การปฏรประบบภาษเพอสงคมไทยเสมอหนา

โดย

ดร.ปณณ อนนอภบตร

ตลาคม 2555

ก

สารบญ

สารบญ ........................................................................................................................................................... ก สารบญตาราง .................................................................................................................................................. ข สารบญแผนภม ................................................................................................................................................ ข สารบญรป ........................................................................................................................................................ ข สวนท 1 บทน า ................................................................................................................................................ 1 สวนท 2 ภาษอากรของไทยกบการเออประโยชนตอกลมทนขนาดใหญ: กรณการสงเสรมการลงทน ................ 3

2.1 การสงเสรมการลงทนกบความไมเปนธรรมในระบบภาษ ....................................................................... 4 2.2 สรป .................................................................................................................................................... 13

สวนท 3 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา: ความไมเปนธรรมในการลดหยอนและยกเวนภาษ .................................. 14 3.1 มาตรการตางๆ เพอบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา ................................................................ 14 3.2 ความไมเปนธรรมในการหกคาลดหยอน .............................................................................................. 16 3.3 แนวทางในการปรบปรงคาลดหยอน ................................................................................................... 19 3.4 สรป .................................................................................................................................................... 23

สวนท 4 การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit): ภาษและเงนโอนเพอสรางสงคมทเปนธรรม .............................................................................................................. 24

4.1 ความสนเปลองของงบประมาณในการด าเนนนโยบายถวนหนา (Universal Coverage) .................... 25 4.2 ขอเสนอของ Milton Friedman เกยวกบ Negative Income Tax ................................................... 27 4.3 การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit: EITC) คออะไร? .............. 28 4.4 ผมรายไดนอยจะไดรบ EITC ในกรณใดบาง?....................................................................................... 29 4.5 ขอดของ EITC และประโยชนทนาจะเกดขนหากน ามาใชในประเทศไทย ............................................ 31 4.6 มาตรการ “เงนโอนแกจนคนขยน”: ขอเสนอ EITC ในกรณของไทย ................................................... 33 4.7 สรป .................................................................................................................................................... 35

สวนท 5 ภาษทรพยสนกบการลดความเหลอมล าในการกระจายรายได .......................................................... 36 5.1 ความจ าเปนของรฐบาลไทยในการมงเนนการจดเกบภาษทรพยสน ..................................................... 36 5.2 ววฒนาการและแนวคดในการจดเกบภาษทรพยสน ............................................................................ 38 5.3 ภาษทรพยสนในเกาหลใต ................................................................................................................... 39 5.4 ภาษทรพยสนในไตหวน ...................................................................................................................... 40 5.5 ภาษทรพยสนในญปน ......................................................................................................................... 42 5.6 ภาษทรพยสนในฝรงเศส...................................................................................................................... 44 5.7 ขอเสนอภาษทรพยสนในกรณของไทย ................................................................................................ 45 5.8 สรป .................................................................................................................................................... 47

สวนท 6 สรป ................................................................................................................................................. 48 บรรณานกรม ................................................................................................................................................. 50

ข

สารบญตาราง ตารางท 1: สรปสทธประโยชนของไทยในปจจบน ........................................................................................... 4 ตารางท 2: ตวอยางของประเภทกจการทใหการสงเสรม ................................................................................. 5 ตารางท 3: ความเหนของผทรงคณวฒตอการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทน ..................... 10 ตารางท 4: การเขาถงบรการทรฐจดให จ าแนกตามกลมผรบประโยชน (คนจนและคนไมจน) ....................... 24 ตารางท 5: งบประมาณรายจายส าหรบเบยยงชพคนชรา .............................................................................. 26 ตารางท 6: ระบบ Negative Income Tax (NIT) ......................................................................................... 28 ตารางท 7: สดสวนของภาษทรพยสนเทยบกบ GDP ..................................................................................... 38 ตารางท 8: ขนอตราภาษความมงคงของฝรงเศสในป ค.ศ. 2011 .................................................................. 45

สารบญแผนภม แผนภมท 1: เสนความยากจน สดสวนคนจน จ านวนคนจน ป พ.ศ. 2531 - 2553 ......................................... 1 แผนภมท 2: สดสวนรายไดประชากรป พ.ศ. 2552 ......................................................................................... 2 แผนภมท 3: การแบงปนผลประโยชนทางเศรษฐกจ: เจาของทนไดผลตอบแทนมากกวาแรงงาน .................... 3 แผนภมท 4: การใหสทธหกคาลดหยอนแตละประเภท โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ ................ 18 แผนภมท 5: จ านวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาทลดลง (Tax Expenditure) อนเนองจากการหกคาลดหยอน

โดยเฉลยตอคน ........................................................................................................................ 19 แผนภมท 6: การใชสทธหกลดหยอน LTF โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ ................................... 21 แผนภมท 7: การใชสทธหกลดหยอน RMF โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ .................................. 22 แผนภมท 8: การกระจายการถอครองทดน ................................................................................................... 37 แผนภมท 9: คาสมประสทธความไมเสมอภาคของการกระจายความมงคง (Gini Coefficient of Wealth

Distribution) .......................................................................................................................... 37 แผนภมท 10: อตราภาษ CPT ทเกบจากบานอยอาศย ................................................................................. 40 แผนภมท 11: ขอเสนอภาษความมงคงของไทย ............................................................................................ 46

สารบญรป

รปท 1: ผลประโยชนและตนทนในการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทน .................................. 6 รปท 2: แสดงอตราภาษเงนไดนตบคคลระหวางกรณทไมมการสงเสรมการลงทน กบกรณทมการสงเสรมการ

ลงทน ................................................................................................................................................. 7 รปท 3: ทางเลอกตางๆ ในการน า Revenue Forgone จากการสงเสรมการลงทนไปใช ................................. 9 รปท 4: เปรยบเทยบระบบภาษเพอสงเสรมการลงทน 2 ระบบ ..................................................................... 12 รปท 5: เปรยบเทยบเงนได คาลดหยอน และภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา ................................................ 17

ค

รปท 6: หลกการในการหกคาลดหยอน ......................................................................................................... 23 รปท 7: จ านวน EITC ส าหรบครอบครวทมผหาเลยงเพยงคนเดยว (Single Parent Family) ใน 4 กรณ คอ

ไมมบตรเลย มบตร 1 คน มบตร 2 คน และมบตรตงแต 3 คนขนไป ............................................... 30 รปท 8: ขอเสนอมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนส าหรบประเทศไทย ............................................................ 34

1

สวนท 1 บทน า

“ขณะนสงคมไทยเกดความขดแยงทรนแรงทสดในรอบ 30 ป ซงเบองหลงความขดแยงอาจจะเปนเรองการแสวงหาอ านาจของคนไมกคนหรอความตางดานอดมการณการเมองอยบาง แต เรองทราวลกและใหญกวาคอ ความเหลอมล าดานรายไดและศกดศร” ศ.ดร.ผาสก พงษไพจตร กลาวในงานสมมนาเศรษฐศาสตรการเมองครงท 1 หวขอ “ทางออกเศรษฐกจการเมองไทยภายใตการแบงขว” เมอวนท 14 พฤษภาคม 2552 “รฐบาลไมตองการใชนโยบายการคลงเพอผลทางการกระจายรายได เพราะนโยบายดงกลาวกระทบตอฐานะของคนกลมนอยทมอทธพล หรอมอ านาจ ซงรฐบาลตองชวยรกษาผลประโยชนหรอมประโยชนผกพนอยดวย” (เมธ ครองแกว 2522: 9)

นบตงแตประเทศไทยมการวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบแรกในป พ.ศ. 2504 จนกระทงถงปจจบน ประเทศไทยมการปรบโครงสรางเศรษฐกจทท าใหภาคอตสาหกรรมและภาคบรการทวความส าคญเพมขน การเตบโตของเศรษฐกจไทยในอตราทคอนขางสงในชวงประมาณ 5 ทศวรรษทผานมา ท าใหรายไดของทกคนในสงคมเพมขน และไดเกดปรากฏการณไหลรนสเบองลาง (Trickle-down Effect) บาง จงท าใหอตราสวนความยากจนสมบรณ (Absolute Poverty) ลดลง โดยจ านวนคนจนไดลดลงจาก 22.1 ลานคนในป พ.ศ. 2531 เหลอเพยง 5.1 ลานคนในป พ.ศ. 2553 (ดแผนภมท 1)

แผนภมท 1: เสนความยากจน สดสวนคนจน จ านวนคนจน ป พ.ศ. 2531 - 2553

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) หมายเหต: “สดสวนคนจน” หมายถง จ านวนประชากรทมรายไดต ากวาเสนความยากจนเทยบกบจ านวนประชากรทง

ประเทศ อยางไรกตาม การไหลรนดงกลาวยงคงเกดขนนอยมาก ท าใหความเหลอมล าในการกระจายรายไดยงคงเปนปญหาส าคญของเศรษฐกจสงคมไทย ตวอยางเชน คาสมประสทธความไมเสมอภาค (Gini Coefficient) ดานรายไดของไทยในป พ.ศ. 2552 มคาเทากบ 0.485 ซงถอวาสงเปนล าดบท 60 (ซงหมายความวา มความไมเสมอภาคสงเปนล าดบท 60) จาก 156 ประเทศทวโลก (World Bank 2012) ในขณะเดยวกนผลประโยชนสวนใหญจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของไทยยงคงตกอยกบคนกลมเลกๆ เทานน โดยเฉพาะกลมคนรวยทสด 10% (Decile ท 10) เปนเจาของรายไดถง 38.41% ของรายไดทงหมด ในขณะทกลม 10% ทจนทสดม

42.2

33.7

28.4

19.0

14.8 17

.5 21.0

14.9

11.2

9.6

8.5

9.0

8.1

7.8

22.1

18.4

15.8

10.7

8.5

10.2 12

.6

9.1

7.0

6.1

5.4

5.8

5.3

5.1

633 692 790 838 953

1,130 1,135 1,190 1,242 1,386 1,443

1,579 1,586 1,678

0

500

1,000

1,500

2,000

0

10

20

30

40

50

2531 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2550 2551 2552 2553 สดสวนคนจน (%) จ านวนคนจน (ลานคน) เสนความยากจน (บาท/คน/เดอน)

2

รายไดเพยง 1.69% ของรายไดทงหมดเทานน (ดแผนภมท 2) และสดสวนรายไดของกลมคนรวยทสด 20% สงกวาสดสวนรายไดของกลมคนจนทสดถง 11.9 เทา

แผนภมท 2: สดสวนรายไดประชากรป พ.ศ. 2552

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554)

โดยทวไปแลวความเหลอมล าในการกระจายรายไดในระดบทไมมากนกถอเปนสงทหลกเลยงไมไดและอาจถอไดวาเปนสงทพงปรารถนา ทงนเพราะ ความเหลอมล าจะเปนแรงจงใจใหผคนในสงคมท างานหนก อนจะชวยสงผลใหเศรษฐกจเจรญเตบโต อยางไรกตาม หากการกระจายรายไดมความเหลอมล าสงเกนไปจะสงผลท าใหอ านาจกระจกตว และท าลายความมนคงของระบบทนนยมประชาธปไตย (Democratic Capitalist System) ดงเชนท Alan Greenspan อดตประธานธนาคารกลางของสหรฐอเมรกาเคยใหความเหนวา “Income inequality is where the capitalist system is most vulnerable. You can’t have the capitalist system if an increasing number of people think it is unjust.” (Greenspan 2007) ดวยเหตทการพฒนาเศรษฐกจไทยมลกษณะซงขาดการเจรญเตบโตและกระจายอยางเทาเทยมกน (Broadly-shared Growth) จงน าไปสความหวงใยและความตองการใหเครองมอทางการคลงเขามามบทบาทในการลดความเหลอมล าในการกระจายรายได อยางไรกตาม ขอจ ากดทเกดขนกคอ ความพยายามในการท าใหนโยบายการคลงและนโยบายภาษชวยลดความเหลอมล ามากขน (Redistributive Function) จะสงผลบดเบอนพฤตกรรมทางเศรษฐกจ โดยผานการลดแรงจงใจในการท างาน การออม และการลงทน อนจะท าใหศกยภาพในการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจลดลง งานวจยนจงพยายามคนหาแนวทางการปฏรประบบภาษเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดของไทย โดยใหมผลกระทบเชงลบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจนอยทสด รายงานฉบบนแบงออกเปน 6 สวน โดยสวนแรกเปนบทน า สวนทสองเปนการศกษาระบบภาษอากรซงปจจบนมลกษณะเออประโยชนตอกลมทนขนาดใหญ โดยใชกรณศกษาของการสงเสรมการลงทน สวนทสามเปนการศกษาสภาพปญหาและแนวทางแกไขเกยวกบการลดหยอนและการยกเวนภาษ ซงปจจบนม ลกษณะเปนการทผมรายไดนอยอดหนนผมรายไดสง อกทงยงเออประโยชนใหผมรายไดสงใชเปนชองทางในการเลยงภาษอยางถกตองตามกฎหมาย ซงยอมขดกบหลกความเปนธรรมและความสามารถในการเสยภาษ สวนทสเปนการศกษาแนวทางการใชเครองมอทางดานภาษและเงนโอนเพอแกปญหาความยากจนและลดความเหลอมล าในการกระจายรายได สวนทหาเปนการศกษาเกยวกบการใชเครองมอทางดานภาษทรพยสนเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดและความมงคง และสวนสดทายเปนการสรป

5.65

6.92 8.73

11.41 15.98

38.41

Decile ท 1 (จนทสด)

Decile ท 2

Decile ท 3

Decile ท 4

Decile ท 5

Decile ท 6

Decile ท 7

Decile ท 8

Decile ท 9

Decile ท 10 (รวยทสด)

3

สวนท 2 ภาษอากรของไทยกบการเออประโยชนตอกลมทนขนาดใหญ: กรณการสงเสรมการลงทน

“I understand investors invest because they hope to profit from ventures, but we also hope our country must benefit as much as those who come to invest… Economic reform must not engender greater inequalities and breed corruption, nor should it bring more privilege to those already privileged.” ออง ซาน ซจ กลาวในงานสมมนา World Economic Forum on East Asia เมอวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2555 “Tax holidays are a very blunt investment incentive… …Providing a level playing field to all businesses through a broadly based, low, uniform tax rate has been the best investment incentive in many countries.” งานวจยของ World Bank โดย James (2009: 31, 35)

ผลจากการพฒนาในอดตสงผลใหโครงสรางเศรษฐกจในปจจบนไมสมดล มการพงพงการสงออกในสดสวนทมากขนตามล าดบ การมงเนนการพฒนาการสงออกโดยเฉพาะในกลมสนคาอตสาหกรรมเพอเรงการขยายตวทางเศรษฐกจ (Export-led Growth) ภายใตกระแสโลกาภวตนทเขมขนขน ท าใหมความพยายามดงดดการลงทนจากตางประเทศโดยเฉพาะในภาคอตสาหกรรม โดยทการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมการพฒนาชา ทงน การศกษาของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) ไดชวา กลมทนอตสาหกรรมมอ านาจการตอรองและมอทธพลตอการตดสนใจเชงนโยบายของรฐบาล จงท าใหลกษณะการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเออตอกลมเจาของทนมากกวาเจาของแรงงาน โดยการพฒนาเศรษฐกจไทยในชวงทผานมานน รายไดทเปนคาตอบแทนแรงงาน (Wage หรอ Earned Income) คดเปนสดสวนเฉลยเพยงประมาณ 40% ของรายไดประชาชาต ในขณะทรายไดในสวนของก าไร คาเชา และดอกเบย (Non-wage หรอ Unearned Income) คดเปนสดสวนถง 60% ของรายไดประชาชาต ทงๆ ทผมรายไดจากเงนเดอนและคาจางเปนประชากรสวนใหญของประเทศ จงกลายเปนชองวางระหวางชนชนรายได (ดแผนภมท 3) ลกษณะดงกลาวถกซ าเตมดวยโครงสรางภาษซงประชาชนทท างานรบคาจางเปนเงนเดอนหรอเปนลกษณะประจ ามกจะมระบบภาษควบคมทเขมงวดชดเจน ในขณะทผลประโยชนจากทรพยสนและผลตอบแทนจากเงนทนนน มกจะมภาระภาษในสดสวนทต ากวา เนองจากมกจะมชองโหวของกฎหมายภาษใหสามารถหลบเลยงภาระภาษไดงาย (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2554)

แผนภมท 3: การแบงปนผลประโยชนทางเศรษฐกจ: เจาของทนไดผลตอบแทนมากกวาแรงงาน

ทมา: ส านกงานสถตแหงชาต หมายเหต: รายไดอนๆ มใชคาจาง ไดแก ก าไรสทธจากการท าธรกจ ก าไรสทธจากการท าการเกษตร รายไดจาก

ทรพยสน เปนตน

0

20

40

60

80

2536

2537

2538

2539

2540

2541

2542

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

%

ป

Non-wage หรอ Unearned Income

Wage หรอ Earned Income

4

2.1 การสงเสรมการลงทนกบความไมเปนธรรมในระบบภาษ ลกษณะของโครงสรางภาษซงเออประโยชนตอเจาของทนถกสะทอนอยางชดเจนผานการสงเสรมการลงทนโดยส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ซงมรปแบบการใหสทธประโยชนทางภาษทส าคญ คอ การยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 3 - 8 ป การลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลรอยละ 50 อก 5 ป การยกเวนหรอลดหยอนอากรขาเขาเครองจกร การยกเวนอากรขาเขาวตถดบและวสดจ าเปนเพอผลตสงออกอกเปนเวลา 1 - 5 ป สทธประโยชนทางภาษขนอยกบประเภทกจการและเขตทตง โดยเขต 3 ไดรบสทธประโยชนสงทสด สวนเขต 1 ไดรบสทธประโยชนนอยทสด นอกจากน ถาตงอยในนคมอตสาหกรรมจะไดรบสทธประโยชนเพมเตม (ดตารางท 1)

ตารางท 1: สรปสทธประโยชนของไทยในปจจบน

อยางไรกตาม สภาพปญหาทเกดขนมอยางนอย 3 ประการ คอ

1. การสงเสรมการลงทนท าใหเกดการกระจกตวของรายได ทงในเชงพนทและในเชงขนาดของโครงการ จากขอมลในชวงป พ.ศ. 2544 - 2553 นน การสงเสรมการลงทนมลกษณะดงน 1.1 สดสวนเงนลงทนกระจกตวในเชงพนทสงมาก กลาวคอ 60% ของมลคาเงนลงทนทงหมดทไดรบ

การสงเสรมการลงทนอยในเขตพนท 5 จงหวด ไดแก ระยอง ชลบร พระนครศรอยธยา ฉะเชงเทรา และปทมธาน

1.2 สดสวนเงนลงทนกระจกตวในเชงขนาดของโครงการสงมาก กลาวคอ 65% ของมลคาเงนลงทนทงหมดทส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนใหการสงเสรมเปนการใหกบโครงการทมขนาดการลงทนมากกวา 1,000 ลานบาท

5

2. ประเภทกจการทใหการสงเสรม (Positive List) มการขยายตวอยางตอเนอง และมความกวางขวางมากโดยขยายตวจาก 85 ประเภทกจการในป พ.ศ. 2523 มาเปน 243 ประเภทในปจจบน1 ซงนากงขาวา ประเภทกจการจ านวนมากเหลานสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศอยางไร เหตใดรฐบาลจงตองใหการสงเสรมกจการเหลาน แลวผลกภาระไปยงกจการอนๆ ทไมไดรบการสงเสรมการลงทน (ดตารางท 2) ดงเชนท ดร.อรรชกา สบญเรอง เลขาธการส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน เคยระบวา “สทธประโยชนทางภาษเงนไดนตบคคล... ทปจจบน [BOI] จะใหสทธประโยชนดงกลาวเกอบทกประเภทอตสาหกรรม ยกเวนกจการคอลลเซนเตอร ส านกงานสนบสนนการคาการลงทน บางกจการจะไดรบสทธประโยชนยกเวนภาษเงนไดนตบคคลเปนเวลา 8 ป ไมจ ากดเขต บางกจการจะไดยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ปบวกอก 5 ปในการลดหยอนภาษ 50%”2 (ฐานเศรษฐกจ 4 - 7 ธนวาคม 2554)

ตารางท 2: ตวอยางของประเภทกจการทใหการสงเสรม

ล าดบท ประเภทกจการทใหการสงเสรม 1. กจการผลตยางรดของ 2. กจการผลตถงเทา 3. กจการผลตสกร 4. กจการผลตทกรองบหร (Cigarette Filter Pipe) 5. กจการผลตผาออมส าเรจรป 6. กจการผลตใบเลอย 7. กจการผลตเยอกระดาษจากเศษกระดาษ 8. กจการผลตขนมขบเคยว 9. กจการผลตกลองกระดาษพมพลวดลาย 10. กจการผลตฝาขวดพลาสตก 11. กจการสงพมพ เชน ฉลาก และสตกเกอร ส าหรบตดบนบรรจภณฑตางๆ เปนตน 12. กจการผลตผาปดจมกอนามย 13. กจการผลตพรม 14. กจการผลตเสอกนฝนพลาสตก 15. กจการผลตหวปากกาลกลน (Ball Point Pen Tips) 16. กจการผลตเชงเทยนจากไม (Candle Holder) 17. กจการผลตสลกเกลยว (Bolt)

1 นอกจากน ในอดตเคยมบญชประเภทกจการทงดใหการสงเสรมการลงทน (Negative List) แตไดถกยกเลกไปในชวงประมาณป พ.ศ. 2535 2 สทธประโยชนในกรณของไทยถอวาคอนขางสง (โดยเฉพาะอยางยงเมอพจารณาวา ประเทศไทยมโครงสรางพนฐานทดกวาหลายประเทศในอาเซยน) เชน ในกรณของพมานน รฐบาลพมาไดออกกฎหมายเขตเศรษฐกจพเศษทวาย เมอวนท 27 2 สทธประโยชนในกรณของไทยถอวาคอนขางสง (โดยเฉพาะอยางยงเมอพจารณาวา ประเทศไทยมโครงสรางพนฐานทดกวาหลายประเทศในอาเซยน) เชน ในกรณของพมานน รฐบาลพมาไดออกกฎหมายเขตเศรษฐกจพเศษทวาย เมอวนท 27 มกราคม 2554 โดยก าหนดใหโครงการทตงอยในเขตน ไดรบสทธ ดงน (ยทธศกด คณาสวสด 2555: 24)

- ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 5 ปแรก นบจากเรมมรายได ส าหรบรายไดจากการสงออก - ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลกงหนง 5 ป (คอ ระหวางปท 6 - 10) - ลดหยอนภาษเงนไดนตบคคลกงหนงอก 5 ป ในชวงปท 11 - 15 หากน าผลก าไรทไดจากโครงการทไดรบการสงเสรม

การลงทน มาลงทนเพมเตมในโครงการ

6

ล าดบท ประเภทกจการทใหการสงเสรม 18. กจการผลตถวยกระดาษ 19. กจการผลตลกเบสบอล 20. กจการผลตชดประต ชดหนาตาง ชดมงลวด 21. กจการตะขอเกยวเบด (Hook)

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

3. การใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนมไดมการประเมนความคมคาวา ผลประโยชนทประเทศไดรบคมกบตนทนทประเทศตองเสยไปจากการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนหรอไม ซงการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนท าใหรฐบาลตองสญเสยรายไดไปอยางมหาศาล เชน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2553 รฐบาลไทยตองสญเสยรายไดไปเปนจ านวนกวา 2 แสนลานบาท (ดรปท 1) การสงเสรมการลงทนโดยไมมการประเมนความคมคายอมเออประโยชนตอกลมทนขนาดใหญ และเทากบเปนการผลกภาระภาษไปยงกจการทวไปทไมไดรบการสงเสรมการลงทน (ซงมกเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดเลก)

รปท 1: ผลประโยชนและตนทนในการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทน

อนทจรงแลว “การสงเสรมการลงทน” และ “การกดกนการลงทน” เปนเหรยญสองดานของเรองเดยวกน นนคอ มลกษณะเปนระบบการใหสทธประโยชนทเลอกปฏบต (Discriminatory Incentives-based System) ซงอาจอปมาไดดงระดบน าในชวงทเกดอทกภยครงใหญในกรงเทพมหานครเมอปลายป พ .ศ. 2554 (ซงมการน า Big Bags มาใชกนน า) ระหวางกรณทไมม Big Bags กนน ากบกรณทม Big Bags กนน า โดยเปรยบเทยบกบอตราภาษเงนไดนตบคคลตงแตป พ.ศ. 2556 เปนตนไป ซงจะมอตราอยท 20%3 (ดรปท 2)

3 เปนการค านวณจากขอสมมตวา เพอใหมรฐบาลมรายไดภาษเทากน รฐบาลจะตองจดเกบภาษเงนไดนตบคคลในอตราเทาใด ระหวางกรณทไมมการสงเสรมการลงทน กบกรณทมการสงเสรมการลงทน

7

1) กรณทไมมการสงเสรมการลงทน : อตราภาษเงนไดนตบคคลทควรจะเปนคอ 15% โดยผประกอบการ “ทกราย” รบภาระภาษเทาเทยมกน ไมเลอกปฏบต (เปรยบเหมอนระดบน าสงเทาเทยมกนทกพนท)

2) กรณทมการสงเสรมการลงทน: ท าใหผประกอบการกลมหนงไมตองเสยภาษเงนไดนตบคคลเลย (เปรยบเหมอนกบไมถกน าทวมเลย) ในขณะทผประกอบการสวนทเหลออกประมาณ 3.7 แสนกจการ กลบตองช าระภาษเงนไดนตบคคลในอตรา 20% (เปรยบเหมอนกบถกน าทวมสง เพราะอยภายนอก Big Bags) ทงน สภาพปญหาทเกดขน คอ ยงเวลาผานไป ยงมการเพมประเภทกจการมากขนเรอยๆ (เปรยบเหมอนกบการขยายวงพนททอยภายใน Big Bags ใหกวางขน) ท าใหผประกอบการทไมไดรบการสงเสรมการลงทนตองสญเสยความสามารถในการแขงขน เพราะตองแบกรบภาระภาษเงนไดนตบคคลแทนผประกอบการทไดรบการสงเสรมการลงทนโดยไมเปนธรรม (เปรยบเหมอนกบถกน าทวมขงสง และยาวนาน) ทงๆ ทผประกอบการทไดรบการสงเสรมการลงทนกจ าเปนตองใชประโยชนจากบรการสาธารณะและโครงสรางพนฐานทรฐบาลจดหาให แตผประกอบการกลมนกลบไมตองรวมรบภาระภาษใดๆ เลย รฐบาลจงตองหนไปจดเกบรายไดจากกจการประเภทอนๆ และประชาชนกลมอนๆ แทน เพอน ารายไดมาจดบรการสาธารณะและลงทนในโครงสรางพนฐานของประเทศ

รปท 2: แสดงอตราภาษเงนไดนตบคคลระหวางกรณทไมมการสงเสรมการลงทน

กบกรณทมการสงเสรมการลงทน

ค าถามทเกดขน คอ ในเชงคาเสยโอกาสนน ถารฐบาลไมตองสญเสยรายไดจากการสงเสรมการลงทนแลว รฐบาลสามารถน าเงนจ านวนดงกลาวไปใชพฒนาประเทศไดในทางเลอกตางๆ อะไรบาง (ดรปท 3) ผวจยขอยกตวอยางวา ในป พ.ศ. 2553 รฐบาลไทยสามารถเกบรายไดจากภาษเงนไดบคคลธรรมดาไดเปนจ านวนประมาณ 2 แสนลานบาท ซงใกลเคยงกบรายไดจากภาษทสญเสยไป (Revenue Forgone) อนเนองจากการใหการสงเสรมการลงทน สงนยอมสอวา รฐบาลก าลงจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาจากคนไทยทงประเทศ ซงมกเกบมาจากเงนเดอนและคาจาง อนเปนคาตอบแทนแรงงาน (Wage หรอ Earned Income) แตรฐบาลกลบน ารายไดดงกลาวไปมอบใหแกกลมทนขนาดใหญทไดรบสทธประโยชนในการยกเวนภาษ ลกษณะเชนนยอมเปนการซ าเตมชองวางระหวางรายไดใหกวางขน

8

9

รปท 3: ทางเลอกตางๆ ในการน า Revenue Forgone จากการสงเสรมการลงทนไปใช

ทมา: ค านวณโดยผวจย

งานวจยลาสดเรอง “Tax Policy Review” ซง World Bank ไดจดท าขนและเสนอตอกระทรวงการคลงของไทย เมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2554 ซงคนพบวา การยกเวนภาษเงนไดนตบคคลไดถกยกเลกไปหมดแลวในประเทศพฒนาแลว สวนประเทศก าลงพฒนาก าลงทยอยยกเลกมาตรการดงกลาว นอกจากน การใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนแทบไมมประสทธผลเลยในการจงใจนกลงทนใหเขามาลงทนในประเทศ อนทจรงแลวปจจยทส าคญทสดในการดงดดนกลงทนมใชสทธประโยชนทางภาษฯ หากแตเปนปจจยอนๆ (คอ เสถยรภาพทางเศรษฐกจและการเมอง Infrastructure ทดและเพยงพอ ทรพยากรมนษยท มคณภาพ และความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต) ขณะเดยวกน World Bank ยงพบวา มความสมพนธในลกษณะไดอยาง-เสยอยาง (Trade-off) ระหวางการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทน กบการไมใหสทธประโยชนทางภาษฯ แลวน ารายไดทกลบคนมา (รายไดทไมตองใชไปเพอสงเสรมการลงทน) ไปใชในการพฒนา Infrastructure เพอดงดดนกลงทนแทน (World Bank 2011) ในทางวชาการแลว งานวจยจ านวนมากลวนแตชวา การใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนมประสทธผลนอยมากในการดงดดการลงทนเขามายงประเทศ ในท านองเดยวกนผทรงคณวฒจ านวนมากลวนแตตงขอสงเกตเกยวกบรปแบบการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทนในปจจบน (ดตารางท 3)

10

ตารางท 3: ความเหนของผทรงคณวฒตอการใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมการลงทน

ผทรงคณวฒ ความเหน นายสมพงษ วนาภา อดตเลขาธการส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

“กลไกทางภาษซงเปนสทธประโยชนท BOI ชกจงการลงทนเขามานนเปนเพยงเครองมอตวหนง แตเราอยาไปตดกบดกน เพราะกลไกโลกาภวตนมนเกดขนทวโลก ดงนนมาตรการทางภาษจะหายไป” (ฐานเศรษฐกจ 4 - 7 ธนวาคม 2554)

นายพชย นรพทะพนธ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน

“ในฐานะทเคยด ารงต าแหนงทปรกษา BOI อยากใหมการปรบปรงวธคดและวธปฏบตของการสงเสรมการลงทนในประเทศไทยอยางจรงจง... ...เนองจากในธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทนนน รฐจะตองเสยประโยชนมากมาย โดยคาดหวงวาจะไดรบจากการลงทนเหลาน คอ การจางงาน และการพฒนาแรงงานการถายทอดเทคโนโลย การใชทรพยากรในประเทศเพอใหเกดประโยชนสงสด โดยคาดหวงวาหลงจากทหมดระยะการสงเสรมแลว ประเทศจะไดรบภาษอากรอยางเตมเมดเตมหนวยจากธรกจทสงเสรมนน และคาดหวงวาจะเกดอตสาหกรรมตอเนองทจะเกดขนกบธรกจนนเพมขนในประเทศ และจะเปนธรกจทมเจาของเปนคนไทยในธรกจตอเนองนน

ความจรงทปรากฏ คอ จากการทถกกดดนใหเหนวา ความส าเรจในการลงทนของประเทศขนอยกบจ านวนเงนลงทนท BOI อนมตในแตละป ท าใหมการอนมตการสงเสรมการลงทนอยางหละหลวมโดยไมค านงถงประโยชนแกชาตอยางแทจรง และหลกเกณฑการอนมตกท าใหอนมตกนอยางงายๆ โดยไมไดค านงถงผลประโยชนทประเทศจะไดรบจากการสงเสรมการลงทนในธรกจนนๆ ตามวตถประสงคของการสงเสรมการลงทน” (โพสต ทเดย 9 ตลาคม 2552)

ดร.ประสาร ไตรรตน- วรกล ผวาการธนาคารแหงประเทศไทย

“คอนขางเหนดวยกบการยกเลกสทธประโยชนดานภาษเงนไดนตบคคลส าหรบกจการทไดรบการสงเสรมการลงทนจาก BOI ทดแทนการลดภาษเงนไดนตบคคลทรฐบาลเตรยมจะปรบลดเหลอ 23% ในป 2555” (มตชน 20 กรกฎาคม 2554)

ดร.ทนง พทยะ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

“การสงเสรมการลงทน เมอรฐบาลลดภาษนตบคคลลงมาใกลเคยงสงคโปร มาเลเซย การสงเสรมการลงทนตองเปลยนรปแบบไปแลว โครงการการสงเสรมการลงทนแบบใหมๆ ไมใชเรองภาษอกตอไป แตท าอยางไรใหธรกจมก าไรตางหาก เมอเขามก าไร เขาพรอมจะจายภาษ 15-20% ฉะนน การสงเสรมการลงทนมนตองเปลยนรปแบบ โดยการสรางโครงสรางพนฐานเพอลดตนทนโลจสตกส เพอสงเสรม R&D” (กลาวในการสมมนาหวขอ “Thailand at the Crossroads: อนาคตไทย…เราเลอกได” วนท 31 สงหาคม)

“ระบบโครงสรางภาษทดจะตองมาทดแทนบทบาทหนาทของ BOI ในอนาคต เนองจากผลตอบแทนทางดานเศรษฐกจจากการลงทนของตางประเทศทไดรบการสงเสรมการลงทนนนนอยมาก เพราะสวนใหญรายไดหรอก าไรจะถกสงกลบไปยงประเทศแมของนกลงทนทงหมด เมอครบก าหนด 8 ปตามเงอนไขการลงทนกจะไมมเมดเงนเหลออยในระบบเศรษฐกจของไทย หรอสรางความมงคงใหคนในประเทศแตอยางใด” (ขาวหน 19 ตลาคม 2548)

ดร.นพนธ พวพงศกร ประธานสถาบน สถาบนวจยพอ การพฒนาประเทศไทย

“ภาษนตบคคลควรจะปรบลดลง แตตองยกเลกมาตรการภาษสงเสรมการลงทน (BOI)” (โพสต ทเดย 25 กมภาพนธ 2554)

นายดสต นนทะนาคร อดตประธาน สภาหอการคา แหงประเทศไทย

“BOI ควรมาดวา กจการใดทควรสงเสรมใหเกดการลงทนในไทยตอ และกจการใดไมจ าเปนตองสงเสรมการลงทนแลว และกจการทไมจ าเปนตองสงเสรมกยกเลก จะท าใหรฐบาลมรายไดจากภาษมาชดเชยกบการลดภาษเงนไดนตบคคล” (กรงเทพธรกจ 4 สงหาคม 2554)

นายกตพงศ “ควรจะมการเกบภาษนตบคคลในอตราเดยวกนทงสน หากรฐบาลมนโยบายทจะให

11

ผทรงคณวฒ ความเหน อรพพฒนพงศ ประธานกรรมการ บรษท เบเคอร แอนด แมคเคนซ

กจการใดไดรบการสงเสรมธรกจทมความส าคญเปนสวนๆ กใหอตราภาษเปนพเศษ หรอมสทธประโยชนมากกวา ทงน อาจพจารณายกเลกสทธประโยชนภาษ BOI เปนการทวไปได” (การเงนธนาคาร เมษายน 2554)

เกษมสนต วระกล อดตผชวยเลขานการรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

“เมอลดอตราภาษ [เงนไดนตบคคล] ไปแลวแรงดงดดดานภาษกลดลง แลว BOI จะท ายงไง ไทยเราพรอมหรอยงทจะปฏรปแนวทางการสงเสรมการลงทนไปสการใชเครองมอการสงเสรมทไมใชสทธประโยชนทางภาษอากรและสงเสรมการลงทนแบบเฉพาะเจาะจงอตสาหกรรมใหมากกวานหรอไม ซงทราบวาหลายประเทศทตางชาตนยมไปลงทนหรอไปจดตงเปนส านกงานภมภาค เขาใชมาตรการสงเสรมการลงทนแบบไมใชสทธประโยชนทางภาษกนอยและไดผลดเสยดวย” (โพสต ทเดย 21 พฤษภาคม 2555)

ศ.ดร.อมมาร สยามวาลา “BOI นาจะถงเวลาปดตวเองไดแลว และรฐบาลหนมาใชแนวทางลดภาษนตบคคลเพอดงตางประเทศเขามาลงทน พรอมๆ กบการปฏรปโครงสรางภาษ เชน ภาษทรพยสน... ...การยบส านกงาน BOI คอ ความพยายามในการตดสทธคนรวย ขณะเดยวกนการปฏรปภาษทรพยสน คอการกระจายรายไดทชวยคนจน ซงจะท าใหเกดความเปนธรรมของสงคมมากขน” (กรงเทพธรกจ 16 ตลาคม 2549)

ลม เปลยนทศ “ระบบภาษ 0% ของ BOI เปนภาษทไมเปนธรรมตอสงคม ไมเปนธรรมตอการแขงขนของบรษทคนไทยทไมได BOI บรษททไมตองเสยภาษเลย กบบรษททตองเสยภาษยบยบ ก าไรสทธยงตองเสยภาษอก 30% ท าใหบรษททไมไดรบการสงเสรม ซงมมากกวาไมรกเทา เสยเปรยบ และสไมได” (ไทยรฐ 17 ธนวาคม 2553)

ทมขาวการเงน หนงสอพมพโพสต ทเดย

“ผประกอบการรายใหญยงไดสทธภาษจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ไมตองจายภาษก าไร 8 ปแรก ซงรฐบาลประกาศวาจะลดสทธประโยชนสวนนลง แตปรากฏวนนภาษนตบคคลลดไปแลว แตสทธ BOI ยงอยเหมอนเดม ท าใหผประกอบการรายใหญไดเปรยบ SMEs มากขนไปอก” (โพสต ทเดย 4 มกราคม 2555)

รศ.ดร.นวลนอย ตรรตน “มงานวจยเยอะแยะในตางประเทศทศกษาพบวา เรองการไปยกเวนภาษเงนไดนตบคคลเพอสงเสรมการลงทนไมใชเปนตวเลอกของนกลงทนตางประเทศ นกลงทนตางประเทศนนเวลาทมาลงทน ปจจยอนๆ ส าคญกวา นนคอ BOI เหมอนเปนเพยงของแถมแตไมใชปจจยส าคญในการลงทน แตประเทศใน ASEAN ไปใชโมเดลเดยวกน แขงกนเพราะคดวาเราจะไดมากกวาประเทศเพอนบาน ถาประเทศ ASEAN รวมมอกน กจะท าใหภาพนหายออกไปได เพราะเรอง BOI เปนการเอาเปรยบกจการเลกๆ ซงยากล าบากอยแลว กจการใหญๆ เอาเปรยบกจการเลกๆ อนนวากนตรงไปตรงมา” (กลาวในงานสมมนาหวขอ “สสงคมไทยเสมอหนา การศกษาโครงสรางความมงคงและโครงสรางอ านาจเพอการปฏรป” เมอวนท 16 สงหาคม 2555)

จากความเหนขางตน อาจกลาวโดยสรปไดวา รฐบาลไทยควรพจารณาทบทวนระบบการสงเสรมการลงทน โดยเปลยนจากระบบทมความซบซอน และการใหสทธพเศษทางภาษตางๆ ซงประโยชนมกตกอยกบกจการจ านวนนอยทเปนกลมทนขนาดใหญ แลวมงสระบบภาษทเออประโยชนตอทกกจการ (ดรปท 4) โดยยดหลกทวา มาตรการภาษทดควรมลกษณะทเปนกลาง ไมเลอกปฏบต ไมผลกภาระภาษไปใหแกกจการอนๆ (กลาวคอ ฐานภาษควรจะกวาง และมอตราต า) ทงน หากรฐบาลจะใหการสงเสรมการลงทนดวยการยกเวนภาษ กควรจะเปนการใหแกกจการเพยงจ านวนนอย ซงมความส าคญและสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศเปนอยางมาก

12

แมวารฐบาลไดลดภาระภาษของผประกอบการดวยการลดอตราภาษเงนไดนตบคคลจาก 30% เหลอ 23% ในป พ.ศ. 2555 และเหลอ 20% ในป พ.ศ. 2556 ซงถอไดวาเปนการฉด “ยาแรง” เพราะเปนการลดจากอตราซงถอวาสงเปนล าดบท 2 ในอาเซยน (ลาวเกบท 35%) ลงมาเปนอตราซงต าเปนล าดบท 2 ในอาเซยน (สงคโปรเกบท 17%) อยางไรกตาม ในสวนของการปฏรประบบการสงเสรมการลงทนยงคงไมมความคบหนามากนก แมวาคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2554 ก าหนดใหมการด าเนนการทบทวนสทธประโยชนในการสงเสรมการลงทนกตาม4

รปท 4: เปรยบเทยบระบบภาษเพอสงเสรมการลงทน 2 ระบบ

เพอลดความไมเปนธรรมในระบบภาษซงเออตอกลมทนขนาดใหญทไดรบการสงเสรมการลงทนอยางไมเหมาะสม รฐบาลควรพจารณาปฏรประบบการสงเสรมการลงทนอยางจรงจงเพอใหสอดคลองไปกบเปาหมายยทธศาสตรเศรษฐกจและอตสาหกรรมของประเทศในระยะยาว โดยมแนวทาง ดงน

1. ควรจ ากดประเภทกจการทใหการสงเสรม (Selectively Promoted Sectors) โดยเปนกจการทสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและมลกษณะเฉพาะทโดดเดนและส าคญมากๆ เนองจาก การใหสทธประโยชนทางภาษเพอสงเสรมกจการใดๆ กตาม จะสงผลเปนการกดกนกจการอนๆ (ทไมไดรบการสงเสรม) จงท าใหเกดความไมเปนธรรมขน ทงน ดวยเหตทการก าหนดประเภทกจการเปนเรองส าคญระดบชาต ดงนน ในการก าหนดประเภทกจการ รฐบาลควรตงคณะกรรมการรวมในระดบรฐมนตร และประกอบดวยผแทนจากหนวยงานตางๆ เชน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงการคลง และหนวยงานวชาการ (เชน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย) เปนตน

2. ควรสรางกลไกและระบบการประเมนผลการใหสทธประโยชน (ทงกอนและหลงการอนมตโครงการ) อยางโปรงใสและมประสทธภาพ อนจะเปนเครองพสจนและยนยนตอสงคมไทยไดวา โครงการทไดรบการสงเสรมการลงทนไดสรางคณปการตอประเทศคมคากบตนทนทเกดขน เชน รายไดภาษทสญเสยไป (ซงท าใหกจการอนๆ ตองเขามารบภาระแทนและตองสญเสยขดความสามารถในการแขงขนไป) รวมตลอดจนคาเสยโอกาสในการน าเมดเงนภาษไปใชพฒนาโครงสรางพนฐาน ทรพยากรมนษย และสวสดการ เปนตน

4 เมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2554 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบการลดอตราภาษเงนไดนตบคคล (จาก 30% เหลอ 23% ในป 2555 และเหลอ 20% ในป 2556) และไดก าหนดเงอนไขวา “โดยใหส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนรวมกบกระทรวงการคลงทบทวนการใหสทธประโยชนในการสงเสรมการลงทน เพอใหสอดรบกบสภาวการณและการใหสทธประโยชนในการสงเสรมการลงทนทเปลยนแปลงไป และเพอเปนการดแลฐานภาษเงนไดของประเทศใหสอดคลองกบการด าเนนการปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคลดงกลาว”

13

3. ควรเปลยนตวชวดผลส าเรจ (KPIs) ของส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน จาก “มลคา” การลงทนทขอรบการสงเสรมการลงทน เปน “ความคมคา” ของการสงเสรมการลงทน เพอชใหเหนวา สงคมไทยไดรบผลประโยชนสทธจากการสงเสรมการลงทนอยางไร และเทาใด

4. ควรใหความส าคญกบสทธประโยชนทไมใชภาษ (Non-tax Incentives) และเปลยนบทบาทส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนใหเปนผอ านวยความสะดวก (Facilitator) แกผลงทนมากขน แลวลดสทธประโยชนทางภาษใหเหลอนอยทสดโดยใหเฉพาะบางกรณทส าคญและจ าเปนจรงๆ เทานน

5. ควรแสวงหาความรวมมอจากประเทศอาเซยน โดยประสานนโยบายการใหสทธประโยชนทางภาษของแตละประเทศใหสอดคลองกน แทนทรปแบบปจจบนซงความรวมมอกนสงเสรมการลงทนจากตางประเทศยงมนอย โดยแตละประเทศตางแขงกน “แจก” สทธประโยชนทางภาษใหแกนกลงทน อนมลกษณะเปนการลดและยกเวนภาษแบบ “แขงกนไปตาย” หรอแขงกนด าดงใหลงไปลกทสด (Race to the Bottom) ซงท าใหทกประเทศลวนแตเสยประโยชน

ทงน ประเทศสมาชกอาเซยนควรเพมความรวมมอในการสงเสรมการลงทนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยรวม เชน อาจก าหนดนโยบายรวมของกลมประเทศอาเซยนในการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ (Common FDI Promotion Policies) และตองรกษาสมดลระหวางการแขงขนกนเองกบการรวมมอกนในการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ เพอใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความสามารถในการแขงขนบนเวทโลกมากขน เพอใหภมภาคนมความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกมากขน พรอมๆ กบการรกษาผลประโยชนของประชาชนในภมภาค

2.2 สรป

การสงเสรมการลงทนในปจจบนมลกษณะเออประโยชนใหกลมทนขนาดใหญ โดยการสงเสรมการลงทนมการกระจกตวทงในเชงพนทและในเชงขนาดของโครงการ นอกจากนประเภทกจการทใหการสงเสรมยงเปนทนากงขาวาสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศอยางไร เหตใดรฐบาลจงตองใหการสงเสรมกจการเหลาน นอกจากน “การสงเสรมการลงทน” และ “การกดกนการลงทน” ถอเปนเหรยญสองดานของเรองเดยวกน นนคอ มลกษณะเปนระบบการใหสทธประโยชนทเลอกปฏบต (Discriminatory Incentives-based System) การใหสทธประโยชนทางภาษแกกจการกลมหนงท าใหกจการอกกลมหนงตองเขามารบภาระแทน กอใหเกดความไมเปนธรรม ดงนน รฐบาลจงตองชงน าหนกระหวางระบบภาษทซบซอน มการใหสทธพเศษตางๆ และกจการจ านวนนอยไดประโยชน กบระบบภาษทเรยบงาย อตราต า ทกกจการไดประโยชน และควรตองจ ากดประเภทกจการทใหการสงเสรม (Selectively Promoted Sectors) โดยตองเปนกจการทสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและมลกษณะเฉพาะทโดดเดนและส าคญมากๆ นอกจากน ประเทศสมาชกอาเซยนควรเพมความรวมมอในการสงเสรมการลงทนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยรวมเพอใหภมภาคนมความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกมากขน พรอมๆ กบการรกษาผลประโยชนของประชาชนในภมภาค

14

สวนท 3 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา: ความไมเปนธรรมในการลดหยอนและยกเวนภาษ

ในทางทฤษฎแลว ภาษเงนไดบคคลธรรมดาถอเปนภาษทางตรง (Direct Tax) ซงมการจดเกบตามความสามารถของผเสยภาษ (Ability to Pay) โดยถอเอารายได (Income) เปนเครองวดความสามารถของบคคล ซงบคคลจะมความสามารถในการเสยภาษมากนอยเพยงใดยอมแลวแตวา บคคลนนมรายไดมากหรอนอยเพยงใด ซงการจดเกบภาษของหลายประเทศไดวางหลกเกณฑโดยค านงถงขนาดของครอบครวตลอดจนคาใชจายในการจดหารายไดเพอจดเกบภาษเงนไดในอตรากาวหนาจากเงนไดสทธ (Net Income) ซงเปนรายไดหลกของบคคลหลงหกเงนไดทไดรบการยกเวนภาษ คาใชจาย และคาลดหยอนส าหรบผมเงนไดและครอบครวแลว ทงนเพอมใหเปนการไดเปรยบเสยเปรยบในความสามารถของผเสยภาษเงนไดนนเอง ภาษเงนไดจงเปนภาษทถอหลกยตธรรมมากทสดยงกวาภาษใดๆ และเปนทนยมเกบอยางแพรหลายทวโลก อยางไรกตาม การค านวณเงนไดสทธโดยอนญาตใหมการลดหยอนและยกเวนภาษอยางใจดท าใหรฐบาลตองสญเสยรายไดเปนจ านวนมาก (ขอมลจากกรมสรรพากรแสดงใหเหนวา ในปภาษ พ.ศ. 2553 คาลดหยอนของบคคลธรรมดาทงหมดทยนแบบ ภ.ง.ด. 90 และ 91 คดเปน 18.2% ของเงนไดพงประเมนทงหมด (หรอ 535,456 ลานบาท จากเงนไดพงประเมนทงหมด 2,942,495 ลานบาท)) ท าใหอตราภาษทแทจรง (Effective Tax Rate) อยท 7.17% เทานน5 ในประการส าคญการลดหยอนและการยกเวนภาษจ านวนมากมลกษณะเปนการทผมรายไดนอยอดหนนผมรายไดสง และเปนการเออประโยชนใหผมรายไดสงใชเปนชองทางในการเลยงภาษอกดวย มาตรการภาษในลกษณะดงกลาวยอมมสวนซ าเตมปญหาการกระจายรายไดใหยงทวความรนแรงมากขน เนอหาในบทนแบงออกเปน 4 สวน สวนแรกรวบรวมมาตรการตางๆ เพอบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา สวนทสองวเคราะหความไมเปนธรรมในการหกคาลดหยอนในระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา สวนทสามเสนอแนวทางการปรบปรงคาลดหยอน สวนทสเปนขอสรป

3.1 มาตรการตางๆ เพอบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา ในทางทฤษฎเศรษฐศาสตรการคลงนน การก าหนดใหจ านวนภาษซงผเสยภาษตองรบภาระเปนไปตามสดสวนของความสามารถในการเสยภาษของแตละบคคลไดน าไปสการก าหนดมาตรการทางภาษในหลายรปแบบ (เชน การหกคาลดหยอน การยกเวนภาษ) กลาวคอ เมอบคคลมเงนไดระดบหนง แตกมภาระตางๆ ในการครองชพ หากบคคลนนไมมโอกาสไดปลดเปลองภาระดงกลาวแลว กอาจไมสามารถประกอบอาชพและไดมาซงเงนไดในระดบดงกลาวได ดงนน ความสามารถทจะเสยภาษทเหมาะสมหรอแทจรงจงนาจะเปนระดบเงนไดหลงจากทไดหกภาระตางๆ ในการครองชพแลว ดวยเหตนในการเกบภาษเงนไดจากหลกความสามารถในการเสยภาษนน ผเสยภาษจงไดรบอนญาตใหหก “คาใชจาย” และ “คาลดหยอน” ได

5 หมายความวา ผทมเงนไดพงประเมนทกๆ 100 บาท จะตองเสยภาษโดยเฉลย 7.17 บาท

15

อยางไรกตาม การหกคาลดหยอนและการยกเวนภาษจะสงผลท าใหการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนไปตามหลกความสามารถในการเสยภาษนอยลงกวาเดม ซงสะทอนวา การหกคาลดหยอนและการยกเวนภาษมไดมวตถประสงคในการบรรเทาภาระภาษแตเพยงอยางเดยวแตประกอบดวยวตถประสงคในดานอนๆ ดวย เชน วตถประสงคทางดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานการศกษา ดานการบรหารจดเกบ เปนตน เนองจากสวนนมงศกษาผลกระทบทเกดขนจากการก าหนดมาตรการทางภาษเพอบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดาใหแกผเสยภาษโดยการหกคาลดหยอน ดงนนผ วจยจงจะเนนเฉพาะการลดหยอนภาษเงนไดและการยกเวนภาษเงนไดทใหน าไปหกเสมอนเปนคาลดหยอน6 โดยรายการทส าคญมดงน

1. คาลดหยอนสวนบคคลและคาลดหยอนเพอการศกษา: (ก) ตวผมเงนไดเองสามารถหกลดหยอนได 30,000 บาท (ข) คสมรสสามารถหกลดหยอนไดอก 30,000 บาท (ค) บตรของผมเงนไดหรอคสมรส สามารถหกลดหยอนได 15,000 บาท แตตองไมเกน 3 คน ทงน

ใหหกไดเฉพาะบตรซงมอายไมเกน 25 ปและยงศกษาอยในระดบอดมศกษา นอกจากนหากบตรดงกลาวยงศกษาอยกใหหกลดหยอนเพอการศกษาไดอกคนละ 2,000 บาท

2. คาลดหยอนและการยกเวนภาษส าหรบเบยประกนชวต: ไมเกน 100,000 บาท 3. คาลดหยอนและการยกเวนภาษส าหรบเงนสะสมทจายเขากองทนส ารองเลยงชพ: ไมเกน 500,000

บาท 4. คาลดหยอนและการยกเวนภาษส าหรบดอกเบยเงนกยมเพอการซอ เชาซอ หรอสรางทอยอาศย: ไม

เกน 100,000 บาท 5. คาลดหยอนเงนสมทบทจายเขากองทนประกนสงคม: ไมเกน 9,000 บาท 6. การลดหยอนคาอปการะบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงน

ได: หกลดหยอนไดคนละ 30,000 บาทส าหรบบดามารดาทมอาย 60 ปขนไป แตมใหหกลดหยอนส าหรบบดามารดาดงกลาวทมเงนไดพงประเมนในปภาษทขอหกลดหยอนเกน 30,000 บาทขนไป

7. คาอปการะเลยงดบดามารดา สามหรอภรยา บตรชอบดวยกฎหมายหรอบตรบญธรรมทเปนผพการ: หกลดหยอนไดคนละ 60,000 บาท

8. การยกเวนภาษคาซอหนวยลงทนในกองทนรวมเพอการเลยงชพ (Retirement Mutual Fund: RMF): การยกเวนภาษแบงเปน 2 ลกษณะ คอ

6 การยกเวนภาษเงนไดทใหน าไปหกเสมอนเปนคาลดหยอน แตกตางจากการยกเวนภาษเงนไดและการลดหยอนภาษเงนได ดงน

- การยกเวนภาษเงนได หมายถง การทไมตองน าเงนไดจ านวนทไดยกเวนมารวมกบเงนไดพงประเมนเลย - การลดหยอนภาษเงนได หมายถง การน าจ านวนเงนคาลดหยอนไปหกออกจากเงนไดพงประเมนภายหลงหกคาใชจาย

แลว - การยกเวนภาษเงนไดทใหน าไปหกเสมอนเปนคาลดหยอน หมายถง การน าจ านวนเงนทยกเวนไปหกออกจากเงนไดพง

ประเมนภายหลงหกคาใชจายและคาลดหยอนตามปกตแลว อยางไรกตาม มบางกรณทเปนการยกเวนเงนไดกอนหกคาใชจาย (นนคอ ใหน าเงนไดทไดรบการยกเวนไปหกออกจากเงนไดพงประเมน) เชน ในกรณของการยกเวนเงนไดทไดจายเขากองทนส ารองเลยงชพ ซงนอกจากผมเงนไดจะสามารถน าเงนทจายสะสมเขากองทนส ารองเลยงชพตามจ านวนทจายจรง แตไมเกน 10,000 บาท มาหกเปนคาลดหยอนไดแลว เงนไดทจายสะสมเขากองทนส ารองเลยงชพยงไดรบยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาอกดวย ในอตรา 15% ของคาจางเฉพาะสวนทเกน 10,000 บาท แตไมเกน 490,000 บาท

16

1) เงนคาซอหนวยลงทน: หกไดในอตรา 15% ของเงนไดพงประเมนทงสน ทงน จ านวนเงนคาซอหนวยลงทนใน RMF ทจะน ามายกเวนภาษนน แตเมอนบรวมกบเงนทจายสะสมเขากองทนส ารองเลยงชพ และกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการแลว จะตองไมเกน 500,000 บาท ส าหรบปภาษนนๆ

2) เงนไดจากการไถถอนหรอการขายหนวยลงทนคนใหกองทน: 2.1) เงนไดจากการไถถอนเพราะเหตสงอาย ทพพลภาพ หรอตาย เปนเงนไดทไดรบการยกเวน

ภาษเงนได 2.2) ก าไร (Capital Gain) จากการขายหนวยลงทนคนให RMF เปนเงนไดทไดรบการยกเวน

ภาษเงนได ทงน เฉพาะกรณทผมเงนไดถอหนวยลงทนมาแลวไมนอยกวา 5 ป นบตงแตวนซอหนวยลงทนครงแรก

9. การยกเวนภาษคาซอหนวยลงทนในกองทนรวมหนระยะยาว (Long-term Equity Fund: LTF): การยกเวนภาษแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) เงนคาซอหนวยลงทน: หกไดตามทจายจรง สงสดไมเกน 15% ของเงนไดพงประเมน และตองไม

เกน 500,000 บาท ส าหรบปภาษนน 2) เงนไดจากการขายหนวยลงทนคนใหกองทน: ก าไร (Capital Gain) จากการขายหนวยลงทนคน

ใหแก LTF เปนเงนไดทไดรบยกเวนภาษ ทงน เฉพาะกรณทผมเงนไดถอหนวยลงทนมาแลวไมนอยกวา 5 ปปฏทนนบตงแตวนทซอหนวยลงทนครงแรก

10. การยกเวนภาษส าหรบเงนไดเทาทผมเงนไดจายเปนเบยประกนภย ส าหรบการประกนสขภาพบดามารดาของผมเงนได รวมทงบดามารดาของสามหรอภรยาของผมเงนได : หกไดตามจ านวนเบยประกนภยทจายจรงแตไมเกน 15,000 บาท แตมใหหกในกรณทบดามารดาดงกลาวแตละคนมเงนไดพงประเมนในปภาษทขอหกลดหยอนเกน 30,000 บาท

11. การยกเวนภาษกรณรายจายส าหรบสนบสนนการศกษา: ผมเงนไดทบรจาคเงนเพอสนบสนนการศกษาจะไดรบการยกเวนภาษเงนไดส าหรบเงนไดพงประเมนเปนจ านวน 2 เทาของรายจายทจายไปเปนคาใชจายเพอสนบสนนการศกษา แตตองไมเกน 10% ของเงนไดพงประเมนหลงจากหกคาใชจายและคาลดหยอนอนๆ แลว

12. คาลดหยอนเงนบรจาค: เมอไดหกลดหยอนในกรณตางๆ มาแลว ยงสามารถน าเงนไดสวนทเหลอมาหกลดหยอนไดเทาจ านวนทบรจาคแกสถานพยาบาล สถานศกษาของทางราชการ หรอองคการสาธารณกศลตางๆ แตตองไมเกน 10% ของเงนไดทเหลอ

3.2 ความไมเปนธรรมในการหกคาลดหยอน7 การหกคาลดหยอนถอเปนมาตรการทางภาษทรฐบาลก าหนดขนเพอวตถประสงคบางประการ เชน เพอสงเสรมหรอสนบสนนใหผเสยภาษท ากจกรรมอยางใดอยางหนงตามนโยบายของรฐบาล เพอสงเสรมหรอสนบสนนอตสาหกรรมประเภทใดประเภทหนง หรอเพอบรรเทาภาระภาษใหแกผเสยภาษ (อนมผลเปนการลดจ านวนภาษทผเสยภาษตองช าระ ซงสะทอนถงความสามารถในการเสยภาษของแตละบคคล ) ทงน ไมวาจะ 7 เพอความกระชบของเนอหา ค าวา “การหกคาลดหยอน” ทกลาวถงตอจากนไปจะหมายความรวมถง “การยกเวนภาษทใหน าไปหกเสมอนเปนคาลดหยอน” ดวย

17

ดวยวตถประสงคใดกตาม การก าหนดมาตรการทางภาษดงกลาวควรอยบนพนฐานของความเปนธรรม โดยค านงถงสดสวนของความสามารถในการเสยภาษของแตละบคคล อนจะน าไปสการยอมรบและสมครใจทจะเสยภาษใหแกรฐตามหลกการจดเกบภาษทด การลดหยอนภาษเงนไดถอเปนการลดขนาดของฐานภาษ ซงจะสงผลกระทบตอความเปนธรรมตามแนวตง8 (Vertical Equity) และความเปนธรรมตามแนวนอน9 (Horizontal Equity) อกทงยงไมสอดคลองกบวตถประสงคและการใชโครงสรางอตราภาษแบบกาวหนา (Progressive) จงไมเปนธรรมแกผเสยภาษ กลาวคอ การหกคาลดหยอนจะใหประโยชนแกผมเงนไดสงมากกวาผมเงนไดต า จงกอใหเกดความไมเปนธรรมแกผเสยภาษทมเงนไดนอย ซงในทางวชาการอาจเรยกปรากฏการณนวา “ปรากฏการณพลกกลบ (Upside-down Effect)” การทรฐบาลอนญาตใหหกคาลดหยอนไดเปนจ านวนมาก ท าใหระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทยซบซอน และท าใหโครงสรางอตราไมกาวหนาอยางทควรจะเปน อกทงยงเปนชองทางใหผมรายไดสงเขามาใชสทธหกคาลดหยอนเพอหลกเลยงภาษอยางถกตองตามกฎหมาย ในทนขออธบายโดยยกตวอยางคนโสด 3 คน คอ นายจน นายจนไมจรง และนายรวย โดยแตละคนมเงนได การใชสทธหกคาลดหยอน และภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา ปรากฏตามรปท 5

รปท 5: เปรยบเทยบเงนได คาลดหยอน และภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา

จากรปแตละคนมรายการค านวณภาษดงน

นายจนมเงนไดปละ 360,000 บาท และเขาใชสทธหกคาลดหยอนเพยงรายการเดยวคอ คาลดหยอนผมเงนได 30,000 บาท เมอสนปเขาจะมภาระภาษทงสน 12,000 บาท

8 ความเปนธรรมตามแนวตง หมายถง ผมรายไดสงเสยภาษมากกวาผมรายไดนอย 9 ความเปนธรรมตามแนวนอน หมายถง ผมรายไดเทากนกเสยภาษเทากน

18

นายจนไมจรงมเงนไดปละ 360,000 บาท และเขาใชสทธหกคาลดหยอนหลายรายการ จนกระทงท าใหเขาไมมภาระภาษเลย (0 บาท)

นายรวยมเงนไดปละ 1,200,000 บาท และเขารจกวางแผนภาษโดยใชสทธหกคาลดหยอนเปนจ านวนมาก จนท าใหเขาไมมภาระภาษเลย (0 บาท)

หากเปรยบเทยบระหวางนายจนกบนายจนไมจรง ทงสองคนมเงนไดเทากน (360,000 บาท) แตการใชสทธหกคาลดหยอนทแตกตางกนท าใหสองคนนมภาระภาษตางกนมาก (12,000 บาท และ 0 บาท) นนหมายความวา คาลดหยอนท าใหระบบภาษไมมความเปนธรรมตามแนวนอน นอกจากนหากเปรยบเทยบระหวางนายจนกบนายรวย ทงสองคนมเงนไดตางกนมาก (360,000 บาท และ 1,200,000 บาท) แตการใชสทธหกคาลดหยอนทแตกตางกนท าใหสองคนนมภาระภาษตางกนมาก (นายจนเสย 12,000 บาท และนายรวยเสย 0 บาท) นนหมายความวา คาลดหยอนท าใหระบบภาษไมมความเปนธรรมตามแนวตง ในการพจารณาการใชสทธหกคาลดหยอนแตละประเภท โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ โดยผวจยสมมตวา ผทมเงนไดสทธตงแต 1 ลานบาทขนไปเปนผมรายไดสง ซงจากแผนภมท 4 สามารถจ าแนกการใชสทธคาลดหยอนออกไดเปน 3 ประเภท คอ

1) การใชสทธหกคาลดหยอนไมแตกตางกนมากนกระหวางผมรายไดนอยกบผมรายไดสง ประกอบดวย คาลดหยอนบตร คาลดหยอนบดามารดา และคาลดหยอนประกนสขภาพบดามารดา

2) การใชสทธหกคาลดหยอนแตกตางกนระหวางผมรายไดนอยกบผมรายไดสง ประกอบดวย คาลดหยอนเบยประกนชวต คาลดหยอนเงนสะสมกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ (กบข.) และคาลดหยอนดอกเบยเงนกยมซอบาน

3) การใชสทธหกคาลดหยอนแตกตางกนสงมากระหวางผมรายไดนอยกบผมรายไดสง ประกอบดวย คาลดหยอนเงนสะสมกองทนส ารองเลยงชพ คาลดหยอน RMF คาลดหยอนบรจาคการศกษา คาลดหยอนบรจาคอนๆ และคาลดหยอน LTF

แผนภมท 4: การใหสทธหกคาลดหยอนแตละประเภท โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ

หมายเหต: เปนขอมลภาษเงนไดบคคลธรรมดาในปภาษ พ.ศ. 2551 ทมา: กรมสรรพากร ค านวณโดยผวจย

19

ทอธบายไปขางตนเปนการพจารณาจากจ านวนเงนคาลดหยอน (นนคอ จ านวนเงนคาลดหยอนทยงไมไดน าไปคณกบอตราภาษ) ในสวนนจะเปนการพจารณาถงจ านวนเงนคาลดหยอนทน าไปคณกบอตราภาษแลว ซงกคอ จ านวนภาษทลดลงหรอรายจายของรฐบาล (Tax Expenditure) ซงใหผลลพธทางเศรษฐกจเทากบกรณทรฐบาลจายเงนอดหนนใหประชาชนบางกลม ผลการศกษาพบวา คาลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทยเปนการโอนเงนใหแกผมรายไดสงมากกวาผมรายไดนอย กลาวคอ การใหหกคาลดหยอนท าใหผทมเงนไดสทธในชวง 150,001 – 200,000 บาท ไดรบเงนอดหนนจากรฐบาล (เสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาลดลงไป) โดยเฉลย 7,380 บาท/คน และยงมเงนไดสงขน จะยงไดรบเงนอดหนนมากขน โดยผทมเงนไดสทธ 2,000,001 บาทขนไป ไดรบเงนอดหนนจากรฐบาล (เสยภาษลดลง) โดยเฉลย 133,895 บาท/คน (ดแผนภมท 5) จะเหนไดวา ระบบการจายเงนอดหนนผานคาลดหยอนภาษทใชอยในปจจบนถอเปนการโอนเงนใหแกผมรายไดสงมากกวาผมรายไดนอย

แผนภมท 5: จ านวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาทลดลง (Tax Expenditure) อนเนองจากการหกคาลดหยอน โดยเฉลยตอคน

หมายเหต: เปนขอมลภาษเงนไดบคคลธรรมดาในปภาษ พ.ศ. 2551 ทมา: กรมสรรพากร ค านวณโดยผวจย

3.3 แนวทางในการปรบปรงคาลดหยอน การลดหยอนภาษซงมลกษณะเออประโยชนตอผมรายไดสงยอมเปนการตดโอกาสเขาถงทรพยากรสวนรวมของผมรายไดนอยทจะไดรบจากการทรฐน าเงนรายไดภาษมาใชจายชวยเหลอผทดอยกวาในสงคม ดงนน การพจารณาทบทวนรายการคาลดหยอนจงเปนสงจ าเปน อกทงยงสอดคลองกบผลการศกษาของ World Bank (2011) ทพบวา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทยมโครงสรางกาวหนาอยางมาก (Highly Progressive) โดยผมรายไดสงถกเกบภาษสง สวนคนชนกลางจ านวนมากซงควรจะเสยภาษกลบแทบไมตองเสย อนเนองมาจากรฐบาลไดใหการยกเวนและลดหยอนภาษมากเกนไป ในท านองเดยวกบการศกษาของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) ทชวา การลดหยอนและการใหประโยชนทางภาษเออตอผมรายไดสงมากกวาผมรายไดนอย เพราะผมรายไดสงมชองทางการลดหยอนภาษไดมากกวา

20

ทางเลอกในการปรบปรงคาลดหยอนมอยางนอย 2 แนวทาง คอ 1. การจ ากดวงเงนคาลดหยอน

จ ากดวงเงนใชสทธหกคาลดหยอนภาษทกประเภทแบบเหมารวมกน เชน ก าหนดวาไมเกน 5 แสนบาท หมายความวา ผมรายไดสงทเคยหกคาลดหยอนได 1.5 ลานบาทกหกไดแค 5 แสนบาท สวนทเกน 1 ลานบาทกตองน าไปค านวณภาษ

2. การจ ากดวงเงนการใชสทธหกลดหยอนภาษเปนรายกรณ

รายการคาลดหยอนบางรายการแมวาจะสมควรถกยกเลก อยางไรกตาม การยกเลกรายการคาลดหยอนแทบจะเปนไปไมไดเลยในทางการเมอง เพราะการยกเลกรายการคาลดหยอนมกจะกระทบตอผมรายไดสง จงอาจถกคนกลมนตอตาน แนวทางทเปนไปไดมากกวา คอ การจ ากดวงเงนการใชสทธหกลดหยอนภาษเปนรายกรณ จากการศกษาพบวา มาตรการทสมควรมการจ ากดวงเงนดงกลาว คอ มาตรการทอนญาตใหผมเงนไดสามารถหกคาลดหยอนเงนไดเทาทจายเปนคาซอหนวยลงทนใน LTF และ RMF ซงปจจบนใหหกไดกองทนละไมเกน 5 แสนบาท หากน าสองกองทนมารวมกนเทากบวารฐใหคาลดหยอนสงถง 1,000,000 บาท ซงส าหรบผมรายไดสงทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมในขนอตราท 37% แลว ยอมหมายความวารฐบาลไดยกเวนภาษให ซงกคอโอนเงนใหนนเอง เปนเงนสงถง 3.7 แสนบาท/ป สงนยอมท าใหโครงสรางอตราภาษกาวหนา (Progressive) ทก าหนดไว แทบไมมผลใดๆ ในทางปฏบต ในสวนของ RMF นน อาจเขาใจไดวาเปนการมงลดภาระการเลยงดและชวยเหลอโดยรฐในอนาคต เมอถงเวลาทประชากรสวนใหญของประเทศเขาสวยชราภาพ สวน LTF กอาจถอไดวาเปนการสงเสรมการออมแบบผกพนระยะยาว การลงทนในตลาดทน ตลาดเงน และเปนการเสรมสรางเสถยรภาพของตลาดหลกทรพย อยางไรกด จากการศกษารายการลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทยเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน พบวา ไมมประเทศใดเลยทใหสทธหกคาลดหยอน LTF โดยในภมภาคนมประเทศไทยเพยงประเทศเดยวทใชคาลดหยอนภาษสงเสรมตลาดทน ขณะเดยวกนการศกษาของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) ไดมขอสรปวา RMF และ LTF เออตอผมรายไดสงเทานน ดงนนระบบภาษแทนทจะชวยสนบสนนใหเกดกลไกการกระจายผลประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจอกทางหนง กลบซ าเตมใหเกดความเหลอมล าในดานรายได 2.1) LTF

ในสวนของ LTF การใหหกคาลดหยอน LTF กอใหเกดความไมเปนธรรมในระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาสงมาก จากแผนภมท 6 จะเหนไดวา ผมรายไดนอยซอหนวยลงทนใน LTF นอย จงใชสทธในการหกคาลดหยอน LTF ไดนอย ในขณะทผมรายไดสงไดรบประโยชนจากการลดหยอนอยางมาก เชน ผทมเงนไดสทธ 150,001 – 200,000 บาท มการใชสทธหกลดหยอน LTF เฉลยคนละ 41,531 บาท ในขณะทผทมเงนไดสทธ 20 ลานบาทขนไป มการใชสทธหกลดหยอน LTF เฉลยคนละ 574,231 บาท ในประการส าคญในชวงทผานมาเพดานวงเงนหกลดหยอน LTF ไดปรบเพมขนมาโดยตลอด10

10 คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 4 มนาคม พ.ศ. 2551 ใหขยายวงเงนหกลดหยอนคาซอหนวยลงทนใน LTF จากเดมทก าหนดไวไมเกน 300,000 บาท เพมขนเปนไมเกน 500,000 บาท

21

แผนภมท 6: การใชสทธหกลดหยอน LTF โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ

หมายเหต: บางชนเงนไดสทธมการใชสทธเกนกวา 500,000 บาท เนองจากใชขอมลในป พ.ศ.

2551 ซงไดมการขยายเพดานเปน 700,000 บาทเปนการชวคราว ทมา: กรมสรรพากร ค านวณโดยผวจย

นอกจากน หากมองในแงผลตอบแทนของการลงทน หากผมรายไดสงซงตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในอตรา 37% ออมเงนผาน LTF เปนจ านวน 100 บาท เทากบวา เปนการลงเงนตวเองแค 63 บาท และจะไดรบเงนจากรฐบาลมาลงทนอก 37 บาท (เพราะหากไมน ามาลงทนใน LTF กจะตองเสยภาษในอตรา 37%) และคาดหวงผลตอบแทนจากตลาดหนราวเฉลยปละ 11 บาท11 ดงนน ผลตอบแทนรวมจะเทากบ 111 บาท จากเงนลงทนเพยง 63 บาท เทากบวาไดรบผลตอบแทนสงถง 48 บาท ซงหมายความวาไดรบผลตอบแทนการออมท 76% ตอป ซงถอวาสงเหลอเชอ ลกษณะดงกลาวท าให ประวทย เรองศรกลชย วจารณวา การใหสทธทางภาษเงนไดบคคลธรรมดาแกกองทนเงนออมอยาง RMF และ LTF “เปนการโยนเงนภาษของชาตไปชวยเพมผลตอบแทนการลงทนใหคนระดบเศรษฐ” (กรงเทพธรกจ, 7 มกราคม 2553 หนา 11) ในท านองเดยวกน รศ.ดร. นวลนอย ตรรตน คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เคยใหความเหนวา

“คาลดหยอนทควรจะยกเลกไปเลยคอ LTF เพราะ LTF มนบอกวตถประสงคไมไดเลย นอกจากสนบสนนตลาดหน ถาตลาดหนมผลตอบแทนทจงใจพอ คนกไปเอง อนนเปนเรองปกต ดงนน LTF มนไมมเปาหมายอะไรเลย เราหา LTF จากประเทศอนๆ ไมไดหรอก” (กลาวในงานสมมนาหวขอ “สสงคมไทยเสมอหนา การศกษาโครงสรางความมงคงและโครงสรางอ านาจเพอการปฏรป” เมอวนท 16 สงหาคม 2555)

2.2) RMF

ในสวนของ RMF การใหหกคาลดหยอน RMF กอใหเกดความไมเปนธรรมในระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาอยางมาก จากแผนภมท 7 จะเหนไดวา ผมรายไดนอยซอหนวยลงทนใน RMF นอย จงใชสทธในการหกคาลดหยอน RMF ไดนอย ในขณะทผมรายไดสงไดรบประโยชนจากการลดหยอนอยาง

11 ขอมลจากส านกงานเศรษฐกจการคลงชวา สถตผลตอบแทนยอนหลง 31 ป ตงแตป พ.ศ. 2518 - 2548 การลงทนในหนจะมผลตอบแทนเฉลย 11% ตอป ซอพนบตรตางๆ ผลตอบแทนประมาณ 9% และหากฝากเงนจะมผลตอบแทนประมาณ 7%

22

มาก เชน ผทมเงนไดสทธ 150,001 – 200,000 บาท มการใชสทธหกลดหยอน RMF เฉลยคนละ 35,909 บาท สวนผทมเงนไดสทธ 20 ลานบาทขนไป มการใชสทธหกลดหยอน RMF เฉลยคนละ 509,050 บาท ในประการส าคญในชวงทผานมาเพดานวงเงนหกลดหยอน RMF ไดปรบเพมขนมาโดยตลอด12

แผนภมท 7: การใชสทธหกลดหยอน RMF โดยเฉลยตอคน จ าแนกตามชนเงนไดสทธ

หมายเหต: บางชนเงนไดสทธมการใชสทธเกนกวา 500,000 บาท เนองจากใชขอมลในป

พ.ศ. 2551 ซงไดมการขยายเพดานเปน 700,000 บาทเปนการชวคราว ทมา: กรมสรรพากร ค านวณโดยผวจย

ในการก าหนดคาลดหยอนนน รฐบาลควรตองประเมนโดยเปรยบเทยบระหวางเปาหมายเพอเปนเครองมอตามนโยบายรฐบาล กบเปาหมายเพอเปนแหลงรายไดใหกบรฐบาลและเปาหมายในการกระจายรายได ทงน รฐบาลสามารถใชคาลดหยอนเพอเปนเครองมอในการด าเนนนโยบายเพอสงเสรมบางภาคเศรษฐกจหรอภาคสงคมได แตตองอยในขอบเขตทเหมาะสม ผวจยเสนอเกณฑวา คาลดหยอนควรเนนใหการลดหยอนผทมเงนไดสทธไมเกน 1 ลานบาท/ป (ดรปท 6) ซงหากยดเกณฑเชนนแลว คาลดหยอนในกรณของ LTF และ RMF ซงปจจบนใหกองทนละ 5 แสนบาท ควรเปนดงน - คาลดหยอน LTF ควรจะอยทประมาณ 1.5 แสนบาท ซงจากแผนภมท 6 จะเหนวา ผมเงนได

750,000 - 1,000,000 บาท ใชสทธลดหยอนเพยงประมาณ 1.26 แสนบาทเทานน หรออาจพจารณาใหยกเลกคาลดหยอน LTF ไปเลยทงหมดเนองจากในปจจบนตลาดหลกทรพยไดพฒนามากพอสมควรแลว นอกจากน LTF ไมใชคาลดหยอนภาษทเปนสากล เพราะในภมภาคนมประเทศไทยเพยงประทศเดยวทใชคาลดหยอนภาษสงเสรมตลาดทน

- คาลดหยอน RMF ควรจะอยทประมาณ 1.5 แสนบาท ซงจากแผนภมท 7 จะเหนวา ผมเงนได 750,000 – 1,000,000 บาท ใชสทธลดหยอนเพยงประมาณ 1.14 แสนบาทเทานน

12 คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 4 มนาคม พ.ศ. 2551 ใหขยายวงเงนหกลดหยอนคาซอหนวยลงทนใน RMF เมอรวมกบกองทนส ารองเลยงชพ หรอกองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ จากเดมทก าหนดไวไมเกน 300,000 บาท เพมขนเปนไมเกน 500,000 บาท

23

รปท 6: หลกการในการหกคาลดหยอน

3.4 สรป มาตรการบรรเทาภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดาบางมาตรการใหประโยชนแกผเสยภาษโดยไมสอดคลองกบหลกความเปนธรรมและความสามารถในการเสยภาษ การลดหยอนภาษซงมลกษณะเออประโยชนตอผมรายไดสงยอมเปนการตดโอกาสเขาถงทรพยากรสวนรวมของผมรายไดนอยทจะไดรบจากการทรฐน าเงนรายไดภาษมาใชจายชวยเหลอผทดอยกวาในสงคม นอกจากน การก าหนดมาตรการการหกลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทยสะทอนวา รฐบาลมไดใหความส าคญกบเปาหมายการสรางความเปนธรรมในการกระจายรายได กลาวคอ มาตรการทางภาษโดยการหกคาลดหยอนและการยกเวนภาษหลายมาตรการเปนการทผมรายไดนอยอดหนนผมรายไดสง และเปนการเออประโยชนใหผมรายไดสงเขามาใชสทธหกคาลดหยอนเพอหลกเลยงภาษอยางถกตองตามกฎหมาย ซงยอมขดกบหลกความเปนธรรมทางภาษ อกทงยงขดกบหลกการของคาลดหยอนทประสงคใหมการหกคาลดหยอนเพอเปนการบรรเทาภาระภาษตามสถานภาพของผเสยภาษ (อนจะสะทอนถงความสามารถในการเสยภาษของแตละบคคล ) ดวยเหตน จงควรมการทบทวนรายการคาลดหยอนตางๆ และการจะอนญาตใหหกคาลดหยอนควรมหลกการทแนนอนเพอใชเปนแนวปฏบต เพอปองกนไมใหระบบภาษเออประโยชนตอกลมผมรายไดสงจนเกนสมควร

24

สวนท 4 การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit):

ภาษและเงนโอนเพอสรางสงคมทเปนธรรม

“[Milton Friedman] was above all pragmatist, and he emphasized the superiority of the negative income tax over conventional welfare programs on purely practical grounds. If the main problem of the poor is that they have too little money, he reasoned, the simplest and cheapest solution is to give them some more. He saw no advantage in hiring armies of bureaucrats to dispense food stamps, energy stamps, day care stamps and rent subsidies.” (Robert H. Frank เขยนสรปแนวความคดของ Milton Friedman ไวใน The New York Times ฉบบวนท 23 พฤศจกายน 2549, เพมตวเนนโดยผวจย)

การใชเครองมอทางภาษเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดโดยการจดเกบภาษเงนไดในอตราสงๆ มกสงผลลบตอการท างาน การออม และการลงทน ดงนน การด าเนนนโยบายภาษเพอเปาหมายในการลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดควรด าเนนการควบคไปกบมาตรการทางดานรายจายดวย โดยในชวงประมาณ 10 ปทผานมา รายจายทางดานสวสดการของรฐบาลไทยเพมขนอยางตอเนอง13 การเพมรายจายทางดานสวสดการเชนนท าใหภาครฐบาลมความซบซอน ไรประสทธภาพมากขน ซงเปนทคาดการณกนโดยทวไปวา รฐบาลอาจตองขนภาษเพอมาใชจายทางดานสวสดการในทสด อยางไรกตาม ขอจ ากดทรฐบาลไทยตองประสบอยเสมอ คอ การจดสวสดการใหถงมอกลมเปาหมายทตองการเปนไปไดยากมาก ในประการส าคญดวยขอจ ากดทางดานขอมล ท าใหผก าหนดนโยบายของไทยไมสามารถระบไดชดเจนวา คนจนคอใครบาง และอยทใด จงท าใหรายจายทางดานสวสดการของรฐบาลโดยสวนใหญแลว (ประมาณ 80 – 99 %) กลบถกจดสรรไปใหแกผทไมจน (ดตารางท 4)

ตารางท 4: การเขาถงบรการทรฐจดให จ าแนกตามกลมผรบประโยชน (คนจนและคนไมจน)

หนวย: รอยละ การเขาถงบรการ ไมจน จน รวม

เงนกเพอการศกษา 99.8 0.2 100.0 ธนาคารประชาชน 97.9 2.1 100.0 กองทนหมบานและชมชนเมอง 91.2 8.8 100.0 ทนการศกษา 90.9 9.1 100.0 กองทนอนๆ 89.2 10.8 100.0 เบยผสงอาย 80.4 19.6 100.0 เงนสงเคราะหผพการ 78.9 21.1 100.0 ทมา: สรจต ลกษณะสต และคณะ (2553: 52)

ดวยเหตทระบบตลาดเสรไมอาจท าหนาทในการกระจายรายไดไดอยางสมบรณ รฐจงตองมบทบาทส าคญในการท าหนาทแบงสรรปนสวนรายไดใหม ดวยการดงเอาความสามารถในการแสวงหารายไดของผคนมาแปลง

13 การศกษาของสรจต ลกษณะสต และคณะ (2553) พบวา ในชวงป พ.ศ. 2550 - 2554 นน งบประมาณรายจายเพมขนเฉลยปละ 8.8% ในขณะทรายจายดานสวสดการเพมขนเฉลยปละ 12.5%

25

รปเปนภาษอากร เพอน ามาจดสรรแกคนทดอยกวาในสงคมในรปของสวสดการ อยางไรกตาม ระบบสวสดการของไทยตองใชงบประมาณมากกวาทควรจะเปน ซงมสาเหตสวนหน งมาจากการไมสามารถระบตวผทสมควรไดรบการชวยเหลอได ในบทนผวจยจงมงศกษาเครองมอทางภาษและเงนโอนซงเปนเครองมอสนบสนนการจดสวสดการ เพอใหสามารถระบตวผทสมควรไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลไดอยางถกตอง โดยใชกรณศกษาของประเทศสหรฐอเมรกาทเรยกวา การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit: EITC)14 ซงประสบการณในการใชเครองมอดงกลาวจะเปนประโยชนตอการออกแบบและการพจารณาความเหมาะสมในการพจารณาน ามาใชในกรณของไทย บทนแบงออกเปน 8 สวน โดยสวนแรกแสดงถงทรพยากรทางการคลงทตองสญเสยไปจากการด าเนนนโยบายแบบถวนหนา (Universal Coverage) สวนทสองน าเสนอแนวคด Negative Income Tax (NIT) ของศาสตราจารย Milton Friedman ซงเปนแนวคดทน าไปส EITC สวนทสามอธบายถงลกษณะทวไปของ EITC สวนทสอธบายถงเงอนไขทผมรายไดนอยจะไดรบ EITC สวนทหาอภปรายถงขอดของ EITC และประโยชนทนาจะเกดขนหากน ามาใชในกรณของไทย สวนทหกเปนขอเสนอ EITC ในกรณของประเทศไทย โดยใชชอวา “เงนโอนแกจนคนขยน” และสวนสดทายเปนการสรป

4.1 ความสนเปลองของงบประมาณในการด าเนนนโยบายถวนหนา (Universal Coverage) ในสวนน เปนการพจารณางบประมาณทตองใชส าหรบการด าเนนนโยบายแบบถวนหนา (Universal Coverage) โดยเสนอตวอยางกรณของเบยยงชพคนชรา ซงในอดตนนรฐบาลไทยเคยใชวธการจดสรรเบยยงชพคนชราโดยวธการตรวจสอบรายได (Means Test) อยางไรกตามดวยอปสรรคทางดานความยงยากในการคดกรองคนจนเพอหาบคคลผมสทธรบเบยยงชพ ซงมตนทนคอนขางสง ประกอบกบการทระบบ Means Test มกจะน าไปสปญหาทเรยกวา Exclusion Error (นนคอ การทคนยากจนจรงๆ ไมไดรบการชวยเหลอจากรฐบาล) ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2552 รฐบาลนายอภสทธ เวชชาชวะ จงไดยกเลกระบบ Means Test โดยเปลยนมาใชระบบถวนหนาแทน ในประการส าคญหากการคดเลอกคณสมบตของผรบเบยยงชพไมมการตรวจสอบรายไดยอมท าใหรฐบาลตองใชงบประมาณจ านวนมหาศาล และยงน าไปสปญหาความไมเปนธรรมระหวางผมสทธรบเบยยงชพอกดวย (นนคอ เศรษฐยอมมสทธไดรบเบยยงชพเฉกเชนเดยวกนกบคนจน ) ดงทส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) ศกษาพบวา

- ในเขตเมอง: จากจ านวนผสงอายท “ไมจน” ทงหมด มถง 69.76% ทไดรบเบยยงชพ - ในเขตชนบท: จากจ านวนผสงอายท “ไมจน” ทงหมด มถง 84.82 ทไดรบเบยยงชพ

14 โปรดสงเกตวา เปนการใหเครดตภาษส าหรบเงนไดเนองจากน าพกน าแรง หรอเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income) นนคอ เงนไดตามมาตรา 40 (1) และมาตรา 40 (2) แหงประมวลรษฎากรเทานน โดยไมรวมถงรายไดทเปนดอกผลจากการลงทนหรอรายไดทเกดจากทรพยสนหรอเงนไดจากธรกจ

26

จากตารางท 5 ในปงบประมาณ พ.ศ. 2555 รฐบาลไดจายเบยยงชพใหแกผสงอายท “ไมจน” เปนจ านวนถง 7,016,622 - 1,094,000 = 5,922,622 ลานคน ท าใหรฐบาลตองใชเงนงบประมาณสงกวาทควรจะเปนถง 53,608 - 8,358 = 45,250 ลานบาท/ป ซงปญหาดงกลาวในทางวชาการเรยกวา Inclusion Error (นนคอ ผทไมสมควรไดรบประโยชนจากโครงการสวสดการของรฐ พลอยไดรบประโยชนไปดวย)

ตารางท 5: งบประมาณรายจายส าหรบเบยยงชพคนชรา

ประเภทของผสงอาย ทงประเทศ

จ านวน (คน)

งบประมาณรายจายส าหรบเบยยงชพคนชรา (ลานบาท)

ผสงอายทยากจน15 1,094,000 8,358 ผสงอายทไดรบเบยยงชพทงหมด16 7,016,622 53,608

ผสงอายทงประเทศ17 8,070,000 หมายเหต: ในปงบประมาณ พ.ศ. 2555 เปนการจายเบยยงชพรายเดอนแบบขนบนได ดงน ผสงอายทมอาย 60

- 69 ปจะไดรบเบยยงชพในอตรา 600 บาท/คน/เดอน ผสงอายทมอาย 70 - 79 ป จะไดรบเบยยงชพในอตรา 700 บาท/คน/เดอน ผสงอายทมอาย 80 - 89 ป จะไดรบเบยยงชพในอตรา 800 บาท/คน/เดอน ผสงอายทมอาย 90 ปขนไป จะไดรบเบยยงชพในอตรา 1,000 บาท/คน/เดอน

นอกจากกรณของเบยยงชพแลวยงมกรณอนๆ ทรฐบาลใหการชวยเหลอไมตรงกบกลมเปาหมาย เชน โครงการชวยเหลอคาครองชพประชาชนและบคลากรภาครฐ (หรอเชคชวยชาต หรอเชค 2,000 บาท)18 ซงน าไปสปญหาอยางนอย 2 ประการ คอ

1) ปญหา Exclusion Error นนคอ แรงงานซงอยนอกระบบประกนสงคมและไมไดอยในระบบราชการ (เชน พอคาแมคาแผงลอย ผขบขจกรยานยนตรบจาง เกษตรกรรายยอย ) จะถกกดกนออกไป โดยไมไดรบเชค 2,000 บาท ทงๆ ทแรงงานนอกระบบดงกลาวมสวนหนงทเปนผมรายไดนอย มรายไดไมแนนอน และไมไดรบความคมครองจากรฐรวมอยดวย

2) ปญหาเรองความไมเปนธรรมระหวางผมรายไดกลมตางๆ ทตองการความชวยเหลอไมเทากน เชน ผใชแรงงานทมเงนเดอน 5,000 บาทกบพนกงานบรษททมเงนเดอน 14,900 บาท ตางกไดรบเงนโอน 2,000 บาทเทาๆ กน จงเทากบเปนการปฏบตตอบคคลทแตกตางกนใหเหมอนกน

ปญหาตางๆ ขางตนสะทอนวา รฐบาลไทยยงขาดฐานขอมลของประชากร โดยเฉพาะขอมลเกยวกบรายไดซงเปนขอมลส าคญทจะใชจ าแนกวา ใครคอผมรายไดนอยบาง ท าใหรฐบาลไมสามารถก าหนดนโยบายแกปญหาความยากจนใหตรงกลมเปาหมายได จงท าใหผมรายไดนอยตวจรงไมไดรบประโยชน อกทงยงท าใหรฐบาลมภาระรายจายมากเกนจ าเปนอกดวย ในสวนถดไปจงเปนการอธบายถงขอเสนอเกยวกบ Negative Income Tax ซงเปนเครองมอส าคญในการระบตวผทมรายไดนอย แลวรฐบาลกเขาไปใหความชวยเหลอโดยวธการโอนเงนใหแกกลมบคคลดงกลาว

15 ขอมลจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) 16 ขอมลจากเอกสารงบประมาณ ปงบประมาณ พ.ศ. 2555 17 ขอมลจากฐานขอมลทะเบยนราษฎรในป พ.ศ. 2554 18 โครงการชวยเหลอคาครองชพและบคลากรภาครฐเปนการใหเงนอดหนนแกแรงงานทอยในระบบประกนสงคม หรออยในระบบราชการ และมรายไดไมเกน 15,000 บาท โดยแตละคนจะไดรบเชคเงนสด 2,000 บาทจากรฐบาล

27

4.2 ขอเสนอของ Milton Friedman เกยวกบ Negative Income Tax โดยปกตแลวการค านวณจ านวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะเรมจากการยกเวนเงนได แลวน าเงนไดไปหกคาใชจายและคาลดหยอน จนกระทงเหลอเงนไดสทธเทาใดกน าไปคณกบอตราภาษ กจะทราบจ านวนภาษทตองช าระใหแกรฐ (Positive Income Tax) ซงหลกการเบองหลงของการบรรเทาภาระภาษเหลานมาจากแนวคดทวา รฐไมควรจดเกบภาษจากเงนไดทไดจายออกไปเพอด ารงชพตามความจ าเปนพนฐาน (Basic Needs) อยางไรกตาม ในสวนของผทมเงนไดสทธไมถงเกณฑช าระภาษจะไมไดรบประโยชนใดๆ เลยจากมาตรการบรรเทาภาระภาษ ลกษณะดงกลาวจงน าไปสแนวคดในการใหความชวยเหลอแกประชาชนกลมนดวยการจดสรรเงนโอนให โดยผานระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาเพอลดความแตกตางทางรายได นนคอ เปนการประสานระบบภาษและระบบสวสดการเขาไวดวยกน เงนโอนทรฐโอนใหนจงมลกษณะเปนภาษเงนไดตดลบ (Negative Income Tax: NIT) แนวคดของ NIT ถกเสนอเปนครงแรกโดยศาสตราจารย Milton Friedman นกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบล ซงไดเสนอไวเมอป ค.ศ. 1962 โดยมงใช NIT เพอเปนเครองมอในการแกปญหาความยากจน ขณะเดยวกนกไมบดเบอนกลไกการท างานของระบบตลาดเสร ซง Friedman ตระหนกดวาระบบตลาดเสรไมสามารถท าหนาทกระจายรายไดใหคนทกคนในสงคมมรายไดเพยงพอแกการด ารงชพขนต าได อยางไรกตาม Friedman มองวา สงคมทเปนธรรมคอสงคมทใหความเทาเทยมกนของโอกาส ไมใชความเทาเทยมกนของรายได กลาวคอ รฐบาลไมควรพยายามท าตามแนวคดสงคมนยมทจะบงคบใหน าผลงานหรอรายไดของทกๆ คนในสงคมมาแบงกนอยางเทาเทยมตามความตองการของแตละคน เพราะจะบนทอนประสทธภาพทางเศรษฐกจอยางยง ดงนน Friedman จงตอตานการเกบภาษตางๆ อยางรนแรง ยกเวนแตเพยงการเกบ NIT ซงเขาเหนวาเปนการชวยเหลอผดอยโอกาสโดยบดเบอนระบบตลาดเสรนอยทสด (Friedman 1962) ขอเสนอของ Friedman มทมาจากความตองการแกไขปญหาความยากจนสมยหลงสงครามโลกครงท 2 โดยเสนอใหรฐมระบบการประกนเงนไดขนต า (Guaranteed Minimum Income System) อนเปนจ านวนทสนนษฐานวา พอเพยงตอการด ารงชพของครวเรอน ดงนน ครวเรอนใดมยอดรวมของเงนไดนอยกวาเงนไดขนต าทรฐประกนไว กจะไดรบการโอนเงนตามสวนตางของเงนไดทครวเรอนหาไดหกลบกบจ านวนเงนไดขนต าทรฐก าหนด และเรยกมาตรการนวา NIT กลไกของ NIT ตามขอเสนอของ Friedman มองคประกอบ 2 ประการ คอ

1) เกณฑเงนไดขนต า (Income Threshold) และ 2) อตราการชดเชย (Rate of Subsidy)

Friedman ไดใชเกณฑเงนได 600 ดอลลารสหรฐ/คน ในป ค.ศ. 1961 และอตราการชดเชย 50% ดงแสดงในตารางท 6 ซงยกตวอยางไดดงน

หากนาย ก. ไมมเงนไดเลย นาย ก. กจะไดรบเงนชดเชยจากรฐบาลเปนจ านวน 300 ดอลลารสหรฐ

28

หากนาย ข. มเงนได 200 ดอลลารสหรฐ นาย ข. กจะไดรบเงนชดเชยจากรฐบาลเปนจ านวน 200 ดอลลารสหรฐ

หากนาย ค. มเงนได 600 ดอลลารสหรฐ ซงเทากบเกณฑเงนไดขนต าพอด นาย ค. กจะไมไดรบเงนชดเชยจากรฐบาล

หากนาย ง. มเงนไดสงกวา 600 ดอลลารสหรฐ นาย ง. กจะตองเสยภาษใหแกรฐบาลตามอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาทก าหนดไว

ตารางท 6: ระบบ Negative Income Tax (NIT)

เงนไดพงประเมน (ดอลลารสหรฐ)

[1]

เงนไดสวนทต ากวา เกณฑเงนไดขนต า (ดอลลารสหรฐ)

[2]

NIT หรอเงนโอนจากรฐบาล (ดอลลารสหรฐ) = [2] x 50%

[3]

เงนไดทงสนหลงจากไดรบ NIT หรอเงนโอนจากรฐบาล

(ดอลลารสหรฐ) = [1] + [3]

0 600 300 300 200 400 200 400 600 0 0 600

4.3 การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit: EITC) คออะไร? EITC เปนมาตรการทมววฒนาการตอมาจาก NIT โดย EITC เปนการทรฐใหความชวยเหลอแกผมรายไดนอยดวยการจดสรรเงนโอนใหเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายได โดยวธการประสานระบบภาษอากรและระบบสวสดการใหเปนหนงเดยว ซงเทากบวา เปนการแบงสรรปนสวนรายไดใหม ดวยการจดสรรเงนโอนใหแกผมรายไดนอย ผานการยนแบบแสดงรายการเงนไดบคคลธรรมดาเชนเดยวกบผเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา (นนคอ Positive Income Tax) ดวยเหตนภาษอากรจงไมไดท าหนาทเพยงการจดเกบรายไดเขารฐเทานน แตยงท าหนาทจดสวสดการใหแกผมรายไดนอยอกดวย EITC เรมเกดขนในสหรฐอเมรกาตงแตป ค.ศ. 1975 โดยมขนาดใหญขนเรอยๆ จนกระทงถอเปนโครงการลดความยากจนทใหญทสดของสหรฐเอมรกา (Hoynes 2008) โดยในป ค.ศ. 2007 มครอบครวถง 22 ลานครอบครวทไดรบ EITC และใชเงนงบประมาณเปนจ านวนถง 4.3 หมนลานดอลลารสหรฐ (U.S. Office of Management and Budget 2008) นอกจากน EITC ยงชวยเพมคาจางใหแกผมรายไดนอยโดยเฉลยประมาณ 40% ของรายไดในกรณปกต (Meyer 2007) ในประการส าคญ EITC ชวยแกไขปญหาพนฐานทมกตองประสบอยเสมอในการออกแบบนโยบายภาษและเงนโอนเพอชวยเหลอผมรายไดนอย นนคอ ปญหาการใหแรงจงใจทผด (Adverse Incentives) ซงท าลายแรงจงใจในการท างาน ทมกเปนปญหาทเกดขนกบโครงการสวสดการสงคมโดยทวไป กลาวคอ EITC เปนมาตรการเงนโอนใหแกบคคลทเลอกท างาน (แทนทจะเลอกรอรบเงนชวยเหลอจากรฐบาล โดยไมท างาน ) จากคณลกษณะขางตนจงท าให EITC เปนเครองมอทนาสนใจของผก าหนดนโยบายในประเทศตางๆ ซงในปจจบนมหลายประเทศทน าระบบภาษและเงนโอนในลกษณะเดยวกนกบ EITC มาใช เชน ประเทศองกฤษ

29

(ใชชอวา Working Tax Credit) แคนาดา ไอรแลนด นวซแลนด ออสเตรย เบลเยยม เดนมารก ฟนแลนด สวเดน ฝรงเศส และเนเธอแลนด

4.4 ผมรายไดนอยจะไดรบ EITC ในกรณใดบาง? EITC เปนการใหเครดตภาษชนดขอคนเปนเงนได หรอกคอมาตรการเงนโอน19 นนเอง ใหแกครอบครวทมรายไดนอย โดยครอบครวทมสทธไดรบ EITC จะตองเขาเงอนไข 3 ประการ20 คอ ประการแรก ภายในครอบครวนนๆ จะตองมผมรายได (ทงนเพราะผทมสทธไดรบ EITC คอผทท างานเทานน) ประการทสอง ครอบครวนนๆ จะตองมรายไดนอย ตวอยางเชน ครอบครวทมบตร 2 คนจะมสทธไดรบ EITC กตอเมอครอบครวนนมรายไดนอยกวา 40,363 ดอลลารสหรฐ/ป ในขณะทครอบครวทมบตรตงแต 3 คนขนไปจะมสทธไดรบ EITC กตอเมอครอบครวนนมรายไดนอยกวา 43,350 ดอลลารสหรฐ/ป (ดรปท 7) ประการทสาม ครอบครวนนๆ จะตองมบตรซงมอายต ากวา 19 ป (หรอ 24 ป หากเปนนกเรยนเตมเวลา) หรอทพพลภาพถาวร โดยบตรนนจะตองอาศยอยกบผเสยภาษเกนกวา 6 เดอน ทงน ผเสยภาษจะไดรบ EITC มากนอยเพยงใด กขนอยกบจ านวนบตรในครอบครว เชน เงนโอนสงสดส าหรบครอบครวทมบตร 2 คน คอ 5,036 ดอลลารสหรฐ/ป และเงนโอนสงสดส าหรบครอบครวทมบตรตงแต 3 คนขนไป คอ 5,666 ดอลลารสหรฐ/ป (ดรปท 7) อตราการไดรบ EITC จากรฐบาลสามารถแบงไดเปน 3 ชวงรายได นนคอ ชวงขนภเขา (Phase-in Region) ชวงยอดภเขา (Flat Region หรอ Plateau) และชวงลงภเขา (Phase-out Region) ดงน ส าหรบชวงขนภเขา (Phase-in Region) นน เงนโอนทไดรบจะเพมขนในอตราคงท ตวอยางเชน จากรปท 7 จะเหนไดวา ครอบครวทมบตร 3 คนจะไดรบ EITC สงกวาครอบครวทมบตร 2 คน โดยในชวงทมรายไดไมเกน 12,250 ดอลลารสหรฐนน ผเสยภาษทมบตร 3 คนจะไดรบเงนโอน 45 เซนตในทกๆ 1 ดอลลารสหรฐทหามา

19 เงนโอนในทนแบงไดเปน 2 สวน คอ

1. สวนทเปนการใหเครดตภาษ (Tax Credit) หรออาจเรยกวารายจายภาษ (Tax Expenditure) เปนสวนทลดภาระภาษลง เชน สมมตวานาย ก. ยนแบบเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา และเขาตองเสยภาษ 10,000 บาท หากเขาไดรบ EITC เปนการเครดตภาษเปนจ านวน 3,000 บาท ดงน เขากตองเสยภาษเพยง 7,000 บาทเทานน

2. สวนทเปนเงนโอนทแทจรง ซงเกดขนในกรณทบคคลไดรบ EITC เกนกวาภาระภาษของตน เชน สมมตวา นาย ข. ยนแบบเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา และเขาตองเสยภาษ 4,000 บาท หากเขาไดรบ EITC เปนเงน 9,000 บาท ดงน เขากจะไดรบเงนโอนเปนจ านวน 5,000 บาท

ซงในกรณของสหรฐอเมรกานน EITC ในสวนแรกมสดสวนนอยมากเพยง 12.5% ของ EITC ทงหมด ในขณะท EITC ในสวนทสองมสดสวนถง 87.5% ของ EITC ทงหมด (Eissa and Hoynes 2009: 3)

20 ทงน เพอความงายในการท าความเขาใจ จงใชกรณของครอบครวทมผหาเลยงเพยงคนเดยว (Single Parent Family) ในการอธบาย EITC ทงหมดในสวนน

30

ได เชน หญงมายผหนงมบตร 3 คน และมรายได 10,000 ดอลลารสหรฐจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลเปนจ านวน 4,500 ดอลลารสหรฐ เปนตน ส าหรบชวงยอดภเขา (Flat Region หรอ Plateau) เงนโอนทไดรบจะสงทสดและคงท ไมแปรผนตามรายได ส าหรบชวงลงภเขา (Phase-out Region) เงนโอนทไดรบจะคอยๆ ลดลงในอตราคงท จะสงเกตไดวาอตรา EITC มลกษณะคลายกบการเดนขนและลงจากภเขา กลาวคอ ในชวงแรกทเดนขน (มรายไดนอย) ภเขาจะชน (นนคอ จะไดรบ EITC ในอตราสง เพอจงใจใหผมเงนไดขยนขนแขง) จนเมอถงยอดภเขากจะมอตราคงท แลวเมอถงชวงเดนลง ความลาดชนของภเขากจะนอยกวาในชวงแรก ทงน เพอใหการเครดตภาษมผลในการสรางแรงจงใจในการท างานของผมเงนได และจะคอยๆ ลดต าลง เมอมรายไดสงขน และการใหเครดตภาษจะหยดลงเมอรายไดของผนนสงจนพนจ านวนทก าหนดไปแลว ตวอยางเชน แมมายทมบตร 3 คน และมรายไดปละ 7,000 ดอลลารสหรฐ แมมายผนจะไดรบ EITC จ านวน = 7,000 x 45% = 3,150 ดอลลารสหรฐ (อยในชวงเดนขนภเขา) ตอมาหากแมมายผนมรายไดปละ 15,000 ดอลลารสหรฐ ครอบครวนกจะไดรบ EITC จ านวน 5,666 ดอลลารสหรฐ (อยในชวงยอดภเขา) และตอมาหากแมมายผนมรายไดปละ 30,000 ดอลลารสหรฐ ครอบครวนกจะไดรบ EITC = 5,666 – [21% x (30,000 – 16,450)] = 2,820.5 ดอลลารสหรฐ จะเหนไดวาภายใตระบบ EITC แมวาจะอยในชวงลงภเขากตาม แมมายผนยงคงมแรงจงใจใหท างานเพมขน เพราะทกๆ 1 ดอลลารสหรฐทหามาไดเพมขน จะท าให EITC ลดลงจากชวงทสงสดเพยง 21 เซนต (โดยหลงจากหกแลว แมมายผนจะยงมเงนในกระเปาเพมขนอก 79 เซนต) และในทสดหากแมมายผนมรายไดถงปละ 43,350 ดอลลารสหรฐแลว ครอบครวนกจะไมไดรบ EITC เลย

รปท 7: จ านวน EITC ส าหรบครอบครวทมผหาเลยงเพยงคนเดยว (Single Parent Family) ใน 4 กรณ คอ ไมมบตรเลย มบตร 1 คน มบตร 2 คน และมบตรตงแต 3 คนขนไป

ทมา: ประมวลโดยผวจย โดยใชขอมลจาก Internal Revenue Service (2010)

31

4.5 ขอดของ EITC และประโยชนทนาจะเกดขนหากน ามาใชในประเทศไทย การน าระบบ EITC มาใชในประเทศไทยจะมขอดอยางนอย 9 ประการ ดงน

1. EITC เปนหลกประกนรายไดขนต า (Minimum Income Guarantee) โดยเปนการก าหนดจ านวนเงนทรฐบาลสนนษฐานวาจ าเปนตอการด ารงชพทรฐรบรองใหแกประชาชนทกคน ทงน จ านวนเงนดงกลาวอาจจะเปนจ านวนเดยวกนกบเสนความยากจนหรอไมกได21

2. EITC สามารถระบผรบประโยชนไดอยางตรงเปาหมาย (Effectively Targeted) และเพมเงนในกระเปาใหแกผทมรายไดนอยตวจรง โดยรฐบาลสามารถดงขอมลเกยวกบรายไดของบคคลจากฐานขอมลการยนแบบแสดงรายการเงนไดบคคลธรรมดาประจ าป มาใชเปนเครองมอในการก าหนดเงอนไขรายได (Means Test) ทจะใชระบตวครอบครวยากจนเพอใหความชวยเหลอได ขณะเดยวกนกชวยลดขนาดของกลมผทไดรบประโยชนลง โดยจ ากดจ านวนเฉพาะผทมความตองการจรงๆ เทานน (Humphreys 2001) อกทงยงเปนการใหความชวยเหลอแตกตางกนไปตามระดบรายได ดงนน จงชวยใหความเหลอมล าในการกระจายรายไดลดลง (Wind 2010) ทงน การพจารณา “รายได” ของบคคลยอมสามารถสะทอนความยากจนไดโดยตรง อนจะชวยปองกนมใหรฐบาลตองจดสรรเงนใหแกครอบครวทไมสมควรไดรบความชวยเหลอ (ปองกนปญหา Inclusion Error) สงนยอมดกวาการใชเกณฑอนๆ ซงมไดสะทอนวาผนนเปนคนจนจรงๆ หรอไม ดงเชน กรณของประเทศไทยทใชเกณฑอาย 60 ปดงกรณของเบยยงชพคนชรา (ทงๆ ทคนชรามไดยากจนเสมอไป) หรอเกณฑความเปนเกษตรกร22 (ทงๆ ทเกษตรกรจ านวนมากมรายไดสงกวาผทอยนอกภาคเกษตร)

3. EITC ชวยใหสามารถบรรลเปาหมายในการกระจายรายไดไดโดยไมสงผลกระทบทางลบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เพราะโดยปกตแลว การใชเครองมอทางการคลงในการลดความเหลอมล ามกจะสงผลท าใหการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจลดลง ตวอยางเชน การจดสวสดการแกผวางงานมกสรางแรงจงใจใหบคคลตดสนใจไมท างานเพอรอรบผลประโยชนจากรฐบาล หรอการใชภาษเงนไดบคคลธรรมดาทมโครงสรางอตรากาวหนามากๆ กจะท าใหแรงจงใจในการท างานลดลง ในทางตรงขาม EITC จะชวยสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยผานกลไกทส าคญ 2 ประการ คอ

3.1 EITC ชวยสรางแรงจงใจใหบคคลเลอกทจะท างาน เนองจาก EITC เปนระบบ “Make Work Pay” (การจายเงนใหแกผท างานเทานน) ใหแกแรงงานทมทกษะต า ดงนนทฤษฎอปทานแรงงานจงคาดการณวา EITC จะเปนแรงจงใจท าใหมผตดสนใจเขามาเปนก าลงแรงงาน (Labour Force) มากขน (โปรดด Eissa และ Hoynes 2004, 2006ก, 2006ข) การสรางแรงจงใจใหบคคลตดสนใจท างานจะสงผลตอเนองท าใหบคคลเหลานไดฝกทกษะจากการท างาน และในระยะยาวแลวกจะเพมรายไดรฐบาลในทสด

3.2 EITC เปนการโอนเงนไปยงผมรายไดนอย ซงมความโนมเอยงหนวยสดทายในการบรโภค (Marginal Propensity to Consume: MPC) สง โดยผมรายไดนอยมกจะน าเงนโอนทตนเองไดรบไปใชจายเกอบหมด อนจะเกดผลทวคณ (Multiplier Effect) ในการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อกทงยงมผลพลอยไดท าใหรฐบาลสามารถจดเกบภาษจากฐานการบรโภค (เชน ภาษมลคาเพม) ไดสงขน

4. EITC ชวยลดตนทนในการบรหารจดการ (Administrative Cost) เนองจากโดยปกตแลว การจายเงนสวสดการจากสวนกลางไปยงแตละทองทในระบบราชการไทย ตองมการด าเนนการตามสายการบงคบ 21 ในกรณทจ านวนเงนดงกลาวไมใชจ านวนเดยวกนกบเสนความยากจน รฐบาลอาจใชกลไกของการจดสวสดการสงคมทจะเขามาเสรมใหรายไดของครวเรอนเทากบเสนความยากจนกได 22 ประมวลรษฎากรมาตรา 42 (15) บญญตยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดาใหแกชาวนาทมเงนไดจากการขายขาวทตนและครอบครวท าเอง

32

บญชาทซบซอนและมขนตอนยาว ท าใหความชวยเหลอไปถงมอผรบลาชาและอาจไมทวถง เพราะประสบปญหาความรวไหลในขนตอนการเบกจายงบประมาณ แตระบบ EITC สามารถท าไดโดยสะดวกผานการยนแบบแสดงรายการเงนไดบคคลธรรมดา แลวถาบคคลใดมสทธไดรบเงนโอน รฐกสามารถใหความชวยเหลอโดยการจายเชคไปยงบคคลนนโดยตรง ลกษณะดงกลาวจะเปนการลดจ านวนหนวยงานทเกยวของกบการจดสรรเงนสวสดการ ท าใหขนตอนการด าเนนการของทางราชการสนลงและมความรวไหลนอย ตวอยางเชน หนวยงานจดเกบภาษของประเทศสหรฐอเมรกาเคยท าการประเมนวา ตนทนในการบรหารจดการคดเปนเพยง 0.5% ของเงน EITC ทโอนไปยงประชาชนเทานน (Internal Revenue Service 2003) ในทางตรงขาม โครงการสวสดการสงคมอนๆ กลบมตนทนในการบรหารจดการสงถง 16% ของเงนทโอนไปยงประชาชน (Eissa และ Hoynes 2009)

5. EITC เปนการโอนเงนสด ซงถอวาเปนการใหความชวยเหลอทถกใจผมรายไดนอยมากทสด และเขาสามารถตดสนใจดวยตนเองวา เขาจะน าเงนดงกลาวไปใชอะไร อยางไร

6. EITC ไมบดเบอนกลไกตลาด ซงตางกบกรณทรฐบาลด าเนนการเพอแกปญหาความเหลอมล าในการกระจายรายไดโดยใชวธการก าหนดคาจางขนต า การอดหนนสนคาเกษตร

7. EITC ชวยลดความยากจนในสงคม ตวอยางเชน งานวจยของ Llobrera และ Zahradnik (2004) ไดศกษาพบวา EITC เปนโครงการทประสบผลส าเรจมากทสดในการลดความยากจนเมอเทยบกบโครงการอนๆ ของรฐบาลสหรฐอเมรกา

8. EITC ชวยท าใหรฐบาลไทยมฐานขอมลของผมรายไดนอย เพราะการยนแบบแสดงรายการเงนไดเปนเงอนไขส าคญในการไดรบ EITC อนจะท าใหรฐบาลสามารถทราบรายไดของผมเงนไดได การทผมรายไดนอยเขามายนแบบแสดงรายการเงนไดบคคลธรรมดามากขนกจะชวยในการวางระบบฐานขอมลและพฒนากลไกในการน าภาคนอกระบบ (Informal Sector) เขาสระบบภาษในทสด โดยในกรณของไทยนนน จากผมงานท าทงสน 38.69 ลานคนในป พ.ศ. 2553 นน เปนแรงงานนอกระบบถง 24.13 ลานคน (หรอ 62.4% ของแรงงานทงประเทศ) ซงแรงงานเหลานยงไมไดรบการคมครองทางสงคมอยางเปนระบบ (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2554) การน า EITC มาใชจะเปนการสรางแรงจงใจใหแรงงานนอกระบบเขามายนแบบฯ มากขน เพอหวงจะไดรบผลประโยชนจาก EITC จงเปนการขยายฐานภาษเงนไดบคคลธรรมดาของไทย ซงตอมาหากแรงงานเขามาอยในระบบแลว รฐบาลกจะสามารถจดเกบรายไดไดสงขน เมอบคคลนนๆ มรายไดสงขนในอนาคต

9. EITC สามารถเขามาแทนทโครงการสวสดการตางๆ ได ซงโครงการเหลานมกเปนโครงการทซ าซอนกน ขณะเดยวกนนอกจากผมรายไดนอยแลว คนชนกลางและผมรายไดสงกมกจะไดรบประโยชนไปดวย ซงในอดตนน Friedman (1962) ถงกบเสนอวา NIT ควรน ามาใชแทนทนโยบายการก าหนดคาจางขนต าอกดวย ในกรณของไทยอาจน า EITC มาใชทดแทนสวสดการในรปของเงนสงเคราะหผมรายไดนอยและไรทพง23 เนองจากมวตถประสงคอยางเดยวกน

23 สวสดการสงเคราะหครอบครวผมรายไดนอยและไรทพง มกฎหมายทเกยวของคอ ระเบยบกรมพฒนาสงคมและสวสดการวาดวยการสงเคราะหครอบครวผมรายไดนอยและผไรทพง พ.ศ. 2552 ซงก าหนดใหความชวยเหลอครงละไมเกน 3,000 บาทตอครอบครว และชวยตดตอกนไดไมเกน 3 ครง/ครอบครว/ปงบประมาณ ตามรายการดงน

1) คาเครองอปโภคบรโภค และหรอคาใชจายในการครองชพตามความจ าเปน 2) คารกษาพยาบาล เชน คายา คาอปกรณการรกษา คาอาหาร ทโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลของทางราชการสง

และรวมถงคาพาหนะ คาอาหาร ระหวางตดตอรกษาพยาบาล เทาทจ าเปน เวนแตในกรณไดรบการชวยเหลอจากหนวยงานอน

33

4.6 มาตรการ “เงนโอนแกจนคนขยน”: ขอเสนอ EITC ในกรณของไทย

ผวจยไดน าแนวคด EITC มาปรบใชและน าเสนอในกรณของประเทศไทย และเสนอใหใชชอวา “มาตรการเงนโอนแกจนคนขยน” เพอใหงายตอการสอสารไปยงสาธารณชน โดยก าหนดใหประชาชนไทยทกคนทมอาย 18 ปขนไป และมเงนไดตองยนแบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา สงนแตกตางจากประมวลรษฎากรในปจจบน ซงมการชวยเหลอผมรายไดนอยโดยก าหนดวา หากบคคลมรายไดไมถงเกณฑทก าหนดไว กไมตองยนแบบฯ เชน หากนาย X ซงเปนคนโสด มเงนไดพงประเมนในปทลวงมาแลวไมเกน 30,000 บาทกไมตองยนแบบฯ เปนตน ทงน ในตางประเทศนยมใชรายไดของ “ครวเรอน” เปนหนวยในการพจารณา EITC อยางไรกตาม สภาพปญหาทมกเกดขน คอ ปญหาในการนยามและภาระในตรวจสอบความถกตอง วาบคคลใดบางทจะถอเปนสมาชกของครวเรอน เชน ผเยาวซงอาศยอยกบบคคลอนทมใชบดามารดา ชายหญงทอยกนกนโดยไมจดทะเบยนสมรส เปนตน อกทงยงมปญหาเรองแรงจงใจในการแตกหนวยครวเรอนเพอทสมาชกจะไดแยกยนแบบแสดงรายการเงนไดตางหากจากกน เพอใหไดรบเงนโอนจาก EITC มากกวาการรวมเปนหนวยเดยวกน ดวยเหตขางตน ผวจยจงเสนอใหใชหนวย “บคคล” ในกรณของประเทศไทย นอกจากน การใชหนวยบคคลยงสอดคลองกบการค านวณเสนความยากจนของไทย ซงเปนการก าหนดรายไดเปนรายบคคลอกดวย24 นอกจากน ในการพจารณาก าหนดมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนส าหรบประเทศไทยนน จ าเปนตองทราบรายไดขนต าทเพยงพอตอการด ารงชพของประชาชน ซงโดยหลกการสากลมกจะวดโดยใชเกณฑทวา ผใดมรายไดต ากวาเสนความยากจน (Poverty Line)25 กจะถอเปนคนจน เมอพจารณาเสนความยากจนในกรณของไทยแลว ขอมลจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554) ไดชวา เสนความยากจนในป พ.ศ. 2553 อยท 20,136 บาท/ป (หรอ ≈ 1,678 บาท/เดอน) เทานน ซงถอวาต ามาก ค าถามทตามมากคอ ระดบรายไดสงสดทจะไดรบเงนโอนจากภาครฐควรเปนเทาใด ทงน เมอพจารณาในกรณของสหรฐอเมรกาแลวจะพบวา ระดบรายไดสงสดทจะไดรบเงนโอนคอระดบรายไดทสงกวาเสนความยากจนประมาณ 100% ซงหากน าสดสวนดงกลาวมาประยกตใชกบกรณของไทยแลว ระดบรายไดสงสดทเหมาะสมทจะไดรบเงนโอนจากภาครฐ คอ บคคลนนตองมรายไดต ากวา 20,000 x 200% = 40,000 บาท/ป นอกจากนเหตผลอกประการหนงทควรก าหนดระดบรายไดสงสดทจะไดรบเงนโอนจากภาครฐใหสงกวาเสนความยากจนท 20,136 บาท/ป คอ แมวาประเทศไทยจะมคนจน (มรายไดต ากวาเสนความยากจน) จ านวน 5.08 ลานคน แตกยงมคนอกกลมหนงทเรยกวา “เกอบจน (Near Poor)”26 เปนจ านวนประมาณ 4.9 ลานคน โดยกลมนมความออนไหวตอภาวะวกฤตตางๆ ไดงาย ซงเมอรวม “คนจน” กบ “คนเกอบจน” เขาดวยกนแลว

3) คาซอมแซมทอยอาศยเทาทจ าเปน 4) ชวยเหลอเงนทนประกอบอาชพ รวมถงการรวมกลม

24 อยางไรกตาม หนวยบคคลในกรณของ EITC นจะแตกตางจากหนวยภาษ (หมายถง หนวยทแสดงถงบคคลซงมหนาทตามกฎหมายในอนทจะตองเสยภาษ) เงนไดบคคลธรรมดา กลาวคอ ในกรณของ EITC นนจะไมรวมถงหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล ผถงแกความตายระหวางปภาษ และกองมรดกทยงไมไดแบง 25 เสนความยากจนในสหรฐอเมรกาซงจดท าโดย U.S. Census Bureau นน มไดใชค าวาเสนความยากจน แตใชค าวา “Poverty Threshold” ทงน มขอแตกตางทส าคญระหวางเสนความยากจนของไทยกบของกรณของสหรฐอเมรกา คอ เสนความยากจนของไทยไมมการจ าแนกเสนความยากจนตามจ านวนสมาชกในครอบครวและจ านวนบตรในครอบครว (รวมถงการจ าแนกอายของบตรวาเกน 18 ปหรอไม) ในขณะทเสนความยากจนของสหรฐอเมรกามการจ าแนกเสนความยากจนตามเงอนไขดงกลาว 26 คน “เกอบจน (Near Poor)” คอ ผทมรายไดสงกวาเสนความยากจนไมเกน 20%

34

จะมจ านวนถงประมาณ 10 ลานคนซงนบวาเปนกลมทมความเสยงในการด ารงชวตสงมาก ดงนน รฐบาลควรตองถอวาคนทง 2 กลมเปนกลมเปาหมายส าคญทตองเรงยกระดบรายไดและคณภาพชวตโดยรวม หากแบงชวงรายไดออกเปน 3 ชวง นนคอ ชวงขนภเขา (Phase-in Region) ชวงยอดภเขา (Flat Region หรอ Plateau) และชวงลงภเขา (Phase-out Region) แลว จะไดเสนของมาตรการเงนโอนแกจนคนขยน ดงรปท 8

รปท 8: ขอเสนอมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนส าหรบประเทศไทย

จากรปท 8 สามารถแบงการตความออกไดเปน 4 ชวง คอ

ชวงท 1: ผมเงนไดพงประเมนตอปไมเกน 10,000 บาท จะไดรบเงนโอนจากรฐบาลในอตรา 100% ซงหมายความวา ทกๆ 1 บาททผมเงนไดหามาได จะไดรบเงนสมทบจากรฐบาลอก 1 บาท เชน สมมตวานาย A มเงนไดพงประเมนปละ 7,000 บาท กจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลอก 7,000 ดงนน นาย A จะมเงนไดทงสน = 7,000 + 7,000 = 14,000 บาท

ชวงท 2: ผมเงนไดพงประเมนตอปเกน 10,000 บาท แตไมเกน 20,000 บาท จะไดรบเงนโอนจากรฐบาลเปนจ านวน 10,000 บาท

ชวงท 3: ผมเงนไดพงประเมนตอปเกน 20,000 บาท แตไมเกน 40,000 บาท จะไดรบเงนโอนจากรฐบาลในอตราทลดลง 50% ซงหมายความวา ทกๆ 1 บาททหามาไดเพมขน จะท าให EITC ลงลงจากชวงทสงสด 50 สตางค เชน นาย B มเงนไดพงประเมนปละ 30,000 บาท กจะไดรบเงนโอนจากรฐบาล = 10,000 – [50% x (30,000 – 20,000)] = 5,000 บาท จงมเงนไดทงสน = 30,000 + 5,000 = 35,000 บาท

ชวงท 4: ผมเงนไดพงประเมนเกน 40,000 บาท จะไมไดรบเงนโอนจากรฐบาลเลย จะเหนไดวา เงนโอนจากรฐบาลเปนแรงจงใจใหแรงงานท างานมากขน เพราะหากตดสนใจไมท างานเลย กจะไมไดเงนโอนจากรฐบาลเลย แตหากตดสนใจท างาน เงนทกๆ บาททตนเองหามาไดเพมขน กจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลมาสมทบอกสวนหนง ซงอตราทรฐบาลโอนใหจะคอยๆ ลดลง และจะหมดไปเมอมเงนไดพงประเมนเกน 40,000 บาท

35

จากทง 4 ชวงขางตน จะเหนไดวา มชวงท 1 เพยงกรณเดยวเทานนทผมเงนไดทงสน (นนคอ เงนไดของตน + เงนโอนจากรฐบาล) ต ากวาเสนความยากจน (ทประมาณ 20,000 บาท/ป) อยางไรกตามผมเงนไดตามกรณท 1 (นนคอ มเงนไดไมเกน 10,000 บาท/ป หรอ ≈ 833 บาท/เดอน) ถอวามเงนไดต ามาก จงไมนาจะมจ านวนรายมากนก และหากน ามาตรการเงนโอนแกคนคนขยนมาใช ผมเงนไดในชวงท 1 กจะมแรงจงใจใหท างานมากขนอกดวย เพราะหากตนเองขยนขน กจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลมากขน และหากยงท างานมากขนจนกระทงตนเองมเงนไดมากกวา 10,000 บาท กจะไดรบเงนโอนจากรฐบาลอก 10,000 บาท ดวยเหตดงกลาวในทสดแลว มาตรการเงนโอนแกจนคนขยนจะใหแรงจงใจทถกตองแกก าลงแรงงานใหตองท างานมากขน (เพอใหหลดพนจากความยากจน) และนาจะท าใหแรงงานยากจนในประเทศไทยหายไปจนเกอบหมด โดยใชงบประมาณไมมากนกเมอเทยบกบงบประมาณทเกยวกบสวสดการดานอนๆ โดยมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนตามขอเสนอดงกลาวคาดวาจะใชงบประมาณทงสนเพยงประมาณ 6 หมนลานบาท/ป ซงใชงบประมาณใกลเคยงกบงบประมาณทตงไวส าหรบจายเบยยงชพ (ท 53,608 หมนลานบาท/ป) และนาจะท าใหจ านวนคนจนในไทยมจ านวนลดลงประมาณ 3 - 4 ลานคน

4.7 สรป ในปจจบนการขาดฐานขอมลรายไดของประชากรน าไปสความจ าเปนทรฐอาจจ าตองใชนโยบายรายจายดานสวสดการโดยวธการใหแบบถวนหนา (Universal Coverage) แทนทจะตรวจสอบถงความจ าเปนและความตองการในดานรายไดของประชากร ดงตวอยางทเกดขนกบโครงการเบยยงชพและโครงการชวยเหลอคาครองชพประชาชนและบคลากรภาครฐ (เชค 2,000 บาท) ซงกรณเหลานท าใหรฐบาลตองใชเงนงบประมาณจ านวนสงกวาทควรจะเปน และงบประมาณจ านวนมหาศาลยงถกจดสรรไปใหแกผทไมจนอกดวย รฐบาลไทยควรพจารณาน ามาตรการเงนโอนแกจนคนขยนมาใช ซงมาตรการนมลกษณะเชนเดยวกนกบโครงการ EITC อนเปนการจดสวสดการโดยรฐ ซงถอเปนหนาทของรฐและเปนสทธขนพนฐานของสมาชกในสงคมทจะไดรบความเทาเทยมกนทางโอกาสทจะแสวงหาชวตทด และลดชองวางความสมพนธทไมเสมอภาคอนเนองมาจากโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม ทงน มาตรการเงนโอนแกจนคนขยนเปนการรวมระบบภาษและระบบสวสดการเขาดวยกน เพอเปนเครองมอในการระบตวผสมควรไดรบการชวยเหลอ (Targeting for the Poor) หรอกคอเปนการน าวธการก าหนดเงอนไขเกยวกบรายได (Means Test) มาใชในขณะเดยวกนกบการโอนเงนสดไปยงกลมบคคลทยากจนและสมควรไดรบเงนชวยเหลออยางแทจรง นอกจากน คณปการทส าคญของมาตรการเงนโอนแกจนคนขยน คอ การวางระบบฐานขอมลและพฒนากลไกในการน าภาคนอกทางการเขาสระบบภาษ ซงแมวามาตรการเงนโอนแกจนคนขยนจะมขอจ ากดอยบาง แตกมขอดทส าคญ คอ เปนการสรางเปนผลตอบแทนการท างานใหแกผมเงนได จงจงใจใหบคคลพงพาตนเองไดมากกวาการตงตารอรบสวสดการ อกทงยงมตนทนในการบรหารจดการ (Administrative Cost) ต า ชวยขยายฐานภาษเงนไดบคคลธรรมดาได นอกจากนยงสามารถเขามาแทนทระบบสวสดการในปจจบนได โดยมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนจะชวยใหรฐประหยดงบประมาณไปไดมหาศาล และเปนเครองมอทมประสทธผลในการแกไขปญหาความยากจนในทสด

36

สวนท 5 ภาษทรพยสนกบการลดความเหลอมล าในการกระจายรายได

กระบวนการโลกาภวตนไดสรางแรงกดดนใหโครงสรางอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาในประเทศตางๆ ทวโลกมความกาวหนาลดนอยลงเรอยๆ อกทงภาษเงนไดบคคลธรรมดายงเปนภาษทจดเกบไดคอนขางยาก และมกมฐานภาษแคบ ดงนน ภาษเงนไดบคคลธรรมดาจงสงผลนอยมากตอการลดความเหลอมล าในการกระจายรายได ดวยขอจ ากดดงกลาว ภาษทรพยสนจงควรเขามามบทบาทมากขนในการแกไขปญหาความเหลอมล าในสงคม บทนเปนการพจารณาถงแนวทางในการลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดดวยการมงเนนจดเกบภาษทรพยสน27

เนอหาของบทนแบงออกเปน 8 สวน สวนแรกชใหเหนถงความจ าเปนของรฐบาลไทยในการมงเนนการจดเกบภาษทรพยสน สวนทสองอธบายถงววฒนาการและแนวคดในการจดเกบภาษทรพยสน หลงจากนนจะเปนการศกษาภาษทรพยสนของแตละประเทศ กลาวคอ สวนทสามเปนกรณของเกาหลใต สวนทสคอไตหวน สวนทหาและหกคอ ญปนและฝรงเศส ตามล าดบ สวนทเจดเปนขอเสนอภาษทรพยสนในกรณของไทย สวนทแปดเปนขอสรป

5.1 ความจ าเปนของรฐบาลไทยในการมงเนนการจดเกบภาษทรพยสน กระแสโลกาภวตนทน าไปสการเปลยนแปลงโครงสรางภาษจากการพงพาภาษฐานเงนไดไปสภาษฐานการบรโภค (ซงเปนภาษทางออม) จะสงผลซ าเตมความเหลอมล าในการกระจายรายได ในทางตรงขามการเกบภาษฐานทรพยสนสามารถสงผลตอการลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดไดคอนขางรวดเรวเมอเทยบกบเครองมออนๆ จากผลการศกษาของ USAID (2009b) พบวา หากการถอครองทดนและสงปลกสรางมลกษณะกระจกตวในกลมผมรายไดสงแลว การเกบภาษทดนและสงปลกสรางจะมลกษณะโครงสรางกาวหนา (Progressive) ดงนน ในกรณของไทย การมงเนนจดเกบภาษทรพยสนจงเปนสงทพงประสงค เพราะการถอครองทดนของไทยมลกษณะทส าคญ 2 ประการ คอ

1) ประเทศไทยมการกระจกตวของการถอครองทดนสงมาก โดยขอมลเอกสารสทธถอครองทดน รวมโฉนด น.ส. 3 ก. และ น.ส. 3 จากส านกงานทดน 399 แหง ชวา 94.4% ของเอกสารสทธทงหมด มการถอครองทดนนอยกวา 14 ไร/แปลง และมเพยง 0.03% เทานนทมการถอครองทดนมากกวา 100 ไร/แปลง (ดแผนภมท 8)

27 ภาษทรพยสนในบทนหมายถง

1) ภาษทเกบเปนรายปจากอสงหารมทรพย (เชน ทดน สงปลกสราง) 2) ภาษทเกบเพยงครงเดยวจากการโอนทรพยสน และภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) จากการโอนดงกลาว 3) ภาษอนๆ ทใชฐานทรพยสน เชน ภาษความมงคงซงเกบเปนรายป (Annual Wealth Tax)

37

แผนภมท 8: การกระจายการถอครองทดน

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554)

นอกจากน ประเทศไทยยงมความเหลอมล าในการถอครองทรพยสนคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบประเทศในทวปเอเชย (ดแผนภมท 9)

แผนภมท 9: คาสมประสทธความไมเสมอภาคของการกระจายความมงคง

(Gini Coefficient of Wealth Distribution)

ทมา: Davies และคณะ (2008) หมายเหต: “ความมงคง” ในทนหมายถงความมงคงสทธ นนคอ ผลรวมของทรพยสนทางภายภาพ (Physical

Asset) และทรพยสนทางการเงน (Financial Asset) ลบดวยหนสน

2) มความสมพนธระหวางรายไดของครวเรอนกบการถอครองทดน กลาวคอ ขอมลการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2552 ชวา ครวเรอนในชนรายไดสงมกเปนเจาของทดนท าการเกษตรทมขนาดใหญ เชน ส าหรบครวเรอนทอยในชนรายไดสงสด (Quintile ท 5) มประมาณ 68% ทถอครองทดนตงแต 20 ไรขนไป ในทางกลบกนส าหรบครวเรอนทอยในชนรายไดต าสด (Quintile ท 1) มประมาณ 70% ทถอครองทดนนอยกวา 20 ไร (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2554)

ทงน อาจมขอโตแยงวา ในปจจบนประเทศไทยกมการจดเกบภาษการถอครองทรพยสนอยแลว นนคอ ภาษโรงเรอนและทดน (ใชมาตงแตป พ.ศ. 2475) และภาษบ ารงทองท (ใชมาตงแตป พ.ศ. 2508) โดยองคกรปกครองสวนทองถนเปนผท าหนาทเกบภาษ อยางไรกตาม ภาษทง 2 ประเภทนเปนภาษทลาสมย และมขอบกพรองเปนจ านวนมาก นอกจากน รายไดจากภาษทง 2 ประเภทยงถอวานอยมาก โดยเกบไดเพยงปละประมาณ 2 หมนลานบาท หรอเทากบประมาณ 1% ของรายไดรฐบาลทงหมดเทานน ดงนน ภาษทรพยสนจง

0.764 0.710 0.698 0.682 0.669 0.660 0.655 0.579 0.550

-0.2

0.3

0.8

อนโดนเซย ไทย ปากสถาน เวยดนาม อนเดย บงคลาเทศ ไตหวน เกาหลใต จน

(%)

38

เปนทางเลอกทดในการตอบสนองวตถประสงคทงทางดานการจดหารายไดใหแกรฐบาลและดานการลดความเหลอมล าในการกระจายรายได

5.2 ววฒนาการและแนวคดในการจดเกบภาษทรพยสน ภาษทรพยสนเปนภาษทเกาแกทสดในระบบภาษของกลมประเทศทถกปกครองโดยประเทศองกฤษ (Hale 1985) โดยภาษทรพยสนววฒนาการเปลยนไปตามกาลเวลา ดงท Lyn (1967) ไดเสนอแนวคดเกยวกบ “วฏจกรภาษทรพยสน (Property Tax Cycle)” กลาวคอ Lyn พบวา ภาษทรพยสนทเกบในประเทศยโรปเปนการเรมตนเกบจากทดน แลวตอมาไดมการเกบครอบคลมไปยงทรพยสนสวนบคคลเกอบทกประเภท แตสดทายกยอนกลบมาเกบเฉพาะทดนเทานน ในท านองเดยวกนกบกรณของยโรป สหรฐอเมรกากไดเกดปรากฏการณวฏจกรภาษทรพยสน โดยในชวง 2 ศตวรรษแรกของการกอตงประเทศไดมการเกบภาษทรพยสนจากทรพยสนทกประเภททเอกชนเปนเจาของ อนประกอบดวยอสงหารมทรพย ทรพยสนทจบตองได (Tangible Property) และทรพยสนทจบตองไมได (Intangible Property) (Netzer 1966) ตอมาในชวงประมาณหนงศตวรรษหลงจากนน ประเภทของทรพยสนทถกเกบภาษไดคอยๆ ลดลง อนเนองจากความยากล าบากและความไมมประสทธภาพในการจดเกบภาษ ในทสดมลรฐสวนใหญในประเทศสหรฐอเมรกาจงไดยกเลกการเกบภาษจากทรพยสนสวนบคคล แลวเกบจากเฉพาะทรพยสนทเปนอสงหารมทรพยเทานน จนกระทงถงตนศตวรรษท 20 ภาษประเภทอนๆ จงไดกลายเปนแหลงรายไดส าคญของมลรฐตางๆ แทนทภาษทรพยสนในอดต (Li 2006) นอกจากน ในชวงประมาณ 2 ทศวรรษทผานมา การกระจายอ านาจทางการคลง (Fiscal Decentralisation) และกระบวนการประชาธปไตย (Democratisation) เปนปจจยส าคญชวยผลกดนใหรฐบาลทองถนในประเทศตางๆ ตองจดเกบรายไดจากภาษทรพยสนเพมขน ซงโดยทวไปแลวภาษทรพยสนสรางรายไดใหแกรฐเปนอยางด (Revenue Generation) ตวอยางเชน กลมประเทศพฒนาแลวสามารถจดเกบภาษทรพยสนไดเฉลยประมาณ 2.1% ของ GDP ในทางตรงขามภาษทรพยสนกลบไมไดเปนแหลงรายไดทส าคญในกลมประเทศก าลงพฒนา โดยมสดสวนโดยเฉลยเพยงประมาณ 0.6% ของ GDP เทานน (USAID 2009a: 1; Bahl 2009: 4) และมคาเพยงประมาณ 0.2% ของ GDP ในกรณของไทย (ดตารางท 7)

ตารางท 7: สดสวนของภาษทรพยสนเทยบกบ GDP หนวย: รอยละ

กลมประเทศ ทศวรรษ 1970

ทศวรรษ 1980

ทศวรรษ 1990

ทศวรรษ 2000

ประเทศ OECD 1.24 1.31 1.44 2.12 ประเทศก าลงพฒนา 0.42 0.36 0.42 0.60 ประเทศทก าลงเปลยนผาน (Transition Countries) 0.34 0.59 0.54 0.68 ประเทศไทย n/a n/a n/a 0.20 ประเทศทงหมด 0.77 0.73 0.75 1.04

ทมา: Bahl (2009) และส านกงานเศรษฐกจการคลง

39

5.3 ภาษทรพยสนในเกาหลใต การจดเกบภาษทรพยสนในเกาหลใตถอเปนประเดนทางการเมองทส าคญ อนสบเนองมาจากในชวงประมาณ 30 ปทผานมาราคาอสงหารมทรพยไดปรบตวเพมขนสงมาก จนกระทงสงผลอยางรนแรงตอการกระจายรายไดและความมงคง (Kim 2005) นอกจากนเกาหลใตยงประสบกบปญหาความเหลอมล าในการกระจายรายไดสงมากในชวงนบตงแตป ค.ศ. 1997 เปนตนมา (Jones 2009) รฐบาลเกาหลใตจงใหความส าคญกบภาษทรพยสนมากขน โดยรายไดจากภาษทรพยสนมความส าคญมากและคดเปนสดสวนสงถง 3.5% ของ GDP ในป ค.ศ. 2006 (ในขณะทคาเฉลยของกลมประเทศ OECD อยท 2.0% เทานน) หรอหากเปรยบเทยบกบรายไดภาษทงหมดแลวจะพบวา รายไดจากภาษทรพยสนคดเปน 13.2% ของรายไดภาษทงหมดในป ค.ศ. 2006 และสงกวาคาเฉลยของกลมประเทศ OECD ซงอยท 5.7% (Jones 2009) รายไดสวนใหญของภาษทรพยสนในเกาหลใตมาจากภาษธรกรรมจากทรพยสน (Property Transaction Taxes: PTT) โดยสงถง 2.4% ของ GDP (ซงถอวาสงทสดเมอเทยบกบกลมประเทศ OECD ซงมคาเฉลยอยท 0.7%) หรอ 9.1% ของรายไดภาษทงหมด ภาษนประกอบดวยภาษการโอน (Acquisition Tax)28 ภาษการจดทะเบยน (Registration Tax)29 และภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) ซงเปนภาษทเกบโดยรฐบาลกลาง ทงน ภาษผลไดจากทนจะเกบจากการโอนบานทมมลคาสงกวา 900 ลานวอน (ประมาณ 18 ลานบาท) ดงนน จงมเพยงประมาณ 2% ของบานทงหมดเทานนทตองเสยภาษผลไดจากทน โดยเสยในอตราดงน (Kim 2008)

- หากถอครองบานเกนกวา 2 ป ตองเสยภาษผลไดจากทนในอตราระหวาง 9 - 36% ของผลไดจากทน - หากถอครองบานระหวาง 1 - 2 ป จะตองเสยภาษผลไดจากทนในอตรา 40% ของผลไดจากทน - หากถอครองบานไมเกน 1 ป จะตองเสยภาษผลไดจากทนในอตรา 50% ของผลไดจากทน นอกจากน นบตงแตป ค.ศ. 2007 เปนตนมารฐบาลเกาหลใตยงไดมงเกบภาษจากผทถอครองบานมากกวา 1 หลงอกดวย โดยหากเปนเจาของบาน 2 หลงจะตองเสยภาษผลไดจากทนทอตรา 50% และหากเปนเจาของบาน 3 หลงจะตองเสยภาษทอตรา 60%

ส าหรบภาษทเกบจากการครอบครองทรพยสน (Recurrent Property Taxes) ไดสรางรายไดใกลเคยงกบคาเฉลยของกลมประเทศ OECD โดยเกาหลใตมการเกบภาษจากมลคาทรพยสนซงมโครงสรางอตรากาวหนา โดยแบงออกเปน 2 ระดบคอ 1. ภาษทรพยสนของทองถน (Local Property Tax)

รฐบาลทองถนท าหนาทเกบภาษจากการครอบครองทรพยสน โดยเกบตามหลกผลประโยชน (Benefit Principle) นนคอ ผทไดรบประโยชนจากบรการสาธารณะทองถนควรตองช าระคาใชจายใหแกรฐบาล

28 Acquisition Tax เปนภาษทรฐบาลทองถนเปนผเกบ โดยเกบจากผทซออสงหารมทรพย รถยนต เครองจกร เครองบน และทรพยสนประเภททนตางๆ ซงฐานภาษคอ มลคา ณ เวลาทซอ 29 Registration Tax เปนภาษทเกบจากการท าธรกรรมทางดานทะเบยนตางๆ ของทรพยสน เชน การจดทะเบยนความเปนเจาของ การโอน การเปลยนแปลงทางทะเบยนตางๆ

40

ทองถน ภาษนมโครงสรางอตราแบบกาวหนาโดยเปนการเกบทงหมด 3 ขนอตรา ระหวาง 0.15% ถง 0.5% โดยภาษนอ านวยรายไดใหแกรฐประมาณ 0.5% ของ GDP (Jones 2009)

2. ภาษทรพยสนของรฐบาลกลาง (Comprehensive Property Tax: CPT หรอ Comprehensive

Real Estate Holding Tax) ภาษนเปนภาษระดบประเทศ (National Tax) และไดเรมเกบในป ค.ศ. 2005 โดยเกบจากผทเปนเจาของบานซงมบานทวประเทศรวมกนเปนมลคาสงกวา 600 ลานวอน (ประมาณ 12 ลานบาท) ซง CPT มโครงสรางทกาวหนามาก โดยมอตราอยระหวาง 1% ถง 3% ตวอยางเชน ในกรณของบานอยอาศย CPT เกบจากมลคาของบาน โดยบานทมมลคาระหวาง 6 - 9 รอยลานวอน จะเกบทอตรา 1% และอตราจะคอยๆ สงขนเปนขนบนได และสงสดท 3% ส าหรบบานทมมลคา 10,000 ลานวอน (ประมาณ 200 ลานบาท) (Kim 2008) (ดแผนภมท 10)

แผนภมท 10: อตราภาษ CPT ทเกบจากบานอยอาศย

CPT เปนเครองมอส าหรบรฐบาลกลางในการใชภาษทรพยสนเพอเปาหมายในการกระจายรายได โดยผรบภาระสวนใหญมกเปนผมรายไดสง นนคอ จากจ านวนครวเรอนทงหมด 18.55 ลานครวเรอนในประเทศเกาหลใต ม 0.379 ลานครวเรอน (ประมาณ 2 %) ทตองจาย CPT และ CPT สรางรายไดใหแกรฐบาลประมาณ 1.2 ลานลานวอน (ประมาณ 0.74% ของรายไดรฐบาล) และหากจ าแนกตามภมศาสตรแลวจะพบวา ประมาณ 94% ของรายได CPT ทงประเทศมาจากครวเรอนในกรงโซล และ 35% ของรายไดดงกลาวยงมาจากครวเรอนเพยง 3 เขตของกรงโซล (จากทงหมด 25 เขต) นนคอ รฐบาลมงเกบภาษจากครวเรอนทมทรพยสนมลคาสงมากๆ จงท าใหภาระภาษกระจกตวอยในเขตเมองใหญเปนหลก (Kim 2008)

5.4 ภาษทรพยสนในไตหวน ความส าเรจของไตหวนในการจดเกบภาษจากทดนและทรพยสนมกถกยกยองวาเปนปจจยส าคญทงในการพฒนาเศรษฐกจและการสงเสรมความเปนธรรมในสงคม (Tsui 2006) ซงภาษทดนและทรพยสนตางๆ ของไตหวนลวนถกออกแบบโดยมวตถประสงคหลกเพอกระจายรายไดทไมไดเกดจากการท างาน (Non-wage หรอ Unearned Income) ทผเปนเจาของทรพยสนไดรบกลบสสงคม และเพอจดหารายไดใหรฐบาลอยางเพยงพอ

41

ภาษทรพยสนในไตหวนประกอบดวยภาษ 2 ประเภท คอ ภาษมลคาทดน (Land Value Tax: LVT) และภาษบาน (House Tax) นอกจากน ไตหวนยงมการจดเกบภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) จากธรกรรมการโอนทดน โดยเรยกวา ภาษมลคาทดนสวนเพม (Land Value Increment Tax: LVIT) ซงภาษทง 3 ประเภทนลวนแตเปนภาษทจดเกบโดยรฐบาลทองถนทงสน ภาษเหลานเปนแหลงรายไดทส าคญของภาครฐ โดยในป ค.ศ. 2007 มสดสวนถง 11.8% ของรายไดภาครฐทงหมด (General Government Revenue) โดยแบงออกเปน LVT 3.4% ภาษบาน 3.2% และ LVIT 5.2% (Chen 2008) ภาษทรพยสนของไตหวนซงเนนเกบจากทดนถอเปนมรดกความคดซงตกทอดจากจน อกทงยงเปนววฒนาการทเกดขนตามปจจยทางดานสงคม เศรษฐกจ และวฒนธรรม กลาวคอ ระบบภาษทดนไดรบอทธพลแนวความคดมาจาก ดร. Sun Yat-sen บดาผกอตงประเทศไตหวน ซงมความเหนสอดคลองกบแนวคดของ Henry George ทมองวา ภาษทดนคอแหลงรายไดทดทสดของรฐบาล นอกจากน ดร. Sun Yat-sen ยงเหนควรจดเกบภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) โดยใหเกบ LVIT เพอชวยลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดและความมงคง เพราะเปนการจดเกบจากราคาทดนทเพมสงขน จงเทากบเปนการดงก า ไรจากราคาทดนทสงขน (Unearned Land Profit) ทบคคลผเปนเจาของทดนไดรบมาจากการทรฐเขาไปพฒนาเศรษฐกจให แลวน าภาษทเกบไดนนมากระจายผลประโยชนไปสสงคมสวนรวม ซงในทสดแนวคดเกยวกบ LVIT ไดถกน าไปบญญตไวในรฐธรรมนญของไตหวน (Tsui 2006) และตอมา LVIT ประสบความส าเรจอยางมากในการจดเกบสวนแบงจากลาภลอย (Windfall Gain) ทไดมาจากการครอบครองทดน อกทงยงชวยลดการเกงก าไรทดนไดเปนอนมาก (Case 1994; Guevara 1997; Pugh 1997) ลกษณะของ LVT และ LVIT มดงน 1. ภาษมลคาทดน (LVT)

LVT จดเกบจากผทเปนเจาของทดนในเขตเมอง (Urban Land)30 โดยเกบจากราคาประเมนทดน และเกบในอตรากาวหนาเพอเปาหมายในการกระจายรายไดและความมงคง ซงอตรา LVT อยระหวาง 1% - 5.5% ดงน

- เกบทอตรา 1% ส าหรบทดนทมราคาไมเกน Starting Cumulative Value (SCV)31 - ส าหรบราคาทดนระหวาง 100 - 500% ของ SCV สวนทเกนคด 1.5% - ทกๆ 500% ทเกนกวานน เกบ 1% แตสงสดตองไมเกน 5.5%

LVT มการลดหยอนอตรา โดยใหเสยในอตรา 0.2% ส าหรบ - ทดนทใชอยอาศยในเขตเทศบาลและมขนาดไมเกน 300 ตารางเมตร - ทดนทใชอยอาศยนอกเขตเทศบาลและมขนาดไมเกน 700 ตารางเมตร

นอกจากน เพอสงเสรมการกระจายอ านาจทางการคลง รฐบาลทองถนสามารถปรบเพมอตรา LVT ไดอก 30% อยางไรกตาม ในทางปฏบตแลว รฐบาลทองถนไมเคยมการปรบเพมอตราดงกลาว เลย (Tsui 2006) ซง Lam (2000) ไดชวา สาเหตดงกลาวเนองจากรฐบาลทองถนในไตหวนไมเคยด าเนนนโยบายภาษในฐานะทเปนเครองมอในการเพมรายไดแตอยางใด

30 ส าหรบทดนนอกเขตเมองนน รฐบาลไตหวนมการจดเกบภาษทดนเกษตรกรรม (Agricultural Land Tax) อยางไรกตาม แมวาในปจจบนภาษนจะยงคงอย (มไดถกยกเลกไป) แตรฐบาลไตหวนไดยกเวนการเกบภาษนตงแตป ค.ศ. 1977 31 SCV คอ ราคาเฉลยของทดนขนาด 700 ตารางเมตร (เทากบ 175 ตารางวา) ใน City หรอ County

42

2. ภาษมลคาทดนสวนเพม (LVIT) LVIT เปนภาษเงนไดประเภทหนงทเกบจากเงนไดอนเนองจากธรกรรมเกยวกบทดน ซงขอแตกตางของ LVIT กบภาษเงนไดประเภทอนๆ คอ LVIT เปน “ภาษเงนได” ประเภทเดยวทบรหารโดยรฐบาลทองถน ทงน ฐานภาษของ LVIT เรยกวา Natural Land Value Increment (NLVI) ซงกคอ สวนตางระหวางราคาของทดนขณะทขายไปเทยบกบราคาขณะทซอมา โดยปรบลดผลของอตราเงนเฟอแลว และหกออกดวยตนทนในการปรบปรงทดนของตนเอง (Land Improvement Cost)

NLVI = สวนตางของราคาทดนทแทจรง – ตนทนในการปรบปรงทดนของตนเอง = [ราคาขาย – ราคาซอ x (100/ดชนราคาผบรโภค)] – ตนทนในการปรบปรงทดนของตนเอง

LVIT เรมเกบมาตงแตป ค.ศ. 1930 และมโครงสรางอตรากาวหนา และอตรา LVIT ในปจจบนเปนดงน

สวนตางระหวางราคาขายกบ

ราคาทดนทซอมา อตรา LVIT

100% 20% ของ NLVI 101 – 200% 30% ของ NLVI บวกกบอก 20% ของราคาทดนทซอมา

> 200% 40% ของ NLVI บวกกบอก 50% ของราคาทดนทซอมา ทมา: Teipei Revenue Service. (http://www.taipei.gov.tw, เขาดเมอ 15 มถนายน พ.ศ. 2555)

5.5 ภาษทรพยสนในญปน ในชวงป ค.ศ. 1985 ถงป ค.ศ. 1990 สภาพเศรษฐกจฟองสบซงมการเกงก าไรอยางมหาศาลท าใหราคาทดนในเขตเมองของประเทศญปนเพมสงขนโดยเฉลยประมาณ 3 เทา ท าใหชองวางระหวางผทมทรพยสนกบผทไมมทรพยสน (Asset Gap) กวางขน และท าใหประชาชนจ านวนมากรสกถงความไมเปนธรรมในสงคม สภาพปญหาในขณะนน คอ ภาระภาษทรพยสน (โดยเฉพาะทดน) ต ามาก32 ท าใหตนทนในการถอครองทดนต า ผคนจงนยมถอครองทดน และสงผลใหราคาทดนสงมาก อกทงยงไมน าทดนไปใชใหเกดประโยชนสงสดอกดวย (Ishi 2001) ตอมาในป ค.ศ. 1992 ญปนไดมการปฏรประบบภาษทดนโดยการจดเกบภาษทรพยสน (Property Tax) และด าเนนการปรบปรงภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) อนเกดจากธรกรรมการโอนทดน การปฏรปนวางอยบนหลกของการกระจายภาระภาษอยางเหมาะสมและเปนธรรม (Fair Share) รวมทงกอใหเกดการใชทดนอยางมประสทธภาพ และลดแรงจงใจในการเกงก าไรทดน (Ministry of Finance 2010) ภาษทง 2 ประเภทมลกษณะดงน

32 เชน ในชวงป ค.ศ. 1970 - 1995 ภาระภาษของการถอครองทดน (Effective Land Tax Burden) อยในชวงประมาณ 0.09 - 0.24%/ป ของราคาประเมนทดนเทานน (Ishi 2001: 223, 225)

43

1. ภาษทรพยสน (Property Tax) ในสวนของการปฏรประบบภาษทดน ญปนมการจดเกบภาษทรพยสนของเทศบาล (Municipal Fixed Asset Tax) ซงเมอเทยบกบรายไดของเทศบาลทงหมดในประเทศญปน ภาษทรพยสนของเทศบาลคดเปนสดสวนประมาณ 45% (Harada 2008) ภาษทรพยสนของเทศบาลเกบในอตรา 1.4% ของราคาประเมน และมเพดานอตราภาษอยท 2.1% กลาวคอ ในกรณทมความจ าเปนตองใชจาย เทศบาลสามารถเกบภาษสงกวา 1.4% ได แตตองไมเกนอตราเพดานท 2.1% ทงน ฐานภาษทรพยสนของเทศบาล คอ ราคาประเมนของทรพยสน 2 ประเภทประกอบดวย ทดนและสงปลกสราง และทรพยสนทเสอมคาได (Depreciable Assets) โดยมเงอนไขการจดเกบ ดงน 1.1 ภาษทดนและสงปลกสราง

บคคลผเปนเจาของทรพยสน ณ วนท 1 มกราคมของแตละป ตองเสยภาษทรพยสนของเทศบาลใหแกเทศบาลททรพยสนนนๆ ตงอย ซงการประเมนราคาทดนและสงปลกสรางจะด าเนนการทกๆ 3 ป โดยมการยกเวนภาษ ดงน (Ministry of Home Affairs 2007) - ทดนทมมลคาไมเกน 300,000 เยน (ประมาณ 120,000 บาท) - สงปลกสรางทมมลคาไมเกน 200,000 เยน (ประมาณ 80,000 บาท) - ทรพยสนทเสอมคาไดทมมลคาไมเกน 1,500,000 เยน (ประมาณ 600,000 บาท)

1.2 ภาษทรพยสนทเสอมคาได

การเกบภาษในกรณนจะเกบจากราคาประเมนของทรพยสน ณ วนท 1 มกราคมของแตละป โดยตองเสยภาษในอตรา 1.4% ทงน ทรพยสนทเสอมคาได คอ ทรพยสนทมคาเสอมราคาตามทก าหนดไวในกฎหมายภาษเงนไดนตบคคลและบคคลธรรมดา33 เชน เครองจกรและอปกรณ เรอ เครองบน ตขายของอตโนมต (Vending Machine) เปนตน

นอกจากเทศบาลจะมการเกบภาษทรพยสนแลว รฐบาลทองถนระดบบน (สงกวาเทศบาล) ทเรยกวา Prefecture ยงอาจมการเกบภาษทรพยสนดวย โดยเกบจากทรพยสนของธรกจขนาดใหญและมลกษณะเปนทรพยสนทเสอมคาไดซงมมลคาสง (Large-scale Depreciative Fixed Assets) กลาวคอ นตบคคลทเปนเจาของทรพยสนมลคาสงกวาเพดานมลคาขนสงของภาษของเทศบาลตองเสยภาษทรพยสนของ Prefecture ดวย ทงน ฐานภาษจะคดจากมลคาทรพยสน “เฉพาะสวนทเกน” จากเพดานมลคาขนสงของภาษของเทศบาล ดงนน ในกรณนเจาของทรพยสนจะตองเสยภาษ 2 ตอ นนคอ เสยทงภาษทรพยสนของเทศบาลและ Prefecture ในเวลาเดยวกน (Ministry of Home Affairs 2007) ตวอยางของภาษทรพยสนของ Prefecture เชน ใน 23 เขต (Wards) ของกรงโตเกยวนน นตบคคลทมพนทส านกงานเกนกวา 1,000 ตารางเมตร จะตองน าสวนทเกน 1,000 ตารางเมตรนนมาเสยภาษทรพยสนของ Prefecture ในอตราตารางเมตรละ 600 เยน (ประมาณ 240 บาท)/ป

33 ภาษนไมรวมถงรถยนต เพราะรถยนตมภาษรถยนต (Automobile Tax) เปนการเฉพาะ

44

2. ภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) ญปนมการเกบภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) โดยรฐบาลเกบภาษจากเงนไดซงไดรบมาจากการโอนทรพยสน (นนคอ เกบจากราคาทรพยสนทเพมขน) เชน อสงหารมทรพย เครองจกรและอปกรณ สมาชกสนามกอลฟ ฯลฯ และส าหรบทรพยสนสวนใหญนน ผลไดจากทนทไดมาจะตองน าไปค านวณรวมกบภาษเงนไดตามปกต อยางไรกตาม ส าหรบทดนและสงปลกสรางใหน ามาค านวณและช าระภาษแยกตางหาก ดงน 1) หากถอครองทรพยสนไมถง 5 ป ถอวาเปน Short-term Capital Gains จะเสยภาษในอตราทสง (9%

ของผลไดจากทน) ทงนเพอเปนการลงโทษธรกรรมการเกงก าไรอสงหารมทรพย 2) หากถอครองนานกวา 5 ป ถอวาเปน Long-term Capital Gains จะเสยภาษในอตราทต า กลาวคอ

- หากผลไดจากทนไมเกน 20 ลานเยน เสยภาษในอตรา 4% - หากผลไดจากทนเกนกวา 20 ลานเยน สวน 20 ลานเยนแรกใหเสยในอตรา 4% และสวนทเกนให

เสยในอตรา 5%

5.6 ภาษทรพยสนในฝรงเศส ฝรงเศสมการจดเกบภาษทรพยสนทส าคญ 3 ประเภท ดงน 1. ภาษความมงคง (Wealth Tax)

ภาษความมงคงไดเรมใชมาตงแตป ค.ศ. 1989 โดยเกบเปนรายปจากมลคาทรพยสน ณ วนท 1 มกราคมของแตละป และเกบจากหนวยครอบครว34 ทเปนเจาของทรพยสนสทธ35 มลคาเกนกวา 1.3 ลานยโร (หรอประมาณ 53 ลานบาท) โดยในป ค.ศ. 2007 รฐบาลฝรงเศสสามารถจดเกบภาษความมงคงไดเปนจ านวนประมาณ 4.42 ลานยโร (หรอ 1.8 แสนลานบาท) หรอประมาณ 1.5% ของรายไดภาครฐทงหมด (General Government Revenue) (Mathieu 2008) ฐานภาษในการจดเกบคอ ทรพยสนทกประเภท เชน บาน36 ทดน สงปลกสราง อญมณ เฟอรนเจอร รถยนต เครองบน เรอ ฯลฯ ทงน มการยกเวนภาษใหแกของสะสมทมคณคาทางใจสง เชน ของเกาทมอาย 100 ปขนไป ภาพวาดสะสม รถยนตเกา (Historic Cars) ฯลฯ นอกจากน ยงมการลดหยอนใหแกทรพยสนเบดเตลดทจ าเปนในการด ารงชพ เชน สนคาอปโภคบรโภคในครวเรอน (Public Finances General Directorate 2009) (ดตารางท 8)

34 ภาษความมงคงมไดเกบจากบคคลธรรมดา แตเกบจากครอบครว เชน สมมตวาสามภรรยาคหนงมทรพยสนสทธคนละ 700,000 ยโร เทากบวามทรพยสนสทธรวมกนเปนจ านวน 1,400,000 ยโร (ซงเกนเกณฑ 1,300,000 ยโร) ดงนน ครอบครวนจะตองเสยภาษความมงคง 35 ภาษความมงคงมไดเกบจาก “มลคาทรพยสนทงหมด” แตเกบจาก “มลคาทรพยสนสทธ” เชน หากครอบครวหนงเปนเจาของบานราคา 250,000 ยโร แตเปนหนสนเชอบานอย 200,000 ยโรแลว มลคาทรพยสนสทธคอ 50,000 ยโรเทานน 36 หากเปนบานหลงแรกทใชอาศยอยเอง จะลดหยอนฐานภาษลง 30% จากมลคาบาน

45

ตารางท 8: ขนอตราภาษความมงคงของฝรงเศสในป ค.ศ. 2011

มลคาทรพยสน อตรา (%) 1,300,000 – 2,570,000 ยโร (≈ 53 – 105 ลานบาท) 0.75 2,570,000 – 4,040,000 ยโร (≈ 105 – 166 ลานบาท) 1.00 4,040,000 – 7,710,000 ยโร (≈ 166 – 316 ลานบาท) 1.30 7,710,000 – 16,790,000 ยโร (≈ 316 – 688 ลานบาท) 1.65 > 16,790,000 ยโร (≈ 688 ลานบาท) 1.80 ทมา: www.french-property.com เขาดเมอ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2555

2. ภาษทรพยสนซงเกบจากทดนทพฒนาแลว (Property Tax on Developed Land)

ภาษทรพยสนประเภทนเกบจากทดนและสงปลกสรางทงหมด โดยเกบจากบคคลทเปนเจาของทดนและสงปลกสราง และเกบเปนรายปจากราคาประเมนทดนและสงปลกสราง สวนอตราภาษถกก าหนดโดยรฐบาลทองถน โดยในป ค.ศ. 2009 รฐบาลฝรงเศสสามารถจดเกบภาษนไดเปนจ านวนประมาณ 28.07 ลานยโร (หรอประมาณ 1.5 ลานลานบาท) (Public Finances General Directorate 2009: 81)

3. ภาษทรพยสนซงเกบจากทดนทยงไมไดพฒนา (Property Tax on Undeveloped Land)

ภาษนเกบจากบคคลทเปนเจาของทดนทยงไมไดพฒนา และเกบเปนรายปจากราคาประเมนทดน สวนอตราภาษถกก าหนดโดยรฐบาลทองถน โดยในป ค .ศ. 2009 รฐบาลฝรงเศสสามารถจดเกบภาษนไดประมาณ 1.17 ลานยโร (หรอ 4.8 หมนลานบาท) (Public Finances General Directorate 2009: 83)

5.7 ขอเสนอภาษทรพยสนในกรณของไทย ตลอดเวลาหลายสบปทผานมา กระทรวงการคลงไดพยายามผลกดนรางพระราชบญญตภาษท ดนและสงปลกสราง พ.ศ. … (ราง พ.ร.บ.ฯ) มาโดยตลอด ซงราง พ.ร.บ.ฯ นถอเปนกลไกหนงทชวยสนบสนนใหเกดการกระจายการถอครองทดน อนเปนทรพยากรส าคญส าหรบการสรางโอกาสทางอาชพส าหรบผมรายไดนอย และเปนเครองมอทผลกดนใหการจดสรรและการใชประโยชนจากทรพยากรมประสทธภาพและเปนธรรมมากขน อยางไรกตาม ราง พ.ร.บ.ฯ นไมเคยผานการพจารณาออกมาบงคบใชเปนกฎหมาย37 ซงหลกการทส าคญของราง พ.ร.บ.ฯ คอ การจดเกบภาษการถอครองทรพยสนตามหลกผลประโยชน (Benefit Principle) โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผจดเกบเพอน ารายไดดงกลาวไปใชจายในการจดบรการสาธารณะใหแกทองถน และเปนการจดเกบภาษจากผทเปนเจาของและครอบครองทรพยสนทกคน 38 อยางไรกตาม การจดเกบภาษโดยยดหลกผลประโยชนมไดค านงถงความสามารถในการเสยภาษ (Ability-to-pay) ดงนน จงไมสงเสรมการกระจายรายไดเทาทควร อกทงการจดเกบภาษจากผทเปนเจาของและครอบครองทรพยสน “ทกคน” ยงกอใหเกดการตอตานจากสงคมเปนวงกวาง

37 ราง พ.ร.บ.ฯ เคยไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร 2 ครงในสมยรฐบาลนายชวน หลกภย และในสมยนายอภสทธ เวชชาชวะ อยางไรกตาม ราง พ.ร.บ.ฯ นไมเคยผานความเหนชอบจากสภาผแทนราษฎรจนกระทงปจจบน 38 นนคอ ถกออกแบบใหมการยกเวนและลดหยอนภาษนอยทสด

46

ดวยเหตดงกลาว เมอพจารณาประสบการณจากตางประเทศแลว ในกรณของไทยควรมการพจารณาเกบภาษการถอครองทรพยสน ในลกษณะภาษความมงคง (Wealth Tax) ซงมโครงสรางอตรากาวหนา และเปนภาษระดบประเทศทรฐบาลเปนผจดเกบ โดยมลกษณะดงน

1. เกบจากผทเปนเจาของและครอบครองทดนและสงปลกสราง ซงมทดนและสงปลกสรางทวประเทศรวมกนเปนมลคาสงกวา 5 ลานบาท ทงน ขอมลจากการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน พ.ศ. 2552 โดยส านกงานสถตแหงชาต ชวา จากจ านวนครวเรอนทงประเทศประมาณ 22.4 ลานครวเรอน สามารถแบงเปนจ านวนครวเรอน ดงน - ครวเรอนทถอครองทดนและสงปลกสรางมลคา 5 - 10 ลานบาท มจ านวนประมาณ 1 แสน

ครวเรอน (หรอประมาณ 0.45% ของครวเรอนทงประเทศ) - ครวเรอนทถอครองทดนและสงปลกสรางมลคา 10 ลานบาทขนไป มจ านวนประมาณ 4.5 หมน

ครวเรอน (หรอประมาณ 0.2% ของครวเรอนทงประเทศ) เมอรวมกนแลว ครวเรอนทตองเสยภาษจะมจ านวนทงสนประมาณ 1.45 แสนครวเรอน (เพยงประมาณ 0.65% ของครวเรอนทวประเทศ) ในจ านวนนมประมาณ 9.9 หมนครวเรอน (หรอประมาณ 69%) ทมรายไดสงกวา 50,000 บาท/เดอน จะเหนไดวา การเกบภาษความมงคงซงรฐบาลมงเกบภาษจากครวเรอนทมทรพยสนมลคาสงๆ นน ผรบภาระสวนใหญมกเปนผมรายไดสง

2. เกบในโครงสรางอตรากาวหนา โดยทดนและสงปลกสรางมมลคายงสงจะยงเสยภาษในอตราทสงขน ในทนเสนอใหเกบภาษ ดงน - 0.5% ส าหรบผทเปนเจาของหรอครอบครองทดนและสงปลกสรางมลคาระหวาง 5 - 10 ลานบาท - 1% ส าหรบผทเปนเจาของหรอครอบครองทดนและสงปลกสรางมลคาระหวาง 10 - 20 ลานบาท - 2% ส าหรบผทเปนเจาของหรอครอบครองทดนและสงปลกสรางมลคาระหวาง 20 - 50 ลานบาท - 3% ส าหรบผทเปนเจาของหรอครอบครองทดนและสงปลกสรางมลคา 50 ลานบาทขนไป การเกบภาษในลกษณะดงกลาว คาดวาจะสรางรายไดใหแกรฐบาลประมาณ 30,000 ลานบาท

แผนภมท 11: ขอเสนอภาษความมงคงของไทย

ส าหรบภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) นน ในปจจบนประเทศไทยมการจดเกบภาษเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอยแลว39 และ Bahl และ Wallace (2008) ไดชวา ประเทศก าลงพฒนาไมนยมเกบภาษ

39 ภาษเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยของไทยมลกษณะเปนภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) โดยหากยงถอครองอสงหารมทรพยนานขน จะยงหกคาใชจายไดมากขน (เชน หากถอครอง 1 ป สามารถหกคาใชจายได 92% หากถอครองตงแต 8 ปขนไป สามารถหกคาใชจายได 50% เปนตน)

47

ผลไดจากทน แตนยมเกบภาษการท าธรกรรมในทรพยสน (Property Transaction Tax) มากกวา โดยมเพยงประเทศเกาหลใตและไตหวนเทานนทมการจดเกบภาษผลไดจากทน สวนประเทศพฒนาแลวกมเพยงไมกประเทศทจดเกบภาษผลไดจากทน เชน ญปน เปนตน ในสวนของทรพยสนอนๆ นอกจากทดนและสงปลกสรางนน แมวาบางประเทศจะมการเกบภาษจากทรพยสนอนๆ ดวย เชน ญปนเกบภาษจากทรพยสนทเสอมคาได (Depreciable Assets) ในขณะทฝรงเศสเกบภาษจากทรพยสนทกประเภท อยางไรกตาม การจดเกบภาษเหลานมความยงยากสงมากทงในการจดเกบและการตราคา ดงนน การเกบภาษจากทรพยสนอนๆ เหลานอาจไมเหมาะสมในกรณของไทย

5.8 สรป ประเทศไทยมความเหลอมล าในการถอครองทรพยสนคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบประเทศในทวปเอเชย อกทงยงมความสมพนธในทศทางเดยวกนระหวางรายไดของครวเรอนกบการถอครองทดน นนคอ ครวเรอนทมรายไดสงมกถอครองทดนเปนมลคาสง ดงนน รฐบาลไทยควรมงเนนจดเกบภาษทรพยสนเพมมากขน เมอพจารณากรณการเกบภาษทรพยสนใน 4 ประเทศ คอ เกาหลใต ไตหวน ญปน และฝรงเศส จะพบวา ภาษทรพยสนเปนแหลงรายไดทส าคญของทกประเทศ ขณะเดยวกนกนยมเกบภาษทรพยสนและภาษผลไดจากทนตามหลกความสามารถในการเสยภาษ (Ability-to-pay Principle) โดยแตละประเทศมการจดเกบภาษ ดงน

- เกาหลใตมการเกบภาษทรพยสนในอตรากาวหนา (Comprehensive Property Tax) โดยรฐบาลกลางจดเกบจากบคคลทเปนเจาของบานทวประเทศรวมกนเปนมลคาสงกวา 600 ลานวอน (ประมาณ 12 ลานบาท) และโครงสรางอตรามความกาวหนาตามมลคาบาน

- ไตหวนมการเกบภาษทรพยสนในอตรากาวหนาทงในสวนของภาษมลคาทดน (Land Value Tax) ซงมโครงสรางอตรากาวหนาตามมลคาทดน และภาษมลคาทดนสวนเพม (Land Value Increment Tax) ซงมโครงสรางอตรากาวหนาตามมลคาทดนทเพมสงขนนบจากวนทซอทดนนนมา

- ญปนมการเกบภาษจากทงอสงหารมทรพย และจากทรพยสนทเสอมคาได (Depreciable Assets) นอกจากนหากทรพยสนทเสอมคาไดนนมมลคาสง (Large-scale Depreciable Fixed Assets) แลว นตบคคลทเปนเจาของทรพยสนยงตองเสยภาษใหแกรฐบาลทองถนในระดบบนอกดวย นอกจากนยงมการเกบภาษผลไดจากทน ซงมโครงสรางอตรากาวหนาตามระยะเวลาการถอครองทรพยสน

- ฝรงเศสมการเกบภาษความมงคง ซงมโครงสรางอตรากาวหนาตามมลคาของทรพยสน โดยเกบจากทงอสงหารมทรพยและทรพยสนสวนบคคล (เชน อญมณ เฟอรนเจอร เครองบน เรอ ฯลฯ)

เมอพจารณาประสบการณจากตางประเทศแลว ในกรณของไทยควรมการเกบภาษการถอครองทรพยสนในลกษณะภาษความมงคง ซงเปนภาษระดบประเทศทรฐบาลเปนผจดเกบ โดยเกบในโครงสรางอตรากาวหนาตามมลคาของทดนและสงปลกสราง และเกบเฉพาะบคคลทเปนเจาของและครอบครองทดนและสงปลกสรางทวประเทศรวมกนเปนมลคาสงกวา 5 ลานบาท ซงสดสวนของครวเรอนทจะถกกระทบถอไดวาต ามาก

48

สวนท 6 สรป

การเตบโตของเศรษฐกจไทยในอตราทคอนขางสงในชวงประมาณ 5 ทศวรรษทผานมา ท าใหรายไดของทกคนในสงคมเพมขน และไดเกดปรากฏการณไหลรนสเบองลาง (Trickle-down Effect) บาง จงท าใหอตราสวนความยากจนสมบรณ (Absolute Poverty) ลดลง แตผลประโยชนสวนใหญจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของไทยยงคงตกอยกบคนกลมเลกๆ เทานน ลกษณะขางตนไดน าไปสความหวงใยและตองการใหเครองมอทางการคลงเขามามบทบาทในการลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดและความมงคง งานวจยนจงไดศกษาสภาพปญหาและเสนอแนะแนวทางในการปฏรประบบภาษเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดและความมงคงโดยแบงออกเปน 4 เรองทส าคญและมขอสรป ดงน 1. การปฏรประบบการสงเสรมการลงทน

การสงเสรมการลงทนมลกษณะเออประโยชนใหกลมทนขนาดใหญ และโครงการทไดรบการสงเสรมมการกระจกตวทงในเชงพนทและในเชงขนาดของโครงการ และท าใหรฐบาลสญเสยรายไดไปปละกวา 2 แสนลานบาท ซงใกลเคยงกบรายไดจากภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงประเทศทเกบไดในแตละป นอกจากนประเภทกจการทใหการสงเสรมการลงทนยงมการขยายประเภทกจการตลอดมา โดยไมปรากฏวา ประเภทกจการทเพมขนมาเรอยๆ นสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศอยางไร นอกจากน “การสงเสรมการลงทน” และ “การกดกนการลงทน” เปนเหรยญสองดานของเรองเดยวกน นนคอ มลกษณะเปนระบบการใหสทธประโยชนทเลอกปฏบต (Discriminatory Incentives-based System) การใหสทธประโยชนทางภาษแกกจการกลมหนงท าใหกจการอกกลมหนงตองเขามารบภาระแทน จงซ าเตมความเหลอมล าในการกระจายรายได เพราะการสงเสรมการลงทนมผลเทากบการผลกภาระภาษไปยงกจการทวไปทไมไดรบการสงเสรมการลงทน (ซงมกเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดเลก) รฐบาลจงควรชงน าหนกระหวางระบบภาษทซบซอน มการใหสทธพเศษตางๆ และกจการจ านวนนอยไดประโยชน กบระบบภาษทเรยบงายอตราต า ทกกจการไดประโยชน และหากรฐบาลตองการจะใหการสนบสนนกจการใดเปนการเฉพาะ รฐบาลกควรจ ากดประเภทกจการทใหการสงเสรม (Selectively Promoted Sectors) โดยเปนกจการทสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาประเทศและมลกษณะเฉพาะทโดดเดนและส าคญมากๆ เทานน

2. การปรบปรงการลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดา

การลดหยอนและการยกเวนภาษหลายมาตรการมลกษณะเปนการทผมรายไดนอยอดหนนผมรายไดสง และเปนการเออประโยชนใหผมรายไดสงใชเปนชองทางในการเลยงภาษอยางถกตองตามกฎหมาย ซงยอมขดกบหลกความเปนธรรมและความสามารถในการเสยภาษ อกทงยงขดกบหลกการของคาลดหยอนทประสงคใหมการหกคาลดหยอนเพอเปนการบรรเทาภาระภาษตามสถานภาพของผเสยภาษ (อนจะสะทอนถงความสามารถในการเสยภาษของแตละบคคล) ดวยเหตนจงควรมการทบทวนรายการคาลดหยอนตางๆ และการจะอนญาตใหหกคาลดหยอนควรมหลกการทแนนอนเพอใชเปนแนวปฏบต เพอปองกนไมใหระบบภาษเออประโยชนตอกลมผมรายไดสงจนเกนสมควร

49

3. การเครดตภาษเงนไดเนองจากการท างาน (Earned Income Tax Credit) กบขอเสนอมาตรการ “เงนโอนแกจนคนขยน” ในชวงประมาณ 10 ปทผานมารายจายทางดานสวสดการของรฐบาลไทยไดเพมขนอยางตอเนองและมแนวโนมทจะขยายตวเพมขนอกในอนาคต ในประการส าคญการขาดฐานขอมลรายไดประชากรไดน าไปสความจ าเปนทรฐอาจจ าตองใชนโยบายรายจายดานสวสดการโดยวธการใหแบบถวนหนาหรอการใหแบบเหวยงแห (Universal Coverage) แทนทจะตรวจสอบถงความจ าเปนและความตองการในดานรายไดของประชากร EITC และขอเสนอมาตรการเงนโอนแกจนคนขยนในกรณของไทยเปนการจดสวสดการโดยรฐ โดยการรวมระบบภาษและระบบสวสดการเขาดวยกน เพอเปนเครองมอในการระบตวผสมควรไดรบการชวยเหลอ (Targeting for the Poor) หรอกคอเปนการน าวธการก าหนดเงอนไขเกยวกบรายได (Means Test) มาใช เพอโอนเงนสดไปยงกลมบคคลทยากจนและสมควรไดรบเงนชวยเหลออยางแทจรง โดยคณปการทส าคญของมาตรการเงนโอนแกจนคนขยน คอ การวางระบบฐานขอมลและพฒนากลไกในการน าแรงงานนอกระบบ (Informal Sector) เขาสระบบภาษ ประกอบกบเปนการใหความชวยเหลอเฉพาะแกผทเลอกท างานเทานน จงจงใจใหบคคลพงพาตนเองไดมากกวาการตงตารอรบสวสดการ อกทงยงมตนทนในการบรหารจดการ (Administrative Cost) ต า และเปนเครองมอทมประสทธผลในการแกไขปญหาความยากจนในทสด

4. ภาษทรพยสนกบขอเสนอภาษความมงคง (Wealth Tax)

การถอครองทดนของไทยมลกษณะทส าคญ 2 ประการ คอ มการกระจกตวของการถอครองทดนสงมาก และมความสมพนธระหวางรายไดของครวเรอนกบการถอครองทดน (ยงครวเรอนมรายไดสง ยงถอครองทดนมาก) แตระบบภาษของไทยกลบมโครงสรางทเออประโยชนตอการถอครองทรพยสน ดงนน การแกไขปญหาความยากจนและความเหลอมล าในสงคมในประเทศไทยจงควรท าควบคไปกบการใชเครองมอทางดานภาษทรพยสน เมอพจารณากรณการเกบภาษทรพยสนใน 4 ประเทศ คอ เกาหลใต ไตหวน ญปน และฝรงเศส จะพบวา ภาษทรพยสนเปนแหลงรายไดทส าคญของทกประเทศ ขณะเดยวกนกนยมเกบภาษทรพยสนและภาษผลไดจากทน (Capital Gains Tax) ตามหลกความสามารถในการเสยภาษ (Ability-to-pay Principle) อกดวย ดงนน ในกรณของไทยจงควรมการพจารณาเกบภาษการถอครองทรพยสน ในลกษณะภาษความมงคง ซงเปนภาษระดบประเทศทรฐบาลเปนผจดเกบ โดยเกบในโครงสรางอตรากาวหนาตามมลคาของทดนและสงปลกสราง และเกบเฉพาะบคคลทเปนเจาของและครอบครองทดนและสงปลกสรางทวประเทศรวมกนเปนมลคาสงกวา 5 ลานบาท ซงสดสวนของครวเรอนทจะถกกระทบถอไดวาต ามาก

โดยสรปแลว รฐบาลควรใชเครองมอทางการคลงและภาษเพอลดความเหลอมล าในการกระจายรายไดและความมงคง โดยปฏรประบบการสงเสรมการลงทน ปรบปรงกฎเกณฑการใหสทธประโยชนและการลดหยอนภาษใหเกดประโยชนอยางแทจรงตอประชาชนในระดบลาง และวางระบบฐานขอมลและพฒนากลไกในการน าภาคนอกทางการเขาสระบบภาษ ควบคไปกบการจดสรรเงนโอนไปยงผทยากจนจรงๆ รวมตลอดจนเนนจดเกบภาษทรพยสน (ซงมลกษณะเปนรายไดทไมใชผลตอบแทนจากการท างาน) เพมมากขน

50

บรรณานกรม

Bahl, R. 2009. Fixing the Property and Land Tax Regime in Developing Countries, FIAS Workshop on Raising Taxes Through Regulation. Washington, D.C.: World Bank.

Bahl, R., และ S. Wallace. 2008. Reforming the Property Tax in Developing Countries: A New Approach: Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University.

Case, K. E. 1994. The Impact of Taxation and Evaluation Practices on the Timing and Efficiency of Land Use. Journal of Political Economy 87 (4): 859-868.

Chen, T. 2008. Introduction to Taiwan's Taxation System: Major Problems and Reform. Teipei, Taiwan: Chunghua Association of Public Finance.

Davies, J. B., S. Sandstrom, A. Shorrocks, และ E. N. Wolff. 2008. The World Distribution of Household Wealth. In Discussion Paper No. 2008/03: UNUWIDER.

Eissa, N., และ H. Hoynes. 2004. Taxes and the Labor Market Participation of Married Couples: The Earned Income Tax Credit. Journal of Public Economics 88 (9-10): 1931-1958.

———. 2006ก. Behavioral Responses to Taxes: Lessons from the EITC and Labor Supply. Tax Policy and the Economy 20: 74-110.

———. 2006ข. The Hours of Work Response of Married Couples: Taxes and the Earned Income Tax Credit. ใน Tax Policy and Labor Market Performance, P. B. Sorensen (บรรณาธการ): CESifo/MIT Press Conference.

———. 2009. Redistribution and Tax Expenditures: The Earned Income Tax Credit. ใน Incentive and Distributional Consequences of Tax Expenditures. Bonita Springs, Florida.

Friedman, M. 1962. Capitalism and Freedom. Chicago: University of Chicago Press. Guevara, M. 1997. Comments. ใน International Seminar on Land Policy and Economic Development

Proceedings. Taoyuan, Taiwan: International Center for Land Policy Studies and Training. Hale, D. 1985. The Evolution of the Property Tax: A Study of the Relation between Public Finance and

Political History. Journal of Politics 47: 382-404. Harada, K. 2008. Local Taxation in Japan, Papers on the Local Governance System and its

Implementation in Selected Fields in Japan No.10: Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR).

Hoynes, H. 2008. The Earned Income Tax Credit, Welfare Reform, and the Employment of Low-Skilled Single Mothers. ใน Strategies for Improving Economic Mobility of Workers. Federal Reserve Bank of Chicago.

Humphreys, J. 2001. Reforming Wages and Welfare Policy: Six Advantages of a Negative Income Tax. Policy: 19 - 22.

Internal Revenue Service. 2003. Earned Income Tax Credit (EITC) Program Effectiveness and Program Management FY2002 - FY2003.

———. 2010. 1040 Instructions 2010. Ishi, H. 2001. The Japanese Tax System. New York, NY: Oxford University Press. Johansson, A., C. Heady, J. Arnold, B. Brys, และ L. Vartia. 2008. Tax and Economic Growth. OECD

Economics Department Working Papers No. 620, OECD, Paris. Jones, R. S. 2009. Reforming the Tax System in Korea to Promote Economic Growth and Cope with Rapid

Population Ageing. OECD Economics Department Working Papers No. 671. Kim, J. 2008. Tax Policy in Korea: Recent Changes and Key Issues, "Tax Reform in Globalization Era: World

Trend and Japan's Choice": An International Seminar Organized by Hitotsubashi University.

51

Kim, J. 2005. Tax Reform Issues in Korea. Journal of Asian Economics 16: 973-992. Lam, A. H. S. 2000. Republic of China (Taiwan) in Land-value Taxation around the World (A Special Issue

of theAmerican Journal of Economics and Sociology) 59 (5): 327-336. Li, D. 2006. U.S. Property Tax Study and Enlightenment to China's Residential Property Tax Reform,

University of Nevada, Reno, Master's Thesis. Llobrera, J. และ B. Zahradnik. 2004. A Hand Up: How State Earned Income Tax Credits Help Working

Families Escape Poverty in 2004. Washington, D.C.: Center for Budget and Policy Priorities. Lynn, A. 1967. Trends in Taxation of Personal Property. ใน The Property Tax: Problems and Petentials, A.

G. Buehler (บรรณาธการ). Princeton, NJ: Tax Institute of America. Mathieu, C. 2008. France’s Wealth Tax: Great Fortune is Fairing Well. l'Humanite Newspaper. Meyer, B. D. 2007. The U.S. Earned Income Tax Credit, its Effects, and Possible Reforms. ใน From Welfare

to Work. Economic Council of Sweden. Ministry of Finance. 2010. Comprehensive Handbook of Japanese Taxes 2010. Tokyo, Japan: Tax Bureau,

Ministry of Finance. Ministry of Home Affairs. 2007. Local Tax System in Japan. Tokyo. Netzer, D. 1966. Economics of the Property Tax: Studies of Government Finance. Washington, D.C.: The

Brookings Institution. Public Finances General Directorate. 2009. The French Tax System. Pugh, C. 1997. Poverty and Progress? Reflections on Housing and Urban Policies in Developing Countries,

1976-96. Urban Studies 34 (10): 1547-1559. Taxation Bureau. 2011. Guide to Metropolitan Taxes. Tokyo. Tsui, S. W. 2006. Alternative Value Capital Instruments: The Case of Taiwan, Working Paper 06-41.

Atlanta, Georgia: Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, and The Lincoln Institute of Land Policy.

U.S. Office of Management and Budget. 2008. Budget of the United States Government - FY2009, Analytical Perspectives.

USAID. 2009a. Best Practices in Fiscal Reform and Economic Governance: Implementing Property Tax Reform. Fiscal Reform and Economic Governance: Best Practice Notes.

———. 2009b. Property Tax Reform in Developing and Transition Countries: the United States Agency for International Development under the Fiscal Reform and Economic Governance Task Order, GEG-I-00-04-00001-00 Task Order No. 07.

Wind, E. 2010. Minimum Wage and Negative Income Tax as Means of Poverty Alleviation. Philosophy and Trade, ESSEC.

World Bank. 2011. Tax Policy Review, A Review Proposed to the Ministry of Finance, the Royal Thai Government. Washington, D.C.: World Bank.

World Bank. 2012. Improving Service Delivery, Thailand: Public Finance Management Report. Bangkok, Thailand: World Bank.

ยทธศกด คณาสวสด. 2555. นโยบายการสงเสรมการลงทนยคใหมของพมา. วารสารสงเสรมการลงทน 23 (2): 20-26. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . 2554. สถานการณความยากจน และความเหลอมล าของ

ประเทศไทย ป 2553. กรงเทพฯ: ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม. สรจต ลกษณะสต, พสทธ พวพนธ, จารพรรณ วานชธนกล, คธาฤทธ สทธกล, อทมพร จตสทธภากร, และจงกล ค าไล. 2553.

ความทาทายของนโยบายการคลง: สความยงยนและการขยายตวทางเศรษฐกจระยะยาว, สมมนาวชาการประจ าป 2553. กรงเทพฯ: ธนาคารแหงประเทศไทย.