35 บทที่ 3...สารช วภ ณฑ เพ อลดปร มาณศ ตร พ...

35

ยทธศาส

ตรวจยแล

ะพฒนาอ

ตสาห

กรรมมนสำป

ะหลง

บทท 3 :ยทธศาสตรวจยและพฒนา

อตสาหกรรมมนสำปะหลงประเทศไทย

(2555-2559)

3.1 การวเคราะห SWOT

การวเคราะห SWOT อตสาหกรรมมนสำปะหลงและแปง วเคราะหตลอดหวงโซอตสาหกรรม (Value chain) ตงแตการผลตวตถดบ คอหวมนสำปะหลง การแปรรป และการใชประโยชนจากแปง โดยมผลการวเคราะหในจดสำคญ ดงตอไปน

36

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

จดแขง มการปรบปรงพนธอยางตอเนองทำใหมพนธ

ทใหนำหนกหวและปรมาณแปงสง เชน เกษตรศาสตร 50 ระยอง 7 และ หวยบง 60 (บางพนธมการนำไปใชแพรหลายในประเทศ ตางๆ เชน เกษตรศาสตร 50)

อตสาหกรรมแปงเขมแขง เปนประเทศผ สงออกผลตภณฑมนสำปะหลงลำดบหนง

มอตสาหกรรมตอเนองในประเทศทใชแปง ใ น ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ล ต เ พ ม ม ล ค า ข อ ง มนสำปะหลง

จดออน แมมพนธใหผลผลตสง แตเกษตรกรยงขาด

การบรหารจดการ เชน ดน และนำ การปลก ในพนทตอเนอง โดยไมมการฟนฟบำรงดน ทำใหเกดการเสอมโทรมของดน ผลผลตลดลง ในขณะเดยวกน พนทการเพาะปลกมจำกด ไมสามารถขยายพนทเพาะปลกได

แมมการรวบรวม และประเมนเชอพนธกรรม มนสำปะหลง แตขาดการจดทำฐานขอมล อยางเปนระบบ มขอจำกดการเขาถงเชอ พนธกรรม

มการพฒนาพนธอยางตอเนอง โดยภาครฐ และมลนธสถาบนพฒนามนสำปะหลงแหง ประเทศไทย แตการปรบปรงพนธ ยงไมม การนำเทคโนโลยใหมทมความแมนยำ ชวยลด ระยะเวลา และคาใชจาย เชน เครองหมาย โมเลกล มาใชมากนก

การขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตร และตนทน การผลตทสงขน

โอกาส สามารถใชมนสำปะหลงเปนวตถดบในการผลต

ผลตภณฑใหมๆ ทมมลคาเพม และผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม เชน ไบโอพลาสตก รวมทงมความตองการใชมนสำปะหลงผลต พลงงานมากขน

มการพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพ กระบวนการผลตแปง และลดผลกระทบกบ สงแวดลอมมาอยพอสมควร สามารถแขงขน ไดอยางยงยน

มนโยบายการสนบสนนจากรฐบาล ในการใช พลงงานทดแทนและการประหยดพลงงาน เปนแรงจงใจ ใหอตสาหกรรมแปง

มพนธดอยแลว การบรหารจดการดนและนำ เทคโนโลยไอท การเลอกพนทปลกทเหมาะสม ชวยเพมผลผลตเฉลยตอพนทได

ภาวะคกคาม การกดกนทางการคา ทรนแรงขน โดยเฉพาะ

มาตรการกดกนทใชผลกระทบจากสงแวดลอม เปนตวประเมน เชน การปลดปลอยกาซ เรอนกระจก ในระหวางกระบวนการผลตหรอ ตลอดวงจรชวต (Life cycle) การใชนำและ พลงงาน เปนตน

สภาวะแลง ผลกระทบจากการเปลยนแปลง สภาวะอากาศ ทำใหปญหาศตรพชมากขน เชน การระบาดของเพลยแปง ในขณะทการพฒนา พนธตานทานโรคยงมนอย

ประเทศเพอนบาน เชน เวยดนาม สงเสรม อตสาหกรรมมนสำปะหลงมากขน เชนเดยว กบในทวปแอฟรกา และอเมรกาใต มการ พฒนาพนธอยางจรงจง โดยรวมกบประเทศท พฒนาแลว เชน ยโรป อเมรกา โดยการ สนบสนนจากมลนธบล และมรนดา เกตต

37

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

3.2 กรอบยทธศาสตรวจยและพฒนาอตสาหกรรมมนสำปะหลง ประเทศไทย

การกำหนดกรอบยทธศาสตรการวจยและพฒนาอตสาหกรรมมนสำปะหลงประเทศไทย เปนการบรณาการงานวจยและพฒนาเพอแกไขปญหาตลอดหวงโซอตสาหกรรมมนสำปะหลง ตงแตการผลต โดยภาคการเกษตร การแปรรปเพอเพมมลคาของภาคอตสาหกรรม ตลอดจนผลกระทบทเกดขนตอ สงแวดลอม

เปาหมาย: 1. เพอใหเกษตรกรไทยมคณภาพชวตทดขนโดยเพมประสทธภาพการผลต

2. เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมแปงมนสำปะหลงของประเทศอยางยงยน

3. เพอเพมมลคาของอตสาหกรรมมนสำปะหลงโดยการนำมนสำปะหลงไปใชในการผลต ผลตภณฑใหมทมมลคาเพมขนและเปนมตรตอสงแวดลอม

กรอบยทธศาสตรวจยและพฒนาอตสาหกรรมมนสำปะหลงประเทศไทย:

ยทธศาสตรท 1 การเพมผลผลตเฉลยตอหนวยพนทของประเทศและปรบปรงพนธมนสำปะหลงใหม คณสมบตเหมาะกบการแปรรปหรอใชงานในอตสาหกรรมเฉพาะ

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาเทคโนโลยการเกบเกยวและภายหลงการเกบเกยว และการควบคมคณภาพ ผลผลต

ยทธศาสตรท 3 การแปรรปมนสำปะหลงเปนผลตภณฑทมความหลากหลายและมลคาเพม

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาระบบโลจสตกสทมประสทธภาพ

ยทธศาสตรท 5 เศรษฐกจชมชนและการตลาด

ยทธศาสตรท 6 การถายทอดเทคโนโลย

ยทธศาสตรท 7 การลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ

38

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

ยทธศาสตรท 1

การเ พมผลผลตเฉ ลยตอหนวยพน ทของประเทศและปรบปรงพน ธ มนสำปะหลงใหมคณสมบตเหมาะกบการแปรรปหรอใชงานในอตสาหกรรมเฉพาะ

เปาหมาย:

เพมผลผลตเฉลยตอพนทของประเทศจาก 3.6 เปน 5 และ 6 ตนตอไรตามลำดบ

พนธมนสำปะหลงทมเมดแปงขนาดเลก สดสวนอะมโลสและอะมโลเพคตนตางๆ และมคณสมบตเพออตสาหกรรมเฉพาะ

นอกเหนอจากอตสาหกรรมแปง มนเสน และมนอดเมด ทมอยเดม มความตองการมนสำปะหลง เพมขนในการผลตเอทานอล จากพนทเพาะปลกทมจำกด การเพมผลผลตตอหนวยพนทจงเปนแนวทาง สำคญในการเพมผลผลตใหเพยงพอกบการใชเปนวตถดบสำหรบปอนอตสาหกรรมทมอยเดมและ อตสาหกรรมใหมๆ ทมความตองการหวมนสำปะหลง

จากคณสมบตพนฐานของแปงมนสำปะหลงทไมมส กลนและไมทำใหเกดภมแพ รวมทงราคาท แขงขนไดกบแปงทมาจากแหลงแปงอน เชน ขาวโพด ขาวสาล และมนฝรง แตคณสมบตของแปงใน หวมนสำปะหลงเรมตนคอนขางจำกด การใชงานปจจบนตองทำการดดแปร เพอใหใชงานสะดวกและม ตนทนลดลง การปรบปรงพนธใหมคณสมบตแปงในหวมนสำปะหลง เหมาะกบอตสาหกรรมเฉพาะ ทำให ใชมนสำปะหลงผลตผลตภณฑทมความหลากหลายและมลคาสงไดเพมขน

การดำเนนงานภายใตกรอบยทธศาสตรท 1 ประกอบดวย 2 แผนงานหลก ไดแก

แผนงานท 1 การพฒนาพนธมนสำปะหลงใหมผลผลตสงขน (นำหนกหว ปรมาณแปง) และการปรบปรง คณสมบต (คณภาพ) แปงในหวมนสำปะหลง

แผนงานท 2 การบรหารจดการเทคโนโลยการปลกเพอเพมผลผลตตอพนทและประสทธภาพการผลต มนสำปะหลง

39

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

แผนงานท 1

การพฒนาพนธมนสำปะหลงใหมผลผลตสงขน (นำหนกหว ปรมาณแปง) และการปรบปรงคณสมบตแปงในหวมนสำปะหลง

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. รวบรวม ประเมน และอนรกษเชอพนธกรรมมนสำปะหลงอยางยงยน พฒนาฐานขอมลเชอพนธกรรม

มนสำปะหลงอยางเปนระบบ มมาตรการ การเขาถงเชอพนธกรรมมนสำปะหลงเพอการวจย พฒนา และการใชประโยชนเชอพนธกรรมมนสำปะหลง

2. พฒนาเทคโนโลยการปรบปรงพนธทเพมประสทธภาพและลดระยะเวลาการปรบปรงพนธ อาท เครองหมายโมเลกลเพอชวยในการคดเลอก และเทคนคพนธวศวกรรม

3. ปรบปรงพนธมนสำปะหลง ใหมผลผลตสงขน ปรบปรงองคประกอบทางเคมและกายภาพของแปง ในหวมนสำปะหลงใหมคณสมบตตรงตามความตองการการใชงานของภาคอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมอาหาร พลงงาน เครองสำอาง และยา

4. ปรบปรงพนธมนสำปะหลงใหตานทานตอศตรพช เชน เพลยแปง Cassava mosaic virus และแมลงหวขาว

5. ปรบปรงพนธทใชเปนอาหาร เชน พนธหานาทใหมคณคาทางโภชนาการสำคญเพมขน พนธทม ไซยาไนดตำ พนธทมใบมาก โปรตนในใบสงเพอใชเปนอาหารสตว เปนตน


การบรหารจดการเทคโนโลยการปลกเพอเพมผลผลตตอพนทและ ประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. พฒนาเทคโนโลยการผลตทอนพนธคณภาพ อาท การชบทอนพนธกอนปลกดวยสารเคม หรอ

สารชวภณฑเพอลดปรมาณศตรพชทตดมากบทอนพนธ การเพาะเลยงเนอเยอเพอผลตและขยายทอนพนธดและปลอดโรค

2. วจยระบบทเหมาะสมในการกระจายมนสำปะหลงพนธดสเกษตรกร

3. การจดทำโซนนงเพอคดเลอกพนธทเหมาะสมกบสภาพพนท

4. การบรหารจดการดนและนำ การจดการวชพชและศตรพช เชนการใชสารชวภณฑ การใชประโยชน จากศตรธรรมชาต (ตวหำ ตวเบยน)

5. การใชเทคโนโลยไอท และภมสารสนเทศ ในการบรหารจดการการปลก (จำนวนตนตอพนท ระยะปลก การจดการทรงพม) ขนตอน/วธการเพาะปลกทเหมาะสมกบชนดพนธและศกยภาพ ของพนท

6. พฒนาเครองจกรกลเกษตร เพอชวยในการปลก (เครองเตรยมดน/ เครองปลก/ เครองกำจดวชพช/ เครองใหปยและสารเคม)

40

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


เทคโนโลยการเกบเกยวและภายหลงการเกบเกยว และการควบคมคณภาพผลผลต

เปาหมาย: เพมประสทธภาพการเกบเกยวมนสำปะหลง ลดการสญเสยผลผลตรอยละ 20 ลดตนทนการผลต

ลงไดประมาณรอยละ 30-40

เทคโนโลยมนเสนสะอาด

ปจจบนประเทศไทยขาดแคลนแรงงานในภาคเกษตร การพฒนาเครองจกรกลในการเกบเกยว ชวยเกษตรกรลดตนทนดานแรงงาน ลดการสญเสยผลผลตระหวางการเกบเกยว (การหกของหวมน และตกคางในดน) การลดการเนาเสยของหวมนระหวางการขนสง หรอการรอคอยกอนเขาสสายการ ผลต ชวยรกษาคณภาพวตถดบตงตน เพมประสทธภาพการผลต สามารถควบคมคณภาพของผลตภณฑได

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. การพฒนาเครองจกรกลเกษตร เชน เครองเกบเกยวมนสำปะหลง เครองตดตนมนสำปะหลงแบบ

ตดตงหนารถแทรกเตอร

2. การพฒนามาตรฐานการตรวจวดปรมาณแปงในหวมนสด

3. วธการจดการขนสงและการเกบรกษาหวมนสดเพอยดอายหลงการเกบเกยว และกอนการแปรรป

4. การควบคมคณภาพผลผลต เชน ความสะอาด ความชน พฒนาเทคโนโลยการผลตมนเสนสะอาด

41

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การแปรรปมนสำปะหลงเปนผลตภณฑทมความหลากหลายและมลคาเพม

เปาหมาย: เพมประสทธภาพการผลตแปงมนสำปะหลงจากรอยละ 70 เปนรอยละ 85

เพมประสทธภาพการผลตไบโอกาซจากรอยละ 65 เปนรอยละ 80

ลดการใชพลงงานและความรอนในกระบวนการผลตแปงมนสำปะหลงลงไดรอยละ 5-10

เทคโนโลยการผลตไบโอเอทานอลจากหวมนสำปะหลง

ผลตภณฑมนสำปะหลงดดแปรคณภาพสง

เทคโนโลยการแปรรปมนสำปะหลง นอกจากเพมมลคามนสำปะหลงแลว ยงรกษาเสถยรภาพของ ราคาหวมนสำปะหลง การนำมนสำปะหลงมาผลตพลงงาน เชน เอทานอล ลดการนำเขาเชอเพลงของ ประเทศ และเพมความมนคงดานพลงงาน อยางไรกตาม เพอใหกระบวนการแปรรป และการผลตผลตภณฑ เปนกระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม จำเปนตองมการจดการในเรองประสทธภาพการใชทรพยากร เชน การใชนำและพลงงาน การใชประโยชนจากของเหลอทง เปนตน

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. การวจยและพฒนาผลตภณฑทใชมนสำปะหลงและแปงเปนวตถดบ เชน เทคโนโลยแปงดดแปร

ไบโอพลาสตก และกรดซสซนก เปนตน รวมทงการนำผลตภณฑทไดไปประยกตใชในอตสาหกรรม ตางๆ เชน อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมบรรจภณฑ

2. การเพมประสทธภาพของโรงงานผลตแปงมนสำปะหลง เชน เพมประสทธภาพของหนวยผลต แปงมนสำปะหลง ลดการใชนำและพลงงาน และการเพมประสทธภาพระบบบำบดนำเสยเพอผลต กาซชวภาพ

3. พฒนาระบบบำบดนำเสยจากกระบวนการผลตผลตภณฑใหมๆ เชน นำเสยจากระบวนการผลต แปงดดแปรทมสารเคมสง นำเสยจากกระบวนการหมกทใชแปงเปนวตถดบ เชน การผลต กรดซสซนก เปนตน

4. การวจยและพฒนาการผลตเอทานอลจากหวมนสำปะหลง การใชประโยชนจากของเสย เชน การบำบดและผลตพลงงานจากนำทง การใชของเหลอทงจากการหมก เชน ยสต และตะกอนจาก นำหมกเพอเปนอาหารสตว

5. เทคโนโลยการเพมมลคากากมนสำปะหลงจากโรงงานแปงมนสำปะหลง

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

42

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การพฒนาระบบโลจสตกสทมประสทธภาพ

เปาหมาย: การบรหารจดการโครงสรางพนฐานโลจสตกสใหมประสทธภาพ เพอลดตนทนการผลต การเกบเกยว

และการขนสงมนสำปะหลงเขาสโรงงานอตสาหกรรม รวมทงการจดการระบบการผลตทม ประสทธภาพสง ใชพลงงานตำ และลดการปลดปลอยของเสยสสงแวดลอม

ภาคการเกษตรของประเทศไทยมตนทนโลจสตกสสงถงรอยละ 21-25 ของ GDP สงกวาประเทศ จน มาเลเซย และอนเดย ตนทนดงกลาวมาจากคาขนสง คาดแลเกบรกษาและตนทนคงคลง คาสญเสย ระหวางการจดการตางๆ เปนตน จากการศกษาภายใตโครงการพฒนาระบบการขนสงตอเนองหลาย รปแบบและการจดการตอเนองระบบโลจสตกสเพอการนำแผนสการปฎบตของสำนกงานนโยบายและ แผนการขนสงและจราจร (สนข.) ทำการเปรยบเทยบตนทนระบบโลจสตกสในอตสาหกรรมตางๆ ของ ประเทศไทยและญปน พบวาประเทศญปนมตนทนโลจสตกสในทกอตสาหกรรมทเปรยบเทยบตำกวา ประเทศไทย ทงนปจจยสำคญมาจากการใช Semi-finished goods ในการผลตมากกวาการใช Raw material การใชเทคนคทลดตนทนการขนสง การลงทนคลงสนคา และสนคาคงคลง มการรวมกลมเปน คลสเตอร ทำใหงายตอการจดการ มระบบขนสงทมประสทธภาพสนบสนน การผลตสนคามลคาเพม นำหนกเบา ทำใหตนทนตำกวา ในทางตรงขาม ประเทศไทย มการใชวตถดบดอยคณภาพ มความเสยหาย ระหวางการขนสง ทำใหตนทนตอหนวยสงกวา มปญหาจราจรตดขดรอบโรงงาน และระบบเสนทางสทาเรอ ตนทนจดเกบและหองเยนสง ตนทนขนสงใชถนนเปนหลก

สภาวจยแหงชาต จดทำยทธศาสตรวจยโลจสตกสและหวงโซอปทานแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2554-2555) กำหนดใหมการพฒนาองคความรแบบบรณาการสการปฎบตเพอพฒนาโลจสตกสและ หวงโซอปทานเกษตร เพอยกระดบผลผลต (Productivity) ดานโลจสตกสและหวงโซอปทานของสนคา เกษตรไทย รวมทงการวจยการประกนคณภาพ (Quality assurance) และระบบการตรวจสอบยอนกลบ สนคาเกษตรและอาหารในระดบฟารม จากยทธศาสตรดงกลาว นำมากำหนดแนวทางการวจยพฒนาการบรหารจดการโลจสตกสอตสาหกรรมมนสำปะหลง ดงตอไปน

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. ศกษาตนทน โครงสรางโลจสตกสและหวงโซอปทานของอตสาหกรรมมนสำปะหลง

2. ศกษา/จดทำแผนปฏบตการ เพอการลดตนทน การสญเสย และประสทธภาพในระบบโลจสตกส ในชวงกอนและหลงการเกบเกยว เชน การวางแผนและรกษาสมดลยระหวางอปสงคและอปทานทมความผนผวนและมความเปนฤดกาลสง การจดการสตอกและคลงสนคา ประสทธภาพการขนสง เชนรปแบบการขนสง ยทธศาสตรการรวบรวมสนคา การสญเสยตวสนคาระหวางการขนสง

3. พฒนาโปรแกรมซอฟแวร ชวยสนบสนนการบรหาร การทำงาน การผลตมนสำปะหลงและ ผลตภณฑมนสำปะหลงเขาสโรงงานอตสาหกรรมแปรรป

4. ศกษาระบบการจดการคณภาพและการตรวจสอบยอนกลบเพอคณภาพของผลตภณฑท สอดคลองกบความตองการตลาด

43

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


เศรษฐกจชมชนและการตลาด

เปาหมาย: เพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลงของเกษตรกร เกษตรกรมรายไดเพมขน คณภาพชวตดขน

และชมชนเขมแขงพงพาตนเองได

มเกษตรกรประมาณ 2.6 ลานคน ปลกมนสำปะหลง ผลผลตมนสำปะหลงทงหมด เขาสอตสาหกรรม แปรรป เสถยรภาพหรอราคามนสำปะหลงขนกบอตสาหกรรมแปรรป เพอไมใหราคามนขนกบตลาด ภายนอกทมการแปรปรวนสงเพยงอยางเดยว เกษตรกรอาจมแนวทางในการใชมนสำปะหลงทผลตได เพอลดคาใชจายในดานอนหรอการผลตเพอจำหนายในชมชน เชน การผลตอาหารสตวจากมนสำปะหลง หรอการผลตปยอนทรยเพอลดตนทนปยเคมทใชในการปลกมนสำปะหลง การวจยเศรษฐกจชมชนและ การตลาดมนสำปะหลงควรดำเนนการควบคกนเพอสรางความเขมแขงใหเกษตรกรและชมชน หากชมชน เขมแขงจะพงตนเองไดระดบหนง สามารถเผชญกบวกฤตการณตางๆ ปญหาสงแวดลอม เศรษฐกจ สงคม ไดอยางมประสทธภาพ งานทเกยวของกบชมชนเปนเรองสลบซบซอน มปฏสมพนธเกยวของกบเรองและ ปจจยตางๆ อยางเปนองครวม ดงนน การมองปญหาของชมชนควรมองใหเหนความเชอมโยงของปจจย ตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. วจยระบบความสมพนธของฐานทรพยากร (ดน นำ ฯลฯ) ระบบการผลต ระบบการบรโภค ระบบ

การจดการทน โดยอาศยกจกรรมกลมเสรมสรางกระบวนการเรยนร พฒนาศกยภาพ รวมทง การฟนฟสภาพแวดลอม/ ใหกบคนในชมชน

2. พฒนาวธคด และบทบาทชาวบานในการทำธรกจ

3. พฒนาฐานขอมล/ การเขาถง ขอมลพนฐานดานการเขตกรรมมนสำปะหลง ความตองการของตลาด การรบรองมาตรฐานสนคา

4. การวจยเพอคาดการณตลาด จำหนายลวงหนา และการซอขายมนสำปะหลง

5. การพฒนาระบบบญช/ บรหาร/ การจดการชมชน

6. สงเสรมแนวทางการลงทนการปลกมนสำปะหลงใหไดผลผลตสงและตนทนตำแกเกษตรกร อาท ระบบนำหยด เครองจกรกลเกษตร ปย สารกำจดวชพช/ ศตรพช

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

44

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การถายทอดเทคโนโลย

เปาหมาย: เพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลงของเกษตรกร

เพมความสามารถในการแขงขนอยางยงยนของภาคการผลตผลตภณฑจากมนสำปะหลง

การถายทอดเทคโนโลยเปนการนำองคความร เทคนควธการทไดจากการศกษาวจยไปประยกตใช ใหเกดประโยชน การถายทอดตองมการปรบใชเทคโนโลยใหเหมาะกบพนทและกลมเปาหมาย ปจจบน ขนตอนและวธการถายทอดเทคโนโลย ยงมปญหาดานกลไกความรวมมอระหวางหนวยงานตางๆ ปญหา ความพรอมและความสามารถในการรบการถายทอดของผรบเทคโนโลย ความพรอมดานเครองมอและ วธการสอสารเพอการถายทอดทด

แนวทางการถายทอดเทคโนโลย:1. พฒนาสอโทรทศน ระบบ E-learning วทยชมชน เพอถายทอดเทคโนโลยการเกษตรเกยวกบ

มนสำปะหลงสเกษตรกรและชมชน

2. ถายทอดเทคโนโลยการผลตมนสำปะหลงใหไดผลผลตสงสผนำชมชน และเกษตรกร โดยผาน การจดทำแปลงสาธตรวมกบเกษตรกร และการจดฝกอบรมเชงปฏบตการ

3. ถายทอดเทคโนโลยการผลตทมประสทธภาพสง ลดการสญเสย และเปนมตรตอสงแวดลอม สกระบวนการผลตในอตสาหกรรมแปง/อตสาหกรรมตอเนอง และอตสาหกรรมการผลตพลงงาน ทดแทน ฝกอบรมผปฏบตงานในโรงงาน การสรางผเชยวชาญ โดยผานการปฏบตงานจรง และการ จดทำคมอขนตอนการปฏบตงาน การเกบขอมลเพอการประเมนประสทธภาพของกระบวนการผลต

45

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ

เปาหมาย: มขอมลวทยาศาสตรเพอสนบสนนการสงออกและลดการกดกนทางการคา

จดทำ LCA carbon/ Water footprint ของผลตภณฑจากมนสำปะหลง ตงแตขนตอนการ เพาะปลกและเกบเกยว จนถงการผลตเปนผลตภณฑสำเรจรป ไดแก แปงมนสำปะหลงเอทานอล และเมดพลาสตกชวภาพประเภทพอลแลกตก (PLA)

ทผานมา พนทปลกมนสำปะหลงสวนใหญเปนพนทแหงแลง และดนขาดความอดมสมบรณ ไมสามารถปลกพชอนได เกษตรกรไมมการปรบปรงบำรงดน ทำใหดนในพนททมการปลกตดตอกนมา ตอเนองขาดธาตอาหาร ผลผลตมนสำปะหลงลดลงเมอเปรยบเทยบกบผลผลตในพนททมการใหปย การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมโลกอาจสงผลตอการผลตมนสำปะหลงและอตสาหกรรมมนสำปะหลงของ ประเทศ เชน การระบาดอยางรนแรงของเพลยแปงสชมพ หรอปรากฏการณเอลนโญสงผลใหเกดความ แหงแลงในพนทการปลกมนสำปะหลง จากความตองการมนสำปะหลงเพอผลตพลงงานและราคาหวมน ทเพมขน ทำใหมการขยายพนทปลก เชน ในเขตทเปนพนทปา มผลตอการลดลงของพนททเคยเปนท เกบกกคารบอน หรออาจมการเปลยนแปลงชนดของพชทใชปลก มผลกระทบตอระบบนเวศ นอกจากนน ในภาคการผลต มการใชพลงงานและการปลดปลอยคารบอนในชวงการผลตผลตภณฑ มผลกระทบกบ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ สงผลใหทวโลกตนตวและใหความสำคญกบการประเมนวฏจกรชวต (LCA) ของผลตภณฑตางๆ ตงแตการสกดหรอการไดมาซงวตถดบ กระบวนการผลต การขนสงและการแจกจาย การใชงานผลตภณฑ การใชซำ/การนำกลบมาใชใหม และการจดการซากผลตภณฑหลงการใชงาน ทงน เพอนำผลการประเมนไปใชในการออกแบบผลตภณฑ การปรบปรงกระบวนการผลต หรอเพมทางเลอก ในการผลต เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม และมการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ

แนวทางการดำเนนการวจยและพฒนา:1. ศกษาผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตออตสาหกรรมมนสำปะหลงของประเทศ

การพฒนาแบบจำลองเพอการคาดการณในอนาคต

2. ศกษาผลกระทบจากการเปลยนแปลงการใชพนทปลกมนสำปะหลงทงดานเศรษฐกจสงคม สงแวดลอม การศกษาสมดลพลงงาน และคารบอนตลอดหวงโซการผลต ตงแตการผลตวตถดบ จนถงการผลตผลตภณฑ

3. พฒนาและเตรยมการจดทำการประเมนคา LCA carbon/ Water footprint ของผลตภณฑตางๆ จากมนสำปะหลง

4. จดทำฐานขอมลวฏจกรชวต (LCI) ของผลตภณฑตางๆ จากมนสำปะหลง เพอชวยการสงออก ผลตภณฑจากมนสำปะหลง

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

46

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

ขอมลประกอบการจดทำกรอบยทธศาสตรวจยและพฒนามนสำปะหลงของประเทศ ไดจากการประชม

หารอ 2 ครง

ครงท 1 การประชมหารอกรอบยทธศาสตรงานวจยมนสำปะหลง วนท 5 มกราคม 2554

ณ หองประชม 108 อาคาร สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต อทยานวทยาศาสตร

ประเทศไทย คลองหลวง ปทมธาน

ครงท 2 การประชมหารอการกำหนดนโยบายการสงเสรมการผลตพนธพช และการศกษาดาน

เทคโนโลยหลงการเกบเกยว วนท 25 มกราคม 2554 ณ หองประชมสถาบนวจยพชไร กรมวชาการ

เกษตร บางเขน กรงเทพฯ

และขอมลดานมนสำปะหลงทเกยวของกบ ผลการดำเนนงาน การสนบสนนโครงการวจย และ/หรอ

แผนงานวจยจากหนวยงานตางๆ ไดแก สกว. วช. กรมวชาการเกษตร กรมพฒนาทดน สำนกงาน

เศรษฐกจการเกษตร และมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

47

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

บทท 4 :โปรแกรมวจยและพฒนามนสำปะหลง

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (2554-2559)

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เลงเหนความสำคญและศกยภาพของอตสาหกรรมมนสำปะหลง จงจดตงโปรแกรมวจยและพฒนา มนสำปะหลงทมงเนนการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอแกปญหามนสำปะหลงของประเทศตงแต การผลตตนนำจนถงปลายนำ และเพมความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมมนสำปะหลงตลอด หวงโซการผลตควบคกบการลดผลกระทบตอสงแวดลอม ทงนกรอบการดำเนนงานโปรแกรมมนสำปะหลง ของ สวทช. เนนการดำเนนงานทตอบสนองยทธศาสตรวจยและพฒนามนสำปะหลงของประเทศ ยทธศาสตร ท 1, 2, 3 และ 7 โดยมแผนดำเนนงานหลก 4 ดาน ดงน

แผนงานท 1 การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง

แผนงานท 2 การปรบปรงและพฒนาประสทธภาพกระบวนการผลตแปงมนสำปะหลง

แผนงานท 3 การพฒนาเทคโนโลย/กระบวนการผลตแปงดดแปรและผลตภณฑใหมจากมนสำปะหลง

แผนงานท 4 การพฒนาเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากมนสำปะหลง

48

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

รปท 6 กรอบการสนบสนนงานวจยและพฒนามนสำปะหลง ของ สวทช. (พ.ศ. 2554-2559)

การพฒนาเทคโนโลยเพอ

เพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง

การปรบปรงและการพฒนา

ประสทธภาพการผลตแปงมนสำปะหลง

การพฒนาเทคโนโลยการผลต

เอทานอลจากมนสำปะหลง

การพฒนาเทคโนโลย/กระบวนการผลตแปง

ดดแปลงและผลตภณฑใหมจากมนสำปะหลง

การพฒนาเทคโนโลยเพ อเพ มประสทธ ภาพการผลต มนสำปะหลง

• รวบรวมและประเมนเชอพนธกรรมมนสำปะหลง• ปรบปรงพนธโดยใชเทคโนโลยชวภาพเพอเพมผลผลต

ปรมาณแปง นำหนกหว รวมทงปรบปรงคณภาพแปง ใหตรงความตองการของภาคอตสาหกรรม

การพฒนาเครองจกรกลเกษตรเพอใชในการเกบเกยวผลผลต มนสำปะหลงการเพมผลผลตเฉลยตอพนทโดยการบรหารจดการพนธ ดน นำ และการเลอกใชพนธทเหมาะสมตอพนทการใช Biocontrol เพอควบคมและกำจดแมลงศตรพชการใชเทคโนโลยไอทในการบรหารจดการการปลก

การพฒนาเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากมนสำปะหลง• วจยและพฒนาเทคโนโลยการผลตเอทานอลจาก

หวมนสำปะหลงสด• วจยและพฒนาเพอคดเลอกเอนไซมทมประสทธภาพสง

เพ อลดความหนดในกระบวนการผลตเอทานอล จากหวมนสำปะหลงสด

การสำรวจและรวบรวมขอมลของการใชนำ และพลงงานในโรงงานผลตแปงมนสำปะหลงการวจ ยและพฒนาระบบการผลตแปง มนสำปะหลงเพอเพมประสทธภาพหนวยผลต และลดการใชทรพยากรนำและพลงงาน ในโรงงานผลตแปงมนสำปะหลงการพฒนาบคลากรและโครงสรางพนฐานการวจยและพฒนาระบบบำบดนำเสยเพอ ผลตกาซชวภาพในอตสาหกรรมผลตแปง มนสำปะหลงการใชประโยชนจากกากมนสำปะหลง

การวจยและพฒนากระบวนการผลตแปง มนสำปะหลงดดแปรเพอลดการใชทรพยากร นำ พลงงานและของเสยในกระบวนการผลต แปงมนสำปะหลงดดแปรการวจยและพฒนาเทคโนโลยการดดแปร แปงมนสำปะหลงชนดใหมการวจยและพฒนาเทคโนโลยการแปรรป ผลตภณฑใหมจากมนสำปะหลง

4.1 เปาหมายและกลยทธโดยรวมโปรแกรมมนสำปะหลงของ สวทช.

เปาหมาย: เพมความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมมนสำปะหลงของประเทศตลอดหวงโซของการผลต

ควบคกบการลดผลกระทบตอสงแวดลอม

กลยทธ: สนบสนนและทำวจยพฒนาเพอเพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง (ปรมาณคณภาพและตนทน

การผลต) เพอเพมผลผลตมนสำปะหลงใหพอเพยงกบความตองการของอตสากรรมเดม และ อตสาหกรรมใหมโดยไมมผลกระทบตอสงแวดลอม (สอดคลองยทธศาสตรประเทศท 1 และ 2 )

สนบสนนและทำวจยพฒนาเพอเพมมลคามนสำปะหลง เนนประสทธภาพกระบวนการแปรรป การพฒนาผลตภณฑใหม (Green and clean products) และการใชประโยชนจากของเหลอทง (สอดคลองยทธศาสตรประเทศท 3 และ 7)

ถายทอดเทคโนโลยสเกษตรกรโดยทำแปลงสาธตและการฝกอบรมเพอการเพมประสทธภาพ การผลตมนสำปะหลง (สงเคราะหเทคโนโลยรวมกบเกษตรกรใหมความเหมาะสมกบแตละพนท) สอดคลองยทธศาสตรประเทศท 6

49

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

ถายทอดเทคโนโลยสอตสาหกรรมการผลตผานการสรางผเชยวชาญ และการอบรมบคคลากรใน ภาคการผลตในลกษณะ On the job training หรอ Hands on ( สอดคลองยทธศาสตรประเทศท 6)

การขยายผลในวงกวาง มการบรณาการรวมกนระหวางหนวยงานสนบสนนอน เชน การปรบปรง ประสทธภาพการผลตแปงมนสำปะหลงรวมกบกรมสงเสรมอตสาหกรรม สมาคมแปงมนสำปะหลง เปนตน

4.2 แผนการดำเนนงานโปรแกรมมนสำปะหลงของ สวทช.

เพอความชดเจนของการดำเนนการ และการสงมอบผลงาน สวทช. กำหนดเปาหมายสำคญของ โปรแกรมมนสำปะหลง (Wildly Important Goals: WIGs) ระหวางป 2554-2559 รวมทงแนวทาง การดำเนนงาน และกลไกการสงมอบผลงานของ 4 แผนงาน ดงตอไปน (รปท 7)

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

กลมเปาหมาย : เกษตรกรผปลกมนสำปะหลง โรงงานผลตแปงมนสำปะหลง โรงงานผลตภณฑจากมนสำปะหลง โรงงานผลตเอทานอลจากมนสำปะหลง อตสาหกรรมตอเนองจากมนสำปะหลง

อตสาหกรรมเครองจกรกลการเกษตร

2554-2556 2557-2559

1. ผลผลตมนสำปะหลงเพมขนจาก 3-4 เปน 5 ตน/ไร

2. เคร องเก บเก ยวม นสำปะหลงระด บ ภาคสนาม

3. กระบวนการผลตแปงมนสำปะหลง : ลด การใชพลงงานลงรอยละ 5 และเพ ม ประสทธภาพการผลต รอยละ 10

4. โรงงานต นแบบการผล ต เอทานอล จากหวมนสด

5. การใชประโยชนจากกากมน

1. ผลผลตมนสำปะหลงเพมขนจาก 3-4 เปน 6 ตน/ไร2. เครองเกบเกยวมนสำปะหลงตนแบบพรอมถายทอด/ เครองปลกมนสำปะหลงระดบ ภาคสนาม3. กระบวนการผลตแปงมนสำปะหลง : ลดการใชพลงงานลงรอยละ 10

และเพมประสทธภาพการผลตรอยละ 154. เพมประสทธภาพบำบดรอยละ 15 ใน 30 โรงงานโดยการปรบปรง

ระบบผลตกาซชวภาพ5. โรงงานตนแบบการผลตเอทานอลจากหวมนสดทพรอมถายทอด6. แปงมนสำปะหลงดดแปรระดบอตสาหกรรม : แปงไซยาไนดตำ

แปงมนสำปะหลงดดแปรดวยวธความรอน-ความชน7. ผลตภณฑอาหารสตวจากกากมน

เปาหมายรวมของโปรแกรมมนสำปะหลง : เพมความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมมนสำปะหลงของประเทศตลอด

หวงโซของการผลต ควบคกบการลดผลกระทบตอสงแวดลอม

เปาหมายสำคญของโปรแกรม(Wildly Important Goals : WIGs)

รปท 7 เปาหมายสำคญของโปรแกรมมนสำปะหลง (Wildly Important Goals : WIGs) ของ สวทช.

50

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง

ผลงานสงมอบ (Flagship/WIGs): ผลผลตมนสำปะหลงเพมจาก 3-4 ตน/ไร เปน 5-6 ตน/ไร โดยการเขตกรรมและการใชพนธท

เหมาะสม และการใชเทคโนโลยชวภาพชวยในการปรบปรงพนธ

เครองเกบเกยวหวมนสำปะหลงทมประสทธภาพ ชวยใหเกษตรกรเกบเกยวผลผลตมนสำปะหลง เพมขนรอยละ 15 ของ 1 ตนมนสำปะหลงทเกบเกยว หรอไดผลผลตเพมขน 0.45 ตนตอไร (ในการขดหวมน มกมหวมนสวนหนงหกคางอยใตดน ทำใหตองเสยเวลาในการตามเกบ) และลดตนทนการผลตในสวนของคาแรงงานลงไดรอยละ 30 (หรอลดตนทนคาแรงการเกบเกยวลง 144 บาทตอไร)

เครองปลกมนสำปะหลงทเตรยมดนยกรองปลก ตดทอนพนธมนสำปะหลง และจบปกบนสนรอง โดยมความสามารถในการทำงาน 1 ไร/ชวโมง

กลไกการสงมอบผลงาน (Delivery mechanism): การเพมผลผลตตอหนวยพนทของมนสำปะหลง

จดทำแปลงสาธต และจดฝกอบรมการถายทอดเทคโนโลยการปลกมนสำปะหลงเพอเพมผลผลต ตอพนท ทงดานการเขตกรรมโดยการจดการดนและนำใหเหมาะสมกบพนท รวมทงแนวทางการใชสาร ชวภณฑ (ราบวเวอเรย) ทถกตองเพอควบคมเพลยแปง สเกษตรกร และภาคอตสาหกรรมทสนใจ อาท โรงงานแปงหรอโรงผลตเอทานอลทใชมนสำปะหลงเปนวตถดบในการผลต จดฝกอบรมเกษตรกรและ เกษตรกรลกไรของโรงงานปละ 1–2 ครง เกษตรกรเขารวมประมาณ 50 รายตอพนท ในพนท 7 จงหวด ไดแก จ.นครราชสมา จ.กาญจนบร จ.ปราจนบร จ.สพรรณบร จ.ระยอง จ.บรรมย จ.สกลนคร เกษตรกรนำไปขยายผลดำเนนการปลกมนสำปะหลงดวยการเขตกรรมทเหมาะสมเพอใหไดผลผลต มนสำปะหลงเพมขนเปน 5-6 ตนตอไร รายละ 10 ไร คดเปนพนทรวมไมนอยกวา 3,500 ไรตอป

กจกรรม ผลงานสงมอบ กลมเปาหมาย ผลกระทบ(2554-2556)

ผลกระทบ(2557-2559)

การเพ มผลผลต มนสำปะหลงโดย การ เขตกรรมท เหมาะสมและการ ใชพนธทเหมาะสม

เ พ ม ผ ล ผ ล ต มนสำปะหลงจาก 3-4 ตนตอไรเปน 5-6 ตนตอไร

• เกษตรกร• โ ร ง ง า น แ ป ง

มนสำปะหลง• โ ร ง ง า น ผ ล ต

เอทานอลทใช มนสำปะหลง เปนวตถดบ

ผลผลตมนสำปะหลง เพ มจาก 3-4 ตน ตอไร เปน 5 ตน ตอไร ในพนทเปาหมาย 3,500 ไร ไดผลผลตรวม 17,500 ตน คดเปนมลคา 52.5 ลานบาทตอป (ราคา 3 บาทตอกโลกรม)

ผลผลตมนสำปะหลง เพมจาก 3-4 ตนตอไร เปน 6 ตนตอไร ใน พ น ท เ ป า ห ม า ย 3,500 ไร ไดผลผลต รวม 21,000 ตน คดเปนมลคา 63 ลานบาทตอป (ราคา 3 บาทตอกโลกรม)

51

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

โรงงานผลตแปงมน

โรงงานผลตเอทานอล

จำนวน 2-3 โรง

ดงาน

แปลงสาธต

ฝกอบรม

เพมผลผลตเพอเปนวตถดบ

ใหโรงงาน

เพมผลผลตตอพนทของ

มนสำปะหลง 5-6 ตน/ไร

ในแปลงสาธต

แปลงสาธต

กลมเกษตรกรหวกาวหนา

วสาหกจชมชน

ผใหญบาน/กำนล/อบต.

เกษตรอำเภอ/จงหวด

Delivery Mechanism

ผลกระทบทคาดวาจะเกดขน:

ความสามารถของ สวทช. การขยายผลระดบประเทศ

ทกๆ 1 ตนตอไร ทผลผลตมนสำปะหลงเพมขนเกษตรกรจะไดรบเงนเพมขน 2,000 – 3,000 บาทตอไร (ราคามนสำปะหลงปจจบนมากกวา 3 บาทตอกโลกรม)

หากผลผลตมนสำปะหลงเพมขน 1 ตนตอไร (จาก 3-4 ตนตอไรเปน 5 ตนตอไร) ในพนท 3,500 ไร มลคา ของผลผลตทได 52.5 ลานบาท หรอเกษตรกรมรายได เพมขน 10.5 ลานบาท ถาเพมขนอก 2 ตนตอไร (จาก 3-4 ตนตอไรเปน 6 ตนตอไร) ผลผลตทไดมมลคา 63 ลานบาท หรอเกษตรกรมรายไดเพมขน 21 ลานบาท

ประเทศไทยมพนทปลกมนสำปะหลงประมาณ 7.4 ลานไร ถาผลผลตเพมขน 1 ตนตอไร (จาก 3-4 ตนตอไรเปน 5 ตนตอไร) เกษตรกรทปลกมนจะมรายไดเพมขน 22,000 ลานบาท ถาผลผลตเพมขน 2 ตนตอไร (จาก 3-4 ตนตอไรเปน 6 ตนตอไร) เกษตรกรทปลก มนสำปะหลงจะมรายไดเพมขน 44,000 ลานบาท (ในภาพรวมถาพนทเพาะปลกคงทท 7.4 ลานไร แตผลผลตเพมขนเปน 5 ตนตอไร จะไดมนสำปะหลง ทงหมด 37 ลานตนตอป รายไดจากมนสำปะหลง 111,000 ลานบาท ทราคา 3 บาทตอกโลกรม)

52

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


กจกรรม ผลงานสงมอบ

กลมเปาหมาย

ผลกระทบ(2554-2556)

ผลกระทบ(2557-2559)

ก า ร พ ฒ น า เครองเกบเกยวมนสำปะหลง

เครองเกบเกยว ม น ส ำ ป ะ ห ล ง ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ทำงาน 1 ไรตอ ชวโมง

• บรษทผ ผลต เครองจกรกล เกษตร

• เกษตรกร

เครองเกบเกยวหวมนสำปะหลง ทมประสทธภาพชวยใหเกษตรกรลดการสญเสยหวมนทตกคาง ในดนไดรอยละ 10 ของ 1 ตน มนสำปะหลงหรอคดเปน 0.3 ตนตอไร (ผลผลต 3 ตนตอไร) รวมทงลดตนทนในสวนของ คาแรงงานขดลงไดรอยละ 30 หรอลดลงประมาณ 144 บาทตอไร สงผลใหเกษตรกร ลดการสญเสยหวมนและม รายไดเพมขน 900 บาทตอไร และลดตนทนในการเกบเกยวลง 144 บาทตอไร

เครองเกบเกยวหวมนสำปะหลงทมประสทธภาพชวยใหเกษตรกร ลดการสญเสยหวมนทตกคาง ในดนไดรอยละ 15 ของ 1 ตน มนสำปะหลง หรอคดเปน 0.45 ตนตอไร (ผลผลต 3 ตนตอไร) รวมทงลดตนทนในสวนของคาแรงงานขดลงไดรอยละ 30 หรอ ลดลงประมาณ 144 บาทตอไร สงผลใหเกษตรกรลดการสญเสย หวมนและมรายไดเพมขน 1,350 บาทตอไร และลดตนทนการ เกบเกยวลง 144 บาทตอไร

การพฒนาเครองจกรกลการเกษตรเพอชวยเกบเกยวผลผลตมนสำปะหลง

ขยายผลเครองเกบเกยวหวมนสำปะหลงตนแบบทพฒนาขน โดยทดสอบประสทธภาพการทำงาน ภาคสนามรวมกบเกษตรกร เพอปรบปรงแกไขใหมความพรอมและความสมบรณสำหรบการใชงานจรง จากนนจะดำเนนการจดทำแผนธรกจ และเจรจากบบรษทเอกชนเพอถายทอดเคร องเกบเก ยวหว มนสำปะหลงใหกบบรษทผผลตทสนใจ


เครองเกบเกยวมนสำปะหลงชวยใหเกษตรกรลดการสญเสยหวมนทตกคางในดนไดรอยละ 15 ของ 1 ตนมนสำปะหลงทเกบเกยว (หรอไดผลผลตเพมขน 0.45 ตนตอไร)

และชวยลดตนทนในสวนของคาแรงงานขดลงไดรอยละ 30 หรอประมาณ 144 บาทตอไร (คำนวณจากคาแรงงานเกบเกยว 160 บาทตอตน ทผลผลต 3 ตนตอไร)

• เครองเกบเกยวหวมนสำปะหลงทมประสทธภาพ ชวยใหเกษตรกรลดการสญเสยหวมนหรอไดผล ผลตเพมขนรอยละ 15 ของ 1 ตนมนสำปะหลงทเกบเกยวหรอคดเปน 0.45 ตน/ไร (ผลผลต 3 ตนตอไร) รวมทงลดตนทนในสวนของคาแรงงานขดลงไดรอยละ 30 หรอประมาณ 144 บาทตอไร สง ผลใหเกษตรกรลดการสญเสยหวมนและมรายได เพมขน 1,350 บาทตอไร ลดคาแรงงานในการ เกบเกยว 144 บาทตอไร

• ถายทอดการผลตและจำหนายเครองเกบเกยว มนสำปะหลงเชงพาณชย ในพนทปลกมนสำปะหลง ภาคตะวนตก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาค ตะวนออก โดยบรษทเอกชนหรอบรษทผผลตท สนใจจำนวน 3 บรษท

• หากมการใชเครองเกบเกยวมนสำปะหลงในพนท ปลกมนสำปะหลงของประเทศ 7.4 ลานไร ทม ผลผลตรวม 22.2 ลานตน (ผลผลตเฉลย 3 ตน ตอไร) เครองเกบเกยวมนสำปะหลงชวยใหเกษตรกร ลดการสญเสยหรอเกบเกยวผลผลตไดเพมขนอก รอยละ 15 ของ 1 ตนมนสำปะหลงทเกบเกยว หรอคดเปนผลผลตท เพ มข น 3.33 ลานตน มลคา 9,990 ลานบาท (ราคา 3 บาทตอกโลกรม) และชวยลดตนทนในสวนคาแรงงานขดลงได 1,000 ลานบาทตอป

• เกดธรกจการผลตเครองเกบเกยวมนสำปะหลงเพอ ทดแทนและแกปญหาการขาดแคลนแรงงานภาค การเกษตรของประเทศ

53

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การปรบปรงและพฒนาประสทธภาพการผลตแปงมนสำปะหลง

ผลงานสงมอบ (Flagship/WIGs): ประสทธภาพการผลตแปงมนสำปะหลงของโรงงานแปงมนไมนอยกวา 30 โรง เพมขนจากรอยละ

70 เปนรอยละ 85 ลดการใชพลงงานลงรอยละ 5-10

เพมประสทธภาพระบบผลตไบโอกาซของโรงแปงมนสำปะหลงจากรอยละ 65 เปนรอยละ 80

กลไกการสงมอบผลงาน (Delivery mechanism): การเพมประสทธภาพกระบวนการผลตในอตสาหกรรมแปงมนสำปะหลง

จดฝกอบรม เพอพฒนาความรความสามารถของบคลากรของโรงแปงมนสำปะหลง การพฒนา ผเชยวชาญทมความรความสามารถเฉพาะทางใหอตสาหกรรมการผลตและแปรรปแปงมนสำปะหลง การฝกอบรมทำในลกษณะ On the job training หรอ Hands on ในโรงงานแปงมนไมนอยกวา 30 โรงงาน


ผลกระทบ(2557-2559)

1. วจยและพฒนา แ น ว ท า ง ก า ร ปรบปรงและการ เพมประสทธภาพ

หนวยผลตเชน หนวยโมแปง/ หนวยสกด (ออก แบบ)/หนวยอบ แหง

• เทคโนโลย-แนวทาง การเพ มประสทธ - ภาพกระบวนการ ผลตและลดการใช พ ล ง ง า น ใ น อ ตสาหกรรมแป ง มนสำปะหลง

• เพ มประสทธภาพ กระบวนการผลตแปง เปนรอยละ 85 และลด การใชพล ง งานใน โ ร ง ง า น แ ป ง มนสำปะหลง รอยละ 5-10 ในโรงงานแปง ไมนอยกวา 3 โรงงาน

• อ ต ส า ห ก ร ร ม แ ป ง มนสำปะหลง

• กระทรวงพลงงาน • กระทรวงอตสาหกรรม

โรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรง ลดการใชพลงงาน รอยละ 3-5 ประสทธภาพ การผลตแปงชมนสำปะหลง เพมเปนรอยละ 80 คดเปนผลกระทบมลคามากกวา 1,600 ลานบาทตอป

โรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรง ลดการใชพลงงานรอยละ 5-10 ประสทธ- ภ า พ ก า ร ผ ล ต แ ป ง มนสำปะหลงเพมเปน รอยละ 85 คดเปนผลกระทบ มลคามากกวา 2,500 ลานบาทตอป

2. ส ง เ ส ร ม ก า ร ล ด ก า ร ใ ช ทรพยากร และ เพมประสทธภาพ

การผลต

3. ก า ร พ ฒ น า บ ค ล าก ร เพ อ พ ฒ น า ภ า ค อตสาหกรรม

เ ก ด กล ม ผ เช ย ว ช าญ แ ล ะ บ ค ล า ก ร ท ม ค ว า ม เ ช ย ว ช า ญ ใ น อ ต ส า ห ก ร ร ม ผ ล ต แปงมนสำปะหลง

บ ค ล า ก ร ท ท ำ ง า น ใ น โรงงานไดรบการอบรม และดำเนนการปรบปรง ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ข อ ง โรงงานตน จำนวน 50 ราย แ ล ะ เ ก ด ผ เ ช ย ว ช า ญ จำนวน 20 ราย

บคลากรททำงานใน โรงงานไดรบการอบรม และดำเนนการปรบปรง ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ข อ ง โรงงานตน จำนวน 50 ราย และ เก ดผ เช ย วชาญ จำนวน 20 ราย

4. สรางเครอขาย ผ เชยวชาญใน อ ตสาหกรรม เพอการผลกดน แ ล ะ เ ผ ย แ พ ร เทคโนโลย

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

54

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

ระบบบำบดนำเสยและผลตไบโอกาซในโรงงานแปงมนสำปะหลง

ปรบปรงและแกปญหาระบบบำบดนำเสยและผลตไบโอกาซทมประสทธภาพตำของโรงงานแปง ใหมประสทธภาพเพมจากรอยละ 65 เปนรอยละ 80 ใหกบโรงแปงไมนอยกวา 30 โรง รวมทงถายทอด เทคโนโลยการบำบดนำเสยและผลตไบโอกาซใหโรงงานแปงทยงไมมระบบ จดฝกอบรมบคลากรของโรงงานแปง สงผลใหอตสาหกรรมมระบบบำบดนำเสยทมประสทธภาพและผลตกาซชวภาพใชเปนพลงงานทดแทนใน โรงงาน


ผลกระทบ(2557-2559)

1. พ ฒ น า แ น ว ท า ง ก า ร ปรบปรงและการเพม ประสทธภาพระบบบำบดนำเสยเพอผลตกาซ ชวภาพในโรงแปง

• เทคโนโลย-แนวทาง การเพมประสทธภาพ ระบบบำบดน ำ เส ย เพอผลตกาซชวภาพ ใ น โ ร ง ง า น แ ป ง มนสำปะหลง

• ประสทธภาพการผลต ไบโอกาซ ของโรงแปง มนสำปะหลงเพมขน จากรอยละ 65 เปน รอยละ 80

• อ ต ส า ห ก ร ร ม แ ป ง มนสำปะหลง

• กระทรวงพลงงาน • กระทรวงอตสาหกรรม

ระบบบำบดนำเสยทมมาตรฐานและ ประสทธภาพสงขนเปนรอยละ 80 ทำให ไดกาซชวภาพใชเปนพลงงานทดแทน มากขน สำหรบโรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรงงาน สรางมลคาเพมและลดการใชเชอเพลงปโตรเลยม มลคารวมกวา 180 ลานบาท

2. ว จ ย พ ฒ น า ก า ร เ พ ม ประส ทธ ภ าพการ ใช ประโยชนกาซชวภาพ/ การทำความสะอาดกาซ ชวภาพ /การพฒนาระบบ ผลตไฟฟาจากไบโอกาซ

เกดกลมผเชยวชาญ และ บคลากรทมความเชยวชาญ ในอตสาหกรรมไบโอกาซ

บคลากรททำงาน ใน โร ง ง าน ได ร บ ก า ร อ บ ร ม แ ล ะ ดำเนนการปรบปรง ประสทธภาพระบบ ไบโอกาซของโรงงาน ตน จำนวน 30 ราย และเกดผเชยวชาญ จำนวน 15 ราย

บคลากรททำงาน ในโรงงานไดรบการ อบรมและดำเนน ก า ร ป ร บ ป ร ง ประสทธภาพระบบ ไบโอกาซของโรงงาน ตน จำนวน 30 ราย และเกดผเชยวชาญ จำนวน 15 ราย

3. ป ร บ ป ร ง - แ ก ป ญ ห า ร ะ บ บ ไ บ โ อ ก า ซ ท ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ต ำ ใ น โรงงานแปง

4. พฒนาบ คล ากรด า น ไบโอกาซในอตสาหกรรม

55

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


กจกรรม ความสามารถของ สวทช. การขยายผลระดบประเทศ

การเพมประสทธภาพการผลตแปง มนสำปะหลง

• หากโรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรงงานลดการใชพลงงานรอยละ 3-5 และประสทธภาพการผลตแปงมน เพมเปนรอยละ 80 สงผลให โรงงาน แปงไดแปงเพมขน 0.14 ตนตอ 1 ตนแปง คดเปนมลคา 56 ลานบาทตอ โรงงานตอป (กำลงการผลตของโรงงาน แปงเฉลย 200 ตนแปงตอวน ผลต 200 วนตอป ราคาแปง 10,000 บาท ตอตน) หรอคดเปนมลคามากกวา 1,600 ลานบาทตอปสำหรบ 30 โรงงาน

• หากโรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรงงานลดการใชพลงงานรอยละ 5-10 และประสทธภาพการผลตแปงเพม เปนรอยละ 85 สงผลให โรงงานแปงได แปงเพมขน 0.21 ตนตอ 1 ตนแปง คดเปนมลคา 84 ลานบาทตอโรงงาน ตอป (กำลงการผลตของโรงงานแปง เฉลย 200 ตนแปงตอวน ผลต 200 วน ตอป ราคาแปง 10,000 บาทตอตน) หรอคดเปนมลคามากกวา 2,500 ลานบาทตอปสำหรบโรงแปง 30 โรง

หากเพมประสทธภาพการผลตแปงของ โรงงานแปงมนสำปะหลงทงหมดของ ประเทศ 88 แหง ใหไดรอยละ 85 จาก เดมรอยละ 70 สงผลให โรงงานแปงได แปงเพม 0.21 ตนตอ 1 ตนแปง คดเปน มลคา 84 ลานบาทตอโรงงานงานตอป (กำลงการผลตของโรงงานแปงเฉลย 200 ตนแปงตอวน ผลต 200 วนตอป ราคาแปง 10,000 บาทตอตน) หรอคดเปนมลคารวม ทงอตสาหกรรมประมาณ 7,000 ลานบาท ตอป

ระบบการบำบดนำเสยและผลต ไบโอกาซในโรงงานแปงมนสำปะหลง

ระบบบำบดนำเสยทมมาตรฐานและ ประสทธภาพเพมขนเปนรอยละ 80 จากเดม รอยละ 65 ในโรงงานแปงมนสำปะหลง 30 โรงงาน สรางมลคาเพมและลดการ ใชเชอเพลงปโตรเลยม ใหแก อตสาหกรรม แ ป ง ม น ส ำ ป ะ ห ล ง ม ล ค า ร ว ม ก ว า 180 ลานบาท

หากเพมประสทธภาพการนำของเสยมาผลตเปนพลงงาน (ไบโอกาซ) รอยละ 80 จากเดมรอยละ 65 ไดไบโอกาซเพมขน 4,000 ลกบาศกเมตรตอวน เปนมลคา 30,000 บาทตอวน (2 ลกบาศกเมตรกาซ = 1 ลตร นำมนเตา) โรงงานผลตแปง 200 วนตอปไดแปงเพมขน 6 ลานบาท ตอปตอหนงโรงงาน ทงประเทศมโรงงาน แ ป ง ท ม ก า ร ผ ล ต ไ บ โ อ ก า ซ ท ม ประสทธภาพตำหรอยงไมมระบบไบโอกาซ ประมาณ 40 โรงงาน คดเปนมลคาเพ ม ประมาณ 240 ลานบาทตอป (ถาคด พลงงานทไดทงหมดมมลคาไมตำกวา 1,000 ลานบาท)

56

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


การพฒนาเทคโนโลย/กระบวนการผลตแปงดดแปรและผลตภณฑใหมจาก มนสำปะหลง

ผลงานสงมอบ (Flagship/WIGs): แปงมนสำปะหลงทมขนาดเมดแปงเลกเพอเขาสอตสาหกรรมตอเนองทมมลคาสง เชน อตสาหกรรมยา

เครองสำอาง สงผลใหราคาขายเพมขนจาก 20 บาทตอกโลกรม เปน 30 บาทตอกโลกรม

ผลตภณฑฟลาวมนสำปะหลงไซยาไนดตำ ลดการนำเขาแปงสาลจากตางประเทศทมราคาแพงกวา แปงมนสำปะหลงไดมากถงรอยละ 50 ชวยลดตนทนการผลต

แปงมนสำปะหลงดดแปรดวยวธความรอน-ความชน ใชทดแทนแปงการคาในผลตภณฑอาหารได ในสดสวนรอยละ 20-100 ชวยลดตนทนการผลต และสงเสรมการสงออกแปงมนสำปะหลงได

ผลตภณฑไบโอเบส เชน พลาสตกชวภาพ พอลเมอรสำหรบการแพทย

อาหารสตวจากกากมน

กลไกการสงมอบผลงาน (Delivery mechanism): การพฒนาเทคโนโลย/กระบวนการผลตแปงดดแปร

ถายทอดเทคโนโลยแปงมนสำปะหลงดดแปรทมไขมนตำ หรอแปงมนสำปะหลงทมคณสมบตพเศษ อาท ไซยาไนดตำใชทดแทนแปงสาล แปงมนสำปะหลงดดแปรดวยวธความรอน-ความชนใชทดแทน แปงการคาในผลตภณฑอาหารคนและอาหารสตวใหบรษทเอกชนทสนใจรบถายทอดเทคโนโลยตอไป

57

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


ผลกระทบ(2557-2559)

แปงมนสำปะหลง ดดแปร

• Zero fat food• Specialty food

• อตสาหกรรมอาหาร• ผบรโภค

ส ร า ง ม ล ค า เ พ ม ใ ห แ ก ผล ตภ ณฑ อาหาร: เช น Functional food (อตรา การเตบโตเฉลยรอยละ 14 ตอป) ผลตภณฑแปงมนและ แปงมนดดแปร ลดการนำเขา food functional additives สำหรบอาหาร

เพมมลคาแปงมนสำปะหลง จากแปงดดแปร ท ใชใน อตสาหกรรมอาหาร และ อาหารสตว มลคาทาง เ ศ รษฐก จ ไ ม น อ ยกว า 1,000 ลานบาท

• Cassava pulp • อตสาหกรรมอาหาร สตว

• แปงไซยาไนดตำ • อตสาหกรรมอาหาร• ผบรโภค

ผลตภณฑฟลาวมนสำปะหลงไซยาไนดตำ(ไมเกน 10 มลลกรม ตอกโลกรมนำหนกแหง) ใชทดแทนแปงสาล หากทดแทน ไดรอยละ 50 สงผลใหลดตนทนการผลตลง ไดรอยละ 5 หรอคดเปนมลคาการนำเขาสงถง 2,500 ลานบาท

• แปงมนสำปะหลง ด ดแปรด วยว ธ

ค ว า ม ร อ น – ความชน

แปงมนสำปะหลงดดแปร ดวยวธความรอน–ความชน ในระดบก งอตสาหกรรม ทดแทนแป ง ก า รค า ขอ ง ผลตภณฑอาหาร ใชเปน ส วนผสมในผลตภณฑ ได ถงรอยละ 20–100 ลดตนทน ราคาแปงในผลตภณฑลง 1–63 บาทตอกโลกรมแปง

แปงมนสำปะหลงดดแปร ดวยวธความรอน–ความชน ในระดบกงอตสาหกรรม ทดแทนแปงการคาของ ผลตภณฑอาหาร ใชเปน สวนผสมในผลตภณฑไดถง รอยละ 20–100 สงเสรม การสงออกผลตภณฑแปง มนสำปะหลงดดแปร ซงม ม ล ค า ส ง อ อก~4 , 8 00 ลานบาท



• เพ มมลคาแปงมนสำปะหลง โดยผลตแปงดดแปรใชใน อตสาหกรรมอาหาร และอาหารสตว สรางมลคาทาง เศรษฐกจไมนอยกวา 1,000 ลานบาท

• ผลตภณฑฟลาวมนสำปะหลงไซยาไนดตำ (ไมเกน 10 มลลกรม ตอกโลกรมนำหนกแหง) ทดแทนแปงสาล ทมมลคาการนำเขา สงถง 2,500 ลานบาท

• แปงมนสำปะหลงดดแปรดวยวธความรอน – ความชนใน ระดบกงอตสาหกรรมทดแทนแปงการคาของผลตภณฑ อาหาร ใชเปนสวนผสมในผลตภณฑไดถงรอยละ 20 – 100 สงเสรมการสงออกผลตภณฑแปงมนสำปะหลงดดแปร ซงมมลคาสงออกประมาณ 4,800 ลานบาท

มลคาเพมจากการผลตแปงเมดเลกเพอเขาสอตสาหกรรมตอเนอง ทมมลคาสง เชน ยา เครองสำอาง เปนตน ทำใหราคาขาย เพมขนจาก 20 บาทตอกโลกรม เปน 30 บาทตอกโลกรม แตละปประเทศไทยมการผลตแปงดดแปรประมาณ 0.8 ลานตน ดงนน จะทำใหอตสาหกรรมมรายไดเพมขน 8,000 ลานบาทตอป

58

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

พลาสตกชวภาพจากแปงมนสำปะหลง

ถายทอดเทคโนโลยการใชแปงมนสำปะหลงเปนสวนประกอบหลก รอยละ 50-90 ในสตรผลตวตถดบ เพอผลตเปนบรรจภณฑยอยสลายงายทเปนมตรตอสงแวดลอม ทงบรรจภณฑอาหาร อาท กลองบรรจ อาหาร จาน ชาม และบรรจภณฑทางการเกษตร อาท วสดเพาะกลา สบรษทผผลต และรวมกบผใชในการทดสอบผลตภณฑภาคสนามเพอชวยผลกดนใหการพฒนาผลตภณฑมประสทธภาพดมากขน


ผลกระทบ(2557-2559)

พลาสตกชวภาพ • พลาสตกคลมดน • ถงเพาะกลา• บรรจภณฑ

• บรษทผผลตพลาสตก • ผใชตามบาน• เกษตรกร

ลดตนทนวตถดบทเปน ส า รผสมนำ เข า จ าก ตางประเทศไดมากกวา รอยละ 50 โดยสตร คอมพาวด ม ส ด ส ว น แปงผสมไดสงสดรอยละ 90 คดเปนมลคา 600 ลานบาท

เกดอตสาหกรรมใหม อาทเชน อตสาหกรรม พลาสตกชวภาพ พอลเมอรสำหรบการแพทย ซง จะสรางมลคาทางเศรษฐกจไม นอยกวา 4,000 ลานบาท ( ร อ ยละ 10 ขอ งม ลค า อตสาหกรรมใหม)


• พลาสตกชวภาพทพฒนาจากแปงมนสำปะหลงชวยลดตนทน วตถดบทเปนสารผสมนำเขาจากตางประเทศไดมากกวา รอยละ 50 โดยผสมในสตรคอมพาวดใหมสดสวนแปงได สงสดรอยละ 90 คดเปนมลคา 600 ลานบาท

• เกดอตสาหกรรมใหม อาทเชน อตสาหกรรมพลาสตกชวภาพ พอลเมอรสำหรบการแพทย สรางมลคาทางเศรษฐกจไมนอย กวา 4,000 ลานบาท (รอยละ10 ของมลคาอตสาหกรรมใหม)

• เกดอตสาหกรรมใหมในประเทศ อาท อตสาหกรรมพลาสตก ชวภาพ อตสาหกรรม ไบโอเบส เช น กรดแลกตค มลคาไมนอยกวา 50,000 ลานบาทตอป

ผลกระทบทคาดวาจะเกดขน:แผนงานท 4

59

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง


ผลกระทบ(2557-2559)

เทคโนโลยการผลต เอทานอลจากหวมน สำปะหลง

• โรงงานตนแบบการ ผลตเอทานอลจาก หวมนสด

• เทคโนโลยการผลต เ อ ท า น อ ล จ า ก ห วม นสดท พ ร อม ถายทอด

• โ ร ง ง า น ผ ล ต เอทานอล

การผลตเอทานอลจากหวมนสดชวยลดการใชนำและ พลงงานในกระบวนการผลตไดถงรอยละ 65 และ 17 ตามลำดบ หากตนทนของนำและไอนำเทากบ 8.5 บาท ตอลกบาศกเมตร และ 1,200 บาทตอตน ตามลำดบ ประหยดคาใชจายถง 35,000 บาท และ 1.0 ลานบาท ตอวน หรอคดเปน 10 และ 300 ลานบาทตอป หาก ส าม า รถขย ายผลส โ ร ง ง านผล ต เ อท านอลจ าก มนสำปะหลง 1 โรงงาน คดเปนมลคาประหยดไดประมาณ 310 ลานบาทตอป



การผลตเอทานอลจากหวมนสดชวยลดการใชนำและพลงงานในกระบวนการผลตไดถงรอยละ 65 และ 17 ตามลำดบ หากตนทนของนำและไอนำเทากบ 8.5 บาทตอลกบาศกเมตร และ 1,200 บาทตอตน ตามลำดบ จะทำใหประหยดคาใชจายถง 35,000 บาท และ 1.0 ลานบาทตอวน หรอคดเปน 10 และ 300 ลานบาทตอป หากสามารถขยายผลสโรงงานผลตเอทานอลจากมนสำปะหลงจำนวน 1 โรงงาน คดเปนมลคาทประหยดได 310 ลานบาทตอป

การผลตเอทานอลจากหวมนสดชวยลดการใชนำและพลงงาน ในกระบวนการผลตไดรอยละ 65 และ 17 ตามลำดบ หากตนทน ของนำและไอนำเทากบ 8.5 บาทตอลกบาศกเมตร และ 1,200 บาทตอตน ตามลำดบ ประหยดคาใชจายถง 35,000 บาท และ 1.0 ลานบาทตอวน หรอคดเปน 10 และ 300 ลานบาทตอป สำหรบกำลงการผลต 300 วนตอป หากสามารถขยายผลส โรงงานผลตเอทานอลจากมนสำปะหลงทมอยของประเทศทง 5 โรงงาน คดเปนมลคาทประหยดได 1,550 ลานบาทตอป

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

การพฒนาเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากมนสำปะหลง

ผลงานสงมอบ (Flagship/WIGs): โรงงานตนแบบการผลตเอทานอลจากหวมนสด

เทคโนโลยการผลตเอทานอลจากหวมนสดทพรอมถายทอด

กลไกการสงมอบผลงาน (Delivery mechanism): ขยายผลเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากหวมนสดระดบหองปฏบตการ สระดบโรงงานทมกำลง การผลตขนาดใหญโดยดำเนนการรวมกบโรงงานผลตเอทานอลเพอสรางตนแบบของเครองจกรและสาย การผลต ปรบปรงแกไขใหกระบวนการผลตมความพรอมสำหรบการใชงานจรง จากนนดำเนนการถายทอด ใหกบโรงงานผลตเอทานอลหรอโรงแปงทสนใจตอไปอยางนอย 1 โรงงาน

60

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

การคาดการณผลกระทบทางเศรษฐกจทเกดจากการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยในอตสาหกรรมมนสำปะหลง ถาดในภาพรวมตลอดหวงโซของอตสาหกรรมมนสำปะหลงของประเทศไทย วทยาศาสตรและ เทคโนโลย มศกยภาพในการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจใหกบประเทศ ดงตอไปน

การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลตมนสำปะหลง ปรบปรงพนธ 44,000 ลบ.

การปรบปรงและการพฒนาประสทธภาพ

การผลตแปงมนสำปะหลง

130,

000

ลบ.

พฒนาเครองเกบเกยว 16,700 ลบ.

240 ลบ.

บำบดนำเสยเปนพลงงาน

ปรบปรงการผลต 7,000 ลบ.

มนเสนสะอาด 3,900 ลบ.

การพฒนาเทคโนโลยการบำบดนำเสย

การผลตกาซชวภาพ

ผลตไบโอเอทานอลจากหวมนสด

1,550 ลบ.

ผลตภณฑมลคาเพมจากมนสำปะหลง

58,000 ลบ.การพฒนาเทคโนโลย/

กระบวนการผลตแปงดดแปรและผลตภณฑมนสำปะหลง

รปท 8 มลคาเพมจากการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยในหวงโซการผลต

61

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

แผนการดำเนนงาน มลคาเพม

1. การเพมผลผลตเฉลยตอหนวยพนท ของประเทศจาก 3-4 ตนตอไรเปน 5-6 ตนตอไร

ทกๆ 1 ตนตอไร ท ผลผลตมนสำปะหลงเพ มข นเกษตรกรจะไดรบเงนเพ มขน 2,000–3,000 บาทตอไร (ราคามนสำปะหลงปจจบนมากกวา 3 บาทตอกโลกรม) ประเทศไทยมพนทปลกมนสำปะหลงประมาณ 7.4 ลานไร ดงนน ถาผลผลตเพมขน 1 ตนตอไร มลคาเพมของมนสำปะหลงเทากบ 22,000 ลานบาท ถาเพมขน 2 ตนตอไร มลคามนสำปะหลงเพมขน 44,000 ลานบาท

2. เทคโนโลยการเกบเกยวและภายหลง การเกบเกยว และการควบคมคณภาพ ผลผลต

• การพฒนาเครองเกบเกยวทมประสทธภาพทำใหเกษตรกร ลดการสญเสยในกระบวนการ เกบเกยวมนสำปะหลงรอยละ 15 คดเปนผลผลต 3.33 ลานตน (มนสำปะหลง ผลผลตเฉลย 3 ตนตอไร พนท 7.4 ลานไร) มลคา 9,990 ลานบาทตอป และลด ตนทนการผลตในสวนของคาแรงงานขดลงไดรอยละ 30 หรอประมาณ 144 บาท ตอไร (มนสำปะหลงผลผลตเฉลย 3 ตนตอไร พนท 7.4 ลานไร) หรอตนทนคา แรงงานการเกบเกยวลดลง 1,000 ลานบาทตอป

• มนเสนสะอาดมราคาสงกวามนเสนปกต 0.5-0.6 บาทตอกโลกรม ปรมาณมนเสนของประเทศตอปอยท 6.5 ลานตน การผลตมนเสนสะอาดทำใหมลคาเพม 3,900 ลานบาท นอกจากนยงชวยลดการสญเสยจากการซอมแซมเครองจกรระหวางการ ผลตทมสาเหตจากมนเสนสกปรกทมปรมาณทรายสง อายเครองจกรอาจนอยกวา 6 ป การใชมนเสนสะอาดชวยเพมอายการใชงานเครองจกรไดนานถง 7-8 ป

3. แปรรปมนสำปะหลงเปนผลตภณฑทมความหลากหลายและมลคาเพม

• เพมประสทธภาพการผลตแปงของโรงงานแปงมนสำปะหลงทงหมด (88 แหง) จากเดมรอยละ 70 เปนรอยละ 85 ไดแปงเพม 0.21 ตนตอ 1 ตนแปง กำลงการผลตของโรงงานแปงเฉลย 200 ตนแปงตอวน 200 วนตอป ราคาแปง 10,000 บาทตอตน คดเปนมลคาแปงทเพมขน 84 ลานบาทตอโรงงานตอป หรอ 7,000 ลานบาทตอป สำหรบโรงงานทง 88 แหง

• เพมประสทธภาพการนำของเสยมาผลตเปนพลงงาน (ไบโอกาซ) รอยละ 80 จากเดมรอยละ 65 ไดไบโอกาซเพมขน 4,000 ลกบาศกเมตรตอวน เปนมลคา 30,000 บาทตอวน (2 ลกบาศกเมตรกาซ = 1 ลตร นำมนเตา) โรงงานผลตแปง 200 วนตอป ไดไบโอกาซเพมขน 6 ลานบาทตอปตอหนงโรงงาน ทงประเทศ มโรงงานแปงทมการผลตไบโอกาซทมประสทธภาพตำหรอยงไมมระบบไบโอกาซ ประมาณ 40 โรงงาน คดเปนมลคาเพมประมาณ 240 ลานบาทตอป (ถาคด พลงงานทผลตไดทงหมด มลคาจะไมตำกวา 1,000 ลานบาท)

• มลคาเพมจากการผลตแปงเมดเลกเพอเขาสอตสาหกรรมตอเนองทมมลคาสง เชน ยา เครองสำอาง เปนตน ทำใหราคาขายเพมขนจาก 20 บาทตอกโลกรม เปน 30 บาทตอกโลกรม แตละปประเทศไทยมการผลตแปงดดแปรประมาณ 0.8 ลานตน ทำใหอตสาหกรรมมรายไดเพมขน 8,000 ลานบาทตอป

• สนบสนนใหเกดอตสาหกรรมใหมในประเทศมลคาไมนอยกวา 50,000 ลานบาท ตอป อาทเชน อตสาหกรรมเอทานอลจากมนสำปะหลง อตสาหกรรมพลาสตก ชวภาพ อตสาหกรรม ไบโอเบส เชน กรดแลกตค กรดอะมโนทใชในอตสาหกรรม อาหารสตว เปนตน

4. การผลตเอทานอลจากมนสำปะหลง • ผลตเอทานอลจากหวมนสดชวยลดนำและพลงงานในกระบวนการผลตไดถงรอยละ 65 และ 17 ตามลำดบหากตนทนของนำและไอนำเทากบ 8.5 บาทตอลกบาศกเมตร และ 1,200 บาทตอตน ตามลำดบ ประหยดคาใชจายถง 35,000 บาท และ 1.0 ลานบาทตอวน หรอคดเปน 10 และ 300 ลานบาทตอป สำหรบกำลงการผลต 300 วนตอป โรงงานผลตเอทานอลจากมนสำปะหลงม 5 โรงงาน คดเปนมลคา ประหยดคาใชจายประมาณ 1,550 ลานบาทตอป

รวมมลคา 130,000 ลานบาท

62

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

เอกสารอางอง

1. กรมวชาการเกษตร, 2553. แผนทความเหมาะสมของเทคโนโลยการผลตมนสำปะหลง.

2. กลาณรงค ศรรอต และคณะ, 2550. สถานภาพการผลตหวมนสำปะหลงและคณภาพหวมนสำหรบ

การผลตเอทานอลเพอเปนเชอเพลง.

3. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2542. เทคนคการเพมผลผลตและปรมาณแปงในหวมนสำปะหลง.

4. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร สถาบนพฒนาและฝกอบรมโรงงานตนแบบ (สรบ.),

2546. รายงานฉบบสมบรณ โครงการการสำรวจและรวบรวมขอมลของการใชนำและพลงงานใน

โรงงานผลตแปงมนสำปะหลง.

5. มลนธสถาบนพฒนามนสำปะหลงแหงประเทศไทย, ความรเกยวกบมนสำปะหลง. available on

http://www.kengsenggroup.com/th/knowledge.php

6. สถาบนพฒนาและฝกอบรมโรงงานตนแบบ-มจธ., 2549. โครงการประเมนศกยภาพชวมวล สำหรบ

การผลตกาซชวภาพในประเทศไทย.

7. สมาคมแปงมนสำปะหลงไทย, 2552. อตสาหกรรมมนสำปะหลงไทย.

8. สำนกงานนโยบายและแผนพลงงาน, สงหาคม 2550. เอกสารประกอบการสมมนา ฟาสวย นำใส

ดวย ไบโอแกส, การสงเสรมการผลตกาซชวภาพจากนำเสย เพอเปนพลงงานทดแทนและปรบปรง

สงแวดลอม.

9. สำนกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2552. ขอมลพนฐานเศรษฐกจการเกษตร ป 2552.

10. สำนกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2553. สถตการคาสนคาเกษตรไทยกบตางประเทศ ป 2553.

11. โอภาษ บญเสง, 2552. โปรโตคอลหรอตนแบบของการผลตมนสำปะหลงในดนชดหลกของประเทศ

ไทย, วารสารเทคโนโลยชาวบาน, 21(451) หนา 52-60.

12. Santisopasri, V., K. Kurotjanawong, S. Chotineeranat, K. Piyachomkwan, K. Sriroth and

C. G. Oates. 2001. Impact of water stress on yield and quality of cassava starch,

Industrial Crops and Products, 13(2): 115-129.

63

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

คณะผจดทำ

1. ศ.ดร. มรกต ตนตเจรญ

2. น.ส. ธนพร กลนเกษร

เออเฟอขอมล

ดร.เกอกล ปยะจอมขวญ, น.ส.วลยทพย โชตวงศพพฒน, นายศษฏพงศ รตนกจ, นายไชยนต สรกล, น.ส.นธกานต อนทร,

น.ส.บศรนทร สมานพนธชย, นางจนทนา สกใส, นางเสาวลกษณ โอฬารฤทธนนท, น.ส.กตมา ลฬหวนชกล,

น.ส.วราภรณ มงคลไชยสทธ, น.ส.วชรน มรอด, นางอทยวรรณ กรดลอยมา

รปเลมโดย

ฝายสอสงพมพและสอสารวทยาศาสตร

งานพฒนาสอวทยาศาสตร

64

ยทธศาส


ะพฒนาอ

ตสาห


ะหลง

Memo

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................

35 บทที่ 3...สารช วภ ณฑ เพ อลดปร มาณศ ตร พ...

Documents

Transcript of 35 บทที่ 3...สารช วภ ณฑ เพ อลดปร มาณศ ตร พ...