NIM VUI

MN NGUYN

*TM B QUYT SNG HNH PHC V PHONG NHIU*

(The Joy of Feeling good:

Eight keys to a Happy & Abundant Life)

WILLIAM A. MILLER

Nim vui mn nguyn

Ti sao bn ngh rng ai lun c v mn nguyn? Bn bit ti mun ni nhng ngi no - bn hi Sam, Anh kho ch? v Sam tr li, Kho, cm n. Bn bit anh ta thnh tht v khng ch l ni cho qua chuyn trc li cho hi ca bn, v bn quen bit Sam nhiu nm v l cch anh ta lc no cng th hin nh th. Hn l c nhng ngy anh ta ni, , ba nay khng c kho. Ti ngh mnh dnh nhiu thi gian hn tiu khin, hay , ti kh hn ri, ti khng cn c gng sng cho anh r ti i sng ca anh y. Nhng ni chung, coi b Sam cm thy mn nguyn v bn thn v v cuc sng.

Nhng ngi nh Sam ny th n hu v mnh kho, h c v hnh phc, mn nguyn, v tng i tho lng. Hu ht h u y tham vng v lm tt nhng g h phi lm. Nhiu ngi trong s h l nhng ngi c nim tin, trn tr hy vng, nhng ngi lc quan hn l bi quan. H ci nhiu v c v khng coi cuc i hay bn thn h l qu quan trng. Nhng h l nhng ngi c tinh thn trch nhim; bn c th hy vng vo h. Bn bit quan im ca h v h s ni cho bn bit.

Chuyn h c tin hay khng, c hc vn cao hay khng, cn nh ra sao, thuc v gio hi no, lm cng vic g, khng c g l quan trng. H l nhng ngi ging bn v ti. Nhng hnh nh h c iu g c bit, iu g nhiu hn.

Sam v nhng ngi khc ging anh ta nhn ra nim vui mn nguyn. Vic cm nhn nim vui mn nguyn bao hm tm trng, quan im ca bn, cch bn xem xt bn thn, tnh cm ca bn, cch bn chn tht vi bn thn, trng thi tin tng, v cc mi quan h x hi. Nim vui mn nguyn n t s lnh mnh v mt cm xc, tinh thn, v x hi.

Chng ta cn pht hin li mt s nguyn tc sng rt c bn m nhng ngi nh Sam gi gn v a vo thc hnh.

Nhng ngi nh Sam ch sng theo nhiu nguyn tc thng tnh, nhng nguyn tc hn l quen thuc vi mi ngi trong chng ta.

Mc ch ca quyn sch ny l lm sng t nhng g Sam v nhng ngi nh anh ta thc hnh hng ngy, v gip bn thc hin nh th, c bn, cm nhn c nim vui mn nguyn.

Nim vui mn nguyn khi u bn trong, vi np ngh, cch tin tng, v phng php hnh ng. Trong hn 25 nm bn tho vi nhiu ngi nhm gip h sng hnh phc v tho lng hn. Qua nhng nm ny ti khm ph ra rng con ngi c mt vi nhu cu cn bn. Khi nhng nhu cu ny c p ng thch ng, chng ta nghim ra nim vui mn nguyn. Mt s trong nhng nhu cu ny l:

(1) T ho v bn thn, t trng, v yu bn thn nh Cha yu thng chng ta.

(2) bit nhng g chng ta ng h, nhng g chng ta tin tng, v nhng g chng ta coi trng.

(3) quan tm ti ngi khc, yu thng h, v u t bn thn ta ni h.

(4) bit v hiu bn thn r bao nhiu c th, chp nhn c nhng iu v duyn v bn thn.

(5) cam kt s dng cc ti nng v nng lc ca chng ta, t kh nng m Cha ban cho chng ta.

(6) dm bc l c nhng tnh cm su kn nht ca chng ta, chia s s thn tnh, v vui hng s thoi mi.

(7) bm r su vo ngun s sng bn ngoi bn thn chng ta, cm nhn nn tng bt dch nng chng ta sut cuc sng, v th phng mt Thin Cha hng yu thng v ban pht.

(8) l chnh mnh d mnh l n ng hay n b, chu trch nhim v cuc i ca chng ta, v sng ngy thng ca chng ta mt cch tin tng.

Da trn tm nhu cu ny, ti pht trin tm b quyt sng hnh phc v phong nhiu. Mi chng trong sch ny trnh by mt trong nhng b quyt y v ch cho bn cch s dng n bc l nhng b mt ca nim vui mn nguyn.

Vic a nhng b quyt ny vo thc hnh khng phi l vic d dng. Phn ln chng ta pht trin nhng thi quen v quan im chng li chng ta, v nhng thi quen v quan im ny kh sa i.

Mt trong nhng nguyn tc c bn xuyn sut c tm b quyt ny l nhu cu v s cn bng. Khi cuc i t ra cho chng ta nhng thch thc v chn la, chiu hng tt nht thng l tm thy con ng lnh mnh, mt trung o gia hai thi cc.

Th d, B quyt S 1 dnh dng n vic tm ra con ng gia tnh cm mnh l mt ngi v gi tr v tnh cm ngo mn. Phn ln chng ta lng tng khi chng ta mnh i qu xa qua bn tri hay bn phi ca ng phn chia hay ng lin tc gia hai thi cc. Trong trng hp ca B quyt S 1, ti thy rng cc Kit hu thin v tnh cm v dng (hn mn) hn l tnh cm kiu cng.

Trong nhng trang tip theo, i khi li gi nhm t c s cn bng c th i hi cch hnh x cm thy sai hoc khng thch ng. ng b hong s. Th d, nu bn thy mnh d ngi khc li dng bn, hnh vi nhm xc nhn cc nhu cu v nhng quan tm hp php ca mnh khng nht thit lm bn kiu cng! C th n ch a bn ti trung im gia hai thi cc. C th bn ch ch quan cm thy nh th bn ang hnh ng theo cch ngo mn.

Marilyn v ti coi nhng gi hc qun vt l mt thi gian khng khip sau khi chi nhiu nm khng c s hng dn chuyn mn. Nhng g nh chuyn mn ni nng thc hin c cho l sai hon ton, v vic gt b nhng g nng tng l ng xem chng l v l. Tuy nhin, nng kin tr, v nay nng chi gii.

Nhng phn thng n t s lm ch tm b quyt sng hnh phc v phong nhiu khng c nh hng bng n lc cn c thay i cc quan im, sa i cc thi quen, v thay i cch hnh x. V hn na, khi nim vui to ln n khi chng ta thc s cm thy mn nguyn v bn thn, v ngi khc, v v cuc sng.

Tm B quyt

Sng Hnh phc v Phong nhiu

1 YU bn thn ca bn 2 NH GI cc gi tr ca bn 3 QUAN TM n ngi khc 4 CHP NHN mt ti ca bn 5 NHN R kh nng ca bn 6 DIN T tnh cm ca bn 7 THC HNH nim tin ca bn 8 SNG cuc i ca bn

1. Yu bn thn ca bn v tm thy ch ca bn gia tnh cm v gi tr mt thi cc trn ng lin tc v trit l ngo mn cc kia.

S v gi tr S kiu cng

2. nh gi cc gi tr ca bn v tm thy ch ca bn gia

thi v bt c iu g cng tt mt thi cc trn ng lin tc v trit l bo rng mi th l en hay trng cc kia.

Bt c iu g cng tt en hay trng

3. Quan tm n ngi khc v tm thy con ng ca bn

gia thi hy sinh mt thi cc trn ng lin tc v thi v k cc kia.

S hy sinh S v k

4. Chp nhn mt ti ca bn v tm thy con ng ca bn

gia vic thy mnh l mt thin thn mt thi cc trn ng lin tc v l mt qu ma cc kia.

Thin thn Ma qu

5. Nhn r kh nng ca bn v tm thy con ng ca bn

gia thi bing nhc mt thi cc trn ng lin tc v thi tham cng tic vic cc kia.

S bing nhc Thi tham cng tic vic

6. Din t tnh cm ca bn v tm thy con ng ca bn gia thi b p ch mt thi cc trn ng lin tc v tnh bc ng cc kia.

S b c ch Tnh bc ng

7. Sng nim tin ca bn v tm thy con ng ca bn gia trit l ph thuc qu mc mt thi cc trn ng lin tc v thi c lp cc kia.

S ph thuc qu mc S c lp

8. Sng chnh cuc i ca bn v tm thy con ng gia quan im v s bt lc mt thi cc trn ng lin tc v quan im v quyn tuyt i cc kia.

S bt lc S ton nng

B quyt S 1

Yu bn thn ca bn Tm thy con ng ca bn

gia s v gi tr v s ngo

Tht l ht sc xc ng khi soi gng v thch con ngi bn nhn thy. Ti thy hnh nh phn chiu ca ti v ti cm thy mn nguyn v bn thn v ti bit ti l ngi hu ch v gi tr. phi, ti bit ti c nhng khuyt im v nhng mt yu, nhng ti cng c nhng kh nng v nhng mt mnh. Ti t n Cha v sinh ra ti. Ti yu thch ti.

Chng ti ang vo lc cui ca gi m chng ti trao i. Ti khng bao gi nghe Jeanne ni r th v s bin i m c c th mang li trong i sng ca c. Ti vui khi nghe c ni iu c thc hin, nhng ti khng ngc nhin. V ti cng i vi c sut cuc hnh trnh thot khi nhng ci bng ca cm gic v gi tr vo nh sng juy hong l c c th yu bn thn mnh.

Cu chuyn ca Jeanne khng l duy nht. Hng trm ngn ngi trong chng ta tri nghim n theo dng ny hay dng khc. Khung cnh gia nh m Jeanne ln ln trong khng cho php c pht trin hnh nh lnh mnh v bn thn ca c. M v cha ca c thc hin bn phn ca cha m, nhng h khng i xa hn gip truyn dn cho Jeanne s an tm v nim hnh din nh nhng v mnh. Thay vo h nht mc

nhc nh c v nhng tht bi v nhng khuyt im ca c; c c th lm tt hn th chuyn cng khng quan trng; nhng c gi khc lm c nh th th ti sao c li khng c th. H chng bao gi m c, mm ci thn tnh vi c, v nh nh ni, Con tt lmv cha (m) yu thng con.

Vi thi gian, hnh nh v bn thn ca Jeanne ngy cng t hn, v c tp trung vo iu sai v bn thn v khng thy v khng mng ti nhng mt mnh, nhng kh nng, v nhng thnh tu ca c. C khng m xa n nhng thnh cng ca c m li phng i nhng tht bi ca c. C t mnh vo cc mi quan h ch cng c thm hnh nh ng thng ca c. i vi Jeanne, cuc sng tr thnh khng ng k ngoi tri nghim v s su mun, s bt tho, v s bt hnh.

Vo nhng lc chng ti cng vi Jeanne u tranh dp b hnh nh v bn thn v dng ca c, chp nhn bn thn, thy nhng c tnh tch cc cng nh nhng c tnh tiu cc, v yu bn thn theo cch m c nhn ra rng Cha yu thng c. C thy kh tha nhn rng c sai lm tip tc tin vo s nh gi ca cha m v crng c chng bao gi c th lm bt c iu g ng. Nhng s bt tho ca c em li ng c thc y v ngh lc c vn tip tc cuc hnh trnh hng v s nhn thc bn thn lnh mnh. Chng ti chc mng nhng thnh cng ca c v ch trch s quay li vi nhng cch hnh x c, ch bi ca c.

Cui cng, s kin tr ca c mang li kt qu, Jeanne khng sng theo ngh k quc cho rng cuc sng ca c th hon ho v tho lng hon ton, nhng gi c bit rng cuc sng cng c th tt p.

Cuc sng c th tt p khi bn yu bn thn. C mt cm nhn su xa v s an khang. Bn cm thy tt p hn bit bao khi hnh nh m bn thy trong gng gi ln lng yu mnh hn l lng cm ght mnh.

Hnh nh bn thn ca bn

Ngi ta c mt tm rng v hnh nh bn thnt cm nhn ng lng v s v gi tr ti thi cc v s kiu cng rnh rnh, vi v s mc gia. Mt thi cc tp trung vo s v gi tr bao gm s khim h v s cm ght mnh: Ti khng yu thch bn thn ti; Ti khng th chu ng bn thn ti; Ti chng c vic g c; Ti chng c gi tr g ht; Ti khng th lm c iu g ng c; Ti l s khng; Ti l a t nht. Ti buc ti, kt n, v ch trch bn thn ti.

Mt thi cc tp trung vo s kiu cng bao gm thi kiu k, vnh vang, v s ho huyn; khoa trng, khinh khnh, xc xc, hng hch, bng bnh, ra v k c, h c, t ph, c on v hm mnh. Ti l mu mc ca s cao qunh cao, tt nh, nh im. V tr ny xoay quanh ti.

Nhng thi cc ny c v khc nhau. Nhng thng nhng ngi xut hin thi cc kiu cng cng ging nhng ngi thi cc v gi tr, v hnh nh tht v bn thn ca h thc ra kh ngho nn. S kiu cng thng chng t l s c gng sa cha hnh nh bn thn ngho nn; n dng lm l do a ra che y, mt v ngoi c thit k che giu hnh nh bn thn ngho nn bn di.

C hai thi cc kiu cng v v gi tr u nguy him v kh nng ph hu ca chng. Cm nhn v s v gi tr c th ph hng v lm t lit mt ngi. Ngi cm thy rt nn lng, c t ng c thc y, ngay c sng. S kiu cng rnh rnh kch ng ngi khc tn cng hoc loi b v t ngi vo nguy c nghim trng.

Chng ta tri nghim nim vui mn nguyn khi chng ta c th c c hnh nh bn thn ni no nm gia hai thi cc ny. Tt nhin mi ngi chng ta c nhng im cn bng ring, mt s hng nhiu hn v mt u ca ng lin tc cn

nhng ngi khc hng v u kia. Nhng im cn bng ca chng ta i khi cng thay i ni bn thn chng ta. i lc chng ta cm thy gn u ny ca ng lin tc, v nhng lc khc gn u kia hn.

iu ny cng ng vi nhng b quyt khc c m t trong sch ny. n gin v chng ta khng l cc bn sao bng giy than ca nhau. Chng ta cng khng l cc sinh vt tnh ti. Nhng nim vui mn nguyn n t vic trnh nhng thi cc v tm ra im cn bng gia chng bng cch a hai s i lp li vi nhau.

Yu bn thn l th no? Yu bn thn l th no? Ti sao n tt v ng ao c? y l 12

thuc tnh ca nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn ca h.

(1). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, cm thy mn nguyn v bn thn. Khi Jeanne nhn vo gng v thy hnh nh phn chiu ca c, c ta khng cm thy chn ght; c ta khng nhn vo hnh nh v bo, Mi lm ta cm thy tm lm. C ta cm thy hi lng v bn thn ca c ta v cm thy d chu vi mnh. Hnh nh bn thn lnh mnh cho bn cm gic an ton v s t tin va phi.

(2). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, chp nhn h khng ch nhng mt mnh m c nhng mt yu na. Con ngi khng th tr nn hon thin. Nu chng ta tn thnh iu ny chng ta ph nhn nhn tnh ca chng ta v khc t bn thn chng ta. Khi chng ta yu bn thn, chng ta khng c lm cho mnh hon thin. Chng ta chp nhn nhng tht bi, nhng khim khuyt, li ni h hnh,

nhng li lm, v nhng kin sai ca chng ta, cng nh s tht khi tuyn b, Ti khng th lm c ht mi vic. Yu bn thn l bit nhng gii hn ca mnh (phn ln t kinh nghim) v chp nhn chng. Yu bn thn l bit nhng mt mnh ca mnh (phn ln t kinh nghim) v tn dng chng.

(3). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, tin rng Cha yu thng h v chm sc h. Hu ht nhng ngi yu bn thn th cng tin rng Cha yu thng h. Trn thc t l nn tng ca kh nng yu chnh mnh. H yu Cha v h yu chnh h v Cha yu h trc. H tin rng Kinh Thnh mc khi Thin Cha l ngi cha hng yu thng, chm sc h nh nhng a con qu gi. C s tn knh Cha nhng khng khip s; tnh yu xua ui ni s. Nhng ngi yu bn thn cm nhn s nng , sc mnh, v s hin din ca Cha trong cuc i ca h.

(4). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, tin rng h ang lm nhng g Cha mun h lm yu thng bn thn. Chng l khi nghe c ngi bo, Yu bn thn ? y chng phi l ch k v sai tri sao? Nhng ngi yu bn thn, h lm th theo mnh lnh ca Cha: Hy yu thng ngi lng ging ca anh em nh chnh bn thn mnh (Mt 22:39). Ngi ta phi yu bn thn trc khi h c th yu bt k ai khc.

(5). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, trng mong nhng tri nghim tch cc t cuc sng. Nhng ngi yu bn thn cng mong ngi khc chp nhn h. Nhng ngi nhn thc bn thn l v gi tr cho rng ngi khc ht hi h, h thp h, hoc gii lm l khoan dung vi h. Nhng ngi kiu cng v hnh nh bn thn (ch) mong thng tr ngi khc.

Chng ta cm nhn v s an lnh khi c th gp ngi khc nh nhng ngi anh em v mong rng nhng cuc gp g nhau l nhng tri nghim tch cc. D nhin khng phi mi cuc gp g u mang li nhng tri nghim tch cc, nhng nhng ngi yu bn thn khng gp g mong bc b hoc gy hn.

(6). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, khng cn cm thy mnh tr nn ti t. C bng chng cho thy rng ngi c lng t trng thp v hnh nh bn thn ngho nn c th v tnh tr nn ti t c ch , yu thng, v cm tnh m h khao kht gh gm nhng cm thy bt xng xin hoc n nhn. Khi kho, nhng ngi ny khao kht tnh yu v s chm sc, nhng h khng t nguyn n nhn n cng khng xin n. Th nhng, khi tr nn t hi, h s nhn s chm sc v yu thng theo cch c ph chun t ngi thn, c th t bn b v nhn vin y t.

Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, h nhn tnh cm, s ch , v s yu thng t nhng ngi khc qua cuc sng hng ngy. H din t r quan im tch cc, v nhng ngi khc thng p li cho h. V th khng cn c giai on v tnh t hi c c s ch , s chm sc, v cm tnh.

(7). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, n nhn mt cch n cn nhng li khen m khng cm thy lng tng. l du hiu ca hnh nh bn thn tch cc v s yu bn thn lnh mnh. Nhng ngi c hnh nh bn thn ngho nn khng bit iu g lin quan vi nhng li khen hay li tn dng. Thng h lng tng bi kinh nghim, v tm cch thoi thc, h c tuyt hoc rt coi thng li khen.

Nhng ngi yu bn thn n nhn s phn hi mt cch thoi mi. Cm n anh rt nhiu. Ti vui khi thy anh thch s th hin ca ti. Ti vui khi thy rng iu ti ni ra gip anh t nhiu.

(8). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, c s t ho va phi v h v cm thy mn nguyn v nhng thnh tu ca h. S khim tn tht l c kh nng t khen ngi mnh ging nh sn lng khen ngi ngi khc khi h thc hin hon ho cng mt vic. Nhng ngi yu bn thn nhn ra cc ti nng v kh nng ca h cng nh cc khim khuyt v mt yu ca h. H t ho mt cch kn o nhng thnh tu ca h v c th tn dng khi h s dng nhng ti nng mang tnh xy dng m Cha ban cho h. H hiu rng khng dm t ho v mnh s nh mt kh nng hnh din v ngi khc. Khi chng ta c th t ho v cc thnh tu ca chnh chng ta, chng ta cm thy thoi mi tn dng cc thnh tu ca ngi khc. C xem cch t ho v tn thng thnh tch ca nhau ca cc cu th trn sn c th r.

(9). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, cm thy khng cn gy n tng cho ngi khc hoc khoe khoang bn thn ca h. Nhng ngi lc no cng nhc nh chng ta v s cao qu ca h khin chng ta t hi h thc s cao qu ra sao. Nhng ngi c lng l lm cng vic ca h m khng cn ai ch h l ai hay thnh qu ca h th no, h khng cn ln mt ta y, dng dng t c, hoc to nh hng. S t tin ca h th ch thc v khng cn phi c thi ngo mn cng c. Nhng ngi m hnh nh bn thn khng vng chi v s t tin khng chc chn thng lm ra v cao ngo c ngn ngi khc khng th n gn. H s ngi khc pht hin ra s khng vng chi v khng chc chn ca h, nh hng hnh nh ra v cao qu ca h.

(10). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn khin yu thng chng (v) ca h. S t trng tch cc l mt s nht thit khi ngi ta yu nhau. Vn thng thy xy ra ni nhng cuc hn nhn bt hnh l khi mt ngi

c hnh nh bn thn ngho nn ly mt ngi c hnh nh bn thn lnh mnh, vi hy vng nng cao hnh nh ca anh ta hay c ta qua s tip xc thn tnh, s thm dn, hay ch c tri bit th no. iu y khng xy ra, v ngi chng (v) c hnh nh bn thn lnh mnh ng u vi cng vic kinh khng l c yu ngi khng yu bn thn h. Ngi chng (v) c hnh nh bn thn lnh mnh rt thng b cuc, bo rng, Lm sao ti c th yu anh (em) khi anh (em) cn khng yu chnh bn thn mnh?

Nhng ngi khng yu bn thn mnh qu l khng th yu ngi khc c. H c th thay th bng s knh yu, thn phn by ti, hay s tn knh, nhng tnh yu ch thc khng h c c cho ti khi h thc s yu bn thn h. y l l do v sao chng ta nghe thy nhng cu ni lng mn nh, Anh (em) tn sng vng t anh (em) i trn , Anh (em) tn th em (anh), hay Anh (em) s l n l ca em (anh) sut i. Nhng pht biu nh th ch yu ni ra v s say m v thng cho thy s thiu vng tnh yu ch thc.

i khi trong mi quan h hn nhn (mt) ngi chng (v) chu s mt mt ln v lng yu mnh v hnh nh bn thn tch cc. C l v mt vic, b bn b hay ng nghip phn bi, hoc mt tht bi nng n, ngi chng (v) ri vo tnh trng mt t tin v khim h. Ngi v (chng) kia rt kh tip tc yu thng anh ta hay c ta. Ngi chng (v) b thit hi y cm thy bt xng c yu thng v phi tm li hnh nh bn thn tch cc v tnh yu bn thn trc khi mi quan h hn nhn c th c phc hi cho ngi c tnh yu v s tn trng.

Nhng nhng cp vi chng c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn h nh nhng c th n vi nhau trong mi quan h tnh yu v knh trng ln nhau. S t chp nhn cho php h chp nhn nhau m khng cn bin thnh hnh nh ring ca mnh. C s nng nhau, s tn dng nhng mt mnh ca nhau, v s n lc gip nhau khc phc nhng mt yu.

(11). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn khin h yu knh cha m. Nhn t c v quan trng nht nh hnh hnh nh bn thn ca mt ngi l nh hng ca t m v gia nh. Phn ln l khng c thc, cha m nh hnh hnh nh bn thn ca con ci hu nh mi ngy trong nhng nm thng nui nng chng. V th nhng cha m yu bn thn h v ni v tm quan trng ca hnh nh bn thn tch cc, th theo cch t nhin, c th m cho con ci ca h trung imim cn bnggia cc thi cc v gi tr v tnh kiu cng. Nhng cha m nh th chng minh tnh cht lnh mnh ca s yu bn thn v s t chp nhn v trnh nhng tnh cm thm m s h thn v ti li ni con ci ca h. H chng minh tnh yu, s chu o, v s quan tm ti ngi khc v nh th gip con ci h trnh thi cc ca s kiu cng, s hm hnh, v s thiu quan tm ti ngi khc.

(12). Nhng ngi c hnh nh bn thn lnh mnh v yu bn thn, h s c th lm tt B quyt S 3. B quyt S 3 l, Quan tm ti ngi khc. Nu ti ch bai bn thn ti v cht y mnh s h thn v ti li v nhng tht bi v mt yu ca ti, ti s khng c th chp nhn nhng tht bi v mt yu ca bt k ai khc. Theo mt cch no , vic ti khng chp nhn s bt ton ca anh s tm thy mt s din ngc l cng khai, nhng thng l ngm ngm.

Ngi thn cn ca ti t iu b n tht cho ti trong nhng nm thng pht trin. B l mt ph n sng o v a ra mt b dng chung gy n tng mnh v lng t thin v tnh yu thng. Tuy nhin, mt cch kn o, b pht biu nhng thnh kin nng v nhng on gin mnh v nhiu ngi. Mi nhiu nm sau ny, ti nhn ra ng lc ang tc ng ni b. B rt ght bn thn b v tr thnh con ngi chua cay. B khng yu bn thn, v v th b khng th yu bt k ai khc. B vn ni nhng li hay l phi, nhng s quan tm ti ngi khc ca b th hi ht, ch l b ngoi.

Bn chng ngi cn trnh

Vy mt ngi nn tin hnh th no pht trin tm trng biu l s yu mnh lnh mnh v hnh nh bn thn tch cc? C vi ngh ti a ra trong nhng nm thng lm vic vi ngi khc. Nhng trc khi chng ta bt u, tht hu ch lu bn cm by cn phi trnh trn cuc hnh trnh ny.

(1). Nghe nhng thng ip c ni rng bn khng nn yu bn thn. Vic nghe nhng thng ip c cho rng bn khng nn yu bn thn hoc tht l sai tri khi c hnh nh bn thn qu ng c th t ra mt tr ngi gh gm. K c v s ln ln gia nh rt sng ng i vi phn ln chng ta. Harry bo, Nh ti cn nh, i vi cha ti, ti khng th lm bt c vic g nn hn. Khi ng bo ti lm vic g , ng lun kt thc ch th bng cu, V hy v Cha, ng lm hng vic. Phn ln thi gian ng canh chng ti hoc ch t vn kim tra ti trong khi ti ang lm cng vic. iu ny khin ti ht sc cng thng v ti chc rng phn no khin ti lm hng vic.

Harry ni tip, Ti hc cch c nhng du hiu ca cha ti. Khi ng nhn chm ch cng vic ca ti m ch th di. l nhng du hiu ni rng ti lm iu g m ng ngh l ti khng nn lm. Khi nhng ting th di kh nng n, ti bit l ng sp sa bo, Thi, b lm. ng l b nn lm ngay t u. Con chng lm c g nn hn c.

Chc chn, s hng vic th rt nh; nhng s tn hi hnh nh bn thn ca Harry th ln lao: Lm sao ti c th yu bn thn mnh khi ti khng th lm bt c vic g nn hn. Khi ti rt vng v, khi ti ng u hng ? ng c l; hn ti phi c vn . Ti s chng bao gi lm c vic g ra tr c.

R rng cha ca Harry khng thc iu ng ang lm cho hnh nh bn thn ca con trai ng. Xt cho cng, ng ta

khng ngi li tm hiu v sao ng bin hnh nh bn thn ca con trai ng thnh ng ght v c cm tng l v dng. Nhng v hnh nh bn thn ca ng (cha ca Harry) cng qu ngho nn v v ng khng chu chp nhn nhng khim khuyt thng thng ca con trai ng.

Nhng cu chuyn nh cu chuyn ca Harry th nhiu v k.

Mt s cha m khng chu nng con ci ca h khi chng n lc hoc khen ngi nhng thnh tu ca chng: B khng mun con ln ln vnh vang. Ngi ta khng thch nhng con ngi vnh vang. Hoc cha m c th coi thng nhng thnh tu ca con ci: Hm! Khng ti; nhng con c th lm tt hn nu con b t thi gian hn nghe nhng bn nhc in di.

Nhng thng ip c c dai dng v chng c thit lp sm v n r su. Hn na, phi tha nhn rng cha m ti sai khi h ni vi ti v bn thn ti vi v thiu tn trng, v th ti c th min cng tin n.

(2). nh hng ca x hi ni chung v i khi ca tn gio trn tng ngi. Cha m ni vi con ci, Ngi ta khng thch nhng ngi vnh vang, ch phn nh mt phn nn vn ho ca chng ta. Chng ta ngh rng khen ngi, a ra s phn hi tch cc, v khuyn khch s yu mnh v hnh nh bn thn lnh mnh s y ngi ta vo tnh trng ht sc ch k v h s hnh ng nh th h thng thi.

Khi ti 13 tui, ti v mt bc tranh ci u nga kh p. Ti kh hnh din v bn v ca mnh, v ti khoe vi d gh ca ti. B tha nhn rng n khng ti. Khi cha dng ca ti i lm v, ti vi khoe n cho ng. Khng ti i vi mt cu b 13 tui, phi khng no? Ti ni vi ng. Sau cha dng tuyn

b, Ti ngh rng chng ta s phi m rng ngay tt c ca trong nh, Bill c th a ci u b ca n qua.

D nhin, v cao ngo l mt ti. N ph v cc mi quan h v lm tn thng ngi ta. Khng my l khi x hi ni chung v cc Kit hu ni ring mun ngn nga n. Nhng khi n lc trnh c v tnh cao ngo, chng ta i ti thi cc kia l c v hnh nh bn thn ngho nn hoc c cm gic v gi tr.

C mt khuynh hng t nhin bn trong phn ln chng ta khen ngi, chc mng, v hoan nghnh cc ti nng v nhng vic lm ca ngi khc. D nhin iu lm cho ngi nhn c th b tnh cao ngo gy tn thng. V th gii quyt vn ny, x hi sng to ra s khim h gi. S khim h gi c by ra n nhn s phn hi tch cc v xoa du n bng vic coi thng n hoc loi b n hon ton. Chng hn ti sing nng tp bn nhc trn dng cm. Sau khi ti chi bn nhc tht hay bn bo, Bill, tht l tuyt! Anh thc hin mt vic tuyt diu. trnh nhng mi nguy ca vic chp nhn li khen ngi th hoc ti rt coi nh n (, l ra ti phi chi hay hn) hoc khc t n (, chng ng g). Cch no th ti cng l k ni di.

Tuy nhin, thi nh th li c x hi c v (ti s c coi l ngi khim tn, nhn nhng, khng t ph), v nh th ti c khuyn khch tip tc t ra nh vy.

Nu chng ta tin rng cc ti nng v kh nng ca chng ta thc s l n hu ca Cha ban cho chng ta, cu ni chng ng g ca chng ta l th no. Cu ni ca ti khng ch l li ni di, n cn l s xc phm Cha.

(3). Nhng bo cha cho hnh nh bn thn km ci. Ngi ta thng ly hnh nh bn thn km ci , ti khng th lm vic , v Ti khng bao gi c th lm vic , thoi thc nhng trch nhim bnh thng.

(4). Sc mnh ca s mong i. Nhng s thiu t tin l c tht, bt k hnh nh bn thn ca mt ngi th no. Ngay c ngi c lng yu mnh tht v c hnh nh bn thn lnh mnh, tch cc, cng tri qua nhng tnh trng thiu t tin ny.

Khi David b sa thi khi chc v qun l, l n khng khip cho hnh nh bn thn ca anh ta khi anh ta b mt vic. Tuy nhin, anh ta lin lao vo thng trng tm mt cng v mi.

Ln phng vn tm vic u tin ca anh ta din ra t hi. Anh ta khng d phng vn tm vic nhiu nm v anh ta s mt s cu hi ca nh phng vn. Anh ta ngh ln phng vn ti ca anh s c phn kh hn, nhng anh ta vn tri qua mt cch t hi v cm thy b t chi. Khi anh ta d cuc phng vn th ba anh ta t nh, Ti chc rng ti s li hng ln phng vn ny na thi. Qu th, s d on ca anh ta xc ng.

Thng chng ta vn dng hon cnh mt cch v thc thc hin nhng mong i. Grace ni cho ti bit c tnh c b t tay nh th no khi c m hp u. Vt ct khng nng v l chuyn thng tnh. C ta ti nh m thm b v pht hin ci bn ra bt trong bp b kt cng. Bit Grace kho tay v cc cng vic nh, m c nh c sa. Grace bt tay vo sa v chng mt lc nc li chy d dng. C m v em gi khen ti kho lo ca c. Th nhng, ton b s phn hi tch cc ny l qu mc i vi Grace. C v nh v ngh, Chc chn c ci g xy ra lm tiu tan ti kho ny. Qu th, khi v ti nh v bt u chun b ba n c lm t tay khi m hp u. Lc c c th ni, Ti bit m. Ti bit iu g s xy ra.

Grace tng n lc bin hnh nh bn thn km ci ca mnh thnh hnh nh bn thn lnh mnh hn. l cuc u tranh i vi c ta, cng nh i vi phn ln chng ta. C bt u hiu nhng ng lc ang tc ng kinh nghim ca c, v c c th phn tch ng iu xy ra.

Mi tr ngi trong bn tr ngi ny cn c nhn ra khi ngi ta hng ti cm gic yu mnh lnh mnh. Nhng n c th l chng ch g khi tp trung vo chng. Tp trung vo nhng bc tch cc th hiu qu hn nhiu.

Mi hai bc xy dng lng yu thng mnh

v hnh nh bn thn tch cc

(1). Tn dng sc mnh ca s mong i tch cc. Chng ta va thy s minh ha v sc mnh ca s mong i tiu cclm sao ngi ta c th thnh cng khi cng iu hnh nh bn thn km ci. Sc mnh ca s mong i tch cc cn mnh hn. Nu chng ta nhn ra s li cun ca hnh nh bn thn tch cc v qu quyt rng l iu chng ta thc s mong mun, chng ta s tch cc vn ti mc tiu . Nu l iu bn thc s mun, ri tin rng bn c th t c n v bn s lm cho mnh thc hin c nh th. Bn c th thc hin c!

(2). Lng nghe Li Cha. C Cu v Tn c ni r v s hu ch v gi tr v s cn thit i vi chng ta l hy yu bn thn chng ta. Tc gi Thnh Vnh ni rng Thin Cha dng nn chng ta c phm gi v ban thng cho chng ta vinh quang v danh d (Thnh vnh 8). Jesus m ch chng ta l nh sng ca th gian v mui ca t (Matt. 5:13-14). chnh l s m t c trng v vo thi ca c Gisu, nh sng v mui l nhng th rt qu gi. C Lut Do Thi (Lev. 19:18) v s lp li ca c Gisu v n (Matt. 22:39) u cho rng chng ta phi yu bn thn chng ta. Gi tr v ngha ca chng ta c tng Phaol din t r rng: Qu vy, khi chng ta

khng c sc lm c g v cn l hng ngi v o, th theo ng k hn, c Kit cht v chng ta. Hu nh khng ai cht v ngi cng chnh, ho may c ai dm cht v mt ngi lng thin chng. Th m c Kit cht v chng ta, ngay khi chng ta cn l nhng ngi ti li; l bng chng Thin Cha yu thng chng ta. (Rom. 5:6-8).

(3). Hy tin nhng g bn nghe thy trong Li Cha. Nhng g Kinh thnh ni v gi tr v ngha ca con ngi p dng cho ht mi ngi. iu Kinh thnh ni v lng yu bn thn p dng cho tt c chng ta. Chng hay ho g khi ni, phi, ti nghe v ti bit th. V iu th k diu cho nhng ngi khc, khng phi cho ti. Hy tin iu bn bit l chn l. Hy a n vo con tim v cuc sng ca chnh bn. Khng sao tin ni nhng l s tht. l nn tng ca s mn nguynbit rng bn l to vt ca Thin Cha ton nng, tc phm ca gi tr v ngha ln lao. Hy yu s sng to . Hy yu bn thn ca bn.

(4). Hy pht trin thnh tch qu kh ca bn v hy cho n n. Hy ti ca hiu v mua mt cun s ghi chp. Hy dnh ra t nht ba gi v ghi vo s tt c nhng vic tt, tch cc, t t, t thin bn lm, nhng li bn ni, nhng mn qu bn cho i. Hy ghi li tt c, d chng c v tm thng. Hy xem li danh sch ny vi ngh tn dng cc thnh tch ca bn. l mt vic lm kh khn, nhng nhng ai hon tt n ni cho ti bit n th v bit bao. Ch t n gip h bt u tp trung nhiu vo nhng iu tch cc cng nh nhng iu tiu cc trong cuc sng ca h.

(5). Tr thnh ngi nh gi ca chnh bn. Li ngh s bn ch l khi u. Hy tip tc ghi nht k nhng thnh tch tch cc hng ngy ca bn. Hy mnh tr thnh ngi nh gi ca chnh mnh. Hy tin rng gi tr ca bn l thc cht

v khng ph thuc vo nhng nh gi ca ngi khc v bn. Nhiu ngi trong chng ta lun mong i ngi khc nh gi v bn thn. Tt nhin s nh gi ca h th quan trng v c th hu ch. Tuy nhin, khi bn hng v s xy dng lng yu mnh nhiu hn v hnh nh bn thn lnh mnh hn, bn cng tr thnh ngi nh gi ca chnh mnh.

Cu chuyn ca mt ph n tn l Lucky chng minh iu ny: khi m ch ngy cng ng lng v s cm ght mnh ca ch pht trin, ch ly cun nht k v nhng thnh tch m ch tng vit trc y ra c. Ch mi m c nhng iu tch cc v bn thn v ch tm thy s hng say mi. Cun nht k r tin lit k nhng thnh tch ca ch cu cuc i ca ch!

(6). Hy tch s th bn l ai khi chuyn bn lm g. Trn cuc hnh trnh hng v s xy dng lng yu mnh nhiu hn v hnh nh bn thn lnh mnh hn, hy nh rng bn hu ch v gi tr v bn l to vt ca Cha, khng v bn l mt ngi lao ng hu ch (lm ra nhiu ca ci) hay mt ngi ni tr sut ngy. ng lng yu mnh v hnh nh bn thn ca bn b bao trm hon ton trong vn bn lm g.

(7). Hy cc thng ip c li pha sau v hy tin ln. Hy dnh thi gian, ly mt tp giy, ngi xung, v vit ra tt c nhng thng ip c ngn tr hoc ngn cm bn khng xy dng c lng yu mnh v c c hnh nh bn thn lnh mnh; nhng thng ip nh, Bn chng bao gi lm c iu g nn hn, Bn khng th lm tt hn vy sao? ng ngh v bn thn qu cao, Anh ngh l anh qu tt i vi chng ti ch g? v.v, v.v Hy mt khong trng pha trc mi thng ip khi bn hon tt danh sch bn c th tr li v vit vo, nh bn c th gi li r nht, thng ip y n t u: t ngi cha, ngi m, ng b, thy gio, linh mc, c c trong

sch, nghe thy trong nh th, v.v Chc chn bn s khng th nh ht c, nhng khng sao; bn s nh li .

Khi bn nhn ra rng bn khng cn tin nhng thng ip y na, hy im tng thng ip mt v t tha nhn rng bn phm sai lmrng bn sai khi tin chng. ng bo cha; ch tha nhn sai lm ca bn, hy t n Cha v nhn ra rng bn sai lm, v t nh rng khng cn cn lu li trong lm li v tin cc thng ip y. ng l bn tng tin chng, nhng nay bn hiu r hn v bn khng phi tin chng na.

Cho n nay quy trnh ny khng c gii quyt bng lng t i m cn ngi li vi mt ngi bn tn cn hay nh chuyn mn bn c th th l ht ni lng ca bntt c cm xc pht sinh bn trong bn khi bn nhn ra iu g la di bn v n nh hng cuc i v hnh nh bn thn ca bn ra sao.

iu quan trng l hy b qua cho nhng ngi ghi khc nhng thng ip y, v hy chp nhn h, vi tt c nhng thiu st ca h, bn s c thanh tho.

(8). Thm tra v ph phn cc ngh tiu cc ca bn.

Phn ln chng ta mc phi nhng kiu suy ngh sai lm khng my kh khn. Chng ta c th khi qut ho qu mc v ngoi suy kinh nghim c cuc i t mt hay hai s kin: sau mt s v tnh cm yu ng, ta d dng ni, Ti khng ng yu; chng ai cn c ti. Mt bn ng nghip i qua ti trong i snh, va i va c ti liu. Ti ln ting, Cho anh bn. Anh ta ro bc qua m khng thm ngng u ln. Ti t nh, Hn ti lm g pht lng anh ta. Ti lm g no? Chng ta c th lm vo s suy ngh khng tho hip.

ng chp nhn nhng kt lun tiu cc v bn thn, m hy th thch chng v thm tra chng cn thn. Hy xem xt vn tht khch quan bao nhiu c th. Nu bn vn b tc, hy

mi mt ngi bn tn cn gip bn phn loi cc s th v kim tra ngh ca bn.

(9). Hy tin rng ngi ta thch nhng ngi yu thch bn thn. R rng ngi ta khng thch nhng ngi vnh vang; nhng khng ng l ngi ta khng thch nhng ngi yu thch bn thn. Hon ton tri ngc. Ngi ta khng b li cun vo nhng ngi h mnh. Nhng ngi ta b li cun vo nhng ngi cm thy mn nguyn v bn thn v tn trng mnh nh nhng con ngi hu ch v gi tr.

Ngu tm ngu, m tm m. Mt cu ni xa, nhng du sao vn ng. Hy tm nhng ngi biu l hnh nh bn thn tch cc, nhng ngi c thi v hnh vi cho bn thy rng h yu bn thn. Bn c kh nng hc c nhiu v hnh nh bn thn tch cc qua nhng lin kt y.

(10). n nhn s phn hi tch cc mt cch ho nh.

C th chp nhn v mt x hi chi tr khim tn gi to, nhng ngi ta cng c th mt hng khi khen bn m b xem thng hoc c khi b c tuyt. Nu ti ni vi anh, Anh chi bn nhc rt hay, v anh tr li bng cch ni, , chng ng g, ti c th b xc phm v hai l do: (1) Ti c th nghe thy anh ni, Bill, anh lm ri. Anh c th ngh ti chi hay, nhng anh lm. Ti bc b s nh gi ca anh. (2) Ti c th nghe thy anh ni, Anh bn , bi m anh va nghe ch l mui b bin so vi cch ti c th chi.

Hy n nhn s phn hi mt cch ho nhvi cu cm n dung d, chn thnh, hoc vi i iu thm tht vo: Ti vui v anh thch cch chi ca ti. Hy qun li khen y i.

(11). Hy nng niu thn xc ca bn. Sc kho th cht l quan trng cm thy thoi mi. Nu bn pht trin lng yu

thng bn thn, bn s yu qu thn xc ca bn; bn s nng niu, tn trng, v chm sc n.

By nguyn tc c bn v sc kho tt xut hin t nhng nghin cu ca nhng nh nghin cu i hc CaliforniaTrng Sc kho Cng cng Los Angeles. Nhng nh iu tra theo di gn 7.000 ngi ln trong nghin cu ca UCLA cng c gi tr ca vic tn trng nhng nguyn tc c bn ny. Sau y l by nguyn tc:

By nguyn tc c bn ca sc kho tt

Khng ht thuc. Ch cn c cnh bo trn bao thuc hay t qung co thuc l: Bc s phu thut tng qut khng nh rng ht thuc c hi cho sc kho ca bn.

Ung ru chng mc. B tha qu mc v lm dng ru th rt nguy hi cho cc c quan v chc nng ca c th.

Duy tr th trng thch hp. Hy tham vn bc s bit th trng l tng cho bn.

Hy n sng. Bn thn cu ny ni ln tm quan trng ca n: bn nhn hn km 10 gi qua, gi bn cn phi n cung cp nhin liu hng c c nhng cht cn thit cho mt ngy.

Khng n gia cc ba v n ch thm nhng calo tha v lm o ln cc chc nng ca c th lin quan n s tiu ho v s chuyn ho.

Tp luyn u n. Th dc l cn thit c sc kho kho mnh. Ro bc nhanh vn l hnh thc tp luyn r nht, n gin nht, v hiu qu nht.

Ng 7 hay 8 gi mt ngy. Ng ngh th cn thit ti to c th v n lm chng ta kho khon.

(12). Ni vi mnh. Hy ln ting nhc nh mnh rng bn tt lm. Bn c gi tr. Bn l ngi hu ch v gi tr. Hy a ra cho mnh nhng thng ip tch cc. Hy khen mnh khi mnh thnh cng v hy tn dng mnh khi mnh t c g trong cuc hnh trnh. Khi bn tr li vi ngh khng a bn thn, trc ht hy chp nhn n, nhng ri hy ni vi mnh v cch n xy ra v cch bn c th ngn chn n khng xut hin li. Hy tha th cho mnh v tin bc trong cuc hnh trnh dn ti lng yu mnh su xa hn v hnh nh bn thn lnh mnh hn.

Tht hu ch khi bn ni vi mnh: Hy nu bt iu tch cc, Bn l ngi c gi, Bn c nhiu ti nng. Hy vit nhng cu ny v nhng cu khc ging vy ln tm th nh v t chng khp ni trong nh hay trn xe bn c th nhn thy chng vi ln mt ngy. Nhng cu cng c ny s gip bn lun c tm trng tch cc v trnh sa vo tm trng tiu cc.

Cui cng, trong ton b iu ny, iu quan trng l hy nh rng bn ang nui dng mt trong nhng nhn t quan trng nht l nim vui mn nguyn.

B quyt S 2

nh gi cc gi tr ca bn

Tm thy con ng ca bn gia bt c iu g cng tt v mi th l en hoc trng.

Chng ta coi cc chn l ny l hin nhin, rng mi ngi c to dng ngang nhau, rng h c To ho ph cho nhng

quyn bt kh nhng, rng trong s nhng quyn ny l s sng, s t do v theo ui hnh phc.

on trch ny t Tuyn ngn c lp ca Hoa K ni v cc gi tr. N cng b cc gi tr ca dn tc chng ta gm quyn sng t do v quyn theo ui hnh phc. Cc gi tr l nhng iu chng ta ng h, nhng iu chng ta tin tng, v nhng iu nhiu ngi M mang li cho cuc sng ca h.

Cc gi tr th thit yukhng ch cho cc dn tc, m cn cho tt c chng ta vi t cch nhng c nhn. Trong qu trnh ln ln mi chng ta pht trin mt h thng gi trmt b gi tr hu nh ni ln tng mt ca cuc sng chng ta. N l mt tp hp cc nim tin, php tc, tiu chun, phm cht c tm quan trng thc cht, v nhng vn c ngha v quan trng. Cc gi tr ca chng ta hnh thnh b lut v tiu chun m nh chng ta sng cuc i ca chng ta.

iu g nm trong h thng gi tr?

Cc gi tr c lin quan vi quan im ca chng ta v mi th t nhng th rt su xa ca cuc sng ti nhng th rt trn tc. c tng v cc chiu kch v ni dung ca h thng gi tr, hy th tr li nhng cu hi sau y:

Mi cu hi xc nh h thng gi tr ca bn

(1) Bn ng h iu g? (2) Bn tin tng iu g? (3) C bt c iu g bn nh cc cuc i ca bn

c c n?

(4) iu g l quan trng i vi bn? (5) iu g khng quan trng i vi bn? (6) Bn tin iu g l gi tr hoc mc ch ca cuc i? (7) Bn mun bm vo iu g? (8) Bn mun bung iu g? (9) Bn chn iu g dng thi gian v sc lc vo? (10) Cc nim tin tn gio ca bn l g?

Vic th tr li nhng cu hi ny cho mnh th quan trng v l bi tp d chon ht thi gian ca bn vo tun ti. Nhng cu tr li ca chng ta cho chng ta ci nhn thu sut vo v s nguyn tc, quy nh, cng thc, nim tin, tiu chun, quy tc, chm ngn, chun tc, v nhng tiu ch nh chng ta sng cuc i ca chng ta.

Hy nhn vo ng lin tc

Cc thi cc dc theo ng lin tc ca h thng gi tr th ng ch . mt u l bnh thi nhn cch v tnh trng hn lon thc s, ni khng c cc gi tr. Bn lm bt c iu g

bn mun, tip theo con ng i khng t nht. Bt c iu g cng tt.

u kia l s chuyn ch. l h thng gi tr trong mi mt hoc l en hay trng: c n nh, khng th thay i c, chuyn ch, v c thit lp vnh vin. N chc nh v bt di bt dch. Cc gi tr lun l th v mi mi l th.

C th chng ta khng bao gi thc s bt gp nhng thi cc ny mt cch nguyn tuyn, nhng chng ta c cc c hi quen thuc vi nhng ngi c cc gi tr rt gn vi chng. Mt s ngi ni v hnh ng nh th h sng bng h thng gi tr tuyt i v c nh, trong khi nhng ngi khc sng theo kiu ba bi, bt tr, hoc c khi l phn khng, coi nh chng c h thng gi tr no c.

Nim vui mn nguyn lin quan n vic tm ra trung im gia hai thi cc. iu chng ta cn l mt h thng gi tr c t trn nn tng c thit lp vng chc nhng c thm tht bng s linh hot.

Hy cm chc h thng gi tr ca bn l ca bn

Mt vi nm trc ti dy lp o c cho cc n y t. Mt trong cc mc tiu ca ti l gip cc sinh vin xc nh h thng gi tr ca chnh h. Lc bt u kho hc ti ni vi h. Ngay lc ny tt c cc bn c mt h thng gi tr. Nhng c ti v cc bn khng bit h thng thuc cc bn n mc no. V th chng ta s bn tho, tranh lun, i thoi, sm vai, v hu nh chc chn s tranh ci v cc vn o c, cc vn lun l, v cc vn gi tr ht nm nay. Ti khng my quan tm v chuyn h thng gi tr ca cc bn ra sao vo cui nmtrn thc t, n c th vn nh lc ny. Nhng ti mun ni vi cc bn iu nyvo cui kho hc ny, bt k h thng gi tr ca cc bn l g, n s l ca cc bn.

Cu chuyn ca Bob

Bob ln ln mt tnh nh pha bc Boston. Mi trng gia nh ca anh ta l mt mi trng hnh phcan ton, khng phc tp, v chn tht. Anh ta nh li rng chnh m anh, ngi c nh hng nht n vic nh hnh cuc i ca anh, truyn dy c quy tc v mu gng iu b tin l cuc sng ngoan o, c trch nhim, v trung thnh phi nh th no. B chng minh r nhng chiu kch y, v t tm gng ca b anh ta pht trin ngha su sc v tnh chnh trc.

T rt sm Bob thch nhng con s v nhng khi nim quanh nhng con s. C v anh ta cng tha hng s hng th v vic kinh doanh t ngi cha. V th khi anh ta ngh v tng lai ca anh khi bn lun vi cc c vn ca nh trng, Bob quyt nh theo ui s nghip trong ngnh ti chnh doanh nghip.

N chng t l mt chn la ng. V mt hc hnh anh ta hc gii, nhng quan trng hn, anh ta hi lng vi cng vic. Anh ta c nng khiu v n. Anh ly c bng c nhn, bng tin s, v sau lao vo th gii cng vic. Cng vic u tin ca anh ta l lm vi mt chui nh hng n. Hai nm sau anh ta nhn mt chc v mt cng ty vn ti ln. Cng vic i hi anh ta phi ri vng gia nh ca anh, nhng lc ny Bob ang tnh theo cch ca mnh, tin xa trn bc thang s nghip.

Bob chuyn i ti nm cng ty, mi ln chuyn l mi ln tng thm trch nhim v tng thu nhp. Anh ta c tuyn lm trng phng ti chnh ca mt cng ty sn xut tm c.

Nhng khi ln u tin ti gp Bob, anh ta rt chn nn, tht vng, v lo lng v cuc hn nhn v tng lai ca anh ta. Anh ta ngh vic nm thng trc , khng c thu nhp sut thi gian y, v khng kim c vic lm khc. Ti khng bit

ti ang lm g, anh ta ni. Dng nh ti khng th thot khi ch b tc.

Khi chng ti tr chuyn vi nhau v Bob bc l cu chuyn ca anh ta, ti bt u hiu tnh chnh trc ca con ngi . Anh ta ngh cng vic sau cng ca anh ta v gim c ca cng ty ngh anh thc hin mt s vn dng k ton cho php cng ty c v thnh cng v mt ti chnh hn s tht. D khng c g l bt hp php v iu gim c ngh, Bob thy n tri o cn khng ngay tht, a ra mt bc tranh khng ng v cng ty, v c kh nng nh la nhiu ngi.

Khi Bob ni vi ch ca anh rng anh khng th thc hin iu ng mun, v gim c ni vi anh, Hoc anh thc hin vic , hoc anh ngh vic. V Bob ngh vic.

Nm thng sau, Bob ni v cch suy ngh ca anh v nhng cng vic khc ca anh, v cng vic u tin ca anh, v gia nh ca anh, v v ngi m ca anh, ngi ghi khc ni anh qu su iu b tin l quan trng trong cuc sng. iu g b ni vi ti nhiu ln lm ti bn tm. Khi ti l mt cu b, b chuyn tr v tng lai ca ti, cng vic, s thnh cng, v thnh tu. B ni vi ti, Bob , du hiu tht ca lng trung thnh v s thnh cng l i lm cho mt cng ty ng hong, lm vic chm ch cho h sut i ca con, ri ngh hu sau 50 nm v nhn c ci ng h bng vng.

Th y, Bob khng thc hin iu . V gi y n ang n dn n mn anh ta ti t n ni ngun vui ca anh ta b mt dn v ngh lc ca anh ta nh mt nh chuyn mn c a chung v gii giang b cn kit. Hnh nh bn thn ca anh b mn vt nng, v ca anh thy kh yu thng anh v anh mt tnh yu i vi bn thn anh, v anh cm thy nh th anh ang i xung con ng cng.

Cc gi tr m Bob chp nhn t m ca anh va c ch va mang tnh ph hoi. Gi tr ca tnh lng thin v tnh chnh trc nng Bob anh quyt nh t chi thc hin iu anh

coi l tri o c. Gi tr ny l u th cao i vi anhcao n anh sn sng hy sinh cng vic vng tin vo n. Ch v bn khng th lm iu nh ng ta (gim c) mun ti lm v sng vi bn thn bn.

Tuy nhin, gi tr ca Bob xc nh s thnh cng ngh nghip i vi anh ta bin thnh tr lc. Nhu cu lm vic cho cng mt cng ty trong 50 nm hu nh lm anh ta t lit khi anh ta mt vic.

Mt kt thc c hu

Khi Bob gii thot mnh khi phi sng bng nhng gi tr khng thc s ca ring anh, anh ta c th tri nghim s x ti cho ti li l l chng. Hnh nh bn thn tch cc ca anh tr li khi anh c gii thot cc tnh cm ti li v khi anh loi b nim tin cho rng anh phi chu s phn l ngi b tht bi mi mi.

Bob khng bao gi i lm vic cho mt ch khc m anh thnh lp mt cng ty t vn ring ca mnh. T anh cho ng cc bi bo nhng tp ch chuyn ngip v l ng tc gi mt cun sch. Ai m bit c, c th anh ta cn trao cho mnh ci ng h bng vng khi anh ta v hu v cui cng l mt ngi thnh cng.

Cc gi tr c c nh th no?

Phn ln chng ta c nhng gi tr c thit lp cho chng ta. Trong qu trnh ln ln chng ta b trn ngp nhng gi tr t rt nhiu ngun khc nhau. Chng ta c c chng t cha m, thy c, ngi thn, ng i, gia nh ca chng ta (di sn ca n), dn tc ca chng ta, tng lp x hi-kinh t ca

chng ta, h thng nim tin ca chng ta, truyn hnh, phim nh, tiu thuyt, quan im chnh tr ca gia nh, v nhng kinh nghim th v sai ca cuc sng.

i khi nhng gi tr t nhng ngun khc nhau mu thun nhau v n lc gii quyt s mu thun l iu cn thit. Tuy nhin, khng c s gip th nhng ngi tr kh lm c iu ny. Phn ln thi gian chng ta ch chp nhn gi tr c ngun m chng ta tn trng hn, thch hn, hoc mun lm vui lng hn cung cp cho.

C mt s gi tr hp l, c bn m chng ta chp nhn, nh nhng gi tr trong c tin v i sng Kit gio. Nhng c v s gi tr khc m chng ta chp nhn bt chp lgic ca chng hoc chng li thi, do thnh kin, hoc khng to ra bt k ngha no.

Bob 52 tui trc khi thm tra c tnh ph phn gi tr gn nh tn ph anh ta. Nhiu ngi trong chng ta chu thua trc cng li lm ny.

Su bc nh gi h thng gi tr ca bn

(1) Vit ra Mi cu hi xc nh h thng gi tr ca

bn ln nhng mnh giy ri. Vit mi cu hi u trang giy v c trang dnh cho cu tr li ca bn. (Khng c nhng cu tr li khng ng).

(2) Ngh v cch tr li nhng cu hi ny di dng cc mi quan h: mi quan h ca bn vi ngi khc (gia nh, bn b, nhng ngi ng trang la, nhng ngi hng xm, nhng ngi l, k th), vi bn thn bn, v vi Thin Cha.

(3) C nh li ni pht xut nhng cu tr li ny. C phi cha m bn nu chng ra cho bn? Chnh bn

ngh ra chng? Bn c chng t Kinh thnh? Gio hi? bn hc? thy c? sch c trit gia vit ra? i hi chnh tr?

(4) nh du bng bt ch tt c nhng pht biu trn mi trang sch m, khi bn ngh nghim tc hn v chng, khng thch hp vi bn. Hy xem xt nhng tuyn b ny cn thn hn v xc nh chng c thc l thnh phn cc gi tr ca bn hay khng hoc chng i vo h thng ca bn m bn khng ngh nhiu v chng, v chng ch quanh qut c th gy cho bn s xung t m c khi bn khng bit.

(5) nh du bng bt ch xanh l tt c nhng tuyn b xem chng khng tng hp vi bt k tuyn b no khc trn bt c trang giy no. Nhng tuyn b ny s cho thy cc gi tr ang mu thun vi nhau trong h thng ca bn. Nhng tuyn b ny l mt s trong nhng cu c a lm cho chng ta i lc do d.

(6) nh du bng bt ch xanh tt c nhng tuyn b c v khng ph hp vi cch sng hin nay ca bn. Chc chn bn thay i qua 20 nm qua. C l mt s gi tr ca bn c t hai chc nm ri. Hoc c th i vi bn cc gi tr y vn cn ng, nhng bn ang sng bt cn chng.

Gi tr khi hon thnh phn s

Vic nh gi cc gi tr ca bn cn c thi gian v s n lc. Nhng ti bo m vi bn, s ho gii v mt nhn thc bn thn gia tng v s hiu mnh th ng gi tng lc v tng n lc

nh mt. Nhng ngi hon tt quy trnh nh gi cc gi tr ny ca h k li h hi ngc nhin v iu h khm ph ra. i vi nhiu ngi trong s h th cui cng nhng b n lu i c lm sng t.

Quy trnh ny c th gip bn nhn ra rng trung im ca bn trn ng lin tc trong trng hp ny khng phi l trung im m l di rng trung bnh (midspread). C l bn thy rng mt s trong cc gi tr nn tng ca bn gn hn vi thi cc tuyt i ca ng lin tc v c v l c nh v khng thay i. iu ny c bit ng vi cc gi tr ca nim tin. Vo lc m iu duy nht c v chc chn li l iu khng chc chn v iu duy nht c v bt bin li l iu thay i, cc gi tr tinh thn to thnh nn tng khng th thay i c. c Kit vn l mt, hm qua cng nh hm nay v nh vy mi n mun i (Dt. 13:8).

i li v nhng gi tr hay thay i

D mt s trong cc gi tr ca bn nm pha tuyt i ca trung im, bn cng c th quan st thy rng phn ln h thng gi tr ca bn linh hot. iu ny th tt v cc gi tr ca chng ta cn thay i khi chng ta tip tc tin ln v khi cc hon cnh sng thay i.

i khi ti mun ti hon tt vic vit ra nhng cu tr li cho Mi Cu hi mi mi nm sng ti c th t chng bn nhau v nhn thy nhng gi tr ca ti thay i ra sao qua cc thp nin. Tht l hp dn so snh iu g l quan trng i vi ti hin nay vi iu ti cho l quan trng lc ti 20 tui.

Nhng u tin thay i khi nm thng qua i. V th cn thit lp nhng gi tr c tnh linh hot.

Cc gi tr, s cng thng, v s mn nguyn

Khi hon cnh cng thng xy ra hoc s th nghim trng xy n trong cuc i ca chng ta, trc ht chng ta c nh gi n, c lng n, v phn tch s v n. Cch chng ta chn nhn ra hon cnh hay s vic s tu thuc vo h thng

gi tr ca chng ta.

l l do v sao hai ngi c th tri nghim cng mt s kin v mt ngi cm thy cng thng ng k trong khi ngi kia hu nh khng b n lm cho xc ng. Ngi trc nhn thy s kin l mt s e do c tht. Ngi y xc nh n l s e do v h thng gi tr ca anh ta hay c ta ni th.

Ngi th hai hu nh khng b s kin lm xo trn. Ngi y kt lun rng n khng l s e do v h thng gi tr ca anh ta hay c ta ni khng phi lo lng.

Chng ta bit rng s cng thng qu ng c th pht sinh hoc gp phn vo nhiu dng au bnh. Chng ta tin vo h thng gi tr ca chng ta ni cho chng ta cch nhn ra ngun cng thng hay cn khng hong tim tng v c cch x l n.

Khi cc h thng gi tr khng th gip chng ta nhn ra v gii thch s kin, thng l do mt trong hai l do (hoc do c hai):

(1) Nhiu gi tr ca h thng khng l iu chng ta thc s tin tng hoc tn thnh.

(2) Cc gi tr mu thun cha h c gii quyt, chng ta khng bit gi tr ca chng ta l g, v th chng ta khng bit chng ta ng u.

Nhng tnh cnh nh th c th nguy him. Chng ta thc s tri nghim cng thng chng ln cng thng. Chng ta cm

thy s cng thng v s kin v chng ta mun gii thch s kin v mt cc gi tr. Ti ang b e do n mc no? y l cn cung phong hay ch l cn gi mnh? Nhng khng c cu tr li r rng. Chng ta khng bit chng ta c b o ln hay khng, hoc b o ln nh th no.

Sau y l ni m s hiu bit v s am hiu v h thng gi tr ca bn gip ch ng k. V n hu ch hc cch dnh u tin, cch cn bng cc yu t khc nhau t c s kt hp tt nht, v cch tr hon s hi lng.

(1) Vic dnh u tin. Khi bn ng u vi tnh trng tin thoi lng nan gia hai gi tr hp l ang th i lp, nhng c hai u t ra ng c cao ngay tc th, hy xem xt cc phn nhnh v kt qu, trc mt v lu di, ca mi gi tr. Sau quyt nh, theo bi cnh ca ton b h thng gi tr ca bn, gi tr no nn thay th gi tr kia, v xp hng chng theo th t y.

(2) Cn bng cc yu t xung t. Nu bn mun cho thuyn xung b bin min ng t New York n mi Florida, iu m bn p nhiu nm v s thc hin trong hai nm ti, bn phi quyt nh hy sinh iu g v thi gian v tin bc thc hin iu . iu cn bng s l g? Bn phi trao i iu g hon thnh mc tiu. Gn nh cng mt tin trnh xy ra vi nhng gi tr xung t. Chng ta thy cn phi hy sinh phn cao qu mt gi tr hon thnh mt gi tr khc xung t vi n.

(3) Tr hon s hi lng. C th tr hon vic tn trng mt trong hai gi tr mu thun khi vn nh th xy ra. Bn c th rt thng xc nh vic ny r rng khi

bn nh gi cc gi tr ca bn thm ch cn xa hn v xem xt cc phn nhnh v kt qu, trc mt v lu di, ca mi gi tr.

X hi ca chng ta cao s tho mn trc mt v Ti sao phi ch i? n mc nhiu ngi hu nh qun rng vic la chn s hi lng chm tr vn tn ti. N cn , v n rt hu ch cho chng ta khi chng ta phi gii quyt s xung t v cc gi tr ca chng ta.

nh gi cc gi tr ca bn

Chiu kch quan trng ca s mn nguyn l bit r ni bn ng n mc no. Khi bn ni vi ti, Anh c kho khng, Bill? v ti tr li, Rt kho, cm n, mt phn cu tr li y n t s mn nguyn v s an ton m h thng gi tr ca ti a ra cho ti. Khi bn lm cng vic nh gi cc gi tr ca bn, bn bit bn ng h iu g, bn bm chc vo iu g, iu g thc s qu gi i vi bn v iu g bn c th bung ra. Cm nhn vic bit ni bn ng c th loi tr nhiu cng thng trong cuc sng ca bn. Bn thng thong, khng do dkhng nh m sy rung rinh trong gi hay con thuyn lnh nh trn bin khng c bnh li. Nhng quyt nh gay go c th d quyt hn nhiu khi bn bit r cc gi tr ca bn. V nh vic nh gi cc gi tr bn c th tri nghim nhiu hn nim vui mn nguyn.

B quyt S 3

Quan tm n ngi khc

Tm thy con ng ca bn gia s hy sinh v s v k.

Nhiu ngi t bn co trng nng n v tnh ch k, kt ti th h hin thi bng cch gi n l th h ca ci ti. Mt s nh ph bnh gi th h ca chng ta l x hi khng th khng lo lng. Nu chng ta khng hon ton ang i tm bn thn, khi y ch t chng ta lo lng hi Ci g trong dnh cho ti?

u kia ca ng lin tc l nhng ngi thc s hy sinh bn thn h quan tm n ngi khc. y ti khng mun ni ti vic hin dng i h bo v nhng ngi thn yu hay dn tc ca hcht ngi khc c th sng. ng hn, thi cc ny bao hm s hy sinh bn thn khng cn thits qu lo lngkhi hnh vi nh th c hi khng ch cho ngi thc hin n, m thng cho ngi hay nhng ngi m vic c thc hin cho. Loi quan tm khng lnh mnh ny l ni ngi iu dng hnh ng v cc nhu cu c nhn nhiu hn so vi s tn tm v tha cho phc li ca ngi khc.

Thng c mt vn nh v nhng tc ng tiu cc, thm ch ph hu ca hc thuyt-ci ti. C nhng ngi tng c bit l i n ch hy sinh cc mi quan h gia nh ca h v c phn bi bn b v ng nghip t cc mc ch ch k ca h. C ln ti cn can thip cuc u ca hai anh em trong Khoa Sn sc c bit ca bnh vin ca chng ti, khi h ci nhau kch lit cnh ging ca ngi cha ang hp hi, ang tranh ci v vic ai s nhn phn no ca di sn. Thay v t ra thng cm vi ngi sp cht, h tht ra nhng li e do y gin d cho nhau nhm bo v quyn li bn thn.

Khng my kh nhn ra nhng hu qu tai hi ca vic khng quan tm g ht, hoc quan tm qu t n ngi khc.

Nhng may l c s nhn thc ngy cng tng v nhng tc ng c hi ca vic quan tm qu nhiu. Nhng t nh ng ph thuc (codependent), cho php (enabling), v tnh trng kit qu (burnout) tr nn quen thuc. Ngi ng ph thuc l ngi pht trin kiu gn b khng lnh mnh vi nhau hay vi nhng ngi khc, thng l kt qu ca vic c lin quan thn thit v lin lu vi ngi ph thuc. S lin quan mt thit v s lin lu thng lm ngi ng ph thuc pht trin mt nhn cch c on, mt hnh nh bn thn ngho nn, lng t trng thp, cn nhiu nhu cu, v c mong mnh khng ch v ti nh hnh ngi khc. Theo nhu cu cn phi c ca h, nhng ngi ng ph thuc t mnh vo th chu ng v li ch ca nhng ngi khc v thy s hy sinh l xu hng trong cuc sng ca h.

T cho php lin quan ti cch hnh vi ca ngi trnh can thip vo s ph thuc (thi nghin) ca ngi m h c lin kt mt cch mt thit. H khng th ng u vi ngi ph thuc bi nhng s th v hu qu ca s ph thuc ca mnh. Cc t ph thuc v thi nghin khng ch lin quan ti ru v ma tu, m hu nh bt c th g gip trnh tm thi s au kh ca thc ti v trn chy vo kinh nghim tt hn, d chu hn. Hnh ng mo him min cng l mt hnh vi nghin ngp; cng c hnh ng tnh dc min cng, n ung min cng ri n king, lm vic, tm ra, tiu tin. Ngi cho php, khng mun xc phm, gy kh chu, hoc ph phn ngi ph thuc, chm sc v bao bc cho anh ta hay c ta. V qu quan tm, ngi cho php thc s c v s ph thuc ca ngi khc.

Tnh trng kit qu c gi l cn bnh ca s qu tn tu v nguy c ngh nghip ca ngi gip . Tnh trng kit qu l s suy sp th l, tnh cm, tinh thn, v x hi dn dn v m rng qu mc s quan tm n ngi khc trong khi khng chm sc bn thn mnh. S quan tm qu mc pht sinh s cng thng trong i sng, s cng thng trin min c coi nh ngun chnh yu ca tnh trng kit qu.

Su nguyn tc quan tm ti ngi khc

(theo nhng cch gp phn vo nim vui mn nguyn) Su nguyn tc sau y c th gip bn khm ph ra s cn bng quan trng gia cc thi cc trn ng lin tc ny v tm thy trung im thch hp gia chng.

Nguyn tc 1: Phn bit gia s chm sc thch hp v s chm sc qu mc. S m rng t nhin ca tnh yu bn thn (B quyt S 1) l s quan tm ti ngi khc. l bn cht ca loi ngi chng ta tng tc vi ngi khc. T bn cht chng ta khng phi l nhng ngi c c. Chng ta tm cch gip nhau, nng nhau, v quan tm n nhau.

Hc tr thnh chp nhn ngi khc. Nu bn ang chp nhn bn thn nh bn l, theo nhng mt mnh v mt yu ca bn, bn s c th chp nhn ngi khc nh h l. chp nhn ngi khc nhn danh tnh yu v s chm sc l coi h nh h l m khng t ngay cc k hoch v pht trin cc chin lc ti to h theo iu bn tin l h phi l. Chp nhn khng c ngha l tn thnh vi, b qu, hoc cng c bt c iu g ni ngi khc l i lp vi cc gi tr v tnh ton vn ca bn.

i khi ngi ta qun khi nim chp nhn ngi khc nh h l, tin rng lm iu ny s i hi h t b nhng gi tr v tnh ton vn ca h v tr thnh mi s cho mi ngi, kt cuc l chng l g cho bt k ai. Hon ton tri ngc. Yu ngi khc, quan tm n h, v chp nhn h gip bn lm h thng gi tr ca bn c sng sa v bo m ng thi khuyn khch bn nng niu di sn ca bn, truyn thng ca bn, v iu bn ng h.

Tip tc yu v quan tm n ngi khc qua s bt ng v s xung khc Yu v quan tm cn c xem xt theo s bt

ng v s xung khc. Ch v bn yu ai khng c ngha l bn phi ng vi anh ta hay c ta v mi s. V ngc li, vi t cch l nhng c nhn duy nht cho php chng ta thy cc vn khc nhau. Kt qu l lun s c nhng bt ng v xung khc. Chng t nhin v khng th trnh c. Yu v quan tm n ngi khc c th lm cho s xung khc thnh mt kinh nghim sng to v xy dng thay v mt kinh nghim c hi v ph hu.

Chn cch s dng bn thn cho ngi khc cng nh cho chnh mnh. Trong danh sch Mi cu hi xc nh h thng gi tr ca bn u Chng 2, cu hi th chn hi, Bn chn iu g dng thi gian v sc lc vo? Nu bn tr li nhng cu hi ny cho bn thn nh ti ngh, ti hy vng bn tnh n nhng ngi khc trong cu tr li ca bn cho cu hi 9. y khng ch v khuynh hng t nhin ca chng ta hng v s thch giao du, m cn v nim vui mn nguyn v cuc sng. l theo s cho i ci chng ta nhn, v thng chng ta nhn nhiu hn chng ta cho i. l vic dng thi gian v sc lc cho ngi khc chng ta nhn nim vui t Thin Cha. Ta bo tht cc ngi, mi ln cc ngi lm nh th cho mt trong nhng anh em b nh nht ca Ta y, l cc ngi lm cho chnh ta vy (Mt. 25:40) Nim vui c c t vic chia s vi ngi khc tnh yu v s quan tm chng ta nhn t Thin Cha v cm thy cho bn thn chng ta. S quan tm c ngha l chng ta thc tp trung bn thn ta vo nhng nguyn nhn bn ngoi v vt qu chnh chng ta, khng ch vo nhng li ch ca ring chng ta.

Nhn ra s quan tm no tht bi. C th c qu nhiu iu tt. S quan tm c th thot khi s kim sot. Khi s quan tm i qu xa n tr thnh s quan tm qu mc, v n thng c lm v l do sai.

Jan v Elaine l nhng sinh vin theo chng trnh o to tp trung vo s truyn t r rng, cc mi quan h gia c nhn vi nhau, v pht trin cc k nng hng dn. Jan chu ng mt cn bnh nng lc cn tr v b tt nguyn th xc

nghim trng. C tp tnh nhiu nm chm sc bn thn kh tho ng. D c cm nhn mt s gii hn th l, nhng gii hn ny khng cn tr c tham gia kho hc.

Elaine, theo s quan tm ca c i vi Jan, nhn cho mnh vai tr trng nom v gim h Jan. Elaine ln ln trong mi trng chu s gio dc tn gio vng chc v tch cc phc v v chm sc ngi khc. i vi Elaine, hnh nh Jan l ngi cn c chm sc c bit, v th c m cc cnh ca cho Jan, sn sng mang cc th cho c ta, v gip c ta mc v ci qun o. Phn ln s gip p v chm sc ny c coi l khng cn thit cho nhng ngi khc trong chng trnh. Trong hu ht cc trng hp ny, c v nh Jan hon ton c th t chm lo cho mnh.

Sau vi tun chm sc, Jan gp Elaine v yu cu c ny ngng. Ti khng mun lm phin c, v ti tin rng c c tt, C ta ni, nhng s chm sc lin min ca c l s chm sc qu mc. Ti khng cn n, v hn na, n lm ti cm thy nh mt ngi tn ph. ng l c nhng lc ti cn mt s gip no . Ti khng s hoc xu h khi ng li xin gip .

Vai tr ngi hu ca Elaine v nhu cu gip ca c vt ngoi s kim sot v thc s gy xc phm. S chm sc qu mc ca c khng tho mn cc nhu cu ca Jan, n tho mn nhu cu gip ca Elaine.

Trong trng hp ny iu hu ch nht l nu Elaine hi kin ca Jan trc, trc khi chm sc nh th. Elaine gi nh vic da trn nn gio dc tn gio, nhng gi nh ca c khng ng.

Vng vo ngh sai khi chm sc qu mc. Sandy l mt thiu ph 35 tui duyn dng lp gia nh hai ln, c cng v y trng trch mt cng ty ti chnh, v hin ang u tranh ni lng mi quan h thn mt vi ngi n ng thiu tn trng v ngc i ch. Ti gi cch hnh x ca ch l cuc u tranh v d ch nhn ra s mt cn xng ca mi quan h ny, ch cm

thy b li ko mnh v ngi n ng ny. Anh ta li dng ch, i hi ch nhiu, thiu tn trng, v ngc i ch, nhng tuy th ch tin rng ch yu anh ta v cn s hin din ca anh ta. Ti mun qung anh ta i, ch ni, nhng ti khng mun anh ta ra i.

Hu nh kch bn ny l bn sao y ht nhng kinh nghim ca ch vi hai ngi chng c ca ch.

Ti sao Sandy vn tip tc vng vo cch hnh x ch bi ny, cch hnh x m i vi ngi quan st khch quan c v chng c ngha g c. y l v Sandy b nht vo kiu hnh x qun mnh (hy sinh) v au kh m gi y l cch duy nht ch bit lin h. Ch bt u qu trnh pht trin ca ch theo cch hnh x nh th khi ln ln trong gia nh c ngi cha ngc i v ngi m th ng. Ch tr thnh ngi chm nom trong tnh cnh bt an ny, chm sc m, em trai v em gi. Thng th th, khi ngi ln khng hnh ng nh ngi ln, tr tr thnh ngi ln. K c v s chuyn ch, khng chung thu, v khng ng tin cy ca ngi cha th su sc. Vai tr chu au kh v hy sinh m ch chp nhn trong gia nh y l vai tr ch tm kim khi ch ri b n tm mi quan h mi. V cng l vai tr m ch tip tc ng sut cuc i ca ch.

Khi tr ln ln trong cc gia nh lch lc chc nng nguyn rng, Ti s khng ly bt k ai ging m (hay cha) ca ti, chng thng li ly ngi nh th.

Nu bn pht trin v trng thnh trong gia nh ni bn bit cha m ca bn yu thng bn v h ni cho bn bit nh th, by t tnh yu thng thch ng, v a ra cho bn nhng thng ip ni ln rng h chp nhn bn nh chnh con ngi ca bn vi nhng mt mnh v nhng mt yu ca bn, l mt ngi trng thnh bn s cm thy nh nh vi nhng ngi ging nh hnhng ngi lm pht sinh ni bn tnh cm t khng nh mnh, m p, v an ton. Bn s thng cm thy

khng thoi mi vi v trnh nhng ngi cng khai hoc ngm ngm lm nhc bn, thao tng bn, v tm cch li dng bn.

Tuy nhin, nu cuc sng gia nh m bn ang ln ln ging nh gia nh ca Sandy, ni c s th ch, s tn c, s ph thuc qu ng, s thao tng, v s thiu tn trng, bn s cm thy nh nh vi nhng ngi c khi kho lo th hin nhng thi v cch hnh x ny. Bn s cm thy thoi mi vi cc mi quan h quen thuc nh th v s cm thy hi kh chu vi nhng ngi ho nh hn, lnh mnh hn, v khng nh hn. iu ny c gi l qu trnh chn la v thc.

Thc cht s kh khn ca Sandy l nhu cu bm sinh ca ch l c yu v c quan tm v nhn mnh nh mt ngi hu ch v gi tr. Ch khng nhn cc hnh thc tnh yu v chm sc thch ng, v nhu cu c khuyn khch khng c. Kt lun ca ch l, l li ca ch v khng c gng . Ch ngh rng nu ch ch thc hin mi th c yu cu, ch s c yu thng. V th ch tr thnh ngi chm sc tuyt vi. Ch ngh. Nu ti yu anh ta v ht sc quan tm anh ta, anh ta s tr thnh ngi n ng ng nh ti mun. Tht bi ca ngh sai ny a hnh nh bn thn ca Sandy vo vc thm.

Vic ch ngy cng hiu ra mnh qua nhiu gi chng ti vi nhau khch l ti cm thy lc quan cho rng Sandy s c c tnh yu bn thn lnh mnh v c thot khi vai tr hy sinh. Ch tip tc u tranh, nhng ch ang trn ng bt u.

Nguyn tc 2: Nhn ra rng tnh yu dnh cho ngi khc c th cng rn cng nh du dng. S quan tm qu mc ca Sandy ti mc hy sinh l mt minh ho gy n tng v s yu thng v chm sc qu mc. Tnh yu ca ch khng lnh mnh cho bn thn ch nhng n cng cho php v thm ch khuyn khch nhng ngi n ng trong cuc i ca ch vn trong tnh trng khng lnh mnh.

l quy lut hn l ngoi l trong nhng tnh cnh ph thuc, chm sc v yu thng qu mc th ph hu hn l xy dng. Khi iu ny xy ra bn bit rng c iu g sai. Tnh yu du dng cn tr thnh tnh yu cng rn, v s chm sc cn c din t qua s ng u. Trong chng mc no ti khng lm vic gip ngi ph thuc i n ch gh cht vi s ph thuc ca anh ta hay c ta. Ti cho php (hoc kho lo to iu kin cho) ngi ph thuc trong s ph thuc y.

Hy xem xt li 20 du ch ca s ng ph thuc:

1) S mn nguyn ca ti v bn thn ti l bi c anh yu thch.

2) S mn nguyn ca ti v bn thn ti l bi c s tn thnh ca anh.

3) Nhng cuc u tranh ca bn nh hng s thanh bnh ca ti. S chm sc tinh thn ca ti tp trung vo vic gii quyt nhng vn ca bn hoc gim nh s au kh ca bn.

4) S chm sc tinh thn ca ti c tp trung vo vic lm vui lng bn.

5) S chm sc tinh thn ca ti c tp trung vo vic bo v bn.

6) S chm sc tinh thn ca ti c tp trung vo vic thao tng bn hy lm theo cch ca ti.

7) Lng t trng ca ti c cng c nh gii quyt cc vn ca bn.

8) Lng t trng ca ti c cng c nh gim nh s au kh ca bn.

9) Nhng th ring v li ch ca ti c gc qua mt bn. Thi gian ca ti c dng chia s cc li ch v s thch ting ca bn.

10) Qun o v ngoi hnh c nhn ca bn b mun ca ti sai khin v ti tin rng bn l s phn chiu ca ti.

11) Cch hnh x ca bn b mun ca ti sai khin v ti tin rng bn l s phn chiu ca ti.

12) Ti khng bit v cch ti cm thy. Ti bit v cch bn cm thy. Ti khng bit iu ti mun. Ti hi bn mun g. Nu ti khng bit, ti tha nhn.

13) Nhng c m v tng lai ca ti c lin kt vi bn. 14) Ni s b ht hi ca ti quyt nh iu ti ni hoc lm. 15) Ni s b bn gin d quyt nh iu ti ni hoc lm. 16) Ti s dng vic cho i l cch cm thy an ton v mi

quan h ca chng ta.

17) Gii x hi ca ti thu hp khi ti chi vi bn. 18) Ti gc cc gi tr ca ti c mi quan h vi bn. 19) Ti coi trng kin ca bn v cch bn thc hin cng

vic hn kin v cch thc hin ca ti.

20) Cht lng cuc sng ca ti lin quan n cht lng cuc sng ca bn.

Nhng du ch ny cho thy r s chm sc qu mcs yu thng qu mc l hy sinh mt cch ph hu. S chm sc nh th lm hi ngi ng ph thuc cng nh ngi ph thuc.

Hiu mc ch ca tnh yu cng rn. Tnh yu cng rn l thi ting ci nhm vo nhng ng lc gy ph hu mi quan h.

Kh c th hnh dung th no l tnh yu cng rn. Nhng tht l li lm bi thm ngh rng tnh yu ch c th l du

dng, chp nhn, v cung phng. Tnh yu ch tht t chi khch l bt k ai i theo s ph thuc mang tnh ph hu.

Hy tnh yu thch thc ngi ph thuc. Cho php, nui dng, ng h, hoc to iu kin cho s ph thuc khng lnh mnh th khng phi l tnh yu. Tnh yu thch thc s cm d mnh ca ngi thao tng (ngi khc). Tnh yu tn trng bn thn v ngi khc nhiu n mc n khng cho php bn thn tham gia vo vic b s dng, cng s khng cho php ngi khc s dng n. Ni cch khc, ti yu v tn trng bn thn ti, v anh nhiu n mc ti s khng cho php bn thn ti lm iu g sai tri vi ngi ng ph thuc, ti cng s khng cho php anh lm g sai tri chng li ti.

Quyt nh xem c phi vic yu thng v chm sc qu mc l xc thc hoc l l do a ra che y. C s m thm v s ng ph thuc; qu d bo cha cho cch hnh x ni nhng iu nh, Ti khng mun lm tn thng tnh cm ca c ta; Ti khng mun lm anh ta lo ngi hoc lm anh ta pht in ln. Anh ta phi vt v u tranh vn phng Ti khng mun gy kh khn cho anh ta; Ti mun bo v c tac ta qu yu t. Cc lc ph nhn mnh m c th thuyt phc ngi ng ph thuc rng nhng tuyn b nh nhng tuyn b ny l nhng din t v tnh yu i thm c dm v s chm sc vt qu ting gi ca bn phn.

Hy xc nh xem s chm sc ca bn ang gip ngi c chm sc c c tt p hon ton hn khng. Ngi nhn tnh yu v s chm sc c ang tr thnh ngi kho mnh hn khng? Anh ta hay c ta c ang thay i cch hnh x c hi nh tnh yu v s chm sc ca bn khng? C s thay i tt hn khng? Ngi c chm sc c hnh phc hn khng? c ng yu hn khng? c an ho hn khng?

Hy tr li cu hi, S hy sinh tnh yu ca ti c lm ti mn nguyn khng? Lu trc sinh nht th 50 ca v anh ta, Jim quyt nh lm thm iu g , tht c bit t lng yu

thng v v k nim ngy ny. Xt cho cng, mt ngi ch c mt ln k nim tui 50. Sau khi cn nhc nhiu kh nng, Jim quyt nh lm ht sc mnh. Thay v tu mt ci xe mi, anh ta gi ci xe c thm mt nm na v anh s dng tin mua cho v mt ci xuyn bng vng tht p. l mt s hy sinh i vi Jim, nhng anh ta cm thy l iu ng lm nht trn i.

Lc v anh ta m gi ra vo ngy sinh nht, l kinh nghim m c hai ngi s khng bao gi qun c!

Cha m hy sinh nhiu cho con ci v tnh yu. V chng hy sinh cho nhau v tnh yu. Con ci hy sinh cho cha m gi v tnh yu. S hy sinh ch thc em theo vi n cm nhn su xa v s y v s mn nguyn, khng phi s on gin hay ni tht vng. Nu cu tr li ca bn cho cu hi ny, S hy sinh tnh yu ca ti c lm ti mn nguyn khng? l khng, bn cn kim tra vic bn ang lm.

Nguyn tc 3: T b nhu cu khng ch ngi khc. y chng ta phi tm kim trung im lnh mnh gia hai thi cc l tinh thn trch nhim qu mc v thiu tinh thn trch nhim.

Trnh nhm s chm sc vi s khng ch. Vo lc sinh a con, cha m phi gnh vc 100% trch nhim v a con, nu khng a con s khng sng st. Nm thng qua i, cha m phi rn tp con ci dn dn gnh vc trch nhim nhiu hn cui cng chng chu hon ton trch nhim v cuc sng ca chng. Cha m khng th ch mt a con gi ba tui tm c ng m khng c ai i km n phng v sinh trong mt ca hng ng c v n gp h mt ni c ch nh trong ca hng trong vng mi pht. iu c th lm vi a tr mi lm tui.

Khi chng ta t chi cho php con ci ca chng ta ngy cng chu trch nhim hn v chng lc chng trng thnh, chng ta nhm ln s chm sc vi s khng ch v tnh yu vi s thao tng. ng l rt liu lnh khi chng ta bung con ci ra (hay bt k ai m bn quan tm), v n c ngha l bn cho php ngi c trch nhim thc s. C cm d khin bn ngh rng bn bit tt hn nn bn khng mun thy c ngi b thng hay lm ngi khc b thng hay bn canh chng ngi khc v bn lo cho ngi . Nhng liu c th nhn trch nhim ca ngi khc c bao nhiu? Th nhng khi bn m cng mi ngi a ra ph.

Hy dm liu cho s vic din tin. Nu ti ku gi mi ngi n phin hp hai ngy trc, nhc h phi tham d th na s ngi s khng c mt. Helen than phin v cch hnh x ca mt phin hp trong nh th m c ch tr .

Ti hi c ti sao c li cn c mt phin hp m trong c lm ht mi vic. C mm ci khng nhn ra s khi hi trong nhn xt y. Ti khng trch c nhng ti ch mun c tp trung vo thi cho php hay t tin ca c. C ch tr mt cuc hp ca nhng ngi xem ra thiu trch nhim. Vy trch nhim ca h u? Xem ra c m nhn cho h nhiu trch nhim v c lo lng cho s din tin thnh cng ca cuc hp. Nhng qu lo lng v qu nhiu trch nhim s tr thnh nim on hn.

Gi d nh trong cuc hp ti, ti gi C lch s thng bo c khng gi in thoi bo trc na v c tn trng kh nng nh ngy i hp ca h Th liu iu g s xy ra?

Ti khng bit, c ni.

Ti cng khng bit, ti p li. Nhng liu mi s vic din tin ngoi s kim sot cng ng y ch. C cm thy bt cng thng hn khi phi chm lo tr1ch nhim cho by ngi. C cm thy kh hn khi ch lo cho trch nhim ca mnh.

Kim tra s yu thng qu mc trong cc mi quan h thn tnh. i khi ngi chng (v) s bo, Nu ti yu anh ta (hay c ta) (hoc nhiu hn), anh ta (hay c ta) s thay i. iu ny c ngha l, Nu ti yu (quan tm n) anh ta , c l ti c th khin anh ta lm iu ti mun. iu ny tha nhn rng bn c quyn lc v v quyn hnh thay i cuc sng ca ngi sng bn bn. Khng iu g l khng th xy ra, nhng gi nh ny khng chc lm.

i khi ngi ta tin rng hn nhn c nhng quyn lc thn diu. Sau khi chng ti ci nhau, anh ta s khc i. Ti s yu anh ta nu anh ta khng ung ru, ht sch, li bing, ch sn, hoc ch chn. Nhng ngi yu qu nhiu, tin rng h c th khng ch cuc sng ca ngi khc, t b nim vui mn nguyn khi thi cc kia ca ng lin tc m khng quan tm chuyn ngi khc l g.

Hy bit iu g bn c th thay i v iu g bn khng th thay i. Ti quan st nhiu ngi cht nhiu cng thng ln bn thn h c gng mt cch tuyt vng hng lm cho m hay cha t ra l b ta hay ng ta yu thng v chp nhn h; ch cn cha hay m m chong ly h v ni, Con c lm, cha (m) yu thng con, l . Nhng chng bao gi din ra.

Chp nhn thc t l chp nhn iu khng th chp nhn c. N i hi s t b nhu cu khng ch. N cn mt hnh nh bn thn, s t khng nh mnh, v s t tin mnh m chp nhn iu khng th thay i c.

Nguyn tc 4: T b cn cm d v cng v ca v cu tinh. V cu tinh l ngi cu vt. Theo c tin Kit gio, v Cu tinh l c Kit. Khi chu ng inh, c Gisu chu au kh v cht cho loi ngi v mang ht ti li ca h ln bn thn Ngi. Ngi sng dy t ci cht, nh vy bo m s cu ri con ngi

c th c ho gii vi Thin Cha v c cng chnh ho trc Thin Cha (Rm. 3:21-26).

Theo cch ni hng ngy, v cu tinh l ngi hy sinh bn thn v li ch ca ngi khc. N thng l t tiu cc v bt xng hm rng nhng ngi nh th coi h c kh nng l bn sao ca v Cu tinh theo php n d.

C nhng ngi yu thng qu mc v chm sc qu mc, c gng ht sc m ra i khi i ti mc kit sc hoc suy kit, iu kin thng lin quan vi s cng thng kinh nin. Khi suy kit nh th bn mt s th v, bn lm ch lm, kh nng to hiu qu ca bn b gim. V mt th l, huyt p ca ca bn c th tng v bn c th thy tay run ry v bt lc. C th bn ung ru qu ng v c nhng kiu ng ngh tht thng. Cc triu chng cm xc do kit qu c th gm tnh trng mt l, ni bun chn, s th , trm bun, tht vng, mt t ch, v kh quyt nh. Lng t trng v s t tin c th st gim. V mt tinh thn, c th bn bt u nghi ng c tin ca bn, s tn tm ca bn, v cc gi tr ca bn. C th bn kh cu nguyn v tri qua cm gic tuyt vng.

S kit qu r rng l do yu thng v chm sc qu mc. Ngi qu tn tu c th khng chng ni cn cm d ngy cng gnh vc thm trch nhim cho ngi khc, ngy cng gnh thm trch nhim v cng vic cn c thc hin. Cn cm d thuc ci ti ca ngi : Ti c th lm vic tt hn ngi no khc; Nu ti khng lm, vic s chng xong ni; Ti s lm v ti bit phi thc hin th no cho ng. V c bn v cu tinh ln ting, Ti s hy sinh bn thn cu nhn loi.

LI CNH BO:

S chm sc qu mc c th c hi cho sc kho ca bn.

Ngn nga s cht v o. Chm sc ngi khc l iu quan trng, v ngi ta cn cm thy mn nguyn v lm nhng iu c ch cho ngi khc. Nhng nu s chm sc pht sinh nhng tnh cm on gin, mt mi, v lm dng, r rng c iu g sai tri. V chng ta l nhng con ngi v k v y ti li, chng ta c th lm dng tnh yu v s chm sc. No, chng ta hy li dng nhng ngi yu qu mc v nhng ai c nhu cu chm sc nh th, chng ta hy x t vi h. V ngi tn tu qu mc mm ci xem thng nhng ngi x t vi h v ni, Chng ti ang phc v, chng ti ang yu thng, chng ti ang chm sc. H c th l nhng ti t hnh phc b ngoi, nhng h ang chu t v o trong lng.

Gi y con ng ca ti th r rng, gi y ngha th n gin: Cn cm d s khng ti theo loi ny na. S cm d cui cng l s bi tn ln nht: Lm vic ng v l do sai.

- T. S. Eliot -

Ngi chm sc qu mc, nh ti m t trn, lm iu m h nhn thy l iu ng, nhng h lm iu v l do sai. Trong khi h c v cc hy sinh trn ng lin tc, thc ra h c t cc kia ca s v k. Nhng vic lm tt, tnh yu, v s chm sc ca h pht sinh v nhng ng c ch yu l v thc: s hon thnh c nguyn ca mnh, s thao tng, s khng ch, tnh ch k, v nhu cu thay i ngi khc. Nhng ngi ny cn c bit v ci ti tt hn ca h v khm ph ra nhng cch s dng nhng ci bng ca h mang tnh xy dng hn. B quyt S 4 s cp ring vn ny.

S cm d v cng v ca v cu tinh c th ang li ko. Tuy nhin n s khng lm tng nim vui mn nguyn. V th nguyn tc kt tip l nguyn tc ct yu s dng b quyt th ba ny.

Nguyn tc 5: Chp nhn s th l bn c th lo lng cho ngi khc ch khi bn lo cho bn thn bn. Nguyn tc ny tp trung vo nhu cu cn bng mnh gia cc thi cc ca ng lin tc ny. Nhng cm d c hai thi cc th ln v s rn tp c yu cu nh v v duy tr trung im ca bn. iu ny khng l s gii thiu tr thnh t phc v v t b trch nhim yu thng ngi khc nh chnh mnh, cng khng l li ngh chp nhn trit l tm bn thn. Nhng n l li yu cu bn ng b sa ly vo s tn tu qu mc. Trong cun The Caring Question ca h (Augsburg, 1983), Donald v Nancy Tubersing nghin cu vn ny thu o v hu ch. Cun sch ca h c th gip bn lm thng bng s cn bng lnh mnh gia vic chm sc bn thn v ngi khc nh bit cch t ra cc u tin v t chc thi gian ca bn v bng cch pht trin nhm nng .

Kim tra v nh gi cc ng c ca bn. Hy kim tra bn thn thy iu g hin nay mun gi bn gn hn vi thi cc v k v ngn cn bn yu thng v quan tm n ngi khc. Hy tm nhng iu c th ang thi thc bn gn hoc c khi vt qu cc gii hn hy sinh ca bn. Lp mt danh sch v nhng khm ph ca bn v vch ra k hoch (c th vi ngi bn thn tn hay mt chuyn vin) gip bn gom cc mt ng ao c ca hai thi cc ti trung im v s duy tr s cn bng gia hai thi cc.

Chn sc bn thn. phng s t di mnh rng bn c th cho i mi m khng cn b p li. ng coi mnh l mt loi bn thn no v ph nhn nhn tnh ca bn, lm th ch t khin bn kit qu.

Nhng ngi lm ngh tr gip c bit vng mc vo vn ny. Chng ta coi mnh phi tn ty chm sc ngi khc, nhng nhu cu c p ng dng nh v tn v chng ta d dng y chng ta n ch mang li chm sc nhiu hn. V rt

nhiu ngi trong chng ta s lm bt c iu g c coi l ch k. Chng ta khng tt vi mnh v hng chm sc chnh mnh. Chng ta s v khng tn thnh mnh b dnh nhn ch k hoc b ln n v mt hnh thc bnh thng v chnh ng ca s t khng nh. V th hy:

Dnh cho mnh thi gian chim nim v cu nguyn.

Dnh cho mnh thi gian tp luyn.

Dnh cho mnh thi gian quan tm ti gia nh, pht trin x hi, v nui dng tnh bn.

Dnh cho mnh thi gian tiu khin v gii tr, vui a.

Dnh cho mnh thi gian b p v chm lo cho bn thn.

Nguyn tc 6: Hc thut ni c.

Nguyn tc 5 l iu cho bn kh nng em li tnh yu v s quan tmni c vi nhng ngi cn s quan tm, cch ring trong x hi b mt nhn phm. Nu bn chm sc bn thn bn c th yu thng y , v s quan tm n ngi khc ca bn s lm pht sinh nim vui mn nguyn.

Nhn ra nhu cu c c s m cng. Trong x hi mt nhn phm nh x hi ca chng ta, vic chm sc ngi khc l thit yu. Khi bn vit xong bc th, trc ht chng phi l bn chn v m nhng phong b c tn ca bn c nh my hoc vit trn sao? Sau chc chn bn i theo cch vi nhng ci phong b c tn ca bn trn nhn, hoc c in theo cch nh th bn bit n ti t danh sch a ch nhn thng tin thng xuyn. Ri cui cng l nhng phong b c gi cho Ni C tr, Ngi S hu, hay mt ni cng tc ring no khc.

Trong x hi cng ngh tng tin c phong tro xa ri khi s tng tc c nhn truyn thng n vi h thng thng tin rt tinh vi. Chng ta khng ch tm thy n trong c s cng nghip, c s thng mi, v cc ngnh ngh, m c cc nh, nhng cuc hn nhn, v cc gia nh. Thay cho ci m nng m v n hn u ym, hoc thm ch c ci bt tay chn thnh, chng ta lm quen nhau trn h thng ra-a ca chng ta v, nh hai con tu i qua trong m, ni ci v lo nh sngnhng vn gi khong cch.

Khong cch gia con ngi ngy cng tng s khng c lp y bng iu khin hc. Cc mch silicon khng l cht thay th s tip xc ca con ngi. Khng mn hnh video no c th snh c vi i mt m t ca khun mt ngi y lng trc n.

Nhn ra s kh khn ca vic gn gi. C mt loi cng thc ton hu nh ng v vic yu thng v s quan tm n ngi khc. Cng thc pht biu rng s thoi mi m nh mt ngi c yu thng t l thun vi vi bnh phng khong cch ca ngi nhn s yu thng v ngi cho i lng yu thng. N cch khc, cng xa, cng d yu thng.

Th d, khng kh yu thng mt a b chu ng cht i, mt ngi v gia c trong mt thnh ph ln ca M, hay mt ngi ngho i tnh min ni Appalachia. Chng ta c th d dng cu nguyn cho h (Xin Cha gip h), cm thng vi h (Nhng ngi ngho kh y), v gip tin ca (y l s ng gp ca ti). Chng ta c th ban pht tnh yu thng v m rng s quan tm m khng phi ri xa s tin nghi ca cn phng ca chng ta.

Mt khc yu thng d bit bao khi vn trong phng khch v yu v mnh ang say sa vi cng vic v bn rn vi n; mt ngi chng hay v [c yu thng nh th] s ngy cng cm thy thiu thn v do ngy cng tr nn bc bi; hoc mt ngi con ngy cng khng mun gii thch v cng cay

c v b l thuc; hoc cha hay m g p i sng ca bn theo cch s dng uy quyn.

Hoc bc ra ngoi phng khch ca bn v c gng yu thng ngi hng xm sau nh c con ch c sa ln inh i t 2 n 3 gi sng. Hoc c gng yu thng ngi ang cnh tranh mnh ang p o bn vi nhng chin thut qung co.

Vt qua nhng tr ngi. C th c nhiu tr ngi yu nhng ngi cnh k, nhng bn c th gii quyt nhng tr ngi y bng ch t bn cch:

(1) Hy nhn ngi c yu thng vi ci nhn chp nhn bt chp h lm hoc l g. Da trn s chp nhn c nhng mt mnh v mt yu ca bn thn bn v mong mun c ngi khc chp nhn bn nh chnh bn. Hy chp nhn ngi ln cn v m rng s chm sc ca bn i vi h.

(2) Hy nh sc mnh ca tnh yu v s chm sc. Chm sc ngi khc v cm nhn c h chm sc l mt trong nhng nhn t quan trng nht cm nhn nim vui mn nguyn.

(3) Hy cu nguyn c Cha v ngi khc nng hng m rng tnh yu thng v s chm sc. Cn c s rn luyn t n v sn sng chp nhn mi s gip bn c th c.

(4) Hy bit rng trong vic th hin tnh yu v s chm sc bn nn trnh day i day li nhng vn ring ca bn. Khi chng ta tp trug vo s chm sc ngi khc, chng ta bt bn tm ti nhng gnh nng ca chng ta.

Hy dnh cho bn thn ca bn. Khi bn yu bn thn v coi mnh l mt ngi c gi tr, bn hiu tm quan trng ca vic u t bn thn vo ngi khc. Tuy nhin, tnh yu l mt s u t c nguy c cao. Khng c s p tr chc chn. Bn c th yu thng m khng c yu thng li. Tt c nhng g bn c th ni l, Ti yu anh. Bn khng th ni, Ti yu anh nu anh cng yu ti, cn khng th thi. Khi bn yu, bn tr nn d b tn thng v v phng chng . Bn lm cho bn thn d b tn thng. y l l do v sao ni au ca tnh yu l ni au mnh lit nht m mt ngi c th cm nhn. Bn khng th duy tr cc s t v bnh thng bo v bn khi b ngi khc v nhng hon cnh ca i sng lm tn thng. Bn ng ca bn c m rng.

Nhn ra nguy c cao ca s yu thng v chm sc, ngi ta c th chn vn bn v k ca ng lin tc chm sc. l iu ng tic, v d nguy c ca s yu thng th cao, kh nng nhn c phn thng ln l tht. Nhng nu chng ta khng sn lng tr nn d b tn thng cho ngi m chng ta yu thng v quan tm, nhng chn la chi chc n, chng ta s chng bao gi tri nghim bt k s tt p no. Khi khng dm liu khng c phn thng (khng vo hang hm sao bt c hm con).

u t bn thn ti ni bn c ngha l ti s cho bn bn thn ca ti v v li bao nhiu c th. Ti s ch , quan tm v thng cm bnmi du hiu u ni ln rng ti quan tm n bn.

Hy t ra thu cm khi chm sc. Thu cm l kh nng v thin nhn s i bng con mt ca ngi khc, tri nghim cuc i nh ngi khc tri nghim. l s cho i s m p v s du dng m khng i hi bt k s chim hu no. Thng cm l s quan tm su xa nht v xc thc nht ca bn.

Khi bn chm sc ai, bn phi l con ngi tht ca bn, sn lng u t bn thn bn vi ton b mt mnh v ch yu,

nhng thnh tu v tht bi, mt tt v mt xu ca bn, khng h v vt: hy ni ra ngay nhng li yu thng khi h cn sng v hy chm sc theo cch ca bn.

Hy ni vi h ngay lc ny. Bn phi ngh rng mang li mt hnh ng tch cc hn l by t nhng cm xc tiu cc, nhng nhiu ngi khng lm th.

Trong cng vic ca ti, ti gp nhiu gia nh trong hon cnh cht chc. Ti c n tng khi thy nhiu ngi by t s nui tic khng chia s nhng cm xc tch cc i vi mt ngi thn yu trc khi ngi y cht. Mt ng mi ga v ni, Gi m trc ti ch ni vi b y ti tht s yu b y nh th no. Gi th qu mun.

Trc nhiu nm ti quyt nh rng thc hin nguyn tc Hy ni vi h ngay lc ny cho chnh ti. Ti thch ni vi ngi ta nhng li tch cc v h trong khi hc vn cn sng. R rng ti khng th ni vi h sau khi h cht. Cch thc ny gip ti trnh c nhiu iu hi tic.

Chm sc phong cch sng ca bn. Trong cun sch mi xut bn Ngi Lnh o: Mt Khun Mt mi cho Doanh Nghip M (Ballantine, 1983), Maccoby nhn xt rng kiu mu lnh o thay i nh mt kt qu ca nhng thay i x hi v kinh t. Kiu mu lnh o ca nhng nm 80 vn ging nh con bc tip cn vi cng vic l mt vn bi. Tuy nhin tr chi kinh doanh khng nhm n vic kim c li ch c nhn, nhng n vic xen xt nhng nhu cu v cm xc nhng ngi c lnh o. Ngi lnh o gi y to nn s tha mn ca mnh t lng qung i y hiu bit t c mun chia s quyn lc v chm sc con ngi.

Quan tm ti ngi khc

Phn ln nim vui mn nguyn ti t vic quan tm thch ng n ngi khc. Nhng li ni tt p, nhng vic lm tt, v thi chm sc hng v ngi khc s gy ngc nhin. Nhng bn s nhn c cng phn tnh cm y mt cch y nh h nhn c.

B quyt S 4

Chp nhn mt ti ca bn

Tm thy con ng ca bn gia thin thn v ma qu.

Vui lng dnh vi pht tr li nhng cu hi sau y:

Cu hi kim tra nhanh s 1

C KHNG

1. Bn tng ni iu g vi ai khc v ri mong bng cch ny hay cch khc bn c th nhn c nhng li p tr?

2. Bn tng ni iu g m bn khng nh ni?

3. Bn tng lm iu g m bn khng tnh lm?

4. Bn tng nghe mnh ni, Ti khng bit iu g tc ng ln ti; ng l ti khng cn l ti na?

5. Bt k ai tng ni vi bn, Qu l bn khng cn l bn nh mi ngy na?

6. Chng (v) hay ngi bn thn ca bn tng ni vi bn, iu g nhim vo anh th?

7. Bn tng b chong hoc hong s bi nhng ngh i qua tm tr ca bn? C bao gi bn t hi chng n t u khng?

8. Bn tng thy mnh ging nh g ti trong phim hay trong v kch? Tch cc ng h k bt lng? Hy vng k la gt bin i?

9. Bn tng b bt gp khi xem mt s kin th thao v nghe mnh h la y cm phn, c khi l nhng pht biu tn bo?

10. Bn tng mun tng kh mt ti x bt cn, mt ng nghip thao tng, hay mt ngi ni khng ngng?

11. Bn tng c gii thiu cho ai v ri sau t nh, Ti khng bit ti sao, nhng ng l ti khng thch ngi y?

12. Bn tng nhn ra rng bn kt ti ngi khc khi h lm iu m bn cng lm nhng bo cha theo bn?

13. Bn tng bt gp mnh m tng thc hin nhng hnh ng bt chnh?

14. Bn tng ch trch ai khc v iu bn bit l li ca bn?

15. Bn c nhng thnh kin i vi bt k ai khng?

Ti hy vng bn tr li c cho nhiu cu hi trong bng cu hi kim tra nhanh. Nu th, l du hiu tt cho thy rng bn bnh thng. N cng cho thy rng ch t bn bit ci ng khut lp ca bn, bn sao ti tm, n khut ca hnh nh m bn trnh by cho x hi hng ngy.

Mt ti ca bn v s mn nguyn

Con ngi l s pha trn th v nhng iu tri ngc. T nh, h biu l tnh tham lam v lng nhn hu, lng trung thnh v s bi tn, s hung hng v s quy phc. R rng, hnh vi ca h va tt va khng tt. Tuy nhin, chng ta mun l con ngi nguyn vn v ton din; hp nht, khng b phn r; thng nht, khng b x toc ra.

Chng ta thng tin (v ng tic, mt s ngi vn tin) rng cch ci thin c nhn l qua s thm nhun lin tc iu

tt, s thin, o l, s tinh khit, v s ngy th. N c tha nhn rng con ngi ngy cng tt hn nh tip nhn ngy cng nhiu nhng c tnh ny. V ch c th! Theo truyn thng, c x hi ni chung v cc nhm tn gio ni ring u khuyn khch quan im ny. Cha m nhc i nhc li vi cc con nh ca h rng chng phi i x phi php v khng nh nhng con vt nh.

Khng c vn g nhng phng php ny c th gip g, nhng ch l na quy trnh. Cha m thng khng bo con ci C t i, nhng h dy con ci h Hy nn tt. Nhng chng ta lm g vi ton b th khc th khng tt lm y? C phi chng ta trnh v coi nh khng lin can g vi n. C phi chng ta lm nh th n khng c , ph nhn n hon ton?

Chng ta bit rng k thut ch thm vo nhng nh hng tch cc cho bn thn v xo i nhng nh hng tiu cc th khng c kt qu tt. Trn thc t n c th dn mt con ngi tt vo s bi ri nghim trng.

Tht ra, chng ta ng u tt hn vi bn thn chng ta v vi cuc sng, chng ta khng cn ch pht trin theo iu tt, s thin, o l, v s thnh thin, m cn nhn bit v kt hp con ngi chng ta vi nhng nt tiu biu v nhng c im ti tm v l m, khng mong mun hoc c khi l ti t. Mt cch m t khc iu ny l nn ni, Ti khng l con ngi hon ton cho ti khi ti ho nhp vo ng thc ca ti mt ti ca con ngi ti cng nh mt sng c biu l cho x hi.

Pht trin mt ti v nhn vt

V mt ti ca chng ta c mc gh s lin quan ti n, qu l tt bit rng chng ta l nhng hu th khng y m

khng c n. Khng c mt ti y, chng ta s ch l cc to vt hai chiu kch, sao m tin c. Mi ngi c mt ti v tt c chng ta c n ht sc t nhin. Theo t nhin chng ta l nhng to vt va rt tt va rt xu. Hy nh cch M Goose din t:

C mt b gi, c b c mt ln tc qun

Ngay gia trn;

Khi c b tt, c b rt, rt tt,

Nhng khi c b xu c b tht khng khip.

R rng bn s nh li rng mt trong nhng th u tin bn hc c trong qu trnh ln ln l cch c iu bn mun. Qua qu trnh th i th li bn bit rng mt s hnh ng v hnh vi no thu c nhng phn thng tch cc v nhng hnh ng v hnh vi khc thu c nhng phn thng tiu cc. V vy bn phi by ra trc mt, cho mi ngi nhn thy, nhng phm cht, c im, v hnh vi no lm cho bn c c nhng phn thng tch cc v chng c x hi chp nhn v ph chun. Nhng c im, phm cht, v hnh vi ngc li m x hi ty chay c ngm ngm ht xung tng hm ca tm hn. Bn ng sm cnh ca nng n li chng c ct gi an ton v khng th xut u l din trc cng chng v lm cho bn phin h.

Bn hc c t sm trn i ny lun l mt s tho hip; bn thng khng th lm hoc tr thnh iu m bn thn th kch ca bn thch hn. V v th, lm iu y, th nhiu hay t bn phi l th c mong i v c th chp nhn c. Bn bit cch eo mt nmt nhn vt (mt vai tung)iu bn bit khng l bn ng trn vn v chn tht ca bn, nhng l iu i hi bn trong nn vn ho lch s ny. Hn na, bn bit rng bn phi c mt hm c y nhng mt n ny bn thay

i, rt ging ngh s thay i nhanh c th thay i nhn cch trong nhy mt.

nh hng ca mi trng gia nh

Kinh nghim pht trin ca mt ngi lin quan nhiu vi mt ti v nhn vt ring ca ngi y. C mi quan h nghch gia kch c ca mt ti v mi trng gia nh m ngi c nui nng; mi trng cng m rng, mt ti cng nh i; mi trng cng hn ch, mt ti cng ln ln.

Bu kh m rng

Nhng ngi ln ln trong bu kh m rngbu kh m, chp nhn, khng xt on, khng v lut, cm thng, thoi mi, tin cy, v c t chc bng nhng gii hn hp l s ngn chn v trn p tng i t hn v v th khng pht trin nhng mt ti nghim trng. H hc c cc thi quen v cc gi tr c bn ca gia nh v x hi, nhng h tng i thoi mi vn l mnh bn trong nhng gii hn hp l ca hnh vi c trch nhim. H hc c cch din t tnh cm thch hp (B quyt S 6) v do vy khng phi ngn chn v trn p chng. V h bit t tin va phi v pht trin hnh nh bn thn tch cc v lng yu mn bn thn lnh mnh (B quyt S 1), h khng qu ph thuc vo s ph chun ca x hi v v th t b kim chnhng vn bn trong gii hn phi l. Phn ln nhng iu c tnh n mt ti ca tm hn c ho nhp vo tnh cch ca h.

Bu kh hn ch

Mt khc, nhng ngi ln ln trong bu kh hn chbu kh kn, hn hp, cng nhc, v lut, khp kn, i hi kht khe, xt on, c thnh kin, cng thng, v ngt ngt s ngn chn v trn p tng i nhiu hn v v s iu b buc v nhng iu khng dm m h gp phi. C qu nhiu tng m h khng c php c, qu nhiu li m h khng c php ni, v qu nhiu hnh vi m h khng c php thc hin, v tt c phi b ngn chn v trn p. Gi tr ca s tn thnh x hi th quan trng trong loi mi trng ny. C t ch cho s ham hiu bit hay s th nghim, v th nhng ng lc ny phi c chuyn cho mt ti. Kinh nghim tinh thn trong mi trng nh th thng l hnh thc m o v lut cn s ngn chn v trn p phn ln nhng iu l t nhin i vi kinh nghim ca con ngi.

Mt ti v hnh vi

Nhng ngi pht trin trong bu kh hn ch nh th thin nhiu v s pht trin mt ti rt ln v mt nhn vt mnh lit v dy c, thng l nhn vt c hnh. L thuyt v nhng iu tri ngc c tc ng y: Ti cng c v l mt nhn vt o c, th tim nng v iu xu trong mt ti ca ti cng ln. Ngoi ra, ti hu nh mun ph nhn s tn ti ca mt ti ca ti v ti che y rt thnh cng cc khuynh hng xu ca ti. C iu, ngi kch lit ph nhn l c bn sao mt ti l ngi d b tn thng nht trc sc mnh ca n v l ngi hu nh b n khng ch.

Phn ln thi gian, phn ln chng ta lm cng vic ng n gi mt ti ca chng ta di s kim sot, gi con qu khng x hi nm yn trong hm ti ca tm hn. Nhng i khi,

v nhng l do chng ta khng th gii thch c, n tm c cch ln di ca v ln lt bc ti v gy kh khn cho chng ta. Cn khng n bng xng qua ca v lao vo x hi vi mt hnh ng khng x hi no khin chng ta lm vo rc ri nghim trng. S xut hin ca mt ti c th thy c trong ch iu l li (ni iu bn khng h c nh ni) hay trong hnh ng thm thng, khng x hi (s hnh hung, hnh ng git ngi).

HY NH:

Ti cng ph nhn rng c mt ti, phn khng thy c ca ti, ti cng d b tn thng b n khng ch. Ti cng sn lng tha nhn v chp nhn tim nng v phn iu xu trong ti, ti cng t th hin iu xu .

Su bc quen thuc hn mt ti ca bn

(1) C t cho c s phn hi t nhng ngi bit r bn.

D chng ta c th kh m m v nhng mt ti ca chng ta, chng ta c th d dng thy cc mt ti ca ngi khc. Ngi khc cng th. Nhng ai bit tng tn chng ta nht l nhng ngi c th thy cc khuynh hng v mt ti ca chng ta r nht v h thy chng ta theo nhiu hon cnh di nhiu iu kin.

Nu bn lp gia nh, chng (v) ca bn s l ngi thch hp nht a ra nhng mt ti ca bn bn thy. Rt c th chng (v) ca bn lm vic ny, nhng c th bn thoi thc n. Cht liu ca mt ti th khng d chu, v th chng ta d thoi thc n hn l tin theo n. Nu ti c t cho c s phn hi v mt ti t v ca ti khi nng bo, Anh Bill, anh kh nng ny d anh khng nhn ra iu , chc chn ti s khng chp ngay c hi y v bo, Cm n. Bit c iu ny th tt; gi anh s lm iu g v n. M ti s bo, Ti em c. Em lun lm iu chng ra lm sao.

Nu bn cha lp gia nh, mt ngi bn thn s l ngi cho bn s phn hi tng t. Tuy nhin, nu bn khng c nh lm bt c iu g tch cc vi s phn hi m bn nhn t ngi bit r bn, ng c bm cht vo iu . Bn s cng c chp su xa hn vo vo nim tin rng bn thc s l th m bn c v l, v rng thc ra bn khng c mt ti (mt m chng (v) v bn b c th nhn r).

(2) Kim tra nhng iu l li v nhng hnh vi s

sut. Nhng iu l li xy ra khi m v mt l do no bn

ni lc bn m, v l iu ca mt ti ni ra hn l nhn vt ca bn. Bn ni iu g sai hay iu g bn khng ch bng hoc iu g bn khng h c nh ni cng khai. S l li thng xc ng (ng s tht) hn iu nhn vt ca bn tng ni ra. (Chng ta phnh mnh qu d dng).

Mt ngi bn khoe bn bc tranh m anh ta hay c ta va mua. Bn nh gi n mt cch v thc l v gi tr. Bn mun lch s ni, , tht ng qu. Th m bn li tht ra, i, xu t. Bn mun chy ra khi phng, tht ra, v bin mt; nhng iu hu ch hn bt k iu no trn l phi nhn ra

rng mt ti ca bn ni v, trong chnh cch lng tng, cho bn bit rng bn cn lu n hn.

Hnh vi s sut cng th. Ti c th lm iu g khng thch ng v rt lng tng v n. Ti xin li v ni, y tuyt nhin l iu cui cng ti mun lm.

Trong s nhng iu khc, mt ti ca chng ta l mi th chng ta khng mun ngi khc bit v chng ta v k c mi th chng ta khng mun bit v bn thn. Mt ti ca chng ta l mi th chng ta khng mun l v mun lm hoc mi th chng ta yu tha thit l v lm, nhng khng dm. C th hiu c l sau nhng s l nh th, chng ta s ni nhng iu nh, Ti khng bit iu g nhp vo ti, Ti khng bit iu g trm ln ti, hay ng l ti khng l ti.

(3) Xt li iu bn khng th chu ng v ngi khc.

Dnh mt khong thi gian, ly mt vi t giy, v ghi danh sch tt c nhng iu bn khng thch v ngi khccc nt tiu biu, nhng thi quen, cc c im, cc thi tt, nhng thi , nim tin, cch hnh x, v.v Khi bn vit xong danh sch, c v xem li n, gch di bng bt ch xanh tt c nhng khon m bn khng ch khng thch m bn cn coi l gh tm v ng khinh. Cui cng, hy xem li b su tp cc khon c gch di bng bt ch xanh, ri gch thm bn di bng bt ch tt c nhng khon m bn thy l ht sc bc mnh v lm (bn) in tit.

Gi bn c bn danh sch. Hy nhn ra hnh tng kh chnh xc v mt ti ring ca bn. Chng ta thng thy ni ngi khc s kinh tm m chng ta t chi khng thy bn thn chng ta, v th danh sch ny s hu ch nhn thng vo hnh tng mt ti ring ca bn.

(4) Nhn thy bn ng nht ho vi ai trong kch ngh, tiu thuyt, truyn hnh, v phim nh.

Vi nm trc, khi chng ti sng Boston, c ln c mt tin nh trong nht bo v mt ngi n ng b bt rp ht vo ti hm trc. Ti khng th nh ta ca v kch, nhng trong v kch cc nhn vt anh hng v cn c nhn dng r rng. C v ngi n ng ny b thu ht mnh khi ng nht ho vi tn cn lc v anh hng sp sa x hn ta, ngi n ng nhy khi gh ngi, chy xung li i gia cc dy gh, lao ln sn khu, v tn cng v anh hng. Bi bo kt lun, ng ta b nhng nhn cng rp ht bt gi cho n khi cnh st ti.

Hy t nh li nhn r hn nhng gn b m bn thc hin vi cc nhn vt khc nhau trong kch ngh. Hy lu bn ang khm phc ai, bn ang ng h ai. iu ny gip bn c mt thong nhn khc v mt ti ca bn.

(5) Quan st hot ng ca mt ti trong cc gic m, nhng mng tng, v nhng ngh k quc ca bn. Bn ngh v iu g khi bn khng c g ngh v?

Ngi ta thng qu quyt rng h khng m mng hoc m mng vin vng, nhng ti tin iu ny ch l nhn thc ca h v thc ra khng ng nh th. Cc ngh ca bn i u khi chng khng c hng dn bi thc ca bn? Bao nhiu ln bn tng bt gp mnh ang mng tng nhng cnh lm bn xao ng? Nhng chch hng ca tm tr tng a bn vo nhng kch tnh khin bn t nh, T n Cha, ngi ta khng th bit ngh ca ti!?

Nhng gic m c th cung cp cho chng ta nhng din mo ca mt ti ca chng ta. Mt ti ca chng ta thng xut hin trong cc gic m l hnh nh u m v nham him, thng khng th phn bit c. Khng c nhng nt r rng, nhng

b