ผลกระทบของวิกฤตการณ์ซับไพรม์ต่อประเทศไทย...

1

ผลกระทบของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ต�อประเทศไทยอ.ดร.กรกร�ณ์ย� ชี�วิะตระก ลพงษ์� และ อ.ดร.สม์ประวิ�ณ์ ม์�นประเสร�ฐคณ์ะเศรษ์ฐศาสตร�จุ ฬาลงกรณ์�ม์หาวิ�ทยาล�ย

2

ผลกระทบของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ต�อประเทศไทย สหร�ฐอเม์ร�กาเป*นประเทศท�+ม์�ขนาดใหญ่�และม์�ควิาม์เชี.+องโยงทาง

เศรษ์ฐก�จุท�0งการค1าและการเง�นก�บประเทศอ.+นๆในโลกอย�างกวิ1างขวิาง

วิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ท�+เก�ดข30นในสหร�ฐฯจุ3งสาม์ารถส�งผลกระทบต�อภาคการเง�นและเศรษ์ฐก�จุท�+วิโลกได1อย�างม์�น�ยส7าค�ญ่

ประเทศไทยจุะได1ร�บผลกระทบจุากวิ�กฤตการณ์�คร�0งน�0อย�างหล�กเล�+ยงไม์�ได1

งานศ3กษ์าชี�0นน�0จุ3งต�0งประเด8นเพ.+อวิ�เคราะห�ถ3ง ‘ชี�องทาง’ การส�งผ�านผลกระทบของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ต�อระบบเศรษ์ฐก�จุ

ไทย ส7ารวิจุบทควิาม์วิ�จุ�ยท�+ผ�านม์าเพ.+อ ‘ประเม์�นผลกระทบในเบ.0องต1น’ ท�+อาจุเก�ด

ข30นต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทย

3

ส�วินประกอบการบรรยาย1 . สาเหต ของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการ

เง�น3. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศ

สหร�ฐอเม์ร�กา4. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทย

การส�งผ�านผลกระทบโดยชี�องทางภาคการเง�น การส�งผ�านผลกระทบโดยชี�องทางตลาดท น การส�งผ�านผลกระทบโดยชี�องทางการค1าระหวิ�างประเทศ

5. บทสร ป

4

1. สาเหต ของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�รู�ปที่�� 1: อัตรูาการูค้�างชำ�ารูะสิ�นเชำ��อับ้�านขอังปรูะเที่ศสิหรูฐอัเมรู�กา

ท�+ม์า: Bloomberg

U.S. Real Estate Residential Delinquency Rate

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

1Q

91

1Q

92

1Q

93

1Q

94

1Q

95

1Q

96

1Q

97

1Q

98

1Q

99

1Q

00

1Q

01

1Q

02

1Q

03

1Q

04

1Q

05

1Q

06

1Q

07

1Q

08

Percent

1 . สิาเหต�ขอังวิ�กฤตการูณ์"ซับ้ไพรูม"

5

1. สาเหต ของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์� ภาวิะฟองสบ;�ในภาคอส�งหาร�ม์ทร�พย�ของประเทศ

สหร�ฐอเม์ร�กาน�บต�0งแต�ชี�วิงป<ค.ศ . 1997 โดยราคาได1ปร�บต�วิส;งข30นค�ดเป*นร1อยละ 124 ระหวิ�างป<ค.ศ -. 1997 2006

ควิาม์หย�อนยานในม์าตรฐานการปล�อยส�นเชี.+อประเภทซั�บไพรม์�จุากการแข�งข�นของบร�ษ์�ทให1ส�นเชี.+อท�+ส;ง และภาวิะอ�ตราดอกเบ�0ยต7+า

การเอ.0อประโยชีน�จุากกฎหม์ายของประเทศสหร�ฐอเม์ร�กา การขาดม์าตรฐานในการก7าก�บด;และการให1ส�นเชี.+อประเภท

ซั�บไพรม์�และการออกตราสารประเภทท�+ม์�การแปลงส�นทร�พย�ให1เป*นท น (Securitization)


6

1. สาเหต ของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์� การปร�บต�วิเพ�+ม์ข30นของระด�บอ�ตราดอกเบ�0ยใน

ชี�วิงต�อม์าอย�างต�อเน.+อง ซั3+งส�งผลให1ควิาม์สาม์ารถในการชี7าระหน�0ของผ;1ก;1ซั�บไพรม์�ลดลง

ควิาม์ล1ม์เหลวิของบร�ษ์�ทจุ�ดอ�นด�บควิาม์น�าเชี.+อถ.อ ในการจุ�ดอ�นด�บควิาม์น�าเชี.+อถ.อของสถาบ�นการเง�นให1สะท1อนก�บควิาม์เส�+ยงท�+แท1จุร�ง ท7าให1เก�ดภาวิะควิาม์ไม์�สม์บ;รณ์�ของข1อม์;ล


7

2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการเง�น ขนาดของส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ในประเทศ

สหร�ฐอเม์ร�กาม์�ม์;ลค�าน1อยกวิ�า 1 ล1านล1านเหร�ยญ่สหร�ฐ

อ�ตราการค1างชี7าระหน�0ส;งประม์าณ์ร1อยละ -1213

ควิาม์เส�ยหายจุากส�นเชี.+อซั�บไพรม์�อย;�ท�+ประม์าณ์ 2 แสนล1านเหร�ยญ่สหร�ฐ ซั3+งค�ดเป*นร1อยละ 1

42. ของ GDP ของสหร�ฐอเม์ร�กา

2. การูขยายตวิขอังป'ญหาสิ�นเชำ��อัซับ้ไพรูม"ต)อัรูะบ้บ้การูเง�น

8

2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการเง�น ส�นเชี.+อประเภทซั�บไพรม์�จุะถ;กแปลงสภาพจุากส�นทร�พย�เป*น

หล�กทร�พย� (Securitization) ในร;ปแบบท�+เร�ยกวิ�า Mortgage-Backed Securitization (MBS)

MBS จุะถ;กจุ�ดล7าด�บ และน7าไปจุ�ดเป*นกล �ม์รวิม์ก�น (Pool) แปลงต�อเป*นตราสารท�+เร�ยกวิ�า Collateralized Debt

Obligation (CDO) ส�นทร�พย�เหล�าน�0ม์�ล�กษ์ณ์ะเป*น off-balance sheet รวิม์อย;�ใน Structure Investment Vehicles

(SIVs)


9

Subprime Loss

Financial Institution Balance Sheet

Weakening

Weaken

MBS/CDOAsset Value Drop

SIVs Balance Sheet

Hedge Fund Asset

Margin Call Fire Sell

Price Decline

Weaken

Value Decline

Weaken

Weaken

Credit RatingDecline

Reserve RequiredIncrease

Asset PriceDecline

2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการเง�น


10

2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการเง�น ภาวิะการขาดสภาพคล�อง ม์;ลค�าส�นทร�พย�ท�+ลดลง และการ

ปร�บลดอ�นด�บควิาม์น�าเชี.+อถ.อท7าให1สถาบ�นการเง�นต1องระดม์เง�นท นเพ�+ม์

การขาดควิาม์เชี.+อม์�+นของน�กลงท น ท7าให1การระดม์ท นโดยการเพ�+ม์ท นน�0นไม์�เพ�ยงพอ

พ3+งพ�งเง�นท นจุากตลาดเง�น ท7าให1สภาพคล�องในตลาดเง�นต3งต�วิ และควิาม์เส�+ยงท�+เพ�+ม์ส;งข30น ระด�บอ�ตราดอกเบ�0ยเง�นก;1ระหวิ�างธนาคารจุ3งปร�บต�วิส;งข30นอย�างม์าก

สถาบ�นการเง�นหลายแห�งต1องลดขนาดของส�นทร�พย� จุนถ3งระดม์เง�นท นอย�างหน�กถ;กควิบรวิม์หร.อซั.0อก�จุการ ไปจุนถ3งอย;�ในภาวิะล1ม์ละลาย


11

2. การขยายต�วิของป9ญ่หาส�นเชี.+อซั�บไพรม์�ต�อระบบการเง�น การม์�ธ รกรรม์เก�+ยวิเน.+องก�บตราสารอน พ�นธ�เป*นจุ7านวินม์าก

ท7าให1ผลกระทบของสถาบ�นการเง�นแห�งหน3+ง สาม์ารถถ�ายทอดไปส;�สถาบ�นการเง�นอ.+น ๆ ได1อย�างรวิดเร8วิ

ตราสารอน พ�นธ�ในสหร�ฐอเม์ร�กาม์�อย;�ถ3ง 180 ล1านล1านเหร�ยญ่สหร�ฐ

ร1อยละ 90 เป*นล�กษ์ณ์ะ over-the counter (OTC) ป9ญ่หาล กลาม์ไปในประเทศอ.+น ๆ เชี�นในภ;ม์�ภาคย โรป ร�สเซั�ย

จุ�น ญ่�+ป @น อ�นเน.+องม์าจุากการลงท นในตราสารท�+ม์�ป9ญ่หาในสหร�ฐอเม์ร�กา และภาวิะฟองสบ;�แตกในอส�งหาร�ม์ทร�พย�เชี�นเด�ยวิก�น


12

3. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศสหร�ฐอเม์ร�การู�ปที่�� 4: อัตรูาการูเต�บ้โตขอัง GDP และอัตรูาการูวิ)างงานขอัง

สิหรูฐอัเมรู�กา

ท�+ม์า: Bloomberg

-4

-2

0

2

4

6

8

10

Mar-9

1

Dec-9

1

Sep-9

2

Ju

n-93

Mar-9

4

Dec-9

4

Sep-9

5

Ju

n-96

Mar-9

7

Dec-9

7

Sep-9

8

Ju

n-99

Mar-0

0

Dec-0

0

Sep-0

1

Ju

n-02

Mar-0

3

Dec-0

3

Sep-0

4

Ju

n-05

Mar-0

6

Dec-0

6

Sep-0

7

Ju

n-08

Percent U.S. Real GDP Growth U.S. Unemployment Rate

3 . ผลกรูะที่บ้ต)อัภาค้เศรูษฐก�จจรู�งขอังปรูะเที่ศสิหรูฐอัเมรู�กา

13

ส�ญ่ญ่าณ์ของเศรษ์ฐก�จุถดถอยเพ�+งเก�ดข30นในไตรม์าสท�+ 3 ของป< 2008

ควิาม์ป9+ นป@วินของตลาดการเง�นและตลาดท นท�+ผ�านม์าเป*นการสะท1อนภาวิะการขาดสภาพคล�องอย�างร นแรง

ป9ญ่หาซั�บไพรม์�ส�งผลให1ดอกเบ�0ยส;งข30น และม์าตรฐานการปล�อยส�นเชี.+อส;งข30น จุ3งท7าให1ควิาม์สาม์ารถในการชี7าระหน�0 การใชี1จุ�ายเพ.+อการบร�โภค และการลงท นในส�นทร�พย�ถาวิรลดลง

3. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศสหร�ฐอเม์ร�กา


14

รู�ปที่�� 5: อัตรูาการูตดจ�าหน)าย (Charge-off Rate) ขอังสิ�นเชำ��อัในสิหรูฐอัเมรู�กา

ท�+ม์า: Federal Reserve

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

1Q85

1Q86

1Q87

1Q88

1Q89

1Q90

1Q91

1Q92

1Q93

1Q94

1Q95

1Q96

1Q97

1Q98

1Q99

1Q00

1Q01

1Q02

1Q03

1Q04

1Q05

1Q06

1Q07

1Q08

PercentReal Estate Consumer Corporate



15

การปร�บต�วิลดลงของราคาห 1นย�+งส�งผลให1อ ปสงค�รวิม์ในการใชี1จุ�ายและการลงท นลดลง

การจุ�บจุ�ายใชี1สอยของผ;1บร�โภคในสหร�ฐปร�บต�วิลดลงร1อยละ 3 ในไตรม์าสท�+ 2 ของป< (2008 เป*นคร�0งแรกน�บ

จุาก 1990 และต7+าส ดน�บจุาก 1981 อ�ตราการวิ�างงานเพ�+ม์ส;งข30นถ3งร1อยละ 61. ในเด.อน

ก�นยายน 2008 ม์�การหดต�วิในภาคการผล�ต โดย Factory Index ปร�บต�วิ

ลดลงม์าท�+ 4350. ในเด.อนก�นยายน ซั3+งต7+าส ดน�บจุากต.ค . 2001



16

อ�ตราการค1างชี7าระหน�0บ�ตรเครด�ตในประเทศสหร�ฐอเม์ร�กาเพ�+ม์ส;งข30นอย�างม์าก

ส�ญ่ญ่าณ์ล กลาม์ของป9ญ่หาซั�บไพรม์�ม์าท�+ภาคเศรษ์ฐก�จุท�+แท1จุร�งอย�างหน�ก จุากป9ญ่หาของอ ตสาหกรรม์รถยนต� เม์.+อ 3 บร�ษ์�ทผ;1ผล�ตรถยนต�ขนาดใหญ่�ของสหร�ฐอเม์ร�กาได1แก� General Motors, Ford และ Chrysler ประสบการขาดท นอย�างหน�กจุนจุ7าเป*นต1องอาศ�ยเง�นก;1ย.ม์ฉุ กเฉุ�นจุากร�ฐบาลเพ.+อชี�วิยเหล.อไม์�ให1ตกอย;�ในภาวิะล1ม์ละลาย

สาเหต ของการภาวิะการขาดท นอย�างหน�ก เก�ดเน.+องม์าจุากภาวิะการขาดสภาพคล�องของตลาดเง�นท�+ท7าให1ต1นท นเง�นท นส;ง รวิม์ถ3งราคาวิ�ตถ ด�บและน70าม์�นท�+เพ�+ม์ส;งข30น



17

1 . ชี�องทางภาคการเง�น2. ชี�องทางตลาดท น3. ชี�องทางการค1าระหวิ�างประเทศ

4. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทย

4 . ผลกรูะที่บ้ต)อัภาค้เศรูษฐก�จจรู�งขอังปรูะเที่ศไที่ย

18

Sub-primeUS

USReal Sector

Rest of the World’sReal Sector

USFinancial Sector

ThaiFinancial Sector

Capital Market

ThaiReal Sector

Via Export

Via Export

Lack of Liquidity

FundamentalSentimental

Wealth Efftect

Higher Funding CostTighten Liquidity

Spillover Effect

4. ผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทย

4 . ผลกรูะที่บ้ต)อัภาค้เศรูษฐก�จจรู�งขอังปรูะเที่ศไที่ย

19

ชี�องทางท�+ 1: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางภาคการเง�น ประเทศไทยเร�+ม์เก�ดสภาวิะสภาพคล�องต3งต�วิข30น และควิาม์

เชี.+อม์�+นของการก;1ย.ม์เง�นระหวิ�างสถาบ�นทางการเง�นในประเทศลดลง

BIBOR ปร�บต�วิข30นอย�างต�อเน.+องในชี�วิง 3 เด.อนท�+ผ�านม์า

TED spread เพ�+ม์ข30นจุากร1อยละ 003. ในเด.อนก.ย . ม์าอย;�ท�+ 045 ในเด.อนต.ค . แต�ย�งต7+าม์ากเม์.+อเท�ยบก�บประเทศสหร�ฐอเม์ร�กาท�+ปร�บต�วิข30นม์าส;งถ3งร1อยละ 4-5 ในชี�วิงเด.อนก.ย . – ต.ค . จุากเด�ม์ท�+ระด�บประม์าณ์ร1อยละ 1 ในชี�วิงต1นป<

4 . ผลกรูะที่บ้ต)อัภาค้เศรูษฐก�จจรู�งขอังปรูะเที่ศไที่ย: ชำ)อังที่างที่�� 1

20

รู�ปที่�� 7: อัตรูาดอักเบ้�3ย BIBOR อัตรูาดอักเบ้�3ยพนธบ้ตรูรูฐบ้าล (1 เด�อัน) และผลต)างค้วิามเสิ��ยง

ท�+ม์า: ธนาคารแห�งประเทศไทย

0

1

2

3

4

5

2-J

an

-08

16-J

an

-08

30-J

an

-08

13-F

eb

-08

27-F

eb

-08

12-M

ar-

08

26-M

ar-

08

9-A

pr-

08

23-A

pr-

08

7-M

ay-0

8

21-M

ay-0

8

4-J

un

-08

18-J

un

-08

2-J

ul-

08

16-J

ul-

08

30-J

ul-

08

13-A

ug

-08

27-A

ug

-08

10-S

ep

-08

24-S

ep

-08

8-O

ct-

08

Percent

BIBOR TBill Risk Spread

ชี�องทางท�+ 1: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางภาคการเง�น


21

สถานะทางการเง�นของสถาบ�นการเง�นไทยย�งเข1ม์แข8งอย;� เม์.+อเปร�ยบเท�ยบก�บชี�วิงก�อนเก�ดวิ�กฤตการณ์�ทางการเง�นในป< 1997 และประเทศอ.+น ๆ ในภ;ม์�ภาค

น�บต�0งแต�เก�ดวิ�กฤตการณ์�ทางการเง�นในป< 1997 เป*นต1นม์า ประเทศไทยได1ม์�การปร�บกฎระเบ�ยบในการก7าก�บด;แลสถาบ�นการเง�นให1ม์�ควิาม์เข1ม์งวิดข30นเป*นอย�างม์าก อ�กท�0งสถาบ�นการเง�นต�าง ๆ ม์�การด7าเน�นนโยบายการปล�อยส�นเชี.+อและการลงท นท�+ร �ดก ม์ม์ากย�+งข30น



22

อ�ตราส�วินเง�นก;1ต�อเง�นฝาก (Loan to deposit ratio) อย;�ในระด�บท�+ต7+า ค.อประม์าณ์ร1อยละ 104.77 (ซั3+งในป< 1997 อ�ตราส�วินน�0ส;งถ3งร1อยละ 143.26)

ม์�การด7ารงส7ารองส�นทร�พย�สภาพคล�องไวิ1ถ3งร1อยละ 11.7 ซั3+งส;งกวิ�าระด�บท�+ธนาคารแห�งประเทศไทยต�0งไวิ1

ม์�อ�ตราส�วินหน�0สงส�ยจุะส;ญ่ต7+า ค.อประม์าณ์ร1อยละ 6.43 (ซั3+งในป< 1997 อย;�ท�+ระด�บ 31.04)

ม์�การต�0งส7ารองส7าหร�บหน�0สงส�ยจุะส;ญ่ส;งถ3งประม์าณ์ร1อยละ 70 โดยเฉุพาะสถาบ�นการเง�นขนาดใหญ่�ม์�การต�0งส7ารองไวิ1ส;งม์าก



23

ม์�การพ3+งพ�งแหล�งเง�นท นจุากต�างประเทศต7+า โดยม์�ส�ดส�วินหน�0ต�างประเทศต�อส�วินของผ;1ถ.อห 1นค�ดเป*นร1อยละ 0.90 และเป*นหน�0ระยะส�0นเพ�ยงร1อยละ 0.58 โดยสถาบ�นการเง�นไทยพ3+งพ�งเง�นท นจุากเง�นฝากในประเทศเป*นหล�ก

ม์�การถ.อครองส�นทร�พย�ต�างประเทศต7+า โดยสถาบ�นการเง�นไทยได1ม์�นโยบายปร�บลดการลงท นในส�นทร�พย�ต�างประเทศเป*นอย�างม์ากน�บต�0งแต�เด.อนก.ย . 2007 เป*นต1นม์า ท7าให1ธนาคารหล�กม์�ส�ดส�วินการถ.อส�นทร�พย�ต�างประเทศประม์าณ์ร1อยละ 8.83 โดยเป*นการลงท นในตราสารอน พ�นธ�เพ�ยงร1อยละ 0.18 และม์�การต�ดจุ7าหน�ายตราสารท�+ม์�ป9ญ่หาเชี�น CDOs เร�ยบร1อยแล1วิ



24

ป9ญ่หาท�+อาจุเก�ดข30นในภาคการเง�น1 . ควิาม์เส�+ยงจุากหน�0สงส�ยจุะส;ญ่ท�+อาจุจุะเพ�+ม์ส;งข30นเก�นกวิ�าการ

คาดการณ์�ของสถาบ�นการเง�น จุากภาวิะเศรษ์ฐก�จุถดถอยท�+อาจุเก�ดข30น ซั3+งหากหน�0สงส�ยจุะส;ญ่เพ�+ม์ข30นม์าก จุะท7าให1เก�ดควิาม์เส�+ยงจุากผลประกอบการ (earning risk) แทน เน.+องจุากสถาบ�นการเง�นต1องต�0งส7ารองเพ�+ม์ส;งข30นม์าก อ�กท�0งย�งต1องเผชี�ญ่ก�บต1นท นเง�นท นท�+ส;ง

2. แม์1วิ�าหน�0สงส�ยจุะส;ญ่จุะม์�แนวิโน1ม์ลดลงม์าตลอด แต�เก�ดจุากการลดลงของหน�0เก�าท�+ม์�การปร�บโครงสร1าง หร.อผ�านกระบวินการทางกฎหม์ายแล1วิ ในขณ์ะท�+หน�0สงส�ยจุะส;ญ่ใหม์�ม์�แนวิโน1ม์ท�+เพ�+ม์ข30นในชี�วิงป<ท�+ผ�านม์า


25

3 . สถาบ�นการเง�นในภาวิะท�+ผ;1ฝากเง�นหร.อผ;1ลงท นขาดควิาม์เชี.+อม์�+นม์�ควิาม์เปราะบางม์าก (Caplin and Leahy (1994), Cole and Kehoe (1996), Masson (1999)) เน.+องจุากป9ญ่หาควิาม์ไม์�สม์บ;รณ์�ของข1อม์;ล โดยทาง Fitch Ratings ได1ม์�การปร�บลดอ�นด�บควิาม์น�าเชี.+อถ.อของสถาบ�นการเง�นไทย 9 แห�งจุากท�+อย;�ในระด�บ “stable” ม์าเป*น “negative” ในวิ�นท�+ 2 ธ.ค . 08

4. การถ.อห 1นสถาบ�นการเง�นไทยหลายแห�งโดยสถาบ�นการเง�นต�างประเทศ

ป9ญ่หาท�+อาจุเก�ดข30นในภาคการเง�น


26

สร ปผลกระทบท�+ส�งผ�านทางภาคการเง�น สถาบ�นการเง�นไทยในป9จุจุ บ�นม์�สถานะเข1ม์แข8งต�อ

วิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ท�+เก�ดข30น และย�งยากท�+จุะเก�ดป9ญ่หาการขาดสภาพคล�องอย�างร นแรง หร.อ balance sheet risk อย�างไรก8ตาม์ย�งม์�ควิาม์เส�+ยงท�+เก�ดจุากควิาม์เชี.+อม์�+นของผ;1ฝากเง�นและผ;1ลงท นท�+ลดลง และควิาม์เส�+ยงจุากผลประกอบการ (earning risk) หากหน�0สงส�ยจุะส;ญ่ท�+เก�ดข30นจุากภาวิะเศรษ์ฐก�จุถดถอยส;งข30นม์าก


27

ชี�องทางท�+ 2: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางตลาดท น ในภาวิการณ์�ป9จุจุ บ�น น�กลงท นได1ปร�บรสน�ยม์ทางควิาม์เส�+ยง

ลดน70าหน�กการลงท นผ�านตลาดท นซั3+งท�+ม์�ควิาม์เส�+ยงส;ง ปร�บการลงท นในตลาดของระบบเศรษ์ฐก�จุใหม์� (Emerging

Countries) ขายห 1นเพ.+อต1องการสภาพคล�อง ซั3+งจุ�ดเป*นส�นทร�พย�ท�+ม์�สภาพคล�อง

ส;ง การขายห 1นของน�กลงท นท7าให1ตลาดห 1นม์�ควิาม์ผ�นผวินและม์�

การปร�บต�วิลงของม์;ลค�าห 1นในตลาดอย�างม์าก ส�+งด�งกล�าวิส�งผลกระทบไปย�งสถานะทางส�นทร�พย�ของภาค

เอกชีนและคร�วิเร.อน (Wealth Effect ) ท7าให1หน�วิยเศรษ์ฐก�จุจุะม์�ควิาม์สาม์ารถในการใชี1จุ�ายลดลงและ

อาจุก�อให1เก�ดการชีะลอต�วิของเศรษ์ฐก�จุไทยได1


28

ชี�องทางท�+ 2: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางตลาดท น ณ์ ป9จุจุ บ�น ตลาดห 1นของประเทศไทยได1ร�บผลกระทบจุาก

วิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�อย�างรวิดเร8วิและชี�ดเจุนท�+ส ด ด�ชีน�ตลาดหล�กทร�พย�แห�งประเทศไทย (SET Index ) ได1

ปร�บต�วิลดลงต7+าท�+ส ดในรอบ 5 ป< และปร�บต�วิลดลงส;งส ดถ3งประม์าณ์ร1อยละ 50

ทฤษ์ฎ�เศรษ์ฐศาสตร�สาม์ารถอธ�บายสาเหต ของการปร�บต�วิลงของตลาดหล�กทร�พย�แห�งประเทศไทยซั3+งเป*นผลจุากวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ได1ด1วิยเหต ผล 3 ประการด1วิยก�น1. ผลกระทบท�+ส�งผ�านจุากต�างประเทศ (Spillover Effect)2. ผลกระทบจุากป9จุจุ�ยพ.0นฐาน (Fundamental)3. ควิาม์อ�อนไหวิของน�กลงท น (Investor’s Sentiment)


29

สาเหต ท�+ตลาดห 1นไทยปร�บต�วิลดลง: สาเหต ท�+ 1ผลกระทบท�+ส�งผ�านจุากต�างประเทศ (Spillover Effect) Diebold และ Yilmaz (2008 ) พบวิ�าผลตอบแทนในตลาด

ห 1นไทยน�0นข30นอย;�ก�บผลตอบแทนท�+ส�งผ�านม์าจุากประเทศอ.+นเป*นอย�างม์าก เม์.+อเปร�ยบเท�ยบก�บตลาดอ.+น ๆ โดยผลกระทบท�+ส�งผ�านจุากต�างประเทศค�ดเป*นร1อยละ 41.8 ของผลกระทบท�0งหม์ด ส�วินตลาดท�+ม์�ผลกระทบต�อประเทศไทยม์ากท�+ส ดได1แก� ฮ่�องกง (ร1อย

ละ 7.8 ) อ�นเด�ย (ร1อยละ 7.6 ) สหร�ฐอเม์ร�กา (ร1อยละ 6.3 ) และเกาหล� (ร1อยละ 4.6 )

ตลาดท นของประเทศไทยจุ3งได1ร�บผลกระทบจุากวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�อย�างหน�กถ3งแม์1วิ�าระบบการเง�นและภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทยย�งไม์�ได1ร�บผลกระทบจุากซั�บไพรม์�ก8ตาม์


30

สาเหต ท�+ตลาดห 1นไทยปร�บต�วิลดลง: สาเหต ท�+ 1ผลกระทบท�+ส�งผ�านจุากต�างประเทศ (Spillover Effect) การปร�บต�วิลงอย�างม์ากส.บเน.+องม์าจุากตลาดท นของประเทศไทยม์�ขนาด

เล8ก ส�ดส�วินการลงท นจุากน�กลงท นต�างชีาต�ส;ง น�กลงท นและกองท นต�างชีาต�ท�+ลงท นในตราสารท�+เก�+ยวิก�บซั�บไพรม์�ท7าการเทขายส�น

ทร�พย�อ.+นๆ (ซั3+งรวิม์ถ3งห 1นซั3+งม์�สภาพคล�องส;ง) เพ.+อต1องการสภาพคล�อง เน.+องจุากประสบป9ญ่หาขาดท นและม์;ลค�าส�นทร�พย�ลดลงอย�างหน�ก

เม์.+อเก�ดป9ญ่หา น�กลงท นจุ3งปร�บลดรสน�ยม์ทางควิาม์เส�+ยง (Risk Appetite ) ซั3+งประเทศไทยถ;กจุ�ดอย;�ในกล �ม์ประเทศเศรษ์ฐก�จุใหม์� (Emerging Markets ) ซั3+งม์�ควิาม์เส�+ยงโดยเปร�ยบเท�ยบส;งกวิ�าตลาดอ.+น ๆ

ส�+งด�งกล�าวิ ท7าให1น�กลงท นต�างชีาต�ม์�การขายหล�กทร�พย�ไทยส ทธ�ต�อเน.+องม์าน�บต�0งแต�เด.อนพฤศจุ�กายน 2007 เป*นต1นม์า

ท7าให1ตลาดห 1นไทยม์�การปร�บต�วิลดลงม์าตลอด เน.+องจุากก7าล�งซั.0อจุากน�กลงท นและสถาบ�นในประเทศม์�ไม์�เพ�ยงพอท�+จุะต1านทานแรงเทขายจุากน�กลงท นต�างประเทศไทย


31

สาเหต ท�+ตลาดห 1นไทยปร�บต�วิลดลง: สาเหต ท�+ 2ผลกระทบจุากป9จุจุ�ยพ.0นฐาน (Fundamental) ควิาม์ม์�ประส�ทธ�ภาพของตลาดท น ท7าให1ราคาห 1นเคล.+อนไหวิตาม์ป9จุจุ�ย

พ.0นฐานเพ.+อสะท1อนถ3งผลการด7าเน�นงาน/ก7าไรของบร�ษ์�ทท�+จุะเก�ดข30น อย�างไรก8ตาม์ Jirasakuldech, Emekter และ Rao (2008 ) พบวิ�า

ราคาหล�กทร�พย�ในตลาดหล�กทร�พย�แห�งประเทศไทยไม์�ม์�ควิาม์ส�ม์พ�นธ�ก�บผลการด7าเน�นงาน (Earnings ) และไม์�ได1สะท1อนถ3งม์;ลค�าพ.0นฐานของบร�ษ์�ท (Fundamental Value ) ของบร�ษ์�ทผ;1จุดทะเบ�ยนแต�อย�างใด

ราคาหล�กทร�พย�สะท1อนถ3งการคาดการณ์�สภาวิะเศรษ์ฐก�จุถดถอยท�+เก�ดข30น Kaminsky, Lizondo และ Reinhart (1998 ) พบวิ�าราคาหล�กทร�พย�ใน

ตลาดหล�กทร�พย�เป*นต�วิชี�0วิ�ดอย�างหน3+งของวิ�กฤตการณ์�ทางเศรษ์ฐก�จุท�+ก7าล�งเก�ดข30น

ด�งน�0น การปร�บต�วิลดลงของตลาดหล�กทร�พย�ในชี�วิงท�+ผ�านม์าอาจุจุะสะท1อนให1เห8นถ3ง การคาดการณ์� ภาวิะเศรษ์ฐก�จุถดถอยท�+อาจุเก�ดข30นในอนาคตอ�นใกล1ได1


32

สาเหต ท�+ตลาดห 1นไทยปร�บต�วิลดลง: สาเหต ท�+ 3ควิาม์อ�อนไหวิของน�กลงท น (Investor’s Sentiment) การปร�บต�วิลดลงของราคาห 1นในหลายคร�0ง โดยเฉุพาะในชี�วิงท�+

เก�ดวิ�กฤตการณ์�ทางเศรษ์ฐก�จุ ไม์�ได1สะท1อนให1เห8นถ3งม์;ลค�าพ.0นฐานท�+แท1จุร�ง แต�เก�ดข30นเน.+องจุากควิาม์อ�อนไหวิของน�กลงท นท�+ต�อเหต การณ์�ในขณ์ะน�0น ซั3+งเก�ดจุากเหต 3 ประการ กล�าวิค.อ ข1อม์;ลข�าวิสารไม์�สม์บ;รณ์� (Asymmetric Information) ป9ญ่หาควิาม์ไม์�แน�นอน (Uncertainty) พฤต�กรรม์การต�ดส�นใจุของน�กลงท น (Agent Decision

Making) ป9จุจุ�ย 3 ประการม์�ผลต�อจุ�ตวิ�ทยาของน�กลงท น ส�+งด�งกล�าวิ

อาจุก�อให1เก�ดพฤต�กรรม์หม์;� (Herding Behavior) ส�งผลกระทบให1ราคาหล�กทร�พย�ของประเทศไทยย�+งปร�บต�วิต7+าลงม์าอ�ก


33

ผลกระทบอาจุเก�ดข30นจุากชี�องทางตลาดท น 1: Wealth ห 1นเป*นเคร.+องม์.อในการลงท นประเภทหน3+ง การปร�บต�วิลดลงของ

ราคาหล�กทร�พย� สาม์ารถส�งผลกระทบต�อสถานะทางส�นทร�พย� ท7าให1หน�วิยเศรษ์ฐก�จุม์�ควิาม์สาม์ารถในการจุ�บจุ�ายใชี1สอยและลงท นลดลง (Wealth Effects)

IMF (2008) พบวิ�า การลดลงของราคาหล�กทร�พย�ในตลาดก7าล�งพ�ฒนาร1อยละ 10 จุะท7าให1 การบร�โภคภาคเอกชีนลดลงร1อยละ 0.12 ในระยะส�0น และ 0.15 ในระยะ

ยาวิ การลงท นภาคเอกชีนลดลงร1อยละ 1

ด�งน�0น การปร�บต�วิลงของด�ชีน�หล�กทร�พย�แห�งประเทศไทยร1อยละ 50 อาจุส�งให1การบร�โภคลดลงประม์าณ์ร1อยละ 0.6 และท7าให1การลงท นภาคเอกชีนลดลงร1อยละ 5 หร.อค�ดเป*นการลดลงของ GDP เท�าก�บร1อยละ 1.4


34

ผลกระทบอาจุเก�ดข30นจุากชี�องทางตลาดท น 2: Volatility ควิาม์ผ�นผวินท�+ส;งข30นของตลาดท น (Stock

Market Volatility) ควิาม์ผ�นผวินม์ากข30น ควิาม์เส�+ยงเพ�+ม์ข30น

Funding Cost เพ�+ม์ส;งข30น Required Rates of Return เพ�+ม์ข30น แรงจุ;งใจุในการลงท นของธ รก�จุลดลง

ควิาม์ผ�นผวินม์ากข30น การคาดการณ์�ของน�กลงท นและผ;1บร�โภค ควิาม์เชี.+อม์�+นของผ;1บร�โภค/น�กลงท นลดลง การจุ�บจุ�ายใชี1สอย/การลงท นลดลง


35

Source: IMF, BoT, TISCO Research

Export of Goods & Services as % of Real GDP

050

100150200250300

Sing

apor

e

Hon

gKo

ng

Mal

aysi

a

Taiw

an

Thai

land

Sout

hKo

rea

Phili

ppin

es

Indo

nesi

a

Chi

na

Indi

a

% GDP

-1.4-6.7 -7.1-10

0

10

20

30

40

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

YoY (%)

0

1

2

3

4

5

6

YoY (%)Thai Exports (US$) World GDP - IMF (RHS)

ชี�องทางท�+ 3: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางการค1าระหวิ�างประเทศ


36

ชี�องทางท�+ 3: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางการค1าระหวิ�างประเทศ การชีะลอต�วิของระบบเศรษ์ฐก�จุโลก ท7าให1อ ปสงค�

ภายนอกประเทศท�+ม์�ต�อส�นค1าของไทยลดลง ผลกระทบเก�ดข30นผ�านภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศ

ค;�ค1าท�+ประสบป9ญ่หา อย�างไรก8ด� ผลกระทบท�+เก�ดข30นไม์�ได1จุ7าก�ดอย;�เพ�ยงแค�

น�0น เน.+องจุากกระบวินการผล�ตท�+ซั�บซั1อนท�+เก�ดข30นระหวิ�างประเทศต�างๆ ซั3+งอาจุท7าให1ผลกระทบจุากการชีะลอต�วิของระบเศรษ์ฐก�จุหน3+งๆกระจุายต�วิไปส;�การค1าระหวิ�างประเทศในวิงกวิ1างได1


37

ชี�องทางท�+ 3: ผลกระทบท�+ส�งผ�านทางการค1าระหวิ�างประเทศ ร;ปแบบของการค1าระหวิ�างประเทศท�+เก�ดข30นม์�ท� 0งวิ�ตถ ประสงค�เพ.+อ

น7าไปบร�โภคข�0นส ดท1าย การเชี.+อม์โยงการค1าทางตรง น7าไปเป*นส�นค1าข� 0นกลางเพ.+อการผล�ตต�อ การเชี.+อม์โยงการค1าทางอ1อม์

BIS พบวิ�า ร1อยละ 70 ของม์;ลค�าการน7าเข1าของจุ�นค.อส�นค1าข�0นกลางท�+ถ;กน7าเข1าม์าเพ.+อการผล�ตต�อ กวิ�าร1อยละ 57 ของจุ7านวินน�0นน7าเข1าม์าจุากประเทศญ่�+ป @นและประเทศก7าล�งพ�ฒนาในเอเชี�ยซั3+งรวิม์ถ3งประเทศไทยด1วิย

ในขณ์ะท�+ ส�นค1าส�งออกส�วินใหญ่�ของจุ�นเป*นส�นค1าข�0นส ดท1ายและส�นค1าท น ในป< ค.ศ . 2005 ส�นค1าท�+ประเทศจุ�นส�งออกไปย�งสหร�ฐอเม์ร�กาและประเทศย โรปกวิ�าร1อยละ 72 และร1อยละ 68 เป*นส�นค1าข�0นส ดท1าย


38

การเชี.+อม์โยงทางการค1าท�0งทางตรงและทางอ1อม์

CHN

THA USA


39


CHN

THA USA

JPN


40


CHN

THA USA

JPN


41

เม์ตร�กการค1าระหวิ�างประเทศ

Xij = export of country i to country j

Xi = total export of country i

Mj = total import from country j

Trade Transaction ( ijX )

Total Export ( iX )

Total Import

( jM )

Export

Impo

rt

ท�+ม์า: Manprasert (2008)


42

ระด�บควิาม์เชี.+อม์โยงทางการค1าส ทธ�Thailand's Export by Destination

21.4%12.6% 18.0%

16.4%

14.0%14.8%

14.7%

11.8%12.9%

9.1%

15.4%13.5%

19.4%21.4% 5.6%

19.0% 24.8%35.2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2000 2007 2007*

Others

ASEAN

China

Japan

EU

USA

Korea's Export by Destination

21.9%12.4% 17.9%

14.5%

15.1%15.8%

11.9%

7.1%8.6%

16.9%27.1%

20.4%

11.7%10.4% 3.7%

23.1% 27.9% 33.5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2000 2007 2007*

Others

ASEAN

China

Japan

EU

USA

Singapore's Export by Destination

17.3%8.9% 15.7%

14.0%

10.8%13.6%

7.5%

4.8%

7.5%

11.8%

20.1%

17.3%

27.4% 31.7% 7.2%

21.9% 23.6%38.7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2000 2007 2007*

Others

ASEAN

China

Japan

EU

USA

Malaysia's Export by Destination

20.5% 15.6% 20.4%

14.0%12.9%

14.0%

13.1%9.1%

10.6%

7.6%13.4%

12.7%

26.5%25.7% 9.9%

18.3% 23.3%32.4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2000 2007 2007*

Others

ASEAN

China

Japan

EU

USA



43

ระด�บควิาม์เชี.+อม์โยงทางการค1าส ทธ�Total Linkages

(% Total Export) USD EU(27) JPY AUD CNY HKD INR MYR PHP SGD KRW OthersDirect 12.6 14.0 11.8 3.7 9.7 5.7 1.9 5.1 1.9 6.2 1.9 25.5Indirect 5.6 1.2 1.1 -0.1 -0.5 -1.3 0.7 -4.1 -0.5 -3.4 0.3 74.5Total 18.2 15.2 13.0 3.7 9.2 4.4 2.5 1.0 1.4 2.8 2.2 100.0

Thailand Export Destinations



44

ระด�บควิาม์เชี.+อม์โยงทางการค1าส ทธ� Manprasert (2008) พบวิ�า ควิาม์ส�ม์พ�นธ�

ทางการค1าไม์�ได1เปล�+ยนแปลง แต�ร;ปแบบทางการค1าได1เปล�+ยนแปลงไปเม์.+อม์�ประเทศจุ�นเข1าม์าม์�บทบาทในการค1าโลก

ป9จุจุ บ�น กล �ม์ประเทศเอเชี�ยตะวิ�นออกเป*นผ;1ส�งออกส�นค1าวิ�ตถ ด�บให1ก�บประเทศจุ�นเป*นผ;1ผล�ต และส�งส�นค1าข�0นส ดท1ายต�อไปให1ก�บประเทศสหร�ฐอเม์ร�กาและกล �ม์ประเทศย โรป


45

ผลกระทบอาจุเก�ดข30นจุากชี�องทางการค1า Park (2007) ได1ใชี1แบบจุ7าลอง The Oxford

Economics’ Global Model ศ3กษ์าผลกระทบจุากการท�+ระบบเศรษ์ฐก�จุของประเทศสหร�ฐอเม์ร�กาชีะลอต�วิลงต�อระบบเศรษ์ฐก�จุของกล �ม์ประเทศเอเชี�ยตะวิ�นออกซั3+งรวิม์ถ3งประเทศไทยด1วิย วิ�เคราะห�ผลกระทบผ�านการชีะลอต�วิลงของการส�ง

ออกท�0งทางตรงและท�0งทางอ1อม์ของกล �ม์ประเทศเอเซั�ยตะวิ�นออก


46

ผลกระทบอาจุเก�ดข30นจุากชี�องทางการค1า ผลการศ3กษ์าพบวิ�า การชีะลอต�วิลงของประเทศสหร�ฐอเม์ร�กา

สาม์ารถส�งผลกระทบต�อการเต�บโตของกล �ม์ประเทศเอเชี�ยตะวิ�นออกได1อย�างม์�น�ยส7าค�ญ่ การท�+ประเทศสหร�ฐอเม์ร�กาม์�อ�ตราการเต�บโตเพ�+ม์ข30นชี1ากวิ�าปกต�ร1อย

ละ 1 จุะท7าให1อ�ตราการเต�บโตของกล �ม์ประเทศเอเชี�ยตะวิ�นออกเพ�+ม์ข30นในอ�ตราท�+ชี1าลงประม์าณ์ร1อยละ 0.50 ต�อป<

ชี�องทางการส�งผ�านเก�ดข30นทางการชีะลอต�วิของการส�งออกเป*นส7าค�ญ่ นอกจุากน�0น การส�งผ�าน Shocks จุะย�+งร นแรงข30นเก.อบเท�าต�วิ

หากการชีะลอต�วิส�งผลกระทบให1การลงท นของประเทศจุ�นชีะลอต�วิลง อ�ตราการเต�บโตของกล �ม์ประเทศเอเซั�ยตะวิ�นออกจุะชีะลอต�วิในอ�ตรา

เก.อบจุะเท�าก�บร1อยละ 1 ต�อป< ท�0งน�0การส�งออกจุะถ;กกระทบอย�างม์าก โดยจุะชีะลอต�วิลงถ3งร1อยละ 1.5 - 1.9 ต�อป<


47

ผลกระทบอาจุเก�ดข30นจุากชี�องทางการค1า การเชี.+อม์โยงส ทธ� ซั3+งรวิม์ถ3งการเชี.+อม์โยงการค1าทาง

อ1อม์ผ�านหวิ�งโซั�การผล�ตระหวิ�างประเทศไทยและ G3 น�0นย�งม์�น�ยส7าค�ญ่อย;� และสาม์ารถส�งผลกระทบต�อการเต�บโตทางเศรษ์ฐก�จุได1อย�างม์�น�ยส7าค�ญ่

ในเด.อน พฤศจุ�กายน 2551 การส�งออกจุ�นลดลง ร1อยละ 2.2 ในขณ์ะท�+การน7าเข1าลดลงถ3งร1อยละ 18

ส�+งด�งกล�าวิสะท1อนให1เห8นควิาม์ก�งวิลท�+อาจุเก�ดข30นได1 จุากการส�งผ�านผลกระทบของวิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�ท�+เก�ดข30นม์าย�งประเทศไทยผ�านชี�องทางภาคเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศสหร�ฐอเม์ร�กา


48

5. บทสร ป วิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์�สาม์ารถส�งผลกระทบต�อภาคเศรษ์ฐก�จุท�+แท1จุร�ง

ของประเทศไทยโดยผ�าน 3 ชี�องทาง ค.อ ผ�านทางตลาดการเง�น ผ�านตลาดท น และผ�านการค1าระหวิ�างประเทศ

จุากการรวิบรวิม์และส7ารวิจุบทควิาม์วิ�จุ�ย เราพบวิ�า วิ�กฤตการณ์�ซั�บไพรม์� จุะส�งผลกระทบต�อระบบเศรษ์ฐก�จุจุร�งของประเทศไทยได1ผ�าน 2 ชี�องทางหล�ง ค.อ ผ�านตลาดท นและการค1าระหวิ�างประเทศ ส�วินชี�องทางการเง�นอาจุจุะเป*นต�วิเสร�ม์ควิาม์ร นแรงให1ก�บภาวิะเศรษ์ฐก�จุถดถอย หล�งจุากเก�ดป9ญ่หาในภาคเศรษ์ฐก�จุท�+แท1จุร�งแล1วิ

วิ�กฤตซั�บไพรม์�น�าจุะส�งผลกระทบอย�างม์�น�ยส7าค�ญ่ต�อเศรษ์ฐก�จุของประเทศไทย โดยเป*นผลอ�นเน.+องม์าจุากการปร�บต�วิลดลงของราคาหล�กทร�พย�ในตลาดท นและควิาม์ผ�นผวินท�+ส;งข30น อ�กท�0งการส�งออกรวิม์ท�+จุะลดลงจุากอ ปสงค�ทางตรงและทางอ1อม์ผ�านทางควิาม์ต1องการของส�นค1าข�0นกลาง

5. บ้ที่สิรู�ป

49

ขอบพระค ณ์

Q&A

ผลกระทบของวิกฤตการณ์ซับไพรม์ต่อประเทศไทย...

Documents

Transcript of ผลกระทบของวิกฤตการณ์ซับไพรม์ต่อประเทศไทย...