Ένα μοντέρνο σχολικό Ένα μοντέρνο σχολικό συγκρότημα του Μεσοπολέμουσυγκρότημα του Μεσοπολέμου

Μαριάνθη ΜπέλλαΜαριάνθη Μπέλλα

88οο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Το κληροδότημα του Μιχαήλ ΝομικούΤο κληροδότημα του Μιχαήλ Νομικού

   Ο Ο Μιχαήλ Νομικός Μιχαήλ Νομικός από την από την

Αμοργό, σταδιοδρόμησε στην Αμοργό, σταδιοδρόμησε στην Αίγυπτο ως δημοσιογράφος, Αίγυπτο ως δημοσιογράφος, ιδιοκτήτης τυπογραφείου και ιδιοκτήτης τυπογραφείου και εκδότης της εφημερίδας εκδότης της εφημερίδας «Κάϊρον». Μετά την επιστροφή «Κάϊρον». Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1882, του στην Ελλάδα, το 1882, αγόρασε ακίνητο επί της οδού αγόρασε ακίνητο επί της οδού Μενάνδρου και Βηλαρά, στην Μενάνδρου και Βηλαρά, στην Ομόνοια, καθώς και κτήμα Ομόνοια, καθώς και κτήμα επτά στρεμμάτων στην επτά στρεμμάτων στην περιοχή Πατησίων, όπου περιοχή Πατησίων, όπου έκτισε την κατοικία του. έκτισε την κατοικία του.

Τα Πατήσια στα τέλη του 19ου αιώνα. Διακρίνονται από αριστερά τα κτίρια του

Πολυτεχνείου και του Μουσείου και η οδός Πατησίων

Το κληροδότημα Το κληροδότημα του Μιχαήλ Νομικούτου Μιχαήλ Νομικού

Ο Νομικός, πριν πεθάνει, τον Ο Νομικός, πριν πεθάνει, τον Μάιο του 1900, κληροδότησε Μάιο του 1900, κληροδότησε στον Δήμο Αθηναίων ολόκληρο το στον Δήμο Αθηναίων ολόκληρο το κτήμα του στα Πατήσια με τον όρο κτήμα του στα Πατήσια με τον όρο «να ιδρύση εν τω κτήματι τούτω «να ιδρύση εν τω κτήματι τούτω οιαδήποτε σχολεία αρρένων και οιαδήποτε σχολεία αρρένων και θηλέων, κατά το νεώτατον θηλέων, κατά το νεώτατον σύστημα, εις τα οποία να τεθεί σύστημα, εις τα οποία να τεθεί το όνομα Μιχαήλ Κ. Νομικός». το όνομα Μιχαήλ Κ. Νομικός».

Οι δαπάνες συντήρησης των Οι δαπάνες συντήρησης των εκπαιδευτηρίων θα καλύπτονταν εκπαιδευτηρίων θα καλύπτονταν από εισοδήματα που από εισοδήματα που προέρχονταν από το ακίνητο της προέρχονταν από το ακίνητο της οδού Μενάνδρου και Βηλαρά οδού Μενάνδρου και Βηλαρά (οκτώ διαμερίσματα και δύο (οκτώ διαμερίσματα και δύο καταστήματα).καταστήματα).

Λόγω του ταραγμένου πολιτικού κλίματος και των Λόγω του ταραγμένου πολιτικού κλίματος και των βαλκανικών πολέμων, η επιθυμία του Νομικού δεν βαλκανικών πολέμων, η επιθυμία του Νομικού δεν εκπληρώθηκε αμέσως. εκπληρώθηκε αμέσως.

Όμως, την άνοιξη του 1916, λειτούργησε δοκιμαστικά Όμως, την άνοιξη του 1916, λειτούργησε δοκιμαστικά στο κτήμα Νομικού, μετά από πρόταση του στο κτήμα Νομικού, μετά από πρόταση του προϊσταμένου της σχολικής υγιεινής του υπουργείου προϊσταμένου της σχολικής υγιεινής του υπουργείου Παιδείας, Παιδείας, Εμμανουήλ ΛαμπαδάριουΕμμανουήλ Λαμπαδάριου, το πρώτο , το πρώτο υπαίθριο σχολείο για προφυματικά παιδιά. υπαίθριο σχολείο για προφυματικά παιδιά.

Το σχολείο αυτό συνδύαζε την ιατρική περίθαλψη με Το σχολείο αυτό συνδύαζε την ιατρική περίθαλψη με μια ιδιαίτερη παιδαγωγική, ακολουθώντας το πρότυπο μια ιδιαίτερη παιδαγωγική, ακολουθώντας το πρότυπο των υπαίθριων σχολείων που λειτουργούσαν σε των υπαίθριων σχολείων που λειτουργούσαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η περιοχή των Πατησίων Η περιοχή των Πατησίων πληρούσε τις πληρούσε τις προϋποθέσεις καθώς είχε προϋποθέσεις καθώς είχε υγιεινό κλίμα, καθαρό νερό, υγιεινό κλίμα, καθαρό νερό, οπωροφόρα δέντρα και οπωροφόρα δέντρα και πυκνή βλάστηση και δεν πυκνή βλάστηση και δεν απείχε πολύ από την πόλη απείχε πολύ από την πόλη των Αθηνών.των Αθηνών.

Δυστυχώς το σχολείο αυτό Δυστυχώς το σχολείο αυτό λειτούργησε μόνο δύο λειτούργησε μόνο δύο μήνες, παρά τα καλά μήνες, παρά τα καλά αποτελέσματα τα οποία αποτελέσματα τα οποία απέφερε στην υγεία των απέφερε στην υγεία των μαθητών.μαθητών.

Η κυβέρνηση Βενιζέλου Η κυβέρνηση Βενιζέλου (1928-1932), με (1928-1932), με υπουργούς Παιδείας τον υπουργούς Παιδείας τον Κ. Γόντικα και τον Γ. Κ. Γόντικα και τον Γ. Παπανδρέου, εκπόνησε Παπανδρέου, εκπόνησε το το «Πρόγραμμα «Πρόγραμμα Ανέγερσης Σχολικών Ανέγερσης Σχολικών Κτιρίων» Κτιρίων» και κατάφερε και κατάφερε να συνάψει σύμβαση με να συνάψει σύμβαση με Σουηδική Εταιρία Σουηδική Εταιρία «περί «περί χορηγήσεως δανείου χορηγήσεως δανείου προς ανέγερσιν προς ανέγερσιν σχολικών κτιρίων του σχολικών κτιρίων του κράτους».κράτους».

Η συστηματική υλοποίηση του προγράμματος άρχισε το 1929, με Η συστηματική υλοποίηση του προγράμματος άρχισε το 1929, με τη σύσταση τη σύσταση «Γραφείου Μελετών Νέων Σχολικών Κτηρίων», «Γραφείου Μελετών Νέων Σχολικών Κτηρίων», στην αντίστοιχη υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, και την στην αντίστοιχη υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, και την εφαρμογή εφαρμογή «Γενικού κανονισμού ανεγέρσεως διδακτηρίων».«Γενικού κανονισμού ανεγέρσεως διδακτηρίων».

Έτσι, χτίστηκαν 400 νέα σχολεία σε όλη την Ελλάδα, με βάση τις Έτσι, χτίστηκαν 400 νέα σχολεία σε όλη την Ελλάδα, με βάση τις αρχές της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και σύμφωνα με τις νέες αρχές της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και σύμφωνα με τις νέες τάσεις της παιδαγωγικής, τα οποία έμειναν στην ιστορία ως τάσεις της παιδαγωγικής, τα οποία έμειναν στην ιστορία ως «σχολεία Παπανδρέου» «σχολεία Παπανδρέου» ή ή «σχολεία του ʼ30». «σχολεία του ʼ30».

Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του υπουργείου Παιδείας τα νέα Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του υπουργείου Παιδείας τα νέα διδακτήρια έπρεπε διδακτήρια έπρεπε «να είναι απλά κατά την μορφή και την «να είναι απλά κατά την μορφή και την σύνθεσιν […] πληρούντα όμως πάντοτε τας ανάγκας της σύνθεσιν […] πληρούντα όμως πάντοτε τας ανάγκας της εκπαιδεύσεως ως αύται κανονίζονται εν των παρόντι και εν εκπαιδεύσεως ως αύται κανονίζονται εν των παρόντι και εν τω ειδικώ εκάστοτε προγράμματι, ήτοι δέον να αποφεύγονται τω ειδικώ εκάστοτε προγράμματι, ήτοι δέον να αποφεύγονται τα πολυτελή και ανωφελή στοιχεία, να επιδιώκεται λιτότης εν τα πολυτελή και ανωφελή στοιχεία, να επιδιώκεται λιτότης εν ταις διακοσμήσεσιν, ιδίως δε να αποφεύγωνται χώροι ταις διακοσμήσεσιν, ιδίως δε να αποφεύγωνται χώροι περιττεύοντες και πολύπλοκοι και σύνθετα σχήματα μη περιττεύοντες και πολύπλοκοι και σύνθετα σχήματα μη οργανικά».οργανικά».

Το 1926 στο κτήμα Νομικού Το 1926 στο κτήμα Νομικού θεμελιώθηκε ένα μεγάλο θεμελιώθηκε ένα μεγάλο σχολικό συγκρότημα, σε σχέδια σχολικό συγκρότημα, σε σχέδια του αρχιτέκτονα του αρχιτέκτονα Γεωργίου Γεωργίου ΠάντζαρηΠάντζαρη, ενός από τους , ενός από τους πρώτους αποφοίτους του ΕΜΠ.πρώτους αποφοίτους του ΕΜΠ.

Το κτίριο ολοκληρώθηκε το Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 1931 και είχε μοντέρνο ύφος, 1931 και είχε μοντέρνο ύφος, καθώς ήταν απλό, χωρίς καθώς ήταν απλό, χωρίς περιττές διακοσμήσεις , περιττές διακοσμήσεις , λειτουργικό, με μεγάλους και λειτουργικό, με μεγάλους και άνετους χώρους, άνετους χώρους,

και άριστα εξοπλισμένο.και άριστα εξοπλισμένο.

Το σχέδιο ανέγερσης των Διδακτηρίων Νομικού προέβλεπε τη δημιουργία Το σχέδιο ανέγερσης των Διδακτηρίων Νομικού προέβλεπε τη δημιουργία δύο Δημοτικών σχολείων και δύο Γυμνασίων (αρρένων και θηλέων) με δύο Δημοτικών σχολείων και δύο Γυμνασίων (αρρένων και θηλέων) με ειδικούς χώρους, που θα εξυπηρετούσαν τις νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις, ειδικούς χώρους, που θα εξυπηρετούσαν τις νέες παιδαγωγικές αντιλήψεις, δηλαδή εργαστήρια φυσικής, χημείας, ξυλουργικής και χειροτεχνίας, θέατρο δηλαδή εργαστήρια φυσικής, χημείας, ξυλουργικής και χειροτεχνίας, θέατρο με σκηνή, αυλαία και παρασκήνια, υπόστεγο γυμναστήριο, σχολικά λουτρά, με σκηνή, αυλαία και παρασκήνια, υπόστεγο γυμναστήριο, σχολικά λουτρά, μεγάλο προαύλιο χώρο, μαγειρείο και αποθήκες τροφίμων. μεγάλο προαύλιο χώρο, μαγειρείο και αποθήκες τροφίμων.

Το έργο κόστισε 13.333.000 δραχμές και είχε όγκο 27.522 κυβικά μέτρα. Η Το έργο κόστισε 13.333.000 δραχμές και είχε όγκο 27.522 κυβικά μέτρα. Η κατοικία του Νομικού διατηρήθηκε στον προαύλιο χώρο και αρχικά κατοικία του Νομικού διατηρήθηκε στον προαύλιο χώρο και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση του 16χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση του 16ουου Ελληνικού σχολείου. Ελληνικού σχολείου.

Στο νέο σχολικό κτίριο μεταφέρθηκε το Η΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών από Στο νέο σχολικό κτίριο μεταφέρθηκε το Η΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών από κτίριο της οδού Επτανήσου στην Κυψέλη, λίγο πριν από τα επίσημα κτίριο της οδού Επτανήσου στην Κυψέλη, λίγο πριν από τα επίσημα εγκαίνια (25 Σεπτεμβρίου 1930) και ενώ δεν είχαν ακόμα ολοκληρωθεί οι εγκαίνια (25 Σεπτεμβρίου 1930) και ενώ δεν είχαν ακόμα ολοκληρωθεί οι οικοδομικές εργασίες. Οι πρώτοι μαθητές που φοίτησαν σε αυτό, το οικοδομικές εργασίες. Οι πρώτοι μαθητές που φοίτησαν σε αυτό, το περιγράφουν ως το περιγράφουν ως το «μεγαλύτερο, ωραιότερο και τελειότερο σχολείο της «μεγαλύτερο, ωραιότερο και τελειότερο σχολείο της Αθήνας»Αθήνας»..

Η μνημειώδης είσοδοςΗ μνημειώδης είσοδος

Οι διάδρομοιΟι διάδρομοι

Το γυμναστήριοΤο γυμναστήριο

Το παρεκκλήσι των ΤαξιαρχώνΤο παρεκκλήσι των Ταξιαρχών

Το 1934, στο προαύλιο Το 1934, στο προαύλιο του σχολείου, ο του σχολείου, ο αρχιτέκτονας Νικόλαος αρχιτέκτονας Νικόλαος Μητσάκης σχεδίασε Μητσάκης σχεδίασε έναν μικρό ναό, σε έναν μικρό ναό, σε καθαρά μοντέρνα καθαρά μοντέρνα γραμμή, αφιερωμένο γραμμή, αφιερωμένο στους αρχαγγέλους στους αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ, Γαβριήλ και Μιχαήλ, που αγιογραφήθηκε που αγιογραφήθηκε από τον ζωγράφο από τον ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά. Σπύρο Παπαλουκά.

Το παρεκκλήσι σήμεραΤο παρεκκλήσι σήμερα

Οι αγιογραφίες του ΠαπαλουκάΟι αγιογραφίες του Παπαλουκά

ΕκπαιδευτικοίΕκπαιδευτικοί του 8 του 8ουου Γυμνασίου Γυμνασίου

Στο Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών δίδαξαν Στο Η΄ Γυμνάσιο Αθηνών δίδαξαν σημαντικοί εκπαιδευτικοί όπως: οι σημαντικοί εκπαιδευτικοί όπως: οι καθηγητές της Λαογραφίας του καθηγητές της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Πανεπιστημίου Γεώργιος Μέγας Γεώργιος Μέγας και και Δημήτριος ΛουκάτοςΔημήτριος Λουκάτος, ο , ο ιστορικός του νεοελληνικού ιστορικός του νεοελληνικού θεάτρου και ιδρυτής του θεατρικού θεάτρου και ιδρυτής του θεατρικού μουσείου μουσείου Γιάννης ΣιδέρηςΓιάννης Σιδέρης, ο , ο καθηγητής Θρησκειολογίας καθηγητής Θρησκειολογίας Νίκος Νίκος ΚαλογερόπουλοςΚαλογερόπουλος, ο φιλόλογος , ο φιλόλογος και πανεπιστημιακός και πανεπιστημιακός Ιωάννης Ιωάννης ΞυροτύρηςΞυροτύρης, η συγγραφέας και , η συγγραφέας και καθηγήτρια ωδικής καθηγήτρια ωδικής Λιλίκα ΝάκουΛιλίκα Νάκου. .

Διάσημοι μαθητέςΔιάσημοι μαθητές

Στο 8Στο 8οο Γυμνάσιο φοίτησαν πολλές προσωπικότητες με σημαντική προσφορά Γυμνάσιο φοίτησαν πολλές προσωπικότητες με σημαντική προσφορά στην πολιτική, κοινωνική και πνευματική ζωή του τόπου όπως: ο στην πολιτική, κοινωνική και πνευματική ζωή του τόπου όπως: ο Κωνσταντίνος ΚαραμανλήςΚωνσταντίνος Καραμανλής, ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου , ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρης ΡοντήρηςΔημήτρης Ροντήρης, ο ποιητής , ο ποιητής Ανδρέας ΕμπειρικόςΑνδρέας Εμπειρικός, ο φιλόσοφος-, ο φιλόσοφος-οικονομολόγος οικονομολόγος Κορνήλιος ΚαστοριάδηςΚορνήλιος Καστοριάδης, ο λογοτέχνης-ακαδημαϊκός , ο λογοτέχνης-ακαδημαϊκός Άγγελος ΤερζάκηςΆγγελος Τερζάκης, ο σκηνοθέτης–παραγωγός , ο σκηνοθέτης–παραγωγός Φιλοποίμην ΦίνοςΦιλοποίμην Φίνος, ο , ο συγγραφέας–ακαδημαϊκός συγγραφέας–ακαδημαϊκός Τάσος ΑθανασιάδηςΤάσος Αθανασιάδης, ο συγγραφέας–, ο συγγραφέας–σκηνοθέτης σκηνοθέτης Αλέκος ΣακελλάριοςΑλέκος Σακελλάριος, ο ζωγράφος-θεατρικός συγγραφέας , ο ζωγράφος-θεατρικός συγγραφέας Χρύσανθος ΜποσταντζόγλουΧρύσανθος Μποσταντζόγλου, ο αξιωματικός–τ. υπουργός , ο αξιωματικός–τ. υπουργός Ιωάννης Ιωάννης ΧαραλαμπόπουλοςΧαραλαμπόπουλος, ο καθηγητής Ιατρικής του Παν/μίου Αθηνών , ο καθηγητής Ιατρικής του Παν/μίου Αθηνών Κώστας Κώστας Ε. ΣέκερηςΕ. Σέκερης, ο σκηνοθέτης , ο σκηνοθέτης Γρηγόρης ΓρηγορίουΓρηγόρης Γρηγορίου, ο τραγουδιστής , ο τραγουδιστής Δημήτρης ΜητροπάνοςΔημήτρης Μητροπάνος, ο ηθοποιός , ο ηθοποιός Αντώνης ΚαφετζόπουλοςΑντώνης Καφετζόπουλος, ο , ο βουλευτής-τ. υπουργός βουλευτής-τ. υπουργός Χρήστος ΠαπουτσήςΧρήστος Παπουτσής, η μεσόφωνος-καθηγήτρια , η μεσόφωνος-καθηγήτρια του Ωδείου Αθηνών του Ωδείου Αθηνών Κική ΜορφονιούΚική Μορφονιού, η τραγουδίστρια-τ. βουλευτής , η τραγουδίστρια-τ. βουλευτής Μαρία Μαρία ΦαραντούρηΦαραντούρη, ο δημοσιογράφος , ο δημοσιογράφος Νίκος ΕυαγγελάτοςΝίκος Ευαγγελάτος, ο ηθοποιός , ο ηθοποιός Γιάννης Γιάννης ΖουγανέληςΖουγανέλης, η δημοσιογράφος , η δημοσιογράφος Κατερίνα Δασκαλάκη Κατερίνα Δασκαλάκη και πολλοί άλλοι. και πολλοί άλλοι.

H H προτομή του Μ. Νομικούπροτομή του Μ. Νομικού Το 1969 ο σύλλογος γονέων Το 1969 ο σύλλογος γονέων

και κηδεμόνων του Η΄ και κηδεμόνων του Η΄ Γυμνασίου, τιμώντας την Γυμνασίου, τιμώντας την μνήμη του Μιχαήλ Νομικού, μνήμη του Μιχαήλ Νομικού, φρόντισε να στηθεί η προτομή φρόντισε να στηθεί η προτομή του στην είσοδο του σχολείου. του στην είσοδο του σχολείου. Δημιουργός της ήταν ο Δημιουργός της ήταν ο γλύπτης Λέανδρος Β. γλύπτης Λέανδρος Β. Τσιμένης. Ταυτόχρονα, ο Τσιμένης. Ταυτόχρονα, ο Δήμος Αθηναίων, έδωσε το Δήμος Αθηναίων, έδωσε το όνομά του σε έναν από τους όνομά του σε έναν από τους δρόμους που περιβάλλουν το δρόμους που περιβάλλουν το σχολικό συγκρότημα. σχολικό συγκρότημα.