พฤติ�กรรมการบร�โภคอาหารฟาสติ�ฟ� �ดที่��ม�ผลติ�อภาวะโภชนาการของว!ย

ร#�นในกร#งเที่พมหานครThe fast food consumer behavior that effect to the nutrition status of

Bangkok teenage

ปั(จจ#บ!นว!ฒนธรรมการบร�โภคอาหารของคนไที่ยสามารถถ�ายที่อดถ.งก!นได/อย�างแพร�หลาย โดยเฉพาะอาหารจานด�วนจากติะว!นติกที่��เข/ามาม�บที่บาที่ และม�อ�ที่ธ�พลติ�อพฤติ�กรรมการบร�โภคโดยเฉพาะในกล#�มว!ยร#�นในกร#งเที่พมหานครม�อาหารปัระเภที่ฟาสติ�ฟ� �ดหลายชน�ด เช�น ไก�ที่อด ฮอดดอก แฮมเบเกอร� แซนด�ว�ช พ�ซซ�า ม!นฝร!�งที่อด เปั5นติ/น พบว�าพฤติ�กรรมการบร�โภคของคนไที่ยในกร#งเที่พมหานครเปัล��ยนแปัลงไปัมาก โดยเฉพาะกล#�มว!ยร#�น ม�การบร�โภคอาหารปัระเภที่ไขม!น และน67าติาลส�งข.7นในขณะเด�ยวก!นม�การบร�โภคผ!ก ผลไม/ และอาหารกากใยลดน/อยลง จากการส6ารวจพบว�าล�กค/าส�วนใหญ่�ของอาหารปัระเภที่น�7เปั5นกล#�มว!ยร#�น ที่��เปั5นน!กเร�ยน น!กศึ.กษาถ.งร/อยละ 75 ที่��เหล<อเปั5นกล#�มบ#คคลว!ยที่6างาน แม�บ/านและเด=ก นอกจากน�7ย!งพบว�าร/านอาหารเหล�าน�7ย!งเปั5นที่��พบปัะส!งสรรค� และแหล�งน!ดพบที่��ส6าค!ญ่ของว!ยร#�น ซ.�งเปั5นสาเหติ#หน.�งของปั(ญ่หาภาวะที่างโภชนาการที่��เก�ดก!บว!ยร#�น

ภาวะโภชนาการจากว!ยร#�นที่��บร�โภคอาหารฟาสติ�ฟ� �ด

82.33%

17.67%

ภาวะโภชนาการ

ภาวะโภชนาการเก�นภาวะโภชนาการปักติ�

เคร<�องม<อและว�ธ�การในการว�จ!ย กล#�มติ!วอย�างที่��ใช/ในการว�จ!ยคร!7งน�7 เปั5นว!ยร#�นใน

กร#งเที่พมหานคร ที่��มาใช/บร�การร/านอาหารฟาสติ�ฟ� �ดติามแหล�งจ!บจ�ายใช/สอยติ�าง ๆ เช�น สยามสแควร� ส�ลม ส#ข#มว�ที่ และห/างสรรพส�นค/าช!7นน6าติ�าง ๆ โดยใช/ว�ธ�การส#�มติ!วอย�าง เพ<�อการติรวจสอบแบบ Taro Yamane ส#�มติ!วอย�างจ6านวน 300 คนที่��ม�อาย#ระหว�าง 13 – 22 ปั?เคร<�องม<อที่��ใช/ในการว�จ!ยคร!7งน�7เปั5แบบสอบถาม ม� 4 ติอน ปัระกอบด/วย ข/อม�ลพ<7นฐาน ได/แก� เพศึ อาย# การศึ.กษา อาช�พบ�ดามารดา รายร!บติ�อเด<อน พฤติ�กรรมในการบร�โภคอาหารฟาสติ�ฟ� �ด ได/แก� ปัระเภที่ของอาหารฟาสติ�ฟ� �ดที่��น�ยมบร�โภค ความบ�อยในการบร�โภค ปัร�มาณในการบร�โภคติ�อคร!7ง

ข/อม�ลพ<7นฐานของกล#�มติ!วอย�าง ข/อม�ลพ<7นฐาน ร/อยละ

เพศ หญิ�งชาย

60.0040.00

อาย� 13 – 15 ปี�16 – 18 ปี�19 – 21 ปี�22 ปี�ขึ้��นไปี

39.0051.676.333.00

ระดั�บการศ�กษามั�ธยมัต้�น

มั�ธยมัปีลายอ�ดัมัศ�กษา

31.3360.67

8.0

ผลจากการว�เคราะห�ข/อม�ลที่างสถ�ติ� พบว�ากล#�มติ!วอย�างมากกว�าคร.�งหน.�ง (ร/อยละ 60.00) เปั5นผ�/หญ่�ง ร/อยละ 51.67 ม�อาย#ระหว�าง 16 – 18 ปั? รองลงมาร/อยละ 39.00 ม�อาย#ระหว�าง 13 – 15 ปั? ร/อยละ 6.33 ม�อาย#ระหว�าง 19 – 21 ปั? ม�เพ�ยงร/อยละ 3.00 ที่��ม�อาย# มากกว�า 22 ปั? ส�วนระด!บการศึ.กษาพบว�า ร/อยละ 60.67 ก6าล!งศึ.กษาอย��ในระด!บม!ธยมปัลาย รองลงมาร/อยละ 31.33 ก6าล!งศึ.กษาอย��ระด!บม!ธยมติ/น และร/อยละ 8.00 ศึ.กษาอย��ในระด!บอ#ดมศึ.กษา

ปัระเภที่อาหารฟาสติ�ฟ� �ดที่��น�ยมบร�โภค

ปัระเภที่อาหาร0

10

20

30

40

50

60

70

80

90 85.33

64 6251.67

47.3347.334541.33

ไก�ที่อดม!นฝร!�งที่อดฮอที่ดอกแซนด�ว�ชโดน!ที่สล!ดพ�ซซ�าแฮมเบเกอร�

จากผลการว�เคราะห�ข/อม�ลพบว�า อาหารที่��ว!ยร#�นน�ยมบร�โภคส�วนใหญ่� ร/อยละ 85.33 ค<อ ไก�ที่อด รองลงมาร/อยละ 64.00 ได/แก� ม!นฝร!�งที่อด ฮอที่ดอกร/อยละ 62.00 แซนด�ว�ชร/อยละ 51.67 และน/อยที่��ส#ด ค<อแฮมเบเกอร�ร/อยละ 41.33ว!ยร#�นน�ยมบร�โภคไก�ที่อดส�งส#ด อาจเน<�องมาจากไก�ที่อดบร�โภคได/ง�าย รสชาติ�อร�อย และม�เน<7อส!ติว�เปั5นส�วนปัระกอบหล!ก ที่6าให/ค#/มก!บราคาอาหารซ.�งให/ผลติรงก!บข/อม�ลของมติ�ชนส#ดส!บดาห� ปั? 2545 ว�า ฟาสติ�ฟ� �ดที่��ได/ร!บความน�ยมจากผ�/บร�โภคม� 4 ปัระเภที่ ได/แก� ไก�ที่อด ร/อยละ 35.00 แฮมเบเกอร� ร/อยละ 30.00 พ�ซซ�าร/อยละ25.00 ส�วนโดน!ที่ และเบเกอร��ร/อยละ 15.00 และร/านอาหารปัระเภที่ไก�ที่อดย!งม�การใช/กลย#ที่ธที่างการติลาดในการเข/าถ.งผ�/บร�โภคกล#�มว!ยร#�นได/อย�างรวดเร=ว ค<อการใช/ธ#รก�จระบบแฟรนไชส�

แหล�งการร!บร�/ข/อม�ลข�าวสารเก��ยวก!บอาหารฟาสติ�ฟ� �ดที่��

แหล�งข/อม�ล จ6านวนร/อยละโทรท�ศน" 75.33 %

เพ#$อน 68.67 %

ใบปีล�ว 52.33 %

ดั�วยต้นเอง 51.00 %

หน�งสื#อพ�มัพ" 31.33 %

พ(อแมั( 30.33 %

น�ต้ยสืาร 27.33 %

ว�ทย� 16.33 %

สื#$ออ�นเต้อร"เนต้ 15.00 %

จากการว�คราะห�ข/อม�ลที่างสถ�ติ�พบว�า ว!ยร#�นส�วนใหญ่�ร/อยละ 75.33 ได/ร!บข/อม�ลจากโที่รที่!ศึน� รองลงมาร/อยละ 68.67 ได/ร!บข/อม�ลจากการบอกกล�าวของเพ<�อน ม�เพ�ยงร/อยละ 15.00 ได/ร!บส<�อจากที่างอ�นเติอร�เน=ติเม<�อพ�จารณาผลการว�จ!ยพบว�า ว!ยร#�นได/ร!บข/อม�ลเก��ยวก!บอาหารฟาสติ�ฟ� �ด จากส<�อที่างโที่รที่!ศึน�มากที่��ส#ดน!�นก=เปั5นเพราะว�าโที่รที่!ศึน�เปั5นส<�อที่��เข/าถ.งผ�/บร�โภคได/ด�ที่��ส#ด อ�กที่!7งผล�ติภ!ณฑ์�อาหารฟาสติ�ฟ�ด/ ย!งม�การลงที่#นในการโฆษณาที่างโที่รที่!ศึน�ส�งข.7น ที่6าให/ส<�อเปั5นที่��สนใจก!บกล#�มว!ยร#�น

เอกสารอ/างอ�งมาร�น สาล� Marin Salee

คณะเที่คโนโลย�คหกรรมศึาสติร� มหาว�ที่ยาล!ยเที่คโนโลย�ราชมงคลธ!ญ่บ#ร�

Faculty of Home Economics Technology, Rajamangala University of Technology

Thanyaburi._Corresponding author. E-mail:

marinsalee@yahoo.co.th