ง

ห

การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอ รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศ

ไทย [ ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ]

บญเชด เอยมบญ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญานเทศศาสตรมาบณฑ2ต

สาขานเทศศาสตรพฒนาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย3 พ.ศ. 2545

ISBN 974 – 281 – 769 – 3

DPU

ง

EXPOSURE AND OPINION ON SUNDAY DHARMA LECTURE

PROGRAM OF RADIO THAILAND [ CASESTUDY : PEOPLE IN MUANG DISTRICT

NONTHABURI ]

BOONCHERD IAMBOON

A thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Master of Arts

Department of Development Communication Arts Graduate School , Dhurakijpundit University

2002 ISBN 974 – 281 – 769 – 3

DPU

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” เลมน สาเรจลลวงลงได กดวยนาใจและความกรณาของผทมสวนเกยวของทกทาน ซงผวจยตองขอกราบขอบพระคณไวเปนอยางสงมา ณ โอกาสน คอ

ศาสตราจารยสกญญา สดบรรทด ประธานกรรมการควบคมวทยานพนธ อาจารย อรณ งามด อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทคอยใหคาปรกษา ตรวจทานการวจย รวมทงสนบสนน และชแนะแนวทางในการศกษาใหแกผวจยอยางสมาเสมอดวยดตลอดมา รองศาสตราจารย ดร. สมควร กวยะ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารยอรนช เลศจรรยารกษ กรรมการผทรงคณวฒ ทคอยชวยใหคาแนะนาเปนอยางดยง และรองศาสตราจารย ดร. จมพล รอดคาด กรรมการผแทนทบวงมหาวทยาลย โดยทผวจยตองขอกราบขอบพระคณทกทานอกครง ทไดเสยสละเวลาเขารวมเปนคณะกรรมการสอบวทยานพนธ และยงไดกรณาใหความร ขอคดเหน อกทงแนวทางการศกษาเพมเตม เพอใหวทยานพนธเลมนมความสมบรณดยงขน

คณจระวรรณ ตนถรานนท ผจดรายการ 7 ว. สวนกระจายเสยงในประเทศ สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กรมประชาสมพนธ ทไดเออเฟอในเรองขอมลเกยวกบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เจาหนาทฝายปกครอง อาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทไดเอออานวยในเรองขอมลของพนท ตลอดจน คณาจารย เจาหนาท มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ทคอยใหคาแนะนาในดานตางๆ เปนอยางด โดยเฉพาะอยางยงอาจารย สรางคณา ณ นคร อกทงเพอนทกๆคน ทงจากภายในมหาวทยาลยธรกจบณฑตย และจากภายนอกมหาวทยาลย ทคอยใหกาลงใจดวยดตลอดมา

ขอกราบขอบพระคณ คณพอพล เอยมบญ ผเปนบดาซงไดลวงลบไปแลว และคณแมชบ เอยมบญ ผเปนมารดา ทไดคอยใหคาปรกษา ชวยเหลอ และเปนกาลงใจดวยดตลอดมา

อนง หากวทยานพนธเลมนมคณคา และมประโยชนตอการศกษาคนควาอยบาง ผวจยขออทศใหแกบพการ คร – อาจารย และผมพระคณทกทาน สาหรบความผดพลาดและขอบกพรองใดๆ หากม ผวจยขอนอมรบไวแตผเดยว

บญเชด เอยมบญ มนาคม 2545

DPU

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย………………………………………………………………………………….ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ……………………………………………………………………………….จ กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………………..ช

สารบญตาราง…………………………………………………………………………………ฎ

สารบญภาพ…………………………………………………………………………………………ต บทท 1 บท

นา…………………………………………………………………………………………1 ทมาและความสาคญของ

ปญหา………………………………………………………………1 ปญหานาวจย…………………………………………………………………………………9 วตถประสงคการวจย…………………………………………………………………………9 สมมตฐานการวจย……………………………………………………………………………9 ขอบเขตการวจย……………………………………………………………………………... 9 นยามศพท…………………………………………………………………………………..

10 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………………………….12 2 ทฤษฎ แนวคด และงานวจยท

เกยวของ…………………………………………………….13 ทฤษฎทใชในการศกษาวจย…………………………………………………………………13

- ทฤษฎการสอสาร…………………………………………………………………….13 - ทฤษฎการเลอกเปดรบขาวสาร………………………………………………………35

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ………………………………………………………….44 - แนวคดเกยวกบการจดรายการทางสถานวทยกระจายเสยง………………………….44

- แนวคดเกยวกบความคดเหน………………………………………………………...59 กรอบแนวคด………………………………………………………………………………..77

DPU

งานวจยทเกยวของ………………………………………………………………………….78

การทดสอวจย……………………………………………………….88

ตวแปรและการวดวจย…

การเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหและป …………...92

หนา 3 ระเบยบวธ

วจย………………………………………………………………………………82 รปแบบการ

วจย……………………………………………………………………………...83 ประชากรและกลมตวอยางในการ

วจย………………………………………………………83 วธการทใชในการ

วจย……………………………………………………………………….86 บเครองมอทใชในการ

คาตวแปรในการ

………………………………………………….89

………………………………………………………………………91 ระมวลผลขอมล……………………………………………

4 ผลการวเคราะ หขอมล……………………………………………………………………….93

ตอนท 1 ผลการวเคราะหลกษณะทางประชากรศาสตร…………………………………... 94 …………………... 101 ตอนท 2 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน

ตอนท 3 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากทางสถานกระจายเสยง……………………………………………………....105

3.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ………………………………………105

3.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอ รายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ…………..111

DPU

3.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย . – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหง

หนา 5 สรปผลการวจย อภ

สรปผลการวจย…………………………………………………………………………….144

อภปรายผลการวจย………………………………………………………………………...150

ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………………….157

เวลา 08.00 น

ประเทศไทย…………………………………………………………….117 ตอนท 4 ผลการวเคราะหความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 08.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหง ประเทศไทย……………………………………………………………...……..121

ตอนท 5 ผลการวเคราะหการทดสอบสมมตฐาน…………………………………………137

ปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………………………..

143

บรรณานกรม……………………………………………………………………………………...159 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. แบบสอบถาม…………………………………………………………170 ภาคผนวก ข. ตวอยางผงรายการ การแสดงปาฐกถาธรรม ในรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถาน วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในชวงระหวางวนท 6 มกราคม 2545 – 28 เมษายน 2545……………………………….185

ประวตผเขยน……………………………………………………………………………………..187

DPU

DPU

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ….84

2

4 …..95

5

8

…. 99 9 บร

…….…..100 10

….102 1

…..102 13

แสดงการแบงพนทการปกครองออกเปนตาบล ของเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร…………………………………………………………………………แสดงการคานวณหาจานวนประชากรกลมตวอยาง ของแตละกลม

ทใชในการศกษาวจย………………………………………………………………………86 3 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตามลกษณะของประชากรทางดานเพศ……………………………………………………95 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานอาย…….………….………………………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานระดบการศกษา.……………………………………....96

6 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานอาชพ……..…………………………………………..97

7 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานรายได…….………………………………………….. 98 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานสถานภาพทางครอบครว………….………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทตามลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมความบอยครงในการไปฟง ธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ……แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอประเภทของสอในการเปดรบ…………………………………………………….….. 101

11 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความบอยครงในการเปดรบสอ……………………………………………………

2 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอชวงเวลาในการเปดรบสอ…………………………………………………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอระยะเวลาในการเปดรบสอ……………………………………………………………103

DPU

ตารางท หนา

14 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร 4

15

6 16

……………… 106

17

…………………….. 107 18

...108 19

21

ารทเกยวกบ …………….………112

22 วดนนทบร ม หรอรายการทเกยวกบ

23 อระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ รรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ……………………………………………….114

ตอความสนใจในการเปดรบประเภทของเนอหาทนาเสนอทางสอ………………………10 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจาย เสยงตางๆ………………………………………………………………………………...10 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยง ตาง ๆ ……………………………………………………………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยง ตางๆ………………………………………………………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอสถานวทยกระจายเสยงตางๆ ในระบบ A.M. และ F.M. ทมการเปดรบ ฟง บอยมากทสด….……………………………………………………………………. 109

20 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ………………………………………………………..112แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายกธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ………………………… แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหตอชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ…………………………………………….…113แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตธ

DPU

ตารางท หนา

ร รบฟง

…………………….. 115 25 าเภอเมอง จงหวดนนทบร

ย………………….. 117 26 นนทบร

ทตย ยงแหงประเทศไทย………………….. 118

27

ย………………….. 118 28 วดนนทบร

การเปดรบฟง

ร

……………………………………….120

30

า ควรแก ………………………………….……121

24 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบตอรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทมการเปดบอยมากทสด ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ…………………แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอตอการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไท แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมในวนอาเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเส แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไท แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหตอความยาวนานของระยะเวลา [ จานวนป] ในรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย………………………………………….…119

29 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบตอความรสกทไดรบหลงจากทไดมการเปดรบฟง รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย…… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา รายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เปนรายการทดมคณคการทจะธารงรกษาไว……………………………

DPU

ตารางท หนา

………………………. 122 32

ยง………………. ….. 123 33 ยงเบนมาตรฐาน

……………………….124

34 ยงเบนมาตรฐาน

…………………….. 125 35 ยงเบนมาตรฐาน

างสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เนอหาของรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว จะทนตอเหตการณ และทนสมยอยเสมอ ใหขอคดทางธรรมะทควรแกการรบฟงเปนอยางยง……………….126

31 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา รปแบบการนาเสนอของรายการนาสนใจ………… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา วนทใชในการนาเสนอรายการ เปนทเหมาะสมอยาง แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา ชวงเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนชวงเวลาทมความเหมาะสมอยางยง……………………………………… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา ระยะเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนระยะ เวลาทมความเหมาะสม…………………………………………… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ท

DPU

ตารางท หนา

36 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถชวยทาใหทานเขาใจในพระพทธศาสนา และรสกมความศรทธา

…………….……..128 38

มดงกลาวนแลว .……... 129

39

ว ใจเยนลงได…………………………….130

มากยงขน…………………………………………………………………………………127 37 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา พระสงฆทมาพดในรายการ สามารถพดสอความหมาย ใหเราเขาใจไดเปนอยางด…………………………………………… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบรทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรสามารถมสวนชวยทาใหทานมจตสานกในเรอง บาป บญ คณ โทษ ได………… แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลสามารถมสวนชวยทาใหทานมจตใจทสงบ และ

DPU

ตารางท หนา

40 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทมความสขม รอบคอบ ดยงขนกวาเดม……………………………………………………………………………131

41 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทาน ไดรถงการเปนคน ควรมจตใจทม ความเมตตา และเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอตอเพอนมนษยไดดยงขน……………………13 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

2 42

3 43

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา ความรทไดรบจากรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เมอนามาประยกตใชแลว สามารถชวยทาให ความรก ความอบอน ภายในครอบครวของทานสมบรณดยงขน…………………………………….…………134

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทสมถะ มธยสถ หรอมความ ตระหน มากยงขนกวาเดม……………………………………………………………….13 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

DPU

ตารางท หนา

44 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย…………………………………………….140

47 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยง แหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย…………………………………………….142

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา หลงจากททานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถชวยทาใหทานแกไขปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวนใหเบาบางลงได และทาใหทานมกาลงใจมากยงขน……………………………………………………….135

45 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความบอยครง ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยง แหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย…………………………………………….139

46 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางระยะเวลา ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยง แหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง

DPU

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 ภาพแผนภมแสดง แบบจาลอง S M C R ของเบอรโล [Berlo’s S M C R Model]………15 41B 2 ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองการสอสาร ของโรเจอร…………………………………....18 20B 3 ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองรปโครงวาว ของแมคคราวและแชฟฟ……………………..19 23B 4 ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองกระบวนการสอสาร………………………………………...20 21B 5 ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองการสอสารมวลชน ของวลเบอร ชแรมม…………………..27 6 ภาพแผนภมแสดงหลกการสอสารทวไป…………………………………………………..32 7 ภาพแผนภมแสดงการสอสารทางวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน……………….…...33 42B 8 ภาพแผนภมแสดงพฤตกรรมในการรบฟงวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน……….….33 24B 9 ภาพแผนภมแสดงการรบรของบคคลตามขนตอนทเกดขน………………………………..37 25B 10 ภาพแผนภมแสดงรปแบบจาลองรปกรวย 26B สาหรบวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความเหน……………………………………………66 11 ภาพแผนภมแสดงการแบงระดบความรสกตามแบบมาตรา ของเธอรโตน………………. 75 12 ภาพแผนภมแสดงการแบงระดบความรสกตามแบบมาตรา ของไลเครท…………………76 13 ภาพแผนภมแสดงกรอบแนวคดของการศกษาวจย………………………………………...77

DPU

ชอวทยานพนธ การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

[ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]

ชอนกศกษา นายบญเชด เอยมบญ

อาจารยทปรกษา อาจารย อรณ งามด

สาขาวชา นเทศศาสตรพฒนาการ

ปการศกษา 2544

บทคดยอ

วตถประสงคในการศกษาวจยเรอง “การเปดรบ และความคดเหนของประชาชนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” ในครงน มจดมงหมายเพอ

1. เพอศกษาการเปดรบสอของประชาชน ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร 2. เพอศกษาการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทย กระจายเสยงแหงประเทศไทย

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางการเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

การศกษาวจยครงน เปนการวจยเชงปรมาณ [Quantitative Research] และใชวธการวจยเชงสารวจ [Survey Research] ซงไดทาการศกษาจากกลมประชากรตวอยาง ซงเปนประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนมถนายน 2544 – กรกฎาคม 2544 จานวนทงสน 400 คน

DPU

ผลจากการศกษาวจย ปรากฏดงตอไปน

1. ลกษณะทางประชากรศาสตร พบวา สวนใหญเปนเพศหญง มากกวาเพศชาย มอายระหวาง 60 ป ขนไป จบระดบขนประถมศกษาเปนสวนใหญ มรายไดไมเกน 5,000 บาท / เดอน มการแตงงานแลว และสวนใหญไดมการเขาไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ ประมาณ 1–2 ครง / เดอน

2. พฤตกรรมในการเปดรบสอของกลมประชากรตวอยาง พบวา สวนใหญเปดรบฟงวทยกระจายเสยง เปนประจาทกวน ระหวางเวลา 21.01 น. – 24.00 น. และแตละครงจะใชเวลาเปดรบฟง มากกวา 1 ชวโมง ขนไป สาหรบเนอหาทกลมประชากรตวอยางสนใจมากทสด คอ รายการบนเทง [เชน เพลง ละคร ฯลฯ]

3. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย พบวา ประชากรกลมตวอยางจากจานวนทงสน 400 คน มจานวน 216 คน ทไดเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ และจากจานวนประชากรกลมตวอยาง 216 คน ดงกลาว มจานวน 118 คน ทเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ซงสวนใหญแลวจะเปดรบฟงเปนประจาทกครง และแตละครงใชเวลาเปดรบฟงประมาณ 25 นาท – 30 นาท โดยทสวนใหญไดมการเปดรบฟงมาเปนระยะเวลานานมากกวา 5 ป ขนไป และหลงจากทฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทยแลว สวนใหญจะมความรสกชอบเปนสวนใหญ

ผลของการศกษาวจยในครงนสามารถนาไปเปนแนวทาง ในการปรบปรงการนาเสนอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย และยงใชเปนแนวทางในการกาหนดนโยบาย เพอเผยแพรหลกคาสอนทางพระพทธศาสนา ทางสอวทยกระจายเสยง ในอนาคตตอไป

DPU

Thesis Title Exposure and Opinion on Sunday Dharma Lecture Program of

Radio Thailand. [Case study : people in Muang District Nonthaburi]

Name Mr. Booncherd Iamboon

Thesis Advisor Mr. Arun Ngamdee

Department Development Communication

Academic Year 2001

ABSTRACT

The purpose of this study are as follows :

1. To study the radio exposure of people in the District proper , Nonthaburi Province.

2. To study the exposure and opinion of people in the District proper , Nonthaburi Province to Dharma Program on the Radio Thailand.

3. To study the relationship between their exposure and opinion of the listener toward Dharma Program on Radio Thailand.

Quantitative Research , and Survey Research have been applied with 400 samples from people living in the district proper of Nonthaburi between June 2001 – July 2001.

The results of the study are as follows :

1. Out of 400 samples , they were more female than male listeners majority were over 60 years of age and educates school earned about 5,000 baht or month and mostly. They normally listened to Dharma or other religious on the radio average 1 - 2 time per month.

2. Most of listeners who answered said they normally listen to the radio

between 9 : 00 p.m. – midnight and each time they listen for a period of one

DPU

hour or more. The programs that they prefer to listen were entertainment programs such as music and drama etc.

3. They normally listen to Dharma programs on Radio broadcast on Sunday

listen between 8 : 00 a.m. – 8 : 30 a.m. Out of 400 persons answered 216 listen to Dharma programs broadcasted on Radio. There were 118 out of 216

listened to Dharma programs on Radio Thailand between 8 : 00 a.m. – 8 : 30

a.m. and the majority of them listened for a period of 25 – 30 minutes each time. They have been listening to this programs for the last 5 years and enjoyed it.

Majority of listeners who answered had expressed their support that Dharma programs should be broadcasted regularly on Sunday on Radio Thailand to publicize the teaching of Lord Buddha and it is a good policy to continue for the future.

DPU

บทท 1 บทนา

ทมาและความสาคญของปญหา

เนองจากสงคมปจจบน เปนสงคมยคโลกาภวฒน [Globalization] มการพฒนาเปลยนแปลงไปจาก

อดตเปนอยางมาก ไมวาจะเปนทางดานการเมอง เศรษฐกจ หรอสงคม กตาม โดยทตวชชดสวนใหญในเรองของ

การพฒนานกคอ อตราการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจนนเอง ซงถอเปนการเจรญเตบโตของสงคมในเชง

ปรมาณ และเมอหนมามองทางดานคณภาพของสงคม ซงคณภาพของสงคมนน เมอมองโดยการเปรยบเทยบแลว

คณภาพชวตของคนในสงคมปจจบนน โดยทวไปยงอยในสภาพทคอนขางตาและนาเปนหวงเปนอยางมาก

ปญหาตาง ๆ เหลาน แททจรงแลว สามารถชใหเหนไดชดวา การพฒนาสงคมนน จะตองมการพฒนา

ทง 2 ดาน คอ ทงทางดานปรมาณและดานคณภาพ โดยททงสองดานนจะตองมการพฒนาควบคกนไป ซงในดาน

ของปรมาณ เราสามารถวดผลของการพฒนา โดยอาศยวตถทสามารถวดได เชน การเพมของรายได โรงงาน

โรงเรยน โรงพยาบาล สงกอสราง อาหาร เสอผา แรงงาน และอน ๆ สวนในดานคณภาพนน เราสามารถวดผลของ

การพฒนาโดยดทความเปนมนษยโดยตรง ในลกษณะทสมพนธกบศกยภาพเตมทของเขา เปนการไมถกตองทจะ

กลาววา เมอประชาชนมกนมใช ไมอดอยาก ไมมโรคภยไขเจบ เทานกเพยงพอแลว เนองจากประชาชนตองการท

จะเรยนรถงความเตมในความเปนมนษยของเขา ปจจยสนนเปนเพยงเครองยงชวตทางรางกายเทานน เพอความ

ผาสขของสวนรวม ในทศนะเชนนการพฒนาจะตองคานงถงมนษยชาตในทกยางกาวเดนของทกดาน เชน เมอ

วดผลสาเรจในทางศาสนา โดยวดกนเฉพาะในแงปรมาณของโบสถ วหาร ทสรางขน ความสวยงามของโบสถ

รายไดขององคกรทางศาสนา จานวนสมาชกทเพมขน ปรมาณของเอกสารทพมพขน แตไมมองถงความ

เปลยนแปลงทางดานคณธรรม ความเสยสละ และความโอบออมอาร ในตวของสมาชก ดงนถอวาไมเปนการ

พฒนา ทงยงกลบเปนอปสรรคของการพฒนาอกดวย [สลกษณ ศวรกษ , 2526 อางใน อรณ ฝงวรรณลกษณ ,

2538 : 4]

เมอเขาใจถงแงคดของการพฒนาแลว กยอมทจะทราบกนไดดวา สภาพของสงคมไทยในปจจบนนน

ไดประสพกบปญหาตาง ๆ มากมาย โดยเฉพาะหลกฐานยนยนจากการปรากฎเปนขาวประจาวนขน ทางสอแขนง

ตาง ๆ เปนตนวา ความขดแยงรนแรงระหวางกลมคน จงเกดการประทขน โดยเปนการตอสประหตประหารกนดวย

อาวธอยางรนแรง เตมไปดวยความอยตธรรม การเอารดเอาเปรยบกน หรอการแกงแยงชงดกน การใช

ทรพยากรธรรมชาตหมดไปอยางไมอาจทดแทนได คนตดยาเสพตดมมากขน ปญหาอาชญากรรมตาง ๆ กไดเพม

จานวนขนอยเรอย ๆ ซงสงตาง ๆ เหลานเปนการแสดงใหเหนวาสงคมกาลงอยในวงวน ยงมการพฒนาเชงปรมาณ

หางไกลไปเทาใด ปญหาตาง ๆ กยงตามมา และรวดเรวจนแกไมทน ดงนจะเรยกวาเปนสงคมทกาลงกาวไปสการ

พฒนาไดหรอไม เพราะในการพฒนาสงคมของประเทศนน ไมคอยไดมการคานงถงคณคาของการพฒนาชวต

และจตใจของคนในสงคมเทาทควร ในทสดคนในสงคมกตองดารงชวตอยกบปญหาทรนแรง และซบซอน ทงทม

DPU

2

ฉะนนหากจะกลาววา ถาปราศจากศลธรรมในใจมนษยแลว การพฒนาประเทศไมวาจะพฒนาไปใน

ทางดานใดกยอมจะบกพรอง ไมสมบรณและไปในทางทผดเปาหมาย ผลทไดนนจะเหนความเจรญทางดานวตถ

สาคญยงกวาเรองทสาคญแท ๆ คอ ความเจรญในทางดานปญญา และในทางธรรม ซงการขาดศลธรรม จะทาให

โลกเสอมลงในทสดกคงไมมใครปฏเสธ [ปวย องภากรณ : 2530อางใน อรณ ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 2]

ดงนน สถาบนศาสนาจงมความสาคญในการตอบสนองความตองการในระดบขนสง ทางดานจตใจของมนษย ทา

ใหมนษยมสงทยดเหนยวทางดานจตใจ ทาใหจตใจมความสงบ [เรอนแกว ภทรานประวต , 2540 : 134]

ดวยเหตนศาสนาจงไดเขามามบทบาทในชวตของมนษยตงแตการเกด การบวช การดาเนน

ชวตประจาวน ขนบานใหม การแตงงาน เปดสานกงานใหม การเรมลงมอทานา [พธแรกนาขวญของชาต] การเจบ

ปวย แกชรา และการตาย แมแตงานรนเรงหรอนนทนาการตาง ๆ ดงนนเมอกลาวโดยสรปแลวบทบาทหนาทของ

สถาบนศาสนา [การพฒนาชนบท หนวยท 4 มสธ. , 2536 : 181 – 182] จงมดงน

1. ชวยในการขดเกลาทางสงคม โดยศาสนาเปนผสรางและยาเปาหมาย และบรรทดฐานทาง

สงคมของกลม ใหเหนวาเปาหมายของกลมมความสาคญกวาของสวนตว ทาหนาทเปนกลไกและจงใจบคคลให

ทางานเพอสวนรวม ทงนโดยอาศยหลกของเหตผล ความเชอในสงเหนอธรรมชาตหรอสงศกดสทธ หรอพธกรรม

ตาง ๆ

2. ชวยในการควบคมทางสงคม โดยอาศยหลกของการขดเกลาทางสงคมดงกลาว ศาสนา

สามารถควบคมพฤตกรรมของคนในสงคมใหประพฤตปฏบตอยในกรอบอนดงามของสงคม ตามแนวคดของทาง

ศาสนา จงทาใหเกดความสามคคและเสถยรภาพขนในสงคม

3. ชวยในการใหรางวลทางใจ ศาสนาทาหนาทเปนผใหรางวลทางใจ อนมคณคาสงแกบคคล

ผประพฤตปฏบตตามความเชอ คานยม หรอบรรทดฐานทางสงคมของกลม รางวลนแมไมเปนวตถแตกมคามราคา

ตอผไดรบ เชน การสรรเสรญผอยในกรอบของประเพณวาเปนคนด หรอชแนะวา/ทาดจะไดดตอบแทน ทาดกบทาน

ทานจะทาดตอบ ประพฤตดทาบญสนทานจะไดขนสวรรค เปนตน

4. ชวยในการลงโทษทางใจ เปนการทาควบคไปกบการใหรางวลทางใจ สาหรบผทประพฤต

อยในกรอบประเพณของศาสนา และศาสนากยงมหนาทลงโทษทางใจแกผทฝาฝนบรรทดฐานทางสงคม เชน ไดม

คากลาววาผใดทไดทาชวจะไดผลแหงความชวตอบ ผฝาฝนประเพณของสงคมเปนคนเลว พระเจาหรอเทวดาฟา

ดนสาบแชง จะไมไดผดไดเกดอก และจะตกนรกแดนทมแตความทกขทรมาน

5. ชวยใหเหนคณคาของคน โดยศาสนาจะยอมรบบคคลผเลอมใสในหลกธรรมของตนเทานน

เปนสมาชก ทาใหบคคลหรอศาสนกชน รสกวาตนมพรรคพวก นอกจากนนศาสนายงทาให ศาสนกชนไดเขา

ใจความเปนอยหรอสภาพความสข ความทกขของตน เชน เขาใจวาการทตนมสขอยในขณะนเพราะตนทาด การท

ตนมทกขเพราะตนทากรรมชวไว หากไมไดทาในชาตนกคงทาไวในชาตกอน หากทาดแตยงไมไดดทนทกเชอตาม

DPU

3

6. ชวยใหความเขาใจในสากลจกรวาล ศาสนาทกศาสนามกมคาสอนทกวางขวางทงโลกนและ

โลกหนา องคประกอบของโลกนและโลกหนา ความสมพนธระหวางกน และความสมพนธระหวางตนและผอน ทา

ใหบคคลมแนวทางในการคดและการกระทาของตน แมความรนนจะยงไมเปนวทยาศาสตร แตกมเหตมผลทพอ

เชอได

7. หนาทอนๆ นอกจากหนาทของศาสนาทไดกลาวมาแลว ศาสนาในชนบทไทยยงทาหนาทให

สวสดการแกสงคม โดยการใหบรเวณวดเปนทพกผอนหยอนใจ หรอนนทนาการ เชน เวลามงานประจาปทวด

บคคลทอาศยอยรอบ ๆ วด กสามารถจะมาหาความบนเทงทางใจได

ตามทไดกลาวมาแลว จะเหนไดวา คณคาของศาสนาโดยทวไปแลว ขอหนงกคอ การทาใหสงคมดขน

ซงหนาทของศาสนาทมตอสงคมนกคอ สงเสรมการอยรวมกนในสงคม ดารงรกษาสงคม ดารงการสบเนองของ

สงคม เสรมสรางตอการปลกฝงจตใจของสมาชกในสงคม และศาสนากชวยใหมนษยสามารถเผชญกบความไม

สมหวง ความลมเหลวและความอยตธรรมได ภายในขอบเขตอนจากดดวย [ทนพนธ นาคะตะ , 2529 อางใน

อรณ ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 3]

สาหรบในสงคมไทยนน นบตงแตอดตมาจนถงปจจบน ประชาชนชาวไทยทกคนไดตระหนกดวา

ปจจยทชวยสงเสรมคณคาทางดานศลธรรมใหแกจตใจของคนไทยเราสวนใหญ กคอ สถาบนพระพทธศาสนา ซงม

อทธพลแผซานอยในวถชวตของคนไทย จนกลาวไดวาวถชวตแบบพทธของคนไทยจะมอยในแทบทกดาน เชน

ทางดานภาษา คตธรรม ความเชอ มารยาทของสงคมและประเพณตาง ๆ เนองจากศาสนาพทธเปนศาสนาประจา

ชาต โดยทไดมคนไทยถงรอยละ 95 ใหความเคารพนบถอศาสนาพทธ ความสาคญของสถาบนนนน มผลตอความ

มนคงของชาต ทงในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และการทหาร ดงทไดมผกลาวถงคณคาของพระพทธศาสนา

กบชวตและสงคมมนษย ไว 3 ประการ คอ

1. ศาสนาทาใหผนบถอ สามารถปกครองตวเองได

2. ศาสนาทาใหผนบถอเปนคนด

3. ศาสนาทาใหสงคมดขน

[สรนทร พฒนศร , 2532 อางใน อรณ ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 3]

ดงนนหลกธรรมจงเปนสงจรรโลงสงคมและสรางสรรคสงคมใหนาอยยงขน และเปนสงสรางมนษยใหเปนมนษยโดยสมบรณและเตมภาคภม ทาใหมนษยมคณธรรมและสงผลชวยใหมนษยนนเปนคนทมคณภาพของสงคม เมอมนษยอนเปนสมาชกในสงคมนนดอยคณภาพเพราะขาดหลกธรรม สงคมนนกยอมดอยคณภาพตามไปดวยเชนกน และสงคมนนกจะเปนสงคมทดอยการพฒนา มความลาหลงและประสพกบปญหาความวนวายอยตลอดเวลา เพราะหลกคาสอนทางพทธศาสนานน ไดเปนแกนนารากฐานสาคญทางวฒนธรรม เปนศนยรวมทางดานจตใจของประชาชน

DPU

4

1. สวนทวาดวยหลกธรรมคาสงสอนของพระพทธองค 2. สวนทเกยวของกบสญลกษณของการเปนศาสนาอนไดแก พระสงฆ และวดวา

อาราม 3. สวนทเกยวของกบพทธศาสนกชน ในดานทเกยวกบความเชอและพฤตกรรมของ

ประชาชนผนบถอศาสนา ในสวนนพระสงฆจงมบทบาทเปนสวนสาคญในการพฒนาสงคม โดยการบาเพญตนเปนประโยชนตอสงคมอยางมากมาย จนทาใหวดซงเปนทตงของสถาบนศาสนากลายเปนจดศนยรวมทางดานจตใจและศนยกลางทางสงคม สาหรบพระสงฆในสมยโบราณแตกอนนจะทาหนาทเปนทงครในการใหการอบรมสงสอนลกหลานของชาวบาน คอยดแลชวยเหลอสงเคราะหแกผทตกทกขไดยากหรอประสพกบปญหาในชวต เปนแพทยรกษาคนไข เปนผพพากษาในกรณทชาวบานเกดขอพพาทกน และรวมทงมบทบาทสาคญในดานพธกรรมตางๆ ของศาสนาอกดวย [สรสทธ วชรขจร , 2540 : 12]

กลาวโดยสรปแลวจะเหนไดวา พระพทธศาสนาไดชวยในการจรรโลงสงคม และสรางสรรคสงคมใหนา

อย ดวยการประคบประคองสงคมของประเทศใหเปนปกแผน เปนศนยรวมทางดานจตใจของประชาชนชาวไทยทง

ประเทศ และยงเปนแหลงหลอหลอมเอกลกษณของชาต โดยทหลกคาสอนทางพทธศาสนาไดสอนใหคนไทยมนสย

รกอสระ มจตใจทรกสงบและยมแยมแจมใสอยเสมอ รวมทงยงสอนใหคนเรามจตใจทมความเมตตา กรณา

เสยสละ และไมเบยดเบยนผอน [รชนกร เศรษฐโฐ , 2532 : 58 – 59] นอกจากน หลกธรรมคาสอนในพทธศาสนา

ยงจะไดชวยทาใหเกดความรจก เขาใจคนและชมชน รวมทงจะชวยใหเกดการทางานรวมกน เกดความสามคค อน

เปนพลงทาใหสามารถบรรลเปาหมายแหงการพฒนาทตงไวได [สญญา สญญาววฒน , 2533 อางใน อรณ

ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 3] ทงนกเพอแกไขวกฤตการณความทกขยากเดอดรอน อนเหตจากประการตาง ๆ ทง

ปวงทเกดขนในสงคม ใหบรรเทาเบาบางลง ในอนทจะชวยนาชาต และสงคมไปสความสงบรมเยนตอไป [อรณ

ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 3 – 4] โดยทในปจจบนนไดมทงภาครฐบาลและเอกชน ใหความสนใจในการพฒนา

สงเสรมกจกรรมทางวฒนธรรมและศาสนามากยงขน เชน ในวงการสอสารมวลชน จงนบวาเปนนมตหมายทด ท

ศาสนาจะไดมสวนชวยในการพฒนาสงคมและประเทศชาตไดบาง อยางนอยทสดกในเรองของการพฒนาเพอ

ยกระดบทางดานจตใจของคนในสงคม ซงเมอมการพฒนาคนแลว กจะสงผลถงการพฒนาสงคมของประเทศชาต

ตามมานนเอง

โดยทโลกในปจจบนไดมการพฒนาอยตลอดเวลาเชนน การตดตอสอสารระหวางกนและกน กมความ

จาเปนเพมมากยงขน ดงนนการสอสารมวลชนจงนบวาเปนสงทมความสาคญเปนอยางมากตอชวตของคนใน

DPU

5

เพณทเชองชาและคบแคบ ใหกลายเปนการสอสารมวลชนทรวดเรวและกวางขวาง ทงยงเขามาชวยเชอมโยง

ความสมพนธของมนษยในสงคม ใหพออยรวมกนไดตอไป โดยไมแตกทาลายไปโดยสนเชง [สมควร กวยะ ,

2532 : 749] สอสารมวลชน นอกจากจะเปนตวกลางเชอมโยงสงคมสวนตาง ๆ แลว สอสารมวลชนกยงเปนสงท

สามารถชวยเสรมสรางใหเกดความกาวหนา ดวยการสะทอนใหเหนถงสภาพความเปนไปของสงคมนน ๆ ไดเปน

อยางด แตในขณะเดยวกน สอสารมวลชนกสามารถเปนตวทฉดรงใหสงคมนนเสอมโทรมลงได เชนกน [อรณ

ประภา หอมเศรษฐ , 2531 : หนาคานา] และในขณะทปจจบนน ไดมการแพรขยายของการใชสอในวงทกวางขน

เนองมาจากสาเหตทไดมการใชสอในวงการสอสารมวลชนแขนงตาง ๆ ไมวาจะเปน วทย โทรทศน หนงสอพมพ

นตยสาร และอน ๆ มากยงขนนนเอง เพอเปนเครองมอในการให ขาวสาร ความร และการโนมนาวชกจงใจ หรอ

แมแตการสรางความบนเทงในรปแบบตาง ๆ ใหแกบคคล กลมบคคล และสงคม แตถงอยางไรกตามสอสารมวลชน

กยงไดมความตระหนกถงบทบาทและหนาทของตวเองตอสงคมในดานศาสนา ทงในบทบาททางพทธปญญา

[Intellectual] คอ การใหการศกษาแกมวลมนษยทอาศยอยในสงคมใหไดรบประโยชนมากทสด เพอขจดความ

กดดนและขดแยงในสงคมและบทบาททางจตวทยาสงคม[Social Psychology] คอ การสรางพลงจตใจของสมาชก

ในสงคมใหดขน เพอการพกผอนหยอนใจรวมถงการบาบดทางจต [Psychotherapy] ซงสอมวลชนจะเสนอเรองราว

ทสมาชกของสงคมตองการ เพอชดเชยในสงทสงคมขาดหายไป [บารง สขพรรณ , 2519] รปแบบหนงในการ

นาเสนอของสอสารมวลชนดงกลาวนทมการออกอากาศอยอยางตอเนอง ตงแตอดตจนถงปจจบน นนคอ รายการ

ทเกยวกบธรรมะ โดยในการนาเสนอรายการประเภทดงกลาวน มวตถประสงคเพอเผยแพรหลกธรรมคาสอนทาง

พทธศาสนา ใหแกประชาชนโดยทวไปไดรบรและเขาใจ ในอนทจะโนมนาวใหคนในสงคมไดตระหนกรถงคณคาของ

หลกคาสอนทางพทธศาสนา แลวนาไปประยกตเพอใชประโยชนในชวตประจาวน ทงนการนาเสนอรายการท

เกยวกบธรรมะทางสอสารมวลชนนน มทงทางสอวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน ในทนจะกลาวเฉพาะรายการ

ทเกยวกบธรรมะทนาเสนอทางสอวทยกระจายเสยงเทานน

สาหรบการเผยแพรรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยง นน กเปนอกทางเลอกหนง

ทใหความสะดวกแกประชาชนทมความสนใจโดยตรง และประชาชนทวๆไป โดยทไมตองไปยงวด กสามารถเปดรบ

ฟงได ซงในการกระจายเสยงออกอากาศ เพอเผยแพรรายการทเกยวกบทางดานธรรมะ ของสถานวทยกระจายเสยง

แหงประเทศไทยนน มอยดวยกนหลายรายการ ตวอยางเชน รายการธรรมสวนะ จะกระจายเสยงออกอากาศทก

วนทเปนวนพระ รายการสนทนาเกยวกบธรรมะในเรองตาง ๆ แลวแตกรณ ซงจะกระจายเสยงออกอากาศ เนองใน

โอกาสทเปนวนสาคญทางพทธศาสนาหรออน ๆ และรายการปาฐกถาธรรม ทไดกระจายเสยงออกอากาศทกวน

อาทตย ในเวลา 8.00 น. – 8.30 น.

รายการตาง ๆ ตามทไดกลาวมาแลวนน เปนรายการทดมประโยชน ตอการชวยในดานการพฒนา

ทางดานจตใจ ของคนในสงคมไทยไดเปนอยางมาก แตในทนจะกลาวเฉพาะรายการปาฐกถาธรรม ทออกอากาศ

ท า ง ส ถ า น ว ท ย ก ร ะ จ า ย เ ส ย ง แ ห ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ท ก ว น อ า ท ต ย ต ง แ ต เ ว ล า

DPU

6

จากขอกฎหมายของคณะกรรมการกจการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนแหง ชาต [กกช.]

ดงกลาว ทไดมการปรบปรงเปลยนแปลงใหม ทาใหสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ทวประเทศ จงไมตองถายทอด

รายการภาคบงคบ ของกรมประชาสมพนธ ทไดทาการกระจายเสยงออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงแหง

ประเทศไทย อกตอไป ดงนนรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว ซงเปนรายการทมเนอหาสาระเกยวกบทางดานธรรมะ

จงไดถกยกเลกการถายทอดออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ทวประเทศไปดวย แตทวาจาก

ขอบงคบทางกฎหมายของคณะกรรมการกจการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนแหงชาต [กกช.] ดงกลาวนน

ไดระบไววาสถานวทยกระจายเสยงทกแหงทวประเทศ จะตองมรายการทมเนอหาสาระเกยวกบทางดานธรรมะ

อยางนอย 15 นาท ตอสปดาห ดงนนสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ จงตองมการจดทารายการทมเนอหาสาระ

เกยวกบทางดานธรรมะขน เพอใชออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงของตน ซงมอยมากมายหลายรายการ

ดวยกนในปจจบน แตในทนกเชนกนจากขอกฎหมาย ถาหากสถานวทยกระจายเสยง สถานใดทไมพรอมจะจดทา

รายการประเภทนออกมา หรอสถานนน ๆ ตองการทจะถายทอดรายการปาฐกถาธรรม ดงกลาวจากทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กสามารถทาได ซงในความเปนจรงแลว ในปจจบนน กยงมสถาน

วทยกระจายเสยง อยเกอบทกสถาน ทยงทาการถายทอดรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว ทออกอากาศเปนประจา

ทกวนอาทตย ในเวลา8.00น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย อยตอไป

ในการศกษาวจยในครงน ผศกษาตองการทจะศกษาประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

เนองมาจากอาเภอเมอง จงหวดนนทบร เดมเปนพนททมจานวนประชากรอาศยอยไมมากนก แตในปจจบนน

จานวนประชากรของอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ไดเพมจานวนมากขนเรอย ๆ ดงนนจงเกดปญหาทางสงคมขน

DPU

7

ในการนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ฯ ไดเคยมพระราโชวาทอนเกยวกบพทธ

ศาสนาในวนเสดจเยยมพทธสมาคมแหงประเทศไทย เมอวนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2513 ตอนหนงมความวา…

“ คาวา ศาสนา ตามทใชทกวนนเปนทนาเขาใจกนวา ใชตรงกบคาวา Religion ใน

ภาษาองกฤษ ซงหมายถงคาสงสอนทมาจากเบองบน สวนวธการสงสอนกคอ “สง” และ “สอน” ใหปฏบต โดยถอ

คาสงนนมาจากเบองบน ยตไดถกตองเทยงแทแลว จงทาตามไดทเดยว ถาวาตามน พระพทธศาสนากไมเขาหลก

เปนศาสนา เพราะเนอหาสาระและกฎเกณฑของพระพทธศาสนา เกดจาการคนควาหาความจรงของชวตดวย

ปญญาของมนษย พระพทธศาสนาแสดงความจรงของชวต แสดงทางปฏบตทจะใหบรรลความสขสงสดของชวต

พระพทธศาสนาเปนปรชญา โดยวธการสอนทยดหลกเหตผล พระพทธศาสนาเปนศาสตรหรอพดชดลงไปอกกเปน

วทยาศาสตร เพราะฉะนนขาพเจาจงมความเหนวา การสอนพระพทธศาสนาทถกตอง คอ การสอนใหคนสามารถ

พจารณาขดคนหาหลกธรรมจากชวต และนาหลกธรรมนนมาปฏบตใหเปนประโยชน”

[สร เปรมจตต , ม.ป.ป. : 3]

ดงนนประชาชนทกคนจงควรหนมาใหความสนใจ และเอาใจใสในพระพทธศาสนากนบาง ดวยการศกษาและประพฤตปฏบตตนใหอยในกรอบตามหลกคาสอนทางพทธศาสนา ถงจะปฏบตตนไดไมครบทกขอกตาม เพอชวยในการจรรโลงสงคมใหมความสงบรมเยนและคนในสงคมกจะไดใชชวตอยอยางมความสข

จากการทผศกษาวจยไดสนใจทจะศกษา เรอง “การเปดรบ และความคดเหนของประชาชนทมตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” ในครงน ผศกษาวจยตองการทจะศกษาวา การเปดรบสอ และความคดเหนของ

ประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย เปน

อยางไร อกทงในการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาว จะมความสมพนธกบความคดเหน ตอ

ลกษณะทางประชากรของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร อยางไร หรอไม เพยงใด

ปญหานาวจย

1. การเปดรบสอ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร เปนอยางไร

DPU

8

2. การเปดรบ และความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย เปนอยางไร

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาการเปดรบสอของประชาชน ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

2. ตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

สมมตฐานการวจย พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอ

รายการ แตกตางกน

ขอบเขตการวจย

การศกษาวจยครงน มงทจะศกษาการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนทมตอรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] โดยทรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาวนนน เปนรายการปาฐกถาธรรมทไดออกอากาศเปน

ประจาทกวนอาทตย ตงแตเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กรม

ประชาสมพนธ ซงออกอากาศทกรงเทพมหานคร ดวยความถในระบบ A.M. 819 , 837 และ 891 KHz. และใน

ระบบ F.M. 88.0 , 92.5 , 93.5 , 95.5 , 97.0 และ 105.0 MHz. รวมถงสถานวทยกระจายเสยงอนๆ ทได

รวมทาการถายทอดออกอากาศรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย จากทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ดงกลาวนนดวย

โดยในการศกษาวจย เรองการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนทมตอ รายการปาฐกถาธรรม

วนอาทตย ทางสถานกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]

ครงน ผศกษาวจยจะไดทาการศกษารายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทไดทาการออกอากาศระหวางเดอน

เมษายน 2544 – พฤษภาคม 2544 รวมระยะเวลาทใชในการศกษาวจยในครงนเปนเวลา 2 เดอน

สาหรบขอบเขตของพนท ทใชในการศกษาวจยในครงน จะศกษาเฉพาะประชาชนทอยในเขตอาเภอ

เมอง จงหวดนนทบร ซงอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ดงกลาวนนน ประกอบไปดวยพนททงหมด 10 ตาบล

ไดแก ตาบลสวนใหญ ตาบลตลาดขวญ ตาบลบางเขน ตาบลบางกระสอ ตาบลทาทราย ตาบลบางศรเมอง

ตาบลบางกราง ตาบลบางไผ ตาบลไทรมา และตาบลบางรกนอย โดยทพนทในบางสวนของอาเภอเมอง

ดงกลาว ไดมการแบงการปกครองออกเปนเขตเทศบาล ซงมอยดวยกน 2 เทศบาล คอ เทศบาลเมองนนทบร

กบ เทศบาลตาบลบางศรเมอง

DPU

9 นยามศพท

การเปดรบ หมายถง การเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ความคดเหน หมายถง ความรสก ความเชอ และความนกคดทบคคลม

ตอสงหนงสงใด ในชวงเวลาใดเวลาหนง แลว

แสดงความรสกออกมาโดย การพด การเขยน ซง

การแสดงออกมานน จะขนอยกบภมหลงทาง

สงคม ประสบการณและสงแวดลอม ของบคคล

นน ซงบคคลอน อาจไมเหนดวยกได ในทนไดแก

ความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศ

ไทย

ปาฐกถาธรรม หมายถง การบรรยาย หรอการแสดงธรรม ซงไดแกการ

บรรยายหรอการแสดงธรรมะ ตามหลกคาสอน

ทางพทธศาสนา

DPU

10 รายการปาฐกถาธรรม หมายถง รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ซง

ออกอากาศเปนประจาทกวนอาทตย ตงแตเวลา

8.00 น. – 8.30 น. ดวยความถในระบบ A.M.

819 , 837 และ 891 KHz. และในระบบ F.M.

88.0 , 92.5 , 93.5 , 95.5 , 97.0 และ 105.0

MHz. รวมถงสถานวทยกระ จายเสยงอนๆ ทได

รวมทาการถายทอดออกอากาศรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ดงกลาว จากทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทยอกดวย

ประชาชน หมายถง ประชาชนทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ซงอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ประกอบไปดวยพนททงหมด 10 ตาบล ซงไดแก ตาบลสวนใหญ ตาบลตลาดขวญ ตาบลบางเขน ตาบลบางกระสอ ตาบลทาทราย ตาบลบางศรเมอง ตาบลบางกราง ตาบลบางไผ ตาบลไทรมา และตาบลบางรกนอย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. จะไดทราบถงการเปดรบสอของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

2. จะไดรบทราบถงการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทม

ตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

3. จะไดนาความร จากการศกษาวจยไปเปนขอมลพนฐาน เพอประโยชนในการนามาประยกตใชใน

เรองทเกยวกบการพฒนาจรยธรรม เพอยกระดบทางดานจตใจของคนในสงคมไทย และเปน

DPU

11

4. จะไดนาความร จากการศกษาวจยในครงนไปเปนขอมลพนฐานในการศกษาวจย ในครงตอไป

DPU

บทท 2 ทฤษฎ แนวคด และงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจย เรอง “การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” ในครงน ผศกษาวจยไดนา ทฤษฎ แนวคด วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของ มาเปนกรอบพนฐานในการศกษาวจย ในครงน ซงประกอบไปดวย

1. ทฤษฎทใชในการศกษาวจย ไดแก ▪ ทฤษฎการสอสาร [Communication Theory] ▪ ทฤษฎการเลอกเปดรบขาวสาร [Selective Exposure Information Theory]

2. แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ ไดแก ▪ แนวคดเกยวกบการจดรายการทางสถานวทยกระจายเสยง [Programming

Radio Content] ▪ แนวคดเกยวกบความคดเหน [Opinion Content]

3. งานวจยทเกยวของ

ทฤษฎทใชในการศกษาวจย ทฤษฎทใชในการศกษาวจย ในครงนประกอบดวย 2 ทฤษฎ คอ

1. ทฤษฎการสอสาร 2. ทฤษฎการเลอกเปดรบขาวสาร

ทฤษฎการสอสาร [Communication Theory]

การสอสารเปนสงสาคญ และมความจาเปนอยางยงตอกจกรรมตาง ๆ ของมนษย ในฐานะทเปน

สอสาหรบแลกเปลยนความร ขาวสาร ทศนคต ตลอดจนประสบการณระหวางกน เพอใหเกดความเขาใจ จง

ใจ และ/หรอ มอทธพลตอเพอนมนษยดวยกน จากคานยามสนๆทสามารถเขาใจไดงาย และอาจนาไปใชกบ

เหตการณตางๆไดเปนอยางด นน หมายถง “การสอสาร คอ กระบวนการทความคด หรอขาวสาร ถกสงจาก

แหลงสารไปยงผรบสาร ดวยเจตนาทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมบางประการของผรบสาร” [E.M. Rogers , 1973

อางใน ชวรตน เชดชย , 2534 : 25] ตามคานยามดงกลาวน ผสงสาร จะสงสาร หรอความคดไปยงผรบสาร

เพอกอใหเกดผลบางประการแกผรบสาร ตามทผสงสารปรารถนา ซงผลทเกดขนกบผรบ อาจเปนการ

เปลยนแปลงในระดบความร ทศนคต หรอพฤตกรรมของผรบสารกได

DPU

การสอสารจงจดไดวาเปนปจจยทสาคญอกปจจยหนงในชวตมนษย นอกเหนอจากปจจยส ทเปน

ความจาเปนเพอความอยรอดของมนษย อนไดแก อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม และยารกษาโรค หรอดงท

Emery , Ault และ Agee กลาววา “มนษยเรายงมความตองการขนพนฐานอกอยางหนง ทนอกเหนอไปจาก

ความตองการทางรางกายในเรองอาหาร และทอยอาศย นนคอ ความตองการทจะสอสารกบเพอนมนษย

ดวยกน ความจาเปนในดานการสอสาร เปนความจาเปนขนพนฐานในอารยธรรมยคปจจบนของเรา เปน

สงจาเปนทตองม เพอใหมชวตอยรอด” มนษยนนไดอาศยการสอสารเปนเครองมอเพอบรรลวตถประสงคใน

การดาเนนกจกรรมใด ๆ ของตน และเพออยรวมกบคนอนในสงคม การสอสารเปนพนฐานของการตดตอของ

มนษย และเปนเครองมอสาคญของกระบวนการสงคม ยงสงคมมความสลบซบซอนมากเพยงใด และ

ประกอบดวยคนจานวนมากเทาใด การสอสารกยงมความสาคญมากขนเทานน การทจะบรรลสงเหลานได

จาเปนตองอาศยการสอสาร ดงท Kleinjans กลาววา “การสอสารเปนสวนทสาคญยงของมนษย เหมอนลม

หายใจ แตเรามกไมคอยรสกตววาเรากาลงสอสารกนอย” [เสถยร เชยประทบ , ม.ป.ป : 19]

กลาวโดยสรป การสอสาร คอ กระบวนการของการถายทอดสาร [Message] จากบคคลฝาย

หนง ซงเรยกวาผสงสาร [Source] ไปยงบคคลอกฝายหนง ซงเรยกวาผรบสาร [Receiver] โดยผานสอ

[Channel]

ซงในเรองน เดวด เค เบอรโล [David K.berlo , 1960 อางใน ระววรรณ ประกอบผล , 2532 : 137

– 139] ไดเสนอแบบจาลองทางการสอสารไวในป พ.ศ. 2503 ซงเบอรโล ไดอธบายไววา การสอสารจะประกอบไปดวย สวนประกอบพนฐานทสาคญ 6 ประการ ดวยกน คอ

1. ตนแหลงสาร [Communication Source] 2. ผเขารหส [Encoder] 3. สาร [Message] 4. ชองทาง [Channel] 5. ผถอดรหส [Decoder] 6. ผรบสาร [Communication Receiver]

แตในการเสนอเปนแบบจาลองนน เบอรโล ไดเอาตนแหลงสาร และผเขารหสเขาไวดวยกน ในฐานะของตนแหลงสาร หรอผสงสาร และรวมผถอดรหสกบผรบสารไวดวยกน ดงนนองคประกอบสาคญในกระบวนการสอสารตามแนวความคดของเบอรโลจงสามารถสรปไดเหลอ 4 องคประกอบ คอ ผสงสาร [Source] สาร [Message] สอ [Channel] และผรบสาร [Receiver] ซงกระบวนการทางการสอสารของเบอรโล ดงกลาว เปนทรจกกนดในนามของ “แบบจาลอง SMCR ของเบอรโล” [Rail’s SMCR Model] ดงปรากฏในภาพแผนภมตอไปน

DPU

ภาพท 1 ภาพแผนภมแสดง แบบจาลอง SMCR ของเบอรโล [Berlo’s SMCR Model]

SOURCE

ผสงสาร

Social ระบบสงคม

Culture วฒนธรรม

Code

Touching การสมผส

Smelange การไดกลน

Testing การลมรส

Communication skills ทกษะในการรบ

Attitude ทศนคต

Culture วฒนธรรม

องคประกอบ Elements

M R RECEIVER ผรบสาร

รหส ความร Knowledge

เนอหา Content

การจดสาร Treatment

ตามแนวคดของเบอรโล ผสงสาร กคอ บคคลซงเปนผเรมตนการสอสาร ทาหนาทในการเขารหสสาร ผสงสารจะทาหนาทในการสอสารไดด หรอไม เพยงไรนน ขนอยกบคณสมบตในดานตาง ๆ 5 ประการ คอ

1. ทกษะในการสอสาร ไดแก ความสามารถในการพด การเขยน และความสามารถในการคด และการใชเหตผล ความสามารถเหลานมอทธพลตอความสามารถในการเตรยม และการมสวนรวมในการสอสาร เชน ความสามารถในการอธบายความคดของตนเองใหผอนทราบ ความสามารถในการจดระเบยบความคดไดอยางชดเจน ความสามารถในการแสดงสหนา และทาทางอยางมประสทธผล เปนตน

2. ทศนคต หมายถง วธการทบคคลประเมนสงตาง ๆ โดยความโนมเอยงของตนเอง เพอทจะเขาถง หรอหลกเลยงสงนนๆ ทศนคตในการสอสารมไดหลายประการ นบตงแตทศนคตตอสถานการณแวดลอมการสอสารในขณะนน ซงทศนคตเหลานจะมผลโดยตรงตอการสอสาร ตวอยางเชน บคคลบางคนอาจจะหลกเลยงทจะสอสารกบผอนในเรองทเกยวกบศาสนาและการเมอง เพราะเหตวาตนมทศนคตทรนแรงในเรองนน ๆ จนเกนกวาทจะพดคยกบผอนได ทศนคตของผสงสารตอผรบสารจะมผลตอการสอสารมาก เชน เรา

DPU

จะทาการสอสารไดดกวา กบคนทเราไวเนอเชอใจมากกวาคนทเราไมคอยจะรจก นอกจากนน ทศนคตเรองทเราจะพดกเปนเรองสาคญทจะมผลตอการสอสารในครงนน ๆ

3. ความร หมายถง ความรของผสงสารในเรอง และเหตการณตาง ๆ ของแตละบคคล หรอกรณสงแวดลอมของสถานการณ การสอสารในครงหนง ๆ ความรเปนเรองสาคญเพราะความถกตองแมนยาของการสอสารขนอยกบความรเปนสาคญ

4. ระบบสงคม ความสาคญของระบบสงคมตอผสงสารกคอ สงคมจะเปนตวกาหนดพฤตกรรมการสอสารของบคคล ทงนเพราะบคคลขนอยกบกลมทางสงคม ทงทเปนกลมปฐมภมและกลมทตยภม

5. ระบบวฒนธรรม หมายถง ขนบธรรมเนยม คานยม ความเชอ ซงเปนของมนษยใน

สงคม และเปนตวกาหนดทสาคญในการสอสาร การสอสารระหวางบคคลตางวฒนธรรมอาจประสบความ

ลมเหลวได อนเนองมาจากความคด และความเชอทไมเหมอนกนระหวางผสงสารและผรบสาร

สาหรบองคประกอบของการสอสารอยางท 2 ตามแนวคดของเบอรโล ไดแก สาร ซงเบอรโลได

อธบายความหมายไววา “สาร คอ ผลผลตทางกายภาพทเปนจรงอนเกดจากผลการเขารหสของผสงสาร” สาร

นนหมายรวมถงถอยคา เสยง การแสดงออกดวยสหนา อากบกรยาทาทาง ซงเราสรางขนในขณะทเปนผรบสง

สาร ตามความคดของเบอรโล นน สารมคณสมบต 3 ประการดวยกน คอ

1. รหสของสาร [Message code]

2. เนอหา [Content]

3. การจดสาร [Treatment] อนไดแก วธการทผสงสารเลอก และจดเตรยมเนอหาของสาร

คณสมบตเหลานกคอ การใชภาษา ไวยากรณ ศพท ความหมายทงโดยตงใจ และไมตงใจ รวมทงคาถาม คา

อทาน ความคดเหน และอทธพลตาง ๆ ซงทาใหเกดแกนสารของการสอสารนนขนมา สารทถกจดเตรยมอยาง

ดจงจะสามารถกอใหเกดการรบรความหมายในผรบสารได

องคประกอบตอมากคอ ชองทาง ซงถอไดวาเปนพาหนะนาสารไปสผรบสาร ตามทศนะของเบอรโล

ทางตดตอ หรอชองทาง ทนาสารไปสประสาทรบความรสกทง 5 ไดแก

1. การเหน

2. การไดยน

3. การสมผส

4. การไดกลน

5. การลมรส

การสอสารแบบอยตอหนาเปนการใชชองทางการสอสารทง 5 ประการ ทกลาวมานประกอบกน

สาหรบองคประกอบสดทาย ไดแก ผรบสารซงเปนผถอดรหสสารนน กยอมตองมคณสมบตใน

ดานตาง ๆ 5 ประการ เชนเดยวกบผสงสาร

ตอมา เอเวอเรต เอม. โรเจอร [Everett M. Rogers , 1973 อางใน สมน อยสน , 2540 : 265]

ศาสตราจารยทางสงคมวทยาและการสอสาร ไดทาการพฒนาแบบจาลองทางการสอสารของเบอรโล เนองจาก

มองเหนวาองคประกอบทางการสอสารมไดมเพยงแตแหลงสาร สาร ชองทางการสอสาร และผรบสารเทานน

DPU

หากจะตองมผล [Effect] และ ปฏกรยาตอบกลบ [Feedback] เพมเขาไปอก ซงปฏกรยาตอบกลบนเกดขนเมอ

สารทสงออกจากแหลงสารแลวสะทอนกลบมายงแหลงสารอกครงหนง สรปแลวตามความเหนของโรเจอร การ

สอสารประกอบดวยองคประกอบ 6 ประการ ดวยกน คอ

1. ผสงสาร

2. ผรบสาร

3. สาร

4. สอ

5. ผล

6. ปฏกรยาตอบกลบ

นอกจากน โรเจอรยงชใหเหนวา การสอสารนนเกดขนในสภาพแวดลอม [Environment] หรอ

สถานการณ [Situation] อยางใดอยางหนง มใชเกดขนในสญญากาศ สภาพแวดลอมนม ผลกระทบตอ

กระบวนการสอสารมาก การพจารณาการสอสารจงควรใหความสนใจสถานการณภายนอก หรอสภาพแวดลอม

ใหมาก โรเจอรไดสรางแบบจาลองแสดงใหเหนองคประกอบของการสอสาร และปจจยภายนอกดงกลาว ดงน32

ภาพท 2 ภาพ แผนภมแสดงแบบจาลองการสอสาร ของโรเจอร

สภาพแวดลอม หรอสถานการณในขณะทาการสอสาร [Environment or Situation]

ในป ค.ศ. 1973 แมคคราว และแชฟฟ [Mcleod , J.M. and S.H.Chaffee อางใน ธนวด บญลอ ,

2532 : 526 – 527] ไดเสนอแบบจาลอง โดยอาศยทฤษฎพนฐานเกยวกบความสมดล [balance] และความ

สอดคลอง [congruence] ลกษณะสาคญของแบบจาลองน มงอธบายการสอสารระหวางบคคลหรอกลมเลกๆ

ปฏกรยาตอบกลบ ผล [Effect]

DPU

ซงเปนการสอสารระบบยคลวถทมปฎสมพนธกนในสถานการณทางการสอสาร ซงเปลยนแปลงไมหยดนง โดยม

องคประกอบหลกในระบบการสอสาร 3 ประการ คอ

1. แหลงสาร

2. ผสอสาร

3. ผรบสาร

กระบวนการสอสารดงกลาวมรปลกษณะเหมอนโครงวาว ซงแสดงความสมพนธระหวาง

องคประกอบ 3 ประการตามทไดกลาวมาแลว ไวดงน

ภาพท 3 ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองรปโครงวาว ของแมคคราวและแชฟฟ

ทฤษฎนคนพบวา คนเรา [B] แสวงหาขาวสารเกยวกบเหตการณ หรอประเดนปญหา ตางๆ [X] กบ

ผมประสบการณ หรอจากแหลงสารทมความสนใจ หรอเชยวชาญเฉพาะดาน [A] เชน นกการเมอง นกวชาการ

เปนตน หรอจากสอตาง ๆ [C] หรอจากทง 2 แหลงผนวกกน การปรบตวเองในระหวางบคคลผทาการสอสาร

และการแสวงหาขาวสารขนอยกบขอเทจจรงทเกยวกบสมพนธภาพระหวางผรบสาร [B] กบผสงสาร [A]

ทศนคตของผรบสาร [B] ทมตอสอ หรอชองสารตาง ๆ [C] และสมพนธภาพระหวางตนตอ หรอแหลงความ

เชยวชาญเฉพาะดาน [A] และแหลงสาร [C] ความกระจาย หรอไมลงรอยกน ระหวางเรอง หรอสงทสนใจ กบ

X X X X X X

A B C

X DPU

ผรบสารเกยวกบประเดนปญหาทถกเถยงกนอยทาใหเกดความตงเครยด ซงนาไปสความพยายามทจะแสวงหา

ขอมลขาวสารจากชองสาร หรอสอตางๆ และแหลงสารอนๆ ในขณะเดยวกนความไมลงรอยกนน อาจนาไปส

ความพยายามของผซงเชยวชาญเฉพาะดานทจะจดการ หรอมอานาจเหนอความร ความคดของอกฝาย หรอ

พยายามควบคมชองสารใหเสนอขาวสารในทางทเปนประโยชนกบฝายตน

จากแนวคดของนกวชาการหลาย ๆ ทาน ทกลาวมาแลวทงหมดขางตน สามารถสรปองคประกอบ

ทสาคญของกระบวนการสอสารได 4 ประเภท [ปรมะ สตะเวทน , 2534 : 65] ดงน คอ

1. ผรบสาร [Sender]

2. สาร [Message]

3. ชองทางหรอสอ [Channel or Medium]

4. ผรบสาร [Receiver]

ซงสามารถเขยนเปนแบบจาลองไดดงน

ภาพท 4

ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองกระบวนการสอสาร

1. ผสงสาร

สาร ผรบสาร

ผสงสาร คอ บคคลซงเปนผเรมตนสรางและสงสารไปยงผอน ซงกหมายถงวา ผสงสารกคอ ผ

เรมตนการสอสารนนเอง ในการสอสารครงหนง ๆ นน ผสงสารจะทาหนาทเขารหส [Encoding] อนเปนการแปล

สารใหอยในรปของสญลกษณทมนษยคดสรางขนแทนความคด ไดแก ภาษา และอากปกรยาทาทางตาง ๆ สาร

ทถกเขารหสแลวน จะถกผสงสารสงไปยงผรบสารโดยผานทางการตดตอทางใดทางหนง อาทเชน ถาผสงสาร

ตองการสงสารอยางหนงไปถงผรบสารทอยหางไกลกบตนอยางรวดเรว ผสงสารกอาจเลอกใชวธการอยางใด

อยางหนง ไดแก โทรเลข โทรศพท จดหมาย อนจะเปนวธทเหมาะสม และเปนไปไดทสดเพอจะใหสารนนไปถงยง

ผรบสาร ดงนนโดยทวไปแลว ในสถานการณการสอสารหนง ๆ นน ผสงสารจะเปนบคคลหนงทมความสาคญใน

การทจะเปนผเรมตนสอสาร เปนบคคลแรกทจะทาใหกระบวนการในการสอสารเกดขน

ดงนน ผสงสารจงหมายความถง บคคลหรอกลมบคคลทตองการจะทาการสอสาร ความคด

ความรสก ความตองการ ขาวสาร และวตถประสงคของตน โดยทผสงสารซงอาจเปนคน ๆ เดยว หรอคนหลาย

คน เชน กลมนกเรยน กลมผถกเวนคอทดน หรออาจเปนสถาบน เชน พรรคการเมอง บรษท รฐบาล หนวยงาน

ราชการกได

DPU

2. สาร สารเปนองคประกอบสาคญองคประกอบหนงของกระบวนสอสาร อาจกลาวไดวา สาร กคอ

เรองราวอนมความหมาย และแสดงออกมาโดยอาศยภาษา หรอสญลกษณใด ๆ กตาม ทสามารถทาใหเกดการ

รบรรวมกนได สารจะเกดขนได กตอเมอผสงสารเกดความคดขนและตองการจะสง หรอถายทอดความคดนน

ไปสการรบรของผอน [ผรบสาร] การสงสารนนกโดยการทผสงสารแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงหรอหลาย

อยาง เพอแทนความคดทเกดขนนน เชน พด เขยน วาด แสดงอาการ หรอกรยาอยางใดอยางหนง ฯลฯ การ

แสดงพฤตกรรมในการแสดงออกซงความคดนไมวาจะดวยวธใด ๆ กตาม ยอมขนอยกบทกษะของผกระทา

ทงสน

3. ชองทางหรอสอ ชองทางหรอสอ หมายความถง สงทนาหรอถายทอดสารของผสงสาร เชน เมอเราพด สอกคอ

คลนเสยงในอากาศ เมอเราอานหนงสอพมพ คลนแสงในอากาศและกระดาษหนงสอพมพเปนสอ เมอเราด

วทยโทรทศน สอกคอ คลนแสง คลนเสยง และจอวทยโทรทศน

4. ผรบสาร ผรบสารเปนองคประกอบประการสดทายในกระบวนการของการสอสาร และเปนองคประกอบ

ทสาคญ ไมยงหยอนกวาองคประกอบประการอน ๆ ทงน ผรบ กคอ บคคลหรอกลมบคคลทรบสารของผสงสาร

ซงผรบสารนนอาจเปนคน ๆ เดยว หรอคนหลายคนกได เชน กลมผฟงการอภปราย มวลชน หรออาจเปน

สถาบน เชน บรษท องคการ พรรคการเมอง เปนตน

ประสทธผลในการสอสาร

ในกระบวนการสอสารนน ผรบสารมบทบาทขนพนฐานอย 2 ประการ [ระววรรณ

ประกอบผล , 2532 : 149] คอ

1. การกาหนดรความหมายตามเรองราวทผสงสารสงผานสออยางใดอยางหนงมา

ถงตน

2. การแสดงปฏกรยาตอบสนองตอผสงสาร

ดงนนในกระบวนการสอสารใด ๆ กตาม การสอสารจะเกดประสทธผลไดกตอเมอผรบสารไดพฒนา

ตนเองใหเปนผทมทกษะในการสอสาร ไดแก การเปนผฟง ผอาน ตลอดจนการเปนผทสามารถคดและรบร

ความหมายได การมทศนคตทดตอผสงสาร ตอเรองทสอสารตลอดจนการเปนผมความพยายามในการรบสาร

และสามารถแสดงปฏกรยาตอบสนองตอผสงสาร ทงนเพอใหการสอสารบรรลเปาหมายได ซงในการสอสาร

เพอทจะสอหรอทาความเขาใจรวมกนในเรองของความคดเหน ความเชอ ทศนคต ความรสกนกคด

ประสบการณ หรอกฎเกณฑ โดยเฉพาะถาหากสงทตองการสอไปยงบคคลอนๆ ในสงคมนนยงเปนสงทรจกผว

เผนหรอไมรจกเลย ไมวาจะในแงนามธรรม อาท ความเชอ ความศรทธา ทศนคต หรอความคดทางศาสนา

การสอสารจงจาเปนตองไดรบการพฒนารปแบบ และวธการและการวางแผนรดกมเปนพเศษเพอประสทธผลใน

การเผยแพรและการทาความเขาใจตอบคคลอน ๆ

DPU

ประสทธผลในการสอสาร ขนอยกบองคประกอบของการสอสาร อนไดแก ผสงสาร ผรบสาร และ

ชองทางในการสอสาร [ปนดดา นพพนาวน , 2533 : 24 – 25] ดงน

1. ผสงสารและผรบสาร ปจจยในสวนของผสงสารและผรบสารทจะมผลตอการสอสาร คอ ทกษะในการสงและรบสาร ทศนคตตอผรบ ผสง และตอสาร ระดบความรในเรองทจะสอสารและความรในเรองกระบวนการสอสารระบบสงคมและวฒนธรรมของผสงสารและผรบสาร

2. สาร ประกอบดวยปจจยยอย 3 ประการ ทมความสาคญตอประสทธผลของการสอสาร

คอ รหสของสาร [Message Code] เนอหาของสาร [Message Content] การจดสาร [Message Treatment]

ทงนโดยปจจยทมอทธพลตอการจดสารของผสงสาร คอ บคลกสวนตวของผสงสารและผรบสารเปาหมาย

3. ชองทางในการสอสาร ผสงสารจะตองอาศยสอเปนชองทางในการนาสารไปสผรบสาร เพอประสทธผลในการสอสาร ดงนน ผสงสารตองเลอกใชสอใหเหมาะสมและมประสทธภาพมากทสด

นอกจากน สกอต เอม. คทลป และ เอเลน เอช. เซนเตอร [Scott M. Cutlip and Allen H. Center

, 1979 อางใน บศยรตน แกวไพฑรย , 2537 : 18 - 19] ยงไดกลาวถงประสทธภาพของการสอสารวา

ประกอบดวยหลกสาคญ 7 ประการ [The 7 C’s of Communication] ดงน คอ

1. ความถกตองและนาเชอถอ [Credibility] การสอสารทจะไดผล สารจะตองมความถกตอง

และผสงสารควรจะเปนผนาเชอถอ เปนผมความรหรอเชยวชาญ มความนาไววางใจและเปนทยอมรบของผรบ

สาร

2. ความเหมาะสมกบกาลเทศะ [Context] คอ เนอหาสาระทใชในการสอสารตองสอดคลอง

กลมกลนไมขดกบวฒนธรรมของสงคม สงแวดลอม บคคล เวลา และสถานท

3. เนอหาสาร [Content] สารทสงตองมเนอหาสาระ เปนประโยชน มคณคาและสาคญตอ

ผรบ รวมทงเหมาะสมและสอดคลองกบความคด ความเชอ ทศนคต และคานยมของผรบใหมากทสด และ

กอใหเกดความหมายบางอยางแกผรบ มความเขาใจความหมายเพอเปนปจจยในการนาเอาขาวสารนนไป

ประพฤตปฏบต

4. ความแจมแจงชดเจน [Clarity] สารนนตองงายมความชดเจนแจมแจงไมคลมเครอหรอ

ตความหมายไดหลายแง สามารถทาใหเหนภาพพจนไดชดเจน

5. ความสมาเสมอและตอเนอง[Continuity and Consistency] จะเปนการยาและเตอน

ความจาของผรบ แตตองระวงมใหเกดความซาซาก นาเบอหนาย และความตอเนองตองกระทาเปนประจา

กาหนดเวลาแนนอน

6. ชองทางในการสอสาร[Channel] สอแตละชนดมความแตกตางกนในแตละสถานการณ

ฉะนน ผสงสารควรเลอกชองทาง หรอสอใหเหมาะสมกบผรบสาร และสถานการณในการสอสาร

7. ความสามารถของผรบสาร [Capability of Audience] ผสงสารตองคานงถง ขด

ความสามารถของผรบ ทงทางดานความรและการรบรทางรางกายและจตใจ ตลอดจนพฤตกรรมของผรบ

ความสามารถของผรบ จะเปนปจจยในการกาหนดปจจยทง 7 ประการขางตน ถาผสงสาร ไมรจกผรบสาร ไมร

DPU

ถงความสามารถของผรบ ไมมการเตรยมเนอหาของสารใหชดเจนแจมแจงตอเนอง การเลอกสอและชองทางก

ไมสามารถทาไดอยางมประสทธภาพ

ประเภทของการสอสาร

การแบงประเภทของการสอสารนน นกวชาการไดจาแนกประเภทของการสอสารออกไดเปนหลาย

ประเภทดวยกน โดยอาศยเกณฑการแบงทแตกตางกน ในทนจะขอกลาวเฉพาะการแบงประเภทของการสอสาร

ทจาแนกตามระดบ หรอหนวยในการวเคราะห ซงวธนเปนวธทใชอางองแพรหลายมากทสด การจาแนกแบบน

อาศยจานวนบคคลทเกยวของกบกระบวนการสอสารเปนเกณฑ โดยถอวาการสอสารครงหนง ๆ มผททาการ

สอสารทงในฐานะผสงสารและผรบสารจานวนมากนอยเพยงใด นยมแบงตามระดบตงแตการสอสารประเภททม

บคคลเกยวของนอยทสดไปจนถงมผเกยวของมากทสด ซงจาแนกออกได 5 ประเภท [สมน อยสน , 2540 : 257] ดงน

1. การสอสารภายในบคคล [Intrapersonnal Communication]

2. การสอสารระหวางบคคล [Interpersonnal Communication]

3. การสอสารกลมยอย [Small – Group Communication]

4. การสอสารสาธารณะ [Public Communication]

5. การสอสารมวลชน [Mass Communication]

จากทไดกลาวมา จะเหนไดวา ประเภทของการสอสารมทงหมด 5 ประเภท แตทจะกลาวถงในทน

คอ ประเภทของการสอสารมวลชน [Mass Communication] เทานน

การสอสารมวลชน [Mass Communication]

ในเรองน ดร. ปรมะ สตะเวทน [2538 : 133 – 136] ไดใหคาจากดความและชใหเหนถงลกษณะ

สาคญของการสอสารมวลชนวา การสอสารมวลชนเปนกระบวนการ ซงประกอบดวยองคประกอบ 4 ประการ

คอ ผสงสาร สาร สอ และผรบสาร ดงนนในการพจารณาวาการสอสารใดเปนการสอสารมวลชน จงตอง

พจารณาจากลกษณะเฉพาะขององคประกอบตาง ๆ ดงกลาวน

1. ลกษณะของผสงสาร [Source]

ผสงสารในระบบการสอสารมวลชนจะมลกษณะเปนองคการ นนคอ ผสงสารจะปฏบตงานในรปขององคการทสลบซบซอน [Complex organization] ทดาเนนกจการโดยอาศยการแบงงานกนทาอยางกวางขวาง [extensive division of labor] และมคาใชจายในการดาเนนกจการคอนขางสง [involves great expense] ยกตวอยางเชน ในการสอสารมวลชนดานหนงสอพมพ กมสานกงานหนงสอพมพ ปฏบตหนาทเปนผสงสารในรปขององคการ มการแบงงานกนออกเปนฝายตาง ๆ ทงฝายกองบรรณาธการ กองจดการ กองโฆษณา กองการผลต เปนตน ในกองบรรณาธการกยงแบงออกเปนแผนกตางๆ เชน แผนกขาวอาชญากรรม แผนกขาวการเมอง

DPU

แผนกขาวสตร แผนกขาวการศกษา แผนกขาวกฬา แผนกขาวเศรษฐกจ เปนตน ในการสอสารมวลชนดานวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน กดาเนนกจการในลกษณะขององคการ และมการแบงงานกนทาเชนเดยวกน องคการหรอสถาบนสอมวลชน ในฐานของผสงสาร จงเปนองคการขนาดใหญ ทมความสลบซบซอน และมการลงทนมหาศาล เนองจากตองสนเปลองคาใชจายในการดาเนนกจการมากมาย

2. ลกษณะของสาร [Message]

การสอสารมวลชนเปนการสอสารในลกษณะสาธารณะ [Pubic] รวดเรว [rapid] และไมยงยน

[transient]

� ลกษณะสาธารณะ ทวาการสอสารมวลชนเปนการสอสารในลกษณะสาธารณะ หมายความวา เปน การ

สอสารทมงสงไปยงสาธารณชน ไมใชเปนการสอสารทเปนสวนตว [It is public , not private communication]

สาร [messages] ทสงออกไปนนไมไดมงเฉพาะเจาะจงไปยงใครคนใดคนหนงโดยเฉพาะ ดงนนเนอหาของสาร

[message content] ทเผยแพรออกไปจงกวาง เพอใหประชาชน ทวไปไดรบร [public surveillance] ทาใหผรบ

สารทงหลายสามารถทจะรบทราบขาวสารเดยวกน [the same mass-communicated materials] ได

ยกตวอยางเชน การเสนอขาวของหนงสอพมพรายวน ซงมขาวหลายประเภท ทงขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ

ขาวสงคม ขาวการศกษา ขาวอาชญากรรม ขาวสตร ขาวบนเทง ขาวกฬา บทความตาง ๆ ฯลฯ หรอ

รายการทออกอากาศทางวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน ซงมรายการหลากหลายประเภทเชนเดยวกน

ดงเชน รายการเพลง รายการขาว รายการละคร รายการภาพยนตร รายการเดก รายการสตร รายการกฬา

ฯลฯ

� ลกษณะความรวดเรว

การสอสารมวลชนเปนการสอสารทรวดเรว เพราะเรองราวขาวสารทเผยแพรออกไปนนมเจตจานงทจะสงไปถงผรบสารจานวนมาก ในลกษณะทผรบสารแตละคนไดรบสารภายในระยะเวลาอนสน [Within a relatively short time] และไดรบสารนนภายในระยะเวลาทใกลเคยงกน

� ลกษณะของความไมยงยน การสอสารมวลชนเปนการสอสารทไมยงยน เพราะมเจตนาทจะใหผรบสารใชเรองราว

ขาวสารนนทนท สารทสงออกมานนมลกษณะทถกใชใหหมดไปได [Expendable] เชน หนงสอพมพรายวน ท

พมพออกจาหนายแตละวนกมอายเพยง 1 วน เมอขนวนใหมกมฉบบใหมออกมา มขาวใหมออกมา ฉบบเมอ

วานกเปนของเกา ขาวทตพมพในฉบบเมอวานกเปนขาวเกา ขาวแหงไป เชนเดยวกนกบรายการทออกอากาศ

ทางสถานวทยกระจายเสยง หรอวทยโทรทศน เปนระยะเวลา 5 นาท , 10 นาท , ครงชวโมง หรอ 1 ชวโมง ก

ตาม เมอรายการจบลงแลวเนอหาของรายการดงกลาวกจะหมดไป หรอผานไป มรายการใหมเขามาแทนท

เปนตน

DPU

3. ลกษณะของสอ [Channel]

สอทใชในการสอสารมวลชนเรยกวา “สอมวลชน” [Mass Media] ซงหมายความถงสอท

สามารถนาสารจากผสงสารไปสผรบสารทประกอบดวยคนจานวนมากไดอยางรวดเรวภายในเวลาใกลเคยงกน

หรอในเวลาเดยวกน โดยทวไปแลวสอทเรยกวาสอมวลชน ไดแก หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน

นตยสาร และภาพยนตร 4. ลกษณะของผรบสาร [Receiver]

พจารณาในแงของผรบสาร ซงเปนองคประกอบหนงของการสอสารมวลชนแลว จะเหน

ไดวาผรบสารจะมจานวนมาก [Large] มความแตกตางกน [heterogeneous] และไมเปนทรจก [anonymous]

� ผรบสารจานวนมาก

ในการสอสารมวลชนนน ผรบสารจะตองมจานวนมาก ผรบสารในการสอสารมวลชนนนเรยกวา “มวลชน” [Mass Audience] การจะตดสนวาจานวนผรบสารเทาใดเปนจานวนมากนน ตองอาศยหลกทวามวลชนผรบสารจะไดรบสารจากผสงสารภายในระยะเวลาอนรวดเรว และจานวนของผรบสารมมากจนกระทงผสงสารไมสามารถทจะตดตอกบผรบสารในลกษณะทเหนหนาคาดตากนได

� ผรบสารมความแตกตางกน เกณฑอนทสองเกยวกบลกษณะของผรบสาร กคอ ในการสอสารมวลชนนน มวลชน

หรอผรบสาร ทงหลายมความแตกตางกน ขาวทสงไปยงมวลชน [Mass communicated news] นน เปนขาวท

มงเสนอแกคนจานวนมากในสงคม ซงมลกษณะตาง ๆ กน อนไดแก คนทมอายตางๆกน ทงเพศหญงและเพศ

ชาย มระดบการศกษาตาง ๆ กน อยในทตาง ๆ กน เปนตน

� ความไมเปนทรจก เกณฑเกยวกบผรบสารในเรองความไมเปนทรจก [Anonymity] หมายความวา โดยทวไป

แลว คนแตละคนในมวลชนผรบสาร [mass audience] จะไมเปนทรจกของผสงสาร กลาวคอ สารทผสงสาร

สงออกไปนนมงสงไปยง “ใครกตามทเกยวของ” [to who it may concern] ผสงสารไมไดรจกผรบสารเปนคนๆไป

ไมไดมงทจะสงสารไปยงใครคนใดคนหนงโดยเฉพาะ แตเปนการสง สารไปยงมวลชนเปนสวนรวม

จากลกษณะทง 4 ประการ ดงกลาวขางตน ซงเปนองคประกอบของการสอสารมวลชน ดงนน

จงพอสรปไดวา การสอสารมวลชน เปนการตดตอสอสารไปยงผรบสารทมจานวนมาก ๆ หรอทเรยกวา “มวลชน”

ซงอาจเปนเรอนแสน เรอนลานกได มวลชนเหลานอาจอยกระจดกระจายกนไปทวประเทศ และมความแตกตาง

กนในปจจยตาง ๆ เชน เพศ วย อาชพ ฐานะ ฯลฯ มวลชนในทนซงไดแก ผชม ผอาน ผฟง เชน ผอาน

หนงสอพมพ นตยสาร ผฟงวทยกระจายเสยง ผดโทรทศน ผชมภาพยนตร มวลชนเหลานประกอบดวยบคคล

จานวนมากมาย จงไมสามารถรวาใครเปนใคร ไมรจกกน และอยหางไกลกน ในสถานทตางๆ กน ฉะนน

สอสารมวลชน จงเปนการนาสาร ไมวาจะเปนคาพด หรอภาพ หรอเสยงกตาม ไปสบคคลตาง ๆ มากมาย

DPU

นนเอง และสารนนมลกษณะไมยงยน โดยอาศยสอมวลชนเปนสอ ผสงสารมกจะเปน หรอดาเนนกจการ

ภายใตองคการทสลบซบซอนซงมคาใชจายมหาศาล

ในเรองของการสอสารมวลชนน วลเบอร ชแรมม [Wilbur Schramm อางใน พระ จระ

โสภณ , 2532 : 612 – 613] ไดอธบายกระบวนการสอสารมวลชนดวยแบบจาลอง ทแสดงใหเหนถงแหลงผลต

สาร โดยองคกรสอสารมวลชน [หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ฯลฯ] และการรบสาร โดยผรบสาร

จานวนมาก พรอมทงแสดงใหเหนวา การสอสารมวลชนนน อาจมการปอนกลบจากผรบในลกษณะอนมาน

[inferential feedback] หรอทเวสล กบแมคลน เรยกวา “การปอนกลบแบบไมไดมงหมาย” [non – purposive

feedback]

ภาพท 5

ภาพแผนภมแสดงแบบจาลองการสอสารมวลชน ของวลเบอร ชแรมม

ในแบบจาลองน ชแรมม ชใหเหนวา องคการสอมวลชน ตวอยางเชน สานกงานหนงสอพมพ จะ

เปนแหลงผลตขาวสาร กระบวนการในการผลตขาวสารของหนงสอพมพนน จะเรมตงแตการไดมาซงขาวสาร

จากแหลงตางๆ เชน จากผประสบพบเหนเหตการณทเกดขนโดยตรง จากการแถลงขาวของเจาหนาทราชการ

หรอจากหนวยงานอนๆ ขาวสารทไดมานนจะมการถอดรหส [Decoding] นนคอบรรณาธการ หรอหวหนาขาว

จะรบรขาวสารตางๆ ทผสอขาวสงเขามาในสานกพมพแลวกจะตความหมาย [interpreting] สงทรบเขามา

อาจจะพจารณาวาขาวตางๆทรบเขามาแตละวนนน ขาวไหนวานาสนใจทจะตพมพ หรอขาวไหนไมนาสนใจ

ควรตดทง เมอตดสนเลอกไดแลวกจะถายทอดไปยงผรบ โดยการเขารหส [encoding] เปนรปขอความ

ตวหนงสอหรอรปภาพในลกษณะขาว บทความ คอลมน ฯลฯ หนงสอพมพทผลตไปสผอานน แตละฉบบจะไป

ถงผรบจานวนเปนหมน เปนแสน หรอเปนลานคน ผอานแตละคนกจะมกระบวนการในการถอดรหส ตความ

และเขารหส ขาวสารทไดรบเชนกน จากแบบจาลองจะเหนไดวาผรบสารจากสอมวลชนตาง ๆ นน มไดอยโดด

- ผรบสารมวลชน

- ผ

ผรบสารจานวนมากซงแตละคน เขา ผ ไดทาการเขารหส ตความ รหส ต ผ

ความ และถอดรหส ถอดรหส

การปอนกลบในลกษณะการ

อนมาน

สงทนาไป

องคกรสอสารมวลชน

ขาวสารเดยวกน

ทสงไป

จานวนมาก

เปนขาวสาร

จากแหลง

ตางๆ

- ผรบสารแตละคนเชอมโยงกบกลมต

ซงขาว

างๆ

สารทไดรบมกจะถก

ลมเหลานน

ตความหมาย

ตามอทธพลก

DPU

เดยวในสงคม แตจะมความผกพนกบกลมตาง ๆ ตงแตกลมบคคลไมกคนในครอบครว กลมเพอน จนถงกลม

ขนาดใหญในสงคม เชน เปนสมาชกพรรคการเมอง สมาชกสมาคมองคกร และการตความขาวสารตาง ๆ

มกจะไดรบอทธพลจากกลมดวย เชน คนทอยในพรรคการเมองหนงยอมจะมองอะไร หรอรบรอะไรตาม

อดมการณของพรรคการเมองนนๆ เปนตน

โดยทชแรมมไดมความเหนวา กระบวนการสอสารโดยทวไปนน จะเปนไปในลกษณะ 2 ทาง หรอ

ในลกษณะวนเวยนเปนวงกลมระหวางผสงสารกบผรบสาร สาหรบกระบวนการการสอสารมวลชนนน มกจะม

ลกษณะคอนขางเปนเสนตรง หรอเปนไปในทางเดยว คอจากผสงไปยงผรบสารมากกวา ชแรมมไดอธบายใน

แบบจาลองนวา การสอสารจากผรบสารกลบไปยงผสงสาร ในกระบวนการการสอสารมวลชนนน มกจะเปนไป

ในลกษณะทตองอาศยการอนมานจากพฤตกรรมตางๆ ของผรบสาร เชน การทผอานหนงสอพมพเลกซอ

หนงสอพมพ ทาใหจานวนจาหนายลดลง แสดงวาผอานไมพอใจเนอหาในหนงสอพมพ ในทางตรงกนขามถา

ผอานหนงสอพมพเพมขน กแสดงวามความพอใจทจะรบขาวสารทสงไปมากขน ลกษณะของการปอนกลบ หรอ

สอสารกลบจากมวลชน ผรบสาร โดยวธการอนมานน นอกจากจะเหนไดจากตวอยางของผอานหนงสอพมพ

แลว กอาจจะเหนไดจากความนยมของผรบรายการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร หรอแมแตยอด

การขายสนคากอาจเปนเครองแสดงถงการปอนกลบจากผรบสารในลกษณะท ชอบ – ไมชอบ ไดเชนเดยวกน

ประเภทของสอในการสอสารมวลชน

การสอสารมวลชน [Mass communication] เปนรปแบบหนงของการสอสาร ซงมลกษณะ

โดยทวไปทแตกตางจากการสอสารในรปแบบอน 2 ประการ คอ ประการแรก กลมผรบสารจะตองเปนกลมชน

ขนาดใหญ ซงไมใชผทอยในสงคมหรอมประสบการณรวมกน แตเปนกลมชนทมความหลากหลายและมลกษณะ

แตกตางกนไป ไมจาเปนตองเคยรจกกนหรอมประสบการณคลายคลงกนมากอน ประการทสอง สอทใชใน

การสอสารมวลชน จะตองเปนสอทสามารถนาสารรปแบบตาง ๆ ไปยงมวลชน ทมจานวนมากในคราวเดยวกน

ได ซงในการแบงประเภทของสอในการสอสารมวลชนโดยอาศยการรบร โดยผานทางประสาทสมผสเปนหลก

นน สามารถแบงสอออกไดเปน 3 ประการ [นภาภรณ และรงนภา , 2532 : 359 – 365] คอ

1. สอทรบไดดวยการมองเหน [Visual Media หรอ Visual Transmitter] ไดแก หนงสอ

หนงสอพมพ นตยสาร สญลกษณ ภาพถาย และภาพวาด เปนตน สอเหลานผรบสามารถรบสารไดโดยการ

อาน การมองเหน เชน การอานหนงสอพมพ การดรปภาพ การดสญลกษณ จราจรตาง ๆ โดยไมจาเปนตองใช

ประสาทห หรอการไดยน กสามารถจะเขาใจและตความสารนน ๆ ได

2. สอทรบไดดวยการฟง [Audio Transmitter หรอ Audio Media] สอมวลชนทจดอยใน

ประเภทนไดแก วทยกระจายเสยง สาหรบสอประเภทนจะไมมภาพ หรอการมองเหน เขามามสวนอยเลย การ

สอสารจงตองใชการพด การอธบายเพอใหเกดภาพในสมองของผรบฟง ดงนนการบรรยายทชดเจนถถวนทงใน

แงของเนอหา และภาษาทใชจงเปนสงทจาเปนสาหรบการใชสอประเภทนอยางมาก

DPU

3. สอทรบไดดวยการฟงและการมองเหน [Audio-visual media หรอ Audio-visual Transmitter] ไดแก โทรทศน ภาพยนตร ผรบสารสามารถรบสารไดโดยการมองเหนและการไดยนพรอมๆกน ซง

จะไดเปรยบในแงความเขาใจของผรบ เพราะจะมความเขาใจในสารงายกวาสอประเภทแรก ๆ

โดยในการศกษาวจยในครงน จะขอกลาวเฉพาะสอประเภททรบไดดวยการฟง [Audio Transmitter

หรอ Audio Media] เทานน นนกคอ วทยกระจายเสยง นนเอง คาวา “วทยกระจายเสยง” นเปนคาทมาจาก

ภาษาสนสกฤตวา “วทยต” [วรช ลภรตนกล , 2532 :85] เดมทเดยวเรายงไมมคานใชเรยกกน โดยทจอมพล

เรอกรมพระนครสวรรควรพนต ทรงใชวธเรยกทบศพทวา “Radio Telegraph” วา “ราดโอโทรเลข” ตอมา

ภายหลงพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวจงทรงบญญตใชคาวา “วทย” แทนคา “ราดโอ” ตอมาราช

บณฑตสถานจงไดใหใชคาเตม ๆ เปน ทางการวา “วทยกระจายเสยง” ตรงกบคาภาษาองกฤษวา “Radio

Broadcasting” โดยในศพทนกรมสอสารมวลชนไดใหความหมายไววา หมายถง “การใชคลนแมเหลกไฟฟา”

[electromagnetic wave] หรอคลนวทย เพอสงกระจายออกอากาศ [transmit] หรอเพอรบสญญาณไฟฟา

[electrical signals] โดยไมตองใชสายตอเชอมระหวางกน [wireless] ในประเทศองกฤษนนจะใชคาวา

“Wireless” หมายถง “ไมมสาย” สวนในสหรฐอเมรกากจะใชคาวา “Radio” [นภาภรณ อจฉรยะกล อางใน

นภาภรณ และวจตร , 2529 : 8]

คณสมบตของสอวทยกระจายเสยง

วทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนชนดหนงทมบทบาทสาคญ ตอผฟงเปนอยางมาก เนองจาก

วทยกระจายเสยงนน ถอเปนสอมวลชนแขนงหนง ทมบทบาทหนาทใหการบรการตามทมนษยตองการและ

คาดหวง ซงหนาทหลก ๆ ของวทยกระจายเสยง ดงกลาว พอจะสรปไดมทงหมด 4 ประการ [อรทย ศรสนตสข

, 2529 : 116] ดงน

1. หนาทเสนอขาวสาร

2. หนาทเสนอความคดเหน

3. หนาทเสนอบรการการศกษา

4. หนาทบรการความบนเทง

ดงนนวทยกระจายเสยง ในฐานะทเปนสอมวลชนประเภทหนงทมประโยชน และมอทธพลตอ

ชวตประจาวนของผรบเปนอยางมาก เนองจากวทยกระจายเสยงนน จะมลกษณะเดนเฉพาะในตวเองอย [วจตร

ภกดรตน , 2529 : 196] คอ

1. วทยกระจายเสยงเปนสอสารมวลชนทมความสะดวกและรวดเรวทสด ในบรรดา

สอสารมวลชนประเภทตางๆ ดวยกน วทยสามารถถายทอดเหตการณทเกดขนในปจจบนใหผฟงไดรบทราบได

ทนทวงท ถงแมวาจะไดยนแตเสยง ไมเหนภาพกตาม แตวทยกสามารถสรางความเราใจ ใหผฟงไดไมนอย เชน

ในการถายทอดการชกมวยนดสาคญ ๆ การถายทอดเสยงทางวทยเรงเราความสนใจใหแกผฟงมากทเดยว และ

นอกจากนนผฟงสวนใหญทอยตามชนบทไมมโอกาสทจะไดรบการรบบรการจากสอมวลชนอน ๆ นอกจาก

DPU

วทยกระจายเสยงเทานน อกทงวทยยงมความสะดวกในการทจะรบฟงอกดวย คอในขณะทรบฟงวทยอยก

สามารถทจะประกอบกจธระการงานไปพรอมกนดวยได ดงนนวทยกระจายเสยงจงเปนสอสารมวลชนทเขาถง

ประชาชนสวนใหญไดอยางแทจรง

2. วทยกระจายเสยงไปไดทกหนทกแหง ไมมสอสารมวลชนประเภทใดทจะรวดเรวเทา

วทย เพราะวทยเปนการสงกระจายเสยง โดยอาศยคลนอเลกโตรแมกเนตกเวฟ ซงมความเรวเทากบความเรว

ของแสง ถงแมวาจะอยหางไกลจากสถานสงเพยงใดกตาม กจะสามารถรบคลนของวทยกระจายเสยงได

3. วทยกระจายเสยงมกาลงชกจงใจสง การสงกระจายเสยงบางครงเมอประกาศ หรอ

โฆษณาครงหนง หรอสองครง จะไมเปนทสนใจของผฟงเลย ทงนขนอยกบปญหาทวารายการวทยนนใหการเรา

ใจและสรางความเขาใจใหแกผฟงไดมากนอยเพยงใด ตอเมอไดยนบอยๆ หรอซาๆ เขากจะคอยโนมนาวใจให

ผฟงเหนคลอยตามหรอกระทาตามไปดวย

4. วทยกระจายเสยงมความสาคญทกโอกาส วทยมอทธพลทงในทางด และทางไมด

ขนอยกบผใช ใชเปนเครองมอ ไมวาในยามสงบหรอยามสงครามกตาม เราไดรบประโยชนจากวทยในดานตางๆ

เชน บนเทง ความร การศกษา การแสดงความคดเหน และวฒนธรรมประเพณ ในยามสงครามวทยเปนอปกรณ

สอสารในการรบทสาคญยง สามารถจะรบคาสงจากผบงคบบญชาไดอยางรวดเรว และทาหนาทโฆษณาชวน

เชอไดเปนอยางดอกดวย ซงบางครงเรองรายแตทาใหกลายเปนดได ฮตเลอรไดประสบความสาเรจมาแลวใน

การใชวทยเปนเครองมอในการบกออสเตรย เชโกสโลวะเกย และการรวมแควนซาร ในการเตรยมการ

สงครามโลกครงทสอง วทยไดมสวนชวยเปนอนมาก ปจจบนวทยกระจายเสยงยงคงมความสาคญมากเชนเดม

5. วทยกระจายเสยงมคณคาพเศษทางการศกษา เนองจากวทยสามารถสงไปถงในท

ตางๆ ไดทกหนทกแหง ซงสถานทบางแหงการคมนาคมบางชนดอาจจะไปไดไมถง แตวทยไปถง เดกชาวชนบท

สามารถไดรบความร และประสบการณในการเรยนจากครทสอนด ๆ เหมอนอยางกบนกเรยนทอยในเมอง และ

สามารถชวยใหเดกนกเรยนเขาใจเหตการณตางๆ ทเกดขนในอดตและปจจบนไดด นกเรยนเองไดรจกโลก

ภายนอกกวางขวางขน และนอกจากนวทยยงเปนเครองมออบรมวฒนธรรมไดเปนอยางดอกดวย ตวอยางเชน

รายการละคร หรอนยายทางวทย จะชใหเหนถงลกษณะสาคญของตวละคร อนจะเปนตวอยางในการปฏบตวา

ผกระทาดยอมจะไดรบบาเหนจรางวล และผกระทาผดมกจะถกลงโทษ ทาใหเดกไดเหนตวอยางทดทจะยดเปน

หลกในการปฏบตตอไป

จากทไดกลาวมาแลว วทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนประเภทหนง ทสามารถสงกระจายเสยงได

ครอบคลมถงทกพนท และเขาถงกลมชนไดเปนจานวนมากๆในเวลาเดยวกน ตามรศมกาลงของเครองสงของ

สถานวทยกระจายเสยงนนๆ ผรบจะอยในไร นา ปา เขา บนเกาะ แกง ในอาคารบานเรอนทกแหงหน คลนวทยก

สามารถเขาไปถงได

วทยกระจายเสยงจงนบวาเปนสอมวลชนทสามารถสงขอมลขาวสารตางๆ ไปไดรวดเรว และสะดวก

ทสด เมอเปรยบเทยบกบสอประเภทอนๆ ซงผรบสามารถรบขาวสารตางๆไดทนทในขณะทผสงขาวสารกาลงพด

หรอถายทอดเรองราวตางๆอย เพยงแตผรบขาวสารกบผสงสารจะไมสามารถเหนหนาคาดตากนเทานนเอง

DPU

เมอกลาวโดยสรปแลวจะเหนไดวา การสอสารทางวทยกระจายเสยง กจะเปนไปตามทฤษฎของการสอสารตามทไดกลาวมาแลว ซงจะสามารถเปรยบเทยบใหเหนได ดงแผนภมตอไปน

ภาพท 6 ภาพแผนภมแสดงหลกการสอสารทวไป

ผรบฟง ผลของการสอสาร ชองทางสอสาร สาร

ทมา : วจตร ภกดรตน [อางใน นภาภรณ และ วจตร , 2529 : 31]

DPU

ภาพท 7 ภาพแผนภมแสดงการสอสารทางวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

ทมา : วจตร ภกดรตน [อางใน นภาภรณ และ วจตร , 2529 : 31]

สาหรบพฤตกรรมในการรบฟงวทยกระจายเสยงของผฟงอาจเขยนเปนลาดบขนตอน ไดดงน

ภาพท 8

ภาพแผนภมแสดงพฤตกรรมในการรบฟงวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

ทมา : วจตร ภกดรตน [อางใน นภาภรณ และ วจตร , 2529 : 31]

สาหรบสอทางดานการกระจายเสยง คอวทย นน กถอเปนสอมวลชนประเภทหนงทม อทธพล

ตอชวตและกจวตรประจาวน ของประชาชนผรบเปนอยางมาก นอกจากนยงมอทธพลตอการสรางใหเกด

ประชามตทรวดเรว และสรางบรรยากาศแหงการโนมนาวจตใจ ดวยการชกจงใจ หรอเปลยนแปลงทศนคต และ

คดหรอ

ผฟง

จนตนาการ

เกดการเปลยนแปลง

รายการวทย

กระจายเสยงและวทยโทรทศน

ขอมลยอนกลบ

เจาหนาทจด

รายการ

วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

ตามสาระ รายการ

สนใจฟงและชมตอไป

เรมฟง และชม

ยอยความคด หรอ

จนตนาการสาระของ ตนเอง

คานยมหรอ แนวปฏบตใหม ๆ

เกดแนวคด

DPU

ความคดเหน ของผรบใหเกดความรสกคลอยตาม หรอเหนดวย ไดเปนอยางด เนองจากวทยกระจายเสยง

เปนสอมวลชนทอยใกลชดกบผรบขาวสารเปนอยางมาก นนเอง

ดวยเหตทวา วทยกระจายเสยง เปนสอมวลชนประเภทหนงทมราคาถกกวาสอมวลชนประเภทอนๆ

เมอเทยบกบอตราการใชงาน และยงเปนสอทมความสะดวก รวดเรว รบงายเขาถง ทกจด และนอกจากน

กยงมประสทธภาพในการสงขาวสารไปสผรบไดเปนจานวนมากๆ อกดวย โดยเฉพาะในปจจบนนวทยกมราคาท

ถกลงจนคนไทยทวไปสามารถมไวในครอบครองไดไมยาก จงนบไดวาวทยกระจายเสยงเปนสอทมอทธพลตอ

ประชาชนมาก แตในปจจบนนเราไดใชสอทางดานการกระจายเสยงไปในรปแบบของความบนเทงเปนสวนใหญ

รายการทมสาระและประโยชนไมคอยไดรบการสนบสนนและสนใจ ดงนนเพอใหสอทางดานการกระจายเสยงได

ทาหนาทของตนเองไดอยางสมบรณสมควรทรฐบาลจะตองเรงใหมการพฒนากจการทางดานน เพราะเปนสงท

เกยวของกบความเจรญและการพฒนาประเทศอยางมาก

สรปแลวการสอสารจงถอเปนสงทมความสาคญตอชวตในสงคมปจจบนเปนอยางมาก สอ ก

เชนเดยวกน เราตองมการเรยนรถงสภาพของสอตางๆ ในละประเภท เพอทจะทาใหเราสามารถใชสอแตละ

ประเภทไดอยางมประสทธภาพมากยงขน และสามารถเขาใจถงขอดและขอเสยของสอแตละประเภท อกทงยง

ตองเขาใจถงลกษณะความเปนไปของสอมวลชนดวย ประการสาคญในเรองของสอสารมวลชน กคอ

ความกาวหนาของสอสารมวลชนมใชอยทความทนสมยกาวหนาของวทยาการใหมๆ สอสารมวลชนเปนสอกลาง

ทจะรายงานเหตการณความเคลอนไหว และจดระเบยบของสงคม ดงนนความสาคญของสอสารมวลชนจงนาจะ

อยทผผลตสาร หรอสอมวลชน ทผลตสารออกมาในรปแบบตาง ๆ นนเอง ประการหนง และอกประการหนง ก

คอ สอสารมวลชนจะพฒนาไปสการบรการเพอสาธารณชนเตมรปแบบไดนน ตองอาศยกาลงจากผรบสารทจะ

เสนอความคดเหนของตนเองกลบไปยงสอสารมวลชน จงจะชวยแกไขปรบปรงสภาพของสอสารมวลชนได การ

ไมมความคดเหนใด ๆ กจะทาใหสอสารมวลชนอยภายใตอทธพลของการโฆษณามากขน และจะไมมความเปน

อสระทางดานความคดเหน ผรบสารหรอมวลชนจงควรมสวนรวมรบผดชอบในการใหบรการทางดาน

สอสารมวลชนรวมกบสอมวลชนดวย ทงนเพอประโยชนทงโดยสวนตว และโดยสวนรวม

ทฤษฎการเลอกเปดรบขาวสาร [Selective Exposure Information Theory]

การเลอกเปดรบขาวสารมกมวธการแตกตางกนไป ขนอยกบประเภทของผรบ [Type of Audience]

ประเภทของสอ [Type of Media] และลกษณะของขาวสาร [Message] นอกจากนยงขนอยกบขนตอนของ

กระบวนการการยอมรบของผรบสาร [Recipient’s Stage in Adaption Process] ดงนนจงตองเลอกและใชสอ

แตละประเภทใหเหมาะสม เพราะถาหากเลอกและใชสอแตละประเภทไมเหมาะสมแลว ความสาเรจของ

โครงการนนอาจเปนไปไดยาก การสงขาวสาร หรอการใหการศกษา ยอมตองอาศยสอ [Media] เปนเครองชวย

นาเนอหาขาวสารไปยงผรบใหเกดความเขาใจ ชดเจนถกตอง แตการจะใชสออะไร อยางไร ใหบงเกดตาม

ความตองการนนไมใชเรองงาย ๆ ตองทาความเขาใจกบสอเหลานนใหดเสยกอน และจาเปนตองเรยนรถง

ธรรมชาต และหนาทของสอแตละชนด เพอการวางแผนการใชสอใหเหมาะสม [อนนตธนา องกนนทน , 2532

: 4]

DPU

ในเรองทเกยวกบการเลอกเปดรบขาวสารจากสอน โดยเฉพาะสอประเภทสอสารมวลชนนน ไดม

นกวชาการไดใหคาอธบายไวตาง ๆ กน ดงน

เลอรเนอร [Lerner , 1958 อางใน เสถยร เชยประทบ , 2530 : 69] ใหคาจากดความของการ

เปดรบสอมวลชนวา หมายถง อตราสวนของประชาชนทมวทย จานวนจาหนายหนงสอพมพ และจานวนผนงด

ภาพยนตร ตอประชาชน 1,000 คน

เลอรเนอรเปนคนแรกทศกษาอทธพลทเกดจากการเปดรบสอมวลชนในประเทศตะวนออกกลางเมอ

ป ค.ศ. 1958 และพบวา เมอมการขยายตวของชมชนจนกลายเปนเมอง จะชวยใหเกด การพฒนาดาน

ความรหนงสอ และระดบการเรยนรหนงสอทสงขน จะทาใหการเปดรบสอมวลชนแพรหลายมากขน ในทานอง

เดยวกน เมอชมชนมความกาวหนาทางดานเทคโนโลยจากการพฒนา

อตสาหกรรมมากขน สงคมจะขยายขอบขายของสอมวลชน และการขยายตวของสอมวลชนนเอง จะสามารถ

ชวยใหการยกระดบในการรบรหนงสอมมากยงขนดวย

สวน แคลปเปอร [Klapper , 1960 อางใน เสถยร เชยประทบ , 2540 : 15] ไดใหคาจากดความ

วา คนเรามแนวโนมทจะเลอกเปดรบเนอหาจากสอมวลชนทสนบสนนความเชอของตน บคคลใดทมแนวโนมทจะ

เปลยนแปลง จะเลอกเปดรบสารทเขากนได กบแนวโนมทจะเปลยนแปลงของตน

นอกจากนแลว โรเจอร และสเวนนง [Rogers and Sevenning , 1969 : 3] ยงไดอธบายขยาย

แนวคดเกยวกบการเปดรบสอมวลชนใหกวางขวางออกไปอก โดยไดใหคานยามไววา สอมวลชนนน จะ

ครอบคลมถงสอหาประเภท คอ หนงสอพมพ นตยสาร ภาพยนตร วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน เหตน

ดชนในการวดการเปดรบสอมวลชน ในความหมายของเขาทงสอง จงตองประกอบดวยจานวนรายการวทยทรบ

ฟงตอสปดาห การอานหนงสอพมพตอสปดาห ภาพยนตรทดตอป และอน ๆ

การเลอกเปดรบขาวสารของผรบขาวสารจากสอมวลชนดงกลาวนน มกจะเกดขนจากปจจยตาง ๆ ทมผลตอการเลอกรบขาวสาร อยดวยกน 2 ประการ ดงน

1. การเลอกสรรในการรบสาร

2. การแสวงหาขาวสาร

[พระ จระโสภณ , 2532 : 636 – 640]

การเลอกสรรในการรบสาร

ในชวตประจาวนของประชาชนนน มแหลงสอหรอผสงสารมากมายทตองการเสนอ ขาวสาร

แตผรบสารไมสามารถเปดรบขาวสารในแตละวนไดทงหมด จงจะเลอกเปดรบเฉพาะ ขาวสารทตนตองการ

หรอเฉพาะสงทตนสนใจเทานน เราเรยกกระบวนนวา “กระบวนการเลอกสรร” [Selective Processes] ซง

กระบวนการเลอกสรรขาวสาร ของผรบสาร ดงกลาวนนน จะเปนปจจยในการกาหนดความสาเรจ หรอความ

ลมเหลวของการสงสารไปยงผรบสาร ขาวสารตาง ๆ แมวาจะไดรบการตระเตรยมมาอยางพถพถน ใชผถายทอด

ทมความสามารถและความนาเชอถอสง หรอใชสอทมประสทธภาพมากกตาม แตสงเหลานกมไดประกน

ความสาเรจของการสอสารตามทผสงสารตองการรอยเปอรเซนต ทงนเพราะผรบสารจะมกระบวนการเลอกรบร

ขาวสารทแตกตางกนไป ตามประสบการณ ความตองการ ความเชอ ทศนคต ฯลฯ ทไมเหมอนกน

DPU

ซงกระบวนการเลอกสรรดงกลาว เปรยบเสมอนเครองกรอง [Filters] ขาวสาร ในการรบรของ

มนษยเรา ซงประกอบดวย 4 ขนตอน ทจะตองมความตอเนองและเกยวของกนตามลาดบ ดงตอไปน

1. การเลอกรบ หรอเลอกใช [Selective Exposure]

2. การเลอกใหความสนใจ [Selective Attention]

3. การเลอกรบร และตความหมาย [Selective Perception and Interpretation]

4. การเลอกจดจา [Selective Retention]

ปรมะ สตะเวทน , 2538 : 121 – 124] [

สามารถทจะเขยนเปนภาพแผนภมไดดงน

ภาพท 9 ภาพแผนภมแสดงการรบรของบคคลตามขนตอนทเกดขน

Selective Exposure

•

Perception

ทมา : เสร วงษมณฑา , 2532 : 361

1. การเลอกรบหรอเลอกใช [Selective Exposure] กลาวคอ ผรบสารจะเลอกเปดรบสอ และ

ขาวสารจากแหลงตาง ๆ ตามความสนใจและความตองการของตน เพอนามาแกปญหา หรอ สนองตอบตอ

ความตองการของตน

แคลปเปอร [Klapper , 1960 อางใน เสถยร เชยประทบ , 2540 : 17] ไดกลาวใหคายนยน

ในเรองเดยวกนไววา การเลอกเปดรบสารใหเขากบสงทเหนดวยเปนการเสรม หรอสนบสนน [Reinforcement]

สงทเหนดวย

2. การเลอกใหความสนใจ [Selective Attention] กลาวคอ ผรบสารนอกจากจะเลอกเปดรบ

ขาวสารแลว ยงเลอกใหความสนใจตอขาวสารทไดรบซงสอดคลอง หรอเขากนไดกบทศนคตความเชอดงเดมของ

บคคลนน ๆ และหลกเลยงการรบขาวสารทขดตอทศนคต ความร ความเขาใจ หรอความคดดงเดม ทงน

DPU

เพราะการไดรบขาวสารทไมสอดคลองกบความรสกนกคดของเขา จะทาใหเขาเกดความรสกไมพงพอใจ และ

สบสนได

ซงในเรองนเฟสตงเจอร [Festinger L.A , 1957 อางใน พระ จระโสภณ , 2532 : 637] ได

กลาวไววา บคคลมกจะแสวงหาขาวสารเพอสนบสนนทศนคตเดมทมอย และหลกเลยงขาวสารทขดแยงกบ

ความรสกนกคดเดมของตนเอง ทงนเพราะการไดรบขาวสารใหมทไมลงรอย หรอสอดคลองกบความรความ

เขาใจหรอทศนคตทมอยเดมแลว จะเกดภาวะทางจตใจทไมสมดลหรอมความไมสบายใจทเรยกวา “cognitive

dissonance” ดงนนการทจะลดหรอหลกเลยงภาวะดงกลาวไดกตองแสวงหาขาวสารหรอเลอกสรรเฉพาะ

ขาวสารทลงรอยกบความคดเดมของตน เฟสตงเจอรยงชใหเหนวา เมอบคคลไดตดสนใจในเรองใดเรองหนงทม

ความไดเปรยบ เสยเปรยบกากงกน บคคลนนยอมมแนวโนมทจะแสวงหาขาวสารทสนบสนนการตดสนใจนนๆ

[reinforcement information] ของตนมากกวาทจะแสวงหาขาวสารทขดกบสงทกระทาลงไป

3. การเลอกรบรและตความหมาย [Sleective Perception and Interpretation] กลาวคอ เมอ

ผรบสาร เปดรบขาวสารจากแหลงตาง ๆ แลว ผรบสารจะเลอกรบรและตความสารทไดรบแตกตางกนไปตาม

ประสบการณ ความร ความเขาใจ ความเชอ ความตองการ ทศนคต และแรงจงใจ หรอสภาวะอารมณของ

ตนในขณะนน

4. การเลอกจดจา [Selective Retention] กลาวคอ ผรบสารจะเลอกจดจาเนอหาสาระของสาร

ในสวนทตองการจาเขาไวเปนประสบการณ โดยเลอกจดจาเฉพาะสวนทตรงกบความสนใจตามความตองการ

ทศนคต และความเชอของตนเอง

ในเรองนไดมงานวจยเกาแกของ ออลพอรต และโพสทแมน [Allport, G.W. and Postmen. L.

, 1947 อางใน พระ จระโสภณ , 2532 : 638] ทมการอางถงกนบอยกคอ การศกษาถงการถายทอดขาวลอจาก

คนหนงไปสอกคนหนง ซงพบวาผรบมกจะถายทอดเรองราวตอไปยงคนอนๆ ไมครบถวนเหมอนทรบมา ทงน

เพราะแตละคนเลอกจดจาเฉพาะสวนทตนเองเหนวานาสนใจเทานน สวนทเหลอมกจะถกลม หรอไมนาไป

ถายทอดตอ ตวอยางทเรามกจะพบในชวตประจาวนเสมอ เชน การทเราดภาพยนตร หรอรายการวทยโทรทศน

หรอฟงรายการวทยกระจายเสยง หรออานขาวหนง สอพมพ แลวนาไปบอกตอกบผอน เรากมกจะเลอกจดจา

แลวนาไปเลาเฉพาะทเราสนใจหรอเราตองการเทานน

นอกจากนยงมผลการวจยอกชนหนงของ แคลปเปอร [Clapper อางใน พชน และคณะ , 2538 : 110] สรปไววา ความพรอมทจะจดจาสาร มกเกดขนเฉพาะบคคลทมความสนใจ และพรอมจะเขาใจ และจะ

สามารถจดจา และสนบสนนสงทสอดคลองกบรสนยม ทศนคต ความชอบ ความเชอ ตลอดจนคานยม ดงนน

การเลอกจดจาเนอหาของสอมวลชนจงเทากบเปนการชวยสงเสรมสนบสนนใหทศนคต หรอความเชอเดม ใหม

ความมนคงยงขนและเปลยนแปลงไดยาก

DPU

การแสวงหาขาวสาร

แนววธการศกษาในเรองการแสวงหาขาวสารน อาจจะจดอยในหวขอเดยวกบแนวทาง การศกษาในเรองการใชประโยชนและการไดรบความพงพอใจจากสอมวลชนได ทงนเพราะมงศกษาถงความสมพนธของปจจยสวนบคคลตางๆ ทมผลตอการเลอกบรโภคหรอเลอกแสวงหาขาวสารจากสอมวลชน ในการศกษาเรองการใชประโยชนและการไดรบความพงพอใจนน ชใหเหนวาปจเจกบคคลเปนผเลอกใชสอมวลชนเพอสนองความพงพอใจตางๆ ของตนเอง สาหรบในการศกษาเรองการแสวงหาขาวสารน ไดเนนในเรองของพฤตกรรมการเลอกเปดรบขาวสารวามปจจยอะไรบาง เปนตวกาหนด ทาไมบคคลจงเลอก หรอหลกเลยงการรบขาวสารบางอยาง

จากการศกษาในเรองการแสวงหาขาวสารของ ชารลส แอตคน [Charies Atkins , 1973 อางใน

พระ จระโสภณ , 2532 : 639 – 640] กลาววา การจะเลอกรบขาวสารใดจากสอมวลชนนน ขนอยกบการ

คาดคะเนเปรยบเทยบระหวางผลรางวลตอบแทน [Reward Value] กบการลงทน ลงแรง [Expenditures] พนธะ

ผกพน [Liabilities] ทจะตามมา ถาผลตอบแทนหรอประโยชนทจะไดรบสงกวาการลงทน ลงแรง หรอการตองใช

ความพยายามทจะรบรหรอทาความเขาใจแลว บคคลยอมแสวงหาขาวสารนน [Information Seeking] แตถา

ผลประโยชนทไดรบนอยกวาการลงทน ลงแรง บคคลกอาจเพกเฉยตอขาวสารนน [Information Ignoring]

ชารลส แอตคน ชใหเหนวา การแสวงหาขาวสาร หรอความตองการ จากสอมวลชนของบคคลนน

คอ ความตองการขาวสาร [Information] และความบนเทง [Entertainment] ซงความตองการขาวสารของบคคล

นน เกดจากความไมร หรอไมแนใจของบคคล ซงมาจาก

1. การมองเหนความไมสอดคลองตองกน ระหวางระดบความรของบคคลขณะนนกบระดบ

ความตองการทอยากรเกยวกบสงแวดลอมภายนอก [Extrinsic Uncettainty]

2. การมองเหนความไมสอดคลองกน ระหวางความรทมอยของบคคลขณะนน กบความร

ตามเปาหมายทตองการ ซงกาหนดโดยระดบความสนใจสวนบคคลนน ตอสงใดสงหนง [Intrinsic Uncertainty]

ความตองการไดรบความบนเทงของบคคลนน มาจากแรงกระตนอารมณแหงความรนเรงบนเทงใจ

ทเกดจากการมองเหนความสอดคลองตองกน ระหวางสภาวะทเปนอยของบคคลนนกบระดบความสนกสนานท

คาดหวงไว [Intrinsic Desire]

ขาวสารทลดความไมร หรอความไมแนใจ เกยวของกบความสนใจภายในของบคคล ตอ สง

ใดสงหนง [Intrinsic Uncertainty] และเกยวของกบความบนเทงสนกสนานสวนตว [Intrinsic Desire] นน แอ

ตคน เรยกวา “ขาวสารทใหความพงพอใจทนทในเชงบรโภค” [Immediate Consummatory Gratification] สวน

ขาวสารทลดความไมแนนอนเกยวกบสงแวดลอมภายนอก [Extrinsic uncertainty] นน แอตคน ใหชอวา

“ขาวสารทใชประโยชน และเปนเครองมอชวยใน การตดสนใจ ชวยเพมพนความร ความคด และแกปญหาตาง

ๆ” [Instrumental utilites] ในชวตประจาวน ขาวสารบางอยางอาจใชประโยชนไดทงการนาไปใช และใหความ

บนเทงในขณะเดยวกน

กลาวโดยสรปไดวา การแสวงหาขาวสาร หรอการเลอกรบขาวสารนน นอกจากเพอสนบสนน

ทศนคตและความเขาใจทมอยเดมแลว ยงเปนการแสวงหาเพอการนาไปใชประโยชนอน ๆ อก เชน เพอใหม

DPU

ความรนาไปใชเปนแนวทางแกปญหา เพอสนองตอความตองการ และความสนใจสวนบคคล รวมทงเพอความ

บนเทงเรงใจดวย นอกจากนการทบคคลใดจะตดสนใจแสวงหาขาวสาร เฉยเมยตอขาวสาร หรอพยายาม

หลกเลยงการเปดรบขาวสารนน กขนอยกบการประเมนเปรยบเทยบถงความพยายามทจะใช และผลตอบแทน

ในการทจะไดรบรขาวสารใดๆ ดวย

ในการเลอกเปดรบขาวสารของมวลชนผรบสารดงกลาวนน ยงมปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอ

กระบวนการในการเลอกรบขาวสาร อยดวยกนอกหลายประการ [ศราลกษณ จนทรากล , 2542 : 29 – 30]

ดงน

1. ความตองการ [Need] คอ ความตองการทกอยางของมนษย ทงความตองการทางดาน

รางกาย หรอจตใจ หรอความตองการในระดบสงหรอตา สงตาง ๆ เหลานจะเปนตวกาหนด ทงนเพอสนอง

ความตองการของเราเอง เชน เพอใหไดขาวสารทตองการ เพอแสดงรสนยม เพอการยอมรบในสงคม เพอ

ความพงพอใจ ฯลฯ

2. ทศนคตและคานยม [Attitude and Values] ทศนคต คอ ความชอบหรอความโนม

เอยง [Preferences and Predispositions] ตอเรองตาง ๆ และคานยมคอ หลกพนฐานทเรายดถอเปน

ความรสกทเราควรกระทาหรอไมควรกระทา ทงทศนคตและคานยมมอทธพลอยางยงตอการเลอกใชสอมวลชน

การเลอกขาวสาร เลอกใหความสนใจ การเลอกตความ และเลอกจดจา

3. เปาหมาย [Goals] มนษยทกคนกาหนดเปาหมายสาหรบการดารงชวต ทงในเรองอาชพ

การเขาสมาคม การพกผอน ดงนน เปาหมายของกจกรรมตาง ๆ ทเรากาหนดขนมอทธพลตอการเลอกเปดรบ

สอมวลชน

4. ความสามารถ [Capability] ความสามารถเรองใดเรองหนง รวมทงความสามารถดาน

ภาษา มอทธพลอยางยงตอการเลอกรบขาวสาร เลอกตความ และเลอกเกบเนอหาของขาวสารนนไว เชน ผทร

เฉพาะภาษาไทย จะทาใหมการเปดรบฟงวทย ดโทรทศน และอานหนงสอพมพทเปนภาษาองกฤษในระดบท

ตา เนองจากมความสามารถทางดานภาษาทจากด

5. การใชประโยชน [Utility] โดยทวไปแลวคนเราจะใหความสนใจ และมความพยายามท

จะเขาใจ และจดจาขาวสารทจะสามารถนาไปใชประโยชนได เชน หากเราเกดความ เครยด ไมสบายใจ หรอวตก

กงวล และตองการหาสงทเปนเครองชนาเพอเปนแนวทางการดาเนนชวต ธรรมะกเปนแนวทางหนงทสามารถ

ชวยเราได ดงนนเมอเราเกดความเครยดไมสบายใจ หรอวตกกงวลเรากตองหนหนาเขาหาธรรมะ อาทเชน การ

เปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ ดงเชน

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 08.00 น. – 08.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

หรอสถานวทยกระจายเสยงอน ๆ ทรวมทาการถายทอดเสยง ซงโดยปกตแลวอาจไมเคยเปดรบฟงรายการ

ประเภทดงกลาวนเลย

6. ลลาในการสอสาร [Communication Style] ผรบสารบางคนอาจมความชอบ หรอไม

ชอบลลาการสอสารบางประเภท เชน บางคนชอบฟงขาวจากวทย และดจากโทรทศน แตไมชอบอานขาวจาก

หนงสอพมพ เอกสาร การพด / รายงาน

7. สอทสามารถจดหามาได [Availability] โดยธรรมชาตมนษยจะใชความพยายามเพยง

ระดบหนงเทานน อะไรทไดมายากมาก ๆ มกจะไมไดรบการเลอก แตถาไดมาไมยากนกมกจะเลอกในสงนน

DPU

เชนเดยวกบสอ ผรบสารจะเลอกสอทไมตองใชความพยายามมากนก ตวอยางเชน ผทอาศยอยในชนบท

มกจะเปดรบสอวทยกระจายเสยง เพราะสามารถจดหาวทยมาไดงายกวาสอประเภทอน เปนตน

8. สอทตนสะดวก [Convenience] ในปจจบนผรบสารสามารถเลอกรบขาวสารจากสอได

ทงทางวทยโทรทศน วทยกระจายเสยง หนงสอพมพ นตยสาร สอบคคล และสอลาสดกคอ สออนเตอรเนต

ซงแตละคนกจะมพฤตกรรมการรบสอทแตกตางกน ขนอยกบความสะดวกของแตละบคคล ตวอยางเชน ผท

ชอบตดตามขาวสาร จะฟงขาวสารจากวทยกระจายเสยงขณะขบรถ และอานหนงสอพมพทบานหรอททางาน

นงหรอนอนดรายการทางวทยโทรทศน เปนตน

9. เลอกสอตามความเคยชน [Accustomedness] จะมบคคลกลมหนงในทกสงคมทจะไม

คอยเปลยนแปลงการเปดรบสอทตนเคยรบอย โดยมากจะพบในบคคลทสงอาย เชน เคยเปดรบฟง

วทยกระจายเสยงเปนประจากมกจะไมสนใจรบสอชนดอน เปนตน

10.ลกษณะเฉพาะ ในขอนเปนคณลกษณะเฉพาะของสอ ทมตอการเลอกสอของผรบสาร

ตวอยางเชน ลกษณะเดนของหนงสอพมพ คอ สามารถใหขาวสารไดละเอยด ราคาถกสามารถนาตดตวไดทก

แหง และสามารถเกบไวไดนาน สอวทยโทรทศน ทาใหเหนภาพเคลอนไหวได เราใจ มแสงสดงดดใจ

สามารถทาใหผชมเกดอารมณรวมไดงาย ขณะทชมรายการสามารถผอนคลายอรยาบถ สวนการรบฟง

วทยกระจายเสยง สามารถรบฟงในขณะททากจกรรมอนๆ ได

ซงการทผรบขาวสารจะมพฤตกรรมการเปดรบสอ และขาวสารแตกตางกนไปนน ม

แรงผลกดนทมาจากบคคลหนงไดมการรบสอนน ๆ ซงจะมผลตอการยอมรบหรอปฏเสธ ทงนอาจเกดจาก

ปจจยพนฐานหลายประการตามความคดเหนของ เมอรรลล และโรเวนสไตน [John C. Merril and Ralph L.

Lowenstein , 1971 อางใน สกญญา เพยรธระกจ , 2539 : 21] ไดสรปไววา บคคลจะมพฤตกรรมในการ

เปดรบขาวสารดวยสาเหตตาง ๆ กน ดงน

- ความเหงา เพราะมนษยตองการมเพอน ไมสามารถอยไดเพยงลาพง จงตองมการ

สอสารกบผอน หรอหนหนาเขาหาสอ และแททจรงคนบางสวนพอใจทจะอยกบสอ [สอมวลชน]มากกวาทจะอย

กบบคคลดวยซาในบางครง

- ความอยากรอยากเหน เพราะเปนสญชาตญาณของมนษยทตองการจะรบรขาวสารเพอ

ตอบสนองความตองการอยากรของตน ไมวาสงทอยากรนนจะมผลกระทบตอตนเองหรอไมกตาม

- ประโยชนใชสอย โดยรบรขาวสารเพอประโยชนของตนเอง อาจจะไดรบความรความ

สนกสนาน ความสขกายสบายใจ เพราะพนฐานของมนษยเหนแกตวเอง จงตองการการตอบสนอง

- สาเหตจากสอซงมลกษณะกระตน ชนาใหผรบขาวสารตองการไดรบขาวนน ๆ เชน ฟง

การถายทอดการแขงขนฟตบอลจากทางวทยแทนการออกนอกบาน

อยางไรกตาม ทกคนมธรรมชาตทจะเปดรบขาวสารตลอดเวลา เพยงแตจะเปดรบสอใด

อยางไรนน กขนอยกบปจจยทกาหนด [ขวญเรอน กตวฒน , 2531 : อางใน อรณ ฝงวรรณลกษณ , 2538 : 26] ดงน

DPU

1. ปจจยดานบคคลภาพและจตวทยาสวนบคคล มแนวคดวาคนเราแตละคนมความ

แตกตางเฉพาะตวบคคลอยางมากในดานโครงสรางทางจตวทยาสวนบคคล ซงเปนผลสบเนองมาจากลกษณะ

การอบรมเลยงดทแตกตางกน การดารงชวตในสภาพแวดลอมทางสงคมทไมเหมอนกน ซงสงผลกระทบถงระดบ

สตปญญา ความคด ทศนคต ตลอดจนกระบวนการของการรบร การเรยนร และการจงใจ

2. ปจจยดานสภาพความสมพนธทางสงคม เนองจากคนเรามกจะยดตดกบกลมสงคมท

ตนสงกดอยเปนกลมอางอง [Reference Group] ในการตดสนใจทจะแสดงออกซงพฤตกรรมใด ๆ กตาม นนก

คอ มกจะคลอยตามกลมในแงความคด ทศนคต และพฤตกรรมเพอใหเปนทยอมรบของกลม

3. ปจจยดานสภาพแวดลอมนอกระบบการสอสาร เชอวาลกษณะตางๆเหลานนนาจะ

ไดแก เพศ อาชพ ระดบการศกษา รายได ทาใหเกดความคลายคลงกนของการเปดรบเนอหาของการสอสาร

รวมถงการตอบสนองตอเนอหาดงกลาวไมแตกตางกนดวย

นอกจากนแลว ในการเลอกรบขาวสารตาง ๆ ยงมองคประกอบอน ๆ อก ไดแก

1. ประสบการณ ประสบการณทาใหผรบสาร แสวงหาขาวสารแตกตางกน

2. การประเมนสาระประโยชนของขาวสาร ผรบสารจะแสวงหาขาวสารเพอสนอง

จดประสงคของตน อยางใดอยางหนง

3. ภมหลงแตกตางกน ทาใหมความสนใจตางกน

4. การศกษาและสภาพแวดลอม ทาใหมความแตกตางในพฤตกรรมการเลอกรบสอและ

เนอหาขาวสาร

5. ความสามารถในการรบสาร เกยวกบสภาพรางกาย และจตใจททาใหพฤตกรรม

การเปดรบขาวสารตางกน

6. บคลกภาพ ทาใหมผลตอการเปลยนแปลงทศนคต การโนมนาวจตใจ และพฤตกรรมของ

ผรบสาร

7. อารมณ สภาพทางอารมณของผรบสาร จะทาใหผรบเขาใจความหมายของขาวสาร

หรออาจเปนอปสรรคของความเขาใจ ความหมายของขาวสารกได

8. ทศนคต จะเปนตวกาหนดทาทของการรบ และตอบสนองตอสงเรา หรอขาวสารทได

พบ

DPU

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของ

แนวคดและวรรณกรรมทเกยวของทนามาใชในการศกษาวจยในครงน ประกอบดวย 2 แนวคด คอ

1. แนวคดเกยวกบการจดรายการทางสถานวทยกระจายเสยง 2. แนวคดเกยวกบความคดเหน

แนวคดเกยวกบรายการทางสถานวทยกระจายเสยง [Programming Radio Content]

มนษยมความตองการในการตดตอสอสารเพอใหการดาเนนชวตเปนไปดวยด วตถประสงคในการ

สอสารของมนษยนน ถาจะกลาวโดยสรปกคอ การแลกเปลยนขาวสารหรอขอความกน โดยผทตองการสอสารจะ

ถายทอดความรสกนกคด หรอขอความทตองการสอสารผานสอตาง ๆ เชน รปภาพ จดหมาย ทาทาง คาพด

คลนวทย ฯลฯ ไปยงผอนเพอใหเขาไดรบรความหมาย ซงการจะสอสารเพอใหการดาเนนชวตของมนษยเปนไป

ดวยดนน จะตองพจารณาถงความตองการและความจาเปนของสงคมวามความตองการอยางไร โดยทวไปแลว

คนเรามความตองการความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน ดงนนจงมกตองการผทจะมาทาหนาทคอยดแล

เฝายามระแวดระวงภยให คนททาหนาทนจาเปนตองรายงานเหตการณใหคนอนไดรบร เพอการเตรยมการณ

ระมดระวงตว และนคอความตองการในหนาทของการสอสารประการแรก คอ เฝาสงเกตการณและรายงาน

เหตการณใหแกสมาชกในสงคมทราบ นอกจากนในการดาเนนชวตคนมกจะมปญหาหรอขอขดแยง ซงตองการ

ขอยตเพอชวยในการตดสนใจ ในการนคนเราจงตองการแหลงทจะไดเกดการแลกเปลยนผสมผสานความ

คดเหนกน และนคอความตองการประการท 2 ของมนษยน มนษยและสงคมยงมแนวทางซงปฏบตตนมศลป

วทยาการทตองการถายทอดอบรมสงสอนตอไปยงรนลกรนหลาน ดงนนจงมการกระทาเพอใหเกดการถายทอด

ความรวทยาการและขนบธรรมเนยมประเพณ นนคอ การใหการศกษาซงนบเปนกจกรรมอนเปนทตองการ

ประการท 3 และความตองการของมนษยอกประการหนง กคอการสอสารเพอความบนเทง เชน การรองราทา

เพลง หรอการเลานทานเพอถายทอดกนตอมาเปนเวลาชานานเปนตน ดงนนจงนบไดวากจกรรมเพอการ

บนเทงเปนความตองการประการหนงของมนษย

วทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนประเภทหนง จงมบทบาทหนาท เชนเดยวกบสอมวลชนประเภทอนๆ คอ สอมวลชนจะตองใหขาวสาร ความร ความบนเทง และบรการสาธารณะ แกประชาชน เมอคานงถงสทธ ความเสมอภาค และอสรภาพของประชาชน การจดรายการทาง วทยกระจายเสยง จงจาเปนตองจดบรการในฐานะทเปน

DPU

สอมวลชน ตามสทธทประชาชนควรจะ ไดรบอยางเสมอภาค โดยทประชาชนมอสรภาพอยางเตมทในการเปนผรบ

ในการแบงประเภทรายการวทยกระจายเสยงนน มไดมกฎเกณฑตายตวลงไปวาจะตอง

แบงเปนกประเภท ทงนขนอยกบวาประเทศใด สถาบนใดจะยดอะไรเปนหลก บางประเทศนยม แบง

ประเภทตามลกษณะของกลมผฟง โดยอาจแบงประเภทของรายการออกไดเปนกลมเดก กลมวยรน กลม

ผหญง กลมผสงอาย และกลมเกษตรกร เปนตน บางสถานมวธการแบงประเภท โดยยดตามสาขาวชาชพ หรอ

ตามเนอหาเปนหลก กอาจแบงไดเปนสาขาอาชพดงน คอ ประเภทรายการเพอการเกษตรกร หรอรายการทาง

การเกษตร รายการเพอสขภาพอนามย หรอรายการทางดาน สาธารณสข รายการกฬา รายการธรรมะ

หรอรายการทางศาสนา รายการเพอแมบาน เปนตน การแบงประเภทรายการตามลกษณะของกลมผฟง หรอ

แบงตามสาขาอาชพน อาจทาครอบคลมไดไมทวถงผฟงทกกลมทกคนได ดงนนจงคดเอาแตเฉพาะกลมผฟง

เปาหมายทเปนสวนใหญ [Majority] เทานน จงเกดมปญหาวารฐละเลยกลมผฟงทเปนชนกลมนอย ซงกควรจะ

มสทธเสมอภาคทดเทยมกน การจดประเภทตามกลมผฟงจงสรางความลาบากใหแกผจดรายการอยเสมอมา วธ

ทเปนกลางทสดในการแบงประเภทของรายการวทยกระจายเสยง จงมกนยมยดกนตามหนาทของสอมวลชนเปน

หลก และโดยทตระหนกวาวทยกระจายเสยงถอเปนสอมวลชนประเภทหนง จงนาจะแบงประเภทของรายการ

ตามหนาททดของสอมวลชน

โดยในเรองของการจดประเภทรายการของทางสถานวทยกระจายเสยงนนน ทางบรรษท

วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนแหงประเทศองกฤษ [British Broadcasting Cooperation หรอ BBC]ไดม

การจาแนกประเภทของรายการไวตามหนาทของสอมวลชนเปนเวลานานหลายสบปมาแลว และประเทศตางๆ

เกอบทวโลกไดนาแบบอยางมาใช โดยไดจาแนกลกษณะประเภทรายการไว 3 ประเภท [นภาภรณ อจฉรยะกล

, 2529 : 417] คอ

1. ประเภททมงใหขาวสาร [Information]

2. ประเภททมงใหความรหรอการศกษา [Education]

3. ประเภททมงใหความบนเทง [Entertainment]

ประเภททมงใหขาวสาร [Information]

วทยกระจายเสยงในฐานะเปนสอมวลชนทมบทบาท และอทธพลตอชวตประจาวนของคนทวไป

โดยเฉพาะในประเทศไทยเปนทยอมรบทวกนวา วทยกระจายเสยงเปนสอทสามารถเขาถงประชาชนไดมากทสด

จากการสารวจของสานกงานสถตแหงชาตป พ.ศ. 2525 พบวาทวราชอาณาจกรมครวเรอนทมวทยกระจายเสยง

ไวใช เปนจานวนถงรอยละ 79.2 และในจานวนดงกลาวใหความนยมในการฟงขาวในระดบทสง คอ ในเขต

เทศบาลสนใจฟงขาวเหตการณทวไปรอยละ 88 นอกเขตเทศบาลใหความสนใจฟงขาวเหตการณทวไป ถงรอย

ละ 95 [สานกงานสถตแหงชาต , 2522 อางใน อรทย ศรสนตสข 2529 : 119]

DPU

ประเภททมงใหความร หรอการศกษา [Education]

วทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนทเขาถงประชากรสวนใหญของประเทศไดมากทสด นอกจากนยงใหความสะดวก รวดเรวและในดานการลงทนกถกกวา เมอเปรยบเทยบกบสอมวลชนประเภทอน โดยเฉพาะอยางยงในประเทศโลกทสาม ดงนนจงมบทบาทสาคญในการมอทธพลตอความรสกนกคดและการเปลยนแปลงพฤตกรรมของมวลชนในแตละสงคมไดเปนอยางมาก แมวา ผรบฟงจะอานหนงสอไมออก เขยนหนงสอไมไดกตาม แตกสามารถเขาใจเนอหาของรายการตาง ๆ ได สอวทยกระจายเสยงจงมความสาคญในการสอสารเพอพฒนาประเทศในดานตางๆไดเปนอยางด

ดงนนวทยกระจายเสยงจงเปนกาลงสาคญของประเทศในการเผยแพรการศกษาใหกบประชาชนอยางไมมขอบเขตจากด ทงในระบบการศกษาในโรงเรยนและนอกโรงเรยน เพอกอใหเกดความร ความเขาใจ และยกระดบการศกษาและความรอบรของประชาชนใหสงขน เพอใหสามารถทจะปรบตวใหเขากบสงคมในยคปจจบนได ในอนทจะเออประโยชนตอการประกอบอาชพ สาหรบการดารงชวตประจาวนของประชาชน และสงผลตอการพฒนาประชากรและประเทศชาตในอนาคตตอไป สาหรบรายการวทยกระจายเสยงทมงใหความร หรอการศกษา นน หมายถง รายการทจดขนเพอสงเสรมวชาการ วฒนธรรม การอาชพ และแนวทางการดาเนนชวตทดของเยาวชน และประชาชน ซงในประเทศไทยนนไดใชวทยกระจายเสยงเปนสอในการใหการศกษาแกประชาชนใน 3 ลกษณะดวยกน [วจตร ภกดรตน , 2523 อางใน นภาภรณ อจฉรยะกล , 2529 : 418 – 419] คอ

1. รายการเพอการศกษาเพอประชาชนทวไป [Informal Education for General Public] หมายถง เปนการจดรายการเพอมงใหความรทวๆไป อาจเปนรปแบบการใหความรในเนอหาของรายการโดยตรง หรออาจใหความรโดยแฝงอยในรายการอนๆ มกจะเปนการให คาแนะนา อธบายชแจง และกระตนใหเกดความคดสรางสรรคในเรองตาง ๆ เชน ในเรองทางการเมอง การปกครอง การเกษตร การอนามย กฎหมาย และการประกอบอาชพตาง ๆ

2. รายการเพอการศกษาในระบบโรงเรยน [Formal Education] หมายถง การใชวทยกระจายเสยงเปนอปกรณการศกษาอยางหนงในโรงเรยน โดยจดรายการใหสอดคลองกบหลกสตรประมวลการสอนและวธสอน

3. รายการเพอการศกษานอกระบบโรงเรยน [Non-formal Education] หมายถง การใชวทยกระจายเสยงเสนอรายการตางๆ แกกลมผฟงทอยนอกระบบโรงเรยน ใหการศกษาทเปนไปตามหลกสตรการศกษาในระบบและการศกษาแบบกลมสนใจเฉพาะเรอง ซงสวนใหญเปนเรองทเกยวกบทางดานการอาชพ การพฒนาวถชวต และสภาวะแวดลอมตาง ๆ

DPU

ประเภททมงใหความบนเทง [Entertainment]

รายการวทยกระจายเสยงประเภททมงใหความบนเทงนน เปรยบเสมอนเปนอาหารทางใจของ

มนษยทวเศษยง การทาใหจตใจอม ยอมทาใหเกดความสข เกดความสมบรณ ในวนหนง ๆ ประชาชนม

ภาระหนาททตองปฏบตตางๆกน บางคนตองมภาระในการทางานตลอดทงวน โดยตองออกไปปฏบตงานนอก

บาน บางคนปฏบตภาระหนาทอยภายในบาน ไมวาจะมภาระทตองทาอยในทใดกตามตางกตองใชความคด

ความอาน ใชสมองอยตลอดเวลา และเปนธรรมดาทมนษยเราจาเปนตองมการพกผอนอารมณและจตใจ ใฝหา

ความสขใหแกตวเองบางไมวธใดกวธหนง รฐจงมหนาททจะตองเอออานวยความสขใหแกประชาชนในรฐอยาง

สมาเสมอดวย เพราะการสรางความสขใหเกดแกประชาชนนนถอเปนการพฒนาจตใจทสาคญยง จงจาเปนตอง

จดใหมรายการประเภททมงใหความบนเทงขน เพอใหประชาชนไดฟงแลวเกดความรสกสบายใจ ไมมความ

กงวลเกดความสขไดไมมากกนอย

รายการทจดวาเปนรายการประเภทความบนเทง จงมกเปนรายการทไมไดมงใหเนอหาสาระหรอ

ตองจดจาอะไรมากนก ไมจาเปนตองมลาดบขนตอนในการเสนอกได อาจจะเปนเรอง เบาๆ สงละอนพนละนอย

เรองเบดเตลดทฟงไดเรอย ๆ ฟงแลวเกดความสบายใจ ไมตองเกบไปคดวเคราะหหรอถกเถยง โตแยงกน หรอฟง

แลวจะเกดอารมณคลอยตามไป บางครงรายการบนเทง บางรายการอาจมเรองตองใหถกเถยง โตแยงและม

อารมณคลอยตามกนบาง แตกเปนเรองของความเรงรมยมากกวาเรองของวชาการ การวเคราะหกอาจจะเปนไป

ในทางวเคราะหเพอหาเหตผลมากกวาวเคราะหเพอนาไปใชงาน ดงนนรายการประเภททมงใหความบนเทงน จง

มกเปนทนยมของผฟงโดยทวไปมากกวารายการประเภทอน เพราะใคร ๆ กตองการแสวงหาความสขดวยกน

ทงนน

ซงโดยทวไปแลว การจดรายการใหบรการทางดานความบนเทงดงกลาวนน มกเปนไปเพอ

1. ทาหนาทใหความบนเทงโดยตรง

2. ใหบรการสาระบนเทงเพอเปนกลวธในการใหความรทางออม

[อรทย ศรสนตสข , 2529 : 147]

การทาหนาทใหความบนเทงโดยตรง การทาหนาทนกเพอตอบสนองความตองการพนฐานของมนษยโดยทวไป ซงการ

ตองการการบนเทง การพกผอนหยอนใจ กเพอเปนการผอนคลายความตงเครยด เพอทาใหชวตมความสขและพรอมทจะดาเนนชวตตอไปได

การใหบรการสาระบนเทงเพอเปนกลวธในการใหความรทางออม ในทกสงคมมกจะมผรบสารบางกลมซงมลกษณะพเศษในการทจะเลอกดเลอกรบเนอหาทให

ความบนเทงเปนสาคญ เชน กลมเดก กลมมวลชน ผดอยทางการศกษาและสถานภาพทางสงคม

กลมคนดงกลาวน มกเปนผทสงคมหวงใยตองการใหความร การศกษา ตองการปลกฝง

ทศนคตและคานยมทเหมาะสม ตองการความรวมมอเกยวกบระเบยบและวนยทางสงคม แตเมอกลมชน

เหลานชนชอบแตเฉพาะสอทใหความบนเทงเปนสาคญ ดงนนการทจะสอสารขอความทมความรมประโยชนและ

DPU

ขอความรวมมอดงกลาว จงจาเปนตองทาในรปของการบนเทงทนาหนาและเจอปนความรเขาไป ตวอยางเชน

การจดรายการสาหรบเดกทสนกสนานเพอสอดแทรกคตสอนใจและเกรดความรแกเดก การปลกใจใหคนรกชาต

โดยใชละครเปนสอ การชใหเหนถงผลเสยของการไมรกษาสาธารณสมบตดวยละครฉากสนๆ หรอแมแตการให

นกจดรายการเพลงลกทง หรอสอชาวบานแทรกเกรดความรดานตางๆ เปนตน ซงดวยกลวธดงกลาวนกจะเปน

หนทางหนงทวทยกระจายเสยง จะสามารถทาหนาททงดานการใหความบนเทง และขณะเดยวกนกใหความร

และพฒนาสงคมไปพรอมๆ กนดวย

องคประกอบสาคญทตองคานงถงในการจดทารายการใหไดรายการทดมคณภาพ

[นภาภรณ อจฉรยะกล , 2529 : 432 – 433 , 436 – 438 , 441 – 452] ควรมดงน

1. ตองคานงถงวตถประสงคในการนาเสนอรายการ

องคประกอบในการจ ด ท ารายการให ได ร ายการ ทด ม คณภาพทางวทยกระจายเสยงนน สงหนงทควรตองคานงถง คอ วตถประสงคในการจดทารายการนน หมายถง เราตองถามตวเองกอนวาเรากาลงจะทารายการอะไร เพอใครฟง และฟงเมอใด ถาผจดทารายการไมไดตงวตถประสงคไวกอน การเสนอรายการกไมมเปาหมายทเดนชด การผลตรายการกจะพลอยลางเลอนไปดวย ผฟงกจะไดรบแตสงทคลมเครอลางเลอนดวยเชนกน ดงนนในการกาหนดวตถประสงคจงเปนสงสาคญทผจดทารายการควรคานงถงเปนประการแรก

โฮเวรด โกะห [Haward Gough , 1976 อางใน นภาภรณ อจฉรยะกล , 2529 : 433] ท

ปรกษาดานการสอสารแถบภมภาคประจายเนสโก ไดกลาวถงวตถประสงคของการจดรายการวทยกระจายเสยง

ไววา

“เราจะดาเนนการกระจายเสยงไดเมอมอปกรณเครองมอพรอมทจะกระจายเสยง และ

วตถประสงคของการกระจายเสยง คอ การทารายการออกอากาศ ดงนนการทารายการ

ออกอากาศนน จงมเปาหมายวาจะทารายการบนเทง หรอการศกษา หรอบอกกลาว

ขาวสารแกใคร”

การจะทารายการใดๆนน กอนอนจะตองตงวตถประสงคใหแนชดวา เรามวตถประสงคอะไรในการ

นาเสนอรายการ เราตองการใหผฟงไดอะไรจากรายการททางสถานเสนอใหฟงบาง เชน ตองการใหไดรบ

ขาวสาร หรอความร หรอความบนเทง หรอตองการใหไดรบหลายๆอยางผสมกนไป

2. ตองคานงถงกลมผฟง การจดทารายการทางวทยกระจายเสยงนน กลมประชาชน “ผฟง” เปนผทมความสาคญ

เปนอยางยง เปนประการทสอง ขององคประกอบในการจดทารายการใหไดรายการทดมคณภาพ สาหรบผฟง

โดยทวไปจะม 2 ลกษณะ คอ ผฟงทวไป กบกลมผฟงเปาหมาย [Target audience]

สาหรบกลมผฟงเปาหมาย สามารถจดแบงไดหลายแบบตามลกษณะตาง ๆ ดงน คอ

1. แบงตามอาชพ

DPU

2. แบงตามเพศ

3. แบงตามวย

4. แบงตามถนทอยอาศย

1. แบงตามอาชพ อาชพของคนเรานนมสวนททาใหเกดความแตกตางกนระหวาง

บคคลไดทงในทางดานความคด ความสนใจ และพฤตกรรมทแสดงออก เชน เกษตรกรมกสนใจเรองทเกยวกบ

เกษตรกร อาทเชน การปลกพชผก พนธไม การใชปย การทานา ทาไร และความเปลยนแปลงของดนฟาอากาศ

อาชพครกอาจจะสนใจเรองเกยวกบเดก เกยวกบวชาการในสาขาทตนสอน แมบานกจะสนใจเรองของผหญง

การบานการเรอน การทาอาหาร ดงนนอาชพทแตกตางกน ความสนใจกอาจจะแตกตางกนไปดวย

2. แบงตามเพศ เพศหญงความสนใจยอมแตกตางจากเพศชาย เพราะมพนฐาน

ประสบการณมาตางกน เพศชายอาจสนใจเรองกฬา ในขณะทเพศหญงสนใจแฟชน เพศชายอาจ สนใจ

เรองการเมอง ในขณะทเพศหญงอาจใหความสนใจแกรายการละครมากกวา เพศตางกน ความสนใจจงม

สวนแตกตางกน

3. แบงตามวย วยเดกอาจสนใจฟงนทาน เรองสงสาราสตว วยรนอาจสนใจฟงเพลง

ประเภทรอนแรง วยผใหญอาจสนใจเพลงรกหวาน ๆ หรอเพลงสากล หรออาจเปนรายการ สารคดเรองนาร

ตางๆ สวนวยชราอาจสนใจฟงรายการธรรมะ หรอรายการทางศาสนา

4. แบงตามถนทอยอาศย ทอยอาศยในทนหมายถง ภมภาคสวนตางๆ ของประ

เทศ หรอทองถน ซงมวฒนธรรมประเพณ ความเชอถอตางกน มความนยมชมชอบในสงตางๆไมเหมอนกน

เนองจากการปลกฝง ถายทอด อบรมสงสอนมาเปนเวลานาน เชน ภาคใตสนใจเรองยางพารา ในขณะท

ภาคเหนอสนใจเรองไมสก ภาคใตมลกษณะชมชนฝนตกชก แตในภาคอสานมแตความแหงแลงกนดาร ภาคใต

อาจสนใจขาวสารความเคลอนไหวทางการคายางพารา เพราะมความใกลตว ในขณะทผฟงภาคเหนออาจ

สนใจขาวความเคลอนไหวของการคาไมสกมากกวาดงน เปนตน

การแบงกลมผฟงตามลกษณะดงกลาวน ยอมทาใหมองเหนกลมผฟงทเปนกลมเปาหมายชดเจนขน การจดรายการโดยคานงถงกลมผฟงนเปรยบเสมอนการเดนทางทมเขมทศชนา ชวยใหมงไปสจดหมายปลายทางไดเปนผลสาเรจ และไปไดโดยเรว ไมตองเสยเวลาหลงทาง ดงนนการจดทารายการทจะนาไปสความสาเรจ และมประสทธภาพได จงตองอาศยการพจารณาหากลมผฟงเปาหมายไดอยางถกตอง

ในการจดทารายการโดยพจารณากลมผฟงน จะเกยวโยงไปถง การจดรายการตามเวลาทเหมาะสมสอดคลองกนดวย โดยปกตแลวผจดรายการมกจะพจารณากลมผฟงและเรองของเวลาควบคกนไปเสมอ เชน ถาจะจดรายการเพอกลมเกษตรกร เวลาทรายการออกอากาศกควรเปนตอนเชาตร เพราะเกษตรกรตนเชามเวลาฟงรายการตอนเชาได ครนสายหนอยเกษตรกรจะออกไปทางานในสวนในไร หรอในนา สมาธในการฟงขณะทางานยอมมไดยากกวา ชวงเวลาทเหมาะจงควรเปนตอนเชาตร แตถาจะจดรายการสาหรบกลมผฟงทเปนกลมแมบาน เวลาทเหมาะสมกควร

DPU

เปนชวงสายเรอยไปถงบาย แตไมเหมาะทจะจดเวลาสาหรบรายการของแมบานในตอนเชาตร หรอเยนคา เนองจากเวลาดงกลาวเปนเวลาทแมบานมภารกจตองทามาก สวนตอนสายถงบายนน เปนชวงเวลาทแมบานอยทางานบาน มเวลาฟงวทยไปดวย หรอถาเปนรายการเดก เวลาทเหมาะสมคอวนหยดราชการ เพราะวนหยดราชการเปนวนหยดโรงเรยนดวย เดกจะมโอกาสไดฟงวทยกระจายเสยงไดอยางเตมท วนหยดราชาการจงเปนโอกาสด ทควรเสนอรายการสาหรบเดก

3 . ตองคานงถงเนอหาสาระ เนอหาสาระ [Content] ของรายการ หมายถง สาระเนอหาของรายการ ซงประกอบไป

ดวยประเดนสาคญๆ รวมทงรายละเอยดทนาสนใจทผจดรายการตองการใหผฟงไดรบร เขาใจเกดความร หรอ

เกดความบนเทงใจ โดยการบรรจเนอหาสาระนนไวในรายการอยางมศลปะและสอดคลองกบวตถประสงคในการ

จดรายการ และสอดคลองกบระดบของกลมผฟงทเปนเปาหมายมากทสด ซงเนอหาสาระ [Content] ดงกลาวน

นน เปนองคประกอบ ประการทสาม ในการจดทารายการใหไดรายการทดมคณภาพ โดยในเรองของเนอหา

สาระน สงทควรทราบมดงตอไปน

ลกษณะของเนอหา เนอหาทนามาเสนอทางวทยกระจายเสยง อาจแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. เนอหาสาหรบผฟงทวไป หมายถง เรองราวหรอสาระตาง ๆ ทไมเฉพาะเจาะจงให

ผฟงกลมใดกลมหนงฟง แตผฟงทกกลมสามารถฟงได เขาใจ รเรอง เนอหาบางเรองอาจจะอยในความสนใจ

ของคนทงไป แตเนอหาบางเรองกอาจไมอยในความสนใจมากอน แตฟงได และบางครงเมอฟงแลวอาจเกด

ความสนใจในเรองนน ๆ ภายหลงกได

เนอหาสาหรบผฟงโดยทวไปน ทนยมทากนมกเปนเรองทเกยวกบสงคมวทยา

ประวตศาสตร การเมอง สขภาพอนามย การทองเทยว และเรองทเกยวกบการดาเนนชวตประจาวน

2. เนอหาสาหรบผฟงเฉพาะกลม หมายถง เรองราวทมงเฉพาะกลมผฟงเปา

หมายกลมใดกลมหนง ทมความสนใจคลายคลงกน เชน มอาชพอยางเดยวกน หรอมวยใกลเคยงกน ม

ขนบธรรมเนยมประเพณ หรอมสภาพแวดลอมและความตองการอยางเดยวกน อนไดแก ผฟงเปาหมายทเปน

เกษตรกร แมบาน คนชรา เดกเลก เดกวยรน หรอผทสนใจทางดานศาสนา เศรษฐกจ และการกฬาเหมอนกน

ประเภทของเนอหา ประเภทของเนอหานนกวางขวางมากๆ ซงพอจะแบงออกพจารณาไดเปน 2 ประเภท

สาคญ [สวนต ยมาภย , 2526 อางใน นภาภรณ อจฉรยะกล , 2529 : 442] ดงนคอ

1. เนอหาทเปนขอเทจจรง ขอเทจจรง คอ เนอหาประเภททรายงานใหทราบถง

ความจรงตางๆ ทมอยในโลกทางกายภาพ อนอยในวสยทจะพสจนตรวจสอบได ถาตรวจสอบดแลวไมเปนจรง

ตามทรายงานไว ขอเทจจรงนนกไมถกตอง หรอเปนเทจ แตถาตรวจสอบแลวเปนจรงตามนน กเปนขอเทจจรงท

ถกตอง หรอเปนจรง

DPU

ขอเทจจรง อาจจะเกยวกบคน สตว วตถ เหตการณ หรออะไรกตามทอยในสภาพอยางหนงอยางใด ทไหน เมอใด มปรมาณ หรอขนาดเทาใดกได

2. เนอหาทเปนขอคดเหน ขอคดเหน คอ เนอหาประเภททแสดงถงปรากฏการณท

เกดขนในจตของผสงสาร อาจเปนความรสก ความเชอ หรอแนวคด ทผสงสารมตอสงใดสงหนงไมวาสงนนจะ

เปนบคคล วตถ เหตการณ หรอพฤตกรรมใดๆ กตาม ขอคดเหนตางๆ ทผสงสารแสดงออกมาเปนสงทไมอยใน

วสยทจะตรวจสอบใหประจกษวาเปนความจรงหรอไม อาจกลาวไดแตเพยงวา ขอคดเหนนนนารบฟง หรอนา

ยอมรบหรอไม เพยงไร สมเหตสมผลแคไหนเทานน นคอขอแตกตางทสาคญระหวางขอเทจจรงกบขอคดเหน

สวนประกอบสาคญของเนอหา เนอหาทนามาเสนอทางวทยกระจายเสยงนน มสวนประกอบทสาคญ คอ

1. ประเดนของเนอหา ในการจดทารายการใหไดคณภาพของรายการทดมากนอย

เพยงใดนน อยทเนอหาของประเดนนนๆ บางรายการมเฉพาะประเดนหลก และบางรายการอาจตองมประเดน

รองเปนการเสรม หรอขยายใหเกดรสชาต เพอความเขาใจไดชดเจนขน ลกซงขน

การจดทารายการทางวทยกระจายเสยงนน ถาผจดรายการไดมโอกาสรเรอง

เกยวกบกลมผฟงไดมากทสดเทาใด การจดรายการจะยงทาไดสะดวกมากขนเทานน เพราะการไดรจกกลมผฟง

จะชวยใหผจดรายการสามารถรแนวของการจดรายการไดวาเนอหาอยางไร จงจะเหมาะสมกบผฟงกลมน และ

เนอหาอยางใดจงจะเหมาะสมกบกลมผฟงกลมนน เพราะผฟงแตละกลมยอมมความสนใจตางกน ถาจดเนอหา

ใหสอดคลองกบความสนใจของผฟงแลว จะทาใหผฟงไมเบอหนาย และใหความสนใจในรายการทเสนอนน

ดกวาการจดรายการโดยไมมเปาหมายอะไรเลย ตวอยางเชน กลมผฟงทเปนวยรนมกจะไมสนใจเรองของธรรมะ

เทากบรายการเพลง หรอกลมแมบานอาจสนใจในเรองการเมองนอยกวาเรองเศรษฐกจในบาน ดงนนผจดทา

รายการจะตองจดเนอหาของรายการใหสอดคลองกบผฟงดงกลาว คอ

จดรายการเพลงสาหรบกลมผฟงวยรน

จดรายการธรรมะสาหรบกลมผฟงผสงอาย

จดรายการวจารณการเมองสาหรบกลมผฟงทวไปทสนใจทางการเมอง

จดรายการเศรษฐกจในบานสาหรบกลมผฟงแมบาน

2. ความยาก – งายของเนอหา ในการจดทารายการทางวทยกระจายเสยงนน

“ความยาก – งายของเนอหา” จะมผลอยางมากตอความสนใจของผฟง ดงนนการจดทารายการใหม

ประสทธภาพนน การพจารณาเสนอเนอหาจาเปนตองพจารณาควบคกนไปกบกลมผฟงดวย ถาเปนกลมผฟงท

อยในระดบทมประสบการณสง มพนฐานการศกษาดเปนสวนใหญ การเสนอเนอหายาก กลมผฟงเปาหมาย

อาจรบได แตถาระดบประสบการณของผฟงตา ผฟงจะหมดความสนใจเลกฟงรายการโดยเปลยนไปฟงสถานอน

ทนท

DPU

โดยปกตแลวการเสนอเนอหาทางวทยกระจายเสยงนน จงยดหลกการเสนอ

เนอหาท “ไมยาก” หรอถายากกทาให “งาย” เสยกอน เพอผฟงจะไดฟงไดเขาใจยงขน

3. ความยาว – สนของรายการ เนอหาของรายการนนจะตองสอดคลองกบความ

ยาว – สนของรายการดวย ถาผจดรายการ จดเวลาสาหรบรายการไวครงละ 15 นาท เชนน เนอหาของ

รายการจะตองใหสอดคลองกนดวย คอ ตองมความยาก – งายใหเหมาะสมกบเวลาทจดใหเพยง 15 นาท ความ

ยาก – งายนน ตองสอดคลองกบระดบของกลมผฟง ประเดนของเรองกควรมเฉพาะประเดนหลกทสาคญ ใหผฟง

ไดเขาใจภายในเวลา 15 นาท แตถามเวลาในการเสนอรายการนาน เชน 30 นาท เนอหานนกอาจนามาขยาย

ได ประเดนอาจมประเดนเพมมากขนไดดงน เปนตน ดงนนการจดทารายการใหมประสทธภาพ นอกจาก

จะตองคานงถงเนอหาของรายการแลว ยงจาเปนตองคานงถงเวลาในการนาเสนอรายการควบคกนไปดวย

4. ตองคานงถงวธการนาเสนอรายการ การจดทารายการวทยกระจายเสยงใหมประสทธภาพเปนทสนใจของผฟงและสามารถจะ

ตรงผฟงไวไดนานทสดนน นอกจากจะอยทการนาเสนอเนอหาสาระของรายการใหเหมาะสมกบกลมผฟงตางๆ

แลว ยงตองคานงถงศลปะหรอเทคนควธการนาเสนอรายการ [Technique of Program Presentation] ให

เหมาะสมอกดวย ซงถอเปนองคประกอบประการสดทายทตองคานงถงในการจดทารายการใหไดรายการทดม

คณภาพ

การปรงอาหารของแมครวจะอรอยมรสชาตชวนรบประทานเพยงใด อยทฝมอของแมครว

ทมศลปะชนเชงในการปรงอาหารไดถกปากผรบประทาน ทาใหรบประทานไดอยางเอรดอรอยจนหมดจาน และ

เรยกรองอยากจะรบประทานอก ถาผรบประทานมความรสกเชนน แมครวผนนกจะไดชอวาเปนแมครวท

มฝมอและประสบความสาเรจในอาชพอยางแทจรง ฉนใด กด การจดรายการทางวทยกระจายเสยงก

ยอมตองคานงถงวธการเสนอรายการฉนนน ทงนเพราะวธการนาเสนอรายการกคอศลปะอยางหนงทจะเชญ

ชวนผฟงใหตดใจฟงรายการดวยความพอใจ และเรยกรองอยากจะไดฟงตอไปอกเชนกน ถาสถานใดจด

รายการแลวไดรบคาบอกกลาววา รายการนนดนาสนใจ – นาตดตามฟง แสดงวารายการนนมความดผสม

กลมกลนกนทงดานเนอหา และวธการนาเสนอรายการ แตถารายการใดผฟง ฟงแลวเกดความเบอหนาย ไม

อยากฟงอก สงแรกทพงสงวร คอ วธการนาเสนอรายการทไมมประสทธภาพสามารถดงดดผฟงไวได อาจจะ

เปนเพราะใชวธการนาเสนอรายการทไมเหมาะสมกบเนอหา หรอองคประกอบในการเสนอรายการไมดพอกได

ทงๆทเนอหาของรายการนนอาจจะด มประเดนนาสนใจ แตวธการนาเสนอไมด ไมสอดคลอง ไมนาสนใจ กทา

ใหรายการนนไมเปนทประทบใจนาเบอหนาย ดงนนในการนาเสนอรายการทางสถานวทยกระจายเสยงจงตอง

คานงถงองคประกอบตางๆ ในการนาเสนอรายการ ดงตอไปน

องคประกอบของวธการนาเสนอรายการ วธการนาเสนอรายการทางสถานวทยกระจายเสยงนอกจากจะตองรจกกลมผฟง

เปาหมายและเสนอเนอหาทเหมาะสมแลว ยงตองอาศยองคประกอบอนๆ ในการนาเสนอรายการใหสอดคลอง

เหมาะสมกน ดงนคอ

DPU

1. เสนอรปแบบของรายการใหสอดคลองกบเนอหา เนอหาของแตละรายการ

นน ผจดทารายการสามารถนามาผลตรายการไดหลายรปแบบตามวตถประสงคทตงไว แตตองใหมความ

สอดคลองเหมาะสมกบกลมผฟงเปาหมาย ซงเนอหาและประเดนของรายการเรองเดยวกน อาจนาวธการ การ

นาเสนอรายการดวยรปแบบทแตกตางกนได ตามเงอนไขเวลาทจดไวอยางเหมาะสม และทกรปแบบทนาเสนอ

เปนการใหความรไดตามวตถประสงคทงสน ดงนนจงเปนหนาทของผผลตรายการจะพจารณาวาเนอหาใด

สมควรจะนาเสนอรายการในรปแบบใดจงจะเหมาะสมทสด และไดอรรถรสดทสด เหมาะกบกลมผฟง

เปาหมายกลมใดมากทสด

2. เวลาในการนาเสนอรายการ การนาเสนอรายการใหเหมาะสมกบเวลาเปนสง

สาคญยดหลกการวา “ถาเนอหามากแตมเวลานอย จงอยารวบรดเนอหาหรอตดทอนออกจนขาดความสาคญ

และขาดรายละเอยดบางประการของรายการไป ทาใหขาดความเขมขน และในทานองเดยวกนถามเนอหานอย

แตมเวลาจดไวมาก กจงอยาพยายามยดหรอขยายเนอหาเสยจนยดยาดหมดรสชาตขาดความกระชบ ดงทมคา

กลาวไววา มแตนาทวมทง”

โดยทวทยกระจายเสยงเปนสอทผฟงตองใชหฟงเพยงอยางเดยว และคนเรามสมาธ

ในการฟงทจากด ตางเพศ ตางวย ตางประสบการณกน กมสมาธในการฟงทตางกนออกไปดวย ดงนนถาจะ

เสนอรายการอะไรทรวบรดและรวดเรวเกนไป ผฟงอาจจบความไมทน ฟงแลวไมเขาใจ รายการนนจะไมเกด

ประโยชนและขาดความนาสนใจ ในทานองเดยวกนถารายการใดทเสนอรายการอดอาด ลาชานานเกนไป ผฟง

กจะเบอหนายไมอยากฟง เนองจากคนเรามสมาธในการรบฟงอะไรไดไมนานนก โดยเฉพาะเดกจะมสมาธใน

การฟงทจากดมาก ดงนนรายการเดกจงไมควรจดเวลารายการไวนานมากเกนไป รปแบบของรายการกตอง

เสนอในรปแบบทตนเตนเราความสนใจใหมากเปนพเศษดวย

3. มความหลากและเอกภาพในรายการ วธการนาเสนอรายการทด ควรจะมทง

ความหลาก และความเปนอนหนงอนเดยวกน หรอเอกภาพอยในรายการเดยวกน

“ความหลาก” และ “เอกภาพ” คาสองคานเปนคาทมความหมายตรงกนขาม จง

นบเปนการยากทจะนาสงทมความแตกตางในทางตรงขามกนน มารวมไวในรายการเดยวกนอยางกลมกลน

ความสาคญของ “ความหลาก” รายการทางวทยกระจายเสยงเปนรายการทผฟงใช

หฟง เปนธรรมชาตของคนเราอยประการหนงวา ถาคนเราไดฟงอะไรอยางเดยวกนนาน ๆ เชน ฟงเสยงอยเพยง

เสยงเดยว ฟงรปแบบรายการรปแบบเดยว หรอระดบเสยงทานองเดยวกนตลอด [Monotone] หรออะไรกตามท

เปนอยางเดยวกน ผฟงจะรสกเบอหนายจาเจไมนาฟง ดงนนการเราใจดงดดความสนใจ จงจาเปนตองหา

วธการทมความหลากตางๆกน มาไวในรายการเดยว เพอเปลยนอารมณผฟง หรอเราและกระตนความสนใจ

ไมใหนาเบอ เชน ความหลากในเสยง ลลาและรปแบบ เปนตน

ความสาคญของ “เอกภาพ” เอกภาพ หรอความเปนอนหนงอนเดยวกน ของ

วธการนาเสนอรายการน หมายถง การเสนอรายการโดยยดเอาสงใดสงหนงเปนหลก หรอเปนแกนของรายการ

เชน การเสนอรายการเพลง ถาจะเสนอรายการเพลงทมทงเพลงลกกรง ลกทง ไลทมวสก ปอป มวสก และ

คลาสสก ในรายการเดยวกนนนเปนสงทไมควรจด เพราะการเสนอรายการในลกษณะนจะมแตความหลาก แต

ขาดแกนของรายการหรอขาดเอกภาพโดยเดดขาด ถาเสนอรายการเพลงในลกษณะเชนนจะทาใหจดกลมผฟง

DPU

ไมไดเลย เพราะกลมผฟงเปาหมายจะกระจดกระจายมาก ยอมไมมผฟงกลมใดทชอบฟงเพลงทงลกกรง ลกทง

ไลทมว ปอป และเพลงคลาสสก ในเวลาเดยวกน เพราะมอรรถรสของเพลงแตกตางกน

ความหลากและเอกภาพในการนาเสนอรายการทางวทยกระจายเสยงนนยอมทาได

ทกรายการ แตรายการใดจะมมากนอยเทาใดนนไมมขอกาหนด หรอกฎเกณฑตายตวกากบไว ทงนขนอยกบ

ศลปะในการจดเสนอรายการของแตละคนทจะพจารณาตามความเหมาะสมเปนสาคญและหลกในการนาเสนอ

รายการ โดยยดความหลากและเอกภาพดงกลาวนนน ไดนามาเปนหลกในการจดตารางเวลารายการ

ออกอากาศดวย เพราะในวนหนง ๆ สถานวทยกระจายเสยงแตละสถานออกอากาศรายการตดตอกนวนละ

หลายชวโมง การจดรายการเพอออกอากาศแตละวนจงจะตองใหมความหลากและเอกภาพดวยเชนกน

รองศาสตราจารย วอลโด แอบบอท [Waldo Abbot อางใน นภาภรณ อจฉรยะกล , 2529 : 449] แหงมหาวทยาลยมชแกน ซงเปนผจดการสถานวทยกระจายเสยง WUOM และ WFUM สหรฐเมรกา และ

รชชารด แอล ไรเดอร [Richard L. Rider] แหงมหาวทยาลยอลนอยส ซงเปนทปรกษาและผชวยผจดการ

สถานวทยโทรทศน WILL – TV ไดกลาวไววา

“ ในการจดรายการทางวทยกระจายเสยงนน ปญหาทสาคญ คอ การ “จบ” ผฟงไวใหอยกบ

สถาน โดยตองหาวธทจะตรงความสนใจไวใหไดมากทสด โดยเฉพาะสถานทจาเปนตองหา

รายไดเลยงตวเอง ยงจาเปนตองหาวธจดรายการทจะเรยกรองใหผฟง ตดรายการของสถาน

ตนใหมากทสดเทาทจะมากได เพราะนนหมายถงผอปถมภรายการ จะไดนาสนคามา

โฆษณาทางสถานเปนการทารายไดใหแกสถานไดในอตราทสง ดงนนเพอ “ดง” ผฟงใหหมน

มา “ตรง” อยกบสถานไดมาก เทาไรกจะทาใหสถานประสบความสาเรจไดมากเทานน ”

หลกในการจดรายการ หลกในการจดรายการในชวงเวลาตาง ๆ มดงน

1. การจดรายการประจาภาคเชา ชวงเวลา 6.00 น. – 9.00 น. เปนชวงเวลาทถอวาผฟง

มกจกรรมอยางอนทากนมาก เชน หวหนาครอบครวอยในระยะทจะตองออกไปทางาน เดกกตองไปโรงเรยน

แมบานกเตรยมอาหารเชา จงเปนเวลาทหาโอกาสฟงวทยอยางเตมท หรอตงใจมานงฟงวทยแทบไมไดเลย

ดงนน การนาเสนอรายการในชวงนจงควรเปนรายการทสนกสนาน ราเรง เพอเปนการเรมวนใหมใหมชวตชวา

รายการทนาเสนอนนไมตองใชสมาธในการฟงมากนก การพดประกาศ หรอชแจงอะไรกควรทาอยางสนๆ

กระชบ แมแตการเลอกเพลงกควรใชเพลงทเปนทนยมในขณะนน ท “ตดห” ผฟงอยแลว ไมควรนาเสนอรายการ

ทใชคาพดมาก ๆ เพราะการพดอะไรในระยะเวลานไมไดตรงความสนใจใหผฟงมเวลาฟงไดมากนก เนองจาก

ตองใชสมาธกบกจกรรมอยางอนอย เชน รบประทานอาหารเชาบาง แตงตวบาง หรอเตรยมตวเพอออกจาก

บานบาง ดงนนหากจะตองมรายการทพดกควรพดอยางสนๆ และควรจบในตอนเดยว พดดวยลลาทเราอารมณ

ใหนาฟง รายการในชวงนจงมกนยมจดรายการชวงสน ๆ ประมาณ 15 นาท และสวนใหญมกเปนรายการขาว

เพราะชวงนเปนชวงของเชาวนใหม ซงเมอคนเราตนขนมากอยากจะรวาวนนใครเขาทาอะไรกนบาง หรอมอะไร

เกดขนบาง ถาเปนรายการบนเทงกมกจดเปนรายการเพลงทกาลงเปนทนยม และดสค จอกกพดเกงๆ และวา

DPU

กลอนสด [ad - lib] อยางแคลวคลองมสาระเชงสนกสนาน ไมใชมเกลดความรเชงวชาการใหตองใชความคด

หนกสมอง

สาหรบผฟงท เปนชาวชนบท เกษตรกร ชาวนา มกสนใจในเรองท เ กยวของกบ

ชวตประจาวน และทขาดไมไดกคอ การพยากรณอากาศ และการบอกเวลาเปนระยะๆ เพอทผฟงจะไดรเวลา

จะไดทาอะไรไดตามเวลา เชน ไมไปทางานสาย ไมไปโรงเรยนชา

ชวงทสองคอ 9.00 น. – 12.00 น. กลมผฟงเปาหมายสวนใหญ คอ แมบาน แมบานจะอยบาน ทางานบานและฟงรายการวทย ซงรายการทแมบานสนใจ มกจะเปนรายการทวไปทเกยวของกบเรองของผหญงและเรองในชวตประจาวน เชน การจายของ การประกอบอาหาร สขภาพอนามย การเลยงดบตร การจดบาน และมกชอบฟงรายการบนเทงประเภทละครวทย หรอเพลงเบาๆ ในชวงนเปนชวงทแมบานมเวลามาก การฟงอะไรไมจาเปนตองรบรอน วทยกระจายเสยงเปรยบเสมอนเพอนททาใหไมรสกเหงา ฉะนนรายการตางๆทนาเสนอในชวงนจะทาเปน รายการทมการพดคย เชน การสนทนา อภปราย หรอขาวเบา ๆ เปนระยะเวลานานกวาปกตกยอมทาได เพราะแมบานจะฟงไปเพลนๆ ไดทงความรและความบนเทง โดยเฉพาะอยางยงสถานทมการโฆษณาสนคามกจะเสนอสนคาตางๆ อยางไดผลในชวงน เพราะแมบานจะใหความสนใจเปนอยางด

2. การจดรายการประจาภาคบาย การกระจายเสยงรายการในภาคบายน อาจแตกตาง

จากชวงเวลาอนอยบาง ชวงเวลานสวนใหญมกเปนรายการขาวภาคบาย ผฟงในชนบทมกสนใจขาว ความ

แปรปรวนของดนฟาอากาศทอาจเกดขน ขาวการตลาด สภาพการเพาะปลก และขาวท นาสนใจอน ๆ

เกยวกบการเกษตร หรออาชพอน ๆ ทเกยวของกบกลมผฟงเปาหมาย

ชวงเวลาระหวาง 12.00 น. – 15.00 น. เปนเวลาทผฟงสวนใหญมความรสก “วาง” มาก

ขนกวาชวงกอนเทยง ฉะนนการนาเสนอรายการความรทหนกหนอยในชวงนกอาจทาได เชน รายการประเภท

สารคด สนทนา อภปราย ทเกยวของกบเรองทางกฎหมาย การบาน การเมอง การศาสนา หรอรายการท

มงใหความรอนๆ ทไมใชเรองภายในบาน เชน ทเสนอในชวงเวลากอนเทยง อยางไรกตามรายการทใหความ

บนเทงประเภทละครวทยกยงเปนทนยมฟงกนอยางมากในชวงเวลานเชนกน

ในชวงเวลาบายแกๆกอนเยน ชวงนมกจะมงมาทกลมผฟงเปาหมายกลมเดก เพราะเปน

เวลาทเดกกลบจากโรงเรยนถงบาน รายการชวงนจงมกเปนรายการเพอเดก การโฆษณา สนคาตางๆ จะไม

เสนอมากนกในชวงน และเปนหลกการโดยทวไปวา การโฆษณาสนคาจะมในชวงกลางวนมากกวาชวงเยน

อนงสาหรบกลมผฟงในชวงเวลากลางวนนน กลมผฟง ไมไดมเฉพาะผหญงและเยาวชนเทานน แตมแนวโนมวาคนงานชายททางานตามรานคา โรงงาน กมกนยมฟงรายการวทยกนมาก ดงนนการจดรายการในชวงนจงจาเปนตองทาใหมความหลากในแงของการนาเสนอรายการดวย เพอจะไดเขาถงผฟงไดหลายประเภท รายการขาวกฬา และการกฬาประเภทตางๆ จงมกนยมเสนอในชวงนดวย เพราะเปนรายการทกลมของผฟงทเปนชายใหความสนใจ

DPU

3. การจดรายการประจาภาคคา ในชวงเวลานสวนใหญมกเสนอรายการขาว รายการกฬาและเพลงยามเยน กลมผฟงจะขยายกวางขน ทงกลมผฟงในเมองและกลมผฟงในชนบท การจดทารายการจงมงทกลมผฟงทวๆไป มากกวาผฟงเฉพาะกลมเชนในชวงบาย และชวงนจะเปนชวงทมการแขงขนการนาเสนอรายการใหเปนทประทบใจของผฟงกนอยางแขงขนทสด ผจดรายการจะตองใชความพยายามในการ “จบความสนใจ” ของผฟงไวใหไดมากทสด ยงเปนผฟงกลมใหญเทาใด การกระจดกระจายความสนใจของผฟงกยงมมากเทานน ดงนนบางสถานจงมงเบนหาผฟงเฉพาะกลมใหได เชน กลมผฟงทชอบฟงเพลงบางประเภท กลมผฟงชายทชอบรายการประเภทกฬา หรอประเภทวจารณขาว วเคราะหเหตการณตาง ๆ เหลาน เปนตน

การจดรายการประจาภาคคาน นอกจากจะตองคานงถงวธการนาเสนอของรายการ โดยพยายามคดทารายการทแปลกแหวกแนวเพอแขงขนกนในเชงจบผฟงวทยกระจายเสยงใหไดมากทสดแลว ยงตองคดแขงขนกบรายการวทยโทรทศนทเปนทนยมแพรหลายดวย ดงนนการจด รายการในชวงนจงเปนงานทตองอาศยการพนจพจารณาอยางหนก เพอใหการกระจายเสยงเกดประโยชนไมสญเปลา

อยางไรกตาม การจดรายการวทยกระจายเสยงจะทาใหเปนทประทบใจผฟงไมได หากผจดทารายการไมมหลกการและขอมลทดพอมาประกอบในการพจารณา ดงนนกอนจดทารายการทางสถานจงมกมการสารวจขอมล เพอใหไดสงทจะเปนพนฐานในการพจารณาเปาหมายวตถประสงคของการจดทารายการในแตละภาค [ชวงเวลา] ใหมากทสดกอน การจดรายการในลกษณะใดกตาม กลมผฟงเปาหมายจะเปนตวหลกทสาคญยง สภาพแวดลอมตางๆกน กลมผฟงเปาหมายกตางกนไปดวย

DPU

แนวคดเกยวกบความคดเหน [Opinion Content]

ความคดเหน [Opinion] คอการแสดงออกเกยวกบประเดนปญหาทมการถกเถยงกน หรออยางนอย

ทสดกคอ ทศนะตาง ๆ ทเกยวกบปญหาของผเรยบเรยงซงมอยขณะนน ดงนนจงกลาวไดวาความคดเหนนน

เปนการแสดงออกของบคคลเกยวกบเรองราวอนเปนปญหา หรอมททาวาจะเปนปญหาใหตองโตเถยงกน

มากกวาเรองราวทไมเปนปญหา หรอเรองราวทเหนวาเปนจรง เรองทไดพสจนแลว หรอเรองซงเชอกนโดยทวไป

วาเปนความจรง ดงนนสาธารณมต หรอความเหนของ สาธารณชน จงตางจากความเหนสวนตวตรงทวา ผ

จะไดรบผลกระทบจากประเดนปญหาจะมจานวนมากนอยเพยงใดเปนสาคญ ซงเราตองเขาใจวา ความคดเหน

[opinion] ทบคคลแสดงออกมาในรปของพฤตกรรม หรอการตดสนใจอยางหนงอยางใด มใชสตรสาเรจทเกด

ขนมาในเวลาอนสน หรอเพยงชวครชวยามเทานน แตความคดเหนเปนสงทมการพฒนาตลอดเวลาอนยาวนาน

ภายใตปจจยแวดลอมขอจากด และรปแบบทสามารถมองเหนไดมากมายหลายอยางดวยกน

โดยปกตแลว นกวชาการและวชาชพทเกยวของกบพฤตกรรมมนษย มกจะใหความสนใจเกยวกบ

ความเหนของบคคลในแงมมทแตกตางกนไป มากบางนอยบางแลวแตกรณ รวมทงใหความสนใจขอขดแยงท

เกดขนในประชาคม ตามความเหมาะสม และสอดคลองกบสภาพของตนเอง ในเวลาเดยวกนบคคลแตละคน

ตางมการแลกเปลยนความคดเหนกบผอน ซงเปนสมาชกของกลมสงคมทอยหางออกไปจากตวเอง ความ

คดเหนทแสดงออกเกยวกบเรองใดกตาม อาจเปนไดทงความเหนพองตองกน หรอเปนความคดเหนทขดแยงกน

กได นกวทยาศาสตรทางสงคมตระหนกดวา คนสวนมากจะเหนพองกบผอนเกยวกบเรองตางๆ แทบทกเรอง

[Bernard C. Hennessey อางใน ชวรตน เชดชย , 2527 : 51]

แตไมวาความคดเหนของบคคลแตละคนในสงคมจะมลกษณะขดแยงหรอสอดคลองกนหรอไม

เพยงใดกตาม สงทแนนอนและเปนความจรงทสดคอ ความคดเหนสวนมากหาใชเกดจากความพยายามใช

เหตผลหรอความพอใจของตนเองโดยตรง สวนใหญแลวสงทบคคลกระทาลงไปกด สงทเรยนรกด หรอสงท

บคคลมความเชอกด จะถกกาหนดขนมาจากเงอนไขหลายอยางหลายประการทมอทธพล ซงบคคลแตละคน

แทบไมมอานาจเปลยนแปลงเงอนไขเหลานนไดเลย

ดงนน จงกลาวไดวา บคคลแตละคนอาจมความคดเหนทขดแยงหรอสอดคลองกน ทานองเดยวกน

กบสงคมอนประกอบดวยบคคลแตละคน ซงตางคนตางมทรรศนะแตกตางกนออกไป กลาวอกนยหนงในสงคม

มนษย จะมอทธพลและอานาจบางอยางทสามารถสรางความเหนของมนษยใหสอดคลองกนไดอยางมากมาย

รวมทงแบงความคดเหนออกไปตามกลมวฒนธรรม ตลอดจนสรางรปแบบความคดเหนทกอยาง และเฉพาะ

อยาง ขนภายในตวบคคลแตละคนดวย [ชวรตน เชดชย , 2527 : 51 – 52]

ในเรองเกยวกบความคดเหนดงกลาวน ไดมนกวชาการหลายทาน ไดสรปความหมายและคานยาม

ไวแตกตางกน ซงไดยกมาเปนพอสงเขป ดงน

กด [Good] [อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 19] ไดใหคานยามวา ความคดเหน หมายถง

ความเชอ ความคด หรอลงความเหนเกยวกบสงหนงสงใด ซงไมอาจบอกไดวาถกตองหรอไม

DPU

โกลซาล [Kolasa] [อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 19] ไดใหความหมายของ ความคดเหนไว

วา ความเหนเปนการแสดงออกของแตละบคคล ในอนทจะพจารณาถงขอเทจจรงอยางใดอยางหนง หรอเปน

การประเมน [evaluation] สงหนงสงใด จากสถานการณสงแวดลอมตาง ๆ หรอความเหนเปนการสนองตอบตอ

สงเราทตองถกจากด แตเปนสงเราทไดรบอทธพลมาจากความโนมเอยง

J. Dewey [อางใน เสถยร เชยประทบ , ม.ป.ป. : 64 – 65] ไดกลาววา ความคดเหนเกดจากการ

รบรปญหาหรอเหตการณ และความคดเหนทเกดขนนเกยวของกบสาธารณชนนอกเหนอไปจากบคคลไมกคนท

อาจไดรบผลกระทบโดยตรงจากปญหาหรอเหตการณ

ความคดเหน [Opinion] เปนเรองทตงอยบนพนฐานของความเชอ เกยวกบโลกรอบตวเราความ

คดเหนอาจเกยวของกบความเชอทเกยวกบปญหา เหตการณ หรอบคคลอนทเรารบร ความเชอของเรา คอ ขอ

สนนษฐานของเราเกยวกบอะไรคอความจรงทแทจรง อะไรคอสงทเกยวของสมพนธกบบางแงบางมมของ

สงแวดลอมของเรา ความคดเหนทเราสรางขนนนอาจพจารณาไดในหลายมตดวยกน เชน

- ทศทาง [Direction] คอ ความรสกทชอบ หรอไมชอบบางสงบางอยางของเรา

- ระดบ [Degree] คอ การทเรารสกชอบ หรอไมชอบมากนอยแคไหน ซงอาจมตงแตชอบ

เลกนอย ถงชอบมากทสด

- ความเขมขน [Intensity] หรอความลกซงของความรสก [Depth of Feeling] อาทเชน

ความเขมขน หรอความลกซงของความคดเหนเกยวกบนมสดยหอหนง คงแตกตางจาก

ความเขมขน หรอความลกซงของความคดเหนเกยวกบปญหาทางศาสนา

- ความสาคญ [Salience] คอ การทสงของ หรอปญหาทเรามความคดเหนนน ม

ความสาคญ หรอความเดนในจตใจ และในชวต [Minds and Lives] ของเรา

บางครง ความคดเหนดงกลาว มชวงอายสน ๆ มลกษณะ “ชวคราว” เกดขนและตายไปตามสงทเรา

คดหรอเหน แตบางกรณ ความคดเหนคอนขางมเสถยรภาพ [Stable] ไดเชนกน

Foster [1952 : 119] กลาววา ความคดเหนเกดจากมลเหต 2 ประการ คอ

1. ประสบการณ [Experiences] ทบคคลมตอสงของ บคคล หรอหมคณะใน เรองราว

ตางๆหรอสถานการณความคดเหนทคนเคย อาจถอไดวาเปนประสบการณตรง [Direct experience] และถา

เปนการไดยน ไดฟง ไดเหน หรอไดอานจากหนงสอ โดยทไมไดพบเหนจากของจรงนนถอวาเปนประสบการณ

ทางออม

2. ระบบคานยม และการตดสนคานยม [Value system and judgement] เนองจาก กลม

ชนแตละกลมมคานยมและการตดสนคานยมไมเหมอนกน แตละคนจงมความคดเหนตอสงเกยวของกนแตกตาง

กน

DPU

Maier [1995 : 52] กลาววา ความคดเหน [Opinion] เปนการแสดงออกของทศนคตสวนหนง

และเปนการแปลความหมายของขอเทจจรงอกสวนหนง ซงการแปลความหมายยอมขนอยกบอทธพลของ

ทศนคตของบคคลทมตอสงนน

Margan และ King [1971 : 750] กลาววา ความคดเหน คอ การยอมรบคาพด [Statement] ท

เกดขนโดยทศนคต

Renner [1954 : 6 – 7] กลาววา ความคดเหนเกดจากความรความเขาใจ การทจะมความคดตอ

สงใดสงหนงขนอยกบความร ความเขาใจทมตอสงนน เชน ความรความเขาใจในทางทด ชอบ ยอมรบ เหน

ดวย ความรความเขาใจในลกษณะเปนกลางเฉย ๆ ไมมความคดเหน ความรความเขาใจในทางทไมด เชน ไม

ชอบ รงเกยจ ไมเหนดวย

เองเกล และสแนลโกรฟ [Engle และ Snellgrove อางใน สน จงจรยาธรรม , 2514 : 19] ไดให

คานยามไววา ความคดเหน คอ การแสดงออกทางดานเจตคตทออกมาเปนคาพด เปนการสรปโดยลง

ความเหนโดยอาศยพนความรทมอยเดม

นอกจากนกยงมนกวชาการทานอน ๆ อกหลายทานทใหความเหนไว อาทเชน

ทว เลรามญ [2520 : 4] กลาววา ความคดเหนเปนการแสดงออกซงความรสกทอยบน เสน

ฐานของขอเทจจรง และทศนคตของบคคลตอสงใดสงหนง ซงอาจจะเปนบคคล กลมบคคล หรอสถานการณ

เปนตน ความคดเหนอาจจะเปนไปในทางเหนดวย หรอไมเหนดวยกบสงนนกได

เพญประภา สวรรณ [ 2520 : 3] กลาววา ความคดเหนถอไดวาเปนการแสดงออกทางดาน

ทศนคตอยางหนง แตการแสดงออกทางความคดเหนนน มกจะมอารมณเปนสวนประกอบ และเปนสวนหนงท

พรอมทจะมปฏกรยาเฉพาะอยางตอสถานการณภายนอก

เรองวทย แสงวฒนา [อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 19] กลาววา ความคดเหนเปน การ

แสดงออกทางดานความรสกตอสงใดสงหนง ดวยการพดหรอการเขยน โดยอาศยพนความร ประสบการณ และ

สภาพแวดลอม ซงการแสดงความคดเหนนอาจจะไดรบการยอมรบหรอปฏเสธจากคนอน ๆ กได

สงวน สทธเลศอรณ และคณะ [2522 : 94] กลาววา ความคดเหนเปนสภาพจตใจ ความรสก

นกคดของบคคลตอสงหนงสงใด โดยทไมไดแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมาเปนทปรากฏตอบคคล

และสาธารณะ

DPU

สภาสตรแหงชาต [2520 : 48] กลาววา เราไมสามารถแยกทศนคตและความคดเหนออกจากกน

ได เพราะทศนคตและความคดเหนนน มลกษณะคลาย ๆ กน แตลกษณะของความคดเหนไมลกซงเหมอน

ทศนคต

สวนแนวความคดท เ กยวของกบความคดเหนอกอยางหนงทจะกลาวถงคอ แนวความคด

เกยวกบสาธารณมต หรอมตมหาชน [Public opinion] ซงในเรองนไดมนกวชาการกลาวไว ดงเชน จาเรยง ภา

วจตร [อางใน สน จงจรยาธรรม , 2534 : 19] ไดกลาววาสาธารณมต หรอมตมหาชน หมายถง ทศนะ

ความรสก และความคดเหนของประชาชนกลมตางๆ เฉพาะกลมทเกยวของกบประเดนความสนใจหรอปญหา

ประเดนใดประเดนหนงในชวงระยะเวลาหนง สาธารณมตประเดนใดๆกตาม ไมไดหมายความวาจะตองเปนมต

หรอความคดเหนของประชาชนทงหมดในประเทศ เปนความคดเหนของประชาชนสวนใหญ ซงเปนผลมาจาก

สงทยงตกลงกนไมไดจาเปนตองมการถกเถยงหาเหตผลมาอภปรายกน ใหเหนทงขอด และขอเสย จนในทสดเกด

การตดสนใจรวมกนเปนมตออกมา คณภาพของมตมหาชน หรอสาธารณมตขนอยกบปจจยหลายประเดน

ดงน คอ

1. การอภปรายของสาธารณชน ซงตองมความกระตอรอรน มประสทธภาพ และสามารถ

เปลยนมตไปในทศทางหนงทศทางใดได

2. มขาวสารและขอมลทเพยงพอ

3. มเสรภาพในการคด และการแสดงออก

4. คณภาพของภาวะความเปนผนาตองด เพราะความคดเหนของผนา และผเชยวชาญจะมอทธพลตอสาธารณมต

5. กลมกดดนจะแสวงหาผลประโยชน หรอขอไดเปรยบจากความสนบสนนของผมอานาจใน

สงคม

นอกจากนยงไดกลาวถงกลมคนทมอทธพลตอสาธารณมต ซงขนอยกบปจจยหลายประการ อาท เชน

1. ภมหลงทางสงคม [Social background] กลมคนทมภมหลงแตกตางกนโดยทว ๆ ไป

ยอมมความคดเหนแตกตางกนไปดวย เชน ความคดเหนระหวางผสงอายกบผเยาว ระหวางชาวชนบทกบ

ชาวเมอง และระหวางผทมรายไดตากบผมรายไดสง

2. กลมอางอง [Reference groups] โดยปกตจะคบหาสมาคมกน หรอกระทาสงใดใหแก

ผใดนน ความคดทมกจะคานงกคอ มอะไรรวมกนไดหรออางองกนได เชน มอาชพแบบเดยวกน เปนสมาชก

สมาคมศษยเกาโรงเรยนเดยวกน แตละคนยอมกาหนด หรอระบกลมทตนเองเปนสมาชก หรอเปนกลมทตนเองม

ความรสกวาตนเองอยในกลมและมสวนรวมในกจกรรมตางๆ กลมดงกลาวมอทธพลตอสาธารณมต

3. กลมกระตอรอรน และกลมเฉอยชา [Active and passive groups] ผทสนใจและม

ความเกยวของกบประเดนใดประเดนหนงยอมมความกระตอรอรนเปนพเศษ และกอใหเกดเปนกลมผลประโยชน

ไดในทสด และสามารถมอทธพลตอสาธารณมต โดยเฉพาะการจงใจใหคนเหนดวย หรอไมเหนดวย ในประเดน

ตาง ๆ ได ซงตรงขามกบกลมเฉอยชาทไมมบทบาทอะไรนกตอสาธารณมต

DPU

จากคานยาม และแนวความคดเกยวกบความคดเหนดงกลาว จงสรปไดวาความคดเหนกคอ ความรสก ความเชอ และความนกคด ทบคคลมตอสงหนงสงใด ในชวงเวลาใดเวลาหนง แลวแสดงออกมาโดยการพด การเขยน และการแสดงออกนนจะขนอยกบภมหลงทางสงคม ประสบการณ และสงแวดลอมของบคคลนน ซงบคคลนนอาจไมเหนดวยกได

การศกษาทมาของความคดเหน เพอทจะใหทราบวา ความคดเหนของบคคลเกดขนมาไดอยางไร จงไดขอนาเสนอทฤษฎ ตาง ๆ

[Bernard C. Hennessey อางใน ชวรตน เชดชย , 2527 : 52 – 55] และแบบจาลองของการศกษาทมาของ

ความคดเหน ของนกวชาการ ไวดงน

1. ทฤษฎของการใชเหตผล [Rationalist] ทฤษฎการใชเหตผลของมนษย เปนทฤษฎ

เกาแก อนเปนทยอมรบกนมาตงแตยคของเพลโต และนกปรชญาตะวนตก หวใจของทฤษฎนถอวา เนองจาก

มนษยเปนสตวประเสรฐทรจกใชความคด ดงนนเหตผลจงเปนตวกาหนดความคดเหนตาง ๆ ของมนษย และ

ดวยการใชเหตนเอง ทาใหคนเราสามารถสรางไดทงขอเทจจรง [fact] และความเหนพรอมกนไปในเวลาเดยวกน

ความคดเหนตาง ๆ สามารถพจารณาไดจากขอเทจจรง [คอ จากสงทเปนจรงทาง

กายภาพ] และจากกฎ [Laws] ทฤษฎนถอวา การทคนเรามความคดเหนตาง ๆ กนนน เพราะวาคนเราตาง

เขาใจขอเทจ และกฎตางๆไมเทาเทยมกน ถาคนเรามความเขาอกเขาใจกฎตาง ๆ [หรอขอเทจจรงทางกายภาพ]

โดยตลอด และปฏบตอยางสอดคลองกบกฎเหลานน เหตผลของมนษยกจะเปนเครองมออนวเศษสาหรบ

องคการทางสงคมของโลกทดพรอมทกอยาง นกปรชญาทางการเมองทสาคญในศตวรรษท 18 ไดแก รสโซ

[Jean Jacques Rousseau] และเดอะดาท [Rene’ Descartes] ตางมความเชอในการใชเหตผลของมนษย

ความคดของนกปรชญาทางการเมองทกลาวถงนบวามอทธพลตอแนวความคดเกยวกบสทธตามธรรมชาต

ตลอดจนการใชเหตผลของมนษยเพอเปนทางนาไปสความจรงทงสน

2. ทฤษฎทางจต [Psychologists] เปนทฤษฎทใหการวเคราะหวา “ความเหน” ของมนษย

เปนผลมาจากความรสกทางจตใจ อนทฤษฎทพจารณาดานจตวเคราะห [Psychologists] เปนหลกนน ซงนก

ทฤษฎทางจตวเคราะหสวนใหญไดนาทฤษฎของฟรอยด [Freudian] มาประยกตเขากบการแสดงออกใน

ชวตประจาวนของมนษย ทฤษฎนอธบายวา ประสบการณของมนษย โดยเฉพาะอยางยงชวงทยงเปนทารกและ

วยเดก จะเปนตวกาหนดโครงสรางของบคลกภาพ และแบบแผนของทศนคตในวยผใหญ ซงมใชจะกอใหเกด

ผลโดยตรงตอภาพลกษณของตวเอง [self – image] เทานน แตยงมผลตอการแสดงออกทางสงคม และ

ทรรศนะเกยวกบประเดนทางการเมองตาง ๆ อกดวย

3. ทฤษฎทางสงคมวทยา [Sociology] หวใจของทฤษฎทางสงคมวทยา คอ ทรรศนะทวา

ความเหนของคนเรานนจะถกกาหนดและปรงแตงขนมาจากองคประกอบทางสงคมของแตละคน องคประกอบ

สาคญไดแก สถาบนตางๆทางสงคม วฒนธรรม ประเพณ และปทสถานฐานของกลม เปนตน จากหลกฐานอน

ไดมาจากการศกษาวจยทางสงคมวทยากด ทางสงคมมนษยวทยากด และจตวทยาสงคมกด ลวนชใหเหนวาคน

DPU

ในสงคมสวนมากจะเอาความเหนสาเรจรปอนเปนทยอมรบและมอยเรยบรอยมาเปนความเหนของตนเอง

เพยงแตอาจมการแกไขเพมเตม ปรบปรงเสยใหม บางเลกนอย เพอใหเหมาะสมกบสภาพการณของแตละเรอง

แตละราวเทานน

อยางไรกตาม วฒนธรรมมใชเปนแรงสาคญเพยงอยางเดยวทจะปรงแตงความเหนของคน แตยงมองคการอนๆ ในสงคมอกเปนจานวนไมนอย เชน ผลประโยชนของกลม การเปนสมาชกสมาคมวชาชพ และสมาชกองคการทางสงคมตางๆ กลมเหลานจะชวยลดและจากดความเหนใหแคบลง ซงจะมผลตอความเหนของบคคลแตละคนเกยวกบประเดนปญหาตางๆกน ปจจยทางสงคมจงเปนเพยงปจจยทนาจะมอทธพลเหนอความเหนของบคคลดวยอยางหนง และไมใชเปนเรองแนนอนเสมอไป

4. ทฤษฎอทธพลทางเศรษฐกจ [Economic] เปนทฤษฎทถอเอาองคประกอบทาง

เศรษฐกจมาอธบายและคาดคะเนความเหน และพฤตกรรมของมนษย แตทฤษฎนขนอยกบ ระบบทางเศรษฐกจ

ของสงคมทจะนาทฤษฎนไปใชดวย โดยทระบบเศรษฐกจแบบทนนยมหรอเสรนยม ปจจยทางเศรษฐกจจะม

อทธพลตอความคดเหนของตนในสงคมนนอยางเหนไดชด ไมวาจะเปนการแสดงออกซงความคดเหนอนเกยวกบ

เรอง เศรษฐกจของตนโดยตรง หรอเปนเรองทวไปในสงคม

อยางไรกตาม แมบางครงความคดเหนของคนในสงคมไดรบอทธพลมาจากปจจยทาง

เศรษฐกจตามทฤษฎน แตเมอตองการศกษาพฤตกรรมและความเหนของคนอยางจรงจงแลว ปจจยซงไมใช

เศรษฐกจมกจะมความสาคญมากกวาเสมอ ทฤษฎนจงมประโยชนสาหรบการวเคราะหความคดเหนในบาง

โอกาสและเกยวกบบางปญหาเทานน

5. ทฤษฎองคกรแวดลอม [Organism – in – the – environment] เปนความจรงทวา

พฤตกรรมของมนษยในสงคมเปนสงไมหยดนง มการเคลอนไหวเปลยนแปลงอยเสมอ และ พฤตกรรม

ซงแสดงออกมามกจะเกดจากสาเหตหลายอยาง ดงนนการศกษาความเหนของมนษยจงจาเปนตองใชวธการ

แบบผสมผสาน โดยพจารณาทฤษฎทงหลายทกลาวแลวไปพรอม ๆ กน กลาวคอ เหตผลกคอ จตใจกด สภาพ

ทางสงคมและเศรษฐกจกด ลวนเปนตวแปรทมบทบาท และอทธพลอยางสาคญตอการกอรป การคงไว และ

การเปลยนแปลงความคดเหนของคนเราไมมากกนอย

แบบจาลองการวเคราะหความคดเหน

ปกตแลวความคดเหนของคนเรามสมมตฐานและไดรบอทธพลจากตวแปรหรอปจจย ตางๆ

มากมาย และความเหนเพยงอนเดยวกไมอาจจะนามาเปนตวอยาง สาหรบคาดคะเนความเหนอนๆได ดงนน

จงไมอาจกลาวไดวา ความคดเหนอยางนเกดขนเพราะองคประกอบนนเสมอไป กลาวอกนยหนง นอกจาก

องคประกอบบางอยางมสวนสรางทาใหเจรญเตบโต หรอทาใหความเหนบางอยางออนลงแลว ยงมองคประกอบ

อกหลายอยางทนอกจากจะสรางทาใหเจรญเตบโตและทาใหความคดเหนอนๆ อกหลายความเหนออนแอลงได

เชนเดยวกน ดงนน แมวาเราไมสามารถจะคาดคะเนความสมพนธอยางใดอยางหนง ระหวางองคประกอบทม

อทธพลกบความคดเหนของคนไดกตาม แตเราสามารถจะพจารณาวเคราะหความเปนไปไดของความสมพนธ

ระหวางองคประกอบทงหลายทมอทธพลตอการกอรปและการคงไว ซงสามารถวเคราะหความเหนดวยการใช “

DPU

แบบจาลองรปกรวย ” เปนเครองมอชวยวเคราะห แบบจาลองรปกรวย นเรยกวา “Funnel of causality”

[Angus Campbell. And Other , 1960 : 24] อางใน ชวรตน เชดชย , 2527 : 55]

ภาพรปแบบจาลองสาหรบวเคราะห มลกษณะและองคประกอบสาคญ ดงตอไปน

ภาพท 10

ภาพแผนภมแสดงรปแบบจาลองรปกรวยสาหรบวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความเหน

เวลา 1 เวลา 2 เวลา 3 เวลา 4

ทมา : ชวรตน เชดชย , 2527 : 56

เวลา 1 หมายถง เวลาเรมทาการวเคราะห อนเปนเวลาซงปจจยตางๆ ทคาดวาจะมอทธ

พลตอการกอรปของความเหนระดบตางๆ ปจจยทมอทธพลตอบคคลอาจจะเปนไดทง

ปจจยภายใน [เชน การรบรประสบการณ หรอสภาวะทบคคลรสกตวอยแลว] และปจจย

ภายนอก [คอ สภาพหรอเหตการซงบคคลไมรตวมากอน] แตถาบคคลไดประสบปจจย

เหลานแลว กอาจจะเปนปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม หรอความเหนหรอทงสองอยาง

เวลา 2 องคประกอบบางอยางมอทธพล และยงเหลอความสาคญตอพฤตกรรมของบคคลใน

ขณะนน

เวลา 3 องคประกอบบางอยางทมอทธพลและมความสาคญ กอนทบคคลจะตดสนใจใน

เวลาสดทาย คอ เวลา 4

DPU

จะเหนไดวาแบบจาลองรปกรวยมประโยชนสาหรบการวเคราะหการตอรปของความเหนไดทงอดต ปจจบน และอนาคต โดยอาจจะเรมตงแตเหตการณยอนหลงไปในอดตทคดวานาจะมอทธพลตอเรองราวทตองการศกษา สวนของปากกรวยจะงบและครอบคลมปจจยทมอทธพลตอบคคล เชน ทศนคต ความเชอถอตางๆ ฯลฯ ลกษณะของกรวยจะเรยวเลกลงตามชวงเวลาทผานไป แสดงถงปจจยดงกลาวมจากดหรอลดจานวนลงเรอยๆ จนถงยอดของกรวยอนเปนปจจยสดทายทมผลตอการตดสนใจ หรอแสดงความคดเหนออกมาในทสด

อยางไรกด การวเคราะหความเหน หรอกระบวนการตดสนใจดวยการใชแบบจาลอง จะชวยใหผวเคราะหสามารถเขาใจขนตอนของการตดสนใจไดอยางกวางๆ ในกรณทรปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจอยางแนชดเทานน แตบางกรณการวเคราะหอาจจะไมไดผลสมบรณ เนองจากยงมปจจยอนๆอกบางอยาง ทผวเคราะหไดนามาพจารณาดวยเสมอ โดยเฉพาะอยางยงปจจยเกยวกบประสบการณ และปจจยภายในตวของบคคลโดยตรง เชน สภาพจตใจ เปนตน

ความสาคญของความคดเหน

ฟรดแมน [Fiedman , 1971 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 20 – 21] กลาววา การสารวจ

ความคดเหนเปนการศกษาความรสกของบคคล กลมคนทมตอสงใดสงหนง แตละคนแสดงความเชอ และ

ความรสกใดๆ ออกมาโดยการพด การเขยน เปนตน การสารวจความคดเหนจะเปนประโยชนตอการวางนโยบาย

ตางๆ การเปลยนแปลงนโยบาย หรอการเปลยนแปลงระบบงาน รวมทงในการฝกหดการทางานดวย เพราะจะ

ทาใหการดาเนนการตางๆ เปนไปดวยความเรยบรอย และเปนไปตามความพอใจของผรวมงาน

เบสท [Best , 1977 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 21] กลาววา ในการการศกษาถง

ความคดเหนตางๆ สวนมากจะใชวธแบบวจยตลาด ไดแก การซกถาม สอบถาม บนทกไว และรวบรวมไวเปน

ขอมล ซง Best ไดเสนอแนะวา “วธทงายทสดในการทจะบอกถงความคดเหนจะออกมาในลกษณะเชนไร และ

จะไดสามารถทาตามขอคดเหนนนได หรอในการวางนโยบายใด ๆ กตาม ความคดเหนทวดออกมาไดจะทาให

ผบรหารเหนควรหรอไม ในอนทจะดาเนนนโยบายหรอลมเลกไป”

นอกจากนความคดเหนของบคคลยงมประโยชนตอบคคลนนๆ อกมากมาย ดงเชน D.Katz ได

กลาววา ความคดเหนของบคคลสามารถทาหนาทสนองความตองการดานบคลกภาพพนฐาน [Basic

Personality Needs] ของบคคลผนนไดหลายอยาง [เสถยร เชยประทบ , ม.ป.ป. : 68 – 69] ดงน

1. ทาหนาทเชงเครองมอ หรออรรถประโยชน [Instrumental or utilitarian

Function] หนาทนมาจากขอสนนษฐานทวาประชาชนจะหาทางลดความเจบปวด [Pains] และเพม ความสข

สบาย [Pleasure] ในหลาย ๆ สถานการณ บคคลตอบสนองตามหลกความสข และความเจบปวด เชน การเปน

นกวชาการแลวมความคดเหนขดกบเสรภาพทางวชาการ เปนสงททาไดยากหรอตองเจบปวด เพราะเพอนฝงใน

วงวชาการไมยอมรบอยางมาก เพราะฉะนนจงตองปรบความคดเหนของตนเพอลดความเจบปวด

DPU

2. ทาหนาทเปนกลไกในการปกปองตนเอง [The Ego – defensive Function] อตตา

ความคดเหน หรอความเชอเกยวกบตนเองนนมลกษณะไมมนคง เนองจากเหตการณหรอการวพากษวจารณ

บางครงเราจงใชความคดเหนของเราเปนกลไกในการปกปองตนเอง เมอบคคลไมสามารถยอมรบความรสก

บางอยางทเกยวกบตนเอง กลไกในการปกปองตนเองอยางหนงกคอ การถายทอดความรสกเหลานนไปยง

บคคลอกคนเหนง

3. ทาหนาทในการแสดงออกถงคานยม [Value – expression Function] มบางแงมม

ของบคลกภาพของคนเรา รวมทงคานยม [ซงเปนความเชอทเรายดมน] ทตองการความกระจางชด ถาผหญง

คนหนงมความภมใจในตนเองทเรยกรองสทธสตรใหเสมอกบชาย เธอกจะมความคดเหนทกาวหนาเกยวกบเรอง

นอกหลายอยาง เชน การใหสตรเปนทหาร ตารวจ นายอาเภอได การใหเลกสโมสรหรอสมาคมชายลวน เปนตน

4. ทาหนาทในดานความร [Knowledge Function] วตถประสงคประการหนงในการ

เปดรบสอมวลชนของคนเรา คอ เพอกาวใหทนโลก ความคดเหนมบทบาทสาคญในการใหขอสรปหรอขอยต

เกยวกบขาวสารทไหลเขามา แตละวนจะมขาวสารหลงไหลมาอยางไมหยดหยอน เมอมความคดเหนเกยวกบ

เรองใด แสดงวาไดมการใชเหตสรปเกยวกบเรองนน หลงจากประเมนขอมลขาวสารแลว

นอกเหนอจากปจจยดานจตวทยาทมอทธพลตอความคดเหนทกลาวแลวน กลมอางองซงมอทธพลอยางมากในชวตของบคคลกมอทธพลตอความคดเหน และตอทศทางของความคดเหนของบคคลนนดวย

ประเภทของความคดเหน

ประเภทของความคดเหน ในเรองน ไดมนกวชาการหลายทานไดใหทศนะไวแตกตางกนดงน

เรมเมอร [Remmer , 1954 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 21] กลาววา ความคดเหนม 2

ประเภท ดวยกน คอ

1. ความคดเหนเชงบวกสด – เชงลบสด [Extremeness] เปนความคดเหนทเกดจาก การ

เรยนร และประสบการณ ซงสามารถทราบทศทางได ทศทางบวกสด ไดแก ความรกจนหลงบชา ทศทางลบ

สด ไดแก รงเกยจมาก ความคดเหนนรนแรงเปลยนแปลงไดยาก

2. ความคดเหนจากความรความเขาใจ [Cognitive contents] การทมความคดตอสงหนง

ขนอยกบความร ความเขาใจ ทมตอสงนน เชน ความรความเขาใจในทางทด [positive] ชอบ – ยอมรบ

ความรความเขาใจในทางไมด [negative] ไมชอบ รงเกยจ ไมเหนดวย

ออสแคมส [Oskamp , 1977 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 21] ไดกลาวสรปถงปจจยททา

ใหเกดความคดเหน ไวดงน

1. ปจจยทางพนธกรรมและสรระ คอ อวยวะตาง ๆ ของบคคลทใชรบรความผดปกตของ

อวยวะ ความบกพรองของอวยวะสมผส ซงมผลตอความคดเหนไมด ตอบคคลภายนอก

2. ประสบการณโดยตรงของบคคล หรอไดพบประสบการณดวยตนเอง กระทาดวยตนเอง

หรอไดพบเหน ทาใหบคคลมความฝงใจ และเกดความคดตอประสบการณเหลานน ตางกน

DPU

3. อทธพลของผปกครอง คอ เมอเปนเดกผปกครองจะเปนผอยใกลชด และใหขอมลแกเดก

ไดมาก จงมผลตอพฤตกรรมและความคดเหนของเดก

4. ทศนคตและความคดเหนของกลม คอ เมอบคคลเจรญเตบโตยอมตองมกลม และสงคม

ดงนน ความคดเหนของกลมเพอน กลมอางอง หรอการอบรมสงสอนของโรงเรยน หรอ หนวยงานทมความ

คดเหนเหมอน หรอตางกน ยอมมผลตอความคดเหนของบคคล

ฟอสเตอร [Foster , 1952 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 21] สามารถสรปแนวคดเกยวกบ

ความคดเหน วามปจจย 2 ประการ คอ

1. ประสบการณ [Experience] ทบคคลมตอสงของ บคคล หมคณะ เรองราวตาง ๆ หรอ

สถานการณ ความคดเหน เกดขนในตวบคคลจากการไดพบเหนคนเคย อาจถอไดวาเปน ประสบการณตรง

[Direct experiences] และจากการไดยน ไดฟง ไดเหนรปถาย หรอไดอานจากหนงสอ โดยทไมไดพบเหนของ

จรง ถอวาเปนประสบการณออม [Indirect experiences]

2. ระบบคานยม และการตดสนคานยม [Value system and judgement] เนองจาก

กลมชนแตละกลมมคานยม และการตดสนคานยมไมเหมอนกน คนแตละกลมจงมความคดเหนตอสงเดยวกนแตกตางกน

การเปลยนแปลงความคดเหน

เกยวกบเรองการเปลยนแปลงความคดเหน ดงกลาวน ไดมนกวชาการหลายทาน ได กลาวไว อาทเชน

เทรนดส [Tiredness , 1917 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 22] กลาววา ความคดเหน

ของบคคลสามารถเปลยนแปลงได และมสาเหตของการเปลยนแปลง ดงน

1. การรบรขอมลใหมจากบคคล หรอสอมวลชน

2. การไดรบประสบการณโดยตรงทไดพบเหนดวยตนเอง หรอจากแรงสะเทอนใจ

3. การถกบงคบใหปฏบตตามโดยไมเตมใจ หรอจากแรงสะเทอนใจ

แมคควาล [Mcaqurie , 1969 อางใน สน จงจรยาธรรม , 2543 : 22] ไดอธบายขนตอนของ

ขบวนการเปลยนแปลงทศนคต และความคดเหนวา ประกอบดวยขนตอนตางๆ 3 ขนตอน ดวยกน คอ

1. การใสใจ [attention] การใหความสนใจตอสงตาง ๆ

2. การเขาใจ [comprehension] การไดรบขอมลทถกตองและเกดความร

3. การมสงใหมเกดขน [yielding] มการเปลยนแปลงสภาวะการณเกดขนจาก

สภาวะการณปกต

DPU

วธศกษาการเปลยนแปลงความเหน

ความเหนของคนมการเปลยนแปลงอยเสมอ ทงนขนอยกบระยะเวลา และความลกซงตลอดจน

ปจจย สภาพแวดลอมของแตละบคคล โดยทวไปคนเราสามารถจะเรยนรการเปลยนแปลงความเหนเหลานนได

หลายวธ สวนใหญกคลายคลงกบการศกษาการเปลยนแปลงทศนคตนนเอง กลาวคอ

1. การสงเกต เปนวธศกษาจากประสบการณ การเขารวมสงเกตดวยตนเอง หรอ

การศกษาเชงปรมาณจากหลกฐานทมผบนทกไว เชน หนงสอพมพ นตยสาร เอกสารตาง ๆ เปนตน

2. การทดสอบ เมอเหตการณผานไปชวเวลาหนง นกวจยจะทาการทดสอบเปน ระยะ ๆ

เพอนาผลการทดสอบมาวเคราะห

3. การควบคมสงเรา สวนหนงของการทดสอบตามขอ 2. นน นกวจยอาจทาการควบคม

สงเรา ซงกระตนใหการเปลยนแปลงความเหน เชน ฉายภาพยนตร หรอใหอรรถาธบายเรองราวกอน หรอ

ระหวางการทดสอบ การควบคมสงเราอาจกระทาในหองทดลองโดยตรงกได

4. การศกษาเชงปรมาณ นอกจากการศกษาตามวธทกลาวมาแลว การศกษาเชงปรมาณ

เปนวธการศกษาทแพรหลายมาก เชน ศกษาพฤตกรรมรปตาง ๆ อาท การออกเสยงเลอกตง นสยการซอ

หรอการเปลยนเนอหาของสอมวลชนตาง ๆ เพอศกษา เปนตน

ชนดของการเปลยนแปลงความเหน

เมอพจารณาจากสภาพของการเปลยนแปลงความเหน และพฤตกรรมท เ กยวของกบการ

เปลยนแปลงนน อาจแบงการเปลยนแปลงความเหนออกไดเปน 3 ชนด [Leigh Narlowe , 1972 อางใน ชว

รตน เชดชย , 2527 : 91] คอ

1. สรางความคดเหน [ทศนคต คานยม หรอความเชอ] ขนมาใหม [Bring an attitude]

บางสภาพการณสงคมหรอผรบผดชอบสวนรวม จาเปนตองสรางความคดเหน ตลอดจน ทศนคตและคานยม

ในสงคมขนมาใหม เพอแทนคานยมซงไมเปนประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม เชน สมยหนงมคา

ขวญวา “การประหยดทาใหเกดระเบยบวนย” หรอ “งานคอเงน เงนคองาน บนดาลสข” ปจจบนกม

คณะกรรมการเอกลกษณของชาต เพอพจารณาการเปลยนแปลง คานยมทลาสมยบางอยาง เปนตน นนคอ การ

สรางความคด การกระทา ตลอดจนความรสกเกยวกบบางเรอง ซงอาจจะไมมอยกอนในกลมเปาหมาย หรอมอย

ในระดบตาเพอใหความคดเหนใหมนเปนเครองมอสรางความมนคงและความเปลยนแปลงทางสงคม

2. เปลยนทศทางของความเหน [Changes the direction] หมายถง การเปลยนหรอหนเห

ทศนคตจากทเคยคดคาน ใหกลายเปนสนบสนน เปลยนจากความรสกรนแรงเปนความออนโยน เปนตน

3. เพมความเขมขน [Increases the intensity] บคคลอาจมความคดเหนเกยวกบ

DPU

บางเรองอยแลว แตยงไมมความมนใจทจะลงมอปฏบต จงตองยาในรปแบบตางๆ เชน ใหรางวล ใหความดความชอบ ฯลฯ เพอชใหเหนวา ถาลงมอปฏบต หรอลงมอกระทาอยางจรงจงแลว จะไดรบผลเชนนนเสมอ

ทมาของการเปลยนแปลงความเหน กอนจะศกษาถงปจจยทมอทธพลตอการเปลยนแปลงความคดเหนใดกตาม

ประการแรก ผจะเปลยนความคดเหนของบคคลอนนน มสงสาคญทควรจะตองร บาง

ประการ ดงนคอ จะตองรวาสงทหนนความคดเหนเดมนนคออะไรกนแน บคคลบางคนหรอ บางสงคมไม

ประสงคจะใชวธการวางแผนครอบครว เพราะมความเชอทางศาสนา ทศนคต และ คานยมเกยวกบเรอง

นนในสงคมเขามาเกยวของ

ประการทสอง ศกษาทศทางและวตถประสงคของการเปลยนแปลงทตองการ ตลอดจน

ปจจยเอออานวย และผลทคาดวาจะไดรบ โดยเฉพาะขอมลพนฐานเกยวกบเปาหมายของผทจะรบการ

เปลยนแปลง [เชน ชาย หญง ทกคน ฯลฯ] ชวงเวลาของการเปลยนแปลง [เชน เฉพาะชวงการเลอกตง เฉพาะ

ระหวางการประทวง หรอตลอดกาล ฯลฯ]

ประการสดทาย ศกษากระบวนการทางจตวทยาของสงคม ตองเขาใจวาแม ความ

คดเหนจะไมมความสมพนธกบทศนคต หรอพฤตกรรมอยางเจาะจงแบบหนงตอหนง แตการเปลยนแปลง

ความเหนกด การเปลยนแปลงทศนคตกด ลวนเกยวของผกพนกบการเปลยนแปลงทางสงคมทงสน เพราะการ

เปลยนแปลงทางสงคมกคอ การมทศนคตอนใหม มความคดเหนใหมนนเอง การเปลยนแปลงความเหนจง

เกยวของกบการศกษากระบวนการทางจตวทยาอน ๆ ดวย

กลาวโดยทวไป การเปลยนทศนคตของบคคลมผลกระทบตอความเหนของผนน ดงนน ปจจยททา

ใหเกดการเปลยนทศนคตจงยอมจะมอทธพลตอการเปลยนความคดเหนดวยเชนกน ตวอยางเชน

1. ขาวสาร โดยทวไปแมการเปลยนทศนคตจะขนอยกบขาวสารทไดรบมาใหมกจรง แต

ขาวสารจะเกดผลกระทบตอบคคล สวนมากขนอยกบสภาพแวดลอมของการรบขาวสารดวย เชน แหลง

ขาวสาร คอ ใคร ขาวสารไดรบมาแตเพยงผเดยว หรอคนอน ๆ ไดรบดวย และบคคลเหลานนมปฏกรยาตอ

ขาวสารดงกลาวอยางไร

นอกจากนน ความสมบรณครบถวนของเนอหา ตลอดจนความรวดเรวทนใจทผรบจะ

ไดรบกมความสมพนธกบการเปลยนความเหนดวยเชนกน ขาวสารทมเนอหาไมครบถวนอาจกอใหเกดความ

เขาใจผด การตดสนใจอาจผดพลาดตามไปดวย หรอบางครงเมอบคคลไมสามารถไดรบขาวสารระหวากนเอง

พฤตกรรมการแสวงหาขาวสารทานองนอาจทาใหเกดขาวลอขนไดงาย [Leigh Narlowe , 1972 อางใน ชวรตน

เชดชย , 2527 : 93]

2. กลม การเปลยนแปลงความเหนของบคคล มกไดรบอทธพลมาจากการเปลยนแปลง

ความเหนของกลม ดงนน กลมจงเปนทมาของการเปลยนแปลงความคดเหนของบคคลทางออม ยงบคคลม

ความผกพนกบกลมมากเทาใด บคคลจะยงเปลยนแปลงความคดเหนไปตามกลมมากเทานน

DPU

3. แรงผลกดน การเปลยนแปลงความคดเหนของคนเราบอยครง จะผนผวนไปตาม

แรงผลกดนใหตองปรบปรงเปลยนแปลง ทงน อาจเปนการเปลยนแปลงทงโดยสมครใจ และฝนใจ เชน การให

คณใหโทษ การถกบงคบใหตองเผชญกบวตถ [บคคลหรอเหตการณ] โดยตรงอยางไมมทางหลกเลยง หรอการ

ลางสมอง เปนตน

4. สอสารมวลชน สอสารมวลชนมอทธพลตอการเปลยนแปลงความคดเหนของ

บคคลอยางมากมายหลายแง สอมวลชนแตละประเภท ตลอดจนขาวสารจากสอนนถอไดวา มอทธพลตอทศนคต และความคดเหนของบคคลอยางกวางขวางและลกซง

สวนสอบคคลหรอการตดตอโดยตรง กเปนปจจยทมอทธพลตอการกอรป และการ

เปลยนแปลงความเหนเชนเดยวกน แตจะมอทธพลมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบปจจยอน ๆ อกดวย เชน

ลกษณะและความยาวนานของการตดตอกน

ความมนคงของความเหนและการตอตานการเปลยนแปลง

ความคดเหนกด ทศนคตกด เมอมอยกบผใดแลวจะเปลยนไดเสมอ เพยงแตมความยากงาย

ตางกนเพยงใดเทานน นอกเหนอจากการเปลยนแปลงแบบเขารต [ศาสนา] แลว สวนใหญของความคดเหนท

เปลยนแปลงอยางฉบพลนทนทเกดขนไดยากมาก อาจกลาวไดวา ยงความเหนมความเขมขน [Intensity] มาก

เทาใด การเปลยนแปลงมทางเปนไปไดยาก และยงความแขงแกรงของความเหนมมลฐานมาจากความร

ขอเทจจรง เหตผล และสามญสานกแลว จะเปลยนแปลงไดชา และแมมการเปลยน กเปนการเปลยนอยางผว

เผนเสยมากกวา นอกจากนนไมวาความคดเหนจะตงอยบนพนฐานของความจรง และเหตผลหรอไมกตาม

หากความคดเหนมความสาคญตอบคลกภาพของผนนแลว แรงตานทานตอการเปลยนแปลงจะมมาก

ตามปกตความคดเหนจะเปลยนแปลงยาก ถาความคดเหนนนไดแสดงออกมาอยางเปดเผย และผทม

ความสาคญตอเจาของความเหนนนกรดวย ประการสดทาย หากจาเปนตองเปลยนความคดเหน ไมวาดวย

เหตผลใดกตาม มกมแนวโนมทจะเปลยนใหนอยทสดเทาทจะเปนไปได [Bernard C. Hennessey , 1975 อาง

ใน ชวรตน เชดชย , 2527 : 94 – 95]

กลาวโดยสรปแลว จะเหนไดวา ความคดเหน [Opinion] ของบคคลนน เปนเรองทเกยวกบเรองใด

เรองหนง เปนผลสบเนองมาจากทศนคต [attitude] ของผนน เพยงแตวาเปนทศนคตทไดมการขดเกลามาแลว

สาหรบในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ เนองจากนกวชาการหลายทานมความเหนวาคาทงสองสามารถจะ

นามาใชแทนกนได และจากทไดประมวลความคดเหนของนกวชาการ หลาย ๆ ทาน จงสามารถสรปไดวา

“ความคดเหน” หมายถง ความรสกนกคดของบคคลทแสดงออกมาเพอใหผอนไดสามารถทจะรบร ตลอดจน

สามารถทจะประเมนคาในเรองใดเรองหนง หรอประเดนใดประเดนหนง การลงความเหนอาจจะเปนไปไดใน

ลกษณะเหนดวย หรอไมเหนดวยกได อนเนองมาจากสถานการณ สงแวดลอม การตดตอกบภายนอก การเขา

เปนสมาชกกลมตาง ๆ และการพบปะสงสรรคประจาวน เปนตน

การวดความคดเหน

DPU

สบเนองมาจากคาวา “ความคดเหน” กบ “ทศนคต” นน มความหมายทคลายคลงกน ดงนน

ในการวดความคดเหนกจะมลกษณะเชนเดยวกนกบการวดทศนคตนนเอง ซงเปนการวดภาวะโนมเอยงในการ

แสดงออก ไมใชเปนการกระทา แตเปนความรสก ซงมลกษณะเปนอตนย [Subjective] บคคลอาจไมให

ขอเทจจรงดวยความจรงใจ เพราะเหนวาเปนเรองสวนตว และการแสดงออกตอสงใดนน ไมวาจะเปนรปวาจา

หรอการเขยนกตาม บคคลมกจะไตรตรองถงความเหมาะสมตามสภาพการณทางสงคม คอตามปกตวสย ตาม

คานยม ตามการยอมรบและการไมยอมรบ และการเหนชอบ หรอไมเหนชอบ ของคนสวนใหญในสงคม

ดงนน จงยงไมมผใดคนพบวธการทจะวดความคดเหน หรอวดทศนคต หรอทาทความรสกของ

บคคลโดยตรง อนจะเปนดรรชนทสามารถนามาเปรยบเทยบกนไดอยางชดเจน นอกจากเพยงการบนทกจาก

คาพด การวดทศนคตจงเปนเพยงการบนทกจากคาพด และพยายามหาความสมพนธระหวางคาพดของบคคล

นน กบสงหรอคานยมของเขา ทผทาการวดสามารถมองเหนและนกเปนเพยงการคาดประมาณ [Estimate]

ทศนคตของบคคลนน เทานนเอง

แตจากการรวบรวมวธการวดทศนคต พบวา โดยทวไปแลวนกวชาการดานตางๆ ไดมวธการในการ

วดทศนคตอย 5 วธการหลกๆ ดวยกน โดยการใชการประมวลความรสกของตนเองตามเครองมอวดตอไปน [วน

ตา สนทประชากร , 2542 : 17 – 18]

1. มาตราของเธอรสโตน [The Thurstone Scale] มาตรานสรางโดย หลยส เธอร สโตน

[Thurstone , 1967 : 45] มทงหมด 11 ระดบ ดงน

ภาพท 11 ภาพแผนภมแสดงการแบงระดบความรสกตามแบบมาตราของเธอรสโตน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

ทศนคตทางบวก ทศนคตปานกลาง ทศนคตทางลบ

ระดบความรสกแบงเปน 11 ระดบ โดยระดบตน คอ ระดบท 1-5 เปนทศนคตทางบวก เชน ความรสกเหนดวย พอใจ ชอบ โดยมระดบตาสด คอ ระดบท 1 ไปเรอยๆ จนถงระดบสงสด คอ ระดบท 5 สาหรบระดบท 6 จะเปนความรสกกลาง ๆ กากงระหวางทศนคตทางบวกกบทางลบ และระดบทายสด คอ ระดบท 7-11 เปนทศนคตทางลบ เชน ความรสกไมเหนดวย ไมพอใจ ไมชอบ โดยมระดบตาสด คอ ระดบท 7 ไปเรอย ๆ จนถงระดบสงสด คอ ระดบท 11

DPU

2. มาตราของไลเครท [The Likert Scale] มาตรานสรางโดย เรนซส ไลเครท [Likert , 1961

: 97] มทงหมด 5 ระดบความรสก ดงตอไปน

ภาพท 12 ภาพแผนภมแสดงการแบงระดบความรสกตามแบบมาตราของไลเครท

เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

5 4 3 2 1

3. มาตราของโบการดส [The Bogardus Scale] มาตรานสรางขนโดย อมอร โบการดส

[Emory Bogardus] ในป ค.ศ. 1925 เปนมาตรวดทศนคตทางดานสงคม เรยกวา “Social Distance Scale”

โดยการสรางขอคาถามขนมา 7 ขอ แลวใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบเฉพาะขอทตรงกบความรสกทแทจรง

เพยงขอใดขอหนง หรอมากกวาหนงขอขนไป [ฑตยา สวรรณะชฎ , 2509 : 207]

4. มาตราทใชความหมายของคาทแตกตางกน มาตรานสรางโดย ออกสกด ซไซ และเทน

เนบวม [Ausgood , Suci and Tannenbaum] ในป ค.ศ. 1957 เปนมาตราทใชคา หรอวลทมความหมายท

ตรงกนขามกน เปนค ๆ มมาตราทประมาณความรสก 7 ระดบ ในแตละคา หรอวลนน ไดมแบงการวดทศนคต

ออกเปน 3 มาตรา [ฑตยา สววรรณะชฎ , 2509 : 306] คอ

4.1 มาตราประเมนผล [Evaluative Scale] เปนการวดดานการประเมนความรสกไดแก

ด – เลว – ขม – หวาน – ชอบ – ไมชอบ – พอใจ – ไมพอใจ

4.2 มาตราทแสดงถงพลง [Potency Scale] เปนการวดความแขงแรง ไดแก แขง –

ออน – หนก – เบา

4.3 มาตราทแสดงถงการแสดงออก หรอการเคลอนไหว [Activity Scale] เปนการแสดง

ความเคลอนไหว โดยใชคาคณศพทอธบาย ไดแก ชา – เรว – เฉอยชา – กระตอรอรน

5. นอกจากมาตราทไดรบความนยม 4 มาตราใหญ ๆแลว ยงมอก 2 มาตรา ทใชกน ดงน

คอ

DPU

5.1 มาตราทใชคาถามยอมรบหรอปฏเสธ

5.2 มาตราทใชคาถามแบบปลายเปด

จากการศกษาแนวความคดเกยวกบความคดเหน จะเหนไดวา คาวา “ ความคดเหน ” กบ “ ทศนคต ” มความหมายคลายคลงกน ซงเปนความรสกนกคดทบคคลมตอสงหนงสงใด ทเปนผลมาจากประสบการณหรอสงแวดลอม ความรสกดงกลาวจะเปนไปในทางชอบ หรอไมชอบ เหนดวยหรอไมเหนดวย อนมแนวโนมจะทาใหบคคลมปฏกรยาโตตอบสงนนๆ อยางไรกตาม ความคดเหน ซงมไดมตดตวมนษยมาตงแตตน หากเกดขนเมอบคคลใดพบเจอเหตการณ หรอ สงใดสงหนง ทาใหบคคลมความรสกตอสงนนไปในทางหนงทางใด และกสามารถเปลยนแปลงไดหากบคคลนนๆไดรบแรงจงใจตาง ๆ เปนตน

กรอบแนวคด

ในการศกษาวจยในครงนสามารถสรปเปนกรอบแนวคด ไดดงน

ภาพท 13 ภาพแผนภมแสดงกรอบแนวคดของการศกษาวจย

รายการปาฐกถาธรรม

วนอาทตย

ผานสอไดแก…

สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย และสถานวทย

กระจายเสยงตางๆ ทไดมการถายทอดรายการ

ก

ก กลมเปาหมาย

- ประชาชนในเขต

อาเภอเมอง จงหวด

นนทบร

การเลอกเปดรบขาวสาร

[Selective Exposure

Information]

- การเลอกเปดรบรายการ ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ของประชาชน

ความคดเหน [Opinion]

ความคดเหนของ ประชาชน ทมตอ รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

-

DPU

งานวจยทเกยวของ

การศกษาวจย การเปดรบ และความคดเหน ของประชาชนทมตอ รายการปาฐกถาธรรม วนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ในครงน เปนการศกษาถงตวแปรตางๆ ทมผลตอการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาว โดยในการศกษาวจยในครงนนน ไดมงานวจยทพอจะเกยวของ ซงไดยกนามาเสนอไวโดยสงเขป ดงตอไปน

กณฑลรตน รตนสงห. [2518] ไดทากรศกษาวจยเรอง ความตองการรายการวทยกระจายเสยงสาหรบการศกษาของประชาชน ในกรงเทพมหานคร

ผลจากการวจยพบวา ประชาชนฟงรายการวทยกระจายเสยงมาก ตงแตเวลาเชามด จนถงเวลา 09.00 น. รายการทฟงเปนรายการบนเทงมากกวารายการขาว และรายการความรมบางเลกนอย แตกยงคงตองการใหรายการวทยมเนอหาสงเสรมความรในดานตาง ๆ ใหมาก

ธนยพร พงษโสภณ. [2539] ไดศกษาเรอง บทบาทของพระสงฆ สอบคคลในการชนา และปลกจตสานกประชาชนชนบท เพอการมสวนรวมในการพฒนาทองถน [ศกษากรณ : พระสงฆาธการระดบเจาอาวาส จงหวดกาญจนบร]

ผลจากการวจยในดานการเปดรบสอมวลชน พบวา ประชากรพระสงฆตดตามขาวสารตาง ๆ จากหนงสอพมพ และวทยกระจายเสยงมากทสด ประชากรพระสงฆสวนใหญอานหนงสอพมพทกวน และเปดรบขาวสารเกยวกบการพฒนาในดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม และสงแวดลอม ทางหนงสอพมพมากทสด ในกรณขาวสารจากแหลงสอมวลชน ไมสอดคลองกน พระสงฆสวนใหญ จะตกลงใจเชอถอขาวสารจากหนงสอพมพมากทสด และประชากรพระสงฆสวนใหญนาขาวสารทไดจากการอาน รบฟง หรอรบชม จากสอมวลชนตาง ๆ ไปใชประโยชนในการชนา อบรมสงสอนใหประชาชนในชมชน

บารง สขพรรณ. [2529] ไดทาการศกษาวจย เรองพฤตกรรมการรบขาวสารจากสอมวลชนของพระสงฆ มอทธพลตอการเผยแพร และพฒนาความคดจตใจ ของประชาชนในการพฒนาทองถน : ศกษาเฉพาะพระสงฆทอยในเขตรบผดชอบของสานกงานพฒนาชมชนเขต 4 [จงหวดอดรธาน]

ผลจากการศกษาพบวา การเปดรบขาวสารจากสอมวลชนของพระสงฆนน พระสงฆ สวนใหญ มเครองรบวทยมากทสด กจวตรประจาวนชอบฟงวทย และออกเยยมเยยนพบปะชาวบาน สาหรบเนอหาขาวสารทรบฟง ไดแก ขาวสารเรองอาชพ ศลปะธรรม โดยทพระสงฆมความสนใจในดานการพฒนาชนบท การเมอง เศรษฐกจ สงคม และ

DPU

วฒนธรรมเปนอยางมาก ดงนนพระสงฆเหลานนจงมความเหนวา สอมวลชนทจะเปนประโยชนตอชาวบานมากทสด กคอวทยกระจายเสยง นนเอง

บศยรตน แกวไพฑรย. [2537] ไดศกษาเรอง บทบาทของมหาวทยาลยในการเผยแพร พทธศาสนา และพฒนาจรยาธรรม แกนกศกษามหาวทยาลยของรฐ : ศกษากรณชมชนพทธศาสตร

ผลจากการวจยพบวา ชมนมพทธศาสตรของมหาวทยาลยทง 3 แหง ไดแก ชมชน – จฬาลงกรณมหาวทยาลย ชมชน – มหาวทยาลยธรรมศาสตร และชมชน – มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงมรปแบบและแนวทางในการดาเนนกจกรรมทคลายคลงกน โดยชมนมพทธศาสตร ของแตละมหาวทยาลย จะมกจกรรมทจดเปนประจาเฉพาะในมหาวทยาลยทเหมอนกน ไดแก การสวดมนตทาวตร เชา – เยน การสนทนาธรรม และอบรมสมาธหลงทาวตร ซงกจกรรมเหลานจดเปนประจาในชวงวนทเปดภาคเรยน สวนกจกรรมทจดเปนประจาทกสปดาห ไดแก การตกบาตร และการศกษาธรรมนอกสถานท และกจกรรมอกอยางหนงทไดมการจด ซงถอเปนกจกรรมสาคญประจาป ไดแก โครงการอปสมบทหมภาคฤดรอน และภาคพรรษา นอกจากกจกรรมหลกทกลาวมาแลว ชมนมพทธศาสตรของแตละมหาวทยาลย ยงมการจดกจกรรมเฉพาะมหาวทยาลยทแตกตางออกไป และกจกรรมทจดรวมกนหลาย ๆ มหาวทยาลย อาทโครงการตอบปญหาธรรม “ทางกาวหนา” คายคณธรรมวนแม ฯลฯ

กจกรรมทนกศกษาเขารวมมากทสด ไดแก การตกบาตร โดยแตละมหาวทยาลยมนกศกษาทเปนกลมตวอยางเขารวมเกนกวารอยละ 90 สวนกจกรรมอน ๆ มนกศกษาเขารวมเปนสวนนอยไมถงรอยละ 30 และผทมสวนรวมจะเขารวมในฐานะผชวยจดงานเปนสวนใหญ

นกศกษาสวนใหญตอบวามความพงพอใจ และไดรบประโยชนจากการเขารวมกจกรรม กบชมนมพทธศาสตรมากและพอควร มสวนนอยทตอบวาไดรบประโยชนนอยจากการเขารวมกจกรรม

ประโยชนทนกศกษาไดรบจากการทากจกรรมกบชมนมพทธศาสตร พอสรปได คอ นกศกษามโอกาสไดทาบญ ไดฝกฝนตนเองในเรองของคณธรรม อาท การเสยสละ ลดละความตระหน ไดฝกการอยรวมกบผอน สามารถนาธรรมะไปใชในการดาเนนชวตประจาวน และแกปญหาตาง ๆ ได

DPU

วชรยา อานามวฒนะ. [2533] ทาการวจยถงพฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศน เพอการใชประโยชนและการตอบสนองความตองการ : ศกษาเฉพาะรายการธรรมะพระพยอมกบนกเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร

ผลจากการศกษาวจยพบวา นกเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร ชมรายการธรรมะพระพยอม เพอประโยชนและเพอตอบสนองความตองการในหวขอตาง ๆ ดงตอไปน

- เพอตองการรเหตการณ [Surveillance] - เพอตองการคาแนะนา [Guidance] - เพอนาเอาไปใชในการสนทนา [Anticipated Communication] - เพอเสรมความคดเหน [Reinforcement] - เพอความบนเทง [Entertainment] และการผอนคลายอารมณ [Emotional

Release]

ผวจยมขอคดเหนวา รายการธรรมะพระพยอม สามารถตอบสนองความตองการในเรองของความบนเทง และการผอนคลายอารมณได ซงหนาทนเปนจดทสาคญมากในแงของผรบสาร โดยเฉพาะผรบสารทอยในชวงวยรนและวยเดก ในชวงวยทงสองน การเปดรบขาวสารจะมงประเดนในเรองของความบนเทงเปนหลก

สมควร กวยะ. [2520] ไดทาการศกษาวจยเรอง นสยการรบขาวสารของประชาชน ในหมบานชนบทไทย

ผลจากการวจยพบวา ระดบการศกษาสงหรอตา ไมมผลตอการเปดรบสอ ชาวชนบทฟงรายการจากสอประเภทวทยเปนการประจา สวนหนงสอพมพกบนตยสารนนไมคอยไดอาน ถาอานกเปนเนอหาประเภทขาว ชาวชนบทของไทย สวนใหญพรอมทจะรบขอมลและขาวสารจากสอมวลชนทกประเภทภายใตเงอนไขของตวประกอบหลายอยาง ไดแก

1. ความชอบอนเปนลกษณะของปถชน 2. ความสนใจอนผกพนกบ วย เพศ การศกษา และอาชพ 3. ความสะดวกของการรบสาร ซงขนอยกบเวลา ระบบการสงสาร

DPU

อรณ ฝงวรรณกรรมลกษณ. [2538] ไดศกษาเรอง การเปดรบ การคาดหวงประโยชน และความพงพอใจในรายการธรรมะ ทางสอโทรทศน ของสมาชกชมรมทางพระพทธศาสนาในกรงเทพมหานคร

สรปผลจากการวจย ไดดงน

1. เพศ อาย อาชพ และสถานภาพทางครอบครว มความสมพนธกบการเปดรบ รายการธรรมะ ทางสอโทรทศน ของสมาชกชมรมทางพระพทธศาสนา

2. การคาดหวงประโยชน มความสมพนธกบการเปดรบรายการธรรมะ ทางสอโทรทศน ของสมาชกชมรมทางพระพทธศาสนา

3. การเปดรบรายการธรรมะทางสอโทรทศน มความสมพนธกบความพงพอใจ

ของสมาชกชมรมทางพระพทธศาสนา

จากทฤษฎ แนวคด และงานวจยตางๆ ตามทไดกลาวมาขางตนนน สามารถสรปและนามาใชเปนกรอบแนวคดในการศกษาวจยครงน ในการกาหนดทจะใชวดคาตวแปรตางๆ อนไดแก ลกษณะทางประชากรศาสตร จากการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทนาไปส ความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ซงแนวคดและทฤษฎตาง ๆ นน ไดกลาวถงความสมพนธของตวแปรเหลานนไววา การคาดหวงวาจะไดรบประโยชนในดานตางๆ กนจากสอ เปนปจจยทาใหเกดการเปดรบเนอหา ขาวสาร [รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย] และจากการเปดรบเนอหา ขาวสาร ดงกลาวนนน ยงมความสมพนธกบความคดเหนของประชาชน ทมตอเนอหา ขาวสาร ทไดเปดรบดงกลาวนนอกดวย

DPU

บทท 3 ระเบยบวธวจย

จากการทผศกษาวจยไดสนใจทจะศกษาเรอง “การเปดรบ และความคดเหนของประชาชนทมตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ :ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” ในครงน ผศกษาตองการทจะศกษาวาการเปดรบและความคดเหนของ

ประชาชนทมตอรายการตางๆ และรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวด

นนทบร เปนอยางไร นอกจากนในการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาวนน จะมประโยชนตอ

ประชาชนอยางไรบาง อกทงการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย กบลกษณะทางประชากรของ

ประชาชนนน จะมความสมพนธกบความคดเหนของประชาชน อยางไร หรอไมเพยงใด สาหรบผลทไดรบจาก

การศกษาวจยในครงน คาดวาจะไดนามาใชเปนขอมลพนฐานสาหรบใชเปนแนวทางในการกาหนดนโยบายการ

เผยแพรพระพทธศาสนา เพอประโยชนในการนามาประยกตใชสาหรบการวางแผนในเรองทเกยวกบการพฒนา

จรยธรรม เพอยกระดบทางดานจตใจของคนในสงคมไทยตอไป

ทงนผวจยไดกาหนดลกษณะและระเบยบวธวจย ซงประกอบไปดวย

- รปแบบการวจย

- ประชากรและกลมตวอยางในการวจย

- วธการทใชในการวจย

- การทดสอบเครองมอทใชในการวจย

- ตวแปรและการวดคาตวแปรในการวจย

- การเกบรวบรวมขอมล

- การวเคราะหและการประมวลผลขอมล

รปแบบการวจย

การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ [Quantitative Research] มงทจะศกษาการเปดรบ

และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศ

ไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] และใชวธการวจยเชงสารวจ [Survey

Research] โดยไดมการใชแบบวจยทเรยกวา “One Shot Descriptive Study” เพราะเปนการวจยเพยงครงเดยว

ในชวงเวลาตามทไดกาหนดไว และใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล เพอใชในการศกษา

DPU

วจย โดยใหผตอบแบบสอบถามกรอกขอมลคาตอบตาง ๆ ดวยตนเอง [Self Administered Questionnaire]

ลงในแบบสอบถามดงกลาวนน

ประชากรและกลมตวอยางในการวจย

ประชากรในการวจย ประชากรทจะทาการศกษาวจยในครงน คอ ประชากรทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

กลมตวอยางในการวจย กลมตวอยางในการศกษาวจยในครงน ไดแกประชาชนทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

เมอกลาวถงจงหวดนนทบร จงหวดนนทบรนน เปนจงหวดทตงอยในพนทเขตภาคกลางของประเทศไทย และ

เปนจงหวด 1 ใน 5 ของจงหวดปรมณฑล รอบกรงเทพมหานคร โดยมเนอททงหมดประมาณ 622.303 ตาราง

กโลเมตร ประกอบไปดวย 6 อาเภอ ไดแก อาเภอเมอง อาเภอปากเกรด อาเภอบางกรวย อาเภอบางบวทอง

อาเภอบางใหญ และอาเภอไทรนอย ซงในปจจบนน จงหวดนนทบร มประชากรทงหมดประมาณ 722,520

คน [ขอมลจากฝายปกครอง จงหวดนนทบร : 2543]

สาหรบในการนจะกลาวถงเฉพาะอาเภอเมอง ซงอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ดงกลาวนนน ม

ประชากรทงหมดประมาณ 433,762 คน ประกอบดวย 118,281 ครวเรอน และไดมการแบงพนทการปกครอง

ออกเปนทงหมด 10 ตาบล และใน 10 ตาบล ดงกลาว ไดมพนท ทเปนเขตเทศบาลอย 2 เทศบาล ไดแก

เทศบาลนครเมองนนทบร กบเทศบาลตาบลบางศรเมอง ซงมรายละเอยด ดงน

ตารางท 1 แสดงการแบงพนทการปกครองออกเปนตาบล ของเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

เทศบาลนครเมองนนทบร เทศบาลตาบลบางศรเมอง พนทนอกเขตเทศบาล

ประกอบดวย - ตาบลสวนใหญ

- ตาบลตลาดขวญ

- ตาบลบางเขน

- ตาบลบางกระสอ

- ตาบลทาทราย

ประกอบดวย

- ตาบลบางศรเมอง

- ตาบลบางกราง [ใน

บางสวน]

ประกอบดวย

- ตาบลบางไผ

- ตาบลบางกราง

[ในบางสวน]

- ตาบลไทรมา

- ตาบลบางรกนอย

รวมทงหมดในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร มเทากบ 10 ตาบล

ทมา : ขอมลจากฝายปกครอง อาเภอเมอง จงหวดนนทบร เมอวนท 3 สงหาคม พ.ศ. 2543

DPU

การเลอกกลมประชากรตวอยาง ในการเลอกสมกลมประชากรตวอยางทใชในการวจยเพอศกษาเรอง “การเปดรบ และ ความ

คดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

[ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร]” ครงน จะใชสตรในการกาหนดขนาดกลมตวอยางจากตารางสาเรจของ ทาโร ยามาเน [Taro Yamane] [วเชยร เกตสงห , 2534] และคาความเชอมนท 95 %

กลมตวอยางทเลอกจะมคาความคลาดเคลอนแตกตางจากความจรงมาตรฐาน คอ ไมมาก หรอนอยกวา 5%

หรอ [E = 0.05] โดยใชวธการเทยบสดสวนบญญตไตรยางศจากจานวนประชากรกลมตวอยางทกาหนด 400

คน เพอหาจานวนประชากรตวอยางในการศกษาวจยในครงน ดงนน ในการศกษาวจยครงนจะไดจานวน

ประชากรกลมตวอยาง ทใชในการศกษาวจยทงหมด 400 คน ซงมรายละเอยด และวธการดงน คอ

1. โดยอาศยหลกความนาจะเปน [Probability Random Sampling] วธการสมกลม

ประชากรตวอยาง จะใชวธการในการสมตวอยางแบบแบงกลมยอย [Stratified Random Sampling] โดยการ

แบงกลมประชากรของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของพนทออกเปนกลมยอย คอ

เปนตาบล ดงนน 1 ตาบล เทากบ 1 กลมยอย ซงอาเภอเมอง จงหวดนนทบร นน มทงหมด 10 ตาบล จงเทากบ

แบงไดเปน 10 กลมยอย เพราะฉะนนจะไดกลมประชากรตวอยางจากการแบงออกเปนกลมยอย ๆ ไดทงหมด

เทากบ 10 กลม

2. โดยไมอาศยหลกความนาจะเปน [Nonprobability Random Sampling] หลงจากทได

กลมประชากรตวอยาง ทแบงตามลกษณะของพนททงหมดมา 10 กลม โดยทไดอาศยหลกความนาจะเปน และ

ใชวธการสมตวอยางแบบแบงกลมยอยแลว ตอจากนนกจะใชหลกโดยไมอาศยหลกความนาจะเปน

[Nonprobability Random Sampling] และใชวธการสมตวอยาง โดยองความสะดวก [Convenience

Sampling] วธการคอ จะเลอกสมตวอยางจากประชาชน ในกลมประชากรตวอยางของแตละกลมยอยทไดแบง

ตามลกษณะของพนททง 10 กลม โดยจะใชวธการเทยบบญญตไตรยางศ เพอเปนสตรในการกาหนดขนาดของ

ประชาชนทไดเลอกเปนประชากรกลมตวอยาง ในแตละกลมตามสตร ดงน

จานวนตวอยาง

X จานวนประชากรของแตละกลม

จานวนประชากรเตม

หรอเขยนแทนคาไดดงน

400 X จานวนประชากรของแตละกลม [แตละตาบล]

จานวนประชากรของอาเภอเมอง

DPU

จากกลมประชากรตวอยางทง 10 กลม สามารถคานวณหาจานวนประชากรกลมตวอยาง ไดดงน

คอ

ตารางท 2 แสดงการคานวณหาจานวนประชากรกลมตวอยาง ของแตละกลม ทใชในการศกษาวจย

กลมท ชอกลม

[ตาบล ]

จานวนประชาชน

[คน]

จานวนประชากรกลม

ตวอยางทคานวณได [คน]

1 ตาบลสวนใหญ 40,596 37

2 ตาบลตลาดขวญ 59,232 55

3 ตาบลบางเขน 51,699 48

4 ตาบลบางกระสอ 52,353 48

5 ตาบลทาทราย 72,459 67

6 ตาบลบางศรเมอง 108,231 100

7 ตาบลบางกราง 18,723 17

8 ตาบลบางไผ 7,853 7

9 ตาบลไทรมา 12,861 12

10 ตาบลบางรกนอย 9,755 9

รวมทงหมด 10 กลม 433,762 400

วธการทใชในการวจย

วธการทใชในการศกษาวจยครงน จะใชแบบสอบถาม [Questionnaire] เปนเครองมอในการเกบ

รวบรวมขอมล ซงในการสรางเครองมอ สาหรบใชในการศกษา การเปดรบ และความคดเหนขอประชาชน ทมตอ

DPU

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ดงกลาวนน มวธการสรางดงตอไปน

1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2. สรางแบบสอบถาม โดยดดแปลงคาถามจากงานวจยทเกยวของ

3. ตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถาม โดยนาไปใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

และอาจารยผทรงคณวฒ ชวยตรวจแกไข แลวนามาทดสอบกบประชาชนทไมไดรบการ

คดเลอกเขามาเปนกลมตวอยาง

4. นาแบบสอบถามมาแกไข และปรบปรงขอบกพรองตาง ๆ

ทงน ไดคานงถงความมงหมายของเรองในการศกษาวจยเปนสาคญ โดยแบบสอบถามน เปนทง

คาถามปลายปด [Close – ended Question] โดยกาหนดคาตอบใหเลอก และคาถามปลายเปด [open –

ended Questions] เปนคาถามทเปดโอกาสใหผตอบมอสระในการใหคาตอบ ซงผวจย และผชวยผวจยจะแจก

แบบสอบถามใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามเอง และรอรบกลบ ยกเวนกรณทผตอบแบบสอบถามไมสะดวก

ในการใหขอมล ผวจย และผชวยผวจย จะอานวยความสะดวกในการอานแบบสอบถามใหฟง และกรอกคาตอบ

ให ตามความเหนของกลมตวอยาง ซงในการสรางแบบสอบถามดงกลาวน แบงออกเปน 4 ตอน คอ

ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลทางประชากรศาสตร จานวน 7 ขอ

ตอนท 2 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน จานวน 5 ขอ

ตอนท 3 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากทางสถานวทยกระจายเสยง

แบงไดเปน 3 สวน คอ

สวนท 1 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทย

กระจายเสยงตาง ๆ จานวน 5 ขอ

สวนท 2 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการ

ทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ จานวน 5

ขอ

สวนท 3 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย จานวน 5 ขอ

ตอนท 4 คาถามเกยวกบความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย จานวน 15 ขอ

DPU

การทดสอบเครองมอทใชในการวจย

กอนทจะนาแบบสอบถาม ออกไปใชในการเกบรวบรวมขอมล จะมการทดสอบความเทยงตรง

[Validity] และความเชอมน [Reliability] โดยการนาแบบสอบถามไปทดสอบกอน [Pre – test] กบกลมทดสอบ

ซงมวธการ ดงน

1. การทดสอบหาความเทยงตรง [Validity] โดยการนาแบบสอบถามทสรางขนน เสนอตอ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผทรงคณวฒ เพอพจารณาตรวจสอบถงความครอบคลมของเนอหา การใช

ภาษา และโครงสรางของแบบสอบถาม เพอนามาปรบปรงแกไขใหสมบรณกอนนาไปใชกบกลมทดสอบ

2. การทดสอบหาความเชอมน [Reliability] โดยการนาแบบสอบถามจานวน 20 ชดไปทา

การทดสอบกบกลมทดสอบ [Per – test] กอนนาแบบสอบถามนนไปเกบขอมลจรง เพอหาขอบกพรองของ

แบบสอบถาม แลวนาแบบสอบถามดงกลาว ทไดทดสอบแลว มาคานวณหาคาความเชอมนทไดกาหนดเปน

อตราสวนประมาณคา โดยในการคานวณหาคาจะใชสตรสมประสทธ อลฟา ของ ครอนบาค [Coefficient

Alpha Cronbach] ซงจะไดคาความเทยงตรงไมตากวา 0.80 โดยจะเปนไปตามสตร ดงตอไปน

สตรทใชในการคานวณ

A =

ตวแปรและการวดคาตวแปรในการวจย

ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรทใชในการศกษาวจยครงน ประกอบดวย 2 ประเภท คอ

1. ตวแปรอสระ [Independent Variables]

2. ตวแปรตาม [Dependent Variables]

⎥⎥⎥

⎦

⎤

⎢⎢⎢

⎣

⎡−

− SS

t

i

nn

2

2

11

2i2

เมอ A แทน ความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ

N แทน จานวนขอของแบบสอบถามทงฉบบ

S แทน ผลรวมของความแปรปรวนของคะแนนรายขอ

St แทน คาความปรวนแปรของคะแนนในแตละสวน

DPU

ตวแปรอสระ [Independent Variables] ตวแปรอสระ ในการวจยครงน ไดแก

1. ลกษณะทางประชากร

- เพศ

- อาย

- ระดบการศกษา

- อาชพ

- รายได

- สถานภาพทางครอบครว

- ความบอยครงในการไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทาง พทธ

ศาสนาทวด หรอทอนๆ

2. การเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ตวแปรตาม [Dependent Variables] ตวแปรตาม ในการวจยครงน ไดแก

1. การเปดรบสอ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

2. ความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

การวดคาตวแปร การวดคาตวแปร ทใชในการวจยครงน คอ

1. การวดคาตวแปรทางดานลกษณะทางประชากรศาสตร

2. การวดคาตวแปรทางดานพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน

3. การวดคาตวแปรทางดานพฤตกรรมการเปดรบรายการ จากทางสถานวทย

กระจายเสยง แบงออกไดเปน

3.1 การวดคาตวแปรจาการเปดฟงรบรายการโดยทวไป ทางสถานวทย

กระจายเสยงตาง ๆ

3.2 การวดคาตวแปรจากการเปดฟงรบรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการท

เกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

3.3 การวดคาตวแปรจากการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

DPU

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

4. การวดคาตวแปรทางดานความคดเหน ทมตอการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย โดยไดแบงเกณฑการใหคะแนน

ออกเปน 5 ระดบ ดงน

เหนดวยอยางยง 5 คะแนน

เหนดวย 4 คะแนน

ไมแนใจ 3 คะแนน

ไมเหนดวย 2 คะแนน

ไมเหนดวยอยางยง 1 คะแนน

ซงในการพจารณาเกณฑคาเฉลยของการใหคะแนนตามแบบมาตราสวนประมาณคา [Rating

Scale] โดยไดนาคาระดบคะแนนของผตอบแบบสอบถามทกคนมาหาคาเฉลย แลวนามาเปรยบเทยบกบเกณฑ

ทตงไว 5 ระดบ เพอคานวณหาคาอนตรภาคชน [Class Interval] ของความกวางในแตละอนตรภาคชนตามสตร

ดงตอไปน

DPU

พสย = จานวนชน

ดคะแนนตาสดจานวนสงส −

แทนคา =

515−

= .80

ดงนนเกณฑคาเฉลยของการใหระดบคะแนนในแตละอนตรภาคชนจะมลกษณะ ดงน

คาเฉลยตงแต 4.21 – 5.00 หมายถง ตาสด [เหนดวยอยางยง]

คาเฉลยตงแต 3.41 – 4.20 หมายถง ตา [เหนดวย]

คาเฉลยตงแต 2.61 – 3.40 หมายถง ปานกลาง [ไมแนใจ]

คาเฉลยตงแต 1.81 – 2.60 หมายถง สง [ไมเหนดวย]

คาเฉลยตงแต 1.00 – 1.80 หมายถง สงสด [ไมเหนดวยอยางยง]

การเกบรวบรวมขอมล

ในการศกษาวจยครงน ผวจย และผชวยผวจย ไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมล ในการศกษาวจย โดยการนาแบบสอบถามไปแจกจาย และขอความรวมมอในการขอใหชวยตอบแบบสอบถามดงกลาว แกประชากรกลมตวอยาง ทง 10 กลม ตามทไดกาหนดไว ตามสถานท ทคาดวามประชากรอยอยางหนาแนน ไดแก แหลงทพกอาศยตามชมชนตาง ๆ และรวมถงประชาชนทมาประกอบศาสนกจทางพทธศาสนาตามสถานทปฏบตธรรมตาง ๆ เชน ทวด เนองในวนพระ หรอวนสาคญทางพทธศาสนา หรองานบญตาง ๆ รวมทงสน 400 ชด ซงระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ ระหวางเดอนมถนายน 2544 – กรกฎาคม 2544 ซงกลมประชากรตวอยางตามทไดกาหนดไวในการศกษาวจยครงน ไดแก ประชาชนทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ซงประกอบไปดวย 10 ตาบล คอ ตาบลสวนใหญ ตาบลตลาดขวญ ตาบลบางเขน ตาบลบางกระสอ ตาบลทาทราย ตาบลบางศรเมอง ตาบลบางกราง ตาบลบางไผ ตาบลไทรมา และตาบลบางรกนอย

การวเคราะหและการประมวลผลขอมล

DPU

การวเคราะหขอมลจากการศกษาวจยในครงน จะวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามทได รบคนมา โดยอาศยหลกทางสถตในการคานวณหาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตาง ๆ ดงน

การวเคราะหขอมล 1. สารวจลกษณะพนฐาน และขอมลลกษณะทางประชากรศาสตร อนเกยวกบ

สภาพทวไป ของประชากรกลมตวอยาง โดยการหาคารอยละ [Percentage]

2. หาคาสถตพนฐานเกยวกบการเปดรบสอ ของประชาชน โดยหาคาเฉลย [Mean] คา

ความแปรปรวน [Variance] และคาเบยงเบนมาตรฐาน [S.D. = Standard Deviation]

3. หาคาสถตพนฐานเกยวกบความคดเหนทไดจากการเปดรบฟงรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย โดยหาคาเฉลย [Mean = ]

คาความแปรปรวน [Variance] และคาความเบยงเบนมาตรฐาน [S.D. = Standard Deviation]

4. หาคาความสมพนธระหวางการเปดรบ กบความคดเหนอนมปจจยทเกยวของ ซงไดแก

ลกษณะทางประชากรศาสตร โดยการทดสอบนยสาคญของคา Chi – square [χ2]

การประมวลผลขอมล สาหรบการประมวลผลขอมลในการศกษาวจยในครงนจะใชโปรแกรมสาเรจรป

SPSS/PC + [Statistical Package of Social Sciences / Personal Computer] เปนเครองมอในการวเคราะห

ขอมลเพอคานวณคาสถตตาง ๆ ดงกลาวขางตน

DPU

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลในการวจยเ รอง การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ท มตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ผวจยไดวเคราะหขอมลโดยการประมวลผลจากแบบ สอบถามดวย

โปรแกรม SPSS/PC+ ซงจะทาการจดเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหลกษณะทางประชากรศาสตร

ตอนท 2 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน

ตอนท 3 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากทางสถานวทยกระจายเสยง

แบงไดเปน 3 สวน คอ

1. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

2. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทาง

สถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

3. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น.–8.30 น. ทาง

สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ตอนท 4 ผลการวเคราะหความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตยเวลา 8.00 น.–8.30 น. ทาง

สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ตอนท 5 ผลการวเคราะหการทดสอบสมมตฐาน

DPU

ผลการวเคราะหขอมล

ตอนท 1 ผลการวเคราะหลกษณะทางประชากรศาสตร

ในการวเคราะหลกษณะทางประชากรศาสตร ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ดงกลาวนน จะไดมการวเคราะหลกษณะของประชากรศาสตรทางดานตางๆ ประกอบดวย

1. เพศ

2. อาย

3. ระดบการศกษา

4. อาชพ

5. รายได

6. สถานภาพทางครอบครว

7. ความบอยครงในการไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทางพทธ

ศาสนาทวด หรอทอนๆ

โดยทไดมการแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 3 – 9 ดงตอไปน

ตารางท 3 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานเพศ

เพศ จานวน รอยละ

- ชาย

- หญง

166

234

41.5

58.5

รวม 400 100.0

จากตารางท 3 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางทใชในการศกษาวจยในครง

น จากจานวน 400 คน นน สวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย คอ เปนเพศหญง จานวนทงสน 234 คน

หรอคดเปนรอยละ 58.5 และเปนเพศชาย จานวนทงสน 166 คน หรอคดเปนรอยละ 41.5

DPU

ตารางท 4 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานอาย

อาย จานวน รอยละ

- ไมเกน 30 ป

- 31- 40 ป

- 41- 50 ป

- 51- 60 ป

- 61 ป ขนไป

101

83

83

54

79

25.2

20.8

20.8

13.4

19.8

รวม 400 100.0

จากตารางท 4 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ มอายอยระหวาง

ไมเกน 30 ป เปนอนดบ 1 คอ จานวนทงสน 101 คน หรอคดเปนรอยละ 25.2 อนดบ 2 ไดแก เปนผทมอาย

อยระหวาง 31 – 40 ป กบ ผทมอายอยระหวาง 41 – 50 ป จานวนทงสน ชวงอายละ83 คน หรอคดเปนรอย

ละ 20.8 สวนอนดบ 3 ไดแก เปนผทมอายอยระหวาง 61ป ขนไป จานวนทงสน 79 คน หรอคดเปนรอยละ

19.8 และมเพยงสวนนอย เปนผทมอายอยระหวาง 51 – 60 ป จานวนทงสน 54 คน หรอคดเปนรอยละ 13.4

ตารางท 5 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานระดบการศกษา

ระดบการศกษา จานวน รอยละ

- ประถมศกษา

- มธยมศกษาตอนตน

- มธยมศกษาตอนปลาย หรออาชวะศกษา

[ปวช. – ปวท. – ปวส.]

- ปรญญาตร หรอเทยบเทา

- ปรญญาโท หรอสงกวา

- อน ๆ โปรดระบ…………

182

61

95

52

8

2

45.5

15.2

23.8

13.0

2.0

.5

รวม 400 100.0

จากตารางท 5 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ มระดบการศกษา

ขนประถมศกษา เปนอนดบ 1 คอ จานวนทงสน 182 คน หรอคดเปนรอยละ 45.5 อนดบ 2 ไดแก เปนผทม

ระดบการศกษาขนมธยมศกษาตอนปลาย หรออาชวะศกษา [ปวช. – ปวท. – ปวส.] จานวนทงสน 95 คน หรอ

คดเปนรอยละ 23.8 สวนอนดบ 3 ไดแก เปนผทมระดบการศกษาขนมธยมศกษาตอนตน จานวนทงสน 61

DPU

คน หรอคดเปนรอยละ 15.2 และมเพยงสวนนอย ทตอบวาอน ๆ [ไมระบ] จานวนทงสน 2 คน หรอคดเปน

รอยละ .5

ตารางท 6 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานอาชพ

อาชพ จานวน รอยละ

- ขาราชการ

- รฐวสาหกจ

- พนกงานลกจาง บรษท / หาง / ราน

- ประกอบกจการสวนตว / คาขาย

- นสตนกศกษา

- รบจางทว ๆ ไป

- ไมไดประกอบอาชพ

- อน ๆ โปรดระบ…………………..

40

12

47

68

53

47

62

71

10.0

3.0

11.8

17.0

13.2

11.8

15.4

17.8

รวม 400 100.0

จากตารางท 6 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญในเรองการ

ประกอบอาชพ ตอบวาอน ๆ [ไมระบ] เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 71 คน หรอคดเปนรอยละ 17.8 อนดบ 2

ไดแก เปนผทประกอบอาชพกจการสวนตว / คาขาย จานวนทงสน 68 คน หรอคดเปนรอยละ 17.0 สวน

อนดบ 3 ไดแก เปนผทไมไดประกอบอาชพ จานวนทงสน 62 คน หรอคดเปนรอยละ 15.4 และมเพยงสวน

นอย ทเปนผทประกอบอาชพเปนรฐวสาหกจ จานวนทงสน 12 คน หรอคดเปนรอยละ 3.0

DPU

ตารางท 7 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานรายได

รายได จานวน รอยละ

- ไมเกน 5,000 บาท

- 5,001 - 10,000 บาท

- 10,001 - 15,000 บาท

- 15,001 - 20,000 บาท

- 20,001 - 25,000 บาท

- 25,001 - 30,000 บาท

- มากกวา 30,001 บาท ขนไป

217

104

37

18

8

4

12

54.2

26.0

9.3

4.5

2.0

1.0

3.0

รวม 400 100.0

จากตารางท 7 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ เปนผทมรายได

ตอเดอนอยระหวางไมเกน 5,000 บาท เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 217 คน หรอคดเปนรอยละ 54.2 อนดบ 2

ไดแก เปนผทมรายไดตอเดอนอยระหวาง 5,001 – 10,000 บาทจานวนทงสน 104 คน หรอคดเปนรอยละ

26.0 สวนอนดบ 3 ไดแก เปนผทมรายไดตอเดอนอยระหวาง 10,001 – 15,000 บาท จานวนทงสน 37 คน

หรอคดเปนรอยละ 9.3 และมเพยงสวนนอย ทเปนผทมรายไดตอเดอนอยระหวาง 25,001 – 30,000 บาท

จานวนทงสน 4 คน หรอคดเปนรอยละ 1.0

ตารางท 8 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตามลกษณะของประชากรทางดานสถานภาพทางครอบครว

สถานภาพทางครอบครว จานวน รอยละ

- โสด

- แตงงานแลว

- หยา

- มาย

110

229

11

50

27.5

57.2

2.8

12.5

รวม 400 100.0

จากตารางท 8 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ เปนผทม

สถานภาพทางครอบครวแตงงานแลว เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 229 คน หรอคดเปนรอยละ 57.2 อนดบ 2

ไดแก เปนผทมสถานภาพทางครอบครวเปนโสด จานวนทงสน 110 คน หรอคดเปนรอยละ 27.5 สวนอนดบ

DPU

3 ไดแก เปนผทมสถานภาพทางครอบครวเปนมาย จานวนทงสน 50 คน หรอคดเปนรอยละ 12.5 และม

เพยงสวนนอย ทเปนผทมสถานภาพทางครอบครวทหยารางกน จานวนทงสน 11 คน หรอคดเปนรอยละ 2.8

ตารางท 9 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตามลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมความบอยครงในการไปฟงธรรม หรอไปประกอบ

ศาสนกจตาง ๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ

พฤตกรรมความบอยครงในการไป ฟง

ธรรม หรอ ไปประกอบศาสนกจตาง ๆ ทางพทธศาสนาทวด

หรอทอนๆ

จานวน รอยละ

- มากกวา 4 ครง / เดอน

- 3-4 ครง / เดอน

- 2-3 ครง / เดอน

- 1-2 ครง / เดอน

- ไมเคย

39

33

44

232

52

9.8

8.2

11.0

58.0

13.0

รวม 400 100.0

จากตารางท 9 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ ไดเขาไปฟงธรรม

หรอไปประกอบศาสนกจตาง ๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ เปนเวลา 1 – 2 ครง / เดอน เปนอนดบ 1

จานวนทงสน 232 คน หรอคดเปนรอยละ 58.0 อนดบ 2 ไดแก ตอบวาไมเคย จานวนทงสน 52 คน หรอคด

เปนรอยละ 13.0 สวนอนดบ 3 ไดแก 2 – 3 ครง / เดอน จานวนทงสน 44 คน หรอคดเปนรอยละ 11.0 และม

เพยงสวนนอย ทไดเขาไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ เปนเวลา 3

– 4 ครง / เดอน จานวนทงสน 33 คน หรอคดเปนรอยละ 8.2

DPU

ตอนท 2 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน

ในการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ดงกลาวนน จะประกอบไปดวย

2.1 ประเภทของสอในการเปดรบ

2.2 ความบอยครงในการเปดรบสอ

2.3 ชวงเวลาในการเปดรบสอ

2.4 ระยะเวลาในการเปดรบสอ

2.5 ความสนใจในการเปดรบประเภทของเนอหาทนาเสนอทางสอ

โดยทไดมการแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 10 – 14 ดงตอไปน

ตารางท 10 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอประเภทของสอในการเปดรบ

ประเภทของสอ จานวน รอยละ

- โทรทศน

- วทยกระจายเสยง

- หนงสอพมพ

- นตยสาร

- อนๆ โปรดระบ……………………………

384

386

217

49

13

36.6

36.8

20.7

4.7

1.2

รวม 1049 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ประเภท]

จากตารางท 10 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

วทยกระจายเสยง เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 386 คน หรอคดเปนรอยละ 36.8 อนดบ 2 ไดแก โทรทศน

จานวนทงสน 384 คน หรอคดเปนรอยละ 36.6 สวนอนดบ 3 ไดแก หนงสอพมพ จานวนทงสน 217 คน

หรอคดเปนรอยละ 20.7 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 13 คน หรอคดเปนรอยละ 1.2 ทตอบวาอนๆ [ไม

ระบ]

DPU

ตารางท 11 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตอความบอยครงในการเปดรบสอ

ความบอยครงในการเปดรบสอ จานวน รอยละ

- เปนประจาทกวน

- 5 - 6 ครง / สปดาห

- 3 - 4 ครง / สปดาห

- 1 – 2 ครง / สปดาห

372

10

9

9

93.0

2.5

2.3

2.2

รวม 400 100.0

จากตารางท 11 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

สอเปนประจาทกวน เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 372 คน หรอคดเปน รอยละ 93.0 อนดบ 2 ไดแก 5 – 6

ครง / สปดาห จานวนทงสน 10 คน หรอคดเปนรอยละ 2.5 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 9 คน หรอคด

เปนรอยละ 2.2 ทไดมการเปดรบสอ 1 – 2 ครง / สปดาห

ตารางท 12 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอชวงเวลาในการเปดรบสอ

ชวงเวลาในการเปดรบสอ จานวน รอยละ

- เวลา 04.00 น. – 08.00 น.

- เวลา 08.01 น. – 12.00 น.

- เวลา 12.01 น. – 16.00 น.

- เวลา 16.01 น. – 20.00 น.

- เวลา 20.01 น. – 24.00 น.

- เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

126

182

72

301

303

53

12.2

17.6

6.9

29.0

29.2

5.1

รวม 1037 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ชวงเวลา]

DPU

จากตารางท 12 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

สอในชวงเวลา 20.01 น. – 24.00 น. เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 303 คน หรอคดเปนรอยละ 29.2 อนดบ 2

ไดแก ชวงเวลา 16.01 น. – 20.00 น. จานวนทงสน 301 คน หรอคดเปนรอยละ 29.0 สวนอนดบ 3 ไดแก

ชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. จานวนทงสน 182 คน หรอคดเปนรอยละ 17.6 และมเพยงสวนนอย จานวน

ทงสน 53 คน หรอคดเปนรอยละ 5.1 ทไดมการเปดรบสอในชวงเวลา 24.01 น. – 04.00 น.

ตารางท 13 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตอระยะเวลาในการเปดรบสอ

ระยะเวลาในการเปดรบสอ จานวน รอยละ

- มากกวา 1 ชวโมง ขนไป

- 45 นาท – 60 นาท

- 30 นาท – 45 นาท

- 15 นาท – 30 นาท

- นอยกวา 15 นาท

379

10

4

4

3

94.7

2.5

1.0

1.0

.8

รวม 400 100.0

จากตารางท 13 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการใช

ระยะเวลาในการเปดรบสอ มากกวา 1 ชวโมง ขนไป เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 379 คน หรอคดเปนรอยละ

94.7 อนดบ 2 ไดแก 45 นาท – 60 นาท คอ จานวนทงสน 10 คน หรอคดเปนรอยละ 2.5 สวนอนดบ 3

ไดแก 15 นาท – 30 นาท กบ 30 นาท – 45 นาท จานวนทงสน ชวงเวลาละ 4 คน หรอคดเปนรอยละ ชวงละ

1.0 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 3 คน หรอคดเปนรอยละ .8 ทไดมการใชระยะเวลาในการเปดรบสอ

นอยกวา 15 นาท

DPU

ตารางท 14 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความสนใจในการเปดรบประเภทของเนอหาทนาเสนอทางสอ

ประเภทของเนอหา จานวน รอยละ

- ประเภทขาวสารตาง ๆ

- ประเภทสารคด

- ประเภททเกยวกบการศกษา

- ประเภททเกยวกบสขภาพ / อนามย

- ประเภททเกยวกบการกฬา

- ประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง

ละคร ฯลฯ]

- ประเภททเกยวกบธรรมะ

- อน ๆ โปรดระบ…………………………….

365

274

71

153

184

376

158

11

22.9

17.2

4.5

9.6

11.6

23.6

9.9

.7

รวม 1,592 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ประเภท]

จากตารางท 14 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ ใหความสนใจใน

การเปดรบเนอหาประเภททเกยวกบความบนเทง [เชนเพลง ละคร ฯลฯ] เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 376 คน

หรอคดเปน รอยละ 23.6 อนดบ 2 ไดแก ประเภทขาวสารตางๆ จานวนทงสน 365 คน หรอคดเปนรอยละ

22.9 สวนอนดบ 3 ไดแก ประเภทสารคด จานวนทงสน 274 คน หรอคดเปนรอยละ 17.2 และมเพยงสวน

นอย จานวนทงสน 11 คน หรอคดเปนรอยละ .7 ทตอบวาอน ๆ [ไมระบ]

DPU

ตอนท 3 ผลการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากทางสถาน

วทยกระจายเสยง

แบงไดเปน 3 สวน คอ

1. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ

2. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

3. พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. –

8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

3.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ในการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยง

ตาง ๆ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ดงกลาวนน จะประกอบไปดวย

3.1.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการ

3.1.2 ชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการ

3.1.3 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการ

3.1.4 ประเภทของรายการ

3.1.5 สถานวทยกระจายเสยงตางๆ ทมการเปดรบฟงบอยมากทสด

โดยทไดมการแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 15 – 19 ดงตอไปน

DPU

ตารางท 15 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ

ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการ จานวน รอยละ

- เปนประจาทกวน

- 5 - 6 ครง / สปดาห

- 3 - 4 ครง / สปดาห

- 1 - 2 ครง / สปดาห

287

22

61

30

71.8

5.5

15.2

7.5

รวม 400 100.0

จากตารางท 15 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงเปนประจาทกวน เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 287 คน หรอคดเปนรอยละ 71.8 อนดบ 2 ไดแก 3 – 4

ครง / สปดาห จานวนทงสน 61 คน หรอคดเปนรอยละ 15.2 สวนอนดบ 3 ไดแก 1 – 2 ครง / สปดาห

จานวนทงสน 30 คน หรอคดเปนรอยละ 7.5 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 22 คน หรอคดเปนรอยละ

5.5 ทไดมการเปดรบฟงแค 5 – 6 ครง / สปดาห

ตารางท 16 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการ จานวน รอยละ

- เวลา 04.00 น. – 08.00 น.

- เวลา 08.01 น. – 12.00 น.

- เวลา 12.01 น. – 16.00 น.

- เวลา 16.01 น. – 20.00 น.

- เวลา 20.01 น. – 24.00 น.

- เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

125

202

80

134

84

49

18.5

30.0

11.9

19.9

12.5

7.2

รวม 674 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ชวงเวลา]

จากตารางท 16 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงรายการในชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 202 คน หรอคดเปนรอยละ 30.0

อนดบ 2 ไดแก ชวงเวลา 16.01 น. – 20.00 น. จานวนทงสน 134 คน หรอคดเปนรอยละ 19.9 สวนอนดบ 3

ไดแก ชวงเวลา 04.00 น. – 08.00 น. จานวนทงสน 125 คน หรอคดเปนรอยละ 18.5 และมเพยงสวนนอย

จานวนทงสน 49 คน หรอคดเปนรอยละ 7.2 ทไดมการเปดรบฟงในชวงเวลา 24.01น. – 04.00น.

DPU

ตารางท 17 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ

ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการ จานวน รอยละ

- มากกวา 1 ชวโมง ขนไป

- 45 นาท – 60 นาท

- 30 นาท – 45 นาท

- 15 นาท – 30 นาท

- นอยกวา 15 นาท

288

48

47

14

3

72.0

12.0

11.8

3.5

.7

รวม 400 100.0

จากตารางท 17 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการใช

ระยะเวลาในการเปดรบฟง มากกวา 1 ชวโมง ขนไป เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 288 คน หรอคดเปนรอยละ

72.0 อนดบ 2 ไดแก 45 นาท – 60 นาท จานวนทงสน 48 คน หรอคดเปนรอยละ 12.0 สวนอนดบ 3 ไดแก

30 นาท – 45 นาท จานวนทงสน 47 คน หรอคดเปนรอยละ 11.8 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 3 คน

หรอคดเปนรอยละ .7 ทไดมการใชระยะเวลาในการเปดรบฟง นอยกวา 15 นาท

DPU

ตารางท 18 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอการเปดรบฟงประเภทของรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ประเภทของรายการ จานวน รอยละ

- ประเภทขาวตาง ๆ หรอการวเคราะหขาว

- ประเภทสารคด

- ประเภททเกยวกบการศกษา

- ประเภททเกยวกบการกฬา

- ประเภททเกยวกบสขภาพ / อนามย

- ประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง ละคร

ฯลฯ]

- ประเภททเกยวกบธรรมะ

- อน ๆ โปรดระบ…………………………….

337

120

17

38

31

37

193

312

31.0

11.0

1.6

3.5

2.9

3.4

17.8

28.8

รวม 1,085 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ประเภท]

จากตารางท 18 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงรายการประเภทขาวตาง ๆ หรอการวเคราะหขาว เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 337 คน หรอคดเปนรอยละ

31.0 อนดบ 2 ไดแก ตอบวาอนๆ [ไมระบ] จานวนทงสน 312 คน หรอคดเปนรอยละ 28.8 สวนอนดบ 3

ไดแก รายการประเภททเกยวกบธรรมะ จานวนทงสน 193 คน หรอคดเปนรอยละ 17.8 และมเพยงสวนนอย

จานวนทงสน 17 คน หรอคดเปนรอยละ 1.6 ทไดมการเปดรบฟงรายการประเภททเกยวกบการศกษา

DPU

109

 

ตารางท 19 แสดงความถและรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ในระบบ A.M. และ F.M. ทมการเปดรบฟง บอยมากทสด

รายชอสถานวทยกระจายเสยง ระบบ A.M. จานวน รอยละ - สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท]

• ความถ ระบบ A.M. 819 KHz. 118 30.4

- สถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารปนใหญตอส อากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.] • ความถ ระบบ A.M. 594 KHz.

148

12.4

- สถานวทยกระจายเสยงกรมการรกษาดนแดน [ร.ด]• ความถ ระบบ A.M. 747 KHz. 37 9.5

- สถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารมาท 2 ยานเกราะ [พล ม.2]

• ความถ ระบบ A.M. 963 KHz.

25

6.5 - สถานวทยกระจายเสยงทหารอากาศ กรงเทพมหานคร

[ท.อ.] • ความถ ระบบ A.M. 945 KHz.

12

3.1

- ไมไดระบชอสถานวทย และระบบความถ 148 38.1

รวม 388 * 100.0

[ * หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 สถาน ]

รายชอสถานวทยกระจายเสยง ระบบ F.M. จานวน รอยละ - สถานวทยกระจายเสยงกองพลท 1 รกษาพระองค

• ความถ ระบบ F.M. 90.0 MHz.[คลน เวทไท 90] 163 21.9

- สถานวทยกระจายเสยงกรมการรกษาดนแดน [ร.ด.]

• ความถ ระบบ F.M. 96.0 MHz.[วทยชมชนรวมดวย ชวยกน]

141

18.9

- สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท.]• ความถ ระบบ F.M. 92.5 MHz 118 15.8

- สถานวทยกระจายเสยงองคการสอสารมวลชน แหงประเทศไทย [อ.ส.ม.ท]

• ความถ ระบบ F.M. 95.0 MHz.[ ลกทง F.M. 95]

100

13.4 - สถานวทยกระจายเสยงกรมการสอสารทหารบก [จ.ส.]

• ความถ ระบบ F.M. 100.0 MHz.[จ.ส. 100]

76

10.2 - ไมไดระบชอสถานวทย และระบบความถ 148 19.8

รวม 746 * 100.0

DPU

110

จากตารางท 19 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยาง จะมการเปดรบฟงสถานวทยกระจายเสยงตางๆ ทงในระบบ ระบบ A.M. และ F.M. แตกตางกน ดงน

ในระบบ A.M. พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบฟงสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท.] ความถ ระบบ A.M. 819 KHz. เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 118 คน หรอคดเปนรอยละ 30.4 อนดบ 2 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารปนใหญตอสอากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.] ความถ ระบบ A.M. 594 KHz. จานวนทงสน 48 คน หรอคดเปนรอยละ 12.4 อนดบ 3 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกรมการรกษาดนแดน [ร.ด.] ระบบ ความถ A.M. 747 KHz. จานวนทงสน 37 คน หรอคดเปนรอยละ 9.5 อนดบ 4 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารมาท 2 ยานเกราะ [พล.ม.2] ความถ ระบบ A.M. 963 KHz. จานวนทงสน 25 คน หรอคดเปนรอยละ 6.5 อนดบ 5 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงทหารอากาศ กรงเทพมหานคร [ท.อ.] ความถ ระบบ A.M. 945 KHz. จานวนทงสน 12 คน หรอคดเปนรอยละ 3.1 และนอกจากนยงมประชากรกลมตวอยาง ทไดตอบคาถามโดยทไมไดระบชอสถานวทย และความถ จานวนทงสน 148 คน หรอคดเปนรอยละ 38.1

ในระบบ F.M. พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบฟงสถานวทยกระจายเสยงกองพลท 1 รกษาพระองค ความถ ระบบ F.M. 90.0 MHz. [คลนเวทไท 90] เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 163 คน หรอคดเปนรอยละ 21.9 อนดบ 2 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกรมการรกษาดนแดน [ร.ด.] ความถ ระบบ F.M. 96.0 MHz. [วทยชมชนรวมดวยชวยกน] จานวนทงสน 141 คน หรอคดเปนรอยละ 18.9 อนดบ 3 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท.] ความถ ระบบ F.M. 92.5 MHz. จานวนทงสน 118 คน หรอคดเปน รอยละ 15.8 อนดบ 4 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย [อ.ส.ม.ท.] ความถ ระบบ F.M. 95.0 MHz. [ลกทง F.M.95] จานวนทงสน 100 คน หรอคดเปนรอยละ 13.4 อนดบ 5 ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกรมการสอสารทหารบก [จ.ส.] ความถ ระบบ F.M. 100.0 MHz. [จ.ส. 100] จานวนทงสน 76 คน หรอคดเปนรอยละ 10.2 และนอกจากนยงมประชากรกลมตวอยาง ทไดตอบคาถามโดยทไมไดระบชอสถานวทย และความถ จานวนทงสน 148 คน หรอคดเปนรอยละ 19.8

DPU

3.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ในการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ดงกลาวนน จะ

ประกอบไปดวย

3.2.1 การเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ

3.2.2 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการท

เกยวกบธรรมะ

3.2.3 ชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ

3.2.4 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ

3.2.5 รายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถาน

วทยกระจายเสยงตางๆ ทมการเปดรบฟงบอยมากทสด

โดยทไดมการแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 20 – 24 ดงตอไปน

ตารางท 20 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ

ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

การเปดรบฟง จานวน รอยละ

- เคย

- ไมเคย

216

184

54.0

46.0

รวม 400 100.0

จากตารางท 20 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางจากจานวน 400 คน สวน

ใหญ ไดเคยมการเปดรบฟง จานวนทงสน 216 คน หรอคดเปนรอยละ 54.0 และมจานวนทงสน 184 คน

หรอคดเปนรอยละ 46.0 ทตอบวาไมเคยมการเปดรบฟง

DPU

ตารางท 21 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยว

กบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ความบอยครงในการเปดรบฟง จานวน รอยละ

- เปนประจาทกวน

- 5 – 6 ครง / สปดาห

- 3 – 4 ครง / สปดาห

- 1 – 2 ครง / สปดาห

84

12

52

68

38.9

5.5

24.1

31.5

รวม 216 100.0

จากตารางท 21 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงเปนประจาทกวน เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 84 คน หรอคดเปนรอยละ 38.9 อนดบ 2 ไดแก 1 – 2 ครง /

สปดาห จานวนทงสน 68 คน หรอคดเปนรอยละ 31.5 สวนอนดบ 3 ไดแก 3 – 4 ครง / สปดาห จานวน

ทงสน 52 คน หรอคดเปนรอยละ 24.1 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 12 คน หรอคดเปนรอยละ 5.5 ท

ไดมการเปดรบฟงแคเพยง 5 – 6 ครง / สปดาห

ตารางท 22 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอชวงเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ

ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ชวงเวลาในการเปดรบฟง จานวน รอยละ

- เวลา 04.00 น. – 08.00 น.

- เวลา 08.01 น. – 12.00 น.

- เวลา 12.01 น. – 16.00 น.

- เวลา 16.01 น. – 20.00 น.

- เวลา 20.01 น. – 24.00 น.

- เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

68

140

33

11

31

39

21.1

43.5

10.3

3.4

9.6

12.1

รวม 322 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 ชวงเวลา]

จากตารางท 22 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงในชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 140 คน หรอคดเปนรอยละ 43.5 อนดบ 2

ไดแก ชวงเวลา 04.00 น. – 08.00 น. จานวนทงสน 68 คน หรอคดเปนรอยละ 21.1 สวนอนดบ 3 ไดแก

DPU

ชวงเวลา 24.01 น. – 04.00 น. จานวนทงสน 39 คน หรอคดเปนรอยละ 12.1 และมเพยงสวนนอย จานวน

ทงสน 11 คน หรอคดเปนรอยละ 3.4 ทไดมการเปดรบฟงในชวงเวลา 16.01น. – 20.00น.

ตารางท 23 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ชวงเวลาในการเปดรบฟง จานวน รอยละ

- มากกวา 1 ชวโมง ขนไป

- 45 นาท – 60 นาท

- 30 นาท – 45 นาท

- 15 นาท – 30 นาท

- นอยกวา 15 นาท

98

13

40

55

10

45.4

6.0

18.5

25.5

4.6

รวม 216 100.0

จากตารางท 23 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงมากกวา 1 ชวโมง ขนไป เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 98 คน หรอคดเปนรอยละ 45.4 อนดบ 2 ไดแก 15

นาท – 30 นาท จานวนทงสน 55 คน หรอคดเปนรอยละ 25.5 สวนอนดบ 3 ไดแก 30 นาท – 45 นาท

จานวนทงสน 40 คน หรอคดเปนรอยละ 18.5 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 10 คน หรอคดเปนคอ รอย

ละ 4.6 ทไดมการเปดรบฟง นอยกวา 15 นาท

DPU

ตารางท 24 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทมการเปดรบฟง

บอยมากทสด ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ชอรายการ จานวน รอยละ

- การแสดงพระธรรมเทศนา [เนองในวนพระ หรอวนสาคญทางพระพทธศาสนา]

� ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

[ส.ว.ท.]

• ระบบ ความถ A.M. 819 KHz

118 28.5

- รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย � ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

[ส.ว.ท.]

• ระบบ ความถ A.M. 819 , 837 และ

891 KHz.

• ระบบ ความถ F.M. 88.0 , 92.5 , 93.5 ,

95.5 , 97.0 และ 105.0 MHz.

• รวมถงสถานวทยกระจายเสยง อนๆ ทได

รวมทาการถายทอดดวย

107 25.8

- รายการธรรมะประทป : จากวดตนสน � ทางสถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารปน

ใหญตอสอากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.]

• ระบบ ความถ A.M. 594 KHz.

68 16.4

- รายการเจรญธรรม � ทางสถานวทยกระจายเสยงองคการสอสาร

มวลชนแหงประเทศไทย [อ.ส.ม.ท.]

• ระบบ ความถ F.M. 100.5 MHz.

23 5.5

- รายการธรรมะรบอรณ � ทางสถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารมาท 2

ยานเกราะ [พล.ม.2]

• ระบบ ความถ A.M. 963 KHz.

23 5.5

DPU

ตารางท 24 [ตอ]

ชอรายการ จานวน รอยละ

- รายการเปดใจใสธรรม � ทางสถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารปน

ใหญตอสอากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.]

• ระบบ ความถ A.M. 594 KHz.

22 5.3

ไมไดระบชอรายการ 54 13.0

รวม 415 * 100.0

[* หมายเหต : ตอบไดมากกวา 1 รายการ]

จากตารางท 24 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงรายการแสดงพระธรรมเทศนา [เนองในวนพระ หรอวนสาคญทางพระพทธศาสนา] ทออกอากาศทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 118 คน หรอคดเปนรอยละ 28.5 อนดบ 2

ไดแก รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย และรวมถง

ทางสถานวทยกระจายเสยงอนๆ ทไดรวมทาการถายทอดดวย จานวนทงสน 107 คน หรอคดเปนรอยละ 25.8

อนดบ 3 ไดแก รายการธรรมะประทป : จากวดตนสน ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงกองพลทหาร

ปนใหญตอสอากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.] ระบบ ความถ A.M. 594 KHz. จานวนทงสน 68 คน หรอคดเปน

รอยละ 16.4 อนดบ 4 มจานวน 2 รายการ ไดแก รายการเจรญธรรม ทออกอากาศทางสถาน

วทยกระจายเสยงองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย [อ.ส.ม.ท.] ระบบ ความถ F.M. 100.5 MHz. กบ

รายการธรรมะรบอรณ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงกองพลทหารมาท 2 ยานเกราะ [พล.ม.2]

ระบบ ความถ A.M. 963 KHz. มผเปดรบฟงแตละรายการเทากน จานวนทงสน รายการละ 23 คน หรอ

คดเปนรอยละ 5.5 อนดบ 5 ไดแก รายการเปดใจใสธรรม ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงกองพล

ทหารปนใหญตอสอากาศยาน [กองพล ป.ต.อ.] ระบบ ความถ A.M. 594 KHz. จานวนทงสน 22 คน หรอ

คดเปนรอยละ 5.3 และนอกจากนยงมประชากรกลมตวอยาง ทไดตอบคาถามโดยทไมไดระบชอรายการ

จานวนทงสน 54 คน หรอคดเปนรอยละ 13.0

DPU

3.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00น.–8.30น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในการวเคราะหพฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น.

– 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ดงกลาวนน จะประกอบไปดวย

3.3.1 การเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

3.3.2 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

3.3.3 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

3.3.4 ความยาวนานของระยะเวลา[จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย

3.3.5 ความรสกทไดรบหลงจากทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม

วนอาทตย

โดยทไดมการแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 25 – 29 ดงตอไปน

ตารางท 25 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

การเปดรบฟง จานวน รอยละ

- เคย

- ไมเคย

118

98

54.6

45.4

รวม 216 100.0

จากตารางท 25 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางจากจานวน 216 คนสวน

ใหญ ไดเคยมการเปดรบฟง จานวนทงสน 118 คน หรอคดเปนรอยละ 54.6 และมจานวนทงสน 98 คน หรอ

คดเปนรอยละ 45.4 ทตอบวาไมเคยมการเปดรบฟง

DPU

ตารางท 26 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความบอยครงในการเปดรบฟง จานวน รอยละ

- เปนประจาทกครง

- 3 – 4 ครง / เดอน

- 2 – 3 ครง / เดอน

- 1 – 2 ครง / เดอน

47

14

20

37

39.8

11.9

16.9

31.4

รวม 118 100.0

จากตารางท 26 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงเปนประจาทกครง เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 47 คน หรอคดเปนรอยละ 39.8 อนดบ 2 ไดแก 1 – 2 ครง

/ เดอน จานวนทงสน 37 คน หรอคดเปนรอยละ 31.4 สวนอนดบ 3 ไดแก 2 – 3 ครง / เดอน จานวนทงสน

20 คน หรอคดเปนรอยละ 16.9 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 14 คน หรอคดเปนรอยละ 11.9 ทไดม

การเปดรบฟงแคเพยง 3 – 4 ครง / เดอน

ตารางท 27 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ตอระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ระยะเวลาในการเปดรบฟง จานวน รอยละ

- 25 นาท – 30 นาท [จบรายการ]

- 20 นาท – 25 นาท

- 15 นาท – 20 นาท

- 10 นาท – 15 นาท

- นอยกวา 10 นาท

77

7

23

10

1

65.3

5.9

19.5

8.5

.8

รวม 118 100.0

จากตารางท 27 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการใช

ระยะเวลาในการเปดรบฟง 25 – 30 นาท [จบรายการ] เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 77 คน หรอคดเปนรอยละ

65.3 อนดบ 2 ไดแก 15 นาท – 20 นาท จานวนทงสน 23 คน หรอคดเปนรอยละ 19.5 สวนอนดบ 3 ไดแก

DPU

10 นาท – 15 นาท จานวนทงสน 10 คน หรอคดเปนรอยละ 8.5 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 1 คน

หรอคดเปนรอยละ .8 ทไดมการเปดรบฟง นอยกวา 10 นาท

ตารางท 28 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม

วนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] จานวน รอยละ

- มากกวา 5 ป ขนไป

- 3 – 4 ป

- 1 – 2 ป

- นอยกวา 1 ป

46

24

39

9

39.0

20.3

33.1

7.6

รวม 118 100.0

จากตารางท 28 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบ

ฟงมาเปนระยะเวลาความยาวนาน มากกวา 5 ป ขนไป เปนอนดบ 1 จานวนทงสน 46 คน หรอคดเปนรอยละ

39.0 อนดบ 2 ไดแก 1 – 2 ป จานวนทงสน 39 คน หรอคดเปนรอยละ 33.1 สวนอนดบ 3 ไดแก 3 – 4 ป

จานวนทงสน 24 คน หรอคดเปนรอยละ 20.3 และมเพยงสวนนอย จานวนทงสน 9 คน หรอคดเปนรอยละ

7.6 ทไดมการเปดรบฟงมาเปนระยะเวลาความยาวนาน นอยกวา 1 ป

ตารางท 29 แสดงความถ และรอยละของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ตอความรสกทไดรบหลงจากทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความรสกทไดเปดรบฟง จานวน รอยละ

- ชอบ

- ไมชอบ

118

-

100.0

-

รวม 118 100.0

จากตารางท 29 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ประชากรกลมตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะมความรสกชอบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาว จานวนทงสน 118 คน หรอคดเปนรอยละ

100.0

DPU

ตอนท 4 ผลการวเคราะหความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา

8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในการวเคราะหความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00น. – 8.30น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลการ

วเคราะหดงกลาวนน ไดแจกแจงรายละเอยดตางๆไวใน ตารางท 30 – 44 ดงตอไปน

ตารางท 30 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา รายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เปนรายการทดมคณคา

ควรแกการทจะธารงรกษาไว

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

รายการปาฐกถาธรรม ดงกลาว

เปนรายการทดมคณคา ควร

แก

การทจะธารงรกษาไว

77

[65.3]

41

[34.7]

-

-

-

-

-

-

118

[100.0]

4.65

.48 เหนดวย

อยางยง

จากตารางท 30 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวยอยางยง มากทสด จานวนทงสน 77 คน หรอคดเปนรอยละ 65.3 รองลงมาคอ เหน

ดวย จานวนทงสน 41 คน หรอคดเปนรอยละ 34.7 สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา

มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.65 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.]

นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .48 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากร

กลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยอยางยง เปนสวนใหญ

ตารางท 31 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา รปแบบการนาเสนอของรายการนาสนใจ

DPU

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

รปแบบการนาเสนอของ

รายการนาสนใจ

14

[11.9]

97

[82.2]

6

[5.1]

1

[.8]

-

-

118

[100.0]

4.05

.45 เหนดวย

จากตารางท 31 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 97 คน หรอคดเปนรอยละ 82.2 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 14 คน หรอคดเปนรอยละ 11.9 ไมแนใจ จานวนทงสน 6 คน หรอคดเปนรอยละ 5.1

และไมเหนดวย จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean

= ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.05 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard

Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .45 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จง

พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

ตารางท 32 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา วนทใชในการนาเสนอรายการ เปนทเหมาะสมอยางยง

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

วนทใชในการนาเสนอรายการ

เปนทเหมาะสมอยางยง

42

[35.6]

66

[55.9]

7

[5.9]

2

[1.7]

1

[.8]

118

[100.0]

4.24

.71 เหนดวย

จากตารางท 32 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 66 คน หรอคดเปนรอยละ 55.9 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 42 คน หรอคดเปนรอยละ 35.6 ไมแนใจ จานวนทงสน 7 คน หรอคดเปนรอยละ 5.9

ไมเหนดวย จานวนทงสน 2 คน หรอคดเปนรอยละ 1.7 และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน หรอคด

เปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอย

ละ 4.24 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลย

DPU

เทากบ รอยละ .71 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะ

มระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

ตารางท 33 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา ชวงเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนชวงเวลา

ทมความเหมาะสมอยางยง

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

ชวงเวลา ทใชในการนาเสนอ

ของรายการ เปนชวงเวลาทม

ความเหมาะสมอยางยง

27

[22.9]

74

[62.7]

6

[5.1]

10

[8.5]

1

[.8]

118

[100.0]

3.98

.84 เหนดวย

จากตารางท 33 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 74 คน หรอคดเปนรอยละ 62.7 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 27 คน หรอคดเปนรอยละ 22.9 ไมเหนดวย จานวนทงสน 10 คน หรอคดเปนรอยละ

8.5 ไมแนใจ จานวนทงสน 6 คน หรอคดเปนรอยละ 5.1 และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน หรอ

คดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลย

เทากบ รอยละ 3.98 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา

มคาเฉลยเทากบ รอยละ .84 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยาง

สวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 34 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา ระยะเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนระยะ

เวลาทมความเหมาะสม

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

ระยะเวลา ทใชในการนาเสนอ

ของรายการ เปนระยะเวลาท

มความเหมาะสม

30

[25.4]

70

[59.3]

7

[5.9]

11

[9.3]

-

-

118

[100.0]

4.01

.83 เหนดวย

จากตารางท 34 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 70 คน หรอคดเปนรอยละ 59.3 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 30 คน หรอคดเปนรอยละ 25.4 ไมเหนดวย จานวนทงสน 11 คน หรอคดเปนรอยละ

9.3 และไมแนใจ จานวนทงสน 7 คน หรอคดเปนรอยละ 5.9 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย

[Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.01 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน

[Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .83 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมล

ดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 35 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เนอหาของรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว จะทนตอเหตการณ

และทนสมยอยเสมอ ใหขอคดทางธรรมะทควรแกการรบฟงเปนอยางยง

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เนอหาของรายการปาฐกถา

ธรรมดงกลาว จะทนตอเหต

การณและทนสมยอยเสมอ ให

ขอคดทางธรรมะทควรแกการ

รบฟงเปนอยางยง

28

[23.7]

74

[62.7]

16

[13.6]

-

-

-

-

118

[100.0]

4.10

.60 เหนดวย

จากตารางท 35 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 74 คน หรอคดเปนรอยละ 62.7 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 28 คน หรอคดเปนรอยละ 23.7 และไมแนใจ จานวนทงสน 16 คน หรอคดเปนรอย

ละ 13.6 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ

4.10 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลย

เทากบ รอยละ .60 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะ

มระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 36 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว

สามารถชวยทาใหทานเขาใจในพระพทธศาสนา และรสกมความศรทธา

มากยงขน

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดฟงรายการปาฐกถา

ธรรม ดงกลาวแลว สามารถ

ชวยทาใหทานเขาใจใน

พระพทธศาสนา และรสกม

ความ

ศรทธา มากยงขน

48

[40.7]

63

[53.4]

5

[4.2]

1

[.8]

1

[.8]

118

[100.0]

4.32

.68 เหนดวย

จากตารางท 36 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 63 คน หรอคดเปนรอยละ 53.4 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 48 คน หรอคดเปนรอยละ 40.7 ไมแนใจ จานวนทงสน 5 คน หรอคดเปนรอยละ 4.2

ไมเหนดวย จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน หรอคด

เปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอย

ละ 4.32 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลย

เทากบ รอยละ .68 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะ

มระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 37 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา พระสงฆทมาพดในรายการ สามารถพดสอความหมาย

ใหเราเขาใจไดเปนอยางด

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

พระสงฆทมาพดในรายการ

สามารถพดสอความหมายให

เราเขาใจไดเปนอยางด

26

[22.0]

73

[61.9]

14

[11.9]

3

[2.5]

2

[1.7]

118

[100.0]

4.00

.77 เหนดวย

จากตารางท 37 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 73 คน หรอคดเปนรอยละ 61.9 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 26 คน หรอคดเปนรอยละ 22.0 ไมแนใจ จานวนทงสน 14 คน หรอคดเปนรอยละ

11.9 ไมเหนดวย จานวนทงสน 3 คน หรอคดเปนรอยละ 2.5 และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 2 คน

หรอคดเปนรอยละ 1.7 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลย

เทากบ รอยละ 4.00 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา

มคาเฉลยเทากบ รอยละ .77 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยาง

สวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 38 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทานมจตสานกในเรอง บาป บญ คณ โทษ ได

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดฟงรายการปาฐกถา

ธรรมดงกลาวนแลว สามารถ

มสวนชวยทาใหทานมจตสานก

ในเรองบาป บญ คณ โทษได

70

[59.3]

46

[39.0]

1

[.8]

-

-

1

[.8]

118

[100.0]

4.56

.61 เหนดวย

อยางยง

จากตารางท 38 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวยอยางยง มากทสด จานวนทงสน 70 คน หรอคดเปนรอยละ 59.3 รองลงมาคอ เหน

ดวย จานวนทงสน 46 คน หรอคดเปนรอยละ 39.0 ไมแนใจ จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 และ

ไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย

[Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.56 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน

[Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .61 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมล

ดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยอยางยงเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 39 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทานมจตใจทสงบ และใจเยนลงได

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทาน

มจตใจทสงบ และใจเยนลงได

54

[45.8]

60

[50.8]

4

[3.4]

-

-

-

-

118

[100.0]

4.42

.56 เหนดวย

อยางยง

จากตารางท 39 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 60 คน หรอคดเปนรอยละ 50.8 รองลงมาคอ เหนดวย

จานวนทงสน 54 คน หรอคดเปนรอยละ 45.8 และไมแนใจ จานวนทงสน 4 คน หรอคดเปนรอยละ 3.4 เรยง

ตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.42 สวนใน

เรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ

.56 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความ

คดเหน ทเหนดวยอยางยงเปนสวนใหญ

ตารางท 40 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ตอความคดเหนของประชาชน

ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทมความสขม รอบคอบ ดยงขนกวาเดม

DPU

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทาน

เปนคนทมความสขม

รอบคอบ ดยงขนกวาเดม

60

[50.8]

52

[44.1]

6

[5.1]

-

-

-

-

118

[100.0]

4.46

.59 เหนดวย

อยางยง

จากตารางท 40 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวยอยางยง มากทสด จานวนทงสน 60 คน หรอคดเปนรอยละ 50.8 รองลงมาคอ เหน

ดวย จานวนทงสน 52 คน หรอคดเปนรอยละ 44.1 และไมแนใจ จานวนทงสน 6 คน หรอคดเปนรอยละ 5.1

เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.46 สวน

ในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ

.59 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความ

คดเหน ทเหนดวยอยางยงเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 41 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทาน ไดรถงการเปนคน ควรมจตใจทม

ความเมตตา และเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอตอเพอนมนษยไดดยงขน

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทาน

ไดรถงการเปนคนควรมจตใจท

มความเมตตา และเออเฟอเผอ

แผ ชวยเหลอตอเพอนมนษยได

ดยงขน

35

[29.7]

71

[60.2]

11

[9.3]

1

[.8]

-

-

118

[100.0]

4.19

.63 เหนดวย

จากตารางท 41 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 71 คน หรอคดเปนรอยละ 60.2 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 35 คน หรอคดเปนรอยละ 29.7 ไมแนใจ จานวนทงสน 11 คน หรอคดเปนรอยละ 9.3

และไมเหนดวย จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean

= ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.19 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard

Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .63 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จง

พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 42 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทสมถะ มธยสถ หรอมความ

ตระหน มากยงขนกวาเดม

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

เมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว

สามารถมสวนชวยทาใหทาน

เปนคนทสมถะ มธยสถ หรอม

ความตระหน มากยงขน

กวาเดม

27

[22.9]

61

[51.7]

27

[22.9]

2

[1.7]

1

[.8]

118

[100.0]

3.94

.78

เหนดวย

จากตารางท 42 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 61 คน หรอคดเปนรอยละ 51.7 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 27 คน หรอคดเปนรอยละ 22.9 ไมแนใจ จานวนทงสน 27 คน หรอคดเปนรอยละ

22.9 ไมเหนดวย จานวนทงสน 2 คน หรอคดเปนรอยละ 1.7 และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน

หรอคดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลย

เทากบ รอยละ 3.94 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา

มคาเฉลยเทากบ รอยละ .78 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยาง

สวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 43 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา ความรทไดรบจากรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว

เมอนามาประยกตใชแลว สามารถชวยทาให ความรก ความอบอน

ภายในครอบครวของทานสมบรณดยงขน

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

ความรทไดรบจากรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาว เมอนา

มาประยกตใชแลว สามารถ

ชวย

ทาให ความรก ความอบอน

ภายในครอบครวของทาน

สมบรณดยงขน

29

[24.6]

84

[71.2]

4

[3.4]

1

[.8]

-

-

118

[100.0]

4.19

.53 เหนดวย

จากตารางท 43 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 84 คน หรอคดเปนรอยละ 71.2 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 29 คน หรอคดเปนรอยละ 24.6 ไมแนใจ จานวนทงสน 4 คน หรอคดเปนรอยละ 3.4

และไมเหนดวย จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .8 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย

[Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.19 สวนในเรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน

[Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .53 ดงนนจากผลการวเคราะหขอมล

ดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยเปนสวนใหญ

DPU

ตารางท 44 แสดงความถ รอยละ คาเฉลย และ คาความเบยงเบนมาตรฐาน

ตอความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ในเรองทวา หลงจากททานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว

สามารถชวยทาใหทานแกไขปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวนใหเบาบางลงได

และทาใหทานมกาลงใจมากยงขน

หวขอคาถาม เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวย

อยางยง

รวม

S.D. ระดบ

หลงจากททานไดฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว

สามารถชวยทาใหทานแกไข

ปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวน

ใหเบาบางลงได และทาให

ทานมกาลงใจมากยงขน

49

[41.5]

65

[55.1]

3

[2.5]

-

-

1

[.9]

118

[100.0]

4.36

.62 เหนดวย

อยางยง

จากตารางท 44 ผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118 คน สวน

ใหญ จะตอบวาเหนดวย มากทสด จานวนทงสน 65 คน หรอคดเปนรอยละ 55.1 รองลงมาคอ เหนดวย

อยางยง จานวนทงสน 49 คน หรอคดเปนรอยละ 41.5 ไมแนใจ จานวนทงสน 3 คน หรอคดเปนรอยละ 2.5

และไมเหนดวยอยางยง จานวนทงสน 1 คน หรอคดเปนรอยละ .9 เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของ

คาเฉลย [Mean = ] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ 4.36 สวนในเรองของคาความเบยงเบน

มาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] นน พบวา มคาเฉลยเทากบ รอยละ .62 ดงนนจากผลการ

วเคราะหขอมลดงกลาวนน จงพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญจะมระดบความคดเหน ทเหนดวยอยาง

ยงเปนสวนใหญ

DPU

จากตารางท 30 – 44 สามารถสรปผลการวเคราะหความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00น. – 8.30น. ทางสถานวทยกระจายเสยง

แหงประเทศไทย ทงหมดไดดงน โดยทผลการวเคราะหขอมล พบวา กลมประชากรตวอยางจากจานวน 118

คน สวนใหญ จะตอบวาเหนดวยมากทสด รองลงมาคอ เหนดวยอยางยง ไมแนใจ [รสกเฉย ๆ] ไมเหนดวย

และไมเหนดวยอยางยง เรยงตามลาดบ สาหรบในเรองของคาเฉลย [Mean = ] นน พบวา กลม

ประชากรตวอยางสวนใหญ มความเหนดวยอยางยง ในเรองทวา รายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เปนรายการ

ทดมคณคา ควรแกการทจะธารงรกษาไว มากทสด เปนอนดบ 1 คอ รอยละ 4.65 อนดบ 2 ไดแก ในเรอง

ทวา เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรม ดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานมจตสานกในเรอง บาป

บญ คณ โทษ ได คอ รอยละ 4.56 อนดบ 3 ไดแก ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม

ดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทม ความสขม รอบคอบ ดยงขนกวาเดม คอ รอยละ 4.46

อนดบ 4 ไดแก ในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาให

ทานมจตใจทสงบ และใจเยนลงได คอ รอยละ 4.42 และอนดบ 5 ไดแก ในเรองทวา หลงจากททานไดฟง

รายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถชวยทาใหทานแกไขปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวนใหเบาบางลงได

และทาใหทานมกาลงใจมากยงขน คอ รอยละ 4.36 และกลมประชากรตวอยาง มความเหนดวย ในเรองทวา

เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถชวยทาใหทานเขาใจในพระพทธศาสนา และรสกม

ความศรทธา มากยงขน มากทสด เปนอนดบ 1 รองลงมาไดแก ในเรองทวา วนทใชในการนาเสนอรายการ

เปนทเหมาะสมอยางยง , เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานได

รถงการเปนคน ควรมจตใจทมความเมตตา และเออเฟอเผอแผชวยเหลอตอเพอนมนษยไดดยงขน , ความรท

ไดรบจากรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เมอนามาประยกตใชแลว สามารถชวยทาใหความรก ความอบอน

ภายในครอบครวของทานสมบรณดยงขน , เนอหาของรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว จะทนตอเหตการณและ

ทนสมยอยเสมอ ใหขอคดทางธรรมะทควรแกการรบฟงเปนอยางยง , รปแบบการนาเสนอของรายการนาสนใจ ,

ระยะเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนระยะเวลาทมความเหมาะสม , พระสงฆทมาพดในรายการ

สามารถพดสอความหมายใหเราเขาใจไดเปนอยางด , ชวงเวลา ทใชในการนาเสนอของรายการ เปนชวงเวลาท

มความเหมาะสมอยางยง และในเรองทวา เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถม

สวนชวยทาใหทานเปนคนทสมถะ มธยสถ หรอมความตระหน มากยงขนกวาเดม เรยงตามลาดบ สวนใน

เรองของคาความเบยงเบนมาตรฐาน [Standard Deviation = S.D.] พบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ

ใหความสนใจ ในเรองของชวงเวลาทใชในการนาเสนอของรายการ เปนชวงเวลาทมความเหมาะสม มากทสด

เปนอนดบ 1 คอ รอยละ .84 อนดบ 2 ไดแก ในเรองของระยะเวลาทใชในการนาเสนอของรายการ เปน

ระยะเวลาทมความเหมาะสม คอ รอยละ .83 สวนในอนดบ 3 ไดแก ในเรองทวาเมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทสมถะ มธยสถ หรอมความตระหน มาก

ยงขนกวาเดม คอ รอยละ .78 และใหความสนใจ ในเรองของรปแบบการนาเสนอของรายการนาสนใจ นอย

ทสด คอ .45

DPU

ตอนท 5 ผลการวเคราะหการทดสอบสมมตฐาน

ผลการวเคราะหการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน คอ พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน

การทดสอบสมมตฐาน คอ พฤตกรรมซงไดแกความบอยครง ระยะเวลา และความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน ในการทดสอบสมมตฐานขอน โดยทผศกษาวจยไดกาหนดสมมตฐาน ระดบความสมพนธระหวางคณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมตางๆ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไวดงน คอ

1. ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

2. ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระ จายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

3. ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

สถตทใชในการทดสอบ คอ ไค – สแควร [Chi – Square ( χ2 )]

5.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทม

ตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงทไดมการแจกแจง

รายละเอยดตางๆไวในตารางท 45

DPU

H0 = ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

H1 = ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถาน วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย มความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประ เทศไทย

ตารางท 45 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความบอยครงในการเปดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคด

เหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความบอยครง

ระดบความคดเหนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย รวม

เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวย

อยางยง

เปนประจาทกครง 13 34 - - - 47

3 – 4 ครง / เดอน - 13 1 - - 14

2 – 3 ครง / เดอน 1 19 - - - 20

1 – 2 ครง / เดอน 6 29 1 1 - 37

รวม 20 95 2 1 - 118

χ2 = 14.446 DF = 9 Significance = .107

จากตารางท 45 ในการทดสอบสมมตฐานปรากฏผลวา คา Significance ทไดคอ .107 ซงมากกวา α ทกาหนดไว คอ .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานทางสถต [ H0 ] และปฏเสธสมมตฐานการวจย [ H1 ] นนคอ ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

5.2 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทย

กระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงทไดมการแจกแจง

รายละเอยดตางๆไวในตารางท 46

H0 = ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทย กระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

H1 = ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถาน วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย มความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ตารางท 46 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน

ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ระยะเวลา

ความคดเหนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย รวม

เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวย

อยางยง

25 – 30 นาท

[จบรายการ]

13 62 1 1 - 77

20 – 25 นาท - 6 1 - - 7

15 – 20 นาท 6 17 - - - 23

10 – 15 นาท 1 9 - - - 10

นอยกวา 15 นาท - 1 - - - 1

รวม 20 95 2 1 - 118

χ2 = 10.808 DF = 12 Significance = .545

DPU

จากตารางท 46 ในการทดสอบสมมตฐานปรากฏผลวา คา Significance ทไดคอ .545 ซงมากกวา α ทกาหนดไว คอ .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานทางสถต [ H0 ] และปฏเสธสมมตฐานการวจย [ H1 ] นนคอ ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

5.3 ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงทไดม

การแจกแจงรายละเอยดตางๆไวในตารางท 47

H0 = ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

H1 = ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถา ธรรมวนอาทตย ทางสถาน วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย มความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

ตารางท 47 แสดงคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการ

เปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความยาวนาน

ของระยะเวลา

[จานวนป]

ความคดเหนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย รวม

เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวย

อยางยง

มากกวา 5 ปขนไป 9 37 - - - 46

3 – 4 ป 3 21 - - - 24

1 – 2 ป 8 29 1 1 - 39

นอยกวา 1 ป - 8 1 - - 9

รวม 20 95 2 1 - 118

χ2 = 10.785 DF = 9 Significance = .291

จากตารางท 47 ในการทดสอบสมมตฐานปรากฏผลวา คา Significance ทไดคอ .291 ซงมากกวา α ทกาหนดไว คอ .05 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานทางสถต [ H0 ] และปฏเสธสมมตฐานการวจย [ H1 ] นนคอ ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไมมความสมพนธ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถา

ธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] มวตถประสงคดงน

1. เพอศกษาการเปดรบสอของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร 2. เพอศกษาการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวด

นนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางการเปดรบ และความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

โดยในการศกษาวจยครงน ศกษาจากประชากรกลมตวอยางทเปนประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร จานวน 400 คน จากพนททงหมด 10 ตาบล โดยไดใชสตรจากตารางสาเรจของ ทาโร ยามาเน [Taro Yamane] และไดใชวธการแบบ อาศยหลกความนาจะเปน [Probability Random Sampling] และไมอาศยหลกความนาจะเปน [Nonprobability Random Sampling] จากนนไดใชวธการเทยบสดสวนบญญตไตรยางศ เพอใชเปนเครองมอในการคานวนหาจานวนกลมประชากรตวอยางทใชในการศกษาวจยในครงน

ในการศกษาวจยครงน เปนการวจยเชงปรมาณ [Quantitative Research] และใชวธการวจยเชงสารวจ [Survey Research] ทเรยกวา “ One Shot Descriptive Study ” โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรม SPSS / PC+ [Statistical Package Sciences / Personal Computer] เพอใชหาคาสถตพนฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ ตามสมมตฐานทไดตงไวในการศกษาวจยในครงน

สรปผลการวจย

ผศกษาวจยไดแบงการสรปผลการวจยออกเปน 5 สวน ดงน 1. ลกษณะทางประชากรศาสตร 2. ลกษณะทางพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน 3. ลกษณะทางพฤตกรรมในการเปดรบรายการ ทางสถานวทยกระจายเสยง

แบงไดเปน

DPU

3.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

3.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

3.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

4. ลกษณะทางความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

5. ผลการทดสอบสมมตฐาน

รายละเอยดการสรปผลการวจย

1. ลกษณะทางประชากรศาสตร

กลมประชากรตวอยาง ทงหมดมจานวนทงสน 400 คน ประกอบไปดวยเพศชาย และเพศหญง ซงเพศหญงจะมจานวนมากกวา กลาวคอ เพศหญง มจานวน 234 คน หรอคดเปนรอยละ 58.5 สวนเพศชาย มจานวน 166 คน หรอคดเปนรอยละ 41.5 สวนใหญจะมอายอยในชวงระหวางไมเกน 30 ป คดเปนรอยละ 25.2 การศกษาอยในขนระดบประถมศกษาเปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 45.5 สวนในเรองอาชพกลมประชากรตวอยางสวนใหญ ตอบในหวขออนๆ[ไมระบ] ถงรอยละ 17.8 รายไดของกลมประชากรตวอยางสวนใหญอยระหวางไมเกน 5,000 บาท / เดอน คดเปนรอยละ 54.2 สาหรบสถานภาพทางครอบครว พบวา สวนใหญแตงงานแลว คดเปนรอยละ 57.2 และในเรองพฤตกรรมความบอยครงในการไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตางๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ พบวา กลมประชากรตวอยางสวนใหญ ไดเขาไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตาง ๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ ประมาณ 1–2 ครง / เดอน คดเปนรอยละ 58.0

2. ลกษณะทางพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน ในการเปดรบสอของกลมประชากรตวอยาง ซงเปนประชาชนในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนนทบร นน พบวา ประชากรกลมตวอยาง มการเปดรบสอประเภทวทยกระจายเสยงเปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 36.8 ในการเปดรบสอนน สวนใหญไดมการเปดรบสอ เปนประจาทกวน คดเปนรอยละ 93.0 โดยทจะมการเปดรบสอในชวงเวลา 21.01 น. – 24.00 น. เปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 29.2 และในแตละครงสวนใหญจะใชระยะเวลาในการเปดรบสอ มากกวา 1 ชวโมง ขนไป คดเปนรอยละ 94.7 สาหรบเนอหาทกลมประชากรตวอยางมการเปดรบจากสอมากทสด

DPU

พบวา สวนใหญใหความสนใจในการเปดรบเนอหาประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง ละคร ฯลฯ] คดเปนรอยละ 23.6

3. ลกษณะทางพฤตกรรมในการเปดรบรายการ ทางสถานวทยกระจายเสยง

แบงไดเปน 3.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจาย

เสยงตางๆ 3.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ 3.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น.

– 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

3.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทย

กระจายเสยงตาง ๆ ในการเปดรบรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ

พบวา ประชากรกลมตวอยาง สวนใหญจะมการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ เปนประจาทกวน คดเปนรอยละ 71.8 และชวงเวลาทมการเปดรบฟงมากทสด คอ ชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. คดเปนรอยละ 30.0 ระยะเวลาทใชในการเปดรบฟงวทยกระจายเสยงของแตละครง สวนใหญจะใชระยะเวลาในการเปดรบฟง มากกวา 1 ชวโมง ขนไป คดเปนรอยละ 72.0 สวนประเภทของรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ ทมการเปดรบฟงมากทสด คอ รายการประเภทขาวตางๆ หรอการวเคราะหขาว คดเปนรอยละ 31.0 สาหรบสถานวทยกระจายเสยง ทมการเปดรบฟงบอยมากทสด ในระบบ A.M. ไดแก สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท.] ระบบความถ A.M. 891 KHz. คดเปนรอยละ 30.4 สวนในระบบ F.M. นน ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกองพลท 1 รกษาพระองค ระบบความถ F.M. 90.0 MHz. [คลนเวทไท 90] คดเปนรอยละ 21.9

3.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ สาหรบในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบ

ธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ นน พบวา ประชากรกลมตวอยางจากจานวน 400 คน

DPU

มจานวน 216 คน ทเคยมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ คดเปนรอยละ 54.0 โดยในเรองความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ นน สวนใหญจะมการเปดรบฟงเปนประจาทกวน คดเปนรอยละ 38.9 และชวงเวลาทมการเปดรบฟงมากทสด คอ ชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. คดเปนรอยละ 43.5 สวนระยะเวลาทใชในการเปดรบฟงของแตละครง สวนใหญจะใชระยะเวลาในการเปดรบฟง มากกวา 1 ชวโมง ขนไป คดเปนรอยละ 45.4 สาหรบรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการท เก ยวกบธรรมะ ท ได มการ เปด รบฟงบอยมากท สด ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ นน สวนใหญจะมการเปดรบฟงรายการแสดงพระธรรมเทศนา [เนองในวนพระ หรอวนสาคญทางพระพทธศาสนา] ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย คดเปนรอยละ 28.5

3.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย สาหรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทาง

สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนนน พบวา ประชากรกลมตวอยางจากทมจานวนทงสน 400 คน มจานวน 216 คน ทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ และจากจานวนกลมประชากรตวอยาง 216 คน ดงกลาว มจานวน 118 คน ทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน คดเปนรอยละ 54.6 โดยทสวนใหญจะไดมการเปดรบฟงเปนประจาทกครง คดเปนรอยละ 39.8 และในการเปดรบฟงของแตละครง สวนใหญจะใชระยะเวลาในการเปดรบฟง 25 นาท – 30 นาท [จบรายการ] คดเปนรอยละ 65.3 สวนความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ทไดมการเปดรบฟงมา สวนใหญจะมการเปดรบฟงมาเปนระยะเวลามากกวา 5 ป ขนไป คดเปนรอยละ 39.0 และหลงจากทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนนแลว จะมความรสกชอบเปนสวนใหญ คดเปนรอยละ 100.0

4. ลกษณะทางความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. –

8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในเรองของความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย พบวา ประชากรกลมตวอยางโดยรวมแลว สวนใหญจะมระดบความคดเหน ทมตอรายการ

DPU

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในหวขอตางๆ ดงกลาวนน อยในระดบทมความเหนดวยเปนสวนใหญ

5. ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน คอ พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน

จากสมมตฐาน คอ พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน หมายถง พฤตกรรมซงไดแกความบอยครง ระยะเวลา และความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหนทแตกตางกน ในการทดสอบสมมตฐานขอน โดยทผศกษาวจยไดกาหนดสมมตฐาน ระดบความสมพนธระหวางคณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมตางๆ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไวดงน คอ

5.2.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

5.2.2 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

5.2.3 ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความ

DPU

คดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

5.2.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย พบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ทไมแตกตางกน จงปฏเสธสมมตฐานทตงไว

5.2.2 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย พบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ทไมแตกตางกน จงปฏเสธสมมตฐานทตงไว

5.2.3 ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบ ฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย พบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ทไมแตกตางกน จงปฏเสธสมมตฐานทตงไว

อภปรายผลการวจย

จากผลการศกษาวจยดงกลาวนน สามารถนาผลทไดทงหมดมาอภปราย ไดดงน

1. พฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน พฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร

ผลจากการศกษาวจยพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบสอประเภทวทยกระจายเสยงเปนสวนมาก โดยทจะมการเปดรบฟงเปนประจาทกวน ในชวงเวลา 21.01น. – 24.00น. และระยะเวลาทใชในการเปดรบฟง ของแตละครง จะใชระยะเวลานาน มากกวา 1 ชวโมง ขนไป สวนเนอหาของรายการทประชากรกลมตวอยางสวนใหญ ใหความสนใจในการเปดรบฟงมากทสด คอ เนอหาประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง ละคร ฯลฯ]

นอกจากสอประเภทวทยกระจายเสยง ซงเปนสอทประชากรกลมตวอยางในการศกษาวจยสวนใหญ ใหความสนใจในการเปดรบเปนอนดบ 1 แลว กยงมสอทประชากรกลมตวอยางสวนใหญใหความสนใจในการเปดรบเปนอนดบรองลงมา ไดแก สอประเภทโทรทศน สอประเภทหนงสอพมพ สอประเภทนตยสาร และสอประเภทอนๆ [ไมระบ] ตามลาดบ

สาหรบสาเหตทประชากรกลมตวอยางสวนใหญใหความสนใจเปดรบสอ

ประเภท วทยกระจายเสยงมากทสด คงเนองมาจากสอประเภทวทยกระจายเสยงเปนสอทสามารถครอบคลมเขาถงพนท และใหความสะดวกแกผทตองการเปดรบมากทสด เพราะในขณะทมการเปดรบฟงวทยกระจายเสยงนน สามารถทจะปฏบตภารกจการงานได ในขณะเดยวกนถาเปนสอประเภทอนๆจะไมสามารถใหความสะดวกในการเปดรบไดอยางสอประเภทวทยกระจายเสยง

DPU

นอกจากนสอประเภทวทยกระจายเสยง ยงเปนสอทสามารถจดหามาเปนเจาของไดสะดวกและราคาไมแพงนกเมอเปรยบเทยบกบสอประเภทอน [วจตร ภกดรตน , 2529 : 196]

2. พฤตกรรมในการเปดรบรายการ ทางสถานวทยกระจายเสยง

แบงไดเปน 2.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถาน

วทยกระจายเสยงตางๆ 2.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการท

เกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ 2.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา

8.00 น.– 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

2.1 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทย กระจายเสยงตาง ๆ พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการ

โดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ผลจากการศกษาวจยพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ จะมการเปดรบฟงรายการตางๆ จากทางสถานวทยกระจายเสยง เปนประจาทกวน โดยสวนใหญจะมการเปดรบฟงในชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. และระยะเวลาทใชในการเปดรบฟงของแตละครง จะใชระยะเวลานาน มากกวา 1 ชวโมง ขนไป สวนประเภทของรายการ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ ทประชากรกลมตวอยางสวนใหญใหความสนใจในการเปดรบฟงมากทสด คอ รายการประเภทขาวตางๆ หรอการวเคราะหขาว สาหรบสถานวทยกระจายเสยง ทประชากรกลมตวอยางมการเปดรบฟงบอยมากทสด ในระบบ A.M. ไดแก สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ส.ว.ท.] ระบบความถ A.M. 891 KHz. สวนในระบบ F.M. นน ไดแก สถานวทยกระจายเสยงกองพลท 1 รกษาพระองค ระบบความถ F.M. 90.0 MHz. [คลนเวทไท 90]

2.2 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ผลจากการศกษาวจยพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ ไดเคยมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ โดยจากจานวนกลมประชากรตวอยาง 400 คน มจานวน 216 คน ทไดเคยมการเปดรบฟง สาหรบผทไดเคยมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถาน

DPU

วทยกระจายเสยงตาง ๆ ดงกลาวนน สวนใหญจะมการเปดรบฟงเปนประจาทกวน ในชวงเวลา 08.01 น. – 12.00 น. และระยะเวลาทใชในการเปดรบฟงของแตละครง สวนใหญจะใชระยะเวลามากกวา 1 ชวโมง ขนไป สาหรบรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทไดมการเปดรบฟงบอยมากทสด ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ นน สวนใหญจะมการเปดรบฟงรายการแสดงพระธรรมเทศนา [เนองในวนพระ หรอวนสาคญทางพระพทธศาสนา] ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

2.3 พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาวจยพบวา ประชากรกลมตวอยางสวนใหญ ไดเคยมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย โดยจากทจานวนกลมประชากรตวอยาง 400 คน มจานวน 216 คน ทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ และจากจานวนกลมประชากรตวอยาง 216 คน ดงกลาวนน มจานวน 118 คน ทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ซงสวนใหญแลว ผทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาวนน จะมการเปดรบฟงเปนประจาทกครง และระยะเวลาทใชในการเปดรบฟงของแตละครง สวนใหญจะใชระยะเวลาในการเปดรบฟง 25 นาท ถง 30 นาท [ หรอจนจบรายการ ] สาหรบผทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ดงกลาวนน สวนใหญจะมการเปดรบฟงมาเปนระยะเวลานานมากกวา 5 ป ขนไป และหลงจากทไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนนแลว สวนใหญมความรสกชอบเปนสวนใหญ

พฤตกรรมในการเปดรบรายการ ทางสถานวทยกระจายเสยง ดงกลาวนนเมอกลาวโดยสรปแลวกจะเปนไปตามทฤษฎการเลอกเปดรบขาวสาร ทวาการแสวงหาขาวสาร หรอการเลอกรบขาวนน นอกจากเพอสนบสนนทศนคตและความเขาใจทมอยเดมแลว ยงเปนการแสวงหาเพอการนาไปใชประโยชนอนๆอก เชน เพอใหมความร นาไปใชเปนแนวทางแกปญหา เพอสนองตอความตองการและความสนใจสวนบคคล รวมทงเพอความบนเทงใจดวย นอกจากนการทบคคลใดจะตดสนใจแสวงหาขาวสาร เฉยเมยตอขาวสาร หรอพยายามหลกเลยงการเปดรบขาวสารนน กขนอยกบการประเมนเปรยบเทยบถงความพยายามทจะใช และผลตอบแทนในการทจะไดรบร

ขาวสารใดๆดวย [พระ จระโสภณ , 2532 : 636 – 640]

DPU

3. ความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ความคดเหนของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาพบวา ประชากรกลมตวอยางโดยรวมแลว สวนใหญจะมระดบความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน อยในระดบทมความเหนดวยเปนสวนใหญ

กลาวโดยสรปแลว ทงหมดนนกจะเปนไปตามแนวคดเกยวกบความคดเหน ทวา ความคดเหน นนเปนเรองทเกยวกบความรสกของบคคลทแสดงออกมาเพอใหผอนได

สามารถทจะรบร ตลอดจนสามารถทจะประเมนคาในเรองใดเรองหนง หรอประเดนใดประเดนหนง การลงความเหนอาจเปนไปไดในลกษณะเหนดวย หรอไมเหนดวยกได อนเนองมาจากสถานการณสงแวดลอม การตดตอกบภายนอก การเขาเปนสมาชกกลมตางๆ และการพบปะสงสรรคประจาวน โดยทความคดเหนของบคคลดงกลาวนนน จะมประโยชนตอบคคลผนนๆไดหลายอยางดวยกน โดยการสนองความตองการดานบคลกภาพพนฐาน [Basic Personality Needs] ของบคคลผนนตามคากลาวของ D.Katz [เสถยร เชยประทบ , ม.ป.ป. : 68 – 69] คอ

1. ทาหนาทเชงเครองมอ หรออรรถประโยชน [Instrumental or utilitarian Function] 2. ทาหนาทเปนกลไกในการปกปองตนเอง [The Ego-defensive Function] 3. ทาหนาทในการแสดงออกถงคานยม [Value-expression Function] 4. ทาหนาทในดานความร [Knowledge Function]

4. ผลการทดสอบสมมตฐาน

DPU

สมมตฐาน คอ พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทาง สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน

จากสมมตฐาน คอ พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมองจงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน หมายถง พฤตกรรมซงไดแกความบอยครง ระยะเวลา และความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน ในการทดสอบสมมตฐานขอน โดยทผศกษาวจยไดกาหนดสมมตฐาน ระดบความสมพนธระหวางคณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมตางๆ กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ไวแตกตางกน ซงจะสามารถสรปผลการอภปราย โดยไดแบงออกเปนขอๆ ไวดงน คอ

4.2.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

4.2.2 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

4.2.3 ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

4.2.1 ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความบอยครงในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาพบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ความบอยครงในการเปดรบฟงรายการ ปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะไมมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

4.2.2 ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาพบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะไมมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

4.2.3 ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ผลจากการศกษาเพอหาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางระยะเวลาความยาวนาน [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ผลจากการศกษาพบวา คณลกษณะของประชากรทางดานพฤตกรรมทเกยวกบ ความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชากรกลมตวอยางทแตกตางกน จะไมมความสมพนธกบระดบความคดเหน ของประชากรกลมตวอยาง ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ผลจากการทดสอบสมมตฐาน คอ พฤตกรรมการเปดรบรายการปาฐกถาธรรมวน

อาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทแตกตางกน จะมผลตอความคดเหน ทมตอรายการ แตกตางกน จงสามารถสรปผลการอภปรายไดวา เหตทผลจากทดสอบสมมตฐานทเปนเชนนนอาจกลาวไดวา การทบคคลใดบคคลหนงมความรสกชอบรายการทางสถานวทยกระจายเสยงรายการหนงรายการใดกตาม ใชวาบคคลผนนจะตองมการเปดรบฟงรายการดงกลาวนนเปนประจา หรอตองมการเปดรบฟงรายการดงกลาวนนจนจบรายการ หรอจะตองมการเปดรบฟงรายการดงกลาวนนมาเปนระยะนานหลายเดอน หรอหลายป กหาไม เพราะในบางครงบคคลผนนอาจไมวาง หรอตดภารกจ ทาใหไมสามารถทจะตดตามเปดรบฟงรายการดงกลาวนนไดเปนประจา หรอเปดรบฟงรายการดงกลาวนนไดจนจบรายการ กเปนไปได สวนในเรองความยาวนานของระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการนน การทบคคลใดกตามจะมความรสกวาชอบ หรอไมชอบ รายการหนงรายการใดกตาม กไมจาเปนทจะตองใชระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการดงกลาวนน มาเปนระยะเวลานานหลายเดอน หรอหลายป เพราะอาจจะใชระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการดงกลาวนนเพยงไมกครงกมความรสกวาชอบรายการดงกลาว กเปนไปได

โดยทอาจกลาวไดวา ในการเปดรบฟงรายการหนงรายการใดกตาม ทางสถานวทยกระจายเสยงนน อาจเปนไปเพราะในตอนแรกไดมการเปดรบฟงรายการใดรายการหนงจบลงแลว แตยงไมไดปด และรายการดงกลาวกเขามาแทนท กเปนไปได หรออาจเปนไปตามความคดเหนของ เมอรรลล และโรเวนสไตน [John C. Merril and Ralph L. Lowenstein , 1971 อางใน

DPU

สกญญา เพยรธระกจ , 2539 : 21] ซงไดสรปไววา บคคลตางๆจะมพฤตกรรมในการเปดรบขาวสารดวยสาเหตตางๆกน อาทเชน ความเหงา เพราะมนษยตองการมเพอน ไมสามารถอยไดเพยงลาพง ตองหนมาสอสารกบผอน และแททจรงคนบางสวนพอใจทจะอยกบสอมากกวาทจะอยกบบคคลดวยซาในบางครง กเปนไปได

ดงนนจงสามารถสรปไดวา ความบอยครง ระยะเวลา และความยาวนานของ

ระยะเวลา [จานวนป] ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย นน จงไมนามความสมพนธเกยวของกบระดบความคดเหน ของประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการศกษาวจยเรอง การเปดรบและความคดเหนของประชาชนทมตอ

รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ดงกลาวนนนไดแบงออกเปน 2 สวน ดวยกน ดงน คอ

1. ขอเสนอแนะทวไป 2. ขอเสนอแนะสาหรบการศกษางานวจยนตอไป

1. ขอเสนอแนะทวไป

ขอเสนอแนะทวไปสาหรบในการศกษาวจยเรอง การเปดรบและความคดเหนของประชาชนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ครงน มดงน

1. จากการศกษาวจยในครงน พบวารายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา

8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน เปนรายการทดมคณคา ควรใหดารงคงอยตอไป โดยทมทงคต ขอคด และแนวทางในการปฏบตตนทด เหมาะสาหรบเปนแนวทางในการประพฤตปฏบตตนในการดาเนนชวตประจาวนไดเปนอยางด นอกจากนแลวประเทศไทยยงไดชอวาเปนเมองพทธ เนองจากพทธศาสนาเปนศาสนาประจาชาตมาชานาน นนเอง ดงนนรายการปาฐกถาธรรม ดงกลาว จงนาจะเปนรายการทเปนเอกลกษณของชาตอกรายการหนงในทางดานศาสนา

2. จากการศกษาวจยในครงน พบวาการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวน

DPU

อาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน ยงอยในระดบทคอนขางตา จงควรทจะมการรวมมอกบหนวยงานตางๆทเกยวของ ในอนทจะสงเสรมใหประชาชนเกดความสนใจทจะเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาว ใหมากยงขน เชน ควรศกษาถงวามทางใดหรอไม ทจะปรบปรงรายการใหมรปแบบการนาเสนอทนาสนใจมากยงขนกวาเดม

3. จากการศกษาวจยในครงน พบวาประชากรกลมตวอยางสวนใหญมความเหนวารายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาว เปนรายการทดมประโยชน คอมทงคต ขอคด และแนวทางในการประพฤตปฏบตตนทด ซงสามารถนาไปเปนแนวทางเพอประยกตใชในการดาเนนชวตประจาวนไดเปนอยางด

2. ขอเสนอแนะสาหรบการศกษางานวจยนตอไป

ขอเสนอแนะสาหรบการศกษางานวจยเรอง การเปดรบและความคดเหนของประชาชนทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร] ในครงตอไป มดงน

1. ควรมการศกษาวจยถงแนวโนมของรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตยเวลา

8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน วาควรใหกลบมามการถายทอดออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆทวประเทศ เหมอนอยางเดมหรอไม เพราะวาจะไดเปนเอกลกษณของชาตในเรองทเกยวกบทางพระพทธศาสนาอกทางหนง และทสาคญยงเปนการปลกฝงจตใตสานก เพอยกระดบทางดานจตใจของประชาชนในสงคมใหสงขน สงผลใหประเทศชาตไดรบประโยชนตามมา

2. ควรมการศกษาวจยถงความตองการ หรอความพงพอใจของประชาชน ทมตอรปแบบการนาเสนอของรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ใหมความชดเจนมากยงขนกวาน

3. งานวจยน เปนเพยงการทาการศกษาวจยกบกลมประชากรตวอยางทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร เทานน จงนาควรทจะมการขยายขอบเขตของการศกษาวจยไปยงกลมประชากรอนๆ เพมเตมอก

DPU

บรรณานกรม

DPU

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ

กฤษณา ศกดศร. จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : บารงศาสน , 2530.

ขวญเรอน กตตวฒน. พลศาสตรของการสอสาร. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ,

2531.

จาระไน แกลโกศล. “ทฤษฎการสอสารระหวางบคคล” หลกและทฤษฎการสอสาร หนวยท 10.นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

จฬาลงกรณมหาวทยาลย และโครงการพฒนาสงคมศาสตรทเกยวของกบการศกษาสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต. ศลธรรมกบศาสนาของโลก. สานกนายกรฐมนตร , 2522.

ชวรตน เชดชย. “การสอสารกบการเปลยนแปลงทางสงคม” การสอสารเพอการพฒนา

หนวยท 1 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2534.

การสอสาร และ สาธารณมต. กรงเทพฯ : คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน .

มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2527.

ฑตยา สวรรณะชฎ. จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ : โรงพมพลาดพราว , 2509.

ทนพนธ นาคะตะ. พทธศาสนากบสงคมไทย. กรงเทพฯ : สานกพมพ อกษรเจรญทศน , 2529.

ธนวด บญลอ. “ทฤษฎและแบบจาลองพนฐานทางการสอสาร” หลกและทฤษฎการสอสาร

หนวยท 9 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

DPU

นภาภรณ อจฉรยะกล. “การจดรายการวทยกระจายเสยง” ความรเบองตนเกยวกบวทยและโทร

ทศน หนวยท 7 . นนทบร : โรงพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2529.

และรงนภา พตรปรชา. “สอในการสอสาร” หลกและทฤษฎการสอสาร หนวยท 7.

นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

และวจตร ภกดรตน. “ความหมายและความสาคญของวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน”

ความรเบองตนเกยวกบวทยและโทรทศน หนวยท 1 . นนทบร : โรงพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2529.

นายกรฐมนตร , สานก. สานกงานสถตแหงชาต. รายงานการสารวจวทยกระจายเสยงและวทยโทร

ทศน , 2522.

บารง สขพรรณ. บทบาทของสอสารมวลชนในการเผยแพรและปลกฝงคานยมทพงประสงค

ตอเยาวชนไทย . กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต , 2525.

ปรมะ สตะเวทน. “แนวคดเกยวกบสอสารเพอการพฒนา” สอสารเพอการพฒนา หนวยท 2 .

นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2534.

.หลกนเทศศาสตร. กรงเทพฯ : หางหนสวนจากด ภาพพมพ , 2538.

ปวย องภากรณ. ศาสนธรรมกบการพฒนา. กรงเทพฯ : สานกพมพมลนธโกมลคมทอง , 2530.

พชน เชยจรรยา , เมตา ววฒนานกล และถรนนท อนวชศรวงศ. แนวคดหลกนเทศศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพ ขาวฟาง , 2538.

พระ จระโสภณ. “ทฤษฎการสอสารมวลชน” หลกและทฤษฎการสอสาร หนวยท 11.

นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

เพญประภา สวรรณ . ทศนคต : การวดความเปลยนแปลงและพฤตกรรมอนามย. กรงเทพฯ :โรง พมพไทยวฒนาพานช , 2520.

DPU

ระววรรณ ประกอบผล. “องคประกอบและกระบวนการของการสอสาร” หลกและทฤษฎการสอ

สาร หนวยท 3 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

รชนกร เศรษโฐ. โครงสรางสงคมและวฒนธรรมไทย. กรงเทพฯ : บรษทโรงพมพไทยวฒนา

พานชจากด , 2532.

เรอนแกว ภทรานประวต. สงคมวทยาเบองตน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย , 2540.

วฒนา พทธางกรานนท . สอสารมวลชนกบสงคม. กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยราม

คาแหง , 2530.

วจตร ภกดรตน. “อทธพลและประสทธภาพของวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน” ความร

เบองตนเกยวกบวทยและโทรทศน หนวยท 4 . นนทบร : โรงพมพ มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช , 2529.

วเชยร เกตสงห. คมอการวจย การแปลผลการวเคราะหขอมลจากโปรแกรมสาเรจรป SPSS/PC.

กรงเทพฯ : ชมรมผสนใจงานวจยทางการศกษา , 2534.

วรช ลภรตนกล. “ประวตและววฒนาการของการโฆษณา และการประชาสมพนธ” หลกการโฆษณาและ

การประชาสมพนธ หนวยท 2 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

สงวน สทธเลศอรณ , จารส ดวงสวรรณ และฐตพงษ ธรรมานสรณ. จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ : ชยศรการพมพ , 2522.

สภาสตรแหงชาต. “สรปผลการสารวจสถานภาพสตรไทยในประเทศ” จดหมายเหตสภาสตรแหง

ชาต. กรงเทพฯ : โรงพมพอกษรสมพนธ , 2520.

สญญา สญญาววฒน. พทธสงคมวทยา. กรงเทพฯ : เจาพระยาการพมพ , 2533.

สร เปรมจตต. พระพทธศาสนาในประเทศไทย. กรงเทพนฯ : สานกพมพ หนงสอพมพ เสยงไท , ม.ป.ป.

DPU

สโขทยธรรมาธราช. มหาวทยาลย. “สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจสงคมและวฒนธรรมของการพฒนาชนบท”

การพฒนาชนบท หนวยท 4 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช , 2536.

สมน อยสน. “การสอสารในสงคม” มนษยกบสงคม หนวยท 11 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2540.

สรนทร พฒนศร. ศาสนากบความมนคงของชาต. กรงเทพฯ : สมชาย การพมพ , 2532.

สลกษณ ศวรกษ. พทธทศนะเพอการสรางสรรคสงคมใหม.กรงเทพฯ : สานกพมพ เทยนวรรณ , 2526.

เสถยร เชยประทบ. การสอสารและการพฒนา. กรงเทพฯ : คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย , ม.ป.ป. [เปนเอกสารโรเนยว] .

.ความรทวไปเกยวกบการสอสารทางการสอสารทางการเมองในสหรฐอเมรกา.

กรงเทพฯ : คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2540.

ศกยภาพของสอสารมวลชนในการพฒนาประเทศ. กรงเทพฯ : สานกพมพ จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย , 2530.

.

เอกสารคาสอน การสอสาร มตมหาชน และการเมอง. กรงเทพฯ : คณะ .

นเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , ม.ป.ป. [เปนเอกสารโรเนยว] .

เสร วงษมณฑา. “กลมเปาหมายในการโฆษณา” หลกการโฆษณาและการประชาสมพนธ

หนวยท 8 . นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2532.

อนนตธนา องกนนทน. การผลตและการใชสอดานการประชาสมพนธ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยราม

คาแหง , 2532.

อรทย ศรสนตสข. “บทบาทหนาทของวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน” ความรเบองตน

เกยวกบวทยและโทรทศน หนวยท 3 . นนทบร : โรงพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมา

ธราช , 2529.

DPU

อรณประภา หอมเศรษฐ. การสอสารมวลชนเบองตน. กรงเทพฯ : สานกพมพ มหาวทยาลยราม

คาแหง , 2531.

หนงสอพมพ , นตยสาร , วารสาร

บารง สขพรรณ.“สอมวลชนประเภทวทยและโทรทศนทมตอความมนคงปลอดภยของชาต”

ขาวพาณชย. 6 , ฉบบเดอนธนวาคม 2519.

สรสทธ วชรขจร. “ศาสนากบสงคม : วกฤตศาสนาในสงคมไทย” หนงสอพมพมตชน.

22 กรกฎาคม 2540.

เสร วงษมณฑา. “จตวทยาในการสอสาร” วารสารธรรมศาสตร. 9 , 4 เมษายน – มถนายน

2523.

งานวจย และวทยานพนธ

กณฑลรตน รตนสงห. “ความตองการรายการวทยกระจายเสยงสาหรบการศกษาของประชาชน

ในกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต แผนกวชาโสตทศนศกษา

คณะครศาสตร บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2518.

ทว เลรามญ. “ความคดเหนของอาจารยในมหาวทยาลย เกยวกบการวจยทางสงคมศาสตร”

วทยานพนธปรญญามหาบญฑต คณะมนษยศาสตร บญฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร , 2520.

ธนยพร พงษโสภณ. “บทบาทของพระสงฆสอบคคลในการชนา และปลกจตสานกประชา

ชนบท เพอการมสวนรวมในการพฒนาทองถน [ศกษากรณ : พระสงฑาธการระดบเจาอาวาส

จงหวดกาญจนบร]” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะวารสารศาสตร และสอสารมวลชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2539.

DPU

บารง สขพรรณ. “พฤตกรรมการรบฟงขาวสารทางวทยกระจายเสยงและผลทดมตอการพฒนาชนบท : ศกษาเฉพาะกรณวทยกระจายเสยง กองอานวยการกลางรกษาความปลอดภยแหงชาตจงหวด

เชยงราย” สถาบนไทยศกษามหาวทยาลย ธรรมศาสตร , 2522.

. “พฤตกรรมการรบขาวสารจากสอมวลชนของพระสงฆ ทมอทธพลตอการเผยแพร

และพฒนาความคดจตใจของประชาชนในการพฒนาทองถน : ศกษาเฉพาะพระสงฆในเขต

รบผดชอบของสานกงานพฒนาชมชนเขต 4 [จงหวดอดรธาน]” วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2529.

บศยรตน แกวไพฑรย. “การศกษาบทบาทของมหาวทยาลยในการเผยแพรพระพทธศาสนา และพฒนา

จรยธรรมแกนกศกษาในมหาวทยาลยของรฐ : ศกษากรณชมนมพทธศาสตร” วทยานพนธ

ป รญญามหา บณฑต คณะวารสารศาสตร และ สอสารมวลชน บณฑตว ทยา ลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2537.

ปนดดา นพพนาวน. “การศกษากระบวนการสอสารเพอการเผยแพรธรรมะของสถาบนสงฆ

ไทย” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2533.

วชรยา อานามวฒน. “พฤตกรรมการเปดรบสอโทรทศน เพอการใชประโยชน และการตอบสนองความ

ตองการ : ศกษาเฉพาะรายการธรรมะพระพยอมกบนกเรยนมธยมศกษาในเขตกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร , 2533.

วนตา สนทประชากร. “ทศนคตของผบรหารโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนในเขต

กรงเทพมหานคร ตอการประชาสมพนธโรงเรยน” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขานเทศ

ศาสตรธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย , 2542.

ศราลกษณ จนทรากล. “ประโยชนและความพงพอใจทผใชรถยนตในเขตกรงเทพมหานคร

ไดรบจากสถานวทย สวพ. 91” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขานเทศศาสตรธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย , 2542.

สมควร กวยะ. “นสยการรบขาวสารของประชาชนในหมบานชนบทไทย” สอสารเพอการ

พฒนา หนวยท 1. นนทบร : สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2534.

DPU

สน จงจรยาธรรม. “ประสทธผลของสอประชาสมพนธ รถไฟฟา บ ท เอส ตอความร ความคดเหน และ

การใชบรการรถไฟฟา บ ท เอส ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต สาขานเทศศาสตรธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย , 2543.

สกญญา เพยรธระกจ. “การเปดรบชมรายการโทรทศนสาหรบสตรกบการรบร และการนาไปใช

เพอเสรมบทบาททสรางสรรคของตนเองในสตร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการ

ประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหา

วทยาลย , 2539.

อรณ ฝงวรรณลกษณ . “การเปดรบ การคาดหวงประโยชน และความพงพอใจ ในรายการ

ธรรมะทางสอโทรทศน ของสมาชกชมรมทางพระพทธศาสนา ในเขตกรงเทพ

มหานคร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2538.

ภาษาองกฤษ

BOOKS

Angus Campbell , Philip E. Converse , Warren E. Miller and Donald E. Strokes. The American Votar.

New York : John Wiley & Sons , Inc. , 1960.

Bornard C. Hennessey. Public Opinion. Belmont , Calf. : axbury Press , 1975.

E.M. Rogers with L. Svenning. Moderniaztion Among Peasants. New York : Holt , Rinehart and

Winston , Inc. , 1969.

Foster,C.R. Psychology for Life Adjustment. Chicago : American Technical Society , 1952.

Klapper,J.T. The Effects of Mass Communication. New York : The Free Press , 1960.

Leigh Marlowe. Social Psychology. Boston , Mass. : Holbrook arcss , Inc. , 1972.

DPU

Lerner,D. The Passing of Tradaitional Society : Modernizing the Middle East. New York : The Free

Press , 1958.

Likert, Rensis. New Patterns of Management. New York : Mc-Graw Hill Book , 1961.

Mcleod, J.M. and S.H. Chaffee. “Interpersonal Approaches to Communication Aesearch” American

Behavioral Seientist, s.l. , 1973.

Rogers, Everett M. Communication Strategies for Family Planning. New York : The Free Press , 1973.

Thurstone,L.T. Attitude Theory and Measurement. New York : John Wiley & Sons , 1967.

DPU

ภาคผนวก

DPU

2

ภาคผนวก ก.

แบบสอบถามความคดเหน เรอง

การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอ รายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

[ศกษากรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ]

----------------------------------------------------- คาชแจง

แบบสอบถามฉบบน มวตถประสงคเพอตองการทราบถง การเปดรบ และความคดเหนของประชาชน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย [ ศกษา

กรณ : ประชาชนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ] การศกษาวจยนเปนสวนหนงของวทยานพนธ ของนกศกษา

ระดบปรญญาโท ตามหลกสตรปรญญานเทศศาสตร มหาบณฑต สาขานเทศศาสตรพฒนาการ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

แบบสอบถามชดนมทงหมด 4 ตอน ดงนคอ ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลทางประชากรศาสตร ตอนท 2 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน ตอนท 3 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากสถานวทยกระจายเสยง แบงไดเปน 3 สวน คอ

สวนท 1 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทย

กระจายเสยงตาง ๆ

สวนท 2 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการ

ทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

สวนท 3 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา

8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ตอนท 4 คาถามเกยวกบความคดเหน ทมตอรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย อนง เมอทานไดกรอกขอมลตามแบบสอบถามทงหมดนแลว ขอมลดงกลาว ผวจยจะถอเปนความลบ

และผลของการศกษาวจยในครงนจะไมใหโทษ หรอผลเสยกบทานแตอยางใด ผวจยตองการจะนาผลไปเพอการศกษาเทานน ดงนนจงขอใหทานกรณากรอกขอมลตามความเปนจรงดวย จกขอบคณยง [โปรดกรณาตอบทกขอดวย]

DPU

3

กรณาทาเครองหมาย �ลงในชอง � หรอเขยนคาตอบลงในชองวาง [……….] ของ แตละขอ

ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลทางประชากรศาสตร

1. เพศ � 1. ชาย

� 2. หญง

2. อาย � 1. ไมเกน 30 ป

� 2. 31 – 40 ป � 3. 41 – 50 ป � 4. 51 – 60 ป � 5. 61 ป ขนไป

3. ระดบการศกษา � 1. ประถมศกษา

� 2. มธยมศกษาตอนตน � 3. มธยมศกษาตอนปลาย หรออาชวะศกษา[ปวช. – ปวท. – ปวส.] � 4. ปรญญาตร หรอเทยบเทา � 5. ปรญญาโท หรอสงกวา � 6. อน ๆ โปรดระบ………………………………………………...

4. อาชพ � 1. ขาราชการ

� 2. รฐวสาหกจ � 3. พนกงานลกจาง บรษท / หาง / ราน � 4. ประกอบกจการสวนตว / คาขาย � 5. นสตนกศกษา � 6. รบจางทว ๆ ไป � 7. ไมไดประกอบอาชพ � 8. อน ๆ โปรดระบ………………………………………………...

DPU

4

5. รายไดตอเดอนของตวทานเอง [ทงเงนเดอนและรายไดอน ๆ ] � 1. ไมเกน 5,000 บาท

� 2. 5,001 – 10,000 บาท � 3. 10,001 – 15,000 บาท � 4. 15,001 – 20,000 บาท � 5. 20,001 – 25,000 บาท � 6. 25,001 – 30,000 บาท � 7. มากกวา 30,001 บาท ขนไป

6. สถานภาพทางครอบครว � 1. โสด

� 2. แตงงานแลว � 3. หยา � 4. มาย

7. ปกตทานไดไปฟงธรรม หรอไปประกอบศาสนกจตาง ๆ ทางพทธศาสนาทวด หรอทอนๆ บอยครงเพยงใด

� 1. มากกวา 4 ครง / เดอน � 2. 3 – 4 ครง / เดอน � 3. 2 – 3 ครง / เดอน � 4. 1 –2 ครง / เดอน � 5. ไมเคย

ตอนท 2 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบสอ ของประชาชน

1. โดยปกตแลว ทานไดมการเปดรบสอประเภทใดมากทสด [ตอบไดมากกวา 1 ขอ] � 1. โทรทศน

� 2. วทยกระจายเสยง � 3. หนงสอพมพ � 4. นตยสาร � 5. อน ๆ โปรดระบ………………………………………………..

2. ทานไดมการเปดรบสอตาง ๆ ในแตละประเภท ดงทไดกลาวมาแลวขางตนนน บอยครงเพยงใด � 1. เปนประจาทกวน

� 2. 5 – 6 ครง / สปดาห � 3. 3 – 4 ครง / สปดาห � 4. 1 – 2 ครง / สปดาห

DPU

5 3. ในการเปดรบสอตาง ๆ ของทาน สวนใหญแลวทานจะเปดรบสอ ในชวงเวลาใดมากทสด [ตอบได

มากกวา 1 ขอ] � 1. เวลา 04.00 น. – 08.00 น.

� 2. เวลา 08.01 น. – 12.00 น. � 3. เวลา 12.01 น. – 16.00 น. � 4. เวลา 16.01 น. – 20.00 น. � 5. เวลา 20.01 น. – 24.00 น. � 6. เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

4. ปกตทานไดใชระยะเวลาในการเปดรบสอตาง ๆ ในแตละประเภทดงกลาวนน แตละครงใชระยะเวลานานเทาใด

� 1. มากกวา 1 ชวโมง ขนไป � 2. 45 นาท – 60 นาท � 3. 30 นาท – 45 นาท � 4. 15 นาท – 30 นาท � 5. นอยกวา 15 นาท

5. เนอหาทนาเสนอทางสอตาง ๆ สวนใหญแลว ทานมความสนใจเปดรบเนอหาประเภทใดมากทสด จากสอ [ตอบไดมากกวา 1 ขอ]

� 1. ประเภทขาวสารตาง ๆ � 2. ประเภทสารคด � 3. ประเภททเกยวกบการศกษา � 4. ประเภททเกยวกบสขภาพ / อนามย � 5. ประเภททเกยวกบการกฬา � 6. ประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง ละคร ฯลฯ ] � 7. ประเภททเกยวกบธรรมะ � 8. อน ๆ โปรดระบ………………………………………………...

ตอนท 3 คาถามเกยวกบพฤตกรรมในการเปดรบรายการ จากทางสถานวทยกระจายเสยง ประกอบดวย 3 สวนคอ

สวนท 1 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

สวนท 2 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทาง

สถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

สวนท 3 : พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00 น. –

8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

DPU

6

พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

1. ปกตทานไดมการเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ บอยครงเพยงใด

� 1. เปนประจาทกวน � 2. 5 – 6 ครง / สปดาห � 3. 3 – 4 ครง / สปดาห � 4. 1 – 2 ครง / สปดาห

2. ปกตทานไดเปดรบฟงรายการโดยทวไป ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ

ในชวงเวลาใดมากทสด [ตอบไดมากกวา 1 ขอ] � 1. เวลา 04.00 น. – 08.00 น.

� 2. เวลา 08.01 น. – 12.00 น. � 3. เวลา 12.01 น. – 16.00 น. � 4. เวลา 16.01 น. – 20.00 น. � 5. เวลา 20.01 น. – 24.00 น. � 6. เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

3. ปกตทานไดใชระยะเวลาในการเปดรบฟงวทยกระจายเสยง ของแตละครงนานเทาใด � 1. มากกวา 1 ชวโมง ขนไป � 2. 45 นาท – 60 นาท � 3. 30 นาท – 45 นาท � 4. 15 นาท – 30 นาท � 5. นอยกวา 15 นาท

4. ประเภทของรายการ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ททานชอบฟงมากทสด [ตอบไดมากกวา 1 รายการ]

� 1. ประเภทขาวสารตาง ๆ � 2. ประเภทสารคด � 3. ประเภททเกยวกบการศกษา � 4. ประเภททเกยวกบสขภาพ / อนามย � 5. ประเภททเกยวกบการกฬา � 6. ประเภททเกยวกบความบนเทง [เชน เพลง ละคร ฯลฯ ] � 7. ประเภททเกยวกบธรรมะ � 8. อน ๆ โปรดระบ………………………………………………...

สวนท 1

DPU

7

5. สถานวทยกระจายเสยง ททานมการเปดรบฟงบอยมากทสด [ตอบไดมากกวา 1 สถาน แตไมเกน 5 สถาน]

1. สถานวทยกระจายเสยง……………………………………… � ระบบ A.M.ความถ………………………….…..KHz.

ระบบ F.M. ความถ……………………………. MHz. �

2. สถานวทยกระจายเสยง……………………………………... ระบบ A.M.ความถ……………………………...KHz. �

ระบบ F.M.ความถ……………………………..MHz. �

3. สถานวทยกระจายเสยง………………………………….….. � ระบบ A.M.ความถ……………………………...KHz.

ระบบ F.M.ความถ……………………………...MHz. �

4. สถานวทยกระจายเสยง………………………………..……. � ระบบ A.M.ความถ……………………………...KHz.

ระบบ F.M.ความถ……………………………. MHz. �

5. สถานวทยกระจายเสยง………………………………….….. � ระบบ A.M.ความถ……………………………...KHz.

ระบบ F.M.ความถ………………………………MHz. �

พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ สวนท 2

ทางสถานวทยกระจายเสยงตางๆ

1. ทานไดเคยเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ บางหรอไม

� 1. เคย 2. ไมเคย [ถาทานตอบวาไมเคย ขอใหทานยตการตอบแบบสอบ ถามเพยงเทาน ]

2. ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะดงกลาว ทาง สถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ นน ทานไดมการเปดรบฟงบอยครงเพยงใด

� 1. เปนประจาทกวน � 2. 5 – 6 ครง / สปดาห

� 3. 3 – 4 ครง / สปดาห � 4. 1 – 2 ครง / สปดาห

DPU

8

3. ปกตทานไดมการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ดงกลาว ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ในชวงเวลาใดมากทสด [ตอบไดมากกวา 1 ขอ]

� 1. เวลา 04.00 น. – 08.00 น. � 2. เวลา 08.01 น. – 12.00 น. � 3. เวลา 12.01 น. – 16.00 น. � 4. เวลา 16.01 น. – 20.00 น. � 5. เวลา 20.01 น. – 24.00 น. � 6. เวลา 24.01 น. – 04.00 น.

4. ปกตทานไดใชระยะเวลาในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ทางสถานวทยกระจายเสยงตาง ๆ ดงกลาวนน แตละครงใชระยะเวลานานเทาใด

� 1. มากกวา 1 ชวโมง ขนไป � 2. 45 นาท – 60 นาท � 3. 30 นาท – 45 นาท � 4. 15 นาท – 30 นาท � 5. นอยกวา 15 นาท

5. รายการปาฐกถาธรรม หรอรายการทเกยวกบธรรมะ ททานไดเปดรบฟงบอยมากทสด มชอวารายการอะไร และออกอากาศทางสถานวทยกระจายเสยงใด [ตอบไดมากกวา 1 รายการ แตไมเกน 5 รายการ]

1. รายการ…………………………………………………………

สถานวทยกระจายเสยง………………………………… � ระบบ A.M.ความถ…………………………….KHz. � ระบบ F.M.ความถ……………………………. MHz.

2. รายการ………………………………………………………… สถานวทยกระจายเสยง…………………………………. � ระบบ A.M.ความถ……………….…………….KHz. � ระบบ F.M. ความถ……………………………. MHz. 3. รายการ……………………………………….………………… สถานวทยกระจายเสยง…………………………………. � ระบบ A.M.ความถ………………….………….KHz. � ระบบ F.M. ความถ……………………………. MHz. 4. รายการ………………………………………….……………… สถานวทยกระจายเสยง…………………………………. � ระบบ A.M.ความถ…………………….……….KHz. � ระบบ F.M. ความถ……………………………. MHz.

DPU

9

5. รายการ…………………………………………….…………… สถานวทยกระจายเสยง…………………………………. � ระบบ A.M.ความถ…………………….………KHz.

ระบบ F.M. ความถ…………………………….MHz. �

พฤตกรรมในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตยเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

1. ทานเคยเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตยทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย บางหรอไม � 1. เคย

� 2. ไมเคย [ถาทานตอบวาไมเคย ขอใหทานยตการตอบแบบสอบถามเพยงเทาน]

2. ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตยทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาว ทานไดมการเปดรบฟงบอยครง เพยงใด

� 1. เปนประจาทกครง � 2. 3 – 4 ครง / เดอน � 3. 2 – 3 ครง / เดอน � 4. 1 –2 ครง / เดอน

3. ในการเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น.ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน ทานไดใชระยะเวลาในการ เปดรบฟง ของแตละครงนานเทาใด

� 1. 25 นาท – 30 นาท [จบรายการ] � 2. 20 นาท – 25 นาท � 3. 15 นาท – 20 นาท � 4. 10 นาท – 15 นาท � 5. นอยกวา 10 นาท

4. จากการททานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาว ทานไดรบฟงมาเปนระยะเวลานานเทาใด

� 1. มากกวา 5 ปขนไป � 2. 3 - 4 ป � 3. 1 - 2 ป � 4. นอยกวา 1 ป

สวนท 3

DPU

10 5. หลงจากทไดเปดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ดงกลาวนน ทานมความรสกอยางไร

� 1. ชอบ 2. ไมชอบ เพราะ………………………………………………………………………………………………………………… ………..……….………………………………………………………..…………………………………………... ……………………………………………………………………....………………………………………………… ………………..……………………………………………………………………...……………………………… …………………………………….….…………….……………………………………………………………….. ……………………………… ……………….………………………………………………………………………

DPU

11 ตอนท 4 คาถามเกยวกบความคดเหน ทมตอการเปดรบรายากรปาฐกถาธรรมวนอาทตย

เวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

คาชแจง เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย ทออกอากาศเวลา 8.00 น. – 8.30 น. ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย แลว ทานมความคดเหนเปนอยางไร กรณาทาเครองหมาย [ � ] ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอ คาถาม เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวย

อยางยง 1 รายการปาฐกถาธรรมดงกลาว

เปนรายการทดมคณคา ควรแกการทจะธารงรกษาไว

2 ร ป แ บบก า ร น า เ ส น อ ข อ งรายการนาสนใจ

3 วนทใชในการนาเสนอรายการเปนเหมาะสมอยางยง

4 ชวงเวลาทใชในการนาเสนอร า ย ก า ร เ ป น ช ว ง เ ว ล า ทเหมาะสมอยางยง

5 ระยะเวลาทใชในการนาเสนอของรายการ เปนระยะเวลาทมความเหมาะสม

6 เ นอหาของรายการปาฐกถาธ ร ร ม ด ง ก ล า ว จ ะ ท น ต อเหตการณและทนสมยอยเสมอ ใหขอคดทางธรรมะทควรแกการรบฟงเปนอยางยง

DPU

12

ขอ คาถาม เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวย

อยางยง

7 เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถช ว ย ท า ใ ห ท า น เ ข า ใ จ ใ นพระพทธศาสนา และรสกมความศรทธามากยงขน

8 พระสงฆทมาพดในรายการสามารถพดสอความหมายใหเราเขาใจไดเปนอยางด

9 เมอทานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานมจตสานกในเรอง บาป บญ คณโทษได

10 เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานมจตใจทสงบและใจเยนลงได

11 เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถมสวนชวยทาใหทานเปนคนทมความสขม รอบคอบดยงขนกวาเดม

DPU

13

ขอ คาถาม เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวย

อยางยง 12 เมอทานไดรบฟงรายการ

ปาฐกถาธรรมดงกลาวแลว สามารถมสวนชวยทาให ท านได ร ถ งก าร เปนคน ควรมจตใจทมความเมตตา แ ล ะ เ อ อ เ ฟ อ เ ผ อ แ ผชวยเหลอตอเพอนมนษยไดดยงขน

13 เมอทานไดรบฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกลาวนแลว สามารถมสวนชวยทาใหเปนคนทสมถะ มธยสถ หรอมความตระหน มากยงขนกวาเดม

14 ความร ท ได รบจากรายการปาฐกถาธรรมดงกลาว เมอนามาประยกตใชแลวสามารถช วยท า ให ความรก ความอบอนภายในครอบครวของทานสมบรณดยงขน

15 หลงจากททานไดฟงรายการปาฐกถาธรรมดงกล าวแล ว สามารถชวยทาใหทานแกไขปญหาตาง ๆ ในชวตประจาวนให เบาบางลงได และทาใหทานมกาลงใจมากยงขน

DPU

14 ความคดเหน และขอเสนอแนะอน ๆ [ถาม ]……………………………………………………….…. …………………………………………………….…………………………………………………… ………………………………………………………..………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….

-----------------------------------------------------

ขอขอบพระคณทกทานทไดกรณาชวยตอบแบบสอบถามในครงน

DPU

15

ภาคผนวก ข.

ตวอยางผงรายการ การแสดงปาฐกถาธรรม ในรายการปาฐกถาธรรมวนอาทตย เวลา 8.00น. – 8.30 น.

ทางสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย ในชวงระหวางวนท 6 มกราคม 2545 – 28 เมษายน 2545

ลาดบ วน /เดอน/ ป ชอพระ ชอเรองปาฐกถาธรรม

1 6 มกราคม 2545 พระธรรมโกศาจารย ปญญานนทภกข วดชลประทานรงสฤษฎ อ. ปากเกรด จ. นนทบร

เดนทางดกนเสยบาง

2 13 มกราคม 2545 พระพพธธรรมสนทร วดสทศนเทพวราราม

ทมเทใจใหกบเยาวชน

3 20 มกราคม 2545 พระภาวนาวสทธคณ วดหลวงพอสดธรรมกายาราม อ. ดาเนนสะดวก จ.ราชบร

คณธรรมนาเดกใหเจรญ

4 27 มกราคม 2545 พระพจตรธรรมพาท วดประยรวงศาวาส

ดาเนนชวตในทศทาง ธรรม

5 3 กมภาพนธ 2545 พระธรรมโกศาจารย ปญญานนทภกข วดชลประทานรงสฤษฎ อ.ปากเกรด จ. นนทบร

ขยบตนใหเขาใกลพระ

6 10 กมภาพนธ 2545 พระธรรมสทธเวท วดสระเกศ

7 17 กมภาพนธ 2545 พระครฌานวรต วดพระเชตพนวมลมงคลาราม

ธรรมะในเทศกาลสาคญ

8 24 กมภาพนธ 2545 พระศรปรยตโมล วดจนทาราม

วนมาฆบชาสาหรบคน รนใหม

DPU

16 ลาดบ วน /เดอน/ ป ชอพระ ชอเรองปาฐกถาธรรม

9 3 มนาคม 2545 พระธรรมโกศาจารย ปญญานนทภกข วดชลประทานรงสฤษฎ อ.ปากเกรด จ. นนทบร

เตอนตนดวยตน

10 10 มนาคม 2545 พระเทพปรยตมน วดพระปฐมเจดย อ. เมอง จ. นครปฐม

ดวง

11 17 มนาคม 2545 พระภาวนาวสทธคณ วดหลวงพอสดธรรมกายาราม อ. ดาเนนสะดวก จ.ราชบร

คณธรรมนาใหสขสม ปรารถนา

12 24 มนาคม 2545 พระครอนศาสนโสภณ วดตนสน อ. เมอง จ. อางทอง

โรครายทโลกละเลย

13 31 มนาคม 2545 พระครชมพลวฒกร วดชมพลนกายาราม อ.บางปะอน จ. พระนครศรอยธยา

อยทด มมงคล

14 7 เมษายน 2545 พระธรรมโกศาจารย ปญญานนทภกข วดชลประทานรงสฤษฎ อ.ปากเกรด จ. นนทบร

ชวยกนสรางความสงบ

15 14 เมษายน 2545 พระเทพเทว วดชนะสงคราม กรงเทพฯ

คณธรรมผนา

16 21 เมษายน 2545 พระครธรรมธรสมชาต สานกปฏบตธรรมแสงธรรมสองชวต อ. หนองแค จ. สระบร

ศลนาใหเกดสข

17 28 เมษายน 2545 พระครปลดศลวฒน วดปญญานนทาราม อ. คลองหลวง จ. ปทมธาน

สรางชาตดวยสถาบน หลกของแผนดน

DPU

17

ประวตผเขยน

ชอ นายบญเชด เอยมบญ

ประวตการศกษา สาเรจการศกษาระดบประถมศกษา จากโรงเรยนจนทรทองเอยม อ. บางบวทอง จ. นนทบร

สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน จากโรงเรยนผใหญ บางบวทอง อ. บางบวทอง จ. นนทบร

สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย จากศนยการศกษานอก โรงเรยน จงหวดนนทบร

สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร จากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

17

ประวตผเขยน

ชอ นายบญเชด เอยมบญ

ประวตการศกษา สาเรจการศกษาระดบประถมศกษา จากโรงเรยนจนทรทองเอยม อ. บางบวทอง จ. นนทบร

สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน จากโรงเรยนผใหญ บางบวทอง อ. บางบวทอง จ. นนทบร

สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย จากศนยการศกษานอก โรงเรยน จงหวดนนทบร

สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร จากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU