คอ ระบบการตอบสนองตอสงเราของสตว ท าใหสตวสามารถตอบสนองตอสงตางๆ รอบตวอยางรวดเรวชวยรวบรวมขอมลเพอใหสามารถตอบสนองได สตวชนต าบางชนด เชน ฟองน าไมมระบบประสาท สตวไมมกระดกสนหลงบางชนดเรมมระบบประสาทสตวชนสงขนมาจโครงสรางของระบบประสาทซบซอนยงขน ระบบประสาทของมนษยแบงออกเปน 2 สวน คอ ระบบประสาทสวนกลางและระบบประสาทรอบนอก

:: ระบบประสาทสวนกลาง ::

ระบบประสาทสวนกลาง (The Central Nervous System หรอ Somatic Nervous System) เปนศนยกลางควบคมการท างานของรางกาย ซงท างานพรอมกนทงในดานกลไกและทางเคมภายใตอ านาจจตใจ ซงประกอบดวยสมองและไขสนหลงโดยเสนประสาทหลายลานเสนจากทวรางกายจะสงขอมลในรปกระแสประสาทออกจากบรเวณศนยกลางมอวยวะทเกยวของดงน

1.สมอง(Brain) เปนสวนทใหญกวาสวนอนๆของระบบประสาทสวนกลางท าหนาทควบคมการท ากจกรรมทงหมดของรางกายเปนอวยวะชนดเดยวท แสดงความสามารถดานสตปญญา การท ากจกรรมหรอการแสดงออกตางๆสมองของสตวมกระดกสนหลงทส าคญแบงออกเปน3 สวน ดงน

ระบบประสาท (Nervous System)

1.1 เซรบรมเฮมสเฟยร (Cerebrum Hemisphrer) คอ สมองสวนหนา ท าหนาทควบคมพฤตกรรรมทซบซอนเกยวกบ ความรสกและอารมณ ควบคมความคด ความจ า และความเฉลยวฉลาด เชอมโยงความรสกตางๆเชน การไดยน การมองเหน การรบกลน การรบรส การรบสมผสเปนตน 1.2 เมดลลาออบลองกาตา (Medulla Oblongata) คอ สวนทอยตดกบไขสนหลง ควบคมการท างานของระบบประสาทอตโนมต เชน การหายใจการเตนของหวใจ การไอ การจาม การกะพรบตา ความดนเลอด เปนตน 1.3 เซรเบลลม (Cerebellum) คอ สมองสวนทาย เปนสวนทควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอและการทรงตวชวยใหเคลอนไหวไดอยางแมนย าเชน การเดน การวง การขรถจกรยาน เปนตน

2. ไขสนหลง (Spinal Cord) เปนเนอเยอประสาทททอดยาวจากสมองไปภายในโพรงกระดกสนหลง กระแสประสาทจาก สวนตางๆของรางกายจะผานไขสนหลง มทงกระแสประสาทเขาและกระแสประสาทออกจากสมองและกระแสประสาท ทตดตอกบไขสนหลงโดยตรง

3. เซลลประสาท (Neuron) เปนหนวยทเลกทสดของระบบประสาท เซลลประสาทมเยอหมเซลล ไซโทพลาสซมและนวเคลยส เหมอนเซลลอนๆ แตมรปรางลกษณะแตกตางออกไป เซลลประสาทประกอบดวยตวเซลล และเสนใยประสาททม 2 แบบ คอ เดนไดรต (Dendrite) ท าหนาทน ากระแสประสาทเขาสตวเซลลและแอกซอน (Axon) ท าหนาทน ากระแสประสาท ออกจากตวเซลลไปยงเซลลประสาทอนๆ เซลลประสาทจ าแนกตามหนาท การท างานได3 ชนด คอ

3.1 เซลลประสาทรบความรสก รบความรสกจากอวยวะสมผส เชน ห ตา จมก ผวหนง สงกระแสประสาทผานเซลลประสาทประสานงาน 3.2 เซลลประสาทประสานงาน เปนตวเชอมโยงกระแสประสาทระหวางเซลลรบความรสกกบสมอง ไขสนหลง และเซลลประสาทสงการ พบในสมองและไขสนหลงเทานน 3.3 เซลลประสาทสงการ รบค าสงจากสมองหรอไขสนหลง เพอควบคมการท างานของอวยวะตาง ๆ

:: การท างานของระบบประสาทสวนกลาง ::

สงเราหรอการกระตนจดเปนขอมลหรอเสนประสาทสวนกลางเรยกวา “ กระแสประสาท ” เปนสญญาณไฟฟาทน าไปสเซลลประสาททางดานเดนไดรต และเดนทางออกอยางรวดเรวทางดานแอกซอน แอกซอนสวนใหญ มแผนไขมนหมไวเปนชวงๆ แผนไขมนนท าหนาทเปนฉนวนและท าใหกระแสประสาทเดนทางไดเรวขน ถาแผนไขมนนฉกขาดอาจท าใหกระแสประสาทชาลงท าใหสญเสยความสามารถในการใชกลามเนอ เนองจากการรบค าสงจากระบบประสาทสวนกลางไดไมด

:: ระบบประสาทรอบนอก (Peripheral Nervous System) ::

ท าหนาทรบและน าความรสกเขาสระบบประสาทสวนกลางไดแก สมองและไขสนหลงจากนนน ากระแสประสาทสงการจากระบบประสาทสวนกลางไปยงหนวยปฎบตงาน ซงประกอบดวยหนวยรบความรสกและอวยวะรบสมผส รวมทงเซลลประสาทและเสนประสาททอยนอกระบบประสาทสวนกลาง ระบบประสาทรอบนอกจ าแนกตามลกษณะการท างานได 2 แบบ ดงน

1. ระบบประสาทภายใตอ านาจจตใจ เปนระบบควบคมการท างานของกลามเนอทบงคบได รวมทงการตอบสนองตอสงเราภายนอก 2. ระบบประสาทนอกอ านาจจตใจ เปนระบบประสาททท างานโดยอตโนมต มศนยกลางควบคมอยในสมองและไขสนหลง ไดแก การเกดรเฟลกซแอกชน (Reflex Action) และเมอมสงเรามากระตนทอวยวะรบสมผสเชน ผวหนง กระแสประสาทจะสงไปยงไขสนหลง และไขสนหลงจะสงการตอบสนองไปยงกลามเนอ โดยไมผานไปทสมอง เมอมเปลวไฟมาสมผสทปลายนวกระแสประสาทจะสงไปยงไขสนหลงไมผานไปทสมอง ไขสนหลงท าหนาทสงการใหกลามเนอทแขนเกดการหดตว เพอดงมอออกจากเปลวไฟทนท

:: พฤตกรรมของมนษยทตอบสนองตอสงเรา ::

พฤตกรรมการตอบสนองตอสงเราของมนษยเปนปฎกรยาอาการทแสดงออกเพอการโตตอบตอสงเราทงภายในและภายนอกรางกายเชน

สงเราภายในรางกาย เชน ฮอรโมน เอนไซม ความหว ความตองการทางเพศ เปนตน

สงเราภายนอกรางกาย เชน แสง เสยง อณหภม อาหาร น า การสมผส สารเคม เปนตน

กรยาอาการทแสดงออกเพอตอบสนองตอสงเราภายนอกอาศยการท างานทประสานกนระหวางระบบประสาท ระบบกลามเนอ ระบบตอมไรทอและระบบตอมมทอ ดงตวอยางตอไปน

1. การตอบสนองเมอมแสงเปนสงเรา

เมอไดรบแสงสวางจา มนษยจะมพฤตกรรมการหรตาเพอลดปรมาณแสงทตาไดรบ

2. การตอบสนองเมออณหภมเปนสงเรา

ในวนทมอากาศรอนจะมเหงอมาก เหงอจะชวยระบายความรอนออกจากรางกาย เพอปรบอณหภมภายในรางกาย ไมใหสงเกนไป

เมอมอากาศเยนคนเราจะเกดอาการหดเกรงกลามเนอ หรอเรยกวา “ ขนลก ”

3. เมออาหารหรอน าเขาไปในหลอดลมเกดพฤตกรรมการไอหรอจาม เพอขบออกจากหลอดลม

4. การเกดพฤตกรรมแบบรเฟลกซ เปนพฤตกรรมการตอบสนองหรอตอบโตทนทเพอความปลอดภยจากอนตราย เชน

เมอฝนเขาตามพฤตกรรมการกระพรบตา เมอสมผสวตถรอนจะชกมอจากวตถรอนทนท เมอเหยยบหนามจะรบยกเทาใหพนหนามทนท