50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar

wigni 25

gamomcemloba palitra L

Tbilisi, 2011

Zmebikaramazovebi

mzia gelaSvilisa da

ana abulaSvilis Targmani

ro ma ni oTx na wi lad epi lo giT

fiodor dostoevski

tomi I

5

eZR vne ba ana gri go ri ev na dos to ev ska i as*

WeS ma ri tad, WeS ma ri tad ge ub ne biT Tqven: Tu ki mi-

wa ze da var dni li pu ris mar cva li ar mok vda, ca lad

dar Ce ba; xo lo Tu mok vda, mra val na yofs ga mo i Rebs.

(sa xa re ba io a ne si, 12, 24)

av to ri sa gan

Ce mi gmi ris, aleq sei fi o do ro viC ka ra ma zo vis cxov re-

bis aR we ra er Tgva rad sa go ne bel Si mag debs, rad gan Tum ca

ki aleq sei fi o do ro viCs `Cems gmirs~ vu wo deb, isic kar gad

vuwy i, rom ara vi Ta ri gmi ri is ar aris da aqe dan ga mom di na-

re, wi nas war ve vxvde bi, ra kiTx veb sac da mis va men: ma inc ra tom

air Ci eT na war mo e bis gmi rad aleq sei fi o do ro vi Ci, riT aris

ga mor Ce u li? an ase Ti ra mo i moq me da? vin aris da riT ga ac-

no xalxs Ta vi? mi si cxov re bi se u li faq te bis wvdo ma Si ra tom

un da da xar jos mkiTx vel ma dro?

yve la ze me tad swo red es bo lo kiTx va ma Si nebs, rad gan

mxo lod er Ta der Ti ram Se miZ lia vu pa su xo: `iq neb es yo ve li-

ve Tqven ve amo ge kiTx aT ro man Si~. Tum ca ma Sin ra Ra vqna, ro-

ma ni rom wa i kiTx on, ve ra vi Ta ri das kvna ver ga mo i ta non da ar

da me Tan xmon, rom Ce mi aleq sei fi o do ro vi Ci, mar Tlac mniS-

vne lo va ni pi rov ne ba a? amas imi tom mo gax se nebT, rom gu lis-

tki vi liT vWvret, mar Tlac ase mox de ba. Cem Tvis es ada mi a ni

Za li an bevrs niS navs, mag ram me eW ve ba, mkiTx vel sac da vum tki co

es mo saz re ba. mo saz re ba, rom igi di di moR va we a, oRond jer

Ca mo u ya li be be li da sicx a de Se u Ze ne li. Tum ca, ga sa o ca ric ki

6

iq ne bo da, Cvens dro Si sicx a de mog veTx o va vin mes gan. er Ti ki

uci lo be li a: Zal ze uc na u ri vin me a, Se iZ le ba iT qvas, axi re-

bu lic. mag ram uc na u ro ba da axi re bu lo ba uf ro vnebs, vid re

yu radR e bis Rir sad xdis ada mi ans, gan sa kuT re biT, ro ca yve la

imis ken mi il tvis, ker Zo sa da wvril mans Ta vi mo u ya ros da am

are u lo ba Si Tun dac ra i me sa er To azrs mi ag nos. axi re bu le bi

ki ume te sad Tav ker Ze bi da gan ker Zo e bu le bi ari an. xom ase a?

ai, Tu am uka nas knel Te ziss ar ga i zi a rebT da mi pa su xebT:

`ase ar aris~ an ̀ yo vel Tvis ase ar xde ba~, mci re di ime di mo me-

ce ma ki dec Ce mi gmi ris, aleq sei fi o do ro vi Cis mniS vne lo bas-

Tan da kav Si re biT, rad ga nac ara mxo lod axi re bu lia `mu dam~

Tav ker Za da gan ker Zo e bu li, pi ri qiT, isec xde ba, rom swo red

is ata rebs mTli a nis gu lis guls, da nar Ce ne bi ki, mi si Ta na-

med ro ve ni _ yve la, TiT qos er Ti a nad dab rma ve bu la, ra tom Rac

er Tad ve Se uq ce vi aT zur gi da mos wyve ti an mTli ans...

iq neb arc Se me to pa am zed me tad uin te re so da abur dul ax-

sna- gan mar te beb Si da sul ub ra lod, wi na sity va o bis ga re Se

da mewyo Txro ba. vi sac mo e wo ne bo da, ma inc wa i kiTx av da, mag ram

ube du re bac is gax lavT, rom Cems na wer Si am ba vi er Ti a, ro ma-

ni ki _ ori. mTa va ri ro ma ni me o rea _ Ce mi gmi ris moR va we o ba

uk ve Cvens dro Si, swo red Cvens am mim di na re yo fa Si. pir ve li

ro ma ni ki jer ki dev oc da a Ti wlis win da iwyo da arc mTlad

ro ma ni eT qmis, mxo lod er Ti mo nak ve Tia Ce mi gmi ris siy maw-

vi lis xa ni dan. am pir ve li ro ma nis ga re Se ve ra fers gav xde bi,

rad gan mis ga re Se me o re ro ma nic ga u ge ba ri iq ne ba da am gva rad,

uf ro rTul de ba Ce mi Tav da pir ve li ga sa Wi ri: Tu ki me, ese igi,

bi og ra fi, vTvli, rom ase Ti Tav mda ba li da Ca mo u ya li be be li

gmi ris Tvis er Ti ro ma nic sak ma ri si a, ra Ra sa Wi roa oris da-

we ra, an da riT aix sne ba Ce mi mxri dan eso de ni qed maR lo ba?

am yo ve li ve ze fiq riT dab ne ul ma ga dav wyvi te, yve la fe ri

uc vle lad da me to ve bi na. cxa di a, gam Wri a xi mkiTx ve li uk ve

kar ga xa nia mix vde bo da, rom Ta vi dan ve aqeT mim yav da saq me

da mxo lod imas fiq rob da, ase tyu i lad ra tom vflan gav di

uaz ro sity veb sa da Zvir fas dros? ama ze ki uk ve da zus te-

biT Se miZ lia gi pa su xoT: uaz ro sity veb sa da Zvir fas dros

7

jer er Ti imi tom vflan gav di, rom Ta va zi a no ba mo iTx ovs ase,

da me o rec, veS ma kob di, rom saT qme li mqo no da: `ro gorc ge ne-

boT, mag ram wi nas war ma inc ga gaf rTxi leT -meT qi~. un da va Ri-

a ro, mi xa ria ki dec, Ce mi ro ma ni `ar se bu li er Ti mTli a ni dan~

Ta vis Ta vad or na wi lad rom ga i yo. pir ve li na wi lis gac no bis

Sem deg mkiTx ve li uk ve Tvi Ton gan sazR vravs, uRirs ki me o ris

kiTx va da iwy os? cxa di a, ara vi naa SezR u du li. wig ni Se iZ le ba

pir ve li na wi lis ori o de gver dis wa kiTx vis Sem de gac mo is ro-

lo da aRa ra so des ga da Sa lo. mag ram ise Ti dax ve wi li mkiTx ve-

lic xom ar se bobs, ro mel sac mi u ker Zo e be li msje lo bis Tvis

au ci leb lad sWir de ba ro ma nis bo lom de wa kiTx va. ase Te bad

ki, ma ga li Tad, ru si kri ti ko se bi Se miZ lia da va sa xe lo. am dag-

var mkiTx ve leb Tan ki nam dvi lad ar me Ta naR re ba gu li: mi u-

xe da vad imi sa, rom Zal ze aku ra tul ni da ke Til sin di si e re bi

ari an, yve la ka no ni er uf le bas vaZ lev, ro ma nis pir ve li ve epi-

zod ze Sewy vi ton kiTx va. ai, sul es aris Ce mi wi na sity va o ba.

ge Tan xme biT, iq neb zed me tic iyo es yve la fe ri, mag ram ra ki Ra

dav we re, da e, dar Ces ki dec.

ax la ki saq mes miv xe doT.

8

na wi li pir ve li

wig ni pir ve li

er Ti oja xis is to ria

I

fi o dor pav lo viC ka ra ma zo vi

aleq sei fi o do ro viC ka ra ma zo vi Cve ni maz ris me ma mu lis,

fi o dor pav lo viC ka ra ma zo vis me sa me Svi li gax ldaT, ro mel-

mac im xa nad (Tum ca am am bavs ax lac xSi rad ix se ne ben xol-

me) Ta vi si tra gi ku li da bne liT mo cu li sik vdi liT ga iT-

qva sa xe li. am ca me ti wlis wi nan del am bavs mec Ta vis dro ze

gi am bobT, ax la ki am `me ma mu lis~ (Cven Si me ma mu les eZax dnen,

To rem Ta vis ma mul Si we si e rad arc ucx ov ri a) Se sa xeb mxo-

lod imas mo gax se nebT, rom Zal ze uc na u ri ka ci iyo, ro go ric

xSi rad gvxvde ba xol me cxov re ba Si. swo red ise Ti ti pi, mxo-

lod araf ris maq ni si da gar yvni li ki ara, briy vic rom aris,

oRond ise Ti briy vi, mSve niv rad rom axer xebs Ta vi si qo neb ri vi

saq me e bis mog va re bas. fi o dor pav lo viC ma sul araf ri dan da-

iwy o. Ra ta ki me ma mu le gax ldaT, gem ri e lad da nay re bas stum-

rad yof ni sas Tu axer xeb da. mTe li si cocx le sa mad lod, sxvis

xar jze cxov rob da, sik vdi lis Sem deg ki aR moC nda, rom asi

aTas rub lam de hqo ni a naR di fu li! da ma inc, mu dam yve la ze

briyv da Ta vaS ve bul ka cad iT vle bo da Cvens maz ra Si. ki dev ga-

vi me o reb: es sib riy ve si su le les su lac ar niS navs! am gvar Ta

um rav le so ba sak ma od Wkvi a ni da eS ma kia _ es sib riy ve ki Se-

iZ le ba iT qvas, gan sa kuT re bu li, na ci o na lu ri Tvi se ba uf ro a.

fi o dor pav lo viCs ori qor wi ne bi dan sa mi va JiS vi li hyav da:

dmit ri fi o do ro vi Ci pir ve li co lis gan, ori mom dev no _ iva-

ni da aleq sei ki _ me o ris gan.

mi si pir ve li me uR le Cve ni maz ris sak ma od mdi da ri da cno-

bi li gva ris, me ma mu le mi u so ve bis STa mo ma va li iyo. ver gety-

9

viT da arc va pi reb ima Si gar kve vas, ro gor mox da, rom mziT vi-

a ni da Ta nac la ma zi qa liS vi li, me tic, Zal ze ga naT le bu lic,

ase rom mom rav ldnen Cvens dro Si (Tum ca ki wi na Ta o beb Sic

ga mo e re od nen), am Ca Ca naks gah yva co lad. di di xnis win erT qa-

liS vils vic nob di, jer ki dev im wi na, ro man ti ku li Ta o bi dan,

ro me lic ram de ni me we li wads Tav da viwy e biT iyo Sey va re bu li

erT ba ton ze, ro mel sac sxva Ta So ris, Se eZ lo mSvi dad co la-

dac gah yo lo da, mag ram Ta vad ve ga mo i go na ga da u la xa vi wi na-

aR mde go be bi da erT mSfoT va re Ra mes sa ku Ta ri kap ri zis ga mo,

mxo lod imi tom, rom Seq spi ris ofe li as dam sgav se bo da, qa ra-

fis da ri ma Ra li na pi ri dan swraf da Rrma mdi na re Si ga da eS va!

met sac gety viT, es di di xnis Ser Ce u li da Se gu le bu li qa ra fi

ase Ti la ma zi rom ar yo fi li yo, egeb pro za ul, araf riT ga-

mor Ce ul da swor na pir ze arc mo en do me bi na Ta vis mok vla. es,

rac gi am beT, uci lo be li faq tia da sa fiq re be li a, rom Cve ni

ru su li yo fis uka nas kne li ori Tu sa mi Ta o bis cxov re ba Si am-

gva ri an msgav si mov le na xSi rad mom xda ra. ade la i da iva nov na

mi u so vas saq ci e lic sxva Ta na az re vis ase Ti ve ga mo Za xi li da am

ga mo Za xi liT tyveq mni li go ne bis na fiq ra lis Se de gi gax ldaT.

mas, ro gorc Cans, qa lu ri da mo u ki deb lo bis ga mov le na, sa zo-

ga do eb ri vi az ri sa Tu sa ku Ta ri sag va re u lo sa da oja xis des-

po tiz mis wi na aR mdeg was vla sur da. dam yol ma fan ta zi am ki al-

baT Tun dac er Ti wu TiT, mag ram ma inc da ar wmu na, rom es sxvis

xar jze mcxov re bi fi o dor pav lo vi Ci ma inc er T-er Ti yve la ze

ga be du li da dam ci na vi ka ci iyo, im uke Te si cxov re bis ken gar-

da ma val epo qa Si, Tum ca ki si nam dvi le Si mxo lod bo ro ti ta ki-

mas xa ra gax ldaT da me ti ara fe ri! am am bis pi kan tu ro ba ki dev

ima Si mdgo ma re o bs, rom fi o dor pav lo viC ma qa li mo i ta ca, ri-

Tic er Tob mo xib la ade la i da iva nov na. Ta vad fi o dor pav lo-

vi Ci am gva ri Tav ga da sav lis Tvis so ci a lu ri mdgo ma re o bi Tac ki

iyo mzad, rad ga nac mTe li su li Ta da gu liT is wra fo da, ra dac

un da das jdo mo da, ro gor me aewyo Ta vi si cxov re ba; Rir se ul

na Te sa o bas Tan mi ked le ba da kar gi mziT vis mi Re ba ki sak ma od

di di sac du ri gax ldaT. siy va ru li mgo ni sa er To dac ar yo fi-

10

la _ arc pa tar Zli sa da arc fi o dor pav lo vi Cis mxri dan, mi-

u xe da vad imi sa, rom ade la i da iva nov nas la ma zi qa li eT qmo da.

am gva rad, es al baT er Ta der Ti Sem Txve va iyo mTe li si cocx le

gar yvni le biT gan Tqmu li da ne bis mi e ri qa lis Ti Tis daq ne va ze

da sa dev neb lad mzad myo fi fi o dor pav lo vi Cis cxov re ba Si, rom

mas ar hyva re bi a. vi me o reb, es iyo er Ta der Ti Sem Txve va, ro ca

qals mas Si vne ba ar aRuZ ravs.

ade la i da iva nov na mo ta ce bi dan Za li an ma le mix vda, rom

qma ri mxo lod ezizR e bo da. am gva rad, sul mok le xan Si ga mo-

ik ve Ta am qor wi ne bis Se de gic. Tum ca ade la i da iva nov nas oja xi

ma le ve Se e gua mom xdars da gaq ce uls mzi Te vic mis ca, me uR le Ta

So ris ma inc ver da lag da cxov re ba da mud miv usi a mov ne beb Sic

ga da i zar da. am bob dnen, rom pa tar Za li fi o dor pav lo viC ze me-

ti ke Til So bi le biT ga mo ir Ce o da, uf ro Tav Se ka ve bu lic iyo.

qmar ma ki, ro gorc ma le gax da cno bi li, mTe li oc da xu Ti aTa-

si er Ti a nad ga mos tyua da amis Sem deg Ta vi si aTa se bi ade la i-

da iva nov nas Tva li Tac aRa ra so des una xavs. fi o dor pav lo vi Ci

co lis mzi Tev Si mo yo li li sof li sa da qa laq Si sak ma od kar-

gi sax lis Ta vis sa xel ze ga da for me ba sac mTe li Za lis xme viT

cdi lob da ro me li Rac aq tis meS ve o biT. al baT ma le mi aR wev-

da ki dec sa wa dels, im de nad Se a Zu la Ta vi ade la i da iva nov nas

da ise ga mo fi ta su li e rad Ta vi si yov lad usir cxvi lo ga mom-

Zal ve lo bi Ta da da Ji ne bu li Ri Wi niT, rom qa li yve la fer ze

Ta nax ma iyo, oRond ki ro gor me mo e So re bi na Ta vi dan, mag ram

sa bed ni e rod, saq me Si ade la i da iva nov nas oja xi Ca e ria da fi o-

dor pav lo viCs la ga mi amos do. da nam dvi le biT aris cno bi li,

rom col -qmris ka ma Ti xSi rad xel Car Tul Cxub Si ga da iz rde-

bo da xol me, mag ram ima sac am bob dnen, rom fi o dor pav lo vi Ci

ki ara, Sav gvre ma ni, ficxi da Tav Se u ka ve be li, sak ma od Ro ni e-

ri ade la i da iva nov na scem da qmars. bo los ade la i da iva nov na

erT Ra tak se mi na ri el pe da gog Tan er Tad ga iq ca sax li dan da

fi o dor pav lo viCs sa mi wlis mi tia da u to va. fi o dor pav lo-

viC ma ma Sin ve ha ram xa na mo awyo sax lSi da uTav bo lo smas mih yo

xe li. dro dad ro ki la mis mTel gu ber ni as mo iv li da xol me

11

da yve las Ses Ci o da Ta vis ga sa Wirs. amas Tan Ta vis oja xur am-

beb ze iseT wvril ma neb sac hyve bo da, ma ma kacs rom ar Se e fe-

re ba. rac mTa va ri a, TiT qos si a mov neb da da ea ma ye bo da ki dec

Se u racx yo fi li da mi to ve bu li qmris sa sa ci lo rols rom

ga na sa xi e reb da da Ta vis gu lis tki vils aTas na i ri wvril ma niT

afe ra deb da. `TiT qos ma Ra li Ci ni mi ge RoT, ise Ti si a mov ne biT

hyve biT Tqvens ube du re ba ze~, _ eub ne bod nen dam ci na vad. zo-

gi er Te bi ima sac das Zen dnen, rom fi o dor pav lo viCs mos won da

ta ki mas xa ris axa li ro lis mor ge ba da TiT qos verc am Cnev da,

ra ko mi kur si tu a ci a Si ig deb da Tavs. Za liT, sxve bis da sa ci-

nad iq ce o da ase. Tum ca vin icis, iq neb amas gu lub ryvi lo bi-

Tac sCa di o da. bo los gaq ce u li co lis kval sac mi ag no. sab-

ra lo qa li pe ter bur gSi aR moC nda, sa dac Ta vis se mi na ri el Tan

er Tad ga da bar ge bu li yo da sru li eman si pa ci iT tkbe bo da. fi-

o dor pav lo vi Ci ma Sin ve da fa cur da, pe ter bur gSi gam gzav re ba

ga dawy vi ta. oRond ris Tvis, cxa di a, Tvi To nac ar ico da. da

iq neb gam gzav re bu li yo ki dec, mag ram am ga dawy ve ti le bis mi Re-

bis Ta na ve isic mo i fiq ra, rom uf le ba hqon da, gam gzav re bam de,

si Ta ma mis Tvis, co ta xniT Ta vawy ve ti li lo To biT ga er To Ta-

vi. da ai, swo red am dros, mi si me uR lis ojax ma qa liS vi lis

pe ter bur gSi gar dac va le bis am ba vi Se ity o. ade la i da iva nov na

mo u lod ne lad gar dac vli li yo, sadR ac sxven ze. er Tni am bob-

dnen, ti fi To, me o re ni _ Sim Si li To. co lis sik vdi li rom

ac no bes, fi o dor pav lo vi Ci mTvra li iyo. am bob dnen, si xa ru-

liT ze cis ken xe lapy ro bi li dar bo da qu Ceb Si da gah yvi ro da:

`Ta vi su fa li var, Ta vi su fa li!~ sxve bi ki am tki ceb dnen, bav Svi-

viT aq vi Tin da da ise moT qvam da, sa co da o ba iyo mi si cqe ra,

mi u xe da vad imi sa, rom ir gvliv myof Ta So ris mu dam zizRs iw-

vev da o. Se saZ le be lia er Tic iyo da me o rec. ese igi, uxa ro da

ki dec ga Ta vi suf le ba da gam Ta vi suf le bel sac das ti ro da. es

ori ve grZno ba er Tad mZvin va reb da mis gul Si. ume tes Sem Txve-

va Si ada mi a ne bi, bo rot moq me de bic ki, uf ro gu lub ryvi lo e bi

da mi a mi te bi ari an, vid re sa er Tod Seg viZ lia war mo vid gi noT.

igi ve iT qmis Cven zec.

12

II

pir ve li Svi li Ta vi dan mo i So ra

cxa di a, ad vi li war mo sad ge nia ro go ri aR mzrde li da ma ma

iq ne bo da fi o dor pav lo vi Ci. mas, ro gorc ma mas is da e mar Ta,

rac un da da mar To da, _ sa er Tod mi a to va ade la i da iva nov nas-

Tan Se Ze ni li Svi li. ara imi tom, rom col ze bra zob da an Se-

u racx yo fi li qmris aR Sfo Te ba ar as ve neb da, mxo lod imi tom,

rom sru li ad da a viwy da, Svi li rom hyav da. vid re crem li Ta da

wu wu niT abez reb da yve las Tavs, sax li ki gar yvni le bis bu ded

aq ci a, sa mi wlis mi ti as mom vle lad am sax lisa ve er Tgu li

msa xu ri gri go ri ga mo uC nda da is rom ara, iq neb am sab ra lo

biWs pe ran gis ga mom cvle lic ara vin hyo lo da. a mas isic da-

er To, rom de dis na Te sa veb sac pir vel xa neb Si TiT qos mi a viwy-

daT ki dec bi Wi. ba bu a mi si, ese igi ba to ni mi u so vi, ade la i da

iva nov nas ma ma, ma Sin uk ve cocx a li aRar iyo; mi si daq vri ve bu-

li me uR le, mi ti as be bi a, mos kov Si ga da sax le bu li yo da avad-

myo fob da. ade la i das de bi ki gaTx o vi liy vnen. am gva rad, mi tia

TiT qmis mTel we li wads msa xur gri go ris Tan cxov rob da ezos

fli gel Si. Tum ca, ma mas romc gax se ne bo da (xom Se uZ le be lia

mar Tla aRar xso me bo da Svi li), al baT Tvi To nac im fli-

gel Si gag zav ni da sacx ov reb lad, rad gan bav Svi aR vi rax snil

cxov re ba Si Se uS li da xels. mag ram ise mox da, rom pa ri zi dan

gar dac vli li ade la i da iva nov nas bi ZaS vi li pi otr aleq san-

dro viC mi u so vi dab run da. ma Sin mar Ta lia Za li an axal gaz rda

iyo, mag ram mi u so veb Si er Tob ga mor Ce u li, ga naT le bu li, nam-

dvi li qa la qe li, sazR var ga re Ti dan axal Ca mo su li. Ta nac ro-

gorc ity vi an, su liT xor cam de ev ro pe li, mra val we li wads

rom cxov rob da sazR var ga reT, si cocx lis bo los ki, or moc

da or moc da a Ti an wleb Si li be ra lic gax da. Ta vi si ka ri e ris

gan mav lo ba Si im epo qis yve la sa xel gan Tqmul li be rals ic-

nob da ru seT Sic da sazR var ga re Tac, pi ra di nac no bo ba akav Si-

reb da pru don sa* da ba ku nin Tan*. mog vi a ne biT gan sa kuT re bu li

si a mov ne biT ix se neb da xol me pa ri zis or moc dar va wlis Te-

ber vlis sam dRi an re vo lu ci as. mi si sity ve bi dan ad vi li mi-

13

sax ved ri iyo, rom la mis Tvi To nac mo na wi le ob da ba ri ka deb-

ze ga mar Tul brZo leb Si. es iyo mi si axal gaz rdo bis yve la ze

na Te li mo go ne ba. qo neb ri vad ara vis ze iyo da mo ki de bu li, ma-

Sin de li pro por ci e biT, da ax lo e biT aTa si su li hyav da. mi-

si mSve ni e ri ma mu li Cve ni qa la qis si ax lo ves mde ba re ob da da

Cve ni ve sa xe lo va ni mo nas tris mi webs esazR vre bo da, ro mel Ta-

nac pi otr aleq san dro viCs jer ki dev axal gaz rdo ba Si, mem-

kvid re o bis mi Re bis Ta na ve da uwyia da va, zus tad ver gety viT,

mdi na re Si Tev zis We ri sa Tu tyis Wris uf le bis ga mo, mag ram

`kle ri ka leb Tan~ pro ce sis dawy e bas Ta vis mo qa la qe ob riv da

gan ma naT leb lur mo va le o bad Tvli da. ro gorc ki ade la i da

iva nov nas am ba vi Se ity o, ro me lic, cxa di a, ax sov da da isic

ga i go, rom mis bi ZaS vils Svi li dar Ce no da, fi o dor pav lo vi-

Ci sad mi Ta vi si aR Sfo Te bi sa da da u fa ra vi zizR is mi u xe da vad,

ga dawy vi ta Ta vad mi e xe da am saq mis Tvis. ai, ma Sin ga ic no pir-

ve lad fi o dor pav lo vi Ci da pir da pir ga nucx a da, rom sur da

Ta vad aRe zar da bav Svi. mog vi a ne biT yve las uy ve bo da erT STam-

beW dav de tals _ ro ca fi o dor pav lo viCs mi tia ux se na, is

did xans ver mo e go gons, did xans ver mix vda, ker Zod ro mel

bav Svze ela pa ra ke bod nen. TiT qos ga oc da ki dec, sadR ac sax-

lSi Svi li rom hyav da. pi otr aleq san dro viCs romc ga ez vi a-

de bi na, es am ba vi im de nad Ca moh gavs si mar Tles, rom nam dvi lad

asec mox de bo da. mag ram isic mar Ta li a, rom fi o dor pav lo vi-

Ci mTe li si cocx le jam ba zob da, uceb Se eZ lo Tqven Tval win

ra i me ro li ga e Ta ma Se bi na, da rac mTa va ri a, xan da xan am ro lis

Ta ma Si ara fer Si sWir de bo da, pi ri qiT, vneb da ki dec, ro gorc

am Sem Txve va Si mox da. sxva Ta So ris, ase Ti ram mra vals axa si a-

Tebs, fi o dor pav lo viC ze uf ro Wkvi a neb sac. pi otr aleq san-

dro vi Ci gu liT mo e ki da saq mes da rad ga nac de dis gar dac va-

le bis Sem deg mem kvid re o bad sax li da ma mu li rCe bo da, bav-

Svis me ur ve dac da i niS na (fi o dor pav lo viC Tan er Tad), mi tia

mar Tlac ga da sax lda bi Zas Tan, mag ram pi otr aleq san dro viCs

oja xi ar hyav da da ro gorc ki Ta vi si ma mu le bi dan fu la di

uz run vel yo fis sa kiTx e bi mo ag va ra, kvlav di di xniT ga em gzav-

ra pa rizs, bav Svi ki Ta vis er T-erT de i das mi a ba ra, mos ko vel

14

qal ba tons. ise mox da, rom pa riz Si yof ni sas ma sac ga da a viwy-

da mi ti a, gan sa kuT re biT saf ran ge Tis Te ber vlis re vo lu ci-

is Sem deg, ro mel mac im de nad Se ur yia war mo sax va, rom mTe li

si cocx le aRar da viwy e bi a. ama so ba Si ki is mos ko ve li qal-

ba to nic gar da ic va la da mi tia ax la mis er T-erT gaTx o vil

qa liS vil Tan ga da vi da sacx ov reb lad. mgo ni ki dev er Txel,

uk ve me oTx e dac ga mo ic va la sacx ov re be li ad gi li. mok led,

am am bis Txro biT Tavs aRar Se gawy enT, Sem de gac bev ris mo yo la

mog vi wevs fi o dor pav lo vi Cis pir mSo ze, ami to mac mxo lod im

yve la ze au ci leb liT Se mo vi far gle bi, rom lis ga re Sec ro ma-

nis dawy e ba ga mi Wir de ba.

pir vel yov li sa, dmit ri fi o do ro vi Ci fi o dor pav lo vi Cis

sa mi Svi li dan er Ta der Ti iyo, ro me lic im Rrma rwme niT iz-

rde bo da, rom mci re o de ni qo ne ba ma inc hqon da da srul wlo va-

ne bis miR we vis Ta na ve, da mo u ki de bel ar se bo bas SeZ leb da. mi si

siy maw vi le da axal gaz rdo ba srul are u lo ba Si ga i li a: gim na-

zi is ris va i- vag la xiT dam Tav re bis Sem deg ro me li Rac sam xed-

ro sas wav le bel Si mox vda, Sem deg kav ka si a Si amo yo Ta vi. er-

Txans im sa xu ra, me re du e lis ga mo da aq ve i Tes, isev wa i wia win,

bevrs Rre ob da da sak ma od di di fu li gaf lan ga. fuls ma ma

mas Sem deg ug zav ni da, rac srul wlo va ni gax da, Tum ca ma nam de

dmit ri fi o do ro viCs uk ve did Za li va li da ug rov da. ma ma mi si,

fi o dor pav lo vi Cic mxo lod srul wlo van ma na xa pir ve lad,

ro ca mas Tan mem kvid re o bis sa kiTx e bis mo sag va reb lad Ca mo vi-

da Cvens mxa re Si. mgo ni ma ma arc ma Sin mos wo ne bi a. sul mci re

xa ni da yo sax lSi da ro gorc ki ra Rac Tan xa ai Ro da ma mu li-

dan Se mo sav lis mi Re ba zec Se u Tan xmda ma mas, sas wra fod ukan

gab run da. Tum ca (aR sa niS na vi faq ti a) Ta vi si ma mu lis verc Ri-

re bu le bi sa da verc Se mo sav li a no bis Se sa xeb imJamad ma mis gan

ve ra fe ri Se ity o. fi o dor pav lo viC ma ki ma Sin ve Se niS na (da

es au ci leb lad un da da vi max sov roT), rom mi ti as Ta vis qo-

ne ba ze ga da War be bu li da aras wo ri war mod ge na hqon da. aman

mxo lod mis Tvis cno bi li mo saz re biT ga a xa ra ki dec. ima sac

mix vda, rom ymaw vi li sak ma od Tav qa ri a ni, Cxu bis Ta vi, ficx i,

sul swra fi da qe i fis moy va ru li iyo da ro gorc ki co ta o den

15

Tan xas mo ig deb da xelT, mci re xniT, mag ram ma inc mSvid de bo-

da. swo red am Tvi se be bis ga mo ye ne ba sca da sa Ta vi sod fi o dor

pav lo viC ma, ese igi, Svils dro dad ro gag zav ni li mci re o de ni

Tan xiT iSo reb da Ta vi dan. bo los ki, ro ca oTxi wlis Sem deg

moT mi ne ba da kar gu li mi tia xel me o red Ca mo vi da Cvens qa laq Si,

ra Ta ki dev er Txel da sa mu da mod ga er kvia ma mas Tan saq me, mis-

da ga sa oc rad mo u lod ne lad aR mo a Ci na, rom qo ne bi dan aRa-

ra fe ri dar Ce no da. Ta vi si wi li ma mu lis Ri re bu le ba ma ma miss

mis Tvis kar ga xa nia ga da e xa da da la mis uk ve Tvi Ton das de bo-

da ma mis va li. isic ga ar kvi a, rom ra Rac ga ri ge biT, sxva das xva

dros Tvi Ton ve rom da ud vi a, ax la imis uf le bac aRar hqon-

da, ki dev ra i me mo eTx o va da a.S. da a.S. ymaw vi li ka ci ga og nda.

mix vda, rom aty u eb dnen, mi si ga cu re ba sur daT, wo nas wo ro ba

da kar ga da TiT qmis go nic ki wa er Tva. ai, swo red es ga re mo e ba

mi vi da ka tas tro fam de, rom lis aR we rac Cems pir vel Se sa val

ro man Si mo mi wevs an ukeT rom vTqvaT, mis ga reg nul mxa res mo-

i cavs. mag ram vid re am ro man ze ga da vi do de, au ci leb lad un da

mo giTx roT fi o dor pav lo vi Cis ki dev or Svil ze, mi ti as Zmeb-

ze da agix snaT, ro gor mo ev lin nen isi ni am qve ya nas.

III

me o re qor wi ne ba da mom dev no Svi le bi

ro gorc ki fi o dor pav lo viC ma oTxi wlis mi tia mo i So-

ra Ta vi dan, TiT qmis ma Sin ve Se ir To me o re co li. es qor wi ne ba

rva we li wads gag rZel da. sa co le, ase ve sru li ad axal gaz rda

so fia iva nov na, sxva gu ber ni i dan Ca mo iy va na, sa dac ro me li-

Rac eb ra el Tan er Tad wvril man sa nar do saq me ze iyo Ca su li.

fi o dor pav lo viCs, Tum ca ki usas ru lod Rre ob da, svam da da

Cxu bob da, Ta vis qo ne ba ze zrun va ma inc aras dros Se uwy ve tia

da sak mao war ma te bi Tac uZR ve bo da saq mes, Tum ca ar cTu iS-

vi a Tad usin di so dac iq ce o da. pa ta ra o bi dan ve da ob le bu li

so fia iva nov na uT vis to mo, ro me li Rac ubi ri di ak vnis Svi li

iyo da Ta vi si ke Ti lis myof lis, aR mzrde li sa da amav dro u lad

16

mtan jve lis, sa xe lo va ni ge ner lis, vo ro xo vis qvri vis mdi dar

ojax Si iz rde bo da. daw vri le biT ara fe ri vi ci, mxo lod yu ri

mo mik ravs, rom mor Ci li, ubo ro to da usity vo go go na er-

Txel yul fi da nac Ca mo ux sni aT, ro me lic sxven ze, lur sman ze

da u ki di a, _ im de nad gas Wir ve bia am, al baT ar cTu bo ro ti,

mag ram usaq mu ro biT ga tu tu ce bu li de dab ris Tav ker Zo bi sa da

mud mi vi say ve du re bis moT me na. fi o dor pav lo viC ma qals xe-

li Ses Ta va za. ojax ma mis Se sa xeb ga i kiTx -ga mo i kiTxa da ua riT

ga mo is tum res. ma Sin, ro gorc pir ve li qor wi ne bi sas, fi o dor

pav lo viC ma go go nas mas Tan er Tad gaq ce va Ses Ta va za. Za li an, Za-

li an mo sa lod ne li iyo, is go go nac ar gah yo lo da co lad,

dro u lad rom Se etyo mis Se sa xeb uf ro me ti. mag ram isi ni

sxva das xva gu ber ni a Si cxov rob dnen. Ta nac, an ki ra un da ga e-

go, an scod no da Teq vsme ti wlis go gos, gar da imi sa, rom Ta vis

ke Ti lis myo fel Tan dar Ce nas mdi na re Si Ta vis dax rCo ba er Civ-

na. ase Sec va la sab ra lom er Ti ke Ti lis myo fe li me o riT. fi-

o dor pav lo viC ma am je rad qo ne bas ve ra fe ri Se ma ta. ge ner lis

qvri vi ga ub raz da, mzi Te vi ar mis ca da das wyev la ki dec ori ve.

Tum ca fi o dor pav lo viCs mziT vis mi Re bis di di ime di ma inc

ar hqo ni a. am ucod ve li go go nas araC ve u leb riv si la ma zes da

rac mTa va ri a, mis gu lub ryvi lo ga reg no bas da xar bda uf ro,

Ta vi dan ve rom mo xib la es av xor ci ma ma ka ci, mxo lod qa lis

bi wi er si la ma zes rom el tvo da vne biT. `ma Sin am ucod vel ma

Tva leb ma sa mar Te be li viT da mi se ra su li~, _ Ta vi se bu ri Ji-

ni a ni xiTx i TiT am bob da xol me mog vi a ne biT. Tum ca gar yvni li

ma ma ka cis Tvis Se iZ le bo da esec av xor ci ltol va yo fi li yo.

ra ki co lis gan mzi Te vi ver mi i Ro, fi o dor pav lo viC ma sul

aiS va. cols di dad aRarc eri de bo da, isic kma ro da, rom qa-

li mis wi na Se `val Si~ iyo, la mis `yul fi dan hyav da Ca mox sni-

li~, Tan mi si fe no me na lu ri mor Ci le bi Ta da Tav mdab lo bi Tac

sar geb lob da da col qmru li cxov re bis ele men ta rul we seb-

sac arad da gi dev daT. co lis gan da u fa ra vad Sin uwe so qa le-

bi mih yav da da or gi ebs mar Tav da. aR sa niS na vi a, rom pir quS ma,

ugu nur ma da ji ut ma msa xur ma gri go rim, da sa na xad rom ver

itan da Zvel qal ba tons _ ade la i da iva nov nas, am je rad axa li

17

qal ba to nis mxa re da i Wi ra, icav da da mis ga mo xSi ra dac eCx-

u be bo da fi o dor pav lo viCs, xan da xan ise, msa xurs rom ar Se-

e fe re bo da. er Txel ki or gia Ca u Sa la da fi o dor pav lo vi Cis

Ca moy va ni li qa le bi Za liT ga ya ra sax li dan. mog vi a ne biT, im

ube dur, bav Svo bi dan ve da Si ne bul axal gaz rda qals ner vu li

qa lu ri da a va de ba da ewy o, rac ume te sad ub ra lo xal xsa da

sof lis de da ka ceb Si iyo gav rce le bu li da ase Tebs av zni a nebs

eZax dnen. es da a va de ba sa Si nel is te ri kul Se te vebs iw vev da da

sne u li dro dad ro go ne ba sac kar gav da, Tum ca mi u xe da vad ami-

sa, col ma fi o dor pav lo viCs ori Svi li ma inc ga u Ci na, iva ni

da aleq se i. pir ve li _ qor wi ne bis pir ve li ve wels, me o re ki

_ sa mi wlis Sem deg. de da rom gar da ec va la, pa ta ra aleq se is

oTxi we lic ar Ses ru le bo da da Tum ca Se iZ le ba Za li an uc na-

u ra dac geC ve noT, ma inc vi ci, rom de da sa mu da mod da a max sov-

rda _ cxa di a, mxo lod siz ma ri viT. de dis sik vdi lis Sem deg

ori ve biWs zus tad igi ve be di ewi a, rac pir vels _ mi ti as:

ma mam isi nic mi i viwya da mi a to va. ori ve bav Svi ima ve gri go ris

xel Si aR moC nda da mis qox Si ga da sax lda. swo red im qox Si

mi ag no bav Svebs ge ner lis Tav ker Za col ma, ma Ti de dis ke Ti-

lis myo fel ma da aR mzrdel ma. is de da be ri jer isev cocx a li

iyo da mTe li am xnis gan mav lo ba Si ver da e viwy e bi na mis Tvis

mi ye ne bu li wye na. Ta vi si `so fi as~ am rvaw li a ni cxov re bis Se-

sa xeb sar wmu no wya ro e bi dan yve la fe ri wvri lad ico da da

ro ca mi si avad myo fo bis am ba vi Se ityo da isic, Tu ra sa Si nel

pi ro beb Si uwev da cxov re ba, or jer Tu sam jer xma maR la uTx-

ra Ta vis Wer qveS sa mad lod Se ked le bul qa lebs: `a xia mas ze,

Rmer Tma da sa ja uma du ro bis Tvis~.

so fia iva nov nas gar dac va le bi dan zus tad sa mi Tvis Sem-

deg, Cvens qa laq Si mo u lod ne lad ge ner lis qvri vi ga moC nda

da pir da pir fi o dor pav lo viCs ew via Sin. sul ra Rac na xe-

va ri sa a Ti da yo qa laq Si, mag ram bev ris ga ke Te ba ki mo as wro.

sa Ra mo xa ni iyo, fi o dor pav lo vi Ci, ro me lic mTe li am rva

wlis gan mav lo ba Si Tva liT aRar ena xa, mTvra li ga mo vi da mis

Se sax ved rad. hyve bi an, rom qvriv ma ma Sin ve, yo vel gva ri ax sna-

gan mar te bis ga re Se, da nax vis Ta na ve ori gva ri a ni da ma ga ri si-

18

la ga aw na da sam jer aqa Ca qoC riT. Sem deg xmis amo u Reb lad

pir da pir qo xis ken ga e mar Ta bi We bis mo sa na xu leb lad. Tva lis

er Ti Sev le bis Ta na ve Se niS na, rom bav Sve bi da u ban le bi iy vnen

da WuWy i a ni tan sac me li ec vaT. ki dev er Ti si la gri go ri sac

uTa va za da ga nucx a da, rom ori ve bi Wi Ta vis Tan mih yav da. Sem deg

bav Sve bi ise ve, ro gorc ec vaT, ga reT ga mo iy va na, Tbil pled Si

ga ax vi a, et lSi Cas xa da Ta vis qa laq Si wa iy va na. gri go rim es

si la mo nis mor Ci le biT ai ta na, uxe Si sity vac ar das cde ni a,

de da be ri et lam de mi a ci la da, mi wam de Ta vis dak vriT mtki-

ced ga nucx a da, rom `ob le bis ga dar Ce nis Tvis madls Rmer Ti

ga da ux di da~. `ma inc len Ci xar!~ _ uk ve daZ ru li et li dan

gad mos Za xa ge ner lis qvriv ma. fi o dor pav lo vi Ci da fiq rda da

ma Sin ve mix vda, rom arc ise uri god wa u vi da saq me da qvri vis

mi er bav Sve bis aR zrdis for ma lur Tan xmo ba ze ua ri ar uT-

qvams. Ta vi si ga si la qe bis am ba vi ki mTel qa laqs Tvi Ton ve Se-

aty o bi na sas wra fod.

am am bi dan sul mok le xan Si ge ner lis qvri vic gar da ic va-

la, Tum ca Ta vis pa ta rebs an der ZiT aTas -a Ta si rub li ma inc

da u to va, `ma Ti ga naT le bi saT vis da im pi ro biT, rom es fu li

au ci leb lad mxo lod maT mox mar deT, oRond ise, rom srul-

wlo va ne bam de eyoT, rad gan esec bev ria ase Ti bav Sve bi saT vis.

xo lo Tu vin mes gu li Ses tki va maT ze, Tvi Ton ga ik ras ji be ze

xe li da a.S. da a.S~. an der Zi Ta vad ar wa mi kiTx avs, mag ram msme-

ni a, rom es yve la fe ri Zal ze uc na u rad da Ta vi se bu rad ga mo-

u xa tavs ge ner lis qvrivs. Ta nac, ro gorc ga ir kva, de dab ris

mTa va ri mem kvid re we si e ri ada mi a ni aR moC nda, _ im gu ber ni is

Ta vad -az na ur Ta wi nam ZRo li efim pet ro viC po le no vi. man we-

ri li mis we ra fi o dor pav lo viCs da ma Sin ve mix vda, rom mis-

gan mi si ve Svi le bis aR saz rdel fuls ver eRir se bo da (Tum ca

fi o dor pav lo viCs pir da pi ri ua ri ara so des uT qvams, oRond

Cve u le bi sa mebr, dros we lav da da xan da xan crem leb sac aR-

var Rva reb da), ami tom ga dawy vi ta Ta vad ve ez ru na ob leb ze, gan-

sa kuT re biT um cro si aleq sei Se uy var da, Ta nac im de nad, rom

bi Wi did xans mis ojax Sic ki iz rde bo da. min da es mkiTx vel-

ma Ta vi dan ve da i max sov ros. da Tu ki vin mes mad li e re bi un da

19

yo fi liy vnen Zme bi Ta vi an Ti ga naT le bi sa da aR zrdi saT vis, es

swo red uke Til So bi le si da uhu ma nu re si efim pet ro vi Ci gax-

ldaT, er Ti imaT ga ni, ro go re bic iS vi a Tad gvxvde bi an am qvey-

nad. bav Svebs man ge ner lis qvri vis gan da to ve bu li aTas -a Ta si

rub li xe lux leb lad Se u na xa. ase rom, ma T srul wlo va ne-

bamde am Tan xas pro cen te bic da e ma ta da ori aTas -o ri aTa si

gax da. bi We bi ki Ta vi si fu liT aR zar da da ra Tqma un da, aTas

rub lze bev rad me ti da a xar ja Ti To e uls. ma Ti bav Svo bi sa da

siy maw vi lis daw vri le biT aR we ras ax la ar Se vud ge bi da mxo-

lod yve la ze mTa var ga re mo e bebs aR vniS nav. uf ros ze, ivan ze

mxo lod imas mo gax se nebT, rom Zal ze pir qu Si da Ta vis Tav Si

Ca ke ti li iyo, oRond ara mSi Sa ra, aTi wli sa uk ve mix vda, rom

ucxo ojax Si sa mad lod iz rde bod nen da ra tom Rac ise Ti ma ma

hyav daT, rom lis Se sa xeb la pa ra kic ki uxer xu li iyo da a.S da

a.S. am biW ma Za li an ad re, sul pa ta ra o bi dan (yo vel Sem Txve va-

Si, ase am bob dnen), ga mo av li na swav li sad mi ga u go na ri ltol va

da brwyin va le mo na ce me bi. zus tad ver gety viT, mag ram ro-

gor Rac ise mox da, rom gam zrde lis oja xi man la mis ca me ti

wlis asak Si da to va, mos ko vis er T-erT gim na zi a Si ga da iy va nes

sas wav leb lad, bi na ki im xa nad ga moc dil da cno bil pe da gog-

Tan, efim pet ro vi Cis bav Svo bis me go bar Tan da i do. TviT iva ni

mog vi a ne biT hyve bo da, rom es yve la fe ri `e fim pet ro vi Cis si-

ke Tis qmnis wyur vi lis~ Se de gad mox da, rad gan dar wmu ne bu li

iyo, rom ge ni a lu ri mo na ce me bis bi Wi au ci leb lad ge ni a lur

aR mzrdels un da ga mo ew rTo. Tum ca im dro is Tvis, ro ca axal-

gaz rda kac ma gim na zia da as ru la da uni ver si tet Si Ca i ricx a,

aRarc efim pet ro vi Ci da aRarc is ge ni a lu ri aR mzrde li iy-

vnen cocx le bi. ra ki efim pet ro viCs swo rad ar hqon da gan-

sazR vru li im tut ru ca na de dab ris mi er Ti To e u li Zmis Tvis

an der ZiT da to ve bu li (pro cen te biT uk ve ori a Ta sad qce u li)

aTa si rub lis ga da ce mis pro ce si, Tan xis mi Re ba sxva das xva mi-

zez Ta ga mo da Cven Si eso den au ci le be li for ma lo be bi Ta da

ga jan jle biT Se yov nda, ymaw vil kacs uni ver si tet Si swav lis

pir ve li ori wlis gan mav lo ba Si sak ma od ga u Wir da Ta vis Se-

nax va, rad gan Ta vic un da er Ci na da es wav la ki dec. ima sac aR-

20

vniS navT, rom ma mas Tan da kav Si re ba arc uc di a. egeb si a ma yi sa

da mis da mi si Zul vi lis ga mo, an da imi to mac, rom sa Ri go ne ba

kar na xob da, rom ma mis gan se ri o zul dax ma re bas ma inc ver mi i-

Reb da. ase iyo Tu ise, ymaw vi li ka ci ar dab ne u la da sa mu Sao

iSo va. Tav da pir ve lad or Sa u ri a ni gak ve Ti le biT ir Cen da Tavs,

Sem deg ki sxva das xva ga ze Tis re daq ci a Si dar bo da da `TviT-

mxil ve lis~ fsev do ni miT qu Ca Si mom xda ri am be bis Se sa xeb aT-

stri qo ni an in for ma ci ebs aq vey neb da. am bob dnen, rom es mci re

in for ma ci e bi yo vel Tvis ise sa in te re sod da pi kan tu rad iyo

da we ri li, rom ma le ma Ti av to ri po pu la ru li gax da. mok led,

araC ve u leb ri vi praq ti ku li da go neb ri vi Se saZ leb lo be biT

am axal gaz rda kac ma SeZ lo, mTe li Ta vi si upi ra te so ba war-

mo e Ci na im mra val ricx o van, ori ve sqe sis stu den tTa, mud mi vad

ga Wir ve bul da ube dur na wil Tan Se da re biT, rom le bic de da-

qa laq Si, Cve u leb riv, di li dan da Ra me bam de ga ze Te bi sa da Jur-

na le bis re daq ci e bis par ma Rebs ata la xe ben da fran gu li dan

Tar gmni sa Tu ga da we ris gar da uke Te si ve ra fe ri mo u fiq re bi aT.

re daq ci eb Tan ax lo kav Si ri ivan fi o do ro viCs arc Sem dgom Si

ga uwy ve tia da uk ve uni ver si tet Si swav lis bo lo wleb Si sxva-

das xva spe ci a lur Te ma ze da we ri li wig ne bis sak ma od sa in te-

re so mi mo xil ve bis mom za de ba da ga moq vey ne ba da iwy o ise, rom

li te ra tu rul wre eb Sic ki ga iT qva sa xe li. Tum ca mkiTx vel Ta

far To wris yu radR e bis mipy ro ba sul bo lo xans da isic

sru li ad Sem Txve viT SeZ lo, Ta nac im de nad, rom ma Sin is bev-

rma Se am Cnia da da i max sov ra. mar Tlac sa in te re so Sem Txve va

gax ldaT. uni ver si te tis dam Tav re bis Sem deg ivan fi o do ro vi Ci

Ta vi si ori aTa siT sazR var ga reT api reb da gam gzav re bas Tum ca

ma nam de erT moz rdil ga zeT Si sak ma od uc na u ri sta tia da beW-

da, ro mel mac aras pe ci a lis tTa yu radR e bac ki mi iq ci a. mTa-

va ri is aris, rom sa kiTxi mis Tvis sru li ad ucxo iyo, Ta vad

sa bu ne bis mety ve lo kur si da am Tav ra, sta tia ki im xa nad yve la-

ze sa ka ma To Te mas _ sa ek le sio sa sa mar Tlos exe bo da. am sa-

kiTx Tan da kav Si re bu li, zo gi er Ti uk ve ar se bu li mo saz re bis

mi mo xil vis Sem deg, sta ti a Si sa ku Tar Tval Ta xed va sac ga moT-

qvam da, mTa va ri aq to ni da araC ve u leb ri vi, sru li ad mo u lod-

21

ne li av to ri se u li das kvna iyo. ma Sin, amis ga mo mra val ma sa-

ek le sio moR va wem sta ti is av to ri Ta vi si a nad mi iC ni a. maT Tan

er Tad axal av tors mo u lod ne lad ara mxo lod sa mo qa la qo

pi reb ma, ara med aTe is teb mac ki da uk res ta Si. Tum ca bo los,

zo gi er Ti go ne ba max vi li mkiTx ve li mix vda, rom mTe li sta tia

mxo lod Tav xe du ri far si da da cin va iyo. me ki am Sem Txve vas

mxo lod imi tom vax se neb, rom sta ti am dro u lad mo aR wia Cve-

ni qa la qis ga re u ban Si mde ba re cno bil mo nas tram dec, sa dac

sa ek le sio sa sa mar Tlos Te ma ze wa moW ri li sa kiTx iT Za li an

iy vnen da in te re se bul ni _ mo aR wia da sru li ga o ce bac ga mo-

iw vi a. Sem deg, av to ris vi na o bac Se ity ves da isic ga ar kvi es,

Cve ni qa la qis mkvid ri da `im fi o dor pav lo vi Cis~ va JiS vi li

rom iyo. da ai, swo red am dros mo u lod ne lad qa laq Si Ta vad

av to ric ga mog vecx a da.

ris Tvis Ca mo vi da Cven Tan ivan fi o do ro vi Ci, _ max sovs, rom

jer ki dev ma Sin ve kiTx e bo di uC ve u lo SeS fo Te biT Tavs. es av-

be di Ti Ca mos vla, Sem dgom rom am den mov le nas da u do sa fuZ-

ve li _ Cem Tvis ki dev did xans, TiT qmis sa mu da mod dar Ca ga-

mo ca nad. Tu dav fiq rde biT, mar Tlac uc na u ri iyo, rom eso den

ga naT le bu li, eso den ama yi da er Ti Se xed viT Zal ze frTxi li

ymaw vi li mo u lod ne lad aseT sa zizR ar sax lSi da aseT ma-

mas Tan Ca mo vi da, ro me lic mTe li si cocx le araf rad ag deb da

Svils. me tic, arc ic nob da da arc ax sov da da Tum ca, cxa di a,

Svils romc eTx o va, araf ris di de biT da ara vi Tar Sem Txve va Si

fuls ar mis cem da, mag ram ma inc mTe li si cocx le imi si Si Si

scem da Tav zars, rom iva nic da aleq se ic odes me Sin dab run de-

bod nen da fuls mo iTx ov dnen. da ai, axal gaz rda ka ci ase Ti

ma mis sax lSi dab run da. er Ti -o ri Tve icx ov ra da sa u ke Te sod

Se ewy vnen er Tma neTs. am uka nas knel ma am bav ma mxo lod me ki ara,

sxva mra va lic ga a o ca. pi otr aleq san dro viC mi u so vi, fi o dor

pav lo vi Cis pir ve li co lis So re u li na Te sa vi, rom lis Se sa-

xe bac ad rec mo gax se neT, im xa nad Sem Txve viT aR moC nda Cven Tan,

Ta vis qa laq ga re Ta ma mul Si, dro e biT iyo Ca mo su li pa ri zi dan,

sa dac uk ve sa bo lo od ga da sax le bu li yo. max sovs, mas Sem deg,

rac am ymaw vi li ka ciT da in te res da, ga ic no da dro dad ro od-

22

nav gul nat ken sac ki uwev da mas Tan ka ma Ti sas ukan da xe va, ga o-

ce bu li ity o da xol me: ̀ Za li an ama yi a, pu ris fuls yo vel Tvis

iSo vis, ax lac sak mao fu li aqvs sazR var ga reT ga sam gzav reb-

lad, ne tav aq ra dar Ce ni a? yve las Tvis na Te li a, rom ma mas Tan

fu lis saTx ov ne lad ar Ca mo su la, yo vel Sem Txve va Si xvde ba,

rom ma inc ve ra fers mi i Rebs. Rvi nis smas da gar yvni le bas ver

itans. be bers ki ise Se uy var da, Tval Si rom Ca u var des, TiTs

ar amo is vams!~ mar Tlac ase iyo. es ymaw vi li TiT qos er Tgvar

gav le na sac ax den da ma ma ze. isic TiT qos uje reb da ki dec dro-

dad ro Svils. mar Ta li a, zog jer ga da me te bu la dac da ga bo-

ro te bi Tac Tav ker Zob da, mag ram Svi lis Ca mos vlis Sem deg xan-

da xan TiT qos uke Te sa dac ki iq ce o da...

mxo lod mog vi a ne biT ga ir kva, rom ivan fi o do ro vi Ci na wi-

lob riv Ta vi si uf ro si Zmis, dmit ri fi o do ro vi Cis Txov ni Ta

da mi si saq me e bis mo sag va reb lad Ca mo su li yo, ro me lic swo-

red Cven Tan Ca mos vlis Sem deg na xa pir ve lad, mag ram mas Tan

er Ti mniS vne lo va ni saq mis ga mo, uf ro dmit ri fi o do ro viCs

rom exe bo da, jer ki dev mos ko vi dan Ca mos vlam de da ewyo mi mo-

we ra. ra saq me iyo, amis Se sa xeb mkiTx ve li uf ro daw vri le biT

Ta vis dro ze Se ity obs. mi u xe da vad ami sa, ma Si nac ki, ro ca am

gan sa kuT re bu li ga re mo e bis Se sa xeb uk ve yve la fe ri vi co diT,

ivan fi o do ro vi Cis pi rov ne ba ca da mi si Cven Tan Ca mos vlac did

ga mo ca nad rCe bo da.

ima sac dav Zen, rom ivan fi o do ro vi Ci ma Sin Su a mav li sa da

Sem ri geb lis rols as ru leb da ma ma sa da dmit ri fi o do ro-

viCs So ris, ro me lic im xa nad se ri o zu lad iyo da pi ris pi re-

bu li fi o dor pav lo viC Tan da for ma lu rad sa sa mar Tlo Sic

ki hqon da sa Ci va ri Se ta ni li.

mTe li Ta vi si ar se bo bis gan mav lo ba Si am ojax ma, vi me o reb,

pir ve lad ma Sin mo i ya ra er Tad Ta vi da mi si zo gi er Ti wev-

ric ase ve pir ve lad Sex vda er Tma neTs. mxo lod er Ta der Ti,

um cro si Svi li, uk ve we li wad ze me ti iyo Cven Tan cxov rob da

da am gva rad, uf ros Zmeb ze ad re Ca mo vi da. mec Cems wi na sity va-

o bis mag var moTx ro ba Si, vid re ro ma nis sce na ze ga mo viy van de,

swo red am aleq se i ze mi Wirs gan sa kuT re biT la pa ra ki, mag ram

431

na wi li me o re

wig ni me oTxe

ga af Tre baI. ma ma Te ra pon te ................................................................................212II. ma mas Tan ..............................................................................................224III. mos wav le ebs ga da e ya ra ...........................................................229IV. xox la ko veb Tan ...............................................................................234V. ga af Tre ba sas tum ro oTax Si ..................................................242VI. ga af Tre ba qox Si ..........................................................................255VII. suf Ta ha er ze ................................................................................265

wig ni me xu Te

PRO da CON TRAI. SeT qmu le ba ........................................................................................277II. smer di a ko vi gi ta riT ................................................................289III. Zme bi er Tma neTs ec no bi an .......................................................297IV. bun ti ....................................................................................................308V. di di in kvi zi to ri ..........................................................................322VI. jer isev sru li ad ga ur kve ve li ..........................................348VII. `Wkvi an kac Tan la pa ra kic sa in te re so a~ ......................360

wig ni meeqvse

ru si be riI. ber Tu xu ce si zo si me da mi si stum re bi ..............................370II. aR sru le bu li sqim mo naz vnis,ber Tu xu ces zo si mes cxov re ba.Ca we ri lia mi si mo naTx ro bis mi xed viTaleq sei fi o do ro viC ka ra ma zo vis mi erbi og ra fi u li cno be bia) be ri zo si mes Zmis Se sa xeb .........................................................375b) wmin da we ri li ma ma zo si mes cxov re ba Si .........................379g) ber Tu xu ces zo si mes bav Svo bi sa dasiy maw vi lis gax se ne ba, jer ki deveris ka co bis dro in de li or Tab rZo la ................................387d) idu ma li stu ma ri ..........................................................................395III. nawy ve te bi ber Tu xu ces zo si mes

432

sa ub re bi dan da swav le bi dane) co ta ram ru si be ri sa da mi siSe saZ lo mniS vne lo bis Se sa xeb ...................................................410v) co ta ram ba to neb sa da msa xu reb ze daki dev ima ze, Se saZ le be lia Tu ara ba to ne bi sada msa xu re bis su li e ri Zmo ba .....................................................413z) loc vis, siy va ru li sa dasxva sam ya ro eb Tan kav Si ris Se sa xeb ........................................418T) Se iZ le ba Tu ara Sens msgav sTa msa ju li iyo?bo lom de rwme nis Se sa xeb ..............................................................422i) jo jo xe Ti sa da jo jo xe Tis cecx lis Se sa xeb.mis ti ku ri msje lo ba........................................................................424

`kviris palitris~ biblioTeka

wigni 25tomi I

redaqtori elene salariZe

koreqtorebi: sofio gaixaraSvili

natalia CimakaZe

marina inaniSvili

kompiuteruli uzrunvelyofa daTo mosiaSvili

ydis dizaini eTer gziriSvili

proeqtis menejeri TinaTin asaTiani

wignSi gamoyenebuli leqsebi da nawyvetebi poeturi

nawarmoebebidan Targmna ana abulaSvilma

gamomcemloba palitra L, 2011

misamarTi: iosebiZis q. 49, tel.: 238-38-71

E-mail: book@palitra.gewww.50.kvirispalitra.ge

50 wigni, romelic unda waikiTxo, sanam cocxali xar

wigni 1

onore de balzaki

Sagrenis tyavi

wigni 2

jek londoni

martin ideni

wigni 3

SoTa rusTaveli

vefxistyaosani

wigni 4

aleqsandre diuma

sami muSketerior tomad

igni 1

seriis winaseriis winawignebiwignebi

wigni 5

uiliam Seqspiri

hamleti

wigni 6

Jiul verni

80 000 kilometri wyalqveS

wigni 7

mixail bulgakovi

ostati da margarita

wigni 8

oskar uaildi

dorian greis portreti

wigni 9

Carlz dikensi

devid koperfildi

wigni 10

erix maria remarki

triumfaluri TaRi

wigni 11

frederik begbederi

99 franki

wigni 12

edgar po

moTxrobebi

wigni 13

homerosi

odisea

wigni 14

main ridi

uTavo mxedari

wigni 15

Tomas mani

budenbrokebior tomad

wigni 16

mark tveni

tom soieris Tavgadasavali

wigni 17

konstantine gamsaxurdia

didostatis marjvena

wigni 18

migel de servantesi

don kixotior tomad

wigni 19

o ’ henri

moTxrobebi

wigni 20

Stefan cvaigi

mariam stiuarti

wigni 21

mario piuzo

naTlia

wigni 22

gustav floberi

madam bovari

wigni 23

jorj orueli

1984

wigni 24

stendali

wiTeli da Savi

fiodor dostoevski

Zmebi karamazovebitomi II

vaJa-fSavela

poemebi da publicisturi werilebi

seriis momdevnoseriis momdevnowignebiwignebi