ม. 4–6academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1003541...การ เร ยนร ม...

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

การออกแบบและเทคโนโลย

ม. 4–6

ชนมธยมศกษา ปท 4–6

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ตามหลกสตรแกน กลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ผเรยบเรยง

วไลลกษณ ชชวย ค.อ.บ. (เกยรตนยม), ค.อ.ม.

อรณ ลมศร กศ.บ., กศ.ม.

ผตรวจ

รศ. ดร.อานวย เดชชยศร กศ.บ., กศ.ม., กศ.ด.

อนนท ศรพพฒน กศ.บ., ค.บ., ศษ.ม.

สมนก มงกะระ ปท.ส., ค.อ.ม.

บรรณาธการ

สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

สดารตน อนเมอง วท.บ., วท.ม.

สกนา หนแกว วท.บ.

ทรงสทธ เจรญสข ค.อ.บ.

3

หนงสอ เรยน รายวชา พนฐาน การออกแบบและเทคโนโลย ม. 4–6 เลมน จด ทำ ขน ตาม หลกสตร แกนกลาง การ ศกษา ขน พนฐาน พทธศกราช 2551 สำ หรบ นกเรยน ระดบ มธยมศกษา ตอนปลาย โดย ม เปาหมาย ให นกเรยน และ คร ใช เปน สอ ใน การ จดการ เรยนร เพอ พฒนา นกเรยน ให ม คณภาพ ตามมาตรฐาน ท กำ หนด ไว ใน หลกสตร ม สมรรถนะ สำ คญ ดาน การ สอสาร การ คด การ แกปญหา การ ใช ทกษะ ชวต และ การ ใช เทคโนโลย ตลอดจน พฒนา นกเรยน ให ม คณลกษณะ อน พงประสงคและทำ ประโยชน ให สงคม เพอให สามารถ ดำ รงชวต อย รวมกบ ผอน ใน สงคม ไทย และ สงคม โลก ได อยาง ม ความ สข หนงสอ เรยน รายวชา พนฐาน การ ออกแบบและเทคโนโลยเลมน ยด แนวคด การ จดการ เรยนร ท เนน ผเรยน เปนสาคญ ใช หลกการ สงเสรม ให นกเรยน มความร ความ เขาใจ ธรรมชาต ของ การออกแบบ และเทคโนโลย และสามารถ นำ ความร ไป ประยกต ใช ใน ชวต ประจำ วน ได อยาง ม ประสทธภาพ และ ยงยน โดย พฒนา นกเรยน แบบ องค รวมอย บน พนฐาน ของ การ บรณาการ ความคด รวบยอด ท เนน ให นกเรยน เรยนร ดวย การ ปฏบต (Active Learning) และ เรยนร โดย ใช สมอง เปน ฐาน (Brain-Based Learning) ซง เนน การ เรยนร ให ตรง กบ รปแบบ การ เรยนร (Learning Style) เนน ทกษะ ท สรางเสรม ความ เขาใจ ท คงทน ของ นกเรยน ซง เปน ผลลพธ ปลายทาง ท ตองการ ให เกด ตาม หลกสตร การ จด ทำ หนงสอ เรยน รายวชา พนฐาน การ ออกแบบและเทคโนโลยเลม น คณะ ผจดทำ ซง เปน ผ เชยวชาญใน สาขาวชา และ การ พฒนา สอ การ เรยนร ได ศกษา หลกสตร แกนกลาง การ ศกษา ขน พนฐาน พทธศกราช 2551 อยาง ลกซง ทง ดาน วสยทศน หลกการ จด มงหมาย สมรรถนะ สำ คญ ของ นกเรยน คณลกษณะ อน พงประสงค มาตรฐาน การ เรยนร ตว ช วด ชวง ชน สาระ การ เรยนร แกนกลาง แนวทาง การ จดการ เรยนร และ การ วด และ ประเมนผล การ เรยนร แลวจง นำ องคความร ท ได มา ออกแบบ หนวย การ เรยนร แตละ หนวย การ เรยนร ประกอบดวย ตว ช วด ชวง ชน ผง มโนทศน สาระ การ เรยนร ประโยชน จาก การ เรยน ลอง คด ลอง ตอบ เนอหา สาระ ตาง ๆ สาระ นาร แหลง สบคน ขอมล บทสรป กจกรรม เสนอแนะ โครงงาน การ ประยกต ใช ใน ชวต ประจำ วน และ คำ ถาม ทบทวน ซง องคประกอบ เหลาน จะ ชวย สงเสรม ให นกเรยน เกด ความ เขาใจ ท คงทน และ เกด การ เรยนร อยาง ครบถวน ตาม หลกสตร หวง เปน อยางยง วา หนงสอ เรยน รายวชา พนฐาน การออกแบบและเทคโนโลย ม. 4–6 จะ ชวย สนบสนน ให นกเรยน ได พฒนา ทกษะ พนฐาน ใน การ ทำ งาน การ จดการ การ คด สรางสรรค และ การ ใช เทคโนโลย เพอ เพม ประสทธภาพ ใน การ ดำ รงชวต บรรล ตาม จด มงหมาย ของ หลกสตร

คณะ ผŒจดทำ

คานา

54

หนงสอ เรยน รายวชา พนฐาน การ ออกแบบและเทคโนโลย ม. 4–6 เลม น ได ออกแบบ เปน หนวยการ เรยนร ให แตละ หนวย การ เรยนร ประกอบดวย 1. ตว ช วด ช‹วงชน เปน เปาหมาย ใน การ พฒนา นกเรยน แตละชวง ชน ซง สอดคลองกบ มาตรฐาน การ เรยนร ม รหส กำ กบ มาตรฐาน การ เรยนร และ ตว ช วด เชน ง 2.1 ม. 4–6/1 (รหส แตละตว มความหมายดงน ง คอ กลม สาระ การ เรยนร การ งานอาชพ และ เทคโนโลย 2.1 คอ สาระ ท 2การ ออกแบบและเทคโนโลย มาตรฐาน การ เรยนร ขอ ท 1 ม . 4–6/1 คอ ตว ช วด ชน มธยมศกษา ป ท 4–6 ขอ ท 1) 2. ผง มโนทศน� สาระ การ เรยนรŒ เปน ผง ท แสดง ขอบขาย เนอหา สาระ ใน แตละ หนวย การ เรยนร โดย มชอ หนวย การ เรยนร และ หวขอ หลก ของ เนอหา ใน หนวย การ เรยนร นน ๆ 3. ประโยชน� จาก การ เรยน คอ ประโยชน ท นกเรยน จะ ไดรบ หลงจาก เรยนจบ แตละ หนวยการ เรยนร ซง เขยน ไว เปน ประเดน เพอ กระตน ให นกเรยน นำ ความร และ ทกษะ จาก การ เรยน ไป ใช ใน ชวต ประจำ วน 4. ลอง คด ลอง ตอบ เปน คำ ถาม หรอ สถานการณ ท เกยวของ กบ การออกแบบและเทคโนโลย เพอ กระตนให นกเรยน เกด ความ สงสย และ สนใจ ทจะ คนหา คำ ตอบ 5. เนอหา ตรง ตาม สาระการเรยน รแกน กลาง โดย แบง เนอหา เปนชวง ๆ แลว แทรก กจกรรม พฒนา การเรยน รท พอเหมาะกบนกเรยน รวมทง ม การ นำ เสนอ ดวย ภาพ ตาราง แผนภม และ แผนท ความคด เพอ เปน สอ ให นกเรยน สาม า รถ สราง ความคด รวบยอด และ เกด ความ เขาใจ ท คงทน 6. สาระ น‹ารŒ เปน ความร เสรม หรอ เกรด ความร เพอ เพมพน ให นกเรยน มความร กวางขวาง ขน โดย คด สรรเฉพาะเรอง ทนกเรยน ควร ร 7. แหล‹ง สบคŒนขŒอมล เปน แหลง การ เรยนร ตาง ๆ เชน เวบไซต หนงสอ สถานท บคคล เปนตน เพอให นกเรยน ศกษา คนควา ความร ท สอดคลองกบ เรอง ท เรยน เพมเตม 8. บทสรป เปนการ สรป เนอหา หลงจาก จบ หวเรอง ของ แตละ หนวย การ เรยนร ซง นำ เสนอ เปน ผง มโนทศน (Concept Map) เพอให นกเรยน ได ทบทวน ความร 9. กจกรรม เสนอแนะ เปน กจกรรม บรณาการ ทกษะ ทรวม หลกการ และ ความคด รวบยอด ใน เรอง ตาง ๆ ท นกเรยน ได เรยนร ไป แลว มา ประยกต ใน การ ปฏบต กจกรรม 10. โครงงาน เปนการ เสนอแนะ หวขอ โครงงาน และ แนวทาง การ ปฏบต โครงงานท สอดคลองกบ มาตรฐาน การ เรยนร และ ตว ช วด ชวง ชน ของ หนวย การ เรยนร นน เพอ พฒนา ทกษะ การ คด การ วางแผน และ การ แกปญหา ของ นกเรยน 11. การ ประยกต� ใชŒ ใน ชวต ประจำ วน เปน กจกรรม ท เสนอแนะ ให นกเรยน ได นำ ความร และทกษะ ใน การ ประยกต ความร ใน หนวย การ เรยนร นน ไป ใช ใน ชวต ประจำ วน 12. คำ ถาม ทบทวน เปนคำ ถาม เพอ ทบทวน ความรและความเขาใจ ใน เนอหา ของนกเรยน 13. บรรณานกรม เปน รายชอ หนงสอ เอกสาร หรอ เวบไซต ท ใช คนควาอางอง ประกอบการ เขยน 14. อภธาน ศพท� เปน การนำ คำ สำ คญ ท แทรก อย ใน เนอหา มา อธบายและ จด เรยง ตามลำ ดบ ตวอกษร เพอ สะดวก ใน การ คนควา

คาชแจง

7

การ ประยกต ใชŒ ใน ชวต ประจำ วน ........55

คำ ถาม ทบทวน .............................55

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 3 ดไซน� ผลตภณฑ� .........56

• ตว ช วด ช‹วง ชน ..............................56

• ผง มโนทศน� สาระ การ เรยนรŒ .............56

• ประโยชน� จาก การ เรยน ...................56

• ลอง คด ลอง ตอบ ..........................56

การ ออกแบบ ....................................57

ความ สำ คญ ของ การ ออกแบบ ............. 58

ประเภท ของ การ ออกแบบ ................... 58

วธการ ออกแบบ ผลตภณฑ ................. 60

กจกรรม พฒนาการ เรยนรŒ ...............62

การ เขยน แบบ ..................................62

การ เขยน ภาพในงานเขยนแบบ ............ 63

กจกรรม พฒนาการ เรยนรŒ ................68

การ เขยน แบบจำ ลอง ......................... 69


การ ใชŒ ซอฟต�แวร� ใน งาน ออกแบบ ...........70

โปรแกรม ซอฟตแวร ท ใชในการ

ออกแบบ ......................................... 71

การ ใช โปรแกรม ซอฟตแวร ใน การ

นำ เสนองาน ...................................... 75


• ผง มโนทศน� สรป เนอหา

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 3 ......................78

• กจกรรม เสนอแนะ .........................79

กจกรรม เนŒน ผŒเรยน เปนสำ คญ ..........79

โครงงาน ....................................79


คำ ถาม ทบทวน .............................80

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 4 วสด อปกรณ�

อเลกทรอนกส� กลไก ...81

• ตว ช วด ช‹วง ชน ..............................81



• ลอง คด ลอง ตอบ ..........................81

วสด อปกรณ� และ วธการ ทำ งาน ช‹าง .......82

วสด และ อปกรณ งาน ไม ..................... 82

วธการ ทำ งาน ไม ................................ 85

อปกรณงานไฟฟา.............................. 88


ความร ทวไป เกยวกบ งาน ไฟฟา ........... 90

การ ตอ วงจรไฟฟา ............................. 92


ความรŒ ดŒาน อเลกทรอนกส� ....................95

อปกรณอเลกทรอนกส ....................... 95

วงจรอเลกทรอนกส ......................... 100

กจกรรม พฒนาการ เรยนรŒ .............101

ระบบ กลไก และ การ ควบคม ................102

ระบบ กลไก .................................... 102

ระบบ การ ควบคม ............................ 103

เทคโนโลย ใน การ ควบคม ................. 105



หน‹วย การ เรยนรŒ ท 4 ....................109

• กจกรรม เสนอแนะ .......................110

กจกรรม เนŒน ผŒเรยน เปนสำ คญ ........110

โครงงาน ..................................110

การ ประยกต ใชŒ ใน ชวต ประจำ วน ......111

คำ ถาม ทบทวน ...........................111

6

สารบญ

คำ นำ ...................................................๓

คำ ชแจง ............................................... ๔

ตาราง วเคราะห� สาระ มาตรฐาน การ เรยนรŒ

และ ตว ช วด ช‹วง ชน ..................................๕

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 1 เทคโนโลย สมพนธ� ...... 1

• ตว ช วด ช‹วง ชน ............................... 1

• ผง มโนทศน� สาระ การ เรยนรŒ .............. 1

• ประโยชน� จาก การ เรยน .................... 1

• ลอง คด ลอง ตอบ ........................... 1

ความ สำ คญ และ บทบาท ของ เทคโนโลย ..... 2

กจกรรม พฒนาการ เรยนรŒ ................ 3

ความ สมพนธ� ระหว‹าง เทคโนโลย กบ

ศาสตร� อน ๆ ..................................... 3

เทคโนโลย กบ วทยาศาสตร ................... 4

เทคโนโลย กบ เกษตรศาสตร ................. 6


เทคโนโลย กบ ศกษาศาสตร ................. 10

เทคโนโลย กบโภ ชน ศาสตร ................. 13

เทคโนโลย กบ แพทยศาสตร ................ 16


เทคโนโลย กบ พลงงาน และ สงแวดลอม ...19


เทคโนโลย ทŒองถน และ เทคโนโลย นำ เขŒา ..25

เทคโนโลย ทองถน ............................. 25


เทคโนโลย นำ เขา ............................... 31


เทคโนโลย กบ การ พฒนา ประเทศ ...........32

กจกรรม พฒนาการ เรยนรŒ...............34


หน‹วย การ เรยนรŒ ท 1 ......................35

• กจกรรม เสนอแนะ .........................36


โครงงาน ....................................36


คำ ถาม ทบทวน .............................37

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 2 วเคราะห� ระบบ

เทคโนโลย ................38

• ตว ช วด ช‹วง ชน ..............................38



• ลอง คด ลอง ตอบ ..........................38

ระบบ เทคโนโลย ...............................39

องคประกอบ ของ ระบบ เทคโนโลย .......39


การวเคราะห�ผลกระทบทเกดจาก

ระบบเทคโนโลย ...............................47

ผล กระทบ ของ เทคโนโลย ................... 47


แนวทาง การ แกปญหา ทเกด จาก

ผล กระทบ ของ เทคโนโลย ................... 51



หน‹วย การ เรยนรŒ ท 2 ......................53

• กจกรรม เสนอแนะ .........................54


โครงงาน ....................................54

ตว ช วด ชวงชน

1

หนวยการเรยนรท

ผงมโนทศนสาระการเรยนร

เทคโนโลย สมพนธ

ประโยชนจากการเรยน ลองคด ลองตอบ

1. เขาใจความสำ คญ บทบาท และความ สมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอน ๆ 2. เหนความส�าคญของเทคโนโลยทองถน และเทคโนโลยน�าเขาทมตอการพฒนา ประเทศ

1. นกเรยนคดวาเทคโนโลยมความสมพนธ กบการดำ รงชวตประจำ วนของเราอยางไร 2. นกเรยนตองการใหประเทศไทยมความ เจรญกาวหนาทางเทคโนโลยเทาเทยมกบ ประเทศใดมากทสด เพราะเหตใด

• อภปราย และ เชอมโยง ความ สมพนธ ระหวาง เทคโนโลย กบ ศาสตร อน ๆ ( ง 2 . 1 ม.��4�–�6�/�1 )

เทคโนโลยสมพนธเทคโน โลย

กบการพฒนา ประเทศ

ความสำ คญและบทบาทของเทคโน โลย

เทคโนโลยทองถน และเทคโน โลยนำ เขา

เทคโนโลย นำ เขา เทคโนโลย ทองถน

ความ สมพนธ ระหวางเทคโนโลยกบ ศาสตร อน ๆ

เทคโนโลย กบ โภชนศาสตรเทคโนโลย

กบ วทยา ศาสตร

เทคโนโลย กบ เกษตรศาสตร

เทคโนโลย กบ ศกษาศาสตร

เทคโนโลย กบแพทย ศาสตร

เทคโนโลย กบ พลง งาน และ สงแวดลอม

8

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 5 สงของ เครองใชŒ

สรŒาง ไดŒ ไม‹ยาก .........112

• ตว ช วด ช‹วง ชน ............................112

• ผง มโนทศน� สาระ การ เรยนรŒ ............112

• ประโยชน� จาก การ เรยน .................112

• ลอง คด ลอง ตอบ ........................112

การ สรŒาง สงของ เครองใชŒ ....................113

การ สราง สงของ เครองใช ตาม

กระบวนการ เทคโนโลย .................... 113


ตวอยาง การ สราง สงของ เครองใช

ตามกระบวนการ เทคโนโลย .............. 116


การ พฒนา ผลตภณฑ� สงของ เครองใชŒ ....124

การ วเคราะห ผลตภณฑ.................... 124


กระบวนการ พฒนา ผลตภณฑ ใหม .... 127

ความคด สรางสรรค ใน การ พฒนา

ผลตภณฑ ...................................... 129



หน‹วย การ เรยนรŒ ท 5 ....................134

• กจกรรม เสนอแนะ .......................135


โครงงาน ..................................135


คำ ถาม ทบทวน ...........................136

หน‹วย การ เรยนรŒ ท 6 ใชŒ เทคโนโลย

อย‹าง สรŒางสรรค� ........137

• ตว ช วด ช‹วง ชน ............................137

• ผง มโนทศน� สาระ การ เรยนรŒ ...........137

• ประโยชน� จาก การ เรยน .................137

• ลอง คด ลอง ตอบ ........................137

เทคโนโลย ใน ชวต ประจำ วน ................138

เทคโนโลย ท ม ประโยชน ตอ การ

ดำ รงชวต ....................................... 138

กจกรรมพฒนาการ เรยน รŒ .............145

การ ตดสนใจ เลอก ใช เทคโนโลย ......... 145


เทคโนโลย สะอาด ............................148

หลกการ ของเทคโนโลย สะอาด .......... 149


การ เลอก ใช เทคโนโลย ดวย วธการ

ของ เทคโนโลย สะอาด ...................... 151

การ เลอก ใช เทคโนโลย สะอาด

เพอ การ อนรกษ สงแวดลอม .............. 155



หน‹วย การ เรยนรŒ ท 6 ....................158

• กจกรรม เสนอแนะ .......................159


โครงงาน ..................................159


คำ ถาม ทบทวน ...........................160

• บรรณานกรม .............................161

• อภธานศพท� ..............................163

หนงสอเรยน รายวชา พนฐาน การออกแบบและเทคโนโลย ม. 4–6 3

2)�ดานสงคม เทคโนโลยเขามามบทบาทในการสรางสรรคความเจรญใหกบประเทศ ท�าใหประชาชนมความเปนอยทด สะดวกสบาย และปลอดภย โดยหนวยงานภาครฐและเอกชนไดน�าเทคโนโลยมาใหบรการแกประชาชน เชน การบรการดานการสอสาร การคมนาคม การศกษา การแพทย เปนตน

เทคโนโลยทางดานอวกาศ

การนำ�เทคโนโลยมาใชในดานการแพทย

3. ดานสงแวดลอม จากการน�าเทคโนโลยทไมเหมาะสมมาใช โดยเฉพาะเทคโนโลยทใชในอตสาหกรรมมกจะสงผลกระทบตอสงแวดลอมและการด�ารงชวตของมนษย เชน มลพษทางอากาศ บรรยากาศถกท�าลาย จนท�าใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก หรอภาวะโลกรอน ดวยเหตนจงมการพฒนาเทคโนโลยทเปนมตรกบชวตและสงแวดลอม เชน เทคโนโลยสะอาด การรไซเคล การน�าพลงงานธรรมชาตมาใชทดแทนพลงงานไฟฟา ทงนเพอปองกนการเกดผลกระทบดงกลาว

เทคโนโลยเปนการน�าความร จากศาสตรตาง ๆ โดยเฉพาะวทยาศาสตรมาประยกตใชเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการท�างาน โดยเรยกเทคโนโลยตามลกษณะของงาน เชน น�าเทคโนโลยมาใชในวงการแพทย เรยกวา เทคโนโลยทางการแพทยถาน�ามาใชในการเรยนการสอน เรยกวา เทคโนโลยทางการศกษา เทคโนโลยจงมความสมพนธกบศาสตรตาง ๆ ดงน

การรไซเคลขยะใหกลายเปนปยอนทรย

กจกรรมพฒนาการเรยนร

1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน สำ รวจเทคโนโลยในชวตประจำ วน บนทกผล แลวรวมกนอภปรายสรปผล 2. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนวเคราะหความสำ คญและบทบาทของเทคโนโลยในดานตาง ๆ แลวสรปผล

ความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอน ๆสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอน ๆ

2 หนงสอเรยน รายวชา พนฐาน การออกแบบและเทคโนโลย ม. 4–6

ปจจบนเทคโนโลยไดเขามามสวนเกยวของกบการด�ารงชวตของมนษยเปนอยางมาก เหนไดจากสงของเครองใชตาง ๆ ทพบเหนหรอใชอยในชวตประจ�าวน ลวนแลวแตเปนผลตภณฑจากเทคโนโลยทผานการออกแบบและผลตเพอสนองความตองการและชวยแกปญหาในการด�ารงชวต หรอเพมความสามารถในการท�างาน เชน การน�าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการตดตอสอสารการพฒนาเครองใชทชวยประหยดพลงงานและรกษาสงแวดลอม การพฒนาเครองมอแพทยใหมความแมนย�าในการตรวจวนจฉยโรคและรกษาโรค เปนตน

เทคโนโลยเปนการนำ แนวความคด หลกการ เทคนค ความร ระเบยบวธ กระบวนการตลอดจนผลผลตทางวทยาศาสตรทงในดานสงประดษฐและวธการปฏบตมาประยกตใชในระบบงานเพอชวยใหเกดการเปลยนแปลงในการทำ งานและเพมประสทธภาพของงานใหมากยงขน ซงเทคโนโลยมความสำ คญและบทบาทในดานตาง ๆ ดงน

1. ดานการดำ รงชวตประจำ วน เทคโนโลยมความสำ คญและบทบาทในการเพมความสะดวก สบายในการดำ รงชวต เรมตงแตตนนอน เชน การประกอบอาหารโดยใชเตาไมโครเวฟ การอาบนำ จากเครองทำ นำ อน การใชเครองดดฝนทำ ความสะอาดบาน การใชเครองซกผา การเดนทางโดยยานพาหนะตาง ๆ เชน รถยนต รถไฟฟา เครองบน นอกจากนเทคโนโลยยงมสวนชวยใหมนษยมคณภาพชวตทดและมอายยนยาวขน เพราะไดรบการตรวจวนจฉยโรคและรกษาโรคดวยเครองมอแพทยททนสมย เชน การผาตดโดยใชแสงเลเซอร การผลตวคซนปองกนโรคระบาดตาง ๆ เปนตน

2. ดานการพฒนาประเทศ เทคโนโลยมสวนชวยพฒนาประเทศทงในดานเศรษฐกจและสงคม ดงน 1)�ดานเศรษฐกจ เทคโนโลยเขามามสวนชวยใหการผลตสนคาเปนไปอยางรวดเรวมประสทธภาพ และท�าใหผลผลตเพมขน เชน การน�าเครองจกรกลมาใชในโรงงานอตสาหกรรมท�าใหสามารถผลตสนคาไดตรงกบความตองการของประเทศคคา การน�าเทคโนโลยทางการเกษตรมาใชในการปรบปรงพนธพชและสตวใหมคณลกษณะทดและใหผลผลตสง การน�าวธการทางเทคโนโลยอาหารมาใชในการแปรรปผลผลตทางการเกษตร การน�าเทคโนโลยการออกแบบมาใชในการออกแบบเครองประดบ เปนตน

การนำ�เทคโนโลยมาใชในอตสาหกรรมประกอบรถยนต

รถไฟฟาเปนเทคโนโลยทชวยใหเดนทางไดสะดวกและรวดเรวมาก

ความสำ คญและบทบาทของเทคโนโลยสำ คญและบทบาทของเทคโนโลย


และมความรเฉพาะสาขา ตวอยางเชน การพฒนาจลนทรยใหเปนผลตภณฑทางเทคโนโลย ทสามารถนำ ไปใชไดรวดเรว เกบไดนาน ตนทนการผลตตำ แตมคณภาพด และบรรจในบรรจภณฑทสะดวกตอการนำ ไปใช ผททำ วจยและพฒนาผลตภณฑนจะตองมความรเฉพาะสาขา ไดแก นกวทยาศาสตรสงแวดลอม นกจลชววทยา วศวกร และนกออกแบบบรรจภณฑ

ความรทางวทยาศาสตร การสรางเทคโนโลย

– การคนพบและศกษาคณสมบตของ แสงเลเซอร

– การนำ แสงเลเซอรไปประยกตใชในงาน ดานตาง ๆ เชน • ดานการแพทย นำ ไปใชในการผาตด • ดานอวกาศ นำ ไปใชในการวดระยะทาง ระหวางโลกกบดวงจนทร

– การคนพบและศกษาลกษณะทางพนธกรรม ของสงมชวต

– การปรบปรงพนธกรรมของพชใหสามารถ เพมปรมาณผลผลต– การโคลนนงสตว

– การคนพบและศกษาเชอไวรสทเปนสาเหต ใหเกดโรค

– การนำ เชอไวรสททำ ใหเกดโรคไขหวดใหญ มาผลตวคซน เพอใชปองกนโรคไขหวดใหญ

ตวอยางการนำ ความรทางวทยาศาสตรมาเปนพนฐานในการสรางเทคโนโลย

ดงนน วทยาศาสตรและเทคโนโลยจงม ความสมพนธกนเปนอยางมาก เพราะเทคโนโลย จำ เปนตองพงพาความรทเปนระบบ คอ ความรทไดจากกระบวนการหรอวธการทางวทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงเทคโนโลยระดบสงทตองอาศยความรขนพนฐานของวทยาศาสตรเปนหลก ขณะเดยวกนความเจรญดานวทยาศาสตรกจำ เปนตองอาศยการพฒนาเทคโนโลยเปนองคประกอบดวยเชนกน

เทคโนโลยระดบสง คอ เทคโนโลยทม การศกษาคนควา วจย ทดลอง อยางเปนระบบตอเนอง และสม�าเสมอ เพอใหสามารถ น�ามาใชประโยชนไดอยางปลอดภยและมประสทธภาพ

•• สาระนาร ••


วทยาศาสตร หมายถง ความรทไดจากการศกษาปรากฏการณตาง ๆ ในธรรมชาต ทงทอยใกลตวและไกลตวออกไป โดยใชวธการแสวงหาความรอยางมแบบแผน สามารถตรวจสอบได และมเหตผล แลวสะสมเปนองคความรและกระบวนการไวอยางมระบบ ความรทางวทยาศาสตรสวนใหญเปนความรทเกยวของกบธรรมชาต ไดผลสรปจากการใชกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวทยาศาสตร มการทดสอบ ตรวจสอบ หรอพสจนวาเปนความจรง เชน ยสตจะเปลยนแปงใหเปนนำ ตาลและเปลยนจากนำ ตาลไปเปนแอลกอฮอล นำ เดอดทระดบอณหภม 100 องศาเซลเซยส สารละลายเปนสารทเกดจากสารบรสทธ 2 ชนด แกสเมอไดรบความรอนจะขยายตว เปนตน

ตวอยางความรทางวทยาศาสตรทเปนกฎและทฤษฎ

1. ความรทางวทยาศาสตรทเปนกฎ เชน กฎของนวตน ม 3 ขอ กฎขอท 1 วตถจะเคลอนท หรอจะหยดนง หรอเปลยนแปลงความเรวจะตองมแรงภายนอกไปกระทำ เรยกวา กฎความเฉอย กฎขอท 2 แรงภายนอกแปรเปลยนตามอตราการเปลยนแปลงของโมเมนต กฎขอท 3 แรงกรยาเทากบแรงปฏกรยา 2. ความรทางวทยาศาสตรทเปนทฤษฎ เชน ทฤษฎเซลล กลาววา สงมชวตทงมวลประกอบดวยเซลลและผลตภณฑของเซลล ทฤษฎสมพนธภาพ กลาววา แสงมความสมพนธกบมวล เปนตน หากพจารณาลกษณะของเทคโนโลยจะมองคประกอบ 2 สวน ไดแก สวนทเปนฮารดแวร (Hardware) คอ เทคโนโลยทเปนเครองมอ อปกรณ หรอผลตภณฑทสามารถจบตองได เชนรถยนต เครองบน เครองคอมพวเตอร และสวนทเปนซอฟตแวร (Software) คอ เทคโนโลยทเปนเทคนค วธการ กระบวนการ หรอกลไกในการทำ งาน เชน กระบวนการทำ งานของเครองจกรในโรงงานอตสาหกรรม จะเหนไดวา วทยาศาสตรและเทคโนโลยตางเปนพนฐานซงกนและกนในการสรางสงประดษฐ การผลตสงของเครองใช ตลอดจนการคดคนนวตกรรมใหม ๆ เพอพฒนาความเปนอยของมนษย ความสมพนธระหวางการไดมาซงความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มดงน ความรทางวทยาศาสตร ไดจากการคนควาหาความรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยนกวทยาศาสตรเปนรายบคคลหรอกลมนกวทยาศาสตรกลมเลก ๆ จากองคกรหรอหนวยงาน ของภาครฐ เชน สถาบนการศกษาตาง ๆ มหาวทยาลย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยทำ การศกษาและวจยจนกระทงไดขอสรปทเปนความรทางวทยาศาสตร ตวอยางเชน การคนพบจลนทรยทมศกยภาพในการยอยสลายคราบนำ มน เทคโนโลย� เทคโนโลยทอยในรปผลตภณฑตาง ๆ ไดจากการนำ ความรทางวทยาศาสตรมาประยกตใชโดยอาศยการวจยและพฒนาอยางเปนระบบ ซงเสยคาใชจายสง สวนใหญจะเปนการรวมมอกนระหวางรฐบาลกบภาคเอกชน และกลมผทำ วจยและพฒนาจะตองเปนกลมใหญ

เทคโนโลยกบวทยาศาสตร


บงกาฬ) ทปรบปรงใหทนน�าทวมฟนตวหลงน�าทวมไดดกวาสายพนธขาวขาวดอกมะล 105 พนธเดมโดยใหผลผลตเฉลย 303 กโลกรมตอไร ในขณะทสายพนธขาวขาวดอกมะล 105 พนธเดมใหผลผลตเพยง 56 กโลกรมตอไร เมอทดลองปลกในพนทปกต ทงสองสายพนธใหผลผลตใกลเคยงกนและมคณภาพไมแตกตางกน สรปไดวา พนธขาวขาวดอกมะล 105 ทนนำ ทวมฉบพลน เหมาะสำ หรบปลกในพนทนานำ ฝนในเขตภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงเปนพนททมความเสยงตอการเกดนำ ทวมฉบพลน 2. การเพาะเลยงเนอเยอกบการผลตทอนพนธขงและปทมมาปลอดโรค ประเทศไทยเปนแหลงผลตขงคณภาพด โดยสามารถผลตไดเปนอนดบ 1 ใน 3 ของตลาดโลก สวนปทมมาหรอทวลปสยาม หรอกระเจยว เปนไมดอกทมศกยภาพในการสงออกสงเปนอนดบ 2 รองจากกลวยไม แตพชทง 2 ชนดมปญหาเรองโรคทตดมากบทอนพนธทำ ใหเกษตรกรตองยายแหลงปลกไปเรอย ๆ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) โดย ดร.เฉลมพล เกดมณ ดร.ธราธร ทรฆฐต และคณะ จงไดพฒนาเทคโนโลยการผลตทอนพนธขงและปทมมาขนาดเลกปลอดโรค โดยใชเทคนคการเพาะเลยงเนอเยอเพอแกปญหาน เพราะเปนเทคโนโลยทใชกนแพรหลายในการขยายพนธพชเศรษฐกจ เนองจากขยายพนธไดรวดเรวและปลอดโรค โดยการเพาะเลยงเนอเยอในขวดแกวทำ ใหขนสงไดงาย สะดวกตอการเกบรกษาไวเพอปลกนอกฤด และลดขนตอนการยายตนพนธ ซงเทคโนโลยนจำ เปนตองใชบคลากรทมความรและเครองมอททนสมย จงคงดำ เนนการไดเฉพาะในหนวยงานราชการหรอบรษทเอกชนทมความพรอมทงดานบคลากรและเครองมอเทานน 3. การปลกพชดวยวธไฮโดรพอนกส หรอเรยกอกอยางหนงวา การปลกพชโดยไมใชดนเปนเทคโนโลยทใชสำ หรบการปลกพชเพอแกปญหาพนททไมเหมาะสมกบการเพาะปลก แกปญหาศตรพช และลดการใชสารเคมกำ จดศตรพชทกอใหเกดสารพษตกคางในผลผลตและสงแวดลอมวธการปลกพชโดยไมใชดนมทงการปลกพชในวสดปลกและการปลกพชในสารละลาย ซงการปลกพชดวยวธไฮโดรพอนกสมขอดดงน การปลกพชดวยวธไฮโดรพอนกส


การเพาะเลยงเนอเยอ หมายถง การนำ สวนตาง ๆ ของพชมาเลยงบนอาหารสงเคราะหในสภาพปราศจากเชอ (Aseptic Condition) ภายใตการควบคมอณหภม แสง และความชน ทเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของพช จนกระทง สวนของพชทนำ มาเลยงเจรญเตบโตพฒนาเปนตนพชทสมบรณ และสามารถนำ ไปปลกในสภาพ- แวดลอมตามธรรมชาตได ซงพชตนใหมจะมลกษณะเหมอนตนพนธทกประการ


เกษตรศาสตรเปนวชาทวาดวยการใชทดนในการปลกพช เลยงสตว รวมทงการประมงและการทำ ปาไม โดยดำ เนนการควบคมธรรมชาตเพอใหเกดผลผลตและอาศยการเจรญเตบโตของพชและสตวเปนพนฐาน มการจดการอยางเปนระบบ ผลตพชและสตวตามขนตอนกระบวนการ-ทำ งาน มการคดคำ นวณตนทน และสรรหาเทคโนโลยตาง ๆ มาใชเพอใหไดผลผลตตามทตองการ ในอดตมนษยท�าการเกษตรเพอน�าผลผลตมาบรโภคภายในครอบครว เมอจ�านวนประชากรมากขนท�าใหความตองการผลผลตทางการเกษตรเพมสงขน แตพนทในการท�าการเกษตรมเทาเดมหรอลดนอยลง จงมการน�าเทคโนโลยมาใชเพอเพมประสทธภาพในการผลต และเปลยนจากการท�าการเกษตรเพอบรโภคภายในครอบครวมาเปนการผลตเพอการคาหรอธรกจ เทคโนโลยทางการเกษตรเขามามบทบาทส�าคญตอการเพมผลผลตทางการเกษตรเปนอยางมาก ทงนเพราะเทคโนโลยทางการเกษตรเปนสงทท�าใหการผลตสะดวก รวดเรวขนกวาเดม ซงแตกตางจากการผลตตามวธการดงเดมทตองอาศยแตธรรมชาตและแรงงานจากสตวหรอมนษยเทานน การน�าเทคโนโลยทางการเกษตรมาใชในการผลตทถกตองและเหมาะสมกบงาน นอกจากจะชวยเพมประสทธภาพในการท�างานแลวยงเพมผลผลต ลดการสญเสยผลผลตในชวงการเกบเกยว และเพมรายไดใหกบเกษตรกรอกดวย ปจจบนไดมการนำ เทคโนโลยใหม ๆ มาใชในการผลตพชและสตวมากขน เทคโนโลย ทางการเกษตรทสำ คญ เชน การขยายพนธและปรบปรงพนธพชและพนธสตว การใชสารเคมปราบศตรพชในปรมาณทเหมาะสม การผลตเครองมอหรออปกรณทางการเกษตร เปนตน สำ หรบ การผลตพชเพอใหไดปรมาณและมคณภาพตรงกบความตองการของตลาดนน จำ เปนตองปรบปรงหรอเลอกใชเทคโนโลยทเกยวของใหถกตองและเหมาะสม ตวอยางเชน 1. การปรบปรงพนธขาวขาวดอกมะล 105 ทนน�าทวมแบบฉบพลน ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) รวมมอกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรมการขาว กระทรวงเกษตรและสหกรณ และมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ไดท�าการวจยและพฒนาพนธขาวขาวดอกมะล 105 ของไทยใหทนตอสภาพน�าทวมแบบฉบพลนไดในทกระยะของการเจรญเตบโต ผลงานวจยนท�าใหไดสายพนธขาวขาวดอกมะล 105 ททนอยใตน�าไดประมาณ 15–21 วน โดยตนขาว ไมตาย เมอทดลองปลกในพนทเกษตรทมความเสยงตอน�าทวมฉบพลน ในปการเพาะปลกระหวาง พ.ศ. 2547–2548 ทอ�าเภอปากคาด จงหวดหนองคาย (ปจจบนอ�าเภอปากคาด อยทจงหวด

การนำ�เทคโนโลยมาใชในการปรบปรงพนธขาวใหทนตอสภาพนำ�ทวม

แบบฉบพลน

เทคโนโลยกบเกษตรศาสตร

เทคโนโลยทางการเกษตร หมายถง วทยาการทเกยวของกบการนำ สงประดษฐหรอวธการทางวทยาศาสตรมาประยกตใชใหเกดประโยชนในดานการเกษตร



ขนตอนการยายฝากตวออนเรมจากการเหนยวน�าการเปนสดในแมโคนมตวใหและแมโคนมตวรบ จากนนฉดฮอรโมนกระตนการตกไข และผสมเทยมแมโคนมตวใหภายใน12 ชวโมง หลงอาการเปนสด 2–3 ครง แลวเกบตวออน 7 วน และประเมนคณภาพตวออนทเกบดวยกลองจลทรรศน จากนนจงยายตวออนไปฝากในแมโคนมตวรบหรอแชแขงไวใชเมอแมโคนมตวรบมความพรอม 5. การโคลนนงสตว หมายถง การคดลอกหรอการท�าซ�าสงมชวตขนมาใหมโดยไมตองอาศยการปฏสนธของเซลลสบพนธของสตวเพศผและเพศเมย แตใชเซลลรางกายของสตวในการสรางสงมชวตขนมาใหม ซงมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนเดมทกประการ การโคลนนงสตวนยมท�าเพอการขยายพนธ โดยน�าเซลลไขของสตวทจะโคลนนงมาสกดนวเคลยสของเซลลไขออกไป แลวน�านวเคลยสจากเซลลของสตวทเปนเซลลตนแบบมาถายโอนลงไปในเซลลไขนน ๆ แทน จากนนใชวธกระตนแลวน�าไปฝงไวในมดลกสตวทเปนแมเพอพฒนาเซลลขนมาใหม ตวอยางการโคลนนงสตว เชน 1)�การโคลนนงแกะดอลล� โดยนกวทยาศาสตร ชาวสกอตแลนดชอ Jane Wilmut น�าเซลลไขของแกะ มาสกดสวนทเปนนวเคลยสออก หลงจากนนน�าเซลล เตานมของแกะมาสกดเฉพาะสวนทเปนนวเคลยสน�าไปใสในเซลลไขทสกดนวเคลยสออกแลว จากนนน�าเซลลไขทไดใสกลบเขาไปในมดลกของแกะเพอใหแกะตงทองเมอตกลกจะไดแกะซงมลกษณะเหมอนเซลลตนแบบทกประการ 2)�การโคลนนงสนข� นกวทยาศาสตรมหาวทยาลยแหงชาตโซล ประเทศเกาหลใตประสบความสำ เรจในการโคลนนงสนขเพอการคาไดเปนครงแรกของโลก โดยทมนกวทยาศาสตรไดสรางเซลลตวออนหรอเอมบรโอขนจากเซลลผวหนงทไดจากเนอเยอสวนหของสนขซงเกบไวเปนอยางดกอนทมนจะตาย จากนนนำ มาปลกถายฝากไวในทองแมสนข 2 ตว เพอใหอมทอง เมอผานไป 3 เดอน ลกสนขกคลอดออกมา 3)�การโคลนนงวว� โดย ศาสตราจารยมณวรรณ กมลพฒนะ ผอำ นวยการโครงการนวเคลยรเทคโนโลยเพอสงเสรมกจกรรมผสมเทยมโคนมและกระบอปลก คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนคนไทยคนแรกทนำ วธการโคลนนงมาใชในประเทศไทยไดสำ เรจจนประสบผลสำ เรจในการโคลนนงลกโคตวแรกของประเทศไทยชอวา “อง”

แกะเปนสตวอกชนดหนงทนำ�เทคโนโลยชวภาพมาใชในการปรบปรงพนธ

เซลลตนแบบ เปนเซลลทไดมาจากสตวทเราตองการขยายพนธ เรยกวา สตวตนแบบ ซงเซลลตนแบบนอาจจะมาจากอวยวะสวนใดกได



1) สามารถปลกพชในพนททมสภาพดนไมเหมาะสมกบการเพาะปลก เชน ทะเลทราย ภเขา หรอทดนทมปญหา ใชนำ และปยทอยในรปของสารละลายธาตอาหารพชนอยกวาการปลกพช โดยใชดน เพราะสามารถหมนเวยนกลบมาใชใหมไดอก 2) สามารถปลกพชไดในปรมาณและความหนาแนนสงกวาการปลกโดยใชดน เพราะมการใหสารละลายธาตอาหารพชอยางเพยงพอ สามารถปลกพชไดทนทหลงจากการเกบเกยว โดยไมตองรอการเตรยมแปลงปลก อกทงยงปลกพชไดทกฤดกาลและทกสภาพอากาศ 3) สามารถควบคมสภาพแวดลอมในการปลกพชได เชน อณหภม ความเปนกรด–ดาง ความเขมขนของสารละลายธาตอาหารพช และพชสามารถดดธาตอาหารพชในรปไอออนหรอโมเลกลขนาดเลกไดอยางมประสทธภาพ ทำ ใหพชทปลกมคณคาทางโภชนาการสง 4) ลดปญหาการใชสารเคมกำ จดศตรพช เนองจากมการควบคมสภาพแวดลอมทำ ให ควบคมศตรพชไดงาย สงผลใหพชเจรญเตบโตเรว ผลผลตมคณภาพ และปลอดสารพษ การปลกพชดวยวธไฮโดรพอนกสตองใชตนทนสง หากทำ เพอการคาควรเลอกปลกพช ทตลาดมความตองการสงและเปนพชทสามารถขายไดในราคาสง 4. เทคโนโลยยายฝากตวออนในโคนม ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) สนบสนน สตวแพทยหญงจรรตน สำ เรจประสงค จากคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พฒนาเทคโนโลยยายฝากตวออนในโคนมเพอใชในเชงธรกจ เพราะชวยให แมโคนมพนธด (ตวให) ซงตามธรรมชาตผลตลกโคนมไดอยางมาก 1 ตวตอป ใหสามารถผลต ลกโคนมไดมากกวา 15–20 ตวตอป โดยเกบตวออนไปฝากไวกบแมโคนมตวรบ (ไมจำ เปนตองเปนแมโคนมตวให) ทใหผลผลตนำ นมสงและมความสามารถในการเลยงลกไดด ซงชวยลดตนทน การผลต และเพมความสามารถในการแขงขนทางการคากบตางประเทศ

นำ เชอพอโคพนธด

เกบตวออน

แชแขง ฝากตวออนในแมโคนม (ตวรบ)

แมพนธโคนม (ตวให) X

แผนผงแสดงขนตอนการนำ�เทคโนโลยยายฝากตวออนในโคนม


2. หองเรยนจ�าลอง (Virtual Classroom) คอ การเรยนการสอนทกระท�าผานระบบเครอขายคอมพวเตอรโดยใชชองทางของระบบการสอสารและอนเทอรเนตทเชอมโยงกบคอมพวเตอรของนกเรยน อาจเปนการเชอมโยงระยะใกลหรอระยะไกล ซงครจะออกแบบกระบวนการเรยนการสอนใหมสภาพแวดลอมคลายกบการเรยนในหองเรยน มการปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบครหรอนกเรยนกบเพอน การมสวนรวมจะเปนแบบภาวะตางเวลาซงท�าใหนกเรยนในระบบหองเรยนจ�าลองสามารถเชอมตอเขาไปศกษาไดทกเวลา และสามารถตดตอสอสารตลอดจนจดท�ากจกรรมตาง ๆ ไดเหมอนกบทปฏบตในชนเรยนปกต รวมทงชวยสรางสภาพแวดลอมไดมากทสดเทาทจะท�าได การเรยนการสอนแบบหองเรยนจ�าลองจงมลกษณะเดนดงน 1) นกเรยนสามารถเลอกเรยนวชาใดวชาหนงจากครคนใดคนหนงทวโลกหากมการเปดโอกาสใหลงทะเบยนเรยนไดโดยไมมขดจำ กดในเรองพนท 2) นกเรยนสามารถมสวนรวมกบครหรอเพอนทเรยนรวมกนไดตลอดเวลาไมวาจะเปนกลางวนหรอกลางคน 3) เหมาะกบนกเรยนทไมสะดวกในการเดนทาง ประหยดเวลาและคาใชจาย เพราะนกเรยนสามารถทำ งานและศกษาอยทบานได 4) นกเรยนสามารถท�างานรวมกนหรอมโอกาสในการมสวนรวมโดยระบบสอสารและคอมพวเตอร จงสามารถอภปรายปญหาตาง ๆ หรอแลกเปลยนความรกนได จะเหนไดวา หองเรยนจำ ลองสามารถลดปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอนทจำ กดเฉพาะในหองเรยน การเรยนรทจำ กดเฉพาะคร นกเรยน และตำ รา ลดขอจำ กดในเรองเวลาลดปญหาสถานทเรยนไมเพยงพอกบปรมาณของนกเรยน และลดปญหาสดสวนของครทไมเหมาะสมกบปรมาณของนกเรยน 3. การศกษาทางไกล (Distance Education) เปนระบบการศกษาทนกเรยนและครอยไกลกน แตสามารถทำ ใหเกดการเรยนรไดโดยอาศยสอการสอนในลกษณะของสอประสม เชนตำ ราเรยน แถบบนทกเสยง แผนภม คอมพวเตอร การใชอปกรณทางโทรคมนาคมประเภทวทยและโทรทศนเขามาชวยในการแพรกระจายการศกษาไปยงนกเรยนอยางกวางขวางทกทองถน นอกจากจะเรยนจากสอประสมแลวอาจมการสอนเสรมควบคกนไปดวย เพอใหนกเรยน ซกถามปญหาจากคร โดยการศกษาลกษณะนอาจจะอยในรปแบบของการศกษาอสระ การศกษารายบคคล หรอ

ลกษณะการศกษาทางไกลผานดาวเทยมของโรงเรยนวงไกลกงวล

เครองมอทจ�าเปนส�าหรบหองเรยนจ�าลอง คอ ตองมเครองไมโครคอมพวเตอรและโมเดมทบานหรอทท�างานพรอมทจะตอเชอมเขากบโปรแกรมหองเรยนจ�าลอง



4)�การโคลนนงกระทง�โดย ดร.รงสรรค พาลพาย หวหนาศนยวจยเทคโนโลยตวออนและเซลลตนกำ เนด มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดโคลนนงสตวปาหายากใกลสญพนธของไทย โดยเฉพาะกระทงเนองจากถนทอยอาศยถกทำ ลาย และมสภาพแวดลอมไมเหมาะสม แตเนองจาก การจบกระทงพอแมพนธจากปาไมสามารถทำ ได จงเปลยนมาใชการโคลนนงขามสปชส โดยเลอกววซงเปนสตวทมรปรางลกษณะใกลเคยงกบกระทง ใชเซลลไขของววเปนไซโทพลาซมตวรบ และใชเซลลผวหนงของกระทงเพศเมย และเพศผชอ “ทอง” จากสวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร มาเปนตนแบบในการสรางตวออนของกระทง จากนนยายฝากตวออนมาใสในมดลกของแมววจนกระทงตกลกออกมาเปนผลสำ เรจ

ศกษาศาสตรเปนวชาทวาดวยการศกษาเลาเรยนและอบรม โดยมครเปนผจดกระบวนการเรยนการสอน มนกเรยนเปนผเรยน และใชอปกรณหรอเทคโนโลยทางการศกษาเปนสอประกอบการอธบาย การสรางความเขาใจ เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและความคดรวบยอดในเรองตาง ๆ เทคโนโลยทมความสมพนธกบการศกษามากทสด คอ เทคโนโลยทางการศกษา ซงเปนการ นำ ความร แนวคด กระบวนการ และผลผลตทางวทยาศาสตรมาใชรวมกนอยางมระบบ เพอแกปญหาหรอพฒนาดานการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน ตวอยางเทคโนโลยทางการศกษาทนำ มาใชกนอยางกวางขวาง ไดแก 1. E-Learning (Electronic Learning) หมายถง การเรยนการสอนทถายทอดเนอหาสาระการเรยนรผานสออเลกทรอนกส เชน ซดรอม เครอขายอนเทอรเนต สญญาณดาวเทยมซงการเรยนการสอนในลกษณะนก�าลงไดรบความนยมมากขน เชน คอมพวเตอรชวยสอนการเรยนออนไลน การเรยนทางไกลผานดาวเทยม การเรยนในรปแบบของ E-Learning ท�าใหเกด เทคโนโลยทางการศกษาตาง ๆ ตามมา เชน 1)�E-Book� คอ การสรางหนงสอหรอเอกสารในรปแบบสงพมพอเลกทรอนกสเพอใชประโยชนกบระบบการเรยนการสอนบนเครอขาย 2)�E-Library�คอ การสรางหองสมดอเลกทรอนกสทใหบรการบนเครอขายอนเทอรเนตซงจะกลายเปนแหลงความรและคนหาขอมลทใหญและทนสมย


ใหนกเรยนศกษาคนควาเกยวกบเทคโนโลยดานวทยาศาสตรและดานเกษตรศาสตรเพมเตม บนทกความร แลวนำ เสนอผลงานหนาชนเรยน

เทคโนโลยกบศกษาศาสตร

เทคโนโลยกบโภชนศาสตรเทคโนโลยกบโภชนศาสตรเทคโนโลยกบโภชนศาสตรเทคโนโลยกบโภชนศาสตร


โภชนศาสตรเปนวทยาศาสตรประยกตแขนงหนง วาดวยความสมพนธระหวางอาหารกบกระบวนการตาง ๆ ทเกยวของกบสขภาพและการเจรญเตบโตของสงมชวต โดยเนนเรองอาหาร พษภยในอาหาร โภชนาการศกษา การสงเสรมภาวะโภชนาการในครอบครวและชมชนเปนสำ คญ เพอใหประชาชนปฏบตดานอาหารและโภชนาการไดถกตอง ซงจะชวยใหมสขภาพพลานามยด ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมทมผลผลตทางการเกษตรอยางหลากหลาย สามารถนำ มาบรโภคและใชเปนวตถดบในการประกอบอาหาร การถนอมอาหาร และการแปรรปอาหารเพอเลยงประชากรของประเทศหรอเพอสงออกไปจำ หนายในตางประเทศ ซงปจจบนมการนำ เทคโนโลยอาหารมาใชในการประกอบอาหารและเกบรกษาอาหารในรปแบบตาง ๆ เพอใหอาหาร คงสภาพความสดใหม และสงวนคณคาอาหารไวไดนาน โดยเฉพาะเทคโนโลยทเกยวกบการแปรรป ผลผลตทางการเกษตรเปนผลตภณฑอาหาร ซงมความสำ คญอยางยงเพราะมลคาของผลตภณฑอาหารจะสงกวาผลตผลทางการเกษตร เทคโนโลยอาหารทสำ คญมดงน 1. เทคโนโลยการถนอมอาหารโดยการพาสเจอรไรซและการสเตอรไลซ เปนการใชความรอนในระดบอณหภมตาง ๆ เพอชวยถนอมอาหาร โดยใชความรอนทำ ลายจลนทรยและเอนไซม ทใหโทษและเปนสาเหตใหอาหารเนาเสย รวมทงพยาธและแมลงตาง ๆ ทไมสามารถทนตอความรอนได ซงการถนอมอาหารโดยใชความรอนนสามารถทำ ได 2 วธ คอ การพาสเจอรไรซและการส เตอรไลซ 1)�การพาสเจอรไรซ� (Pasteurization)� ใชความรอนทอณหภมตำ กวาจดเดอด โดยมวตถประสงคเพอทำ ลายจลนทรยทไมสรางสปอรและกอใหเกดโรคทเกยวของกบอาหาร แตจะไมทำ ลายจลนทรยชนดอน ๆ ทอาจทำ ใหอาหารบดเสย ดงนน อาหารทผานการพาสเจอรไรซแลวจะตองเกบรกษาโดยใชความเยนทนท ซงวธการพาสเจอรไรซทำ ได 2 ระบบ คอ (1) ระบบชาอณหภมตำ หรอ LTLT (Low Temperater Long Time) เปนระบบทใชความรอนทอณหภมประมาณ 60 องศาเซลเซยส นาน 30 นาท แลวทำ ใหเยนทนท โดยเกบไวในตเยน ระยะเวลาในการเกบประมาณ 3–7 วน วธนงายสามารถทำ ไดในครวเรอนของตนเอง ผลตภณฑอาหารทนยมนำ เทคโนโลยนมาใช เชน การทำ นำ ตาลสด นำ ออย นำ องนบรรจถงพลาสตก เปนตน (2) ระบบชาอณหภมสงหรอ HTLT (High Temperater Long Time) เปนระบบทใชความรอนทมอณหภมประมาณ 72–85 องศาเซลเซยส นาน 15 วนาท แลวท�าใหเยนลงทนท ซงจะใชเวลาในการใหความรอนนอยมาก เพอรกษาคณคาทางโภชนาการของอาหาร ผลตภณฑอาหารทนยมน�าเทคโนโลยนมาใช เชน นมพาสเจอรไรซ ไวน เบยร เปนตน นมพาสเจอรไรซ


รปแบบของมหาวทยาลยเปดกได ลกษณะเฉพาะของการศกษาทางไกล คอ นกเรยนศกษาดวยตนเองเปนสวนใหญและสามารถเลอกเวลาเรยนไดตามความสะดวก เปนการศกษาตลอดชวต การใหโอกาสเทาเทยมกนในการศกษา ตอบสนองความตองการในการแสวงหาความรเพอพฒนาคน และพฒนางานในวชาชพของบคคลไดโดยไมตองเขารบการศกษาในสถานศกษา นอกจากนยงเปนการสงเสรมการสอสารมวลชนอกดวย สอทใชในการศกษาทางไกลแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1)�สอสงพมพ เปนสอทบรรจเนอหารายละเอยดตามประมวลการสอนของแตละวชาในหลกสตร ซงนกเรยนตองศกษาเนอหาจากสอหลกใหครบถวนตามหลกสตร � 2)�สอโสตทศนปกรณ�เปนสอทจะชวยเสรมความรของนกเรยน โดยการสอนทางโทรทศน ใชเทปเสยงบรรยาย วดทศน หรอออกอากาศทางวทยกระจายเสยง 3)�สออเลกทรอนกสและระบบโทรคมนาคม ใชระบบดาวเทยมและทอใยแกวในการสงขอมลขาวสารโดยมการนำ คอมพวเตอรมาใชอยางมประสทธภาพมากยงขน ตวอยางการศกษาทางไกลในประเทศไทย ไดแก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชซงในการจดการเรยนการสอนของมหาวทยาลยแหงนใชสอสงพมพเปนหลก และมสอเสรม คอ รายการวทยกระจายเสยงและรายการโทรทศน ซงทางมหาวทยาลยจะจดการสอนเสรมใหเปนบางครง เพอเปดโอกาสใหอาจารยและนกศกษาไดพบปะกนเพอแลกเปลยนเรยนร ซกถามขอสงสย หรอขอคำ อธบายเพมเตมจากอาจารย 4. คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted/Aided Instruction) หรอ CAI เปนการนำ คอมพวเตอรมาใชในการเรยนการสอนเพอเปนสอชวยสอนในชนเรยนปกต หรอใหนกเรยนใชสำ หรบศกษาคนควาดวยตนเอง คอมพวเตอรชวยสอนทนำ มาใชม 3 รปแบบ ไดแก 1)�ใชในการสอนเนอหา�เปนรปแบบทออกแบบโครงสรางหลก เพอใหความรแกนกเรยนในดานเนอหาสาระ ประกอบดวยสวนนำ เขา สบทเรยน สวนเสนอเนอหา สวนคำ ถาม สวนประเมนผล และสวน เสรมการเรยนร � 2)�ใชในการฝกทกษะ เปนรปแบบทออกแบบโครงสรางหลก เพอใหนกเรยนไดฝกทกษะทไดจากการเรยน การเตรยมแบบฝกทกษะ จะตองทำ หลายลกษณะ เชน แบบเลอกตอบ แบบเตมคำ แบบจบค เปนตน 3)�ใชในการสรางสถานการณจำ�ลอง เปนรปแบบทออกแบบเพอชวยเปลยนแปลงบรรยากาศการเรยนการสอนใหนาสนใจมากยงขน โดยกำ หนดสภาพแวดลอมทเกยวของใหนกเรยนเกดความ รสกเหมอนอยในสถานการณนนจรง ๆ เชน การสรางสถานการณการแกปญหาการใชเทคโนโลยในชวตประจำ วน เปนตน

การนำ�คอมพวเตอรมาใชในการเรยนการสอน


(ไบโอเทค) ไดสนบสนน รศ. ดร.ไพรตน โสภโณดร จาก

คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

วจยและพฒนาเพอปรบปรงคณภาพหลงการเกบเกยว

และแปรรปมงคด โดยพฒนาวธการบรรจหบหอ เพอชวย

ยดอายการเกบรกษามงคด พฒนาเทคนคการแปรรป

มงคดแชแขงใหมคณภาพเพอการสงออกตลาดตางประเทศ

รวมทงพฒนาผลตภณฑจากเนอมงคดทไมไดมาตรฐาน

ใหเปนผลตภณฑใหมเพอเพมมลคา เชน ผลตภณฑมงคดแชแขงแบบแยกชน ผลตภณฑเนอมงคด

ในน�าเชอมบรรจกระปอง และผลตภณฑมงคดกงแหง ท�าใหใชประโยชนจากผลผลตไดอยางม

ประสทธภาพและเปนทางเลอกใหกบเกษตรกรในชวงทมงคดราคาตกต�า

4. การเรงกระบวนการหมกน�าปลาโดยการประยกตใชเอนไซม ประเทศไทยเปนประเทศ

ทผลตน�าปลามคณภาพดและมกลนหอม สามารถผลตน�าปลาเพอการบรโภคภายในประเทศ

และสงออกมากทสดในโลก แตในปจจบนประเทศไทยก�าลงประสบปญหาการแขงขนจากประเทศเวยดนาม

และฟลปปนส เพราะทงสองประเทศนไดเปรยบในเรองของคาจางแรงงานและวตถดบทใชในการผลต

ซงกระบวนการหมกน�าปลาใหมคณภาพตองใชเวลานาน ดวยเหตน ดร.วรรณพ วเศษสงวน

นกวจยจากศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) จงไดรวมมอกบบรษท

น�าปลาไทย จ�ากด ชวยกนพฒนากระบวนการหมกน�าปลาใหใชเวลานอยลง โดยการใชเอนไซม

เรงการยอยสลายโปรตนและสรางสารปรงแตงกลนและรสชาต ท�าใหลดระยะเวลาการหมก

จากปกต 18 เดอน เหลอเพยง 11 เดอน หวน�าปลาทไดมปรมาณไนโตรเจนรอยละ 27 มปรมาณ

กรดแอมโนอสระทใหรสชาตมากกวาน�าปลาทหมกดวยวธปกต แมจะมกลนหอมของน�าปลาออนกวา

การหมกแบบดงเดม แตกลน ส และรสชาตด จงเปนทตองการของกลมลกคาตางประเทศ

และคนรนใหมทชอบกลนน�าปลาไมแรงมากนก

5. การถนอมอาหารโดยการฉายรงส เปนเทคโนโลยทนำ มาใชแทนวธการถนอมอาหาร

ดวยความรอน การถนอมอาหารโดยการฉายรงสมหลกการ คอ รงสทฉายลงไปในอาหารจะไป

ทำ ลายหรอยบยงการเจรญเตบโตของจลนทรย การทำ งานของเอนไซม การเจรญเตบโตของไข

และตวออนของแมลงได และทำ ใหการเปลยนแปลงทางเคมลดลง การนำ วธการฉายรงสอาหาร

มาใชมลกษณะ ดงน

� 1)�ใชควบคมการงอกของพชผกในระหวางการเกบรกษา การฉายรงสประมาณ 0.05–0.12

กโลเกรย จะสามารถควบคมการงอกและลดการสญเสยนำ หนกในระหวางการเกบในหองเยน

มกจะใชกบอาหารจำ พวกกระเทยม หอมหวใหญ และมนฝรง

ผลตภณฑมงคดกงแหง


2)�การสเตอรไลซ� (Sterilization)� ใชความรอนทอณหภมจดเดอดหรอสงกวาจดเดอด

เพอทำ ลายสปอรของจลนทรยทกชนดทเปนสาเหตใหอาหารบดเสย ทำ ใหผบรโภคสามารถรบประทาน

อาหารทเกบรกษาดวยวธนไดอยางปลอดภย เนองจากอาหารปลอดเชอและเกบไวไดนาน

โดยไมตองเกบในตเยน หองเยน หรอตแช อาหารทนยมนำ เทคโนโลยนมาใช เชน ผลไมกระปอง

นมยเอชท (UHT–Utra High Temperater) ซงใชความรอนทอณหภม 135–150 องศาเซลเซยส

นาน 1–4 วนาท

2. เทคโนโลยการถนอมอาหารโดยการแชเยนและการแชแขง ใชหลกการทวา ความเยน

หรออณหภมตำ จะชวยชะลอการเจรญเตบโตของจลนทรยและยบยงการทำ งานของเอนไซมทมผล

ตอการเปลยนแปลงทางเคมและกายภาพของอาหาร ทำ ใหสามารถยดอายการเกบรกษาอาหาร

และคงคณคาทางโภชนาการ

� 1)�การแชเยน� เปนวธการถนอมอาหารทมความส�าคญตอธรกจสงออกผลไมสด

ของประเทศไทย โดยน�าอาหารมาเกบไวในตเยนหรอหองเยนทมอณหภมประมาณ 5–7 องศา-

เซลเซยส นยมใชในการเกบรกษาผกและผลไมใหคงความสดไวโดยใชความเยนชวยชะลอปฏกรยา

การหายใจของผกและผลไม ซงจะท�าใหเกดการเปลยนแปลงตาง ๆ ภายในเซลลชาลง อกทง

ชะลอการคายน�า ท�าใหผกและผลไมไมเกดการสญเสยน�ามากและไมเหยวเฉาเรว

2)�การแชแขง� เปนวธการถนอม

อาหารทใชหลกการลดอณหภมของอาหารหรอ

ผลตภณฑใหต�าลงจนถงระดบทจลนทรยทปะปน

อยในอาหารไมสามารถท�าปฏกรยาทางชวเคม

ตอไปไดหรอชะงกการเจรญเตบโต โดยทวไป

มกจะเปนระดบอณหภม –18 องศาเซลเซยส

หรอต�ากวา ซงมหลกการส�าคญ คอ การเปลยนสภาวะของน�าหรอของเหลวในอาหารใหเปนน�าแขง

ภายในระยะเวลาประมาณ 30 นาท ซงเปนการแชแขงอยางรวดเรว ท�าใหอาหารมคณภาพด

การแชแขงในระบบอตสาหกรรมมกท�าดวยวธการตาง ๆ เชน การใชลมเยนเปาลงบนอาหาร

การอดแผนความเยนใหแนบสนทกบอาหาร หรอการจมอาหารในสารใหความเยนโดยตรง ไดแก

แอมโมเนย ฟรออน ไนโตรเจนเหลว คารบอนไดออกไซดเหลว และน�าเกลอเยน อาหารทนยม

ถนอมดวยวธน เชน อาหารทะเล เนอสตว เปนตน

3. เทคโนโลยปรบปรงคณภาพหลงการเกบเกยวและแปรรปมงคด มงคดเปนผลไมทตลาด

มความตองการสง แตประเทศไทยไมสามารถผลตมงคดทมลกษณะตรงตามมาตรฐานทก�าหนดไว

ในแตละปมกมมงคดทไมไดมาตรฐานการสงออกอยเปนจ�านวนมาก จงจ�าเปนตองมการพฒนา

วธการจดการหลงการเกบเกยว เพอใหสามารถน�ามงคดไปใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

ลดการสญเสย และเพมมลคาใหกบผลตภณฑ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต

ไนโตรเจนเหลว คอ แกสไนโตรเจนทเกดจากการลดอณหภมและเพมความดน ไปพรอม ๆ กน และเตมสารตาง ๆ ตามสตร จนมสภาพเปนของเหลว



ความแตกตางทงของเนอเยอและของเหลวไดดยงขนรวมทงสามารถจ�าแนกกระดกออกจากสวนตาง ๆ ไดตามตองการ เครองเอกซเรยคอมพวเตอรความเรวสงนมความปลอดภย เพราะรงสจะไมตกคางในรางกายของผปวยดวยการออกแบบของตวอโมงคทมความกวางและเตยงนอนทเหมาะสม จงท�าใหผ เขารบการตรวจเกดความสบายในขณะตรวจ อกทงยงอ�านวยความสะดวกใหเจาหนาทสามารถถายภาพสวนตาง ๆ ของรางกายไดมากขนแตใชเวลานอยลง เครองเอกซเรยคอมพวเตอรความเรวสงนน�ามาใชในการตรวจหลอดเลอดในสวนตาง ๆ ของรางกาย การตรวจหาความผดปกตของหลอดเลอดหวใจและการท�างานของหวใจ การตรวจหาโรคมะเรง และการตรวจวดปรมาณไขมนในชองทอง เพอบงชถงภาวะพฤตกรรมเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดหวใจตบ 2. เทคโนโลยแสงเลเซอร เลเซอรเปนแสงทมคลนตาง ๆ กน แสงเลเซอรถกนำ มาใชในการผาตดทตองการความละเอยดออนมาก การรกษาดวยแสงเลเซอรทำ ใหผปวยเจบปวยนอยลงและมความปลอดภยมากขน ซงคลนแสงจะมลกษณะพเศษทเรานำ มาใชรกษาโรคบางอยางไดงายมาก เชน เครองไมโครสแกนเนอรคอมพวเตอร เนองจากแสงเลเซอรไมมลกษณะเหมอนใบมดโลหะหรอเครองมอผาตดอน ๆ แตเปนแสงทสามารถใชเลนสและใชเครองคอมพวเตอรบงคบการทำ งานได เพอควบคมบงคบเครองเลเซอรหรอการนำ เอาหนยนตมาทำ การผาตดแทนคน 3. ชดตรวจเชอไขหวดนกทงทเกดในสตวและในคน ไขหวดนกสายพนธยอยเอชหา-เอนหนง (H5N1) เปนโรคระบาดทเกดในสตวปกแลวสามารถตดตอสคนได การรบมอกบโรคไขหวดนกจำ เปนตองอาศยกลไกการทำ งานทรวดเรวและรวมกนอยางเปนระบบ ทงในดานการตรวจ วนจฉย การปองกน และการรกษาโรคซงเทคนคการตรวจเชอไขหวดนกแบบดงเดมอาศยการเลยงเชอไวรสในไขไกทเกบไวสำ หรบฟก และการตรวจทางวทยาเซรมเพอบงบอกการตดเชอและสายพนธยอยของไวรส โดยใชเวลา 2 วนถง 2 สปดาห แมวาจะไดผลทถกตองชดเจนแตเสยเวลามาก ซงไมทนกบสถานการณเมอเกดการระบาดของโรค ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) รวมกบบรษท อนโนวา ไบโอเทคโนโลย จำ กด จงไดพฒนาชดตรวจไขหวดนกชนดเอแบบรวดเรวชออนโนวาฟลเอ (Innova Flu-A) ชดตรวจนตรวจพบเชอไดภายใน 10 นาท มความแมนยำ สงใชงานงาย ไมตองใชเครองมอพเศษ และตรวจตวอยางไดเปนจำ นวนมาก ทสำ คญมราคาถกกวาการนำ เขาจากตางประเทศประมาณ 5 เทา ชดตรวจนมทงตรวจเชอในสตวและในคน และใชเพอวนจฉยโรคไขหวดนกในเบองตนเทานน

การตรวจโรคโดยใชเครองเอกซเรยคอมพวเตอรความเรวสง

ชดตรวจเชอไขหวดนก


2)�ใชในการควบคมการแพรพนธของแมลงในระหวางการเกบรกษา การฉายรงสประมาณ 0.2–0.7 กโลเกรย จะสามารถ ทำ ลายไขแมลง และควบคมการแพรพนธของแมลงและตวหนอนในระหวางการเกบรกษา มกใชกบอาหารจำ พวกขาว ถว เครองเทศ ปลาแหง 3)�ใชในการยดอายการเกบรกษาอาหารสด การฉายรงสประมาณ 1–3 กโลเกรยจะสามารถลดปรมาณจลนทรยลงไดมาก ทำ ใหสามารถเกบรกษาไดนานขนแตตองเกบไวในภาชนะและหองเยน มกใชกบอาหารจำ พวกผลไม อาหารทะเล และเนอสตว � 4)�ใชทาลายเชอโรคและพยาธในอาหาร ผลตภณฑทท�าจากเนอสตวมกมพยาธหรอเชอโรคตดอย เชน พยาธใบไมในตบในอาหารชนดปลาดบ สามารถท�าลายไดดวยการฉายรงสต�าประมาณ 0.15 กโลเกรย แหนมทผลตจากเนอหมหากฉายรงสประมาณ 2–3 กโลเกรยจะสามารถท�าลายเชอซาลโมเนลลาซงเปนสาเหตท�าใหเกดทองรวง และท�าลายพยาธทอาจจะตดมากบเนอหมไดดวย ส�าหรบการฉายรงสอาหารเพอผลตเปนการคาจะตองท�าในสถานทและใชเครองมอทไดรบอนญาตจากส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา และตองปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 103 (พ.ศ. 2529) เรองก�าหนดกรรมวธการผลตอาหาร และอาหารทผานการฉายรงสแลวตองมฉลากแสดงขอความและเครองหมายวา ผานการฉายรงส พรอมทงระบวตถประสงคของการฉายรงส ชอ ทตงของผผลต ผฉายรงส และวน/เดอน/ปทฉายรงสดวย

สาระนาร

เกรย คอ หนวยของปรมาณรงสทอาหารไดรบอาหารใดกตามเมอผานการฉายรงสแลว รงสนน ถายเทพลงงานให 1 จลตออาหารจำ นวน 1 กโลกรม เรยกวา 1 เกรย ดงนน 1 กโลเกรย จะเทากบ 1,000 เกรย

แพทยศาสตรเปนวชาทวาดวยการปองกนและบำ บดโรค ซงเนนเรองการตรวจวนจฉยโรคและการรกษาอาการของโรคใหทเลาลงและหายไปในทสด เพอใหผเจบปวยมสขภาพแขงแรงเปนปกต โดยแพทยผรกษาจะตองคนหาวธการและเทคโนโลยใหม ๆ มาใช ซงสวนใหญจะเปนเทคโนโลยทไดรบการพฒนาขนเพอใชในทางการแพทยโดยตรง เชน วคซน เครองมอแพทย อปกรณการตรวจหาสมมตฐานของโรค วธการทใชในการบรหารสขภาพ เปนตน วงการแพทยไดนำ เทคโนโลยระดบสงมาใชทงการตรวจวนจฉยและการรกษาโรค เพอใหการรกษาอาการเจบปวยมประสทธภาพมากยงขน ดงตวอยางตอไปน 1. เครองเอกซเรยคอมพวเตอรความเรวสง เปนเทคโนโลยทางการแพทยระดบสงทน�าคลนแมเหลกไฟฟารวมกบคลนวทยมาใชในการตรวจวนจฉยโรค เพอหาสาเหตของโรคตาง ๆอยางละเอยดแมนย�า สามารถเกบขอมลถายภาพอวยวะภายในทวรางกายไดอยางรวดเรวและชดเจน รวมทงสรางเปนภาพเคลอนไหว 4 มต สามารถจบสสารทอยในรางกาย ท�าใหแพทยแยก

เกรย คอ หนวยของปรมาณรงสทอาหารไดรบ อาหารใดกตามเมอผานการฉายรงสแลว รงสนนถายเทพลงงานให 1 จลตออาหารจำ นวน 1 กโลกรม เรยกวา 1 เกรย ดงนน1 กโลเกรย จะเทากบ 1,000 เกรย


เทคโนโลยกบแพทยศาสตร


3)�วคซนทอกซอยด� (Toxoid� Vaccine) เปนวคซนทผลตขนโดยนำ พษของเชอโรคมาทำ ใหหมดพษไป เมอฉดทอกซอยดเขาสรางกายจะสามารถกระตนภมคมกนได เชน วคซนปองกนโรคคอตบและโรคบาดทะยก ซงเปนวคซนทผลตจากพษของแบคทเรย เปนตน ขอด คอ คอนขางปลอดภย ขอเสย คอ ทำ ใหเกดภมคมกนระยะสน จะตองฉดกระตนซำ เปนระยะ ๆ จะเหนไดวา การใชวคซนเปนเทคโนโลยทางการแพทยททำ ขนเพอเสรมสรางสขภาพทมความคมคามากกวาการรกษา วคซนในการปองกนโรคจงมความสำ คญตอมนษยเปนอยางยง

เทคโนโลยสมพนธกบพลงงานและสงแวดลอมในสวนทเกยวกบการนำ พลงงานมาใชใหเกดประโยชน การใชพลงงานแบบประหยด และการใชเทคโนโลยเพอชวยอนรกษสงแวดลอม เทคโนโลยสงแวดลอมเปนการนำ ความรและศลปวทยาการในการดำ รงชวตอยอยางเหมาะสม ในสภาพแวดลอมทกำ ลงเปลยนแปลง ทงจากการเปลยนแปลงโดยธรรมชาตและจากผลของเทคโนโลย เทคโนโลยสงแวดลอมจงประกอบดวยกระบวนการตดตาม ตรวจสอบ เฝาระวง ประเมนผลกระทบ กระบวนการบำ บดและฟนฟสภาพแวดลอม และสขภาพของมนษย ซงเทคโนโลยสงแวดลอมทนาสนใจมดงน 1. เทคโนโลยจากพลงงานแสงอาทตย พลงงานแสงอาทตยเปนพลงงานจากธรรมชาตทมความสะอาดปราศจากการกอมลพษตอสงแวดลอม มปรมาณมากมายมหาศาลและไมมหมดสนจงมการศกษาวจยและพฒนาเทคโนโลยพลงงานแสงอาทตยมาใชแทนพลงงานอน ๆ เชน พลงงานไฟฟา พลงงานนำ มน เปนตน การนำ เทคโนโลยพลงงานแสงอาทตยมาใชสามารถจำ แนก ออกเปน 2 รปแบบ คอ ใชเพอผลตกระแสไฟฟาและใชเพอผลต ความรอน 1)�เทคโนโลยผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบอสระ� เปนระบบการผลตกระแส-ไฟฟาทไดรบการออกแบบสำ หรบใชงานในชนบททไมมระบบสายสงไฟฟา อปกรณสำ คญของ

บานทใชพลงงานแสงอาทตยโดยตดตงเซลลแสงอาทตย

บนหลงคา


ใหนกเรยนเลอกเทคโนโลยทตนเองชอบมากทสดในดานศกษาศาสตร โภชนศาสตร หรอแพทยศาสตร 1 ชนด แลวนำ เสนอความรและเหตผลทชอบเกยวกบเทคโนโลยทเลอกใหเพอนฟง

เทคโนโลยกบพลงงานและสงแวดลอม


4. การน�าสารกมมนตรงสและรงสมาใชในการตรวจวนจฉยและรกษาโรค โดยการรบประทานหรอฉดสารกมมนตรงสเขาไปในรางกาย แลวตรวจดวยเครองมอแสดงภาพอวยวะทตองการตรวจ ท�าใหแพทยทราบความผดปกตของอวยวะ ซงน�าไปสการหาแนวทางการรกษาทางยาหรอวธการผาตดได เชน แกลเลยม-57 ใชตรวจ การแพรกระจายของโรคมะเรง ไอโอดน-131 ใชตรวจหาความผดปกตของตอมไทรอยด นอกจากนการรกษาโรคบางชนดยงจ�าเปนตองใชสารกมมนตรงสเขาชวย เชน ไอโอดน-123 ใชรกษาโรคมะเรงตอมไทรอยด ทอง-198 ใชรกษาโรคมะเรงผวหนง เปนตน 5. การผลตวคซนปองกนโรคตาง ๆ วคซน (Vaccine) คอ สารทไปกระตนระบบภมคมกน ของมนษยหรอสตวใหสามารถสรางภมคมกนตอเชอเฉพาะอยาง ซงมผลในการปองกนการเกดโรคหรอท�าใหความรนแรงของโรคนนลดลง หลกการโดยทวไปของวคซนจงเปนการท�าใหระบบ ภมคมกนของรางกายรจกกบเชอทไมเคยเจอมากอน เพอใหระบบภมคมกนของรางกายรบมอ กบเชอชนดนน ๆ ได วคซนแบงประเภทตามวธการผลตเปน 3 ประเภท ดงน 1)�วคซนเชอตาย�(Inactivated�Vaccine)�เปนวคซนทไดจากการนำ เชอโรคหรอจลนทรยทมลกษณะใกลเคยงกบเชอโรคมาทำ ลายใหตายดวยวธการตาง ๆ เชน ใชความรอน ใชสารเคม เมอนำ วคซนเขาสรางกายจะสามารถกระตนภมคมกนไดโดยไมกอใหเกดการตดเชอ ตวอยางเชน วคซน ไว รสตบอบเสบชนดบ วคซนไอกรน วคซนไขสมองอกเสบเจอ และวคซนไขหวดใหญ เปนตน ขอด คอ มความปลอดภยตอการตดเชอ ขอเสย คอ ตองฉดกระตนหลายครงหรออาจเกดอาการแพได 2)�วคซนเชอเปน�(Live-attenuated�Vaccine) เปนวคซนทไดจากการนำ เชอโรคหรอจลนทรยทมลกษณะใกลเคยงกบเชอโรคมาลดความรนแรงของการกอโรคลง จนไมสามารถกอใหเกดโรคได เชน วคซนหดเยอรมน วคซนคางทม วคซนอสกอใส วคซนวณโรค เปนตน ขอด คอ สามารถกระตนภมคมกนระยะยาวได วคซนบางชนดสรางภมคมกนโรค ไดตลอดชวต ขอเสย คอ เชอโรคอาจกลายพนธกลบมาเปนเชอทกอโรครนแรงได วคซนชนดน จงไมเหมาะกบผทมภมคมกนบกพรอง

กมมนตรงสเปนรงสชนดหนงของพลงงาน นวเคลยรทนำ มาใชในการพฒนาประเทศ หนวย งานทมบทบาทสำ คญกคอ สำ นกงานพลงงาน ปรมาณเพอสนต (พปส.) เปนหนวยงานในสงกด ของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กมมนตรงสเปนรงสชนดหนงของพลงงาน นวเคลยรทน�ามาใชในการพฒนาประเทศ หนวย-งานทมบทบาทส�าคญกคอ ส�านกงานพลงงาน ปรมาณเพอสนต (พปส.) เปนหนวยงานในสงกด ของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย


กมมนตรงสเปนรงสชนดหนงของพลงงาน นวเคลยรทนำ มาใชในการพฒนาประเทศ หนวย งานทมบทบาทสำ คญกคอ สำ นกงานพลงงาน ปรมาณเพอสนต (พปส.) เปนหนวยงานในสงกด ของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วคซนทอย ระหวางการวจยและพฒนา หมายถง วคซนทมความส�าคญในการปองกน โรคทก�าลงเปนปญหาในหลายประเทศและ ยงอยในขนตอนของการวจย หรออยระหวาง การทดลองกบอาสาสมคร เชน วคซนเอดส เปนตน



นอกจากนยงมระบบผลตน�ารอนโดยใชพลงงานแสงอาทตยจากแผงรบแสงอาทตยอยางเดยว ซงเหมาะสมกบการใชงานในระดบครวเรอน โดยระบบประกอบดวยสองสวนหลก ๆคอ ถงเกบน�ารอนและแผงรบความรอนจากแสงอาทตย 2. เทคโนโลยจากพลงงานลม พลงงานลมเปนพลงงานธรรมชาตทสะอาด บรสทธ และไมมวนหมดสนเหมอนกบพลงงานแสงอาทตย จงมการศกษาและพฒนาใหเกดประโยชนอยางกวางขวาง โดยอาศยเทคโนโลยกงหนลมมาใชเปนตวกนพลงงานจลนของกระแสลม แลวเปลยนเปนพลงงานกล จากนนจงนำ พลงงานกลทไดไปใชประโยชน เชน สบนำ หรอผลตกระแสไฟฟา กงหนลม คอ เครองจกรกลอยางหนงทสามารถรบพลงงานจลนจากการเคลอนทของลมใหเปนพลงงานกลได การออกแบบกงหนลมในปจจบนจะตองอาศยความรทางดานพลศาสตรของลมและหลกวศวกรรมศาสตรในแขนงตาง ๆ เพอใหไดกำ ลงงาน พลงงาน และประสทธภาพสงสด กงหนลมสามารถแบงออกตามลกษณะการจดวางแกนของใบพดเปน 2 รปแบบ ไดแก 1)�กงหนลมแนวแกนนอน�เปนกงหนลมทมแกนหมนขนานกบทศทางของลมโดยมใบพดเปนตวตงฉากรบแรงลม มอปกรณควบคม กงหนใหหนไปตามทศทางของกระแสลม เรยกวา หางเสอ และมอปกรณ ปองกนกงหนชำ รดเสยหายขณะเกดลมพดแรง ซงเปนกงหนลมทนยมใชกนอยางแพรหลาย

แผนภมแสดงระบบผลตนำ�รอนดวยแสงอาทตยแบบผสมผสาน

ถงเกบนำ รอน

เครองแลกเปลยนความรอน

แหลงความรอนเหลอทง

ทอนำ ออกนำ ไปใชในกจการตาง ๆ

ทอนำ เยนเขา

กงหนลมแนวแกนนอน


เทคโนโลยประกอบดวยแผงเซลลแสงอาทตย แบตเตอร อปกรณควบคม การประจแบตเตอรและอปกรณเปลยนระบบไฟฟากระแสตรงเปนไฟฟากระแสสลบแบบอสระ โดยมหลกการทำ งาน แบงเปน 2 ชวง คอ เวลากลางวนเซลลแสงอาทตยไดรบแสงแดดสามารถผลตไฟฟาจายใหแกโหลดพรอมทงประจพลงงานไฟฟาสวนเกนไวในแบตเตอรพรอม ๆ กน เพอเกบกกพลงงานไฟฟาไวใชในเวลากลางคน

นอกจากนยงมการนำ เซลลแสงอาทตยแบบผสมผสานซงเปนระบบผลตกระแสไฟฟาทถกออกแบบสำ หรบทำ งานรวมกบอปกรณผลตไฟฟาอน ๆ เชน ระบบเซลลแสงอาทตยกบพลงงานลม และเครองยนตดเซล ระบบเซลลแสงอาทตยกบพลงงานลมและไฟฟาพลงงานนำ เปนตน โดยรปแบบของระบบจะขนอยกบการออกแบบตามวตถประสงคโครงการเปนกรณเฉพาะ 2)�เทคโนโลยพลงงานแสงอาทตยผลตความรอน� ประเทศไทยมการใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตยในรปแบบการใชงานตาง ๆ เชน เครองผลตนำ รอนจากพลงงานแสงอาทตยเครองอบแหงจากพลงงานแสงอาทตย เปนตน เครองผลตนำ รอนจากพลงงานแสงอาทตยแบบผสมผสาน เปนการนำ เทคโนโลยการผลตนำ รอนจากแสงอาทตยมาผสมผสานกบความรอนเหลอทง เชน การระบายความรอนของเครองทำ ความเยนของเครองปรบอากาศ จากหมอตมไอนำ หรอปลองไอเสย โดยผานอปกรณแลกเปลยนความรอนเพอลดขนาดพนทแผงรบรงสความรอน และใชทรพยากรทมอยอยางคมคา

แผนภมแสดงระบบผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบอสระ

แบตเตอร

เครองควบคมการชารจประจ

เครองเปลยนระบบไฟฟา

เครองใชไฟฟา


ทตดตงไวในสวนใตน�าสามารถผลกดนน�าใหเคลอนทผสมผสานออกซเจนเขากบน�าในระดบความลกใตผวน�าเปนอยางด กอใหเกดกระบวนการทงการเตมอากาศ การกวนแบบผสมผสานและการไหลของน�าเสยไปตามทศทางทก�าหนดพรอมกน กงหนน�าชยพฒนาจงเปนเทคโนโลยทมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในประเทศไทย เพราะสามารถน�าไปใชในการปรบปรงคณภาพน�าไดอยางอเนกประสงค ตดตงงาย และเคลอนยายงาย จงเหมาะส�าหรบใชในแหลงน�าสาธารณะและแหลงน�าธรรมชาต เชน สระน�า หนอง คลอง บง ล�าหวย เปนตน

4. เทคโนโลยบ�าบดน�าเสยและผลตพลงงาน (แก�สชวภาพ) กระทรวงพลงงาน ส�านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (ไบโอเทค) รวมกนสนบสนนใหมการพฒนาเกยวกบการบ�าบดและใชประโยชนจากน�าทงจากโรงงาน อตสาหกรรมอาหาร โดยมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบรไดพฒนาระบบบ�าบดน�าเสยแบบตรงฟลม ซงน�าจลนทรยไมใชอากาศแบบประสทธภาพสงเปนตวยอยสลาย ระบบดงกลาวเปนระบบปดไมตองใชพลงงานในการบ�าบดมาก ไมมปญหาเรองกลน ท�าใหลดพนททใชในการบ�าบดลงจากบอเปดไดมากกวาครงหนง ลดปรมาณสารเคมทใชในระบบ และทส�าคญอยางยงมผลพลอยไดจากการบ�าบด คอ แกสชวภาพซงสามารถน�าไปผลตไฟฟาหรอน�ามนเตาได เทคโนโลยบ�าบดน�าเสยและผลตพลงงานถกน�าไปใชงานจรงในระดบอตสาหกรรม โดยโรงงานผลตแปง จงหวดนครปฐม ไดกอสรางระบบบ�าบดน�าเสยขนาด 5,200 ลกบาศกเมตร ระบบมประสทธภาพในการก�าจดสารอนทรยไดรอยละ 80–90 ลดพนทในการกอสรางระบบไดประมาณ 1 ใน 3 ลดปญหาเรองกลนเหมน และการรองเรยนจากชมชนใกลเคยง รวมทงลดปรมาณการใชสารเคมไดมากกวารอยละ 80 เมอเทยบกบระบบเดมทเปนบอเปด

5. การนำ เศษแกวมารไซเคลใหมในอตสาหกรรมการผลตขวดแกว โรงงานผลตขวดแกวไดนำ เทคโนโลยการผลตจากตางประเทศมาใชทงดานเทคนคและเครองมอตาง ๆ สงทแตละโรงงาน ไดหนมาปรบปรงกนมากทสด คอ การนำ เศษแกวมารไซเคลหรอใชเปนวตถดบในการผลตมากขน ซงชวยลดพลงงานในการหลอมวตถดบลงไดประมาณ 20–30 เปอรเซนต และชวยลดตนทนการผลตลง ในขณะทคณภาพของผลตภณฑทผลตไดนนยงคงสภาพเดม วตถดบทนำ มาผลตนอกจากเศษแกวทหาซอไดในประเทศแลวยงมทรายแกวซงมมากเพยงพอทจะนำ มาใชผลตไดอกนาน และการนำ ทรายแกวมาใชเปนวตถดบจะมปรมาณลดลงเพราะผผลตแตละรายใหความสนใจทจะปรบปรงการผลตโดยหนมาใชเศษแกวเปนวตถดบรวมดวย ซงการผลตขวดแกวสวนใหญจะตองพงเครองจกรอตโนมตเรมตงแตการชงนำ หนกของวตถดบ การผสมวตถดบ การหลอม การเปา และการอบ เพอใหการผลตรวดเรวและไดขวดแกวทมคณสมบตทนทานตอแรงดนและแรงกระแทก

เทคโนโลยผลตพลงงานแกสชวภาพ


2)�กงหนลมแนวแกนตง�เปนกงหนลมทมแกนและใบพดตงฉากกบการเคลอนทของลมในแนวราบ ซงทำ ใหสามารถรบลมในแนวราบไดทกทศทกทาง หลกการท�างานของกงหนลมกบการผลตไฟฟา คอ เมอมลมพดผานกงหน พลงงานจลนทเกดจากลมจะท�าใหใบพดของกงหนหมน เกดเปนพลงงานกลออกมา จากนนจะถกเปลยนรปไปเปนพลงงานไฟฟาโดยเครองก�าเนดไฟฟาทเชอมตออย กบแกนหมนของกงหนลม จายกระแสไฟฟาผานระบบควบคมไฟฟา และจายกระแสไฟฟาเขาสระบบตอไป โดยปรมาณไฟฟาทผลตไดจะขนอยกบความเรวของลม ความยาวของใบพด และสถานทตดตงกงหนลม 3. เครองกลเตมอากาศ “กงหนน�าชยพฒนา” เปนเทคโนโลยทสรางขนจากพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทตองการแกปญหามลพษทางน�า กงหนน�าชยพฒนามหลกการ ท�างาน คอ การเตมอากาศเพอเพมปรมาณออกซเจนหรออากาศลงในน�าเพอชวยบ�าบดน�าเสยโดยการท�างานของมอเตอรไฟฟาหมนดวยความเรว 1,450 รอบ/นาท สงก�าลงขบผานระบบเฟองเกยร ทดรอบหรอระบบเฟองจานโซไปยงซองตกวดน�าใหหมนเคลอนตวโดยรอบดวยความเรวทชาลงเหลอ 5 รอบ/นาท สามารถวดตกน�าลกลงไปจากใตผวน�าประมาณ 0.50 เมตร ยกขนไปสาดกระจายเปนฝอยเหนอผวน�าดวยความสง 1.0 เมตร ท�าใหพนทผวสมผสระหวางน�ากบอากาศกวางมากขน เปนผลท�าใหออกซเจนในอากาศละลายเขาไปในน�าไดอยางรวดเรว ในขณะทน�าเสยถกยกขนไปสาดกระจายสมผสกบอากาศแลวตกลงไปยงผวน�าจนสนสดรอบของการสาดน�าจะกอใหเกดฟองอากาศจมตามลงไปใตผวน�า และขณะทซองตกวดน�าก�าลงเคลอนทลงสผวน�าแลวกดลงไปใตผวน�าจะเกดการอดอากาศภายในซองน�าภายใตผวน�า จนกระทงซองน�าจมน�าเตมท ท�าใหเพมประสทธภาพในการถายเทออกซเจนไดสงขนตามไปดวย หลงจากนนน�าทไดรบการเตมอากาศแลวจะเกดการถายเทของน�าเคลอนทออกไปดวยการผลกดนของซองน�าดวยความเรวของการไหล0.20 เมตร/วนาท จงสามารถผลกดนน�าออกไปจากเครองมระยะทางประมาณ 10.0 เมตร และผลพลอยไดอกประการหนง คอ การโยกตวของทนลอยในขณะท�างานจะสงผลใหแผนไฮโดรฟอยล

กงหนนำ�ชยพฒนามหลกการทำ�งานโดยเพมปรมาณออกซเจนในนำ�เพอบำ�บดนำ�เสย

การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ไดต งสถานพลงงานทดแทนเพอวจยและพฒนาการนำ กงหนลมมาผลตพลงงานไฟฟาทบรเวณแหลมพรหมเทพ จงหวดภเกต และเขอนลำ ตะคอง จงหวดนครราชสมา



ปจจบนมนษยไดน�าเทคโนโลยมาใชในการด�ารงชวตมากขน โดยเทคโนโลยบางอยางเปนเทคโนโลยทสามารถคดคนหรอประดษฐขนใชเองภายในประเทศ แตเทคโนโลยบางอยางจ�าเปนตองน�าเขาจากตางประเทศ ซงเทคโนโลยแตละชนดมความเหมาะสมในการน�ามาใชประโยชนแตกตางกน

อาหารไทยในแตละภาคใชภมปญญาทแตกตางกน

เทคโนโลยทองถนหรอเรยกอกอยางหนงวา ภมปญญาทองถน หมายถง กระบวนการสราง เครองมอ สงประดษฐ หรออปกรณตาง ๆ ทคนในทองถนพฒนาขนโดยอาศยความรจากหลกการ ทางธรรมชาตและประสบการณทสงสมกนมา ซงเนนกระบวนการผลตทไมทำ ลายสงแวดลอมใชวสดทหาไดงายในทองถน และประหยดพลงงาน เทคโนโลยทองถนจงมลกษณะแตกตางกนขนอยกบสภาพแวดลอมและการดำ รงชวตของคนในทองถนนน ๆ เทคโนโลยทองถนเปนมรดกทางวฒนธรรมทเกดจากการสงสมประสบการณ และความร ในแขนงตาง ๆ ของบรรพบรษ นำ มาใชแกปญหาเพอชวยใหการดำ รงชวตดำ เนนไปในแบบแผนทเหมาะสมและสอดคลองกบวถชวต ดงนนเทคโนโลยทองถนจงมสวนสำ คญตอการพฒนาชวตความเปนอยของคนไทยทงทางดานเศรษฐกจและสงคม ซงเทคโนโลยทองถนแบงไดดงน 1. เทคโนโลยทองถนดานอาหารไทย อาหารไทยประกอบดวยกบขาวและขาว ซงกบขาวจดเปนสวนประกอบหลกของอาหารไทย โดยมกรรมวธการปรงทเปนภมปญญาทแตกตางกนตามภาคตาง ๆ ดงน 1)�เปนภมปญญาแหงผลสำ�เรจในการทำ�ความเขาใจวฏจกรธรรมชาต จงสามารถสรางสรรคอาหารไทยใหมลกษณะดงน (1) เปนอาหารทมความสมพนธกบลกษณะภมประเทศและทรพยากรรอบตว ซงหากดำ เนนชวตตามวฒนธรรมการกนอยแบบไทยแลวกจะไมขาดแคลนอาหาร เชน – ภาคเหนอและภาคอสาน มพนทสวนใหญเปนภเขาสง ปาดงดบ ทราบสง หรอทดอน มแมน�าล�าธารไหลผานหลายสาย อาหารสวนใหญประกอบดวยขาวเหนยวซงเจรญเตบโตไดดในทดอน พชผกจากปา เชน หนอไม เหดนานาชนด ผกกระโดน ผกตว เนอปลาจากแหลงน�าจด เนอววจากทงหญาทราบสง – ภาคกลาง มพนทเปนทราบลมแมนำ บางสวนตดทะเล จงนยมบรโภคขาวเจา ทเตบโตไดดในทลม มพชผกจากทองทง เชน โสน ผกบง ผกกระเฉด สายบว สตวนำ ทงจากแหลงนำ จดและนำ เคม

เทคโนโลยทองถน

เทคโนโลยทŒองถนและเทคโนโลยนำ เขŒา

•• แหลงสบคนขอมล ••


การรไซเคลเศษแกวนอกจากจะเปนการใชทรพยากรอยางประหยดและคมคาแลวยงสงผลดตอสงแวดลอม เนองจากในกระบวนการผลตสวนใหญไมใชนำ เลย จะใชเพยงนำ หลอเยนซงเปนระบบการใชนำ หมนเวยนจงไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม สวนมลพษจากเตาหลอมนนกมบางเนองจากแตละโรงงานใชนำ มนเตาเปนเชอเพลง การเผานำ มนเตาจะทำ ใหซลเฟอรลอยไปสอากาศแตกไดมการควบคมการปลอยแกสนตามมาตรฐานของกรมแรงงานอยแลว

1. นกวชาการสาขาตาง ๆ เชน นกวทยาศาสตร นกการศกษา นกวชาการเกษตร แพทย นกวชาการดานพลงงานและสงแวดลอม 2. เอกสารหรอหนงสอเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต วทยาศาสตรกบสงคม สงแวดลอม เทคโนโลย และชวต วทยาศาสตรการอาหาร เปนตน 3. หนวยงานหรอองคกรทงภาครฐและเอกชน เชน ศนยความรวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำ นกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต สำ นกงานพลงงานปรมาณเพอสนต กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน มหาวทยาลยทเปดสอน สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เวบไซตทใชคนควาขอมล เชน http://www.stkc.go.th/, http://www.tint.or.th/, http://www. dede.go.th/


1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน จบสลากเลอกอภปรายเกยวกบความสมพนธของเทคโนโลยกบศาสตรตาง ๆ ตามหวขอทกำ หนดให แลวบนทกผลการอภปราย 1) วทยาศาสตร 3) ศกษาศาสตร 5) แพทยศาสตร 2) เกษตรศาสตร 4) โภชนศาสตร 6) พลงงานและสงแวดลอม 2. นกเรยนเลอกวเคราะหขาวหรอบทความเกยวกบการนำ เทคโนโลยมาใชประโยชนในดานตาง ๆ นำ เสนอผลการวเคราะห แลวใหเพอน ๆ วจารณและสรปผลรวมกน 3. นกเรยนสมภาษณผรเกยวกบวธการเลอกใชเทคโนโลย แลวบนทกผลการสมภาษณ 4. นกเรยนแบงกลม กลมละ 6–7 คน รวมกนอภปรายเกยวกบเทคโนโลยในอนาคต วาควรจะมลกษณะพเศษดานใดบาง บนทก แลวสงตวแทนนำ เสนอผลงานหนาชนเรยน

การนำ�เทคโนโลยมาใชแยกขยะเพอการรไซเคล


2. เทคโนโลยทองถนดานทอยอาศย การสรางทอยอาศยเปนภมปญญาทสงสมอยางตอเนอง ตงแตบรรพบรษสบทอดมาจนถงปจจบน โดยมลกษณะทแตกตางกนตามสภาพแวดลอมในแตละทองถน ซงสะทอนถงวถชวตของผคน สภาพสงคม เศรษฐกจ คตความเชอของผสรางทอยอาศยแตละภาค ดงน 1)�บานในทองถนภาคกลาง� สภาพแวดลอมของคนภาคกลางจะอาศยอยรมนำ และทราบ อาศยอยรวมกนเปนครอบครวขนาดใหญ ทอยอาศยจงมลกษณะเปนเรอนหม สามารถเดนตอเนองถงกนไดระหวางบานทอยอาศยแตละหลง หรอการอยรวมในบรเวณเดยวกน มงสนองประโยชนใชสอยของพนท สะดวกตอการสรางเพมเตม หลงคาทรงจวสามเหลยมสงชวยลดความรอนใตหลงคา เพราะมระยะสงจงถายเทความรอนลงสหองไดชา การหนดานกวางของจวไปรบแดดในแนวตะวนออกขณะทดานยาวเปนดานรบลมซงชวยใหภายใน

บานเยนสบาย เนองจากทศทางของการตงบานเปนการขวางลมทพดจากทางทศใตและหลบแดดรอนจากภายนอก ประกอบกบวสดมงหลงคาใชแฝก หญาคา จาก ไม กระเบองดนเผา ซงเปนฉนวนกนความรอนจากหลงคาไมใหแผลงสตวอาคาร และปองกนความอบอาวของอากาศ ชายคาทยนยาวชวยปองกนฝนสาดเขาทางหนาตาง

และแสงแดดรอนจด และชวยใหสวนประกอบของทอยอาศยมอายการใชงานยาวนาน ไมเสอมสภาพเรว อกทงการยกใตถนบานใหสงยงชวยปองกนนำ ทวมและสตวรายไดอกดวย 2)�บานในทองถนภาคเหนอ การออกแบบบานของชาวเหนอจะเนนความเรยบงายในการซอมแซม เชน หลงคาไมมการตฝาเพดานท�าใหสะดวกในการซอมแซม การใชวสดธรรมชาตประเภทไมไผ ไมเนอแขง แฝก ยดโครงสรางบาน ดวยเสนตอก เสนหวาย หรอโลหะ ท�าใหผเปนเจาของบานซอมแซมบานไดตามความตองการ ลกษณะการสรางบาน เนองจากภาคเหนอมสภาพภมอากาศหนาวเยนจงมกหนดานกวางทเปนดานจวในแนวเหนอ–ใต เพอใหสามารถรบแสงแดดไดเตมท ทำ ใหอากาศ ในบานอบอน ยกใตถนสง สวนปนลมหลงคามหลายยอดไขวกน เรยกวา กาแล นยมสลกลวดลายอยางสวยงาม สวนฝาบานจะประกอบเขากบตวบานในลกษณะผายออกเพอเพมความมนคงแขงแรงใหกบโครงสรางของบาน

ลกษณะทอยอาศยของคนภาคกลาง

ลกษณะทอยอาศยของคนภาคเหนอ

เรอนหมเปนเรอนทขยายเพมเพอการใชสอยในลกษณะครอบครวขยาย หากเปนเรอนของคหบดจะประกอบดวยสงกอสรางเพมเตม เชน เรอนนอน หอนง หอกลาง โดยเรอนแตละหลงสามารถเดนตอเนองถงกนไดดวยชานเรอน



– ภาคตะวนออก มพนทตดกบทะเลและเปนปาดงดบ นอกจากจะมอาหารทะเล

บรโภคแลวยงนำ เครองเทศนานาชนด เชน กระวาน พรกไทย กานพล มาปรงอาหารดวย

– ภาคใต มทงพนททเปนภเขาสง ปาดกดำ บรรพ พนทราบปากแมนำ และทะเล

อาหารสวนใหญประกอบดวยขาวเจา ปลา สตวนำ จากทะเล พชผกจากปา เชน สะตอ

(2) เปนอาหารทเปลยนแปลงเครองปรงไปตามฤดกาล เชน แกงของชาวเหนอ

ในฤดฝนมกใสเหดและหนอไม ในฤดหนาวเปลยนเปนผกแค ผกสะเล กบเนอสตวตาง ๆ เพอเพม

พลงงาน และในฤดรอนกจะเปลยนเปนผกแหละ ผกชะอม ผกหวาน เปนตน

(3) มการใชประโยชนจากธรรมชาตอยางคมคา เพราะเลอกบรโภคตามฤดกาล

และเรยนรวาพชผกชนดใดเปนพษ สวนใดนำ มาปรงอาหารไดบาง จนสามารถเลอกสรรมาปรงอาหาร

ไดหลากหลาย

2)�เปนภมปญญาแหงการเรยนรคณคาของพชพรรณและเนอสตว จงสามารถสรางสรรค

อาหารไทยใหมคณคาทางโภชนาการดงน

(1) มคณคาทางโภชนาการสอดคลองกบความตองการของรางกายคนไทยซงอาศย

อยในเขตรอน ประกอบอาชพเกษตรกรรม จงตองการอาหารทใหพลงงานทงคารโบไฮเดรต (ขาว)

โปรตน (เนอสตวชนดตาง ๆ ) ไขมน (นำ มนพช) วตามนและเกลอแร (ผกและผลไมชนดตาง ๆ)

(2) ชวยบำ รงรางกายและปองกนโรคบางชนดทมสาเหตจากความไมสมดลระหวาง

อณหภมภายในรางกายและอากาศภายนอก ตลอดจนการรกษาเบองตน โดยจำ แนกคณสมบตของ

อาหารเปนอาหารรอน เชน มะขาม กะเพรา โหระพา ขมน กระชาย พรกตาง ๆ อาหารเยน เชน

แตงโม แตงไทย ชมพ บวบ ตำ ลง สายบว นำ เตา ถาอากาศรอนทำ ใหอณหภมในรางกายสง อาจเปน

ไขรอนในไดงาย คนไทยจงนยมปรงอาหารดวยพชผกกลมเยน เชน แกงเลยงใสบวบ แกงสม

มะละกอหรอเปลอกแตงโม เปนตน

(3) มลกษณะตานทานหรอแกกน เชน

การรบประทานผลไมคนไทยจะรวาผลไมชนดใด

ควรจบคใหรบประทานดวยกน เชน รบประทานทเรยน

ซงเปนผลไมทมแคลอรสง มรสหวาน และเปนกรด กบ

มงคดซงมแคลอรตำ มรสหวานอมเปรยว และเปนดาง

จะสามารถแกกนได หรอรบประทานสบปะรดจมเกลอ

เพราะเกลอมคาเปนดางจงสามารถแกกรดจากความ

เปรยวของสบปะรดทอาจทำ ใหรางกายรอนในได

3)�เปนภมปญ�ญาในการแปรรปหรอถนอมอาหาร�เชน การหมก การดอง และการตากแหง

เพอเกบอาหารไวรบประทานไดยาวนานหรอเพอรบประทานในระหวางเดนทางไกล ซงเปนวธการ

ดำ รงชพใหสอดคลองกบธรรมชาต

การรบประทานทเรยนกบมงคดในมอเดยวกนจะชวยปองกนอาการรอนในได


3. เทคโนโลยทองถนดานเครองนงหม มนษยไดพฒนาเทคโนโลยการผลตผาและการสรางสรรครปแบบเครองแตงกายทมความซบซอนเพอตอบสนองการใชสอยทหลากหลายมากขน กระบวนการสงสมทางภมปญญาในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนการแปรรปวตถดบจากธรรมชาตมาเปนเสนใยผา การประดษฐอปกรณในการทอผา รวมถงการยอมสและการสรางสรรคลวดลายบนผนผาตาง ๆ ลวนเปนทมาขององคความรทเหมาะสมในการผลตเสอผาและเครองแตงกายเมอมการถายทอดความรจากคนรนหนงไปยงอกรนหนงซงอาจมการพฒนาและปรบปรงใหเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของสงคมทเปลยนไปในแตละชวงเวลา เครองแตงกายจงนบไดวา เปนผลตผลทางภมปญญาและเปนสงสะทอนความภาคภมใจในเอกลกษณของคนไทย ดงน 1)�ภมปญญาในการเลอกสรรเสนใยผา��ประเทศไทยมเสนใยธรรมชาตทนยมนำ มาใชทอผา 2 ประเภท คอฝายซงเปนเสนใยจากพชและไหมซงเปนเสนใยจากสตว คนไทยไดใชภมปญญาคดสรรใหเหมาะสมกบสภาพภมอากาศ เชน เสนใยฝายมลกษณะเดนทดดความชน ไมนำ ความรอน และถายเทอากาศไดด ทำ ใหสวมใสสบาย ไมรอนจดในฤดรอนและใหความอบอนในฤดหนาว เปนตน � 2)�ภมปญญาทเกดจากการเพมสสน วสดธรรมชาตตาง ๆ ถกนำ มาทดลอง ทดสอบและปรบปรงแกไขครงแลวครงเลาเพอใหไดผลตามทตองการ เกดเปนภมปญญาดานสยอมและกระบวนการยอมสดวยวสดธรรมชาต เชน แกนขนนใหสเหลอง ผลกทเกดจากยางทตวครงเพศเมยขบออกมาใหสแดง ครามใหสฟาออนหรอสนำ เงน เปนตน 3)�ภมปญญาในการสรางสรรคผาทอพนเมองททรงคณคา งานทอผาเปนงานทมความซบซอนและตองใชความพยายามสง เพราะเปนงานทละเอยดออนในการแปรแถวเสนดายททำ จากฝายหรอไหมจำ นวนมาก โดยใชเทคนคการคลขยายและจดระเบยบเสนดายไมใหพนกน ในขณะเดยวกนกเปนศลปะของการสรางสรรค ดงจะเหนไดจากลวดลายบนผนผาทเกดจากการมดยอม ลวดลายกอนนำ ไปทอ หรอการสอดเสรมเสนดายพเศษเขาไปขณะทอเพอใหเกดลวดลายผนผาทมความสวยงามโดดเดนจนเปนทยอมรบ ซงคนในทองถนจะนำ มาเปนตนแบบและสรางรปแบบเฉพาะหรอเอกลกษณของทองถนนน ๆ และถายทอดเปนมรดกทางภมปญญาแกชนรนหลง เชน ผาขด ผาจก ผายก ผามดหม เปนตน

ภมปญญาในการสรางสรรคผาทอพนเมอง

ผาไหมเปนเสนใยทไดจากสตว


3)�บานในทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ� เปนการสรางทอยอาศยทสะทอนสภาพภมประเทศไดอยางชดเจน หากมสภาพเปนทดอนการตงทอยอาศยจะรวมเปนกลมบนโคกหรอเนนทน�าทวมไมถง เพราะดนชนบนจะเปนดนทรายไมสามารถดดซบน�าได สวนดนชนลางจะเปนดนเหนยวซงน�าไมสามารถซมผานไดงาย เมอฝนตกชกจงเกดน�าทวมในบรเวณรมแมน�าเสมอ การตงบานในทดอนจงเปนการปองกนน�าทวม โดยใชวสดธรรมชาตทหาไดงายในทองถน เชน ไมไผ ไมเนอแขง ลกษณะเปนบานรปสเหลยม ใตถนสง หลงคาทรงจวสามเหลยม เสาบานเปนเสากลม เกอบเหลยม ฝาบานนยมท�าดวยไมไผสานลายคบเพอชวยในการถายเทของลม แลวเจาะชองหนาตางใหลมและแสงสวางเขาสภายในได การสรางบานจะนยมใหหองนอนอยทางทศเหนอหรอใตของตวบาน หนดานกวางไปทางทศตะวนออกหรอตะวนตก และมการตอระเบยงไวส�าหรบเปนพนทใชสอยอเนกประสงค � 4)�บานในทองถนภาคใต เปนสถาปตยกรรมเพอการอยอาศยทสะทอนใหเหนไดถงเอกลกษณของการปลกสรางตามอทธพลของสภาพแวดลอมในทองถน โดยมปจจยเนองมาจากสภาพภมศาสตรและทรพยากรในทองถน ดวยสภาพภมอากาศในภาคใตทความชนสงและฝนตกชก มพายลมแรงตลอดทงป ท�าใหรปทรงของบานมกมหลงคาเตยและลาดชนเพอลดแรงปะทะของกระแสลม เมอฝนตกลงหลงคาน�าฝนจะไหลเรวซงจะท�าใหหลงคาแหงเรวฝาบานนยมเจาะเปนชองหนาตางซงเดมเจาะเปนรปสเหลยมแคบกนดวยไม ตอมาจงท�าเปนบานหนาตางมเดอยเปนแกนหมนปดหรอเปดเขาดานใน ปจจบนมการน�าบานพบมาใชเพอเปลยนเปนบานปดหรอเปดออกภายนอก สวนการตงเสาบานจะไมฝงเสาลงในดนแตจะวางเสาทกตนบนไมทอนเนอแขงหรอกอนหน เนองจากดนมความยดหยนมาก ถาฝงเสาบานจะเกดการทรดตวไดงาย และพนดนทชมชนยงเปนทอยของปลวกและเชอราทจะกดกรอนใหเสาบานเสอมสภาพไดเรว บานในทองถนภาคใตจงเปนบานทมคณสมบตพเศษ คอ สามารถเคลอนยายไปปลกในพนทใหมไดทงหลงโดยไมตองถอดสวนประกอบเรอนออกเปนชน ๆ จะเหนไดวา การสรางทอยอาศยของคนแตละทองถนเปนผลมาจากการนำ ภมปญญาของคนในทองถนนน ๆ มาประยกตใชใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของตนเองทำ ใหสามารถดำ รงชวตไดอยางสขสบายและประหยดคาใชจายในการดำ รงชพ

ลกษณะทอยอาศยของคนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ลกษณะทอยอาศยของคนภาคใต


�3)�การใชพธกรรมและความเชอประกอบการรกษาโรค เปนเอกลกษณของไทยในการรกษาโรคซงมทมาจากความเชอพนฐานและการรบความเชอจากศาสนาพราหมณ-ฮนด เรยกวาพธทางไสยศาสตร พธกรรมในการรกษาโรคทพบโดยทวไป เชน การลงเลขลงยนตบนชนยาหรอกนหมอยา การท�าพธรกษาโรคดวยการทรงเจาเขาผ และอน ๆ ตามความเชอดงเดม วธการเหลานมคณคาในเชงจตวทยา เปนการเพมความเชอมนใหกบผปวยดวยหลกการจงใจตามวธการทางจตบ�าบด ชวยใหการรกษาไดผลดยงขนนอกเหนอไปจากอาศยฤทธทางเคมทไดจากยาแผนปจจบน การแพทยแผนไทยเปนภมปญญาทองถนทมาจากพนฐานความเชอ ความร ความคด และการยอมรบรวมกนของคนในทองถน การแพทยของแตละทองถนจงมลกษณะเฉพาะทเหมาะสม สอดคลองกบสภาพแวดลอมและการดำ เนนชวตของคนกลมนน ๆ โดยสวนรวม

ประเทศไทยยงเปนประเทศทตองอาศยการนำ เขาเทคโนโลยระดบสงจากตางประเทศ เชน เทคโนโลยทางการแพทย การสอสารโทรคมนาคม การขนสง เทคโนโลยสารสนเทศ รวมถงเทคโนโลยอตสาหกรรมเพอเพมประสทธภาพการผลตใหสงขน เทคโนโลยนำ เขาทสำ คญมดงน 1. เทคโนโลยอตสาหกรรม เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจแบบเปด จงจำ เปนตองนำ เทคโนโลยมาใชในกระบวนการผลตและบรการตาง ๆ เพอเพมประสทธภาพในการผลตใหสงขน เพมคณภาพของสนคา และแปรรปสนคาไดหลากหลายขนเพอสงไปขายแขงขนในตลาดโลกไดกวางขวางและทนกบความตองการของผบรโภค เชน การนำ เขาเครองจกรกล อตสาหกรรม การใชวตถดบจากตางประเทศในอตสาห-กรรมเคม เปนตน

เครองจกรกลเปนเทคโนโลยนำ�เขาทใชในกระบวนการผลตสนคา


1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน สำ รวจเทคโนโลยทองถนในชมชนหรอจงหวดของตนเอง บนทก และนำ เสนอผลงานหนาชนเรยน 2. นกเรยนรวมกนวเคราะหขอดและขอเสยของเทคโนโลยทองถนของตนเองแลวอภปรายเพอหาขอสรปรวมกน

เทคโนโลยนำ เขา


4. เทคโนโลยทองถนในดานการแพทยแผนไทย การแพทยแผนไทย หมายถง ปรชญา องคความร และวถปฏบตเพอการดแลสขภาพและการบำ บดรกษาโรคของประชาชนไทยแบบดงเดม ซงสอดคลองกบขนบธรรมเนยมวฒนธรรมไทย และวถชวตแบบไทย วธการปฏบตของการแพทยแผนไทยประกอบดวยการใชสมนไพร หตถบำ บด การรกษากระดกแบบดงเดม การใช พระพทธศาสนาหรอพธกรรมเพอดแลรกษาสขภาพจต การดแลสขภาพแบบไทยดงเดม และ ธรรมชาตบำ บด ซงไดจากการสงสมและถายทอดประสบการณอยางเปนระบบ โดยการบอกเลา การสงเกต การบนทก และการศกษาผานสถาบนการศกษาดานการแพทยแผนไทย การแพทยแผนไทยเปนแพทยแบบองคความรและภมปญญา ประกอบดวยความร 4 ประการ ดงน 1) รทเกดของโรค รสาเหตของโรคจากปจจยตาง ๆ 2) รจกโรค ทราบชออาการของโรค 3) รจกยารกษาโรค ทราบสรรพคณและวธการปรงยา 4) รวธการรกษาโรค ทราบวายาชนดใดควรใชรกษาอาการโรคใด วธใดควรรกษาโรคอยางไร การบำ บดรกษาโรคของแพทยแผนไทยมกจะใชหลายวธรวมกน เพอใหไดผลทงทางรางกายและจตใจ เชน ธรรมชาตบำ บด กายภาพบำ บด จตบำ บด หรอบำ บดดวยเภสช ซงสรปไดอยางกวาง ๆ เปน 3 วธ คอ 1)�การใชสมนไพร คนไทยมภมปญญาในการเลอกสรรวตถดบจากธรรมชาตมาเปนสงบ�าบดโรคทงจากพช สตว และแรธาตในธรรมชาต จนบญญตสรรพคณสมนไพรทใชเพอรกษาตามรส เชน รสฝาดใชในทางสมานแผล แกทองรวง บด และบำ รงธาต รสเผดรอนแกลมจกเสยด แนนเฟอ ขบลม ชวยยอยอาหาร รสเปรยว ชวยขบเสมหะ ฟอกเลอด แกไอ ระบายทอง แกเลอดออกตามไรฟน เปนตน สมนไพรทมสรรพคณเปนยาจะมเทคนคในการปรงยาใชดวยวธการทแตกตางกน เชน ยาตำ เปนผงแลวปนเปนลกกลอนกลนกน ยาสบเปนทอนตมนำ กน ยาตำ เปนผงละเอยดละลายนำ กน ยาประสมแลวหอผาบรรจกลกไวดม เปนตน 2)�การนวดและการบรหารรางกาย�เปนการบำ บดโรคโดยวธปฏบตกบรางกายของมนษยโดยตรง การบรหาร รางกายทำ โดยการดดตนเองทมทาบรหารกาย เรยกวาทา� ๅษดดตน แตละทาจะมความสมพนธกนระหวางการเคลอนไหวและการหายใจ การปฏบตจงเกดสมาธ ชวยใหผอนคลายทงรางกายและจตใจ การนวดประคบเปนวธการ จบกดเสนดวยอปกรณใชสำ หรบการรกษาโรคทเกยวกบ เสนเอน กระษย โรคลม โรคเหนบชา และอาการปวดศรษะ

สมนไพรไทยทใชในการบำ�บดรกษาโรค

ลกประคบเปนวธการบำ�บดโรคของแพทยแผนไทย


1. การพฒนาและปรบปรงพนธพชและสตวใหมผลผลตตลอดป� เชน การทำ นาปรง การทำ สวนผลไมสามฤด หรอสวนพชผกหมนเวยนทใหผลผลตตลอดป การปรบปรงพนธสตวใหสามารถ ใหผลผลตสงขน เปนตน 2. การวจยและพฒนาอาหารไทยใหมคณคาทางโภชนาการ เชน การปลกผกปลอดสารพษ การผลตขาวกลองและขาวซอมมอทไมผานกระบวนการขดส การไมใสสารเรงเนอแดงในสกร 3. การพฒนาและสงเสรมอาหารไทยเขาสระบบอาหารจานดวน� โดยคำ นงถงคณคาทาง โภชนาการ ความสะอาด สะดวกซอ ราคาประหยด และเกบไวไดนาน เชน รานอาหารไทยในหางสรรพสนคา ศนยอาหารทงในเมองหลวงและตางจงหวด 4. การพฒนาผลตภณฑเครองปรงอาหารสำ เรจรป อาหารไทยเปนอาหารทตองเตรยมเครองปรงจำ นวนมาก ปจจบนไดมการพฒนาเครองปรงเหลานเปนเครองปรงอาหารสำ เรจรป เชน พรกแกงพรอมปรง นำ แกงพรอมปรง กะทบรรจกลอง ชดอาหารพรอมปรง เพอลดความยงยากในการปรงอาหารไทย 5. การพฒนาผลตภณฑอาหารไทยสำ เรจรป ทเหมาะสำ หรบคนไทยทไมมเวลาในการปรงอาหาร การพกพาเพอเดนทางไปตางประเทศ และเปนสนคา สงออกขายในตลาดโลก เชน แกงตาง ๆ ผลไมในนำ เชอม นำ พรก ขาวสวยหงเสรจบรรจกระปอง พรอมเปดรบประทานไดทนท ซงหนวยงานของรฐไดสนบสนนใหมการพฒนาผลตภณฑอยางกวางขวาง 6. การออกแบบและสรางทอยอาศย� โดยนำ ลกษณะเดนของบานทองถนของไทยแตละภาคมาประยกตใช เพอลดการพงพาเทคโนโลยสมยใหมซงสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม เชน การสรางทอยอาศยโดยการยกพนใตถนสงใหลมพดลอดใตพนบาน เพอลดการใชเครองปรบอากาศ เปนตน 7. การสงเสรมและพฒนาผาพนเมองเปนผลตภณฑเพอการสงออก โดยขยายจากการผลต เพอใชสอยภายในครวเรอนไปสโรงงานอตสาหกรรม การผลตเสนดายจากฝาย และโรงงานผลตเสนไหม โดยมองคกรทงภาครฐและภาคเอกชนเขามาชวยในการจดหาเงนลงทน วสด อปกรณ และเครองมอททนสมย รวมถงการพฒนาสสนลวดลายใหมความ หลากหลายมากขนเพอตอบสนองความตองการของตลาดในตางประเทศ

การพฒนาคณภาพผลไมไทยใหตรงกบความตองการของตลาดโลก

สงเสรมผลตภณฑผาพนเมองเพอการสงออก

วคซนทไดจากเทคโนโลยชวภาพ


จานรบสงสญญาณดาวเทยม

วทยาศาสตรและเทคโนโลยมความสำ คญตอการพฒนาประเทศเปนอยางมาก หากประเทศใด เปนผทมความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมกจะเปนประเทศทไดเปรยบในทก ๆ ดาน ไมวาจะเปนดานสงคมหรอดานเศรษฐกจ ประเทศไทยถงแมจะเปนอกประเทศหนงทตองพงพาเทคโนโลยระดบสงจากตางประเทศแตกสามารถศกษา วจย และพฒนาเทคโนโลยทมอยเพอลดการพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ โดยม การวจยและพฒนาดงตอไปน

การนำ�เขาเครองมอแพทยมาใชในการตรวจวนจฉยโรค

2. เทคโนโลยทางการแพทย ประเทศไทยยงตองนำ เขา อปกรณและเครองมอททนสมยจากตางประเทศอยางตอเนองเชน เทคโนโลยการผลตและการพฒนายาตวใหม ๆ เทคโนโลย การตรวจวนจฉยโรค เทคโนโลยของอวยวะเทยม เครองมอผาตด เปนตน

3. เทคโนโลยชวภาพ ประเทศไทยไดน�าเขาเทคโนโลยชวภาพมาใช เชน เทคโนโลยการผลตวคซนโดยเทคนคการ เพาะเลยงเซลล เพอขยายพนธของจลนทรยทใชในการผลตวคซน เทคโนโลยดานพนธวศวกรรม เทคโนโลยสเตมเซลล ซงจดเปนเทคโนโลยระดบสง

4. เทคโนโลยการสอสาร การโทรคมนาคม และการขนสง การสอสารและการโทรคมนาคมไดเขามามบทบาทในการดำ รงชวตของคน ทงโลก ทำ ใหการสอสารเปนไปอยางรวดเรวและสามารถตดตอสอสารถงกนไดตลอดเวลา ซงประเทศไทยไดนำ เขาทงวธการและเครองมอประเภทตาง ๆ เชน ระบบอนเทอรเนต ดาวเทยม โทรศพท โทรทศน รถไฟฟา เปนตน


1. นกเรยนสำ รวจเทคโนโลยนำ เขาทนำ มาใชในทองถนของตนเองมาใหมากทสดแลวสรปเปนแผนทความคด 2. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนวเคราะหขาวหรอบทความเกยวกบเทคโนโลยนำ เขา แลวรวมกนสรปผล

เทคโนโลยกบการพฒนาประเทศ


เทคโนโลยไดเขามามสวนเกยวของกบการดำ รงชวตของมนษย ทงรปแบบของวธการ กระบวนการ และสงประดษฐ เทคโนโลยจงมความสำ คญและบทบาทในดานการดำ รงชวตประจำ วน ดานการพฒนาประเทศ และดานสงแวดลอม

เทคโนโลยเปนการนำ ความรทางวทยาศาสตรมาประยกตใชในงานดานตาง ๆ เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการทำ งาน ดงนนเทคโนโลยจงเขามาสมพนธกบศาสตรตาง ๆ ไดแก วทยาศาสตร เกษตรศาสตร ศกษาศาสตร แพทยศาสตร โภชน-ศาสตร พลงงานและสงแวดลอม

เทคโนโลยทใชในประเทศมทงเทคโนโลยทองถนและเทคโนโลย นำ เขา เทคโนโลยทองถนเปนเทคโนโลยทคนในทองถนสรางและพฒนาขนโดยอาศยความรจากหลกการธรรมชาต และประสบการณทสงสมกนมาเพอใชประโยชนในการดำ รงชวตในทองถนนน ๆ สวน เทคโนโลยนำ เขาเปนเทคโนโลยทไมสามารถสรางและพฒนาขนใชเองได ตองอาศยการนำ เขาจากประเทศทมระดบเทคโนโลยสงกวา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยมความสำ คญตอการพฒนาประเทศ รฐบาลจงตองสงเสรมและพฒนาเทคโนโลยทมอยในประเทศเพอลดการพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ ขณะเดยวกนกสงเสรมบคลากรใหมความรและประสบการณในดานเทคโนโลยระดบสงเพอนำ ความรมาปรบปรงและพฒนาประเทศ

ผงมโนทศนสรปเนอหาหนวยการเรยนรท 1

ความสำ คญและบทบาทของเทคโนโลย

เทคโนโลยทองถนและเทคโนโลยนำ เขา

ความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรอน ๆ

เทคโนโลยกบการพฒนาประเทศ

เทคโนโลยสมพนธ


8. การสงเสรมและพฒนาแพทยแผนไทยใหมมาตรฐานมากขน โดยหนวยงานของภาครฐ เชน กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข องคการเภสชกรรม มหาวทยาลยตาง ๆและอนญาตใหรวมมอกนพฒนาการแพทยแผนไทย เพอเปนอกทางเลอกในการแกปญหาสขภาพในสงคมดวยการพงพาตนเองอยางมคณภาพ โดยการพฒนาสถานบรการ โรงพยาบาล สถาบนแพทยแผนโบราณเอกชนขนทะเบยนกบกระทรวงสาธารณสขใหถกตอง เพอเพมความเชอมนใหกบประชาชน มการพฒนาดานองคความรอยางตอเนองโดยการรวบรวมความร การวเคราะหวจย และการเผยแพรองคความรสสาธารณชนอยางกวางขวางสามารถเขาถงขอมลไดงาย ประชาชน เรยนรสะดวกยงขน เชน การจดตงเครอขายสารสนเทศทงในประเทศและตางประเทศ เพอขยายเปนธรกจตอไป

•• แหลงสบคนขอมล ••

1. ผร นกวทยาศาสตร นกเทคโนโลย ครภมปญญาดานตาง ๆ 2. เอกสารหรอหนงสอภมปญญาและเทคโนโลยทองถน เทคโนโลยสมยใหม เทคโนโลยนำ เขา เทคโนโลยกบการพฒนาประเทศ 3. หนวยงานหรอองคกรทงภาครฐและเอกชน เชน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย การแพทยแผนไทย มหาวทยาลยตาง ๆ


1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนอภปรายเกยวกบเทคโนโลยกบการพฒนาประเทศ บนทกความร แลวสรปผล 2. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนวเคราะหหาแนวทางในการพฒนาเทคโนโลยของประเทศ แลวรวมกนอภปรายสรปผล


ถาใหนกเรยนออกแบบและสรางเทคโนโลยเพอใชในทองถนของตนเอง นกเรยนจะเลอกออกแบบและสรางเทคโนโลยทเกยวกบศาสตรใด พรอมกบอธบายเหตผลประกอบ

1. เทคโนโลยมความสำ คญและบทบาทดานใดบาง 2. เทคโนโลยมความสำ คญตอเศรษฐกจของประเทศอยางไร 3. เทคโนโลยมความสำ คญตอสงแวดลอมอยางไร 4. เทคโนโลยมความสมพนธกบวทยาศาสตรอยางไร 5. การโคลนนงสตวเปนความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรใด และมวธการอยางไร 6. การศกษาทางไกลเปนเทคโนโลยทมลกษณะอยางไร 7. หองเรยนจำ ลองเปนเทคโนโลยทมลกษณะเดนอยางไร 8. ยกตวอยางเทคโนโลยในรปแบบของวธการและสงของเครองใชมาอยางละ 5 ชนด 9. คอมพวเตอรชวยสอนเปนความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบศาสตรใด และนำ มาใชอยางไร 10. ยกตวอยางเทคโนโลยทเกดจากความสมพนธระหวางเทคโนโลยกบโภชนศาสตร 11. เครองเอกซเรยคอมพวเตอรความเรวสงเปนเทคโนโลยทางการแพทยทนำ มาใชประโยชน ดานใด 12. วคซนเปนเทคโนโลยทมลกษณะอยางไร แบงออกเปนกประเภท อะไรบาง 13. อธบายเทคโนโลยผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบอสระ 14. เทคโนโลยทองถนมความสมพนธกบการดำ รงชวตของคนในทองถนอยางไร 15. ยกตวอยางเทคโนโลยทประเทศไทยนำ เขาจากตางประเทศ

คาถามทบทวน

การประยกต ใช ในชวตประจาวน


1. ครพานกเรยนไปทศนศกษาดงานการนำ เทคโนโลยมาใชในศาสตรตาง ๆ บนทกความรแลวรวมกนอภปรายสรป 2. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนออกแบบเทคโนโลยทสามารถนำ ไปใชงานไดสะดวกและรวดเรว แลวสงตวแทนนำ เสนอผลงานหนาชนเรยน 3. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน รวมกนรวบรวมขาวหรอบทความเกยวกบแนวทาง การพฒนาเทคโนโลยของประเทศไทย 1 เรอง อานวเคราะห สรปผล แลวนำ เสนอผลการวเคราะห หนาชนเรยน 4. นกเรยนจบคกบเพอนรวมกนวเคราะหวาเทคโนโลยทองถนกบเทคโนโลยนำ เขามขอด และขอเสยแตกตางกนอยางไร แลวสรปและบนทกผล 5. นกเรยนแบงกลม กลมละ 4–5 คน ศกษาคนควาขอมลเกยวกบกจกรรมทสงเสรมความรดานเทคโนโลยจากแหลงการเรยนรตาง ๆ แลวรวมกนอภปรายสรปผล

นกเรยนเลอกทำ โครงงานจากเรองทกำ หนดใหเพยง 1 เรอง หรออาจเลอกทำ โครงงานอนตามความสนใจ โดยเลอกเรองทเกยวของกบเนอหาทเรยน แลวเขยนโครงงานตามรปแบบทอาจารยทปรกษากำ หนด (อยางนอยควรมหวขอ ชอโครงงาน อาจารยทปรกษา หลกการและเหตผล จดประสงค วธการดำ เนนงาน และแผนการปฏบตงาน) แลวนำ เสนออาจารยทปรกษาเพอพจารณาอนมตกอนลงมอทำ

เรองทกำ หนดให

1. รวบรวมผลงานการคนควาดานเทคโนโลยของคนไทย 2. ศกษาเทคโนโลยทองถนทยงคงนำ มาใชประโยชนตอการดำ รงชวตในยคปจจบน 3. สงประดษฐทางเทคโนโลยทมผลตอการพฒนาดานการศกษา

หมายเหต� โครงงานทเลอกตามความสนใจ ควรไดรบคำ แนะนำ และความเหนชอบจากอาจารยทปรกษา

กอนดำ เนนการ และประเมนผลโดยอาจารยทปรกษา ผปกครอง หรอกลมเพอน ในดานกระบวนการทำ งาน

รวมทงนกเรยนควรมการแลกเปลยนความคดเหนและสรปผล กอนพจารณาเกบรวบรวมไวในแฟมสะสมผลงาน

กจกรรมเนนผเรยนเปนสาคญ

โครงงาน

กจกรรมเสนอแนะ

ม. 4–6academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1003541...การ เร ยนร ม...

Documents

Transcript of ม. 4–6academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1003541...การ เร ยนร ม...