اطالعاتتامین امنیت فضای تبادل خط مشی گذاری برای طراحی مدل

اطالعاتتامین امنیت فضای تبادل خط مشی گذاری برای طراحی مدل

حمزه خواستار

جلسه دفاعیه رساله دکتری

دکتر سید محمد مقیمیاستاد مشاور

دکتر آرین قلی پوراستاد راهنما

دکتر حسن دانایی فرداستاد مشاور

دکتر علی معینیاستاد داور

دکتر پیام حنفی زادهاستاد داور

بخش های ارائه

نتیجه گیری

یافته های پژوهش

روش شناسی کلیات

دارایی ه ای اطالع ات عص ر در م ادی ب ه ت دریج ارزش نس بی خ ود را از دس ت داده ان د و دارایی ه ایی چ ون اطالع ات و دانش از اهمیت

برخوردار شده اند.

ام روز اقتص ادهای اغلب و اطالع ات ب ه متکی جه ان آن ب ا مرتب ط فناوری ه ای

هستند.

تجرب ه چن د س ال اخ یر نش ان اث رات ک ه اس ت داده ب ر ارتباط ات فناوری ه ای بس یار جوام ع و حکومت ه ا

عمیق است.

ابزارهای تبادل اطالعات

فناوریهای ارتباطی نوین به دلیل اثرات فوق العاده ای که بر نظام اجتماعی گذاشته اند با

برچسب »انقالبی« مشخص شده اند.

چرا انقالبی؟

10000

کیلومتر

1858سال روز4

1870سال ساعت4

2014سال

فضای تبادل اطالعات )فضای سایبر(

خط مشی امنیت فضای تبادل اطالعات

اس ت مجموع ه اق دامات ک ه ب ا ه دف ی انطب اق جامع ه، دولت و نهاده ای اجتم اعی ب ا تغی یرات ناش ی از

ه ای ارتباط ات و اطالع ات در فناوریهای راس تای ک اهش اث رات ریس ک

احتم الی و دس تیابی ب ه اه داف گیرد ریزی شده انجام می برنامه

تمهیدات در نظر گرفته شده برای حفاظت از رایانه یا سیستم های رایانه ای در مقابل حمالت

یا دسترسی غیرمجاز

جنبه های سیاسی- •اجتماعی امنیت فضای

تبادل اطالعاتتب ادل ام نیت فض ای بحث هم اکن ون اطالع ات ب ه ط ور ج دی ب ا مس ئله اطالع ات ام نیت ذه نی، ام نیت ح تی و اقتص ادی ام نیت حی اتی، پیون د ح ال در سیاس ی پای داری

خوردن است.

می توان د اطالع ات تب ادل فض ای حوزه ه ا از بس یاری در پای داری اقتص ادی، ح وزه سیاس ی، مانن د ب ا را زیس ت محی ط و اجتم اعی

مخاطره مواجه سازد.

جنبه های فنی امنیت فضای •تبادل اطالعات

ام نیت فض ای تب ادل اطالع ات از بع د عوام ل، بررس ی معن ای ب ه ف نی تب ادل فض ای اث رات و فراین دها ارائ ه و س ایبر( )فض ای اطالع ات و ح ل ب رای ف نی راهکاره ای

پیشگیری مسائل مربوطه است.

تب ادل فض ای امنی تی تهدی دهای ام ا ف نی ح وزه در فق ط اطالع ات ارتباط ات فناوری ه ای و نیس تند ن یز حوزه ه ا س ایر در می توانن د

ناپایداری ایجاد کنند.

بررسی وضعیت خط مشی های www.freedomhouse.org کشور46فضای سایبر در

خط مشی های امنیت

سایبر نمره 100

منفی

محدودیت برای محتوا

نمره 35 منفی

موانع دسترسی

نمره منفی25

نقض حقوق کاربران

نمره منفی40

2011سال www.freedomhouse.o

rg

سال 2012

www.freedomhouse.org

سال 2013

www.freedomhouse.org

اسKتراتژی های تطKبیقی مطالعKه امKنیت سKایبری نشKان می دهKد کKه خط مشKی گذاری در زمینKه امKنیت فضKای تبKادل اطالعKات در نقطKه

عطف خود قرار دارد.

اول ویت ی ک ب ه اطالع ات تب ادل فض ای ام نیت بحث تب دیل ش ده و م ورد حم ایت ره بران سیاس ت گذاری ملی

سیاسی قرار گرفته است.

سوال اصلی پژوهش

نظری ه خط مش ی گذاری ام نیت فض ای تب ادل اطالع ات در ایران چیست؟

روش شناسی پژوهش

طرح پژوهش

پژوهش میدانی

بخش اول: مصاحبه و تحلیل

محتوابخش دوم: اعتبارسنجی و بیان مدل

مدل سازی

بیان مساله و تعریف چارچوب

پژوهش

تعریف سوال پژوهش و اهداف

مطالعه ادبیات موضوع

تهیه پروتکل مصاحبه

نظری ه شناخت خط مش ی گ ذاری از

مص احبه ب ا طری ق خبرگان

کدگذاری بااستفاده از

نرم افزارMaxqda

مقایسه مستمر تعیین نظریه

رسیدن به حد اشباع نظری و پایان مرحله

گردآوری داده ها

اعتبارسنجی و تعدیل نظریه فرایند

ارائه مدل نظریه فرایند به مشارکت کنندگان و دریافت نظرات اصالحی

مقایسه نظریه با ادبیات پژوهش

نگارش گزارش پژوهش به همراه تحلیل و

نتیجه گیری

مرحله اول: شناخت و تبیین

طرح پژوهش

مرحله دوم: پژوهش کیفی و بیان نظریه

فرایند

روش شناسی پژوهش

□ Anselm Strauss

از ایبه دلی ل اینک ه در زمین ه ام نیت فض ای تب ادل اطالع ات هیچ نظ ریهدر پ ژوهش کن ونی ب رای کش ف نظری ه فراین د ام نیت قب ل وج ود ن دارد

فض ای تب ادل اطالع ات از رویک رد نظریه پ ردازی ب ر مبن ای نظری ه زمین ه بنیاد استفاده شد.

Barney G. Glaser

Grounded Theory

مراحل رویکرد زمینه بنیاد

در این مرحل ه محق ق پدی ده کدگKذاری محKوری )طبقه بنKدی(:مح وری را شناس ایی ک رده، ش رایط علی را تش ریح، راهبرده ا را مش خص می کن د، ش رایط م داخله گر و بس تر را شناس ایی می کن د پدی ده معین این ب رای نت ایج راهبرده ا را پیام دها و نه ایت، و در

می کند. در این کدگKKذاری گزینشKKی )تفسKKیر و ارائKKه داسKKتان(:

ه ا ارتب اط ه ای مح وری را ب ه س ایر مقوله مرحل ه محق ق مقولهه ایی ک ه نیازمن د بهب ود و ب ازنگری هس تند را اص الح داده و مقوله

بنی اد، محق ق ب رای فهم درس ت ب ودن کن د. در پ ژوهش زمینه مینظری ه ب ه س راغ ادبی ات نظ ری موج ود رفت ه و از طری ق مقایس ه

.گیری دست یابد تواند به نتیجه می

Open coding

axial coding

selective coding

داده ه ا ب ه بخش ه ای مج زا خ رد ش ده کدگKذاری بKاز )توصKیف(: و ب رای ب ه دس ت آوردن مش ابهت ها و تفاوت ه ا ب ا دقت بررس ی می ش وند. ه دف از این مرحل ه شناس ایی مف اهیم پنه ان اس ت. در کدگ ذاری ب از پژوهش گر مح دودیتی ب رای تع داد ک دها و مقول ه ه ا

قائل نیست.

زمینه بنیادمدل پارادایم پژوهش

شرایط علیپدیده اصلی

)مقوله محوری(

راهبردها )کنش ها / واکنش ها(

شرایط واسطه ای )مداخله گر(

شرایط زمینه ای )بستر(

پیامدها

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

ابزار گردآوری اطالعات

انج ام مص احبه ها از بع د فایل ه ای ض بط ش ده پیا ده سا زی می شدند.

عن وان ب ه نیمه س اختاریافته مص احبه های ابزار گردآوری اطالعات استفاده شدند.

کدگ ذاری بع دی، مص احبه انج ام از قب ل اولی ه و تجزی ه و تحلی ل ه ر مص احبه انج ام

می گرفت.

مشارکت کنندگان در پژوهش

سیاست گذاران و مدیران حوزه امنیت فضای تبادل اطالعات

متخصصان رسانه و ارتباطات و کارکنان حوزه امنیت فضای

تبادل اطالعات

اساتید دانشگاه و پژوهشگران با و تخصص مدیریت رسانه، ارتباطاتامنیت فضای تبادل اطالعات

مجموع

اعتبارسنجی و مقبولیت پژوهش

سنجش

قابلیت اطمینا

ن پژوه

ش از طریق کثرت گرایی

کثرت گرایی

مشارکت کننده

کثرت گرایی در پژوهشگر

کثرت گرایی در

شیوه

و پژوهش ی فراین د چنانچ ه پروتک ل انج ام تحقی ق ب ه ص ورت اف راد از دس ته ی ک ب رای کام ل مش ابه ویژگی ه ای ب ا و جدی د نت ایج بایس تی ش ود تک رار

مشابهی به دست آید. پروتک ل حاض ر پ ژوهش در مص احبه و تجزی ه و تحلی ل داده ه ا

ب رای کام ل ص ورت نف ر 6ب ه ک ار ب ه جدی د ش ونده مص احبه

رفت. = میزان اعتبار 75%

بین اطمین ان ق ابلیت آزم ون کدگذاران

دک تری مقط ع دانش جوی یک همک ار عن وان ب ه م دیریت پ ژوهش در )کدگ ذار( پ ژوهش

مشارکت کرد؛ = میزان اعتبار 82%

بازآزمون روش انجام کار انجام گرفت ه، مص احبه های بین از

مص احبه انتخ اب ش ده و ه ر 3تع داد ک دام از آن ه ا دو ب ار در فاص له زم انی

�دگ ذاری 15 روزه توس ط پژوهش گر کشدند.

= میزان اعتبار83%

یافته های

پژوهش

تعKKKKKKKKKKKKداد مصاحبه ها

کKKدهای تعKKداد اولیه

تعKKKKKKKKداد مقوله ها

مرحله کدگذاری باز

شرایط علیپدیده اصلی

)مقوله محوری(

راهبردها )کنش ها / واکنش ها(

شرایط واسطه ای

)مداخله گر(

شرایط زمینه ای )بستر(

پیامدها

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

مقوله

درس آم وزی از خ ط مش ی •سایبری

معماری شبکه تبادل اطالعات•ساخت و ای دئولوژی نظ ام •

سیاسی

کدگذاری محوری: مدل خط مشی گذاری امنیت فضای

تبادل اطالعاتمیزان آزادی ارتباط ات و تب ادل •

اطالعات در جامعهدرآمد سرانه و سطح رفاه اجتماعی•میزان شهرنشینی و طبقه اجتماعی•رفتار اطالعاتی شهروندان•

بیش ب اری اطالع اتی و سیاس ی •شهروندان

ایج اد ش هروند پرتوق ع و مقایس ه •گر

آتش اف روزی دیجیت ال و •رخ دادهای سریع

دگردیسی بازیگران خط مشی•افکار عمومی آنالین•رسانشی شدن حاکمیت•رشد آسیب های اجتماعی•

خط مشی انفعال •خط مشی مقابله•خط مش ی کن ترل هوش مند و م دیریت •

فضای تبادل اطالعات

رقابت دولت و شهروندان•شفافیت دولت ها•مجادل ه دموکراس ی و اقت دار در فض ای •

تبادل اطالعات

پدیده اصلی: ناپایندگی عرصه خط مشی

ناپایندگی اجتماعی•ناپایندگی سیاسی- اداری•ناپایندگی حقوقی•ناپایندگی اقتصادی و تجاری•ناپایندگی فرهنگی، هویتی، •

اعتقادی و ارزشی

نتیجه گیری

مقوله محوری: ناپایندگی عرصه خط مشی

ناپايندگي عرصه

خط مشي گذاري

خط مشی

انفعال

خط مشی کنترل هوشمند

خط مشی

مقابله

مدل های خط مشی گذاری امنیت فضای تبادل اطالعات در ایران

نتیجه گیری

بیش باری اطالعاتی و سیاسی شهروندان

افروزی دیجیتال آتش

دگردیسی بازیگران خط مشی

افکار عمومی آنالین

رسانشی شدن حاکمیت

رقابت دولت و شهروندان

ایجاد مجادله دموکراسی و اقتدارگرایی

بیش باری اطالعاتی و سیاسی شهروندان

بیش ب اری اطالع اتی و سیاس ی ک اربران آن ه ا ت ا می ش ود ب اعث ش هروندان و و داخلی ام ور در را پررنگ ت ری نقش

بین المللی بر عهده گیرند.

س ال چن د اجتم اعی جنبش ه ای در )جنبش امریک ا در خاورمیان ه، اخ یر از فض ای ترکی ه و تس خیر(، مس کو اب زاری عن وان ب ه اطالع ات تب ادل

جهت سازمان دهی استفاده شد.

در جه انی ک ه م یزان پیون دها بس یار ب اال اس ت پخش ی ک خ بر ی ا محص ول رس انه ای می توان د زنج یره ای از

اتفاقات را به دنبال داشته باشد.

افروزی دیجیتال آتشHyperconnected Worldدر جهان ابرپیوسته

این مس ئله هنگ امی اهمیت بیش تری می یاب د ک ه اطالع ات غل ط در زم انی ک ه جامع ه ی ا ب ازار ه دف منتظ ر ی ک خ بر

مهم است جریان یابد.

دگردیسی بازیگران خط مشی

ه ای فض ای تب ادل اطالع ات از طری ق ظرفیت خ ود موجب ات توانمن دتر ش دن ب رخی از

را ف راهم س اخته و ب دین ت رتیب ه ا گروهب اعث ب رهم خ وردن مع ادالت س نتی ق درت

.شده استه ای ورود ب ازیگران جدی د منج ر ب ه تک ثر گروه

. ذی نف ع در مس ایل عم ومی خواه د ش دبن ابراین ب ازیگران جدی دی از بین ش هروندان

.گذارند می بر عرصه سیاست تأثیر

س طح در تص میم گیری کن ونی ساختار جه انی سیس تم ی ک ب ر مبت نی بین المل ل

چندمرکزی است.

افکار عمومی آنالین

ای ب ه فض ای س ایبر ب ه ص ورت فزاین دهرس انه بین دولت و ش هروندان تب دیل

خواس ته ها و ،ش ده و انتظ اراتبازخوردها را بین آن ها انتقال می دهد.

افک ار ب ه بایس تی دولت ه ا عم ومی آنالین توج ه بیش تری ص ورت ب ه را آن و داش ته

مداوم پایش کنند.

رش د فض ای س ایبر کن ترل حاکمیت ه ای باملی ب ر فراین دهای سیاس ی درون

. یافته استمرزهایشان کاهش

رسانشی شدن حاکمیت

ت ا ب ه مس ائل و ن دشهروندان قادر موض وعات جه انی واکنش نش ان داده و ب ر دولت ه ای خ ود فش ار آورن د ت ا در ح ل

این مشکالت بکوشند.

رقابت دولت و شهروندان

می توانن د ش هروندان س ایبر فض ای در زمین ه در را خ ود تحلی ل و دی دگاه ها

اقدامات سیاسی دولت ها مطرح کنند.

ش هروندان تقاض ای فراین د، این نتیج ه ب ر تأثیرگ ذاری و دموکراس ی ب رای

اقدامات سیاسی دولت ها است.

مجادلKKKه ایجKKKاد و دموکراسKKKKی

اقتدارگرایی

واق ع در س ایبری ام نیت مجادل ه و دموکراس ی آزادی ه ا، مجادل ه بنی ادین ش هروندان در مقاب ل حق وق

دولت ها است.

طی س ال های اخ یر ش اهد جنبش ه ای اجتم اعی هس تیم ک ه در اش کال جدی د،

ظاهر شده اند.

خط مشی امنیت فضای سایبر

تالش دولت برای کنترل شهروندان

تالش شهروندان برای کسب آزادی

بیشتر

خط مشی امنیت سایبری و ایجاد مجادله دموکراسی و اقتدارگرایی

ایجاد مجادله دموکراسی و اقتدارگرایی

آتش افروزی دیجیتال بیش باری اطالعاتی و سیاسی شهروندان

افکار عمومی آنالین

رسانشی شدنحاکمیت

رقابت دولت و

شهروندان

دگردیسی بازیگران خط مشی

یسایبر

ت ی امنی

شط م

خ

یبر

ایس

ت نیام

ی ش

مط

خ

خط مشی امنیت سایبری

ب ه ش مار پادش اه مظه ر ق درت و کم االت در عص ر ق درت های کاریزماتی ک، می رفت.

اتی و خطKای عملیKا، برنامه هKنیت راهبردهKی امKمشفضای تبادل اطالعات

ارض بین ذیKKای تعKKنیت فضKKان در امKKنفعتبادل اطالعات

رانیKای حکمKعه هنجارهKتوسدیجیتالی

مظ اهر بروکراس ی و دولت ه ا م درن دوران در قدرت بودند.

ب ه مظه ر و مرج ع ق درت در عص ر س ایبر ش بکه های اجتم اعی تبدیل می شوند.

از توجKKه شما متشکرم