A Linguaxe Fílmica

A Linguaxe FílmicaO plano

O plano pode entenderse como unidade temporal e tamén como unidade espacial.

Como unidade temporal é un fragmento da rodaxe ininterrompida dende que se preme o botón da cámara até que se volve soltar.

O plano como unidade espacial tende a confundirse co encadre, é dicir, é o espazo delimitado dentro do campo de visión da cámara.

Os distintos tipos de plano establécense en función da distancia entre a cámara e o obxecto filmado, tomando como referencia a figura humana.

Esta distancia pode ser real ou ficticia, dado que as lentes que existen na actualidade (zoom, teleobxectivos, angulares, etc.) permiten aproximar o obxecto sen necesidade de aproximar a cámara.

Non obstante, cómpre ter en conta que un plano de aproximación obtido mediante un recurso óptico non é nunca idéntico ao que se obtén mediante o desprazamento da cámara.

A Linguaxe FílmicaO plano: Tipos

Gran plano xeral (GPX): O espazo representado é moi amplo. Ten un

carácter descritivo.Amósanos o espazo físico onde se vai

desenvolver a acción.


Plano xeral (PX)É o que nos ensina a figura humana completa

en relación co espazo que a rodea ou con outras persoas. Chámase tamén plano de conxunto ou enteiro.


Plano americano ou tres cuartos (PA) Presenta a figura humana cortada polos xeonllos.

Chámase americano porque era o máis frecuente nos westerns, para amosar o vaqueiro coas súas pistolas ao cinto. É o característico das películas de acción porque permite observar o movemento dos personaxes ao mesmo tempo que distinguimos claramente a súa identidade.


Plano medio (PM) Corta a figura humana polo peito. Úsase con frecuencia

para mostrar máis dunha persoa en escena e, sobre todo, para as conversas ou diálogos.


Primeiro plano (PP)Recolle a cabeza ou outra parte do corpo ou

dos obxectos tomados desde cerca. Remarca a presenza do actor e sinala a expresividade, por iso é tamén denominado plano psicolóxico.


Primeirísimo plano ou plano de detalle (PD) Subliña unha parte do actor ou un pequeno obxecto e

remárcao extremadamente ao aumentar na pantalla o tamaño real do filmado. É un plano enfático, é dicir, orientado especialmente a destacar algo que doutro xeito podería pasar desapercibido.


Plano-secuencia: É o que se roda sen interrupción recollendo nel,

durante un tempo inusualmente prolongado, os movementos dos actores, sons diferentes, mesmo distintos lugares. Neste plano-secuencia o tempo real coincide co tempo cinematográfico. Preséntanos a realidade sen montaxe.

A Linguaxe FílmicaTipos de planos: Resume

A Linguaxe FílmicaAngulacións

Chamamos angulacións aos puntos de vista que adopta a cámara en relación co obxecto ou personaxe “mirado” por esta.

Esta colocación da cámara en relación ao referente dá como consecuencia as seguintes angulacións:

A Linguaxe FílmicaAngulacións: Tipos

Ángulo normal: Cando a cámara está á mesma altura que os

ollos do personaxe ou do obxecto filmado, independentemente de que este se sitúe de pé, deitado, etc.


Ángulo picado: A cámara sitúase por enriba do personaxe quedando este como

esmagado contra o chan. Este recurso é utilizado para minimizar os personaxes tanto nun

sentido literal como simbólico. Así, se un personaxe está ameazado, é débil ou indefenso, ou mesmo de escaso valor ou categoría social ou moral, a cámara en picado contribúe a causar esa impresión no espectador.


Ángulo contrapicado: E o oposto ao anterior, a cámara mira o obxecto filmado

dende moi abaixo e verticalmente. O personaxe deste xeito vese magnificado.

Úsase para enfatizar ou salientar a personalidade, poder ou influencia do referente filmado no contexto da escena que se desenvolve diante da cámara.

A Linguaxe FílmicaAngulacións: Tipos (Complementarias)

Ángulo inclinado: Mentres que nos anteriores a cámara se sitúa en vertical,

nesta ocasión a cámara varía o seu eixe vertical e, polo tanto, a liña do chan e do horizonte non aparecen horizontais. Isto acentúa a subxectividade e crea unha sensación de dinamismo, de movemento.


Ángulo subxectivo: Pode ser calquera dos anteriores, coa

particularidade de que a cámara intenta amosar o mesmo que o personaxe está a ver. Deste xeito, a cámara convértese, en certo modo, nos ollos do personaxe.


É un recurso utilizado para pór de manifesto o estado de ánimo deste e para facilitar ou forzar a identificación do espectador con el.

Cando o ángulo subxectivo se usa nas escenas de diálogo entre dous personaxes é frecuente recorrer ao chamado efecto campo – contracampo.

A Linguaxe FílmicaO Son

A banda sonora dun filme está composta, esencialmente, con catro grandes tipos de sons: A palabra A música O silencio Os ruídos


Ingrid Bergman: "¡Tócala, Sam!. En memoria del

pasado, ¡tócala!

Doole Wilson: "No sé a qué se refiere señorita Wilson".

Ingrid Bergman: "¡Tócala Sam! ¡Tócala!".

Humphrey Bogart : "¡Si la has tocada para ella, puedes tocarla para mí, Sam!".

Doole Wilson: "No creo que me acuerde".

Humphrey Bogart: "Si ella ha sido capaz de escucharla, yo

también.¡Tócala, Sam!".

It's still the same old story A fight for love and glory A case of do or die. The world will always welcome lovers As time goes by.


A palabra: O uso máis frecuente é o diálogo, articulado pola presenza

física duns intérpretes que falan. Tampouco hai que esquecer outras aplicacións como a "voz

en off", discurso en terceira persoa e sen presenza do narrador na imaxe que, sobre todo, úsase na estrutura temporal do "flash back".

Tamén presente nas letras dos musicais.


A música. Con frecuencia aparece como complemento das

imaxes. Excepto nos musicais ou en biografías de

compositores onde a música é protagonista. A música de contexto é cando se oe a música

dun aparello musical que aparece ou se escoita nunha escena.


A música adoita usarse: en substitución dun son real: disparos, explosións,

pasos..., acompañados por unha música que substituye ao son real. A música neste caso ten o mesmo ritmo que o son substituido.

• en substitución dun son pensado, recordado por un personaxe.

• como continuación dun berro ou dun ruído: para subliñar estados psicolóxicos dos personaxes. como "leit-motiv": repítese un mesmo tema musical sempre

que aparece o mesmo personaxe, que hai unha progresión psicolóxica...

como ambiente de fondo.

http://personales.ciudad.com.ar/cocot2/Jwwss.jpg


O silencio:

A pausa ou a ausencia de sons condiciona unha determinada situación, con frecuencia de angustia. O silencio é usado dramaticamente.


Os ruídos: os ruídos poden acompañar ás imaxes.

Son Real: Son sincrónico: á vez que vemos unha imaxe

oímos os sons que produce. Son asincrónico: o son que escoitamos non

corresponde á imaxe que vemos, pero corresponde a obxectos ou persoas da narración ou descrición, presentes na escena pero fóra do campo da cámara. (Moscas nos “Os amantes do Círculo Polar”)


O son subxectivo, é dicir, tal como escóitase por un dos personaxes da narración. Tamén o é unha música, ruído ou

palabra presentes no recordo ou na imaxinación dun suxeito.

O son expresivo é cando todos os ruídos, palabras ou música son producidos por elementos que non pertencen

propiamente á realidade que se describe ou narra.

A Linguaxe FílmicaA Luz

Hai tres elementos que condicionan a iluminación fílmica: o movemento dos actores e obxectos diante da cámara, a sucesión dun plano a outro e a continuidade de luz entre ambos, e a rapidez da sucesión dos planos que esixe á luz o papel de dar a coñecer con precisión o que sucede e interesa máis de cada plano.

Clase de luz: Natural. Proporcionada pola mesma luminosidade do día. Artificial. Proporcionada pola iluminación artificial.


A luz difusa obtense por medio de difusores e non produce sombras, distribuíndose de forma uniforme. Imita ou reforza efectos naturais da luz ambiente.


A luz directa produce sombras nos obxectos e sombras proxectadas por estes. Conséguese o modelado dos volumes dos obxectos producindo sombras convenientemente estudadas na súa superficie, o debuxo dos contornos dos obxectos con feixes de luz directa que caen desde arriba e en dirección contraria ao ángulo da cámara, e o contraluz situando a cámara encarada cara aos feixes luminosos.


Estilos de iluminación: De manchas. Consiste en distribuír polas

superficies e perfís do decorado, escasamente iluminado cunha débil luz difusa, todo un conxunto de manchas luminosas.


De masas. Imita o efecto natural da luz. Non é preciso que o motivo estea constantemente iluminado.


De zonas. Consiste en crear unha serie graduada de zonas de luz de maior a menor luminosidade. Este sistema centra a atención, axuda a expresar a distancia, e crea un ambiente.

A Linguaxe FílmicaO Ton e a Cor

O diferente grao de luz que un obxecto absorbe ou rexeita dará como resultado na imaxe uns valores de ton que irán desde o branco ao negro, pasando por unha serie de grises. Toda a gama de tons posibles constitúe a escala de tons.

A mirada diríxese todo o máis iluminado, ao ton máis claro antes que ás zonas máis escuras.

Ao contrario, se se dá un encadre de gran calidade, o primeiro que atraerá a mirada será un obxecto escuro.

A Linguaxe FílmicaA Cor

Usos da cor no cine: A cor pictórica. Intenta evocar o colorido

dos cadros e ata a súa composición.


A cor histórica. Intenta recrear a atmosfera cromática dunha época.


A cor simbólica. Úsanse as cores en determinados planos para suxerir e subliñar efectos determinados.

A Linguaxe Fílmica

A Cor

A cor serve para centrar a atención, favorecer o ritmo na narración e na montaxe, e expresar con máis forza certos momentos.

A cor psicolóxica. Cada cor produce un efecto anímico diferente. As cores frías (verde, azul, violeta) deprimen e os cálidos (vermello, laranxa, amarelo) exaltan.


A cor e a perspectiva: as cores cálidas dan impresión de proximidade, e os fríos de distancia. Tamén inflúe o valor da intensidade tonal de cada cor: os valores altos, iluminados, suxiren grandiosidad, distancia, baleiro... Os valores

baixos, pouco iluminados, suxiren aproximación.


Os fondos iluminados e claros intensifican as cores, dan ambiente de alegría e os obxectos teñen máis importancia no seu conxunto. Os fondos escuros debilitan as cores, entristecen os obxectos que se difuminan e perden

importancia no conxunto.

A Linguaxe FílmicaO tempo fílmico

O tempo no cine é diferente ao tempo real. É un tempo variable, non necesariamente lineal, que ata se pode acelerar ou investir.

As formas de utilización do tempo fílmico son: Adecuación:

Igualdade entre o tempo de acción e o de proxección. (É o caso de "Só ante o perigo".)

Condensación: Moita acción en pouco tempo.

Distensión: Alongamento subxectivo da duración obxectiva dunha acción.

Continuidade: O tempo da realidade flúe na mesma dirección que o fílmico.

(É o caso de "Doce homes sen piedade”.) Simultaneidade:

Altérnanse dous tempos vitais onde a acción pasa dun ao outro. (É o caso dos films de persecucións, ou de suspense)


"Flash back": Salto atrás no tempo. Retrocédese a épocas anteriores. O

recordo de alguén adoita ser o procedemento máis habituais. ("Doutor Zhivago“)

Tempo psicolóxico: Unha serie de planos longos con escasa acción pode

aumentar a impresión de duración do filme. Ao contrario sucede con planos de curta duración e onde pasan cousas de gran interese.

Elipsis: Supresión dos elementos tanto narrativos como descritivos

dunha historia, de tal xeito que a pesar de estar suprimidos danse os datos suficientes para podelos supor como sucedidos ou existentes.

Flash forward: É un salto cara a diante no tempo. Móstranos algo bastante

tempo máis adiante do tempo en que se situaba a narración inicial e, ás veces, tamén noutro espazo diferente.


Recursos para representar o pasado: viraxes de cor ou de cor a branco e negro, dobres pantallas, sobreimpresiones...

Recursos para representar o paso do tempo: as follas dun calendario van caendo, un reloxo, unha vela ou un cigarro que se van consumindo, os cambios de luz natural, os cambios de estacións do ano, a evolución física dunha persoa, as sobreimpresiones.

A Linguaxe FílmicaO Ritmo

É a impresión dinámica dada pola duración dos planos, as intensidades dramáticas e, se non hai máis remedio, por efecto da montaxe. Con todo, o ritmo do cine é ritmo visual da imaxe, ritmo auditivo do son e ritmo narrativo da acción.


O ritmo créase: Planos de duración máis longa crean un ritmo lento.

Pódense obter efectos de aburrimento, monotonía, miseria material ou moral dun personaxe, ambientes contemplativos...

Planos de curta duración crean un ritmo rápido. Pódense obter efectos de impresión de gran actividade, axilidade, de esforzo, de ambiente de traxedia fatal, de choque violento...


Clases de ritmo: Analítico: Planos curtos e moi numerosos; é un ritmo

rápido que se traduce en dinamismo, dramatismo, actividade, esforzo...


Clases de ritmo: Sintético: Planos longos e pouco numerosos; resulta un

ritmo lento, pode expresar sensualidade, monotonía,

poesía...


"In crescendo": Planos cada vez máis breves (tensión, dramatismo); planos cada vez máis longos (relaxación, serenidade).

Arrítmico: Os planos son breves ou longos, sen tonalidade especial. Ás veces cambian repentinamente achegando sorpresa.

A Linguaxe FílmicaA estrutura narrativa dun film

A traxectoria da acción que segue a continuidade narrativa ao longo da acción fílmica debe ser fluída. O paso dun conxunto de encadres a outro o debe marcar a acción. O arranque:

É preciso que conteña tensión emotiva, carácter visual, dinamismo, para que capte a atención. Tamén, debe presentar o conflito, os personaxes que interveñen, os seus problemas e o que constituirá o nucleo de atención de todo o desenvolvemento argumental.

O desenvolvemento: Para que unha idea estea ben desenvolvida é preciso que

conteña calidade emotiva, diversas liñas de forza converxentes e unidade narrativa.

A culminación e o desenlace: O "clímax" é o momento culminante da narración e o

desenlace a consecuencia lóxica de todo o anterior.

A Linguaxe FílmicaO Movemento

Existen diversos movementos que se poden presentar nunha película: Xente ou obxectos móvense fronte á

cámara. Dentro do encadre a cámara queda inmóbil mentres os personaxes móvense dentro do cadro. Tamén se pode obter por fragmentos, por medio da montaxe (fanse tomas da acción desde ángulos diferentes e despois móntanse dando continuidade dramática á acción.)

A cámara móvese en relación coa xente ou os obxectos. O movemento da cámara obtense a partir da súa propia rotación sen que se desprace, con desprazamento ou combinando ambos os procedementos.

Ambos os movementos ocorren ao mesmo

tempo.


Os movementos da cámara axudan a darlle dinamismo á rodaxe das escenas e convértense nun segundo par de ollos para o espectador xa que, é esta a que segue todos os movementos e as accións dos personaxes.

Tipos: Movementos da cámara sobre si mesma Movementos externos á cámara


Segundo a cámara se apóie nun dos eixos temos: Panorámica horizontal, de dereita a

esquerda ou ao revés. Panorámica vertical, ascendente ou

descendente. Panorámica oblicua, combinación das

dous anteriores. Panorámica circular, nun ángulo de

360 graos. Varrido, a gran velocidade

difuminando a imaxe.

Os movementos de rotación da cámara sobre si mesma adóitanse realizar ao redor de tres eixos, perpendiculares entre si, que pasan polo centro da cámara, sendo un deles o eixo óptico.


Guindastre: utilízase o eixo vertical e pode conseguir toda clase de combinacións de movementos.

Usos: o descritivo (dános a coñecer o escenario), o dramático (presentación dos diversos elementos da acción) e o subxectivo (en función dos personaxes ou obxectos que se desprazan).


Nos movementos de translación a cámara pode ter diversos movementos ("travellings"), que se poden realizar fisicamente (desprazando a cámara) ou ópticamente (por medio do "zoom"): Travelling de profundidade de aproximación:

A cámara trasládase dun plano afastado a outro máis próximo. Adoita ter unha función psicolóxica e dramática (iniciar un "flash back").


Travelling de profundidade de aproximación: A cámara trasládase dun plano afastado a outro máis

próximo. Adoita ter unha función psicolóxica e dramática (iniciar un "flash back").

Travelling de profundidade de afastamento: A cámara afástase dun motivo encadrado desde moi próximo.

Ten unha función descritiva, dramática (finalizar un "flash back").

Travelling vertical: A cámara sobe ou baixa acompañando ao suxeito.

Travelling paralelo: A cámara acompaña o motivo lateralmente.

Travelling circular: describe 360 graos ao redor do motivo.

Travelling diverxente: modifica a perspectiva do espectador distorsionando a

relación entre cámara e motivo.


De aquí desprendemos a existencia de cinco movementos de cámara fundamentais: Dolly (cara atrás ou adiante o seu eixo), Travelling, Tilt (cara arriba ou cara abaixo que equivale ao que se realiza coa cabeza ao afirmar algo), Panning (equivale á negación coa cabeza) e Zooming (un movemento de lentes)

Outros movementos: cámara lenta ou rápida (cambiando a velocidade das tomas fotográficas),Steady-cam, marcha atrás das figuras, imaxe parada...

A Linguaxe FílmicaAUTOEVALUACIÓN

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Planos

Identifica os seguintes planos:

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Planos

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Cor:

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Usos da cor:

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Ángulos

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Luz

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Luz, Cor e Ton

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Luz

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Comenta o fotograma

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Usos da cor

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Usos da luz

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación:

A Linguaxe FílmicaAutoavaliación: Luz e Ton

A Linguaxe Fílmica

Documents

Transcript of A Linguaxe Fílmica