5. ÜNİTE - dijitalim.com.tr · Çıkmış Sorular..... 89 Cevap Anahtarı ..... 91 İçindekiler....

UYGULAMASAYISI

BİLGİ HAZİNEMSAYISI

YAZILI SINAVSAYISI

SORU SAYISI

Bu bölümde ilgili kazanımın

konu özeti yer almaktadır.

Bu bölüm 8. sınıf

kitapların

da yer

alır. İş

lenen

ünitelerle

ilgili

LGS’de

çıkmış

soruları

içerir.

Bu

sayf

alar

da

PIS

SA

ve

TIM

SS

sına

vlar

ında

çık

an

soru

lara

ben

zer

soru

lar y

eral

mak

tadı

r.

Fasikülde yer alan

tüm üniteleri

içermektedir.

Konuların tekrar

edilip eksikliklerin

görülmesini

sağlayacaktır.

Kazanımla ilgili mantık/muhakeme

gerektiren sorular içerir.

Bu testteki soruların

zorluk düzeyi kavrama

testinden daha yüksektir.

Bilgi Hazinem

Uygulama

Ünite

Değerlendirme

Testi/Analizi

FasikülTaram

a

Testi/Analizi

Kazanım

Değerl

endirm

e

Sınavı

Kavram

a

Testi

An

aliz Sen

tezTesti

YazılıSınavları

PIS

ATIM

SS

LGS

SorularıYalnızca anlatılan

konuyu

içeren uygulama,

o konuyu

kavramanızı

sağlayacaktır. Yalnızca anlatılan

konuyu içerir.

Konuyu

pekiştirmenizi

sağlayacaktır.

Her ünitenin

sonunda yer a

lan

ünite değerlendirm

e

testleri,

tüm

ünitedeki kazanım

ları

görmenizi

sağlayacak v

e

eksiklik

lerinizi

belirlemeniz

için yo

l

gösterecektir

.

Okulda uygulanacak

yazılı sınavlar ile aynı konuları

kapsayan bu bölümokuldaki başarınızı

artıracaktır.

Fasikülün bitirildiği

tarihe kadar işlenen

konulardan oluşan

bir deneme sınavıdır.

YENİ MÜFREDATA UYGUN

AKILLI TAHTAYA UYUMLU

TAM HÜCRELEME SİSTEMİ

Her testtin ilk sayfasının üstünde yer alan

karekotlar soruların video çözümüne

ulaşılmasını sağlamaktadır. Google Play

veya Appstore mağazalarından “dijitalim”

test uygulamasını indirerek soruların

video çözümlerine ve sıralamanıza

ulaşabilirsiniz. Öğretmenler

“dijitalim” uygulamasıyla testlerin altında

yer alan mobil optikleri okutarak

tüm öğrencilerinin sonucuna ulaşabilir.

2207

222

Copyright ©Bu kitabın her hakkı yayınevine aittir.

Hangi amaçla olursa olsun, bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan yayınevinin önceden izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması ve depolanması yasaktır.

040719 – B2

ISBN: 978-605-7585-12-7

Genel Yayın YönetmeniSelim AKGÜL

Yazarlar

Ümit KILIÇ / Selçuk ÇETİN

EditörSemra AKGÜL

Dizgi Son Viraj Dizgi Birimi

Basım Yeri

Sevgili Öğrenciler,

Son Viraj Yayınları olarak hedefi yüksek olan öğrencilere rehber olmak ve onların başarı seviyesini yük-

seltmek için yola çıktık. Değişen sınav sistemiyle birlikte ortaya çıkan yeni nesil sorularla kitaplarımızı oluştura-

rak sizleri bu sınavlara en iyi şekilde hazırlamayı istiyoruz.

Kitaplarımızı hazırlarken Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayımlanan öğretim programların-

daki kazanımları esas alıyoruz. Soruları bu kazanımlar çerçevesinde hazırlıyor, tüm kazanımlara kitaplarımızda

yer veriyoruz. Bunu yaparken kazanım dışına asla çıkmıyoruz. Testleri mantık, muhakeme, analiz, sentez

gerektiren sorularla oluşturuyoruz. Yeni nesil olarak adlandırılan bu tip sorularla öğrencilerimizin analitik düşü-

nerek bilgilerini günlük hayata aktarabilmelerini amaçlıyoruz.

Bloom taksonomisine uygun olarak “tam öğrenme” modeliyle hazırladığımız özet konu anlatım, uygulama,

kavrama, analiz-sentez, ünite değerlendirme testi ve analiziyle oluşturduğumuz “Drift Serisi” öğrencilerimizi

bilgi düzeyinden sentez düzeyine çıkarıyor. Kolaydan zora şeklinde hazırlanan bu testler sayesinde başarı

basamaklarını kolaylıkla aşacağınızı düşünüyoruz.

Ünite değerlendirme testleri şeklinde hazırladığımız “OFF-ROAD Serisi” ile son tekrarı da yaparak öğren-

cilerimizi hedeflerine bir adım daha yaklaştırıyoruz. Deneme sınavlarıyla da sizleri sınav seviyesinden daha

üst seviyelere taşıyarak sınavlarda karşılaşacağınız hiçbir soru karşısında zorlanmadan başarılı sonuçlar elde

edeceğinizi düşünüyoruz.

Son Viraj Yayınları ile çıktığınız bu yolculukta hedefinize ulaşmanızı diliyor, size bu yolda rehberlik yap-

maktan onur duyuyoruz.

Selim AKGÜL

Genel Yayın Yönetmeni

ÖN SÖZ

5. ÜNİTE

DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar .................................................................................................................7

Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi ............................................................................................................................13

Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Tehditler ................................................................................................................13

5. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................................. 19

5. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .......................................................................................................................23

II. Dönem I. Yazılı ....................................................................................................................................................25

6. ÜNİTE

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI

Türk Dış Politikasının Temel İlkeleri ........................................................................................................................29

Dış Politikada Yaşanan Gelişmeler .........................................................................................................................35

Misakımillî’nin Son Zaferi: Hatay .............................................................................................................................35

6. Ünite Değerlendirme Testi .................................................................................................................................. 41

6. Ünite Değerlendirme Testi Analizi .......................................................................................................................45

7. ÜNİTE

ATATÜRK’ÜN ÖLÜMÜ VE SONRASI

Atatürk’ün Vefatı ve Yankıları ..................................................................................................................................49

İnsan Eserleriyle Yaşar............................................................................................................................................55

Yeniden Sarsılan Dünya ..........................................................................................................................................55

II. Dünya Savaşı’nın Türkiye’ye Etkileri ...................................................................................................................61

Demokrasi Yolunda Güçlü Adımlar .........................................................................................................................61

7. Ünite Değerlendirme Testi ...................................................................................................................................67

7. Ünite Değerlendirme Analizi ................................................................................................................................73

II. Dönem II. Yazılı ...................................................................................................................................................75

3. Fasikül Tarama Testi .......................................................................................................................................... 77

3. Fasikül Tarama Testi Analizi .............................................................................................................................. 83

3. Deneme .............................................................................................................................................................. 85

Çıkmış Sorular ........................................................................................................................................................ 89

Cevap Anahtarı ..................................................................................................................................................... 91

İçindekiler

ÜNİTE

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar

Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi

Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Tehditler

Ünite Değerlendirme Testi

Ünite Değerlendirme Testi Analizi

Demokratikleşme Çabaları

5.

KA

ZAN

IMLA

R

8.5.1. Atatürk Dönemi’ndeki demokratikleşme yolunda atılan adımları açıklar.

8.5.2. Mustafa Kemal’e suikast girişimini analiz eder.

8.5.3. Cumhuriyeti’n ilk yıllarında Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik tehditleri analiz

eder.

8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük .YAYINLARI

Konu

7

1.

➥ 23 Nisan 1920’de açılan Büyük Millet Meclisinde farklı si-

yasi görüşlere ve düşüncelere sahip milletvekilleri vardı.

Mustafa Kemal, aralarında siyasi anlaşmazlıklar bulunan

bu milletvekillerini bir grup ile disiplin altında birleştirmeye

çalıştı. Bunun mümkün olamadığını görünce de kendisine

yakın milletvekilleriyle beraber mecliste Anadolu ve Rumeli

Müdafaa-i Hukuk grubunu kurdu.

➥ TBMM için 1 Nisan 1923’de seçimler yenilendi. Mustafa

Kemal’e göre yeni dönemde meclisin öncelikli görevi devlet

ve toplum kurumlarını çağdaşlaştırmak olmalıydı. Arala-

rında görüş birliği bulunan ve temel kanunların çıkarılması

sırasında birlikte hareket edecek milletvekillerinden oluşan

bir siyasi gruba ihtiyaç vardı. İşte Mustafa Kemal, bu ihtiya-

cı gidermek amacıyla 9 Eylül 1923’te Halk Fırkasını kurdu.

➥ Ülkemizde demokrasiyi yerleştirmek amacıyla 17 Kasım

1924’te ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet

Fırkası kuruldu.

➥ Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kuruluşuna Kazım

Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Ad-

nan Adıvar gibi Millî Mücadele’nin önde gelen kişiler öncü-

lük etti.

➥ Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının bazı üyelerinin 1925

yılı başlarında çıkan Şeyh Sait İsyanı ile ilişkileri olduğu an-

laşılınca Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. Böy-

lece çok partili hayata geçişin ilk denemesi başarısız oldu.

➥ 12 Ağustos 1930’da Fethi Bey tarafından Serbest Cum-

huriyet Fırkası kuruldu. Bu fırka kurulduktan kısa bir süre

sora hükûmetin ekonomi politikasından şikayet edenlerin,

inkılaplara karşı olanların ve saltanat yanlılarının toplandı-

ğı bir merkez hâline geldi. Fethi Bey, partideki kontrolünün

kaybolduğunu görerek 17 Kasım 1930’da partisini kapattı.

Böylece çok partili hayata geçişin ikinci denemesi de başa-

rısızlıkla sonuçlandı.

“Milletin hatadan korunması için tek güvenilir çare, düşün-

ce ve hareketleriyle milletin güvenini kazanmış bir siyasi

partinin seçimde millete yol göstermesidir.”

“Millî egemenlik temeline dayanan ve özellikle cumhuriyet

yönetimine sahip olan memleketlerde siyasal partilerin

bulunması doğaldır.”

“Büyük Millet Meclisinde ve millet karşısında ulus işleri-

nin serbestçe tartışılması ve iyi niyet sahibi kişilerin ve

partilerin özel görüşlerini ortaya koyarak milletin yüksek

menfaatlerini aramaları, benim gençliğimden beri açık ve

taraftar olduğum bir sistemdir.”

Atatürk’ün demokratikleşme çabalarıyla

ilgili bazı sözleri

Siyasi partiler, demokrasinin vazgeçilmez

unsurlarıdır.

Çok partili hayata geçişle birlikte hükûmetin

denetlenmesi amaçlanmıştır.

Bilgi Hazinesi


5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

Benim

Notlarim

.

8.SınıfT.C.İnkılapTarihiveAtatürkçülük YAYINLARI

Uygulama

8

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar5.

Üni

te:

1.De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

DÜSün, eslestir,

,,

A. Aşağıda verilen özelliklerle genelge ve kongreleri eşleştiriniz.

Özellikler Partiler

Cumhuriyeti’n ilanından sonra kurulan ilk siyasi partidir.

Serbest Cumhuriyet Fırkası1. a

Çok partili yaşama geçmek üzere oluşturulan ilk mu-halefet partisidir. Şeyh Sait İsyanı gerekçe gösterile-

rek kapatılmıştır.Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası2. b

Mustafa Kemal’in yönlendirmeleri sonucunda 12 Ağustos 1930’da Fethi Bey tarafından kurulmuştur. Cumhuriyet Halk Fırkası

1. 2. 3.

3. c

DÜSün, karar ver

,B. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanlar için “D” kutucuğuna “✓”, yanlış olanlar için “Y” kutucuğuna “✗” işa-

reti koyunuz.

D Y

1. Demokrasilerde, aynı düşüncedeki insanlar görüşlerini ifade etmek için birliktelikler kurarlar.

2. Mustafa Kemal, ülkede ulusal egemenlik anlayışını ve demokrasiyi yerleştirmek için büyük çaba harcamıştır.

3. Millî Mücadele’nin liderler arasında görüş ayrılıkları yeni siyasi partilerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.

4.Mustafa Kemal demokrasinin yerleşmesi ve kısa sürede gelişmesini istediğinden yeni partilerin kurulmasını is-tememiştir.

5. Şeyh Sait İsyanı’nın çıkması Serbest Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasına neden olmuştur.

6. Mustafa Kemal, muhalefet partilerinin kurulması için öncülük etmiştir.

7.Muhalefet partileri, meclisin işleyişine engel olmak istemiştir.

8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük .

Kavrama

YAYINLARI

Test -

9


5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

11.

• Kâzım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar tarafından kurulmuştur.

• Liberal ekonomi modeli benimsenmiştir.

• Rejim karşıtı faaliyetlerinden dolayı kapatılmıştır.

• Ali Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.

• Liberal ekonomi modeli benimsenmiştir.

• Rejim karşıtlarının partiye sızması üzerine kapatıl-mıştır.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Serbest Cumhuriyet Fırkası

Yukarıda çok partili rejim denemeleri için kurulan partiler ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Yapılan yeniliklerin bazı kesimlerce benimsenmediğine

B) Çok partili rejim denemelerinin başarısız olduğuna

C) Ülkede yönetim değişikliğinin yaşandığına

D) TBMM’de mevcut yönetimi kabul etmeyenlerin bulunduğuna

2. Demokratik rejimlerde hükûmetlerin icraatları farklı siyasi partiler tarafından denetlenmektedir. Cum-huriyeti’n ilan edilmesinden sonra uzun bir süre tek partili yönetim hakim olmuştur. Demokrasinin bir ge-reği olan çok partili hayata geçiş için Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulmuş fakat parti içerisine re-jimi yıkmak isteyen insanlar katıldığı için parti kapa-tılmış ve çok partili hayata geçiş denemesi başarısız olmuştur. Daha sonrasında Serbest Cumhuriyet Fır-kası kurulmuş bu partinin içerisine de rejim karşıtla-rı sızarak faaliyetlerde bulundukları için bu partide kapatılmıştır.

Parçada verilen bilgilere bakılarak,

I. Türkiye demokratik rejimin gereklerini yerine ge-tirmekte yetersiz kalmıştır.

II. Çok partili yaşama geçme düşüncesiyle oluşan girişimler başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

III. Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulmasını Mustafa Kemal istemiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

3. Cumhuriyet’in ilanından sonra inkılapların birbiri ar-dına gelmesi Millî Mücadele’nin lider kadrosu ara-sında anlaşmazlıklara neden oldu. Cumhuriyet Halk Fırkası içerisinde oluşan bu anlaşmazlıklar sonucu yeni parti oluşumuna gidildi. Terakkiperver Cumhu-riyet Fırkası bu şekilde kuruldu.

Verilen bilgilere bakılarak;

I. Millî Mücadele’nin lider kadrosu arasındaki an-laşmazlıklar çok partili yaşama geçişin önünü açmıştır.

II. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, muhalefet partisi olarak kurulmuştur.

III. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, ülke rejimine karşıt faaliyetlerde bulunmuştur.




4. Bence muhalefet saygıdeğerdir. Çünkü o da bir in-celeme, bir inanç ürünüdür.”

ATATÜRK

Atatürk verilen sözüyle aşağıdakilerden hangisi-nin önemini vurgulamıştır?

A) Çok partili yaşamın

B) Saltanata olan bağlılığın

C) Tek partili yönetimin

D) İktidar partisinin

İPUCU

›› Demokratikleşme

yolunda atılan

adımlarla çok partili

yaşama geçilmek

istenmiştir.

8.SınıfT.C.İnkılapTarihiveAtatürkçülük

Kavrama

YAYINLARI

Test -

10

1

Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar5.

Üni

te:

Dem

okra

tikle

şme

Çaba

ları

İPUCU

›› Mecliste farklı siyasi

görüşlerin bulunma-

sı için girişimlerde

bulunulmuştur.

5. Kurtuluş Savaşı’nı kazanarak tarihî görevini tamam-layan I. TBMM 1 Nisan 1923’te seçimlerin yeni-lenmesine karar verdi. Mustafa Kemal’e göre yeni dönemde meclisin öncelikli görevi devlet ve toplum kurumlarını çağdaşlaştırmak olmalıydı. Başka bir deyişle II. TBMM bir inkılap meclisi olacaktı. Bunun için de aralarında görüş birliği bulunan ve temel ka-nunların çıkarılmasında birlikte hareket edecek mil-letvekillerinden oluşan bir siyasi gruba ihtiyaç vardı. Mustafa Kemal, bu ihtiyacı gidermek amacıyla Halk Fırkasını kurdu.

Verilen bilgilere bakılarak,

I. II. TBMM önceliği ülkedeki yeniliklere verecektir.

II. II. TBMM’de aynı düşüncedeki insanlar bir araya getirilmeye çalışılmıştır.

III. II. TBMM’de birlikteliğe önem verilmiştir.




6. Partiler demokratik hayatın vazgeçilmez unsurla-rındandır. En büyük hedeflerinden biri demokrasiyi ülkemize yerleştirmek olan Mustafa Kemal de bu yolda ilk adımı atarak Cumhuriyet Dönemi’nin ilk si-yasi partisini kurmuştur. Daha sonra Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adıyla siyasi bir parti kurularak iktidarın denetleyicisi olmaya çalışmıştır.


I. Demokrasi rejimi oturtulmaya çalışılmıştır.

II. İktidarın karşısına muhalefet partisi çıkartılmış-tır.

III. Ulusal egemenlik düşüncesi uygulamadan çı-kartılmıştır.




7. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurucuları Cumhuriyeti’n ilanı ve halifeliğin kaldırılması gibi ko-nularda Mustafa Kemal ile anlaşmazlığa düştükten sonra Cumhuriyet Halk Fırkasından ayrılarak görüş-lerini farklı bir partide dile getirmek istemişlerdir.

Verilen bilgilerde vurgulanmaya çalışılan düşün-ce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Siyasi birliktelikler aynı düşünceye sahip kişilerin bir araya gelmesiyle oluşur.

B) Siyasi partilerin ekonomik gelirleri yüksektir.

C) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının üye sayısı daha fazladır.

D) Partilerin kurulması demokrasiyi engellemekte-dir.

8. Cumhuriyet

Halk Fırkasının kurulması

Terakkiperver CumhuriyetFır kasının kurulması

Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması

?

Bu gelişmelerin amacı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Farklı görüşlere yönetimde temsil hakkı tanımak

B) Meclis hükûmeti sistemine son vermek

C) Devlet yönetiminin laikleşmesini sağlamak

D) Toplumda fikir birliğini oluşturmak


AnalizSentez

YAYINLARI11


5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

Test -

İPUCU

›› Millî egemenliğin tam

ve kesintisiz olarak

uygulanması için

farklı siyasi oluşum-

lara gidilmiştir.

1. Aşağıda demokratikleşmeye yönelik yapılan bazı yenilikler verilmiştir.

Demokratikleşmeye ve Millî İradeyi Hâkim Kılmaya Yönelik Atılan Adımlar

Büyük Millet Meclisi açıldı.

Saltanat kaldırıldı. Cumhuriyet ilan edildi Halifelik kaldırıldı.Çok partili siyasi hayata geçmek

için çalışmalar yapıldı.

Buna göre tabloda verilen bilgilere bakılarak;

I. Millî egemenlik yerleştirilmeye çalışılmıştır.

II. Demokrasinin çoğulculuk ilkesi uygulanmak istenmiştir.

III. Ülke yönetiminde köklü değişiklikler yapılmıştır.


A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

2

2. İnsanlar düşüncelerini başka insanlara ulaştırmak için bir araya gelip sivil toplum örgütü kurabilirler. Demokratik ilkeleri esas alan cumhuriyet yönetimi, farklı düşüncelere kendini geliştirme imkânı sunar. İnsanlar düşüncelerini ülke yönetiminde etkili kıla-bilmek için de siyasi parti kurabilirler. Siyasi partiler demokrasinin çoğulculuk ilkesinin bir gereğidir. Si-yasi partilerin her biri genellikle farklı bir düşünceyi temsil eder. Demokrasi bu siyasi partilerle anlam ve değer kazanır, zenginleşir ve güçlenir. Siyasi partiler vatandaşların ülke yönetimine katılabilmelerinin en etkili yoludur.

Parçadaki bilgilere göre demokrasiyle ilgili;

I. İnsanlar düşüncelerini açıklamakta serbesttirler.

II. İnsanlar düşünce yapılarına göre siyasi partilere oy vererek yönetime ortak olurlar.

III. Kurulan tüm siyasi partiler ortak düşünceyi sa-vunmak zorundadırlar.




3. Aşağıda I. Meclisteki milletvekillerinin mesleklere göre dağılımı verilmiştir.

I. Meclisteki Milletvekillerinin Meslek Dağılımı

Asker 1 Mühendis 2

Yüksek Memur 38 Hakim ve Savcı 17

Yönetici 44 Avukat 29

Diplomat 2 İşçi 1

Belediye Başkanı 7 Diğer Memur 27

Üniversite Hocası 4 Çiftçi 42

Öğretmen 13 Tüccar 36

Bankacı 3 Din Adamı 49

Gazeteci 11 Aşiret Reisi 5

Doktor 16Mesleği

Bilinmeyen31

Buna göre tablodaki bilgilere bakılarak aşağıda-kilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Mecliste sadece eğitimli insanlar yer almıştır.

B) Meclis farklı meslek gruplarıyla halkın geneline yayılabilmiştir.

C) Meclis ağırlıklı olarak askerlerden oluşmaktadır.

D) Meclis oluşturulurken halkın görüşleri dikkate alınmamıştır.

8.SınıfT.C.İnkılapTarihiveAtatürkçülük

AnalizSentez

YAYINLARI12


2

5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

Test -

İPUCU

›› Çok partili yaşam ile

hedeflenen temel

amaç halkın düşün-

celerinin mecliste

tam olarak temsil

edilmesini sağlaya-

bilmektir.

4. “Her fert istediğini düşünmek, istediğine inanmak, kendine mahsus siyasi bir fikre malik olmak, seçti-ği bir dinin icaplarını yapma veya yapmama hak ve hürriyetlerine maliktir. Kimsenin fikrine ve vicdanına hâkim olunamaz.”

Atatürk, verilen sözüyle aşağıdakilerden hangi-sinin önemini vurgulamıştır?

A) Düşünce ve inanç hürriyetini

B) Kalifiye insan olmayı

C) Yardımlaşma ve dayanışmayı

D) Ülke bütünlüğünü

5. “Artık hükûmet ile millet arasında mazideki ayrılık kalmamıştır. Hükûmet millettir ve millet hükûmettir. Artık hükûmet mensupları kendilerinin milletten ayrı olmadıklarını ve milletin efendi olduğunu tamamen anlamışlardır.”

Atatürk, verilen sözüyle aşağıdakilerden hangi-sinin önemini vurgulamıştır?

A) Millî iradenin

B) Kanun üstünlüğünün

C) Yöneticilerin öneminin

D) Birlik ve beraberliğin

6. I. Mecliste farklı mesleklerde ve farklı düşünceler-de milletvekilleri vardı. Mecliste bu milletvekillerince birçok grup oluşturulmuştu ama herhangi bir siyasi parti kurulmamıştı. Bu farklı gruplar; Millî Mücade-le’nin devam ettiği dönemde şahsi fikirlerini bir ta-rafa bırakarak birlikte hareket etmiş, Misakımillî he-defleri doğrultusunda bağımsızlığı gerçekleştirmeye çalışmışlardır.

Buna göre verilen bilgilerde meclisteki milletve-killerinin ortak hareket etmelerindeki temel un-sur aşağıdakilerden hangisidir?

A) Askerî disiplini sağlamak

B) Düşünce özgürlüğünü geliştirmek

C) Vatanın kurtarmak

D) Ekonomiyi geliştirmek

7. İster iktidar, ister muhalefet partisi olsun bütün siyasi partiler ülkeye hizmet etmek için vardır. Muhalefet ve iktidar partileri birbirlerinin tamamlayıcısıdır. Muha-lefet partileri; iktidar partisinin icraatlarını takip eder, yanlış gördüğü uygulamalar hakkında iktidar partisini uyarır ve kendi önerilerini sunarlar. İktidar partisi de muhalefet partilerinin önerilerini dikkate alarak ülke menfaatlerine en uygun adımı atar. Bu şekilde el ele veren iktidar ve muhalefet partileri halkın refah ve huzuruna hizmet ederler. Ülkede demokratik yöne-tim ve anlayışın gelişmesine katkı sağlarlar.

Parçadaki bilgilerde vurgulanan durum aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Çok partili yaşam B) Tek partili yönetim

C) Saltanat yönetimi D) Baskıcı bir ortam

8. Halk Fırkasının kuruluşundan kısa bir süre sonra parti içinde görüş ayrılıkları çıkmaya başladı. Bazı inkılaplara ve bunların yapılış şekillerine yönelik eleştiriler, parti içinde yeni bir muhalif grup oluştur-du. Bu grup içinde yer alan, Millî Mücadele’nin önde gelen isimlerinden Kâzım Karabekir, Ali Fuat (Cebe-soy), Rauf Bey (Orbay), Refet Bey (Bele) ve Adnan Bey (Adıvar) Halk Fırkasından istifa ederek Terakki-perver Cumhuriyet Fırkası adıyla yeni bir parti kur-dular (17 Kasım 1924). Partinin genel başkanlığına Kâzım Karabekir getirildi.

Buna göre yeni bir partinin kurulma gerekçesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Düşünce özgürlüğünün yok olması

B) Ekonomik bağımsızlığın kaybedilmesi

C) Farklı görüş ve düşüncelerin ortaya çıkması

D) Eğitimli insan sayısının artması

8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük .YAYINLARI

Konu

13

5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

➥ “Efendiler! Size şunu söyleyeyim ki Türkiye Cumhuriyeti’ni

benim şahsımla var zannedenler çok aldanıyorlar. Türkiye

Cumhuriyeti her manası ile büyük Türk milletinin öz ve aziz

malıdır. Kıymetli evlatlarının elinde daima yükselecek, ebe-

dîyen yaşayacaktır.” Atatürk bu sözleri kendisini öldürmek

üzere suikast girişiminde bulunulması üzerine sarf etmiştir.

➥ Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından

sonra Mustafa Kemal’e ve Cumhuriyete karşı olanlar yıkıcı

faaliyetleri gizli yollarla devam ettirdiler. Bu çevreler en so-

nunda amaçlarına ulaşabilmek için Mustafa Kemal’i orta-

dan kaldırmaktan başka çarelerinin kalmadığını düşünerek

bir suikast planı hazırladılar. Plana göre suikast o sırada

yurt gezisine çıkmış olan Mustafa Kemal’in İzmir’e gelece-

ği 15 Haziran 1926 günü yapılacaktı. Daha sonra suikastı

gerçekleştirenler limanda kendilerini bekleyen bir motorla

Yunanistan’ın Sakız Adası’na kaçacaklardı. Ancak 14 Ha-

ziran’da Balıkesir’den İzmir’e doğru yola çıkması beklenen

Mustafa Kemal’in hareketini bir gün ertelemesi onların bu

planlarını suya düşürdü. Motoruyla suikastçıları Sakız Ada-

sı’na kaçıracak olan Giritli Şevki erteleme haberini alınca

“Acaba öğrendiler mi?” diye düşünerek kuşkuya kapıldı.

Kuşkusu giderek korkuya dönüşünce de İzmir Valisine gi-

derek suikastı haber verdi.

➥ Giritli Şevki’nin ihbarı üzerine suikastçılar güvenlik güçleri

tarafından hemen yakalandı.

➥ Öldürme girişiminin öğrenilmesi tüm yurtta büyük bir öfke

dalgasının yükselmesine neden oldu. Pek çok yerde kına-

ma mitingleri yapıldı. Mustafa Kemal’e ülkenin her yerinden

“Geçmiş olsun.” telgrafları gönderildi.

➥ Mustafa Kemal suikast sonrasında, “Ben ölürsem yüce

milletimizin beraber yürüdüğümüz yoldan asla ayrılmaya-

cağına eminim, bununla müsterihim! Düşmanlarımız, dü-

şünebildikleri iğrenç çarelere istedikleri kadar girişsinler.

Onların bu hareketleri bizim inkılap ateşimizi söndüremez!”

sözleriyle duygularını dile getirmiştir.

➥ Türkiye jeopolitik önemi ve coğrafi konumu nedeniyle sü-

rekli tehditlerle karşı karşıya kalmıştır. Cumhuriyet Döne-

mi’nde laik, demokratik ve sosyal hukuk devletini ortadan

kaldırmak amacıyla birçok girişim olmuştur.

➥ Cumhuriyetimizi yıkmak, ülkemizi parçalamak, millî birlik

ve bütünlüğümüzü bozmak isteyen iç tehdit unsurları, dış

güçlerden doğrudan veya dolaylı olarak destek almaktadır.

➥ Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni bölmek amacıyla ortaya çı-

kan iç tehdit unsurları ülkemizde anarşi ve terör ortamı ya-

ratmak istemektedir.

➥ Dış tehdit unsurlarının ülkemizi içten bölerek zayıflatma

ve ele geçirme amacıyla yürüttükleri çalışmalardan biri de

misyonerlik faaliyetleridir.

➥ Cumhuriyet rejimine karşı yapılan bazı hareketler şunlardır:

� Şeyh Sait Ayaklanması: Doğu ve Güneydoğu Ana-

dolu’nun birçok ilinde başlayarak hızlı bir şekilde yayıl-

mıştır. Bu isyan nedeniyle Türkiye dış siyasette Musul’u

kaybetmiştir.

� Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi: Cumhuriyet ve laik-

lik karşıtları yeni rejimi yıkmak için Mustafa Kemal’i İzmir

gezisi sırasında öldürmeyi planlamıştır.

� Menemen Olayı: Derviş Mehmet ve yandaşları İzmir’de

cumhuriyete karşı ayaklanmışlardır. Asteğmen Kubilay’ı

şehit etmişlerdir.

� 15 Temmuz 2016 tarihinde ülke içinde yuvalanmış ha-

inler ülkede birlik ve beraberliği bozmak toprak bütün-

lüğümüzü yok etmek için hain darbe girişiminde bulun-

muşlardır.

Bilgi Hazinesi

2.Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi / Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Tehditler

8.SınıfT.C.İnkılapTarihiveAtatürkçülük YAYINLARI

Uygulama

14

Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi / Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Tehditler5.

Üni

te:

2.De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

DÜSün, karar ver

,A. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanlar için “D” kutucuğuna “✓”, yanlış olanlar için “Y” kutucuğuna “✗” işa-

reti koyunuz.

D Y

1.Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldıktan sonra rejim karşıtları Mustafa Kemal’e ve Cumhuriyet’e karşı faaliyetlerini gizli yollarla devam ettirdiler.

2. Mustafa Kemal’e İzmir gezisi sonrasında rejim karşıtları suikast yapmayı planladılar.

3. Rejim karşıtları Mustafa Kemal üzerinden cumhuriyet rejimini ve inkılapları yıkmayı planladılar.

4. Mustafa Kemal’e suikast girişiminin halk tarafından duyulmasından sonra halk hiçbir girişimde bulunmamıştır.

5. Türkiye jeopolitik konumu nedeniyle sürekli tehditlere açık olmuştur.

6. Cumhuriyet’in ilk yıllarında ülkemizi bölmeye, parçalamaya yönelik girişimler olmuştur.

7. Dış tehditler ülkemizin bağımsızlığını kazanması amacıyla uğraş vermiştir.

B. Aşağıda verilen boşlukları doğru ifadelerle doldurunuz.DÜSün, tamamla

,

İstiklalMahkemeleri

birlik ve beraberlik terör cumhuriyet İzmir

1. Mustafa Kemal’e sırasında suikast planlanmıştır.

2. Suikastçılar, Mustafa Kemal üzerinden rejimini yıkmayı planladılar.

3. Mustafa Kemal’e suikast planlayanlar yakalanarak ’nde yargılandılar.

4. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’nin yıkmak isteyen tehdit unsurları oluşmuştur.

5. Ülkemizi bölmek isteyen yabancı devletler olaylarını destekleyerek ülkemizin karışmasına neden ol-maktadırlar.


Kavrama

YAYINLARI

Test -

15

Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi / Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik Tehditler

5. Ü

nite

:De

mok

ratik

leşm

e Ça

bala

rı

İPUCU

›› Mustafa Kemal’e

düzenlenen suikast

girişimleriyle yapılan

yeniliklerin önü kapa-

tılmak istenmiştir.

31. Mustafa Kemal’e İzmir Suikasti’nin ardından yapı-

lan incelemelerde olayın arkasında Cumhuriyet ve inkılapları yıkmak isteyen geniş bir kitlenin olduğu anlaşılmış ve bu kişiler İstiklal Mahkemelerinde yar-gılanmışlardır.

Buna göre İzmir suikastıyla ilgili;

I. Girişimde bulunanlara karşı hukuki yaptırımlar uygulanmıştır.

II. Mustafa Kemal’in şahsı üzerinden rejimi yıkmak istemişlerdir.

III. Ülkede cumhuriyet rejimine karşı olan gruplarda yer almaktadır.




2. Türk milletinin birliğini, Türkiye’nin güçlü bir devlet oluşunu çekemeyenler, karanlık emelleri ile Türki-ye Cumhuriyeti Devleti’ni parçalamak istemişlerdir. Devletimizi, parçalamak isteyenler bu arzularında hiçbir zaman vazgeçmemişlerdir. İç tehdidin teme-lini yıkıcı ve bölücü terör odakları oluşturmaktadır. Bu tehditlerde Türkiye’nin dünya üzerinde bulundu-ğu konuma sahip olmak isteyen dış güçlerin etkisi büyüktür.

Parçada verilen bilgilere bakılarak aşağıdakiler-den hangisine ulaşılamaz?

A) Türkiye’nin jeopolitik konumu ülkenin tehdit altı-na girmesine neden olmuştur.

B) Ülke içinde ortaya çıkan tehdit unsurları ülkeyi parçalama niyetiyle hareket etmektedirler.

C) Ülkenin içinde bulunduğu tehditlere karşı halk destek vermektedir.

D) Türkiye’ye karşı ortaya çıkan tehditler süreklilik göstermektedir.

3. “… Cumhuriyet düşmanları büyük komplonun bütün safhaları ile son bulduğunu kabul etme-diler. Alçakçasına son bir teşebbüse giriştiler. Bu teşebbüs, İzmir Suikastı olarak kendini gös-terdi.”

Mustafa Kemal, Nutuk’ta yer alan bu sözünü aşa-ğıdaki olaylardan hangisi karşısında söylemiştir?

A) Kendisine suikast girişimi sonrasında

B) Meclisin açılmasından sonra

C) Cumhuriyet’in ilanından sonra

D) Kurtuluş Savaşı sırasında

4. Suikast olayının Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası-nın bir kısım mensupları ile ilgili bulunduğu ortaya çıkmış ve eski İttihat ve Terakkicilerin de bu ola-yın tahrik ve düzenleyicileri oldukları anlaşılmıştır. Amaçları önce irticayı tahrik ve dini siyasete alet ederek Mustafa Kemal Paşa’yı iktidardan düşür-mekti. Bunu başaramayınca suikast girişiminde bu-lundular.


I. Suikastçılar halkın dinî duygularını sömürerek girişimde bulunmuşlardır.

II. Suikastçılar Mustafa Kemal’e daha önce siyasi darbede bulunmak istemişlerdir.

III. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası amacına ulaş-mıştır.




5. ÜNİTE - dijitalim.com.tr · Çıkmış Sorular..... 89 Cevap Anahtarı ..... 91 İçindekiler....

Documents

Transcript of 5. ÜNİTE - dijitalim.com.tr · Çıkmış Sorular..... 89 Cevap Anahtarı ..... 91 İçindekiler....