9. bizi garen lurraldea

ALTZA HERRI IKASTETXEA

HIPI GELA – LAGUNTZA GELA

4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA

1

9. Bizi garen lurraldea

ESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEA Elkarren hurbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak, ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute. Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute: Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta, Deba Barrena eta Deba Garaia.

Denok bizi gara lurralde batean. Lurraldea herritan eta hiritan antolatuta dago.




2

Gu bizi garen herria edo hiria da gure bizilekua. Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:

- zer izen duen - herria ala hiria den - kostatik gertu dagoen ala ez. - Mendian ala ordokian dagoen… - Hegoaldean edo iparraldean -

Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea: Herri edo hiri bat itsasotik gertu edo urrun egon daiteke, mendian edo ordokian, lurralde baten iparraldean edo hegoaldean… Gainera, beste herri eta hiri batzuk ditu inguruan. Garrantzitsua da lurralde batean orientatzea; hau da, non dagoen eta zer muga dituen jakitea.




3

Donostiako mugak:Donostiako mugak:Donostiako mugak:Donostiako mugak:

Iparraldean Kantauri Itsasoa du muga, ekialdean Pasaia eta Errenteria. Mendealdean, Orio eta Usurbil daude eta hegoaldean, Hernani.

Zer dira mapakZer dira mapakZer dira mapakZer dira mapak? Mapak,Mapak,Mapak,Mapak, lurralde baten adierazpen grafikoak dira. Mapa fisikoekMapa fisikoekMapa fisikoekMapa fisikoek erliebea, ibaiak, mendiak, landaretza... adierazten dute. Mapa politikoekMapa politikoekMapa politikoekMapa politikoek, berriz, hiriak, herriak, errepideak, aireportuak... adierazten dituzte.

PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Donostia Bizkaia Bilbo Araba Gasteiz Naparra Iruñea




4

Mapa politikoa:Mapa politikoa:Mapa politikoa:Mapa politikoa:

MapaMapaMapaMapa fisikoafisikoafisikoafisikoa :




5

UDALERRIAK ETA ESKUALDEAK 1.1.1.1.---- Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Denok bizi gara udalerri batean . Udal batek gobernatzen du udalerri bakoitzean. Bilbon, Donostian eta Gasteizen bizi da jende gehien . 2.2.2.2.---- Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte.---- Gure udalerri inguruan beste udalerri batzuk daude: Udalerri horiek eta gurea hainbat ezaugarri berdin dituzte: paisaia, ekonomia-jarduerak eta tradizioak.

ESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEA

Elkarren urbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak, ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute. Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute: Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta, Deba Barrena eta Deba Garaia.




6

Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Hainbat eskualde mota daude, eskualdearen paisaiaren arabera: mendikoa, ordokikoa eta kostakoa. Eta eskualdeko biztanleen jarduerak nolakoak diren arabera: nekazaritza-, arrantza-, abeltzaintza-, industria- edo turismo-eskualdeak daude. Galderak: 1.- Zer dira udalerriak? 2.- Zer dira eskualdeak?




7

3.- Berdinak al dira eskualde guztiak?

4.- Zer eskualde mota daude? Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera

n m a ab o i

k t




8

AUTONOMIAAUTONOMIAAUTONOMIAAUTONOMIA----ERKIDEGOAKERKIDEGOAKERKIDEGOAKERKIDEGOAK

Espainia 17 autonomia-erkidegotan eta bi hiri autonomotan antolatuta dago. Espainiako mapa politiko batean, autonomia- erkidegoen izenak kokatu:




9

AutonomiaAutonomiaAutonomiaAutonomia----erkidegoak:erkidegoak:erkidegoak:erkidegoak: Autonomia-erkidego bakoitzak lurralde bat, hiriburu bat, gobernu-erakundeak eta bere ikurrak ditu. Probintziak:Probintziak:Probintziak:Probintziak: Autonomia-erkidego batek probintzia bat edo hainbat probintzia eduki ditzake:

EuskalEuskalEuskalEuskal----Herria:Herria:Herria:Herria:

PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Donostia Bizkaia Bilbo Araba Gasteiz Nafarroa Iruñea AAAAutonomiautonomiautonomiautonomia----erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira: Autonomia-erkidegoak desberdinak dira elkarren artean. Espainian gaztelaniaz hitz egiten da. Horrez gain, erkidego batzuetan katalanez, euskaraz eta galizieraz hitz egiten da. Autonomia-erkidego bakoitzak bere historia, bere ohiturak eta bere tradizioak ditu. Bakoitzak bere Estatuko legeak eta erakunde desberdinak dituzte.




10

ONDO IKASI:ONDO IKASI:ONDO IKASI:ONDO IKASI: UdalerriaUdalerriaUdalerriaUdalerria herri bat edo hainbat herriz osatuta dago eta eskualdeaeskualdeaeskualdeaeskualdea, berriz, udalerri multzoa da. ProbintziaProbintziaProbintziaProbintzia,,,, eskualde multzo batez osatuta dago. AutonomiaAutonomiaAutonomiaAutonomia----erkidegoaerkidegoaerkidegoaerkidegoa, probintziek osatzen dute.

GALDERAK

1.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak? 2.- Eta bertako hiriburuak?

3.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?

4.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.




11

5.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?

Autonomia-erkidegoak

Izena Hiriburua Probintziak Extremadura Merida Caceres eta

Badajoz Galizia

Asturietako Printzerra

Kantabria Euskadi

Nafarroa Errioxa Aragoi

Katalunia




12

Valentziako Erkidegoa

Murtziako Eskualdea

Andaluzia

Gaztela-Mantxa

Gaztela eta Leon

Madril Erkidegoa Balear Uharteak

Kanariar Uharteak

123 orrialdeko ariketa. Galderak erantzun. a.- Zer adierazten du mapak? Zer ikur ageri dira legendan?




13

b.- Zer autonomia-erkidego ez daude Penintsularen barruan?

c.- Zer herrialderekin egiten du mugak Espainiak?

d.- Aurkitu zure autonomia-erkidegoa. Kostakoa ala barnealdekoa da? Zer beste erkidegorekin egiten du muga?




14

Euskadiko Lurraldea

1.1.1.1.---- Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: 1.979 urtean Euskaldunek Autonomia Estatua onartu zuten. Hiriburua Gasteiz da. 2.2.2.2.---- Kokapena eta m Kokapena eta m Kokapena eta m Kokapena eta mugak:ugak:ugak:ugak: Euskal Autonomia Erkidegoa Iberiar Penintsularen iparraldean dago. Kostaldeko autonomia-erkidegoa da.




15

Muga hauek ditu:

- Iparraldean, Bizkaiko golkoa - Hegoaldean, Errioxa eta Nafarroa - Mendebaldean: Kantabria eta Gaztela eta Leon. - Ekialdean: Nafarroa eta Frantzia.

3.3.3.3.---- Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Euskal Autonomia Erkidegoa hiru lurralde Historiko hauek osatzen dute: Bizkaiak, Gipuzkoak eta Arabak.




16

Galderak:

1.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa? 2.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?

3.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?




17

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA Hiriburua……………………………………………………………………………

MUGAK:MUGAK:MUGAK:MUGAK: Iparraldean……………………………………………………………………….. Hegoaldean…………………………………………………………………… Ekialdean………………………………………………………………………. Mendebaldean……………………………………………………………….

Kokapena

Kostakoa Barnealdekoa Uhartea

Lurralde Historikoak: 1.- 2.- 3.-

Gipuzkoako eskualdeak

128 orrialdeko ariketak, fotokopiak banatu




18

Errepaso 1.- Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:

- zer izen duen - herria ala hiria den - kostatik gertu dagoen ala ez. - Mendian ala ordokian dagoen… - Hegoaldean edo iparraldean - -----------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- -----------------------------------------------------------------------

2.- Bete:

PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Bizkaia Araba Naparra




19

3.- Zer dira udalerriak?

4.- Zer dira eskualdeak?

5.- Berdinak al dira eskualde guztiak? 6.- Zer eskualde mota daude? Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera

n m a ab o i

k t




20

7.- Autonomia Erkidegoak kokatu:

8.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak?

9.- Eta bertako hiriburuak?

10.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?




21

11.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.

12.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?

13.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa? 14.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?

15.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?




22

16.-Euskadiko mugak kokatu hurrengo mapa honetan:

9. bizi garen lurraldea

Education

Transcript of 9. bizi garen lurraldea