A célula e os seus compoñentesA célula e os seus compoñentes

Unidade 5 Unidade 5 (1 do libro)(1 do libro)

Que sabemos?● Que son os nutrientes? A que tipo de biomoléculas corresponden?● Niveis organización seres vivos?● Diferenzas distintos tipos de células? ● Coñeces algún orgánulo e función?● Que é un tecido? Tipos de tecidos animais?

Que aprenderemos?● Biomoléculas e funcións● Compoñentes e estrutura biomoléculas● Organización celular procariota e eucariota, órgánulos e

funcións?● Diferenza célula animal e vexetal

1 – Os compoñentes químicos das células

Os bioelementosOs bioelementos

Oligoelementos (cantidades moi pequenas: Fe, Cu, F)

Agrúpanse para formar

BIOMOLÉCULAS

INORGÁNICAS- Auga- Sales minerais

ORGÁNICAS- Gícidos (hidratos de carbono)- Lípidos (graxas)- Proteínas- Ácidos nucleicos

BIOMOLÉCULAS

Auga e sales minerais

AUGA

Molécula máis abundante nos seres vivos

Gran poder disolvente

facilita

Transporte Reaccións químicas

Nutrientes (Metabolismo celular)

SALES MINERAIS

Insolubles en auga

- Forman estruturas esqueléticas

Solubles en auga (ións)

- Regular pH

- Osmose celular

- Funcións específicas : Na+ e K+ --> impulso nerviooso

Ósmose● Nun ha disolución as partículas de soluto tenden a distribuirse

uniformemente● Membrana semipermeable (membrana célular): permite o paso

do disolvente (auga) pero non do soluto (sales)

A- Disolución isotónica (igual concentración)Entrada e saída de auga equilibrada --> A célula mantén forma e tamaño

B- Disolución hipotónica (menor concentración)Entrada de auga na célula --> A célula ínchase e pode estalar

C- Disolución hipertónica (maior concentración)Saída de auga da célula --> A célula diminúe o seu volume

GLÍCIDOS (HIDRATOS DE CARBONO)

3 TIPOS

FORMADAS POR C, H , O EN PROPORCIÓN (H2O) C

MONOSACÁRIDOS

● Máis sinxelos

FUNCIÓNS- Enerxética: glicosa, fructosa- Estrutural: ribosa dexosirribosa (Ac. nucleicos)

DISACÁRIDOS● Unión 2 monosacáridos

POLISACÁRIDOS● Formadas por moitas unidades

de monosacáridos

Rápida asimilación --> pasan rapidamente ao sangue --> limitar o seu consumo

- Sacarosa (remolacha e caña azucre)- Lactosa (leite)- Maltosa (cereais)

FUNCIÓNS- Reserva enerxética: amidón vexetal e glicóxeno animal- Estrutural: celulosa das pparedes celulares vexetais

Lenta asimilación --> pasan lentamente ao sangue --> bos na dieta

LÍPIDOS (GRAXAS)

MOITOS TIPOS

INSOLUBLES EN AUGA

TRIGLICÉRIDOS1 GLICERINA+ 3 ÁCIDOS GRAXOS

FUNCIÓNSAlmacenar enerxía nas células(moita enerxía en pouco espazo)

CERAS FOSFOLÍPIDOSRicos en ácido fosfórico

FUNCIÓNS- Forman parte das membranas celulares

FORMADAS POR C, H , O

FUNCIÓNSIllante e protección fronte humidade en animais e plantas

ISOPRENOIDES E TERPENOS

FUNCIÓNSVitaminas (A, E , K)

ESTEROIDESFUNCIÓNS- Hormonas sexuais- Vitamina D- Colesterol (compoñente esencial membrana celular)

AS PROTEÍNASBiomoléculas de gran tamaño formadas pola combinación de aminoácidos

Hai 20 tipos diferentesESTRUTURA DAS PROTEÍNAS

É a responsable da actividade biolóxica

FUNCIÓNS

Estrutural: membrana e orgánulos....Encimática: regulación reaccións metabolismo (encimas)Transporte sustancias: osíxeno (hemoglobina) ou o colesterolDefensa: anticorpos producidos polos linfocitosMovemento: proteínas contráctiles do músculo (actina e miosina)

Únense en disposición lineal

Varios niveis de complexidade

Pola unión de varias cadeas de aminoácidos

Pregamento no espazo por atraccións entre aminoácidos

Maior nivel de pregamento

OS ÁCIDOS NUCLEICOSBiomoléculas de gran tamaño formadas pola combinación de NUCLEÓTIDOS

ESTRUTURA NUCLEÓTIDOS

Desoxirribosa (ADN)

Ribosa (ARN)

Pregamento no espazo por atraccións entre aminoácidos

Pode ser

Adenina (A)Guanina (G)Citosina (C)Timina (T)Uracilo (U)

Pode ser

O ADN: Ácido desoxirribonucleicoBiomoléculas onde se localiza a información xenética das células

ESTRUTURA MOLÉCULA ADN- Formada por:

- Ácido fosfórico- Unha pentosa, a desoxirribosa

- As bases nitroxenadas poden se A-G-C-T- Posúe 2 cadeas :

- En sentidos opostos (antiparalelas)- Complementarias --> as bases nitroxenadas

enfróntanse:A – T C – G

- A molécula posúe unha estrutura similar a unha escaleira de man na que a desorribosa e o ácido fosfórico estan cara o exterior (pasamanos) e a base nitroxenada no interior (peldaños)Toda a molécula enrólase sobre un eixe para formar unha dobre hélice

Necesaria para a síntese das proteínas

Secuencia de nucleótidos que contén información para a síntese de proteínas (constitúe a unidade funcional dunha

cadea de ADN)

Codificada na secuencia de nucleótidos dos xenes

O ARN: Ácido ribonucleicoSintetízase a partir da cadea de ADN (Proceso denominado transcripción)

ESTRUTURA MOLÉCULA ARN- Formada por:

- Ácido fosfórico- Unha pentosa, a ribosa

- As bases nitroxenadas poden se A-G-C-U- Posúe 1 cadea

Secuencia de nucleótidos que contén información para a síntese de proteínas (constitúe a unidade funcional dunha

cadea de ADN)

Codificada na secuencia de nucleótidos dos xenes

Tipos ARN

ARN transferencia (ARNt)

Transporta os aminoácidos aos ribosomas durante a fabricación das proteínas apartir do ARNm

ARN mensaxeiro (ARNm)

Secuencia de nucleótidos complementaria a un fragmento de ADN, leva esa información aos ribosomas para a fabricación dunha proteína (Traducción xenética)

ARN meribosómico (ARNr)

Forma parte da estrutura das proteínas

Curiosidade: algúns virus como o da gripe gardan a súa información en ARN, como é unha molécula moito máis inestable muta con moita

facilidade, por iso o virus da gripe normalmente cambia todos os anos e non temos inmunidade

O fluxo da información xenética en eucariotas

Organización celular

Procariota Eucariota

Virus

Estruturas acelulares:

-Non posúen orgánulos- Constituídos por cápsula proteínas + ácido nucleico (ADN ou ARN)- Poden reproducirse parasitando unha célula

O núcleo celular

Cromatina - cromosomas

CROMATINA = CROMOSOMA = ADN + proteínas

ribosoma

Funcións núcleo

Transcrición

ARNm

Proteína

Replicación

Controla funcións celulares

Permite transmitir a información ás células fillas

CÉLULA ANIMAL / VEXETAL● ANIMAL ● VEXETAL

Diferenciación celularCélula nai

Orixe de mitocondrias e cloroplastos (ADN propio)

Teoría endosimbiótica Linn Margulis

Célula eucariota

fotosintética

Célula eucariota

heterótrofa

Estruturas celulares do citoplasmaEstruturas celulares do citoplasma

• Non membranosas:Citoesqueleto

Centrosoma

Cilios e flaxelos

Inclusións (lípidos, glicóxeno...)

• MembranosasRetículo endoplasmático liso e rugoso

Aparato de Golgi

Lisososmas e peroxisomas

Mitocondrias

Cloroplasto

Orgánulos específicos célula eucariota animal

• Centrosomas: orgánulo formado por un par de cilindros ou centríolos constituídos por tubos de proteínas. Teñen diversas funcións como facer de esqueleto da célula ou intervir na división celular.

Orgánulos específicos célula eucariota vexetal

• Cloroplastos: orgánulos de dobre membrana nos que se realiza a fotosíntese (obtención de materia orgánica nova a partir de moléculas inorgánicas utilizando a enerxía da luz solar).

• Parede celular: cuberta ríxida que dá forma e protección a célula vexetal, envolvendo a membrana celular. Está formada fundamentalmente por celulosa (un glícido).

• Vacuolos: na célula vexetal son de maior tamaño

• Cloroplastos: orgánulos de dobre membrana nos que se realiza a fotosíntese (obtención de materia orgánica nova a partir de moléculas inorgánicas utilizando a enerxía da luz solar).

• Parede celular: cuberta ríxida que dá forma e protección a célula vexetal, envolvendo a membrana celular. Está formada fundamentalmente por celulosa (un glícido).

• Vacuolos: na célula vexetal son de maior tamaño

Estruturas e orgánulos da célula eucariota

ORGÁNULOS MEMBRANOSOSRetículo endoplasmático

Rugoso e liso

Lisosomas e

peroxisomas

Aparato Golgi

Mitocondria

Cloroplasto

Estruturas e orgánulos da célula eucariota

ESTRUTURAS NON MEMBRANOSASRIBOSOSMAS

CENTROSOMA

INCLUSIÓNSCITOESQUELETO

Ribosoma

Cadea aminoácidos

ARNm

CILIOS E FLAXELOS

Cilios axonema

Orgánulos comúns á célula animal e vexetal

• Mitocondrias: orgánulos de dobre membrana en que se realiza a respiración celular reacción de substancias orgánicas (nutrientes) co osíxeno, para producir a enerxía necesaria para realizar as funcións vitais da célula.

• Retículo endoplasmático: conxunto de tubaxes que se estende polo citoplasma. Realiza tres funcións: fabricación ou síntese de lípidos e proteínas; almacenaxe de substancias e comunicación ás zonas da célula. Pode levar pegados nas súas paredes ribosomas, e entón se chama retículo endoplasmático rugoso.

Ribosomas: partículas de pequeno tamaño encargadas de fabricar as proteínas seguindo as instrucións do ADN.

• Aparato de Golgi: pequenos sacos aplanados onde as substancias fabricadas no retículo endoplasmático acaban de formarse e finalmente se introducen en vesículas (bolsas), normalmente para seren segregadas ao exterior ou para formar lisosomas.

• Lisosomas: pequenas vesículas con encimas (un tipo de proteínas) dixestivos, capaces de destruír as partículas procedentes do exterior, así como os orgánulos en desuso.

• Vacúolos: sacos de grande tamaño que almacenan diferentes tipos de substancias.

O microscopio electrónico - óptico

http://www.micomania.rizoazul.com/microscopia%20el%20microscopio.html

Poder resolución dun microscopio

O microscopio óptico

Imaxe microscopio óptico

O microscopio electrónico

Microscopio electrónico

O O microscopio electrónico ao mandar sobre a mostra un haz de electróns, en vez de luz, cunha lonxitude de onda menor, é capaz de interpretar como separados dous puntos máis próximos, aumentando polo tanto o seu poder de resolución.

Microscopio electrónicovarrido - transmisión

Imaxe microscopio electrónico varrido imaxes en 3 D

Imaxe microscopio electrónico transmisión imaxes planas pero maior capacidade de aumentos

NÚCLEO CELULAR

MITOCONDRÍA