�ణ�య్� - అరధ్ ��ం

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� www.freegurukul.org

https://www.freegurukul.org

“ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష�” �వ్� ��వ�, ���య్ల� ��న �దయ్ ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� +

�ణయ్త� �� అం�ం� �� �రయ్�మం� �గం� ఈ �సత్��న్ ఆ��క్� �� �� �ం� �క�ం� అం��త్�న్�.

ఇం�� �� ��� కృతజఞ్త ��య���ం��న్�.

�� �� �� �వల �సత్రణ� �గం� ఈ �ం�ష� �థ్�ంచబ�న�. ఈ సవ్చచ్ంద సంసథ్ �వ్�� అ�న్ �వ�

అం�ంచబ��. ఇ�వం� �సత్�� �� ��నటల్�� (�క) �క��త్ �� ��య�యం�. �� �� ��య్�ధ్�

ఉ�తం� అం�� ��త్�, త�వ్� ఉనన్త ��వ�, ���య్� క��న ��య్�ధ్ల� మన ���� అం�ంచవ�చ్. ��

క�� నవ �రత ��మ్ణ �రయ్�మం� ప���ట�, �గ�వ్మయ్ం అ�ట� ఆస�త్ ఉం� సం��ంచగల�.

ఈ �ం�ల� ఉ�తం� ఆ� �� � చ��ట�, ��మ�(��ల్�) ����ట� గల ��గ్�:

1) ఆ��క్� �� �� ��: https://archive.org

2) ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� �� �� : www.freegurukul.org

3) �� �� �� �� : https://sites.google.com/site/sairealattitudemanagement

4) ��� ఆ�: Free Gurukul

గమ�క: భ�త్,�ఞ్న,ధరమ్ ���రధ్ం ఉ�తం� eBook �పం� ఆ��క్� �� స�యం� ఇవవ్డం జ��ం�. ఇ� ��రజ్న

దృ�ట్�� ఉ�త �వ. ఈ �వ� అంత�జ్లం��(ఇంట�న్�) ���స్ / ���� అభయ్ంత�� ��� అ��నన్ �సత్�ల�

��ంచటం జ��న�. అ���ం� ఏ�� అభయ్ంతరకర�న� ఉనన్� �� ��ప మన�, ��� �ల�ంచగల� అ�

మన� ���ం��న్�.

Website: www.freegurukul.org Mobile App: Free Gurukul email: support@freegurukul.org

Facebook: www.facebook.com/freegurukul Helpline/WhatsApp: 9042020123

“ మన లకష్�ం: ��వ�, ���య్ల� ��న �దయ్ అ�� ఉ�తం� + �లభం� + ఆకరష్�యం� + �ణయ్త� �� అంద�� అం�ంచబ�� “

ఉ�త ���ల �దయ్ �ం�ష� – Free Gurukul Education Foundation

సరవ్ం పర�తమ్ �ద సమరప్ణమ�త్

https://archive.org/https://www.freegurukul.org/https://sites.google.com/site/sairealattitudemanagementhttps://www.freegurukul.org/mailto:support@freegurukul.orghttps://www.facebook.com/freegurukul

¿ yßá NRP Vù² R¶ V c @ L ôðRi a S x qs òQûLi

¿yß á NRPVù ² R¶ V úx msx msLi ¿RÁ LiÍ Ü [¬ s @» R½ ù Li» R½ ® ªs[Vµ ³y ª«soÌ Á Í Ü [ I NRPLji gS gRi VLjiò Lix msÊ Á ² ïy² R¶ V. úNUPx qsVò x mspL Ri* Li 35 0 x qsLiª«s» R½ = LRi LiÍ Ü [, úx msx qsVò» R½ ZN P[LRiÎ ÏÁ LS x tísQ û LiÍ Ü [ I NRP \Û Ç Á © «s NRPVÈ Á VLiÊ Á LiÍ Ü [ ¿yßá VN RP Vù² R¶ V Ç Á ¬ søLi ¿y² R¶ V. @ LiVV¾ » ½ [, C %sx tsQ ¸R¶ VLi\|m s %sÕ ³Á © «sõ ªyµ R¶© «sÌ Á V ª«so© yõ LiVV.

© «sLi µR¶ ª«sLia RP Li  ¿Á [» R½ ¬sL Sµ R¶ LRiß áN RP V gRi V\lL i© «s ¿RÁ Li úµ R¶ gRiVx msoò² T¶ ¬ s » R½ © «s ¾» ½ Ö Á %s¾ » ½[È Á Ì Á » ][ I NRP ª«sV¥¦¦ ¦ ¿RÁ ú NRPª« sLjiò¬ s  ¿Á [zqs© «s @ µ R¶ V÷ é» R½ ® ªs[Vµ ³y% s ¿yß á NR PVù ² R¶ V. LSÇ Á ¬ ds¼ ½ %sx tsQ ¸R¶ VLiÍ Ü [ LRix ¤¦ ¦¦ x qsùLig S, NRPVÉ ÓÁ Ì Á LigS ª« sù ª«sx ¤¦ ¦¦L jiLi¿RÁ È ÁL i » R½x msö ¬ sxqsL ji @¬ s  ¿Á Ê Á V» R½ W @Liµ R¶ VN] [x qsL i GG ª«sWLæS ÌÁ © «sV @ ª« sÌ Á LiÕ Á Li¿yÍ Ü[ x qsWÀÁ Li ¿RÁ È Á Li ª«sÌ ýÁ ¿yß á NRPVù ¬ sNTP N _É ÓÁ Ì Á Vù² R¶ V @ ¬ s }ms LRiV ª «sÀÁ èLiµ j¶ . ¿yß á NRPV ù ² T¶ NTP %sx tñsv gR iVx msoò² R¶ V @ ® © s[ }msLRiV NRP W²y ª «so Liµ j¶ .

%s® µ ¶ [b dP¸R¶ VVÌ Á V, N ]Liµ R¶ LRiV x qs *® µ ¶ [b dP ¿RÁ Ljiú »R½ a Sx qsòQû Ç ìÁ Ù Ì Á V NRPW² y ¿yßá N RPVù² T¶ ¬ s N RPVÉ ÓÁ Í Ü[Fy¸R¶ WÌ Á © «sV x qsWÀÁ Li ÀÁ © «s LSÇ Á ¬ ds¼½ Ç ìÁ Ù ²T¶ gS ª«sVVú µ R¶ ®ªs[a SLRi V. \|ms gS ª«sWN TP¸R¶ V® ªsÖýÁ » ][ x qsLj iF¡ Í Øè LR iV. NS¬ ds, Bµ j¶ x mspL jiògS » R½ x ms ö¬ s Ë ³ØLRi» R½

¿RÁ Ljiú» R½ N SLRiVÌ Á @Õ ³Á ú Fy¸R¶ VLi. ¿yß áN RP Vù² R¶ V ª« sWNTP ¸R¶ V®ªsÖ ýÁ NRP LiÛ ÉÁ [ FsLi »] [ ®ªs[Vµ ³y %s. \| m sgS %s%sµ ³ R¶ LRiLigSÌ Á N RPV x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ Li ÀÁ @ FyLRi\® ªsV© «s % sÇìØ© «sLi ª«so Li® ² ¶ [µ j¶ .

¿yß á NRPVù² R¶ V LS ÇÁ ¬ ds¼ ½ gRiV LjiL i ¿Á [ NSµ R¶ V, ALô ðjiNRP aSx qsòQ ûLi, ˳ Ýg][× Á N RP aSx qsòQ ûLi , ª «sV© «sx qsò» R½ * aSx qsòQ ûLi ª«sL i ÉÓÁ @ LiaS Ì ÁÍ Ü [ @ » R½ ùLi» R½ ¬ sx msoß á » R½ NRP© «sÊ Á Lji¿y² R¶ V. ¿yß áN RPVù² R¶ V x qsWÀÁ Li ÀÁ © «s @® © s[NRP @ Lia SÌ Á V lLiLi² R¶ V ® ªs[Ì Á x qsLi ª«s» R½ =LSÌ Á » R½ LS* » R½ NRPW² y, Bx msöÉ ÓÁ NUP %s%sµ ³R¶ ® µ ¶ [aSÌ Á %s® µ ¶ [aSLigRi, ALôðjiN RP %sµ ³y© yÌÁ N RPV úFy¼ ½ x msµ j¶ NRPg S ª«so © yõ ¸R¶ VLiÛ É Á [ A¸ R¶ V©«s FsL i» R½É ÓÁ ú x msÇ ìت«s Li »R½ V² ][ @ LôðRi Li  ¿Á [x qsVN][ª«s ¿RÁ Vè.

Bx msöV² R¶ V N]Li µR¶ LRi V ALôðjiN RP aSx qsòQ û® ªs[» R½ òÌ Á V x qsW ÀÁ Li ¿Á [ ª« sW© «s%d s¸R¶ V» R½ » ][ NRPW² T¶ © «s ALôðjiNR P x qsLix qsäL Rißá Ì Á © «sV l LiL i² R¶ V ® ªs[Ì Á G Î ÏÁ þ NTPL iµ R¶ ÛÉ Á [ @ ª«sVÌ Á V ÇÁ Lji Fy² R¶ V ¿yß á NRPVù ² R¶ V. A¸R¶ V© «sN RPV }msµ R¶ Ì Á x msÈ ýÁ FsLi» ] [ µR¶ ¸R¶ V ª«so Li® ² ¶[µ j¶ . »R½ © «s ÀÁ ª«sLji µ R¶ aR P ÍÜ [ » R½ © «s x qsLix msµ R¶ © «sLi» y }msµ R¶ Ì Á NRPV µ y© «s%s VÀÁ è© «s g]x msöª «sù QQ NTPò.

A¸R¶ V© «s ª«sùQ QN TPò» R½ *Li @ » R½ ùLi »R½ %sb P x tísQ\® ªsV© «sµ j¶ . Ë ³ÏÁ ¸R¶ VLi @ ® ©s[µ j¶ ¿yß á NRPVù ² T¶ NTP ¾ » ½ Ö Á ¸R¶ VµR¶ V. x qs»R½ ù Li N][x qsLi ¿RÁ ú NRPª«sLj iòQ \® © s© y µ ³j¶ NRPä LjiLi ¿Á [ ryx ¤ ¦¦ ¦zqs. @ » R½ ùLi» R½ aRP NTP òª«sVL i» R½ LigS ª«so © «sõ "© «sL iµ R¶ ' ª«sLi aS¬ sõ » R½ © «s ª«sVLiú » yL igRiLi» ][ » R½ V² T¶ ÀÁ | msÉ íز R¶V ¿yß á NRPVù² R¶ V. @x msöÉ ÓÁ NTP NRPÌ Á ¥¦ ¦¦ Ì Á »][, @\® © sNRP ù» R½ » ][ ª«sVVNR Pä Ì ÁVg S ª«so© «sõ Ë ³ØLRi» R½ ® µ ¶ [aS¬ sõ » R½ ©«s ¸ R¶ VVµ ôðR¶ » R½ Liú » R½ Li» ][, ¿RÁ Liúµ R¶ gRi Vx mso ò¬ s © y¸ R¶VN RP» R½ *L i» ][ I N RPäÉ ÓÁ gS  ¿Á [zqs, x qs Vzqós LRi» R½ © «sV ® © sÌ Á N]Í Øö²R¶ V.

@L ôðRi a Sx q sòQ ûLi

A¸R¶ V© «s LRiÀÁ L iÀÁ © «s @LôðRi a Sx qsòQû Li I NRP @ µ R¶ V÷é» R½ úg RiLi´ R¶ Li @ ¬ s  ¿Á x msöª«s¿RÁ V è. BLi µR¶ VÍ Ü [ LSÇ Á Ù » R½ © «s Aµ ³j¶ xms» yù ¬ sõ NSFy² R¶ VNRP V®© s[Liµ R¶ VN RPV , aRPú » R½ V LSÇ Á Ù Ì Á ©«sV J² T¶ Li ¿Á [Liµ R¶ VNRP V G G ª«sWLæSÌ Á V @ ª «sÌ Á LiÕ Á Li¿yÍÜ [ %sª «sLjiL i ¿y² R¶ V. % s® µ ¶ [b dP ªyß Ó á Ç Á ùLi FsÍ Ø Â ¿Á [̧ R¶WÖ Á , µ ³R¶ © «s x qsLiÊ Á Liµ ³R¶ \® ªs V© «s %sx tsQ¸R¶ WÌ Á Í Ü [ FsÍ Ø ª«sùª«sx ¤¦ ¦¦ LjiLi¿yÍ Ü [ NR PW² y ¾ » ½ ÖÁ Fy² R¶ V ¿yß á NRP Vù² R¶ V. ALôðjiN RP, FyÌ Á © y aSryòQû Ì Á NRPV x qsLi ÊÁ Li µ³j¶ Li ÀÁ Bµ j¶ I NRP úFy ª«sWß ÓáN RP úgRiL i´ R¶L i.

¾ » ½ ÌÁ VgRi V @© «sVªyµ R¶ Li x msoÛ Í ýÁ Ì Á $LSª«sV¿RÁ Liú µ R¶ V²R¶ V

ú x ms Ŕ¶ ® ªsW% µ ³yù ¸R¶ VM LSÇ Á ª«sX¼ ½ ò M

úx msN RPLRiß Øµ ³j¶ NRPLRiß á x qsª «sVV® µô¶ [a RPM

ª«sVWÌ Á ª±s V. x msX´ j¶ ªyù M Í ØÛË ³Á [ FyÌ Á ® © s[ ¿RÁ ¸ R¶Wª«s© «sòQ ùL óRiaSry òQ û ß Óá x mspLS*¿y\l LiQ Qù M úx msróyzms» y¬ s úFy¸R¶ V aRP M » y¬ s x qsLix ¤ ¦¦ ¦X » R½ù GNRP%sVµ R¶ ª±sV @ LóR iaSx qsòQ û Li NRPX » R½ ª±sV. @ ´ R¶ ËØÍ Ø© «s¬ ôs¬ dsªyùÆ Øù ¸R¶ W M úFyLRi ª«sV÷éM

ªyùÅ Á ù . © «s» y* $ » y»R½ Fyµ yµ yù© ±s a Sx qsòQû ª«s V© yµ j¶ x qsµæR¶ VLR i W© ±s. N_É ÓÁ Ö dÁ ¸R¶ WLóRiaSx qsòQ û Li » R½ µ ¶̀ ªyù NRPL] [ª«sWù x qó sûË ³Øx tsQ ¸R¶ W. J Li aRP VúNS¿ yLRiVù © «sNR PV Ê Á X x¤ ¦¦ ¦x qsö¼ ½ NTP © «sª«sVr yä LRiª«s VV.

""¿yß á NRPVù ² R¶ V'' @ ®© s[ © yª«s WLi» R½ LRiLi g RiÌ Á N _ÉÓÁ Ì Á Vù ² R¶ V ÛÍ Á [µ y N_È Á Ì Á Vù² R¶ V (A¸R¶ V© «sNRP V %sx tñs vgRiVx msoò² R¶ ¬ s NR PW² y ª«s VL]NR P } msLR iV) @ LóRiaSx qsòQ ûL i LRi ÀÁ Li¿ RÁ ²y¬ sNTP úFyLRiL iÕ ³Á LiÀÁ A NSLRiù Li ¬ sL ji *x mnsVõ LigS N ]© «sryg Ri² y¬s\Z NP ú Ê Á x ¤¦¦ ¦ø %sx tñsvb Pªy» R½ øNRP \®ªsV© «s "" J Li '' NSLS ¬ sõ D ¿RÁè LjiLiÀÁ @ LóR iaSx qsòQ û ú x msª«sL RiòNRPV \Û Í Á © «s A¿yLRi Vù Ì Á Í Ü[ N RPWÈ Á x qósV\ÛÍ Á © «s aRP VúNS¿ yLRiVù © «sNRP V, Ê Á X x ¤¦ ¦¦x qsö ¼ ½NTP © «sª«sVx qsäLjix qsVò© yõ² R¶ V. aRP VúN S¿yLRi Vù² R¶ V LSO RPQx qsVÌ Á gR iVLRi Vª«so. B» R½ ²R¶ V LRi ÀÁ Li ÀÁ © «s @ Ló RiaSry òQ û ¬sN TP ""K aRP© «sx qsLi'' @ ¬ s }ms LRiV. µ y¬ s x qsLiúgRix ¤ ¦¦ ¦® ªs[V ""a RP VúNRP ¬ds¼ ½ '' . Ê Á Xx ¤ ¦¦ ¦x qsö¼½ LRiÀÁ LiÀÁ © «s ú gRi Li´ y¬sN TP ""Ë ØL>Rix qsö» R½ ù Li'' @ ¬ s }msLRi V.

x msX´ j¶ ªyù B¼ ½ :c Ë ³ÏÁ W%sV¬ s xqsL i Fyµ j¶ Li¿RÁ ² y¬ sNTP , µy¬ s¬ s F yÖ Á Li¿RÁ ² y¬sN TP x mspLS* ¿yLRi Vù Ì Á V Fs¬ sõ @ LóRi aSryòQ ûÌ Á V úx ms¿yLRiLi ÍÜ [¬ sNTP ¼ d½zq sN] ¬sª«s¿y èL ][ (LRi ÀÁL iÀÁ D © yõL ][) ªyÉÓÁ ¬ s @ ¬ sõLi ÉÓÁ ¬ds ¿yÍ Ø ª«sLR iNRPV I NRP ¿] [È Á  ¿Á [Lji è, @© «sgS A úg RiLi´ yÌ Á © «sVL iÀÁ % sxtsQ ¸R¶ WÌ Á V }qsNR PL jiLi ÀÁ , C @LóRia Sx qsòQû Li LRiÀÁ Li ¿RÁ Ê Á ² T¶ Liµ j¶ .

@ ª«s» yL jiNRP:c C @ LóR iaSx qsòQ û LiÍ Ü[ ® ªsV V» R½ òLi x msµ j¶ }¤ ¦¦ ¦© «sV @ µ ³j¶N RPLRiß ØÌ Á V D© yõ LiVV. ú xmsN RPLRiß ØÌ Á ®© s[ } msLRi V» ][ %dsÉ ÓÁ @ªyL i» R½ LRi %sË ³ØgRiLi  ¿Á [̧ R¶ VÊ Á ² T¶ Liµ j¶ . ® ªsVV» R½òL i úx msNRP LRi ßØÌ Á x qsLiÅ Á ù I NRP ª«sLiµ R¶ Fs© «s\Û Ë ³Á(1 80 ). ªyÉ ÓÁ Í Ü[¬s % sx tsQ ¸R¶ WÌ Á © «sV %sª «sLjix qsV ò© yõ²R¶ V.

ª«sVW. » R½ ryù¸ R¶ VL i úx msNRPL Riß Øµ ³j¶ NRP LRiß á xqsª«s VV® µ ô¶ [aRP M c 1 . %sµ y ùx qsª«sVV® µ ô¶ [aR PM 2 . ª«sX µ ôðR¶ xqsL i ¹̧ ¶Wg RiM 3.B¬ ôsû ¸R¶ VÇ Á ¸R¶ VM 4. @ ª«sW» ][ù» R½ ö¼ ½ òM 5 .ª«sV¬ sòQû x msoL][z¤ ¦¦ ¦» ][» R½ ö¼ ½òM 6 . D x msµ ³yÕ ³Á af¿ yaf ¿RÁ Ç ìØ© «s ª«sVª« sW» yù © yª±sV 7 . gRiW² ³R¶ x msoLRi Vu¡ » R½ ö¼ ½ òM 8 . gRiW² ³R¶ x msoLRiVx tsQ úx msß Óá µ ³j¶ M 9. xqs* %sx tsQ¹ ¸¶ [V N RPX» yù NRPX » R½ ùx msORPQ L RiOR P Qß á ª±sV 10 . x msLRi%sx tsQ ¹̧ ¶[V N RPX» yù NRPX » R½ ùx msO][Q x msúgRi x ¤¦¦ ¦M 1 1. ª«sV© yòQû µ ³j¶ NSLRi M 12. µ R¶ W»R½ ú x msß Óáµ ³j¶ M 1 3. LSÇ Á x msoú» R½ LRiO RPQß á ª±sV 14 . @ ª«sLRiVµ ôðR¶ ª «sX» R½ òª±sV 15 . @ ª«sLRiV® µ ôð¶ [¿RÁ ª« sX ¼ ½ òM 16 .LSÇ Á úx msß Óá µ ³j¶ M 17 . ¬ saSx qsòú x msßÓá µ ³j¶ M 1 8. A» R½ øL RiOTPQ » R½ NRPª±sV B¼ ½ %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiNRP Li úx ms´ R¶ ª«sWµ ³j¶ NRPLRiß á ª ±sV.

® ªsVVµ R¶ É ÓÁ @µ ³j¶ N RPLRiß á Li c %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiN RP Li

ªyù. » R½ }qsù¼ ½ : c Bµ j¶ ( ¿Á x msöÊ Á ² R¶ © «sV© «sõµ j¶ ) A @LóRia Sx qsòQû Li Í Ü [¬ s úx msNRP LRiß Øµ³j¶ N RPLRiß ØÌ Á xqsª«sVV® µ ô¶ [ aRPL i. %s% sµ ³R¶ %sx tsQ¸ R¶WÌ Á © «sV úx ms¼ ½ Fyµ j¶ Li ¿Á [ aSx qsòQ ûú gRiLi´ yÌ Á Í Ü [ aSx qsòQû NSL RiVÌ Á V N ]¬ sõ x msµ ôðR¶ » R½ VÌ Á V @ª«sÌ Á LiÕ Á ryòLRiV. ª«s VVLiµ R¶ V  ¿Á x msöµ R¶ Ì Á ÀÁ © «s %sx tsQ ¸R¶ WÌ Á }msLýRi V  ¿Á x mso» yLRi V. µ k¶ ¬ sNTP "D® µ ô¶ [aRP Li' @ ¬s } msLRi V. » R½ LRiVªy» R½ ªyÉ ÓÁ Ì Á ORP Qß ØÌ Á V %sª«sLj iLiÀÁ z msª«s VøÈ Á x msLkiORPQ  ¿Á [ryòL R iV.

ú¼ ½ %sµ ³y(%) x qsù aSx qsòQ ûx qsù úx msª«sX ¼ ½ò Mc D ® µ ô¶ [a][, Ì Á ORP Qß á Li, x msLk iOS Q  ¿Á [¼ ½ . » R½ ú»R½ D ® µô¶[a RPx qsV ò © yª«sVª«sWú ¾ » ½ [ßá ª«sx qsV òx qsLiNUP LR iò© «sª±s V (» R½ LRiäË ³Øx tsQ }ms. 5 ). BNRPä² R¶ x qsª«sV V® µ ô¶ [aRPLi @ © «sgS D ® µ ô¶ [aRP ##® ªs[V. Bµ j¶ C© y²R¶ V ª«sV© «sLi ú gRiLi´ yLR iLiË ³ÏÁ LiÍ Ü [ B ¿Á [ è %sx tsQ¸ R¶V x qsWÀÁ NRP ª«sLiÉ ÓÁ µ j¶ .

1. %sµ R¶ ùÌ Á ©«sV gRiWL jiè © «s % s¿yL Ri Li, 2. |m sµ ôR¶ Ì Á x qsx ¤ ¦¦ ¦ªyx qsLi, 3 . BLiú µj¶ ¸R¶ WÌ Á © «sV @ µ R¶ Vx msoÍ Ü [ DLi¿RÁ VN] [ª«sÈÁ L i, 4. @ ª«sW» R½ VùÌ Á x msoÈ íÁ VNRP @ © «sgS @ ª«sW» R½ VùÌ Á © «sV ¬ s¸R¶ V%s VLi ¿RÁ È Á Li, 5. ª«sVLi ú¼ ½ x msoL] [z¤ ¦¦ ¦»R½ VÌ Á D» R½ ö ¼½ò (¬ s¸R¶ V%sVL i ¿RÁ ² R¶ Li), 6. LRix ¤ ¦¦¦ r¡ ùFy¸R¶ WÌ Á » ][ @ ª«sW» R½ VùÌ Á © «s² R¶ ª«s² T¶ NRP© «sV (© yù¸ R¶W© «sVryLRiL i úx msª«sLj iòx qsVò© yõLS, © yù¸R¶ V%sLR iVµ ôðR¶ LigS úx msª «sLjiòx q sVò© yõLS @ ® ©s[ % sxtsQ ¸R¶ W¬ sõ) x msLkiO TPQ Li¿RÁ² R¶ Li 7 . gRi W² ³R¶ ¿yLRi VÌ Á D» R½ ö ¼ ½ò (x qs* LRiWx msx qs*Ë ³ تyµ j¶ NRPLi) , 8 . gRiW² ³R¶ ¿y LRiVÌ Á © «sV A¸ R¶W NSLS ùÌ Á \Z NP ¬ s¹ ¸¶ WgjiLi¿RÁ ² R¶ Li 9. » R½ ©«s ® µ ¶ [aRP LiÍ Ü [ D© «sõ NRPX » R½Vù Ì Á © «sV (N][x msLi D © «sõªyÎ ýÏÁ © «sV, Ì Á VÊ ôÁ VÌ Á © «sV) @NRP X» R½ Vù ÌÁ © «sV

gRiWLji è ¾» ½ Ö Á zqsN]¬ s x qsLiLRiO TPQL i ¿RÁ VN ]© «s² R¶ Li, 10 . x msLRiVÌ Á ® µ ¶ [aRP LiÍ Ü [¬ s NRPX » yùNRP X» R½ ù x msOSQÌ Á © «sV » R½ © «s \® ªsx mso ú¼ ½ x msöVN ]© «s² R¶ Li (aRP ú» R½ VLSÇ Á ùL iÍ Ü[¬ s ú NRPVµ ôðR¶ VÌ Á VÊ ôðÁ VÌ Á© «sW, B»R½ LR i VÌ Á © «sW NRP W² y » R½ © «sNRP V @© «sVNRP WÌÁ L igS  ¿Á [zqsN] ©«s² R¶ Li ), 11 . ª«sVLiú» yµ ³j¶ N SLRi Li 12 . µR¶ W» R½ Ì Á ©«sV A ¸R¶ W x ms© «sVÌ Á %dsVµ R¶ x msLix ms² R¶ Li , 13 . LSÇ Á x msoú » R½ VÌ Á© «sVL i² T¶ L RiORPQ ß áL i, 14 . LSÇ Á Ù NRP V @ © «sVNRP WÌ Á Li gS D Li ²R¶ ¬ s LSÇ Á x msoú »R½ VÌ Á ú x msª«sX¼ ½ ò, 1 5. @ É íÓÁ LSÇ Á x msoú »R½ VÌÁ %sx tsQ ¸R¶ VLiÍ Ü [ LSÇ Á Ù @ ª«sÌ Á LiÕ Á Li¿RÁ ª«sÌ Á zqs© «s ú xmsª«sX ¼ ½ ò, 16 . LSÇ Á Ù NRP LRiòª«s ùLi 17. LSÇ Á ú x msryµ R¶ LiÍ Ü[ FyÉ ÓÁ Li¿ RÁ ª«sÌ Á zqs© «s ¬ s¸R¶ Vª« sWÌ Á V, 1 8. LSÇ Á Ù »R½ © «s© «sV » y© «sV LRiOTP QL i¿RÁ VN]© «s² R¶ Li.

Bµ j¶ %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiN RPLi @ ®© s[ ® ªsV Vµ R¶ É ÓÁ úx msNRP LRiß áL i. %s© «s¸R¶ VL i @ © «sgS LSÇ Á Ù NRP V NSª«sÌ Á zqs© «s %sµ yù Ë ³Øù ryµ j¶ NRPLi . \Û É ÁQ û ¬ sLig̀i. µ y¬ sNTP x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «sµ j¶ %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiN RP Li.

ª«sVW. 1 . Ç Á © «sx msµ R¶% s¬s® ªs[aRP M 2. Ë ³ÏÁ W%sVÀÁ èéú µ yzmsµ ³y© «sª±s V 3. µ R¶ VLæRi%sµ ³y© «sª±sV 4 . µ R¶ VLæRi%s¬ s® ªs [aRP M 5 .x qsLi¬ sµ ³y» R½ X¬ s¿RÁ ¸R¶ VNRPL R i ø 6 . x qsª«sWx ¤¦ ¦¦ LRiòQX x qsª«sV Vµ R¶ ¸R¶ Vúx msróyx ms© «sª±sV 7. @ ORPQ x msÈ Á ÛÍ Á[ gS ßá ¬ sNS ùµ ³j¶ NSLRi M 8. x qsª«sV Vµ R¶ ¸R¶ Vx qsù ¸ R¶VVN Sòx msx ¤¦¦ ¦X » R½ x qsù úx ms» yù © «s¸R¶ V© «sª±sV 9. D x ms¸R¶ VVNRPòx msLkiO SQ 1 0. aSx qs© yµ ³j¶ NSLRi M 1 1. N ][aRPú x ms®ªs[a RPù LRi» R½ õ x msLkiOSQ 12 . ANRPLRiN RPLSø © «sòú x msª« sLRiò© «sª± s V 13 . @ ORPQ aSÍ Ø¸R¶ WLi x qsV ª«sLñSµ ³R¶ ù QORP Q M 1 4.%sb P Æ Ø¸R¶ WLi r¢ª«sL ñjiN RP úx ms¿yLRiM 1 5. N ][uîygSLSµ ³R¶ ù QORP QM 1 6. x msß Øù µ³R¶ ù Q ORPQ M 17 . NRPVFyù µ ³R¶ ùQ ORPQ M 18 .A¸R¶ VVµ ³ygSLSµ ³R¶ ùQ ORPQ M 1 9. » R½ VÍ Øª«sW© «sF ¢»R½ ª«sª±sV 2 0. ® µ ¶[aRP NSÌ Á ª«sW© «sª± sV 21. aRPVÍ Øäµ ³R¶ ù QORP Q M 22 .x qsWú »yµ³R¶ ù QO RPQM 2 3. {qs» yµ ³R¶ ù QORP QM 2 4. x qsVLS µ³R¶ ù Q ORPQ M 25 . x qsW© yµ³R¶ ù QO RPQ M 26. gRiß Óá NSµ ³R¶ ùQ ORPQ M 2 7. © yª«sµ ³R¶ ùQ ORPQ M 2 8. g] [µ³R¶ ù Q ORPQ M 29 . @ aS* µ³R¶ ùQ ORPQ M 30 . x ¤¦ ¦¦ x qsòQù µ ³R¶ ùQ ORPQ M31 . LRi´ y´ R¶ ùM ORPQ 32. x ms» R½òQ ù µ ³R¶ù Q ORPQ M

33 . } qs© yx ms¼ ½ ú xms¿yLRiM 3 4. ª«sVVúµ yµ ³R¶ ùQ ORPQ M 35 .%s¬ ds» yµ ³R¶ ùQ ORPQ M 36 . x qsª«sWx ¤¦ ¦¦ LRiòQX úx ms¿yLRi M 3 7. gRi Xx ¤¦ ¦¦ x ms¼ ½ NRP \® ªs® µ ¶[x ¤ ¦¦ ¦NRP » yx msx qsª«sù ÄêÁ © yM úx msß Óá µ ³R¶ ¸R¶ VM 38 . © ygRiLjiN R P úx msß Óá µ ³j ¶ M B» R½ ù µ ³R¶ ùQ ORPQ Q úx ms¿yL][ µ j¶ *¼ d½ ¸R¶ Vª«s Vµ ³j¶ NRPLRi ßá ª±s V.

3333

ALRiª«s @µ ³j¶ NRP L Riß á Li c ª«s VLi² R¶ Íج sõ gRiW Ljiè© «sµ j¶

ªyù. 1. ú x msNRPX » R½ VÌ Á x qsLi xmsµ R¶ (@ Õ ³Á ª«sXµ ôðj¶ Û Í Á [µ y D© «sõ »R½ zqós¼ ½ ) 2 . aRPª«sW¬ sNTP (L SÇ Á ùLiÍ Ü [ aSL i¼ ½ NTP), ªyù ¸R¶ Wª«sW¬ sN UP ( @© «sgS NSLRi ù¬ sLRi* x ¤¦ ¦¦ß ج sNTP Activity) x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «sµ j¶ . Bµ j¶ ª«sVLi² R¶ Í Ø¬ sN TP (circle of kings) x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «s A LRiª« s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li.

ª«sVW. uy² æR¶ Vß á ùx qsª«sV V® µ ô¶ [aRPM 2. ORPQ ¸R¶ Vróy© «sª«sXµ ôðj¶ ¬ s aRPè ¸R¶ V M 3. x qsLiú aRP¸ R¶Vª«sX ¼ ½ òM 4. x qsª«s V{¤ ¦¦ ¦© «sÇ Øù¸R¶ VryLi g Ri VßØÕ ³Á B® ª s[aRPM 5 . {¤¦ ¦¦ ©«sx qsLiµ ³R¶ ¸R¶ VM 6. %sg R iX¥ ¦¦¦ ùx qs© «sª±sV 7 . x qsLiµ ³y¸R¶ Wx qs© «sª±s V 8. %sg RiXx ¤¦ ¦¦ x ¤¦ ¦¦ ù Ŗ¶ W© «sª±sV 9 . x qsLiµ ³y¸R¶ V¸R¶ W© «sª± sV 10. x qsLiË ³ÏÁ W¸R¶ Vúx ms¸R¶ Wß á ª±sV 11 . ¸R¶ W» R½ ªyù% sVú » R½ ¹ ¸¶ WLRiÕ ³Á úgRix ¤ ¦¦ ¦ÀÁ © yò 12 . ORPQ ¸R¶ VÍ Ü [Ë ³ÏÁ% sLSgRi}¤ ¦¦ ¦» R½ ª«sM 13 . ryª«sVªy LiVVN RP%sx msLji ª«sVL Ri+ M 14 . x qsLiz¤¦ ¦¦ » R½ úx ms¸R¶ Wß Óá NRPª±sV 1 5 . x msLjix msß Óá » yx msLjix msßÓá » yx msx qsX »ya RPè x qsLiµ ³R¶ ¸R¶ VM 1 6. \® µ ¶ Q* µ ³k¶ ˳Ø% sNSM x qsLiµ ³j¶ %súN RPª «sW M 17 . ¸R¶ W» R½ ª«sùª«sX ¼ ½ òM 18 . @ ©«sVú gSx ¤¦ ¦¦ ù% sVú »R½ %sZa P[u yM 19 . %sVú »R½ z¤ ¦¦¦ LRiß á ùË ³ÏÁ W%sVx qsLiµ ³ R ¶ ¸R¶ VM 20 . FyLñjiQ úgS x¤ ¦¦ ¦ÀÁ © yò 21 . {¤¦ ¦¦© «saRPNTP ò x msp L Riß áª±sV 2 2. Ê Á Ì Á ª«s» y %sgRiX x ¤¦Ü [ù x msL][µ ³R¶ }¤ ¦¦ ¦» R½ ª«sM 23 . µ R¶ ß ïãÜ[x ms© «s» R½ ª«sX » R½ òª±sV 2 4. µ R¶ ß ïãÜ [xms© yLiVVª«sX » R½ òª ±sV 25 . x qsLiµ ³j¶ NRPLRiø 26 .x qsLiµ ³j¶ ® ªsWORPQ M 2 7 . ª«sVµ ³R¶ ùª«sV ¿RÁ Lji» R½ ª±sV 28 . D µ y{qs© «s¿RÁ Lji» R½ ª±sV 29 . ª«sVß ïá Ì Á ¿RÁ Lji »R½ ª±s V B¼ ½ uy² æR¶ Vß áù Li x qsx msò ª«sVª «sVµ ³j¶ NRP LRiß á ª±sV

G² R¶ ª«s @µ ³j¶ NRPL Riß áLi c uy² æ R¶ Vß Øù¬ sN TP x qs LiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «sµ j¶

ªyù. 1. x qsLi µ³j¶ ® ªsVVµ R¶ \Û Í Á © «s ALRiV gRi Vß ØÌ Á x qsLiOTP Qx msò¬ sLRi Wx msß á Li 2. ORPQ ¸R¶ VLi, ¬ sÌ Á NRP² R¶ gS D Li² R¶ ² R¶ Li, @ Õ ³Á ª«sXµ ôðj¶ c %dsÉ ÓÁ ¬ saRP è ¸R¶ VLi 3. Aú aRPLi VVL i¿Á [È Á x msöV² R¶ V  ¿Á [̧ R¶ Vª« sÌÁ zqs© «s %sµ ³y© «sLi 4 . x qsª«s W© «sÊÁ Ì Á Li N RPÌ Á ªy²R¶ V, µR¶ VLRi ÷Ì Á V² R¶V, @µ ³j¶ NRP ÊÁ Ì Á V² R¶ V (@ LiVV © «s LSÇ Á Ù ) ª«sù ª«sx ¤¦¦ ¦Lji Li¿RÁ ª«sÌ Á zqs© «s x msµ ôðR¶ ¼ ½ . 5. µ R¶VL Ri÷ éÌ Á V² R¶ V  ¿Á [zq sN]© «sª«sÌ Á zqs© «s x qsLiµ ³j¶ 6. %sL] [µ ³R¶L i |msÈ íÁ VN]¬ s úx msa SLi» R½ Li gS D Li² R¶ ² R¶ Li. 7. x qsLiµ³j¶  ¿Á [zqsN]¬ s ú x msaSLi» R½ Li gS DLi² R¶ ² R¶ Li. 8. %sL] [µ³R¶ Li @ª«sÌ Á LiÕ Á LiÀÁ  ¿Á [ }qs ¸R¶ VVµ ôðR¶ ¸R¶ Wú» R½ 9. x qsLiµ ³j¶ ¿ Á [zqsN]¬ s ¸R¶ W© «sLi (\| qs© «sù Li © «s² R¶ x ms² R¶ Li)  ¿Á ¸ R¶Vù ² R¶ Li 10 . (B» R½ LRiLSÇ Á Ù Ì Á » ][) NRP Ö Á zqs ¸R¶ VVµ ôðR¶ ¸R¶ Wú » R½  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li 1 1. Fsµ j¶ LjiLi ¿RÁ ª«sÌ Á zqs© «s

ªy¬ s%dsVµ j¶ NTP, x qsx ¤ ¦¦¦ Ç Á aRPú » R½ Vª«so %ds Vµ j¶ NTP µ R¶ Li® ² ¶ » R½ ò²y¬ sõ gRiWLjiè AÍ Ü [ÀÁ Li¿RÁ ²R¶ Li 12. úx msNRPX » R½ VÌ Á Í Ü[ O RPQ¸ R¶ Vª«sVW , Í Ü [Ë ³ÏÁ ª«sV W, %sLSgRi Li (LSÇ Á Ù %dsVµ R¶ ú} msª« sV Í Ü [zmsL i¿RÁ ² R¶ Li) %d sÉ ÓÁ NTP NSL RißØÌ Á V 1 3. %sVú » R½ VÌ ÁL iµ R¶L RiW NRPÌ Á ª«s² y¬ sõ gRiWLj iè © «s AÍ Ü [¿ RÁ © «s 14 . I x msöLiµ R¶ Li ú x msNSLRiLi Bµ ôR¶ LRiV LS Ç ÁÙ ÌÁ V ª«sVW² R¶ ª«sªy¬ s \|ms µ R¶ Li® ² ¶ » R½ ò²R¶L i 15. N]¬ sõ x tsQ LRi» R½ VÌ Á V |msÈ íÁ VN]¬ s  ¿Á [zqsN]© «sõ x qs Liµ ³j¶ , G x tsQ LRi» R½ VÌÁ W Û Í Á [¬ s x qsLiµ ³j¶ . » R½ © «s©«sVLi ÀÁ G NSLRiß á Li  ¿Á [» R½\® © s© y µ R¶ WLRiLi @ Li VVF¡ LiV V© «sªy¬ s» ][ x qsLiµ ³j¶ 16 . %sµ ³y© «s \® µ ¶ Q* %sµ ³R¶ ùLiª«sÌ ýÁ x qsLiµ ³k¶ , ¸R¶ VVµ ô ðR¶ ª«sV W 17 . ¸R¶ VVµ ôðy¬ sNTP ª« s ¿Á [ è aRPú » R½ Vª« so ¿Á [»R½ Fsµ j¶ LjiLi x msÊ Á ² R¶ ©«sV© «sõ ªy² R¶ V  ¿Á [̧ R¶ Vª «sÌ Á zqs© «s %sµ ³y© «sª«sVV 18 . @ ©«sVúgRiz¤¦ ¦¦ Li¿ RÁ ª«sÌ Ázqs© «s A ¸R¶ W %sVú» R½ VÌ Á V (G %sVú» R½ VÌ Á NRPV x qs¥ ¦¦¦ ¸R¶ VLi  ¿Á ¸R¶ WùÖ Á ) 1 9. %sVú » R½ x qsLiµ ³j¶ (Pact for securing ally), z¤ ¦¦ ¦LRiß á ù x qsL iµ ³j¶ (Pact for securing money), Ë ³ÏÁ W%s Vx qsLiµ ³j¶ (Pact for securing land), NRPLRi ø x qsLiµ ³j¶ (Pact for securing an undertaking) 20 . FyLñji ú gSx ¤¦ ¦¦ §ß ñÓá gRi WLjiè @© «sgS ® ªs© «sVNRP © «sV L i² T¶ ª«sÀÁ è µ y² T¶ ¿Á [} qs ªy¬ s¬ sg RiWLj iè , AÍÜ [¿RÁ © «s 21 . » R½ gæjiF¡ LiVV© «s a RP NT Pò¬ s ª«sVLR iÌ Á x msoLiÇ Á Ù N] ©«s²R¶ Li 22. Ê Á ÌÁ ª«sL i» R½V¬ s» ][ %sL ][µ ³R¶ Li |msÈ íÁ VN] ¬s µ R¶ VLæRi Li ÍÜ [ ¬ sÌ Á µ ]NRP VäN]¬ s D Li² R¶ ² y¬ sN TP NSLRiß ØÌ Á V 23 . \|qs© «sù Li» ][ FyÈ Á V Í Ü Ligj iF¡ ¹ ¸¶ [V LSÇ Á Ù @ © «sVx qsLjiLi¿RÁ ª «sÌ Ázqs© «s %sµ ³y© «sLi 2 4. \| qs© «sùLi» ][ x qs¥ ¦¦ ¦ aRP ú» R½ V LSÇ Á Ù ©«sV Í Ü LigRiµ k¶ x qsVN]© «sõ ªy² R¶ V @ © «sVx qsLjiL i¿RÁ ª«sÌ Á zqs© «s %s µ ³y© «sLi 25 . x qsLiµ³j¶  ¿Á [x qsVN]© «s² R¶ Li 26 . x qsLiµ ³j¶ N][x qsLi Ç Ø% dsV© «sVgS ¼ d ½ zqsNRPV© «sõ ªy¬ s¬ s %s² T¶zmsLi ¿RÁ VN] ©«s² R¶ Li (Liberation of the hostage) ª «sVµ ³R¶ ùª«s Ljiòg S D© «sõ (Û ÍÁ [µ y ª«sVµ ³R¶ ù D© «sõ ) LS Ç Á Ù ¹ ¸¶ VVNRPä ú x msª«sX¼ ½ ò 28 . D µ y{qs© «sV² R¶ VgS D © «sõªy¬ s ú x msª«sX¼ ½ ò 29 . ª«sVLi² R¶ Ì Á Li %sx tsQ ¸R¶ VL iÍ Ü [ úx msª«sX ¼ ½ò. Bµ j¶ uy² æR¶ Vß Øù ¬sN TP x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «s G² R¶ª«s @ µ ³j¶ NRPL Riß á Li.

ª«sVW. 1 . úx msNRP X¼ ½ ª«sù x qs©«sª«sL æRi M 2. LS Ç ÁL SÇ Á ù¹ ¸¶ WLRi* Qù x qs© «s ÀÁ © yò 3 . x msoLRiVx tsQ ª«sùx qs© «sª« sLæRi M 4 .{ms² R¶ © «s ª«sL æRi M 5. x qsòª«s V÷é© «sª«s LæRiM 6. N][a RPx qsLigRi ª«sLæR iM 7 . Ê Á Ì Á ª«sùx qs© «sª«sLæRi M 8 . %sVú» R½ ª«sù x qs© «sª« sLæRi M B ¼ ½ ª«sùx qs© yµ ³j¶ NSLjiN RPª±sV @x tísQ ª«sVª« sVµ³j¶ N RPLRiß á ª ±sV.

Fs¬ s%sVµ R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPL Riß á Li c Ax msµ R¶ ÌÁ © «sV gRi WLji è© «sµ j¶

ªyù. 1. ú x msNRPX » R½ VÌ ÁN RPV ª«s ¿Á [è Ax msµ R¶ Ì Á ª«sLæRi Li 2 . LSÇ Á Ù NRPV, LSÇ Øù¬ sNTP NRPÖ Á lgi [ Ax msµ R¶ Ì Á © «sV gR iWLji è© «s AÍ Ü [¿RÁ© «s 3 . x msoLR iVx tsv¬ s ª«sù xqs© yÌ Á ( ¿Á ² ïR¶ gRiVß ØÌÁ ) ª« sLæRiL i 4. @ gjiõ Ç ÁÍ Øµ j¶ {ms² R¶ © yÌ Á ª«sL æRiL i 5. L SÇ Á NSLSù Ì Á ©«sV xqsòL iÕ ³ÁL ix ms ¿Á [}qsª yÉ ÓÁ ª«sLæR iLi 6 . µ ³R¶ © ygSLS¬ sNTP µ³R¶ © «sLi ¿Á [LRiè NR PF¡ ª«s² y¬ sNTP NSL Ri ßØÌ Á ª«sLæ RiLi 7 . \|qs© yù ¬ sNTP ª«s ¿Á [ è Ax msµR¶ Ì Á ª«sL æRiLi 8 . %sVú » R½ VÌ Á Ax msµ R¶ Ì Á ª«sL æRiL i. Bµ j¶ ª«sùx qs© yÌ Á ©«sV gRi WLji è © «s Fs¬ s%s Vµ R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á L i.

ª«sVW. a RP NTPò® µ ¶ [aRPNS Ì ÁÊ Á Í ØÌ Á Ê Á Ì Á ÇìØ© «sª±sV 2 . ¸R¶ Wú »yN SÍ ØM 3. Ê Á Í Ü[Fyµ y© «s NSÍ ØM 4. xqs© yõ x ¤¦ ¦¦ gRiVß ØM 5. ú x ms¼ ½Ê Á Ì Á NRP LRiø 6 . x msaSè » ][äx msÀÁ © yò 7 . Ë Ø¥¦ ¦¦ ù Ë ³ÏÁ ù © «sòLRiúx msNRP X¼ ½ N][x msú ¼ d½ NSLRiM 8 .ORPQ ¸R¶ Vª«sù ¸R¶ VÍ ØË ³ÏÁ %sx msLjiª «sVLRi+ M 9. ËØ¥ ¦¦ ¦ù Ë ³ÏÁ ù© «sòLSa Sèx ms µ R¶ M 10 . µ R¶ Wx tsQù aRPú » R½ Vx qsLi¸R¶ VVNSò M 1 1. @ LóS© «sLóRix qsLia R P¸R¶ V¸R¶ VVNSò M 1 2. » yryª«sVVFy¸R¶ V %sNRPÌ Á ö ÇØM z qsµ ôðR¶ ¸R¶ VM B» R½ ù Õ³Á ¸ R¶Wx qsù » R ½ äLRiø © «sª«sª«sV ª«sVµ ³j¶ NRPL Riß á ª±sV.

4444

» ]%sVøµ R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li c \Û Ç Á ú» R½ ¸R¶ Wú» R½ NTP ®ªsÛ Î ýÁ [ªy¬ s NRPLRiø

ªyù . 1. ¸R¶ VVµ ôðR¶ ¸R¶ Wú» R½ NRPV ® ªsÛ Î ýÁ [ ª«s VVLiµ R¶ V » R½© «s ¹ ¸¶ VVNR P ä B» R½ LRiVÌ Á ¹̧ ¶ VVNRPä aRP NTPò , ® µ ¶ [aRP Li, NSÌ Á Li %dsÉ ÓÁ Ê Á Í ØÊ Á Í ØÌ Á © «sV ¾ » ½ Ö Á zqsN ]© «s² R¶ Li 2. Ŗ¶ V VµôðR¶ ¸ R¶Wú » R½ NRPV » R½ gji© «s N SÍ ØÌÁ V 3 . %s%sµ ³R¶ \|qs© yù Ì Á © «sV } qsNRPLj iLi ¿Á [ NSÍ ØÌ Á V 4 . %s %sµ ³R¶ \|qs© yùÌ Á © «sV ¸R¶ VVµ ôðy¬ sNTP zq sµ ôðR¶ Li  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ LiÍ Ü [¬ s g RiVß ØÌ Á V 5 . aR Pú » R½ V \|q s© yù¬ sõ Fsµ j¶ LjiLi ¿RÁ gR iÖ Á gji ©«s \| q s© yù¬ sõ zqsµ ôðR¶ Li  ¿Á [x qs VN]© «s² R¶ Li 6 . ® ªs© «sNRP© «sVLi² T¶ ª«s ¿Á[ è D x msúµR¶ ªyÌ Á © «sV gRiWL jiè ©«s AÍ Ü [ ¿RÁ © «s 7. LSÇ Á ù Li \Û Ë Á É Ø ÍÜ [x msÍ Ø NRPÌ Á gRi² y¬ sNTP @ ª«sNSa RPLi D © «sõ ú x msN RPX» R½ VÌ Á ¼ ½ LRiVgRi VË ØÈ Á VNRPV ú x ms¼ ½ú NTP¸ R¶V 8 . ©«sx tísQ Li, ª« sù¸R¶ VLi , Í ØË ³ÏÁ Li %dsÉ ÓÁ ¬ s gRi WLjiè © «s % sª«sVL Ri+ 9. \Û ËÁ É Ø Í Ü [x msÍ Ø D© «sõ ªyLji (@µ ³j¶ N SLRi VÌ Á ) © «sVLi² T¶ ª«s ¿Á [ è Ax msµ R¶ ÌÁ V 1 0. ú µ ][x ¤¦ ¦¦ §ÌÁ N RPV, aRPú » R½ Vª«soÌ Á NRP V x q sLiÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «s%s,

ªyÎ ýÏÁ © «sVLi² T¶ NRPÖ Á l gi[%s (Ax msµ R¶ Ì Á V) 11 . ú xms¹ ¸¶ WÇ Á© yÌ Á » ][© «sV (advantages) @ © «sLóSÌ Á » ][© «sV (disadvantages), x qsLiaRP ¸R¶ VLi» ][© «sV (uncertainty) x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ Li ÀÁ © «s (@ F y¸R¶ WÌÁ V) 1 2. ® ªs[LRiV ® ªs[LR iV D Fy¸R¶ WÌ Á V @ª« sÌ Á LiÕ Á LiÀÁ C @ Fy¸R¶ WÌ Á© «sV @ µ ³j¶ gRi%sVLi ¿RÁ ² R¶ Li. Bµ j¶ @ Õ ³Á ¸R¶ Wx qsù» R½ äLRiø NRPV x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ Li ÀÁ © «s » ]%sVø µ R¶ ª«s @µ ³j¶ NRP L Riß áL i.

ª«sVW. 1 . x qsä© ôðyªyLRi¬ s® ªs[ M 2. x qsä© ôðyªyLRiú x ms¸R¶ Wß á ª±s V 3 . Ê Á Ì Á ª«sùx qs© yª«s x qsä© ô«sNSÌ Á LRiO RPQß á ª±s V 4. NRPWÈ Á ¸R¶ VVµ ôðR¶ %sNRPÍ Ø öM 5 . x qs*Q \|qs© ¯ [ù» y=© «sª±s V 6 . x qs*Ê Á Í Ø© «sùÊ Á Ì Á ªyù ¹̧ ¶WgRi M 7. ¸ R¶VVµ ôðR¶ Ë ³ÏÁ Wª«sV¸R¶ VM 8. x ms» R½òQ ù aRP* L Ri´ R¶ x ¤¦¦ ¦zqsòNRP LSøß Óá 9. x msORPQ NRPO RPQL Riryù © yLi Ê Á Í ØúgRi» ][ ª«s pù x ¤¦ ¦¦ %sË ³Øg RiM 10 . ryLRix mns Ì æÁ VÊ ÁÌ Á %s˳ØgRi M 11. x ms»R½ òQ ù aRP* LRi´ R¶ x ¤¦¦ ¦zqsò̧ R¶ VVµ ôðy¬ s 12 . µ R¶ ß ïá Ë ³Ü[g Riª«s Vß ïá Í Øx qsLix ¤¦ ¦¦ » R½ ª«spùx ¤ ¦¦¦ ª«spùx ¤ ¦¦ ¦©«sª±sV 13 . » R½ x qsù ú x ms¼ ½ ª«spùx ¤ ¦¦¦ x qsLiróyx ms© «sª±sV B¼ ½ ryL i úgS%sVNRP L i µ R¶ aRPª«sVª« sVµ ³j¶ NRPL Riß áª ±sV.

x msµ R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li c ¸R¶ VVµ ôð y¬ sNTP x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ Li ÀÁ © «sµ j¶

ªyù. 1. \| qs© yù¬ sõ ¬s® ªs[b PL i¿RÁ² R¶ Li (¬ sÌ Á x ms² R¶ Li) 2. x qsäLiµ ³yªyLRiLi© «sV LiÀÁ Ê Á ¸R¶ VÌ Á V®µ ¶ [LRi ²R¶ Li 3. \| qs© yù ¬ sNTP G\® µ ¶ © y Ax msµ R¶ ª«sÀÁ è© «s NSÌ Á LiÍ Ü [© «sV, AúN R Pª«sVß áx qsª «sV¸R¶ VLiÍ Ü [© «sV LRiO TPQLi ¿RÁ ² R ¶ Li 4 . @ ®© s[N RP%sµ ³y\Û ÍÁ © «s N RPx msÈ Á¸ R¶ VVµôðyÌ Á V 5 . » R½ © «s \|qs© yù¬ sNT P D » y=x ¤¦ ¦¦ Li NRPÖ Á gjiLi ¿RÁ ² R¶ Li 6 . » R½ © «s \|qs© «sù L i aRPú » R½ V\| qs© «sùLi» ][ » R½ Ì Á Ê Á ® ²¶ [È Á ÈýÁV  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li 7 . ¸R¶ VVµ ôðy¬ sNTP » R½ gj i© «s úx ms® µ ¶ [aSÌ Á V 8 . NSÖ Á Ê Á LiÈýÁ V, gRiVà üá x mso x qsªyLRi VÌ Á V, LRi´ j¶ NRP VÌÁ V, gRiÇ ØL RiW² ³R¶VÌ Á V  ¿Á [̧ R¶ Vª«sÌ Á zqs© «s x ms© «sVÌ Á V 9. lLiN RPäÌ Á µ R¶ gæRiLRi, ú x msNRPäÍ Ø, ª«sVµ ³R¶ ùË ³ØgR iLi ÍÜ [© «sV \ |qs© yù Ì Á © «sV ª«s pù¥ ¦¦¦ Ì Á VgS GLRiöLRi¿ RÁ ² R¶ Li (x msORP QLi @ © «sgS \ |qs© «sù Li ª«sV VLiµ R¶ VË ³Ø gRiLiÍ Ü [ ® ªsÌ ÁVx msÌ Á NRP V D © «sõ \|qs© «sù Li. N RPOR PQ Li @ © «sgS ® ªs©«sVN R P \® ªsx mso © «s Fy LRi+Q *Ë ³ØgSÌ Á V. D LRi£qs @ © «sgS ª«sVµ ³ R¶ ùË ³ØgRiL i) 1 0. Ê Á Ì Á\® ªsV© «s \|q s© yù ¬ sõ µ R¶ VLRi÷éÌ Á \® ªsV© «s \|qs© yù ¬ dsõ %sË ³ÏÁ Ñ Á Li ÀÁ A ¸R¶ W r óy© yÌ Á Í Ü [ DLi¿RÁ ² R¶ Li 1 1. N SÖ Á ÊÁ Li ÈÁVÌ Á V, Ab P* NRPVÌ Á V, LR i´ j¶ NRP VÌ ÁV, gRiÇ ØLRiW² ³ R¶ VÌ Á V %dsÎ ýÏÁ ¸R¶ V Vµ ôðyÌ Á V 1 2. µ R¶ Li² R¶ ª«spù x ¤¦ ¦¦L i (\|q s © yù¬ sõ NRPà üá AN SLRiLiÍ Ü [ ¬ sÌ Á x ms² R¶L i) x qsL Riöª«spùx ¤ ¦¦ ¦Li, ª«sVL i ²R¶ Ì Á ª«spù x ¤¦¦ ¦Li, @x qsLix ¤ ¦¦ ¦» R½ ª«spùx ¤ ¦¦ ¦Li (® ªs[LRiV® ªs [LRiVgS  ¿Á [zqs ¬ sÌ Áx ms² R¶ Li) 1 3. % dsÉ ÓÁ ¬ s Fsµ j¶ LjiLi¿RÁ ² y¬ sNTP » R½ gj i© «sÈ ýÁ VgS ª«sp ù ¥¦ ¦¦ ÌÁ V LRiÀÁ Li ¿RÁ ² R¶ Lic Bµ j¶ ¸R¶ VVµ ôðy¬sN TP x qsL iÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «s %sx tsQ¸R¶ WÌ Á V© «sõ x msµ R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li.

ª«sVW. 1 . Û Ë ³Á [µ] [Fyµ y© y¬ s 2 . DFyLi aRPVµ R¶ ß ïá M B¼ ½ x qsLi x mns Vª« sX » R½ ò ®ªs[VN Sµ R¶ aRPª« sVµ ³j¶ NRPLRiß á ª ±sV.

x msµ R¶ N]Li² R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li c x qsLix mns VLSÇ Øù ÌÁ N TP (oligarchy) x qsL iÊ Á Liµ ³j¶ LiÀÁ © «sµ j¶ .

ªyù. 1. x qsLi xmnsVL SÇ Øù Ì Á Í Ü [ x msLRix qsöLRiLi Û Ë ³Á [µ R¶ Ë ³ØªyÌ Á V NRP Ö Á g jiLi ¿Á [ D Fy¸R¶ WÌ Á úx ms¹ ¸¶ WgRiLi. 2. LRi x¤ ¦¦ ¦x qsù LigS µ R¶ Li² T¶ Li ¿RÁ ² R¶ Li (© «sb PLix ms ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li). Bµ j¶ x qsLix mnsVª «sX »R½ òLi @® © s[ x msµ R¶ N]Li² R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li.

ª«sVW. 1 . µ R¶ W» R½ NRPLRiø 2. ª«s Vx qsòQ û¸ R¶ VVµ ôðR¶ ª± sV 3 . }qs© yª« sVVÅ Á ù ª«sµ ³R¶ M 4 . ª«sVß ïáÌ Á ú F¡ » y=x ¤¦ ¦¦ ©«sª±sV 5.a RP ryòQû gjiõ LRix qsúx msß Óá µ ³R¶ ¸R ¶ VM 6. %dsª«sµ ³yry LRi úx msryL Riª«sµ ³R¶ M 7 . ¹ ¸¶ WgS¼ ½ x qsLiµ ³y© «sª±sV 8 . µ R¶ ß ïؼ ½ x qsLiµ ³y© «sª±sV 9 . GNRP% sÇ Á ¸R¶ VM B» yù Ê Á Ö dÁ ¸R¶ Vx qsL i µ y* µ R¶ aRP ª«sVµ ³j¶ NRPLRiß á ª± sV.

5555

x ms® © sõLi²R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á Li c µ R¶ V LRi÷éÌ Á V² R¶ V G%sV  ¿Á [̧ R¶ WÍÜ [  ¿ Á }msöµ j¶

ªyù. 1 . µ R¶ W» R½ ©«sV x msLix ms² R¶ Li 2. ª«sVL iú» R½ Li» ][ (LSÇ Á NUP ¸R¶ V F s»R½ VòÌ Á » ][ Diplomacy) ¸R¶ VVµôðR¶ L i  ¿Á ¸R¶ Vù ² R¶ Li 3. aRPú » R½V} qs© y© y¸ R¶ VNRP Vß ñÓá ¿RÁ Li zmsLi ÀÁ ® ªs[̧ R¶ V² R¶ Li 4. LRix ¤¦ ¦¦ x qsùLig S ª«sVL i² R¶Í ج sõ (LSÇ Á x qsª«sVVµ y¸R¶ W¬ sõ ) úF¡ » R½ =z¤¦ ¦¦ Li¿RÁ ² R¶ Li 5.

LRix ¤¦ ¦¦x qsù LigS A¸R¶ VVµ ³R¶ úx ms¹ ¸¶ WgRiLi, @g jiõ Q úx ms¹ ¸¶ WgRiLi, %sx tsQ ú x ms¹ ¸¶ WgRiLi  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li 6. aR Pú » R½Vª«so LSÇ Á ùLiÍ Ü [¬ sNTP G x qs LRiVN RP VÌ Á W ® ªsÎ ýÏÁ NRPVLi ²y  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li ("%s ª«sµ ³R¶ Li' Û Í Á [µ y ""%d sª«sµ ³R¶ Li'' A ¥¦ ¦¦ LRix msµ yLóSÌ Á LSNRP, " " AryLRi L i' @© «sgS %sVú» R½ VÌ Á \| qs© «sùL i L Sª«s² R¶ Li,

""ú x msryL RiLi'' @ © «sgS @ ² R¶ ª«so Ì Á © «sVLi² T¶ © «sgRi LRiLiÍ Ü [¬ sNTP ¼ d½ x qsVN ]¬ s ª«s ¿Á [è NR PÛ É íÁ Ì Á V ® ªsVVµ R¶ \Û Í Á © «s%s) 7. NRPx msÉ Ü [Fy¸R¶ VLi  ¿Á [»R½

® ªsWxqsg jiLi ¿RÁ ²R¶ Li 8. ª«sµ ³yµ ³R¶ VÌ Á  ¿Á [» R½ J ² T¶ Li¿RÁ ² R¶ Li 9. IL iÈ Á Lji gS D © «sõ ªy¬ s¬ s J ²T¶L i¿RÁ² R¶ Li. Bµ j¶ ¿yÍ Ø µ R¶ VLRi÷ éÌ Á V\® ² ¶ © «sªy² R¶V  ¿Á [̧ R¶ Vª«sÌ Á zqs©«s % sµ³y© «sL i  ¿Á } msö xms® © sõ Li² R¶ ª«s @µ ³j¶ NRP LRiß á Li.

ª«sVW. 1 . D xmsÇ Øx msM 2 . ¹ ¸¶ WgRiªyª «sV© «sª±s V 3. @ x msx qsLRiöú x msßÓá µ ³j¶ M 4 . x msLRiVù Fyx qs© «sNRP L Riø 5 . @ ª«sª« sVLôRi M 6. ÌÁ Ê ôðÁ ú x msaRPª«sV© «s ª±sV B¼ ½ µ R¶ VLæRiÌ Á ® ªsW÷éFy¸R¶ VM ú» R½ ¹ ¸¶ Wµ R¶ aRPª«sVµ ³j¶ NRP L Riß áª±sV.

x msµ R¶ ª«sVW² R¶ ª«s @ µ³j¶ N RPLR iß á Li c µ R¶ VLæRiÌ Á ®ªsW÷ éF y¸ R¶ VL i (aRPú» R½ Vµ R¶ VLæS¬ sõ Aú NRP%s VLi ¿Á [ D Fy¸R¶ VLi)

ªyù. 1. Û Ë ³Á [µ ][Fy¸R¶ VLi ú x ms¹̧ ¶ Wgji LiÀÁ @Li» R½ MN RPÌ Á ¥¦¦ ¦Ì Á V x msoÉ íÓÁ Li¿RÁ ² R¶ Li 2 . A¸R¶ W DFy¸R¶ WÌ Á  ¿Á [»R½ µ R¶ VLæRi Li © «sVL i ÀÁ \Û Ë Á È Á NRPV LRizmsöLi ¿RÁ ² R¶ Li 3 . LRix ¤¦ ¦¦ x qsùLig S N]Liµ R¶ Lji¬ s µ R¶ VLæRiL iÍ Ü [ ú xms® ªs[aRP ##| msÈ íÁ ²R¶ Li 4. µ R¶ VLæS¬ sõ ª«sV VÈíÁ ² T¶ Li¿RÁ ² R¶ Li 5 . µ R¶ VLæS¬ sõ Ê Á Í Ø» yäLRiLigS AúN RP%sV Li¿RÁ ² R¶ Li 6. Aú NRP% sVLi ÀÁ © «s µ R¶ VLæRiLiÍ Ü [ aSLi ¼½ ® © sÌ Á N]Ì Á ö²R¶ Li . Bµj¶ µ R¶ VL æRiÌ Á LiË ³Ü[Fy¸ R¶VL i @® © s[ x msµ R¶ ª«sVW² R¶ ª«s @ µ ³j¶ NRPLR i ßá Li.

ª«sVW. 1 . x msLRix mns W» R½ úx ms¹ ¸¶ WgRiM 2 . úx msÌ Á ª«sV÷é© «sª±sV 3 . x qs*Ê Á Í Ü [x msx mnsW»R½ ú x ms¼ d½ NSLRiM B» fù xms¬ sx tsQ µ R¶ Li ¿ RÁ »R½ VLôRi a RPª«sVµ ³ j¶ NRPLRiß á ª±sV.

x msµ yõQ ÌæÁ ª«s @µ ³j¶ NRP LRiß áL i c K x ms¬ sx tsQµ R¶ Li (aRPú » R½ VÇ Á ¹̧ ¶ WFy¸R¶ VLRix ¤ ¦¦ ¦ryù Ì ÁV  ¿Á }m sö µj¶ )

ªyù. 1. a RPú» R½ V\| qs©yù ¬ sõ LRi x¤ ¦¦ ¦x qsù LigS ¿RÁ Li }ms x msµ ôð R¶ » R½ VÌ Á V @ª«sÌ Á LiÕ Á Li¿RÁ ² R¶ Li 2 . Kx tsQ µ ³R¶ c ª«sVL iú» yµ j¶ úx ms¹ ¸¶ WgSÌ Á µ y*LS aRP ú» R½ Vª«so© «sV ® ª sWx qsLi ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li 3 . » R½ © «s \|qs© yù ¬ sN TP Ç Á Ljigj i© «s © «suíy¬ sNTP ú x ms¼ ½ ú NTP¸R¶ V  ¿Á [x qsVN]© «s² R¶ Li c Bµ j¶ Kx ms¬ sx tsQ µR¶ L i @® © s[ x msµ yõQ ÌæÁ ª«s @µ ³j¶ NRP LRiß á Li.

ª«sVW. » R½ © «sòQ û¸R¶ VVNRP ò̧ R¶ V VM B¼ ½ » R½© «sòQ û ¸R¶ VVNTPò M x msÄÁ èµ R¶ a R Pª«sVµ ³j ¶N RPLRiß á ª±sV.

x msµ j¶ }¤ ¦¦ ¦©«sª«s @ µ ³j¶ NRPLRiß á L i c » R½ Liú »R½ ¸ R¶VVN TPò

ªyù. » R½ Liú» R½ ¸R¶ VVNRP VòÌÁ V @ © «sgS C aSx qsòQ û LiÍ Ü [ Dx ms¹ ¸¶ Wgji LiÀÁ © «s %sx tsQ ¸R¶ Vúx ms¼ ½ Fyµ R¶ ©«s x msµ ôðR¶ » R½ VÌ Á V. Bµ j¶ » R½ Liú» R½ ¸R¶ VVN TPò @® © s[ x msµ j¶ }¤¦ ¦¦ ©«sª«s @µ ³j¶ N RPLRiß á L i.

ª«sVW. aS x qsòQû x qsª« sVV®µ ô¶ [aR P M x msÄÁ èµ R¶ aSµ ³j¶ NRP LRiß Ø¬ s , x qsx msÄÁ è a RPµ R ¶ µ ³yù¸R¶ Va RP» R½ ª±sV, ryb dP¼ ½ úx msNRPL Riß áa RP» R½ ª± sV, x tsQÉ Þ aý] [N RPx qsx ¤¦ ¦¦ú ryß Ôá ¼½ .

aý][. x qsVÅ Áú gRix ¤¦ ¦¦ ß á %sÛÇ ìÁ[̧ R¶ VLi »R½ » yòQ *LóR ix msµ R¶ ¬ sb Pè » R½ª±sV N_É ÓÁ Û Í Á [ù©«s NRP X» R½ Li aS xqsòQ û Li %sª« sVVNR Pòú gRix qós%sx qs òLRiª± sV.

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms Ŕ¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ß á [ úx ms´ R¶ ® ªsW%µ ³yù ¸R¶ VM LSÇ Á ª«sX ¼ ½ òM

ªyù. Bµ k¶ aSx qsòQû x qsª«sVV® µ ô¶ [a RPLi c @ µ ³j¶ NRPLRiß ØÌ Á V x msµ j¶ }¤¦ ¦¦ © «sV, @µ ³yù ¸R¶ WÌ Á V ©«sWÈ Á ¸R¶ W\Û Ë ³Á , ú xmsN RPLRiß ØÌ Á V © «sWÈÁ Fs© «s\Û Ë Á . ® ª sVV» R½ òLi C aSx qsòQ ûL i úx msª«sWß á Li AL RiV®ª s[Ì Á aý] [NSÌ Á V.

%s. C © y²R¶ V ª«s V© «sLi C ªyùx qsLiÍ Ü [ 5 00 x msµ yÌ Á V Û Í Á [µ y 8 00 x msµ yÌ Á V D Li² yÖÁ @¬ s Û Í Á NRP ä|msÉ íÓÁ © «sÈ ýÁ VgS úgRi Li´ yÌÁ © « sV aý][N SÌ Á Í Ü[ Û Í Á NRP ä|msÛ É íÁ [ x msµ ôðR¶¼ ½ I NRP É ÓÁ D Liµ j¶ . a ý][NS¬ sNTP ª«s VV\ | ms#ö lLiL i² R¶V @ ORP Q LSÌ Á V. A %sµ ³R¶ LigS I NRP úg RiLi´ R¶ LiÍ Ü [ D © «sõ @ ORPQ LSÌ Á ©«sV 32 » ][ Ë ³Øg jiL i¿RÁ gS ª« sÀÁ è© «s x qs LiÅ Á ù aý] [NRPx qsL iÅ Á ù @ ª«so» R½ VLiµ j¶ . C %sµ ³R¶ Lig S C úgRiLi´ R¶ LiÍ Ü [¬ s @ ORPQ LSÌ Á ¬ dsõ 3 2 » ][ Ë ³ØgjiLi ¿RÁ gS 6 00 0 aý][N SÌ Á V ª«sryòLi VV. @L iµ R¶V ¿Á [» R½ µ k¶ ¬ s¬s 6 00 0 aý] [NSÌ Á úgRiL i´ R¶L i @Li ÉØL RiV.

x qsVÛ Æ Á [¼½ : c N_É ÓÁÌ Á Vù ² R¶ V LRiÀÁ Li ÀÁ © «s C a Sx qsòQû Li ® © s[LRiV èN ][ª«s ² y¬ sN UP, @ LóRiLi  ¿Á[x qsVN ][ª«s² y¬sN U P ¿yÍ Ø x qsVÌ Á Ë ³ÏÁ ##\®ª sV© «sµ j¶ . zqsµ ôðyLi» yÌ ÁV, x msµyÌ Á V, @ LóSÌ Á W N RPW² y G %sµ ³R¶ \® ªsV© «s xqs L i ®µ ¶ [¥ ¦¦¦ Ì Á NUP » yª«so Û Í Á [NRPVLi ² y x qsV¬ sb P è » R½ LigS D LiÉ ØLi VV. @ © «sª«sx qsLRi\® ªsV© «s %sx qsòLRi L i ÛÍ Á [µ R¶ V.

""Ë ØÌ Á © «sLiµ j¶ ¬ s'' @ ® © s[ N_É ÓÁ Ö dÁ¸ R¶WL óRiaS ryòQû Liú µ ³R¶ ªyùÆ Øù© «s Li ÍÜ [, % s© «s¸R¶ Wµ³j¶ N SLjiNRP\® ªs V© «s ® ªsV Vµ R¶ ÉÓÁ @ µ ³j¶ NRPLRiß á LiÍ Ü [ LSÇ Á ª«sX ¼ ½ ò @ ® ©s[ ú x ms´ R¶ ª«sWµ³yù ¸R¶ VLi x qsª«s Wx msòLi.

6666

@´ R¶ µ j¶ *¼ d½ ¹ ¸¶ W%µ³yù ¸R¶ VM

ú x ms´ R¶ ª«sVL i úx msNRPL Riß áª ±sV c %sµ yù x qsª«sV V® µ ô¶ [aRPM ; » R½ ú» R½ A¬ ds* QO TPQN UP róyx ms© y

ª«sVW. 1. A¬ ds*Q OTPQ NUP , ú » R½ LiVW, ªyLSò, µ R¶ ß ïá ¬ ds¼ ½Z aP [è ¼ ½ %sµ yù M

2 . ú »R½ L iVW ªyLS ò µR¶ ß ïá ¬ ds¼ ½ Za P[è¼ ½ ª«s W© «sªyM ; ú» R½ Li VW %sZ aP [u¡ ¥ ¦¦ ¦ù ¬ds*Q OTPQ NUP¼ ½ .

3 . ªyLSò µ R¶ ß ïá ¬ ds¼ ½Z aP [è¼ ½ Ë ØL >Rix qsö» yùM , x qsLi ª«s L Rißá ª«s Wú » R½L i z¤ ¦¦ ¦ ú » R½ LiVW Í Ü [NRP ¸R¶ Wú» y%sµ R¶ B¼ ½ .

4 . µR¶ ß ïá ¬ ds¼½ l Li[NS %s®µ ¶ [ù » fùaRP © «sryM , » R½ ryù Li z¤¦ ¦¦ x qsLRi*%sµ yù LRiª«s W÷éM úx ms¼ ½ Ê Á µ ôðy B¼ ½ .

5 . ¿RÁ » R½ úx qs Gª«s %sµ yù B¼ ½ N_É ÓÁ Ì Á ùM . » yÕ ³ÁL ôðRiLSøL ó_ ¸R¶ Vµ ` ¶ %sµ yù » ½̀ » R½ » ½̀ %sµ yù © yLi %sµ yù» R½ * ª±s V.

ªyù. A¬ ds* QO TPQN TP, ú» R½ Li VV, ªyLRi ò, µ R¶L i² R¶¬ ds¼ ½ @ ® © s[%s %sµ R¶ ùÌ Á V.

%s. x msµ yLóSÌ Á x qs* LRiWFy¬ sõ ¸R¶ VVN RPVòÌ Á  ¿Á [» R½ ( }¤¦ ¦¦ » R½Vª«so Ì Á ¿Á [» R½ ) x msLkiOTPQ Li ¿Á [ %sµ R¶ ù @ ¬ ds *Q OTPQ NTP (Philosophy). Ê Á VVgRiù Ç ÁÙ Mryª«sV® ª s[µ yÌ Á V "ú» R½ LiVV' . " "NRP XztsQ (ª«sù ª «sry¸R¶ VL i ), x msaRPVF yÌ Á © «s, ª«sLRiòN RP Li %d sÉ ÓÁ NTP ªyLR iò(Economics) @ ¬ s }msLRi V. '' µ R¶ ß ïá ¬ ds¼ ½ @ ©«sgS LSÇ Á ¬ ds¼ ½ (Political Science).

2. ú»R½ LiVV, ªyLRiò, µ R¶ Li ²R¶ ¬ ds¼ ½ C ª«sVW® ² ¶ [ %sµ R¶ù Ì Á V @¬ s ª«s W© «sª«soÌ Á V. ú » R½ LiVVÍ Ü [ I NRP %sZ aP[x tsQ ®ªs[V (Û Ë ³Á [µ R¶ ® ªs[V) @ ¬ ds* QOTP QNT P N RP µ y?

%s. C ú gRiLi´ R¶ LiÍ Ü [ ª«sW© «sª« soÌ Á V @¬ s ¬ sl Lôi[b PLix msÊ Á ² T¶ © «s ¿][È Á Í ýØ ª«sW© «sª «s@ LóRi aS xqsòQ û Li @ ®© s[ I NRP úFyÀ dÁ © «s @LóRia Sry òQû ¬ sõ @ © «sVx qsLjiLi ¿Á [ªyLRi V @¬ s @ Ló RiLi. @ Li¾ » ½ [NS¬ s Bµ j¶ ª«sV© «sVx qs øQ X¼ ½ NTP ¬sl Lôi[a RPLi NSµ R¶ V.

3. ªyLRiò, µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼ ½ @® © s[® ªs[ %sµ R¶ ùÌ Á V @ ¬ s ËØL>Ri x qsö » R½ VùÌ Á V , @ © «sgS Ê Á Xx ¤ ¦¦ ¦x qsö¼½ LRiÀÁ LiÀÁ © «s @ LóRi aSryòQ û¬ sõ @ © «sVx qsLjiLi ¿Á [ªyLRi V. Í Ü [NRP¸R¶ Wú» R½ , @ © «sgS Í Ü [NRPª«sù ª«s¥¦ ¦¦ LRiLi , ¾ » ½ Ö Á zqs©«s ªy¬ sNTP ú» R½ LiVV Z NP[ ª«sÌ Á Li A ¿yè éµ R¶© «sL i ª«sWú » R½ ® ªs[V.

%s. Í Ü [NRP ª«sùª«s¥¦ ¦¦ LRiLi FsLi» R½ Ë ØgS ¾ » ½ Ö Á zqs© «sªy\® ² ¶ © y @» R½ ¬ sNTP ú» R½ LiVWÇ ìØ© «sLi Û Í Á [NRPF¡ ¾ » ½ [ ªy¬s¬ s Í Ü [NRP VÌ Á V © yzqsòNRP V² R¶ V @ LiÉ ØLRiV. @ Í Ø @¬ szm sLi¿RÁ VN]© «sNRP VLi² y DLi² R¶ ² R¶ Li N] [x qsLi ú» R½ LiVV @ ® © s[µj¶ \| ms© «s ®ªs [x qsVNRP V®© s[ ª«sV Vx qsVgRi V ª«s Wú» R½ ® ªs[V. Í Ü [NRPª«sù ª«s¥¦ ¦¦L S¬ sNTP µ y¬ sª«sÌ ýÁ úx ms¹ ¸¶ WÇ Á © «sLi Gµ k¶ Û Í Á [µ R¶ V @ ¬s ªyÎ ýÏÁ @ Õ ³Á úFy¸R¶ VLi.

3. µR¶ Li² R¶ ¬ ds¼½ I N RPäÛ É Á[ %sµ R¶ ù @ ¬ s K aRP © «sxqsVÌ Á V. FsL iµ R¶V ª«sÌ Á © «s @ © «sgS x qsª«sVx qsòQ\® ªs V© «s B» R½ LRi %sµ R¶ ùÌ Á ALRi LiË ³ØÌ Á V @ © «sg S ¹ ¸¶ WgRiZ OP[Q ª«sWÌ ÁV, A µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼ ½ %dsVµ R¶ ®© s[ Aµ ³yLRix ms² T¶ D© yõ LiVV.

%s. K aRP© «sx qsV Ì Á © «sgS aRP VúNS¿ yLRiVù ² R¶ V LRi ÀÁ LiÀÁ ©«s @ LóRi a Sx qsòQû Li @ © «sVx qsLjiLi ¿Á[ªyÎ ýÏÁ §.

7777

4. ® ªsVVµ R¶ È Á  ¿Á zmsö © «s © yÌÁ VgRi V %sµ R¶ù Û Í Á [ %sµ R¶ ùÌ Á V @ ¬ s N _ÉÓ Á Ì Á Vù ¬ s @Õ ³Á ú Fy¸ R¶VL i. (ª«sW© «sª«so² R¶ V) ªyÉ ÓÁ ry¥ ¦¦ ¦¸R¶ Vù Li» ][ µ ³R¶ LRiø LóSÌ Á © «sV ¾» ½ Ì Á Vx qsVNRPVL iÉ Ø² R¶ V NS ÊÁ É íÓÁ A %sµ R¶ ùÌ Á V "%sµ R¶ ù Ì Á V' @¬ s  ¿Á x msöÊ Á ²R¶ V» R½ V© yõ LiVV.

%s. %sµ R¶ ù @© «sg S G\®µ ¶ © y I NRP %sx tsQ ¸R¶ VLi ¾ » ½ Ì Á Vx qsVN]© «s² y¬ sNTP ryµ ³R¶ © «sLi @ Li VV© «sµj¶ @ ¬ s @ LóRiLi. N _É ÓÁ Ì Á Vù² R¶ V I NRP %sx ts Q¸R¶ W¬ sõ gRiWLji è ¿RÁ L ji èLi ¿Á [È Áx msö V² R¶V B» R½ LRiVÌ Á @ Õ ³Á úFy¸R¶ WÌ Á V ª«sV V Liµ R¶ VgS  ¿Á zmsö " "NS¬ s N_É ÓÁ Ì Á Vù² R¶ V BÍ Ø @ LiÉ Ø² R¶V' ' @¬ s @ LiÈ Á W, » R½ © «s }msLRi V úx ms´ R¶ ª«sV x mso LRiVx tsQ Í Ü [ ¬ slLôi[b P x qsWò, »R½ © «s ª«sV» R½ Li  ¿Á x mso» R½ W DL iÉ Ø² R¶ V.

ª«sVW. ry LiÅ Á ù ª±sV, ¹ ¸¶ Wg RiM Í Ü [NS¸R¶ VV» R½ Li  ¿Á[» yù ¬ ds*Q OTPQ NUP. µ ³R¶ LS øµ ³R¶ L_øú » R½ ¸R¶ Wùª±s V. @ LóS© «sLó_ªy LSò̧ R¶ Wª±s V. © «s¸R¶ Wx ms© «s¸R¶ ° µ R¶ ßïá ¬ds» yù ª±sV. Ê Á Í ØÊ Á Û Í Á [ \ ¿Á »yryLi } ¤¦ ¦¦» R½ VÕ ³Á LRi¬ ds* QO RPQª«sWß Ø A¬ds * QO TPQ NUP Í Ü [NRPr¡ ù x msNRPL][¼ ½ , ª«sù xqs® © s[%Ë ³ÏÁ Vù µ R¶ ¹̧ ¶[V ¿RÁ Liú µ R¶ x msö Ê Á Vµ ôðj¶ ª«s Vª«sr óyx ms¸R¶ V¼ ½ ; ú xmsÇ ì تyNRP ùú NTP¸R¶ W \® ªsaSLRiµ R¶ ù Li ¿RÁ NRP L][¼ ½ .

aý][. úx msµ k¶ x msM x qsLRi*% sµyù © yª«sVV Fy¸R¶ VM x qsL Ri*NRP LRiøß Øª±sV AúaRP ¸R¶ VM x qsLRi*µ ³R¶ LSø ß ØLi aRPa RP *µ y¬ ds*Q OTPQ NUP ª«sV» y.

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms Ŕ¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ß á [ µ j¶ * ¼d½ ¹ ¸¶ W%µ ³yù ¸R¶ VM %sµ yùx qsª«sVV® µ ô¶ [Z a P[ A¬ ds*Q OT PQ NUPróyx ms© y.

ªyù. ryLiÅ Á ùLi, ¹̧ ¶WgRi Li, Í Ü [NS¸R¶ VV» R½ Li @ ®© s[% s A ¬ ds* QOTP Q NTP. ú» R½ LiVV© «sLiµ R¶ V (® ªs [µ R¶ ú» R½ ¸R¶ VLiÍ Ü [) µ ³R¶ LSø µ ³R¶L SøÌ Á V ( ¿Á x msöÊ Á ² ïyL iVV). ªyLR iòÍ Ü [ @LóS© «sL óSÌ Á V (Í ØË ³ÏÁ © «suíyÌ Á V) ¿RÁ L jièLi¿ RÁ Ê Á ² R¶ »yLi VV. µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼½ Í Ü[ ¬ ds¼ ½ ª«sWLæR iLi @ %s¬ ds¼ ½ ª« sWL æRiLi (¿RÁ Lji èLi¿ RÁ Ê Á ² R¶ » yLiVV). }¤ ¦¦ ¦» R½ Vª«soÌ Á  ¿Á [» R½ , @© «sgS ¸R¶ VVNRPV òÌ Á  ¿Á [» R½ , C %sµ R¶ ù Ì Á ÍÜ[ Ê Á Í ØÊ Á Í ØÌ Á© «sV x msLk iO TPQ LiÀÁ A¬ ds*Q OTPQ NTP Í Ü [NSÌ Á NRPV D x msNSLRi Li  ¿Á [x qsVòLiµ j¶ . ª«sù x qs© «s x qsª«sV¸R¶ V LiÍ Ü [ @LiVV© y, @ Õ ³Á ª«sXµ ôðj¶ x qsª «sV¸R¶ VL iÍ Ü [ @ LiVV© y Ê ÁVµ ôðj¶ ¬ s ¬ sÌ Á NRP² R ¶ gS D Li® ² ¶[È ÁÈ ýÁ V  ¿Á [x qsVòLiµ j¶ . ú xmsÇ ìØQ \® ªs aSLRiµ yù ¬sõ , @ © «sgS Ê Á Vµ ôðj¶ Í Ü [, AÍ Ü [¿RÁ © «sÌÁ Í Ü [ ryª«sVLóSQ ù¬ dsõ , ª«s WÈ Á ÌÁ Í Ü [ ® © s[LRiVö© «sW, x ms© «sVÌ Á Í Ü[ ryª«s VLóS Qù ¬ dsõ NRPÖ Á gji xqsVò Li µj¶ .

%s. ryLiÅ Á ù ¹ ¸¶ WgSÌ Á V Ë ³ØLRi» R½ ®µ ¶ [a RPL iÍ Ü [ @¼ ½ ú FyÀdÁ © «sNS ÌÁ Li © «sVLiÀdÁ ú x ms ¿yLRi LiÍ Ü [ D© «sõ µ R¶ LRi+© yÌ Á V. I NRP µy¬ s» ][ I NRP É ÓÁ µ R¶ gæRiL Ri x qsLiÊ Á Liµ ³R¶ Li D © «sõ%s. A» R½ ø x qs*LRiWFyµ R¶ VÌ Á © «sV Ë Ü[µ ³j¶ ryòL iVV . ÍÜ [NS Ŗ¶ VV» R½ Li @® © s[µ j¶ ® © s[² R¶ V IN RP © yzqsòNRP ª«sV» R½ LigS x msLjigRiß Óá Lix msÊ Á ² R¶ V» R½ V© «sõµ j¶ . x msLRiÍ Ü [NSµ R¶ VÌ Á Í Ü[ © «sª«sVøN RP Li Û Í Á [NR P Bx ¤¦ ¦¦ Í Ü[N RP ª«sùª«s ¥ ¦¦ ¦LSÌ Á Z NP[ ú Fyµ³y© «sù Li B ¿Á [èªyÎ ÏÁ §þ Í Ü [NS¸R¶ V» R½ VÌ Á ¬ s C © y²R¶ V ª«sV© «sNRP V© «sõ @ Õ ³Á úFy¸R¶ VLi. @ Li VV¾ » ½ [ úFyÀdÁ © «sNSÌ Á LiÍ Ü [ Bµ j¶ NRPW² y I NRP g _LRi ªyx qsö µR¶ \® ªs V© «s %sµ yù% sZaP [x tsQLi gS x msLji gR iß ÓáL ix msÊÁ ® ² ¶ [µ R¶ ©«sõÈ ýÁ V @ LóRiaS ryòQ û µ j¶ú gRi Li´ yÌ Á © «sVLi² T¶ ¾ » ½ ÌÁ Vx qsVò© «sõ µj¶ .

2. ""C A¬ds* Q OTPQ NTP FsÌ ýÁ x msöV² R¶ W @¬ sõ %sµ R¶ ùÌ Á NUP µ k¶ x msLi @ ¬ ds, @ ¬ sõ NRP LRiøÌ Á NUP DFy¸R¶ VLi @ ¬ ds , x qsNRPÌ Á µ ³R¶ LSø Ì Á NUP AúaRP ¸R¶ VLi @ ¬ ds |msµ ôR¶ Ì Á V ¿Á x mso» yLRi V. ''

""Ë ØÍ Ø© «sLiµ j¶ ¬ s @ ®© s[ N _É ÔÁ Ö dÁ ¸R¶ WLóRia Sr yòQ û Liúµ ³R¶ ªyù Æ Øù © «sL iÍ Ü [ %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiN RPLi @ ®© s[ ® ªs VVµ R¶ É ÓÁ @µ ³j¶ NRP LRiß á LiÍ Ü [ %sµ yùx qsª«sVV® µ ô¶ [ aRPÍ Ü [ @ ¬ ds*Q OTPQ NUPró yx ms© «s @ ®© s[ %sx tsQ ¸R¶ VLi ú x ms¼ ½ Fyµ j¶ Li ¿Á [ µ j¶ *¼ d½ ¸R¶ Wµ ³yù¸R¶ VLi xqsª «sWx msòL i.

8888

@ ´ R¶ »R½ X ¼d½ ¹ ¸¶ W%µ ³yù¸R¶ VM

úx ms´ R¶ ® ªs[V úx msN RPLRiâ ß á [ c %sµ yù x qsª «sVV®µ ô¶ [a RP M » R½ ú» R½ ú» R½ LiVWr óyx ms© y

ª«sVW. 1 . ryª«s VLæRiQù Ç Á Ù l Li[*µ yM ú »R½ ¸R¶ VM ú » R½ LiVW, @ ´ R¶L Ri*® ªs[® µ ¶ [¼½ ¥ ¦¦ ¦x qs® ªs[µ _ ¿RÁ ® ªs[µ y M b PO SQ, N RPÍ Ü [ö, ªyùN RPLRiß á ª±s V, ¬ sLR iV NRPòª±sV, ¿³RÁ © ô̄ [%s ÀÁ ¼ ½ M, Ç Ü [ù¼ ½ x tsQ %sV¼ ½ ¿yÇ æج s.

2. Gx tsQ ú »R½ Li VWµ³R¶ LRi øaRP è» R½ VLñSLi ª«sLñS© yª± sV Aú aRP ª«sWß ØLi ¿RÁ x qs*µ ³R¶ LRi ø róyx ms© yµ _x msN SLjiNR PM

3. x qs*µ ³R¶ L][ø úË Øx ¤¦ ¦¦ øß á x qsù @ µ³R¶ ù ¸R¶ V© «sª±sV, @µ ³yù x ms© «sª±sV , ¸R¶ VÇÁ © «sª±sV, ¸ R¶WÇ Á © «sª±sV , µ y© «sª±sV , ú xms¼ ½ ú gRix ¤¦ ¦¦ ZaP [è¼ ½ . ORP QQ ú¼ ½ ¸R¶ Vx qsù @ µ ³R¶ ù¸R¶ V© «sª±sV, ¸R¶ VÇ Á © «sª±sV , µ y© «sª±sV, aRPr yòQ ûÒ Á ª«sM, Ë ³ÏÁ W» R½ LR iORP Qß á Li ¿RÁ . \® ªs aRPù ryùµ ³R¶ ù ¸R¶ V© «sª ±sV, ¸R¶ VÇ Á © «sª±sV, µ y© «sª±s V, NRPX ztsQFya RP VFyÛÍ Á [ù , ªyß ÓáÇ Øù ¿RÁ . aRPWú µ R¶ x qsù µ j¶ *Ç Ø¼ ½ aR PVú aRP Wuy, ªy LSò, NSLRi VNRPVb dP Ì Á ª«sN RP LRiø ¿RÁ .

ªyù. ryª«sV®ª s[µ R¶ Li, Ê Á VVl gi [*µ R¶ Li , ¸R¶ VÇ Á Ù lLi[* µ R¶ Li @ ®© s[ ª«s VW ² R¶ V ® ªs[µ yÌÁ V "" ú» R½ LiVV''. C ú» R½ LiVV @ ´ R¶L Ri *® ªs[µ R¶ ª«sV V, B¼ ½ ¥ ¦¦ ¦x qs ® ªs[µ R¶ ª«sVW c Bª «s¬ dsõ ® ªs[µyÌ Á V. b P ORPQ (ª«sL ñSÌ Á © «sV FsÍØ D ¿RÁ èLj iLi¿yÍ Ü [  ¿Á } msö aSx qsòQ û Li), NRPÌ Á öLi (A¸R¶ W Ç Á Ç ìØÌ Á V ¿Á [} q s %sµ ³y© y¬ sõ Ë Ü[µ ³j¶ Li ¿Á [ aSx qsòQ ûLi) , ªyù NRP LRiß á Li, ¬sL Ri VNRPòL i (x ms µ yÌ Á ¬ sL Ri*¿RÁ © y¬ sõ  ¿Á }msö a Sx qsòQû Li) , ¿³RÁ L iµ R¶ MaSx qsòQ û Li, Ç Ü [ ù¼ ½ x tsQ Li c C AL RiW ®ªs[µ yL igS ÌÁ V.

2. ® ªs[µR¶ ú »R½ ¸R¶ VLiÍ Ü [ ¿Á zmsö© «s C µ ³R¶ LRiø Li © yÌ Á VgRiV ª«sLñSÌ Á ªyÎ ýÏÁ ¬ s, © yÌ Á VgRiV Aú a RPª«s WÌ Á ªyÎ ýÏÁ ¬ ds » R½ ª«sV » R½ ª« sV µ³R¶ LS øÌ Á Í Ü [ ¬ sÌ Á x ms²R¶ Li µ y*LS (x qs ª«sWÇ Ø¬ sNT P) D x msNSLRiLi  ¿Á [x qs VòLiµ j¶ .

3. ® ªs[µyµ ³R¶ ù ¸R¶ V© «sLi, ® ªs[µ yÌ Á V Ë Ü [µ ³j¶ Li¿RÁ ² R¶ Li, ¸R¶ VÇ ì ØÌ Á V  ¿Á ¸ R¶Vù ² R¶ Li, ¸R¶ VÇ ìØÌ Á V  ¿Á [ Li VVL i¿RÁ² R¶ Li, µ y© «sLi (B ª«s * ² R¶ Li), F sª«s\lL i© y B}qsò ¼ d½ zqsN]© «s² R¶ Li Bµ j¶ ú Ë Øx ¤ ¦¦ ¦ø ß áV¬ s x qs* µ ³R¶L RiøL i. ®ªs[µ yµ ³R¶ ù ¸R¶ V© «sLi, ¸R¶ VÇ ìØÌ Á V  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, µ y© «sLi  ¿Á ¸R¶ Vù² R¶ Li, A¸R ¶ VVµ ³yÌ Á V Ò Á ª«s© [̄Fyµ ³j¶ gS  ¿Á [x qsVN ]© «s² R¶ Li, úx msÇ Á Ì Á © «sV, B» R½ LRi ú Fyß á VÌ Á © «sV LRiOTP QL i¿RÁ ² R¶ Li ORP QQ ú¼ ½ ¸R¶ VV¬ s x qs*µ ³R¶ LR iø Li. ® ªs[µ yµ ³R¶ ù¸R¶ V© «sL i, ¸R¶ VÇ ìØÌ Á V  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, µy© yÌ Á V  ¿Á [̧ R¶ V² R¶L i , ª«sùª «sry¸R¶ VL i , x msa RPV F¡ x tsQ ß á , ª«sLRiòN RPL i B%s \®ªsa RP Vù¬ s x qs* µ ³R¶ LRi øLi. µ j¶ *Ç Á Ù Ì Á (úË Øx ¤ ¦¦ ¦ø ßá , O RPQQ ú¼ ½ ¸R¶V, \®ªsa RPVùÌ Á )NRP V } qsª« s ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, ªyLRi ò , b PÍ ØöÌ Á V, gS© «s, © «sÈ Á © yµ R¶ VÌ Á V a RPWúµ R¶ V¬ s x qs*µ ³R¶ LR iø Li.

%s. N SLRiVM =b P Ö Áö . NRPà üá Ì Á V, LSÎ ýÏÁ §, Í Ü [¥¦ ¦¦ ÌÁ V ® ªsVVµ R¶ \Û Í Á ©«s ªyÉ ÓÁ » ][ x ms¬ s  ¿Á [}qsªy² R¶ V. NR PVb dP ÌÁ ª«sM=F yÈ Á Ì Á V Fy² R¶ V» R½W, ®ª s[uyÌ Á V ® ªs[x qsWò, r¡ òú» yÌ Á V  ¿Á[x qs Wò x qsLi ¿RÁ LjiL i ¿Á [ªy² R¶ V.

ª«sVW. 1 . gRiX x ¤¦¦ ¦x qósx qsù x qs*NSL SøÒ Á ª«sM , » R½ V\Û Í Á Qù LRix qsª«s W© «sL

2. ry*µ ³yù¸ R¶ Wµ³R¶ ù ¸R¶ V© «sLi, @ gjiõ NSLRiù Li (úFy» R½ MNSÌ Á Li ry¸R¶ VLi NSÌ Á Li @ gjiõx mspÇ Á  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, ª «sVW² R¶ V x mspÈ Á Í Ø ryõ© «sLi  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, Õ ³Á OSQ ª«sX¼ ½ ò @ ª«sÌ ÁL iÕ ÁL i¿RÁ² R¶ Li, Ò Á% s»yLi »R½ L i ª«sL RiNRPV A ¿yLR i ùgRiX x ¤¦ ¦¦ LiÍ Ü [ D LiÈ Á W A¿yL RiVù¬ sNTP } qsª «s ¿Á [̧ R ¶ V² R¶ Li, A¿yL Ri Vù² R¶ V Û Í Á [NRPF¡ ¾ » ½ [ @» R½ ¬ s x msoú » R½V¬ sN TP gS¬ s, » R½ © «s ® ªs[µ R¶a SÅ Á Gµ] [ @® µ ¶[ x qs*a SÅ Á gS gRiÌ Á ª«sXµ ôð R¶ V¬ sNTP g S¬ s } qsª«s ¿Á [x q sWò D Li² R¶ ² R¶ Li úÊ Á x ¤¦¦¦ ø¿yLjiN TP x qs*µ ³R¶ LRi ø Li.

%s. ® ªs[µ yµ ³R¶ ù¸ R¶V© «sLi xmspL jiò @¹ ¸¶ [Vª«s LRiNRP V gRiVL RiVNRP VÌ Á LiÍ Ü [ D Li® ² ¶ [ ú Ê Á x ¤¦ ¦¦ ø¿yLji D x msNRPVLS* ß á ú Ê Á x ¤¦ ¦¦ø ¿yLji. » R½ LRiV ªy» R½ @ » R½ ² R¶ V gRiX x ¤¦ ¦¦róyú aRPª«sVL iÍ Ü [ ú x ms®ªs[b P Li¿RÁ ª«s¿RÁ V è. gRiXx ¤ ¦¦ ¦róyú aRPª «sVLiÍ Ü [ B¿RÁ èé Û Í Á [¬sªy² R¶ V \ |ms© «s  ¿Á zmsö© «sÈ ýÁ V AÒ Á %s» yLi» R½ Li gRiVLRi Va RP VúaRP Wx tsQ  ¿Á [x qsWò úÊ Á x ¤¦ ¦¦ ø¿RÁ LSù úaRP ª« sVL iÍ Ü[® © s[ D Li² T¶ F¡ ª« s¿RÁ Vè© «s V. @ » R½² R¶ V \® © sztîsQN RP úÊ Á x ¤¦ ¦¦ ø¿yLji.

3. úÊ Á x ¤¦ ¦¦ ø¿RÁ LRiù Li FyÉ ÓÁ Li¿ RÁ ² R¶ Li, ® © s[Ì Á %dsVµR¶ a RP¸R¶ V¬ sL i¿RÁ ² R¶ Li, Ç Á È Á ÌÁ V, @Ñ Á© «sª«sVW (Û Í Á [²T¶ ¿RÁ LSø ) µ ³R¶ LjiLi ¿RÁ ² R¶ Li, @ gjiõx ¤ ¦Ü [ú» R½ Li  ¿Á [̧ R¶ V² R¶ Li, ª«s VW² R¶ V x mspÉ ý Ø ryõ © «sL i, ® µ ¶[ª«s» R½ Ì Á © «sV, z ms» R½ X® µ ¶ [ª«s» R½ Ì Á ©«sV, @¼ ½ ´ R¶ VÌ Á © «sV x mspÑ Á Li¿RÁ ² R¶L i, ª«s© «sLiÍ Ü [ ÌÁ Õ ³Á Li ¿Á [ ª«sx qsVòª«soÌ Á V ª«sWú» R½ ® ªs[ V A¥ ¦¦ ¦LRiLi gS Ë ³ÏÁ VÑ ÁL i ¿RÁ ² R¶ Li Bµ j¶ ªy© «s úx msx qósV¬ s x qs* µ³R¶ LRi øL i.

4. BLiúµj¶ ¸R¶ WÌ Á © «sV @ µ R¶ Vx mso Í Ü [ D Li¿RÁ VN]© «s² R¶ Li, G x ms© «sVÌ Á W ú FyLRi LiÕ ³Á Li ¿RÁ NRP F¡ ª«s² R¶ Li , N]Li ¿Á ª« sVV NR PW² y µ ³R¶ © «sLi Û Í Á [NRPF¡ ª«s² R¶ Li, x qsLigRi L i %s² T¶ ÀÁ | msÈíÁ ² R¶ Li, @® © s[NRPg RiX ¥ ¦¦¦ Ì Á NRPV Û Í Á [ µ y úgSª«sWÌ Á NRP V ® ªs× Á þ Õ ³Á O RPQL i x qsLi Fyµ j¶ Li ¿RÁ ² R¶ Li, @ LRiß á ù L iÍ Ü[ ¬ sª«szqsLi ¿RÁ ² R¶L i, aR PLkiL Ri Li \Û ËÁ É Ø, Í Ü [x msÍ Ø NR PW² y @ © «sgS aR PLki LS ¬ sõ, ª«sV© «sx qsV=© «sV ª «sWÈ Á Ì Á © «sV NRPW² y aRPV ÀÁ gS D Li¿RÁ VN] © «s² R¶ Li Bµ j¶ x qs© yùzqsNTP x qs* µ ³R¶ LRiøL i . ª«sVW. 1 . x qslLi [*uy ª«sVz ¤¦¦ ¦Li ry, x qs» R½ ù Li, a f¿ RÁ ª«sV@ © «sxqsW¸ R¶ W, A© «sX aRP Lix qsù Li ORPQ ª«sW ¿RÁ . 2. x qs*µ ³R¶ LRiø M x qs*LæS¸ R¶ V A© «s© yòQ ù¸R¶ V ¿ RÁ . » R½ ryù¼ ½ ú NRP® ªs[V Í Ü [NRPM x qsLiNRP LSµ R¶ V ÀÁ è é® µ¶ [ù » R½ . 3. aý][. » R½ ryø » ½̀ xqs* µ ³R¶ LRiø Li Ë ³ÏÁ W» y© yLi LS ÇØ © «s ª «sù Õ ³Á ¿yLRi¹ ¸¶ [V» ½̀ . x qs*µ ³R¶ LRiø Li x qsL iµ R¶ µ ³y© [̄ z¤¦ ¦¦ ú}ms» R½ ù  ¿Á[x ¤ ¦¦ ¦ ¿RÁ © «s© ô«s¼ ½ . ª«sù ª«szq ós» yLRiù ª« sVLSùµ R¶ M N RPX» R½ ª«sLñSQ úa RP ª«sVz qós¼½ M, ú» R½ ¸R¶ Wù z¤¦ ¦¦ L RiOTPQ » ][ Í Ü[N RPM úx ms{qsµ R¶ ¼ ½ © «s {qsµR¶ ¼ ½

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms´ R¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ßá [ » R½ X ¼ d½ ¹̧ ¶W%µ³yù ¸R¶ VM %sµ yùx qsª«sVV® µ ô¶ [Za P[ ú» R½ LiVW róyx ms© y.

ªyù. 1. @ z¤¦ ¦¦ Lix qs, x qs» R½ ùª«sVW, ª« sV© [̄ªyNS ä¸R¶ Vª« sVVÌ Á aR PV ÀÁ » R½ *ª«sVV, @ x qsW¸R¶ V ÛÍ Á [NRP F¡ ª«s²R¶ Li , úNRP WLR i» R½ *Li Û Í Á [NRPF¡ ª«s² R ¶ Li, J LRiVö @ ® © s[%s @ Liµ R¶ LjiNUP µ ³R¶ LS ø Û ÍÁ [. x qs*µ ³R¶ LSø ¬ sõ A¿RÁ LjiL i¿R Á ² R¶L i ª«sÌýÁ x qs* LæRiLi , @ © «sLi» R½ \® ªsV© «s A© «s Liµ R¶ ª«sV W Ì Á Õ ³Á ryòLiVV . x qs*µ ³R¶ LS ø¬ sõ @ ¼ ½ úNRP%sV }qsò r yLiNRP LR iùLi ª«sÌýÁ Í Ü [NRP L i © «sb Px qsVòLi µ j¶ .

2. @Li µ R¶Vª«sÌ Á ©«s LSÇ Á Ù ú x msÇ Á ÌÁ Í Ü[ Fsª«sLRi W x qs* µ ³R¶L Sø¬ sõ %s ² R¶ª«sN RPVLi² y D Li® ²¶ [È Á È ýÁ V ¿RÁ W² yÖ Á. x qs*µ ³R¶ LRiø L i A¿RÁ LjiLi  ¿Á [ª y² R¶ V Bx ¤¦ ¦¦ ÍÜ [NRPLiÍ Ü [© «sV ª«sVLRiß Ø© «sLi» R½ LRiª« sVW N RPW² y x qsL i» ][x tsQL i » ][ DLiÉ Ø² R¶ V. x qsLiL RiOTPQ Li ¿RÁ Ê Á² T¶ © «s x mspÇ Á ù ª«sVV\ÛÍ Á © «s NRP ÈíÁ VË Ø È ýÁ V gRiÌ Á \® µ ¶ , ª«sLñSQ úaRP ª«s Vzqós¼ ½ ¬ s NSFy² R¶ V» R½ W© «sõ Í Ü [NRP Li ® ªs[µ R¶ ú » R½ ¸R¶ VLi ¿Á [» R½ LRiO TPQL i ¿RÁ Ê Á ² R¶ V» R½ W x qsVÅ Á LigS D LiÈ Á VLiµ j¶ . Fs© «sõÉ ÓÁ NUP © «sb PLi¿RÁ µ R¶ V.

""Ë ØÍ Ø© «sLiµ j¶ ¬ s'' @ © «sV N_É ÓÁ Ö dÁ ¸R¶ WLóRi aSryòQ ûLiú µ ³R¶ ªyùÆ Øù © «sL iÍ Ü[ %s© «s¸ R¶Wµ ³j¶ N SLjiNRP\® ªsV© «s ® ªsVVµ R¶ ÉÓÁ @ µ ³j¶ NRPLRiß á LiÍ Ü [, %sµ yùx qsª«sVV® µ ô¶ [ aRPL iÍ Ü[ ú » R½ LiVW róyx ms©«s @ © «sV ª «sVW² R¶ ª« s @µ ³y ù ¸R¶ VLi x qsª«s WxmsòL i.

1 01 01 01 0

@ ´ R¶ ¿RÁ » R½ VLó][% µ³yù ¸R¶ V M

úx ms´ R¶ ® ªs[V úx msN RPLRiâ ß á [ % sµyù x qsª «sVV® µô¶ [Z aP [ ªyLSòµ R¶ ß ïá ¬ ds¼ ½ róyx ms© y

ª«sVW. NRP Xz tsQ Fy a RPVF yÛÍ Á [ù ª«sß ÓáÇ Øù ¿RÁ ªyL Sò , µ ³y© «sùx msaR PVz ¤ ¦¦¦ LRiß á ùN RPVx msù %sztísQ úx msµ y© y µ _x msN SLjiN UP, » R½ ¸R¶ Wx qs* x msORPQ L i x msLRix msORPQ Li ¿RÁ ª«sb dPNRP L][¼ ½ µ R¶ ßïá N] [aSË ³Ø ùª±sV.

ªyù. ª«sùª«s ry¸R¶ VLi, x ms a RPV ª«soÌ Á FyÌ Á© «sL i, ª« sLRiòNRP Li C ª«sV W² T¶ LiÉ ÓÁ NUP " "ªyLR iò'' @ ¬ s }ms LRiV. Bµ j¶ µ ³y© «sùª«s VW, x ms a RPV ª«soÌ Á W, Ê Á LigSLRi ª«sVW , N RPVx msù ª«sV W, N RPL RiøN RPL RiVÌ Á W %d sÉ ÓÁ ¬ s xqsL iFyµ j¶ L iÀÁ | msÈíÁ ² R¶ Li µ y* LS D xms¹ ¸¶ Wgjix qsVòLi µj¶ . N][aR Pµ R¶ Li² yÌ Á µ y*L S x qs*x msO SQ¬ dsõ , x msLRix msOSQ ¬ dsõ NRP W²y ª«s a RPLiÍ Ü [ DLi ¿RÁ V» R½ VLiµ j¶ .

%s. ® ªsLi² T¶ Ê Á LigSL SÌ Á V %sV© «s¥¦¦ ¦ %sVgji ÖÁ © «s µ ³y» R½ Vª« soÌ Á V, @ LRi ß á ùLiÍ Ü [ Ì Á Õ³Á Li ¿Á [ ®ªsµ R¶ VLR iW B» R½ LRiª «sVV \Û Í Á © «s NRPà üá Ì Á V ® ªsVVµ R¶ \Û Í Á ©«s%s c %dsÉ ÓÁ NTP " NRPVx msù Li ' @¬ s } m sL RiV. µ R¶ Li² R¶ Li @ © «sgS, BNR Pä ² R¶, }qs© « s @¬ s @ LóRiLi.

ª«sVW. A¬ ds *Q ORPQ NUPú » R½ LiVW ªyL Sò© yLi ¹ ¸¶ WgRiZO P [Qª«sVr yµ ³R¶ © [̄ µ R¶ ß ïá M. » R½ x qsù ¬ ds¼ ½ LôRiß á ¬ ds¼ ½ M. @ Ì Á ÊôðÁ ÍØË ³ØLóS, ÌÁ Ê ôðÁ x msLjiLRiO RPQ ßÔá , LRiOTP Q» R½ ª«sLóji¬ ds , ª«sX µ ôð R¶ xqsù ¼ d½ lLói [x tsv ú x ms¼ ½ Fyµ R¶ ¬ ds ¿RÁ . » R½ ryùª«sW ¸R¶ V» yò Í Ü [NRP¸R¶ Wú »y. » R½ryø Í ýÜ [NRP¸R¶ Wú » yL óki ¬ s»R½ ù ª«s VVµ R¶ ù» R ½ µ R¶ ß ïá M ryù» ½̀ . © «s }¤¦ ¦¦ ùª«sLi%sµ ³R¶ Li ª «sa ][x ms© «s¸R¶ V© «s ª«sVzq sò Ë ³ÏÁ W» y© yL i ¸R¶ V´ yµ R¶ß ïá M B» yù ¿yL Sù M.

ªyù. @¬ ds* QO TPQN TP, ú» R½ LiV V, ªyL Ri ò % dsÉÓÁ ¹ ¸¶ WgR iZ OP[Q ª«sWÌ Á NTP ryµ ³R¶ © «s \® ªsV© «sµ j¶ µ R¶ Li² R¶ Li. @© «sgS µ R¶ Li² R¶ Ë ³ÏÁ ¸R¶ VLi D LiÛ É Á [® © s[ Í Ü[N RPLiÍ Ü [ Ç Á ©«sVÌ Á V \| ms %sx tsQ¸ R¶WÌ Á %d sVµ R¶ » R½ gji© «s ú aRPµ ôð R¶ ¿RÁ Wxmso » yL RiV. A µ R¶ Li ²y¬ sõ gRiWLji è  ¿Á } msöµ j¶ , Û Í Á [µ y A µR¶ Li ²R¶ Li úx ms¹ ¸¶ W gjiLi ¿Á [ %sµ ³y© «sLi ""µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼ ½ ''. Bµ j¶ BL i» R½N RPVª«sVV Liµ R¶ V x qsLiF yµ j¶ Li ¿RÁ¬ s µ y¬ s¬ s x qsLiFyµ j¶ Li ¿RÁ ² y¬ sN UP, x qsLi Fyµ j¶ LiÀÁ © «sµ y¬ s¬ s LRiOTP QLi¿ RÁ VN] ©«s² y¬ sNUP , LRiOT PQ Li¿RÁ VN]© «sõ µ y¬s¬ s ª«sX µ ôð j¶ ¿Á [̧ R¶ V² y¬ sNUP, ª«sX µ ôðj¶  ¿Á [zqs© «s µ y¬ s¬ s ¼ d½ LóRi ª«sV VÌÁ N RPV Bª«s*² y¬ sNT P D x msNRPLjix qsVòLiµ j¶ . Í Ü [NRP ¸R¶ Wú» R½ @ Li» y µR¶ L i² R¶¬ ds¼ ½ %dsVµ R¶ ® © s[ Aµ³ yLRix ms² T¶ D LiÈ Á VLiµ j¶ .

@ Liµ R¶ Vª«sÌ Á ©«s Í Ü [NRP ¸R¶ Wú» R½ x qsLjigS © «s² R¶ ªyÌ Á © «sVN]® © s[ LSÇ Á Ù FsÌ ýÁ x msöV² R¶ W C µ R¶L i² y¬ sõ Fs¼ ½ ò x msÈíÁ VN ]¬ s DLi² yÖ Á . ú x msÇÁ Ö Áõ ª«saRPL iÍ Ü[ D Li ¿RÁ VN]© «s² y¬ sNTP µ R¶ Li ²y¬ sõ %sVL iÀÁ © «s ª«s VL]NRP r yµ ³R¶ © «sLi Û Í Á [µ R¶V @ ¬ s N]Li µR¶ LRi V A¿yLRi Vù ÌÁ V @ © yõL RiV.

%s. " ¼d½ LóRi Li' @ © «sgS Fsª «slLiª«s LjiN TP µ ³R¶ © «sLi Bªy*Í Ü [, @ © «sgS G G x ms© «sVÌÁ \Z NP µ ³R¶ © «sLi Å Á LRiV è |m sÉ íØÍ Ü[ @ µ j¶ . BNRP ä² R¶ µ R¶L i² R¶ Li @ © «sgS b PORP Q(Punishment)@ ¬ s @LóRi Li.

ª«sVW. ® © s[¼ ½ N_É ÓÁ Ì Á ùM, ¼ d½ NP̀ x tñsQµ R¶ ß ïãÜ [z¤ ¦¦ ¦ Ë ³ÏÁ W» y© yª«sV V® µ ¶ [* Ç Á¬ ds¸ R¶VM , ª« sVXµ R¶ V µ R¶ ß ïáM xms pÇ Á ù M. x qsV%sÇ ì Ø» R½ úx msß Ôá » ][ z¤¦ ¦¦ µ R¶ ß ïá M úx msÇ ØM µ ³R¶ LSø LóRiNS \® ªsVL][ù Ç Á ¸R¶ V¼ ½ . µ R¶ Vx tsQö Qû ß Ôá» R½ M N Sª«sVúN] [µ ³yË ³Øù ª±sV , @Ç ìØ© y» ½̀ ªy© «súx msx qósx msLjiú ªyÇ Á N S© «szms N ][x ms¸ R¶ V ¼½ , NTPª«sVà æÁ x mso© «sLæRi QX x ¤¦¦ ¦róy© ±s. @ú x msßÔá » ][ z¤¦ ¦¦ ª«sW» R½ =Q ù© yù ¸R¶ Vª«sVVµy÷ 骫s¸R¶ V¼½ ; Ê ÁÖ dÁ ¸R¶ W© «sÊ Á Ì Á Li z¤¦ ¦¦ úgRix qs¾ » ½ [ µ R¶ ß ïáµ ³R¶ LS ˳خ ªs[. ¾ » ½ [©«s gRiVx ms òM úx msË ³ÏÁ ª«s¼ d½ ¼ ½ .

ªyù. @È ýÁ V NS µR¶ V @ ¬ s N_É ÓÁ Ì Á Vù² R¶ V. µ R¶ Li² y¬ sNTP @ Li» R½ ú Fyµ ³y© «sù Li Bª«s*N R PW² R¶ µ R¶V @ ¬ s @ LóRiLi. ¼ d½ NP̀ xtñsQ L igS b P OTPQ Li ¿Á[ ª y² R¶ V úx msÇ Á Ì Á NRP V D® µ ¶ [*gRi Li, Ë ³ÏÁ ¸R¶ VLi» ][ N RPW² T¶ © «s ® µ ¶ [*x tsQ Li NRPÖ Á gjiry ò ² R¶ V. ª«sVX µ R¶ Vª«sogS µ R¶ Li² T¶ Li ¿Á [ªy²R¶ V ú x msÇ Á ÌÁ N RPV D® µ ¶ [* gRiLi, Ë ³ÏÁ ¸R¶ VLi» ][ NRPW² T¶ © «s ® µ ¶ [*x tsQ Li, NRP Ö Ág jiryò²R¶ V. ª «sVXµ R¶ Vª« sogS µ R¶ Li² T¶ Li ¿Á [ªy² R ¶ V ¼ ½L Rix qsäLjiLi¿RÁ Ê Á ² R¶ » y² R¶ V. (ú x msÇ Á Ì Á NTP Í Ü [NRPVª«s @ ª«so» y² R¶ V) .

FsLi» R½ @ ª«sx qsLRi® ªsW @ Li» R½ µ R¶ Li² R¶ úx ms¹ ¸¶ WgRiLi  ¿Á [}qs ªy² R¶ V x ms pÑ Á Lix msµ R¶ gji© «s ªy² R¶ª«so » y²R¶ V. Ë Øg S ¾» ½ Ö Á zqsN]¬ s (¸R¶ V´ yaSx qsòQ ûL igS) úx ms¹ ¸¶ WgjiLi ¿RÁ Ê Á ² T¶ © «s µ R¶ Li² R¶ Li úx msÇ Á Ì Á NRPV µ ³R¶ LSø LóRi NSª«s WÌ Á © «sV @ Liµ R¶ Û Ç Á[x qsVòLi µj¶ . NSª«sVúN ][µ ³yÌÁ  ¿Á [» R½ g S¬ s, ¾ » ½ Ö Á %s»R½ NRPV䪫s» R½ © «sLi ¿Á [» R½ gS¬ s ¿Á ² ïR¶ gS ú x ms¹̧ ¶ WgjiLi ¿RÁ Ê Á² T¶ © «s µ R¶ Li² R¶ Li ªy© «s ú x msxqósVÌ Á NRP V, x qs© yùx qs VÌ Á NRPV NRP W² y N ][x msLi NRPÖ Á gji xqsVòLi µ j¶. (ªyÎýÏÁ § NRPW² y F sµ R¶ VLRiV ¼ ½ Ljil gi[È Á È ýÁ V ¿Á [x qsVò Liµ j ¶ ). BLiN RP gRiX x ¤¦¦ ¦x qósVÌ Á ª«sWÈ Á  ¿Á FyöÍ Ø?

@ x qsÛÍ Á[ %sµ ³j¶ Li ¿RÁ ¬ s µ R¶ Li² R¶ Li, @ x qsÛ Í Á[ µ R¶ Li² R¶ Li % sµ³j¶ L i ¿RÁ N RPF¡ ¾ »½ [ @ µ j¶ (x qsª«sWÇ ÁL iÍ Ü[) ª«s V» R½ =Q ù © yù ¸R¶ W¬ sõ ú x msª«sLjiòLix ms ¿Á [x q sVòL iµ j¶ . µ R¶ Li² R¶ µ ³R¶ LRiV² R¶ V (b POTPQ Li ¿Á [ ªy² R¶V) Û Í Á [NRPF¡ ¾ » ½ [ FsNRPVä ª« s ÊÁ Ì Á Li D ©«sõ ªy² R¶ V µ R¶ VLRi÷ ÌÁ Vß ñÓá ú %sVL igji® ªs[ ryò²R¶ V. (»R½ g Ri V%sµ ³R¶L igS úx ms¹ ¸¶ WgjiL iÀÁ © «s) µ R¶ Li² R¶ Li  ¿Á [» R½ LRiO TPQ Lix msÊ Á ² T¶ © «s µ R¶ VLRi÷éÌ Á V² R¶ V NRPW² y x qsª«s VLôðRi V² R¶ ª«so» y² R¶V. Ê Á ÌÁ ª«sLi »R½ V² R¶ V @ ª«so» y² R¶ V.

%s. ÀÁ © «sõ ¿Á [x ms© «sV |m sµ ôR¶  ¿Á [x ms %s VLilgi [xqs VòLi µj¶ . B®µ ¶ [ ª«sV» R½ =Q ù © yù ¸R¶ VLi.

aý][. ¿RÁ» R½ VLRi * LñSQ úa RP® ªsW Í Ü [N] [ L SÇ ìØ µR¶ â ß ïá [© «s FyÖ Á »R½ M x qs*µ ³R¶ LRiø NRPL SøÕ ³Á LR i» ][ ª«sLRi ò¾ » ½ [ }qs* x ts v ® ªs[ aRP øx qsV.

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms Ŕ¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ß á [ ¿RÁ » R½ VLó][%µ ³yù ¸R¶ VM %sµ yùx qsª«sVV® µ ô¶ [ aRPM x qs ª«sWx msò M

1 11 11 11 1

ªyù . ""» R½ gRiV%sµ ³R¶ \® ª sV© «s µ R¶ Li² R¶ úx ms¹ ¸¶ WgRiLi  ¿Á [x qsWò LSÇ Á Ù Â ¿Á [»R½ FyÖ Á Li¿RÁ Ê Á ® ² ¶ [ ¿RÁ » R½ VLRi* Lñ Ric ¿RÁ» R½ VLS úaR Pª«sV LRiWx ms \® ªsV© «s C Í Ü [NRPLi » R½ © «s µ ³R¶ LRi ø Li FyÉ ÓÁx qsWò » R½ ª« sV BLi ²ýR¶ Í ýÜ [ x qsVÅ Á LigS D LiÈ Á VLiµ j¶ ''

µ R¶ Li² R¶ Li Û Í Á [NRP F¡ ¾ » ½[ Fsª«s LjiÎ ýÏÁ Í ýÜ [ ªyÎ ýÏÁ § N RP W²y x qs VÅ Á LigS D Li² R¶ Ç ØÌ Á LRi¬ s Ë ³Øª«sLi.

" "Ë ØÍØ© «sLi µj¶ ¬ s'' @® © s[ N_É ÓÁ Ö dÁ ¸R¶ WLóRiryòQû Liú µ ³R¶ ªyù Æ Øù© «sLi Í Ü [ %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSL jiNRP\® ªsV© «s úx ms´ R¶ ª« sWµ ³j¶ NRPLRiß á L iÍ Ü [ © yÌ æÁ ª«s @µ ³yù ¸R¶ VLi, %sµ yù

x qsª«sVV® µô¶ [a RP LiÍ Ü [ ªyLSò róyx ms© «s, µ R¶ Li² R¶ ¬ds¼ ½ róyx ms© «s x qsª« sWx msòL i. %sµ yù xqsª«sV V® µ ô¶ [aRPL i x qsª«sWxmsòL i.

@ ´ R¶ x msÄÁ è® ªsWµ ³yù¸R¶ VM µ j¶ * ¼ d½¹ ¸¶[V ú x msNRPLRiâ ß á [ ª «sXµ ôðR¶ x qsLi¹ ¸¶ WgRi M

ª«sVW. 1. » R½ ryøµ ôR¶ ß ïá ª«sV WÍ Øzqsòú r¡ %sµ yùM. % s© «s¸R¶ Vª«sV WÍ Ü [ µ R¶ ß ïá M úFyß á Ë ³ÏÁ X» yLi ¹ ¸¶ WgRiZ OP[Q ª«sx ¤¦¦ ¦M.

2. NRPX » R½ NRPM ry*Ë ³Ø% sN RPaR Pè % s© «s¸R¶ V M úNTP¸ R¶ W z¤ ¦¦ ¦ úµ R¶ ª«sù Li %s © «s¸R¶ V¼ ½ © yúµR¶ ª«sù ª±sV. aRPVú a RPWuyú a RPª«sß ØúgRix ¤¦ ¦¦ ß á µ ³yL Rißá %sÇ ìØ© [̄¥ ¦¦¦ F¡ x ¤¦ ¦¦ »R½» yòQ *Õ ³Á ¬ s%sx tísQ Ê Á Vµ ôðj¶ Li %sµ yù %s© «s¸R¶ V¼ ½ , ® © s[» R½ LRiª±sV.

3. %sµ yù© yLi » R½ V ¸R¶ V´ yx qs*ª±sV A¿y LRiùú Fyª« sWß Øù µ ¶̀ % s© «s¸R¶ VM ¬ s¸R¶ Vª«s VaRP è.

ªyù. 1. @ Liµ R¶ Vª«sÌ Á © «s A¬ds* QO TPQ NTP, ú »R½ Li V V, ªyL Riò @® © s[ ª«s VW ² R¶ V %sµ R¶ ùÌ Á V µ R¶ Li² R¶ Li (µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼ ½ ) %dsVµ R¶ Aµ ³yL Rix ms² T¶ DL iÉ ØL iVV. %s© «s¸R¶ VLi%dsVµ R¶ @ © «sgS aSx qsòQ û ÇìØ© «sLi %d sVµR¶ , Aµ ³yL Rix ms² T¶ © «s, aSx qsòQ ûÇ ìØ© «sLi» ] [ NRPW² T¶ © «s µ R¶ Li² R¶ Li ª« sW© «sª«soÌ Á NRPV ¹ ¸¶ WgRiZ OP[Q ª«s WÌ Á © «sV Bx qsVòLiµ j¶ .

2. NRPX ú¼ ½ ª«sVª«sVW, @ © «sgS úx ms¸R¶ V» R½ õ Li  ¿Á [zqs x qsLi Fyµ j¶ LiÀÁ © «s µ k¶ , ry*Ë ³Ø%sNR Pª«sV W, @ © «sgS x qsx ¤¦ ¦¦ Ç Á LigS @ úx ms¸R¶ V» R½ õL igS ª«sÀÁ è© «sµ k¶ , @ ¬ s %s© «s¸R¶ V Li lLi Li² R¶ V % sµ³yÌ Á V. ú NTP¸ R¶V ( a SryòQ û Ë ³Øùryµ j¶ NRPLi ) úµ R¶ ªyù¬ sõ (¹̧ ¶Wg Riù» R½ D © «sõ ª«sù QQ NTPò¬ s) x qsLix qsäLjix qsVòLi µj¶ N S¬ s @ú µ R¶ ªyù ¬ sõ (G ª «sWú »R½ ª«sV W ¹ ¸¶ WgR iù » R½ ÛÍ Á [¬ sªy¬ s¬ s) x qsLix qsäLjiLi¿RÁ µ R¶ V. (D µ yx ¤¦¦ ¦LRi ßá N TP aSß á Li » ][ LS¸R¶ VgS LS¸R¶ VgS ª«súÇ Ø¬ sNT P ®ªsVL RiVx mso ª «sx qsVòLi µj¶ N S¬ s ª «sVÉ íÓÁ Û Ë Á ²ïR¶ NRPV LSµ R¶ V).

aRP VúaRP Wx tsQ (% s© yÌ Á ®© s[ N ][LjiNRP), % s©«s² R¶ Li , úgR iz¤¦ ¦¦ Li¿RÁ ² R¶ Li, µ ³yLR i ß á Li (ª«sV LRiÀÁ F¡ NRP VLi² y D Li² R¶ ² R¶L i), %sÇ ì Ø© «sLi (µ ³R¶ Lj iLiÀÁ © «s %sx tsQ ¸R¶ WÌ ÁÍ Ü [ Gµ j¶ ryµ ³R¶ ùª«sVV, Gµ j¶ @ ryµ ³R¶ ù ª«s VV @® © s[ Ç ì Ø© «sLi), Ex ¤¦ ¦¦ (ª«sWÈ Á ÌÁ Í Ü [  ¿Á x msö¬ sµ y¬ s¬s @ © «sVª«sW© «s úx msª«sWß Øµ R¶ VÌ Á  ¿Á [ ¾ » ½ Ì Á Vx qsVN]© «s² R¶ Li), @ F¡ x ¤¦ ¦¦ (¸ R¶VVN TPò %sL Ri Vµ ôðR¶ \® ªsV© «s µy¬ s¬ s %s² T¶ ÀÁ ® ªs[̧ R¶ V² R¶L i), ¸R¶ V´ yLóS¬ sõ ¾ » ½ Ì Á VxqsVN ]© yÌ Á®© s[ x msÈ íÁ Vµ R¶ Ì Á c B%s D©«sõ ªy¬ sZN P[ %sµ R¶ ù %s© «s ¸R¶ W¬ sõ xqsL iFyµj¶ x qsVòLiµ j¶ NS ¬ s B%s ÛÍ Á [¬ sªy¬ sNTP D x ms¹ ¸¶ Wgji Li¿RÁ µ R¶ V.

3. %sµ R¶ ùÌ Á %sx tsQ ¸R¶ VLiÍ Ü [, A¸ R¶W %sµ R¶ ù Ì Á x qs*LRiW Fy¬ sõ x msÉ íÓÁ , A¿yL RiVù¬ s ú Fy ª«sWß Øù ¬ sõ x msÉ íÓÁ (A % sµR¶ ù © «sV Ë Ü [µ ³j¶L i¿Á [ A¿yL Ri Vù² R¶ V G x msµ ôð R¶¼ ½ Í Ü [ D Li² yÌ Á ¬ s  ¿Á x mso» y² ][ µ y¬ s¬ s @© «sVx qsLjiL iÀÁ) % s© «s¸ R¶Vª«sV W (Training), ¬ s¸R¶ Vª«s Vª«sV W D LiÉ ØLiVV.

1 21 21 21 2

%s. x qsö xtísQ LigS  ¿Á x msöÊ Á ² R¶ ¬ s µ y¬s¬ s Ez¤ ¦¦¦ Li¿RÁ VN][ª«s² R¶ Li " Ex ¤ ¦¦ ¦'. ¸R¶ VVN TPòNTP %s LRi VµôðR¶ \® ª sV© «sµ y¬ s¬ s » R½ù Ñ Á Li¿RÁ ² R¶ Li "@ F¡ x ¤ ¦¦ ¦'.

ª«sVW. ª« sX » R½ò¿_Ì Á NRPL Sø Ö Á zmsLi, x qsL iÆ Øù © «sLi ¿][ª«s¸R¶ V VÄêÔÁ » R ½. ª«sX» ][òx ms© «s¸R¶ Vx qsòQ ûLi VW ª« sW¬ ds* QO TPQN U PLi ¿RÁ b P}tísQ Ë ³ÏÁ ù M, ªyLSòª«sVµ ³R¶ ùQ Z OP[Q Ë ³ÏÁ ù M, µ R¶ ß ïá ¬ ds¼ ½ Li ¿RÁ ª «sN RPòQû Q Xú x ms¹̧ ¶WN RPòQX Ë ³ÏÁ ùM .

ªyù. ¿_Ì Á NRP LRi ø x mspL jiò @ LiV V© «sªy² R¶ V (LSÇ Á NRPVª«s WLRiV² R¶ V). Ö Á {ms, gRiß Óá » R½ ª«sV W ¬ s¸R¶ Vª«sV x msp LRi* NRPL i gS @Ë ³ÏÁ ù zqsLi ¿yÖÁ . D x ms©«s¸R¶ V© «sLi @L iV V© «s » R½ LRi Vªy» R½ A¸R¶ W aSryòQ ûÌ Á Í Ü [ ¬ suñy» R½ V\Û Í Á © «s b Px tísvÌ Á © «sVLi² T¶ ú» R½ LiVV¬ s, A¬ ds *Q OTPQ NTP¬ s, A¸R¶ W aSÆ Øµ ³R¶ ù QORP VÌ Á ©«sVL i² T¶ ªyLR iò© «sV, % sx tsQ ¸R¶ W¬ sõ Ë Ü [µ ³j¶ Li¿RÁ gRiÖ Á gj i¸R¶ VVLi² T¶ A aSx qsòQ ûL i úx ms¹ ¸¶ WgRiLi (Putting in practice) NRPW² y ¾ » ½ Ö Á zqs©«sªyÎ ýÏÁ © «sVLi² T¶ µ R¶ Li² R¶ ¬ ds¼ ½ ¬ s ¬ s¸R¶ Vª«sVxmspL Ri *NR PL igS @ ˳ÏÁ ù zqsLi ¿yÖ Á.

%s. Ë ØÌ Á V¬ sNTP ª«sV W² R¶ ª«s x qsLi ª«s» R½ =LRiLi ÍÜ [ N S¬ s, H µR¶ ª«s x qs Li ª«s» R½ =L RiLiÍ Ü [ NS¬ s  ¿Á[} qs I NRP \® ªsµ j¶ NRPx qs LiryäLRiL i "¿_Ì Á Li' . C © yÉÓÁ x msoÈ íÁ V® ªsLiú² R¶ VN RPÌ Á V ¼d½ Li VVL i¿RÁ² R¶ Li ª« sLi ÉÓÁ µ j¶ .

ª«sVW. ú Ê Áx ¤ ¦¦ ¦ø ¿RÁ LRiùLi ¿RÁ Au¡ ² R¶ aSµ ¶̀ ª«sL

¾ » ½ Ö Á zqs©«sµ y¬ s¬ s gRiÉ íÓÁ x msLRi ¿RÁ VN]© «s² y¬ sNTP ( gRiX {¤¦ ¦¦» R½ x msLji¿RÁ ¸R¶ W¬ sNTP), Ë Øg S ¾» ½ Ö Á ¸R¶ V¬ sªyÉ ÓÁ ¬ s gRiWL jiè ª «sWÉ ÓÁ ª«s WÉ ÓÁ NUP %s© « s² y¬ sNUP %s¬ s¹ ¸¶ WgjiLi¿ yÖ Á .

2. %s%sµ ³R¶ aSryòQ ûÌ Á @ µ ³R¶ ù¸R¶ V© «sLiª«sÌ ýÁ ú x msÇìÁ (ª«sV W² R¶ V NSÍ Ø Ì Á NUP x qsLiÊ Á Liµ ³j¶ Li ÀÁ © «s %sx tsQ ¸R¶ WÌ Á Ç ìØ© «sL i) N RPÌ Á VgRiV» R½ VL iµ j¶ . úx msÇ ìÁ ª«sÌ ýÁ ¹ ¸¶ WgRiLi (a Sx qsòQ û LiÍ Ü [  ¿Á zmsö© «s %sx tsQ ¸R¶ WÌ Á @© «sVuî y© «sLiÍ Ü [ úa RPµ ôðR¶ c Practical application) NRPÌ Á VgRi V» R½ VLiµ j¶ . ¹ ¸¶ W gRiLiª«sÌ ýÁ A» R½ øª«s» R½ ò (A»R½ ø %saS* x qsLi , A» R½ ø¬ súg Rix ¤¦¦ ¦Li c self possessionn) N RPÌ Á VgR iV» R½ VLiµ j¶ . B® µ ¶[ % sµR¶ ù Ì Á ª«sÌ ýÁ NRPÖ Á lg i[ ryª«s VLóRi Qù Li.

aý][. %sµ yù%s¬ ds» ][ LSÇ Ø z¤¦ ¦¦ úx msÇ Ø© yLi %s© «s¹ ¸¶ [V LRi» R½ M @ © «s© yùLi x msX ´ j¶ %dsLi Ë ³ÏÁ VLiZN P[ò x qsLRi*Ë ³ÏÁ W» R½ z ¤¦ ¦¦ ¾» ½[ LRi» R½ M

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms Ŕ¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ß á [ x msÄÁ è ®ªsW%µ ³yù ¸R¶ V M ª« sXµ ôðR¶ x qsLi¹ ¸¶ WgRi M. ..

ªyù. » y© «sV % sµR¶ ù Ì Á Í Ü [ b POTPQ » R½ V\®² ¶ , x qsN RPÌ Á Ë ³ÏÁW» R½ ª«sVVÌ Á NRPV z¤ ¦ ¦¦ » y¬ sõ  ¿Á[̧ R¶ V² R¶ LiÍ Ü [ Ax qsNTP ò NRPÖ Á gji , ú x msÇÁ Ì Á NRP V b PORPQ ß á Bª«s* ² R¶ LiÍ Ü [ úa RPµ ôðR¶ gRiÌ Á LSÇ Á Ù ª«sVL]NRP LSÇ Á Ù ÛÍ Á[¬ s Ë ³ÏÁ W%sV¬ s x msLjiFyÖ Á ryò ² R¶V. @©«sgS GN RP ¿RÁ èéú» yµ ³j¶ x ms» R½ ùLi rygji ryò² R¶ V. "Ë ØÍ Ø© «sLiµ j¶ ¬ s' @ ® © s[ N_É ÔÁ Ö dÁ ¸R¶ WLóRiaSryòQ û Liúµ ³R¶ ªyùÆ Øù © «sª«sV V© «sLiµ R¶ V %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶N SLjiNRP\® ªsV© «s ú x ms´ R¶ ª«s Wµ ³j¶ NRPL Riß áLi ÍÜ [ " ª«sX µ ôðR¶ x qsLi¹ ¸¶ WgR iLi' @ ® © s[ x msLi¿RÁ ª«s Wµ ³yù¸R¶ VLi x qs ª«sWx msò Li.

1 3

@ ´ R¶ x tsQuî¡ %µ ³yù ¸R¶ VM

» R½ X¼ d½ ¹ ¸¶[V ú x msNRPLRiâ ß á [ c B¬ ôsû¸R¶ VÇ Á ¸R¶ VM NS ª«sWµ j¶ x tsQ ú² T¶ x msoª«sLêRi © «sLi ¿RÁ

ª«sVW. %sµ yù %s© «s¸R¶ V}¤¦ ¦¦ » R½ VLji¬ ôsû¸ R¶VÇ Á ¸R¶ VM N Sª« sVúN][µ ³R¶ Í Ü [Ë ³ÏÁ ª«sW© «sª«sVµ R¶ x¤ ¦¦ ¦L

© «sb PLi¿y² R¶ V. %s® µ ¶ [x ¤¦ ¦¦ LS\Û Ç Á ©«s NRPLSÌ Á V² R¶ V úË Øx ¤ ¦¦¦ øß á {qsòQ û¬ s @ Õ ³Á Ì ÁztsQ LiÀÁ úË Øx ¤¦ ¦¦ øß á aSx msLi ¿Á [» R½ x qsÊ Á Liµ ³R¶ VLSx tísQû LigS © «sb PLi¿y² R¶ V.

Ç Á ©«s® ªs[VÇ Á¸ R¶ VV²R¶ ® © s[ LSÇ Á Ù @ aRP* ® ªs[Vµ ³ R¶¸ R¶ Wg RiLiÍ Ü [ N][x msLi ª«sÌ ýÁ úË Øx ¤¦ ¦¦ øß á VÌ Á %sx tsQ¸R¶ VLi Í Ü[ x msLSú NRPª«sVLi ¿RÁ Wzm s ªyÎ ÏÁ þ a Sx msLi  ¿Á [» R½ © «sb P Li¿y² R¶V. BÍ Øxmso ú» R½ V\® ² ¶ © «s x msoLRiWLR iª«so² R¶ ® © s[ LSÇ Á Ù Í Ü [Ë ³ÏÁ Liª«sÌ ýÁ © yÌÁ VgRi V ª«sL ñSÌ Á úx msÇ Á Ì Á ©«sVLi² T¶ @µ ³j¶ NRP LigS µ ³R¶ © «sL i ¼ d½ zqsN]© «s² R¶ Liª«sÌ ýÁ A ¿y» R½ V LRi* LñSQù Ì Á N][x msLiª «sÌ ýÁ (¼ ½ LRiVg RiVË ØÈ Á Vª«sÌ ýÁ ) © «sb P Li¿y² R¶ V. x qs V%dsLRi ® µ ¶[a RPLS\Û Ç Á © «s @Ç Á Õ Á Liµ R¶ Vª«so N RPW² y Í Ü [Ë ³ÏÁ Liª«sÌ ýÁ A %sµ ³R¶ LigS ®© s[ © «sb P Li ¿y² R¶ V.

H Ì Á V²R¶ V \®© s%sV a RPLiÍ Ü [¬ s úË Øx ¤¦ ¦¦ øß á ¸R¶ VÇ ìÁ aSÌ Á Í Ü [ úx ms® ªs[b PLiÀ Á @ x msLji%sV» R½ \® ªsV© «s µ ³R¶ © «sLi ¼ d½ zqsN]¬ s F¡ » R½ WLi² R¶ gS ú Ë Øx ¤ ¦¦ ¦ø ß á aSx msLi ¿Á [» R½ © «sb PLi¿y² R¶ ¬ s ª «sVL]NRP N RP´ R¶ D© «sõ µ R¶ ÈÁ . ª«sW© «sLiª«s Ì ýÁ LSª«sß áV² R¶ V x msLRiË ³ ØLRiù © «sV ¼ ½ Lji gji Bª«s *N RPF¡ ª«s² R¶ Li ¿Á [» R½ , µ R¶ VL][ù µ ³R¶© «sV² R¶ V LSÇ Á ù Ë ³ØgRiLi B ª«s*N RP F¡ ª«s² R¶ Li ¿Á [» R½ © «sb PL i¿yLRi V. ² R¶ LiË ³Ü [µ R¶÷ 骫so² R¶ ® © s[ LSÇ Á Ù úx msÇ Á Ì Á LiµR¶ Lji¬ ds @ ª«sª«sW¬ s Li ÀÁ ÀÁ ª«sLjiNTP © «sLRi© yLS ¸R¶ Vß áVÌ Á » ][ ¸R¶ VVµ ôðR¶ LiÍ Ü [ ª« sVLRiß Óá L i¿y² R¶ V.

\|¤ ¦¦ ¦x ¤¦ ¦¦ Ŗ¶ Vª«sLib dP¸R¶ VV\® ² ¶ © «s NSLRi ò% dsLSùLêR iV© «sV² R¶ V g RiLRi * Liª«sÌ ýÁ x m sLRiaRP VL Sª«sV V¬s » R½ Liú ² T¶ %sx tsQ¸R¶ VLi ÍÜ [ @ x msLSµ ³R¶ Li  ¿Á [zqs x msLRiaRP V LSª«sV V¬ s ¿Á [¼ ½ Í Ü [ ª«sVL Riß Óá Li¿ y² R¶ V. " x ¤¦¦ ¦L

ª«sVW. » R½ ryøµ R¶ Lji xt sQ ² R¶ *LæRi» yù lg i[®© s[¬ ôsû ¸R¶ VÇ Á ¸R¶ VLi NRP VL ki*» R½ , ª«sX µ ôðR¶x qsLi ¹̧ ¶ Wl gi[© «s ú xmsÇ ìØ ª±sV, ¿yl Li [ß á ¿RÁ ORP VM, D» óy® © s[© «s ¹ ¸¶ WgRiZ OP[Q ª«sVryµ ³ R¶ © «sª±sV, N SLSù© «s Va Sx qs®© s[© «s x qs* µ ³R¶ LRiø róyx ms© «s ª±sV, %s© «s¸R¶ VLi %sµ ][ù x ms® µ ¶ [ZaP [© «s, Í Ü[N RPúzms¸R¶ V» R½ *ª«s VLóRi x qsL i¹̧ ¶Wl gi[© «s, z¤¦ ¦¦ ¾» ½[© «s ª«sX ¼ ½ òª±sV.

ªyù. @Li µ R¶Vª«sÌ Á © «s LSÇ Á Ù @ Ljix tsQ ² R¶* LæS¬ sõ %s² R¶ ÀÁ BLi úµ j¶ ¸R¶ VÇ Á ¸R¶ VLi  ¿Á ¸R¶ WùÖ Á . ª«sX µ ôðR¶ VÌÁ x qsx ¤ ¦¦ ¦ªyx qsLi ¿Á [»R½ ú x msÇ ìÁ © «sV x qsLiFyµ j¶ Li¿yÖ Á . gRi W² ³R¶ ¿yLRi VÌ Á ¿Á [» R½ ® © s[ú» y¬ sõ  ¿Á ¸R¶ Wù Ö Á. (gRiW² ³R¶ ¿ yL RiVÌ Áµ y* LS ¿RÁ W² yÖÁ ). D» óy© «sLi ¿Á [» R½ @© «sgS ¬ s» R½ ùª«sVW NS LRiù ªyù x msX» R½ V² R¶ ª«s² R¶ Li  ¿Á [» R½ ¹ ¸¶ WgRiZ OP[Q ª«s WÌ Á V ryµ ³j¶ Li¿yÖ Á . Fsª« sLRiV G%sV  ¿Á [̧ R¶ WÍ Ü[ a Szq sLi¿RÁ ² R¶L i ¿Á [» R½ x qs*µ ³R¶ LRiø róyx ms© «sLi  ¿Á¸ R¶ WùÖ Á (Fs ª«sLji µ ³ R¶ LRiøL i ªyÎ ýÏÁ §  ¿Á [}qsÈ Á È ýÁV ¿RÁ W² yÖ Á ).

%sµ ][ù x ms®µ ¶ [a RPLi  ¿Á [»R½ (» R½ © «sNRP V úx msÇ Á Ì Á NRPV NRPW² y %s© «s¸R¶ V Li discipline) @ Ì Á ª«s® ² ¶ [È ýÁV  ¿Á ¸R¶ Wù Ö Á. µ ³R¶ © y¬ sõ x qsLiFyµ j¶ LiÀÁ » R½g ji© «s %sµ ³R¶ LigS Å Á LRiVè |msÈ íÁ ² R¶ Li ¿Á[» R½ Í Ü [NRPVÌ Á Liµ R¶ Lji NU P úzms¸R¶ VV² R¶ V N SªyÖ Á . z¤¦ ¦¦ »R½ \®ªsV© «s N SLRiùL i ¿Á [» R½ Í Ü [NRPª«sù ª«s ¥¦¦ ¦L RiLi © «s² R¶ FyÖ Á .

ª«sVW. Gª «sLi ª« sZ aP[ù ¬ ôsû¸R¶ V M x msLRi{ qsòQ û ú µ R¶ ª«sùz¤¦ ¦¦ Lirya RPè ª «sLêRi¹ ¸ ¶ [V»̀½ , xqs* x msõª±sV, Í ÝÌ Á ù ª±sV, @© «sX » R½ ª±sV, Dµ ôðR¶ » R½ ® ªs[x tsQ» R½ * ª±sV, @ © «sLóRix qsLi¹ ¸¶ WgRiLi ¿RÁ , @ µ ³R¶ LRi ø¸R¶ VVNRP ò ª«sV© «sLó Rix qsLi¸R¶ V VNRPòLi ¿RÁ ª«sù ª«s¥ ¦¦ ¦LRiª±s V.

ªyù. C %sµ ³R¶ LigS LSÇ Á Ù Ñ Á ¾ » ½[Liúµ j¶ ¸R¶ VV\® ² ¶ x msLRi{qsòQû x msLR i µ ³R¶ © yÌ Á© «sV, x msL Riz¤ ¦¦ ¦Lix qs© «sV ª«s LêjiLi ¿yÖ Á . @ © «sVÀÁ » R½ \®ªsV© «s ¬ sú µ R¶© «sV (® ªs[Î ÏÁ NS¬ s ® ªs[Î ÏÁÌ Á Li µR¶ V ¬ sú µ R¶ © «sW), ¿RÁ x msÌ Á » y*¬ dsõ , @ x qs»yù ¬ dsõ, ² yÊ Á Vx qsLjigS N RP© «sÊ Á ®² ¶ [ ® ªs[uy¬ dsõ, @ © «sLóRix qsLi¹ ¸¶ WgS¬ dsõ (@ © «sLóS¬ dsõ NRP Ö Á gjiLi ¿Á [ ªyÎ ÏÁ þ » ][ x qsL iÊ Á Liµ ³y¬sõ ), @ µ ³R¶ LRiøL i» ] [ NRPW² T¶ © «s, @© «sL óRi} ¤¦ ¦¦ » R½ V\®ªs© «s ª«sù ª«s¥¦ ¦¦L S¬ dsõ (Tra nsa cti on) » R½ ùÑ Á Li¿yÖ Á .

1 5 ª«sVW. µ ³R¶ LSø L óS%sL][® µ ³¶ [© «s NSª«sVL i } q s®ªs[» R½ . © «s ¬ sMx qsVÅ Á M ry ù »̀½ . x qsª«sVL i ªyú¼ ½ ª«sLæ Riª«s V© [̄ù © yù © «sVÊ Á © ôð«sª±sV. GN][ x ¤ ¦¦¦ ù» yù }qs%s» ][ µ ³R¶ LSø LóRiNSª«sW© yª «sW» yø© «s %sV» R½ L_ ¿RÁ {ms² R¶ ¸R¶ V¼ ½ .

ªyù. µ ³R¶ LSøLóS Ì ÁN TP Ë Øµ ³R¶ NRPÌ Á gRiNRP VLi ²y N Sª«s W¬sõ }qs% sLi¿ yÖ Á . Û Í Á[µ y I NRPµ y¬ s» ][ I NRPÉ ÓÁ NRPÌ Á zqs D © «sõ C µ³R¶ LSø LóRiNS ª«sWÌ Á © «sV x qsª«sVLigS® © s[ }qs%sL i ¿yÖ Á . µ ³R¶ LSø LóRiNS ª «sWÌ Á Í Ü [ Gµ ][ I NRPµ y ¬ s® © s[ @µ ³j¶ NRP LigS }qs% s} qsò (I NRPµ y¬ sZNP [ úFyµ ³y© «sù Li B }q sò) @ µ j¶ (A }qs%sL i ¿RÁ Ê Á ² T¶ © «sµ j¶ ) » R½ ©«s© «sW {ms² T¶ x qsVò Liµ j¶ , %sV gjiÖ Á © «s l LiLi² T¶ LiÉ Ó Á ¬ ds NRPW² y {ms² T¶ x qsVòL iµ j¶. @© «sgS IN RPä µ ³R¶ LSø ® © s[õ }qs%s} qsò A µ ³R¶ LSø ¬ sNUP {ms² R¶ NRPÌ Á VgRi V» R½ VLiµ j¶ . @ LóRi NSª« sWÌ Á NUP {ms² R¶ NR PÌ Á VgR iV» R½ VLiµ j¶ . BÛ É ýÁ [ %sVgjiÖ Á © «s l LiLi² T¶ LiÉ ÓÁ % sx tsQ¸ R¶ VLiÍ Ü[© «sV.

ª«sVW. @ LóRi Gª«s úx msµ ³y© «s B¼ ½ N_É ÓÁ Ì Á ùM ; @ LóRiª «sVVÍ Ýz¤¦¦ ¦ µ ³R¶ LRiø NSª«sW %s¼ ½ .

ªyù. @LóRi ®ªs[V ú x msµ ³y© «s\® ªsV© «sµ j¶ , FsL iµ R¶ V ¿Á [» R½ © «s© «sgS µ ³R¶L RiøNS ª«sWÌ Á V l LiLi² T¶ LiÉ ÓÁ NUP @L óRi® ªs[ V ª«s VWÌ Á Li @ ¬s N _É ÓÁ Ì Á Vù ¬ s @ Õ ³Á úFy¸R¶ VLi.

ª«sVW. ª« sVLSù µ yLi róyx ms¹̧ ¶[Vµ y¿y LSù © «sª«sV» yù © ±sª y, ¸R¶ V G© «sª«sVFy¸R¶ V róy® © s[Ë ³ÏÁ ù M ªyLRi¹ ¸¶ [V¸R¶ V VM, c ¿³y¸R¶ W© yÖ Á NSúx ms» ][® µ ¶[© «s ªy LRix ¤¦ ¦¦ zqs ú x msª«s Wµ R¶ ùx qsò ª«s VÕ ³Á » R½ V®µ ¶ [̧ R¶ VVM

ªyù. LSÇ Á Ù A¿yLRi Vù Ì Á © «sV gS¬ s, @ ª«sW» R½Vù Ì Á © «sV gS¬ s ª«s VLSùµ R¶ © «sVgS (N RPÈ íÁ VË ØÈÁ V© «sV gS) róyzm sLi¿ RÁ VN][ªyÖ Á . @ © «sgS » R½ ©«sª«sÌ ýÁ G\®µ ¶ © y F~ LRiË ØÈ Á V Ç Á Ljilg i [È Áx msö V² R¶V » R½ © «s© «sV |¤ ¦¦ ¦¿R Á èLjiL i¿RÁ ² R¶ LiN ][x qsLi » R½ © «s gRiV LRiVª« soÌ Á © «sV gS¬ s, @ ª«s W» R½ VùÌ Á © «sV gS¬ s A %sx tsQ¸R¶ VLi  ¿Á zmsö róy zmsLi ¿RÁ VN][ªyÖ Á . ªyÎ ÏÁ §þ @Fy¸R¶ V róy© yÌ Á ©«sVLi² T¶ , @ © «sgS @Fy¸R¶ W¬ sNTP } ¤¦ ¦¦ » R½Vª«so \ÛÍ Á © «s x ms© «sVÌ Á ©«sVLi² T¶ ¬ sªyL jix qsWòL i² yÖ Á . LRix ¤¦ ¦¦x qsù LiÍ Ü [ F~ LRiË ØÈ Á V ¿Á [x qsWò© «sõ LSÇ Á Ù ©«sV, (@L i» R½M x mso LSµ R¶ VÌ Á Í Ü[ FsN RPV䪫 s x qsª«s V ¸R¶ VLi gRi² R¶ x ms² R¶ Li ª«sLiÉ ÓÁ x ms© «sVÌ Á V  ¿Á [x qsWò© «sõx mso ² R¶V) ¿³y¸R¶ V, © yÖ Á NRP @ ® © s[ @ LiNRPVaRP Li» ][ F~ ² R¶ Vx qsWò D Li² yÖ Á .

%s. ª«sV¬ sztsQ FsL i² R¶Í Ü [ ¬ sÌ Á ÀÁ © «sx mso² R¶ V ® ©s[Ì Á %dsVµ R¶ x ms² T¶ © «s ¬ ds² R¶ © «sV Fyµ yÌ Á Í Ü [ N]Ö Á ÀÁ x msgRiÌ Á V x qsª«sV¸R¶ VL i (\ÛÉ Á ª«s VV) Fs Li\¾ » ½ © «sµ ][ ¬ sLñRiLiVV Li ¿Á [ªy LRiV. g] ÉíØÌ Á Í Ü [ (© yÖ Á NRP) ¬ dsÎ ýÏÁ §gS¬ s Bx qsVN RPg S¬ s F¡ zqs @µ j¶ NS LjiF¡ ª«s² y¬ sõ x msÉ íÓÁ NRPW² y ¬ sL ñRiLiV VLi ¿Á [ ª yL RiV.

LSÇ Á Ù I NRP x ms¬ s ¿Á [̧ R¶ Vª«sÌ Á zqs© «s x qsª«sV¸R¶ VLi µ yÉ ÓÁ F¡ » R½ W© «sõx msöV² R¶ V @ LiNRP Va RPLi» ][ F~ ² T¶ ÀÁ © «sÈ íÁ V B%s ¿RÁ Wz ms @ » R½¬ sN TP x qsª« sV¸R¶ VLi ¾ » ½ Ì Á Vxmso »R½ W DLi² yÖ Á @ ¬ s @LóRiL i.

@ ª«s. x qs*» R½ Liú » R½ V\®² ¶ © «s LSÇ Á Ù C %sµ³R¶ Lig S FyLRi» R½ Li» R½ ûQ ùL i FsLiµ R¶ VNRPV ¾ » ½ ÀÁ è |msÈ íÁ VN][ª yÖ Á @® © s[ ú x msaRPõ NRPV x qsª«s Wµ ³y© «sL i  ¿Á x mso» R½ V© yõ²R¶ Vc

aý][. x qs¥¦¦ ¦¸ R¶Vryµ ³R¶ ù Li LSÇ Á » R½ *Li ¿RÁ ú NRP® ªs[ VNRPLi © «s ª«sLRi ò¾ » ½ [. NRPVL ki*» R½ x qs ÀÁ ªyL ix qsòryø » ½̀ ¾ » ½[uyLi ¿RÁ aRP Xß á V¸R¶ W© «sø» R½ ª±sV.

B¼ ½ N_É ÓÁ Ö dÁ Ŗ¶ WLóRiaS } qsòQû %s© «s¸R¶ Wµ ³j¶ NSLjiZ NP[ ú x ms Ŕ¶ ª«sWµ ³j¶ NRP LRiâ ß á [ x qsx msò® ªsW%µ ³yù¸R¶ V M B¬ ôsû ¸R¶ VÇ Á ¹̧ ¶[V L SÇ ÁL

ªyù. 1. " "C µ ][x tsQLi ryµ ³yLRiß á \® ªsV© «sµ j¶ ; @© «sgS Bµ ôR¶ Lji NUP ª « sLjiòx qsVòL iµ j¶ '' @ ¬ s @Li Éز R¶ V x msLSa RP LRiV² R¶ V. "" %dsÎ ýÏÁ NTP © y LRix ¤ ¦¦¦ ryùÌ Á ¬dsõ ¾» ½ Ì Á Vx qsV©«sV NRPµ y'' @® © s[ Ë ³ÏÁ ¸R¶ VLi ¿Á [» R½ L SÇ ÁÙ NRPW² y ªyÎ ÏÁ§þ xms© «sVÌ Á V x qsLjigS  ¿Á [zqs© y ¿Á [̧ R¶ VNRP F¡ LiV V© y ªyÎ ýÏÁ ¬ s @© «sVx qsLjiLi ÀÁ D Li² R¶ ª«sÌ Á zqsª«sx qs VòLiµ j¶ .

2. ""LSÇ Á Ù »R½ © «s LRix ¤ ¦¦¦ ryù¬ sõ (b dPÌ Á ú˳ÏÁ Lia RPLi ® ª sVVµ R¶ \ÛÍ Á © «sµ y¬ s¬ s) FsLi» R½ ª«sVL iµ j¶ NTP  ¿Á x mso» y² ][, A x ms¬ sN T P @µ ³k¶ LRiV\® ² ¶ , @ Li» R½ ª«sVLiµ j¶ NUP NRPW² y Í Ü Ligji D Li² R¶ ª«sÌ Á zqs ª«sxqsVò Li µj¶ ' '

3. @Li µ R¶V ¿Á [» R½ Fsª«sÎ ýÏÁ § ú Fyß ØFy¸R¶ V } ¤¦¦ ¦» R½ Vª«so\Û Í Á © «s Ax msµR¶ Ì Á Í Ü[ D x msNRPLjiryòL][ ªyÎ ýÏÁ ¬ s @ª«s W» R½ Vù Ì Á © «sV