5422 KURUMLAR VERGİSİ - ISMMMOarchive.ismmmo.org.tr/docs/yayinlar/kitaplar/5228/03-5422... ·...

101

5422 SAYILI KURUMLAR VERG‹S‹ KANUNU

5422

KU

RUM

LAR

VERG

İSİ


‹stisnalar : Madde 8- (3946 Say›l› Kanunun 30'uncu maddesiyle de¤iflenmadde, Yürürlük; 1.1.1994) Dar mükellefiyete tabi kurumlardahil bu maddede yaz›l› kurum kazançlar› kurumlar vergisindenmüstesnad›r: 1. Kurumlar›n tam mükellefiyete tabi baflka bir kurumunsermayesine ifltiraklerinden elde ettikleri kazançlar (Yat›r›mfonlar›n›n kat›lma belgeleri ile yat›r›m ortakl›lar›n›n hissesenetlerinden elde edilen kar paylar› hariç) 2. Afla¤›da yaz›l› kooperatiflerin ortaklar› için hesaplad›klar›risturnlardan; a) ‹stihlak kooperatiflerinde; ortaklar›n flahsi ve ailevi g›da veyiyecek ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için sat›n ald›klar› mallar›nk›ymetine göre hesaplanan risturnlar, b) ‹stihsal kooperatiflerinde; ortaklar›n istihsal ederekkooperatiflere satt›klar› veya kooperatiften istihsal faaliyetindekullanmak üzere sat›n ald›klar› mallar›n k›ymetine görehesaplanan risturnlar,

Madde 30 ‹stisnalar : Madde 8- (3946 Say›l› Kanunun 30'uncu maddesiyle de¤iflenmadde, Yürürlük; 1.1.1994) Dar mükellefiyete tabi kurumlardahil bu maddede yaz›l› kurum kazançlar› kurumlarvergisinden müstesnad›r: 1. Kurumlar›n tam mükellefiyete tabi baflka bir kurumunsermayesine ifltiraklerinden elde ettikleri kazançlar (Yat›r›mfonlar›n›n kat›lma belgeleri ile yat›r›m ortakl›lar›n›n hissesenetlerinden elde edilen kar paylar› hariç) 2. Afla¤›da yaz›l› kooperatiflerin ortaklar› için hesaplad›klar›risturnlardan; a) ‹stihlak kooperatiflerinde; ortaklar›n flahsi ve ailevi g›da veyiyecek ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için sat›n ald›klar› mallar›nk›ymetine göre hesaplanan risturnlar, b) ‹stihsal kooperatiflerinde; ortaklar›n istihsal ederekkooperatiflere satt›klar› veya kooperatiften istihsal faaliyetindekullanmak üzere sat›n ald›klar› mallar›n k›ymetine görehesaplanan risturnlar,

KANUN MADDES‹N‹N YEN‹ fiEKL‹KANUN MADDES‹N‹N ESK‹ fiEKL‹5228

SAYILIKANUN

102

KVK 8. Maddeye ilave edilen (8).f›kra ile GVK nun 20. Maddesindeki düzenlemenin ayn›s› Kurumlar Vergisi Yükümlüleri içindeyap›lm›flt›r. Yap›l›n düzenlemeye göre; Okul öncesi e¤itim, ilkö¤retim, özel e¤itim ve orta ö¤retim okullar›n›n iflletilmesinden

AÇIKLAMA


c) Kredi kooperatiflerinde; ortaklar›n›n kulland›klar› kredileregöre hesaplanan risturnlar, d) Ortaklar›n idare gideri karfl›l›¤› olarak ödedikleri paralardansarf olunmayarak iade edilen k›s›mlar, Bu risturnlar›n nakden veya ayn› k›ymette mal ile ödenmesiistisnan›n uygulanmas›na mani de¤ildir. Ortaklar›ndan baflkakimselerle yap›lan muamelelerden do¤an kazançlar ileortaklarla ortakl›k statüsü d›fl›nda yap›lan muamelelerden do¤ankazançlar hakk›nda risturnlara müteallik istisna hükümuygulanmaz. Bunlar›n genel kazançtan tefrikinde ortaklarlayap›lan ifl hacminin genel ifl hacmine olan nispeti esas tutulur. Bu ristunlar, Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesine göretevkifata tabi tutulmaz. Ortaklara da¤›t›m› kar da¤›t›m›say›lmaz. e) (4697 say›l› Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen bent,Yürürlük: 7.10.2001) Emeklilik yat›r›m fonlar›n›n kazançlar›(Bu kazançlar Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinegöre tevkifata tabi tutulmaz.),

Madde 30 c) Kredi kooperatiflerinde; ortaklar›n›n kulland›klar› kredileregöre hesaplanan risturnlar, d) Ortaklar›n idare gideri karfl›l›¤› olarak ödedikleri paralardansarf olunmayarak iade edilen k›s›mlar, Bu risturnlar›n nakden veya ayn› k›ymette mal ile ödenmesiistisnan›n uygulanmas›na mani de¤ildir. Ortaklar›ndan baflkakimselerle yap›lan muamelelerden do¤an kazançlar ileortaklarla ortakl›k statüsü d›fl›nda yap›lan muamelelerdendo¤an kazançlar hakk›nda risturnlara müteallik istisna hükümuygulanmaz. Bunlar›n genel kazançtan tefrikinde ortaklarlayap›lan ifl hacminin genel ifl hacmine olan nispeti esas tutulur. Bu ristunlar, Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesine göretevkifata tabi tutulmaz. Ortaklara da¤›t›m› kar da¤›t›m›say›lmaz. e) (4697 say›l› Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen bent,Yürürlük: 7.10.2001) Emeklilik yat›r›m fonlar›n›n kazançlar›(Bu kazançlar Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinegöre tevkifata tabi tutulmaz.),


SAYILIKANUN

103

elde edilen kazançlar, ilgili Bakanl›¤›n görüflü al›nmak suretiyle Maliye Bakanl›¤›'n›n belirleyece¤i esaslar çerçevesinde 5vergilendirme dönemi gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulacak. Söz konusu istisna, bu okullar›n faaliyete geçti¤i

AÇIKLAMA


3. (4369 say›l› Kanunun 82 nci maddesiyle yürürlüktenkald›r›lm›flt›r Yürürlük:1.1.1999) 4. (Yürürlük; 1993 y›l› gelirleri de dahil 30.12.1993) a)Portföyünün en az %25'i hisse senetlerinden oluflan menkulk›ymet yat›r›m fonlar› (döviz yat›r›m fonlar› hariç) ile ayn›nitelikteki menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n portföyiflletmecili¤inden sa¤lad›klar› kazançlar›, b) (a) alt bendi d›fl›nda kalan menkul k›ymet yat›r›m fonlar›(döviz yat›r›m fonlar› hariç) ile ayn› nitelikteki menkulk›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n portföy iflletmecili¤indensa¤lad›klar› kazançlar›, c) Risk sermayesi yat›r›m fonlar› veya ortakl›klar›n›nkazançlar›, d) Gayrimenkul yat›r›m fonlar› veya ortakl›klar›n›n kazançlar›, Bu bentte yer alan kazançlara ait istisnan›n bu kanunun 24.maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi uyar›ncatevkif suretiyle ödenecek vergiye flumulü yoktur. Kurumlar

Madde 30 3. (4369 say›l› Kanunun 82 nci maddesiyle yürürlüktenkald›r›lm›flt›r Yürürlük:1.1.1999) 4. (Yürürlük; 1993 y›l› gelirleri de dahil 30.12.1993) a)Portföyünün en az %25'i hisse senetlerinden oluflan menkulk›ymet yat›r›m fonlar› (döviz yat›r›m fonlar› hariç) ile ayn›nitelikteki menkul k›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n portföyiflletmecili¤inden sa¤lad›klar› kazançlar›, b) (a) alt bendi d›fl›nda kalan menkul k›ymet yat›r›m fonlar›(döviz yat›r›m fonlar› hariç) ile ayn› nitelikteki menkulk›ymetler yat›r›m ortakl›klar›n›n portföy iflletmecili¤indensa¤lad›klar› kazançlar›, c) Risk sermayesi yat›r›m fonlar› veya ortakl›klar›n›nkazançlar›, d) Gayrimenkul yat›r›m fonlar› veya ortakl›klar›n›n kazançlar›, Bu bentte yer alan kazançlara ait istisnan›n bu kanunun 24.maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesiuyar›nca tevkif suretiyle ödenecek vergiye flumulü yoktur.


SAYILIKANUN

104

vergilendirme döneminden itibaren bafllayacak. S›navlara haz›rl›k kurslar› düzenleyen dershaneler ile bilgisayar kurslar›, sürücükurslar› gibi özel dershaneler bu istisnadan yararlanamayacaklard›r.

AÇIKLAMA


Vergisi Kanununun 24'üncü ve Gelir Vergisi Kanununun94'üncü maddelerine göre tevkif edilen ve ödenen vergiler,sadece Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin 6numaral› bendinin (a) alt bendine göre yap›lan vergi tevkifat›namahsup edilir. Mahsup edilemeyen vergiler hiç bir flekilde iadeedilmez. Bu bentte yer alan % 25 oran›n› %20'ye kadar indirmeye veya%100'e kadar artt›rmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Türkiye'de iflyeri ve daimi temsilcisi bulunan ve 2499 say›l›Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan yat›r›m fonlar› veyat›r›m ortakl›klar› ile ayn› nitelikte oldu¤u MaliyeBakanl›¤›nca belirlenen dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›ve ortakl›klar›n›n istisnadan faydalanma flartlar›n›, bu husustadüzenlenecek belgeleri ve uygulamaya iliflkin di¤er usul veesaslar› tayin ve tespiti Maliye Bakanl›¤› yetkilidir. 5. Kurumlar›n rüçhan hakk› kuponlar›n›n sat›fl›ndan eldeettikleri kazançlar ile anonim flirketlerin kurulufllar›nda veya

Madde 30 Kurumlar Vergisi Kanununun 24'üncü ve Gelir VergisiKanununun 94'üncü maddelerine göre tevkif edilen ve ödenenvergiler, sadece Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin6 numaral› bendinin (a) alt bendine göre yap›lan vergitevkifat›na mahsup edilir. Mahsup edilemeyen vergiler hiç birflekilde iade edilmez. Bu bentte yer alan % 25 oran›n› %20'ye kadar indirmeye veya%100'e kadar artt›rmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Türkiye'de iflyeri ve daimi temsilcisi bulunan ve 2499 say›l›Sermaye Piyasas› Kanununa göre kurulan yat›r›m fonlar› veyat›r›m ortakl›klar› ile ayn› nitelikte oldu¤u MaliyeBakanl›¤›nca belirlenen dar mükellefiyete tabi yat›r›m fonlar›ve ortakl›klar›n›n istisnadan faydalanma flartlar›n›, bu husustadüzenlenecek belgeleri ve uygulamaya iliflkin di¤er usul veesaslar› tayin ve tespiti Maliye Bakanl›¤› yetkilidir. 5. Kurumlar›n rüçhan hakk› kuponlar›n›n sat›fl›ndan eldeettikleri kazançlar ile anonim flirketlerin kurulufllar›nda veya


SAYILIKANUN

105

KVK 8. Maddeye ilave edilen (9),(10)ve(11) Numaral› F›kralar ise ;Kurumlar›n yurt d›fl›ndan elde ettikleri ifltirak kazançlar› ileflube kazançlar›, belirli flartlar›n yerine getirilmesi halinde Kurumlar Vergisinden istisna edilmekte.

AÇIKLAMA


sermayelerini artt›rd›klar› s›rada ç›kard›klar› hisse senetlerininitibari de¤erlerinin üzerinde elden ç›kar›lmas›ndan sa¤lanankazançlar. 6. (4369 say›l› Kanunun 82 nci maddesiyle yürürlüktenkald›r›lm›flt›r Yürürlük:1.1.1999) 7. (4842 Say›l› Kanunun 18 inci maddesiyle eklenen bent,Yürürlük: 1.1.2004) Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat, onarma,montaj iflleri ve teknik hizmetlerden sa¤lanan ve Türkiye'degenel netice hesaplar›na intikal ettirilen kazançlar. Kurumlar›n kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar›nailiflkin ödemelerin kurum kazanc›ndan gider olarak indirilmesikabul edilmez.

Madde 30 sermayelerini artt›rd›klar› s›rada ç›kard›klar› hisse senetlerininitibari de¤erlerinin üzerinde elden ç›kar›lmas›ndan sa¤lanankazançlar. 6. (4369 say›l› Kanunun 82 nci maddesiyle yürürlüktenkald›r›lm›flt›r Yürürlük:1.1.1999)7. (4842 Say›l› Kanunun 18 inci maddesiyle eklenen bent,Yürürlük: 1.1.2004) Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat, onarma,montaj iflleri ve teknik hizmetlerden sa¤lanan ve Türkiye'degenel netice hesaplar›na intikal ettirilen kazançlar. Kurumlar›n kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar›nailiflkin ödemelerin kurum kazanc›ndan gider olarak indirilmesikabul edilmez.8. (5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen bent.Yürürlük Tarihi: 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere31.07.2004) Okul öncesi e¤itim, ilkö¤retim, özel e¤itim ve ortaö¤retim özel okullar› ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyetitan›nan vak›flara veya kamu yarar›na çal›flan derneklere ba¤l›


SAYILIKANUN

106

Bu düzenlemeden yararlanabilmek için ifltirak edilen yabanc› kurumun kanuni ve ifl merkezinin Türkiye'de bulunmamas›, Anonimveya limited flirket olmas›, ifltirak edilen kurumun esas faaliyet konusunun finansal kiralama ya da her nevi menkul k›ymet al›m

AÇIKLAMA


Madde 30 rehabilitasyon merkezlerinin iflletilmesinden elde edilenkazançlar, ilgili Bakanl›¤›n görüflü al›nmak suretiyle MaliyeBakanl›¤›n›n belirleyece¤i usul ve esaslar çerçevesinde beflvergilendirme dönemi kurumlar vergisinden müstesnad›r.‹stisna, okullar›n faaliyete geçti¤i vergilendirme dönemindenitibaren bafllar.9. (5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen bent.Yürürlük Tarihi:1.1.2005) Kanunî ve ifl merkeziTürkiye'de bulunmayan anonim veya limited flirketmahiyetindeki bir flirketin (esas faaliyet konusu finansalkiralama veya her nevi menkul k›ymet yat›r›m› olanlarhariç) sermayesine, kazanc›n elde edildi¤i tarihe kadardevaml› olarak en az iki y›l süreyle % 25 veya daha fazlaoranda ifltirak eden kurumlar›n, bu ifltiraklerin kanunîveya ifl merkezinin bulundu¤u ülke vergi kanunlar›uyar›nca en az % 20 oran›nda (esas faaliyet konusufinansman temini veya sigortac›l›k olanlarda en az,


SAYILIKANUN

107

sat›m› olmamas›, ifltirak edilen yabanc› kurumun sermayesine, kazanc›n elde edildi¤i tarihte devaml› surette en az 2 y›l süre ileyüzde 25 ve daha fazla oranda ifltirak edilmesi, da¤›t›ma tabi tutulan ifltirak kazanc›n›n da en az yüzde 75'inin ticari, zirai ve serbest

AÇIKLAMA


Madde 30 Türkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oran›nda)kurumlar vergisi benzeri vergi yükü tafl›yan ve en az % 75'iticarî, ziraî veya serbest meslek kazanc› niteli¤inde olankazançlar› üzerinden elde ettikleri ve elde edildi¤ivergilendirme dönemine iliflkin y›ll›k kurumlar vergisibeyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'yetransfer ettikleri ifltirak kazançlar›. 10. (5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen bent.Yürürlük Tarihi: 1.1.2005) Kurumlar›n yurt d›fl›ndabulunan ifl yerleri veya daimi temsilcileri (esas faaliyetkonusu finansal kiralama veya her nevi menkul k›ymetyat›r›m› olanlar hariç) arac›l›¤› ile elde ettikleri ve ifl yeriveya daimi temsilcinin bulundu¤u ülke vergi kanunlar›uyar›nca en az %20 oran›nda (esas faaliyet konusufinansman temini veya sigortac›l›k olanlarda en azTürkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oran›nda)kurumlar vergisi benzeri bir vergi yükü tafl›yan ve en az %


SAYILIKANUN

108

meslek kazanc› olmas› flart› bulunacak. Kurumlar›n bu maddenin yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren 31 Aral›k 2004 tarihine kadar,kanuni ve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri ifltirak kazançlar› ile yurt d›fl›nda bulunan iflyeri veya

AÇIKLAMA


Madde 30 75'i ticarî, ziraî veya serbest meslek kazanc› niteli¤indeolan ve elde edildi¤i vergilendirme dönemine iliflkin y›ll›kkurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihitakip eden üçüncü ay›n sonuna kadar Türkiye'ye transferettikleri kazançlar›.11. (5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen bent.Yürürlük Tarihi: 1.1.2005) Kazanc›n elde edildi¤i tarihtedevaml› surette en az iki y›l süreyle aktif toplam›n›n % 75veya daha fazlas› kanunî ve ifl merkezi Türkiye'debulunmayan anonim veya limited flirket mahiyetindekiflirketlerin (esas faaliyet konusu finansal kiralama veya hernevi menkul k›ymet yat›r›m› olanlar hariç) her birininsermayesine en az % 25 oran›nda ifltirakten oluflan tammükellef anonim flirketlerin, kurum kazanc›n›n % 75 veyadaha fazlas›n› oluflturmas› kofluluyla bu ifltiraklerin kanunîveya ifl merkezinin bulundu¤u ülke vergi kanunlar›uyar›nca en az % 20 oran›nda (esas faaliyet konusufinansman temini veya sigortac›l›k olanlarda en az


SAYILIKANUN

109

daimi temsilcisi arac›l›¤› ile elde ettikleri kurum kazançlar›, 30 Haziran 2005 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmifl olmakkayd›yla kurumlar vergisinden müstesna olacak.

AÇIKLAMA


Madde 30 Türkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oran›nda)kurumlar vergisi benzeri bir vergi yükü tafl›yan ve en az% 75'i ticarî, ziraî veya serbest meslek kazanc› niteli¤indeolan kazançlar› üzerinden elde ettikleri ve elde edildi¤ivergilendirme dönemine iliflkin y›ll›k kurumlar vergisibeyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'yetransfer ettikleri ifltirak kazançlar›,Bu bent uyar›nca istisna edilen kazançlar üzerinden,anonim veya limited flirket mahiyetindeki flirketlereda¤›t›lan kâr paylar›ndan Gelir Vergisi Kanununun 94üncü maddesinin birinci f›kras›n›n (6) numaral› bendinin(b/ii) numaral› alt bendi uyar›nca % 5'ten fazla bir orandavergi kesintisi yap›lmaz. Bakanlar Kurulu bu oran› s›f›rakadar indirmeye veya kanunî orana kadar art›rmayayetkilidir.(5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen f›kra.Yürürlük Tarihi: 1.1.2005) (9), (10) ve (11) inci bentlerdekidi¤er koflullar›n yerine getirilmesi flart›yla bu bentlerde yeralan istisnalar, kurumlar vergisi benzeri vergi yükünün; enaz % 15 olmas› durumunda, ifltirak kazanc› veya ifl yeriveya daimi temsilci arac›l›¤› ile elde edilen kurumkazanc›n›n 1/2'sine, en az % 10 olmas› durumunda, ifltirak


SAYILIKANUN

110


Madde 30 kazanc› veya ifl yeri veya daimi temsilci arac›l›¤› ile eldeedilen kurum kazanc›n›n 1/3'üne uygulan›r. (5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen f›kra.Yürürlük Tarihi: 1.1.2005) (9), (10) ve (11) numaral›bentler uyar›nca vergi yükü, kanunî veya ifl merkezininbulundu¤u ülkede ilgili dönemde tahakkuk eden toplamkurumlar vergisi benzeri verginin, bu dönemde elde edilentoplam da¤›t›labilir kurum kazanc› ile tahakkuk edenkurumlar vergisi toplam›na oranlanmas› suretiyle tespitedilir. Bu bentlerde yer alan % 20 vergi yükü oran›n›, %25'e kadar art›rmaya veya kanunî oran›na kadarindirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.(5228 Say›l› Kanun’un 30’ncu maddesi ile eklenen f›kra.Yürürlük Tarihi: 1.1.2005.) (9), (10) ve (11) numaral›bentler uyar›nca sa¤lanan istisnay›, kazanc›n elde edildi¤iülke vergi sisteminin Türk vergi sisteminin yaratt›¤›vergilendirme kapasitesi ile ayn› düzeyde bir vergilendirmeimkân› sa¤lay›p sa¤lamad›¤› hususunu göz önündebulundurarak, her bir bent için ayr› ayr› uygulanabilecekflekilde elde edildi¤i ülkeler bak›m›ndan s›n›rland›rmayaBakanlar Kurulu, bu bentler ile ilgili uygulamaya iliflkinusul ve esaslar› belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir.


SAYILIKANUN

111


‹ndirilecek giderler : Madde 14- Ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazanc›n›ntespitinde, mükellefler afla¤›daki giderleri de ayr›ca has›lattanindirebilirler: 1. Hisse senetleri ve tahvillerin ihraç giderleri, (Bu giderlersenetlerin ka¤›t ve tabi giderlerini, mahkeme, noter ve di¤ertasdik ve tecil giderlerini, damga resmini ve ihraç dolay›s›ylaödenen sair harç ve resimlerini,ihraç dolay›s›yla ödenen sairharç ve resimlerini, ihraç dolay›s›yla bankalara verilenkomisyonlar›, hisse ve tahvil senetlerinin borsaya kayd› içinyap›lan giderleri, ve bunlara benzer di¤er her türlü giderlerikapsar): 2. ‹lk tesis ve taazzuv giderleri, (Bu giderler aktiflefltirildi¤itakdirde bunlar›n Vergi Usul Kanunu gere¤ince de¤eriüzerinden ayr›lacak amortismanlar gider yaz›l›r); 3. Genel heyet toplant›lar› için yap›lan giderlerle tasfiye,birleflme ve fesih giderleri,

Madde 31 ‹ndirilecek giderler : Madde 14- Ticari kazanç gibi hesaplanan kurum kazanc›n›ntespitinde, mükellefler afla¤›daki giderleri de ayr›ca has›lattanindirebilirler:1. Hisse senetleri ve tahvillerin ihraç giderleri, (Bu giderlersenetlerin ka¤›t ve tabi giderlerini, mahkeme, noter ve di¤ertasdik ve tecil giderlerini, damga resmini ve ihraç dolay›s›ylaödenen sair harç ve resimlerini,ihraç dolay›s›yla ödenen sairharç ve resimlerini, ihraç dolay›s›yla bankalara verilenkomisyonlar›, hisse ve tahvil senetlerinin borsaya kayd› içinyap›lan giderleri, ve bunlara benzer di¤er her türlü giderlerikapsar): 2. ‹lk tesis ve taazzuv giderleri, (Bu giderler aktiflefltirildi¤itakdirde bunlar›n Vergi Usul Kanunu gere¤ince de¤eriüzerinden ayr›lacak amortismanlar gider yaz›l›r); 3. Genel heyet toplant›lar› için yap›lan giderlerle tasfiye,birleflme ve fesih giderleri,


SAYILIKANUN

112

Bu kanunun 28. Maddesiyle de¤ifltirilen 193 Say›l› Gelir Vergisi Kanunun 89. Maddesinde yap›lan de¤iflikli¤e paraleldüzenleme yap›lm›flt›r.

AÇIKLAMA


4. (4962 Say›l› Kanunun 16 nc› maddesiyle (de¤iflen bent,Yürürlük: 7.8.2003) Sigorta ve reasürans flirketlerinde bilançogününde hükmü devam eden sigorta sözleflmelerine aitkarfl›l›klar (Hayat Sigorta fiirketlerinde matematikkarfl›l›klardan, temettü ve faizleri vergiden istisna edilmifl olanmenkul k›ymetlere yat›r›lan k›sma ait faizler, giderlermeyan›nda gösterilemez), Sigorta teknik karfl›l›klar›; 1. Muallak hasar karfl›l›klar›, 2. Kazan›lmam›fl prim karfl›l›klar›, 3. Hayat matematik karfl›l›klar›ndan ibarettir. Teknik karfl›l›klar bilanço gününde geçici pasif hesaplarageçirilmek suretiyle afla¤›daki esaslara göre hâs›lattan indirilir: a) Muallak hasar karfl›l›klar›, tahakkuk etmifl ve hesaben tespitedilmifl fiili tazminat bedellerinden veya bu hesap yap›lmam›flsatazminat›n ve tazminat ile ilgili tüm masraflar›n tahminide¤erlerinden reasürör pay› düflüldükten sonra kalan tutard›r.

Madde 31 4. (4962 Say›l› Kanunun 16 nc› maddesiyle (de¤iflen bent,Yürürlük: 7.8.2003) Sigorta ve reasürans flirketlerinde bilançogününde hükmü devam eden sigorta sözleflmelerine aitkarfl›l›klar (Hayat Sigorta fiirketlerinde matematikkarfl›l›klardan, temettü ve faizleri vergiden istisna edilmifl olanmenkul k›ymetlere yat›r›lan k›sma ait faizler, giderlermeyan›nda gösterilemez), Sigorta teknik karfl›l›klar›; 1. Muallak hasar karfl›l›klar›, 2. Kazan›lmam›fl prim karfl›l›klar›, 3. Hayat matematik karfl›l›klar›ndan ibarettir. Teknik karfl›l›klar bilanço gününde geçici pasif hesaplarageçirilmek suretiyle afla¤›daki esaslara göre hâs›lattan indirilir: a) Muallak hasar karfl›l›klar›, tahakkuk etmifl ve hesaben tespitedilmifl fiili tazminat bedellerinden veya bu hesapyap›lmam›flsa tazminat›n ve tazminat ile ilgili tüm masraflar›ntahmini de¤erlerinden reasürör pay› düflüldükten sonra kalantutard›r.


SAYILIKANUN

113

Yap›lan düzenleme Kanun sistemati¤i aç›s›ndan bir düzeltmeyi ifade etmektedir. Düzenleme ba¤›fl ve yard›mlar›n beyannameüzerinden gösterilmesini gerektirmesi d›fl›nda bir yenilik getirmemektedir. Düzenleme ile Gelir Vergisi Kanununda geçerli olan

AÇIKLAMA


b) Kazan›lmam›fl prim karfl›l›klar› yürürlükte bulunan sigortasözleflmeleri için tahakkuk etmifl primlerden komisyonlardüflüldükten sonra kalan tutar›n gün esas›na göre bilançogününden sonraya sarkan k›sm›ndan, reasürör pay›n›ndüflülmesinden sonra kalan tutard›r. Ancak bu tutar, nakliyatemtea sigortalar›nda, y›ll›k primin komisyon düflüldükten sonrakalan›n›n % 25'ini geçemez. Kazan›lmam›fl prim karfl›l›¤›n›ngün esas›na göre hesaplanmas› mümkün olmayan reasürans veretrosesyon ifllemlerinde 1/8 yöntemi uygulanabilir. c) Hayat sigortalar›nda matematik karfl›l›klar her sözleflmeüzerinden ayr› ayr› hesaplan›r. d) Bir bilanço döneminde ayr›lan bu teknik karfl›l›klar›n ertesibilanço döneminde aynen kâra nakledilmesi flartt›r. 5. Eshaml› sigorta flirketlerde komandite orta¤›n kar hissesi,6. (4369 say›l› Kanunun 55 inci maddesiyle de¤iflen bentYürürlük:1/1/1999) Genel bütçeye dahil dairelere, katmabütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere,

Madde 31 b) Kazan›lmam›fl prim karfl›l›klar› yürürlükte bulunan sigortasözleflmeleri için tahakkuk etmifl primlerden komisyonlardüflüldükten sonra kalan tutar›n gün esas›na göre bilançogününden sonraya sarkan k›sm›ndan, reasürör pay›n›ndüflülmesinden sonra kalan tutard›r. Ancak bu tutar, nakliyatemtea sigortalar›nda, y›ll›k primin komisyon düflüldükten sonrakalan›n›n % 25'ini geçemez. Kazan›lmam›fl prim karfl›l›¤›n›ngün esas›na göre hesaplanmas› mümkün olmayan reasürans veretrosesyon ifllemlerinde 1/8 yöntemi uygulanabilir. c) Hayat sigortalar›nda matematik karfl›l›klar her sözleflmeüzerinden ayr› ayr› hesaplan›r. d) Bir bilanço döneminde ayr›lan bu teknik karfl›l›klar›n ertesibilanço döneminde aynen kâra nakledilmesi flartt›r. 5. Eshaml› sigorta flirketlerde komandite orta¤›n kar hissesi, 6. (5228 Say›l› Kanun’un 31’nci maddesi ile de¤ifltirilenbent. Yürürlük Tarihi: 31.7.2004) Mükelleflerin,iflletmeleri bünyesinde gerçeklefltirdikleri münhas›ran yeni


SAYILIKANUN

114

sistematik Kurumlar Vergisi Kanununa tafl›nmaktad›r. Daha önce de belirtildi¤i üzere, yeni maddede Ar-Ge ertelemesi uygulamas›nayönelik düzenleme d›fl›nda kalan Kurumlar Vergisi Kanununun 14 üncü maddesinin birinci f›kras›n›n 6 ve 7 numaral› bentlerinde yer alan

AÇIKLAMA


Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tan›nan vak›flara, kamumenfaatlerine yararl› say›lan derneklere ve bilimsel araflt›rmave gelifltirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kurulufllaramakbuz karfl›l›¤›nda yap›lan ba¤›fl ve yard›mlar›n toplam›n›n oy›la ait kurum kazanc›n›n % 5'ine kadar olan k›sm›. (4842 Say›l› Kanunun 19 uncu maddesiyle eklenen alt bent,Yürürlük: 24.4.2003) Yukar›da say›lan kamu idare vemüesseselerine ba¤›fllanan (4962 Say›l› Kanunun 17/Fmaddesiyle de¤iflen ibare, Yürürlük: 7.8.2004) okul, sa¤l›ktesisi ve yüz yatak (kalk›nmada öncelikli yörelerde elli yatak)kapasitesinden az olmamak üzere ö¤renci yurdu inflaas›dolay›s›yla yap›lan harcamalar veya bu tesislerin inflaas› için bukurulufllara yap›lan her türlü ba¤›fl ve yard›mlar ile mevcuttesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yap›lan hertürlü nakdi ve ayni ba¤›fl ve yard›mlar›n tamam› kurumkazanc›n›n tespitinde has›lattan gider olarak indirilir.

Madde 31 teknoloji ve bilgi aray›fl›na yönelik araflt›rma ve gelifltirmeharcamalar› tutar›n›n % 40'› oran›nda hesaplanacak "Ar-Ge indirimi".Araflt›rma ve gelifltirme faaliyetleri ile do¤rudan iliflkiliolmayan giderlerden ve tamamen araflt›rma ve gelifltirmefaaliyetlerinde kullan›lmayan amortismana tâbi iktisadîk›ymetler için hesaplanan amortisman tutarlar›ndanverilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Ar-Ge indiriminden yararlan›lacak harcamalar›n kapsam›n›ve uygulamadan yararlan›labilmesi için gerekli belgeler ileusulleri belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir. 7. (5228 Say›l› Kanun’un 31’nci maddesi ile yürürlüktenkald›r›lan bent. Yürürlük Tarihi: 31.7.2004)8. (3239 say›l› Kanunun 75'inci maddesiyle de¤iflen bent)Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar paylar› ile özel finanskurumlar›nca kar ve zarara kat›lma karfl›l›¤›nda ödenen karpaylar›.


SAYILIKANUN

115

hükümlere aynen yer verilmifltir. Devir halinde zarar mahsubuna iliflkin mevcut düzenlemede yer alan zarar d›fl›ndaki aktif toplam›ibaresine, yeni düzenlemede aktif toplam› olarak yer verilmifltir. Bu uygulamada de¤ifliklik gerektiren bir düzeltme olmay›p, muhasebe

AÇIKLAMA


(5035 Say›l› Kanunun 16 nc› maddesiyle eklenen alt bent,Yürürlük: 2.1.2004, Geçerlilik: 1.1.2004) Vak›flar GenelMüdürlü¤ünün idaresinde ve denetiminde bulunan mazbutvak›flar ile belediyeler dahil di¤er kamu kurum ve kurulufllar›ad›na kay›tl› olan, Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma Kurulunezdinde eski eser tescilli abide eserlerin; bak›m›, onar›m›,restore edilmesi ve yaflat›lmas› amac›yla abide eserin kay›tl›oldu¤u kurum ve kurulufllara yap›lan ba¤›fl ve yard›mlar›ntamam› kurum kazanc›n›n tespitinde gider kaydedilir. Ba¤›fl ve yard›m›n nakden yap›lmamas› halinde ba¤›fllanan veyayard›m›n konusunu teflkil eden mal veya hakk›n maliyet bedeliveya mukayyet de¤eri, bu de¤er mevcut de¤ilse Vergi UsulKanunu hükümleri dairesinde takdir komisyonlar›nca tespitedilecek de¤eri esas al›n›r. Mükelleflerin, y›l› içinde yapt›klar› kendi araflt›rma vegelifltirme harcamalar› tutar›n› geçmemek üzere ilgili dönemdeödemeleri gereken y›ll›k kurumlar vergisinin % 20'sinin kanuni

Madde 31


SAYILIKANUN

116

sistemi içerisinde zararlar›n öz sermaye kalemleri aras›nda negatif bir unsur olarak gösteriliyor olmas› dolay›s›yla ifadenin muhasebeuygulamalar›na daha paralel hale getirilmesini amaçlamaktad›r. 14. Maddenin 6. f›kras›n›n eski hali halindeki zarar ve indirimler, Kanuna

AÇIKLAMA


süresinde tahsilinden vazgeçilerek, bu orana isabet eden vergiüç y›l süre ile faizsiz olarak ertelenebilir. Ertelenen bu vergi üçy›l içinde kurumlar vergisinin (4842 Say›l› Kanunun 36/2-amaddesiyle de¤iflen ibare, Yürürlük: 1.1.2004) ödenme süreleriiçerisinde eflit taksitler halinde ödenir. Bu uygulaman›n esas ve usulleri Maliye Bakanl›¤›'nca tayin vetespit olunur. (5105 Say›l› Kanunun 5 inci maddesiyle eklenen alt bent,Yürürlük: 13.3.2004) 3289 say›l› Gençlik ve Spor GenelMüdürlü¤ünün Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun ile17.6.1992 tarihli ve 3813 say›l› Türkiye Futbol FederasyonuKurulufl ve Görevleri Hakk›nda Kanun kapsam›nda yap›lansponsorluk harcamalar›n›n; amatör spor dallar› için tamam›,profesyonel spor dallar› için % 50'si, 7. (4684 say›l› Kanunun 18/A maddesiyle de¤iflen paragraf,Yürürlük: 3.7.2001)Kurumlar vergisi beyannamelerinde hery›l›n zarar› ayr› ayr› gösterilmek ve befl y›ldan fazla

Madde 31


SAYILIKANUN

117

eklenen mükerrer 14.1/b maddesi olarak,Yürürlük den kald›r›lan 7. F›kra hükmünde yer alan zarar mahsuplar› ise yine Mükerrer 14. 1/amaddesi olarak düzenlenmifltir. 14. Maddenin 6. f›kras› da;ise kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Ar-Ge ‹ndirimlerini % 40 olarak belirlemifltir.

AÇIKLAMA


nakledilmemek kofluluyla geçmifl y›llar›n mali bilançolar›nagöre meydana gelen zararlar (ayn› sektörde faaliyet göstermesi,son befl y›la iliflkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanunisüresinde verilmifl olmas› koflullar›yla 37 ve 39 uncu maddelerçerçevesinde devir al›nan kurumlar›n, devir tarihi itibar›ylazarar d›fl›ndaki aktif toplam›n› geçmeyen zararlar› ile 38 incimaddede belirtilen bölünme ifllemi sonucu münfesih olankurumun zarar d›fl›ndaki aktif toplam›n› geçmeyen zararlar›dahil.) (3380 say›l› Kanunun 7'inci maddesiyle eklenen hüküm) Tammükellefiyette yurt d›fl› faaliyetlerinden do¤an zararlar,faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlar›na göre beyanedilen vergi matrahlar›n›n (zarar dahil) her y›l o ülkemevzuat›na göre denetim yetkisi verilen kurulufllarca raporaba¤lanmas› ve bu raporun asl› ile tercüme edilmifl bir örne¤ininTürkiye'de ilgili vergi dairesine ibraz› halinde gider olarakindirilebilecektir. Denetim kurulufllar›nca haz›rlanacak raporun ekinde yer alanvergi beyanlar›n›n, bilanço ve kar-zarar cetvellerinin o ülkedekiyetkili makamlarca onaylanmas› zorunludur. Faaliyettebulunulan ülkede denetim kuruluflu olmamas› halinde, her y›la

Madde 31


SAYILIKANUN

118


ait vergi beyannamesinin, o ülke yetkili makamlar›ndan al›nanbirer örne¤inin mahallindeki Türk elçilik ve konsolosluklar›,yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan ülkenin ayn›mahiyetteki temsilciliklerine onaylat›larak, asl›n›n ve tercümeedilmifl bir örne¤inin ilgili vergi dairesine ibraz› yeterlidir. (3380 say›l› Kanunun 7'inci maddesiyle eklenen hüküm)Türkiye'de gider yaz›lan yurt d›fl› zararlar›n ilgili ülkede demahsup edilmesi ve gider yaz›lmas› halinde, Türkiye'dekibeyannameye dahil edilecek yurt d›fl› kazanç, mahsup veyagider yaz›lmadan önceki tutar olacakt›r. (3380 say›l› Kanunun 7'inci maddesiyle eklenen hüküm)Türkiye'de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgiliyurt d›fl› zararlar, yurt içindeki kazançtan indirilemez. (3380 say›l› Kanunun 7'inci maddesiyle eklenen hüküm) Bubedelin uygulanmas›yla ilgili usul ve esaslar› belirlemeyeMaliye Bakanl›¤› yetkilidir. 8. (3239 say›l› Kanunun 75'inci maddesiyle de¤iflen bent)Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar paylar› ile özel finanskurumlar›nca kar ve zarara kat›lma karfl›l›¤›nda ödenen karpaylar›.

Madde 31


SAYILIKANUN

119


Madde 32 (5228 Say›l› Kanun’un 32’nci maddesi ile eklenen 14’ncümadde. Yürürlük Tarihi: 31.07.2004)Zarar mahsubu ve di¤er indirimlerMÜKERRER MADDE 14. - 1. Kurumlar vergisimatrah›n›n tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesiüzerinde ayr›ca gösterilmek üzere, kurum kazanc›ndanafla¤›daki indirimler yap›l›r.a) Her y›la iliflkin tutarlar ayr› ayr› gösterilmek ve befly›ldan fazla nakledilmemek kofluluyla geçmifl y›llar›n malîbilançolar›na göre meydana gelen zararlar (ayn› sektördefaaliyet göstermesi, son befl y›la iliflkin kurumlar vergisibeyannamelerinin kanunî süresinde verilmifl olmas›koflullar›yla 37 ve 39 uncu maddeler çerçevesinde deviral›nan kurumlar›n, devir tarihi itibar›yla aktif toplam›n›geçmeyen zararlar› ile 38 inci maddede belirtilen bölünmeifllemi sonucu münfesih olan kurumun aktif toplam›n›geçmeyen zararlar› dahil).


SAYILIKANUN

120

KVK’n›n 14 üncü maddesinde yer alan, geçmifl y›l zararlar›, yurtd›fl›ndan do¤an zararlar, genel ve katma bütçeli idarelere, il özelidarelerine, belediyelere, vak›flar genel müdürlü¤ünün idaresinde ve denetiminde bulunan vak›f ve belediyelere, kültür ve tabiat

AÇIKLAMA


Madde 32 Tam mükellefiyette yurt d›fl› faaliyetlerden do¤an zararlar,faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlar›na göre beyanedilen vergi matrahlar›n›n (zarar dahil) her y›l o ülkemevzuat›na göre denetim yetkisi verilen kurulufllarcarapora ba¤lanmas› ve bu raporun asl› ile tercüme edilmiflbir örne¤inin Türkiye'deki ilgili vergi dairesine ibraz›halinde indirim konusu yap›l›r. Denetim kurulufllar›ncahaz›rlanacak raporun ekinde yer alan vergi beyanlar›n›n,bilanço ve kâr-zarar cetvellerinin o ülkedeki yetkili malîmakamlarca onaylanmas› zorunludur. Faaliyettebulunulan ülkede denetim kuruluflu olmamas› halinde, hery›la ait vergi beyannamesinin, o ülke yetkilimakamlar›ndan al›nan birer örne¤inin mahallindeki Türkelçilik ve konsolosluklar›, yoksa orada Türk menfaatlerinikoruyan ülkenin ayn› mahiyetteki temsilcilerineonaylat›larak, asl›n›n ve tercüme edilmifl bir örne¤inin ilgilivergi dairesine ibraz› yeterlidir.


SAYILIKANUN

121

varl›klar›n›n koruma kurulu nezdinde eski eser tescilli abide eserlerin kay›tl› oldu¤u kurum ve kurulufllara yap›lan ba¤›fllar, 3289ve 3813 say›l› kanunlar kapsam›nda yap›lan sponsorluk harcamalar› ile ilgil hükümler mükerrer 14. maddesinde yenidendüzenlenmifltir.

AÇIKLAMA


Madde 32 Türkiye'de indirim konusu yap›lan yurt d›fl› zarar›n, ilgiliülkede de mahsup edilmesi veya gider yaz›lmas› halinde,Türkiye'deki beyannameye dahil edilecek yurt d›fl› kazanç,mahsup veya gider yaz›lmadan önceki tutard›r.Türkiye'de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarlailgili yurt d›fl› zararlar, yurt içindeki kazançlardanindirilmez.b) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özelidarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kuruluncavergi muafiyeti tan›nan vak›flara, kamu menfaatlerineyararl› say›lan derneklere ve bilimsel araflt›rma vegelifltirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kurulufllaramakbuz karfl›l›¤›nda yap›lan ba¤›fl ve yard›mlar›ntoplam›n›n o y›la ait kurum kazanc›n›n % 5'ine kadar olank›sm›.c) (b) bendinde say›lan kamu kurum ve kurulufllar›naba¤›fllanan okul, sa¤l›k tesisi, yüz yatak (kalk›nmadaöncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamaküzere ö¤renci yurdu ile çocuk yuvas›, yetifltirme yurdu,huzurevi ve bak›m ve rehabilitasyon merkezi inflas›dolay›s›yla yap›lan harcamalar veya bu tesislerin inflas› için


SAYILIKANUN

122


Madde 32 bu kurulufllara yap›lan her türlü ba¤›fl ve yard›mlar ilemevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri içinyap›lan her türlü nakdî ve aynî ba¤›fl ve yard›mlar›ntamam›.d) Genel ve özel bütçeli kamu idareleri ile il özel idarelerive belediyeler, köyler ve kamu yarar›na çal›flan dernekler,Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tan›nan vak›flar vebilimsel araflt›rma faaliyetinde bulunan kurum vekurulufllar taraf›ndan yap›lan ya da Kültür ve TurizmBakanl›¤›nca desteklenen veya desteklenmesi uygungörülen;i. Kültür ve sanat faaliyetlerine iliflkin ticari olmayan ulusalveya uluslararas› organizasyonlar›n gerçeklefltirilmesine,ii. Ülkemizin uygarl›k birikiminin kültürü, sanat›, tarihi,edebiyat›, mimarisi ve somut olmayan kültürel miras› ileilgili veya ülke tan›t›m›na yönelik kitap, katalog, broflür,film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve biliflimteknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel,iflitsel veya bas›l› materyallerin haz›rlanmas›, bunlarla ilgiliderleme ve araflt›rmalar›n yay›nlanmas›, yurt içinde veyurt d›fl›nda da¤›t›m› ve tan›t›m›n›n sa¤lanmas›na,


SAYILIKANUN

123


Madde 32 iii. Yazma ve nadir eserlerin korunmas› ve elektronikortama aktar›lmas› ile bu eserlerin Kültür ve TurizmBakanl›¤› koleksiyonuna kazand›r›lmas›na,iv. 2863 say›l› Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› KorumaKanunu kapsam›ndaki tafl›nmaz kültür varl›klar›n›nbak›m›, onar›m›, yaflat›lmas›, rölöve, restorasyon,restitüsyon projeleri yap›lmas› ve nakil ifllerine,v. Kurtarma kaz›lar›, bilimsel kaz› çal›flmalar› ve yüzeyaraflt›rmalar›na,vi. Yurt d›fl›ndaki tafl›nmaz Türk kültür varl›klar›n›nyerinde korunmas› veya ülkemize ait kültür varl›klar›n›nTürkiye’ye getirilmesi çal›flmalar›na,vii. Kültür envanterinin oluflturulmas› çal›flmalar›na,viii. 2863 say›l› Kanun kapsam›ndaki tafl›n›r kültürvarl›klar› ile güzel sanatlar, ça¤dafl ve geleneksel elsanatlar› alanlar›ndaki ürün ve eserlerin Kültür ve TurizmBakanl›¤› koleksiyonuna kazand›r›lmas› ve güvenliklerininsa¤lanmas›na,ix. Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema,ça¤dafl ve geleneksel el sanatlar› alanlar›ndaki üretim veetkinlikler ile bu alanlarda araflt›rma, e¤itim veya


SAYILIKANUN

124


Madde 32 uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosukurulmas›, bak›m ve onar›m›, her türlü araç ve teçhizat›n›ntedariki ile film yap›m›na,x. Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ilesinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel vesanatsal etkinliklerin sergilendi¤i tesislerin yap›m›, onar›m›veya modernizasyon çal›flmalar›na,‹liflkin harcamalar ile ba¤›fl ve yard›mlar›n % 100’ü(Bakanlar Kurulu, bölgeler ve faaliyet türleri itibariyle buoran› yar›s›na kadar indirmeye veya kanunî oran›na kadarç›karmaya yetkilidir.).e) 3289 say›l› Gençlik ve Spor Genel Müdürlü¤ününTeflkilat ve Görevleri Hakk›nda Kanun ile 3813 say›l›Türkiye Futbol Federasyonu Kurulufl ve GörevleriHakk›nda Kanun kapsam›nda yap›lan sponsorlukharcamalar›n›n; amatör spor dallar› için tamam›,profesyonel spor dallar› için % 50'si.2. Ba¤›fl ve yard›m›n nakden yap›lmamas› halindeba¤›fllanan veya yard›m›n konusunu teflkil eden mal veyahakk›n maliyet bedeli veya mukayyet de¤eri, bu de¤ermevcut de¤ilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göretakdir komisyonlar›nca tespit edilecek de¤eri esas al›n›r.3. Bu maddenin uygulamas›yla ilgili usul ve esaslar›belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir.


SAYILIKANUN

125


Tasfiye muamelelerinin incelenmesi : Madde 35- Tasfiye beyannamesinin verilmesiyle birliktetasfiye memurlar› muamelelerini vergi bak›m›ndanincelenmesini bir talepname ile isterler. Talepnameninverilmesinden itibaren en geç bir ay içinde vergi incelemelerinebafllanarak aral›ks›z devam olunur. Vergi incelemelerinin bitmesini takip eden on befl gün içindevergi dairesi neticeyi tasfiye memurlar›na yaz› ile bildirir. Bunagöre, kurumdan aranan vergilerin neticesi al›n›ncaya kadartasfiye memurlar›n›n 34'üncü maddede yaz›l› sorumlulu¤udevam eder.

Madde 33 Tasfiye muamelelerinin incelenmesi : Madde 35- Tasfiye beyannamesinin verilmesiyle birliktetasfiye memurlar› muamelelerini vergi bak›m›ndanincelenmesini bir talepname ile isterler. Talepnameninverilmesinden itibaren en geç bir ay içinde vergi incelemelerinebafllanarak aral›ks›z devam olunur. Vergi incelemelerinin bitmesini takip eden on befl gün içindevergi dairesi neticeyi tasfiye memurlar›na yaz› ile bildirir. Bunagöre, kurumdan aranan vergilerin neticesi al›n›ncaya kadartasfiye memurlar›n›n 34'üncü maddede yaz›l› sorumlulu¤udevam eder.(5228 Say›l› Kanun’un 33’nci maddesi ile eklenen f›kra.Yürürlük Tarihi: 31.7.2004) Maliye Bakanl›¤›mükelleflerin, hukukî statülerini, faaliyet gösterdiklerialanlar› ve tasfiyeye girifl tarihindeki aktif büyüklüklerinidikkate almak suretiyle tasfiye ifllemlerine yönelik incelemeyapt›rmamaya yetkilidir.


SAYILIKANUN

126

Kurumlar vergisi Mükellefi olan fiirketlerin Tasfiye incelemeleri yap›lma zorunlulu¤u esnetilerek ,Maliye Bakanl›¤›na verilenyetki ile fiirketlerin Tasfiyeye giriflte ki aktif büyüklüklerine göre inceleme den vazgeçilecektir. Maddenin eski halinde KurumlarVergisi Kanunun emredici hükmü gere¤i tüm Tasfiye incelemeleri yap›lmak zorunda idi.

AÇIKLAMA


Bölünme ve hisse de¤iflimi Madde 38 - (4684 say›l› Kanunun 18/B maddesiyle de¤iflenmadde, Yürürlük: 3.7.2001)Afla¤›daki ifllemler bölünme veyahisse de¤iflimi hükmündedir. 1- Tam mükellef bir sermaye flirketinin tasfiyesiz olarak infisahetmek suretiyle bütün mal varl›¤›, alacak ve borçlar›n›mukayyet de¤erleri üzerinden mevcut veya yeni kurulacak tammükellefiyete tabi iki veya daha fazla sermaye flirketinedevretmesi ve karfl›l›¤›nda devredilen sermaye flirketininortaklar›na devralan sermaye flirketinin sermayesini temsil edenifltirak hisseleri verilmesi (devredilen flirketin ortaklar›naverilecek ifltirak hisselerinin itibari de¤erinin % 10'una kadarl›kk›sm›n›n nakit olarak ödenmesi ifllemin bölünme say›lmas›naengel de¤ildir.). 2- Tam mükellef bir sermaye flirketinin bilançosunda yer alangayrimenkuller ve ifltirak hisseleri ile üretim tesisleri, hizmetiflletmeleri ve bu tesis ve iflletmelere ba¤l› gayrimaddi haklar,

Madde 59/16 Bölünme ve hisse de¤iflimi Madde 38 - (4684 say›l› Kanunun 18/B maddesiyle de¤iflenmadde, Yürürlük: 3.7.2001)Afla¤›daki ifllemler bölünme veyahisse de¤iflimi hükmündedir. 1- Tam mükellef bir sermaye flirketinin tasfiyesiz olarak infisahetmek suretiyle bütün mal varl›¤›, alacak ve borçlar›n›mukayyet de¤erleri üzerinden mevcut veya yeni kurulacak tammükellefiyete tabi iki veya daha fazla sermaye flirketinedevretmesi ve karfl›l›¤›nda devredilen sermaye flirketininortaklar›na devralan sermaye flirketinin sermayesini temsileden ifltirak hisseleri verilmesi (devredilen flirketin ortaklar›naverilecek ifltirak hisselerinin itibari de¤erinin % 10'una kadarl›kk›sm›n›n nakit olarak ödenmesi ifllemin bölünme say›lmas›naengel de¤ildir.). 2- (5228 Say›l› Kanun’un 59/16’ncI maddesi ile de¤ifltirilenibare. Yürürlük Tarihi: 31.7.2004) Tam mükellef birsermaye flirketinin veya bu mahiyetteki bir yabanc›kurumun Türkiye’deki iflyeri veya daimi temsilcisinin


SAYILIKANUN

127

Bölünme ve Hisse De¤iflimini düzenleyen 38. maddedeki ibare de¤iflikli¤i ile tam mükellef bir Sermaye fiirketi veya bumahiyetindeki bir yabanc› kurumun Türkiye’deki iflyeri veya daimi temsilcili¤inin bilançosunda ki ifltiraklerin devredilmesi;bölünme veya hisse de¤iflimi hükmünde kabul edilmifltir.

AÇIKLAMA


hammadde, yar› mamul ve mamul mallar›n, mukayyet de¤erleriüzerinden mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef birsermaye flirketine, bu de¤erleri devreden flirketin ortaklar›naverilmek veya devreden flirkette kalmak üzere, devralan flirketinifltirak hisseleri karfl›l›¤›nda aynî sermaye olarak konulmas›. 3- Tam mükellef bir sermaye flirketinin, di¤er bir sermayeflirketinin hisselerini, bu flirketin yönetimini ve hisse senediço¤unlu¤unu elde edecek flekilde devralmas› ve karfl›l›¤›nda buflirketin ortaklar›na kendi flirketinin sermayesini temsil edenifltirak hisselerini vermesi (hisseleri devral›nan flirketinortaklar›na verilecek ifltirak hisselerinin itibari de¤erinin %10'una kadarl›k k›sm›n›n nakit olarak ödenmesi ifllemin hissede¤iflimi say›lmas›na engel de¤ildir.). Aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar ilgili oldu¤u aktif veyapasif hesapla birlikte devrolunur.

Madde 59/16 bilançosunda yer alan gayrimenkuller ve ifltirak hisseleri ileüretim tesisleri, hizmet iflletmeleri ve bu tesis ve iflletmelereba¤l› gayrimaddi haklar, hammadde, yar› mamul ve mamulmallar›n, mukayyet de¤erleri üzerinden mevcut veya yenikurulacak tam mükellef bir sermaye flirketine, bu de¤erleridevreden flirketin ortaklar›na verilmek veya devreden flirkettekalmak üzere, devralan flirketin ifltirak hisseleri karfl›l›¤›ndaaynî sermaye olarak konulmas›. 3- Tam mükellef bir sermaye flirketinin, di¤er bir sermayeflirketinin hisselerini, bu flirketin yönetimini ve hisse senediço¤unlu¤unu elde edecek flekilde devralmas› ve karfl›l›¤›nda buflirketin ortaklar›na kendi flirketinin sermayesini temsil edenifltirak hisselerini vermesi (hisseleri devral›nan flirketinortaklar›na verilecek ifltirak hisselerinin itibari de¤erinin %10'una kadarl›k k›sm›n›n nakit olarak ödenmesi ifllemin hissede¤iflimi say›lmas›na engel de¤ildir.). Aktifi ve pasifi düzenleyici hesaplar ilgili oldu¤u aktif veyapasif hesapla birlikte devrolunur.


SAYILIKANUN

128


Özel ödeme süreleri: Madde 41- 22 ve 24'üncü maddelerde yaz›l› hallerde kurumlarvergisi beyanname verme süresi içinde ödenir.

Madde 34 Özel ödeme süreleri: Madde 41. - (5228 Say›l› Kanun’un 34’nci maddesi ilede¤ifltirilen madde. Yürürlük Tarihi: 31.7.2004) Kurumlarvergisi, 22 nci maddede yaz›l› hallerde beyanname vermesüresi içerisinde, 24 üncü maddede yaz›l› hallerde isebeyannamenin verilece¤i ay›n yirmialt›nc› günü akflam›nakadar ödenir.


SAYILIKANUN

129

Madde Beyan Süresi Ödeme Süresi22 ‹ktisap tarihinden itibaren 15 gün içinde Beyan süresi içinde24 Müteakip ay›n 20.günü Müteakip ay›n 26.günü

AÇIKLAMA


Madde 35 (5228 Say›l› Kanun’un 35’nci maddesi ile eklenen geçicimadde. Yürürlük Tarihi: 31.7.2004)GEÇ‹C‹ MADDE 33.- Kurumlar›n bu maddenin yürürlü¤egirdi¤i tarihten itibaren 31.12.2004 tarihine kadar; kanunîve ifl merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlardan eldeettikleri ifltirak kazançlar› ile yurt d›fl›nda bulunan ifl yeriveya daimi temsilcisi arac›l›¤› ile elde ettikleri kurumkazançlar› 30.6.2005 tarihine kadar Türkiye'ye transferedilmifl olmak kayd›yla kurumlar vergisinden müstesnad›r.


SAYILIKANUN

130

Yap›lan düzenleme ile Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 34 üncü maddesiyle kurumlar›n 31.12.2004 tarihine kadarTürkiye’de bulunan dar kurumlardan elde ettikleri ifltirak kazançlan›n›n yurt d›fl›nda bulunan daimi temsilcilikleri vas›tas› ile eldeettikleri kurum kazançlar› 30.06.2005 tarihine kadar Türkiye’ye transfer etmeleri flart›yla Kurumlar Vergisinden istisna edilmifltir.

AÇIKLAMA

5422 KURUMLAR VERGİSİ - ISMMMOarchive.ismmmo.org.tr/docs/yayinlar/kitaplar/5228/03-5422... ·...

Documents

Transcript of 5422 KURUMLAR VERGİSİ - ISMMMOarchive.ismmmo.org.tr/docs/yayinlar/kitaplar/5228/03-5422... ·...