙˆÛË, ÚÔÛÙ·Û›·Î·È ηı·ÚÈfiÙËÙ· ·fi ÙȘ ·Î·ı·Úۛ˜, ÙË ÛÎfiÓËÎ·È Ù· ÌÔÏ˘Ṳ̂ӷ ˘ÏÈο.¶ÂÚȤ¯ÂÈ ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË Û·ÏÎÔfiÏË Ë ÔÔ›· ÌÂÈÒÓÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÙËÌÈÎÚԂȷ΋ ¯ÏˆÚ›‰· ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜, ÂÓÒÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·ÓÙÈÛËÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË.™˘Û΢·Û›·: 250 ml Î·È 1 ·ÓÙÏ›·

ΔÔ Simply HIDRA ›ӷȷÔÏ˘Ì·ÓÙÈÎfi ‰È¿Ï˘Ì· Ì ÔÚıÔ-Ê·ÈÓ˘ÏÊ·ÈÓfiÏË ÁÈ· ÙËÓ·Ôχ̷ÓÛË ¯ÂÈÚÔ˘ÚÁÈÎÒÓ·Ó·ÚÚÔÊ‹ÛˆÓ.ªÈÎÚÔ‚ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜:μ·ÎÙËÚÈÔÎÙfiÓÔ, Ì˘ÎËÙÔÎÙfiÓÔ,ÈÔÎÙfiÓÔ Û ÏÈfiÊÈÏÔ˘˜ ÈÔ‡˜(·‰ÂÓÔ˚fi˜, Èfi˜ ÙÔ˘ ¤ÚËÙ·, Èfi˜‰·Ì·Ï›Ùȉ·˜, Èfi˜ Ù˘ Áڛ˘), HIV, HBV, HCV Î·È Ê˘Ì·ÙÈÔÎÙfiÓÔ.∞Ú·›ˆÛË: 0.5% (5 ml) ‹ 1% (10 ml)¶·›ÚÓÔ˘Ì ·fi ÌÈ· ÊÈ¿ÏË ÙˆÓ 250ml ÚÔ˚fiÓÙÔ˜: Û 0.5% 200 Ï›ÙÚ·‹ Û 1% 100 Ï›ÙÚ· ‰È·Ï‡Ì·ÙÔ˜.ΔÔ ‰È¿Ï˘Ì· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÓÂÚÁfi ÁÈ·10 Ë̤Ú˜.ÃÚfiÓÔ˜ ·ʋ˜: 30 ÏÂÙ¿ (0.5%)‹ 15 ÏÂÙ¿ (1%)™˘Û΢·Û›·: 250 ml Î·È 1 ·ÓÙÏ›·›ÂÛ˘

¢ÔÛÔÌÂÙÚËÙ‹˜

ú11,05 ú9,00

ú13,00

ú6,00

ú10,40

ú11,05

ú8,50

ú19,50

ImplantMarkerPerioMarker°Ú‹ÁÔÚÔ ÙÂÛÙ ÛÙÔÌ·ÙÈ΋˜ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ ÁÈ· ÙË ÚÒÈÌË ·Ó›¯Ó¢ÛËÂÚÈÔ‰ÔÓÙÈ΋˜ ÓfiÛÔ˘ Î·È ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘.¶ÚÔÏËÙÈÎfi: ÀÔ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔÓ ¿ÌÂÛÔ Î›Ó‰˘ÓÔ ÂÚÈÔ‰ÔÓÙÈ΋˜ ÓfiÛÔ˘ ÚÈÓ ÙË Û˘Ì‚·ÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛ‹ Ù˘∞Ô˘Û›· fiÓÔ˘: ◊È· Î·È ·Î›Ó‰˘ÓË ‰È¿ÁÓˆÛË ÌÂÙ¿ ÌfiÓÔ ·fi 10 ÏÂÙ¿∂ÍÔ˘ÛÈÔ‰fiÙËÛË: ÌÂϤÙË, ηٷÁÚ·Ê‹ Î·È Â·ÓÂͤٷÛË ·fi ‚ÔËıÔ‡˜ Ô‰ÔÓÙÈ¿ÙÚˆÓ∂ÈÙ˘¯›·: ÁÈ· ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË, ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Î·È ·fiÎÙËÛË Ù˘ ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ¶ÂÈı·Ú¯›·: ÁÈ· Ó· ·ÔÊ¢¯ıÔ‡Ó ‰Â˘ÙÂÚÔÁÂÓ›˜ ÂÈÙÒÛÂȘ Û ·ÛıÂÓ›˜ Ì ηډÈÔ·ÁÁÂȷο Û˘ÌÙÒÌ·Ù·, ‰È·‚‹ÙË, ÚÂ˘Ì·ÙÈο, Á˘Ó·›Î˜ Û ·Ó··Ú·ÁˆÁÈ΋ ËÏÈΛ· ‹ ‚·ÚÈÔ‡˜ ηÓÈÛÙ¤˜∞ÙÚÔÊ›· ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÔÓÙ›Ô˘ ÂϤÁ¯ÂÙ·È ·fi ÙË Ì¤ÙÚËÛË ÙÔ˘ ÂÓ˙‡ÌÔ˘ ·ªªƒ-8 (ÂÓÂÚÁ‹ ÌËÙÚÈ΋ÌÂÙ·ÏÏÔÚˆÙ¿ÛË)™˘Û΢·Û›· N. 6058502 ‰È·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ/ test

°Ú‹ÁÔÚÔ ÙÂÛÙ ˘ÁÈÂÈÓ‹˜ ÂÌÊ˘Ù‡̷ÙÔ˜ ÁÈ· ÙË ÚÒÈÌË ·Ó›¯Ó¢ÛË ÂÚÈÂÌÊ˘ÙÂ˘Ì·Ù›Ùȉ·˜ Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘.¶ÚfiÁÓˆÛË: ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÂÌÊ˘ÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÂÚÈÂÌÊ˘ÙÂ˘Ì·Ù›Ùȉ·˜ ÚÈÓ ÙË Û˘Ì‚·ÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛ˶ÚfiÏË„Ë: ‚ÔËı¿ ÛÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ÂÚÈÂÌÊ˘ÙÂ˘Ì·Ù›Ùȉ·˜ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ıÂڷ›·˜∞Ô˘Û›· fiÓÔ˘: ·ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋ Ï‹„Ë ‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙÔ ÂÌʇÙÂ˘Ì·. ¢È¿ÁÓˆÛË ÌÂÙ¿ ·fi 10 ÏÂÙ¿.∂ÈÙ˘¯›·: ÁÈ· ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË, ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Î·È ·fiÎÙËÛË Ù˘ ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘ ÙˆÓ ·ÛıÂÓÒÓ∂ÍÔ˘ÛÈÔ‰fiÙËÛË: ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·ÓÂͤٷÛË, ηٷÁÚ·Ê‹ ·fi ‚ÔËıÔ‡˜ Ô‰ÔÓÙÈ¿ÙÚˆÓ¶ÚÒÈÌË ·Ó›¯Ó¢ÛË ˘Ô·ÙÔ˘Û·˜ ÊÏÂÁÌÔÓ‹˜ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÓÂÚÁ‹ Ì‹ÙÚ· ÎÔÏÏ·ÁÂÓ¿Û˘ ÛÙÔ ÂÌʇÙÂ˘Ì·™˘Û΢·Û›· N1520504 ‰È·ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ/ test

ú70,00 ú135,00

™ÙȘ ÙÈ̤˜ ‰ÂÓ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È º¶∞. OÈ ÚÔÛÊÔÚ¤˜ ÈÛ¯‡Ô˘Ó ̤¯ÚÈ ÂÍ·ÓÙÏ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ·ÔıÂÌ¿ÙˆÓ

Απολυμαντικά

Θα μας βρείτε στο:

33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό

Συνέδριο και στο

1ο Διεθνές Συνέδριο Ενδοδοντίας

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:31 π.μ. Page 16

Cavex Bite & White Ready 2 Use

Vibringe MANI GuttaPercha Remover (GPR)

ŒÓ· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓÔ Û‡ÛÙË̷χηÓÛ˘ Û ÌÈ· Û˘Û΢·Û›·.ŒÙÔÈÌÔ ÚÔ˜ ¯Ú‹ÛËCavex Bite& White Ready 2 Use –‰ÈÛοÚÈ· χηÓÛ˘ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘ÓÂÚÁ·ÛÙËÚȷο ÙÔ Ï¢ηÓÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi.∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ χηÓÛ˘ ÛÙÔ Û›ÙÈÔÙ¤ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¢ÎÔÏfiÙÂÚË! ŒÓ·‰ÈÛοÚÈÔ Ô˘ Ï¢η›ÓÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙËÓ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ÁÓ¿ıÔ.∞˘Ùfi ÙÔ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi Û‡ÛÙË̷χηÓÛ˘ ÁÈ· ÙÔ Û›ÙÈ Â›Ó·È ·ÛʷϤ˜,ÁÚ‹ÁÔÚÔ Î·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‡¯ÚËÛÙÔ.¢È·Ù›ıÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ·fiÔ‰ÔÓÙÈ¿ÙÚÔ˘˜. ∞ÏÒ˜ ·ÓÔ›ÍÙ ÙËÛ˘Û΢·Û›·, ÙÔÔıÂÙ›ÛÙ ÙÔ ‰ÈÛοÚÈÔÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÁÈ· 1 ÒÚ· Î·È ·ÔÏ·‡ÛÙ ÙÔ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ΔÔ Cavex Bite&WhiteÂÚȤ¯ÂÈ 6% ˘ÂÚÔÍ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ˘‰ÚÔÁfiÓÔ˘, ¤Ó· ˘ÏÈÎfi Ô˘ ¤¯ÂÈ ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜ ·Ô‰Â›ÍÂÈ ÙËÏ¢ηÓÙÈ΋ ÙÔ˘ ‰Ú¿ÛË. Œ¯ÂÈ ÚÔÛÙÂı› ÙÔ ÓÈÙÚÈÎfi οÏÈÔ ÁÈ· Ó· ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂÈ ÙËÓ ˘ÂÚ¢·ÈÛıËÛ›·ÙˆÓ ‰ÔÓÙÈÒÓ.÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο1. ™Ù·ıÂÚfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· χηÓÛ˘2. ∞ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ χηÓÛË ¯ˆÚ›˜ Ó· ÚÔηÏ› ¢·ÈÛıËÛ›· Ô‰fiÓÙˆÓ3. π‰·ÓÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ (Dryflex ‰ÈÛοÚÈÔ Ï‡ηÓÛ˘)4. μÈÔÛ˘Ì‚·ÙfiÙËÙ· 5. ∂Í·ÈÚÂÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ·™˘Û΢·Û›·6 ÚÔÁÂÌÈṲ̂ӷ ‰ÈÛοÚÈ· Ô˘ οÓÔ˘Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· χηÓÛË ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ÁÓ¿ıÔ˘.

ú355,00

π‰·ÓÈ΋ ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÛËÌ›ˆÓ ·ʋ˜·ÔηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ ππ˘ √Ì¿‰Ô˜. ΔÔ ÔÏÔη›ÓÔ˘ÚÁÈÔ Û‡ÛÙËÌ·ÂÍ·Ï›ÊÂÈ ÙËÓ ·Ó·‹‰ËÛË ÙÔ˘ ‰·ÎÙ˘Ï›Ô˘ ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙÔÓÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ Ô‰ÔÓÙÈÎfi ÊÚ·ÁÌfi. ΔÔ Composi-Tight3D XRÛ˘ÁÎÚ·ÙÂ›Ù·È ÂΛ fiÔ˘ ηӤӷ˜ ¿ÏÏÔ˜ ‰·ÎÙ‡ÏÈÔ˜ ‰ÂÓÌÔÚ›. ¢È·ı¤ÙÂÈ Ì·Ï·Î‹ ÛÈÏÈÎfiÓË Î·È ÙÚÔÔÔÈË̤ӷ¿ÎÚ· ÁÈ· Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË

÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο• ∂Í·Ï›ÊÂÈ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘

·Ó·‹‰ËÛ˘ ÙÔ˘ ‰·ÎÙ˘Ï›Ô˘• ¶ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË• π‰·ÓÈÎfi ÛÙËÓ ·fiÊÚ·ÍË• ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ ‰fiÓÙÈ• ∞ÔÛÙÂÈÚÒÓÂÙ·È Û ·˘Ùfiη˘ÛÙÔ

ÎÏ›‚·ÓÔ• ∂›Ó·È ȉ·ÓÈÎfi ÁÈ· ÎÔÓÙ¿ ‰fiÓÙÈ·

(4,9mm ‡„Ô˜), ‰fiÓÙÈ· ÌÂÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ Î·È ÛÙËÓ ·È‰Ô‰ÔÓÙ›·

• ™˘ÁÎÚ¿ÙËÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ΢Ófi‰ÔÓÙ·Î·È ÙÔ˘ 1Ô˘ ÚÔÁÔÌÊ›Ô˘

• °Ú‹ÁÔÚË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹, ‡¯ÚËÛÙÔ• ¶ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂÙ·È È‰·ÓÈο ¿Óˆ ·fi

ÙÔ Ù¯ÓËÙfi ÙÔ›¯ˆÌ· Î·È Ì·Ï·Î¤˜ÛÊ‹Ó˜

™˘Û΢·Û›· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ:• 1 Ì·Ï·Îfi ‰·ÎÙ‡ÏÈÔ (ÔÚÙÔηϛ

¿ÎÚ·) 3D500• 1 ‰·ÎÙ‡ÏÈÔ (ÌϤ Ì ÎÔÓÙ¿ ¿ÎÚ·

ÁÈ· ÂÈϤÔÓ Û˘ÁÎÚ¿ÙËÛË) 3D XR• 20 Ù¯ÓËÙ¿ ÙÔȯÒÌ·Ù· ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ·

SXR175 & SXR200• 20 ÛÊ‹Ó˜ (‰È¿ÊÔÚ˜)• 1 Ï·‚›‰· ÙÔÔı¤ÙËÛ˘ ‰·ÎÙ˘Ï›Ô˘

μ‹Ì· 1Ô: ∞fi ÙË Ì‡ÏË ˆ˜ ÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ ۈϋӷ• ∂ÈϤÍÙ 1S/#70 ‹ 2S/#50 (ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ ۈϋӷ)• ∂Ê·ÚÌfiÛÙ ÙË Ú›ÓË ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÁÔ˘Ù·¤Úη˜ Î·È ÂÚÈÛÙÚ¤„Ù ÂÏ·ÊÚ¿.• ªÂ ÙËÓ ÚÒÙË ÂÚÈÛÙÚÔÊ‹ È¿ÓÂÙ ÙË ÁÔ˘Ù·¤Úη Î·È Ë Ú›ÓË Î·Ù¢ı‡ÓÂÙ·È

Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ÚÔ˜ ÙÔ ‚¿ıÔ˜.• ™Ù·Ì·Ù‹ÛÙ ÙË Ú›ÓË 1-2 ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ· ÂÚ›Ô˘ ÛÙÔ Ì¤ÛÔ ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡

ۈϋӷ (ÚÈÓ ÙË Î·Ì˘ÏfiÙËÙ¿ ÙÔ˘).• ∞Ê·ÈÚ¤ÛÙ ÙË Ú›ÓË ÙÚ·‚ÒÓÙ·˜ ÙË ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ Î·È ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ ٷ

‰È¿ÊÔÚ· ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù·.Δ¤ÏÔ˜ ÁÈ· ÙÔ 1Ô ‚‹Ì·.μ‹Ì· 2Ô: ∞fi ÙÔ Ì¤ÛÔ ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ ۈϋӷ ̤¯ÚÈ 1-2mm ·fi ÙÔ ·ÎÚÔÚÚ›˙ÈÔ• ∂ÈϤÍÙ 3¡/#40 ‹ 4¡/#30 (ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ ۈϋӷ)• μ¿ÏÙ ¤Ó· ÂÏ·ÛÙÈÎfi stop Û ̋ÎÔ˜ 1-2mm ·fi ÙÔ ·ÎÚÔÚÚ›˙ÈÔ.• ™Ù·Ì·Ù‹ÛÙ ÙË Ú›ÓË 1-2 ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ· ÂÚ›Ô˘, 1-2mm Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ·ÎÚÔÚÚ›˙ÈÔ• ∞Ê·ÈÚ¤ÛÙ ÙË Ú›ÓË ÙÚ·‚ÒÓÙ·˜ ÙË ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ Î·È ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ ٷ ‰È¿ÊÔÚ· ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù·.Δ¤ÏÔ˜ ÁÈ· ÙÔ 2Ô ‚‹Ì·.¢È·ı¤ÙÔ˘Ó ˘ÂÚÂÏ·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÌÓ‹Ì˘÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο• ¢ÂÓ ··ÈÙ› ›ÂÛË Î·È Â›Ó·È Â‡¯ÚËÛÙÔ ÂÚÁ·Ï›Ô, Ì ¤ÏÂÁ¯Ô ÂÚÈÛÙÚÔÊ‹˜!• °Ú‹ÁÔÚË Î·È ‰˘Ó·ÌÈ΋ ·Ê·›ÚÂÛË!• ¢ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ‰È·Ï‡Ù˜!ª¤ÁÈÛÙË ÂÈÙÚÂfiÌÂÓË Ù·¯‡ÙËÙ· 1000 500min -1™˘Û΢·Û›· ÙˆÓ 4 ÙÂÌ·¯›ˆÓ ·ÛÔÚÙ› Î·È ÌÂÌÔӈ̤ӷ ΈÓÈÎfiÙËÙ·˜ 0,04 Î·È Ì¤ÁÂıÔ˜ ¡.30,40 Û ¡È-ΔÈÎ·È ¡.50, 70 Û ·ÓÔÍ›‰ˆÙÔ ·ÙÛ¿ÏÈ.

ΔÔ Vibringe Â›Ó·È ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ‰È·ÎÏ˘ÛÌÒÓ Ì¢ÂÚ‹¯Ô˘˜. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ÙˆÓ ·ÔÙ˘¯ÈÒÓÛÙȘ ÂÓ‰Ô‰ÔÓÙÈΤ˜ ıÂڷ›˜.∞ӷʤÚÂÙ·È ÛÙÔÓ Î·ı·ÚÈÛÌfi ηÈÙËÓ ·Ôχ̷ÓÛË ÙˆÓ ÚÈ˙ÈÎÒÓÛˆÏ‹ÓˆÓ Ì ÔÔÈÂÛ‰‹ÔÙÂȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ˜. ΔÔ˘Ô¯ÏˆÚÈ҉˜ ‰È¿Ï˘Ì·Î·È Ô ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ¯‹ÏËÛ˘ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ·ÓÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó Ì ÙÔ Û‡ÛÙËÌ··˘Ùfi ÏfiÁˆ ÙˆÓ ‰ÔÓ‹ÛˆÓ.∞Ê‹ÓÂÈ ÔÏÔοı·ÚÔ˘˜ÚÈ˙ÈÎÔ‡˜ ۈϋÓ˜ Ì ϋÚË·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙˆÓ ˘ÔÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ,‰ÂÓ ÂÁÎψ‚›˙ÔÓÙ·È Ê˘Û·Ï›‰Â˜ ·¤Ú·,·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ·È ÙÔ ÛÙÚÒÌ· ÂȯڛÛÌ·ÙÔ˜ ηٿ ÙËÓÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ÚÈ˙ÈÎÔ‡ ۈϋӷ ÔfiÙÂ Ë ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ô‰ÔÓÙ›ÓË˜Â›Ó·È ¤ÙÔÈÌË ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎfiÏÏËÛË Ì ÙÔ ÌfiÓÈÌÔ ÂÌÊÚ·ÎÙÈÎfi ˘ÏÈÎfiÂÓ‰Ô‰ÔÓÙ›·˜. ªÂϤÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Á›ÓÂÈ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ Vibringe·˘Í¿ÓÔÓÙ·È Ù· ÔÛÔÛÙ¿ ÂÈÙ˘¯›·˜ Ù˘ ÂÓ‰Ô‰ÔÓÙÈ΋˜ ıÂڷ›·˜ Ì ¤Ó· ÌfiÓÔ ‚‹Ì·.÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο• Δ¯ÓÔÏÔÁ›· 150 Hz Ì ÌÈÎÚÔÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ‹• ∂ÚÁÔÓÔÌÈ΋ Î·È ÂÏ·ÊÚÈ¿ Û˘Û΢‹/Û‡ÚÈÁÁ·• §ÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ì ¤Ó· ÎÔ˘Ì›• ¢È·ı¤ÙÂÈ ‰Â›ÎÙË ÁÈ· ¤Ó‰ÂÈÍË ¯·ÌËÏ‹˜ Ì·Ù·Ú›·˜• ™Ù·Ì·Ù¿ ·˘ÙfiÌ·Ù· Ì ¯ÚÔÓԉȷÎfiÙË ÌÂÙ¿ ·fi 2 ÏÂÙ¿• ∂‡ÎÔÏË Ë ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ Ì ÙȘ ‚ÂÏfiÓ· ‰È·ÎÏ˘ÛÌÔ‡• ∂›Ó·È Û˘Ì‚·Ù‹ Ì fiϘ ÙȘ Û‡ÚÈÁÁ˜ LUER Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜• ¢È·ı¤ÙÂÈ ‰Â›ÎÙË Ì Ï¢Îfi LED ʈ˜• ¢ÂÓ ··ÈÙÂ›Ù·È ·ÔÛÙ›ڈÛË™˘Û΢·Û›·ªÈ· Û‡ÚÈÁÁ· Vibringe ÊÔÚÙÈÛÙ‹˜ Î·È 50 ÙÂÌ. ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ Û˘ÚÈÁÁÒÓ ÌÈ·˜ ¯Ú‹Ûˆ˜

°È· ÙËÓ ¿ÌÂÛË ·Ê·›ÚÂÛË Ù˘ ÁÔ˘Ù·¤Úη˜ Û ÂÓ‰Ô‰ÔÓÙÈο ıÂÚ·Â˘Ì¤Ó· ‰fiÓÙÈ·.Δ¤ÏÂÈÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. °Ú‹ÁÔÚÔ, ‡ÎÔÏÔ Î·È ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfi. ¢‡Ô ·Ï¿ ‚‹Ì·Ù·!

SAFE-EX∏ ÔÏÔη›ÓÔ˘ÚÁÈ· ÛÂÈÚ¿ ÂÚÁ·Ï›ˆÓÂÍ·ÎÙÈ΋˜ P-LUX Â›Ó·È Û‡Á¯ÚÔÓË,‰ÈÂıÓ‹˜ Î·È ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ·ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÛÂÈÚ¿ ÂÚÁ·Ï›ˆÓÂÍ·ÎÙÈ΋˜.√ ηÈÓÔÙfiÌÔ˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜ Ù˘¯ÂÈÚÔÏ·‚‹˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ›ӷÈÂÚÁÔÓÔÌÈÎfi˜ Î·È ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙÔÍ·ÊÓÈÎfi, ·ÓÂÈı‡ÌËÙÔ ÁÏ›ÛÙÚËÌ¿ÙÔ˘˜ ηٿ ÙË ¯Ú‹ÛË. ∂›Û˘ÂÁÁ˘Ô‡ÓÙ·È ÙËÓ ¿ÌÂÛË Î·ÈÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ Ù˘‰‡Ó·Ì˘ ÁÈ· Ó· ÌËÓ ˘¿ÚÍÔ˘ÓηٿÁÌ·Ù· ‰ÔÓÙÈÔ‡ Î·È Ú›˙·˜. ŸÏ·Ù· ÂÚÁ·Ï›· Ù·ÈÚÈ¿˙Ô˘Ó È‰·ÓÈο ÁÈ·ÌÈ· ·ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋ ÂÍ·ÁˆÁ‹ Ô‰fiÓÙˆÓ¯ˆÚ›˜ ÙÔÓ ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌfi وӷڷΛÌÂÓˆÓ ÈÛÙÒÓ. ∏ ¯ÚˆÌ·ÙÈ΋Έ‰ÈÎÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙÔÓ¯ÂÈÚÈÛÌfi ÙÔ˘˜.

P-LUX√ ηıËÌÂÚÈÓfi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌÔ‡ ·’ÙËÓ ÙÔÔı¤ÙËÛË Î·ÈÂȉÈο ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË Ù˘ Ï›‰·˜ ÂÓfi˜Ó˘ÛÙÂÚÈÔ‡ ‰ÂÓ ·ÔʇÁÂÙ·È ·Ó¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›˜ ÌÈ· Û˘Ó‹ıË Ï·‚‹. ªÂ ÙÔ ÔÏÔη›ÓÔ˘ÚÁÈÔ SAFE-EX ÌȷηÈÓÔÙÔÌ›· ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Ë ÔÔ›··ÏÏ¿˙ÂÈ Î·ıÔÚÈÛÙÈο ÙËÓηıËÌÂÚÈÓ‹ ÚÔ˘Ù›Ó·.∂Ï·¯ÈÛÙÔÔÈ‹ıËÎÂ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ÙÚ·˘Ì·ÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ, ·ÊÔ‡Û˘ÓÔÏÈο ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› fiˆ˜ ¤Ó··Ïfi ÛÙ˘Ïfi. ∏ Ï›‰··ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ·È ·’ÙÔ SAFE-EX·ÏÒ˜ ·ÙÒÓÙ·˜ ¤Ó· ÎÔ˘Ì› ÛÙËÓ¿ÎÚË Ù˘ ¯ÂÈÚÔÏ·‚‹˜ ÙÔ˘Ó˘ÛÙÂÚÈÔ‡. ΔÔ È·ÙÚÈÎfi ÚÔÛˆÈÎfi, ȉ›ˆ˜ ÛÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·ÙˆÓ ÂÂÌ‚¿ÛˆÓ, Â›Ó·È ·ÛʷϤ˜ ·fi ÌÔχÓÛÂȘ Ô˘ ÌÔÚ› Ó·ÚÔÎÏËıÔ‡Ó ·fi Ù˘¯·›· ÎÔ„›Ì·Ù·.¡ 1033-60 15cm

TIMH°¡øƒπªπ∞™

ú58,00

Aνοξείδωτο ατσάλι

Tύπος Mέγεθος ΚωνικότηταΛειτουργικό

μήκος Υλικό

Aνοξείδωτο ατσάλι

NiTi

NiTi

# 70

# 50

# 40

# 30

16mm

18mm

21mm

21mm

0.04

0.04

0.04

0.04

Συσκευασία των 4 τεμαχίων.

Aνοξείδωτο ατσάλι

Tύπος Mέγεθος ΚωνικότηταΛειτουργικό

μήκος Υλικό

Aνοξείδωτο ατσάλι

NiTi

NiTi

# 70

# 50

# 40

# 30

16mm

18mm

21mm

21mm

0.04

0.04

0.04

0.04

Συσκευασία των 4 τεμαχίων.

ú10,40

ú19,50

¢È·Ù›ıÂÙ·È Î·È ·ÛÛÔÚÙ› Û˘Û΢·Û›· ú15,60

ú499,00

ú117,00

™ÙȘ ÙÈ̤˜ ‰ÂÓ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È º¶∞. OÈ ÚÔÛÊÔÚ¤˜ ÈÛ¯‡Ô˘Ó ̤¯ÚÈ ÂÍ·ÓÙÏ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ·ÔıÂÌ¿ÙˆÓ

ú63,70617-01 2,5mm

617-02 3,0mm

617-03 4,5mm

617-04 2,5mm

617-05 3,0mm

617-06 4,5mm

617-07

617-08

ÙÒÚ· ú204,00·fi ú240,00

™˘Û΢·Û›· ÙˆÓ 2 ÙÂÌ·¯›ˆÓ

™˘Ì‚·Ùfi Ì ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙËÂ˘Úˆ·˚΋ ÓÔÌÔıÂÛ›·

χηÓÛ˘

¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÌÔÚ›Ù ӷ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÙ ÛÙ· video:http://www.youtube.com/user/Cavex1908http://www.youtube.com/watch?v=yIdqouK5a90

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:31 π.μ. Page 17

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα18

«... Θεωρώ πολύ τυχερούς τους απανταχού τουκόσμου Οδοντιάτρους, Ιατρούς αλλά και φοιτη-τές των αντίστοιχων Σχολών, που έχουν στη διά-θεσή τους μια τέτοια ανεκτίμητη πηγή γνώσηςστο πεδίο της Στοματολογίας...».

Κίττας Χρήστος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΠανεπιστημίουΑθηνών, τέως Πρύτανης Παν. Αθηνών

«...Χωρίς καμία επιφύλαξη το βιβλίο είναι η επι-τομή της εμπειρίας, της γνώσης και της ικανότη-τας του παγκόσμια καταξιωμένου Έλληνα Στο-ματολόγου Γιώργου Λάσκαρη. Ένα βιβλίοπραγματικός θησαυρός στα χέρια του Δερματο-λόγου, του Ωτορινολαρυγγολόγου, του Παθολό-γου και του Οδοντιάτρου...».

Κατσάμπας Ανδρέας, Καθηγητής Δερματολογίας Παν. Αθηνών

«... Χωρίς κανένα δισταγμό το χαρακτηρίζω ωςτο πλέον έγκυρο βιβλίο αναφοράς στο είδος τουστο χώρο της Στοματολογίας και της Δερματολο-γίας. Διεκδικεί τα πρωτεία στον παγκόσμιο χάρ-τη της Στοματολογίας...».

Ρηγόπουλος Δημήτριος, Καθηγητής Δερματολογίας Παν.Αθηνών, Διευθυντής Β΄ Δερματολογικής Κλινικής Νοσ. ΑΤΤΙΚΟΝ

«... Υπέροχο βιβλίο. Αντανακλά απόλυτα τηνπροσωπικότητα του Γιώργου Λάσκαρη που εδώκαι χρόνια είναι ένας από τους κορυφαίους διε-θνώς επιστήμονες στο χώρο της Στοματολο-γίας...».

Γοργούλης Βασίλης, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν. Αθηνών

«... Ένας ποιοτικός θησαυρός εξειδικευμένηςγνώσης, εξαιρετικά εύχρηστο και κατατοπιστι-κό με εντυπωσιακή πληρότητα. Το βιβλίο δεν

πρέπει να λείπει από κανένα χώρο άσκησης τηςΙατρικής και της Οδοντιατρικής...».

Ιατρού Ιωάννης, Καθηγητής Γναθοπροσωπικής ΧειρουργικήςΠαν. Αθηνών

«... Με το ολοκληρωμένο του έργο "ΚΛΙΝΙΚΗΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Διάγνωση-Θεραπεία" ο Γιώρ-γος Λάσκαρης απέδειξε περίτρανα ότι ανήκει στηνκατηγορία των κορυφαίων επιστημόνων...».

Δουβίτσας Γεράσιμος, Αν. Καθηγητής Οδοντιατρικής ΣχολήςΠαν. Αθηνών

«... Ο Στοματολόγος Γεώργιος Λάσκαρης με τοαδιάκοπο κλινικό και επιστημονικό του έργοαποτελεί λαμπρό παράδειγμα για όλους μας στοχώρο της Οδοντιατρικής και Ιατρικής. Το τελευ-ταίο του έργο "ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ:

Διάγνωση-Θεραπεία" χωρίς δισταγμό μπορεί ναχαρακτηρισθεί ως βιβλίο αναφοράς στη Στομα-τολογία...».

Παπαδογεωργάκης Νίκος, Καθηγητής ΓναθοπροσωπικήςΧειρουργικής Παν. Αθηνών

«... Το νέο του βιβλίο "είναι μαζί η Ιλιάδα και ηΟδύσσεια" όπως είχε γράψει ο μέγιστος RobertGorlin για προηγούμενο βιβλίο του...».

Σίσκος Γιώργος, Αν. Καθηγητής Οδοντιατρικής Παν. Αθηνών

«... Πρόκειται για μνημειώδες έργο, διεθνούς εμ-βέλειας, που μοιράζει επιστημονική γνώση, κλινι-κή εμπειρία και εμπνέει τους νεότερους επιστήμο-νες για δημιουργία και προσφορά. Θεωρώ τυχε-ρούς τους Έλληνες Οδοντιάτρους και Ιατρούς

που πρώτοι "γεύονται" ένα τέτοιο βιβλίο...».Ματιάκης Απόστολος, Στοματολόγος. Ιατρός- Οδοντίατρος,Λέκτορας Στοματολογίας Παν. Θεσσαλονίκης

«... Δεν γνωρίζω σύγγραμμα τέτοιας επιστημο-νικής εμβέλειας παγκοσμίως στο χώρο της Στο-ματολογίας...».

Στουφή Ελεάνα, Στοματολόγος-Οδοντίατρος Παν. Harvard

«... Αξεπέραστο και μοναδικό έργο. Τεράστια ηπροσφορά στον τομέα της Στοματολογίας διε-θνώς...».

Carrozzo Marco,Καθηγ. Στοματολογίας, Παν. Newcastle, Αγγλία

«... Σπουδαίο έργο. Εκπληκτικό σε δημιουργία,σύνθεση και κλινική εμπειρία. Είναι από τα πο-λύ λίγα συγγράμματα, όχι μόνο στο χώρο τηςΣτοματολογίας αλλά γενικότερα της Ιατρικής,που φτάνει σε τόσο υψηλό επίπεδο...».

Porter Stephen, Καθηγητής Στοματολογίας και Dean, Eastman Den-tal Institute, Παν. Λονδίνου, Αγγλία

«... Το βιβλίο "ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ"αποτελεί ένα από τα πιο έγκυρα κα κορυφαίαβιβλία στον κόσμο. Αποτυπώνει απόλυτα τηντεράστια κλινική εμπειρία και συγγραφική ικα-νότητα του παγκόσμια καταξιωμένου Στοματο-λόγου Γιώργου Λάσκαρη...»

Scully Grispian, Καθηγ. Στοματολογίας, Παν. Λονδίνου, Αγγλία

«... Απίστευτο έργο. Λίγοι επιστήμονες μπορείνα καταλάβουν, σε όλη την έκταση, πόσος κόποςκαι ικανότητα, αλλά και πόσο μεγάλη γνώση καικλινική εμπειρία χρειάζεται για να γίνει ένα τέ-τοιο έργο που ανεπιφύλακτα το χαρακτηρίζω ωςτη "Βίβλο" της Στοματολογίας...».

van der Waäl Isaäc, Καθηγητής Παθολογίας Στόματος και Χει-ρουργικής, Παν. Amsterdam, Ολλανδία

Δ· ª˘ÛÙÈο ÙÔ˘ ™ÙfiÌ·ÙÔ˜...°ÈÒÚÁÔ˜ Ã. §¿ÛηÚ˘™ÙÔÌ·ÙÔÏfiÁÔ˜. π·ÙÚfi˜ - √‰ÔÓÙ›·ÙÚÔ˜ ∞Ó. ∫·ıËÁËÙ‹˜ ™ÙÔÌ·ÙÔÏÔÁ›·˜ π·ÙÚÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ¶·Ó. ∞ıËÓÒÓ ∂ÈÛΤÙ˘ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ¶·Ó. §ÔÓ‰›ÓÔ˘π‰Ú˘Ù‹˜ & ¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ ™ÙÔÌ·ÙÔÏÔÁÈÎÔ‡ ΔÌ‹Ì·ÙÔ˜ ¡ÔÛ. «∞. ™˘ÁÁÚfi˜» (1971-2008)¶Úfi‰ÚÔ˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜ ∫ÏÈÓÈ΋˜ ™ÙÔÌ·ÙÔÏÔÁ›·˜

∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·:ÙËÏ. 210-72.91.667e-mail: glaskari@yahoo.grsite: www.georgelaskaris.gr

Η νόσος του Kawasaki ή δερματοβλεννογόνιολεμφαδενικό σύνδρομο, είναι οξεία εμπύρετηπολυσυστηματική νόσος που προσβάλλει κυ-ρίως παιδιά μεταξύ 2 μηνών έως 12 ετών, το80% των οποίων είναι κάτω των 5 ετών, καιχαρακτηρίζεται από αγγειίτιδα. Η νόσος πρω-τοπεριγράφηκε στην Ιαπωνία το 1967 από τον

Kawasaki, όμως σήμερα έχουν καταγραφεί εν-δημικές και επιδημικές μορφές σε όλο τον κό-σμο και την Ελλάδα. Η αιτιολογία παραμένειάγνωστη, πιθανολογείται ότι λοιμογόνος μι-κροοργανισμός, πιθανά ιός, προκαλεί ανοσο-λογική αντίδραση με έντονο αγγειοτροπισμό.Το φάσμα των κλινικών σημείων και συμπτω-

μάτων της νόσου είναι μεγάλο, όμως οι κύριεςεκδηλώσεις (Πίνακας 1) είναι: α) αιφνίδιοςπυρετός (38-40°C) που διαρκεί πάνω από 5ημέρες, β) έντονη αμφοτερόπλευρη επιπεφυ-κίτις και χοριοειδίτις χωρίς εξίδρωμα (εικ. 1),γ) ερύθημα και οίδημα του περινέου, παλαμώνκαι πελμάτων, καθώς και των δακτύλων των

χεριών και ποδιών που ακολουθείται από χα-ρακτηριστική απολέπιση της επιδερμίδας (εικ.2,3,4), δ) πολύμορφο κηλιδοβλατιδώδες εξάν-θημα, ε) ερυθρότητα, οίδημα και ραγάδες σταχείλη και υπερώα, καθώς και ερυθρότητα καιδιόγκωση των μυκητοειδών θηλών της γλώσ-σας (εικ. 5), και στ) τραχηλική λεμφαδενοπά-

ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ KAWASAKI:Σημαντικός ο ρόλος του Στοματολόγου

Η νόσος του Kawasaki είναι οξεία εμπύρετος πολυσυστηματική νόσος πουπροσβάλλει παιδιά συνήθως κάτω των 5 ετών, και είναι άγνωστης αιτιολο-γίας. Τα βασικά κλινικά σημεία και συμπτώματα είναι πυρετός, προσβολήβλεννογόνου στόματος, βλεννογόνων φάρυγγα και οφθαλμών, πολύμορ-φο δερματικό εξάνθημα και τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα αποτελεί την πιο συχνή επίκτητη αιτία καρ-διαγγειακών διαταραχών στα παιδιά. Η νόσος αφορά άμεσα τον Παιδίατροαλλά και το Στοματολόγο, το Δερματολόγο και τον Οφθαλμίατρο. Μερικέςφορές μάλιστα τα πρώτα κλινικά σημεία είναι από το στόμα, το φάρυγγα καιτους οφθαλμούς.

ΠINAKAΣ 1Νόσος Kawasaki. Διαγνωστικά κριτήρια

• Υψηλός πυρετός πάνω από 5 ημέρες

• Αμφοτερόπλευρη επιπεφυκίτις και χοριοειδίτις

• Οίδημα και ερύθημα παλαμών και πελμάτων με απολέπιση της επιδερμίδας

• Πολύμορφο δερματικό εξάνθημα

• Ερύθημα και διαβρώσεις στο βλεννογόνο του στόματος, διόγκωση των μυκητοειδών θηλών της γλώσσας (strawberry tongue) και χειλίτις

• Διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων

• Βήχας, τάση προς έμετο

• Κοιλιακοί πόνοι, διάρροια

• Αρθραλγία, νεφρίτις

• Ηπατίτις, νεφρίτις

• Πάρεση του προσωπικού νεύρου, μηνιγγίτις

• Περικαρδίτις, μυοκαρδίτις, διεύρυνση στεφανιαίων αγγείων

Πρωτεύοντα Δευτερεύοντα

Διατίθεται και από τις Εκδόσεις «Οδοντιατρικό Βήμα». Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 3814939, www.odvima.gr

ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Διάγνωση - ΘεραπείαΚρίσεις

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:31 π.μ. Page 18

ΕπιστημονικάΘέματα ΟδοντιατρικόΒήμα 19

θεια. Η διάγνωση στηρίζεται στην κλινική ει-κόνα. Απαιτούνται η παρουσία του πυρετούκαι τουλάχιστον 4 ακόμη από τα κύρια δια-γνωστικά κριτήρια. Σπανιότερα, παρατη-ρούνται βήχας, αρθραλγίες και αρθρίτις, ου-ρηθρίτις, ηπατίτις, άσηπτη μηνιγγίτις, έμετοι,διάρροια, νεφρική προσβολή, μυοκαρδίτις,περικαρδίτις, ανευρυσματική διάταση τηςστεφανιαίας και άλλων αρτηριών. Η πρόγνω-ση, εφόσον αντιμετωπιστεί έγκαιρα, είναι κα-λή. Εντούτοις, η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ1-2,8%, κυρίως από καρδιακή ανεπάρκεια,λόγω ανευρύσματος των στεφανιαίων αγγεί-ων.

Η διαφορική διάγνωση της νόσου Kawasakiπεριλαμβάνει πολλά νοσήματα που βρίσκον-ται ταξινομημένα στον Πίνακα 2.Η διάγνωση της νόσου στηρίζεται σε κλινικάκυρίως κριτήρια ενώ οι εργαστηριακές εξετά-

σεις είναι επικουρικές και μη-ειδικές. Συνή-θως παρατηρείται αύξηση των λευκών αιμο-σφαιρίων, κυρίως των ουδετεροφίλων, στο πε-ριφερικό αίμα, αναιμία, θρομβοκυτοπενία,αυξημένη ΤΚΕ και CRP, αύξηση των ηπατι-κών τρανσαμινασών. Το ηλεκτροκαρδιογρά-φημα είναι επίσης απαραίτητο. Τα ιστολογικάευρήματα, κυρίως από το δέρμα, είναι μη ειδι-κά και χαρακτηρίζονται από οίδημα του χορί-ου και περιαγγειακή φλεγμονώδη διήθηση καιδιεύρυνση των μικρών αγγείων.Η θεραπεία της νόσου είναι συνήθως αποτελε-σματική, εκτός εάν υπάρχει προσβολή τωνστεφανιαίων αγγείων. Φάρμακο πρώτης επι-λογής είναι η ενδοφλέβια χορήγηση ανθρώπι-νης γ-σφαιρίνης σε δοσολογία 2 g/kg εφάπαξ,

που πιστεύεται ότι προφυλάσσει από καρ-διαγγειακά συμβάματα. Η ασπιρίνη, εξάλλου,σε δοσολογία 80-100 mg/kg την ημέρα για 2περίπου εβδομάδες θεωρείται επίσης φάρμα-κο πρώτης επιλογής. Η χορήγηση κορτικοστε-ροειδών απαγορεύεται γιατί μπορεί να οδηγή-σει σε ανεύρυσμα των στεφανιαίων. Η θερα-πεία της νόσου είναι έργο του Παιδιάτρου.Συμπερασματικά, πρόκειται για ένα εξαιρετι-κά ενδιαφέρον, νέο σχετικά, νόσημα που τονκύριο λόγο τον έχει ο Παιδίατρος, ενώ ο ρόλοςτου Στοματολόγου είναι επικουρικός. Δείχνειόμως το τεράστιο φάσμα της Στοματολογίαςκαι την ισχυρή ανάγκη συνεργασίας με τονΠαιδίατρο μέσα στο πλαίσιο και φάσμα τηςΠαιδιατρικής Στοματολογίας.

ΠINAKAΣ 2Διαφορική διάγνωση

νόσου Kawasaki• Ιλαρά

• Οστρακιά

• Τοξική σταφυλοκοκκική επιδερμική νέκρωση

• Ερπητική στοματίτις

• Πολύμορφο ερύθημα

• Σύνδρομο Stevens-Johnson

• Φαρμακευτικό εξάνθημα

• Οζώδης πολυαρθρίτις των παιδιών

• Λεπτοσπίρωση

Εικ. 1: Eρύθημα προσώπου και αμφoτερό-πλευρη επιπεφυκίτις καθώς και ερυθρότηταχειλέων.

Εικ. 5: Απόπτωση των τριχoειδών θηλών καιέντονο ερύθημα και διόγκωση των μυκητο-ειδών θηλών της γλώσσας.

Εικ. 2: Ερύθημα και oίδημα παλάμης και δα-κτύλων και χαρακτηριστική απολέπιση τηςεπιδερμίδας.

Εικ. 3: Χαρακτηριστική απολέπιση πελμά-των.

Εικ. 4: Χαρακτηριστική απολέπιση της επι-δερμίδας στην περιοχή του γόνατος.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:31 π.μ. Page 19

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα20

Εφαρμογή ρητινών μονής τοποθέτησης Η δημιουργία αισθητικών αποκαταστάσεων οπισθίων με Tetric EvoCeram Bulk FillDr Markus Lenhard, Neunkirch/Ελβετία

Εδώ και αρκετό καιρό, όλοι οι κατασκευαστές οδοντιατρικώνπροϊόντων προσφέρουν ρητίνες κατάλληλες για τεχνική μονήςτοποθέτησης. Εντούτοις, οι συνθέσεις και οι ιδιότητες χειρι-σμού ορισμένων εξ’ αυτών των υλικών διαφέρουν σημαντικάμεταξύ τους. Για μένα, η ιδέα πίσω από το Tetric EvoCeram® Bulk Fill, εί-ναι ότι η ρητίνη που παρουσιάζεται σε αυτό το άρθρο φαίνε-ται να είναι η πλέον αξιόπιστη, με την καλύτερη εφαρμογή.Λόγω της δυνατότητας του υλικού να διαμορφώνεται μασητι-κά, εξασφαλίζοντας την ανατομία των συγκλεισιακών επιφα-νειών, δεν απαιτείται η τοποθέτηση επιπλέον επικαλυπτικούστρώματος, όπως στις συμβατικές ρητίνες. Επιπλέον, εμφανί-ζει αντίσταση στην αποτριβή παρόμοια με εκείνη του συμβα-τικού Tetric EvoCeram και είναι ιδανική για χρήση σε μασητι-κές επιφάνειες που δέχονται ισχυρά φορτία, λόγω της αντοχήςσε κάμψη των 120 ΜΡα. Η ειδική σύνθεση των ενισχυτικώνπαραγόντων καθιστά το Tetric EvoCeram Bulk Fill εύκολοστην προσαρμογή και στη διαμόρφωση των περιγραμμάτωνκαι επιτρέπει άριστη στίλβωση.

Τα δύο περιστατικά που παρουσιάζονται στη συνέχεια απο-τελούν απόδειξη του ευρέως φάσματος ενδείξεων του TetricEvoCeram Bulk Fill.

Πρώτο περιστατικό

Ο #16 είχε κάταγμα στην εγγύς οριακή ακρολοφία και ήταντερηδονισμένος (Εικ. 1). Μετά από την τοποθέτηση του ελα-

στικού απομονωτήρα, το δόντι παρασκευάστηκε και δημιουρ-γήθηκε κοιλότητα ΙΙ ομάδος, μεσαίου μεγέθους (Εικ. 2).

Προκειμένου να επιτύχουμε βέλτιστη συγκόλληση με την αδα-μαντίνη, ήταν σημαντικό να προετοιμάσουμε τα όρια με τέ-τοιο τρόπο, ώστε τα πρίσματα να λοξοτομηθούν. Αυτό σήμαι-νε λοξοτόμηση των εγγύς αξονικών ορίων και των ορίων τηςπολφικής βάσης [1 – 5].

Μετά από την τοποθέτηση του τεχνητού τοιχώματος (Εικ. 3),

εφαρμόστηκε συγκολλητικός παράγοντας οδοντίνης / αδα-μαντίνης. Η τεχνική που προτιμώ είναι συνδυαστική [6] καιπεριλαμβάνει επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης για 30δευτερόλεπτα και στη συνέχεια εφαρμογή αυτο-αδροποιούμε-νου συγκολλητικού δύο φιαλιδίων (AdheSE®) (Εικ. 4 και 5).Μια μονή ποσότητα Tetric EvoCeram Bulk Fill, σε απόχρωσηIVA, ήταν αρκετή για την πλήρωση της κοιλότητας (Εικ. 6). ΗΕικόνα 7 δείχνει την ολοκληρωμένη αποκατάσταση, μετά απότη στίλβωση με δίσκους Soflex και OptraPol® Next Genera-tion.

OΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

Με εξαίρεση την τοποθέτηση της

ρητίνης, σε στρώματα των 4mm,

όταν χρησιμοποιούμε ρητίνες

μονής τοποθέτησης, ακολου-

θούνται κανονικά όλες οι οδη-

γίες που αφορούν στις άμεσες

εμφράξεις ρητίνης.

Οι ρητίνες μονής τοποθέτησης απλοποιούν τη διαστρωμάτωση των άμεσων αποκαταστάσεων και μειώνουν τον αριθμό των κλινικών σταδίων.

Εικ. 1: Αρχική κατάσταση: τερηδόνες εγγύς και θραύση τηςοριακής ακρολοφίας.

Εικ. 2: Η εικόνα μετά από την παρασκευή του δοντιού.

Εικ. 3: Τοποθέτηση του τοιχώματος. Εικ. 4: Επιλεκτική αδροποίηση της αδαμαντίνης για 30 δευ-τερόλεπτα.

Εικ. 5: Εφαρμογή του AdheSE. Εικ. 6: Η πλήρωση της κοιλότητας έγινε με ένα μόνο στρώμαTetric EvoCeram Bulk Fill (απόχρωση IVA).

Εικ. 7: Η ολοκληρωμένη αποκατάσταση.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:31 π.μ. Page 20

ΕπιστημονικάΘέματα ΟδοντιατρικόΒήμα 21

Δεύτερο περιστατικό

Ο #36 εμφάνιζε κάταγμα του γλωσσικού τοιχώματος και τωνπαρειακών φυμάτων (Εικ. 8). Στην Εικόνα 9 φαίνεται η κατά-σταση του δοντιού μετά από την τοποθέτηση του ελαστικούαπομονωτήρα και την παρασκευή του. Μόνο το εγγύς παρει-ακό φύμα παρέμεινε άθικτο. Εντούτοις, το ύψος του μειώθηκεκατά 1,5mm, ώστε να διασφαλιστεί ικανοποιητική σταθερό-τητα. Η συγκόλληση έγινε και εδώ επιλεκτικά, με αδροποίησητης αδαμαντίνης για 30 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια μεεφαρμογή AdheSE Primer και Bond (Εικ. 10 έως 12). Μετάαπό την τοποθέτηση του τεχνητού τοιχώματος (Εικ. 13), τοδόντι χτίστηκε σε διαδοχικά στάδια με Tetric EvoCeram BulkFill. Χρειάστηκαν μόνο 6 στρώματα για την ανασύσταση τουσυνόλου της μύλης (Εικ. 14 έως 19). Κάθε ποσότητα φωτοπο-λυμερίστηκε για 20 δευτερόλεπτα με συσκευή Bluephase®

Style. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τον διπλό χρόνο πο-λυμερισμού, σε σχέση με αυτόν που προτείνει ο κατασκευα-στής, πιστεύω ότι αυτός ο χρόνος είναι απαραίτητος σε σχέσημε τις κλινικές παραμέτρους, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουντον πολυμερισμό (απόσταση από την επιφάνεια της αποκατά-στασης, γωνία ακτινοβόλησης, περιοχές υποσκαφών), ιδιαίτε-ρα όταν αποκαθίστανται δόντια τα οποία δέχονται ισχυράμασητικά φορτία. Ο τύπος αποτυχίας που συναντούμε συχνό-τερα σε εμφράξεις ρητίνης είναι η θραύση της έμφραξης [7], ηοποία πιθανώς οφείλεται στο ότι οι αποκαταστάσεις έχουνπολυμεριστεί λιγότερο χρόνο από τον απαιτούμενο, με αποτέ-λεσμα να μην εμφανίζουν ιδανική φυσική σταθερότητα.

Η αδρή τελείωση γίνεται με δίσκους Soflex και λεπτόκοκκαδιαμάντια (Εικ. 20). Μετά από τον έλεγχο της σύγκλεισης(Εικ. 21), η αποκατάσταση στιλβώνεται με OptraPol NextGeneration. Στην Εικόνα 22 φαίνεται η αποκατάσταση αμέ-σως μετά την ολοκλήρωσή της.

Έναν χρόνο μετά, η αποκατάσταση δεν εμφανίζει κλινική με-ταβολή (Εικ. 23).

Συμπέρασμα

Το Tetric EvoCeram Bulk Fill διευκολύνει σημαντικά τηνεφαρμογή όλων των εμφράξεων ρητίνης, από τις μικρές μέχρι

τις μεγαλύτερες. Εξαιτίας της σταθερής σύστασης του υλικούκαι της εξαιρετικής δυνατότητας διαμόρφωσης, μπορούν νακατασκευαστούν με αποτελεσματικό τρόπο ακόμα και μεγά-λες αποκαταστάσεις, στις οποίες εμπλέκεται και ανακατα-σκευή φυμάτων. Το περιορισμένο εύρος αποχρώσεων δεναποτελεί πρόβλημα κατά την κλινική χρήση. Σε αποκαταστά-σεις της πρόσθιας περιοχής και σε περιστατικά με υψηλές αι-σθητικές απαιτήσεις χρησιμοποιώ το IPS Empress® Direct.Έτσι, με τα Tetric EvoCeram Bulk Fill, Tetric EvoFlow® καιIPS Empress Direct μπορώ να καλύψω όλο το φάσμα των εν-δείξεων των άμεσων αποκαταστάσεων ρητίνης – αυτά τα τρίαείναι όλα όσα χρειάζομαι.

Οι βιβλιογραφικές αναφορές διατίθενται από τους εκδότες,εφόσον ζητηθούν.

Λεπτομέρειες επικοινωνίας:

Dr Markus LenhardVordergasse 308213 NeunkirchSwitzerlandmarkus.lenhard@bluewin.ch

Εικ. 8: Αρχική κατάσταση: κάταγμα τουγλωσσικού τοιχώματος του #36 και σπα-σμένα παρειακά φύματα.

Εικ. 9: Η εικόνα μετά από την παρασκευήτου δοντιού.

Εικ. 10: Η αδαμαντίνη αδροποιήθηκε επιλε-κτικά για 30 δευτερόλεπτα.

Εικ. 11: Εφαρμόστηκε AdhesSE Primer σεόλες τις επιφάνειες της κοιλότητας για 30 δευ-τερόλεπτα.

Εικ. 12: Εφαρμογή του AdhesSE Bond. Εικ. 13: Τοποθετήθηκαν τεχνητό τοίχωμα καισφήνα.

Εικ. 14: Τοποθέτηση του πρώτου στρώματοςTetric EvoCeram Bulk Fill. Η ποσότητα τουστρώματος αυτού ήταν ελαφρώς μικρότερηαπό τη μέγιστη επιτρεπτή, αφού αυτή η ποσό-τητα του υλικού ήταν επαρκής για τη σωστήανακατασκευή της οριακής ακρολοφίας.

Εικ. 15: Δεύτερο στρώμα: κάθε στρώμα πο-λυμερίστηκε για 20 δευτερόλεπτα με συ-σκευή φωτοπολυμερισμού Bluephase Style.

Εικ. 16: Τρίτο στρώμα. Εικ. 17: Τέταρτο στρώμα. Εικ. 18: Πέμπτο στρώμα. Εικ. 19: Το κτίσιμο ολοκληρώθηκε με έναέκτο στρώμα.

Εικ. 20: Διαμόρφωση της ανατομίας της μα-σητικής επιφάνειας.

Εικ. 21: Η σύγκλειση ελέγχθηκε και εξισορ-ροπήθηκε.

Εικ. 22: Η ολοκληρωμένη αποκατάσταση.

Εικ. 23: Κατά τον επανέλεγχο μετά από έναν χρόνο, η απο-κατάσταση δεν εμφάνιζε κλινική μεταβολή.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 21

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 22

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 23

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα24

ΕισαγωγήΗ διατήρηση της ζωτικότητας του πολφού σεπεριπτώσεις εν τω βάθει τερηδονικών προ-σβολών αποτελεί ένα απο τους σημαντικότε-ρους παράγοντες που καθορίζουν την πρό-γνωση του δοντιού μετά τη θεραπεία του. Αυ-τό είναι καθοριστικής σημασίας όταν τα δόν-τια αυτά πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ωςστηρίγματα ακίνητων ή κινητών προσθετι-κών αποκαταστάσεων.Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ηαπώλεια της ζωτικότητας του πολφού είναιμια από τις σημαντικότερες βιολογικές επι-πλοκές που οδηγούν στην αποτυχία διαφό-ρων τύπων προσθετικών αποκαταστάσεων1,ενώ αντίστοιχα η χρήση ενδοδοντικά θερα-πευμένων δοντιών ως στηρίγματα σε τέτοιεςαποκαταστάσεις συσχετίζεται με σημαντικάαυξημένο αριθμό μηχανικών (πχ. κάταγμαδοντιού) ή βιολογικών (πχ. υποτροπιάζουσαπερι-ακρορριζική παθολογία) επιπλοκών,που συνολικά υποβαθμίζουν τη μακροχρόνιακλινική πρόγνωση μιας προσθετικής αποκα-τάστασης2.Τα συμβατικά πρωτόκολλα αποκατάστασηςτων εν τω βάθει τερηδονικών προσβολών πε-ριλαμβάνουν την άμεση ή έμμεση κάλυψη τουπολφού με υδροξείδιο του ασβεστίου, ακο-λουθούμενη από συντηρητική θεραπεία μετην εφαρμογή υαλοϊονομερούς ή ρητινωδώςτροποποιημένης υαλοϊονομερούς κονίας ωςουδέτερου στρώματος και τέλος, ολοκλήρωσητης αποκατάστασης με έμφραξη σύνθετης ρη-τίνης ή τοποθέτηση ενθέτων/επενθέτων απόκεραμικά υλικά ή σύνθετη ρητίνη3. Επιπρό-σθετα, στις περιπτώσεις όπου τα δόντια θαχρησιμοποιηθούν ως στηρίγματα προσθετι-κών αποκαταστάσεων, συνήθως το υδροξεί-διο του ασβεστίου καλύπτεται από κάποιουλικό αποκατάστασης κολοβωμάτων, όπωςχημικά πολυμεριζόμενες σύνθετες ρητίνες ήενισχυμένες υαλοϊονομερείς κονίες. Αν καιτο υδροξείδιο του ασβεστίου αντιπροσωπεύειτη «χρυσή σταθερά» για τέτοιες περιπτώσειςάμεσης ή έμμεσης επικάλυψης πολφού, η χρή-ση του μπορεί να συνδέεται και με κάποιεςανεπιθύμητες επιπλοκές, που οφείλονται κυ-ρίως στην ασθενή συγκόλλησή του με τηνοδοντίνη, τη μειωμένη μηχανική του αντοχήκαι τη χημική του αστάθεια. Το τελευταίο θε-ωρείται ως η κυριότερη αιτία των επακόλου-θων πολφικών επιπλοκών, οι οποίες συνήθωςεμφανίζονται τα πρώτα δύο χρόνια μετά τηνεφαρμογή του, λόγω της σταδιακής διάλυσηςτου υλικού κάτω από εμφράξεις σύνθετης ρη-τίνης4. Οι υαλοίονομερείς κονίες, από την άλ-λη πλευρά, παρουσιάζουν χημική και μηχανι-κή σταθερότητα, ισχυρή συγκόλληση στηνοδοντίνη και αποδεκτή βιοσυμβατότητα, χα-ρακτηριστικά που αποτελούν σημαντικάπλεονεκτήματα. Όμως τα υλικά αυτά δενέχουν την απαιτούμενη ιδιότητα επαγωγήςτων αναγεννητικών διαδικασιών της οδοντί-νης5. Τέλος, τα ρητινώδη εμφρακτικά υλικάεμφανίζουν αμφισβητούμενη βιολογική συμ-περιφορά, ιδίως στις περιπτώσεις βαθιών αλ-

λοιώσεων, καθώς αρκετές μελέτες καταδει-κνύουν την εμφάνιση φλεγμονής του πολφούπου μπορεί να οδηγεί και στη μη-αντιστρε-πτή βλάβη του, όταν ρητινώδη υλικά π.χ.συγκολλητικοί παράγοντες χρησιμοποιηθούνγια την άμεση ή έμμεση πολφική κάλυψη6,7.Για όλους αυτούς τους λόγους, υπάρχει επι-τακτική ανάγκη εύρεσης ενός καινούργιουβιοενεργού υλικού επικάλυψης πολφού, τοοποίο να εξασφαλίζει τη μακρόχρονη διατή-ρηση της ζωτικότητάς του μετά τη συντηρητι-κή θεραπεία εν τω βάθει κοιλοτήτων. Πρό-σφατα, μια κονία πυριτικού ασβεστίου (Bio-dentineTM, Septodont) εισήχθη στην αγορά,όπου μεταξύ των άλλων κλινικών εφαρμο-γών της, προτείνεται και ως υποκατάστατοτης οδοντίνης για την άμεση και έμμεση επι-κάλυψη του πολφού. Στα κυριότερα πλεονε-κτήματα του υλικού αυτού ανήκουν η ικανό-τητά του να δημιουργεί ισχυρό δεσμό με τηνοδοντίνη, η βιοενεργητικότητά του που οδη-γεί στο σχηματισμό επανορθωτικής οδοντί-νης, οι αντιμικροβιακές του ιδιότητες οι οποί-ες είναι ιδιαίτερα επιθυμητές στην αποκατά-σταση εν’ τω βάθει τερηδονικών κοιλοτήτωνκαι οι βελτιωμένες μηχανικές του ιδιότητες,

οι οποίες είναι παρόμοιες με εκείνες τηςοδοντίνης8. Στη παρούσα αναφορά περιπτώ-σεων παρουσίαζονται δύο κλινικά περιστατι-κά επιτυχούς χρήσης της BiodentineTM σεασθενείς με βαθιές τερηδόνες και προηγού-μενο ιστορικό πολφικών επιπλοκών μετά τηναποκατάσταση αντίστοιχων βλαβών σύμφω-να με τα συμβατικά πρωτόκολλα.

Κλινικό Περιστατικό 1Μια γυναίκα ασθενής, 38 χρόνων, με ελεύ-θερο ιατρικό ιστορικό, προσήλθε παραπο-νούμενη για οδοντική ευαισθησία στη δεξιάπλευρά της άνω γνάθου, μετά από κατανά-λωση κρύων και ζεστών ροφημάτων. Ο δια-γνωστικός και ο ακτινολογικός έλεγχοςέδειξαν δευτερογενή τερηδόνα κάτω απότην έμφραξη αμαλγάματος στο #14 δόντι(άπω) και στο #15 δόντι (εγγύς) (Εικ.1). Καιτα δύο δόντια βρέθηκαν θετικά στον έλεγχοκρύου με CO2 και αρνητικά στην επίκρου-ση. Η ασθενής ενημερώθηκε για την ανάγκηθεραπείας της δευτερογενούς τερηδόνας καιτην αντικατάσταση των εμφράξεων αμαλ-γάματος. Μετά τη συγκατάθεσή της, έγινε τοπική

αναισθησία (Υδροχλωρική αρτικαΐνη 4% και1:200000 αδρεναλίνη, Ubistesin, 3M, ESPE),οι εμφράξεις αμαλγάματος αφαιρέθηκαν καιη τερηδονισμένη οδοντίνη απομακρύνθηκεπλήρως (Εικ.2). Εγγύς στην κοιλότητα του#15 παρέμεινε ένα πολύ λεπτό στρώμα οδον-τίνης (Εικ.3). Η Biodentine TM (Septodont)επιλέχθηκε ως προσωρινό εμφρακτικό υλικόγια την καταρχήν εξολοκλήρου αποκατάστα-ση των δύο δοντιών (Εικ.4,5). Ο χειρισμόςτου υλικού έγινε σύμφωνα με τις οδηγίες τουκατασκευαστή. Η επιλογή της Biodentine TMβασίστηκε στην αποτυχημένη αντιμετώπισητερηδονικών βλαβών με έμμεση κάλυψη πολ-φού στα δόντια #24 και #25 της ίδιας ασθε-νούς, χρησιμοποιώντας το συμβατικό πρωτό-κολλο με υδροξείδιο του ασβεστίου, υαλοϊ-ονομερή κονία ως ουδέτερο στρώμα και σύν-θετη ρητίνη για την τελική αποκατάσταση.Το αποτέλεσμα ήταν η μη-αναστρέψιμηφλεγμονή του πολφού δύο μήνες μετά τηναποκατάσταση που οδήγησε στην ενδοδοντι-κή τους θεραπεία. Η BiodentineTM παρέμεινεεκεί για 6 εβδομάδες, ώστε να επιβεβαιωθεί ηεξάλειψη της πολφικής ευαισθησίας, με πα-ράλληλη διατήρηση της ζωτικότητας του πολ-

BiodentineTM, ένα υποσχόμενο βιοενεργό υλικόαποκατάστασης για τη διατήρηση της ζωτικότητας

του πολφού στην επανορθωτική οδοντιατρικήDr. Αθηνά Μπακοπούλου, Λέκτορας Εργαστηρίου Ακίνητης Προσθετικής και Προσθετικής Εμφυτευματολογίας, Οδοντιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Prof. Imad About, Πανεπιστήμιο της Aix-Marseille, CNRS, ISM UMR 787, 13288, Marseille cedex 09, Γαλλία

Εικ.1: Η αρχική ακτινογρα-φία δείχνει την ύπαρξη δευ-τερογενούς τερηδόνας κά-τω απ’τις εμφράξεις αμαλγά-ματος στα δόντια #14 και#15.

Εικ.2: Η ακτινογραφία μετάτην απομάκρυνση της τερη-δόνας δείχνει πόσο κοντά εί-ναι τα τοιχώματα της κοιλό-τητας με τον πολφό, ειδικάστο #15.

Εικ.3: Η κλινική εικόνα μετάτην απομάκρυνση της τερη-δόνας.

Εικ.4: Η BiodentineTM τοπο-θετείται εξολοκλήρου στηναποκατάσταση και των δύοκοιλοτήτων και παραμένειεκεί για 6 εβδομάδες. Το υλι-κό εμφανίζει λεία επιφάνειαμετά την πήξη του.

Εικ.5: Η ακτινογραφία μετάτην τοποθέτηση της Bioden-tineTM .

Εικ.6: Οι αποκαταστάσεις μεBiodentineTM 6 εβδομάδεςμετά την τοποθέτησή του. Ηακεραιότητα των ορίων έχειδιατηρηθεί και στις δύοαποκαταστάσεις και δεν πα-ρατηρούνται κατάγματα.Καταγράφεται ένας ελα-φρύς αποχρωματισμός καιτων δύο αποκαταστάσεων.

Εικ.7: Η BiodentineTM αφαι-ρείται μερικώς για να παρα-μείνει ως υποκατάστατο τηςοδοντίνης.

Εικ.8: Το τελικό αποτύπωμα με μονοφασι-κό αποτυπωτικό υλικό πολυαιθέρα

Εικ.9: Το τελικό εκμαγείο για την κατασκευή εν-θέτων με εργαστηριακή σύνθετη ρητίνη.

Εικ.11Α,Β: Α. Η ακτινογραφία Α. 6 μήνες και Β. 1 χρόνος μετάτην ολοκλήρωση της θεραπείας.

Εικ.10: Τα ένθετα συγκολλούνται με ρητινώδη κο-νία διπλού πολυμερισμού.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 24

ΕπιστημονικάΘέματα ΟδοντιατρικόΒήμα 25

φού (Εικ.6). Η ασθενής ανέφερε ότι ήτανασυμπτωματική κατά τη διάρκεια των 6εβδομάδων, ενώ και τα δύο δόντια βρέθηκανθετικά στον έλεγχο κρύου με CO2 και αρνη-τικά στην επίκρουση. Η BiodentineTM αφαι-ρέθηκε μερικώς ώστε ένα τμήμα της να παρα-μείνει ως ουδέτερο στρώμα (Εικ.7) και τα δύοδόντια αποκαταστάθηκαν τελικά με έμμεσεςαποκαταστάσεις σύνθετης ρητίνης. Συνοπτι-κά, μετά την τελική διαμόρφωση της κοιλότη-τας με τη BiodentineTM ως υποκατάστατοοδοντίνης, ελήφθη τελικό αποτύπωμα με μο-νοφασικό αποτυπωτικό υλικό πολυαιθέρα(Impregum, 3M ESPE) (Eικ.8,9). Τα δόντιααποκαταστήθηκαν με ένθετα σύνθετης ρητί-νης (SR Adoro, Ivoclar Vivadent), τα οποίασυγκολλήθηκαν με διπλού πολυμερισμού ρη-τινώδη κονία (Variolink II, Ivoclar, Vivadent)(Εικ.10). Στη συνεδρία επανελέγχου μετάαπό 6 μήνες και 1 χρόνο (Εικ.11Α,Β) τα δύοδόντια ήταν ασυμπτωματικά και ξαναβρέθη-καν θετικά στον έλεγχο κρύου με CO2 καιαρνητικά στην επίκρουση. Η ακτινογραφικήεξέταση δεν έδειξε σημεία περιακρορριζικήςαλλοίωσης (Εικ.11Β).

Κλινικό Περιστατικό 2Μια γυναίκα ασθενής, 28 χρόνων, με ελεύθε-ρο ιατρικό ιστορικό, προσήλθε με κάταγμαστον αριστερό άνω γομφίο της (#26), πουπροκλήθηκε κατά τη μάσηση (Εικ.12). Η κλι-

νική και ακτινογραφική εξέταση έδειξε εν τωβάθει τερηδόνες πολύ κοντά στον πολφό καιστους δύο άνω αριστερούς γομφίους (#26 και#27) (Εικ.13). Το δόντι #26 είχε έμφραξησύνθετης ρητίνης που τοποθετήθηκε πριν 2χρόνια. Επίσης, η κλινική εξέταση έδειξε ότικαι τα δύο δόντια βρέθηκαν θετικά στονέλεγχο κρύου με CO2 και αρνητικά στην επί-κρουση. Η ασθενής δεν ανέφερε προηγούμε-νη συμπτωματολογία απ’τα δύο αυτά δόντιαστο οδοντιατρικό ιστορικό της. Όμως είπε ότιοι δύο κάτω γομφίοι της (#36 και #46) ήτανενδοδοντικά θεραπευμένοι λόγω βαθιών τε-ρηδόνων που παρέμεναν ασυμπτωματικέςκαι γι’αυτό διαγνώστηκαν μόνο όταν είχανφτάσει πλέον στον πολφό. Η ασθενής ενημε-ρώθηκε για την ανάγκη θεραπείας των τερη-δόνων και για την πιθανότητα ενδοδοντικήςθεραπείας των δύο δοντιών μετά την απομά-κρυνση της τερηδόνας.

Μετά τη συγκατάθεση της ασθενούς, έγινετοπική αναισθησία (Υδροχλωρική αρτικαΐνη4% και 1:200000 αδρεναλίνη, Ubistesin, 3M,ESPE) και τοποθετήθηκε απομονωτήρας γιατην αποφυγή επιμόλυνσης του πολφού με σά-

λιο σε περίπτωση αποκάλυψης. Μετά τηναφαίρεση της τερηδονισμένης οδοντίνης, έγι-νε ιατρογενής αποκάλυψη του πολφού στοδόντι #26, ενώ ένα πολύ λεπτό στρώμα οδον-τίνης παρέμεινε στην άπω επιφάνεια του #26

και στην εγγύς επιφάνεια του #27, οπότεαπαιτήθηκε έμμεση κάλυψη πολφού(Εικ.14,15). Κλινικά το σημείο της αποκάλυ-ψης του πολφού ήταν ζωντανό δίχως μεγάληαιμορραγία, έτσι αποφασίστηκε η διατήρηση

Το πρώτο «όλα σε ένα» βιοσυμβατό και βιοενεργό υποκατάστατοτης οδοντίνης που τοποθετείται όπου εκείνη έχει καταστραφεί.

BiodentineTM

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ-ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΑΜιχαλακοπούλου 157, Γουδή 115 27, Τηλ.: 210 7716.416, 210 7751.000, Fax: 210 7711.100, e-mail: info@tsaprazis.gr, www.tsaprazis.gr

ΣυσκευασίαKουτί των 15 καψουλών και 15 αμπουλών μονών δόσεων

Kουτί των 5 καψουλών και5 αμπουλών μονών δόσεων

Αποκαταστάσεις μύλης• Μόνιμες εμφράξεις οδοντίνης

• Εν τω βάθει κοιλότητες• Κάλυψη πολφού

• Πολφοτομή• Προσωρινές εμφράξεις αδαμαντίνης

Ενδοδοντικές θεραπείες• Διατρήσεις τοιχωμάτων ριζών• Διάτρηση πολφικού θαλάμου

• Εσωτερικές/εξωτερικές απορροφήσεις• Διάτρηση ακρορριζίου

• Χειρουργική ακρορριζίου

Ως το πρώτο όλα σε ένα βιοενεργό υποκατάστατο οδοντίνης, το BiodentineTM μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν καταστρέφεται η οδοντίνη, σε μυλικές ή ριζικές εφαρμογές.

Βοηθά στην επανασβεστίωση της οδοντίνης, διατηρεί τη ζωτικότητα και προάγει την επούλωση του πολφού. Αντικαθιστά πλήρως την οδοντίνη αφού εμφανίζει παρόμοιες βιολογικές και μηχανικές ιδιότητες με εκείνη.

Βελτιώνοντας την κλινική επεξεργασία του BiodentineTM, η Septodont ανακοινώνει ότι συγκολλώντας τη σύνθετη ρητίνη πάνω από το BiodentineTM στην ίδια συνεδρία έχουμε μια αποδεδειγμένα ασφαλή και αποτελεσματική αποκατάσταση του δοντιού σε μια συνεδρία.

Aσφαλής και αποτελεσματική αποκατάσταση του δοντιού σε μια συνεδρία!

+ ΔΩΡΟτο εργαλείοτοποθέτησηςαξίας €15,00

Με την αγοράBiodentine

5 καψουλώνέκπτωση 50%

στο εργαλείοτοποθέτησης

Τιμή: 150€ Τιμή: 65€Eιδική προσφοράεργαλείο για ενδοδοντικήτοποθέτηση του Biodentine

προς €26,00

Εικ.12: Η αρχική κλινική εικόνα δείχνει κάταγμαστο δόντι #26. Η αρχική ακτινογραφική εξέτασηδείχνει βαθιές τερηδόνες στα δόντια #26 και #27πολύ κοντά στον πολφό.

Εικ.13: Αρχικήακτινογραφία

Εικ.14: Μετά την απομάκρυνση της τερηδό-νας, αποκαλύφθηκε ιατρογενώς ο πολφόςστο δόντι #26, ενώ ένα πολύ λεπτό στρώμαοδοντίνης παρατηρείται στην άπω επιφάνειατου #26 και στην εγγύς επιφάνεια του #27.

Εικ.15: Η ακτινογραφία μετά τηναπομάκρυνση της τερηδόνας.

Εικ.16: Η BiodentineTM τοποθετεί-ται εξολοκλήρου στην αποκατά-σταση και των δύο κοιλοτήτων καιπαραμένει εκεί για 6 εβδομάδες.Χρησιμοποιείται ελαστικός απο-μονωτήρας για να αποφευχθείβακτηριακή επιμόλυνση των κοι-λοτήτων σε περίπτωση αποκάλυ-ψης του πολφού.

Εικ.17: Οι αποκαταστάσεις με Bio-dentineTM 6 εβδομάδες μετά τηντοποθέτησή τους. Η ακεραιότητατων ορίων έχει διατηρηθεί και στιςδύο αποκαταστάσεις και δεν πα-ρατηρούνται κατάγματα.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 25

ΕπιστημονικάΘέματαΟδοντιατρικόΒήμα26

της ζωτικότητας του πολφού με την άμεσηκάλυψή του. Η απολύμανση της κοιλότηταςκαι ο έλεγχος της αιμορραγίας στο δόντι #26έγινε με υποχλωριώδες νάτριο. Η Bioden-tineTM (Septodont) επιλέχθηκε ως προσωρινόεμφρακτικό υλικό για την εξολοκλήρου απο-κατάσταση των δύο δοντιών (Εικ.16). Ο χει-ρισμός του υλικού έγινε σύμφωνα με τις οδη-γίες του κατασκευαστή. Η BiodentineTM πα-ρέμεινε εκεί για 6 εβδομάδες και έπειτα ηασθενής προσήλθε για την ολοκλήρωση τηςαποκατάστασης (Εικ.17). Κατά τη διάρκειατων 6 εβδομάδων, η ασθενής ήταν ασυμπτω-ματική, ενώ και τα δύο δόντια βρέθηκαν θε-τικά στον έλεγχο κρύου με CO2 και αρνητικάστην επίκρουση. Η BiodentineTM αφαιρέθηκεμερικώς από το #27 και παρέμεινε ως ουδέτε-ρο στρώμα/υποκατάστατο οδοντίνης τοοποίο καλύφθηκε άμεσα με σύνθετη ρητίνη(Tetric EvoCeram, Ivoclar-Vivadent) ακο-λουθώντας τις συνήθεις διαδικασίες (αδρο-ποίηση της κοιλότητας με ορθοφωσφορικόοξύ και εφαρμογή συγκολλητικού παράγον-τα ενός σταδίου της ίδιας εταιρείας)(Εικ.18,19). Από την άλλη πλευρά το δόντι#26 παρασκευάστηκε για την πλήρη κάλυψήτου με μεταλλοκεραμική στεφάνη, λόγω τηςμεγάλης απώλειας των οδοντικών ιστών μετάτην απομάκρυνση της τερηδόνας. Το δόντιπαρασκευάστηκε χωρίς να αφαιρεθεί η Bio-dentineTM η οποία χρησιμοποιήθηκε ως υλικόαποκατάστασης κολοβωμάτων (Εικ.18). Ημεταλλοκεραμική στεφάνη συγκολλήθηκε μεσυμβατική υαλοϊονομερή κονία (Fugi I, GC)(Εικ.19). Στη συνεδρία επανελέγχου μετάαπό 6 μήνες, τα δόντια ήταν ασυμπτωματικάκαι βρέθηκαν θετικά στον έλεγχο κρύου μεCO2 και αρνητικά στην επίκρουση. Η ακτι-νογραφική εξέταση δεν έδειξε σημεία περια-κρορριζικής αλλοίωσης (Εικ.20).

ΣυζήτησηΤο BiodentineTM είναι ένα βιοενεργό υλικόπου περιέχει κυρίως πυριτικό τριασβέστιοκαι ακτινοσκιερό οξείδιο του ζιρκονίου. Οικονίες του πυριτικού ασβεστίου είναι γνωστόότι κατά τη διάρκεια της πήξης τους και γιαμεγάλο χρονικό διάστημα, απελευθερώνουνσημαντική ποσότητα υδροξειδίου του ασβε-στίου, η οποία ευθύνεται για την ενεργοποί-ηση της επανορθωτικής διαδικασίας του πολ-φού9. Ιστολογικές μελέτες δείχνουν τη δημι-ουργία γεφυρών ομογενούς οδοντίνης στοσημείο της αποκάλυψης του πολφού μετά τηνάμεση ή έμμεση κάλυψή του με Bioden-tineTM10,11. Ο ενασβεστιωμένος ιστός που πα-ρήχθη βρέθηκε να εκφράζει οδοντινικούς δεί-κτες12. Η ικανότητα της BiodentineTM ναενεργοποιήσει τη δημιουργία επανορθωτικήςοδοντίνης και οι αντιμικροβιακές ιδιότητέςτης είναι οι δύο σημαντικότεροι παράγοντεςπου εξασφαλίζουν τη μακρόχρονη διατήρησητης ζωτικότητας του πολφού. Ενώ η αντιμι-κροβιακή δράση οφείλεται στο αλκαλικό pH,η προαγωγή της επανορθωτικής οδοντίνηςφαίνεται να οφείλεται στην απελευθέρωσητου αυξητικού παράγοντα TGF-β1 από ταπολφικά κύτταρα. Ο παράγοντας αυτός προσελκύει τα πολφικάβλαστικά κύτταρα στο σημείο εφαρμογής τηςBiodentineTM και επάγει τη διαφοροποίησήτους σε εκκριτικά οδοντινοβλαστικά κύττα-ρα ικανά να παράγουν επανορθωτική οδον-τίνη13. Η μακροχρόνια διατήρηση της ζωτικό-τητας του πολφού είναι ιδιαίτερα σημαντικήστην επανορθωτική οδοντιατρική, ειδικάόταν τα δόντια θα χρησιμοποιηθούν ως στη-

ρίγματα σε εκτεταμένες προσθετικές αποκα-ταστάσεις.Συγκρίνοντας τα συμβατικά υλικά κάλυψηςπολφού, όπως το υδροξείδιο του ασβεστίου, ηBiodentineTM παρέχει σημαντικά υψηλότερεςμηχανικές ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες τηςοδοντίνης (μέτρο ελαστικότητας 22GPa, αν-τοχή στη συμπίεση 220 MPa και μικροσκλη-ρότητα 60 VHN)14. Αυτό επιτρέπει τη χρήσητου υλικού ως ουδέτερου στρώματος κάτωαπό εμφράξεις σύνθετης ρητίνης ή ακόμα ωςυλικό κολοβωμάτων σε ζωντανά δόντια. Επι-πλέον, η ικανότητα του υλικού να δημιουργείισχυρό δεσμό με την οδοντίνη είναι επιθυμη-τή για τα υλικά αποκατάστασης κολοβωμά-των, αφού εξασφαλίζει τη διατήρηση της ακε-ραιότητας του κολοβώματος και ελαχιστο-ποιεί αντίστοιχα την πιθανότητα αποκόλλη-σης των στεφανών ή γεφυρών. Ωστόσο, απαι-τούνται μακροχρόνιες κλινικές μελέτες γιατην αξιολόγηση της συμπεριφοράς της Bio-dentineTM ως υλικού αποκατάστασης κολο-βωμάτων ζωντανών δοντιών-στηριγμάτωνιδίως σε εκτεταμένες ακίνητες αποκαταστά-σεις, μερικές οδοντοστοιχίες, και ιδιαίτερα σεακραία δόντια στηρίγματα τέτοιων αποκα-ταστάσεων που υπόκεινται σε ιδιαίτερα υψη-λές μασητικές δυνάμεις.Αν και ο χειρισμός του υλικού παρουσιάζεικάποιες δυσκολίες, αυτές μπορούν να ξεπε-ραστούν ακολουθώντας αυστηρά τις οδηγίεςτου κατασκευαστή. Είναι σημαντικό να προ-στεθούν ακριβώς 5 σταγόνες υγρού στην κά-ψουλα της σκόνης και να γίνει η ανάμιξη στις4000-4200 στροφές/λεπτό για 30 δευτερόλε-πτα (Εικ.21-23). Αν προστεθεί λιγότερη πο-σότητα υγρού, το υλικό είναι πολύ στεγνόκαι εύθρυπτο, ενώ με μεγαλύτερη ποσότηταυγρού, το υλικό θα έχει ρευστή σύσταση και

θα είναι δύσκολος ο χειρισμός του. Η σωστήανάμιξη θα δώσει μια κρεμώδη σύσταση στουλικό (Εικ.24). Επίσης, είναι σημαντικό νααφεθεί η BiodentineTM να πήξει για τουλάχι-στο 12 λεπτά πριν αφαιρεθεί το τεχνητό τοί-χωμα και η σφήνα (Εικ.25), αλλιώς ο κίνδυ-νος κατάγματος του υλικού είναι μεγάλος. ΗBiodentineTM δεν θα πρέπει να έρθει σ’επαφήμε διάφορα στοματικά υγρά κατά τη διάρ-κεια της πήξης της, γι’αυτό θα πρέπει να το-ποθετηθεί ελαστικός απομονωτήρας, εφόσονείναι εφικτό. Επιπλέον, το υλικό θα πρέπεινα εφαρμόζεται στην κοιλότητα υπο ελαφράπίεση, αποφεύγοντας την επίμονη διαμόρφω-ση της αποκατάστασης κατά τη διάρκεια τηςπήξης του υλικού, διότι μπορεί να διαταραχ-θεί η κρυσταλλική του δομή και να ακολου-θήσει απώλεια της ακεραιότητα των ορίων ήκάταγμα. Τελικά η μασητική προσαρμογήτης αποκατάστασης μετά την πήξη του υλι-κού γίνεται με ελαφρό δάγκωμα στο χαρτίάρθρωσης και η αφαίρεση των πρόωρων επα-φών γίνεται πάντα με εργαλείο χειρός και όχιμε μικρομότορ.Συμπερασματικά, η BiodentineTM φαίνεταιένα υποσχόμενο υλικό για τη διατήρηση τηςζωτικότητας του πολφού σε περιπτώσεις εν’τω βάθει τερηδόνων. Έχει ιδανικές ιδιότητες,επιθυμητές στην προσθετική και επανορθω-τική οδοντιατρική. Τυχαιοποιημένες κλινικέςδοκιμές με ομάδα ελέγχου ήδη αποδεικνύουντη βελτιωμένη κλινική συμπεριφορά αυτούτου καινούργιου βιοενεργού υλικού συγκρι-νόμενου με τα συμβατικά πρωτόκολλα θερα-πείας. Όμως απαιτείται η πραγματοποίησηκαι άλλων τυχαιοποιημένων κλινικών δοκι-μών για να επιβεβαιώσουν τη κλινική συμπε-ριφορά αυτού του νέου υλικού αποκατάστα-σης της οδοντίνης σε βάθος χρόνου.

Βιβλιογραφία1. Sailer I, Pjetursson BE, Zwahlen M, Hämmerle CH. A

systematic review of the survival and complicationrates of all-ceramic and metal-ceramic reconstructionsafter an observation period of at least 3 years. Part II:Fixed dental prostheses. Clin Oral Implants Res.2007;18 Suppl 3:86-96.

2. De Backer H, Van Maele G, De Moor N, Berghe L.Long-term results of short-span versus long-spanfixeddental prostheses: an up to 20-year retrospectivestudy. Int J Prosthodont 2008;21:75-85.

3. Fransson H. On the repair of the dentin barrier. SwedDent J Suppl. 2012;(226):9-84

4. Al-Hiyasat AS, Barrieshi-Nusair KM, Al-Omari MA.The radiographic outcomes of direct pulp-cappingprocedures performed by dental students. A retrospec-tive study. J Am Dent Assoc 2006;137: 1699–1705.

5. Weiner RS, Weiner LK, Kugel G. Teaching the use ofbases and liners: a survey of North American dentalschools. J Am Dent Assoc. 1996;127(11):1640-5.

6. da Silva LA, de Freitas AC, de Carvalho FK, deQueiroz AM, Nelson-Filho P, Porto-Neto ST. Directpulp capping with a self-etching adhesive system:histopathologic evaluation in dogs' teeth. Oral Surg O-ral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod2009;108(1):34-40.

7. de Souza Costa CA, Teixeira HM, Lopes do Nasci-mento AB, Hebling J. Biocompatibility of resin-baseddental materials applied as liners in deep cavities pre-pared in human teeth. J Biomed Mater Res B ApplBiomater. 2007;81(1):175-84.

8. Koubi G, Colon P, Franquin JC, Hartmann A, RichardG, Faure MO, Lambert G. Clinical evaluation of the per-formance and safety of a new dentin substitute, Bioden-tine™, in the restoration of posterior teeth – a prospec-tive study. Clin Oral Investig. 2013;17(1): 243-9.

9. Gandolfi MG, Ciapetti G, Perut F, Taddei P, ModenaE, Rossi PL, Prati C. Biomimetic calcium-silicate ce-ments aged in simulated body solutions. Osteoblast re-sponse and analyses of apatite coating. J Appl Bio-mater Biomech. 2009;7(3):160-70.

10. Shayegan A, Jurysta C, Atash R, Petein M, AbbeeleAV. Biodentine™ used as a pulp-capping agent inprimary pig teeth. Pediatr Dent. 2012;34(7):202-8.

11. Tran XV, Gorin C, Willig C, Baroukh B, Pellat B,Decup F, Opsahl Vital S, Chaussain C, Boukpessi T.Effect of a calcium-silicate-based restorative cementon pulp repair. J Dent Res. 2012;91(12):1166-71.

12. Laurent P, Camps J, About I. Biodentine™ inducesTGF-β1 release from human pulp cells and earlydental pulp mineralization. Int Endod J. 2012;45(5):439-48.

13. Mathieu S, Jeanneau C, Sheibat-Othman N, KalajiN, Fessi H, About I. Usefulness of Controlled Re-lease of Growth Factors in Investigating the EarlyEvents of Dentin-pulp Regeneration. J Endod. 2013;39(2):228-35.

14. Grech L, Mallia B, Camilleri J.Investigation of thephysical properties of tricalcium silicate cement-based root-end filling materials. Dent Mater. 2012[Epub ahead of print]

Dr. Αθηνά Μπακοπούλου

Η Δρ. Αθηνά Μπακοπού-λου είναι Λέκτορας στοτμήμα Ακίνητης Προσθετι-κής και Προσθετικής Εμφυ-τευματολογίας της Οδον-τιατρικής Σχολής του Αρι-στοτελείου Πανεπιστημίου

Θεσσαλονίκης. Από το 2009 είναι επισκέπτριαερευνήτρια στο τμήμα Επανορθωτικής Οδοντια-τρικής, Περιοδοντολογίας και ΠροληπτικήςΟδοντιατρικής της Οδοντιατρικής Σχολής του Ια-τρικού Πανεπιστημίου του Ανόβερου της Γερ-μανίας. Αποφοίτησε με άριστα από το Εθνικό και Καπο-διστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας το 2000 καιακολούθησε το 3ετές μεταπτυχιακό πρόγραμματης Προσθετικής (2001-2004) και το 3ετές διδα-κτορικό πρόγραμμα (2004-2007) στο Πανεπι-στήμιο της Θεσσαλονίκης. Έχει σημαντικές δη-μοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά σχετιζόμενες μετην προσθετική αποκατάσταση, τη βιοσυμβατό-τητα αποκαταστατικών οδοντιατρικών υλικώνκαι την α να γεννητική οδοντιατρική και έχει πα-ρουσιάσει την ερευνητική και κλινική της δρα-στηριότητα σε περισσότερα από 50 διεθνή καιεθνικά συνέδρια και συμπόσια, όπου παρέλαβεσημαντικά βραβεία, όπως το πρώτο βραβείο για«εξαιρετική αναρτημένη παρουσίαση» στο 11ο(Κρήτη, Ελλάδα, 2005) και 12ο (Fukuoka, Ιαπω-νία, 2007) διετές συνέδριο του International Col-lage of Prosthodontists (ICP) και το πρώτο Sen-ior Robert Frank βραβείο για βασική έρευνα στο44ο IADR-CED συνέδριο (Μόναχο, Γερμανία,2009).

Εικ.18: Στο #27 δόντι, η Bioden-tineTM αφαιρείται μερικώς καιαφήνεται στη θέση της ως ουδέ-τερο στρώμα/υποκατάστατοοδοντίνης το οποίο καλύπτεταιμε άμεση έμφραξη σύνθετηςρητίνης (Tetric EvoCeram,Ivoclar-Vivadent). Το δόντι #26παρασκευάστηκε για την πλήρηκάλυψή του και η BiodentineTM

παρέμεινε ως υλικό αποκατά-στασης κολοβωμάτων.

Εικ.19: Η μετεγχειρητική κλινικήεικόνα με την άμεση αποκατά-σταση σύνθετης ρητίνης στοδόντι #27 και η μεταλλοκεραμι-κή στεφάνη στο δόντι #26.

Εικ.20: Η ακτινογραφία 6 μήνεςμετά τη θεραπεία. Δεν παρατη-ρούνται περιακρορριζικές αλλοι-ώσεις.

Εικ. 21,22,23: Ο χειρισμός του υλικού θα πρέπει να γίνεται αυστηρά σύμφωνα με τις οδηγίες του κατα-σκευαστή. Είναι σημαντικό να προστεθούν ακριβώς 5 σταγόνες υγρού στην κάψουλα σκόνης και η ανά-μιξη να γίνει σε 4000-4200 στροφές/λεπτό για 30 δευτερόλεπτα.

Εικ. 24: το σωστά αναμεμιγμένο υλικό έχει κρεμώ-δη σύσταση.

Εικ.25: Είναι σημαντικό να αφήσουμε τη Bioden-tineTM να πήξει για 12-15 λεπτά πριν αφαιρεθεί τοτεχνητό τοίχωμα και η σφήνα.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 26

Θέμα ΟδοντιατρικόΒήμα 27

Οι μικροκλιματικές συνθήκες και η ποιότητα τουαέρα στο περιβάλλον εργασίας έχουν επιπτώσειςστη σωματική και ψυχική υγεία του εργαζομέ-νου, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν την ευεξίακαι την απόδοσή του στο αντικείμενο εργασίαςτου. Και μολονότι οι περισσότεροι από εμάς συν-δέουν την «ανθυγιεινή ατμόσφαιρα» με την βα-

ριά εργασία σε εργοστάσια και άλλες κατα-σκευαστικές μονάδες, η πραγματικότητα είναιαρκετά διαφορετική. Τα αλλεργιογόνα, οι ιοί καιτα λοιμώδη βακτήρια που υπάρχουν γύρω μαςσυνήθως δεν γίνονται αντιληπτά. Όμως τα απο-τελέσματα που προκαλούν ποικίλλουν και περι-λαμβάνουν από ελαφριές ενοχλήσεις έως πιο σο-βαρές ασθένειες. Οι οδοντίατροι και το βοηθητι-κό προσωπικό καθημερινά εκτίθενται σε πολ-λούς ατμοσφαιρικούς ρύπους κατά την εκτέλεσητων οδοντιατρικών πράξεων ή την αποστείρωσητου οδοντιατρικού εξοπλισμού. Οι συνήθεις πη-γές που κρύβουν κινδύνους για το οδοντιατρικόπροσωπικό είναι οι ακόλουθες:

Βιολογικοί κίνδυνοιΣτους βιολογικούς κινδύνους ανήκουν τα βακτή-ρια, οι ιοί, οι μύκητες καθώς και οι διάφοροι φυτι-κοί μικροοργανισμοί , οι οποίοι μπορούν να προ-καλέσουν μόλυνση, λοίμωξη, ερεθισμό, δηλητη-ρίαση ή αλλεργική αντίδραση στους εργαζομέ-νους. Η ατμόσφαιρα του οδοντιατρείου είναι γε-μάτη από μικροσταγονίδια και αερολύματα ταοποία αποτελούνται από ένα κράμα αίματος,σάλιου και υλικών πλήρωσης. Τα σταγονίδια αυ-τά είναι πάρα πολύ ελαφριά με αποτέλεσμα ναεπιβιώνουν στην περιβάλλουσα ατμόσφαιρα γιαώρες. Οι ιοί και τα βακτήρια που μεταφέρονταιμέσα από αυτά τα σταγονίδια εισέρχονται διατης αναπνευστικής οδού στον οργανισμό καιμπορούν να προσβάλλουν τόσο το προσωπικότου οδοντιατρείου όσο και τους ασθενείς.Προβλήματα στην υγεία του οδοντιατρικού προ-σωπικού μπορούν να προκαλέσουν και κάποιαιδιαίτερα δραστικά χημικά απολυμαντικά πουχρησιμοποιούνται στο οδοντιατρείο για τηναποστείρωση των χεριών, των εργαλείων καιτων επιφανειών τα οποία συχνά περιέχουν αλ-δεΰδες (ιδίως φορμαλδεΰδες και γλουταραλδεϋ-δες) ή φαινόλη. Οι αλδεΰδες έχουν έντονη οσμήκαι μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό του ανα-πνευστικού συστήματος. Η συνεχής έκθεση στηδράση τους ακόμη και σε μικρές δόσεις, μπορείνα προκαλέσει χρόνια προβλήματα, όπως βλά-βες στην μνήμη, ναυτία κα. Παράλληλα, οι οδον-τίατροι και το βοηθητικό προσωπικό που έχουναλλεργία στα συστατικά του λάτεξ, θα πρέπεινα είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα λαστιχένιαγάντια που υπάρχουν στο οδοντιατρείο, καθώςαλλεργικές αντιδράσεις δεν προκαλούνται μόνοαπό την άμεση επαφή του δέρματος με το λάτεξ,αλλά και από την εισπνοή ουσιών στην επιφά-νεια του latex(ιδίως της πούδρας).Τέλος, ταφιλμς των ακτίνων Χ κατασκευάζονται από ορ-γανικά χημικά, όπως οι γλουταραλδεϋδες. Αυ-τές οι χημικές ουσίες αναδύουν επιβλαβή αέρια,τα οποία συμβάλλουν στην μόλυνση του ατμο-σφαιρικού αέρα στο οδοντιατρείο.

ΥδράργυροςΗ διαμάχη σχετικά με την ασφάλεια του οδοντια-τρικού αμαλγάματος ως υλικό πλήρωσης τωνοδοντικών κοιλοτήτων διεξάγεται εδώ και πολλάχρόνια. Ο οδοντιατρικός υδράργυρος έχει κατη-γορηθεί για την πρόκληση παρενεργειών στουςασθενείς, στο οδοντιατρικό προσωπικό και τοπεριβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, ο υδράργυροςείναι γνωστό ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στηλειτουργία των νεφρών και του νευρικού συστή-ματος, ενώ έχει ενοχοποιηθεί για δυσμενείς επι-πτώσεις τόσο στο ανοσοποιητικό όσο και στο

αναπαραγωγικό σύστημα. Για τους εργαζόμε-νους στα οδοντιατρεία οι κίνδυνοι πηγάζουν απότην εισπνοή ατμών υδραργύρου ή πολύ μικρώνσωματιδίων αμαλγάματος. Οι ατμοί υδραργύρουδεν απελευθερώνονται μόνο κατά την τοποθέτη-ση των εμφράξεων, αλλά και κατά την αφαίρεσήτους. Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν φα-νερώσει ότι οι οδοντίατροι και το βοηθητικό προ-σωπικό εμφανίζουν υψηλότερες συγκεντρώσειςανόργανου υδραργύρου στο αίμα και στα ούρατους. Μολονότι υπάρχει πληθώρα ερευνών πουυποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος για την υγεία από τοαμάλγαμα είναι αμελητέος, υπάρχουν ερευνητέςπου εκτιμούν ότι η μακροχρόνια έκθεση ακόμηκαι σε μικρές συγκεντρώσεις υδραργύρου μπορείνα επηρεάσει δυσμενώς την υγεία. Τόσο το οδοντιατρικό όσο και το βοηθητικό προ-

σωπικό θα πρέπει να είναι ενήμερο και κατάλλη-λα εκπαιδευμένο για τους κινδύνους που διατρέ-χουν στο περιβάλλον εργασίας τους. Στο πλαί-σιο λοιπόν, των προφυλάξεων που πρέπει ναλαμβάνουν για την προστασία της υγείας τουςσυνιστάται:• Ο σωστός αερισμός του χώρου εργασίας και η

ύπαρξη καλού συστήματος εξαερισμού με φρέ-σκο αέρα.

• Στους χώρους που κλιματίζονται τα φίλτρα τωνκλιματιστικών θα πρέπει να αντικαθίστανταισυχνά.

• Η αφαίρεση των επαγγελματικών ρούχων πριντην αναχώρηση από το οδοντιατρείο.

Σε περίπτωση οποιουδήποτε ατυχήματος πτώ-σης υδραργύρου (ανεξάρτητα από την ποσότητατου υδραργύρου), το επιστημονικό συμβούλιο

της ADA εγκρίνει τις ακόλουθες συστάσεις:• Μην χρησιμοποιείτε ποτέ ηλεκτρική σκούπα

οποιουδήποτε τύπου για να μαζέψετε τονυδράργυρο.

• Μην χρησιμοποιείτε ποτέ προϊόντα καθαρι-σμού οικιακής χρήσης για να καθαρίσετε τονυδράργυρο και ιδιαίτερα αυτά που περιέχουναμμωνία ή χλωρίνη.

• Ποτέ μην χύνετε υδράργυρο ή αφήνετε τέτοιοννα διαφύγει στην αποχέτευση.

• Ποτέ μην χρησιμοποιείτε σκούπα ή πινέλο βα-φής για να καθαρίσετε από τον υδράργυρο.

• Μην επιτρέπετε σε άτομα των οποίων τα πα-πούτσια πιθανά έχουν μολυνθεί με υδράργυρονα περιφέρονται ή να εγκαταλείπουν την περιο-χή πτώσης του υδραργύρου έως ότου απομα-κρυνθούν τα αντικείμενα που έχουν μολυνθεί.

Καθαρός αέρας: Ένας ζωτικός παράγοντας για την υγιεινή του οδοντιατρείου

Tηs Kατερίνας Καρκατζούλη

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 27

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα28

Κε Λαγουβάρδε, το 33ο Πανελλήνιο Οδον-τιατρικό Συνέδριο με τίτλο « Η Πληροφορι-κή στην Οδοντιατρική του σήμερα» είναιπλέον γεγονός. Γιατί επιλέξατε το συγκε-κριμένο θέμα;

Καταρχάς το θέμα του συνεδρίου είναι πολύ οι-κείο σε μένα, αλλά ο τίτλος επιλέχθηκε γιατί νο-μίζω ότι είναι καιρός να δοθεί ιδιαίτερη έμφασηστη διείσδυση της πληροφορικής στην οδοντια-τρική. Η οδοντιατρική πληροφορική, όπως τε-λικά λέγεται, είναι ένας κλάδος που αρχίζει νααναπτύσσεται σιγά σιγά, μεγεθύνεται σιγά σι-γά και γίνεται πολύ χρήσιμη σε όλα τα γνωστι-κά αντικείμενα της οδοντιατρικής. Ένα μέροςτης ανήκει στην ιατρική γενικότερα πληροφο-ρική ή στην πληροφορική υγείας, όπως συχνάαποκαλείται, αλλά η οδοντιατρική πληροφορι-κή είναι ένα σημαντικό κομμάτι που ξεκίνησετη δεκαετία του 80 με την χρήση των υπολογι-στών ουσιαστικά στην οδοντιατρική. Βεβαίως,με την έλευση της επιστήμης της πληροφορικήςκαι των τεχνολογιών της πληροφορικής είναιαναγκαίο να την αποκαλούμε οδοντιατρικήπληροφορική, αφού σχετίζεται άμεσα με το σύ-νολο των εφαρμογών της πληροφορικής επι-στήμης στην οδοντιατρική.Ο τίτλος επομένως έχει ιδιαίτερη σημασία,γιατί σήμερα οι εφαρμογές της πληροφορικήςστην επιστήμη μας είναι τόσες πολλές που ανκάποιος επιχειρήσει μια σφαιρική αξιολόγησητης οδοντιατρικής έχει μια αίσθηση ότι έχειαλλάξει ριζικά μέσα στα τελευταία 10-15 χρό-νια. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι οι εφαρ-μογές αυτή τη στιγμή, στο σήμερα, που είναικαι ο τίτλος του συνεδρίου, είναι τέτοιες πουαν και στην ελληνική πραγματικότητα μπορείνα μην τις βλέπουμε τόσο έντονα, έχουν ήδηκαταστεί πραγματικότητα σε αρκετές χώρες,γεγονός που μας δίνει την αίσθηση ότι η οδον-τιατρική σε δέκα μόνο χρόνια από σήμερα θαέχει πιο πληροφορικό χαρακτήρα, δηλαδή έναμεγάλο μέρος της θα είναι αυτό που ήδη ονο-μάζεται «Ψηφιακή Οδοντιατρική». Πολλά κομμάτια που σήμερα δεν βλέπουμεεμφανώς ότι αποτελούν εφαρμογές της πληρο-φοριακής, αύριο θα είναι καθημερινότητα.Έτσι, θεωρήθηκε αναγκαίο να δειχθούν μέσααπό αυτό το συνέδριο οι εφαρμογές της πληρο-

φορικής και να δώσουμε ένα έναυσμα, ώστε οιοδοντίατροι του σήμερα ή του πρόσφατου χθεςνα έχουν τη ματιά τους στραμμένη στις εφαρ-μογές της τεχνολογίας, γιατί θα είναι αύριοπολύ χρήσιμες στο καθημερινό οδοντιατρείο,αλλά και στο οδοντιατρικό εργαστήριο.

Το γεγονός ότι θέτετε έναν ορίζοντα δεκαε-τίας για την πλήρη μετάβαση της οδοντια-τρικής στην Ελλάδα στην «πληροφορικήεποχή», έχει να κάνει με την διστακτικότη-τα των Ελλήνων οδοντιάτρων να επενδύ-σουν στις εφαρμογές της τεχνολογίας στηνοδοντιατρική επιστήμη;

Σε πολλές χώρες του εξωτερικού η διείσδυσητων εφαρμογών της τεχνολογίας στην οδον-τιατρική είναι πολύ πιο γρήγορη και πολύ πιοέντονη, γιατί η παραγωγή προϊόντων που σχε-τίζονται με την τεχνολογία και την πληροφο-ρική είναι μέρος της εγχώριας παραγωγικήςδιαδικασίας των κρατών αυτών, επομένωςκαι της ευρύτερης κατανάλωσής τους. ΣτηνΕλλάδα, η διείσδυση των διαδικτυακών μέσωναν δεν υπήρχε το τηλέφωνο δεν θα μπορούσενα βρίσκεται στο επίπεδο που είναι σήμερα.Αν εξαιρέσετε τα τηλέφωνα, που προσφέρουνέμμεση σύνδεση στο διαδίκτυο και τις εφαρμο-γές τους, η πλειονότητα των Ελλήνων δεν είναιάμεσα συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, δεν είναικάθε υπολογιστής συνδεδεμένος με το διαδί-κτυο, όπως πιστεύουμε, καθώς υπάρχει ένακόστος, το οποίο δεν είναι όλοι πρόθυμοι ναπληρώσουν. Και το λέω αυτό, γιατί παρακο-λουθώ εδώ και χρόνια την πληροφορική καιτην εξέλιξή της. Παρ’ όλα αυτά, η στροφή στο διαδίκτυο είναιουσιαστική, και το καλό είναι ότι σήμερα τοδιαδίκτυο και η άμεση πρόσβαση στο χώρο αυ-τό σε βγάζει από τον στενά όρια που είσαι καισε μεταφέρει σε ένα παγκόσμιο χώρο. Αυτόκαι μόνο, ειδικά στους οδοντιάτρους, είναιπολύ χρήσιμο και ωφέλιμο. Γιατί ασκούμε τοεπάγγελμά μας μέσα στους τέσσερις τοίχουςκαι πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο αυτή ηδυνατότητα επικοινωνίας με τον υπόλοιποκόσμο της γνώσης, των εξελίξεων, των υπηρε-σιών, της επικοινωνίας με άλλους και γιατί όχιτης ψυχαγωγίας. Η διστακτικότητα έγκειταιμόνο στο κομμάτι που εμπλέκεται η αγοράμιας τεχνολογίας που είναι αρκετά ακριβή.

Μόνο σ’ αυτό. Σήμερα σίγουρα τα περισσότε-ρα τεχνολογικά συστήματα είναι πολύ ακρι-βά, ιδιαίτερα για τον Έλληνα. Δεν είναι τόσοακριβά για παράδειγμα για έναν Γερμανό, γιαέναν Αμερικανό, για κάποιον που ζει σε μιαχώρα που είναι προηγμένη και στην οδοντια-τρική, όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Αυστρα-λία. Με αυτή την έννοια υπάρχει μια διστακτι-κότητα στο να επενδύσει κανείς, αλλά την εξέ-λιξη της τεχνολογίας δεν την αφορά το hard-ware που χτίζεται με τη βοήθειά της, αλλά το τιευκαιρίες δίνει. Και έτσι πρέπει να το βλέπεικανένας, τι ευκαιρίες του προσφέρει η εξέλιξητων νέων τεχνολογιών. Και έτσι το βλέπουμεκαι εμείς. Τι δυνατότητες θα μας δώσει. Καισήμερα είναι πλέον εμφανές ότι οι τεχνολογι-κές εφαρμογές βελτιώνουν την επαγγελματι-κή μας καθημερινότητα.

Ποιοι είναι οι θεματικοί άξονες που θα κα-λυφθούν στο πλαίσιο του συνεδρίου καιποιοι ομιλητές θα καλύψουν το κατευθυνό-μενο πρόγραμμα του Συνεδρίου;

Το φετινό συνέδριο, όπως αντιλαμβάνεστε κιαπό τον τίτλο του, είναι αφιερωμένο σε μεγά-λο βαθμό στην έννοια της τεχνολογίας και τηςπληροφορικής και στις εφαρμογές τους στηνκαθημερινή κλινική πράξη. Παράλληλα, τοσυνέδριο περιλαμβάνει και κλασικά θέματατης οδοντιατρικής, της αισθητικής, των απο-καταστάσεων, επαγγελματικά θέματα και βε-βαίως θέματα που αφορούν όλο το εύρος τηςΟδοντιατρικής, Ορθοδοντική, Ενδοδοντία,Περιοδοντολογία, Γναθοχειρουργική, κλπ.Αλλά σε ένα ποσοστό που δεν είναι ισοδύναμομε το σκέλος της πληροφορικής, γιατί ακριβώςθέλαμε να δώσουμε λίγο περισσότερη έμφασηστην πληροφορική και τα επαγγελματικά θέ-ματα. Αυτό που θα πρέπει να υπογραμμίσου-με είναι ότι τα θέματα του συνεδρίου είναι επι-λεγμένα, ώστε να είναι καθαρά κλινικά. Ναμπορεί δηλαδή, ο οδοντίατρος που θα παρα-κολουθήσει ένα θέμα στο συνέδριο, την επομέ-νη του συνεδρίου κιόλας να βοηθηθεί στην κα-θημερινή κλινική πράξη.Παράλληλα, το πρόγραμμα εμπεριέχει και πο-λύ σημαντικά στρογγυλά τραπέζια. Ένα ιδι-αίτερα σημαντικό τραπέζι, που αναμένεται μεμεγάλο ενδιαφέρον, είναι εκείνο που αφοράτον οδοντιατρικό τουρισμό και στο οποίο θασυμμετάσχει η ίδια η Υπουργός Τουρισμού, ηκα Κεφαλογιάννη. Επομένως, θα έχουμε ένατραπέζι αναφορικά με ένα σημαντικό επαγ-γελματικό μας πρόβλημα, που το συζητάμεσυνήθως από γύρω – γύρω, αλλά δεν το έχουμεθέσει επί τάπητος στον ίδιο τον οδοντίατρο,στον πραγματικό επαγγελματία που ανησυ-χεί, που ψάχνει πως μπορεί να αποτρέψει τη«διαρροή» ασθενών προς περιφερικές χώρεςπου λυμαίνονται τα σύνορα μας ή τις συνορια-κές μας πόλεις με οδοντιατρικές υπηρεσίες αμ-φιβόλου ποιότητας. Οι ομιλητές είναι καταξιωμένοι συνάδελφοιμε πολυετή εμπειρία είτε ως κλινικοί, είτε ωςερευνητές, είτε ως άνθρωποι που σχετίζονταιμε το Πανεπιστήμιο. Οπότε, γνωρίζουν καλάπως να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Καιαυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί πολλοίεπιστήμονες έχουν πληθώρα γνώσεων, έχουν

33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο

Η Πληροφορική στην Οδοντιατρική του ΣήμεραΎστερα από αρκετές «ζυμώσεις» και με αρκετή καθυστέ-ρηση το 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο πήρετο «πράσινο φως» και θα πραγματοποιηθεί στις 22-24Νοεμβρίου 2013 στο ξενοδοχείο Divani- Caravel. Το«Οδοντιατρικό Βήμα» επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Ορ-γανωτικής Επιτροπής, Αναπλ. Καθηγητή Παναγιώτη Λα-γουβάρδο και συνομίλησε μαζί του για την θεματολο-γία, τους ομιλητές, αλλά και τους στόχους του Συνεδρίου. Αποδεχόμενος την «πρόκληση» της διοργάνωσης τουΣυνεδρίου, ο κ. Λαγουβάρδος μου εξηγεί ότι με διάθεσηκαι ομαδική δουλειά, όλα μπορούν να επιτευχθούν, ακό-μη κι όταν τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει. Και το

κυριότερο χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα της διοργάνω-σης. Στον λόγο του δεν διακρίνει κανείς σημάδια κόπω-σης. Αντίθετα, μιλά με ενθουσιασμό και πάθος για το κεν-τρικό θέμα του συνεδρίου, την «Πληροφορική στηνΟδοντιατρική του σήμερα» και αισθάνεται χαρά που ωςΠρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του δόθηκε η δυ-νατότητα να φέρει ένα τόσο σημαντικό ζήτημα στο προ-σκήνιο της οδοντιατρικής κοινότητας, καθώς όπως επι-σημαίνει ο ίδιος, το αυριανό οδοντιατρείο δεν θα είναιμόνο κομπιουτεροποιημένο, αλλά άρρηκτα συνδεδεμέ-νο με τις τεχνολογικές εξελίξεις της επιστήμης της πληρο-φορικής.

Παναγιώτης Λαγουβάρδος Αναπλ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Αθήνα, 22-24 Νοεμβρίου 2013

Συνέντευξη στην Ηλιάνα Γιαννούλη δημοσιογράφο

“Η οδοντιατρική

πληροφορική, είναι ένας

κλάδος που αρχίζει να

αναπτύσσεται σιγά σιγά,

μεγεθύνεται σιγά σιγά

και γίνεται πολύ χρήσιμη

σε όλα τα γνωστικά

αντικείμενα της

οδοντιατρικής.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 28

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-Συνέδρια ΟδοντιατρικόΒήμα 29

να καταθέσουν σημαντικές εμπειρίες, όμωςδεν καταφέρνουν να «μεταφέρουν» την γνώσητους στο κοινό, στο ακροατήριο. Σε όλο τονκόσμο είναι ελάχιστοι οι καταξιωμένοι ομιλη-τές και από αυτή την άποψη είναι ευτύχημαλοιπόν, που σε αυτό το συνέδριο έχουμε ομιλη-τές που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Μά-λιστα, αρκετοί από τους Έλληνες ομιλητές τουσυνεδρίου συχνά ταξιδεύουν στο εξωτερικόγια να μιλήσουν για θέματα της αρμοδιότητάςτους. Παράλληλα, στο συνέδριο υπάρχουν αρ-κετοί έμπειροι και καλοί ομιλητές, ιδίως στοντομέα της Πληροφορικής από την διεθνή κοι-νότητα. Δεν είναι λοιπόν, ένα συνέδριο περιο-ρισμένο ως προς τις δυνατότητες του ή αν θέ-λετε «κλεισμένο στο καβούκι» μόνο του ελλη-νικού χώρου.

Η διοργάνωση του φετινού συνεδρίου απο-τέλεσε πρόκληση για εσάς; Ποια κατά τηγνώμη σας είναι τα «μυστικά της επιτυ-χίας» μιας επιστημονικής διοργάνωσης;

Προσωπικά, όπως και αρκετοί ακόμα συνά-δελφοι είχαμε την τύχη να συμμετέχουμε σε ορ-γανωτικές επιτροπές σε μεγάλα συνέδρια,όπως και το Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέ-δριο και να έχουμε αποκτήσει μια σημαντικήεμπειρία μέσα σε αυτά τα χρόνια. Όμως έναμεγάλο «σχολείο» για την διοργάνωση συνε-δρίων αποτελούν οι επιστημονικές εκδηλώσειςπου διοργανώνονται από επιστημονικές εται-ρείες, όπου όπως θα ξέρετε το βάρος της οργά-νωσης μια ημερίδας ή ενός διήμερου συνεδρίουτης εταιρείας πέφτει πάντα στους ώμους δυο-τριών ανθρώπων που θα επιμεληθούν τα πάν-τα. Είναι μεγάλη τιμή, όταν κάποιος αναγνω-ρίζει την εμπειρία μας και μας ζητά να μεταφέ-ρουμε αυτή τη συσσωρευμένη γνώση στη διορ-γάνωση μεγαλύτερων συνεδρίων.Έτσι λοιπόν, έγινε μια μεγάλη τιμή στο πρόσω-πό μου, και μου προτάθηκε φέτος από τηνΟμοσπονδία, να αναλάβω τη διοργάνωση του33ου Πανελλήνιου Οδοντιατρικού Συνεδρίου.Ομολογώ ότι η πρόταση αυτή στην αρχή μεεξέπληξε, όχι από φόβο μήπως δεν τα καταφέ-ρω σε ένα μεγάλο συνέδριο, αλλά γιατί είθι-σται η προεδρία να δίνεται από το γειτονικόπανεπιστήμιο σε πανεπιστημιακούς πρώτηςβαθμίδας. Μετά την διαβεβαίωση ότι το πανε-πιστήμιο δεν ήταν διατεθειμένο να προχωρή-σει σε υπόδειξη λόγω χρονικών ορίων, είδατην πρόταση αυτή, σαν μια πρόκληση τηνοποία θα έπρεπε να δεχθώ, όχι γιατί μου ανα-τέθηκε από την Ομοσπονδία, αλλά γιατί όλατα χρονικά περιθώρια είχαν ξεπεραστεί. Κα-νένας δεν αναλάμβανε ουσιαστικά τόσο αργάνα ηγηθεί της οργάνωσης και βεβαίως δεν πί-στευε ότι θα μπορούσε σε τόσο σύντομο αλλάκαι χρονικά νεκρό διάστημα να υλοποιηθεί τοΣυνέδριο. Επειδή τυχαίνει να έχω την εμπειρίακαι να γνωρίζω πάρα πολύ καλά κάθε στάδιοτης διοργάνωσης, δέχθηκα αυτή την πρόκλησηπιστεύοντας ότι με διάθεση προσωπικού χρό-νου η υλοποίηση θα ήταν εφικτή.Καλό θα ήταν το Συνέδριο να γινόταν του χρό-νου, αφού δεν πραγματοποιήθηκε στα χρονικάόρια που έπρεπε, ώστε να μπορούσε να οργα-νωθεί σωστά και να αρχίσει η υλοποίηση ενόςθεσμού ανά διετία. Από τη στιγμή όμως που ηΟμοσπονδία αποφάσισε να πραγματοποιηθείφέτος το Συνέδριο, δέχθηκα, εφόσον μπορού-σα να διαβεβαιώσω πρώτα απ’ όλους τον εαυ-τό μου ότι το Συνέδριο θα μπορούσε να υλοποι-ηθεί χωρίς να μειώσουμε την ποιότητα της θε-ματολογίας και τα στάνταρ της διοργάνωσης.Παράλληλα, το συνέδριο αυτό συνιστά για μέ-να μια διττή πρόκληση: Όχι μόνο να διεκπε-

ραιωθούν άρτια όλες οι οργανωτικές πτυχέςμιας μεγάλης διοργάνωσης, όπως αυτή τουΠανελλήνιου Οδοντιατρικού Συνεδρίου, αλ-λά και γιατί ήθελα το κεντρικό θέμα του Συνε-δρίου να είναι η Πληροφορική. Μου δόθηκελοιπόν, η ευκαιρία να δείξουμε στην οδοντια-τρική κοινότητα την εξέλιξη και την δυναμικήτων εφαρμογών της Πληροφορικής, γιατί τοαυριανό ιατρείο θα είναι όχι μόνο κομπιουτε-ροποιημένο, αλλά άρρηκτα συνδεδεμένο μετις τεχνολογικές εξελίξεις της επιστήμης τηςπληροφορικής. Αυτός είναι και ο λόγος που,φέτος προσπαθήσαμε να δώσουμε το στίγματης Πληροφορικής που είναι ο κεντρικός θεμα-τικός άξονας του συνεδρίου και σε όλες τιςυποστηρικτικές δράσεις που συνδέονται μεαυτό. Για παράδειγμα, η φετινή ιστοσελίδατου συνεδρίου θα είναι αρκετά διαδραστική.Φωτογραφίες και video από τις αίθουσες τουσυνεδρίου θα ανεβαίνουν στην σελίδα καθ’

όλη τη διάρκεια της διοργάνωσης, ενώ μεαφορμή ένα σύνηθες παράπονο των συνέ-δρων, οι οποίοι συχνά εξέφραζαν τη δυσαρέ-σκεια τους όταν δύο πολύ ενδιαφέρουσες δια-λέξεις ελάμβαναν χώρα ταυτόχρονα, σκεφτή-καμε να ανεβάζουμε όλα τα video των ομιλη-τών στο διαδίκτυο. Βέβαια τα video αυτά θαείναι διαθέσιμα μόνο για προβολή, δεν θαμπορεί δηλαδή κάποιος να τα «κατεβάσει»και βεβαίως η πρόσβαση σε αυτά αφορά μόνοτους συμμετέχοντες στο συνέδριο οδοντιά-τρους. Μια ακόμη καινοτομία της φετινήςδιοργάνωσης είναι ότι όλοι οι εκθέτες θα μπο-ρούν κάτω από το λογότυπο της εταιρείας πουεκπροσωπούν, να συμπληρώσουν στοιχείαπου αφορούν την ταυτότητα της εταιρείαςτους, τα προϊόντα που διαθέτουν καθώς καιπληροφορίες σχετικά με το που μπορεί να τουςβρει ο επισκέπτης της έκθεσης. Κυρία Γιαννούλη, στους δύσκολους καιρούς

“ Για να λειτουργήσει ένασυνέδριο με γνώμονα τηνκαλύτερη ενημέρωση καιεπιμόρφωση τουοδοντιάτρου θα πρέπειπρώτα απ’ όλα η θεματολογία να αφορά τον κλινικόοδοντίατρο και δεύτερον οι ομιλίες να έχουν υψηλάστάνταρντ, ώστε να μπορούννα του μεταφέρουν χρήσιμες γνώσεις.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 29

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα30

που διανύουμε θα μπορούσαμε εύκολα να πε-ριμένουμε την επόμενη χρονιά, αλλά ταυτό-χρονα θα ήταν σαν περνάγαμε το μήνυμα, ότιστις δύσκολες αυτές εποχές δεν χρειάζονταισυνέδρια. Αλλά νομίζω ότι σε αυτές τις περιό-δους χρειάζεται ουσιαστικά το συνέδριο έναςκλινικός, ώστε να συνεχίσει να ενημερώνεταιγια τις εξελίξεις που αφορούν την επιστήμητου. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό να συ-νεχίσουμε να δίνουμε την δυνατότητα στουςεπιστήμονες που ασχολούνται με την έρευνανα παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Και τέλοςτο συνέδριο είναι μια ευκαιρία για τους εμπό-ρους να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους, αλ-λά και για τους οδοντιάτρους να γνωρίσουναπό κοντά τα νέα προϊόντα και τις τεχνολο-γίες που διατίθενται στην αγορά.Το συνέδριο δεδομένων των κοινωνικοοικο-νομικών συνθηκών έχει αποφασιστεί να έχειτις πιο χαμηλές τιμές συμμετοχής που είχε πο-τέ. Δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν ποτέ ανάλογεςτιμές συμμετοχής, η τιμή δηλαδή των 60 ευρώγια τον οδοντίατρο και 30 ευρώ για τον φοιτη-τή για μια τριήμερη διοργάνωση είναι πολύ χα-μηλή και αποδεικνύει ότι σε αυτές τις δύσκο-λες εποχές η Ομοσπονδία σκέφτεται και τονοδοντίατρο, αλλά και τον εκθέτη, τον έμποροπου μας προμηθεύει με τον απαραίτητο εξο-πλισμό και υλικά για να εξυπηρετήσουμε τιςανάγκες των ασθενών μας. Με αυτή την έννοια, νομίζω ότι είναι πολύ ση-μαντικό ότι το συνέδριο παρά τις όποιες αρχι-κές δυσκολίες θα πραγματοποιηθεί τελικά τονΝοέμβρη, σε ένα γνώριμο χώρο, στο ξενοδο-χείο Caravel, το οποίο είχε φιλοξενήσει τις ερ-γασίες του Συνεδρίου και πριν από 13 χρόνια,το 2000. Και οι δυσκολίες και πάλι ξαναλέωδεν είναι στο ότι κάποιοι απλά ήθελαν να γίνε-ται κάθε δύο χρόνια, αλλά απλά γιατί με υπα-ναχωρήσεις ουσιαστικά ξεπεράστηκαν οι ημε-ρομηνίες που εξασφάλιζαν τον χαλαρό απα-ραίτητο χρόνο για την διοργάνωση του συνε-

δρίου. Αλλά έστω και με μικρότερο χρονικόορίζοντα, πιστεύω ότι όταν δουλεύει κάποιοςσωστά, μεθοδικά και γρήγορα μπορεί να ξεπε-ράσει τα όποια προβλήματα, χωρίς να υπο-βαθμίσει την ποιότητα ενός συνεδρίου. Όλαμπορούν να γίνουν όταν έχει κανείς διάθεση κιαν δουλέψει ομαδικά για έναν κοινό στόχο,που δεν ήταν άλλος από το να κρατήσουμεζωντανό το θεσμό του Πανελλήνιου Οδοντια-τρικού Συνεδρίου.Επειδή ήδη μακρηγορώ, για να απαντήσω στοδεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, η επιτυχίατου συνεδρίου εξαρτάται πρώτα από όλα απότο καλό πρόγραμμα, τους καλούς ομιλητές - κιαυτό μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί -, από τουςεμπόρους που η συμμετοχή τους ήδη βρίσκεταισε υψηλά επίπεδα και βέβαια από την συμμε-τοχή του κόσμου. Ο κόσμος, είναι αυτός πουμε τη συμμετοχή του στο συνέδριο θα συμβάλ-λει καθοριστικά στην επιτυχία της διοργάνω-σης. Και όλο αυτόν τον κόσμο που θα μας τι-μήσει με την παρουσία του θα προσπαθήσου-με να ικανοποιήσουμε οργανωτικά σε όλα ταεπίπεδα. Τώρα καλό θα ήταν, στο τέλος τουσυνεδρίου να ξανακάνουμε μια συζήτηση,όπου θα επιχειρήσουμε έναν απολογισμό τουΣυνεδρίου, ώστε να δούμε αν καταφέραμε ναυλοποιήσουμε τους βασικούς μας στόχους.

Στο μήνυμά σας ως Πρόεδρος της Οργανω-τικής Επιτροπής του Συνεδρίου αναφέρετεότι ο θεσμός του Πανελλήνιου Οδοντιατρι-κού Συνεδρίου πρέπει να αντέξει. Μπο-ρούν οι επιστημονικές διοργανώσεις νασυμβάλλουν πραγματικά στη δια βίου εκ-παίδευση των οδοντιάτρων;

Με την ερώτηση αυτή θίγετε ένα ζήτημα, τοοποίο δεν θα έλεγα ότι είναι οδυνηρό, αλλάμου προκαλεί μια πικρία. Από κοινού με ένανεκλεκτό συνάδελφο, τον κ. Δουβίτσα, είχαμεμόλις πριν από μερικά χρόνια ασχοληθεί ιδιαί-τερα με μια επιτροπή που είχε ορίσει η ίδια η

Ομοσπονδία για να συγκροτήσουμε τον θεσμότης συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Όχι ότι δενυπήρξαν και άλλες απόπειρες πριν από εμάς,αλλά για πρώτη φορά, δουλέψαμε τόσο συστη-ματικά και μελετώντας τα συστήματα πουίσχυαν στο εξωτερικό, κατορθώσαμε μέσα σεένα σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργή-σουμε ένα πρότυπο για να αρχίσουμε ναεφαρμόζουμε τον θεσμό της συνεχιζόμενης εκ-παίδευσης. Δυστυχώς, υπήρξαν κάποιες εν-στάσεις και αμφιβολίες με αποτέλεσμα όλη ηπροσπάθεια που είχαμε κάνει να μην υλοποι-ηθεί ποτέ. Γιατί στη χώρα μας, γενικότερα, κά-πως έτσι γίνονται πάντα τα πράγματα. Κά-ποιοι αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν μιαδουλειά και μόλις ολοκληρωθεί, κάποιοι αντι-δρούν και δεν τίθεται ποτέ σε εφαρμογή. Είναικρίμα. Η δική μου άποψη είναι ότι γίνεται, κα-λώς γίνεται. Όταν υπάρχουν περιθώρια βελ-τίωσης πρέπει να παρεμβαίνει ο άλλος για ναδιορθώσει το αρχικό σχέδιο. Όχι όμως να τοδιαγράψει, ή επειδή διαφωνεί σε κάτι να θέτειεμπόδια στην υλοποίησή του.Γιατί όμως έχουν σημασία όλα αυτά; Επειδήκατά βάση, ο θεσμός της συνεχιζόμενης εκ-

παίδευσης πρέπει να στηρίζεται στην Οδον-τιατρική Ομοσπονδία. Κι αυτό γιατί η Οδον-τιατρική Ομοσπονδία είναι η «ομπρέλα» όλωντων Οδοντιατρικών Συλλόγων που αφορούντον επαγγελματία οδοντίατρο. Βεβαίως, τογεγονός ότι ο σχεδιασμός και η οργάνωση ενόςτέτοιου θεσμού απαιτεί την συμμετοχή κατα-ξιωμένων ανθρώπων δεν σημαίνει- το έχουμεδει εξάλλου να συμβαίνει σε άλλες χώρες- ότιτον συντονισμό της προσπάθειας αυτής δενμπορεί να τον έχει η Ομοσπονδία του κράτους.Και οι επιστημονικές εταιρείες και τα πανεπι-στήμια, υπό την αιγίδα της Ομοσπονδίας,μπορούν να συμμετάσχουν και επιβάλλεταινα συμμετάσχουν για το καλό του θεσμού.Έτσι, τα προγράμματα συνεχιζόμενης εκπαί-δευσης σε ένα συνέδριο Ομοσπονδίας πρέπεινα βρίσκουν την πρώτη τους εφαρμογή. Με αυτή την έννοια, λοιπόν για να λειτουργή-σει ένα συνέδριο με γνώμονα την καλύτερηενημέρωση και την επιμόρφωση του οδοντιά-τρου θα πρέπει πρώτα απ’ όλα η θεματολογίατου να αφορά τον κλινικό οδοντίατρο- γιατίγι’ αυτόν γίνεται το συνέδριο-, δεύτερον οιομιλίες να έχουν υψηλά στάνταρντ, ώστε ναμπορούν να μεταφέρουν χρήσιμες γνώσειςστον συμμετέχοντα, όπως είπαμε από την επό-μενη μέρα του συνεδρίου κιόλας, και βέβαιανα γίνεται σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στηνevidence based οδοντιατρική, δηλαδή αυτήπου είναι βασισμένη στην εμπειρία και σταστοιχεία που βρίσκονται ακόμη σε στάδιοέρευνας. Μία έρευνα σαφώς κι έχει την αξίατης, αλλά μόνο όταν πολλές έρευνες δείξουντο ίδιο αποτέλεσμα, καταξιώνεται το αποτέ-λεσμα της έρευνας και μπορεί κανείς να τοεφαρμόσει.

Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Λαγουβάρδεκαι σας εύχομαι κάθε επιτυχία με το Συνέ-δριο.

Κι εγώ σας ευχαριστώ, κυρία Γιαννούλη.

“Ένα ιδιαίτερα σημαντικό

τραπέζι, που αναμένεται

με μεγάλο ενδιαφέρον,

είναι εκείνο που αφορά

τον οδοντιατρικό

τουρισμό και στο οποίο

θα συμμετάσχει η ίδια

η Υπουργός Τουρισμού,

η κα. Κεφαλογιάννη.

...‰ÂÓ Û·˜ ÌÈÏ¿ÌÂÁÈ· ÌÂıfi‰Ô˘˜ Î·È Û˘ÛÙ‹Ì·Ù··ÏÏ¿ ÁÈ· Ù¤¯ÓË!

Γιώργος ΚισκήραςΚαποδιστρίου 42, 104 32 Αθήνα, τηλ. 210 5939 250

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 30

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 31

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα32

Κυρία Παξιμαδά, η ΕΣΟ πιστή στις αρχέςτης δια βίου μάθησης οργανώνει και φέτοςένα πλούσιο πρόγραμμα επιστημονικώνεκπαιδευτικών δράσεων. Η θεματολογίατων φετινών επιστημονικών εκδηλώσεων τιαφορά και με τι κριτήρια επιλέχθηκε;

Η κρίση που μαστίζει την χώρα μας τα τελευ-ταία χρόνια, έχει γίνει πλέον αντιληπτή και σταιατρεία μας. Οι ασθενείς μας έχουν ανάγκη βε-βαίως τις υπηρεσίες μας, αλλά θα ήθελαν να εί-ναι προσαρμοσμένες στο κλίμα της εποχής καιστις δυνατότητές τους.Η αντιμετώπιση των αισθητικών προβλημάτωντων δοντιών τους είναι το ίδιο σημαντική με αυ-τή των λειτουργικών. Είναι πλέον γνωστό, απόπολλές μελέτες στον χώρο της ψυχολογίας, ότι ηεξωτερική εικόνα ενός ατόμου επηρεάζει τηνψυχολογία του. Το πρόσωπο και κυρίως το χα-μόγελο παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Οι αι-σθητικές απαιτήσεις της εποχής μας, στον Δυτι-κό τουλάχιστον κόσμο, «επιβάλλουν» ένα λευ-κό αστραφτερό χαμόγελο. Καταλαβαίνετε, λοι-πόν, πόσο σημαντικό είναι σε αυτή την δύσκοληπερίοδο που διανύουμε, να μπορέσουμε να κά-νουμε λίγο πιο χαρούμενους τους ασθενείς μας,δίνοντάς τους το χαμόγελο που επιθυμούν.Ο σύγχρονος ενημερωμένος Οδοντίατρος θαπρέπει να μπορεί να αντιμετωπίζει και τα αι-σθητικά προβλήματα των ασθενών του, δίνον-τας λύσεις και προτείνοντας σχέδια θεραπείαςπροσαρμοσμένα στις ανάγκες, αλλά και στιςδυνατότητές τους.Για την αντιμετώπιση μιας βλάβης των οδοντι-κών ιστών υπάρχουν περισσότεροι από έναςτρόποι, τις περισσότερες, τουλάχιστον, φορές.Η επιλογή υλικών και τεχνικών για ένα πιο οι-κονομικό σχέδιο θεραπείας, δεν σημαίνει έκ-πτωση στην ποιότητα της δουλειάς μας.Με γνώμονα αυτές τις σκέψεις, η Εταιρία Σύγ-χρονης Οδοντιατρικής οργανώνει γι’ αυτή την

χρονιά τέσσερις εκδηλώσεις. Μία Ημερίδα καιτρία Πρακτικά Σεμινάρια.Η Ημερίδα που θα γίνει στις 18/01/2014 ανα-φέρεται στο σχέδιο θεραπείας. Υπεύθυνοι εί-ναι ο κ. Κοσμίν Σάβα και ο κ. Σπύρος Συλβέ-στρος. Θα συζητηθούν εναλλακτικά σχέδια θε-ραπείας για την αντιμετώπιση Λειτουργικώναλλά και Αισθητικών προβλημάτων. Η συζήτη-ση επ’ αυτών θα έχει διαδραστικό χαρακτήρα.Δηλαδή, θα μπορεί να γίνει ανταλλαγή απόψε-ων μεταξύ των ομιλούντων και των συναδέλ-φων που θα παρακολουθούν. Στην ίδια Ημερί-δα, ο κ. Δουβίτσας θα μιλήσει για την χρήση τουΥαλουρονικού οξέος. Είναι μια ασφαλής καιαπλή τεχνική, που εφαρμόζεται και από Οδον-τιάτρους σε πολλά μέρη του κόσμου, και αφοράτην διόρθωση της αισθητικής της περιστοματι-κής περιοχής.Οι υπόλοιπες εκδηλώσεις της Εταιρείας Σύγ-χρονης Οδοντιατρικής έχουν την μορφή Πρα-κτικού Σεμιναρίου.Στις 14/12/2013, το Πρακτικό σεμινάριο έχειθέμα την αντιμετώπιση Αισθητικών προβλη-μάτων των Προσθίων δοντιών με Σύνθετες Ρη-τίνες. Οι συνάδελφοι που θα συμμετέχουν θαεφαρμόσουν τη διαστρωματική τεχνική τοπο-θέτησης συνθέτων ρητινών σε εκτεταμένεςβλάβες στα πρόσθια δόντια.Το δεύτερο Πρακτικό Σεμινάριο θα γίνει στις15/3/14 και αναφέρεται στα μηχανοκίνητα ερ-γαλεία στην Ενδοδοντία. Στον χώρο της Ενδο-δοντίας, υπάρχει μεγάλη εξέλιξη στις Τεχνικέςθεραπείας των δοντιών. Οι συμμετέχοντες σεαυτό το Πρακτικό, θα έχουν την δυνατότητα ναχρησιμοποιήσουν εντοπιστές ακρορριζίου νέαςγενιάς σε πλαστικά ή και φυσικά δόντια, πουθα πρέπει όμως οι ίδιοι να φέρουν μαζί τους.Ακόμη θα χρησιμοποιήσουν 4 διαφορετικά μη-χανοκίνητα συστήματα τελευταίας τεχνολο-γίας.Τέλος, το τρίτο Πρακτικό Σεμινάριο που θα γί-νει στις 10/5/14, αναφέρεται στην χρήση των

συνθέτων ρητινών για την αντιμετώπιση προ-βλημάτων των Οπισθίων δοντιών. Συγκεκριμέ-να, οι συμμετέχοντες θα παρασκευάσουν κοι-λότητα για επένθετο σε γομφίο, και στην συνέ-χεια θα κατασκευάσουν και θα συγκολλήσουντο επένθετο.

Στις επιστημονικές εκδηλώσεις της εταιρεί-ας κυριαρχούν τα πρακτικά σεμινάρια.Ποια είναι η γενικότερη εκτίμησή σας γιατην θέση των πρακτικών σεμιναρίων στησυνεχιζόμενη εκπαίδευση του σύγχρονουοδοντιάτρου;

Στην Εταιρία Σύγχρονης Οδοντιατρικής, πι-στεύουμε ότι η εκπαίδευση με την μορφή του«Πρακτικού Σεμιναρίου», είναι ο καλύτεροςτρόπος για να γνωρίσει κάποιος καινούρια υλι-κά, τις τεχνικές εφαρμογής τους, αλλά και και-νούργια εργαλεία και μηχανήματα.Σε ομάδες λίγων ατόμων υπάρχει καλύτερηεπικοινωνία μεταξύ διδασκόντων και εκπαι-δευομένων, μπορεί να γίνει συζήτηση και ναλυθούν τυχόν απορίες. Η εφαρμογή της θεω-ρίας στην πράξη είναι ο καλύτερος τρόπος μά-θησης. Είναι απαραίτητο, θα έλεγα, στην δου-λειά μας, να δοκιμάσουμε μια καινούρια τεχνι-κή ή μια καινούργια συσκευή σε πλαστικά δόν-τια στο εργαστήριο, πριν πάμε να το εφαρμό-σουμε στο στόμα των ασθενών μας.Εξ άλλου, με αυτή την άποψη συμφωνούν ταμέλη μας και οι συνάδελφοι που παρακολου-θούν τις εκδηλώσεις της Εταιρίας, όπως φαίνε-ται από τις συζητήσεις που γίνονται στις Γενι-κές Συνελεύσεις, όπου τα Πρακτικά Σεμινάριαέχουν την πρώτη θέση στις προτάσεις τους.

Μιλήστε μας πιο αναλυτικά για το θέμα τούπρώτου Πρακτικού Σεμιναρίου.

Το πρώτο σεμινάριο αφορά την εφαρμογή συν-θέτων ρητινών στα πρόσθια δόντια. Οι σύνθε-τες ρητίνες είναι υλικά που αποτελούν αξιόπι-στη εναλλακτική λύση, έναντι των κεραμικών,για την αντιμετώπιση Λειτουργικών και Αι-σθητικών προβλημάτων. Η εξέλιξη της τεχνο-λογίας στο χώρο των πολυμερών υλικών, μαςέδωσε σύνθετες ρητίνες με βελτιωμένες φυσι-κομηχανικές και χρωματικές ιδιότητες. Οι μι-κρό και νανοϋβριδικές σύνθετες ρητίνες έχουνπολύ καλές μηχανικές και οπτικές ιδιότητεςπου τις κάνουν να μοιάζουν με τους φυσικούςοδοντικούς ιστούς. Επιπλέον, η πολύ καλή δυ-νατότητα λείανσης, διασφαλίζει πολύ καλό αι-σθητικό αποτέλεσμα, άμεσα αλλά και μακρο-πρόθεσμα. Εφαρμόζοντας την διαστρωματική τεχνική μερητίνες που αναπαριστούν την οδοντίνη καιαδαμαντίνη, στο πάχος των φυσικών οδοντι-κών ιστών, μπορούμε να δώσουμε στους ασθε-νείς μας «αόρατες αποκαταστάσεις» και νααντιμετωπίσουμε τα αισθητικά τους προβλή-ματα με αξιόπιστο τρόπο σε λιγότερο χρόνο καιμε λιγότερα χρήματα.Υπεύθυνη του σεμιναρίου είμαι εγώ και μαζίμου θα είναι η κα Σοφία Διαμαντοπούλου και οκ. Δημήτρης Καμπουρόπουλος. Και οι δύοέχουν τελειώσει το Μεταπτυχιακό πρόγραμματης Οδοντικής Χειρουργικής της Οδοντιατρι-κής Σχολής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, είναισυνεργάτες στην Οδοντική Χειρουργική στοίδιο Πανεπιστήμιο και είναι εξαίρετοι κλινικοί.Το σεμινάριο θα γίνει σε έναν ειδικά, διαμορ-φωμένο χώρο, στην Ν. Σμύρνη, που μας παρα-

χωρεί ο κ. Μαυραειδόπουλος. Οι συνάδελφοιπου θα συμμετέχουν, θα παρακολουθήσουνομιλία σχετικά με τις σύγχρονες σύνθετες ρητί-νες, τα συγκολλητικά συστήματα και τις τεχνι-κές διαστρωμάτωσης. Στην συνέχεια, σε ειδικάδιαμορφωμένα εκμαγεία, θα κάνουν αποκα-τάσταση εκτεταμένου κατάγματος κεντρικούτομέα και αλλαγή σχήματος νάνου πλαγίου,χρησιμοποιώντας κλειδί σιλικόνης.Τα στάδια αποκατάστασης, που θα πραγματο-ποιεί ο διδάσκοντας, θα παρακολουθούν οισυμμετέχοντες μέσω οθόνης, ενώ την ίδια στιγ-μή θα τα εφαρμόζουν στα εκμαγεία τους. Σε όλη την διάρκεια του σεμιναρίου θα υπάρχειδυνατότητα συζήτησης.

Η οικονομική κρίση έχει μειώσει το διαθέ-σιμο εισόδημα των οδοντιάτρων, με αποτέ-λεσμα να επιλέγουν με πολύ αυστηρά κρι-τήρια τις επιστημονικές διοργανώσεις πουθα παρακολουθήσουν. Κάποιος λοιπόν,που θα σκεφτεί να συμμετάσχει στις επι-στημονικές εκδηλώσεις της ΕΣΟ, σε τι θαπρέπει να προσδοκά;

Όπως ανέφερα και στην αρχή, η οικονομικήκρίση που βιώνουμε στην χώρα μας έχει επηρε-άσει σημαντικά και το επάγγελμά μας. Σκοπόςτης Εταιρίας Σύγχρονης Οδοντιατρικής είναι ηενημέρωση και επιμόρφωση των Οδοντιάτρωνμε σεβασμό στις ανάγκες τους και επίγνωσητης πραγματικότητας. Και η πραγματικότηταείναι ότι οι ασθενείς ζητούν από εμάς την φρον-τίδα των δοντιών τους με το ελάχιστο κόστος,ενώ τα έξοδά του ιατρείου μας παραμένουν σεψηλά επίπεδα. Αποτέλεσμα αυτής της κατά-στασης είναι να μειώνονται δραματικά τα έσο-δά μας, το τελευταίο διάστημα. Διαμορφώνε-ται, λοιπόν, μία κατάσταση που ακόμα και ηπαρακολούθηση των επιστημονικών εξελίξεωνστον χώρο μας να είναι δύσκολη έως αδύνατη.Η ΕΣΟ φρόντιζε πάντα η συμμετοχή στις επι-στημονικές της εκδηλώσεις να είναι χαμηλή. Εί-μαστε μια εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτή-ρα, και υπάρχουμε για να ενημερώνουμε τουςσυναδέλφους μας. Φροντίσαμε να κρατήσουμεκαι εφέτος σε χαμηλά επίπεδα την συμμετοχή,είναι 80 ευρώ για τα Πρακτικά Σεμινάρια και50 ευρώ για την Ημερίδα, με σκοπό να μην είναιαπαγορευτική για όποιον θέλει να παρακο-λουθήσει τις εξελίξεις στην επιστήμη του.Γιατί η αλήθεια είναι ότι οι ασθενείς μας θέ-λουν τον γιατρό τους σύγχρονο, ενημερωμένοκαι ικανό να δώσει λύσεις, στα οδοντιατρικάτους προβλήματα, προσαρμοσμένες στις ανάγ-κες αλλά και στις δυνατότητές τους.

Κλείνοντας, θα ήθελα ως Πρόεδρος τηςΕΣΟ, να μου μιλήσετε για τους μελλοντι-κούς στόχους της εταιρείας;

Παρόλο που σε περιόδους έντονης οικονομικήςκρίσης, όπως αυτή που βιώνει η κοινωνία μαςτα τελευταία χρόνια, είναι δύσκολο να μιλάεικανείς για μελλοντικούς στόχους, εντούτοιςστην Εταιρία Σύγχρονης Οδοντιατρικής η κυ-ρίαρχη άποψη, που κάθε φορά ισχυροποιείταιστις συζητήσεις μας, είναι η απόφασή μας ναπαραμείνουμε δυνατοί δίπλα στο δοκιμαζόμε-νο και μαχόμενο κλινικό οδοντίατρο, εκπέμ-ποντας ένα δυνατό αίσθημα αισιοδοξίας καιπροσφέροντας όλες εκείνες τις προϋποθέσεις,που απαιτούνται ώστε να έχει εύκολη πρόσβα-ση στις σύγχρονες εξελίξεις του κλάδου μας.

ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ

Επιστημονικές Εκδηλώσεις 2013-2014Η Εταιρία Σύγχρονης Οδοντιατρικής, ανταποκρινόμε-νη στο αίτημα του μαχόμενου κλινικού για διαρκή καιπροσιτή ενημέρωση στις εξελίξεις της Οδοντιατρικήςδιοργανώνει και φέτος μια σειρά από επιστημονικέςδράσεις. Το «Οδοντιατρικό Βήμα» έχει την χαρά να φι-λοξενεί την Πρόεδρο της ΕΣΟ, Επίκουρη Καθηγήτρια

Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, κα. Χαρίκλεια Παξιμαδά, η οποία μοιρά-ζεται με τους αναγνώστες του «Ο.Β.» λεπτομέρειες για τη θεματολογίακαι το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών δράσεων της Εταιρίας, υπο-γραμμίζοντας τη σημασία των πρακτικών σεμιναρίων στην συνεχή εκ-παίδευση του κλινικού οδοντιάτρου.

Συνέντευξη στην Ηλιάνα Γιαννούλη δημοσιογράφο

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:32 π.μ. Page 32

Το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης ΟδοντιατρικώνLaser (AALZ Greece) ανακοινώνει την έναρξητου νέου Μονοετούς Προγράμματος 2013-2014.Ήδη περνώντας στον 4ο χρόνο λειτουργίαςτου, διοργάνωσε έντεκα Πιστοποιημένα Εκ-παιδευτικά Σεμινάρια Τεχνικού ΑσφαλείαςLaser (Laser Safety Officer Courses) και Σεμι-νάρια Διοδικών laser, καθώς και τρία Μονοε-τή Εκπαιδευτικά Προγράμματα (Mastership/Fellowship Course) στα οδοντιατρικά laser.Σε συνεργασία με το RWTH Πανεπιστήμιοτου Άαχεν Γερμανίας, προσφέρει εκπαιδευτι-κά προγράμματα στην οδοντιατρική με laserπου είναι πιστοποιημένα και εγκεκριμένααπό την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΕπιστημονικόςΔιευθυντής του Προγράμματος είναι ο καθη-γητής Norbert Gutknecht.Στο εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα ο οδοντία-τρος εμβαθύνει στην Φυσική των laser, στηασφαλή και ορθή κλινική χρήση τους καθώςκαι τις επιστημονικά τεκμηριωμένες ενδείξειςτους. Η διάρκειά του είναι 12 εκπαιδευτικέςημέρες διαιρεμένες σε 4 modules, ενώ μέσω εκ-παιδευτικής διαδικτυακής πλατφόρμας οισπουδαστές διατηρούν επαφή με το Πανεπι-στήμιο και τους διδάσκοντες καθηγητές. Ηέναρξη του τέταρτου Mastership Course ορί-στηκε στις 07 Δεκεμβρίου 2013.Αυτό το πρόγραμμα απευθύνεται σε οδοντιά-τρους που επιθυμούν να ειδικευθούν σε επι-λεγμένα μήκη κύματος. Μέσα στη διάρκειατου έτους οι συμμετέχοντες διδάσκονται τιςβασικές φυσικές και τεχνικές γνώσεις που εί-ναι απαραίτητες για την σε βάθος κατανόησητου αντικειμένου. Το πρόγραμμα διαρκεί δώ-δεκα εκπαιδευτικές μέρες υποχρεωτικής πα-ρουσίας, χωρισμένες σε τέσσερις ενότητες.Διδάσκονται τα ακόλουθα μήκη κύματος: • Er:YAG και Er,Cr:YSGG• Διοδικά laser υψηλής και χαμηλής (LLLT)

ισχύος, Φωτοδυναμική Θεραπεία (PDT) καιδιαγνωστικά laser.

• Nd:YAG laserModule I (2 ημέρες)7 και 8 Δεκεμβρίου 2013- Φυσική και ασφάλεια των laser (Πιστοποί-

ηση Τεχνικού Ασφαλείας Laser)- Σχεδίαση, τρόπος λειτουργίας και χειρισμός

των laser Αλληλεπίδραση ενέργειας laser μετους ιστούς

Module II (4 ημέρες)9 έως 12 Μαρτίου 2014Διοδικά laser, Φωτοδυναμική Θεραπεία (PDT)- Θεωρητικό υπόβαθρο, κλινικές ενδείξεις,

πρακτική εξάσκηση- Ορθή χρήση των διοδικών και Nd:YAG laser

και κατανόηση του βιοφυσικού υπόβαθρου(απορρόφηση και μετάδοση στους ιστούς)

- Πρωτόκολλα θεραπείας των διοδικών καιNd:YAG laser στην κλινική πράξη

- Φωτοδυναμική Θεραπεία (PDT)Module III (4 ημέρες)29 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου 2014Er:YAG (2.940nm) και Er,Cr:YSGG(2.790nm)- Θεωρητικό υπόβαθρο, κλινικές ενδείξεις,

πρακτική εξάσκηση.- Ορθή χρήση των Er:YAG και Er,Cr:YSGG

laser και κατανόηση του βιοφυσικού υπόβα-θρου (απορρόφηση και μετάδοση στουςιστούς)

- Πρωτόκολλα θεραπείας των Er:YAG καιEr,Cr:YSGG laser στην κλινική πράξη.

Module IV (2 ημέρες)3 και 4 Νοεμβρίου 2014- Γραπτές εξετάσεις- Παρουσίαση πέντε κλινικών περιστατικών.Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του Προγράμ-ματος, οι συμμετέχοντες λαμβάνουν Πιστο-ποιητικό από το RWTH Πανεπιστήμιο τουAachen Γερμανίας, ως ειδικού στις οδοντια-τρικές εφαρμογές laser.Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτεστην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.aalz.gr ή επικοινωνώντας στο email: aalzgreece@gmail.com

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-Συνέδρια ΟδοντιατρικόΒήμα 33

Έναρξη 4ου Mastership/Fellowship Course2013-2014

Θα μας βρείτε στο 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο, περίπτερο 23

H Ελληνική Ενδοδοντική Εταιρεία, με την ευκαιρία συμ-πλήρωσης εικοσιπέντε ετών από την ίδρυσή της, διοργανώ-νει το 1ο Διεθνές Συνέδριο Ενδοδοντίας. Η επετειακή αυτή εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην

Αθήνα 29, 30 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου 2013

με κύριο θέμα

«Η Ενδοδοντία σε σχέση με τις άλλες οδοντιατρικές Ειδικότητες»

1ο Διεθνές Συνέδριο Ενδοδοντίας

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συνέδριο μπορείτε να επισκεφθείτε την ηλε-κτρονική διεύθυνση: www.endodontics.gr.

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 33

Η Εταιρεία Οδοντοστοματολογικής Ερεύνηςστο πλαίσιο των εκπαιδευτικών της δραστη-ριοτήτων έχει προγραμματίσει τις ακόλουθεςδράσεις:

Σάββατο, 16 ΝοεμβρίουΘεωρητικό Σεμινάριο με τίτλο: «Διαχείρισηκρίσεων και επικινδυνότητας κατά την άσκη-ση της οδοντιατρικής». Το σεμινάριο θα πραγ-ματοποιηθεί στην αίθουσα διαλέξεων τηςΕΟΕ. Το θεωρητικό σεμινάριο αποσκοπείστην βήμα προς βήμα εκπαίδευση των συμμε-τεχόντων στην αναγνώριση και αντιμετώπισηπροβλημάτων όσον αφορά στη διαχείριση τωνσυμβαμάτων και των επιπλοκών που μπορείνα οδηγήσουν σε σοβαρή διαταραχή της σχέ-

σης ασθενούς-γιατρού. Θα γίνει αναφορά απότην κλινική εμπειρία καταξιωμένων κλινικώναπό τις περισσότερες ειδικότητες της Οδον-τιατρικής.Συντονιστής: Ι. Φακιτσας, Στοματικός & Γνα-θοπροσωπικός Χειρουργός, Ειδικευθείς στοΠανεπιστήμιο Tufts, Η.Π.Α.Αριθμός Συμμετεχόντων: 30Συμμετοχή: 70 €

Σάββατο, 23 ΝοεμβρίουΣεμινάριο με θέμα: «Ολοκληρωμένα ΣχέδιαΘεραπείας στην Προσθετική» (Διάγνωση-Πρόγνωση-Θεραπεία-Μακροχρόνια αξιολό-γηση). Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθείστην αίθουσα διαλέξεων της ΕΟΕ. Στο πλαί-

σιο του σεμιναρίου οι διδάσκοντες θα παρου-σιάσουν κλινικά περιστατικά (απλά έωςσύνθετα) και μέσα από διεξοδική συζήτηση θα«οδηγήσουν» τους συμμετέχοντες, σε συνδυα-σμό με τη διαδραστική προσέγγιση, σε μιαενεργή, δημιουργική και αποδοτική διδακτικήεμπειρία.Συντονιστής: Α. Γκρου�ς, Προσθετολόγος, Ει-δικευθείς στο Πανεπιστήμιο Tufts, Η.Π.Α.Αριθμός Συμμετεχόντων: 30Συμμετοχή: 70 €

29-30 Νοεμβρίου Διήμερο σεμινάριο με τίτλο: «Άμεσες αποκα-ταστάσεις σύνθετης ρητίνης. Από τη θεωρίαστην πράξη». Το σεμινάριο θα λάβει χώρα

στην αίθουσα διαλέξεων της ΕΟΕ. Το σεμινά-ριο χωρίζεται σε πρακτικό και θεωρητικό μέ-ρος και καλύπτει τις άμεσες αποκαταστάσειςπροσθίων και οπισθίων δοντιών με σύνθετηρητίνη. Πιο συγκεκριμένα το πρόγραμμα τουσεμιναρίου διαρθρώνεται ως εξής:Άμεσες Αποκαταστάσεις Προσθίων Δοντιώνμε Σύνθετη ΡητίνηΣτο θεωρητικό μέρος θα περιγραφούν αναλυ-τικά η οπτική συμπεριφορά των οδοντικώνιστών και των συνθέτων ρητινών και η προτει-νόμενη διαστρωμάτωση για τα διάφορα είδηαποκαταστάσεων. Επίσης, θα αναλυθούνπρωτόκολλα για τη παρασκευή κοιλοτήτων,την απομόνωση του χειρουργικού πεδίου, τηναποτελεσματική χρήση συγκολλητικών συ-στημάτων, την εφαρμογή “ουδέτερων” στρω-μάτων για αποφυγή μετεμφρακτικής ευαισθη-σίας, κα. Στο πρακτικό μέρος θα γίνει άσκησητων συμμετεχόντων σε παρασκευή και απο-κατάσταση κοιλοτήτων IIIης, IVης ομάδαςκαθώς και όψεων. Άμεσες Αποκαταστάσεις Οπισθίων Δοντιώνμε Σύνθετη ΡητίνηΣτο θεωρητικό μέρος θα περιγραφούν αναλυ-τικά πρωτόκολλα για τη παρασκευή κοιλοτή-των, την επιλογή της κατάλληλης σύνθετης ρη-τίνης, την απομόνωση του χειρουργικού πεδί-ου, την αποτελεσματική χρήση συγκολλητι-κών συστημάτων, κ.α. Στο πρακτικό μέρος θαγίνει άσκηση των συμμετεχόντων σε παρα-σκευή και αποκατάσταση κοιλοτήτων Iης, IIηςκαι Vης ομάδας. Συντονιστής: Μ. Σταυριδα κης, Προσθετο -λογος, Ειδικευθεις στο Πανεπιστη μιο Ohio S-tate, Η.Π.Α.Αριθμός Συμμετεχόντων: 15Συμμετοχή: 120 €

7 Δεκεμβρίου Θεωρητικό και πρακτικό σεμινάριο με θέμα:«Εφαρμογές σύγχρονων υλικών στην Ενδο-δοντολογία» (ΜΤΑ, Βiodentin, Βiocera-mics).Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στηναίθουσα διαλέξεων της ΕΟΕ. Τα θέματα πουθα διαπραγματευτεί αυτό το θεωρητικό καιπρακτικό σεμινάριο θα αφορούν στην περι-γραφή και αξιολόγηση των κυριότερων χαρα-κτηριστικών και ιδιοτήτων του ΜΤΑ και τωνBiodentin, Bioceramics, καθώς και στις κλινι-κές εφαρμογές των υλικών αυτών που έχουνσχέση με την Κλινική Ενδοδοντία και Παιδο-δοντιατρική. Η πρακτική επίδειξη και άσκησηθα γίνει σε δόντια ειδικά διαμορφωμένων βό-ειων γνάθων.Συντονιστές: Ε. Κοντακιώ�της, ΑναπληρωτήςΚαθηγητής Ενδοδοντολογίας ΠανεπιστημίουΑθηνών & Δ. Τσάτσας Ενδοδοντολόγος, Ειδι-κευθείς στο Πανεπιστήμιο Boston, Η.Π.Α.Αριθμός Συμμετεχόντων: 30Συμμετοχή: 70 €Σημειώνεται ότι όσοι παρακολουθήσουν πά-νω από 3 σεμινάρια, θα έχουν έκπτωση 30%επί του συνόλου (Για τις εκπτώσεις αυτές κρί-νεται απαραίτητη η έγκαιρη προεγγραφή).Περισσότερες πληροφορίες στην ηλεκτρονικήδιεύθυνση: www.proodoseoe.gr

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα34

Εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Εταιρείας Οδοντοστοματολογικής Ερεύνης

Κάντε κλικ στην ηλεκτρονική μαςδιεύθυνση

www.odvima.gr

Ακίνητη ΠροσθετικήΠαύλος Γαρέφης Ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ

Λειτουργία και αισθητικήστις μεταλλοκεραμικές

και ολοκεραμικές αποκαταστάσεις

•Κλινικές διαδικασίες

•Συνεργασία με το οδοντοτεχνικό εργαστήριο

Στην καθημερινή κλινική πράξη ο οδοντίατρος,αντιμετωπίζοντας έναν ασθενή που χρειάζεταιπροσθετική αποκατάσταση, πρέπει αφενός να«ανιχνεύσει» τις πραγματικές του ανάγκες καιαφετέρου να υλοποιήσει μια προσθετικήαποκατάσταση που να ανταποκρίνεται στιςσύγχρονες απαιτήσεις λειτουργίας, αισθητικής καιμακράς πρόγνωσης.

936 σελίδες,

1.600 έγχρωμες εικόνες

√¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞™ÎÔ˘Ê¿ 64, 106 80 ∞ı‹Ó·, ΔËÏ. 210 3814 939, www.odvima.gr

160€

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 34

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 35

Αμέτρητες ομιλίες έχουν γίνει σε συνέδρια καιπολλά papers έχουν γραφτεί με θέμα τη σύγ-κριση εμφυτευμάτων και ενδοδοντικής θερα-πείας.Οι μελέτες που αναφέρονται σε επιτυχία τηςενδοδοντικής θεραπείας θέτουν ως παράγον-τα επιτυχίας την απουσία ακρορριζικής αλ-λοίωσης και εκτιμούν ποσοστά από 73%(Toronto study), 79% (Ostavic et al), 94%(Lazarski et al), 97% (Salehrabi et al).Αντίστοιχες μελέτες στα εμφυτεύματα, θέτον-τας ως παράγοντα επιτυχίας την επιβίωσηβρίσκουν ποσοστά επιτυχίας σε 10 χρόνια από90% (Bragger et al.) μέχρι 97% (Buser et al,Fuggazotto et al).Έτσι, αν σαν παράγοντας επιτυχίας εκληφθείη παραμονή στα 10 χρόνια θα μπορούσε κά-ποιος να ισχυριστεί ότι υπάρχει μια μικρή υπε-ροχή στα εμφυτεύματα. Αν όμως, αλλάξουμετα κριτήρια επιτυχίας και θέσουμε την διατή-ρηση του φυσικού οδοντικού οργάνου τότε τααποτελέσματα δείχνουν ως αναγκαία την εν-δοδοντική θεραπεία και την προσπάθεια διά-σωσης του φυσικού δοντιού που δημιουργήθη-κε από τα εμβρυϊκά μας κύτταρα και τη διαφο-ροποίησή τους κατά τα γνωστά πέντε στάδιαδιαμόρφωσης του δοντιού.Έτσι, αποκτά διαφορετική βαρύτητα η θέσητης AAE (Vol 19, issue 6) ότι η επιτυχία της εν-δοδοντικής θεραπείας είναι η διάσωση του φυ-σικού δοντιού. Αποτέλεσμα αυτών είναι η με-γάλη πλέον ζήτηση για ενδοδοντικές θεραπεί-ες και όχι εξαγωγές αλλά και ο μεγάλος αριθ-μός των συνεδρίων με θέμα την ενδοδοντία

που ολοένα πολλαπλασιάζονται.Έτσι μετά από το σεμινάριο Ενδοδοντίας τηςΦαράτζη ΑΕ (5/10) ακολούθησε η ημερίδαΜικροενδοδοντίας του Ινστιτούτου Μέριμνα.Ο κ. Φλωράτος αναφέρθηκε σε θεραπεία δια-τρήσεων. Το ΜΤΑ ανακαλύφθηκε και τεκμη-ριώθηκε από τον Torabinejad. Από τότε τοΜΤΑ αποτελεί απόλυτη ένδειξη παρά τα άλ-λα εναλλακτικά υλικά(biodentine, bioceram,total fill) για διατρήσεις, απορροφήσεις.Η τοποθέτηση του ΜΤΑ στις διατρήσεις γίνε-ται αφού ελεγχθεί η αιμορραγία. Κατόπιν κα-τά περιπτώσεις είναι πιθανό να χρειασθεί ητοποθέτηση μεμβράνης κολλαγόνου. Σε όλες

τις περιπτώσεις γίνεται καλή συμπύκνωση τουυλικού και διατήρηση κάποιας υγρασίας μέχριτην πήξη του υλικού. Η πήξη ολοκληρώνεταιστις 3 ώρες. Το ΜΤΑ υπάρχει σε λευκό καιγκρι αλλά και τα δύο σκευάσματα χρωματί-ζουν τα δόντια σε βάθος χρόνου, ιδίως σε πολ-φοτομή ή κάλυψη πολφού.Ακολούθησε η πρακτική εξάσκηση τοποθέτη-σης μεμβράνης collatape και ΜΤΑ με βοήθειαμικροσκοπίου. Οι δυνατότητες των πιο συνή-θων μικροσκοπίων για οδοντιατρική χρήση εί-ναι 6-22 φορές και η πιο συχνή μεγέθυνση γιαενδοδοντία 8-10 φορές.Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας το θέμα ήταν η

επανάληψη της (αποτυχημένης) ενδοδοντικήςθεραπείας. Η ύπαρξη αλλοίωσης >5mm μι-κραίνει την δυνατότητα επιτυχίας της επανά-ληψης στο 50%. Στην επανάληψη αποφεύγου-με την υπερέμφραξη. Η μόλυνση σε αποτυχη-μένη ενδοδοντική θεραπεία είναι πολυμικρο-βιακή Ε. Faecalis (67%), C. Albicans αμφότε-ρα ανθεκτικά στο Ca(OH)2 . Στο 15% των αποτυχημένων ενδοδοντικώνθεραπειών η αλλοίωση είναι κύστη και συγκε-κριμένα το 9% είναι αληθής κύστη και το 6%ψευδοκύστη (Simon 1980). Τo 85% των βλα-βών είναι το κοκκίωμα . Η μελέτη της ακτινο-γραφίας είναι βασική πριν την επανάληψη.

Συχνή αιτία είναι η ύπαρξη πρόσθετου ριζικούσωλήνα. Ένδειξη αυτού είναι η ασύμμετρη θέ-ση της γουταπέρκας στην αποτυχημένη έμ-φραξη. Ένας πιο σύγχρονος τρόπος είναι τοCBCT με περιορισμένο εύρος πεδίου.Στους 1ους γομφίους υπάρχει ο ΕΠ2 σε ποσο-στό 93%. Γενικά απαραίτητο είναι η αναγνώ-ριση του υπολφικού τοιχώματος(σκούρο γκρικαφέ χρώμα) και ο έλεγχος για ανεύρεση όλωντων στομίων ρ. σ. στα όρια αυτού με τα μυλικάαξονικά τοιχώματα. Άλλος τρόπος είναι τοtransillumination, και ο διακλυσμός με υπο-χλωριώδες νάτριο (οι φυσαλίδες εξέρχονταιαπό τα στόμια). Στο τρίτο μέρος της ημερίδας έγινε περιγραφήτων περιστροφικών συστημάτων. Για αποφυ-γή καταγμάτων θα πρέπει να εξασφαλίζεται ηδιαβατότητα με εργαλεία χειρός. Η εύρεση αν-τίστασης συχνά οδηγεί σε κάταγμα των περι-στροφικών εργαλείων.Η επανάληψη μιας θεραπείας σε περίπτωσηυπερέμφραξης συνιστάται να γίνεται με προ-σπάθεια αφαίρεσης του κυρίως κώνου με μιαHοedstrom 20-25.Δεν κάνουμε χρήση χλωροφόρμιου και προ-σπαθούμε να δημιουργήσουμε ακρορριζικόstop. H έμφραξη γίνεται μέχρι το stop και χω-ρίς να βάλουμε φύραμα στο τελευταίο 1 mmτου κώνου.Σε ατελή έμφραξη κατά πλάτος ο κώνος γου-ταπέρκας αφαιρείται με Hοedstrom 20-25 καιη επανάληψη κατά τα γνωστά.Σε περίπτωση αλλαγής πορείας του ριζικούσωλήνα γίνεται επανάληψη και ακολουθεί ηακρορριζεκτομή.Η αφαίρεση ενδορριζικών αξόνων γίνεταιανάλογα με το περιστατικό. Έτσι, το μήκος, ημορφολογία και ο τύπος της συγκολλητικήςκονίας έχει μεγάλη σημασία για την αφαίρεσητου άξονα.Με μεγέθυνση πάντοτε θα πρέπει να γίνεταιπροσεκτικά αφαίρεση ελάχιστου χώρου πέριξτου άξονα. Ακολουθεί η δόνηση με υπερήχους(σε κοχλιωτούς άξονες γίνεται αντίθετα μετους δείκτες του ρολογιού). Οι άξονες ανθρακονημάτων είναι εύκολο να

θρυμματισθούν και δυσκολότερο οι άξονεςυαλονημάτων. Οι κώνοι αργύρου διαβρώνον-ται και αφαιρούνται εύκολα μόνο όταν είναιμακριοί και προέχουν από το υποπολφικό τοί-χωμα. Το τελευταίο τμήμα της ημερίδας ήταναφιερωμένο στην χειρουργική ενδοδοντία πουσήμερα με το μικροσκόπιο είναι προβλέψιμηκαι απλούστερη. Ο ομιλητής τόνισε ότι σε όλεςτις περιπτώσεις πρέπει να γίνεται ανάστροφηέμφραξη (Bioglass, MTA), αλλιώς η πρόγνωσημειώνεται δραματικά.Η ημερίδα ήταν ενημερωτική σε κλινικό επίπε-δο και είχε καλή συμμετοχή και ενδιαφέροναπό τους παρευρισκόμενους.

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα36

Η Ενδοδοντία στο προσκήνιο των επιστημονικών εκδηλώσεων

Γράφει ο

Χρήστος Κωνσταντινίδης Οδοντ/τρος - M.Sc (Προσθετ.)

Η Ελληνίδα φοιτήτρια Γεωργία Κωταν-τούλα, η οποία φοιτά στο διεθνές μετα-πτυχιακό πρόγραμμα βιοϊατρικής τουΕβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσα-λήμ, κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διε-θνή διαγωνισμό που διοργάνωσε η Ευρω-παϊκή Ένωση Ορθοδοντικών για την πα-ρεμπόδιση της συσσώρευσης βακτηρίωνστην επιφάνεια των δοντιών. Αξίζει νασημειωθεί ότι η έρευνά της κας Κωταν-τούλα ξεχώρισε ανάμεσα σε 500 υποψη-φιότητες.Η θεραπεία που προτείνει η Ελληνίδαφοιτήτρια οδηγεί σε μακροχρόνια προ-στασία έναντι του βιοφίλμ σε σχέση με τιςτρέχουσες θεραπείες. Η δουλειά της ήταντο αποτέλεσμα μιας γόνιμης επιστημονι-κής συνεργασίας μεταξύ της ΕβραϊκήςΣχολής Φαρμακευτικής και της Οδοντια-τρικής Σχολής, ενώ έχει κατοχυρωθεί μεδίπλωμα ευρεσιτεχνίας από την YissumResearch Development Company. Οι κλι-νικές δοκιμές θα αρχίσουν σύντομα, ώστενα επαληθευτεί η αποτελεσματικότητατης θεραπείας. Το Διεθνές πρόγραμμα βι-οϊατρικής επιστήμης, το οποίο ιδρύθηκετο περασμένο έτος, σε συνεργασία με τοRothberg International School του Εβραϊ-κού Πανεπιστημίου, θα εγκαινιάσει τοδεύτερο έτος λειτουργίας του τον επόμε-νο μήνα.Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προ-γράμματος, οι μαθητές διεξάγουν προηγ-μένες βιοϊατρικές εργαστηριακές έρευ-νες, οι οποίες σχετίζονται με την οδοντια-τρική επιστήμη, συμπεριλαμβανομένωντης μικροβιολογίας, της έρευνας των βλα-στικών κυττάρων, της γενετικής μηχανι-κής και της υπολογιστικής βιολογίας.Ο Καθηγητής Doron Steinberg, επικεφα-λής του Διεθνούς Μεταπτυχιακού Προ-γράμματος της Οδοντιατρικής Σχολήςστη βιοϊατρική, σημείωσε χαρακτηριστι-κά: «Ένας από τους βασικούς λόγους πουαποφασίσαμε να ανοίξουμε το διεθνέςπρόγραμμα ήταν η επιθυμία μας για τηνπροώθηση της διεθνούς φήμης της σχο-λής, και να διευρύνουμε την εκτεταμένηερευνητική δραστηριότητα που λαμβάνειχώρα μέσα σε αυτή. Χωρίς αμφιβολία, ηεπιτυχία της Γεωργίας Κωταντούλα στονδιαγωνισμό αυτό αποδεικνύει ότι οιερευνητικές προσπάθειες του προγράμ-ματος έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουνκαρπούς και παράγονται διεθνώς».

Ελληνική πρωτιάσε διεθνή διαγωνισμό

Η Γεωργία Κωταντούλα διακρίθηκεανάμεσα σε 500 συμμετέχοντες

Θα μας βρείτε στο 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο, περίπτερο 41

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 36

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-Συνέδρια ΟδοντιατρικόΒήμα 37

Στις Ευρωπαϊκές χώρες, πρόσφατα, είναι πλέ-ον διαθέσιμη η οδοντόκρεμα Oral-B® Pro-Ex-pert® που περιέχει σταθεροποιημένο φθοριού-χο κασσίτερο που αντιστοιχεί σε συγκέντρωσηφθορίου 1450 ppm. Η ίδια οδοντόκρεμα, μετην επωνυμία Crest Pro-Health κυκλοφορείστις Η.Π.Α., με έγκριση αποτελεσματικότη-τας από την American Dental Association πουδόθηκε το 2006.Το ιδιαίτερο στοιχείο της σύνθεσης αυτής τηςοδοντόκρεμας είναι ότι περιέχει φθοριούχοκασσίτερο σε σταθεροποιημένη μορφή, σε αν-τίθεση με προηγούμενα αντίστοιχα σκευά-σματα που είχαν κυκλοφορήσει στην αγοράήδη από το 1950.Δικαιολογείται η επιστροφή στο φθοριούχο

κασσίτερο; Έχει ιδιότητες, δραστικότητα καιεύρος δράσης ανώτερες από άλλες φθοριούχεςενώσεις;Οι απαντήσεις βρίσκονται στην υπάρχουσασχετική διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία.Ο φθοριούχος κασσίτερος διαθέτει αντιτερη-δονική δράση και επιπλέον αντιμικροβιακήδράση, λόγω του κασσιτέρου. Η αντιμικροβια-κή του δράση είναι αυτή που του προσφέρειτην δυνατότητα να είναι αποτελεσματικός κα-τά της φλεγμονής των ούλων. Η προσωπική μου ερευνητική εμπειρία σταπλαίσια της διδακτορικής μου διατριβής, είχεδείξει ότι σε μοντέλο πειραματικής ουλίτιδαςσε 16 εθελοντές, οι στοματοπλύσεις με φθορι-ούχο κασσίτερο 0.1% ήταν αποτελεσματικές

κατά της συγκέντρωσης μικροβιακής πλάκαςκαι της φλεγμονής των ούλων. Σαν μειονεκτή-ματα διαπιστώθηκαν η αστάθεια του διαλύ-ματος και σε ορισμένες περιπτώσεις η στυπτι-κή του γεύση.Αυτά τα μειονεκτήματα, έρχεται να καλύψει ησύνθεση της οδοντόκρεμας Oral-B® Pro-Ex-pert®. Ο φθοριούχος κασσίτερος που περιέχει,λόγω της σταθεροποιημένης του μορφής, εξα-σφαλίζει βιοδιαθεσιμότητα επαρκή για δράσηκατά της τερηδόνας, του σχηματισμού μικρο-βιακής πλάκας και της φλεγμονής των ούλων.

Δήμητρα ΣακελλάρηΑναπληρώτρια Καθηγήτρια

Οδοντιατρική Σχολή AΠΘ

Η επιστροφή του φθοριούχου κασσιτέρου!

Την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013 οΚαθηγητής Γιώργος Λάσκαρης έδωσε μεεξαιρετική επιτυχία και μεγάλη συμμετοχήκοινού διάλεξη στη Ρόδο με θέμα: «Κάπνι-σμα και Υγεία Στόματος».Την εκδήλωση οργάνωσε ο ΟδοντιατρικόςΣύλλογος Δωδεκανήσου σε συνεργασία μετην Αντικαρκινική Εταιρία, παράρτημαΡόδου, με την ευκαιρία της ΕυρωπαϊκήςΗμέρας «Στοματικής Υγείας», που φέτοςήταν αφιερωμένη στο κάπνισμα και στησχέση του με τον καρκίνο του στόματος.Προσφωνήσεις απηύθυναν ο Πρόεδρος τουΟδοντιατρικού Συλλόγου Δωδεκανήσου κ.Νίκος Διακογεωργίου, η Πρόεδρος του Πα-ραρτήματος Ρόδου της Ελληνικής Αντικαρ-κινικής Εταιρείας κ. Μαρία Κούκαλα, η εκ-πρόσωπος του Περιφερειάρχη Νοτίου Αι-γαίου κ. Δέσποινα Μουτάφη, ο Γραμματέ-ας του Περιφερειακού Συμβουλίου ΝοτίουΑιγαίου κ. Γιώργος Ζωγραφίδης, και οΠρόεδρος του Μουσείου Νεοελληνικής Τέ-χνης Ιατρός κ. Νίκος Φρόνας.

Ομιλία στη Ρόδοτου Καθ. Γιώργου Λάσκαρη

Από αριστερά διακρίνονται ο κ. ΝίκοςΔιακογεωργίου, η κα. Μαρία Κούκαλα,ο κ. Γιώργος Λάσκαρης και ο ιατρός κ.Νίκος Φρόνας.

Νέα θυγατρική στην Ρωσίαγια την Ivoclar Vivadent

Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια. Από τααριστερά διακρίνονται ο Γενικός Διευ-θυντής Ρωσίας, κ. Stephan Uhlmann καιο Διευθύνων Σύμβουλος της Ivoclar Vi-vadent, κ. Robert Ganley.

Η Ivoclar Vivadent προχώρησε στην ίδρυ-ση θυγατρικής εταιρείας στην Ρωσία, ενι-σχύοντας την παρουσία της σε αναπτυσ-σόμενες αγορές. Η νέα θυγατρική πουεδρεύει στην Μόσχα εγκαινιάστηκε επί-σημα στις 19 Σεπτεμβρίου 2013 και ανα-μένεται να συμβάλλει στην ενδυνάμωσητων δραστηριοτήτων της εταιρείας στηναγορά της Ρωσίας. Ο Γενικός ΔιευθυντήςΡωσίας Stephan Uhlmann εξηγεί: «Έχου-με αναδιαρθρώσει το γραφείο μάρκετινγκκαι πωλήσεων σε θυγατρική εταιρεία. Αυ-τό σημαίνει ότι τώρα έχουμε δική μας δια-χείριση και οργάνωση εμπορευμάτωνστην εφοδιαστική αλυσίδα της Ρωσίας καιείμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε μεσημαντικά μεγαλύτερη ευελιξία στιςαπαιτήσεις των πελατών μας».

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 37

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα38

Η εταιρία «Οδοντιατρικά Αποστολίδη» διοργάνωσε το Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013, στη Θεσ-σαλονίκη ημερίδα με θέμα «Η τεχνική των αισθητικών αποκαταστάσεων με προκατασκευασμέ-νες όψεις ρητίνης στην κλινική οδοντιατρική πράξη». Ομιλητής ήταν ο κ. Δημήτρης Καπαγιαννί-δης, ο οποίος με την αμεσότητα, την εμπειρία αλλά και την εξειδικευμένη γνώση που τον διακρί-νει, κατάφερε να μαγνητίσει τους παρευρισκόμενους και να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέροντους, καθ’ όλη τη διάρκεια του τετράωρου πρακτικού.Στο πλαίσιο της ημερίδας αναλύθηκαν θέματα όπως: • Ενδείξεις κλινικής εφαρμογής και ανάλυση της τεχνικής των προκατασκευασμένων όψεων ρη-

τίνης• Επιλογές αντίστοιχων τεχνικών • Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της τεχνικής των προκατασκευασμένων όψεων ρητίνης• Αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων ενώ έγινε ανάλυση της μεθόδου ComponeerΣτο πρακτικό μέρος, έγινε άσκηση των συμμετεχόντων σε ειδικά εκμαγεία και τοποθέτηση όψεωνρητίνης.Χορηγός της εκδήλωσης ήταν η εταιρία Coltene με το σύστημα Componeer.

Συνεχίζονται οι επιτυχημένες επιστημονικές εκδηλώσειςαπό την εταιρία «Οδοντιατρικά Αποστολίδη»

Το νέο βιβλίο του Καθηγητή Φραγκίσκου συ-νοψίζει άριστα όλες τις γνώσεις τραυματολο-γίας της στοματοπροσωπικής περιοχής που εί-ναι απαραίτητες για το φοιτητή της Οδοντια-τρικής και τον Οδοντίατρο.Τα 21 κεφάλαια του βιβλίου είναι ταξινομημέ-να με σωστή αλληλουχία που βρίσκεται σεαπόλυτη αρμονία με τον εκπαιδευτικό και δι-δακτικό στόχο του βιβλίου και αντανακλούνστη μεγάλη κλινική και διδακτική εμπειρίατου συγγραφέα στο αντικείμενο που διαπραγ-ματεύεται. Επιπλέον, το κείμενο, ουσιαστικόκαι σύγχρονο, συνοδεύεται από πρωτογενέςυλικό με περισσότερες από 438 έγχρωμες εικό-νες και 387 σχεδιαγράμματα εξαιρετικής ποι-ότητας που καθιστούν το βιβλίο επαγωγικάεύληπτο και ουσιαστικά πρακτικό στην καθη-μερινή οδοντιατρική πράξη. Η επιτυχία τουσυγγραφέα είναι πώς κατάφερε να προσφέρειένα ακόμη βιβλίο πραγματικό «εργαλείο βοή-θειας» για το σύγχρονο Οδοντίατρο που ανα-ζητά σαφή και σωστή καθοδήγηση.Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η υψηλή αισθητικήπου χαρακτηρίζει το βιβλίο που βρίσκεται σεπλήρη αρμονία με τις προηγούμενες εκδόσειςτου συγγραφέα. Η ποιότητα της έκδοσης είναιεφάμιλλη μεγάλων εκδοτικών Οίκων του εξω-τερικού. Το βιβλίο αποτελεί, χωρίς αμφιβολία,μια θετική και ουσιαστική προσφορά στο χώροτης Οδοντιατρικής βιβλιογραφίας και αξίζεινα βρίσκεται στη βιβλιοθήκη κάθε Οδοντιά-τρου.

Γιώργος Χ. ΛάσκαρηςΣτοματολόγος. Ιατρός-Οδοντίατρος.

Αν. Καθηγητής ΣτοματολογίαςΙατρικής Σχολής Παν. Αθηνών

Επισκέπτης Καθηγητής Παν. ΛονδίνουΠρόεδρος Ελλ. Εταιρίας Κλινικής Στοματολογίας

Βιβλιοπαρουσίαση«ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΟΛΟΓΙΑΣΓΙΑ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟ»

Φραγκίσκος Δ. Φραγκίσκος, Αθήνα 2012

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 38

Πιστός στην αρχή της δια βίου μάθησης τωνοδοντιάτρων, ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Κο-ρινθίας διοργάνωσε το Σάββατο 14 Σεπτεμ-βρίου 2013 μια άκρως ενδιαφέρουσα ημερίδαμε τίτλο «Η χειρουργική του στόματος και ογενικός οδοντίατρος». Η ημερίδα που πραγ-ματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο του ξε-νοδοχείου «SIKYON COASΤ», στην ΣυκιάΞυλοκάστρου, συγκέντρωσε το ενδιαφέροντων συνέδρων, οι οποίοι κατέκλυσαν με ερω-τήσεις τους ομιλητές, συμβάλλοντας καθορι-στικά στην εξέλιξη της συζήτησης των υπό πα-ρουσίαση θεμάτων.Την έναρξη των εργασιών της ημερίδας κήρυ-ξε ο Αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου, κ.Απόστολος Παπαφωτίου, ενώ χαιρετισμό

απηύθυναν ο Πρόεδρος του ΟΣΚ, κ. Επαμει-νώνδας Κατσούλας και ο Συντονιστής τηςΗμερίδας, κ. Στυλιανός Δαλαμπίρας.Την ημερίδα άνοιξε με την ομιλία του για την«Αντιμετώπιση των οδοντιατρικών ασθενώνυπό αντιπηκτική και αντιαιμοπεταλιακή αγω-γή» ο Καθηγητής Οδοντοφατνιακής Χειρουρ-γικής, Χειρουργικής Εμφυτευματολογίας καιΑκτινολογίας Α.Π.Θ. κ. Αναστάσιος Τσίρλης.Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε ο ΚαθηγητήςΟδοντοφατνιακής Χειρουργικής, Χειρουργι-κής Εμφυτευματολογίας και Ακτινολογίας, κ.Νικόλαος Παρίσης, ο οποίος μίλησε για την«Χειρουργική εγκλείστων, Διάγνωση , Σχέδιαθεραπείας και Τεχνικές». Ακολούθησε η ομι-λία του Καθηγητή Στοματικής και Γναθοπρο-σωπικής Χειρουργικής ΕΚΠΑ, κ. Ιωάννη Ια-τρού με αντικείμενο «Κύστεις στόματος καιΓνάθων. Διάγνωση και θεραπευτική Αντιμε-τώπιση».Μετά το διάλειμμα, οι εργασίες της ημερίδαςσυνεχίστηκαν με το θέμα «Σύγχρονες απόψειςγια την αντιμετώπιση ασθενών με προβλήμα-τα υγείας και χρόνια φαρμακευτική αγωγήστο οδοντιατρείο», το οποίο ανέπτυξε ο Κα-θηγητής Α. Τσίρλης. Ο Αναπληρωτής Καθηγη-τής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χει-ρουργικής ΑΠΘ, κ. Στυλιανός Δαλαμπίραςαναφέρθηκε στο σημαντικό ζήτημα των λα-θών και παραλείψεων στη Στοματική και Γνα-θοπροσωπική Χειρουργική.

Η συμμετοχή και το ενδιαφέρον των οδοντιά-τρων για τα θέ-ματα ήταν έντο-νη, γεγονός πουαποδεικνύει ότιοι οδοντίατροι«αγκαλιάζουν»όλες τις εκπαι-δευτικές δράσειςπου γίνονται μεγνώμονα την ου-σιαστική και σεβάθος κατανόη-ση των κλινικών θεμάτων που συναντούν στηνεπαγγελματική τους καθημερινότητα. Η δυ-ναμική της εκδήλωσης φανερώνεται και από

το γεγονός ότι «το παρών» έδωσαν οδοντία-τροι όχι μόνο από την Κόρινθο, αλλά και απότην Αχαΐα, την Αρκαδία ακόμη και από την

Αθήνα. Πρόκειται για μια αξιέπαινη προσπά-θεια του ΟΣΚ, ο οποίος άλλωστε μας έχει συ-νηθίσει σε υψηλού επιπέδου διοργανώσεις.

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-Συνέδρια ΟδοντιατρικόΒήμα 39

Ο ΟΣΚ συνεχίζει τις εκπαιδευτικές του δράσεις «Η Χειρουργική του Στόματος και ο Γενικός Οδοντίατρος»

Το ακροατήριο της Επιστημονικής Ημερίδας στο Ξυλόκαστρο. Διακρίνεται σε πρώτο πλάνο οΣυντονιστής Αν. Καθηγητής Στ. Δαλαμπίρας.

Ο Πρόεδρος του Ο.Σ.Κορινθίας Eπ. Κατσού-λας που διοργάνωσε την ημερίδα.

Ο Καθηγητής του Αριστοτελείου Α. Τσίρλης

Ο Καθηγητής του Καπο-διστριακού Ι. Ιατρού

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 39

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το Μο-νοετές Εκπαιδευτικό ΠρόγραμμαMastership/ Fellowship στα οδον-τιατρικά laser, για την περίοδο2012-2013.Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεταισε οδοντιάτρους που επιθυμούν ναειδικευθούν σε επιλεγμένα μήκηκύματος. Στη διάρκεια του έτους, οισυμμετέχοντες διδάσκονται τις βα-σικές φυσικές και τεχνικές γνώσειςπου είναι απαραίτητες για την σεβάθος κατανόηση του αντικειμέ-νου. Το πρόγραμμα διαρκεί δώδε-κα εκπαιδευτικές μέρες υποχρεωτι-κής παρουσίας, χωρισμένες σε τέσ-σερις ενότητες.Στις 23 και 24 Σεπτεμβρίου οι συ-νάδελφοι ταξίδεψαν στο ΆαχενΓερμανίας για τις γραπτές και προ-φορικές εξετάσεις στο ΙνστιτούτοΕκπαίδευσης οδοντιατρικών laserAALZ, του Πανεπιστημίου RWTHAachen. Με το πέρας αυτών οι επι-τυχόντες παρέλαβαν τα πιστοποι-ητικά τους από τον διευθυντή τουπρογράμματος Prof. NorbertGutknecht, σε μια ζεστή εκδήλωσηκαι δεξίωση στο Hotel Kastel Bloe-mendaal.

Ακολουθούν οι δηλώσεις μερικώνοδοντιάτρων για την εμπειρία τουςστο μονοετές εκπαιδευτικό πρό-γραμμα του AALZ Greece:«Η εμπειρία που αποκόμισα από τοΜastership/Fellowship course τουΠανεπιστημίου RWTH Aachen καιτου Aachen Dental Laser Center(AALZ) ήταν απόλυτα πειστική.Πρόκειται για ένα πολύ καλά ορ-γανωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμ-μα που προσφέρει πλήθος γνώσεωνπάνω στις διάφορες εφαρμογές τωνοδοντιατρικών laser. Ο επαγγελ-ματικός μου στόχος είναι να προ-σφέρω στους ασθενείς μου την κα-λύτερη προληπτική αλλά και επεμ-βατική θεραπεία με μέσα που δε θααγχώνουν περαιτέρω τον ασθενήκαι έτσι η εκμάθηση της χρήσης τωνοδοντιατρικών laser ήταν για μέναεπιτακτική ανάγκη. Τα θετικά ση-μεία του εκπαιδευτικού αυτού προ-γράμματος που προσφέρει τοAALZ Greece είναι πολλά: οι γνώ-σεις και η εμπειρία των καθηγητών,

ο συνδυασμός επιστημονικής προ-σέγγισης με κλινική εφαρμογή, οιπολύ ορθά δομημένες ενότητες(modules), είναι μόνο μερικά απόαυτά. Αλλά το σημαντικότεροόλων ήταν πως αυτό το εκπαιδευτι-κό πρόγραμμα μου προσέφερε τηδυνατότητα να μπορέσω να εφαρ-μόσω άμεσα στην κλινική πράξη τιςσημαντικές θεωρητικές γνώσειςπου αποκόμισα. Για μένα το πρό-γραμμα αυτό αποτέλεσε ένα εποι-κοδομητικό και συναρπαστικό τα-ξίδι στη γνώση.»

Dr. med dent.Ιωάννης Κ. Καρούσσης

DDS, MS, FICD, FITI,Αναπληρωτής καθηγητής Περιοδοντο-

λογίας, Εθνικό και ΚαποδιστριακόΠανεπιστήμιο Αθηνών.

«Θα ήθελα να καταθέσω την προ-σωπική μου εμπειρία για το μονοε-τές εκπαιδευτικό πρόγραμμα τουΙνστιτούτου εκπαίδευσης οδοντια-τρικών laser, Mastership/Fellow-ship το οποίο παρακολούθησα. Πρώτα από όλα για μένα ήταν τιμήμα και ευκολία συνάμα λόγω τουβεβαρημένου επαγγελματικού μουπρογράμματος, πως οι καθηγητέςαπό το Πανεπιστήμιο του Άαχενήρθαν στη χώρα μου. Το περιεχόμε-νο των διδακτικών ημερών ήτανυψηλού επιπέδου. Είναι κάτι παραπάνω από εμφανέςπως οι καθηγητές μου, κατέχουνβαθιά το αντικείμενο της οδοντια-τρικής με laser, κάνοντας έτσι ακό-μη και δυσνόητες έννοιες να εξη-γούνται απλά και κατανοητά. Σεόλο το εκπαιδευτικό έτος η γνώση

που αποκόμισα ήταν στο μέγιστο. Θα ήθελα μα εκφράσω την ευγνω-μοσύνη μου στους χαρισματικούςμου καθηγητές Prof. NorbertGutknecht και Dr. Rene Franzen,καθώς και στους Dr. Antonis Kalisκαι Dr. Dimitrios Strakas, για τηβοήθειά τους. Τέλος θα ήθελα ναευχαριστήσω ξεχωριστά τον man-ager του προγράμματος Mr. LeonVanweersch για την άψογη φιλοξε-νία του κατά τη διαμονή μας στοΆαχεν.Έχοντας αποκτήσει το Πιστοποι-ητικό του Mastership/Fellowshipαπό το RWTH Πανεπιστήμιο τουΆαχεν και πλέον ως μέλος της παγ-κόσμιας κοινότητας του AALZ,μου προσφέρεται η απαραίτητη αυ-τοπεποίθηση και η προοπτική ναεργαστώ στη νέα σύγχρονη διάστα-ση της οδοντιατρικής με laser.»

Κωνσταντίνος Ζαχαριάδης,οδοντίατρος

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα40

Επιστημονικές Ημερίδες από τον ΟΣΚ

Ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Κορινθίας, στο πλαίσιο του προγράμματοςμετεκπαιδευτικών μαθημάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και δια βίουμάθησης των οδοντιάτρων που εφαρμόζει, διοργανώνει τις ακόλουθεςεπιστημονικές ημερίδες:

«Κλινική Αισθητική Οδοντιατρική και Αισθητική του Προσώπου»

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο7 Δεκεμβρίου το 2013 στις9:00 π.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου Κορινθίων (Κολιάτσου32, Κόρινθος). Αναλυτικότερα, το πρόγραμμα της ημερίδας έχει ωςεξής:09:00- 09:15 Προσέλευση εγγραφές09:15- 09:30 Χαιρετισμοί09:30-10:30 Η Αισθητική Διάσταση της Κλινικής Οδοντιατρικής (Γερ.

Δουβίτσας)10:30-11:15 Εφαρμογές Συνθέτων Ρητινών στα Πρόσθια Δόντια-Δια-

στρωματική Τεχνική. (Χ. Παξιμαδά)11:15-11:30 Ερωτήσεις συζήτηση11:30-12:00 Διάλειμμα12:00-13:00 Εκτεταμένες Αποκαταστάσεις με Σύνθετη Ρητίνη στα Οπί-

σθια Δόντια (Άμεσες αποκαταστάσεις, αποκαταστάσεις με πολυμε-ρή ένθετα και επένθετα) ( Χ. Παξιμαδά)

13:00-14:00 Η Χρήση του Υαλουρονικού Οξέος στη Αισθητική των Μα-λακών Μορίων της περιστοματικής περιοχής και η θέση του Οδον-τιάτρου. (Γερ. Δουβίτσας)

14:00-14:15 Ερωτήσεις-ΣυζήτησηΣημειώνεται ότι μετά το πέρας των ομιλιών θα ακολουθήσει ζωντανήεπίδειξη της εφαρμογής του υαλουρονικού οξέος και της διαστρωματι-κής τεχνικής.Η συμμετοχή στην ημερίδα είναι δωρεάν. Στους συμμετέχοντες θα χορη-γηθούν πιστοποιητικά παρακολούθησης.

«Η Οδοντιατρική συναντά την Ιατρική»Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2014 στο συ-νεδριακό χώρο του ξενοδοχείου «Αλκυών» στο Βραχάτι. Το πρόγραμματης ημερίδας διαρθρώνεται ως εξής:

Α΄ Στρογγυλό Τραπέζι«Οστεοπόρωση»Συντονίστρια: Αικατερίνη Καραγιάννη, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ (Διάρκεια 90΄)- Έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης και σχεδιασμός της αντιοστεο-πορωτικής θεραπείας. Γεώργιος Λυρίτης, Ομ. Καθηγητής Ορθοπεδικής Ια-τρικής Σχολής ΕΚΠΑ (Διάρκεια 30΄)

- Εντοπισμός ασθενών με οστεοπόρωση από τα οδοντιατρικά ακτινο-γραφήματα. Αικατερίνη Καραγιάννη, Καθηγήτρια Διαγνωστικής και Ακτι-νολογίας Στόματος Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ- Πρόεδρος Οδοντιατρικής Σχο-λής ΕΚΠΑ (Διάρκεια 30΄)

- Διαχείριση ασθενών με οστεοπόρωση από τον Οδοντίατρο. ΑικατερίνηΚαραγιάννη, Καθηγήτρια Διαγνωστικής και Ακτινολογίας Στόματος Οδοντια-τρικής Σχολής ΕΚΠΑ- Πρόεδρος Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ (Διάρκεια 30΄)

Εισήγηση Α (Διάρκεια 45΄)- Αντιβιοτικά και Λοίμωξη. Απλοποιώντας ένα σύνθετο πρόβλημα. Γε-

ώργιος Ισμαήλος, PhD Κλινικός Φαρμακολόγος

B΄ Στρογγυλό Τραπέζι« Η ΗPV λοίμωξη. Πώς έχει επηρεάσει τη ζωή μας»Συντονίστρια: Αλεξάνδρα Σκλαβούνου – Ανδρικοπούλου, ΚαθηγήτριαΕΚΠΑ (Διάρκεια 90΄)- Γυναικολογικές εκδηλώσεις της ΗPV λοίμωξης- Εμβολιασμός. Νικό-

λαος Σαλάκος, Επ. Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Ιατρικής ΣχολήςΠανεπιστημίου Αθηνών, Β΄ Πανεπιστημιακή Κλινική Μαιευτικής και Γυναικο-λογίας- Αρεταίειο Νοσοκομείο

- Δερματικές εκδηλώσεις της ΗPV λοίμωξης. Ηλέκτρα Νικολαϊδου, Επ.Καθηγήτρια Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Ιατρικής Σχολής ΠανεπιστημίουΑθηνών, Α΄ Πανεπιστημιακή Κλινική Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας Νο-σοκομείου «Ανδρέας Συγγρός»

- Στοματικές εκδηλώσεις της ΗPV λοίμωξης. Αλεξάνδρα Σκλαβούνου –Ανδρικοπούλου, Καθηγήτρια Στοματολογίας. Διευθύντρια Εργαστηρίου Στο-ματολογίας Οδοντιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Εισήγηση Β (Διάρκεια 30΄)- Βλαστοκύτταρα και ενεργοποιημένα αιμοπετάλια στην Ιατρική και

στην Οδοντιατρική. Χατζηϊωάννου Αργυρώ, Αν. Καθηγήτρια Δερματολο-γίας και Αφροδισιολογίας ΕΚΠΑ. Α΄ Πανεπιστημιακή Κλινική Νοσοκομείου«Ανδρέας Συγγρός»

«Λαμπερά Χαμόγελα, Λαμπρό Μέλλον»Eκπαιδευτικό πρόγραμμα από την Colgate

Η Colgate με την υποστήριξη της Ελληνικής Παιδο-δοντικής Εταιρείας άρχισε την προώθηση του εκπαι-δευτικού προγράμματος «Λαμπερά Χαμόγελα,Λαμπρό Μέλλον» για το οδοντιατρείο με στόχο τηνενημέρωση γονιών και παιδιών για θέματα στοματι-κής υγείας. Το πρόγραμμα αυτό εντάσσεται στο παγκόσμιο πρό-γραμμα Bright Smiles Bright Futures της Colgate γιατην εκπαίδευση στη στοματική υγεία, που εστιάζειστη βελτίωση της στοματικής υγιεινής. Από το 1991που ξεκίνησε, το Bright Smiles Bright Futures έφτασεμε επιτυχία σε περισσότερα από 650 εκατομμύρια

παιδιά παγκοσμίως, σε 80 χώρες και 30 γλώσσες. Το νέο πρόγραμμα «Λαμπερά Χαμόγελα, ΛαμπρόΜέλλον» για το οδοντιατρείο είναι ειδικά σχεδια-σμένο για τα παιδιά και τους γονείς από οδοντιά-τρους, εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς, και περι-λαμβάνει:• Ενημερωτικό έντυπο γονέων / παιδιών • Εκπαιδευτικές αφίσες • Φύλλο δραστηριοτήτων και ημερολόγιο βουρτσί-

σματος για τα παιδιά • Διαβατήριο υγιών δοντιών & Αυτοκόλλητα για ταπαιδιά

Τις καλύτερες εντυπώσεις άφησε το Mastership/ Fellowshipοδοντιατρικών laser 2012-2013

ΔÈÌ‹ 210ú √¢√¡Δπ∞Δƒπ∫√ μ∏ª∞ΔËÏ. 210 3814 939, www.odvima.gr

Η Επιστήμη και η Τέχνη των

Όψεων Πορσελάνης

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 40

H νέα έκδοση του τμήματος Έρευνας και Ανά-πτυξης «R&D Report» από την Ivoclar Vi-vadent επικεντρώνεται στον ενεργοποιητήφωτοπολυμερισμού, κατοχυρωμένο με δίπλω-μα ευρεσιτεχνίας, Ivocerin, ο οποίος χρησιμο-ποιείται στην διαμορφούμενη σύνθετη ρητίνηTetric EvoCeram Bulk Fill. Η έκδοση καταδει-κνύει ότι το Ivocerin, επιτρέπει ελαφρώς υψη-λότερη αδιαφάνεια ρητίνης, χάρη στην υψηλήκβαντική του απόδοση (καλύτερη απόδοσητου φωτοενεργοποιητή). Ως εκ τούτου, το βά-θος πολυμερισμού 4 mm, η αισθητική και οισύντομοι χρόνοι πολυμερισμού είναι πλέονσυμβατά.H νέα έκδοση του τμήματος Έρευνας και Ανά-πτυξης «R&D Report» με τίτλο «Ivocerin- έναορόσημο στην τεχνολογία των σύνθετων ρητι-νών» παρουσιάζει αναλυτικά τα επιστημονι-κά αποδεδειγμένα πλεονεκτήματα του ενερ-γοποιητή φωτοπολυμερισμού, Ivocerin. Τοπρώτο άρθρο περιλαμβάνει μια επισκόπησητου φωτοπολυμερισμού στην οδοντιατρική,εστιάζοντας στη βασική χημεία φωτοπολυμε-ρισμού, στη σύνθεση και στην εξέλιξη του συ-στήματος του ενεργοποιητή. Ένα ακόμη άρ-θρο της έκθεσης συγκρίνει τις ιδιότητες τουIvocerin με εκείνες της καμφοροκινόνης, ενόςιδιαίτερα διαδεδομένου ενεργοποιητή φωτο-πολυμερισμού. Η σύγκριση αυτή οδήγησε στο συμπέρασμαότι τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνον-ται όταν το Ivocerin χρησιμοποιείται σε συν-δυασμό με την καμφοροκινόνη / αμίνη, όπωςσυμβαίνει με το Tetric EvoCeram Bulk Fill.Λόγω αυτού του συνδυασμού των ενεργοποι-ητών ένα αποτελεσματικό βάθος πολυμερι-σμού, της τάξης των 4 mm είναι εφικτό.

Επιτυχημένη Εξέλιξη Το Tetric EvoCeram Bulk Fill είναι μια εξέλιξητης κλινικά δοκιμασμένης, καθολικής χρήσηςνανοϋβριδικής σύνθετης ρητίνης για πρόσθιεςκαι οπίσθιες αποκαταστάσεις, Tetric EvoCer-am. Τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του TetricEvoCeram Bulk Fill περιγράφονται λεπτομε-ρώς στην έκθεση. Η περίληψη της έκθεσηςαναφέρει ότι η Ivoclar Vivadent έχει αναπτύ-ξει ένα υλικό, το οποίο μπορεί να επιτύχει βά-θος πολυμερισμού έως 4-mm μέσα σε 10 δευ-τερόλεπτα και παράλληλα επιδεικνύει πολύκαλά αποτελέσματα όσον αφορά την ποιότη-τα της επιφάνειας, τον χρόνο εργασίας και τηνχρωματική προσαρμογή. Επιπρόσθετα τωνεπιστημονικών ερευνών για τα υλικά, η έκθε-ση περιλαμβάνει τα αποτελέσματα εργαστη-ριακών δοκιμών προσομοίωσης και καταλή-γει με μια αξιολόγηση του Tetric EvoCeramBulk Fill στην κλινική χρήση.

Tetric EvoCeram Bulk FillΤο Tetric EvoCeram Bulk Fill είναι μια δια-μορφούμενη σύνθετη ρητίνη που μπορεί ναχρησιμοποιηθεί για την πλήρωση κοιλοτήτωνσε στρώσεις έως 4 mm. Περιέχει τον κατοχυ-ρωμένο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ενεργοποι-ητή φωτοπολυμερισμού Ivocerin, ο οποίος εί-ναι κατά αρκετές φορές περισσότερο αντιδρα-στικός απ’ ότι οι συμβατικοί ενεργοποιητές.

Το Ivocerin είναι ένας επιταχυντής πολυμερι-σμού που ενισχύει το σύστημα εκκίνησης καιεπιτρέπει στο Tetric EvoCeram Bulk Fill ναπολυμεριστεί αξιόπιστα μέσα σε μόλις 10 δευ-τερόλεπτα (≥ 1,000 mW/cm2). Σε αντίθεση μεάλλες ρητίνες μονής εφαρμογής, η Tetric Evo-Ceram Bulk Fill χαρακτηρίζεται από 15% φω-τοδιαπερατότητα, παρόμοια με της φυσικήςαδαμαντίνης.Για να λάβετε την νέα έκδοση του τμήματοςΈρευνας και Ανάπτυξης «R&D Report» για τοIvocerin στην Αγγλική ή την Γερμανική μπο-ρείτε να στείλετε e-mail στην διεύθυνση: info@ivoclarvivadent.com.Το Tetric EvoCeram® και το Ivocerin® είναι σή-ματα κατατεθέντα της Ivoclar Vivadent AG.

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-Συνέδρια ΟδοντιατρικόΒήμα 41

Κεντρικό: Σωτήρος 9, 185 35 Πειραιάςτηλ.: +30 210 4115047, +30 210 4131456, Fax: +30 2104131537 Υποκατάστημα: Φωκίδος 57, Γουδίe-mail: dentalgd@ath.forthnet.gr - www.dentalline.gr

Νέα γενιά mixing tips!Μειώστε τη σπατάλη υλικού 25%-40%!

*σύμφωνα με έρευνα του DENTAL ADVISOR, τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2013.

Τα T-Mixer της Sulzer Mixpac είναι μια νέα γενιά mixing tips, με μικρότερο μέγεθος από τα συνηθισμένα και ειδικό σχεδιασμό για καλύτερα

αποτελέσματα μετά τη μίξη.

Πλεονεκτήματα υλικού Καινοτόμος σχεδιασμός στο εσωτερικό. Μικρότερο μέγεθος.

Οφέλη καταναλωτή Πιο ομοιογενές αποτέλεσμα από τη μίξη. Σημαντική μείωση σπατάλης υλικού!

Παράδειγμα μίξης λεπτόρευστου

MB 5.4-12-D MBT 5.4-12-D MBT 4.2-12-D

Kοινό mixer T-Mixer T-Mixer

MBT 6.5

MBT 5.4

MBT 4.2

MB 6.5

MB 7.5

MB 5.4

MB 4.2

2104131537

Με τα φώτα στραμμένα στον ενεργοποιητήφωτοπολυμερισμού Ivocerin

Η νέα έκδοση R&D από την Ivoclar Vivadentμε τίτλο: «Ivocerin –ένα ορόσημο στην τεχνολογία των σύνθετων ρητινών».

Κάντε κλικ στην ηλεκτρονική μαςδιεύθυνση

www.odvima.gr

Οδοντίατροι

γενικοί και ειδικοτήτων

ζητούνται για συνεργασία

σε κεντρικό

οδοντιατρικό κέντρο.

Τηλέφωνο:

698 4210 124

210 6454 524

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:33 π.μ. Page 41

3ης Σεπτεμβρίου 35, Αθήνα 104 32, Τηλ.: 210 5225 043 - 210 5225 044, Fax: 210 5229 952, e-mail: info@firippis.com

10,20€

11,70€

Στις τιμές δεν συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.

11,70€

Θα μας βρείτε στο 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό Συνέδριο, περίπτερο 41

Alphasil Perfect Putty SoftΠαχύρευστη σιλικόνη συμπύκνωσης, εξαιρετικά εύπλαστη, με βάση την πολυσιλοξάνη για υψηλής ακρίβειας αποτυπώματα. Κατάλληλη για όλες τις τεχνικές αποτύπωσης, με σκληρότητα Shore A 60, χρώματος λευκού, χρόνο εργασίας 1 min 45 sec και γεύση απαλής μέντας.ΜΟ470025 Alphasil Perfect Putty Soft 900ml

Alphasil Perfect LightΛεπτόρρευστη σιλικόνη συμπύκνωσης με χαμηλό ιξώδες και βάση την πολυσιλοξάνη, θιξοτροπική, κατάλληλη για την διόρθωση του αποτυπώματος. Υδρόφιλη, χρώματος σκούρου μπλέ, με χρόνο εργασίας 1 min 45 sec και χρόνος παραμονής στο στόμα 4 min, χρησιμοποιείται για άριστη αναπαραγωγή λεπτομεριών.

ΜΟ470010 Alphasil Perfect Light 150ml

Alphasil Activator PasteMO470256D Σωληνάριο πάστα καταλύτη 60ml

Algistar

chromatic /

orthodonticsΑλγινικό με χρωματική ένδειξη φάσης, υψηλής απόδοσης και με εξαιρετική αναπαραγωγή λεπτομεριών, ιδανικό για όλες τις αποτυπωτικές τεχνικές, ακόμα και για ορθοδοντική χρήση, χρώματος κίτρινου.ΜΟ2249 Algistar Chromatic, 450gr,

γεύση τροπικά φρούτα, χρόνος στο στόμα: 80 sec

ΜΟ2255 Algistar Orthodontics, 450gr,

γεύση Tutti Frutti, χρόνος στο στόμα: 35 sec

Betasil VARIO PuttyΠαχύρευστη βινυλοπολυσιλοξάνη με θερμοενεργοποιούμενη formula, και ελαστική επαναφορά 99,5%, χρώματος πρασίνου, τελικής σκληρότητας Shore A 70, για τεχνική διορθωτικού αποτυπώματος και τεχνική ταυτόχρονης διπλής μίξης. Ιδανικό για αποτυπώματα στεφανών, γεφυρών, ένθετων και επένθετων. Χρόνος εργασίας 2 min και χρόνος παραμονής στο στόμα 2 min. MO88002 Betasil VARIO Putty, 300ml βάση και 300ml καταλύτης

Betasil VARIO LightΛεπτόρρευστη βινυλοπολυσιλοξάνη εξαιρετικής υδροφιλικότητας, με πολύ καλές θιξοτροπικές ιδιότητες, χρώματος ροζ και γεύση μέντας. Αναπαραγωγή λεπτομεριών μεγάλης ακρίβειας, υψηλή σταθερότητα διαστάσεων και υψηλή αντίσταση στον εφελκυσμό και την απόσχιση. Χρόνος εργασίας 2 min, χρόνος παραμονής στο στόμα 2 min.MO82500 Betasil VARIO Light,

2X50ml φυσιγγές και 12 mixing tips κίτρινα

20,30€

6,00€

7,60€

36,90€

29,40€

Τιμή σετ35,10€

Τιμή σετ56,30€

Ειδήσεις-Εκδηλώσεις-ΣυνέδριαΟδοντιατρικόΒήμα40

Bite & White Ready 2 Use – CavexΈνα ολοκληρωμένο σύστημα λεύκανσης σε μιασυσκευασία. Η διαδικασία της λεύκανσης στοσπίτι ποτέ δεν ήταν ευκολότερη!Ένα δισκάριο που λευκαίνει ταυτόχρονα τηνάνω και κάτω γνάθο.Αυτό το επαγγελματικό σύστημα λεύκανσηςγια το σπίτι είναι ασφαλές, γρήγορο και εξαιρε-τικά εύχρηστο. Διατίθεται αποκλειστικά απόοδοντιάτρους. Απλώς ανοίξτε τη συσκευασία,τοποθετείστε το δισκάριο στο στόμα για 1 ώρακαι απολαύστε το αποτέλεσμα. Πόσο δύσκολοείναι αυτό;Το Cavex Bite&White περιέχει 6% υπεροξείδιοτου υδρογόνου, ένα υλικό που έχει παγκοσμίωςαποδείξει τη λευκαντική του δράση. Έχει προ-στεθεί το νιτρικό κάλιο για να επιφυλάξει τηνυπερευαισθησία των δοντιών.

Χαρακτηριστικά1. Σταθερό αποτέλεσμα λεύκανσηςΜια ειδική με υψηλό ιξώδες λευκαντική γέληαναπτύχθηκε από το Cavex Bite&White. Η γέ-λη αυτή απλώνεται αμέσως στα δόντια. Λόγωτης ομοιόμορφης, συνεχής διασποράς της, όλα

τα δόντια επηρεάζονται με τον ίδιο βαθμό δί-νοντας ένα όμορφο και ομοιόμορφο αποτέλε-σμα. Επιπρόσθετα η γέλη είναι κολλώδης οπότεπαραμένει προσκολλημένη στα δόντια κατά τηδιάρκεια της θεραπείας.2. Αποτελεσματική λεύκανση χωρίς να προκα-λεί ευαισθησία οδόντωνΤο Cavex Bite&White Ready 2 Use περιέχει 6%υπεροξείδιο του υδρογόνου, σταθερός καιενεργός συνδυασμός των αποτελεσματικώνλευκαντικών στοιχείων ενός αποδεδειγμένουλευκαντικού παράγοντα. Προστίθεται και τονιτρικό κάλιο για την αποφυγή ευαισθησίαςοδόντων.3. Ιδανική εφαρμογήΤο μοναδικό Dryflex δισκάριο λεύκανσης (1μέγεθος) έχει ελεγθεί και παρουσιάζει 95%συμβατότητα, δηλαδή ταιριάζει σ’ όλους.4. Βιοσυμβατότητα

Το δισκάριο κατασκευάζεται από ειδικό πλα-στικό το οποίο είναι ανεκτό απ’το στόμα.5. Εξαιρετική ποιότηταΗ διαδικασία κατασκευής των δισκαρίων λεύ-κανσης υπο κενό αέρος εξασφαλίζει την ποι-ότητα της λευκαντικής γέλης. Ο αέρας και ηυγρασία εγκλωβίζεται αποτελεσματικά και ηγέλη παραμένει μέσα στα δισκάρια λεύκανσης.6. ΝομοθεσίαΤο προϊόν ακολουθεί 100% την Ευρωπαϊκή νο-μοθεσία για τη λεύκανση των δοντιών καιγι’αυτό διατίθεται ελεύθεραΣυσκευασίαΕξι (6) προγεμισμένα δισκάρια που κάνουνταυτόχρονα λεύκανση άνω και κάτω γνάθου

Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτεστην εταιρεία Ι. Τσαπράζης ΑΕ, τηλ. 210 7716416

NSK iCareΗ νέα συσκευή i-Care αποτελεί τηντελευταία λέξηστην αυτόματη λί-πανση των χειρο-λαβών και τον κα-θαρισμό τους με πε-πιεσμένο αέρα. Δέ-χεται παράλληλα 4 χειρολαβές όλων των κα-τασκευαστών. Διατίθεται και στην έκδοση i-Care + με επιπλέον δυνατότητα πιστοποιημέ-νης απολύμανσης των χειρολαβών σας.

ΝSK SMAX M205

Νέο μοτέρ χαμηλών ταχυτήτων αέρος χωρίςφως, συμβατό με όλες τις γωνιακές χαμηλώνταχυτήτων (μικρομότορ), κίνηση εμπρός / όπι-σθεν, κλιβανιζόμενο σε αυτόκαυστο, με νέοπιο κοντό και ελαφρύ σώμα μοτέρ. Διαθέτειεσωτερικό ψεκασμό νερού, μέγιστη ταχύτητα20,000 στρ/λεπτό και παρέχεται με σύνδεσηγια 4 τρύπες (Midwest).

Nέα γέλη επιλεκτικής αδροποίησης με 35%ορθοφωσφορικό οξύ. Είναι θιξοτροπικό μεέντονο μπλε χρώμα και παραμένει στη θέσητου χωρίς να ρέει ώστε να επιτρέπει εύκολοχειρισμό και ακρίβεια κατά τη διάρκεια τηςαποκατάστασης.Συσκευασίες:- 4 σύριγγες των 5γρ - 1 σύριγγα των 30ml και 30 ανταλλακτικές

σύριγγες- 1 ανταλλακτική σύριγγα των 30ml

Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθεί-τε στην εταιρεία SADENT τηλ. 211 1022900, www.sadent.com

BISCOELECT HV

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:34 π.μ. Page 42

ΠΡΟΣΦΟΡΑ*

2+1ΔΩΡΟ

*Iσχύς έως 25 Νοεμβρίου 2013

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:34 π.μ. Page 43

...ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ......Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ!!

CAD / CAMTO MΕΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ!!!

με 10€/ημέρα (άτοκα!) μένετε... Ευρώπη!!!

SIRONA C8+ΔIΕΘΝΕΣ BEST SELLER

TΩΡΑ ΜΕ

16.500€

BHMA94_ΒΗΜΑ 74 25/10/2013 9:34 π.μ. Page 44