1

หน้�าที่��และความรั�บผิ�ดชอบของเจ้�าของโรังงาน้ด�าน้สิ่��งแวดล�อมของไที่ยDuties and Legal Responsibilities of the Owner Factory on Environmental.

โดยรัศ. ณรังค ใจ้หาญ Narong Jaiharn

คณะน้�ติ�ศาสิ่ติรั มหาว�ที่ยาล�ยธรัรัมศาสิ่ติรั Faculty of Law, Thammasat University

หลั�กการจั�ดการสิ่�งแวดลั�อมEnvironmental Managementม�แผิน้จ้�ดการัสิ่��งแวดล�อมรัะด�บชาติ� ใน้แผิน้จ้�ดการัได�ก&าหน้ดน้โยบาย

แผิน้ปฏิ�บ�ติ�การั และการัปรัะเม�น้ผิลที่��ม�ปรัะสิ่�ที่ธ�ภาพและติ+อเน้,�อง

ใน้พ.รั.บ.สิ่+งเสิ่รั�มและรั�กษาค.ณภาพ สิ่��งแวดล�อมแห+งชาติ� พ.ศ. 2535

ก&าหน้ดหล�กการัน้�/ไว�

2

การัใช�มาติรัการัที่างเศรัษฐศาสิ่ติรั ใน้การั อน้.รั�กษ หรั,อรั�กษาค.ณภาพสิ่��งแวดล�อม

Economic measures for environmental protection.

เช+น้ เก1บค+าบ&าบ�ดมลพ�ษเก1บค+าไฟฟ3าสิ่4งข5/น้หากใช�ไฟมากลดภาษ�เครั,�องจ้�กรัที่��น้&าเข�ามาเพ,�อจ้�ด

ที่&ารัะบบบ&าบ�ดน้&/าเสิ่�ย เป6น้ติ�น้

3

หลั�กการควบค�มมลัพิษ Control of Pollutionก&าหน้ดค+ามาติรัฐาน้ใน้การัปล+อย

มลพ�ษออกภายน้อก เช+น้ การัปล+อยน้&/าที่�/งออกจ้ากโรังงาน้สิ่4+

แหล+งน้&/าสิ่าธารัณะ ติ�องไม+เก�น้ค+ามาติรัฐาน้

การัปล+อยอากาศออกจ้ากโรังงาน้ ติ�องไม+เก�น้ค+ามาติรัฐาน้

การัก&าจ้�ดขยะ หรั,อกากอ.ติสิ่าหกรัรัมติ�องม�กรัะบวน้การั

ก&าจ้�ดที่��ได�มาติรัฐาน้4

5

กระบวนการตรวจัสิ่อบโดยเจั�าหน�าที่��ของ ร�ฐ Control and examine by the

officers เจั�าพิน�กงานควบค�มมลัพิษ เข�าไปตรวจัตรา

การเดนระบบบ#าบ�ดของเสิ่�ย หร$อก#าจั�ดของ เสิ่�ย หร$ออากาศเสิ่�ย หากไม&ถู(กต�องตามหลั�ก

เกณฑ์+ต�องแจั�งให�เจั�าหน�าที่��ของกรมโรงงานอ�ตสิ่าหกรรมสิ่��งแก�ไขได�

เจั�าหน�าที่��โรงงานอ�ตสิ่าหกรรม เข�าไปตรวจั สิ่อบการด#าเนนการของโรงงานอ�ตสิ่าหกรรม

หากด#าเนนการไม&ถู(กต�องสิ่��งแก�ไขได� ไม&ว&าจัะเป-นการร�กษาความปลัอดภั�ยแก&คนในโรงงาน

หร$อต&อสิ่�งแวดลั�อมภัายนอก หากฝ่0าฝ่1นม�สิ่ที่ธิสิ่� �งให�แก�ไขได�

การป3องก�นป4ญหาสิ่�งแวดลั�อม Preventive Measurement of Environmental Problemsก&าหน้ดให�ม�การัจ้�ดที่&ารัายงาน้ผิลกรัะที่บที่างด�าน้สิ่��งแวดล�อมก+อน้ได�รั�บอน้.ม�ติ�

EIA HIA SIA IEEหากม�ผิลกรัะที่บอย+างรั.น้แรังติ+อช.มชน้ติ�อง

รั�บฟ7งความเห1น้ปรัะชาชน้ และองค การัอ�สิ่รัะที่างด�าน้สิ่��งแวดล�อมด�วย

6

เจั�าของโรงงานสิ่ามารถูจั�ดให�ม�เจั�าหน�าที่��ด(แลัแลัะป3องก�นป4ญหามลัพิษด�วยตนเองSelf monitoringเป6น้การัก&าหน้ดให�ติ�องม�เจ้�าหน้�าที่��ควบค.มมลพ�ษหรั,อการัจ้�ดการัพล�งงาน้

ด�วยติน้เอง เพ,�อให�ม�การับรั�หารัจ้�ดการั ที่��ด� โดยป3องก�น้การัก+อให�เก�ดมลพ�ษ

โดยรั�ฐเพ�ยงก&าก�บด4แลโดยการัด4จ้ากรัายงาน้การัด&าเน้�น้การัป3องก�น้และการับ�น้ที่5กการัที่&างาน้ของรัะบบบ&าบ�ด

7

8

กฎหมายที่��ก#าหนดหน�าที่��ของเจั�าของโรงงานที่��ต�อง ด#าเนนการเก��ยวก�บสิ่�งแวดลั�อม Legal Duties of the

Factory owners in environmental protection

พรัะรัาชบ�ญญ�ติ�สิ่+งเสิ่รั�มและรั�กษาค.ณภาพ สิ่��งแวดล�อมแห+งชาติ� พ.ศ. 2535

พรัะรัาชบ�ญญ�ติ�โรังงาน้ พ.ศ. 2535 พรัะรัาชบ�ญญ�ติ�ความปลอดภ�ย อาช�ว

อน้าม�ยและสิ่ภาพแวดล�อมใน้การัที่&างาน้พ.ศ. 2554

พรัะรัาชบ�ญญ�ติ�การัสิ่+งเสิ่รั�มการัอน้.รั�กษ พล�งงาน้ พ.ศ. 2535

9

หน�าที่��ตามพิระราชบ�ญญ�ตสิ่&งเสิ่รมแลัะร�กษาค�ณภัาพิสิ่�ง แวดลั�อมแห&งชาต พิ.ศ. 2535

Duties under National Support and Environmental protection Act (BE 2535)1. เจั�าของโรงงานที่��ต�องจั�ดที่#า EIA ต�องจั�ดที่#า

รายงานผลักระที่บสิ่�งแวดลั�อมก&อน โดยย$�นต&อสิ่#าน�กงานนโยบายแลัะแผน

ที่ร�พิยากรธิรรมชาตแลัะสิ่�งแวดลั�อม เพิ$�อให� คณะกรรมการผ(�ช#านาญการตรวจั แลัะเม$�อ

รายงานด�งกลั&าวได�ร�บการเห9นชอบแลั�ว เจั�าหน�าที่��โรงงานอ�ตสิ่าหกรรมจัะออกใบอน�ญาต

ให�ด#าเนนกจัการโรงงานได� ซึ่;�งเง$�อนไขที่��ต�องด#าเนนการเก��ยวก�บสิ่�งแวดลั�อมจัะก#าหนดไว�เป-นสิ่&วนหน;�งของใบอน�ญาตประกอบกจัการโรงงาน

10

2. หน�าที่��สิ่&งรายงานการบ#าบ�ดน#<าเสิ่�ย อากาศ เสิ่�ย หร$อของเสิ่�ย ไปที่�เจั�าพิน�กงานที่�องถู�น

ซึ่;�งเป-นเจั�าของโรงงานที่��ม�ระบบบ#าบ�ดน#<าเสิ่�ย ระบบก#าจั�ดอากาศเสิ่�ย หร$อระบบก#าจั�ดของ

เสิ่�ยด�วยตนเอง ซึ่;�งเจั�าของโรงงานจัะต�องจั�ดให�ม�การบ�นที่;กการเดนระบบบ#าบ�ดที่��โรงงาน

เพิ$�อการตรวจัสิ่อบเป-นการบ�นที่;กรายว�น แลัะ เม$�อครบเด$อน ให�สิ่&งรายงานภัาพิรวมให�แก&

เจั�าพิน�กงานที่�องถู�น เพิ$�อให�เจั�าพิน�กงานที่�องถู�นสิ่&งให�แก&เจั�าพิน�กงานควบค�มมลัพิษอ�กคร�<ง

11

3. ถู�าเป-นเจั�าของโรงงานที่��ต�องม�ระบบบ#าบ�ด แต&ไม&ม�ระบบบ#าบ�ดด�วยตนเอง แต&ในจั�งหว�ด

น�<น ม�ระบบบ#าบ�ดน#<าเสิ่�ยรวม เจั�าของโรงงาน ม�หน�าที่��สิ่&งน#<าเสิ่�ย ไปบ#าบ�ดที่��ระบบน#<าเสิ่�ยรวม

หากฝ่0าฝ่1นม�โที่ษปร�บสิ่��เที่&าของม(ลัค&าที่��ต�อง บ#าบ�ดน#<าเสิ่�ยด�วยตนเอง

12

พิระราชบ�ญญ�ตโรงงาน พิ.ศ. 2535Factory Act of B.E.2535 1. ในการควบค�มการปลั&อยน#<าเสิ่�ย หากเป-น

โรงงานที่��ม�น#<าเสิ่�ย เกนกว&า 500 ลั(กบาศก+ เมตร ต&อว�น จัะต�องม�เจั�าหน�าที่��ป3องก�นแลัะ

ควบค�มป4ญหามลัพิษประจั#าโรงงาน ซึ่;�งม�ผ(� จั�ดการโรงงานแลัะเจั�าหน�าที่��ควบค�มระบบ

ที่�<งน�< เม$�อม�เจั�าหน�าที่��เหลั&าน�<แลั�ว จัะม�การรายงานผลัการด#าเนนการเก��ยวก�บการป3องก�นแลัะแก�ไขป4ญหาสิ่�งแวดลั�อมสิ่&งให�แก&

เจั�าหน�าที่��โรงงานอ�ตสิ่าหกรรมจั�งหว�ด ที่�ก ๆ3 เด$อน

13

รายลัะเอ�ยดในเร$�องของหลั�กเกณฑ์+แลัะประเภัที่โรงงานที่��ต�องม�หน�าที่��ในการจั�ดให�ม�

พิน�กงานเจั�าหน�าที่�� การรายงานการด#าเนน งาน การควบค�มแลัะรายงานสิ่ารพิษ ม�

เอกสิ่ารที่��ปรากฏในกรมโรงงานอ�ตสิ่าหกรรม ด�งที่��จัะน#าเสิ่นอต�<งแต&หน�า 14-31 ด�งน�<

14

ประเภัที่โรงงานที่��มาหน�าที่�� Type of Fatory โรังงาน้ที่��ม�ปรั�มาณน้&/าเสิ่�ยติ�/งแติ+ 500 ลบ.ม.ติ+อ

ว�น้ (ยกเว�น้น้&/าหล+อเย1น้) หรั,อม�ปรั�มาณความ สิ่กปรักก+อน้เข�ารัะบบบ&าบ�ด (BOD Load of

Influent) ติ�/งแติ+ 100 กก.ติ+อว�น้ข5/น้ไป โรังงาน้ที่��ใช�สิ่ารัหรั,อองค ปรัะกอบของสิ่ารัด�งติ+อ

ไปน้�/ใน้กรัะบวน้การัผิล�ติที่��ม�น้&/าเสิ่�ยติ�/งแติ+ 50 ลบ.ม.ติ+อว�น้ข5/น้ไป- สิ่�งกะสิ่� - แคดเม�ยม - ไซยาไน้ด - ฟอสิ่ฟอรั�สิ่- ติะก��ว - ที่องแดง - บาเรั�ยม - เซเลเน้�ยม- น้�เก�ล - แมงกาน้�สิ่ - โครัเม�ยม - อารั เซน้�ค- ปรัอที่

15

โรังงาน้ที่��ก+อให�เก�ดมลพ�ษสิ่4ง- โรังไฟฟ3าพล�งความรั�อน้- โรังงาน้เปโติรัเคม�- โรังกล��น้น้&/าม�น้- โรังงาน้แยกหรั,อแปรัสิ่ภาพก9าซธรัรัมชาติ�- โรังงาน้ผิล�ติสิ่ารัออกฤที่ธ�; หรั,อสิ่ารัก&าจ้�ดศ�ติรั4

พ,ชหรั,อสิ่�ติว โดยกรัะบวน้การัที่างเคม�- โรังงาน้ผิล�ติป.<ยเคม�- โรังงาน้ปรั�บค.ณภาพของเสิ่�ยรัวม- โรังงาน้ผิล�ติน้&/าติาล

16

โรังงาน้ที่��ก+อให�เก�ดมลพ�ษสิ่4ง- โรังงาน้จ้�ดการักากอ.ติสิ่าหกรัรัมและว�ติถุ.อ�น้ติรัาย- โรังงาน้ปรัะกอบก�จ้การัเก��ยวก�บเหล1กและเหล1กกล�า- โรังงาน้ผิล�ติคลอ-แอลคาไลน้ - โรังงาน้ผิล�ติป4น้ซ�เมน้ติ - โรังงาน้ปรัะกอบก�จ้การัเก��ยวก�บการัถุล.งแรั+หรั,อหลอมโลหะ- โรังงาน้ผิล�ติเย,�อกรัะดาษ

17

กฎกระที่รวง ฉบ�บที่�� 3 (พิ.ศ. 2535) Ministerial regulation (Third amenment B.E. 2535)

• ข�อ 1 ก&าหน้ดแบบและว�ธ�การัรัายงาน้ ข�อม4ลติ+างๆ ของโรังงาน้

• ข�อ 4 โรังงาน้ที่��ม�ผิลกรัะที่บรั.น้แรังติ+อสิ่��งแวดล�อมติ�องจ้�ดที่&ารัายงาน้ข�อม4ลการัติรัวจ้สิ่อบปรัะสิ่�ที่ธ�ภาพของรัะบบป3องก�น้

สิ่��งแวดล�อมเป6น้พ�ษ การัว�เครัาะห ปรั�มาณ สิ่ารัมลพ�ษจ้ากรัะบบ ป3องก�น้สิ่��งแวดล�อม

เป6น้พ�ษ และการัติรัวจ้สิ่อบค.ณภาพสิ่��งแวดล�อม

18

ปรัะกาศกรัะที่รัวงอ.ติสิ่าหกรัรัม เรั,�อง การจั�ดที่#ารายงานชนด แลัะปรมาณสิ่ารมลัพิษที่��ระบายออกจัาก โรงงาน พิ.ศ.2550

-ให�โรังงาน้ที่��ม�มลพ�ษน้&/าและอากาศติ�องจ้�ดที่&ารัายงาน้ชน้�ดและปรั�มาณสิ่ารัมลพ�ษที่��

รัะบายออกจ้ากโรังงาน้ ติามปรัะเภที่หรั,อชน้�ดของโรังงาน้ ที่��กรัมโรังงาน้ฯ ก&าหน้ดโดยปรัะกาศใน้รัาชก�จ้จ้าน้.เบกษา

“ การัรัายงาน้ข�อม4ล ” Report of the information of water and air pollutions

1) ให�รัายงาน้ติามแบบ รัว. ๑ รัว. ๒ รัว. ๓ รัว. ๑ : ข�อม4ลโรังงาน้ที่��วไป รัว. ๒ : เฉพาะโรังงาน้ที่��ม�น้&/าเสิ่�ย รัว. ๓ : เฉพาะโรังงาน้ที่��ม�อากาศเสิ่�ย

2) ให�เก1บรัายงาน้ไว�ที่��โรังงาน้ 1 ช.ด และน้&าสิ่+งกรัมโรังงาน้ฯ1 ช.ด ที่.กๆ 6 เด,อน้ ภายใน้ว�น้ที่�� 30 ของเด,อน้ถุ�ดไป โดยม�

ลายเซ1น้ติ รั�บรัองของผิ4�ปรัะกอบก�จ้การัโรังงาน้ โดยสิ่ามารัถุ สิ่+งผิ+าน้สิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ ด�วยโปรัแกรัมที่��กรัมโรังงาน้ฯ

ก&าหน้ด

ประเภัที่โรงงานที่��ต�องม�หน�าที่�� รายงาน ฯ

ประกาศกรมโรงงานอ�ตสิ่าหกรรม เร$�อง ก#าหนดประเภัที่หร$อชนดของโรงงานที่��ต�องจั�ดที่#ารายงานชนดแลัะปรมาณสิ่ารมลัพิษที่��ระบายออก

จัากโรงงาน พิ.ศ. 2553 ลังประกาศราชกจัจัา น�เบกษา เลั&ม 127 ตอนพิเศษ 96 ง ว�นที่�� 10 สิ่งหาคม 2553

ปรัะกาศ กรัอ. เรั,�อง ก&าหน้ดปรัะเภที่หรั,อชน้�ดของโรังงาน้ที่��ติ�องจ้�ดที่&ารัายงาน้ชน้�ด และปรั�มาณสิ่ารัมลพ�ษที่��รัะบายออกจ้ากโรังงาน้ พ.ศ.2553 Duty of the Factory

to report about quantity of pollution released from the factory.

ยกเล�กปรัะกาศ กรัอ. เรั,�อง ก&าหน้ดปรัะเภที่หรั,อชน้�ดของโรังงาน้ที่��ติ�องจ้�ดที่&า รัายงาน้ชน้�ดและปรั�มาณสิ่ารัมลพ�ษที่��รัะบายออกจ้ากโรังงาน้ พ.ศ. 2551

ก&าหน้ดน้�ยามสิ่ารัอ�น้ที่รั�ย รัะเหย (VOCs)การัติรัวจ้ว�ดให�ติรัวจ้ว�ดโดยห�องปฏิ�บ�ติ�การัของที่าง

รัาชการัหรั,อห�องว�เครัาะห เอกชน้ที่��ข5/น้ที่ะเบ�ยน้ก�บกรัอ.

การัรัายงาน้ให�สิ่+งผิ+าน้รัะบบอ�เลคที่รัอน้�กสิ่ งวดที่�� 1 ภายใน้ว�น้ที่�� 31 กรักฎาคม และงวดที่�� 2 ภายใน้ว�น้ที่��

31 มกรัาคม ของปEถุ�ดไป ปรั�บแก�รัายงาน้ให�สิ่มบ4รัณ ภายใน้ 45 ว�น้ น้�บจ้ากได�

รั�บแจ้�ง

ที่�� ประเภัที่โรงงาน ขนาดโรงงาน มลัพิษน#<า มลัพิษอากาศ

1. ลั#าด�บที่�� 11

(3) แลัะ 11(4)

ลั#าด�บที่�� 11(6)

ที่�กขนาด

20 ต�น/ว�นข;<นไป

/ /

2. ลั#าด�บที่�� 38

(1) แลัะ 38(2)

ต�<งแต& 50 ต�นต&อว�น

/ /

3. ลั#าด�บที่�� 42 (1)

แต&ลัะชนด หร$อรวมก�นต�<งแต& 100 ต�น/ว�นข;<นไป

/ /

4. ลั#าด�บที่�� 43 (1)

เฉพิาะที่��ใช�กระบวนการที่างเคม�ที่�กขนาด

/ /

ที่�� ประเภัที่โรงงาน ขนาดโรงงาน มลัพิษน#<า มลัพิษอากาศ

5. ลั#าด�บที่�� 44 100 ต�น/ว�นข;<นไป

/ /

6. ลั#าด�บที่�� 49 ที่�กขนาด / /

7. ลั#าด�บที่�� 57 (1) ที่�กขนาด - /

8. ลั#าด�บที่�� 59 100 ต�น/ว�นข;<นไป

/ /

ที่�� ประเภัที่โรงงาน ขนาดโรงงาน มลัพิษน#<า มลัพิษอากาศ

9. ลั#าด�บที่�� 60 50 ต�น/ว�นข;<นไป

/ /

10.

ลั#าด�บที่�� 88 ต�<งแต& 10

เมกกะว�ตต+ข;<นไป

/ /

11.

ลั#าด�บที่�� 89 ที่�กขนาด / /

12.

ลั#าด�บที่�� 101

-บ#าบ�ดน#<าเสิ่�ยรวม- เผาของเสิ่�ยรวม- บ#าบ�ดด�วยเคม�ฟิCสิ่กสิ่+

ที่�กขนาด

/ - -

- / /

ที่�� ประเภัที่โรงงาน ขนาดโรงงาน มลัพิษน#<า มลัพิษอากาศ

13.

ลั#าด�บที่�� 105 ที่�กขนาด เฉพิาะฝ่4งกลับของเสิ่�ยอ�นตราย

/ /

14.

ลั#าด�บที่�� 106 ต�<งแต& 50 ต�นต&อว�น

/ /

15.

ลั#าด�บที่�� 1-107ที่��ม�น#<าเสิ่�ย

ที่��ม�น#<าเสิ่�ยเข�าระบบ 500 ลับ.เมตร หร$อม�ค&าความสิ่กปรกต�<งแต& 100 กโลักร�มต&อว�นข;<นไป

/ -

16.

ลั#าด�บที่�� 1-107ที่��ใช�โลัหะหน�ก

ต�<งแต& 50

ลับ.เมตรต&อว�น / -

ที่�� ประเภัที่โรงงาน ขนาดโรงงาน มลัพิษน#<า มลัพิษอากาศ

17.

ลั#าด�บที่�� 1-107 ที่��ม�การใช�เตาอ�ตสิ่าหกรรมหร$อหม�อน#<า

เตาขนาด 1000 แรงม�าข;<นไปหม�อน#<าเด��ยว 10 ต�น/ชม.

ข;<นไป

- /

18.

ลั#าด�บที่�� 1-107 ที่��ม�หร$อใช� VOCs

ต�<งแต& 36 ต�นต&อปDข;<นไป

- /

ประกาศกระที่รวงอ�ตสิ่าหกรรม เร$�อง ระบบเอกสิ่ารก#าก�บ

การขนสิ่&งของเสิ่�ยอ�นตราย พิ.ศ. 2547 บ�งค�บใช�ก�บผิ4�ก+อก&าเน้�ดว�ติถุ.อ�น้ติรัายติ�/งแติ+ 100 กก./เด,อน้ข5/น้ไป◦ ขน้าดกลาง ได�แก+ ผิ4�ก+อก&าเน้�ดว�ติถุ.อ�น้ติรัายติ�/งแติ+ 100 กก./ เด,อน้ข5/น้ไป แติ+ไม+เก�น้ 1,000 กก./เด,อน้

◦ ขน้าดใหญ+ ได�แก+ ผิ4�ก+อก&าเน้�ดว�ติถุ.อ�น้ติรัายติ�/งแติ+ 1,000 กก./เด,อน้

ให�ผิ4�ก+อก&าเน้�ดว�ติถุ.อ�น้ติรัาย ผิ4�ขน้สิ่+งของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย และผิ4�เก1บ รัวบรัวมบ&าบ�ดและก&าจ้�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย ติ�องแจ้�งเพ,�อขอม�เลข

ปรัะจ้&าติ�วติามแบบที่��ก&าหน้ดการัครัอบครัองว�ติถุ.อ�น้ติรัาย

◦ ขน้าดกลาง เก1บของเสิ่�ยอ�น้ติรัายได�ไม+เก�น้ 180 ว�น้ น้�บแติ+ว�น้เรั��มม�ไว�ใน้ครัอบครัอง

◦ ขน้าดใหญ+ เก1บของเสิ่�ยอ�น้ติรัายได�ไม+เก�น้ 90 ว�น้ น้�บแติ+ว�น้เรั��มม�ไว�ใน้ครัอบครัอง

ที่�<งน�< หากไม&สิ่ามารถูด#าเนนการได�ให�แจั�งกรมโรงงานอ�ตสิ่าหกรรม

ประกาศกระที่รวงอ�ตสิ่าหกรรม เร$�อง ระบบเอกสิ่ารก#าก�บ การขนสิ่&งของเสิ่�ยอ�นตราย พิ.ศ. 2547 Documents

control dangerous wastes ใน้รัะหว+างการัม�ไว�ใน้ครัอบครัอง ติ�องด&าเน้�น้การัด�งน้�/◦ จ้�ดที่&าบ�ญช�รัะบ.ปรั�มาณ จ้&าน้วน้ภาชน้ะ ติลอดจ้น้

การัว�เครัาะห ติรัวจ้สิ่อบ รัวมถุ5งว�ธ�การับรั�หารัจ้�ดการัของเสิ่�ย

◦ ภาชน้ะบรัรัจ้.ของเสิ่�ยอ�น้ติรัายติ�องม�สิ่ภาพม��น้คง แข1งแรัง ไม+ที่&าปฏิ�ก�รั�ยาก�บของเสิ่�ยอ�น้ติรัายที่��

บรัรัจ้.◦ ติรัวจ้สิ่อบอาคารั สิ่ถุาน้ที่��ที่��ใช�เก1บของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย

◦ จ้�ดที่&าแผิน้ฉ.กเฉ�น้ป3องก�น้อ.บ�ติ�เหติ.และอ.บ�ติ�ภ�ย และแจ้�งให�กรัมโรังงาน้ อ.ติสิ่าหกรัรัมที่รัาบ

ภายใน้ 45 ว�น้◦จ้�ดหาอ.ปกรัณ ป3องก�น้อ.บ�ติ�ภ�ยและเหติ.ฉ.กเฉ�น้ให�เพ�ยงพอ

ประกาศกระที่รวงอ�ตสิ่าหกรรม เร$�อง ระบบ เอกสิ่ารก#าก�บการขนสิ่&งของเสิ่�ยอ�นตราย

พิ.ศ. 2547 เม,�อจ้ะที่&าการัขน้สิ่+งของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย ให�จ้�ดที่&าใบก&าก�บการัขน้สิ่+งติามแบบที่��ก&าหน้ด

ให�ผิ4�ก+อก&าเน้�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัายจ้�ดที่&ารัายงาน้ปรัะจ้&าปEเพ,�อรัายงาน้สิ่ถุาน้ะของผิ4�

เก1บรัวบรัวมบ&าบ�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย ปรั�มาณ และการัจ้�ดการัของเสิ่�ย ปEละ 1 ครั�/ง ภายใน้

ว�น้ที่�� 1 ม�น้าคม ของที่.กปE (ติามแบบที่��ก&าหน้ด)

ให�ผิ4�ก+อก&าเน้�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัายแจ้�งให�กรัมโรังงาน้อ.ติสิ่าหกรัรัมที่รัาบเม,�อผิ4�เก1บรัวบรัวม

บ&าบ�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัายไม+สิ่+งค,น้ค4+ฉบ�บ ภายใน้ 45 ว�น้

ก&าหน้ดหน้�าที่��ของผิ4�ขน้สิ่+งและผิ4�รั�บก&าจ้�ดของเสิ่�ยอ�น้ติรัาย

ปรัะกาศกรัะที่รัวงอ.ติสิ่าหกรัรัม เรั,�อง หล�กเกณฑ์ และว�ธ�การัแจ้�งรัายละเอ�ยดเก��ยวก�บสิ่��งปฏิ�ก4ลหรั,อว�สิ่ด.ที่��ไม+ใช�แล�วจ้ากโรังงาน้

โดยที่างสิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ พ.ศ.2547

ให�ผิ4�ปรัะกอบก�จ้การัโรังงาน้ที่��ม�สิ่��งปฏิ�ก4ลหรั,อว�สิ่ด.ที่��ไม+ใช�แล�วติามปรัะกาศติ�องแจ้�งรัายละเอ�ยดผิ+าน้ที่างสิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ ด�งน้�/◦- ให�แจ้�งชน้�ด ปรั�มาณ และช,�อผิ4�รั�บบ&าบ�ดสิ่��งปฏิ�ก4ลหรั,อ

ว�สิ่ด.ที่��ไม+ใช�แล�ว ที่.กครั�/งที่��ม�การัน้&าสิ่��งปฏิ�ก4ลหรั,อว�สิ่ด.ที่��ไม+ใช�แล�วออกน้อกบรั�เวณโรังงาน้ผิ+าน้ที่างสิ่,�อ

อ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ ไปย�งกรัมโรังงาน้อ.ติสิ่าหกรัรัม ติามแบบที่��กรัมโรังงาน้อ.ติสิ่าหกรัรัมก&าหน้ด

ที่�/งน้�/ ใน้กรัณ�ที่��ไม+สิ่ามารัถุแจ้�งผิ+าน้ที่างสิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ ได� ให�แจ้�งที่างโที่รัสิ่ารัติามแบบที่��กรัมโรังงาน้

อ.ติสิ่าหกรัรัมก&าหน้ด◦ผิ4�ปรัะกอบก�จ้การัโรังงาน้ติ�องค&าน้5งถุ5งความสิ่ามารัถุและ

ความน้+าเช,�อถุ,อใน้การัด&าเน้�น้การัของผิ4�รั�บก&าจ้�ดรัายน้�/น้ๆ หากไม+น้+าเช,�อถุ,อ ให�หาผิ4�รั�บก&าจ้�ดใหม+

ปรัะกาศกรัะที่รัวงอ.ติสิ่าหกรัรัม เรั,�อง หล�กเกณฑ์ และว�ธ�การัแจ้�งรัายละเอ�ยดเก��ยวก�บสิ่��งปฏิ�ก4ลหรั,อว�สิ่ด.ที่��ไม+ใช�แล�วจ้ากโรังงาน้

โดยที่างสิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ พ.ศ.2547

ให�ผิ4�รั�บก&าจ้�ดแจ้�งรัายละเอ�ยดเก��ยวก�บช,�อผิ4�ปรัะกอบก�จ้การัโรังงาน้ ชน้�ด ปรั�มาณ และว�ธ�

การัก&าจ้�ด และว�ธ�การัขน้สิ่+งที่.กครั�/งเม,�อได�รั�บ มอบจ้ากผิ4�ปรัะกอบก�จ้การัโรังงาน้ และให�

แจ้�งเม,�อถุ5งสิ่ถุาน้ที่��บ&าบ�ด ที่�/งน้�/ ใน้กรัณ�ที่��ไม+สิ่ามารัถุแจ้�งผิ+าน้ที่าง

สิ่,�ออ�เล1กที่รัอน้�กสิ่ ได� ให�แจ้�งที่างโที่รัสิ่ารัติาม แบบที่��กรัมโรังงาน้อ.ติสิ่าหกรัรัมก&าหน้ด

32

2. หน�าที่��ในการป3องก�นลั(กจั�างในโรงงานที่��จัะได�ร�บอ�นตรายจัากสิ่ารพิษอ�นเกดจัากการที่#างาน

ในโรงงาน เช&นการป3องก�นโดยใสิ่&หน�ากาก หร$อเสิ่$<อคลั�ม ขณะที่#างาน ในกรณ�ที่��เป-น

โรงงานเคม� หร$อม�สิ่ารอ�นตราย เป-นต�น หากฝ่0าฝ่1น นายจั�างต�องร�บผดในผลัเสิ่�ยหาย

จัากการที่��ลั(กจั�างได�ร�บอ�นตรายจัากการ ที่#างาน เช&นเคยม�คด�คนงานได�ร�บสิ่ารพิษหร$อ

ได�ร�บฝ่�0นฝ่3ายจันเป-นโรคภั(มแพิ� เป-นต�น

33

พิระราชบ�ญญ�ตการสิ่&งเสิ่รมการอน�ร�กษ+พิลั�งงาน พิ.ศ. 2535 The Energy Conservation Promotion ACT B.E. 2535

1. เจั�าของโรงงานควบค�ม ม�หน�าที่��ต�องจั�ดให� ม�การจั�ดการพิลั�งงานในโรงงาน ตามที่��

กฎหมายก#าหนด แลัะม�การตรวจัสิ่อบ ตดตาม ประเมนผลัการจั�ดการเป-นประจั#าที่�ก

ปD แลัะรายงานให�แก&อธิบด�ที่ราบที่�กเด$อน ม�นาคม ของปDถู�ดไป

34

โรงงานควบค�ม "designated factories” ค$อ(1) โรงงานที่��ใช�ไฟิฟิ3า ที่��ม�ขนาดต�<งแต&หน;�ง

พิ�นกโลัว�ตต+ แต&ไม&ถู;งสิ่องพิ�นกโลัว�ตต+ หร$อต�<งแต&หน;�งพิ�นหน;�งร�อยเจั9ดสิ่บห�ากโลัโวลัที่+

แอมแปร+ แต&ไม&ถู;งสิ่องพิ�นสิ่ามร�อยห�าสิ่บกโลัโวลัที่+แอมแปร+

(2) โรงงานอ$�น ที่��ม�ปรมาณพิลั�งงานที่�<งหมดเที่�ยบเที่&าพิลั�งงาน

ไฟิฟิ3า ต�<งแต&ย��สิ่บลั�านเมกะจั(ลั แต&ไม&ถู;งสิ่��สิ่บลั�านเมกะจั(ลั

35

หลั�กเกณฑ์+แลัะวธิ�การน�<น the criteria, procedures ก#าหนดไว�ใน ประกาศกระที่รวงพิลั�งงานเร$�อง หลั�กเกณฑ์+

แลัะวธิ�การด#าเนนการจั�ดการพิลั�งงานในโรงงานควบค�มแลัะอาคารควบค�มพิ.ศ. 2552 ซึ่;�งประกอบด�วย

1) สิ่#ารวจัแลัะประเมนว&าเคร$�องจั�กร อ�ปกรณ+ใดในโรงงานที่��ใช�พิลั�งงานสิ่<นเปลั$องหร$อที่#างานไม&เต9มประสิ่ที่ธิภัาพิ

36

2. ต�<งคณะที่#างานด�านการจั�ดการพิลั�งงานโดยเจั�าของโรงงานควบค�มตามกฎกระที่รวง

ว&าด�วยการก#าหนดมาตรฐานหลั�กเกณฑ์+ แลัะวธิ�การจั�ดการพิลั�งงานในโรงงานควบค�มแลัะ

อาคารควบค�มคณะที่#างานน�<ม�หน�าที่��ร �บผดชอบเก��ยวก�บการ

ด#าเนนการด�านต&าง ๆ ที่��เก��ยวข�องก�บการจั�ดการพิลั�งงานที่�<งหมดในโรงงานควบค�ม

37

3. ด#าเนนการจั�ดที่#าเป3าหมายแลัะแผน อน�ร�กษ+พิลั�งงานสิ่#าหร�บโรงงานควบค�ม โดย

ม�รายลัะเอ�ยดตามที่��กฎหมายก#าหนด แลัะเป-นสิ่&วนหน;�งที่��ต�องรายงานอธิบด�ด�วย

4. ควบค�มด(แลัให�ม�การด#าเนนการตามแผน อน�ร�กษ+พิลั�งงาน รวมที่�<งแผนการฝ่Eกอบรม

หร$อกจักรรมเพิ$�อสิ่&งเสิ่รมการอน�ร�กษ+ พิลั�งงานซึ่;�งจั�ดที่#าข;<น ที่�<งน�<เจั�าของโรงงาน

สิ่ามารถูมอบให�คณะที่#างานเป-นผ(�ด(แลัแที่นได�

38

5. ตรวจัสิ่อบวเคราะห+ให�เป-นไปตามแผนหากไม&เป-นไปตามแผนต�องม�การปร�บเปลั��ยนแก�ไขให�ถู(กต�อง

6 จั�ดที่#ารายงานการด#าเนนการตามแผน ซึ่;�ง รายลัะเอ�ยดตามที่��กฎหมายก#าหนด แลัะ

รายงานต&ออธิบด�ปDลัะ หน;�งคร�<ง ภัายในเด$อน ม�นาคม ของที่�กปD โดยม�รายงานการจั�ดการ

พิลั�งงานแลัะรายงานการตรวจัสิ่อบการ จั�ดการพิลั�งงาน โดยสิ่&งที่างไปรษณ�ย+หร$อสิ่&ง

ด�วยตนเอง

39

ความร�บผดที่างอาญา แลัะที่างแพิ&งกรณ�ฝ่0าฝ่1นหน�าที่��Criminal Offence and Civil compensation

ความร�บผดที่างอาญา กรณ�ปลั&อยน#<าเสิ่�ย เกนค&ามาตรฐาน ในพิรบ.สิ่&งเสิ่รมแลัะร�กษา

ค�ณภัาพิสิ่�งแวดลั�อมแห&งชาตไม&ม�ก#าหนด ความร�บผดที่างอาญาไว� แต&ถู�าปลั&อยน#<าเสิ่�ย

ไปแลั�วก&อให�เกดสิ่�งปฏก(ลัหร$อก&อให�เกด มลัพิษที่างน#<าโดยเจัตนา จัะเป-นความร�บผด

ต&อประมวลักฎหมายอาญา กฎหมายการ สิ่าธิารณสิ่�ข แลัะกฎหมายร�กษาความเป-น

ระเบ�ยบเร�ยบร�อยของบ�านเม$องแลัะกฎหมาย การเดนเร$อในน&านน#<าไที่ย เป-นต�น

40

เจั�าของโรงงานที่��ไม&สิ่&งรายงานการเปCดระบบบ#าบ�ดน#<าเสิ่�ย ที่�กเด$อน ม�ความผดต�องระวางโที่ษจั#าค�กหน;�งเด$อน ปร�บ

ไม&เกนหน;�งหม$�นบาที่ หร$อที่�<งจั#าที่�<งปร�บ ( มาตรา 106) เจั�าของโรงงานไม&จั�ดที่#ารายงาน หร$อรายงานเที่9จั ม�

ความผดต�องระวางโที่ษจั#าค�กไม&เกนหน;�งปD ปร�บไม&เกน หน;�งแสิ่นบาที่หร$อ ที่�<งจั#าที่�<งปร�บ ( มาตรา 104,109)

เจั�าของโรงงานแอบปลั&อยน#<าเสิ่�ย ต�องปร�บสิ่��เที่&าของค&าที่�� ต�องใช�ในการบ#าบ�ด ( มาตรา 90)

เจั�าของโรงงานแอบปลั&อยน#<าเสิ่�ยลังในระบบบ#าบ�ดน#<าเสิ่�ย รวม ม�โที่ษปร�บสิ่��เที่&าของค&าบรการบ#าบ�ด ( มาตรา 91)

41

เจั�าของโรงงานไม&จั�ดให�ม�แผนป3องก�นความปลัอดภั�ยในโรงงานม�โที่ษตามพิระราชบ�ญญ�ตความปลัอดภั�ยอาช�วอนาม�ยแลัะสิ่�งแวดลั�อมใน

การที่#างาน พิ.ศ. 2554 จั#าค�กไม&เกนหกเด$อน ปร�บไม&เกนสิ่องแสิ่นบาที่ หร$อที่�<งจั#าที่�<งปร�บ

เจั�าของโรงงานฝ่0าฝ่1นกฎกระที่รวงออกตาม ความในมาตรา 8 ของพิรบ. โรงงาน 41 ม�โที่ษ

ปร�บไม&เกนสิ่องแสิ่นบาที่ แต&ถู�าไม&ม�เอกสิ่ารให� ตรวจัสิ่อบปร�บไม&เกนสิ่องหม$�นบาที่

42

เจั�าของโรงงานควบค�มไม&ด#าเนนการให�ม�ผ(�ร �บผดชอบในด�านการอน�ร�กษ+พิลั�งงานซึ่;�ง

ก#าหนดค�ณสิ่มบ�ตไว�ในกฎกระที่รวง ม�โที่ษ ปร�บไม&เกนสิ่องแสิ่นบาที่ ( มาตรา 55)

เจั�าของโรงงานควบค�มไม&จั�ดที่#ารายงานการ อน�ร�กษ+พิลั�งงาน ม�โที่ษปร�บไม&เกนสิ่องแสิ่น

บาที่ ( มาตรา 55) แต&ถู�ารายงานอ�นเป-นเที่9จั ม�โที่ษจั#าค�กไม&เกน

สิ่ามเด$อน ปร�บไม&เกนสิ่องแสิ่นบาที่ หร$อที่�<ง จั#าที่�<งปร�บ ( มาตรา 56)

43

ในกรณ�ที่��โรงงานปลั&อยน#<าเสิ่�ยหร$ออากาศ เสิ่�ยหร$อที่<งขยะแลัะเกดอ�นตราย

เจั�าของโรงงานม�หน�าที่��ร �บผดที่างแพิ&ง เป-นกรณ�ลัะเมด โดยไม&ต�องค#าน;งว&า จังใจัหร$อประมาที่เลันเลั&อ แต&โจัที่ก+

ที่��เป-นผ(�เสิ่�ยหายจัะต�องพิสิ่(จัน+ว&าความเสิ่�ยหายเกดจัาก โรงงานใด

ข�อยกเว�น ค$อ เหต�สิ่�ดวสิ่�ย ภั�ยสิ่งคราม แลัะการปฏบ�ตตามค#าสิ่��งของร�ฐโดยชอบ( มาตรา 96 พิรบ.สิ่&งเสิ่รม

แลัะร�กษาค�ณภัาพิสิ่�งแวดลั�อมแห&งชาต พิ.ศ. 2535)ในกรณ�ที่��ก&อให�เกดความเสิ่�ยหายต&อ

ที่ร�พิยากรธิรรมชาตต�องชดใช�ให�แก&ร�ฐตามค&าเสิ่�ยหาย ที่��พิน�กงานอ�ยการฟิ3องร�อง ( มาตรา 97 พิรบ.สิ่&งเสิ่รม

แลัะร�กษาค�ณภัาพิสิ่�งแวดลั�อมแห&งชาต พิศ. 2535)

44

กองที่�นสิ่�งแวดลั�อม Environmental Fund ให�เอกชนที่��เป-นเจั�าของโรงงานก(�เงน เพิ$�อไป

ก&อสิ่ร�างระบบบ#าบ�ดเสิ่�ยหร$อก#าจั�ดของเสิ่�ยใน โรงงานของตนได� โดยม�ดอกเบ�<ยต#�าตามที่��

คณะกรรมการสิ่�งแวดลั�อมแห&งชาตก#าหนดหร$ออาจัได�ร�บการสิ่น�บสิ่น�นให�ก(�ไปที่#าระบบ

บ#าบ�ดแลัะสิ่&วนหน;�งของกากน#ามาแปลังเป-น พิลั�งงานได�

45

กองที่�นเพิ$�อสิ่&งเสิ่รมการอน�ร�กษ+พิลั�งงาน Fund for Promotion of Energy Conservation

เจั�าของโรงงานสิ่ามารถูได�ร�บการช&วยเหลั$อ จัากกองที่�นเพิ$�อสิ่&งเสิ่รมการอน�ร�กษ+พิลั�งงาน

โดยการอ�ดหน�นเงนแบบให�เปลั&าในการจั�ดจั�าง ที่��ปร;กษาไม&เกนหน;�งแสิ่นบาที่ แลัะอ�ดหน�นอ�ก

ร�อยลัะ 50 แต&ไม&เกนห�าแสิ่นบาที่ สิ่#าหร�บการจั�ดจั�างที่��ปร;กษาให�แก&โรงงาน