gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 22 сентября 2015 г. №75 (2775) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Центр внимания.Дороги обходятся дорого.

3 4

К дате.Дан старт экспедиции «Ұлы дала елі».

Ізгілік пен мейірімділік мейрамы.

8

Мемлеке ті-міздің негізгі Заңы.

9

Талапты жетер мұратқа.

6

Бәрі де халық мүддесі үшін.

5

Каждое третье воскресенье сентября в Казахстане жители страны отмечают День языков.

В этот день предста-вители этнокультурных объединений устраивают концерты, познавательные мероприятия. Делятся обы-чаями, традициями своего народа. Поощряют людей, знающих не родные им языки. В Костанае дети со школьной скамьи учат три языка: казахский, русский и английский. И для полигло-тов этот день особенный.

Гимназия им. Горького одна из немногих школ, где ученики имеют воз-можность не только в со-вершенстве знать русский, казахский и английский языки, но и дополнительно освоить французский или немецкий. Посетив шко-лу, корреспонденты «НК» познакомились с полигло-тами, которые стремятся довести свои знания до со-вершенства.

- На первые курсы по ан-глийскому языку меня за-писала мама, - рассказала одиннадцатиклассница Али-на Агайдарова. - Она всегда

хотела владеть нескольки-ми языками, но у нее не по-лучилось. И вот теперь я во-плотила ее мечту в жизнь. Я понимаю, что не могу про-жить без английского. Еще я в совершенстве овладела казахским языком и теперь могу свободно общаться с родственниками.

Ученица 11 «Б» Валерия Топоркова тоже в совер-шенстве знает казахский язык, владеет английским. Она участница олимпиад по государственному языку. Ее одноклассница Мария Шал-дина также изучает казах-ский и английский языки и

является участницей олим-пиад по русскому языку. Девушки отметили, что по-свящают изучению языков один-два часа в день.

А вот ученики 11 «В» класса Всеволод Депринда и Вероника Деккер владеют не только русским, казах-ским и английским языка-ми, но и немецким.

- Тяга к языкам у меня была с детства, - сказал Все-волод Депринда. - Я всегда считал, что успешный чело-век должен знать минимум 2-3 языка, и стремился к этому. Английский язык я начал изучать еще в детской

студии. В школе продолжил изучать английский и казах-ский. А с 5 класса можно было выбрать дополнитель-ный язык. Я остановился на немецком. Так и стал из-учать еще и немецкий. Сей-час я уже свободно говорю по-немецки с родственника-ми из Германии.

А Вероника Деккер, что-бы усовершенствовать свой немецкий, посещала еще и специальные курсы, кото-рые проводит немецкое эт-нокультурное объединение «Возрождение».

(Окончание на 3-й стр.)

ПО ПОВОДУ

Полиглот - звучит гордо

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 22 сентября 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

В Костанае торжественно открыли СШ №15 с государственным языком обучения.

Она была торжественно открыта с участием аки-ма Костанайской области Архимеда Мухамбетова 19 сентября. А уже 21 сентября за новые парты сели 358 уче-ников с 1 по 9 классы и 53 воспитанника классов пред-школьной подготовки. Рас-положена школа в Северо-западном районе Костаная. Дети, проживающие на той окраине города, давно и с не-терпением ждали появления новой школы, так как были вынуждены добираться до школ на автобусах, и неред-ко с пересадками.

На линейку дети пришли веселые, нарядные, с буке-тами цветов и в сопрово-ждении родителей. Перед началом линейки чувство-валось волнение, особенно у учителей. Большая часть педагогического состава приехала из районов Коста-найской области.

- Я жила в Карабалыкском районе, - рассказала корре-спонденту «НК» классный руководитель шестикласс-ников Аймкуль Жумабаева. - С новой школой связываю большие надежды и перспек-тивы.

Дети тоже были очень рады этому события. Напри-мер, ученик 6 класса Дархан Оралов раньше учился в СШ №8, до нее добирался на ав-тобусе, а потом еще прихо-дилось долго идти. Теперь в

школу он будет ходить пеш-ком.

Торжественную линейку открыл аким Костанайской области Архимед Мухамбе-тов.

- Эта школа по-настоящему уникальна тем, что включает в себя детский сад, создавая, таким образом, единый об-разовательный комплекс обу чения и воспитания де-тей с дошкольного возраста, - отметил Мухамбетов. - Уча-щиеся нашей области всегда демонстрировали высокие показатели в предметных олимпиадах, научных со-ревнованиях и различных конкурсах. Олимпийская сборная области является лучшей в республике по общеобразовательным пред-метам, а по результатам ре-

спубликанских научных соревнований школьники занимают 2 место.

Также он отметил, что ученики Костаная в этом году по общеобразователь-ным предметам завоевали рекордное за всю историю олимпийского движения количество медалей: 5 зо-лотых, 5 серебряных и 10 бронзовых, и пожелал уче-никам и учителям удачи в новом учебном году.

Чтобы отправить детей в добрый путь, в светлое буду-щее, перед ними расстелили «ак жол» - белую дорожку. Ученики прошли по ней и ра-зошлись по своим классам.

Акиму области показали школу изнутри. Мухамбе-тову продемонстрировали спортзал, пояснив, что обо-

рудование - сетки, щиты, ворота входили в проект. Также аким посетил ком-пьютерный класс, столовую, актовый зал, библиотеку, кабинеты. В столовой глава региона заострил внимание на оборудовании с хорошим, как он заметил, трехлетним гарантийным сроком. Также отметил и то, что школа уни-кальна тем, что имеет блоч-но-модульную котельную. Затем аким посетил здание детского сада, где побывал в разных кабинетах.

В этом году в СШ №15 бу-дут учиться 358 учеников с 1 по 9 классы и 53 воспитан-ника КПП. А также 50 детей пойдут в детский сад.

Ольга ГОРАЙФото автора

ХОРОШАЯ НОВОСТЬ

В первый раз в новый класс

ОФИЦИАЛЬНО

Вопрос-ответПо сообщению пресс-службы акима Костанайской обла-

сти, Архимед Мухамбетов с 28 по 30 сентября планирует провести интернет-конференцию. Она будет посвящена реализации Послания Президента РК народу Казахстана «Нурлы жол - путь в будущее».

Желающие задать вопросы будут иметь возможность с 28 по 30 сентября отправить их на официальный портал «элек-тронного правительства» www.egov.kz

Ольга ГОРАЙ

АКЦЕНТЫ

В погоне за качеством

Новый аким Костанайской области намерен изменить подходы к реализации госпрограммы «Карта индустриали-зации».

На своем первом аппаратном совещании в Костанае в качестве акима области Архимед Мухамбетов руководите-лям некоторых департаментов, управлений и организаций сразу дал четко понять, что методы работы придется резко пересмотреть. В первую очередь это касается агропромыш-ленного комплекса, а точнее, инвестиционных проектов, которые реализуются в этой сфере. Ознакомившись с Картой индустриализации, новый аким пришел в недоумение: зачем в регионе понастроили столько мельниц и зерносушилок?

- Если мы будем такие проекты реализовывать, то о какой инновационности можно говорить? О какой индустриализа-ции? Такая работа никуда не годится. Карту индустриализа-ции надо пересматривать! Гоняться не за количеством, а за качеством нужно, - заметил Архимед Мухамбетов.

Раскритиковал Архимед Мухамбетов и деятельность СПК «Тобол». Он отметил, что корпорация не должна размени-ваться на мелкие проекты и уж тем более заниматься креди-тованием малого бизнеса, а также социальными проектами.

- СПК «Тобол» должна заниматься реализацией крупных градообразующих проектов, индустриализованных, с вы-сокой добавленной стоимостью. Поэтому то, что вы запла-нировали на 2015-2017 гг., надо полностью пересмотреть. Эффекта нет от того, что вы за все время семь проектов прокредитовали. Это мышиная возня, если подвести итоги, - резюмировал Мухамбетов.

Валентина МЕЛЕХОВА

НАЗНАЧЕНИЯ

Вверх по лестнице

Бывший замакима Костанайской области возглавил СПК «Алматы».

Мурат Дарибаев, который в последнее время курировал вопросы социального обеспечения, назначен председателем правления АО «НК «СПК «Алматы». Его представил коллек-тиву в минувшую субботу аким южной столицы. Перед Да-рибаевым поставлены задачи по привлечению инвестиций, созданию конкурентоспособных, экспортоориентированных производств на основе государственно-частного партнерства, эффективному управлению активами корпорации. Кроме того, вновь назначенному председателю правления необ-ходимо внести новые концептуальные подходы по деятель-ности СПК с учетом сложившейся ситуации.

Меж тем кто займет должность заместителя акима Коста-найской области по социальным вопросам, пока не ясно. Это место остается вакантным.

Мария БЕРЕЖНАЯ

ПРОГНОЗ

Уходим в минус?

По сообщению синоптиков, в первой половине недели ожидается постепенное понижение температуры воздуха. Из-за прохождения холодных фронтов по территории регио-на прогнозируется неустойчивый характер погоды, местами пройдут дожди, усилится ветер.

- С 21 по 27 сентября ночная температура воздуха будет колебаться от 5-10 градусов тепла до 3 градусов мороза. Днем столбик термометра покажет 15-20 градусов тепла, местами от +7 до +12 градусов, - говорит начальник отдела прогнозов погоды филиала РГП «Казгидромет» по Костанайской об-ласти Валентина Загребина.

Валерия ВАХНЕНКО

По прогнозам СПК «Тобол», 100 млн тенге в виде долга крестьянских хозяйств уже не вернутся в инвестиционный портфель компании.

Напомним, с 2011 года СПК «Тобол» выступает гарантом сельхозтоваро-производителей перед АО «Продкорпорация» в рамках финансирования аграриев на проведение весенне-полевых работ. За

последние 5 лет социаль-но-предпринимательской корпорацией предоставле-но свыше 4 тыс. гарантий почти на 30 млрд тенге. На сегодняшний день по-прежнему неисполненными остаются обязательства 104 КХ на общую сумму более 955 млн тенге.

В связи с тем, что мест-ные аграрии не вернули долг заемщику в установ-ленный срок, платить по счетам пришлось СПК «То-

бол». Социально-предпри-нимательская корпорация, как гарант, была вынужде-на исполнить обязательства 2012-2014 гг. на сумму 466 млн тенге. В результате эти деньги были отвлечены от основной инвестиционной деятельности компании.

- К сожалению, по ре-зультатам проведенного мониторинга урожая те-кущего года предприятий-должников имеется риск неисполнения обязательств

сельхозтоваропроизводите-лей перед СПК «Тобол» за 2012-2013 гг. Так как часть крестьянских хозяйств обанкротилась и уже не осу-ществляет никакой деятель-ности, а часть находится на грани банкротства по при-чине низкой урожайности в связи с неблагоприятными погодными условиями по-следних трех лет, - сообщил председатель правления АО «СПК «Тобол» Арман Алиев. - У нас, по предвари-тельным данным, порядка 100 млн тенге вообще будут безвозвратными для СПК «Тобол».

Чтобы подобная ситуация не повторялась впредь, ре-шено рассмотреть вопрос по изменению подходов предо-ставления гарантий товаро-производителям. А именно - в качестве страховки для СПК крестьяне должны предостав-лять залоговое имущество. А нынешняя ситуация, по при-знанию Алиева, приводит к иждивенчеству. Аграрии, по-нимая, что даже в судебном порядке корпорация взы-скать с них ничего не может, не спешат расплачиваться с долгами.

Валентина МЕЛЕХОВА

ПОВЕСТКА ДНЯ

Снова в пролете

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 22 сентября 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

К СВЕДЕНИЮ

День без водыПодготовка к отопительному сезону в Костанае ведется

в штатном режиме. Об этом сообщила пресс-служба акима города. В связи с

проведением плановых работ по реконструкции магистраль-ного Московского водовода временно, с 5.00 часов утра до 22.00 часов 22 сентября, будет прекращена подача холодной воды потребителям в центральной части областного центра. Администрация ГКП «Костанай-Су» просит горожан произ-вести необходимый запас питьевой воды, так как подворный подвоз, как это было раньше, осуществляться не будет.

Александр ФЕДОРОВ

АКТУАЛЬНО

Детей - в кресло!

Костанайские полицейские штрафуют водителей за от-сутствие детских автокресел.

Более 30 нарушителей с 12 по 19 сентября привлечены к административной ответственности.

По словам старшего инспектора управления администра-тивной полиции ДВД Костанайской области Юрия Панасен-ко, до этого времени сотрудники дорожной полиции вели с водителями разъяснительные беседы, объясняли непонятные моменты.

- У владельцев машин, имеющих маленьких детей, было время, чтобы обзавестись автокреслами. Некоторые этого не сделали. А сумма по оплате данного нарушения существен-ная - 5 МРП, это около 10 тысяч тенге. Владельцы машин должны знать, что если ребенок весит больше 36 килограм-мов при росте 135 сантиметров, автокресло не нужно. Мож-но использовать адаптер или бустер, - пояснил инспектор.

Напомним, с начала года в силу вступили обновленные Правила дорожного движения. Так, дети до 12 лет должны быть пристегнуты специальными удерживающими устрой-ствами.

Валерия ВАХНЕНКО

КРИМ-ИНФО

«Железный конь» в опасности

В Костанае участились случаи угона автомобилей.С начала 2015 года в регионе зарегистрировано 320 угонов

машин, из них по горячим следам раскрыто 18 преступле-ний. К примеру, за восемь месяцев 2014 года было угнано 215 машин, основную часть которых составили автомобили марки ВАЗ.

По информации пресс-службы ДВД Костанайской области, также участились случаи краж из автомашин. С января по сентябрь 2015 года совершено 630 краж, за аналогичный период 2014 года - 389.

- Сотрудники дорожной полиции в усиленном режиме про-водят оперативно-профилактическое мероприятие «Угон», благодаря которому было выявлено 17 ранее не раскрытых угонов авто и возвращено владельцам 16 машин, находящих-ся в розыске. До сих пор остаются ненайденными 56 машин, - отметили в ведомстве.

На сегодняшний день полицейскими задержаны 60 авто-угонщиков, а также выявлены три преступные группы, за-нимающиеся угонами и автомобильными кражами.

Виктория РОМАНОВА

Самолеты Qazaq Air будут два раза в неделю летать по маршруту «Алматы-Костанай-Алматы».

17 сентября авиакомпания Qazaq Air начала выполнять рейсы по маршруту «Алматы-Костанай-Алматы». Первый рейс из Алматы прибыл в Костанай по расписанию и обратно в южную столицу отправился в 12:45.

Как сообщил «НК» пред-ставитель АО «Международ-

ный аэропорт «Костанай» Александр Андреев, в Ко-станай из Алматы прибыли семь человек. Билеты до Ал-маты купили пять человек.

- До конца сентября авиа-компания будет выполнять рейсы по маршруту «Алма-ты-Костанай-Алматы» по вторникам и четвергам, - по-яснил Андреев. - В конце ме-сяца авиакомпания может скорректировать расписа-ние. На первом рейсе при-летели немного пассажиров,

но это, скорее всего, потому, что не все еще знают о но-вом рейсе.

Напомним, у авиакомпа-нии разработано три тари-фа: промо-тариф, базовый и универсальный. На про-мо-тариф цена билета из Алматы в Костанай равна 15 500 тенге, из Костаная в Алматы - 16 200 тенге. Это невозвратный билет. Цена на базовый тариф из Алматы в Костанай - 17 500 тенге, из Костаная в Алматы - 18 200

тенге. Предусмотрены и ва-рианты возврата билета. В этом случае цена возвратно-го билета на универсальный тариф из Алматы в Костанай - 30 000 тенге, а из Костаная в Алматы - 30 700 тенге.

Рейсы выполняются на самолетах Bombardier Q400 на 78 посадочных мест. Рейс из Алматы по вторни-кам и четвергам отправля-ется в 9:05. Из Костаная в эти же дни в 12:45.

Ольга ГОРАЙ

ПОДРОБНОСТИ

Старт авиарейсам дан

На 95% готовы жилые дома Костаная к отопительному сезону.

Этот показатель выше, чем на эту же дату прошло-го года.

- Надо отметить, что с каж-дым годом жильцы и руко-водители обслуживающих компаний более ответствен-

но относятся к подготовке внутридомового оборудова-ния к эксплуатации в зим-ний период, - говорит глав-ный специалист жилищной инспекции Акан Сейсенга-лиев. - Сейчас жилищный фонд города составляет 1065 многоквартирных жилых до-мов. Из них 1016 полностью готовы в работе.

855 из этих домов обслужи-вают кооперативы собствен-ников квартир. Хуже обстоят дела в так называемых бес-хозяйных домах, оставшихся чаще всего без обслуживания управляющих компаний из-за хронической неплатежеспо-собности жильцов. А таких в Костанае - 210. 49 из них нуждаются в ремонте систем

горячего и холодного водо-снабжения, внутридомовых систем.

Согласно правилам, ото-пительный сезон в городе начнется при установившей-ся среднесуточной темпера-туре наружного воздуха +8°С и ниже в течение 3 дней. Так что нужно поторопиться.

Анатолий АМУРСКИЙ

КОММУНАЛКА

Не затягивать до «белых мух»

Ни шатко ни валко идет ремонт по ул. Мауленова - до 15 сентября здесь планировали полностью завершить ремонт дорожного полотна от кольца до ул. Дощанова.

Подрядчики из ТОО «АБЗ+» еще в августе частич-но отремонтировали кольце-вую развязку на пересечении улиц Мауленова, Уральской, Карбышева и частично ул. Мауленова в границах улиц Дощанова и Леонида Беды. На этом работы прекрати-лись.

Водители, «с ветерком» проехавшие отремонти-рованные участки улицы,

теперь с немалыми трудно-стями и нарушениями ПДД преодолевают многочис-ленные ямы и ухабы в рай-оне городского налогового управления.

- Мы работаем в преде-лах выделенных средств и по конкретным заявкам заказчика - отдела ЖКХ городского акимата, - гово-рит главный инженер ТОО «АБЗ+» Валерий Марьенко. - На ремонт этого участка за-явка пока не поступала.

На официальный запрос «НК» в ГУ «Отдел ЖКХ, пассажирского транспорта и автомобильных дорог» ин-формацию подтвердили, объ-яснив, что связано это с недо-

статочным финансированием бюджетных программ. К кон-цу декабря ремонт улицы бу-

дет завершен.Александр КУЗЬМИЧЕВ

Фото Александра ОТКИНА

ЦЕНТР ВНИМАНИЯ

Не любые дОроги дороги

ЖӘРМЕҢКЕ!26 қыркүйек сағат 9.00-де Сити-орталықта,

8,9 шағынаудандар аралығында Арыстанбеков көшесінің бойында және КСК ауданында Тек-стильщиктер көшесінде («Жастар» бульварының кіре берісі) облыстың аудандары мен қалалары тауарөндірушілерінің қатысуымен «Алтын күз - 2015» ірі көлемді ауылшаруашылық жәрмеңкесі өтеді.Қосымша ақпарат тел. 575-773.

ЯРМАРКА!26 сентября в 9.00 на территории Сити-центра,

по ул. Арыстанбекова между 8 и 9 мкрн и в районе КСК по ул. Текстильщиков (вход в бульвар «Жастар») состоится крупномасштабная сельскохозяйственная ярмарка «Алтын күз - 2015» с участием товаропро-изводителей городов и районов области.Дополнительная информация по тел. 575-773.

(Окончание. Начало на 1-й стр.)

- Мне нравится изучать языки, - говорит Вероника. - Английский начала изучать еще в студии. В школе ов-ладела им в совершенстве. Появился интерес к немец-кому языку. В будущем я бы хотела еще овладеть и испанским языком.

Каждый из учеников не-пременно связывает свое будущее с языками. Они планируют совершенство-

вать их и дальше. И пока есть возможность, освоить новые языки.

Кстати, надо отметить, что в Костанае действуют шесть воскресных школ по изучению языков. В этих школах свои родные язы-ки изучают евреи, немцы, украинцы, татары, поляки и армяне. И записаться к ним могут все желающие.

Ольга ГОРАЙФото

Александра ОТКИНА

ПО ПОВОДУ

Полиглот - звучит гордо

Первый день Курбан айта, 24 сентября, в Казахстане объявлен выходным днем.

Один из самых значимых мусульманских праздников Курбан айт приходится на 70 день после окончания поста Ораза.

Первый день этого свя-щенного праздника, 24 сентября, согласно статье 96 Трудового кодекса РК, считается выходным днем. Далее 25 сентября, пятница,

- рабочий день. И затем 26-27 сентября для тех работ-ников, у кого пятидневка, вновь выходные дни.

Один из основных об-рядов в Курбан айт - жерт-воприношение. Также в этот священный праздник паломники со всего мира совершают хадж в Мекку (Саудовская Аравия).

Из Костаная в этом году в Мекку отправились 15 че-ловек.

Ольга ГОРАЙ

ТРАДИЦИИ

По мусульманскому календарю

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 22 сентября 2015 г.

НАША ЖИЗНЬ

К ДАТЕ

По следам истории

20 сентября Костанайская область встретила участников республиканской историко-культурной экспедиции «Ұлы дала елі».

Экспедиция, старт которой был дан Нурсултаном На-зарбаевым 11 сентября, посвящена 550-летию Казахского ханства. Одной из главных задач, которая стоит перед ее участниками, - собрать материал, который ляжет в основу развития внутреннего туризма и приобщения казахстанцев к истории своей страны. В составе экспедиции – журналисты, ученые, краеведы, представители научно-экспертных групп Ассамблеи народа Казахстана.

Наш регион принял эстафету от Северо-Казахстанской области в приграничном Узункольском районе. Здесь док-тор исторических наук Нурбек Шаяхметов торжественно передал заведующей АНК Костанайского региона Гульвире Кудайкуловой книгу-дневник, куда участники записывают свои наблюдения, путевые заметки и пожелания.

После чего делегаты прибыли в Костанай, где для них была подготовлена насыщенная экскурсионная программа. Пер-вым делом гости возложили цветы к памятнику известного казахского поэта, ученого, тюрколога Ахмета Байтурсынова. Отсюда они отправились в областной историко-краеведче-ский музей, где посмотрели уникальные экспозиции ко-станайского храма истории. Еще одним памятным местом в маршруте гостей стал мавзолей казахского педагога-про-светителя, писателя, фольклориста Ибрая Алтынсарина. О многих интересных фактах из жизни Ибрая участникам экс-педиции рассказал профессор, кандидат философских наук, член научно-экспертной группы АНК Костанайской области Калкаман Жакып. На нынешней 23-й областной сессии АНК он выступил с инициативой разработать к будущему году региональный туристический тур по местам, связанным с рождением, становлением и общественной деятельностью нашего именитого земляка.

21 сентября к участникам экспедиции примкнули пред-ставители Костанайской области, которые отправятся на четыре дня по историческим местам Тургайского региона (Жангельдинский и Амангельдинский районы, г.Аркалык). А оттуда 24 сентября костанайцы поедут в село Улытау, где в свою очередь передадут эстафету экспедиции Караган-динской области.

Финал масштабного мероприятия, как и его итоги, наме-чены на 9 октября в Таразе, куда съедутся представители из всех регионов Казахстана.

Зульфия НАБИЕВАФото автора

В языке – душа народа18 сентября в Костанае в ДК «Мирас» прошло праздничное

мероприятие, посвященное Дню языков народа Казахстана и 20-летию АНК.

Открыл программу известный ансамбль «Костанайские зори» хороводом дружбы, где были показаны различные народные танцы. После на сцену вышел заместитель акима области Базыл Жакупов, который отметил, что День языков – событие большой идеологической значимости.

- В нашем регионе более 700 детей некоренной националь-ности посещают учебные заведения с государственным язы-ком обучения, - отметил Базыл Шаймуханович. – Хочется по-благодарить их родителей за активное участие в реализации языковой политики, за трепетное и уважительное отношение к государственному языку. Также на базе областного центра обучения языкам работают девять лингвистических центров от этнокультурных объединений региона, которые посещают более 200 человек.

Одной из первых благодарственное письмо Базыл Жаку-пов вручил многодетной маме Татьяне Бай, приехавшей из п.Алтын Дала Костанайского района.

- Все шестеро моих детей в совершенстве владеют казах-ским языком, - говорит Татьяна. – Мы с мужем отдали их в школу с госязыком специально, чтобы они могли изучить его досконально, ведь только зная язык в совершенстве, можно постичь всю его красоту и глубину.

В числе почетных гостей на концерт были приглашены также представители этнокультурных объединений област-ного Дома Дружбы, каждый из которых, не умаляя досто-инств своего родного языка, отмечал большую связующую и объединяющую роль казахского языка в дружбе народа Казахстана.

Мадина РАМАЗАНОВА

Жители окраин опасаются, что их дороги вновь превратятся в кашу.

Окраины областного цен-тра и пригород постепенно осваиваются и расстраивают-ся. Так, в Северо-западном районе Костаная, в мкрн «Восточный» п. Затобольск, в п. Дружба переселенцам из глубинок и нуждающим-ся еще в 2007 году выделили первые участки под строи-тельство. Обещали в крат-чайшие сроки постепенно провести все необходимые коммуникации, благоустро-ить дороги. Но дела продви-гаются медленно. Если со светом, водой, газом вопро-сы решились, то как добить-ся, чтобы появились дороги и стал ходить общественный транспорт, жители не знают. Наступает осень, и обитате-ли окраин вновь бьют во все колокола. Пока на улицах сухо, жители окраин вновь пытаются привлечь к себе внимание. Они боятся, что как только пойдут дожди, они останутся отрезанными от цивилизации.

Северо-западный район начал застраиваться в 2007 году. Первые 20 домов там

появились, когда в микро-районе не было ни линий электропередач, ни газа, ни воды. Постепенно пустырь застроили, коммуникации провели. А вот с появлени-ем дорог дела только начали сдвигаться с мертвой точки. В этом году асфальт появил-ся на ул. Чекмарева. По ней можно с ул. Гагарина доехать до новой школы. С появле-нием асфальта стала решать-ся и проблема с городским автотранспортом. Маршрут №10 теперь доходит до но-вой СШ №15. По остальным улицам городские автобусы не ходят. Причина одна - там нет дорог, а только ямы и грязь. Внутрь Северо-за-падного района не только автобусы не заезжают, но и жители не могут добраться до своих домов на личных автомобилях. Они вынужде-ны оставлять машины далеко от дома, на трассах. Те, кто рискует пробраться к дому, нередко застревают.

- Мы так рады появлению в нашем районе новой школы, - говорит Нургуль Жапарова. - Видим, что власти старают-ся, делают что-то для нас. Но нам очень бы хотелось,

чтобы положили асфальт на других улицах. Чтобы дети добирались до школы не в резиновых сапогах, а в нор-мальной обуви. Чтобы авто-мобилисты могли приезжать домой на машинах, а не бро-сать их там, где чисто. Мы

уже дороги ждем, как чуда. Жители Северо-западного

района не сидят сложа руки, они неоднократно обраща-лись на блог акима области с просьбой оказать им содей-ствие, в партию «Нур Отан». Люди боятся, что их новый

микрорайон так и останется без дорог и будет утопать в грязи, как большая часть Ко-станая-2, где люди уже отчая-лись надеяться на появление дорог.

А вот жители нового ми-крорайона в п. Дружба, по-сле того как его присоедини-

ли к Костанаю, не перестают надеяться, что цивилизация дойдет и к ним. В 2007 году там начали выделять участ-ки под новостройки. Люди развернули активное строи-тельство. Со временем в ми-крорайоне провели линию электропередач, канализа-цию. А вот вместо дорог по сей день ямы и колдобины.

- Мы уже строимся шесть лет, - говорит Татьяна Ли. - Только переезжать не то-ропимся. Ждем, когда про-ведут все коммуникации и появятся дороги.

Полны ожидания и ини-циативы новоселы микро-района «Восточный» п. Затобольск. Эту окраину пригорода тоже начали раз-вивать с 2007 года. Сегодня там развернулся целый по-селок. Чтобы дойти с одного конца микрорайона в дру-гой, надо преодолеть более 2 км. И когда на улице дождь или снег, это приходится де-лать пешком, дороги там в таком состоянии, что даже в сухую погоду по ним слож-но проехать.

- Мы живем тут 5 лет, - рассказала Наталья Зават-ская. - Вроде все хорошо, коммуникации проведены, добираемся до города на

машине. Но вот дороги - это огромная проблема. Как только приходит осень, на машине в микрорайон не заедешь, потому что обяза-тельно забуксуешь. Такси и «скорая помощь» к нам отказываются ездить. Как только слышат, что заявка

в мкрн «Восточный», сразу дают отбой. А если в непо-году случится пожар? Как пожарная машина должна проехать?

Когда непогода, около мкрн «Восточный», вдоль трассы, можно наблюдать выставку машин. Жители бросают их там, чтобы не забуксовать в грязи.

Те люди, которые только в этом году переехали в при-город, уже взволнованы.

- Нам сказали, что тут надо запасаться резиновыми сапогами, - говорит Мадина Сейткалиева. - И еще сказа-ли, что очень плохо ходят автобусы. И действительно, когда бы мы ни выходили на остановку, автобусов нет. Приходится идти в Затобо-ловку пешком. Но надеемся, что микрорайон новый и в будущем его благоустроят.

Школьники уже привык-ли ходить пешком. И не жалуются, только просят, чтобы асфальт положили.

- Меня все устраивает, до школы недалеко, если идти через микрорайон, - гово-рит Адиль Жамбуршинов. - Но когда грязь, приходится идти вокруг микрорайона, а это лишние 2 км.

Жители мкрн «Восточ-ный» уже несколько раз об-ращались в районный аки-мат, писали на блог акима области. Но пока ситуация кардинально не изменилась.

Новостройки на окраинах Костаная и в пригороде - это только небольшая часть, где люди еще надеются на циви-лизацию и дороги. А жители таких районов, как Корей-ский поселок, п. Киевский, п. Кунай, «военный горо-док», уже давно перестали ждать прихода цивилиза-ции. Финансовая ситуация непростая. Уже в этом году значительно сократились выделенные средства на реконструкцию и ремонт основных дорог в Костанае. И когда дойдет очередь до окраин, неизвестно. Но на-род не перестает ждать и надеяться...

Ольга ГОРАЙФото автора

и Александра ОТКИНА

СИТУАЦИЯ

Не пройти, застрянешь в пути

В мкрн «Восточный» пройти по дорогам можно только в сухую погоду

В Северо-западном районе в этом году появился асфальт на улице, ведущей в новую школу

Большинство дорог в Северо-западном районе напоминают ямы и колдобины

Бүгінгі нөмірде:

* Қазақ деп соққан жүректер

* Орындалған арман

*Қазақтың үшінші ғарышкеріСейсенбі, 22 қыркүйек 2015 жыл

Қазіргі таңда барша жұртшылық үшін өзекті мә-селелердің қатарындағы жол жөндеу жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Се-бебі, алда қыс айы келе жатқанын бәріміз де жақсы білеміз. Сапалы жол авто-көлік иелеріне де, жүргін-шілерге де қызмет етеді.

Сондықтан да қала басшылығы және жоғарыда аталған жолға байланысты мекемелердің жетекшілері де оның маңыздылығын түсініп, жаз бойы оның уақыт талабына сай атқа-рылуын басты назарда ұстады. Тиісті орындардан оның дер кезінде жүзеге асырылуын талап етті.

Қоңыр күз де келіп қал-ды. Енді ашық күннің әрбір сағатын тиімді пайдаланған абзал. Мәселен, бұл күн-

дері облыс орталығындағы ең үлкен Герцен көшесін-дегі жолды қалпына кел-тіру секілді жұмыстары да өз мәресіне жетті. Осы аталған істер ойдағыдай аяқталып, ондағы қала тұрғындарының көңіл-күй-леріне де оңды әсер еткені хақ.

Сөйтіп, жаңадан пайда-лануға берілген жолдар барша көліктердің қозға-луына, жол жүргіншілерінің алаңсыз болуына бел-гілі дәрежеде ықпалын тигізетіндігі айтпаса да түсінікті.

Осы орайда шаһары-мыздағы Садовая, Челябі, Рудненский, Баймағам-бетов, Жамбыл, Шипин, Таран, Спортивная, Гвар-дейская, Алтынсарин, Уәлиханов, Текстильщиков

және Фабричный көше-леріндегі жөндеуден өткен жолдар жерлестеріміздің де алыс-жақын, елдерден ат басын тіреген қонақтардың да көңілдерінен шыққан-дығын жасырмаймыз.

Сонымен қатар Абай даңғылындағы жолдар да күрделі жөндеуден өтіп, пайдалануға берілді. Осы аталғандармен қатар қала-дағы Хәкімжанова, Беда, Нариман көшелері және Абай даңғылы қиылыста-рындағы бірқатар көше-лерде де тиісті жұмыстар атқарылды.

Сондай-ақ, Мәуленов, Беда, Карбышев, Дорожни-ков көшелеріндегі 980 метр жолдарындағы жөндеу жұмыстары жұртшылық на-зарын аударды. Оған мем-лекеттік бюджеттен жалпы

86 млн. 888 мың теңге қар-жы бөлінді.

Осы деректер мен дәйектерден үстіміздегі жылдың жаз айларында аталған жұмыстарға тар-тылған ұжымдар мен ма-мандардың қаншалықты нәтижелі іс атқарғандығын пайымдау қиынға соға қой-мас.

Бұл маңызды жұмы-старға да қыруар қаржы керек екендігі белгілі. Сон-дықтан осынау жауапты әрі кезек күттірмейтін науқан-ды жұмыстарға кейінгі жыл-дары республикалық және жергілікті қазынадан қыру-ар қаражат бөлінді. Бұл да болса мемлекет тарапынан халық үшін жасалып жатқан үлкен қамқорлық екендігі сөзсіз.

Осы арада нақты мысал

келтіре кетелік. Қаламыз-дың жолдарын жөндеуге мемлекет бюджетінен жал-пы 347 млн.теңге қаржы жұмсалды. Соның ішінде жолдарды қалпына келтіру-ге 159,372 млн.теңге, күр-делі жөндеуге 188,120 млн.теңге қаржы бөлінді.

- Қалада жол жөндеу жұмыстары қарқынды жүр-гізілуде. Алдағы уақыт-та шаһардағы осындай атқарылар жұмыстардың сапасына назар аудара береміз. Тұрғындардың қа-уіпсіз қозғалысына қолайлы жағдай жасау – біздің басты міндетіміз, - дейді «Қоста-най қаласы әкімдігі тұрғын үй – коммуналдық және ав-томобиль жолдары бөлімі» мемлекеттік мекемесіндегі жауапты маман.

Айзат АСҚАРҚЫЗЫ

ҚАЛА – ҚАРБАЛАС

Бәрі де халық мүддесі үшін

Облыс орталығындағы көшелерді жөндеу

жұмыстары жалғасуда

ҚҰРБАН АЙТ ҚҰТТЫ

БОЛСЫН!Аса қамқор, ерекше

мейірімді Алланың аты-мен бастаймын!

Құрметті бауырлар!

Баршаңызды мұсылман қауымының ұлық мерекесі – Құрбан айт мейрамы-мен құттықтаймын! Айтқа аман-есен жеткізген Алла Тағалаға сансыз шүкірлер мен мақтаулар болсын!

Халқымыздың сан ға-сырдан бергі саналы ғұмы-рында рухани тірек болған асыл дініміздегі айтулы ме-реке – Құрбан айт мейрамы айрықша аталып келеді. Ұлттар мен ұлыстарды бір-лік пен игілікке, мейірім мен кешірімге бастаған мүбәрак мейрам – Құрбан айт құтты болсын!

Айт – ағайын арасын жақындастыра түсетін, адамзат баласын иманды-лыққа ұйытып, қанағат пен тәубеге үндейтін ұлық ме-реке. Бұл күндері барша мұсылман ізгі амалымен Алланың разылығына бөле-неді. Айт күндері қасиетті Меккеде қажылық парызын өтеп жатқан мұсылман үм-беті Жаратушыға жалбары-на дұға жасап, құрбандық шалады.

Қаржылық мүмкіндігі жоқ адамға құрбан шалу – міндет емес. Құрбандық еті ағайын-туыс, көрші-қолаң, тұрмысы төмен отбасыла-рына, жетім мен жесірлерге, мүгедектер мен науқас жан-дарға таратылады. Алла-ның разылығы үшін құрбан шалу – пенденің иманын күшейтіп, тақуалығын арт-тырады. Қасиетті Құран-да:«Ұмытпаңдар, олардың еті де, қаны да ешқашан Ал-лаға жетпейді. Оған жететін нәрсе – жүректеріңізге ұя-лаған тақуалық, Аллаға де-ген құрмет» («Хаж» сүресі, 37-аят), – деп баяндалған.

Мүбәрак мейрамның құрметі үшін барша жа-мағатты, азаматтарды мүгедектер, жетімдер мен жесірлер, әсіресе қараусыз қалған ата-аналарға қайы-рымдылық жасауға шақы-рамын.

Алла Тағала дұға-тілек-теріміз бен ізгі амалдары-мызды және шалған құр-бандықтарымызды қабыл еткей! Отбасыларыңызға амандық, зор денсаулық, жұмыстарыңызға береке тілеймін.

Ержан қажы МАЛҒАЖЫҰЛЫ,

Қазақстан мұсылмандары діни

басқармасының төрағасы, Бас мүфти.

Сейсенбі, 22 қыркүйек 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ - МЕНІҢ ТІЛІМ

Құшағы кең қазақ халқы сонау бір ауыр жылда-ры көптеген өзге ұлт өкілдерін бауырына тарт-ты. Қазақстанда бір шаңырақ астында өмір сүріп жатқан түрлі ұлттар мен ұлыстардың бірлігі, ынтымағы басқа мемлекеттерге үлгі.

Елімізде соңғы уақытта қазақша сөйлейтін өзге ұлт өкілдері айтарлықтай көбейгені де баршаға аян. Бұл – нағыз патриоттардың қазақ жеріне, мемлекеттік тілге деген ерекше құрметі.

Жақында, қазақ тілін жетік меңгерген бірқатар өзге ұлт өкілдерімен жолығып, оларды әңгімеге тартқан едік.

Дмитрий Ромащенко-қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі:

- Мемлекеттік тілді мектеп қа-бырғасында жүрген сәттерімнен-ақ үйрене бастадым. Оқушы болып жүрген кездерден бастап түрлі сайыстарға, олимпиадаларға катысу арқылы қазақ тілін білуге деген құл-шынысым арта түсті.

Сөздіктер мен ұстаздарымның көмегі арқылы аударма жұмыстары-мен де айналысып, қазақ тілін меңге-руге бет бұрдым. Меніңше, алын-байтын асу жоқ. Бәрі де адамның өз қолында. Шын ниет болса, оны жүзеге асыруға әбден болады.

Отбасымда да мен қазақ тілінде сөйлеуге тырысамын. Анам мен әкемнің ұлты - украин. Өздері Федоров ауданында дүние-ге келген. Олар менің талпынысымды қолдайды. Бір өкініштісі, әке-шешем кезінде мектепте қазақ тілінде оқымағандықтан мемлекеттік тілді мен секілді игере алмады.

Биыл Қостанай мемлекеттік университетінің қазақ фило-логиясы мамандығын тәмамдадым. Қазіргі таңда өзімнің туған жеріме оралып, Федоров селосындағы №1 орта мектебінде

мұғалім болып қызмет атқарып жатырмын.Мен үшін қазақ тілінің орны ерекше. Осы тілді меңгер-

генімнің арқасында Алаштың атақты ақын-жазушыларының шығармаларын ешқандай аудармасыз оқитын дәрежеге жет-тім. Кейде қазақша сөйлеуге ұялатын, оны менсінбейтін кейбір кісілерді көргенде, қарным ашады. Ал мемлекеттік тілге деген құрмет, елге құрмет емес пе? Оны білу Қазақстандағы әрбір азаматтың басты парызы.

Ольга Тихова-Қостанай мемлекеттік педа-гогикалық институтының 2 курс студенті:

- Менің ата-анамның ұлты орыс. Олар Ақтөбе облысында тұрады. Отбасында бес қыз тәр-биелендік. Өзім үйдің кенжесімін. Жалғыз мен ғана емес, басқа әп-келерім де қазақ тілінде еркін сөйлейді.

Мемлекеттік тілді мектепке барған сәттен бастап үйрендім. Себебі әке-шешем мені бірден қазақ мектебіне берді. Өз елін құрметтейтін, қадірлейтін адам тілді де тез меңгеретіндігіне нық сенімдімін. Оны жетік игергенімді мақтан тұтамын.

Қазіргі уақытта Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтының 2 курс студентімін. Мектепте оқып жүрген кезімнен-ақ дефектолог маманы болуды армандайтынмын. Осы мақсатыма жету үшін жоғарыда аталған білім ордасына студент болып қабылданып, таңдаған кәсібімді жан-жақты меңгеруге талпыныс жасап жатырмын.

Қазақстанда мемлекеттік тілдің мәселесі де жылдан-жылға өсіп келеді. Бұл тілді игерем дегендерге барлық жағдайлар жасалған. Тек оған деген құлшыныс болса болғаны.

Өзімді осы елдің азаматы ретінде кеудемді мақтаныш се-зімі кернейді. Болашағымды Қазақстанмен байланыстырамын.

Қазіргі жастар мемлекеттік тілдің өркендеуі мен қолданылу аясының кеңеюіне ат салысулары керек.

Богдан Медведев – Шырақбек Қабылбаев атындағы Қостанай академиясының 4 курс тыңдаушысы:

- Еліміздегі түрлі ұлт өкіл-дері тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Бұл әрине қазақ халқының қо-нақжайлылығы мен кеңпейіл-ділігінің арқасы деп түсінемін. Қазақстанда ешкімді ұлтқа бөл-мейді. Мұндағылардың бәрі де өздерін бір шаңырақтың астын-да ғұмыр кешіп жатқан бақытты жандар ретінде сезінеді.

Өзімнің жас болсам да ұққаным, кішкентай кезіңде үй-ренгендерің мен естігендерің мәңгілік сақталып қалады екен. Өйткені ес білгеннен жергілікті халықтың ұл мен қыздарымен араласып өстім. Анам қазақ қызы, ал әкем – орыс ұлтының өкілі.

Балалық шағымда үйге келген қонақтар менің қазақ тілін-де сайрап тұрғанымды көріп, таң қалатын. Тіпті, достарымның арасында да менің аты-жөнімді сұраушылар болса, осы тілде жауап беретінмін.

Бүгінде Шырақбек Қабылбаев атындағы Қостанай ака-демиясының тыңдаушысымын. Бұл абыройлы мамандықты таңдаған себебім, әскери қызметкер болып, Қазақстан Рес-публикасына адал қызмет еткім келеді.

Мен үнемі ізденіс үстінде жүремін. Жаңалыққа жаным құштар. Ой-өрісімді кеңейтіп, білімімді одан әрі шыңдай бер-сем деймін. Қазақ тілі бай да шұрайлы. Оны өз деңгейінде игеру үшін әлі де тынбай еңбектенемін.

БЕТТІ ДАЙЫНДАҒАН Ақбота ҚАЛДЫБЕК.

22-қыркүйек – Қазақстан Республикасы халықтары-ның тілдер мерекесі. Еліміз егемендігін алғалы мем-лекеттік тіл мәртебесіне ие болған ана тіліміз-қазақ тілі қанатын кеңінен жайып келеді. Оған мемлекеттік мекемелер ерекше көңіл бөлуде.

Жоғары оқу орындарын-да да көптеген іс-шаралар ұйымдастырылып, әдеби кештер өткізу барысында қазақ тілін насихаттауға да айрықша назар аударыла-ды. Бұған өзіміз де жиі куә болып жүрміз.

Жыл сайын республи-камызда мемлекеттік тіл-дің аясын кеңейтуге ерекше көңіл бөлініп жатқаны бел-гілі. Қостанай облысында да қыруар істер атқарылу-да. Бұл орайда облыстық әкімдіктің тілдерді дамыту басқармасының ұжымы да көпке үлгі боларлықтай жұмыстар тындырды.

Олардың көп жылдар-дан бері халық арасын-да болып, мемлекеттік тіліміздің мәртебесін көтеру мақсатындағы ұйымдасты-рып жатқан байқаулары, көршілес Ресейдің Челябі облысында тұратын қан-дастарымызбен арадағы тығыз байланыстары көп-

шілікке мәлім. Осы басқарманың бас

маманы Айжан Сәдуақасо-вамен тілдескенімізде біраз жайға қанықтық. Оның ба-яндауына сүйенсек, жалпы тіл саясатының негізгі төрт саласы бар. Солардың бірі көрнекі ақпарат, яғни оно-мастика жайы. Бұл салаға көшелердің, елді-мекен-дердің атаулары, жарнама мәтіндері кіреді.

Ал екінші саласы - оқы-ту. Бұл орайда мемлекет-тік тіл мен ағылшын тілін жұртшылыққа үйрету жөнін-дегі жұмыстар да аз емес. Осы мақсатта 2007 жылы облыста «Тілдерді оқыту» орталығы ашылды. Мұнда кез келген азамат қалаған тілінде оқи алады.

Сондай-ақ өткен жылы қала мен аудандарда «Тіл-

дерді оқыту» орталығы да есіктерін айқара ашты. Ол жерлерде де жексенбілік мектептер мен тілдерді оқы-ту курстарында жұмыстар барынша қарқын алуда.

Сонымен қатар мемле-кеттік тіл саясатын наси-хаттау жөнінде де жүзеге асырылған істер жеткілікті. Бұл салада түрлі шаралар, байқаулар өткізу арқылы мемлекеттік тіліміздің қол-данылу аясы кеңейе түсуде.

Биыл «Тіл – тұнық ой-дың кәусары» атты байқау өткізілді. Үш тілді еркін игерген жастар арасында ұйымдастырылатын бұл игі шара ең алғаш біздің облысымызда 2000-жылы бастау алған болатын. Ал, 2008-жылдан бастап рес-публикалық көлемде қолға алынды.

Тағы бір ерекше айта кетерлік шаралардың біре-гейі республикалық орыс қауымдастығы мен мәдени-ет министрлігі арасындағы меморандум шеңберінде өткізілетін - «Тіл парасат» атты байқауы. Бұл қазақ тілін білетін орыс жастары арасында өткізіледі.

Дәл осындай байқау орыс тілін білетін қазақ жа-стары арасында да «Ой-сана» атпен ұйымдасты-рылып келеді. Одан бөлек «Абай оқулары», «Оралхан Бөкей оқулары» деген атау-мен өткізілетін басқосулар талантты жастардың жан-жақты көруіне өзінің игі септігін тигізуде.

Міне, осы айтылғандар-дың өзінен біздің өңірімізде

мемлекеттік тіл саясатының қандай дәрежеде атқары-лып жатқанын көзі қарақты оқырманға пайымдау қиынға соға қоймас.

Алдағы уақытта да жаңа жобалар қолға алын-бақ. Мәселен, «Тіл дарын» атты өзге ұлт жастарынан құрылған клуб ашылды. Бұл клуб мүшелері облы-стың аудандары мен қала-ларын аралап, жігіттер мен

қыздарға мемлекеттік тілдің қаншалықты маңызды екен-дігін айтып келеді.

Қазіргі таңда өңірде 700-ден астам өзге ұлт өкілдері мемлекеттік тілде білім алуда. Бұл көрсеткіштің деңгейі жылдан-жылға өсіп келеді. Оларға мемлекет тарапынан қамқорлық жа-салып, жұмысқа орналасу-ларына қолайлы жағдайлар туғызылуда.

- Кез-келген мемлекеттің басты байлығы – халықтың ауыз бірлігі мен ынтымағы. Мемлекеттік тіл жұртшы-лықты барынша жақын-дастыра түсетіні белгілі. Бұл күндері қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретіндегі мәртебесін көтеру басты міндетіміз, - дейді сұхбатта-сым, қазақтың аяулы қызы Қостанай облысы әкімдігі тілдерді дамыту басқарма-сының бас маманы Айжан Сәдуақасова.

Талапты жетер мұратқа

Қазақ деп соққан жүректер

Сейсенбі, 22 қыркүйек 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ҒИБРАТТЫ ҒҰМЫР

ҰЯЛЫСАЙДЫҢ ТҮЛЕГІҰстаз әр адам үшін де қастерлі.

Өйткені, олардың кез-келген кісіні білім нәрімен сусындатып, азамат болып қалыптасуына қосар үлесі мол. Қазақ елі де осындай ұлағатты жандардан ешқашан да кем де болған емес. Өз басым Қостанайда дәл осын-дай беделге ие болған жандармен араластым, әлі күнге дейін сыйласып келемін.

Соның арасында өзім үшін көр-некті педагогтың перзенті Марат Ах-метқазыұлы Шотаевтың алар орны ерекше дер едім. Бұл кісі қазіргі таңда халықаралық дәрежедегі халық ем-шісі. Онымен алғаш танысқан кезде өзінің Қазақ КСР-ның еңбек сіңірген мұғалімі Ахметқазы Қазкемелұлы Шо-таевтың ұлы екендігін айтқан болатын. Содан бері де қаншама жылдар өтті. Марат ағамен ағалы-інілідей сыйла-сып кеттік.

Жылдар өте мен Ахметқазы аға жөнінде қаншама туындыларды оқып, ол туралы замандастарымның игі тілектерін өз құлағыммен естідім. Ахаңның Қостанай облысы Меңдіқара ауданына қарасты Ұялысай деп атала-тын елді- мекеніңде дүниеге келгенің білдім.

Көрнекті тұлғаның жерлестері осынау ардақты жанды зиялы азамат ретінде мақтан етеді. Десе деген-дей-ақ ол шын мәнінде жан-жақты білімді, бір бойынан қаншама өзге-лерге өнеге болар қасиеттер табыла-тын сыйлы ұстаз-ды. Өзі кезінде, яғни 1919 жылы көршілес Ресейдің Троицк

шаһарындағы гимназияны бітіріпті. Сол жақтан алған білімін кейін

туған жерінде Отанымыздың келешегі болып табылатын ұл мен қыздардың саналы азамат болып қалыптасуы-на арнады. Содан 60 жылдан астам ғұмырын осы халық ағарту саласына бағыштады. Көптің бірі болған жоқ. Қашан да алғы шептен көрінді.

Сонау бір жылдары республика-мыздағы сауатсыздықты жоюға ат салысқан қайталанбас тұлғалардың қатарында есімі жиі аталады. Ол негізінен білім ордаларында шәкірт-теріне орыс әдебиеті және кескіндеме өнерінен дәріс берді. Оның оқушы-ларының арасында үлгірмеуші деген тіпті болмайтын.

Қазақтың ұлы мен қыздары оның әрбір сабағын жібермеуге тырысатын. Өйткені, жаңа тақырыптарды өткенде оны жан-жақты түсіндіретін. Шәкірт-тері де оны сыйлайтындықтан сабағын өте ұйып тыңдайтын. Міне, осылайша ұстаз бен оның шәкірттерінң арасын-да жақсы түсіністік пен қарым-қаты-нас орнаған еді.

Оның тағы бір замандастарынан дара көрініп тұратын айрықша қыры — ол мүсіншілігі және қиялы бай суретші екендігі. Ұстаздың туындылары облы-стық және республикалық деңгейдегі көрмелерге қойылып, атағы ерте шықты.

Ахметқазы аға кешегі Ұлы Отан соғысының алдында жоғары білім алуға талпыныс жасаған-ды. Сөйтіп, еліміздегі Орал қаласындағы атақты Пушкин атындағы мемлекеттік пе-

дагогикалық институтты тәмамдады. Осылайша білікті маман атанып, өңір-дегі ел құрметіне бөленген азаматтар-дың санатына қосылды.

Кешегі ананы жесір, баланы жетім еткен сұм соғыста да өзінің ұстаздық қызметін одан әрі жалғастыра берді. Өзі туып өскен Меңдіқара аудандық оқу бөлімін басқарды. Бірнеше орта мектептерге директор болды. Сон-дай-ақ ол облыстың Меңдіқара, Са-рыкөл аудандарында ұстаздық қызмет етті.

ӘКЕ ЖОЛЫ –БАЛАҒА ӨНЕГЕ

Ол өмірінің соңғы жылдарында облыс орталығы Қостанай шаһарын-дағы №20 орта мектепте балаларға дәріс берді. Осындағы көптеген да-рынды шәкірттерін киелі өнерге бау-лып, олардың өздерін жан-жақты көр-сетулеріне ұстаз әрі тәлімгер ретінде айрықша септігін тигізді.

Жан дүниесі рухани бай, сұлу-лыққа құштар, әдебиет пен мәдени-етімізді терең түсінетін зиялы азамат есімдері халқымыздың аузында жүр-ген көрнекті тұлғалар және қалам-герлермен тұрақты байланыс жаса-ды. Олардың арасында ұлтымыздың атақты жазушылары, академиктер Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсірепов, халық ақыны Омар Шипин, көрнекті мемлекет қайраткері Ілияс Омаровтар болды.

Ахметқазы аға өзінің отбасы-на ерекше құрметпен қарады. Оны

тіршіліктегі тірегім деп есептеді. Оның үлкен сенім артқан балаларының бірі — Марат ағамен көп жылдар-дан бері сыйласқандықтан біраз жайға қанықпын. Оның немере, шөберелерін де жақсы білемін.

Әлгі есімі аталған Марат аға Қарағанды мемлекеттік медицина институтының түлегі. Жұрт ықыласына бөленген беделді маман. Ол да ұзақ жылдар дәрігер бо-лып қызмет атқарды. Камен-ск-Уральск елді мекеніңде участкелік аурухананың бас дәрігері болды.

Ол жылдар өте шығыс медицинасын меңгерді. Қазір халық емшісі ретінде көпке танымал. Өзі көршілес Ресейдің Санкт-Петербург қаласында жиі болып тұрады. Әкесінің жолын қуып, сурет салумен де айналысты. Оның жан-жары Мүгілсім жеңгеміз де педагог.

Ерлі-зайыптыларды жерлестерміз өнегелі отбасы ретінде ардақ тұтады. Олардың Зухра және Әділ есімді қос перзенттері жоғары білімді мамандар. Әділ Санкт-Петербургтегі көркем су-рет академиясын бітірді. Бұл күндері белгілі мүсінші. Оның жеке көрмелері Қазақстанда және Ресейде өтті.

Міне, өздеріңіз де пайымдап отырған шығарсыздар, Ахметқазы Шо-таев нағыз ел мойындаған дарынды ұстаз-ды. Жан дүниесі кіршіксіз таза,

мінезі көркем-ді. Кезінде одан көпте-ген шәкірттері өнеге алуға тырысты. Оған еліктеп, педагогтық мамандықты таңдады.

Көп жылғы жемісті қызметін мемлекетіміз жоғары бағалап, Ленин және Еңбек Қызыл Ту ордендерімен марапатталды. Қазақ КСР-нің ең-бек сіңірген мұғалімі құрметті атағы берілді. Меңдіқара ауданының орта-лығындағы бір мектеп оның есімімен аталады.

Халық сүйікті перзенттерін ешқа-шан да ұмытпайды. Ұстаз жайлы әңгіме болса, оның есімі Спандияр Көбеев секілді ерекше мақтанышпен ауызға алынады. Ол шын мәніндегі үлкен әрі ардақты тұлға болатын.

Орындалған арманҚазақ КСР-нің еңбек сіңірген мұғалімі Ахметқазы Шотаев жайлы сөз

Қостанай өңірінің жұртшылығы ұстаздардың ұстазы Күнжамал Шәкірованы әрқашанда кейінгі жа-старға өнеге етуден жалықпайды. Мұның да өзіндік себебі бар. Өйткені, ардақты мұғалім өзінің ғұмырын қа-зақ елінің келешегі болып табылатын жастарға бағыштады.

Қазақтың біртуар перзенті Ыбы-рай Алтынсарин кезінде «Мұғалім мектептің жүрегі» деген екен. Ерекше ден қойып, осы сөздің астарына үңіл-ген адам көп жайдын мәнін түсінер еді. Себебі, қай білім ордасының да абыройының биік, мәртебесінің жоға-ры болуы ұстаздардың білімділігіне, ақыл-парасатына, ішкі жан-дүние

сұлулығына да байланы-сты.

Сонамен қатар ха-лық арасында мұғалімнің еңбегі шәкірт терінің ғылымдағы, қызметтегі жеткен жетістігімен де бағаланады деген пікір де бар. Бұған да біз қосы-ламыз. Өйткені, кез-келген бүлдіршіннің білімге деген ынтызарлығы білім орда-ларынан басталады емес пе?

Сол қоғамымыздың бір мүшесі болып табы-латын әрбір үйдің еркесі, яғни ұл мен қыздарымыз Мұқағали Мақатаевша айтатын болсақ, «Тары-дай болып кіріп, таудай болып шығатын» мектеп қабырғасында қалыптаса-

тын өнегелі тәрбие, берілетін сапалы білімді жатқан жоқ па?

Қостанай шаһарында тұратын аяулы апамыз Күнжамал Шәкірова-ны үлкенді-кішілі қауым неге құрмет тұтатындығына да тоқталып өтелік. Ол ең алдымен ұстаз. Өз саласының білгірі. Тынымсыз ізденетін әрі жаңа-лыққа жаны құштар, жан-дүниесі сұлу, жүріс-тұрысы, киген киімі, сөйлеген сөзі, бәрі де әдемі үйлесетін мәрте-белі мамандық иесі.

Кейіпкеріңді жазбас бұрын ол туралы мол мағлұмат алу қажет. Сон-дықтан журналистік қызмет бабымен осыдан бірз жылдар бұрын ұлағат-ты ұстаздың облыстық Марал ишан

мешітіне жақын орналасқан үйіне жолым түскен-ді. Апамыздың мән-ді әңгімесін тындап, өзім де рухани жағынан байып қалған болатынмын.

Кейін осы жарасымды жанұя жайлы мақала да жаздым. Алайда ол кісінің ұстаздық жолы жөнінде қалам тербеудің тағы бір орайы келер дей-тінмін. Міне, сол шақ та туды. Әрине, ол кісі туралы деректер жинаған кез-де әріптестерінің пікіріне және энци-клопедияға да жүгіндім.

Меңдіқара ауданын білмейтін-дер кемде-кем. Бұл өңір өзінің та-биғат байлығымен, орман-тоғайы-мен, өзен-көлдерімен ерекшеленеді. Күнжамал апамыз 1935 жылы осы ауданның Көктерек деп аталатын елді мекенінде дүниеге келіп, жастық шағы сонда өтті.

Осынау ұлтымыздың көркем қызы мектеп қабырғасында жүргенде-ақ өзінің алғырлығымен көзге түсті. Білім ордасында шәкірт кезінде өздеріне дәріс берген мұғалімдерге қызыға қа-райтын. Оның үстіне сол жылдары бұл кәсіп иелеріне деген жұртшылықтың ықыласы да ерекше болатын.

Жалпы, көзі ашық, көкірегі ояу кісілер ұстаз нағыз оқыған, бүкіл мәдениет пен рухани байлықты бойларына сіңірген зиялы жан деп түсінетін. Бұл да өсе келе жас ұрпаққа тәрбие беретін мұғалімдікті таңдаға-ны сондықтан.

Мектеп-интернаттың ардагеріОсы аяулы апамыз облыс ор-

талығындағы талай жастарға уақыт талабына сай білім берген Қостанай мемлекеттік педагогикалық институ-

тының түлегі. Одан бұрын Меңдіқара педагогикалық училищесін ойдағыдай тәмамдаған болатын.

Бүгінгі мақаланы жазар алдында кезінде онымен Ыбырай Алтынса-рин атындағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернатта бірге қызмет атқарған ұлағатты ұстаз Гүл-жиян Көдебаевамен де сөйлестім. Ол Күнжамал апамыз жайлы бір сіңілісі ретінде қаншама игі тілектерін біл-дірді.

Кезінде осынау киелі блім орда-сында жұмыс істеген қазақ қыздары одан көп жайды үйреніп, сабақ беру әдістемелері және бойындағы көпте-ген игі қасиеттерін өздеріне тағылым етіпті.

Кейіпкеріміздің өткен өмір жол-дарына тоқаталатын болсақ, алдымен өзі туып өскен Көктерек 7 жылдық мектебінде мұғалім болып қызмет атқарды. Осындағы байырғы тұрғын-дардың ұл мен қыздарына дәріс беріп, олардың елі мен халқы үшін аянбай адал қызмет атқаратын тұлғалар бо-лып қалыптасуына көп еңбек сіңірді.

Жылдар өте облыс орталағына қоныс аударды. Сол кезде шаһар-дағы ана тілімізде қазақ балаларын оқытатын бірде-бір білім ордасы болып табылатын мектеп-интернат-та 1959-1991 жылдары жұмыс істеді. Құрметті демалысқа шықса да, өзінің ұзақ жылдар қызмет атқарған білімнің қара шаңырағын ешқашан да ұмытқан емес.

Жалпы, қайсы мектепте болсын бүлдіршіндер үшін білім негізі ба-стауыш сыныптарында қалыптаса-

тындығы белгілі. Сондықтан да осы сыныптарға дәріс беретін ұстаздарға да жауапкершілік жүгі өте жоғары. Өйткені, барлық пәндерді күнделікті сабақ барысында шәкірттеріңнің са-насына сіңіресің.

Ол көптеген шәкірттердің өмірін-де алғашқы ұстаздары ретінде мәңгілік қалды. Жастық шақтан сыр шертетін фото-альбомдарда аяулы ұстаздарының суреті де көрнекті жер-ге қойылған.

Ұлағатты ұстаз да кейде әлгі су-реттерге қарап отырып, алдарынан дәріс алған оқушыларының бейне-лері кино ленталарындай жылжып өтеді. Олардың қазіргі таңда еліміздің түкпір-түкпірінде жемісті қызмет атқарып жатқандықтарын мақтаныш етеді.

Осы дүниеміздің басында Күн-жамал апамыздың жаңашыл ұстаз болғандығын да тілге тиек еткен едік. Өйткені, оған сонау 1971 жылы өңірімізде бастауыш сыныптарында эксперимент ретінде оқытудың жаңа бағдарламасын енгізу сеніп тапсы-рылды. Ол осы биіктен көріне білді.

Талантты мұғалім өткен кезеңдер-де Қазақстан Компартиясы және еліміздің мұғалімдері съездеріне де-легат болып қатысты. Білім ордасын-да партия ұйымына жетекшілік етті. Кеудесіне адал еңбегі үшін бірнеше медальдар тағылды. 1984 жылы Қа-зақ КСР-нің еңбек сіңірген мұғалімі құрметті атағы берілді. Үстіміздегі жылы сүйікті ұстаз сексеннің сеңгіріне көтеріліп, күллі шәкірттерінің ерекше құрметіне бөленді.

Қалдырған ізі мәңгілікҚазақстанның еңбек сіңірген мұғалімі Күнжамал Шәкірова жөнінде мөлтек сыр

Сейсенбі, 22 қыркүйек 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ИМАНДЫЛЫҚ ИІРІМДЕРІ

Әлемдердің Раббысы Алла Тағалаға сансыз мақтаулар мен мадақтар болып, Пайғамбары-мыз Мухаммадқа (с.ғ.с), оның (с.ғ.с.) жанұясына, сүйікті са-хабаларына және осыларға із-гілікте ерген барша момын мұ-сылмандарға Алла Тағаланың салауаты мен сәлемі болғай!

Құрбан айт – мұсылмандар-дың ұлық діни мерекесі. Хади-стерде жылдың ең қадірлі күні Құрбан айттың алғашқы күні екендігі айтылған. Пайғамба-рымыз (с.ғ.с.) бұл жайында: “Алла үшін күндердің ішіндегі ең ұлығы – Құрбан айттың бірінші және екінші күні” – деген. Құрбан айттың бірінші күнінің артықшылығы мен ерекшелігі сол күні Алла Таға-ланың разылығына бөленуге себеп болатын ең маңызды амалдың істелетіндігінде.

«Айт» сөзі араб тілінен аударғанда «қайта оралу» де-ген мағынаны білдіреді. Бұл мейрамның айт деп аталу се-бебі, ол жыл сайын қайта айна-лып келіп отырады.

Айт – мұсылмандар үшін Жаратушымыздың разылығы-на жету мақсатында құлшылық жасап, өзара реніш, араздықта-рын жойып, бауырласу се-зімдерін күшейтетін маңызды мейрам. Биылғы жылы Құрбан айт мейрамының бірінші күні қыркүйек айының 24-не тұс-па-тұс келіп тұр.

Айт мейрамының тарихына келер болсақ, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Мәдинаға көшкенде, жер-гілікті адамдардың жыл сайын тойлайтын екі күні болатын. Алла Тағала сол екі күнді Ораза және Құрбан айт мейрамдары-мен алмастырған.

Әнас ибн Мәлик (р.а.): «Жәһилият кезінде адамдар-дың әр жылы тойлайтын екі күні болған еді. Пайғамбар (с.ғ.с.) Мәдинаға келген кезде: «Сендердің тойлайтын екі күн-дерің бар еді, Алла ол екеуін ол екеуінен де жақсырағымен алмастырды: ауыз ашар күні, (яғни ораза біткен күн) және құрбандық күні (яғни құрбан-дық шалатын күн)»,-деді»,-де-ген. Сол уақыттан бері барлық мұсылмандар үшін осы атаулы мереке ең қуанышты күндердің біріне айналған.

Ораза және Құрбан айт на-маздары алғаш рет Пайғамба-рымыз (с.ғ.с.) Мәдина шаһарына қоныс аударған жылы оқылған. Сондықтан бұл мейрам айт на-мазын оқумен басталады. Айт

намазы – жұма намазы парыз болған адамдардың барлығына уәжіп. Себебі Пайғамбар (с.ғ.с.) адамдардың айт намазына шығуына әмір берген.

Умму Атия (р.а.): «Бізге айт күні шығуға, (яғни айт намазы-на) әмір етілетін. Тіпті шымыл-дықта отыратын қыздарды да, етеккірі келген әйелдерді де шығаратынбыз. Олар адамдар-дың артында олардың тәкбір-лерін қайталап, олардың дұға-ларымен дұға етіп, сол күннің берекесі мен тазалығынан үміт ететін», – деген.

Айт намазының уақыты – сәске (духа) намазының уақы-ты. Айт намазын күн найза бойы көтерілгеннен бастап, тал түске жеткенге дейінгі аралықта оқуға болады.

Айт намазының оқылу тәртібіне келер болсақ, айт намазы екі ракағаттан тұрады. Таң және жұма намаздарының парыздары секілді айт намазы да жария оқылады. Бірақ айт намазына азан да, қамат та айтылмайды.

Ибн Аббас (р.а.): «Аллаһ Елшісі (с.ғ.с.) отбасын айт күні шығарғанды жақсы көретін. Біз (айт намазына) шықтық. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) азансыз және қаматсыз намаз оқыды. Сосын адамдарға құтпа жаса-ды», – деді.

Азан мен қаматтың орнына адамдар «Әссалаһ жәмиға» деп шақырады. Басқа намаздардан айырмашылығы айт намазында қосымша тәкбәрлер айтылады. Бірінші рәкағатта сәнә дұғасы-нан кейін үш тәкбірді имаммен бірге қайталайды. Әр тәкбірді айтқанда қолын көтеріп, қайта түсіреді, қолын түсірген кезде байлаудың қажеті жоқ. Әр тәк-бірден кейін имам өзіне ұйып тұрғандар тәкбір алып болған-ша үнсіз тұрады. Осы аралықта «Субхана Аллаһ, уәл хамду лил-ләһ. Уә лә иләһә иллаллаһ» деп айтса да болады.

Екінші ракағатта зәм (қо-сымша қысқа сүре) сүресін оқып болғаннан кейін рукуғке бармай тұрып, алғашқы ра-кағаттағыдай тағы да үш рет тәкбір алады. Сосын барып ру-куғке барады.

Ибн Масғұдтан (р.ғ.) айт на-мазының тәкбірлері сұралған-да, ол: «(Бірінші ракағатта) Құран оқығанға дейін (алғашқы тәкбірге үшеу қосып) төрт тәк-бір айтасың. Одан кейін Құран оқисың. Оқып болған соң (тағы да) төрт тәкбір айтасың» – де-

ген. Құрбан айт намазы мен

Ораза айт намазы екеуі бірдей оқылады, екеуінің айырмашы-лығы жоқ.

Айт намазының алдында нәпіл намазын үйде де, мешітте де оқу мәкруһ. Айт намазынан кейін мешітте нәпіл намазын оқу – мәкруһ. Ал үйде оқуға бо-лады. Себебі Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айт намазынан бұрын да, кейін де басқа намаз оқымаған.

Айт намазынан кейін құт-па оқу – сүннет әрі ол жұма намазының құтпасымен бір-дей. Бірақ айт намазында құт-паны намаздан кейін оқиды. Яғни имам айт намазын оқып болғаннан кейін, мінберге шығады да, отырмастан бірден құтпа айтуға кіріседі. Бірін-ші құтпаны тоғыз тәкбірмен, екінші құтпаны жеті тәкпірмен бастап, бас-аяғы он төрт тәкбір-мен аяқтау сүннет.

Бұл күндердің ұлықтығы сол – мұнда адам баласы құр-бандық шалу құлшылығы арқы-лы өз Жаратушысына барынша жақындай түсуге тамаша мүм-кіндік алады. Құрбан айт күн-дері (алғашқы үш күні) шалына-тын мал «удхия» деп аталады. «Удхия» сөзі араб тілінде «духа (сәске) уақытында сойылатын құрбандық» деген мағынаны береді. Құрбан сөзінің тілдік мағынасы «жақындау» дегенді білдіреді, яғни жасаған сауап істер арқылы жүректі тазар-тып, Аллаға жақындай түсу. Ал құрбан сөзінің шариғаттағы терминдік мағынасы: «мұсыл-ман тарапынан ерікті түрде не нәзір себепті не Құрбан айт күндері Алла Тағаланың разы-лығын қалап, құлшылық етудің бір амалы ретінде құрбан-дыққа шалынатын мал». Олай болса, құрбандық шалуды тек мал сойып, қан шығару емес, Алланың рахым-мейіріміне қол жеткізудің бір жолы деп түсінген абзал.

Құрбан шалу – сонау Ибраһим (ғ.с.) пайғамбардан жалғасып келе жатқан үрдіс. Қасиетті Құранда: «Мен жын-дар мен адамдарды (Мені танып), маған ғана құлшылық жасасын деп жараттым» (Зари-ат сүресі, 56-аят) деп білдірген. Демек, құлшылық жасаудың түп мәні – Жасаған Иенің жарлығы-на бағыну, разылығына ұмты-лу, сауап жинау. Бұл ғибадат арқылы Алланың ықыласты құлдары өз сеніміне берік-тігі мен берілген нығметтерге шүкіршілігін танытады. Қаси-етті Құран Кәрімде: «Аллаға құрбанның еттері, қандары, әсте, жетпейді. Бірақ сендердің тақуалықтарың жетеді» («Хаж» сүресі, 37-аят), – делінген. Аят-

та құлшылық ретінде сойылған құрбандықтың маңызды бір шарты шынайылық пен тақуа-лық екендігі ашық баяндалған.

Алла Елшісі (с.ғ.с.): «Алла үшін (құрбандық ретінде) қан шығарудан ұнамды іс жоқ. Және ол (құрбан) қиямет күні алдынан шығады», – десе, тағы бірде: «Адам баласы Құрбан айт күні қан шығарудан (құр-бандық шалу) абзал амал арқылы Алла Тағалаға жақын болған емес. Құрбандық ретін-де шалған малы қиямет күні мүйіздері, тұяқтары және жүндерімен келеді. Ағызылған қан жерге тамбай тұрып Алла Тағаланың құзырында ерек-ше жоғары дәрежеге жетеді. Сондықтан да шын жүректен әрі ризашылықпен құрбанда-рыңды шалыңдар», – деп құр-бандық шалудың қаншалықты сауапты іс екенін шегелеп айтқан.

Олай болса, мәселе Алла жолына аталған малдың еті мен қанында емес, оны шалған адамның тақуалығында. Құр-бандық шалу тек мал бауыз-даумен ғана шектелмейді. Онда адамның ішкі ниеті, шын пей-ілі, дінге бекемдігі, тақуалығы, басқаларға жанашырлығы та-разыға түседі. Сондай-ақ пен-денің пендешілігі мен мәрттігі, сараңдығы мен жомарттығы да сыналады. Сондықтан да құрбан шалынып жатқанда «Аллаһумма минкә уә ләка» (Уа, Алла Тағалам, бұл мал Се-нен келді, Саған барады) деген дұғаның көбірек айтылуы тегін емес.

Құрбан айт күндері құрбандық шалудың

үкіміӘбу Ханафи мәзһабын-

да қадірі асқан Құрбан айт күндері мал-мүлкі жеткілікті болған мұсылман ер мен әйел кісінің құрбандыққа мал ша-лулары уәжіп. Алла Тағаланың Құран Кәрімде: «Раббың үшін намаз оқы және құрбан шал» (Кәусар сүресі, 2-аят) деп бұй-ыруы, құрбан шалудың уәжіп екенін білдіреді. Мал-мүлкі жеткілікті бола тұра құрбан шалмаған мұсылманға Пайғам-барымыздың (с.ғ.с.) сөгіс жари-ялаған хадисі негізге алынған. Абу Һурайра (р.а.) Пайғамба-рымыздың (с.ғ.с.): «Кімде-кім мүмкіншілігі бола тұра құрбан шалмаса, біздің намаз оқитын жерімізге жақындамасын! » (Хаким, Мустадрак) деп айтқа-нын жеткізген. Әрине, бұндай қатаң ескерту, кем дегенде, құр-бан шалудың уәжіптігін білдір-се керек. Хадис шәрифте дұрыс уақытта (айт намазынан бұрын) шалынбаған малдың орнына

басқа құрбандықтың шалыну керектігі қатаң ескертілген. Анас (р.а.) Пайғамбардың (с.ғ.с.): «Кім құрбандығын на-маздан бұрын шалып қойса, онда қайта шалсын»,- дегенін жеткізген (Сахих Муслим). Мих-наф ибн Сулайманның риуая-тында Алла Елшісінің (с.ғ.с.): «Ей, адамдар, әр отбасы жыл сайын құрбан шалуға тиісті»,- деген (Сунан ат-Тирмизи). Сон-дықтан ханафи мазһабының ғұламалары жоғарыда кел-тірілген аят, хадистерге сүйене отырып, Құрбан айт күндері құрбандық шалуды, уәжіп деп тұжырымдаған.

Құрбан айт күндері құр-бандық шалуды міндет (уәжіп) ететін шарттар:

1. Мұсылман болуы; 2. Азат болу; 3. Тұрғылықты болу; 4.Мал-мүліктің жеткілік-

тілігі; Мал-мүліктің жеткілік-тілігі дегенде мұсылманның иелігінде пітір садақасын уәжіп ететін нисаптың бар болуы көз-деледі.

5. Ақылды және балиғат жа-сына толуы;

Құрбандық шалудың дұры-стығына қажетті шарттар:

1. Құрбандыққа түйе, сиыр, қой, ешкі, секілді малдардың болуы. Бұл төртеуінен басқа жылқы және еті адал жануар-лардың ешбіреуі құрбандыққа шалынбайды. Төртеуінің құр-бандыққа ең абзалы – түйе малы, сосын сиыр малы, сосын қой малы, кейін ешкі малы. Құр-бандықтың дұрыстығы үшін бір қой не бір ешкі тек бір кісінің атынан шалынуы шарт. Ал түйе мен сиыр малын жеті не одан да аз кісі бірігіп шалуларына болады. Бірақ жеті кісіден аспа-уы және жетеуінде де құрбан-дыққа шалу ниеті болуы шарт.

2. Малды құрбандық ниеті-мен шалуы міндет. Соғым не ет қажет ету ниетімен сойылған мал құрбан саналмайды.

3. Өкіл етушінің әмірі. Құр-банды әркімнің өзі шалуы аб-зал саналса да өкіл арқылы ша-луға да рұқсат етіледі. Мұндай жағдайда мал иесі тарапынан өкілдің тағайындалған болуы әрі оған құрбанын шалу әмірін беруі шарт.

4. Мал жасының дұрыстығы. Түйе малы бес жасар, сиыр малы екі жасар, ешкі малы бір жастан асқан болуы шарт. Қой малының бір жасқа толмағанын шалса да болады.

5. Құрбандық оны шалушы кісінің мүлкі болуы.

6. Құрбандық малдың бой-ында жүдә кемістік болмауы. Алла Елшісі (с.ғ.с.): «Төрт түрлі мал құрбандыққа жарамайды: бір көзінің соқырлығы айрықша

байқалатын мал, ауру-сырқа-уы айрықша байқалатын мал, ақсақтығы айрықша байқала-тын мал, жілік майы үзілген жүдең мал»,-деген. Хадистегі «айрықша байқалатын» деген сөздің мағынасы мал бой-ындағы кемістіктің айрықша байқалатын мөлшерді құра-мауын шарт қылып, азғантай мөлшердегі кемістіктің есепке алынбайтынын сілтейді. Себебі мал бойында мүлде мін бол-мауы мүмкін емес.

7. Дұрыс уақытта шалынуы. Құрбан шалу уақыты Құрбан айт намазынан кейін кіреді. Құрбанды айттың бірінші күні шалған абзал. Құрбан шалына-тын мерзім бұдан кейінгі екі күнге жалғасып, соңғы күннің күні батуымен (ақшам намазы кіргенде) аяқталады. Құрбан шалуы уәжіп кісі белгіленген мерзімді өткізіп алса, мойны-нан міндетті түсіру үшін құрбан шалудың орнына садақа беруі уәжіп.

8. Құрбанның шалынуы. Құрбан шалудың орнына мал-дың өзін тірідей не құнын са-дақа етуге болмайды.

Құрбандық шалған кезде төмендегі абзал (мустахаб) амалдарға да назар аударған жөн:

Малды Құрбан айттан бұрын құрбандыққа дайындау. Құрбан шалынатын жердің таза болуына көңіл бөлу. Құрбандық малын шалынатын орынға сүй-ретпей, ұрмай-соқпай әдеппен апару. Құрбандыққа малдың ең жақсысын таңдау. Малды құрбан шалушының өзі бауыз-дау. Құрбан шалушы кісі мал бауыздауды білмесе не әйел кісі болса, малды қинап қой-мас үшін, бауыздау ісін басқа мұсылманға тапсырғаны абзал. Сондай-ақ өзінің құрбанының қасында тұруы абзал. Құрбан малын құбылаға қаратып, сол жағымен жатқызу және дұға-сын айту. Құрбан шалу кезінде хадистерде келген дұғаларды айту ұнамды іс (мұстахаб) са-налады. Құрбандықты бауыздау сәтінде шартты (міндетті) түрде бисмиллә сөзі айтылады.

Құрбандыққа қатысты ұнамсыз (макруһ) істер:

Құрбандыққа арналған малдың жүнін қырқу, сүтін пайдалану, құрбандыққа атаған малды сату, құрбандық малын міну, жүк тасуға пайдалану, жалға беру, бауыздалып, жаны әбден шықпай сою, құрбан-дықтың етін не жүнін не терісін сату, қасапшының жалақысын құрбандықтың етімен төлеу си-яқты жоғарыда аталған істер-дің барлығы харамға жақын макруһ амалдардан болып саналады.

Ізгілік пен мейірімділік мейрамы

Айт намазы таңғы сағат 08.30-да 2015 жылдың Зулхижжа айының 9 күндік нәпіл оразасы

Мезгілі 15.09. 16.09. 17.09. 18.09. 19.09. 20.09. 21.09. 22.09. 23.09.

Сәресінің аяқталуы 05:06 05:08 05:10 05:12 05:13 05:15 05:17 05:19 05:20

Ауыз ашар уақыты 20:11 20:09 20:06 20:04 20:01 19:59 19:56 19:54 19:51

Осынау құрбан айт күндері Алла Тағаланың берген ырыз-дықтарының шүкіршілігі ретінде келген меймандарға молынан дастархан жайып, пейілімізді тарылтпай, Аллаға ұнамсыз арақ ішу, жанжалдасу, бұзықтық жасау сияқты күнәлі әрі сауаптан құр қалдырар іс-әрекеттерден аулақ болған жөн. Сондықтан Құрбан айт күндерін өз дәрежесінде қасиеттілігін ұғынумен өткізу әрбір мұсылманның міндеті. Алла Тағала еліміздің тәуелсіздігін баянды

етіп, өркениетті, айбынды, дамыған мемлекеттердің қатарында бой түзеттіріп, Ислам дініне деген бет бұрысымызды одан әрі ынталандырып, екі дүние абырой сағадатына жетуді нәсіп етсін!

Асылхан қажы Мұханбетжанұлы,ҚМДБ-ның Қостанай облысы

бойынша өкіл имамы.

Сейсенбі, 22 қыркүйек 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9ЗАҢ ЖӘНЕ ЗАМАН

Конституция сөзінің төр-кіні – Ата Заң, латынның – «constitutio» яғни «құры-лым» деген сөзінен шыққан. Конституция – Мемлекеттің негізгі заңы, елдегі барлық басқа заңдарға қатысты жоғары заңды күшке ие заң немесе заңдар тобы.

1990 жылы 25 қазаңда «Қазақстан Республика-сының мемлекеттік тәуел-сіздігі туралы» Декларация қабылданды, ал 1991 жылы 16 желтоқсанда біз өз еге-мендімізді, тәуелсіздігімізді алдық. 28 қантарда 1993 жылы Қазақстан Республи-касының Жоғарғы Кеңесінің тоғызыншы сессиясында дербес, тәуелсіз мемлекет-тің тұнғыш Конституциясы қабылданды. 1995 жылы 30 тамызда бүкіл халықтық ре-ферендумда бүгінгі азамат-тарымыз өмір сүріп жатқан Қазақстан Республикасы-ның Конституциясына – 20 жыл толды.

Ата Заң – мемлекеттің, оның ішінде қоғамның ты-нысын, елдің қатынасын реттейді. Мемлекет, қоғам әрдайым заңсыз болған емеес. Сондықтан адам үшін маңызды заңның бірі Ата заңымыз Конституция. Көптеген елдер оқу орын-дарында Конституцияны басты пәнінің бірі етіп оқы-тады. Заңын сыйлайтын, білетін жас ұрпақ елжан-ды, отаншыл болып өседі. Халқына қызмет етіп, еліне пайда келтіреді.

Қазақстан Республи-касының Конституциясы туралы сөз қозғағанда тәуелсіздік алуға, өзіміздің Конституцияны қабылда-уға себеп болып табылған кейбір тарихи сәттерді атап өтуді жөн көрдік.

Қазақстанда конститу-циялық құрылыс идеялары өз қайнар көзімен ғасырлар бойы жалғасын таба бер-мек. Олардың қалыптасуы-на «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім ханның ескі жолы» Тәуке хан тұсындағы «Жеті жарғы» сияқты XV-

XVIII ғасырлардың заңдар жинағы маңызды рөл атқар-ды.

Ел тарихында бес Конституция болған, соның ішінде қазіргі қолданыстағы 1995 жылғы Конституция. Бұған дейінгі кеңестік дәуір-дегі қолданылған Консти-туциялар 1926, 1937, 1978 жылдары қабылданды.

Қазақстанның өз еге-мендігін нақты жүзеге асы-руы Республикалық Жоға-ры Кеңесімен 1990 жылы 25 қазанда қабылданған тарихи үлкен маңызды-лығы бар құжаты – Қазақ КСР мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясынан басталады. Декларация-ның тарихи маңызы рес-публиканың мемлекеттік егемендігіне нақты мазмұн беруімен құнды.

Декларация Қазақстан Республикасының егемен-ді мемлекетінің мәртебесін іске асырған елдің жаңа Конституциясы мен басқа да заңнамалық кесімдер әзірлеуге негіз болды. 1991 жылы 16 желтоқсандағы «Қазақстан Республика-сының мемлекеттік Тәуел-сіздігі туралы» конституци-ялық заңды, 1993 жылғы Қазақстан Конституцияны және қазіргі қолданыстағы Қазақстан Республикасы-ның 1995 жылғы Ата заңды қабылдауымен тәуелсіздік мемлекет ретінде біздің еліміздің конституциялық ресімдеуінің қалыптасуы аяқталды.

Бүгінде біздің еліміз 1995 жылғы Конституция бойынша өмір сүреді. Ол қабылданғаннан кейін Қа-зақстан өзінің одан әрі даму жолын түпкілікті таңдап алды. Бүкілхалықтық рефе-рендумда қабылданған осы Негізгі Заң шын мәнінде қоғамдық келісімге айнал-ды. Сол бойынша өкімет Қазақстанды демократи-ялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемле-кетке айналдыруды өзіне басты міндет етіп алды. Ал

азаматтар Конституцияны және еліміздің заңдарын бұлжытпай орындауға жа-уапкершілікті өз мойында-рына алды. Бүгінгі күні Қа-зақстан ішкі тұрақтылыққа жетті, әлеуметтік даму базасының сенімділігі қам-тамасыз етілді, өңірдегі ең үздік экономика құрылды.

Қазақстан Республика-сының Конституциясының кiрiспесiнде Ата Заңды қабылдаудың себептерi мен мақсаттары былай түсiндiрiлген: «Бiз, ортақ тарихи тағдыр бiрiктiрген Қазақстан халқы, байырғы қазақ жерiнде мемлекет-тiлiк құра отырып, өзiмiздi еркiндiк, теңдiк және тату-лық мұраттарына берiлген бейбiтшiл азаматтық қоғам деп ұғына отырып, дүни-ежүзілік қоғамдастықта лайықты орын алуды тiлей отырып, қазiргi және бола-шақ ұрпақтар алдындағы тарихи жауапкершiлiгiмiздi сезiне отырып, өзiмiздiң егемендiк құқығымызды негiзге ала отырып, осы Конституцияны қабыл-даймыз».

Ата Заңның бұл бөлiгi саяси және идеология-лық тұрғыдан алғанда аса маңызды. Өйткенi бұл Ата заң Қазақстан Республи-касында демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет құру-дың конституциялық негiзiн қалады. Осыған орай рес-публика қызметiнiң түбе-гейлi қағидалары айқын-далады. Олар: қоғамдық татулық пен саяси тұрақты-лық; бүкiл халықтың игiлiгiн көздейтiн экономикалық даму; қазақстандық патри-отизм; мемлекет өмiрiнiң аса маңызды мәселелерiн демократиялық әдiстермен, оның iшiнде республикалық референдумда немесе Парламенттiк дауыс беру арқылы шешу (1-бап, 2-тар-мақ).

Ал 1995 жылғы 30 та-мызда өткізілген бүкіл-халықтық референдум нәтижесінде мемлекет тәуелсіздігі шарттарын қорғайтын Қазақстан Рес-п у бл и к а с ы н ы ң ж а ң а Конституциясы қабылдан-ды және 5 қыркүйек күні өз күшіне енді. Оның жобасын талқылау тұсында отанда-стардан 30 мыңға жуық ұсыныстар түсіп арнаулы сарапшылық – консултаци-ялық кеңес оларды зерде-леген.

Мәтінді пысықтау кезін-де мыңнан астам түзету ескерілді, осының нәти-жесінде Конституция жоба-сының 99 бабының 55-і еле-улі өзгерістерге ұшыраған.

Нәтижесінде, 1995 жылғы 30 тамызда референдумға қатысқан халықтың 81, 9 пайызы жаңа Негізгі Заңды қолдап дауыс берді. Дауыс беру еліміздің қалалары мен ауылдарындағы 10253 сайлау учаскелерінде жүр-ді.

Республика Консти-туциясы заң шығарушы,

атқарушы, және сот тар-мақтарының тұрақтылығын , тиімді жұмыс істеуін және өзара іс-қимылын қамта-масыз ететін билікті бөлу принцпін жай ғана жария-лап қойған жоқ – онда те-жемелік пен тепе теңдіктің нақты жүйесі баянды етілді. Негізгі Заң адамныңм жоға-ры құндылықтары ретінде оның өмірін, құқықтары мен бостандықтарын бекітті.

Мемлекеттік билікті бөлудің ұстанымдары оның бірлігіне қайшы келмейді, оның тармақтарының келісілген өзара іс-қимы-лын,бүкіл биліктің олардың біреуінде толық шоғырлану мүмкіндігі болмауын көз-дейді. Бірыңғай мемлекеттік билік тармақтарының диа-лектикалық өзара байла-нысы осыдан көрінеді. Ал, биліктің тежемелілігі мен тепе-теңдік тетігі елдегі са-яси тұрақтылықты қамтама-сыз етуге ықпал етеді.

Қазақстанды президент-тік республика деп жария-лаған 1995 жылғы Конститу-ция, сондай-ақ. «Қазақстан Республикасының Парла-менті және оның депутат-тар мәртебесі туралы», «Қазақстан Республикасы-ның Үкіметі туралы», «Сот жүйесі және судьялар дың мәртебесі туралы» Консти-туциялық заңдар биліктің әрбір тармағының мәрте-бесі мен функциясын рет-

теді. Қазіргі қолданыстағы конституциялық заңдардың қағидаларын тұжырымдап, бір арнаға келтірген Ата Заң, яғни мемлекетіміздің Негізгі Заңы болып қабыл-данды. Ол кіріспеден және 9 бөлімнен (98 баптан) тұрады.

Сонымен қорыта келе айтарым, 1995 жылғы

Конституцияның 1993 жылғы Конституциядан айырмашылығы оның маз-мұнының сапасында еді. Жоғарғы Кеңес ескі және жаңа саяси құрылыстың өзіндік тұрғыда ымыраға келуінің, ғасырлар бойы құрылған әлемдік өркениет демократиясының үлгісін посткеңестік кеңістікте ен-гізудің нышаны болған 1993 жылғы Қазақстан Респуб-ликасының Конституциясы әуел бастан-ақ қайшылыққа толы болатын. Бұл- бір.

Екіншіден, жаңа Консти-туцияға алғаш рет азамат-тың құқығына қатысты ғана емес, адам дүниеге келген сәттен одан ажырамас құқықтарына да қатысты нормалар енді. Ол бойын-ша Қазақстан Республика-сының Президенті саяси жүйенің басты тұлғасы болып табылады, билік тармақтарынан жоғары тұрады. Бұл президенттік басқару жүйесіндегі мемле-кетке сай келеді. Қазақстан Республикасының бүгінгі қолданыстағы Конститу-циясы елімізде азаматтық қоғам институттарын ор-натудың барлық құқықтық құрылымдарын орнықты-руға толығымен мүмкіндік берді.

Үшіншіден, Қазақстан Республикасының Консти-туциясы конституциялық заңдардың қағидаларын

тұжырымдап, бір арнаға келтірген Ата Заң, яғни мемлекетіміздің Негізгі Заңы болып табылады. Қа-зақстан Республикасының Конституциясы – Ата заңы-мыз ұлттық және халықтық егемендіктің орнығуын, мемлекеттің демократия-лануының көрінісі, құқықтық пен зайырлы мемлекет

ретінде қалыптасуына кепілдік берген, азаматтық қоғам институттарының қызмет етуіне үлес қосқан нормативтік құқықтық акт.

Төртіншіден, 1995 жылы 30 тамызда республикалық референдумда бұрынғы мемлекеттік құрылыстың кемшіліктерін жойған Қа-зақстанның жаңа Консти-туциясы қабылданды, оған сәйкес ҚР президенттік басқару нысанындағы мем-лекет болып жарияланды.

Бесіншіден, Консти-туцияны құрметтеу және сақтау арқылы және оның тарихы мен маңызын білуімізбен ғана біз өз елімізді, Отанымызды, та-рихымызды, құндылықта-рымызды құрметтейміз және еліміздің дамуына, қоғамдық келісімге, бейбіт-шілік пен тыныштыққа қол жеткізе аламыз. Қазақстан қоғамының ұзақ жылдарға арналған өркенді дамуы-ның бағытын нық айқын-дап берген Конституцияға біздің де айтар алғысымыз мол. Өйткені, біздің Ата Заңымыз – Қазақстан халқының саналы таңда-уы, өркенді дамуымыздың кепілі.

Өтеген ИСЕНОВ, тарих ғылымдарының кандидаты, Қостанай

мемлекеттік педагоги-калық институтының

доценті.

Мемлекетіміздің негізгі Заңы

Сейсенбі, 22 қыркүйек 2015 ж. БІЗДІҢ10 ТАНЫМ ҚОСТАНАЙ

Ұлтының мақтанышыҮстіміздегі қой жылы

қазақ халқы үшін есте қа-ларлықтай болды. Бұлай аса қуанышпен айтып отырған себебім, ғарышқа ұлтымыз-дың сүйікті перзенті Айдын Ақанұлы Айымбетов 2-қыр-күйекте борт инженері ретін-де транспорттық пилоттанған «Союз ТМА – 18М» кемесінде Байқоңыр ғарыш станциясы-нан көкке көтерілді.

Мұны естіген әлемдегі барша қандастарымыз ерек-ше күйді бастан кешіріп,

өздерінің бауырларының тағы да ұлтымыздың атын шығарғанына өздерін бақытты сезінді.

Әрине, Айдын жөнінде бұрын да естігенбіз. Алайда, өткен өмірбаянына толық қанық емес едік. Соны ба-яндаудың орайы енді келген секілді. Ол 1972 жылы Алма-ты облысы Талдықорған қа-ласының маңындағы Өтенай деп аталатын ауылда туып өсті.

Кішкентайынан киелі шаңырақта тағылымды тәр-бие алды. Әкесі Ақан Рыскел-діұлы өмір көрген, тәжірибелі

техник-механик болатын. Өзінің өнертапқыштық қыр-ларымен де айналасындағы-ларға жете танылған еді. Мұндай азаматты құрметте-меу, ардақтамау мүмкін бе?

Ұзақ жылдар бойы өн-дірісте жауапты жұмыстар атқарып, ұжымында үлкен абыройға бөленді. Айдынның анасы Жұмагүл Сегізбайқы-зы бұл күндері құрметті демалыста. Өзі өкілі болып табылатын ұлттың барлық ежелден келе жатқан сал-т-дәстүрін жете білетін аяулы апамыз.

Ерлі-зайыптылар өзге ата-аналар секілді ұрпақта-рының бойына жастайынан білімділікті, адалдықты, қа-зақ халқының руханиятына деген сүйіспеншілікті сіңіру-ге тырысты.

Жалпы, бұл жанұяда халқымыздың әдебиеті мен мәдениетіне, ұлтымыздың асыл қазыналарына көп көңіл бөлінетін. Ата-анала-ры зиялы жандар болған соң, бұлар да үйде кәдімгі түрлі тақырыптардағы кітаптарды көп оқитын. Олардың маз-мұнын өзара басқосқанда талқылайтын.

Міне, осындай өнегелі шаңырақта өскен перзенттер жаман болушы ма еді? Алтын ұя мектептің табалдырығын аттаған соң, Айдын да оқуға барын салды. Өзі білім алған мектепті алтын медальмен аяқтады. Сабақтан тыс кез-дері спортқа да көп көңіл бөлді.

Ес білгеннен ер азамат мынау тіршілікте көп жайдан хабардар болу қажеттігін терең ұққандықтан, тек оқу-мен ғана шектеліп қалмай өз

қатарларының алды болуға талпынды.

Бауыры Айдар екеуі от-басының бақытын шалқытты. Өсе келе олар әскери қыз-метке қызығып, сол салаға бір жола бет бұрды. Айдар болса, шекара саласының офицері атанды. Қазіргі таңда шекара қызметінің полковнигі.

Ал, Айдын болса одан білім ордасын бір жыл кей-ін аяқтағандықтан Армавир жоғары әскери мектебіне қабылданды. Ол жалпы, ға-рышкерлер отрядына орна-ласудың алдында заманауи әскери ұшақтарда ұшып, көк зеңгірде қалықтады.

Ғарышкерлік айтуға оңай болғанымен, оған үлкен төзімділік, батылдық, мықты денсаулық керек. Міне, осы аталғандардың бәрі де мұ-ның бойынан табылып, аң-саған арманына барынша жақындата түсті.

Отбасымен бірге Мәске-удегі Жұлдызды қалашыққа аттанды. Осындағы өзге ұшқыштар секілді барлық да-ярлықтардан мінсіз өтіп, сы-нақшы-ғарышкер мәртебесін берген дипломға ие болды. Бірақ басты мақсаты – бола-шақта ғарышкер атанып, өзі туып-өскен Отанының патри-оты болу еді.

Арман алдамайдыОсы арада қазақтың

үшінші ғарышкері Айдын Айымбетов Талдықорған қа-ласындағы №14 орта мек-тептің түлегі болып табыла-тындығын да айтып өткеніміз

абзал. Биылғы оқу жылының басында дәл осы білім орда-сында «Менің Отаным – Қа-зақстан» деп аталатын тақы-рып бойынша ашық сабақ өткені көпшілікке бұқаралық ақпарат құралдары арқылы мәлім.

Әрине, әлгі басқосуда халқымыздың ардақты пер-зентінің аталмыш мектептің 10 «Б» сыныбында үздік оқып ғана қоймай, сыныптас ұл мен қыздардың арасын-да өзінің зерделілігі, алғыр-лығы, тапқырлығымен көзге түскендігі де әңгімеге арқау болды.

Қазір ондағы ұл бала-лар да ертең өскенде ұлты-ның абыройын асқақтатқан Айдын ағалары секілді қа-зақ елінің нағыз мақтанышы болғылары келетіндігін жа-сырмайды. Жас өскін ұр-пақтар өзінің алдынғыларға еліктеп өседі деген ұғым осындайдан қалыптасқан болар.

Мектепті үздік аяқтаған бозбала Ресейдің Краснодар өлкесіндегі Армавир жоғары әскери ұшқыштар училище-сіне қабылданып, мұнда да талапты жастардың бірі атанды. Содан 1993 жылы ұшқыш-инженер мамандығы бойынша оқуын аяқтаған соң елімізге оралды.

Содан қорғаныс жүй-есінде қызметін бастады. Алғашқы кездері Жамбыл облысындағы Луговой стан-сасында орналасқан №69207 әскери бөліміне ұшқыш ретінде жіберілді. Ол көп өт-пей Талдықорғанға ауысты. Содан алты жыл бойы аға ұшқыш қызметін атқарды.

Осы жылдар босқа өт-

кен жоқ. Білікті азамат өз кәсібін жан-жақты меңгерді. Таңдаған саласының нағыз білгір маманы атанды. Оған Су-27 әуе эскадрильясының әуе звеносын басқару секілді жауапты жұмыс сеніп тапсы-рылды.

Тәжірибелі ұшқыштың әуе қорғанысында ерекше орын алатын Л-39, Миг-23, Миг-23 МЛД, Миг-27, Су-27 ұшақтарын бес саусақтай игеріп, көкте қалықтағанын да тілге тиек еткеніміз жөн. Жалпы, оның осындай бес бірдей ұшақтың түрін шебер-лікпен игеріп, әріптестеріне өнеге көрсеткені де көпке белгілі.

Осындай үлкен өмір мек-тебінен өтіп, ұшқыштықтың шыңына көтерілген ол 2001 жылғы 16 маусымда ғарыш-керлікке үміткер ретінде тіркелген-ді. Содан кейін ол Елбасының тікелей қолда-уы және өзіне көрсетілген үлкен сенімнің арқасында биыл Байқоңырдан ғарышқа көтерілді.

Айдын Айымбетов Қа-зақстан Республикасы әске-ри әуе қызметінің полков-нигі, бірқатар мемлекеттік марапаттары бар.

Айрандай ұйыған отбасы-ның басшысы. Әйелі Лилия Алмұханбетқызы екеуі Диана және Даяна есімді қыздары мен ұлдары Әмірге тағы-лымды тәрбие беріп жатыр.

Белгілі ұшқыш бос уақы-тын жаны сүйетін істеріне арнайды. Оны барынша жанұясымен бірге өткізуге тырысады. Қыс кездерінде шаңғы теуіп, табиғат аясын-да серуендеуге ерекше көңіл бөледі.

Қазақтың үшінші ғарышкеріПолковник Айдын Айымбетов хақында

ОҚЫҢЫЗ, ҚЫЗЫҚ!

Бейтаныс адам түрі анықталды

АР-да ғалымдар бұрын соңды ғылымға бейта-ныс адам түрін анықтады, деп хабарлайды rg.ru.

Басылымның мәліметтеріне сәйкес, адам қал-дықтары ОАР-дың Йоханнесбург қаласынан шама-мен 50 шақырым жердегі үңгірден табылған. Зерт-теу жұмыстары 2013 және 2014 жылдары жүрді. Сол уақыттан бері ғалымдар сүйек қалдықтарын жіті зерттеп, бұрын соңды ғылымға бейтаныс адам түрін анықтадық деген тоқтамға келіпті. Бұл туралы 10 қыркүйекте Эволюциялық зерттеулер институ-тының профессоры Ли Бергер мәлім етті.

Оның айтуынша, жаңадан анықталған адам түрі қазіргі адамзаттың арғы атасы болуы мүмкін. Ға-лымдар таныстырған реконструкцияға сәйкес, ол қазіргі адамнан гөрі маймылға көбірек ұқсайды. Адамның жаңа түріне Homo naledi деген атау берілді. Жергілікті халықтың тілінде naledi «жұл-дыз» деген мағына береді.

Үңгірдің ішінен 15 адамның қалдығы табы-лыпты, оның ішінде балалар мен қарттары да бар. Талдау нәтижелеріне сәйкес, тірі кездерінде олар тым арық, ал милары апельсиннің көлемімен бір-дей болған. Зерттеу жұмыстарына әлемнің түрлі елдерінен 50-ден аса ғалым қатысты.

АманатБір адамның екінші біреуге

сақтауға берген бағалы заттары. «Аманат» - аман деген сөзден шыққан болуы ықтимал. Аманат-ты сақтау және оны мезгілінде тапсыру зор адамгершілікке жа-тады. «Аманат – аман сақтайды» дейді халық. Аманатқа қиянат жасамайды. Ол өте ауыр күнә деп есептеледі. Аманаттың бұрын еларалық қатынаста да үлкен мән-маңызы болған. Көбінесе, ол бірлік, татулық, бітім жолына қызмет еткен. Тарихымызда ақ үй аманат алып барған екен деген деректер жиі кездеседі (Ш. Уәли-ханов).Ерте кезде жауласушы екі ел татуласқан кезде кепілдеме ретінде аманатқа адам да қал-дырып кететін болған.

АсарБір отбасының қолынан

келмейтін күрделі жұмыстар-ды атқару үшін бір ауылдың адамдары «асарға» шақырыла-

ды. Мысалы: үй көтергенде, егін салғанда, жинағанда, шөп шабуға тағы сол сияқты көлемді, ауыр жұмыстарға шақырылады. Асарға шақырылғандар еңбегі үшін төле-мақы талап етпейді. Оның есесіне асарға шақырушы адам қолқабыс тигізуге келгендерге арнап мал сойып, мол дастарқан жаяды. Асар – қазақ елінің ұжымдық топта жұмыс істеуінің үлкен бір көрінісі. Мұндай жақсы салт-дәстүрлер ел ішінде әлі де бар.

Зекет«Намаз оқыңдар, зекет

беріңдер, ғибадат етушілермен бірге бас иіндер» (Құран Кәрім). Исламның төртінші шарты – зекет беру. Бұл малынан алған өнімнен құдай, дін жолына, жетім-жесір-лерге берілетін үлес. Зекет алтын, күміс қорынан да, ақшалай табы-сынан да беріледі. Малдан алы-натын зекет мөлшері мынадай: 40 қойдан, сондай-ақ бес түйеден бір қой, отыз сиырдан біреу, тағы сол сияқты. Жыл сайын зекет беру -

әр адамның адамгершілік және мұсылмандық борышы. Бұдан бас тарту, ұмыт қалдыру дін және азаматтық істе де ұят саналады.

ДеңгенеСоңғы жылдарда ұмытылып

бара жатқан дәстүрдің бірі – деңгене. Екі немесе үш жігіт ба-сын қосып ауқатты үйге «деңгене жеуге келдік» дейді. Оның шарты бойынша үй иесі бір семіз қойды бас-сирағына дейін асып, деңгене сұрап келгендердің алдына қояды. Олар бір қойдың етін сорпасымен ішіп, жеп кетуі керек. Егер олар қойды жеп кетсе қойдың құны сұраусыз. Егер етті тауыса алма-са олар үй иесіне екі қой төлеуге тиіс. Кей жерлерде мұны сірне деп айтады. Қазақстанның оңтүстік жағында деңгененің қолданылуы басқаша. Бұл жақта 4-5 үй бірігіп, бір малды ортақтасып сояды. Сөй-тіп кезектесе береді. Бұл негізінен қыстыгүні жылы өңірде соғым еті көп сақтауға келмейтіндіктен туған амал болса керек.

«Қой басты» «Қой басты» дейтін әдемі

ырым жасап. . . сол үйден дәм ауыз тиетін болған» (Т.Арынов). Қазақ мәдениеті мен шаруашы-лығында киіз басу өнері кең дамыған. Бұл да ауыл адамда-ры үшін елеулі, маңызды жұмы-стардың бірі және киіз бір үйдікі болғанымен бұған салт бойынша барлық ауыл адамдары арала-сып, қол ұшын беріп отыруы шарт. Мұндай күндері киіз басушылар киіз тебу, киіз пісіру кезінде оны үй арасында домалата жүріп, бір үй тұсына келгенде «қой басты, қой басты!» деп айқайлап шу-лап, күліседі. Бұл үйге байлық, ырыс-несібе келді дегенді біл-діреді. Мұны естіген үй иесі әйел жүгіріп шығып, киіз басушыларға қымыз, құрт, май, нан сияқты тағамдар ұсынады немесе да-старханға шақырады. «Қой ба-сты» әзіл күлкіге, ойын -сауыққа арналған көңілді дәстүр, алайда киіз басудың азаюына орай ұмы-тыла бастады.

БІЛГЕНГЕ - МАРЖАН

Қазақ халқының салт-дәстүрлері

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 22 сентября 2015 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон/факс приемной редактора 8 (7142) 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство №12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министерством культуры и информации Республики Казахстан. Собственник: ТОО «Газета «Наш Костанай». Издается с августа 1990 г. при поддержке аки-ма города.Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.И.о. гл. редактора: Оразалы Жаксанов.

Заместитель главного редактора: Оразалы Жаксанов. Тел. 54-62-46.Шеф-редактор: Сергей Биркле. Тел. 54-37-58.Ответсекретарь: Куляш Турубаева. Тел. 54-37-58.Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85), Валерия Вахненко (54-05-75), Александр Кузьми-чев (54-62-46), Валентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева.

Фотокорреспонденты: Олег Яблочкин, Алек-сандр Откин. Тел. 54-64-85. Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Валентина Мелехова.Газета набрана и сверстана в компьютер-ном центре «НК»: Виталий Клец, Индира Ка-зиханова.Корректоры: Куляш Турубаева, Ирина Вос-тротина. Тел. 54-69-71.Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай,

ул. Майлина, 2/3. Объем - 3 печатных листа.Тираж номера - 3091. Подписной индекс: К-315. Заказ №1424.При перепечатке ссылка на «НК» обязательна. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции. ® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объявлений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

- Магазин №15, ул. Воинов-Интернационалистов.- Магазин №25, ул. Маяковского.- Магазин «Рахат», ул. Гоголя, 62.- Магазин «Норма».- ТД «Емшан», пр. Абая, 34а.- ТД «Исток», Маяковского, 101/1.- ТД «Азия», 9 мкрн, д. 6.- ЦУМ, 1 этаж, вход с пр. Аль-Фараби.- «Центральный» гастроном, ул. Гоголя, 89.- Ж/д вокзал, киоски, пр. Аль-Фараби.- Автовокзал, киоск.- Городская больница, пр. Аль-Фараби.- Центральный рынок, киоски.- ТД «Азия», ул. Алтынсарина, 134а.- «Акку», «Западный» магазин, ул. Чернышевского, 59.- 4 магазин, пр. Аль-Фараби, 127.- Магазин «Амангельдинский», ул. Амангельды, 95.

- Магазин «Улар» продукт., ул. Баймагамбетова, 158.- Мини-рынок «Дастархан», ул. Гоголя, 96.- Киоск, остановка «Драмтеатр».- Магазин 36 (115), 8 мкрн.- «Березка», ТД, 7 мкрн.- Магазин «Мереке», ул. Каирбекова, 379.- КСТУ (КСК), киоск, остановка, ул. Герцена.- «Баян Сулу», киоск, ул. Бородина.- Гастроном «Юбилейный», пр. Аль-Фараби, 100.- «Фараон», киоск, остановка, ул. Гвардейская.- «БУМ», торговый центр, пр. Абая.- Магазин «Рассвет», ул. Каирбекова, 359.- «Астыкжан», гипермаркет, пр. Абая, 1б.- Полиграфия, киоск, остановка ул. Мауленова.- Магазин «Орбита», ул. Дзержинского.- «Районная больница», п. Затобольск.

Пункты распространения газеты «НАШ Костанай»

«Өрлеу» - для малообеспеченной категории населения

Новый проект «Өрлеу» – программа социальной под-держки малообеспеченной категории населенияС 1 августа 2015 года внедрен пилотный проект «Өрлеу»

- социальная помощь на контрактной основе - програм-ма социальной поддержки малообеспеченной категории населения.Задача проекта «Өрлеу» - сделать так, чтобы малообеспе-

ченная трудоспособная семья не только получала помощь, но и была социально адаптирована и профессионально ориентирована на то, чтобы перейти от пассивной денеж-ной помощи к активной поддержке семьи и обеспечению минимизации иждивенческих настроений.Принцип оказания социальной помощи на контрактной

основе касается всех малообеспеченных семей, в которых имеются безработные члены семьи, а также одиноко про-живающих незанятых людей. Его внедрение предполагает выход этой категории на-

селения из числа зависящих от помощи государства путем трудоустройства, обучения и переобучения. Таким обра-зом, они получат надежную защиту в трудной жизненной ситуации.Социальная помощь на контрактной основе будет вы-

плачиваться семьям со среднедушевым доходом ниже 60 процентов от прожиточного минимума (10889 тенге по состоянию на 01.07.2015 г. (данный показатель изменяется ежеквартально)) в месяц на одного члена семьи в виде разницы между среднедушевым доходом и 60 процентами от прожиточного минимума.Одной из участниц данного проекта стала семья Ли

Ксении Анатольевны, которая одна воспитывает двух несовершеннолетних детей. Ксения получала адресную социальную помощь. Не могла работать, так как имела малолетних детей. В настоящее время дети подросли, и она решила реализовать себя в трудовой деятельности, зарабатывать для семьи, не завися от социальных выплат. На первоначальном этапе для нее, как начинающей тру-диться, участие в проекте «Өрлеу» окажет поддержку и толчок к дальнейшей жизни, не зависящей от социальных пособий.

С.УМАРОВ, руководитель ГУ «Отдел занятости и со-циальных программ акимата города Костаная»

В последние годы в связи с развитием IT-технологий в Казахстане Генеральной прокуратурой республики приняты меры по совершенствованию механизма фор-мирования эффективных коммуникаций, с приданием высокой степени открытости процессам взаимодей-ствия с общественностью, способствующим оператив-ности и удобству получения гражданами информации по вопросам рассмотрения обращений, снижению ад-министративных барьеров, уровня коррупции и укре-плению доверия к органам прокуратуры.В рамках этой работы создан Саll-центр Генераль-

ной прокуратуры с единым бесплатным номером 115 и организован прием обращений физических и юри-дических лиц через Центры обслуживания населения.

Костанайская городская прокуратура

Адрес редакции: пр. Аль-Фараби, 90

ГАЗЕТАКУПОН БЕСПЛАТНОГО ЧАСТНОГО ОБЪЯВЛЕНИЯ

РАЗДЕЛЫ: ПРОДАЮ КУПЛЮ МЕНЯЮ

(нужное подчеркнуть)

Текст объявления (до 25 слов) писать печатными буквами

Ф.И.О.

Қостанай қалалық мәслихатының 2015 жылғы 13 тамыздағы №346 шешімі

Мәслихаттың 2009 жылғы 21 сәуірдегі №201 «Жер салығының базалық ставкаларына түзету коэффициенттерін белгілеу туралы»

шешіміне өзгерістер енгізу туралы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»

(Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы кодексінің 387-бабына сәйкес Қостанай қалалық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Мәслихаттың 2009 жылғы 21 сәуірдегі №201 «Жер салығының базалық ставкаларына түзету коэффициенттерін белгілеу туралы» шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9-1-129 тіркелген, 2009 жылғы 16 маусымда «Костанай» газетінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген шешімнің қазақ тіліндегі тақырыбында және бүкіл мәтін бойынша «ставкаларына» деген сөз «мөлшерлемелеріне» деген сөзбен ауыстырылсын;

көрсетілген шешімнің қосымшасында қазақ тіліндегі бүкіл мәтін бой-ынша «ставкаларына» деген сөз «мөлшерлемелеріне» деген сөзбен ауы-стырылсын;

орыс тіліндегі мәтін өзгертілмейді.2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік

он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.Сессия төрайымы, №3 сайлау округі бойынша

депутаты Б. АБДРАХМАНОВАҚостанай қалалық мәслихатының хатшысы

Н. ХАЛЫКОВ

Шешім Қостанай облысының әділет департаментінде 2015 жылғы 16 қыркүйегінде №5876 тіркелді

Решение Костанайского городского маслихата от 13 августа 2015 года №346

О внесении изменений в решение маслихата от 21 апреля 2009 года №201 «Об установлении поправочных коэффициентов

к базовым ставкам земельного налога»В соответствии со статьей 387Кодекса Республики Казахстан от 10 де-

кабря 2008 года «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс) Костанайский городской маслихат РЕШИЛ:

1. Внести в решение маслихата «Об установлении поправочных ко-эффициентов к базовым ставкам земельного налога» от 21 апреля 2009 года №201 (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №9-1-129, опубликованное 16 июня 2009 года в газете «Костанай») следующие изменения:

в заголовке указанного решения и по всему тексту на казахском языке слово «ставкаларына» заменить словом «мөлшерлемелеріне»;

в приложении к указанному решению по всему тексту на казахском языке слово «ставкаларына» заменить словом «мөлшерлемелеріне»;

текст на русском языке не изменяется.2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти ка-

лендарных дней после дня его первого официального опубликования.Председатель сессии, депутат по избирательному

округу №3 Б. АБДРАХМАНОВАСекретарь Костанайского городского маслихата

Н. ХАЛЫКОВ

Решение зарегистрировано в Департаменте юстиции Костанайской области 16 сентября 2015 года №5876

Қостанай қалалық мәслихатының 2015 жылғы 13 тамыздағы №347 шешімі

Мәслихаттың 2009 жылғы 2 ақпандағы №162 «Қостанай қаласында орналасқан салық салу объектісі бірлігінен тіркелген

салық ставкаларының мөлшерін бекіту туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы кодексінің 422-бабына сәйкес Қостанай қалалық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Мәслихаттың 2009 жылғы 2 ақпандағы №162 «Қостанай қаласында орналасқан салық салу объектісі бірлігінен тіркелген салық ставкаларының мөлшерін бекіту туралы» шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9-1-122 тіркелген, 2009 жылғы 9 сәуірде «Костанай» газетінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген шешімнің қазақ тіліндегі тақырыбында және бүкіл мәтін бойынша «ставкаларының» деген сөз «мөлшерлемелерінің» деген сөзбен ауыстырылсын;

көрсетілген шешімнің қосымшасында қазақ тіліндегі бүкіл мәтін бойынша «ставкаларының», «ставкасы» деген сөздер тиісінше «мөлшерлемелерінің», «мөлшерлемесі» деген сөздермен ауыстырылсын;

орыс тіліндегі мәтін өзгертілмейді.2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік

он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.Сессия төрайымы, №3 сайлау округі бойынша

депутаты Б. АБДРАХМАНОВАҚостанай қалалық мәслихатының хатшысы

Н. ХАЛЫКОВШешім Қостанай облысының әділет департаментінде 2015 жылғы 16

қыркүйегінде № 5877 тіркелді

Решение Костанайского городского маслихата от 13 августа 2015 года №347

О внесении изменений в решение маслихата от 2 февраля 2009 года №162 «Об утверждении размеров ставок фиксированного налога на единицу налогообложения, расположенную в городе

Костанае»В соответствии со статьей 422 Кодекса Республики Казахстан от 10 де-

кабря 2008 года «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс) Костанайский городской маслихат РЕШИЛ:

1. Внести в решение маслихата «Об утверждении размеров ставок фиксированного налога на единицу налогообложения, расположенную в городе Костанае» от 2 февраля 2009 года № 162 (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №9-1-122, опубликованное 9 апреля 2009 года в газете «Костанай») следующие изменения:

в заголовке указанного решения и по всему тексту на казахском языке слово «ставкаларының» заменить словом «мөлшерлемелерінің»;

в приложении к указанному решению по всему тексту на казахском языке слова «ставкаларының», «ставкасы» заменить соответственно сло-вами «мөлшерлемелерінің», «мөлшерлемесі»;

текст на русском языке не изменяется.2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти ка-

лендарных дней после дня его первого официального опубликования.Председатель сессии, депутат по избирательному

округу №3 Б. АБДРАХМАНОВАСекретарь Костанайского городского маслихата Н. ХАЛЫКОВ

Решение зарегистрировано в Департаменте юстиции Костанайской области 16 сентября 2015 года №5877

Қостанай қалалық мәслихатының 2015 жылғы 13 тамыздағы №348 шешімі

Мәслихаттың 2012 жылғы 25 шілдедегі №60 «Автотұрақтар (паркингтер) үшін бөлінген жерлерге арналған салық ставкалары

туралы» шешіміне өзгерістер енгізу туралы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»

(Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы кодексінің 386-бабына сәйкес Қостанай қалалық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Мәслихаттың 2012 жылғы 25 шілдедегі №60 «Автотұрақтар (пар-кингтер) үшін бөлінген жерлерге арналған салық ставкалары туралы» шешіміне (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9-1-198 тіркелген, 2012 жылғы 4 қыркүйекте «Наш Костанай» газетінде жарияланған) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген шешімнің қазақ тіліндегі тақырыбында және бүкіл мәтін бойынша «ставкалары» деген сөз «мөлшерлемелері» деген сөзбен ауы-стырылсын;

көрсетілген шешімнің қосымшасында қазақ тіліндегі бүкіл мәтін бойынша «ставкалары», «ставкаларының» деген сөздер тиісінше «мөлшерлемелері», «мөлшерлемелерінің» деген сөздермен ауыстырылсын;

орыс тіліндегі мәтін өзгертілмейді.2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік

он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.Сессия төрайымы, №3 сайлау округі бойынша

депутаты Б. АБДРАХМАНОВАҚостанай қалалық мәслихатының хатшысы

Н. ХАЛЫКОВ

Шешім Қостанай облысының әділет департаментінде 2015 жылғы 16 қыркүйегінде №5878 тіркелді

Решение Костанайского городского маслихата от 13 августа 2015 года №348

О внесении изменений в решение маслихата от 25 июля 2012 года №60 «О ставках налога на земли,

выделенные под автостоянки (паркинги)»В соответствии со статьей 386 Кодекса Республики Казахстан от 10 де-

кабря 2008 года «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс) Костанайский городской маслихат РЕШИЛ:

1. Внести в решение маслихата «О ставках налога на земли, выделенные под автостоянки (паркинги)» от 25 июля 2012 года №60 (зарегистриро-ванное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №9-1-198, опубликованное 4 сентября 2012 года в газете «Наш Костанай») следующие изменения:

в заголовке указанного решения и по всему тексту на казахском языке слово «ставкалары» заменить словом «мөлшерлемелері»;

в приложении к указанному решению по всему тексту на казахском языке слова «ставкалары», «ставкаларының» заменить соответственно словами «мөлшерлемелері», «мөлшерлемелерінің»;

текст на русском языке не изменяется.2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти ка-

лендарных дней после дня его первого официального опубликования.Председатель сессии, депутат по избирательному округу №3

Б. АБДРАХМАНОВАСекретарь Костанайского городского маслихата Н. ХАЛЫКОВ

Решение зарегистрировано в Департаменте юстиции Костанайской области 16 сентября 2015 года №5878

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 22 сентября 2015 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛҚостанай қалалық мәслихаты депутаттарының 2015 жылдың 4 тоқсанына

арналған азаматтарды қабылдау КЕСТЕСІ

№ Депутаттың А.Т.Ә., атқаратын лауазымы

Округ нөмірі

Сайлаушыларды қабылдау орны

Қабылдау уақыты және күні

Жұмыс телефоны

1Халыков Нурлыбек Кузгамбекович Қостанай қалалық мәслихатының хатшысы

10Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 208-кабинет)

Апта сайын жұма күні сағат 10.00-ден 12.00-ге дейін.

57-57-81

2Абдрахманова Батима Мукановна №8 орта мектебі директорының кеңесшісі

3Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 07 қазаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

57-46-59

3 Абрамян Артур Сурикович «ВАН» ЖШС директорының орынбасары 17

Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 14 қазаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

55-67-27

4Байменова Асия Кожанов-на Қостанай қалалық балалар ауруханасының бас дәрігері

14 Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 21 қазаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

51-51-85

5 Дудин Александр Анатольевич «Эко ПЭТ» ЖШС директоры 5

Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 28 қазаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

90-02-34

6 Сотников Сергей Николаевич «Ев-разКаспиансталь» ЖШС директоры 11

Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 04 қарашасы сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

57-91-60

7Исмуратов Сабит Борисович М.Дулатов атындағы ҚИНЭУ президенті

13Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 11 қарашасы сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

39-03-71

8

Шалабаев Казбек Васильевич «Костанай-Су» МКК директоры 4 Қостанай қалалық

мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 18 қарашасы сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

22-17-00

Уралбаева Асыл Ержановна № 13 бөбекжай бақша директоры 20 53-79-17

9

Сандыбеков Багитбек Назарбе-кович «Нұр Отан» партиясы ҚҚФ төрайымының бірінші орынбасары

15 Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 25 қарашасы сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

39-19-64

Султангазин Манарбек Жалело-вич «Ауғаныстан ардагерлер және жергілікті әскер одағы» ҚБ төрағасы

1 53-29-55

10

Антонинова Татьяна Николаевна «Жастар бастамасының орталығы» ЖШС директоры

16 Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 02 желтоқсаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

39-17-33

Шуменбаев Самат Канапьянович Қостанай қалалық ауруханасының бас дәрігері

6 53-71-90

11Джантурин Марат Галиханович «Аском и К» ЖШС директоры 2 Қостанай қалалық

мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 09 желтоқсаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін .

22-48-24

Бут Марина Викторовна «Бут» ЖК 18 54-66-01

12

Медетов Нурлан Амирович А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ ақпараттық технологиялар факультетінің деканы

7 Қостанай қалалық мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 23 желтоқсаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

51-11-98

Бойченко Алексей Григорьевич «Ту-ристтранссервис» ЖШС директоры 19 39-21-60

13

Бибин Игорь Алексеевич «Техкон-сервис 2030» ЖШС директоры 9 Қостанай қалалық

мәслихаты (Пуш-кин көшесі 98, 106-кабинет)

2015 жылдың 30 желтоқсаны сағат 15.00-ден 17.00-ге дейін

56-71-40

Блок Сергей Иванович «Милх» ЖШС директоры 12 55-95-59

ГРАФИК приема граждан депутатами Костанайского городского маслихата

на 4 квартал 2015 года

№ Ф.И.О. депутата, занимаемая должность Номер округа

Место приема избирателей

День и вре-мя приема

Рабочий телефон

1Халыков Нурлыбек Кузгамбекович Секретарь Костанайского городского маслихата

10Костанайский го-родской маслихат (ул. Пушкина 98, кабинет 208)

Еженедельно по пятницам с 10.00 до 12.00.

57-57-81

2 Абдрахманова Батима Мукановна Советник директора средней школы №8 3

Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

7 октября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

57-46-59

3 Абрамян Артур Сурикович Заместитель директора ТОО «ВАН» 17

Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

14 октября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

55-67-27

4Байменова Асия Кожановна Главный врач Костанайской городской детской больницы

14 Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

21 октября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

51-51-85

5 Дудин Александр Анатольевич Директор ТОО «Эко ПЭТ» 5

Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

28 октября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

90-02-34

6 Сотников Сергей Николаевич Директор ТОО «ЕвразКаспиансталь» 11

Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

4 ноября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

57-91-60

7 Исмуратов Сабит Борисович Президент КИнЭУ им.М.Дулатова 13

Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

11 ноября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

39-03-71

8

Шалабаев Казбек Васильевич Директор ГКП «Костанай-Су» 4 Костанайский

городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

18 ноября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

22-17-00

Уралбаева Асыл Ержановна Директор ясли-сада №13 20 53-79-17

9

Сандыбеков Багитбек Назарбекович Первый заместитель председателя КГФ партии «Нур Отан»

15 Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

25 ноября 2015 г. с 15.00 до 17.00.

39-19-64

Султангазин Манарбек Жалелович Председатель ОО «Союз ветеранов Афганистана и локальных войн»

1 53-29-55

10

Антонинова Татьяна Николаевна Директор ТОО «Центр молодежных инициатив» 16 Костанайский

городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

2 декабря 2015 г. с 15.00 до 17.00.

39-17-33

Шуменбаев Самат Канапьянович Главный врач Костанайской городской больницы 6 53-71-90

11

Джантурин Марат Галиханович Директор ТОО «Аском и К» 2 Костанайский го-

родской маслихат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

9 декабря 2015 г. с 15.00 до 17.00.

22-48-24

Бут Марина Викторовна ИП «Бут» 18 54-66-01

12

Медетов Нурлан Амирович Декан факультета информационных технологий КГУ им. А.Байтурсынова

7 Костанайский городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

23 декабря 2015 г. с 15.00 до 17.00.

51-11-98

Бойченко Алексей Григорьевич Директор ТОО «Туристтранссервис» 19 39-21-60

13

Бибин Игорь Алексеевич Директор ТОО «Техконсервис 2030» 9 Костанайский

городской масли-хат (ул. Пушкина 98, кабинет 106)

30 декабря 2015 г. с 15.00 до 17.00.

56-71-40

Блок Сергей Иванович Директор ТОО «Милх» 12 55-95-59

2015 жылы тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі қызметтер берушіні (бұдан әрі – ТМККК көрсету бойынша қызметтер) қосымша таңдау рәсімін (бұдан әрі – рәсім) өткізу туралы хабарлайды: медициналық көмектің түрі бойынша: арнайы

мамандандырылған, жоғары мамандандырыл ған;медициналық көмектің нысаны бойынша: стационарлық,

стационарды алмастыратын.ТМККК көрсету жөніндегі қызметтер Қостанай облысы

аумағында көрсетілуі тиіс.Қызметтер берушіні таңдау рәсіміне қатысуға арналған

өтінімдерді және нысандары www.mzsr.gov.kz интернет-ресурсында орналастырылған қоса берілетін құжаттардың тізбесін әлеуетті қызметтер берушілер «Қазақстан Республи-касы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі Медициналық қызметке ақы төлеу комитетінің Қостанай облысы бойынша департаменті» РММ-не Қостанай қаласы, Толстой көшесі 74мекен-жай бойынша 103 кабинетке не-месе Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетінің Қостанай облысы бойынша «Халыққа қызмет көрсету орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемле кеттік кәсіпорнына (бұдан әрі – «Халыққа қызмет көрсету орталығы» ШЖҚ РМК) ұсынады. Қызметтер берушіні таңдау рәсіміне қатысуға арналған

өтінімдерді және оған қоса берілетін құжаттарды «Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі Меди ци налық қызметке ақы төлеу комитетінің Қостанай облысы бойынша департаменті» РММ-ға ұсынудың соңғы мерзімі 2015 жылғы «28» қыркүйек сағат 11-ге дейін, «Халыққа қызмет көрсету орталығы» ШЖҚ РМК-ға ұсынудың соңғы мерзімі 2015 жылғы «26» қыркүйек сағат 11-ге дейін. Рәсімге қатысуға арналған өтінімдер 2015 жылғы «28»

қыркүйек сағат 12.00-де мына мекенжай бойынша: Қостанай қаласы, Толстой көшесі 74, 103 кабинетте қаралатын болады.Қосымша ақпаратты және анықтаманы мынадай телефон-

дар арқылы алуға болады: 8(7142)54-85-02, 54-85-27.Басшының м.а Ә.БЕРДЫБЕКОВ

«Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық

қызметке ақы төлеу комитетінің Қостанай облысы бойынша департаменті» РММ, Қостанай қ., Толстой

көш, 74, p.dkomukostanai@mzsr.gov.kz

РГУ «Департамент Комитета оплаты медицинских услуг Министерства здравоохранения и

социального развития Республики Казахстан по Костанайской области», г. Костанай, ул. Толстого, 74,

p.dkomukostanai@mzsr.gov.kz

объявляет о проведении дополнительной процедуры выбора поставщика услуг по оказанию гарантированного объема бесплатной медицинской помощи (далее – услуги по оказанию ГОБМП) на 2015 год (далее – процедура):по виду медицинской помощи: специализированная,

высокоспециализированная;по форме медицинской помощи: стационарная, стаци-

онарозамещающая.Услуги по оказанию ГОБМП должны быть оказаны на

территории Костанайской области.Заявки на участие в процедуре и перечень прилага-

емых к нему документов, формы которых размещены на интернет-ресурсе www.mzsr.gov.kz, представляются потенциальными поставщиками в РГУ «Департамент Комитета оплаты медицинских услуг Министерства здра-воохранения и социального развития Республики Казах-стан по Костанайской области» по адресу: г. Костанай, ул. Толстого, 74, кабинет №103 или РГП на ПХВ «Центр обслуживания населения» Комитета по связи, информа-тизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан по Костанайской области (далее - РГП на ПХВ «Центр обслуживания населения»). Окончательный срок представления заявок на участие в

процедуре выбора поставщика и прилагаемых к нему до-кументов в РГУ «Департамент Комитета оплаты медицин-ских услуг Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан по Костанайской области» до 11 часов 28 сентября 2015 года, окончательный срок представления через РГП на ПХВ «Центр обслуживания населения» Костанайской области до 11 часов 26 сентября 2015 года.Заявки на участие в процедуре будут рассмотрены в

12 часов 28 сентября 2015 года по следующему адресу: г. Костанай, ул. Толстого, 74, кабинет №103.Дополнительную информацию и справку можно полу-

чить по телефонам: (7142) 54-85-02, 54-85-27.И.о. руководителя А. БЕРДЫБЕКОВ

АШЫҚ ЕСІК КҮНІ2015 жылдың 28 қыркүйегінде Қостанай облысының

қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында сағат 10:00 ден 17:00 ге дейін ашық есік күні өткізіледі. Мекен-жайы Қостанай қаласы, Зеленая көшесі,

23. Байланыс телефоны: 27-33-25,27-39-00.

ДЕНЬ ОТКРЫТЫХ ДВЕРЕЙ28 сентября 2015 года в Специализированном меж-

районном суде по уголовным делам Костанайской об-ласти состоится день открытых дверей с 10:00 – 17:00. Адрес: г.Костанай, улица Зеленая, 23. Контакт-

ные телефоны: 27-33-25, 27-39-00.

Уважаемые абоненты!ТОО «Тазалык-2012» уведомляет о повышении тарифа

по вывозу жидких бытовых отходов для юридических лиц. С 7 октября 2015 г. тариф по вывозу жидких бытовых отходов будет составлять 591,69 тнг. за 1 куб.м.

Администрация ТОО «Тазалык-2012»

Р А ЗМ ЕЩ Е Н И Е Р Е К Л АМЫ

Адрес: пр. Аль-Фараби, 90

(1 этаж, левое крыло - рекламный отдел)

Тел. 8 (7142) 54-03-01