حبيبه مجدآبادى

دو موزه

از پيدايش اولين موزه هاـ كه در واقع بخشي از خانه هاي مجموعه داران بودندـ تا امروز كه موزه هاى تخصصى ساخته مى شوند برنامة آن ها دائماً در حال تغيير بوده است. همان طور كه بن ون بركل در كتاب موزة بنز مى گويد:

«مردم ديگر تمايلى به ديدن موزه هاى عمومى كه شبيه انبارهاى قديمى اند و همه چيز در آن ها پيدا مى شود، ندارند و بيشتر جذب موزه هايى با موضوعات

مشخص مى شوند».1اخيراً در سفرى از چند موزه با موضوع خاص كه در دهة اخير ساخته

شده اند، بازديد كردم. اين موزه ها را مى توان در دو گروه هنر معاصر و موزه هاى شركت هاى خودروسازى دسته بندى كرد. موزه هاى هنر معاصر مثل ماكسى2

در رم ، براندز هورست3 در مونيخ ، و كونست4 در اشتوتگارت، و موزه هاى تخصصى شركت هاى خودرو سازى مثل بى . ام . و 5، پورشه6 و مرسدس بنز7، كه بين سال هاى 2006 تا 2010 در شهرهاى مونيخ و اشتوتگارت ساخته

شده اند. در نگاه كلى ساختمان همة اين موزه ها از نظر معمارى و تكنولوژِى ساخت جذاب و پيشرفته اند، اما اين جذابيت در مواردى مانند براندزهورست

مربوط به نماى سراميكى رنگارنگ و در موزة پورشه و نمايشگاه بى . ام .و ناشي از تركيب حجم هاي خارجى است و كمتر به طرح ايده هاى فضايى نو مربوط

مى شود (تصوير 1). در ميان اين موزه ها، تنها موزة ماكسى زاها حديد و موزة مرسدس بنز كار بن ون بركل بحث هاى فضايى جديدى در فضاى داخلى

مطرح مى كنند. اين دو پروژه و به ويژه كار بن ون بركل در اشتوتگارت از نظر روابط فضايى و سيركوالسيون بسيار پيچيده تر و پيشرفته تر از نمونه هاى قبل

از خود مثل گوگنهايم رايت، و از اين نظر جالب توجه و قابل بررسى است.

موزة ماكسى، زاها حديد، 2010موزة ماكسى در شهر رم و در محل پيشين سربازخانه مونتلو8 قرار دارد.

بخشى از سربازخانه، كه ساختمانى متعلق به اوايل قرن بيستم است، بازسازى و به سالن موزه الحاق شده است و ساير قسمت ها كه به شكل سوله بوده

تخريب شده اند. اين موزه در محلة فالمينيوى رم9 تأثير مهمى بر شريان هاى شهري اين منطقه گذاشته است. ارتباط دو شريان اصلى، كه قبًال به علت وجود

سربازخانه قطع شده بود ، با تخريب سوله ها و اجراى طرح زاها حديد دوباره برقرار شده. به اين ترتيب طبق طرح توسعة شهر در سال 1930 دو شريان اصلى در محوطة پيادة مقابل موزه به هم مي پيوندند. ساختمان جديد موزه

از خيابان اصلى ديده نمى شود. با عبور از حصار تورى فلزى كه نام ماكسى با رنگ سياه روى آن نوشته شده، وارد حياط موزه مى شويم و ساختمان بتنى موزه با ستون هاى لوله اى فلزى در سمت چپ حياط مثل مجسمه اى بى روح

نمايان مى شود (تصوير 2).با ورود به محوطة خارجى موزه، تصور كردم ساختمان را اشتباه آمده ام،

چون غالباً در كتاب هاي معماري ساختمان را از ديد پرنده ديده بودم، كه مسلماً به ديد انسانى ساختمان شباهتي ندارد. علت معرفى اين موزه از ديد پرنده در كتاب هاي معمارى، توضيح ايده هاى مربوط به اليه ها و مسير هايى است كه ساختمان را در دو جهت به شهر متصل مى كند. به عقيدة نگارنده

Habibeh Madjdabadi

TWO MUSEUMS

انجه

درانجه

در

MAXXI Museum, Zaha Hadid, 2010: Upon entering the precinct of the museum, I thought I have approached the wrong building, for I had always seen in architectural books a bird-eye view which naturally has nothing in common with that from visitors’ eyelevel. The reason for presenting the building from a bird-eye view is to demonstrate its connection with the environment, a fact that can-not be explained otherwise. When you are in the real location in front of the building you do not realize such connection. The main reason behind the construction of this museum, also emphasized the initial brief for the project, was to connect it to the city and according to Zaha Hadid herself, to allow the city to penetrate the museum and vice versa. However, the relatively vast area in front of the museum functioning as a common courtyard for the museum and the residential context does not enjoy the liveliness and dynamism of an urban space and is devoid of the joy and ex-citement of George Pompidou Museum. Not all this is the fault of architecture. The quality of the relationship between the museum and the city very much depends on the function of the surrounding urban texture which is, in this case, a calm one. However, MAXXI Museum is a closed and introverted building with regards to its architecture and one cannot expect it to establish much relation with its surroundings.

Nevertheless, the architectural concepts applied for the interior space is intriguing. What catch the eye upon entering the museum are different layers of ramps and stairs flying above your head in the entrance demonstrating the complicated dynamism of spatial relations. The experience of passing through pathways resembling continuous ribbons sliding on top of one another in different levels is similar to penetrating different geological layers. The entrance hall is lofty and the surrounding walls are flawlessly executed made out of seamless concrete up to their highest point.

The building is three storeys high but constructed in more than three sliding levels with vertical visual connection. Visiting the mu-seum starts form ticket counter on the ground floor. This section is connected to the old part of the Montello building. When facing the first gallery, the door on the left hand side of the entrance hall leads to a hall used for screening and for the talks held in festivals. The hall ceiling is covered in linear fluorescent lights ex-tending up to back wall of the hall. The cafeteria and architectural section of the museum are also located on the ground floor. The section for architectural images collection, located at the Montello renovated building consists of a simple rectangular hall named after Scarlo Carpa and another hall titled Claudia Gian Ferrari. In this section an archive of black and white pictures of Italian mod-ern architecture is exhibited. Gallery No. 1 located in front of these two galleries at the end of the ground floor is the only gallery not lit with daylight. Gallery No. 2 is placed on top of this gallery.

The interesting point is the circulation and how the museum is visited and discovered distancing itself from the traditional style. In the museum guide, path selection in this museum has been compared to that of a jungle. In it, the viewer is free to access the five galleries and other spaces in any sequence she desires to. A staircase and lift at the end of Gallery No. 1 and another staircase in the main entrance void provide access to upper floors. Another lift is located on the ground in front of Claudia Ferrari Gallery through which reach the last floor and the fifth gallery viewing the

90/90

spaces from above gradually descending through ramps and stairs.Natural lighting controlled with dynamic ceiling shades is

among the distinguishable lighting qualities of these galleries. The system can completely darken the spaces in times needed. Sinus curves on the ceiling actually support the shades and emphasize the fluid movement of paths.

The museum is dedicated to the art and architecture of the 20th and 21st centuries. However, one can hardly concentrate on the exhibited artworks without paying attention to the architecture of the museum itself. In many contemporary museums the architec-tural attractiveness of the building surpasses that of the exhibited artworks. MAXXI is an example. In this museum the weight of spaces where artworks are exhibited are less than spaces where architecture is put on display. In fact, in this project Zaha Hadid has dedicated certain spaces with a simple architecture and neutral colours to exhibition of contemporary art and in other sections, including the entrance hall and connecting or circulation spaces, demonstrates her complicated architectural style. The architecture of MAXXI museum has an independent identity separate from the artworks it hosts, so that if all art objects in this museum are re-placed with some other it will not affect the identity of the museum.

Mercedes Benz, UN Studio, 2006: Circulation in both museums happens on a ramp and from top to bottom. In Guggenheim, the ramp goes round a central void while in van Berkel’s project the ramps move round three circular spaces and descend in the form of a spiral. The position of ramps changes clockwise on each floor as the ramp descends. This shift starts from the highest point on the eighth floor and is repeated on all floors down to the second floor.

The museum pattern is based on a clover form with three wings. As it is clear in the concept diagram the plan is made of the intersection of three circles. Their intersection creates a triangle which is the central atrium. The circular spaces of galleries resem-bling a clover are arranged around the central atrium connected through the spiral ramp. Store, exhibition and restaurant are located in the basement connected to the parking.

Museum entrance is on the ground floor. In order to visit the museum you must use one of the three lifts located in the central atrium to go up to the eighth floor. It is as if you have got into a time machine and go back to the time of the invention of the first motor car. As the lift stops at the eighth floor you hear horse hoof beats and enter a hall at the centre of the building on top of the central atrium. In the middle of the hall you see a stuffed horse under which a sentence by King Wilhelm II is written: ‘I do believe in the horse. The automobile is no more than a transitory phenom-enon.’ The rest of the scenario is a response to this sentence. An animation with the subject of end of horses being used as means of transportation is screened on the monitors in this hall. A man riding a horse stops and descends. This hall is a starting point for your visit to the first gallery where the first autos manufactured by Karl Benz and Daimler in 1886 are displayed. From this gallery onwards, a historical narrative of Benz and characters related to it are exhibited in a chronological order parallel to original examples

of the cars and invented engines. Museum galleries are defined and divided in two groups: Nar-

rative Galleries and Collection Galleries. On the wall of the gallery along the ramp, a visual history of important events, critical histori-cal periods and attractive characters of the world of art, music and politics from all around the world are portrayed. Images of the world wars, pop music stars such as the Beatles, of Churchill and Mus-solini, and parallel to it, the story of the success and development of Benz Company and Karl Benz, Dailmer and Maybach’s family pictures engage the viewer with the story influencing them with the failures and success of these people raising appreciation.

Narrative Galleries are connected in different floors through ramps and Collection Galleries through another path which is a ramp/stair path. Therefore, on each floor the viewer can reach the next floor in two different ways and shift between Narrative and Collection galleries. The location of these galleries changes clockwise on each floor. Despite the complexity of spatial relations of the galleries, these relations follow a particular order which, once you have realized it, allows you to comprehend the circulation of the museum. Of course this conformity of the exhibition spaces and the turnings of spiral ramps surrounding them, creates the chance for experiencing the space from different angles and from close and afar. The automobiles can be viewed separately and in detail from close or as a collection from the above. Ben van Berkel has avoided detached closed spaces and limited views; rather, in order to create open continuous spaces, he has made use of a complex structural system. Galleries span 30 meters in width--comparable to a highway--without any columns. The three vertical elements are located on the sides of the central triangle, and together with façade trusses, act as main structural elements. Considering the complexity of the design, full-scale models of some parts of the building playing a structural role were made prior to building con-struction.

Another interesting point is the harmony and homogeneity of the interior architectural design and the lighting of the building. Cer-tainly different teams have been involved in designing this project. In projects of such a large scale, there are general regulations for harmonizing different design teams concerned. For instance, in the case of this building, the colour and textures of the interior space are specifically defined. The use of lively colours is limited to spaces that are less seen, spaces such as lifts, toilets and exists. In main spaces neutral colours are used so as to attract more at-tention to automobiles. The use of texture is also limited to different combinations of circles with different diameters. Textures of fine dots and small or large circles are visible in the flooring or the ceil-ings, in the arrangement of lamps or the choice of lamp forms.

Most definitely, Mercedes Benz Museum is one of the most im-portant and influential buildings of contemporary architecture with respect to creativity in space creation. Despite complexity of spatial relations in plans and sections, the space has remained simple and in one piece. The paths are clear. It is impossible to be lost in this museum or go the wrong path or miss a space.

Right to left: Brandhorst, Porsche & BMW Museums 1- از راست به چپ: موزة براندز هورست، مونيخ؛ موزة پورشه، اشتوتگارت؛ نمايشگاه بي. ام. و، مونيخ

91/91

2Maxxi Museum- حياط شهري مقابل موزة ماكسي اثر زاها حديد، رم

3- طرح سه بعدي موزة ماكسي از ديد پرنده

7- جزئيات سيستم متحرك پره اي براي نورپردازي، موزة ماكسي

5- شيبراهة ارتباط ميان گالري هاي مختلف در موزة ماكسي

Bird-eye view, Maxxi Museum

Lighting system

Galleries’ connecting ramps 92/92

4Entrance- سرسراي ورودي

تراز 2

تراز 0تراز 1

A- ميدانB- سرسرا

C- تاالر اجتماعاتD- كافه

E- سالن كلوديو جيان فراريF- سالن كارلو اسكارپا

G- گالري 1D ساختمان -N

H- گالري 2I- گالري 3L- گالري 4

Level 2

Level 1

A- PlazaB- HallC- AuditoriumD- CafeE- Sala Claudio Gian FerrariF- Sala Carlo ScarpaG- Gallery 1N- Edificio DH- Gallery 2I- Gallery 3L- Gallery 4

Level 0

ايدة ارتباط ساختمان با محيط تنها از طريق ديد پرنده قابل توضيح است (تصوير 3). وقتى در مكان واقعى و مقابل ساختمان هستيد چنين ارتباطى با

بافت مسكونى اطراف موزه حس نمى شود. هدف اصلى ساخت اين موزه كه در برنامة اولية پروژه نيز بر آن تأكيد شده، اتصال پروژه به شهر، و به گفتة

زاها حديد نفوذ شهر در موزه و موزه در شهر است. با اين حال محوطة نسبتاً بزرگ مقابل موزه كه به مثابه حياط مشترك موزه و بافت مسكونى است،

سرزندگى و تحرك يك فضاى شهرى را ندارد و از شور و هيجان اتفاقاتى كه در حياط مقابل موزة ژرژ پمپيدو مى افتد خبرى نيست. البته علت اين ضعف را نمى توان تنها بر دوش معمارى گذاشت. كيفيت ارتباط موزه و شهر تا حد زيادى به عملكرد بافت اطراف موزه بستگى دارد كه در اين مورد بافت آرامي

است. درعين حال از نظر معمارى، ماكسى يك ساختمان بسته و درون گراست و نمى توان توقع داشت ارتباط چندانى با محوطه برقرار كند. در عوض ايده هاى

معمارانة فضاى داخلى جذابيت دارد. آنچه به محض ورود به موزه جلب نظر مى كند، اليه هاى مختلف راهروها، شيبراهه ها و پله هاست كه در سطوح مختلف بر فراز سالن سرسراي ورودى و از باالى سرتان عبور مى كنند و مكانيزم پيچيدة

روابط فضايى را نشان مى دهند. تجربة عبور از مسيرهايى به شكل نوارهاى ممتد كه در سطوح مختلف روى هم لغزيده اند، شبيه عبور از اليه هاى مختلف

زمين شناسى است. سالن ورودى مرتفع است و جداره ها تا باالترين نقطه از جنس بتن يك دستى است كه بسيار بى نقص اجرا شده است (تصوير 4).

ساختمان سه طبقه است، اما در بيش از سه سطح ساخته شده كه روى هم لغزيده اند و ارتباط بصرى عمودى دارند. بازديد از موزه از طبقة همكف و از كنار گيشة فروش بليت شروع مى شود. اين بخش به ساختمان قديمى

مونتلو مرتبط است. در سمت چپ سالن ورودى، به سمت اولين گالرى سالنى است كه در فستيوال ها براى نمايش فيلم و سخنرانى استفاده مى شود. سقف

اين سالن پوشيده از چراغ هاى مهتابى خطى است كه تا روى ديوار پشت سالن ادامه دارند. كافى شاپ و بخش معمارى موزه در بخش ديگر همكف واقع

شده اند. بخش كلكسيون تصاوير معمارى، واقع در ساختمان بازسازى شدة مونتلو شامل دو سالن سادة مستطيل شكل يكى به نام كارلو اسكارپا و ديگرى

به نام كلوديو جيان فرارى است. اين بخش آرشيوى از تصاوير سياه و سفيد معمارى دورة مدرن ايتاليا را نشان مى دهد . گالرى شمارة يك در سمت مقابل اين دو سالن و در منتهى اليه همكف، تنها گالرى اي ا ست كه نور طبيعى ندارد

و گالرى شمارة دو باالى آن واقع شده است.نكتة جالب سيركوالسيون و نحوة بازديد و كشف فضاهاى موزه است كه

از روش سنتى فاصله مي گيرد، كتاب راهنماى موزه انتخاب مسيرهاى حركتى

موزه را به انتخاب مسير در جنگل تشبيه مى كند. در اين موزه بازديد كننده آزاد است به هر ترتيب كه مى خواهد به پنج گالرى موزه و فضاهاى ديگر

دسترسى پيدا كند. يك پله و آسانسور در انتهاى گالرى شمارة يك و پلكان ديگرى در ُويد سالن ورودى براى دسترسى به طبقات باال وجود دارند.

آسانسور ديگرى در همكف و مقابل سالن كلوديو فرارى قرار دارد كه اگر با آن تا طبقة آخر و گالرى پنجم باال رويد مى توانيد فضاها را از باال به پايين ببينيد

و از طريق شيبراهه و پله به تدريج پايين بياييد (تصاوير 5 و 6). برخوردارى از نور طبيعى كنترل شده توسط سيستم پره اى متحرك روى

سقف از ويژگى هاى بارز نورپردازى گالرى هاست. اين سيستم مى تواند در مواقع الزم فضا را كامًال تاريك كند. خطوط سينوسى روى سقف كه در واقع نگهدارندة پره ها هستند، بر حركت سيال مسيرها تأكيد مى كنند (تصوير 7).

موزه به معمارى و هنر قرون 20 و 21 اختصاص دارد. در بخش معمارى تصاوير كارهايى از آلدو روسى، پير لوئيجى نروى، كارلو اسكارپا و چند معمار

ايتاليايى معاصر آن ها قرار دارد. گالرى هاى دوم تا پنجم مخصوص آثار نقاشى، مجسمه و چيدمان معاصر، از جمله نقاشى برجستة ارنستو نتو، چيدمان

المپ ها اثر پيستولتو و همين طور مجسمه اى از آنيش كاپور است كه جزء چيدمان دائمى موزه است. اما در طي بازديد به زحمت مى توان بدون توجه به

معمارى موزه، صرفاً بر آثار نمايش داده شده تمركز كرد.در بسيارى از موزه هاى امروزى جذابيت معمارى موزه از جذابيت اشيايى كه در آن نمايش داده مى شود فراتر مى رود، ماكسى يكى از اين نمونه هاست. در اين موزه وزن فضاهايى كه در آن ها آثار هنرى نمايش داده مى شود كمتر

از فضاهايى است كه صرفاً معمارى را به نمايش مى گذارند. در واقع زاها حديد در اين پروژه بخشى از فضاها را با معمارى ساده و رنگ هاى خنثى به نمايش

هنر معاصر اختصاص داده و در بخش ديگر، از جمله فضاهاى ارتباطى و سرسرا و فضاهاى مربوط به سيركوالسيون موزه، معمارى پيچيدة خود را نمايش

مى دهد. معمارى ماكسى جدا از آثار هنرى داخل آن داراى هويت مستقل است ، چنان كه اگر همة اشياي اين موزه با اشياي ديگرى جايگزين شوند تأثيرى در

هويت موزه نخواهد داشت. اين موضوع در موزة مرسدس بنز متفاوت است. معمارى بسيار شاخص موزة مرسدس بنز كه به آن خواهيم پرداخت، به طرز

با شكوهى در خدمت معرفى سير تاريخى ، دستاوردها و ايده هاى پديد آورندگان خودروى مرسدس بنز قرار گرفته است. ماشين بنز به همراه روايت تاريخى آن

جزء جدا نشدنى اين موزه اند كه نشانة موفقيت يك موزة تخصصى است. در واقع معمارى بن ون بركل با خودروهاى بنز كامل مى شود و همين نكته توصيف

موزه را بدون پرداختن به اشياي آن غيرممكن مى كند.

6Natural light- نحوة ورود نور طبيعي در موزة ماكسي

94/94

مرسدس بنز، يو ان استوديو، 2006موزة مرسدس بنز قطعاً يكى از مهم ترين ساختمان هاى عصر حاضر است. چنان كه در ابتدا اشاره شد موفقيت يك موزه با جذابيت فرم خارجى آن ارزيابى نمى شود، در موزه ها نحوة سازماندهى فضاى داخلى تعيين كننده

است و موزة مرسدس بنز از اين نظر تحول بزرگى در معمارى موزه به شمار مى رود. همان ويژگى فضايى كه موزة گوگنهايم نيويورك را در زمان خودش به يك نمونة مهم در تيپولوژى فضاى موزه تبديل كرد، در موزة مرسدس بنز هم وجود دارد، با اين تفاوت كه دياگرام حركتى اين موزه بسيار پيشرفته تر و

فضاى ايجاد شده پيچيده تر است.حركت در هر دو موزه روى شيبراهه و از باال به پايين است. در گوگنهايم شيبراهه حول ويد مركزى مى گردد و پايين مى آيد (تصوير8)، در حالى كه در پروژة ون بركل شيبراهه ها حول سه فضاى مدور حركت مى كنند و به شكل

مارپيچى پايين مى آيند، مكان شيبراهه ها با پايين آمدن در هر طبقه در جهت عقربه هاى ساعت جابه جا مى شوند و اين جابه جايى از باالترين سطح در طبقة

هشتم آغاز و در تمام طبقات تا طبقة دوم به شكل چرخشى تكرار مى شود. ايدة حركت كه اساس اختراع اتومبيل است، در اين موزه كامًال به

بازديد كنندگان منتقل مى شود. شيبراهه ها ما را به ياد دوربرگردان ها و پل هاى چند طبقه اى مى اندازند كه در اتوبان هاى شهر اليه اليه روى هم قرار مى گيرند

و اتومبيل ها روى آن ها در گردش اند، درحالى كه اين بار اتومبيل ها ثابت اند و شما حول آن ها حركت مى كنيد.

ساختار موزه بر اساس شكل شبدر است و سه بال دارد. همان طور كه در دياگرام ايده مشخص است پالن از تقاطع سه دايره به وجود آمده و فصل مشترك اين دواير در مركز فرمى شبيه مثلث ايجاد كرده كه همان آتريوم مركزى است . فضاهاى مدور گالرى ها كه شبيه سه بال شبدر هستند، حول

آتريوم مركزى چيده و از طريق شيبراهة حلزونى شكل به يكديگر متصل شده اند. فروشگاه ، نمايشگاه و رستوران در زير زمين واقع شده اند كه به

پاركينگ موزه مرتبط است.ورودى موزه در تراز همكف است، براى بازديد از موزه بايد با يكى از سه

آسانسور واقع در آتريوم مركزى تا طبقة هشتم باال رويد (تصوير 9). گويي بر ماشين زمان سوار شده و تا زمان اختراع اولين موتور خودرو به عقب

بازگشته ايد. با توقف آسانسور در طبقة هشتم صداى پاى اسب ها را مى شنويد و وارد سالنى مى شويد كه در مركز ساختمان و باالى آتريوم مركزى واقع شده

است. وسط سالن يك اسب خشك شده را خواهيد ديد كه جمله اى از شاه ويلهلم زير آن نوشته شده است: «اتومبيل پديده اى گذراست، من به اسب

اطمينان مى كنم». 10 بقية سناريو در واقع پاسخى به اين جمله خواهد بود. در همين سالن انيميشنى با مضمون پايان استفاده از اسب به عنوان وسيلة

حمل و نقل با 10 مانيتور متوالى نمايش داده مى شود. مردى كه سوار بر اسب مى تازد ناگهان متوقف و از اسب خود پياده مى شود (تصوير 10). اين سالن

نقطة شروعى است براى بازديد از گالرى اول كه اولين خودروهاى ساخته شده توسط كارل بنز و دايملر در سال 1886 را به نمايش گذاشته است. از اين

گالرى به بعد روايت تاريخى بنز و زندگى شخصيت هاى مربوط به آن در كنار نمونه هاى واقعى خودروها و موتورهاى اختراع شده به ترتيب زمانى نمايش

داده مى شوند و اين نمايش تا رسيدن به آخرين مدل هاى اتومبيل بنز در طبقة همكف ادامه پيدا مى كند (تصوير 11).

گالرى هاى موزه در دو گروه گالرى هاى «روايت»11 و گالرى هاى «كلكسيون»12 تعريف و دسته بندى شده اند. هفت گالرى روايت داراى ترتيب

زمانى هستند. روى ديوار گالرى در طول مسير شيبراهه، تاريخ مصورى از اتفاقات به ياد ماندنى، مقاطع مهم تاريخى و شخصيت هاى جذاب دنياى هنر

و موسيقى و سياست در گوشه و كنار دنيا نشان داده مى شود. تصاويرى از جنگ هاى جهانى، تصاوير ستارگان موسيقى پاپ مثل گروه بيتل ها و تصوير

چرچيل و موسيلينى و به موازات آن داستان موفقيت و رشد كمپانى بنز و تصاوير خانوادگى كارل بنز، دايملر و ميباخ بازديد كننده را با داستان درگير مي كند و تحت تأثير شكست و موفقيت و تالش اين افراد قرار مى دهد و به تحسين وادار مى كند. در مركز هر گالرى روايت چند نمونه از اتومبيل هاى

مربوط به همان دوره قرار گرفته و نورپردازى شده اند (تصوير 12). چيدمان و نورپردازى اين خودروها به تناسب موضوع و تاريخ طراحى است. به عنوان مثال در سالن مربوط به اتومبيل هاى دهه هاي 20 و 30 ميالدى، اولين اتومبيل هاى

توليدشده با موتور ديزل با چراغ هاى مهتابى با استيل آرت دكو نورپردازى شده اند (تصوير 13).

ديوار خارجي پنج گالرِى كلكسيون پنجره اى است كه چشم انداز وسيعي از شهر اشتوتگارت فراهم مي كند. در اين پنج گالرى خودروها به شكل موضوعى و

در گروه هايي از جمله اتوبوس ها، خودروهاى حمل ونقل كاال و يا خودروهاى افراد مشهور دسته بندى شده اند.

گالرى هاى روايت از طريق شيبراهه و گالرى هاى كلكسيون از طريق يك پله شيبراهه در طبقات به هم مرتبط مى شوند (تصوير 14). بنابراين در هر طبقه

بازديد كننده مى تواند از دو مسير به طبقة پايين تر برود و بين گالرى هاى روايت و كلكسيون جابه جا شود. مكان اين گالرى ها با پايين آمدن در هر طبقه در جهت

عقربه هاى ساعت جابه جا مى شود. با وجود پيچيدگى روابط فضايى گالرى ها، اين

پالن هايي كه ارتباط گالري هاي كلكسيون كه رو به بيرون دارند را با گالري هاي روايت كه رو به درون دارند نشان مي دهند.

حركت به پايين به سمت گالري كلكسيون بعدي

حركت به پايين به سمت گالري روايت بعدي

حركت به باال به سمت گالري روايت بعدي

حركت به پايين به سمت گالري كلكسيون بعدي

حركت به باال به سمت گالري كلكسيون بعدي

8- آتريوم مركزي و شيبراهه ها، موزة گوگنهايم، نيويورك، فرانك لويد رايتGuggenheim Museum, New York, Frank Lloyd Right

دياگرام سيركوالسيون در گالري ها، موزة مرسدس بنز دسترسي به موزة مرسدس بنز از خيابان هاي اطراف Circulation diagram in galleries, Mercedes Benz Museum Mercedes Benz Museum

95/95

نمونة پالن گالري كلكسيون

نمونة پالن گالري روايت

Collection gallery typical plan

Legend gallery typical plan

9- آتريوم مركزي موزة مرسدس بنز

12- حركت شيب راهه ها در يكي از گالري هاي روايت

11- اولين گالري روايت با نمايشي از اولين توليدات كمپاني مرسدس بنز

10- اسب به عنوان نماد حركت در نقطة شروع بازديد از گالري هاي موزة مرسدس بنز

Atrium, Mercedes Benz Museum

96/96

14- موزة مرسدس بنز، پلة شيبراهه كه به يكي از گالري هاي كلكسيون منتهي مي شود.

1397/97- نورپردازي اتومبيل هاي دهة 30 ميالدي با چراغ هايي به سبك آرت ِدكو

تراز 0

تراز 1

Level 0

Level 1

تراز 6

تراز 7

تراز 8

پالن هاي موزة مرسدس بنز

Level 6

Level 7

Level 8

Mercedes Benz Museum plans

كانسپت موزة مرسدس بنزMercedes Benz Museum Concept

Mercedes Benz Museum Diagramدياگرام موزة مرسدس بنز

17- استفاده از فرم و ايده براي ايجاد هماهنگي ميان طرح چراغ، نورگير سقفي و بافت هاي مختلف روي سقف

15- نمونه سازي بخشي از سازة موزه در ابعاد واقعي

Skylights, ceiling texture

Structure model

روابط از نظم و قاعدة مشخصى پيروى مى كنند كه در صورت درك اين قاعده، قادر به فهم سيركوالسيون موزه خواهيم بود. البته اين يكپارچگى فضاى نمايشگاهى و چرخش شيبراهه هاى حلزونى پيرامون آن ها امكان كشف فضا را از زواياى مختلف و فواصل دور و نزديك ايجاد مى كند. ماشين ها را مى توان جداگانه و با جزئيات از نزديك و يا به شكل يك مجموعه از باال تماشا كرد. بن ون بركل از ايجاد فضاهاى

بسته و ديد هاى محدود در اين پروژه اجتناب، و براى ايجاد فضاهاى باز و يك دست از سيستم سازه اى پيچيده اى استفاده كرده است. عرض هر گالرى تا 30 متر

مى رسد كه با عرض يك اتوبان قابل قياس است بدون اينكه ستونى در وسط داشته باشد. سه عنصر عمودى كه روى اضالع مثلث مركزى قرار دارند به همراه خرپاهاى

نما به عنوان عناصر اصلى سازه عمل مى كنند. با توجه به پيچيدگى هاى طرح، پيش از اجرا از بعضى بخش هاى ساختمان كه نقش سازه اى هم داشتند نمونه هايي در

مقياس واقعى ساخته شده است. به عنوان مثال از بخشى كه سقف تاب خورده و به ديوار تبديل مى شود نمونه هاى بتنى با اندازة واقعى ساخته شده است (تصوير 15).

نكتة جالب ديگر هماهنگى و يكپارچگى طرح معمارى داخلى و نورپردازى در اين ساختمان است. در اين پروژه مسلماً تيم هاى مختلفى در بخش طراحى

كار كرده اند. در كارهايى با چنين مقياس بزرگى براى هماهنگى بين تمام تيم هاى درگير طراحى قوانين كلى وضع مى شوند. به عنوان مثال در اين ساختمان تعاريف

مشخصى در استفاده از رنگ و بافت در فضاى داخلى وجود دارد. استفاده از رنگ هاى شاد به فضاهايى كه كمتر ديده مى شوند مثل آسانسورها، سرويس ها و خروجى ها محدود شده است. در فضاهاى اصلى رنگ ها خنثى هستند تا تمركز

بيشتر معطوف به اتومبيل ها باشد. استفاده از بافت هم به تركيبات مختلف دايره با شعاع متفاوت محدود شده است. بافت هايى از تركيب نقاط ريز و دواير كوچك و بزرگ در كف سازى و در شكل سقف و چيدمان چراغ ها و انتخاب فرم چراغ ها در

سقف نيز ديده مى شوند (تصاوير 16و17).به طور قطع موزة مرسدس بنز از نظر خالقيت در خلق فضا يكى از مهم ترين

و تأثيرگذارترين ساختمان هاى معمارى معاصر است. با وجود پيچيدگى روابط فضايى در پالن ها و مقاطع، فضا ساده و يك دست باقى مى ماند. مسيرها واضح اند

و غيرممكن است در اين موزه سردرگم شويد و مسيرى را به اشتباه طى كنيد و يا فضايى را از قلم بيندازيد.

پانوشت ها:1-Buy me a Mercedes-benz, The Book of The Museum, UN STUDIO HG MERZ, ISBN 84-96540-37-5. 2- 2009 MAAXI: National Museum of the Arts of the Twenty-first Century, opened 2010, designed by Zaha hadid.3- Brandhorst Museum , Munich , opened 2009.4- Kunst Museum, Stuttgart, opened 2005, designed by Berlin architects Hascher and Jehle. 5- BMW Welt (English – BMW World), opened 2007, Designed by architects Coop Himmelb(l)au.6- Porsche Museum, Stuttgart, opened 2009, designed by the architects Delugan Meissl.7- Mercedes-Benz Museum, Stuttgart, designed by UN Studio ,opened 2006.8- Montello barracks, two-level industrial structure built in the early twentieth century. 9- Flaminio quarter, Rome10- «I believe in the horse. The automobile is only a passing phenomenon», Ger-many’s Emperor Wilhelm II in 1905.11- Legend galleries12- Collection galleries

منابع: - Buy me a Mercedes-benz, The Book of The Museum, UN STUDIO HG MERZ, ISBN 84-96540-37-5- MAXXI museo nazionale delle arti del XXI secolo (guide) ,isbn 978-88-370-7586-6

- همة عكس ها از مؤلف است. تصوير 3 و نقشه هاى ماكسى از كتاب راهنماى موزة ماكسى و عكس هاى 8 و 15، نقشه ها و دياگرام هاى موزة مرسدس بنز از كتاب موزة مرسدس بنز.

16Museum exit door- خروجي موزه، استفاده از رنگ نارنجي به صورت محدود براي شاخص كردن پله برقي

99/99