36617 447 c02 toc - Church of Jesus Christ

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑”

siavphÜo naenoam s±mrab kaab±mraÜ rob±h neakphsaaysaasnaa

(koo nÜ∑ s±± 50:14)

“coo prae cet coh ?ao neak roal knia nÜo co∑ phaendei ?ÄÄy haÜy cool mook rook

yÄÄ∑ haÜy totual boncromuctÜk daoy nÄv chmuah rob±h yÄÄ∑ coh pr±yaoc ?aoy neak

roal knia ?aac baan ñ≥≥k ceñ cia b±±re?sot daoy kaatotual preahviññian b±±re?sot”

(niifai tii 3 27:20).

36617_447_c01_cvr.qxd 10/10/05 7:42 AM

chmuah

peesa?ka?kam nÜ∑ b±±recchaet n≥i kaab±±mraÜ:

b±ñcii n≥i d±mb±n b±mraÜ :

daikuu

chmuah nÜ∑ ?a?saya?thaan monuh dael baan totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak :

36617_447_c01_cvr.qxd 10/10/05 7:42 AM

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±±rob±h truÄ∑” (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 50:14)

b±hpÜm daoy saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puak b±±re?sot th∑ai co∑ kraoy

tiikro∑ s±±l leek roat yuuthaa

kumroob: yoohaan baatih k±mpu∑ thvÄÄ boncromuctÜk ?aoy preahyeesuu © 1988 daoy Greg K.

Olsen ceñ pii Mill Pond Press nÜ∑ Dr. Gerry Hooper haam th±±t c±ml±±∑.

© 2004 daoy Intellectual Reserve, Inc.

reaksaa setthi? krub yaa∑

b±hpum nÜo sa?ha?roat ?aameerik

?a?nuññaat cia phiasaa ?±∑kleeh: 11/04

?a?nuññaat ?aoy b±±kprae: 11/04

kaab±±kprae n≥i Preach My Gospel

Cambodian

36617 447

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±±rob±h truÄ∑” (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 50:14)

saali?khÄt rob±h kÄna?pr±thian tii muay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v

boppea?ka?thaa : taÜ khñom ?aac praÜ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑”baan l?±± b±mphot daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii

1 taÜ ?avei tÜo dael cia koolb±mn±±∑ rob±h khñom kno∑ niam cianeakphs±pphsaay saasnaa muay ruub? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

2 taÜ kñom ?aac sÄksaa nÜ∑ riabc±m kaab±∑rian dael pr±k±±b daoypr±setthi?phiap baan yaa∑ doocmdec ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3 taÜ ?avei dael khñom trov sÄksaa nÜ∑ trov b±∑rian ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

• meerian tii 1: saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±hpreahyeesuu krih. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

• meerian tii 2: phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

• meerian tii 3: d±mnÄ∑ l?±± preahyeesuu krih . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

• meerian tii 4: b±tbaññat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

• meerian tii 5: cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

4 taÜ khñom ?aac skoal haÜy yuÄl pii preahviññian yaa∑ dooc mdec? . . . . . . . . . 109

5 taÜ tuaniatii rob±h preahkumpii moomoon kÜÜ cia ?avei? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

6 taÜ khñom ?a?phi?voat leakkhana? ?aoy dooc cia preahkrih yaa∑ dooc mdec? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

7 taÜ khñom ?aac rian phiasaa kno∑ peesa?ka?kam rob±h khñom?aoy baan l?±± daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

8 taÜ khñom trov praÜ peel veelia daoy chlaatv≥i daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . 169

9 taÜ khñom ?aac svae∑rook monuh daembei b±∑rian daoy robiab naa? . . . . . . . 193

10 taÜ khñom puÄ∑riik cumniañ n≥i kaab±∑rian rob±h khñom baan daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

11 taÜ khñom cuay ?aoy monuh thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet yaa∑dooc mdec? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245

12 taÜ khñom riabc±m monuh s±mrab pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

13 taÜ khñom thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknaom kno∑ steek nÜ∑ vuadbaan daoy robiab naa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

li?be?kr±m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281

iii

saad±mnÜ∑ rob±hkÄna?pr±thian tii muay

neakphs±pphsaay saasnaa ciatii sr±lañ:

yÄÄ∑ soom s∑aÜc s±saÜ d±l neak tea∑?±h knia nÜo kno∑ ?aokah d±± ?±hcaa

dael neak baan klaay cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak. kmian keckaa naa

muay dael d±mrov ?aoy thvÄÄ craÜn cia∑ keckaa nih tee haÜy k±± kmian

keckaa naa dael ?aac noam mook nÄv seckdeisaomÄnoah cia∑ keckaa nih dae.

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” mian b±mn±±∑ cuay neak ?aoy

triam khluan kantae baan l?±± pr±saÜ ?aoy klaay tÜo cia neakphs±pphsaay

saasnaa dael kantae mian phiapcahtum khaa∑ phnaek viññian proom tea∑

klaay cia kruub±∑rian dael kantae puukae. yÄÄ∑ cumruñ neak ?aoy praÜ

siavphÜo nih roal th∑ai kno∑ kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt

nÜo kno∑ d±mb±n. coo sÄksaa ?±mpii preahkumpii yoo∑ nÜ∑ rian ?±mpii

koollatthi? nÜ∑ koolkaa tea∑laay.

yÄÄ∑ cumruñ neak ?aoy b±∑kaÜn kaata∑cet rob±h neak daÜmbei cuay

d±l preahvoobeidaa nÜo kno∑ keckaa d±± ruÄ∑rÜa∑ rob±h truÄ∑.

neakphs±pphsaay saasnaa krub ruub mian tuaniatii s±mkhan muay nÜo

kno∑ kaacuay naom mook nÄv ciivit ?a?ma?ta? nÜ∑ ciivit ?±hkaal rob±h

monuh (soom mÄÄl moosee 1:39).

preah?±mcah nÜ∑ pr±tian pooc≥y d±± mohe?mia d±l neak nÜo peel neak

b±mraÜ truÄ∑ daoy riabsaa nÜ∑ daoy kaa?a?thi?thaan. so?pea?mea∑kuÄl

d±± craÜn thaem tiat ruÄ∑cam neak nÜo peel neak thvÄÄ kaa∑ia kno∑

c±mnaom kooncau rob±h truÄ∑.

kÄna?pr±thian tii muay

v

boppea??ka?thaa

boppea?ka?thaa2: taÜ khñom ?aac praÜ“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” baanl?±± b±mphot daoy robiab naa?

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑”

coo praÜ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” daÜmbei

chlaÜy t±±b tÜo nÜ∑ seckdeitrovkaa rob±h neak dael

cia neakphs±pphsaay saasnaa. neak ?aac c±mnaay

peel sÄksaa veak tea∑muul tae nÜo lÄÄ ka?thaakhan

muay c±mnuan rÜÜ peñ muay cumpuuk. neak ?aac

sÄksaa cumpuuk tea∑laay taam lumdab lumdaoy

rÜÜ thvÄÄ phaena?kaa muay tiat daÜmbei b±mpeñ

taam d±mrovkaa rob±h neak ?aoy kantae pr±saÜ.

kaab±tbaen nih ?a?nuññaat ?aoy neaksÄksaa ?±mpii

?avei dael neak trovkaa nÜ∑ taam kaa dael baan

dÄknaom daoy pr±thian peesa?ka?kam.

krub cumpuuk nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±±

rob±h truÄ∑” nÜ∑ cuay riabc±m neak daÜmbei s±mrac

taam koolb±mn±±∑ rob±h neak kno∑ niam cia

neakphs±pphsaay saasnaa mneak. tuah cia yaa∑ naa

k±± daoy nÜo peel neak k±mpu∑ cabphdaÜm sÄksaa nÜo cumpuuk tii 3 neak ?aac dÄ∑ ?±mpii

vi?thii phlaek phlaek knia. cumpuuk phiak craÜn kÜÜ s±mrab neak. cumpuuk tii 3 kÜÜ

s±mrab neakrian cia tuutÜo. neakrian koollatthi? tea∑laay nÜo cumpuuk tii 3 (k±±)

daÜmbei puÄ∑rÜ∑ c±mneh dÄ∑ ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ tiib±ntoal phtoal kluan neak haÜy

(kh±±) daÜmbei b±∑rian neak d±±t≥i nÜ∑ riabc±m puakkee ?aoy thvÄÄ nÜ∑ koorup taam

kaata∑cet nÜ∑ seckdeisaññaa tea∑laay.

koollatthi tea∑laay nÜo kno∑ cumpuuk muay c±mnuan tiat nÜ∑ ?aac cuay neak daÜmbei

b±∑rian saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ sa?maacÜk thmei ph±±∑ dae. ?u?tiah±± cumpuuk tii buan

“taÜ khñom ?aac dÄ∑ nÜ∑ yuÄl preahviññian baan yaa∑ dooc mdec?” ?aac cuay neak b±∑rian

d±l saasnaakuÄnkaarei muay c±mnuan ?±mpii robiab daÜmbei totual baan tiib±ntoal

daoy ?±mnaoy n≥i preahviññian b±±re?sot. cumpuuk tii 5 “taÜ tuaniatii n≥i preahkumpii

moomoon kÜÜcia ?avei?” ?aac cuay neak d±hsraay k±∑v±l rob±h saasnaakuÄnkaarei

?±mpii kaa?aan preahkumpii moomoon. kumnit mook pii cumpuuk tii 2 “taÜ khñom

sÄksaa nÜ∑ riabc±m daÜmbei b±∑rian daoy mian pr±setthi?phiap baan yaa∑ dooc mdec?”

?aac cuay neakphlah kumnit thmei totual baan kantae craÜn mook pii kaasÄksaa

preahkumpii rob±h puakkee.

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” phdaot tÜo lÄÄ krÜh n≥i keckaa neakphs±pphsaay

saasnaa. pr±kahpr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ min baan chlaÜy roal s±mnua rÜÜ

sthaana?phiap dael neak nÜ∑ cuab pr±teah tee. neak nÜ∑ mian pr±setthi?phiap kantae

craen b±mphot nÜo peel neak thvÄÄ taam preahviññian stuÄ∑ b±tkumpii reaksaa b±tbaññat

tea∑laay nÜ∑ ?a?nu?voat ?avei ?avei dael neak rian mook nuh.

coo sÄksaa cumpuuk tea∑laay peñ muay peesa?ka?kam rob±h neak. ?a?nu?voat nÄv ?avei

dael neak rian. thvÄÄ kaaviay d±mlai keckaa rob±h neak. neakphs±pphsaay tea∑laay naa

dael pyiayiam daÜmbei riabc±m khluan rob±h puakkee cia pr±cam nÜ∑ svae∑ rook daÜmbei

mian kaariikc±mraÜn cia tia∑toat nÜ∑ totual kaadÄknoam mook pii preahviññian b±±re?sot

haÜy mÄÄl khÄÄñ pooc≥y tea∑laay nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee.

vii

k±tc±mnam

k±tc±mnam meerian neakphs±pphsaay saasnaaneak ?aac mian phiapb±tbaen kno∑ kaab±∑rian meerian taam robiab naa k±±daoy dael

cuay baan craÜn b±mphot d±l monuh dael neak b±∑rian kno∑ kaariabc±m puakkee s±mrab

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiikaa b±ñceak. koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ min m≥≥n

kroantae b±∑rian taam ?aeka?saa ponnoh tee kÜÜ daÜmbei cuay d±l neak d±±t≥i ?aoy

mook ?ae preahkrih taam royea? cumnÜa tÜo lÄÄ preahyeesuu krih kaapraecet pi?thii

boncromuctÜk totual ?±mnaoytian preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kankhcoab d±l co∑ b±mphot.

min mian ñÜkñoab tee dael meerian muay b±∑rian lÄÄh pii 45 niatii nuh. neak ?aac rook

khÄÄñ thaa peel veelia ?aac nÜ∑ ?anuññaat ?aoy cuab b±∑rian kno∑ royea? peel muay khlei

ponnoh. nÜo kno∑ ka?ra?nei nih neak ?aac trovkaa cuab b±∑rian ?aoy baan ñÜkñoab nÜ∑

b±∑rian daoy khlei khlei daÜmbai b±∑rian phnaek tooc tooc n≥i ?aeka?saa.

neak ?aac b±∑rian taam robiab cia craÜn. taÜ meerian naa dael neak b±∑rian nÜo peel naa

neak b±∑rian haÜy royea? peel ponmaan dael neak trov c±mnaay dael l?±± b±mphot daÜmbei

k±mn±t taam d±mrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ dÄknaom daoy preahviññian. coo

kom tuÄnteñ cam meerian tea∑muul laÜy.

kaasÄksaa phtoal khluan kaasÄksaa ciamuay daikuu kaapr±cum kno∑muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt zoon.

kaasÄksaa dael mian pr±setthi?phiap ?±mlo∑ peel n≥i peesa?ka?kam rob±h neak cuay

neak s±mrac koolb±mn±±∑ rob±h neak cia neakphs±pphsaay saasnaa haÜy puÄ∑riik tii

b±ntaol ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih. ?aokaah sÄksaa buan s±mkhan b±mphot

rob±h neak kÜÜ kaasÄksaa phtoal khluan kaasÄksaa kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt zoon.

kaal vi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neak ruam mian tea∑ mao∑ sÄksaa phtaol khluan nÜ∑

sÄksaa ciamuay daikuu ria∑ roal th∑ai.

kaalvi?phiak cia pr±cam rob±h neakphs±pphsaay saasnaa*

6:30 prÜk kraok laÜ∑ ?a?thi?thaan hatpraan (30 niatii) haÜy riabc±m s±mrab th∑ai nih.

7:30 prÜk ?aahaa peel prÜk.

8:00 prÜk sÄksaa phtoal khluan: preahkumpii moomoon b±tkumpii phsee∑ phsee∑ koollatthi? n≥i

meerian neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ cumpuuk phsee∑ phsee∑ dael yook mook pii

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.”

9:00 prÜk sÄksaa ciamuay daikuu: caekcaay pii ?avei dael neak baan rian peel sÄksaa phtoal khluan

riabc±m daÜmbei b±∑rian ?a?nu?voat kaab±∑rian sÄksaa cumpuuk tea∑laay ceñ pii

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.” pi?nit mÄÄl phaena?kaa s±mrab th∑ai nih.

10:00 prÜk cabphdaÜm ceñ phs±pphsaay. neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay dael rian phiasaa coo

sÄksaa phiasaa nuh s±mrab royea? peel 30 tÜo 60 niatii b±nthaem b±ñcool tea∑ phaena?kaa

sa?kamma?phiap56 rian phiasaa daÜmbei praÜ nÜo ?±mlo∑ peel n≥i th∑ai nih.

neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay ?aac c±mnaay peel muay mao∑ s±mrab ?aahaa th∑ai

tr±∑ nÜ∑ sÄksaa b±nthaem haÜy muay mao∑ s±mrab ?aahaa peel l∑iac kno∑ muay th∑ai

dael s±mrum nÜ∑ b±mphot ciamuay mao∑ phs±pphsaay rob±h puakkee. cia thoammÄdaa

?aahaa peel l∑iac min ?aoy lÄÄh pii mao∑ 6:00 l∑iac nuh tee.

9:00 l∑iac tr±l±b mook k±nlae∑ snak nÜo viñ (luhtraa tae mian kaab±∑rian nuh tÄÄb tr±l±b mook viñ

nÜo mao∑ 9:30 l∑iac) haÜy thvÄÄ phaena?kaa s±mrab sa?kamma?phiap nÜo th∑ai b±ntoab

(30 niatii). coo s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±mn±thaet riabc±m coo kee∑ ?a?thi?thaan.

10:30 l∑iac coo kee∑.

*nÜo kno∑ kaapi?kruah ciamuay nÜ∑ kÄna?pr±thian n≥i krom cetseb neak rÜÜ kÄna?pr±thian d±mb±n pr±thian

peesa?ka?kam rob±h neak ?aac phlah pdoo kaalvi?phiak nih daÜmbei ?aoy trov knia nÜ∑ sthaana?phiap nÜo

kno∑ d±mb±n.

boppea??ka?thaa

viii

k±tc±mnam

boppea??ka?thaa

?avei dael neak rian nÜo kno∑ kaasÄksaa phtaol

khluan nÜ∑ cuay neak nÜo kno∑ kaasÄksaa ciamuay

daikuu kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ kaapr±cum

kno∑ d±mb±n nÜo k±nlae∑ dael neak b±∑rian d±l

knia tÜo viñ tÜo mook nÄv koollatthi? n≥i nokoo

(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 88:77). ?avei dael neak

totual baan pii veak sÄksaa kno∑ kaapr±cum

rob±h neak nÜ∑ kaapr±cÜm kno∑ muÄnduÄl nÜ∑

cuay neak b±∑rian daoy ?±mnaoy khaa∑ viññian.

kaasÄksaa phtoal khluankoolb±mn±±∑ n≥i kaasÄksaa phtoal khluan kÜÜ

daÜmbei puÄ∑rÜ∑ c±mnehdÄ∑ rob±h neak nÜ∑

tiib±ntoal n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ

haÜy cuay neak ?aoy riabc±m daÜmbei b±mpeñ d±mrovkaa rob±h neak tea∑laay dael neak

b±∑rian. nÜo kno∑ kaasÄksaa phtaol khluan rob±h neak coo pdaot tÜo lÄÄ preahkumpii

nÜ∑ bannaalay neakphs±pphsaay saasnaa dael baan ?a?nuññaat.

• Jesus the Christ (preahyeesuu cia preahkrih)

• Our Hertiage (keemoorÄd±k rob±h yÄÄ∑)

• Our Search for Happiness (kaasvae∑rook so?phea?mea∑kuÄl rob±h yÄÄ∑)

• True to the Faith (nÜo pit c±mpuah seckdeicumnÜa)

neak ?aac thvÄÄ kaasÄksaa phtaol khluan mian pr±setthi?phiap nÜo peel neak:

• ?aan pii preahkumpii moomoon nÜ∑ b±tkumpii phsee∑ tiat.

• sÄksaa koollatthi? tea∑laay n≥i meerian neakphs±pphsaay saasnaa.

• sÄksaa cumpuuk phsee∑ phsee∑ mook pii “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.”

kaasÄksaa ciamuay daikuukoolb±mn±±∑ n≥i kaasÄksaa ciamuay daikuu kÜÜ (1) daÜmbei saa∑ ?aoy mian

kaa?aekka?phiap kno∑ phiapciadaikuu rob±h neak daÜmbei b±∑rian daoy preahviññian

nÜ∑ (2) phdaot tÜo lÄÄ kaariikc±mraÜn n≥i neak tea∑laay dael neak b±∑rian. neak ?aac

thvÄÄ ?aoy kaasÄksaa ciamuay daikuu mian pr±setthi?phiap nÜo peel neak:

• caekcaay kaayuÄldÄ∑ ciamuay knia tÜo viñ tÜo mook mook pii kaasÄksaa phtoal kluan.

• riabc±m s±mrab kaanat cuab b±∑rian ?aoy ceakleak sua soktuk sa?maacik ?aokaah

svae∑rook neakrian nÜ∑ sa?kamma?phiap d±±t≥i tiat. s±mphiarea? sÄksaa dael cuay

neak b±∑rian svae∑rook nÜ∑ thvÄÄ kaa ?aoy kantae mian pr±setthi?phiap. coo

pi?phiaksaa ciamuay monuh dael neak k±mpu∑ thvÄÄ kaa ciamuay. thvÄÄ phaena?kaa

daÜmbei ?a?nu?vaot ?avei dael neak k±mpu∑ rian.

• nÜo peñ muay th∑ai coo b±nt±± pi?phiaksaa ?±mpii koolkaa kooldau cumniañ nÜ∑

phaena?kaa tea∑laay dael baan mook pii kaasÄksaa ciamuay daikuu.

kaapr±cum muÄnduÄlkoolb±mn±±∑ n≥i kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl kÜÜ daÜmbei b±∑rian knia tÜo viñ tÜo

mook nÄv koollatthi? n≥i nokoo (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 88:77).

• kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl trov thvÄÄ laÜ∑ royea? peel 60 tÜo 90 niatii kno∑ sa?pdaa

niimuay niimuay.

kaab±∑rian meerian

kaas

Äksa

ada

oyph

taol

khlu

annÜ

∑ ciamuay daikuu kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl nÜ∑

s±nni?sÄtzoon

ix

k±tc±mnam • neakdÄknoam muÄnduÄl thvÄÄ phaena?kaa nÜ∑ dÄknaom kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl

haÜy ?aac ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay phsee∑ tiat ?aoy cuay b±∑rian.

• kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl ?aac ruam mian dooc khaa∑ kraom.

– kaacaekcaay kaayuÄldÄ∑ mook pii kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay

daikuu.

– kaa?a?nu?voat meerian nÜo kno∑ sthaana?phiap phsee∑ phsee∑ dael ?aac kaÜt laÜ∑.

– kaapuÄnyuÄl kaasraay b±mphlÜÜ nÜ∑ kaa?a?nu?voat koolkaa nÜ∑ cumniañ tea∑laay

trov baan pi?poania kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.”

– kaapi?phiaksaa ?±mpii kaariikc±mraÜn nÜ∑ d±mrovkaa tea∑laay rob±h

saasnaakuÄnkaarei.

– kaapi?phiaksaa nÜ∑ kaaprab ?±mpii ?u?pa?sak tea∑laay nÜo kno∑ muÄnduÄl.

– kaacaekcaay b±tpi?saot nÜ∑ tiib±ntoal n≥i keckaa phs±pphsaay saasnaa.

• neakdÄknoam muÄnduÄl ?aac praÜ kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl daÜmb≥i totual robaaykaa

?±mpii kaakhÄtkh±m rob±h neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ muÄnduÄl. puakkee

min kua dak kooldau rÜÜ caekcaay d±l neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i rÜÜ som

puakkee ?aoy riaykaa ?±mpii kooldau rob±h puakkee nuh tee.

s±nni?sÄt zoons±nni?sÄt zoon kÜÜ thvÄÄ laÜ∑ kraom kaadÄknaom rob±h pr±thian peesa?ka?kam.

leakkhana? n≥i “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑”

cumpuuk niimuay niimuay nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” mian leakkhana?

pi?seh muay c±mnuan. leakkhana? tea∑ nih kuatae cuay d±l neak ?aoy totual baan craÜn

tiat ceñ pii kaasÄksaa phtaol khluan—min b±∑kh±m ?aoy rian taam robiab muay ceakleak

tee. coo praÜ leakkhana? tea∑nih nÜo kno∑ robiab muay dael ?aac b±tbaen baan ?aasray

tÜo lÄÄ d±mrovkaa rob±h neak.

kaasÄksaa phtoal khluan“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” cia rÜay rÜay sua thaa taÜ neak praÜ siavphÜo k±mn±t

haet kno∑ kaasÄksaa daÜmbei cuay neak ?aoy yuÄl b±ñceak nÜ∑ c±±∑cam nÄv ?avei dael

neak k±mpu∑ rian dae rÜÜ tee. ?≥≥ldÄÄ Richard G. Scott baan b±∑rian thaa “ceh dÄ∑ daoy

pro∑ pr±yat trov baan k±ttraa tuk cia c±mnehdÄ∑ dael ?aac rook baan nÜo peel trovkaa.

poadÄmian dael dÄ∑ daoy khaa∑ viññian kuatae reaksaa tuk nÜo kno∑ k±nlae∑ pi?sed

muay dael ?aac teaktoo∑ nÜ∑ preah?±mcah pii robiab dael neak reaksaa via tuk.

kaa?a?nu?voat nih puÄ∑riik phiap dael s±mkua n≥i kaatotual puÄnlÜÜ b±nthaem tiat

rob±h neak” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, khae viccha?kaa chnam 1993, 86).

coo rumlÜk ?±mpii siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak daÜmbei cam b±tpi?saot

khaa∑ preahviññian mÄÄl khÄÄñ kaayuÄldÄ∑ thmei nÜ∑ nÜk khÄÄñ pii kaariik c±mraÜn

rob±h neak.

siavphÜo k±mn±t haet kno∑ kaasÄksaa rob±h neak ?aac c±±∑kr±±∑ cia siavphÜo k±mn±t

h≥≥t siavphÜo k±tc±mnam rÜÜ siavphÜo c±±∑kr±±∑ muay. coo k±ttraa nÜ∑ s±mkoal ?±mpii

kumnit rob±h neak nÜ∑ ?aar±m nÜo kno∑ robiab muay dael s±m knia nÜ∑ robiab dael

neak rian. puÄ∑riik robiab phtoal khluan rob±h neak daÜmbei ∑iaysrual rook poadÄmian

kuÄnlÜh nÜo peel ?a?naakuÄt. praÜ siavphÜo nih ?aoy baan ñÜkñoab daÜmbei rumlÜk

rook mÄÄl nÜ∑ ?a?nu?voat ?avei dael neak baan rian. praÜ siavphÜo k±mn±t haet kno∑

kaasÄksaa rob±h neak daÜmb≥i k±t c±mnam nÜ∑ k±ttraa nÄv ?aar±m ?±mlo∑ peel kaasÄksaa

phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu rob±h neak kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl

s±nni?sÄt kno∑ zoon nÜ∑ kaas±mphiah ciamuay pr±thian peesa?ka?kam.

boppea??ka?thaa

x

k±tc±mnam

boppea??ka?thaa

pr±?±b poadÄmianpr±?±b nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” nÜ∑ cuay neak ?aoy rian. pr±?±b khlah

khlah b±∑haañ cia mun rÜÜ s±∑khaeb c±mnoc s±mkhan s±mkhan. pr±?±b d±t≥i tiat cuay

neak ?aoy phdaot lÄÄ kaasÄksaa roboh neak rian pii b±tkumpii ?a?nu?voat ?±mpii dael

neakrian puÄ∑riik sa?mattha?phiap rob±h neak nÜ∑ b±mpeñ seckdeitrovkaa rob±h neak

tea∑laay dael neak b±∑rian. nÜo kno∑ ka?ra?nei phiak craÜn pr±?±b tea∑nih kÜÜ daoy

saamañ cia c±mnoc cabphdaÜm muay. ?a?thi?thaan daÜmbei saa∑ nÜo lÄÄ sa?kamma?phiap

nÜo kno∑ pr±?±b daoy kaa?a?phi?voat sa?kamma?phiap sÄksaa thmei nÜ∑ kaasraavcriav

b±tkumpii b±nthaem.

“coo pi?caara?naa ?±mpii kaa nih.” kno∑ cumpuuk phiak craÜn

cabphdaÜm ciamuay nÜ∑ s±mnua nÜo kno∑ pr±?±b “coo

pi?caara?naa ?±mpii kaa nih? s±mnua tea∑laay kÜÜ phdaot tÜo lÄÄ

c±mnoc kuÄnlÜh n≥i cumpuuk haÜy pd±l cia yoob±l kool s±mrab

kaasÄksaa rob±h neak. coo praÜ s±mnua tea∑nih daÜmbei riabc±m

yuÄldÄ∑ pi?caara?naa nÜ∑ ?a?nu?vaot ?avei dael neak rian.

“coo c±±∑cam kaa nih.” kno∑ cumpuuk phiak craÜn b±ñc±b

ciamuay nÜ∑ pr±?±b “coo c±±∑cam kaa nih”—cia kaas±∑khaeb n≥i

c±mnam d±± s±mkhan b±mphot muay mook pii cumpuuk. nÜo

peel neak b±ñc±b kaasÄksaa cumpuuk muay coo rumlÜk pr±sah

tea∑nih daÜmbei ?aoy praak±d thaa neak yuÄl koolkaa d±±

s±mkhan tea∑nih. coo thvÄÄ kaaviay d±mlai thaa taÜ neak baan

?a?nu?voat c±mnoc tea∑nih haÜy thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei

?a?nu?voat nÄv ?avei dael neak baan rian baan l?±± yaa∑ naa.

“kaasÄksaa preahkumpii.” pr±?±b tea∑nih naenoam neak ?±mpii

seckdeiyoo∑ dael ?aac sthaapa?naa kaayuÄldÄ∑ nÜ∑ tiib±ntoal

rob±h neak. sthaapa?naa nÜo lÄÄ seckdeiyoo∑ tea∑nih daoy

kaastuÄ∑ b±tkumpii b±nthaem. coo sua khluan ?ae∑ nÄv

s±mnua teaktoo∑ b±nthaem dael nÜ∑ cuay neak ?aoy totual

baan kaayuÄldÄ∑ haÜy a?nu?voat nÄv ?avei dael neak rian.

“sa?kamma?phiap” kno∑ cumpuuk phiak craÜn mian

sa?kamma?phiap s±mrab kaasÄksaa phtaol kluan nÜ∑ ciamuay

daikuu daÜmbei puÄ∑riik kaarian nÜ∑ kaa?a?nu?voat rob±h neak.

coo thvÄÄ sa?kamma?phiap tea∑nih d±±dael d±±dael nÜo peñ

muay peesa?ka?kam rob±h neak. neak nÜ∑ totual baan kaayuÄldÄ∑

thmei roal peel dael neak thvÄÄ piipruah cia seckdeitrovkaa

rob±h neak—nÜ∑ cia seckdeitrovkaa n≥i neak tea∑laay dael

neak k±mpu∑ b±∑rian—nÜ∑ mian kaaphlahpdoo.

pr±?±b kr±h±±m. pr±?±b tea∑nih mian poadÄmian nÜ∑ yoob±l

s±mkhan s±mrab kaab±∑rian nÜ∑ sthaana?phiap n≥i

kaaphs±pphsaay saasnaa cia craÜn.

xi

k±tc±mnamrÜa∑

krub rÜa∑ nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” kÜÜcia kaapit tuahbei cia

chmuah rob±h monuh tea∑nuh phiak craÜn trov baan phlahpdoo k±±daoy. rÜa∑ niimuay

niimuay b±∑haañ ?±mpii koolkaa craÜn dael teaktoo∑ ciamuay nÜ∑ keckaa phs±pphsaay

saasnaa. nÜo peel neak ?aan rÜa∑ tea∑ nih coo rook mÄÄl koolkaa tea∑laay dael puakkee

b±∑haañ.

kumnit s±mrab kaasÄksaa nÜ∑ kaa?a?nu?voat

cumpuuk niimuay niimuay b±ñc±b

ciamuay nÜ∑ kumnit b±nthaem

s±mrab kaasÄksaa phtoal khluan

kaasÄksaa cia daikuu kaapr±cum

kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt zoon.

pr±phup n≥i sa?kamma?phiap

kaariansoot d±± s±mboo nih

trov baan pd±l cia ?u?tiah±± n≥i

mea?thyoobaay dael mian

pr±setthi?phiap daÜmbei rian

meerian. coo mian kaachnaipr±dit

haÜy svae∑rook kaab±mphoh

kumnit daÜmbei b±∑kaut

sa?kamma?phiap b±nthaem nÜo

roal peel dael neak sÄksaa rÜÜ b±∑rian veak muay n≥i veak tea∑nih. coo b±mpeñ

sa?kamma?phiap tea∑nih ?aoy baan craÜn d±±∑ ?±mlo∑ peel peesa?ka?kam rob±h neak.

neakps±pphsaay saasnaa k±mpu∑ b±mraÜ saakhaa nÜ∑ muÄnduÄlneakphs±pphsaay saasnaa cia craÜn b±mraÜ nÜo kno∑ saakhaa nÜ∑ muÄnduÄl. tuahbei

cia siavphÜo sÄksaa nih s±mdau tÜo lÄÄ vuad nÜ∑ steek nÄv koolkaa nÜ∑ kaacuab b±∑rian

dael ?a?nu?voat c±mpuah saakhaa nÜ∑ munduÄl. pr±thian peesa?ka?kam nÜ∑ naenoam

neak ?±mpii kaakaeprae ?avei muay daÜmbei thvÄÄ nÜo peel thvÄÄ kaa ciamuay nÜ∑

neakdÄknoam kno∑ saakhaa rÜÜ muÄnduÄl.

praÜ daoy neak phs±pphsaay saasnaa nÜo vuad nÜ∑ neakdÄknoam“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” kÜÜ s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ n≥i

saasnaacak. tuah cia yaa∑ naa k±±daoy koolkaa nÜ∑ koollatthi? dael baan b±∑rian nÜo

kno∑ nih kÜÜ ?aac ?a?nuññat baan c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ vuad

nÜ∑ neakdÄknoam ph±±∑ dae nÜo peel puakkee svae∑rook daÜmbei sthaapa?naa nokoo

preah?±mcah. kaasÄksaa cia ñÜkñoab nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa nih nÜ∑ ?aac thvÄÄ ?aoy

puakkee b±mpeñ kaat±ppa?kec rob±h puakkee kno∑ niam cia s±?maacÜk neakphs±pphsaay

saasnaa haÜy nÜ∑ phd±l kaasa?ha?kaa knia ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑.

boppea??ka?thaa

xii

1 koolb±mn±±∑ rob±h khñom

1

k±mn±t c±mnam

Dan Jones cia neak phs±pphsaay saasnaa d±± ?±hcaa mneak kno∑ c±mnaom neak phs±pphsaay saasnaa d±± ?±hcaa nÜo kno∑ samay kankab truattraa nih phs±pphsaay saasnaa nÜo Wales.

© 1

993

Cla

rk K

elle

y P

rice.

haa

m t

h±±t

c±m

l±±∑

.

taÜ ?avei tÜo dael ciakoolb±mn±±∑ rob±hkhñom kno∑ niamcia neakphs±pphsaaysaasnaa muay ruub?

koolb±mn±±∑ rob±h neak

?±ñcÄÄñ monuh d±±t≥i mook kan preahyeesuu krih daoy kaacuay puakkee ?aoy totual d±mnÄ∑l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea? seckdeicumnÜa nÜo lÄÄ preahkrih nÜ∑ d±∑vaaythuanrob±h truÄ∑ kaakaeprae cet pi?thii boncroomuctÜk kaatotual ?±mnaoytian n≥i preahviññianb±±re?sot nÜ∑ kan phcaob d±raab d±l co∑ b±mphot.

coo pi?caara?naa kaa nih

• taÜ ?avei tÜo dael cia koolb±mn±±∑ rob±h khñom kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaamuay ruub?

• taÜ d±mnÄ∑ l?±± cia ?avei?

• taÜ haet ?avei baan cia yÄÄ∑ trov pr±kah d±mnÄ∑ l?±±?

• taÜ haet ?avei baan cia khñom trov tae b±∑rian daoy ?±mnaac nÜ∑ setthi?±mnaac?

• taÜ saad±mnÄ∑ n≥i kaa sdaal aÜ∑ viñ nuh cia ?avei? taÜ haet ?avei baan cia via miansaara?s±mkhan?

• taÜ ?avei tÜo dael cia kaatotual khoh trov rob±h khñom nÜo kno∑ kaacuay neakd±±t≥i ?aoyphlahpdoo saasnaa?

• taÜ khñom dÄ∑ daoy robiab naa thaa khñom cia neakphs±pphsaay saasnaa dael pr±k±±bdaoy cookc≥y?

k±mn±t c±mnam


2

peesa?ka?kam rob±h neak b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu dael baansdaa laÜ∑ viñ

neak trov baan poat cumviñ daoy monuh. neak thvÄÄ d±mnaÜ chl±±∑kat puakkee nÜo

lÄÄ phlov sua soktuk puakkee nÜo kno∑ phteah puakkee haÜy thvÄÄ d±mnaÜ nÜo

kno∑ c±mnaom puakkee. puakkee tea∑?±h knia cia koon rob±h preah cia b±±∑p?oon proh

nÜ∑ b±±∑p?oon srei rob±h neak. preah sr±lañ puakkee dooc cia truÄ∑ sr±lañ neak ph±±∑

dae. monuh cia craÜn n≥i monuh tea∑nih k±mpu∑tae sraavcriav rook pii koolb±mn±±∑

kno∑ ciivit. puakkee baar±m c±mpuah kromkruasaa puakkee. puakkee trovkaa ñian n≥i

kamma?seth dael mook pii c±mneh dÄ∑ muay dael thaa puakkee cia koon rob±h preah

cia sa?maacÜk n≥i kruasaa d±± ?±hkaal cianic rob±h truÄ∑. puakkee c±∑ mian ?aar±m

so?vatthe?phiap nÜo kno∑ lookei dael tae∑tae mian kaaphlahpdoo cianic. puakkee c±∑

baan “seckdeisoksaan nÜo nia lookei nih nÜ∑ ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic nÜo b±±rÄlaok

niay” (koo nÜ∑ s±± 59:23) pontae puakkee “leak pii seckdeipit piipruah puakkee min dÄ∑

tÜo rook seckdeipit ?aenaa tee” (koo nÜ∑ s±± 123:12).

d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih daoysaa kaasdaa laÜ∑ viñ taam royea? yoosaeb

smiit nuh nÜ∑ pr±tian pooc≥y d±l kromkruasaa b±mpeñ seckdeitrovkaa khaa∑ viññian

haÜy cuay puakkee ?aoy b±mpeñ taam b±mn±±∑ praathnaa d±± crÜo b±mphot rob±h

puakkee. soombei tae puakkee pr±hael cia min dÄ∑ thaa mook pii muulÄhaet ?avei

pontae puakkee trovkaa kaasraaksraan ceñ pii ?aar±m thaa mian k±mhoh dael mook pii

kaathvÄÄ khoh nÜ∑ ?±mpÄÄbaab. puakkee trovkaa mian b±tpi?saot ?±mpii seckdei?±mn±±

n≥i seckdeipraohluah daoy totual nÄv kaa?a?ph≥ybaab pii ?±mpÄÄ baab rob±h puakkee

haÜy sabbaay riikriay nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot.

daoy mian setthi?±mnaac thvÄÄ

cia neakd±mnaa∑ preahyeesuu krih

neak ?aac b±∑rian monuh daoy

?±mnaac nÜ∑ setthi?±mnaac dael

“seckdeipraohluah nÜ∑ mook daoy

nÜ∑ taam royea? seckdeimeetaa

ka?ro?naa nÜ∑ preahkun n≥i

preahm≥≥sii d±± b±±re?sot” haÜy

kmian ruubkaay naa“ ?aac ruahnÜo

kno∑ vaotta?mian n≥i preah baan

laÜy lÄÄkl≥≥∑tae daoy bonkuÄn

nÜ∑ seckdeimeetaa ka?ro?naa nÜ∑

preahkun n≥i preahm≥≥sii d±±

b±±re?sot” (niifai tii 2 2:6,8). nÜo

peel dael monuh mook daÜmbei totual yook d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih dael baan

sdaa laÜ∑ viñ haÜy totual pi?thiikaa n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak daoy

setthi? ?±mnaac boppaccÜta?phiap puakkee nÜ∑ baan praak±d thaa puakee “kee nÜ∑ min

trov b±hb±∑ caol rohoot laÜy” (preahkumpii moomoon tumpoa c±mn±±∑ cÄÄ∑).

nÜo peel dael kaayuÄldÄ∑ rob±h neak ?±mpii d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu

krih riik c±mraÜn nuh b±mn±±∑ praathnaa rob±h neak daÜmbei caekcaay d±mnÄ∑

l?±± nÜ∑ riikc±mraÜn dae. neak nÜ∑ mian ?aar±m dooc cia liihai mian dael thaa “cia

kaas±mkhan b±mphot daÜmbei thvÄÄ ?aoy pr±ciacuÄn tea∑laay nÜo lÄÄ phaendei baan

dÄ∑” (niifai tii 2 2:8).

pr±thian Ezra Taft Benson baan b±∑rian thaa: “yÄÄ∑ trov baan b±ñcia daoy preah daÜmbei

noam yook d±mnÄ∑ l?±± nih tÜo kan pi?phuplook tea∑muul. nih haÜy cia muulÄhaet dael

k±mn±t c±mnam


3

yÄÄ∑ trovtae ruam saamaakii knia nia peel paccopb±n nih. mian tae d±mnÄ∑ l?±± tee dael

?aac s±∑kruah pi?phuplook pii tuklumbaak n≥i kaab±mphlec b±mphlaañ baan. mian tae

d±mnÄ∑ l?±± tee dael nÜ∑ b±∑ruab b±∑ruam monuh krub ciat saah tea∑?±h ?aoy mian

s±nte?phiap. mian tae d±mnÄ∑ l?±± tee dael nÜ∑ noam yook mook nÄv seckdei?±mn±±

so?phea?mea∑kuÄl nÜ∑ seckdeis±∑kruah d±l kromkruasaa monuhciat. (The Teaching of

Ezra Taft Benson [1988], 167).

neak trovbaan hau daÜmbei thvÄÄ cia d±mnaa∑ preahyeesuu krih nÜo kno∑ kaacuay

monuh ?aoy baan creah s?aat pii ?±mpÄÄbaab rob±h puakkee . neak thvÄÄ doocneh daoy

kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy mook ?ae preahkrih haÜy phlah kumnit mook rook d±mnÄ∑

l?±± rob±h truÄ∑ dael baan sdaa laÜ∑ viñ. daÜmbei mook ?ae preah?±∑ s±∑kruah puakkee

trovtae mian seckdeicumnÜa kaapraecet— thvÄÄ kaaplahpdoo dael cambac daÜmbei noam

ciivit puakkee baan sr±±b ciamuay nÜ∑ kab±∑rian rob±h truÄ∑. neak ?aac cuay monuh

a?phi?voat seckdeicumnÜa dooc nuh daoy kaab±∑rian puakkee ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ

n≥i d±mnÄ∑ l?±± taam royea? preahviññian haÜy ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy ta∑cet ruah nÜo

taam kaab±∑rian nuh. kaareaksaa kaata∑cet nih riabc±m puakkee s±mrab seckdeisaññaa

n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak haÜy nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sot d±± vi?seh vi?saal. kaa tea∑?±h nuh kÜÜ daÜmbei prae ceñ pii phiap cia “sac

chiam” haÜy klaay tÜo cia puakb±±re?sot“ daoysaa d±∑vaaythuan rob±h preah krih d±±

cia preah” (moosaay 3:19).

sa?kamma?phiap kaasÄksaa phtoal khluan rÜÜ kaasÄksaa ciamuay daikuu

coo thvÄÄ kaapi?nitpi?cay ?±mpii ruubphiap daÜmchÄÄ ciivit dael mian nÜo lÄÄ tumpoa nih nÜopeel dael neak sÄksaa ?±mpii kaani?mit nih daÜmchÄÄ ciivit dael mian nÜo kno∑ niifai tii 1 8 nÜ∑11. nÜo kno∑ kaani?mit nih daÜmchÄÄ ciivit d±mnaa∑ ?aoy seckdeisr±lañ rob±h preah (soommÄÄl niifai 11:21–22).

• taÜ liihai mian b±mn±±∑ ?avei b±ntoab pii kaot baan b±±re?phook phlaechÄÄ nuh haÜy?(soom mÄÄl niifai 18:10–18).

• nÜo kno∑ kaani?mit nuh taÜ pr±ciacuÄn trovkaa thvÄÄ ?avei daÜmbei puakkee ?aac b±±re?phookphlaechÄÄ nuh baan? taÜ yÄÄ∑ trov thvÄÄ ?avei daÜmbei totual baan pooc≥y n≥i d±∑vaaythuantea∑?±h nuh? taÜ kaata∑cet nÜ∑ seckdeisaññaa cuay yÄÄ∑ ?aoy baan pooc≥y tea∑nih taamrobiab naa?

• kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak taÜ ?avei tÜo dael cia ka?ra?neya?kec rob±hneak kno∑ kaacuay neak d±±t≥i svae∑rook nÜ∑ totualtian phlaechÄÄ n≥i d±mnÄ∑ l?±± baan?

d±mnÄ∑ l?±± pr±tian poo d±l krom kruasaasaad±mnÄ∑ ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih pr±tian

poo d±l kromkruasaa. piipruah tae kaasdaa laÜ∑ viñ thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ yuÄl ?±mpii

koolb±mn±±∑ preah s±mrab kromkruasaa “phaena?kaa n≥i so?phea?mea∑kuÄl rob±h

preah thvÄÄ ?aoy tumneaktumnoo∑ cia kruasaa cehtae b±nt±± rohoot huah pii seckdeislab.

pi?thii b±±re?sot nÜ∑ seckdeisaññaa d±± pi?sed tea∑ ponmaan dael mian nÜo kno∑

preahvi?hia b±±re?sot thvÄÄ ?aoy bokkuÄl niimuay niimuay ?aac vil tr±l±b mook voata?mian

n≥i preah viñ haÜy thvÄÄ ?aoy kruasaa baan ruabruam cuabcum knia nÜo ?±hkaal cianic.

(krom kruasaa kaapr±kah d±l pi?phuplook” Ensign, khae vicca?kaa chnam 1995, 102).

k±mn±t c±mnam


4

nÜo lÄÄ phaendei tumneaktumnoo∑ kno∑

kruasaa ?aac cia pr±phup khlah n≥i

phiapsabbaay riikriay d±± ?±hcaa. saata∑

k±mpu∑tae viay pr±haa c±mpuah kromkruasaa

daoy krub vi?thii haÜy mian krom kruasaa cia

craÜn k±mpu∑tae mian kaabaekbak knia

daoysaa tae kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±h via

nuh. saad±mnÄ∑ ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± rob±h

preahyeesuu krih dael baan sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑

pd±l atthe?phiap ?aoy krom kruasaa daÜmbei

puakkee ?aac baan ruabruam knia s±mrab peel

nih nÜ∑ ?±hkaal cianic. daoy kaaruahnÜo taam

koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± krom kruasaa nÜ∑ cuab nÄv s±nte?phiap seckdei?±mn±± nÜ∑

ñian dael teaktoo∑ haÜy mian kooldau nÜo kno∑ ciivit nih. taam royea? puÄnlÜÜ n≥i

d±mnÄ∑ l?±± krom kruasaa ?aac rook d±mn±h sraay ?±mpii kaaphoancr±l±m kaachluah

toaht≥≥∑ nÜ∑ ?u?pa?sak nia nia. kruasaa dael bakbaek mook pii kaakhvae∑ kumnit knia

?aac nÜ∑ phsahphsaa baan taam royea? kaapraecet kaa?a?ph≥ytooh nÜ∑ seckdeicumnÜa

nÜo kno∑ ?±mnaac n≥i d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih. “so?phea?mea∑kuÄl nÜo

kno∑ ciivit n≥i kruasaa ?aac s±mrac baan b±mphot nÜo peel thvÄÄ taam kaab±∑rian n≥i

preah?±mcah yeesuu krih. kruasaa nÜ∑ ?aapiapi?pia dael mian cookc≥y sophea?mea∑kuÄl

kÜÜ baan sthaapa?naa nÜ∑ reaksaa daoy koolkaa n≥i seckdeicumnÜa kaa?a?thi?thaan

kaapraecet kaakoorup seckd≥isr±lañ knia seckdeimeetaa ka?ro?naa kaa∑ia nÜ∑ kamvi?thii

k±msaan l?±± l?±± tea∑laay.” (Ensign, khae viccha?kaa chnam 1995, 102).

coo pyiayiam svae∑rook nÜ∑ b±∑rian kromkruasaa—?ovpuk mdaay nÜ∑ koon koon—

dael puakkee ?aac cuay knia tÜo viñ tÜo mook nÜo kno∑ kaaruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±±

haÜy nÜo tii b±mphot puakkee trov baan phsaaphcoab cia krom kruasaa daoysaa

setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

kaab±∑rian daoy preahviññianpiipruah tae d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih “preahceehsdaa n≥i preah nÜ∑ cuay

s±∑kruah d±l neaknaa dael cÜa” (room 1:16) saad±mnÄ∑ sdei ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i

d±mnÄ∑ l?±± trovtae b±∑rian daoy preahceehsdaa d±± teevÄphiap—preahceehsdaa n≥i

preahviññian b±±re?sot dael cia ?±∑ tii bei n≥i krom preah. cia ñÜkñoab truÄ∑ tae∑tae trov

baan hau thaa cia preahviññian haÜy keckaa muay kno∑ c±mnoam keckaa rob±h truÄ∑

nuh kÜÜ daÜmbei b±∑rian nÜ∑ thlae∑ ?±mpii seckdeipit. nÜo peel dael neakb±∑rian daoy

preahceehsdaa preahviññian b±ore?sot nÜ∑:

• b±∑rian neak ?±mpii kaapit thmei nÜ∑ rumlÜk pii krub tea∑ seckdei dael neak baan

rian (soom mÄÄl yoohaan 14:26).

• seckdei dael trov ni?yiay nÜ∑ baan pr±tian d±l neak roal knia nÜo c±m mao∑ nuh ?ae∑

(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 84:85).

• noam yook saad±mnÄ∑ coo tÜo kno∑ cet n≥i kooncau monuh dael neak b±∑rian (soom

mÄÄl niifai 33:1).

• thlae∑ tiib±ntoal n≥i kaapit ?±mpii saad±mnÄ∑ rob±h neak haÜy nÜ∑ cia saaksei d±l

piak s±mdei rob±h neak (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 100:5–8).

• cuay neak dÄ∑ ?±mpii seckdeitrovkaa rob±h monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian (soom

mÄÄl ?aalmaa 12:7).

“keckaa preah?±mcah d±±

s±mkhan cia∑ kee b±mphot dael

neak nÜ∑ thvÄÄ nuh nÜ∑ nÜo

kno∑ coñcea∑ n≥i keeha?thaan

phtoal rob±h neak.”

– PR∞THIAN HAROLD B. LEETHE TEACHING OF HAROLD B. LEE, CRÄÄHRÄÄH DAOY

CLYDE J. WILLIAM (1996), 280

k±mn±t c±mnam


5

preahviññian mian saara?s±mkhan nah nÜo kno∑ kaab±∑rian seckdeipit n≥i d±mnÄ∑l?±±

nÜo kno∑ vi?thii muay dael nÜ∑ sthaapa?naa seckdeicumnÜa rob±h neak d±±t≥i. nÜo peel

dael neak khÄtkh±m prÄ∑prae∑ ?a?phi?voat seckdeicumnÜa daÜmbei pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ

preahviññian neak kuatae:

• ?a?thi?thaan daÜmbei mian preahviññian (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:14).

• cumreah cet neak ?aoy baan b±±re?sot (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 112:28).

• reaksaa b±tbaññat tea∑laay (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:77, 19).

• coo khÄt kh±m pyiayiam daÜmbei baan preahb±ntuul preah (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±±

11:21, 84:85).

• b±∑rian daÜmbei ?aoy neak d±±t≥i baan yuÄl dÄ∑ ?±mpii saad±mnÄ∑ rob±h neak haÜy

nÜ∑ trov baan s?aa∑ laÜ∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 50:13–22).

• a?nu?voat seckdeicumnÜa (soom mÄÄl moroonai 10:7).

neak trov baan tae∑ta∑ s±mrab kaahau b±mraÜ d±± pi?sed rob±h neak ciamuay nÜ∑

seckdeis±nyaa thaa preahviññian nÜ∑ trov pr±tian d±l neak nÜo peel cuab nÜ∑ seckdeitrovkaa

dael baan riabc±m pii preah?±mcah. coo tiañ yook ?attha?pr±yoac pii ?±mnaoytian n≥i

peahviññian b±±re?sot dael nuh kuatae cia b±mn±±∑ praathnaa d±± pit praak±d rob±h neak.

?±mnaac nÜ∑ setthi?±mnaac n≥i kaahau ?aoy b±mraÜ rob±h neakneakphs±pphsaay saasnaa trov tÜo “daoy ?±mnaac n≥i kaatae∑ta∑ dael [koat] trov baan

tae∑ta∑ nuh daoy kaapr±kah prab pii d±mnÄ∑ d±± riikriay n≥i seckdei?±mn±± d±± thom

kÜÜcia d±mnÄ∑ l?±± d±± ?±hkal cianec” (koo nÜ∑ s±± 79:1). neak mian setthi?±mnaac daÜmbei

pr±kah d±mnÄ∑ l?±±. baÜsen cia neakkan boppaccÜta?phiap neak mian setthi?±mnaac

daÜmbei b±mraÜ pi?thiikaa phsee∑ phsee∑. kaal dael neak poopeñ daoy kaa?a?thi?thaan

nÜ∑ kaa?a?nu?voat pr±k±±b daoy phiapsaks±m nuh neak nÜ∑ totual ?±mnaac khaa∑

viññian dael cia phoahtaa∑ n≥i kaahau b±mraÜ rob±h neak. coo kom khlaac rÜÜ khmah

?ian ?±mpii kaab±mpeñ peesa?ka?kam nih laÜy. priab baan nÜ∑ koon proh tea∑laay rob±h

moosaay neak trov b±∑rian daoy preahceehsdaa nÜ∑ setthi?±mnaac n≥i preah (soom mÄÄl

?aalmaa 17:2–3).

kaal dael baan trov ñ≥≥k ceñ daoy ?±mnaac boppaccÜta?phiap neak baan totual setthi?

nÜ∑ ?aeka?set daÜmbei thvÄÄ cia t±mnaa∑ preah?±mcah. neak baan totual seckdeib±ñceak

cia phlovkaa dael thaa trov noam setthi?±mnaac tÜo kan pi?phuplook. pr±thian Spencer

W. Kimball baan mian pr±saah thaa: “pi?thii ñ≥≥k ceñ cia kaa b±ñceak pii seckdeipit via

cia kaañ≥≥k ceñ pii ?±mpÄÄ baab ñ≥≥k ceñ khaa∑ ria∑kaay ñ≥≥k ceñ pii ?avei ?avei dael cia

phiapc±∑?iat phiaptiab phiapsaahaav phiapthaoktiab rÜÜ k±± ñ≥≥k ceñ pii phiapbaatphsaa

ñ≥≥k ceñ pii pi?phuplook daÜmbei tÜo rook kaakit nÜ∑ sa?kamma?phiap dael mian

k±mret pr±saÜ cia∑. pooc≥y kÜÜ pÜ∑ ph?aek nÜo lÄÄ kaapr±te?bat dael poopeñ daoy

seckdeicumnÜa” (The Teachings of Spencer W. Kimball, pi?nit phtia∑phtoat daoy Edward

L. Kimball [1982], 478).

ciamuay knia nÜ∑ setthi?±mnaac rob±h neak mook nÄv kaatotual khoh trov daÜmbei

ruahnÜo daoy phiapsaks±m n≥i kaahau b±mraÜ rob±h neak. kno∑ niam cia neakd±mnaa∑

rob±h preah?±mcah neak trov “thvÄÄ cia kumruu d±l puakneakcÜa” (thiimoothee tii 1 4:12).

coo khÄtkh±m ruahnÜo taam b±tbaññat rob±h preah haÜy reaksaa seckdeisaññaa dael

neak baan thvÄÄ nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot yuÄldÄ∑ preahkumpii so?phiap riabsaa

mook toan mao∑ nÜ∑ pÜ∑ ph?aek baan thvÄÄ taam kaa naenaom n≥i miatÄthaan rob±h

neakphs±pphsaay tea∑ s±mliak b±mpeak kaakat s±k sr±lañ monuh dael neak b±mraÜ nÜ∑

k±mn±t c±mnam


6

neak thvÄÄkaa ciamuay knia. koorup preahniam preah?±mcah taam royea?

sa?kamma?phiap rob±h neak.

b±nthaem pii lÄÄ setthi?±mnaac neak trovtae ?a?nu?voat ?±mnaac nÜo kno∑ keckaa rob±h

neak. setthi?±mnaac dael neak baan totual ?aac noam ?aoy neak mian ?±mnaac. taam

kaapit tÜo ?±mnaac khaa∑ viññian cia phoahtaa∑ muay dael b±ñceak thaa setthi?±mnaac

rob±h neak kÜÜ pit. ?±mnaac khaa∑ viññian cia ?±mnaoy dael ?aac thvÄÄ ?aoy neak

pr±te?bat keckaa rob±h neak pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap.

?±mnaac nÜ∑ setthi?±mnaac rob±h neak kuatae trov baan b±ñceak ?aoy khÄÄñ nÜo peel

neak thvÄÄ keckaa nÜ∑ b±∑rian. ?±mnaac ?aac trov baan sdae∑ ?aoy khÄÄñ nÜo kno∑

keckaa dael neak thvÄÄ dooc cia:

• trov baan dÄknoam daoy preahviññian daÜmbei ?aoy ni?yiay ?avei dael preah?±mcah

c±∑ ?aoy neak ni?yiay nÜo c±m peel nuh ?ae∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 84:85).

• totual kaanaenoam ?±mpii tii k±nlae∑ dael trov tÜo rÜÜ pii ?avei dael trov thvÄÄ (soom

mÄÄl koo nÜ∑ s±± 28:15, 31:11, 75:26–27).

• daoy mian b±ñceak pii tiib±ntoal rob±h neak dael mian preahviññian cia saaksei (soom

mÄÄl niifai tii 2 33:1, koo nÜ∑ s±± 100:5–8).

• coolruam kno∑ pi?thiikaa nia nia n≥i seckdeis±∑kruah (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 84:19–20).

• pd±l kaapr±setthi?poo baÜsencia neak cia ?≥≥ldÄÄ (soom mÄÄl yaakob 5:14–15).

• kaa?a?thi?thaan ciamuay nÜ∑ s±mrab monuh dael neak thvÄÄ kaa ciamuay (soom mÄÄl

?almaa 6:6, 8:18–22, 10:7–11, 31:26–35, koo nÜ∑ s±± 75:19).

• b±∑haañ kdeisr±lañ c±mpuah preah?±mcah kruasaa rob±h neak thvÄÄ cia mit c±mpuah

neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ c±mpuah monuh dael neak b±mraÜ.

kaasÄksaa preahkumpii

taÜ neaktotual ?±mnaac daoy vi?thii naa?

?almaa 17:2–3 koo nÜ∑ s±± 53:3 koorinthooh tii 1 2:4

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa daoy phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa muay daikuu

coo s±mlÄ∑ tÜo lÄÄ ruub kumnuu rob±h preah?±mcah dael k±mpu∑ tae tae∑ta∑ saaveak haÜyb±ntoab mook soom ?aan yoohaan 15:1–16.

taÜ nÜo kno∑ vi?thii ?avei dael preahyeesuu cia daÜm tumpea∑baaycuu? taÜ neak ?aac ciam≥≥k daÜm tumpea∑baaycuu nuh daoy robiab naa? taÜ pi?thii ñ≥≥k ceñ rob±h neak teaktoo∑nÜ∑ tumneaktumnoo∑ nih yaa∑ dooc mdec?

coo ?aan seckdeib±ñceak md±±∑ tiat. coo s±see pii ?aar±m md±±∑ tiat. coo s±see pii ?aar±mnÜ∑ kumnit rob±h neak pii ?avei dael neak baan ?aan. roal peel dael neak sÄksaa pii cumpuuknih soom thvÄÄ kaa nih md±±∑ tiat. coo thvÄÄ k±mn±t c±mnam pii kaaphlahpdoo n≥i ?aar±mrob±h neak roal peel.

coo sÄksaa koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 109:13–15, 21–30, 38–39, 55–57 baan d±±ksr±∑mook pii pi?thii ?uttÜh bua∑sua∑ dael mian kaab±mphoh kumnit rob±h pyiakaarei yoosaeb smiits±mrab preahvi?hia b±±re?sot nÜo Kirtland. taÜ mian pooc≥y ?avei khlah dael yoosaeb smiitbaan tuul som s±mrab seckdeism±htr±∑?

k±mn±t c±mnam


7

d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krihd±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih ?aoy

n≥y yaa∑ cbah tea∑ saad±mnÄ∑ nÜ∑

koolb±mn±±∑ rob±h neak dael thaa d±mnÄ∑

l?±± puÄnyuÄl tea∑ “?avei” nÜ∑ “muulÄhaet”

n≥i keckaa rob±h neakphs±pphsaay saasnaa.

preah?±∑ s±∑kruah baan ?aoy attha?n≥y pii

d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ daÜmbei ruam

b±ñcool koollatthi? d±± s±mkhan muay

c±mnuan. truÄ∑ yia∑ mook pi?phuplook

daÜmbei thvÄÄ taam chantea? preahvoobeidaa

haÜy preahvoobeidaa truÄ∑ b±ñcuun truÄ∑

mook pi?phuplook daÜmbei trov chkaa∑ nÜo

lÄÄ chÄÄchkaa∑ . daoysaa d±∑vaaythuan nÜ∑

kaaruah laÜ∑ viñ rob±h truÄ∑ monuh roal

ruub nÜ∑ trov baan ∑ÄÄb laÜ∑ choo nÜo khaa∑

muk preahkrih daumbei thvÄÄ kaacumnum

cumreah ?±mpii keckaa rob±h puakkee

tuahbei cia keckaa l?±± rÜÜ k±± cia keckaa

?aakr±k kdei. c±mpuah cuÄn tea∑laay naa dael

baan ?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑

preahkrih praecet pii ?±mpÄÄbaab haÜy thvÄÄ

pi?thii boncromuc tÜk nÜo kno∑ preahniam

preahkrih nuh puakkee ?aac nÜ∑ ñ≥≥k ceñ cia

b±±re?sot daoy preahviññian b±±re?sot. baÜsen

cia puakkee suutroam d±l tii b±mphot nuh

puakkee?aac nÜ∑ choo daoy kmian snaam pr±lak nÜo khaa∑ muk preahkrih nia th∑ai co∑

kraoy haÜy nÜ∑ coo nÜo tii s±mraak n≥i preah?±mcah. preahkrih nÜ∑ kan puakkee daoy

kmian tooh k±mhoh nÜo pii muk preahvoobeidaa. truÄ∑ nÜ∑ cia preahs±∑ruab s±∑ruam

nÜ∑ cia preah?±∑ koamtroo rob±h puakkee. c±mpuah cuÄn tea∑laay naa dael min

suutroam daoy sm±htr±∑ d±l tiib±mphot tee nuh puakkee nÜ∑ “b±h caol tÜo kno∑ phlÄÄ∑

. . . piipruah tae seckdeiyutte?thoa n≥i preahvoobeidaa.” (soom mÄÄl niifai tii 3 27:13–22,

priabthiab nÜ∑ niifai tii 2 3:110–21, niifai tii 3 11:31–41, koo nÜ∑ s±± 76:40–42, 50–53.)

“b±∑rian koolkaa tii muay n≥i

d±mnÄ∑ l?±±–b±∑rian koolkaa

tea∑ nuh md±±∑ tiat: neak nÜ∑

khÄÄñ thaa pii muay th∑ai tÜo

muay th∑ai kumnit thmei

b±nthaem tiat nÜ∑ b±∑haañ d±l

neak daÜmbei b±mphlÜÜ ?±mpii

koolkaa tea∑ nuh tÜo d±l puakkee.

neak ?aac b±∑kaÜt kaayuÄldÄ∑

n≥i koolkaa tea∑ nuh baan hauy

via nÜ∑ thvÄÄ ?aoy neak mian

kaayuÄl dÄ∑ kantae cbah laÜ∑.

b±ntoab mook neak nÜ∑ mian

s±matta?phiap daÜmbei thvÄÄ

?aoy [monuh] dael neak b±∑rian

mian kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii koolkaa

nih kantae cbah laÜ∑ thaem tiat.”

– HYRUM SMITHHISTORY OF THE CHURCH, 6:323

k±mn±t c±mnam


8

koolb±mn±±∑ n≥i d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ daÜmbei lia∑ cumreah monuh look pii ?±mpÄÄbaab

rob±h puakkee daÜmbei puakkee ?aac totual ? seckdeimeetaa ka?ro?naa n≥i preah?±∑

s±∑kruah nÜo th∑ai kat seckdei. haet doocneh c±mnoc phdaot ?aar±m n≥i siavphÜo nih

dael via mian saara?s±mkhan cia∑ kee nuh kÜÜcia keckaa neak thvÄÄ cia ria∑ roal th∑ai

daumbei ?±ñcÄÄñ monuh d±±t≥i ?aoy mook ?ae preahkrih daoy kaacuay puakkee ?aoy

totual d±mnÄ∑ l?±± dael baan kaasdaa laÜ∑ viñ taam royea? cÜmnÜa nÜo lÄÄ preahyeesuu

krih nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑ kaapraecet kaatotual boncromuc tÜk kaatotual

?±mnaoytian cia preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaasuutroam d±l tii b±mphot.

bokkuÄl mneak mneak nÜ∑ krom kruasaa niimuay niimuay nÜ∑ cabphdaÜm thvÄÄ

taam kumruu preahyeesuu krih nÜo peel dael puakkee ?a?nu?voat seckdei cuimnÜa lÄÄ

truÄ∑ haÜy praecet pii ?±mpÄÄ baab rob±h puakkee. puakkee totual kaarumd±h baab taam

royea? pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ daoy kaatotual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot

pii monuh mneak dael mian setthi?±mnaac mook pii preah daÜmbei thvÄÄ pi?thiikaa

tea∑nih. b±ntoab mook kee suutroam d±l tii b±mphot rÜÜ ?aac ni?yiay baan thaa puakkee

trov b±nt±± rohoot ?±h muay ciivit nÜo kno∑ kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa lÄÄ preahkrih

daoy kaapraecet nÜ∑ kaarumlÜk seckdeisaññaa dael puakkee baan thvÄÄ. tea∑?±h nih

min m≥≥n cia cumhian dael puakkee kroantae thvÄÄ tae md±±∑ kno∑ muay ciivit nuh tee

pontae nÜo peel dael puakkee thvÄÄ md±±∑ haÜy md±±∑ tiat cumhian tea∑nih nÜ∑ klaay

tÜo cia kumruu n≥i ruÄ∑voan s±mrab ciivit kantae pr±saÜ laÜ∑. cia kaapit nih kÜÜcia vi?thii

tae muay kuÄt n≥i kaaruahnÜo dael nÜ∑ noam mook nÄv phiapsoksaan n≥i mÄnnea?se?kaa

haÜy ?aac thvÄÄ ?aoy kooncau preahvoobeidaa sua ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑ tii

voatta?mian rob±h truÄ∑.

kaakoorup pr±te?bat d±l preahyeesuu krih kÜÜcia kaata∑cet ?±h muay ciivit. taam royea?

kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa kaapraecet kaatotual boncromuc tÜk haÜy pdacñaacet

b±mraÜ preahkrih hauy b±ntoab mook totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot

yÄÄ∑ ?aac mian b±tpi?saot kaapyiabaal khaa∑ viññian kaa?aph≥y tooh pii ?±mpÄÄbaab nÜ∑

kaaphlah saasnaa daoy peñleñ tÜo ?ae preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.

cuay monuh b±∑kaÜn nÄv seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih hauy noam

mook rook kaapraecet daoy kaab±∑rian nÜ∑ kaathlae∑ tiib±ntoal thaa phiap d±± peñleñ

n≥i d±mnÄ∑l?±± rob±h preahyeesuu krih nÜ∑ setthi?±mnaac n≥i boppaccÜta?phiap trov baan

sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ daoy kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy ruahnÜo taam kaab±∑rian rob±h truÄ∑.


taÜ ?avei tÜo dael cia d±mnÄ∑ l?±± rÜÜ cia koollatthi rob±h preahkrih?

niifai tii 2 31:10–21 niifai tii 3 11:31–41 niifai tii 3 27:13–22

saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ: muulÄthaan krÜh n≥i cumnÜamin thaa cia nÜo tiik±nlae∑ naa dael neakb±mraÜ rÜÜ cia monuh naa dael neak b±∑rian

nuh tee coo phdaot kaab±∑rian rob±h neak tÜo lÄÄ kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i

preahyeesuu krih. “preah?±mcah nÜ∑ pr±tian poo d±l neak nÜo peel dael neak b±∑rian

saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ tÜo kan pi?phuplook thaa phiap?±hs±∑khÜm trovkaa

d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih” (“Statement on Missionary Work,” saali?khÄt rob±h

kÄna?pr±thian tii muay th∑ai tii 11 khae thnuu chnam 2002). kaal dael neak sÄksaa ?±mpii

koollatthi? tea∑laay nÜo kno∑ meerian s±mrab neakphs±bphsaay saasnaa neak nÜ∑ khÄÄñ

thaa yÄÄ∑ mian saad±mnÄ∑ muay. taam royea? pyiakaarei sa?may thmei preah baan

sthaapa?naa c±mneh dÄ∑ laÜ∑ viñ ?±mpii phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah dael phdaot

k±mn±t c±mnam


9

tÜo lÄÄ d±∑vaaythuan rob±h preahkrih haÜy nÜ∑ trov baan b±mpeñ daoy kaaruahnÜo

taam koolkaa nÜ∑ pi?thiikaa tii muay n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

trov praak±d thaa monuh mneak mneak dael neak b±∑rian mian kaayuÄl dÄ∑ yaa∑ cbah

?±mpii keckaa dooc t±± tÜo nih:

• preah cia preahvoobeidaa pit rob±h yÄÄ∑ nÜo ?ae sthaansua. truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑. monuh

krub ruub nÜo lÄÄ phaendei nih cia koon rob±h preah haÜy cia sa?maacÜk n≥i kruasaa

rob±h preah. preahyeesuu krih cia preahriaca?botraa n≥i preah haÜy cia preah?±∑

s±∑kruah nÜ∑ cia ?±∑praohluah yÄÄ∑.

• preahvoobeidaa baan choo∑ d±l koon koon rob±h truÄ∑ ta∑pii cumnoan n≥i preahkumpii

b±±re?sot daoy kaab±∑haañ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ tÜo pyiakaarei. cia ?a?ko?s±l mian

monuh cia craÜn baan pa?de?saet d±mnÄ∑ l?±± nuh soombei tae monuh khlah dael baan

totual yook d±mnÄ∑ l?±± k±± thvÄÄ kaaplahpdoo koollatthi? nÜ∑ pi?thiikaa nia nia n≥i

d±mnÄ∑ l?±± haÜy k±± thleak tÜo kno∑ kaakmian seckdeicumnÜa nÜ∑ mian kaakb±t

saasnaa.

• preahvoobeidaa yÄÄ∑ dael kuÄ∑ nÜo ?ae sthaan sua baan b±ñcuun botraa s±mn±b truÄ∑

preahyeesuu krih mook kan phaendei. truÄ∑ baan b±∑kaÜt ?aoy mian ?apphuuta?haet

haÜy truÄ∑ b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. truÄ∑ thvÄÄ ?aoy d±∑vaaythuan baan

s±mrac haÜy baan ruah laÜ∑ viñ.

• cabphdaÜm daoy kaani?mit lÄÄk tii muay cia thmei md±±∑ tiat preah truÄ∑ choo∑ d±l

koon koon truÄ∑ daoy seckdeisr±lañ. truÄ∑ baan sdaa d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu

krih nÜ∑ setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap haÜy truÄ∑ baan riabc±m saasnaacak rob±h

truÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei laÜ∑ viñ taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit. preahkumpii

moomoon nih cia phoahtaa∑ d±± ceak cbah n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ nih.

nÜo peel neak cuay saasnaakuÄnkaarei ?aoy

khÄÄñ pii tumruÄ∑ n≥i kaakb±t saasnaa nÜ∑

kaasdaa laÜ∑ viñ puakkee nÜ∑ riabc±m khluan

daÜmbei yuÄl ?±mpii seckdeitrovkaa d±±

mohe?mia daÜmbei ?aoy mian kaasdaa laÜ∑ viñ

nia th∑ai co∑ kraoy. puakkee nÜ∑ khÄÄñ ?±mpii

seckdeitrovkaa daÜmbei totual yook d±mnÄ∑ l?±±

dael baan sdaa laÜ∑ viñ totual yook pi?thiikaa

n≥i seckdeis±∑kruah daoy setthi?±mnaac n≥i

boppaccÜta?phiap dael baan sdaa laÜ∑ viñ haÜy

daÜ taam phlov tÜokan ciivit ?±hkal cianic. coo

cuay monuh ?aoy dÄ∑ thaa saasnaacak nih min

m≥≥n cia saasnaacak phsee∑ thmei muay tiat tee

haÜy k±± min m≥≥n cia saasnaa rob±h cuÄn ciat

?aameerika∑ nuh dae. pontae via cia kaasdaa laÜ∑

viñ n≥i “ phiappeñleñ [n≥i] d±mnÄ∑ l?±± (koo nÜ∑

s±± 1:23) dael dooc knia nÜ∑ kaabaÜks±mdae∑

nÜ∑ kaab±∑rian ta∑ pii kria d±mboo∑ mook ml≥h.

preahkumpii moomoon sakkheib±t muay tiat ?±mpii preahyeesuu krih kÜÜ cia

phoahtaa∑ yaa∑ ceakcbah thaa yoosaeb smiit cia pyiakaarei haÜy thaa d±mnÄ∑ l?±± rob±h

preahyeesuu krih trov baan sdaa laÜ∑ viñ haÜy. via cia muulÄthaan n≥i saasnaa rob±h

yÄÄ∑ cia pr±phub dael pr±k±±b daoy ?±mnaac yaa∑ khla∑ s±mrab b±∑rian saad±mnÄ∑ nih.

seckdeipit d±± s±mkhan s±mkhan muay c±mnuan trov baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea?

k±mn±t c±mnam


10

yoosaeb smiit daoy ruam b±ñcool tea∑ c±mnehdÄ∑ dael thaa preah cia preahvoobeidaa

rob±h yÄÄ∑ haÜy thaa yÄÄ∑ cia koon truÄ∑ khaa∑ viññian thaa yÄÄ∑ baan ruahnÜo ciamuay

truÄ∑ pii mun cab k±mnaÜt haÜy thaa kromkruasaa ?aac ruahnÜo ciamuay knia cia ria∑

rohoot nÜo ?ae tii voatta?mian rob±h preah taam royea? d±∑vaaythuan preahkrih daoy

kaakoorup taam krÄtvi?n≥y nÜ∑ koolkaa tea∑laay n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

preahkumpii moomoon nih cia phoahtaa∑ ?±mpii seckdeisr±lañ rob±h preah c±mpuah

koon koon truÄ∑. via b±∑haañ thaa preah mian preahb±ntuul mook kan koon koon truÄ∑.

nÜo peel dael neak b±∑rian nÜ∑ thlae∑ tiib±ntoal coo ?±ñcÄÄñ monuh mneak ?aan

preahkumpii moomoon nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii saad±mnÄ∑ nih. monuh mneak mneak

dael neak b±∑rian trovtae s±mrac cet baÜsen cia puakkee totual yook preahkumpii

moomoon thaa cia vi?vea?rÄna? mook pii preah rÜÜ k±± tee.

coo tuk cet tÜo lÄÄ kaas±nyaa d±± ?±hkal nÜo kno∑ moroonai 10:3–5. coo thvÄÄ ?avei

?avei krub yaa∑ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap daÜmbei ?aoy monuh krub knia ?aan svae∑

yuÄl pii preahkumpii haÜy tuul som preah daoy cet sm±htr±∑ thaa taÜ preahkumpii nih

cia preahkumpii pit rÜÜ k±± ?±t. saaksei dael cia preahviññian b±±re?sot nÜ∑ klaay tÜo cia

muulÄthaan n≥i seckdeicumnÜa rob±h puakkee dael thaa preahkrih baan sdaa laÜ∑ viñ

saasnacak truÄ∑. soom cuay neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian daÜmbei mian kaa

b±ñceak khaa∑ preahviññian.

cuay neakd±±t≥i ?aoy thvÄÄ kaata∑cet: cr±±k noam tÜo kan cumnÜa nÜ∑kaapraecet

cuay monuh ?aoy mian kuns±mbat s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak

daoy kaab±∑rian puakkee ?±mpii koollatthi? pit nÜ∑ kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy praecet

nÜ∑ phlahpdoo ciivit taam royea? kaathvÄÄ nÜ∑ kaareaksaa kaata∑cet dael baan saa∑

seckdeicumnÜa puakkee nÜo kno∑ preahkrih. kaata∑cet tea∑?±h nih riabc±m monuh

daÜmbei thvÄÄ nÜ∑ reaksaa seckdeisaññaa pi?sed.

?≥≥ldÄÄ Jeffrey R. Holland baan b±∑rian thaa: “rÜa∑ d±mboo∑ dael neak nÜ∑ thvÄÄ trov

nÜo peel dael saasnaakuÄnkaarei prab neak thaa puakkee min baan ?aan rÜÜ ?a?thi?thaan

preahkumpii moomoon tee neak trov b±∑haañ kaakh±±kcet. . . . mian peel cia craÜn yÄÄ∑

min sov khv±l ?±mpii rÜa∑ tea∑ nih tee. nih cia ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic. nih kÜÜ cia

seckdeis±∑kruah d±l koon rob±h preah. phiap d±± ?±hkaal cianec rob±h saasnaakuÄnkaa rei

?aasray tÜo lÄÄ ?avei dael neak crÄÄh daÜmbei thvÄÄ. . . . nih cia vi?thii d±± s±mkhan

b±mphot dael saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ ?a?nuvoat taam. pontae baÜsen cia puakkee min dÄ∑

?±mpii kaacrÄÄhrÄÄh tee nuh yaa∑ haoc nah k±± mian neak dae dael dÄ∑ ?±mpii via. . . .


taÜ neak kua praÜ preahkumpii moomoon nÜo kno∑ keckaa phs±pphsaay saasnaa rob±hneak daoy robiab naa?

niifai tii 1 13:39 moroonai 10:3–5 koo nÜ∑ s±± 42:12–14niifai tii 2 29:8–10 koo nÜ∑ s±± 20:5–16

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan

coo nÜk kit thaa neak nÜ∑ s±see ?a?tha?b±t muay ?±mpii saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñs±mrab saapoadÄmian kno∑ srok muay. nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa coo s±see c±mn±±∑cÄÄ∑muay dael pi?poania ?±mpii c±mnoc ruam n≥i saad±mnÄ∑. b±ntoab mook coo k±t ?±mpiikumnit nÜ∑ ?aar±m rob±h neak ±mpii saad±mnÄ∑ daoy mian ruam b±ñcool tea∑ robiab n≥ikaaphlahpdoo n≥i vi?thei nei ciivit nÜ∑ robiab dael neak s±mlÄ∑ tÜo pi?phuplook nÜo cum viñneak thaa nÜ∑ tÜo cia yaa∑ naa baÜsen cia neak yuÄl ?±mpii preahkumpii pr±saÜ cia∑ nih.

k±mn±t c±mnam


11

doocneh trov tub skat nÄv sthaana?phiap baeb nih. coo b±∑rian daoy ?±mnaac nÜ∑ daoy

setthi?±mnaac pruah b±ntoab mook nÜ∑ trov pa?raac≥y baÜsen cia cumhian tii muay dael

cia cumhian naom tÜo kan kaareaksaa b±tbaññat nÜ∑ kaareaksaa seckd≥isaññaa min baan

cabphdaÜm daoy cookc≥y tee nuh” (Making and Keeping covenants,“ kaacakphsaay taam

phkaay ron±±b ?±mpii neakphs±pphsaay saasnaa khae meesaa 1997).

nÜo peel dael neak b±∑rian monuh ?aoy yuÄl ?±mpii phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael

baan sdaa laÜ∑ viñ kÜÜ neak trow “phsaay prab pii kaaprae cet” (koo nÜ∑ s±± 15:6).

kaapraecet mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ kaaphlahpdoo n≥i dua∑cet nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa

daÜmbei leahb±∑ ?±mpÄÄ baab nÜ∑ b±mraÜ preah. via mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑

kaab±ntiab khluan d±± tuÄnpluÄn c±mpuah preahviññian nÜ∑ kaacohcool taam chantea?

rob±h preah. via d±mrov ?aoy monuh b±∑kaÜn kaata∑cet rob±∑ puakkee daÜmbei ruah nÜo

kno∑ seckdeiproompria∑ ciamuay nÜ∑ chantea? rob±h preah. kaapraecet d±mrov ?aoy

mian kaaphlahpdoo daoy sm±hs±± nÜ∑ cia ria∑ rohoot n≥i kumnit b±mn±±∑ praathnaa

tumloab nÜ∑ sa?kamma?phiap phsee∑ phsee∑. kaapraecet cia b±tpi?saot viccÄmian dael

nÜ∑ noam mook phiapriikriay nÜ∑ seckdeisoksaan. coo klaahaan nÜ∑ mian seckdeisr±lañ

kno∑ kaacuay monuh ?aoy yuÄl pii ?avei dael puakkee trov thvÄÄ daÜmbei kaapraecet.

daoy kaa ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ kaata∑cet nuh neak ?aac dahtÜan puakkee nÜ∑

phd±l seckdeis±∑khÜm d±l puakkee pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap ph±±∑ dae.


taÜ kh±± kumpii tea∑nih b±∑rian ?avei khlah ?±mpii kaaphsaay prab n≥i kaapraecet?

?aalmaa 29:1–4 ?aalmaa 62:45 koo nÜ∑ s±± 15:6, 16:6?aalmaa 42:31 koo nÜ∑ s±± 14:8

pi?thiiboncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceakkaathvÄÄ boncromÜctÜk nÜ∑ kaathvÄÄ pi?thiib±ñceak s±mrab monuh dael neak b±∑rian

kÜÜcia c±mnoc k±ndaal n≥i koolb±mn±±∑ rob±h neak. pi?thii boncromÜctÜk kÜÜ s±mrab

kaarumd±h baab haÜy ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot nÜ∑ noam mook nÄv poc≥y

cia craÜn d±l neak tea∑laay naa dael mian phiapsaks±m. taam royea? pi?thiikaa tea∑nih

monuh ?aac coo mook taam tvia haÜy b±nt±± nÜo lÄÄ phlov dael noam tÜo kan ciivit d±±

?±hkal cianic. ?≥≥ldÄÄ daalin h. ?ooks baan mian pr±sah thaa; “yÄÄ∑ min phsaay nÜ∑ b±∑rian

daÜmbei noam monuh mook kan saasnaacak rÜÜ daÜmbei b±∑kaÜn sa?maacÜka?phiap

n≥i saasnaacak nuh tee. yÄÄ∑ min phsaay nÜ∑ b±∑rian kroantae b±ñcohb±ñcool monuh

?aoy mian ciivit ruahnÜo pr±saÜ cia∑ nuh tee. . . . pontae yÄÄ∑ ?±ñcÄÄñ monuh tea∑ ?±h

?aoy mook ?ae preahkrih daoy kaapraecet nÜ∑ totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñcaek

daÜmbei baÜk tvia n≥i nokoo seeleehstial s±mrab botraa nÜ∑ botrei n≥i preah. kmian noonaa

phsee∑ ?aac thvÄÄ keckaa nih baan tee? (”The Purpose of Missionary Work,“ kaacakphsaay

taam phkaay ron±±b ?±mpii neakphs±pphsaay saasnaa khae meesaa 1995).

peel dael neak b±∑rian ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± coo cuay puakkee ?aoy

yuÄl ?±mpii leakkhana? d±± pi?sed n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak. coo cuay

puakkee ?aoy yuÄl thaa kaa totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot cia pooc≥y d±±

thom cia∑ kee nÜo kno∑ ciivit nih haÜy cia koonsao n≥i seckdeis±∑kruah. preahviññian

nÜ∑ “b±∑rian [puakkee] nÄv krub seckdei tea∑?±h” (yoohaan 14:26). pr±thian Boyd K.

Packer baan b±∑rian thaa: “peel dael neak k±mpu∑ tae b±∑rian saasnaakuÄnkaarei pii

saasnaacak nÜ∑ k±mpu∑ tae riabc±m puakkee s±mrab pi?thii boncromuc daoy tÜk nuh

neak trov tae kit ph±±∑ dae ?±mpii ?±mnaoy n≥i preahviññian b±±re?sot—boncromÜctÜk

k±mn±t c±mnam


12

daoy phlÄÄ∑. coo cat tuk thaa khlia nih mian tae muay pr±yook. cia d±mboo∑ kÜÜcia

boncromÜc daoy tÜk haÜy b±ntoab mook boncromÜctÜk daoy phlÄÄ∑” (“The Gift of the

Holy Ghost: cia ?avei dael neakphs±bphsaay saasnaa krub knia kuatae dÄ∑—proom tea∑

sa?maacÜk krub knia ph±±∑ dae” sÄkkhaasaalaa s±mrab pr±thian peesa?ka?kam thmei

khae mi?tho?naa chnam 2003). pyiakaarei yoosaeb smiit baan b±∑rian thaa: “pi?thiibon

cromuc daoy tÜk cia pi?thii boncromuc tae peakk±ndaal tee haÜy via min l?±± tee baÜ

kmian pi?thiibon muay tiat—dael via cia pi?thiibon cromuc daoy preahviññian b±±re?sot”

(History of the Church, 5:499).

cuay neak tea∑laay naa dael neak b±∑ria∑ ?aoy yuÄl thaa daÜmbei mian kuns±mbat

krubkroan s±mrab totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak puakkee trovtae mian

leakkhan dael baan phd±l ?aoy nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckd≥isaññaa 20:37.

koo nÜ∑ s±± 20:37 kuns±mbat s±mrab boncromÜc tÜk

• b±ntiab kluan puakkee nÜo c±mpuah preah.

• mian b±mn±±∑ praathnaa totual boncromÜc tÜk.

• mook daoy mian cet s±∑ree∑ nÜ∑ viññian tuÄn tiab.

• prae cet ceñ pii ?±mpÄÄbaab tea∑?±h.

• mian chantea? daumbei lÄÄk dak khluan puakkee nÜo preahniam preahkrih.

• pdacñaa cet daÜmbei b±mraÜ preahkrih rohoot d±l tii b±mphot.

• b±∑haañ taam royea? keckaa rob±h puakkee thaa puakkee baan totual preahviññian n≥ipreahkrih dael noam ?aoy mian kaarumd±h baab rob±h puakkee.

b±ntoab pii neakphlah kumnit dael mian phiapsaks±m baan totual boncromuc tÜk

puakkee trov baan totual pi?thiib±ñceak thaa cia sa?maacÜk saasnaacak haÜy ?±mnaoytian

preahviññian b±±re?sot nÜ∑ trov baan pr±kuÄl ?aoy puakkee. pi?thiib±ñceak nih nÜ∑ kaÜt

laÜ∑ nÜo kraom kaanaenoam rob±h biiss±±b rÜÜ pr±thian saakhaa nÜo kno∑ kaapr±cum

saakraam±∑ b±ntoap pii totual boncromÜc tÜk haÜy phliam. nÜo peel dael pi?thiikaa pii

dac pii knia kno∑ royea? peel khlei nuh pi?thiib±ñceak baan b±ñcool b±∑krub b±mpeñ n≥i

pi?thii boncromÜc tÜk.


taÜ kno∑ vi?thii ?avei dael ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot cia ?±mnaoytian muaykno∑ c±mnaom ?±mnaoytian d±± ?±hcaa cia craÜn dael yÄÄ∑ ?aac totual?

niifai tii 3 19:1–13 yoohaan 3:5 kaalaatii 5:22–25koo nÜ∑ s±± 45:56–57 yoohaan 14:26 Guide to the Scriptures, “Holy Ghost”

taÜ haet ?avei baan cia neak phlah kumnit kuatae mian b±mn±±∑ c±∑ baan ?±mnaoytian n≥ipreahviññian b±±re?sot?

niifai tii 2 31:12–17 keckaa puakkee saaveak 8:14–17 keckaa puakkee saaveak 19:1–6niifai tii 2 32:1–5

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa ciamuay daikuu

coo sraavcriav rook kh±± kumpii dooc khaa∑ kraom nih haÜy nÜ∑ thvÄÄ b±ñcii n≥i kuns±mbatnÜ∑ seckdeisaññaa n≥i pi?thii boncromÜc tÜk. coo pi?phiaksaa ciamuay nÜ∑ daikuu neak ?±mpiirobiab dael trov b±∑ria∑ ?±mpii d±mrovkaa tea∑nuh tÜo neakd±±t≥i.

niifai tii 2 31:13 ?aalmaa 7:14–16 moroonai 6:1–4moosaay 18:8–10 niifai tii 3 11:21–41 koo nÜ∑ s±± 20:37

k±mn±t c±mnam


13

kaasthaapa?naa saasnaacaknÜo peel dael monuh mneak baan totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak ?aoy klaay

cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak coo neak b±nt±± thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam nÜo

kno∑ vuad nÜ∑ sa?maacÜk daÜmbei cuay neak dael tÄÄb phlah kumnit thmei ?aoy s±mr±±b

nÜ∑ ciivit thmei rob±h puakkee haÜy b±nt±± kaariikc±mraÜn reaksaa seckdeisaññaa rob±h

puakkee riabc±m daÜmbei tÜo preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ cuay puÄ∑riik vuad rÜÜ saakhaa.

neakphlah kumnit dael mian mitpheak cia sa?maacÜk dael trov baan phd±l ?aoy

mian kaatotual khoh trov nÜ∑ dael trov baan beibac daoy preahb±ntuul rob±h preah

nÜ∑ riikc±mraÜn khaa∑ sakkheya?phiap nÜ∑ khaa∑ seckdeicumnÜa. neak phs±pphsaay

saasnaa thnak dÄknoam kno∑ vuad nÜ∑ sa?maacÜk saasnaacak min kua pa?de?saet

kaatotual khoh trov rob±h puakkee daÜmbei beibac nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ sa?maacik thmei tee.

neakphs±pphsaay saasnaa pr±k±±b daoy cookc≥ycookc≥y rob±h neak kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak kÜÜ trov baan

stuÄ∑ ta∑ pii d±mboo∑ taam royea? kaata∑cet daÜmbei svae∑rook b±∑rian thvÄÄ boncromuc

tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak d±l monuh nÜ∑ daÜmbei cuay puakkee klaay cia sa?maacÜk

sm±htr±∑ n≥i saasnaacak dael riikriay nÜ∑ voatta?mian n≥i preahviññian b±±re?sot.

coo ciahvia∑ kaapriabthiab khluan neak tÜo nÜ∑ phs±pphsaay d±±t≥i tiat nÜ∑ voah

lattha?ph±l khaa∑ krau n≥i kaa khÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±h neak tÜo nÜ∑ kaakhÄtkh±m

prÄ∑prae∑ rob±h puakkee. coo c±±∑cam thaa monuh mian setseereiphiap daÜmbei thvÄÄkaa

crÄÄhrÄÄh proom totual rÜÜ min totual saad±mnÄ∑. kaatotual khohtrov rob±h neak kÜÜ

daÜmbei b±∑rian daoy cbahloah nÜ∑ daoy preahceesdaa daumbei puakee ?aac thvÄÄ

kaacrÄÄhrÄÄh trÄmtrov. monuh khlah ?aac min totual yook saad±mnÄ∑ rob±h neak soombei

tae puakkee baan totual saaksei khaa∑ viññian thaa cia kaapit k±± daoy. neak pr±hael nÜ∑

min sabbaay cÄt piipruah neak sr±lañ puakkee haÜy c±∑ ?aoy puakkee baan seckdei

s±∑kruah. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy neak min trov bak tÜkcet tee pruah kaabak tÜkcet

nÜ∑ thvÄÄ ?aoy cumnÜa neak coh khsaoy. baÜ neak b±nth±±y kaarumpÜ∑ kit rob±h nuh

pr±setthe?phiap rob±h neak nÜ∑ coh ?±n khsaoy b±mn±±∑ praathnaa rob±h neak nÜ∑ coh

khsaoy haÜy neak nÜ∑ mian kaalumbaak kantae khla∑ laÜ∑ daÜmbei thvÄÄ taam

preahviññian.

neak ?aac dÜ∑ thaa neak cia neakphs±pphsaay saasnaa dael totual baan cookc≥y nÜo

peel neak:

• totual ?aar±m thaa preahviññian b±±re?sot thlae∑ tiib±ntaol tÜo kan monuh d±±t≥i taam

royea? neak.

• sr±lañ monuh nÜ∑ c±∑ ?aoy puakkee baan seckdeis±∑kruah.

• koorup pr±te?bat taam daoy trÄmtrov.

• ruahnÜo taam robiab dael neak ?aac totual nÜ∑ dÄ∑ pii robiab daÜmbei thvÄÄ taam

preahviññian dael nÜ∑ b±∑haañ pii tii k±nlae∑ dael trov tÜo ?avei dael trov thvÄÄ nÜ∑

?avei dael trov ni?yiay.

• a?phi?voat leakkhana? dooc preah krih.

• thvÄÄ kaa daoy mian pr±setthi?phiap cia ria∑ raol th∑ai thvÄÄ daoy ?±h pii

sa?mattha?phiap daÜmbei noam viññian mook ?ae preahkrih haÜy svae∑rook ?aokaah

daoy sm±h ?±h pii cet daÜmbei rian nÜ∑ a?phi?voat.

• cuay k±±saa∑ saasnaacak (vuad) tuah cia nÜo tii k±nlae∑ naa k±±daoy dael neak trov

baan catta∑ ?aoy thvÄÄkaa.

k±mn±t c±mnam


14

• promian monuh ?±mpii ph±l vi?baak n≥i ?±mpÄÄbaab. ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy thvÄÄ

nÜ∑ reaksaa kaata∑cet.

• b±∑rian nÜ∑ b±mraÜ neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat.

• thvÄÄ kaal?±± nÜ∑ b±mraÜ monuh nÜo krub ?aokah tea∑?±h tuah cia puakkee totual

rÜÜ pa?de?saet saad±mnÄ∑ rob±h neak.

nÜo peel neak thvÄÄ ?±h pii sa?mattha?phiap rob±h neak nuh neak pr±hael nÜo tae cuab

nÜ∑ b±tpi?soat kh±±k b±mn±±∑ pontae neak min trov kh±±k b±mn±±∑ lÄÄ khluan rob±h

neak tee. neak ?aac dÄ∑ daoy cbah thaa preah?±mcah s±p preahha?rÜ?t≥i nÜo peel dael

neak totual ?aar±m thaa preahviññian b±±re?sot thvÄÄ keckaa truÄ∑ taam royea? neak.


taÜ neakb±mraÜ rob±h preah?±mcah mian ?aar±m dooc mdec c±mpuah keckaa b±mraÜ?taÜ neak b±mraÜ rob±h preah?±mcah nÜ∑ mian Ätthi?puÄl c±mpuah monuh dael puakkeeb±mraÜ yaa∑ dooc mdec?

moosaay 28:33 niifai tii 3 28:4–10 koo nÜ∑ s±± 68:2–6?aalmaa 8:14–15 ?eethÄÄ 12:13–15helemin 10:3–5 koo nÜ∑ s±± 15:4–6, 16:4–6


coo c±±∑cam c±mnoc nih

• koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ daÜmbei ?±ñcÄÄñ monuh d±±t≥i mook ?ae preahkrih daoy kaacuaypuakkee ?aoy totual d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea? seckdeicumnÜa nÜolÄÄ preahkrih nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑ kaakaepraecet pi?thii boncromuc tÜk kaatotual?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kankhcoab d±raab d±l co∑ b±mphot.

• d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih dael baan sdaa laÜ∑ viñ cia phlov tae muay kuÄt daelyÄÄ∑ ?aac svae∑rook so?phea?mea∑kuÄl d±± ?±hkal cianic.

• kaahau b±mraÜ rob±h neak pd±l neak nÄv setthi?±mnaac kaareaksaa seckdeisaññaa rob±hneak phd±l d±l neak nÄv ?±mnaac.

• phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih trÜo baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea?pyiakaarei yoosaeb smiit. preahkumpii moomoon cia phoahtaa∑ b±ñceak thaa yoosaeb smiitcia pyiakaarei.

• neak cuay monuh ?aoy ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± daoy kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy thvÄÄnÜ∑ reaksaa kaata∑cet.

• neak b±∑haañ kdeisr±lañ rob±h neak c±mpuah preah?±mcah nÜ∑ b±∑haañ kaadÄ∑kuns±mrab d±∑vaaythuan daoy kaanoam prolÜ∑ tea∑laay mook rook truÄ∑.

• neak mian cookc≥y peel dael neak koorup pr±te?bat ruahnÜo so?ca?ret nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ?±hpii samattha?phiap rob±h neak kno∑ kaacuay neakd±±t≥i ?aoy ruah taam d±mnÄ∑ l?±±.

• ?aan heeleemin 10:1–5 nÜ∑ niifai tii 3 7:17–18. taÜ preah?±mcah mian ?aar±m yaa∑ doocmdec c±mpuah neakphs±pphsaay tea∑ nih nÜ∑ kaab±mraÜ rob±h puakkee?

• coo kit ?±mpii kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ n≥i neakphs±pphsaay saasnaa ?a?biinadai nÜ∑?ammoon (soom mÄÄl moosaay 11–18, ?aalmaa 17–20, 23–24), taÜ haet ?avei baan cianeakphs±pphsaay tea∑pii nuh totual baan cookc≥y soombei tae lattha?ph±l n≥i kaakhÄtkh±mrob±h puakkee khoh pii knia?

• coo s±see kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak pii ?avei dael neak baan rian.

k±mn±t c±mnam


15

keckaa neakphs±pphsaay saasnaa

khaa∑ kraom nih cia seckdeithlae∑ dael baan thlae∑ daoy pr±thian n≥i saasnaacak nÜokno∑ sa?may kankab truattraa nih.

pr±thian yoosaeb smiit (1830–1844)“b±ntoab pii keckaa tea∑?±h baan ni?yiay c±b haÜy ka?ra?neya?kec d±± thom cia∑ kee nÜ∑

s±mkhan cia∑ kee kÜÜ phsaay d±mnÄ∑ l?±±” (Teaching of the Prophet Joseph Smith, trov baan

crÄÄhrÄÄh daoy Joseph Fielding Smith [1976], 113).

“soom ?aoy puakb±±re?sot c±±∑cam thaa keckaa d±± ?±hcaa kÜÜ pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ

kaakh±m prÄ∑prae∑ daoy phtoal rob±h puakkee haÜy thaa puakkee baan hau ?aoy b±mraÜ

ciamuay puakyÄÄ∑ nÜ∑ preahviññian b±±re?sot kno∑ kaab±mpeñ keckaa d±± ?±hcaa n≥i th∑ai

co∑ kraoy b±∑?±h” (Teachings of the Prophet Joseph Smith, 178–790).

pr±thian Brigham Young (1847–1877)“kmian bo?r±h rÜÜ strei mneak nÜo kno∑ saasnaacak nih dael kmian kaab±mpeñ peesa?ka?kam

nuh tee. peesa?ka?kam nuh nÜ∑ b±nt±± rohoot baÜ puakkee nÜo mian ciivit ruahnÜo haÜy

peesa?ka?kam nih kÜÜ daÜmbei thvÄÄ l?±± b±∑haañ seckdeiso?ca?ret daÜmbei b±∑rian koolkaa

n≥i seckdeipit nÜ∑ daÜmbei yook c≥ycumneah lÄÄ khluan kee nÜ∑ monuh krub ruub cumviñ

puakkee ?aoy ruahnÜo taam koolkaa tea∑ nuh dael puakkee ?aac baan totual ciivit ?±hkal cianic”

(Discourses of Brigham Young, trov baan crÄÄhrÄÄh daoy John A. Widtsoe [1954] 322).

pr±thian John Taylor (1880–1887)“ka?ra?neya?kec rob±h yÄÄ∑ kÜÜ kaaphs±pphsaay d±mnÄ∑ l?±± d±l monuh krub ruub. . . .

nih cia ?avei dael preah rumpÜ∑ c±∑ baan pii yÄÄ∑” (The Gospel Kingdom, trov baan crÄÄhrÄÄh

daoy G. Homer Durham [1943], 234–35).

pr±thian Wilford Woodruff (1889–1898)“yÄÄ∑ mook lÄÄ phaendei nih daoy mian peesa?ka?kam muay . . . dael yÄÄ∑ ?aac mian

?±mnaac daÜmb≥i daÜ chpuah tÜo muk nÜ∑ promian d±l ciat sah n≥i phaendei. . . . kno∑ niam

cia ?≥≥ldÄÄ n≥i ?iisraa?ael puakyÄÄ∑ miantae muay cumnuan tooc ponnoh dael yuÄl cbah pii

mukd±mnae∑ kaahaub±mraÜ tumneaktumnoo∑ rob±h yÄÄ∑ c±mpuah preah kaatotual khoh

trov rob±h yÄÄ∑ rÜÜ keckaa dael preah?±mcah d±mrov nÜo lÄÄ dai rob±h yÄÄ∑” (The Discourses of

Wilford Woodruff, crÄÄhrÄÄh G. Homer Durham [1946], 124).

pr±thian Lorenzo Snow (1898–1901)“kmian bo?r±h khaa∑ sacchiam naa mneak dael cab ?aar±m khla∑ tÜo lÄÄ cookc≥y rob±h

?≥≥ldÄÄ mneak laÜy nÜo peel dael koat phs±pphsaay d±mnÄ∑ nÜo peel dael preah?±mcah baan

b±ñcuun kaot ?aoy tÜo phsaay d±l monuh dael cia kooncau rob±h preah?±mcah” (The Teachings

of Lorenzo Snow, c±±∑kr±±∑ daoy Clyde J. William [1984], 70).

pr±thian Joseph F. Smith (1901–1918)yÄÄ∑ mian peesa?ka?kam nÜo kno∑ pi?phuplook: bo?r±h strei ko?maa krub ruub dael mian

kaariikc±mraÜn laÜ∑ khaa∑ kaayuÄldÄ∑ rÜÜ nÜo ?aayu? n≥i kaatotual khoh trov trovtae . . .

mian phiapsaks±m daÜmbei phs±pphsaay seckdeipit thlae∑ tiib±ntoal nei seckdeipit“ (Gospel

Doctrine, 13th b±hpum [1968, 252–52).

pr±thian Heber J. Grant (1918–1945)“yÄÄ∑ cia monuh mian keckaa d±± s±mkhan muay trov thvÄÄ haÜy nuh kÜÜcia kaapr±kah

d±l pi?phuplook ?aoy praecet pii ?±mpÄÄ baab daÜmb≥i mook ?ae preah. haÜy via cia

ka?ra?neya?kec rob±h yÄÄ∑ lÄÄ ka?ra?neya?kec nia nia tea∑?±h daÜmbei chpuah tÜo muk nÜ∑

pr±kah d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih dael sdaa laÜ∑ viñ md±±∑ tiat ?±mpii phaena?kaa

n≥i ciivit nÜ∑ seckdeis±∑kruah. . . . yÄÄ∑ mian kaev mukdaa d±± main d±mlai krai. yÄÄ∑ mian

via dael mian d±mlai lÄÄh troap tea∑laay nÜ∑ d±mnÄ∑ vityiasaah dael pi?phuplook trovkaa

tÜo tiat. yÄÄ∑ mian phaena?kaa n≥i ciivit nÜ∑ seckdeis±∑kruah. . . vi?thii l?±± cia∑ kee b±mphot

k±mn±t c±mnam


16

nÜo kno∑ pi?phuplook daÜmbei b±∑haañ seckdeisr±lañ rob±h yÄÄ∑ c±mpuah neakcitkhaa∑

yÄÄ∑ kÜÜ kaachpuah tÜo muk nÜ∑ pr±kah pii d±mnÄ∑ l?±± preah?±mcah preahyeesuu krih

dael truÄ∑ baan pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv c±mneh dÄ∑ yaa∑ cbah pii teevÄphiap n≥i phaena?kaa.

(kno∑ Conference Report, khae meesaa chnam 1927, 175–76).

pr±thian George Albert Smith (1945–1951)“nuh cia peesa?ka?kam rob±h neak b±±∑p?oon proh srei n≥i saasnaacak ?ÄÄy nuh cia

kaatotual khoh trov rob±h b±±∑p?oon. b±±∑p?oon baan totual daoy min baan b±∑ thlai haÜy

preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ s±∑khÜm thaa b±±∑p?oon nÜ∑ caekcaay tÜo botraa botrei

rob±h truÄ∑ nÜo seckdeipit d±± rÜ∑rÜa∑ tea∑nih” (Sharing the Gospel with Others, crÄÄhrÄÄh

daoy Preston Nibley [1948], 213).

“yÄÄ∑ ?aac s±mrac d±l kaalÄÄk d±mkaÜ∑ rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ nokoo seeleehstial baan mian

tae taam leakkhan dael yÄÄ∑ caekcaay ciamuay kooncau d±±t≥i tiat rob±h preahvoobeidaa rob±h

yÄÄ∑ nÄv pooc≥y n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih nÜ∑ reaksaa preahbaññat dael nÜ∑

thvÄÄ ?aoy ciivit yÄÄ∑ b±±re?boo nÜo tii nih nÜ∑ kraoy mook ponnoh” (Sharing the Gospel with

Others, 190).

pr±thian David O. McKay (1951–1970)“roal sa?maacÜk . . . cia neakphs±pphsaay saasnaa!” (kno∑ Conference Report khae meesaa

chnam 1959, 122).

“krihstian pit praak±d b±∑haañ seckdeisr±lañ taam royea? sa?kamma?phiap. kmian

vi?thii naa dael pr±saÜ cia∑ nih daÜmbei b±∑haañ seckdeisr±lañ d±l preah cia∑ kaab±∑haañ

seckdeisr±lañ daoy kmian cet k±mnañ d±l monuh nÜo cumviñ yÄÄ∑ khluan yÄÄ∑ laÜy. nih cia

viññian nei keckaa neakphs±pphsaay saasnaa” (Gospel Ideals [1954], 129).

pr±thian Joseph Fielding Smith (1907–1972)“yÄÄ∑ baan thloab lÜÜ haÜy thaa yÄÄ∑ tea∑?±h knia cia neakphs±pphsaay saasnaa. roal

sa?maacÜk . . . kÜÜcia rÜÜ kuatae cia neakphs±pphsaay saasnaa . . . daoy cia sa?maacÜk n≥i

saasnaacak yÄÄ∑ baan thvÄÄ kecs±nyaa c±mpuah khluan ?ae∑ thaa nÜ∑ thvÄÄ ?aoy d±mnÄ∑

l?±± n≥i preahyeesuu krih riik c±mraÜn laÜ∑ yÄÄ∑ klaay cia neakphs±pphsaay saasnaa. nuh cia

phnaek muay n≥i kaatotual khoh trov n≥i sa?maacÜk krub ruub n≥i saasnaacak” (Take Heed to

Yourselves [1971], 27–28).

pr±thian Harold B. Lee (1972–1973)“keckaa neakphs±pphsaay saasnaa cia kaab±∑rian taam phteah c±mpuah neak tea∑laay naa

dael min m≥≥n cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak haÜy kaab±∑rian taam phteah kÜÜ kmian ?avei

tec cia∑ rÜÜ craÜn cia∑ keckaa phs±pphsaay saasnaa c±mpuah sa?maacÜk n≥i saasaacak nuh

tee” (Improvement Era, khae thnuu 1964, 1078).

pr±thian Spencer W. Kimball (1973–1985)“?eilov nih cia peel nÜo kno∑ daaraa∑ peelveelia rob±h preah?±mcah daÜmbei noam yook

d±mnÄ∑ l?±± tÜo ?aoy kantae ch∑aay cia∑ thloab mian pii mun mook. . . . mian monuh cia

craÜn kno∑ pi?phuplook nih k±mpu∑ tae sraek yum tuah cia skoal nÜ∑ min skoal ‘coo mook . . .

haÜy cuay yÄÄ∑’. koat pr±hael cia neakcitkhaa∑ rob±h neak. nia∑ pr±hael cia mit rob±h neak.

koat pr±hael cia sacñiat rob±h neak. nia∑ pr±hael cia monuh mneak dael neak tÄÄbtae cuab kaal

pii msÄlm≥ñ. pontae yÄÄ∑ mian ?avei dael puakkee trovkaa. coo yÄÄ∑ mian seckdeiklaahaan

cia thmei dael ceñ mook pii kaasÄksaa nÜ∑ kaa?a?thi?thaan rob±h neak dooc peetroh baan thvÄÄ

‘?eilov nih ?ao preah ?±mcah ?ÄÄy . . . soom pr±tian ?aoy neak b±mraÜ truÄ∑ baan phsaay

preahb±ntuul daoy seckdeiklaahaan daoy peñleñ’ (keckaa puaksaaveak 4:29)” (Teachings of

Spencer W. Kimball [1982] 546).

pr±thian Ezra Taft Bensen (1985–1994)“yÄÄ∑ trov caekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay neakd±±t≥i. nuh cia kaatotual khoh trov rob±h

yÄÄ∑—roal sa?maacÜk krub ruub cia neakphs±pphsaay saasnaa. dael via cia kaahau b±mraÜ

pii pyiakaarei n≥i preah. . . .

k±mn±t c±mnam


17

“. . . sa?maacÜk thvÄÄ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa nih cia kuÄnlÜh d±± ?±hcaa muay

kno∑ c±mnoam kuÄnlÜh d±± ?±hcaa cia craÜn c±mpuah kaariik c±mraÜn n≥i bokkuÄl mneak

mneak n≥i sa?maacÜk rob±h yÄÄ∑. via cia kaacÜaceak rob±h khñom thaa sa?maacÜk thvÄÄ

keckaa neak phs±pphsaay saasnaa nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ciivea?phiap khaa∑ viññian riik c±mraÜn

laÜ∑ nÜo kno∑ vuad cia craÜn nÜo tii naa dael keckaa nih ?aac ?a?nu?voat baan” (Teachings of

Ezra Taft Bensen, 208—9).

pr±thian Howard W. Hunter (1994–1995)“praak±d nah kaanoam yook d±mnÄ∑ l?±± tÜo krub tea∑ sah krub puuc?±mboo krub phiasaa

kÜÜ cia kaatotual khohtrov tae muay d±± s±mkhan b±mphot dael yÄÄ∑ mian nÜo kno∑ ciivit

rom≥≥∑ slab nih. . . . yÄÄ∑ baan mian ?aeka?set d±± pi?seh daÜmbei cab k±mnaÜt nÜo th∑ai co∑

kraoy nih daÜmbei pr±cha∑ nÜ∑ sa?may kankab truattraa mun daÜmbei cuay noam yook d±mnÄ∑

l?±± tÜo kan tuutea∑ phaendei” (“Walls of the Mind,” Ensign, khae kaññaa chnam 1990, 10).

“taÜ d±∑vaaythuan mian tumneaktumnoo∑ ?avei nÜ∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa?

roal peel dael yÄÄ∑ mian b±tpi?saot totual pooc≥y dael baan mook pii d±∑vaaythuan nÜo kno∑

ciivit yÄÄ∑ nuh yÄÄ∑ min ?aac cuay baan tee tae yÄÄ∑ mian kdei pruay baar±m c±mpuah

so?kho?maala?phiap neakd±±t≥i pontae yÄÄ∑ min ?aac cuay baan. . . . kaac±∑?ol b±∑haañ d±±

?±hcaa n≥i kaaphlah kumnit rob±h monuh mneak kÜÜ b±mn±±∑ praathnaa daÜmbei caekcaay

d±mnÄ∑ l?±± ciamuay nÜ∑ neak d±±t≥i. (”The Atonement and Missionary Work,“ seminar for

new mission presidents, khae mi?tho?naa chnam 1994).

pr±thian Gordon B. Hinckley (1995—)“yÄÄ∑ mook tii nih daÜmbei cuay preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ keckaa nÜ∑

phiapru∑rÜa∑ rob±h truÄ∑ daÜmbei ?aoy mian ?a?ma?ta?phiap nÜ∑ ciivit d±± nÜo ?±hkal

cianic d±l monuh (soom mÄÄl moosee 1:39). kaatappa?kec rob±h neak kÜÜ s±mkhan smaÜ

nÜ∑ kaatotual khoh trov rob±h neak dooc cia kaatappa?kec rob±h khñom kno∑ kaatotual

khoh trov rob±h khñom ph±±∑ dae” (nÜo kno∑ Conference Report, khae meesaa chnam

1995, 94 rÜÜ Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1995, 71).

“soom ?aoy mian kaalÄÄk tÜkcet phnaek sampa?cÄññea? kno∑ behdoo∑ sa?maacÜk mneak

mneak ?±mpii sa?kdaanu?puÄl rob±h puakkee phtoal daÜmbei noam neakd±±t≥i mook kan

c±mneh dÄ∑ n≥i seckd≥ipit. soom ?aoy puakkee prÄ∑prae∑ lÄÄ keckaa nuh. soom ?aoy puakkee

?a?thi?thaan daoy ?±h pii dua∑ cet ?±mpii keckaa nih” (“Find the Lambs, Feed the Sheep,”

Ensign, khae meesaa chnam 1999, 106).

kaasÄksaa phtoal khluan

• coo riabc±m kaani?yiay royea? peel pii niatii ?±mpii s±mnua muay n≥i s±mnuanÜo peel cabphdaÜm n≥i cumpuuk nih. coo triam khluan daÜmbei caekcaaykaani?yiay rob±h neak ciamuay nÜ∑ daikuu neak rÜÜ neakphs±pphsaay saasnaad±±t≥i tiat nÜo kno∑ kaapr±cum muÄnduÄl.

• coo sua d±l neak phlah kumnit thmei ?aoy prab pii rÜa∑ phlah kumnit rob±hpuakkee. taÜ ?avei baan cuay puakkee ?aoy mian “seckdeicumnÜa c±mpuahkaaprae cet ” (?aalmaa 34:17)? taÜ haet ?avei baan cia puakkee s±mrac cettotual boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak? taÜ puakkee mian ?aar±m baeb naakno∑ kaa klaay cia sa?maacÜk thmei nÜo kno∑ saasnaacak? taÜ neakphs±pphsaaysaasnaa ?aac b±mraÜ puakkee ?aoy kantae pr±saÜ cia∑ nuh daoy robiab naa?

• coo pi?caara?naa pii atha?n≥y daÜmbei phsaay prab pii kaaprae cet (soom mÄÄlyaakob 3:12, koo nÜ∑ s±± 1:4, 38:41, 63:57–58, 88:81, 112:5, ?eeseekial3:17–21, 33:1–12). coo s±see cia piak phtoal khluan rob±h neak thaa taÜ viamian n≥i yaa∑ naa nÜ∑ taÜ neak ?aac thvÄÄ daoy robiab naa.

• coo ?aan moomoon 8 nÜ∑ moroonai 1 nÜ∑ 10. kaal neak ?aan via soom sua tÜokhluan ?ae∑ thaa: “taÜ ?avei tÜo dael cia kdeis±∑khÜm rob±h moroonai c±mpuahcumnoan rob±h yÄÄ∑? taÜ koat c±∑ ?aoy yÄÄ∑ thvÄÄ ?avei ciamuay nÜ∑preahkumpii moomoon? taÜ khñom ?aac ni?yiay ?avei tÜo moroonai baÜsen ciakhñom mian ?aokah ni?yiay ciamuay koat? soom k±t nÄv roal kumnit rob±h neaknÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak.

• coo kit pi?caara?naa ?±mpii prÜtte?kaa nÜo kno∑ ciivit rob±h neak dael baanpuÄ∑rÜ∑ sakkheya?phiap rob±h neak ?±mpii yoosaeb smiit nÜ∑ kaasdaa laÜ∑ viñ.b±ntoab mook coo chlaÜy nÜ∑ s±mnua nih: taÜ ?avei baan cuay neak ?aoy dÄ∑ thaapreahvoobeidaa sua nÜ∑ preahyeesuu krih baan yia∑ mook cuab yoosaeb smiit?

kaasÄksaa ciamuay daikuu

• coo prab knia tÜo viñ tÜo mook ?±mpii c±mlaÜy n≥i s±mnua nÜo kno∑ cumpuuk“coo pi?caara?naa kaa nih” nÜo khaa∑ daÜm cumpuuk.

• caekcaay ciamuay knia tÜo vin tÜo mook ?±mpii ?avei dael cia seckdeis±∑khÜmnÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa rob±h neak c±mpuah peesa?ka?kam rob±h neak nÜopeel dael neak totual baan kaahau b±mraÜ peesa?ka?kam. taÜ daoysaa vi?thii?avei dael b±tpi?saot rob±h neak baan riik luutloah d±l c±mnoc dael neak baanrumpÜ∑ tuk? taÜ neak ?aac b±mpeñ nÄv kdeirumpÜ∑ nih daoy robiab naa?

• coo ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa “kaab±mraÜ” nÜo kno∑ Guide to the Scriptures.

• coo crÄÄhrÄÄh neakphs±pphsaay saasnaa d±± ?±hcaa muay kno∑ c±mnaomneakphs±pphsaay saasnaa d±± ?±hcaa dooc khaa∑ kraom nih haÜy coo ?aanseckdeiyoo∑ dooc baan s±see. peel dael neak ?aan coo pi?phiaksaa pii robiabneakphs±pphsaay saasnaa mneak nih (1) baan yuÄl nÜ∑ baan ta∑cet c±mpuahkaahau b±mraÜ peesa?ka?kam rob±h koat (2) kaab±∑haañ ?ata?ca?ret nÜ∑b±mn±±∑ praathnaa rob±h kaot c±mpuah keckaa nÜ∑ (3) cuay neak d±±t≥i ?aoytotual yook d±mnÄ∑ l?±±.

?aalmaa (moosaay 18) peetroh (keckaa puaksaaveak 2)?aÜron (?aalmaa 22, 23:1–6) pol (keckaa puaksaaveak 16)niifai nÜ∑ liihai (heeleemin 5)

• coo crÄÄhrÄÄh tumnuk d±mkaÜ∑ preah muay ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ dooc cia“preahviññian n≥i preah” “yÄÄ∑ soom ?±±kun preah?±∑ c±mpuah pyiakaarei” rÜÜ“kaa?a?thi?thaan d±mboo∑ rob±h yoosaeb smiit”. coo ?aan rÜÜ cria∑ tumnukd±mkaÜ∑ preah. pi?phiaksaa ?attha?n≥y n≥i piakpec tea∑nuh.

kumnit s±mrabkaasÄksaa nÜ∑ kaa?a?nu?voat


18

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

• coo ?aan ciamuay knia nÄv piak “seckdeicumnÜa” “kaapraecet” pi?thii boncromuctÜk, totual boncromuc tÜk“ nÜ∑ ”preahviññian b±±re?sot“ nÜo kno∑ Guide to theScriptures. coo ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa nÄv roal seckdeiyoo∑ n≥i kh±± preahkumpiitea∑?±h nÜo kno∑ kaaphdaÜm niimuay niimuay.

• coo ?aan ciamuay knia “sa?may kankab truattraa” nÜo kno∑ Guide to theScriptures. haÜy coo ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa ph±±∑ dae ?±mpii koollatthi? nÜ∑seckdeisaññaa 136:37.

kaapr±cum muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt zoon

• coo ?±ñcÄÄn sa?maacÜk dael tÄÄb phlah kumnit thmei thmei pii tÜo bei neakdaÜmbei caekcaay b±tpi?saot n≥i kaaphlah kumnit rob±h puakkee. taÜ puakkeemian ?aar±m yaa∑ naa c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa? ?±mpii ?avei daelneakphs±pphsaay saasnaa baan b±∑rian? ?±mpii kaata∑cet? taÜ ?avei tÜo daelbaan mian ?Ätthi?puÄl khla∑ b±mphot c±mpuah kaaphlah kumnit rob±h puakkee?

• coo ?±ñcÄÄñ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap mneak ?aoy ni?yiay tÜo neakphs±pphsaay saasnaa ?±mpii ?aokah nÜ∑ kaalumbaak n≥i kaak±±saa∑ saasnaacaknÜo kno∑ d±mb±n rob±h neak.

• coo ?aan ?aalmaa 18 haÜy pi?phiaksaa s±mnua tea∑nih: taÜ laamoonai mian?aar±m yaa∑ naa nÜo peel cabphdaÜm rÜa∑? taÜ puakkee baan phlahpdoo daoyrobiab naa? taÜ monuh mneak trov mian ?aar±m baeb naa daÜmbei totual baanpooc≥y n≥i d±mnÄ∑ l?±±? coo ?aan ?aalmaa 34:15–16 haÜy coo priabthiab viaciamuay nÜ∑ rÜa∑ rob±h laamoonai. taÜ d±∑vaaythuan rob±h preahkrih ?aac cuayyÄÄ∑ ?aoy mian seckdeimeetaa ka?ro?naa daoy robiab naa?

• coo pi?phiaksaa pii ?attha?n≥y n≥i neakphs±pphsaay saasnaa dael pr±k±±b daoycookc≥y. coo ?±ncÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy pd±l nÄv kumruu n≥ikaatotual cookc≥y ceakleak muay.

• coo bae∑ caek neakphs±pphsaay saasnaa ceñ cia bei krom. cat ?aoy krom muay?aan keckaa puaksaaveak 2:36–38 (peetroh), krom muay tiat ?aan keckaapuaksaaveak 1:25–33 (pol) hauy krom co∑ kraoy ?aoy ?aan moosaay 18:8–11(?aalmaa). sua tÜo krom niimuay niimuay ?aoy chlaÜy nÜ∑ s±mnua “taÜ neakphs±pphsaay nih baan thvÄÄ ?avei daÜmbei cuay neak d±±t≥i ?aoy b±∑kaÜnseckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih praecet nÜ∑ totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak?” coo pi?phiaksaa pii ?avei dael phs±pphsaay saasnaa baan rian piirÜa∑ tea∑ nih dael ?aac cuay puakkee ?aoy ?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo peeldael ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy prae cet nÜ∑ totual bon nÜ∑ totual ?±mnaoy tian n≥ipreahviññian b±±re?sot?

• beibuan th∑ai pii mun kaapr±cum coo catta∑ ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa muayc±mnuan ?aoy kit nÜ∑ pi?caara?naa s±mnua muay c±mnuan dael crÄÄhrÄÄh ceñpii “coo pi?caara?naa kaa nih” nÜo daÜm cumpuuk. coo sua neakphs±pphsaaysaasnaa niimuay niimuay ?aoy riabc±m kaa ni?yiay royea? peel pii tÜo bei niatiic±mpuah s±mnuah dael baan catta∑ d±l puakkee. k±mlo∑ peel kaapr±cum muÄnduÄlrÜÜ s±nni?s`t zoon ?a?nuññat ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy laÜ∑ ni?yiay.b±ntoab pii kaani?yiay coo pi?phiaksaa pii ?avei dael puakkee baan rian nÜ∑ ?±mpiirobiab dael puakee ?aac praÜ via nÜo kno∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaarob±h puakkee.

• coo bae∑caek neakphs±pphsaay saasnaa ceñ cia buan krom. coo sua kromniimuay niimuay ?aoy s±see ?±mpii kaapit seckdeisaññaa nÜ∑ pi?thiikaa phsee∑phsee∑ dael puakkee ?aac dael baan sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ baan baÜk s±mdae∑ taamroyea? pyiakaarei yoosaeb smiit. coo ?aoy krom niimuay niimuay caek caay pii


19

k±mn±t c±mnam

lattha?p±l rob±h puakkee. coo ?±ñcÄÄñ neak phs±pphsaay saasnaa ?aoy caekcaaypii seckdeipit dael baan baÜk s±mdae∑ taam royea? kaasdaa laÜ∑ viñ dael mian?Äthi?puÄl c±mpuah ciivit rob±h puakkee.

pr±thian peesa?ka?kam

• ?±mlo∑ peel kecs±mphiah sua ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa caekcaayciamuay neak:

– tiib±ntoal rob±h puakkee ?±mpii preahyeesuu krih.

– tiib±ntoal rob±h puakkee ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑?±mpii peesa?ka?kam rob±h yoosaeb smiit.

– tiib±ntoal ?±mpii preahkumpii moomoon.

– kumnit rob±h puakkee ?±mpii koolb±mn±±∑ rob±h puakkee kno∑ niam cianeakphs±pphsaay saasnaa muay ruub.

• ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy s±see nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaarob±h puakkee pii ?avei dael puakkee mian ?aar±m nuh kÜÜ cia koolb±mn±±∑n≥i peesa?ka?kam rob±h puakkee. nÜo kno∑ kecs±mphiah caekcaay ?avei daelpuakkee baan s±see.

• phñaÜ li?khÄt ?±±b?±± saatoo muay cbab tÜo sa?maacÜk thmei mneak.


20

2 kaasÄksaa dael mian pr±setthi?phiap

21

k±mn±t c±mnamtaÜ khñom ?aac sÄksaanÜ∑ riabc±m kaab±∑riandael pr±k±±b daoypr±setthi?phiap baanyaa∑ dooc mdec?

coo pi?caara?naa c±mnoc nih

• taÜ haet ?avei s±mkhan daÜmbei sÄksaa d±mnÄ∑ l?±±?

• taÜ kaasÄksaa rob±h khñom nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl tÜo lÄÄ neak tea∑laay naa dael khñomb±∑rian baan yaa∑ dooc mdec?

• haet ?avei khñom trov b±nt±± tuk kno∑ kumnit nÄv koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥ipreahyeesuu krih doocneh?

• taÜ khñom ?aac rian daoy mian pr±setthi?phiap ?±mpii koolatthi? n≥i kaasaa∑ laÜ∑ viñ nÄvd±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih nÜ∑ riabc±m daÜmbei b±∑rian neakd±±t≥i yaa∑ dooc mdec?

• taÜ khñom thvÄÄ ?aoy kaasÄkaa phtaol khluan nÜ∑ cia daikuu baan riik c±mraÜn daoy robiab naa?

preah?±mcah mian preahb±ntuul thaa mun peel yÄÄ∑ pr±kah preahb±ntuul rob±h truÄ∑

yÄÄ∑ kua kh±m pyiayiam daÜmbei ?aoy baan preahb±ntuul rob±h truÄ∑ cia mun

sen haÜy khana? nuh ?±ndaat rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ baan sraay peel nuh baÜsencia yÄÄ∑ mian

praacñaa nuh yÄÄ∑ nÜ∑ baan preahviññian rob±h truÄ∑ nÜ∑ preahb±ntuul rob±h truÄ∑

preahceesdaa n≥i preah daÜmbei b±ñcoh b±ñcool monuh look (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±±

11:21). daÜmbei ?aoy kaab±∑rian pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap neak trovkaa mian

c±mneh dÄ∑ khaa∑ viññian. c±mpuah neak daÜmbei ?aoy baan riik c±mraÜn nÜo kno∑

k±mn±t c±mnam


22

d±mnÄ∑ l?±± haÜy sthet nÜo lÄÄ phlov dael noam tÜo rook ciivit ?±hkaal cianic neak

trovkaa puÄ∑riik tumloab sÄksaa d±mnÄ∑ l?±± (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 131:6). tumloab

kaasÄksaa tea∑laay dael neak baan puÄ∑riik kno∑ niam cia neak phs±pphsaay saasnaa

mneak haÜy nÜ∑ pr±tian poo d±l neak nÜ∑ cuay neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian ?aoy

b±∑kaÜn seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preah?±∑ s±∑kruah.

kaasÄksaa dael pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap cia pr±cam trov tae cabphdaÜm daoy kaa

?a?thi?thaan cianic. kaasÄksaa kÜÜcia tuÄ∑vÄÄ n≥i cumnÜa dael t±mrov ?aoy praÜ seereiphiap

phtoal khluan. neakphs±pphsaay saasnaa cia craÜn cuab nÜ∑ kaapi?baak thaa taÜ trov

thvÄÄ yaa∑ naa daÜmbei ?aoy kaasÄksaa mian pr±setthi?phiap. neak khlah pÜ∑ ph?aek

yaa∑ khla∑ tÜo lÄÄ neakd±±t≥i nÜ∑ kamvi?thii dael baan naenoam daÜmbei prab puakkee

thaa trov sÄksaa ?avei khlah nÜ∑ daoy robiab naa. kaariansoot mook pii kruu b±∑rian l?±±

mneak kÜÜ cia kaas±mkhan pontae via nÜ∑ cia kaas±mkhan cia∑ s±mrab neak kno∑ kaayuÄl

?±mpii b±tpi?saot n≥i kaariansoot daoy khluan neak phtoal. kaatotual baan lattha?ph±l l?±±

mook pii kaasÄksaa nuh ?aasray tÜo lÄÄ kaamian b±mn±±∑ yaa∑ khla∑klaa tÜo lÄÄ kaarian

kaasÄksaa daoy “cet sm±hs±±” (moroonai 10:4) “k±mpu∑ sreek khlian seckdei so?ca?ret”

(maathaay 5:6) nÜ∑ kaasraavcriav rook c±mlaÜy s±mrab s±mnua nÜ∑ k±∑v±l rob±h

saasnaakuÄnkaarei rob±h neak.


coo mÄÄl ruubpiab n≥i yoosaeb smiit nÜo lÄÄ tumpoa khaa∑ muk. soom ?aan pr±voat—yoosaebsmiit: 11–13. soom ?aan s±mnua dooc khaa∑ kraom nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaarob±h neak.

• taÜ kaa?aan nÜ∑ kaapi?caara?naa rob±h yoosaeb smiit ?±mpii yaakob 1:5 baan noam ?aoylook totual vi?vea?rÄna? daoy robiab naa?

• taÜ kaasÄksaa rob±h look baan ceah ?Ätthi?puÄl ?avei khlah d±l monuh nÜo cumnoan kraoy?

• taÜ kaas±mrac cet rob±h look daÜmbei sÄksaa nÜ∑ sraavcriav mian ?Ätthi?puÄl ?avei khlahnÜo kno∑ ciivit rob±h neak?

• taÜ kaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±± rob±h neak mian ?Ätthi?puÄl yaa∑ naa nÜo kno∑ ciivit rob±h neak?


taÜ preah?±mcah c±∑ ?aoy yÄÄ∑ cabphdaÜm kaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±± daoy robiab naa?

niifai tii 2 4:15–16 koo nÜ∑ s±± 58:26–28 koo nÜ∑ s±± 88:118niifai tii 2 2:32–3

rian daoy preahviññian b±±re?sotkaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±± rob±h neak nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl b±mphot nÜo peel neak trov

baan b±∑rian daoy preahviññian b±±re?sot. coo cabphdaÜm kaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±± daoy

kaa?a?thi?thaan daÜmbei ?aoy mian preahviññian b±±re?sot cianic daÜmbei cuay neak

?aoy ceh. truÄ∑ nÜ∑ noam mook nÄv c±mneh dÄ∑ nÜ∑ kaaphlah kumnit dael nÜ∑ pr±tian

poo d±l ciivit neak haÜy ?a?nuññat ?aoy neak pr±tian poo d±l ciivit rob±h neakd±±t≥i.

cumnÜa rob±h neak nÜo kno∑ preahyeesuu krih nÜ∑ riik c±mraÜn. c±mn±∑ rob±h neak

daÜmbei praecet nÜ∑ phiapriikc±mraÜn nÜ∑ baan riik thom thoat laÜ∑.

k±mn±t c±mnam


23

kaasÄksaa robiab nih riabc±m neak s±mrab kaab±mraÜ

phd±l kaak±msaan cet d±hsraay pañhaa haÜy pd±l ?aoy

neak nÄv k±mla∑ daÜmbei kankhcoab d±l co∑ b±mphot.

kaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±± dael pr±k±±b daoy cookc≥y

d±mrov ?aoy mian c±mn±∑ nÜ∑ sa?kamma?phiap.

“tbet neak naa dael pyiayiam rook nÜ∑ khÄÄñ haÜy

kaa?aatk±mba∑ tea∑laay n≥i preah nÜ∑ baan b±∑haañ

d±l kee kÜÜ daoy preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot

tuah nÜo cumnoan nih k±± dooc cia nÜo cumnoan daÜm”

(niifai tii 1 10:19). dooc cia look ?eenoh nÜo peel neak

sreek khlian daÜmbei dÄ∑ preahb±ntuul n≥i ciivit d±±

?±hkaal cianic nÜ∑ nÜo peel neak ?a?nuññaat ?aoy piak

tea∑ nih “?aoy cruatcriab nÜo kno∑ dua∑ cet ?aoy rob±h

neak ”(?eenoh 1:3) preahviññian b±±re?sot nÜ∑ baÜk

kumnit nÜ∑ cet rob±h neak tÜo rook puÄnlÜÜ d±± ceñcaac

ceñcae∑ nÜ∑ kaayuÄl dÄ∑.

kaarian d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ cia robiab n≥i kaatotual vi?vea?rÄna? (soom mÄÄl yaakob 4:8).

c±mpuah Oliver Cowdery preah?±mcah mian preahb±ntuul thaa: Oliver pum yuÄl laÜy

neak baan s±nni?thaan thaa yÄÄ∑ nÜ∑ pr±tian ?aeka?set nih d±l neak kaal naa neak pum

baan yook kea?te? mook kit s±h krau pii soom d±l yÄÄ∑. pontae mÄÄl coh yÄÄ∑ prab neak

thaa neak trov sÄksaa kno∑ kumnit rob±h neak ruac haÜy trov soom d±l yÄÄ∑ baÜsen kaa nih

trÄmtrov haÜy baÜsen cia trÄmtrov nuh yÄÄ∑ nÜ∑ b±ndaal ?aoy truu∑ neak khmualkhmañ

khaa∑ kno∑ haet doocneh haÜy neak nÜ∑ mian ?aar±m thaa kaa nuh trÄmtrov“ (koo nÜ∑

s±± 9:7–8). nÜo peel neak sÄksaa coo yook cet tuk dak c±mpuah kumnit dael mook nÜo

kno∑ kumnit rob±h neak nÜ∑ ?aar±m dael mian mook nÜo kno∑ cet rob±h neak cia pi?seh

?±mpii monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian.


taÜ tua niatii rob±h preahviññian b±±re?sot nÜo kno∑ kaacuay yÄÄ∑ rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±kÜÜ cia ?avei ?

niifai tii 2 32:5 koo nÜ∑ s±± 11:12–14 yoohaan 16:13?aalmaa 5:45–46 koo nÜ∑ s±± 39:5–6 koorinthooh tii 1 2:9–14moroonai 10:5 yoohaan 14:26

thvÄÄ taam ?avei dael neak riannÜo peel neak mian ?aar±m n≥i

seckdei?±mn±± dael mook pii kaayuÄl

dÄ∑ ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± neak nÜ∑ c±∑

?a?nu?voat thvÄÄ ?avei dael neak rian.

coo pyiayiam ruahnÜo ?aoy s±m tÜo

taam kaayuÄl dÄ∑ rob±h neak. kaathvÄÄ

doocn±h nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ cumnÜa c±mneh

nÜ∑ tiib±ntoal rob±h neak. kaathvÄÄ

sa?kamma?phiap tÜo lÄÄ ?avei dael neak

baan rian nÜ∑ naom mook nuv c±mneh

dÄ∑ b±nthaem nÜ∑ kaakan khcoab

kaayuÄl dÄ∑ (soom mÄÄl yoohaan 7:17).

“koollatthi? pit kaayuÄl dÄ∑ nÜ∑

phlahbdoo ?aakabpa?ke?re?yaa nÜ∑

?e?re?yaab±t. kaasÄksaa koollatthi?

n≥i d±mnÄ∑ l?±± tea∑laay nÜ∑

?a?phi?voat ?e?re?yaab±t ?aoy baan

pr±saÜ laÜ∑ rohah cia∑ kaasÄksaa

?±mpii ?e?re?yaab±t daÜmbei

?a?phi?voat ?e?re?yaab±t.”

– PR∞THIAN BOYD K. PACKER“LITTLE CHILDREN,” ENSIGN, KHAE KAÑÑAA CHNAM 1986, 17.

k±mn±t c±mnam


24

nÜo peel neak reaksaa tuk kno∑ kumnit nÄv piak n≥i b±tkumpii nÜ∑ pyiakaarei th∑ai

co∑ kraoy daoy kaasÄksaa nÜ∑ cumnÜa c±mn±∑ rob±h neak daÜmbei caekcaay d±mnÄ∑ nÜ∑

kaÜn laÜ∑. neak trov baan s±nyaa thaa preahviññian nÜ∑ cuay neak ?aoy dÄ∑ nÄv ?avei

dael trov ni?yiay nÜo peel neak b±∑rian. preah?±mcah mian preahb±ntuul thaa haÜy coo

neak roal knia kom th±bpruay tuk cia mun pii ?avei dael neak roal knia trov thaa nuh laÜy

pontae coo reaksaa tuk kno∑ kumnit neak roal knia ?aoy b±nt±± nÄv preahb±ntuul tea∑laay

khaa∑ ciivit viñ haÜy seckdei dael trov ni?yiay nÜ∑ baan pr±tian d±l neak roal knia nÜo c±m

mao∑ nuh ?ae∑ nÄv c±mnaek dael nÜ∑ baan voal d±l monuh krup ruub (koo nÜ∑ s±± 84:85).


taÜ b±tkumpii b±∑rian ?avei khlah ?±mpii kaarian d±mnÄ∑ l?±±?

niifai tii 1 10:17–19 koo nÜ∑ s±± 50:19–22 koo nÜ∑ s±± 88:118koo nÜ∑ s±± 11:21–22

kaasÄksaa nÜ∑ kaariabc±m daÜmbei b±∑rian meerianmeerian (nÜo kno∑ cumpuuk tii 3) mian phtuk nÄv s±mnua s±mrab thvÄÄ kaas±mphiah

boncromuc tÜk kaata∑cet nÜ∑ koollatthi? tea∑laay dael neak trov b±∑rian. nÜo kno∑ meerian

neak nÜ∑ rook baan yoob±l dael mian pr±yaoc s±mrab kaab±∑rian. tuah yaa∑ naa k±±

daoy meerian min baan prab ?avei tea∑?±h dael neak nÜ∑ ni?yiay—rÜÜ robiab daÜmbei

ni?yiay nuh tee. pontae neak mian kaatotual khoh trov daÜmbei yuÄl dÄ∑ ?±mpii meerian

?aoy baan cbahloah nÜ∑ b±∑rian daoy preahviññian taam piaks±mdei rob±h neak phtoal.

b±∑rian robiab nih nÜ∑ thvÄÄ ?aoy neak d±±t≥i puÄ∑rÜ∑ cumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑

preahyeesuu krih mian b±mn±±∑ praecet haÜy cool tÜo kno∑ seckdeisaññaa ciamuay preah.

kruu b±∑rian dael mian pr±setthi?phiap ta∑tae rian puÄ∑riik c±mneh dÄ∑ nÜ∑

sa?mattha?phiap rob±h puakkee cianic. thvei tbet tae neak nÜ∑ min b±∑rian nÄv ?avei

?avei dael neak dÄ∑ ?±mpii koollatthi? kaariikc±mraÜn c±mneh dÄ∑ rob±h neak nÜ∑ saa∑

tiib±ntoal nÜ∑ sa?mattha?phiap rob±h neak daÜmbei b±∑rian daoy ?±mnaac khaa∑ viññian.

neak nÜ∑ dÄ∑ thaa neak nÜ∑ praÜ meerian dooc baan p±±∑ tuk nÜo peel neak:

• svae∑ rook nÜ∑ thvÄÄ taam preahviññian nÜo peel neak riabc±m nÜ∑ b±∑rian meerian.

• pyiayiam sÄksaa cianic reaksaa tuk nÜ∑ ?a?nu?voat koollatthi? nÜo kno∑ ciivit rob±h neak.

• thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak daÜmbei thvÄÄ phaena?kaa ceakleak muay

s±mrab monuh mneak mneak dael neak b±∑rian.

• pdaot tÜo lÄÄ saali?khÄt nÜ∑ koollatthi? s±mkhan s±mkhan peel neak b±∑rian.

• kaeprae lumdab lumdaoy royea? peel nÜ∑ cumhian n≥i meerian daÜmbei b±mpeñ

seckdeitrovkaa n≥i neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian.

• b±∑rian cia rÜay rÜay mook pii b±tkumpii mian kaacbahloah nÜ∑ mian kaaphlah prae

kumnit.

• caekcaay tiib±ntaol ?aoy baan ñÜkñoab.

• cuay neak d±±t≥i thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet dael nÜ∑ noam tÜo rook pi?thii boncromuc

tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak.

kaathvÄÄ nÄv rÜa∑ tea∑ nih nÜ∑ thvÄÄ ?aoy neak ?aac cuay d±l neak d±±t≥i ?aoy totual

baan tiib±ntoal n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih dael baan saa∑ laÜ∑ viñ.

nÜo peel neak cabpdaÜm peesa?ka?kam rob±h neak neak nÜ∑ trov rian ?±mpii

kaariabc±m saad±mnÄ∑ nÜ∑ trov khÄtkh±m rian cumniañ kno∑ kaab±∑rian dael cambac.

k±mn±t c±mnam


25

nÜo peel neak totual baan b±tpi?saot neak nÜ∑ c±∑ ?aoy c±mneh dÄ∑ rob±h neak kantae

baan crÜo creah nÜ∑ c±∑ puÄ∑riik sa?mattha?phiap kaab±∑rian rob±h neak thaem tiat.

nÜo peel neak riabc±m kaanatcuab b±∑rian neak nÜ∑ c±∑ mian phaena?kaa meerian muay

dael thvÄÄ ?aoy neak b±∑rian daoy preahviññian nÜ∑ cuay neakd±±t≥i thvÄÄ nÜ∑ reaksaa

kaata∑cet. kaanaenaom nÜo khaa∑ kraom trov baan ?aoy cia yoob±l thaa neak ?aac a?nu?voat

nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy min trov mian ?aar±m

thaa neak trov tae praÜ kaanaenaom tea∑?±h nÜo krup sthaana?phiap. cumnuah pii lÄÄ

nuh ?a?nu?voat kaanaenaom tea∑nih ?aoy trov nÜ∑ seckdeitrovkaa rob±h neak nÜ∑ nÜo

peel neak trov baan dÄk noam daoy preahviññian baÜ neak k±mpu∑ rian meerian phiasaa

thmei coo ?a?nu?voat kaanaenoam tea∑nih cia phiasaa ciat rob±h neak d±mboo∑ kee haÜy

b±ntoab mook cia phiasaa nÜo peesa?ka?kam rob±h neak.

• kaaphdaot tÜo lÄÄ kaata∑cet nÜ∑ s±mnua s±mphiah thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk. coo b±∑rian

daÜmbei ?aoy monuh nÜ∑ thvÄÄ kaata∑ cet nÜ∑ riabc±m s±mrab pithii boncromuc tÜk

nÜ∑ pi?thii b±ñceak. coo yuÄl ?±mpii s±mnua s±mphiah thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk

nÜ∑ kaata∑ cet s±mrab neakrian niimuay niimuay. coo sÄksaa ±mpii ?avei dael noonaa

mneak kua tae dÄ∑ mian ?aar±m haÜy kuatae thvÄÄ piipruah tae kaab±∑rian rob±h neak.

coo thvÄÄ kaa ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak daÜmbei puÄnyuÄl koolkaa tea∑ nih cia

s±mdei rob±h neak phtoal daoy phiapcbahloah nÜ∑ ?±mnaac.

• rian nÜ∑ ?a?nu?voat koollatthi?. koollatthi? kÜÜ cia krÜh n≥i meerian. coo sÄksaa daoy

kaa?a?thi?thaan ?±mpii b±tkumpii meerian koon siavphÜo “kumnit s±mrab b±∑rian”

nÜ∑ siavphÜo s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa daÜmbei totual kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii

koollatthi? ?aoy baan cbahloah. coo sraavcriav ?aeka?saa dael koamtroo d±l koollatthi?

n≥i meerian. ta∑cet daÜmbei tuÄnteñ cam koolkaa n≥i koollatthi?. ?a?nu?voat ?avei

dael neak rian. k±ttraa ?avei dael neak rian tuk nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑

kaasÄksaa rob±h neak. caekcaay ?avei dael neak rian ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay

saasnaa d±±t≥i tiat.

• riabc±m nÜ∑ s±∑khaeb ?avei dael neakrian. daÜmbei riabc±m b±∑rian

koollatthi? ?aoy baan cbahloah nÜ∑

daoy ?±mnaac khaa∑ viññian trov

riabc±m nÜ∑ s±∑khaeb nÄv ?avei

dael neak nÜ∑ b±∑rian nÜo kno∑

phaena?kaa meerian. coo pdaot tÜo

lÄÄ koollatthi? s±mnua s±mphiah

thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

kaata∑cet dael mian nÜo kno∑

meerian. puÄ∑riik phaena?kaa

meerian rob±h neak ciamuay nÜ∑

b±tkumpii s±mnua nÜ∑ ?u?tiah±±.

tea∑ nih kuatae phlahpdoo tÜo taam royea? peel n≥i kaanat cuab b±∑rian rob±h neak.

neak min kua b±∑kaÜt phaena?kaa meerian thmei tea∑ sro∑ s±mrab saasnaakuÄnkaarei

mneak mneak nuh tee pontae neak kuatae b±nt±± doh khat phaena?kaa meerian rob±h

neak haÜy kae khai meerian ?aoy trov nÜ∑ seckdeitrovkaa rob±h neak tea∑laay naa dael

neak b±∑rian. nÜo peel neak b±∑kaÜt phaena?kaa meerian cia lÄÄk tii muay coo pyiayiam

thvÄÄ daoy saamañ haÜy s±∑khaeb. puÄ∑riik phaena?kaa meerian rob±h neak nÜo peel

neak totual baan b±tpi?saot.

k±mn±t c±mnam


26

• pdaot tÜo lÄÄ seckdeitrovkaa. nÜo peel koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±± ?a?nu?voat c±mpuah

monuh krup ruub neak kua tae s±mrual kno∑ kaacool cuab b±∑rian rob±h neak ?aoy

trov nÜ∑ seckdeitrovkaa rob±h neak tea∑laay dael neak b±∑rian. nÜo peel neak sÄksaa

koollatthi? nÜ∑ b±∑kaÜt phaena?kaa meerian coo b±ñceak ?±mpii d±mb±n dael neak ?aac

kae s±mrual kaacuab ni?yiay rob±h neak ?aoy trov nÜ∑ seckdeitrovkaa d±± c±mb±±∑.

coo rumlÜk laÜ∑ viñ haÜy kae khai kaaphlahpdoo tea∑ nih nÜo peel neak riabc±m

kaanat cuab ceakleak. s±mkoal ?±mpii kaa?±ñcÄÄñ nuh neak nÜ∑ riik c±mraÜn. coo

phdaot tÜo lÄÄ kooldau co∑ kraoy daÜmbei cuay neak tea∑laay dael neak b±∑rian ?aoy

totual d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih dael baan saa∑ laÜ∑ viñ taam royea? pi?thii

boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak.

• riabc±m chlaÜy s±mnua. kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak neak nÜ∑ cuab

s±mnua craÜn. coo k±ttraa s±mnua tea∑nih nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa

rob±h neak. coo sraavcriav b±tkumpii nÜ∑ s±mphiarea? phsee∑ tiat s±mrab cuay chlaÜy.

?a?thi?thaan daÜmbei mian kaayuÄl dÄ∑. k±ttraa c±mlaÜy nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa

kno∑ kaasÄksaa rob±h neak. rumlÜk pii ?avei dael neak rook baan ciamuay nÜ∑

neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat. b±ñcool s±mnua dael trov baan sua cia craÜn

rÜay rÜay nÜ∑ c±mlaÜy tÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak s±mrab

cia seckdeiyoo∑.

• b±∑rian meerian. kaab±∑rian kÜÜ cia ?aokah d±± mian ?±mnaac daÜmbei puÄ∑riik c±mneh

dÄ∑ nÜ∑ sa?mattha?phiap rob±h neak. nÜo peel neak rian koollatthi? nÜ∑ riabc±m

phaena?kaa meerian. coo b±∑rian daikuu rob±h neak nÜ∑ neak phs±pphsaay saasnaa

phsee∑ tiat. coo pyiayiam puÄnyuÄl taam robiab thmei vi?thiisah b±tpi?saot s±mnua

nÜ∑ robiab ?±ñcÄÄñ thmei d±l neak d±±t≥i daÜmbei thvÄÄ kaata∑ cet. coo som cia kumnit

nÜ∑ yoob±l ?±mpii kaab±∑rian rob±h neak.

• vi?phiak ?±mpii kaab±∑rian rob±h neak. b±ntoab pii sthaana?phiap n≥i kaab±∑rian tea∑laay

mook coo thvÄÄ kaa vi?phiak thaa taÜ neak thvÄÄ baan l?±± yaa∑ naa. taÜ neak baan

phdaot tÜo lÄÄ koollatthi? dae rÜÜ tee? taÜ neak ?±ñcÄÄñ ?aoy saasnaakuÄnkaarei praecet

haÜy taÜ thvÄÄ kaata∑ cet nÜ∑ koorup taam dae rÜÜ tee? taÜ neak thvÄÄ kaariabc±m

saasnaakuÄnkaarei s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak dae rÜÜ tee? taÜ

neak praÜ s±mnua mian pr±setthi?phiap dae rÜÜ tee? taÜ neak baan caekcaay tiib±ñtoal

rob±h neak dae rÜÜ tee? taÜ neak baan som ?aoy puakkee pd±l monuh thmei dae rÜÜ

tee? kae s±mrual phaena?kaa meerian rob±h neak nÜo peel neak riik c±mraÜn.

nÜo peel neak rian meerian coo b±nt±± svae∑rook c±mneh dÜ∑ crÜocreah ?±mpii

koollatthi?. thvÄÄkaa daoy sa?kam daÜmbei b±∑rian ciamuay nÜ∑ ?±mnaac d±± ?±hcaa.

nÜo peel neak sÄksaa daoy ?a?thi?thaan nÜ∑ cumnÜa c±mneh dÄ∑ nÜ∑ tiib±ntoal rob±h

neak nÜ∑ riik c±mraÜn laÜ∑. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy kom pyiayiam b±∑rian ?avei

?avei tea∑?±h dael neak dÄ∑. b±∑rian saali?khÄt ?aoy cbahloah saamañ nÜ∑ ph?aek tÜo lii

seckdeitrovkaa rob±h bokkuÄl mneak mneak b±∑rian taam preahviññian “nuh c±mnaek

nuh nÜ∑ baan pd±l ?aoy d±l monuh krup ruub” (koo nÜ∑ s±± 84:85).

kaa?aoy ni?yumn≥y rob±h piakyÄÄ∑ cia neakphs±pphsaay saasnaa mian saali?khÄt d±± mian ?±mnaac ciamuay nÜ∑

viakya?sap d±± ?±hcaa. dooc cia kruu p≥≥t mneak ni?yiay taam robiab phsee∑ phsee∑ tÜo

kan kruasaa dael nÜo kno∑ b±ntub ruÄ∑cam via khoh pii nÜo kno∑ b±ntuÄb pr±te?batkaa

doocneh neak trov tae rian ni?yiay ph±±∑ dae daÜmbei ?aoy neak dael min toan skoal

saali?khÄt rob±h yÄÄ∑ ?aac yuÄl pii ?avei dael neak k±mpu∑ b±∑rian.

k±mn±t c±mnam


27

daÜmbei riabc±m cuay neakd±±t≥i ?aoy yuÄl piak dael min skoal coo sÄksaa b±ñcii n≥i

“ni?yumn≥y s±mkhan s±mkhan” nÜ∑ piak nÜo kno∑ veak “kumnit s±mrab b±∑rian” n≥i

meerian niimuay niimuay. soom skoal ni?yumÄn≥i dael baan phd±l ?aoy. coo praÜ nÜo pit

c±mpuah seckdeicumnÜa nÜ∑ Guide to the Scriptues daÜmbei svae∑ rook ni?yumn≥y s±mrab

piak d±±t≥i tiat. s±see ni?yumn≥y tea∑nih nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h

neak. caekcaay ni?yumn≥y ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak nÜ∑ neakd±±t≥i daumbei ?aoy

dÄ∑ thaa yuÄl rÜÜ k±± min yuÄl. baÜsen cia ni?yumn≥y min cbah c±mpuah neakd±±t≥i kae

ni?yumn≥y rob±h neak daoy ph?aek lÄÄk ?aeka?saa dael neak baan sÄksaa.

nÜo peel neak b±∑rian coo svae∑ yuÄl pii k±∑v±l min thaa laÜy cia piak rÜÜ koolkaa

thmei c±mpuah monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian c±mnaay peel daumbei puÄnyuÄl piak

rÜÜ koolkaa dael min skaol. coo c±±∑cam thaa b±∑rian ?aoy mian kaayuÄl dÄ∑ daÜmbei

neak nÜ∑ neak tea∑laay dael neak b±∑rian baan “b±mphlÜÜ nÜ∑ sabbaay tea∑?±h knia”

(koo nÜ∑ s±± 50:22).


tr±l±b tÜokan meerian “saad±mnÄ∑ n≥i kaasaa∑ laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuukrih” mian tiita∑ nÜo kno∑ cumpuuk tii 3. soom ?aan b±ñcii n≥i ni?yumn≥y s±mkhan s±mkhannÜo kno∑ veak “kumnit s±mrab kaab±∑rian”. coo dak piak bei phsee∑ tiat nÜo kno∑ meerian daeneak c±∑ ?aoy ni?yumÄn≥y. thvÄÄ taam kaa?aoy yoob±l dael baan pd±l ?aoy nÜo khaa∑ lÄÄ nÜokno∑ kaab±∑kaÜt ni?yumn≥y muay s±mrab piak niimuay niimuay.

kaasÄksaa ?±mpii kumnit nÜ∑ yoob±lkumnit nÜ∑ yoob±l niimuay niimuay nÜo kno∑ cumpuuk nih ?aac thvÄÄ ?aoy peel veelia

sÄksaa rob±h neak kantae baan ruÄ∑voan nÜ∑ lÄÄk d±mkaÜ∑ khaa∑ viññian. coo pi?caara?naa

dooc khaa∑ kraom nih nÜo peel neak thvÄÄ phaena?kaa n≥i kaasÄksaa rob±h neak:

• cabpdaÜm ciamuay nÜ∑ kaa ?a?thi?thaan cianic.

• thvÄÄ phaena?kaa sa?kamma?phiap sÄksaa dael nÜ∑ sthaapa?naa seckdeicumnÜa rob±h

neak nÜo kno∑ preah ?±∑ s±∑kruah nÜ∑ praÜ peel veelia rob±h neak ?aoy baan l?±±.

• thvÄÄ phaena?kaa sÄksaa rob±h neak ?±mpii monuh seckdeitrovkaa rob±h puakkee nÜ∑

kaa riabc±m puakkee s±mrab pi?thii boncromuc tÜk pi?thiib±ñceak nÜ∑ kaakankhcoab

d±l co∑ b±mphot. k±t c±mnam phaena?kaa kaasÄksaa rob±h neak nÜo kno∑ kaalvi?phiak

pr±cam th∑ai rob±h neak.

• thvÄÄ phaena?kaa n≥i kaasÄksaa rob±h neak daoy sua: “taÜ khñom b±∑rian ?avei nÜo

th∑ai nih? taÜ khñom ?aac thvÄÄ phaena?kaa n≥i kaasÄksaa rob±h khñom daÜmbei cia

cumnuay s±mkhan b±mphot d±l neak tea∑laay dael khñom b±∑rian daoy robiab naa?

taÜ kumnit nÜ∑ yoob±l muay naa mook pii cumpuuk nih dael khñom min b±ncool nÜo

kno∑ kaasÄksaa rob±h khñom?

nÜo peel neak thvÄÄ phaena?kaa sa?kamma?phiap n≥i kaasÄksaa rob±h neak coo thvÄÄ

kaasaak lb±±∑ ciamuay kumnit nÜ∑ yoob±l khlah khlah dael mian dooc khaa∑ kraom rÜÜ

ciamuay kumnit b±nthaem dael neak rian mook pii neak d±±t≥i.

?a?nu?voat nÜ∑ ruahnÜo taam ?avei dael neak rian

• “pr±dooc” avei dael neak rian mook khluan rob±h neak (soom mÄÄl niifai tii 1 19:23).

• dak kooldau daÜmbei ruahnÜo taam ?avei dael neak k±mpu∑ rian.

k±mn±t c±mnam


28

• dak chmuah rob±h neak nÜo kno∑ kumpii daÜmbei thvÄÄ ?aoy dooc cia monuh nuh.

• sua khluan neak “taÜ khñom kuatae phlahpdoo daoy robiab naa dael cia lattha?ph±l

n≥i ?avei dael khñom baan rian? dak kooldau ?aoy s±mrum.


coo crÄÄhrÄÄh seckdeiyoo∑ muay n≥i seckdeiyoo∑ nÜo khaa∑ kraoy nih. nÜo peel neak ?aan nÜ∑pi?caara?naa veak dael neak baan crÄÄhrÄÄh coo thvÄÄ k±t s±mkoal robiab pii rÜÜ bei dael neak?aac ?a?nu?voat nÜo kno∑ ciivit rob±h neak.

• niifai tii 2 31

• ?aalmaa 32:26–43

• moroonai 7:32–48

coo viay d±mlai thaa taÜ neak ruahnÜo taam koolkaa dael neak baan b±∑rian baan l?±± yaa∑ naa.crÄÄhrÄÄh robiab muay dael neak ?aac puÄ∑riik haÜy thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei thvÄÄ doocn±h.

sraavcriav pi?caara?naa nÜ∑ c±±∑cam

• trov via∑v≥i. hatpraan ∑uuttÜk nÜ∑ ?a?thi?thaan mun peel neak sÄksaa.

• coo sÄksaa nÜo to? rÜÜ nÜo tii naa dael neak ?aac s±see baan (min trov deek rÜÜ ?±∑kuy

nÜo lÄÄ kr≥≥ tee) riabc±m ?aeka?saa sÄksaa rob±h neak haÜy nÜo tae mian phiapvia∑v≥i.

• ?a?thi?thaan som kaayuÄl dÄ∑.

• sÄksaa taam pr±thianb±t.

• sua khluan neak taÜ ?avei khlah dael neakni?puÄn k±mpu∑ ni?yiay? taÜ c±mnoc

c±mb±±∑ n≥i saali?khÄt cia ?avei? taÜ kaa nih ?a?nu?voat c±mpuah khñom yaa∑ naa?

• nÜk kit ?±mpii ?avei dael neak k±mpu∑ sÄksaa. ?u?tiah±± nÜk kit ?±mpii taÜ ?ammoon

mian ?aar±m yaa∑ naa nÜo peel kaot choo pii muk sdac laamoonai.

• sÄksaa piak rob±h pyiakaarei nÜo ruah (nÜo kno∑ bannaalay neakphs±pphsaay saasnaa

dael baan ?a?nuññat nÜ∑ tuÄhsa?naavatdei saasnaacak).

• s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak nÄv s±mnua dael neak

mian haÜy praÜ b±tkumpii pr±sah rob±h pyiakaarei th∑ai co∑ kraoy nÜ∑ thunthian

sÄksaa d±±t≥i daÜmbei rook c±mlauy.

• kh±± kumpii tae muay ?aac mian kumnit craÜn. coo kuuh c±mnam piak rÜÜ khlia daumbei

neak ?aac skoal rovia∑ kumnit tea∑laay nÜo kno∑ kh±± kumpii tae muay.

• caekcaay ?avei dael neak rian ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat. neak

?aac rian craÜn taam kaapuÄnyuÄl koollatthi? rÜÜ koolkaa muay tÜo kan neakd±±t≥i.

• kuuh c±mnam b±tkumpii rob±h neak haÜy s±see c±mnam nÜo kno∑ b±tkumpii. nÜo lÄÄ

rÜm tumpoa s±see b±tkumpii yoo∑ dael b±mphlÜÜ veak dael neak k±mpu∑ sÄksaa.

• tunteñ veak kumpii dael puÄnyuÄl nÜ∑ koamtroo koolkaa dael neak b±∑rian.

praÜprah thuÄnthian sÄksaa

• praÜ cumnuay sÄksaa nÜo kno∑ kaab±hpum LDS ?±mpii b±tkumpii (Chapter heading,

footnotes, and the Guide to Scriptures which include the Joseph Smith Translation

and maps).

• praÜ meerian neakphs±pphsaay saasnaa bannaalay neakphs±pphsaay saasnaa dael baan

?a?nuññat tuÄhsa?naavatdei saasnaacak nÜ∑ siavphÜo sÄksaa nih.

k±mn±t c±mnam


29

• rumlÜk kbaal cumpuuk saalaÜ∑ viñ nÜo kno∑ preahkumpii. kaarumlÜk nih nÜ∑ pd±l

kumnit ?aoy neak ?±mpii ?avei dael neak svae∑ rook nÜo kno∑ cumpuuk.

• praÜ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak daumbei k±ttraa nÜ∑ riabc±m ?avei

dael neak k±mpu∑ rian. cia rÜay rÜay rumlÜk saa laÜ∑ viñ ?±mpii kumnit tea∑laay dael

neak baan k±ttraa. riabc±m k±mn±thaet rob±h neak daumbei neak ?aac nÜk khÄÄñ baan

daoy ∑iay pii ?avei dael neak baan rian.

• praÜ siavphÜo sÄksaa nih cia siavphÜo muay dael ?aac s±see nÜ∑ kuuh c±mnam. praÜ

kaad±±kkhlia s±mrab cia c±mnam daumbei k±ttraa pii ?aar±m nÜ∑ kumnit.

• sÄksaa veak preahkumpii dael baan coh b±ñcii nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa nih. coo k±ttraa

nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa nih rÜÜ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak s±mrab

veak b±tkumpii phsee∑ tiat dael neak baan rook khÄÄñ.

soom kit pii ruubphiap thom

• totual tuÄhsana? min thaa laÜy mook pii kaa?aan b±tkumpii cumpuuk rÜÜ veak ?aoy

rohah rÜÜ taam kaarumlÜk kbaal cumpuuk. coo svae∑ yuÄl ?±mpii pa?re?b±t nÜ∑ pr±voat.

• pyiayiam s±see kumnit c±mb±±∑ n≥i saad±mnÜ∑ nÜo kno∑ pr±yook muay rÜÜk

ka?thaakan muay khlei.

• praÜ preahkumpii biib nÜ∑ phaentii pr±voat saasnaacak daÜmbei rian ?±mpii phuumÄsah

c±m∑aay phlov ?aakaasa?thiat nÜ∑ dei.

• rumlÜk cia b±nt±± b±ntoab nÄv prÄtte?kaa nÜ∑ voappa?thoa. soom ?aan poadÄmian

pr±voate?sah nÜo kno∑ Guide to the Scriptures nÜ∑ cumpuuk nÜ∑ veak s±∑khaeb

s±∑khaeb.


soom ?aan kaas±∑khaeb kno∑ cumpuuk n≥i kumpii nÜo khaa∑ kraom haÜy s±see kumroo∑ daelpi?poania ?±mpii kaab±∑kaÜt prÜtte?kaa s±mkhan nÜ∑ koollatthi? s±mkhan n≥i kumpii niimuayniimuay.

niifai tii 1 moosee keckaa

pi?nit daoy lum?Ät

• soom rook mÄÄl piak kuÄnlÜh nÜ∑ ?aoy praak±d thaa neak yuÄl ?attha?n≥y n≥i piak

tea∑nuh. coo praÜ seckdeiyoo∑ Guide to the Scriptures rÜÜ vea?ca?naanu?kr±m phsee∑

tiat daÜmbei ?aoy ni?yumn≥y. pi?nit mÄÄl cumviñ piak rÜÜ khlia daÜmbei prab pii

?attha?n≥y n≥i piak kunlÜh.

• soom rook mÄÄl piak dael mian tumneaktumnoo∑ knia dooc cia haet doocneh haÜy cia

thmei md±±∑ tiat haet doocnoh haet doocnoh haÜy nÜ∑ phsee∑ phsee∑ tiat. b±ntoab pii baan

khÄÄñ robiab veak khaa∑ muk nÜ∑ mian b±nt±± teaktoo∑ ciamuay nÜ∑ knia daoy

robiab naa.

• praÜprah Guide to the Scriptures daÜmbei khÄÄñ pii robiab dael piak dooc knia trov

baan praÜ nÜo kno∑ pa?re?b±t phsee∑ tiat rÜÜ robiab dael pyiakaarei d±±t≥i praÜ piak

dooc knia.

• soom rook mÄÄl piak rÜÜ khlia dael neak min yuÄl haÜy trov praak±d thaa neak yuÄl

piak rÜÜ khlia tea∑nuh.

k±mn±t c±mnam


30

kaa kuuh c±mnam b±tkumpii

kaa kuuh c±mnam nÜo kno∑ b±tkumpii ?aac cuay neak nÜo kno∑ kaakit ?aoy baan

crÜocreah ?±mpii veak rÜÜ koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±±. neak ?aac kuuh c±mnam b±tkumpii

rob±h neak cia craÜn robiab. coo svae∑ rook vi?thiisaah dael mian pr±setthi?phiap s±mrab

neak. nÜo khaa∑ kraom nih kÜÜ cia kaanaenoam khlah khlah s±mrab thvÄÄ kaakuuh

c±mnam b±tkumpii.

• praÜ daikhmau rÜÜ khmaudai poa. coo ciahvia∑ pii kaapraÜ bic dael daan dab

coab kr±dah.

• kuuh sraal sraal kuuh b±ntoat pii kraom vuÄ∑ kr±c±±k rÜÜ kroo∑ phnaek n≥i kh±± kumpii

nÜo kno∑ kh±± kumpii tea∑ muul rÜÜ krom kh±± kumpii.

• ciahvia∑ pii kaakuuh c±mnam craÜn peek. ph±lpr±yaoc nÜ∑ trov batb±∑ baÜ neak min

yuÄl pii ?avei dael cia kaakuuh c±mnam rob±h neak piipruah neak baan thvÄÄ c±mnam

kuuh b±ntoat nÜ∑ poa craÜn peek.

• kuuh b±ntoat pii kraom tae piak kunlÜh pii rÜÜ bei ponnoh baan haÜy daÜmbei

b±∑haañ thaa cia kh±± veak rÜÜ cumpuuk s±mkhan.

• kuuh ruÄ∑vuÄ∑ rÜÜ kuuh b±ntoat pii kraom piak kunlÜh haÜy b±ntoab mook kuuh

b±ntoat tr±∑ daÜmbei phcoab phiak dael mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ knia.

• nÜo peel ?a?nu?kr±m n≥i c±mnoc muay nÜo kno∑ kh±± kumpii rÜÜ veak mian

tumneaktumnoo∑ knia coo dak roab c±mnoc nÜo lÄÄ rÜm tumpoa rÜÜ ?attha?b±t.

• praÜ prah leek yoo∑ thvÄÄ cia thunthian s±mrab kaakuuh c±mnam nÜ∑ kaab±±k prae

b±t kumpii.

• dak saññaa (dooc cia saññaa kuuh kbiah) nÜo kno∑ rÜm tumpoa s±mrab kh±± kumpii

s±mkhan dael neak mian ?aar±m thaa s±mkhan daÜmbei c±±∑cam.

kaakuuh c±mnam b±tkumpii kuatae cuay neak ?aoy pdaot tÜo lÄÄ kaa?a?nu?voat nÄv

?avei dael neak rian nÜ∑ b±∑rian neakd±±t≥i. thvÄÄ kaapuÄ∑rÜ∑ kaacool cuab dael mian

phiapcoabloab nÜ∑ cuay neak ?aoy totual cookc≥y taam koolb±mn±±∑ rob±h neak cia

neakphs±pphsaay saasnaa.


taÜ yoob±l naa muay dael neak min toan baan saaklb±±∑ nÜo laÜy? coo s±mkoal yoob±l muaydael baan mook pii “kumnit nÜ∑ yoob±l kno∑ kaasÄksaa” daÜmbei saaklb±±∑ ?±mlo∑ peel miankaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ ciamuay daikuu nÜo peel kraoy mook tiat.


• kaamian c±mn±∑ daÜmbei rian kÜÜ cia kaas±mkhan c±mpuah seckdeis±∑kruah nÜ∑ cookc≥yrob±h neak kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak.

• neak rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± daoy kaasÄksaa cumnÜa nÜ∑ ?±mnaac rob±h preahviññianb±±re?sot.

• kaariansoot kÜÜcia seckdei?±mn±± muay nÜ∑ noam mook nÄv pooc≥y cia craÜn.

• kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ ciamuay daikuu cia pr±cam puÄ∑rÜ∑ cumnÜa nÜ∑ sa?mattha?phiaprob±h neak daÜmbei b±∑rian daoy preahviññian.

• praÜ vi?thiisaah sÄksaa phsee∑ phsee∑ knia dael thvÄÄ ?aoy b±tpi?saot mian n≥y nÜ∑ mianseckdei?±mn±±.



• dak pintu? lÄÄ khluan rob±h neak dooc khaa∑ kraom nih (1=min thloab s±h,3=peel khlah, nÜ∑ 5=stÄÄtae cianiccÄkaal).

– khñom kit ?±mpii monuh dael khñom k±mpu∑ b±∑rian nÜo peel khñom sÄksaa.

– peñ muay th∑ai khñom kit ?±mpii ?avei dael khñom baan sÄksaa nÜo peel prÜk.

– nÜo peel khñom sÄksaa kumnit mian mook nÜo kno∑ cet rob±h khñom daelmin thloab kaÜt laÜ∑ c±mpuah khñom pii mun tee.

– khñom k±ttraa ?±mpii ?aar±m khaa∑ viññian nÜ∑ kumnit nÜo kno∑ k±nlae∑s±mrum muay.

– khñom kee∑ nÜo peel khñom sÄksaa.

– khñom tuÄntÜ∑ d±l peel sÄksaa phtoal khluan.

– khñom tuÄntÜ∑ ?aoy d±l peel sÄksaa ciamuay daikuu.

rumlÜk kaachlaÜy t±±b rob±h neak saa laÜ∑ viñ. taÜ ?avei khlah dael neak thvÄÄbaan l?±±? taÜ neak c±∑ ?aoy kaachlaÜy t±±b rob±h neak mian phiapkhoh khohknia dae rÜÜ tee? dak kooldau muay rÜÜ pii dael nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ kuÄna?phiap n≥ikaasÄksaa rob±h neak.

• rumlÜk s±mnua nÜo kno∑ “coo pi?caara?naa c±mnoc nih” saa laÜ∑ viñ dael miannÜo daÜm cumpuuk. taÜ s±mnua tea∑nih mian ?Ätthi?puÄl mook lÄÄ kaasÄksaarob±h neak daoy robiab naa?

• rumlÜk “kaasÄksaa ?±mpii kumnit nÜ∑ yoob±l.” s±mkoal yoob±l muay mook piiphnaek niimuay niimuay dael min baan praÜ haÜy saaklb±±∑ tea∑nih ?±mlo∑ peelkaasÄksaa phtoal khluan rob±h neak.

• soom ?aan koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 38:1–11. nÜo peel neak ?aan kh±±kumpii tea∑nih coo chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kraom nih:

– taÜ pr±thian (yoosaeb ?aef) smiit trov thvÄÄ ?avei khlah daumbei ?aoy kumnitrob±h look baan baÜk c±mh±±?

– taÜ neak mian ?aar±m yaa∑ naa ?±mpii koollatthi? dael neak k±mpu∑ kit?

• soom ?aan ni?yumn≥y n≥i c±mneh dÄ∑ nÜo kno∑ Guide to the Scriptures nÜ∑seckdeiyoo∑ dael baan k±ttraa. nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±hneak coo s±see c±mlaÜy muay c±mpuah s±mnua “taÜ c±mneh dÄ∑ ?avei khlahdael ?aac cuay khñom b±mraÜ cia neakphs±pphsaay saasnaa pr±k±±b daoypr±setthi?phiap?

• coo crÄÄhrÄÄh koollatthi? muay mook pii cumpuuk tii 3 dael neak c±∑ ?aoy miankaayuÄl dÄ∑ kantae pr±saÜ laÜ∑. coo s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑kaasÄksaa rob±h neak nÄv s±mnua dael neak c±∑ chlaÜy. coo sÄksaa daoyyook cet tuk dak ?±mpii koollatthi? nuh muay royea? peel (pii bei th∑ai) haÜy?a?thi?thaan cia pi?seh s±mrab kaariikc±mraÜn kaayuÄl dÄ∑. coo s±see ?aveidael neak baan rian.

• soom ?aan niifai tii 1 10:17, 11:1–6. nÜo peel neak ?aan kh±± tea∑nih coochlaÜy s±mnua “taÜ haet ?avei niifai ?aac rian ?avei dael ?ovpuk rob±h look baandÄ∑ doocneh?


31

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

kaasÄksaa cia daikuu

• soom ?aan ciamuay daikuu neak nÄv veak kumpii khaa∑ kraom nih. chlaÜys±mnua “taÜ haet ?avei yÄÄ∑ trov svae∑ rook puÄnlÜÜ n≥i teevÄphiap doocneh?

• soom ?aan ciamuay daikuu neak nÄv veak kumpii muay c±mnuan khaa∑ kraomnih haÜy pi?phiaksaa ?±mpii pooc≥y dael baan mook pii kaasÄksaa b±ntuul preah.taÜ veak kumpii naa muay dael nÜ∑ cuay neak khla∑ b±mphot d±l neak tea∑laaynaa dael neak b±∑rian?

kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?sÄt kno∑ zoon

• coo crÄÄhrÄÄh pr±thianÄb±t mook pii meerian neakphs±pphsaay saasnaa muaydael neak baan sÄksaa daoy yook cet tukdak. coo thvÄÄ dooc khaa∑ kraom nih:

– caekcaay c±mnoc s±mkhan pii rÜÜ bei dael neak baan rian mook pii kaasÄksaarob±h neak dael baan cuay nÜo kno∑ kaab±∑rian meerian nuh.

– coo pi?poania ?±mpii vi?thii dael neak baan ni?yiay b±∑haañ ?±mpii kaasÄksaarob±h neak dael cuay neak rook khÄÄñ c±mnoc tea∑nih (robiab dael neak ?aanthuÄnthian dael neak praÜ s±mnua neak baan sraavcriav nÜ∑ mian t±±tÜo tiat).

– b±∑haañ ?±mpii robiab dael neak k±ttraa nÜ∑ riabc±m dael cia lattha?ph±l n≥ikaasÄksaa rob±h neak.

baÜ mian peel som ?aoy neak phs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat pii bei neak ?aoythvÄÄ dooc knia nih dae.

• sa?kamma?phiap nih ?aac thvÄÄ laÜ∑ cia bokkuÄl rÜÜ cia krom tooc muay.naenaom neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy crÄÄhrÄÄh s±mnua muay kno∑ s±mnuadooc khaa∑ kraom nih (rÜÜ neak ?aac b±∑kaÜt s±mnua khlah khlah daoy khluanneak phtoal). coo ?aoy puakkee s±see s±mnua.

– taÜ haet ?avei k±± krom kruasaa mian saara?s±mkhan yaa∑ nih nÜo kno∑phaena?kaa rob±h preah?

– haet ?avei monuh mian kaasaaklb±±∑ nÜ∑ tukpruay doocneh?

– taÜ tuaniatii rob±h preahviññian nÜo kno∑ kaaphlahpdoo kumnit cia ?avei?

coo puÄnyuÄl thaa puakkee nÜ∑ mian royea? peel pram niatii tÜo prampii niatiidaÜmbei:

– svae∑ rook yaa∑ haoc nah seckdeiyoo∑ b±t kumpii cumnuan pii dael chlaÜynÜ∑ s±mnua.

– s±see cia kaab±±kprae daoy ∑iay ∑iay muay ?±mpii robiab dael b±t kumpiipuakkee baan crÄÄhrÄÄh chlaÜy nÜ∑ s±mnua.

– pi?poania ±mpii ?avei dael puakkee nÜ∑ thvÄÄ daÜmbei c±±∑cam c±mlaÜy.

– pi?poania ?±mpii ?avei dael puakkee nÜ∑ thvÄÄ daÜmbei rook baan s±mnua siicumrÜo b±nthaem tiat.

?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa pii bei neak (rÜÜ krom niimuay niimuay)?aoy ceakcaay c±mlaÜy rob±h puakkee. pi?phiaksaa ?±mpii kaachlaÜy t±±brob±h puakkee.

niifai tii 1 10:19

niifai tii 2 32:3

moosaay 1:6–7

?aalmaa 17:2–3

?aalmaa 32:42–43

?aalmaa 37:44–46

?aalmaa 49:39

koo nÜ∑ s±± 90:24

koo nÜ∑ s±± 130:19

Guide to theScriptues, “Scriptures,”subheading: “Value ofthe scriptures,” 221–22

koo nÜ∑ s±± 11:11–14 yoohaan 8:12 tumnuk d±mkaÜ∑ 119:105

koo nÜ∑ s±± 84:43–47


32

k±mn±t c±mnam

• soom ?aoy neakphs±pphsaay s±see s±mnua muay rÜÜ pii ?±mpii koolkaad±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ koollatthi? mook pii meerian naa muay nÜo kno∑ cumpuuk tii3 dael puakkee c±∑ baan c±mlaÜy. ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoycaekcaay s±mnua rob±h puakkee ciamuay krom. c±mpuah s±mnua niimuayniimuay pi?phiaksaa dooc khaa∑ kraom nih:

– taÜ c±mlaÜy c±mpuah s±mnua nih nÜ∑ pr±tian poo d±l ciivit rob±hneakphs±pphsaay saasnaa daoy robiab naa?

– taÜ c±mlaÜy nÜ∑ pd±l pooc≥y d±l ciivit rob±h saasnaakuÄnkaarei daoyrobiab naa?

– taÜ neakphs±pphsaay saasnaa mneak ?aac rook c±mlaÜy baan yaa∑ dooc mdec?

• soom neakphs±pphsaay saasnaa muay c±mnuan ?aoy caekcaay koolkaa d±mnÜ∑l?±± dael daikuu rob±h puakkee baan b±∑rian puakkee. som ?aoy puakkee puÄnyuÄlkoolkaa nÜ∑ robiab dael daikuu rob±h puakkee baan b±∑rian koolkaa d±l puakkee.

• riabc±m neakphs±pphsaay saasnaa dak cia daikuu rÜÜ krom tooc muay. cat ?aoykrom niimuay niimuay ?aan cumpuuk muay mook pii preahkumpii moomoon. ?aoykrom niimuay niimuay crÄÄhrÄÄh kumnit muay mook pii phnaek niimuay niimuaynÜo kno∑ veak “kaasÄksaa ?±mpii kumnit yoob±l .” ?±ñcÄÄñ ?aoy krom ?a?nu?voattaam yoob±l dooc dael puakkee ?aan kno∑ cumpuuk tea∑ ?±h knia. ?a?nuññatpeel ?aoy pii 15 tÜo 20 niatii s±mrab ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa. ?aoy krom niimuayniimuay puÄnyuÄl ?±mpii yoob±l dael puakkee baan praÜ taÜ yoob±l tea∑nuh mianpr±setthi?phiap yaa∑ naa haÜy taÜ puakkee baan rian ?avei khlah.

• ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak ?aoy kit ?±mpii rÜa∑ rÜÜprÜtte?kaa muay nÜo kno∑ b±tkumpii dael mian ?attha?n≥y c±mpuah puakkee(dooc cia tuÄhsana?ni?mit rob±h liihai ?±mpii daÜmchÄÄ n≥i ciivit teesa?na?ka?thaarob±h sdac beenyaamiin teesa?na?ka?thaa nÜo lÄÄ phnom rÜÜ preahkrih yia∑ mookcuab puak sah niifai). ±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa kuu ruubphiap daoysaamañ rÜÜ pi?poania ?±mpii d±mnaÜ rÜa∑ dael puakkee nÜk kit kno∑ cet daelpuakkee baan crÄÄhrÄÄh nuh. ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa pii rÜÜ bei neak?aoy caekcaay nÄv ?avei dael puakkee nÜk kit kno∑ cet. sua neak phsee∑ tiat ?aoyprab rÜa∑ nÜ∑ phcaob rÜa∑ tea∑ nuh tÜo nÜ∑ koollatthi? nÜo kno∑ meerian muayn≥i meerian tea∑laay. soom ?aan moroonai 10:3 haÜy pi?phiaksaa ?±mpii d±mlain≥i kaapi?caara?naa ?aoy baan crÜocreah ?±mpii c±mneh dÄ∑ khaa∑ viññian.


• ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy yook siavphÜo k±mn±thaet ?±mpiikaasÄksaa rob±h puakkee mook kno∑ kaas±mphiah. ?±ñcÄÄñ puakkee daoycaekcaay k±mn±t traa muay ciamuay neak.

• ?±mlo∑ peel k±mpu∑ thvÄÄ kaas±mphiah soom sua s±mnua dooc khaa∑ kraom:

– taÜ nÜo peel thmei thmei nih mian ?avei khlah dael thvÄÄ ?aoy neak cab?aar±m nÜo kno∑ kaasÄksaa preahkumpii rob±h neak?

– taÜ koolkaa d±mnÄ∑ l?±± naa muay dael daikuu rob±h neak baan b±∑rian neakpeel thmei thmei nih?

– taÜ cumpuuk rÜÜ veak naa n≥i siavphÜo sÄksaa nih baan cuay neak b±mphotkaal pii pii saapdaa k±nl±±∑ tÜo nih?

– taÜ neak k±mpu∑ thvÄÄ ?avei khlah nÜo kno∑ kaasÄksaa phtoal khluan daelcuay neak ?aoy rian baan craÜn b±mphot nuh?

• ?±mlo∑ peel s±nni?sÄt kno∑ zoon ?±ñcÄÄñ neak?phs±pphsaay saasnaa ?aoycaekcaay b±tpi?saot dael pr±k±±b tÜo daoy ?attha?n≥y dael puakkee mian nÜokno∑ kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ ciamuay daikuu rob±h puakkee.


33

k±mn±t c±mnam

• ?±mlo∑ peel s±nni?sÄt kno∑ zoon ?a?nuññat ?aoy neakphs±pphsaay saasnaacaekcaay kumnit kno∑ kaasÄksaa phtoal khluan.

• caekcaay ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa ?±mpii kaayuÄl dÄ∑ dael neak miannÜo kno∑ kaasÄksaa phtoal khluan rob±h neak. caekcaay k±mn±t traa mook piisiavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak nÜ∑ tiib±ntoal rob±h neak ?±mpiisaara?s±mkhan n≥i kaasÄksaa d±mnÄ∑ l?±±.

• baÜ neak ?aac thvÄÄ baan soom coolruam ciamuay neakphs±pphsaay saasnaanÜo kno∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu rob±h puakkee.

• ?±mlo∑ peel s±mphiah ?±ñcÄÄñ ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa caekcaayphaena?kaa muay n≥i phaena?kaa meerian rob±h puakkee ceñ mook pii meerianneakphs±pphsaay saasnaa muay. sua d±l paukee thaa taÜ koollatthi? tea∑nihmian ?attha?n≥y yaa∑ naa khlah c±mpuah puakkee.


34

35

3 sÄksaa nÜ∑ b±∑rian

k±mn±t c±mnam

tees

ana?

ka?t

haa

nÜo

lÄÄ

phno

m d

aoy

khaa

l blo

oc. p

r±ph

uÄp

moo

k pi

i saa

laa

pr±c

um n

≥i p

raas

aat F

rede

ricks

burg

e ?a

ac p

raÜ

baan

dao

y m

ian

kaa?

a?nu

ññaa

t pii

saar

a?m

ontii

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

taÜ ?avei khñomtrov sÄksaa nÜ∑trov b±∑rian?meerian nÜo kno∑ cumpuuk nih mian phtuk nÄv koollatthi? koolkaa nÜ∑ b±tbaññat

s±mkhan s±mkhan dael neak trov sÄksaa cÜa sr±lañ ruahnÜo taam nÜ∑ b±∑rian.

keckaa tea∑nih kÜÜ cia ?avei dael pyiakaarei dael nÜoruah ruah nÜ∑ saaveak baan

naenoam neak ?aoy b±∑rian. keckaa tea∑nih trov baan riabc±m laÜ∑ daÜmbei ?aoy neak

?aac cuay d±l neak d±±t≥i yuÄl yaa∑ cbah pii koollatthi rob±h preahkrih.

meerian nÜo kno∑ cumpuuk nih mian dooc t±± tÜo:

• saad±mnÜ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i peahyeesuu krih

• phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah

• d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih

• b±tbaññat

• krÄtvi?n≥y nÜ∑ pi?thiikaa phsee∑

b±∑rian meerian buan d±mboo∑ pii mun pi?thiiboncromuc tÜk. soom praak±d thaa neak

dael neak b±∑rian mian phiapsaks±m daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiibañceak

daoy kaathvÄÄ taam nÜ∑ reaksaa kaata∑cet tea∑ ?±h dael mian nÜo kno∑ meerian tea∑nih.

neak phs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ kÜÜcia neakdÄknoam b±∑rian mun pi?thii

boncromuc tÜk ciamuay nÜ∑ cumnuay pii neakphsaaysaasnaa pr±cam vuad nÜ∑ sa?maacÜk

d±±t≥i tiat. b±ntoab pii boncromuc tÜk sa?maacÜk thmei kÜÜ trov b±∑rian meerian buan

d±mboo∑ md±±∑ tiat proom tea∑ “krÄtvi?n≥y nÜ∑ vi?thiikaa phsee∑ phsee∑.” neakdÄknoam

nÜo kno∑ vuad cia neak s±mrac cet thaa taÜ neakphsaay saasnaa pr±cam vuad rÜÜ neak

phsaay saasnaa peñ mao∑ thiania totual khoh trov thaa meerian nih kÜÜ trov baan b±∑rian

haÜy taÜ neakphsaay saasnaa peñ mao∑ coolruam ?±h royea? peel ponmaan. coo lÄÄk

tÜkcet sa?maacÜk thmei mneak mneak ?aoy reaksaa kaa ta∑cet tea∑?±h dael mian nÜo

kno∑ meerian nih.

k±mn±t c±mnam


36

neak kua praÜ meerian tea∑nih phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay nÜ∑ daikuu

kaabr±cum muÄnduÄl nÜ∑ kaapr±cum phsee∑ phsee∑ tiat dael baan riab laÜ∑. nÜo peel

neak sÄksaa preahkumpii nÜ∑ reaksaa tuk kno∑ kumnit rob±h neak roal knia cia b±nt±± nÄv

preahb±ntuul tea∑laay khaa∑ ciivit viñ haÜy seckdei dael trov ni?yiay nÜ∑ baan pr±tian

d±l neak roal knia nÜo c±m mao∑ nuh ?ae∑ nÜ∑ thvÄÄ daÜmbei cuay d±l neakd±t≥i totual

saaksei n≥i seckdeipit d±± peñleñ n≥i kaab±∑rian.

kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa neak mian kaatotual khoh trov d±± thom

daÜmbei b±∑rian ceñ pii behdoo∑ nÜ∑ daoy preahviññian. kÄna?pr±thian tii muay nÜ∑

krom saaveak d±bpii neak baan lÄÄk laÜ∑ thaa: “koolb±mn±±∑ rob±h yÄÄ∑ kÜÜ b±∑rian

saad±mnÄ∑ n≥i d±mnÄ∑l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ kno∑ robiab dael tuk ?aoy preahviññian

cia neakdÄknoam neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ neak tea∑laay naa dael trov baan b±∑rian.

via cia kaas±mkhan nah kno∑ kaarian pii kumnit n≥i [meerian] tae kaab±∑rian nih min kua

mook pii kaab±∑rian daoy kaatuÄnteñ cam moat nuh tee. neakphs±pphsaay saasnaa kua

mian ?aar±m tukcet kno∑ kaapraÜ piak s±mdei phtoal rob±h koat dael mian kaanaenoam

pii preahviññian. neakphsaay saasnaa min kua b±∑rian taam kaasootcam tee tae ni?yiay

ceñ pii behdoo∑ dael cia piak s±mdei phtoal rob±h koat. neakphsaay saasnaa pr±hael

cia b±∑rian khoh pii lumdab lumdaoy n≥i meerian daoy kaapd±l ?aoy ?avei dael koat

baan totual kaab±mphoh kumnit daÜmbei b±∑rian yoo∑ tÜo taam kaacab?aar±m nÜ∑

seckdeitrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei. ni?yiay ceñ mook daoy cÜaceak nÜ∑ daoy piak

phtoal rob±h koat koat kua thlae∑ sakkeya?phiap pii seckdeipit n≥i kaab±∑rian rob±h

koat” (“Statement on Missionary vork, ”s±mbot rob±h kÄna?pr±thian tii muay th∑ay tii 11

khae thnuu chnam 2002). nÜo peel dael neak nÜ∑ daikuu rob±h neak sÄksaa meerian nih

hauy riabc±m daÜmbei b±∑rian soom reaksaa tuk kaanaenoam nih yaa∑ rÜ∑pÄ∑ nÜo kno∑

kumnit. trov praak±d thaa neak b±∑rian koollatthi? tea∑ ?±h nÜo kno∑ meerian tea∑nih.

baÜ kmian kaanaenoam daoy preahviññian tee neak kua b±∑rian ?a?tha?n≥y tea∑?±h

kno∑ meerian niimuay niimuay n≥i meerian bei d±mboo∑ taam lumdab lumdaoy dael

meerian tea∑ nuh trov baan s±see. b±tbaññat pii rÜÜ bei ?aac ruam b±ñcool ph±±∑ dael taam

dael s±mrum rÜÜ trov baan b±∑rian cia meerian rob±h puakkee phtoal.

meerian niimuay niimuay b±∑haañ cia lumdab lumdaoy s±mnua s±mphiah s±mrab

pi?thii boncromuc tÜk kaata∑cet nÜ∑ koollatthi? dael neak trov b±∑rian. sÄksaa koollatthi?

?aoy l?Ät l?±n. yook cet tukdak ?aoy baan khcoab khcuan tÜo lÄÄ kaacuay d±l neak tea∑laay

naa dael neak b±∑rian s±mrab pithii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak. kno∑ meerian

k±± mian kumnit s±mrab b±∑rian ph±±∑ dae. praÜ kumnit tea∑ nih daÜmbei puÄ∑rÜ∑ pii

robiab dael neak riabc±m nÜ∑ b±∑rian.

tuaniatii n≥i kaa tuÄntiñ

tuÄntiñ kh±± kumpii daÜmbei praÜ nÜo kno∑ kaab±∑rian rob±h neak. ta∑cet tuÄntiñ nÄvc±mnoc s±mkhan n≥i koollathi nÜo kno∑ roal meerian dael neakphs±pphsaay saasnaa b±∑rian.neakphs±pphsaay saasnaa dael rian phiasaa tii pii kuatae yook cet tuk dak lÄÄ kaasÄksaa phiasaarob±h kee kno∑ kaariabc±m b±∑rian meerian dael neakphs±pphsaay saasnaa trov b±∑rian.neakphs±pphsaay saasnaa kuatae tuÄntiñ viakya?sap khlia pr±yook nÜ∑ seckdei thlae∑ khlei khlein≥i koollatthi? nÜo peel dael lumdab n≥i koollatthi? nuh nÜ∑ lec laÜ∑ nÜo kno∑ meerian tae kroantaeattha?n≥y s±mkhan daoy phtoal s±mrab neak ponnoh. kom tuÄnteñ meerian tea∑ muul laÜy.

k±mn±t c±mnam


37

b±∑rian daoy phiapcbah loah

nÜo co∑ b±ñc±b n≥i meerian bei d±mboo∑ kÜÜcia b±ñcii piak dael pr±hael cia neak dael neakb±∑rian min thloab skoal pii mun. coo rian pii robiab ?aoy ni?yumÄn≥y piak tea∑ nih daoysaamañ. peel dael neak b±∑rian coo kh±m thvÄÄ ?aoy ±h pii sa?mattha?phiap rob±h neakdaÜmbei thvÄÄ ?aoy saad±mnÄ∑ mian leakkha?na? ∑iay yuÄl.


taÜ ?avei cia tÜhdau dael neak c±∑ b±∑rian?

moosaay 18:18–20 koo nÜ∑ s±± 43:15–16 koo nÜ∑ s±± 52:9

haet ?avei neak trov tae sÄksaa koollatthi? nÜo kno∑ meerian?

?aalmaa 17:2–3 koo nÜ∑ s±± 84:85

meerian tii 1: kaasdaa laÜ∑ viñ


38

k±mn±t c±mnam

© 1

991

Gre

g K

. Ols

en. h

aam

th±

±t c

±ml±

±∑.

saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ n≥id±mnÄ∑ l?±± rob±h preahkrih


peel dael neak b±∑rian coo riabc±m saasnaakuÄnkaarei rob±h neak ?aoy mian phiapsaks±ms±mrab totual pi?thii boncromuc tÜk dael baan b±∑rian nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa20:37 haÜy nÜo kno∑ s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk. kaa∑ia nih ?aac s±mracd±± pr±saÜ b±mphot daoy kaa?±ñcÄÄñ saasnaakuankaarei rob±h neak ?aoy thvÄÄ nÜ∑ reaksaakaata∑cet dael baan s±see dooc khaa∑ kraom.

s±mnua s±mphiah s±mrab pithii boncromuc tÜk

• taÜ neak cÜa thaa preah kÜÜcia preahvoobeidaa d±± ?±hkal rob±h yÄÄ∑ dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa preahyeesuu krih kÜÜcia preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ cia preah praohluah n≥ipi?phuplook dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa saasnaacak nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih trov baan sdaa laÜ∑taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa pr±thian saasnaacak paccopb±n kÜÜ cia pyiakaarei rob±h preah dae rÜÜtee? taÜ pyiakaarei mian n≥y yaa∑ dooc md≥c c±mpuah neak?

kaata∑cet

• taÜ neak proom ?aan nÜ∑ a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa preahkumpii moomoon kÜÜciapreahb±ntuul rob±h preah dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa joosaef smiit kÜÜcia pyiakaarei rob±h preahdae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo vi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih dae rÜÜ tee?

• taÜ yÄÄ∑ ?aac nat cuab s±mrab peel kraoy baan tee?

• b±t baññat phsee∑ phsee∑ tiat ceñ pii meerian tii 4 dael neak baan crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool.

preah kÜÜ cia preahvoobeidaa cia tii sr±lañ rob±h yÄÄ∑preah kÜÜ cia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ cia koon rob±h truÄ∑. truÄ∑ mian

ruubkaay n≥i sac chiam nÜ∑ ch?Ä∑ dael ruÄ∑rÜa∑ nÜ∑ l?±± ?Ätkhc±h. truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑.

truÄ∑ tuañyum peel dael yÄÄ∑ roo∑tuk veetÄnia nÜ∑ riikriay nÜo peel yÄÄ∑ thvÄÄ ?avei

k±mn±t c±mnam



39

dael trov. trua∑ c±∑ tumneaktumnoo∑ ciamuay yÄÄ∑ haÜy yÄÄ∑ ?aac tumneaktumnoo∑

ciamuay trua∑ taam rooyea? kaa?athi?thaan daoy sm±hs±±.

truÄ∑ baan pr±tian ?aoy yÄÄ∑ b±tpi?saot nih nÜo lÄÄ phaendei daÜmbei yÄÄ∑ ?aac rian nÜ∑

?aac riik c±mraÜn. yÄÄ∑ ?aac b±∑haañ seckdei sr±lañ rob±h yÄÄ∑ c±mpuah trua∑ taam royea?

kaacrÄÄhrÄÄh rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ kaakooruÄp pr±tebat preahbaññat rob±h truÄ∑.

preahvoobeidaa sua baan pd±l ?aoy yÄÄ∑ cia kooncau rob±h trua∑ nÄv vi?thii daÜmbei

totual baan cookc≥y nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ daÜmbei tr±l±b tÜo ruah nÜo kno∑ tii

voatta?mian rob±h trua∑. tuÄh cia yaa∑ naa k±±daoy yÄÄ∑ trov tae b±±re?sot nÜ∑ s?aat

s?±m taam royea? kaakoorup pr±tebat daÜmbei totual baan cookc≥y nÜo kno∑ ciivit nih.

kaa min koorup pr±tebat thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ khliat ch∑aay pii truÄ∑. c±mnoc s±mkhan nÜo

kno∑ phaena?kaa rob±h preahvoobeidaa kÜÜ d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih.

d±∑vaaythuan ruam b±ñcool tea∑ kaaroo∑ tuk veetÄnia nÜo kno∑ cbaa k≥≥tseemaanii

proomtea∑ kaaroo∑ tuk veetÄnia rob±h truÄ∑ nÜ∑ kaaso?kuat nÜo lÄÄ chÄÄ chkaa∑. taam

royea? d±∑vaaythuan yÄÄ∑ ?aac ruac pii c±mn±±∑ n≥i ?±mpÄÄ baab rob±h yÄÄ∑ haÜy

a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜ∑ k±mla∑ daÜmbei pr±choom muk ciamuay nÜ∑ ?u?pa?sak

rob±h yÄÄ∑.

kaacÜa ?±mpii preah

b±ñceak pii ?avei dael monuh mneak mneak dael neak k±mpu∑ b±∑rian yuÄl pii kaacÜa rob±hkristÄnik ?±mpii preah. monuh cia craÜn nÜo kno∑ pi?phuplook s±pth∑ai nih min tea∑ dÄ∑ ?±mpiipreah rÜÜ k±± mian preahsekkhaab±t khoh knia ?±mpii ?aati?teep tee.

neakphs±pphsaay saasnaa pii neak nÜo kno∑ preahkumpii moomoon ?ammoon nÜ∑ ?aÜronbaan b±∑rian pr±ciacuÄn dael kmian ciivea?pr±voat cia kristÄnik. puakkee b±∑rian seckdeipityaa∑ saamañ haÜy ?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei rob±h kee ?aoy ?athi?thaan. laamoonai nÜ∑?ovpuk rob±h koat baan phlah saasnaa. soom ?aan ?aalmaa 18:24–40 nÜ∑ 22:4–23 nÜ∑chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kraom:

• taÜ neakphs±pphsay saasnaa tea∑ nih baan b±∑rian ?avei ?±mpii ni?say rob±h preah?

• taÜ neak ?aac thvÄÄ taam kumruu rob±h puakkee daoy robiab naa?

kaa sÄksaa preahkumpii

taÜ ni?say rob±h preah cia preahvoobeidaa nÜ∑ preahyeesuu krih kÜÜ cia ?avei?

niifai tii 1 17:36 niifai tii 3 27:13–22 yoohaan 3:16–17niifai tii 2 9:6 koo nÜ∑ s±± 38:1–3 keckaa puaksaaveak 17:27–29moosaay 4:9 koo nÜ∑ s±± 130:22 room 8:16niifai tii 3 12:48 moosee 1:39 heeprÄÄ 12:9niifai tii 3 14:9–11 maathaay 5:48 yoohaan ti 1 4:7–9

d±mnÄ∑ l?±± pr±h d±l kromkruasaad±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ pr±tian poo nÜ∑ cuay d±l bdei nÜ∑ pr±puÄn ?ovpuk

mdaay nÜ∑ kooncau nÜo peel dael puakkee pyiayiam ?a?phi?voat c±mn±±∑ mitta?phiap

?aoy kantae rÜ∑moam laÜ∑ nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ khaa∑ phnaek viññian nÜo kno∑ krom kruasaa

rob±h puakkee. pooc≥y tea∑ nih kÜÜ mian s±mrab peel ?eilov nÜ∑ s±mrab peel ?±hkal

cianic. d±mnÄ∑ l?±± preahyeesuu krih pd±l cumnuay daÜmbei d±hsraay k±∑v±l nÜ∑

kaapr±choom muk peel paccopb±n.

pruah krom kruasaa trov baan tae∑ta∑ laÜ∑ daoy preah kruasaa kÜÜcia phnaek d±±

s±mkhan b±mphot nÜo kno∑ s±∑kum nÜo kno∑ peel nih nÜ∑ kno∑ peel ?±hkaal cianic.

preah baan b±∑kaÜt krom kruasaa laÜ∑ daÜmbei noam mook nov so?phea?mea∑kuÄl d±l

k±mn±t c±mnam



40

kooncau rob±h truÄ∑ a?nu?ñaat ?aoy puakkee rian koolkaa trÄmtrov nÜo kno∑ pare?yaakah

d±± kua ?aoy sr±lañ haÜy riabc±m puakkee s±mrab ciivit ?±hkaal cianic. phteah kÜÜcia

k±nlae∑ d±± pr±saÜ daÜmbei b±∑rian rian nÜ∑ ?anu?voat koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h

preahyeesuu krih. phteah dael k±saa∑ laÜ∑ nÜo lÄÄ koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ tÜo cia

k±nlae∑ n≥i cumrook nÜ∑ so?vatthe?phiap. phteah nÜ∑ tÜo cia k±nlae∑ dael preahviññian

n≥i preah?±mcah ?aac snak nÜo daoy kaapr±tian pooc≥y d±l sa?maacÜk krom kruasaa

ciamuay nÜ∑ seckdeisoksaan seckdei?±mn±± nÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl. taam royea?

pyiakaarei nÜo krub cumnoan ruam b±ñcool tea∑ nÜo kno∑ cumnoan rob±h yÄÄ∑ preah

baan baÜk s±mdae∑ phaena?kaa n≥i sophea?mea∑kuÄl rob±h truÄ∑ s±mrab bokkuÄl

mneak mneak nÜ∑ cia krom kruasaa.

preahvoobeidaa sua baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ l?±± truÄ∑ nÜo krub sa?maykankab truattraa

vi?thii d±± s±mkhan muay dael preah b±∑haañ seckdeisr±lañ rob±h truÄ∑ c±mpuÄh

yÄÄ∑ kÜÜ taam royea? kaahau pyiakaarei dael cia neak trov baan pr±kuÄl ?aoy

boppaccÜta?phiap—cia ?±mnaac nÜ∑ cia setthi?±mnaac dael trov baan ?aoy d±l bor±h

daÜmbei thvÄÄ keckaa nÜo kno∑ preahniam preah s±mrab seckdeis±∑kruah n≥i kooncau

truÄ∑. pyiakaarei rian pii d±mnÄ∑ l?±± n≥i preah yeesuu krih taam royea? vi?vea?rÄna?.

kraoy mook pyiakaarei b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± d±l neakd±±t≥i nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal pii

preahyeesuu krih cia preah?±∑ nÜ∑ cia preah praohluah. kaab±∑rian rob±h pyiakaarei kÜÜ

trov baan rook khÄÄñ nÜo kno∑ siavphÜo d±± pi?set dael baan hau thaa preahkumpii.

phaena?kaa rob±h preahvoobeidaa s±mrab yÄÄ∑ kÜÜ daÜmbei totual baan cookc≥y nÜ∑

tr±l±b tÜo ruahnÜo ciamuay nÜ∑ trua∑ viñ kÜÜ trov baan hau thaa d±mnÜ∑ l?±± rob±h

preahyeesuu krih ciamuay nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih dael cia c±mnoc

k±ndaal n≥i phaena?kaa nih. taam royea? d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih yÄÄ∑

?aac totual ciivit dael nÜo ?±hkaal cianic baÜ yÄÄ∑ ?anu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑

preahyeesuu krih prae cet kÜÜ totual boncromuc tÜk daoy cromuctÜk s±mrab rumd±h

baab totual ?±mnaoy tian preahviññian b±±re?sot haÜy t±±suu d±l tii b±ñc±b. “nih kÜÜ cia

phlov haÜy kmian phlov ?aenaa tiat tee rÜÜ k±± chmuah naa tiat nÜo kraom meek nih

dael monuh ?aac baan s±∑kruah nÜo kno∑ nokoo n≥i preah laÜy haÜy ?eilov nih mÄÄl coh

nih kÜÜcia koollatthi n≥i preahkrih” (niifai tii 2 31:21). monuh tea∑?±h mian ?±mnaoytian

n≥i seereiphiap dael ruam b±ñcool tea∑ seereiphiap daÜmbei totual rÜÜ pa?de?saet d±mnÜ∑

l?±± dooc dael baan b±∑rian daoy pyiakaarei nÜ∑ saaveak. neak tea∑laay naa dael koorup

pr±te?bat nÜ∑ totual baan pooc≥y tae neak tae∑laay naa dael min ?aÜpÄÄ pa?de?saet rÜÜ

thvÄÄ ?aoy khooc d±mnÜ∑ l?±± nÜ∑ min totual pooc≥y dael cia kaas±nyaa rob±h preah laÜy.

nÜo peel dael monuh crÄÄhrÄÄh min yook cet tuk dak min koorup pr±te?bat rÜÜ ?aoy

khooc koolkaa n≥i d±mnÜ∑ l?±± naa rÜÜ pi?thiikaa nÜo peel dael puakkee pa?de?saet

pyiakaarei rob±h preah?±mcah rÜÜ nÜo peel dael puakkee thleak coh kno∑ kaat±±suu

nÜo kno∑ seckdeicumnÜa puakkee thvÄÄ ?aoy khluan rob±h kee khliat pii preah haÜy

cabphdaÜm ruahnÜo nÜo kno∑ viññian n≥i seckdei∑o∑Üt. cia yea?thaahaet kaa nih noam

tÜokan sthaana?phiap muay hau thaa kaakb±t saasnaa. nÜo peel dael kaakb±t saasnaa

d±± thom baan kaÜt laÜ∑ preah d±±k yook sethi?±mnaac ney boppaccÜta?phiap s±mrab

b±∑rian nÜ∑ pi?thiikaa n≥i d±mnÜ∑ l?±± rob±h trua∑ viñ.

k±mn±t c±mnam



41

pr±voate?sah preahkumpii biib baan k±t

traa kaakaÜtlaÜ∑ cia craÜn n≥i kaamian

preahb±ntuul rob±h preah tÜokan pyiakarei

haÜy pr±voate?sah nuh k±± prab pii

kaakaÜtlaÜ∑ cia craÜn n≥i kaakb±t saasnaa

ph±±∑ dae. daÜmbei b±ñc±b royea? peel n≥i

kaakb±t saasnaa tuutÜo preah baan b±∑haañ

seckdeisr±lañ rob±h truÄ∑ c±mpuah

kooncau rob±h truÄ∑ daoy kaahau

pyiakaarei phsee∑ tiat haÜy pr±kuÄl

?aoy pyiakaarei nÄv sethi ?±mnaac

boppaccÜta?phiap daÜmbei sdaa nÜ∑

b±∑rian d±mnÜ∑ rob±h preah yeesuu krih cia thmei md±±∑ tiat. cia pi?seh pyiakaarei

kÜÜcia neak krubkroo∑ daÜmbei mÄÄl khoh trov d±mnak preah nÜo lÄÄ phaendei. k±mlo∑

peel nuh kaadÄknoam n≥i kaatotual khoh trov daoy pyiakaarei kÜÜ trov baan hau thaa

sa?may kankab truattraa.

preah baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ rob±h preahyeesuu krih c±mpuah ?adaam haÜy ?aoy

?adaam totual sethi ?±mnaac boppaccÜta?phiap. ?adaam kÜÜ cia pyiakaarei d±mboo∑

nÜo lÄÄ phaendei. daoy vi?vea?rÄna? ?adaam baan rian pii c±mn±±∑ mitta?phiap rob±h

monuh baan yaa∑ trÄmtrov ciamuay nÜ∑ preah cia preahvoobeidaa preah riaca?bottraa

rob±h truÄ∑ preahyeesuu krih nÜ∑ preahviññian b±±re?sot n≥i d±∑vaaythuan nÜ∑ kaaruah

laÜ∑ viñ rob±h preahyeesuu krih nÜ∑ n≥i koolkaa tiimuay nÜ∑ pithii kaa n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

?adaam nÜ∑ ?eevaa baan b±∑rian kooncau rob±h kee pii seckdeipit nih haÜy lÄÄk tÜkcet

kooncau rob±h kee ?aoy b±∑kaÜn seckdeicumnÜa haÜy ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± nÜo

kno∑ krub tittha?phiap n≥i ciivit rob±h puakkee. b±ntoab pii ?adaam mian pyiakaarei

phsee∑ phsee∑ tiat tae kooncau cumnoan kraoy rob±h ?adaam baan pa?de?saet d±mnÄ∑

l?±± haÜy thleak coh kno∑ kaakb±t saasnaa daoy kaacrÄÄhrÄÄh thvÄÄ cia monuh tucca?rÄt.

haet doocn±h k±± cabphdaÜm mian kumruu n≥i sa?may kankab truattraa n≥i kaapyiak±±

dael thvÄÄ ?aoy mian kaak±ttraa pr±voatte?saah cia craÜn n≥i preahkumpii saññaa cah.

preahvoobeidaa baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ daoy kaatumneak tumnoo∑

phtoal ciamuay nÜ∑ pyiakaarei rob±h truÄ∑ dooc cia noo?ee ?apraaham nÜ∑ moosee. roal

pyiakaarei niimuay niimuay trov baan hau daoy preah daÜmbei cabphdaÜm sa?may

kankab truatraa thmei n≥i d±mnÄ∑ l?±±. c±mpuah pyiakaarei niimuay niimuay nih preah

baan ?aoy nÄv sethi ?±mnaac n≥i boppaccÜta?phiapnÜ∑ baÜk s±mdae∑ seckdeipit d±± nÜo

?±hkaal cianic. cia ?ako?s±l nÜo roal sa?may kankabtruattraa monuh tae∑tae praÜ

seereiphiap rob±h kee kno∑ kaacrÄÄhrÄÄh daÜmbei pa?de?saet d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ b±ntoab

mook k±± thleak kno∑ kaakb±t saasnaa.

pyiakaarei

k±mn±t thaa taÜ monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian yuÄl thaa pii pyiakaarei yaa∑ dooc mdeckhlah. nÜo kno∑ voappa?thoa cia craÜn monuh cÜa thaa mian monuh b±±re?sot rÜÜ dael totualkaab±mphoh kumnit totual tumruÄ∑ n≥i kaadÄknoam pii ?a?ti?teep. tuah cia yaa∑ naa k±± daoybokkuÄl dael totual kaab±mphoh kumnit min m≥≥n sottae cia pyiakaarei n≥i preah dooc dael ?aoyni?yumn≥y nÜo kno∑ d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑. coo puÄnyuÄl ?aoy baan cbah thaapreah baan k±±saa∑ nokoo rob±h truÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei daoy kaahau pyiakaarei ?aoy k±±saa∑sa?may kankab truattraa thmei. truÄ∑ baan pr±kuÄl ?aoy pyiakaarei nuh sethi?±mnaacboppaccÜta?phiap. b±ntoab mook pyiakaarei cuay d±l monuh ?aoy yuÄl pii c±mn±±∑ mitta?phiaprob±h kee ciamuay nÜ∑ ?aati?teep daoy ruam tea∑ kaab±ñcool pii robiab daÜmbei totual ciivitd±± nÜo ?±hkaal cianic taam royea? d±mnÜ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih.

k±mn±t c±mnam



42

neak pr±hael cia ch∑±l pii robiab dael sa?may kankab truattraa n≥i d±mnÄ∑ l?±± miantumneaktumnoo∑ knia nÜo peel k±mpu∑ b±∑rian monuh dael min mian ciivea?pr±voat rÜÜ mianvoappa?thoa cia kriistian. tae neak nÜ∑ rook khÄÄñ thaa daoy kaani?yiay phsaa phcoab yaa∑s±∑khaeb tÜo nÜ∑ pr±voatte?saah n≥i sa?may kankab truattraa d±mnÜ∑ l?±± neak ?aac cuaymonuh yuÄl thaa preah sr±lañ kooncau truÄ∑ haÜy thaa truÄ∑ nÜo d±±dael tuahcia msÄl th∑aynih nÜ∑ cia ria∑ rohoot t±±tÜo.

kaa sÄksaa preahkumpii

pyiakaarei

yaakob 4:4, 6 keckaa puaksaaveak ?eemoh 3:7moosaay 8:13–18 10:34–43

sa?may kankab truattraa

koo nÜ∑ s±± 136:36–38 moosee 8:19–30 Guide to the Scriptures, “Dispensation”moosee 5:4–12, 55–59

kaab±mraÜ rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜo lÄÄ phaendeipii bei rooy chnam pii mun k±mnaÜt rob±h preahyeesuu krih monuh baan thleak knoh

kaakb±t saasnaa md±±∑ tiat. tae nÜo peel dael preah?±∑ s±∑kruah baan cabphdaÜm

kaab±mraÜ n≥i ciivit dael rom≥≥∑tae slab rob±h truÄ∑ truÄ∑ baan k±±saa∑ saasnaacak rob±h

truÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei md±±∑ tiat.

preahvoobeidaa sua baan b±ñcuun preahriaca?botraa rob±h truÄ∑ mook lÄÄ phaendei

daÜmbei ?aoy thuan nÜ∑ ?±mpÄÄbaab n≥i monuh tea∑?±h haÜy chneah lÄÄh seckdeislab:

“dbet preah truÄ∑ sr±lañ monuh look d±l mleh baan cia truÄ∑ pr±tian preahriaca?botraa

truÄ∑ tae muay. . . ?aoy lookei baan s±∑kruah daoysaa truÄ∑ viñ” (yoohaan 3:16–17).

preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ baan b±ñcuun preahriaca?botraa rob±h truÄ∑ preahyeesuu

krih daÜmbei lÄÄk dak lÄÄ khluan truÄ∑ daoy kaaroo∑ tuk veetÄnia rob±h truÄ∑ ?±mpÄÄ

baab rob±h neak tea∑laay naa dael ruahnÜo lÄÄ phaendei nih haÜy daÜmbei chneah lÄÄ

seckdeislab khaa∑ ruubkaay. preah?±∑ s±∑kruah baan thvÄÄ kaaboocia d±± thuan d±±

mohe?mia daÜmbei ?aoy thuan nÜ∑ baab doocneh baÜ yÄÄ∑ mian cumnÜa nÜo kno∑

truÄ∑ praecet totual boncromuc tÜk totual preahviññian b±±re?sot haÜy t±±suu d±l tii

b±ñc±b nuh yÄÄ∑ ?aac totual kaarumd±h baab rob±h yÄÄ∑ thvÄÄ taam phlov dael nÜ∑

noam yÄÄ∑ tÜo kan ciivit ?±hkaal cianic nÜo kno∑ voatta?mian rob±h preah (soom mÄÄl

niifai tii 2 31:13–21).

nÜo ?±mlo∑ kaab±mraÜ nÜo lÄÄ

phaendei rob±h truÄ∑ preah?±∑

s±∑kruah baan b±∑rian d±mnÄ∑

l?±± rob±h truÄ∑ nÜ∑ baan thvÄÄ

?aoy mian ?apphuuta?haet cia

craÜn kaÜt laÜ∑. truÄ∑ baan hau

bor±h d±bpii neak daÜmbei thvÄÄ

cia saaveak rob±h truÄ∑ nÜ∑ dak

preahhoah nÜo lÄÄ kbaal rob±h

puakkee daÜmbei pr±tian ?aoy puakkee setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap. truÄ∑ baan

riabc±m saasnaacak truÄ∑ baan b±mpeñ kaapyiak±± haÜy truÄ∑ trov baan kee

k±mn±t c±mnam



43

kaakb±t saasnaa d±± thomb±ntoab pii kaasokuÄt rob±h preah yeesuu krih monuh tucca?ret baan thvÄÄ tukbokmneñ

d±l saaveak nÜ∑ sa?maacÜk n≥i saasnaacak nÜ∑ s±mlab puakkee cia craÜn. ciamuay nÜ∑

seckdeislab rob±h saaveak koonsao boppaccÜta?phiap nÜ∑ kaadÄknoam setthi?±mnaac

boppaccÜta?phiap trov baan d±±k yook pii phaendei. saaveak baan reaksaa koollathi?

n≥i d±mnÄ∑ l?±± ?aoy nÜo b±±re?sot nÜ∑ kaapia robiab riabrooy nÜ∑ miatthaan n≥i

phiapsaks±m s±mrab sa?maacÜk saasnaacak. daoy kmian saaveak kraoy mook koollatthi?

trov baan kaeprae haÜy kaaphlahpdoo dael mian setthi?±mnaac baan thvÄÄ laÜ∑ nÜo

kno∑ kaariabc±m saasnaacak nÜ∑ pi?thiikaa n≥i boppaccÜta?phiap doocia boncromuc tÜk

nÜ∑ kaapr±kuÄl ?aoy ?±mnaoytian n≥i peahviññian b±±re?sot.

daoy kmian vi?vea?rÄna? nÜ∑ setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap monuh baan pÜ∑ lÄÄ

praacñaa rob±h monuh daÜmbei b±±kprae preahkumpii nÜ∑ koolkaa nÜ∑ pi?thiikaa

phsee∑ phsee∑ d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih. kumnit khohchkoo∑ trov baan b±∑rian

dooc cia seckdeipit. c±mneh dÄ∑ leakanna? n≥i seckdeipit nÜ∑ ni?say rob±h preah cia

preahvoobeidaa preahriaca?botraa rob±h truÄ∑ preahyeesuu krih nÜ∑ preahviññian

b±±re?sot cia craÜn trov baan batb±∑. koollatthi? n≥i seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu

krih kaaprae cet pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot baan

khooc truÄ∑triay rÜÜ trov baan phlec caol. setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap dael baan

?aoy tÜo saaveak rob±h preahyeesuu krih kÜÜ kmian voatta?mian nÜo lÄÄ phaendei tiat

tee. kaakb±t saasnaa nih cia yea?thaahaet baan thvÄÄ ?aoy mian kaaphoh c≥ñ nÄv

preahvi?hia cia craÜn.

cia craÜn sa?ta?voat b±ntoab pii phiapkhmau ∑o∑Üt khaa∑ viññian bo?r±h nÜ∑ strei

dael svae∑ rook seckdeipit cumtoah pr±cha∑ nÜ∑ kaa?a?nu?voat rob±h saasnaa paccopb±n.

puakkee baan dÄ∑ thaa koolla?thi cia craÜn nÜ∑ pi?thiikaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± trov baan

phlahpdoo rÜÜ batb±∑. puakkee svae∑ rook puÄnlÜÜ khaa∑ viññian d±± pr±saÜ cia∑ haÜy

monuh cia craÜn baan ni?yiay pii seckdeitrovkaa s±mrab kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i seckdeipit.

tuahbei cia yaa∑ naa k±±daoy puakkee min pr±kah thaa preah baan hau puakkee ?aoy

thvÄÄ cia pyiakaarei tee. cumnuah tÜo viñ puakkee baan pyiayiam kae tumruÄ∑ kaab±∑rian

nÜ∑ ?a?nu?voat lÄÄ ?avei dael puakkee cÜa tha baan phlahpdoo rÜÜ kaeprae. kaakhÄtkh±m

prÄ∑prae∑ rob±h kee baan noam tÜo rook kaab±∑kaÜt preahvi?hia prootaehst±∑ cia craÜn.

kaakae saasnaa nih noam ?aoy kaÜn b±±ri?yaakah seereiphiap khaa∑ saasnaa dael baan

baÜk phlov s±mrab kaasdaa laÜ∑ viñ co∑ kraoy b±∑?±h.

saaveak rob±h preah?±∑s±∑kruah baan prab tuk cia mun ?±mpii kaakb±t saasnaa cia

sa?k±l nih. puakkee k±± baan prab ph±±∑ dae thaa d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih

nÜ∑ saasnaacak rob±h truÄ∑ nÜ∑ trov baan saa∑ laÜ∑ viñ md±±∑ tiat nÜo lÄÄ phaendei.

pa?de?saet nÜ∑ chkaa∑. rÜa∑ s±mkhan nuh kÜÜ truÄ∑ baan b±mpeñ nÄv d±∑vaaythuan.

preahriaca?botraa preah preah?±mcah yeesuu krih baan b±mpeñ krub ?avei ?avei tea∑?±h

dael preahbeidaa sua rob±h truÄ∑ baan b±ñcuun truÄ∑ mook thvÄÄ.

pii mun seckdeislab preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ kaaruah laÜ∑ viñ truÄ∑ baan pr±kuÄl ?aoy

saaveak truÄ∑ nÄv sethi?±mnaac daÜmbei b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ daÜmbei thvÄÄ

pi?thiikaa n≥i seckdeis±∑kruah nÜ∑ k±±saa∑ saasnaacak truÄ∑ nÜo lÄÄ pi?phuplook.


miatraa nei seckdeicumnÜa 1:5 luukaa 6:13 heeprÄÄ 5:4maathaay 10:1–10 yoohaan 15:16

k±mn±t c±mnam



44


niifai tii 113 keckaa puaksaaveak 3:19–21 thiimoothee tii 2 4:3–4niifai tii 2 26:20–21 keckaa puaksaaveak peetroh tii 2 2:1–2niifai tii 2 28 20:28–30 ?eemoh 8:11–12niifai tii 4 1:27 kaalaatii 1:6–9 Guide to the Scriptures, “Apostasy”koo nÜ∑ s±± 84:1–3 thaesaaloonic tii 2 2:1–12 True to the Faith “Apostasy” pages 13–14maathaay 24:9–11 (kaab±kprae rob±h yoosaeb Our Search for Happiness, pages 23–32maakoh 12:1–9 smiit kh±± 2, 3, 7–9) Jesus the Christ cumpuuk tii 40

thiimoothee tii 1 4:1–3 “The Long Night of Apostasy”

kaakb±t saasnaa d±± thom

saasnaakuÄnkaarei trov tae yuÄl thaa kaakb±t saasnaa cia sa?k±l baan kaÜt laÜ∑ b±ntoab piiseckdeislab rob±h preahyeesuu krih nÜ∑ saaveak rob±h truÄ∑. baÜ kmian kaakb±t saasnaatee nuh k±± min trovkaa mian kaasaa∑ laÜ∑ viñ dae. dooc cia thboo∑ pec dak ta∑ lÄÄ kr±natk±mÄñei kÜÜ thvÄÄ ?aoy rÜt tae mian puÄnlÜÜ phlÜÜ tr±ceah tr±c±∑ doocneh kaasaa∑ laÜ∑ viñchoo nÜo kno∑ puÄnlÜÜ khoh pii phiapkhmau ∑o∑Üt pht≥i khaa∑ kraoy n≥i kaakb±t saasnaad±± thom. daoy kaadÄknoam pii preahviññian b±∑rian saasnaakuÄnkaarei ?±mpii kaakb±tsaasnaa d±± thom nÜo k±mrÄt d±± cbahloah s±mrum taam seckdeitrovkaa nÜ∑ kaala?teesa?rob±h puakkee. koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ daÜmbei cuay puakkee yuÄl pii seckdeitrovkaas±mrab kaasaa∑ laÜ∑ viñ n≥i d±mnÜ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih.

c±mnoc s±mkhan s±mkhan

• saasnaacak rob±h preahyeesuu krih kÜÜ baan saa∑ laÜ∑ nÜo lÄÄ krÜh n≥i saaveak nÜ∑ pyiakaarei(soom mÄÄl ?eepheesoo 2:19–20, 4:11–14). neakdÄknoam tea∑nih mian setthi?±mnaac d±±teevÄphiap. taam royea? vi?vea?rÄna? puakkee dÄknoam keckaa n≥i saasnaacak. puakkeethvÄÄ ?aoy koollatthi? nÜo b±±re?sot ?a?nuññaat ?aoy mian kaacatcae∑ pi?thiikaa phsee∑phsee∑ nÜ∑ hau pr±kuÄl d±l neak phsee∑ tiat nÄv setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap.

• pr±ciacuan baan pa?de?saet nÜ∑ s±mlab preahyeesuu krih nÜ∑ saaveak (soom mÄÄl maathaay24:9, niifai tii 1 11:32–34. niifai tii 2 27:5). ciamuay nÜ∑ seckdeislab rob±h saaveak?a?thi?pa?dei n≥i setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap baan bat voatta?mian pii saasnaacak.daoy haet nih kmian sethi?±mnaac daÜmbei pr±kuÄl preahviññian b±±re?sot rÜÜ thvÄÄ pi?thiikaan≥i kaas±∑kruah phsee∑ phsee∑ tee. vi?vea?rÄna? trov baan b±ñceak haÜy koollatthi? baantrov kaeprae.

• soombei tae pii mun seckdeislab rob±h puaksaaveak mian cumluah cia craÜn teaktoo∑ tÜo nÜ∑kaakaÜn laÜ∑ n≥i koolla?thi. cakra?phup room dael d±mboo∑ baan thvÄÄ tuk bokmneñ d±lkrihb±risat kraoy mook ?aoy mian saasnaa krih. s±mnua saasnaa s±mkhan s±mkhan trovbaan dohsraay daoy kaaprÄksaa. koollatthi? nÜ∑ pi?thiikaa saamañ dael baan b±∑rian daoypreah?±∑ s±∑kruah trov baan coc≥≥k v≥≥kñ≥≥k haÜy phlahpdoo daÜmbei ?aoy sr±±b tÜotaam tuÄhsa?na?viccia khaa∑ lookei (soom mÄÄl ?eesaay 24:5). yoo∑ tÜo taam kumnit lookeipuakkee phlahpdoo kh±± kumpii daoy d±±k ceñ koollatthi? saamañ nÜ∑ ?±hcaa ceñ pii kumpii(niifai tii 1 13:26–40). puakkee baan b±∑kaÜt cumnÜa rÜÜ seckdeithlae∑ n≥i cumnÜa daoyph?aek tÜo lÄÄ koollatthi? klae∑ klaay nÜ∑ dael baan phlahpdoo (soom mÄÄl pr±voat yoosaebsmiit 1:19). pruah mook pii phiap chmaÜ∑chmai monuh khlah c±∑ baan muk d±mnae∑ mian?Ätthi?puÄl (soom mÄÄl yoohaan tii 3 1:9–10). pr±ciacuÄn totual yook kumnit klae∑klaay tea∑nih haÜy ?aoy kette?yuÄh tÜo d±l kruu klae∑ klaay dael baan b±∑rian koollatthi? dael b±mpeñcet cia cia∑ b±∑rian seckdeipit d±± teevÄphiap (soom mÄÄl thiimoothee tii 2 4:3–4).

• kno∑ pr±voatte?saah tea∑ muul monuh cia craÜn baan cÜa yaa∑ sm±h lÄÄ koolcumnÜa nÜ∑koollatthi? klae∑ klaay. puakkee thvaayb±∑kum yoo∑ tÜo taam puÄnlÜÜ dael puakkee mian haÜybaan totual c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h kee. tae puakkee nÜo tae trov baan“dael leak pii seckdeipit piipruah puakkee min dÄ∑ cia tÜo rook seckdeipit nÜo ?aenaa tee”(koo nÜ∑ s±± 123:12).

k±mn±t c±mnam



45

• haet doocneh haÜy kaasaa∑ laÜ∑ viñ min m≥≥n kaakae saasnaa tee. setthi?±mnaacboppaccÜta?phiap min baan b±nt±± nÜo kno∑ b±ntoat dac n≥i kaatotual b±nt±± pii saaveakpeetroh tee. kaakae tumruÄ∑ kÜÜcia kaaplahpdoo ?avei dael mian ruac tuo haÜy kaasaa∑laÜ∑ viñ kÜÜ daÜmbei noam mook viñ ?avei muay cia tumrua∑ daÜm. haet doocneh kaasdaalaÜ∑ viñ n≥i setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap taam royea? saara?tuut d±± teevÄphiap kÜÜcia vi?thii muay kuÄt daÜmbei chneah lÄÄ kaakb±t saasnaa d±± thom.

kaasdaa laÜ∑ viñ d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih tam royea?yoosaeb smiit

nÜo peel dael kaala?teesa? trÄmtrov preahvoobeidaa sua baan choo∑ mook rook kooncau

rob±h truÄ∑ daoy seckdeisr±lañ. truÄ∑ baan hau yu?vea?cuÄn chmuah yoosaeb smiit thvÄÄ

cia pyiakaarei. taam royea? look phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih

trov baan saa∑ laÜ∑ viñ nÜo lÄÄ phaendei md±±∑ tiat.

yoosaeb smiit ruah nÜo sa?ha?roat ?aameerik dael pr±hael cia pr±teh tae muay ponnoh

dael mian seereiphiap khaa∑ saasnaa nÜo peel nuh. kÜÜ nÜo peel n≥i kaarumcÄÄb rumcual

d±± thom n≥i saasnaa nÜo kno∑ paek khaa∑ kaÜt n≥i sa?ha?roat ?aameerik. kruasaa rob±h

look kÜÜcia neakcÜa yaa∑ sub tÜo lÄÄ saasnaa haÜy tae∑tae svae∑rook seckdeipit. tae

neakdÄknoam cia craÜn baan ?ah?aa∑ thaa mian d±mnÄ∑ pit. koolb±mn±±∑ rob±h yoosaeb

“c±∑ dÄ∑ thaa pakpuak naa muay tÜo dael trov” (yoosaeb smiit—pr±voat 1:18).

preahkumpii biib baan b±∑rian thaa “mian preah?±mcah tae muay seckdeicumnÜa tae

muay boncromuc tÜk tae muay (?eepheesoo 4:5). yoosaeb baan coolruam nÜo kno∑

preahvi?hia phsee∑ phsee∑ knia tae nÜo tae cr±bookcr±b±l ?±mpii preahvi?hia muay naa

dael look kuatae coo ruam. kraoy mook look baan s±see thaa:

“mian kaarumcual nÜ∑ kaachluah pr±kaek knia cia khla∑ kno∑ c±mnaom pakpuak

phsee∑ phsee∑ d±l mleh baan cia pi?baak d±l cuÄn dooc ruub khñom dael nÜo v≥y kmee∑

haÜy min sov skoal monuh nÜ∑ dÄ∑ kdei ?aoy ceh s±mrac cet thaa nonaa muay trov haÜy

nonaa muay khoh nuh laÜy. . . . nÜo k±ndaal c±mba∑ khaa∑ piaks±mdei nÜ∑ kaacrualcr±b±l

khaa∑ kumnit cÜa nih khñom tae∑ tae kit nÜo kno∑ cet khñom thaa taÜ trov thvÄÄ ?avei

tÜo noo? taÜ pakpuak muay naa tÜo dael trov rÜÜ k±± kee sottae khoh tea∑ ?±h knia ?

baÜsen cia mian pakpuak naa muay dael trov nuh taÜ naa muay tÜo haÜy taÜ khñom

nÜ∑ skoal taam robiab naa baan?” (yosaeb smiit—pr±voat 1:8, 10).

nÜo peel dael yoosaeb baan svea∑rook seckdeipit nÜo kno∑ c±mnaom krom dael mian

cumnÜa khoh khoh knia look baan baÜk nÜo kno∑ preahkumpii biib s±mrab kaanaenoam.

look baan ?aan thaa “tae baÜ neak roal knia naa muay khvah praacñaa mian tae soom d±l

preah dael truÄ∑ pr±tian d±l monuh tea∑?±h daoy satthia ?Ät b±ntooh ph±±∑ nuh truÄ∑

nÜ∑ pr±tian ?aoy” (yaakob 1:5). piipruah saad±mnÄ∑ nih yoosaeb baan pdacñaa cet soom

d±l peah pii ?avei dael look kuatae thvÄÄ. nÜo kno∑ ni?tiakhea?rodov nia chnam 1820

look baan cool tÜo kno∑ pr≥i nÜo cit phteah haÜy baan lut cuÄ∑kuÄ∑ a?thi?thaan. look

baan pi?poania nÄv b±tpi?saot rob±h look thaa:

“khñom baan khÄÄñ b±∑kool puÄnlÜÜ muay nÜo c±m lÄÄ kbaal khñom mian reaksmei

cae∑ca∑ lÄÄh cia∑ so?re?yaa tÜo tiat dael coh s±nsÄm mook c±m lÄÄ ruub khñom. . . . kaal

puÄnlÜÜ nuh sthet c±m lÄÄ ruub khñom khñom khÄÄñ tua?±∑ pii dael mian reaksmei

nÜ∑ se?rei ru∑rÜa∑ dael pum ?aac pi?poania baan laÜy choo nÜo lÄÄ ?aakah pii lÄÄ ruub

khñom. tua?±∑ muay mian preahb±ntuul mook khñom daoy hau khñom taam chmuah

haÜy c±∑?ol tÜo tua?±∑ muay tiat daoy mian preahb±ntuul thaa–nih cia preahriaca?bottraa

d±± s∑uanph∑ia rob±h yÄÄ∑ coo sdab taam truÄ∑ coh!” (yoosaeb smiit—pr±±vat 1:16–17).

k±mn±t c±mnam



46

nÜo kno∑ tuÄhsa?na?ni?mit nih preah cia

preahvoobeidaa nÜ∑ preahriaca?botraa rob±h truÄ∑

preahyeesuu krih baan yia∑ mook cuay nÜ∑

yoosaeb smiit. preah?±∑ s±∑kruah baan prab

yoosaeb min ?aoy coolruam nÜo kno∑ saasnaacak

naa muay laÜy tbet puakkee “sottae khoh tea∑?±h

knia” haÜy “±h tea∑ koolcumnÜa rob±h kee sottae

cia ?±mpÄÄ kua khpÄÄm ch?aÜm.” truÄ∑ k±± mian

b±ntuul thaa “kee koorup pr±te?bat d±l yÄÄ∑ tae

b±boo moat tee ?ae cet kee nuh nÜo ch∑aay pii

yÄÄ∑ nah kee b±∑rian seckdei dael cia baññat rob±h

monuh viñ daoy mian rÜkpia cia neak koorup

pr±te?bat d±l preah pontae min proom totual

skoal preahceehsdaa.” (yoosaeb smiit–pr±voat

1:19). tuahbei cia monuh l?±± cia craÜn cÜa nÜo

kno∑ preahkrih haÜy baan pyiayiam yuÄl nÜ∑ b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ k±±

puakkee min mian phiappeñleñ n≥i seckdeipit rÜÜ setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap

daÜmbei cromoctÜk nÜ∑ thvÄÄ pi?thiikaa s±∑kruah phsee∑ phsee∑ tiat dae. puakkee

totual morod±k seckdeithlae∑ n≥i kaakb±tsaasnaa nÜo peel dael cumnoan niimuay niimuay

baan totual ?Ätthi?puÄl dael monuh cumnoan mun baan tuk ?aoy daoy book ruam tea∑

kaaphlahpdoo nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ pi?thiikaa phsee∑ dooc cia pi?thii boncromuc

tÜk. dooc dael preah baan thvÄÄ c±mpuah ?adaam noo?ee ?apraaham moosee nÜ∑

pyiakaarei phsee∑ phsee∑ tiat truÄ∑ baan hau yoosaeb smiit ?aoy thvÄÄ cia pyiakaarei

taam royeah? look phiappeñleñ n≥i d±mnÜ∑ l?±± trovbaan sdaa laÜ∑ viñ nÜo lÄÄ phaendei.

b±ntoab pii kaalec mook rob±h preahvoobeidaa nÜ∑ preahriaca?botraa neaknoam saa

sua phsee∑ phsee∑ tiat rÜÜ teevÄdaa baan trov b±ñcuun mook kan yoosaeb smiit nÜ∑

sa?ha?kaarei rob±h look ?oolivÄÄ khaudÄÄrii. yohaan baatih baan mook cuab nÜ∑ pr±kuÄl

d±l yoosaeb smiit nÜ∑ ?oolivÄÄ khaudÄÄrii nÄv boppaccÜta?phiap?aÜron dael ruam tea∑

sethi?±mnaac daÜmbei thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk. peetroh yaakob yoohaan (cia monuh

bei neak kno∑ cumnaom saaveak daÜm rob±h preahkrih) baan mook cuab haÜy pr±kuÄl

boppaccÜta?phiap melkiisaadaek ?aoy yoosaeb smiit nÜ∑ ?oolivÄÄ khaudÄÄrii daoy

kaasaa∑ laÜ∑ viñ nÄv sethi?±mnaac dooc knia nÜ∑ sethi?±mnaac dael baan pr±kuÄl ?aoy

saaveak rob±h preahkrih kaal pii booraan. ciamuay nÜ∑ sethi?±mnaac boppaccÜta?phiap

yoosaeb smiit trov baan dÄknoam ?aoy riabc±m saasnaacak rob±h preahkrih md±±∑ tiat

nÜo lÄÄ phaendei. taam royea? look preahyeesuu krih baan hau saaveak d±bpii neak.

peel veelia dael yÄÄ∑ ruah nÜo s±p th∑ai trov baan hau taam pyiakaarei preahkumpii

biib thaa cia th∑ai co∑ kraoy b±∑?±h th∑ai co∑ kraoy rÜÜ sa?mai kankab truattraa n≥i

phiappeñleñ n≥i peel veelia. via kÜÜ cia royea? peel pii mun kaayia∑ mook cia lÄÄk tii pii

rob±h peahyeesuu krih.via kÜÜ cia th∑ai co∑ kraoy b±∑?±h. haet nih haÜy tÄÄb saasnaacak

mian chmuah thaa saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy.

pyiakaarei dael nÜo ruah dÄknoam saasnaacak s±p th∑ai nih. pyiakaarei nih kÜÜcia

pr±thian n≥i saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑kraoy kÜÜ

neaksn±±∑ dael mian setthi?±mnaac pii yoosaeb smiit. look nÜ∑ saaveak paccopb±n nih

phcoab setthi?±mnaac rob±h puakee tÜo nÜ∑ preah yeesuu krih dooc cia cr±vak n≥i

kaatae∑ta∑ dael min dac pii knia taam royea? yoosaeb smiit.

k±mn±t c±mnam



47

tuÄntiñ yoosaeb smiit—pr±voat 1:16–17

coo tuÄntiñ kaapi?poania rob±h yoosaeb smiit n≥i kaakhÄÄñ preahvoobeidaa nÜ∑ preahriaca?botraa(yoosaeb smiit—pr±voat 1:16–17) haÜy trovtae triam leakkha?na? ruac cia srac daÜmbeipi?poania pii tuÄhsa?na?ni?mit d±mboo∑ daoy praÜ piakpec rob±h look phtoal. coo kom pr±ñabpr±ñal kaapi?poania nuh. thlae∑ sekkheya?phiap daoy sm±h dael neak dÄ∑ thaa tuÄhsa?na?ni?mitd±mboo∑ nuh cia kaapit. coo kom steakstÄÄ daÜmbei puÄnyuÄl pii robiab dael neak ?aac dÄ∑ thaatuÄhsa?na?nimit nuh pit. coo ?±ñcÄÄñ daikuu rob±h neak ?aoy thvÄÄ docneh ph±±∑ dae.

thlae∑ sa?kheyÄphiap

phnaek d±± s±mkhan n≥i ka?ra?neykec rob±h neakphs±pphsaay saasnaa kÜÜ thlae∑sakkheya?phiap pii pyiakaarei paccopb±n nÜ∑ pr±thian n≥i saasnaacak.


niifai tii 2 3 ?eepheesoo 4:5 Brochure, The Testimony of the koo nÜ∑ s±± 112:30 yaakob 1:5 Prophet Joseph Smith?eepheesoo 1:10

preahkumpii moomoon: sakkheya?phiap muay tiat ?±mpii preahyeesuu krihdaoy kaadÄ∑ ?±mpii kaas±∑sai kaamincÜa nÜ∑

kaa pd±l poadÄmian dael nÜo tae mian b±ntoab

pii phiapkhmau ∑o∑Üt cia craÜn preahvoobeidaa

sua cia tii sr±lañ yÄÄ∑ baan noam mook viñ

preahkumpii d±± b±±re?sot pii bo?raan muay

kbaal dael ?aac priabthiab ciamuay nÜ∑

preahkumpii biib dael mian nÄv phiappeñleñ n≥i

d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih d±± kmian tii

b±mphot. preahkumpii d±± b±±re?sot muay kbaal

nih pd±l ?aoy nÄv phoahtaa∑ thaa yoosaeb smiit

kÜÜ cia pyiakaarei pit rob±h preah. b±ñcii pr±voat

nih kÜÜcia peahkumpii moomoon sakkheyb±t

muay tiat ?±mpii preahyeesuu krih.

yoosaeb smiit trov baan dÄknoam daoy

neaknoamsaa sua chmuah moroonai tÜo d±l

phnom muay dael cia k±nlae∑ dael phtea∑ miah

baan k±b tuk ?±h peel roab sa?ta?voat. phtea∑ miah tea∑nih mian nÄv kaas±see rob±h

pyiakaarei sdei pii d±mnaÜ rÜa∑ rob±h preah ciamuay nÜ∑ monuh nÜo tviib ?aameerik pii

bo?raan. yoosaeb smiit baan b±±kprae b±ñcii rÜa∑ n≥i phtea∑ tea∑nih daoy preahceehsdaa

n≥i preah. pyiakaarei nÜo kno∑ preahkumpii moomoon baan dÄ∑ ?±mpii peesa?ka?kam

rob±h preah?±∑ s±∑kruah haÜy baan b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. b±ntoab pii kaaruah

laÜ∑ viñ rob±h truÄ∑ preahkrih baan yia∑ mook cuab ciamuay nÜ∑ monuh tea∑nih. truÄ∑

baan b±∑rian puakee d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ haÜy baan saa∑ saasnaacak rob±h truÄ∑.

preahkumpii moomoon baan b±mphlÄÄ thaa “preah truÄ∑ b±mphlÄÄ kumnit monuh look

haÜy hau puakkee ?aoy mook rook keckaa d±± b±±re?sot rob±h truÄ∑ nÜo sa?may nÜ∑

cumnoan nih k±± dooc cia nÜo cumnoan bo?raan dae” (koo nÜ∑ s±± 20:11). daÜmbei dÄ∑

thaa preahkumpii moomoon pit bokkuÄl mneak trov tae ?aan pi?caara?naa nÜ∑ ?a?thi?thaan

?±mpii preahkumpii moomoon. neak dael svae∑ rook seckdeipit d±± sm±htr±∑ nÜ∑ chab

k±mn±t c±mnam



48

totual ?aar±m thaa preahkumpii moomoon kÜÜ cia preahb±ntuul nÜ∑ chab totual ?aar±m

thaa preahkumpii moomoon kÜÜ cia preahb±ntuul rob±h preah.

kaa?aan kaapi?caara?naa nÜ∑ kaa?a?thi?than ?±mpii preahkumpii kÜÜ cia kaacambac

nah s±mrab neakphlah saasnaa dael mian cet suutroam. neak tea∑laay naa dael cabpdaÜm

?aan preahkumpii moomoon peel d±mboo∑ yook cumhian s±mkhan chpuah tÜo muk

daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaeb smiit kÜÜ cia pyiakaarei rob±h preah haÜy thaa saasnaacak pit

kÜÜ trov baan saa∑ laÜ∑ viñ nÜo lÄÄ phaendei.

praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei b±ñceak seckdeipit n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ

phnaek khaa∑ kraom kÜÜ cia kumruu n≥i ?avei dael neak ?aac ni?yiay nÜo peel dael neaknaenoam pii preahkumpii moomoon:

“preah sr±lañ kooncau rob±h truÄ∑ doocneh truÄ∑ pd±l ?aoy robiab daÜmbei b±ñceak seckdeipitn≥i ?avei dael yÄÄ∑ baan ni?yiay. nuh kÜÜ cia preahkumpii moomoon. soom neak ?aanka?thaakhan pii co∑ kraoy nÜo kno∑ boppea?ka?thaa n≥i preahkumpii baan tee?” baÜsen ciaboppea?ka?thaa nuh min toan mian nÜo kno∑ preahkumpii moomoon tee soom ?aan ka?thaakhanpii co∑ kraoy n≥i boppea?ka?thaa nÜo kno∑ preahkumpii moomoon cia phiasaa ?±∑klee haÜypd±l seckdei s±∑khaeb n≥i ka?thaakhan nuh.

puÄnyuÄl daoy yook cet tukdak nÄv kumnit nÜo kno∑ ka?thaakhan tea∑ pii haÜy coo ?±ñcÄÄñsaasnaakuÄnkaarei ta∑cet daÜmbei ?aan phnaek khlah khlah n≥i preahkumpii moomoon haÜya?nu?voat koolkaa dael baan pi?poania nÜo kno∑ ka?thaakhan tea∑ pii nih.

nÜo peel dael neak naenoam monuh mneak ?aoy skoal preahkumpii moomoon via cia cumnuayd±± pr±saÜ daÜmbei b±∑haañ puakkee nÄv preahkumpii moomoon muay kbaal prab truah truahpii pr±voat haÜy caekcaay saad±mnÄ∑ muay rÜÜ pii dael ?aac mian n≥y c±mpuah puakkee.


tumpoa c±mn±±∑ cÄÄ∑ boppea?ka?thaa n≥i preahkumpii koo nÜ∑ s±± 20:5–12n≥i preahkumpii moomoon moomoon ka?thaakhan 1–7 yoosaeb smiit–pr±voat

koo nÜ∑ s±± 1:17–23 1:27–64

?a?thi?thaan daumbei dÄ∑ pii seckdeipit taam royeah preahviññianb±±re?sot

saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ baÜ via min

mian cia kaapit kÜÜ via cia kaapit. yÄÄ∑ dÄ∑ thaa

pit daoy preahviññian b±±re?sot dooc dael baan

s±nyaa nÜo kno∑ moroonai 10:3–5. b±ntoab pii

?aan haÜy pi?caara?naa pii saa d±mnÜ∑ n≥i

preahkumpii moomoon neak tea∑laay naa dael

pdacñaa cet daÜmbei dÄ∑ seckdeipit trovtae sua

nÜo kno∑ kaa?a?thi?thaan tÜo kan preahvoobeidaa

sua nÜo kno∑ preahniam n≥i preahyeesuu krih

baÜ via cia kaapit. daÜmbei sua d±l preah?±∑

yÄÄ∑ trov hau preahniam preahvoobeidaa sua

rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ thlae∑ ?±mn±±kuÄn d±l truÄ∑

s±mrab pooc≥i dael yÄÄ∑ totual haÜy sua truÄ∑

daÜmbei dÄ∑ thaa saad±mnÄ∑ n≥i preahkumpii moomoon kÜÜ pit. kmian nonaa mneak

dÄ∑ viññian n≥i seckdeipit daoy min ?a?thi?thaan tee.

kaa?a?thi?thaan

• hau preahniam preahvoobeidaayÄÄ∑ (“preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑dael kuÄ∑ nÜo sthaansua . . .”

• b±∑haañ pii ?aar±m nÜo kno∑dua∑cet rob±h neak (?±mn±±kun,s±mnua, snaÜ daÜmbei b±ñceakpreahkumpii moomoon kÜÜ pit .lak.).

• bÄt (“nÜo kno∑ niam preahyeesuukrih.?aam≥≥n”).

k±mn±t c±mnam



49

kno∑ kaa chlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑ preahviññian b±±re?sot nÜ∑

b±∑rian yÄÄ∑ seckdeipit taam royeah ?aar±m nÜ∑ kumnit rob±h yÄÄ∑. ?aar±m dael mook

pii preahviññian b±±re?sot kÜÜ mian ?±mnaac tae ?aar±m nuh cia thoammÄdaa cia ?aar±m

so?phiap nÜ∑ s∑±bs∑at. nÜo peel dael yÄÄ∑ cabphdaÜm totual ?aar±m thaa ?avei dael yÄÄ∑

rian kÜÜ pit nuh yÄÄ∑ nÜ∑ pdacñaa cet c±∑ dÄ∑ ?avei ?avei dael yÄÄ∑ ?aac dÄ∑ tÜo baan

?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ.

kaadÄ∑ thaa preahkumpii moomoon kÜÜpit noam tÜo kan c±mneh viccia dael thaa

yoosaeb smiit kÜÜ trov baan hau thvÄÄ cia pyiakarei haÜy thaa d±mnÜ∑ n≥i preahyeesuu

krih trov baan saa∑ laÜ∑ viñ taam royeah look.

kaa?a?thi?thaan

tuahcia kaa?a?thi?thaan mian tuaniatii cia craÜn nÜo kno∑ saasnaa nÜ∑ voappa?thoa cia craÜnk±±daoy tae kaa?a?thi?thaan k±mr±± trov baan kee cat tuk thaa cia robiab pii daÜmbei tumneaktumnoo∑ rovia∑ preah nÜ∑ monuh nah. cuay neak tea∑laay dael neak b±∑rian ?aoy yuÄl thaapuakkee ?aac ni?yiay ciamuay preah pii ?aar±m nÜo kno∑ dua∑ cet rob±h puakkee nÜo kno∑kaa?a?thi?thaan. coo sraay b±mphlÜÜ kaa?a?thi?thaan nÜo kno∑ roobiab dael neak a?thi?thaannÜo peel cabphdaÜm rÜÜ b±ñc±b meerian. praÜ phiasaa saamañ dael puak kee ?aac praÜ nÜopeel kee ?a?thi?thaan. cuay puakkee yuÄl thaa preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ chlaÜykaa?a?thi?thaan rob±h puakkee taam royea? ?aar±m n≥i dua∑ cet haÜy kaakit nÜo kno∑ kumnitrob±h kee. baÜ puakkee sm±h haÜy pit cia c±∑ dÄ∑ thaa preah nÜo tii nuh rÜÜ ?±t nuh truÄ∑ nÜ∑chlaÜy kaa?a?thi?thaan rob±h puakkee. coo ?±ñcÄÄñ mee kruasaa nÜo kno∑ phteah ?aoy lutcuÄ∑kuÄ∑ coh haÜy ?a?thi?thaan nÜo co∑ b±ñc±b n≥i meerian.


?almaa 5:45–46 yoohaan 14:26 boppea?ka?thaa n≥i preahkumpii moomoon koo nÜ∑ s±± 8:2–3 ka?thaakhan 8–9

kaa ?±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk

nÜo k±mlo∑ n≥i meerian nih rÜÜ meerian phsee∑ tiat coo kom steakstÄÄ daÜmbei ±ñcÄÄñ monuh?aoy totual boncromuc tÜk nÜ∑ totual pi?thii b±ñceak.

daÜmbei riabc±m saasnaakuÄnkaarei ?aoy totual kaa?±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑totual pi?thii b±ñceak coo thlae∑ sakheyÄphiap ñÜkñoab ?±mpii saara?s±mkhan c±mpuah monuhtea∑?±h kno∑ kaatotual boncromuc tÜk daoy sethi?±mnaac daoy kaarumd±h baab haÜy?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot. neak pr±hael cia ni?yiay thaa: “nÜo peel dael preah?±mcahchlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h neak haÜy neak mian ?aar±m thaa saad±mnÄ∑ nih kÜÜpit taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preahyeesuu krih daoy kaatotual boncromuc tÜkdae rÜÜ tee?”

kaa?±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak kuatae cbahloah haÜy c±m c±m:“taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preahyeesuu krih daoy kaatotual boncromÜctÜkdaoy nonaa mneak dael kan setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap rob±h preah dae rÜÜ tee? yÄÄ∑nÜ∑ thvÄÄ kaab±mraÜ boncroomuctÜk nÜo (kaal b±±recchaet). taÜ neak proom riabc±m khluanrob±h neak daÜmbei totual boñcromuctÜk nÜo taam kaalb±±recchaet nuh dae rÜÜ tee?


kumnit s±mrab kaab±∑rian


50

k±mn±t c±mnamkan nih mian kumnit s±mrab neak daÜmbei praÜ kno∑ kaariabc±m nÜ∑ kaab±∑rianmeerian nih. coo thvÄÄ taam preahviññian daoy bua∑sua∑ nÜo peel dael neaks±mrac cet pii robiab praÜ kumnit tea∑nih. b±nthaem kumnit dael neak crÄÄhrÄÄhcoo tÜo kno∑ kumroo∑ meerian rob±h neak. soom c±±∑cam thaa kumnit tea∑nih kÜÜcia yoob±l—min cambac trov tae thvÄÄ doocneh tee—daÜmbei cuay neak b±mpeñseckdeitrovkaa rob±h neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian.

phaena?kaa meerian mea?thyuÄm (10–15 niatii)

saad±mnÜ∑ rob±h yÄÄ∑ kÜÜ kua ?aoy k±ts±mkoal haÜy saamañ. preahkÜÜcia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ cia kooncau rob±h truÄ∑.yÄÄ∑ kÜÜcia c±mnaek n≥i kruasaa rob±h truÄ∑. truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑. ta∑pii kaacabphdaÜm n≥i pi?phuplook truÄ∑ baan thvÄÄ taam kumruu n≥iseckdeisr±lañ nÜ∑ kaakhv±lkhvaay. truÄ∑ baan b±∑haañ seckdeisr±lañrob±h truÄ∑ cia craÜn d±±∑ daÜmbei baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ l?±± n≥ipreahyeesuu krih daÜmbei ?aoy kooncau rob±h truÄ∑ ?aac dÄ∑ pii robiab

phaena?kaa meerian khlei khlei (3–5 niatii)

kraoy pii kaabatb±∑ cia craÜn sata?voat kraoy mook d±mnÄ∑ l?±±rob±h preahyeesuu krih baan trov sdaa laÜ∑ viñ nÜo lÄÄ phaendei daoypreahvoobeidaa ciatii sr±lañ yÄÄ∑ taam royea? pyiakaarei dael nÜoruah. preahkumpii moomoon kÜÜ cia phoahtaa∑ n≥i kaa nih. neak ?aackan preahkumpii moomoon nÜo kno∑ day rob±h neak. neak ?aac ?aanhaÜy pi?caara?naa pii robiab dael saad±mnÄ∑ nÜo kno∑ preahkumpiinih ?aac kae lum?±± d±l ciivit rob±h neak haÜy ?a?thi?thaan daÜmbeidÄ∑ thaa saad±mnÄ∑ nih kÜÜcia preahb±ntuul rob±h preah.

• preah kÜÜcia preahvoobeida sua ciatii sr±lañ rob±h yÄÄ∑

• d±mnÄ∑ l?±± pr±setthi?poo d±l krom kruasaa

• preahvoobeidaa baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ l?±± truÄ∑ nÜo krub sa?maykankab truattraa

• kaab±mraÜ rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜo lÄÄ phaendei

• kaakb±t saasnaa d±± thom

• kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih taam royea?yoosaeb smiit

• preahkumpii moomoon: sakkheyb±t muay tiat ?±mpii preahyeesuu krih

• ?a?thi?thaan daumbei dÄ∑ seckdeipit taam royea? preahviññianb±±re?sot

kaata∑cet:

• taÜ neak proom ?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa preahkumpiimoomoon kÜÜcia preahb±ntuul rob±h preah dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?a?thi?than daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaeb smiit ciapyiakaarei dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo preahvi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih daerÜÜ tee?


• b±tbaññat ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool.

k±mn±t c±mnam



51

tr±l±b tÜo truÄ∑ viñ. truÄ∑ baan baÜk s±mdae∑ kaa nih tÜo pyiakaarei rob±htruÄ∑ dooc cia ?adaam noo?ee ?apraaham nÜ∑ moosee. tae monuh baancrÄÄhrÄÄh pa?de?saet d±mnÄ∑ l?±± nuh md±±∑ haÜy md±±∑ tiat. pii poanchnam k±nl±±∑ tÜo haÜy preahyeesuu krih truÄ∑ phtoal baan b±∑riand±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ nÜ∑ baan saa∑ saasnaacak truÄ∑. min kua ?aoycÜa s±h monuh pa?de?saet soombei tae preahyeesuu. nÜo peel daelmonuh min yook cet tukdak nÜ∑ ?aoy khooc tumruÄ∑ koollatthi? pit nÜ∑pi?thii kaa phsee∑ phsee∑ nuh preah d±±k yook setthi?±mnaac daÜmbeib±mraÜ ceñ pii saasnaacak.

kaa?±ñcÄÄñ rob±h yÄÄ∑ c±mpuah neak nÜ∑ monuh tea∑?±h kÜÜ daÜmbeib±nthaem tÜo lÄÄ seckdeipit dael neak baan s±nsom tuk ruac tÜo haÜy.soom pi?caara?naa pii phoahtaa∑ yÄÄ∑ dael thaa preahvoobeidaa sua rob±hyÄÄ∑ nÜ∑ preahriaca?botraa rob±h truÄ∑ preahyeesuu krih baan ∑iakmook rook kooncau rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ seckdeisr±lañ md±±∑ tiat haÜybaÜk s±mdae∑ phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± tÜo kan pyiakaarei mneak.pyiakaarei mneak nih chmuah thaa yoosaeb smiit. phoahtaa∑ neiphiapruÄ∑rua∑ n≥i seckdeipit nih kÜÜ trov baan rook khÄÄñ nÜo kno∑preahkumpii moomoon—dael neak ?aac ?aan pi?caara?naa haÜy?a?thi?thaan. baÜ neak ?a?thi?thaan daoy sm±h?±h pii dua∑ cet ciamuaynÜ∑ koolb±mn±±∑ pit haÜy mian cumnÜa nÜo kno∑ preahkrih preah nÜ∑prab neak daoy ?±mnaac n≥i preahviññian b±±re?sot thaa via kÜÜcia kaapit.

kaata∑cet:

• taÜ neak proom ?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan daumbei dÄ∑ thaa preahkumpiimoomoon kÜÜcia preahb±ntuul rob±h preah dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaeb smiit ciapyiakaarei dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo vi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih daerÜÜ tee?


• b±tbaññat ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool

phaena?kaa meerian tea∑muul

• preah kÜÜ cia preahvoobeidaa sua cia tii sr±lañ rob±h yäÄ∑

– yÄÄ∑ kÜÜcia kooncau rob±h preah (keckaa puaksaaveak 17:29).

– preah sr±lañ yÄÄ∑ haÜy truÄ∑ nÜ∑ cuay yÄÄ∑ thvÄÄ kaacrÄÄhrÄÄhtrÄmtrov.

– taam royea? preahyeesuu yÄÄ∑ ?aac ruah nÜo ciamuay preahmd±±∑ tiat (soom mÄÄl yoohaan 3:16–17).

• d±mnÄ∑ l?±± pr±sethi?poo d±l krom kruasaa

– d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih cuay d±l kromkruasaa b±∑kaÜnc±mn±±∑ mitta?phiap kantae rÜ∑moam.

– kromkruasaa kÜÜ tae∑ta∑ laÜ∑ daoy preah krom kruasaa s±mkhanb±mphot nÜo kno∑ s±∑kum s±mrab paccopb±n nÜ∑ s±mrabphiap?±hkaal cianic (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 49:15–16).

k±mn±t c±mnam



52

– kromkruasaa kÜÜcia k±nlae∑ d±± pr±saÜ daÜmbei b±∑rian rian nÜ∑?a?nu?voat koolkaa d±mnÄ∑ l?±± (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 68:25lookobbat 18:19, caote?yea?ka?thaa 6:7).

– kromkruasaa ?aac ciak±nlae∑ n≥i so?vatthe?phiap s±nte?phiapnÜ∑ riikriay

• preahvoobeidaa sua baÜk s±mdae∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ nÜokrub sa?may kankab truattraa

– preah hau pyiakaarei daÜmbei b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± d±l kooncaurob±h truÄ∑ (soom mÄÄl ?eemoh 3:7).

– kaakb±t saasnaa mian n≥y thaa kaapa?de?saet pyiakaarei nÜ∑d±mnÄ∑ l?±±.

– sa?may kankab truttraa kÜÜcia royea? peel dael pyiakaarei baanb±∑rian d±mnÄ∑ l?±±. sa?may kankab truattraa mun baan b±ñc±bnÜo kno∑ kaakb±tsaasnaa (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 136:36–38).

– ?almaa noo?ee ?apraaham moosee nÜ∑ pyiakaarei bo?raantea∑?±h phsee∑ phsee∑ tiat baan b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± (soommÄÄl moosee 5:4–12).

• kaab±mraÜ rob±h preah?±∑ s±∑kruah lÄÄ phaendei.

– preahriaca?bottraa rob±h preah baan sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ baan b±∑riand±mnÄ∑ l?±±. truÄ∑ baan thvÄÄ ?aoy mian apphu?ta?haet cia craÜnkaÜt laÜ∑ (soom mÄÄl Guide to the Scriptures, “Miracle,” 165).

– truÄ∑ baan hau saaveak haÜy pr±kual d±l puakkee setthi?±mnaacdaÜmbei prian pr±dau pii d±mnÄ∑ l?±± haÜy nÜ∑ thvÄÄ pi?thiikaas±∑kruah dooc cia pi?thii boncromuc tÜk (soom mÄÄl yoohaan 15:16).

– preahkrih baan saa∑ saasnaa rob±h truÄ∑

– preahkrih trov baan chkaa∑ haÜy saaveak rob±h truÄ∑ trov baanpa?de?saet haÜy s±mlab (soom mÄÄl maathaay 27:35 maakoh15:25).

– preahkrih baan s±mrac nÄv d±∑vaaythuan (soom mÄÄl Guide to theScriptures“ Atone, Atonement,” 22–23).

• kaakb±t saasnaa d±± thom.

– baÜ kmian vi?vea?rÄna? taam royea? pyiakaarei tee monuhthleak kno∑ phiapkhmau ∑o∑Üt khaa∑ viññian (som mÄÄl?eemoh 8:11–12).

– pyiakaarei nÜ∑ saaveak baan trov prab cia mun ?±mpii kaakb±tsaasnaa d±± thom (soom mÄÄl thaessaalooniic tii 2 2:1–3).

• kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h peahyeesuu krih taamroyea? yoosaeb smiit

– yoosaeb smiit svae∑ rook seckdeipit (soom mÄÄl yoosaebsmiit—pr±voat 1:8, 10).

– preah nÜ∑ preahyeesuu krih baan yia∑ mook cuab yoosaebsmiit (soom mÄÄl yoosaeb smiit—pr±voat 1:16–17).

– dooc cia pyiakaarei nÜo kno∑ sa?mai kankab truattraa sa?maymun dae yoosaeb smiit baan trov hau daoy preah thvÄÄ ciapyiakaarei nÜo kno∑ sa?may kankab truattraa co∑ kraoyb±∑?±h nih.

k±mn±t c±mnam



53

– preah baan sdaa laÜ∑ viñ phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± taamroyea? yoosaeb smiit (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 35:17, 135:3).

– neaknoam saa sua phsee∑ phsee∑ tiat ban sdaaboppaccÜta?phiap laÜ∑ viñ haÜy saasnaa rob±h preakrih baantrov riabc±m laÜ∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 13, 27:12).

– pyiakaarei dael nÜo ruah dÄknoam saasnaacak s±p th∑ai nih.

• preahkumpii moomoon: sakkheyb±t muay tiat ?±mpiipreahyeesuu krih.

– preahkumpii moomoon kÜÜcia phoahtaa∑ dael b±ñceak thaayoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei.

– yoosaeb baan b±±kprae phtea∑ daoy ?±mnaac rob±h preah(soom mÄÄl boppea?ka?thaa n≥i preahkumpii moomoonka?thaakhan tii 5).

– preahkumpii moomoon b±∑haañ thaa preah b±mphoh kumnitpyiakaarei nÜo kno∑ sa?may rob±h yÄÄ∑ dooc dael truÄ∑ baanp±mphoh kumnit pyiakaarei nÜo krub sa?may kankab truattraa(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:5–12).

– preahkumpii moomoon mian nÜo phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±±rob±h preahyeesuu krih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:8–9).

• ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ seckdeipit taam royea? preahviññianb±±re?sot

– neak ?aac dÄ∑ thaa preahkumpii moomoon kÜÜ pit (soom mÄÄlmoroonai 10:3–5 boppea?ka?thaa n≥i preahkumpii moomoonka?thaakhan tii 18–9).

– preahviññian nÜ∑ b±∑rian neak taam royea? kumnit nÜ∑ ?aar±mrob±h neak (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 8:2–3).

kaata∑cet:

• taÜ neak proom ?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa preahkumpiimoomoon kÜÜcia preahb±ntuul rob±h preah dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaeb smiit ciapyiakaarei dae rÜÜ tee?




s±mnua daÜmbei sua b±ntoab pii neak b±∑rian

• taÜ neak mian s±mnua ?avei tee ?±mpii ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian?

• baÜsencia mian pyiakaarei nÜo lÄÄ phaendei s±p th∑ai nih taÜ neak nÜ∑ sua look pii?avei khlah?

• taÜ neak mian ?aar±m thaa preah lÜÜ kaa?a?thi?thaan rob±h neak dae rÜÜ tee?haet ?avei ?

• taÜ neak c±∑ dÄ∑ thaa preahkumpii moomoon pit dae rÜÜ tee? haet ?avei?

k±mn±t c±mnam



54

ni?yuÄmn≥y s±mkhan s±mkhan

• kaakb±t saasnaa: kaa∑iakceñ ch∑aay pii seckdeipit daoy bo?kual mneak mneaksaasnaacak rÜÜ pr±ciaciat tea∑ muul. kaakb±t saasnaa book ruam tea∑ kaapr±cha∑bahbao nÜ∑ setthi?±mnaac haÜy pa?de?saet pyiakaarei. ph±htaa∑ n≥i kaakb±tsaasnaa book ruam tea∑ kaab±mpian kretvi?n≥y rob±h preah kaaphlahpdoopi?thiikaa d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ kaakb±t seckdeisaññaa (soom mÄÄl ?eesaay 24:5).

• kaasdaa laÜ∑ viñ: kaasdaa laÜ∑ viñ mian n≥i thaa tr±l±b tÜo rook phiapdaÜm viñrÜÜ noam tr±l±b mook viñ. kaasdaa laÜ∑ viñ dooc dael baan praÜ daoy puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy mian n≥i thaa saasnaacak rob±h preahyeesuu krih daelbaan batb±∑ taam royea? kaakb±t saasnaa kÜÜ trov baan sdaa laÜ∑ viñ dooc ciatumruÄ∑ daÜm dooc dael baan riabc±m laÜ∑ daoy preahyeesuu krih. min dooc ciakaakaeprae saasnaa tee kaasdaa laÜ∑ viñ kÜÜ trov baan s±mrac daoy sethi?±mnaacd±± teevÄphiap taam royea? vi?vea?rÄna?.

• kaakaeprae saasnaa: kaakaeprae kÜÜcia kaaphlahpdoo ?avei muay daÜmbeikae lum?±± vattho? nuh. piak thaa kaeprae saasnaa s±mdau tÜo lÄÄ bo?r±h nÜ∑strei (dooc cia Martin Luther, John Cleavin, William Thiaydol, nÜ∑ c±±n Wycliif)dael cia neak cumtoah kaa?a?nu?voat rob±h preahvi?hia dael nÜo s±l puakkeetea∑ nuh mian ?aar±m thaa kuatae kaeprae.

• sa?may kankab truattraa: royea? peel preah?±mcah baan pd±l setthi?±mnaac d±lneakb±mraÜ yaa∑ haoc nah mneak nÜo lÄÄ phaendei dael cia neakkan koonsao n≥iboppaccÜta?phiap b±±re?sot. b±nthaem pii lÄÄ preahyeesuu krih pyiakaarei dooccia ?a?daam heenok noo?ee ?a?praaham moosee nÜ∑ pyiakaarei yoosaeb smiitsot baan cabphdaÜm thmei sa?may kankabtruattraa d±mnÄ∑ l?±±. nÜo peel daelpreah ?±mcah baan riabc±m sa?may kankabtruattraa d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ trov baanbaÜk s±mdae∑ cia thmei daÜmbei monuh dael nÜo kno∑ sa?may kankab truattraanuh min cambac pÜ∑ tÜo lÄÄ sa?may kankab truattraa mun s±mrab c±mneh dÄ∑n≥i phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah. sa?may kankab truattra cabpdaüm daoyyoosaeb smiit kÜÜ trov baan dÄ∑ thaa “sa?may kankab truattraa dael peñ k±mn±t.”

• seereiphiap: sa?mattha?phiap nÜ∑ ?aeka?set dael preah pr±tian d±l monuhdaÜmbei crÄÄhrÄÄh haÜy pr±prÜt daoy khluan ?ae∑.

• boppaccÜta?phiap: setthi? nÜ∑ ?±mnaac dael preah pr±kual ?aoy d±l bo?r±hdaÜmbei thvÄÄ keckaa nÜo kno∑ preahniam rob±h preahyeesuu krih nÜo kno∑ krub?avei ?avei tea∑?±h daÜmbei s±∑kruah d±l monuh look.

• pyiakaarei: bo?r±h dael trov baan hau nÜ∑ ni?yiay cumnuah preah. kno∑ niamcia saakaarei rob±h preah pyiakaarei totual setthi?±mnaac boppaccÜta?phiappreahbaññat kaapyiaak±± nÜ∑ vi?vea?rÄna? mook pii preah. kaatotual khohtrov rob±h pyiakaarei kÜÜ daÜmbei thvÄÄ ?aoy monuh look dÄ∑ pii chantea?bokkuÄlikleakkhana? pit rob±h preah c±mpuah monuh look nÜ∑ daÜmbei b±∑haañpii ?attha?n≥y tumneaktumnoo∑ rob±h truÄ∑ ciamuay puakkee. pyiakkaareib±±re?haa ?±mpÄÄ haÜy prab pii mun nÜo leatha?ph±l n≥i ?±mpÄÄ baab. yuu md±±∑md±±∑ pyiakaarei ?aac totual kaab±mphoh kumnit daÜmbei prab pii ?anaakuÄts±mrab cia pr±yaoc d±l monuh look tea∑ ?±h. kaatotual khoh trov d±mboo∑ rob±hlook kÜÜ thlae∑ saaksei n≥i preahkrih.

• preahpraohluah: preahyeesuu krih kÜÜ cia preahpraohluah d±± mohe?mia n≥imonuh look daoy saa truÄ∑ nÜ∑ taam rooyea? d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑ truÄ∑baan b±∑ thlai s±mrab ?±mpÄÄbaab n≥i monuh look haÜy thvÄÄ ?aoy kaaruah laÜ∑viñ ?aac kaÜt mian c±mpuah monuh tea∑?±h. kaapraohluah kÜÜcia kaaluahl≥≥∑tiñ rÜÜ luah dooccia rumd±h monuh mneak ?aoy ruac pii seeva?ka?phiap daoykaab±∑ thlai. kaapraohluah s±mdau tÜo lÄÄ d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krisnÜ∑ kaarumd±h ?aoy ruac pii ?±mpÄÄbaab. d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuupraohluah monuh look tea∑?±h ?aoy ruac pii seckdeislab khaa∑ ruubkaay. taamroyea? d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑ dael book ruam tea∑ kaatotual roo∑ tuk nÜo kno∑

k±mn±t c±mnam



55

cbaa k≥≥tseemaanii nÜ∑ nÜo lÄÄ chÄÄ chkaa∑ proom tea∑ kaaruah laÜ∑ viñ ph±±∑dae neak tea∑laay naa dael mian seckdeicumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑ haÜy neak tea∑laaynaa dael praecet kÜÜ trov baan praohluah ceñ pii seckdeislab khaa∑ viññian.

• vi?vea?rÄna?: kaatumneaktumnoo∑ mook pii preah c±mpuah kooncau rob±h truÄ∑nÜo lÄÄ phaendei. kaasdaa laÜ∑ viñ ?aac mook taam royea? puÄnlÜÜ rob±h preahkrihnÜ∑ preahviññian b±±re?sot daoy kaab±mphoh kumnit tuÄhsa?na?nimit so?ben rÜÜkaayia∑ mook cuab daoy teevÄdaa. na? pd±l nÄv kaanaenoam dael ?aac dÄknoamtÜo rook seckdeism±htr±∑ compuah seckdeis±∑kruah ?±hkaal cianic nÜo kno∑nokoo seeleehstial. preah?±mcah baÜk s±mdae∑ keckaa tÜo d±l pyiakaarei nÜ∑b±ñceak tÜo d±l neak dael cÜa thaa vi?vea?rÄna? tÜo kan pyiakaarei kÜÜcia kaapit(soom mÄÄl ?eemoh 3:7). taam royea? vi?vea?rÄna? preah?±mcah pd±l nÄvkaanaenoam d±l bokkuÄl mneak dael svae∑rook haÜy neak dael mian cumnÜapraecet haÜy kÜÜ koorup pr±te?bat c±mpuah d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih.

piak phsee∑ phsee∑ tiat dael ?aac trovkaa ni?yumn≥y b±nthaem s±mrabneaktea∑laay naa dael neak b±∑rian

• saaveak

• preahkumpii biib

• kaat±±suu d±l tiib±ñc±b

• ?±mnaoytian n≥ipreahviññian b±±re?sot

• d±mnÄ∑l?±±

• kaakoorup pr±te?batnÜ∑ min kooruppr±te?bat c±mpuahb±tbaññat

• pi?thiikaa n≥iseckdeis±∑kruah

• kaa?a?thi?thaan

• tr±l±b tÜo ruah nÜokno∑ tii voata?mianrob±h truÄ∑

• preah ?±∑ s±∑kruah

• preahkumpii

• ?±mpÄÄbaab

• kaatruattraa

neakkaeprae saasnaa nÜ∑ neakdÄknoam saasnaa nÜo lÄÄ pi?phuplook

phnaek khaa∑ kraom kÜÜcia poadÄmian ciivea?pr±voat daÜmbeipraÜ nÜo peel naa dael cambac tae ponnoh.

c±±n wyliif: kaÜt nÜo kno∑ sa?ta?voat tii 14 nÜo kno∑ pr±teeh ?±∑kleeh.neakpraac teevea?vi?tyia nÜo ?ae saak±lvi?tyialai ?±kfÄÄd. baan b±∑rianthaa preahvi?hia kaatoolik min mian koonsao boppaccÜta?phiap daÜmbeithvÄÄ pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk (pi?thii saakraam±∑) min m≥≥n ciaruubkaay rob±h preahyeesuu krih pit praak±d tee haÜy thaa preahvi?hiamin kua ?a?nu?voat ?±mnaac noyoobaay lÄÄ monuh tee. baan b±±kpraepreahkumpii biib tÜo cia phiasaa ±∑kleeh. baan slab tÜo nÜo th∑ai tii 31khae thnuu chnam 1384).

Martin Luther: kaÜt nÜo th∑ai tii 10 khae vicca?kaa chnam 1483 nÜokno∑ pr±teeh ?aalÄÄm±∑. cia ni?set nÜo saak±lvi?tyialai Oxford nÜ∑Withingburge. baan b±h daek kool c±mnuan 95 c±mnoc nÜo lÄÄ thvian≥i vi?hia khaasool daumbei pr±cha∑ c±mpuah kaab±∑rian cia craÜnrob±h preahvi?hia kaatoolik room daoy ruam tea∑ kaa?a?nu?voat ?aoymonuh b±∑ luy daÜmbei totual kaa?a?ph≥ytooh pii ?±mpÄÄ baab rob±hpuakkee. baan slab nÜo th∑ai tii 18 khae komphea? chnam 1546.

William Thiaydol: kaÜt nÜo kno∑ Wallace kno∑ chnam 1494. cia ni?setnÜo ?ae Oxford nÜ∑ Cambridge. baan b±±kprae preahkumpii saññaathmei tÜo cia phiasaa ?±∑kleeh. thvÄÄ ?aoy preahkumpii ?aac mianc±mpuah monuh cia saathiara?na? daÜmbei khÄÄñ koollatthi? klae∑klaaynÜ∑ kaapukroluay n≥i neakdÄknoam saasnaa. look trov baan kee s±mlabnÜo th∑ai tii 6 khae to?laa chnam 1536.

k±mn±t c±mnam



56

c±±n Wycliff: kaÜt nÜo th∑ai tii 10 khae kakka?daa chnam 1509nÜo kno∑ pr±teeh baara∑. sÄksaa nÜo paarih daÜmbei klaay cia s±∑.mukviccia dÄknoam nÜo kno∑ kaaphlahpdoo daÜmbei kaeprae saasnaapreahvi?hia kaatoolik. peel phiak craÜn n≥i ciivit rob±h look kÜÜ ruahnÜo kno∑ pr±teeh sviileen. look baan b±∑rian thaa monuh daoy ni?saypii thoamÄciat kÜÜ ?aakr±k haÜy thaa mian tae seckdeimeetaa ka?ro?naarob±h preah tae ponnoh ?aac s±∑kruah monuh baan. koat baan s±seekaakaot s±saÜ cia craÜn nÜo lÄÄ preahkumpii biib. baan slab nÜo th∑aitii 27 khae ?u?s±±phia chnam 1564.

s±mrab poadÄmian b±nthaem pii kaakaeprae saasnaa soom mÄÄlpr±phup thunthian dooc khaa∑ kraom nÜo kno∑ b±nnaalayneakphs±pphsaay saasnaa. James E. Talmage, Jesus the Christ,692–703, M. Russell Ballard, Our Search for Happiness, 26–32.

dooc dael kristÄnik tuutea∑ pi?phuplook baan totual pooc≥y daoy kaalÄÄktÜkcet nÜ∑ tuÄhsa?na?ni?mit n≥i neak kaeprae saasnaa daÜmbei ?aoymonuh ciat nÜ∑ voappa?thoa cia craÜn baan totual pooc≥y daoy neaktea∑laay naa dael pd±l ?aoy nÜo phnaek nuh “thaa [truÄ∑] khÄÄñthaa lmoom nÜ∑ ?aoy kee mian” (?aalmaa 29:8). kaab±∑rian rob±hneakdÄknoam saasnaa phsee∑ phsee∑ tiat baan cuay dol monuh ciacraÜn ?aoy kantae klaay cia cuÄn siivil nÜ∑ kantae mian sÄla?thoa.

preah put (gootaamaa): kaÜt 563 moo.koo.s±± cia pr±thian latthi?henduu nÜo kno∑ pr±teeh lookpal. teaktoo∑ nÜ∑ kaatotual roo∑tukveetÄnia dael look khÄÄñ nÜo cumviñ khluan rob±h look. caakceñ piik±nlae∑ d±± pr±net rob±h ?ovpuk look b±hb±∑ caol lookei haÜy tÜo ruahnÜo kno∑ phiapkreikr±±. svae∑ rook kaab±mphlÜÜ look khÄÄñ ?avei daellook baan hau thaa “phlov n≥i kaarumd±h.” baan br±kah daÜmbei tÜokantÜokan ni?pian cia k±nlae∑ n≥i kaamindÄ∑ min lÜÜ nÜ∑ kaakhv±lkhvaaychÜÜcab rÜÜ kaapit khaa∑ krau. baan klaay cia kruu s±mrabsa?ha?kum preahs±∑.

ko∑faaciav: kaÜt nÜo kno∑ chnam 551 moo.koo. ta∑ pii peel nÜo kmee∑.mian viccia ciivea? cia kruu d±mboo∑ nÜo pr±teeh ceñ. cia neak kitkuukhaa∑ s±∑kum nÜ∑ khaa∑ sÄla?thoa thom cia∑ kee b±mphot s±mrabpr±teeh ceñ. baan ni?yiay b±ntecb±ntuac ?±mpii ruubkaay khaa∑ viññiannÜ∑ ?±mnaac d±± teevÄphiap. cÜa thaa thaansua baan pr±kual lookciamuay nÜ∑ peesa?ka?kam pi?set cia cÄÄ∑ ?aek n≥i ?±mpÄÄ l?±±nÜ∑ kaapit.

mohaameet: kaÜt 570 koo.s±±. nÜo kno∑ pr±teeh miikaa. ta∑ pii peelnÜo kmee∑. ruahnÜo kno∑ ciivit cia neakkr±±. baan kaÜn kette?sapkno∑ niam cia neak kua ?aoy tukcet n≥i neak s±nte?phiap. riabkaa nÜo?aayu? pr±hael cia 25 chnam. nÜo kno∑ 610 baan ?a?thi?thaan haÜyta∑ sa?maathi? nÜo lÄÄ phnom hiaree. baan ni?yiay thaa teevÄdaakaapriiyael baan yia∑ mook cuay look nÜ∑ prab nÄv saad±mnÄ∑ mookpii ?aalaa (preah). baan pr±kah daÜmbei totual kaatumneak tumnoo∑pii preah taam royea? teevÄdaa kaapriiyael cab pii 620 tÜo chnam 632.kaatumneaktumnoo∑ nih dael look baan ni?tian tÜo kan sÄh rob±h lookkraoy mook baan s±see nÜo kno∑ preahkumpii kooraan cia siavphÜod±± pi?set rob±h ?islaam.

meerian tii 2: phaena?kaan≥i seckdeis±∑kruah


57

k±mn±t c±mnam

phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah


nÜo peel dael neak b±∑rian coo riabc±m saasnaakuÄnkaarei rob±h neak ?aoy mian nÄvphiapsaks±m b±∑rian nÜo kno∑ koo nÜ∑ s±± 20:37 haÜy nÜo kno∑ s±mnua s±mphiah somrabpi?thiiboncromuctÜk . nih kÜÜ cia kaas±mrac baan d±± pr±saÜ b±mphot daoy kaa?±ñcÄÄñsaasnaakuÄnkaarei rob±h neak ?aoy thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet dael s±see dooc khaa∑ kraoy.

s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk

• taÜ neak cÜa thaa preah kÜÜcia preahvoobeidaa d±± ?±hkaal rob±h yÄÄ∑ dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa preahyeesuu krih kÜÜ cia preahriaca?botraa rob±h preah cia preah?±∑s±∑kruah nÜ∑ cia preahpraohluah n≥i pi?phuplook dae rÜÜ tee?

• taÜ neak smakcet daÜmbei reaksaa th∑aisÄl ?aoy b±±re?sot daoy bookruam tea∑ kaatotualpi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk ria∑ roal sa?pdaa nÜ∑ pd±l kaab±mraÜ s±maacÜk daerÜÜ tee?

kaata∑cet

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa ?avei dael yÄÄ∑ b±∑rian kÜÜ pit dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom prae cet pii ?±mpÄÄbaab dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo vi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ totual boncromuc tÜk tÜotaam (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee?



cuay d±l neakd±±t≥i rian ?±mpii preahyeesuu krih

neakphs±pphsaay saasnaa kÜÜ thla≥∑ ?±mpii preahyeesuu krih nÜ∑ ?±ñcäÄñ monuh tea∑?±h?aoy mook rook truÄ∑ daÜmbei puakkee trov baan s±∑kruah. kaapd±l nÄv kaanaenoam yaa∑ceakleak ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah kÜÜ s±mkhan compuah neak tea∑laay naa dael dÄ∑ b±ntecb±ntuac rÜÜ min dÄ∑ s±h ?±mpii truÄ∑. preahkumpii moomoon: sakkheyb±t muay tiat ?±mpiipreahyeesuu krih kÜÜ riabc±m laÜ∑ daÜmbei cuay monuh tea∑?±h dÄ∑ thaa “preahyeesuukrih...truÄ∑ baan s±mdae∑ ?aoy khÄÄñ preah?±∑ truÄ∑ d±l krub sah” (tumpoa c±mn±±∑ cÄÄ∑ n≥ipreahkumpii moomoon). vi?thii muay d±± mian pr±sethi?phiap kno∑ cumnaom vi?thii cia craÜn

k±mn±t c±mnam



58

daÜmbei b±∑rian nÜ∑ thlae∑ ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah kÜÜ kaa?aan ciamuay knia ceñ piipreahkumpii moomoon. saali?khÄt mook pii preahkumpii pa?maanei b±tkumpii ?aac ciacumnuay d±± pr±saÜ.

pi?caara?naa nÄv yoob±l som khaa∑ kraom. keckaa nih ?aac thvÄÄ baan cia phnaek nÜo kno∑meerian nih rÜÜ meerian phsee∑ tiat rÜÜ meerian nÜo kno∑ meerian nih phtoal. nÜo peel daelmian pr±yaoc soom ?aan laÜ∑ viñ pii sa?kamma?phiap nih ?aoy baan craÜn d±±∑ pii mun nÜ∑b±ntoab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

tumpoa c±mn±±∑ cÄÄ∑ ?aoy kool b±mn±±∑ n≥i preahkumpii kantae cbah.nÜ∑ boppea?ka?thaa thvÄÄ

niifai tii 1 10–11 liihai nÜ∑ niifai thlae∑ ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah

niifai tii 1 19 niifai raayrab pii kaapyiak±± n≥i kaab±mraÜ nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±hpreah?±∑ s±∑kruah.

niifai tii 2 2 liihai thlae∑ pii preah?±∑ s±∑kruah cia preahpraohluah.

niifai tii 2 9 yaakob thlae∑ ?±mpii d±∑vaaythuan.

niifai tii 2 31–33 niifai b±∑rian pii koollattthi? rob±h preahkrih.

?eenoh ?eenoh totual b±tpisaot ?±mnaac n≥i d±∑vaaythuan.

moosay 2–5 sdac beenyamiin b±∑rian ?±mpii preahkrih.

moosay 12–16 ?a?biinaadai pr±kuÄl ciivit rob±h look kno∑ kaathlae∑ ?±mpiipreahyeesuu krih.

?aalmaa 5, 7 ?aalmaa thlae∑ ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah.

?aalmaa 17–22 sah leemin totual sakkheya?piap n≥i preahyeesuu krih.

?aalmaa 34 ?aamuuleek thlae∑ pii d±∑vaaythuan.

?aalmaa 36 ?almaa totual b±tpi?saot ?±mnaac n≥i d±∑vaaythuan rob±hpreahyeesuu krih.

?aalmaa 40–42 ?alma thlae∑ pii kaaruah laÜ∑ viñ nÜ∑ d±∑vaaythuan.

heeleemin 5 niifai nÜ∑ liihai kÜÜ cia ?u?pa?k±± nÜo kno∑ preahhoah rob±h preahdaÜmbei thvÄÄ cia saaksei pii preah?±∑ s±∑kruah.

niifai tii 3 9–10 preah?±∑ s±∑kruah ±ñcÄÄñ monuh ?aoy mook rook truÄ∑.

niifai tii 3 11–13 preah?±∑ s±∑kruah b±∑rian sah niifai pii preahvoobeidaa nÜ∑ piikoollatthi? rob±h truÄ∑.

niifai tii 3:27 preah?±∑ s±∑kruah b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.

?eethÄÄ 3 b±±∑ proh yaareed khÄÄñ preah?±∑ s±∑kruah.

?eethÄÄ 12 ?eethÄÄ nÜ∑ moroonai thlae∑ pii preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ ?±mnaacn≥i d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑.

moroonai 7–8 moomoon b±∑rian pii seckdeisr±lañ d±± b±±re?sot rob±h preahkrihnÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑.

moroonai 10 moroonai ?±ñcÄÄñ monuh tea∑?±h ?aoy mook rook preahkrih haÜybaan l?±± ?Ätkhc±h nÜo kno∑ truÄ∑.

“preahkrih d±± mian pyiakaarei nÜ∑ saaveak thlae∑ pii preah?±∑ s±∑kruah.preahcuÄn ruah”

k±mn±t c±mnam



59

ciivit mun phaendai: koolb±mn±±∑ nu∑ phaena?kaa rob±h preah s±mrab yÄÄ∑mian monuh cia craÜn ch∑±l “taÜ yÄÄ∑ mook pii naa ? haet ?avei puakyÄÄ∑ nÜo tii nih?

taÜ yÄÄ∑ tÜo k±nlae∑ naa?” phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv c±mlaÜy

c±mpuah s±mnua tea∑nih.

preah kÜÜ cia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ khaa∑ viññian. yÄÄ∑ pit cia kooncau rob±h

truÄ∑ haÜy truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑. yÄÄ∑ baan ruahnÜo cia koon viññian rob±h preahvoobeidaa

rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ thaansua pii mun yÄÄ∑ kaÜt lÄÄ phaendei nih. tuahbei cia yaa∑ naa

k±±daoy k±± yÄÄ∑ min dooc preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ haÜy k±± min ?aac klaay dooc cia

truÄ∑ haÜy riikriay ciamuay pooc≥y dael truÄ∑ riikray ciamuay nÜ∑ b±tpi?saot n≥i kaaruah

nÜo cia ma?ta?phiap n≥i ruubkaay dae.

koolb±mn±±∑ tea∑muul rob±h preah—keckaa nÜ∑ seerei l?±± rob±h truÄ∑—kÜÜ ?aac

thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ mneak mneak riikriay ciamuay nÜ∑ pooc≥y tea∑?±h rob±h truÄ∑. truÄ∑

baan pd±l ?aoy phaena?kaa d±± l?±± ?Ätkhc±h daÜmbei s±mrac baan koolb±mn±±∑ rob±h

truÄ∑. yÄÄ∑ yual haÜy baan totual yook phaena?kaa nih mun yÄÄ∑ mook phaendei nih.

nÜo kno∑ preahkumpii phaena?kaa rob±h preah kÜÜ trov baan hau thaa phaena?kaa n≥i

kaapraohpr±nei phaena?kaa n≥i so?phea?mea∑kuÄl phaena?kaa n≥i seckdeipraohluah

nÜ∑ phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah.

preahyeesuu krih kÜÜ cia c±mnoc k±ndaal n≥i phaena?kaa rob±h preah. taam royea?

d±∑vaaythuan preahyeesuu krih baan b±mpeñ phaena?kaa rob±h truÄ∑ haÜy ?aoy

phaena?kaa nih ?aac kaÜt mook c±mpuah yÄÄ∑ mneak mneak daÜmbei totual baan ciivit

?a?ma?ta? nÜ∑ ciivit ?±hkal cianic. ?aarak saata∑ kÜÜ cia sa?trov c±mpuah phaena?kaa

rob±h preah.

seereiphiap rÜÜ sa?mattha?phiap daÜmbei crÄÄhrÄÄh kÜÜ cia ?±mnaoy d±± thom

b±mphot muay rob±h preah c±mpuah kooncau rob±h truÄ∑. kaariikc±mraÜn d±± ?±hkaal

cianic rob±h yÄÄ∑ kÜÜ ?aasrai tÜo lÄÄ robiab dael yÄÄ∑ praÜ ?±mnaac nih. yÄÄ∑ trov tae

crÄÄhrÄÄh daÜmbei thvÄÄ taam preahyeesuu krih baÜ min doocn±h tee kÜÜ yÄÄ∑ thvÄÄ

taam saata∑.

yÄÄ∑ trov baan b±mbaek ceñ pii preah khaa∑ phnaek sac chiam ?±mlo∑ peel ciivit nÜo l±±

phaendei nih tae truÄ∑ c±∑ ?aoy koon krub krub knia rob±h truÄ∑ svae∑ rook seckdeisoksaan

nÜ∑ seckdeiriikriay d±± peñleñ nÜo kno∑ tii voata?mian rob±h truÄ∑ b±ntoab pii ciivit nih.

truÄ∑ c±∑ ?aoy yÄÄ∑ prae klaay dooc cia truÄ∑ haÜy.


kooncau rob±h preah koolb±mn±±∑ rob±h preah

koo nÜ∑ s±± 93:29 heeprÄÄ 12:9 moosee 1:39 yoohaan 17:3keckaa puaksaaveak 17:29

ciivit mun chaak ciivit nih

koo nÜ∑ s±± 138:53–56 ?apraaham 3:22–26moosee 3:5 yeereemia 1:5

kaab±∑k±± b±∑kaÜtnÜo kraom kaadÄknoam rob±h preahvoobeidaa preahyeesuu krih baan b±∑kaÜt phaendei

cia k±nla≥∑ s±mrab yÄÄ∑ ruahnÜo nÜ∑ kaÜn b±tpi?saot. daÜmbei riikc±mraun haÜy praeklaay

dooc cia preah yÄÄ∑ mneak mneak trov tae totual ruubkaay haÜy totual kaasaaklb±±∑

nÜo ?±mlo∑ peel n≥i seckdeisaaklb±±∑ nÜo lÄÄ phaendei. nÜo peel yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei

k±mn±t c±mnam



60

yÄÄ∑ nÜo krau voatta?mian khaa∑ sac chiam rob±h preah. yÄÄ∑ min c±±∑cam ciivit mun

chaak ciivit nih rob±h yÄÄ∑ tee. yÄÄ∑ trov tae daÜ taam seckdeicumnÜa cia cia∑ daÜ taam

?avei dael mÄÄl khÄÄñ.


niifai tii 1 17:36 moosee 2:1 JST yoohaan 1:1–3?almaa 30:40 moosee 6:63 koorinthooh tii 2 5:6–7koo nÜ∑ s±± 88:41–47 ?apraaham 3:24–25

seereiphiap nÜ∑ kaathleak rob±h ?adaam nÜ∑ ?eevaa?adaam nÜ∑ ?eevaa kÜÜ cia kooncau d±mboo∑ rob±h preah daÜmbei mook phaendei.

preah baan b±∑kaÜt ?adaam nÜ∑ ?eevaa haÜy baan tuk puakkee nÜo kno∑ suancbaa

?eedaen. ?adaam nÜ∑ ?eevaa trov baan b±∑kaÜt taam ruubphiap n≥i preah dael mian

ruubkaay cia sac nÜ∑ ch?Ä∑. nÜo peel dael ?adaam nÜo kno∑ suancbaa puakkee nÜo

ciamuay voatta?mian rob±h preah haÜy ?aac ruahnÜo cia ria∑ rohoot. puakkee ruahnÜo

daoy pum dÄ∑ khoh trov haÜy preah pr±tian ?aoy roal seckdeitrovkaa rob±h kee.

nÜo kno∑ suancbaa ?eedaen preah ?aoy seereiphiap d±l ?adaam nÜ∑ ?eevaa. truÄ∑ baan

b±ñcia puakkee min ?aoy b±re?phook phlaechÄÄ haam khoat rÜÜ phlae chÄÄ n≥i kaadÄ∑

l?±± nÜ∑ ?aakr±k. kaakoorup pr±te?bat taam preahbaññat nih mian n≥i thaa puakkee

ruahnÜo kno∑ suancbaa tae puakkee min ?aac riik c±mraÜn daoy kaatotual b±tpi?saot

phtuy knia kno∑ ciivit rom≥≥∑ slab tee. puakkee min ?aac skoal phiapriikriay pruah

puakkee min ?aac mian b±tpi?saot n≥i kaasaoksau nÜ∑ kaachÜÜcab.

?aarak baan lbua∑ ?adaam nÜ∑ ?eevaa ?aoy b±re?phook phlaechÄÄ haam khoat haÜy

puakkee k±± crÄÄhrÄÄh b±re?phook phlae chÄÄ nuh. kaalbua∑ nih kÜÜ cia phnaek muay

n≥i phaena?kaa rob±h preah. pruah mook pii kaacrÄÄhrÄÄh nih puakkee trov baan b±ndeñ

ceñ pii suancbaa haÜy k±± ceñ krau pii voatta?mian khaa∑ sac chiam rob±h preah.

prÜttÄ?kaa nih hau thaa kaathleak. kaab±mbaek ceñ pii voatta?mian rob±h preah kÜÜcia

kaaslab khaa∑ viññian. ?adaam nÜ∑ ?eevaa baan klaay cia monuh dael ?aac slab baan—

kaaslab khaa∑ ruubkaay rÜÜ kaab±mbaek ruubkaay nÜ∑ viññian. puakkee ?eilov ?aac

totual b±tpi?saot cum∑ÜÜ nÜ∑ kaatotual kaaroo∑tuk krub pr±pheet tea∑?±h. puakkee

mian seereiphiap ma?ta?phiap rÜÜ sama?ttha?phiap daÜmbei crÄÄhrÄÄh rovia∑ l?±± nÜ∑

?aakr±k. kaathleak nih thvÄÄ ?aoy puakkee ?aac mian kooncau ?eilov daÜmbei ?aoy

kooncau phsee∑ tiat khaa∑ viññian rob±h preah?aac mook lÄÄ phaendei totual ruubkaay

cia sac nÜ∑ chiam nÜ∑ totual baan kaasaaklb±±∑. mian tae taam robiab nih tae ponnoh

dael kooncau rob±h preah ?aac riik c±mraÜn haÜy prae klaay dooc cia truÄ∑.

kaa b±∑rian pii kaathleak

nÜo peel b±∑rian koollatthi? nih d±mboo∑ coo kom b±∑rian ?avei ?avei tea∑?±h dael neak dÄ∑laÜy. puÄnyuÄl daoy saamañ thaa preah baan crÄÄhrÄÄh koon pii neak n≥i kooncau rob±h truÄ∑?adaam nÜ∑ ?eevaa daÜmbei thvÄÄ cia ?ovpuk mdaay d±mboo∑ nÜo lÄÄ phaendei. b±ntoab piikaarumloo∑ rob±h puakkee puakkee thleak kno∑ ?±mpÄÄbaab nÜ∑ seckdeislab. pÜ∑ ph?aek tÜotaam khluan kee phtoal puakkee min ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo ciamuay preahvoobeidaa sua viñbaan tee. preah?±mcah baan mian preahb±ntuul tÜo kan ?adaam haÜy b±∑rian koat ?±mpiiphaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah nÜ∑ phaena?kaa n≥i kaapraoh luah taam royea? preah?±mcahpreahyeesuu krih. daoy kaathvÄÄ taam phaena?kaa nih ?adaam nÜ∑ kruasaa rob±h koat ?aacriikc±mraÜn nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruah nÜo ciamuay preah viñ (soom mÄÄl?aalmaa 18:36, 22:12–14).

k±mn±t c±mnam



61


nÜo kno∑ suancbaa

niifai tii 2:2 moosee 3:15–17 lookobbat 1:26–31moosee 2:26–31 lookobbat 2:15–17

kaathleak

niifai tii 2 2:25 moosee 4 lookobbat 3?aalmaa 12:22–34 moosee 5:10–12

ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendeiciivit nÜo lÄÄ phaendei kÜÜcia ?aokah nÜ∑ cia pooc≥y. koolb±mn±±∑ rob±h yÄÄ∑ nÜo

kno∑ ciivit nih kÜÜ daÜmbei riikriay nÜ∑ riabc±m khluan daÜmbei tr±l±b tÜo kaan tii

voatta?mian rob±h preah. nÜo kno∑ ciivit rom≥≥∑ slab yÄÄ∑ ruahnÜo kno∑ leakkhan dael

seckdeislab tea∑ khaa∑ ruubkaay nÜ∑ khaa∑ viññian. preah mian seereil?±± nÜ∑ ?a?ma?ta?

n≥i sac nÜ∑ chiam yaa∑ l?±± ?Ätkc±h. daÜmbei prae klaay dooc cia preah nÜ∑ tr±l±b tÜo

ruahnÜo tii voatta?mian rob±h truÄ∑ yÄÄ∑ k±± trovtae mian ruubkaay ?a?ma?ta? n≥i sac

nÜ∑ ch?Ä∑ yaa∑ l?±± ?Ätkc±h dae. tuahbei cia yaa∑ naa k±±daoy pruah mook pii kaa thleak

rob±h ?adaam nÜ∑ ?eevaa monuh krub krub knia nÜo lÄÄ phaendei min l?±± ?Ätkhc±h mian

ruubkaay dael ?aac slab baan haÜy nÜo tii b±mphot nÜ∑ slab. baÜ min mian preah?±∑

s±∑kruah preahyeesuu krih seckdeislab ?aac b±ñc±b seckdeis±∑khÜm s±mrab ?a?naakuÄt

dael tÜo ruah ciamuay preahvoobeidaa sua.

ruam ciamuay nÜ∑ seckdeislab khaa∑ ruubkaay ?±mpÄÄbaab kÜÜcia kÜÜcia ?u?pa?sak

c±mb±±∑ dael thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ min ?aac praeklaay dooc cia preahvoobeidaa nÜo ?ae

thaansua rob±h yÄÄ∑ haÜy tr±l±b tÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h truÄ∑ baan. nÜo kno∑

leakkhan n≥i ciivit room≥≥∑ slab yÄÄ∑ tae∑tae thleak kno∑ kaalbua∑ thvÄÄ khoh preahbaññat

rob±h preah haÜy mian baab. nÜo ?±mlo∑ ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei yÄÄ∑ mneak

mneak mian k±mhoh. tuahbei peel khlah ?±mpÄÄ min mian ph±l ?aakr±k phliam phliam

k±± daoy ?±mpÄÄbaab tae∑tae noam tÜo rook ?apphea?mea∑kual. ?±mpÄÄbaab thvÄÄ ?aoy

mian ?aar±m thaa mian k±mhoh nÜ∑ khmah?ian. pruah mook pii ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑

yÄÄ∑ min ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo ciamuay preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ baan tee baÜ

yÄÄ∑ min trov totual baan kaa?aph≥ytooh nÜ∑ s±m?aat khluan cia mun sen.

nÜo peel dael yÄÄ∑ nÜo kno∑ ciivit dael room≥≥∑ slab yÄÄ∑ mian b±tpi?saot dael noam

yÄÄ∑ tÜo rook so?phea?mea∑kual. yÄÄ∑ k±± mian b±tpi?saot dael noam yÄÄ∑ tÜo rook

kaachÜÜcab nÜ∑ kaasaoksau. ?±mpÄÄbaab khlah kaÜt laÜ∑ daoy sa?kama?phiap dael noam

?aoy mian baab d±l neak d±±t≥i. b±tpi?saot tea∑ nih pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv ?aokah daÜmbei

rian nÜ∑ riikc±mraÜn daÜmbei dÄ∑ pii l?±± nÜ∑ ?aakr±k daÜmbei thvÄÄ kaacrÄÄhrÄÄh. preah

mian ?Ätthi?puÄl mook lÄÄ yÄÄ∑ ?aoy thvÄÄ l?±± ?aarak lbua∑ yÄÄ∑ ?aoy pr±prÜt ?±mpÄÄ

baab. yoo∑ tÜo taam seckdeislab khaa∑ ruubkaay yÄÄ∑ min ?aac chneah lÄÄ ?Ätthi?puÄl

n≥i ?±mpÄÄ baab daoy khluan yÄÄ∑ baan tee. yÄÄ∑ min ?aac cuay khluan ?ae∑ baan baÜ

kmian cumnuay pii d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih.


seckdeisaaklb±±∑ rÜÜ royea? peel n≥i kaasaaklb±±∑

niifai tii 2 2:21 ?aalmaa 12:21–24 ?apraaham 3:25–26niifai tii 2 9:27 ?aalmaa 34:31–35moosaay 3:19 ?aalmaa 42:22–10

k±mn±t c±mnam



62

kaacrÄÄhrÄÄh

niifai tii 2 2:26–29 daÜmbei kunÄphiap n≥i yu?vea?cuÄn yu?vea?niarii yoosvee 24:15 “seereiphiap nÜ∑ kaatotual khohtrov”

l?±± nÜ∑ ?aakr±k

moroonai 7:12–19

?±mpÄÄ baab

room 3:23 yoohaan tii 1 1:8–10 yoohaan tii 1 3:4

?avei dael min s?aat min ?aac nÜo ciamuay preah baan tee

niifai tii 1 10:20–21 niifai tii 3 27:19 moosee 6:57?almaa 41:10–11

d±∑vaaythuanpii mun pi?phuplook trov baan riabc±m

preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ baan crÄÄhrÄÄh

preahyeesuu krih daÜmbei thvÄÄ cia preah?±∑

s±∑kruah nÜ∑ preah praohluah. preahyeesuu krih

baan thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ ?aac chneah lÄÄ ?Äthi?pual n≥i

kaathleak. pyiakaarei tea∑?±h ta∑ pii kaacabphdaÜm

n≥i pi?phuplook baan thlae∑ pii preahyeesuu krih

cia preahpraohluah rob±h yÄÄ∑.

yÄÄ∑ tea∑?±h knia nÜ∑ totual kaaslab khaa∑ ruubkaay

tae preahyeesuu krih baan chneah lÄÄ ?u?pa?sak n≥i

seckdeislab khaa∑ ruubkaay s±mrab yÄÄ∑. nÜo peel dael

truÄ∑ so?kut nÜo lÄÄ chÄÄ chkaa∑ viññian rob±h truÄ∑

baan b±mbaek ceñ pii ruubkaay rob±h truÄ∑. nÜo th∑ai tii bei viññian nÜ∑ ruubkaay rob±h

truÄ∑ baan phkom laÜ∑ viñ cia ?±hkaal cianic min b±mbaek knia md±±∑ tiat laÜy. truÄ∑

baan yia∑ tÜo cuab monuh cia craÜn daoy kaab±∑haañ puakkee thaa truÄ∑ mian

ruubkaay ?a?ma?ta? cia sac nÜ∑ ch?Ä∑. kaa phkum laÜ∑ viñ n≥i ruubkaay nÜ∑ viññian

kÜÜ trov baan hau thaa kaaruah laÜ∑ viñ haÜy kÜÜ cia ?±mnaac dael baan s±nyaa

c±mpuah yÄÄ∑ mneak mneak. pruah mook pii kaaruahlaÜ∑ viñ rob±h preahyeesuu krih

yÄÄ∑ tea∑?±h knia nÜ∑ trov baan ruah laÜ∑ viñ dae daoy min kit thaa yÄÄ∑ baan thvÄÄ

l?±± rÜÜ ?aakr±k nÜo kno∑ ciivit nih. yÄÄ∑ nÜ∑ mian ruubkaay l?±± ?Ätkhc±h ?a?ma?ta?

cia sac nÜ∑ ch?Ä∑ dael nÜ∑ min mian cum∑ÜÜ chÜÜcab rÜÜ slab. kaaruah laÜ∑ viñ thvÄÄ

?aoy yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruah nÜo kno∑ voatta?mian rob±h preah daÜmbei totual

kaakatkdei tae min thiania thaa yÄÄ∑ nÜ∑ ?aac ruahnÜo kno∑ voatta?mian rob±h truÄ∑

tee. daÜmbei totual pooc≥y nuh yÄÄ∑ trov tae s±m?aat pii ?±mpÄÄbaab.

preah baan b±ñcuun preahreaca?botraa cia tii sr±lañ rob±h truÄ∑ preahyeesuu krih

daÜmbei chneah lÄÄ ?u?pa?sak n≥i ?±mpÄÄbaab daÜmbei cia cumnuay c±mpuah kaaslab

khaa∑ sacchiam. yÄÄ∑ min totual khoh trov c±mpuah kaathleak rob±h ?adaam nÜ∑ ?eevaa

tee tae yÄÄ∑ totual khoh trov c±mpuah ?±mpÄÄbaab phtoal khluan rob±h yÄÄ∑. preah min

?aac toot mÄÄl ?±mpÄÄbaab soombei tae b±ntec b±ntuac baan laÜy haÜy ?±mpÄÄbaab

b±ñchub yÄÄ∑ pii kaaruah nÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h preah. mian tae taam royea?

preahkun nÜ∑ seckdei meetaa ka?ro?naa rob±h preah?±∑ s±∑kruah tae ponnoh yÄÄ∑ ?aac

baan s?aat s?±m pii ?±mpÄÄbaab daÜmbei yÄÄ∑ ?aac ruah nÜo ciamuay preah md±±∑ tiat.

kaa tea∑ ?±h nih ?aac thvÄÄ tÜo baan taam royea? kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo

k±mn±t c±mnam



63

kno∑ preahyeesuu krih kaapraecet kaatotual boncromuc tÜk kaatotual ?±mnaoytian n≥i

preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaat±±suu d±l tiib±ñc±b.

daÜmbei b±mpeñ phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah preahkrih baan b±∑ thlai n≥i ?±mpÄÄ

baab rob±h yÄÄ∑. truÄ∑ tae mneak ?ae∑ ?aac thvÄÄ keckaa nih. truÄ∑ baan trov hau haÜy

riabc±m nÜo kno∑ ?a?teita?ciat. truÄ∑ kÜÜcia preahriaca?botraa rob±h preah cia sacchiam.

truÄ∑ kmian ?±mpÄÄbaab haÜy koorup pr±te?bat yaa∑ sm±hsmak c±mpuah preahvoobeitaa

rob±h truÄ∑. tuah mian kaalbuan trua∑ min dael b±ndaoy khluan ?aoy thleak kno∑

kaalbua∑ laÜy. nÜo peel dael preahvoobeidaa baan soom ?aoy preahbotraa s±mn±b rob±h

truÄ∑ b±∑ thlai n≥i ?±mpÄÄbaab rob±h pi?phuplook preahyeesuu trov baan riabc±m haÜy

smak cet. d±∑vaaythuan kÜÜ ruam kaatotual roo∑tuk nÜo kno∑ suancbaa k≥≥tseemaanii

nÜ∑ kaaroo∑ tuk nÜ∑ seckdeislab nÜo lÄÄ chÄÄ chkaa∑ haÜy via baan b±ñc±b ciamuay nÜ∑

kaaruah laÜ∑ viñ rob±h truÄ∑. thveibaÜ truÄ∑ roo∑tuk huah pii kaayaul—yaa∑ craÜn

b±mphot rohoot d±l truÄ∑ ceñ chiam pii krub kuÄl room haÜy truÄ∑ baan sua baÜ ?aac

thvÄÄ tÜo baan thaa b±ntuk nih trov baan yook ceñ pii truÄ∑—truÄ∑ baan totual yook

chantea? rob±h preahvoobeidaa cia kaab±∑haañ seckdeisr±lañ d±± ?u?do∑?u?d±m s±mrab

beidaa rob±h truÄ∑ nÜ∑ s±mrab yÄÄ∑. compuah kaa chneah rob±h preahyeesuu krih nÜo

lÄÄ seckdeislab khaa∑ viññian daoy kaatotual roo∑tuk haÜy chneah lÄÄ secdeislab khaa∑

ruubkaay daoy kaaruah laÜ∑ viñ rob±h truÄ∑ kÜÜ trov baan hau thaa d±∑vaaythuan.

preahkrih s±nyaa a?ph≥ytooh d±l ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ kno∑ leakkhan dael yÄÄ∑

totual truÄ∑ daoy kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑ kaapraecet kaatotual

pi?thii cromuctÜk daoy kaapuÄnlic nÜ∑ kaadakdai nÜo lÄÄ kbaal s±mrab ?±mnaoytian n≥i

preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaapyiayiam daoy sm±hsmak daÜmbei reaksaa preahbaññat

rob±h truÄ∑ rohoot d±l tii b±ñc±b n≥i ciivit rob±h yÄÄ∑. taam royea? kaaprae cet yÄÄ∑ ?aac

totual kaa?a?ph≥y tooh nÜ∑ creah s?aat pii ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ daoy ?±mnaac n≥i

preahviññian b±±re?sot. yÄÄ∑ baan thuu sbaÜy pii b±ntuk k±mhoh nÜ∑ phiap?aamah rob±h

yÄÄ∑ haÜy taam royea? preahyeesuu krih yÄÄ∑ ?aac mian phiap saks±m daumbei tr±l±b

tÜo kan tii voatta?mian rob±h preah.

nÜo peel dael yÄÄ∑ pÜ∑ lÄÄ d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih truÄ∑ ?aac cuay

yÄÄ∑ suu troam c±mpuah kaasaaklb±±∑ rob±h yÄÄ∑ cum∑ÜÜ nÜ∑ kaachÜÜcab. yÄÄ∑ ?aac

poopiñ daoy seckdei?±mn±± s±nte?phiap nÜ∑ kaalua∑loom cet. ?avei dael min yutte?thoa

?±mpii ciivit ?aac thvÄÄ ?aoy mian phiaptrÄmtrov taam royea? d±∑vaaythuan rob±h

preahyeesuu krih.

kno∑ kaab±∑ thlai s±mrab ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ tuah cia yaa∑ naa k±±daoy preah

yeesuu min baan b±mbat kaatotual khoh trov phtoal khluan rob±h yÄÄ∑ dae. yÄÄ∑ trov

tae b±∑haañ thaa yÄÄ∑ totual skoal truÄ∑ haÜy thaa yÄÄ∑ nÜ∑ thvÄÄ taam preahbaññat

rob±h truÄ∑. mian tae taam royea? ?±mnaac n≥i d±∑vaaythuan tae ponnoh tÄÄb yÄÄ∑

?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo ciamuay preah viñ.


kaaruah laÜ∑ viñ

niifai tii 2:6–7 koo nÜ∑ s±± 88:27–32 k±± yoo s±±, koorinthooh tii 1 15:40?aalmaa 11:42–45 luukaa 24:1–10, 36–39 Guide to the Scriptures “Death,” Physical,?aalmaa 40:23 koorinthooh tii 1 15:20–23 “Death Spiritual” “Resurrection”heeleemin 14:15–19 koorinthooh tii 1 15:40–42

k±mn±t c±mnam



64

d±∑vaaythuan

niifai 2 2:6–8 koo nÜ∑ s±± 19:15–19 yoohaan tii 1 1:7?aalmaa 7:11–13 koo nÜ∑ s±± 45:3–5 Guide to the Scriptures “Atone, ?aalmaa 34:8–10 yoohaan 3:16–17 Atonement”

d±mnÄ∑ l?±±—phlov

niifai tii 2 9:1–24 ?aalmaa 11:40 niifai tii 3 27niifai tii 2:31 niifai tii 3 11:31–41 moroonai 7:27–28

pi?phup viññiantuahbei cia preahkrih chneah lÄÄ seckdeislab khaa∑ ruubkaay monuh tea∑?±h trov slab

pruah seckdeislab cia phnaek muay n≥i robiab dael yÄÄ∑ prae pii ma?ta?phiap tÜo cia

?a?ma?ta?phiap. nÜo peel slab viññian rob±h yÄÄ∑ tÜo pi?phup viññian. seckdeislab min

phlahpdoo bokkuÄlikleakhana? rÜÜ seckdeip±±∑ praathnaa rob±h yÄÄ∑ c±mpuah ?±mpÄÄ

l?±± rÜÜ ?±mpÄÄ?aakr±k tee. neak tea∑laay naa crÄÄhrÄÄh daÜmbei koorup pr±te?bat taam

preah nÜo kno∑ ciivit nih ruahnÜo kno∑ sthaana?phiap so?pheakmea∑kuÄl s±nte?phiap

haÜy s±mraak pii pañhaa nÜ∑ kaakhv±lkhvaay. neak tea∑laay naa dael min koorup

pr±te?bat preah nÜo kno∑ ciivit nih haÜy min baan prae cet ruahnÜo kno∑ sthaana?phiap

kmian so?phea?mea∑kuÄl. nÜo kno∑ pi?phup viññian d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ prian pr±dau

c±mpuah neak tea∑laay naa dael min koorup pr±te?bat d±mnÄ∑ l?±± rÜÜ mian ?aokah lÜÜ

d±mnÄ∑ l?±± nÜo kno∑ peel dael nÜo lÄÄ phaendei. yÄÄ∑ nÜo kno∑ pi?phup viññian

rohoot d±l yÄÄ∑ ruah laÜ∑ viñ.


d±mnÄ∑l?±± b±∑rian d±l monuh dael slab

koo nÜ∑ s±± 138 peetroh tii 1 3:19–20 peetroh tii 1 4:6

seckdeislab nÜ∑ pi?phup viññian

?aalmaa 34:34 ?aalmaa 40:11–14 saasdaa 12:7

kaaruah laÜ∑ viñ kaacumnum cumreah nÜ∑ ?a?ma?ta?phiapnÜo peel dael viññian nÜ∑ ruubkaay rob±h yÄÄ∑ phkum laÜ∑ viñ taam royea? kaaruah

laÜ∑ viñ yÄÄ∑ nÜ∑ noam tÜo khaa∑ muk voatta?mian rob±h preah daÜmbei totual

kaacumnum cumreah. yÄÄ∑ nÜ∑ c±±∑cam baan yaa∑ l?±± ?Ätkhc±h pii ?±mpÄÄ soca?ret

nÜ∑ k±mhoh rob±h yÄÄ∑. baÜ yÄÄ∑ baan praecet yÄÄ∑ nÜ∑ totual seckdei meetaa ka?ro?naa.

yÄÄ∑ nÜ∑ totual ruÄ∑voan yoo∑ tÜo taam keckaa nÜ∑ seckdei p±±∑ praathnaa rob±h yÄÄ∑.

taam royea? kaaruah laÜ∑ viñ monuh tea∑?±h nÜ∑ klaay cia ?a?ma?ta?—puakkee nÜ∑

ruah cia ria∑ rohoot. ?a?ma?ta?phiap kÜÜ cia ?±mnaoy daoy ?Ät kit thlai c±mpuah monuh

tea∑?±h tuah cia monuh soca?ret rÜÜ tucca?ret. tuah bei cia yaa∑ naa k±±daoy ciivit d±± nÜo

?±hkal cianic min dooc cia ?a?ma?ta?phiap tee. ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic kÜÜ cia

?±mnaoy rob±h truÄ∑ dael pr±tian d±l neak tea∑laay naa dael kooruÄp pr±te?bat taam

d±mnÄ∑ l?±± tae ponnoh. ciivit d±± nÜo ?±hkal cianic kÜÜcia k±nlae∑ d±± khpuÄh b±mphot

dael yÄÄ∑ ?aac s±mrac. ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic ?aoy d±l neak tea∑laay naa dael ruac

phot pii ?±mpÄÄbaab nÜ∑ totual roo∑ tuk taam royea? d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu

k±mn±t c±mnam



65

krih. ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic kÜÜcia kaalÄÄk d±mkaÜ∑ mian n≥i thaa kaaruah nÜo

ciamuay preah cia ria∑ rohoot cia krom kruasaa ?±hkaal cianic. ciivit d±± nÜo ?±hkaal

cianic kÜÜ cia kaaskoal preah nÜ∑ preahyeesuu krih nÜ∑ daÜmbei totual b±tpi?saot ciivit

dael puakkee riikriay.

nokoo n≥i phiapruÄ∑rÜa∑nÜo ?±mlo∑ peel ciivit room≥≥∑ slab rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ thvÄÄ kaacrÄÄhrÄÄh taam kaayual

khÄÄñ thaa l?±± nÜ∑ ?aakr±k. preah ?aoy ruÄ∑voan d±l yÄÄ∑ yoo∑ taam keckaa nÜ∑

b±mn±±∑ praathnaa rob±h yÄÄ∑. preah pr±tian ruÄ∑voan ?aoy monuh krub knia ?aasrai

tÜolÄÄ ?±mpÄÄ dael puakkee baan thvÄÄ nÜo cia ruubkaay mian nokoo n≥i phiapruÄ∑rÜa∑

khoh khoh knia dael yÄÄ∑ ?aac catta∑ nÜo b±ntoab pii kaacumnumcumreah. neak tea∑laay

naa dael baan praecet pii ?±mpÄÄbaab rob±h puakkee haÜy totual pi?thiikaa n≥i d±mnÄ∑

l?±± haÜy baan reaksaa seckdeisaññaa dael baan phcoab nÜ∑ trov baan s±m?aat daoy

d±∑vaaythuan rob±h preahkrih. puakkee nÜ∑ baan totual kaalÄÄkd±mkaÜ∑ khpuÄh cia∑

kee b±mphot nokoo nih trov baan skoal cia nokoo seeleehstial. puakkee nÜ∑ ruahnÜo kno∑

voatta?mian rob±h preah klaay dooc cia truÄ∑ nÜ∑ totual phiapriikriay d±± peñleñ.

puakkee nÜ∑ ruahnÜo ciamuay knia s±mrab phiap?±hkaal cianic ciamuay nÜ∑ neak

tea∑laay naa dael krom kruasaa rob±h kee mian phiapsaks±m. nÜo kno∑ preahkumpii

nokoo nih kÜÜ priabthiab tÜo nÜ∑ phiapruÄ∑rÜa∑ rÜÜ puÄnlÜÜ n≥i preah?aatit.

monuh dael min totual skoal phiappeñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih tae

ruahnÜo daoy ciivit soca?ret nÜ∑ totual k±nlae∑ nÜo kno∑ nokoo teer≥≥strial. nokoo nih

priabthiab tÜo nÜ∑ phiapruÄ∑rÜa∑ n≥i preahcan.

neak tea∑laay naa dael b±nt±± pr±prÜt ?±mpÄÄ baab haÜy min prae cet nÜo kno∑ ciivit nih

nÜ∑ totual ruÄ∑voan rob±h kee nÜo kno∑ nokoo dael tiab cia∑ kee b±mphot dael trov baan

hau thaa nokoo teelaestial. nokoo nih kÜÜ priabthiab tÜo nÜ∑ phiapruÄ∑rÜa∑ n≥i phkaay.


kaaruah laÜ∑ viñ nÜ∑ kaasdaa laÜ∑ viñ

niifai tii 2 9:14–15 yaakob 6:8–9 ?aalmaa 42:13–15, 22–23

kaacumnum cumreah

niifai tii 2 28:23 ?aalmaa 5:15–21 koo nÜ∑ s±± 132:12, 137:9moosaay 3:23–25 ?aalmaa 12:12–14 yoohaan 5:22

nokoo n≥i phiap ruÄ∑rÜa∑

niifai tii 3 28:10 koo nÜ∑ s±± 137 k±± yoo s±±, koorinthooh tii 1 15:40koo nÜ∑ s±± 76: bopka?thaa maathaay 5:48 koorinthooh ti 1 15:40–42koo nÜ∑ s±± 76

kaaruah laÜ∑ viñ nÜ∑ kaacabciat

mian monuh ciacraÜn yuÄl cr±l±m pii koolatthi? nÜ∑ kaaruah laÜ∑ viñ ciamuay nÜ∑ kumnit n≥ikaacabciat. kumnit n≥i kaacabciat mian tumneaktumnoo∑ tÜo nÜ∑ kaa kaÜt cia thmei nÜo kno∑pi?phuplook cia tumrua∑ khoh knia haÜy kÜÜ cia koollatthi? klae∑ klaay. koollatthi? n≥i kaaruahlaÜ∑ viñ mian tumneaktumnoo∑ tÜo nÜ∑ kaatotual ruÄ∑voan ?±hkal cianic n≥i ruubkaay ?a?ma?ta?n≥i sac nÜ∑ ch?Ä∑. nih kÜÜ cia koollatthi? pit. trov praak±d thaa neak dael neak b±∑rian yuÄlyaa∑ cbah pii koollathi? n≥i kaaruah laÜ∑ viñ.

k±mn±t c±mnam



66

d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih thvÄÄ ?aoy phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah ?aac kaÜt mian c±mpuah yÄÄ∑.

� � �ciivit ?a?teita?ciatciivit nÜo

lÄÄ phaendei pi?phupviññian teelaestial

kaaruah laÜ∑ viñ nÜ∑kaacumnumcumreah

seckdeislabkhaa∑

ruubkaay

cumnÜa nÜo kno∑preahyeesuu krih

kaaprae cetpi?thii boncromuc tÜk?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sotkaasuutroam d±l tii b±ñc±b

kaab±∑k±±b±∑kaÜt nÜ∑

kaathleak

teer≥≥strial

seeleehstial

phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah

ciivit d±± nÜo ?±hkal cianic

niifai tii 2 31:17–21 koo nÜ∑ s±± 45:8 yoohaan 3:16koo nÜ∑ s±± 14:7 koo nÜ∑ s±± 93:19 yoohaan 17:3koo nÜ∑ s±± 29:43–44

kaa ?±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk

kaa ?±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk haÜy totual pi?thii b±ñceak kuatae cbah loah haÜyc±m c±m: “taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preahyeesuu krih daoy totual boncromuctukdaoy noonaa mneak dael kan setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap rob±h preah dae rÜÜ tee? yÄÄ∑nÜ∑ thvÄÄ kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk nÜo taam (kaalb±±recchaet). taÜ neak proomriabc±m khluan rob±h neak daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜo kaalb±±recchaet nuh tee?”

67

meerian tii 2: phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah



67

k±mn±t c±mnamnÜo cumpuuk nih mian kumnit s±mrab neak daÜmbei praÜ kno∑ kaariabc±m nÜ∑kaab±∑rian meerian nih. daoy mian kaa?a?thi?thaan coo thvÄÄ taam preahviññiannÜo peel dael neak s±mrac cet praÜ kumnit tea∑ nih. b±nthaem kumnit dael neakcrÄÄhrÄÄh ciamuay nÜ∑ phaena?kaa meerian rob±h neak. coo c±±∑cam thaa kumnitnih kÜÜ kroantae cia yoob±l—min m≥≥n cia ?avei dael t±mrov ?aoy mian—daÜmbeicuay neak ?aoy b±mpeñ seckdeitrovkaa n≥i neak dael neak b±∑rian.


phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah b±∑rian yÄÄ∑ thaa yÄÄ∑ mook pii naahaet ?avei yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei haÜy taÜ k±nlae∑ naa dael yÄÄ∑ nÜ∑ tÜob±ntoab pii ciivit nih. via b±∑haañ phaentii ?±mpii kaathvÄÄ d±mnaÜ d±±?±hkal rob±h yÄÄ∑ ciivit rom≥≥∑ slab seckdeislab kaaruahlaÜ∑ viñ nÜ∑c±mpuah ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ phiap?±hkaal cianic. phaena?kaak±± baan puÄnyuÄl ph±±∑ dae pii ?avei dael preahvoobeidaa cia tii sr±lañrob±h yÄÄ∑ nÜo sthaansua thvÄÄ daumbei cuay yÄÄ∑ totual baan c≥ycumneah lÄÄ kaathvÄÄ d±mnaÜ nih daÜmbei ?aoy yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜokanvoatta?mian rob±h truÄ∑ haÜy prae klaay dooc cia truÄ∑. phaena?kaa yookcet tuk dak tÜo lÄÄ peesa?ka?kam nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuukrih kno∑ kaachneah tÜo lÄÄ ?Ätthi?puÄl pii kaathleak nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ciivit?±hkal ?aac kaÜt mian c±mpuah yÄÄ∑. yÄÄ∑ ?±ñcÄÄñ neak ?aoypi?caara?naa nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii saad±mnÄ∑ nih.

• ciivit mun chaak ciivit nih: koolb±mn±±∑ nÜ∑ phaena?kaa rob±h preahs±mrab yÄÄ∑

• kaab±∑k±± b±∑kaÜt

• seereiphiap nÜ∑ kaathleak rob±h ?adaam nÜ∑ ?eevaa

• ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei

• d±∑vaaythuan

• pi?phup viññian

• kaaruah laÜ∑ viñ kaacumnum cumreah nÜ∑ ?a?ma?ta?phiap

• nokoo n≥i phiapruÄ∑rÜa∑

kaata∑cet

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa ?avei dael yÄÄ∑ baanb±∑rian kÜÜcia pit dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom prae cet pii ?±mpÄÄbaab rob±h neak dae rÜÜ tee?


• taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑totual boncromuc tÜk nÜo (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee?


• b±tb±ñcia ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool

phaena?kaa meerian mea?thyuÄm (10–15 niatii)

saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ cuay yÄÄ∑ yuÄl pii koolb±mn±±∑ n≥i ciivit haÜy dÄ∑thaa yÄÄ∑ cia noonaa. via pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv kdeis±∑khÜm haÜy cuayyÄÄ∑ svae∑ rook s±nte?phiap seckdei?±mn±± nÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl. via

k±mn±t c±mnam



68

prab yÄÄ∑ thaa yÄÄ∑ mook pii naa haet ?avei yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei haÜytaÜ yÄÄ∑ nÜ∑ tÜo tii naa b±ntoab pii ciivit nih. preah kÜÜ cia preahvoobeidaarob±h yÄÄ∑ haÜy truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑. yÄÄ∑ cia kooncau rob±h truÄ∑. yÄÄ∑kÜÜcia phnaek n≥i kruasaa rob±h truÄ∑ haÜy yÄÄ∑ ruahnÜo ciamuay truÄ∑pii mun yÄÄ∑ cab k±mnaÜt nÜo lÄÄ phaendei nih. truÄ∑ mian phaena?kaan≥i so?phea?mea∑kuÄl dael thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑tii voatta?mian rob±h truÄ∑ b±ntoab pii ciivit nih. kaariik c±mraÜn rob±hyÄÄ∑ ?aasray tÜo lÄÄ robiab dael yÄÄ∑ praÜ seereiphiap dael preah pd±l?aoy yÄÄ∑ rÜÜ sa?mattha?phiap daÜmbei crÄÄhrÄÄh. daoy cia phnaek n≥iphaena?kaa kaathleak rob±h ?adaam baan thvÄÄ ?aoy phaena?kaa nih?aac thvÄÄ tÜo baan s±mrab yÄÄ∑ mook lÄÄ phaendei mian ruubkaay mianb±tpi?saot haÜy mian kromkruasaa rob±h yÄÄ∑ phtoal. tae kaathleak k±±noam mook nÄv kaaslab khaa∑ viññian ph±±∑ dae dael b±mbaek viññian c≥ñpii ruubkaay nÜ∑ seckdeislab khaa∑ viññian dael b±mbaek yÄÄ∑ c≥ñ pii preah.

preahyeesuu krih kÜÜ cia c±mnoc k±ndaal n≥i phaena?kaa preah. kaaboociad±± thuan rob±h preahkrih chneah lÄÄ ?a?nu?phiap n≥i kaaslab khaa∑ruubkaay nÜ∑ khaa∑ viññian. yÄÄ∑ tea∑?±h knia nÜ∑ ruah laÜ∑ viñ haÜynÜ∑ ruah nÜo cia ria∑ rohoot ciamuay nÜ∑ ruubkaay dael ciahphot piikaachÜÜcab nÜ∑ cum∑ÜÜ. preahkrih ?aac thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ chneah lÄÄkaaslab khaa∑ viññian. nÜo peel dael yÄÄ∑ ruahnÜo taam d±mnÜ∑ l?±±rob±h truÄ∑ yÄÄ∑ nÜ∑ trov baan ?a?ph≥ytooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±hyÄÄ∑ daoy meetaaka?ro?naa. truÄ∑ nÜ∑ pyiabaal yÄÄ∑ haÜy cumnuah nÄvk±mhoh nÜ∑ phiap?aamah ciamuay nÜ∑ s±nte?phiap haÜyso?phea?mea∑kuÄl nÜo kno∑ ciivit nih.

daoy cia phnaek muay n≥i phaena?kaa d±± meetaaka?ro?naa rob±h preahyÄÄ∑ tea∑ ?±h knia nÜ∑ totual kaaslab khaa∑ ruubkaay. viññian rob±h yÄÄ∑nÜ∑ b±mbaek ceñ pii ruubkaay rob±h yÄÄ∑ haÜy ruahnÜo muay royea?nÜo kno∑ pi?phup viññian. b±ntoab mook yÄÄ∑ nÜ∑ trov baan ruah laÜ∑viñ ciamuay nÜ∑ ruubkaay ?a?ma?ta? haÜy nÜ∑ kaaphkum cool knia?±hkaal cianic rovia∑ ruubkaay nÜ∑ viññian rob±h yÄÄ∑. neak tea∑laaynaa dael ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ totual ?±mnaoy d±± thom cia∑kee rob±h preahvoobeidaa yÄÄ∑ ?±mnaoy n≥i ciivit ?±hkaal cianic nÜokno∑ tii voatta?mian rob±h preah.

preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ baan ∑iak mook rook kooncau rob±htruÄ∑ kno∑ kdeisr±lañ daumbei baÜk s±mdae∑ phaena?kaa n≥iso?phea?mea∑kuÄl rob±h truÄ∑. yÄÄ∑ rian ?±mpii phaena?kaa d±±?±hcaa nih nÜo kno∑ preahkumpii moomoon dael neak ?aac ?aanpi?caara?naa nÜ∑ ?a?thi?thaan. yÄÄ∑ soom ?±ñcÄÄñ neak coolruamciamuay yÄÄ∑ nÜo saasnaacak haÜy thvaay b±∑kum ciamuay yÄÄ∑.

kaata∑cet:

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa ?avei dael yÄÄ∑ baanb±∑rian kÜÜcia kaapit dae rÜÜ tee?



• taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑totual boncromuc tÜk nÜo (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee?


• b±t baññat ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool

k±mn±t c±mnam



69

phaena?kaa meerian tea∑muul (30–45 niatii)

• ciivit mun phaendei: koolb±mn±±∑ nÜ∑ phaena?kaa rob±h preahs±mrab yÄÄ∑

– preah kÜÜ cia preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ haÜy yÄÄ∑ cia kooncaurob±h truÄ∑ (soom mÄÄl keckaa saaveak 17:16–34 heeprÄÄ 12:9)

– preah mian phaena?kaa s±mrab so?phea?mea∑kuÄl rob±h yÄÄ∑.preahyeesuu krih kÜÜcia c±mnoc k±ndaal n≥i phaena?kaa nih.

– phaena?kaa n≥i so?phea?mea∑kuÄl rob±h preah thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h truÄ∑ (soommÄÄl moosee 1:39).

– kaariikc±mraÜn d±± ?±hkaal rob±h yÄÄ∑ ?aasray tÜo lÄÄ kaapraÜseereiphiap rob±h yÄÄ∑ (soom mÄÄl niifai tii 2 2:27–29).

• kaab±∑k±±b±∑kaÜt

– kraom kaadÄknoam rob±h preahvoobeidaa preahyeesuu krih baanb±∑kaÜt phaendei (soom mÄÄl heeprÄÄ 1:1–3).

• seereiphiap nÜÄ kaathleak rob±h ?adam nÜ∑ ?eevaa

– ?adaam nÜ∑ ?eevaa trov baan b±ÄkaÜt nÜo taam ruubphiap rob±hpreah (soom mÄÄl lookobbat 1:26–27).

– nÜo kno∑ suancbaa ?eedaen puakkee pum baan dÄ∑ khoh trov nÜ∑ruahnÜo kno∑ voatta?mian rob±h preah.

– pruah puakkee totualtian phlae chÄÄ haam khoat puakkee trov baanb±ndeñ ceñ pii suancbaa (soom mÄÄl moosee 4:19–31). haetkaanih trov baan hau thaa kaathleak.

– ?adaam nÜ∑ ?eevaa klaay cia ma?ta? ?aac mian kooncau haÜy roo∑?±mpÄÄbaab nÜ∑ slab (soom mÄÄl niifai tii 2 2:22–25, moosee 5:11).

• ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei

– koolb±mn±±∑ rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ ciivit nih kÜÜ daÜmbei svae∑rook s±nte?phiap seckdei?±mn±± nÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl ciakromkruasaa d±± yuu ?±∑vae∑ nÜ∑ riabc±m khluan daÜmbei tr±l±btÜo ruahnÜo cia muay preah.

– yÄÄ∑ baan mook phaendei daÜmbei totual kaasaaklb±±∑ (soommÄÄl ?a?praaham 3:24–25).

– yÄÄ∑ mian ruubkaay n≥i sac nÜ∑ ch?Ä∑ tae yÄÄ∑ totual kaaslabkhaa∑ ruubkaay.

– preah pd±l ?aoy preahbaññat. baÜ yÄÄ∑ koorup pr±te?bat yÄÄ∑ nÜ∑totual pooc≥y. baÜ yÄÄ∑ min koorup pr±te?bat yÄÄ∑ mian baabhaÜy totual ph±l n≥i baaba?kam.

– ?±mpÄÄbaab tea∑ ?±h trovtae b±∑ thlai daoy khluan rob±h yÄÄ∑phtoal rÜÜ daoy preahyeesuu krih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±±19:15–20).

– yÄÄ∑ thvÄÄ kaacrÄÄhrÄÄh haÜy yÄÄ∑ tea∑?±h knia pr±prÜt ?±mpÄÄbaab (soom mÄÄl room 3:23).

– yÄÄ∑ mian b±tpi?saot dael noam mook nÄv so?phea?mea∑kuÄl nÜ∑tukpruay ph±±∑ dae.

– yÄÄ∑ min ?aac yook chneah tea∑ kaaslab khaa∑ ruubkaay rÜÜkaaslab khaa∑ viññian daoy kmian preahkrih.

k±mn±t c±mnam



70

• d±∑vaaythuan

– pruah preahyeesuu krih chneah lÄÄ seckdeislab khaa∑ ruubkaay yÄÄ∑tea∑?±h knia nÜ∑ baan ruah laÜ∑ viñ (soom mÄÄl ?aalmaa 11:41–43).

– taam royea? d±∑vaaythuan rob±h peahkrih yÄÄ∑ ?aac creah s?aatpii ?±mpÄÄbaab daÜmbei yÄÄ∑ ?aac tr±l±b nÜo kno∑ voatta?mianrob±h preah (soom mÄÄl niifai 2 9:8–9).

– preahkrih nÜ∑ ?a?ph≥ytooh d±l yÄÄ∑ nÜo peel dael yÄÄ∑ mianseckdeicumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑ praecet totual pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot haÜy t±±suurohoot d±l tii b±ñc±b.


– monuh tea∑?±h trovtae slab.

– nÜo peel slab viññian rob±h yÄÄ∑ tÜo pi?phup viññian.

– baÜ yÄÄ∑ min ruahnÜo kno∑ sthaana?phiap moh±ntha?raay tee yÄÄ∑ruahnÜo kno∑ sthaana?phiap soksaan nÜ∑ s±mraak kÜÜ ?aasraytÜo lÄÄ robiab dael yÄÄ∑ ruahnÜo kno∑ ciivit nih.

• kaasdaa laÜ∑ viñ kaacumnum cumreah nÜ∑ ?a?ma?ta?phiap

– viññian nÜ∑ ruubkaay rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ phkum coo knia nÜo peel yÄÄ∑ruah laÜ∑ viñ (soom mÄÄl ?aalmaa 11:42–45, 40:23).

– yÄÄ∑ nÜ∑ tr±l±b tÜo kan voatta?mian rob±h preah daÜmbei totualkaacumnum cumreah ?aasray tÜo nÜ∑ keckaa nÜ∑ b±mn±±∑praathnaa rob±h yÄÄ∑.

– baÜ yÄÄ∑ baan praecet yÄÄ∑ nÜ∑ totual seckdeimeetaa ka?ro?naa.

– ciivit nÜo ?±hkal cianic kÜÜ cia ?±mnaoy mook pii preah ?aoy d±l neaktea∑laay naa dael koorup pr±te?bat d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuukrih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 14:7).

• nokoo n≥i phiapruÄ∑rÜa∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 76, 137,koorinthooh tii 1 15:40–42).

– yÄÄ∑ totual ruÄ∑voan ?aasray tÜo lÄÄ keckaa nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaarob±h yÄÄ∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 137:9).

– neak tea∑ laay dael totual skoal d±mnÄ∑ l?±± haÜy ruahnÜo daoyklaahaan kno∑ muay ciivit rob±h kee nÜ∑ totual baan nokooseeleehstial (soom mÄÄl nÜ∑ s±± 76:50–70).

– neak dael mian kette?yuÄh kÜÜ cia monuh dael “khvak daoysaa?u?baayk±l n≥i monuh” haÜy neak dael “pum klaahaan kno∑ tiib±ntoal pii preah yeesuu krih [krih]” totual nokoo teer≥≥strial (soommÄÄl koo nÜ∑ s±± 76:75, 79).

– neak tea∑laay naa dael mian baab haÜy min prae cet nÜ∑ totualphiapruÄ∑rÜa∑ n≥i nokoo teelaestial b±ntoab pii kaatotual roo∑tuknÜ∑ b±∑ thlai c±mpuah ?±mpÄÄ baab rob±h kee.

kaata∑cet

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan daÜmbei dÄ∑ thaa ?avei dael yÄÄ∑ baanb±∑rian kÜÜcia kaapit dae rÜÜ tee?


k±mn±t c±mnam



71


• taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ totualboncromuc tÜk (kaalb±±recchaet) dae ruu tee?

• taÜ yÄÄ∑ ?aac nat peel cuab s±mrab peel kraoy baan tee?

• b±tbaññat pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool.


• taÜ neak mian s±mnua pii ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian dae rÜÜ tee?

• taÜ neak yuÄl ?avei khlah ?±mpii phaena?kaa rob±h preah s±mrab neak nÜ∑kromkruasaa rob±h neak?

• yoo∑ taam ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian d±l neak taÜ neak yuÄl tuaniatii rob±hpreahyeesuu krih kÜÜ cia ?avei? taÜ ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian nih mian?attha?n≥y c±mpuah neak yaa∑ dooc mdec dae?

ni?yumn≥y s±mkhan s±mkhan

nÜo khaa∑ kraom nih kÜÜ cia piak dael tae∑tae min yuÄl. coo praak±d thaa neakpuÄnyuÄl puakkee yaa∑ cbah nÜ∑ svae∑ yuÄl thaa taÜ puakkee yuÄl pii ?avei daelneak b±∑rian dae tee.

• kaalÄÄkd±mkaÜ∑: ciivit ?±hkal cianic kÜÜ cia kaaruah kno∑ voatta?mian rob±hpreah daÜmbei klaay dooc cia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ nÜo sthaansua haÜyruau nÜo ciamuay voatta?mian rob±h truÄ∑. cia ?±mnaoy d±± thom cia∑ kee n≥i?±mnaoy tea∑?±h rob±h preah. kaalÄÄk d±mkaÜ∑ baan mook taam royea?d±∑vaaythuan n≥i preahkrih haÜy taam royea? kaakoorup pr±te?bat c±mpuahkrÄtvi?n≥y nÜ∑ pi?thiikaa tea∑?±h n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

• kaathleak (?a?daam nÜ∑ ?eevaa): nÜo peel ?a?daam nÜ∑ ?eevaa baanb±±re?phook phlaechÄÄ haamkhoat puakkee baan klaay cia mian ruubkaay dael?aac slab baan—mian n≥y thaa thleak kno∑ seckdeislab nÜ∑ ?±mpÄÄbaab.?a?daam klaay cia “sac tii muay” nÜo lÄÄ phaendei (moosee 3:7). vi?vea?rÄna?sa?may co∑ kraoy baan thvÄÄ ?aoy cbah thaa kaathleak kÜÜ cia pooc≥y haÜy thaa?a?daam nÜ∑ ?eevaa kuatae baan totual kette?yuÄh kno∑ niam cia ?ovpukmdaayd±mboo∑ n≥i monuh tea∑?±h.

• kaacumnum cumreah: taam royea? preahyeesuu krih preah nÜ∑ katkdei yÄÄ∑mneak mneak daÜmbei k±mn±t phiapruÄ∑rÜa∑ ?±hkaal cianic dael yÄÄ∑ nÜ∑totual. cumnum cumreah nih nÜ∑ yoo∑ tÜo lÄÄ kaakoorup pr±te?bat rob±h yÄÄ∑c±mpuah b±tbaññat rob±h preah daoy book ruam tea∑ kaatotual skoal rob±h yÄÄ∑kaaboocia d±± thuan rob±h preahyeesuu krih. yÄÄ∑ nÜ∑ totual ruÄ∑voan ?±hkaalcianic rob±h yÄÄ∑ ?aasray lÄÄ keckaa nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa rob±h yÄÄ∑ l?±±rÜÜ ?aakr±k.

• kaaslab khaa∑ viññian: kÜÜcia kaab±mbaek ceñ pii preah nÜ∑ ?Ätthi?puÄl rob±htruÄ∑ slab cia rÜa∑ dael teaktoo∑ nÜ∑ seckdeiso?ca?ret. kaaslab khaa∑ viññiantrov baan noam ?aoy skoal d±l pi?phuplook daoy kaathleak rob±h ?adaam (soommÄÄl ?aalmaa 42:6–7). ruubkaay dael rom≥≥∑ slab ciamuay nÜ∑ kumnit piaks±mdeinÜ∑ keckaa ?aakr±k kÜÜcia kaaslab khaa∑ viññian nÜo peel dael yÄÄ∑ k±mpu∑ mianciivit nÜo lÄÄ phaendei (soom mÄÄl niifai tii 2 9:39). taam royea? d±∑vaaythuanrob±h preahyeesuu krih nÜ∑ kaakoorup c±mpuah koolkaa nÜ∑ pi?thiikaa n≥id±mnÄ∑ l?±± bo?r±h nÜ∑ strei ?aac baan creah s?aat pii ?±mpÄÄbaab nÜ∑ chneahlÄÄ seckdeislab khaa∑ viññian.

k±mn±t c±mnam



72

• kaaruah laÜ∑ viñ: kaaphkum laÜ∑ viñ n≥i viññian ciamuay nÜ∑ ruubkaay n≥i sacnÜ∑ ch?Ä∑ kraoy pii seckdeislab. b±ntoab pii kaaruah laÜ∑ viñ viññian nÜ∑ ruubkaaynÜ∑ min b±mbaek ceñ pii knia tiat tee haÜy yÄÄ∑ nÜ∑ klaay cia ?a?ma?ta?.monuh krub ruub dael kaÜt nÜo lÄÄ phaendei nÜ∑ baan ruah laÜ∑ viñ pruahpreahyeesuu krih baan chneah lÄÄ seckdeislab.

• ciivit mun chaak ciivit nih (mun ciivit rom≥≥∑ slab ciivit mun kaÜt): daoycia kooncau khaa∑ viññian rob±h preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ nÜo sthaansua yÄÄ∑baan ruah nÜo kno∑ voatta?mian rob±h truÄ∑ pii mun yÄÄ∑ kaÜt nÜo lÄÄ phaendeinih. nÜo kno∑ ciivit mun chaak ciivit nih yÄÄ∑ min mian ruubkaay tee.

• d±∑vaaythuan: dooc dael baan praÜ nÜo kno∑ preahkumpii kaathuan kÜÜciakaatotual roo∑ toandÄkam s±mrab sa?kamma?phiap n≥i ?±mpÄÄbaab daÜmbeid±±k ceñ n≥i ?Ätthi?puÄl ?±mpÄÄbaab pii neak dael mian baab haÜy praecet haÜy?a?nuñaat ?aoy puakee mook phsahphsaa ciamuay nÜ∑ preah. preahyeesuu krihtotual roo∑tuk kno∑ suancbaa k≥≥tseemaanii nÜ∑ nÜo lÄÄ chÄÄchkaa∑. truÄ∑ kÜÜcia tua?±∑ tae mneak ponnoh dael mian sa?mattha?phiap thvÄÄ ?aoy d±∑vaaythuanbaan l?±± ?Ätkc±h s±mrab monuh tea∑?±h. truÄ∑ baan totual roo∑ toandÄkams±mrab ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ suancbaa k≥≥tseemaanii haÜy baanso?kuÄt nÜo lÄÄ chÄÄ chkaa∑. truÄ∑ baan totual dak lÄÄ khluan rob±h truÄ∑kaachÜÜ cab cum∑ÜÜ kaalbua∑ tukpruay nÜ∑ pi?kaaphiap n≥i yÄÄ∑ tea∑?±h knia(soom mÄÄl ?aalmaa 7:11–12).

• ma?ta?phiap: royea? peel cab pii kaak±mnaÜt d±l seckdeislab khaa∑ ruubkaay.

• seckdeislab khaa∑ ruubkaay: kaab±mbaek viññian rob±h yÄÄ∑ dael ruah nÜocia ria∑ rohoot haÜy min ?aac slab pii seckdeisla khaa∑ ruubkaay rob±h yÄÄ∑.

• seckdeipraohluah: kaarumd±h kaatiñ rÜÜ kaaluah dooccia rumd±h monuh c≥ñpii seevea?ka?phiap daoy kaab±∑ thlai. seckdeipraohluah s±mdau tÜo d±∑vaaythuanrob±h preahyeesuu krih nÜ∑ kaarumd±h pii ?±mpÄÄbaab. d±∑vaaythuan rob±hpreahkrih praohluah d±l monuh tea∑?±h pii seckdeislab khaa∑ ruubkaay. taam royea?d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑ neak tea∑laay naa dael mian cumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑haÜy praecet k±± trov baan praohluah pii seckdeislab khaa∑ viññian ph±±∑ dae.

• seckdeis±∑kruah: daÜmbei s±∑kruah pii seckdeislab khaa∑ ruubkaay nÜ∑seckdeislab khaa∑ viññian. monuh tea∑?±h nÜ∑ trov baan s±∑kruah piiseckdeislab khaa∑ ruubkaay daoy preahkun n≥i preah seckdeislab nÜ∑ kaaruahlaÜ∑ viñ n≥i preahyeesuu krih. seckdeicumnÜa nih kÜÜ b±∑haañ kno∑ ciivit n≥ikaakoorup pr±te?bat c±mpuah krÄtvi?n≥y nÜ∑ pi?thiikaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑b±mraÜ d±l preahkrih.

• ?a?ma?ta?phiap: leakkhan dael ruahnÜo cia ria∑ rohoot kno∑ sthaana?phiapn≥i kaaruah laÜ∑ viñ min thleak kno∑ kaaslab khaa∑ ruubkaay tee.

piak phsee∑ phsee∑ tiat dael ?aac trovkaa ni?yum n≥i b±nthaem s±mrab neaktea∑laay naa dael neak b±∑rian

• pi?thii boncromuc tÜkdaoy kaapuÄnlic

• seeleehstial

• baan creah s?aat [pii?±mpÄÄbaab]

• kaab±∑k±± b±∑kaÜt

• kaariikc±mraÜn d±±?±hkal cianic

• ciivit ?±hkal cianic

• seckdeicumnÜa

• phlaechÄÄ haamkhoat

• kaa?a?ph≥y [baab]

• suancbaa ?eedaen

• nokoo n≥i phiapruÄ∑rÜa∑

• kaapr±cha∑

• seckdeislab khaa∑ruubkaay

• phaena?kaa n≥iseckdeis±∑kruah

• kaasaaklb±±∑

• kaapraecet

• ?±mpÄÄbaab


• teelaestial

• teer≥≥strial

• daÜmchÄÄ n≥ikaacehdÄ∑ l?±±nÜ∑ ?aakr±k

meerian tii 3: d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih


73

k±mn±t c±mnam

d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih


nÜo peel dael neak b±∑rian coo riabc±m saasnaakuÄnkaarei rob±h neak ?aoy mian phiapsaks±ms±mrab pi?thii boncromuc tÜk dael baan b±∑rian nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37nÜ∑ nÜo kno∑ s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk. nih ?aac s±mrac baan pr±saÜdaoy kaa?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei rob±h neak daÜmbei thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet dael baans±see dooc khaa∑ kraom.


• taÜ neak cÜa thaa preah kÜÜ cia preahvoobeidaa d±± ?±hkaal rob±h yÄÄ∑ dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa preahyeesuu krih cia preahriaca?botraa n≥i preah cia preah?±∑s±∑kruahnÜ∑ cia preahpraohluah n≥i pi?phuplook dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa thaa saasnaacak nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih trov baan sdaa laÜ∑viñ taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit dae rÜÜ tee?

kaata∑cet

• taÜ neak proom b±nt±± ?a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih daoykaab±nt±± rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom prae cet nÜ∑ ?a?thi?thaan som kaa?a?ph≥ybaab dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom totual boncromuc tÜk daÜmbei klaay cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak n≥ipreahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy nÜo (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee? taÜneak proom totual kaabañceak nÜ∑ totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo preahvi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih dae rÜÜ tee?

• taÜ yÄÄ∑ ?aac nat peel cuab s±mrab peel kraoy baan tee?

• b±tbaññat ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei ruam b±ñcool

taam royea? preahkrih yÄÄ∑ ?aac creah s?aat pii ?±mpÄÄbaabpreah baan b±ñcuun preahriacÄbotraa rob±h truÄ∑ preahyeesuu krih mook pi?phuplook

nih daÜmbei ?aoy kooncau rob±h truÄ∑ tea∑?±h ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑ tii voatta?mian

rob±h truÄ∑ b±ntoab pii puakkee baan slab. mian tae taam royea? preahkun nÜ∑

seckdeimeetaa ka?ro?naa rob±h preah ?±∑ s±∑kruah tae ponnoh tÄÄb yÄÄ∑ ?aac creah s?aat

k±mn±t c±mnam



74

pii ?±mpÄÄbaab daÜmbei yÄÄ∑ ?aac ruah nÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h peahvoobeidaa

sua. kaacreah s?aat pii ?±mpÄÄbaab kÜÜcia kaacia sahsbaÜy khaa∑ viññian (soom mÄÄl

niifai tii 3 9:13, 18:32).

pruah d±∑vaaythuan nÜ∑ kaaruah laÜ∑ viñ rob±h preahkrih monuh tea∑?±h nÜ∑ noam

mook choo nÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h preah?±mcah daÜmbei totual kaacumnum

cumreah yoo∑ tÜo taam keckaa nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa rob±h puakkee (soom mÄÄl niifai

tii 2 9:10–16, heeleemin 14:15–18, niifai tii 3 27:14–22, koo nÜ∑ s±± 137:9). yÄÄ∑ nÜ∑ totual

kaacumnum cumreah sr±±b taam krÄtvi?n≥i n≥i yutte?thoa nÜ∑ meetaa ka?ro?naa.

yutte?thoa mian ruam kretvi?n≥i dael min phlahpdoo dael noam mook nÄv ph±l s±mrab

sa?kamma?phiap—kaapr±tian poo s±mrab kaapr±prÜt taam preahbaññat nÜ∑ totual

toandÄkam c±mpuah kaamin koorup pr±te?bat. yÄÄ∑ tea∑?±h knia pr±prÜt ?±mpÄÄbaab.

?±mpÄÄbaab thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ min creah s?aat haÜy kmian voattho? min s?aat naa ?aac

ruahnÜo kno∑ voatta?mian rob±h preah baan laÜy (soom mÄÄl niifai tii 1 10:12, niifai tii 3

27:19, moosee 6:57).

preah?±∑ s±∑kruah peñcet c±mpuah kaatiamtia yutte?thoa ?aoy neak tea∑laay naa dael

praecet pii ?±mpÄÄbaab rob±h puakkee haÜy pyiayiam koorup preahbaññat tea∑laay rob±h

truÄ∑ nÜo peel dael truÄ∑ choo cumnuah yÄÄ∑ haÜy totual roo∑ kaadaktooh c±mpuah

?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑. daoysaa tae tuÄ∑vÄÄ dael min kit pii khluan ?ae∑ doocneh tÄÄb

peahkrih ?aac soom ?±∑v±± preahvoobeidaa cumnuah yÄÄ∑. preahvoobeidaa sua ?aac

pr±tian seckdeimeetaa ka?ro?naa daoy kaad±±kyook kaadaktoah pii yÄÄ∑ haÜy svaakum

yÄÄ∑ coo tÜo kno∑ voatta?mian rob±h truÄ∑. preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ b±∑haañ

seckdeimeetaa ka?ro?naa nÜo peel dael truÄ∑ ?a?ph≥ytooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h

yÄÄ∑ haÜy noam yÄÄ∑ tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h truÄ∑.

tuahbei cia yaa∑ naa k±±daoy preahyeesuu min baan d±±k yook nÄv kaatotual khoh

trov phtoal khluan rob±h yÄÄ∑ tee. truÄ∑ ?a?ph≥ytooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑

peel yÄÄ∑ totual skoal truÄ∑ prae cet nÜ∑ koorup taam preahbaññat rob±h truÄ∑. taam

royea? d±∑vaaythuan nÜ∑ kaaruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±± yÄÄ∑ ?aac mian phiapsaks±m

daÜmbei coo tÜo kno∑ voatta?mian rob±h preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ cia ?a?centrai.

yÄÄ∑ trov tae b±∑haañ thaa yÄÄ∑ totual preahkrih haÜy thaa yÄÄ∑ mian seckdeicumnÜa

lÄÄ truÄ∑ daoy kaakoorup preahbaññat rob±h truÄ∑ nÜ∑ kaakoorup pr±te?bat taam

koolkaa tii muay nÜ∑ pi?thiikaa n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

?±mpÄÄbaab

saññaan n≥i “?±mpÄÄbaab” mian n≥y khoh khoh knia nÜo kno∑ voappa?thoa khoh khoh knia.nÜo kno∑ voappa?thoa khlah ?±mpÄÄbaab mian n≥i dooc nÜ∑ kumnit n≥i kaapr±prÜt ?±mpÄÄ?u?krÄdtha?kam. nÜo kno∑ voappa?thoa phsee∑ phsee∑ ?±mpÄÄbaab kÜÜ ?a?nu?voat baantae peel naa kee cab baan cuÄn nuh k±mpu∑ thvÄÄ ?avei muay khoh haÜy noam mook nÄvphiap?aamah c±mpuah kromkruasaa rÜÜ sa?ha?kum. b±ñceak ?aoy cbah ?±mpÄÄbaab kÜÜ ciakaamin koorup pr±te?bat c±mpuah preahbaññat rob±h preah haÜy noam mook nÄv kaab±mbaekceñ pii preah. preah criab dÄ∑ krub ?avei ?avei dael yÄÄ∑ thvÄÄ nÜ∑ kit haÜy yÄÄ∑ thvÄÄ ?aoytruÄ∑ min s±ppreaht≥y peel yÄÄ∑ mian baapa?kam. coo kom pi?phiaksaa pii seckdeirumloo∑rob±h neak pii aateita?kaal. lÄÄk tÜkcet rÜÜ sua saasnaakuÄnkaarei ?aoy pi?phiaksaa piikaarumloo∑ rob±h puakkee.

k±mn±t c±mnam



75

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krihkoolkaa tii muay n≥i d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ cia

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih. kaamian

cumnÜa nÜo kno∑ preahkrih ruam tea∑ kaacÜa daoy

mutmoam thaa truÄ∑ kÜÜ cia preahriaca?botraa b±∑kaÜt

tae muay rob±h preah nÜ∑ cia preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑

cia preahpraohluah n≥i pi?phuplook. yÄÄ∑ baan dÄ∑ thaa

yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo ciamuay preahvoobeidaa

sua rob±h yÄÄ∑ tae taam royea? kaapÜ∑ lÄÄ preahkun

nÜ∑ seckdeimeetaa ka?ro?naa rob±h preahriaca?botraa

n≥i truÄ∑ tae ponnoh. peel dael yÄÄ∑ mian cumnÜa

lÄÄ preahkrih yÄÄ∑ totual haÜy ?a?nu?voat taam

d±∑vaaythuan nÜ∑ kaab±∑rian rob±h truÄ∑. yÄÄ∑ tukcet

truÄ∑ nÄv ?avei dael truÄ∑ mian preahb±ntuul. yÄÄ∑ dÄ∑

thaa truÄ∑ mian ?±mnaac daÜmbei reaksaa seckdei s±nyaa rob±h truÄ∑. preahvoobeidaa

pr±tian poo d±l neak tea∑laay naa dael mian cumnÜa nÜ∑ koorup pr±te?bat taam

preahriaca?bottraa rob±h truÄ∑.

kaa mian cumnÜa nÜo kno∑ preahkrih noam ?aoy mian. seckdeicumnÜa noam tÜo rook

kaapraecet daoy sm±h nÜ∑ cia ria∑ rohoot. kaamian seckdeicumnÜa thvÄÄ ?aoy mian

seckdeipyiayiam yaa∑ khla∑klaa daÜmbei rian nÜ∑ kaaklaay ?aoy kantae dooc cia preah?±∑

s±∑kruah. yÄÄ∑ c±∑ rian pii ?avei tÜo dael cia preahbaññat rob±h truÄ∑ nÜ∑ b±ntoab mook

pr±te?bat taam preahbaññat rob±h truÄ∑ nÜ∑ ciahvia∑ pii ?±mpÄÄbaab.

yÄÄ∑ cÜa lÄÄ preahkrih haÜy yÄÄ∑ cÜa thaa truÄ∑ c±∑ ?aoy yÄÄ∑ c±∑ koorup taam

preahbaññat tea∑?±h rob±h truÄ∑. yÄÄ∑ c±∑ b±∑haañ seckdeicumnÜa rub±h yÄÄ∑ daoy

kaakoorup pr±te?bat taam truÄ∑. yÄÄ∑ ?a?thi?thaan nÜo kno∑ seckdeicumnÜa s±mrab

k±mla∑ haÜy daÜmbei yook chneah lÄÄ kaalbua∑. yÄÄ∑ k±± ?aac b±∑kaÜn seckdeicumnÜa

ph±±∑ dae nÜo kno∑ koolkaa d±± cbahloah dooc cia piak kea?te?b±ndit rÜÜ d±∑vaay

muay phiak kno∑ d±b daoy kaacÜa lÄÄ preahkrih cia mun ?aoy khla∑ lmoom krubkroan

daÜmbei koorup taam preah baññat rob±h truÄ∑. peel dael yÄÄ∑ ruahnÜo kno∑ preahbaññat

d±± cbahloah yÄÄ∑ rian pii seckdeipit d±± peñleñ n≥i preahbaññat taam royea? b±tpi?soat

(yoohaan 7:17). yÄÄ∑ k±± riikc±mc±mraÜn nÜo kno∑ seckdeicumnÜa ph±±∑ dae daoy kaasdab

taam preahb±ntuul n≥i preah (soom mÄÄl room 10:17) nÜ∑ daoy kaa?aan preahb±ntuul

rob±h preah (soom mÄÄl heeleemin 15:7–8).

nÜo peel dael yÄÄ∑ koorup taam preah truÄ∑ pr±tian poo d±l yÄÄ∑. truÄ∑ pr±tian ?±mnaac

d±l yÄÄ∑ daÜmbei chneah lÄÄ kaapr±choom muk nei ciivit. truÄ∑ cuay yÄÄ∑ phlahpdoo

b±mn±±∑ praathnaa n≥i dua∑ cet. taam royea? seckdeicumnÜa rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑

preahyeesuu krih truÄ∑ ?aac pyiabaal ?aoy yÄÄ∑ tea∑ khaa∑ ruubkaay nÜ∑ khaa∑ viññian.

preah baan b±ñcuun preahriaca?botrarob±h truÄ∑

?aalmaa 11:40 yoohaan 3:16–17

seckdeis±∑kruah taam royea? preahkrih

niifai tii 2 2:6–8 ?aalmaa 34:8–9, 14–16niifai tii 2 9:21–24

preahkrih kÜÜcia ?±∑cumnuay rob±h yÄÄ∑

koo nÜ∑ s±± 45:3–5

seckdeimeetaa ka?ro?naa nÜ∑seckdeiyutte?thoa

moosaay 15:9 ?aalmaa 42:22–25


k±mn±t c±mnam



76

seckdeicumnÜa ?±mnaac nÜ∑seckdeis±∑kruah

niifai tii 7:12 moroonai 7:33–34niifai tii 2 9:23 moroonai 10:7niifai tii 2 25:23

koollatthi? n≥i seckdeicumnÜa

?aalmaa 32 Guide to the Scriptures, ?eepheesoo 2:8 “Faith”

kumruu n≥i seckdeicumnÜa

?eethÄÄ 12 heeprÄÄ 11

keckaa nÜÄ kaapr±te?bat taam

niifai tii 1 3:7 yaakob 2:17–26koo nÜ∑ s±± 130:20–21

seckdeicumnÜa noam tÜo rook kaapraecet

?aalmaa 34

kaaseksaa preahkumpii

kaapraecetkoolkaa tiipii n≥i d±mnÄ∑ l?±± kÜÜcia kaapraecet. seckdeicumnÜa nÜ∑ seckdeisr±lañ

rob±h yÄÄ∑ c±mpuah truÄ∑ noam ?aoy yÄÄ∑ prae cet rÜÜ phlahpdoo kaakit rob±h yÄÄ∑ cÜa

nÜ∑ kaapr±prÜt dael min coh s±mro∑ nÜ∑ chantea? rob±h truÄ∑. kaaprae cet bookruam

tea∑ tumruÄ∑ n≥i kaamÄÄl khÄÄñ n≥i peah khluay rob±h yÄÄ∑ phtoal nÜ∑ pi?phuplook.

peel dael yÄÄ∑ prae cet yÄÄ∑ mian ?aar±m saoksdaay c±mpuah preah kraoy mook yÄÄ∑

chub thvÄÄ ?avei dael khoh haÜy b±nt±± thvÄÄ ?avei dael trov. kaanoam yook ciivit rob±h

yÄÄ∑ nÜo kno∑ khsae b±ntoat ciamuay nÜ∑ chantea? rob±h preah taam royea? kaapraecet

kÜÜcia c±mnoc k±ndaal n≥i koolb±mn±±∑ n≥i ciivit rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruah

nÜo ciamuay nÜ∑ preah cia preahvoobeidaa mian tae taam royea? seckdeimeetaa ka?ro?naa

rob±h peahkrih tae ponnoh yÄÄ∑ ?aac totual seckdeimeetaa ka?ro?naa rob±h preahkrih

mian tae taam leakkhan n≥i kaapraecet tae ponnoh.

daÜmbei prae cet yÄÄ∑ trov totual skoal ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ haÜy mian

vi?pa?de?saarei rÜÜ mian ?aar±m saoksdaay c±mpuah preah. yÄÄ∑ saara?phiap ?±mpÄÄbaab

rob±h yÄÄ∑ c±mpuah preah. yÄÄ∑ k±± saara?phiap nÄv tooh k±mhoh d±± th∑uÄnth∑oo

c±mpuah neakdÄknoam saasnaacak dael mian setthi?±mnaac pii preah dael cia neak ?aac

cuay yÄÄ∑ ?aoy prae cet. yÄÄ∑ soom d±l preah nÜo kno∑ kaa?a?thi?thaan daÜmbei ?aoy

truÄ∑ ?a?ph≥ytooh d±l yÄÄ∑. yÄÄ∑ thvÄÄ ?avei ?avei dael yÄÄ∑ ?aac thvÄÄ baan daÜmbei kae

nÄv baññÄhaa dael ?±mpÄÄ ?aac b±∑k±± ?aoy mian kaa nih trov baan hau thaa kaathvÄÄ

?aoy dooc daÜm viñ. peel yÄÄ∑ prae cet kaamÄÄl khÄÄñ n≥i khluan rob±h yÄÄ∑ nÜ∑

pi?phuplook phlahpdoo. peel dael yÄÄ∑ phlahpdoo yÄÄ∑ dÄ∑ thaa yÄÄ∑ cia kooncau rob±h

preah haÜy thaa yÄÄ∑ min trovkaa b±nt±± thvÄÄ k±mkhoh dooc knia d±±dael d±±dael nuh

tee. baÜ yÄÄ∑ prae cet daoy sm±h yÄÄ∑ tr±l±b c≥ñ pii ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ haÜy min

thvÄÄ baab tiat laÜy. yÄÄ∑ min mian b±mn±±∑ c±∑ pr±prÜt ?±mpÄÄbaab tiat laÜy. b±mn±±∑

praathnaa rob±h yÄÄ∑ kÜÜ daÜmbei thvÄÄ taam preah kantae khla∑ laÜ∑ nÜ∑ crÜo laÜ∑.

kaaprae cet daoy sm±h noam mook nÜo lattha?ph±l cia craÜn. yÄÄ∑ totual ?aar±m

?a?ph≥ytooh rob±h preah haÜy mian seckdeisoksaan rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ ciivit rob±h

yÄÄ∑. k±mhoh nÜ∑ kaasaoksau rob±h yÄÄ∑ trov baan d±±k yook c≥ñ ch∑aay. yÄÄ∑ totual

?aar±m pii ?Ätthi?puÄl n≥i preahviññian nÜo kno∑ phiaps±mboo sabbaay d±± thom. haÜy

nÜo peel dael yÄÄ∑ slab pii ciivit nih tÜo yÄÄ∑ nÜ∑ rÜttae baan riabc±m khluan daÜmbei

ruahnÜo ciamuay preahvoobeidaa sua nÜ∑ preahriaca?botraa truÄ∑.

tuahbei cia b±ntoab pii yÄÄ∑ baan totual skoal preahkrih nÜ∑ baan prae cet pii ?±mpÄÄ

baab rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ ?aac thleak kno∑ ?±mpÄÄbaab md±±∑ tiat. yÄÄ∑ kuatae b±nt±±

pyiayiam kae nÄv kaarumloo∑ tea∑ nih. lÄÄh pii nih tiat yÄÄ∑ kuatae b±nt±± ?a?phi?voat—

daÜmbei ?a?phi?voat kuns±mbat dooc preahkrih daÜmbei riikc±mraÜn khaa∑ kaaceh dÄ∑

nÜ∑ thvÄÄ ?aoy kaab±mraÜ kantae mian pr±setthi?phiap. peel dael yÄÄ∑ rian b±nthaem

k±mn±t c±mnam



77

tiat ?±mpii ?avei dael preah?±∑ s±∑kruah s±∑khÜm tuk pii yÄÄ∑ nuh yÄÄ∑ nÜ∑ c±∑ b±∑haañ

seckdeisr±lañ rob±h yÄÄ∑ daoy kaakoorup pr±te?bat taam truÄ∑. haet doocneh peel dael

yÄÄ∑ praecet cia ria∑ roal th∑ai yÄÄ∑ nÜ∑ svae∑ rook khÄÄñ thaa ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜ∑

phlahpdoo haÜy ?a?phi?voat tÜo muk. dua∑ cet nÜ∑ kaapr±prÜt rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ kantae

dooc preahkrih. yÄÄ∑ nÜ∑ mook totual ?aar±m n≥i seckdei?±mn±± d±± ?±hcaa nÜo kno∑

kaapraecet cia ria∑ roal th∑ai.

yÄÄ∑ tea∑?±h knia mian ?±mpÄÄbaab

room 3:23 yoohaan tii 1 1:7–8

kaaprae cet

?aalmaa 34:8–17 koorinthooh tii 2 7:9–10koo nÜ∑ s±± Guide to the Scriptures,

58:42–43 “Repent, Repentence”koo nÜ∑ s±± 61:2

seckdeipraohluah nÜ∑ kaa?a?ph≥ytooh

heeleemin 5:10–11

seckdeimeetaa ka?ro?naa tiamtiakaasaoksdaay

?aalmaa 12:32–35 koo nÜ∑ s±± 18:10–13?aalmaa 42:13, 21–24


boncromuc tÜk, seckdeisaññaa d±mboo∑ rob±h yaa∑seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih nÜ∑

kaaprae cet riabc±m yÄÄ∑ s±mrab pi?thiikaa n≥i pi?thii

boncromuc tÜk nÜ∑ kaab±ñceak. pi?thiikaa kÜÜ cia

pi?thii pi?set rÜÜ cia kaab±∑haañ thaa yÄÄ∑ baan

cool tÜo kno∑ seckdeisaññaa ciamuay preah.

preah tae∑tae tiamtia ?aoy kooncau rob±h truÄ∑

coh seckdeisaññaa. seckdeisaññaa kÜÜcia kaac±±∑

nÜ∑ cia kaayuÄlproom knia yaa∑ mutmoam rovia∑

preah nÜ∑ monuh. preah s±nyaa thaa truÄ∑ nÜ∑

pr±tian poo d±l yÄÄ∑ haÜy yÄÄ∑ s±nyaa thaa nÜ∑

kooruÄp pr±te?bat taam truÄ∑. preah truÄ∑ n≥i

seckdeisañña d±mnÄ∑ l?±± dael yÄÄ∑ trovtae

crÄÄhrÄÄh rÜÜ pa?de?saet. kaareaksaa seckdeisaññaa

noam mook pooc≥y nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ ciivit

n≥i kaalÄÄkd±mkaÜ∑ dael nÜ∑ mook.

seckdeisaññaa dak yÄÄ∑ sthet nÜo kraom kaatappÄkec daÜmbei koorup kaata∑cet rob±h

yÄÄ∑ c±mpuah preah. daÜmbei reaksaa seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ trovtae b±hb±∑

caol nÄv sa?kamma?phiap rÜÜ pr±yaoc dael b±ñchub yÄÄ∑ pii kaakoorup seckdeisaññaa

tea∑ nuh. ?u?tiah±± yÄÄ∑ b±hb±∑ caol kaatiñ ?eivan nÜ∑ kaapr±k±±b kaa∑ia nÜo th∑ay ?aatit

daÜmbei ?aoy yÄÄ∑ ?aac reaksaa th∑ai sÄl ?aoy baan b±±re?sot. yÄÄ∑ kuatae mian b±mn±±∑

praathnaa daÜmbei totual seckdeisaññaa dael preah pr±tian d±l yÄÄ∑ haÜy pyiayiam

daÜmbei reaksaa seckdeisaññaa daoy saks±m nuh. seckdeisaññaa rumlÜk yÄÄ∑ ?aoy praecet

roal th∑ai nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑. daoy kaareaksaa preahbaññat nÜ∑ kaab±mraÜ d±l

neakd±t≥i nuh yÄÄ∑ nÜ∑ totual nÜ∑ reaksaa kaarumd±h baab rob±h yÄÄ∑.

seckeisaññaa kÜÜ tae∑ trov baan thvÄÄ laÜ∑ taam mea?thyoobaay n≥i pi?thiikaa pi?set

dooc cia pi?thii boncromuc tÜk. pi?thiikaa tea∑nih kÜÜ trov baan b±mraÜ daoy neakkan

setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap. taam royea? pi?thiikaa boncromuc tÜk ?u?tiah±± yÄÄ∑

coh seckdeisaññaa daÜmbei proom lÄÄk dak lÄÄ khluan nÄv prahniam n≥i preahyeesuu

krih haÜy c±±∑ cam truÄ∑ cianic haÜy kan taam preahbaññat tea∑laay rob±h truÄ∑. peel

k±mn±t c±mnam



78

dael yÄÄ∑ reaksaa phneak n≥i seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ preah s±nyaa pr±tian phiap cia

daikuu n≥i preahviññian b±±re?sot rumd±h baab rob±h yÄÄ∑ haÜy kaÜt md±±∑ tiat.

taam royea? pi?thiika pi?set dooc cia pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ kaab±ñceak dael

yÄÄ∑ rian nÜ∑ mian b±tpi?saot n≥i ?±mnaac rob±h preah (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 84:20).

preahyeesuu baan b±∑rian thaa yÄÄ∑ trovtae totual boncromuc tÜk daoy kaacromuc tÜk

s±mrab kaarumd±h baab rÜÜ kaa?a?ph≥ytooh n≥i ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑. pi?thii boncromuc

tÜk kÜÜcia phnaek s±mkhan n≥i pi?thiikaa n≥i seckdeis±∑kruah. kmian noonaa mneak

?aac coo tÜo kno∑ nokoo rob±h preah daoy kmian boncromuc tÜk nuh tee. preahkrih

baan thvÄÄ cia kumruu s±mrab yÄÄ∑ daoy kaatotual boncromuc tÜk.

boncromuc tÜk daoy kaacromuc tÜk kÜÜcia ni?mit saññaa n≥i seckdeislab b±ñcoh s±p

nÜ∑ kaaruah laÜ∑ viñ n≥i preah?±∑ s±∑kruah. nÜo kno∑ vi?thii sr±dia∑ knia nuh ph±±∑ dae

pi?thii boncromuc tÜk d±mnaa∑ ?aoy tiib±ñc±b n≥i ciivit cah n≥i ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑

nÜ∑ kaata∑ cet daÜmbei ruah nÜo kno∑ ciivit thmei kno∑ niam cia sÄh rob±h preahkrih.

preah?±∑ s±∑kruah baan b±∑rian thaa pi?thii boncromuc tÜk kÜÜ cia kaacab k±mnaÜt

md±±∑ tiat. peel dael yÄÄ∑ totual boncromuc tÜk yÄÄ∑ cabphdaÜm cumhian n≥i kaakaÜt

md±±∑ tiat nÜ∑ klaay cia koonproh koonsrei khaa∑ viññian rob±h preahkrih (soom mÄÄl

moosaay 5:7–8, room 8:14–17).

yÄÄ∑ trovtae totual boncromuc tÜk daÜmbei klaay cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak dael

baan saa∑ laÜ∑ viñ kÜÜ saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puak b±±re?sot th∑ai co∑

kraoy haÜ daÜmbei cool tÜo kno∑ nokoo sthaansua. pi?thii nih kÜÜcia krÄtvi?n≥y rob±h

preah trovtae thvÄÄ laÜ∑ daoy setthi?±mnaac rob±h truÄ∑. biis±b rÜÜ pr±thain peesa?ka?kam

trov tae pd±l ?aoy nÄv kaa?a?nuññaat d±l neak kan boppaccÜta?phiap daÜmbei thvÄÄ

pi?thii boncromuc tÜk rÜÜ kaab±ñceak.

kmee∑ tooc tooc pum cambac totual boncromuc tÜk tee haÜy puakkee trov baan

praohluah daoy secdeimeetaa ka?ro?naa rob±h preahyeesuu krih (soom mÄÄl moroonai

8:4–24). puakkee min totual boncromuc tuk rohoot d±l puakkee mian v≥y dael mian

kaatotual khoh trov kÜÜ mian ?aayu? prambei (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 68:27).

mun pi?thii boncromuc tÜk yÄÄ∑ b±∑haañ chantea? rob±h yÄÄ∑ daÜmbei coo tÜo kno∑

seckdeisaññaa daoy kaapr±kan khcoab preahbaññat tea∑?±h ?±h muay ciivit rob±h yÄÄ∑.

b±ntoab pii pi?thiiboncromuc tÜk yÄÄ∑ b±∑haañ seckdeicumnÜa rob±h yÄÄ∑ daoy

kaareaksaa seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ k±± rumlÜk seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ yaa∑

tia∑toat dael yÄÄ∑ baan thvÄÄ nÜo peel yÄÄ∑ totual boncromuc tÜk daoy totualtian numpa∑

nÜ∑ tÜk. kaatotualtian numpa∑ nÜ∑ tuk cia ria∑roal sa?pdaa kÜÜ cia preahbaññat muay.

via thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ mian phiapsaks±m daÜmbei preahviññian sthet nÜo ciamuay yÄÄ∑

cianic. via kÜÜ cia kaarumlÜk seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ cia ria∑ roal sa?pdaa. preahyeesuu

krih baan naenoam pi?thiikaa nih tÜo kan koonsÄh rob±h truÄ∑ mun d±∑vaaythuan rob±h

truÄ∑. truÄ∑ baan saa∑ pi?thiikaa nih laÜ∑ viñ taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit.

preah?±∑ s±∑kruah baan b±ñcia thaa neak kan boppaccÜta?phiap kuatae b±mraÜ

pi?thiipr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk kno∑ kaarumlÜk cam d±l ruubkaay nÜ∑ loohet

rob±h truÄ∑ dael truÄ∑ baan b±∑hoo s±mrab yÄÄ∑. taam royea? kaatotualtian numpa∑ nÜ∑

tÜk daoy mian phiapsaks±m yÄÄ∑ s±nyaa thaa c±±∑ cam kaapea?li?kam rob±h truÄ∑ cianic

yÄÄ∑ rumlÜk kaas±nyaa rob±h yÄÄ∑ laÜ∑ viñ haÜy yÄÄ∑ totual kaas±nyaa cia thmei dael

thaa preahviññian nÜ∑ sthet nÜo ciamuay yÄÄ∑ cianic.

mun pi?thii boncromuc tÜk

“coo praak±d thaa [saasnaakuÄnkaarei] baan a?phi?voat cumnÜa nÜo kno∑ preahkrih baan praecet pii kaarumloo∑ haÜy baan thvÄÄ kaa phlahpdoo nÜo kno∑ ciivit rob±h kee kuns±mbat doocdael baan b±ñcia nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37. saasnaakuÄnkaarei kuatae

k±mn±t c±mnam



79

kumruu preahkrih

niifai tii 2 31:4–18 maathaay 3:13–17

seckdeisaññaa n≥i pi?thiibon cromuc tÜk

moosaay 5:8–10 koo nÜ∑ s±± 20:37moosaay 18:8–10

leakkha?na? s±mbat saks±m s±mrabboncromuc tÜk

niifai tii 2 9:23 moroonai 6:1–4moosaay 18:8–10 koo nÜ∑ s±± 20:37?aalmaa 7:14–15 keckaa puaksaaveak niifai tii 3 11:23–27 2:37–39

preah?±mcah thvÄÄ pi?thii pr±setthi?poonumpa∑ nÜ∑ tÜk

niifai tii 3 18:1–18 luukaa 22:15–20

pooc≥y dael baan s±nyaa n≥i pi?thiiboncromuc tÜk

moosaay 4:11–12, 26 yoohaan 3:5moroonai 8:25–26 room 6:4

kaa?a?thi?thaan numpa∑ nÜ∑ tÜk

moroonai 4 nÜ∑ 5 koo nÜ∑ s±± 20:75–79

kaatotualtian nÜmpa∑ nÜ∑ tÜk

koo nÜ∑ s±± 27:2 koorinthooh tii 1 11:23–29

kaacambac s±mrab setthi?±mnaac

koo nÜ∑ s±± 22 heeprÄÄ 5:4


ruahnÜo kno∑ koolkaa n≥i phiapsaks±m khaa∑ sela?thoa piak kea?te?b±ndit haÜy ta∑ cetdaÜmbei b±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b. baÜ neakphs±pphsaay saasnaa mian ?aar±m thaakaariabc±m b±nthaem kÜÜ cambac puakkee kuatae ph?aak pi?thii boncromuc tÜk rohoot d±lsaasnaakuÄnkaarei b±mpeñ tÜo taam miatra?thaan.

“mun pi?thii boncromuc tÜk saasnaakuÄnkaarei mneak mneak kuatae totual [meerian] tea∑?±hrob±h neakphs±pphsaay saasnaa cuab ciamuay nÜ∑ biis±b rob±h kee rÜÜ pr±thian saakhaa haÜycoo ruam nÜo kno∑ kaapr±cum pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk ?aoy baan craÜn d±±∑”(“Statement on Missionary Work,” First Presidency Letter th∑ai tii 11 khae thnuu chnam 2002).

?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sotpreahyeesuu krih baan b±∑rian thaa yÄÄ∑ trovtae totual boncromuc tÜk daoy tÜk nÜ∑

proom tea∑ daoy viññian. pi?thii boncromuc tÜk daoy tÜk trov tae totual pi?thii boncromuc

tÜk n≥i peahviññian baÜ min doocneh tee min toan peñleñ laÜy. mian tae kaatotual

boncromuc tuk nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i peahviññian b±±re?sot tae ponnoh dael yÄÄ∑ ?aac

totual kaarumd±h baab rob±h yÄÄ∑ haÜy klaay cia kaakaÜt khaa∑ viññian yaa∑ peñleñ

md±±∑ tiat. b±ntoab mook yÄÄ∑ cabphdaÜm ciivit khaa∑ viññian cia thmei cia koonsÄh

rob±h preahkrih.

b±ntoab pii monuh mneak totual boncromuc tÜk daoy tÜk neakkan boppaccÜta?phiap

dael mian ?±mnaac mneak rÜÜ craÜn cia∑ nuh dak dai rob±h kee nÜo lÄÄ kbaal monuh

mneak nuh haÜy b±ñceak monuh mneak nuh cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak n≥i preahyeesuu

krih n≥i puak b±±re?sot th∑ai co∑ kraoy. b±ntoab mook puakkee pr±kuÄl ?±mnaoytian n≥i

peahviññian b±±re?sot.

neak tea∑laay naa dael totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot haÜy nÜo daoy

mian phiapsaks±m ?aac riikriay ciamuay nÜ∑ phiap cia daikuu rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ ciivit

rob±h kee. preahviññian b±±re?sot mian ?Ätthi?puÄl ñ≥≥k c≥ñ cia b±±re?sot n≥i phiaps?aats?±m

c±mpuah lÄÄ yÄÄ∑. peahviññian b±±re?sot thlae∑ pii preahkrih haÜy cuay yÄÄ∑ dÄ∑ pii

seckdeipit. truÄ∑ pd±l nÄv kaapuÄ∑rÜ∑ khaa∑ viññian nÜ∑ cuay yÄÄ∑ thvÄÄ ?avei dael

trov. truÄ∑ lua∑loom cet yÄÄ∑ nÜo kria dael mian ?u?pa?sak rÜÜ peel dael mian tukpruay.

truÄ∑ promian d±l yÄÄ∑ ?±mpii kruah thnak khaa∑ viññian rÜÜ khaa∑ ria∑kaay. preahviññian

k±mn±t c±mnam



80

b±±re?sot pr±tian ?±mnaac dael yÄÄ∑ ?aac b±∑rian nÜ∑ rian. ?±mnaoytian peahviññian

b±±re?sot kÜÜcia ?±mnaoytian d±± mian d±mlai b±mphot muay rob±h preahvoobeidaa n≥i

yÄÄ∑. taam royea? ?±mnaac n≥i preahviññian b±±re?sot yÄÄ∑ ?aac mian ?aar±m seckdeisr±lañ

rob±h preah nÜ∑ kaadÄknoam c±mpuah yÄÄ∑. ?±mnaoy nih kÜÜ cia kumruu tooc muay n≥i

seckdeisr±lañ d±± ?±hkal cianic dael nÜ∑ seckdeis±nyaa muay n≥i ciivit d±± ?±hkaal cianic.

setthi?±mnaac boppaccÜta?phiapkÜÜ cambac daÜmbei s±mdae∑ nÜo kno∑ pi?thiikaa

nih dael baan batb±∑ cia craÜn sa?ta?voat k±nl±±∑ tÜo daoysaa kaakb±t saasnaa dael

trov baan saa∑ laÜ∑ viñ taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit. mian tae taam royea?

sa?maacÜka?phiap ponnoh nÜo kno∑ saasnaacak tÄÄb monuh mneak ?aac totual

?±mnaoytian preahviññian b±±re?sot. setthi?±mnaac nih thvÄÄ ?aoy saasnaacak khoh

phlaek pii saasnaa d±t≥i tiat nÜo kno∑ pi?phuplook. taam seckdeipr±kah rob±h preah?±mcah

daoy phtoal saasnaacak nih kÜÜ cia saasnaa dael pit nÜ∑ mian ciivit tae muay kuÄt nÜo

lÄÄ phaendei tea∑muul (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 1:30).

kaanaenoam mook pii preahviññian b±±re?sot

coo puÄnyuÄl tÜokan neak tea∑laay naa dael neak k±mpu∑ b±∑rian thaa saata∑ cumtoah nÜ∑preah haÜy lbua∑ monuh ?aoy pr±prÜt ?±mpÄÄbaab. daÜmbei reaksaa tuk ?aar±m l?±± daelpuakee mian nÜo kno∑ kaapr±cum neakphs±pphsaay saasnaa puakee kuatae ?aan preahkumpiimoomoon ?a?thi?thaan coolruam peahvi?hia nÜ∑ koorup b±tbaññat tea∑laay. coo puÄnyuÄl thaakaamian b±nt±± nÄv kaanaenoam n≥i preahviññian b±±re?sot kÜÜcia kun pr±yaoc muay n≥ikaathvÄÄ boncromuc tÜk nÜ∑ totual pi?thiib±ñceak.


ni?say n≥i preahviññian b±±re?sot

koo nÜ∑ s±± 130:22–33 kaalaatii 5:22–23 Guide to the Scriptures, “Holy Ghost”yoohaan 3:1–8

pooc≥y nÜ∑ ?Ätthi?puÄl mook pii preahviññian b±±re?sot

niifai tii 2 32:1–5 moosee 6:61 Guide to the Scriptures, “Holy Ghost”niifai tii 2 33:1–2 yoohaan 14:26

saara?s±mkhan n≥i ?±mnaoytian preahviññian b±±re?sot

niifai tii 2 31:11–12, 18, 21 niifai tii 3 27:19–20 koo nÜ∑ s±± 33:15niifai tii 3 18:36–37 koo nÜ∑ s±± 19:31 keckaa 19:1–6niifai tii 3 19:13

kaasuutroam d±l tii b±mphotkaalnaa yÄÄ∑ baan coo tÜo kno∑ phlov tr±∑ nÜ∑ c±∑?iat daoy cumnÜa rob±h yÄÄ∑ tÜo

lÄÄ preahyeesuu krih kaaprae cet nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

pi?thii b±ñceak yÄÄ∑ trov tae dak kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ krub yaa∑ daÜmbei ?aoy sthet

nÜo lÄÄ phlov cia b±nt±± tÜo tiat. yÄÄ∑ thvÄÄ doocn±h daoy kaab±nt±± thvÄÄ kaa?a?nu?voat

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih kaaprae cet kaathvÄÄ kaata∑cet nÜ∑ thvÄÄ

taam preahviññian.

kaal naa yÄÄ∑ trov baan totual kaa?a?ph≥ytooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑

kuatae pyiayiam cia ria∑ roal th∑ai daÜmbei kom ?aoy mian ?±mpÄÄbaab daÜmbei yÄÄ∑

?aac mian peahviññian b±±re?sot ciamuay nÜ∑ yÄÄ∑ cianic. nÜo kno∑ seckdeisaññaa n≥i

pi?thii boncromuc tÜk yÄÄ∑ s±nyaa nÜ∑ preahvoobeidaa nÜo sthaansua rob±h yÄÄ∑ thaa

k±mn±t c±mnam



81

yÄÄ∑ nÜ∑ koorup preahbaññat rob±h truÄ∑ muay ciivit. baÜ yÄÄ∑ thleak coh yÄÄ∑ trov tae

praecet daÜmbei reaksaa tuk pooc≥y n≥i seckdeisaññaa. yÄÄ∑ s±nyaa daÜmbei thvÄÄ

keckaa l?±± b±mraÜ neakd±t≥i nÜ∑ thvÄÄ taam kumruu n≥i preah?±∑ s±∑kruah. nÜo kno∑

b±tkumpii kaathvÄÄ kaata∑cet d±± yuu ?±∑vae∑ nih kÜÜ cia rÜay rÜay trov baan hau thaa

“kaasuutroam d±l tii b±mphot”.

daoy kaadaÜ taam phlov d±mnÄ∑ l?±± yÄÄ∑ ?aac khÄt tÜo cit nÜ∑ preah yook chnea?

lÄÄ seckdeilbua∑ nÜ∑ ?±mpÄÄbaab haÜy riikriay nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot

kantae b±±re?boo laÜ∑. nÜo peel yÄÄ∑ mian kaa?±tthmuÄt sm±htr±∑ nÜ∑ pr±kan phcoab

daÜ taam phlov nih yaa∑ khcoab khcuan ?±h muay ciivit yÄÄ∑ nÜ∑ mian kuns±mbat krub

kroan s±mrab ciivit ?±hkaal cianic.

cumnÜa tÜo lÄÄ preahkrih kaapraecet kaathvÄÄ nÜ∑ kaareaksaa seckdeisaññaa tea∑laay

nÜ∑ cumreah s?aat daoy preahviññian klaay tÜo cia kumruu muay n≥i kaaruahnÜo.

sa?kamma?phiap rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ ciivit pr±cam th∑ai kÜÜ trov baan thvÄÄ ?aoy

mian s±nthaan nÜ∑ krubkroo∑ daoy koolkaa tea∑nih. s±nte?phiap nÜ∑ seckdei?±mn±±

mook daoysaa kaadaÜ taam phlov nih haÜy yÄÄ∑ luutloah b±ntec md±±∑ b±ntec md±±∑

nÜo kno∑ kuns±mbat dooc cia preahkrih. cia yea?thaahaet nÜo peel yÄÄ∑ daÜ taam phlov

nih haÜy “trov chian tÜo muk daoy khcoabkhcuan nuo kno∑ preahkrih . . . haÜy nÜ∑

kankhcoab d±±raab d±l co∑ kraoy b±mphot”. yÄÄ∑ trov baan s±nyaa thaa “neak roal knia

nÜ∑ mian ciivit d±± ?±hkaal cianic.”


kaasuutroam d±l tii b±mphot

niifai tii 2 9:24 niffai tii 27:16–17 maathaay 10:22niifai tii 31:14–20

pooc≥y s±mrab neak tea∑laay dael suutroam

niifai tii 1 13:37 niifai tii 3 15:9 koo nÜ∑ s±± 14:7

kaa?±ñcÄÄñ ?aoy totual boncromuc tÜk

kaa?±ñcÄÄñ ?aoy totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak kuatae cbahloah haÜy c±m c±m:“taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu rob±h preahyeesuu krih daoy totual boncromuc tÜk daoynoonaa mneak kan setthi?±mnaac boppaccÜta?phiab rob±h preah dae rÜÜ tee? yÄÄ∑ nÜ∑ thvÄÄpi?thii kaab±mraÜ n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜo [kaalb±±recchaet]. taÜ neak proom riabc±mkhluan rob±h neak daÜmbei totual boncromuc tÜk tÜo taam kaalb±±recchaet nuh dae rÜÜ tee?




82

k±mn±t c±mnamkan nih mian kumnit s±mrab neak daÜmbei praÜ kno∑ kaariabc±m nÜ∑ kaab±∑rianmeerian nih. ?a?thi?thaan thvÄÄ taam preahviññian nÜo peel dael neaks±mrac piirobiab praÜ kumnit tea∑ nih. b±nthaem kumnit dael neakcrÄÄhrÄÄh cool tÜo kno∑kumroo∑ meerian rob±h neak. soom c±±∑cam thaa kumnit tea∑ nih kÜÜ ciakaasnaÜ som—min m≥≥n cia kaad±mrov ?aoy mian tee—daÜmbei cuay neakcuab seckdeitrovkaa rob±h neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian nuh tee.


d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih kÜÜcia phlov tae muay ponnoh daelnoam tÜo kan ciivit ?±hkaal cianic. koolkaa nÜ∑ pi?thiikaa tii muay n≥id±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ kÜÜ seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krihpraecet pi?thii boncromuc tÜk s±mrab pdac baab nÜ∑ ?±mnaoytian n≥ipreahviññian b±±re?sot. b±ntoab mook yÄÄ∑ trov tae suutroam d±l tiib±ñc±b. daoy kaa?a?nu?voat koolkaa tea∑ nih ?±h muay ciivit rob±h yÄÄ∑yÄÄ∑ thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑ s±∑kruah rian daÜmbei ruahnÜotaam preahbaññat rob±h truÄ∑ haÜy a?phi?voat ?aoy dooc cia preahkrih.yÄÄ∑ ?aac totual kaa?a?ph≥y tooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑haÜy yÄÄ∑ nÜ∑ ?aac tr±l±b tÜo ruahnÜo kno∑ tii voatta?mian rob±hpreahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ nÜo sthaansua.

• taam royea? preahkrih yÄÄ∑ ?aac creah s?aat pii baab

• seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih

• kaapraecet

• pi?thii boncromuc tÜk seckdeisaññaa d±mboo∑ rob±h yÄÄ∑

• ?±mnaoytian n≥i peahviññian b±±re?sot

• kaasuutroam d±l tiib±ñc±b

kaata∑cet

• taÜ neak proom b±nt±± ?a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑preahyeesuu krih daoy kaab±nt±± rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± rob±htruÄ∑ dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom prae cet nÜ∑ ?a?thi?thaan som kaa?a?ph≥y baab daerÜÜ tee?

• taÜ neak proom totual boncromuc tÜk daÜmbei klaay cia sa?maacÜkn≥i saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoynÜo (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee? taÜ neak proom totual kaab±ñceaknÜ∑ totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom tÜo preahvi?hia ciamuay yÄÄ∑ nuo th∑ai ?aatit nih daerÜÜ tee?


• b±tbaññat c≥ñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool.

phaena?kaa meerian mea?thyum (10–15 niatii)

saad±mnÜ∑ rob±h yÄÄ∑ kÜÜcia saad±mnÜ∑ muay n≥i seckdeicumnÜa nÜ∑seckdeis±∑khÜm. yÄÄ∑ sr±lañ nÜ∑ thvaay b±∑kum preahyeesuu krih. truÄ∑c±mnoc k±ndaal n≥i phaena?kaa rob±h preah s±mrab so?phea?mea∑kuÄlrob±h yÄÄ∑. kaaboocia ?aoy thuan rob±h preahkrih thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ ?aacmian ciivit ?±hkal cianic nÜo kno∑ voatta?mian rob±h preah. peel dael

k±mn±t c±mnam



83

yÄÄ∑ ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± truÄ∑ nÜ∑ mian seckdeimeetaa ka?ro?naa?a?ph≥ytooh c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑. truÄ∑ nÜ∑ pyiabaal yÄÄ∑haÜy pdoo tooh k±mhoh nÜ∑ phiap?aamah ciamuay nÜ∑ seckdeisoksaannÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl nÜo kno∑ ciivit nih.

d±mnÄ∑ l?±± rob±h preahyeesuu krih kÜÜ saamañ. d±mnÄ∑ l?±± nihcabphdaÜm ciamuay seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih. yÄÄ∑ cÜa truÄ∑tuk cet lÄÄ truÄ∑ haÜy pÜ∑ tÜo lÄÄ truÄ∑. seckdeicumnÜa doocneh noamtÜokan kaapraecet—chob thvÄÄ ?avei dael khoh haÜy b±nt±± thvÄÄ ?aveidael trÄmtrov. seckdeicumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑ k±± thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ c±∑b±∑haañ seckdeisr±lañ rob±h yÄÄ∑ daoy kaakan taam preahbaññat rob±htruÄ∑ daoy roab tea∑ pi?thii boncromuc tÜk. b±ntoab pii pi?thii boncromuctÜk truÄ∑ s±nyaa thaa pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv ?±mnaoytian n≥i preahviññianb±±re?sot. preahviññian b±±re?sot nÜ∑ dÄknoam yÄÄ∑ lua∑loom yÄÄ∑nÜ∑ cuay yÄÄ∑ dÄ∑ pii seckdeipit. yÄÄ∑ ?aac dÄ∑ nÜo kno∑ behdoo∑ nÜ∑kumnit rob±h yÄÄ∑ nÜo peel dael preahviññian b±±re?sot kuÄ∑ nÜociamuay yÄÄ∑. yÄÄ∑ nÜ∑ mian ?aar±m n≥i seckdeisoksaan seckdeisr±lañnÜ∑ seckdei?±mn±±. yÄÄ∑ nÜ∑ c±∑ b±mraÜ d±l neakd±t≥i. yÄÄ∑ nÜ∑pyiayiam nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑ daÜmbei phkoab cet preah?±mcah.

preahyeesuu krih baan sdaa d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑ taam royeahpyiakaarei th∑ai co∑ kraoy. yÄÄ∑ rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± nÜo kno∑preahkumpii moomoon dael neak ?aac ?aan pi?caara?naa nÜ∑?a?thi?thaan. preah nÜ∑ prab neak daoy ?±mnaac n≥i preahviññianb±±re?sot thaa via kÜÜcia kaapit. nÜo peel dael neak dÄ∑ thaa via kÜÜciakaapit neak nÜ∑ c±∑ prae cet nÜ∑ totual boncromuc tÜk daÜmbei neak?aac totual kaaphdac baab rob±h neak haÜy totual ?±mnaoytian n≥ipreahviññian b±±re?sot.

kaata∑cet

• taÜ neak proom b±nt±± ?a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑preahyeesuu krih daoy kaab±nt±± rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± truÄ∑ daerÜÜ tee?

• taÜ neak proom prae cet nÜ∑ ?a?thi?thaan soom kaa?a?ph≥y baabrÜÜ tee?

• taÜ neak proom totual boncromuc tÜk daÜmbei klaay cia sa?maacÜkn≥i saasnaacak nei preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoyn≥i (kaalb±±recchaet) dae rÜÜ tee? taÜ neak proom totual kaab±ñceaknÜ∑ totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot dae rÜÜ tee?



• b±t baññat c≥ñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool.

phaena?kaa meerian tea∑muul (30–45 niatii)

• taam royea? preahkrih yÄÄ∑ ?aac creah s?aat pii ?±mpÄÄbaab

– preah baan b±ñcuun preahriaca?botraa cia tii sr±lañ rob±h truÄ∑ daelcia preahyeesuu krih tÜo kan pi?phuplook (soom mÄÄl yoohaan3:16–17).

k±mn±t c±mnam



84

– miantae taam royea? preahkun nÜ∑ seckdeimeetaa ka?ro?naarob±h preahkrih tae ponnoh tÄÄb yÄÄ∑ ?aac creah s?aat pii?±mpÄÄbaab (soom mÄÄl niifai tii 2 2:6–8).

– yÄÄ∑ totual khoh trov daÜmbei totual preahkrih prae cet nÜ∑ kooruppr±te?bat.

• seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih

– yÄÄ∑ cÜa tÜo lÄÄ preahkrih cia preah?±∑ s±∑kruah n≥i pi?phuplook.

– yÄÄ∑ c±∑ totual skoal truÄ∑ haÜy thvÄÄ taam kaab±∑rian rob±h truÄ∑.

– yÄÄ∑ totual pooc≥y peel dael yÄÄ∑ koorup pr±te?bat (soom mÄÄlkoo nÜ∑ s±± 130:20–21).

• kaapraecet

– seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih noam tÜo rook kaaprae cet(soom mÄÄl ?aalmaa 34).

– yÄÄ∑ mian ?aar±m tukpruay c±mpuah preah (soom mÄÄlkoorinthooh tii 2 7:9–10).

– yÄÄ∑ chob thvÄÄ ?avei khoh haÜy b±nt±± ?avei dael trÄmtrov.

– yÄÄ∑ saara?phiap c±mpuah ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑ haÜysaara?phiap c±mpuah ?±mpÄÄbaab dael th∑uÄnth∑oo c±mpuahneakdÄknoam saasnaacak dael cia neak dael ?aac cuay yÄÄ∑ ?aoyprae cet (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 58:43).

– yÄÄ∑ totual kaa ?a?ph≥ytooh k±mhoh nÜ∑ seckdeitukpruay daelcumnuah daoy seckdeisoksaan (soom mÄÄl ?aalmaa 36:17–21).

• pi?thii boncromuc tÜk seckdeisañña d±mboo∑ rob±h yÄÄ∑

– pi?thiikaa kÜÜ cia pi?thii pi?set dael yÄÄ∑ thvÄÄ coh seckdeisaññaaciamuay preah.

– seckdeisaññaa kÜÜcia kaayuÄl proom yaa∑ mÄÄ∑mat rovia∑ preahnÜ∑ kooncau rob±h truÄ∑.

– seckdeisaññaa noam mook nÄv pooc≥y.

– yÄÄ∑ totual boncromuc tÜk daoy cromuc tÜk s±mrab kaaphdacbaab (soom mÄÄl miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:4).

– peel dael yÄÄ∑ totual boncromuc tÜk yÄÄ∑ cabphdaÜm ciivit thmein≥i kaata∑ cet c±mpuah preahkrih (soom mÄÄl room 6:3–8).

– pi?thii boncromuc tÜk trovtae thvÄÄ laÜ∑ daoy noonaa mneak daelmian setthi?±mnaac boppaccÜta?phiab.

– yÄÄ∑ rumlÜk seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ daoy kaatotualtian nÜmpa∑nÜ∑ tÜk cia ria∑ roal sa?pdaa (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:77, 79).

• ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot

– pi?thii boncromuc tÜk daoy tÜk kÜÜ trov thvÄÄ b±ntoab pii pi?thiiboncromuc tÜk daoy preahviññian kÜÜ min phdac pii knia baan tee.

– neakkan boppaccÜta?phiap pr±kuÄl ?±mnaoytian n≥i peahviññianb±±re?sot daoy kaadakdai.

k±mn±t c±mnam



85

– preahviññian b±±re?sot b±∑rian yÄÄ∑ lia∑ cumreah yÄÄ∑ lua∑loomyÄÄ∑ haÜy thlae∑ pii seckdeipit promian yÄÄ∑ haÜy naenoam yÄÄ∑(soom mÄÄl niifai 2 32:1–5 moosaay 5:1–6 moroonai 10:5 koonÜ∑ s±± 36:2).

• kaasuutroam d±l tii b±mphot

– yÄÄ∑ trovtae b±nt±± nÜo lÄÄ phlov tuah cia yÄÄ∑ baan totualboncromuc tÜk nÜ∑ totual pi?thiib±ñceak ruac haÜy.

– yÄÄ∑ thvÄÄ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap rob±h yÄÄ∑ daÜmbei nÜoch∑aay pii ?±mpÄÄbaab daÜmbei yÄÄ∑ ?aac riikriay ciamuay?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot.

– daoy kaathvÄÄ taam yaa∑ sm±htr±∑ c±mpuah phlov n≥iseckdeicumnÜa kaapraecet kaathvÄÄ nÜ∑ reaksaa seckdeisaññaan±∑ kaatotual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot yÄÄ∑ ?aacmian phiap saks±m s±mrab ciivit ?±hkal cianic (soom mÄÄl niifai tii2 31:14–20).

– yÄÄ∑ trov tae b±nt±± prae cet nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑ (soommÄÄl koo nÜ∑ s±± 19:15–20).

kaata∑cet

• taÜ neak proom b±nt±± daÜmbei ?a?phi?voat seckeicumnÜa nÜo kno∑preahyeesuu krih daoy kaab±nt±± rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± rob±htruÄ∑ dae rÜÜ tee?

• raÜ neak proom prae cet nÜ∑ ?a?thi?thaan som kaa?a?ph≥y baab daerÜÜ tee?

• taÜ neak proom totual boncromuc tÜk daÜmbei klaay cia sa?maacÜkn≥i saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puak b±±re?sot th∑ai co∑ kraoynÜo (kaalb±±reecchaet) dae rÜÜ tee? taÜ neak proom totual kaab±ñceaknÜ∑ totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot dae rÜÜ tee?


• taÜ yÄÄ∑ ?aac nat cuay s±mrab peel kraoy baan tee?

• b±tbaññat ceñ pii meerian tii 4 dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei b±ñcool


• taÜ neak mian s±mnua pii ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian dae rÜÜ tee?

• taÜ kaapraecet mian ?attha?n≥y yaa∑ dooc mdec?

• haet ?avei baan cia ?±mnaoytian n≥i peahviññian b±±re?sot kÜÜ cia phnaekcambac khvah min baan s±mrab n≥i d±mnÄ∑ l?±±?

• haet ?avei via s±mkhan s±mrab neak daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑ totual?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot?

• taÜ mian pañhaa ?avei muay ?±mpii kaapr±cum nÜo preahvi?hia dael neak mintoan baan yuÄl dae rÜÜ tee?

• taÜ neak baan riikriay tee ?±mpii kaapr±cum nÜo preahvi?hia rob±h yÄÄ∑?

k±mn±t c±mnam



86

ni?yumn≥y s±mkhan s±mkhan

• kaapkum laÜ∑ viñ: kaatr±l±b pii ?avei muay dael baan trov yook ceñ ch∑aayrÜÜ batb±∑.

• kaasuutroam d±l tii b±mphot: nÜo pit c±mpuah preahbaññat rob±h preahtuahbei cia mian kaalbua∑ kaacumtoah nÜ∑ kaakhvah khaat kno∑ ciivit.

• ciivit ?±hkaal cianic: kaaruahnÜo ciamuay knia cia ria∑ rohoot cia krom kruasaanÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h preah (soom mäÄl koo nÜ∑ s±± 130:19–20). ciivit?±hkal cianic kÜÜcia ?±mnaoy d±± thom cia∑ kee rob±h preah c±mpuah monuh.

• d±mnÄ∑l?±±: phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah rob±h preah baan thvÄÄ ?aoy kaÜtmian baan taam royea? d±∑vaaythuan rob±h preahyeesuu krih. d±mnÄ∑ l?±± bookruam tea∑ seckdeipit d±± nÜo ?±hkal cianic rÜÜ krÄtvi?n≥y seckdeisaññaa nÜ∑pi?thiikaa dael cambac s±mrab monuh look daÜmbei tr±l±b tÜokan tii voatta?miann≥i preah.

• pi?thiib±ñceak: kaadakdai daoy neakkan boppaccÜta?phiap melkiisaadaekdaÜmbei klaay cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak nÜ∑ daÜmbei pr±kuÄl ?±mnaoytiann≥i preahviññian b±±re?sot.

• preahkun: ?±mnaac dael ?aac thvÄÄ tÜo baan mook pii preahyeesuu krih dael?a?nuññaat ?aoy yÄÄ∑ totual pooc≥y nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ daÜmbei totual ciivitnÜo ?±hkal cianic nÜ∑ kaalÄÄk d±mkaÜ∑ b±ntoab pii yÄÄ∑ baan ?a?nu?voatseckdeicumnÜa praecet nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ?±h pii kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±hyÄÄ∑ daÜmbei kan taam preahbaññat. cumnuay nÜ∑ k±mla∑ d±± teevÄphiap trovbaan pd±l ?aoy taam royea? preahkuÄn nÜ∑ seckdeisr±lañ n≥i preahyeesuu krih.yÄÄ∑ tea∑?±h knia trovkaa preahkun d±± teevÄphiap pruah mook pii kaathleakrob±h ?adaam nÜ∑ mook pii phiaptuÄnkhsaoy rob±h yÄÄ∑.

• seckdeimeetaa ka?ro?naa: preahviññian n≥i seckdei?aanet ?aasoo tuÄnphluÄnnÜ∑ ?a?ph≥ytooh. seckdeimeetaa ka?ro?naa kÜÜ cia bokkuÄlikleakkhana? muayrob±h preah. preahyeesuu krih pr±tian seckdeimeetaa ka?ro?naa c±mpuah yÄÄ∑taam kaaboocia d±± thuan nÜo kno∑ leakkhan n≥i kaapraecet.

• seckdeisaññaa: cia kaaproompria∑ knia rovia∑ preah nÜ∑ kooncau rob±h truÄ∑.yÄÄ∑ mneak mneak min pr±prÜt dooc knia nÜo kno∑ kaa proompria∑ tee. preahpr±tian leakkhan s±mrab seckdeisaññaa haÜy yÄÄ∑ proom thvÄÄ ?avei dael truÄ∑b±ñcia yÄÄ∑ ?aoy thvÄÄ. b±ntoab mook preah baan s±nyaa yÄÄ∑ nÄv pooc≥y khlahkhlah s±mrab kaakoorup pr±te?bat rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ totual pi?thiikaa phsee∑phsee∑ daoy seckdeisaññaa. peel dael yÄÄ∑ coh secdeisaññaa yÄÄ∑ s±nyaadaÜmbei thvÄÄ taam. ?u?tiah±± sa?maacÜk n≥i saasnaacak coh seckdeisaññaciamuay preah?±mcah nÜo pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ rumlÜk seckdeisaññaatea∑nuh daoy kaatotualtian numpa∑ nÜ∑ tÜk. yÄÄ∑ thvÄÄ seckdeisaññaa phsee∑tiat nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot. pr±ciariah rob±h preah?±mcah kÜÜcia riahn≥i seckdeisaññaa. yÄÄ∑ trov baan pr±tian pooc≥y yaa∑ mohe?mia nÜo peel daelyÄÄ∑ reaksaa seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ ciamuay preah?±mcah.

?atha?n≥y n≥i piak phsee∑ phsee∑ tiat dael ?aac trovkaa nÜo peel kraoy s±mrabneak tea∑laay naa dael neak b±∑rian

• creah s?aat pii?±mpÄÄbaab

• kaasaara?phiap

• kaa?a?ph≥y tooh

• kaa?a?thi?thaan

• pi?thii pr±setthi?poonÜmpa∑ nÜ∑ tÜk

• phlov tooc nÜ∑ c±∑?iat

• kaalbua∑

meerian tii 4: b±tbaññat


87

k±mn±t c±mnam

b±tbaññatkaariabc±m s±mrab pithii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiibañceak

kaab±∑rian meerian nih

mian vi?thii cia craÜn daÜmbei b±∑rian ?±mpii b±tbaññat dael ?aac rook ban nÜo kno∑ meeriannih. ?u?tiah±± neak ?aac b±∑rian b±tbaññat piibei mook pii meerian nih dael cia phneak n≥imeerian tea∑ bei mun rÜÜ neak ?aac b±∑rian b±tbaññat muay c±mnuan thvÄÄ cia meerian taemuay. ?avei dael neak thvÄÄ kua tae k±mn±t taam seckdeitrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑kaadÄknoam mook pii preahviññian.

riabc±m daÜmbei b±∑riankoolb±mn±±∑ rob±h neak nÜo kno∑ kaab±∑rian b±tbaññat kÜÜ daÜmbei cuay monuh

?aoy ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± daoy kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑

preahyeesuu krih nÜ∑ kaapraecet nÜo peel puakkee riabc±m s±mrab pi?thii boncromuc

tÜk nÜ∑ pi?thiibañceak. daoy kaakoorup b±tbaññat monuh nÜ∑ riik c±mraÜn nÜo kno∑

tiib±ntoal n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h puakkee nih b±∑haañ thaa puakkee mian “cet s±∑ree∑

nÜ∑ viññian tuÄntiab” haÜy cabphdaÜm prae cet pii ?±mpÄÄbaab rob±h puakkee tea∑?±h

(soom mÄÄl moroonai 6:1–4, koo nÜ∑ s±± 20:37).

meerian nih kÜÜ trov baan riabc±m laÜ∑ phsee∑ knia pii meerian bei mun. meerian tea∑

bei mun baan puÄnyuÄl ?±mpii krÜh n≥i koollatthi? s±mrab d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu

krih. meerian nih baan puÄnyuÄl ?±mpii b±tbaññat ceakleak dael preah baan pr±tian ?aoy

daÜmbei cuay yÄÄ∑ ?aoy ?a?nu?voat koolkaa d±mnÄ∑ l?±± nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑.

mian vi?thii cia craÜn daÜmbei b±∑rian meerian nih. vi?thii dael neak praÜprah kuatae

k±mn±t yook mook praÜ kuatae sr±±b tÜo taam seckdeitrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei

nÜ∑ kaadÄknoam mook pii preahviññian. kit nÜ∑ ?a?thi?thaan cianic ?±mpii robiab daÜmbei

cuay d±l saasnaakuÄnkaarei ?aoy ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±±. kumnit tea∑laay ruam mian:

• kaab±∑rian b±tbaññat muay rÜÜ k±± craÜn dael cia phneak n≥i meerian tea∑ bei mun.

nÜo peel thvÄÄ doocnoh haÜy coo pi?caara?naa ?±mpii koolkaa dael baan b±∑rian nÜo

kno∑ ?aalmaa 12:32: “preah truÄ∑ pr±tian baññat tea∑laay d±l kee b±ntoab pii baan prab

d±l kee nÄv phaena?kaa n≥i seckdeipraohluah” (?a?s±± treet trov baan b±nthaem). b±t

baññat tea∑laay ceakleak dooc cia kaa?a?thi?thaan nÜ∑ kaasÄksaa preahkumpii ?aac

k±mn±t c±mnam



88

trov baan b±∑rian l?±± b±mphot thvÄÄ cia phnaek n≥i meerian tea∑ bei mun. b±tbaññat

d±t≥i tiat ?aac trov baan b±∑rian l?±± b±mphot b±ntoab pii neak baan dak koollatthi?

krÜh n≥y d±mnÄ∑l?±± dael ?aac rook baan nuo kno∑ meerian tea∑ bei mun.

• kaab±∑rian baññat pii rÜÜ bei thvÄÄ cia meerian tae muay.

• kaab±∑rian b±tbaññat tae muay thvÄÄ cia meerian muay.

• kaab±∑rian b±tbaññat nÜo kno∑ pa?re?b±t n≥i d±mnÄ∑ l?±±. coo thvÄÄ kaarumlÜk

daoy s±∑khaeb ?±mpii meerian n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih mun peel

b±∑rian b±tbaññat muay rÜÜ craÜn. nÜo peel neak thvÄÄ doocn±h neak ?aac cuay d±l

saasnaakuÄnkaarei ?aoy khÄÄñ thaa taÜ b±tbaññat sii knia nÜ∑ ruubphiap thom n≥i

kaa?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ kaapraecet nÜo

kno∑ kaariabc±m s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak yaa∑ dooc mdec

khlah. ciivit ruahnÜo rob±h puakkee ?aac totual baan pooc≥y nÜo peel puakkee mÄÄl

khÄÄñ thaa d±mnÄ∑ n≥i preahyeesuu krih cia kumruu muay s±mrab kaaruah nÜo.

neak ?aac mian lattha?phiap daÜmbei b±∑rian saasnaakuÄnkaarei khlah khlah nÜo peel

cuab knia baan piibei d±±∑ neak d±t≥i pr±hael cia d±mrov ?aoy mian mian kaacuab knia

craÜn. neak mian phiapb±tbaen daÜmbei b±∑rian meerian nÜo kno∑ vi?thii naa k±±daoy

dael cia cumnuay thom b±mphot d±l neak rian ?aoy riabc±m ?aoy baan srac s±mrab

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak rob±h puakkee. koolb±mn±±∑ rob±h neak min

m≥≥n trÄmtae b±∑rian tae meerian ponnoh tee kÜÜ daÜmbei cuay neak d±t≥i tiat ?aoy

mook ?ae preahkrih taam royea? seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih kaaprae cet

pi?thii boncromuc tÜk kaatotual ?±mnaoytian preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaakankhcoab

d±l co∑ b±mphot.

daoy k±mr±± nah dael meerian muay b±∑rian tÜo huah pii 45 niatii. neak nÜ∑ rook khÄÄñ

thaa peel veelia pr±hael cia ?a?nuññat ?aoy cuab b±∑rian kno∑ royea? peel muay d±± khlei

tae ponnoh. nÜo kno∑ ka?ra?nei nih cia rÜay rÜay neak trovkaa cuab b±∑ria∑ kno∑ royea?

peel khlei kno∑ kaab±∑rian phnaek tooc tooc n≥i meerian.

mian vi?thii cia craÜn dael neak ?aac yook mook praÜprah daÜmbei b±∑rian meerian

nih. b±tbaññat naa dael neak b±∑rian nÜo peel naa dael neak b±∑rian b±tbaññat haÜy

royea? peel ponmaan dael neak kua pd±l meerian dael cia kaa k±mn±t l?±± b±mphot taam

seckdeitrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ kaadÄknoam n≥i peahviññian.

meerian ?±mpii b±tbaññat nÜ∑ kaata∑cetnÜo peel neak sÄksaa meerian nih coo thvÄÄ taam kumruu nÜo khaa∑ kraom nih:

• sÄksaa veak dael pi?poania ?±mpii baññat haÜy s±see phaena?kaa meerian saamañ

muay ciamuay nÜ∑ c±mnoc s±mkhan pii bei tÜo pram c±mnoc.

• b±∑rian taam k±mnae pii rÜÜ bei niatii tÜo d±l daikuu rob±h neak. coo ?a?nu?voat

robiab dael neak nÜ∑ puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ kaata∑cet niimuay niimuay nÜ∑

robiab dael neak nÜ∑ d±hsraay k±∑v±l.

• pi?phiaksaa ?±mpii mea?thyoobaay daÜmbei taam daan kaata∑cet ?aoy c±b co∑ c±b

daÜm dael saasnaakuÄnkaarei baan totual.

kaakoorup pr±?tebatpreah pr±tian d±l yÄÄ∑ nÄv b±tbaññat s±mrab cia pr±yaoc rob±h yÄÄ∑. b±t baññat kÜÜ

cia kaanaenoam mook pii preahvoobeidaa cia tii sr±lañ nÜo sthaansua daÜmbei cuay

yÄÄ∑ ?aoy mian ciivit sabbaay riikriay. truÄ∑ pr±tian ?aoy yÄÄ∑ nÄv setthi?seereiphiap

k±mn±t c±mnam



89

rÜÜ sa?mattha?phiap nÜ∑ ?aokah daÜmbei crÄÄhrÄÄh rovia∑ l?±± nÜ∑ ?aakr±k ph±±∑ dae.

nÜo peel yÄÄ∑ pr±te?bat taam preah yÄÄ∑ thvÄÄ taam ?Ätthi?puÄl n≥i preahviññian haÜy

crÄÄhraÄÄh daÜmbei pr±te?bat taam preaht≥y rob±h truÄ∑. kaakoorup pr±te?bat c±mpuah

b±tbaññat noam mook ?aoy yÄÄ∑ nÄv s±nte?phiap nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ ciivit ?±hkaal

cianic nÜo kno∑ pi?phuplook khaa∑ muk. kaakoorup pr±te?bat b±∑haañ pii seckdeisr±lañ

rob±h yÄÄ∑ c±mpuah preah. kaa min koorup pr±tte?bat noam mook ?aoy yÄÄ∑ nÄv

tuk pruay.

preahvoobeidaa sua dÄ∑ nÄv phiaptuÄnkhsaoy rob±h yÄÄ∑ haÜy ?±tthmuÄt ciamuay nÜ∑

yÄÄ∑. truÄ∑ pr±tian poo d±l yÄÄ∑ nÜo peel dael yÄÄ∑ pyiayiam koorup b±tbaññat rob±h

truÄ∑. truÄ∑ s±∑khÜm thaa yÄÄ∑ pr±te?bat taam truÄ∑ daÜmbei truÄ∑ ?aac pr±tian poo

d±l yÄÄ∑.


seereiphiap

niifai tii 2 2:26–29 koo nÜ∑ s±± 58:26–29 Guide to the Scriptures, “Agency”?aalmaa 12:31 koo nÜ∑ s±± 82:8–10

kaakoorup pr±te?bat

koo nÜ∑ s±± 130:20–21 yoohaan 14:15, 21 saasdaa 12:13

kaata∑cet

• taÜ neak proom pr±te?bat taam cbab n≥i preah dae rÜÜ tee?

?a?thi?thaan cia ñÜkñoabpreah b±ñcia ?aoy yÄÄ∑ ?a?thi?thaan tÜo kan truÄ∑. neak ?aac ?a?thi?thaan nÜo krub

peel nÜ∑ nÜo krub k±nlae∑. preah ?±mcah baan b±∑rian ?aoy luÄt cuÄ∑kuÄ∑ haÜy

?a?thi?thaan nÜo peel prÜk nÜ∑ peel l∑iac cia bokkuÄl nÜ∑ ciamuay kruasaa rob±h yÄÄ∑.

preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ sdab nÜ∑ chlaÜy kaa?a?thi?thaan cia pr±cam yÄÄ∑ totual

baan kaanaenoam nÜ∑ pooc≥y n≥i teevÄphiap. yÄÄ∑ kuatae ?a?thi?thaan cianic daoy ?±h

pii cet. yÄÄ∑ kuatae ?a?thi?thaan daoy “cet sm±htr±∑” ph±±∑ dae nuh mian n≥y thaa yÄÄ∑

baan ta∑ cet daÜmbei thvÄÄ tuÄ∑vÄÄ nÜo lÄÄ c±mlaÜy dael yÄÄ∑ baan totual.

yÄÄ∑ ?a?thi?thaan daoy cumnÜa c±mpuah preahvoobeidaa nÜo sthaansua rob±h yÄÄ∑

nÜo kno∑ niam n≥i preahyeesuu krih (soom mÄÄl moosee 5:8). piipruah truÄ∑ kÜÜcia

preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ haÜy yÄÄ∑ kÜÜ cia kooncau rob±h truÄ∑ truÄ∑ nÜ∑ chlaÜy

kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ cabphdaÜm kaa?a?thi?thaan daoy ni?yiay d±l

preahvoobeidaa nÜo sthaansua rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ b±ñc±b kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑

daoy ni?yiay preahniam preahyeesuu krih ?aam≥≥n.“

nÜo kno∑ kaa?a?thi?thaan yÄÄ∑ ni?yiay daoy baÜk c±mh±± nÜ∑ daoy sm±htr±∑ ciamuay

nÜ∑ preahvoobeidaa sthaansua cia tii sr±lañ rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ b±∑haañ kaadÄ∑kuÄn nÜ∑

?±mn±±kun s±mrab pooc≥y rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ ?aac totual skoal seckdeisr±lañ rob±h yÄÄ∑

c±mpuah truÄ∑. yÄÄ∑ som cumnuay kaakaapia nÜ∑ kaadÄknoam taam seckdeitrovkaa

rob±h yÄÄ∑ ph±±∑ dae.

nÜo peel yÄÄ∑ ?a?thi?thaan daoy seckdeicumnÜa ?±h pii cet nÜ∑ daoy cet sm±htr±∑

yÄÄ∑ nÜ∑ khÄÄñ pii ?Ätthi?puÄl rob±h preah mian nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑. truÄ∑ nÜ∑

dÄknoam yÄÄ∑ nÜo kno∑ ciivit ruahnÜo cia pr±cam nÜ∑ cuay yÄÄ∑ ?aoy thvÄÄ kaas±mrac

cet trÄmtrov. truÄ∑ nÜ∑ pr±tian poo d±l yÄÄ∑ ciamuay nÜ∑ ?aar±m soksaan nÜ∑ s±nte?phiap.

k±mn±t c±mnam



90

truÄ∑ nÜ∑ promian yÄÄ∑ ?±mpii kruahthnak nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ yÄÄ∑ daÜmbei t±±suu nÜ∑

seckdeilbua∑. truÄ∑ nÜ∑ ?a?ph≥ytooh ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ nÜ∑ mian ?aar±m

khet tÜo cit truÄ∑. yÄÄ∑ trovtae rian daÜmbei skoal ?Ätthi?puÄl rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ ciivit

rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ trovtae rian sdab s±mlee∑ tooc rohia∑ rob±h preahviññian.

yÄÄ∑ ?aac dÄ∑ nÜo peel preahviññian b±±re?sot k±mpu∑ b±∑rian yÄÄ∑ pii seckdeipit. cet

rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ peñ daoy kaab±mphoh kumnit nÜ∑ kumnit lÄÄk d±mkaÜ∑. yÄÄ∑ nÜ∑ baan

b±mphlÜÜ rÜÜ pd±l kaacehdÄ∑ thmei. dua∑cet rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ mian ?aar±m s±nte?phiap

seckdei?±mn±± nÜ∑ seckdeisr±lañ. yÄÄ∑ nÜ∑ c±∑ thvÄÄ l?±± haÜy cia cumnuay d±l neak

d±t≥i. ?aar±m tea∑ nih pi?baak daÜmbei thvÄÄ kaapi?poania pontae ?aac skoal nÜo peel

yÄÄ∑ mian b±tpi?saot ±mpii ?aar±m tea∑nuh.


niifai tii 2 32:8–9 koo nÜ∑ s±± 6:22–23 koo nÜ∑ s±± 19:28?eenoh 1:1–12 koo nÜ∑ s±± 8:2–3 puÄ∑saava?daaksat tii 1 19:11–12?aalmaa 34:17–28 koo nÜ∑ s±± 9:7–9 Guide to the Scriptures, “Prayer”moroonai 10:3–5

kaata∑cet

• taÜ neak proom lut cuÄ∑kuÄ∑ ?a?thi?thaan cia pr±cam th∑ai cia bokkuÄl nÜ∑ cia kruasaa daerÜÜ tee?

kaasÄksaa preahkumpiib±tkumpii trov baan s±see cia b±ñcii pr±voat ?±mpii tumneaktumnoo∑ rob±h preah

ciamuay nÜ∑ kooncau rob±h truÄ∑ dooc baan k±ttraa daoy pyiakaarei nÜo kraom ?Ätthi?puÄl

n≥i preahviññian b±±re?sot. yÄÄ∑ b±∑haañ seckdeicumnÜa rob±h yÄÄ∑ daoy kaasÄksaa

kaacÜa nÜ∑ kaapr±te?bat taam piak dael baan baÜk s±mdae∑ daoy preah. yÄÄ∑ ?u?saa

kno∑ kaastuÄ∑ b±tkumpii daÜmbei yuÄl pii seckdeipit. yÄÄ∑ totualtian nÄv preahb±ntuul

n≥i preahkrih piipruah b±tkumpii baÜk tvia tÜo kan vi?vea?rÄna? haÜy b±∑haañ yÄÄ∑ pii

?avei dael yÄÄ∑ trovkaa daÜmbei thvÄÄ nÜ∑ prae klaay tÜo cia nuh. yÄÄ∑ stuÄ∑ b±tkumpii

daÜmbei rian ?±mpii preahyeesuu krih nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. cumnÜa nÜo lÄÄ

preahyeesuu krih kÜÜ cia ?±mnaoytian muay mook pii preah haÜy mian taam royea?

kaasÄksaa nÜ∑ kaaruahnÜo taam preahb±ntuul truÄ∑ nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑.

b±tkumpii dael baan ?a?nu?mat daoy saasnaacak k±± trov baan hau thaa cia preahkumpii

pa?maanei mian dooc cia preahkumpii biib b±±re?sot preahkumpii moomoon koollatthi?

nÜ∑ seckdeisaññaa nÜ∑ mu?kdaa d±± mian d±mlai. yÄÄ∑ kuatae sÄksaa siavphÜo pi?sed

tea∑nih cia pr±cam th∑ai.


niifai tii 1 19:22–23 niifai tii 2 31:19–20 yoohaan 20:31niifai tii 2 9:50–51 niifai tii 2 32:3–5 thiimoothee tii 2 3:14–17niifai tii 2 25:26 ?aalmaa 32:28–30 peetroh tii 1:20–21niifai tii 2 29:1–13 yoohaan 5:39

kaata∑cet

• taÜ neak proom ?aan b±tkumpii moomoon cia pr±cam daoy phtoal khluan nÜ∑ cia kruasaadae rÜÜ tee?

k±mn±t c±mnam



91

reaksaa th∑ai chob s±mraak ?aoy b±±re?sot?Ä?ri?yaab±t rob±h yÄÄ∑ nÜo th∑ai chob s±mraak kÜÜcia kaachloh bañca∑ ?±mpii

kaata∑cet rob±h yÄÄ∑ c±mpuah kaakoorup nÜ∑ thvaay b±∑kum preah. daoy kaathaereaksaa

th∑ai chub s±mraak ?aoy b±±re?sot yÄÄ∑ b±∑haañ d±l preah nÄv chantea? rob±h yÄÄ∑

daÜmbei reaksaa seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑. th∑ai chub s±mraak niimuay niimuay yÄÄ∑

tÜo d±mnak preah?±mcah daÜmbei thvaay b±∑kum truÄ∑. peel nÜo tii nuh yÄÄ∑ totualtian

numpa∑ nÜ∑ tÜk daÜmbei c±±∑cam d±l preahyeesuu krih nÜ∑ d±∑vaaythuan rob±h truÄ∑.

yÄÄ∑ rumlÜk seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ b±∑haañ thaa yÄÄ∑ mian c±mn±∑ daÜmbei

praecet ?±mpii ?±mpÄÄbaab nÜ∑ k±mhoh rob±h yÄÄ∑.

nÜo kno∑ th∑ai nih yÄÄ∑ riikriay nÜ∑ kaas±mraak pii keckaa rob±h yÄÄ∑. nÜo peel yÄÄ∑

coo ruam kno∑ kaab±mraÜ n≥i saasnaacak nÜ∑ thvaay b±∑kum ruam knia yÄÄ∑ puÄ∑rÜ∑

knia tÜo viñ tÜo mook. yÄÄ∑ thvÄÄ tumneak tumnoo∑ cia thmei ciamuay mitpheak nÜ∑

kruasaa rob±h yÄÄ∑. seckdeicumnÜa rob±h yÄÄ∑ trov baan puÄnrÜ∑ nÜo peel yÄÄ∑ sÄksaa

b±tkumpii nÜ∑ rian b±nthaem tiat ?±mpii d±mna∑ dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

nÜo peel saaha?kum rÜÜ ciatsah kantae min yook cet tukdak tÜo lÄÄ sa?kamma?phiap

th∑ai chub s±mraak nuh ciivit khaa∑ saasnaa nÜ∑ roluay haÜy tidtha?phiap tea∑?±h n≥i

ciivit kÜÜ r±±∑ ?Ätthi?puÄl ?aakr±k. pooc≥y tea∑laay mian teaktoo∑ nÜ∑ kaareaksaa th∑ai

chub s±mraak ?aoy b±±re?sot trov batb±∑. yÄÄ∑ kua ciahvia∑ kaatiñdoo nÜo th∑ai chub

s±mraak nÜ∑ kaacoolruam kno∑ sa?kamma?phiap pianiccÄkam nÜ∑ keilaa phsee∑ phsee∑

tiat dael rom≥≥∑ thvÄÄ ?aoy th∑ai chub s±mraak min b±±re?sot.

puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy kua tae ñ≥≥k th∑ai b±±re?sot nih pii sa?kamma?phiap

khaa∑ lookei daoy kaacoolruam nÜokno∑ viññian n≥i kaathvaay b±∑kum thlae∑ ?±mn±±

kuan kaab±mraÜ nÜ∑ sa?kamma?phiap s±mrum dael peakpoan nÜ∑ kruasaa nÜo th∑ai

chub s±mraak. nÜo peel sa?maacÜk saasnaacak pyiayiam thvÄÄ ?aoy sa?kamma?phiap

th∑ai chub s±mraak rob±h puak sr±±b tÜo nÜ∑ preaht≥y nÜ∑ preahviññian n≥i preah

?±mcah nuh ciivit rob±h puakkee nÜ∑ poopeñ tÜo daoy seckdei?±mn±± nÜ∑ s±nte?phiap.


niifai tii 3 18:1–25 nikkhamÄnea∑ 20:8–11 ?eesaay 58:13–14koo nÜ∑ s±± 59:9–15 nikkhamÄnea∑ 31:12–17

?±∑kuy ciamuay saasnaakuÄnkaarei rÜÜ sa?maacÜk nÜo vi?hia

nÜo peel coolruam nÜo kno∑ kaapr±cum pi?thiipr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk rÜÜ s±nni?sÄtkno∑ steek daikuu n≥i neakphs±pphsaay saasnaa kuatae ?±∑kuy ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaareineakphlah saasnaa thmei rÜÜ sa?maacÜk tea∑laay. puakkee min kua ?±∑kuy ciamuayneakphs±pphsaay saasnaa phsee∑ tiat tee.

kaata∑cet

• taÜ neak proom reaksaa th∑ai chob s±mraak ?aoy b±±re?sot dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom riabc±m khluan neak daÜmbei totualtian numpa∑ nÜ∑ tÜk daoy saks±m daerÜÜ tee?

s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk dael ?a?nu?voat

• taÜ neak yuÄl ?avei khlah ?±mpii th∑ai chob s±mraak ruam tea∑ kaatotualtian numpa∑ nÜ∑tÜk roal sa?pdaa nÜ∑ kaaphd±l nÄv kaab±mraÜ d±l neak d±t≥i? taÜ neak yuÄl proom kooruptaam cbab nih mun peel pi?thii boncromuc tÜk rob±h neak] dae rÜÜ tee?

k±mn±t c±mnam



92

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceakrobiab dael yÄÄ∑ b±∑haañ ?±mpii c±mn±∑ rob±h yÄÄ∑ daÜmbei thvÄÄ taam phlov rob±h

preah kÜÜ taam royea? pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak. nÜo peel yÄÄ∑ totual

boncromuc tÜk nÜ∑ thvÄÄ pi?thiib±ñceak yÄÄ∑ coo tÜo kno∑ seckdeisaññaa muay ciamuay

preah thaa yÄÄ∑ proom yook dak lÄÄ khluan puak yÄÄ∑ nÄv preahniam n≥i preahyeesuu

krih haÜy thaa yÄÄ∑ nÜ∑ c±±∑cam truÄ∑ cianic nÜ∑ reaksaa b±tbaññat rob±h truÄ∑. yÄÄ∑

k±± s±nyaa ph±±∑ dae thaa choo thvÄÄ cia saaksei n≥i preah nÜo krub peel tea∑?±h nÜ∑

cuay neak tu?rokuÄt (soom mÄÄl moosaay 18:8–9). tr±l±b mook viñ preah s±nyaa thaa nÜ∑

mian phiap cia daikuu n≥i preahviññian b±±re?sot cianic kaa?a?ph≥ybaab rob±h yÄÄ∑ nÜ∑

cabphdaÜm kaÜt md±±∑ tiat.

kaata∑cet

• taÜ neak proom totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei ?aoy coolruam nÜo kno∑ pi?thiiboncromuctÜk dae rÜÜ tee?

• baÜ ?aac thvÄÄ tÜo baan soom ?±ñcÄÄn saasnaakuÄnkaarei ?aoy coolruam nÜo kno∑kaapr±cum pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk ?±mlo∑ peel dael mian noonaa mneaktotual pi?thii b±ñceak.


• roal s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk tea∑?±h.

kaa?±ñcÄÄñ s±mrab totual boncromuc tÜk

kaa ±ñcÄÄñ daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak kuatae cbahloah nÜ∑ c±m c±m:“taÜ neak proom thvÄÄ taam kumruu n≥i preahyeesuu krih daoy kaa thvÄÄ boncromuc tÜk daoynoonaa mneak dael kan setthi?±mnaac boppaccÜta?phiab rob±h preah dae rÜÜ tee? yÄÄ∑ nÜ∑thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk nÜo [kaalb±±recchaet]. taÜ neak proom riabc±m khluan daÜmbeitotual boncromuc tÜk nÜo th∑ai nuh dae rÜÜ tee?

thvÄÄ taam pyiakaareiseckdeipit kÜÜ cia c±mneh dÄ∑ ±mpii ?avei muay dael via cia kaapit thloab pit haÜy nÜ∑

nÜotae pit. via min baan phlahpdoo tÜo taam sthaanÄphiap rÜÜ peel veelia tee. seckdeipit

kÜÜ nÜo pit krub peel veelia nÜ∑ krub voapa?thoa. preah kÜÜ cia pr±phup n≥i seckdeipit.

yÄÄ∑ ?aac mian cumnÜa nÜo kno∑ truÄ∑ piipruah yÄÄ∑ dÄ∑ thaa truÄ∑ nÜ∑ b±∑rian yÄÄ∑

seckdeipit tae ponnoh. preah c±∑ ?aoy kooncau rob±h truÄ∑ tea∑?±h dÄ∑ ?±mpii seckdeipit.

haet doocnoh haÜy truÄ∑ baÜk b±∑haañ seckdeipit tea∑laay dael cambac s±mrab

seckdeis±∑kruah taam royea? pyiakaarei nÜ∑ saaveak. truÄ∑ baÜk b±∑haañ seckdeipit

d±l yÄÄ∑ daoy phtoal taam royea? b±tkumpii nÜ∑ vi?vea?rÄna? phtoal.

pyiakaarei mneak trov baan hau nÜ∑ crÄÄhrÄÄh daoy preah haÜy kÜÜ cia bo?r±h so?ca?ret

mneak dael mian cumnÜa khla∑. preah?±mcah baÜk b±∑haañ seckdeipit tÜo pyiakaarei

taam royea? preahviññian b±±re?sot. truÄ∑ b±ñcia d±l pyiakaarei rob±h truÄ∑ ?aoy b±∑rian

seckdeipit d±l monuh tea∑?±h. neak tea∑laay naa dael cÜa b±ntuul rob±h preah dooc dael

baan baÜk b±∑haañ taam royea? pyiakaarei rob±h truÄ∑ trov baan totual pooc≥y.

saasnaacak rob±h preahkrih kÜÜ trov sthaapa?naa laÜ∑ nÜo lÄÄ krÜh n≥i saaveak

pyiakaarei dael dÄknoam saasnaacak daoy vi?vea?rÄna?. preah?±mcah baan hau yoosaeb

smiit cia pyiakaarei d±mboo∑ nÜ∑ cia neakdÄknoam nÜo kno∑ cumnoan co∑ kraoy nih.

neak sn±±∑ rob±h look dael dÄknoam saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot

k±mn±t c±mnam



93

th∑ai co∑ kraoy s±p th∑ai nih kÜÜ cia pyiakaarei nÜ∑ saaveak ph±±∑ dae . pr±thian n≥i

saasnaacak s±p th∑ai nih kÜÜ cia pyiakaarei mneak dael nÜo ruah. yÄÄ∑ trov mian

seckdeicumnÜa tÜo lÄÄ kaacrÄÄhrÄÄh pyiakaarei rob±h preah cÜa lÄÄ muk∑ia d±± teevÄphiap

rob±h look nÜ∑ thvÄÄ taam kaab±∑rian rob±h look.

yÄÄ∑ mian ?aokah cia rÜay rÜay daumbei koamtroo d±l neak dÄknoam saasnaacak

cia saathiarÄna?. kaakoamtroo mian n≥i thaa trootruÄ∑. yÄÄ∑ trov riabc±m khluan rob±∑

yÄÄ∑ daÜmbei nÜo peel pyiakaarei nÜ∑ saaveak ni?yiay preahviññian b±±re?sot ?aac

b±ñceak seckdeipit dael puakkee b±∑rian hauy yÄÄ∑ ?aac pdacñaa daÜmbei thvÄÄ taam

d±mboonmian pd±l mook ?aoy yÄÄ∑.

neak tea∑laay naa dael sdab nÜ∑ thvÄÄ taam d±mboonmian n≥i pyiakaarei nÜ∑ saaveak

dael nÜo ruah nÜ∑ min vuÄ∑vee∑ laÜy. kaab±∑rian rob±h pyiakaarei nÜo ruah pd±l

seckdeipit d±± ?±hkaal cianic daoy khcoabkhcuan nÜo kno∑ pi?phuplook phlahpdoo

d±mlai nÜ∑ cuay yÄÄ∑ ?aoy ciahvia∑ pii tuk veetÄnia nÜ∑ saoksdaay. kaaphoancr±l±m nÜ∑

kaavi?viat n≥i pi?phuplook nÜ∑ min thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ mian kaaruÄnthuÄt cet tee haÜy

yÄÄ∑ nÜotae ?aac riikriay ciamuay nÜ∑ kaatukcet c±mpuah chantea? preah.


moosaay 15:11–12 koo nÜ∑ s±± 21:1–7 ?eepheesoo 2:19–20?aalmaa 13:1–16 koo nÜ∑ s±± 136:37–38 ?eepheesoo 4:11–14niifai tii3 12:1–2 yoohaan 15:16 heeprÄÄ 5:4koo nÜ∑ s±± 1:37–38 keckaa 10:34–44 ?eemoh 3:7

kaata∑cet

• taÜ neak proom cuab ciamuay biis±±b dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom koamtroo nÜ∑ thvÄÄ taam d±mboonmian rob±h neakdÄknoam saasnaacakdae rÜÜ tee?


• taÜ neak cÜa thaa [pr±thian saasnaacak paccopb±n] kÜÜ cia pyiakaarei mneak rob±h preahdae rÜÜ tee?

koorup taam krÄtvi?n≥y tea∑ d±b pr±kaapreahvoobeidaa sua pr±tian d±l yÄÄ∑ nÄv b±tbaññat daÜmbei yÄÄ∑ nÜ∑ dÄ∑ ?avei dael

trov thvÄÄ haÜy ?avei dael trov ciahvia∑ daÜmbei totual pooc≥y dael truÄ∑ s±p preaht≥y

pr±tian ?aoy yÄÄ∑ (seckdei?±mn±± s±nte?phiap khaa∑ mea?nea?se?kaa so?phea?mea∑kuÄl

d±± yuu ?±∑vae∑). preah truÄ∑ baan baÜk b±∑haañ d±l moosee nÄv krÄtvi?n≥y d±b pr±kaa

daÜmbei noam pr±ciacuÄn rob±h truÄ∑.

• “kom ?aoy mian preah ?aenaa tiat nÜo c±mpuah ?añ ?aoy s±h” (nikkhamÄnea∑ 20:3).

“preah” ?aenaa tiat ?aac ruam mian dooc cia troabs±mbat ?±mnaac rÜÜ phiaphÜÜhaa.

• “kom ?aoy chlak thvÄÄ ruub naa s±mrab ?ae∑ ?aoy s±h” (nikkhamÄnea∑ 20:4).

• “kom ?aoy c≥ñ preahniam rob±h preahyeehoovaa cia preah n≥i ?ae∑ cia ?a?saa ?Ätkaa

laÜy” (nikkhamÄnea∑ 20:7).

• “coo ?aoy nÜkcam pi th∑ai chub s±mraak daÜmbei ñ≥≥k th∑ai nuh ceñ cia b±±re?sot”

(nikkhamÄnea∑ 20:8).

• “coo ?aoy koorup pr±te?bat d±l ?ovpuk mdaay” (nikkhamÄnea∑ 20:12).

• “kom ?aoy s±mlab monuh ?aoy s±h” (ninkhamÄnea∑ 20:13).

k±mn±t c±mnam



94

• “kom ?aoy phÄt knia ?aoy s±h” (nikkhamÄnea∑ 20:14).

• “kom ?aoy luac pl±n ?aoy s±h” (nikkhamÄnea∑ 20:15).

• “kom ?aoy thvÄÄ cia tiib±ntoal klae∑ toah nÜ∑ neak cit khaa∑ khluan ?aoy s±h”

(nikkhamÄnea∑ 20:16).

• “kom ?aoy loop c±∑ baan” (nikkh±mÄnea∑ 20:17).

krÄtvi?n≥y d±b pr±kaa kÜÜ nÜotae mian so?puÄlÄphiap paccopb±n nih. krÄtvi?n≥y d±b

pr±kaa b±∑rian yÄÄ∑ ?aoy thvaay b±∑kum nÜ∑ b±∑haañ kiarvea?phiap c±mpuah preah.

krÄtvi?n≥y d±b pr±kaa k±± b±∑rian yÄÄ∑ ph±±∑ dae ?±mpii robiab daÜmbei pr±prÜt ciamuay

nÜ∑ knia tÜo viñ tÜo mook.

kmian preah ?aenaa tiat tee

monuh nÜo kno∑ voapa?thoa cia craÜn tae∑tae mian rÜÜ s±mdae∑ kaakoorup c±mpuah voatho?dael rumlÜk puakkee ?±mpii teevÄdaa rÜÜ ciidoon ciitaa. nÜo peel khlah kamvoattho? tea∑nihmian dooc cia ruub s±mnaak pa?de?ruub saasnaa pa?caedeisthaan tooc tooc ?aac cia c±mnocphdaot yook cet tukdak s±mrab kaathvaay b±∑kum rob±h puakkee ph±±∑ dae. soom cuay puakkee?aoy yuÄl thaa preah?±mcah baan b±ñcia kom ?aoy yÄÄ∑ thvaay b±∑kum ruub s±mnaak. lÄÄktÜkcet puakkee ?aoy yook voatho? tea∑laay dael puakkee thvaay b±∑kum rÜÜ ?avei dael puakee?a?thi?thaan c±mpuah nuh c≥ñ pii phteah rob±h puakkee. soom cuay puakkee ?aoy phdaotseckdeicumnÜa nÜ∑ kaathvaay b±∑kuÄm rob±h puakkee tÜo lÄÄ preahvoobeidaa sua nÜ∑preahyeesuu krih. b±∑rian puakkee thaa d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ rob±h preahyeesuukrih pdaot tÜo lÄÄ preahkrih d±± mian preahcuÄn ruah.

nÜo kno∑ d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ preah?±mcah baan b±∑rian yÄÄ∑ pii robiabdaÜmbei nÜkcam truÄ∑. yÄÄ∑ c±±∑cam truÄ∑ taam royea? kaa?a?thi?thaan kaapr±setthi?poonumpa∑ nÜ∑ tÜk nÜ∑ kaathvaay b±∑kum nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot. pr±thian peesa?ka?kamrob±h neak nÜ∑ phd±l cia kaanaenoam tÜo taam d±mb±n ceakleak.


moosaay 13 maathaay 22:36–40 caoti?yea?ka?thaa 5:6–21koo nÜ∑ s±± 59:5–6 nikkhamÄnea∑ 20:1–17

kaata∑cet

• taÜ neak proom kooruÄp taam kretvi?n≥y d±b pr±kaa dae rÜÜ tee?

ruahnÜo taam cbab prumÄcaareiphiappreah mian seckdei?±mn±± nÜo kno∑ prumÄcaareiphiap haÜy s?±b ?±mpÄÄbaab khaa∑

phlov pheet. prumÄcaareiphiap ruam mian kaaciahvia∑ yaa∑ dackhaat pii tumneaktumnoo∑

khaa∑ phlov pheet mun peel riab ?aapiapi?pia nÜ∑ svaameipheak peñleñ nÜ∑

pheakkdeiphiap c±mpuah pdei pr±puÄn b±ntoab pii riabkaa. neak tea∑laay naa dael ruah

nÜo taam cbab prumÄcaareiphiap nÜ∑ sabbaay ciamuay nÜ∑ k±mla∑ dael mook pii

kaakruÄbkroo∑ lÄÄ khluan ?ae∑. puakkee sabbaay riikriay nÜ∑ kaacÜaceak nÜ∑ tukcet

nÜo kno∑ tumneaktumnoo∑ kromkruasaa rob±h puakkee. neak tea∑laay naa dael min

koorup taam cbab nih kÜÜ nÜ∑ sthet nÜo kraom ?aar±m n≥i phiapkhmah?ian nÜ∑ mian

k±mhoh cia ria∑ rohoot c±mpuah ?±mraek nÜo kno∑ ciivit ruahnÜo rob±h puakkee.

prumÄcaareiphiap d±mrov ?aoy mian seckdeism±htr±∑ nÜo kno∑ kumnit nÜ∑

sa?kamma?phiap. yÄÄ∑ trov tae reaksaa kumnit rob±h yÄÄ∑ ?aoy s?aats?±m nÜ∑ sliakpeak

s±mrum haÜy ni?yiay sdei nÜ∑ thvÄÄ sa?kamma?phiap ?aoy trÄmtrov. yÄÄ∑ trovtae ciahvia∑

k±mn±t c±mnam



95

pii ruub ?aahkriam krub pr±pheet. yÄÄ∑ kuatae cat tuk ?±mnaac nei kaab±∑kaÜt dael preah

pr±tian ?aoy nÜ∑ ria∑kaay rob±h yÄÄ∑ ?aoy pi?set. peekha?cuÄn totual bon cromuc tÜk kÜÜ

trov ruahnÜo taam cbab prumÄcaareiphiap dael haamkhoat pii tumneaktumnoo∑ khaa∑

phlov pheet krub pr±pheet krau pii ?aapiapi?pia sr±±b cbab rovia∑ bo?r±h nÜ∑ strei.

puakkee min trov coolruam nÜo kno∑ kaapuÄnluut koon rÜÜ ruam pheet dooc knia rÜÜ

tumneaktumnoo∑ strei dael ruam pr±te?poat strei dooc knia tee. neak tea∑laay naa dael

pr±prÄt ?±mpÄÄbaab khaa∑ phlov pheet ?aac prae cet nÜ∑ totual kaa?a?ph≥ytooh.

kuusvaamei ruahnÜo ciamuay knia

bo?r±h nÜ∑ strei dael ruah nÜo ciamuay knia pontae min toan riabkaa min ?a?nuññaat ?aoy totualboncromuc tÜk daoy kmian kaariabkaa cia mun rÜÜ ruah nÜo baek pii knia nuh tee. neak tea∑laaynaa dael riabkaa craÜn cia∑ muay neak kno∑ peel tae muay min ?a?nuññaat ?aoy totualboncromuc tÜk tee. soom svae∑ rook d±mboonmian mook pii pr±thian peesa?ka?kam rob±hneak dael nÜ∑ pd±l ?aoy neak nÄv kaadÄknoam ceakleak nÜo kno∑ ka?ra?nei niimuay niimuay.


yaakob 2:28 niifai tii 3 12:27–30 maathaay 5:27–28moosaay 13:22 koo nÜ∑ s±± 42:22–24 room 1:26–32?aalmaa 39:3–5 koo nÜ∑ s±± 63:16 ?eepheesoo 5:3–5

kaata∑cet

• taÜ neak proom ruahnÜo taam cbab b±±re?sotÄphiap dae rÜÜ tee?


• taÜ neak yuÄl ?±mpii cbab b±±re?sotÄphiap dael haam khoat min ?aoy mian tumneaktumnoo∑khaa∑ phlov pheet krau c±mn±±∑ cbab ?aapiapi?pia sr±±b cbab rovia∑ bo?r±h nÜ∑ strei daerÜÜ tee? taÜ neak yuÄl proom koorup taam cbab nih [mun peel pi?thii boncromuc tÜk rob±hneak] dae rÜÜ tee?

• taÜ neak thloab mian coolruam kno∑ kaapuÄnluut koon dae rÜÜ tee? taÜ neak miantumneaktumnoo∑ khaa∑ phlov pheet dooc knia dae rÜÜ tee? [k±mn±t c±mnam: neak daelni?yiay thaa baat c±mpuah s±mnua tea∑nih naa muay k±daoy trov tae thvÄÄ kaas±mphiahdaoy pr±thian peesa?ka?kam mun peel thvÄÄ boncromuc tÜk.]

koorup cbab kea?te?b±nditpreah?±mcah baan baÜk b±∑haañ d±l pyiakaarei yoosaeb smiit nÄv cbab sokha?phiap

dael hau thaa piak kea?te?b±ndit. cbab nih b±∑rian yÄÄ∑ ?±mpii ?aahaa nÜ∑ saarthiat naa

dael yÄÄ∑ kua tae rÜÜ min kua praÜ daÜmbei reaksaa sokha?phiap ria∑kaay rob±h yÄÄ∑

nÜ∑ daÜmbei reaksaa khluan yÄÄ∑ ?aoy ruac pii ?Ätthi?puÄl rob±h ?aarak. preah?±mcah

s±nyaa pooc≥y n≥i sokha?phiap k±mla∑ kaakaapia pr±cha∑ nÜ∑ ?aarak nÜ∑ kantae totual

yook seckdeipit khaa∑ viññian khla∑ laÜ∑.

coo c±±∑cam thaa ria∑kaay rob±h yÄÄ∑ pi?set. yÄÄ∑ kuatae pr±prÜt nÜ∑ ria∑kaay daoy

kaakoorup nÜ∑ kiarÄvea?phiap. piak kea?te?b±ndit b±∑rian thaa yÄÄ∑ kua ñam ?aahaa

dael mian sokha?phiap. piak kea?te?b±ndit b±∑rian yÄÄ∑ daoy ceakleak nah thaa yÄÄ∑

kua ciahvia∑ pii saara?thiat dael noam ?aoy mian kruah thnak ruam mian ciat sr±vÄ∑

thnamcuÄk tae kaafee. yÄÄ∑ trovtae ciahvia∑ pii ?aos±t dael noam ?aoy moh±nta?raay

krub pr±pheet. daÜmbei totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak neak tea∑ nuh

dael neak b±∑rian trovtae chub pr±prÜt nÄv krÜa∑ tea∑nih. monuh dae koorup cbab

kea?te?b±ndit kÜÜ ∑iay totual seckdeipit khaa∑ viññian craÜn cia∑.

k±mn±t c±mnam



96

pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak nÜ∑ chlaÜy s±mnua tea∑ laay tuah cia saathiat

ceakleak phsee∑ tiat nÜo kno∑ voappa?thoa rob±h neak kÜÜ mian b±ñcool nÜo kno∑ piak

n≥i kea?te?b±ndit.

kaayook chnea? lÄÄ kaañian

neak ?aac cia cumnuay d±± s±mkhan b±mphot d±l neak tea∑laay dael k±mpu∑ pyiayiamdaÜmbei yook chneah lÄÄ kaacuÄk baarei krÜa∑ sr±vÄ∑ nÜ∑ tumloab d±t≥i tiat taam koolkaatea∑nih dooc khaa∑ kraom. yoob±l khaa∑ kroam nih nÜ∑ ?a?nu?voat baan cia pi?seh c±mpuahpiak kea?te?b±ndit pontae ?aac praeprual tÜo taam kaañian d±t≥i tiat ph±±∑ dae.

1 cuay puakkee ?aoy dak kooldau dooc cia nÜo peel naa nÜ∑ robiab naa dael puakkee nÜ∑ruahnÜo taam piak kea?te?b±ñdit.

2 ?a?thi?thaan s±mrab puakkee nÜo kno∑ kaa?a?thi?thaan phtoal khluan rob±h neak nÜ∑ nÜopeel neak nÜo ciamuay puakkee.

3 reaksaa kumnit cia viccÄmian nÜ∑ koamtroo—soombei tae puakkee thleak coh kno∑ tumloabcah k±±daoy.

4 b±nt±± b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± d±l puakkee. b±∑rian puakkee pii robiab daÜmbei praÜkaa?a?thi?thaan nÜ∑ cumnÜa thvÄÄ cia pr±phuÄp n≥i k±mla∑.

5 cuay puakkee ?aoy mook preahvi?hia cia tia∑toat nÜ∑ puÄ∑riik mitta?phiap ciamuay neakdael ruah nÜo taam piak kea?te?b±ndit haÜy baan yook chnea? lÄÄ kaañian dooc knia nih.

6 nÜo peel s±mruÄm coo snaÜ som ph±l d±l puakkee nÜv pooc≥y n≥i boppaccÜta?phiab.

7 coo lÄÄk tÜk cet puakkee ?aoy b±h caol saathiat dael noam ?aoy moh±nta?raay ceñ piiphteah rob±h puakkee.

soom mÄÄl cumpuuk tii 10 s±mrab kaanaenoam b±nthaem ?±mpii kaacuay monuh ?aoy yookchneah lÄÄ kaañian.


koo nÜ∑ s±± 89 koorinthooh tii 3:16–17 koorinthooh tii 6:19–20

kaata∑cet

• tau neak proom ruah nÜo taam piak n≥i kea?te?b±ndit dae tee?


• taÜ neak yuÄl ?avei khlah ?±mpii piak kea?te?b±ndit? taÜ neak yuÄl proom koorup taamcbab nih [mun peel pi?thii boncromuc tÜk rob±h neak] dae rÜÜ tee?

koorup taam cbab d±∑vaay muay phiak kno∑ d±bpooc≥y muay n≥i pooc≥y thom thom tea∑laay n≥i phiap cia sa?maacÜk nÜo kno∑

saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy kÜÜ cia ?aeka?set n≥i

kaanoam ?aoy mian phiapriikc±mraÜn n≥i nokoo preah taam royea? kaab±∑ d±∑vaay muay

phiak kno∑ d±b. d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b kÜÜ mian mook pii bo?raan cbab n≥i

teevÄphiap. ?u?tiah±± kno∑ preahkumpii saññaa cah look ?apraaham baan b±∑ d±∑vaay

muay phiak kno∑ d±b nÄv ?avei ?avei dael look mian dae (soom mÄÄl ?aalmaa 13:15).

compuah neak tea∑laay naa dael b±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b preah?±mcah

s±nyaa thaa truÄ∑ nÜ∑ “baÜk...tvia sthaansua daÜmbei cak...preahpoo mook lÄÄ yÄÄ∑ dael

nÜ∑ kmian k±nlae∑ lmoom tuk baan tee” (maalaakii 3:10). pooc≥y tea∑nih ?aac cia khaa∑

sacchiam rÜÜ khaa∑ viññian pontae pooc≥y nÜ∑ mian mook d±l neak tea∑laay naa dael

kooruÄp taam cbab teevÄphiap nih.

k±mn±t c±mnam



97

d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b mian n≥y thaa muay kno∑ d±b haÜy preah?±mcah baan

b±ñcia d±l yÄÄ∑ ?aoy pr±kuÄl muay phiak kno∑ d±b n≥i k±mnaÜn rob±h yÄÄ∑ dael trov

baan yuÄl thaa cia c±mnool dael yÄÄ∑ ?aac nÜ∑ totual pooc≥y. cbab d±∑vaay muay phiak

kno∑ d±b pd±l ?aoy yÄÄ∑ cia ?aokah daÜmbei cuay sthaapa?naa nokoo rob±h truÄ∑.

d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b rob±h yÄÄ∑ kÜÜ b±±re?sot c±mpuah preah?±mcah haÜy

yÄÄ∑ koorup truÄ∑ daoy kaab±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b. preah s±nyaa nÜ∑ pr±tian

poo d±± b±±re?boo d±l neak tea∑laay naa dael b±∑ d±∑vaay daoy sm±h tr±∑. neak tea∑

laay naa dael min b±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b kao∑ yook rob±h preah (soom mÄÄl

maalaakii 3:8). puakkee reaksaa tuk nÄv ?aavei dael cia kamma?set rob±h truÄ∑ s±mrab

khluan puakkee. yÄÄ∑ kuatae svae∑ rook nokoo n≥i preah cia mun sen haÜy d±∑vaay

muay phiak kno∑ d±b kÜÜ cia vi?thii muay d±± s±mkhan daumbei thvÄÄ doocnoh.

kaab±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b kÜÜ cia kaab±ñceak ?±mpii cumnÜa rob±h yÄÄ∑.

via cia saññaa dael b±∑haañ mook khaa∑ krau ?±mpii cumnÜa rob±h yÄÄ∑ tÜo lÄÄ preah

nÜ∑ keckaa rob±h truÄ∑.

muulni?thi? d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b trov baan praÜ daÜmbei pkuÄtphkuÄ∑ d±l

sa?kamma?phiap dael k±mpu∑ kaÜt mian rob±h saasnaacak dooc cia sthaapa?naa nÜ∑

thae reaksaa preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ saalaa pr±cÜm kaanoam yook d±mnÄ∑ l?±± tÜo

d±l pi?phuplook tea∑ muul kaadÄknoam preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ keckaa puÄ∑pr±voat

nÜ∑ sa?kamma?phiap d±t≥i phsee∑ tiat cia craÜn nÜo tuutea∑ pi?phuplook. d±∑vaay muay

phiak kno∑ d±b min b±∑ thlai ?aoy neak dÄknoam kno∑ saasnaacak pr±cam d±mb±n tee

dael puakkee b±mraÜ daoy kmian totual baan nÄv k±mrai ?avei tea∑?±h.

neak dÄknoam saasnaacak pr±cam d±mb±n bañcuun d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b

dael baan totual roal sa?pdaa tÜo kan tii snakkaa saasnaacak daoy phtoal. krom prÄksaa

muay dael ruam mian kea?na?pr±thian tii muay krom saaveak d±bpii neak nÜ∑

kea?na?pr±thian biis±±b baan k±mn±t vi?thii ceakleak daÜmbei praÜprah muulni?thi?

d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b d±± pi?set.


d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b

koo nÜ∑ s±± 119 heeprÄÄ 7:1–2 leeviivi?n≥y 27:30–33koo nÜ∑ s±± 120 nikkhamÄnea∑ 14:18–20 maalaakii 3:7–12

cumnÜa

niifai tii 3 13:33 ?eethÄÄ 12:6

kaata∑cet

• taÜ neak proom ruah nÜo taam cbah d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜo peel neak totualboncromuc tÜk dae rÜÜ tee?

s±mnua s±mphiah s±mrab pithii boncromuc tÜk dael ?a?nu?voat

• taÜ neak yuÄl ?avei khlah ?±mpii d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b? taÜ neak yuÄl proomkoorup taam cbab nih dae rÜÜ tee?

k±mn±t c±mnam



98

pr±te?bat taam cbab t±±m ?aahaapooc≥y thom thom mian s±mrab neak tea∑laay naa dael koorup taam b±tbaññat rob±h

preah daÜmbei t±±m ?aahaa. kaat±±m?aahaa mian n≥i thaa min ñam ?aahaa rÜÜ phÄk tÜk

s±mrab muay royea? peel. cia thoamÄdaa nÜo th∑ai ?aatit tii muay n≥i khae niimuay

niimuay kÜÜ trov baan cat ta∑ laÜ∑ cia th∑ai pi?seh daÜmbei t±±m s±mrab ?aahaa pii peel

cuab knia ?a?thi?thaan nÜ∑ thlae∑ tii b±ntoal. kaat±±m ?aahaa nÜ∑ kaa ?a?thi?thaan thvÄÄ

tÜo proom knia. nÜo peel yÄÄ∑ t±±m ?aahaa nÜ∑ ?a?thi?thaan daoy seckdeicumnÜa yÄÄ∑

kantae ∑iay totual yook c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan nÜ∑ pooc≥y rob±h yÄÄ∑ mook

pii preah?±mcah. truÄ∑ s±nyaa nÜ∑ yÄÄ∑ truÄ∑ nÜ∑ dÄknoam yÄÄ∑ cianic. yÄÄ∑ kuatae t±±m

?aahaa nÜ∑ ?a?thi?thaan s±mrab koolb±mn±±∑ ceakleak. kaat±±m?aahaa kÜÜcia daoy

phtoal khluan nÜ∑ khaa∑ viññian haÜy yÄÄ∑ min kua min b±nth±±m kaayook cet tuk dak

c±mpuah kaapit n≥i kaat±±m ?aahaa tee.

saasnaa b±±re?sot ruam b±ñcool tea∑ kaayook cet tuk dak c±mpuah neakkreikr±±. yÄÄ∑

kÜÜ daÜmbei cuay d±l puakkee ?aoy b±mpeñ seckdeitrovkaa khaa∑ ria∑kaay nÜ∑ khaa∑

viññian. nÜo peel yÄÄ∑ t±±m ?aahaa yÄÄ∑ b±±reccaak luykak tÜo d±l saasnaacak s±mrab

yook cet tuk dak lÄÄ neak kreikr±± nÜ∑ neak khvah khaat. yÄÄ∑ hau kaa nih thaa d±∑vaay

t±±m ?aahaa. yÄÄ∑ pd±l luy yaa∑ haoc nah taam d±mlai ?aahaa pii peel dael yÄÄ∑ s±ns±m

daoy kaat±±m ?aahaa. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy yÄÄ∑ min trovkaa k±mn±t tÜo lÄÄ

kaab±±reccaak rob±h yÄÄ∑ c±mpuah d±mlai ?aahaa pii peel nuh tee. yÄÄ∑ trov baan lÄÄk

tÜkcet ?aoy mian cet satthia taam dael mea?thyoobaay rob±h yÄÄ∑ ?a?nuññaat ?aoy. daoy

kaa khv±l c±mpuah neakkreikr±± yÄÄ∑ cuay b±mpeñ taam seckdeisaññaa boncromuc tÜk

rob±h yÄÄ∑ haÜy reaksaa n`v kaa ?±ttooh c±mpuah yÄÄ∑ pii ?±mpÄÄbaab rob±h yÄÄ∑.


kaat±±m ?aahaa

?aomnai 1:26 ?aalmaa 17:2–3 koo nÜ∑ s±± 88:76?aalmaa 5:45–46 moroonai 6:5 maathaay 6:1–4, 16–18?aalmaa 6:6 koo nÜ∑ s±± 59:12–16 ?eesaay 58:6–11

yookcet tuk dak d±l neak kreikr±±

moosaay 4:16–27 ?aalmaa 4:12–13 yaakob 1:27moosaay 18:8–10 maathaay 25:34–46 ?eesaay 58:3–12

kaata∑cet

• taÜ neak proom t±±m ?aahaa nÜ∑ ?a?thi?thaan nÜo th∑ai ?aatit t±±m ?aahaa kraoy nihs±mrab seckdeitrovkaa ceakleak khlah khlah dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom b±±reccaak cia d±∑vaay t±±m ?aahaa daoy satthia [b±ntoab pii neak baantotual boncromoc tÜk] dae rÜÜ tee?

robiab daÜmbei b±±reccaak d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜ∑ d±∑vaayt±±m ?aahaa

d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜ∑ d±∑vaay t±±m ?aahaa kÜÜ trov baan b±∑ daoy

smakcet nÜ∑ daoy phtoal khluan. sa?maacÜk ?aac b±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜ∑

d±∑vaay t±±m ?aahaa nÜo krub peel pontae cia thoamÄdaa s±mkhan b±mphot daÜmbei

b±∑ d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜo lÄÄ c±mnool dael totual baan haÜy d±∑vaay t±±m

?aahaa nÜo th∑ai t±±m ?aahaa. sa?maacÜk thvÄÄ kaa b±±reccaak daoy kaab±mpeñ kr±dah

b±±reccaak dael totual baan mook pii kea?na?biis±±b. sa?maacÜk reaksaa kr±daah poa

k±mn±t c±mnam



99

lÜa∑ ruac dak kr±dah poa s±± nÜo kno∑ sraom s±mbot bÄt cit dael baan pd±l ?aoy. sraom

s±mbot trov baan pd±l d±l sa?maacÜk n≥i kea?na? biis±±b mneak. kaab±±reccaak tea∑nih

kÜÜ cat cia pi?set haÜy cia kamma?set rob±h preah?±mcah. sa?maacÜk n≥i kea?na?biis±±b

mneak nÜ∑ smian mneak reaksaa tuk daoy pro∑pr±yat nÜ∑ daoy s±m∑at nÄv roal

kaab±±reccaak tea∑ ?±h.

sa?maacÜk cool ruam nÜo kno∑ kaaphtia∑phtoat d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b

ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜo co∑ chnam niimuay niimuay daÜmbei ?ah?aa∑ ?±mpii d±∑vaay

muay phiak kno∑ d±b sm±htr±∑ rob±h puakkee. nÜo kno∑ kaapr±cum daoy ?aeka?cuÄn

nih sa?maacÜk totual baan robaaykaa co∑ chnam n≥i krub kaab±±reccaak rob±h puakkee.

roal poadÄmian ?±mpii tha?vi?kaa trov baan reaksaa tuk daoy s±m∑at b±mphot.

b±∑rian pii robiab daÜmbei b±±reccaak d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b nÜ∑ d±∑vaayt±±m ?aahaa

coo b±∑haañ tumruÄ∑kaa b±±reccaak muay ruac puÄnyuÄl pii robiab praÜ tumruÄ∑via. b±ntoab piineak phlah saasnaa baan totual boncromuc tÜk neak trov kaa cuay puakkee b±mpeñ tumruÄ∑ nuh.

pr±te?bat nÜ∑ kooruÄp cbabpuak b±±re?sot th∑ai co∑ kraoy nÜo krub k±nlae∑ cÜa nÜo kno∑ kaakoorup taam cbab

tea∑laay rob±h pr±teh dael puakkee ruahnÜo. sa?maacÜk n≥i saasnaacak trov baan prÄksaa

?aoy thvÄÄ cia pr±ciacuÄn l?±± ?aoy coo ruam nÜo kno∑ roathaaphi?baal siivil nÜ∑ baeb

noyoobaay nÜ∑ pd±l ?aoy kaab±mraÜ d±l sa?maakum. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy puakkee

thvÄÄ doocnoh kÜÜ kno∑ niam cia pr±ciacuÄn min m≥≥n cia d±mnaa∑ ?aoy saasnaacak tee.


koo nÜ∑ s±± 58:21 koo nÜ∑ s±± 130;20–21 miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:12koo nÜ∑ s±± 98:5 koo nÜ∑ s±± 134

kaata∑cet

• taÜ neak proom koorup taam cbab rob±h pr±teeh dael neak ruahnÜo dae rÜÜ tee?

s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromoc tÜk dael ?a?nu?voat

• taÜ neak thloab pr±prÜt ?u?krÄttha?kam th∑uÄnth∑oo dae rÜÜ tee? baÜ doocnoh taÜ neak s±pth∑ai nÜo kno∑ kaapi?saot mÄÄl rÜÜ d±hl≥≥∑? [k±mn±t c±mnam monuh meank dael chlaÜybaat c±mpuah s±mnua tea∑nih trov tae thvÄÄ kaas±mphiah daoy pr±thian peesa?ka?kammun peel thvÄÄ boncromuc tÜk.

sa?kamma?phiap

c±mpuah b±tbaññat niimuay niimuay nÜo kno∑ meerian nih coo thvÄÄ b±ñcii seckdeis±nyaa kno∑preahkumpii dael preah?±mcah baan thvÄÄ c±mpuah neak tea∑laay naa dael reaksaa b±tbaññat.coo k±ttraa nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa nÄv seckdeis±nyaa dael baan dÄ∑ nÜokno∑ ciivit ruahnÜo rob±h neak.

meerian tii 5:cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay


100

k±mn±t c±mnam

© 1

998

Del

Par

son.

haa

m t

h±±t

c±m

l±±∑

.

cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laayb±ntoab pii pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak

riabc±m daÜmbei b±∑rianb±ntoab pii neak phlah saasnaa totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak neak dÄknoam

kno∑ vuad trov k±mn±t thaa taÜ neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad rÜÜ neakphs±pphsaay

saasnaa peñ mao∑ cia neakdÄknoam kno∑ kaab±∑rian haÜy mian royea? peel ponmaan

dael neak phs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ trov coolruam ciamuay nuh. meerian nih

kuatae b±∑rian d±l sa?maacÜk thmai ?aoy baan chab rohah b±ntoab pii puakkee totual

boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak. neak ?aac cabphdaÜm b±∑rian puakkee ?±mpii cbab

nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay rovia∑ pi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak rÜÜ soombei

tae mun peel puakkee thvÄÄ boncromuc tÜk. neak dael totual boncromuc tÜk yaa∑ haoc

nah kuatae dÄ∑ ?±mpii cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑ nih mun peel pi?thii boncromuc tÜk.

meerian nih sr±dia∑ knia yaa∑ khla∑ tÜo nÜ∑ meerian tii 4. kaacuab b±∑rian neak kuatae

k±mn±t taam seckdeitrovkaa rob±h neakphlah saasnaa thmei haÜy dÄknoam mook pii

preahviññian. coo kit nÜ∑ ?a?thi?thaan cianic ?±mpii robiab daÜmbei cuay neakphlah

saasnaa thmei ?aoy ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±±. kumnit ruam mian dooc khaa∑ kraom:

• b±∑rian sa?maacÜk thmei ?±mpii cbab nÜ∑ pi?thiikaa niimuay niimuay mook pii meerian

nih nÜo peel thvÄÄ kaarumlÜk ?±mpii meerian “saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ”

“phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah” nÜ∑ “d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih”. ?u?tiah±±

nÜo peel thvÄÄ kaarumlÜk saali?khÄt n≥i kaasaa∑ laÜ∑ viñ neak ?aac c±∑ b±∑rian

?±mpii boppaccÜta?phiap nÜ∑ keckaa phs±pphsaay saasnaa nÜo peel rumlÜk ?±mpii

phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah neak ?aac b±∑rian ?±mpii ?aapiapi?pia d±± ?±hkal

cianic preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ keckaa puÄ∑pr±voat nÜ∑ kaab±∑rian nÜ∑ kaarian nÜo

kno∑ saasnaacak. nÜo peel rumlÜk ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih neak ?aac

c±∑ b±∑rian ?±mpii phlov tooc nÜ∑ tr±∑ c±∑?iat nÜ∑ kaab±mraÜ nÜo kno∑ saasnaacak.

• b±∑rian cbab pii rÜÜ bei nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay cia meerian tae muay.

• b±∑rian cbab rÜÜ pi?thiikaa muay cia meerian muay.

thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk daÜmbei cuay sa?maacÜk thmei totual yook nÜ∑

cabphdaÜm ruahnÜo taam cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑nih. soom cuay sa?maacÜk thmei yuÄl

thaa daoy kaareaksaa taam cbab rob±h preah puakkee nÜ∑ totual kaarumd±h baab rob±h

puakkee haÜy sthet nÜo lÄÄ phlov chpuah tÜo rook ciivit ?±hkal cianic. puakkee nÜ∑

mian b±tpi?soat n≥i s±nte?phiap nÜ∑ seckdei?±mn±± kantae l?±± pr±saÜ cia∑. puakkee nÜ∑

k±mn±t c±mnam



101

rook khÄÄñ c±mlaÜy c±mpuah s±mnua nÜo kno∑ ciivit nÜ∑ s±nte?sok nÜo c±mneh dÄ∑ dael

thaa puakkee cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak pit n≥i preahyeesuu krih. cbab nÜ∑ pi?thiikaa

tea∑laay b±mraÜ cia kaadÄknoam s±mrab kaaruahnÜo dael poopeñ daoy ?±mn±± ciamuay

nÜ∑ cumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih nÜ∑ seckdeis±∑khÜm mutmoam muay n≥i

kaatotual ciivit d±± ?±hkaal cianic ciamuay preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ thaansua.

rian ?±mpii cbab pi?thiikaa tea∑laay nÜ∑ kaata∑cetnÜo peel neak sÄksaa ?±mpii “cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay” kÜÜcia cumnuay d±± pr±saÜ

daÜmbei thvÄÄ taam kumruu dooc khaa∑ kraom.

• sÄksaa veak dael pi?poania ?±mpii koollatthi? haÜy s±see phaena?kaa meerian saamañ

muay ciamuay nÜ∑ c±mnoc s±mkhan pii bei tÜo pram c±mnoc.

• b±∑rian k±mnae thmei royea? peel pii rÜÜ bei niatii tÜokan daikuu rob±h neak.

?a?nu?voat thaa taÜ neak proom thvÄÄ kaapuÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ kaata∑cet

daoy robiab naa haÜy neak nÜ∑ d±hsraay k±∑v±l daoy robiab naa.

• pi?phiaksaa ±mpii vi?thii dael mian pr±setthi?phiap daÜmbei thvÄÄ taam kaata∑cet

niimuay niimuay dael neak phlah saasnaa thmei baan totual yook.

boppaccÜta?phiab nÜ∑ ?±∑kaa cumnuayboppaccÜta?phiab kÜÜ cia ?±mnaac nÜ∑ setthi?±mnaac dael pd±l ?aoy bo?r±h daÜmbei

thvÄÄ keckaa nÜo kno∑ preah niam rob±h preah s±mrab seckdeis±∑kruah n≥i kooncau

rob±h truÄ∑. taam royea? boppaccÜta?phiab yÄÄ∑ totual pi?thiikaa n≥i seckdeis±∑kruah

k±± dooc cia pooc≥y n≥i kaapyiabaal k±msaancet nÜ∑ d±mboonmian.

saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy kÜÜ dÄknoam daoy

preahyeesuu krih taam royea? saaveak nÜ∑ pyiakaarei. neak tea∑nih kÜÜ cia bo?r±h so?ca?ret

dael trov baan hau daoy preah?±mcah nÜ∑ trov baan pd±l ?aoy boppaccÜta?phiab.

kaal pii bo?raan preahkrih tae∑ta∑ saaveak rob±h truÄ∑ nÜ∑ pd±l d±l puakkee nÜo

boppaccÜta?phiab. setthi?±mnaac nuh trov baan batb±∑ nÜo peel monuh pa?de?saet

d±mnÄ∑ l?±± haÜy s±mlab preahkrih nÜ∑ saaveak.

setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap trov baan saa∑ laÜ∑ viñ nÜo kno∑ chnam 1829 nÜo

peel yoohaan baatih mook cuab pyiakaarei yoosaeb smiit nÜ∑ ?ooliivÄÄ khaudÄÄrii. look

dak dai rob±h look nÜo lÄÄ kbaal puakkee pr±kuÄl d±l puakkee nÄv boppaccÜta?phiap

?aÜrun (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 13). kno∑ peel b±ntec b±ntuac kraoy mook look peetroh

yaakob nÜ∑ yoohaan dael cia saaveak d±bpii neak pii d±mboo∑ dakdai puakkee lÄÄ

yoosaeb smiit nÜ∑ ?ooliivÄÄ khaudÄÄrii haÜy pr±kuÄl d±l puakkee nÄv boppaccÜta?phiab

melkiisaadaek dael peetroh yaakob yoohaan baan totual mook pii preahyeesuu krih

(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 27:12–13).

bo?r±h mneak ?aac totual setthi?±mnaac boppaccÜta?phiap baan taam kaatae∑ta∑ daoy

trÄmtrov tae ponnoh daoy kaadakdai daoy mneak dael mian setthi?±mnaac. bo?r±h mneak

dael totual boppaccÜta?phiap kÜÜ trov baan pd±l ?aokaah d±± mohe?mia muay. koat coo

nÜo kno∑ seckdeisaññaa daÜmbei b±mpeñ kaatappÄkec d±± pi?seh b±mraÜ neak d±t≥i

nÜ∑ cuay sthaapa?naa saasnaacak. koat trovtae mian b±mn±±∑ daÜmbei b±mraÜ preah

haÜy trovtae tae∑ta∑ daoy ?±mnaac nih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 4:3, 63:57). via k±± cia

kaacambac ph±±∑ dae s±mrab neakkan boppaccÜta?phiab daÜmbei thvÄÄ pi?thiikaa pi?set

dooc cia pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiikaa b±ñceak. nÜo peel setthi?±mnaac

boppaccÜta?phiap trov baan praÜ daoy saks±m ?±mnaac n≥i preah trov baan b±∑haañ.

?±mnaac boppaccÜta?phiap praÜ baan tae nÜo kno∑ seckdeiso?ca?ret seckdeisr±lañ nÜ∑

seckdei?±tthmuÄt ponnoh.

k±mn±t c±mnam



102

boppaccÜta?phiap tea∑?±h mook pii preah. mian boppaccÜta?phiap caek c≥ñ cia pii

nÜo kno∑ saasnaacak: boppaccÜta?phiap ?aÜron nÜ∑ boppaccÜta?phiap melkiisaadaek.

boppaccÜta?phiap ?aÜron thvÄÄ pi?thiikaa dooc cia pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

kaapr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk. monuh proh dael mian phiapsaks±m ?aayu? 12

chnam nÜ∑ craÜn cia∑ totual boppaccÜta?phiap ?aÜron phliam b±ntoab pii pi?thii

boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak.

monuh proh cumtuÄ∑ dael mian phiapsaks±m nÜ∑ totual boppaccÜta?phiap

melkiisaadaek rÜÜ boppaccÜt dael khpuah cia∑. sa?maacÜk n≥i saasnaacak totual pooc≥y

khaa∑ viññian nÜ∑ khaa∑ ria∑kaay cia craÜn taam royea? ?±mnaac n≥i boppaccÜta?phiap

nih. neak kan boppaccÜta?phiap melkiisaadaek dael saks±m ?aac pd±l ?±mnaoytian n≥i

preahviññian b±±re?sot tae∑ta∑ neak phsee∑ tiat nÄv boppaccÜta?phiap dooc baan catta∑

cakpree∑ ta∑ neak chÜÜ ciamuay nÜ∑ bree∑ ?uttÜh nÜ∑ pd±l pooc≥y n≥i kaapyiabaal nÜ∑

k±msaan cet. svaamei nÜ∑ ?ovpuk dael mian phiapsaks±m dael kan p melkiisaadaek ?aac

phd±l ?aoy pr±puÄn koon n≥i sa?maacÜk kruasaa d±t≥i tiat nÄv pooc≥y pi?seh. kruu b±∑rian

taam phteah sua soktuk taam phteah n≥i sa?maacÜk saasnaacak nÜ∑ baar±m c±mpuah

bokkuÄl mneak mneak nÜ∑ kruasaa tea∑nuh. biis±±b nÜ∑ pr±thian steek trov vi?nicchay

nÜo kno∑ saasnaacak. puakkee mian setthi?±mnaac daÜmbei cuay puak b±±re?sot dael

mian ?±mpÄÄbaab ?aoy prae cet nÜ∑ riikriay ciamuay pooc≥y peñleñ n≥i phiap cia

sa?maacÜk saasnaacak. puakkee s±mphiah neak tea∑laay daÜmbei ?aoy praak±d ?±mpii

phiapsaks±m rob±h puakkee daÜmbei coo ruam kno∑ peahvi?hia b±±re?sot.

nÜo kraom kaadÄknoam boppaccÜta?phiap?±∑kaa cumnuay cuay nÜo kno∑

kaapuÄ∑ruÄ∑ sa?maacÜk. ?±∑kaa tea∑nih kÜÜ cia thuÄnthian d±± rÜ∑moam nÜo kno∑

keckaa neakphs±pphsaay saasnaa nÜo peel dael ?±∑kaa tea∑nih cuay nÜo kno∑ kaasvae∑

rook nÜ∑ b±∑rian d±l saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ roab ?aan ciamuay nÜ∑ neakphlah saasnaa

thmei. strei ?aayu? 18 chnam nÜ∑ craÜn cia∑ kÜÜcia sa?maacÜk n≥i strei s±∑kruah dael

cuay nÜo kno∑ kaab±mraÜ d±l kromkruasaa bokkuÄl mneak mneak nÜ∑ sa?ha?kum.

yu?vea?niarii mian ?aayu? 12 tÜo 18 chnam kÜÜcia sa?maacÜk n≥i kamvi?thii yu?vea?niarii.

kmee∑ proh dael mian ?aayu? sr±dia∑ knia nih coolruam nÜo kno∑ kamvi?thii yu?vea?cuÄn.

roal ko?maa dael mian ?aayu? pii 3 chnam tÜo 11 chnam kÜÜ cia phnaek n≥i ?±∑kaa

ba?th±ma?sÄksaa. sa?maacÜk tea∑ ?±h dael mian ?aayu? 12 chnam nÜ∑ craÜn cia∑ trov

coh chmuah cool tÜo kno∑ thnak saalaa th∑ai ?aatit.


moosaay 18:17 koo nÜ∑ s±± 84:19–20 luukaa 9:1–6?aalmaa 13:1–19 koo nÜ∑ s±± 107 yoohaan 15:16koo nÜ∑ s±± 20:38–65 koo nÜ∑ s±± 121:34–46 yaakob 5:14–15

kaata∑cet

keckaa phs±pphsaay saasnaasa?maacÜk dael caek caay b±tpi?saot seckdei?±mn±± n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ mian

preahviññian n≥i preah?±mcah kantae craÜn b±±re?boo. nÜo peel yÄÄ∑ caekcaay d±mnÄ∑

• taÜ neak proom riabc±m daÜmbei totual boppaccÜta?phiap?aÜron (bo?r±h mian ?aayu? 12chnam nÜ∑ craÜn cia∑ dael mian phiapsaks±m ?aac crÄÄh ta∑ baan) dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom riabc±m daÜmbei totual boppaccÜta?phiap melkiisaadaek (bo?r±h cumtuÄ∑dael mian phiapsaks±m ?aac crÄÄhta∑ baan) dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom coolruam daoy sa?kam nÜo kno∑ ?±∑kaa cumnuay dael s±mrum dae rÜÜ tee?

k±mn±t c±mnam



103

l?±± yÄÄ∑ mian ?±mn±±kun ?±mpii d±mlai nÜ∑ ?attha?n≥y dael d±mnÄ∑ l?±± mian c±mpuah

yÄÄ∑ haÜy yÄÄ∑ mian ?aar±m seckdeisr±lañ kantae craÜn c±mpuah preah nÜ∑ neakd±t≥i.

preah?±mcah b±ñcia d±l neak daÜ taam truÄ∑ ?aoy pr±kah d±mnÄ∑ l?±± nÜo kno∑ pi?phup

look tea∑muul daoy pd±l ?aokah d±l monuh krub ruub daÜmbei totual yook rÜÜ

pa?de?saet d±mnÄ∑ l?±±. nÜo peel monuh totual boncromuc tÜk puakkee thvÄÄ

seckdeisaññaa muay daÜmbei choo cia saaksei n≥i preah cianic. puakkee trov baan b±ñcia

?aoy caekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay neak tea∑laay naa dael min toan totual d±mnÄ∑ l?±±

nÜo laÜy. nÜo peel puakkee ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±± daoy sm±htr±∑ puakkee nÜ∑

thvÄÄ cia kumruu muay daoy b±∑haañ d±l sa?maacÜk kruasaa nÜ∑ mitpheak rob±h

puakkee nÄv pooc≥y d±± ?±hcaa dael baan mook pii kaaruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±±.

puakkee kuatae tiañ yook ?aokah ph±±∑ dae daÜmbei chlaÜy s±mnua caekcaay koon

siavphÜo s±mphiarea? saottuÄh haÜy ?±ñcÄÄñ neak d±t≥i ?aoy rian kantae craÜn ?±mpii

saa n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. sa?maacÜk kuatae ?a?thi?thaan s±mrab neak

tea∑laay naa dael min m≥≥n cia sa?maacÜk saasnaacak. puakkee kuatae ?a?thi?thaan

s±mrab ?aokah neakphs±pphsaay saasnaa—daÜmbei b±mraÜ neak tea∑laay dael min mian

seckdeicumnÜa rob±h yÄÄ∑ haÜy caekcaay ?±mpii ?avei dael puakkee cÜa. preah?±mcah

s±nyaa thaa nÜ∑ cuay d±l sa?maacÜk ?aoy dÄ∑ nÄv ?avei dael puakkee kua ni?yiay nÜ∑

thvÄÄ nÜo peel puakkee caekcaay d±mnÄ∑ l?±±.


yaakob 5:70–75 koo nÜ∑ sÄÄ 19:29 koo nÜÄ s±± 84:74–76, 88moosaay 28:3 koo nÜ∑ s±± 33:8–11 koo nÜ∑ s±± 88:81koo nÜ∑ s±± 18:10–16 koo nÜ∑ s±± 38:40–42 koo nÜ∑ s±± 100:5–8

kaata∑cet

• taÜ neak proom riabc±m ?±ñcÄÄñ mitpheak nÜ∑ sacñiat dael min m≥≥n cia sa?maacÜk n≥isaasnaacak ?aoy cuab ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa daÜmbei b±∑rian d±mnÄ∑ l?±±dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ s±mrab ?aokahdaÜmbei caekcaay d±mnÄ∑ l?±± dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom riabc±m daÜmbei b±mraÜ peesa?ka?kam dae rÜÜ tee?

?aapiapi?pia d±± ?±hkaal cianicmuulÄthaan krÜh n≥i saasnaacak kÜÜ kruasaa. nuo kno∑ ruÄ∑vuÄ∑ kruasaa monuh

mian b±tpi?saot cia craÜn ?±mpii seckdei?±mn±± nÜ∑ tukpruay d±± thom b±mphot kno∑

ciivit. ?aapiapi?pia rovia∑ bo?r±h nÜ∑ strei kÜÜ trov baan tae∑ta∑ laÜ∑ daoy preah haÜy

kÜÜ cia phnaek d±± s±mkhan kno∑ phaena?kaa d±± ?±hkaal cianic rob±h preah s±mrab

seckdeis±∑kruah n≥i kooncau rob±h truÄ∑. ?attha?n≥y n≥i ciivit rom≥≥∑ slab kÜÜ trov baan

b±∑kaÜt kÜÜ trov ta∑ daoy teevÄphiap nÜ∑ trov baan kaapia daoy ?aapiapi?pia. phaena?kaa

n≥i so?phea?mea∑kuÄl d±± teevÄphiap ?aac thvÄÄ ?aoy tumneaktumnoo∑ kruasaa

kankhcoab b±ntoab pii seckdeislab khaa∑ ria∑kaay. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy ?aapiapi?pia

?aac cia phiap?±hkaal cianic tae ponnoh nÜo peel trov baan a?nuññat daoy neak kan

boppaccÜta?phiap thvÄÄ pi?thiikaa phsaaphcoab nÜo kno∑ preah?vi?hia b±±re?sot d±±

pi?set haÜy nÜo peel svaamei nÜ∑ phea?ri?yia dael baan thvÄÄ kaaphsaa phcoab ciamuay

knia trov reaksaa seckdeisaññaa tea∑laay dael puakkee baan thvÄÄ. svaamei nÜ∑ phea?ri?yia

trov sr±lañ knia tÜo viñ tÜo mook. nÜo peel puakkee reaksaa baññat nÜ∑ ruah nÜo taam

koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± puakkee trov koorup taam saccaa cia pdei pr±puÄn rob±h puakkee

k±mn±t c±mnam



104

daoy sm±htr±∑ tea∑sro∑ (soom mÄÄl “kruasaa; seckdeipr±kah d±l pi?phuplook” Ensign,

khae viccÄkaa chnam 1995, 102 soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:22 ph±±∑ dae).

so?phea?mea∑kuÄl nÜo kno∑ ciivit kruasaa ?aac s±mrac baan yaa∑ l?±± b±mphot nÜo

peel trov baan thvÄÄ taam kaab±∑rian n≥i preahyeesuu krih nÜ∑ nÜo peel ?ovpuk mdaay

thvÄÄ ?aoy kruasaa rob±h puakkee mian ?aeka?set khpuah b±mphot. “taam kumroo∑kaa

preah ?ovpuk baan cat ?aoy thvÄÄ pr±thian dÄknoam kruasaa rob±h khluan daoy

seckdeisr±lañ nÜ∑ so?ca?ret haÜy mian phiarea?kec kno∑ kaapd±l nÄv seckdeitrovkaa

kno∑ ciivit proom tea∑ kaapia kruasaa khluan ph±±∑. mdaay mian phiarea?k≥c tii 1 daÜmbei

thaetoam beibac kooncau rob±h khluan. nÜo kno∑ phiarea?kec d±± pi?set tea∑ nih ?ovpuk

nÜ∑ mdaay mian kaatappÄkec daÜmbei cuay knia tÜo viñ tÜo mook cia daikuu smaÜ knia”

(Ensign, khae vicchÄkaa chnam 1995, 102). tea∑?±h knia ?ovpuk mdaay kÜÜ daÜmbei

b±∑rian koon koon rob±h puakkee ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± rob±h preah yeesuukrih haÜy cuay

puakkee ?aoy ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±±.

saata∑ kÜÜ k±mpu∑ s±ñcÜ∑ kit daÜmbei viay pr±haa tÜo lÄÄ kromkruasaa. cia craÜn

chnam k±nl±±∑ tÜo neak dÄknoam saasnaacak baan ta∑ peel l∑iac th∑ai can cia peel muay

s±mrab kaapr±cum riatrei kromkruasaa. ?ovpukmdaay kuatae praÜ peel nih daÜmbei

b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± d±l koon koon rob±h puakkee puÄ∑rÜ∑ tumneak tumnoo∑ rob±h

puakkee ciamuay nÜ∑ koon koon nÜ∑ sabbaay ciamuay knia. mea?thyoobaay muay

phsee∑ tiat n≥i kaapuÄ∑rÜ∑ kruasaa ruam mian kaa?a?thi?thaan cia kruasaa cia pr±cam

nÜ∑ sÄksaa preahkumpii thvaay b±∑kum nÜo preahvi?hia cia kruasaa nÜ∑ b±mraÜ

neakd±t≥i. sthaansua kÜÜ cia kaab±nt±± n≥i kruasaa d±± ?Ätkhc±h. taam royea? pi?thiikaa

boppaccÜta?phiap nÜ∑ kaaruah nÜo so?ca?ret yÄÄ∑ ?aac ruah nÜo cia krom kruasaa nÜo

kno∑ tii voatta?mian rob±h preah daoy phiap?±hkaal cianic.


?aapiapi?pia

koo nu∑ s±± 42:22 koo nu∑ s±± 132:7 “kruasaa: seckdeipr±kah d±l pi?phuplook”koo nu∑ s±± 49:15 lookobbat 2:24koo nu∑ s±± 131:1–4 ?eepheesoo 5:25

kruasaa

moosaay 4:14–15 koo nÜ∑ s±± 130:2 “kruasaa: seckdeipr±kah d±l pi?phuplook”niifai tii 3 18:21 thiimoothee tii 5:8

b±∑rian koon koon

?aalmaa 56:47 koo nÜ∑ s±± 68:25–30 ?eepheesoo 6:4?aalmaa 57:21 moosee 6:55–62 so?phiaset 22:6

kaata∑cet

• taÜ neak proom thvÄÄ kaapr±cum riatrei kromkruasaa roal sa?pdaa ?a?thi?thaan cia kruasaacia pr±cam sÄksaa preahkumpii cia kruasaa cia pr±cam nÜ∑ sa?kamma?phiap kruasaa d±t≥itiat dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom riabc±m khluan daÜmbei coo tÜo preahvi?hia b±±re?sot (1) totual ?±mnaoytianpi?set rob±h neak dae rÜÜ tee? (2) proom riab ?aapia pi?pia s±mrab ciivit nih nÜ∑ phiap?±hkaalcianic dae rÜÜ tee? (3) baÜ riab ?aapiapi?pia neak proom phsaaphcoab cia svaamei nÜ∑pea?ri?yia s±mrab phiap?±hkal cianic dae rÜÜ tee? nÜ∑ (4) proom ?aoy koon koon rob±hneak phsaaphcoab nÜ∑ neak dae rÜÜ tee?

k±mn±t c±mnam



105

• taÜ neak proom thvaay b±∑kum nÜo th∑ai chob s±mraak cia kruasaa dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom b±mraÜ neakd±t≥i rÜÜ tee?

preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ puÄ∑pr±voatpreah baan b±ñcia d±l pr±ciacuÄn rob±h truÄ∑ ?aoy sthaapa?naa preahvi?hia b±±re?sot.

nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot yÄÄ∑ thvÄÄ seckdeisaññaa pi?set nÜ∑ trov baan totual

?±mnaoytian pi?set rÜÜ trov baan pd±l ?±mnaoytian n≥i ?±mnaac nÜ∑ c±mneh dÄ∑ mook

pii tii khpuah. ?±mnaac nih cuay yÄÄ∑ nÜo kno∑ ciivit cia pr±cam nÜ∑ ?aac ?aoy yÄÄ∑

sthaapa?naa nokoo rob±h preah. nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot yÄÄ∑ ?aac riab ?aapiapi?pia

s±mrab ciivit nih nÜ∑ phiap?±hkaal cianic doocneh thvÄÄ ?aoy krom kruasaa ?aac nÜo

ciamuay knia cianic t±±tÜo nÜo kno∑ tii voatta?mian rob±h preah. b±ntoab pii klaay cia

sa?maacÜka?phiap yaa∑ t≥c baan muay chnam yu?vea?v≥y dael mian phiapsaks±m ?aac

mian setthi?totual ?a?nu?sah muay mook pii biis±±b rob±h puakkee daÜmbei totual

?±mnaoytian pi?set rob±h puakkee. b±ntoab pii kaatotual ?±mnaoytian pi?set rob±h

puakkee mook kuu svaamei phea?ri?yia ?aac phsaaphcoab rÜÜ riabkaa s±mrab

phiap?±hkaal cianic.

preah?±∑ s±∑kruah sr±lañ monuh tea∑?±h haÜy mian preaht≥y c±∑ ?aoy seckdeis±∑kruah

d±l puakkee. tae mian monuh roab lian neak baan slab tÜo haÜy daoy kmian ?aokaah

daÜmbei sdab saa n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ n≥i preahyeesuu krih rÜÜ

totual pi?thiikaa n≥i seckdeis±∑kruah. taam royea? preahkun seckdeisr±lañ rob±h truÄ∑

nÜ∑ meetaa ka?ro?naa preah?±mcah baan thvÄÄ ?aoy seckdeis±∑kruah mian s±mrab

monuh krub ruub dael min mian ?aokah daÜmbei totual yuÄl dÄ∑ nÜ∑ koorup taam

d±mnÄ∑ l?±± ?±mlo∑ peel n≥i ciivit ruahnÜo rob±h puakkee. d±mnÄ∑ l?±± trov baan pr±kah

tuo d±l monuh dael baan slab tea∑nuh nÜo kno∑ pi?phup viññian. sa?maacÜk n≥i

saasnaacak nÜo lÄÄ phaendei thvÄÄ pi?thiikaa ney seckdeis±∑kruah cumnuah ?aoy ciidoon

ciitaa rob±h puakkee dael slab tÜo nÜ∑ neakd±t≥i tiat. monuh dael slab tÜo k±mpu∑ ruah

nÜo kno∑ pi?phup viññian mian ?aokah daÜmbei totual rÜÜ pa?de?saet d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑

pi?thiikaa dael baan thvÄÄ laÜ∑ cumnuah puakkee.

c±mpuah muulÄhaet nih sa?maacÜk n≥i saasnaacak sraavcriav poadÄmian ?±mpii

ciidoon ciitaa rob±h puakkee. puakkee b±mpeñ daaraa∑ puÄ∑saavÄlii nÜ∑ b±ñcii pr±voat

krom kruasaa ruac dak chmuah rob±h sac ñiat dael slab tÜo dael trovkaa mian pi?thiikaa

n≥i seckdeis±∑kruah thvÄÄ laÜ∑ cumnuah puakkee nÜo kno∑ preahvi?hia b±±re?sot d±±

pi?set. nih kÜÜ cia keckaa puÄ∑pr±voat. sa?maacÜk dael mian phiapsaks±m ?aayu? 12

chnam nÜ∑ lÄÄh pii nih ruam mian tea∑ sa?maacÜk thmei ?aac totual pii biis±±b rob±h

puakkee nÄv ?a?nu?saah muay daumbei thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk s±mrab neak slab.

puÄ∑pr±voat

?±ñcÄÄñ sa?maacÜk thmei ?aoy cuab sa?maacÜk mneak rÜÜ tÜo tiita∑ macchea?muÄnduÄlpuÄ∑pr±voat (k±nlae∑ dael ?aac rook baan) s±mrab naenoam ?±mpii keckaa puÄ∑pr±voat nÜ∑thuÄnthian dael ?aac rook baan s±mrab puakkee. soom pd±l d±l puakkee nÄv ?aeka?saapuÄ∑pr±voat muay cbab.

k±mn±t c±mnam



106


koo nÜ∑ s±± 43:16 koo nÜ∑ s±± 132 Brochure, Welcome to the Family koo nÜ∑ s±± 95:8–9 koo nÜ∑ s±± 138 koo History Center (siavphÜo koo nÜ∑ s±± 124:22–42 tumnuk d±mkaÜ∑ 65:4 svaakum mook kan toockoo nÜ∑ s±± 128 peetroh tii 1 3:18–21 macchea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat)nÜ∑ s±± 131 koorinthooh tii 1 15:29

kaata∑cet

• taÜ neak proom riabc±m daÜmbei totual pi?thiikaa preahvi?hia b±±re?sot dae rÜÜ tee?(phliam phliam b±ntoab pii pi?thiibon cromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak sa?maacÜk mianphiapsaks±m dael mian ?aayu? craÜn cia∑ 12 chnam ?aac totual ?anu?sah daÜmbei tÜopreahvi?hia b±±re?sot nÜ∑ cooruam nuo kno∑ pi?thii boncromuc tÜk s±mrab neak slab.)

• taÜ neak proom cool ruam nÜo kno∑ keckaa pu∑∑pr±voat nÜ∑ dak chmuah rob±h ciidoonciitaa daÜmbei totual pi?thiikaa cumnuah kno∑ preahvi?hia b±±re?sot dae rÜÜ tee?

kaab±mraÜpooc≥y thom muay n≥i pooc≥y tea∑laay rob±h sa?maacÜka?phiap nÜo kno∑ saasnaacak

kÜÜ ?aokah daÜmbei b±mraÜ. nÜo peel yÄÄ∑ pd±l kaab±mraÜ daoy seckdeisr±lañ d±l

neak d±t≥i kÜÜ yÄÄ∑ k±mpu∑ b±mraÜ preah. nÜo peel yÄÄ∑ thvÄÄ boncromuc tÜk yÄÄ∑

thvÄÄ seckdeisaññaa thaa pd±l kaab±mraÜ doocneh (soom mÄÄl moosaay 18:8–10). yÄÄ∑

baan dÄ∑ ?±mpii seckdeitrovkaa rob±h neak d±t≥i khaa∑ ria∑kaay nÜ∑ khaa∑ viññian.

b±ntoab mook yÄÄ∑ pd±l peel veelia teepkaos±l nÜ∑ mea?thyoobaay rob±h yÄÄ∑ daÜmbei

b±mpeñ seckdeitrovkaa rob±h neak tea∑nuh. yÄÄ∑ thvÄÄ taam kumruu rob±h preah?±∑

s±∑kruah dael mook daÜmbei b±mraÜ neak d±t≥i. yÄÄ∑ trov thvÄÄ ?avei dael preahyeesuu

krih baan thvÄÄ haÜy prae klaay dooc cia truÄ∑.

kno∑ peel phliam phliam b±ntoab pii pi?thii boncromuc tÜk sa?maacÜk thmei totual

mook pii neak dÄknoam boppaccÜta?phiap pooc≥y n≥i kaatotual khoh trov muay daumbei

cuay nÜo kno∑ saasnaacak. nih kÜÜ s±mdau tÜo lÄÄ muk∑ia muay. keckaa tea∑?±h nÜo kno∑

saasnaacak kÜÜ kaasmakcet. kmian noonaa mneak trov baan b±∑ thlai s±mrab kaab±mraÜ

dooc nih tee. nÜo peel yÄÄ∑ totual muk∑ia yÄÄ∑ trov baan koamtroo cia saathiara?na? nÜo

kno∑ kaapr±cum saasnaacak daÜmbei ?aoy sa?maacÜk d±t≥i tiat ?aac skoal muk∑ia rob±h

yÄÄ∑ nÜ∑ pd±l kaakoamtroo. yÄÄ∑ thvÄÄ kaatae∑ta∑ ph±±∑ dae daoy neakdÄknoam

boppaccÜta?phiap mneak nÜ∑ pd±l pooc≥y ceakleak daumbei b±mpeñ muk∑ia phsee∑

phsee∑ yaa∑ thom tuuliay. muk∑ia tea∑?±h mian saara?s±mkhan nÜ∑ cuay sthaapa?naa

nokoo n≥i preah. yÄÄ∑ trov baan totual muk∑ia doocneh nÜ∑ thvÄÄkaa daoy ?u?saa pyiayiam

daÜmbei rian nÜ∑ b±mpeñ kaatappÄkec rob±h yÄÄ∑. nÜo peel yÄÄ∑ thvÄÄ doocneh yÄÄ∑ riik

c±mraÜn nÜo kno∑ seckdeicumnÜa ?a?phi?voat teepkaos±l thmei nÜ∑ sa?mattha?phiap

b±mrÜa neak d±t≥i kantae khla∑ nÜ∑ totual pooc≥y phsee∑ tiat yaa∑ craÜn.


seckdeis±bbo?r±h

moroonai 7:43–48 koo nÜ∑ s±± 88:125 maathaay 22:36–40 koorinthooh tii 1 13:1–8

yook cet tuk dak nÜ∑ neakkreikr±±

moosaay 4:26 ?aalmaa 34:28–29 koo nÜ∑ s±± 52:40 maathaay 25:40

k±mn±t c±mnam



107

yÄÄ∑ trov b±mraÜ

moosaay 2:17 moosaay 18:8–10 koo nÜ∑ s±± 42:29 koo nÜ∑ s±± 107:99–100

kaata∑cet

• taÜ neak proom totual yook nÜ∑ b±mpeñ kaatappÄkec n≥i muk∑ia muay (ruam mian tea∑keckaa cia kruu b±∑rian taam phteah rÜÜ kruu sua soktuk taam phteah) dae rÜÜ tee?

• taÜ neak proom koamtroo neakd±t≥i nÜo kno∑ muk∑ia rob±h puakkee dae rÜÜ tee?

kaab±∑rian nÜ∑ kaarian nÜo kno∑ saasnaacaksaasnaacak trov baan riabc±m laÜ∑ daÜmbei pr±tian pooc≥y nÜ∑ thvÄÄ ?aoy sa?maacÜk

baan l?±± ?Ät khc±h. saasnaacak baan pd±l ?aokah d±l yÄÄ∑ daumbei b±∑rian knia tÜo viñ

tÜo mook nÄv d±mnÄ∑ l?±± roab ?aan nÜ∑ b±mraÜ knia tÜo viñ tÜo mook haÜy koamtroo

knia nÜo kno∑ d±mnaÜ svae∑ rook rob±h yÄÄ∑ s±mrab seckdeis±∑kruah. nÜo kno∑ kruasaa

nÜ∑ taam royea? saasnaacak sa?maacÜk mneak mneak trov baan b±∑rian koollathi? n≥i

d±mnÄ∑ l?±±. nÜo peel sa?maacÜk trov baan hau ?aoy totual kaa∑ia b±∑rian puakkee trov

baan pd±l s±mphiarea? nÜ∑ cuay daÜmbei thvÄÄ ?aoy puakkee b±∑rian baan cookc≥y.


koo nÜ∑ s±± 88:77–79 ?eepheesoo 4:11–14

kaata∑ cet

• taÜ neak proom mook preah vi?hia dae rÜÜ tee?

kaasuutroam d±l tiib±mphotnÜo peel yÄÄ∑ b±nt±± ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±± yÄÄ∑ luutloah kantae cit preahvoobeidaa

rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ sabbaay riikriay nÜ∑ thlae∑ ?±mn±±kuÄn kantae craÜn c±mpuah

d±∑vaaythuan rob±h preah?±∑ s±∑kruah. krom kruasaa rob±h yÄÄ kÜÜ khÄt tÜo cit knia.

yÄÄ∑ mian b±tpi?saot ?aar±m n≥i seckdeisr±lañ kantae ?±hcaa n≥i seckdei?±mn±± nÜ∑

s±nte?phiap dael mian mook pii d±∑vaaythuan. dua∑cet rob±h yÄÄ∑ trov baan phlahpdoo

haÜy yÄÄ∑ rook baan s±nte?sok nÜo kno∑ kaaruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa

lau∑ viñ.

nÜo peel yÄÄ∑ b±nt±± ?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih prae cet nÜ∑

rumlÜk seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ riikriay b±nt±± taam kaanaenoam mook pii

preahviññian b±±re?sot. baÜ yÄÄ∑ suutroam d±l tii b±mphot n≥i ciivit ruahnÜo rob±h yÄÄ∑

nÜo kno∑ kaapit c±mpuah seckdeisaññaa rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ nÜ∑ totual baan ciivit d±±

?±hkal cianic.

sa?maacÜk muay c±mnuan min baan suutroam d±l tii b±mphot rÜÜ b±nt±± nÜo sa?kam

baan peñleñ tee. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy kaa suutroam d±l tii b±mphot kÜÜ cia kaa

totual khoh trov phtoal khluan. yÄÄ∑ “b±∑haÜy seckdeis±∑kruah [rob±h yÄÄ∑] daoy phtoal”

(phiiliip 2:12) haÜy yÄÄ∑ b±mraÜ nÜ∑ sr±lañ neak tea∑laay naa dael seckdeicumnÜa trov

baan thleak coh khsaoy daoysaa kaa?a?sa?kam.

k±mn±t c±mnam



108


niifai tii 2 31:20–21 koo nÜ∑ s±± 20:37 yoohaan 14:15, 21 phiiliip 2:12moroonai 6:4 miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:3 ?eepheesoo 4;11–14

kaata∑cet

• taÜ neak proom b±nt±± ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± daoy kaareaksaa nÄv seckdeisaññaapi?thii boncromuc tÜk ?±h muay ciivit rob±h neak rÜÜ tee?

109

k±mn±t c±mnam

4 kaaskoal preahviññian

taÜ khñom ?aacskoal haÜy yuÄl piipreahviññian yaa∑dooc mdec?

coo pi?caara?naa

• haet ?avei baan cia khñom trov kaatootual vi?vea?rÄna? phtoal khluan?

• taÜ preahviññian b±±re?sot cia noonaa haÜy taÜ truÄ∑ thvÄÄkaa dooc mdec?

• haet ?avei khñom trov tae ?a?thi?thaan nÜo kno∑ seckdeicumnÜa?

• taÜ tuaniatii rob±h preahviññian nÜo kno∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa cia ?avei?

• taÜ khñom ?aac skoal kaab±mphoh pii preahviññian yaa∑ dooc mdec?

vi?vea?rÄna? phtoal khluan

yoosaeb smiit baan mian pr±saah thaa: “seckdeis±∑kruah min ?aac mook daoy kmian

vi?vea?rÄna? tee via kmian pr±yaoc s±mrab noonaa dael b±∑rian daoy kmian

vi?vea?rÄna?” (History of the Church, 3:389). neak nÜ∑ totual cookc≥y nÜo kno∑ keckaa

rob±h neak nÜo peel dael neak rian daÜmbei totual vi?vea?rÄna? nÜ∑ thvÄÄ taam

vi?vea?rÄna? phtoal khluan. yoosaeb smiit k±± baan b±∑rian ph±±∑ dae thaa vi?vea?rÄna?

kÜÜ s±mkhan s±mrab kaa∑ia pr±cam th∑ai rob±h neak: “nih kÜÜcia koolkaa dael

neakkrubkroo∑ n≥i sthaansua kÜÜ trov baan dÄknoam—daoy vi?vea?rÄna? phtoal phlah

pdoo taam kaala?teesa? dael monuh rob±h nokoo sthaan sua trov baan dÄknoam”


preah sr±lañ neak nÜ∑ kooncau rob±h truÄ∑ tea∑ ?±h. truÄ∑ mian cet khv±l khvaay c±∑

cuay neak nÜo kno∑ kaapr±te?bat nÜ∑ kaapr±choommuk d±± pi?baak pi?baak. neak trov

baan s±nyaa totual kaab±mphoh kumnit daÜmbei dÄ∑ pii ?avei dael trov thvÄÄ nÜ∑ trov

k±mn±t c±mnam


110

baan pr±tian ?±mnaac daÜmbei thvÄÄ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 43:15–16). truÄ∑ nÜ∑ cuay

neak peel dael neak pyiayiam daÜmbei skoal nÜ∑ yuÄl pii preahviññian taam royea?

kaapyiayiam sÄksaa preahkumpii. truÄ∑ nÜ∑ dÄknoam neak tÜo kan monuh dael nÜ∑

totual saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. truÄ∑ nÜ∑ pr±tian d±l neak nÄv ?±mnaac daÜmbei

b±ñcuun saad±mnÄ∑ nÜ∑ daÜmbei thlae∑ pii preahkrih nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. truÄ∑

nÜ∑ baac pooc≥y rob±h truÄ∑ mook lÄÄ neak taam royea? ?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sot. truÄ∑ prab thaa neak trov mian phiapsaks±m c±mpuah ?±mnaoytian dael neak

svae∑ rook nÜ∑ kuah nih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 4:7 maathaay 7:7–8).

yÄÄ∑ ruÄhnÜo kno∑ sa?may dael baan pyiak±± daoy pyiakaarei n≥i preahkumpii

moomoon—sa?may dael monuh nÜ∑ “chluah pr±kaek knia haÜy kee nÜ∑ b±∑rian ?±mpii

c±mneh kee phtoal tae min totual skoal preahviññian b±±re?sot dael baan pr±tian s±mdei

nuh tee” (niifai tii 2 28:4, soom mÄÄl ph±±∑ dae niifai tii 3 29:6 moroonai 9:7–8). pontae

monuh cia craÜn k±± c±∑ totual baan rÜa∑ khaa∑ viññian yaa∑ khla∑ dae. nÜo peel dael

neak rian daÜmbei totual vi?vea?rÄna? phtoal khluan neak nÜ∑ b±∑rian ciamuay ?±mnaac

nÜ∑ setthi?±mnaac (soom mÄÄl ?aalmaa 17:3) pruah preahviññian b±±re?sot phd±l nÄv

?±mnaac d±l neak daÜmbei ni?yiay (soom mÄÄl niifai tii 1 10:22).

neak trovkaa svae∑ rook nÜ∑ totual vi?vea?rÄna? phtoal khluan taam royea? vi?vea?rÄna?

preahviññian b±±re?sot nÜo peel neak cuay d±l monuh ?aoy totual boncromoctÜk nÜ∑

totual pi?thiib±ñceak. coo mian cumnÜa thaa neak nÜ∑ totual vi?vea?rÄna? phtoal khluan

daÜmbei dÄknoam neak pii muay th∑ay tÜo muay th∑ai. preahviññian b±±re?sot nÜ∑ cuay

neak nÜo kno∑ tittha?phiap keckaa rob±h neak.


nÜo kno∑ seckdeib±ñc±b n≥i sakkeya?phiap rob±h moroonai look baan s±see “piak piibei mat ciarobiab tuunmian” (moroonai 10:2). soom ?aan moroonai 10 haÜy s±see cia piakpec rob±h neakphtoal pii ?avei dael moroonai tuunmian d±l neak ?aan preahkumpii moomoon daÜmbei thvÄÄ.(tuunmian mian n≥y thaa lÄÄk tÜk cet rÜÜ cumruñ noonaa mneak yaa∑ khla∑ ?aoy thvÄÄ?avei muay.)

punlÜÜ n≥i preahkrihmonuh krup ruub ?aac totual kaanaenoam pii preahviññian pii mun totual boncromÜc

tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak. ?Ätthi?puÄl n≥i preahviññian nih cabphdaÜm ciamuay nÜ∑

puÄnlÜÜ n≥i preahkrih dael “trov baan pr±tian d±l monuh krup ruub daÜmbei ?aoy kee

dÄ∑ khoh nÜ∑ trov ” (moroonai 7:16 soom mÄÄl ph±±∑ dae kh±± tii 14–19).

puÄnlÜÜ n≥i preahkrih kÜÜ cia “k±mla∑ ?±mnaac [teevÄphiap] rÜÜ cia ?Ätthi?puÄl dael

mook pii preah taam royea? preahkrih haÜy pr±tian ciivit nÜ∑ punlÜÜ d±l krup voattho?

tea∑ ?±h. via kÜÜ cia krÄt vi?n≥y dael krup voattho? tea∑ ?±h kÜÜ trov baan krup kroo∑

nÜo kno∑ sthaan sua nÜ∑ lÄÄ phaendei. puÄnlÜÜ n≥i preahkrih k±± cuay d±l monuh yuÄl

pii seckdeipit n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ cuay puakkee ruÄh taam phlov n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael

noam tÜo kan seckdeis±∑kruah.

“puÄnlÜÜ n≥i preahkrih min kua trov baan yuÄl cr±l±m ciamuay nÜ∑ preahviññian

b±±re?sot tee. puÄnlÜÜ n≥i preahkrih min m≥≥n cia monuh tee. via kÜÜ cia ?Ätthi?puÄl

dael mook pii preah haÜy riabc±m monuh daÜmbei totual preahviññian b±±re?sot. via

kÜÜcia ?Ätthi?puÄl s±mrab ?±mpÄÄ l?±± nÜo kno∑ ciivit n≥i monuh tea∑ ?±h. ”kaab±∑haañ

muay pii puÄnlÜÜ n≥i preahkrih kÜÜcia mea?nea?se?kaa dael cuay monuh mneak ?aoy

crÄÄhrÄÄh rovia∑ trov nÜ∑ khoh. peel dael monuh rian craÜn ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±

mea?nea?se?kaa rob±h puakkee kantae tae yuÄl craÜn. neak tea∑laay naa dael sdab taam

puÄnlÜÜ n≥i preahkrih kÜÜ trov baan dÄknoam tÜokan d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahkrih“ (The

k±mn±t c±mnam


111

Guide to the Scriptures, ”Light, Light of Christ;“ soom mÄÄl ph±±∑ dae koo nÜ∑ s±±

84:46–47).

pr±thian Boyd K. Packer baan mian pr±saah thaa: “via s±mkhan nah s±mrab . . .

neakphs±pphsaay saasnaa mneak . . . daÜmbei dÄ∑ thaa preahviññian b±±re?sot ?aac

thvÄÄkaa taam royea? puÄnlÜÜ n≥i preahkrih. kruub±∑rian n≥i d±mnÄ∑ l?±± pit kÜÜ min

m≥≥n trÄmtae b±ndoh b±ndaal rÜa∑ muay rÜÜ pr±prÜt kaa thmei c±mpuah monuh peñv≥y

nÜ∑ koon kmee∑ tae phnaek khaa∑ krau tee. tae neakphs±pphsaay saasnaa rÜÜ kruub±∑rian

kÜÜ mian tumneak tumnoo∑ ciamuay nÜ∑ preahviññian n≥i preahkrih dael nÜo tii nuh

ruac tÜo haÜy. d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ ”hak“ dooc cia mian phiap sr±dia∑ knia c±mpuah puakkee

(punlÜÜ n≥i preahkrih s±ntÄrea?ka?thaa thvÄÄ nÜo sekkhaasaalaa s±mrab pr±thian

peesa?ka?kam th∑ai tii 22 khae mi?tho?naa chnam 2004, 2).

preahviññian b±±re?sot

tua?±∑ n≥i preahviññian b±±re?sot. preahviññian b±±re?sot kÜÜcia tua?±∑ tii bei n≥i sa?maacÜk

krom preah. truÄ∑ cia tua ?±∑ n≥i preahviññian haÜy kmian ruubkaay cia sac nÜ∑ ch?Ä∑

tee (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 130:22). truÄ∑ cia tua?±∑ lua∑loom dael cia tua?±∑ dael preah?±∑

s±∑kruah baan s±nyaa thaa nÜ∑ b±∑rian neakdaÜ taam rob±h truÄ∑ nÄv krup ?avei ?avei

tea∑?±h haÜy noam mook coo kno∑ kaac±±∑cam rob±h kee krup ?avei tea∑?±h dael truÄ∑

baan b±∑rian puakkee (soom mÄÄl yoohaan 14:26).

preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot. saaksei dael noam mook kan saasnaakuÄnkaarei

dael mian cet sm±h mun pi?thii boncromuctÜk kÜÜ mook taam royea? preahceesdaa n≥i

preahviññian b±±re?sot. “preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot ?aac mook s±nthet lÄÄ

saasnaakuÄnkaarei mun pi?thii boncromuctÜk haÜy thlae∑ cia saaksei thaa d±mnÄ∑ l?±±

kÜÜ pit” (Guide to the Scriptures, “Holy Ghost”). preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot

pd±l ?aoy sakkeya?phiap n≥i preahyeesuu krih nÜ∑ keckaa rob±h truÄ∑ nÜ∑ keckaa n≥i

neakb±mraÜ rob±h truÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei. preahviññian b±±re?sot thlae∑ pii seckdeipit.

monuh tea∑?±h ?aac dÄ∑ pii phiappeñleñ n≥i preahkumpii moomoon taam royea?

preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot. “daoy preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot

nuh neak roal knia nÜ∑ baan dÄ∑ nÄv seckdeipit n≥i kaa krup yaa∑” (moroonai 10:5).

?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot.saasnaakuÄnkaarei dael totual saaksei

min toan totual kaas±nyaa n≥i phiap

cia daikuu khcoabkhcuan n≥i

preahviññian b±±re?sot tee. yoosaeb

smiit baan mian pr±sah thaa: “mian

c±mnoc khoh knia rovia∑ preahviññian

b±±re?sot nÜ∑ ?±mnaoytian cia

preahviññian b±±re?sot. kooneelias

baan totual preahviññian b±±re?sot

mun totual boncromuctÜk dael cia

kaab±ñceak n≥i preahceesdaa n≥i preah

c±mpuah look pii seckdeipit n≥i

d±mnÄ∑ l?±± tae look min ?aac totual

?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sot tee rohoot b±ntoab pii look

totual boncromuctÜk. look min toan

totual saññaa rÜÜ pi?thiikaa nih nÜo

lÄÄ khluan look nÜo laÜy tee

“?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sot kaÜt mian b±ntoab pii

monuh mneak praecet haÜy klaay cia

mian phiapsaks±m . . . preahviññian

b±±re?sot thlae∑ cia saaksei nei seckdei

pit nÜ∑ b±∑haañ tÜo lÄÄ dua∑ cet pii

seckdeipit n≥i preah cia preahvoobeidaa

nÜ∑ preahriacbottraa preahyeesuu krih

yaa∑ crÜo dael kmian ?±mnaac rÜÜ

setthi?±mnaac naa nÜo lÄÄ phaendei

?aac b±mbaek truÄ∑ ceñ pii c±mneh

dÄ∑ nih baan tee.”

– PR±THIAN JAMES E. FAUST“THE GIFT OF THE HOLY GHOST—A SURE COMPASS, ”ENSIGN, APR. 1996, 4

k±mn±t c±mnam


112

preahviññian b±±re?sot dael b±ñceak d±l look pii seckdeipit n≥i preah ?aac caak ceñ pii

look baan” (pr±voat n≥i saasnaacak 4:555).

“. . . setthi? daÜmbei totual baan phiap cia daikuu n≥i preahviññian b±±re?sot kÜÜ nÜo

peel dael monuh mian phiapsaks±m preahviññian b±±re?sot cia ?±mnaoytian dael

?aac totual baan mian tae taam rooyea? kaadak dai daoy neak kan bappaccita?phiap

melkiisaadaek b±ntoab pii pi?thii boncromuctÜk taam setthi?±mnaac nÜo kno∑

saasnaacak pit n≥i preahyeesuu krih. (The Guide to the Scriptures, ”Holy Ghost“).

kno∑ niam cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak neak baan totual preahviññian b±±re?sot

daoy setthi?±mnaac bappaccita?phiap. ?±mnaoytian nih pr±kuÄl ?aoy neak nÄv phiap cia

daikuu khcoabkhcuan n≥i preahviññian b±±re?sot nÜo peel dael neak b±nt±± ruahnÜo daoy

mian phiapsaks±m c±mpuah ?±mnaoytian nih. coo ?a?thi?thaan s±mrab kaadÄknoam pii

preahviññian haÜy thvÄÄ taam kaanaenoam dael neak totual daoy klaahaan.

preahviññian b±±re?sot n≥i kaas±nyaa. preahviññian b±±re?sot k±± s±mdau pii preahviññian

b±±re?sot n≥i kaas±nyaa dae (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 88:3). baan phsaaphcoab daoy

preahviññian b±±re?sot n≥i kaas±nyaa mian n≥i thaa preahviññian b±±re?sot s±nthet lÄÄ

sa?kamma?phiap soca?ret nuh rÜÜ pi?thiikaa phsee∑ phsee∑ nÜ∑ seckdeisaññaa dael ?aac

totual baan pii preah. preahviññian b±±re?sot n≥i kaas±nyaa thlae∑ c±mpuah preahvoobeidaa

thaa pi?thiikaa n≥i seckdeis±∑kruah trov baan thvÄÄ laÜ∑ daoy trÄmtrov haÜy thaa

seckdeisaññaa dael mian tumneak tumnoo∑ cia muay puakkee trov baan reaksaa. neak

tea∑ laay naa dael baan phsaa phcoab daoy preahviññian n≥i kaas±nyaa totual baan ?avei

?avei dael preahvoobeidaa mian (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 76:51–60, ?eepheesoo 1:13–14).

seckdeisaññaa nÜ∑ kaas±mdae∑ tea∑ ?±h trov tae baan phsaaphcoab daoy preahviññian

n≥i kaas±nyaa baÜ seckdeisaññaa nÜ∑ kaas±mdae∑ trÄmtrov b±ntoab pii ciivit nih (soom

mÄÄl koo nÜ∑ s±± 132:7, 18–19, 26). kaab±mpeak seckdeisaññaa ?aac phlahpdoo

kaaphsaaphcoab.

?±mnaoytian n≥i preahviññian. ?±mnaoytian n≥i preahviññian kÜÜ pooc≥y khaa∑ viññian

yaa∑ pi?seh dael preah?±mcah pr±tian c±mpuah bokkuÄl mneak mneak dael mian

phiapsaks±m s±mrab pr±yoac rob±h kee phtoal nÜ∑ s±mrab praÜ kno∑ kaapr±setthi?poo

d±l neakd±±t≥i. ?u?tiah±± neakphs±pphsaay saasnaa dael trov tae rian phiasaa thmei ?aac

totual baan ?±mnaoytian khaa∑ phiasaa daÜmbei pr±tian ?aoy puakkee nÄv cumnuay d±±

teevÄphiap kno∑ kaarian phiasaa. ?±mnaoytian n≥i preahviññian cia craÜn tiat kÜÜ trov

baan pi?poania nÜo kno∑ moroonai 10:8–18, koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 46:11–33 nÜ∑

koorinthooh tii 1 12:1–12. tea∑ nih kroantae cia ?u?tiah±± khlah khlah tae ponnoh n≥i

kumruu cia craÜn ?±mpii ?±mnaoytian n≥i preahviññian. preah?±mcah ?aac pr±tian poo

d±l neak kno∑ vi?thii phsee∑ phsee∑ tiat ?aasray tÜo lÄÄ seckdeism±htr±∑ rob±h neak

seckdeitrovkaa rob±h neak nÜ∑ seckdeitrovkaa neak tea∑laay naa dael neak b±mraÜ. neak

kua mian b±mn±±∑ praathnaa c±∑ baan ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot nÜ∑ svae∑

rook ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot daoy sm±htr±∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 46:8,

koorinthooh tii 1 12:31, 14:1, 12). ?±mnaoytian tea∑nih mook taam royea? kaa?a?thi?thaan

seckdeicumnÜa nÜ∑ keckaa yoo∑ tÜo taam chantea? rob±h preah (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±±

63:9–12, 84:64–73).

k±mn±t c±mnam


113

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan rÜÜ kaasÄksaa ciamuay daikuu

coo ?aan ?aeka?saa yoo∑ khaa∑ kraom nih:

• The Guide to the Scriptures, “Holy Ghost,” “Light,” “Light of Christ,” and “Spirit.”

• Our Search for Happiness, 84–86, 91–92.

• True to the Faith, “Holy Ghost,” 81–84, “Spiritual Gifts” 165–67.

coo s±see pii kaapi?poania n≥i ni?say nÜ∑ tuaniatii rob±h preahviññian b±±re?sot

coo ?aan keckaa puaksaaveak 4:23–33.

• taÜ peetroh nÜ∑ yoohaan baan svae∑ rook ?±mnaoytian khaa∑ viññian yaa∑ dooc mdec?

• taÜ preah?±mcah chlaÜy kaa?a?thi?thaan rob±h puakkee yaa∑ dooc mdec?

• taÜ ?avei khlah neak ?aac rian pii b±tpi?saot nih ?±mpii ciivit rob±h neak phtoal?

preahceesdaa n≥i preahviññian kno∑ kaaphlah kumnit?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot kÜÜ s±mkhan nÜo kno∑ kaaphlah kumnit. coo

khÄtkh±m daÜmbei yuÄl pii koollatthi? n≥i kaaphlah kumnit nÜ∑ proomtea∑ b±tpi?saot

n≥i kaaphlah kumnit. ?≥≥ldÄÄ Boyd K. Packer baan puÄnyuÄl tuaniatii s±mkhan n≥i

preahviññian kno∑ kaaphlah kumnit:

“nÜo peel kaaphlah kumnit kaÜt mian kÜÜ via kaÜt mian taam royea? preahceesdaa

n≥i preahviññian. daÜmbei totual baan cookc≥y nÜo kno∑ keckaa neakphs±pphsaay

saasnaa c±mnoc tea∑ bei nih trov tae kaÜt laÜ∑:

“yÄÄ∑ trov tae yuÄl pii ?avei dael saasnaakuÄnkaarei ?aac totual ?aar±m daÜmbei totual

kaaphlah kumnit.

“yÄÄ∑ trov tae yuÄl pii robiab dael neakphs±pphsaay saasnaa trov tae totual ?aar±m

daÜmbei b±∑rian ciamuay nÜ∑ ?±mnaac daÜmbei phlah kumnit n≥i preahviññian.

“haÜy b±ntoab mook yÄÄ∑ trov tae yuÄl pii robiab dael sa?maacÜk mneak trov tae totual

?aar±m daÜmbei totual cookc≥y kno∑ kaacoolruam c±mnaek b±tpi?saot phlah kumnit”

(s±nni?sÄt pr±thian peesa?ka?kam th∑ai tii 3 khae meesaa chnam 1985).

kaayuÄl kantae pr±saÜ pii robiab dael

saasnaakuÄnkaarei neakphs±pphsaay saasnaa

nÜ∑ sa?maacÜk totual ?aar±m nÜo peel dael

puakkee totual saaksei n≥i preahviññian nuh

neak nÜ∑ kantae yuÄl pii tuaniatii rob±h

neakphlah daÜmbei:

• mian krÜh haÜy thvÄÄ ?aoy kumnit rob±h

neak phlÜÜ nÜo peel neak svae∑ yuÄl pii

preahkumpii nÜ∑ b±∑rian koollatthi?.

• thvÄÄ ?aoy mian pa?re?yaakaah l?±± nÜo

peel neak b±∑rian dael preahviññian

b±±re?sot ?aac thlae∑ cia saaksei. neak?aac

thvÄÄ doocneh daoy kaab±∑rian nÜ∑

kaathlae∑ sakkheya?phiap n≥i saad±mnÄ∑

n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. b±∑rian dooc dael

baan naenoam pii preahviññian haÜy

thlae∑ thaa neak dÄ∑ daoy preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot thaa ?avei dael

neakb±∑rian kÜÜ pit.

k±mn±t c±mnam


114

k±mn±t c±mnam


114

• thvÄÄ taam kaadÄknoam pii preahviññian daÜmbei phlahpdoo saad±mnÄ∑ tÜo taam

seckdeitrovkaa rob±h monuh mneak mneak.

• ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ taam. seckdeicumnÜa rob±h kee nÜ∑ riik c±mraÜn nÜo peel

dael puakkee praecet koorup pr±te?bat taam preahbaññat haÜy thvÄÄ nÜ∑ reaksaa

seckdeisaññaa.

?≥≥ldÄÄ M. Russell Ballard baan mian pr±sah pii preahviññian thaa: “kaaphlah kumnit

pit praak±d mook taam royea? preahceesdaa n≥i preahviññian. nÜo peel dael preahviññian

pah d±l dua∑cet nuh dua∑cet nÜ∑ trov baan phlahpdoo. nÜo peel dael bokkuÄl mneak

mneak . . . totual ?aar±m thaa preahviññian nÜo ciamuay kee rÜÜ nÜo peel puakkee khÄÄñ

saaksei n≥i seckdeisr±lañ nÜ∑ meetaa ka?ro?naa rob±h preah?±mcah nÜo kno∑ ciivit rob±h

kee nuh puakkee nÜ∑ rÜ∑moam haÜy seckdeicumnÜa rob±h kee nÜo kno∑ truÄ∑ nÜ∑ kaÜt

laÜ∑. b±tpi?saot tea∑ nih ciamuay nÜ∑ preahviññian kaÜt laÜ∑ cia thoamÄdaa nÜo peel dael

monuh mneak mian chanthea? daÜmbei pi?saot d±l piak s±mdei. nih cia robiab dael yÄÄ∑

?aac totual ?aar±m thaa d±mnÄ∑ l?±± kÜÜ pit” (“Now Is the Time,” Ensign, Nov. 2000, 75).

preahviññian b±±re?sot thvÄÄkaa nÜo kno∑ dua∑ cet rob±h monuh daÜmbei noam mook

d±l monuh nÄv kaaphlahpdoo nih. nÜo peel dael monuh crÄÄhrÄÄh daÜmbei reaksaa

kaata∑cet puakkee nÜ∑ totual ?aar±m n≥i preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot kantae

khla∑ laÜ∑ haÜy nÜ∑ ?a?phi?voat seckdeicumnÜa daÜmbei koorup pr±te?bat taam

preahkrih. haet doocneh neak kuatae cuay d±l monuh dael neak thvÄÄkaa ciamuay ?aoy

riik c±mraÜn khaa∑ seckdeicumnÜa daoy kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy praecet nÜ∑ thvÄÄ

nÜ∑ reaksaa kaata∑cet.


• coo ?aan saad±mnÄ∑ muay rÜÜ pii dooc khaa∑ kraom haÜy pi?caara?naa pii ?avei daelsaasnaakuÄnkaarei trovtae totual ?aar±m daÜmbei thvÄÄ kaaphlah kumnit. s±see pii ?aar±mnÜ∑ kaab±±re?yaay rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak. pi?phiaksaa kumnitrob±h neak ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ sa?maacÜk d±±t≥i tiat.

niifai tii 2 4:16–35, ?eenoh 1. moosaay 4–5, 18:7–14, 27–28, ?aalmaa 5, 17–22, 32, 36, 38.

• coo ?aan saad±mnÄ∑ muay rÜÜ pii dooc khaa∑ kraom haÜy pi?caara?naa pii ?avei dael neakkno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak nÜ∑ cia sa?maacÜk trovtae totual ?aar±mdaÜmbei b±∑rian ciamuay nÜ∑ preahceesdaa nei kaaphlah kumnit. s±see ?aar±m nÜ∑kaab±±re?yaay rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak. pi?phiaksaa kumnit rob±hneak ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ sa?maacÜk d±±t≥i tiat.

niifai tii 18:11–12, moosaay 28:1–4, ?aalmaa 26, 29, 31:26–38, 32, moroonai 7:43–48, koonÜ∑ s±± 4, 18:10–16, 50:21–22

kaasÄksaa kh±± kumpii

taÜ preahkumpii tea∑ nih b±∑rian ?avei ?±mpii preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sotnÜo kno∑ keckaa rob±h neak?

niifai tii 2 33:1–2 keckaa puaksaaveak Guide to the Scriptures, koo nÜ∑ s±± 42:11–17 2:37–38 “Conversion, Convert”koo nÜ∑ s±± 50:13–22 koorinthooh tii 1 2:11–14

taÜ neak ?aac thvÄÄ ?avei daÜmbei riikriay ciamuay preahceesdaa n≥i preahviññian nÜokno∑ keckaa rob±h neak?

?aalmaa 32:27–28 koo nÜ∑ s±± 42:14 yoohaan 7:17

k±mn±t c±mnam


115

haet ?avei s±mkhan c±mpuah neak daÜmbei b±∑rian pii ?avei dael neak dÄ∑ nÜ∑ cÜa?

?aalmaa 5:43–47 koo nÜ∑ s±± 52:9 koo nÜ∑ s±± 80:4

?a?thi?thaan nÜo kno∑ seckdeicumnÜaneak ?aac b±∑rian nÜo kno∑ vi?thii rob±h peah?±mcah mian tae taam royea? preahceesdaa

n≥i preahviññian tae ponnoh haÜy neak totual preahviññian taam royea? kaa?a?thi?thaan

n≥i seckdeicumnÜa. preah?±mcah baan mian b±ntuul thaa: “haÜy preahviññian trov baan

pr±tian d±l neak daoy piak ?a?thi?thaan n≥i seckdeicumnÜa haÜy baÜsencia neak roal

knia min baan totual preahviññian tee nuh neak roal knia nÜ∑ min trov b±∑rian laÜy”

(koo nÜ∑ s±± 42:14). nÜo peel dael neak ?a?thi?thaan som cumnuay nÜo kno∑ kaab±∑rian

rob±h neak preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot nÜ∑ dÄknoam kaab±∑rian rob±h

neak “cool tÜo kno∑ dua∑cet n≥i kooncau monuh” (niifai tii 2 33:1).

pr±thian Gordon B. Hinckley b±∑rian koolkaa nih daoy kaapriabthiab b±tpi?saot ceñ

pii peesa?ka?kam rob±h look:

“khñom tae∑tae c±±∑ cam yu?vea?cun pii neak dael baan b±mraÜ nÜo kno∑ peesa?ka?kam

rob±h khñom. mneak cia tuakon. koat mian c±mneh viccia. koat chlaat. koat rohah. koat

?uat?aa∑ b±ntec. yÄÄ∑ mian yu?vea?cun mneak tiat dael cia cia∑ kumnuu yiihao. koat

thvÄÄ kaa nÜo haa∑ kuuh saññaa ciamuay nÜ∑ c±mneh viccia d±± tectuac tae koat skoal pii

c±mnoc khvahkhaat rob±h koat haÜy koat pÜ∑ lÄÄ preah?±mcah. peel dael koat ?a?thi?thaan

koat baan dÄ∑ thaa koat k±mpu∑ ni?yiay ciamuay preah?±mcah. kaa?a?thi?thaan min m≥≥n

cia kaatunteñ tee via kÜÜcia kaas±nt∑nia haÜy yu?vea?cuÄn mneak nuh baan s±mrac

yaa∑ pr±saÜ khana? dael yuvea?cuÄn mneak tiat thvÄÄ ?avei tÜo taam tae d±mrovkaa.

preahceesdaa nÜo kno∑ yuvea?cuÄn mneak nuh haÜy ?a?voata?mian n≥i preahceesdaa

?aac mÄÄl khÄÄñ yaa∑ praak±d nÜo kno∑ yu?vea?cuÄn mneak tiat. coo ?±mpiavÄniav d±l

preah?±mcah. truÄ∑ totual kaa?±mpiavniav haÜy truÄ∑ nÜ∑ chlaÜy” (Teachings of Gordon B.

Hinkley [1997], 469).

pyiayiam ?a?thi?thaan daoy sm±h ciamuay

koolb±mn±±∑ pit haÜy daoy “±h pii k±mla∑

cet” (moroonai 7:48). kaa?a?thi?thaan dael

mian pr±setthi?phiap d±mrov ?aoy mian

kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ d±± thom (soom

mÄÄl moroonai 10:3–4, koo nÜ∑ s±± 8:10, 9:7).

pd±l nÄv kaakit d±± mÄÄ∑mat c±mpuah

?atta?ca?rÄt nÜ∑ kaapraÜ piak s±mdei rob±h

neak. coo pi?caara?naa dooc khaa∑ kraom nÜo

peel dael neak ?a?thi?thaan:

• praÜ phiasaa n≥i kaa?a?thi?thaan dael

b±∑haañ thaa neak sr±lañ nÜ∑ koorup

preahvoobeidaa sua neak. praÜ phiasaa

dael s±mrum nÜ∑ poopeñ daoy kaakoorup

nÜo kno∑ phiasaa ?avei k±± daoy dael

neak ni?yiay. ?u?tiah±± nÜo kno∑ phiasaa

?±∑kleeh praÜ piak nÜo kno∑ preahkumpii dooc cia truÄ∑ nÜ∑ rob±h truÄ∑.

• tae∑tae b±∑haañ ?±mn±±kuÄn c±mpuah pooc≥y rob±h neak. kaamian smaar∑dei

khÄtkh±m prÄ∑prae∑ daÜmbei thlae∑ ?±mn±±kuÄn nÜ∑ cuay neak dÄ∑ pii robiab dael

seckdeimeeta ka?ro?naa rob±h preah?±mcah mian nÜo kno∑ ciivit rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


116

• ?a?thi?thaan daoy ceakcbah s±mrab kaadÄknoam nÜ∑ cumnuay n≥i preahviññian

b±±re?sot. b±∑haañ thaa neak ?aoy d±mlai c±mpuah pooc≥y nih daoy kaamian cet

tuÄnphluÄn lÄÄ kaab±mphoh khaa∑ preahviññian. b±ntoab mook thvÄÄ taam

kaab±mphoh tea∑ nuh daoy klaahaan.

• ?a?thi?thaan daoy seckdeisr±lañ

nÜ∑ seckdeis±pbo?r±h. ?a?thi?thaan

s±mrab monuh mneak mneak

taam chmuah. soom ?aoy mian

kaab±mphoh kumnit daÜmbei

cuay neak yuÄl nÜ∑ b±mpeñ

seckdeitrovkaa puakkee.

?a?thi?thaan s±mrab keckaa

tumneaktumnoo∑ ciamuay

saasnaakuÄnkaarei neakphlah

kumnit thmei nÜ∑ sa?maacÜk min

sov sa?kam. ?a?thi?thaan s±mrab

sa?maacÜk nÜ∑ neakkan

bappaccita?phiap nÜ∑ neakdÄk

noam ?±∑kaa cumnuay nÜo kno∑

d±mb±n neak. ?a?thi?thaan s±mrab

krom kruasaa neak nÜo ?ae phteah.

?a?thi?thaan s±mrab daikuu

neak nÜ∑ neakphs±pphsaay

saasnaa d±t≥i tiat nÜ∑ pr±thian

peesa?ka?kam neak. ?a?thi?thaan

daÜmbei dÄ∑ pii robiab dael neak

?aac cuay d±l neakd±t≥i haÜy

b±ntoab mook mian chantea?

daÜmbei pea?li?kam tÜo taam

thu?rea?kec rob±h kee.

• ?a?thi?thaan daÜmbei neak nÜ∑

trov baan b±∑haañ pii tii k±nlae∑

dael trov tÜo nÜ∑ ?avei dael trov

thvÄÄ. ?a?thi?thaan daÜmbei neak trov baan dÄknoam tÜo kan neak tea∑ laay naa dael

nÜ∑ totual skoal saa d±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. ?a?thi?thaan daÜmbei neak skoal

puakkee.

• trov dÄ∑ thaa preahvoobeidaa rob±h neak dÄ∑ pii ?avei dael neak trovkaa cia∑ neak dÄ∑

tÜo tiat. pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei dÄ∑ pii ?avei dael trov ?a?thi?thaan

(soom mÄÄl niifai tii 3 19:24, koo nÜ∑ s±± 46:28, 30).

• kno∑ kaa?a?thi?thaan rob±h neak nÜo peel yub coo tuul d±l preah?±mcah nÄv

sa?kamm∑phiap n≥i d±mnaÜ rÜa∑ peñ muay th∑ai rob±h neak. b±ntoab mook tuul d±l

truÄ∑ laÜ∑ viñ pii phaenÄkaa rob±h neak s±mrab th∑ai s?aek. coo sdab taam kaab±mphoh

kumnit n≥i preahviññian.

• a?thi?thaan daÜmbei chneah lÄÄ kaalbua∑. yook chneah lÄÄ kaalbua∑ dael b±∑?ak

preahviñian.

• a?thi?thaan nÜo peel dael s±mrum t±±m ?aahaa s±mrab pooc≥y pi?seh.

“cia ria∑ roal prÜk . . . neakphs±pphsaay

saasnaa kuatae lut cuÄ∑kuÄ∑ coh haÜy

soom d±l preah?±mcah daÜmbei b±nthuu

d±l ?±ndaat rob±h kee haÜy ni?yiay taam

royea? puakkee s±mrab pooc≥y n≥i neak

tea∑laay naa dael puakkee nÜ∑ b±∑rian.

baÜ puakkee nÜ∑ thvÄÄ doocneh puÄnlÜÜ

thmei nÜ∑ mook kno∑ ciivit rob±h kee.

nuh nÜ∑ mian kaariikriay yaa∑ khla∑

c±mpuah keckaa. puakkee nÜ∑ dÄ∑ thaa

kno∑ viññian d±± pit puakkee kÜÜ cia

neakb±mraÜ n≥i preah?±mcah daoy

kaani?yiay kno∑ thu?rea?kec truÄ∑.

puakkee nÜ∑ svae∑ rook kaachlaÜy t±±b

khoh khoh knia pii neak tea∑laay naa dael

kee b±∑rian. nÜo peel dael paukkee thvÄÄ

taam preahviññian saasnaakuÄnkaarei

rob±h kee nÜ∑ chlaÜy t±±b nÜo kraom

?Ätthi?puÄl preahviññian dooc knia.”

– PR±THIAN GORDON B. HINKLEY“MISSIONARY SERVICE,” FIRST WORLDWIDE LEADERSHIP TRAINING MEETING,

11 JAN. 2003, 20

k±mn±t c±mnam


117

• a?thi?thaan nÜ∑ pi?caara?naa pii preahkumpii. preahkumpii thvÄÄ ?aoy mian

vi?vea?rÄna?.

• cÜa thaa preah nÜ∑ chlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h neak. trov dÄ∑ thaa kumnit

rob±h preah kÜÜ min m≥≥n cia kumnit rob±h neak tee (soom mÄÄl ?eesaay 55:8–9) haÜy

tukcet tÜo lÄÄ preah daÜmbei chlaÜy t±±b c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h neak tÜo

taam kamvi?thii nÜ∑ peel veelia rob±h truÄ∑ phtoal.


pi?caara?naa seckdeithlae∑ dooc khaa∑ kraom teaktoo∑ nÜ∑ kaa?a?thi?thaan daoy sm±h:

“pañhaa phiak craÜn nÜo kno∑ kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑ kÜÜ thaa yÄÄ∑ ?a?thi?thaan dooccia yÄÄ∑ lÄÄk tuurÄsap haÜy b±ñcia tiñ mhoob ?aahaa—yÄÄ∑ b±ñcia tiñ mhoob ?aahaa rob±hyÄÄ∑ ruac haÜy k±± dak tuurÄsap coh. yÄÄ∑ trovkaa ta∑ smaarÄdei s±ñcÜ∑kit kit pii ?avei daelyÄÄ∑ k±mpu∑ ?a?thi?thaan ?±mpii nÜ∑ daÜmbei ?avei haÜy b±ntoab mook ni?yiay ciamuaypreah?±mcah dooc cia monuh mneak ni?yiay ciamuay nÜ∑ monuh mneak tiat” (Gordon B.Hinckley, Teachings of Gordon b. Hinckley, 469).

“baÜ kaa?a?thi?thaan kroantae doc cia kaatrovkaa phliam phliam nÜo peel dael mian vi?bat taeponnoh nuh kaa?a?thi?thaan kÜÜ ?aathmaani?yum yaa∑ khla∑ haÜy yÄÄ∑ cabphdaÜm kit ?±mpiipreah dooc cia cia∑ cuahcul mneak rÜÜ seevaakam b±mraÜ cia b±ntoan daÜmbei cuay yÄÄ∑ nÜopeel dael yÄÄ∑ mian ?aas±n tae ponnoh. yÄÄ∑ kuatae c±±∑cam peel th∑ai nÜ∑ yub d±± kphuahb±mphot—cianic—min m≥≥n nÜo peel dael cumnuay ?u?patth±m tea∑ ?±h trov pa?raac≥y haÜyyÄÄ∑ trovkaa cumnuay ?u?patth±m daoy ?±h s±∑khÜm ponnoh tee” (Howard W. Hunter TheTeachings of Howard W. Hunter, ed. Clyde J. Williams [1997], 39).

praÜ cuñcii∑ dooc khaa∑ kraom daÜmbei viay d±mlai kaa?a?thi?thaan rob±h neak daoy phtoal.nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak s±see c±mlaÜy c±mpuah s±mnua tea∑ nih: taÜ neak ?aacdak khluan neak nÜo lÄÄ cÜñcii∑ nih k±nlae∑ naa? taÜ neak c±∑ dooc cia ?avei nÜo lÄÄ cuñcii∑nih? taÜ neak nÜ∑ phlahpdoo yaa∑ dooc mdec?

?±n mathyum l?±±

seckdeicumnÜa kno∑ preahkrih khsaoy �� seckdeicumnÜa kno∑ preahkrih khla∑

min thlae∑ ?±mn±±kuÄn �� peñ daoy ?±mn±±kuen

kumnit min yook cet tuk dak lÄÄ keckaa �� kumnit yook cet tuk dak lÄÄ keckaa

kmian tumneak tumnoo∑ ciamuay��

sa?kamma?phiap peñ daoy nÜ∑ sa?kama?phiap kaa?a?thi?thaan

ni?yiay d±dael d±dael ��yook cet tuk dak lÄÄ seckdeitrovkaa th∑ai nih

?aar±m min sov l?±± ��mian cet nÜ∑ ?aakappa?ke?re?yaa l?±±, kaathvÄÄ ?aoy sr±hb±h

yook cet tuk dak tÜo lÄÄ kumnit ��

yook cet tÜk dak tÜo lÄÄ kumnit min b±±re?sot b±±re?sot

kaapÜ∑ lÄÄ khluan ?ae∑ �� yook cet tuk dak d±l neakd±t≥i

tuutÜo, min cbahloah �� cbahloah, min tuutÜo

?avoata?mian preahviññian �� preahviññian dÄknoam neak ?a?thi?thaan

min skoal c±mlaÜy ��tukcet thaa preah chlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan

k±mn±t c±mnam


118


haet ?avei neak trovtae ?a?thi?thaan daÜmbei preahviññian?

niifai tii 2 32:8–9 koo nÜ∑ s±± 42:14 koo nÜ∑ s±± 50:13–22

taÜ neak kua ?a?thi?thaan daÜmbei ?avei?

?aalmaa 6:6 ?aalmaa 37:36–37 koo nÜ∑ s±± 50:29–30?aalmaa 13:28 niifai tii 3 18:20 Guide to the Scriptures, “Prayer”?aalmaa 34:17–27 niifai tii 3 19:9

rian daÜmbei dÄ∑ pii kaab±mphoh n≥i preahviññianpreahviññian tae∑tae ?aac dÄknoam neak nÜ∑ naenoam neak. tuah cia yaa∑ naa k±±

daoy preahviññian mian b±ntuul yaa∑ s∑ats∑iam taam royea? ?aar±m proomtea∑ kumnit

neak. kaapr±choommuk muay s±mrab neak nÜ∑ neak dael neak thvÄÄkaa ciamuay kÜÜ

daÜmbei dÄ∑ pii phiaps∑±bs∑at kaab±mphoh kumnit yaa∑ l?Ät l?±n n≥i preahviññian

b±±re?sot.

?≥≥ld∑∑ Boyd K. Packer baan b±∑rian thaa: “s±mlee∑ n≥i preahviññian kÜÜ baan

pi?poania nÜo kno∑ preahkumpii thaa min m≥≥n cia s±mlee∑ ‘khla∑’ rÜÜ ”s?±±k“. via k±±

pum m≥≥n cia soo phkooloan tee pum m≥≥n . . . cia s±mlee∑ ?ÄÄ∑k±±∑’.’ tae cia ‘s±mlee∑

rohia∑ rohia∑ n≥i phiap sr±tuÄn ?Ätkhc±h hak dooc cia piak khsÄb’ haÜy via ?aac ”cruat

criab tÜo kno∑ prolÜ∑’ haÜy “thvÄÄ ?aoy [cet] rob±h kee cheh roolrial .’ (niifai tii 3 11:3,

heeleemin 5:30, koo nÜ∑ s±± 85:6–7). c±±∑cam thaa ?eeliiyaa baan rook kh∑∑ñ s±mlee∑ n≥i

preah?±mcah min nÜo kno∑ khy±l rÜÜ nÜo kno∑ kaaruñcuay dei rÜÜ nÜo kno∑ phlÄÄ∑ tee

tae kÜÜ cia ‘s±mlee∑ tooc rohia∑ .’ puÄ∑saavÄdaaksat tii 1 19:12).

“preahviññian min totual kaacab ?aar±m rob±h yÄÄ∑ daoy kaasraek rÜÜ thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑

ñoa ciamuay nÜ∑ dai th∑uÄn th∑uÄn tee. tae cia s±mlee∑ khsÄb. preahviññian tuÄnphluÄn

baÜ yÄÄ∑ min yook cet tuk dak nuh yÄÄ∑ min ?aac totual ?aar±m baan tee (via kmian

c±m∑±l tee dael piak kea?te?b±ndit trov baan baÜks±mdae∑ c±mpuah yÄÄ∑ taÜ monuh

sr±vÄ∑ mneak rÜÜ monuh ñian mneak ?aac lÜÜ s±mlee∑ nuh yaa∑ dooc mdec tÜo?)

“cia rÜay rÜay preahviññian nÜ∑ pah yÄÄ∑ lmoom krupkroan daÜmbei ?aoy yÄÄ∑ ?aac

yook cet tukdak sdab. tae phiak craÜn baÜ yÄÄ∑ min sdab c±mpuah ?aar±m d±± sr±tu∑n

preahviññian nÜ∑ d±±k khluan ceñ haÜy ruÄ∑cam rohoot d±l yÄÄ∑ mook svae∑ rook haÜy

sdab haÜy ni?yiay cia rÜkpia nÜ∑ kaab±∑haañ rob±h yÄÄ∑ dooc cia samyuu?ael pii sa?may

boraan ‘soom [truÄ∑] mian b±ntuul mook coh tbet tuulb±∑kum cia neakb±mraÜ truÄ∑

pro∑ sdab haÜy.’ (samyuu?ael tii 1 3:10)” (“The Candle of the Lord,” ensign, Jan. 1983, 53).

mian s±mlee∑ cia craÜn pr±na∑ pr±c≥≥∑ nÜo kno∑ pi?phuplook daÜmbei totual baan

c±mnab ?aar±m pii neak haÜy puakkee ?aac tiañ yook ?aar±m khaa∑ viññian rob±h neak

yaa∑ srual baÜ neak min yook cet tuk dak.


sÄksaa daaraa∑ dooc khaa∑ kraom. kit ?±mpii peel dael neak mian b±tpi?saot totual nÄv ?aar±mkumnit rÜÜ ?aar±m naa muay dael baan pi?poania nÜo kno∑ saad±mnÄ∑ khaa∑ kraom. NÜo peeldael neak sÄksaa haÜy totual b±tpi?saot b±nthaem saad±mnÄ∑ phsee∑ tiat nÜo kno∑ b±ñcii nih.kit ?±mpii robiab dael neak ?aac praÜ koolkaa nih daÜmbei cuay d±l neak d±t≥i totual ?aar±mnÜ∑ skoal pii preahviññian.

koo nÜ∑ s±± 6:23, 11:12–14, | caekcaay ?aar±m n≥i seckdeisr±lañ seckdei?±mn±± room 15:13, Galatians 5:22–23 | seckdeisoksaan seckdei?±mn±t kaa?aonlumtoon

| so?phiap seckdeicumnÜa nÜ∑ seckdeis±∑khÜm.

k±mn±t c±mnam


119

k±mn±t c±mnam


119

koo nÜ∑ s±± 8:2–3 | caekcaay yoob±l nÜo kno∑ kumnit nÜ∑ ?aar±m nÜo | kno∑ dua∑cet.

koo nÜ∑ s±± 128:1 | coab kno∑ sa?te? haÜy cruat criab kno∑ ?aar±m.

yoosaeb smiit—pr±voat 1:11–12 | cuay ?aoy kh±± kumpii mian ?Ätthi?puÄl khla∑.

koo nÜ∑ s±± 9:8–9 | thvÄÄ ?aoy mian ?aar±m l?±± daÜmbei b±∑rian baÜ | ?avei muay cia kaapit.

?aalmaa 32:28, koo nÜ∑ s±± 6;14–15, | b±mphlÜÜ kumnit.koorinthooh tii 1 2:9–11 |

?aalmaa 19:6 | pdoo phiap∑oo∑Üt tÜo cia punlÜÜ.

moosaay 5:2–5 | puÄ∑rÜ∑ seckdeip±±∑ praathnaa daÜmbei ciahvia∑ | ?±mpÄÄ ?aakr±k nÜ∑ koorup pr±te?bat taam preahbaññat.

yoohaan 14:26 | b±∑rian seckdeipit haÜy thvÄÄ ?aoy c±±∑cam seckdeipit.

yoohaan 14:27 | thvÄÄ ?aoy mian ?aar±m n≥i seckdeisoksaan nÜ∑ lua∑loom.

yoohaan 16:13 | naenoam tÜo kan seckdeipit nÜ∑ b±∑haañ ?avei dael | nÜ∑ mook.

moroonai 10:5 | baÜk s±mdae∑ seckdeipit.

koo nÜ∑ s±± 45:57 | naenoam nÜ∑ kaapia pii kaab±mphoan.

niifai tii 2 31:18, koo nÜ∑ s±± 20:27, | lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ thlae∑ pii preah ciayoohaan 16;14 | preahvoobeidaa nÜ∑ preahyeesuu krih.

koo nÜ∑ s±± 42:16, 84:85, 100:5–8, luukaa 12:11–12 | kaadÄknoam piak n≥i kruu dael so?phiap riabsaa.

yoohaan 16:8 | skoal nÜ∑ kae lum?±± ?±mpÄÄbaab.

moroonai 10:8–17, koo nÜ∑ s±± 46:8–26, | pd±l ?±mnaoytian n≥i peahviññian b±±re?sot.koorinthooh tii 1 12 |

?aalmaa 10:17, 12:3, 18:16, 20, 32, 35, koo nÜ∑ | cuay daÜmbei s±∑keet rÜÜ mÄÄl khÄÄñ kumnit neakd±t≥i.s±± 63:41 |

koo nÜ∑ s±± 46:30, 50:29–30 | prab ?avei dael trov ?a?thi?thaan.

niifai tii 2 32:1–5, koo nÄ∑ s±± 28:15 | prab ?avei dael trov thvÄÄ.

niifai tii 1 10:22, ?aalmaa 18:35 | cuay monuh so?ca?ret ni?yiay ciamuay nÜ∑ | ?±mnaac nÜÄ setthi?±mnaac.

koo nÜÄ s±± 21:9, 100:8, yoohaan 15:26 | thlaeÄ pii seckdeipit.

niifai tii 2 31:17, ?aalmaa 13:12, niifai tii 3 27:20 | ?a?phi?saek nÜ∑ noam mook nÄv kaarumd±h baab.

niifai tii 1 2:16–17, niifai tii 2 33:1, ?aalmaa 24:8 | noam yook seckdeipit tÜo kan dua∑cet n≥i neaksdab.

niifai tii 1 1:1–3, ni?khamÄnea∑ 31:3–5 | b±∑kaÜn cumniañ nÜ∑ sa?mattha?phiap.

niifai tii 1 7:15, niifai tii 2 28:1, 32:7, | b±∑koab (cumruñ tÜo muk)?aalmaa 14:11, moomoon 3:16, ?eethÄÄ 12:2 | rÜÜ b±ñchob (b±nth±±y).

koo nÜÄ s±± 50:13–22 | teaÄ kruu tea∑ sÄh trov tae mian krÜh

koo nÜ∑ s±± 88:3, yoohaan 14:26 | pd±l ?aoy kaalua∑loom

||||

kno∑ kaachlaÜy c±mpuah s±mnua dael thaa “taÜ yÄÄ∑ ?aac skoal kaab±mphoh n≥i

preahviññian baan yaa∑ dooc mdec?” pr±thian Gordon B. Hinckley baan ?aan nÜo kno∑

moroonai 7:13, 16–17 haÜy b±ntoab mook look baan mian pr±sah thaa: “nuh kÜÜcia

kaasaaklb±±∑ nÜo peel dael ?avei ?avei trov baan ni?yiay nÜ∑ trov baan thvÄÄ. taÜ via

b±ñcoh b±ñcool monuh mneak ?aoy thvÄÄ l?±± ?aoy riikc±mraÜn ?aoy choo khpuah ?aoy

thvÄÄ ?avei dael trov ?aoy mian cet l?±± ?aoy mian cet s±bbo?r±h dae rÜÜ tee? nuh kÜÜ

cia preah viññian nei preah. . . .

“?avei dael noam ?aoy thvÄÄ l?±± kÜÜ mook pii preah. ?avei dael noam ?aoy thvÄÄ

?aakr±k kÜÜ moo pii ?aarak. . . . haÜy baÜ neak thvÄÄ ?avei dael trov haÜy baÜ neak ruÄh

k±mn±t c±mnam


120

k±mn±t c±mnam


120

nÜo kno∑ phlov dael trov neak nÜ∑ dÄ∑ nÜo kno∑ dua∑cet rob±h neak pii ?avei dael

preahviññian b±±re?sot k±mpu∑ ni?yiay mook kan neak.

“neak ?aac skoal kaab±mphoh pii preahviññian daoy ph±l phlae n≥i preahviññian—dael

b±mphlÜÜ dael saa∑ laÜ∑ dael viccÄmian nÜ∑ b±ñceak nÜ∑ lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ d∑knoam

yÄÄ∑ tÜokan kumnit dael pr±saÜ cia∑ nÜ∑ piak dael l?±± cia∑ nÜ∑ ?±mpÄÄ dael l?±± cia∑

nuh kÜÜ cia preahviññian n≥i preah” (Teachings of Gordon B. Hinckley, 260–61).

preah chlaÜy t±±b kaa?a?thi?thaan rob±h neak taam royea? kaab±mphoh kumnit nÜ∑

vi?vea?rÄna? phtoal khluan. taam royea? preahviññian b±±re?sot truÄ∑ nÜ∑ dÄknoam

neak nÜo kno∑ kaakhÄtkh±m svae∑rook rob±h neak nÜo peel dael neak b±∑rian d±mnÄ∑

l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ haÜy nÜo peel dael neak puÄ∑rÜ∑ sa?maacÜk dael min sov

sa?kam nÜ∑ neak phlah saasnaa thmei. keckaa rob±h neak kÜÜ daÜmbei ruÄhnÜo ?aoy

mian phiapsaks±m ?a?thi?thaan ?aoy baan ñÜkñoab nÜ∑ rian daÜmbei skoal nÜ∑ thvÄÄ

taam daoy klaahaan taam kaadÄknoam rob±h preahviññian.

pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññiankno∑ niam cia neakb±mraÜ rob±h preah?±mcah neak kÜÜ trov thvÄÄ keckaa rob±h

truÄ∑ nÜo kno∑ phlov rob±h truÄ∑ nÜ∑ ?±mnaac rob±h truÄ∑. neakphs±pphsaay saasnaa

khlah mian ?aar±m cÜa ceak thaa puakkee dÄ∑ pii robiab daÜmbei totual baan cookc≥y.

neakkhlah batb±∑ nÄv kaatukcet nuh. tuahbei cia yaa∑ naa k±± daoy soom c±±∑cam thaa

kaacÜa ceak nÜ∑ seckdeicumnÜa rob±h neak kua tae mian nÜo kno∑ preahkrih min m≥≥n

nÜo lÄÄ khluan ?ae∑ tee. pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian cia cia∑ nÜo lÄÄ teepkaos±l nÜ∑

sa?mattha?phiap phtoal khluan rob±h neak. tukcet nÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei d∑knoam

neak nÜo krup sthaana?phiap tea∑?±h n≥i keckaa rob±h neak. pyiakaarei yoosaeb smiit

baan b±∑rian thaa preahviññian kÜÜcia krÜh kno∑ kaab±∑rian nÜ∑ kaaphs±pphsaay:

kmian monuh naa mneak ?aac phsaay d±mnÄ∑ l?±± daoy kmian preahviññian tee“


“neak khlah trov baan hau nÜ∑ tae∑ta∑ daoy preahviññian n≥i vi?vea?rÄna? nÜ∑

pyiak±± haÜy cabphdaÜm phsaay dooc cia preahviññian pd±l ?aoy kee nÄv soo s±mlee∑

nÜ∑ tuah cia puakkee khsaoy tae puakkee trov baan puÄ∑rÜ∑ daoy preahceesdaa n≥i

preah” (pr±voat n≥i saasnaacak 4:538) .

“[yoosaeb smiit] b±ndaal ?aoy pd±l kaanaenoam c±mpuah krom ?≥≥ldÄÄ dael koamtroo

phsaay d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ s±∑k±t th∑uÄn nÜo lÄÄ puakkee pii kaacambac daÜmbei totual

baan preahviññian daÜmbei puakkee ?aac phsaay ciamuay nÜ∑ preahviññian b±±re?sot

dael baan b±ñcuun mook pii sthaan sua.” (History of the Church, 4:13).

nÜo k±mlo∑ sa?may pr±cum phaenÄkaakam cia ria∑ roal sa?pdaa nÜ∑ pr±cam th∑ai

rob±h neak neak nÜ∑ trovkaa sua s±mnua muulÄthaan khlah khlah cia ria∑ roal th∑ai—

tuah craÜn d±±∑ roal th∑ai (soom mÄÄl pr±?±b kaas∑ksaa preahkumpii dael mian dooc

khaa∑ kraom s±mrab kumruu n≥i s±mnua). coo svae∑ rook kaab±mphoh kumnit daÜmbei

chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnua tea∑nih kno∑ robiab dael skoal pii sthaana?phiap niimuay

niimuay. c±mlaÜy kuatae yook mook praÜ nÜo kno∑ phaenÄkaa rob±h neak. tae neak k±±

trov mian chantea? daÜmbei thvÄÄ taam preahviññian nÜ∑ phlahpdoo phaenÄkaa rob±h

neak nÜo peel dael min ?aac mÄÄl khÄÄñ ?aokah riikc±mraÜn.

coo sÄksaa kh±± kumpii dooc khaa∑ kraom nÜ∑ pi?caara?naa pii robiab dael kh±± kumpii

tea∑ nih chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnua s±mkhan s±mkhan tea∑ nih dael neak kuatae sua roal

th∑ai. coo pi?caara?naa pii saad±mnÄ∑ tea∑ nih via mian ?a?tha?n≥y s±mrab kaakhÄtkh±m

svae∑ rook rob±h neak peel pr±cum thvÄÄ phaenÄkaa nÜ∑ s∑ksaa phtoal khluan nÜ∑

ciamuay daikuu. ph±±∑ dae soom pi?caara?naa pii ?a?tha?n≥y n≥i s±mnua tea∑ nih nÜo

peel dael neak b±∑rian meerian ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy thvÄÄ kaata∑cet taam daan nÄv

k±mn±t c±mnam


121

k±mn±t c±mnam


121

kaata∑cet puÄ∑rÜ∑ sa?maacÜk thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam nÜ∑ thvÄÄkaa

ciamuay sa?maacÜk.


taÜ khñom kuatae tÜo k±nlae∑ naa?

heeleemin 10:17 koo nÜ∑ s±± 75:26–27koo nÜ∑ s±± 31:11 koo nÜ∑ s±± 79:1–2

taÜ khñom kuatae thvÄÄ ?avei?

niifai tii 1 4:6 koo nÜ∑ s±± 28:15niifai tii 2 32:2–5 koo nÜ∑ s±± 52:3–4

taÜ khñom kuatae ni?yiay ?avei?

niifai tii 2 33:1 koo nÜ∑ s±± 33:8–10 maathaay 10:19–20?aalmaa 5:43–46 koo nÜ∑ s±± 50:13–22 maakoh 13:11?aalmaa 11:22 koo nÜ∑ s±± 68:1–4 koorinthooh tii 1 2:4–5, 12–13heeleemin 5:18 koo nÜ∑ s±± 75:3–11 nikkhamÄnea∑ 4:10–12heeleemin 13:3–5 koo nÜ∑ s±± 100:5–8

taÜ khñom ?aac thvÄÄ ?aoy kaab±∑rian rob±h khñom praeprual tÜo taam seckdeitrovkaa n≥isaasnaakuÄnkaarei yaa∑ dooc mdec?

?aalmaa 12:7 niifai tii 3 17:2–3 koo nÜ∑ s±± 84:85?aalmaa 41:1 koo nÜ∑ s±± 71:1

taÜ kh±± preahkumpii muay naa dael khñom kua tae praÜ haÜy taÜ khñom kuatae praÜ tea∑nuh daoy robiab naa?

moosaay 18:19–20 koo nÜ∑ s±± 32:4 koo nÜ∑ s±± 71:1moosaay 27:35 koo nÜ∑ s±± 42:11–17 koo nÜ∑ s±± 80:4koo nÜ∑ s±± 18:32–36 koo nÜ∑ s±± 68:1–4 luukaa 24:13–32

piak n≥i kaadahtÜannÜo peel dael neak ?a?thi?thaan s±mrab

kaab±mphoh kumnit neak kuatae b±ñceak ?aar±m

rob±h neak. ?u?tiah±± priabthiab kaas±mrac cet

rob±h neak ciamuay nÜ∑ preahkumpii nÜ∑

kaab±∑rian n≥i pyiakaarei dael nÜo ruÄh. coo

praak±d thaa ?aar±m kÜÜ dooc knia nÜ∑ keckaa

dael neak mian ?u?tiah±± neak nÜ∑ min totual

vi?vea?rÄna? daÜmbei prab biiss±b nÜo kno∑

d±mb±n pii robiab dael koat kuatae dÄknoam

kno∑ kaahau b±mraÜ rob±h koat tee. pi?phiaksaa

kaas±mrac cet nÜ∑ d±mn±hsraay rob±h neak cia

muay nÜ∑ daikuu neakdÄknoam muÄnduÄl rÜÜ

pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak nÜo peel

dael s±mrum.

pr±tian Howard W. Hunter baan pd±l ?aoy

nÄv piak tuunÄmian nih: “khñom soom caek

caay piak tuunÄmian khlah khlah . . . khñom kit thaa baÜ yÄÄ∑ min pr±yat . . . yÄÄ∑ pr±hael

cia cabpdaÜm pyiayiam thvÄÄ ?aoy ?Ätthi?puÄl pit n≥i preahviññian n≥i preah?±mcah

mian leakkhana? klae∑klaay daoy kmian phiapsaks±m nÜ∑ ?attha?n≥y baok b±ñchaot.

baÜ mian phiapsaks±m yÄÄ∑

mian set totual vi?vea?rÄna?

s±mrab khluan rob±h yÄÄ∑

phtoal ?ovpuk mdaay s±mrab

kooncau nÜ∑ sa?maacÜk n≥i

saasnaacak nÜo kno∑ kaahau

b±mraÜ rob±h kee. tae set n≥i

vi?vea?rÄna? s±mrab neakd±t≥i

min m≥≥n cia kaatotual khoh

trov rob±h yÄÄ∑ tee.“

– PR∞THIAN JAMES E. FAUST“COMMUNION WITH THE HOLY SPIRIT,” ENSIGN, MAR. 2002, 4

k±mn±t c±mnam


122

khñom mian c±m∑±l nÜo peel dael kaa nih lec laÜ∑ nÄv kaarumcual cet yaa∑ khla∑ rÜÜ

tÜk phn≥≥k hoo mook kÜÜ smaÜ knia nÜ∑ voatta?mian n≥i preahviññian. pit praak±d nah

preahviññian n≥i preah?±mcah ?aac noam mook nÄv ?aar±m rumcual cet yaa∑ khla∑ daoy

mian tea∑ tÜkphn≥≥k tae kaab±∑haañ khaa∑ krau nuh min trov yuÄl cr±l±m ciamuay nÜ∑

voatta?mian n≥i preahviññian truÄ∑ phtoal laÜy” (The Teachings of Howard W. Hunter, 184).

preahviññian n≥i preah?±mcah tae∑tae b±mphlÜÜ.

vi?vea?rÄna? nÜ∑ b±tpi?saot khaa∑ viññian kÜÜ pi?sed. vi?vea?rÄna? nÜ∑ b±tpi?saot

khaa∑ viññian kuatae reaksaa phtoal khluan nÜ∑ lÄÄk mook pi?phiaksaa tae kno∑

sthaana?phiap s±mrum ponnoh. kno∑ niam cia neak phs±pphsaay saasnaa neak pr±hael dÄ∑

pii b±tpi?saot khaa∑ viññian cia∑ neak thloab mian pii mun nÜo kno∑ ciivit rob±h neak.

min proom coh caak kaalbua∑ daÜmbei ni?yiay daoy seerei ?±mpii b±tpi?saot tea∑ nih.

?≥≥ldÄÄ Boyd K. Packer baan tuunmian thaa: “khñom baan rian yaa∑ craÜn thaa

kaab±∑haañ b±tpi?saot khaa∑ viññian min mook c±mpuah yÄÄ∑ cia ñÜkñoab tee. baÜ

b±tpi?saot nuh mook b±tpi?saot nuh kÜÜ cia tuutÜo s±mrab sthaapa?naa kaadÄknoam

kaakae lum?±± rob±h yÄÄ∑. lÄÄkl≥≥∑ tae yÄÄ∑ trov baan hau daoy setthi?±mnaac dael

trÄmtrov daÜmbei thvÄÄ doocneh b±tpi?saot tea∑nuh min m≥≥n pd±l setthi ?aoy yÄÄ∑

daÜmbei tuunÄmian rÜÜ daÜmbei kae lum?±± d±l neak d±±t≥i tee.

“khñom k±± cÜa ph±±∑ dae thaa via min m≥≥n cia phiapchlaatv≥i tee daÜmbei b±nt±±

ni?yiay pii b±tpi?saot khaa∑ viññian dael min thoamÄdaa. b±tpi?saot tea∑nuh trov tae

kaapia thaereaksaa nÜ∑ caekcaay tae peel naa dael preahviññian b±mphoh neak ?aoy praÜ

b±tpi?saot tea∑ nuh daÜmbei pr±tian poo d±l neakd±t≥i” (Ensign, Jan. 1983, 53).


kaapÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian kÜÜ s±mkhan nah dael preah ?±mcah baan promian d±lyÄÄ∑ yaa∑ khla∑ kom pa?de?saet rÜÜ thvÄÄ ?aoy preahviññian caakceñ. taÜ neak rian ?aveikhlah ceñ pii saali?khÄt n≥i preahkumpii dooc khaa∑ kraom?

yaakob 6:8–9 moomoon 9:7–9 koo nÜ∑ s±± 11:25–26niifai 3 29:5–6 moroonai 10:7–8 thaesaaloonic tii 1 5:19–20


• ?a?thi?thaan ciamuay seckdeicumnÜa kaa?a?thi?thaan rob±h neak nÜ∑ trov baan chlaÜy.

• rian daÜmbei yuÄl skoal nÜ∑ thvÄÄ taam kaab±mphoh n≥i preahviññian.

• rian daÜmbei pÜ∑ tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei b±∑haañ neak k±nlae∑ dael trov tÜo ?aveidael trov thvÄÄ nÜ∑ ?avei dael trov ni?yiay.

• b±∑rian neakd±t≥i pii robiab daÜmbei skoal preahviññian.



• k±ttraa b±tpi?saot khaa∑ viññian rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo ti?nianuppa?voatrob±h neak. ?u?tiah±± chlaÜy nÜ∑ s±mnua dooc cia: taÜ khñom yuÄl ?avei muaypr±saÜ cia∑ dae rÜÜ tee nÜo peel dael khñom sÄksaa pii preahkumpii? taÜ khñommian ?aokaah min thoamÄdaa tÜo cuab noonaa mneak dael khñom ?aac caekcaaysaad±mnÄ∑ ciamuay dae rÜÜ tee? taÜ khñom trov baan pr±tian ?aoy daoy piaks±mdei daÜmbei ni?yiay nÜo peel dael khñom trovkaa dae rÜÜ tee? taÜ khñommian ?aar±m n≥i seckdeisr±lañ yaa∑ khla∑ s±mrab monuh dael khñom baan cuabdae rÜÜ tee? taÜ kaa?a?thi?thaan rob±h khñom baan chlaÜy t±±b dae rÜÜ tee?

• b±mbaek kr±daah ceñ cia pii koolaon. dak koolaon mkhaa∑ “?avei dael preah?±mcahbaan thvÄÄ” nÜ∑ koolaon mkhaa∑ tiat “?avei dael liihai nÜ∑ niifai baan thvÄÄ.”?aan rÜa∑ n≥i lee?aahoonaa nÜ∑ thnuu bak (niifai tii 1 16:9–30) rÜÜ rÜa∑ n≥i niifaisaa∑ s±mpÜo (niifay tii 1 17:7–16, 18:1–6). nÜo peel dael neak ?aan s±see nÄvprÜtte?kaa ceñ pii rÜa∑ nÜo kno∑ koolaon dael s±mrum. pi?caara?naa rÜa∑ ?aveidael ?aac b±∑rian neak ?±mpii ni?say n≥i kaab±mphoh kumnit.

• mÄÄl nÜo kno∑ siavphÜo ti?nianuppa?voat rob±h neak nÜ∑ svae∑ rook ?aokahdael neak trov baan dÄknoam daoy preahviññian rÜÜ b±tpi?saot n≥i kaatotualvi?vea?rÄna? rÜÜ ?±mnaoytian n≥i preahviññian phsee∑ phsee∑ tiat. kit ?±mpii peelveelia tiik±nlae∑ nÜ∑ haet ?avei b±tpi?saot tea∑nih kaÜt laÜ∑. taÜ neak mian baanthvÄÄ ?avei muay ceakleak daÜmbei riabc±m khluan rob±h neak s±mrab b±tpi?saotdoocnoh tee? taÜ preahh±h rob±h preah?±mcah baan b±∑haañ yaa∑ dooc mdecnÜo kno∑ b±tpi?saot nih? taÜ neak mian ?aar±m dooc mdec? taÜ neak ?aacthvÄÄ ?avei daÜmbei totual baan b±tpi?saot sr±dia∑ knia nih? coo c±±∑cam thaab±tpi?saot tea∑ nih ?aac cuay neak skoal nÜ∑ totual preahviññian md±±∑ tiat.

• preahkumpii keckaa n≥i puaksaaveak nÜo kno∑ preahkumpii biib trov baan hau thaa:“preahkumpii n≥i keckaa puaksaaveak n≥i preahviññian b±±re?sot taam royea?saaveak.” coo ?aan cumpuuk tbal rÜa∑ n≥i preahkumpii keckaa n≥i puaksaaveaknÜ∑ puÄnyuÄl haet ?avei c±mn±±∑ cÄÄ∑ nih trÄmtrov. svae∑ rook ph±htaa∑daÜmbei b±ñceak pii kaapuÄnyuÄl rob±h neak.

• sÄksaa nÜ∑ pi?caara?naa nÄv d±mboonmian dooc khaa∑ kraom. taÜ d±mboonmiannuh ?aac ?a?nu?voat nÜo kno∑ sa?kamma?phiap phs±pphsaay pr±cam th∑airob±h neak baan yaa∑ doocmdec?

“prab b±±∑p?oon proh ?aoy b±ntiab khluan nÜ∑ smohtr±∑ nÜ∑ praak±d kno∑kaathvÄÄ taam preahviññian n≥i preah?±mcah dael preahviññian nÜ∑ dÄknoampuakkee trÄmtrov. coo pr±yat haÜy min ∑iak ceñ pii s±mlee∑ tooc rohia∑ s±mlee∑tooc rohia∑ nÜ∑ b±∑rian puakkee pii ?avei dael trov thvÄÄ nÜ∑ tiik±nlae∑ daeltrov tÜo s±mlee∑ tooc rohia∑ nÜ∑ noam mook nÄv ph±l phlae n≥i nokoo. prabd±l b±±∑ p?oon proh ?aoy reaksaa dua∑cet rob±h kee baÜk c±mh±± c±mpuahphiappit praak±d daÜmbei nÜo peel dael preahviññian b±±re?sot yia∑ mook kanpuakkee dua∑cet rob±h kee nÜ∑ triam leakkhana? cia srac daÜmbei totualpreahviññian. puakkee ?aac dÄ∑ pii preahviññian n≥i preah?±mcah khoh piiviññian phsee∑ phsee∑ tea∑?±h—preahviññian nÜ∑ khsÄb prab seckdeisoksaannÜ∑ seckdei?±mn±± tÜo kno∑ dua∑ prolÜ∑ rob±h puakkee preahviññian nÄ∑yook ceñ nÄv ?aar±m pyiabaat toosa? kaalumbaak nÜ∑ ?aarak ceñ pii dua∑cetrob±h kee nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa tea∑muul rob±h kee kÜÜ daÜmbei thvÄÄl?±±” (d±±k sr±∑ ceñ pii Juvenile Instructor, 19 July 1873, 114).

pyiakaarey yoosaeb smiit baan caekcaay nÄv d±mboonmian nih tÜokan BrighamYoung nÜo kno∑ so?ben cit bei chnam bontoab pii seckdeislab rob±h yoosaebsmiit. baÜ neak cia Brigham Young haÜy totual d±mboonmian nih taÜ neak nÜ∑thvÄÄ ?avei?


123

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

• sÄksaa ?aalmaa 33:1–12, 34:17–29, 38. taÜ s±mnua ?avei dael ?aalmaa k±mpu∑chlaÜy? (rumlÜk laÜ∑ viñ ?aalmaa 33:1–2). tau ?aalmaa baan chlaÜy s±mnuatea∑ nih daoy robiab naa? taÜ kaa?ah?aa∑ ?avei dael koat baan b±ñceak thaapreah lÜÜ nÜ∑ chlaÜy kaa?a?thi?thaan?

• preah?±mcah baan s±nyaa thaa preahviññian nÜ∑ dÄknoam yÄÄ∑ taam vi?thiis±mkhan s±mkhan cia craÜn. nÜo peel dael neak ?aan saad±mnÄ∑ dooc khaa∑kraom daÜmbei skoal pii titthe?phiap n≥i keckaa rob±h neak dael trovkaakaadÄknoam n≥i preahviññian. taÜ preahbaññat nÜ∑ kaas±nyaa nÜo kno∑preahkumpii mian ?atha?n≥y s±mrab kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ ciamuaydaikuu rob±h neak yaa∑ naa khlah? s±mrab kaapr±cum muÄnduÄl s±nni?sÄtzoon kaab±mraÜ pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ s±mrab kaapr±cum phsee∑ phsee∑tiat ?avei khlah?

kaa?a?thi?thaan

niifai tii 3 19:24 koo nÜ∑ s±± 46:30koo nÜ∑ s±± 50:30 room 8:26

kaadÄknoam kaapr±cum

moroonai 6:9 koo nÜ∑ s±± 20:45 koo nÜ∑ s±± 46:2

kaas±see

koo nÜ∑ s±± 9:9 koo nÜ∑ s±± 47:4 koo nÜ∑ s±± 124:4koo nÜ∑ s±± 24:6 koo nÜ∑ s±± 104:81 moosee 6:6

• coo ?aan sali?khÄt kh±± kumpii dooc khaa∑ kraom (book ruam tea∑ kan kbaalrÜa∑ tea∑ nih).

koo nÜ∑ s±± 60:1–5 koo nÜ∑ s±± 61:1–4, 21–22 koo nÜ∑ s±± 62:4–8

nÜo kno∑ d±mnaÜ rÜa∑ nih taÜ ?avei s±mkhan c±mpuah preah?±mcah?

taÜ ?avei dael min s±mkhan c±mpuah preah?±mcah?

pi?caara?naa seckdeithlae∑ dooc khaa∑ kraom daoy ?≥≥ldÄÄ Dallin H. Oaks:

“[monuh mneak ?aac mian] b±mn±±∑ yaa∑ khla∑ daÜmbei totual baankaadÄknoam pii preahviññian n≥i preah?±mcah tae . . . phiap min chlaatv≥ipuÄ∑riik b±mn±±∑ praathnaa nuh d±l c±mnoc muay dael trov baan dÄknoamnÜo kno∑ krup rÜa∑ tea∑?±h. b±mn±±∑ praathnaa daÜmbei totual baankaadÄknoam daoy preah?±mcah kÜÜcia k±mla∑ tae via trovkaa cooruam daoykaayuÄldÄ∑ thaa preahvoobeidaa sua baan pd±l ?aoy nÄv kaas±mrac cet ciacraÜn s±mrab kaacrÄÄhrÄÄh phtoal khluan rob±h yÄÄ∑. kaathvÄÄ kaas±mraccet phtoal khluan kÜÜ cia thuÄnthian muay n≥i kaariikc±mraÜn rob±h yÄÄ∑ daelmian n≥y cia b±tpi?saot nÜo kno∑ ciivit room≥≥∑ slab. monuh dael pyiayiamphlahpdoo nÄv kaas±mrac cet tea∑ ?±h c±mpuah preah?±mcah nÜ∑ sooms±mrab vi?vea?rÄna? nÜo kno∑ krup kaacrÄÄhrÄÄh tea∑ ?±h chab chab nÜ∑thleak kno∑ kaala?teesa? muay dael kee ?a?thi?thaan s±mrab kaadÄknoamhaÜy min totual c±mlaÜy. ?u?tiah±± rÜa∑ nih doc cia kaakaÜt laÜ∑ kno∑ kaakaala?teesa? cia craÜn dael kaacrÄÄhrÄÄh min mian d±mlai rÜÜ kaacrÄÄrÄÄhkÜÜ min ?aac totual skoal baan.

“yÄÄ∑ kua tae sÄksaa pii rÜa∑ nÜo kno∑ kumnit rob±h yÄÄ∑ daoy kaapraÜkaapi?caara?naa lÄÄ ?±mnaac n≥i neakb±∑kaÜt rob±h yÄÄ∑ dael mian nÜo ciamuayyÄÄ∑. b±ntoab mook yÄÄ∑ kua ?a?thi?thaan s±mrab kaadÄknoam nÜ∑ pr±prÜttaam nÜo peel dael yÄÄ∑ totual ?aar±m nuh. baÜ yÄÄ∑ min totual kaadÄknoamyÄÄ∑ kua tae thvÄÄ taam kaavi?nicchay d±± pr±saÜ rob±h yÄÄ∑. monuh dael miancet mianea? kno∑ kaasvae∑ rook kaadÄknoam daoy vi?vea?rÄna? nÜo kraom?±mnaac dael preah?±mcah min baan crÄÄhrÄÄh daÜmbei dÄknoam yÄÄ∑ ?aacpraÜ c±mlaÜy dael pr±dit ceñ pii cet rob±h kee rÜÜ kumnit viacvee rÜÜ puakkeepr±hael cia totual vi?vea?rÄna? taam royea? ruub ?aarak n≥i vi?vea?rÄna? klae∑klaay.” (“Our Strengths Can Become Our Downfall,” Ensign, Oct. 1994, 13–14).


124

k±mn±t c±mnam

taÜ tumneaktumnoo∑ rovia∑ kaathvÄÄ taam kaavi?nicchay phtoal khluan rob±hneak nÜ∑ kaapÜ∑ tÜo lÄÄ preahviññian cia ?avei?


• ni?yiay ?±mpii kaa?a?thi?thaan dael neak baan thvÄÄ kno∑ niam cia daikuu. taÜkaa?a?thi?thaan nuh trov baan dÄknoam daoy preahviññian b±±re?sot rÜÜ? taÜneak baan totual c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h neak dae rÜÜ tee? peeldael neak ?a?thi?thaan kno∑ niam cia daikuu taÜ neak mian:

– cumnÜa thaa preah nÜ∑ pd±l ?aoy neak ?avei dael neak soom s±mrabkaaso?ca?ret dae rÜÜ tee?

– totual skoal nÜ∑ thlae∑ ?±mn±±kun s±mrab c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaanrob±h neak dae rÜÜ tee?

– ?a?thi?thaan s±mrab monuh tuutÜo daoy hau chmuah mneak mneak nÜ∑pi?caara?naa tÜo lÄÄ seckdeitrovkaa rob±h kee dae rÜÜ tee?

– ?a?thi?thaan ?aoy knia tÜo viñ tÜo mook nÜ∑ s±mrab kaanaenoam piipreahviññian dae rÜÜ tee?

– totual c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h neak dae rÜÜ tee?

pi?phiaksaa ciamuay daikuu pii robiab dael neak nÜ∑ svae∑ rook preahviññian?aoy rÜttae ?±h pii dua∑cet.

• pi?phiaksaa pii vi?thii khoh khoh knia dael monuh baan pi?poania pii ?Ätthi?puÄln≥i preahviññian b±±re?sot. s±see piak ?a?thibbaay dael saasnaakuÄnkaarei baanni?yiay ?±mpii b±tpi?saot dael baan totual preahviññian nÜo kno∑ kaasÄksaa d±mnÄ∑l?±± nÜ∑ kaapyiayiam daÜmbei reaksaa kaata∑cet. taÜ neak ?aac cuay neakd±±t≥iskoal pii ?Ätthi?puÄl d±± pi?sed nih baan yaa∑ dooc mdec? taÜ neak ?aacciahvia∑ pii kaakrubkroo∑ nih daoy robiab naa nÜo peel dael neak thvÄÄ doocneh?

• pi?caara?naa nÜ∑ pi?phiaksaa pii piak d±mboonmian khaa∑ kraom nih dael?a?nu?voat c±mpuah neak: “neak min ?aac b±∑kh±m rÜa∑ khaa∑ viññian tee. dooccia piak b±∑koab b±∑khetb±∑kh±m b±ñcia kaakiabs±∑k±t tiamtia min baan pi?poanianÄv ?aeka?set rob±h yÄÄ∑ ciamuay nÜ∑ preahviññian tee. neak min ?aacb±∑khetb±∑kh±m preahviññian daÜmbei chlaÜy t±±b dooc cia neak min ?aacthvÄÄ ?aoy s±ndaek mian puÄnlook rÜÜ sut ?aoy ñoah mun peel k±mn±t nuh tee.neak ?aac b±∑kaÜt pa?re?yaakaah daÜmbei ceñcÄm riik luutloah beibac nÜ∑ kaapiatae neak min ?aac b±∑khÄtb±∑kh±m rÜÜ b±∑koab: neak trov ruÄ∑cam kaariikluutloah” (Boyd K. Packer “The Candle of the Lord,” Ensign, Jan. 1983, 53).

• pi?phiaksaa nÄv kaa?a?thibbaay dooc khaa∑ kraom nÜ∑ robiab dael koolkaatea∑ nih ?aac phlahpdoo tea∑ kaa?a?thi?thaan nÜ∑ keckaa rob±h neak. taÜkaa?a?thi?thaan rob±h neak mian ?Ätthi?puÄl lÄÄ phaenÄkaa kaadak kooldaukeckaa nÜ∑ sa?kamma?phiap roal th∑ai rob±h neak yaa∑ dooc mdec?

“?±mpÄÄ rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑ kaavoahv≥≥∑ d±± thom kÜÜcia lattha?ph±l pii kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑. kaathvÄÄ kaa?a?thi?taan sa?kamma?phiap kaasomd±± trÄmtrov rob±h yÄÄ∑ mian pr±setthi?phiap tÜo lÄÄ phaenÄkaa so?ca?ret n≥ikaadÄknoam rob±h yÄÄ∑” (Bruce R. McConkie “Why the Lord Ordained Prayer,”Ensign, Jan. 1976, 12).

“kaa?a?thi?thaan daoy sm±h b±ñceak thaa nÜo peel dael neak som s±mrabpooc≥y rÜÜ kunÄthoa yÄÄ∑ kua khÄtkh±m prÄ∑prae∑ daÜmbei totual baan pooc≥ynÜ∑ khÄth±m prÄ∑prae∑ daÜmbei totual baan kunÄthoa” (David O. McKay, Secretsof a Happy Life, 114–15).

“sua d±l [preah] ?aoy dak neak nÜo k±nlae∑ dael truÄ∑ c±∑ ?aoy neak nÜo nÜ∑prab neak ?avei dael truÄ∑ c±∑ ?aoy neak thvÄÄ nÜ∑ totual ?aar±m thaa neak?aac thvÄÄ via baan” (Brigham Young, Discourses of Brigham Young, sel. JohnA. Widtsoe. [1954], 46).


125

k±mn±t c±mnam


• b±∑haañ meerian muay kno∑ kaapraÜ phiasaa s±mrum nÜ∑ koorup nÜo kno∑kaa?a?thi?thaan rob±h neak.

• nÜo peel s±mrum ?aoy neakphs±pphsaay caekcaay rÜa∑ rÜÜ b±tpi?saot daelpuakkee baan sdab nÜo kno∑ kaapr±cum kaathlae∑ sakkheyÄphiap kno∑ peelthmei thmei b±tpi?saot n≥i kaab±∑rian rÜÜ kooldau phsee∑ phsee∑ tiat. rÜa∑ nÜ∑b±tpi?saot khaa∑ viññian dael monuh d±t≥i tiat prab neak ?aac cuay neak?a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜ∑ skoal thaa ?Ätthi?puÄl n≥i preahviññian kÜÜthom tuuliay nÜ∑ trov baan b±∑haañ cia ñÜkñoab.

• b±∑haañ ?±mn±±kuÄn c±mpuah kaas±mdae∑ n≥i preahh±h rob±h preah?±mcahnÜo kno∑ keckaa rob±h neak (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 59:21). pi?phiaksaa piikaab±∑haañ ?±mn±±kuÄn cuay neak mÄÄl khÄÄñ c±mnoc tooc tae cia robiab d±±ceakleak muay dael preah?±mcah pr±tian pooc≥y d±l neak (soom mÄÄl ?eethÄÄ 3:5).

• sua neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy thvÄÄ kaani?yiay ?±mpii peesa?ka?kam nÜ∑preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot.

• sua d±l neak phlah saasnaa thmei ?aoy ni?yiay ?±mpii robiab dael puakkee totual?Ätthi?puÄl daoy preahviññian kno∑ niam cia saasnaakuÄnkaarei mneak.


• taam peel veelia dael ?aac thvÄÄ tÜo baan sua neakphs±pphsaay saasnaa s±seeb±tpi?saot khaa∑ viññian nÜo kno∑ s±mbot pr±cam sapdaa rob±h kee tÜokan neak.

• nÜo kno∑ kaas±mphiah taam peel veelia dael ?aac thvÄÄ tÜo baan suaneakphs±pphsaay saasnaa ?±mpii kaa?a?thi?thaan nÜo peel prÜk nÜ∑ peell∑iac rob±h kee. sua puakkee baÜ kaa?a?thi?thaan rob±h kee kÜÜ mian?attha?n≥y c±mpuah puakkee.

• sua neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay pii robiab dael puakkee cuay d±lsaasnaakuÄnkaarei rob±h kee totual ?aar±m nÜ∑ skoal preahviññian.

• taam dael peel s±mrum ni?yiay pii tumneak tumnoo∑ ciamuay neakphs±pphsaaysaasnaa pii robiab dael neak totual vi?vea?rÄna? nÜo peel mian kaaphlahpdood±mb±n c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa dael min koorup pr±te?bat rÜÜtrovkaa koollatthi? daÜmbei b±∑rian.


126

5 preahkumpii moomoon

127

k±mn±t c±mnamtaÜ tuaniatii rob±hpreahkumpii moomoonkÜÜ cia ?avei?


• taÜ preahkumpii moomoon kÜÜcia muulÄthaan n≥i saasnaa rob±h yÄÄ∑ yaa∑ dooc mdec dae?

• taÜ preahkumpii moomoon chlaÜy s±mnua thom thom khaa∑ prolÜ∑ viññian rob±h monuhdaoy robiab naa?

• taÜ haet ?avei baan cia preahkumpii moomoon mian ?Ätthi?puÄl yaa∑ khla∑ nÜo kno∑ kaaphlahsaasnaa doocneh?

• taÜ khñom kua praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei s±∑ seckdeicumnÜa nÜ∑ cuay monuhphsee∑ tiat ?aoy khÄt kantae cit preah daoy robiab naa?

• taÜ haet ?avei k±± seckdeis±nyaa nÜo kno∑ moroonai 10:3–5 s±mkhan nÜo kno∑ keckaaneakphs±pphsaay saasnaa?

preahkumpii moomoon kÜÜcia ph±htaa∑ d±± mian ?Ätthi?puÄl ?±mpii teevÄphiap n≥i

preahkrih. preahkumpii k±± cia ph±htaa∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ taam royea? pyiakaarei

yoosaeb smiit ph±±∑ dae. phnaek s±mkhan muay n≥i kaaphlah saasnaa kÜÜcia kaatotual

saaksei muay mook pii preahviññian b±±re?sot thaa preahkumpii moomoon pit. kno∑

niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak neak trov tae mian tiib±ntoal khluan cia mun

sen thaa preahkumpii moomoon pit. tiib±ntoal nih ?aac noam tÜo kan seckdeicumnÜa

rÜ∑moam nÜ∑ khcoabkhcuan nÜo kno∑ ?±mnaac n≥i preahkumpii moomoon ?±mlo∑ peel

thvÄÄ kaa n≥i kaaphlah saasnaa. coo mian tumnuk cet thaa preahviññian b±±re?sot nÜ∑

thvÄÄ tiib±ntoal tÜo kan monuh krub ruub dael ?aan nÜ∑ pi?caara?naa preahkumpii

moomoon haÜy sua d±l preah baÜ preahkumpii nih pit daoy cet sm±hs±± daoy ceeta?naa

pit daoy mian seckdeicumnÜa cÜa d±l preahkrih. saaksei n≥i preahviññian b±±re?sot nih

kua tae phdaot yaa∑ s±mkhan nÜo kno∑ kaab±∑rian rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


128

preahkumpii moomoon kÜÜcia muulÄthaan n≥i saasnaa rob±h yÄÄ∑pyiakaarei yooseab smiit b±∑rian thaa preahkumpii moomoon

kÜÜ cia “muulÄthaan n≥i saasnaa rob±h yÄÄ∑” (boppea?ka?

thaa preahkumpii moomoon). nÜo kno∑ ?aokah phsee∑

phsee∑ tiat look mian pr±sah thaa: “baÜ d±±k preahkumpii

moomoon nÜ∑ vi?vea?rÄna? ceñ taÜ saasnaa rob±h yÄÄ∑ nÜo

?ae naa? yÄÄ∑ kmian saasnaa tee” (History of the Church, 2:52).

thaev tvia kÜÜ cia ra?ca?naas±mpoan sthaapa?tya?kam d±±

rÜ∑moam muay dael thvÄÄ laÜ∑ mook pii b±mnaek chÄÄ dael

daktruat lÄÄ knia. b±mnaek k±ndaal dael cia se?laa kuÄnlÜh cia thoamÄdaa mian tumhum

thom cia∑ chÄÄ phsee∑ tiat haÜy dak bÄt ciamuay nÜ∑ thm±± phsee∑ tiat nÜo nÜ∑ k±nlae∑.

nÜo peel yoosaeb smiit baan hau preahkumpii moomoon thaa “se?laa kunlÜh n≥i saasnaa

rob±h yÄÄ∑” look b±∑rian thaa preahkumpii moomoon phcoab saasnaa rob±h yÄÄ∑ ciamuay

knia. pr±thian Ezra Taft Bensen mian pr±saah thaa preahkumpii moomoon kÜÜ cia se?laa

kuÄnlÜh taam robiab bei yaa∑:

saaksei n≥i preahkrih. “preahkumpii moomoon kÜÜcia muulÄthaan nÜo kno∑ saaksei rob±h

yÄÄ∑ c±mpuah preahyeesuu krih dael truÄ∑ phtoal cia krÜh n≥i ?avei ?avei tea∑ ?±h dael

yÄÄ∑ thvÄÄ. preahkumpii moomoon thvÄÄ cia saaksei ?±mpii ta?tha?phiap pit rob±h truÄ∑

daoy ?±mnaac nÜ∑ seckdeis±bbo?r±h.”

koollatthi? p≥ñl≥ñ. preah?±mcah phtoal mian preahb±ntuul thaa preahkumpii moomoon

mian nÄv ‘seckdeipit peñleñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± d±± p≥ñl≥ñ n≥i preahyeesuu krih’ (soom mÄÄl

koo nÜ∑ s±± 20:9.) . . . nÜo kno∑ preahkumpii moomoon yÄÄ∑ nÜ∑ rook baan seckdeipit

peñleñ n≥i koollatthi tea∑laay dael cia d±mrovkaa s±mrab seckdeis±∑kruah rob±h yÄÄ∑.

haÜy koollatthi? tea∑nuh baan b±∑rian yaa∑ cbahloah haÜy yaa∑ saamañ daÜmbei ?aoy

ko?maa ?aac rian yuÄl ?±mpii robiab n≥i seckdeis±∑kruah nÜ∑ kaalÄÄk d±mkaÜ∑.“

muulÄthan krÜh n≥i tiib±ntoal. “dooc cia klao∑ tvia trov

bakbaek baÜsencia se?laa kunlÜh rÜÜ moolÄthaan trov

d±±k ceñ dooc knia nih dae saasnaacak nÜ∑ choo rÜÜ rolum

coh daoysaa secdeipit p≥ñl≥ñ n≥i preahkumpii moomoon.

puakkee sa?trov rob±h saasnaacak yuÄl yaa∑ cbah ±mpii

rÜa∑ nih. nih kÜÜcia muulÄhaet dael puakkee pyiayiam yaa∑

khla∑ nÜ∑ yuu ?±∑vae∑ daÜmbei b±∑haañ thaa preahkumpii

moomoon min pit baÜsencia preahkumpii moomoon ?aac

trov b±∑khooc ketyaanu?phiap nuh pyiayiam yoosaeb smiit

nÜ∑ trov b±∑khooc dae. doocneh haÜy tÄÄb yÄÄ∑ ?ah?aa∑

c±mpuah koonsao boppaccÜta?phiap nÜ∑ vi?vea?rÄna?

nÜ∑ saasnaacak dael baan sdaa laÜ∑ viñ. pontae kno∑

leakkhana? nih baÜ preahkumpii moomoon pit—haÜy

monuh roab lian neak paccopb±n nih baan thvÄÄ b±ntoal thaa puakkee mian saaksei n≥i

preahviññian thaa preahkumpii moomoon kÜÜ pit yaa∑ praak±d—doocneh monuh mneak

mneak trovtae totual yook nÄv kaa?ah?aa∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ ?avei ?avei tea∑ ?±h

dael mian coab teak too∑ nÜ∑ preahkumpii moomoon ph±±∑ dae” (A Witness and a Warning

[chnam 1988], 18–19).

preahkumpii moomoon trov baan pr±mool pdom ciamuay nÜ∑ preahviññian kÜÜcia

pr±phup d±± mian ?Ätthi?puÄl b±mphot rob±h neak nÜo kno∑ kaaphlah saasnaa.

se?laa kunlÜh

k±mn±t c±mnam


129

preahkumpii moomoon kÜÜ cia kumpii d±± trÄmtrov b±mphot cia∑ kumpii nia nia tea∑

?±h nÜo lÄÄ phaendei nih (soom mÄÄl boppea?ka?thaa preahkumpii moomoon). kumpii

moomoon b±∑rian ?±mpii koollatthi? n≥i preahkrih yaa∑ cbah cia pi?seh nÜo kno∑

meerian dael neak b±∑rian saasnaakuÄnkaarei. soom praÜ kumpii moomoon cia pr±phop

d±± s±mkhan s±mrab kaab±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. nÜo khaa∑ kraom

nih kÜÜcia kumruu n≥i seckdeipit dael baan b±∑rian yaa∑ cbah nÜo kno∑ preahkumpii

moomoon dael neak nÜ∑ b±∑rian d±l saasnaakuÄnkaarei

?aeka?saa yoo∑

niifai tii 1 12–14niifai tii 2 3; 26–29moosaay 18

niifai tii 2 2; 9moosaay 3; 15?almaa 12; 40–42

niifai tii 2 31–32niifai tii 3 11; 27

niifai tii 3 11:22–28; 18moronai 2–6

koollatthi?

kaakb±t saasnaa, kaasdaa laÜ∑ viñ,yoosaeb smiit, setthi?±mnaacbappaccita?phiap

“phaenÄkaa d±± mohe?mia n≥i preah d±±nÜo ?±hkaal cianic”ruam mian tea∑kaathleak n≥i look ?adaam d±∑vaay thuankaaruÄh laÜ∑ viñ nÜ∑ kaacumnumcumreah.

cumnÜa nÜo kno∑ preahkrih kaapraecetpi?thii boncromuctÜk ?±mnaoytian ciapreahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaasuutroamtii b±mphot.

pi?thiikaa tea∑laay mian dooc cia pi?thiiboncromuctÜk pi?thiib±ñceak pi?thiitae∑ta∑ boppaccÜt?phiab nÜ∑ pi?thiipr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk.

meerian neakphs±pphsaaysaasnaa

saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥ipreahyeesuu krih

phaen∑kaa n≥iseckdeis±∑kruah

d±mnÄ∑ l?±± n≥ipreahyeesuu krih

b±tbaññat kretvi?n≥y nÜ∑pi?thiikaa tea∑laay


coo s±see c±mlaÜy c±mpuah s±mnua tea∑laay dooc khaa∑ kraom nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraakno∑ kaasÄksaa rob±h neak:

• taÜ kaasÄksaa preahkumpii moomoon mian ?Ätthi?puÄl c±mpuah tiib±ntoal rob±h neak doocmdec khlah ?±mpii preahyeesuu krih?

• taÜ neak ?aac praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei cuay puÄ∑rÜ∑ tiib±ntoal rob±h neakd±t≥idaoy robiab naa?


taÜ preah?±∑ s±∑kruah mian preahb±ntuul ?avei khlah ?±mpii preahkumpii moomoon?

koo nÜ∑ s±± 1:29 koo nÜ∑ s±± 19:26–27 koo nÜ∑ s±± 42:12koo nÜ∑ s±± 3:19–20 koo nÜ∑ s±± 20:5–16 moosee 7:62koo nÜ∑ s±± 17:6 koo nÜ∑ s±± 33:16

k±mn±t c±mnam


130

preahkumpii moomoon thvÄÄ tiib±ntoal?±mpii preahkrih

koolb±mn±±∑ s±mkhan n≥i preahkumpii moomoon

kÜÜ daÜmbei phlah kumnit monuh tea∑?±h ?aoy

cÜa thaa preahyeesuu kÜÜ cia preahkrih (som mÄÄl

tumpoa c±mn±±∑ cÄÄ∑ n≥i preahkumpii moomoon).

preahkumpii moomoon thvÄÄ tiib±ntoal ?±mpii

preahkrih daoy ?ah?aa∑ pii ta?tha?phiap n≥i ciivit

peesa?ka?kam nÜ∑ preahceesdaa rob±h truÄ∑.

preahkumpii moomoon b±∑rian koollatthi? pit

?±mpii d±∑vaay thuan—krÜh s±mrab phaenÄkaa

n≥i seckdeis±∑kruah. neak tea∑ ponmaan dael baan

s±see trov baan kaapia nÜo kno∑ preahkumpii

moomoon baan khÄÄñ preahkrih daoy phtoal.

b±±∑proh rob±h yaareed niifai nÜ∑ yaakob baan

khÄÄñ preahkrih mun ciivit truÄ∑ nÜo lÄÄ phaendei.

look moomoon nÜ∑ look moroonai baan khÄÄñ

preahkrih mian preahcuÄn ruah laÜ∑ viñ. lÄÄh pii nuh tÜo tiat monuh yaa∑ craÜn mian

voatta?mian ?±mlo∑ peel dael preah?±∑ s±∑kruah b±∑rian khlei khlei tae cia kaab±mraÜ

pr±k±±b daoy preahceesdaa nÜo kno∑ cÜmnaom puak sah niifai (soom mÄÄl niifai tii 3

11–28). neak tea∑laay naa dael skoal rÜÜ min skoal toal tae s±h ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah

nÜ∑ mook skoal truÄ∑ taam kaa?aan nÜ∑ pi?caara?naa nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii

preahkumpii moomoon.

tiib±ntoal n≥i preahkumpii moomoon ?ah?aa∑ b±nthaem ?±mpii preahkumpii biib thaa

preahyeesuu kÜÜcia preahriaca?botraa n≥i preah tae muay kuÄt nÜ∑ cia preah?±∑ s±∑kruah

n≥i pi?phuplook. nÜo peel neak b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± d±± p≥ñl≥ñ n≥i preahyeesuu krih neak

nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal cia rÜay rÜay ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah nÜ∑ preah praohluah n≥i

pi?phuplook. daoy ?±mnaac n≥i preahviññian b±±re?sot neak nÜ∑ thvÄÄ cia saaksei thaem

tiat ?±mpii seckdeipit d±± p≥ñl≥ñ n≥i saali?khÄt nih.

ruub

phia

p d±

±k c

eñ p

ii C

. Har

risio

n C

onro

y C

o., I

nc. h

aam

th±±

t c±m

l±±∑

.


taÜ muulÄhaet ?avei khlah dael pyiakaarei kno∑ preahkumpii moomoon pr±kuÄl b±ñciipr±voat rob±h puak koat?

niifai tii 1 6:4–6 niifai tii 2 33:13–15 piak s±md≥i n≥i moomoon 1:3–8niifai tii 1 9:3–5 yaakob 1:4–7 ?aalmaa 37:2, 14niifai tii 2 4:15–16 yaakob 4:1–6, 12 niifai tii 3 5:14–15niifai tii 2 25:23–29 ?eenoh 1:13 moomoon 8:35niifai tii 2 26:15–16 yaarom 1:2 koo nÜ∑ s±± 3:16–20niifai tii 2 29:11–14 ?aomnai 1:25–26 koo nÜ∑ s±± 10:46–48

preahkumpii moomoon nÜ∑ preahkumpii biib koamtroo knia tÜo viñ tÜo mookcumnÜa rob±h monuh ?±mpii preahkumpii biib kÜÜ khoh khoh knia yaa∑ khla∑.

monuh khlah cÜa thaa preahkumpii biib kÜÜ l?±± ?Ätkhc±h tea∑ sro∑ kmian k±mhoh haÜy

kumpii tae muay kuÄt dael yÄÄ∑ trovkaa daÜmbei baan s±∑kruah. neakd±t≥i tiat kit thaa

preahkumpii biib kÜÜ cia kaasÄksaa ?aks±±sah d±± mian d±mlai pontae puakkee pa?de?saet

k±mn±t c±mnam


131

thaa preahkumpii biib kÜÜ cia phoahtaa∑ n≥i teevÄphiap rob±h preahkrih nÜ∑

?apphuuta?haet rÜÜ vi?vea?rÄna? daoy phtoal mook pii preah. monuh khlah crÄÄhrÄÄh

min ?aÜpÄÄ ?±mpii kumpii biib haÜy neakd±±t≥i tiat min dael baan khÄÄñ preahkumpii

biib rÜÜ mian ?aokah daÜmbei ?aan baan md±±∑ laÜy.

puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy “cÜa thaa preahkumpii kÜÜcia preah b±ntuul rob±h preah

baÜsencia baan b±±kprae tremtrov yÄÄ∑ k±± cÜa dae thaa siavphÜo moomoon kÜÜcia

preahb±ntuul preah ph±±∑ dae” (miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:8). preahkumpii moomoon

min pr±kuat nÜ∑ preahkumpii biib tee preahkumpii moomoon koamtroo preahkumpii biib

haÜy dahtÜan yÄÄ∑ ?aoy ?aan preahkumpii biib nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal ?±mpii seckdeipit

p≥ñl≥ñ n≥i saali?khÄt rob±h preahkumpii biib. neak kuatae praÜ preahkumpii moomoon

nÜ∑ preahkumpii biib daÜmbei koamtroo knia tÜo viñ tÜo mook.

preahkumpii moomoon ni?yiay ?±mpii seckdeisaññaa pii bo?raan dael preah baan thvÄÄ

ciamuay nÜ∑ kooncau rob±h truÄ∑. preahkumpii biib prab ?±mpii pyiakaarei ?±hcaa dael

totual seckdeisaññaa tea∑ nih daoy seckdeicumnÜa ph±±∑ dae. preahkumpii moomoon

thvÄÄ tiib±ntoal ?±mpii preahkrih nÜ∑ d±∑vaay thuan rob±h truÄ∑ preahkumpii biib pd±l

d±mnaÜ rÜa∑ nei k±mnaÜt keckaa b±mraÜ kaaso?kuÄt d±∑vaay thuan nÜ∑ kaaruÄhlaÜ∑

viñ. haet doocneh preahkumpii biib nÜ∑ preahkumpii moomoon b±mpeñ nÜ∑ b±nthaem

?aoy knia tÜo viñ tÜo mook.

kaab±hpum preahkumpii biib cia phiasaa ?±∑kleeh rob±h puak b±±re?sot th∑ai co∑ kraoy

daoy mian sdac James nÜ∑ preahkumpii moomoon mian yoo∑ b±tkumpii nÜ∑ cumnuay

kno∑ kaasÄksaa dael thvÄÄ ?aoy ph±l n≥i puah yuudaa (preahkumpii biib) nÜ∑ ph±l n≥i

puah yoosaeb (preahkumpii moomoon) cia ph±l puah tae muay nÜo kno∑ dai rob±h yÄÄ∑

(soom mÄÄl ?eeseekial 37:15–17, soom mÄÄl ph±±∑ dae nÜo kno∑ niifai tii 1 13:34–41, niifai

tii 2 3:12, 29:8). soom pd±l ?aati?phiap d±l veak preahkumpii moomoon nÜo peel neak

b±∑rian pontae trov b±∑haañ ph±±∑ dae pii robiab dael preahkumpii moomoon nÜ∑

preahkumpii biib b±∑rian koolkaa dooc knia.

soom praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei b±ñceak nÜ∑ puÄnyuÄl veak kno∑

preahkumpii biib. ?u?tiah±± preahkumpii saññaa thmei ni?yiay thaa preahkrih trov baan

totual boncromuctÜk daÜmbei s±mrac tam krub tea∑ seckdeiso?ca?ret (soom mÄÄl maathaay

3:14–15). preahkumpii moomoon puÄnyuÄl ?±mpii ?attha?n≥y daÜmbei s±mrac taam krub

tea∑ seckdeiso?ca?ret (soom mÄÄl niifai tii 2 31:5–9).

nÜo peel neak praÜ preahkumpii moomoon nÜ∑ preahkumpii biib cia daikuu nÜ∑ knia

preahkumpii tea∑ pii nih nÜ∑ yook chneah lÄÄ kaatoaht≥≥∑ knia nÜ∑ t±±tuÄl nÜ∑ koollatthi?

klae∑klaay tea∑ laay (soom mÄÄl niifai tii 2 3:2).

preahkumpii biib b±∑rian ?±mpii cbab n≥i sakkeya?phiap thaa daoy nÄv sm±±b±ntoal

pii rÜÜ bei neak krub kaa tea∑?±h nÜ∑ baan s±mrac (soom mÄÄl koorinthooh tii 2 13:1).

sr±±b taam cbab nih tea∑ preahkumpii moomoon nÜ∑ preahkumpii biib thvÄÄ b±ntoal

?±mpii preahyeesuu krih.

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ ciamuay daikuu

coo svae∑rook seckdeiyoo∑ b±t kumpii taam pr±thianb±t nih nÜo kno∑ preahkumpii moomoon nÜ∑preahkumpii biib. ?u?tiah±± tea∑laay trov baan pd±l ?aoy nÜo kno∑ ruÄ∑vuÄ∑ kr±c±±k b±ntoabpii pr±thianb±t niimuay niimuay. coo b±nthaem veak nÜ∑ pr±thianb±t daoy khluan neak.

• pyiakaarei (?eemoh 3:7 nÜ∑ yaakob 4:4–6)

• kaakb±t saasnaa (thiimoothee tii 2 4:3–4 nÜ∑ niifai tii 2 28)

• kaasdaa laÜ∑ viñ (keckaa 3:19–21 nÜ∑ niifai tii 1 13:34–42)

• kooncau n≥i preah (keckaa puakkee saaveak 17:29 nÜ∑ niifai tii 1 17:36)

k±mn±t c±mnam


132


taÜ preahkumpii biib ni?yiay ?avei khlah ?±mpii preahkumpii moomoon?

yoohaan 10:16 ?eeseekial 37:15–17 Guide to the Scriptures, “Ephraim,” Stick kraom ?eesaay 29:4, 11–18 c±mn±±∑ cÄÄ∑: The of Ephraim or Joseph

taÜ preahkumpii moomoon ni?yiay ?avei khlah ?±mpii preahkumpii biib?

niifai tii 1 13:20–29, niifai tii 2 29:3–14 moomoon 7:8–940–41 niifai tii 3 23:1

taÜ daoy vi?thii naa dael kumpii tea∑ pii nih thvÄÄ cia sakkheyb±t ?±mpii preahkrih?

niifai tii 2 29:8 yoohaan 20:31 keckaa puaksaaveak 10:43

preahkumpii moomoon chlaÜy s±mnua khaa∑ prolÜ∑ viñnianpr±tian Ezra Taft Bensen mian pr±sah thaa neakphs±pphsaay saasnaa “trovkaa b±∑haañ

?±mpii robiab dael [preahkumpii moomoon] chlaÜy s±mnua thom thom cia craÜn khaa∑

prolÜ∑ viññian” (“Flooding the Earth with the Book of Mormon,” Ensign, khae vicchÄkaa

chnam 1988, 5).

“s±mnua thom thom cia craÜn khaa∑ prolÜ∑ viññian ”?aac roab b±ñcool tea∑ s±mnua

dooc t±± tÜo nih: taÜ pit cia mian preah rÜÜ? taÜ khñom ruÄhnÜo k±nlae∑ naa mun peel

khñom cab k±mnaÜt? taÜ khñom nÜ∑ ruÄh k±nlae∑ naa b±ntoab pii khñom slab tÜo? taÜ

kool b±mn±±∑ n≥i ciivit nih kÜÜ cia ?avei? taÜ preahyeesuu pit cia preah?±∑ s±∑kruah rÜÜ?

s±mnua phsee∑ tiat ?aac phdaot tÜo lÄÄ

seckdeitrovkaa khaa∑ sacchiam craÜn: taÜ khñom

?aac kae lum?±± tumneaktumnoo∑ ciamuay nÜ∑

pdei pr±puÄn rob±h khñom baan daoy robiab

naa? taÜ khñom ?aac cuay d±l yu?vea?v≥y rob±h

khñom ciahvia∑ pii thnam nian rÜÜ phtuy pii

sela?thoa baan daoy robiab naa? taÜ khñom ?aac

svae∑ rook kaa∑ia daÜmbei ?u?pa?th±m d±l

kruasaa rob±h khñom daoy robiab naa?

d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih cuay yÄÄ∑

?aoy chlaÜy s±mnua tea∑ pii pr±pheet nih. nÜo

peel yÄÄ∑ totual baan seckdeicumnÜa thaa

preahkumpii moomoon pit yÄÄ∑ ?aac cabphdaÜm

chlaÜy nÜ∑ s±mnua ?±mpii koolb±mn±±∑ n≥i ciivit

nÜ∑ seckdeis±∑khÜm n≥i ciivit d±± nÜo ?±hkaal

cianic. preahkumpii moomoon pi?poania ?±mpii phaenÄkaa n≥i so?phea?mea∑kuÄl dael

pd±l ?attha?n≥y nÜ∑ tuÄhsa?na?vi?say c±mpuah ciivit. coo chlaÜy s±mnua tea∑laay dael

mian dooc khaa∑ kraom nih kÜÜ trov baan b±∑rian yaa∑ cbahloah nÜo kno∑ preahkumpii

moomoon.

• taÜ mian preah rÜÜ? (?aalmaa 22)

• taÜ preahyeesuu krih s±∑khÜm ?avei pii khñom? (niifai tii 2 9)

• taÜ kaacÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih ?aac cuay khñom baan daoy robiab naa?

(?aalmaa 36)

• taÜ mian ciivit b±ntoab pii seckdeislab rÜÜ? (?aalmaa 40)

k±mn±t c±mnam


133

• taÜ koolb±mn±±∑ n≥i ciivit nih kÜÜ cia ?avei? (?aalmaa 34)

• taÜ haet ?avei? preah ?a?nuññat ?aoy ?aarak nÜ∑ tuk pruay kaÜt mian laÜ∑ doocneh?

(niifai tii 2 2, ?aalmaa 14:9–11, 60:13)

• taÜ koon tooc rob±h khñom trovkaa totual boncromuctÜk dae rÜÜ tee? (moroonai 8)

• taÜ preah skoal khñom rÜÜ tee? (?aalmaa 5:38, 58)

• taÜ preah chlaÜy kaa?a?thi?thaan rÜÜ tee? (?eenoh 1)

• taÜ khñom ?aac rook baan seckdeisoksaan nÜ∑ seckdei?±mn±± baan daoy robiab naa?

(moosaay 2, 4)

• taÜ kruasaa rob±h khñom ?aac kantae mian so?phea?mea∑kuÄl nÜ∑ saamÄkiiphiap

knia kantae craÜn laÜ∑ daoy robiab naa? (moosaay 2)

• taÜ khñom ?aac mian thlÄ∑thlae∑ rovia∑ kruasaa nÜ∑ ?aaciip rob±h khñom daoy robiab

naa? (niifai tii 3 13)

• taÜ khñom ?aac puÄ∑rÜ∑ tumneak tumnoo∑ rob±h khñom ciamuay bdei pr±puÄn yaa∑

dooc mdec? (niifai tii 3 14)

• taÜ khñom ?aac ciahvia∑ pii ?±mpÄÄ ?aakr±k tea∑laay dael kumriam k±mhae∑ d±l

kruasaa rob±h khñom taam robiab naa? (?aalmaa 39)

• taÜ khñom ?aac ciahvia∑ pii ?±mpÄÄ baab yaa∑ dooc mdec? (heeleemin 5)

nÜo peel yÄÄ∑ ?aan preahkumpii moomoon daoy kaadÄknoam pii preahviññian nuh

nÜ∑ cuay yÄÄ∑ ?aoy chlaÜy s±mnua phtoal khluan. preahkumpii moomoon b±∑rian thaa

kaa?a?thi?thaan nÜ∑ vi?vea?rÄna? kÜÜcia koonsao daÜmbei d±hsraay pañhaa pi?seh

pi?seh. preahkumpii cuay yÄÄ∑ ?aoy mian cumnÜa thaa preah nÜ∑ chlaÜy kaa?a?thi?thaan

rob±h yÄÄ∑.

preahkumpii moomoon cuay yÄÄ∑ ?aoy yuÄl ph±±∑

dae thaa b±tbaññat tea∑laay n≥i preah min maen cia

b±ñcii tÄ∑rÄ∑ n≥i ?avei dael yÄÄ∑ kua thvÄÄ nÜ∑ ?avei

dael yÄÄ∑ min kua thvÄÄ nuh tee pontae cia pruañ

c±∑?ol b±∑haañ phlov tov kan ciivit s±mboo sabbaay.

nÜo peel yÄÄ∑ cabphdaÜm yuÄl dÄ∑ thaa koolkaa

nÜ∑ pi?thiikaa tii muay n≥i d±mnÄ∑ ?l±± kÜÜ cia

phlov tÜo kan ciivit d±± b±±re?boo yÄÄ∑ nÜ∑ s∑aÜc

s±saÜ yaa∑ khla∑ c±mpuah koolkaa tea∑ nih dael

baan cuay chlaÜy krub s±mnua nÜ∑ b±mpeñ roal

seckdeitrovkaa tea∑laay. ?u?tiah±± yÄÄ∑ yuÄl thaa

kaaprae cet kaa ?a?ph≥ytooh nÜ∑ seckdeisaññaa

daÜmbei b±mraÜ neakd±±t≥i mian saara?s±mkhan

nÜo kno∑ kaapuÄ∑riik tumneaktumnoo∑ ciamuay

pdei pr±puÄn rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ khÄÄñ thaa

seckdeicumnua nÜo kno∑ preahkrih kaatotual yook

nÜ∑ kaareaksaa seckdeisaññaa tea∑laay nÜ∑

kaadaÜtaam kaab±mphoh kumnit n≥i preahviññian

?aac cuay yu?vea?v≥i tea∑laay ?aoy ciahvia∑ pii ?±mnaac n≥i seckdeilbua∑ dael nÜo poat

cumviñ puakkee.

d±mnÄ∑ l?±± ?aac d±hsraay stÄÄ krub s±mnua rÜÜ seckdeitrovkaa krub yaa∑. nih kÜÜ cia

muulÄhaet dael neak trov b±∑rian koolkaa tea∑laay n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael mian nÜo kno∑

preahkumpii biib nÜ∑ preahkumpii moomoon dael mian seckdeipit n≥i d±mnÄ∑ l?±±

peñleñ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:12).

“nÜo kno∑ pi?phuplook

kantae kruah thnak . . .

preahkumpii moomoon

kÜÜcia: sa?kheib±t muay

tiat ?±mpii preahyeesuu

krih mian nÄv ceesdaa n≥i

kaaceñcÄm beibac daÜmbei

pyiabaal viññian ?±tkhlian

n≥i pi?phuplook nih.

– PR∞THIAN BOYD K. PACKER“PREAHKUMPII MOOMOON: SA?KHEIB∞T MUAY

TIAT ?∞MPII PREAHYEESUU KRIH” ENSIGN, KHAEVICCHA?KAA CHNAM 2001, 64

k±mn±t c±mnam


134

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan rÜÜ ciamuay daikuu

coo thvÄÄ b±ñcii n≥i “s±mnua thom thom kha∑ prolÜ∑ viññian” khlah khlah dael saasnaakuÄnkaareibaan sua. coo svae∑rook kh±± kumpii nÜo kno∑ preahkumpii moomoon daÜmbei chlaÜy s±mnuatea∑ nih. soom s±see c±mlaÜy nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak haÜy praÜkh±± kumpii tea∑nih nÜo peel neak b±∑rian.

preahkumpii moomoon noam monuh ?aoy khÄt kantae mook cit preahc±mpuah preahkumpii moomoon pyiakaaarei yoosaeb smiit mian pr±saah thaa “bokkuÄl

mneak mneak ?aac coo tÜo cit preah baan daoysaa thvÄÄ taam sekkhaab±t tea∑laay n≥i

kumpii nih cia cia∑ kumpii d±±t≥i tea∑ ?±h” (boppea?ka?thaa preahkumpii moomoon).

preahkumpii moomoon kÜÜ cia voatho? muay dael noam tÜo kan tiib±ntoal nÜ∑

vi?vea?rÄna? phtoal khluan. coo praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei cuay monuh ?aoy

mian b±tpi?saot khaa∑ viññian cia pi?seh cia saaksei muay mook pii preahviññian b±±resot

thaa kumpii nih pit. daoy kaa?±ñcÄÄñ monuh ?aoy ruÄhnÜo cia pr±cam taam koolkaa nÜo

kno∑ preahkumpii moomoon nuh neak cuay puakkee ?aoy ?a?phi?voat seckdeicumnÜa

nÜo kno∑ preahyeesuu krih nu∑ khÄt kantae cit preah.

pr±thian Gordon B. Hinckley baan pr±kah thaa: “neak tea∑laay naa dael baan ?aan

[preahkumpii moomoon] daoy kaa?a?thi?thaan tuah cia puakkee mian rÜÜ kr±± neak mian

c±mneh viccia rÜÜ kmian baan riikc±mraÜn nÜo kraom ?±mnaac n≥i preahkumpii. . . .

daoy kmian kaab±mro∑ tuk khñom s±nyaa nÜ∑ neak thaa baÜ neak nÜ∑ ?aan preahkumpii

daoy kaa?a?thi?thaan min thaa mian c±mnuan ponmaan d±±∑ dael neak baan ?aan pii mun

tee nuh nÜ∑ mook s±nthet kno∑ dua∑cet rob±h neak nÄv . . . preahviññian n≥i preah?±mcah.

nÜ∑ mian d±mn±hsraay yaa∑ rÜ∑moam daÜmbei ?aoy daÜ kno∑ kaakoorup pr±te?bat

c±mpuah b±tbaññat tea∑laay rob±h truÄ∑ haÜy nÜ∑ mian tiib±ntoal kantae rÜ∑moam

?±mpii preahriacbottraa n≥i preah d±± mian preahcuÄn ruÄh daoy pit” (“The Power of the

Book of Mormon,” Ensign, khae mi?tho?naa chnam 1988, 6).

kaapraÜprah preahkumpii moomoon daÜmbei chlaÜy t±±b c±mpuahkaacumtoah tea∑laay

monuh cia craÜn nÜ∑ min cÜa ?avei ?avei dael neak b±∑rian nuh tee. pr±thian Ezra Taft

Benson baan b±∑rian pii robiab dael preahkumpii moomoon ?aac cia pr±phup s±mkhan

nÜo kno∑ kaachlaÜy t±±b c±mpuah sthaana?phiap dooc khaa∑ kraom:

“yÄÄ∑ trov praÜ preahkumpii moomoon nÜo kno∑ kaab±±ksraay nÜ∑ kaacumtoah

c±mpuah saasnaacak . . .

“. . . kaacumtoah tea∑?±h min thaa ?±mpii kaapuÄnluut koon riab ?aapiapi?pia craÜn

d±±∑ kaathvaay b±∑kum nÜo th∑ai tii prampii cia daÜm cia muulÄthaan ?aasrai tÜo lÄÄ

yoosaeb smiit nÜ∑ neak sn±±∑ rob±h look nÜ∑ pyiakaarei rob±h preah dael totual

vi?vea?rÄna? d±± teevÄphiap.

“. . . pañÄhaa tae muay kuÄt dael neakcumtoah trovtae d±hsraay s±mrab khluan ?ae∑

nuh kÜÜ thaa taÜ preahkumpii moomoon pit rÜÜ tee. baÜ preahkumpii moomoon pit

nuh preahyeesuu kÜÜcia preahkrih yoosaeb smiit kÜÜ cia pyiakaarei rob±h truÄ∑

saasnaacak n≥i preahyeesuu krih n≥i puakkb±±re?sot co∑ kraoy kÜÜ pit haÜy dael s±p

th∑ai trov baan dÄknoam daoy pyiakaarei mneak taam kaatotual vi?vea?rÄna?.

“keckaa d±± c±mb±±∑ rob±h yÄÄ∑ kÜÜ daÜmbei pr±kaah d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ thvÄÄ keckaa

pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap. yÄÄ∑ min mian kaatappa?kec daÜmbei chlaÜy roal krub

kaacumtoah nuh tee. cia yea?thaahaet monuh krubruub trov tr±l±b tÜo kan cuñcea∑ n≥i

k±mn±t c±mnam


135

seckdeicumnÜa haÜy nÜo tii nuh puakkee trovtae kraok choo daoy khluan ?ae∑” (A Witness

and a Warning, 4–5).

?u?tiah±± mian saasnaakuÄnkaarei cet sm±h mneak

?aac cumtoah nÜ∑ ?avei dael neak baan b±∑rian ?±mpii

piak kea?te?b±ndit. soom cuay puakkee ?aoy mÄÄl khÄÄñ

thaa s±mnua pit rob±h puakkee kÜÜ thaa taÜ yoosaeb

smiit k±mpu∑ ni?yiay kno∑ niam cia pyiakaarei rob±h

preah nÜo pel b±tbaññat nih trov baan b±nt±± nÜo kno∑

kaakankab truattraa nih rÜÜ tee. neak ?aac ni?yiay thaa:

“kaamian cumnÜa daÜmbei totual kaab±∑rian nih nÜ∑

d±mrov ?aoy mian seckdei praak±d thaa b±t baññat nih

mian mook d±l yÄÄ∑ taam royea? vi?vea?rÄna? mook pii

preah tÜo kan pyiakaarei yoosaeb smiit. robiab daÜmbei

dÄ∑ thaa yoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei rob±h preah

mneak kÜÜ trov ?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii

preahkumpii moomoon.”

saasnaakuÄnkaarei trovtae d±hsraay pañhaa s±mrab

khluan puakkee ?±mpii k±∑v±l nÜ∑ kaacumtoah rob±h

puakkee. neak ?aac cuay nÜo pel neak phdaot tÜo lÄÄ

?avei dael nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ cumnÜa rob±h puakkee nÜo

kno∑ preahyeesuu krih—kaa?aan nÜ∑ kaa?a?thi?thaan

?±mpii preahkumpii moomoon. nÜo peel puakkee

puÄ∑rÜ∑ tiib±ntoal rob±h puakkee ?±mpii kaasdaa laÜ∑

viñ puakkee nÜ∑ mian k±mla∑ daÜmbei yook chneah tÜo lÄÄ kaacumtoah nÜ∑ k±∑v±l

rob±h puakkee.

nÜo peel neak pd±l c±mlaÜy c±mpuah k±∑v±l tea∑laay coo cam thaa kaayuÄl dÄ∑ rob±h

yÄÄ∑ mook pii pyiakaarei sa?may paccopb±n—yoosaeb smiit nÜ∑ neak sn±±∑ rob±h

look—dael totual vi?vea?rÄna? daoy phtoal mook pii preah. haet doocneh haÜy s±mnua

d±mboo∑ s±mrab saasnaakuÄnkaarei chlaÜy kÜÜ thaa taÜ yoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei

mneak rÜÜ tee haÜy puakkee ?aac chlaÜy s±mnua nih baan daoy kaa?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan

?±mpii preahkumpii moomoon.

My

Serv

ant J

osep

h ©

chn

am 2

004

Liz

Lem

on S

win

dle.

ruu

bphi

ap n

ih b

±hpu

m p

hsaa

y ci

a th

mei

dao

y m

ian

kaa?

a?nu

?ñña

t moo

k pi

i Fou

ndat

ion

Art

s,A

mer

ican

For

k, U

tah

8400

3.

yoosaeb smiit nÜ∑ preahkumpii moomoon

robiab muay daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaeb smiit kÜÜ cia pyiakaarei mneak rob±h preah kÜÜ trov?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii preahkumpii moomoon.


nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak coo s±see ?±mpii robiab dael neak nÜ∑s±mdau tÜo lÄÄ yoosaeb smiit nÜ∑ preahkumpii moomoon daÜmbei chlaÜy t±±b nÜ∑ kaacumtoahrÜÜ k±∑v±l tea∑laay dooc khaa∑ kraom:

• “khñom min cÜa thaa preah mian b±ntuul ciamuay monuh tiat tee.”

• “khñom cÜa thaa khñom ?aac thvaay b±∑kum preah taam robiab rob±h khñom cia cia∑ taamroyea? kaaskoal saasnaa khlah.”

• “taÜ haet ?avei khñom trov chob phÄk sraa ciamuay nÜ∑ ?aahaa rob±h khñom baÜ khñomcoo ruam nÜo kno∑ preahvi?hia rob±h neak?”

• “haet ?avei k±± khñom trovkaa mian saasnaa doocneh?”

k±mn±t c±mnam


136

taÜ neak kua praÜprah preahkumpii moomoon daoy robiab naa?saasnaakuÄnkaarei cia craÜn ?aac min ?aan preahkumpii moomoon rÜÜ min yuÄl pii

?avei dael puakkee ?aan. ?±h neak tea∑laay naa dael min ?aan rÜÜ yuÄl pii preahkumpii

moomoon nÜ∑ mian kaalumbaak kno∑ kaatotual saaksei thaa preahkumpii kÜÜ pit.

?aan preahkumpii moomoon ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei rob±h neak

nÜo peel neak ?aan ciamuay knia coo ?a?thi?thaan daumbei ?aoy mian preahviññian b±±re?sotnÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal c±mpuah saasnaakuenkaarei thaa preahkumpii moomoon pit.

neak ?aac cuay saasnaakuenkaarei daoy

kaa?aan preahkumpii moomoon ciamuay

puakkee. coo ?a?thi?thaan som cumnuay

nÜo peel neak crÄÄhrÄÄh veak dael mian

ni?yiay ?±mpii k±∑v±l nÜ∑ pañhaa rob±h

puakkee. neak ?aac ?aan ciamuay puakkee

cia phnaek n≥i kaanat cuab b±∑rian rÜÜ

?±mlo∑ peel thvÄÄ kaacuab taamdaan. neak

?aac riabc±m s±mrab ?aoy sa?maacÜk ?aan

ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei ph±±∑ dae.

veak kumpii somkhan ceakleak muay c±mnuan mian b±ñcool nÜo kno∑ tumpoa

c±mn±±∑ cÄÄ∑ boppea?ka?thaa (cia pi?seh kla?thaakhan pii co∑ kraoy) nÜ∑ moronai

10:3–5. veak kumpii tea∑ nih cuay saasnaakuÄnkaarei yuÄl ?±mpii robiab daÜmbei totual

baan tiib±ntoal n≥i preahkumpii moomoon. lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy ?aan preahkumpii

moomoon mook pii d±mboo∑ ruam tea∑ tii b±ntoal rob±h saaksei prambei neak nÜ∑

tiib±ntoal rob±h pyiakaarei yoosaeb smiit.

soom ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa veak kumpii khlei khlei (dooc cia niifai tii 1 3:7 rÜÜ

moosaay 2:17) nÜ∑ veak kumpii v≥≥∑ v≥≥∑ rÜÜ muay cumpuuk tea∑ muul (dooc cia niifai

tii 2 31 ?aalmaa 7, rÜÜ niifai tii 3 18).

nÜo peel neak ?aan ciamuay nÜ∑

saasnaakuÄnkaarei yuu yuu md±±∑ coo

chub haÜy pi?phiaksaa ?±mpii ?avei dael

neak ?aan. coo b±∑haañ ?±mpii saa

d±mnÄ∑ kunlÜh rÜÜ koollatthi? s±mkhan

s±mkhan daÜmbei rook mÄÄl nÜo peel

neak ?aan ciamuay puakkee. caekcaay

kaayuÄl dÄ∑ ?aar±m tiib±ntoal nÜ∑

b±tpi?saot phtoal khluan ?aoy s±mrum.

soom cuay neakd±±t≥i ?aoy mian ?aar±m

pii ?±mnaac preahviññian n≥i

preahkumpii moomoon. taam robiab nih

neak ?aac b±∑rian puakkee ?±mpii

koollatthi? daoy tr±∑ tr±∑ mook pii

preahkumpii moomoon. coo b±nt±±

?a?nu?voat doocneh nÜo kno∑ kaacuab

nÜo peel kraoy tiat daÜmbei ?aoy

monuh dael neak b±∑rian ?aac puÄ∑riik

sa?mattha?phiap daÜmbei ?aan nÜ∑

?a?thi?thaan daoy khluan ?ae∑.

“soom kom ?aoy yook preahkumpii

moomin daÜmbei ?aoy daoy ?Ät

pr±yoac. ?a?thi?thaan s±mrab kumnit

tuahsa?na? muay ?±mpii robiab dael

preahkumpii moomoon ?aac trov baan

praÜ kantae mian pr±setthi?phiap

nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak.

khñom s±nyaa thaa neak ?aac thvÄÄ

doocn±h baan kumnit rob±h neak

nÜ∑ trov baan b±mphlÜÜ laÜ∑

ciamuay nÜ∑ kaadÄknoam dael

neak kuatae totual yook.”

– ?≤≤LDÄÄ JOSEPH B. WIRTHLINSEKKHAASAALAA S∞MRAB PR∞THIAN PEESA?KA?KAM THMEI

TH∂AI TI Z23 KHAE MI?THO?NAA CHNAM 1999

k±mn±t c±mnam


137

b±∑rian koolkaa nÜ∑ koollatthi? daoy praÜ piak nÜ∑ khlia rob±h pyiakaarei kno∑

preahkumpii moomoon. coo puÄnyuÄl ?±mpii pr±voat nÜ∑ pa?re?bat n≥i veak kumpii.

coo puÄnyuÄl piak rÜÜ khlia dael min thloab skoal.

“pr±dooc” tÜo nÜ∑ khluan rob±h neak nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei rob±h neak nÄv ?avei

dael neak baan ?aan daoy kaasvae∑ rook ?a?nu?voat nÄv ?avei dael teak too∑ nÜ∑ khluan

rob±h neak nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei rob±h neak (soom mÄÄl niifai tii 1 19:23). daÜmbei

“pr±dooc” kÜÜ trov b±∑kaÜt tumneaktumnoo∑ khaa∑ ?aar±m rovia∑ kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii

koollatthi? nÜ∑ kaaruÄhnÜo taam koollatthi?. daÜmbei ?aan daoy ?±h pii cet daoy cet sm±h

neak nÜ∑ neak tea∑laay naa dael neak b±∑rian trovtae yuÄl proom daÜmbei ruÄhnÜo taam

koollatthi? nuh daÜmbei ?a?nu?voat koollatthi? tÜo kno∑ ciivit ruÄhnÜo cia pr±±cam rob±h

neak haÜy cia cambac nuh kÜÜ trov prae cet. daoy kaaruÄhnÜo taam koollatthi? neak nÜ∑

totual baan kaa?ah?aa∑ thaa koolatthi? nih pit. ?u?tiah±± neak ?aac ni?yiay tÜokan

saasnaakuÄnkaarei mneak thaa:

• “niifai kÜÜ dooc cia neak trov baan pr±choom muk ciamuay nÜ∑ b±ñcia d±± lumbaak.

pontae nÜo peel look ?a?nu?voat seckdeicumnÜa daÜmbei ‘tÜo haÜy thvÄÄ’ ?avei ?avei

dael preah?±mcah truÄ∑ baan b±ñcia d±l look look ?aac thvÄÄ baan s±mrac. (soom ?aan

niifai tii 1 3:7.) khñom dÄ∑ thaa preah nÜ∑ riabc±m phlov muay s±mrab neak ?aoy

ruÄhnÜo taam piak s±mdei n≥i praacñaa via∑vei.”

• “yoohaan nuh kÜÜ cia kaa l?±± dael neak c±∑ baan seereiphiap pii k±mhoh dael neak

totual ?aar±m nuh. k±± dooc cia preah?±∑ s±∑kruah baan s±nyaa puak sah niifai dae

baÜ neak prae cet haÜy baan totual boncromuctÜk nÜ∑ totual preahviññian b±±re?sot

neak nÜ∑ ”tuk cia ?Ät tooh nÜo c±mpuah preahvoobeidaa“ (soom ?aan niifai tii 3 27:16.)

?aasray tÜo lÄ∑ seckdeis±nyaa nÜo kno∑ moroonai 10:3–5. monuh krub ruub dael ?aan

nÜ∑ ?a?thi?thaan daoy cet sm±h ?±mpii preahkumpii nih kee ?aac dÄ∑ daoy pit praak±d

?±mpii seckdeipit peñleñ daoy ceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot. coo thvÄÄ ?±h pii

sa?mattha?phiap dael neak thvÄÄ tÜo baan daÜmbei cuay saasanaakuÄnkaarei:

• ?aan preahkumpii moomoon nÜ∑ pi?caara?naa tÜo lÄÄ saad±mnÄ∑ preahkumpii ?±mpii

preahyeesuu krih.

• coo ?a?thi?thaan tÜo kan preah ciamuay nÜ∑ cumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih

daÜmbei totual tiib±ntoal thaa preahkumpii moomoon kÜÜcia kaapit haÜy thaa yoosaeb

smiit kÜÜ cia pyiakaarei n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ.

• ?a?thi?thaan daoy cet sm±h nÜ∑ mian b±mn±±∑ pit dael mian n≥y thaa puakkee c±∑

thvÄÄ tÜo taam c±mlaÜy dael puakkee baan totual mook pii preah.

neak kuatae ?a?nu?voat seckdeis±nyaa nih ?aoy tia∑toat ph±±∑ dae daÜmbei puÄ∑rÜ∑ nÜ∑

rumlÜk tiib±ntoal rob±h neak phtoal ?±mpii preahkumpii moomoon. kaarumlÜk tiib±ntoal

nih nÜ∑ cuay ?aoy reaksaa tumnuk cet ?aoy rÜ∑moam thaa monuh naa k±±daoy ?aoy tae

?a?nu?voat taam seckdeis±nyaa nih nÜ∑ totual baan c±mlaÜy.

praÜprah preahkumpii moomoon nÜo krub tii tittha?phiap tea∑?±h n≥i keckaa rob±h neak

preahkumpii moomoon kÜÜcia thunthian d±± mian ?Ätthi?puÄl nÜo kno∑ kaaphlah pdoo kumnit.coo praÜ preahkumpii moomoon cia pr±phup s±mkhan s±mrab kaab±∑rian ?±mpii seckdeipitdael baan sdaa laÜ∑ viñ.

k±mn±t c±mnam


138

coo c±±∑ cam c±mnoc nih:

• preahkumpii moomoon kÜÜcia muulÄ?thaan n≥i saaksei rob±h yÄÄ∑ ?±mpii preahkrihkoollatthi? rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ tiib±ntoal rob±h yÄÄ∑.

• preahkumpii moomoon b±∑rian yaa∑ cbah ?±mpii koollatthi? dael ?aac rook baan nÜo kno∑meerian neakphs±pphsaay saasnaa.

• coo praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei chlaÜy s±mnua khaa∑ prolÜ∑ viññian nÜ∑ daÜmbeichlaÜy t±±b c±mpuah kaacumtoah nÜ∑ saasnaacak.

• soom ?aan preahkumpii moomoon daoy khcoabkhcuan ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaareirob±h neak nÜ∑ neakphlah prae kumnit thmei. coo thvÄÄ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap daelneak ?aac thvÄÄ baan daÜmbei cuay puakkee ?aan daoy khluan ?ae∑ cia ria∑ roal th∑ai nÜ∑?a?nu?voat nÄv ?avei dael puakkee rian nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee.

• coo tuk cet tÜo lÄÄ seckdeis±nyaa rob±h preah?±mcah thaa monuh krub ruub dael ?aan nÜ∑?a?thi?thaan daoy cet sm±h ?±mpii preahkumpii nih nuh ?aac dÄ∑ daoy pit praak±d ?±mpiiseckdeipit peñleñ daoy ceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot.



• soom ?aan niifai tii 2 2, 9, 30, 31, 32 haÜy kuuh poa c±mnam nÜo krob ?aeka?saayoo∑ c±mpuah preahhyeesuu krih. coo thvÄÄ b±ñcii muay dael mian chmuah nÜ∑c±mn±±∑ cÄÄ∑ khoh khoh knia s±mrab preahkrih dael praÜ nÜo kno∑ cumpuuk tea∑nih. coo kuuh b±ntoat piak dael baan ni?yiay ?±mpii preahkrih. coo kuuh poa tÜolÄÄ mukniatii nÜ∑ sa?kamma?phiap rob±h truÄ∑. neak ?aac b±nt±± kaa?a?nu?voatnih nÜo peel neak ?aan preahkumpii moomoon tea∑ muul.

• coo s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak ?±mpii ?aar±mrob±h neak yaa∑ naa nÜo peel neak totual baan cia d±mboo∑ nÄv saaksei khaa∑viññian thaa preahkumpii moomoon pit.

• koo nÜ∑ s±± 20:17 praÜ khlia “daoy rÜa∑ tea∑ nih nuh yÄÄ∑ dÄ∑” daÜmbei naenoampii koollatthi? dael baan b±∑rian nÜ∑ b±ñceak daoy preahkumpii moomoon. soom?aan koo nÜ∑ s±± 20:15–35 haÜy thvÄÄ b±ñcii muay n≥i koollatthi? tea∑laay daelbaan ni?yiay mook haÜy nuh. coo crÄÄhrÄÄh koollatthi? muay pii koollathi?tea∑laay haÜy praÜ Guide to the Scriptures daÜmbei priabthiab b±ñcii rob±h neaktÜo nÜ∑ ?avei dael preahkumpii biib baan b±∑rian ?±mpii koollatthi? tea∑nih.

• coo briabthiab teehsa?na?ka?thaa nÜo lÄÄ phnom nÜo kno∑ maathaay 5–7 nÜ∑teehsa?na?ka?thaa rob±h preahkrih nÜo kno∑ preahvi?hia kno∑ niifai tii 3 12–14.coo thvÄÄ b±ñcii muay ?±mpii seckdeipit d±± cbah nÜ∑ pi?seh pi?seh cia craÜndael baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea? preahkumpii moomoon.

• coo thvÄÄ b±ñcii muay ?±mpii s±mnua dael saasnaakuÄnkaarei baan sua. coosvae∑ rook veak preahkumpii moomoon dael chlaÜy nÜ∑ s±mnua tea∑ nuh haÜycoo praÜ veak kumpii tea∑laay nÜo peel trovkaa nÜo kno∑ kaab±∑rian cia pr±camrob±h neak.

• coo svae∑rook b±t kumpii muay pii preahkumpii moomoon dael baan plahpdoociivit rob±h neak. coo k±ttraa ?±mpii ?aar±m rob±h neak ?±mpii b±t kumpii nihnÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

• ta∑ nÄv c±mnoc dael kaÜt laÜ∑ niimuay niimuay nÜo kno∑ preahkumpii moomoondael piak n≥i kaa?a?thi?thaan rob±h noonaa mneak trov baan k±ttraa tuk. nÜokno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak coo s±see tumruÄ∑ tuutÜo n≥ikaa?a?thi?thaan tea∑nih.

• soom ?aan niifai tii 2 33:10–15 nÜ∑ moroonai 10:27–29, 34. taÜ neak nÜ∑ prabd±l niifai nÜ∑ moroanai ?avei khlah nÜo veeti?kaa cumnum cumreah ?±mpii kaapraÜ preahkumpii moomoon rob±h neak? coo s±see nÄv c±mlaÜy rob±h neak nÜ∑dak kooldau daÜmbei kae lum?±±.

• mook pii kbaal cumpuuk n≥i moosaay 11–16 coo s±see s±∑khaeb ?±mpii ?aveidael ?aabiinaadai baan b±∑rian. soom ?aan cumpuuk tea∑ nih haÜy puÄ∑riik nÜokaas±∑khaeb rob±h neak.

• mook pii kbaal cumpuuk n≥i moosaay 2–5 coo s±see daoy s±∑khaeb ?±mpii?avei dael sdac beenyaamiin baan b±∑rian. soom ?aan cumpuuk tea∑ nih haÜypuÄ∑riik nÄv kaas±∑khaeb rob±h neak.

• nÜo peel neak ?aan cia pr±cam th∑ai pii preahkumpii moomoon coo k±ttraa nÜokno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak ?±mpii veak dael thvÄÄ ?aoyneak cab ?aar±m. coo s±see ?±mpii robiab dael neak nÜ∑ ?a?nu?voat veak tea∑nuh nÜo kno∑ ciivit rob±h neak.


139

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam


• soom ?aan veak preahkumpii moomoon ciamuay knia. caekcaay ?avei dael neakbaan rian nÜ∑ totual ?aar±m. soom thlae∑ tiib±ntoal rob±h neak c±mpuah knia tÜoviñ mook ph±±∑ dae.

• taÜ pyiakaarei nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ preahkumpii moomoonmuay naa dael neak c±∑ klaay ?aoy dooc haet ?avei? coo caekcaay c±mlaÜyrob±h neak ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak.

• soom ?aan ?aalmaa 26 nÜ∑ 29 cia daikuu. caekcaay ?aar±m dael neak mian?±mpii peesa?ka?kam rob±h neak. coo s±see ?±mpii ?aar±m rob±h neak nÜokno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

• soom ?aan ?aalmaa 37:9 haÜy pi?phiaksaa thaa taÜ b±tkumpii s±mkhan yaa∑naa c±mpuah ?ammoon nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa p?oon rob±h look. coosvae∑ rook ?aeka?saa yoo∑ dael pi?poania ?±mpii robiab dael puakkee praÜb±tkumpii.

• soom ?aan ?aalmaa 11–14 ciamuay daikuu rob±h neak mneak daÜ tua cia ?aalmaarÜÜ ?aamuuleek haÜy mneak tiat thvÄÄ cia neak b±∑khooc. coo k±tc±mnam piirobiab dael neakphs±pphsaay saasnaa tea∑nih chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnuapi?baak pi?baak.

• soom ?aan d±mnaÜ rÜa∑ pit dooc khaa∑ kraom haÜy pi?phiaksaa ?±mpii ?aveidael neak baan rian ?±mpii saara?s±mkhan haÜy nÜ∑ ceesdaa n≥i preahkumpiimoomoon (chmuah trov baan phlahpdoo).

“nÜo peel yÄÄ∑ trov baan ?±ñcÄÄñ snaaydÄÄ ?aoy totual boncromuctÜk nÜ∑ pithiib±ñceak b±±∑ srei snaaydÄÄ baan riabc±m ruacsrac haÜy pontae b±±∑ prohsnaaydÄÄ ni?yiay thaa ‘kom toan mian s±∑khÜm craÜn peek ?≥≥ldÄÄ. khñom mindÄ∑ thaa baÜ khñom ?aac thvÄÄ dooc nih baan rÜÜ ?±t tee!’ tuahbei cia b±±∑prohsnaaydÄÄ totual baan nÄv ?avei dael yÄÄ∑ b±∑rian haÜy tae∑tae l?±± nÜ∑ reakteakk±±daoy k±± koat nÜo mian k±∑v±l yaa∑ khla∑ ?±mpii kruasaa rob±h koat thaanÜ∑ mian pr±te?kam yaa∑ naa peel koat coo ruam ciamuay nÜ∑ preahvi?hiamuay phsee∑ tiat doocneh.

‘kraoy pii ruÄ∑cam mÄÄl b±±∑ proh snaaydÄÄ ?±h royea? peel pii bei ?aatit daikuurob±h khñom nÜ∑ khñom yuÄl khÄÄñ yaa∑ khla∑ thaa trov ?aan niifai tii 3 11 md±±∑tiat ciamuay nÜ∑ kruasaa b±±∑ snaaydÄÄ. khñom nÜ∑ min dael phlec ?±mpii ?aveidael baan kaÜt laÜ∑ nÜo yub nuh tee. nÜo peel yÄÄ∑ baÜk preahkumpii moomoondaikuu rob±h khñom baan puÄnyuÄl thaa ‘cumpuuk nih pr±hael cia neak nÜo camkÜÜcia d±mnaÜ rÜa∑ n≥i kaayia∑ mook cuab pr±ciacuÄn kno∑ preahkumpii moomoonrob±h preah?±∑ s±∑kruah. nÜo k±nlae∑ nih yÄÄ∑ ?aan ?±mpii seckdeisr±lañ rob±hpreah?±∑ s±∑kruah c±mpuah pr±ciacuÄn tea∑ nuh nÜ∑ ?avei dael truÄ∑ b±∑riand±l puakkee.’ yÄÄ∑ caek knia ?aan kh±± kumpii muay dael baan pd±l ?aoy nÜo tiinih ?±mpii s±mlee∑ dael puakkee baan lÜÜ. min m≥≥n cia s±mlee∑ s?±±k rÜÜs±mlee∑ khla∑ tee pontae tuahbei cia s±mlee∑ tooc k±±daoy kuÄ∑tae cak tumluhtÜo kno∑ khluan puakkee. s±mlee∑ min m≥≥n lÜÜ tae nÜ∑ tr±ciak ponnoh teepontae s±mlee∑ nih ni?yiay nÜo kno∑ cet puakkee viñ.’ khñom mÄÄl tÜo kruasaab±±∑ proh snaaydÄÄ nÜo peel puakkee sdab daoy yook cet tuk dak c±mpuahdaikuu rob±h khñom.

‘b±ntoab pii kaapi?phiaksaa khlah khlah ?±mpii kaa?a?thi?thaan nÜ∑ kaasdab taampreahviññian nuh kÜÜcia veen rob±h b±±∑ proh snaaydÄÄ ?aan: ‘haÜy mÄÄl cohnÜo lÄÄk tii bei tÄÄb puakkee yuÄl nÄv s±mlee∑ dael kee baan lÜÜ haÜy s±mlee∑nuh ni?yiay tÜokan kee thaa: mÄÄl noo bottraa d±± cia tii sr±lañ rob±h yÄÄ∑ daelyÄÄ∑ koabcet cia ?a?naek dael baan s±saÜ d±mkaÜ∑ d±l niam rob±h yÄÄ∑ coosdab taam bottraa yÄÄ∑ coh.’ b±±∑proh snaaydÄÄ k±± chub ?aan hauy mÄÄl daoyyook cet tuk dak nÜo kno∑ preahkumpii moomoon rob±h koat. b±ntoab mook


140

k±mn±t c±mnam

koat mÄÄl mook khñom haÜy ni?yiay thaa ‘preahvoobeidaa sua pit cia mianmootÄnea?phiap c±mpuah bottraa rob±h truÄ∑ nah m≥≥n tee?’ khñom ni?yiay thaa‘baat’. b±±∑ proh snaaydÄÄ mÄÄl nÜo kno∑ preahkumpii koat md±±∑ tiat haÜys±mlÄ∑ mÄÄl nÜo tumpoa nuh daoy kit sii cumrÜo. tiib±ñc±b koat ni?yiay thaa‘khñom c±∑ ?aoy preahvoobeidaa sua mian mootÄnea?phiap c±mpuah khñom dae.khñom ch∑±l taÜ truÄ∑ naenoam pii khñom yaa∑ naa dae. khñom smaan thaa baÜkhñom . . . l?±± dooc dael khñom c±∑ ?aoy truÄ∑ mootÄnea?phiap c±mpuahkhñom nuh khñom kuatae thvÄÄ ?avei dael truÄ∑ c±∑ ?aoy khñom thvÄÄ.’ khñomchlaÜy t±±b thaa ‘baat khñom kit thaa nuh s±mkhan’. b±±∑proh snaaydÄÄ b±nt±±thaa ‘l?±±. khñom kit thaa khñom kit craÜn peek haÜy ?±mpii ?avei dael neakd±±t≥itiat kit haÜy min krubkroan ?±mpii ?avei dael preah kit nuh tee.’ b±ntoab pii chobmuay phl≥≥t b±±∑ proh snaaydÄÄ ∑uÄk kbaal haÜy daoy tÜk muk mÄÄ∑mat koatni?yiay thaa ‘khñom kit thaa khñom kuatae totual boncromuktÜk.’ kaachlaÜy t±±brob±h koat kÜÜcia kaa min smaan d±l dael daikuu rob±h khñom nÜ∑ khñom mÄÄltÜo koat laÜ∑ phlÜk. tiib±mphot daikuu khñom ni?yiay thaa ‘baat nuh kÜÜcia rÜa∑tremtrov daÜmbei thvÄÄ. taam kaapit kraoy mook nuo kno∑ cumpuuk nihpreah?±∑kruah b±∑rian thaa . . .’ nÜo peel daikuu rob±h khñom ni?yiay khñommian ?aar±m cheh rool nÜo kno∑ cet rob±h khñom haÜy dÄ∑ kun c±mpuah ceesdaan≥i preahkumpii moomoon.“

taÜ neakphs±pphsaay saasnaa tea∑nih praÜ preahkumpii moomoon yaa∑ doocmdec dae? taÜ neak nÜ∑ daikuu rob±h neak praÜ preahkumpii yaa∑ dooc mdecdaÜmbei ?aoy kantae mian pr±setthi?phiap nÜo kno∑ kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑cia neakphs±pphsaay saasnaa nuh?


• hat praÜ preahkumpii moomoon nÜo kno∑ robiab niimuay niimuay dael baanni?yiay nÜo kno∑ kbaal cumpuuk d±± s±mkhan nih.

• thvÄÄ b±ñcii ?±mpii kaacumtoah rÜÜ s±mnua tea∑laay dael baan lÄÄk laÜ∑ daoysaasnaakuÄnkaarei. coo puÄnyuÄl d±l knia tÜo viñ tÜo mook ?±mpii robiab daelneak ?aac chlaÜy s±mnua tea∑ nih daoy kaapraÜ preahkumpii moomoon.

• ?aan veak preahkumpii ciamuay knia. caekcaay c±mneh dÄ∑ ?aar±m nÜ∑ tiib±ntoal.

• hat praÜ preahkumpii moomoon daÜmbei b±nceak ?±mpii saali?khÄt n≥i kaasdaalaÜ∑ viñ.

• coo crÄÄhrÄÄh neakphs±pphsaay saasnaa ?±hcaa mneak nÜo kno∑ preahkumpiimoomoon pi?phiaksaa haÜy ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa thvÄÄ b±ñcii piibokkuÄlikleakkhana? n≥i neakphs±pphsaay saasnaa nih. ?±ñceeñ neakphs±pphsaaysaasnaa mneak mneak ?aoy dak kooldau daÜmbei ?a?nu?voat taam bokkuÄlikleakkhana? muay. coo thvÄÄ sa?kamma?phiap nih saa laÜ∑ viñ cia tia∑ toat daoykaapraÜ neak phs±pphsaay saasnaa kno∑ preahkumpii moomoon.

• ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy caekcaay ?±mpii b±tpi?saot daelpreahkumpii moomoon baan cuay d±l saasnaakuÄnkaarei rob±h puakkee nÜokno∑ d±mnaÜkaa n≥i kaaphlahprae kumnit rob±h puakkee.

• ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa caekcaay c±mlaÜy kno∑ preahkumpii moomoondael l?±± cia∑ kee c±mpuah s±mnua khaa∑ viññian.


• b±∑rian neakphs±pphsaay saasnaa ?±mpii robiab praÜ preahkumpii moomoondaÜmbei b±ñceak ?±mpii seckdeipit p≥ñl≥ñ n≥i saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ vin.

• ?aan niifai tii 1 1 ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa haÜy priabthiab ciamuaynÜ∑ b±tpi?saot rob±h yoosaeb smiit.


141

k±mn±t c±mnam

• pd±l kr±daah s?aat nÜo khaa∑ kraom preahkumpii moomoon muay cbab ?aoyneakphs±pphsaay saasnaa. soom ?aoy puakkee kuuh poa c±mnam phsee∑phsee∑ knia dooc cia:

– ?aeka?saa yoo∑ niimuay niimuay c±mpuah preahyeesuu krih (preahniamrob±h truÄ∑ naa k±±daoy rÜÜ pr±setthi?niam dael s±mdau tÜo lÄÄ truÄ∑).

– preahb±ntuul rob±h truÄ∑ (mian b±ntuul daoy truÄ∑ rÜÜ daoy pyiakaarei nÜopeel puakkee ni?yiay thaa “truÄ∑ mian preahb±ntuul doocneh thaa”.

– mukniatii rob±h truÄ∑.

– koolatthi? nÜ∑ koolkaa tea∑laay dael mian nÜo kno∑ preahkumpii moomoon.

nÜo khaa∑ kraom tumpoa niimuay niimuay coo sua neakphs±pphsaay saasnaa?aoy roab c±mnuan koolkaa nÜ∑ koollatthi? sa?rob dael mian yoo∑. nÜo kno∑kaas±mphiah nÜ∑ ?±mlo∑ peel pr±cum muÄnduÄl dael mian peel pii rÜÜ bei khaemd±±∑ s±mrab sa?kamma?phiap nih coo ?aoy neakphs±pphsaay saasnaacaekcaay knia tÜo viñ tÜo mook ?±mpii ?avei dael puakkee baan rian. neak ?aackit thaa thvÄÄ sa?kamma?phiap sr±dia∑ nih ciamuay nÜ∑ peesa?ka?kam tea∑muuldael phnaek s±mkhan yoo∑ tÜo lÄÄ seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krihkaaprae cet pi?thii boncromuctÜk ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot rÜÜkoolkaa krÜh naa muay n≥i d±mnÄ∑ l?±±.

• ?±mlo∑ thvÄÄ kaas±mphiah ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy caekcaayciamuay neak nÄv b±tkumpii tea∑laay kno∑ preahkumpii moomoon dael baanphlahpdoo ciivit rob±h puakkee.

• cuay neakphs±pphsaay saasnaa yuÄl pii robiab dael preahkumpii moomoon baanb±∑rian ?±mpii koollatthi? ceñ mook pii meerian neakphs±pphsaay saasnaa.?u?tiah±± baÜ pr±thianb±t ?±mpii d±∑vaay thuan coo ?aoy neak phs±pphsaaysaasnaa s±see nÜo kno∑ koolaon muay ?±mpii phnaek s±mkhan s±mkhan n≥id±∑vaaythuan dael baan b±∑rian nÜo kno∑ preahkumpii moomoon dael ruammian tea∑ ?aeka?saa yoo∑ rob±h via. b±ntoab mook nÜo kno∑ koolaon tii pii ?aoypuakee thvÄÄ b±ñcii ?aoy nÜo kbae nÜ∑ phnaek dooc knia tea∑ nuh dooc daelbaan b±∑rian nÜo kno∑ preahkumpii biib. coo ?aoy neak phs±pphsaay saasnaarob±h neak tuk c±nl±h tumnee c±mpuah thiat tea∑laay naa dael baan bat rÜÜ minbaan b±∑rian nÜo kno∑ preahkumpii biib. nuh nÜ∑ klaay tÜo cia ph±htaa∑ yaa∑s±mkhan c±mpuah neak phs±pphsaay saasnaa ?±mpii robiab dael preahkumpiimoomoon kÜÜcia muulÄthaan n≥i koollatthi? rob±h yÄÄ∑. sa?kamma?phiap doocknia nih ?aac thvÄÄ baan ciamuay nÜ∑ koollatthi? phsee∑ tiat dael neakphs±pphsaaysaasnaa b±∑rian.

• trov skoal s±mnua dael mian teaktoo∑ nÜ∑ viññian s±mrab monuh nÜo kno∑peesa?ka?kam rob±h neak. soom ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoysvae∑ rook c±mlaÜy nÜo kno∑ preahkumpii moomoon.


142

143

6 leakkhana? dooc cia preahkrih

k±mn±t c±mnamtaÜ khñom ?aac?a?phi?voat leakkhana??aoy dooc cia preahkrihyaa∑ dooc mdec?

coo pi?caara?naa nih

• taÜ khñom ?aac ?a?phi?voat leakkhana? dael nÜ∑ thvÄÄ ?aoy khñom kantae mian ?±mnaac nÜ∑mian pr±setthi?phiap cia neak b±mraÜ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih yaa∑ doocdec?

• taÜ kaa ?a?phi?voat leakkhana? dooc cia preahkrih nÜ∑ cuay khñom b±mpeñ koolb±mn±±∑rob±h khñom cia neakphs±pphsaay saasnaa yaa∑ dooc mdec?

• taÜ leakkhana? muay naa dael khñom trovkaa ?a?phi?voat cambac b±mphot?

nÜo ?aeka?saa cabphdaÜm n≥i kaab±mraÜ n≥i ciivit romae∑ slab rob±h truÄ∑ preahyeesuu

krih baan daÜ nÜo moat sa?mot kaaliilee haÜy baan sraek tÜo kan neak neesaat pii

neak kÜÜ peetroh nÜ∑ ?±ntree. truÄ∑ baan mian b±ntuul thaa: “coo mook taam khñom”

“khñom nÜ∑ ta∑ neak ?aoy cia neak neesaat monuh viñ” (maathaay 4:19 soom mÄÄl ph±±∑

dae maakoh 1:17). preah?±mcah k±± baan hau neak ?aoy b±mraÜ keckaa rob±h truÄ∑ ph±±∑

dae haÜy truÄ∑ ?±ñcÄÄñ neak ?aoy thvÄÄ taam truÄ∑. kaa?±ñcÄÄñ daÜmbei thvÄÄ taam

preahkrih kÜÜcia kaa?±ñcÄÄñ daÜmbei thvÄÄ taam kumruu rob±h truÄ∑ nÜ∑ daÜmbei

praeklaay dooccia truÄ∑.

cumpuuk khlah nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” kÜÜ phdaot tÜo lÄÄ ?avei dael

neak trov thvÄÄ kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa—robiab sÄksaa robiab b±∑rian

robiab krubkroo∑ peel yaa∑ chlaatv≥i. tuah cia yaa∑ naa k±± daoy ?avei dael neak thvÄÄ

kÜÜ s±mkhaan dooc cia khluan rob±h neak ?±ñcÄ∑.

d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ ?aac thvÄÄ ?aoy neak prae klaay dooc cia

preahvoobeidaa sua nÜ∑ preahyeesuu krih. preah?±∑ s±∑kruah baan b±∑haañ phlov. truÄ∑

k±mn±t c±mnam


144

baan thvÄÄ cia kumruu d±± l?±± ?Ätkhc±h haÜy truÄ∑ b±ñcia yÄÄ∑ ?aoy prae klaay dooc

cia truÄ∑ (soom mÄÄl niifai tii 3 27:27). rian pii truÄ∑ nÜ∑ svae∑rook daÜmbei phcoab

leakkhana? rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ ciivit rob±h neak. taam royea? ?±mnaac n≥i d±∑vaay

thuan rob±h truÄ∑ neak ?aac s±mrac kooldau nih haÜy nÜ∑ noam ?aoy neakd±±t≥i s±mrac

kooldau nih ph±±∑ dae.

preahkumpii baan pi?poania pii leakkhana? dooc cia preahkrih thaa cia c±mnoc s±mkhan

s±mrab neak daÜmbei ?a?phi?voat taam kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak

nÜ∑ kn±∑ chaak ciivit rob±h neak. coo sÄksaa veak preahkumpii nÜo kno∑ cumpuuk nih

nÜ∑ svae∑ rook kumruu nei leakhana? phsee∑ tiat dael dooc cia preahkrih nÜo peel dael

neak sÄksaa veak phsee∑ tiat.

leakkhana? dooc cia preahkrih kÜÜcia ?±mnaoytian mook pii preah. leakkhana? dooc cia

preahkrih mian mook nÜo peel dael neak praÜ seereiphiap rob±h neak daoy so?ca?ret. soom

d±l preahvoobeidaa sua rob±h neak ?aoy pr±tian poo d±l neak ciamuay nÜ∑ leakkhana?

tea∑ nih neak min ?aac ?a?phi?voat leakkana? dooc cia preahkrih daoy kmian cumnuay

pii truÄ∑ laÜy. ciamuay nÜ∑ seckdeip±±∑praathnaa daÜmbei phkoab preahha?rÜ?t≥y preah

kÜÜ trov skoal phiaptuÄnnkhsaoy rob±h neak nÜ∑ trov mian chantea? haÜy mian cet

?±nteahsaa daÜmbei ?a?phi?voat c±mnoc tuÄnkhsaoy tea∑ nuh.


taÜ kh±± kumpii tea∑nih prab ?avei khlah ?±mpii kaathvÄÄ taam kumruu rob±hpreahyeesuu krih?

niifai tii 3 12:48 yoohaan 13:1–16 peetroh tii 1 2:21niifai tii 3 27:21, 27

taÜ koolkaa d±mboo∑ n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ leakkhana? dooc cia preahkrih miantumneaktumnoo∑ ciamuay nÜ∑ knia dooc mdec khlah?

moroonai 8:25–26

kumnit s±mrab sÄksaa cumpuuk nih

mian robiab cia craÜn s±mrab sÄksaa cumpuuk nih. coo saak lb±±∑ praÜ kumnit muay n≥i

kumnit dooc khaa∑ kraom:

• nÜo peel dael neak b±mpeñ “sa?kamma?phiap n≥i leakkhana?” nÜo co∑ n≥i cumpuuk nih

b±nceak pii leakkhana? dael neak trovkaa rÜÜ c±∑ ?a?phi?voat cia tii b±mphot. sÄksaa

cumpuuk nih ?±mpii leakkhana? nuh nÜ∑ dak kooldau daÜmbei ?a?phi?voat taam.

• ?aan cumpuuk tea∑muul daoy min bac sÄksaa preahkumpii haÜy k±mn±t yook

leakkhana? muay naa dael neak c±∑ sÄksaa b±nthaem ?aoy baan p≥ñl≥ñ. b±ntoab mook

sÄksaa b±tkumpii s±mkhan s±mkhan dael mian tumneak tumnoo∑ nÜ∑ leakkhana? nuh.

svae∑rook b±nthaem b±tkumpii dael min baan s±see nÜo kno∑ cumpuuk dael b±∑rian

?±mpii leakkhana? nuh. s±see nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak nÄv kumnit tea∑laay

daÜmbei ?a?phi?voat leakkhana? tea∑nuh.

• b±ñceak pii leakkhana? muay dael neak c±∑ sÄksaa. thvÄÄ taam tumruÄ∑ kumnit nÜo

kraom c±mn±±∑ cÄÄ∑ “kaa?a?phi?voat leakkhana? dooc cia preahkrih” dael mian nÜo

co∑ b±ñc±b n≥i cumpuuk.

k±mn±t c±mnam


145

© 1

989

Con

cept

ion

Unl

imite

d In

vest

men

t, In

c. h

aam

th±±

t c±m

l±±∑

.

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krihpeel neak mian cumnÜa tÜo lÄÄ preahkrih neak cÜa

tÜo lÄÄ truÄ∑ cia preahriaca?botraa n≥i preah cia bot

b±∑kaÜt tae muay n≥i preahvoobeidaa khaa∑ sacchiam.

neak totual skoal truÄ∑ thaa cia preah ?±∑s±∑kruah nÜ∑

preahpraohluah nÜ∑ thvÄÄ taam kaab±∑rian rob±h truÄ∑.

neak cÜa thaa ?±mpÄÄ baab rob±h neak ?aac trov baan

?a?ph≥ytooh taam royea? d±∑vaay thuan rob±h truÄ∑.

mian seckdeicumnÜa lÄÄ truÄ∑ mian n≥y thaa neak tuk

cet truÄ∑ nÜ∑ cÜaceak thaa truÄ∑ sr±lañ neak.

seckdeicumnÜa noam tÜo rook kaathvÄÄ

sa?kamma?phiap ruam kaapraecet kaakoorup pr±te?bat

nÜ∑ kaaleahb±∑. peel dael neak mian seckdeicumnÜa

tÜo lÄÄ preahyeesuu krih neak tukcet lÄÄ truÄ∑ lmoom

krubkroan daÜmbei thvÄÄ taam preahbaññat rob±h

truÄ∑—tuahbei cia neak min baan yuÄl pii muulÄhaet

dael neak trov thvÄÄ taam k±±daoy. neak b±mpeñ ?avei dael preah?±mcah c±∑ ?aoy neak

b±mpeñ. neak cuay noam mook nÄv seckdeil?±± d±l ciivit neak phtoal k±± dooc cia ciivit

neakd±t≥i. neak ?ac thvÄÄ ?aoy mian ?apphuuta?haet kaÜt laÜ∑ sr±±b taam chanthea?

preah?±mcah. seckdeicumnÜa rob±h neak nÜ∑ b±∑haañ taam royea? seckdeipyiayiam nÜ∑

keckaa tea∑laay.

seckdeicumnÜa kÜÜcia koolkaa n≥i preahceesdaa. preah thvÄÄ keckaa rob±h truÄ∑

daoy preahceesdaa tae preahceesdaa truÄ∑ tae∑tae ?a?nu?voat kno∑ kaachlaÜy t±±b

c±mpuah seckdeicumnÜa (soom mÄÄl moroonai 10:7). truÄ∑ thvÄÄ keckaa yoo∑ tÜo taam

seckdeicumnÜa n≥i kooncau truÄ∑. kaas±∑say nÜ∑ seckdeiph≥ikhlaac kÜÜ pr±±cha∑ nÜ∑

seckdeicumnÜa.

seckdeicumnÜa rob±h neak nÜ∑ kaÜn laÜ∑ taam royea? kaasÄksaa daoy pyiayiam

kaa?a?thi?thaan kaaleahb±∑ b±mraÜ nÜ∑ kaakoorup pr±te?bat kaab±mphoh n≥i preahviññian

b±±re?sot nÜ∑ preahbaññat.

seckdeicumnÜa rob±h neak nÜo kno∑ preahkrih riikc±mraÜn nÜo peel neak skoal kantae

craÜn pii truÄ∑ nÜ∑ kaab±∑rian rob±h truÄ∑. nÜo peel dael neak rukrook nÜ∑ svae∑ yuÄl

pii preahkumpii neak rian pii phlov rob±h truÄ∑ seckdeisr±lañ rob±h truÄ∑ s±mrab monuh

tea∑?±h nÜ∑ preahbaññat rob±h truÄ∑.

seckdeicumnÜa book ruam tea∑ kaacÜaceak nÜo kno∑ peesa?ka?kam nÜ∑ preahceesdaa

n≥i preahviññian b±±re?sot. taam royea? seckdeicumnÜa neak totual c±mlaÜy c±mpuah

kaa?a?thi?thaan rob±h neak nÜ∑ kaab±mphoh kumnit phtoal khluan daÜmbei dÄknoam

neak nÜo kno∑ keckaa rob±h preah?±mcah.


taÜ cumnÜa cia ?avei?

?aalmaa 32:21 heeprÄÄ 11:1 Guide to the Scriptures, “Faith”?eethÄÄ 12:6 True to the Faith, “seckdeicumnÜa” 52–54.

taÜ neak totual seckdeicumnÜa daoy robiab naa haÜy neak ?aac thvÄÄ ?avei taam royea?seckdeicumnÜa?

niifai tii 2 25:29 ?aalmaa 32 moroonai 7:33niifai tii 2 26:13 heeleemin 15:7–8 room 10:17moosaay 4:6–12 ?eethÄÄ 12:7–22 heeprÄÄ 11

k±mn±t c±mnam


146

taÜ pooc≥y ?avei khlah dael kaÜt mian daoysaa seckdeicumnÜa?

moosaay 3:17 heeleemin 5:9–12moosaay 5:1–15 yoohaan 14:6

seckdeis±∑khÜmseckdeis±∑khÜm kÜÜ kaatukcet coab cianic thaa

preah?±mcah nÜ∑ b±mp≥ñ kaas±nyaa rob±h truÄ∑

c±mpuah neak. via b±∑haañ ?aoy khÄÄñ nÜo kno∑

kaacÜaceak so?ti?the?ni?yum phiapsabbaay riikriay

nÜ∑ kaa?±tthmut. kee cÜa nÜ∑ s±∑khÜm tuk thaa

nÜ∑ rÜa∑ ?avei muay kaÜt laÜ∑ pit m≥≥n. peel dael

neak mian seckdei s±∑khÜm neak thvÄÄkaa puhpia

chl±±∑kat ?u?pa?sa? nÜ∑ phiap lumbaak tea∑laay

ciamuay nÜ∑ kaacÜaceak nÜ∑ kaa?ah?aa∑ thaa krub

kaa tea∑ ?±h phs±m knia s±mrab seckdeil?±± d±l neak.

seckdeis±∑khÜm cuay neak chneah lÄÄ kaabak tÜkcet.

preahkumpii tae∑tae pi?poania pii seckdeis±∑khÜm

nÜo kno∑ preahyeesuu krih dooc cia kaa?ah?aa∑

thaa neak nÜ∑ totual ciivit ?±hkal cianic nÜo kno∑

nokoo seeleestial.

pr±thian James E. Faust baan b±∑rian thaa:

“seckdeis±∑khÜm kÜÜcia yu?thkaa n≥i prolÜ∑

rob±h yÄÄ∑ . . .

“seckdeis±∑khÜm kÜÜcia kaatukcet tÜo lÄÄ

kaas±nyaa rob±h preah daoy kaamian cumnÜa thaa

baÜ yÄÄ∑ pr±prÜt kno∑ peel ?eilov nih nuh pooc≥y

dael cia b±mn±±∑ praathnaa nÜ∑ trov baan totual nÜo peel ?a?naakuÄt . . .

“pr±phup dael min ceh ba?raac≥y n≥i seckdeis±∑khÜm kÜÜ thaa yÄÄ∑ cia botraa

botrei n≥i preah haÜy preahriaca?botraa rob±h truÄ∑ preah?±mcah preahyeesuu krih baan

s±∑kruah yÄÄ∑ pii seckdeislab” (“Hope, an Anchor of the Soul,” Ensign, khae vicchÄkaa

chnam 1999 59–60).

“daÜmbei totual baan

pooc≥y ciamuay nÜ∑

seckdeis±∑khÜm coo yÄÄ∑

dael cia koonsÄh choo∑

tÜo rook monuh tea∑

nuh dael ‘∑iak bae ceñ

pee seckdeis±∑khÜm rob±h

d±mnÄ∑ l?±± tuah cia kno∑

muulÄhaet ?avei k±±daoy’

(kooloh 1:23). coo yÄÄ∑ lÄÄk

dai dael sr±puÄn laÜ∑ nÜ∑

cuÄ∑kÜÄ∑ dael slot dae.”

– ?≤≤LDÄÄ NEAL A. MAXWELL“BRIGHTNESS OF HOPE,” ENSIGN, KHAE

VICCHÄKAA CHNAM 1994, 36.

kaasÄksaa

taÜ seckdeis±∑khÜm kÜÜcia ?avei haÜy taÜ yÄÄ∑ s±∑khÜm ?avei?

niifai tii 2 31:20 moroonai 7:40–48 room 8:24–25?aalmaa 58:10–11 koo nÜ∑ s±± 59:23 heeprÄÄ 6:10–20?eethÄÄ 12:4, 32 koo nÜ∑ s±± 138:14 Guide to the Scriptures, “Hope”

k±mn±t c±mnam


147

seckdeis±bbo?r±h nÜ∑ seckdeisr±lañmian bo?r±h mneak baan sua preahyeesuu

thaa: “taÜ preahbaññat naa dael s±mkhan

cia∑ kee b±mphot ?” preahyeesuu baan

chlaÜy thaa: “trov sr±lañ preah?±mcah cia

preah n≥i ?ae∑ ?aoy ?±h pii dua∑ cet ?±h

?±mpii prolÜ∑ haÜy ?±h ?±mpii kumnit ?ae∑.

nih cia baññat yaa∑ thom tii muay haÜy

baññat tii pii k±± baeb dooc knia kÜÜ thaa

?aoy sr±lañ neak cit khaa∑ khluan dooc

khluan ?ae∑” (maathaay 22:36–39).

seckdeis±bbo?r±h kÜÜ cia “seckdeisr±lañ

d±± sotsaat n≥i preahkrih” (moroonai 7:47).

seckdeis±bbo?r±h book ruam tea∑

seckdeisr±lañ d±± ?±hkal rob±h preah

c±mpuah kooncau rob±h truÄ∑. yÄÄ∑ tea∑?±h knia kÜÜ trov svae∑ rook daÜmbei ?a?phi?voat

seckdeisr±lañ pr±pheet nuh. peel dael neak poopeñ tÜo daoy seckdeis±bbo?r±h neak koorup

pr±te?bat taam preahbaññat rob±h preah nÜ∑ thvÄÄ ?avei dael neak ?aac thvÄÄ baan daÜmbei

b±mraÜ neakd±±t≥i nÜ∑ cuay puakkee ?aoy totual d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

seckdeis±bbo?r±h kÜÜcia ?±mnaoy mook pii preah. pyiakaarei moroonai baan ni?yiay

thaa: yÄÄ∑ kua tae “?a?thi?thaan d±l preahvoobeidaa daoy ?±h pii k±mla∑ cet daÜmbei ?aoy

[neak roal knia] baan poopeñ daoy seckdeisr±lañ nih” (moroonai 7:48). nÜo peel dael neak

thvÄÄ taam piak d±mboonmian nih haÜy pyiayiam thvÄÄ keckaa so?ca?ret nuh seckdeisr±lañ

rob±h neak s±mrab monuh tea∑ ?±h nÜ∑ kaÜn laÜ∑ cia pi?seh neak tea∑laay naa dael nÜo

kno∑ c±mnaom neak dael neak thvÄÄkaa cia ciamuay. neak nÜ∑ mian ?aar±m khv±lkhvaay

daoy sm±htr±∑ c±mpuah so?kho?maala?phiap d±± ?±hkal nÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl s±mrab

monuh d±t≥i. neak nÜ∑ mÄÄl khÄÄñ puakkee cia kooncau rob±h preah ciamuay nÜ∑

sa?kdaano?puÄl n≥i kaaklaay dooc cia preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ haÜy neak nÜ∑

thvÄÄ kaa∑ia kno∑ thu?rea?kec rob±h puakkee. neak nÜ∑ ciahvia∑ pii ?aar±m ?a?viccÄmian

dooc cia khÄ∑ cr±naen t±nhaa rÜÜ loop c±∑ baan. neak nÜ∑ ciahvia∑ pii kaavi?nicchay

neakd±t≥i daoy kaarihkuÄn puakkee rÜÜ ni?yiay ?avei dael ?a?viccÄmian ?±mpii puakkee.

neak nÜ∑ pyiayiam daÜmbei yuÄl pii puakkee nÜ∑ tuÄhsa?na? rob±h puakkee. neak nÜ∑

mian cet ?±tthmuÄt ciamuay puakkee nÜ∑ pyiayiam daÜmbei cuay puakkee nÜo peel dael

puakkee smoksmaañ rÜÜ bak tÜkcet. seckdeis±bbo?r±h k±± dooc cia seckdeicumnÜa kÜÜ

dÄknoam tÜo rook sa?kamma?phiap. neak nÜ∑ ?aphi?voat seckdeis±bbo?r±h nÜo peel dael

neak svae∑ rook ?aokah daÜmbei b±mraÜ neakd±t≥i nÜ∑ leahb±∑ ?avei dael neak mian.

© 2

001

Sim

on D

ewey

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.


taÜ seckdeis±bbo?r±h kÜÜcia ?avei?

moroonai 7:45–48 koorinthooh tii 1 13 Guide to the Scriptures, “Charity”

taÜ preahyeesuu baan b±∑haañ pii seckdeis±bbo?r±h yaa∑ dooc mdec?

niifai tii 1 19:9 ?eethÄÄ 12:33–34 luukaa 7:12–15?aalmaa 7:11–13

taÜ kh±± tea∑nih b±∑rian neak d±l ?avei khlah ?±mpii seckdeis±bbo?r±h?

niifai tii 2 26:30 ?aalmaa 7:24 thiimoothee tii 1 4:12moosaay 2:17 ?eethÄÄ 12:28 peetroh tii 1 4:8moosaay 28:3 koo nÜ∑ s±± 88:125

k±mn±t c±mnam


148

kunÄthoakunÄthoa kaÜt nÜo kno∑ kumnit nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa d±± crÜo rob±h neak. via kÜÜcia

tumruÄ∑ n≥i kumnit nÜ∑ kaapr±prÜt yoo∑ tÜo lÄÄ miatratthaan selÄthoa d±± khpuÄ∑khuah.

pruah preahviññian b±±re?sot pum ?aasray nÜo kno∑ preahvi?hia dael ?Ät b±±re?sot doocneh

kunÄthoa kÜÜcia d±mrovkaa daÜmbei totual baan nÄv kaanaenoam pii preahviññian.

?avei dael neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei kit nÜ∑ thvÄÄ peel dael neak nÜo tae mneak ?ae∑ haÜy

neak min cÜa thaa baan nonaa mneak rumpÜ∑ mÄÄl mook nuh kÜÜcia ruÄ∑voal d±± thom

n≥i kunÄthoa rob±h neak.

monuh dael mian kunÄthoa kÜÜ creah s?aat nÜ∑ b±±re?sot khaa∑ viññian. puakkee yook

cet tuk dak nÜo lÄÄ seckdeiso?ca?ret kumnit lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ b±hb±∑ caol kumnit dael

min saks±m dael dÄknoam tÜo rook sa?kamma?phiap dael min s±mrum ceñ pii kumnit

rob±h kee. puakkee koorup pr±te?bat taam preahbaññat rob±h preah nÜ∑ thvÄÄ taam

d±mboonmian n≥i neakdÄknoam saasnaacak. puakkee ?a?thi?thaan s±mrab k±mla∑ nÜ∑

tubtuÄl ciamuay nÜ∑ kaalbua∑ nÜ∑ thvÄÄ ?avei dael trÄmtrov. puakkee prae cet phliam

phliam n≥i ?±mpÄÄbaab rÜÜ kaathvÄÄ ?avei khoh naa k±daoy. puakkee ruahnÜo daoy

mian phiapsaks±m n≥i ban coo preahvi?hia b±±re?sot.

kumnit rob±h neak dooc cia chaak nÜo kno∑ roo∑ lkhaon nÜo kno∑ roo∑ lkhao∑ n≥i

kumnit rob±h neak tuah cia yaa∑ naa k±± daoy mian tae neak s±mdae∑ mneak tae ponnoh

dael ?aac nÜo lÄÄ chaak muay. baÜ chaak kmian ?avei bÄtba∑ kumnit n≥i phiapkhmau

∑oo∑Üt nÜ∑ ?±mpÄÄbaab tae∑tae coo tÜo kno∑ chaak daÜmbei lbua∑. tae kumnit tea∑ nih

kmian ?±mnaac tee baÜ chaak n≥i kumnit rob±h neak kÜÜ rovuÄl daoy kumnit dael ?l±±

dooc cia kaatuÄnteñ tumnukd±mkaÜ∑ rÜÜ kh±± kumpii dael neak ?aac thvÄÄ nÜo peel

dael mian kaalbua∑. daoy kaakrubkroo∑ chaak n≥i kumnit rob±h neak neak ?aac totual

baan cookc≥y kno∑ kaatubtuÄl nÜ∑ kaacumruñ ?aoy mian phiap mianea? daÜmbei noam

mook nÄv kaalbua∑ nÜ∑ b±ndaoy ?aoy mian baab. neak ?aac klaay cia b±±re?sot nÜ∑

mian kunÄthoa.


taÜ kunÄthoa mian ?attha?n≥y dooc mdec?

koo nÜ∑ s±± 4:6 koo nÜ∑ s±± 46:33 peetroh tii 2 1:3–8koo nÜ∑ s±± 25:2 koo nÜ∑ s±± 121:45–46 Guide to the Scriptures, “Virtue”koo nÜ∑ s±± 38:24 miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:13

c±mneh vicciapreah?±mcah baan bañcia thaa coo svae∑rook kaariansoot kÜÜ daoy kaasÄksaa nÜ∑

daoysaa seckdeicumnÜa ph±±∑ (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 88:118). truÄ∑ k±± baan promian dae

thaa kÜÜ kmian phlov tee s±mrab baan s±∑kruah kno∑ kaal∑uÄ∑khlau (soom mÄÄl koo nÜ∑

s±± 131:6). coo svae∑ rook c±mneh viccia nuh kÜÜ c±mneh viccia khaa∑ viññian. sÄksaa

preahkumpii roal th∑ai haÜy proomtea∑ sÄksaa piak rob±h pyiakaarei dael nÜo ruÄh.

taam royea? kaasÄksaa nÜ∑ kaa?a?thi?thaan coo thvÄÄ kaasvae∑rook cumnuay s±mrab

s±mnua ceakleak kaapr±choom muk nÜ∑ ?aokah tea∑laay rob±h neak. coo cab ?aar±m yaa∑

pi?seh c±mpuah veak kumpii dael neak ?aac praÜ via nÜo peel dael neak b±∑rian nÜ∑ peel

dael neak chlaÜy s±mnua ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

kit ?±mpii robiab dael neak ?aac ?a?nu?voat koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜo kno∑ ciivit

rob±h neak. nÜo peel dael neak sÄksaa daoy pyiayiam daoy ?a?thi?thaan nÜ∑ mian

koolb±mn±±∑ pit nuh preahviññian b±±re?sot nÜ∑ b±mphlÜÜ kumnit rob±h neak b±∑rian

neak nÜ∑ cuay neak yuÄl pii ?attha?n≥y n≥i preahkumpii nÜ∑ kaab±∑rian n≥i pyiakaarei

k±mn±t c±mnam


149

dael nÜo ruÄh. neak ?aac kaÜn c±mneh viccia ph±±∑ dae daoy kaamÄÄl nÜ∑ kaasdab

neakd±t≥i cia pi?seh neakdÄknoam n≥i saasnaacak. dooc cia niifai neak ?aac ni?yiay thaa:

“tbet prolÜ∑ khñom riikriay nÜo kno∑ b±tkumpii tea∑laay ?ae cet khñom pi?caara?naa

?±mpii b±t kumpii tea∑ nuh . . . mÄÄl coh prolÜ∑ khñom riikriay c±mpuah keckaa

tea∑laay rob±h preah?±mcah haÜy cet khñom pi?caara?naa cia ria∑ rohoot ?±mpii

haetÄkaa dael khñom baan lÜÜ cianic” (niifai tii 2 4:15–16).


taÜ c±mneh viccia cuay kno∑ kaathvÄÄ keckaa preah?±mcah yaa∑ dooc mdec?

?aalmaa 17:2–3 koo nÜ∑ s±± 88:77–80

taÜ neak ?aac totual baan c±mneh viccia yaa∑ dooc mdec?

niifai tii 2 32:1–5 koo nÜ∑ s±± 42:61 koo nÜ∑ s±± 88:118moroonai 10:5 koo nÜ∑ s±± 76:5–10 Guide to the Scriptures, “Knowledge”

kaa?±tthmuÄtkaa?±tthmuÄt kÜÜcia sa?mattha?phiap

daÜmbei t±±suu nÜ∑ kaapuÄnyia peel pañÄhaa

kaacumtoah rÜÜ kaathvÄÄ chÜÜcab daoy

kmian k±mhÄ∑ kaasmoksmaañ rÜÜ kaamian

cet ?±nteahsaa. via kÜÜcia sa?mattha?phiap

daÜmbei thvÄÄ taam chantea? rob±h preah

nÜ∑ totual skoal peel veelia rob±h truÄ∑. peel

dael neak mian cet ?±tthmuÄt neak suutroam

nÜ∑ kaasaaklb±±∑ tea∑laay dael mian mook

lÄÄ neak tuk veetÄnia daoy s∑ats∑iam nÜ∑

mian seckdeis±∑khÜm. kaa?±thmuÄt kÜÜ mian

tumneak tumnoo∑ nÜ∑ seckdeis±∑khÜm nÜ∑

seckdeicumnÜa—neak trov tae ruÄ∑cam

pooc≥y rob±h preah?±mcah dael baan s±nyaa

daÜmbei b±mpeñ.

neak trov mian cet ?±tthmuÄt nÜo

kno∑ b±tpi?saot cia ria∑ roal th∑ai nÄ∑

kaatumneaktumnoo∑ rob±h neak cia pi?seh

ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak. neak trov

mian cet ?±tthmuÄt ciamuay nÜ∑ monuh tea∑

?±h book ruam tea∑ khluan rob±h neak nÜo

peel dael neak thvÄÄkaa daÜmbei yook chneah

lÄÄ kunvi?bat nÜ∑ phiaptuÄnkhsaoy nuh.

“ciivit kÜÜ poopeñ tÜo daoy

kaalumbaak khlah mian

b±ntecb±ntuac ?ae neak khlah

tait mian sa?phiap th∑uÄnth∑oo.

via hak dooc cia kmian tiib±ñc±b

n≥i kaapr±choom muk rob±h

monuh tea∑?±h s±h. b±ñhaa

rob±h yÄÄ∑ kÜÜ thaa yÄÄ∑ tae∑tae

s±∑khÜm lÄÄ d±mn±hsraay kaÜt

laÜ∑ phliam phliam c±mpuah

kaapr±choom muk kaaphlec

dael cia ñÜkñoab cia kunthoa

suakia n≥i kaa?±tthmuÄt dael

d±mrov ?aoy mian .”

– PR∞THIAN THOMAS S. MONSON“PATIENCE—A HEAVENLY VIRTUE,” ENSIGN, KHAE VICCHÄKAA

CHNAM 1995, 59


• sÄksaa moosaay 28:1–9. taÜ botraa n≥i moosaay mian b±mn±±∑ praathnaa ?avei?

• taÜ d±mboonmian rob±h preah?±mcah c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa tea∑nuh kÜÜ cia?avei? (soom mÄÄl ?aalmaa 17:10–11 nÜ∑ 26:27).

• taÜ lattha?ph±l n≥i kaa?±tthmuÄt nÜ∑ kaapyiayiam rob±h puakkee mian ?avei khlah? (soommÄÄl ?almaa 26).

• s±see c±mlaÜy nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


150


taÜ haet ?avei baan cia kaa?±tthmuÄt s±mkhan? taÜ kaa?±tthmuÄt nÜ∑ seckdeicumnÜa miantumneaktumnoo∑ knia yaa∑ dooc mdec?

moosaay 23:21 ?aalmaa 34:40–41 koorinthooh tii 2 6:1–10moosaay 24:9–16 koo nÜ∑ s±± 101:38 yaakob 5:10–11?aalmaa 31:31 room 5:3–5 tumnukd±mkaÜ∑ 46:10?aalmaa 32:41–43 room 8:24–25 Guide to the Scriptures, “Patience”

kaab±ntiab khluankaab±ntiab khluan kÜÜcia chantea? daÜmbei coh

coo nÜ∑ chantea? n≥i preah?±mcah nÜ∑ thvaay

kaakoorup d±l preah?±mcah s±mrab ?avei dael

baan s±mrac. via book ruam tea∑ ?±mn±±kuÄn

s±mrab pooc≥y rob±h truÄ∑ nÜ∑ kaatootual skoal

seckdeitrovkaa cambac rob±h neak s±mrab cumnuay

d±± teevÄphiap rob±h truÄ∑. kaab±ntiab khluan kÜÜ

min m≥≥n cia saññaa n≥i phiaptuÄnkhsaoy tee via

kÜÜ cia ni?mitta?ruub n≥i k±mla∑ khaa∑ viññian.

peel dael neak b±ntiab khluan tukcet lÄÄ truÄ∑ nÜ∑

skoal pii ?±mnaac nÜ∑ seckdeimeettaa ka?ro?naa

rob±h truÄ∑ neak ?aac mian kaa?ah?aa∑ thaa

preahbaññat rob±h truÄ∑ kÜÜ s±mrab seckdeil?±±

rob±h neak. neak tukcet thaa neak ?aac thvÄÄ ?avei

?avei baan tea∑?±h dael preah?±mcah d±mrov ?aoy

neak thvÄÄ baÜ neak pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ truÄ∑. neak k±± trov mian chantea? daÜmbev

tukcet lÄÄ neak b±mraÜ dael truÄ∑ crÄÄhrÄÄh nÜ∑ thvÄÄ taam d±mboonmian rob±h

puakkee ph±±∑ dae. kaab±ntiab khluan nÜ∑ cuay neak peel dael neak pyiayiam daÜmbei

koorup pr±te?bat daoy ?u?saa nÜ∑ min b±mraÜ khluan ?ae∑.

piak phtuy n≥i kaab±ntiab khluan kÜÜ phiapchmaÜ∑chmai dael trov baan dak tooh

nÜo kno∑ preahkumpii. daÜmbei mian phiapchmaÜ∑chmai mian n≥y thaa dak kaatukcet

lÄÄ monuh craÜn cia∑ preah nÜ∑ neak b±mraÜ rob±h truÄ∑. via k±± mian n≥y ph±±∑

dae thaa cia kaatuk keckaa n≥i lookei pii lÄÄ keckaa rob±h preah. monuh dael mian

phiapchmaÜ∑chmai pd±l kette?yuÄh ?aoy khluan ?ae∑ cia cia∑ thvaay d±l preah nÄv

phiapruÄ∑rÜa∑. phiapchmaÜ∑chmai kÜÜ cia kaapr±kuatpr±c≥≥∑ neak naa dael poopeñ

daoy phiapchmaÜ∑chmai rÜttae svae∑rook phiapchmaÜ∑chmai b±nthaem tiat haÜy

smaan thaa khluan kee pr±saÜ cia∑ neakd±t≥i. phiapchmaÜ∑chmai tae∑tae kaÜt mook pii

?aar±m n≥i k±mhÄ∑ kaas?±b haÜy via cia thm±± cumpub d±± thom.


taÜ kaab±ntiab khluan mian ?attha?n≥y yaa∑ dooc mdec?

niifai tii 2 9:28–29 ?aalmaa 5:26–29 maathaay 26:39moosaay 4:11–12 ?aalmaa 26:12 Guide to the Scriptures, “Humble, Humility”

taÜ neak totual pooc≥y ?avei khlah peel dael neak b±ntiab khluan?

?aalmaa 32:1–6 koo nÜ∑ s±± 67:10 maathaay 23:12?eethÄÄ 12:27 koo nÜ∑ s±± 112:10koo nÜ∑ s±± 12:8 koo nÜ∑ s±± 136:32–33

k±mn±t c±mnam


151

taÜ neak ?aac skoal phiapchmaÜ∑chmai nÜo kno∑ khluan rob±h neak yaa∑ dooc mdec?

niifai tii 1 15:7–11 thiimoothee tii 2 3:1–4 so?phiaset 15:10niifai tii 1 16:1–3 so?phiaset 13:10 so?phiaset 28:25

kaa?u?saa pyiayiamkaa?u?saa pyiayiam kÜÜcia

kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ dael

khcoabkhcuan coab cianic sm±h ?±h

pii cet nÜ∑ svaahab kno∑ kaathvÄÄ

keckaa rob±h preah?±mcah.

preah?±mcah c±∑ ?aoy neak thvÄÄ

keckaa daoy ?u?saa pyiayiam—daoy

kaamin cohcañ nÜ∑ kaadaoy khÄtkh±m

prÄ∑prae∑ nÜ∑ kaayook cet tuk dak d±±

khla∑klaa. neakphs±pphsaay saasnaa

dael ?u?saa pyiayiam thvÄÄ keckaa

daoy mian pr±setthi?phiap nÜ∑

sa?mattha?phiap. kaa?u?saa pyiayiam

kno∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa

kÜÜcia kaab±∑haañ n≥i seckdeisr±lañ

rob±h neak c±mpuah preah?±mcah nÜ∑

keckaa rob±h truÄ∑. peel dael neak

?u?saa pyiayiam neak nÜ∑ mian

seckdei?±mn±± haÜy kaap≥ñcet nÜo

kno∑ keckaa rob±h neak.

coo thvÄÄ ?±mpÄÄl?±± ?aoy baan craÜn

daoy ceñ pii chantea? rob±h neak (soom

mÄÄl koo nÜ∑ s±± 58:27). coo kom

ruÄ∑cam neakdÄknoam rob±h neak prab

neak ?±mpii ?avei dael trov thvÄÄ. coo

b±nt±± rohoot d±l neak thvÄÄ baan s±mrac

?avei ?avei dael neak ?aac thvÄÄ baan

tuahbei cia nÜo peel neak ?±h k±mla∑

k±±daoy. trov yook cet tuk dak ?avei

dael s±mkhan nÜ∑ ciahvia∑ pii kaac±mnaay peel ?Ät pr±yoac. ?a?thi?thaan s±mrab

kaanaenoam nÜ∑ k±mla∑ riab phaenÄkaa ?aoy baan cbahloah nÜ∑ mian pr±setthi?phiap.

ciahvia∑ ?avei dael thvÄÄ ?aoy khooc kumnit rÜÜ sa?kamma?phiap rob±h neak.

“khñom tae∑tae ni?yiay thaa: rÜa∑

s±m∑at d±± thom b±mphot muay n≥i

keckaa neakphs±pphsaay saasnaa kÜÜ

thvÄÄkaa! baÜ neakphs±pphsaay

saasnaa thvÄÄkaa nuh koat nÜ∑ totual

baan preahviññian baÜ koat totual

baan preahviññian koat nÜ∑ b±∑rian

daoy preahviññian koat nÜ∑ pah

dua∑cet monuh cia craÜn haÜy koat

nÜ∑ sabbaay. haet nuh haÜy via nÜ∑

kmian kaanÜk phteah kmian kaa

pruay baar±m ?±mpii kruasaa tbet

peelveelia nÜ∑ teepkaos±l nÜ∑ c±mnab

?aar±m tea∑ ?±h kÜÜcia c±mnoc

c±mb±±∑ n≥i keckaa b±mraÜ. thvÄÄkaa

thvÄÄkaa thvÄÄkaa—via kmian

kaacumnuah naa dael krubkroan cia∑

nih tee cia pi?seh nÜo kno∑ keckaa

neakphs±pphsaay saanaa.”

– PR∞TIAN EZRA TAFT BENSONTHE TEACHINGS OF EZRA TAFT BENSON (1988), 200


taÜ kaa?u?saa pyiayiam mian ?attha?n≥y yaa∑ dooc mdec?

moroonai 9:6 koo nÜ∑ s±± 107:99–100 Guide to the Scriptures, “Diligence”koo nÜ∑ s±± 10:4

taÜ haet ?avei baan cia preah?±mcah c±∑ ?aoy neak?u?saa?

koo nÜ∑ s±± 75:2–5 koo nÜ∑ s±± 127:4 koo nÜ∑ s±± 130:20–21koo nÜ∑ s±± 123:12–14

k±mn±t c±mnam


152

taÜ kaa?u?saa pyiayiam mian tumneaktumnoo∑ yaa∑ dooc mdec ciamuay nÜ∑ seereiphiap?

moosaay 4:26–27 koo nÜ∑ s±± 58:26–29

kaakoorup pr±te?batkno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa

mneak neak trov baan rumpÜ∑ tuk thaa reaksaa

preahbaññat daoy p≥ñ cet koorup taam cbab

peesa?ka?kam nÜ∑ thvÄÄ taam d±mboonmian n≥i

neakdÄknoam rob±h neak. kaakoorup pr±te?bat

kÜÜcia krÄtvi?n≥y tii muay n≥i sthaansua. via

kÜÜ cia sa?kamma?phiap n≥i seckdeicumnÜa.

peel khlah neak ?aac baan d±mrov ?aoy thvÄÄ

?avei muay dael neak min yuÄl toaltae s±h.

peel dael neak koorup pr±te?bat nuh neak

riik c±mraÜn kno∑ seckdeicumnÜa c±mneh

viccia praacñaa sa?kheiphiap kaakaapia nÜ∑

seereiphiap. coo pyiayiam daÜmbei koorup

pr±te?bat preah?±mcah pyiakaarei nÜ∑ pr±thian

peesa?ka?kam rob±h neak.

“vi?n≥y mian nÄv kaakoorup

pr±te?bat pr±cam th∑ai nÜ∑

kaaruÄhnÜo s?aat?s?±m haÜy

kaaruÄhnÜo trÄmtrov baan

saa∑ laÜ∑ nÄv krÜa∑ sÄk muay

nÜ∑ pd±l sovatthe?phiap pii

kaalbua∑ dael poat cumviñ

neak peel dael neak nÜo kno∑

ciivit dael romae∑ slab nih.”

– ?≤≤LDÄÄ L. TOM PERRY“CALLED TO SERVE,” ENSIGN, KHAE ?U?SA?PHIA 1991, 39


taÜ kaakoorup pr±te?bat mian ?attha?n≥y yaa∑ dooc mdec?

niifai tii 1 2:3 koo nÜ∑ s±± 82:8–10 yoohaan 14:15moosaay 5:8 maathaay 7:24–27 Guide to the Scriptures, “Obedience, moosaay 15:7 yoohaan 7:17 Obedient, Obei”

taÜ neak ?aac rian ?avei khlah ?±mpii kaakoorup pr±te?bat ceñ pii preahkumpii tea∑ nih?

niifai tii 1 3:7 koo nÜ∑ s±± 105:6 puÄ∑saavÄdaaksat 5:1–14

haet ?avei neak c±mba∑ kmee∑ nÜo kno∑ k±±∑toap rob±h heeleemin koorup pr±te?bat daoytremtrov doocneh? taÜ paukkee totual pooc≥y yaa∑ dooc mdec?

?aalmaa 56:45–48 ?aalmaa 57:21–27

kaa?a?phi?voat leakkha?na? dooc cia preahkrihnÜo peel dael neak sÄksaa nÜ∑ c±∑ ?a?phi?voat leakkha?na? dooc cia preahkrih dael

baan pi?poania nÜo kno∑ cumpuuk nih nÜ∑ leakkha?na? phsee∑ tiat dael baan rook khÄÄñ

nÜo kno∑ preahkumpii kumruu khaa∑ kraom ?aac cia cumnuay d±± pr±saÜ:

• b±ñceak pii leakkha?na? dael neak c±∑ ?a?phi?voat.

• s±see pii ni?yumn≥y nÜ∑ kaapi?poania n≥i bokkuÄlikleakkha?na?

• k±ttraa s±mnua daÜmbei chlaÜy nÜo peel dael neak sÄksaa.

• s±see nÜ∑ sÄksaa taam royea? saali?khÄt n≥i preahkumpii dael b±∑rian ?±mpii

leakha?na? nuh.

• s±see pii ?aar±m nÜ∑ kaab±∑haañ rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


153

• dak kooldau nÜ∑ thvÄÄ phaenÄkaa daÜmbei ?a?nu?voat leakkha?na? nuh nÜo kno∑

ciivit rob±h neak.

• ?a?thi?thaan som pii preah?±mcah ?aoy cuay neak ?a?phi?voat leakkha?na? nuh.

• viay d±mlai tÜo lÄÄ kaak±mn±t peel riik c±mraÜn rob±h neak nÜo kno∑ kaa?a?phi?voat

leakkha?na? niimuay niimuay.

sa?khamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan

b±ñceak pii leakkha?na? muay ceñ pii cumpuuk nih rÜÜ ceñ pii preahkumpii. thvÄÄ taam kumruudael baan rook khÄÄñ mook pii khaa∑ lÄÄ daÜmbei yuÄl baan kantae pr±saÜ nÜ∑ riab phaenÄkaas±mrab ?a?phi?voat leakkha?na? nuh.

coo mÄÄl tÜo lÄÄ ruubphiap n≥i phlaak chmuah. taÜ phlaakchmuah rob±h neak khoh pii phlaak chmuah rob±hni?yoocÜk kno∑ kromhun daoy robiab naa? coo c±mnamthaa phnaek pii s±mkhan b±mphot dael lec ceñ kÜÜchmuah rob±h neak nÜ∑ preahniam rob±h preah?±∑s±∑kruah. taÜ neak ?aac ?ah?aa∑ thaa neak cianeakd±mnaa∑ rob±h preah?±∑ s±∑kruah dooc cia koonsÄhmneak rob±h truÄ∑ yaa∑ dooc mdec? haet ?avei baan ciavia s±mkhan s±mrab monuh daÜmbei pr±dooc chmuahrob±h neak ciamuay nÜ∑ preahniam rob±h preah?±∑s±∑kruah kno∑ robiab d±± viccÄmian doocn±h? s±seekumnit rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak.


taÜ leakkha?na? ?avei khlah dael baan s±see nÜo kno∑ preahkumpii?

moosaay 3:19 koo nÜ∑ s±± 121:41–45 peetroh tii 2 1:5–8?aalmaa 7:23 miatraa n≥i seckdeicumnÜa 1:13koo nÜ∑ s±± 4 phiiliip 4:8

coo soom c±±∑cam c±mnoc nih

• neak trov thvÄÄ cia neakphs±pphsaay saasnaa dooc cia preahkrih min tremtae thvÄÄ keckaaneakphs±pphsaay saasnaa nuh tee.

• kaarian daÜmbei thvÄÄ dooc cia preahkrih kÜÜcia kaapr±te?bat peñ muay ciivit.

• neak thvÄÄ taam kumruu rob±h preahkrih—?a?phi?voat leakkha?na? dooc cia truÄ∑—sa?kamma?phiap nÜ∑ kaas±mrac cet muay peel tae md±±∑.

• kaaphlahpdoo daÜmbei prae klaay dooc cia preahkrih—d±mrov ?aoy mian kaa?a?un?voatseckdeicumnÜa kaapraecet kaareaksaa seckdeisaññaa kaatotual nÜ∑ b±∑kaÜn preahviññianb±±re?sot nÜ∑ kaasuutroam d±l tii b±mphot.

kaaseksaa phtoal khluan

• riabc±m kaani?yiay royea? peel pram niatii ?±mpii leakkha?na? muay nÜo kno∑c±mnaom leakkha?na? tea∑laay dael baan pi?phiaksaa nÜo kno∑ cumpuuk nih.

• praÜ Guide to the Scriptures daÜmbei svae∑ rook vi?thii dael preah?±∑ s±∑kruahbaan lÄÄk cia ?u?tia?h±± pii leakkha?na? dael baan pi?poania nÜo kno∑ cumpuuknih. s±see pii ?avei dael neak rian nÜo kno∑ siavphÜo seksaa rob±h neak.

• k±mn±t b±mpeñ “sa?kamma?phiap leakkha?na?” nÜo co∑ b±ñc±b n≥icumpuuk nih.

• k±mn±t kaab±ñceak leakkha?na? muay nÜo kno∑ cumpuuk nih. sua khluan?ae∑ thaa?

– taÜ khñom ?aac ?a?phi?voat leakkha?na? nih baan yaa∑ dooc mdec?

– taÜ ?avei dael khñom trov tae phlahpdoo nÜo kno∑ dua∑cet kumnit nÜ∑sa?kamma?phiap rob±h khñom daÜmbei ?a?phi?voat leakkha?na? nih?

– taÜ kaareaksaa seckdeisaññaa nÜ∑ cuay khñom ?a?phi?voat leakkha?na? nihyaa∑ dooc mdec?

– taÜ kaa?a?phi?voat nih cuay khñom mian phiapsaks±m s±mrab preahviññianb±±re?sot nÜ∑ prae klaay cia neakb±mraÜ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuukantae mian ?±mnaac yaa∑ dooc mdec?

• svae∑ rook kumruu n≥i leakkha?na? dooc cia preahkrih nÜo kno∑ ciivit n≥ibo?r±h nÜ∑ strei nÜo kno∑ preahkumpii. s±see kaacab ?aar±m rob±h neak nÜokno∑ siavphÜo seksaa rob±h neak.


• sÄksaa ?aeka?saa yoo∑ ?±mpii leakkha?na? dooc cia preahkrih nÜo kno∑bannaalay neakphs±pphsaay saasnaa.

• pi?phiaksaa ?±mpii tumneaktumnoo∑ knia kno∑ c±mnaom leakkha?na? khohkhoh knia. ?u?tiah±±:

– taÜ seckdeicumnÜa tumneak tumnoo∑ nÜ∑ kaa?u?saa pyiayiam yaa∑ dooc mdec?

– taÜ dael kaab±ntiab khluan nÜ∑ seckdeisr±lañ mian tumneak tumnoo∑ kniadaoy robiab naa khlah?

– taÜ c±mneh viccia puÄ∑rÜ∑ seckdei?±tthmuÄt yaa∑ dooc mdec?


• royea? peel pii b≥i th∑ai pii mun kaapr±cum muÄnduÄl rÜÜ s±nni?sÄt zoon soomsua neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak ?aoy crÄÄhrÄÄh leakkha?na? muayn≥i leakkha?na? tea∑nuh nÜo kno∑ cumpuuk nih rÜÜ nÜo kno∑ preahkumpii nÜ∑riabc±m kaan?yiay royea? peel pram niatii pii leakkha?na? nuh daoy ruam tea∑preahkumpii dael baan cuay puakkee.

tuk peel kno∑ kaapr±cum s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa pii bei neak caekcaay kaan?yiay rob±h kee.

• caek puak neakphs±pphsaay saasnaa c≥ñ pii bei krom haÜy caek ?aoy puakkeenÄv keckaa dooc khaa∑ kraom:

krom tii 1: ?aan niifai tii 1 17:7–16 nÜ∑ chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kraom:– taÜ niifai baan ?a?un?voat seckdeicumnÜa rob±h koat yaa∑ dooc mdec dae?– taÜ niifai baan thvÄÄ ?avei khlah dael cia leakkha?na? dooc cia preahkrih?



154

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

– taÜ kaas±nyaa ?avei dael preah?±mcah thvÄÄ c±mpuah niifai baÜ koat sm±htr±∑nÜ∑ koorup taam preahbaññat?

– taÜ d±mnaÜ rÜa∑ nih ?aac ?a?un?voat c±mpuah keckaa neakphs±pphssaaysaasnaa yaa∑ dooc mdec?

krom tii 2: ?aan yaakob 7:1–15 haÜy chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kraom:– taÜ haet ?avei cumnÜa rob±h yaakob khla∑ lmoom krubkroan daÜmbei tubtuÄl

nÜ∑ kaaviay pr±haa rob±h seereem?– taÜ yaakob ?a?un?voat seckdeicumnÜa yaa∑ dooc mdec peel dael yaakob

ni?yiay ciamuay seereem?– taÜ sa?kamma?phiap dooc cia preahkrih rob±h yaakob yaa∑ dooc mdec?– taÜ yÄÄ∑ ?aac thvÄÄ ?avei daÜmbei ?a?phi?voat seckdei cumnÜa dooc

cia yaakob?

krom tii 3: ?aan yoosaeb smiit—pr±voat 1:8–18 haÜy chlaÜy s±mnua doockhaa∑ kraom:– taÜ kno∑ robiab ?avei dael yoosaeb smiit baan ?a?nu?voat seckdeicumnÜa

nÜo kno∑ preahkrih daoy robiab naa khlah?– taÜ seckdeicumnÜa rob±h koat baan saaklb±±∑ yaa∑ dooc mdec?– taÜ koat baan thvÄÄ ?avei dael cia leakkha?na? dooc cia preahkrih rÜÜ tee?– taÜ yÄÄ∑ ?aac thvÄÄ ?avei khlah daÜmbei thvÄÄ taam kumruu rob±h

yoosaeb smiit?

b±ntoab pii krom niimuay niimuay b±ñc±b pr±mool neak phs±pphsaay saasnaatea∑ ?±h ruam knia haÜy sua ?aoy puakkee caekcaay ?±mpii ?avei dael puakkeebaan pi?phiaksaa knia.

• caekcaay b±t pi?saot muay n≥i kria dael neak totual pooc≥y nÜ∑ totualkaab±mphoh kumnit daoy seckdeicumnÜa rob±h monuh d±±t≥i tiat.

• ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa yook taam “sa?kamma?phiap n≥i leakkha?na?”.?aoy kr±daah muay s±nlÄk d±l neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak daÜmbeis±see c±mlaÜy rob±h puakkee.

peel dael puakkee baan b±mp≥ñ lÄÄ kr±daah keckaa coo ?±ñcÄÄñ puakkee daukooldau phtoal khluan.

sua neakphs±pphsaay saasnaa pii bei neak daÜmbei caekcaay pii ?avei dael puakkeebaan rian nÜ∑ totual ?aar±m nÜo peel dael puakkee baan b±mpeñ kr±dah keckaa.

caekcaay sakkheya?phiap rob±h neak teaktoo∑ nÜ∑ saara?s±mkhan n≥ikaa?a?phi?voat leakkha?na? dooc cia preahkrih.


• som ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa ?aan d±mnÄ∑ l?±± muay nÜo kno∑ d±mnÄ∑l?±± tea∑ buan nÜo kno∑ preahkumpii saññaa thmei rÜÜ niifai tii 3 11–28. ?aoypuakkee kuuh b±ntoat pii ?avei dael preah?±∑ s±∑kruah baan thvÄÄ dael puakkee?aac thvÄÄ baan ph±±∑ dae.

• praÜprah kooldau nÜ∑ phaena?kaa dael baan dak daÜmbei b±∑rian neakphs±pphsaay saasnaa ?±mpii kaa?u?saa pyiayiam. b±∑haañ pii kaa?u?saa pyiayiamkno∑ robiab yook cet tuk dak nÜo lÄÄ monuh kÜÜcia kaab±∑haañ seckdeisr±lañ.

• nÜo peel thvÄÄ kaas±mphiah coo sua neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy ni?yiay?±mpii leakkha?na? dooc cia preahkrih dael puakkee pyiayiam ?a?phi?voat.

• nÜo kno∑ s±nni?sÄt zoon ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy prab ?±mpiileakkha?na? dooc cia preahkrih dael puakkee kaot s±saÜ nÜo kno∑ daikuu rob±hkee tee.


155


156

sa?kamma?phiap k±mn±t?aan rÜa∑raav khaa∑ kraom daoy yook cet tuk dak. s±mrac cet thaa taÜ seckdeithlae∑ nuh pit yaa∑ naa c±mpuah neak nÜ∑ crÄÄhrÄÄh kaachlaÜyt±±b d±± s±mrum b±mphot ceñ pii kuÄnlÜh chlaÜy t±±b. s±see kaachlaÜy t±±b rob±h neak c±mpuah rÜa∑raav niimuay niimuay nÜo kno∑ siavphÜosÄksaa rob±h neak. kaariik c±mraÜn khaa∑ viññian kÜÜcia kaariik c±mraÜn b±ntec md±±∑ md±±∑ haÜy kmian noonaa mneak l?±± ?Ätkhc±h nuh teedoocneh neak kuatae s±∑khÜm tuk daÜmbei thvÄÄ kaaviay d±mlai khluan rob±h neak lÄÄ rÜa∑raav khlah pr±saÜ cia∑ rÜa∑raav d±t≥i tiat.

kuÄnlÜh chlaÜy t±±b 1 = min dael 2 = peel khlah 3 = cia ñÜkñoab 4 = stÄÄtae cianicÄkaal 5 = cianic

seckdeicumnÜa_____ 1. khñom cÜa lÄÄ preahkrih nÜ∑ totual skoal truÄ∑ cia

preah?±∑ s±∑kruah rob±h khñom. (niifai tii 2 25:29)_____ 2. khñom mian ?aar±m tukcet thaa preah sr±lañ

khñom. (niifai tii 1 11:17)_____ 3. khñom tukcet lÄÄ preah?±∑ s±∑kruah krubkroan

lmoom daÜmbei totual chantea? rob±h truÄ∑haÜy thvÄÄ ?avei k±±daoy dael truÄ∑ som thvÄÄ.(niifai tii 1 3:7).

_____ 4. khñom cÜaceak yaa∑ mutmoam thaa taam royea?d±∑vaay thuan n≥i preahyeesuu krih khñom ?aactotual kaa?a?ph≥ytooh n≥i ?±mpÄÄ baab tea∑?±hrob±h khñom. (?eenoh 1:5–8)

_____ 5. khñom mian seckdeicumnÜa kno∑ preahyeesuu krihlmoom krubkroan daÜmbei totual c±mlauy c±mpuahkaa?a?thi?thaan rob±h khñom. (moosaay 27:14)

_____ 6. khñom kit ?±mpii preah?±∑ s±∑kruah nÜo peelth∑ai nÜ∑ c±±∑cam pii ?avei dael truÄ∑ baan thvÄÄs±mrab khñom. (koo nÜ∑ s±± 20:77, 79)

_____ 7. khñom mian cumnÜa dael cambac daÜmbeicuay thvÄÄ ?aoy seckdeil?±± kaÜt laÜ∑ nÜo kno∑ciivit rob±h khñom rÜÜ ciivit rob±h neak d±±tei.(?eethÄÄ 12:12)

_____ 8. khñom dÜÄ daoy preahceesdaa n≥i preahviññianb±±re?sot thaa preahkumpii moomoon kÜÜ pit(moroonai 10:3–5)

_____ 9. khñom mian cumnÜa lÄÄ preahkrih krubkroanlmoom daumbei s±mrac ?avei dael truÄ∑ c±∑?aoy khñom thvÄÄ—tuahcia ?apphuuta?haetbaÜ cambac. (moroonai 7:33)

seckdeis±∑khÜm_____10. seckdeip±±∑ praathnaa d±± thom muay n≥i

b±mn±±∑ praathnaa rob±h khñom kÜÜ totual ciivitd±± ?±hkaal cianic nÜo kno∑ nokoo seeleestialn≥i preah. (moroonai 7:41)

_____11. khñom cÜaceak thaa khñom nÜ∑ sabbaay riikriaynÜ∑ mian cookc≥y kno∑ peesa?ka?kam. (koo nÜ∑s±± 31:3–5)

_____12. khñom mian ?aar±m soksaan nÜ∑ so?ti?the-?ni?yum ?±mpii ?a?naakuÄt. (koo nÜ∑ s±± 59:23)

_____13. khñom cÜa yaa∑ mutmoam thaa nÜo th∑ai naamuay khñom nÜ∑ ruahnÜo ciamuay preah nÜ∑prae klaay dooc cia truÄ∑. (?eethÄÄ 12:4)

seckdeis±bbo?r±h nÜÄ seckdeisr±lañ_____14. khñom mian b±mn±±∑ praathnaa d±± sm±h s±mrab

so?ko?maala?phiap d±± ?±hkaal nÜÄ so?phea-?meaÄkuÄl rob±h neakd±t≥i. (moosaay 28:3)

_____15. peel khñom ?a?thi?thaan khñom baan soms±mrab seckdeis±bbo?r±h—seckdeisr±lañ d±±sotsaat n≥i preahkrih. (moroonai 7:47–48)

_____16. khñom pyiayiam yuÄl pii ?aar±m rob±h neakd±t≥inÜ∑ yuÄl pii tuÄhsa?na? rob±h puakkee. (yoosvee1:22)

_____17. khñom ?a?ph≥ytooh d±l neakd±t≥i dael pr±maatrÜÜ thvÄÄ khoh nÜ∑ (?eepheesoo 4:32)

_____18. khñom pyiayiam daÜmbei cuay neakd±t≥i peeldael puakkee smoksmaañ rÜÜ bak tÜkcet.(moosaay 18:9)

peel dael khñom khÄtkh±m yook chneah lÄÄphiaptuÄnkhsaoy rob±h khñom (?eethÄÄ 12:27)

_____40. khñom pr±choom muk nÜ∑ miasa?trov nÜ∑ tuktuk veetÄnia daoy s∑±bs∑at nÜ∑ poop≥ñ daoyseckdeis±∑khÜm. (?aalmaa 34:40–41)

kaab±ntiab khluan_____41. khñom slootboot haÜy mian cet so?phiap.

(maathaay 11:29)_____42. khñom pÜ∑ ph?aek lÄÄ preah?±mcah s±mrab

cumnuay. (?aalmaa 26:12)_____43. khñom mian ?±mn±±kuÄn s±mrab pooc≥y dael

khñom baan totual pii preah?±mcah daoysm±hs±±. (?almaa 7:23)

_____44. kaa?a?thi?thaan rob±h khñom kÜÜ pit praak±dnÜ∑ ?±h pii dua∑cet. (?eenoh 1:4)

_____45. khñom thlae∑ ?±mn±±kuÄn s±mrab kaanaenoammook pii neak dÄknoam nÜ∑ kruu rob±h khñom.(niifai tii 2 9:28)

_____46. khñom pyiayiam cohcool taam chantea?rob±h preah?±mcah min thaa ?avei k±±daoy.(moosaay 24:15)

kaa?u?saa pyiayiam_____47. khñom thvÄÄkaa daoy mian pr±setthi?phiap

tuahbei cia khñom min sthet nÜo kraom kaakiabs±∑k±t rÜÜ kraom kaakrubkroo∑ tÄ∑rÜ∑ k±± daoy.(koo nÜ∑ s±± 56:26–27)

_____48. khñom phdaot kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±hkhñom tÜo lÄÄ rÜa∑ s±mkhan b±mphot.(maathaay 23:23)

_____49. khñom mian kaa?a?thi?thaan phtoal khluan yaa∑tec pii d±±∑ kno∑ muay th∑ai. (?aalmaa 23:23)

_____50. khñom phc±∑ kumnit rob±h khñom lÄÄ muk∑iacia neakphs±pphsaay saasnaa rob±h khñom.(koo nÜ∑ s±± 4:2, 5)

_____51. khñom kh±m dak kooldau nÜ∑ riab phaena?kaacia tia∑toat. (koo nÜ∑ s±± 88:119)

_____52. khñom thvÄÄkaa yaa∑ khla∑ rohoot d±l keckaa trovbaan b±mpeñ daoy cookc≥y. (koo nÜ∑ s±± 10:4)

_____53. khñom svae∑rook seckdei?±mn±± nÜ∑ phiappeñcetnÜo kno∑ keckaa rob±h khñom. (?aalmaa36:24–25)

kaakoorup pr±te?bat_____54. peel dael khñom ?a?thi?thaan khñom soom s±mrab

k±mla∑ daÜmbei t±±tuÄl nÜ∑ kaalbua∑ nÜ∑daÜmbei thvÄÄ ?avei dael trov. (niifai tii 3 18:15)

_____55. khñom reaksaa roal d±mrovkaa n≥i preahbaññatdaÜmbei mian phiapsaks±m c±mpuah ban coolpreahvi?hia b±±re?sot. (koo nÜ∑ s±± 97:8)

_____56. khñom mian chantea? koorup pr±te?bat taamcbab n≥i peesa?ka?kam nÜ∑ thvÄÄ taam piakd±mboonmian n≥i neakdÄknoam rob±h khñom.(heeprÄÄ 13:17)

_____57. khñom pyiayiam daÜmbei ruahnÜo sr±±b taamcbab nÜ∑ pi?thiikaa teaÄlaay n≥i d±mnÄ∑ l?±±.(koo nÜ∑ s±± 41:5)

_____19. khñom prab neakd±t≥i thaa khñom sr±lañ puakkeenÜ∑ khv±l ?±mpii puakkee peel dael s±mrum.(luukaa 7:12–15)

_____20. khñom svae∑rook ?aokaah daÜmbei b±mraÜneakd±t≥i. (moosaay 2:17)

_____21. khñom ni?yiay rÜa∑ dael viccÄmian ?±mpiineakd±t≥i. (koo nÜ∑ s±± 42:27)

_____22. khñom mian cet l?±± haÜy cet ?±tthmuÄt ciamuayneakd±t≥i tuahbei cia peel dael puakkee cohs±mro∑ ciamuay k±±daoy. (moroonai 7:45)

_____23. khñom svae∑ rook seckdei?±mn±± nÜo kno∑kaas±mrac rob±h neakd±t≥i. (?aalmaa 17:2–4)

kunÄthoa_____24. khñom creah s?aat nÜ∑ b±±re?sot nÜo kno∑

dua∑cet (tumnuk d±mkaÜ∑ 24:3–4)_____25. khñom kmian b±mn±±∑ praathnaa daÜmbei thvÄÄ

?aakr±k tae thvÄÄ l?±±. (moosaay 5:2)_____26. khñom ?aac tukcet baan—khñom thvÄÄ ?avei

dael khñom ni?yiay thaa khñom nÜ∑ thvÄÄ.(?aalmaa 53:20)

_____27. khñom yook cet tuk dak lÄÄ seckdeiso?ca?retkumnit lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ d±±k kumnit min sabbaayceñ pii kumnit rob±h khñom. (koo nÜ∑ s±± 12:45)

_____28. khñom prae cet pii ?±mpÄÄbaab rob±h khñomnÜ∑ pyiayiam yook chneah lÄÄ phiaptuÄnkhsaoyrob±h khñom. (koo nÜ∑ s±± 49:26–28)

_____29. khñom totual ?aar±m ?Ätthi?puÄl n≥i peahviññianb±±re?sot nÜo kno∑ ciivit rob±h khñom. (koo nÜ∑s±± 11:12–13)

c±mneh viccia_____30. khñom mian ?aar±m tukcet nÜo kno∑ kaayuÄl dÄ∑

?±mpii koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ koolkaatea∑laay. (?eethÄÄ 3:19–20)

_____31. khñom sÄksaa preahkumpii cia ria∑ roal th∑ai.(yoohaan 5:39)

_____32. khñom yook cet tuk dak lÄÄ kaasvae∑ yuÄlseckdeipit nÜ∑ svae∑ rook c±mlaÜy c±mpuahs±mnua rob±h khñom. (koo nÜ∑ s±± 6:7)

_____33. khñom totual c±mneh viccia nÜ∑ kaanaenoamtaam royea? preahviññian. (niifai tii 1 4:6)

_____34. khñom sr±lañ haÜy sr±lañ ciatii b±mphot nÄvkoollatthi? nÜ∑ koolkaa tea∑laay n≥i d±mnÄ∑ l?±±.(niifai tii 2 4:15)

kaa?±tthmut_____35. khñom ruÄ∑cam daoy mian cet ?±tthmuÄt s±mrab

pooc≥y nÜ∑ kaas±nyaa n≥i preah?±mcah trovbaan b±mp≥ñ. (niifai tii 2 10:27)

_____36. khñom ?aac ruÄ∑cam rÜa∑ ?avei muay daoy kmiankaasaoksau nÜ∑ min sabbaay cet. (room 8:25)

_____37. khñom ?±tthuÄn krub yaa∑ daoy ?±mn±± ciamuaynÜ∑ kaapr±choom muk n≥i kaathvÄÄ cianeakphs±pphsaay saasnaa. (?aalmaa 17:11)

_____38. khñom ?±tthmuÄt ciamuay nÜ∑ k±mhoh nÜ∑phiaptuÄnkhsaoy rob±h neakd±t≥i. (room 15:1)

_____39. khñom mian cet ?±tthmuÄt ciamuay nÜ∑ khluanrob±h khñom nÜ∑ pÜ∑ph?aek lÄÄ preah?±mcah

7 rian phiasaa

157

k±mn±t c±mnam

ruub

th±±

t: G

etty

Imag

es.c

om. h

aam

th±±

t c±m

l±±∑

.

taÜ khñom ?aacrian phiasaa kno∑peesa?ka?kam rob±hkhñom ?aoy baan ?l±±daoy robiab naa?


• taÜ haet ?avei baan cia khñom trov tae kae lum?±± sa?mattha?phiap khaa∑ phiasaa ciab±nt±±b±ntoab?

• taÜ khñom ?aac kae lum?±± sa?mattha?phiap daÜmbei ni?yiay nÜ∑ b±∑rian nÜo kno∑ phiasaapeesa?ka?kam rob±h khñom daoy robiab naa?

• taÜ khñom ?aac reaksaa ?±mnaoytian khaa∑ phiasaa daoy robiab naa?

coo riabc±m khluan neak khaa∑ viññian

preah?±mcah baan kahpr±kah thaa monuh krub ruub nÜ∑ baan lÜÜ phiap peñleñ n≥i

d±mnÄ∑ l?±± daoy nÄv ?±ndaat rob±h khluan nÜ∑ daoy phiasaa rob±h khluan taam

royea? puak neak dael trov tae∑ta∑ c±mpuah ?±mnaac nih (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 90:11).

coo puÄ∑rÜ∑ tiib±ntoal rob±h neak daÜmbei noam ?±mnaac n≥i kaaphlahprae kumnit cool

mook kno∑ piak s±mdei neak. cia d±mboo∑ neak trov sÄksaa koollatthi? nÜ∑ meerian

tea∑laay nÜo kno∑ phiasaa k±mnaÜt neak cia mun sen. kaayuÄl dÄ∑ tea∑?±h nuh nÜ∑

puÄ∑rÜ∑ tiib±ntoal nÜ∑ sa?mattha?phiap rob±h neak kno∑ kaab±∑rian haÜy thvÄÄ tiib±ntoal

daoy cÜaceak. b±ntoab mook neak ?aac rian daÜmbei b±ñceak ?±mpii saad±mnÄ∑ n≥i

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

158

kaasdaa laÜ∑ viñ nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak nÜo kraom kaanaenoam

pii preahviññian.

b±ñcii khaa∑ kraom nih cia robiab dael neak ?aac puÄ∑rÜ∑ seckdeicumnÜa rob±h neak

dael preah?±mcah nÜ∑ cuay neak b±∑rian haÜy nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal nÜo kno∑ phiasaa

peesa?ka?kam rob±h neak:

• coo dÄ∑ thaa neak trov baan hau b±mraÜ daoy preah taam royea? pyiakaarei muay ruub.

• ruahnÜo daoy mian phiapsaks±m cia daikuu nÜ∑ preahviññian b±±re?sot.

• trov koorup b±tbaññat nÜ∑ miatthaan tea∑laay n≥i neakphs±pphsaay saasnaa.

• ?a?thi?thaan daoy cet sm±h s±mrab cumnuay teevÄphiap.

• sÄksaa ?a?nu?voat nÜ∑ praÜprah phiasaa peesa?ka?kam cia ria∑roal th∑ai.

coo leahb±∑ nÜ∑ ?u?saa pyiayiamkaasÄksaa ?±mpii robiab b±∑rian daoy mian pr±setthi?phiap nÜo kno∑ phiasaa n≥i

peesa?ka?kam d±mrov ?aoy mian kaa?u?saa pyiayiam. soom kom phñeak ph?ael baÜsen

cia kaa∑ia hak dooc cia pi?baak nia peel d±mboo∑. kaasÄksaa phiasaa trovkaa peel veelia.

soom mian cet ?±mn±t c±mpuah khluan ?ae∑. soom som cumnuay pii daikuu neak

sa?maacÜk saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat.

soom kom b±ñchub kaakae lum?±± cumniañ n≥i phiasaa rob±h neak laÜy th∑ai naa

muay monuh nÜ∑ cabphdaÜm yuÄl neak ni?yiay. kaal dael mian kaariik c±mraÜn kno∑

sa?mattha?phiap n≥i kaani?yiay haÜy monuh nÜ∑ sdab craÜn ?±mpii ?avei dael neak

ni?yiay ciacia∑ ?±mpii robiab dael neak ni?yiay. neak nÜ∑ min sov mian kaakhv±lkhvaay

craÜn tiat tee c±mpuah robiab n≥i kaa praasray teaktoo∑ ?aar±m dael mian nÜo kno∑

dua∑ cet neak. neak nÜ∑ ?aac chlaÜy t±±b baan pr±saÜ cia∑ mun tÜo taam seckdeitrovkaa

rob±h kuÄnkaarei nÜ∑ kaab±mphoh kumnit n≥i preahviññian.

khÄtkh±m pyiayiam rian phiasaa ?aoy ceh baan craÜn kno∑ peesa?ka?kam tea∑muul

rob±h neak nÜ∑ b±ntoab pii neak tr±l±b tÜo phteah viñ. preah ?±mcah baan pr±tian poo

yaa∑ s±nthÜks±nthoab d±l neak haÜy truÄ∑ ?aac nÜ∑ praÜ sa?mattha?phiap phiasaa rob±h

neak nia peel kraoy tiat n≥i ciivit rob±h neak. ?≥≥ldÄÄ c≥frii r. hollÄnd baan puÄnyuÄl thaa:

“yÄÄ∑ . . . s±∑khÜm thaa roal neak phs±pphsaay saasnaa krub ruub dael rian phiasaa

thmei daÜmbei phs±pphsaay nÜ∑ ceh baan craÜn daoy krub mea?thyoobaay tea∑?±h . . .

kaal dael neak thvÄÄ doocnoh kaaphs±pphsay nÜ∑ cumniañ n≥i kaathvÄÄ tiib±ntoal rob±h

neak nÜ∑ riik c±mraÜn. neak nÜ∑ trov totual baan preahviññian br±saÜ cia∑ mun nÜ∑

mian preahviññian craÜn cia∑ mun dael nÜ∑ thvÄÄ ?aoy kuÄnkaarei rob±h neak dÄt

coab kno∑ ?aar±m. . . . kom kroan tae b±mpeñ cet nÄv ?avei dael yÄÄ∑ hau thaa kno∑

niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak ponnoh. pyiayiam rian phiasaa daoy ?±h pii

sa?mattha?phiap haÜy neak nÜ∑ ?aac baan koonsao dael kantae mian pr±setthi?phiap

thaem tiat daÜmbei tumluh coo tÜo kno∑ dua∑ cet rob±h monuh baan kantae pr±saÜ”

(kaacak phsaay taam pr±poan phkaay ron±±b ?±mpii neak phs±pphsaay saasnaa khae

seihaa chnam 1998).

neak min ?aekao tee kno∑ kaarian phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak. nÜo peel naa

k±±daoy dael preah?±mcah baan b±ñcia truÄ∑ nÜ∑ riabc±m phlov daÜmbei ?aoy ?aac

s±mrac (soom mÄÄl niifai tii 1 3:7). soom rook cumnuay pii truÄ∑. soom mian kaaleahb±∑

kno∑ kaasÄksaa rob±h neak. nÜo peel muay neak nÜ∑ ceh cumniañ phiasaa daÜmbei

b±mpeñ koolb±mn±±∑ rob±h neak kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak.

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

159

rian phiasaa ?±∑kleehbaÜsen cia neak min ceh ni?yiay phiasaa ?±∑kleeh tee neak kuatae rian via kno∑ niam cia

neakphs±pphsaay saasnaa mneak. kaathvÄÄ doocneh nÜ∑ pd±l pooc≥y kno∑ peesa?ka?kam

neak nÜ∑ peñ muay ciivit rob±h neak. kaasÄksaa phiasaa ?±∑kleeh nÜ∑ thvÄÄ ?aoy neak

?aac cuay k±saa∑ preahnokoo n≥i preah?±mcah nÜo kno∑ robiab muay tiat haÜy nÜ∑

klaay cia pooc≥y d±l neak nÜ∑ kruasaa rob±h neak. mian kaapd±l yoob±l cia craÜn dael

?aac rook baan nÜo kno∑ cumpuuk nih dael nÜ∑ cuay neak. soom phdaot kaayook cet

tuk dak yaa∑ pi?seh c±mpuah c±mnoc pi?seh khaa∑ kraom nih:

• dak kooldau thaa nÜ∑ trov ni?yiay phiasaa ?±∑kleeh ciamuay nÜ∑ daikuu neak. baÜsen

cia daikuu neak ceh ?±∑kleeh haÜy haÜy pyiayiam rian phiasaa rob±h neak neak ?aac

crÄÄh ni?yiay phiasaa ?±∑kleeh nÜo kno∑ phteah haÜy ni?yiay phiasaa peesa?ka?kam

peel dael neak tÜo phs±pphsaay.

• coo ?aan preahkumpii moomoon cia phiasaa ?±∑kleeh ciamuay nÜ∑ daikuu neak. neak

?aac crÄÄh daÜmbei ?aan chlah knia ph±±∑ dae: neak ?aan kh±± muay cia phiasaa

?±∑kleeh haÜy b±ntoab daikuu neak mook ?aan kh±± muay tiat nÜo kno∑ phiasaa

peesa?ka?kam. soom cuay kae kaab±ñceñ s±mlee∑ nÜ∑ kaalÄÄkdak s±mlee∑ knia tÜo

viñ tÜo mook.

• soom sua pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak ?aoy pd±l yoob±l ?±mpii veeyyiak±±

phiasaa ?±∑kleeh baÜsen cia neak min yuÄl.

koolkaa n≥i kaasÄksaa phiasaacumpuuk nih pi?poania ?±mpii koolkaa niania daÜmbei cuay neak ?aoy rian nÜ∑ sÄksaa

phiasia ?aoy kantae pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap thaem tiat.

• trov mian kaatotual khoh trov. trov b±∑kaÜt rÜÜ kae s±mrual nÄv cia tia∑toat kooldau kno∑

kaarian phiasaa nÜ∑ phaena?kaa sÄksaa rob±h neak. pyiayiam praÜ phiasaa nÜo krub

?aokah tea∑?±h.

• thvÄÄ ?aoy kaasÄksaa rob±h neak poopeñ daoy khlÄmsaa. sua khluan ?ae∑ thaa: taÜ heat ?avei

baan cia khñom rian via? taÜ via nÜ∑ cuay khñom daoy robiab naa daÜmbei ?aoy

kaateaktoo∑ knia baankantae pr±saÜ laÜ∑? coo tiañ pii ?avei dael neak rian phsaa pcoab

tÜo nÜ∑ sthaana?phiap ciivit phtoal nÜ∑ sa?kamma?phiap roal th∑ai. sÄksaa phnaek

khlah khlah n≥i phiasaa dael nÜ∑ cuay neak ?aoy ceh ni?yiay ?avei dael neak c±∑

ni?yiay. ?u?tiah±± baÜsen cia mian rÜa∑ muay kno∑ preahkumpii dael neak c±∑

b±ñcool tÜo kno∑ kaab±∑rian neak coo rian ?±mpii viakya?sap nÜ∑ veeyyiak±± naa dael

s±mkhan s±mkhan daÜmbei cuay neak phsaa phcoab knia.

• svae∑rook ?aokah praasray teaktoo∑. svae∑rook tolya?phiap d±± s±mrum rovia∑ kaasÄksaa

veeyyiak±± nÜ∑ ?±mpii s±mn±∑ pr±yook khaa∑ phiasaa haÜy nÜ∑ kaasÄksaa nÜo roal

krub sa?kamma?phiap pr±cam th∑ai. kmian noonaa cumnuah yÄÄ∑ baan tee peel ni?yiay

ciamuay nÜ∑ neak ni?yiay phiasaa daÜm k±mnaÜt.

• coo rian pii kumnit thmei daoy m±tc±t. neak nÜ∑ mian sa?mattha?phiap ?aac nÜk khÄÄñ nÜ∑

praÜ koolkaa niania n≥i phiasaa pr±k±±b daoy pr±setthi?phiap baÜsen cia neak rumlÜk

cia tia∑toat pii ?avei dael neak sÄksaa haÜy baÜsen cia neak ?a?nu?voat md±±∑ tiat nÜo

kno∑ sthaana?phiap thmei.

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

160

coo b±∑kaÜt phaena?kaa sÄksaa phiasaaphaena?kaa sÄksaa phiasaa cuay tea∑ neakphs±pphsaay saasnaa dael thmei nÜ∑ dael

mian b±t pi?saot haÜy ?aoy phdaot tÜo lÄÄ ?avei dael puakkee ?aac thvÄÄ baan kno∑

th∑ai niimuay niimuay daÜmbei kae lum?±± sa?mattha?phiap rob±h puakkee kno∑

kaani?yiay phiasaa peesa?ka?kam. phaena?kaa neak nÜ∑ ruam b±ñcool ?avei dael neak

nÜ∑ thvÄÄ kno∑ ?±mlo∑ peel sÄksaa phiasaa haÜy nÜ∑ ?avei dael neak nÜ∑ thvÄÄ peñ

muay th∑ai.

baÜ cambac praÜ peel khlah n≥i peel rian phiasaa rob±h neak yook tÜo b±∑kaÜt rÜÜ

kae s±mrual phaena?kaa n≥i kaasÄksaa rob±h neak. b±ntoab mook ria∑roal th∑ai ?±mlo∑

peel sÄksaa phiasaa coo rian phiasaa dael trovkaa praÜ s±mrab sa?kamma?phiap n≥i th∑ai

nuh. kaanaenoam khaa∑ kraom nih nÜ∑ cuay neak nÜo kno∑ kaab±∑kaÜt phaena?kaa

sÄksaa daoy khluan ?ae∑:

1. dak koolkdau. kooldau pr±cam sa?pdaa nÜ∑ pr±cam th∑ai nÜ∑ cuay neak rian phiasaa

peesa?ka?kam rob±h neak. phdaot ?aar±m tÜo lÄÄ kooldau nÜo kno∑ kaakae lum?±±

sa?mattha?phiap daÜmbei teaktoo∑ nÜ∑ b±∑rian nÜo kno∑ ?±mlo∑ peel sa?kamma?phiap

dael baan nat cuab dooc cia kaab±∑rian dael baan nat cia mun ?aokah s±mrab svae∑rook

saasnaakuÄnkaarei thmei nÜ∑ kno∑ kaapr±cum krom prÄksaa vuad. truat pi?nit mÄÄl laÜ∑

viñ ?±mpii kaariik c±mraÜn rob±h puakkee kno∑ kaas±mrac kooldau phiasaa rob±h neak.

sua khluan ?ae∑ taÜ neak ?aac thvÄÄ ?avei khlah daÜmbei ?aoy kaateaktoo∑ rÜttae mian

phiapcbahloah nÜ∑ rÜttae mian ?±mnaac nÜo kno∑ sa?kamma?phiap dael baan nat tuk?

2. crÄÄhrÄÄh ?u?pa?k±± naa muay dael trov praÜ. pi?nit laÜ∑ viñ pii ?u?pa?k±± phiasaa khaa∑

kraom nih nÜ∑ thvÄÄ kaas±mrac cet thaa ?u?pa?k±± muay naa dael neak ?aac praÜ daÜmbei

s±mrac kooldau rob±h neak:

• miatra?thaan b±tkumpii nÜo kno∑

phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak.

• meerian nÜo kno∑ phiasaa

peesa?ka?kam rob±h neak.

• siavphÜo vea?ca?naano?kr±m dak

haopau.

• siavphÜo veeyyiak±± tooc muay.

• ?aeka?saa phiasaa peesa?ka?kam

pii macchea?muÄnduÄl vekvÄÄn


• ban s±mrab k±t c±mnam.

• koon siavphÜo k±ttraa tooc muay ?aac dak kno∑ haopau baan.

• ?aeka?saa saasnaacak phsee∑ tiat nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam.

3. tuÄnteñ viakya?sap nÜ∑ khlia khlah khlah. skoal viakya?sap nÜ∑ khlia dael nÜ∑ cuay neak

s±mrac kooldau rob±h neak. phaena?kaa phiasaa rob±h neak cia ?aac ruam b±ñcool nÄv

kumnit khaa∑ kraom nih.

• skoal viakya?sap nÜ∑ khlia nÜo kno∑ meerian koonsiavphÜo tooc tooc preahkumpii

nÜ∑ kaab±hpum phsaay phsee∑ tiat rob±h saasnaacak dael neak ?aac praÜ nÜo kno∑

kaab±∑rian.

• k±t piak rÜÜ khlia dael neak min skoal dak kno∑ koonsiavphÜo k±mn±t rob±h neak.

yook koonsiavphÜo vea?ca?naano?kr±m taam khluan haÜy baÜk mÄÄl piak tea∑?±h nih.

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

161

• yook kaat ban s±mrab k±t c±mnam mook rian peñ muay th∑ai. s±see piak rÜÜ khlia

muay nÜo muay c±mhia∑ nÜ∑ ni?yumn≥y nÜo muay c±mhia∑ tiat. tuk piak dael neak

ceh muay ?±nlÄÄ sen. prÄ∑ rian piak dael nÜo s±l rohoot neak ceh piak tea∑?±h nuh.

• praÜ piak nÜ∑ khlia thmei nÜo kno∑ pr±yook ?±mlo∑ peel sÄksaa phtoal khluan kaal

rian nÜ∑ cia ria∑ roal th∑ai.

• ?a?nu?voat kaab±ñceñ s±mlee∑ daoy kaani?yiay piak nÜ∑ khlia thmei thmei ?aoy lÜÜ lÜÜ.

• tuÄnteñ b±tkumpii dael s±mkhan s±mkhan nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam.

• tuÄnteñ seckdeithlae∑kaa saamañ saamañ ceñ pii meerian rÜÜ pii koon siavphÜo tooc

tooc dael cia piak kuÄnlÜh noam tÜo d±l koolkaa n≥i d±mnÄ∑ l?±±. svae∑ rook vi?thii

phsee∑ tiat daÜmbei b±ñceak kumnit tea∑nih.

4. sÄksaa veeyyiak±±. praÜ ?u?pa?k±± phiasaa daÜmbei skoal koolkaa n≥i veeyyiak±± dael

?aac cuay neak s±mrac kooldau rob±h neak. baÜ cambac sua daikuu neak neakphs±pphsaay

saasnaa dael mian b±tpi?saot rÜÜ k±±cia sa?maacÜk ?aoy cuay neak. coo kit picaara?naa

nÜo kno∑ kaaruam b±ñcool kumnit muay c±mnuan dooc khaa∑ kraom nih:

• praÜ ?attha?b±t veeyyiak±± dael neak baan totual nÜo ?ae macchea?muÄnduÄl vÄkvÄÄn

neakphs±pphsaay saasnaa rÜÜ k±± ?attha?b±t dael baan ?a?nu?mat daoy pr±thian

peesa?ka?kam rob±h neak daÜmbei cuay neak ?aoy yuÄl veeyyiak±± nÜ∑ kumruu n≥i

khlia pr±yook dael mian nÜo kno∑ meerian koon siavphÜo tooc tooc nÜ∑ preahkumpii.

• coo riabc±m khlia pr±yook daÜmbei praÜ nÜo kno∑ sa?kamma?phiap baan nat tuk dael

?a?nu?voat nÄv koolkaa veeyyiak±± tea∑nih. ?a?nu?voat kaa ni?yiay nÜ∑ kaas±±see

khlia pr±yook tea∑nuh.

• coo yook cet tok dak c±mpuah lumdablumdaoy piak nÜo kno∑ phiasaa nÜ∑ kbuan

khnaat rob±h via.

• coo svae∑rook ?aokah daÜmbei ?a?nu?voat nÜ∑ praÜ kbuan veeyyiak±± dael neak rian

cia ria∑ roal th∑ai.

5. coo ?u?saa sdab. coo pi?caara?naa nÜo kno∑ kaaruam b±ñcool kumnit dooc khaa∑ kraom:

• coo sdab daoy yook cet tuk dak c±mpuah cuÄnciat ni?yiay phiasaa daÜm k±mnaÜt.

trab s±mlee∑ taam dael neak lÜÜ.

• nÜo peel dael neak lÜÜ ?avei muay dael neak min yuÄl soom s±see via tuk haÜy svae∑

yuÄl thaa taÜ via mian n≥y yaa∑ dooc mdec. trov ?a?nu?voat daoy kaapraÜ viakya?sap

rÜÜ tumruÄ∑ khlia pr±yook kumruu.

• peel sdab trov skoal viakya?sap nÜ∑ tumruÄ∑ kumruu dael neak tÄÄbtae rian nia peel

thmei thmei nih.

• peel dael neak lÜÜ khlia muay dael baan ni?yiay khoh pii neak coo k±t via tuk haÜy

?a?nu?voat taam via. tuah cia yaa∑ naa k±±daoy kno∑ niam cia neak b±mraÜ rob±h

preah?±mcah neak trovtae praÜ phiasaa s±mrum cianec nÜ∑ min trov praÜ kriam

phiasaa tee.

• coo thvÄÄ cia b±ncii piak muay c±mnuan dael monuh ?aac nÜ∑ ni?yiay kno∑ ?±mlo∑

peel thvÄÄ sa?kamma?phiap dael baan kroo∑ tuk mun. baÜk mÄÄl piak nÜ∑ khlia dael

teaktoo∑ tÜo nÜ∑ kaachlaÜy t±±b tea∑nih. riabc±m kumroo∑ nÜ∑ ?a?nu?voat pii robiab

dael neak ?aac chlaÜy t±±b.

6. b±∑kaÜn sa?mattha?phiap khaa∑ ?aan nÜ∑ s±see. ?aan preahkumpii moomoon nÜo kno∑

phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak daÜmbei rian viakya?sap nÜ∑ khlia nÜ∑ daÜmbei

?a?nu?voat veeyyiak±± kaab±ñceñ s±mlee∑ nÜ∑ phiapstoat cumniañ. mian ?±mnaac

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

162

muay d±± ?±hcaa c±mpuah kaapraÜ preahkumpii nÜo kno∑ kaasÄksaa rob±h neak. coo

pi?caara?naa nÄv kumnit dooc khaa∑ kraom nih ph±±∑ dae:

• rian ?aan nÜ∑ s±see pyia∑ ?a?s±± rÜÜ tua?a?s±± n≥i phiasaa rob±h neak. piipruah

tua?a?s±± phdaot tÜo lÄÄ pr±poan kno∑ kaas±see trov phdoat tÜo lÄÄ cumniañ kno∑

kaa?aan dooc cia kaa?aan preahkumpii dael via nÜ∑ cuay neak peel neak tÜo b±∑rian.

• ?aan preahkumpii moomoon nÜ∑ preahkumpii phsee∑ tiat rÜÜ cia tuÄhsa?naavaddei

saasnaacak ?aoy lÜÜ lÜÜ nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak. coo phdaot

kaayook cet tuk dak tÜo lÄÄ viakya?sap khlia haÜy nÜ∑ veeyyiak±± dael neak min thloab

skoal. baÜsen cia neak min yuÄl piak muay soom pyiayiam ?aoy yuÄl pii ?attha?n≥y

rob±h via pii ?attha?b±t via phtoal pii mun neak baÜk vea?ca?naano?kr±m mÄÄl.

b±nthaem piak tiat tÜo kno∑ ban s±mrab k±t c±mnam rob±h neak. coo praÜ preahkumpii

phiasaa k±mnaÜt nÜ∑ phiasaa peesa?ka?kam dakmÄÄl tuÄntÜm knia baÜsen via cambac.

• soom ?aoy noonaa mneak cuay kae d±mrov neak peel b±ñceñ s±mlee∑ kaalÄÄkdak

s±mlee∑ nÜ∑ ph?aak peel neak ?aan.

• ?a?nu?voat kaas±see nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak—?u?tiah±± k±mn±ttraa

phtoal khluan nÜ∑ s±mrab rumlÜk li?khÄt ?±±kuÄn nÜ∑ li?khÄt lÄÄk tÜkcet. coo s±see

tiib±ntoal neak nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam tÜo kno∑ preahkumpii moomoon dael

neak caekcaay.

7. som neak d±±t≥i ?aoy cuay neak. coo pi?caara?naa ruam b±ñcoo nÄv kumnit dooc

khaa∑ kraom:

• baÜsen cia daikuu neak cia cuÄnciat

ni?yiay phiasaa daÜm k±mnaÜt coo tiañ

yook pr±yoac pii ?aokah d±± l?±± nih

daoy kaasua s±mnua cia ñooy ñooy

nÜ∑ svae∑rook kumnit craah.

• sua daikuu neak nÜ∑ cuÄnciat ni?yiay

phiasaa daÜm k±mnaÜt ?aoy kae neak

nÜ∑ ?aoy pd±l kumnit nÄv robiab

tea∑laay daÜmbei kae lum?±±. baÜsen

cia puakkee praÜ piak dael neak min

yuÄl sua puakkee ?aoy b±±ksraay

?aoy neak. cia ñÜkñoab ko?maa nÜ∑

ciidoonciitaa tae∑tae c±∑ cuay cianic.

• coo ?±ñcÄÄñ monuh tea∑laay dael neak b±∑rian ?aoy cuay neak. b±±ksraay thaa

“khñom k±mpu∑ rian phiasaa rob±h neak. soom meettaa cuay khñom ph±±∑. baÜsen cia

khñom mian pañhaa kno∑ kaarook piak muay mook ni?yiay min khÄÄñ soom cuay

khñom ph±±∑.”

• kom riar≥≥k kno∑ kaasom cumnuay d±± ceakleak muay: “taÜ piak neak

ni?yiay yaa∑ dooc mdec?” “taÜ piak neak trov b±ñceñ s±mlee∑ yaa∑ naa?”

“taÜ piak mian n≥y yaa∑ dooc mdec?” “taÜ neak ?aac ni?yiay via md±±∑

tiat baan tee?” soom s±see c±mlaÜy nÜ∑ sÄksaa pii via.

• som sa?maacÜk ?aoy sua s±mnua nÜo lÄÄ ban dael neak baan k±t c±mnam rÜÜ pii

b±ñcii viakya?sap haÜy daÜmbei cuay neak ?aan preahkumpii lÜÜ lÜÜ.

8. viay d±mlai nÜ∑ kae s±mrual phaena?kaa sÄksaa rob±h neak. truat pi?nit phaena?kaa sÄksaa

rob±h neak cia ria∑roal sa?pdaa daÜmbei viay d±mlai pr±sen baÜ ?aac cuay neak rian

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

163

phiasaa nuh. ?±ñcÄÄñ daikuu neak nÜ∑ neak dÄknoam peesa?ka?kam ?aoy pd±l yoob±l

?±mpii c±mnoc dael trov kae lum?±±.

praÜ phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak nÜo krub ?aokah tea∑?±h. ni?yiay phiasaa nuh

ciamuay nÜ∑ daikuu ?aoy baan craÜn dael ?aac thvÄÄ tÜo baan peñ muay th∑ai. ?a?thi?thaan

nÜo kno∑ phiasaa nuh tea∑ cia leakkha?na? bokkuÄl nÜ∑ saathiarÄna? s±mrab kaarian

ni?yiay phiasaa s±mrum kno∑ kaa?a?thi?thaan nÜ∑ daÜmbei rian ni?yiay ceñ pii ?avei dael

mian nÜo kno∑ cet neak.

coo kom khlaac kno∑ kaani?yiay tÜo khoh. monuh mneak mneak dael rian phiasaa

thmei tae∑tae mian k±mhoh cianic. monuh nÜ∑ yuÄl haÜy puakkee nÜ∑ peñcet c±mpuah

kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±h neak kno∑ kaarian ni?yiay phiasaa rob±h puakkee.

kaatuÄnteñ khlia nÜ∑ preahkumpii nÜ∑ cuay neak ciahvia∑ pii kaamian k±mhoh pontae

neak min kua tuÄnteñ khlia pr±yook yaa∑ v≥≥∑ rÜÜ riabc±m kr±daah pr±yook s±mrab

ni?yiay tee daoy kit thaa thvÄÄ doocn±h cia vi?thii s±mrab ciahvia∑ pii k±mhoh.


praÜprah kaanaenoam dael baan pi?poania khaa∑ lÄÄ daÜmbei b±∑kaÜt phaena?kaa sÄksaa.truat pi?nit phaena?kaa neak ciamuay daikuu neak rÜÜ neakdÄknoam peesa?ka?kam.

sÄksaa ciamuay nÜ∑ daikuu neakcuay daikuu neak ?aoy totual baan cookc≥y haÜy totual baan kaacÜaceak kno∑ kaarian

phiasaa ?aoy chab ceh kantae pr±saÜ laÜ∑. neak trov s±saÜ daikuu daoy sm±htr±∑ nÜ∑ cia

ñÜkñoab nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat c±mpuah kaariik c±mraÜn rob±h

puakkee. trov mian kumnit viccÄmian daÜmbei min ni?yiay rÜÜ thvÄÄ ?avei muay dael

nÜ∑ thvÄÄ ?aoy kaacÜaceak rob±h puakkee thleak coh pontae coo kom kaapia puakkee

khla∑ peek rohoot thvÄÄ ?aoy puakkee min rian pii k±mhoh chkoo∑ puakkee. kom thvÄÄ

k±ntaÜy nÜo peel koat trovkaa cumnuay. trov pd±l ?aokah d±l puakkee ?aoy baan craÜn

s±mrab b±∑rian nÜ∑ thlae∑ tiib±ntoal daoy mian cookc≥y. coo kit pi?caara?naa ?±mpii kumnit

khaa∑ kraom nih s±mrab cia kaasÄksaa sraavcriav ciamuay daikuu neak:

• b±∑rian neakd±±t≥i ?±mpii veeyyiak±± nÜ∑ viakya?sap dael neak baan rian.

• hat b±∑rian nÜo kno∑ phiasaa peesaka?kam. nÜo lÄÄk d±mboo∑ neakps±pphsaay saasnaa

thmei nÜ∑ b±∑rian daoy robiab yaa∑ saamañ caekcaay tiib±ntoal robiab saamañ nÜ∑

soot kh±± kumpii dael baan tuÄnteñ. peel dael kaacÜaceak nÜ∑ sa?mattha?phiap rob±h

puakkee mian kaariikc±mraÜn haÜy nuh puakkee nÜ∑ mian sa?mattha?phiap coolruam

yaa∑ peñleñ kno∑ kaab±∑rian saasnaakuÄnkaarei.

• ?a?nu?voat praÜ phiasaa nuh daÜmbei thvÄÄ kaapraasray teaktoo∑ nÜo sthaana?phiap

tootÜo rob±h neakphs±pphsaay saasnaa.

• pd±l nÄv kumnit craah knia tÜo viñ tuo mook daÜmbei kae lum?±± daoy s±ndaan cet

l?±±. via cia kaas±mkhan ph±±∑ dae dael neak ?aac totual piak kae lum?±± daoy kmian

kaa?ak?±n cet.

k±t s±mkoal ?±mpii robiab dael neakps±pphsaay saasnaa mian b±tpi?saot cuay daikuu

rob±h koat taam rÜa∑raav pit khaa∑ kraom nih.

khñom tÄÄbtae mook d±l d±mb±n tii pii nÜo peel dael daikuu khñom baan prab khñom thaa via cia veen

khñom daÜmbei pd±l kumnit khaa∑ viññian s±mrab kaanat ñam ?aahaa peel l∑iac. khñom hak dooccia

ph≥y b±ntec. daikuu tii muay rob±h khñom tae∑tae riikriay nÜ∑ b±∑rian cianic haÜy khñom thloab tae

thvÄÄ c±mnaek tooc muay ponnoh kno∑ kaapd±l meerian haÜy b±ntoab mook kÜÜ ?±∑kuy sdab haÜy

koat b±±re?yaay nÜ∑ chlaÜy roal s±mnua.

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

164

khñom pyiayiam lua∑loom tÜo daikuu khñom ?aoy pd±l kumnit khaa∑ viññian tÜo pontae koat baan

lÄÄk tÜkcet khñom ?aoy thvÄÄ via. khñom baan hat daoy mian cumnuay pii koat.

?aokah nuh baan mook d±l khñom baan baÜk preahkumpii haÜy ?aan niifai tii 3 5 nÄ∑ 7. khñom mian

kaalumbaak pontae khñom baan ta∑ ?aar±m daÜmbei puÄnyuÄl thaa taÜ haet ?avei baan cia khñom

rÄÄh yook saad±mnÄ∑ nih thaa via s±mkhan khñom ?aar±m thuusbaÜy nÜo peel khñom puÄnyuÄl c±b.

nÜo peel mian s±mnua muay baan sua mook khñom baan ∑iak tÜo daikuu khnom ?aoy chlaÜy pontae

koat min baÜk moat s±h. nÜo peel nuh haÜy dael khñom mian kdeirumphÄÄb c±mpuah khluan ?ae∑

daoy baan pd±l c±mlaÜy dael ?aac yuÄl baan nÜo kno∑ phiasaa baara∑. khñom rÜttae mian kdei

rumphÄÄb thaem tiat nÜo peel dael sa?maacÜk hak dooccia min dÄ∑ thaa khñom kmian kaatukcet lÄÄ

khluan ?ae∑ c±mpuah cumniañ n≥i kaapraasrei teaktoo∑ rob±h khñom tee. kaacÜaceak lÄÄ khluan ?ae∑

rob±h khñom baan kaÜn laÜ∑ haÜy khñom cabphdaÜm yuÄl thaa phiasaa baara∑ rob±h khñom via l?±±

cia∑ kaakit rob±h khñom.

craÜn sa?pdaa kraoy mook tiat haÜy daikuu khñom nÜotae ?aoy khñom b±∑rian—soombei tae khñom

min kit thaa khñom ?aac thvÄÄ baan soombei nÜo peel dael koat mian kaas±∑sai thaa taÜ khñom ?aac

thvÄÄ baan dae rÜÜ tee. haÜy piipruah tae koat baan lÄÄk tÜkcet khñom ?aoy ni?yiay sdab nÜ∑ b±∑rian

cumniañ khaa∑ phiasaa khñom cabphdaÜm riikc±mraÜn yaa∑ lÜan haÜy khñom mian ?aar±m thaa khñom

klaay cia ?u?pa?k±± muay nÜo kno∑ preahhoah rob±h preahvoobeidaa dael kno∑ nÜo ?ae sthaansua min

maen kroan tae thvÄÄ cia daikuu d±± s∑ats∑iam rob±h ?≥≥ldÄÄ mneak nuh tee.


• baÜsen cia neak k±mpu∑ tae thvÄÄ kaa ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa thmei taÜ neak?aac cuay daikuu neak ?aoy rian phiasaa ?aoy baan kantae l?±± pr±saÜ laÜ∑ daoy robiab naa?

• baÜ neak cia cia neakphs±pphsaay saasnaa thmei taÜ cumnuay baeb naa dael neak ?aacnÜ∑ som cumnuay pii daikuu cb±±∑ neak?

sÄksaa ?±mpii voappa?thoa nÜ∑ phiasaavoappa?thoa nÜ∑ phiasaa mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ knia. kaayuÄl ?±mpii voappa?thoa

nÜ∑ cuay puÄnyuÄl pii muulÄhaet dael phiasaa trov baan yook mook praÜprah taam

robiab cia phiasaa muay. pyiayiam yuÄl ?±mpii voappa?thoa rob±h pr±ciacuÄn doocneh

neak ?aac praasrei teaktoo∑ nÜo kno∑ titta?phiap tae muay n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ nÜo kno∑

vi?thii muay dael thvÄÄ ?aoy puakkee mian kaayuÄldÄ∑ yaa∑ cbah.

c±mnoc muay dael pi?seh cia∑ kee dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei b±∑kaÜn kaatukcet

nÜ∑ kdeisr±lañ pii pr±ciacuÄn kÜÜ kaakoorup voappa?thoa rob±h puakkee nÜo kno∑

robiab muay d±± s±mrum. mian neakphs±pphsaay saasnaa l?±± l?±± cia craÜn baan thvÄÄ

doocnoh (soom mÄÄl koorinthooh tii 1 9:20–23). coo thvÄÄ yaa∑ naa ?aoy monuh mian

?aar±m riikriay ciamuay neak nÜ∑ phiasaa rob±h neak.


• coo kit thaa neakk±mpu∑ b±mraÜ peesa?ka?kam nÜo kno∑ d±mb±n ?aasii. neak k±mpu∑triam khluan b±∑rian noonaa mneak ?±mpii kaaruÄh laÜ∑ viñ haÜy neak dÄ∑ thaa saasnaapreahput cÜa tÜo lÄÄ kaacabciat cia thmei. taÜ neak nÜ∑ b±∑rian ?±mpii kaaruÄh laÜ∑ viñ tÜosaasnaakuÄnkaarei dael yuÄl thaa koollatthi? nih khoh plaek knia yaa∑ ch∑aay pii kaacabciatcia thmei daoy robiab naa tÜo? taÜ piak rÜÜ khlia pr±yook ?avei dael neak trovkaa rian daÜmbeis±mrac c±mpuah keckaa nih?

• coo kit ?±mpii voappa?thoa nÜ∑ pr±voat saasnaa rob±h monuh dael neak b±∑rian. skoal piitruÄ∑triay n≥i ciivea?pr±voat rob±h puakkee dael pr±hael cia via noam ?aoy puakkee yuÄlkhoh ?±mpii koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±±. riabc±m phaena?kaa daÜmbei b±∑rian koollatthi?tea∑ nih ?aoy baan cbahloah.

k±mn±t c±mnam

7 rian phiasaa

165

?±mnaoytian khaa∑ phiasaapyiayiam rook ?±mnaoytian n≥i preahviññian ruam b±ñcool tea∑ ?±mnaoytian khaa∑

phiasaa nÜ∑ khaa∑ kaab±±kprae phiasaa. via s±mkhan cia∑ ?±mnaoy naa naa tea∑?±h pruah

via nÜ∑ cuay neak ?aoy ni?yiay nÜ∑ ?aoy yuÄl phiasaa monuh nÜo kno∑ peesa?a?kam

rob±h neak. neak nÜ∑ min ?aac mian ?±mnaoytian nih tee baÜsen cia neak min khÄtkh±m

prÄ∑prae∑ neak trovtae sa?kam rukrook via. phnaek n≥i kaarukrook ?±mnaoytian khaa∑

phiasaa nih nuh kÜÜcia kaakhÄtkh±m thvÄÄ nÜ∑ kaat±±suu haÜy nÜ∑ thvÄÄ nÄv roal

?avei dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei rian phiasaa. coo cÜa thaa preahviññian nÜ∑ cuay

neak kno∑ peel dael neak ruÄhnÜo taam robiab dael neak kua ruÄhnÜo nÜ∑ daoy ?±h

pii sa?mattha?phiap dael neak ?aac thvÄÄ baan. coo mian cumnÜa thaa neak ?aac mian

?±mnaoytian khaa∑ phiasaa dael nuh cia kaapit haÜy nÜ∑ mian ñian yuÄl dÄ∑ yaa∑

tuulumtuuliay.

nÜo peel dael neak mian ?aar±m thaa neak k±mpu∑tae puhpia nÜ∑ kaalumbaak daÜmbei

b±ñceak ?±mpii ?avei dael neak c±∑ ni?yiay ?aoy ?±h seckdei nuh coo c±±∑cam thaa

preahviññian mian sa?mattha?phiap ?aac ni?yiay caakcool tÜo kno∑ dua∑ cet koon koon

rob±h preah. pr±thian thoomah s. m±±nson baan b±∑rian thaa: “mian phiasaa muay . . . dael

via cia phiasaa tuutÜo c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak—nuh kÜÜ phiasaa

preahviññian. via min baan rian mook pii siavphÜo sÄksaa dael s±see daoy dai monuh

c±mnaan c±mnaan nuh tee rÜÜ baan mook daoy kaa?aan nÜ∑ kaatuÄnteñ cam mat nuh k±±

min m≥≥n dae. phiasaa n≥i preahviññian nÜ∑ mian d±l monuh naa dael svae∑rook daoy ?±h

pii dua∑cet rob±h koat daÜmbei dÄ∑ pii preah nÜ∑ kan taam b±t baññat d±± teevÄphiap

rob±h truÄ∑. phiappÄn pr±s±b nÜo kno∑ phiasaa nih nÜ∑ thvÄÄ ?aoy monuh mneak yook

chneah lÄÄ ?u?pa?sak nÜ∑ thvÄÄ ?aoy d±±k coab kno∑ phiasaa nih nÜ∑ thvÄÄ ?aoy monuh

mneak yook chneah lÄÄ ?u?pa?sak nÜ∑ thvÄÄ ?aoy d±±k coab kno∑ dua∑cet monuh.

(”The Spirit Giveth Life,“ Ensign, khae mi?tho?naa chnam 1997, 2).


• rian koollatthi? nÜ∑ meerian tea∑laay dael neak trov b±∑rian nÜo phiasaa daÜm k±mnaÜtrob±h neak cia mun sen.

• rian daÜmbei b±ñceak pii koollatthi? nÜ∑ ?aar±m rob±h neak ?±mpii koollatthi? tea∑nih nÜokno∑ phiasaa peesa?ka?kam rob±h.

• b±∑kaÜt phaena?kaa sÄksaa phiasaa nÜ∑ cia ñÜkñoab pyiayiam praÜ kumnit thmei peelsvae∑ rook kaakae lum?±± phiasaa peesa?ka?kam.

• svae∑rook kaanaenoam pii preahviññian b±±re?sot daÜmbei cuay neak ?aoy yuÄl nÜ∑ ?aacthvÄÄ kaapraasray teaktoo∑ ciamuay monuh nÜo kno∑ peesa?kam rob±h neak.


• truat pi?nit mäÄl pii kaapd±l cia yoob±l dael mian nÜo kno∑ cumpuuk nih. k±ts±mkoal cia yoob±l muay dael neak min thloab saaklb±±∑ s±h haÜy dak kooldaudaÜmbei saaklb±±∑ via kno∑ peel pii bei th∑ai tiat nih.

• s±mrab kaapr±cum muÄnduÄl peel kraoy soom sua neakphs±pphsaay saasnaadael mian b±tpi?saot dael ni?yiay phiasaa baan l?±± thaa taÜ koat baan thvÄÄyaa∑ dooc mdec kno∑ kaarian phiasaa.

• ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa seckdeithlae∑ daoy ?≥≥ldÄÄ Richard G. Scott: “tii naa dael . . .pr±p≥inii rÜÜ tumniamtumloab ciat pah tuÄ∑kec nÜ∑ kaab±∑rian rob±h preah cootuk pañhaa nuh muay laek sen. tii naa dael pr±p≥inii nÜ∑ tumniamtumloab sr±±bknia nÜ∑ kaab±∑rian rob±h truÄ∑ nuh yÄÄ∑ kuatae lÄÄk d±mkaÜ∑ laÜ∑” (“RemovingBarriers to Happiness,” Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1998, 87). coo kit ?±mpiirobiab dael voappa?thoa nÜo kno∑ d±mb±n dael neak b±mraÜ mian phiapkhohplaek knia pii voappa?thoa rob±h neak phtoal. soom thvÄÄ b±ñcii pii phiapkhoh knia.b±ntoab mook choot caol voappa?thoa naa dael pah tuÄ∑kec nÜ∑ kaab±∑rian n≥id±mnÄ∑l?±±. kit pi?caara?naa tumniamtumloab rÜÜ pr±p≥inii tea∑laay dael nÜos±l pii kaachootcaol haÜy kit thaa taÜ neak ?aac thvÄÄ yaa∑ naa daÜmbei ?aoyneak ?aac cool coh nÜ∑ pr±p≥inii dael nÜo s±l tea∑ nih baan.

• riabc±m phaena?kaa sÄksaa daÜmbei riabc±m neak ?aoy thvÄÄ keckaa muay n≥ikeckaa khaa∑ kraom nih nÜo kno∑ phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak:

– prab rÜa∑ ?±mpii look yoosaeb smith.

– s±∑khaeb niifai tii 3 11.

– s±∑khaeb ?aalmaa 32.

– prab rÜa∑ rob±h niifai nÜ∑ ?±mpii phtea∑ luÄ∑hen (soom mÄÄl niifai tii 1 3:5).

– coo puÄnyuÄl ?±mpii sa?may kankab truattraa.

– caekcaay b±tpi?soat phtoal khluan.

• coo thvÄÄ s±mrab k±t c±mnam piak dael neak min skoal nÜo kno∑ meerian. yookvia taam khluan neak rohoot d±l neak ceh cam tea∑?±h.


• hat b±∑rian knia tÜo viñ tÜo mook ?±mpii meerian s±mrab neakphs±pphsaaysaasnaa nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak.

• som daikuu neak ?aoy sdab kaab±ñceñ s±mlee∑ rob±h neak nÜ∑ cuay neak ?aoythvÄÄ l?±± cia∑.

• crÄÄhrÄÄh rÜa∑ nÜo kno∑ preahkumpii rÜÜ veak kumpii dael neak c±∑ praÜ nÜokno∑ kaab±∑rian. s±∑khaeb rÜa∑ tea∑nuh haÜy hat via nÜo kno∑ piaks±mdeiphtoal rob±h neak.

• rumlÜk laÜ∑ viñ ?±mpii kumnit nÜo kno∑ cumpuuk nih. pi?phiaksaa thaa taÜkaaphd±l cia yoob±l naa muay dael neak ?aac praÜ nÜo kno∑ kaasÄksaa daikuunÜo sa?pdaa kraoy.

• baÜsen cia neak k±mpu∑ vÄkvÄÄn neakphs±pphsaay saasnaa thmei coo k±ttraapii sthaana?phiap nia nia peel dael daikuu neak min yuÄl. coo thvÄÄ b±ñcii khliarÜÜ veeyyiak±± dael mian tumneaktumnoo∑ knia dael ?aac cuay daikuu neak.coo puÄnyuÄl nÜ∑ hat ?±mpii robiab praÜ pii ?avei dael nÜ∑ mian nÜo kno∑ b±ñciiphaena?kaa sa?kamma?phiap dael mian kroo∑ mun.


7 rian phiasaa

166

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam


• ?±ñcÄÄñ cuÄnciat ni?yiay phiasaa daÜm k±mnaÜt mook cooruam pr±cum.catcae∑ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy b±∑rian puakkee cia krom tooc tooc.?±ñcÄÄñ cuÄnciat ni?yiay phiasaa daÜm k±mnaÜt k±ttraa nÜ∑ pd±l cia kumnitcraah ?±mpii phiasaa rob±h neak phs±pphsaay saasnaa.

• catta∑ neakphs±pphsaay saasnaa muay rÜÜ pii neak pii mun peel k±mn±t ?aoyprab ?±mpii cookc≥y dael puakkee mian nÜo kno∑ kaasÄksaa phiasaa. ?±ñcÄÄñ?aoy puakkee ?aoy yoob±l.

• catta∑ neakphs±pphsaay saasnaa dael mian b±tpi?saot ?aoy ?uttÜhsa?niamtruah truah pii phnaek khlah n≥i phiasaa cia thoamÄdaa dael ñÜkñoab via tae∑taecia kaalumbaak s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa. b±∑haañ cia ?u?tiah±± n≥ikaapraÜprah phiasaa l?±± l?±± haÜy ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa ?a?nu?voat.

• coo ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa dael cia cuÄnciat daÜm n≥i voappa?thoanuh caekcaay pii kumnit kaayuÄl chloh crÜo d±± cia cumnuay.


• trov k±mn±t peelveelia cia tia∑ toat s±mphiah ciamuay neakphs±pphsaay saasnaanÜo kno∑ phiasaa dael puakkee k±mpu∑ rian.

• som kumnit pii neakdÄknoam boppaccÜta?phiap kno∑ d±mb±n daÜmbei prab piirobiab dael neakphs±pphsaay saasnaa ?aac kae lum?±± phiasaa rob±h puakkee.

• k±t c±mnam pii k±mhoh d±dael d±dael dael neakphs±pphsaay saasnaa k±mpu∑taerian phiasaa peesa?ka?kam tae∑tae cuab pr±teah. pd±l kaanaenoam nÜo kno∑s±nni?sÄt zoon daÜmbei kae lum?±± k±mhoh chkoo∑ tea∑ nih.

• b±∑rian neakphs±pphsaay ?±mpii saasnaa ?±mpii koollathi? n≥i ?±mnaoytiankhaa∑ viññian.

• s±∑keet neakphs±pphsaay rob±h neak peel puakkee b±∑rian phiasaa.

• svae∑rook krub ?aokah daÜmbei praÜ phiasaa ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaaysaasnaa rob±h neak.

7 rian phiasaa

167

7 rian phiasaa

168

k±mn±t s±mkoal

8 kaapraÜprah peel veelia daoy chlaatv≥i

169

k±mn±t c±mnamtaÜ khñom trovpraÜ peelveeliadaoy chlaatv≥idaoy robiab naa?


• taÜ kooldau ?aac cuay khñom thvÄÄ cia neakphs±pphsaay saasnaa d±± mian pr±setthi?phiapkantae craÜn laÜ∑ daoy robiab naa?

• taÜ khñom phdaot yookcet tukdak lÄÄ ?avei khlah nÜo kno∑ kooldau rob±h khñom?

• taÜ ?u?pa?k±± phaena?kaa nÜ∑ thuÄnthian tea∑laay rob±h khñom mian ?avei khlah haÜy taÜkhñom trov praÜ via daoy robiab naa?

• taÜ haet ?avei baan cia siavphÜo d±mb±n mian saara?s±mkhan?

• taÜ khñom trov dÄknoam sa?may pr±cum phaena?kaakam pr±cam th∑ai nÜ∑ sa?pdaa daoyrobiab naa?

• taÜ khñom nÜ∑ dÄ∑ daoy robiab naa pr±sen baÜ kooldau nÜ∑ phaena?kaa rob±h khñomk±mpu∑ cuay b±nthaem d±l keckaa n≥i preah?±mcah?

neak trov baan catta∑ ?aoy thvÄÄ keckaa n≥i preah?±mcah nÜo kno∑ d±mb±n muay

ceakleak. truÄ∑ c±∑ ?aoy neak mÄÄl khoh trov lÄÄ d±mb±n rob±h neak daoy seckdeisr±lañ

nÜ∑ kaa yookcet tukdak d±± thom. koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ trov cuay d±l neakd±±t≥i

?aoy mook ?ae truÄ∑ taam royea? pi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

coo thvÄÄ keckaa ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap daÜmbei ?aoy d±mb±n rob±h neak kantae

khla∑ laÜ∑ cia∑ peel neak sthaapa?naa via tÜo tiat. kooldau d±± mian khlÄmsaa nÜ∑

phaena?kaa d±± mian kaayookcet tukdak nÜ∑ cuay neak s±mrac nÄv ?avei dael preah?±mcah

d±mrov ?aoy neak thvÄÄ. peel neak yookcet tukdak c±mpuah monuh nÜo kno∑ d±mb±n

k±mn±t c±mnam


170

catta∑ rob±h neak nuh neak nÜ∑ mian kaatotual khoh trov c±mpuah truÄ∑ nÜ∑ c±mpuah

neakdÄknoam peesa?ka?kam rob±h neak.

kno∑ li?khÄt hau ?aoy b±mraÜ neakphs±pphsaay saasnaa rob±h neak baan cae∑ thaa:

“neak nÜ∑ trov baan rumpÜ∑ tuk ph±±∑ dae daÜmbei leahb±∑ peel veelia tea∑?±h rob±h

neak nÜ∑ kaayookcet tukdak c±mpuah kaab±mraÜ preah?±mcah daoy tuk keckaa phtoal

khluan tea∑?±h phsee∑ tiat nÜo muay laek sen. peel neak thvÄÄ keckaa tea∑laay nih

preah?±mcah nÜ∑ pr±tian pooc≥y d±l neak haÜy neak nÜ∑ klaay cia neakcuay koamtroo

mneak d±± mian pr±setthi?phiap nÜ∑ cia saatuut n≥i seckdeipit. yÄÄ∑ mian tumnukcet lÄÄ

neak haÜy yÄÄ∑ soom ?a?thi?thaan d±l preah?±mcah daÜmbei cuay pr±tian pooc≥y d±l

neak c±mpuah tumnual khoh trov rob±h neak kno∑ kaab±mpeñ nÄv kaacatta∑ d±± pi?sed

nih.” cumpuuk nih nÜ∑ cuay neak dÄ∑ ?±mpii robiab dak kooldau kaadak phaena?kaa

nÜ∑ kaatotual khoh trov dael ?aac cuay d±l monuh craÜn neak ?aoy totual d±mnÄ∑ l?±±

dael baan sdaa laÜ∑ viñ.


soom ?aan yaakob 5:11–13, 61–64, 74–75, haÜy chlaÜy nÄv s±mnua tea∑nih:

• taÜ preah?±mcah mian ?aar±m yaa∑ dooc mdec dae c±mpuah kooncau rob±h truÄ∑?

• taÜ kecprÄ∑prae∑ naa khlah dael preah?±mcah d±mrov ?aoy neakb±mraÜ tea∑laay rob±htruÄ∑ thvÄÄ?

saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan s±mrab kaaphlahkumnitpr±hael cia neak mian c±m∑±l thaa kno∑ c±mnaom ka?ra?neikec yaa∑ craÜn nuh taÜ

ka?ra?neikec naa khlah s±mkhan b±mphot. daÜmbei ?aac chlaÜy nÜ∑ s±mnua nih neak

trov yuÄl pii kool b±mn±±∑ rob±h neak haÜy dÄ∑ pii robiab praÜprah peel veelia d±± mian

pr±setthi?phiap dael ?aac cuay neak b±mpeñ koolb±mn±±∑ nih baan.

koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ ?±ñcÄÄñ neakd±t≥i tiat ?aoy mook ?ae preahkrih daoy

cuay ?aoy puakkee totual d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ taam royea? seckdeicumnÜa

c±mpuah preahyeesuu krih nÜ∑ d±∑vaay thuan rob±h truÄ∑ kaapraecet pi?thii boncromÜc

tÜk kaatotual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot haÜynÜ∑ kaasuutroam rohoot d±l

tii b±ñc±b. saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan trov baan b±∑haañ ?aoy skoal daoy

neakdÄknoam saasnaacak daÜmbei cuay neak phdaot tÜo lÄÄ koolb±mn±±∑ nih. peel dael

neak phdaot tÜo lÄÄ saññaan s±mkoal tea∑nih neak nÜ∑ cuay monuh c±mraÜn chpuah

tÜo kan pi?thii boncromuc tÜk pi?thiib±ñceak haÜy mian sa?kamma?phiap cia b±nt±±

b±ntoab nÜo kno∑ saasnacak proom kaaphlahkumnit cia ni?roan.

saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan c±mpuah k±mn±t haet nÜ∑ robaaykaa

• saasnaakuÄnkaarei baan totual boncromÜc tÜk nÜ∑ baan totual pi?thiib±ñceak

• saasnaakuÄnkaarei dael mian kaalb±±recchaet pi?thiibon cromÜc tÜk

• saasnaakunkaarei dael baan coolruam nÜo kno∑ pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk

• meerian dael baan b±∑rian saasnaakuÄnkaarei dael mian voatta?mian rob±h sa?maacÜk

• meerian d±t≥i tiat dael baan b±∑rian

• saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑ riik c±mraÜn

• baan totual chmuah monuh thmei dael trov tÜo cuab nÜ∑ baan teaktoo∑

• saasnaakuÄnkaarei thmei

• meerian dael baan b±∑rian d±l neakphlahprae kumnit thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam

k±mn±t c±mnam


171

saññaan s±mkoal tea∑nih b±∑haañ ?±mpii prÜtte?kaa nÜ∑ sthaana?phiap tea∑laay dael

b±∑haañ pii kaariikc±mraÜn rob±h monuh mneak chpuah tÜo rook kaaphlahpdoo royea?

peel yuu ?±∑vae∑. saññaan s±mkoal b±∑haañ c±mnoc s±mkhan s±mkhan dooc khaa∑

kraom nih:

neakprae kumnit baan totual boncromÜc tÜk nÜ∑ baan totual pi?thii b±ñceak: neakpraekumnit

mneak mneak dael baan totual pi?thiikaa tea∑laay n≥i pi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thii

b±ñceak.

saasnaakunkaarei dael mian kaalb±±recchaet pi?thii boncromÜc tÜk: saasnaakuÄnkaarei mneak

mneak dael baan yuÄl proom totual boncromÜc tÜk nÜ∑ baan totual pi?thii b±ñceak taam

b±±recchaet muay ceakleak.

saasnaakuÄnkaarei dael baan coolruam nÜo kno∑ pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk:saasnaakunkaarei mneak mneak dael baan coo ruam nÜo kno∑ pi?thii pr±setthi?poo

numpa∑ nÜ∑ tÜk.

meerian dael baan b±∑rian saasnaakuÄnkaarei dael mian voatta?mian rob±h sa?maacÜk: c±mnuan

meerian sa?rob dael baan b±∑rian d±l saasnaakuÄnkaarei dael mian voatta?mian rob±h

sa?maacÜk. cia pi?seh meerian dael mian ruam b±ñcool nÄv kaab±∑rian koolkaa muay

n≥i d±mnÄ∑ l?±± rÜÜ craÜn mook pii meerian dael mian kaa?a?thi?thaan baÜk nÜ∑ bÄt

nÜ∑ kaa?±ñcÄÄñ daÜmbei thvÄÄ kaata∑cet. neak min cambac b±∑rian koolkaa tea∑?±h nÜo

kno∑ meerian tae muay tee pruah via nÜ∑ trov roab thaa cia meerian dael b±∑rian ruac

haÜy. pr±setthi?phiap nÜo kno∑ kaab±∑rian rob±h neak ?aac trov baan voahv≥≥∑ daoy

saasnaakuÄnkaarei thaa taÜ puakkee k±mpu∑tae riikc±mraÜn kno∑ seckdeicumnÜa c±mpuah

preah?±∑ s±∑kruah kaapraecet pii kaarumloo∑ rob±h puakkee nÜ∑ kaariabc±m yaa∑

sm±hsmak daÜmbei totual pi?thiikaa n≥i boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak dae rÜÜ tee.

meerian d±t≥i tiat dael baan b±∑rian: c±mnuan meerian sa?rob dael baan b±∑rian d±l

saasnaakuÄnkaarei daoy kmian voatta?mian sa?maacÜk.

saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑ riik c±mraÜn: c±mnuan saasnaakuÄnkaarei sa?rob dael trov

baan b±∑rian meerian c±mnuan rÜÜ craÜn cia∑ nuh haÜy k±mpu∑ reaksaa kaata∑cet dooccia:

?a?thi?thaan ?aan preahkumpii moomoon coolruam saasnaacak nÜ∑ riabc±m khluan

daÜmbei totual pi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak. saasnaakuÄnkaarei dael mian

b±mn±±∑ c±∑ b±nt±± rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± tae k±mpu∑tae puhpia daÜmbei reaksaa

kaata∑cet min m≥≥n cia saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑ riik c±mraÜn dooc dael baan

b±ñceak seckdei nÜo tr±∑ nih tee. puakkee trov baan catcool cia saasnakuÄnkaarei thmei

rÜÜ k±± cia saasnaakuÄnkaarei phsee∑ tiat ph±±∑ dae.

baan totual chmuah monuh thmei dael trov tÜo cuab nÜ∑ baan teaktoo∑: c±mnuan sa?rob n≥i

monuh thmei dael trov tÜo cuab dael neak baan tumneak tumnoo∑ haÜy k±± baan b±∑rian

rÜÜ k±± baan som ?aoy mian kaanat cuab ceakleak cia thmei. peel neak teaktoo∑ monuh

thmei dael trov tÜo cuab md±±∑ md±±∑ monuh thmei nuh kÜÜ trov yook ceñ pii b±ñcii

n≥i krom monuh thmei dael trov tÜo cuab haÜy k±± baan klaay cia saasnaakuÄnkaarei

thmei daÜmbei taamdaan b±nthaem rÜÜ k±± trov baan tumleak caol. monuh thmei dael

trov tÜo cuab k±± trov baan cat tuk thaa baan teaktoo∑ dae tuahbei cia neak teaktoo∑ min

baan daoysaa tae ?aasaya?thaan min trÄmtrov. monuh thmei dael trov tÜo cuab tea∑nih

trov b±ñcuun tr±l±b tÜo ?aoy kaari?yaalay peesa?ka?kam viñ daoy mian c±mnaa s±mkoal

?±mpii muulÄhaet dael min ?aac teaktoo∑ baan.

c±mnuan sa?rob monuh thmei dael trov tÜo cuab kÜÜ s±mdau tÜo lÄÄ monuh thmei dael

trov tÜo cuab tea∑?±h dael neak baan totual tuah min toan baan teaktoo∑ (monuh thmei

k±mn±t c±mnam


172

dael trov tÜo cuab totual pii sa?maacÜk saasnaakuÄnkaarei tiisnakkaa saasnaacak nÜ∑

baan totual taam royea? phsee∑ phsee∑ tiat).

saasnaakuÄnkarei thmei: c±mnuan sa?rob n≥i saasnaakuÄnkaarei dael baan rian meerian

muay nÜ∑ baan totual yook kaanat cuab cia thmei.

meerian dael baan b±∑rian d±l neakphlahprae kumnit thmei nÄ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam:c±mnuan meerian sa?rob dael baan b±∑rian d±l neakphlahprae kumnit tea∑laay dael baan

klaay cia sa?maacÜk tec cia∑ muay chnam nÜ∑ c±mpuah sa?maacÜk tea∑laay dael min

sov sa?kam.

peel neak dak kooldau nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa coo viay d±mlai pii ?avei dael neak thvÄÄ

thaa taÜ via nÜ∑ cuay b±nthaem c±mnuan monuh nÜo kno∑ saññaan s±mkoal s±mkhan

s±mkhan yaa∑ dooc mdec khlah. kooldau rob±h neak kuatae daÜmbei b±∑kaÜn c±mnuan

?aoy kaÜn laÜ∑ s±mrab saññaans±mkoal s±mkhan s±mkhan.

neak nÜ∑ thvÄÄ keckaa cia craÜn dael min trov baan riabroab nÜo kno∑ saññaan s±mkoal

s±mkhan s±mkhan dooc cia: kaateaktoo∑ taam phlov rÜÜ kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑

kaasÄksaa ciamuay daikuu. sa?kamma?phiap s±mkhan s±mkhan tea∑nih pd±l ?aoy nÄv

saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan muay rÜÜ craÜn. ?u?tiah±± peel neak b±∑rian neak

tea∑laay naa dael neak rook baan daoy kecprÄ∑prae∑ phtoal khluan neak b±∑thaem

saasnaakuÄnkaarei thmei tÜo kan krom monuh dael neak b±∑rian. ciamuay knia ph±±∑

nuh dae kunÄphiap n≥i kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu nÜ∑ kae

lum?±± sa?mattha?phiap rob±h neak daÜmbei b±∑rian daoy preahviññian dael nÜ∑

pr±setthi?pooc≥y d±l saasnaakuÄnkaarei thmei nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑

riikc±mraÜn rob±h neak. ?±mnaac n≥i kaasvea∑rook nÜ∑ kaab±∑rian rob±h neak nÜ∑ ceah

?Ätthi?puÄl d±l krub saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan. coo viay d±mlai krub keckaa

dael neak thvÄÄ daoy ph?aek tÜo lÄÄ thaa taÜ via baan b±nthaem c±mnuan monuh nÜo

kno∑ phnaek tea∑nih rÜÜ tee. pr±sen baÜ neak nÜ∑ daikuu rob±h neak min ?aac khÄÄñ pii

robiab nÜo kno∑ sa?kamma?phiap phs±pphsaay dael ?aac cuay b±∑kaÜn c±mnuan monuh

nÜo kno∑ saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan muay rÜÜ craÜn cia∑ nuh tee neak trov

caot sua thaa taÜ sa?kamma?phiap nuh s±m tÜo nÜ∑ peel veelia rob±h neak rÜÜ tee.


nÜo kno∑ siavphÜo kaasÄksaa rob±h neak soom k±ttuk nÄv tea∑ sa?kamma?phiap phs±pphsaaytea∑?±h dael neak baan thvÄÄ kno∑ royea? peel bei th∑ai k±nl±±∑ mook. s±mrab sa?kamma?phiapniimuay niimuay coo b±ñceak pr±sen baÜ via baan ceah ?Ätthi?puÄl d±l saññaan s±mkoals±mkhan s±mkhan muay kno∑ c±mnaom saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan cia craÜn.pr±sen baÜ via baan thvÄÄ sa?kamma?phiap s±see thaa baan thvÄÄ. s±mrab sa?kamma?phiapniimuay niimuay dael mian s±see baan thvÄÄ coo riabroab thaa taÜ via mian ?Ätthi?puÄl yaa∑dooc mdec. s±mrab sa?kamma?phiap niimuay niimuay dael mian s±see min baan thvÄÄ cooprab pii muulÄhaet dael neak min baan thvÄÄ haÜy thaa taÜ neak nÜ∑ b±nt±± daÜmbei thvÄÄsa?kamma?phiap kno∑ peel khaa∑ muk tiat. coo pi?phiaksaa ?±mpii b±ñcii rob±h neak ciamuaydaikuu rob±h neak haÜy puÄnyuÄl pii muulÄhaet dael baan b±ñceak sa?kamma?phiap muayc±mnuan baan thvÄÄ nÜ∑ sa?kamma?phiap muay c±mnuan min baan thvÄÄ. pi?phiaksaa thaasa?kamma?phiap muay naa dael neak trov chub thvÄÄ.

siavphÜo d±mb±n nÜ∑ kaariabc±m phaena?kaa nÜ∑ ?u?pa?k±± riaykaateaktoo∑ tÜo nÜ∑ ?±h neak dael trov baan totual ?aoy cool tÜo kno∑ saasnaacak daoy

totual pi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak nÜo kno∑ sa?may rob±h koat moroonai

baan b±∑rian thaa: “chmuah rob±h puakkee trov baan yook tÜo daÜmbei ?aoy puakkee

k±mn±t c±mnam


173

?aac baan c±±∑cam haÜy c≥ñcÄm beibac daoy preahb±ntuul d±± l?±± n≥i preah daÜmbei

reaksaa puakkee ?aoy nÜo kno∑ phlov trov” (moroonai 6:4).

neak trov baan pd±l nÄv ?u?pa?k±± cia craÜn daÜmbei s±mrual kaak±ttraa tuk

poadÄmian s±mkhan s±mkhan ?±mpii monuh dael neak b±∑rian. ?u?pa?k±± tea∑nih k±±

?a?nuññat d±l neak ph±±∑ dae daÜmbei caekcaay c±mnuan poadÄmian muay trÄmtrov

ciamuay ?±h neak dael trovkaa via dooc dael baan b±∑haañ nÜo kno∑ kaab±ñceak

b±∑haañ kaa∑ kraom nih.

c±mnuanpoadÄmian

pr±tian peesa?ka?kam

neakdÄknoampeesaka?kam

krom prÄksaa vuad

neakphs±pphsaaysaasnaa

poadÄmian taam lumdablumdaoy

kr±daah phaena?kaa pr±cam th∑ai rob±hneakphs±pphsaay saasnaa siavphÜo d±mb±n.

k±mn±t haet sdei pii kaariikc±mraÜn

seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap

robaaykaa pr±cam sa?pdaa rob±hneakphs±bphsaay saasnaa

?u?pa?k±±

?u?pa?k±± tea∑nih nÜ∑ poadÄmian tea∑?±h cambac daÜmbei thvÄÄ nÜo kno∑ keckaa

rob±h neak daoy trov reaksaa tuk nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n nÜ∑ kr±daah phaena?kaa

pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa. siavphÜo d±mb±n trov baan riabc±m laÜ∑

dooc khaa∑ kraom nih:

• phaentii d±mb±n– phaentii d±mb±n dael mian daen

seimaa

• k±mn±t haet sdei pii kaariik c±mraÜn– baebb±t k±mn±thaet sdei pii kaariik

c±mraÜn

• saasnaakuÄnkaarei dael mian kaalb±±recchaetpi?thii boncromÜc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak– baebb±t k±mn±thaet s±mrab b±∑rian

• saasnaakunkaarei dael k±mpu∑ riik c±mraÜn– baeb b±t k±mn±t haet s±mrab b±∑rian

• saasnaakuÄnkaarei thmei nÜ∑saasnaakuÄnkaarei d±t≥i tiat– baebb±t k±mn±thaet s±mrab b±∑rian

• saasnaakuÄnkaarei d±± mian sa?kdaano?puÄl– baebb±t s±mrab saasnaakuÄnkaarei

d±± mian sa?kdaano?puÄl

– poadÄmian s±mrab monuh thmei dael

trov tÜo cuab nÜ∑ k±mn±t haet s±mrab

monuh thmei dael trov tÜo cuab

phsee∑ tiat

• saasnaakuÄnkaarei mun– baebb±t k±mn±thaet s±mrab b±∑rian

• saasnaakuÄnkaarei thmei nÄ∑ samaacÜk minsov sa?kam– baebb±t k±mn±thaet s±mrab b±∑rian

– baebb±t b±ñcii sa?kama?phiap s±mrab

neakphlah kumnit

• poadÄmian vuad nÄ∑ peesaka?kam– b±ñcii vuad

– siavphÜo b±ñcii muk∑ia kno∑ vuad

– daaraa∑ peel kno∑ vuad nÄ∑

kecpr±com neakphs±pphsaay saasnaa

– b±ñcii n≥i phnaek cia sa?maacÜk nÜo

kno∑ kruasaa

– siavphÜo b±ñcii n≥i neakphs±pphsaay

saasnaa nÜo kno∑ muÄnduÄl rÜÜ zoon

rob±h neak

• phiap cia neak dÄknoam– seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap

• poadÄmian sdei ?±mpii d±mb±n– poadÄmian sdei ?±mpii phteah

– kaadÄkc±ñcuun saathiara?na?

– kats±k

– baokkuÄk

– tiik±nlae∑ dael baan tiñ ?eivan

– tiik±nlae∑ dael trov ciahvia∑

– tumneaktumnoo∑ phsee∑ phsee∑

k±mn±t c±mnam


174

siavphÜo d±mb±n

krub d±mb±n phs±pphsaay mian siavphÜo d±mb±n muay dael nÜ∑ trov tuk cia k±mn±thaet d±±yuu ?±∑vae∑ s±mrab cia kecprÄ∑prae∑ pii muay th∑ai tÜo muay th∑ai rob±h neak. s±mrual laÜ∑viñ nÄv poadÄmian s±mkhan s±mkhan pr±cam th∑ai nÜ∑ pi?nit mÄÄl poadÄmian s±mkhan s±mkhanpr±cam sa?pdaa peel thvÄÄ phaenÄkaa nat cuab br±cam sa?pdaa rob±h neak. coo reaksaa tukvia ?aoy baan s?aat nÜo thmei nÜ∑ trÄmtrov daÜmbei ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa kraoy ?aacsthaapa?naa laÜ∑ nÄv kaab±mraÜ d±± mian kaab±mphoh dael neak baan pd±l ?aoy nuh. peelmian kaa?±ñcÄÄñ soom yook siavphÜo d±mb±n rob±h neak tÜo kan kaas±mphiah rÜÜ s±nni?sÄtzoon nÜo k±nlae∑ naa dael neakdÄknoam peesa?ka?kam ?aac rumlÜk via saa laÜ∑ viñ haÜy cuayneak ?aoy dÄ∑ pii robiab daÜmbei praÜprah via yaa∑ mian pr±setthi?phiap b±mphot.

neak kuatae riabc±m phnaek muay c±mnuan nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n cia ria∑roal

th∑ai peel neak s±mrual laÜ∑ viñ nÜ∑ phlahpdoo phaena?kaa rob±h neak. coo yook siavphÜo

d±mb±n rob±h neak tÜo coolruam kno∑ s±nni?set zoon nÜ∑ kaas±mphiah nia nia daÜmbei

?aoy neakdÄknoam peesa?kam rob±h neak ?aac rumlÜk via saa laÜ∑ viñ. siavphÜo

d±mb±n kuatae reaksaa tuk kno∑ phteah rob±h neak kraoy pii neak trov baan phlahpdoo

nuh daÜmbei ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa kraoy ?aac praÜprah poadÄmian baan.

nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n rob±h neak soom reaksaa tuk ?aoy baan trÄmtrov peñleñ

nÜ∑ k±mn±t haet rob±h monuh tea∑?±h kno∑ peel paccopb±n dael naek thvÄÄkaa ciamuay

nuh. seckdeipuÄnyuÄl ?±mpii ?u?pa?k±± tea∑laay dael baan pd±l cuun mian dooc khaa∑

kraom nih:

k±mn±t c±mnam


175

k±mn±t haet b±∑rian: baeb b±t nih cuay neak k±ttraa tuk nÄv poadÄmian pi?sdaa teaktoo∑

tÜo nÜ∑ kaariikc±mraÜn rob±h saasnaakuÄnkaarei neakphlahprae kumnit thmei nÜ∑

sa?maacÜk min sov sa?kam dael neak k±mpu∑tae b±∑rian.

(khaa∑muk)

• poadÄmian phtoal khluan • kaalb±±recchaet n≥i pi?thii boncromÜc

tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak

• k±mn±thaet n≥i peel dael neak

baan b±∑rian koolkaa tea∑laay

pii meerian tea∑ pram niimuay

niimuay haÜy pr±sen baÜ

sa?maacÜk mian voatta?mian

nÜo tii nuh. phnaek nih tuk ?aoy

neak s±mrab cia kaataamdaan

daoy ?aac praeprual baan

c±mpuah ?avei dael neak

b±∑rian thmei baÜ neak baan

b±∑rian koolkaa tea∑laay yaa∑

naa k±±daoy.

• k±mn±thaet sdei pii

sthaana?phiap n≥i kaata∑cet

dael saasnaakuÄnkaarei

tea∑laay trovtae reaksaa

tÜk. nÜo kno∑ phnaek nih

neak trov k±ttraa pii

kaalb±±recchaet dael neak

baan puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ

nÜ∑ k±mn±t thaa taÜ puakkee

mian phiap moammuan

kno∑ kaareaksaa kaata∑cet

dae rÜÜ tee.

• neak ?aac

taamdaan

meerian tea∑laay

dael baan b±∑rian

mun peel pi?thii

boncromÜc tÜk

nÜ∑ meerian

baan b±∑rian

kraoy pi?thii

boncromÜc tÜk.

k±mn±t c±mnam


176

(khaa∑ kraoy)

• phnaek nÜo tr±∑ k±nlae∑ dael neak

riabroab pii pr±voat rob±h bokkuÄl

rÜÜ krÜasaa. soom kom riabroab

?±mpii c±mnoc ?a?viccÄmian rÜÜ

b±t?atthathi?baay phtoal khluan kno∑

k±mret muay khpuah peek.

• phnaek nÜo tr±∑ k±nlae∑ dael neak

riabroab pii poadÄmian s±mkhan dael

baan mook pii kaab±∑rian peel sua

soktÜk. neak ?aac b±ñcool pii k±∑v±l

dael puakkee baan lÄÄk laÜ∑ kata∑cet

tea∑laay dael puakkee ban puahpia

daÜmbei reaksaa tuk nuh nÜ∑ cookc≥y

nia nia dael puakkee baan totual taam

royea? kaa?aan nÜ∑ kaa?a?thi?thaan.

neak k±± ?aac b±ñceak ph±±∑ dae

pr±sen baÜ puakkee baan coolruam

kno∑ preahvi?hia nÜ∑ ?avei dael

puakkee k±mpu∑ ?aan nÜo kno∑

preahkumpii moomoon.

• phnaek nÜo tr±∑ k±nlae∑ dael neak ?aac thvÄÄ

kaataamdaan lÄÄ kaasua soktuk tea∑laay pr±sen

baÜ bokkuÄl mneak rÜÜ kruasaa chub c±∑ dÄ∑ pii saasnaacak.

peel k±mn±thaet b±∑rian trov baan b±∑kaÜt laÜ∑ via kua tae b±ns±l tÜk nÄv siavphÜo

d±mb±n rohoot d±l bokkuÄl mneak rÜÜ kruasaa mian phiapsa?kam yaa∑ peñleñ nÜo kno∑

saasnaacak phlah tii lumnÜo rÜÜ totual moorÄna?phiap nuh.

k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn: k±mn±thaet nih ?aac ?aoy neak s±∑khaeb pii

kaariikc±mraÜn rob±h saasnaakuÄnkaarei neakphlahprae kumnit thmei nÜ∑ sa?maacÜk

tea∑laay dael min sov sa?kam dael neak k±mpu∑tae b±∑rian. haÜy via k±± ?a?nuññaat

k±mn±t c±mnam


177

?aoy neak ph±±∑ dae daÜmbei riaykaa pii saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan. soom

praÜprah via daÜmbei s±mr±±bs±mrual kecprÄ∑prae∑ rob±h neak ciamuay neakdÄknoam

vuad nÜ∑ s±∑kat kno∑ kaas±mr±±bs±mrual ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑

kecpr±cum kromprÄksaa vuad. neak nÜ∑ s±mrual k±mn±t saalaÜ∑ viñ ?±mlo∑ peel samay

pr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa rob±h neak rÜÜ mun peel kecpr±cum kromprÄksaa

vuad. pr±sen baÜ ?aac thvÄÄ tÜo baan soom pd±l k±mn±t haet nih muay cbab tÜo ?aoy

biis±b neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad nÜ∑ sa?maacÜk kromprÄksaa vuad d±t≥i

tiat nÜo ria∑roal sa?pdaa rÜÜ kantae ñÜkñoab kantae pr±saÜ. soom thvÄÄ ?aoy praak±d

thaa neak baan b±ñcool kno∑ baebb±t k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn baan c±b

s±pkrub trÄmtrov nÜ∑ baan s±see yaa∑ s?aat. kaathvÄÄ baeb nih nÜ∑ noam ?aoy mian

tumnukcet pii kromprÄksaa vuad c±mpuah neak.

saasnaakuÄnkaarei d±± mian sa?kdaanu?puÄl: nih cia baebb±t dael ?aac ?aoy neak reaksaa

k±mn±t haet muay rob±h monuh dael mian sa?kdaanu?puÄl klaay cia saasnaakuÄnkaarei.

• sthaana?phiap n≥i

saasnaakuÄnkaarei

d±± mian

sa?kdaanu?puÄl.

(taÜ puakkee trov

baan d±±k ceñ haÜy

rÜÜ taÜ puakkee

k±mpu∑ totual

kaab±∑rian s±pth∑ai

nih rÜÜ rÜÜ taÜ

neak trov thvÄÄ

kaataamdaan

b±nthaem dae

rÜÜ tee?)

• pr±sen baÜ bokkuÄl

nuh cia monuh

thmei dael trov tÜo

cuab rÜÜ svae∑rook baan daoy


• kaalb±±recchaet dael

baan tumneaktumnoo∑

ciamuay bokkuÄl nuh.

• b±t ?atthaathi?baay

s±mkhan s±mkhan

c±ml±±∑ cuun nÄv poadÄmian s±mkhan s±mkhan kno∑ baebb±t saasnaakuÄnkaarei d±±

mian sa?kdaanu?puÄl ceñ pii phnaek “saasnaakuÄnkaarei d±± mian sa?kdaanu?puÄl” n≥i

kaalviphiak pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa. praÜprah poadÄmian nih

daÜmbei dak phaena?kaa taamdaan kaasua soktuk rumlÜk d±l sa?maacÜk laÜ∑ viñ pii

keckaa neakphs±pphsaay saasnaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad

nÜ∑ dak phaena?kaa thvÄÄ sa?kamma?phiap d±t≥i tiat daÜmbei ?aac cuay puakkee

cabphdaÜm c±∑ dÄ∑ pii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. baebb±t nih k±± b±mraÜ cia

k±mn±thaet pr±voat s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay dael baan catta∑ tÜo kan

d±mb±n muay nia peel khaa∑ muk ph±±∑ dae. peel neak trov baan phlahpdoo tÜokan

d±mb±n phsee∑ tiat soom c±ml±±∑ roal poadÄmian tea∑?±h ceñ pii kaalvi?phiak pr±cam

th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy baan cbahloah.

k±mn±t c±mnam


178

seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap:soom praÜprah robaaykaa nih cia

pr±cam sa?pdaa daÜmbei pr±mool

poadÄmian sdei ?±mpii saññaan s±mkoal

s±mkhan niimuay niimuay. c±mpuah

phiapciadaikuu niimuay niimuay soom

praÜprah seckdeiriaykaa s±∑khaeb

taam tuurÄsap dael mian nÜo khaa∑

khn±±∑ n≥i kaalvi?phiak pr±cam th∑ai

rob±h neakphs±pphsaay saasnaa rob±h

puakkee daÜmbei pd±l poadÄmian nih

tÜo ?aoy neakdÄknoam muÄnduÄl.

neakdÄknoam muÄnduÄl s±see chmuah

rob±h daikuu niimuay niimuay nÜo

kno∑ muÄnduÄl rob±h khluan kno∑

seckdeiriaykaa s±∑kaeb taam tuurÄsap

ciamuay nÜ∑ c±mnuan sa?rob pr±cam

sa?pdaa rob±h khluan s±mrab saññaan

s±mkoal s±mkhan niimuay niimuay.

b±ntoab mook koat sa?rob lattha?p±l

tea∑laay s±mrab muÄnduÄl nÜo kno∑

phnaek khaa∑ kraom. poadÄmian b±∑haañ pii thom d±l tooc. neakdÄknoam muÄnduÄl pd±l

c±mnuan sa?rob kno∑ muÄnduÄl tÜo ?aoy neakdÄknoam zoon rob±h khluan. neakdÄknoam

zoon pd±l c±mnuan sa?rob kno∑ zoon tÜo ?aoy neakcumnuaykaa pr±thian.

neakcumnuaykaa pr±thian pd±l c±mnuan sa?rob peesa?ka?kam tÜo ?aoy pr±thian

peesa?ka?kam.

kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa: ?u?pa?k±± nih ruam mian leakkhana?

pi?seh dooc khaa∑ kraom nih:

• royea? peel prammuay sa?pdaa n≥i kaanat cuab pr±cam th∑ai ciamuay nÜ∑ sa?pdaa tii

prampii dael mian nÜo kno∑ tumpoa ?aeka?saa yoo∑.

• tumpoa nia nia s±mrab kooldau pr±cam sa?pdaa.

• seckdeis±∑khaeb n≥i kumroo∑ phaena?kaa nia nia cia b±ñcii n≥i prÜtte?kaa dael noam

tÜo rook pi?thii boncromÜc tÜk pi?thiib±ñceak nÜ∑ sa?kamma?phiap nÜo kno∑

saasnaacak kumroo∑ meerian rob±h neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay kumnit tea∑laay

kno∑ kaasvea∑rook monuh daÜmbei b±∑rian nÜ∑ s±mnua s±mphiah boncromÜc tÜk.

• phnaek s±mrab poadÄmian sdei pii kaatumneaktumnoo∑ ?aasaya?thaan nÜ∑ leek

tuurÄsap rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay.

• seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap s±mrab kaataamdaan lÄÄ lattha?ph±l pr±cam

sa?pdaa rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


179

?±mlo∑ peel kno∑ sa?maypr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa rob±h neak neak nÜ∑

s±see kooldau pr±cam sa?pdaa rob±h neak nÜo tumpoa kaadak kooldau pr±cam sa?pdaa

kno∑ kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neakphsaaysaasnaa dooc dael baan b±ñceak khaa∑

kraom nih.

• kooldau pr±cam

sa?pdaa s±mrab saññaan

s±mkoal s±mkhan

niimuay niimuay.

• lattha?ph±l pit praak±d s±mrab sa?pdaa. lattha?ph±l

tea∑laay s±mrab th∑ai niimuay niimuay trov baan b±∑kaÜt

nÜo kno∑ kaalvi?phiak pr±cam th∑ai. c±mnuan sa?rob

s±mrab sa?pdaa niimuay niimuay trov baan phlahpdoo

nÜo tr±∑ nih.

• c±mnuan monuh dael tumnoo∑ cia ?aac cuay neak

s±mrac kooldau rob±h neak baan (saasnaakuÄnkaarei

dael k±mpu∑tae riik c±mraÜn saasnaakuÄnkaarei thmei).

soom dak kooldau s±mrab ?avei dael neak s±∑khÜm thaa

nÜ∑ kaÜt laÜ∑ ciamuay nÜ∑ monuh tea∑nih. (coolruam

kno∑ preahvi?hia ?aan preahkumpii moomoon coh

kaalb±±recchaet boncromÜc tÜk nÜ∑ phsee∑ phsee∑ tiat).

• nÜo k±nlae∑ c±nl±h

s±see kooldau

phtoal khluan nÜ∑

kooldau d±t≥i tiat

rob±h daikuu.

k±mn±t c±mnam


180

kno∑ th∑ai niimuay niimuay peel neak dak phaena?kaa nÜ∑ phs±pphsaay neak nÜ∑

praÜprah kaalvi?phiak pr±cam th∑ai dooc dael baan b±ñceak nÜo khaa∑ kraom nih:

• kaalvi?phiak pr±cam th∑ai nÜo tr±∑ k±nlae∑ dael

neak ?aac k±ttraa c±mpuah kaanatcuab kaab±∑rian

kecpr±cum nÜ∑ kaasvae∑rook sa?kamma?phiap nia

nia. coo dak phaena?kaa daÜmbei ?aoy neak mian

sa?kamma?phiap d±± mian khlÄmsaa nÜo krub

mao∑ tea∑?±h kno∑ royea? peel muay th∑ai. nÜo

k±nlae∑ c±nl±h k±± trov baan pd±l ph±±∑ dae

s±mrab kaadak phaena?kaa phlahpdoo.

• nÜo k±nlae∑ c±nl±h coh

b±ñcii nÄv keckaa nia nia

dael neak trov thvÄÄ (kahau

tuurÄsap monuh dael trov

teaktoo∑ kaariabc±m meerian

kaataamdaan kaata∑cet nÜ∑

phsee∑ phsee∑ tiat.).

• nÜo k±nlae∑ c±nl±h k±ttraa pii ?avei

dael neak nÜ∑ sÄksaa peel neak

riabc±m s±mrab kaanat cuab b±∑rian.

• kooldau pr±cam th∑ai nÜ∑ lattha?phal

pit praak±d s±mrab saññaan s±mkoal

s±mkhan s±mkhan dael baan crÄÄhrÄÄh.

k±mn±t c±mnam


181

robaaykaa pr±cam sa?pdaa neakphs±pphsaaysaasnaa: robaaykaa nih pd±l ?aokah muay d±l

neak daÜmbei riabroab daoy phtoal tÜo kan

pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak sdei ?±mpii

kecprÄ∑prae∑ phs±pphsaay saasnaa rob±h

neak nÜ∑ sdei ?±mpii paña?haa phtoal khluan

tea∑laay tiat dael neak c±∑ caekcaay. peel s±see

li?khÄt nih soom mian phiapceakleak nÜ∑

c±mnoc pontae soom kom mian ?aar±m thaa

neak trov b±mpeñ krub c±nl±h tea∑?±h. mian

tae koat mneak ponnoh dael nÜ∑ ?aan li?khÄt

nih doocneh soom mian ?aar±m tuuliay kno∑

kaabaÜk c±mh±± pii yoob±l rob±h neak.

robiab daÜmbei dak kooldaukooldau tea∑laay chloh b±ñca∑ pii

b±mn±±∑ praathnaa nÜo kno∑ dua∑

cet nÜ∑ tuÄhsana? rob±h yÄÄ∑

c±mpuah ?avei dael yÄÄ∑ ?aac s±mrac

baan. taam royea? kooldau nÜ∑

phaena?kaa seckdeis±∑khÜm rob±h

yÄÄ∑ trov baan phlah truÄ∑triay tÜo

cia sa?kamma?phiap viñ. kaadak

kooldau nÜ∑ kaadak phaena?kaa

kÜÜcia tuÄ∑vÄÄ muay nei seckdei

cumnÜa. coo dak kooldau daoy

seckdei?a?thi?thaan daÜmbei sr±±b

knia ciamuay nÜ∑ seckdeib±∑?ab n≥i

preah?±∑ s±∑kruah daÜmbei “coo tÜo

b±ñcohb±ñcool ?aoy mian sÄh nÜo

krub tea∑sah proom tea∑ thvÄÄ

boncromuc tÜk daoy

nÜo preahniam preahvoobeidaa

preahriaca?botraa nÜ∑ preahviññian

b±±re?sot” (maathaay 28:19).

coo dak kooldau s±mrab saññaan

s±mkoal s±mkhan niimuay niimuay.

neak k±± ?aac dak kooldau ph±±∑

dae s±mrab kaa?a?phi?voat phtoal

khluan rob±h neak. thvÄÄ ?avei ?avei

krub yaa∑ kno∑ ?±mnaac rob±h neak

daÜmbei s±mrac kooldau rob±h neak daoy koorup c±mpuah seereiphiap kno∑ kaacrÄÄhrÄÄh

rob±h neak d±t≥i. ruÄ∑voah n≥i cookc≥y nÜo tii b±mphot nuh min m≥≥n kroantae cia

kaas±mrac kooldau tae ponnoh nuh tee tae sthÄt kno∑ kaab±mraÜ dael neak baan caek

pd±l ?aoy nÜ∑ kaariikc±mraÜn rob±h neakd±t≥i. kooldau kÜÜcia khlÄmsaa muay kno∑

kaacuay neak noam yook seckdei l?±± yaa∑ craÜn tÜo kno∑ c±mnaom kooncau n≥i

“khñom trov baan thvÄÄ ?aoy cÜa yaa∑

khla∑ thaa pr±sen baÜ yÄÄ∑ min dak

kooldau nÜo kno∑ ciivit rob±h yÄÄ∑ nÜ∑

rian pii robiab daÜmbei thvÄÄ cia

mcahkaa kno∑ kaaruÄhnÜo daÜmbei

s±mrac kooldau nia nia rob±h yÄÄ∑ nuh

tee yÄÄ∑ nÜ∑ chl±±∑ coo v≥y c±mnah

haÜy s±mlÄ∑ mÄÄl pii ciivit rob±h yÄÄ∑

mook khaa∑ kraoy trÄmtae baan khÄÄñ

thaa yÄÄ∑ baan s±mrac m≥≥n tae cia

phnaek tooc tooc n≥i sa?kdaanu?puÄl d±±

peñleñ rob±h yÄÄ∑. peel monuh mneak

rian daÜmbei thvÄÄ cia mcah lÄÄ koolkaa

tea∑laay n≥i kaadak kooldau b±ntoab

mook koat mian lattha?phiap ?aac

b±∑kaÜt phiap khohplaek pii knia yaa∑

?±hcaa c±mpuah phlaephkaa dael koat

baan totual nÜo kno∑ ciivit rob±h koat.”

– ELDER M. RUSSEL BALLARDSONTÄREA?KA?THAA CAEKCAAY TÜO KAN YUVEA?CUÄN YUVEA?NIARII

D±MB∞N S∞∞L LEEK TH∂AI TII 18 KHAE TO?LAA CHNAM 1981

k±mn±t c±mnam


182

preahvoobeidaa sua. via min m≥≥n kroantae yook mook praÜ daÜmbei totual yook nÄv

kaatotual skoal nuh tee.

coo pi?caara?naa yaa∑ pro∑ pr±yat c±mpuah kooldau tea∑laay dael nÜ∑ pd±l nÜo

kaanaenoam yaa∑ cbah d±l neak haÜy nÜ∑ cuay neak b±mpeñ sa?kamma?phiap nia nia

dael nÜ∑ cuay puÄ∑rÜ∑ d±l seckdeicumnÜa rob±h puakkee c±mpuah preah?±∑ s±∑kruah

nÜ∑ c±mraÜn chpuah tÜo kan pi?thii boncromuc tÜk pi?thiib±ñceak nÜ∑ coolruam nÜo

krub sa?kamma?phiap nÜo saasnaacak. kooldau d±± lumbaak tea∑laay nÜ∑ cuay neak

thvÄÄ keckaa yaa∑ mian pr±setthi?phiap haÜy noam ?aoy neak s±mrac baan nÜ∑

riikc±mraÜn. soom thvÄÄ taam kaanaenoam khaa∑ kraom nih peel neak dak kooldau

tea∑laay:

• thvÄÄ taam preahviññian.

• phdaot yook cettukdak tÜo lÄÄ saññaan s±mkoal s±mkhan s±mkhan.

• phdaot yook cettukdak lÄÄ monuh. tuahbei cia neak nÜ∑ praÜprah sthe?te? dael ?aac

koamtroo d±l c±mnuan yaa∑ craÜn rob±h neak ciamuay nÜ∑ chmuah rob±h monuh

tea∑laay nÜo k±nlae∑ naa dael ?aac pr±prÜt tÜo baan k±±daoy.

• soom mian phiapceakleak nÜ∑ praak±d pr±cia tae soom dak kooldau dael ?aac ?aoy

neak s±mrac baan.

• coo dak kooldau pr±cam th∑ai nÜ∑ pr±cam sa?pdaa.

• coo dak kooldau sÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu ruam tea∑

kaasÄksaa phiasaa pr±sen baÜ neak nÜ∑ sÄksaa phiasaa phsee∑ tiat nuh.

• coo voah pii kaariikc±mraÜn rob±h neak nÜo ria∑ roal th∑ai ria∑ roal sa?pdaa nÜ∑

b±ntoab pii ?±mlo∑ peel tea∑ prammuay sa?pdaa niimuay niimuay. peel kooldau neak

min totual baan lattha?ph±l viay d±mlai pii kecprÄ∑prae∑ rob±h neak haÜy svae∑rook

mea?thyoobaay tea∑laay daÜmbei s±mrac kooldau nuh. pr±sen baÜ cambac soom

phlahpdoo kaarumpÜ∑ tuk rob±h neak.

neakdÄknoam d±± svaahab rob±h neak ?aac b±∑kaÜt miatra?thaan d±± l?±± ?Ätkhc±h daoy

mian koolb±mn±±∑ lÄÄkstuay kooldau rob±h neak haÜy b±∑kaÜn d±l seckdeicumnÜa rob±h

neak. miatra?thaan muÄnduÄl zoon nÜ∑ peesa?ka?kam nÜ∑ cuay ?aoy neak riikc±mraÜn

thvÄÄkaa yaa∑ mian pr±setthi?phiap haÜy s±mrac baan nÄv kaab±mpeñ keckaa kno∑ k±mrÄt

muay yaa∑ khpuah. via min m≥≥n trov yook mook praÜ cia ruupa?mun dael d±mrov cia

cambac nÄv kooldau ceakleak c±mpuah neak nÜ∑ daikuu rob±h neak nuh tee.


soom dak kooldau pr±cam sa?pdaa s±mrab saññaan s±mkoal niimuay niimuay. c±mpuah kooldauniimuay niimuay soom sua khluan rob±h neak thaa:

• taÜ chmuah tea∑?±h trov nÜ∑ c±mnuan leek dae rÜÜ tee?

• taÜ kooldau nih ceakleak rÜÜ tee?

• taÜ kooldau nih praak±dpr±cia rÜÜ tee?

• taÜ kooldau nih nÜ∑ ?aac thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ s±mrac baan rÜÜ tee?

• taÜ yÄÄ∑ baan ta∑cet c±mpuah kooldau nih tee?

coo pi?phiaksaa nÄv kooldau niimuay niimuay. baÜ cambac soom k±mn±t pii robiab dael neak?aac s±mrual laÜ∑ viñ nÜ∑ k±mn±t muulÄhaet.

k±mn±t c±mnam


183

sa?maypr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaab±ntoab pii neak baan dak kooldau tea∑laay coo s±mrac cet pii robiab dael neak nÜ∑

s±mrac kooldau tea∑nuh. neak nÜ∑ daikuu rob±h neak kuatae thvÄÄ sa?maypr±cum

phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa nÜo th∑ai muay nÜ∑ nÜo peel muay dael mian

pr±setthi?phiap tec b±mphot kno∑ kaaphs±pphsaay dooc cia th∑ai prohoah nÜ∑ prÜk

th∑ai sok. pr±thian pee?sa?ka?kam rob±h neak nÜ∑ riabc±m th∑ai muay nÜ∑ peel muay

s±mrab kaapr±cum dak phaena?kaa pr±cam sa?pdaa. kaadak phaena?kaa pr±cam sa?pdaa

nih ?aac c±mnaay peel d±l tÜo pii rÜÜ bei mao∑ daÜmbei b±mpeñ via.

kaapi?phiaksaa rob±h neak kuatae phdaot tÜo lÄÄ seckdeitrovkaa rob±h monuh nÜ∑

robiab daÜmbei cuay puakkee riikc±mraÜn. nÜo kno∑ ?±mlo∑ peel sa?maypr±cum

phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa rumlÜk saalaÜ∑ viñ pii kooldau mun haÜy dak kooldau

thmei s±mrab sa?pdaa b±ntoab. soom pi?caara?naa lÄÄ krub tittha?phiap nÜo kno∑

kaaphs±pphsaay rob±h neak.

nÜo peel l∑iac th∑ai ?aatit kÜÜcia peel dael baan pd±l ?a?nu?saah ?aoy s±mrab

seckdeiriaykaa taam tuurÄsap pr±cam sa?pdaa. seckdeiriaykaa peel l∑iac th∑ai ?aatit pd±l

?aoy nÄv phiaptrÄmtrov b±mphot nÜ∑ sthaanÄphiap dael baan k±mn±t peel ?aoy rob±h

peesa?ka?kam piipruah pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak phiak craÜn pr±prÜt

nÜo th∑ai sau nÜ∑ th∑ai ?aatit.

daoysaa tae th∑ai dael neak riabc±m sa?maypr±cum phaena?kaakam sa?pdaa rob±h

neak khoh knia pii th∑ai riaykaa soom kit ?±mpii kaadak phaena?kaa pr±cam th∑ai daoy

mian royea? peel 10 th∑ai. ?u?tiah±± pr±senbaÜ sa?may pr±cum phaena?kaakam pr±cam

sa?pdaa rob±h neak thvÄÄ th∑ai prohoah neak nÜ∑ rumlÜk saalaÜ∑ viñ nÄv kaariik

c±mraÜn c±mpuah kooldau rob±h neak dael mian k±nl±±∑ mook kno∑ sa?pdaa nuh haÜy

neak nÄ∑ dak phaena?kaa c±mpuah ?avei dael neak trov thvÄÄ daÜmbei s±mrac kooldau

tea∑nih taam royea? th∑ai ?aatit. b±ntoab mook dak kooldau niania nÜ∑ thvÄÄ

phaena?kaa tea∑laay s±mrab sa?pdaa kraoy pii th∑ai can d±l th∑ai ?aatit. nÜo l∑iac th∑ai

?aatit neak nÜ∑ thvÄÄ kaabook sa?rob nÜ∑ riaykaa pii lattha?ph±l tea∑laay s±mrab

sa?pdaa mun haÜy neak nÜ∑ mian phaena?kaa rob±h neak ruac cia srac s±mrab sa?pdaa

b±ntoab. khaa∑ kraom nih kÜÜcia kaariabroab ?±mpii robiab naenoam kno∑ kaadak

phaena?kaa ?a?nu?voat c±mpuah samapr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa.

1. ?a?thi?thaan svae∑rook kaab±mphoh kumnit. mun peel neak cabphdaÜm soom ?aoy mian

kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ siavphÜo d±mb±n nÜo kbae.

cabphdaÜm sa?maypr±cum phaena?kaakam rob±h neak ciamuay nÜ∑ seckdei?a?thi?thaan.

svae∑rook kaab±mphoh kumnit peel neak pi?phiaksaa pii seckdeitrovkaa rob±h monuh

haÜy dak phaena?kaa daÜmbei b±mraÜ nÜ∑ cuay d±l puakkee ?aoy riikc±mraÜn kno∑

d±mnÄ∑ l?±±. ?a?thi?thaan ?aoy baan ceakleak s±mrab saasnaakuÄnkaarei rob±h neak.

praÜ seckdeicumnÜa soom sua d±l preahvoobeidaa sua daÜmbei pr±tian pooc≥y d±l

puakkee daÜmbei puakkee totual baan c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan rob±h puakkee

daoy nÄv b±mn±±∑ muay coolruam kno∑ preahvi?hia nÜ∑ phsee∑ phsee∑ tiat.

2. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa s±mrab saasnaakuÄnkaarei daÜmbei totual pi?thii boncromuc tÜknÜo kno∑ sa?pdaa b±ntoab. rumlÜk laÜ∑ viñ c±mpuah k±mn±thaet b±∑rian s±mrab monuh

mneak mneak dael trov baan ta∑cet ?aoy totual boncromuc tÜk rÜÜ totual pi?thiib±ñceak

nÜo kno∑ sa?pdaa b±ntoab. pi?phiaksaa pii kaariabc±m cuab dael neak trov thvÄÄ

kaas±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk kaab±mraÜ nÜ∑ kaab±ñceak tea∑laay. praÜprah

k±mn±thaet b±∑rian pi?phiaksaa pii kaata∑ cet naa muay dael monuh tea∑?±h nih k±mpu∑

puhpia ciamuay nÜ∑ robiab dael neak ?aac cuay d±l puakkee baan. dak phaena?kaa

daÜmbei teaktoo∑ cia pr±cam th∑ai ciamuay puakkee. pi?phiaksaa pii robiab dael neak

k±mn±t c±mnam


184

?aac cuay d±l neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad s±mr±±bs±mrual ciamuay biis±±b

s±mrab kaab±ñceak tea∑laay rob±h puakkee nÜo kno∑ kecpr±cum pr±setthi?poo numpa∑

nÜ∑ tÜk.

3. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa s±mrab saasnaakuÄnkaarei dael mian kaalb±±rrecchaet boncromuc tÜk.rumlÜk lÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian s±mrab monuh mneak mneak dael nÜ∑

totual boncromuc tÜk nÜo kno∑ sa?pdaa b±ntoab. pi?phiaksaa pii meerian tea∑laay

dael neak trov b±∑rian d±l puakkee. coo pi?caara?naa pii robiab dael neak ?aac cuay

puakkee riabc±m s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak. pi?phiaksaa pii

saasnaakuÄnkaarei tea∑laay dael min toan baan totual boncromuc tÜk nÜo th∑ai dael

baan nat cuab rob±h puakkee. coo pi?caara?naa nÜ∑ pi?phiaksaa yaa∑ pro∑ pr±yat ?±mpii

seckdeitrovkaa rob±h puakkee. dak kooldau thmei nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa tea∑laay dael

nÜ∑ cuay ?aoy puakkee riikc±mraÜn chpuah tÜo kan th∑ai nÜ∑ peel muay yaa∑ ceakleak

cia peel dael puakkee ?aac cool tÜo kno∑ seckdeisaññaa n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

totual pi?thiikaa n≥i pi?thiib±ñceak. nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian rob±h neak thvÄÄ

saññaa s±mkoal daoy praÜ khmaudai pii koolkaa tea∑laay dael neak dak phaena?kaa

b±∑rian nÜ∑ kaata∑cet tea∑laay dael neak nÜ∑ cuay ?aoy puakkee reaksaa tÜk. coo k±mn±t

pii ?avei dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei cuay puakkee totual meerian tea∑nih nÜ∑ reaksaa

nÄv kaata∑cet tea∑nih.

4. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa daÜmbei cuay d±l saasnaakuÄnkaarei cool ruam kno∑ kecpr±cumpr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk. rumlÜk laÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian s±mrab

saasnaakuÄnkaarei mneak mneak haÜy pi?phiaksaa pii kaacoolruam rob±h puakkee nÜo

kno∑ kecpr±cum pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk. c±mpuah saasnaakuÄnkaarei tea∑laay

dael coolruam kno∑ kecpr±cum pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk cia tia∑toat pi?phiaksaa pii

?avei dael neak trov thvÄÄ daÜmbei cuay d±l puakkee b±nt±± mian b±tpi?saot khpuah laÜ∑

khaa∑ viññian. c±mpuah ?±h neak dael min thloab coolruam kno∑ kecpr±cum pr±setthi?

poo numpa∑ nÜ∑ tÜk neak dael baan coolruam tae md±±∑ rÜÜ neak dael baan coolruam

yuu yuu md±±∑ coo pi?caara?naa pii ?avei dael ?aac ?aoy puakkee nÜo tae b±nt±± mook.

?u?tiah±± puakkee ?aac trovkaa cumnuay kno∑ kaathvÄÄ d±mnaÜ puakkee khlaac rÜÜ

min skoal kaab±mraÜ tea∑laay rob±h puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy rÜÜ puakkee thloab

mian b±tpi?saot ?a?viccÄmian nÜo kno∑ peel ?a?teita?kaal. pi?phiaksaa pii ?avei dael

neak ?aac thvÄÄ daÜmbei cuay puakkee yook chneah lÄÄ ?u?pa?sak tea∑nuh. dak kooldau

nia nia s±mrab saasnaakuÄnkaarei muay c±mnuan dael neak dak phaena?kaa daÜmbei

?aoy coolruam kno∑ kecpr±cum pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk b±ntoab. dak

phaena?kaa neaknaa dael nÜ∑ trov tÜo yook

monuh tea∑ nih tÜokan preahvi?hia neaknaa

nÜ∑ totual reakteak koat haÜy neaknaa nÜ∑

?±∑kuy ciamuay koat nÜo kno∑ kecpr±cum.

dak phaena?kaa daÜmbei teaktoo∑ ciamuay

neakdÄknoam krom nÜ∑ neakdÄknoam ?±∑kaa

cumnuay nÜ∑ kruub±∑rian phsee∑ phsee∑ tiat

dael totual khoh trov kno∑ thnak dael

saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ coolruam nuh. nÜo

kno∑ k±mn±thaet sdei pii kaariik c±mraÜn

coh b±ñcii nÄv mea?thyoobaay tea∑laay dael

krom prÄksaa vuad ?aac cuay baan. thvÄÄ

phaena?kaa tea∑laay c±mpuah ?avei dael neak

trov thvÄÄ nÜo kno∑ th∑ai niimuay niimuay

kno∑ sa?pdaa daÜmbei riabc±m monuh

tea∑nih ?aoy coolruam.

k±mn±t c±mnam


185

5. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa s±mrab meerian dael baan b±∑rian ruac c±mpuah saasnaakuÄnkaareidael k±mpu∑ riik c±mraÜn. rumlÜk laÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian s±mrab

saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑ riik c±mraÜn dael baan b±∑rian dael mian voatta?mian

sa?maacÜk. pi?phiaksaa pii robiab dael neak baan totual ?aar±m thaa puakkee k±mpu∑ tae

totual saa li?khÄt. rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv kaata∑cet nÜ∑ prÜtte?kaa tea∑laay kno∑ k±mn±thaet

b±∑rian thaa puakkee k±mpu∑ tae puhpia daÜmbei reaksaa nÜ∑ b±mpeñ nuh. pi?phiaksaa

pii robiab daÜmbei cuay d±l sa?maacÜk kno∑ vuad nÜ∑ kromprÄksaa vuad ?aoy nÜotae

peakpoan ciamuay nÜ∑ kaariikc±mraÜn rob±h puakkee. dak kooldau niania s±mrab meerian

tea∑laay dael neak nÜ∑ b±∑rian neak nÜ∑ cuay ?aoy puakkee reaksaa nÜo kaata∑cet cia

pi?seh kaacoolruam kno∑ preahvi?hia nÜ∑ b±tpi?saot s±mkhan s±mkhan dael neak nÜ∑

cuay puakkee baan coolruam md±±∑ haÜy md±±∑ tiat nÜo kno∑ sa?pdaa b±ntoab muay

c±mnuan tiat.

rumlÜk laÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian s±mrab saasnaakuÄnkaarei mneak

mneak dael k±mpu∑ riik c±mraÜn dael baan b±∑rian daoy kmian voatta?mian sa?maacÜk.

saasnaakuÄnkaarei tea∑nih ?aac cia monuh dael neak baan svae∑rook taam royea?

kecprÄ∑prae∑ rob±h neak phtoal. coo piphiaksaa ciamuay neak dÄknoam boppaccÜta?phiap

rÜÜ neakdÄknoam ?±∑kaa cumnuay mneak naa dael ?aac trov baan ?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ

mita?phiap ciamuay puakkee. rumlÜk meerian tea∑laay saa laÜ∑ viñ dael neak nÜ∑ b±∑rian

nÜ∑ kaata∑cet tea∑laay dael neak nÜ∑ cuay ?aoy puakkee reaksaa tuk. dak kooldau

s±mrab meerian tea∑laay dael neak nÜ∑ b±∑rian robiab dael neak nÜ∑ peakpoan ciamuay

sa?maacÜk nÜ∑ robiab dael neak nÜ∑ cuay d±l saasnaakuÄnkaarei tea∑nih coolruam kno∑

kecpr±cum pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk. k±ttraa kooldau tea∑nih kno∑

k±mn±theat b±∑rian haÜy thvÄÄ phaena?kaa s±mkhan s±mkhan.

6. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa s±mrab meerian dael baan b±∑rian ruac haÜy c±mpuahsaasnaakuÄnkaarei tea∑?±h phsee∑ tiat. rumlÜk laÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian

s±mrab saasnaakuÄnkaarei mneak mneak dael min baan nÜ∑ k±mpu∑ riikc±mraÜn.

pi?phiaksaa pii muulÄhaet dael saasnaakuÄnkaarei mneak mneak min baan reaksaa kaata∑

cet. pi?phiaksaa pii robiab dael neak nÜ∑ coolruam peakpoan ciamuay neakdÄknoam

boppaccÜta?phiap nÜ∑ neakdÄknoam ?±∑kaa cumnuay kno∑ kaathvÄÄ mita?phiap ciamuay

nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei tea∑nih. pi?phiaksaa pii c±mnoc dooc dooc knia dael mian pd±l

cia yoob±l nÜo comhian tea∑ 5. dak kooldau nia nia nÜ∑ dak phaena?kaa tea∑laay daÜmbei

cuay d±l monuh tea∑nih baan riikc±mraÜn. coo s±see pii kooldau tea∑nih nÜo kno∑

k±mn±t haet b±∑rian.

7. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa daÜmbei teaktoo∑ nÜ∑ b±∑rian monuh thmei dael trov tÜo cuabdael baan totual pii sa?maacÜk saasnaakuÄnkaarei neak min m≥≥n cia sa?maacÜk nÜ∑ tii snakkaasaasnaacak. rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv baebb±t rob±h saasnaakuÄnkaarei d±± mian

sa?kdaanu?puÄl. rumlÜk laÜ∑ viñ c±mpuah monuh thmei dael trov cuab tea∑?±h dael

neak baan totual. rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv monuh thmei dael trov tÜo cuab dael neak min

toan baan teaktoo∑ nÜo laÜy. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa daÜmbei tumneaktumnoo∑

monuh thmei dael trov tÜo cuab ?aoy baan craÜn kantae pr±saÜ kno∑ ?±mlo∑ peel muay

sa?pdaa—pool kÜÜ monuh thmei dael trov tÜo cuab tea∑?±h dael mian kaapeñcet. monuh

thmei dael trov tÜo cuab tea∑laay dael baan mook pii tiisnakkaa saasnaacak kuatae trov

baan tumneaktumnoo∑ kno∑ royea? peel 24 mao∑ pr±sen baÜ ?aac thvÄÄ tÜo baan.

pi?phiaksaa robiab dael neak ?aac skoal monuh mneak mneak nÜ∑ kromkruasaa niimuay

niimuay nÜ∑ saad±mnÄ∑ ?avei dael neak ?aac yook tÜo b±∑rian. pr±sen baÜ monuh thmei

dael trov tÜo cuab baan mook pii tiisnakaa saasnaacak coo pi?phiaksaa pii robiab dael neak

nÜ∑ b±∑rian saa cia d±mnÄ∑ l?±± daoy praÜprah viidee?oo siavphÜo rÜÜ s±mphiarea?

k±mn±t c±mnam


186

phsee∑ tiat dael puakkee baan snaÜ som. soom praak±d thaa neak mian s±mphiarea? dael

puakkee baan snaÜ som. baÜ s±mkua soom teaktoo∑ monuh thmei dael trov tÜo cuab

taam tuurÄsap nÜ∑ thvÄÄ kaanat cuab. pi?phiaksaa pii ?avei khlah dael trov taamdaan

dael neak kua thvÄÄ.

8. dak kooldau nÜ∑ phaena?kaa daÜmbei svae∑rook monuh thmei dael trov tÜo cuab ?aoy baancraun b±nthaem tiat dael baan mook pii sa?maacÜk saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ neak min maen ciasa?maacÜk. rook ?aoy khÄÄñ sa?maacÜk phsee∑ tiat nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei tea∑laay dael

neak ?aac sua soktuk daoy kaa?a?thi?thaan. dak phaena?kaa robiab muay dael neak nÜ∑

cuay ?aoy puakkee ?±ñcÄÄñ mitpheak nÜ∑ sa?maacÜk kruasaa rob±h puakkee sÄksaa pii

d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. pi?phiaksaa pii robiab muay dael neak nÜ∑ ?±ñcÄÄñ

puakkee ?aoy coolruam kno∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa. thvÄÄ kaanatcuab nÜ∑

thvÄÄ phaena?kaa s±mkhan s±mkhan.

9. dak kooldau nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa s±mrab meerian dael neak nÜ∑ b±∑rian d±l neakphlahpraekumnit thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam. rumlÜk laÜ∑ viñ nÜo kno∑ k±mn±thaet b±∑rian

s±mrab neakphlahprae kumnit thmei mneak mneak nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam dael

neak k±mpu∑ b±∑rian. dak kooldau nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa s±mrab meerian tea∑laay dael

neak nÜ∑ b±∑rian. k±mn±t pii robiab dael neak nÜ∑ cuay monuh tea∑nih ?aoy coolruam

kno∑ kecpr±cum pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk nÜ∑ reaksaa kaata∑ cet phsee∑ phsee∑ tiat.

10. dak kooldau nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei svae∑rook saasnaakuÄnkaarei thmei. rumlÜk

laÜ∑ viñ nÄv kecprÄ∑prae∑ kno∑ sa?pdaa mun daÜmbei svae∑ rook saasnaakuÄnkaarei

thmei taam royea? monuh thmei dael trov tÜo cuab ?aokah b±mraÜ nia nia nÜ∑

sa?kamma?phiap svae∑rook phtoal khluan. s±mdau c±mpuah poadÄmian nÜo kno∑

phnaek “saasnaakuÄnkaarei d±± mian sa?kdaano?puÄl” n≥i siavphÜo d±mb±n rob±h

neak. pi?phiaksaa pii muulÄhaet dael monuh muay c±mnuan baan klaay cia

saasnaakuÄnkaarei thmei haÜy khlah tiat min toan baan. dak kooldau s±mrab c±mnuan

saasnaakuÄnkaarei thmei ponmaan neak dael neak nÜ∑ svae∑rook nÜo kno∑ sa?pdaa nih.

thvÄÄ kaab±ñceak c±mpuah monuh dael tumnoo∑ cia c±∑ klaay cia saasnaakuÄnkaarei.

haÜy k±± thvÄÄ kaab±ñceak ph±±∑ dae c±mpuah sa?maacÜk nÜ∑ cia phnaek n≥i sa?maacÜk

nÜo kno∑ kruasaa dael neak c±∑ sua soktuk monuh thmei dael trov tÜo cuab dael trov sua

soktuk nÜ∑ ?aokah b±mraÜ tea∑laay dael neak nÜ∑ svae∑rook baan. coo dak phaena?kaa

?u?pa?k±± svae∑rook naa muay dael neak nÜ∑ praÜprah dooc cia: khÄta?ban s±mrab caek

kaasaet viidee?oo diiviidii preahkumpii rÜÜ koonsiavphÜo sdaÜ∑ sdaÜ∑. k±± pi?phiaksaa

ph±±∑ dae k±nlae∑ naa dael neak nÜ∑ tÜo teaktoo∑ ciamuay monuh taÜ c±mnuan monuh

ponmaan neak dael neak nÜ∑ teaktoo∑ kno∑ th∑ai niimuay niimuay neak nÜ∑ som

monuh thmei dael trov tÜo cuab pii saasnaakuÄnkaarei tea∑laay saasnaakuÄnkaarei mun

neak nÜ∑ thvÄÄ kaasua soktuk robiab tea∑laay dael krom prÄksaa vuad ?aac cuay nÜ∑

mian phsee∑ phsee∑ tiat. soom phaena?kaa cbahloah s±mrab th∑ai b±ntoab. praÜprah peel

dael nÜo s±l tea∑?±h cia sa?kamma?phiap svae∑rook dael nÜ∑ cuay neak s±mrac kooldau

rob±h neak. dak kooldau nÜ∑ dak phaena?kaa teaktoo∑ tÜo kan monuh cia craÜn doc

dael preah?±mcah baan riabc±m phlov s±mrab neak. pyiayiam cianicÄkaal svae∑rook

monuh daÜmbei b±∑rian.

11. dak phaena?kaa pii robiab daÜmbei thvÄÄkaa ciamuay krom prÄksaa vuad. biis±±b kÜÜ neak

dÄknoam cia ?a?thi?pa?dei. soom koorup nÜ∑ pd±l kette?yuÄh d±l setthi?±mnaac roboh

koat. sthet kraom kaadÄknoam roboh koat rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv k±mn±thaet sdei pii kaariik

c±mraÜn dael baan praÜ nÜo kno∑ kecpr±cum s±mr±±bs±mrual neakphs±pphsaay saasnaa

rÜÜ kromprÄksaa vuad kaal pii mun. pi?phiaksaa pii kaacatta∑ tea∑laay dael neak baan

totual mook pii biis±±b rÜÜ neakdÄknoam peesa?ka?kam haÜy riaykaa thaa taÜ neak

k±mn±t c±mnam


187

baan b±ñc±b via haÜy rÜÜ nÜo. pi?phiaksaa pii robiab daÜmbei coolruam peakpoan

ciamuay neakd±t≥i dael ?aac cuay baan dooc cia: neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑

vuad neakdÄknoam boppaccÜta?phiap nÜ∑ neakdÄknoam ?±∑kaa cumnuay haÜy nÜ∑

sa?maacÜk d±t≥i tiat. riabc±m k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn yaa∑ pro∑pr±yat s±mrab

kecpr±cum kromprÄksaa vuad lÄÄk kraoy kecpr±cum kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat

boppaccÜta?phiap rÜÜ kecpr±cum s±mr±±bs±mrual neakphs±pphsaay saasnaa. soom

thvÄÄ ?aoy praak±d thaa via trov baan s±see yaa∑ s?aat haÜy ?aac ?aan baan. dak kooldau

nia nia nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa tea∑laay daÜmbei thvÄÄ kaa ?aoy sr±±b knia ciamuay nÜ∑

neakdÄknoam vuad. peel naa ?aac thvÄÄ tÜo baan soom thvÄÄ k±mn±thaet sdei pii kaariik

c±mraÜn cia craÜn cbah s±mrab neakdÄknoam vuad dael nÜ∑ coolruam.

12. thvÄÄ kaalvi?phiak s±mrab kecpr±cum dael kaÜt laÜ∑ ?aoy baan tia∑toat. nÜo kno∑ kaalvi?phiak

pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa rob±h neak thvÄÄ kaalvi?phiak kecpr±cum

tea∑laay dael kaÜt laÜ∑ yaa∑ tiat toat dooc cia: kaapr±cum muÄnduÄl s±nni?sÄt zoon

kecs±mphiah nÜ∑ kecpr±cum nÜo saasnaaca. pi?phiaksaa pii kaacatta∑ tea∑laay dael neak

trov b±mpeñ mun c±mpuah kecpr±cum naa muay kno∑ c±mnoam kecpr±cum tea∑laay

nih. haÜy b±nthaem via cool tÜo kno∑ k±mn±t s±mkoal rob±h neak rÜÜ thvÄÄ b±ñcii.

13. dÄknoam kaani?yiay s±mr±±bs±mrual kno∑ phiap cia daikuu. nÜo co∑ b±ñc±b n≥i

sa?maypr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa rob±h neak soom caekcaay kooldau

s±mrum tea∑laay ciamuay daikuu rob±h neak haÜy som ?aoy puakkee cuay b±mpeñ

kooldau tea∑nih. pi?phiaksaa pii k±mla∑ nÜo kno∑ phiaptumneaktumnoo∑ rob±h neak

ciamuay daikuu rob±h neak. pi?phiaksaa kaalumbaak naa muay dael b±∑?ak phiap

cia daikuu rob±h neak kno∑ kaa∑ia sama?kiiphiap rÜÜ b±∑?ak kno∑ kaakoorup cbab.

d±hsraay kaalumbaak tea∑laay. caekcaay ciamuay daikuu rob±h neak c±mpuah ?avei dael

neak kit thaa cia phiapkhla∑ rob±h puakkee nuh. som ?aoy mian kaapd±l cia yoob±l sdei

pii robiab dael neak ?aac kae lum?±± baan. baÜ cambac dak kooldau tea∑laay dael nÜ∑

kae lum?±± d±l phiap tumneaktumnoo∑ rob±h neak. b±ñc±b daoy kaa?a?thi?thaan.

sa?maypr±cum phaena?kaakam roal th∑aidÄknoam sa?maypr±cum phaena?kaakam nÜo co∑ b±ñc±b kno∑ th∑ai niimuay niimuay.

pr±sen baÜ neak k±mpu∑ b±∑rian meerian muay neak ?aac phs±pphsaay rohoot d±l mao∑

9:30 yub. min doocn±h neak trov tr±l±b mook phteah viñ nÜo mao∑ 9:30 yub haÜy trov

riabc±m sa?maypr±cum phaena?kaakam pr±cam th∑ai pii mao∑ 9:00 d±l 9:30 yub.

(pr±thian peesa?ka?kam mian setthi?±mnaac daÜmbei phlahpdoo kaalvi?phiak sr±±b tÜo

nÜ∑ sthaana?phiap nÜo kno∑ d±mb±n.) ?a?nu?voat koolkaa nÜ∑ kaanaenoam dooc knia

nih nÜo kno∑ sa?maypr±cum phaena?kaakam pr±cam th∑ai dael neak trov thvÄÄ taam

sa?maypr±cum pr±cam sa?pdaa pontae kno∑ robiab muay saamañ cia∑. soom thvÄÄ

kaa?a?thi?thaan peel neak pi?phiaksaa pii meerian tea∑laay rÜÜ pr±thianb±t tea∑laay dael

neak ?aac yook mook sÄksaa ?±mlo∑ peel kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay

daikuu dael nÜ∑ cuay d±l phaena?kaa rob±h neak. s±see pr±thianb±t tea∑nih nÜo k±nlae∑

c±nl±h dael baan pd±l cuun nÜo lÄÄ kaalvi?phiak pr±cam th∑ai. rumlÜk laÜ∑ viñ

kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neak. coo mian nÄv sa?kammÄphiap d±± mian khlÄmsaa

trov baan riabc±m laÜ∑ nÜo krub moa∑ tea∑?±h kno∑ royea? peel muay th∑ai. ?±mlo∑

peel sa?maypr±cum phaena?kaakam nÜo yub th∑ai ?aatit book sa?rob nÜ∑ b±ñcuun

seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap pr±cam sa?pdaa rob±h neak soom s±see li?khÄt

pr±cam sa?pdaa rob±h neak tÜokan pr±thian peesa?ka?kam haÜy thvÄÄ kooldau rob±h

neak cia co∑ kraoy s±mrab sa?pdaa b±ntoab.

mun peel caakc≥ñ pii phteah rob±h neak nÜo th∑ai b±ntoab soom rumlÜk laÜ∑ viñ pii

kooldau phaena?kaa nÜ∑ kaalvi?phiak rob±h neak. thvÄÄ kaakaelaÜ∑ viñ baÜ cambac.

k±mn±t c±mnam


188

?a?thi?thaan cianicÄkaal mun peel caakc≥ñ pii phteah rob±h neak. neak ?aac prab pii ?avei

dael cia phaena?kaa yaa∑ mian pr±setthi?piab rob±h neak daoy min cambac trov sua

neakd±t≥i “?eilov nih khñom kua tae thvÄÄ ?avei tÜo?”

kaatotual khohtrovkoolkaa n≥i kaatotual khohtrov kÜÜ mian

saara?s±mkhan khla∑ nah nÜo kno∑ phaena?kaa

d±± nÜo ?±hkaal cianic roboh preah. yÄÄ∑ tea∑?±h

knia nÜ∑ choo nÜo khaa∑ muk preah?±mcah nÜo

?ae kaacumnum cumreah co∑ kraoy haÜy pd±l nÄv

kaatotual khohtrov muay c±mpuah ?avei dael yÄÄ∑

baan thvÄÄ ciamuay nÜ∑ ?aokah nia nia dael truÄ∑

baan pr±tian d±l yÄÄ∑ tea∑?±h knia (soom mÄÄl

?aalmaa 5:15–19 koo nÜ∑ s±± 137:9). mian craÜn

nah dael neak ?aac rian sdei pii kaatotual khohtrov

nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak dael pd±l

?attha?pr±yaoc d±l neak peñ muay ciivit rob±h neak.

koolkaa n≥i kaatotual khohtrov nÜ∑ pr±setthi?poo

d±l neak pr±senbaÜ neak:

• yook cet tukdak lÄÄ kaadak kooldau nÜ∑ kaadak

phaena?kaa rob±h neak daoy mian kumnit muay

dael nÜ∑ thvÄÄ ?aoy neak totual khohtrov

c±mpuah kecprÄ∑prae∑ rob±h neak c±mpuah neakdÄknoam peesa?ka?kam rob±h neak

nÜ∑ c±mpuah preah?±mcah taam royea? kaa?a?thi?thaan.

• coo totual ?aar±m kno∑ kaatotual khohtrov phtoal khluan s±mrab kaatukcet d±± pi?sed

dael preah?±mcah baan pr±tian d±l neak.

• coo dak kooldau d±± mian saara?pr±yaoc.

• coo crÄÄhrÄÄh daÜmbei pduacpdaÜm kno∑ kaatotual khohtrov lÄÄ keckaa rob±h neak

c±mpuah preah?±mcah nÜ∑ c±mpuah neakdÄknoam peesa?ka?kam rob±h neak. coo

kom ruÄ∑cam ?aoy kee sua laÜy. kom d±mrov ?aoy neakd±t≥i thvÄÄ kaataamdaan

ciamuay neak ñÜkñoab peek. soom mian b±mn±±∑ praathnaa daÜmbei totual khohtrov

c±mpuah kaa∑ia rob±h neak.

• totual yook nÄv kaatotual khohtrov c±mpuah kecprÄ∑prae∑ rob±h neak. coo kom b±ntooh

neakd±t≥i c±mpuah sthaana?phiap d±± lumbaak rÜÜ k±∑vahkaat n≥i kaariikc±mraÜn.

• svahsvae∑ daÜmbei riansoot pii neakdÄknoam rob±h neak nÜ∑ ?±ñcÄÄñ puakkee pd±l

cia kumnit yoob±l nÄv robiab dael neak ?aac kae lum?±± baan.

• cumruñ cet ?aoy thvÄÄ keckaa yaa∑ ?±h pii sa?mattha?phiap.

kaatotual khohtrov min m≥≥n miantae nÜo peel co∑ kraoy peesa?ka?kam rob±h

neak ponnoh nuh tee. via kÜÜ cia koolkaa muay dael ceah ?Ätthi?puÄl d±l robiab muay

dael neak cabphdaÜm robiab muay dael neak kit nÜ∑ totual ?aar±m ?±mpii kaatotual

khohtrov c±mpuah preah ?±mcah dael baan pr±tian d±l neak robiab dael neak khÄt cit

tÜo rook kaa∑ia rob±h neak haÜy neak ?aac suutroam baan yaa∑ l?±± ponnaa.

?e?re?yaab±t dael neak mian c±mpuah b±tpi?saot kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak kÜÜ cia

kaachlohb±ñca∑ pii seckdeisr±lañ rob±h neak c±mpuah preahvoobeidaa sua rob±h neak nÜ∑

preahriaca?bottraa truÄ∑ nÜ∑ seckdeikoorup rob±h neak c±mpuah boppaccÜta?phiap.

“nÜo peel kaab±mpeñ

keckaa trov baan voahv≥≥∑

kaab±mpeñ keckaa nuh

nÜ∑ baan kaelum?±± laÜ∑.

peel kaab±mpeñ keckaa trov

baan voahv≥≥∑ haÜy baan

riaykaa nuh kaakaelum?±±

kantae mian s±ntuh laÜ∑

thaem tiat.”

– ?≤≤LDÄÄ THOMAS S. MONSON“THOU ART A TEACHER COME FROM GOD,”IMPROVEMENT ERA, KHAE THNUU 1970, 101

k±mn±t c±mnam


189

peel neak ?a?thi?thaan phtoal khluan nÜ∑ kno∑ phiap cia daikuu rob±h neak soom

svae∑ rook kaab±mphoh kumnit sdei pii ?avei dael neak kuatae thvÄÄ kno∑ th∑ai niimuay

niimuay. peel neak thvÄÄ taam phaena?kaa rob±h neak soom ?a?thi?thaan nÜ∑ soom d±l

preah?±mcah s±mrab cia kaadÄknoam. soom ?aoy seckdei?a?thi?thaan mian nÜo kno∑

dua∑cet rob±h neak ?±h peñ muay th∑ai daÜmbei preahviññian nÜ∑ cuay neak dÄ∑

k±nlae∑ trov tÜo ?avei dael trov thvÄÄ nÜ∑ ?avei dael trov ni?yiay. soom sua khluan ?ae∑

thaa “taÜ ?avei khlah dael khñom ?aac thvÄÄ baan craÜn cia∑ nih?” nÜo kno∑ seckdei

?a?thi?thaan rob±h neak nÜo co∑ b±ñc±b kno∑ royea? peel muay th∑ai soom pd±l nÄv

kaatotual khoh trov c±mpuah kaa∑ia rob±h neak.

neak nÜ∑ pd±l nÄv kaatotual khohtrov cia ria∑ roal sa?pdaa d±l neakdÄknoam

peesa?ka?kam rob±h neak daoy praÜ seckdeiriaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap. pr±sen baÜ

neak cia neakdÄknoam peesa?ka?kam neak nÜ∑ totual poadÄmian nih mook pii neak

phs±pphsaay saasnaa d±t≥i tiat. b±∑haañ kaacab ?aar±m nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee

nÜ∑ nÜo kno∑ ciivit n≥i ?±h neak dael puakkee b±∑rian cia cia∑ b±∑haañ kaacab ?aar±m

tÜo lÄÄ c±mnuan leek. kom praÜprah baebb±t rÜÜ poadÄmian dael neak baan totual cia

robiab krubkroo∑ rÜÜ dÄknoam laÜy. poadÄmian dael neak baan totual taam royea?

baebb±t tea∑nih nÜ∑ pd±l ?aokah d±l neak daÜmbei s±saÜ d±l neakphs±pphsaay saasnaa

c±mpuah kaapea?li?kam nÜ∑ daÜmbei mÄÄl khÄÄñ pii ?aokah s±mrab kaab±ndohb±ndaal

nia peel ?a?naakuÄt.


taÜ kaatotual khohtrov mian n≥y yaa∑ naa dae?

koo nÜ∑ s±± 58:26–33 koo nÜ∑ s±± 101:78 ?eeseekial 33:1–6

taÜ haet ?avei baan cia seereiphiap kno∑ kaacrÄÄhrÄÄh mian saara?s±mkhan c±mpuahkaatotual khohtrov?

niifai tii 2 2:26–29 heeleemin 14:30–31

taÜ neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam kuatae thvÄÄkaa ruamknia daoy robiab naa?

koo nÜ∑ s±± 38:23–25 heeprÄÄ 13:17–18

coo c±±Äcam c±mnoc nih

• phdaot yook cet tukdak c±mpuah kecprÄ∑prae∑ lÄÄ koolb±mn±±∑ rob±h neak.

• dak kooldau nia nia sr±±b tÜo nÜ∑ saññaa s±mkoal s±mkhan s±mkhan.

• ?a?thi?thaan yaa∑ mian ?a?nu?phiap c±mpuah kooldau nia nia nÜ∑ phaena?kaa tea∑laayrob±h neak.

• praÜprah siavphÜo d±mb±n nÜ∑ kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaadaÜmbei cuay monuh b±ndoh seckdeicumnÜa praecet totual boncr±muc tÜk totual ?±mnaoytiann≥i preahviññian b±±re?sot nÜ∑ kaat±±suu rohoot d±l tiib±ñc±b.

• s±mrab saññaan s±mkoal niimuay niimuay dak kooldau nia nia dael ?aac cuay neak s±mracbaan ?a?nu?voat seckdeicumnÜa nÜ∑ thvÄÄ keckaa yaa∑ mian pr±setthi?phiap.

• dÄknoam sa?maypr±com phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa roal th∑ai nÜ∑ pdoat lÄÄ kaacuayd±l neakd±t≥i ?aoy riikc±mraÜn kno∑ d±mnÄ∑ l?±±.

• totual khohtrov c±mpuah kecprÄ∑prae∑ rob±h neak c±mpuah preah?±mcah nÜ∑ c±mpuahneakdÄknoam peesa?ka?kam.


• nÜo kno∑ kaasÄksaa ?±mpii tinnianu?voat rob±h neak soom s±see c±mlaÜymuay pr±yook c±mpuah s±mnua niimuay niimuay nÜo kno∑ “coo pi?caara?naac±mnoc nih.”

• yook peel muay sr±b±k haÜy kit pii th∑ai co∑ kraoy rob±h neak nÜo kno∑peesa?ka?kam. peel th∑ai nuh mook d±l:

– taÜ neak c±∑ niyiay ?±mpii ?avei khlah peel neak baan b±ñc±b thvÄÄ cianeakphs±pphsaay saasnaa?

– taÜ neak c±∑ klaay cia ?avei?

– taÜ phiapkhohplaek ?avei khlah dael neak c±∑ ?aoy neakd±t≥i k±t s±mkoalpii neak?

nÜo kno∑ kaasÄksaa ?±mpii ti?nianu?voat rob±h neak soom s±see c±mlaÜy muaypr±yook c±mpuah s±mnua niimuay niimay. k±mn±t pii ?avei dael neak trov thvÄÄkno∑ peel nih daÜmbei cam pii kooldau tea∑nih. coo s±see phaena?kaa daelmook kno∑ kumnit.

kaasÄksa ciamuay daikuu

• praÜprah siavphÜo d±mb±n chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kraom:

– taÜ roal k±mn±thaet thmei tea∑?±h trÄmtrov nÜ∑ srual ?aan rÜÜ tee?

– taÜ neakphs±pphsaay saasnaa thmei tÜo kan d±mb±n ?aac rumlÜk saalaÜ∑ viñ nÜo siavphÜo d±mb±n nÜ∑ ?aac dÄ∑ pii k±nlae∑ dael monuh ruÄhnÜokaariikc±mraÜn khaa∑ viññian rob±h puakkee haÜy nÜ∑ ?avei dael ciaseckdeitrovkaa craÜn tiat dael trov thvÄÄ ?aoy haÜy kno∑ kaacuay d±l puakkeerÜÜ tee?

– taÜ neakphs±pphsaay saasnaa thmei tÜokan d±mb±n totual pr±yaoc piikecprÄ∑prae∑ rob±h neak kno∑ kaarook saasnaakuÄnkarei rÜÜ tee?

– coo nÄk sr±mai thaa neak b±∑haañ siavphÜo d±mb±n rob±h neak c±mpuahpreah?±mcah peel neak pd±l kaaraayrab muay ?±mpii robiab dael neak baanyookcet tukdak c±mpuah monuh nÜo kno∑ d±mb±n rob±h neak. taÜ preah?±mcahnÜ∑ s±p preahha?rÜ?t≥y c±mpuah kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ rob±h neak rÜÜ tee?

• pi?phiaksaa pii saasnaakuÄnkaarei thmei mneak rob±h neak. nÜo kno∑ kaalvi?phiakpr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaay saasnaa rob±h neak dak nÜo tr±∑ tumpoadael mian c±mn±±∑ cÄÄ∑ “prÜtte?kaa tea∑laay dael noam tÜo rook pi?thii boncromuctÜk pi?thii b±ñceak nÜ∑ sa?kamma?phiap nÜo kno∑ saasnaacak.” crÄÄhrÄÄhprÜtte?kaa muay haÜy thvÄÄ b±ñcii krub ?avei ?avei tea∑?±h dael neak trov thvÄÄtaam robiab riabrooy daÜmbei ?aoy prÜtte?kaa nih kaÜt klaÜ∑. pi?phiaksaa piirobiab dael neak ?aac dak phaena?kaa c±mpuah keckaa tea∑nih daÜmbei ?aoyprÜtte?kaa ?aac kaÜt laÜ∑ kno∑ peel d±mboo∑ b±∑?±h.

• pi?phiaksaa pii phiapsr±dia∑ knia dooc khaa∑ kraom ciamuay daikuu rob±h neak.viay d±mlai taÜ “khsae s±ntuuc” rob±h neak sthÄt nÜo kno∑ tÜk roal th∑ai mianpr±vae∑ ponmaan.

“kno∑ c±mnoam yÄÄ∑ tea∑?±h knia kmian nonaa mneak c±∑ thvÄÄ cia neakneesaatdael kit thaa koat baan neesaat trei ?±h peñ muay th∑ai tee taam kaapit koat baanc±mnaay peel phiakcraÜn b±mphot coh tÜk nÜ∑ laÜ∑ pii tÜk ñam ?aahaa th∑ai tr±∑nÜ∑ ro?uu rotoam c±mpuah ?u?pa?k±± rob±h koat nuh tee. cookc≥y kno∑kaaneesaat trei kÜÜ s±mdau c±mpuah royea? peel ponmaan dael baan c±mnaaypeel nÜo kno∑ tÜk min m≥≥n royea? peel ponmaan dael neak nÜo ch∑aay pii phteahnuh tee. neak neesaat trei muay cumnuan nÜo ch∑aay pii phteah ?±h royea? peeld±bpii mao∑ haÜy coh tÜk neesaat trei baan tae d±b ponnoh. pr±pheet neak



190

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

neesaat trei co∑kraoy nih ?aac ch∑±l thaa haet ?avei baan cia puakkee kmiancookc≥y dooc neakneesaat trei d±t≥i tiat.

‘koolkaa dooc knia nih ?anu?voat c±mpuah neakphs±pphsaay sasanaa tea∑laaycia neak dael cauvaay baan hau thaa ‘neak neesaat monuh.’ neakphs±pphsaaysaasnaa kua cabphdaÜm b±∑rian kno∑ ?aokah dael puakkee caakc≥ñ piiphteah” (Dallin H. Oaks seminar for new mission presidents, th∑ai tii 20 khaemi?tho?naa 2000).

kecpr±cum muÄnduÄl nÜ∑ kecs±nni?sÄt

• soom ?aan nÜo sthaana?phiap muay khaa∑ kraom tÜo kan neakphs±pphsaaysaasnaa. nÜo kno∑ krom tooc tooc ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa pi?phiaksaapii kooldau nÜ∑ phaena?kaa nia nia daÜmbei cuay d±l monuh nÜo kno∑ kumruutea∑nih daÜmbei c±mraÜn chpuah tÜo d±l pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.?aoy krom niimuay niimuay caekcaay pii kumnit rob±h puakkee.

sthaana?phiap tiimuay: neak baan cuab Larry nÜ∑ Beth kaal pii puakkee baanb±mraÜ nÜo tiik±nlae∑ pd±l c±mnei ?aahaa d±l neakkreikr±±. neak baan b±∑rianmuay meerian d±l puakkee haÜy ?eilov nih puakkee c±∑ dÄ∑ craÜn thaem tiat.puakkee min skoal sa?maacÜk mneak laÜy nÜo kno∑ saasnaacak. Beth kÜÜciakriistian haÜy Larry min baan b±ñceak prab pii saasnaa naa muay pit praak±dlaÜy. puakkee pum toan baan riabkaa tae puakkee baan ruÄhnÜo ciamuay knia.Larry thvÄÄkaa pii mao∑ 4:00 rosial d±l mao∑ 12:00 peakk±ndaal ?aatriat. BeththvÄÄ kaa cia craÜn mao∑ nÜo peel th∑ai.

sthaana?phiap tii pii: Steve baan rian krub meerian tea∑?±h haÜy baan coo ruamkno∑ preahvi?hia yaa∑ haoc nah pii d±±∑ kno∑ muay khae. koat baan cÜa thaayoosaeb smiit kÜÜ cia pyiakaarei haÜy thaa preahkumpii moomoon pit. sa?maacÜkkruasaa rob±h koat cÜa sub c±mpuah saasnaa kaatoolik haÜy min ?a?nuññaat?aoy koat cuab ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa laÜy.

sthaana?phiap tii bei: Jill kÜÜcia sÄh ?a?nu?vityialay. koat mian mitpheak mneakdael cia sa?maacÜk rob±h saasnaacak. mitphaek dael cia sa?maacÜk rob±h nia∑baan ?±ñcÄÄñ nia∑ cuab ciamuay neak. neak baan b±∑rian pii meerian d±l nia∑.mitpheak dael cia sa?maacÜk rob±h nia∑ baan coolruam tea∑ pii meerian. nia∑min toan baan coolruam kno∑ saasnaacak nÜo laÜy haÜy coab momiañÜk yaa∑khla∑ nÜ∑ keckaa saalaa rob±h nia∑ dael via mian kaalumbaak c±mpuah nia∑kno∑ kaa?aan preahkumpii moomoon.

• ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa caekcaay b±tpi?saot nÜo tii k±nlae∑ naa muaytaam royea? kaadak kooldau nÜ∑ kaathvÄÄ phaena?kaa puakkee mian lattha?phiap?aac cuay d±l monuh baan:

– b±ndoh seckdeicumnÜa ?aoy thom cia∑ c±mpuah preah?±∑s±∑kruah.

– praecet haÜy thvÄÄ kaaphlahpdoo daÜmbei baan noam puakkee ?aoy mookcit preah.

– totual seckdeisaññaa n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

– tr±l±b mook kan saasnaacak viñ haÜy rolÜk laÜ∑ viñ nÄv seckdeisañña n≥ipi?thii boncromuc tuk.

• caek neakphs±pphsaay saasnaa cia bei krom. coo puÄnyuÄl thaa krom niimuayniimuay nÜ∑ tootual kaacatta∑ d±± s±mkhan. b±ntoab mook pd±l keckaa muaykhaa∑ kraom nih d±l krom niimuay niimuay:

– baÜk d±mb±n phs±pphsaay thmei.

– riabc±m sa?maypr±cum b±ndohb±ndaal kno∑ s±nni?sÄt zoon rÜÜ kaanaenoampii preahkumpii moomoon d±l saasnaakuÄnkaarei.


191

k±mn±t c±mnam

– b±ñcool kruasaa dael cia saasnaakuÄnkaarei tÜo kno∑ vuad. kruasaa miankoon bei neak: koon srei ?aayu? 8 chnam koon srei ?aayu? 12 chnam nÜ∑koonproh ?aayu? 16 chnam.

prab d±l neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay thaa puakkee mian royea? peelprambei niatii daÜmbei b±ndoh phaena?kaa muay laÜ∑. kno∑ c±mnoamneakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay neakphs±pphsaay saasnaa mneak kuataek±t tuk nÄv phaena?kaa ruam tea∑ sa?kamma?phiap pr±cam th∑ai nia nia.

?aoy krom niimuay niimuay ?u?tehsa?niam pii phaena?kaa rob±h khluan.b±ntoab pii kaa?Ütehsa?niam c±b soom sua:

– taÜ neakphs±pphsaay saasnaa trov dÄ∑ ?avei khlah nÜo kno∑ sthaana?phiapniimuay niimuay?

– taÜ ?aac mian phlaephkaa ?avei khlah pr±sen baÜ neak min dak phaena?kaas±mrab sa?kamma?phiap tea∑laay d±± mian khlÄmsaa rÜÜ min dakphaena?kaa s±h?

kraoy peel kaa?u?tehsa?niam tea∑?±h c±b soom sua:

– taÜ kaadak phaena?kaa nÜ∑ dak kooldau cia ?±mpÄÄ n≥i seckdeisr±lañ daoyrobiab naa? ?±mpÄÄ n≥i seckdeicumnÜa daoy robiab naa?


• som ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa noam yook siavphÜo d±mb±n rob±hpuakkee tÜo kan s±nni?sÄt zoon rÜÜ kaas±mphiah. lÄÄh pii nuh tiat daÜmbeirumlÜk saalaÜ∑ viñ pii siavphÜo domb±n daoy khluan rob±h neak pi?caara?naakaa dael mian neakdÄknoam peesa?ka?kam rÜÜ k±± phea?ri?yia rob±h neakrumlÜk pii siavphÜo d±mb±n saa laÜ∑ viñ.

• truat pi?nit yuu yuu md±±∑ c±mpuah sa?may pr±cum phaena?kaaam pr±camth∑ai rÜÜ pr±cam sa?pdaa rob±h neakphs±pphsaay saasnaa.

• thvÄÄ kaas±mphiah yuu yuu md±±∑ nÜo kno∑ phteah rob±h neakphs±pphsaaysaasnaa. peel neak thvÄÄ doocnoh ?aoy phea?ri?yia neak rÜÜ cumnuaykaa neakrumlÜk saa laÜ∑ viñ pii siavphÜo d±mb±n rob±h neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑kaalvi?phiak pr±cam th∑ai.

• coo rumlÜk saa laÜ∑ viñ pii kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neakphs±pphsaaysaasnaa ?aoy baan ñÜkñoab.

• cool ruam yuu yuu md±±∑ kno∑ kecpr±cum kromprÄksaa vuad.


192

9 kaasvae∑rook monuh

193

k±mn±t c±mnam

© 1

990

Del

Par

son.

haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

taÜ khñom ?aacsvae∑rook monuhdaÜmbei b±∑riandaoy robiab naa?


• taÜ piak “svae∑rook puakkee dael nÜ∑ totual neak” mian n≥y yaa∑ naa (koo nÜ∑ s±± 42:8)?

• taÜ khñom ?aac puÄ∑riik seckdeicumnÜa rob±h khñom daÜmbei svae∑rook neakrian mookb±∑rian daoy robiab naa?

• taÜ haet ?avei khñom trov tumneaktumnoo∑ ciamuay sa?maacÜk nÜo kno∑ kaakhÄtkh±msvae∑rook monuh rob±h khñom?

• taÜ kaaphs±pphsaay nÜ∑ kaa ?aoy neak rian thmei dael trov tÜo cuab mook pii tiisnakkaasaasnaacak mian tuaniatii kÜÜcia ?avei?

• taÜ kaasvae∑rook nÜ∑ kaab±∑rian mian tumneaktumnoo∑ ?avei khlah?

• taÜ tuaniatii n≥i kaab±mraÜ nÜo kno∑ kaasvae∑rook neakrian daÜmbei b±∑rian cia ?avei?

• taÜ mian kumnit s±mrab svae∑rook neakrian daÜmbei b±∑rian naa khlah dael khñom mintoan baan saaklb±±∑ nÜo laÜy nuh?

kaa?a?phi?voat seckdeicumnÜa daÜmbei svae∑rook

koolatthi? nÜ∑ koolkaa tea∑laay nÜo kno∑ cumpuuk nih nÜ∑ cuay puÄ∑rÜ∑ seckdeicumnÜa

rob±h neak thaa preah?±mcah k±mpu∑ riabc±m monuh ?aoy totual neak nÜ∑ d±mnÄ∑

l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. truÄ∑ nÜ∑ dÄknoam neak tÜo rook puakkee rÜÜ truÄ∑ nÜ∑

noam puakkee mook rook neak. kaasvae∑rook mian phiapkhohknia nÜo k±nlae∑ phsee∑

phsee∑ n≥i pi?phuplook. neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ pr±thian peesa?ka?kam tea∑laay

trovkaa thvÄÄkaa s±mr±±b tÜo taam kaala?teesa?. thvei tbet tae phsee∑ phsee∑ knia k±±daoy

k±± koolkaa s±mrab kaasvae∑rook kÜÜ mian cia sa?k±l.

k±mn±t c±mnam


194

kruasaa n≥i preah. monuh tea∑?±h nÜo lÄÄ phaendei nih kÜÜcia sa?maacÜk n≥i kruasaa n≥i

preah nÜo kno∑ ciivit mun chaak ciivit nih (soom mÄÄl keckaa puaksaaveak 17:26–29,

heeprÄÄ 12:9). yÄÄ∑ kÜÜcia c±mnaek n≥i kruasaa n≥i preah nÜo kno∑ ciivit nih haÜy ?aac

sabbaay nÜ∑ pooc≥y d±± mohe?mia dooc cia sa?maacÜk n≥i preah. c±mnehdÄ∑ nih pd±l

?aoy yÄÄ∑ dÄ∑ ?±mpii ?atta?saññaan nÜ∑ kamma?set. nih pd±l ?aoy yÄÄ∑ nÄv muulÄhaet

daÜmbei mian seckdeis±∑khÜm s±mrab ciivit nÜo ?±hkaal cianic nÜo kno∑ voatta?mian

rob±h preah. yÄÄ∑ dÄ∑ ?±mpii muulÄthaan n≥i seckdeipit tea∑nih daoysaa tae kaasdaa

laÜ∑ viñ. kaab±∑rian ?±mpii seckdeipit dael baan sdaa laÜ∑ viñ c±mpuah b±±∑p?oon

prohsrei rob±h neak kÜÜcia kaatotual khohtrov nÜ∑ pooc≥y rob±h neak. dooc cia ?aalmaa

pyiayiam daÜmbei cuay d±l puak sah sooraam dael kb±t saasnaa neak k±± ?aac

?a?thi?thaan thaa: “?ao preah?±mcah ?ÄÄy soom preah?±∑ pr±tian d±l yÄÄ∑khñom ?aoy

yÄÄ∑khñom mian c≥y cumneah kno∑ kaadÄknoam puakkee ?aoy mook rook preah?±∑

nÜo kno∑ preahkrih viñ coh. mÄÄl coh ?ao preah?±∑ ÄÄy prolÜ∑ rob±h kee mian

d±mlai...haÜy puakkee cia craÜn kÜÜcia b±±∑p?oon yÄÄ∑ khñom haet doocneh ?ao

preah?±mcah ?ÄÄy soom pr±tian ?aanu?phiap nÜ∑ praacñaa daÜmbei yÄÄ∑khñom ?aac

noam b±±∑p?oon yÄÄ∑ tea∑ nih mook rook preah?±∑ viñ” (?aalmaa 31:34–35).

“svae∑rook puakkee dael nÜ∑ totual neak.” neak mian kaatappÄkec kno∑ kaacuay ?aoy

saasnaacak mian kaariikc±mraÜn laÜ∑ daoy kaasvae∑rook “puakkee dael nÜ∑ totual neak”

(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:8). neak tea∑nuh nÜ∑ dÄ∑ thaa neak kÜÜcia neakb±mraÜ

rob±h preah?±mcah. puakkee nÜ∑ yuÄlproom thvÄÄ taam saad±mnÄ∑ rob±h neak. monuh

tea∑nuh phiak craÜn trov baan riarea∑ pii seckdeipit [tae myaa∑ kuÄt] piipruah puakkee

min dÄ∑ k±nlae∑ daÜmbei svae∑rook seckdeipit ponnoh (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 123:12).

cia thoamÄdaa neak nÜ∑ min dÄ∑ thaa monuh tea∑nuh cia nonaa nuh tee. puakkee

pr±hael cia min skoal neak phliam phliam nuh tee thaa neak kÜÜcia neakb±mraÜ

rob±h preah?±mcah. puakkee pr±hael cia min yuÄl thaa seckdeisoksaan d±± mohe?mia

kaadÄknoam nÜ∑ koolb±mn±±∑ nÜo kno∑ ciivit nih nÜ∑ mian taam royea? d±mnÄ∑ l?±±

dael baan sdaa laÜ∑ viñ cia∑ ?avei ?avei tea∑?±h nuh tee. cia rÜay rÜay puakkee min dÄ∑

thaa puakkee k±mpu∑ svae∑rook d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ tee rohoot d±l

puakkee baan rook khÄÄñ. ?u?tiah±± neak phlah prae kumnit mneak ni?yiay thaa “nÜo

peel khñom lÜÜ ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± via baan b±mpeñ c±mn±∑ nÜo kno∑ cet rob±h khñom

dael khñom min dÄ∑ thaa khñom mian s±h.” haÜy neak phsee∑ tiat ni?yiay thaa: “khñom

baan b±ñc±b kaasraavcriav daoy khñom min dÄ∑ thaa khnom baan sraavcriav nuh tee.”

k±nlae∑ naa k±± daoy dael neak trov baan cat ?aoy tÜo b±mraÜ coo c±±∑cam thaa

preah?±mcah baan ?a?nuññaat ?aoy neak mook peesa?ka?kam rob±h neak kno∑

koolb±mn±±∑ daÜmbei s±∑kruah prolÜ∑ viññian. coo thvÄÄkaa daoy mian pr±setthi?phiap

daÜmbei b±nlÄÄ s±mlee∑ rob±h neak c±mpuah monuh tea∑laay. coo ni?yiay ?±mpii kumnit

dael preah?±mcah nÜ∑ dak mook kno∑ dua∑cet rob±h neak. baÜ neak thvÄÄ yaa∑ nih nuh

neak nÜ∑ totual baan seckdeis±nyaa dael neak nÜ∑ min trov baan b±mphoan nÜo c±mpuah

monuh laÜy haÜy nÜ∑ trov pd±l d±l neak nÄv krub peel nÄv ?avei dael neak kua

ni?yiay (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 100:4–6). kaasvae∑rook daoy preahviññian kÜÜmian

saara?s±mkhan dooc cia kaab±∑rian daoy preahviññian dae. dooc cia nÜo kno∑

kaab±∑rian kaakhÄtkh±m rob±h neak kno∑ kaasvae∑rook nÜ∑ mian pr±setthi?phiap baÜ

neak trov baan dÄknoam daoy preahviññian. trov mian cumnÜa thaa neak nÜ∑ dÜ∑ nÄv

?avei daÜmbei b±∑rian nÜ∑ ?avei trov thvÄÄ daÜmbei svae∑rook cuÄn tea∑laay naa dael

nÜ∑ totual neak.

k±mn±t c±mnam


195


sa?maacÜk phiak craÜn dael neak cuab nuh ?aac cia neakphlahprae kumnit mook kno∑ saasnaacak.coo riabc±m peel muay daÜmbei sua puakkee ?±mpii robiab dael puakkee teaktoo∑ nÜ∑saasnaacak nÜ∑ robiab dael puakkee ?aac dÄ∑ thaa neakphs±pphsaay saasnaa k±mpu∑ b±∑rianpuakkee pii seckdeipit. coo s±∑khaeb ?±mpii b±tpi?saot rob±h puakkee nÜo kno∑ siavphÜok±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.


taÜ kooncau rob±h preah trov baan riabc±m nÜ∑ dÄknoam ?aoy mook kan d±mnÄ∑ l?±± daelbaan sdaa laÜ∑ viñ daoy robiab naa?

?aalmaa 13:24 koo nÜ∑ s±± 29:7 koo nÜ∑ s±± 84:45–47, 88?aalmaa 16:16–17 koo nÜ∑ s±± 33:6 koo nÜ∑ s±± 136:32–33

ni?yiay ciamuay monuh krub knianÜo peel pyiakaarei yoosaeb smiit thvÄÄ

d±mnaÜ ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa

muay krom nÜo lÄÄ tuÄnlee miisuurii

preah?±mcah baan baÜk b±∑haañ thaa via min

cambac...s±mrab ?≥≥ldÄÄ phlahpdoo yaa∑ chab

rohah tee nÜo peel dael neak srok tea∑laay min

thaa cia nÜo khaa∑ naa k±mpu∑tae viniah

daoy kaa?ÄtcumnÜa nuh (soom mÄÄl koo nÜ∑

s±± 61:3). nÜo peel neak phlahpdoo yaa∑ rohah

daÜmbei thvÄÄ sa?kamma?phiap dael baan

riabc±m coo ?a?thi?thaan som ?aoy mian

lattha?phiap daÜmbei mÄÄl khÄÄñ pii ?aokaah

dael min baan riabc±m tuk daÜmbei b±mraÜ nÜ∑ b±∑rian neak ta∑laay naa dael nÜ∑ trov

“vi?niah daoy kaa?Ät cÜmnÜa.” coo ?a?thi?thaan ?aoy mian kaayuÄl dÄ∑ khaa∑ viññian

daÜmbei dÄ∑ pii ?aokah tea∑laay. neak nÜ∑ rook khÄÄñ thaa preah dak kooncau rob±h

truÄ∑ dael baan riabc±m ?aoy nÜo lÄÄ phlov rob±h neak daÜmbei totual yook d±mnÄ∑

l?±± dael baan sdaa laÜ∑.

kmian ?avei kaÜt laÜ∑ nÜo kno∑ keckaa phs±pphsaay tee rohoot toaltae neak svae∑rook

nonaa mneak b±∑rian. ni?yiay ciamuay monuh ?aoy baan craÜn taam dael neak thvÄÄ

baan ria∑roal th∑ai. via kÜÜcia thoammÄciat ?aoy ∑iay yuÄl nÜo ?avei muay ?±mpii

kaani?yiay tÜokan monuh pontae neak ?aac ?a?thi?thaan s±mrab seckdeicumnÜa nÜ∑

k±mla∑ daÜmbei kantae mian phiapklaahaan nÜo kno∑ kaabaÜk moat rob±h neak pr±kah

d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. coo saaklb±±∑ ?a?nu?voat taam kumnit dooc khaa∑

kraom nÜo peel neak svae∑rook daÜmbei ni?yiay tÜo kan monuh krub knia dael neak cuab:

• ni?yiay ciamuay monuh ?±mpii kromkruasaa rob±h puakkee. soom cuay puakkee ?aoy

mÄÄl khÄÄñ pii robiab dael d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ ?aac cia pooc≥y muay

c±mpuah kromkruasaa rob±h puakkee.

• soom rook mÄÄl saññaa b±∑haañ phsee∑ phsee∑—dooc cia voattho? nÜo kno∑ phteah

?aks±± nÜo lÄÄ khao?aav rÜÜ kaab±ñceak ?±mpii kooncau—daÜmbei cuay neak dÄ∑ pii

robiab daÜmbei cabpdaÜm ni?yiay ciamuay puakkee.

k±mn±t c±mnam


196

• coo sdab daoy yook cet tukdak tÜo lÄÄ ?avei dael puakkee ni?yiay mookkan neak.

• soom ?aoy mian phiap k±kkdau mitta?phiap nÜ∑ sabbaay riikriay. pd±l ?aoy mian

kaacuay cromcr≥≥∑.

• coo tukcet tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei dak nÜo kno∑ cet rob±h neak nÜ∑ kumnit

rob±h neak nÄv ?avei dael trov b±∑rian.

• ?±ñcÄÄñ monuh krub ruub ?aoy rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

• caekcaay kaat dael mian poadÄmian rob±h saasnaacak.

• soom sua chmuah monuh dael neak skoal dael ?aac cab ?aar±m nÜo kno∑ saad±mnÄ∑

rob±h neak.

nÜo peel neak ?aan d±mnaÜ rÜa∑ pit muay nÜo khaa∑ kraom nih soom rook mÄÄl pii

robiab dael bo?r±h mneak nih trov baan riabc±m daÜmbei totual neakphs±pphsaay saasnaa

nÜ∑ robiab dael neakphs±pphsaay saasnaa baan praÜ ?aokah dael min baan kroo∑ tuk

daÜmbei b±∑rian d±l koat ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±.

kaal nÜo kmee∑ khñom min dael baan b±∑rian ?aoy ?aan preahkumpii biib nuh tee. khñom baan tÜo

preahvi?hia nÜo th∑ai ?aatit pontae khñom min baan b±±reccaak ?avei tee haÜy kmian ?aar±m thaa nÜ∑

tr±l±b mook viñ dae. khñom baan sr±∑aak cet yaa∑ khla∑ daoysaa saasnaa rob±h khñom. . . . khñom baan

sraavcriav rook. . . . preah—c±∑ dÄ∑ baÜsen cia truÄ∑ pit cia mian m≥≥n. khnom sreekkhlian c±∑ dÄ∑

?±mpii truÄ∑ nÜ∑ b±ntuul rob±h truÄ∑. pontae khñom hak dooc cia min ?aac rook khÄÄñ nÄv ?avei dael

khñom svae∑rook nuh tee.

mian ?aokah cia craÜn dael khñom mian ?aar±m thaa cit nÜ∑ rom∑oab kaasreekhlian rob±h khñom.

nÜo peel khñom bei koonsrei tii muay rob±h khnom nÜo kno∑ dai rob±h khñom cia lÄÄk tii muay khñom

mian ?aar±m thaa pit cia mian preah m≥≥n. cia craÜn chnam kraoy mook nÜo peel p?oon srei rob±h nia∑

baan kaÜt mook khñom mian b±tpi?saot kno∑ ?aar±m dooc knia nih dae... tuah cia yaa∑ naa k±± daoy

stÄÄ krub peel tea∑?±h phiap?±h k±mla∑ mian mook lÄÄ prolÜ∑ khñom dael min ?aac pi?poania baan.

khñom mian seckdeisr≥≥kkhlian khaa∑ prolÜ∑ viññian nÜ∑ min ?aac rook k±nlae∑ daÜmbei c±m?aet

kaasr≥≥kkhlian khaa∑ viññian rob±h khñom baan s±h.

nÜo khae meesaa chnam 1994 khñom ruahnÜo kno∑ tiikro∑ Monterey pr±teeh meksiikoo rob±± c≥ñcÄm

ciivit cia neak baÜk laan taksii. nÜo th∑ai muay mian phlia∑ thleak ?±h royea? peel cia craÜn mao∑

daoy noam mook nÄv tÜk thleak coh mook pii cÄÄ∑ phnom. b±ntoab pii baÜkb±± nÜo kno∑ phlia∑ ?±h

royea? peel cia craÜn mao∑ khñom dÄ∑ thaa khluan khñom nÜo kno∑ tii kro∑ tooc muay br±hael cia

c±m∑aay prambei kiiloomaet (pram mael) pii Monterey. via pr±hael cia...cit d±l peel tr±l±b tÜo phteah

viñ. rumpec nuh khñom baan khÄÄñ yu?vea?cuÄn pii neak daÜ. puakkee sliakpeak khao khmau cÄÄ∑

v≥≥∑ nÜ∑ ?aav s±± haÜy puakkee mÄÄl tÜo totÜk cook ta∑pii kbaal rohot d±l co∑ cÄÄ∑.

nÜo peel khnom tÜo cit puakkee khñom baan baÜk tvia laan taksii haÜy hau “coo kno∑ laan mook

khñom k±mpu∑ thvÄÄ d±mnaÜ tÜo Monterey.”

mneak miat khpuah dael mian s±mbao yaa∑ s±± s?aat t±±b thaa “puakyÄÄ∑ ?Ät mian luy tee.”

khñom k±± t±±b thaa “min yook luy tee”.

puakkee k±± pr±ñab laÜ∑ laan taksii.

nÜo peel khñom baÜkb±± puakyÄÄ∑ baan ni?yiay knia. puakkee baan sua khñom baÜsen cia puakkee

?aac caekcaay saad±mnÄ∑ muay ?±mpii preahyeesuu krih ciamuay khñom. khñom yuÄl proom haÜy

?aoy ?aasaya?thaan rob±h khñom tÜo puakkee.

nÜo peel khñom tÜo d±l phteah khñom baan dah pr±puÄn rob±h khñom haÜy prab koat ?±mpii

yu?vea?cuÄn pii neak nuh. khñom ni?yiay thaa “?ei k±± koab cuan mleh.” mneak cia cuÄn ciat meksiikoo

haÜy mneak tiat cia cuÄn ciat ?aameerik dael puakkee tea∑pii neak mian chmuah thaa ?≥≥ldÄÄ.”

pr±puÄn rob±h khñom baan chlaÜy thaa “?≥≥ldÄÄ mian n≥i thaa neakphs±pphsaay saasnaa” koat

kroan tae dÄ∑ b±ntecb±ntuac ?±mpii saasnaacak.

khñom mian ?aar±m thaa mian ?avei muay k±mpu∑ ruÄñcuay nÜo kno∑ cumrÜo cet khñom.

yu?vea?cuÄn tea∑ pii neak nih baan b±ns±l tuk nÄv ?aar±m n≥i ruahciat d±± pi?seh muay dael mian

nÜo kno∑ cet rob±h khñom. khñom mian ?aar±m thaa khñom cit baan rook khÄÄñ ?avei dael mook

c±m?aet khaa∑ viññian rob±h khñom haÜy dael via mian nÜo cit b±∑kaÜy.

k±mn±t c±mnam


197

neakphs±pphsaay saasnaa mook phteah rob±h yÄÄ∑ nÜo th∑ai tii 5 khae mi?tho?naa haÜy khñom

sabbaay cet nÜ∑ sdab puakkee. pii sa?pdaa kraoy mook nÜo th∑ai tii 19 khae mi?tho?naa khñom baan

totual boncromuc tÜk. buan khae kraoy mook pr±puÄn rob±h khñom baan totual boncromuc tÜk nÜo kno∑

khae to?laa. koon srei cb±±∑ rob±h yÄÄ∑ baan k±mpu∑ totual kaavÄkvÄÄn khaa∑ saasnaa nÜo salaa muay.

nia∑ baan yum nÜo peel nia∑ tÜo preahvihia cia lÄÄk tii muay “paa nih l?±± cia∑ ?avei dael khñom

k±mpu∑ rian nÜo salaa ch∑aay nah!” nia∑ baan cromuc tÜk nÜo kno∑ khae to?laa ph±±∑ dae.

nÜo khae thnuu chnam 1995 puakyÄÄ∑

baan phsaaphcoab cia kruasaa muay nÜo

kno∑ tiikro∑ meksiikoo preahvihia b±±re?sot

meksiikoo s±mrab ciivit nih nÜ∑ phiap d±±

nÜo ?±hkaal cianic. ?eilov yÄÄ∑ cia kruasaa

muay dael sabbaay nÜ∑ phiapsokha?dom

seckdeisoksaan nÜ∑ so?phea?mea∑kuÄl.

puakyÄÄ∑ skoal tua?±∑ dael puakyÄÄ∑ thvaay

b±∑kum. yÄÄ∑ skoal k±nlae∑ dael mook nÜ∑

k±nlae∑ dael yÄÄ∑ k±mpu∑ tÜo. yÄÄ∑ sr±lañ

b±ntuul rob±h preah pi?seh preahkumpii

moomoon haÜy yÄÄ∑ sr±lañ saasnaacak rob±h

truÄ∑ kÜÜ saasnaacak n≥i preahyeesuu krih

n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy. taam royea? ?±mnaoytian tea∑nih yÄÄ∑ baan rook khÄÄñ thaa ?±ndoo∑

mian tÜk ruahruah dael preah?±∑ s±∑kruah mian b±ntuul tÜo kan strei sah saamaarii thaa: “tae neak

dael phÄk tÜk khñom ?aoy nuh nÜ∑ min sreek tiat laÜy tÜk dael khñom ?aoy nÜ∑ tr±l±b cia ruÄn tÜk nÜo

kno∑ neak nuh dael phoh laÜ∑ tÜo baan ciivit ?±hkaal cianic” (yoohaan 4:14). [Victor Manual Cabrera,

“Thirsting for the Living Water,” Ensign, khae seihaa chnam 2001.60–61]

© 2

001

Sim

on D

ewey

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.


• taÜ bo?r±h mneak nih trov baan riabc±m s±mrab d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ doocmdec khlah?

• taÜ ?avei nÜ∑ kaÜt laÜ∑ baÜ ?≥≥ldÄÄ min baan baÜk moat rob±h puakkee daÜmbei caekcaaysaa d±mnÄ∑ l?±±?

• rumlÜk pii ?avei dael neak baan thvÄÄ kaal pii msÄl meñ. taÜ neak baan ni?yiay ciamuaymonuh baan craÜn taam dael neak ?aac thvÄÄ baan rÜÜ tee? baÜ min baan thvÄÄ coo thvÄÄphaena?kaa nÜ∑ dak kooldau daÜmbei thvÄÄ doocneh nÜo kno∑ th∑ai nih.


taÜ preah?±mcah mian b±ntuul ?avei khlah ?±mpii kaabaÜk moat rob±h neak? taÜ neakkuatae b±∑rian ?avei? taÜ neak trov baan s±nyaa ?avei khlah?

koo nÜ∑ s±± 24:12 koo nÜ∑ s±± 33:7–15 koo nÜ∑ s±± 60:2–3, 7–8koo nÜ∑ s±± 28:16

coo b±∑rian d±l neak dael baan svae∑rook coo ?aoy neak nuh svae∑rookneakd±t≥i tiat b±∑rian

kaasvae∑rook nÜ∑ kaab±∑rian kÜÜcia sa?kamma?phiap coab teaktoo∑ knia. nÜo peel neak

cuab monuh tea∑laay coo riabc±m b±∑rian daoy s±∑khaeb ?±mpii seckdeipit dael baan sdaa

laÜ∑ viñ daÜmbei ?aoy preahviññian b±±re?sot ?aac thvÄÄ cia saaksei thaa neak kÜÜcia

neakb±mraÜ rob±h preah?±mcah. nÜo kno∑ sthaana?phiap cia craÜn neak nÜ∑ trov mian

lattha?phiap daÜmbei b±∑haañ saad±mnÄ∑ muay nÜo kno∑ peel muay niatii rÜÜ tec cia∑

nih. monuh soam nÜ∑ kaani?yiay dael pr±k±±b daoy ?±mnaac kno∑ peel khlei khlei.

k±mn±t c±mnam


198

?u?tiah±± neak ?aac thvÄÄ tii b±ntoal ?±mpii saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ tae pii rÜÜ

bei pr±yook dooc cia:

b±ntoab pii kaabatb±∑ cia craÜn sa?ta?voat nÄv seckdeipit tea∑laay n≥i preah kaal pii daÜm (d±mnÄ∑

l?±± n≥i preahyeesuu krih) trov baan sdaa laÜ∑ viñ daoy preah d±± cia tii sr±lañ taam royea? pyiakaarei

dael nÜo ruah. yÄÄ∑ mian ph±hstaa∑ pii kaa nih dael neak ?aac kan nÜo kno∑ dai rob±h neak ?aan

pi?caara?naa nÜo kno∑ cet rob±h neak haÜy ?a?thi?thaan ?±mpii kaarian seckdeipit nuh daoy khluan

neak phtoal. taÜ neak proom ?a?nuññaat ?aoy yÄÄ∑ daÜmbei . . .

baÜ mian peel craÜn cia∑ nih tiat neak ?aac ni?yiay b±nthaem dooc cia:

saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ saamañ. preah kÜÜ cia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑. yÄÄ∑ kÜÜcia kooncau

rob±h truÄ∑. yÄÄ∑ kÜÜcia phnaek muay nÜo kno∑ kruasaa rob±h truÄ∑. truÄ∑ sr±lañ yÄÄ∑. ta∑ pii

kaacabphdaÜm n≥i lookei mook truÄ∑ baan thvÄÄ taam kumruu n≥i seckdeisr±lañ nÜ∑ kaakhv±lkhvaay.

craÜn d±±∑ nah truÄ∑ baan choo∑ mook rook yÄÄ∑ daoy seckdeisr±lañ daÜmbei baÜk b±∑haañ d±mnÄ∑

l?±± rob±h preahyeesuu krih daÜmbei ?aoy kooncau rob±h truÄ∑ ?aac skoal pii robiab daÜmbei tr±l±b tÜo

rook truÄ∑ viñ. truÄ∑ baan baÜk b±∑haañ d±mnÄ∑ l?±± tÜokan pyiakaarei dooc cia look ?adaam noo?ee

?apraaham nÜ∑ moosee. pontae monuh khlah trov baan crÄÄhrÄÄh daÜmbei pa?de?saet d±mnÄ∑ l±± nuh

md±±∑ haÜy md±±∑ tiat. pii poan chnam k±nl±±∑ tÜo preahyeesuu krih preah?±∑ phtoal baan b±∑rian

d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. min kua ?aoy cÜa s±h thaa monuh baan pa?de?saet preahyeesuu. nÜo peel naa

dael monuh min koorup rÜÜ b±∑khooc koollathi? nÜ∑ pi?thiikaa pit tea∑laay preah baan d±±k yook

setthi?±mnaac rob±h truÄ∑ daÜmbei krubkroo∑ saasnaacak.

seckdei?±ñcÄÄñ rob±h yÄÄ∑ c±mpuah neak trov b±nthaem c±mpuah seckdeipit tea∑laay dael neak baan

reaksaa tuk ruac tÜo haÜy. coo pi?caara?naa ?±mpii ph±htaa∑ dael thaa preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑

baan choo∑ mook rook kooncau rob±h truÄ∑ md±±∑ tiat nÜo kno∑ seckdeisr±lañ haÜy baan baÜk b±∑haañ

koollatthi? pit nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay tÜo ?aoy pyiakaarei mneak. chmuah rob±h pyiakaarei mneak nih

kÜÜ yuusaeb smiit. phoahtaa∑ n≥i seckdeipit d±± ruÄ∑rÜa∑ nih trov baan rook khÄÄñ nÜo kno∑ siavphÜo

muay kÜÜ–preahkumpii moomoon. neak ?aac kan nÜo kno∑ dai rob±h neak ?aan nÜ∑ pi?caara?naa

seckdeipit rob±h preahkumpii moomoon nÜo kno∑ kumnit nÜ∑ cet rob±h neak.

coo ciahvia∑ kno∑ kaani?yiay dooc cia “taÜ neak mian peel pii bei niatii dael yÄÄ∑ ?aac

b±∑rian neak nÄv saad±mnÄ∑ muay ?±mpii...” daoy bae mook b±∑kaÜt cia tumloab n≥i

kaacabphdaÜm b±∑rian haÜy thvÄÄ tiib±ntoal nÜo peel neak cuab nÜ∑ paukkee daoy phliam

phliam. neak nÜ∑ rook baan monuh b±∑rian craÜn cia∑ nÜo peel neak thvÄÄ tiib±ntoal

nÜ∑ ?a?nuññaat ?aoy puakkee mian ?aar±m n≥i ?±mnaac n≥i preahviññian b±±re?sot.

?avei k±± daoy dael cia kaani?yiay d±mboo∑ rob±h neak coo ni?yiay ?±mpii lÄÄ

kaasdaalaÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± ?aoy baan chab rohah haÜy saamañ piipruah nih kÜÜcia

saali?khÄt d±± pi?seh tae muay kuÄt rob±h yÄÄ∑ c±mpuah pi?phuplook. neak tea∑laay naa

dael neakb±∑rian cia rÜay rÜay mian mitta?phiap rÜÜ sacñiat dael trov baan riabc±m

daÜmbei totual d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. nÜo krub sthaana?phiap b±∑rian—

dooc cia kaasvae∑rook neakrian kaab±∑rian saasnaakuÄnkaarei thvÄÄkaa ciamuay

sa?maacÜk—soom sua “taÜ mian nonaa dael neak skoal dael nÜ∑ mian cab ?aar±m rÜÜ

c±∑ totual pr±yaoc pii saad±mnÄ∑ nih rÜÜ tee? b±ntoab pii totual baan neak rian thmei

dael trov tÜo cuab coo sua “taÜ mian nonaa phsee∑ tiat dael nÜ∑ totual pr±yaoc pii

saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ rÜÜ tee?” coo kom steakstÄÄ daÜmbei sua md±±∑ haÜy md±±∑ tiat

nÜo peel cuab lÄÄk kraoy. nÜo peel neak tea∑laay dael neak b±∑rian mian b±tpi?saot pooc≥y

tea∑laay n≥i d±mnÄ∑ l?±± nuh c±mn±∑ rob±h puakkee daÜmbei caekcaay d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑

c±mraÜn laÜ∑ (soom mÄÄl niifai tii 1 8:12). cia rÜay rÜay puakkee nÜ∑ b±∑kaÜt mit thmei

thmei nÜo peel k±mpu∑ rian d±mnÄ∑ l?±±. neakphs±pphsaay saasnaa dael ?a?nu?voat

koolkaa nih cia thoamÄdaa mian monuh b±∑rian craÜn.

k±mn±t c±mnam


199


• riabc±m saad±mnÄ∑ royea? peel muay niatii yoo∑ tÜo lÄÄ meerian muay kno∑ c±mnaommeerian tea∑laay. kit pii robiab b±∑rian meerian nih nÜo kno∑ kaariabc±m svae∑rook neak rian.

• k±mn±t thaa taÜ neak ?aac phcoab saaç nih baan rohah ponnaa nÜ∑ kaasdaa laÜ∑ viñ.

• caekcaay saad±mnÄ∑ ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak.

• dak kooldau daÜmbei b±∑rian saad±mnÄ∑ nih nÜo peel s±mrum kno∑ th∑ai nih daÜmbeib±nthaem saasnaakuÄnkaarei thmei coo kno∑ krom monuh dael neak b±∑rian.

• rumlÜk saa laÜ∑ viñ ?±mpii b±ñcii n≥i monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian thmei thmei nih. coothvÄÄ b±ñcii muay n≥i neak tea∑laay naa dael neak baan som ?aoy rook neak rian thmei daeltrov tÜo cuab nÜ∑ neak tea∑laay naa dael neak min toan som ?aoy rook neak rian. coo hat piirobiab dael neak nÜ∑ thvÄÄ kaa?±ñcÄÄñ d±l neak tea∑nuh nÜo kno∑ krom niimuay niimuay?aoy pd±l ?aoy neak nÄv neak rian thmei dael trov tÜo cuab. nÜo kno∑ kaalvi?phiak rob±hneak coo thvÄÄ cia k±mn±t c±mnam muay daÜmbei puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ nih nÜo peel kaanatcuab peel kraoy rob±h neak.

kaani?yiay ?±mpii saara?s±mkhan n≥i krom kruasaakaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑l?±±

rob±h preahyeesuu krih pr±tian poo

d±l kromkruasaa. daoy kaaruahnÜo

taam koolkaa tea∑laay n≥i d±mnÄ∑

l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ

kromkruasaa trov baan puÄ∑rÜ∑

nÜ∑ ?aac mian b±tpi?saot n≥i

seckdeisoksaan seckdei?±mn±±

nÜ∑ ?aar±m l?±± dael baan klaay

cia sa?maacÜk nÜ∑ mian

?atta?saññaan muay.

kaaprab ?±mpii saara?s±mkhan

rob±h kruasaa ciamuay neak tea∑laay dael neak cuab roal th∑ai nÜ∑ cuay neak rook baan

monuh b±∑rian. monuh phiak craÜn mian c±mnab ?aar±m ta∑ pii k±mnaÜt muay nÜo kno∑

krom kruasaa. nÜo kno∑ sthaana?phiap kaasvae∑rook neakrian cia craÜn neak ?aac phcoab

daoy rohah ?±mpii ?avei dael monuh phiakcraÜn dÄ∑ ?±mpii kruasaa tÜo nÜ∑ saad±mnÄ∑

n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. nÜo peel thvÄÄ kaasvae∑rook neakrian neak ?aac ni?yiay rÜa∑ khlah

dooc nÜo khaa∑ kraom nih:

kmian ?avei dael s±mkhan cia∑ kromkruasaa tee. kruasaa rob±h yÄÄ∑ c±±∑ yÄÄ∑ ?aoy coab knia pd±l

chmuah ?aoy yÄÄ∑ haÜy cuay yÄÄ∑ mian ?aar±m thaa cambac nÜ∑ mian seckdeisr±lañ. mook pii krom

kruasaa rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ totual morÄd±k cia cumniañ ?aakappa?ke?re?yaa nÜ∑ leakkhana? ca?rÄk khaa∑

ria∑kaay daoy phtoal khluan dael pd±l d±l yÄÄ∑ nÜo ?atta?saññaan pi?seh muay c±mnuan.

kaamian kruasaa rÜ∑moam nÜ∑ sabbaay kÜÜcia ?aeka?set d±± khpuah b±mphot s±mrab monuh

cia craÜn tuutea∑ pi?phuplook. kaas±mrac cookc≥y kooldau nih kÜÜcia rÜay rÜay mian kaalumbaak.

kaaceñcÄm koon koon nÜ∑ mian ?aapiapi?pia rÜ∑moam muay nÜo kno∑ pi?phuplook s±p th∑ai nih ?aac

mÄÄl tÜo hak dooc cia min ?aac kaÜt laÜ∑ baan tee nÜo peel mian seckdei?aakr±k mian nÜo cumviñ

khluan yÄÄ∑.

k±mn±t c±mnam


200

neak ?aac thvÄÄ kaapraasray teaktoo∑ tÜo nÜ∑ saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ:

?aar±m n≥i seckdeisr±lañ nÜ∑ kaakhv±lkhvaay dael yÄÄ∑ mian c±mpuah krom kruasaa rob±h yÄÄ∑ kÜÜ

?±hkaal cianic haÜy baan cak rÜh yaa∑ crÜo nÜo kno∑ prolÜ∑ rob±h yÄÄ∑. puakkee s±mkhaan nÜo kno∑

tumneaktumnoo∑ rob±h yÄÄ∑ ciamuay preah. neak mian c±mnaek nÜo kno∑ kruasaa rob±h preah ta∑ pii

mun peel neak cabk±mnaÜt mook mleh. truÄ∑ kÜÜcia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑. piipruah truÄ∑ cia

preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ kÜÜcia b±±∑p?oonprohsrei nÜ∑ knia. preahvoobeidaa sua c±∑ ?aoy yÄÄ∑

tr±l±b tÜo ruah ciamuay truÄ∑ cia c±mnaek n≥i kruasaa rob±h truÄ∑ viñ. kromkruasaa nÜo lÄÄ phaendei

nih trov baan c±±∑phcoab nÜ∑ kruasaa rob±h preah. kromkruasaa ?aac ruÄh nÜo ciamuay knia b±ntoab

pii ciivit nih. yÄÄ∑ dÄ∑ kaa nih. yÄÄ∑ dÄ∑ kaa nih piipruah b±ntoab pii craÜn sa?ta?voat n≥i kaabatb±∑

koollathi? pit nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay dooc cia pi?thii boncroomu tÜk daoy kaacromuc trov baan sdaa laÜ∑

viñ nÜo lÄÄ phaendei daoy seckdeisr±lañ n≥i preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ taam royea? pyiakaarei nÜo

ruah. seckdeipit dael baan sdaa laÜ∑ viñ tea∑ nih min trÄm tae cuay yÄÄ∑ ?aoy yuÄl pii k±nlae∑ rob±h

yÄÄ∑ nÜo kno∑ kruasaa rob±h preah ponnoh tee pontae via kÜÜcia seckdeis±∑khÜm d±± thom dael yÄÄ∑

mian s±mrab kruasaa d±± rÜ∑moam nÜ∑ sabbaay riikriay muay nÜo kno∑ ciivit nih. taÜ puakyÄÄ∑ ?aac

b±∑rian thaem tiat baan tee ?±mpii . . .

kaa dooc knia nih ?aac trov baan s±mrac ciamuay nÜ∑ pr±thianb±t phsee∑ tiat dooc cia

so?phea?mea∑kuÄl phiapmin?a?no?kruah koolb±mn±±∑ n≥i ciivit rÜÜ seckdeislab. ?avei

k±±daoy dael cia kaakhÄt tÜo rook kaasvea∑rook neakrian thmei rob±h neak coo c±±∑

cam thaa trov phcoab via chab rohah tÜo nÜ∑ saad±mnÄ∑ pi?seh rob±h yÄÄ∑ tae muay tÜo

nÜ∑ lookey.

saara?s±mkhan rob±h sa?maacÜkthvÄÄkaa ciamuay sa?maacÜk n≥i saasnaacak daÜmbei svae∑rook monuh b±∑rian.

sthaana?phiap pi?seh kÜÜ nÜo peel sa?maacÜk ?±ñcÄÄñ neak phsee∑ tiat ?aoy rian nÜ∑

mian voatta?mian s±mrab kaab±∑rian. nÜo peel sa?maacÜk thvÄÄ doocneh monuh kantae

craÜn trov baan totual boncromuc tÜk nÜ∑ nÜotae sa?kam nÜo kno∑ saasnaacak.

kaateaktoo∑ ciamuay sa?maacÜk kÜÜcia kaas±mkhan piipruah via nÜ∑ cuay b±ntuÄn cet

monuh haÜy cia rÜay rÜay dÄknoam puakkee ?aoy s±∑keet mÄÄl d±mnÄ∑ l?±± dael baan

sdaa laÜ∑ viñ. nih cia ñÄkñoab mian n≥y thaa puakkee trov baan noam mook coo kno∑

ruÄ∑vuÄ∑ n≥i mitpeak rob±h sa?maacÜk kno∑ saasnaacak ruam mian tea∑ sa?maacÜk

sa?kam nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam neak phlahprae kumnit thmei nÜ∑ neak dael cia

sa?maacÜk tae mneak ?ae∑ nÜo preahvi?hia.

pr±thian Gordon B. Hinckley baan b±∑rian thaa

“yÄÄ∑ phiak craÜn mÄÄl tÜo lÄÄ keckaa

phs±pphsaay saasnaa dooc cia kaacaekcaay

koonsiavphÜo saasnaa tooc tooc taam phteah

?±ñcÄ∑. neaknaa dael skoal keckaa nih dÄ∑ thaa

mian mea?thyoobaay muay pr±saÜ cia∑.

mea?thyoobaay nuh kÜÜ taam royea? sa?maacÜk

tea∑laay n≥i saasnaacak. nÜo peel naa mian

sa?maacÜk mneak naenoam saasnaakuÄnkaarei

nuh mian pr±poan koamtroo phliam phliam.

sa?maacÜk thvÄÄ tii b±ntoal n≥i seckdeipit ?±mpii

keckaa nih. koat mian cet ?±nteahsaa s±mrab so?phea?mea∑kuÄl n≥i mit

saasnaakuÄnkaarei rob±h koat. koat nÜ∑ rumphÄÄb nÜo peel mit nuh mian

kaariikc±mraÜn nÜo kno∑ kaarian d±mnÄ∑ l?±±.

“neak phs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ ?aac thvÄÄ kaab±∑rian daoy phtoal pontae

sa?maacÜk nÜo k±nlae∑ naa k±±daoy nÜ∑ thvÄÄ kaa koamtroo c±mpuah kaab±∑rian nuh

daÜmbei b±nt±± kaab±mraÜ neakphs±pphsaay saasnaa mian nÜo phteah rob±h koat. koat

“b±ntoab pii ?avei ?avei

tea∑?±h dael baan ni?yiay

mook nih ka?ra?neyÄkec dael

thom b±mphot nÜ∑ s±mkhan

b±mphot kÜÜ daÜmbei

pr±kah d±mnÄ∑ l?±±.”

– PYIAKAAREI YOOSAEB SMIITTEACHINGS OF THE PROPHET JOSEPH SMITH, 113

k±mn±t c±mnam


201

nÜ∑ caekcaay tiib±ntoal daoy sm±h ?±mpii teevÄphiap n≥i keckaa. koat nÜ∑ nÜo tiinuh

daÜmbei chlaÜy s±mnua tea∑laay nÜo peel neakphs±pphsaay saasnaa min nÜo. koat

nÜ∑ thvÄÄ cia mit mneak ciamuay nÜ∑ neakphlah prae kumnit dael k±mpu∑tae thvÄÄ

kaaphlahpdoo d±± thom muay haÜy cia rÜay rÜay mian kaalumbaak.... d±mnaÜkaa n≥i

kaanoam monuh thmei coo mook kno∑ saasnaacak kÜÜ min m≥≥n cia kaatootual khohtrov

rob±h neakphs±pphsaay saasnaa tae muay ponnoh tee. puakkee mian cookc≥y b±mphot

nÜo peel sa?maacÜk thvÄÄ cia thuÄnthian s±mrab cuay saasnaakuÄnkaarei thmei”

(Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1999, 105–6).

c±mnoc cabpdaÜm nÜo kno∑ kaak±saa∑ tumneaktumnoo∑ rÜ∑moam ciamuay

sa?maacÜk tea∑laay kÜÜcia biis±±b. coo cuay nÜ∑ b±mraÜ nÜo kno∑ robiab so?ca?ret naa

muay dael koat som. coo sua khluan ?ae∑ cia pr±cam thaa “taÜ khñom kÜÜcia pooc≥y muay

rÜÜ k±± cia b±ntuk c±mpuah biis±±b? coo ?a?phi?voat ?Ä?re?yaab±t thaa “taÜ khñom ?aac

cuay daoy robiab naa?”. baÜsen cia neak rook mÄÄl ?aokah daÜmbei sr±lañ b±mraÜ nÜ∑

b±∑rian biis±±b nÜ∑ sa?maacÜk kno∑ vuad kantae tukcet neak ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk

kruasaa nÜ∑ mitpheak tea∑laay rob±h puakkee.

coo pi?caara?naa ?±mpii kaalÄÄkl≥≥∑ khaa∑ kraom d±±k c≥ñ mook pii s±mbot muay

cbab dael s±see daoy neakphs±pphsaay saasnaa tÜo kan pr±thian peesa?ka?kam rob±h

koat dooc khaa∑ kraom nih:

cuun c±mpuah look pr±thian cia tii roab ?aan.

neak cumnuaykaa baan tuurÄsap mook prab khñom nÜo th∑ai nih thaa khñom trov pdoo d±mb±n.

khñom mian ?aar±m thaa khñom kuatae s±see nÜ∑ thlae∑ ?±mn±±kun c±mpuah look pr±thian s±mrab

kaab±ñcuun khñom mook kno∑ d±mb±n nih. via hak dooc cia kaal pii th∑ai msel m≥ñ s±h dael look baan

prab khñom ?±mpii ?u?pa?sak tea∑laay dael mian nÜo c±mpuah muk.

nÜo ?aatit tii muay rob±h yÄÄ∑ baan b±ñceak nÄv ?avei dael look baan prab d±l khñom. yÄÄ∑ baan

totual kaasvaakum khlah khlah coo tÜo kno∑ vuad. rÜa∑ viccÄmian tae muay ponnoh nÜo ?aatit tii

muay nuh kÜÜ Scott dael cia neak dÄknoam peesa?ka?kam nÜo kno∑ vuad thmei. koat baan phlah tÜo

muulÄthaan toap ?aakah muay khae mun haÜy baan b±mraÜ cia neak dÄknoam peesa?ka?kam nÜo kno∑

vuad baan pii sa?pdaa. sk±±t baan ?±ñcÄÄñ puakyÄÄ∑ tÜo phteah rob±h koat daÜmbei b±±re?phook ?aahaa

peel l∑iac cia th∑ai ?aatit tii muay rob±h yÄÄ∑ daÜmbei pi?phiaksaa ?±mpii ?avei dael trov thvÄÄ daÜmbei

?aoy kaa∑ia b±nt±± tÜo muk. b±ntoab pii ñam ?aahaa peel l∑iac ruac puakyÄÄ∑ baan lutcuÄ∑kuÄ∑

?a?thi?thaan haÜy som preahvoobeidaa sua s±mrab kaadÄknoam rob±h truÄ∑. nÜo peel puakyÄÄ∑

?a?thi?thaan puakyÄÄ∑ mian ?aar±m soksaan nÜ∑ kaapdacñaa cet. yÄÄ∑ pdacñaa thaa mea?thyoobaay

d±± pr±saÜ b±mphot daÜmbei ?aoy kaa∑ia b±nt±± tÜo muk tiat kÜÜ trov totual nÄv kaatukcet pii sa?maacÜk

tea∑laay. yÄÄ∑ s±mrac cet daÜmbei thvÄÄ taam kumruu rob±h ?aamoon haÜy b±mraÜ puakkee.

yÄÄ∑ baan cabphdaÜm ciamuay biis±±b. piipruah thaa mian kaakhvahkhaat pi?thii boncromuc tÜk

nÜo kno∑ d±mb±n nÜ∑ khvahkhaat keckh±mprÄ∑prae∑ mook pii neakphs±pphsaay saasnaa pii mun koat

min sov rumphÄÄb c±mpuah s±mnaÜ rob±h yÄÄ∑ daÜmbei cuab ciamuay koat. cia yea?thaahaet koat baan

?±ñcÄÄñ yÄÄ∑ ?aoy tÜo phteah koat md±±∑ tiat daÜmbei b±±re?phook ?aahaa peel l∑iac. yÄÄ∑ baan dÄ∑

thaa biis±±b k±mpu∑ riabc±m phlah k±mraal prum pii b±ntub totual phñiav rob±h koat haÜy s±∑ laÜ∑ viñ

nÄv k±mraal chÄÄ nÜo pii kraom. yÄÄ∑ baan smakcet cuay haÜy koat baan yuÄl proom. nÜo tii b±ñc±b n≥i

kumroo∑ nih biis±±b baan som yÄÄ∑ ?aoy ni?yiay nÜo kno∑ kecpr±±cum pr±±setthi?poo numpa∑ nÜ∑

tÜk. yÄÄ∑ yook kaa nih cia phoahtaa∑ thaa koat cabphdaÜm tukcet mook lÄÄ puakyÄÄ∑.

yÄÄ∑ baan thvÄÄ taam kumruu n≥i kaab±mraÜ dooc knia nih nÜo peel yÄÄ∑ cuab sa?maacÜk phsee∑

tiat. puakyÄÄ∑ rook baan ?aokah cia craÜn daÜmbei cuay puakkee taam robiab saamañ phsee∑ phsee∑.

nÜo peel yÄÄ∑ min tÜo cuab nÜ∑ sa?maacÜk yÄÄ∑ baan kuah tvia haÜy ni?yiay tÜo kan monuh cia craÜn

taam dael puakyÄÄ∑ ?aac thvÄÄ tÜo baan ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. puakyÄÄ∑ mian

poo nah dael mian monuh rian haÜy sa?maacÜk baan khÄÄñ thaa yÄÄ∑ baan noam monuh mookkan

preahvi?hia dael yÄÄ∑ baan svae∑rook daoy khluan rob±h yÄÄ∑. ?e?re?yaab±t rob±h vuad tea∑muul

cabpdaÜm phlahpdoo. mian kaarumphÄÄb cet ?±mpii keckaaphs±pphsaay saasnaa kaÜn laÜ∑. nÜo peel

sa?maacÜk tukcet lÄÄ yÄÄ∑ kaa∑ia baan lÜan tÜo muk. pi?thii boncromuc tÜk cia craÜn cabpdaÜm mian

mook b±nt±±b±ntoab.

k±mn±t c±mnam


202

sa?maacÜk saasnaacak cia craÜn mian

kaaph≥ykhlaac ?±mpii kaathvÄÄ keckaa

phs±pphsaay saasnaa. phiakcraÜn min

cbah thaa kua cabpdaÜm ni?yiay pii

k±nlae∑ naa rÜÜ pii ?avei. phiak craÜn

ph≥y khlaac thaa puakkee nÜ∑ batb±∑

mitpheak cit snet baÜ puakkee pyiayiam

caekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay mitpheak

puakkee. mian mea?thyoobaay cia craÜn

daÜmbei cuay sa?maacÜk. ?u?tiah±±

cuay k±saa∑ seckdeicumnÜa rob±h puakkee daoy kaab±∑rian puakkee ?±mpii saad±mnÄ∑

n≥i kaasdaalaÜ∑ viñ nÜ∑ koollatthi? phsee∑ tiat nÜo kno∑ meerian. cuay puakkee ?aoy

mian ?aar±m preahviññian nÜ∑ ?±mnaac n≥i saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑. puÄnrÜ∑ kaayuÄldÄ∑

rob±h puakkee ?±mpii koollatthi? rob±h preahkrih nÜ∑ thvÄÄ ?aoy kaÜn kaatukcet rob±h

puakkee c±mpuah neak kantae craÜn haÜynÜ∑ saa∑ phiaprumphÄÄb rumphÄÄy riikriay

rob±h puakkee ?aoy thvÄÄ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa cia cia∑ ?avei ?avei tea∑?±h

dael neak ?aac thvÄÄ. cuay puakkee ?aoy yuÄl thaa kaacaekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael baan

sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ hoo cak coo mook kantae craÜn kno∑ tumneaktumnoo∑ dael puakkee

k±mpu∑ svae∑rook daÜmbei sr±lañ nÜ∑ b±mraÜ d±l sa?maacÜk kruasaa nÜ∑ mitpheak

tea∑laay rob±h puakkee. b±∑rian puakkee nÄv koolkaa mook pii veak “tÜo thvÄÄ keckaa

l?±±” n≥i cumpuuk nih. coo lÄÄk tÜkcet sa?maacÜk ?aoy “ruam knia t±±m ?aahaa haÜy

?a?thi?thaan ?aoy ?±h pii cet daÜmbei sokho?maala?phiap d±l prolÜ∑ rob±h cuÄn tea∑laay

dael pum [skoal] preah” (?aalmaa 6:6). nÜo krub ?avei ?avei dael neak thvÄÄ ciamuay

sa?maacÜk coo svae∑rook daÜmbei lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ saa∑ seckdeicumnÜa rob±h puakee

daÜmbei puakkee cuay thvÄÄ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa.

lÄÄh pii nih tÜo tiat daÜmbei thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk sa?kam coo yook cet tuk

dak svae∑rook monuh b±∑rian taam royea? neak triam khluan thvÄÄ cia ?≥≥ldÄÄ sa?maacÜk

min sov sa?kam nÜ∑ sa?maacÜk thmei. sa?maacÜk tea∑nih mian mitpheak craÜn khaa∑

cumnÜa phsee∑ haÜynÜ∑ baan pooc≥y nÜo peel puakkee caekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael baan

sdaa laÜ∑ viñ ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk kruasaa nÜ∑ mitpheak rob±h puakkee.

nÜo roal kaacuab sua sok tuk ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk coo prÄ∑ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap

daÜmbei lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy:

• ?a?thi?thaan haÜy thvÄÄ taam preahviññian.

• pd±l kaab±mraÜ.

• b±∑kaÜn mita?phiap.

• baÜk moat rob±h puakkee daÜmbei caekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

• ?±ñcÄÄñ neak phsee∑ tiat ?aoy thvÄÄ kaa tea∑laay daÜmbei c±mraÜn seckdeicumnÜa

rob±h puakkee nÜo kno∑ preahkrih.

krub neak rian thmei dael trov cuab dael neak baan totual mook pii sa?maacÜk mneak

kuatae yook cet tuk dak dooc cia rob±h mian d±mlai. nÜo peel sa?maacÜk mneak ?aoy

chmuah mitpheak mneak d±l neak ?aoy tuurÄsap rÜÜ tÜo cuab coo chlaÜy t±±b mook viñ

?aoy chab rohah nÜ∑ riaykaa ?±mpii lattha?ph±l mook d±l sa?maacÜk viñ.

k±mn±t c±mnam


203

kumnit s±mrab cuay sa?maacÜk

mian mea?thyoobaay cia craÜn daÜmbei lÄÄk tÜkcet ?aoy sa?maacÜk kantae mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa. coo pi?caara?naa kumnit tea∑laay nÜo khaa∑kraom nih.

• svae∑rook kaanaenoam pii biis±±b nÜ∑ neakdÄknoam nuo kno∑ vuad phsee∑ tiat. soom mÄÄlcumpuuk tii 13 s±mrab cia cumnuay b±nthaem nÜo kno∑ phnaek nih.

• b±∑rian neakdÄknoam saasnaacak tea∑laay nÜ∑ sa?maacÜk ?±mpii saald±mnÄ∑ n≥i kaasdaalaÜ∑ viñ nÜ∑ meerian d±t≥i tiat.

• b±∑rian puakkee ?aoy sr±lañ nÜ∑ b±mraÜ neakcitkhaa∑ nÜ∑ mitpheak rob±h puakkee.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy t±±m ?aahaa nÜ∑ ?a?thi?thaan s±mrab ?aokaah thvÄÄ cia neakphs±pphsaay saasnaa.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy cuab nÜ∑ neak dael kee skoal neak dael mian b±tpi?saot thmei thmei?±mpii prÜtte?kaa ciivit phlahpdoo (kaacab k±mnaÜt moorÄna?phiap nÜo kno∑ kruasaa?aapiapi?pia rÜÜ neakphlah tii lumnÜo thmei).

• ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy cuay neak b±∑rian. kno∑ sthaana?phiap pi?seh kÜÜ trov miansa?maacÜk saasnaacak coolruam ciamuay neak dael kaal pii mun cia sa?maacÜk kno∑preahvi?hia dooc knia nÜo kno∑ niam cia saasnaakuÄnkaarei.

• cuay puakkee ?aoy dak kaalb±±recchaet nuo peel puakkee nÜ∑ ?±ñcÄÄñ mitpheak rob±hpuakkee ?aoy rian ?±mpii saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ.

• b±∑haañ puakkee ?±mpii voattho? dael puakkee ?aac pd±l tuo ?aoy neakd±t≥i dooc ciapreahkumpii moomoon muay kbaal viidee?oo nÜ∑ kaat phs±pphsaay.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy ?±ñcÄÄñ mitpheak rob±h puakkee coolruam nÜo preahvi?hia rÜÜkaa pr±cum riatrei krom kruasaa daÜmbei b±∑haañ viidee?oo dael ph±let daoy saasnaacakrÜÜ daÜmbei cooruam nÜo kno∑ kaas±ntÄnia ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±.

• cuay puakkee ?aoy ?a?nu?voat nÄv ?avei dael puakkee trov ni?yiay tÜokan mitpheak rob±hpuakkee.

• b±∑rian puakkee pii muulÄhaet dael via mian d±mlai kno∑ kaacaekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael viacia phlaephkaa.

mian mea?thyoobaay cia craÜn tiat daÜmbei cuay d±l sa?maacÜk ?aoy mook coolruam kantaecraÜn. soom dak c±mnoc nih coo tÜo kno∑ b±ñcii kno∑ peesa?ka?kam tea∑muul rob±h neak.caekcaay kumnit rob±h neak ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa phsee∑ tiat.

sa?kamma?phiap: kaaseksaa ciamuay daikuu

ciamuay daikuu rob±h neak coo rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv ?avei dael neak baan thvÄÄ daÜmbei b±mraÜnÜ∑ cuay biis±±b nÜ∑ neakdÄknoam d±t≥i tiat nÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay ?±mlo∑ khae k±nl±±∑ tÜonih. coo pi?phiaksaa nÜ∑ thvÄÄ phaena?kaa ?±mpii ?avei dael neak ?aac thvÄÄ ?±mlo∑ khaedael nÜ∑ mook d±l daÜmbei b±∑kaÜn tumneaktumnoo∑ kantae rÜ∑moam ciamuay puakkee.

rumlÜk roal kumnit tea∑laay dael baan coh b±ñcii nÜo kno∑ pr±?±b “kumnit s±mrab cuaysa?maacÜk”. coo b±ñceak pii kumnit khlah khlah dael neak min toan baan saaklb±±∑ nÜo laÜy.praÜprah kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neak thvÄÄ phaena?kaa nÜ∑ saaklb±±∑ kumnit khlahkhlah ?±mlo∑ sa?pdaa kraoy.

neakrian thmei dael trov tÜo cuab baan mook pii kaaphs±pphsaay nÜ∑tiisnakkaa saasnaacak

neakrian thmei dael trov tÜo cuab tea∑laay kÜÜcia thuÄnthian muay tiat nÜo kno∑

kaasvae∑rook monuh dael trov baan riabc±m s±mrab d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑

k±mn±t c±mnam


204

viñ. lÄÄh pii nuh tÜo tiat c±mpuah neakrian thmei dael trov tÜo cuab mook pii sa?maacÜk

saasnaacak ?aac tumneaktumnoo∑ yaa∑ sa?kam taam vi?thii cia craÜn d±l kooncau rob±h

preah. saasnaacak b±∑kaÜt c±mnab ?aar±m taam royea? keckh±m prÄ∑prae∑ dooc cia

kaaphsaay pianiccÄkam taam pr±poan phs±pphsaay mea?chea?muÄnduÄl s±mrab

neaktuahsa?naa taam k±nlae∑ pr±voate?saah cumnuay sokhomaala?phiap nÜ∑ cumnuay

monuhsa?thoa nÜ∑ ?inthÄÄnaet (www.mormon.org, www.lds.org, www.familysearch.org).

neakrian thmei dael trov tÜo cuab totual baan mook pii pr±poan phs±pphsaay nÜ∑

tiisnakkaa saasnaacak d±mnaa∑ ?aoy monuh dael baan proom ?aoy mian d±mnaa∑

saasnaacak tÜo cuab daÜmbei caek pd±l voattho? muay c±mnuan (dooc cia preahkumpii

biib rÜÜ preahkumpii moomoon) haÜy nÜ∑ trov b±∑rian craÜn ?±mpii saasnaacak.

neakphs±pphsaay saasnaa kuatae cat tuk thaa ?aokah n≥i kaab±∑rian tea∑nih cia kaatotual

khohtrov d±± pi?sed muay.

mun peel neak tÜo cuab nÜ∑ neakrian thmei dael trov tÜo cuab coo ?aoy praak±d thaa

neak skoal ?±mpii voattho? dael trov baan snaÜ som. thvÄÄ phaena?kaa meerian khlei

muay daÜmbei thvÄÄ cia kaaphlahpdoo pii kaa ?aoy voattho? tÜo cia kaab±∑rian saad±mnÄ∑

n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. nÜo kno∑ kaa muay c±mnuan neakrian thmei dael trov tÜo cuab

noam neak ?aoy tÜo cuab neakd±t≥i tiat dael preah k±mpu∑ riabc±m. baÜ monuh dael

neak teaktoo∑ min cab ?aar±m tee soom sua puakkee baÜ puakkee skoal nonaa mneak

dael ?aac cab ?aar±m. som ni?yiay ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk d±t≥i tiat n≥i kruahsaa nuh

nÜ∑ neakcitkhaa∑ puakkee ph±±∑ dae. soom sua mneak mneak thaa mian nonaa tiat dael

cab ?aar±m saali?khÄt rob±h neak. pr±hael cia neak trov baan noam ?aoy tÜo cuab nÜ∑

monuh mneak tiat daoysaa monuh mneak phsee∑ tiat nÜo kno∑ phteah rÜÜ neakcitkhaa∑

dael riabc±m cia srac daÜmbei totual d±mnÄ∑ l?±±.

nÜo peel thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakrian thmei dael trov tÜo cuab coo c±±∑cam thaa:

• teaktoo∑ ciamuay puakkee kno∑ royea? peel 24 mao∑.

• baÜ ?aac thvÄÄ tÜo baan coo tuurÄsap tÜo ?aoy baan chab daÜmbei riabc±m kaanat cuab

sua soktuk. baÜsen cia puakkee min nÜo phteah coo pyiayiam nÜo peel phsee∑ tiat.

• noam yook voattho? dael puakkee baan snaÜ som haÜy rumlÜk puakkee thaa puakkee

snaÜ som ?aoy neak mook cuab. kaapr±mool neak dael nÜo kno∑ phteah tea∑?±h knia

?aoy sdab.

• b±∑rian saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ.

• puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ dael nÜ∑ cuay saa∑ seckdeicumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑

preahkrih.

• sua rook neak rian thmei dael trov tÜo cuab b±nthaem.

• riabc±m daÜmbei tr±l±b mook cuab viñ.

• thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei cuab ciamuay nÜ∑ neakcitkhaa∑ nuh b±ntoab pii kaanat

cuab rob±h neak baan b±ñc±b.

• baÜsen cia monuh min nÜo phteah coo ni?yiay ciamuay nÜ∑ neakcitkhaa∑ rob±h puakkee.


coo dak neakrian thmei dael trov tÜo cuab tea∑ ?±h dael baan totual nÜo kno∑ d±mb±n rob±hneak kaal pii khae mun. coo b±ñceak baÜ mian monuh tea∑laay dael min baan tumneaktumnoo∑rÜÜ min baan cuab. coo s±mrac cet thaa neak tea∑ nuh naa muay dael baan cuab kaal pii munhaÜy haÜy kua tae tÜo cuab md±±∑ tiat.

k±mn±t c±mnam


205

puÄ∑pr±voatpuÄ∑pr±voat rÜÜ puÄ∑saavÄlii cia mea?thyoobaay muay phsee∑ tiat dael neak ?aac

svae∑rook monuh daumbei b±∑rian. puÄ∑pr±voat kno∑ peel paccopb±n nih kÜÜ cia

kaak±msaan muay dael riik sohsaay craÜn b±mphot nÜo lÄÄ pi?phuplook. viññian rob±h

?eeliiyaa kÜÜ mian ?Ätthi?puÄl c±mpuah monuh roab lian neak tuutea∑ pi?phuplook

daÜmbei sraavcriav rook ciidoon ciitaa rob±h puakkee. mian seckdeipraathnaa cia craÜn

dael c±∑ puÄ∑riik kruasaa rob±h puakkee. nih ?aac dÄknoam tÜo rook seckdeiprathnaa

muay daÜmbei rook tumneaktumnoo∑ nÜ∑ ?atta?saññaan muay ciamuay nÜ∑ kruasaa

rob±h preah.

coo k±mn±t ?±mpii pr±pheet thuÄnthian n≥i

puÄ∑pr±voat cia ?avei khlah dael ?aac mian

nÜo kno∑ d±mb±n rob±h neak. ?u?tiah±± neak

?aac ?±ñcÄÄñ monuh tea∑laay ?aoy tÜo

mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat pr±cam

d±mb±n rÜÜ naenoam puakkee ?aoy cuab

sa?maacÜk dael ?aac cuay puakkee thvÄÄ

kaasraavcriav d±mboo∑ ?±mpii puÄ∑saava?daa

rob±h puakkee. neak min cambac dÄ∑ ?±mpii

puÄ∑pr±voat ?aoy baan craÜn b±mphot daÜmbei

thvÄÄ keckaa nih tee baÜ neak mian cumnuay

pii sa?maacÜk saasnaacak. nÜo d±mb±n phiak

craÜn nÜo lÄÄ pi?phuplook mian sa?maacÜk

cia craÜn dael ?aac cuay neakd±t≥i tiat ?aoy

sraavcriav ?±mpii rÜhkuÄl kruasaa rob±h

puakkee. peel dael mian sa?maacÜk

coolruam nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei d±± mian

sa?kdaanu?puÄl nuh puakkee nÜ∑ cuab ciamuay nÜ∑ monuh dael ?aac mian mita?phiap.

coo puÄnyuÄl thaa kaapraÜprah mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat kÜÜcia seevaakam

muay dael ?Ät kit luy.

nÜo peel neak daÜ kuah tvia taam phteah neak ?aac caek monuh krub knia nÜo kaat

puÄ∑pr±voat ciamuay nÜ∑ leek tuurÄsap mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat pr±cam d±mb±n

nÜo kno∑ kaat nuh pd±l ?aoy mian kaasraavcriav d±mboo∑ ?±mpii rÜhkol kruasaa

daoy ?Ät kit thlai. thvÄÄ kaatumneaktumnoo∑ muay tiat nÜo th∑ai b±ntoab rÜÜ pii th∑ai

kraoy nÜo phteah dael neak tuk kaat ?aoy nuh. caekcaay kaat tea∑nih ciamuay nÜ∑

saasnaakuÄnkaarei dael ?aac ?aoy kaat tea∑nuh tÜo mitpheak rÜÜ sacñiat rob±h puakkee.

nih kÜÜcia kumnit l?±± muay ph±±∑ dae daÜmbei mian daaraa∑ buan cumnoan phtoal

khluan rob±h neak thvÄÄ cia kumruu muay haÜy daÜmbei caekcaay via ciamuay neak

tea∑laay naa dael mian tr±kool dooc knia nÜ∑ tr±kool rob±h neak.

daÜmbei thvÄÄ kaacabphdaÜm coo pi?caara?naa robiab thvÄÄ dooc khaa∑ kraom:

• tÜo tuahsa?niam mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat baÜ mian k±nlae∑ muay nÜo kno∑

d±mb±n rob±h neak.

• pi?phiaksaa ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜ∑ kromprÄksaa vuad dael neak mian b±mn±±∑ c±∑

caekcaay ciamuay nÜ∑ puÄ∑pr±voat rob±h neak tea∑laay dael neak cuab roal th∑ai.

• pi?phiaksaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam nÜo kno∑ vuad pii robiab daÜmbei

s±mr±±bs±mrual ?aoy baan l?±± b±mphot c±mpuah kecprÄ∑prae∑ nih:

– taÜ biis±±b mian ?aar±m l?±± ciamuay nÜ∑ kaasnaÜ rob±h neak daÜmbei cuay d±l

sa?maacÜk nÜo kno∑ vuad dae rÜÜ tee?

“khñom s±∑khÜm thaa nÜ∑

khÄÄñ tea∑ ?±h knia ?aac

rumliay khsae khanseimaa

sappa?nimmit dael cia ñÜkñoab

yÄÄ∑ dak nÜo c±nl±h keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑

preahvi?hia b±±re?sot nÜ∑

keckaa puÄ∑saavÄlii piipruah

tae via kÜÜ dooc cia keckaa

d±± praohluah dae!”

– PR±THIAN SPENCER W. KIMBALL“THE THINGS OF ETERNITY—STAND WE IN JEOPARDY?”

ENSIGN, KHAE MEA?KA?RAA CHNAM 1977, 3

k±mn±t c±mnam


206

– taÜ sa?maacÜk kno∑ vuad naa muay dael b±mraÜ nÜo kno∑ mea?chea?muÄnduÄl

puÄ∑pr±voat rÜÜ mian b±tpi?saot nÜo kno∑ keckaa puÄ∑pr±voat?

– taÜ neak ?aac som cumnuay pii sa?maacÜk tea∑nih baan yaa∑ l?±± b±mphot daoy

robiab naa?

– taÜ nonaa ?aac ?±±m neak baan nÜo peel neak pr±kuÄl daaraa∑ puÄ∑saavÄlii nÜ∑

k±mn±thaet kromkruasaa?

soom ?aan d±mnaÜ rÜa∑ dael mian teaktoo∑ nÜo khaa∑ kraom daoy neakphs±pphsaay

saasnaa p?oon. coo k±t c±mnam ?±mpii tuaniatii rob±h puÄ∑pr±voat daÜ tuaniatii nuo

kno∑ kaaphlahbrae kumnit rob±h kuusvaamei phea?ri?yia.

Mildred Schultz kÜÜcia sa?maacÜk d±± rÜ∑moam nÜo kno∑ preahvi?hia rob±h nia∑. via kmian

kaaphñeak ph?aÜl ?avei tee nÜo peel neakps±pphsaay saasnaa kuah tvia rob±h koat koat min c±∑

khceahkhciay peel daÜmbei ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa cool tÜo kno∑ phteah daÜmbei koat ?aac

b±∑rian ?±mpii “seckdeipit .” nÜo peel neakphs±pphsaay saasnaa b±∑rian koat trov baan thvÄÄ ?aoy d±k

coab kno∑ cet daoy seckdeipit n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ haÜy baan totual boncromuc tÜk.

kno∑ d±mnaÜkaa n≥i kaab±∑rian tea∑muul pdei rob±h koat Frank crÄÄhrÄÄh min sdab d±mnÄ∑ l?±± tee.

nih kÜÜcia k±nlae∑ dael khñom mian kaacoab teaktoo∑. ?≥≥ldÄÄ baan naenoam yÄÄ∑ tÜo b±±∑srei

Schultz. yÄÄ∑ baan cuay koat ?aoy cabphdaÜm puÄ∑saava?lii rob±h koat haÜy b±ntoab mook baan ?±ñcÄÄñ

koat ?aoy cuab puakyÄÄ∑ nÜo mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat. th∑ai n≥i kaacuab rob±h yÄÄ∑ k±± baan

mook d±l haÜy look Frank baan sua baÜsen cia koat ?aac mook dae daÜmbei koat ?aac sraavcriav

?±mpii ciidoonciitaa rob±h koat ph±±∑. praak±d nah b±±∑srei koat mian cet sabbaay c±mpuah kumnit

rob±h pdei koat haÜy puakkee baan thvÄÄ d±mnaÜ tÜokan mea?chea?muÄnduÄl.

?≥≥ldÄÄ baan riabc±m daÜmbei cuab puakyÄÄ∑ nÜo tii nuh ?±mlo∑ peel th∑ai. mun peel puakkee mook

d±l yÄÄ∑ baan b±∑haañ bannaalay d±l Frank nÜ∑ Mildred nÜ∑ baan naenoam puakkee tÜo siistÄÄ Wright.

siistÄÄ Wright kÜÜcia neak ?aeka?teeh nÜo kno∑ puÄ∑pr±voat haÜy koat snaÜ som cuay svae∑rook

poadÄmian ?±mpii kruasaa rob±h look Frank. koat rook khÄÄñ chmuah rob±h koat nÜo kno∑ siavphÜo

muay haÜy ?aac pd±l tÜo ?aoy look Frank ciamuay nÜ∑ phaendei n≥i pr±teeh ?aalÄÄm±∑ ph±±∑ dae dael

b±∑haañ ?±mpii tiita∑ n≥i k±nlae∑ k±mnaÜt rob±h ?ovpuk rob±h look Frank. koat rumphÄÄb yaa∑ khla∑

?±mpii kaarook khÄÄñ tea∑nih haÜy nÜo peel ?≥≥ldÄÄ mook d±l koat baan ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy ñam

?aahaa peel l∑iac daÜmbei b±∑haañ puakkee nÄv ruubphiap tea∑laay haÜy caekcaay ?±mpii puÄ∑pr±voat

rob±h koat. viññian rob±h ?eeliiyaa baan d±k coab haÜy b±ntuÄn cet koat haÜy baan baÜk tvia s±mrab

d±mnÄ∑ l?±± daÜmbei b±mpeñ nÜo kno∑ ciivit rob±h koat.

nÜo peel l∑iac nuh Mildred pi?caara?naa ?±mpii ?avei dael koat ?aac ni?yiay daÜmbei cuay Frank

?aoy mian c±mnab ?aar±m kantae craÜn nÜo kno∑ d±mnÄ∑ l?±±. s±mnua muay kaÜt nÜo kno∑ kumnit

rob±h koat. koat cabphdaÜm “Frank” “taÜ b±±∑ c±∑ ruahnÜo ciamuay ?oon cia ria∑ rohoot soombei tae

b±ntoab pii ciivit nih tÜo rÜÜ tee? taÜ b±±∑ c±∑ mian kruasaa d±± ?±hkaal cyanic muay rÜÜ tee?” koat

chlaÜy t±±b mook viñ yaa∑ chab rohah thaa “m≥≥nhaÜy Mildred praak±d nah b±±∑ pit cia c±∑ mian

kruasaa d±± ?±hkaal cyanic. taÜ b±±∑ ?aac thvÄÄ daoy robiab naa? s±mnua nih kÜÜcia ?avei dael koat

baan ?a?thi?thaan. koat baan chlaÜy t±±b. “coo sdab ?avei dael neakphs±pphsaay saasaa ni?yiay coh.”

Frank yuÄl proom nÜo peel ?≥≥ldÄÄ baan b±∑rian phiapk±kkdau n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ

baan rumliay seckdais±∑say nÜ∑ phiapph≥ykhlaac rob±h koat. koat baan totual ruac srac haÜy daÜmbei

totual seckdeipit dael neakphs±pphsaay baan caekcaay. koat baan totual kaa?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ boncromuc

tÜk. Frank nÜ∑ Mildred rÜ∑moam nÜ∑ sa?kam nÜo kno∑ saasnaa ta∑ pii peel nuh mook.

Frank nÜ∑ Mildred prÄ∑prae∑ daÜmbei b±mpeñ keckaa daÜmbei ?aac thvÄÄ pi?thiikaa n≥i kaas±∑kruah

s±mrab kruasaa rob±h puakkee. via kÜÜcia th∑ai d±± riikriay nÜo peel puakkee baan totual boncromuc

tÜk cumnuah ?aoy sa?maacÜk kruasaa rob±h puakkee. nÜo kno∑ d±mnaÜkaa daÜmbei thvÄÄ keckaa

preahvi?hia b±±re?sot ?aoy sracbac b±±∑proh Schultz baan yuÄl so?ben ?±mpii ?ovpuk rob±h koat. koat

baan khÄÄñ ?ovpuk rob±h koat nÜo vial ceñcÄm sat dael cia phteah muay kaal pii ?ovpuk koat nÜo ta∑

pii tooc. ?ovpuk koat choo nÜo cit kau?ei yool nÜo rianhaal sliakpeak s±± haÜy kan dai koon proh rob±h

koat. Frank phñeak pii so?ben nuh yum. koat dÄ∑ thaa ?ovpuk rob±h koat baan totual keckaa dael puakkee

baan thvÄÄ nuh haÜy.

k±mn±t c±mnam


207


• taÜ ?avei dael mian ?Ätthi?puÄl thvÄÄ ?aoy Frank s±mrac cet ?aoy neakphs±pphsaay saasnaab±∑rian koat?

• taÜ neak ?aac phcoab keckaa puÄ∑pr±voat ?aoy baan pr±saÜ cia∑ nih c±mpuah phaena?kaarob±h preah s±mrab krom kruasaa daoy robiab naa?

• taÜ neak praÜprah puÄ∑pr±voat cia ?u?pa?k±± muay s±mrab svae∑rook neak rian daoy robiabnaa? taÜ mian mea?thyoobaay ?avei khlah dael ?aac thvÄÄ ?aoy neak ?aac pd±l poadÄmianpuÄ∑pr±voat c±mpuah monuh dael neak cuab ria∑roal th∑ai nuh? coo thvÄÄ phaena?kaadaÜmbei cia kaacabphdaÜm puÄ∑pr±voat dael cia ?u?pa?k±± muay kantae mian pr±setthi?phiapnÜo kno∑ kaaprÄ∑prae∑ rook neak rian rob±h neak.

puÄ∑pr±voat kÜÜcia thuÄnthian d±± mian ?±mnaac daÜmbei praÜprah nÜo kno∑

kaasvae∑rook neak tea∑laay naa dael preah?±mcah k±mpu∑ riabc±m daÜmbei totual

d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. coo ?a?thi?thaan daÜmbei ?aoy dÄ∑ ?±mpii ?aokah

praÜprah puÄ∑pr±voat nÜo kno∑ kaaprÄ∑prae∑ rook neakrian rob±h neak. cia tua yaa∑

monuh mian ?aar±m khaa∑ viññian nÜo peel puakkee ni?yiay ?±mpii krom kruasaa.

monuh k±± mian ?aar±m khaa∑ viññian nÜo peel puakkee trov baan b±∑rian ?±mpii

koollatthi? dael teaktoo∑ ?±mpii muulÄhaet dael puakkee thvÄÄ keckaa puÄ∑pr±voat. lÄÄh

pii nih tÜo tiat kaathaereaksaa neakphlahsaasnaa thmei kÜÜcia kaathvÄÄ ?aoy pr±saÜ laÜ∑

kno∑ niam cia sa?maacÜk thmei kÜÜ mian lattha?phiap daÜmbei thvÄÄ kaasraavcriav

rÜhkuÄl kruasaa rob±h puakkee haÜy thvÄÄ pi?thiikaa d±± pi?sed tea∑laay cumnuah ?aoy

ciidoonciitaa rob±h puakkee.


taÜ preah?±mcah baan sdaa ?avei khlah laÜ∑ viñ lÄÄ phaendai taam royea? look ?eeliiyaa

koo nÜ∑ s±± 110:14–16 koo nÜ∑ s±± 138:32–34 maalaakii 4:5–6koo nÜ∑ s±± 128:16–18


riabc±m daÜmbei tÜo tuahsa?naa nÜo mea?chea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat pr±cam d±mb±nciamuay nÜ∑ sa?maacÜk mneak dael mian b±tpisaot ciamuay nÜ∑ puÄ∑pr±voat. nÜo peel neakthvÄÄ d±mnaÜ tÜo tuahsa?naa nÜo mea?chea?muÄnduÄl coo svae∑ yuÄl pii pr±pheet n≥i kaab±mraÜdael mian. coo svae∑yuÄl pii poadÄmian phsee∑ phsee∑ tiat dooc cia nÜo peel mea?chea?muÄnduÄlbaÜk neak naa dael b±mraÜ nÜo kno∑ mea?chea?muÄlduÄl nÜ∑ ?avei dael cuay neak tea∑laaydael neak cuab teaktoo∑ ria∑roal th∑ai.

hat pii robiab dael neak nÜ∑ pd±l cumnuay khaa∑ ?aoy puÄ∑pr±voat daÜmbei cuay d±l neaktea∑laay dael neak cuab. coo thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei pd±l cumnuay puÄ∑pr±voat nÜo kno∑kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ svae∑rook rob±h neak.

?aan haÜy pi?phiaksaa “Family History Work and Genealogy” nÜo kno∑ pit c±mpuahseckdeicumnÜa daÜmbei totual baan kaayuÄldÄ∑ kantae pr±saÜ laÜ∑ ?±mpii keckaa puÄ∑pr±voat.coo s±see ?±mpii ?avei dael neak rian nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

k±mn±t c±mnam


208

saasnaakuÄnkaarei cahsaasnaakuÄnkaarei cah kÜÜcia pr±phup d±± mian

d±mlai s±mrab svae∑rook monuh b±∑rian. mian muulÄhaet

cia craÜn dael monuh chub rian nÜo kno∑ saasnaacak .

muulÄhaet tea∑nuh ruam mian neakphs±pphsaay saasnaa

phlahpdoo d±mb±n saasnaakuÄnkaarei tÜo vi?sa?ma?kaal

neakphs±pphsaay chub mook sua suktuk tuahbei cia

saasnaakuÄnkaarei nÜo tae mian b±mn±±∑ kno∑

kaasua soktuk haÜy saasnaakuÄnkaarei cÜa thaa

neakphs±pphsaay saasnaa kmian ?avei thmei daÜmbei

b±∑rian puakkee. saasnaakuÄnkaarei cah cia craÜn

ni?yiay thaa puakkee nÜ∑ cuab ciamuay neakphs±pphsaay

saasnaa md±±∑ tiat.

baÜk mÄÄl siavphÜo d±mb±n rob±h neak ?aoy baan

ñÜkñoab daÜmbei skoal saasnaakuÄnkaarei cah. coo chloh b±ñca∑ daoy kaa?a?thi?thaan

sdei ?±mpii poadÄmian nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n ?±mpii robiab dael saasnaakuÄnkaarei

mook teaktoo∑ ciamuay nÜ∑ saasnaacak lÄÄk d±mboo∑ taÜ puakkee baan b±∑rian ?avei

khlah taÜ paukkee baan chlaÜy t±±b daoy robiab naa haÜy haet ?avei puakkee chub

rian d±mnÄ∑ l?±±. baÜsen cia sa?maacÜk mian kaacoab teaktoo∑ nÜo kno∑ kaab±∑rian

haÜy reakteak ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei cah soom sua sa?maacÜk ?±mpii ?avei

dael puakkee c±±∑cam b±tpi?saot. phdaot tÜo lÄÄ poadÄmian nih coo thvÄÄ phaena?kaa

daÜmbei teaktoo∑ ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei md±±∑ tiat.

baÜsen cia nonaa mneak dael neak k±mpu∑ b±∑rian chub b±nt±± kaarian d±mnÄ∑ l?±±

rob±h puakkee coo k±ttraa poadÄmian nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n dael nÜ∑ cia cumnuay

s±mrab neakphs±pphsaay dael nÜ∑ teaktoo∑ puakkee nÜo peel ?a?naakuÄt.

nÜo peel neak ?aan b±tpi?saot nÜo khaa∑ kraom nih coo pi?caara?naa ?±mpii ?±mnaac

n≥i kaateaktoo∑ saasnaakuÄnkaarei cah.

phiapphñeakph?aÜl yaa∑ khla∑ rob±h khñom khñom baan hau ?aoy b±mraÜ nÜo kno∑ peesa?ka?kam

dooc knia nÜ∑ b±±∑srei rob±h khñom baan b±mraÜ kaal pii muay chnam mun. b±ntoab pii piibei khae

nÜo kno∑ peesa?ka?kam khñom trov baan phlah tÜo d±mb±n muay kno∑ c±mnaom d±mb±n nia nia dael

b±±∑srei khñom baan b±mraÜ. sthet lÄÄ kaarian soot rob±h khñom ?±mpii kaaphlah d±mb±n b±±∑srei

rob±h khñom baan s±see s±mbot haÜy som ?aoy khñom tÜo sua soktuk kruasaa muay dael koat nÜ∑

daikuu rob±h koat baan b±∑rian. koat b±∑haañ ?aar±m n≥i seckdeisr±lañ nÜ∑ phiapsnetsnaal dael koat

mian ciamuay nÜ∑ kruasaa Norman nÜ∑ taÜ koat kh±±kcet ponnaa nÜo peel puakkee min b±nt±± rian

?±mpii saasnaacak.

daikuu rob±h khñom nÜ∑ khñom baan rook khÄÄñ kruasaa Norman haÜy trov baan totual daoy

k±kkdau pii puakkee. puakkee totual kaa?±ñcÄÄñ rob±h puakyÄÄ∑ ?aoy skoal d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa

laÜ∑ viñ md±±∑ tiat. khñom min praak±d thaa taÜ ?avei dael thvÄÄ ?aoy mian phiapkhohknia nÜo peel

nih tee pontae puakkee baan riabc±m cia srac daÜmbei totual saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑. kruasaa tea∑muul

trov baan totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

b±ntoab pii b±tpi?saot nih khñom khvaaykhv±l ?±mpii saasnaakuÄnkaarei cah cah tiat dael b±±∑srei

rob±h khñom baan thvÄÄkaa ciamuay puakkee. khñom baan kit thaa “baÜsen cia mian pr±setthi?phiap

ciamuay nÜ∑ kruasaa Norman pr±hael cia via nÜ∑ mian pr±setthi?phiap ciamuay nÜ∑ neak phsee∑ tiat

dael b±±∑ srei rob±h khñom baan b±∑rian ph±±∑ dae.“ khñom baan s±mrac cet s±see s±mbot mook b±±∑ srei

rob±h khñom ?±mpii kumnit n≥i kaateaktoo∑ ciamuay nÜ∑ neak phsee∑ tiat dael koat b±∑rian. koat baan

mÄÄl nÜo kno∑ tinnianuppa?voat rob±h koat haÜy phñaÜ chmuah cia craÜn dael cia saasnaakuÄnkaarei

cah cah phsee∑ tiat nÜo kno∑ d±mb±n mook ?aoy khñom.

daikuu rob±h khñom nÜ∑ khñom baan c±mnaay peel nÜo sa?pdaa b±ntoab mook daÜmbei teaktoo∑

ciamuay nÜ∑ monuh tea∑nuh. c±mpuah seckdeiriikriay yaa∑ khla∑ rob±h yÄÄ∑ stÄÄtae peak k±ndaal n≥i

saasnaakuÄnkaarei tea∑?±h nuh baan totual kaa?±ñcÄÄñ ?aoy sdab d±mnÄ∑l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ

md±±∑ tiat. mian muay c±mnuan nÜo kno∑ krom nih baan totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

© 2

001

Del

Par

son.

ham

th±±

t c±m

l±±∑

.

k±mn±t c±mnam


209

nÜo peel cuab ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei cah cah tea∑nih yÄÄ∑ baan sua puakkee ?±mpii neakrian

thmei dael trov tÜo cuab dael cia mitpheak nÜ∑ neak dael puakkee skoal dael cab?aar±m nÜo kno∑ saali?khÄt

rob±h yÄÄ∑ ph±±∑ dae. cia lattha?ph±l yÄÄ∑ rook baan monuh b±∑rian b±nthaem. nih kÜÜcia peel d±±

rovuÄl b±mphot n≥i peesa?ka?kam rob±h khñom.


• k±ts±mkoal ?±mpii saasnaakuÄnkaarei cah cah tea∑?±h nÜo kno∑ siavphÜo d±mb±n rob±h neak.

• thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei teaktoo∑ ?aoy baan craÜn taam dael ?aac thvÄÄ tÜo baan?±mlo∑ 24 mao∑ b±ntoab.

kaasvae∑rook neakrian taam royea? kecprÄ∑prae∑ rob±h neak phtoalcoo svae∑rook daÜmbei puÄ∑rÜ∑ seckdeicumnÜa rob±h neak thaa preah k±mpu∑ riabc±m

kooncau rob±h truÄ∑ ?aoy totual saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. nÜo peel neak thvÄÄ

?±h sa?mattha?phiap nÜo kraom kaadÄknoam n≥i preahviññian b±±re?sot daÜmbei rook

monuh b±∑rian preah?±mcah nÜ∑ dak monuh tea∑?±h nÜo lÄÄ phlov rob±h neak.

mian mea?thyoobaay cia craÜn d±± pr±k±±b daoy kette?yuÄh daÜmbei svae∑rook neak

tea∑laay dael baan riabc±m s±mrab d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. neak trov thvÄÄ

?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap dael neak ?aac trov baan dak nÜo lÄÄ phlov s±mrab neak

tea∑nuh dael trov baan riabc±m haÜy. neakphs±pphsaay saasnaa baan rook khÄÄñ thaa

kumnit nÜo khaa∑ kraom nih baan cuay d±l puakkee ?aoy rook monuh b±∑rian daoy

kaakecprÄ∑prae∑ rob±h puakkee phtoal. nÜo peel neak rumlÜk b±ñcii saa laÜ∑ viñ coo

thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei saaklb±±∑ kumnit tea∑nih khlah khlah dael cia kumnit thmei

s±mrab neak. b±ñcii nih k±± baan b±mraÜ cia c±mnoc phdaÜm muay ph±±∑ dae s±mrab

neak nÜo kno∑ kaakit ?±mpii mea?thyoobaay phsee∑ tiat d±± pr±k±±b daoy kette?yuÄh

daÜmbei rook monuh b±∑rian.

• thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜ∑ kromprÄksaa

nÜo kno∑ vuad daÜmbei thvÄÄ kaab±ñceak nÜ∑

teaktoo∑ ciamuay monuh dael tÄÄbtae mian

koon∑aet thmei thmei phlah coo mook d±mb±n

rÜÜ mian b±tpi?saot muay daoy mian nonaa

mneak totual moorÄna?phiap nÜo kno∑ kruasaa.

• svae∑rook ?aokah daÜmbei pd±l nÜv kaab±mraÜ

d±± saamañ.

• b±∑rian sa?maacÜk—tea∑ sa?maacÜk sa?kam

nÜ∑ min sov sa?kam neakphlah prae kumnit

thmei nÜ∑ neak dael cia sa?maacÜk tae mneak

kno∑ kromkruasaa—?±mpii saad±mnÄ∑ n≥i

kaasdaa laÜ∑ viñ. sua puakkee ?aoy naenoam

neak tÜokan monuh dael neak ?aac b±∑rian.

• riabc±m ?aoy mian kaapr±cum pi?seh ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk daÜmbei puakkee ?aac

noam mitpheak rob±h puakkee rÜÜ dael neak ?aac b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ sua rook

neakrian thmei dael trov tÜo cuab.

• cuay b±∑rian d±l monuh ?±mpii robiab thvÄÄ kaapr±cum riatrei kromkruasaa.

• cuay yook neak tea∑laay dael neak cuab tÜo tuÄhsa?naa saalaa pr±cum nÜo

kno∑ d±mb±n.

k±mn±t c±mnam


210

• cuay riabc±m kaapr±cum ciamuay nÜ∑ biis±±b.

• ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy mÄÄl nÜo www.mormon.org.

• riabc±m thnak sÄksaa b±tkumpii muay.

• b±∑rian phiasaa ?±∑kleeh dael cia phiasaa tii pii.

• ?±ñcÄÄñ monuh dael mian ?aayu? s±mrum ?aoy coolruam nÜo kno∑ thnak sekkhaasaalaa

rÜÜ thnak vi?tyiasthaan.

• ceñ pii phteah muay tÜo phteah muay tiat rÜÜ ni?yiay ciamuay monuh nÜo taam phlov.

• praÜprah kaat phs±pphsaay diiviidii viidee?oo nÜ∑ koonsiavphÜo tooc tooc.

• rook neakrian thmei dael trov tÜo cuab mook pii saasnaakuÄnkaarei thmei

saasnaakuÄnkaarei cah sa?maacÜk min sov sa?kam neak triam ceñ cia ?≥≥ldÄÄ nÜ∑

monuh krub knia dael neak cuab.

• s±mr±±bs±mrual ciamuay nÜ∑ neakd±mnaa∑ keckaa saathiarÄna? rob±h saasnaacak

pr±cam d±mb±n ?aoy baan cit snet s±mrab ?aokah totual baan kaab±hpum ?attha?b±t

nÜo kno∑ kaasaet pr±cam d±mb±n ?±mpii kaab±mraÜ rob±h neakphs±pphsaay saasnaa

rob±h neak.

• ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy tÜokan kaapr±cum rob±h saasnaacak sa?kamma?phiap nÜ∑

kaas±mpoot tea∑laay.

• ±ñcÄÄñ monuh ?aoy coolruam nÜo kno∑ kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk. tea∑nih pd±l

cia kaanaenoam d±± l?±± b±mphot ?±mpii saasnaacak haÜy cia ?aokah l?±± krubkroan

s±mrab saasnaakuÄnkaarei totual ?aar±m ?Ätthi?puÄl pii preahviññian b±±re?sot.

tÜo coh laÜ∑ thvÄÄ kaal?±±seckdeicumnÜa rob±h neak daÜmbei rook monuh b±∑rian trov baan b±∑haañ taam

royea? sa?kamma?phiap rob±h neak. ?±mlo∑ n≥i kaab±∑rian rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ ciivit

rom≥≥∑ slab preah?±∑ s±∑kruah “mook yook ruubphiap cia baav b±mraÜ viñ” (phiiliip 2:7).

truÄ∑ baan yia∑ coh laÜ∑ “thvÄÄ kaal?±±” (keckaa puakk saaveak 10:38) haÜy “pr±kah

d±mnÄ∑ l?±±” (maathaay 4:23). nÜo peel neak thvÄÄ taam kumruu nih neak nÜ∑ rook khÄÄñ

neak tea∑laay naa dael nÜ∑ totual neak.

taam royea? kaab±mraÜ neak nÜ∑ neaktea∑laay dael trov baan riabc±m s±mrab d±mnÄ∑

dael baan sdaa laÜ∑ viñ nÜ∑ mook ciamuay knia lÄÄ miakia pr±k±±b daoy ?±mnaac nÜ∑

kaab±mphoh kumnit. keckaa l?±± rob±h neak nÜ∑ cuay monuh ?aoy skoal neak thaa cia

neakb±mraÜ rob±h preah haÜy nÜ∑ noam neak tÜo kan ?aokah daÜmbei b±∑rian d±mnÄ∑

l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

b±tpi?saot rob±h neakphs±pphsaay

saasnaa cia craÜn ciamuay nÜ∑ kaab±mraÜ

mun peel peesa?ka?kam rob±h puakkee

baan coab teaktoo∑ kaariabc±m

“kumroo∑kaa b±mraÜ.” dooc cia kaacuay

nonaa mneak phlah tii lumnÜo kaab±mraÜ

nÜo kno∑ ka?se?thaan saasnaacak rÜÜ

s±m?aat pa?re?veen phteah. kno∑ niam

cia neakphs±pphsaay saasnaa mneak neak

nÜ∑ cuay pd±l nÄv kaab±mraÜ doocneh roal sa?pdaa (soom mÄÄl siavphÜo naenoam

neakphs±pphsaay saasnaa s±mrab cia poadÄmian b±nthaem).

k±mn±t c±mnam


211

pr±pheet n≥i kaab±mraÜ trov baan pi?poania nÜo kno∑ veak nih phdaot tÜo lÄÄ ?aokah

dael min baan kroo∑ tuk. kaab±mraÜ pr±pheet nih mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ kaasdab

taam preahviññian daÜmbei dÄ∑ ?±mpii ?aokah tea∑laay s±mrab tuÄ∑vÄÄ cet l?±± tec tuac

saamañ dael neak ?aac pd±l ?aoy kooncau n≥i preah. coo ?a?thi?thaan nÜ∑ dÄ∑ cia mun

?±mpii ?aokah roal th∑ai krub peel daÜmbei thvÄÄ l?±±. nÜo peel neak svae∑rook thvÄÄ

l?±± neak nÜ∑ trov baan dÄknoam tÜo kan monuh dael trov baan riabc±m daÜmbei totual

d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

nÜo peel neak ?aan d±mnaÜ rÜa∑ nÜo khaa∑ kraom nih coo k±t c±mnam robiab dael

neakphs±pphsaay saasnaa “thvÄÄ l?±±” haÜy baan pr±kah d±mnÄ∑ l?±±.

Pablo mook thnak phiasaa ?±∑kleeh rob±h yÄÄ∑ cia

ria∑roal sa?pdaa. koat cia so?phiapbo?r±h coo ni?voat

mneak dael mook rian phiasaa ?±∑kleeh daÜmbei cuay

thvÄÄ ?aoy koat chub khv±lkhvaay koat kit pii pr±puÄn

koat dael mian cum∑ÜÜ cianic. nÜo sa?pdaa muay

nuh koat chub mook rian. haÜy kmian nonaa dÄ∑ pii

muulÄhaet ?avei nuh tee. pr±hael muay khae kraoy

mook koat mook thnak md±±∑ tiat. koat mÄÄl tÜo plaek

pii mun. koat skoom haÜy mÄÄl tÜo kriamkr±m tiat

ph±±∑. koat min baan coolruam nÜo kno∑ thnak dooc

kaal pii mun tee koat caakceñ pii thnak mun peel puak

yÄÄ∑ ?aac ni?yiay ciamuay koat.

nÜo sa?pdaa b±ntoab daikuu rob±h khñom nÜ∑

khñom baan ?a?thi?thaan soom ?aoy Pablo tr±l±b mook

thnak rian viñ daÜmbei yÄÄ∑ ?aac niyiay ciamuay koat.

kaa?a?thi?thaan rob±h yÄÄ∑ baan totual c±mlaÜy peel

dael koat baan mook thnak rian peel kraoy tiat. nÜo

peel yÄÄ∑ ni?yiay ciamuay koat b±ntoab pii rian c±b

koat baan prab yÄÄ∑ thaa br±puÄn rob±h koat slab haÜy.

koat baan prab yÄÄ∑ b±ntec b±ntuac ?±mpii b±tpi?saot

haÜy yÄÄ∑ b±∑haañ nÄv kaasaok sdaay. yÄÄ∑ baan prab

koat thaa yÄÄ∑ c±∑ cuay koat ?aoy yuÄl pii robiab dael

koat ?aac nÜo ciamuay nÜ∑ pr±puÄn rob±h koat md±±∑

tiat. koat baan ∑ÄÄb muk laÜ∑ haÜy mÄÄl mook kno∑ kaev phn≥≥k rob±h khñom ciamuay nÜ∑ tÜkphn≥≥k

daoy k±mhÄ∑ nÜ∑ phiapsaoksdaay “baÜ neak pit cia c±∑ cuay khñom neak ?aac mook phteah rob±h

khñom haÜy cuay khñom ?aoy riabc±m ciivit rob±h khñom cia thmei laÜ∑ viñ. taÜ nuh min m≥≥n cia

?avei dael neakphs±pphsaay saasnaa thvÄÄ tee rÜÜ ?ei? khñom trovkaaa cumnuay ?aoy riabc±m phteah

rob±h khñom nÜ∑ keckaa tea∑laay ?aoy mian robiab riabrooy.”

yÄÄ∑ phñeakph?aÜl haÜy b±ntiab khluan c±mpuah kaa?a?thi?baay rob±h Pablo. yÄÄ∑ cuay pd±l

kaacuay croomcr≥≥∑ ?avei ?avei tea∑?±h dael koat trovkaa. khñom kit thaa nuh cia c±mnoc dael koat

cabpdaÜm tukcet tÜo lÄÄ kaayookcet tukdak rob±h yÄÄ∑. koat baan prab yÄÄ∑ ?aoy tÜo phteah rob±h koat

nÜo th∑ai b±ntoab daÜmbei cuay koat kat m≥≥k chÄÄ. yÄÄ∑ baan tÜo phteah rob±h koat taam peel nat

cuab haÜy cabpdaÜm thvÄÄkaa ciamuay koat. ?±h royea? peel cia craÜn khae dael koat thae reaksaa

pr±puÄn rob±h koat koat min baan thvÄÄ kaa∑ia nÜo cumviñ pa?re?veen nÜ∑ phteah rob±h koat. mian

kaa∑ia cia craÜn s±mrab puakyÄÄ∑ tea∑ bei neak thvÄÄ. nih baan klaay tÜo cia b±tpi?saot kaab±mraÜ

nÜo phteah rob±h koat cia pr±cam sa?pdaa. yÄÄ∑ kat m≥≥k chÄÄ d±±k smau haÜy beh phlae chÄÄ. yÄÄ∑

min baan cabpdaÜm kaab±∑rian tee—nÜo peel naa dael yÄÄ∑ pyiayiam cabpdaÜm kaab±∑rian koat k±±

b±ñchub kaas±ntÄnia rob±h yÄÄ∑ phliam. koat peñcet yaa∑ khla∑ nÜo peel yÄÄ∑ ni?yiay ?±mpii ciivit nÜ∑

kruasaa rob±h koat. phiak craÜn yÄÄ∑ baan trÄmtae sdab ponnoh.

pr±hael cia muay khae k±nlah kraoy mook Pablo thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ phñeakph?aÜl daoy sua yÄÄ∑ thaa

“taÜ khñom pit cia nÜ∑ baan cuab pr±puÄn rob±h khñom viñ rÜÜ? yÄÄ∑ baan chlaÜy t±±b daoy riikriay

thaa koat pit cia cuab pr±puÄn rob±h koat md±±∑ tiat. yÄÄ∑ baan thvÄÄ tiib±ntoal ?±mpii kromkruasaa

d±± ?±hkaal cianic haÜy pyiayiam chlaÜy daoy ?±h pii sa?mattha?phiap c±mpuah s±mnua koat.

“taÜ neak c±∑ baan

seckdeisabbaay rÜÜ tee?

b±mphlec khluan rob±h neak

haÜy leahb±∑ khluan rob±h neak

tea∑sro∑ tÜo lÄÄ kaapyiayiam

kno∑ phlov d±± thom nih ?aoy

kaaprÄ∑prae∑ rob±h neak tÜo

cuay neakd±t≥i…. kantae ?Ät

khc±h daoy lÄÄk dai dael sr±puÄn

laÜ∑ nÜ∑ cuÄ∑kuÄ∑ dael srot

dae. kaaruahnÜo taam d±mnÄ∑

l?±± rob±h preahyeesuu krih.”

– PR±THIAN GORDON B. HINCKLEYTEACHINGS OF GORDON B. HINCKLEY, 597

k±mn±t c±mnam


212

yÄÄ∑ baan b±∑rian Pablo ?±mpii phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruah. koat trov baan phlahpdoo daoy

koollatthi?. pii mun puakyÄÄ∑ caakceñ koat baan ?aoy b±ñcii s±mnua muay dael koat c±∑ baan c±mlaÜy

dooc cia “taÜ pr±puÄn rob±h khñom nÜ∑ mian ruubkaay rÜÜ tee nÜo peel khñom cuab koat md±±∑ tiat?”

nÜ∑ “taÜ yÄÄ∑ nÜ∑ kmian cum∑ÜÜ nÜ∑ chÜÜcab tiat rÜÜ tee?” yÄÄ∑ baan chlaÜy s±mnua rob±h koat

haÜy thvÄÄ kaanat cuab md±±∑ tiat daÜmbei pi?phiaksaa ?±mpii koolkaa tea∑laay n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael

baan sdaa laÜ∑ viñ n≥i preahyeesuu krih.

ta∑pii peel nuh mook kno∑ royea? d±± khlei tÜk muk rob±h Pablo k±± baan phlahpdoo. koat ñoñÜm

craÜn cia∑ mun nÜ∑ mÄÄl tÜo mian s±nte?phiap ph±±∑ dae. koat pit cia mian “s±∑khÜm cia praak±d

thaa nÜ∑ baan pi?phuplook muay d±± pr±saÜ” (?eethÄÄ 12:4). kaab±mraÜ rob±h yÄÄ∑ baan cuay ?aoy

koat mian tumnuk cet tÜo lÄÄ ?avei ?avei dael yÄÄ∑ b±∑rian.


• taÜ neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ d±mnaÜ rÜa∑ nih “thvÄÄ l?±±” daoy vi?thii naa?

• taÜ kaab±mraÜ baan daÜ tua ?avei khlah nÜo kno∑ kaas±mrac cet rob±h Pablo daÜmbeitotual kaab±∑rian d±mnÄ∑ l?±±?

• taÜ neak svae∑ rook ?aokah daÜmbei thvÄÄ l?±± roal th∑ai krub peel rÜÜ tee? taÜ neak ?aackae lum?±± nÜo kno∑ phnaek nih rÜÜ tee?

s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak rÜÜ pi?phiaksaa ciamuay nÜ∑ daikuurob±h neak pii robiab dael neak ?aac thvÄÄ l?±± kantae craÜn roal th∑ai daÜmbei svae∑rookmonuh kantae craÜn daÜmbei b±∑raÜn.

soom cÜa thaa monuh dael baan riabc±m

daÜmbei totual saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑

viñ nÜ∑ dak mook lÄÄ phlov rob±h neak. preah

nÜ∑ dak neak nÜo c±m tuÄ∑vÄÄ nÜ∑ piak l?±±

rob±h neak nÜ∑ riabc±m monuh ?aoy totual

neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ sa?maacÜk

saasnaacak ph±±∑ dae. roal kaakhÄtkh±m

svae∑rook rob±h neak coo ?a?thi?thaan nÜ∑

svae∑rook ?aokah daÜmbei b±mraÜ cuay nÜ∑

lÄÄkstuay neakd±t≥i. nÜo peel neak k±mpu∑

b±mraÜ coo ni?yiay ciamuay monuh roal knia

dael neak cuab. coo mian cumnÜa thaa neak ?aac

caekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

nÜo krub vi?thii dael neak b±mraÜ neak

kuatae thvÄÄ doocnoh piipruah neak sr±lañ b±±∑p?oon prohsrei rob±h neak haet doocnoh

haÜy seckdeis±∑khÜm kaa?a?thi?thaan nÜ∑ b±mn±±∑ praathnaa d±± sm±hsmak daÜmbei

b±∑rian puakkee ?±mpii d±mnÄ∑l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

kaanaenoam

coo c±±∑cam kaanaenoam khaa∑ kraom nih nÜo peel neak svae∑rook thvÄÄ l?±±:

• nÜo ciamuay daikuu rob±h neak.

• reaksaa ni?say d±± pi?sed n≥i muk∑ia rob±h neak.

• reaksaa cbab neakphs±pphsaay saasnaa haÜy kom b±±reccaak rÜÜ praÜprah luy rob±h neak.

• soom mÄÄl siavphÜo naenoam neakphs±pphsaay saasnaa s±mrab cia kaanaenoam teaktoo∑nÜ∑ kaab±mraÜ kno∑ sa?ha?kum pr±cam sa?pdaa.

k±mn±t c±mnam


213


taÜ tuaniatii n≥i kaab±mraÜ nÜo kno∑ ciivit n≥i preah?±∑ s±∑kruah kÜÜcia ?avei?

niifai tii 3 17:7, 21 maathaay 9:1–8 yoohaan 4:46–54maathaay 8:1–4 maakoh 1:21–28

taÜ tuaniatii n≥i kaab±mraÜ nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h ?ammoon nÜ∑ ?aÜron kÜÜcia ?avei?

?aalmaa 17:19–25 ?aalmaa 18:8–10 ?aalmaa 22:3

taÜ preah?±mcah som ?aoy neak thvÄÄ ?avei khlah?

niifai tii 3 27:21

kmian kaaprÄ∑prae∑ naa dael ?Ät pr±yaoc nuh teenÜo peel monuh crÄÄhrÄÄh min rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ keckaa rob±h

neak min m≥≥n ?Ät pr±yaoc nuh tee. kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ cia pr±cam rob±h neak kno∑

kaab±mraÜ nÜ∑ kaab±∑rian monuh ?aoy baan craÜn dael neak ?aac thvÄÄ tÜo baan kÜÜcia

vi?thii muay dael preah riabc±m kooncau rob±h truÄ∑ ?aoy totual neakb±mraÜ tea∑laay

rob±h truÄ∑. cia ñÜkñoab truÄ∑ s±mdae∑ c±mpuah kooncau rob±h truÄ∑ taam royea?

neak. soombei tae nÜo peel monuh min totual yook ?aokah daÜmbei rian d±mnÄ∑ l?±±

k±± daoy k±± kaab±mraÜ nÜ∑ piak s±mdei rob±h neak kÜÜcia phoahtaa∑ n≥i seckdeisr±lañ

rob±h preah c±mpuah puakkee haÜy b±ns±l nÄv ?Ätthi?puÄl s±mrab neakphs±pphsaay

saasnaa peel a?naakuÄt nÜ∑ sa?maacÜk n≥i saasnaacak sthaapa?naa pii lÄÄ nuh.

nÜo peel monuh min totual yook d±mnÄ∑ l?±± coo kom ?aoy mian kaabak tÜkcet. neak

baan d±mlaÜ∑ s±mlee∑ n≥i kaapromian muay haÜy. neak baan pd±l ?aoy puakkee nÄv

kaacrÄÄhrÄÄh d±± cbahloah muay. sÄh rob±h preahkrih mian ?aar±m saoksdaay nÜo peel

monuh crÄÄhrÄÄh min prae cet pontae puakkee b±nt±± yuÄl dÄ∑ ?±mpii khluan puakkee

thaa cia nonaa nÜ∑ keckaa ?avei dael puakkee k±mpu∑ thvÄÄ. puakkee b±nt±± daoy

pyiayiam daÜmbei b±nt±± tÜo muk tiat.

coo c±±∑ cam c±mnoc nih

• sthaapa?naa saasnaacak laÜ∑ daoy kaasvae∑rook neak tea∑laay naa dael nÜ∑ totual neak(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:8).

• svae∑rook nÜ∑ thvÄÄ taam preahviññian nÜo peel svae∑rook neakrian.

• monuh nÜo kno∑ d±mb±n rob±h neak trov baan riabc±m daÜmbei totual yook d±mnÄ∑ l?±±dael baan sdaa laÜ∑ viñ.

• sa?maacÜk n≥i saasnaacak—ruam mian neak tea∑laay naa dael sa?kam min sov sa?kam nÜ∑neak triam thvÄÄ cia ?≥≥ldÄÄ nÜ∑ neakphlahprae kumnit thmei—kÜÜcia thuÄnthian d±± l?±±b±mphot rob±h neak s±mrab kaasvae∑rook neakrian totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

• ?a?phi?voat tumneaktumnoo∑ rÜ∑moam muay ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay.

• b±∑rian nÜo peel neak svae∑rook haÜy svae∑rook nÜo peel neak b±∑rian.

• trov skoal ?±mpii ?aokah svae∑rook neakrian dael min baan kroo∑ tuk.

• ?a?thi?thaan s±mrab ?aokah daÜmbei thvÄÄ l?±± nÜ∑ phs±pphsaay saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaalaÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih.

• mian vi?thii cia craÜn daÜmbei svae∑rook monuh b±∑rian. coo ciahvia∑ pii kaaphdaot tÜolÄÄ kaacool tÜo cuab tae monuh mneak rÜÜ pii neak.


• coo ?aan s±mbot khaa∑ kraom nih mook pii neakphs±pphsaay saasnaa mneaktÜokan ?ovpuk mdaay rob±h nia∑ mian dooc cia: “khñom baan b±∑rian strei d±±?±hcaa mneak nÜo lÄÄ laan kro∑. peel yÄÄ∑ k±mpu∑ tae tr±l±b mook pii kaapr±cumnÜo kno∑ muÄnduÄl viñ haÜy laan kro∑ mian kau?ei tumnee tae muay doocnehkhñom baan ?±∑kuy coh haÜy cabphdaÜm mÄÄl s±mbot rob±h khñom. praak±dnah s±mbot tii muay kÜÜ trov ?aan s±mbot rob±h neak ciamuay nÜ∑ ruubth±±dkoon∑aet Evan. khñom k±t s±mkoal thaa phn≥≥k rob±h neak dael nÜo cit nÜ∑khñom k±mpu∑ mÄÄl ruubth±±t tea∑ nuh ph±±∑ dae haÜy khñom baan mÄÄl tÜopr±teah nÜ∑ phn≥≥k rob±h strei c±mnah mneak. koat ñoñÜm dak khñom b±ntechaÜy k±± kr±leek mÄÄl tÜo taam b±∑?uac. kraoy mook koat bÄt phn≥≥k hak dooccia deek luÄk. khñom baan ?a?thi?thaan d±l preahvoobeidaa sua khñom c±∑ ni?yiayciamuay koat. soom cuay khñom. muay niatii kraoy mook koat baÜk phn≥≥k haÜy?±∑kuy tr±∑ khluan haÜy rumpec nuh khñom baan ni?yiay thaa ’taÜ neak min kitthaa koat kua ?aoy sr±lañ tee rÜÜ ?ei?’ khñom baan b±∑haañ ruubth±±t Evan d±lkoat haÜy cabpdaÜm ni?yiay ?±mpii kromkruasaa ciamuay koat. khñom baan suakoat ?±mpii koon koon rob±h koat haÜy koat mian tÜk phn≥≥k rolii∑ roloo∑ haÜyprab khñom rÜa∑ muay ?±mpii rÜa∑ dael koonsrei rob±h koat s?±b koat haÜy minc±∑ thvÄÄ ?avei tea∑?±h s±mrab koat laÜy. koat baan yum haÜy khñom k±± baanyum camiay koat. khñom baan prab koat ?±mpii phaena?kaa n≥i seckdeis±∑kruahnÜ∑ thaa preahvoobeidaa skoal koat nÜ∑ dÄ∑ ?±mpii ?avei dael koat baan chl±±∑kat. khñom baan yum haÜy prab koat thaa khñom dÄ∑ thaa koonsrei rob±h koatsr±lañ koat piipruah khñom k±± cia koon rob±h mdaay mneak dael sr±lañ khñomhaÜy khñom sr±lañ koat. khñom baan puÄnyuÄl thaa peel khlah monuh thvÄÄkaas±mrac cet khoh haÜy thaa koonsrei rob±h koat mian seereiphiap kno∑kaacrÄÄhrÄÄh. koat prab khñom daoy snaam ñoñÜm ‘khñom cÜa thaa mdaay rob±hneak cbah cia nÜk neak nah haÜy haÜy koat nÜ∑ min ?aoy neak tÜo naa tiat teenÜo pel koat cuab neak md±±∑ tiat.’ koat ?±±kun khñom dael ni?yiay ciamuaykoat haÜy baan ?aoy ?aasaya?thaan rob±h koat mook khñom daÜmbei yÄÄ∑ ?aaccaekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay koat. nÜo peel koat coh pii laan kro∑ koat ni?yiaythaa ’khñom laÜ∑ khoh laan kro∑ pontae khñom min baan coh tee. kmian nonaa?±∑kuy cit khñom s±h rohoot toaltae neak mook d±l…haÜy mÄÄl coh ?avei baankaÜt laÜ∑.’ phaena?kaa rob±h preah kÜÜ l?±± ?Ät khc±h!”

taÜ koolkaa ?avei khlah dael d±±k c≥ñ pii cumpuuk nih dael neak khÄÄñ thaa miannÜo kno∑ d±mnaÜ rÜa∑ nih rÜÜ tee? coo rumlÜk pii cumpuuk nih laÜ∑ viñ haÜythvÄÄ b±ñcii muay nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak. taÜkoolkaa tea∑ nuh naa muay dael neak ?aac saaklb±±∑ mook ?a?nu?voat nÜo peels±p th∑ai nih?

• soom ?aan yoohaan 15:12–13. 21:15–17. thaesaalooniic tii 1 2 nÜ∑ moosaay18:8–10. taÜ neak baan b±mpeñ taam kaatotual khohtrov rob±h neak ?aoy sr±lañnÜ∑ b±mraÜ neakd±t≥i yaa∑ naa? taÜ neak ?aac kae lum?±± daoy robiab naa?coo s±see c±mlaÜy nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

• taÜ monuh ?aac dÄ∑ thaa neak kÜÜcia neakb±mraÜ mneak rob±h preah?±mcahdaoy robiab naa? nÜo peel neak pi?caara?naa ?±mpii s±mnua nih coo sÄksaamoroonaay 7:3–5 maathaay 7:20, yoohaan 13:34–35. coo k±ttraa kumnit rob±hneak nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

• soom ?aan niifai tii 3 18:31–32. ?aalmaa 8:16. ?aalmaa 24:7–8 nÜ∑ ?aalmaa32:41. coo pi?caara?naa ?±mpii ?avei dael kh±± kumpii tea∑nih b±∑riankaathvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei cah. coo k±ttraa ?±mpii ?avei daelneak rian nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak haÜy b±∑riandaikuu rob±h neak.



214

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam


• kaapraÜprah kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neak coo thvÄÄ phaena?kaadaÜmbei cuab ciamuay nÜ∑ neakphlahsaasnaa thmei. som ?aoy puakkeecaekcaay ?±mpii robiab dael puakkee trov baan riabc±m s±mrab d±mnÄ∑ l?±±.sua s±mnua dooc cia: taÜ neak mook cuab teaktoo∑ nÜ∑ saasnaacak cia lÄÄk tiimuay nÜo peel naa? nÜo tii b±mphot taÜ ?avei dael thvÄÄ noam ?aoy cuab nÜ∑neakphs±pphsaay saasnaa? coo s±see ?±mpii ?avei dael neak baan sÄksaa nÜokno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

• rumlÜk saa laÜ∑ viñ nÄv pr±thianb±t niimuay niimuay nÜo khaa∑ kraom nih. praÜprahmeerian riabc±m robiab coo cuab ni?yiay nÜo kno∑ kaasvae∑rook neakrian daoysaamañ muay. hat b±∑rian nÜo kno∑ kaasvae∑rook neakrian thmei haÜy phcoabnÜ∑ pr±thianb±t niimuay niimuay ?aoy baan lÜan tÜo nÜ∑ kaasdaa laÜ∑ viñ.

– ?aar±m dael cia seckdeitrovkaa s±mrab kaadÄknoam nÜ∑ koolb±mn±±∑ craÜntiat nÜo kno∑ ciivit.

– kaac±∑ khÄt tÜo kantae cit preah.

– seckdeitrovkaa cuay d±l kaas±mraccet s±mkhan s±mkhan.

• soom ?aan tumpoa 66–68 n≥i Our Searth for Happiness nÜ∑ tumpoa 59–64 n≥iTrue to the Faith daÜmbei ?aoy mian kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii koollatthi? krÜh n≥ikeckaa puÄ∑pr±voat. coo riabc±m kaani?yiay muay ?±mpii keckaa puÄ∑pr±voathaÜy caekcaay ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak.

• coo nÜk kit thaa neak nÜ∑ daikuu rob±h neak trov baan phlah d±mb±n thmei muay.neak rookkhÄÄñ siavphÜo d±mb±n nÜo kno∑ leakkhan l?±± pontae neak kmiansaasnaakuÄnkaarei tee. taÜ neak nÜ∑ thvÄÄ ?avei daÜmbei b±nthaem monuh cookno∑ b±ñcii kaab±∑rian rob±h neak ?aoy baan chab taam dael ?aac thvÄÄ tÜo baan?coo thvÄÄ phaena?kaa daÜmbei ?a?nu?voat kumnit muay c±mnuan tea∑nih nÜokno∑ th∑ai nih.

• kumnit khaa∑ kraom nih mian cookc≥y c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑sa?maacÜk cia craÜn. soom ?aan nÜ∑ sÄksaa ?±mpii kumnit nih ciamuay nÜ∑daikuu rob±h neak.

– soom cuay sa?maacÜk ?aoy thvÄÄ b±ñcii mitpheak sacñiat nÜ∑ monuh daelpuakkee skoal muay ciamuay nÜ∑ neak dael puakkee ?aac caekcaay d±mnÄ∑l?±±. soom rumlÜk b±ñcii nih saa laÜ∑ viñ ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk haÜy cuaypuakkee ?aoy ?a?thi?thaan crÄÄhrÄÄh nonaa mneak dael puakkee c±∑ riabc±m?aoy sdab d±mnÄ∑ l?±±.

– cuay puakkee ?aoy k±mn±t th∑ai dael puakkee nÜ∑ (k±±) daÜmbei thvÄÄ ?aoymian monuh rÜÜ kruasaa baan riabc±m daÜmbei b±∑rian nÜo kno∑ phteah rob±hpuakkee rÜÜ (kh±±) thvÄÄ sa?kamma?phiap reakteak muay c±mnuan phsee∑tiat daÜmbei riabc±m puakkee. k±mn±t kaalb±±recchaet pd±l nÄv kooldau muayd±l sa?maacÜk haÜy cuay puakkee ?a?nu?voat seckdeicumnÜa rob±h puakkee.

– cuay puakkee thvÄÄ phaena?kaa ?±mpii ?avei dael puakkee thvÄÄ rovia∑ ?eilovnih nÜ∑ kaalb±±recchaet dael puakkee baan dak.

– taam daan ciamuay puakkee cia pr±cam daÜmbei koamtroo nÜ∑ lÄÄk tÜkcetpuakkee. ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy caekcaay ?±mpii cookc≥y nÜ∑ k±∑v±l rob±hpuakkee.

pi?phiaksaa ?±mpii robiab dael neak ?aac ?a?nu?voat kumnit nih nÜo kno∑d±mb±n dael neak k±mpu∑ b±mraÜ.


215

k±mn±t c±mnam

kaapr±cum muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?set zoon

• soom ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa ?±mpii veak “kaasvae∑rook neakrian taam royea?kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑ phtoal khluan”.

– pi?phiaksaa ?±mpii robiab dael kumnit tea∑nih baan cuay neakphs±pphsaaysaasnaa svae∑rook monuh b±∑rian.

– nÜo lÄÄ kdaakhian muay coo thvÄÄ b±ñcii kumnit phsee∑ tiat daÜmbei svae∑rookmonuh b±∑rian. ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa b±∑haañ ?±mpii kumnitrob±h puakkee.

– ?±ñcÄÄñ ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa dak kooldau phtoal khluan daÜmbei kaelum?±± keckh±m prÄ∑prae∑ kno∑ kaa svae∑rook neakrian thmei rob±h puakkee.

• b±∑kaÜt b±ñcii n≥i sthaana?phiap kaasvae∑rook neakrian.

– cat tÜo ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak nÄv sthaana?phiap muaykno∑ c±mnaom sthaana?phiap nia nia. ?a?nuññaat ?aoy nakphs±pphsaaysaasnaa mneak mneak royea? peel pram niatii daÜmbei riabc±m robiab daelpuakkee nÜ∑ b±∑rian saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. ?aoy puakkee s±mdautÜo lÄÄ meerian “saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih” baÜ cambac.

– s±∑k±t th∑uÄn tÜo lÄÄ saara?s±mkhan n≥i kaareaksaa royea? peel kno∑kaab±∑rian saad±mnÄ∑ ?aoy baan s±mrum tÜo nÜ∑ peel k±mn±t. ?u?tiah±±neakphs±pphsaay ?aac c±mnaay peel craÜn daÜmbei b±∑rian nÜo kno∑ phteahrob±h sa?maacÜk mneak cia∑ puakkee b±∑rian nonaa mneak nÜo kno∑ haa∑luÄk ?eivan.

– ?a?nuññaat ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa craÜn neak b±∑rian taam dael?aac thvÄÄ baan daÜmbei b±∑rian saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ nÜo kno∑sthaanÄ?phiap dael baan cat ta∑ ?aoy.

• b±∑rian koolkaa tea∑laay dael baan rook khÄÄñ nÜo kno∑ veak “b±∑rian nÜo peelneak svae∑rook haÜy svae∑rook nÜo peel neak b±∑rian”.

– cat ta∑ ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa mneak mneak riabc±m saad±mnÄ∑muay royea? peel muay niatii dael puakkee ?aac caekcaay nÜo kno∑kaak±mn±t kaasvae∑rook neakrian. saad±mnÄ∑ tea∑nih kuatae ?aasray tÜolÄÄ koollatthi? dael rook baan nÜo kno∑ meerian neakphs±pphsaay saasnaa.

– ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy hat caekcaay saad±mnÄ∑ royea?peel muay niatii rob±h puakkee ciamuay knia tÜo viñ tÜo mook. neak pr±haelcia c±∑ riabc±m k±mn±t kaasvae∑rook neakrian phsee∑ phsee∑ tiat dooccia kaab±∑rian nÜo kno∑ phteah rob±h sa?maacÜk kaab±∑rian nÜo moat tviakaab±∑rian nÜo taam ceñcaÜm phluv rÜÜ kaateaktoo∑ rook neakrian thmei daeltrov tÜo cuab mneak. coo ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa hat b±∑rian nÜokno∑ kaa k±mn±t niimuay niimuay tea∑ nih.


• thvÄÄ cia kumruu ?±mpii keckaa neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ kruasaarob±h neak. caekcaay b±tpi?saot rob±h neak ciamuay neak phs±pphsaay saasnaanÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay.

• prÄksaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap dael cia mea?thyoobaaypr±saÜ b±mphot s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa daÜmbei svae∑rook monuhb±∑rian nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak.

• riabc±m kaapr±cum neakphs±pphsaay saasnaa pi?seh dael neak ?aac ni?yiay tÜokan saasnaakuÄnkaarei nÜo kno∑ peesa?ka?kam rob±h neak. s±mr±±bs±mrual


216

k±mn±t c±mnam

ciamuay nÜ∑ neak dÄknoam boppaccÜta?phiap kno∑ d±mb±n daÜmbei thvÄÄkaapr±cum pi?seh dael ?aac ?aoy sa?maacÜk noam mitpheak rob±h puakkeemook. nÜo phnaek n≥i kaapr±cum pi?seh tea∑ nih coo ?aoy neakphlahpdookumnit thmei thlae∑ tiib±ntoal nÜ∑ prab ?±mpii rÜa∑ phlahprae kumnit rob±hpuakkee mun peel neak ni?yiay. phc±∑kaa k±ts±mkoal rob±h neak tÜo lÄÄsaali?khÄt n≥i kaa sdaa laÜ∑ viñ.

• caekcaay daaraa∑ buan cumnoan rob±h neak ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaaysaasnaa haÜy puÄnyuÄl ?±mpii robiab dael neak praÜprah daaraa∑ nih nÜo kno∑kec kh±m prÄ∑prae∑ n≥i kaasvae∑rook neakrian rob±h neak.

• yuu yuu md±±∑ coo tÜo ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa daÜmbei cuaypuakkee svae∑rook monuh b±∑rian.


217


218

k±mn±t c±mnam

10 cumnian n≥i kaab±∑rian

219

k±mn±t c±mnamtaÜ khñom ?aacpuÄ∑riik cumniañn≥i kaab±∑rianrob±h khñom baandaoy robiab naa?

coo pi?caara?naa ?±mpii kaa nih

• taÜ khñom kuatae b±∑rian mook pii kumpii tea∑laay yaa∑ dooc mdec?

• haet ?avei khñom kuatae sua s±mnua nÜo peel khñom b±∑rian?

• taÜ s±mnua pr±pheet naa dael khñom kuatae sua?

• taÜ khñom ?aac sdab neak tea∑laay dael khñom b±∑rian nÜ∑ preahviññian baan ?aoy kantaepr±saÜ daoy robiab naa?

• taÜ khñom ?aac cuay d±l monuh daÜmbei d±hsraay k±∑v±l rob±h puakkee baan yaa∑dooc mdec?

• taÜ khñom ?aac cuay neakd±t≥i ?aoy yook chneah lÄÄ tumloab ?aakr±k nÜ∑ kaañian baanyaa∑ dooc mdec?

neak trov baan hau ?aoy b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ tÜo d±l monuh

?aoy baan craÜn dooc dael puakkee nÜ∑ totual neak. kaab±∑rian kÜÜcia c±mnoc

k±ndaal n≥i ?avei ?avei dael neak thvÄÄ. neak puÄ∑riik ?aakappa?ke?re?yaa ?aoy dooc cia

preahkrih sÄksaa meerian neakphs±pphsaay saasnaa b±∑kaÜn sa?mattha?phiap rob±h

neak nÜ∑ pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei b±∑rian ciamuay nÜ∑ ?±mnaac n≥i

kaathvÄÄ ?aoy cÜa taam. preah?±mcah mian b±ntuul cia baññat muay yaa∑ saamañ

doocneh ciamuay nÜ∑ kaas±nyaa thaa:

k±mn±t c±mnam


220

mun peel yÄÄl pr±kah preahb±ntuul rob±h truÄ∑ yÄÄ∑ kua kh±m pyiayiam daÜmbei

?aoy baan preahb±ntuul rob±h truÄ∑ cia mun sen haÜy kha?na? nuh ?±ndaat rob±h yÄÄ∑

nÜ∑ baan sraay peel nuh baÜsen cia yÄÄ∑ mian praacñaa nuh yÄÄ∑ nÜ∑ baan preahviññian

rob±h truÄ∑ nÜ∑ preahb±ntuul rob±h truÄ∑ preahceesdaa n≥i preah daÜmbei b±ñcoh

b±ñcool monuhlook (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 11:21).

yÄÄ∑ kuatae b±nt±± reaksaa tuk kno∑ kumnit yÄÄ∑ roal knia nÄv preahb±ntuul tea∑laay

n≥i ciivit haÜy c±m mao∑ nuh nÜo c±mnaek nuh nÜ∑ trov baan pr±tian mook ?aoy yÄÄ∑

dael nÜ∑ baan voah d±l monuh krub ruub (soom mÄÄl 84:85).

kea?na?pr±thian tii muay nÜ∑ krom saaveak tea∑ d±bpii neak mian pr±sah thaa: “kool

b±mn±±∑ rob±h yÄÄ∑ kÜÜ daÜmbei b±∑rian saad±mnÄ∑ n≥i d±mnÄ∑ l?±± saa∑ viñ nÜo

kno∑ robiab dael ?a?nuññaat ?aoy preahviññian dÄknoam tea∑ neakphs±pphsaay saasnaa

nÜ∑ neak tea∑laay naa dael trov baan b±∑rian. via cia kaas±mkhan daÜmbei rian [meerian

neakphs±pphsaay saasnaa] pontae tea∑nih min kua trov baan b±∑rian daoy kaatuÄntiñ cam

moat nuh tee. neakphs±pphsaay saasnaa kuatae ni?yiay mook pii dua∑cet nÜo kno∑

phiasaa rob±h koat phtoal peel dael mian kaab±mphoh pii preahviññian. koat min pd±l

meerian baeb tuÄntiñ cam moat tee. tae kua ni?yiay cia piak phtoal khluan viñ. koat ?aac

ceñ pii lumdablumdaoy n≥i meerian taam dael koat trov baan b±mphoh kumnit ?aoy thvÄÄ

yoo∑ tÜo taam c±mnab ?aar±m nÜ∑ seckdeitrovkaa n≥i meerian. kaani?yiay ceñ mook daoy

kaaphlah kumnit rob±h koat phtoal nÜ∑ daoy s±mdei rob±h koat phtoal koat kuatae

caekcaay tiib±ntoal n≥i seckdeipit n≥i kaab±∑rian rob±h koat” (Statement of Missionary

Work, “li?khÄt mook pii kea?na?pr±thian tii muay nÜo th∑ai tii 11 khae thnuu chnam 2003).

rian daÜmbei pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei pd±l ?aoy neak nÄv ?avei dael

neak kuatae ni?yiay nÜ∑ thvÄÄ. daoy kaasÄksaa kaapuÄ∑riik nÜ∑ kaapraÜprah cumniañ n≥i

kaab±∑rian nÜo kno∑ cumpuuk nih neak nÜ∑ klaay tÜo cia ?u?pa?k±± d±± mian

sa?mattha?phiap kantae craÜn laÜ∑ nÜo kno∑ preahhoah rob±h preah?±mcah. preahviññian

nÜ∑ kaÜt mian yoo∑ tÜo taam pr±phup c±mneh dÄ∑ nÜ∑ cumniañ dael neak baan puÄ∑riik

daÜmbei cuay neak b±∑rian kantae mian pr±setthi?phiap. kuna?phiap nÜ∑ ?±mnaac n≥i

kaab±∑rian rob±h neak nÜ∑ cuay neakd±t≥i ?aoy yuÄl nÜ∑ totual ?aar±m ?±mpii

saara?s±mkhan n≥i d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ mian c±mpuah puakkee.

kaayuÄldÄ∑ rob±h puakkee nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl daoy saa mook pii phiapsaks±m rob±h

neak phtoal. kaayuÄldÄ∑ rob±h puakkee nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl ph±±∑ dae taam kaayook

cet tuk rob±h neak c±mpuah puakkee baan l?±± ponnaa nuh taam robiab puÄnyuÄl rob±h

neak ?±mpii d±mnÄ∑l?±± kaapraÜprah preahkumpii caekcaay tiib±ntoal rob±h neak kaasua

s±mnua nÜ∑ kaa?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet.

kaathvÄÄtaam preahviññian

“preahviññian kÜÜcia thiat d±± s±mkhan tae muay kuÄt kno∑ keckaa nih. ciamuay nÜ∑ preahviññiand±mkaÜ∑ muk∑ia rob±h neak neak ?aac thvÄä ?apphuuta?haet tea∑laay s±mrab preah?±mcahnÜo kno∑ d±mb±n peesa?ka?kam. daoy kmian preahviññian neak nÜ∑ min totual baan cookc≥ysoombei tae teepkaos±l nÜ∑ sa?mattha?phiap rob±h neak” (Ezra Taft Benson, seminar for newmission presidents, th∑ai tii 25 khae mi?tho?naa chnam 1986).

?±ñcÄÄñ preahviññian

yoob±l khaa∑ kraom nih nÜ∑ cuay neak ?aoy ?±ñcÄÄñ preahviññian nÜo peel neak b±∑rian:

– ?a?thi?thaan – caekcaay b±tpi?saot.– praÜprah kumpii – b±∑haañ seckdeisr±lañ c±mpuah preah?±mcah nÜ∑ neakd±t≥i.– caekcaay tiib±ntoal.

k±mn±t c±mnam


221

robiab cabphdaÜm kaab±∑riankha?na? d±mboo∑ ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei kÜÜ s±mkhan nah. saasnaakuÄnkaarei

trov tae rian tuk cet lÄÄ neak. coo cabpdaÜm kaamook cuab rob±h neak cia lÄÄk tii muay

daoy phiapk±kkdau kaakoorup daoy ?aakappa?ke?re?yaa sm±htr±∑. soom sua s±mnua

saamañ muay c±mnuan daÜmbei cuay neak ?aoy yuÄl dÄ∑ ?±mpii pr±voat saasnaa rob±h

puakkee nÜ∑ kaas±∑khÄm tuk rob±h puakkee c±mpuah kaamook cuab rob±h neak.

?u?tiah±± sua thaa “taÜ saasnaa mian tuaniatii ?avei nÜo kno∑ ciivit rob±h neak?” tuah

cia yaa∑ naa k±±daoy kom sua s±mnua phtoal khluan ?aoy s±h nuh nÜ∑ thvÄÄ ?aoy

puakkee mian ?aar±m min l?±±.

pii mun neak cabpdaÜm soom sua d±l neak tea∑laay dael nÜo tii nuh ?aoy coolruam

ciamuay neak nÜo kno∑ meerian. soom lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy bÄt tuurÄtuÄh nÜ∑ phlah

?avei ?avei dael thvÄÄ ?aoy baek ?aar±m c≥ñ daÜmbei kom ?aoy riarea∑ preahviññian n≥i

preah?±mcah.

soom puÄnyuÄl thaa neak c±∑ cabphdaÜm nÜ∑ b±ñc±b meerian niimuay niimuay daoy

kaa?athi?thaan. soom ?aoy yoob±l thaa neak nÜ∑ thvÄÄ kaa?a?thi?thaan baÜk. soom

?a?thi?thaan daoy saamañ pontae daoy riabsaa thaa preah?±mcah nÜ∑ pr±tian poo d±l

monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian nÜo kno∑ krub tidtha?phiap tea∑laay n≥i ciivit rob±h

puakkee haÜy cia pi?seh thaa puakkee ?aac mian ?aar±m n≥i seckdeipit pii ?avei dael neak

nÜ∑ b±∑rian.

sraay b±mphlÜÜ ?±mpii c±mnab ?aar±m daoy ?±h pii cet nÜ∑ daoy seckdeisr±lañ c±mpuah

saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ mian cumnÜa nÜo kno∑ ?±mnaac n≥i kaaphlah kumnit n≥i d±mnÄ∑

l?±± (soom mÄÄl moroonai 7:43–48). nÜo peel trov baan dÄknoam daoy preahviññian

neak ?aac b±∑haañ pii kumnit dooc nÜo khaa∑ kraom nih c±mpuah saasnaakuÄnkaarei

rob±h neak:

• piipruah preah kÜÜcia preahvoobeidaa sua yÄÄ∑ tea∑?±h knia kÜÜcia b±±∑p?oon

prohsrei nÜ∑ knia. yÄÄ∑ c±∑ s±mdau tÜo lÄÄ neak thaa cia b±±∑p?oon prohsrei yÄÄ∑.

• monuh mneak mneak dael yÄÄ∑ b±∑rian mian ?u?pa?sak nÜ∑ k±∑v±l phtoal khluan.

daoy min kit thaa seckdeitrovkaa rÜÜ k±∑v±l rob±h neak cia ?avei tee preah?±∑ s±∑kruah

nÜ∑ kaab±∑rian rob±h truÄ∑—d±mnÄ∑ l?±±—nÜ∑ cuay neak.

• rob±h yÄÄ∑ nÜ∑ ?aac cuay neak daÜmbei lÄÄk k±mpuah ?±mpii kuna?phiap n≥i ciivit

rob±h neak. saali?khÄt nÜ∑ cuay neak ?aoy pr±choom muk ciamuay nÜ∑ paña?haa nÜ∑

?u?pa?sak tea∑laay dael yÄÄ∑ tea∑ ?±h knia cuab pr±teah nÜo kno∑ ciivit.

• saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ dael nÜo c±m k±ndaal phdaot tÜo lÄÄ preahyeesuu krih kÜÜ

man d±mlai d±± ?±hcaa nÜ∑ saara?s±mkhan.

• yÄÄ∑ tea∑?±h knia mian k±mhoh nÜo kno∑ ciivit haÜy k±mhoh tea∑nih thv∑∑ ?aoy

mian ?aar±m thaa baan thvÄÄ khoh haÜy khmah?ian. ?aar±m tea∑nih min ?aac rolu∑t

bat tÜo baan tee baÜ kmian kaapraecet nÜ∑ kaa?a?ph≥y tooh. ?aar±m tea∑nih ?aac baan

cia sahsbaÜy peñleñ taam royea? d±∑vaay thuan n≥i preahkrih.

• saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ min ?aac rian tea∑?±h nÜo kno∑ peel tae muay baan tee.

kaayuÄldÄ∑ nÜ∑ kaÜt mian taam kraoy taam royea? kaa?a?thi?thaan kaasÄksaa

b±tpi?saot nÜ∑ kaareaksaa b±tb±ññaat tea∑laay rob±h preah.

• yÄÄ∑ mian phiaptuÄnkhsaoy dooc neak roal knia dae. yÄÄ∑ pr±hael cia min ceh ni?yiay

phiasaa baan stoat rÜÜ ?aac chlaÜy roal s±mnua tea∑laay dael neak mian. pontae yÄÄ∑

trov baan hau daoy pyiakaarei mneak n≥i preah daÜmbei caekcaay pii ?avei dael yÄÄ∑

dÄ∑. yÄÄ∑ dÄ∑ thaa saad±mnÄ∑ kÜÜcia kaapit.

k±mn±t c±mnam


222

s±mr±±b kaab±∑rian rob±h neak daÜmbei b±mpeñ taam seckdeitrovkaamonuh mneak mneak rÜÜ kruasaa

niimuay niimuay dael neak b±∑rian kÜÜ

plaek pii knia. tuah cia neak min yuÄl

?±mpii c±mnab ?aar±m phiapcookc≥y

d±mrovkaa nÜ∑ k±∑v±l tea∑laay rob±h

puakkee k±±daoy neak kuatae svae∑rook

daÜmbei dÄ∑ ?±mpii kaala?teesa?

rob±h puakkee. tuah cia mian

seckdeid±mrovkaa rÜÜ paña?haa ?avei

k±±daoy monuh tea∑?±h mian cumnuay

d±± thom b±mphot nÜo peel puakkee

totual yook nÜ∑ ruahnÜo taam d±mnÄ∑

l?±±. neak nÜ∑ mian lattha?phiap

daÜmbei s±mr±±b kaab±∑rian rob±h

neak nÜo peel neak sdab taam kaanaenoam n≥i preahviññian.

neak ?aac phlahpdoo lumdab n≥i meerian tea∑laay nÜo peel neak baan b±mphoh kumnit

?aoy s±mr±±bs±mrual tÜo taam c±mnab ?aar±m nÜ∑ seckdeitrovkaa tea∑laay rob±h

saasnaakuÄnkaarei. neak ?aac praÜ peel cuab craÜn cia∑ muay d±±∑ daÜmbei b±∑rian

koolkaa tea∑laay nÜo kno∑ meerian muay haÜy cuankaal neak ?aac b±∑rian miate?kaa

n≥i meerian pii nÜo peel cuab knia md±±∑. preahvoobeidaa skoal kooncau rob±h truÄ∑

doocneh coo pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ kaab±mphoh kumnit daÜmbei thvÄÄ kaas±mrac cet tea∑

• yÄÄ∑ nÜ∑ trov baan dÄknoam daÜmbei neak ?aac rian pii seckdeipit n≥i saad±mnÄ∑

rob±h yÄÄ∑ s±mrab khluan neak phtoal. via kÜÜcia kaacrÄÄhrÄÄh rob±h neak daÜmbei

totual nÜ∑ thvÄÄ taam saad±mnÄ∑. haet doocnoh haÜy neak kuatae mian ?aar±m daoy

seerei daÜmbei sua s±mnua tea∑laay.

• nÜo peel neak thvÄÄ kaasraavcriav daoy ?±h pii cet daÜmbei yuÄl saad±mnÄ∑ rob±h

yÄÄ∑ neak ?aac nÜ∑ pr±choom muk ciamuay ?u?pa?sak craÜn pontae preah nÜ∑

cuay neak.

• nÜo peel neak totual saad±mnÄ∑ rob±h yÄÄ∑ neak nÜ∑ rian pii robiab daÜmbei thvÄÄ

seckdeisaññaa rÜÜ kecs±nyaa ciamuay nÜ∑ preah. neak nÜ∑ rian pii robiab daÜmbei thvÄÄ

?aoy mian kaaphlahpdoo nÜo kno∑ ciivit rob±h neak daÜmbei ?aoy coh s±mro∑ ciamuay

nÜ∑ kaab±∑rian rob±h truÄ∑. neak nÜ∑ c±∑ thvÄÄ taam kaab±∑rian rob±h preahyeesuu krih

haÜy totual boncromuc tÜk daoy setthi? ?±mnaac trÄmtrov (soom mÄÄl yoohaan 3:5).

mun peel b±∑rian koollatthi? tea∑laay nÜo kno∑ meerian muay coo thvÄÄ kaapi?caara?naa

daÜmbei pd±l cia tuÄhsa?na? saamañ muay pii ?avei dael neak nÜ∑ b±∑rian. soom cuay

monuh tea∑ nuh ?aoy mÄÄl khÄÄñ thaa via nÜ∑ mian phiapteaktoo∑ daoy phtoal ciamuay

nÜ∑ puakkee. mian saasnaakuÄnkaarei cia craÜn dael neak b±∑rian trov baan riabc±m

daoy preah?±mcah (soom mÄÄl ?aalmaa 16:16–17). nÜo peel neak caekcaay b±tpi?saot

khaa∑ viññian ciamuay knia kno∑ kaapr±cum lÄÄk tii muay puakkee nÜ∑ s±mkoal neak

thaa cia neakb±mraÜ rob±h preah?±mcah.


ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak coo ?a?nu?voat robiab phsee∑ phsee∑ knia daÜmbei thvÄÄkaacabphdaÜm muay daoy praÜ nÄv yoob±l muay c±mnuan tea∑ nih.

k±mn±t c±mnam


223

nih nÜo peel neak b±∑rian. coo ?a?thi?thaan s±mrab ?±mnaoytian n≥i kaañ≥≥k dÄ∑ ruac

yook cet tukdak c±mpuah kumnit dael mook coo kno∑ kumnit rÜÜ ?aar±m rob±h neak

dael neak mian ?±mpii ?avei dael neak b±∑rian.

neak nÜ∑ trovkaa s±mr±±b kaab±∑rian rob±h neak daÜmbei yook cet tuk dak kantae craÜn

tÜo lÄÄ kaata∑cet dael mian kaalumbaak lumbaak cia craÜn c±mpuah saasnaakuÄnkaarei

mneak daÜmbei thvÄÄ taam. ?u?tia?h±± monuh mneak ?aac totual yook preahkumpii

moomoon cia preahb±ntuul n≥i preah daoy ∑iaysrual nÜo peel dael mian neakd±t≥i tiat

?aac mian kaalumbaak nÜ∑ totual yook toaltae s±h krau pii preahkumpii biib. monuh

mneak ?aac mian pañahaa kno∑ kaachub cuÄk thnam cuÄk pontae baan riabc±m nÜ∑ totual

yook cbab d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b ruac tÜo haÜy.

baÜ neak mian phaena?kaa nÜo peel b±∑rian koollatthi? naa muay nuh trov dÄ∑ thaa

taÜ poadÄmian thmei craÜn ponnaa dael neak caekcaay. coo b±∑rian taam lbuan muay dael

s±mrum s±mrab saasnaakuÄnkaarei. mian neak khlah nÜ∑ riik c±mraÜn laÜ∑ yÜÜt cia∑

neakd±t≥i. coo ?aoy praak±d thaa neak sua s±mnua krubkroan haÜy sdab daoy yook cet

tukdak c±mpuah c±mlaÜy rob±h puakkee doocneh neak nÜ∑ mian kaayuÄl dÄ∑ baan l?±±

?±mpii kaarian nÜ∑ kaa?a?nu?voat koollatthi? rob±h saasnaakuÄnkaarei dael neakb±∑rian

baan lÜan nÜ∑ l?±± ponnaa nuh.

soom ?aoy dÄ∑ pii peel veelia. kaanat cuab kaab±∑rian phiak craÜn kuatae min yuu cia∑

45 niatii tee. kaacuab b±∑rian muay ?aac trov baan b±ñc±b nÜo kno∑ peel 15 rÜÜ 20 niatii

baÜ cambac. baÜ monuh mneak nuh mian tae 15 niatii daÜmbei cuab ciamuay neak coo

s±mr±±b s±mrual kaab±∑rian rob±h neak daÜmbei koorup taam kaak±mn±t nuh.

soom tukcet nÜ∑ kaas±nyaa dael preahviññian nÜ∑ pr±tian mook d±l neak ?±mpii ?avei

dael neak trov ni?yiay nÜo krub mao∑ dael neak trovkaa via (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 100:6).


coo nÜk kit thaa neak k±mpu∑ daÜ taam phlov haÜy k±t s±mkoal thaa mian monuh cah mneakk±mpu∑ tae pyiayiam dak sbao∑ th∑uän th∑uÄn muay c±mnuan nÜo kno∑ thu∑ s±mraan muay.neak nÜ∑ daikuu rob±h neak cuay d±l koat haÜy cia lattha?ph±l koat sua thaa neak cia nonaa.b±ntoab pii kaapi?phiaksaa khlah khlah mook koat baan ?±ñcÄÄñ neak coo tÜo kno∑ phteahrob±h koat haÜy yuÄl proom daÜmbei sdab saadÄmn±∑ rob±h neak. ?±mlo∑ peel n≥ikaapi?phiaksaa d±mboo∑ koat prab neak thaa:

• pr±puÄn rob±h koat baan slab muay chnam k±nl±±∑ tÜo haÜy haÜy koat nÜk pr±puÄn koatkhla∑ nah.

• koat chab h±t piipruah tae cum∑ÜÜ behdoo∑.

• koat kantae ch∑±l khla∑ laÜ∑ ta∑ pii mun nÜ∑ peel ?eilov nih thaa preah mian pit rÜÜ.

taÜ neak ?aac b±∑rian koat ?±mpii ?avei? taÜ neak ?aac s±mr±±bs±mrual kaab±∑rian rob±h neakyaa∑ naa daÜmbei ?aoy trov nÜ∑ d±mrovkaa nÜ∑ k±∑v±l rob±h koat?


taÜ kaaphd±l “c±mnaek dael baan voah d±l monuh krub ruub” mian n≥y yaa∑ naa khlah?

?aalmaa 29:8 koo nÜ∑ s±± 84:85

taÜ preah?±mcah baan s±nyaa ?avei khlah d±l neakphs±pphsaay saasnaa dael sm±htr±∑?

koo nÜ∑ s±± 68:2–4 koo nÜ∑ s±± 100:5–8 maataay 10:19–20

k±mn±t c±mnam


224

b±∑rian ciamuay daikuu rob±h neak daoy mian kaa?aeka?phiappreah?±mcah baan b±ñcia thaa

yÄÄ∑ roal knia trov c≥ñ tÜo daoy nÄv

preahceesdaa n≥i preahviññian rob±h

truÄ∑ daoy phsaay d±mnÄ∑ l?±±

rob±h truÄ∑ pii pii neak (soom mÄÄl

koo nÜ∑ s±± 42:6). kaab±∑rian rob±h

neak nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl nÜ∑

c±mnab ?aar±m kantae khla∑ baÜ

neak nÜ∑ daikuu rob±h neak

thvÄÄkaa ciamuay knia daoy mian

kaa?aeka?phiap. nÜo peel neak thvÄÄ

phaena?kaa nÜ∑ sÄksaa rianroal th∑ai coo pi?phiaksaa ?±mpii robiab dael neak nÜ∑

b±∑rian daÜmbei neak ?aac saama?kii knia haÜy b±∑rian daoy s±mlee∑ tae muay.

kaab±∑rian rob±h neak nÜ∑ kantae mian ?Ätthi?puÄl baÜ neak nÜ∑ daikuu rob±h neak

phlah knia pd±l phnaek tea∑laay n≥i meerian daoy s±∑khaeb. coo ciahvia∑ kaathleakcool

tÜo kno∑ tumloab nÜo peel b±∑haañ saad±mnÄ∑. coo koamtroo daikuu rob±h neak daoy

kaathvÄÄ cia saaksei tii pii c±mpuah seckdeipit dael puakkee baan thvÄÄ tiib±ntoal. coo

thvÄÄ taam c±mnab ?aar±m rob±h neak nÜo peel preahviññian prab neak ?aoy ni?yiay ?avei

muay. kno∑ niam cia daikuu soom ?aoy riabc±m ruac cia srac daÜmbei b±ntuÄn c±mpuah

knia tÜo viñ tÜo mook daÜmbei neak min riarea∑ kaadÄknoam n≥i preahviññian. nÜo

peel neak ni?yiay coo reaksaa kaev phn≥≥k rob±h neak ?aoy c±m saasnaakuÄnkaarei. nÜo

peel neak min ni?yiay coo ?a?thi?thaan s±mrab daikuu r±b±h neak haÜy s±∑keet daoy

yook cet tukdak tÜo lÄÄ kaachlaÜy t±±b tea∑laay rob±h saasnaakuÄnkaarei.


taÜ daikuu ?aac koamtroo c±mpuah knia tÜo viñ tÜo mook daoy robiab naa?

?aalmaa 12:1 koo nÜ∑ s±± 42:6 koo nÜ∑ s±± 52:9–10

?±ñcÄÄñ sa?maacÜk ?aoy cuay b±∑riannÜo peel naa k±±daoy dael ?aac thvÄÄ tÜo baan soom ?±ñcÄÄñ sa?maacÜk neak phlah

kumnit thmei taam kaacoolcet daÜmbei cuay neakb±∑rian. sthaana?phiap pi?seh kÜÜ trov

b±ñcool nÄv sa?maacÜk saasnaacak naa dael kaal pii mun nÜo kno∑ preahvi?hia dooc knia

nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei. coo b±∑haañ sa?maacÜk nÄv siavphÜo meerian muay kbaal haÜy

pi?phiaksaa ?±mpii ?avei dael neak c±∑ ?aoy puakkee b±∑rian. coo pi?phiaksaa pii robiab

daÜmbei thvÄÄkaa ciamuay knia. ?u?tiah±± ?aoy sa?maacÜk taam kuas±m caekcaay pii

robiab dael puakkee ?aac rian totual yook nÜ∑ ruahnÜo taam koolkaa ceakleak muay nÜo

kno∑ meerian. coo ?aoy puakkee puÄnyuÄl pii robiab dael puakkee thvÄÄ kaas±mrac cet

daÜmbei coolruam nÜo kno∑ saasnaacak. nÜo peel sa?maacÜk tea∑laay coolruam nÜo

kno∑ kaab±∑rian puakkee nÜ∑ mian ?aokah daÜmbei totual ?aar±m n≥i seckdei?±mn±± n≥i

keckaa neakphs±pphsaay saasnaa. via k±± pd±l cia mitpheak s±mrab saasnaakuÄnkaarei

ph±±∑ dae. pr±thian Thomas S. Monson baan b±∑rian thaa:

nʉo ?ɔmloŋ peel nɛi kaa bɔŋrian saasnaakuənkaarei ?aac totual prɔyaoc pii kɔmlaŋ nɛi svaamei phea?ri?yia cia sa?maacʉk muay kuu dael ponmaan chnam thmei thmei nih təəb tae baan bɔh cumhi-an daʉmbei totual pi?thii boncromuc tʉk haʉy klaay cia sa?maacʉk. nʉo knoŋ peesa?ka?kam prɔteeh kaanaadaa tiikroŋ Ontario nʉŋ Quebec cia tii kɔnlaeŋ dael kruasaa yəəŋ ruahnʉo kaal dael khñom cia

k±mn±t c±mnam


225


coo nÜk kit thaa neak mian kaanat cuab muay daÜmbei b±∑rian meerian tÜo d±l kruasaa muaynÜo kno∑ phteah rob±h sa?maacÜk mneak. coo s±mrac cet pii robiab dael neak nÜ∑ riabc±m?aoy sa?maacÜk mneak mneak kraoy mook tiat cuay neak b±∑rian:

• neakphs±pphsaay saasnaa nÜo vuad mneak dael tÄÄb tae tr±l±b mook pii peesa?ka?kampeñ mao∑ kno∑ peel thmei thmei

• s±∑ mneak

• neakphlah kumnit thmei thmei

• biis±±b

praÜ preahkumpiipreahkumpii n≥i saasnaacak kÜÜcia pr±phup cia muulÄthaan s±mrab kaab±∑rian ?±mpii

d±mnÄ∑ l?±± saa∑ laÜ∑ viñ rob±h preahyeesuu krih. neak ?aac praÜ pr±sah rob±h pyiakaarei

nÜo ruah ph±±∑ dae. mian haetph±l cia craÜn thaa haet ?avei cambac daoy khaan min

baan daÜmbei praÜ preahkumpii thvÄÄ cia muulÄthaan s±mrab kaab±∑rian rob±h neak.

cia ?u?tiah±±:

• preah?±mcah nÜ∑ pyiakaarei tea∑laay rob±h truÄ∑ baan naenoam yÄÄ∑ ?aoy thvÄÄ

doocnoh (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 42:12, 56–58, 71:1). pyiakaarei th∑ai co∑ kraoy mneak

baan tuumian thaa “piak nÜ∑ robiab dael puakkee baan praÜ nÜo kno∑ peahkumpii

moomoon daoy preah?±mcah...kuatae trov baan praÜ daoy yÄÄ∑ nÜo kno∑ kaab±∑rian

koolkaa d±mnÄ∑ l?±±” (Ezra Taft Benson, “The Book of Mormon and the Doctrine and

Covenants,” Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1987, 84).

a?thi?pa?dei ləə peesa?ka?kam yəəŋ khəəñ thaa prɔciacuən phiak craʉn cia sa?maacʉk robɔh ni?kaay cɔmnuan bei kʉʉ: roomaŋ kaatoolik Anglican nʉŋ krom cumnum ruabruam nɛi prɔteeh kaanaadaa. nʉo krub tiikroŋ teaŋ ?ɔh knoŋ peesa?ka?kam yəəŋ baan riabcɔm sa?maacʉk kruasaa dael təəb totual bon-cromuc tʉk thmei thmei dael ceñ mook pii cumnʉa niimuay niimuay khaaŋ ləə nih ?aoy mian peel cuay puak neakphsɔpphsaay saasnaa nʉo knoŋ dɔmnaʉkaa nɛi kaa bɔŋrian saasnaakuənkaarei thmei doocneh sa?maacʉk kuu svaamei phea?ri?yia ?aac coh tʉo bɔŋrian ciamuay krom neakphsɔpphsaay saasnaa ?aac nʉo knoŋ kaacuab ləək tii pii rʉʉ tii bei.

taʉ neak mian ?ɔmnɔɔkuən tee ?u?tiahɔɔ nʉo peel puak neakphsɔpphsaay saasnaa [thvəəkaa] ciamuay ?ɔh neak dael mook pii krom cumnum ruabruam nɛi prɔteeh kaanaadaa rʉʉ tii bɔntoal rʉŋmoam robɔh [bɔɔŋ b?oon proh srei] ceñ mook pii krom cumnum ruabruam nɛi prɔteeh kaanaadaa nuh. [svaamei muay ruub] baan pool thaa: “peel dael khñom cool saasnaacak nɛi preahyeesuu krih nɛi puakbɔɔre?sot thŋai coŋ kraoy… nuh khñom baan rook khəəñ seckdeipit peñleñ. neak kɔɔ ?aac thvəə kaa vinə?chay daoy khluan neak dae. neak kɔɔ ?aac thvəə kaasɔmrac cet dooc knia nih phɔɔŋ dae. taam pit tʉo yəəŋ soom tʉo yook neak nʉo thŋai ?aatit peel prʉk nih daʉmbei yəəŋ ?aac ?ɔŋkuy ciamuay knia nʉo knoŋ preahvi?hia. doocneh neak ?aac baan lʉʉ nʉŋ totual ?aarɔm daoy khluan neak phtoal. yəəŋ nʉŋ nʉo kbae neak”.

Anthony nʉŋ Edith Belfiglio kɔɔ klaay cia kuu svaamei phea?ri?yia dael cam totual svaakum dɔl sa?maacʉk dael mook pii saasnaa roomaŋ kaatoolik. lattha?phɔl kʉʉ dooc knia. via ?aac thvəə baan haʉy neak dael baan phlah praecet teaŋ nuh nʉŋ nʉo bɔntɔɔ phlah praecet cianic. bɔnthaem pii ləə nih kuu svaamei phea?ri?yia teaŋ nuh trov baan crəəh taŋ ?aoy bɔmpeñ taam kaacat taŋ nih daoy baan cakrʉh robɔh puakkee phtoal tʉo knoŋ dei dɔɔ mian ciivə?ciat nɛi dɔmnəŋ l?ɔɔ. bɔɔŋ proh Belfiglio trov baan taeŋtaŋ cia [look ?ayya?kao]. kec khet khɔm ruam knia roviaŋ sa?maacʉk nʉŋ puak neakphsɔpphsaay saasnaa nʉo knoŋ kec sa?ha?kaa dɔɔ pi?seeh nih noam mook nov lattha?phɔl dɔɔ craʉn ?ət ke?ronia knoŋ kaa prɔmool phdom prolʉŋ dɔɔ mian dɔmlai teaŋ nuh (kaacak phsaay taam phkaay ronɔɔb sdei pii kaa bɔmpeak bɔmpɔɔn neak phsɔpphsaay saasnaa nia thŋai tii 25 khae meesaa chnam 2003)

k±mn±t c±mnam


226

© G

reg

K. O

lsen

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

• b±tkumpii ?±ñcÄÄñ preahviññian b±±re?sot kno∑ kaab±∑rian rob±h neak. b±tkumpii

b±∑rian preahb±ntuul rob±h preah ciamuay nÜ∑ ?±mnaac (soom mÄÄl ?aalmaa 31:5).

• b±tkumpii chlaÜy s±mnua ?±hcaa tea∑laay khaa∑ prolÜ∑ viññian (soom mÄÄl niifai tii

32:3, yaakob 2:8).

• b±tkumpii pd±l setthi? ?±mnaac nÜ∑ so?puÄlÄphiap c±mpuah kaab±∑rian rob±h neak

soombei tae nÜo d±mb±n tea∑laay dael kmian pr±voat cia puakkriistian k±daoy.

sa?mattha?phiap rob±h neak daÜmbei

b±∑rian ciamuay nÜ∑ ?±mnaac mook pii

preahkumpii kaÜt mian nÜo kno∑ ruÄ∑voah

d±± thom mook pii peel veelia dael neak

c±mnaay peel daoy phtoal daÜmbei sÄksaa

b±tkumpii. nÜo peel neak totualtian nÄv

preahb±ntuul cia pr±cam sa?mattha?phiap

rob±h neak daÜmbei b±∑rian b±tkumpii

nÜ∑ riik c±mraÜn laÜ∑. b±nthaem pii nuh

tiat kaa?±ñcÄÄñ rob±h neak daÜmbei

sÄksaa nÜ∑ pi?caara?naa b±tkumpii nÜ∑

kantae mian ?Ätthi?puÄl piipruah neak

k±mpu∑ thvÄÄ dooc knia nih nÜo kno∑

ciivit rob±h neak. soom cuay monuh

?aoy totual baan cumnÜa nÜo kno∑

preahkumpii—cia pi?seh preahkumpii

moomoon—cia pr±phup n≥i seckdeipit dael baan baÜk s±mdae∑. nÜo peel monuh cÜa lÄÄ

preahkumpii neak nÜ∑ ?aac cuay puakkee ?aoy yuÄl dÄ∑ pii koollatthi? kantae baan

trÄmtrov. yoob±l khaa∑ kraom nih ?aac cia cumnuay.

kaanaenoam preahkumpii. coo pi?poania daoy s±∑khaeb ?±mpii pr±voat nÜ∑ pa?re?b±t n≥i

veak dael neak nÜ∑ praÜ. soom ?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei ?aoy rook mÄÄl c±mnoc pi?seh

nÜo kno∑ veak. nÜo peel thvÄÄ kaab±∑rian d±l monuh dael mian c±mneh dÄ∑ mian

k±mn±t ?±mpii kumpii neak pr±hael cia trovkaa cabphdaÜm daoy kaapi?poania ?±mpii

miate?kaa n≥i veak muay daoy praÜ phiasaa naa dael puakkee nÜ∑ yuÄl. khaa∑ kraom

nih kÜÜcia ?u?tiah±± n≥i kaanaenoam kumpii muay:

• “nÜo tii nih mian nÜo kno∑ pr±voat rob±h yoosaeb smiit yÄÄ∑ mian piaks±mdei rob±h

yoosaeb daoy phtoal dael k±mpu∑ prab pii ?avei dael baan kaÜt laÜ∑ c±mpuah look nÜo

peel look tÜo kno∑ pr≥i daÜmbei ?a?thi?thaan. look mian pr±sah thaa ‘khñom baan

khÄÄñ s±s±± rea?smei muay....

• “nuo kno∑ veak nih pyiakaarei ?aalmaa k±mpu∑ b±∑rian d±l pr±ciacuÄn dael kreikr±±

?aoy ?a?nu?voat seckdeicumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑ preahb±ntuul n≥i preah.

look priabthiab b±ntuul n≥i preah tÜo nÜ∑ kroab puuc muay dael ?aac dam nÜo kno∑

cet rob±h yÄÄ∑. taÜ neak nÜ∑ cabphdaÜm ?aan kh±± tii...”

?aan veak. soom ?aan kh±± kumpii tea∑laay ?aoy khla∑ khla∑ rÜÜ som ?aoy

saasnaakuÄnkaarei ?aan khla∑ khla∑. trov dÄ∑ ?±mpii thaa nonaa dael min sov ceh

?aan. baÜ veak muay mian kaalumbaak s±mrab puakkee yuÄl soom ?aan ciamuay

puakkee daoy yookcet tuk dak haÜy cuay puakkee ?aoy yuÄl c±mnoc dael pi?baak

pi?baak. rÜÜ ?aoy puakkee ?aan veak saamañ saamañ. neak ?aac ?aoy ni?yumn≥y

piak pi?baak pi?baak rÜÜ ka?thaakan ph±±∑ dae.

k±mn±t c±mnam


227

• “tae soom d±l preah dael truÄ∑ pr±tian d±l monuh tea∑?±h daoy satthia ?Ät b±ntooh ph±±∑

[‘?Ät b±ntooh ph±±∑’ mian n≥y thaa preah min sdei b±ntooh rÜÜ cab k±mhoh laÜy] nuh

truÄ∑ nu∑ pr±tian ?aoy” (yaakob 1:5).

veak kumpii muay c±mnuan cbahloah haÜy min trovkaa kaapuÄnyuÄl tee. c±mpuah

veak kumpii phsee∑ phsee∑ tiat neak pr±hael cia trov c±mnaay peel daÜmbei puÄnyuÄl pii

?avei dael baan ?aan.

?a?nu?voat preahkumpii. “pr±dooc” b±tkumpii tÜo nÜ∑ khluan neak nÜ∑ tÜo nÜ∑

saasnaakuÄnkaarei daoy kaab±∑haañ pii robiab dael koolkaa tea∑nih mian teaktoo∑ nÜ∑

s±pth∑ai nih (soom mÄÄl niifai tii 1 19:23). coo b±∑haañ d±l saasnaakuÄnkaarei pii robiab

dael puakkee ?aac ?a?nu?voat koolkaa tea∑laay nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee. nÜo peel

puakkee thvÄÄ doocnoh puakkee nÜ∑ kantae dÄ∑ thaa koollatthi? kÜÜ pit. coo thvÄÄ

tiib±ntoal rob±h neak ?±mpii koolkaa haÜy s±nyaa nÜ∑ puakkee ciamuay pooc≥y cia craÜn.

?u?tiah±±:

• “pr±ciacuÄn rob±h ?aalmaa dooc cia neak roalknia mian b±ntuk yaa∑ th∑uÄn nÜo

lÄÄ puakkee stÄÄtae min ?aac r≥≥k baan. pontae nÜo peel puakkee ?a?nu?voat

seckdeicumnÜa ‘haÜy baan ?±mpiavniav d±l preah?±∑’ truÄ∑ baan pd±l k±mla∑ d±l

puakkee daÜmbei ?aac suutroam nÜ∑ ?u?pa?sak tea∑laay haÜy b±ntoab mook baan

rumd±h puakkee c≥ñ pii kaasaaklb±±∑. kÜÜ dooc knia nÜ∑ ?avei dael truÄ∑ thvÄÄ

ciamuay pr±ciacuÄn tea∑nih khñom dÄ∑ thaa preah nÜ∑ cuay neak nÜo kno∑

kaasaaklb±±∑ rob±h neak nÜo peel neak....”

• “kaab±∑rian rob±h ?aalmaa c±mpuah pr±ciacuÄn nÜo tuÄnlee moomoon ?a?nu?voat

c±mpuah yÄÄ∑ nÜo s±pth∑ai nih. John taÜ yuÄl proom daÜmbei...”

monuh dael neak b±∑rian nÜ∑ mian phiapphsee∑ knia yaa∑ khla∑ taam robiab dael

puakkee yuÄl pii ?attha?b±t pi?sed taÜ puakkee thnÄk ciamuay nÜ∑ kumpii biib yaa∑

doocmdec taÜ puakkee yuÄl ?±mpii phiasaa preahkumpii yaa∑ l?±± yaa∑ naa haÜy taÜ

puakkee cÜa sii cumrÜo ponnaa thaa kumpii biib mian preahb±ntuul n≥i preah. soom cuay

saasnaakuÄnkaarei tea∑?±h totual baan seckdeithlae∑ ?±mn±±kuÄn c±mpuah preah kumpii.

piipruah kaapraÜ preahkumpii daoy mian prosetthi?phiap nÜo kno∑ kaab±∑rian rob±h neak

nuh neak ?aac cuay saasnaakuÄnkaarei ?aoy cabphdaÜm sÄksaa kumpii daoy khluan ?ae∑.

b±ntoab pii kaacuab niimuay niimuay soom ?aoy yoob±l cia cumpuuk rÜÜ kh±± kumpii

ceakleak s±mrab puakkee ?aan. neak ?aac pd±l s±mnua ?aoy puakkee pi?caara?naa nÜo peel

puakkee ?aan dael neak ?aac pi?phiaksaa nÜo peel pr±cum th∑ai kraoy tiat. nih nÜ∑ lÄÄk

tÜkcet puakkee ?aoy sÄksaa kumpii cia pr±cam nÜo kno∑ phteah nÜ∑ coolruam nÜo kno∑

kaapr±cum rob±h saasnaacak nÜ∑ thnak tea∑laay dael praÜ kumpii.

tuÄhsa?na? voappa?thoa n≥i preahkumpii

saasnaa phiak craÜn mian ?attha?b±t pi?sed rÜÜ b±tkumpii n≥i preahkumpii pontae kaapraÜprahnÜ∑ kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii b±tkumpii rob±h puakkee pr±hael cia mian phiapphsee∑ knia pii robiab daelsa?maacÜk tea∑laay n≥i saasnaacak yuÄl dÄ∑ ?±mpii b±tkumpii. ?u?tia?h±± neak pr±hael ciatrovkaa puÄnyuÄl thaa kaakuuh c±mnam b±tkumpii rob±h neak kÜÜcia ph±htaa∑ n≥i b±mn±±∑rob±h neak daÜmbei yuÄl dÄ∑ nÜ∑ ?a?nu?voat kaab±∑rian n≥i preahkumpii haÜy min m≥≥n ciasaññaa n≥i kaamin koorup nuh tee. soom cuay neak tea∑ nuh dael neak b±∑rian ?aoy yuÄl khÄÄñthaa preahkumpii mian saara?s±mkhan piipruah mian preahb±ntuul n≥i preah?±mcah dael baans±see daoy pyiakaarei preah dael yÄÄ∑ totual skoal thaa cia seckdeipit.

k±mn±t c±mnam


228

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa cia daikuu

soom rumlÜk veak muay n≥i veak kumpii cia craÜn khaa∑ kraom nih. coo k±mn±t pii robiabdael neak nÜ∑:

• naenoam veak kumpii.

• pd±l pr±voat nÜ∑ pa?re?b±t.

• ?aanveak kumpii haÜy puÄnyuÄl ?attha?n≥y rob±h via.

• puÄnyuÄl piak pi?baak pi?baak.

• cuay saasnaakuÄnkaarei ?aoy ?a?nu?voat nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee.

c±mn±±∑ cÄÄ∑ n≥i preahkumpii moomoon niifai tii 3 11, moroonai 10:3–10, yoohaan 17:3,room 8:16–17. koorinthooh tii 1 15:29, yaakob 1:5, peetroh tii 1 3:19–20, ?eemoh 3:7.


haet ?avei baan cia via s±mkhan daÜmbei b±∑rian c≥ñ pii b±tkumpii?

niifai tii 1 19:23 koo nÜ∑ s±± 20:7–12 thiimoothee tii 2 3:15–17niifai 2 4:15–16

kaab±∑rian daÜmbei ?aoy mian kaayuÄl dÄ∑monuh nÜ∑ ?aac cÜa tÜo lÄÄ saad±mnÄ∑ n≥i

kaasaa∑ laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±± kantae khla∑

laÜ∑ nÜo peel puakkee yuÄl ?±mpii saad±mnÄ∑.

pr±thian James E. Faust mian pr±sah thaa:

“coo sÄksaa pi?caara?naa nÜ∑ b±∑rian c≥ñ pii

b±tkumpii cia pi?seh preahkumpii moomoon nÜ∑

preahkumpii saññaa thmei. coo skoal seckdeipit

?aoy baan l?±± dael neak ?aac ni?yiay baan daoy

cbahloah. Brigham Henry Roberts baan s±see thaa

“daÜmbei skoal seckdeipit monuh trov tae

ni?yiay nÜ∑ kantae cbahloah haÜy seckdeithlae∑

kantae pen leñ ?±mpii seckdeipit nuh nÜ∑ cia

?aokah kantae pr±saÜ daÜmbei ?aoy mian preah

viññian b±±re? sot s±mrab kaathvÄÄ tiib±ntoal

c±mpuah prolÜ∑ viññian rob±h monuh tea∑laay

thaa keckaa nih kÜÜ pit.’ [New Witnesses for God,

vo. 3 (1909) 2:vii]. neak min ?aac phlah kumnit

monuh baÜ neak min mian kaaphlah kumnit

daoy khluan neak phtoal nuh tee. (“What I Want May Son to Know before He Leaves on

His Mission,” Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1996, 41).

neak trov baan b±ñcia ?aoy d±hsraay nÜ∑ puÄnyuÄl prab b±tkumpii nÜo peel neak

b±∑rian (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 68:1). puÄnyuÄl prab mian n≥y thaa daÜmbei puÄ∑riik nÜ∑

puÄnyuÄl ?aoy baan cbah loah. kaapuÄnyuÄl prab ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± mian n≥y thaa neak

puÄnyuÄl pii ?attha?n≥y n≥i koollatthi? nÜ∑ veak kumpii tea∑laay daoy saamañ haÜy

cbahloah daoy pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei dÄknoam ?avei dael neak trov

ni?yiay. neak praÜ phiasaa saamañ haÜy thlaithnoo daÜmbei cuay monuh ?aoy yuÄl pii

koolkaa khaa∑ koollatthi?. neak sua s±mnua daÜmbei cuay puakkee kit ?±mpii koolkaa

“via cia praacñaa d±± pit

s±mrab monuh mneak

daÜmbei yook pr±thianb±t

muay dael ?aatk±mba∑ nÜ∑

?±hcaa taam pr±thianb±t

phtoal daÜmbei thvÄÄ ?aoy

riik c±mraÜn b±ntec md±±∑

b±ntec md±±∑ nÜ∑ mian

phiap∑iaysrual daÜmbei ?aoy

koon kmee∑ ?aac yuÄl baan.”

– PR∞THIAN JOHN TAYLORTHE GOSPEL KINGDOM, CRÄÄHRÄÄH DAOY G. HOMER

DURHAM (1953), 270

k±mn±t c±mnam


229

tea∑laay nÜ∑ daÜmbei ?aoy khÄÄñ thaa baÜ puakkee yuÄl nÜ∑ totual yook ?avei dael

neak baan b±∑rian.

nÜo co∑ b±ñc±b n≥i meerian bei d±mboo∑ niimuay niimuay nÜo kno∑ cumpuuk tii 3

kÜÜcia b±ñcii n≥i piak tea∑laay dael pr±hael cia neak tea∑laay dael neak b±∑rian min thloab

skoal cbah tee. phnaek n≥i kaab±∑rian s±mrab kaayuÄldÄ∑ kÜÜ daÜmbei thvÄÄ ?aoy

praak±d thaa neak puÄnyuÄl piak khlia nÜ∑ kumnit tea∑luh daÜmbei neakd±t≥i tiat yuÄl

neak ?aoy kantae pr±saÜ laÜ∑. neak ?aac puÄ∑riik sa?mattha?phiap rob±h neak daÜmbei

puÄnyuÄl ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± daoy:

• kaayuÄldÄ∑ ?±mpii piak tea∑laay dael neak praÜ.

• kaapuÄnyuÄl n≥y n≥i piak dael neak phsee∑ phsee∑ tiat pr±hael cia min yuÄl. piak cia

craÜn dael mian ?attha?n≥y pi?seh ?±mpii ?avei muay c±mpuah sa?maacÜk n≥i

saasnaacak kÜÜ mian n≥y daoy saamañ nÜo kno∑ Guide to the Scriptures nÜ∑ True to

the Faith.

• soom sua s±mnua dooc cia “taÜ neak dÄ∑ thaa yÄÄ∑ c±∑ mian n≥y doocmdec tee nÜo

peel yÄÄ∑ ni?yiay...? rÜÜ “taÜ neak ?aac ni?yiay laÜ∑ viñ baan tee nÄv ?avei dael yÄÄ∑

tÄÄbtae ni?yiay cia s±mdei rob±h neak phtoal?

nÜo peel neak sÄksaa koollatthi? nÜo kno∑ cumpuuk tii 3 coo kuuh b±∑haañ ?±mpii

piak dael neak kit thaa pr±hael cia pi?baak s±mrab saasnaakuÄnkaarei daÜmbei yuÄl.

nÜo peel neak b±∑rian koollatthi? nÜo kno∑ cumpuuk 3 coo thvÄÄ k±mn±t c±mnam tÜo

lÄÄ piak khlia kumnit dael saasnaakuÄnkaarei mian kaalumbaak daÜmbei yuÄl. coo ?aoy

ni?yumÄn≥y piak tea∑nuh daoy praÜ thuÄnthian tea∑laay dael baan prab nÜo khaa∑ lÄÄ.

coo thvÄÄ kaasaaklb±±∑ ni?yumn≥i rob±h neak ciamuay saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ neak phlah

kumnit thmei thmei.


taÜ haet ?avei baan cia yÄÄ∑ kuatae b±±ksraay rÜÜ puÄnyuÄl ?±mpii koollatthi? daoy pro∑pr±yat doocneh?

moosaay 8:3 ?aalmaa 12:1 koo nÜ∑ s±± 68:1–5moosaay 27:35 niifay tii 3 26:1 koo nÜ∑ s±± 71:1

taÜ yÄÄ∑ rian yaa∑ dooc mdec? haet ?avei baan cia via s±mkhan daÜmbei liattr±daa∑ rÜÜbaÜk b±∑haañ poadÄmian daoy b±ntec md±±∑ b±ntec md±±∑ doocneh?

niifai tii 2 28:30 moothaay 2:9 koo nÜ∑ s±± 98:11–12yaakob 4:13

taÜ haet ?avei k±± phiapcbahloah mian saara?samkhan yaa∑ nih?

niifai tii 2 25:4, 7, 28 ?aalmaa 13:23 neeheemia 8:8niifai tii 2 32:7

taÜ preah?±mcah mian tumneaktumnoo∑ ciamuay kooncau rob±h truÄ∑ daoy robiab naa?

niifai tii 2 31:3 koo nÜ∑ s±± 1:24

k±mn±t c±mnam


230

sua s±mnuapreahyeesuu krih cia rÜay rÜay sua

s±mnua tea∑laay daÜmbei cuay

pr±ciacuÄn ?aoy thvÄÄ kaapi?caara?naa

nÜ∑ ?a?nu?voat koolkaa tea∑laay.

truÄ∑ sua s±mnua b±mphoh kumnit

kaasraavcriav khaa∑ prolÜ∑ viññian

nÜ∑ kaata∑cet.

s±mnua l?±± nÜ∑ cuay neak ?aoy

yuÄl pii c±mn±∑ c±mnoolcet k±∑v±l rÜÜ

s±mnua dael neakd±t≥i mian. s±mnua

tea∑nuh ?aac puÄ∑riik kaab±∑rian

rob±h neak daoy ?±ñcÄÄñ preahviññian

nÜ∑ cuay saasnaakuÄnkaarei ?aoy rian.

s±mnua min l?±± ?aac b±mphit b±mph≥y thvÄÄ ?aoy khÄ∑ nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ?ak?±n cet d±l

saasnaakuÄnkaarei. puakkee ?aac thvÄÄ ?aoy neak batb±∑ kaakrubkroo∑ lÄÄ sthaana?phiap

n≥i kaab±∑rian ph±±∑ dae. coo pyiayiam sua s±mnua dael:

• saamañ haÜy ∑iaysrual yuÄl.

• cuay monuh ?aoy kit ?±mpii ?avei dael neak k±mpu∑ b±∑rian.

• cuay neak ?aoy k±mn±t thaa taÜ saasnaakuÄnkaarei yuÄl baan l?±± ponnaa ?±mpii ?avei

dael neak k±mpu∑ b±∑rian.

• cuay puakkee ?aoy ?a?nu?voat ?avei dael puakkee rian.

nÜo peel neak tea∑laay dael neak b±∑rian chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnua pr±pheet nih

puakkee nÜ∑ mian ?aar±m thaa puakkee ?aac ni?yiay daoy baÜk c±mh±±. s±mnua l?±± ?aac

noam ?aoy saasnaakuÄnkaarei sua s±mnua d±l neak nÜo peel puakkee min yuÄl nÜo peel

puakkee mian k±∑v±l rÜÜ nÜo peel puakkee c±∑ dÄ∑ ?avei muay daÜmbei thvÄÄ. s±mnua

l?±± ?aac cuay neak tea∑laay dael neak b±∑rian caekcaay nÄv ?aar±m rob±h puakkee haÜy

daoy kaathvÄÄ doocnoh nÜ∑ thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ ?aac rook khÄÄñ thaa tiib±ntoal mian

kaariikraÜy. ?u?tiah±± n≥i s±mnua dael mian pr±setthi?phiap ruam mian dooc t±± tÜo:

• taÜ neak mian s±mnua ?±mpii ?avei dael yÄÄ∑ baan b±∑rian dae rÜÜ tee?

• taÜ neak cÜa dae rÜÜ tee thaa preahvoobeidaa sr±lañ neak? haet ?avei?

• taÜ yÄÄ∑ peel khlah thvÄÄ k±mhoh dooc knia dooc cia pr±ciacuÄn nÜo kno∑ rÜa∑ nih

daoy robiab naa?

daÜmbei cuay neak tea∑laay dael neak b±∑rian ?aoy riabc±m chlaÜy s±mnua neak pr±hael

cia c±∑ ni?yiay thaa “dooc khñom puÄnyuÄl ?±mpii saara?s±mkhan n≥i kaakoorup th∑ai

sel tuk cia b±±re?sot soom sua d±l khluan rob±h neak thaa ‘taÜ b±tbaññat nih mian n≥y

khlah c±mpuah khñom?’ coo ciahvia∑ s±mnua dael:

• b±ñcool kumnit craÜn cia∑ muay.

• teaktoo∑ ciamuay koollatthi? dael neak min toan b±∑rian.

• min mian koolb±mn±±∑ cbahloah.

• sua c±mlaÜy haÜy criatcr≥≥k cool tÜo ?avei dael min cambac.

kaasua s±mnua craÜn peek cia pi?seh nÜo peel cuab cia lÄÄk tii muay nÜ∑ thvÄÄ ?aoy kee

cab ?aar±m thaa neak k±mpu∑ “sua c±mlaÜy.” coo kom sua saasaakuÄnkaarei ?aoy chlaÜy

k±mn±t c±mnam


231

ceakleak ?±mpii kaalum?Ät dael min s±mkhan ruu ceaksdae∑ ?avei muay laÜy. nih nÜ∑ phlah

pa?re?yaakah n≥i kaab±∑rian l?±± tÜo cia lbae∑ tuÄhtiay. nÜo peel neak trovkaa c±mlaÜy

cbahloah via cia kaapr±saÜ b±mphot daÜmbei sua s±mnua pit rÜÜ b±∑haañ poadÄmian

taam robiab naa muay. coo ciahvia∑ sua s±mnua dael ?aac thvÄÄ ?aoy nonaa mneak khmah

?ian baÜ puakkee min dÄ∑ c±mlaÜy. s±mnua tea∑laay nÜ∑ mian pr±yaoc b±mphot nÜo peel

trov baan sua b±ntoab pii neak baan b±∑rian nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal ?±mpii koolkaa s±mkhan

muay. nÜo khaa∑ kraom nih kÜÜcia ?u?tiah±± n≥i s±mnua dael kmian pr±setthi?phiap:

• taÜ nonaa kÜÜcia pyiakaarei d±mboo∑ kee? (soom sua pii mun b±∑rian ?±mpii kaakankab

truattraa tea∑laay.)

• taÜ kaathae reaksaa ria∑kaay rob±h yÄÄ∑ ?aoy b±±re?sot nÜ∑ cuay yÄÄ∑ mian preahviññian

nÜ∑ b±∑haañ thaa yÄÄ∑ mian cet c±∑ thvÄÄ taam pyiakaarei mneak rob±h preah daoy

robiab naa? (mian kumnit craÜn cia∑ muay.)

• taÜ via cia kaa s±mkhan tee daÜmbei dÄ∑ ?±mpii b±tbaññat rob±h preah? (c±mlaÜy baat,

cah dae rÜÜ tee nÜ∑ ceaksdae∑ crul.)

• taÜ neak mian ?aar±m yaa∑ naa ?±mpii preahkumpii moomoon? (mun peel puakkee

?aan preahkumpii moomoon.)

• taÜ mian ?avei khlah dael yÄÄ∑ ?aac thvÄÄ cia ria∑roal th∑ai dael nÜ∑ cuay yÄÄ∑ ?aoy

mian ?aar±m kantae khÄt cit preah? (s±mnua sr±pec sr±pil rook mÄÄl c±mlaÜy cbahloah

kÜÜ: ?a?thi?thaan.)

• taÜ nonaa kÜÜcia pyiakaarei b±ntoab pii pyiakaarei noo?ee? (som ?aoy puakkee smaan.)

coo rian sua s±mnua nÜo peel b±mphoh

kumnit daoy preahviññian. pr±pheet s±mnua

d±± trÄmrov nÜo peel s±mrum ?aac cia

cumnuay d±± ?±hcaa d±l neak tea∑laay dael

neak b±∑rian ?aoy rian d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ mian

?aar±m preahviññian. dooc knia nih dae

pr±pheet s±mnua khoh rÜÜ s±mnua nÜo peel

min s±mrum. . . . nuh d±mrov ?aoy neak trov

nÜo kiak ciamuay nÜ∑ preahviññian neak trov

sdab tÜo neak tea∑laay dael neak k±mpu∑

b±∑rian haÜy thaa neak trov phdaot ?aar±m

tÜo lÄÄ b±tpi?saot n≥i kaab±∑rian tea∑muul.

kaab±∑rian dael mian pr±setthi?phiap ?aac cia

keckaa pi?baak nÜ∑ d±mrov ?aoy mian kaasmÄ∑smaat nÜ∑ kaaprÄ∑prae∑ rob±h neak nÜ∑

daikuu rob±h neak.

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan rÜÜ cia daikuu

taÜ ?avei dael ?aac nÜ∑ kaÜt laÜ∑ c±mpuah kaariikc±mraÜn rob±h saasnaakuÄnkaarei baÜ koatrÜÜ nia∑ cuabpr±teah nÜ∑ sthaana?phiap dooc khaa∑ kraom nih haÜy neak min dael baan dÄ∑?±mpii sthaana?phiap tea∑ nuh s±h?

• neak thvÄÄkaa ciamuay dael tae∑tae saÜc c±m?±±k ?±mpii keckaa khaa∑ viññian.

• sa?maacÜk kruasaa dael rÜ∑moam nÜo kno∑ preahvi?hia d±t≥i tiat.

• mitpheak dael cÜa thaa puakmoomoon min m≥≥n cia puaklatthi? saasnaa krihstian tee.

• b±tpi?saot khaa∑ viññian muay nÜo kno∑ kaa?aan mook pii preahkumpii moomoon.

© 1

985

Rob

ert T

. Bar

rett.

haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

k±mn±t c±mnam


232

coo kit ?±mpii s±mnua dael neak nÜ∑ som ?aoy rian thaem tiat ?±mpii sthaana?phiap niimuayniimuay khaa∑ lÄÄ. coo s±see s±mnua rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo k±mn±t haet kno∑ kaasÄksaa.coo pi?phiaksaa ciamuay daikuu rob±h neak ?±mpii robiab dael neak ?aac thvÄÄ ?aoy mian kaariikc±mraÜn c±mpuah s±mnua niimuay niimuay dael neak baan s±see s±mrab sa?kamma?phiap nih.

sdabnÜo peel neak sdab neakd±t≥i daoy yook cet tukdak neak nÜ∑ yuÄl puakkee kantae

craÜn. nÜo peel puakkee dÄ∑ thaa kumnit nÜ∑ ?aar±m rob±h puakkee s±mkhan c±mpuah

neak puakkee nÜ∑ kantae sdab kaab±∑rian rob±h neak caekcaay b±tpi?saot phtoal khluan

nÜ∑ thvÄÄ kaata∑cet tea∑laay. nÜo peel neak sdab neak nÜ∑ ?aac thvÄÄ kaas±mr±±bs±mrual

kaab±∑rian rob±h neak kantae mian pr±setthi?phiap laÜ∑ c±mpuah d±mrovkaa nÜ∑ c±mnab

?aar±m rob±h puakkee.

cia pi?seh sdab taam kaakhsÄbprab pii preahviññian. nÜo peel neakd±t≥i caekcaay ?aar±m

rob±h puakkee ciamuay neak kumnit nÜ∑ yoob±l tea∑laay ?aac coo mook kno∑ kumnit

rob±h neak dael trov baan dÄknoam daoy preahviññian. neak nÜ∑ ?aac yuÄl ?±mpii ?avei

dael neakd±t≥i k±mpu∑ pyiayiam b±∑haañ c≥ñ mook ph±±∑ dae.

nÜo peel neakd±t≥i ni?yiay mook kan neak coo ciahvia∑ nÄv ninniakaa dael kit ?±mpii

?avei dael neak nÜ∑ ni?yiay. coo ?aoy cbah thaa neak pit cia s±ñcÜ∑ kit daoy pit tÜo lÄÄ

monuh dael k±mpu∑ ni?yiay ciacia∑ kaariabc±m c±mlaÜy t±±b rob±h neak. ?≥≥ldÄÄ Jeffrey

R. Holland baan b±∑rian: “dael s±mkhan cia∑ kaani?yiay kÜÜ kaasdab. monuh tea∑nih

kÜÜ min m≥≥n voattho? kmian ciivit dael trov kee praÜ s±mrab thvÄÄ sthe?te? n≥i pi?thii

boncromuc tÜk tee. puakkee kÜÜcia kooncau n≥i preah dael cia b±±∑p?oon prohsrei rob±h

yÄÄ∑ haÜy paukkee trovkaa ?avei dael yÄÄ∑ mian. soom pit tia∑tr±∑. soom choo∑ tÜo rook

neakd±t≥i daoy ?±h pii cet. soom sua d±l mit tea∑nih thaa ?avei dael cia rÜa∑ thom b±mphot

c±mpuah puakkee. taÜ ?avei dael puakkee sr±lañ cia tii b±mphot nuh haÜy taÜ ?avei dael

puakkee cat tuk thaa mian d±mlai? haÜy b±ntoab pii nuh coo sdab. baÜ sthaana?phiap

?±mnaoy ph±l neak ?aac sua puakkee pii ?avei dael cia phiapph≥ykhlaac rob±h puakkee

taÜ puakkee c±∑ baan ?avei taÜ puakkee mian ?aar±m thaa bat ?avei nÜo kno∑ ciivit rob±h

puakkee. khñom s±nyaa nÜ∑ neak thaa ?avei muay k±± daoy nÜo kno∑ ?avei dael puakkee

ni?yiay nÜ∑ tae∑tae b±ñceak c±mnoc s±mkhan nÄv seckdeipit muay n≥i d±mnÄ∑ l?±± ?±mpii

?avei dael neak ?aac caekcaay tii b±ntoal nÜ∑ ?±mpii ?avei dael neak ?aac thvÄÄ b±ntoab

mook snaÜ som b±nthaem.... baÜ yÄÄ∑ sdab daoy seckdeisr±lañ yÄÄ∑ nÜ∑ min trovkaa

khv±l pii ?avei dael nÜ∑ ni?yiay tee. via nÜ∑ pd±l ?aoy yÄÄ∑—taam preahviññian nÜ∑

taam mitpheak rob±h yÄÄ∑” (“Witnesses Unto Me,” Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 2001,

15 ?aks±± phdeek nÜo kno∑ cbab daÜm).

monuh k±± mian tumneaktomnoo∑ ciamuay knia taam robiab dael puakkee ?±∑kuy

kaab±∑haañ tÜkmuk ?avei dael puakkee thvÄÄ ciamuay nÜ∑ dai s±mlee∑ nÜ∑ kaaphlahpdoo

n≥i kaevphn≥≥k rob±h puakkee. soom thvÄÄ kaas±∑keet ?±mpii saa dael min c≥ñ cia s±mdei

tea∑nih tuÄ∑vÄÄ tea∑nih ?aac cuay neak ?aoy yuÄl ?±mpi ?aar±m n≥i neak tea∑laay dael

neak b±∑rian. soom ?aoy dÄ∑ ph±±∑ dae phiasaa ria∑kaay rob±h neak phtoal soom ?aoy

kee dÄ∑ ?±mpii kaacab ?aar±m nÜ∑ sabbaay cet daoy kaasdab daoy yook cet tuk dak.

coo kom khlaac pii phiaps∑ats∑iam. monuh cia rÜay rÜay trovkaa peel veelia daÜmbei

kit nÜ∑ chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnua rÜÜ daÜmbei b±∑haañ ?±mpii ?avei dael puakkee

mian ?aar±m. neak ?aac chub b±ntoab pii neak baan sua s±mnua muay b±ntoab pii caekcaay

b±tpi?saot khaa∑ viññian rÜÜ nÜo peel monuh mian kaalumbaak b±∑haañ pii khluan

puakkee. soom ?aoy praak±d thaa pd±l peel ?aoy monuh b±ñc±b kumnit rob±h puakkee

mun peel neak chlaÜy t±±b haÜy kom kat s±mdei nÜo peel puakkee ni?yiay.

k±mn±t c±mnam


233

nÜo peel neak mian ?aar±m thaa yuÄl pii ?avei dael baan ni?yiay coo pd±l yoob±l

b±∑haañ thaa neak yuÄl dooc cia “doocneh dael neak k±mpu∑ ni?yiay kÜÜ .

taÜ trÄmrov tee?” rÜÜ “baÜ khñom yuÄl neak mian ?aar±m thaa .” nÜo peel

neak min praak±d thaa neak yuÄl coo sua s±mnua daÜmbei mian kaasraay b±mphlÜÜ

?aoy baan cbah.

monuh muay c±mnuan ?aac tootuÄn tÜo taam kaakrubkroo∑ lÄÄ kaas±ntÄnia nÜ∑

riarea∑ neak pii kaab±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ. neak nÜ∑ trovkaa rian

krubkroo∑ ?aoy baan l?±± tÜo lÄÄ sthaana?phiap doocneh. ?u?tiah±± “yÄÄ∑ thlae∑

?±mn±±kun c±mpuah ?avei dael neak baan ceakcaay ciamuay yÄÄ∑ pontae nuh kÜÜcia

?avei dael yÄÄ∑ pi?phiaksaa nÜo th∑ai kraoy. khñom nÜ∑ som daikuu rob±h khñom ?aoy

s±see via tuk doocneh yÄÄ∑ praak±d thaa yÄÄ∑ min phlec daÜmbei pi?phiaksaa ?±mpii via

nÜo peel cuab knia th∑ai kraoy.” coo c±±∑ cam thaa neak nÜ∑ cuay monuh khla∑ b±mphot

taam royea? kaab±∑rian puakkee ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± preahyeesuu krih.

nÜo peel neak sdab daoy yook cet tukdak preahviññian nÜ∑ cuay neak ?aoy dÄ∑ ?avei

dael trov ni?yiay. kaasdab trovkaa kaaprÄ∑prae∑ nÜ∑ kaas±ñcÜ∑ kit. neakphs±pphsaay

saasnaa mneak baan caekcaay b±tpi?saot pit muay dooc khaa∑ kraom (chmuah trov baan

phlahpdoo):

daikuu rob±h khñom nÜ∑ khñom k±mpu∑ b±∑rian kruasaa Sanchez. peel nuh kdau haÜy koon kmee∑

loolaa yaa∑ khla∑. khñom sua b±±∑srei Sanchez ?±mpii kaa?aan nÜo kno∑ preahkumpii moomoon rob±h

koat. nÜo peel koat cabphdaÜm puÄnyuÄl khñom baan k±tc±mnam thaa koonproh rob±h koat riav yook

siavphÜo rob±h daikuu khñom haÜy baan ruÄt cumviñ b±ntub lÄÄk siavphÜo nuh kr±vii laÜ∑. thvei

tbet khñom mÄÄl tÜo b±±∑srei Sanchez daoy kumnit rob±h khñom kÜÜ nÜo k±nlae∑ phsee∑. khñom kit

?±mpii khluan ?ae∑ thaa “kdau nah haÜy c±∑ ?aoy kmee∑ tooc tooc nÜ∑ nÜo s∑iam. tae nih min ?aac

kaÜt laÜ∑ baan tee. “nÜo peel kumnit rob±h khñom khv±lkhvaay khñom s±mkoal khÄÄñ thaa b±±∑srei

Sanchez mian paña?haa kno∑ kaani?yiay. ?aar±m muay mian mook kno∑ kumnit khñom ?aoy sdab.

khñom baan pr±cha∑ ciamuay k±mdau nÜ∑ s±mlee∑. khñom mÄÄl tÜk muk rob±h koat daoy yook cet

tuk dak nÜo peel koat ni?yiay. koat mÄÄl coh kraom b±ntoab mook s±mlee∑ rob±h koat ñoa koat baan

ni?yiay thaa “khñom baan thvÄÄ taam ?avei dael neak som ?aoy khñom thvÄÄ. khñom baan ?aan

cumpuuk tea∑laay dael neak c±∑ ?aoy khñom ?aan haÜy khñom baan ?a?thi?thaan.“ cia thmei md±±∑

tiat koat baan chub haÜy mÄÄl coh kroam. koat kr±leek mÄÄl koon koon rob±h koat b±ntoab mook mÄÄl

mook c±m kaev phn≥≥k khñom. “khñom baan totual c±mlaÜy muay“ koat ni?yiay daoy snaam ñoñÜm

nÜ∑ peñ tÜo daoy tÜk phn≥≥k. “via cia kaapit khñom dÄ∑ thaa via cia kaapit.” preahviññian mian peñ

muay b±ntub. ciamuay nÜ∑ dua∑cet dael poopeñ tÜo daoy kaadÄ∑kun thaa khñom baan sdab khñom

ñoñÜm haÜy ni?yiay thaa “baat via cia kaapit m≥≥n haÜy.”

sa?kamma?phiap

b±ntoab pii kaarolÜk laÜ∑ viñ nÄv rÜa∑ khaa∑ lÄÄ coo s±see cia c±mlaÜy nÜo kno∑ siavphÜosÄksaa kno∑ k±mn±t haet rob±h neak c±mpuah s±mnua tea∑laay nÜo khaa∑ kraom rÜÜpi?phiaksaa c±mlaÜy ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak k±± baan.

• taÜ ?avei dael kaÜt laÜ∑ baÜsen cia neakphs±pphsaay saasnaa mian k±∑v±l kantae craÜn?±mpii kaak±msaan cet phtoal khluan rÜÜ siavphÜo s±see rob±h daikuu koat nuh?

• taÜ saasnaakuÄnkaarei nih baan totual pooc≥y piipruah neakphs±pphsaay saasnaa baan sdabd±l puakkee yaa∑ dooc mdec khlah?

chlaÜy s±mnua dooc khaa∑ kroam nih.

k±± = min dael pit s±mrab khñom koo = cia rÜay rÜay pit s±mrab khñomkh±± = peel khlah pit s±mrab khñom khoo = tae∑tae pit s±mrab khñom

• nÜo peel khñom ni?yiay ciamuay neakd±t≥i khñom kit ?±mpii b±tpi?saot sr±dia∑ knia daelkhñom ?aac caekcaay cumnuah kaasdab daoy yook cet tuk dak.

k±mn±t c±mnam


234

haam

th±±

t c±m

l±±∑

.

• nÜo peel neakd±t≥i prab khñom ?±mpii ?aar±m rob±h puakkee khñom pyiayiam mian b±tpisaots±∑khÜm tuk rob±h puakkee daÜmbei khÄÄñ pii ?aar±m dael khñom mian cia yaa∑ naa.

• nÜo peel khñom b±∑rian saasnaakuÄnkaarei khñom pruay baar±m ?±mpii ?avei dael khñomnÜ∑ ni?yiay rÜÜ k±± b±∑rian b±ntoab mook tiat.

• khñom muamau nÜo peel saasnaakuÄnkaarei c±∑ ni?yiay craÜn.

• khñom pi?baak thvÄÄ taam nÜ∑ yuÄl ?±mpii ?avei dael neakd±t≥i pyiayiam daÜmbei prabmook khñom.

• khñom mian ?aar±m min muul nÜo peel daikuu rob±h khñom k±mpu∑ b±∑rian.

• khñom ?±ncet baÜ nonaa mneak k±mpu∑ ni?yiay mook kan khñom haÜy neakd±t≥i tiat mookkat s±mdei rÜÜ rumkhaan kaayook cet tukdak rob±h khñom.

• khñom totual baan kaab±ndaal cet khaa∑ viññian daÜmbei ni?yiay rÜÜ thvÄÄ ?avei muay pontaekhñom min khv±l nÜ∑ kaab±mphoh kumnit nuh tee.

coo k±mn±t ?aoy cbah nuv ?avei dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei puÄ∑riik sa?mattha?phiaprob±h neak kno∑ kaasdab.

k±±saa∑ tumneaktumnoo∑ l?±± ciamuay saasnaakuÄnkaarei

daÜmbei ciahvia∑ seckdeikhmah?ian monuh khlah nÜ∑ chlaÜy s±mnua taam robiab daelpuakkee kit thaa neak c±∑ ?aoy puakkee chlaÜy ciacia∑ caekcaay ?aar±m pit. soom svae∑rookdaÜmbei puÄ∑riik tumneaktumnoo∑ muay dael ?a?nuññaat ?aoy puakkee ?aac mian ?aar±ml?±± nÜo kno∑ kaacaekcaay pii ?aar±m pit rob±h puakkee ciamuay neak.

cuay monuh d±hsraay k±∑v±l rob±h puakkeemonuh muay c±mnuan dael neak b±∑rian nÜ∑

mian kaakhvah seckdeicumnÜa daÜmbei reaksaa

roal kaata∑cet tea∑laay neak phsee∑ nÜ∑ pr±choom

muk nÜ∑ kaacumtoah haÜy neakd±t≥i tiat nÜ∑ min

m≥≥n tae∑tae totual yook ?avei ?avei dael neak

caekcaay tee. puakkee trov tae thvÄÄ kaacrÄÄhrÄÄh

daoy khluan pontae neak nÜ∑ c±∑ thvÄÄ ?avei ?avei

tea∑?±h dael neak ?aac thvÄÄ baan daÜmbei chlaÜy

s±mnua rob±h puakkee cuay d±hsraay k±∑v±l

puakkee nÜ∑ yook chneah lÄÄ kaacumtoah nuh.

peel khlah k±∑v±l rob±h monuh kÜÜ dooc cia

phtea∑ tÜkk±±k ?±ndaet lÄÄ sa?mut. mian tae

phnaek tooc muay ponnoh dael sdae∑ ?aoy

khÄÄñ nÜo pht≥i khaa∑ lÄÄ. k±∑v±l tea∑nih ?aac

smoksmaañ haÜy pi?baak daÜmbei d±hsraay.

c±mpuah muulÄhaet nih neak trovkaa thvÄÄ taam

preahviññian haÜy chlaÜy t±±b kno∑ robiab muay

dael s±m b±mphot tÜo nÜ∑ sthaana?phiap. coo ?a?thi?thaan s±mrab ?±mnaoytian n≥i

kaañ≥≥k dÄ∑ haÜy thvÄÄ taam ?aar±m rob±h neak. preahvoobeidaa sua skoal dua∑cet nÜ∑

b±tpi?saot rob±h monuh tea∑?±h (phtea∑ tÜkk±±k ?±ndaet nÜo lÄÄ sa?mut tea∑muul) haÜy

nÜ∑ cuay neak ?aoy dÄ∑ nÄv ?avei dael l?±± b±mphot s±mrab mneak mneak.

nÜo peel neak cuay neakd±t≥i d±hsraay k±∑v±l rob±h puakkee tii muay trov svae∑ yuÄl

?±mpii k±∑v±l rob±h puakkee daoy kaasua s±mnua haÜy sdab. coo pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ

preahviññian daÜmbei cuay ?aoy neak dÄ∑ pii robiab cuay puakkee d±hsraay k±∑v±l rob±h

k±mn±t c±mnam


235

puakkee. ?u?tiah±± neak ?aac preaÜ b±tkumpii muay daÜmbei prab ?±mpii seckdeitrovkaa

s±mrab pi?thii boncromuc tÜk rÜÜ neak ?aac caekcaay tiib±ntoal neak ?±mpii pyiakaarei

yoosaeb smiit.

cia rÜay rÜay k±∑v±l tea∑laay mian leakkhana? cia s±∑kum craÜn cia∑ koollatthi?.

u?tiah±± saasnaakuÄnkaarei ?aac mian kaaph≥ykhlaac c±mpuah kaapr±cha∑ rob±h

sa?maacÜk kruasaa baÜ puakkee coo saasnaacak. rÜÜ puakkee ?aac ph≥ykhlaac kno∑

kaapa?de?saet pii s±mnak mitpheak rob±h puakkee nÜo k±nlae∑ thvÄÄkaa. min thaa cia

k±∑v±l ?avei k±±daoy saasnaakuÄnkaarei rob±h neak ?aac nÜ∑ mian b±tpi?saot rÜÜ

?Ätthi?puÄl d±t≥i kaal pii mun dael cia phnaek n≥i k±∑v±l dael neak min yuÄl. nÜo kno∑

ka?ra?nei cia craÜn sa?maacÜk ?aac mian lattha?phiap cuay neak ?aoy yuÄl nÜ∑ cuay

d±hsraay k±∑v±l rob±h dael neak min yuÄl. nÜo kno∑ ka?rÄnei cia craÜn sa?maacÜk ?aac

mian latthi?phiap cuay neak ?aoy yuÄl nÜ∑ cuay d±hsraay k±∑v±l rob±h puakkee.

robiab dael neak coo tÜo d±l k±∑v±l rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ ?aasray tÜo lÄÄ

thoamÄciat n≥i k±∑v±l nuh. coo thvÄÄ kaak±mn±t s±mkoal k±∑v±l nuh mian mook piipruah

tae monuh mneak min mian kaab±ñceak pii khaa∑ viññian n≥i kaasaa∑ laÜ∑ viñ n≥i

seckdeipit rÜÜ mook pii monuh mneak nuh min c±∑ ta∑cet daÜmbei ruahnÜo taam koolkaa

pit. kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii pr±pup n≥i paña?haa nÜo kno∑ robiab muay nih cuay neak ?aoy

dÄ∑ thaa taÜ kua s±∑k±t th∑uÄn tÜo lÄÄ tii b±ntoal rÜÜ k±± kaata∑cet.


coo crÄÄhrÄÄh kaata∑cet muay dael neak pd±l ?aoy nÜo peel b±∑rian meerian. b±ntoab mookthvÄÄ kaac±∑?ol b±∑haañ ?±mpii k±∑v±l phsee∑ phsee∑ knia tea∑laay dael ?aac riarea∑ noonaamneak min ?aoy totual yook rÜÜ reaksaa kaata∑cet nuh. coo thvÄÄ kaapi?caara?naa nÜ∑ ?a?nu?voatnÄv robiab dael neak ?aac cuay d±l puakkee thvÄÄ kaad±hsraay k±∑v±l rob±h puakkee.

kaapraecet nÜ∑ kaacia sahsbaÜy pii kaañiankaapraecet kÜÜ cia d±mnaÜkaa khaa∑ viññian dael teaktoo∑ nÜ∑ phiapso?phiap riabsaa

kaasaara?phiap kaaprae cet nÜ∑ kaacaak c≥ñ pii ?±mpÄÄbaab. via kÜÜ cia kaaphlahpdoo

cia ria∑ rohoot n≥i kumnit nÜ∑ sa?kamma?phiap. cia pi?seh kaapraecet c±mpuah ?±mpÄÄ

baab muay ceakleak kua mian tae muay d±±∑ kuÄt. tuah cia yaa∑ naa k±±daoy baÜ ?±mpÄÄ

baab trov baan thvÄÄ laÜ∑ d±dael d±dael nuh kaapraecet nÜ∑ ?aac praÜ cia pr±yaoc dooc

cia mea?thyoobaay n≥i kaapyiabaal (soom mÄÄl moosaay 26:30, moroonai 6:8, koo nÜ∑

s±± 6:8, koo nÜ∑ s±± 1:31–32).

kaakaeprae cet ?aac teaktoo∑ nÜ∑ ?aar±m nÜ∑ khaa∑ ria∑kaay. monuh trovtae b±ñchup

?avei dael k±mpu∑ tae kaÜt laÜ∑ phlov dael saa∑ laÜ∑ yaa∑ rÜ∑moam n≥i tuÄ∑vÄÄ dael min

s±mrum. sa?kamma?phiap dael min baan p±±∑ tuk trovtae cumnuah daoy kaapr±prÄt l?±±

nÜ∑ s±mrum tea∑laay.

haet doocneh haÜy tea∑ kaapraecet nÜ∑ kaapyiabaal ?aac trovkaa c±mnaay peel veelia.

nÜo peel khlah neakphlah kumnit soombei tae mian ceeta?naa khla∑ b±mphot trov coh

ñ±±m nÜ∑ kaalbua∑ nÜo peel puakkee riik c±mraÜn tÜo rook kaa dak vi?n≥y lÄÄ khluan

?ae∑ kantae khla∑ cia∑ nuh. nÜo kno∑ ka?ra?nei nih neak phlah kumnit thmei trov thvÄÄkaa

ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap rob±h puakkee min m≥≥n ciamuay nÜ∑

neakphs±pphsaay saasnaa tee nÜo peel puakkee svae∑rook daÜmbei yook chneah lÄÄ

seckdeilbua∑ nÜ∑ daÜmbei praecet ?aoy baan peñleñ.

taam royea? pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiikaa b±ñceak monuh totual baan

?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot dael nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ d±l sa?mattha?phiap rob±h

puakkee daÜmbei yook chneah lÄÄ ?u?pa?sak tea∑nih. pontae pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

k±mn±t c±mnam


236

© 2

000

Sim

on D

ewey

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

pi?thiikaa b±ñceak pr±hael cia min ?aac thvÄÄ ?avei ciamuay nÜ∑ kaacumruñ khaa∑ ?aar±m

nÜ∑ khaa∑ ria∑kaay dael tÜo proom ciamuay nÜ∑ kaapr±prÜt tea∑nih tee. soombei tae

monuh mneak mneak ?aac mian cookc≥y khlah nÜo peel d±mboo∑ luhkraoy mook tÄÄb

kaacia sahsbaÜy khaa∑ ?aar±m pr±hael cia mian kaacambac daÜmbei prae cet daoy peñleñ

nÜ∑ baan srual laÜ∑ viñ.

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan rÜÜ cia daikuu

• kit ?±mpii saasnaakuÄnkaarei mneak neakphlah saasnaa mneak rÜÜ sa?maacÜk min sovsa?kam mneak dael pyiayiam yook chneah lÄÄ kaañian.

• rumlÜk “cumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih” nÜ∑ “kaaprae cet“ saalaÜ∑ viñ mook pii “d±mnÄ∑l?±± n≥i preahyeesuu krih” meerian nÜo kno∑ cumpuuk tii 3.

• taÜ neak ?aac b±∑rian ?avei khlah d±l monuh mneak nih pii meerian nÜ∑ pii cumpuuk nihdael nÜ∑ cuay puakkee yook chneah lÄÄ kaañian?

• b±∑kaÜt phaena?kaa meerian muay daÜmbei cuay monuh mneak nih.

kaacuay d±l saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ neakphlah kumnit thmei ?aoy yuÄl?±mpii kaaprae cet nÜ∑ cia sahsbaÜy pii kaañian

neak ?aac trov baan sua ?aoy chlaÜy s±mnua nÜ∑ k±∑v±l tea∑laay ?±mpii kaañian. neak

nÜ∑ c±∑ cuay monuh svae∑rook c±mlaÜy daÜmbei chlaÜy nÜ∑ s±mnua pi?baak pi?baak dael

teaktoo∑ tÜo nÜ∑ paña?haa tea∑nih. yoob±l khaa∑ kraom nih pr±hael cia ?aac cuay baan:

• caekcaay tiib±ntoal rob±h neak

?±mpii thoamÄciat n≥i kaacia

sahsbaÜy n≥i d±mnÄ∑ l?±± cia

pi?seh d±∑vaaythuan (soom

mÄÄl ?aalmaa 7:11–13).

• thvÄÄ tiib±ntoal thaa mian tae

preah muay ?±∑ ponnoh dael

?aac s±mrac ?apphuuta?haet n≥i

kaapyiabaal khaa∑ viññian (soom

mÄÄl tumnukd±mkaÜ∑ 147:3).

• puÄnyuÄl thaa ?±mnaoytian n≥i

kaapyiabaal baan puÄ∑riik tÜo

d±l tea∑ khaa∑ phnaek ria∑kaay nÜ∑ khaa∑ viññian.

cumhian cia muulÄthaan dael cuay monuh nÜo kno∑ kaapyiabaal khaa∑ ?aar±m mian

d±mnaÜ ruam dooc khaa∑ kraom:

• k±mn±t nÜ∑ totual skoal paña?haa. nih d±mrov ?aoy mian kaapro∑pr±yat nÜ∑ kaapi?nit

daoy khluan ?ae∑ daoy sm±htr±∑.

• totual skoal thaa kaapr±prÜt kÜÜ noam ?aoy mian tuktooh. via ?aac mian ?ÄtthipuÄl d±l

neak d±t≥i nÜ∑ d±mrov ?aoy mian kaaphlahpdoo.

• kaab±ntiab khluan nÜ∑ ?aar±m saoksdaay.

• svae∑rook kaa?a?ph≥y tooh mook pii neakd±t≥i dael trov baan roo∑ tuktooh haÜy rian

?a?ph≥y tooh ?aoy khluan ?ae∑.

• b±ñchub sa?kamma?phiap ñian haÜy cabpdaÜm thvÄÄ ?avei ?avei dael noam ?aoy

mian sokha?phiap.

k±mn±t c±mnam


237

• nÜo tae mian kaasm±htr±∑—reaksaa seckdeisaññaa n≥i pi?thii boncromuc tÜk pd±l

keckaa b±mraÜ ?a?thi?thaan s±mrab cumnuay mook pii preahviññian b±±re?sot haÜy

b±∑haañ pii c±mn±±∑ daÜmbei reaksaa b±tbaññat rob±h preah.

• yuÄl thaa preah?±mcah nÜ∑ sr±lañ kooncau rob±h truÄ∑ cianic—soombei nÜo peel

paukkee thvÄÄ k±mhoh nÜ∑ thleak coh kno∑ c±mn±∑ cah k±±daoy. kaapraecet nÜ∑

phlov tÜokan kaacia sahsbaÜy kÜÜ tae∑tae mian cianic.

phaena?kaa muay s±mrab yook chneah tÜo lÄÄ ?Ä?re?yaab±t dael noam?aoy ñian

saasnaakuÄnkaarei tea∑laay nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam ?aac sua ?±mpii ?avei dael

puakkee ?aac thvÄÄ daÜmbei chneah tÜo lÄÄ kaañian. puakkee tukcet lÄÄh sa?mattha?phiap

rob±h neak daÜmbei pd±l kaanaenoam nÜ∑ koamtroo. nÜo khaa∑ kraom nih cia yoob±l

dael ?aac cia cumnuay:

• soom ?aoy puakkee thvÄÄ cia b±ñcii peel veelia tii k±nlae∑ nÜ∑ monuh dael ?aac noam

?aoy mian kaapr±prÜt doocnoh. b±ntoab mook thvÄÄ kaapi?phiaksaa ?±mpii b±ñcii

ciamuay nÜ∑ svaamei phea?ri?yia biis±±b neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad rÜÜ

neakd±t≥i tiat dael cia mit tukcet. coo ni?yiay ?±mpii ?avei dael puakkee trovkaa thvÄÄ

daÜmbei phlahpdoo rÜÜ ciahvia∑ pii voattho? tea∑laay dael nÜo kno∑ b±ñcii.

• ?aoy puakkee s±see ?±mpii ?avei cia ?Ä?re?yaab±t dael ?aac b±ndaal ?aoy puakkee bat

kno∑ peel ?eilov nih baÜsen cia min trÄm trov taÜ ?avei dael b±ndaal ?aoy puakkee bat

nÜo peel ?a?naakuÄt nuh.

• soom ?aoy puakkee s±see ?±mpii kec phsee∑ phsee∑ knia dael puakkee ?aac thvÄÄ

daÜmbei ciahvia∑ rÜÜ min lÄÄk tÜk cet c±mpuah kaapr±prÜt dael min s±mrum. nih

pr±hael cia ruam b±ñcool tea∑ kaani?yiay c±mpuah svaamei phea?ri?yia naa muay

kaahau biis±±b rÜÜ mit mneak daÜmbei koamtroo kaahat praan nÜ∑ sa?kammÄphiap

phsee∑ tiat naa k±±daoy dael cuay puakkee ciahvia∑ pii kaalbua∑.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy ?a?thi?thaan cia tia∑toat sÄksaa b±tkumpii sdab d±ntrei dael

lÄÄk d±mkaÜ∑ nÜ∑ ?aan siavphÜo l?±± l?±±.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy svae∑rook

pooc≥y n≥i boppaccÜta?phiap.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy b±nt±± sa?kam

nÜo kno∑ saasnaacak dael nÜo tii nih

kÜÜcia k±nlae∑ dael ?aac cuay puakkee

?aoy yook chneah tÜo lÄÄ paña?haa

rob±h puakkee nÜ∑ kantae khÄt tÜo cit

preah?±mcah.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy coolruam nÜ∑

krom kaomtroo muay rÜÜ totual cumnuay

pii neakcumniañkaa dael s±mrum. nÜo

kno∑ k±nlae∑ muay c±mnuan LDS Family

Services (seevaakam kruasaa LDS) ?aac

cuay baan.

• lÄÄk tÜkcet puakkee kom ?aoy cohcañ ?aoy s±h! preah?±mcah nÜ∑ cuay puakkee tuahbei

via trovkaa peel veelia khlah khlah k±±daoy.

puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy dael sa?kam ?aac cia cumnuay l?±± b±mphot d±l sa?maacÜk

thmei ?aoy nÜo sa?kam daoy kaathvÄÄ cia mit rob±h puakkee. sa?maacÜk tea∑laay kuatae

k±mn±t c±mnam


238

tÜo reakteak saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ sa?maacÜk thmei daoy phiapk±kkdau ?Ä?re?yaab±t

viccÄmian. saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ neakphlahpdoo kumnit thmei nÜ∑ chlaÜy t±±b daoy

peñcet nÜo peel trov baan cumriab sua ciamuay nÜ∑ snaam ñoñÜm nÜo peel trov baan

sua daoy ?±h pii cet ?±mpii robiab dael puakkee k±mpu∑ thvÄÄ nÜo peel neakd±t≥i tiat

?±∑kuy cit puakkee ?±mlo∑ peel pr±cum nÜ∑ nÜo peel puakkee trov baan ?±ñcÄÄñ ?aoy

ñam ?aahaa kruasaa rÜÜ riatrei cuabcum kromkruasaa.

daoy haet thaa pr±hael cia mian neak khlah ?aac tr±l±b tÜo cia ñian viñ neakdÄknoam

boppaccÜta?phiap nÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay min kua ruÄnthuÄt rÜÜ bak tÜkcet tee baÜ

puakkee dÄ∑ thaa saasnaakuÄnkaarei rÜÜ sa?maacÜk thmei mneak pr±hael cia mian

phiapsmoksmaañ ciamuay nÜ∑ paña?haa doocneh nuh. puakkee kuatae b±∑haañ nÄv

tumnukcet lÄÄ bokkuÄl mneak mneak haÜy min trov vi?nicchay baÜ monuh mneak nuh

tr±l±b tÜo rook c±mn±∑ kaal pii mun. puakkee kuatae pr±prÜt nÜ∑ cia b±nd±h ?aas±n haÜy

yuÄl ?±mpii kaatr±l±b th±±y mook kraoy viñ. kaathkaol tooh d±l saasnaakuÄnkaarei rÜÜ

neak phlah kumnit thmei min ?aac cuay ?avei baan tee haÜy hak dooc cia noam tÜo rook

kaabak tÜkcet kaacohcañ nÜ∑ ?a?sa?kam tÜo viñ. neakphlah kumnit thmei dael chub

cooruam kno∑ saasnaacak phliam phliam ?aac thleak tÜo rook kaañian kaal pii mun haÜy

mian ?aar±m thaa min saks±m nÜ∑ bak tÜkcet. kaasua soktuk kno∑ saasnaacak phliam

phliam pd±l nÄv kaalÄÄk tÜkcet nÜ∑ koamtroo dael ?aac cuay monuh mneak nuh baan

totual cookc≥y. sa?maacÜk kuatae b±∑haañ cia s±mdei nÜ∑ sa?kamma?phiap dael puakkee

totual yook neakphlah kumnit (soom mÄÄl niifai tii 3 18:32).

kaanÜo tae sa?kam nÜo kno∑ saasnaacak nÜ∑ kaapyiayiam ruahnÜo kno∑ phiapsm±htr±∑

kÜÜcia rÜa∑ s±mkhan b±mphot dael bokkuÄl mneak mneak ?aac thvÄÄ daÜmbei yook

chneah lÄÄ paña?haa kaañian.


coo kit ?±mpii tumloab muay c±mnuan dael neak mian—cia ?avei ?avei dael neak thloab thvÄÄcia rÜay rÜay daoy min baan kit dooc cia kac mriamdai rob±h neak kaarumkÄl kaev tÜk rob±hneak kaañam craÜn peek kaacool kee∑ yÜÜt peek cia daÜm. ?eilov coo pyiayiam kom thvÄÄtuÄ∑vÄÄ nih md±±∑ tiat. nÜo peel neak thvÄÄ baan cookc≥y coo pyiayiam peñ muay sa?pdaadaoy min thvÄÄ tumloab nuh. coo pi?phiaksaa b±tpi?saot rob±h neak ciamuay daikuu. b±ntoabpyiayiam daÜmbei nÜk kit thaa taÜ saasnaakuÄnkaarei mian kaapi?baak cia∑ nih yaa∑ naa tiatdaÜmbei yook chneah lÄÄ kaañian dooc cia thnam cuÄk rÜÜ krÜa∑ sr±vÄ∑ dael thvÄÄ tuktoohmook lÄÄ nuh.

caakcaol keckaa muay c±mnuannÜo tii b±ñc±b n≥i kaacuab b±∑rian niimuay niimuay coo pd±l ?aoy saasnaakuÄnkaarei

nÜ∑ ?avei muay daÜmbei ?aan nÜ∑ pi?caara?naa nÜo kno∑ kaariabc±m kaacuab nÜo

peel kraoy. neak ?aac caek ?aoy puakkee nÄv cumpuuk tea∑laay mook pii preahkumpii

moomoon. neak ?aac ?aoy puakkee koon siavphÜo tooc dael ni?yiay ?±mpii ?avei dael

neak baan b±∑rian rÜÜ ?avei dael neak nÜ∑ b±∑rian nÜo kno∑ kaacuab nÜo th∑ai kraoy

rÜÜ via ?aac cia ?aks±±sah rÜÜ kaab±∑haañ taam saottuÄh. baÜ puakkee ?aac cool taam

?inthÄÄnaet lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy coo tÜo www.mormon.org. puakkee kuatae trov

baan pd±l ?avei muay cianic daÜmbei kit pi?caara?naa nÜ∑ ?a?thi?thaan. nih ?aac klaay

tÜo cia kaabaÜk pr±thianb±t n≥i kaapi?phiaksaa muay dael neak cuab nÜo peel kraoy tiat.

k±mn±t c±mnam


239

sa?kammÄa?phiap: kaasÄksaa ciamuay daikuu

soom rumlÜk ?±mpii ?aeka?saa dael neak mian daÜmbei tuk ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaareiruam tea∑ siavphÜo tooc nÜ∑ saottuÄh. taÜ mian voattho? ?avei phsee∑ tiat dael neak trov miandaÜmbei neak ?aac caekcaay ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei rob±h neak? coo thvÄÄ b±ñcii muaynÜo kno∑ kaalvi?phiak rob±h neak ?±mpii ?aeka?saa tea∑laay dael neak trovkaa b±ñcia tiñ.

coo pi?caara?naa ?±mpii saasnaakuÄnkaarei tea∑laay dael neak baan nat cuab daÜmbei b±∑riannÜo sa?pdaa nih. taÜ cumpuuk tea∑laay nÜo kno∑ preahkumpii moomoon nÜ∑ cia cumnuays±mkhan b±mphot c±mpuah puakkee tee? taÜ ?aeka?saa phsee∑ tiat nÜ∑ cia pr±yaoc d±l puakkeedael rÜÜ tee? coo k±ttraa nÜo kno∑ k±mn±t c±mnam/ b±ñcii kaa∑ia dael trov thvÄÄ nÜo kno∑kaalvi?phiak rob±h neak ?±mpii ?avei dael neak c±∑ pd±l tÜo ?aoy saasnaakuÄnkaarei mneakmneak haÜy taÜ neak proom thvÄÄ kaataamdaan ?avei khlah nÜo kaacuab lÄÄk kraoy rob±h neak.

kaab±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ d±l neak tea∑laay dael minmian pr±voat cia puak krihstian

monuh muay c±mnuan dael neak nÜ∑ b±∑rian pr±hael cia min cÜa d±l preahvoobeidaa

nÜ∑ peahyeesuu rÜÜ mian tumloab cia puakkrihstian tee. tuah cia yaa∑ naa k±±daoy phiak

craÜn n≥i monuh tea∑nih nÜ∑ mian kaa?a?nu?voat cumnÜa nÜ∑ koorup tii k±nlae∑ dael

puakkee cat tuk cia pi?sed. kno∑ niam cia neakb±mraÜ mneak rob±h preah via kÜÜcia

kaas±mkhan dael neak b±∑haañ nÄv kaakoorup daoy s±mrum c±mpuah saasnaa nÜ∑

tumniam tumloab rob±h puakkee. coo kom thvÄÄ ?avei ?avei dael nÜ∑ b±∑haañ kaa min

koorup c±mpuah ?avei dael s±mkhan c±mpuah puakkee.

neak pr±hael cia ch∑±l thaa taÜ neak kuatae s±mr±±b kaab±∑rian rob±h neak tÜo c±mpuah

monuh tea∑laay nih daoy robiab naa. via nÜ∑ cia pr±yaoc dael c±±∑cam thaa daÜmbei

totual baan kaaphlahkumnit kooncau n≥i preah tea∑?±h daoy min kit d±l ciivea?pr±voat

trovtae ?a?phi?voat cumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih kÜÜ dooc knia nÜo kno∑ krub

voappa?thoa tea∑?±h.

neak ?aac cuay monuh ?aoy totual baan kaayuÄl dÄ∑ trÄmtrov muay ?±mpii preah dael

cia preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑ haÜy puÄ∑riik cumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih daoy

kaacuay puakkee mian b±tpi?saot khaa∑ viññian ciacia∑ kaaprab daoy saamañ tÜo d±l

puakkee ?±mpii nissay n≥i preah. ?u?tiah±± neak nÜ∑ cuay monuh ?aoy totual baan kaayuÄl

dÄ∑ nih nÜo peel puakkee:

• totual kaaphlah kumnit khaa∑ viññian thaa preah cia preahvoobeidaa nÜ∑ botraa

rob±h truÄ∑ kÜÜcia preahyeesuu krih dael baan b±∑haañ preah?±∑ d±l pyiakaarei

yoosaeb smiit.

• sdab kaab±∑rian kumnit daoy ?±h pii cet nÜ∑ tiib±ntoal n≥i d±mnÄ∑ l?±± rob±h neak

dael ruam mian tea∑ muulÄhaet ?avei baan cia neak crÄÄhrÄÄh daÜmbei thvÄÄ taam

preahyeesuu krih.

• cia rÜay rÜay sdab neak nÜ∑ sa?maacÜk d±t≥i tiat ni?yiay tÜo kan preahvoobeidaa sua

daoy saamañ ?a?thi?thaan daoy ?aar±m pii dua∑cet.

• sdab neak caekcaay tiibontoal dael pr±k±±b daoy ?±mnaac.

• ?a?thi?thaan ciamuay neak nÜ∑ daoy khluan puakkee phtoal.

• rian pii robiab dael neak mian ?aar±m ?±mpii b±t kumpii tea∑laay nÜo peel neak ?aac

nÜ∑ pi?phiaksaa b±tkumpii.

k±mn±t c±mnam


240

• ?aan preahb±ntuul preah mook pii b±tkumpii tea∑laay cia pr±cam (cia pi?seh

preahkumpii moomoon).

• coolruam nÜo kno∑ preahvi?hia daÜmbei puakkee ?aac khÄÄñ pii robiab dael yÄÄ∑

thvaayb±∑kum preah?±mcah.

• cuab nÜ∑ sa?maacÜk n≥i saasnaacak dael ?aac puÄnyuÄl puakkee ?±mpii robiab dael

puakkee mook cÜa lÄÄ preahvoobeidaa sua nÜ∑ preahyeesuu krih.

• reaksaa b±tbaññat tea∑laay.

sa?kamma?phiap tea∑laay nih kÜÜcia kunpr±yaoc c±mpuah monuh krub ruub dael

neak b±∑rian pontae puakkee mian saara?s±mkhan nÜo peel b±∑rian d±l neak tea∑laay

dael kmian pr±voat cia krihstian piipruah monuh tea∑nuh kÜÜ tumnoo∑ cia kmian d±mrov

?aoy b±t pi?saot tea∑nih cia mun tee.

neakphlah kumnit cia craÜn mook pii pr±voat neak dael min m≥≥n cia krihstian baan

riaykaa thaa puakkee min sov yuÄl dÄ∑ craÜn ?±mpii ?avei dael neakphs±pphsaay saasnaa

k±mpu∑ ni?yiay tee pontae puakkee mian ?aar±m pii preahviññian haÜy c±∑ thvÄÄ ?avei

dael neakphs±pphsaay saasnaa c±∑ ?aoy puakke thvÄÄ. neak trovtae thvÄÄ ?avei ?avei

tea∑?±h dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei cuay d±l saasnaakuÄnkaarei ?aoy yuÄl ?±mpii

koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±±. coo ?±tthmuÄt haÜy koamtroo dael via pr±hael cia trovkaa peel

veelia khlah khlah s±mrab monuh daÜmbei rian s±mkoal haÜy b±∑haañ pii ?aar±m tea∑laay

dael puakkee mian nÜo khaa∑ kno∑ khluan. neak pr±hael cia trovkaa s±mr±±bs±mrual

lbÜan nÜ∑ cumrÜo n≥i kaab±∑rian rob±h neak daÜmbei puakkee ?aac yuÄl. nÜo peel neak

riabc±m daÜmbei b±∑rian d±l neak tea∑laay naa dael kmian pr±voat cia puakkrihstian

kaathvÄÄ taam yoob±l khaa∑ kraom nih pr±hael cia ?aac cuay:

• pd±l tidtha?phiap saamañ saamañ haÜy rumlÜk s±mrab meerian niimuay niimuay.

• sua puakkee ?aoy prab neak pii ?avei dael puakkee yuÄl nÜ∑ pii ?avei dael puakkee

baan pi?saot.

• c±mnaay peel daÜmbei ?aoy ni?yumÄn≥y piak nÜ∑ koolkaa s±mkhan s±mkhan tea∑laay.

neak tea∑laay dael neak b±∑rian pr±hael cia min thloab skoal piak cia craÜn dael neak

nÜ∑ praÜ nÜo peel neak b±∑rian tee

• tr±l±b tÜo meerian dael baan b±∑rian pii mun daÜmbei b±∑rian ?±mpii koollatthi? ?aoy

kantae cbah cia∑ mun. kaa nih ?aac cambac nÜo krub peel nÜo kno∑ d±mnaÜkaa n≥i

kaab±∑rian.

kumruu khaa∑ viññian

b±tkumpii mian nÄv kumruu rob±h neakphs±pphsaay saasnaa dael baan b±∑rian tÜo d±l neaktea∑laay dael min cÜa preah rÜÜ phoan cr±l±m ?±mpii nissay pit rob±h truÄ∑. coo sÄksaa b±tkumpiidooc khaa∑ kraom nih haÜy b±ntoab mook puÄnyuÄl tÜo daikuu rob±h neak rÜÜ k±ttuk nÜo kno∑siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak ?±mpii robiab dael neakphs±pphsaay saasnaatea∑nih baan cuay d±l monuh totual baan tiib±ntoal muay thaa preah mian preahcuÄn ruah.

• ?aalmaa nÜ∑ ?aamuuleek (?aalmaa 9–12, 15)

• ?ammoon nÜ∑ ?aÜron (?aalmaa 17–22)

• ?aalmaa (?aalmaa 30)

• ?aalmaa nÜ∑ neak phsee∑ tiat (?aalmaa 31–35)

• pol (keckaa 17:16–34)

k±mn±t c±mnam


241

nÜo peel dael ?aac thvÄÄ tÜo baan coo c±∑?ol b±∑haañ ?±mpii neakphlah kumnit mneak daelmin m≥≥n cia phnaek muay n≥i tumniam tumloab puakkrihstian mun peel puakkee cuab ciamuaynÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa. coo riabc±m daÜmbei cuab ciamuay nÜ∑ puakkee haÜy sua?±mpii b±tpi?saot n≥i kaaphlah kumnit rob±h puakkee. ?u?tiah±± neak ?aac sua thaa ?avei daelnoam ?aoy monuh nuh cÜa d±l preah lÄÄk tii muay dael puakkee ?a?thi?thaan lÄÄk tii muay daelpuakkee mian ?aar±m totual c±mlaÜy c±mpuah kaa?a?thi?thaan tuaniatii rob±h b±tkumpii nÜokno∑ kaaphlahpdoo kumnit rob±h puakkee haÜy taÜ nÜo peel puakkee coolruam kno∑ kaakeckaa nÜo th∑ai ?aatit yaa∑ doocmdec. coo s±see ?±mpii ?avei dael neak rian nÜo kno∑siavphÜo k±mn±t haet kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

coo c±±∑ cam kaa nih

• nÜo peel monuh trov baan b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan saa∑ laÜ∑ viñ haÜy ruah nÜo kno∑d±mnÄ∑ l?±± seckdeitrovkaa rob±h puakkee nÜ∑ baan b±mpeñ.

• thvÄÄ phaena?kaa nÜ∑ kaasÄksaa roal th∑ai ciamuay daikuu rob±h neak daÜmbei ?aoy miansaama?kiiphiap nÜ∑ daÜmbei b±∑rian daoy s±mlee∑ tae muay.

• caekcaay tiib±ntoal rob±h neak cia rÜay rÜay.

• b±tkumpii cia pi?seh preahkumpii moomoon kÜÜcia pr±phup s±mkhan rob±h neak s±mrabkaab±∑rian.

• ?a?thi?thaan s±mrab ?±mnaoytian n≥i kaañ≥≥k dÄ∑ daÜmbei dÄ∑ thaan nÜo peel naa trovpraÜ cumniañ tea∑laay dael baan pi?poania nÜo kno∑ cumpuuk nih.



• s±nm±t thaa neak trov baan dak nÜo kno∑ sthaana?phiap dooc khaa∑ kraom nih.taÜ neak ?aac praÜ koolkaa nÜ∑ cumniañ nÜo kno∑ cumpuuk nih daÜmbei cuaymonuh tea∑nih ?aoy riik c±mraÜn baan yaa∑ dooc mdec? coo thvÄ∑ phaena?kaa?±mpii robiab dael neak ?aac ?a?nu?voat koolkaa tea∑nih nÜo kno∑ sthaana?phiapniimuay niimuay.

– nÜo peel k±mpu∑ daÜ nÜo kno∑ suan muay neak khÄÄñ strei nÜ∑ kmee∑ prohmneak k±mpu∑ ?±∑kuy mneak nÜo lÄ∑ kau?ei v≥≥∑ muay. strei nuh k±mpu∑ yum.

– neak mook d±l phteah rob±h saasnaakuÄnkaarei dael k±mpu∑tae riabc±ms±mrab pi?thii boncromuc tÜk haÜy puakkee baan prab thaa puakkee min c±∑cuab ciamuay neak t±± tÜo tiat tee.

– neak k±mpu∑tae cuab cia lÄÄk tii prampii ciamuay saasnaakuÄnkaarei mneakdael baan b±∑rian daoy neakphs±pphsaay saasnaa cia craÜn neak cia∑ piichnam mook haÜy. mian saññaa n≥i kaariik c±mraÜn b±ntec b±ntuac.

– neak k±mpu∑tae cabphdaÜm b±∑rian sa?maacÜk kruasaa muay ?±mpiisaad±mnÄ∑ d±mnÄ∑ l?±± haÜy puakkee ni?yiay thaa “yÄÄ∑ baan sua ruachaÜy d±l monuh krub ruub dael yÄÄ∑ skoal daÜmbei cuab ciamuay nÜ∑neakphs±pphsaay saasnaa haÜy puakkee tea∑?±h ni?yiay thaa tee.”

• coo crÄÄhrÄÄh meerian muay pii meerian rob±h neakphs±pphsaay saasnaa. cooc±∑?ol b±∑haañ veak kumpii muay rÜÜ pii mook pii koolkaa s±mkhan niimuayniimuay. coo ?a?nu?voat kaab±∑rian pii veak kumpii tea∑nuh dooc baan pd±l cialumnoam nÜo kno∑ veak “praÜprah preahkumpii” s±mrab cumpuuk nih.

• rumloo∑ cia craÜn sa?pdaa mook coo rumlÜk ?±mpii kaab±∑rian rob±h preah?±∑s±∑kruah nÜo kno∑ d±mnÄ∑ l?±± (maathaay maakoh yoohaan) nÜ∑ niifai tii 3. nÜokno∑ siavphÜo k±mn±thaet kno∑ kaasÄksaa coo thvÄ∑ b±ñcii n≥i s±mnua muaydael truÄ∑ baan sua. coo priabthiab s±mnua tea∑nih ciamuay nÜ∑ s±mnua daelcia pr±pheet neak sua.

• soom ?aan d±mnaÜ rÜa∑ rob±h ?ammoon nÜ∑ sdec laamoonai nÜo kno∑?aalmaa 18 nÜ∑ d±mnaÜ rÜa∑ rob±h ?aÜron nÜo kno∑ ?aalmaa 22:4–18.nÜo peel neak ?aan coo k±t s±mkoal nÜ∑ pi?poania ?±mpii ?ammoon nÜ∑?aÜrun cia yaa∑ naa nuh:

– thvÄ∑ taam preahviññian nÜ∑ b±∑rian daoy seckdeisr±lañ.

– cabphdaÜm b±∑rian.

– s±mr±±bs±mrual kaab±∑rian rob±h puakkee ?aoy trov nÜ∑ seckdeitrovkaatea∑laay.

– thlae∑ tiib±ntoal.

– praÜprah b±tkumpii.

– sua s±mnua sdab haÜy d±hsraay k±∑v±l.

– lÄ∑k tÜkcet neak tea∑nuh dael puakkee b±∑rian ?aoy thvÄ∑ kaata∑cet.

• pi?caara?naa seckdeithlae∑ nÜo khaa∑ kraom nih daoy pr±thian Harold B. Lee?±mpii kaab±∑rian s±mrab ?aoy mian kaayuÄldÄ∑. thvÄ∑ kaaviay d±mlai thaa taÜneak b±∑rian koollatthi? n≥i d±mnÄ∑ l?±± baan cbahloah ponnaa. k±ttraa ?±mpii?avei dael neak rian nÜo kno∑ siavphÜo k±mn±t haet kno∑ kaasÄksaa rob±h neak.

“soom ?aoy neak nÜo ciamuay nÜ∑ pa?re?b±t n≥i preahkumpii nÜ∑ thvÄ∑ ?aoy∑iay yuÄl preahkumpii daÜmbei ?aac yuÄl piak tea∑laay nuh” (The Teachings ofHarold B. Lee, crÄÄhrÄÄh Clyde J. Williams [chnam 1996], 4440.

“?eilov nih neak cia kruub±∑rian dael min trov baan b±ñcuun c≥ñ tÜo ?aoy b±∑riankoollatthi? thmei tee. neak kÜÜ trov b±∑rian koollatthi? cah dael min cbahloahpeek dael puakkee ?aac trÄmtae yuÄl daoy ∑iay laÜy pontae neak trovtae b±∑rian



242

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

koollatthi? n≥i saasnaacak ?aoy baan cbah b±mphot dael nÜ∑ min thvÄ∑ ?aoynonaa mneak mian kaaphoan cr±l±m” (The Teachings of Harold B. Lee, 458).

kaasÄksaa cia daikuu• coo rumlÄk phaena?kaa meerian rob±h neak mook pii meerian thmei thmei nih dael

neak baan b±∑rian. coo s±see s±mnua muay s±mrab koolkaa c±mb±±∑ c±mb±±∑niimuay niimuay dael baan b±∑haañ cia lumnoam nÜo kno∑ phaena?kaa rob±h neak.b±ntoab mook rumlÜk s±mnua tea∑laay rob±h neak daÜmbei khÄ∑ñ thaa taÜ miantrov knia nÜ∑ ?avei dael trov b±∑rian nÜo kno∑ cumpuuk nih dae rÜÜ tee. b±ntoabmook chlaÜy s±mnua niimuay niimuay dael neak dooc cia saasnaakuÄnkaareimneak. kae s±mnua rob±h neak baÜ cambac. caekcaay s±mnua rob±h neakciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak. thvÄÄ kaaviay d±mlai ?±mpii s±mnua tea∑laayrob±h neak tea∑?±h knia.

coo pi?caara?naa ?±mpii d±mrovkaa rob±h saasnaakuÄnkaarei mneak dael neakk±mpu∑ b±∑rian. coo pi?phiaksaa ?±mpii robiab dael koat rÜÜ nia∑ ?aac chlaÜys±mnua rob±h neak. proom tea∑ pi?phiaksaa ?±mpii robiab dael s±mnua tea∑nih?aac ?±ñcÄÄñ preahviññian b±±re?sot nÜ∑ cuay saasnaakuÄnkaarei ?aoy riand±mnÄ∑ l?±± ph±±∑ dae.

• coo kit ?±mpii saasnaakuÄnkaarei thmei thmei mneak mneak. coo pi?phiaksaa?±mpii ?avei dael neak ?aac thvÄÄ daÜmbei cuay puakkee ?aoy klaay tÜo ciasaasnaakuÄnkaarei dael mian kaariikc±mraÜn. coo s±see ?±mpii kumnit rob±hneak nÜo kno∑ siavphÜo k±mn±t haet kno∑ kaasÄksaa rob±h neak haÜy thvÄÄphaena?kaa nÜo kno∑ kaalvi?phiak rob±h neak cia pr±cam.

kaapr±cum kno∑ muÄnduÄl nÜ∑ s±nni?set kno∑ zoon

• ?±ñcÄÄñ sa?maacÜk rÜÜ saasnaakuÄnkaarei thmei thmei daÜmbei coolruamnÜo kno∑ kaapr±cum rob±h neak. coo puÄnyuÄl tÜo krom thaa neak c±∑ ?aoyneakphs±pphsaay saasnaa puÄ∑riik sa?mattha?phiap rob±h puakkee kno∑kaacaekcaay saali?khÄt d±± s±mkhan rob±h puakkee. coo crÄÄhrÄÄh meerian nÜ∑cumniañ muay. haÜy ?aoy neak phs±pphsaay saasnaa b±∑rian d±l sa?maacÜk rÜÜsaasnaakuÄnkaarei nÄv meerian dael neak baan crÄÄhrÄÄh s±mrab royea? peel 20niatii daoy phdaot tÜo lÄÄ cumniañ dael neak baan prab. soom ?aoy puakkeephlahpdoo b±ntoab pii royea? peel 20 niatii. b±ntoab pii neakphs±pphsaay saasnaamian ?aokah daÜmbei b±∑rian md±±∑ mneak haÜy coo noam krom mook cuabcumknia viñ haÜy ?aoy sa?maacÜk nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei prab d±l neak phs±pphsaay?±mpii ?avei dael mian pr±setthi?phiap b±mphot nÜ∑ vi?thii muay dael puakkee ?aacriikc±mraÜn.

• b±∑haañ viidee?oo ?±mpii kumruu n≥i neakphs±pphsaay saasnaa dael k±mpu∑b±∑rian nÜ∑ teaktoo∑ ciamuay monuh. coo crÄÄhrÄÄh cumniañ muay thaa taÜneakphs±pphsaay saasnaa nuo kno∑ viidee?oo ?a?nu?voat koolkaa tea∑laays±mrab cumniañ muay nuh baan l?±± yaa∑ naa.

• coo crÄÄhrÄÄh cumniañ muay rÜÜ tidtha?phiap s±mkhan muay n≥i cumniañ haÜys±mkoal ?±mpii koollatthi? rÜÜ veak kumpii dael koamtroo d±l cumniañ nuh. coob±∑rian ?±mpii krÜh n≥i koollatthi? n≥i cumniañ tÜokan neakphs±pphsaay saasnaatea∑laay.

pr±thian peesa?ka?kam• cuan kaal tÜo taam neakphs±ppsaay saasnaa nÜo peel puakkee b±∑rian. thvÄÄ

phaena?kaa ciamuay puakkee ?±mpii robiab dael puakkee ?aac coolruam nÜo kno∑kaab±∑rian.

• lÄÄk tÜkcet d±l neakdÄknoam boppaccÜta?phiap daÜmbei tÜo taam neakphs±pphsaaysaasnaa nÜo kno∑ kaacuab b±∑rian rob±h puakkee haÜy pd±l kumnit crah mook viñ.

• sraay b±mphlÜÜ ±mpii pr±setthi?phiap n≥i kaapraÜ b±tkumpii s±mnua haÜy kaasdabnÜo peel b±∑rian neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ s±nni?set kno∑ d±mb±nnÜ∑ thvÄÄ kaas±mphiah.


243


244

k±mn±t c±mnam

11 reaksaa kaata∑cet

245

k±mn±t c±mnam

© 2

002

Del

Par

son.

haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

taÜ khñom cuaymonuh thvÄÄ nÜ∑reaksaa kaata∑cetyaa∑ dooc mdec?

pi?caara?naa c±mnoc nih

• taÜ haet ?avei cia khñom yook cet tukdak tÜo lÄÄ kaa?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ kaata∑cet?

• taÜ kaata∑cet mian tumneaktumno∑ ?avei ciamuay nÜ∑ kaaphlah kumnit?

• taÜ khñom ?aac thlae∑ sakkeya?phiap d±± b±ntiab khluan yaa∑ dooc mdec?

• taÜ ?avei pooc≥y khlah dael khñom ?aac s±nyaa?

• haet ?avei via s±mkhan s±mrab khñom daÜmbei thvÄÄ kaataamdaan peel dael monuh thvÄÄkaata∑cet?

puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet

kno∑ niam cia neakphs±pphsaay saasnaa neak mian b±mn±±∑ praathnaa daÜmbei

seckdeis±∑kruah n≥i prolÜ∑ (soom mÄÄl moosaay 28:3). neak dÜ∑ thaa monuh ?aac

mook ?ae preahkrih nÜ∑ trov baan s±∑kruah mian tae taam leakkhan n≥i kaapraecet tae

ponnoh (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 18;10–16). vi?thii muay daÜmbei b±mpeñ b±mn±±∑

praathnaa rob±h neak kÜÜ sraek rook kaapraecet (soom mÄÄl ?aalmaa 5:49, koo nÜ∑ s±±

15:6, koo nÜ∑ s±± 16:6) nÜ∑ ?±ñcÄÄñ monuh daoy klaahaan ?aoy ?a?nu?voat seckdeicumnÜa

tÜo rook kaapraecet pi?thii boncromuc tÜk daoy tÜk nÜ∑ daoy preahviññian haÜy suutroam

d±l tiib±mphot daoy sm±htr±∑ (soom mÄÄl niifai tii 3 27:16–20, moomoon 7:10).

kaata∑cet kÜÜcia phnaek s±mkhan d±± n≥i kaapraecet. via cia kaatappÄkec n≥i monuh

mneak kno∑ kaapr±prÜt ?avei muay haÜy b±ntoab mook thvÄÄ taam daoy ?u?saa pyiayiam

taam kaas±mrac nuh. peel dael monuh ta∑cet daoy pit praak±d nuh puakkee nÜ∑ mian

koolb±mn±±∑ pit mian n≥y thaa puakkee mian koolb±mn±±∑ yaa∑ pit praak±d daÜmbei

k±mn±t c±mnam


246

© 2

001

Sim

on D

ewey

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

thvÄÄ ?avei dael puakkee baan ta∑cet thaa nÜ∑ thvÄÄ. puakkee rÜ∑moam haÜy s±mrac cet

yaa∑ pit praak±d daÜmbei phlahpdoo. puakkee klaay cia monuh mian pheakdeiphiap

c±mpuah preahkrih nÜ∑ leahb±∑ c±mpuah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑. kaareaksaa kaata∑cet

rob±h kee kÜÜcia robiab dael puakkee praak±d cia s±mdae∑ daoy keckaa tea∑laay rob±h

puakkee thaa puakkee baan totual pii preahviññian n≥i preahkrih c±mpuah kaaphdacbaab

tea∑laay rob±h puakkee (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:37). peel dael neak praÜ kaata∑cet kÜÜ

neak k±mpu∑ ?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei ?aoy praecet haÜy.

vi?thii d±± pr±saÜ b±mphot daÜmbei cuay monuh thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet kÜÜ cia

kaa puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet. kaapuÄ∑riik nÜ∑ kaataamdaan lÄÄ ?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet

kÜÜ s±mkhan pruah:

• monuh klaay cia neakphlah saasnaa

peel dael puakkee ruahnÜo taam

koolkaa dael puakkee rian (soom mÄÄl

yoohaan 7:17) nÜ∑ totual ?aar±m

b±ñceak pii preahviññian thaa ?avei

dael puakkee k±mpu∑ thvÄÄ kÜÜ

phkoab preahha?rÜ?t≥y preahvoobeidaa

nÜo sthaansua.

• kaapraecet nÜ∑ kaaphlahbdoo nÜ∑ cuay

neak chneah lÄÄ ?u?pa?sak b±mbat

phiap ?aamah pii khluan puakkee nÜ∑ k±mhoh nÜ∑ totual b±tpi?saot n≥i seckdeisoksaan

nÜ∑ seckdei?±mn±± n≥i kaa?a?ph≥ytooh rob±h preah.

• kaareaksaa kaata∑cet riabc±m monuh daÜmbei thvÄÄ nÜ∑ reaksaa seckdeisaññaa pi?sed

rob±h puakkee.

neak ?aac b±∑haañ seckdeisr±lañ rob±h neak s±mrab monuh nÜ∑ seckdeicumnÜa rob±h

neak nÜo kno∑ kaas±nyaa rob±h preah daoy thvÄÄ kaataamdaan daÜmbei cuay puakkee

praecet nÜ∑ reaksaa kaata∑cet rob±h puakkee.

kaata∑cet cia d±mrovkaa s±mrab boncromuc tÜk kÜÜ trov baan s±see nÜo kno∑ meerian

tea∑ buan d±mboo∑. kaata∑cet mian tumneaktumnoo∑ nÜ∑ kaariik c±mraÜn khaa∑ viññian

b±ntoab pii pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak dael trov baan s±see nÜo kno∑

meerian tii 5. trov tae ceakleak ?±mpii seckdeitrovkaa daÜmbei ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ

?avei ?avei dael nÜ∑ puÄ∑riik seckdeicumnÜa rob±h kee nÜo kno∑ preahkrih. coo cam

nÄv koolkaa dooc khaa∑ kraom:

• roal ?aokah dael mian—ciamuay sa?maacÜk monuh thmei dael trov tÜo cuab rÜÜ

kaatumneaktumnoo∑ phtoal khluan—kuatae noam tÜo rook kaa?±ñcÄÄñ muay daÜmbei

rian pii saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ.

• daoy k±mr±± tae baÜ mian taÜ neak kuatae ni?yiay tÜokan monuh rÜÜ b±∑rian puakkee

daoy kmian kaapuÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet daÜmbei thvÄÄ ?avei dael nÜ∑ puÄ∑rÜ∑

seckdeicumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑ preahkrih.

• yook cet tukdak tÜo lÄÄ kaata∑cet muay rÜÜ craÜn cia∑ nÜo peel dael neak b±∑rian.

bau neak min ?±ñcÄÄñ monuh daÜmbei thvÄÄ kaata∑cet tea∑ nih tee neak min baan sua

puakkee ?aoy praecet nÜ∑ mook ?ae preahkrih tee.

• nÜo peel dael neak riabc±m kno∑ peel sÄksaa ciamuay daikuu daÜmbei b±∑rian meerian

muay coo pi?caara?naa lÄÄ seckdeitrovkaa nÜ∑ sthaana?phiap rob±h saasnaakuÄnkaarei

mneak mneak nÜ∑ b±ñcuun kaata∑cet muay rÜÜ craÜn cia∑ nÜo kno∑ phaena?kaa

meerian.

k±mn±t c±mnam


247

• ?±mlo∑ peel b±∑rian neak pr±hael cia ?aac totual kaab±mphoh kumnit daÜmbei puÄ∑riik

kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet d±±t≥i tiat craÜn cia∑ kaata∑ cet dael neak baan riab phaena?kaa.

coo ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy praecet cianic.

• coo klaahaan nÜ∑ cÜaceak peel neak ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ kaata∑cet (soom mÄÄl

?aalmaa 38:12). phiap klaahaan b±∑haañ seckdeicumnÜa rob±h neak thaa kaakoorup

pr±tte?bat c±mpuah preahbaññat rob±h preah?±mcah noam mook nuv pooc≥y.

• monuh nÜ∑ min coolcet thvÄÄ kaaphlahpdoo tee lÄÄkl≥≥∑ tae puakkee trov baan

?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ doocnoh.


haet ?avei kaapuÄ∑riik kaata∑ cet s±mkhan?

?aalmaa 5:62 moroonai 7:13

haet ?avei kaata∑cet s±mkhan khla∑ mleh?

niifai tii 2 31 ?aalmaa 32:27 yoohaan 7:17moosaay 2:41 koo nÜ∑ s±± 14:7?aalmaa 7:14–16 koo nÜ∑ s±± 20:37

sua s±mnua c±m c±mkaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet tae∑tae praÜ tumruÄ∑ s±mnua “taÜ neak proom” dael d±mrov

?aoy mian c±mlaÜy proom rÜÜ min chlaÜy t±±b. kaa?±ñcÄÄñ kuatae ceakleak c±m c±m

nÜ∑ cbah. piak tea∑nih ?±ñcÄÄñ rÜÜ noam monuh ?aoy s±mrac cet daÜmbei thvÄÄ

sa?kamma?phiap. piak tea∑nih d±mrov ?aoy puakkee thvÄÄ kaata∑cet nÜ∑ ?a?nu?voat

seckdeicumnÜa dael mian sa?kamma?phiap nÜo kno∑ koolkaa dael neak b±∑rian

puakkee.

khaa∑ kraom kÜÜcia kumruu n≥i kaa?±ñcÄÄñ dael phcoab ciamuay daoy kaacabpdaÜm

n≥i kaas±nyaa nÜ∑ sakkheya?phiap:

• taÜ neak proom ?aan [niifai tii 3 11, moroonai 10:3–5, siavphÜo tooc nih] pii mun kaamook

cuab md±±∑ tiat rob±h yÄÄ∑ nÜo th∑ai s?aek mao∑ 7:00 l∑iac dae rÜÜ tee? khñom dÄ∑ thaa

kaathvÄÄ doocneh nÜ∑ . . . khñom soom thlae∑ thaa preahkumpii moomoon kÜÜ . . .

• taÜ neak proom ?a?thi?thaan sua preah thaa taÜ yoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei dae

rÜÜ tee? khñom dÄ∑ thaa peel dael neak ?a?thi?thaan preah nÜ∑ . . . khñom dÄ∑ thaa

yoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei . . .

• taÜ neak proom tÜo preahvi?hia ciamuay yÄÄ∑ nÜo th∑ai ?aatit nih nÜo mao∑ 9:00

prÜk dae rÜÜ tee? baÜ neak proom neak nÜ∑ . . . khñom dÄ∑ thaa preahvi?hia rob±h

preahyeesuu krih kÜÜ trov baan sdaa laÜ∑ viñ . . .

• taÜ neak proom cabphdaÜm pii ?eilov daÜmbei ruahnÜo taam cbab n≥i b±±re?sotthÄphiap

dooc dael yÄÄ∑ baan puÄnyuÄl dae rÜÜ tee? kaaruahnÜo taam cbab nih nÜ∑. . . .

kaacaekcaay d±mnÄ∑ l?±± pr±tian poo d±l ciivit rob±h yÄÄ∑ . . .

• taÜ neak proom ?±ñcÄÄñ [chmuah] pii mun th∑ai sok daÜmbei cuab ciamuay puakyÄÄ∑

nÜ∑ cabpdaÜm rian ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dae rÜÜ tee? preahviññian nÜ∑ cuay neak. . . .

kaacaekcaay d±mnÄ∑ l?±± nÜ∑ pr±tian poo d±l ciivit yÄÄ∑ . . .

• taÜ puakyÄÄ∑ ?aac mook phteah rob±h neak nÜ∑ prab neak b±nthaem tiat ?±mpii robiab

dael preah baan hau pyiakaarei nÜo kno∑ sa?may rob±h yÄÄ∑ dooc dael truÄ∑ baan

thvÄÄ nÜo sa?may bo?raan dae rÜÜ tee? coo b±nkaÜn koolb±mn±±∑ tÜhdau daÜmbei

k±mn±t c±mnam


248

seckdeisoksaan nÜ∑ mook nÜo kno∑ ciivit rob±h neak peel dael neak ∑iak mook yuÄl . . .

khñom soom thlae∑ md±±∑ tiat thaa preah baan hau . . .


nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak coo s±see kaa?±ñcÄÄñ dael saamañ c±m c±m cbahloahnÜ∑ roal kaata∑cet nÜo kno∑ meerian. baÜ neak baan thvÄÄ sa?kamma?phiap nih ruac tÜo haÜycoo rumlÜk via laÜ∑ viñ haÜy priabthiab kaa?±ñcÄÄñ thmei rob±h neak ciamuay nÜ∑ k±mnae piimun. coo sua khluan ?ae∑ thaa taÜ sa?kamma?phiap rob±h neak daÄmbei puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñbaan ?a?phi?voat rÜÜ nÜo.

rumlÜk kaa?±ñcÄÄñ dael neak baan s±see ciamuay daikuu rob±h neak. s±mrab kaa?±ñcÄÄñ niimuayniimuay pi?phiaksaa s±mnua dooc khaa∑ kraom:

• taÜ khñom baan puÄnyuÄl ?±mpii pooc≥y dael preah?±mcah baan s±nyaa dae rÜÜ tee peeldael khñom puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ? baÜ min thvÄÄ doocneh taÜ mok pii haet ?avei?

• taÜ khñom ciahvia∑ pii kaapuÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ nih dae rÜÜ tee? baÜ doocneh pii haet ?avei?

• taÜ khñom mian ?aar±m khmah ?ian dae rÜÜ tee peel dael khñom puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ nih?taÜ khñom ?aac ?a?phi?voat yaa∑ doocmdec?

• taÜ kaa?±ñcÄÄñ nih s±mkhan yaa∑ dooc mdec c±mpuah khluan khñom phtoal?

• taÜ khñom c±±∑cam daÜmbei thvÄÄ kaataamdaan lÄÄ kaa?±ñcÄÄñ dael khñom baan puÄ∑riikñÜkñoab dae rÜÜ tee? taÜ khñom ?aac ?a?phi?voat yaa∑ dooc mdec?

coo it ?±mpii saasnaakuÄnkaarei rÜÜ sa?maacÜk min sov sa?kam dael neak skoal haÜy ?a?nu?voatpuÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ tea∑nih dooc cia kumnit dael neak ni?yiay tÜo kan bokkuÄl tea∑nuh.

baÜ cambac coo b±nthaem kaa?±ñcÄÄñ nÜo kno∑ phaena?kaa meerian robiab neak. coo dakkooldau ceakleak dael nÜ∑ cuay neak puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ cia ria∑roal th∑ai nÜ∑ roal sa?pdaa.

s±nyaa thaa nÜ∑ pr±tian pooc≥y d±l monuhmonuh trovkaa muulÄhaet daÜmbei phlahpdoo kumnit nÜ∑ sa?kamma?phiap rob±h

kee. pooc≥y dael baan s±nyaa cia ñÜkñoab pd±l haetph±l d±± mian ?±mnaac daÜmbei

koorup taam preah. peel dael preah?±mcah pd±l preahbaññat mook cia ñÜkñoab truÄ∑

s±nyaa pr±tian pooc≥y s±mrab kaareaksaa preahbaññat nuh (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±±

130:20–21). peel dael neak riabc±m monuh ?aoy koorup pr±te?bat preahbaññat ceakleak

naa muay coo b±∑rian puakkee thaa:

• kaaruahnÜo taam preahbaññat b±∑haañ seckdeisr±lañ s±mrab preah nÜ∑

preahriacÄbotraa rob±h truÄ∑.

• puakkee b±∑haañ kaatukcet rob±h kee lÄÄ preah peel dael puakkee koorup pr±te?bat

preahbaññat rob±h truÄ∑.

• pooc≥y dael tr±l±b mook viñ kÜÜ puakkee nÜ∑ tootual pooc≥y dael truÄ∑ baan s±nyaa.

nuo peel dael neak thlae∑ pii preahbaññat coo ni?yiay ?±mpii pooc≥y dael neak baan

totual baan mook pii kaaruahnÜo taam preahbaññat nuh. coo s±nyaa neak tea∑laay naa

dael neak b±∑rian thaa puakkee ?aac riikriay nÜ∑ pooc≥y sr±dia∑ knia nuh.

peel dael monuh pyiayiam daÜmbei reaksaa kaata∑cet coo sua puakkee ?aoy ni?yiay

?±mpii pooc≥y dael preahvoobeidaa sua baan pr±tian d±l puakkee. ?ah?aa∑ ciamuay

puakkee thaa tuahbei cia kaalumbaak nÜ∑ cool nÜo kno∑ ciivit rob±h kee pooc≥y rob±h

truÄ∑ nÜ∑ b±nt±± peel dael puakkee koorup pr±te?bat taam preahbaññat rob±h truÄ∑.

k±mn±t c±mnam


249


taÜ preah?±mcah mian b±ntuul ?avei ?±mpii b±mn±±∑ praathnaa rob±h truÄ∑ daÜmbeipr±tian pooc≥y d±l yÄÄ∑?

?aalmaa 37:17 koo nÜ∑ s±± 1:37 koo nÜ∑ s±± 76:5–10


?aan koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 82:10 nÜ∑ 130:20–21. b±ntoab mook sÄksaa preahkumpiidooc khaa∑ kraom. thvÄÄ koolaon pii nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak. nÜo phnaek mkaa∑s±see preahbaññat dael neak rook khÄÄñ nÜo phnaek khaa∑ kraom niimuay niimuay nÜo phnaekmkhaa∑ tiat s±see seckdeis±nyaa s±mrab kaareaksaa preahbaññat.

koo nÜ∑ s±± 11:21 koo nÜ∑ s±± 89:18–21 koo nÜ∑ s±± 100:5–8koo nÜ∑ s±± 84:85 koo nÜ∑ s±± 95:8–9 maalaakii 3:10–12

rumlÜk kaata∑cet dael baan s±see nÜo kno∑ meerian muay n≥i meerian rob±hneakphs±pphsaay. s±mrab kaata∑cet niimuay niimuay coo chlaÜy s±mnua tea∑nih:

• taÜ pooc≥y ?avei dael preah?±mcah baan s±nyaa c±mpuah neak tea∑laay naa dael reaksaakaata∑cet nih?

• taÜ kaakoorup pr±te?bat koolkaa nih nÜ∑ cuay monuh kaÜn seckdeicumnÜa nÜ∑ sakkh≥ya?phiapyaa∑ dooc mdec?

• taÜ kaata∑cet nih nÜ∑ cuay monuh prae cet nÜ∑ kantae dÄ∑ pii preahviññian dooc mdec?

thlae∑ sakkheya?phiap cia ñÜkñoabsakkheya?phiap kÜÜcia saaksey khaa∑ viññian

nÜ∑ kaa?ah?aa∑ dael trov baan pd±l ?aoy daoy

preahviññian b±±re?sot. kaathlae∑ sakkheya?phiap

kÜÜcia kaapd±l ?aoy kumruu kaapr±kah c±m c±m

n≥i kaacÜaceak—?aar±m kaathiania ?ah?aa∑

kaacÜaceak n≥i d±mnÄ∑ l?±±. kaacaekcaay

sakkheya?phiap rob±h neak cia ñÜkñoab kÜÜcia

phlov muay n≥i phlov d±± pr±saÜ b±mphot nei

kaa?±ñcÄÄñ preahviññian nÜ∑ cuay neakd±±t≥i

mian ?aar±m pii preahviññian. b±nthaem

sakkheya?phiap thmei thmei saaksey phtoal

khluan c±mpuah seckdeiput dael neak baan

b±∑rian c≥ñ pii preahkumpii. neakphs±pphsaay

saasnaa dael mian pr±setthi?phiap b±∑rian thlae∑

sakkheya?phiap nÜ∑ ?±ñcÄÄñ neakd±±t≥i ?aoy

thvÄÄ ?avei dael saa∑ seckdeicumnÜa nÜo kno∑

preahyeesuu krih. kaa nih bookruam tea∑ kaathvÄÄ

kaas±nyaa dael mook pii koolkaa pit. ?u?tiah±±

neakphs±pphsaay saasnaa mneak ?aac ni?yiay thaa:

“khñom dÄ∑ thaa peel dael neak reaksaa th∑ai sÄl ?aoy b±±re?sot neak nÜ∑ rook khÄÄñ

seckdeisoksaan kantae craÜn nÜo kno∑ dua∑cet rob±h neak.”

daÜmbei ?aoy sakkheya?phiap rob±h neak mian ?±mnaac cÜaceak neak trov mian cet

sm±hs±±. sakkheya?phiap dael mian ?±mnaac kÜÜ min pÜ∑ tÜo lÄÄ teepkaos±l khaa∑ voohaa

rÜÜ soo n≥i s±mlee∑ rob±h neak tee tae lÄÄ kaacÜaceak n≥i dua∑cet rob±h neak.

“c±mpuah sakkheya?phiap

rob±h monuh mneak coo

c±±∑cam monuh mneak dael

mian chantea? caekcaay

?avei dael koat mian peel

dael koat mian nuh phiap

?aathmaani?yum thvÄÄ ?aoy

koat batb±∑. . . . b±∑rian

nÜ∑ thvÄÄ tiib±ntoal.

via kmian raÜ∑ s±m∑at

dael pr±saÜ nuh tee.”

– ?≥≥LDÄÄ THOMAS S. MONSONPATHWAYS TO PERFECTION [1973], 100–101

k±mn±t c±mnam


250

kaapyiayiam pr±cam th∑ai daÜmbei puÄ∑rÜ∑ kaayuÄldÄ∑ rob±h neak nÜ∑ lÄÄ kaacÜa ceak

n≥i koollatthi? nÜ∑ koolkaa dael neak b±∑rian. coo thlae∑ sakkheya?phiap rob±h neak

ñÜkñoab daÜmbei phsaa phcoab kaapit n≥i koolkaa rÜÜ koollatthi? dael neak k±mpu∑

b±∑rian. taam dael ?aac thvÄÄ tÜo baan yaa∑ chab coo b±∑rian b±ntoab mook thlae∑

sakkheya?phiap nÜ∑ thlae∑ sakkheya?phiap peel dael neakb±∑rian.

sakkheya?phiap rob±h neak ?aac mian

leakkhana? saamañ dooc cia “preahyeesuu

krih kÜÜcia preahriaca?botraa n≥i preah”

rÜÜ “khñom baan rian daoy khluan ?ae∑

thaa preahkumpii moomoon kÜÜ pit”.

neak k±± ?aac caekcaay b±tpi?saot khlei

khlei ph±±∑ dae ?±mpii robiab dael neak

b±∑kaÜn c±mneh viccia. coo thlae∑

sakkheya?phiap ?aoy baan craÜn d±±∑

nÜo kno∑ meerian niimuay niimuay min

m≥≥n kroantae nÜo peel b±ñc±b meerian

tee. thlae∑ sakkheya?phiap thaa koolkaa

dael neak nÜ∑ b±∑rian nÜ∑ pr±tian pooc≥y

d±l ciivit rob±h saasnaakuÄnkaarei baÜ

puakkee nÜ∑ thvÄÄ taam koolkaa nih. coo ni?yiay ?±mpii kaaruahnÜo taam koolkaa muay

dael baan pr±tian poo d±l ciivit rob±h neak.

monuh peel khlah ?aac praÜ pañaa daÜmbei sua s±mnua ?±mpii ?avei dael neak b±∑rian

piipruah via pi?baak kno∑ kaasua s±mnua sm±htr±∑ c≥ñ pii behdoo∑. peel dael neak

thlae∑ sakkheya?phiap cool ?a?thi?thaan thaa neak tea∑laay naa dael neak k±mpu∑

b±∑rian nÜ∑ totual ?aar±m saaksei pit praak±d n≥i preahviññian b±±re?sot. peel dael neak

thlae∑ sakkheya?phiap kÜÜ neak cuay b±∑kaÜt pa?re?yaakaah s±mrab saasnaakuÄnkaarei

daÜmbei totual ?aar±m preahviññian b±±re?sot b±ñceak saaksey rob±h neak n≥i seckdeipit.

kaanih riabc±m puakkee totual skoal kaata∑cet dael neak nÜ∑ puÄ∑riik.

briikÄm ya∑ min baan totual boncromuc tÜk nÜo kno∑ saasnaacak n≥i preahyeesuu

krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy tee nÜo kno∑ chnam d±mboo∑ n≥i kaarian rob±h

look ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ. tae look mian pr±sah pii kaaphlah kumnit

rob±h look thaa: “baÜ neak mian teepkaos±l neak mian cumniañ neak mian praacñaa nÜ∑

neak svae∑yuÄl pii pi?phuplook phñaÜ preahkumpii moomoon mook ?aoy khñom haÜy

pr±kah kno∑ voohaa n≥i lookey d±± kr±?aÜt kr±toom pii seckdeipit n≥i preahkumpii

moomoon daÜmbei b±mphlÜÜ preahkumpii moomoon daoy kaarian nÜ∑ praacñaa lookei

prab d±l khñom nuh puakkee hak dooc cia phsae∑ dael kroan tae hoy haÜy k±± bat tÜo

tae ponnoh. tae peel dael khñom baan khÄÄñ bo?r±h dael kmian voohaa rÜÜ teepkaos±l

ni?yiay kno∑ saathiarÄna? dael cia neak dael kroan tae ?aac ni?yiay thaa ‘khñom dÄ∑

daoy preahceesdaa n≥i preahviññian b±±re?sot thaa preakumpii moomoon kÜÜ pit haÜy

thaa yoosaeb smiit kÜÜcia pyiakaarei n≥i preah?±mcah’ preahviññian b±±re?sot baan

b±mphlÜÜ pii bokkuÄl mneak nih d±l khñom nÜ∑ cia puÄnlÜÜ nÜ∑ ?a?ma?ta?phiap nÜo

pii muk khñom. khñom trov baan poat daoy puÄnlÜÜ tea∑nuh nÜ∑ trov baan b±mpeñ

daoy puÄnlÜÜ tea∑nuh haÜy khñom dÄ∑ daoy khluan khñom thaa sakkheya?phiap rob±h

bo?r±h mneak nuh kÜÜ pit” (kno∑ Journal of Discourses, 1:90).

k±mn±t c±mnam


251


saad±mnÄ∑ khaa∑ kraom kÜÜcia kumruu n≥i kaathlae∑ sakkheya?phiap. coo ?aan s±mnua nÜ∑preahkumpii niimuay niimuay. s±see c±mlaÜy rob±h neak nÜo kno∑ siavphÜo k±mn±t c±mnamsÄksaa rob±h neak.

• nÜo kno∑ kh±± tea∑nih taÜ saaveak nÜ∑ pyiakaarei thlae∑ ?±mpii ?avei?

• taÜ puakkee cÜa khla∑ ponnaa pii ?avei dael puakkee k±mpu∑ ni?yiay? taÜ neak ?aac prabthaa puakkee cÜa ceak seckdeipit yaa∑ dooc mdec?

• peel dael neak ni?yiay thaa: “khñom dÄ∑ thaa ________ kÜÜ pit“ taÜ neak c±∑ mian n≥y yaa∑dooc mdec? taÜ piak ?avei phsee∑ tiat dael neak ?aac praÜ daÜmbei phtee kaacÜaceakrob±h neak?

yaakob 7:7–12 koo nÜ∑ s±± 76:22–24 keckaa puaksaaveak 2:14–38?aalmaa 5:45–48 yoohaan 3:3–11 keckaa puaksaaveak 10:34–44?aalmaa 34:1, 8


taÜ kaathlae∑ sakkheya?phiap mian koolkaa nÜ∑ kaas±nyaa ?avei khlah?

niifai tii 2 33:1 koo nÜ∑ s±± 84:61 yoohaan 15:26koo nÜ∑ s±± 62:3 koo nÜ∑ s±± 100:5–8

kaataamdaankaapuÄ∑riik kaata∑cet daoy kmian kaataamdaan kÜÜ dooc cia kaacabphdaÜm thvÄÄ

d±mnaÜ daoy kmian tiib±ñc±b rÜÜ kaatiñ s±mbot mÄÄl kaapr±kum d±ntrei daoy min cool

tÜo kno∑ roo∑ d±ntrei. baÜ kmian kaab±mpeñ sa?kamma?phiap tee kaata∑cet kÜÜ dooc

cia kmian ?avei s±h.

kaaphlahbdoo ?aac cia kaapi?baak. tuaniatii rob±h neak kÜÜ daÜmbei cuay puÄ∑rÜ∑

puakkee kno∑ kaas±mrac cet daÜmbei phlahpdoo. neak kua thvÄÄ ?aoy ?±h pii

sa?mattha?phiap rob±h neak daÜmbei cuay monuh reaksaa kaata∑cet rob±h puakkee.

kaab±∑haañ n≥i kaapraecet pit praak±d d±± pr±saÜ b±mphot kÜÜ baan b±mphlÜÜ taam

royea? kaathvÄÄ sa?kamma?phiap so?ce?ret cia ria∑ rohoot cia pi?seh s±mrab preahbaññat

dooc cia b±±re?sotthÄphiap piak kea?te?b±ndit nÜ∑ d±∑vaay muay phiak d±b. peel dael

neak nÜ∑ neakdÄknoam vuad rob±h neak thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ monuh daÜmbei cuay

puakkee reaksaa kaata∑cet rob±h puakkee coo b±∑haañ kaayuÄlcet. coo mian cet ?±tthmuÄt

tae min mianeah. neak min baan b±ñc±b kaab±mraÜ rob±h neak tee luhtraa tae monuh

tea∑nuh ruah nÜo taam kaata∑cet tea∑nih rÜÜ myaa∑ viñ tiat thaa luhtraa tae puakkee

baan praecet (soom mÄÄl niifai tii 3 18:32). peel khlah kaa tÜo sua soktuk craÜn d±±∑

pr±hael cia cambac s±mrab neak daÜmbei cuay monuh ?a?phi?voat seckdeicumnÜa khla∑

lmoom krubkroan nÜo kno∑ koolkaa daÜmbei dÄknoam tÜo rook kaapraecet.

kaataamdaan cabpdaÜm peel dael neak tÜo sua soktÜk nÜ∑ b±∑rian monuh:

• coo ?aoy puakkee s±see kaata∑cet rob±h puakkee nÜo lÄÄ ?avei muay dael neak tuk ?aoy

kee dooc cia siavphÜo tooc rÜÜ kaat dael mian chmuah nÜ∑ leek tuurÄsap rob±h neak.

• trov praak±d thaa monuh dÄ∑ thaa neak nÜ∑ mook sua soktuk chab chab cia pr±cam

rovia∑ kaanat cuab s±mrab kaab±∑rian. coo puÄnyuÄl thaa koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ

daÜmbei cuay puakkee. coo pd±l ?aoy puakkee nÄv kumnit n≥i ?avei dael neak nÜ∑

thvÄÄ nÜo ?±mlo∑ peel mook cuab nuh.

k±mn±t c±mnam


252

• thvÄÄ kaak±t c±mnam pi?seh muay nÜo kno∑ k±mn±t c±mnam/thvÄÄ b±ñcii cumpuuk

n≥i phaenÄkaa rob±h neak daÜmbei taamdaan nÜo th∑ai s?aek pii kaa?±ñcÄÄñ ?aoy

ta∑cet niimuay niimuay dael neak baan puÄ∑riik nÜo th∑ai nih.

thvÄÄ tunneaktumnoo∑ ?aoy baan ñÜkñoab cia ria∑roal th∑ai baÜ ?aac thvÄÄ tÜo baan

kÜÜ daÜmbei svae∑ yuÄl baÜ puakkee k±mpu∑tae riikc±mraÜn nÜ∑ kaata∑cet rob±h

puakkee coo chlaÜy s±mnua b±∑rian meerian b±nthaem ?aan ciamuay knia pii preahkumpii

moomoon caekcaay saad±mnÄ∑ n≥i preahkumpii rÜÜ praÜ s±mphiarea? saottuÄh. peel

dael neak tÜo sua soktuk monuh ñÜkñoab neak nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ ?aar±m khaa∑ viññian dael

puakkee baan totual peel dael neak b±∑rian puakkee pii saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ

n≥i d±mnÄ∑ l?±± preahyeesuu krih. kaakoamtroo ?Ätthi?puÄl n≥i viññian nih kÜÜ s±mkhan

nah. via pr±hael cia mian peel dael neak tuurÄsap tÜo saasnaakuÄnkaarei daÜmbei rumlÜk

nÜ∑ lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy reaksaa kaata∑cet.

cuay saasnaakuÄnkaarei b±ñceak pii pooc≥y dael puakkee baan totual peel dael puakkee

baan reaksaa kaata∑cet. cia pi?seh cuay puakkee pi?poania pii ?aar±m phtoal khluan peel

dael preahviññian baan thvÄÄ tiib±ntoal pii phiappeñleñ n≥i saad±mnÄ∑.

coo s±saÜ nÜ∑ lÄÄk tÜkcet d±l monuh dael k±mpu∑ totual cookc≥y kno∑ kaata∑cet.

saasnaakuÄnkaarei kÜÜ k±mpu∑ phlahpdoo ciivit rob±h puakkee. puakkee mian ?avei

?avei cia craÜn daÜmbei rian nÜ∑ thvÄÄ. coo s±saÜ puakkee daoy sm±htr±∑ ?aoy baan

ñÜkñoab. b±∑haañ ?±mn±±kun rob±h neak s±mrab kaariikc±mraun rob±h puakkee nÜ∑

kaacÜaceak rob±h neak thaa puakkee ?aac totual cookc≥y. lÄÄk tÜkcet puakkee peel naa

dael neak nÜo ciamuay puakkee.

b±∑haañ k±∑v±l nÜ∑ kaakh±±kcet peel dael monuh pa?raac≥y kno∑ kaareaksaa kaata∑cet

rob±h puakkee nÜ∑ haet doocneh puakkee pa?raac≥y kno∑ kaatotual b±tpi?saot pooc≥y.

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu

s±see nÜo kno∑ phaena?kaa pr±cam th∑ai rob±h neak nÄv phaenkaa pr±cam th∑ai dael neaktumneaktumnoo∑ nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei mneak mneak. riabc±m phaena?kaa triam tuk ?aoybaan craÜn th∑ai ?±mpii ?avei dael neak nÜ∑ thvÄÄ daÜmbei thvÄÄ kaataamdaan ciamuay nÜ∑saasnaakuÄnkaarei.

coo crÄÄhrÄÄh kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet muay dael neak nÜ∑ puÄ∑riik peel dael neak b±∑rianmeerian. b±ntoab mook b±ñceak pii k±∑v±l khoh khoh knia dael ?aac thvÄÄ ?aoy nonaa mneakciahvia∑ pii kaatootual rÜÜ kaareaksaa kaata∑cet nuh. pi?phiaksaa nÜ∑ ?a?nu?voat robiab daelneak ?aac cuay monuh yaa∑ pr±saÜ b±mphot peel dael neak thvÄÄkaa daÜmbei d±hsraay k±∑v±lrob±h puakkee.

soom c±±∑cam c±mnoc nih

• yook cet tukdak lÄÄ kaa?±ñcÄÄñ monuh ?aoy thvÄÄ kaata∑cet nÜo kno∑ roal sthaana?phiapsvae∑rook rÜÜ kaab±∑rian kÜÜ tea∑ ciamuay neak tea∑laay naa dael min m≥≥n cia sa?maacÜknÜ∑ sa?maacÜk n≥i saasaacak.

• puÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ ?aoy ta∑cet daÜmbei cuay d±l monuh totual b±tpi?saot phlah kumnit.

• pooc≥y s±nyaa.

• thlae∑ sakkheya?phiap

• thvÄÄ kaataamdaan daÜmbei cuay d±l monuh reaksaa kaata∑cet.



• b±ñceak peahbaññat dael baan s±see nÜo kno∑ meerian tii 4 rÜÜ tii 5 k±± baan.coo kit pii pooc≥y neak baan totual mook pii kaakoorup pr±te?bat preahbaññat nihhaÜy s±see pii pooc≥y nuh nÜo kno∑ siavphÜo tinnianuppa?voat rob±h neak.

• nÜo kno∑ s±mbot coo sua sa?maacÜk kruasaa neak ?aoy prab pii robiab daelpuakkee baan pooc≥y daoy kaakoorup pr±te?bat taam preahbaññat naa muay(?u?tiah±± d±∑vaay muay phiak d±b).

• coo s±see pii ?aar±m rob±h neak ?±mpii kaapuÄ∑riik kaata∑cet. taÜ neak klaahaanrÜÜ khmah?ian tee? taÜ neak cÜa ceak thaa monuh nÜ∑ totual pooc≥y rÜÜ neakmian kaas±∑say tee? taÜ neak rÜ∑moam ?±tthmuÄt nÜ∑ rohahrohuan dae rÜÜ teepeel dael neak thvÄÄ tumneaktumnoo∑ pr±cam th∑ai? taÜ puakkee dÄ∑ thaa neaksr±lañ puakkee dae rÜÜ tee? taÜ neak ?aac kae lum?±± phiaptuÄnkhsaoy rob±hneak baan dae tee peel neak b±ñceak nÜo kno∑ kaa?±ñcÄÄñ rob±h neak?

• rumlÜk phaenÄkaa meerian rob±h neak s±mrab meerian niimuay niimuay. taÜ neakbaan b±ñcool kaata∑cet ceakleak naamuay rÜÜ tee? taÜ neak riabc±m phaena?kaameerian cbahloah dae rÜÜ tee ?±mpii kaathvÄÄ kaata∑cet?

kaasÄksaa ciamuay ciamuay daikuu

• c≥ñ pii phaena?kaa pr±cam th∑ai rob±h neak coo thvÄÄ b±ñcii n≥i monuh daelneak baan teaktoo∑ nia peel pii th∑ai daoy bookruam tea∑ saasnaakuÄnkaarei nÜ∑sa?maacÜk. s±mrab monuh mneak mneak coo s±see kaata∑cet (craÜn) daelpuakkee baan thvÄÄ proom tea∑ kaa?±ñcÄÄñ phsee∑ phsee∑ tiat dael neak ?aacrÜÜ kuatae baan puÄ∑riik ph±±∑ dae. pi?phiaksaa pii muulÄhaet dael neak totualbaan kaata∑cet pii monuh khlah khlah n≥i monuah tea∑nih haÜy taÜ ?avei daelriarea∑ neak min ?aac totual kaata∑cet. taÜ neak nÜ∑ thvÄÄ ?avei daÜmbeitaamdaan lÄÄ kaata∑cet tea∑nih?

• coo mÄÄl nÜo kno∑ phaena?kaa pr±cam th∑ai nÜ∑ s±see chmuah saasnaakuÄnkaareinaa dael neak nÜ∑ b±∑rian nÜo th∑ai kraoy rÜÜ pii th∑ai tiat. coo pi?caara?naapreahbaññat naa muay dael baan s±see nÜo kno∑ meerian tii 4 rÜÜ tii 5 dael neaknÜ∑ ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy ruahnÜo taam. coo pi?phiaksaa robiab dael neak nÜ∑puÄ∑riik kaata∑cet nÜ∑ pooc≥y ceakleak naa muay dael neak nÜ∑ s±nyaa s±mrabkaakoorup pr±te?bat.

• coo pi?caara?naa kaab±∑haañ b±ñcii b±∑rian tÜo saasnaakuÄnkaarei daÜmbei ?aoypuakkee dÄ∑ thaa ?avei dael nÜ∑ trov baan s±∑khÜm tuk cia mun. baÜ s±mrumcaek b±ñcii b±∑rian ciamuay puakkee muay cbab.

• rumlÜk k±mn±t c±mnam/kaathvÄÄ b±ñcii nÜo kno∑ phaena?kaa s±mrab royea? peelbei th∑ai k±nl±±∑ tÜo daÜmbei dÄ∑ thaa baÜ neak baan s±see keckaa rob±h neaks±mrab thvÄÄ kaataamdaan roal kaa?±ñcÄÄñ dael neak baan puÄ∑riik rÜÜ tee.


• pi?phiaksaa pii pr±setthi?phiap nÜ∑ kaab±∑kaÜt kumnit s±mrab kaateaktoo∑pr±cam th∑ai ciamuay saasnaakuÄnkaarei. taÜ neakphs±ppsaay saasnaa thvÄÄkaaciamuay sa?maacÜk daoy mian pr±setthi?phiap yaa∑ dooc mdec? taÜ ?aeka?saarÜÜ saottuÄh ?avei dael mian pr±yaoc? taÜ neak ?aac thvÄÄ ?avei peel dael monuhmin nÜo phteah rÜÜ rovuÄl peek kno∑ kaacuab neak?

• pi?phiaksaa pii vi?thii dael neakphs±pphsaay saasnaa b±∑rian daoy mianpr±setthi?phiap pii preahb±ññat nÜo kno∑ meerian tii 4 nÜ∑ tii 5.


253

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

• pi?phiaksaa k±∑v±l ceakleak naa muay n≥i saasnaakuÄnkaarei thmei thmei. taÜk±∑v±l tea∑nih mian leakkhana? doocmdec? taÜ neakphs±pphsaay saasnaa ?aacthvÄÄ ?avei daÜmbei d±hsraay k±∑v±l nuh?


• taam peel dael ?aac thvÄÄ tÜo baan coolruam ciamuay neakphs±pphsaay saasnaapeel dael paukkee b±∑rian. cuay puakkee yook cet tukdak tÜo lÄÄ kaacuay monuhthvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet.

• lÄÄk tÜkcet neakkan boppaccÜta?phiap nÜ∑ sa?maacÜk ?aoy coolruam yaa∑ sa?kamnÜo kno∑ kaathvÄÄ kaateaktoo∑ pr±cam th∑ai ciamuay saasnaakuÄnkaarei.

• coo thvÄÄ cia kumruu n≥i kaapuÄ∑riik kaa?±ñcÄÄñ nÜo kno∑ kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑rob±h phs±pphsaay saasnaa nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa dael neak b±mraÜ.


254

12 pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak

255

k±mn±t c±mnam

© 1

988

Gre

g K

. Ols

en. r

iabc

±m M

ill P

ond

Pre

ss a

nd D

r. G

erry

Hoo

per.

haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

taÜ khñom riabc±mmonuh s±mrab pi?thiiboncromuc tÜk nÜ∑pi?thiib±ñceak daoyrobiab naa?


• taÜ khñom trovkaa thvÄÄ ?avei daÜmbei cuay riabc±m monuh s±mrab pi?thii boncromuc tÜknÜ∑ pi?thiib±ñceak?

• taÜ khñom trov dÄknoam kaas±mphiah thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk daoy mian pr±setthi?phiapbaan yaa∑ dooc mdec?

• taÜ pi?thii boncromuc tÜk dael pr±k±±b daoy preahviññian trov baan riab phaenÄkaa kno∑kamvi?thii b±mraÜ nÜ∑ dÄknoam baan yaa∑ dooc mdec?

• taÜ khñom trov thvÄÄ yaa∑ citsnet ciamuay nÜ∑ biis±±b daoy robiab naa daÜmbei b±ñceakthaa neak phlah saasnaa pit cia trov baan thvÄÄ pi?thiib±ñceak?

• haet ?avei cia kaa∑ia s±mkhan daÜmbei b±mpeñ b±ñcii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak?

riabc±m monuh s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak

koolb±mn±±∑ n≥i kaab±∑rian rob±h neak kÜÜ daÜmbei cuay neakd±±t≥i ?aoy ?a?phi?voat

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih nÜ∑ praecet pii ?±mpÄÄbaab tea∑laay rob±h

puakkee. dooc dael moomoon baan b±∑rian thaa: “ph±l d±mboo∑ n≥i kaapraecet kÜÜ

boncromuc tÜk” (moroonai 8:25). pi?thii s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk kÜÜcia

vi?thii dael trov baan saa∑ laÜ∑ daoy saasnaacak daÜmbei b±ñceak thaa bokkuÄl mneak

k±mn±t c±mnam


256

mneak sthet lÄÄ miatthaan rob±h preah?±mcah s±mrab boncromuc tÜk nÜ∑ kÜÜ trov baan

riabc±m daÜmbei totual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot. taam royea? kaas±mphiah

bokkuÄl dael totual boncromuc tÜk b±mpeñ d±mrovkaa khaa∑ b±tkumpii dael puakkee

thvÄÄ cia saaksei pii muk neak setthi? ?±mnaac saasnaacak thaa puakkee “praak±d cia baan

prae cet c±mpuah ?±mpÄÄ baab rob±h puakkee tea∑?±h” (koo nÜ∑ s±± 20:37). kaata∑cet

tea∑laay dael saasnaakuÄnkaarei thvÄÄ kÜÜ riabc±m puakkee daÜmbei thvÄÄ nÜ∑ reaksaa

seckdeisaññaa n≥i boncromuc tÜk. monuh dael baan reaksaa kaata∑cet dael neak baan

?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy thvÄÄ cia monuh dael baan riabc±m baan yaa∑ l?±± s±mrab

kaas±mphiah nÜ∑ s±mrab sa?maacÜka?phiap nÜ∑ sa?kamma?phiap nÜo kno∑ saasnaacak.

peel dael neak b±∑rian saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ riabc±m puakkee s±mrab boncromuc

tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak soom praak±d thaa puakkee mian phiapsaks±m s±mrab pi?thii

boncromuc tÜk.

kuns±mbat s±mrab pi?thiibon cromuc tÜk

koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37

• b±ntiab khluan nÜo c±mpuah muk preah.

• mian c±mn±±∑ c±∑ totual boncromuc tÜk.

• mook daoy mian cet s±∑vee∑ nÜ∑ viññian tuÄntiab.

• praecet c±mpuah ?±mpÄÄ baab rob±h puakkee tea∑?±h.

• yuÄl proom lÄÄk dak mook lÄÄ khluan nÄv preahniam n≥i preahyeesuu krih.

• pdacñaa cet thaa nÜ∑ b±mraÜ preahkrih d±l tiib±mphot.

• s±mdae∑ daoy keckaa tea∑laay rob±h puakkee thaa puakkee baan totual preahviññian n≥ipreahkrih c±mpuah kaaphdacbaab tea∑laay rob±h puakkee.

kea?na?pr±thian tii muay nÜ∑ krom n≥i saaveak d±bpii neak:

• thvÄÄ kaaphlahpdoo pit praak±d nÜo kno∑ ciivit rob±h puakkee daÜmbei mian phiapsaks±mdooc trov baan b±ñcia nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37.

• ?a?phi?voat seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahkrih.

• praecet pii kaarumloo∑ rob±h puakkee.

• ruahnÜo taam koolkaa n≥i sÄla?thoa n≥i phiapsaks±m.

• ruahnÜo taam piak kea?te?b±ndit.

• kaata∑cet daÜmbei b±∑ d±∑vaay muay phiak d±b.

• totual meerian tea∑?±h rob±h neakphs±pphsaay saasnaa [meerian tii 1–4 nÜo lÄÄ b±ñciib±∑rian nÜ∑ kaata∑cet dael mian tumneaktumnoo∑].

• cuab ciamuay biis±±b rÜÜ pr±thian saakhaa.

• coolruam kaab±mraÜ pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk bei tÜo buan d±±∑.

(“Statement on Missionary Work,” s±mbot rob±h kea?na?pr±thian tii muay th∑ai tii 11 khaethnuu chnam 2002).

peel dael saasnaakuÄnkaarei rÄÄh kaalb±±recchaet trÄmtrov s±mrab pi?thii boncromuc

tÜk haÜy coo nat peel dael neak nÜ∑ b±mpeñ keckaa s±pkrub ?±h dael dÄknoam tÜokan

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak dooc dael baan s±see nÜo kno∑ phaena?kaa

pr±cam th∑ai rob±h neak. coo rumlÄk laÜ∑ viñ nÄv b±ñcii b±∑rian daoy yook cet tuk dak

daÜmbei b±ñceak thaa neak baan b±∑rian koollatthi? krÜh haÜy thaa bokkuÄl nuh trov baan

riabc±m daÜmbei chlaÜy t±±b c±mpuah s±mnua niimuay niimuay nÜo kno∑ kaas±mphiah

k±mn±t c±mnam


257

thvÄÄ boncromuc tÜk. coo rumlÜk laÜ∑ viñ kaanat cuab nih ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei

kno∑ kaacuab peel kraoy. baÜ ?aac thvÄÄ baan saasnaakuÄnkaarei kuatae coolruam kno∑

kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk pii mun pi?thii boncromuc tÜk rob±h puakkee phtoal.

baÜ neak totual ?aar±m thaa monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian trovkaa kaariabc±m

khluan b±nthaem tiat coo kom thvÄÄ kaanatcuab s±mphiah rohoot d±l saasnaakuÄnkaarei

sthet lÄÄ miatthaan sen. baÜ bokkuÄl mian ?aayu? tec coo praak±d thaa ?ovpukmdaay

rÜÜ thaereaksaa baan pd±l ?aoy nÄv kaa?a?nuññat daoy mian cia liayleak ?aks±± s±mrab

puakkee daÜmbei totual boncromuc tÜk.

peel dael totual ?aar±m thaa monuh dael neak k±mpu∑ b±∑rian trovkaa kaariabc±m

khluan b±nthaem tiat coo ni?yiay ciamuay puakkee ?±mpii koolb±mn±±∑ n≥i kaas±mphiah.

coo b±∑rian puakkee nÜ∑ thlae∑ sakkheya?phiap pii phiappi?sed nei pi?thii boncromuc

tÜk nÜ∑ kaatotual ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot. coo puÄnyuÄl thaa neak c±∑

b±ñceak baÜ puakkee yuÄl pii koolkaa tea∑laay dael neak baan b±∑rian nÜ∑ seckdeisaññaa

dael puakkee nÜ∑ thvÄÄ. coo puÄnyuÄl ph±±∑ dae thaa kaas±mphiah kÜÜcia ?aokah s±mrab

puakkee daÜmbei thvÄÄ cia saaksei c±mpuah neakd±mnaa∑ rob±h preah?±mcah thaa

puakkee baan triam s±mrab totual pi?thiikaa pi?sed tea∑nih. peel dael puakkee reaksaa

seckdeisaññaa dael baan thvÄÄ nÜo peel thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak

nuh puakkee nÜ∑ totual kaaphdacbaab. coo caekcaay s±mnua dael neaks±mphiah nÜ∑

sua ?±mpii cumnÜa rob±h kee nÜo kno∑ koollatthi? s±mkhan s±mkhan kaapraecet pii

?±mpÄÄbaab rob±h kee pii ?a?teita?kaal nÜ∑ chantea? rob±h puakkee c±mpuah seckdeisaññaa

daÜmbei koorup pr±te?bat preahyeesuu krih nÜo peñ muay ciivit rob±h puakkee. coo

b±ñceak thaa pi?thii boncromuc tÜk kÜÜ min peñleñ tee baÜ kmian pi?thiib±ñceak nÜ∑

?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot.

sa?kamma?phiap: kaasÄksaa phtoal khluan nÜ∑ kaasÄksaa ciamuay daikuu

• coo ?aan nÄv roal saad±mÄ∑ niimuay niimuay dooc khaa∑ kraom nÜ∑ coo thvÄÄ b±ñciis±∑khaeb ?±mpii d±mrovkaa preahkumpii s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

niifai 29:23, 31:4–13 niifai tii 3 27:13–21 koo nÜ∑ s±± 20:37moosaay 18:8–10 moroonai 6:1–4 koo nÜ∑ s±± 22?aalmaa 7:14–15 moroonai 8:25–26 keckaapuaksaaveak 2:37–39

• nÜo kno∑ kaas±mphiah thvÄÄ pi?thii boncromuctÜk bokkuÄl trov baan sua thaa taÜ puakkeenÜ∑ proom lÄÄk dak lÄÄ khluan kee nÄv preahniam n≥i preahkrih. taÜ neak ?aac thvÄÄ ?aveidaÜmbei cuay puakkee yuÄl s±mnua nih? peel dael neak pi?caara?naa pii s±mnua nih coosÄksaa preahkumpii dooc khaa∑ kraom.

moosaay 4–5 moosaay 26:18, 21–27 niifai tii 3 27: 1–10moosaay 18:1–11

neak ?aac rook mÄÄl saad±mnÄ∑ phsee∑ phsee∑ tiat dael cuay neak ?aoy yuÄl pii koolkaanih ph±±∑ dae.

robiab daÜmbei dÄknoam kaas±mphiahneak dael trov dÄknoam kaas±mphiah kuatae praÜ s±mnua s±mphiah pi?thii boncromuc

tÜk ciamuay nÜ∑ kaadÄknoam n≥i preahviññian daÜmbei k±mn±t thaa taÜ bokkuÄl dael

nÜ∑ totual boncromuc tÜk mian nÄv kuns±mbat dael baan pi?poania nÜo kno∑ koollatthi?

nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37 rÜÜ tee. koat k±± kuatae thvÄÄ ?aoy s±mnua mian leakkha?na?

praeprual sr±±b taam ?aayu? nÜ∑ phiapcahtum n≥i bokkuÄl dae.

k±mn±t c±mnam


258

baÜ bokkuÄl min mian leakkhana? krubkroan sr±±b taam s±mnua s±mphiah s±mrab

pi?thii boncromuc tÜk nuh pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak kuatae ph?aak.

saasnaakuÄnkaarei kuatae totual kaab±∑rian b±nthaem daoy neakkphs±pphsaay saasnaa

peñ mao∑ nÜ∑ neak reakteak pii sa?maacÜk nÜo kno∑ vuad.

neak dÄknoam muÄnduÄl rÜÜ neakdÄknoam zoon dael cia neak dael dÄknoam

kaas±mphiah kuatae:

• thvÄÄ kaas±mphiah nÜo k±nlae∑ dael phaaso?kha?phiap k±nlae∑ ?aeka?cuÄn dael noam

?aoy totual ?aar±m n≥i preah?±mcah. daikuu rob±h neaks±mphiah kuatae nÜo cit nuh.

• baÜk kaas±mphiah ciamuay nÜ∑ kaa?a?thi?thaan.

• cuay bokkuÄl totual ?aar±m phaaso?kha?phiap.

• thvÄÄ ?aoy kaas±mphiah mian nÄv b±tpi?saot khaa∑ viññian nÜ∑ phiaplÄÄk d±mkaÜ∑.

• coo b±ñceak thaa bokkuÄl yuÄl pii koolb±mn±±∑ n≥i kaas±mphiah.

• sua s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk. coo praÜ s±mnua taamdaan

daÜmbei totual baan nÄv ?aar±m daÜmbei cia k±mla∑ s±mrab sakkheya?phiap nÜ∑

kaapraecet daoy sm±hs±± rob±h bokkuÄl.

• coo chlaÜy c±mpuah s±mnua rob±h bokkuÄl.

• coo ?±ñcÄÄñ bokkuÄl ?aoy thlae∑ nÜ∑ b±∑haañ ?aar±m rob±h puakkee.

• baÜ bokkuÄl mian pañhaa ciamuay nÜ∑ sakkeya?phiap rÜÜ phiapsaks±m coo puÄnyuÄl

thaa via pr±saÜ nah daÜmbei ph?aak pi?thii boncromuc tÜk rohoot d±l puakkee baan

riabc±m pr±saÜ cia∑.


1 taÜ neak cÜa thaa preah kÜÜcia preahvoobeidaa d±± ?±hkaal rob±h yÄÄ∑ dae rÜÜ tee? taÜneak cÜa thaa preahyeesuu krih kÜÜcia preahriaca?botraa n≥i preah cia preah?±∑ s±∑kruahnÜ∑ cia preahpraohluah n≥i pi?phuplook dae rÜÜ tee?

2 taÜ neak cÜa thaa saasnaacak nÜ∑ d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih trov baan sdaa laÜ∑ viñtaam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit dae rÜÜ tee? taÜ neak cÜa thaa [pr±thian saasnaacakpaccopb±n] kÜÜcia pyiakaarei n≥i preah dae rÜÜ tee? taÜ kaa nih mian ?attha?n≥y yaa∑ naac±mpuah neak?

3 taÜ kaaprae cet mian ?attha?n≥y yaa∑ naa c±mpuah neak? taÜ neak mian ?aar±m thaa neakbaan praecet pii kaarumloo∑ pii ?a?teita?kaal haÜy rÜÜ tee?

4 taÜ neak thloab pr±prÜt b±t?u?krÄttha?kam th∑uÄnth∑oo dae rÜÜ tee? baÜ mian taÜ ?eilov nihneak sthet kno∑ kaapyuatooh daoy mian leakkhan rÜÜ kaad±hl≥≥∑ ?aoy ruac pii tooh dae rÜÜtee? taÜ neak thloab puÄnluut koon dae rÜÜ tee? kaaruam pheet dooc knia dae rÜÜ tee?

5 neak baan trov b±∑rian thaa sa?maacÜka?phiap nÜo kno∑ saasnaacak n≥i preahyeesuu krihn≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy bookruam tea∑ kaaruÄhnÜo taam miatthaan d±mnÄ∑ l?±±.taÜ neak yuÄl ?avei khlah nÄv miatthaan dooc khaa∑ kraom? taÜ neak proom koorup pr±te?battaam miatthaan tea∑ nih dae rÜÜ tee?k±± cbab n≥i b±±re?sotthÄphiap dael cbab nih haamkhoat min ?aoy mian tumneaktumnoo∑

phlov pheet krau ?aapiapi?pia sr±±b cbab rovia∑ bo?r±h nÜ∑ srei.kh±± cbab n≥i d±∑vaay muay phiak d±b.koo piak kea?te?b±ndit.khoo th∑ai sÄl daoy bookruam tea∑ kaatotualtian n≥i pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk cia

ria∑roal sa?pdaa nÜ∑ pd±l nÄv kaab±mraÜ c±mpuah sa?maacÜk tea∑ proh tea∑ srei.

k±mn±t c±mnam


259

6 peel dael neak baan totual boncromuc tÜk neak baan coh seckdeisaññaa ciamuay preah thaaneak proom lÄÄk dak nÜo lÄÄ khluan rob±h neak nÄv preahniam n≥i preahkrih nÜ∑ reaksaapreahbaññat rob±h truÄ∑ nÜo kno∑ muay chaak ciivit rob±h neak. taÜ neak riabc±m haÜyrÜÜ nÜo daÜmbei reaksaa seckdeisaññaa nih nÜ∑ pyiayiam daÜmbei sm±hsmak c±mpuahseckdeisaññaa nih rÜÜ tee?

nÜo tii b±ñc±b n≥i kaas±mphiah dael totual baan cookc≥y coo ?±±b?±± saatoo d±l bokkuÄl

nuh. chlaÜy t±±b c±mpuah neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat nÜ∑ puÄnyuÄl pii ?avei

dael nÜ∑ kaÜt laÜ∑ nÜo pi?thii boncromuc tÜk.

coo puÄnyuÄl kaathvÄÄ pi?thiib±ñceak nÜ∑ thvÄÄ laÜ∑ nÜo kraom kaadÄknoam rob±h

biis±±b nÜo kno∑ kaapr±com saakraam±∑ n≥i vuad dael puakkee nÜo.

peel dael cambac daÜmbei ph?aak pi?thii boncromuc tÜk neak dÄknoam muÄnduÄl

rÜÜ neak dÄknoam zoon nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa d±±t≥i tiat kuatae krubkroo∑

sthaana?kaa daoy yook cet tukdak nÜ∑ phtoal khluan. b±ñceak c±mpuah bokkuÄl thaa

puakkee ?aac totual baan cookc≥y nÜ∑ puÄnyuÄl pii kaarumloo∑ khlah khlah dael d±mrov

?aoy c±mnaay peel tiat taam royea? kaapraecet. coo puÄnyuÄl thaa thoamÄchiat pi?sed

n≥i pi?thiikaa d±mrov ?aoy mian miatthaan khpuah n≥i phiapsaks±m. b±ñceak c±mpuah

bokkuÄl thaa neak nÜ∑ neakd±±t≥i tiat nÜ∑ thvÄÄ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap daÜmbei

cuay koamtroo d±l puakkee. b±ntoab mook trov thvÄÄ taam sm±htr±∑ daÜmbei reaksaa

kaas±nyaa rob±h neak.

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak: s±mnua nÜ∑ c±mlaÜy

taÜ nonaa dÄknoam kaas±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak?

cia thoamÄdaa neakdÄknoam muÄnduÄl cia neaks±mphiah bokkuÄl dael totual boncromuc tÜk daeltrov baan b±∑rian daoy neakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ muÄnduÄl rob±h koat daoy bookruamtea∑ bokkuÄl dael trov baan b±∑rian daoy neakdÄknoam zoon rob±h koat ph±±∑ dae. neakdÄknoamzoon thvÄÄ kaas±mphiah bokkuÄl dael trov baan b±∑rian daoy neakdÄknoam muÄnduÄl.pr±thian peesa?ka?kam rÜÜ nonaa mneak dael koat catta∑ trovtae s±mphiah monuh dael miantumneaktumnoo∑ nÜ∑ ?±mpÄÄ baab th∑uÄnthoo. neakdÄknoam muÄnduÄl rÜÜ neakdÄknoam zoonmin s±mphiah bokkuÄl dael totual boncromuc tÜk nÜo krau muÄnduÄl rÜÜ zoon rob±h puakkeetee lÄÄkl≥≥∑ tae pr±thian peesa?ka?kam catta∑ ?aoy puakkee thvÄÄ doocnoh.

taÜ attha?n≥y n≥i piak pi?thii boncromuc tÜk neakphlah saasnaa kÜÜcia ?avei?

pi?thiibon cromuc tÜk neakphlah saasnaa kÜÜcia boncromuc tÜk rob±h:

• monuh dael mian ?aayu? prambuan chnam rÜÜ cah cia∑ dael pum dael baan totualboncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak pii mun mook.

• ko?maa dael mian ?aayu? prambei chnam dael ?uvpuk mdaay tea∑pii min m≥≥n cia sa?maacÜkrÜÜ mian ?uvpuk mdaay dael totual cromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak nÜo peel dooc kniaciamuay nÜ∑ koon.

taÜ khñom trovkaa kaa?a?nuññaat daÜmbei thvÄÄ boncromuc tÜk d±l kmee∑ dael mian?aayu? tec rÜÜ tee?

pii mun peel dael neak ?aac b±∑rian nÜ∑ thvÄÄ boncromuc tÜk d±l saasnaakuÄnkaarei dael mian?aayu kraom peñ setthi? neak trovtae totual kaa?a?nuññaat pii ?ovpukmdaay rÜÜ ?aanaapyiabaaldael mian cia liayleak ?aks±±. cia cumnuay b±nthaem neak kua mian muulÄhaet trÄmtrov daÜmbeicÜa thaa kmee∑ yuÄl pii seckdeisaññaa pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ thvÄÄ kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑yaa∑ khla∑klaa daÜmbei reaksaa seckdeisaññaa nuh taam royea? kaakoorup pr±te?bat c±mpuahd±mnÄ∑ l?±± daoy bookruam tea∑ kaacoolruam pr±cum nÜo kno∑ saasnaacak daoy sm±htr±∑.

k±mn±t c±mnam


260

taÜ khñom trovkaa kaa?a?nuññaat pii pdeipr±puÄn daÜmbei thvÄÄ boncromuc tÜk ?aoy pdeirÜÜ pr±puÄn dae rÜÜ tee?

neak trovkaa kaa?a?nuññaat. coo kom thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk ?aoy monuh dael riabkaadaoy kmian kaayuÄl proom pii pdeipr±puÄn rob±h puakkee laÜy.

baÜ ?ovpuk nÜo kno∑ kruasaa min toan triam khluan ruac sracbac s±mrab pi?thii boncromuctÜk taÜ khñom kuatae thvÄÄ boncromuc tÜk ?aoy kromkruasaa rÜÜ khñom kuatae ruÄ∑camrohoot d±l ?ovpuk?

baÜ ?ovpuk n≥i kromkruasaa min toan baan triam khluan ruac roal s±mrab pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak tae sa?maacÜk kruasaa d±±t≥i tiat baan triam khluan ruac roal haÜy neak?aac prab ?ovpuk thaa neak min c±∑ thvÄÄ boncromuc tÜk kruasaa daoy kmian koat tee pruahsaasnaacak koorup d±l meekruasaa nÜ∑ piipruah sa?maacÜk kruasaa nÜ∑ riikc±mraÜn d±±pr±saÜ nÜo kno∑ d±mnÄ∑ l?±± cia krom kruasaa. baÜ ?ovpuk b±nt±± pa?de?saet nuh neak?aac thvÄÄ boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak ?aoy sa?maacÜk kruasaa d±±t≥i tiat ciamuaynÜ∑ kaa?a?nuññaat rob±h koat.

taÜ via ceak kumnit l?±± tee kno∑ kaatae∑ta∑ ?ovpuk ?aoy mian boppaccÜta?phiap ?aÜronphliam phliam b±ntoab pii boncromuc tÜk daÜmbei ?aoy koat ?aac thvÄÄ boncromuc tÜk?aoy sa?maacÜk d±±t≥i tiat nÜo kno∑ kruasaa?

min baan tee. ?ovpuk trovtae baan totual kaab±ñceak nÜo kno∑ kaapr±cum kaapr±setthi?poonumpa∑ nÜ∑ tÜk nÜ∑ b±ntoab pii kaas±mphiah ciamuay biis±±b trov totual kaakoamtroo daÜmbeitotual boppaccÜta?phiap ?aÜron. pi?thii boncromuc tÜk n≥i sa?maacÜk kromkruasaa min kuapuÄnyia peel daÜmbei ?aoy ?ovpuk ?aac thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk daoy khluan koat nuh tee.

taÜ khñom ?aac b±∑rian nÜ∑ cromuc tÜk monuh dael trov baan pdac c≥ñ pii saasnaadae rÜÜ tee?

pi?thii boncromuc tÜk n≥i neak trov baan pdac c≥ñ pii saasnaa kÜÜ min m≥≥n cia pi?thiiboncromuc tÜk neakphlah saasnaa tee haÜy neakphs±pphsaay saasnaa min thvÄÄ kaas±mphiahmonuh nuh s±mrab pi?thii boncromuc tÜk tee. neak ?aac thvÄÄkaa ciamuay monuh nuh miantae nÜo kroam kaakrubkroo∑ d±± citdet rob±h pr±thian peesa?ka?kam nÜ∑ biis±±b tae ponnoh.

coh baÜ monuh nuh baan trov dak kaalb±±recchaet s±mrab pi?thii boncromuc tÜk tae keemin reaksaa kaata∑cet tea∑?±h nuh tee?

baÜ neak mian ?aar±m thaa nonaa mneak dael neak k±mpu∑ b±∑rian trovkaa kaariabc±mb±nthaem coo kom nat peel s±mrab kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk laÜy luhtraa taesaasnaakuÄnkaarei reaksaa kaata∑cet nÜ∑ sthet lÄÄ miatthaan.

taÜ khñom thvÄÄ ?avei tÜo peel dael monuh c±∑ thvÄÄ boncromuc tÜk tae puakke ruahnÜociamuay knia daoy kmian kaariab ?aapiapi?pia?

bokkuÄl dael trov totual boncromuc tÜk dael ruahnÜo ciamuay nÜ∑ monuh dael mian pheet phtuyknia daoy kmian c±mn±±∑ ?aapiapi?pia tee nuh trovtae riabkaa rÜÜ chub ruahnÜo ciamuay kniapii mun puakkee ?aac totual boncromuc tÜk.

s±mnua tii 4 nÜo kno∑ kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk sua thaa baÜ monuh baantumneaktumnoo∑ nÜ∑ ?±mpÄÄ baab thuÄ∑th∑oo dooc cia kaapuÄnluut koon kaaruam pheetdooc knia rÜÜ ?u?krÄttha?kam th∑uÄnth∑oo. taÜ khñom kua thvÄÄ dooc mdec tÜo baÜ nonaamneak saara?phiap ?±mpÄÄ baab baeb nuh?

1 kaanaenoam s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa. peel khlah saasnaakuÄnkaarei smakcet prabnÄv ?±mpÄÄ baab doocnoh peel dael neak b±∑rian ?±mpii preahbaññat nÜ∑ ?±ñcÄÄñ puakkee?aoy thvÄÄ kaata∑cet. tuah cia yaa∑ naa k±±daoy baÜ puakkee min ni?yiay ?avei tee tae neakkit thaa puakkee pr±hael cia mian pañhaa coo riabc±m puakkee s±mrab kaas±mphiah thvÄÄboncromuc tÜk daoy kaasua puakkee baÜ puakkee mian tumneaktumnoo∑ nÜo kno∑?±mpÄÄbaab tea∑ nih tee. baÜ neak dÄ∑ ?±mpii ?±mpÄÄbaab th∑uÄnth∑oo coo kom sua

k±mn±t c±mnam


261

poadÄmian l?Ätl?±n ?±mpii ?±mpÄÄbaab. coo kom k±mn±t kaalb±±recchaet s±mrab pi?thiiboncromuc tÜk rÜÜ thvÄÄ kaas±nyaa ?avei laÜy min thaa laÜy baÜ puakkee nÜ∑ trov baan?a?nu?mat s±mrab pi?thiibon cromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak rÜÜ ?±t. b±∑haañ seckdeisr±lañrob±h neak nÜ∑ rumlÜk laÜ∑ viñ koolkaa n≥i kaapraecet. puÄnyuÄl daoy tuÄnphluÄn thaa ?±mpÄÄbaab tea∑nih kÜÜ thuÄnth∑oo haÜy thaa monuh dael mian phiapcahtum nÜ∑ mian b±tpi?saotcraÜn cia∑ (pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak rÜÜ nonaa dael koat catta∑) nÜ∑ ni?yiayciamuay puakkee ?±mpii rÜa∑ tea∑nih. b±ntoab mook b±ñcuun seckdeisom kaas±mphiahthvÄÄ bon cromuc tÜk chpuah tÜo kan pr±tian peesa?ka?kam.

2 kaanaenoam s±mrab neak dael dÄknoam kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak. baÜ neakphs±pphsaay saasnaa baan b±∑rian bokkuÄl daoy tremtrov pii munkaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk c±mpuah rÜa∑ nih baÜ mian kua tae trov baan b±ñcuun tÜokan pr±thian peesa?ka?kam. baÜ rÜa∑ nuh kaÜt laÜ∑ coo b±∑haañ seckdeisr±lañ rob±h neaknÜ∑ rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv preahbaññat nÜ∑ koolkaa n≥i kaapraecet. puÄnyuÄl daoy tuÄnphluÄnthaa ?±mpÄÄ baab tea∑nih kÜÜ th∑uÄnth∑oo haÜy thaa monuh dael mian phiapcahtum nÜ∑mian b±tpi?saot craÜn cia∑ (pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak rÜÜ nonaa dael koat catta∑)nÜ∑ ni?yiay ciamuay puakkee ?±mpii rÜa∑ tea∑ nih. b±ntoab mook b±ñcuun seckdeisomkaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk chpuah tÜokan pr±thian peesa?ka?kam.


kit ?±mpii ?aar±m dael neak ?aac totual baÜ neak trov baan totual kaas±mphiah. coopi?caara?naa ?±mpii s±mnua dooc khaa∑ kraom:

• taÜ kaas±mphiah ?±mpii ?avei dael cia tidtha?phiap c±mlaek c±mpuah neak? taÜ neaks±mphiahkua thvÄÄ rÜÜ ni?yiay ?avei daÜmbei thvÄÄ ?aoy neak mian ?aarÄm ∑iaysrual?

• taÜ neak c±∑ ?aoy neak s±mphiah pr±prÜt ciamuay neak yaa∑ doocmdec?

• taÜ neak c±∑ ?aoy neak s±mphiah chlaÜy t±±b yaa∑ dooc mdec kno∑ ka?ra?nei dael neakb±∑haañ kaas±∑say rÜÜ kaa min yuÄl rÜÜ baÜ neak baan saara?phiap pii ?±mpÄÄbaabth∑uÄnth∑oo?

s±see c±mlaÜy c±mpuah s±mnua tea∑nih nÜo kno∑ siavphÜo sÄksaa rob±h neak.

s±see b±ñcii n≥i pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ b±ñcii pr±voat pi?thiib±ñceakneakphs±pphsaay saasnaa dael dÄknoam kaas±mphiah kuatae b±mpeñ tumruÄ∑ baebb±t

pi?thii boncromuc tÜk taam seckdeinaenoam dael mian nÜo lÄÄ tumruÄ∑ baebb±t nuh.

koat kuatae puÄnyuÄl thaa b±ñcii pr±voat sa?maacÜka?phiap kÜÜ trov baan b±∑kaÜt c≥ñ

pii b±ñcii pr±voat pi?thii boncromuc tÜk haÜynÜ∑ phtuk nÄv poadÄmian s±mkhan

s±mkhan ?±mpii sa?maacÜk thmei nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay dael puakkee baan totual. nÜo

peel dael sa?maacÜk phlah tiilumnÜo b±ñcii pr±voat sa?maacÜka?phiap kÜÜ trov baan

b±ñcuun tÜo kan ?±∑kÄphiap thmei daÜmbei ?aoy biis±±b thmei rob±h puakkee ?aac

phd±l nÄv kaareakteak nÜ∑ kaacuay tumnukb±mro∑. neakphs±pphsaay saasnaa kuatae

sua bokkuÄl daÜmbei truat pi?nit mÄÄl poadÄmian nÜo lÄÄ tumruÄ∑ baebb±t nÜo ?±mlo∑

thvÄÄ kaas±mphiah nuh. baÜ kmian k±mn±thaet sa?maacÜka?phiap tee bokkuÄl mneak

mneak min ?aac totual baan ban cool preahvi?hia b±±re?sot baan laÜy.

biis±±b kuatae thiania thaa tumruÄ∑ baebb±t n≥i pi?thiib±ñceak trov baan b±mpeñ

trÄmtrov yoo∑ tÜo taam seckdeinaenoam nÜo lÄÄ tumruÄ∑ baebb±t.

k±mn±t c±mnam


262

sa?kamma?phiap: kaas∑ksaa phtoal khluan rÜÜ kaas∑ksaa ciamuay daikuu

sÄksaa moosaay 6:1–3 nÜ∑ moroonai 6:1–4. taÜ saad±mnÄ∑ nih mian tumneaktumnoo∑ ?aveic±mpuah kaatotual khohtrov rob±h neak s±mrab kaareaksaa b±ñcii pr±voat n≥i pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak daoy trÄmtrov?

kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk preahviññian nÜ∑ trov b±∑haañ yaa∑ khla∑klaa nÜo peel dael pi?thiikaa pi?sed n≥i

pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak kÜÜ trov baan thvÄÄ laÜ∑. kaab±mraÜ pi?thii

boncromuc tÜk nÜ∑ b±ntoab mook pi?thiib±ñceak kuatae thvÄÄ laÜ∑ yaa∑ pi?seh khaa∑

viññian s±mrab neakphlahkumnit thmei. neak haÜynÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam

nÜo kno∑ vuad kuatae thvÄÄ ?avei ?avei dael neak ?aac thvÄÄbaan daÜmbei b±ñceak

thaa kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk ?aoy mian s±mdabthnoab ?aoy nÜo tae mian

sa?kamma?phiap trov baan riabc±m nÜ∑ b±mphoh kumnit nÜ∑ kua ?aoy c±±∑cam.

kaab±mraÜ nih kuatae puÄ∑rÜ∑ d±l neakphlah kumnit thmei kno∑ kaata∑ cet rob±h

puakkee daÜmbei b±nt±± sa?kam.

coo ?±ñcÄÄñ kea?na?biis±±b krom nÜ∑ neakdÄknoam

c±mnuay nÜ∑ kruub±∑rian taam phteah nÜ∑

neaksuasoktuk (baÜ trov baan catta∑) daÜmbei cool

ruam kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk. mitpheak

nÜ∑ ñiats±ndaan n≥i neakphlah kumnit nÜ∑

saasnaakuÄnkaarei paccopb±n rob±h neak tea∑?±h

kuatae trov baan ?±ñcÄÄñ ?aoy coolruam kno∑

kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ kaapr±com

kaapr±setthi?poo nÜ∑ tÜk cia k±nlae∑ dael pi?thii

b±ñceak nÜ∑ trov baan thvÄÄ laÜ∑. b±tpi?saot tea∑nih

nÜ∑ cuay puakkee totual ?aar±m pii preahviññian nÜ∑

riabc±m puakkee daÜmbei totual kaa?±ñcÄÄñ rian

b±nthaem tiat ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±. coo thvÄÄkaa

ciamuay nÜ∑ bokkuÄl dael totual boncromuc tÜk nÜ∑

neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad daÜmbei

?±ñcÄÄñ mitpheak nÜ∑ ñiats±ndaan rob±h bokkuÄl coolruam ciamuay. b±ntoab mook thvÄÄ

kaataamdaan b±ntoab pii kaab±mraÜ daÜmbei pi?phiaksaa pii b±tpi?saot rob±h puakkee

nÜ∑ ?±ñcÄÄñ puakkee daÜmbei rian pii muulÄhaet dael mit rob±h puakkee crÄÄhrÄÄh

totual boncromuc tÜk.

neakphs±phsaay saasnaa dael baan b±∑rian bokkuÄl totual boncromuc tÜk s±mr±±b

s±mrual ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad daÜmbei riabc±m

kaab±mraÜ. coo puÄnyuÄl tÜo bokkuÄl totual boncromuc tÜk pii ?avei dael baan riab

kumroo∑ nÜ∑ muulÄhaet. coo pi?phiaksaa pii s±mliakb±mpeak s±mrum daoy bookruam

tea∑ robiab dael bokkuÄl nÜ∑ trov phd±l ?aoy nÄv s±mliakb±mpeak poa s±± s±mrab

peak kno∑ pi?thii boncromuc tÜk tÜk. coo proompria∑ knia s±mrab tiik±nlae∑ nÜ∑ peel

veelia s±mrab pi?thii boncromuc tÜk. cia thoamÄdaa sa?maacÜk n≥i kea?na? biis±±b

rÜÜ neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad nÜ∑ dÄknoam kaab±mraÜ. khaa∑ kroam

kÜÜcia keckaa s±mkhan daÜmbei riab kumroo∑ nÜ∑ riabc±m.

k±mn±t c±mnam


263

kaab±mraÜ pi?thiibon tÜk kuatae ruam b±ñcool:

1 phlee∑ pdaÜm

2 kaasvaakum yaa∑ khlei daoy neakkan boppaccÜta?phiap dael dÄknoam kaab±mraÜ

(sa?maacÜk n≥i kea?na?pr±thian biis±±b kuatae cia kea?na? ?a?thi?pa?dei).

3 c±mria∑ baÜk nÜ∑ ?a?thi?thaan baÜk.

4 kaani?yiay khlei khlei muay rÜÜ pii ?±mpii d±mnÄ∑ l?±± dooc cia pi?thii boncromuc

tÜk nÜ∑ ?±mnaoytian n≥i preahviññian b±±re?sot.

5 d±ntrei dael baan crÄÄhrÄÄh

6 thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk.

7 cia peel veelia n≥i kiavÄrea?phiap kno∑ khana? dael neak totual boncromuc tÜk phdoo

s±mliakb±mpeak. kaa nih kuatae bookruam tea∑ kaasdab d±ntrei k±msaan kaacria∑

tumnukd±mkaÜ∑ dael ceh cria∑ nÜ∑ c±mria∑ ko?maaraa ko?maarei kaab±∑haañ

ph±leta?ph±l saottuÄh rob±h saasnaacak rÜÜ kaathlae∑ sakkheya?phiap.

8 ?aokah rob±h neak phlahkumnit thmei daÜmbei thlae∑ sakkheya?phiap baÜ puakkee

mian c±∑ thvÄÄ.

9 c±mriaÄ bÄt nÜ∑ kaa?a?thi?thaan bÄt.

10 d±ntrei b±ñc±b.

pi?thiib±ñceakmonuh dael totual pi?thiikaa n≥i pi?thiib±ñceak

b±ntoab pii puakkee baan totual boncromuc tÜk

(soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 20:41). neakphlah kumnit

thmei mneak kÜÜ trov baan cat tuk thaa cia sa?maacÜk

n≥i saasnaacak b±ntoab pii pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

pi?thiib±ñceak trov baan thvÄÄ laÜ∑ (soom mÄÄl

yoohaan 3:5, koo nÜ∑ s±± 33:11). neakphlah kumnit

thmei kÜÜ trov baan b±ñceak nÜo kno∑ kaapr±cum

pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk n≥i vuad dael

puakkee ruah nÜo min m≥≥n nÜo kno∑ kaab±mraÜ

pi?thiibon cromuc tÜk tee. biis±±b kÜÜ totual khohtrov

daÜmbei mÄÄl thaa pi?thiib±ñceak kaÜt laÜ∑ yaa∑

chab b±mphot taam haetph±l b±ntoab pii pi?thii

boncromuc tÜk. biis±±b rÜÜ tii prÄksaa mneak rob±h

koat trov coolruam nÜo kno∑ pi?thiib±ñceak. biis±±b

?aac ?±ñcÄÄñ neakphs±pphsaay saasnaa cia ?≥≥ldÄÄ dael cuay b±∑rian neakphlah kumnit

?aoy cool ruam nÜo kno∑ pi?thiib±ñceak. coo thvÄÄkaa yaa∑ citsnet ciamuay nÜ∑ biis±±b

nÜ∑ neakdÄknoam peesa?kam kno∑ vuad daÜmbei b±ñceak thaa pi?thiikaa s±mkhan nih

kÜÜ trov baan thvÄÄ laÜ∑.

b±ntoab pii pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceakkraom kaadÄknoam rob±h biis±±b neakphs±pphsaay saasnaa ?aac b±nt±± reakteak

ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk thmei. coo b±nt±± b±∑rian puakkee nÜ∑ rumlÜk laÜ∑ viñ pii ?avei

dael puakkee baan rian. coo lÄÄk tÜkcet nÜ∑ koamtroo d±l puakkee coo ?aan preahkumpii

moomoon ciamuay puakkee nÜ∑ cuay puakkee caekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay sa?maacÜk

kromkruasaa nÜ∑ mitpheak rob±h puakkee. taam dael s±mrum coo b±nt±± ciamuay neak

k±mn±t c±mnam


264

tea∑laay naa dael neak baan b±∑rian peñ muay ciivit rob±h neak teaktoo∑ nÜ∑ lÄÄk tÜkcet

nÜ∑ koamtroo d±l puakkee.

b±ntoab pii pi?thiib±ñceak cool b±nt±± praÜ b±ñcii b±∑rian daÜmbei k±traa kaariikc±mraÜn

neak nÜo kno∑ kaab±∑rian meerian tii 1–4 md±±∑ tiat nÜ∑ kaab±∑rian meerian tii 5. coo

thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad nÜ∑ neakdÄknoam nÜo kno∑

vuad daÜmbei cuay neakphlah kumnit thmei ?aoy nÜo sa?kam nÜ∑ totual pooc≥y tea∑?±h

n≥i d±∑vaay thuan rob±h preahyeesuu krih.


• coo riabc±m bokkuÄl totual boncromuc tÜk ?aoy baan s±mrum s±mrab kaas±mphiah s±mrabpi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

• coo b±ñceak thaa bokkuÄl mian nÄv d±mrovkaa s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

• cuay b±ñceak thaa kaab±mraÜ pi?thiibon cromuc tÜk mian nÄv kaalÄÄk d±mkdaÜ∑ khaa∑viññian.

• praÜ kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak cia ?aokah daÜmbei svae∑rook.

• coo b±mpeñ tumruÄ∑ baebb±t pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak ?aoy baan trÄmtrov.



• coo thväÄ b±ñcii n≥i ?u?pa?sak dael bokkuÄl totual boncromuc tÜk ?aac cuabpr±teah. haet ?avei via s±mkhan dael bokkuÄl totual ?aar±m seckdeisr±lañ nÜ∑mita?phiap n≥i saasnaacak?

• coo sÄksaa moroonai 6 nÜ∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:68–69. taÜ neakrian ?avei pii kh±± s±mkhan tea∑nih?±mpii kaariabc±m monuh s±mrab pi?thiiboncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak? s±see pii ?avei dael neak rian haÜy caekcaaykumnit rob±h neak ciamuay nÜ∑ daikuu ?±mlo∑ peel sÄksaa ciamuay daikuu.


• ?≥≥ldÄÄ henrii bii ?eiri∑ baan puÄnyuÄl pii saara?s±mkhan n≥i kaa mian miatthaankhpuah. coo pi?phiaksaa piak tuunmian nih ciamuay daikuu rob±h neak nÜ∑ viayd±mlai ?±mpii ?aar±m dael neak mian c±mpuah kaacuay monuh daoy muahmutdaÜmbei ?aoy sthet lÄÄ miatthaan tea∑nih. “preah?±mcah dak miatthaan rob±htruÄ∑ daÜmbei truÄ∑ ?aac pr±tian poo d±l yÄÄ∑. coo kit ?±mpii pooc≥y tea∑nuh:truÄ∑ s±nyaa c±mpuah neak tea∑laay naa dael sthet lÄÄ miatthaan cumnuay neipreahviññian b±±re?sot. truÄ∑ s±nyaa seckdeisoksaan phtoal khluan. truÄ∑ s±nyaac±mpuah neak tea∑laay naa dael suutroam kno∑ kaaruÄhnÜo taam miatthaan rob±htruÄ∑ dael puakkee nÜ∑ mian ciivit ?±hkaal cianic. . . . pruah yÄÄ∑ sr±lañ monuhdael yÄÄ∑ b±mrÜa nuh yÄÄ∑ tea∑?±h knia c±∑ thvÄÄ ?avei dael pr±saÜ cia∑ kno∑kaalÄÄk d±mkaÜ∑ kooncau rob±h preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ c±mpuahseckdeism±htr±∑ nÜ∑ b±±re?sotphiap dael puakkee trovkaa daÜmbei totual pooc≥ytea∑?±∑ rob±h preah?±mcah.... neak cabphdaÜm daoy lÄÄk laÜ∑ nÄv miatthaanrob±h preah?±mcah yaa∑ cbah haÜy daoy kmian kaasaoksdaay. haÜy peel daellookei kantae khliat ch∑aay pii puakkee nÜ∑ c±m?±±k d±l puakkee nuh yÄÄ∑ k±±kantae klaahaan kno∑ kaathvÄÄ ponnoh dae” (“Standards of Worthiness, “FirstWorldwide Leadership Training Meeting, khae mea?ka?raa chnam 2003, 10–11).

• caekcaay ciamuay daikuu rob±h neak pii ?avei dael neak baan rian pii cumpuuknih ?±mpii kaariabc±m monuh s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

• coo rumlÜk laÜ∑ viñ pii kaab±mraÜ pi?thiibon cromuc tÜk co∑ kraoy kee dael neakbaan cool ruam. coo priabthiab kaab±mraÜ nuh ciamuay nÜ∑ tumruÄ∑ kumnit nÜokno∑ veak dael mian c±mn±±∑ cÄÄ∑ “kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk.” taÜ?avei dael thvÄÄ baan l?±±? taÜ ?avei dael kuatae ?a?phi?voat? coo pi?phiaksaapii robiab dael neak nÜ∑ praak±d thaa kaab±mraÜ dael neak riab kumroo∑ nÜ∑poopeñ daoy preahviññian nÜ∑ kaalÄÄk d±mkaÜ∑.

• ?a?nu?voat robiab ceakleak naa muay dael neak ?aac riabc±m saasnaakuÄnkaareis±mrab kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk.

• coo rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv s±mnua s±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk. coo pi?caara?naadael neak ?aac krubkroo∑ lÄÄ sthaana?phiap pi?baak pi?baak dael mian doockhaa∑ kraom:

– bokkuÄl min baan prab neak thaa koat k±mpu∑ sthet lÄÄ sthaana?phiap pyuatooh daoy cbab s±mrab ?u?krÄttha?kam baan pr±prÜt pii mun tee.

– bokkuÄl nuh min toan baan totual c±mlaÜy yaa∑ ceakleak tÜo nÜ∑kaa?a?thi?thaan dael thaa yoosaeb smith kÜÜcia pyiakaarei.

– bokkuÄl nuh baan cuÄk baarei pii th∑ai mun.

– bokkuÄl min praak±d thaa taÜ nia∑ baan totual c±mlaÜy c±mpuahkaa?a?thi?thaan rob±h nia∑ haÜy rÜÜ tee.

– kromkruasaa totual ?aar±m kiabs±∑k±t pii mitpheak haÜy min praak±d thaapuakkee ruac srac s±mrab pi?thii boncromuc tÜk rÜÜ ?±t.

12 pi?thii boncromuctÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak

265

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

• coo rumlÜk laÜ∑ viñ nÄv tumruÄ∑ baebb±t b±ñcii boncromuc tÜk nÜ∑ b±ñciipi?thiib±ñceak nÜ∑ li?khÄt b±ñceak pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak.taÜ neak ?aac ?ah?aa∑ thaa poadÄmian dael neak baan pd±l kÜÜ trÄmtrov nÜ∑peñleñ baan yaa∑ dooc mdec?


• coo rumlÜk laÜ∑ viñ pii saara?s±mkhaan n≥i kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk.coo pi?phiaksaa pii robiab dael neakphs±pphsaay saasnaa kuatae riabc±msaasnaakuÄnkaarei s±mrab kaas±mphiah.

• coo pi?phiaksaa pii vi?thii dael trov praÜ kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑pi?thiib±ñceak s±mrab cia ?aokah svae∑rook.


• coo thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap pr±cam d±mb±ndaÜmbei b±ñceak kaapraÜ daoy mian pr±setthi?phiap n≥i b±ñcii riik c±mraÜn.

• yuu yuu md±±∑ neakdÄknoam kaas±mphiah lÄÄk tii muay s±mrab pi?thiiboncromuc tÜk.

• b±∑rian neakdÄknoam muÄnduÄl nÜ∑ neak dÄknoam zoon pii robiab daÜmbeidÄknoam kaas±mphiah thvÄÄ boncromuc tÜk.

• b±∑rian d±l sa?maacÜk n≥i kea?na?pr±thian peesa?ka?kam nÜ∑ neakdÄkoamboppaccÜta?phiap pii robiab daÜmbei dÄknoam kaas±mphiah thvÄÄ boncromuctÜk s±mrab bokkuÄl totual boncromuc tÜk dael pr±prÜt ?±mpÄÄbaab th∑uÄnth∑oo.


266

13 neakdÄknoam kno∑ steek nÜ∑ vuad

267

k±mn±t c±mnam

© 2

003

Sim

on D

ewey

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

taÜ khñom ?aacthvÄÄkaa ciamuaynÜ∑ neakdÄknoamkno∑ steek nÜ∑ vuadbaan daoy robiab naa?


• taÜ neak phlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam trovkaa ?avei khlah daÜmbeiklaay tÜa cia sa?maacÜk sa?kam nÜo kno∑ saasnaacak?

• taÜ neakdÄknoam kno∑ steek nÜ∑ vuad mian kaatotual khohtrov ?avei khlah kno∑ keckaaphs±pphsaay saasnaa kaathaereakaa nÜ∑ kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ?

• taÜ khñom ?aac cuay neakdÄknoam vuad b±∑kaÜt saasnaacak laÜ∑ daoy robiab naa?

• taÜ ?avei nÜ∑ kaÜt laÜ∑ nÜo kno∑ kaapr±cum sa?ha?s±mpoan roal sa?pdaa ciamuay nÜ∑neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad?

neak mian ?aokah d±± ?±hcaa daÜmbei thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk kno∑ ?±mlo∑

peel peesa?ka?kam rob±h neak. tea∑?±h knia neak nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ nÜ∑ b±ñkaÜt saasnaacak

preahyeesuu krih n≥i puakb±±re?sot th∑ai co∑ kraoy laÜ∑. tumneaktumnoo∑ dael neak

b±∑kaÜt ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam saasnaacak nÜ∑ pd±l poo ?aoy neak ?±h muay ciivit.

tea∑nih kÜÜcia tumneaktumnoo∑ d±± s±mkhan nÜo peel neak nÜ∑ sa?maacÜk saasnaacak

pyiayiam daÜmbei noam d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ tÜo kan kooncau tea∑laay

rob±h preahvoobeidaa sua. kaayuÄldÄ∑ ?±mpii muulÄthaan daÜmbei thvÄÄkaa nÜo ?±∑kaa

vuad nÜ∑ cuay neak chpuah tÜo muk ciamuay nÜ∑ kaayook cet tukdak d±± ?±hcaa

nÜ∑ ?±mnaac.

k±mn±t c±mnam


268

kaapuÄ∑rÜ∑ sa?maacÜk thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kamnÜo peel neakphlah saasnaa totual boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak puakkee thvÄÄ

kaas±nyaa d±± pised daÜmbei koorup nÜ∑ b±mraÜ preah nÜ∑ neakd±t≥i ?±h muay ciivit.

puakkee klaay tÜo cia peekha?cuÄn nÜo kno∑ nokoo seeleehstial. daÜmbei totual baan

pooc≥y dael baan s±nyaa puakkee trov tae pr±kan khcoab d±raab d±l co∑ b±mphot daoy

seckdeicumnÜa nÜo kno∑ preahyeesuu krih. sa?maacÜk saasnaacak mian saara?s±mkhan

nÜo kno∑ kaacuay d±l neakphlah saasnaa thmei ?aoy nÜo sa?kam nÜ∑ sm±htr±∑.

pr±thian Gordon B. Hinckley mian pr±sah thaa: “kmian c±mnoc peñleñ tee nÜo kno∑

kaathvÄÄ k≥ckaa phs±pphsaay saasnaa luhtraa tae yÄÄ∑ kan ?aoy coab nÄv ph±l phlae n≥i

kaakhÄtkh±m nuh. tea∑ pii neak min trov baek c≥ñ pii knia laÜy. . . . krub neakphlah

saasnaa kÜÜcia kaatotual khoh trov d±± thom nÜ∑ thuÄ∑th∑oo muay” (“Find the Lambs,

Feed the Sheep,” Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1999, 108.

nÜo kraom kaadÄknaom rob±h biis±±b kromprÄksaa vuad mian kaatotual khohtrov cia

c±mb±±∑ s±mrab puÄ∑rÜ∑ sa?maacÜk thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam. puakkee trov

praak±d thaa neak phlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam mian mitpheak

dael trov baan c≥ñcÄm beibac daoy preahb±ntuul d±± l?±± n≥i preah haÜy totual muk∑ia

nÜ∑ kaatotual khohtrov tea∑laay. puakkee pr±hael cia tiamtia ?aoy neakphs±phsaay

saasnaa peñ mao∑ cuay nÜo kno∑ kaab±∑rian taam phteah (rÜÜ neakphs±pphsaay saasnaa

dael cia siistÄÄ cuay sua soktuk taam phteah) nÜ∑ nÜo kno∑ kaasua soktuk sa?maacÜk

thmei sa?maacÜk min sov sa?kam nÜ∑ neak triam thvÄÄ cia ?≥≥ldÄÄ. via cia kaapr±saÜ baÜ

neak ?aac riabc±m sa?maacÜk ?aoy tÜo ciamuay daÜmbei thvÄÄ kaasua soktuk.

neak k±± mian kaatotual khohtrov s±mrab monuh tea∑nih ph±±∑ dae. pr±thian Hinckley

mian pr±sah thaa: “neakphs±pphsaay saasnaa tea∑laay . . . mian c±mnaek totual khohtrov

kno∑ kaac±±∑ phcoap neakphlah saasnaa thmei rob±h neak tÜo nÜ∑ saasnaacak nih. neak

pr±hael cia min ?aac b±nt±± sua soktuk puakkee tee. pontae neak ?aac s±see s±mbot tÜo

lee∑ puakkee yuu yuu md±±∑ haÜy pd±l kaalÄÄk tÜkcet d±l puakkee. . . . nÜo peel neak

tÜo phteah viñ coo kom phlec puakkee. trov ruahruahnÜo daoy saks±m krub peel taam

kaatukcet rob±h puakkee. coo s±see s±mbot tÜo lee∑ puakkee yuu yuu md±±∑ daÜmbei

thiania d±l puakkee ?±mpii seckdeisr±lañ rob±h neak” (Ensign, khae ?u?sa?phia chnam

1999, 109).

nÜo peel coolruam nÜo kno∑ kaapr±cum

preahvi?hia neak nÜ∑ daikuu rob±h neak kuatae

?±∑kuy ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei rob±h

neak rÜÜ sa?maacÜk tea∑laay dael neak baan

reakteak daÜmbei koamtroo nÜ∑ puÄ∑rÜ∑ d±l

puakkee. neak min kua ?±∑kuy ciamuay nÜ∑

krom neakphs±pphsaay saasnaa d±t≥i tiat tee.

phnaek d±± mian d±mlai n≥i peesa?ka?kam

rob±h neak kÜÜ b±∑kaÜt saasnaacak nÜ∑ puÄ∑rÜ∑

d±l krom dael neak b±mraÜ. neak thvÄÄ dooc nih

cia phnaek muay daÜmbei cuay d±l neakphlah

saasnaa thmei ?aoy nÜo sa?kam nÜ∑ cuay sa?maacÜk min sov sa?kam tr±l±b mook sa?kam

viñ. kaatappÄkec muay kno∑ c±mnaom kaatappÄkec tea∑laay rob±h neak kÜÜ trov coolruam

ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad daÜmbei b±∑rian meerian tea∑ buan

d±mboo∑ md±±∑ tiat haÜy b±∑rian meerian tii 5. neakphs±pphsaay kno∑ vuad kruub±∑rian

taam phteah nÜ∑ kruub±∑rian sua soktuk ?aac cuay b±∑rian koolkaa tea∑nih ph±±∑ dae.

pr±thian Gordon B. Hinckley baan phcoab ciamuay nÄv k±∑v±l ?±mpii ?u?pa?sak cia

craÜn dael neakphlah saasnaa thmei nÜ∑ pr±choom muk mian dooc khaa∑ kraom nih:

k±mn±t c±mnam


269

kaal pii th∑ai mun khñom baan totual s±mbot muay cbab dael kua ?aoy cab ?aar±m. s±mbot nuh s±see

daoy strei mneak dael baan cooruam kno∑ saasnaacak ?±h peel muay chnam k±nl±±∑ tÜo haÜy. koat

s±see thaa:

.“kaathvÄÄ d±mnaÜ nÜo kno∑ saasnaacak rob±h khñom pi?seh haÜy k±± mian ?u?pa?sak khlah. cia

chnam dael pi?baak cia∑ kee dael khñom mian nÜo kno∑ ciivit rob±h khñom. haÜy via k±± cia ruÄ∑voan d±±

thom b±mphot dae. kno∑ niam sa?maacÜk thmei khñom nÜotae b±nt±± mian ?u?pa?sak cia ria∑roal th∑ai.”

koat ni?yiay b±nt±± tiat thaa nÜo peel koat coo kno∑ saasnaacak koat ?±t mian ?aar±m cuay koamtroo

mook pii neakdÄknoam nÜo kno∑ vuad s±h. biis±±b rob±h koat hak dooc cia pro∑ÄÄy k±ntaÜy nÜ∑ koat

dael cia sa?maacÜk thmei mneak. piipruah tae koat mian ?aar±m thaa trov kee pa?de?saet koat baan tr±l±b

tÜo rook pr±thian peesa?ka?kam rob±h koat viñ dael cia neak dael baan baÜk ?aokah ?aoy koat.

koat ni?yiay thaa “sa?maacÜk saasnaacak min dÄ∑ thaa via yaa∑ naa nuh tee daÜmbei klaay tÜo cia

sa?maacÜk thmei mneak nuh. . . . haet nih haÜy daÜmbei dÄ∑ ?±mpii robiab daÜmbei koamtroo d±l yÄÄ∑

via stÄÄtae min ?aac thvÄÄ tÜo baan c±mpuah puakkee.”

khñom cumruñ d±l neak tea∑?±h knia b±±∑p?oon prohsrei baÜsen cia neak min dÄ∑ thaa via cia yaa∑

naa nuh coo neak pyiayiam daÜmbei nÜk sr±mai kit thaa via yaa∑ dooc md≥c. via ?aac cia phiap?aekao

dael kua ?aoy ph≥y khlaac. via ?aac cia kaakh±±k cet. via ?aac cia kaaphitph≥y. yÄÄ∑ dael nÜo kno∑

saasnaacak nih mian phiapphsee∑ knia yaa∑ dac ch∑aay pii lookei lÄÄh pii ?avei dael yÄÄ∑ kit ?±mpii

khluan yÄÄ∑ tÜo tiat. strei mneak nih b±nt±± tÜo tiat thaa “nÜo peel yÄÄ∑ cia saasnaakuÄnkaarei klaay tÜo

cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak yÄÄ∑ phñeak ph?aÜl nah nÜo peel rook khÄÄñ thaa yÄÄ∑ baan coolruam nÜo

kno∑ pi?phuplook b±±ra?teeh tea∑sro∑ cia pi?phuplook muay dael mian tumniamtumloab voappa?thoa

nÜ∑ phiasaa phtoal khluan. yÄÄ∑ baan rook khÄÄñ thaa kmian monuh naa mneak rÜÜ k±nlae∑ s±m?aa∑

naa muay thaa yÄÄ∑ ?aac tr±l±b tÜo rook kaanaenoam nÜo kno∑ kaathvÄÄ d±mnaÜ rob±h yÄÄ∑ nÜo kno∑

pi?phuplook look thmei nih tee. d±mboo∑ kaathvÄÄ d±mnaÜ mian phiap kua ?aoy rumphÄÄb riikriay

k±mhoh rob±h yÄÄ∑ kua ?aoy c±∑ saÜc b±ntoab mook prae klaay tÜo cia kaamuamau haÜy b±ntec md±±∑

bontec md±±∑ kaamuamau tr±l±b tÜo cia k±mhÄ∑. haÜy nÜo d±mnak kaal n≥i phiapmuamau nÜ∑ k±mhÄ∑

tea∑nih haÜy dael yÄÄ∑ baan caak ceñ. yÄÄ∑ baan tr±l±b tÜokan lookei dael yÄÄ∑ baan ceñ mook cia k±nlae∑

dael yÄÄ∑ dÜ∑ thaa yÄÄ∑ thloab cia nonaa k±nlae∑ dael yÄÄ∑ baan thvÄÄ vi?phiakea?tian haÜy dael yÄÄ∑

?aac ni?yiay phiasaa [Ensign, khae ?u?sa?phia chnam 1999, 108].


soom ?aan d±mnaÜ rÜa∑ pii mun nih. coo s±see c±mlaÜy s±mnua khaa∑ kraom nÜo kno∑siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak rÜÜ pi?phiaksaa c±mlaÜy tea∑nuh ciamuay nÜ∑daikuu rob±h neak. coo b±∑kaÜt kooldau nÜ∑ phaena?kaa ?aoy baan s±mrum.

• yoo∑ tÜo taam d±mnaÜ rÜa∑ nih taÜ kattaa muay c±mnuan naa khlah dael thvÄÄ ?aoy miankaalumbaak s±mrab sa?maacÜk thmei daÜmbei b±nt±± nÜo sa?kam?

• taÜ kaa dael mian sa?maacÜk mook coolruam ta∑ pii d±mboo∑ n≥i d±mnaÜkaa kno∑ kaab±∑rian?aac cuay d±l pañhaa tea∑nih baan yaa∑ dooc mdec?

• coo kit ?±mpii neak tea∑laay dael neak k±mpu∑ b±∑rian. taÜ neak ?aac thvÄÄ ?aoy sa?maacÜkcoolruam kantae pr±saÜ laÜ∑ daÜmbei cuay d±l saasnaakuÄnkaarei ?aoy cabphdaÜmmitta?phiap cia tuutÜo nÜo kno∑ saasnaacak baan daoy robiab naa?

kaab±∑rian taam phteah nÜ∑ kaab±∑rian sua soktukpr±thian steek nÜ∑ biis±±b thvÄÄ kaas±mr±±bs±mrual ciamuay nÜ∑ pr±thian peesa?ka?kam

pr±hael cia ?aac praÜprah neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy tÜo sua soktuk neak min sov

sa?kam nÜ∑ neak dael cia sa?maacÜk tae mneak ?ae∑ nÜo kno∑ kruasaa. nÜo kno∑

sthaana?phiap s±mrum puakkee pr±hael cia trov snaÜsom ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa

peñ mao∑ coolruam nÜo kno∑ kaab±∑rian taam phteah nÜ∑ kno∑ kaab±∑rian peel sua

soktuk. ?aokah n≥i kaab±∑rian tea∑nih kua tae puÄ∑rÜ∑ d±l sa?maacÜk haÜy kaÜn

lattha?phiap ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa b±∑rian nÜ∑ cuay neakphs±pphsaay saasnaa

k±mn±t c±mnam


270

© 1

999

Gre

k K

. Ols

en, C

ourt

esy

Mill

Pon

d P

ress

. haa

m th

±±t c

±ml±

±∑.

totual baan neakrian thmei (soom mÄÄl “Statement on Missionary Work,” li?khÄt mook

pii kea?na?pr±thian tiimuay nÜo th∑ai tii 11 khae thnuu chnam 2002).

thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ krom prÄksaa vuad daÜmbei puÄ∑rÜ∑ sa?maacÜkthmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam

kaab±∑rian nÜ∑ kaathvÄÄ boncromuc tÜk ?aoy

saasnaakuÄnkarei kÜÜ sthet nÜo kraom kaadÄknoam

rob±h pr±thian peesa?ka?kam rob±h neak. tuah cia

yaa∑ naa k±±daoy keckaa n≥i kaapr±kah d±mnÄ∑ l?±±

nÜ∑ b±nt±± chpuah tÜo muk pr±k±±b daoy ?±mnaac

nÜo peel neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ nÜ∑

sa?maacÜk s±mr±±bs±mrual kaakhÄtkh±m prÄ∑prae∑

rob±h puakkee haÜy thvÄÄkaa cia thlu∑ muay. cia rÜay

rÜay neak pr±hael cia trov baan ?±ñcÄÄñ ?aoy coolruam

nÜo kno∑ kaapr±cum krom prÄksaa vuad nÜ∑

kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i bappÄcita?phiap.

?aati?phiap d±mboo∑ rob±h neak kÜÜ trov praak±d

thaa saasnaakuÄnkaarei rob±h neak nÜo kno∑

saasnaacak. ciañÜkñoab nih nÜ∑ mian n≥y thaa neak

nÜ∑ nÜo ciamuay puakkee. baÜ mian tumnoah

naamuay rovia∑ kaacoolruam kno∑ kaapr±cum

kromprÄksaa vuad nÜ∑ kaanoam nonaa mneak mook

preahvi?hia coo pd±l k±mn±thaet sdei pii kaariik c±mraÜn muay cbab tÜo ?aoy

neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad haÜy trov ?ah?aa∑ thaa koat baan totual poadÄmian

tea∑?±h dael trovkaa s±mrab kromprÄksaa vuad rÜÜ kea?na?kammaathi?kaa n≥i

boppaccÜta?phiap.

pr±thian Gordon B. Hinckley mian pr±sah thaa:

“neakphlah saasnaa thmei krub krub ruub trovkaa rob±h bei yaa∑ kÜÜ:

“1 mit mneak nÜo kno∑ saasnaacak dael koat ?aac ∑iak tÜo rook cianic dael nÜ∑ cuay

koat dael nÜ∑ chlaÜy s±mnua rob±h koat dael nÜ∑ yuÄl ?±mpii b±ña?haa rob±h koat.

“2 keckaa muay. sa?kamma?phiap kÜÜcia kaa k±mn±t ?±mpii caarÄk leakkhana? rob±h

saasnaacak nih. via kÜÜcia d±mnaÜ dael thvÄÄ ?aoy yÄÄ∑ riik c±mraÜn. seckdeicumnÜa

nÜ∑ seckdeisr±lañ c±mpuah preah?±mcah kÜÜ dooc cia sacdom dai rob±h khñom. baÜsen

cia khñom praÜprah dai rob±h khñom nuh nÜ∑ baan riik c±mraÜn khla∑ laÜ∑ khla∑ laÜ∑.

baÜsen cia khñom dak dai rob±h khñom pyua caol nuh dai rob±h khñom nÜ∑ prae cia

khsaoy tÜo khsaoy tÜo. krub neakphlah saasnaa tea∑?±h s±m nÜ∑ baan kaatotual

khohtrov muay. . . .

“3 neakphlah saasnaa krub ruub trovtae baan ‘beibac daoy preahb±ntuul d±± l?±± n≥i

preah’ (moroonai 6:4). puakkee nÜ∑ tÜo coolruam ciamuay nÜ∑ krom bappaccita?phiap

rÜÜ sa?maakum s±∑kruah yu?veaniarii yu?vea?cuÄn saalaa th∑ai ?aatit rÜÜ ?±∑kaa

ba?th±ma?sÄksaa. puakkee trov tae lÄÄk tÜkcet ?aoy mook coolruam kaapr±cum pi?thii

pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk daÜmbei totualtian numpa∑ nÜ∑ tÜk daÜmbei rumlÜk

seckdeisaññaa dael baan thvÄÄ nÜo peel thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk” (Ensign, khae

?u?sa?phia chnam 1999, 106.)

kromprÄksaa vuad thvÄÄ kaadÄknoam nÜo kno∑ kaapd±l mit kaatotual khohtrov nÜ∑

kaacÄñcÄm beibac khaa∑ viññian s±mrab neakphlah saasnaa thmei. neak nÜ∑ cuay

k±mn±t c±mnam


271

puakkee dooc baan snaÜ som. neakdÄknoam boppaccÜta?phiap nÜ∑ pd±l kaareakteak

proom ciamuay nÜ∑ cumnuay rob±h neak.

mitta?phiap

• mun peel pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

pi?thiib±ñceak coo praak±d thaa

sa?maacÜk trov mian voatta?mian nÜo

krub meerian baÜ ?aac thvÄÄ baan.

sa?maacÜk tea∑nih kuatae nÜo

ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei cia

rÜay rÜay daÜmbei chlaÜy s±mnua

rob±h puakkee yuÄl ?±mpii ?u?pa?sak

rob±h puakkee nÜ∑ lÄÄk tÜkcet

puakkee.

• ?±ñcÄÄñ sa?maacÜk ?aoy coolruam

nÜo kno∑ kaathvÄÄ pi?thii boncromuc

tÜk haÜy daÜmbei svaakum neakphlah saasnaa thmei coo mook kno∑ vuad. sa?maacÜk

cuay neakphlah saasnaa thmei ?aoy mian ?aar±m soksaan nÜo kno∑ kaapr±cum

saasnaacak phsee∑ phsee∑. puakkee kuatae trov baan naenoam tÜo kan sa?maacÜk

phsee∑ tiat ph±±∑ dae.

• naenoam saasnaakuÄnkaarei tÜo kan biis±±b tiiprÄksaa rob±h koat pr±thian krom ?≥≥ldÄÄ

nÜ∑ pr±thian sa?maakum s±∑kruah nÜ∑ neakdÄknoam kno∑ vuad d±t≥i tiat ?aoy baan

chab b±mphot. coo puÄnyuÄl ?±mpii tuaniatii rob±h biis±±b nÜ∑ neakdÄknoam d±t≥i tiat.

?aokah daÜmbei b±mraÜ

• cuay neak phlah saasnaa pheet proh ?aoy yuÄl nÜ∑ riabc±m daÜmbei totual

boppaccÜta?phiap melkiisaadaek. coo puÄnyuÄl thaa krom boppaccÜta?phiap pd±l

?aokah daÜmbei rian thvaay b±∑kum nÜ∑ b±mraÜ ciamuay knia.

• pd±l ?aoy neakphlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam nÄv ?aokah b±mraÜ

dooc cia kaacuay d±l strei meemaay rÜÜ noonaa mneak dael chÜÜ rÜÜ coolruam nÜo

kno∑ kamvi?thii so?kho?maala?phiap.

• b±ñcuun neakphlah saasnaa thmei tÜo tiiprÜksaa puÄ∑pr±voat daÜmbei ?aoy puakkee

?aac b±mpeñ nÜo kno∑ k±mn±thaet kromkruasaa nÜ∑ daaraa∑ puÄ∑saava?lii. baÜ mian

?aokah soom cuay puakkee ?aoy riabc±m daÜmbei thvÄÄ boncromuc tÜk nÜo kno∑

preahvi?hia b±±re?sot s±mrab ciidoon ciitaa rob±h puakkee dael slab tÜo haÜy nuh.

• ?±ñcÄÄñ neakphlah saasnaa thmei ?aoy riabc±m sa?maacÜk kromkruasaa nÜ∑

mitpheak daÜmbei ?aoy neakphs±pphsaay saasnaa b±∑rian. neakphs±pphsaay saasnaa

kuatae som ?aoy neakphlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam pd±l neak

dael trov tÜo cuab.

kaacÄñcÄm beibac daoy preahb±ntuul n≥i preah

• b±ñc±b kaab±∑rian koolkaa nÜo kno∑ meerian tii 4 “cbab nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay.”

• rumlÜk d±l neak phlahsaasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam ?±mpii kaata∑cet

tea∑laay dael puakkee baan thvÄÄ mun peel thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

seckdeisaññaa tea∑laay dael puakkee thvÄÄ nÜo peel puakkee totual boncromuc tÜk

nÜ∑ pi?thiib±ñceak.

k±mn±t c±mnam


272

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy ?a?thi?thaan cia pr±cam cia bokkuÄl nÜ∑ ciamuay kromkruasaa

rob±h puakkee.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy sÄksaa preahkumpii cia pr±cam cia pi?seh preahkumpii

moomoon.

• puÄ∑rÜ∑ tiib±ntoal rob±h neakphlah saasnaa ?±mpii kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i d±mnÄ∑ l?±±

rob±h preahyeesuu krih taam royea? pyiakaarei yoosaeb smiit. rumlÜk meerian dael neak

b±∑rian saa laÜ∑ viñ mun peel thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thiib±ñceak s±mrual

kaa?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ kaata∑ cet tÜo taam seckdeitrovkaa paccopb±n rob±h puakkee.

• b±nt±± b±∑rian ?±mpii saara?s±mkhan n≥i kaacoolruam kno∑ preahvi?hia roal th∑ai ?aatit

nÜ∑ mian phiapsaks±m kno∑ kaatotualtian pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk.

soom coolruam nÜ∑ ?±∑kuy ciamuay nÜ∑ neakphlah saasnaa thmei rÜÜ sa?maacÜk

min sov sa?kam.

• ?±ñcÄÄñ puakkee ?aoy coolruam kno∑ thnak koolkaa d±mnÄ∑ l?±± ?±mlo∑ peel thnak

saalaa th∑ai ?aatit.

• b±∑rian puakkee ?±mpii robiab daÜmbei thvÄÄ riatrei cuabcum kromkruasaa nÜo yub

th∑ai can daoy praÜ Family Home Evening Resource Book.

• lÄÄk tÜkcet puakkee ?aoy caekcaay d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa laÜ∑ viñ ciamuay nÜ∑

neakd±t≥i.

• cuay puakkee coh chmuah nÜo kno∑ thnak sekkhaasaalaa rÜÜ thnak vi?tyiasthaan.

• ?aoy puakkee dÄ∑ ?±mpii thuÄnthian rob±h saasnaacak dooc cia www.mormon.org,

www.lds.org, nÜ∑ www.familysearch.org.


ceñcÄm beibac daoy preahb±ntuul n≥i preah

moosaay 18:18–20 ?aalmaa 31:5 moroonai 6:4

kaab±mraÜ

moosaay 2:17 maathaay 25:40 Guide to the Scriptures, “Service”

taÜ pr±thian peesa?ka?kam mian tuaniatii ?avei khlah?pr±thian peesa?ka?kam kan koonsao s±mrab pi?thii boncromuc tÜk rob±h neakphlah

saasnaa thmei. kraom kaadÄknoam rob±h koat neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ mian

kaatotual khohtrov s±mkhan kno∑ kaab±∑rian saasnaakuÄnkaarei. tuahcia yaa∑naa k±±daoy

biis±±b truat pi?nit mÄÄl kaariikc±mraÜn nÜ∑ kaareakteak rob±h saasnaakuÄnkaarei dooc

dael puakkee trov baan b±∑rian. phaena?kaa peesa?ka?kam vuad trov baan ?a?nu?voat

kraom neakdÄknoam cia ?a?thi?pa?dei nei biis±±b. pr±thian peesa?ka?kam cuab ciamuay

nÜ∑ pr±thian steek cia tia∑toat daÜmbei praak±d thaa neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑

sa?ha?kaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap kno∑ d±mb±n. koat s±mr±±b

s±mrual kno∑ keckh±m prÄ∑prae∑ phsaay haÜy snaÜsom cuay d±l pr±thian steek daoy pd±l

kaanaenoam nÜo kno∑ koolkaa tea∑laay nÜ∑ kaa?a?nu?voat keckaa phs±pphsaay saasnaa.

taÜ neak dÄknoam steek nÜ∑ vuad mian kaatotual khohtrov ?avei khlah?neakdÄknoam nÜ∑ sa?maacÜk saasnaacak pr±cam d±mbon kÜÜcia s±mpoanÄmit d±± l?±±

b±mphot rob±h neak. coo koorup puakkee haÜy pyiayiam b±∑kaÜn tumneak tumnoo∑ l?±±

ciamuay knia. nÜo peel neak thvÄÄ keckaa ciamuay neakdÄknoam tea∑ nih coo c±±∑cam

k±mn±t c±mnam


273

thaa puakkee mian kaatotual khohtrov phsee∑ tiat dael teaktoo∑ ciamuay nÜ∑ muk∑ia

rob±h puakkee. coo pyiayiam thvÄÄ cia pooc≥y muay dael min m≥≥n cia b±ntuk c±mpuah

neakdÄknoam nÜo kno∑ steek nÜ∑ vuad rob±h neak. ?aakappa?ke?re?yaa rob±h neak

kuatae cia phnaek muay n≥i kaaprÄksaa ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜ∑ neakdÄknoam kno∑ vuad

“taÜ puakyÄÄ∑ ?aac cuay daoy robiab naa?” ?±mpii phaena?kaa nÜ∑ sa?kammÄphiap rob±h

neak. coo ?aoy praak±d thaa ?avei dael neak thvÄÄ koamtroo d±l vuad nÜ∑ phaena?kaa

rob±h peesa?ka?kam.

tuaniatii n≥i kaadÄknoam boppaccÜta?phiap pr±cam d±mb±n sdei ?±mpii keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa trov baan pi?poania nÜo khaa∑ kraom. kaayuÄl dÄ∑ ?±mpii

tuaniatii tea∑laay rob±h puakkee nÜ∑ cuay neak thvÄÄkaa ciamuay puakkee kantae

pr±saÜ laÜ∑.

pr±thian steekpr±thian steek mÄÄl khohtrov lÄÄ biis±±b nÜo kno∑ phia?rea?kec kaaphs±pphsaay

saasnaa kaathae reaksaa nÜ∑ kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ rob±h puakkee. nÜo kno∑

kaas±mphiah pr±cam kae ciamuay biis±±b koat pi?phiaksaa ?±mpii phaena?kaa nÜ∑

kaariikc±mraÜn rob±h saasnaakuÄnkaarei nÜ∑ sa?maacÜk ceakleak. koat trov ?aoy praak±d

thaa koollatthi? mian teaktoo∑ nÜ∑ keckaa phs±pphsaay saasnaa trov baan b±∑rian cia

tia∑toat nÜo kno∑ kaapr±cum steek nÜ∑ vuad haÜy thaa neakdÄknoam boppaccÜta?phiap

nÜ∑ neakphsee∑ tiat trov baan vÄkvÄÄn nÜo kno∑ phiarea?kec neakphs±pphsaay saasnaa

rob±h puakkee.

pr±thian steek k±± cuab ciamuay nÜ∑ pr±thian peesa?ka?kam ph±±∑ dae daÜmbei

s±mr±±bs±mrual kaakhÄtkh±m rob±h neakphs±pphsaay saasnaa ruam mian nÄv

kaahvÄkvÄÄn n≥i neakdÄknoam nÜ∑ sa?maacÜk daÜmbei praÜprah nÜ∑ cumnuah

neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑ nÜ∑ cumnuay nÜo kno∑ cumnuay nÜo kno∑ k±mla∑

thvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ.

tiiprÄksaa coan khpuahtiiprÄksaa coan khpuah mneak trov baan cat daoy kea?na? pr±thian steek daÜmbei

phsaay keckaa neakphs±pphsaay saasnaa kaathaereaksaa nÜ∑ kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑

viñ nÜo kno∑ steek. koat riaykaa cia pr±cam ?±mpii kaariikc±mraÜn n≥i keckaa nih tÜo ?aoy

kea?na?pr±thian steek. koat trov ?aoy praak±d thaa neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑

vuad trov baan vÄkvÄÄn trÄmtrov nÜo kno∑ kaatappÄkeckaa rob±h puakkee ruam mian

tea∑ kaariabc±m phaena?kaa peesa?ka?kam nÜo kno∑ vuad.

biis±±b

biis±±b mian kaatotual khohtrov c±mpuah

k±mla∑ phs±pphsaay saasnaa nÜ∑ kaathaetoam

nÜ∑ kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ nÜo kno∑

vuad. kaacool ruam rob±h koat daoy phtoal nÜ∑

ciamuay neakdÄknoam mian saara?s±mkhan

nah. daÜmbei cuay s±mrac keckaa nih biis±±b

hau neakkan boppaccÜta?phiap melkiisaadaek

dael mian phiapsaks±m mneak ?aoy b±mraÜ cia

neakdÄknoam peesa?ka?kam kno∑ vuad. koat

k±± hau neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad

?aoy mian c±mnuan muay krubkroan daÜmbei

b±mpeñ taam seckdeitrovkaa nÜo kno∑ vuad

ph±±∑ dae.

biis±±b praÜprah kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i boppaccÜta?phiap nÜ∑

kromprÄksaa vuad daÜmbei s±mr±±bs±mrual keckh±m prÄ∑prae∑ kno∑ keckaa phs±pphsaay

k±mn±t c±mnam


274

saasnaa kaathaetoam nÜ∑ kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ. koat pd±l kaanaenoam

daÜmbei ?a?phi?voat nÜ∑ dak c≥ñ phaena?kaa peesa?ka?kam kno∑ vuad.


riabc±m peel veelia muay daÜmbei cuab ciamuay biis±±b. svae∑rook kaanaenoam rob±h koattaÜ neak ?aac b±mraÜ ?aoy l?±± b±mphot nÜo kno∑ vuad baan daoy robiab naa.

neakdÄknoam boppaccÜta?phiap nÜ∑ ?±∑kaa cumnuayneakdÄknoam boppaccÜta?phiap nÜ∑ ?±∑kaacumnuay kuatae rumlÜk cia tia∑toat ?±mpii

thaana? rob±h sa?maacÜk thmei sa?maacÜk min sov sa?kam haÜy thvÄÄ phaena?kaa

daÜmbei mian kaareakteak nÜ∑ puÄ∑riik puakkee ?aoy baan l?±± b±mphot. puakkee kuatae

thvÄÄkaa citsnet ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad ph±±∑ dae daÜmbei

s±mr±±bs±mrual ciamuay nÜ∑ kaakhÄtkh±m phs±pphsaay saasnaa kaathaetoam nÜ∑

kaathvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad nÜ∑

neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑.

neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad

nÜo kraom kaad∑knoam rob±h biis±±b neakd∑knoam peesa?ka?kam:

• thvÄÄ cia kumruu nÜo kno∑ kaacaekcaay d±mnÄ∑ l?±± ciamuay neakd±t≥i neakphlah

saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam.

• s±mr±±bs±mrual keckaa neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad nÜ∑ neakphs±pphsaay

saasnaa peñ mao∑ ciamuay neakdÄknoam boppaccÜta?phiap neakdÄknoam ?±∑kaa

cumnuay nÜ∑ sa?maacÜk tea∑laay.

• praÜprah k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn nÜ∑ b±ñcii sa?kamma?phiap

rob±h neak phlah saasnaa thmei nÜ∑ b±ñcii sa?kamma?phiap nÜ∑ kaas±mphiah

rob±h kea?na?pr±thian biis±±b daÜmbei rumlÜk ?±mpii kaariikc±mraÜn rob±h

saasnaakuÄnkaarei neakphlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam

nÜo kno∑ kaapr±cum kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat boppaccÜta?phiap nÜ∑

kromprÄksaa vuad.

• dÄknoam kaapr±cum s±mr±±bs±mrual neakphs±pphsaay saasnaa roal sa?pdaa.

• riabc±m kaathvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk neakphlah saasnaa nÜo kno∑ vuad nÜo kno∑

kaasa?ha?pr±te?batkaa ciamuay neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑. sa?maacÜk

mneak pii kea?na?biis±±b rÜÜ neakdÄknoam peesa?ka?kam cia thoamÄdaa dÄknoam

pi?thii tea∑nih.

neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad k±± b±mraÜ nÜo kno∑ kea?na?kammaathi?kaa

n≥i boppaccÜta?phiap kromprÄksaa vuad nÜ∑ ph±±∑ dae kea?na?kammaathi?kaa

so?kho?maala?phiap nÜ∑ coolruam kno∑ kaapr±cum kaadÄknoam boppaccÜta?phiap steek.

neakphs±phsaay saasnaa kno∑ vuadb±±∑p?oon prohsrei naa dael mian kuns±mbat krubkroan trov baan hau ?aoy b±mraÜ

cia neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad. puakkee trov krubkroo∑ daoy neakdÄknoam

peesa?ka?kam vuad.

neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad svae∑rook reakteak nÜ∑ b±∑rian

saasnaakuÄnkaarei. puakkee k±± b±∑rian nÜ∑ roab?aan neakphlah saasnaa thmei

nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam ph±±∑ dae.

neakphs±pphsaay saasnaa vuad mneak dael kan boppaccÜta?phiap melkiisaadaek ?aac

trov baan hau ?aoy b±mraÜ cia neakcumnuaykaa rob±h neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad.

k±mn±t c±mnam


275

kaas±mr±±bs±mrual neakphs±pphsaay saasnaakeckaa neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad cia thoamÄdaa trov baan s±mr±±b s±mrual

nÜo kno∑ kaapr±cum kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i boppaccÜta?phiap nÜ∑ krom

prÄksaa vuad taam royea? kaapraÜ k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn dael baan pd±l

?aoy daoy neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑. koolb±mn±±∑ rob±h neakphs±pphsaay

saasnaa kno∑ kaapr±cum tea∑nih kÜÜ daÜmbei riaykaa nÜ∑ s±mr±±b s±mrual kaacatta∑

daÜmbei svae∑rook b±∑rian reakteak nÜ∑ thvÄÄ ?aoy sa?kam laÜ∑ viñ dooc mian kroo∑

nÜo kno∑ ka?thaakhan khaa∑ kraom nih.

kaasvae∑rook monuh b±∑rian. kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i boppaccÜta?phiap nÜ∑

kromprÄksaa vuad pi?piaksaa ?±mpii phaena?kaa s±mrab kaariabc±m monuh ceakleak

?aoy b±∑rian daoy neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑. puakkee pi?phiaksaa ?±mpii

kaariikc±mraÜn rob±h sa?maacÜk vuad ceakleak nÜo kno∑ kaariabc±m bokkuÄl mneak

mneak nÜ∑ krom kruasaa s±mrab meerian neakphs±pphsaay saasnaa.

kaab±∑rian nÜ∑ kaacromuc tÜk. keana?kamaathi?kaa pr±te?bat n≥i boppaccÜta?phiap nÜ∑

krom prÄksaa vuad rumlÜk ?±mpii k±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn roal sa?pdaa

dael pi?poania ?±mpii kaariikc±mraÜn rob±h mneak mneak dael baan b±∑rian daoy

neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑. puakkee thvÄÄ phaena?kaa s±mr±±bs±mrual ph±±∑

dae s±mrab kaab±∑rian nÜo kno∑ phteah sa?maacÜk kaareakteak saasnaakuÄnkaarei nÜ∑

cumruñ ?aoy sa?maacÜk coolruam nÜo kno∑ kaathvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk.

kaareakteak nÜ∑ kaab±∑rian sa?maacÜk thmei. kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i

boppaccÜta?phiap nÜ∑ kromprÄksaa vuad rumlÜk b±ñcii sa?kamma?phiap neakphlah

saasnaa daÜmbei truat pi?nit lÄÄ kaariikc±mraÜn rob±h sa?maacÜk thmei mneak mneak.

puakkee pi?phiaksaa ?±mpii robiab daÜmbei reakteak sa?maacÜk thmei ph±±∑ dae. dooc

baan snaÜsom daoy biis±±b puakkee thvÄÄ ?a?nu?sah lÄÄ muk∑ia sakkdaanu?puÄl

s±mrab neakphlah saasnaa thmei.

kaareakteak nÜ∑ kaab±∑rian sa?maacÜk min sov sa?kam. kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i

boppaccÜta?phiap nÜ∑ kromprÄksaa vuad s±mr±±bs±mrual k±mla∑ n≥i kaathvÄÄ ?aoy

sa?kam laÜ∑ viñ rob±h krom boppaccÜta?phiap nÜ∑ neakphs±pphsaay saasnaa peñ mao∑.

puakkee thvÄÄ phaena?kaa ?±mpii robiab daÜmbei reakteak sa?maacÜk min sov sa?kam

ph±±∑ dae cia pi?seh daoy kaa?±ñcÄÄñ puakkee mook kaapr±cum nÜ∑ sa?kamma?phiap

rob±h saasnaacak.

kaas±mr±±bs±mrual b±nthaem ciamuay neakdÄknoam peesa?ka?kam vuad

keckaaphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ vuad cia thoamÄdaa trov baan s±mr±±bs±mrual

nÜo kno∑ kaapr±cum kea?na?kammaathi?kaa pr±te?bat n≥i boppaccÜta?phiap nÜ∑ krom

prÄksaa vuad. baÜsen cia mian kaas±mr±±bs±mrual cambac b±nthaem neakdÄknoam

peesa?ka?kam vuad ?aac mian kaapr±cum s±mr±±bs±mrual neakphs±pphsaay saasnaa

vuad ciamuay nÜ∑ neakphs±phsaay saasnaa peñ mao∑. neak phsee∑ tiat ?aac trov baan

?±ñcÄÄñ ?aoy coolruam nÜo kno∑ kaaprocum nih ruam mian neakphs±pphsaay saasnaa

kno∑ vuad neak cumnuaykaa mneak mook pii krom kaadÄknoam s±∑ coan khpuah tii

prÄksaa mneak mook pii kea?na?pr±thian krom ?≥≥ldÄÄ nÜ∑ tiiprÄksaa mneak mook pii

kea?na?pr±thian sa?maakum s±∑kruah.

neak tea∑laay naa dael coolruam nÜo kno∑ kaapr±cum ?aac trov rumlÜk nÜ∑ riaykaa

?±mpii keckaa nÜ∑ kooldau mook pii kaapr±cum kaal pii mun haÜy pi?phiaksaa ?±mpii

phaena?kaa s±mrab sa?pdaa kraoy. nÜo peel cambac puakkee ?aac s±mr±±bs±mrual keckaa

rob±h neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad tÜo nÜ∑ keckaa ciamuay nÜ∑ neakphs±pphsaay

saasnaa peñ mao∑ ?aoy kantae mian pr±setthi?phiap.

k±mn±t c±mnam


276

phaena?kaa peesa?ka?kam vuad

vuad cia craÜn baan rook khÄÄñ thaa kaa?a?phi?voat phaena?kaa peesa?ka?kam vuad

muay cuay lÄÄk k±mpuah keckaa neakphs±pphsaay saasnaa kno∑ vuad. phaena?kaa

doocneh ?aac roab b±ñcool tea∑ kooldau phdaÜm kumnit nÜ∑ sa?kamma?phiap tea∑laay

daÜmbei cuay sa?maacÜk vuad ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy sdab d±mnÄ∑ l?±±. bokkuÄl mneak

mneak nÜ∑ krom kruasaa k±± cia ?attha?pr±yaoc mook pii kaa ?a?phi?voat phaena?kaa

doocneh ph±±∑ dae daÜmbei naenoam d±l k±mla∑ neakphs±pphsaay saasnaa rob±h puakkee.

sa?maacÜk kuatae praÜprah roal mea?thyoobaay daoy thlaithnoo daÜmbei svae∑rook

monuh dael mian b±mn±±∑ sdab saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ. puakkee kuatae s±∑k±t

th∑uÄn lÄÄ kaasvae∑rook ?ovpuk mdaay nÜ∑ koon koon dael nÜ∑ mook saasnaacak cia

krom kruasaa. nÜo khaa∑ kraom nih kÜÜcia yoob±l khlah khlah daÜmbei pi?caara?naa

nÜo kno∑ kaa?a?phi?voat phaena?kaa peesa?ka?kam muay.

• ?a?thi?thaan soom preah?±mcah cuay riabc±m dua∑cet monuh ceakleak daÜmbei sdab

d±mnÄ∑ l?±±. ?a?thi?thaan daÜmbei ?aoy baan dÄ∑ ?±mpii cuÄn tea∑laay naa dael truÄ∑

k±mpu∑tae riabc±m ph±±∑ dae (soom mÄÄl ?aalmaa 6:6). “via nÜ∑ klaay tÜo cia th∑ai

d±± ?±hcaa” b±∑rian daoy pr±thian Gordon B. Hickley “nÜo peel pr±ciacuÄn rob±h yÄÄ∑

min trÄmtae ?a?thi?thaan s±mrab neakphs±pphsaay saasnaa tuutea∑ pi?phuplook

ponnoh pontae baan som d±l preah?±mcah ?aoy cuay d±l puakkee daÜmbei cuay

neakphs±pphsaay saasnaa dael k±mpu∑tae thvÄÄkaa nÜo kno∑ vuad rob±h puakkee

phtoal tiat ph±±∑” (“Missionary Service,” First Worldwide Leadership Training Meeting,

khae mea?ka?raa chnam 2003, 19).

• trov dÄ∑ ?aokah daÜmbei praasray teaktoo∑ ciamuay neakd±t≥i. trov thvÄÄ cia

neakcitkhaa∑ haÜy praasray teaktoo∑ knia daoy seckdeisr±lañ c±mpuah monuh

krub ruub.

• som ?aoy mitpheak nÜ∑ neakcit khaa∑ b±mraÜ daoy citsnet ciamuay sa?maacÜk dooc

cia kaapd±l seevaakam kno∑ sa?ha?kum kaapd±l ?aahaa d±l neakkreikr±± kaab±∑rian

thnak tooc tooc nÜo kno∑ kaapr±cum kaelum?±± kno∑ sa?maakum s±∑kruah kaacuay

sa?kamma?phiap kno∑ vuad kaacuay d±l monuh phlah lumnÜo kaathvÄÄ kaa nÜo

kno∑ krom kaaya?rit nÜ∑ kaacuay kno∑ puÄ∑pr±voat rÜÜ kumroo∑ so?kho?maala?phiap

nia nia.

• ?±ñcÄÄñ sacniat dael min m≥≥n cia sa?maacÜk mitpheak nÜ∑ neakcitkhaa∑ ?aoy

coolruam nÜo kno∑ pi?thii boncromuc tÜk pi?thiib±ñceak nÜ∑ pi?thiikaa

boppaccÜta?phiap phsee∑ phsee∑.

• ?±ñcÄÄñ neak dael min m≥≥n cia sa?maacÜk?aoy cuay nÜo kno∑ prÜtte?kaa pi?seh

pi?seh dooc cia ?aahaa peel prÜk nÜo th∑ai bon ciat muay cia daÜm.

• b±∑kaÜt kaapr±cum kno∑ vuad sa?kamma?phiap kaapr±cum pi?seh nÜ∑ pi?thii

s±mphoot dael pr±k±±b daoy kuna?phiap nÜ∑ kua ?aoy cab ?aar±m dael sa?maacÜk

c±∑ ?±ñcÄÄñ monuh dael puakkee skoal ?aoy mook coolruam.

• ?±ñcÄÄñ monuh ?aoy coolruam nÜo kno∑ kaapr±cum riatrei cuabcum kromkruasaa.

• sua soktuk monuh dael k±mpu∑ tae mian b±tpi?saot n≥i kaaphlahpdoo nÜo kno∑ ciivit

rob±h puakkee dooc cia ?aapiapi?pia kaacab k±mnaÜt rÜÜ kaaslab cia daÜm.

• sua soktuk haÜy cuay monuh dael phlahpdoo lumnÜo mook cia neak cit khaa∑ khluan.

caekcaay poadÄmian ?±mpii sa?maakum neakcit khaa∑ nÜ∑ saasnaacak.

• chliat krub ?aokah daÜmbei ni?yiay ?±mpii d±mnÄ∑ l?±±. pi?phiaksaa ?±mpii pr±thianb±t

dooc cia preahs±∑kruah preahkumpii moomoon preahkumpii biib koolb±mn±±∑ n≥i

ciivit nih kruasaa nÜ∑ puÄ∑pr±voat.

k±mn±t c±mnam


277

• lÄÄk tÜkcet d±l yu?vea?v≥y ?aoy mian reakteak ciamuay nÜ∑ yu?vea?v≥y phsee∑ tiat

haÜy ?±ñcÄÄñ puakcoolruam kaapr±cum saasnaacak nÜ∑ sa?kamma?phiap tea∑laay.

• thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neak dael cia sa?maacÜk kno∑ kruasaa tae mneak ?ae∑.

• thvÄÄ phaena?kaa kaapr±cum pi?thii pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk dael lÄÄk d±mkaÜ∑

khaa∑ viññian.


• ciamuay nÜ∑ daikuu rob±h neak coo ?aan nÜ∑ pi?phiaksaa nÜo tumpoa 34–37 n≥i True tothe Faith, “Church Administration.”

• caekcaay ciamuay daikuu rob±h neak haÜy s±see nÜo kno∑ siavphÜo k±ttraa kaasÄksaa rob±hneak ?±mpii ?avei dael neak baan rian.

• pi?phiaksaa ?±mpii ?aar±m kno∑ cet rob±h neak dael nÜ∑ mian ?Ätthi?puÄl lÄÄ robiab daelneak b±∑haañ kaa∑ia rob±h neak ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam saasnaacak.

kaata∑cet daÜmbei nÜo tae sa?kam nÜo kno∑ saasnaacakkeckaa neakphs±pphsaay saasnaa mian ?Ätthi?puÄl yaa∑ khla∑ b±mphot nÜo peel monuh

thvÄÄ nÜ∑ reaksaa kaata∑cet daÜmbei nÜo sa?kam nÜo kno∑ saasnaacak ?±h muay ciivit.

via min krubkroan tee dael kroan tae mook saasnaacak ponnoh daoy thoamÄdaa. puakkee

trovtae mook haÜy nÜo sa?kam kno∑ saasnaacak. roal kaab±∑rian nÜ∑ kaa?±ñcÄÄñ tea∑?±h

rob±h neak trovtae bae chpuah tr±∑ tÜo rook tii b±ñc±b nih. daÜmbei totual roal pooc≥y

tea∑ ?±h dael preahvoobeidaa sua rob±h yÄÄ∑ mian nÜo kno∑ khlea∑ s±mrab puakkee

sa?maacÜk trovtae b±nt±± ruahnÜo taam d±mnÄ∑ l?±± haÜy sa?kam nÜo kno∑ saasnaacak.

niifai baan b±∑rian thaa: “haÜy ?eilov nih ?ao b±±∑p?oon cia tii sr±lañ rob±h khñom

?ÄÄy b±ntoab pii neak baan cool taam phlov tooc haÜy c±∑?iat nih haÜy khñom soom sua

thaa taÜ neak baan thvÄÄ s±p krub ?±h haÜy rÜÜ ?ei? mÄÄl coh khñom soom ni?yiay tÜo

kan neak thaa: tee . . . neak roal knia trov tae chian tÜo muk daoy khcoab khcuan nÜo

kno∑ preakrih . . . haÜy kankhcoab d±±raab d±l co∑ b±mphot mÄÄl coh nuh preahvoobeidaa

truÄ∑ mian preahb±ntuul thaa: neak roal knia nÜ∑ mian ciivit d±± nÜo ?±hkaal cianic”

(niifai tii 2 31:19–20).

soom pd±l kaaprÄ∑prae∑ d±± khpuah b±mphot daÜmbei cuay monuh saks±m s±mrab

ciivit d±± ?±hkaal cianic dael cia ?±mnaoytian d±± thom b±mphot muay kno∑ c±mnaom

?±mnaoytian tea∑?±h n≥i preah (soom mÄÄl koo nÜ∑ s±± 14:7).

coo c±±∑ cam c±mnoc nih

• saa∑ tumneaktumnoo∑ ?aoy rÜ∑moam ciamuay nÜ∑ biis±±b nÜ∑ sa?maacÜk n≥ikromprÄksaa kno∑ vuad.

• coolruam daoy robiab s±mrum ?±mlo∑ peel mian kaapr±cum kea?na?kamma? thi?kaa n≥iboppaccÜta?phiap nÜ∑ krom prÄksaa vuad.

• trov b±mraÜ d±l kromprÄksaa kno∑ vuad. nÜo peel sa?maacÜk n≥i kromprÄksaa somcumnuay pii neak:

– trov mian chantea? daÜmbei reakteak neakphlah saasnaa nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kamcuay puakkee nÜo kno∑ muk∑ia rob±h puakkee nÜ∑ ?aokah b±mraÜ tea∑laay nÜ∑ b±∑rianmeerian neakphs±pphsaay saasnaa saa laÜ∑ viñ.

– ciamuay nÜ∑ sa?maacÜk coo b±∑rian neakphlah saasnaa thmei nÄv meerian “cbab nÜ∑pi?thiikaa tea∑laay.”


• praÜprah kaalvi?phiak pr±cam th∑ai rob±h neak coo b±∑kaÜt phaena?kaa ni?yiayciamuay nÜ∑ neakphlah prae kumnit thmei nÜ∑ sa?maacÜk dael sa?kam laÜ∑ viñthmei thmei ?±mpii kaaphlahpdoo ciivit rob±h puakkee nÜ∑ kaacool ruam nÜokno∑ saasnaacak. taÜ ?avei khlah dael baan cuay puakkee pr±saÜ b±mphot? nÜokno∑ siavphÜo k±ttraa kno∑ kaasÄksaa rob±h neak cool s±see kumnit rob±h neak?±mpii b±tpi?saot rob±h puakkee. taÜ neak baan rian ?avei khlah dael nÜ∑ cuayneak ?aoy thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ saasnaakuÄnkaarei thmei rob±h neak?

• sÄksaa niifai tii 2 31:18–20, ?aalmaa 26:1–7 nÜ∑ 32:32–42, nÜ∑ moroonai 6.coo s±see ?avei dael neak baan rian mook pii kh±± kumpii tea∑ nih ?±mpiikaapuÄ∑rÜ∑ d±l neakphlah saasnaa thmei.


• ?±mlo∑ peel kaapr±cum kromprÄksaa vuad coo sua d±l biis±±b baÜsen cia miansa?maacÜk min sov sa?kam nÜo kno∑ d±mb±n rob±h neak dael koat c±∑ ?aoyneak tÜo sua soktuk nÜo kno∑ sa?pdaa nih. nÜo peel neak sua soktuk sa?maacÜkmin sov sa?kam tea∑nih coo svae∑rook saa∑ cumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑preahyeesuu krih. soom sua rook neakrian thmei dael trov tÜo cuab pii puakkee.

• coo sÄksaa koorinthooh tii 1 3:2, heeprÄÄ 5:12 nÜ∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa19:22. taÜ tÜkd±h dael baan s±mdau tÜo lÄÄ nuh cia ?avei? taÜ ?avei tÜo cia?aahaa? coo priabthiab c±mlaÜy rob±h neak ciamuay nÜ∑ koollatthi? nÜo kno∑cumpuuk “taÜ khñom trov sÄksaa nÜ∑ b±∑rian ?±mpii ?avei?” taÜ haet ?avei neaktrovtae pd±l tÜkd±h nÜ∑ ?aahaa nÜo peel trÄmtrov haÜy mian c±mnuan trÄmtrov?taÜ neak ?aac thvÄÄ yaa∑ nuh baan daoy robiab naa?

• soom ?aan piak sr±∑ nÜo khaa∑ kraom nih dael pr±thian yoosaeb ?aef. smiitpi?poania ?aar±m rob±h koat nÜo kria dael koat thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk:

“?aar±m dael mian mook lÄÄ khñom nuh kÜÜcia ?aar±m n≥i seckdeisoksaan d±±b±±re?sot n≥i seckdeisr±lañ nÜ∑ puÄnlÜÜ. khñom dÄ∑ nÜo kno∑ prolÜ∑ rob±h khñomthaa baÜ khñom mian ?±mpÄÄbaab—haÜy praak±d nah khñom min m≥≥n ?Ätmian ?±mpÄÄbaab nuh tee—pi?thii boncromuc tÜk baan ?a?ph≥ybaab d±l khñomdael khñom baan creah s?aat daoy pit pii baab dua∑cet rob±h khñom trov baancriab cool haÜy khñom totual ?aar±m thaa khñom min thvÄÄ ?aoy sat l?Ät d±±tooc b±mphot nÜo kraom cÄÄ∑ thvÄÄ ?aoy khñom ?±nta?raay nuh tee. khñomtotual ?aar±m thaa khñom mian ciivit thmei muay b±mn±±∑ thmei muay daÜmbeithvÄÄ ?avei dael trÄmtrov. haÜy kmian b±mn±±∑ thvÄÄ ?aakr±k soombei tae muayc±mnaek tooc naa muay nÜo s±l kno∑ prolÜ∑ rob±h khñom tee. . . . nih kÜÜcia?Ätthi?puÄl dael mian haÜy khñom dÄ∑ thaa ?Ätthi?puÄl nih mook pii preah nÜ∑cia saaksei dael nÜo ruah cia ria∑ rohoot c±mpuah khñom ?±mpii kaatotual yookrob±h khñom n≥i preah?±mcah” (Gospel Doctrine, b±hpum lÄÄk tii 5 [1939], 96).

?eilov coo ?aan ?±mpii ?avei dael pr±tian smiit baan ni?yiay ?±mpii ?aar±m rob±hkoat kraoy pii pi?thii boncromuc tÜk:

“haÜy dael khñom ?aac reaksaa preahviññian nÜ∑ b±mn±±∑ dael nuh nÜo kno∑dua∑cet krub peel kno∑ ciivit rob±h khñom cap ta∑ pii [th∑ai n≥i pi?thii boncromuctÜk rob±h khñom] s±mrab kaa nih. peel dael yÄÄ∑ phiakcraÜn baan totual saakseikaacabphdaÜm thmei kaaphlahpdoo dua∑cet nuh yÄÄ∑ ?aac mian k±mhoh nÜokno∑ kaavi?nicchay rÜÜ baan thvÄÄ k±mhoh cia craÜn haÜy cia rÜay rÜay pr±haelcia mook pii phiapkhs±tkhsaoy n≥i miatthaan seckdeipit nÜo kno∑ ciivit ruahnÜorob±h yÄÄ∑ yÄÄ∑ baan prae cet pii ?±mpÄÄ?aakr±k haÜy baan svae∑rookkaa?a?ph≥ytooh pii preahhoah n≥i preah?±mcah cia lumdab daÜmbei ?aoy mookd±l s±p th∑ai nih yÄÄ∑ nÜo tae mian b±mn±±∑ nÜ∑ koolb±mn±±∑ d±dael nihcruatcriab nÜo kno∑ prolÜ∑ rob±h yÄÄ∑ nÜo peel yÄÄ∑ totual boncromuc tÜk haÜytotual baan kaarumd±h baab rob±h yÄÄ∑ dael nÜ∑ nÜo tae mian kno∑ dua∑cet



278

k±mn±t c±mnam

k±mn±t c±mnam

rob±h yÄÄ∑ haÜy nÜo tae krubkroo∑ lÄÄ monoosañceeta?naa nÜ∑ t±na?haa n≥iprolÜ∑ rob±h yÄÄ∑” (Gospel Doctrine, 96).

– taÜ neak rian ?avei khlah mook pii pr±thian smiit ?±mpii tiib±ntoal rob±h neaknÜ∑ kaata∑cet daÜmbei ruah nÜo taam d±mnÄ∑ l?±±?

– taÜ neak rian ?avei khlah ?±mpii ph±l pi?baak rob±h neakphlah saasnaa thmeisoombei tae pyiakaarei nia peel ?a?naakuÄt trov pr±choom muk nÜ∑ pi?thiiboncromuc tÜk haa∑ kraom nih?

– coo kit ?±mpii neakphlah saasnaa thmei nÜ∑ sa?maacÜk min sov sa?kam taÜneak ?aac thvÄÄ ?avei khlah daÜmbei cuay puakkee totual baan “c±mn±∑ nÜ∑koolb±mn±±∑” saa laÜ∑ viñ dael paukkee thloab mian?


• ?±ñcÄÄñ biis±±b ?aoy ni?yiay ?±mpii ?u?pa?sak n≥i kaathvÄÄ kaa ciamuaysa?maacÜk min sov sa?kam nÜ∑ neakphlahprae kumnit thmei. som ?aoy koats±∑k±t b±ñceak ?±mpii robiab dael neakphs±pphsaay saasnaa ?aac cuay ciamuaynÜ∑ ?u?pa?sak tea∑ nih.

• pi?phiaksaa ?±mpii rÜa∑ briabthiab n≥i ciam vuÄ∑vee∑ nÜ∑ koon proh te?recchaan(soom mÄÄl luukaa 15).


• thvÄÄkaa ciamuay nÜ∑ neakdÄknoam boppaccÜta?phiap daÜmbei lÄÄk tÜkcetpuakkee ?aoy cuay d±l neakphlah saasnaa thmei:

– trov baan tae∑ta∑ cia boppaccÜta?phiap.

– totual kruub±∑rian taam phteah.

– riabc±m chmuah rob±h ciidoonciitaa daÜmbei yook tÜo preahvi?hia b±±re?sotnÜ∑ thvÄÄ pi?thii boncromuc tÜk s±mrab neakslab.

– totual yook meerian “krÄtvi?n≥y nÜ∑ pi?thiikaa tea∑laay” dael kruub±∑rian taamphteah b±∑haañ.

• b±∑rian neakdÄknoam pr±cam d±mb±n ?±mpii robiab daÜmbei praÜprahneakphs±pphsaay saasnaa nÜo kno∑ kromprÄksaa kno∑ vuad.

• b±∑rian neakdÄknoam pr±cam d±mb±n ?±mpii koolb±mn±±∑ haÜy praÜprahk±mn±thaet sdei pii kaariikc±mraÜn.

• yuu yuu md±±∑ soom sua d±l neakphs±pphsaay saasnaa ?aoy b±∑haañ d±l neaknÄv k±mn±thaet sdei ?±mpii kaariik c±mraÜn rob±h puakkee muay cbab.

• yuu yuu md±±∑ taamdaan ciamuay nÜ∑ neakphlah prae kumnit thmei thmei daÜmbeisvae∑rook robiab dael puakkee k±mpu∑ thvÄÄ nÜ∑ robiab dael neakphs±pphsaaysaasnaa nÜ∑ sa?maacÜk ?aac cia cumnuay.

• soom ?±ñcÄÄñ neakdÄknoam steek nÜ∑ vuad ?aoy ni?yiay tÜo kan neakphs±pphsaaysaasnaa rob±h neak daÜmbei puÄnyuÄl ?±mpii robiab dael neakphs±pphsaaysaasnaa ?aac klaay tÜo cia cumnuay d±± s±mkhan b±mphot.

• soom ?±ñcÄÄñ sa?maacÜk thmei ?aoy ni?yiay tÜo kan neakphs±pphsaay saasnaanÜ∑ phcoab nÄv b±tpi?saot rob±h puakkee kno∑ kha?na? dael puakkee ciasa?maacÜk thmei n≥i saasnaacak.

• yuu yuu md±±∑ sua d±l sa?maacÜk dael phlahprae kumnit ceakcaay b±tpi?saotn≥i kaaphlah saasnaa rob±h puakkee nÜo kno∑ s±nni?set zoon muay.


279


280

k±mn±t c±mnam

li?be?kr±m

?±±

?a?ma?ta?phiap, niyumn≥i, 72?a?naakuÄt ?≥≥ldÄÄ, pr±phup daÜmbei svae∑rook

saasnaakuÄnkaarei, 202?a?tei?ta? saasnaakuÄnkaarei, pr±phup s±mrab

svae∑rook monuh daÜmbei b±∑rian, 208?aan preahkumpii moomoon, 136–137?aan, daÜmbei rian phiasaa n≥i peesa?kam, 161?aapiapi?pia ?±hkaal cianic, 103?±mnaac nÜ∑ setthi? ?±mnaac n≥i, 5?±mnaoytian cia preahviññian b±±re?sot, 111?±mnaoytian n≥i, 111?±mnaoytian n≥i phiasaa, 165?±mnoaytian n≥i preahviññian, 79, 111?±mpÄÄbaab, dael ban cat tuk daoy voappa?thoa

cia craÜn, 74?±mpii ?±mnaac n≥i preahviññian, 111?±∑kleeh, cambac trov rian, 159?ook, dallin ?eec. sdei ?±mpii kaa?±ñcÄÄñ

neakd±±t≥i mook preahkrih, 11

?u?

?u?krettha?kam th∑uÄnth∑oo, nÜ∑ phiapsaks±ms±mrab pi?thii boncromuc tÜk, 260–61

?u?pa?k±± s±mrab, 160?u?pa?k±± s±mrab kaasvae∑rook, 194–197?ovpuk, phiarea?kec n≥i, 103–04

b±±

ba?th±ma?sÄksaa, ?±∑kaa, 102boppaccÜta?phiap, ?aÜron, 101baallaat ?≥≥m rahsol, ?±mpii kooldau, 181bannaalay neakphs±pphsay saasnaa, viiib±mpeñ seckdeitrovkaa monuh, 1–2b±∑kaÜt cumnua, 246b±tbaññat, 87–99b±tbaññat tea∑ d±b pr±kaa, kaapr±te?bat taam,

93–94b±tbaññat tea∑laay, 87–99b≥≥nson ?aesraa thaaf sdei ?±mpii kaachlaÜy

s±mnua ciamuay nÜ∑ preahkumpii moomoon,134–35

biis±±b, 185–87boppaccÜta?phiap ?aÜron, dael baan sdaa laÜ∑

viñ, 46boppaccÜta?phiap melkiisaadaek, dael baan sdaa

laÜ∑ viñ, 46boppaccÜta?phiap nÜ∑ thnak cumnuay, 101–02boppaccÜta?phiap, ?aÜron, 101boppaccÜta?phiap, batb±∑, 43

c±±/ coo

ca?ret leakkhana? robiab sÄksaa, 144cabphdaÜm daoy kaa?a?thi?thaan, 21, 27–28cambac daÜmbei ?a?phi?voat, 143cbab siivil, koorup nÜ∑ thvÄÄ taam, 99cia kaariabc±m daÜmbei b±∑rian, 23–28cia pr±phup s±mrab kaasvae∑rook

saasnaakuÄnkaarei, 210–12cia preah?±∑ s±∑kruah, 62–63, 73–74cia sa?maacÜk saasnaacak, 108cia sa?maacÜk saasnaacak, 108cia se?laa kuÄnluh,127–28 ciamuay daikuu, 163–64ciamuay daikuu, 163–64ciamuay nÜ∑ s±mnua, 230–31

ciamuay preahkumpii, 225–29ciamuay sa?maacÜk, 201–03ciamuay sa?maacÜk, 201–03ciivit ?±hkaal cianic, ni?yumn≥y, 85–86ciivit mun chaak ciivit nih ni?yumn≥y, 72ciivit mun kaÜt lÄÄ phaendei, 59ciivit nÜo lÄÄ phaendei, 61co∑kraoy, 64cookc≥y rob±h neakphs±pphsaay saasnaa, 13–14cookc≥y, ni?yumn≥y, 13–14cuay rook saasnaakuÄnkaarei, 200–04cuÄñcii∑ viay d±mlai, 117cumreah pii ?±mpÄÄbaab, (2–3, 7–8, 73–74)

d±±

daaraa∑, 66dael baan sdaa laÜ∑ viñ, 45daoy phlÄÄ∑, 79–80daoy preahviññian, 195daoy preahviññian b±±re?sot, 22–23daÜmbei b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± dael baan sdaa

laÜ∑ viñ, 219daÜmbei b±∑rian saasnaakuÄnkaarei, 35daÜmchÄÄ ciivit, sa?kamma?phiap, 2d±± thumthee∑, 43d±mnÄ∑ l?±±, 73–81d±mnÄ∑ l?±± cia neakphs±pphsaay saasnaa, 219 d±mnÄ∑ l?±± dael sdaa laÜ∑ viñ pr±setthi?poo, 3–4d±mnÄ∑ l?±± n≥i preahyeesuu krih soom mÄÄl

d±mnÄ∑ l?±±, 73–81d±mrov ?aoy mian kaaleahb±∑, 159d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b, d±∑vaay t±±m

?aahaa, kaab±±reccaak, 98d±∑vaay muay phiak kno∑ d±b, krÄtvi?n≥y n≥i, 97d±∑vaay thuan, 38–41, 42, 58–59, 63–64, 73–74d±∑vaay thuan n≥i soom mÄÄl d±∑vaay thuan dÄknoam kecprÄ∑prae∑ n≥i neakphsaay saasnaa

pr±cam vuad, 268faost, c≥≥ms ?ii, sdei ?±mpii seckdeis±∑khÜm,

146–57

h±±

henthÄÄ, hoovÄÄd dabelyuu, sdei ?±mpiikaatotual skoal preahviññian, 146–47

hii∑khlii, koodon, neakphs±pphsaay saasnaa trovthvÄÄ ?aoy neakphlah kumnit kuÄ∑vuÄ∑ nÜosaasnaacak, 268–69

hoolaen, caefrii ?aa, sdei ?±mpii kaarianphiasaa, 159

kh±±/khoo

khaalviin, yoohaan, 56 khiimb±l, spensÄÄ d±belyuu. sdei ?±mpiikeckaaneakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ preahvi?hia

b±±resot, 205

k±±/ koo

kaapro∑pr±yat, nÜo kno∑ kaatotualvi?vea?rea?na?, 121–22

kaa?a?thi?thaan, b±t baññat muay, 89kaa?±ñcÄÄñ ?aoy thvÄÄ kaa kaata∑cet, 245–46kaa?±tthmuÄt, 149kaabaÜk s±mdae∑ phtoal khluan, 109–10kaabaÜk s±mdae∑, phtoal khluan, 109–10kaab±mphoh n≥i, 118–19

281

kaab±mraÜ nÜo lÄÄ phaendei rob±h, 42kaab±mraÜ pi?thii boncromuc tÜk, robiab

dÄknoam, 262kaab±mraÜ, cia sa?maacÜk n≥i saasnaacak,

106–07kaab±ntiab khluan, 150–51kaab±∑k±± b±∑kaÜt, n≥i seckdeislab, 59–60kaab±∑rian daoy, 4–5kaab±∑rian peel sua soktuk, 269kaab±∑rian sdei ?±mpii saara?s±mkhan n≥i,

199–200kaab±∑rian taam phteah, 269kaab±∑rian, kae s±mrual daÜmbei b±mpeñ

seckdeitrovkaa, 222–23kaacaak phot pii kaañian, p. 235–39kaacabciat, nÜ∑ kaaruah laÜ∑ viñ, 64–65kaacehdÄ∑, 148–49kaacuay pr±ciacuÄn ?aoy rian ?±mpii, 57–58kaacumtoah, robiab chlaÜy s±mnua, ciamuy

preahkumpii moomoon, 134–35kaadak kooldau, 169kaadak kooldau daÜmbei, 181–82 kaakae lum?±± knia tÜo viñ tÜo mook rovia∑

daikuu, 187–88kaakb±t saasnaa, ni?yumn≥y, 41kaalÄÄk d±mkaÜ∑, 65–66 kaani?yiay, yoob±l s±mrab, ciamuay neakd±t≥i, 196kaaphlah kumnit, tuaniatii rob±h

neakphs±pphsaaysaasnaa, 114kaapraecet, 76–77, kaapraohluah, ni?yumn≥y, 72kaapraÜprah n≥i, kno∑ kaab±∑rian, 232–33kaapraÜprah n≥i, kno∑ kaab±∑rian, 232–33kaapraÜprah, kno∑ kaab±∑rian 230–31kaapraÜprah n≥i, kno∑ kaab±∑rian, 229–30kaapraÜprah peelveelia, pr±setthi?phiap, 169kaapr±cum muÄnduÄl, nÜ∑ kaasÄksaa, viiikaapr±cum phaena?kaakam pr±cam sa?pdaa,

robiab thvÄÄ, 183–187kaapr±cum phaena?kaakam pr±cam th∑ai, 187–88kaapr±cum pr±setthi?poo numpa∑ nÜ∑ tÜk, 78kaapr±cum s±mr±±bs±mrual n≥i

neakphs±pphsaay saasnaa, 274 kaapr±te?bat taam, 152kaapreeraa, victor maañu?ael, rÜa∑ nei kaaphlah

kumnit, 196–97kaaprÄksaa n≥i kea?na?pr±thian tii muay sdei

?±mpii, 219–20kaapuÄnluut koon, nÜ∑ phiapsaks±m s±mrab

pi?thiibon cromuc tÜk, 259–60kaapuÄ∑rÜ∑, 267–68kaapuÄ∑rÜ∑, 267–68kaariabc±m, 255–56kaarian daoy, 22–23kaarian phiasaa nÜ∑ veeyyia?k±±, 161kaarian, d±mnaÜkaa n≥i kaatotual

vi?vea?rea?na?, 22kaaruah laÜ∑ viñ, 65kaasaa∑ saasnaacak, 132kaas±mphiah s±mrab pi?thii boncromuc tÜk,

robiab dÄknoam, 257–61kaas±∑kruah, mian s±mrab monuh tea∑?±h, 105kaasdaa laÜ∑ viñ, 45–46kaasdaa laÜ∑ viñ n≥i, 46, 101kaasdaa laÜ∑ viñ, saad±mnÄ∑ n≥i, puÄnyuÄl, 8–10kaasdab, daÜmbei kae lum?±± cumniañ khaa∑

phiasaa, 161

kaasÄksaa ciamuay daikuu koolb±mn±±∑, ixkaasÄksaa phtoal khluan, koolb±mn±±∑, viii–ixkaasÄksaa preahkumpii, b±tbaññat muay, 89–90kaasÄksaa, thuÄnthian dael baan ?a?nu?mat

daÜmbei, 28–29kaaslab khaa∑ ria∑kaay, ni?yumÄn≥y, 72kaasvae∑rook monuh daÜmbei b±∑rian, 193kaasvae∑rook saasnaakuÄnkaarei, yoob±l

s±mrab, 209kaasvae∑rook, nÜ∑ kaab±∑rian, 197–98kaata∑cet, koolb±mn±±∑ n≥i, 10–11kaata∑cet, nÜ∑ pooc≥y, 248–49kaathleak n≥i look ?a?daam nÜ∑ ?eevaa, 60kaathvaay b±∑kum, n≥i sa?maacÜk thmei, 263kaathvÄÄ taam pyiakaarei, 92–93kaatotual khohtrov, 187kaatuÄntiñ, nÜ∑ kaab±∑rian, viikaavi?ni?chay, ni?yumn≥y, 71kaayia∑ mook cia lÄÄk tii pii n≥i preahyeesuu

krih, 46 kaariabc±m, 255–56kaariabc±m s±mrab,255–56kaanaenoam s±mrab, 25–26k±mnae tumruÄ∑, 43k±mn±thaet, 262k±mn±thaet n≥i kaab±∑rian, tumruÄ∑ dael baan

pi?poania, 175–76k±mn±thaet, s±mrab pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

pi?thiib±ñceak, 262kea?na?kammaathi?kaa, b±∑rian d±mnÄ∑ l?±±

dael baan sdaa laÜ∑ viñ, 1kea?na?pr±thian tiimuay, sdei ?±mpii keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa, 35–36keckaa neakphs±phsaay saasnaa, sa?maacÜk

trov thvÄÄ, 102–03keckaa puÄ∑pr±voat, 105ko?maa tooc tooc, nÜ∑ pi?thii boncromuc

tÜk, 260koamtroo preahkumpii biib, 130–31ko∑faaciav, 56k±∑v±l, trovkaa d±hsraay ?aoy

saasnaakuÄnkaarei, 234koolb±mn±±∑, ixkoolb±mn±±∑ n≥i, 47koolb±mn±±∑ n≥i, 40–41koolb±mn±±∑ n≥i, 8koolb±mn±±∑ rob±h neakphs±pphsaay saasnaa,

d±mnaa∑ preahyeesuu krih, 2koolb±mn±±∑, kno∑ niam cia neakphs±pphsaay

saasnaa, 1kooldau, 160kooldau, kaapr±cum phaena?kaakam pr±cam

sa?pdaa, 183–87koolkaa n≥i, 159–60koolkaa n≥i, 159–60krÄt vi?n≥y nÜ∑ pi?thiikaa, kraoy pii pi?thii

boncromuc tÜk, 100–08krÄtvi?n≥y, pr±te?bat taam nÜ∑ koorup, 99kromprÄksaa coan khpuah n≥i s±∑kat phiarea?kec

n≥i, 273kromprÄksaa vuad, 180–86, 270–72“kruasaa: kaapr±kah d±l pi?phuplook”, 3, 103–04kruasaa, koolb±mn±±∑ n≥i, 103–04kruasaa, mian poo daoy d±mnÄ∑ l?±±, 40kruasaa n≥i preah, 41–42kuatae dÄknoam kaab±∑rian, 222kumroo∑ peel veelia, viii

li?be?kr±m

282

li?be?kr±m

kumroo∑ peel veelia pr±cam th∑ai rob±hneakphs±pphsaay saasnaa, viii

kumroo∑ peel veelia soom mÄÄl kumroo∑peelpr±cam th∑ai neakphs±pphsaay saasnaa,

kumnit s±mrab kaasÄksaa nÜ∑ kaa?a?nu?voat,robiab praÜprah, xi

kuna?thoa, 147–48

loo

leakkhana:? dooc cia preahkrih, ?±mnaoytianpii preah, 143

lii. haarool bii, sdei ?±mpii saara?s±mkhan neikruasaa, 4

luuthÄÄ, maatin, 55

moo

ma?ta?phiap, 62maksvael, nial ?ee, sdei ?±mpii

seckdeis±∑khÜm, 145mdaay, phiarea?kec nei, 103–04mea?thyoobaay daÜmbei rian seckdeipit, 43meacchea?muÄnduÄl puÄ∑pr±voat, pr±phub

daÜmbei svae∑rook saasnaakuÄnkaarei, 249meerian, s±mrab sa?maacÜk thmei, 35melkiisaadaek, 101min cambac s±mrab ko?maa tooc tooc, 79monson, thoomah ?eeh, sdei ?±mpii kaathlae∑

sakkheya?phiap, 207 monuh dael trov tae tÜo cuab daoy tiisnakkaa

saasnaacak, 203–04monuh dael trov tÜo cuab taam royea? pr±poan

khoohsnaa, 203–04monuh thmei dael trov tÜo cuab, koolkaa s±mrab

kaathvÄÄ kaa ciamuay, 203–04moohaameed, 56muk∑ia neakphs±pphsaay saasnaa, nÜ∑ kaatotual

khohtrov, 7 muk∑ia, nÜo kno∑ saasnaacak, 106

noo

neak kaetumruÄ∑, 54neakdael dÄknoam, 258neakdÄknoam boppaccÜta?phiap

phiarea?kec n≥i, 273neakdÄknoam cumnuay, phiarea?kec n≥i, 273neakdÄknoam s±∑kat, nÜ∑ keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa, 267neakdÄknoam vuad, nÜ∑ keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa, 267neakphs±pphsaay saasnaa daÜmbei reakteak, 263neakphs±pphsaay saasnaa pr±cam vuad tuaniatii

n≥i, 274n≥i peekkha?cuÄn dael kmian kuns±mbat

krubkroan, 259n≥i d±mnÄ∑ l?±±, 46–47n≥i preahkrih, 143ni?yumn≥y, 7, 86ni?yumn≥y, 40ni?yumn≥y, 70ni?yumn≥y, 71ni?yumn≥y, 86ni?yumn≥y, piak min sov skoal, 33nokoo n≥i se?rei l?±±, 65nokoo seeleehstial, 65nokoo teereestrial, 65nÜ∑ kaa?a?thi?thaan, 114–17

nÜ∑ kaabbeibac neakphlah kumnit thmei, 272–73nÜ∑ kaacuay neakphlah kumnit thmei ?aoy

b±mraÜ taam muk∑ia, 271nÜ∑ kaasdaa laÜ∑ viñ, 45–46nÜ∑ kaasdab, 232–33nÜ∑ kaasvae∑rook, 197–99nÜ∑ kaataamdaan, 252nÜ∑ kaata∑cet, 245nÜ∑ kaatuÄntiñ, viinÜ∑ kaatuÄntiñ, 160–61nÜ∑ keckaa neakphs±pphsaay saasnaa, 202nÜ∑ kromkruasaa, 199–00nÜ∑ mitpheak n≥i neakphlah kumnit thmei, 271nÜ∑ s±mnua phtoal, 246nÜ∑ seckdeicumnÜa, kno∑ kaaphlah kumnit,

113–14nÜo kno∑ kaab±∑rian, viiinÜo kno∑ muk∑ia n≥i saasnaacak, 109nÜo kno∑ preahyeesuu krih, 76–77, 145–46

ph±±/ phoo

phaakÄÄ, booy khee, sdei ?±mpii kaacromuctÜk daoy tÜk nÜ∑ phlÄÄ∑, 11

phaena?kaa n≥i, 57–58phaena?kaa peesa?ka?kam pr±cam vuad, 254phaena?kaa pr±cam th∑ai n≥i neakphs±pphsaay

saasnaa, pi?poania, 150–51phaena?kaa s±∑kruah, 57–58phaena?kaa sÄksaa, 160–62phoahtaa∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ, 9, 47–48, phoahtaa∑ n≥i teevea?phiap rob±h

preahyeesuu krih, 127ph≥≥rii ?≥≥l th±±m, sdei ?±mpii kaapr±te?bat

taam, 152phiap dael ?aac b±tbaen baan, viiphiap?u?saa, 151phiapcambac s±mrab sa?maacÜka?phiap n≥i

saasnaacak, 79phiarea?kec neakphsaay saasnaa n≥i, 273phiarea?kec n≥i, 272phiasaa peesa?ka?kam, nÜ∑ phiasaa k±mnaÜt,

157phiasaa, ?±mnaoytian n≥i, 165phnaek d±± cambac n≥i kaaprae cet, 245phnum tÜkk±±k, kaapruay baar±m kÜÜ

dooc knia, 237

poo/p±±

paaphloo, rÜa∑ n≥i kaaphlah kumnit taam royea?kaab±mraÜ, 210–11

praÜprah s±mrab kaasÄksaa nÜ∑ kaavÄkvÄÄñ, 35pi?phub viññian, 63–64pi?thii b±ñceak preahviññian b±±re?sot, 65pi?thii boncromuc tÜk ?aoy neakphlah kumnit,

261–62pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑ pi?thii b±ñceak, 12, pi?thii boncromuc tÜk, kaa?±ñcÄÄñ, 50, 80pi?thiikaa pi?sed, 1052pi?thiikaa, ni?yumn≥y, 77piak s±mdei nei praacñaa via∑v≥i, 96pit c±mpuah seckdeicumnÜa, 26pooc≥y, nÜ∑ kaata∑cet, 247–48praÜ daÜmbei rook ?a?teita? saasnaakuÄnkaareipr±?±b poadÄmian, nÜo kno∑ “pr±kah d±mnÄ∑ l?±±

rob±h truÄ∑”, xi–xii

283

pr±ciacuÄn dael kmian saavÄdaa cia krihstian,238–39

“pr±kah d±mnÄ∑ l?±± rob±h truÄ∑” praÜprah daoyneakphs±pphsaay saasnaa nÜ∑ neak dÄknoampr±cam vuad, xii

pr±setthi?phiap, 21pr±setthi?poo d±l kromkruasaa, 3, 8pr±thian peesa?ka?kam, tuaniatii n≥ipr±thian saasnaacak, sdei ?±mpii keckaa

neakphs±pphsaay saasnaa, 15–16pr±thian s±∑kat, phiarea?kec n≥i, 271praÜprah s±mrab kaasÄksaa nÜ∑ kaavÄkvÄÄn, 35preah b±∑rian neak dael min m≥≥n cia

krihstian ?±mpii, 42preah cia preahvoobeidaa, lec c≥ñ c±mpuah

yoosaeb smiit, 46preah, preahvoobeidaa rob±h yÄÄ∑, 41–42, 58preahkumpii biib, koamtroo preahkumpii

moomoon, 131preahkumpii moomoon, chlaÜy s±mnua

n≥i prolÜ∑, 132–33preahkrih, puÄnlÜÜ n≥i soom mÄÄl puÄnlÜÜ

n≥i preahkrihpreahkrih, soom mÄÄl preahyeesuu krihpreahkumpii, kaakuuh c±mnam, 30preahkun, ni?yumn≥y, 86preahput (preahkootea?mea?), 56preahvi?hia b±±re?sot, kaathvaay b±∑kum

nÜo kno∑, 105preahviññian b±±re?sot n≥i kaas±nyaa, 111preahviññian b±±re?sot, ?±mnaoytian, 111preahviññian, ?±mnaoy n≥i, kno∑ kaaphlah

kumnit, 111–12preahvoobeidaa dael kuÄ∑ nÜo sthaansua, 58preahvoobeidaa sua, 38–39preahyeesuu krih, lec mook c±mpuah

yoosaeb smiitk, 46pruma?caarei, krÄt vi?n≥y, 95puÄnlÜÜ nei preahkrih, 110puÄnyuÄl, 6–8puÄnyuÄl, 55puÄnyuÄl, 77puÄ∑pr±voat: pr±phup daÜmbei svae∑rook

saasnaakuÄnkaarei, 204–06puÄ∑saavÄlii, pr±phup svae∑rook

saasnaakuÄnkaarei, 204–06pyiakaarei, puÄnyuÄl, 42

roo

riabc±m daÜmbei rian, 157riabc±m saasnaakuÄnkaarei daÜmbei, 255riatrei cuabcum kromkruasaa, 104robaaykaa pr±cam sa?pdaa, tumruÄ∑ dael baan

pi?poania, 179robaaykaa riikc±mraÜn, tumruÄ∑ dael baan

pi?poania, 176robaaykaa s±∑khaeb taam tuurÄsap, tumruÄ∑

dael baan pi?poania, 177robiab cabphdaÜm, 221–22robiab ?a?phi?voat, 152–53robiab ?aan, ciamuay saasnaakuÄnkaarei, 136–37robiab b±∑rian ?±mpii, 87–88robiab b±∑rian ?±mpii, robiab chlaÜy, ciamuay preahkumpii

moomoon, 135robiab cuay, ciamuay nÜ∑ keckaa

neakphs±pphsaay, 203

robiab dakrobiab pd±l, 48robiab praÜprah, viirobiab praÜprah, 136–37robiab sÄksaa, 88robiab sÄksaa, 100robiab thvÄÄ, 263royea? peel n≥i kaatae∑ta∑, 223royea? peel n≥i meerian, viiruub c±mlak preah, 94

s±±

sa?kamma?phiap kaelum?±± ca?ret leakkhana?,kaaviay d±mlai khluan ?ae∑, 157

sa?maacÜk dael trov baan katphdac c≥ñ piisaasnaacak, taÜ trov cromuc tÜk ?aoy tee, 260

sa?maacÜk min sov sa?kam, pr±phup s±mrabsvae∑rook saasnaakuÄnkaarei, 203

sa?maacÜk min sov sa?kam, pr±phup s±mrabsvae∑rook saasnaakuÄnkaarei, 203

sa?maacÜk thmei, pr±phup s±mrab svae∑rooksaasnaakuÄnkaarei, 203

sa?maacÜk, ph≥ykhlaac kaa∑ia neakphs±pphsaaysaasnaak, 202

sa?maakum strei s±∑kruah, 102–03sa?may kankab truattraa, 42sa?may kankab truattraa, 41–43saa cia poadÄmian, 173saad±mnÄ∑ n≥i kaasdaa laÜ∑ viñ, 38saad±mnÄ∑ pii kea?na?pr±thian tii muay, vsaa∑ saasnaacak laÜ∑, 195saasnaakuÄnkaarei dael mian sakkdaanu?puÄl,

tumruÄ∑ dael baan pi?poania, 177saasnaakuÄnkaarei, neakphs±pphsaay saasnaa

nÜ∑ riabc±m, s±mrab kaas±mphiah s±mrabboncromuc tÜk, 256

saava?daa min m≥≥n cia krihstian, k±mpu∑b±∑rian d±mnÄ∑ l?±± ciamuay, 177

saññaan s±mkhan, niyumn≥y, 170–71s±mnua, 259s±mnua nei prolÜ∑, nÜ∑ preahkumpii, 120–21s±mnua nÜ∑ c±mlaÜy ?±mpii, 259–62s±mnua, nÜ∑ kaata∑cet, 247s±mrab kaaprae kumnit, 170–71s±nni?set zoon nÜ∑ kaasÄksaa, viiisdei ?±mpii ?±mnaac beibac n≥i preahkumpii

moomoon, 134sdei ?±mpii ?±mnaoytian n≥i preahviññian

b±±re?sot, 111–12sdei ?±mpii b±tpi?saot khaa∑ viññian, 121sdei ?±mpii kaa kaab±∑rian cbahloah, 229sdei ?±mpii kaa?a?thi?thaan rob±h

neakphs±pphsaay saasnaa, 115sdei ?±mpii kaa?aan preahkumpii moomoon

daoy mian kaa?a?thi?thaan, 134sdei ?±mpii kaa?±tthmuÄt, 149sdei ?±mpii kaab±mraÜ, 210sdei ?±mpii kaab±∑kh±m haetkaa khaa∑ viññian,

126sdei ?±mpii kaab±∑rian cbahloah, 228sdei ?±mpii kaab±∑rian ciamuay nÜ∑ ?±mnaac,

10–11sdei ?±mpii kaab±∑rian ciamuay sa?maacÜk, 224sdei ?±mpii kaab±∑rian dael mian tea∑?±h, 195sdei ?±mpii kaab±∑rian s±mrab kaayuÄldÄ∑, 241sdei ?±mpii kaañ≥≥k c≥ñ, 6sdei ?±mpii kaa∑ia, 150

li?be?kr±m

284

li?pe?kr±m

sdei ?±mpii kaapr±kah d±mnÄ∑ l?±±, 201sdei ?±mpii kaapÜ∑ph?aek lÄÄ preahviññian,

120–21sdei ?±mpii kaaprae kumnit, 171–172sdei ?±mpii kaareaksaa neak phlah kumnit ?aoy

kuÄ∑vuÄ∑, 267sdei ?±mpii kaasdab, 232sdei ?±mpii kaatotual skoal preahviññian, 118–19sdei ?±mpii kaatotual skoal preahviññian,

118–19, 123sdei ?±mpii kaavoahv≥≥∑ kaas±mdae∑, 187sdei ?±mpii kaayook d±mnÄ∑ l?±± tÜo ?ae lookei, 2sdei ?±mpii phiapcambac n≥i kaabaÜk

s±mdae∑, 109sdei ?±mpii pi?thii boncromuc tÜk daoy tÜk nÜ∑

preahviññian b±±re?sot, 12sdei ?±mpii preahkumpii moomoon cia se?laa

kuÄnlÜh, 127sdei ?±mpii preahkumpii moomoon cia se?laa

kuÄnlÜh, 127sdei ?±mpii preahkumpii moomoon cia se?laa

kuÄnlÜh, 128sdei ?±mpii preahviññian nÜo kno∑ kaaphlah

kumnit, 114sdei ?±mpii puÄnlÜÜ n≥i preahkrih, 110sdei ?±mpii robiab dael sÄksaa phlahpdoo

?Ä?re?yaab±t, 24sdei ?±mpii sa?maacÜk cuay neakphs±pphsaay

saasnaa, 200–1sdei ?±mpii saara?s±mkhan nei preahviññian, 221sdei ?±mpii s±mnua s±mkhan s±mkhan n≥i

prolÜ∑, 132sdei ?±mpii seckdeicumnÜa nÜ∑ kaa?a?thi?thaan,

114–15sdei ?±mpii seckdeitrovkaa n≥i neakphlah

kumnit thmei, 270–71seckdeicumnÜa, nÜ∑ kaarook monuh daÜmbei

b±∑rian, 193seckdeimeetaa ka?ro?naa, niyumn≥y, 86seckdeisabbo?r±h, 147seckdeisaññaa d±mboo∑ rob±h yÄÄ∑, 77–78seckdeisaññaa, ni?yumn≥y, 86seckdeis±∑khÜm, 146seckdeislab khaa∑ viññian, ni?yumn≥y, 72seckdeisr±lañ, 147seckdeithlae∑kaa dael mian kaapyiak±± sdei

?±mpii keckaa phs±pphsaay saasnaa, 15–16setthi? ?±mnaac, rob±h neakphs±pphsaay

saasnaa, 5setthi? crÄÄhrÄÄh, 57, 58siavphÜo d±mb±n, pi?poania, 172–75skual, free∑, nÜ∑ meldreed, rÜa∑ n≥i kaaphlah

kumnit, 205–06smiit, hairam, sdei ?±mpii kaab±∑rian koolkaa tii

muay, 7

smiit, yoosaeb ?aef. sdei ?±mpii ?aar±m nÜo peellook totual bon cromuc tÜk, 278

smiit, yoosaeb, nÜ∑ kaani?mit d±mboo∑, 46snaaydÄÄ, rÜa∑ n≥i, 140–41soom mÄÄl ph±±∑ dae muk∑ia ciamuay

neakphs±pphsaay saasnaasoom mÄÄl ph±±∑ dae pi?thii boncromuc tÜk nÜ∑

pi?thii b±ñceak preahviññian b±±re?sotsuan ?eedaen, 59

t±±/ too

taamdaan, nÜ∑ kaata∑cet, 251t±±mhaam, cbab, 98t±±suu d±l tiib±mphot, 83, 107–8teelÄÄ, yoohaan, sdei ?±mpii kaab±∑rian

saamañ, 229teevÄdaa, kaathvaayb±∑kum dael s±mrum, 94–95ti?nienuppa?voat n≥i kaasÄksaa, puÄnyuÄl, xitiañ monuh ?aoy tÜo kbae preah, 134tiib±ntoal, thlae∑ cia ñÜkñoab, 249–50totualkhohtrov kno∑ kaareakteak, 268totual meerian, 35totual meerian md±±∑ tiat, 263tua?±∑ n≥i, 110tuaniatii n≥i, 39–40tuaniatii n≥i, 48tuaniatii rob±h neakphs±pphsaay saasnaa kno∑

kaaphlah kumnit, 114tuaniatii rob±h preahviññian, 114–15tumneaktumnoo∑ n≥i kaaruam pheet dooc knia

nÜ∑ phiapsaks±m s±mrab pi?thii boncromuctÜk, 259–60

th±±/ thoo

thaañdeel, villiam, 55th∑ai sel, kaañaek, b±±re?sot, 91thvÄÄ l?±±, 210–12thvÄÄ tiib±ntoal d±l preahyeesuu krih, 130

voo

vaaykliif, c±±n, 56vÄÄslen, yoosaeb, bii sdei ?±mpii kaapraÜ

preahkumpii moomoon, 136viññian n≥i look ?eeliiyaa, 205–07voappa?thoa, trov rian, 163

yoo

ya∑, priikÄm sdei ?±mpii kaatotual tiib±ntoal, 250yoob±l s±mrab, 115–16yoob±l s±mrab pr±setthi?phiap, 27–30yu?vea?cuÄn, ?±∑kaa, 102–03yu?vea?niarii, ?±∑kaa, 102–03

285

• koolb±mn±±∑ rob±h neak kÜÜ noam prolÜ∑ tea∑laay mook preahkrih.• riabc±m monuh tea∑laay ?aoy b±mpeñ taam kuns±mbat s±mrab pi?thii boncromuc tÜk

nÜo kno∑ koollatthi? nÜ∑ seckdeisaññaa 20:37 nÜ∑ s±mnua s±mphiah s±mrab pi?thiiboncromuc tÜk.

• ?a?thi?thaan ?aoy baan ñÜkñoab s±mrab khluan ?ae∑ nÜ∑ neakd±±t≥i.• pÜ∑ph?aek tÜo lÄÄ preahviññian daÜmbei b±∑haañ neak thaa trov tÜo tii naa trov thvÄÄ

?avei nÜ∑ ?avei dael trov ni?yiay.• koorup pr±te?bat taam daoy trÄmtrov• sÄksaa phiasaa peesa?ka?kam rob±h neak roal th∑ai.

• thvÄÄ phaena?kaa roal th∑ai nÜ∑ phdaot yookcet tukdak lÄÄ saññaa s±mkoals±mkhan.• thvÄÄ kaa ?aoy mian pr±setthi?phiap peñ muay th∑ai roal th∑ai.

• sua rook monuh thmei dael trov tÜo cuab pii monuh krub knia.• b±∑rian peel neak rook svae∑rook khÄÄñ. svae∑rook ?aoy khÄÄñ peelneakb±∑rian.

• ?aan preahkumpii moomoon ciamuay monuh tea∑laay dael neakb±∑rian.• b±∑rian monuh tea∑laay thaa vi?thii d±± s±mkhan muay daÜmbei dÄ∑ thaa yoosaef smiit

cia pyiakaarei kÜÜ trov ?aan nÜ∑ ?a?thi?thaan ?±mpii preahkumpii.• teaktoo∑ saasnaakuÄnkaarei thmei cia pr±cam th∑ai.• thlae∑ tiib±ntoal ?aoy baan ñÜkñoab.• ?aoy sa?maacÜk mneak coolruam dae roal peel b±∑rian meerian baÜ ?aac thvÄÄ baan.• coo k±mn±t kaalb±±recchaet nÜ∑ peel veelia ceakleak cianic s±mrab meerian b±ntoab.• ?±ñcÄÄñ saasnaakuÄnkaarei tea∑?±h ?aoy coolruam kno∑ pi?thii boncromuc tÜk.• kraoy pii b±∑rian meerian niimuay niimuay coo phd±l ?aoy saasnaakuÄnkaarei nÄv ?avei

muay daÜmbei tuk ?aan nÜ∑ pi?caara?naa kno∑ kaariabc±m s±mrab kaapr±cum b±ntoab.

• saa∑ tumneaktumnoo∑ ciamuay sa?maacÜk daoy kaab±mraÜ puakkee nÜ∑ kaathvÄÄ kaaciamuay thnak dÄknoam nÜo kno∑ vuad.

• cuay neakdÄknoam vuad ciamuay nÜ∑ sa?kam n≥i kaareaksaa ?aoy kuÄ∑vuÄ∑ nÜ∑kaathvÄÄ ?aoy sa?kam.

• cuay monuh krub knia dael neak b±∑rian ?aoy thvÄÄ kaata∑cet dael noam mook nÄvkaapraecet haÜynÜ∑ puÄ∑rÜ∑ seckdeicumnÜa rob±h puakkee nÜo kno∑ preah?±∑ s±∑kruah.

• sr±lañ preah?±mcah haÜy b±mraÜ truÄ∑ ?aoy ?±h pii sa?mattha?phiap dael neak ?aacthvÄÄ baan.

coo c±±∑ cam c±mnoc nih....

36617_447_c01_cvr.qxd 10/10/05 7:42 AM Page 3

36617 4474 02366 17447 8

CAMBODIAN (ROMANIZED)

36617_447_c01_cvr.qxd 10/10/05 7:42 AM Page 4

36617 447 c02 toc - Church of Jesus Christ

Documents

Transcript of 36617 447 c02 toc - Church of Jesus Christ