4.8 โครงการจัดทําระบบแผนท ี่และข ... ·...

โครงการศกษาผลตอบแทนการลงทนดานไอทของภาครฐ รายงานฉบบสมบรณ

4 - 97

4.8 โครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟา กองสารสนเทศแผนทระบบไฟฟา การไฟฟานครหลวง

1) ความเปนมา

โครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟา (GIS/AM/FM) เปนโครงการทมการนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมาประยกตใช แนวคดนเรมตนขนเมอประมาณป พ.ศ. 2532-33 หนวยงานของรฐหาหนวยงาน คอ กรงเทพมหานคร การประปานครหลวง องคการโทรศพท กรมทดน และ การไฟฟานครหลวง ไดรวมกนจดโครงการ Bangkok Land Information System ขน เปนโครงการตนแบบเพอทดลองสรางและใชแผนท GIS ขน โดยอาศยผเชยวชาญชาวตางประเทศใหความร โดยโครงการนนมเปาหมายทจะพฒนาแผนทฐาน (Land base map) ขนเพอใชรวมกนระหวางหนวยงานเกยวกบสาธารณปโภคของภาครฐ อยางไรกด โครงการนนไมไดรบการสานตอ สาเหตอาจเปนเพราะหนวยงานตางๆ ยงไมมความพรอม หรอ ไมมความจาเปนทจะลงทนในดานน เพราะ ตนทนสงมาก

จากการประเมนการดาเนนงานของการไฟฟานครหลวงทมปรมาณเพมสงขนมากอยางตอเนอง จนทาใหหนวยงาน ไมสามารถปรบปรงขอมลเกยวกบแผนทการใชไฟฟาไดทนกบความตองการทเพมสงขน ดงนน การไฟฟานครหลวงไดตดสนใจลงทนเพอสรางแผนทฐานเพอใชในการบรหารจดการภายใน และ เพอบรการประชาชนทวไป ในป 2539 โดยไดวาจางบรษท ESRI ทาการเกบขอมลออกแบบฐานขอมลและพฒนาโปรแกรมประยกตตางๆ ขนสาหรบใชงาน โดยอาศยการนาเขาขอมลทเปนขอมลแผนทฐานจากภาพถายทางอากาศมาตรฐาน 1: 1000 และขอมลเกยวกบระบบจาหนายไฟฟาทไดมาจากการสารวจขอมลภาคสนามรวมทงขอมลจากหนวยงานตางๆในการไฟฟานครหลวงทมการจดเกบในรปของเอกสารประกอบ 2) วตถประสงคของโครงการ โครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟา มวตถประสงคเพอใหเกดความสะดวก ความถกตองในการนาขอมลทไดจากแผนทระบบใหมนไปใชในการวางแผนและออกแบบกอสราง บารงรกษา จนสามารถจาหนายกระแสไฟฟาไดอยางมประสทธภาพ โครงการนไดมการพฒนาโปรแกรมประยกตตางๆ เพอใหสามารถนาขอมลทมการจดเกบในฐานขอมลไปใชงานทเปนประโยชนตอหนวยงานตางๆ ใหมากทสด


4 - 98

3) รปแบบการใหบรการและผรบบรการ การไฟฟานครหลวงสามารถประยกตใชระบบแผนทและขอสาระสนเทศระบบจาหนายไฟฟาในการทางาน โดยแบงการทางานออกเปน 2 สวนหลกๆ ดงน 1. AM Application (Automated Mapping Application) ประกอบดวย Power Tools เปนชดโปรแกรมทชวยในการสราง แกไข แสดง และผลตแผนท 7 ประเภท คอ

- แผนทฐาน (Base Map) - แผนทเครองวดไฟฟา (Meter Map) - แผนทสายอากาศ (Overhead Line Map) - แผนทสายใตดน (Underground cable Map) - แผนทแนวทอรอยสายใตดน (Duct Route Map) - แผนทไฟฟาสาธารณะ (Public Light Map) - แผนทสายปอน (Feeder Map) นอกจากนยงเปนโปรแกรมทใชในการ update ขอมลบนแผนทฐานเมอมการเปลยนแปลงใน

การใหบรการตางๆแกประชาชนแลว โปรแกรมนมการใชงานอยในฝายแผนทและอปกรณจาหนาย และแผนกบรการเครองวดของการไฟฟาเขต 2. FM Application (Facilities Management Application) ประกอบดวยโปรแกรมประยกตสชด คอ 1) JP/DE (Job Planning/Design Environment) เปนโปรแกรมทชวยในการออกแบบ สาหรบการทาประมาณการ การออก W/O และการประเมนคาใชจายในการตดตง-รอถอน อปกรณระบบจาหนายไฟฟา รวมทงชวยในการวางแผนการขยาย และปรบปรงระบบจาหนายไฟฟา โดยการทางานของ Application JP/DE สามารถดาเนนการไดตามขนตอนตอไปน คดลอกขอมลใน ออกแบบลงบน คานวณคาใชจาย บรเวณทตองการ แบบทคดลอก จดเกบในฐานขอมล อนมตและดาเนน พมพแผนผงและ AS-Built การกอสราง รายงาน โปรแกรมนทาใหเกดความรวดเรวในการใหบรการประชาชน และทาใหเกดความถกตองในการการออกแบบ และการประมาณคาใชจาย จงชวยลดความผดพลาดทจะเกดขน เดมมการจดทา


4 - 99

แผนทดวยมอ การ update แผนททาไดยากตองใชเวลานานกวาจะสามารถทาใหเปนปจจบนได กลาวคอ ตองสงเจาหนาทออกไปสเกตซภาพแผนทตามจรงซงตองใชเวลา 2-3 วนแลวจงนามาลงสเกล รางแบบแลวจงออกแบบ (ในกรณประชาชนมาขอใชไฟฟา) แลวประเมนราคา ซงในขนตอนนถาการรางแบบมความผดพลาดกจะสงผลใหการประมาณราคามความผดพลาดตามไปดวย แตเมอมโปรแกรม JP/DE ทใชในการออกแบบและประมาณราคาคาใชจายสงผลใหการทางานในขนตอนดงกลาวมความถกตองเพมมากขน โปรแกรมนมการใชงานอยในหนวยงานทมการออกแบบระบบ เชน แผนกออกแบบและประมาณราคาของทกการไฟฟาเขต และฝายออกแบบดานไฟฟาและงานวศวกรรมโยธา เปนตน 2) TOR โปรแกรมนมการใชงานทหองเวรแกไฟฟาขดของของทกการไฟฟาเขต เปนโปรแกรมทชวยในการใหบรการแกปญหาไฟฟาขดของ และสามารถนาขอมลเหตการณทจดเกบมาทาการวเคราะหหาผลกระทบจากเหตการณทเกดขน รวมทงวเคราะหความนาเชอถอของระบบ ดงภาพแสดงการทางานของ Application TOR (Trouble call Outage Reliability) รบแจงเหต คนหาหมายเลขผใช บนทกหมายเลขผใชไฟ จายรถและพนกงานซอม แสดงตาแหนงอปกรณ วเคราะหหาอปกรณ ยงสถานทเกดเหต ทตองสงสย ทตองสงสย 3) Distops (Distribution Operating System) เปนโปรแกรมทชวยในการประเมนความสามารถและประสทธภาพของระบบจาหนายไฟฟา รวมทงสามารถวเคราะหคาตางๆทางไฟฟา เชน Voltage Drop, Load Flow ของระบบจาหนายไฟฟาไดโดยสามารถนาขอมลระบบไฟฟามาทาการวเคราะหตามลกษณะงานไดทง 2 แรงดน คอ

- ระดบแรงดนกลาง (12/24 kV) - ระดบแรงดนตา (380/220 v)

นอกจากน โปรแกรมนยงใชในการวางแผนในเชงวศวกรรมในการวางแผนระบบไฟฟา ซงจะทราบความหนาแนนของประชากรและปรมาณการใชไฟฟามากอยตรงบรเวณใด ซงขอมลในสวนนชวยใหการไฟฟาสามารถวางแผนประกอบการตดสนใจเพอการลงทนในอนาคตไดเหมาะสมกบสถานการณ จงชวยประหยดคาใชจายในการลงทน ไมใหเกดการลงทน ซาซอน เพราะมขอมลท


4 - 100

ถกตองสามารถนาไปใชคาดการณปรมาณการใชไฟฟาในอนาคตได นอกจากน ยงเปนการประหยดคาใชจายในการจดเกบขอมลเพอมาใชในการวางแผนการลงทนจากเดมตองใชประชาชนไปเกบขอมลดวยมอแลวจงนามาใชวางแผนการขยายไฟฟาตอไป ซงจะไดเฉพาะพนทในเขตเลกๆ แตปจจบนการวางแผนสามารถทาไดดขนเพราะใชขอมลแผนทจาก GIS มาใช 4) Locator Tools หรอ IMS (Internet Map Serving) เปนโปรแกรมทใชในการคนหา และแสดงตาแหนงขอมลทางภมศาสตร เชน ขอมลแผนทฐาน ขอมลเครองวดไฟฟา ขอมลเสา-สาย เปนตน โดยใชภาษา Avenue ของโปรแกรม ArcView GIS ฐานขอมล และโปรแกรมประยกตการใชงานของโปรแกรมจะถกออกแบบใหอยในรป GUI (Graphic User Interface) เพอใหผใชงานสามารถใชงานไดงาย โปรแกรม Locator Tools ในปจจบนไดตดตงและใชงานจรงในงานบรการสาหรบประชาชนทมาขอตดตงเครองวดไฟฟาตามการไฟฟาเขตตางๆโดยสามารถคนหาตาแหนงสถานทขอใชไฟฟา ตรวจสอบขอมลแนวเสา-สายเบองตน และจดพมพแผนทประกอบแบบคาขอใชไฟฟาไดทนทจากระบบ ทาใหสามารถบรการประชาชนทมาตดตอไดรวดเรวมากขน การนาระบบ GIS มาประยกตใชในการใหบรการ • แผนกบรการ มการใช Locator Tool ซงเปนโปรแกรมทพฒนาขนบนเครอง PC เพอประโยชนในการคนหาและพมพแผนทแสดงตาแหนงการขอใชไฟฟาในขณะทลกคามาตดตอขอรบบรการทเคานเตอรของแผนก นอกจากนโปรแกรมนสามารถชวยพจารณาลกษณะงานวาสามารถดาเนนการไดโดยทนทหรอตองมการออกแบบและประมาณราคากอนในกรณทมการตดตงอปกรณเพมเตม • แผนกออกแบบและประมาณราคา มการใชโปรแกรม Application JP/DE ในการออกแบบและประมาณราคา ซงจะมการประยกตและปรบปรงรปแบบการนาไปใชใหเหมาะสมกบการทางานของแตละเขตมากขน • กองบรการผใชไฟฟาและกองบรการการจาหนายของการไฟฟาเขต มการใชโปรแกรม Location Tool ชวยในงานการตด-ตอเครองวดไฟฟา ซงชวยใหสามารถจดพมพแผนทเพอแสดงตาแหนงของผใชไฟฟามาประกอบใบสงงาน ทาใหสามารถปฏบตงานไดรวดเรวและมการใชงาน Application PowerTools เพอใชในการ Update ขอมลเครองวดไฟฟาในฐานขอมลใหมความถกตอง และทนตอการดาเนนงานเกยวกบขอมลเครองวดไฟฟาในแตละวน เนองจากผลผลตทสบเนองจากการลงทนดาน GIS เหลานหลายอยางเปนสงทไมสามารถผลตไดหากปราศจากการนาระบบ GIS/AM/FM เขามาประยกตใชในการทางานของหนวยงานตางๆ ภายในการไฟฟานครหลวง โดยหนวยงานตางๆไดรบผลประโยชนจากการใชงานในโครงการดงกลาว


4 - 101

เปนอนมาก ซงสามารถเปรยบเทยบขอด-ขอเสยระหวางการนาระบบ GIS มาใชกบวธการทางานแบบเดมของหนวยงานตางๆของการไฟฟานครหลวงไดดงแสดงในตารางทท 4.8.1 และตารางทท 4.8.2


4 - 102

ตาราง 4.8.1 : การเปรยบเทยบระหวางการทางานแบบเดมกบการนาระบบ GIS มาประยกตใชในการทางานของหนวยงานตางๆของการไฟฟานครหลวง

เปรยบเทยบระหวางวธการทางานแบบเดมกบการนาระบบ GIS มาประยกตใชในการทางาน หนวยงาน การทางานแบบเดม การนาระบบ GIS มาประยกตใช

• หนวยงานภายในการไฟฟานครหลวง 1. การจดทาแผนท - ตาแหนงของวตถอาจจะไมตรงกบคาพกดจรง

- ขอมลอาจมไมครบหรอไมทนสมย - ขอมลบนแผนทกระดาษไมสามารถนาไปแสดงในรปแบบอนไดโดยงาย - ไมสามารถแสดงรายละเอยดของขอมลโดยละเอยดลงบนแผนทกระดาษได - การแกไขขอมลบนแผนทกระดาษทาไดยากและอาจทาใหตนฉบบเสยหายได

- ชวยระบตาแหนงของวตถทถกตอง หรอใกลเคยงตาแหนงจรงไดมากขน - ชวยใหขอมลมความทนสมยและใชประโยชนไดมากขน - ขอมลบนแผนทสามารถนามาแสดงไดหลายรปแบบ - สามารถแสดงรายละเอยดตางๆของขอมลลงบนแผนทได - สามารถนาขอมลมาวเคราะหไดอยางสะดวก - การแกไขขอมลทาไดบอยครงตามทตองการ โดยไมทาใหตนฉบบเกดความเสยหาย

2. แผนกบรการของการไฟฟาเขตตางๆ ในการใหบรการลกคากรณขอใชไฟฟา

- ลกคาทมาตดตอตองวาดแผนทแสดงตาแหนงทขอใชไฟฟาบางรายไมสามารถใหรายละเอยดเกยวกบตาแหนงทชดเจนได - ลกคาตองรอใหเจาหนาทของ การไฟฟานครหลวงออกไปตรวจสอบขอมลระบบไฟฟาในบรเวณหนางานจรงเพอพจารณาวาสามารถดาเนนการไดหรอไม

- โปรแกรมสามารถจดพมพแผนทแสดงตาแหนงของผใชไฟฟาไดทนท - สามารถตรวจสอบขอมลระบบไฟฟาเบองตนจากหนาจอไดทนท จงชวยลดขนตอนในการสงเจาหนาทออกไปตรวจสอบขอมลหนางาน - สามารถใหบรการลกคาไดอยางรวดเรวมากยงขน


4 - 103

เปรยบเทยบระหวางวธการทางานแบบเดมกบการนาระบบ GIS มาประยกตใชในการทางาน หนวยงาน การทางานแบบเดม การนาระบบ GIS มาประยกตใช

3. งานออกแบบและประมาณราคาการขอใชไฟฟา - ตองสงเจาหนาทออกสารวจหนางานทกครง เพอดระบบจาหนายไฟฟาทมการตดตงอย - การทาผงแสดงแผนทฐานและแผนทระบบจาหนายไฟฟาทมการตดตงอยแลวในสนามตองใชมอเขยนขอมลทกครง - การประมาณราคาคาใชจายทาโดยใชระบบ Ex-Linc ซงเปนระบบ Mainframe ของการไฟฟานครหลวง ซงมผใชงานอยเปนจานวนมาก และระบบ Network ยงไมเรวเทาทควร - การปรบปรง/แกไขฐานขอมลแผนทระบบจาหนายไฟฟาทาบนแผนททเปนกระดาษดวยการใชมอแกไข โดยสงใหหนวยงานทมหนาทในการปรบปรงแผนท เปนผดาเนนการแกไข

- ลดขนตอนในการคนหาตาแหนงทจะดาเนนการ เนองจากมการพมพแผนทโดยสงเขปมาจากแผนกบรการโดย Locator Tool - ลดขนตอนในการเขยนผง Existing ดวยมอ เนองจากสามารถพมพขอมลจากฐานขอมลไดเลย - ลดขนตอนในการออกสารวจขอมล Existing ในสนาม - สามารถดาเนนการออกแบบและประเมนราคาไดพรอมกน โดยไมตองประมาณราคาบนระบบ Mainframe อกครง ชวยใหสามารถแจงคาใชจายใหลกคาทราบไดเรวขน - การปรบปรงฐานขอมลสามารถดาเนนการโดยการไฟฟาเขตไดทนททหนวยงานสนามดาเนนการกอสรางแลวเสรจ โดยไมตองสงขอมลไปใหอกหนวยงานทาการปรบปรงขอมลอกครง ซงเปนการลดเวลาและความเสยหายของงานทสงใหตางหนวยงานทาการปรบปรงแกไขขอมล - เปนการพฒนาบคลากรใหมความร ความสามารถในการใชเทคโนโลยสมยใหมในการปฏบตงานมากขน

ทมา : สรปจากการสมภาษณเจาหนาทของกองสารสนเทศและแผนทระบบไฟฟา และ จากเอกสารฝายพฒนาธรกจและพลงไฟฟา


4 - 104

ตารางท 4.8.2 การประยกตใชระบบ GISในการทางานของหนวยงานตางๆ ของการไฟฟานครหลวง และหนวยงานภายนอกการไฟฟานครหลวง

หนวยงาน การนาระบบ GIS มาประยกตใช • หนวยงานภายในการไฟฟานครหลวง 1. ศนยบรการขอมลผใชไฟฟา (Call Center) - ชวยใหเจาหนาทสามารถคนหาตาแหนงของผใชไฟฟา หรอจดเกดเหตไดอยางรวดเรว

- สามารถประสานงานกบหองเวรแกไฟฟาขดของในการจายงานออกไปแกไขปญหาตางๆไดรวดเรวและมประสทธภาพมากขน

2. ฝายกอสราง - ชวยในการวเคราะหวางแผนในการดาเนนงานกอสราง และวางแผนการปฏบตงานลวงหนาได - ชวยใหการปฏบตงานจรงเปนไปอยางรวดเรว - ชวยลดเวลา และคาใชจายทตองสญเสยไปกบการออกสารวจขอมลในภาคสนาม

3. ฝายออกแบบดานไฟฟาและงานวศวกรรมโยธา - ชวยในการออกแบบดานระบบไฟฟาตางๆสาหรบโครงการขนาดใหญ - ทราบถงตาแหนงของอปกรณตางๆไดลวงหนา

4. ฝายวางแผนและพฒนาระบบไฟฟา - สามารถวเคราะหและพยากรณความตองการใชไฟฟา (Load Forecast) - ชวยใหการวางแผนและการปรบปรงระบบจาหนายไฟฟาเปนไปอยางชดเจนและแมนยามากขน

5. ฝายบารงรกษาระบบไฟฟา - สามารถนาขอมลตาแหนงเสาจากระบบ GIS มาชวยในการเกบขอมลเกยวกบการวางแนวสาย Fiber Optic ซงจะชวยใหการบารงรกษาระบบในอนาคตมประสทธภาพมากขน - เปนฐานขอมลทใชในการวางแผนงานการขยายระบบตอไปในอนาคต

6. ฝายจดการธรกจและพลงไฟฟา - การทดสอบรบ-สงสญญาณของเครองวด Automatic Meter Reading (AMR) ชนดแรงตา ใชประกอบในการหาตาแหนงตดตงอปกรณรวบรวมขอมลความเรวสง (Concentrator) ทเหมาะสม


4 - 105

หนวยงาน การนาระบบ GIS มาประยกตใช 7. หองเวรแกไฟฟาขดของ - ชวยคนหาตาแหนงไฟฟาทขดของไดและสามารถจดสงเจาหนาทไปแกไขปญหาทเกดขนไดอยาง

รวดเรว - สามารถจดเกบรายละเอยด และประวตการเกดปญหาเหตไฟฟาขดของ ไวสาหรบการวเคราะหหาสาเหตและแนวทางแกไขเพอใชในการวางแผนปรบปรงระบบการจายไฟฟาในอนาคต

• หนวยงานภายนอกการไฟฟานครหลวง 1. กรงเทพมหานคร (กทม.) - กทม.ไดนาแผนทฐานเชงรหสไปใชในงานการจดเกบภาษ งานใหบรการขอมลเชงบรหารสาหรบ

ผบรหารกรงเทพฯ งานดานสารสนเทศภมศาสตรดานการระบายนาของสานกการระบายนา และงานการจดเกบคาธรรมเนยมขยะของสานกงานเขตทววฒนา

2. การสอสารแหงประเทศไทย (กสท.) - ใชขอมลเกยวกบแนวเสาไฟฟา แนวเสนกงกลางถนน เสนขอบถนน เพอการวางโครงทอของ กสท.ไดอยางรวดเรวถกตองและประหยดคาใชจายซาซอนจากการสารวจ

3. องคการโทรศพทแหงประเทศไทย (ทศท.) - นาขอมลไปใชในการวางแผนดานเครอขายสายโทรศพท 4. กรมทดน - สามารถนาขอมลไปใชประกอบการประเมนราคาอสงหารมทรพยในเขต กทม. 5. การประปา - นาขอมลไปใชในการวางแผนการวางโครงทอประปา ทมา : เหมอนตารางท 4.8.1


4 - 106

4) ตนทนของโครงการ

โครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟามงทจะใหบรการดานไฟฟาแกประชาชนเฉพาะในพนทเขตกรงเทพฯ และ ปรมณฑล โดยไดแบงการดาเนนการออกเปนระยะๆ โดยแบงตามพนทเขตจาหนายของการไฟฟานครหลวง ซงปจจบนไดดาเนนการแลวเสรจ 4 ระยะ ดงน

ระยะท 1 มพนทดาเนนการ 2 เขต คอ เขตวดเลยบ และเขตคลองเตย พนทรวมประมาณ 40 ตารางทกโลเมตร

ระยะท 2 มพนทดาเนนการ 3 เขต คอ เขตราษฎรบรณะ เขตสามเสน และเขตธนบร พนทรวมประมาณ 500 ตารางทกโลเมตร

ระยะท 3 มพนทดาเนนการ 5 เขต คอ เขตยานนาวา เขตบางกะป เขตบางเขน เขตบางขนเทยน และเขตมนบร พนทรวมประมาณ 1,000 ตารางทกโลเมตร และไดมการจดทาขอมลแผนทฐานใหครอบคลมพนทกรงเทพมหานครอก 170 ตารางทกโลเมตร

ระยะท 4 มพนทดาเนนการ 2 เขต คอ เขตนนทบร และเขตสมทรปราการ พนทรวมประมาณ 500 ตารางทกโลเมตร

ขณะนการไฟฟานครหลวงกาลงดาเนนการโครงการในระยะท 5 ซงประกอบดวยพนทดงตอไปน ระยะท 5 มพนทดาเนนการ 2 เขต คอ เขตบางพล และเขตบางใหญ พนทรวมประมาณ

1,000 ตารางทกโลเมตร โครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟาใชงบประมาณในการลงทนทงหมดตามระยะเวลาตางๆ ดงน

• ป 2539 ใชงบประมาณในการลงทนทงสน 189,800,000 บาท เพอการลงทนทางดาน Investment Cost ซงประกอบดวย

- งบลงทนในดานอปกรณและเครองคอมพวเตอร 26,000,000 บาท - งบลงทนในระบบคอมพวเตอร 74,000,000 บาท - งบลงทนในการกอสรางสถานททใชในโครงการน 6,800,000 บาท - งบลงทนดานการเกบขอมลเพอทาแผนทฐาน 83,000,000 บาท


- งบลงทนในดานอปกรณและเครองคอมพวเตอร 21,000,000 บาท


4 - 107

- งบลงทนในระบบคอมพวเตอร 7,500,000 บาท - งบลงทนดานการเกบขอมลเพอทาแผนทฐาน 72,500,000 บาท


- งบลงทนในดานอปกรณและเครองคอมพวเตอร 27,000,000 บาท - งบลงทนในระบบคอมพวเตอร 7,500,000 บาท - งบลงทนดานการเกบขอมลเพอทาแผนทฐาน 106,000,000 บาท





• ป 2545 ใชงบประมาณในการลงทนทงสน 102,166,338.54 บาท เพอการลงทนทางดาน Investment Cost 67,100,000 บาท และ Operating Cost 35,066,338.54 บาท ซงประกอบดวย การลงทนดาน Investment Cost ประกอบดวย


การลงทนดาน Operating Cost ประกอบดวย

- คาใชจายเกยวกบพนกงาน(เงนเดอน, คาจาง) 23,600,000 บาท - คาอบรมและดงาน 11,180.37 บาท - คาใชจายในการประชม 4,000 บาท


4 - 108

- คาวสดคอมพวเตอรและอปกรณตางๆ 251,158.17 บาท - คาบารงรกษาคอมพวเตอรและระบบคอมพวเตอร 11,200,000 บาท

จากรายละเอยดขางตนจะเหนไดวาการลงทนดานตางๆ ของการไฟฟานครหลวง ในชวงการเกบขอมลเพอสรางแผนทฐาน และ การออกแบบโปรแกรมตางๆ ตนทนสวนใหญจะอยในลกษณะของ Hardware (อปกรณคอมพวเตอรและระบบเครอขาย) และ คาจดทาขอมล เนองจากลกษณะของการเกบขอมลเปนการรวบรวมขอมลฐานตามพกดเชงภมศาสตรกอน ซงขนตอนนมกจะใชเวลาประมาณหนงถงสองป จากนนหนวยงานจงจะไดรบมอบแผนทฐานนนมาใชงาน สงทหนวยงานตองทาเพมเตมคอการตดตามการเปลยนแปลงของแผนทตางๆ เชน ทอยอาศยทเกดขนใหม อปกรณไฟฟาตางๆ ทมการตดตงเพมเตมในชวงทยงไมไดรบแผนท เปนตน การปรบปรงขอมลใหทนสมยอยเสมอจงเปนสงทหนวยงานตองทาอยางตอเนอง และ งานในสวนนเปนหนาทของกองสารสนเทศแผนทระบบไฟฟาของการไฟฟานครหลวง

จากขอคดเหนน ทาใหคณะวจยทาการประเมนตนทนของโครงการทงหมดเพอประมาณ “ตนทนของโครงการในป 2545” ในกรณทเปนการลงทนทอายโครงการจนถงป 2545 ไมเกน 5 ป (ป 2541 – 2545) จะเฉลยตนทนทตกในป 2545 (คาเสอมราคา) รอยละ 20 ของคาใชจายในการลงทน และในกรณทเปนการลงทนทมอายของโครงการจนถงป 2545 เปน 6 – 10 ป (ป 2536 – 2540) จะเฉลยตนทนทตกในป 2545 (คาเสอมราคา) รอยละ 10 ของคาใชจายในการลงทน สวนการลงทนทมอายเกน 10 ป (กอนป 2536) จะถอวามตนทนทตกในป 2545 เปนศนย (โปรดดวธการคานวณในบทท 3) โครงการนมตนทนการลงทนทตกในป 2545 รวม 212,400,020 บาท1 และตนทนในการดาเนนงานรวม 35,066,338.54 บาท ดงนนโครงการนจงมตนทนโดยรวมทตกในป 2545 เปน 247,466,338.54 บาท ดงรายละเอยดในตารางท 4.1.3

1 ในการคานวณตนทนการลงทนของโครงการนทตกในป 2545 ไมรวมงบลงทนในการกอสรางสถานททใชในโครงการน จานวน 6,800,000 บาท ในป 2539


4 - 109

ตารางท 4.8.3 ตนทนโครงการจดทาระบบแผนทและขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟาในป 2545

(หนวย : บาท) ประเภท 2545

1. คาใชจายในการลงทน 212,400,000.00 1.1 คาอปกรณและเครองคอมพวเตอร 17,680,000.00 - ลงทนในป 2539 – 40 จานวน 47,000,000 บาท (คานวณคาเสอมราคา 10% ของการลงทนน)

4,700,000.00

- ลงทนในป 2541 – 45 จานวน 64,900,000 บาท (คานวณคาเสอมราคา 20% ของการลงทนน)

12,980,000.00

1.2 คาระบบคอมพวเตอร 17,070,000.00 - ลงทนในป 2539 – 40 จานวน 81,500,000 บาท (คานวณคาเสอมราคา 10% ของการลงทนน)

8,150,000.00


8,920,000.00

1.3 คาจดทาขอมล 177,650,000.00 - ลงทนในป 2539 – 40 จานวน 155,500,000 บาท (คานวณคาเสอมราคา 10% ของการลงทนน)

15,550,000.00


162,100,000.00

2. คาใชจายในการดาเนนงาน 35,066,338.54 2.1 คาแรง (Labor Cost) 23,615,180.37 - คาใชจายเกยวกบพนกงาน 23,600,000.00 - คาอบรมและดงาน 11,180.37 - คาใชจายในการประชม 4,000.002.2 คาวสดคอมพวเตอรและคาอปกรณตางๆ 251,158.17 2.3 คาบารงรกษาคอมพวเตอรและระบบคอมพวเตอร 11,200,000.00รวม 247,466,338.54

ทมา : คานวณจากขอมลทอธบายขางตน


4 - 110

5) การประเมนผลประโยชนของโครงการ

ผลประโยชนของโครงการสามารถแบงเปน ผลประโยชนทเกดแกหนวยงานผใหบรการ ผลประโยชนทเกดแกผรบบรการ และผลประโยชนแกสงคมโดยรวม ผลการวเคราะหมดงน 5.1) การประเมนผลประโยชนทเกดขนกบหนวยงาน

ผลทไดจากแบบสอบถามเกยวกบผลประโยชนทเกดแกผใหบรการแสดงในตารางท 4.8.4 โดยทผใหบรการเหนวาโครงการนมสวนชวยใหการใหบรการไดรวดเรวขนไดมากทสด รองลงมา ไดแก การทาใหพนกงานทางานไดสะดวกมากขน และชวยลดขนตอนในการปฏบตงาน ตามลาดบ

ตารางท 4.8.4 ระดบความสาคญของประโยชนทผใหบรการไดรบ

คะแนน อนดบ ใหบรการไดรวดเรวขน 123 1 ทาใหพนกงานทางานไดสะดวกมากขน 109 2 ลดขนตอนในการปฏบตงานได 59 3 เพมความถกตองในการดาเนนงาน 55 4 ทาใหหนวยงานไดรบความนาเชอถอเพมมากขน 54 5 ลดตนทนในการใหบรการ 37 6 ทาใหสภาพแวดลอมในททางานดขน 17 7

ทมา : การคานวณคะแนนจากแบบสอบถาม จะกาหนดให อนดบ 1 ได 3 คะแนน, อนดบ 2 ได 2 คะแนน และอนดบ 3 ได 1 คะแนน โดยมแบบสอบถามจานวน 76 ชด โดยทวไปแลวประโยชนจาก GIS (รวมถงการลงทนดาน IT อนๆ ดวย) มกจะอยในรปของผลตภาพทดขน (productivity improvements) และ การประหยดตนทนโดยระบบ GIS มาใช2 การประหยดตนทนนนมกจะมองในรปของ “ตนทนทสามารถเลยงได” (Avoided costs) คอเปนการเปรยบเทยบการผลต “ผลผลต” หนงๆ ดวยระบบ GIS กบระบบเดมททาดวยระบบ Manual หรอ อนๆ ทไมใช GIS โดยดวาหากจะดารงไวซงผลผลตระดบททาดวย GIS แตใชระบบการบรการ 2 อยางไรกด การประเมนในมมมองนจะพบวาเปนการประเมนผลประโยชนทตกแกหนวยงานททาการลงทนเปนหลก (หรอ Agency benefits นนเอง กรณาดแนวคดของ NOIE, 2003) ซงงานวจยชนนจะประเมนผลประโยชนทตกแกผรบบรการดวย


4 - 111

แบบเดมนน จะมตนทนเกดขนเทาไร ความแตกตางระหวางตนทนสองสวนนเองทเรยกวา “ตนทนทสามารถเลยงได” อยางไรกด เนองจากโปรแกรมประยกตทาง GIS นนสามารถสราง “โอกาส” ทจะวเคราะหขอมลดวยวธใหมๆ ทไมสามารถทาไดดวยระบบเดมทไมม GIS (Without GIS) เชนการผลตแผนททแสดงถงสถานทของผ รบบรการไดและเมอมการเปลยนแปลงเกดขนสามารถปรบปรงการเปลยนแปลงนนทนทลงบนขอมลแผนทอเลคทรอนคส ซงหนวยงานอนๆ สามารถนาผลการเปลยนแปลงนไปวเคราะหไดทนทวาจะมผลกระทบตอปรมาณความตองการไฟฟาโดยรวมหรอไม เปนตน ตวอยางนเหนไดชดเจนวาไมสามารถเปรยบเทยบสถานการณทางาน “กอน” การลงทน (การทางานดวยระบบเดม) กบ “หลง” จากการลงทนดาน GIS ได เนองจาก สงเหลานไมสามารถทาไดในระบบเกา เพอแกไขปญหาน คณะวจยจะทาการประเมนโดยประยกตใชหลกการทวรรณกรรมในอดต เชน งานของ Gillespie (2000) และ McInnis and Blundell (1998) ทเสนอวธการแยกแยะผลประโยชนจากการลงทนดาน GIS ออกเปนสองประเภทคอ ประโยชนเชงประสทธภาพ (Efficiency benefits) และ ประโยชนเชงประสทธผล (Effectiveness benefits) โดยท ประโยชนเชงประสทธภาพเกดเมอ GIS ถกใชในการทางานทเคยทาไดโดยปราศจาก GIS โดยมคณภาพงานเทากนแตทาไดดวยตนทนทถกกวา เชน การใหบรการตดตงเครองวดใหม สามารถทาไดแมไมม GIS แตเมอม GIS แลวทาไดเรวกวาเดม ตนทนตอการใหบรการหนงครงถกลงกวาเดม เพราะไมตองสงคนออกไปสารวจพนท ไมตองสนเปลองวสดเชนกระดาษสาหรบทาแผนท หรอลดงานของคนแกไขแผนท เปนตน ประโยชนเชงประสทธผลเกดขนเมอ GIS ถกนามาประยกตใชในการทางานบางประเภททเคยทาไดแตสามารถทาไดดวยคณภาพทดกวา เชน การเขยนแผนทดวยมอมความไมเทยงตรงเทากบการใชแผนทแบบ GIS เปนตน หรอ งานทไมสามารถทาไดถาไมมระบบ GIS คอดวยระบบเกาไมสามารถทางานประเภทเหลานได เชน การผลตแผนทไดงาย รวดเรว และ แมนยา และสามารถทาการประเมนรายจายทจะเกดขนจากการกอสรางไดทนทเปนตน สวนใหญแลวมกจะเปนประโยชนทไมสามารถประเมนเปนตวเงนไดเพราะไมสามารถเทยบกบกรณกอนม GIS ได หรอ อาจจะพจารณา


4 - 112

จาก “มลคา” ของผลผลตทไดจาก GIS เชน แผนทในระบบ GIS มมลคาเพมมากกวาแผนทในระบบเดมหรอไม3 การวดผลประโยชนจากการใชโปรแกรมประยกตตางๆ ทคานวณจากฐานขอมล GIS จงสามารถวดไดโดยเปรยบเทยบ ตนทนการผลต “ผลผลต” ดวยระบบ GIS กบ ระบบเดม และ โดยเปรยบเทยบมลคาของ “ผลผลต” ทผลตขนจาก GIS กบ ระบบเดม (Non-GIS) หรอเขยนเปนสมการงายๆ ไดวา Benefits of GIS = (CostNon-GIS – CostGIS) + (Value of outputGIS – Value of outputNon-GIS) จากสมการนสามารถแสดงกรณพเศษสองกรณได กรณแรกคอมแตประโยชนเชงประสทธภาพ (Pure efficiency benefits) ซงเกดเมอทมลคาของ “ผลผลต” มคาเทาเดมไมวาจะใช GIS หรอไม (Value of outputGIS = Value of outputNon-GIS) อกกรณหนงคอมแตประโยชนเชงประสทธผล (Pure effectiveness benefits) คอ ตนทนการผลตเทาเดมเมอมและไมม GIS (CostNon-

GIS = CostGIS) สมการทแสดงอยนเหนไดชดเจนวาเหตใดการประเมนผลประโยชนเปนตวเงนทาไดยาก โดยเฉพาะกรณททาการประเมนเพอตดสนวาโครงการใดมความเหมาะสมในการลงทน (กอนการลงทนจรง) เพราะวาตนทนของการม GIS นนตองทาโดยการทดลอง (Pilot test) หลายครง ซงการประเมนวาประโยชนนนจะเปลยนแปลงไปอยางไร จะตกแกใครเพมขนหรอไม บางกรณอาจมผใชใหม (Potential users) เกดขนหลงจากการม GIS กได ดวยเหตผลประการตางๆ เหลานจงทาใหมงานวจยเชงประจกษในแขนงนนอยมาก ในสวนผลประโยชนแกหนวยงาน คณะวจยจะปรบใชแนวคดเรองการแบงประโยชนออกเปนสองประเภทดงทกลาวขางตน โดยการประเมนประโยชนในรปตวเงนจากการลงทนดาน GIS ทเกดแกหนวยงานนนจะทาโดยการรวมระดมสมองกบบคลากรของหนวยงาน และอาศยขอมลทหนวยงานมการเกบรวบรวมไว โดยเฉพาะเรองประโยชนเชงประสทธภาพ เพราะหนวยงานสวนใหญจะมการเกบขอมลเรองการใหบรการประชาชนไวทงกอนมการใช GIS และหลงม GIS ในสวนของประโยชนเชงประสทธผลนนนอกจากการระดมสมองแลวยงจะมการใชแบบสอบถามถามเจาหนาททเกยวของเพอใหประเมนถงผลของการใช GIS ดวย ดงทไดกลาวแลวกอนหนาน ในการประเมนประโยชนเชงประสทธภาพจะตองพจารณาวาหนวยงานม “ผลผลต” อะไรบาง “ผลผลต” ในทนคอบรการตางๆ ทใหแกประชาชนและหนวยงาน

3 กลาวคอ หากหนวยงานสามารถหารายไดเพมขนจากการขายแผนท GIS นกถอวาเปนประโยชนเชงประสทธผลตวหนงเชนกน แนวคดนสอดคลองกบงานของ NOIE (1993) ทเสนอวา ประโยชนทหนวยงานสามารถไดรบอาจอยในรปของ “รายรบทเพมขน” (Increased revenue)


4 - 113

ตวเอง (ดตาราง 4.8.5) จากการสมภาษณกบเจาหนาทของการไฟฟานครหลวง พบวา “ผลผลต” หลกๆ ทการไฟฟานครหลวงใหแกประชาชน คอ การใหบรการตดตงมเตอรใหม4 (กรณขอใชไฟฟาใหม) นอกจากนยงมงานภายในทการไฟฟานครหลวงตองทาคอ การตรวจสอบการเดนสาย และ การประมาณราคา ซงงานทงสามประเภทนเปนงานทแผนท GIS มสวนชวยในการปรบปรงการดาเนนงานอยางมาก ดงนนในการประเมนประโยชนทเกดกบหนวยงานและเกดกบผรบบรการ คณะวจยจะทาการประเมนจากการใหบรการสามประเภทนเปนหลก ในการพจารณาวาเมอม GIS แลว การไฟฟานครหลวงสามารถใหบรการไดดวยตนทนทถกลงเทาไร โดยจะเปรยบเทยบวาถาบรการประเภทดงกลาวนยงคงทาดวยระบบเดมจะตองใชตนทนเทาไร โดยกาหนดให output นนๆ คงท ณ ปทการศกษานสนใจคอป 2545 (คอปรมาณงานเทากบททาอยดวย GIS) สวนตางนคอ ผลประโยชนจากการม GIS จากการสมภาษณ การใหบรการขอไฟใหมแกประชาชน มตนทนทเกดแกการไฟฟานครหลวงสามประเภท คอ

1) คาใชจายในการออกสารวจภาคสนาม 2) คาใชจายในการเขยนผงแสดงขอมลเพอไปตรวจสอบ 3) คาใชจายในการประมาณราคา ประกอบดวยสองงานยอยๆ คอ

3.1 การเขยนผงประมาณราคา และ 3.2 การออกสารวจเพอประมาณราคา ดงนนในการประเมนประโยชนเชงประสทธภาพนสามารถทาไดโดยเปรยบเทยบวา เมอนาระบบ GIS มาใชแลวการไฟฟานครหลวงสามารถเลยงคาใชจายแตละประเภททจะตองเกดขนหากทางานดวยระบบเกา (Without GIS) เทาไร การวดผลประโยชนรวมคอนาเอาคาใชจายทลดลงนคณกบความถของการใหบรการทเกดขนในแตละปนน ประโยชนเชงประสทธภาพนจะถกนามารวมกนเพอคานวณเปนผลตอบแทนในรปตวเงน จากเอกสารของการไฟฟานครหลวงและจากการสมภาษณพบวา เมอทางานดวยระบบ GIS แลว การไฟฟานครหลวงสามารถประหยดคาใชจายในดานตางๆ ดงตอไปน 1. ในดานงานคาขอใชใหม การไฟฟานครหลวงสามารถลดปรมาณงานออกสารวจขอมลภาคสนามตามคาขอไฟใหมลงได รอยละ 60 จากปรมาณงานคาขอทงหมด

4 ในความเปนจรงแลว บรการอกประเภทหนงทการไฟฟานครหลวงใหแกประชาชนคอการรบแจงและแกไขปญหาไฟฟาขดของ อยางไรกด บรการนเปนบรการทมรปแบบการใหบรการทไมเฉพาะเจาะจงกบประชาชนรายใดรายหนง เพราะ ไฟฟาดบเกดขนในพนทบรเวณหนงๆ แมวา GIS จะชวยใหการไฟฟานครหลวงใหบรการนไดอยางมประสทธภาพมากขน แตการคานวณผลประโยชนในรปตวเงนทาไดยาก โดยเฉพาะอยางยงประโยชนทประชาชน


4 - 114

2. ในดานการเขยนผงเพอตรวจสอบการเดนสาย สามารถลดเวลาการเขยนผงแสดงขอมลทไปตรวจสอบลง 20 นาทตองานตรวจสอบ 3. ในดานการประมาณราคา การไฟฟานครหลวงสามารถ 3.1 ลดเวลาการเขยนผงออกแบบและประมาณราคาลง 30 นาทตองาน 3.2 ลดปรมาณงานออกสารวจภาคสนามเพอประมาณราคาไดรอยละ 80 ของงานประมาณราคาทงหมด สาหรบปรมาณงานทงสามประเภททการไฟฟานครหลวงใหบรการแสดงในตารางท 4.8.5 ตารางท 4.8.5 ปรมาณงานดานตางๆของการไฟฟาเขต 14 เขต ในป 2545

เดอน งานคาขอ การตรวจสอบเดนสายและตดตงอปกรณไฟฟา งานประมาณราคา ม.ค. 9,844 10,517 3,654ก.พ. 9,542 10,860 3,628ม.ค. 10,821 11,249 3,610เม.ย. 11,258 12,233 3,738พ.ค. 11,068 13,572 3,780ม.ย. 11,675 12,911 4,194ก.ค. 10,734 11,852 3,909ส.ค. 13,013 13,544 4,196ก.ย. 11,676 12,204 4,377ต.ค. 10,739 12,268 4,128พ.ย. 11,933 12,203 4,119ธ.ค. 11,521 11,345 3,599รวม 133,824 144,758 46,932

ทมา : การไฟฟานครหลวง สาหรบการประมาณรายจายทลดลงไดนน ทางการไฟฟานครหลวงไดมการรวบรวมขอมลเกยวกบคาใชจายเพอการทางานแตละประเภทในป 2545 ไวดงน


4 - 115

• คาใชจายในการออกสารวจขอมลภาคสนามตอรายมคาเทากบ 371.34 บาท5 • เวลาในการเขยนผงแสดงขอมลทไปตรวจสอบลดลงเฉลย 20 นาทตองาน คดเปนเงน 88

บาทตองาน • เวลาทใชในการเขยนผงออกแบบประมาณราคาลดลงเฉลย 30 นาทตองาน คดเปนเงน 133

บาทตองาน • คาใชจายในการออกสารวจเพอประมาณราคาตอรายมคาเทากบ 1,001 บาทตอราย6 • ลดเวลาในการออกสารวจเพอประมาณราคาไดรายละ 45 นาท คดเปนเงน 107.75 บาทตอราย

ดงนน การประเมนประโยชนทเกดขนจากการนาแผนท GIS มาใชสามารถทาไดโดยนาจานวนการใหบรการตางๆ ทเกดขนจรงในป 2545 (ในตารางท 4.8.5) มาคณกบคาใชจายทสามารถเลยงไดขางตน และ นามารวมกบรายรบทเพมขนจากการขายแผนทฐานแกหนวยงานอนๆ ทการไฟฟานครหลวงไดรบในป 2545 ซงรายละเอยดของรายไดนแสดงในตารางท 4.8.6 ผลการคานวณประโยชนทเปนตวเงนทการไฟฟานครหลวงไดรบจากการลงทนดาน GIS คดเปนเงนประมาณ 110 ลานบาท (ดตารางท 4.8.7)

ตารางท 4.8.6 รายไดจากการใหบรการขอมลแผนท (ป 2543 ถง 2545)

(หนวย : บาท) หนวยงาน 2543 2544 2545

กรมควบคมมลพษ 1,500,000 การประปานครหลวง 12,000,000 10,000,000 10,000,000 กรงเทพมหานคร 12,000,000 12,000,000 12,000,000 รวม 24,000,000 22,000,000 23,500,000 ทมา : การไฟฟานครหลวง

5 คดจาก ฐานคาใชจายของพนกงานตอวน 1856.73 บาท และ ในหนงวนสามารถออกภาคสนามได 5 ราย ดงนน คาใชจายตอรายมคาเทากบ 1856.73/5 = 371.34 บาท 6 ขอมลจากการสมภาษณเจาหนาทการไฟฟานครหลวง คดจากคาใชจายเฉพาะคาแรงชางเทคนคทออกสารวจประมาณราคาเฉลยรายละหนงวน


4 - 116

ตารางท 4.8.7 การคานวณผลประโยชนทตกแกการไฟฟานครหลวง

(หนวย : บาท) ผลประโยชนทเกดแกผใหบรการ

1. ลดคาใชจายในการออกสารวจขอมลภาคสนาม จานวนงานคาขอทลดการออกสารวจได (133,824*0.6) 80,294 คาใชจายในการออกสารวจ/ราย 371รวม 29,821,3402.ลดคาใชจายในการเขยนผงแสดงขอมลทไปตรวจสอบ ปรมาณงานตรวจสอบการเดนสาย 144,758 คาใชจายทลดลงในการเขยนผงตองาน 88รวม 12,800,7433. ลดคาใชจายในการเขยนผงประมาณราคา 3.1 ลดคาใชจายในการเขยนผง จานวนงานประมาณราคา (1) 46,932 คาใชจายทลดลงในการเขยนผง/งาน 133 รวม 6,225,195 3.2 ลดคาใชจายในการออกสารวจลกคา จานวนงานประมาณราคาทตองออกสารวจ (20% ของ (1)) 9,386 คาใชจายทลดลงในการออกสารวจลกคา/ราย 108. รวม 1,011,385 3.3 ลดคาใชจายทไมตองออกสารวจ จานวนงานประมาณราคาทไมตองออกสารวจ (80% ของ (1)) 37,545.6 คาใชจายในการออกสารวจ/ราย 1,001 รวม 44,819,7254. รายไดจากการขายขอมลแผนท ป 2545 23,500,000รวมผลประโยชนทเกดแกผใหบรการในป 2545 110,941,808

ทมา : จากการคานวณ


4 - 117

5.2) ผลประโยชนทเกดแกผรบบรการ สาหรบประโยชนทตกแกประชาชนทเกดเนองจากโครงการนจะเหนไดวาเปนการไดรบบรการทดขน ชวยลดคาใชจายในการตดตอการไฟฟาเขตเพอขอใชไฟ หรอ แจงไฟฟาขดของ ดงนนการประเมนผลประโยชนทประชาชนได รบจงจะมาจากการสารวจดวยแบบสอบถาม (ดแบบสอบถามสาหรบผใชบรการของ การไฟฟานครหลวง) โดยอาศยแนวคดการประเมนจาก NOIE (2003) โดยทการวเคราะหจะอาศยผลสารวจทไดมาวามผตอบจานวนเงนของการประหยดรายจายในแตละชวงทกาหนดเทาไร7 คณะวจยไดเกบขอมลดวยแบบสอบถามจากประชาชนผมาขอรบบรการใชไฟใหมจากการไฟฟาเขตสเขต ประกอบดวย วดเลยบ ราษฎรบรณะ สมทรปราการ และ บางขนเทยน เนองจากจานวนผขอไฟใหมตอวนมจานวนไมมากนก จานวนแบบสอบถามทสามารถรวบรวมไดจากสเขตนทงสน 63 ราย และ มลคาของผลประโยชนจากการทการไฟฟานครหลวงนาแผนทระบบ GIS มาใหบรการพบวามคาเฉลยประมาณ 301 บาทตอคาขอใชไฟใหมหนงราย

ตารางท 4.8.8 ผลประโยชนทผรบบรการขอใชไฟใหมไดรบจากการใชแผนท GIS

มลคาผลประโยชน (บาท)

ความถ

เปอรเซนต

คากลาง

มลคาผลประโยชนเฉลย (บาท)

0 7 11.11 0 0.001-100 21 33.33 50.5 16.83101-500 28 44.44 300.5 133.56501-1,000 2 3.17 750.5 23.831,001-1,500 2 3.17 1,250.5 39.701,501-2,000 2 3.17 1,750.5 55.57มากกวา 2,000 1 1.59 2,000 31.75รวม 63 100.00 301.23

ทมา : วจยดวยแบบสอบถามผรบบรการจานวน 63 คน จากผลการวจยขางตน ประชาชนสวนใหญตอบวาสามารถไดรบประโยชน (ในรปของคาใชจายทลดลง และ การประหยดเวลา) จากการใหบรการใหมนในชวง 101-500 และ มจานวนไมนอยทเหนวาไมไดรบประโยชนเลยจากการใชแผนท GIS จากการสมภาษณผใชบรการในกลมน 7 ชวงของจานวนเงนทประหยดไดนจะไดมาจากการระดมสมองกบผเชยวชาญของ การไฟฟานครหลวง


4 - 118

คณะวจยพบวาอาจเกดจากสาเหตทขอมลในแผนท GIS ของพนททใหบรการนนๆ ยงไมสมบรณ (เขตสมทรปราการ) ขอมลจะทาการ update ไดเฉพาะในกรณทมบคคลมาตดตอขอใชไฟฟาใหม กลาวคอ ไมไดมการออกสารวจพนทเพอมาทาแผนทกอน ดงนนในกรณทมบานใหมเกดขนและเจาของบานมาตดตอขอใชไฟใหม ผรบบรการรายนนยงคงตองวาดแผนทอย อยางไรกดในหลายๆ กรณทบานทเกดใหมสรางใกลเคยงกบผทเคยมาขอไฟฟาแลว เจาหนาทสามารถ print แผนท GIS ใหไดถาผมาตดตอสามารถบอกเลขมเตอรทใกลเคยง หรอชอถนนได และใหเจาของบานชตาแหนงบานของตนเอง ซงในกรณนผมาตดตอไมตองวาดแผนท8 อกสาเหตหนงททาใหประชาชนมองไมเหนประโยชนทเกดขนจากการมไอทมาใชในโครงการตางๆ เทาทควรคอ ขอจากดของเจาหนาททใหบรการทยงไมมความชานาญในระบบงานทใช สงผลใหผรบบรการประเมนผลประโยชนทเกดขนเปนตวเงนไดยาก อยางไรกด มประชาชนจานวนมากทเขาใจและสามารถประเมนประโยชนในรปของรายจายทลดลงได กรณตวอยางหนงทสามารถสะทอนผลประโยชนทเกดขนกบผรบบรการได คอ มผรบบรการรายหนงมาตดตอขอยายหมอแปลงไฟฟา แตไมไดนาเอกสารสาคญ (ใบชาระเงนคาไฟฟา) มาดวยจงไมทราบเลขหมอแปลงไฟฟาของตนเอง แตเมอเขาบอกตาแหนงของทตงของบานตนเองไดวาอยถนนใด เจาหนาทจงสามารถคนทตงบาน และหมายเลขหมอแปลงไฟฟาไดจากระบบแผนท GIS ทาใหสามารถระบแผนททจะดาเนนการไดทนท นอกจากนยงมตวอยางอกกรณหนงทตอบแบบสอบถามวาสามารถประหยดคาใชจายไดประมาณ 10,000 บาท เนองจากเขาเปนเจาของหมบานจดสรรจงไมตองเสยเวลามาตดตอขอไฟฟาใหมหลายครง9 จากตารางท 4.8.5 ปรมาณคาขอใชไฟใหมในป 2545 มทงสน 133,824 ราย เมอนามาคณกบคาเฉลยทไดรบจากแบบสอบถามคอ 301.23 บาท กจะไดประโยชนทเกดแกผรบบรการทงสนเทากบ 133,824 x 301.23 = 40,311,824.76 บาท (ตาราง 4.8.9) 8 ในกรณทผมาตดตอขอเพมไฟฟากไมตองวาดแผนทเพราะมขอมลเดมอยแลว เจาหนาทสามารถพมพแผนทใหลกคาไดทนท 9 อยางไรกด จากการประชมรวมกบเจาหนาทของ การไฟฟานครหลวง มความเหนวารายนนาจะถอเปนกรณพเศษ จงเหนวาการประมาณคาควรใชคากลางท 2,000 บาทเปนตวประเมนแทน


4 - 119

ตาราง 4.8.9 ผลประโยชนทเกดแกผรบบรการ (หนวย : บาท)

ผลประโยชนทเกดแกผรบบรการ การประหยดคาใชจายจากการขอรบบรการจากการไฟฟานครหลวง จานวนคาขอป 2545 133,824คาใชจายทประหยดได/ราย 301.23รวม 40,311,824.76

ทมา : คานวณจากตาราง 4.8.5 และ 4.8.8 ผลการวจยดวยแบบสอบถามจากผรบบรการ พบวา ผรบบรการไดรบประโยชนในดานการประหยดเวลามากทสด รองลงมาคอ ไดรบบรการทสะดวกมากขน และ ลาดบทสามคอประหยดคาเดนทางและชวยลดขอผดพลาดในการดาเนนงาน (ตารางท 4.8.10) ตารางท 4.8.10 ระดบความสาคญของประโยชนทประชาชนไดรบ

คะแนน อนดบ ประหยดเวลา 115 1 ไดรบบรการทสะดวกมากขน 98 2 ประหยดคาเดนทาง 56 3 ลดขอผดพลาดในการดาเนนงาน 56 3 ไดรบขอมลขาวสารทถกตอง ทนสมย 36 4 ประหยดคาเอกสารตางๆ 17 5

ทมา : การคานวณคะแนนจากแบบสอบถามจะกาหนดให อนดบ 1 ได 3 คะแนน, อนดบ 2 ได 2 คะแนน และอนดบ 3 ได 1 คะแนน โดยมแบบสอบถามจานวน 63 ชด

5.3) ผลประโยชนตอสงคมโดยรวม

จากผลการวจยพบวาทงผใหบรการและผ รบบรการมความเหนสอดคลองกนในดานผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม กลาวคอ ผใหบรการมความเหนวาโครงการนกอใหเกดผลประโยชนแกประชาชนโดยทวไปมากทสด รองลงมาคอ ผลประโยชนในดานการทาใหระดบ


4 - 120

ความรของประเทศเพมขน ในสวนของผรบบรการมความเหนวาโครงการเปนประโยชนตอประชาชนทวไปมากทสดเชนเดยวกน รองลงมาคอ ประโยชนแกภาคธรกจและธรรมาภบาลของหนวยงานภาครฐ ดงตารางท 4.8.11, 4.8.12 และแผนภม 4.8.1, 4.8.2 การทประชาชนเหนวาประโยชนของโครงการนตกแกประชาชนมากทสด เนองจากระบบไอทสามารถอานวยความสะดวกใหแกผมาตดตอขอไฟฟาใหมไดเปนอยางด ซงสอดคลองกบขอมลในตารางท 4.8.4 และ 4.8.10

ตารางท 4.8.11 ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม: มมมองผใหบรการ รายการ มาก ปานกลาง นอย ไมมเลย รวม

44 29 3 0 76 เปนประโยชนตอประชาชนทวไป (57.89%) (38.16%) (3.95%) (0.00%) (100.00%)

26 46 4 0 76 เปนประโยชนตอภาคธรกจ (34.21%) (60.53%) (5.26%) (0.00%) (100.00%)

32 38 6 0 76 ทาใหระดบความรของประเทศเพมขน (42.11%) (50.00%) (7.89%) (0.00%) (100.00%)

28 34 12 2 76 ธรรมาภบาล (36.84%) (44.74%) (15.79%) (2.63%) (100.00%)

ทมา : จากแบบสอบถามของเจาหนาททใหบรการจานวน 76 คน


4 - 121

แผนภมท 4.8.1 ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม : มมมองของผใหบรการ

ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม : มมมองผใหบรการ

0.0010.0020.0030.0040.0050.0060.0070.0080.0090.00

100.00

เปนประโยชนตอประชาชนทวไป

เปนประโยชน ตอภาคธรกจ

ทาใหระดบความรของประเทศเพมขน

ธรรมาภบาล

ประเภท


มาก

ปานกลาง

นอย

ไมมเลย

ทมา : ตาราง 4.8.11

ตารางท 4.8.12 ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม: มมมองของผรบบรการ

รายการ มาก ปานกลาง นอย ไมมเลย รวม 47 13 1 2 63 เปนประโยชนตอประชาชนทวไป

(74.60%) (20.63%) (1.59%) (3.17%) (100.00%) 38 15 3 7 63 เปนประโยชนตอภาคธรกจ

(60.32%) (23.81%) (4.76%) (11.11%) (100.00%) 22 21 2 18 63 ทาใหระดบความรของประเทศเพมขน

(34.92%) (33.33%) (3.17%) (28.57%) (100.00%) 37 14 3 9 63 ธรรมาภบาล

(58.73%) (22.22%) (4.76%) (14.29%) (100.00%) ทมา : จากแบบสอบถามของผรบบรการจานวน 63 คน


4 - 122

แผนภมท 4.8.2 ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม : มมมองของผรบบรการ

ผลประโยชนทเกดแกสงคมโดยรวม : มมมองผรบบรการ

0.00%10.00%20.00%30.00%40.00%50.00%60.00%70.00%80.00%90.00%

100.00%

เปนประโยชนตอประชาชนทวไป

เปนประโยชนตอภาคธรกจ

ทาใหระดบความรของประเทศเพมขน

ธรรมาภบาล

ประเภท


มาก

ปานกลาง

นอย

ไมมเลย

ทมา : ตาราง 4.8.12

6) สดสวนผลตอบแทนตอตนทน

จากการประเมนตนทนและผลประโยชนทเปนตวเงนดงทรายงานขางตน ตนทนของโครงการนในป 2545 ทงสนมคาเทากบ 247,466,338.54 บาท (ดตารางท 4.8.3) ในขณะทประโยชนรวมทเกดในป 2545 ทงสนมคาเทากบ 151,253,632.76 บาท ประกอบดวยผลประโยชนทเกดแกหนวยงาน 110,941,808 บาท (ดตารางท 4.8.7) และ ประโยชนแกประชาชน 40,311,824.76 บาท (ดตารางท 4.8.9) ทาใหไดคาสดสวนผลประโยชนตอการลงทนดานไอทของโครงการนในป 2545 มคาเทากบ 0.61 ดงแสดงใน ตารางท 4.8.13


4 - 123

ตารางท 4.8.13 การคานวณสดสวนผลตอบแทนตอตนทนในป 2545

สดสวนผลตอบแทนตอตนทน ผลประโยชนทเกดขนรวม (บาท) 151,253,632.76ตนทนทตกในป 2545 (บาท) 247,466,338.54สดสวนผลตอบแทนตอตนทน 0.61

ทมา : ขอมลจากการไฟฟานครหลวงและจากการวจยภาคสนาม

7) สรปการวเคราะหโครงการ

โครงการนมวตถประสงคเพอใหเกดความสะดวก ความถกตองในการนาขอมลทไดจากแผนทระบบใหมน ไปใชในการวางแผนและออกแบบกอสราง บารงรกษา จนสามารถจาหนายกระแสไฟฟาไดอยางมประสทธภาพ และโครงการนไดมการพฒนาโปรแกรมประยกตตางๆเพอใหสามารถนาขอมลทมการจดเกบในฐานขอมลไปใชงานทเปนประโยชนตอหนวยงานตางๆใหมากทสด จากการประเมนสดสวนผลตอบแทน(ทประเมนเปนตวเงนได)ตอตนทนของโครงการนในป 2545 จะเหนไดวาครอบคลมเพยงการใหบรการประชาชนดานการขอใชไฟฟาใหมเทานน เนองจากเปนบรการหลกของการไฟฟานครหลวง ทใหแกประชาชน ซงนบถงปจจบนน โครงการนดาเนนการอยในระยะทหา ซงจะทาใหการไฟฟานครหลวง มแผนทขอสนเทศระบบจาหนายไฟฟาครอบคลมพนทในเขตกรงเทพฯและปรมณฑล คดเปนพนทรวม 3,210 ตารางกโลเมตร จากการศกษานพบวาสดสวนผลตอบแทนตอตนทนของโครงการนในป 2545 มคาเทากบ 0.61 กลาวคอ ผลตอบแทนทสามารถวดเปนตวเงนไดของโครงการนมคานอยกวาตนทน การทสดสวนผลตอบแทนตอตนทนมคานอยไมไดสะทอนวาโครงการนไมมความคมทน เนองจากขอจากดของการศกษานทไมสามารถประเมนประโยชนเชงประสทธผล (Effectiveness benefits) หรอ ประโยชนทวดเปนตวเงนไดยากออกมาได เชน ในสวนของประโยชนทคาดวาจะเกดแกผรบบรการ นอกจากจะไดรบบรการทสะดวก รวดเรวยงขน ทงดานการขอใชไฟฟา และ การแกไขปญหาไฟฟาขดของ ยงไดประโยชนทวดเปนตวเงนไดยากในดานตางๆ ตอไปนอกดวย

• ประชาชนไดรบการบรการในราคาทเปนธรรมมากขน เนองจากระบบสามารถคานวณราคา คาวสดตางๆ ไดอยางถกตองแมนยา มากกวาระบบเกาททาการประเมนคาใชจายดวยแรงงานคน


4 - 124

• ประชาชนจะไดรบการบรการจากระบบจาหนวยไฟฟาทมประสทธภาพสงและมความเชอถอมากยงขน

นอกจากน ประโยชนทเกดแกการทางานของหนวยงานของการไฟฟานครหลวงเองกมหลายสวนทไมสามารถวดเปนตวเงนได ดงแสดงในตารางท 4.8.1 และ 4.8.2 ตวอยางเชน เมอมปญหาไฟฟาขดของ การไฟฟานครหลวงสามารถใชระบบแผนทใหมนในการประเมนสาเหตเบองตนกอน และ สามารถจายรถพรอมอปกรณทจาเปนตองใชออกไปแกไข โดยไมตองเสยคาใชจายในการสารวจกอน นอกจากน การทการไฟฟานครหลวงมแผนทระบบน ทาใหสามารถวางแผนการใชไฟฟาตางๆ ในภาพรวมไดดขน ซงคณภาพการวางแผนทดขนนจะมผลใหการลงทนของการไฟฟานครหลวงเปนไปอยางมประสทธภาพ และ คณภาพการใหบรการดขน (ซงกหมายความวาโอกาสไฟฟาขดของจะนอยลง) เหลานเปนตวอยางของผลประโยชนทไมอาจตคาออกมาได ซงหากมการศกษาเพมเตมในเรองเหลาน สดสวนผลประโยชนของโครงการนอาจจะมคาเพมมากขนกเปนได ตวอยางของผลประโยชนทไมสามารถวดเปนตวเงนได เชน

• แผนททจดทาเปนแผนททมรายละเอยดสงถง 1:1000 จดเปนแผนททสมบรณทสดสาหรบการบรหาร โดยชวยใหผบรหารทกระดบชนสามารถตรวจสอบและสอบถามขอมลไดดวยตนเอง เพอนาขอมลนนๆไปประกอบการตดสนใจในการปรบปรงและพฒนาระบบการจายไฟฟาใหมประสทธภาพมากยงขน ในสวนของการบรการชวยใหเจาหนาทสามารถกาหนดระยะเวลาการใหบรการตางๆ เชน การตดตงเครองวดไฟฟา การแกไขระบบไฟฟาขดของ ฯลฯ ตลอดจนสามารถควบคมขนตอนการปฏบตงานไดทนตามเวลาทกาหนด

• สามารถปรบปรง แกไขขอมลแผนทและผลตแผนทไดอยางถกตองรวดเรวและมประสทธภาพ ซงจะชวยใหการออกแบบระบบจายพลงไฟฟาใหผใชไฟฟาของการไฟฟานครหลวงเปนไปอยางรวดเรว และสามารถทราบขอมลของอปกรณทกชนทมในระบบ ทาใหการวางแผนและบารงรกษาการจายไฟใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

• สามารถนาขอมลทจดเกบในระบบมาทาการพยากรณความตองการใชไฟฟา (Load Forecast) ซงจะชวยใหการวางแผนและการปรบปรงระบบจาหนายของ การไฟฟานครหลวง เปนไปอยางชดเจนและแมนยามากยงขน

สาหรบประโยชนทเกดแกหนวยงานอนๆ ทสามารถไดประโยชนจากการใชขอมลรวมกน เชน


4 - 125

• หนวยงานสาธารณปโภคตางๆ เชน การประปานครหลวง กรงเทพมหานคร องคการโทรศพทฯ สามารถนาขอมลแผนทฐาน (Base Map) ไปใชงานรวมกนได ซงจะชวยลดขนตอนในการออกสารวจหนางานของงานตางๆ

• ใชในการวางแผนขยายระบบสาธารณปโภคตางๆ เพราะสามารถทราบตาแหนงของอปกรณตางๆ ทอยใตดนไดลวงหนา เพอใชในการวางแผนปฏบตงานกอนทาการขดเจาะถนนหรอทางเทา ทาใหสามารถทาการแกไขปญหาไดอยางรวดเรวทนตอเหตการณ ทงยงชวยลดปญหาการจราจรไดอกดวย

• หนวยงานราชการอนๆ สามารถรวมใชขอมลแผนทฐานในเขตพนทของกรงเทพมหานครและปรมณฑล เชน หนวยงานดานการรกษาความปลอดภย และกรมสรรพากรสามารถนาขอมลไปใชในการวางแผนวเคราะหเพอการจดเกบภาษในแตละพนท

โดยสรปแลวการทการไฟฟานครหลวงมแผนทระบบใหมนมสวนชวยสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศโดยรวม เนองจากเปนบรการโครงสรางพนฐานทอานวยความสะดวกแกประชาชน และ ชวยลดตนทนการดาเนนงานของหนวยงาน รวมทงยงมสวนชวยใหการตดสนใจในระดบบรหารเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน

4.8 โครงการจัดทําระบบแผนท ี่และข ... ·...

Documents

Transcript of 4.8 โครงการจัดทําระบบแผนท ี่และข ... ·...