-34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli,...

11
Satnra critica. 1. Notissimus est Ioous Theognidis inde a versu 53, übi ma- ximam rerum Megareusium conversionem poeta ql1eritur: piebem rustioam, quae anteil. pellibus caprinis vestita in vitam de- gisset a negotiis publiois alienissimam, iam in urbem receptam iura nobilium sibimet nobiles contra oppressos et ad plebis oondicionem redactos esse. aed hi veraus gravi adhuc vitia laborant. leguntur enim volgo ita: }CV{JlJli, no;!.t, /-tSlJ '88' Arwl 0$ {JUOt, 01. n{loo:t' oiJ1:li o/,>fa!; Y08aa1 1 oiJl:e vo/-wvr;, 55 aU' a/-trpl nABVeflcrt oO{lar; alrwv >fl.tdr{llfJOJI, '!c -1" <I , ", - -1" , I . " 8SW u wm; BAUrpOt ."lau liV8fWJ17:0 1l0AliOr;. VVV ilra8oi, Tlo'kvmit0"l' ot 08 1lelv Ef5:tAot VVV 08tAOl. r/,r; K8V .ai/.' GV8XOtT ElJOf}WV; in qua orationis conformatione plerosque omnes adquievisse sane miror, nam nihil potest dioi inconcinnius. adparet eniIn per se stare verba nOÄtr; ft8P 8:t' noJ.tr;, !..aol os lIJJ,.OL, neo posse ab eis enuntiatum relativum quippe quae generalem sen- tentiam contineant insequentibus demum versibus explicandam et inlustrandam. igitur post a'UOL graviter interpungendum est et a pronomina oe, quod sequitur, nova enuntiatio incipianda. sed enim haec protasis sua oaret apodosi. iam na quis post v. 56 unum val plura distioha excidisse arbitretur, inpedit oonoinnitatis ratio: nam verbis oi: nf!oa:P OVI:8 rtlKftr; Ti/ao' EvI!POJ17:0 nQMOr; eos no- tari, qui aliis loois >fwwt vel rfSL'kOt apoeta. adpellari aolent, mani- festum est, ex eisque quae opponuntur, 0(, 08 neiv Ecr:tAOi 11VV OBL- Aot, priorem quoque sententiam eodem modo antiquitus confor- matam fuisse intellegitur. quod ai quis necessarium esse eum ad versus 1109-1114 ubi aadem sententia pauI- lum variata recurrit; KV{Jv',oi neOl1:t' ara:toi vvv al oi OE

Transcript of -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli,...

Page 1: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satnra critica.

1. Notissimus est Ioous Theognidis inde a versu 53, übi ma­ximam rerum Megareusium conversionem poeta ql1eritur: piebemrustioam, quae anteil. pellibus caprinis vestita in vitam de­gisset a negotiis publiois alienissimam, iam in urbem receptam iuranobilium sibimet nobiles contra oppressos et ad plebisoondicionem redactos esse. aed hi veraus gravi adhuc vitia laborant.leguntur enim volgo ita:

}CV{JlJli, no;!.t, /-tSlJ '88' ~08 no~, Arwl 0$ o~ {JUOt,01. n{loo:t' oiJ1:li o/,>fa!; Y08aa11 oiJl:e vo/-wvr;,

55 aU' a/-trpl nABVeflcrt oO{lar; alrwv >fl.tdr{llfJOJI,'!c -1" <I , ", - -1" , I . "8SW u wm; BAUrpOt ."lau liV8fWJ17:0 1l0AliOr;.

)ll.t~ VVV li~cr' ilra8oi, Tlo'kvmit0"l' ot 08 1lelv Ef5:tAotVVV 08tAOl. r/,r; K8V .ai/.' GV8XOtT ElJOf}WV;

in qua orationis conformatione plerosque omnes adquievisse sanemiror, nam nihil potest dioi inconcinnius. adparet eniIn per sestare verba nOÄtr; ft8P 8:t' ~& noJ.tr;, !..aol os o~ lIJJ,.OL, neo posseab eis enuntiatum relativum quippe quae generalem sen­tentiam contineant insequentibus demum versibus explicandam etinlustrandam. igitur post a'UOL graviter interpungendum est et apronomina oe, quod sequitur, nova enuntiatio incipianda. sed enimhaec protasis sua oaret apodosi. iam na quis post v. 56 unumval plura distioha excidisse arbitretur, inpedit oonoinnitatis ratio:nam verbis oi: nf!oa:P OVI:8 rtlKftr; Ti/ao' EvI!POJ17:0 nQMOr; eos no­tari, qui aliis loois >fwwt vel rfSL'kOt apoeta. adpellari aolent, mani­festum est, ex eisque quae opponuntur, 0(, 08 neiv Ecr:tAOi 11VV OBL­Aot, priorem quoque sententiam eodem modo antiquitus confor­matam fuisse intellegitur. quod ai quis necessarium esseeum ad versus 1109-1114 ubi aadem sententia pauI­lum variata recurrit; KV{Jv',oi neOl1:t' ara:toi vvv al ~alwt, oi OE

Page 2: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satura oritiea. 107

xano~ 1Cfllv Nffv &ya:Jol e. q. s. ita.que v. 57 in verhis xal IlVV li~(f'

dra3"ol non potest non latere vitium. quod eum perspexissem epriore I. Bekkeri editione idem iam Fra.lleiseum Passovium sen­sisse vidi. hic onim "tot vvv li~a' &yaifol seribondum osse cousuit,idque tacite probavit Sehoemannus in schediasmate de Tbeognidep. 13. verum baee eonieetura ut qualis esse deberet ratio senten­tiarum Passovium satis eognitum habuisse ostendit, ita aptam ora­tionem neutiquam effieit. scrihendum est sie potins :

KVf}vs, 1CO~ ftSV 83"' ~d"s 1CoAt{;, Aaol 08 o~ aMOL.o'/, 1l(!oaif' oijUJ olnac; ff&aav oijUJ l'OftOv(,;,

aAl..' aftcpl 1lMvflfiat OO(}~C; a~r(üv xadr{jtfJov,rJ" WOT' EAacpoL .ijarJ" EVEfWV7:0 1rOMOe;,

n's'ivot vvv araifol, IIoAv1rfil'or;' 0;' os 1rf!lv Ef13"lolvVV osMol.

verbis XStVOt vt:l1 semel in xal vvv eorruptis :6eri non poterat qllinmetrum fulciretur addito verbo substantivo, quod tarnen meHusahest a eoncisa hac et contrariol"Um vi insigni sententia, ut abestetiam .a repetitione eins, quam modo attulimus. pronomen autemdemonstrativum XstvOt nost1'o loco aptililsimum ast, quia paullo 1'e­motius relativum graviter exeipit simulque aliquid eontemptiomset fastidii habet ut v. 221 s.: "OOTte; rot rJ'OXSSt 'fov;1l'A1'Jf1lov row;vatO';'O$V, 'AU' aJ.be; fWl:l'OC; 1lQ/,xl'Aa O~Vli' BXSL1l, Ksi1l6c; r' ?JCP(!Wll $G.l,'l'OOV fJlifJ'AaftftBPoc; fa:1!)"ov, et v. 479 B.: oe; !J' llv V1lSf!ß&lAll noo'tOe;ftf.'f(JO'l', ovxbt xs'ivoC; Tije; avl'Ov y'AWGf1'!Je; xa(JUJ(}ot; oMi 1I00V.

H. InprologoAcbarnensium Aristophanis DieaeopoIis mo~

leste fart quod contione iudicta Pnyx inanis sit populusque in forogarriat funemque miniatum utrimque tum sie pergit v. 23 S.:

oM' Qt 1lf!V.&VlitC; 1fXQVGW, 6;1.;1.' (j,W(}lrzv1fXOVLSC;, sEm 0' lVOTtOvVmt 1I:ioe; OQxst:c;

25· E'Aifol'lliC; aU~ÄotO't 1rlif!l 1rfldn:ov ~ti'Aov,

1l3"f}Qt xam(1(1swcsc;.hune loeum mendosum esse non una res demonstrat. primum enimo:ffensam habet verbi :ijxctv post tam brevo spatium repetitio. deindestructura verbornm turbata est. nam adverbium 81ra etsi llaepissimeapud Aristophanem post participium infertur, tamen, si oum cUpartieula eoniunetum invenitur, novum enuntiatmn vel membrumenuntiati ineohet neeesse est. praeterea subiectum verbi dJOTWVll1:atnon est quod proxime anteoedit ot 1lflv1:avsu;, sad remotius ot v. 2] .verba enim wrroof)lI1xtt a;l.l~lQt(Jt 11:6(1(, 1CfllJroV sti'Aov non aa prytanespertinere, qui certas suas sedes habebfl.llt, sed ad populum de oe­oupandis primis subselliis inter se oertantem, oum par se intelle-

Page 3: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

108 Schmidt

gitur, tUn! veran 42 confirmatur, ubi Dicaeopolis .~v 7tf!osrJ(}lav,

inquit, 7tiil; a1J~(} d)(J1:fl;snu. denique pmegresso participio 1jXOIJ1:81;

in endern enuutiato altemm eiusdem signifieationis participinm, t),,­:JOIl1:8{;, v. 25 additur. quod qmtm molesturn Bit iam M. BauptiuBanimadveI'tit Hel'mae t. V p. 319 s., in euius disputationem in­cidi, ellm quo modo hic loeus emendandus esset mihi eonstit.it. at­que in isto OB post partieipium posito iam DobrlleUEl (adversar.t. II p. 186) offellderat. sed hio quod dubitanter proposuit, slra

oW)(JrtOvVT:w, vel metrum respuit, neque vero Hauptius ;::~OV(ftV

pro 1jKOV"Uil; cOlliciendo OHllJeS quas ffxposui difficultates, sedtautum earnm sustulit. miM fodiore hie remedia opus essevidetur scribendumque puto:

oiG' ot n(JvniIISl{; 1jlWVIJB" &U.' &wQtO~

thw, )'rst;' 81m cf' o)orwvv1:!u cfoK8t1;

lA.tJ6vrsl; a·)'A~Ao~UI. 7ts(Jl n(}(~mv ~tAov

h. e. < ne prytanes quideln ad tempus veniunt, sed omnes intem­pestivi, seri sunt (nemo ad homm adest); postell, antem cunctisuua adproperantibus maximus ad prima subsellia eOncursus flet. >

quod ab Aristophane venisse snspieor, «t0riWt &n(/,v1:SI;, etsi merooculorum 01'1'01'0 hl id quod lib1'i nostri tradunt depravatum essepossit, magis tamen addueor ut. interp1'etamentum in verba poetaeinrepsisse credam ad explieamlam rariorem dieendi rationem olimin margiue adseriptum. eeterum simillimum est quod iufra v. 40

dU' ot 7t(}V1:((V8!,(; rr.t(J olJ'!;od f.ll'i(}1Jll{i(!tJ!ol. vemm euim vel'oeoniecturae meae probabiJitati id obstare video, quod forma &Wf!to~

apud posteriores demmn aetate sCI'iptores pro liw(}ol;:

eerte eam adhibuerit priorem non iovenio Theophrasto, quihabet in libro de eaUllis plant. altero c. 2 § 2: ?u,0Qux f.(SV oJv'wiJTa (ra voara). nalll aW(Jor; quidem posse de eo diei, qui intem­pestive venit, seilieet aut nimis SOl'O aut matul'ius quam oportuit,opus n011 videtur demonstraro. at tamen ne alteram quidem formamplane alieoam fuisse a vetustiol'ihull Homerieum illud 7tav{J.tO(}LO(;

ostendit, quo Iliadis librum extremUll1 conposuit v. 540 deAchille iIlll1atma morte perituro usus ost, cumque (3(}wr; apud ve­tores poetas, non solmn epieos, usitatissinlUll1 sit, (h~(Jtor; Aristo­pIlaui tribuere in lOGO desperato, sed qui eoniectura mea persanetnr,mihi non videtur temerarium. reputandum est etiall1 ne nomen&wf.!la quidem, quod codices uua oum Phrynieho in Bekkeri anecd.gr. I p. 4 (conf. FritzschiUll1 da Aeharnensibns Aristoph. p. 8) etSuida (hio tamen dativo oasu, non aceusativo) praebent, apudsupel'iores seriptores praeter nostrum Iooum ooourrere. nam Pin-

Page 4: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satura oritioa. 109

darum quod fuerunt qui eandem voeem de inmaturo funere po­lmisse crederent nisi Aristidis t. I p. 130 testhnonio dicelltis:'Emlfixcral /iOt 1:0 wt lItvoa,!ov n'!oaiJelvaL "'Arn:f!a Ui l{(ti norafLO~\' , '" , ., 1 -- (P' d "xaL XVfta7:a novrov 1:1Jv aW(lI,ali T:11lJ 111]1' IX;JlaXa"",L lll, Jragm. ur.

101 Boeckh, 113 Bergk), Verl1lll eos vidisse adparet1 qui frustu­lum lyricum aolia verbis l1(J.(!a - 7tQVr:oV contineri oeosent.

IU, Lyourgus in Leoeratea § 11-13 de prava oratorum iniudiciis extra rem dicendi cOlllmetudine conqueritur propositoqueAreopagi exemplo iudioes adhortatur, ut desistant id permittere;quo facto futurum esse, ut sine calumniis ae fallaeiis oausae agall­tur ipsisque dato iuriiurando eonveniellter suffrll,gium ferre lieeat.iam haee secuntur: tiovvarov raft i(JiHI i'i)'SV rov AOrOV, f/1} Otxalwr;oEou1arf/BVOVr; OLI,,";av iJ'Sl1thu, r~l' 1/JiJrpOl'; ubi verba (J,VEV WV AOrm}omni omnil1o sensn oarent. itaque Bekkerus aliique totum hoc onun­tiaturn pro emblemate secluserunt, festinalJtim~ puto quam verius.qui autem emendare corrupta maluerullt, parum probabilia atquepartim admodulll mira protulel'Ullt, quibus adferendis reflltandisquetempus perdere nolo. mihi quidam omllem istam oratoris exposi­tionem ciroumspicienti nOll est dubium qUill scribelldum sit: &OV-,)Iawv YU(! sanv l1vev OtKatov rov AOYOV olxat/tv iJ-8(J8at .iJl' 1/Jijq)(J1!,deletis illis fLiJ Olxatwc; OSOloarf/8vovC;, quae verbornm anteoedentiumexpIieandorum oausa aliquem grammatieum adseripsisse credo. iust,aautem oratione is utitur, qui OV'l:8 1/JEVOHlJ.t oMsv OVl' rot:1lflanUnOr; AArEI, quem ad lllodum accusationem suam se institu­turum esse Lycurgus § 11 promisit. COllf. etiam § 12 init.: &.U'ov OlXfJ.LOV Vfdir; fiEl! &;WVII Jllcuiav .iJv 1/Jijrpov rps{JEt1., av.mlc; Jefl1} Öt'XatfJ.l1 Tljv K(tn/r0fllav n0/8LI18lXt.

Leve aed taIllen non plane inutile monere, in § 29 eius-denl orationifJ longe SiUlpliciBsime aptissimeque soribi 0 ya{J ;;(IV

"wV 1lavnt (Jl!I'StotxwP }fAErxOl' rpvrWll, quia et librorum corruptelaerOll 1lcf,vnov ant ../ov rulJllwv facillimum hine expIioatum habentneque articulo r(ijv ante participium careri potost, cum contranullo modo necessarium ait dativum avr:~) ad (JIII!8tOOrwp addere, idqUOll Carolum Scheibium aliosque fecisse video. oonf. quae pauUopost secuutur: 8tav OtKh(tt ~ ih((a1latVaL IJV1/8t15lv(J1I1 & Os;;.

IV. Aes chi ni s orationes multitudine illeptoruill emblematlllllinquinatas esse certum est, neque potest negari quinWeidneruset Cobetus magna parte eorum sagaciter et sublatabene de hoc scriptore meriti sinto sed eidern uItrll. quam par aratprogressi saua quoque permulta pro alianis additamentis expun­xerunt. quod accidit eis, cum indolem oratoris parum aut per-

Page 5: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

110 Schmidt

spectam haberent aut curarent, cumque variam in diversis codi­eum familiis verbOl'llm conlocationem per se interpolationis indiciumesse sibi perauasissent. quae opinio quam falsa sit, non est curuberius demonstretur, quando etiam verba ad llententiam maximenecessaria in Aeschinis codicibus saepe incertis Sedibull vagarividemUl:ll idque facillimum explicatum inde habet, quod qui arche­typum nostris libris communem scripsit, quae primo per neglegen­tiam omiserat postea supra versus vel in margine addidit, nequetamen tam accurate semper, ut qui insequehantur librarii, quibus iHalocis inserenda assaut, dubitare non possent. sed ne ea quidem verba,quibus sine sententiae vel perspicuitatis detrimento careri possit quae­que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, nonaccedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod inoraUone eius propl'ium inest obscurare et omnia ad certam scri­bendi l10rmam a nobismet ipsis animo conceptam exaequare volu­mus. nam etiamsi talia plurima expungas, plura tamen reBtabuntquae hUllc oratorem fuso quodam et quasi redundanti dicendi ge­nere delectari et, ut Quintiliani verba mea faciam, carnis plu!; ha­bere, minus lacertorulD ostendaut. atque hoc est prinoipale eiuset paene unicum in eloquendo vitium quodque naturalem ilIamfacultatem dioendi, quae in eo summa erat, severa inBtitutioue acdiscipliua non esse temperatam val maxime doceat. itaqua in Ae­schine ea tautummodo, quae non solum otiosa sunt, sad certa.msive a sel1tentia Bive a sermone offenBionem habent, ut insiticiaexpellenda esse censebimus. talia autem etiam post recentissimorumcriticorum operam remanere aliquot exemplis e Ctesiphontea pe­titis, in qua in praesens me continebo, demonstrare libet. simulalios non nullos eiusdem orationis Ioeoll tractabo et ipsos mani­festo depravatoB, sed aHa medicina sanandOB.

§ 19 Aeschines demonstraturus apud Athenienses neminemeomm qui ad rem publicmm quomodocumque accesserint, avv1l6-6311voveBse trierarchis quoqlle ex rationem reddendam esse dicitoccasionemqlle arripit eorum liberalitati teote opponendi Demo­sthenis ambitionem et avaritiam: 1lclAtv 7:0V~ 'Ze'1'JQapx,ov~ tm:svlTvvoVl;stvcu X6MVE' {, VOfta!; oi; 'U~ XOtvd o/.(t)(.8"f!/.?;ov'(;(t~ oM' anQ 7:WV Vf{S­-rEQwP lloUU 1t8P vrpacqovlt~VOV~ fJqaxia a8 :xa.an3lvm~, illutuJ'opcu'l1i p&(JxoP7:a~, (:t1loOto6vm~ 08 iJfl.'iV .-u Vf{5'-6qa,' dU' ÖfwAoyoVP.8VO.II;1.'a~ 1la7:Q\oa~ ovatar, sl~ 7:~I! nqo~ iJltä~ dl'17AWy.67:0~ rpc'A.onf{tav.looum sie exseripsi qnem ad Dlodum eum correxit acuti viI'ingenii 10annes Bakius in seho1icorum hypomnematum vol. IVp. 318. codices falso et OtuX6'plaaPTaf, et 1)ltEi7:k/wv 7tQ0eJOOWlI et

Page 6: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satura critica. 111

oe pro 7:8 pt·aebent. e tribus autem illis Bakii coniaeturisWeidllerus duas quidam priorcs recte recepit, tal'tiam inmeritosprevit. sed ne recepta ca quidem totius 10ei emendatioatque absoluta est: restat ut alterum illud oe, quod post linootW

d'OV7:a~ est, indueatur legaturque: ~nt(fto6vat b8 qJ&(jXO}'7:u.~linolfuf6v7:u,{,ft'ill 7:a vftlrEQa. nam hoc vult orator dicere: (non faciunt trierar­chi more Demosthenis, ut addere sase de suo dicant eum vestravobis reddunt (seilieet partem aversae per fraudem peeuniaepU}J!icae) '. conf. § 23.. In § 94 haec legimus: Elf; fd,(! -rovro nqo1fxihJ KalAlar; ft~

oXabtOE~ ;J{JQEWr; nat n'AEovE~tar;, d1JfW(jit6V1J~ 08 8v snaw& Kl'lr(JtrpiiJV oWQooontar;, W0i8 -rar; l~ :Q(l8oii O'VVba~8l~ Kai rar; ~ 'EQErf!iar;,ra 08lCa ttii\.aV7:a, o(lwvrwv rp(lovovvrull' {JAEnovrwv ifAaitoJl llftWV iJrpE­MflEVOt, e. q. B. hic partieipiorum Öt!WV7:WV rp(!ovovvrwv {JAlinovrw1>'eoniunetio quin vitiosa Bit dubitari nullo modo potest. nam Weid­neru!! quod dieit verbum {Jlbu:w significare v i ver e, l:lam inter­pretationem admitti non posse multa sunt quae demonstrent. pri­mum enim is usus poetieus maximeque tragicuB est. quem etsisolutae quoque orationi, ubi paullo sublimius dicendi genus aptumvideatur, conccssum esseadgnoscimus, tamen fied posse negamns,ut .propria verbi siguifieatio plane delitescat neque e viciuis.verbistranslatio perspiciatur. quo llsque ne poetae quidem progressi sunt.adseribam non nulla exempla. Sophoel. Aiac. 962: Z(Jw~ -roL, XE~

{JUnolfm W1 'noitovv, ;h:tvQvr' av O~ftW~taJl Iv XQEtq. OO()og. Euripid.Heeub. 311: oVKOVlJ r60' a~OX(lov, E~ {J'AEnovn fl8V rplAf(I X(!WflfH1it',lnE~ 0' lfAWAli, fl~ X(lWflll(J;J" lin, et Aleest. 142: Kal al' uin;ogna.itavol b8 Kai {J'Aenot, quibus loeis omnibus id quod opponiturverbi ßu'nEW notioneIIi inlustrat. idemque, ut contrario, sie etiamproprio verbo vivendi adposito efficitur. atque eil. dicendi rationere v:era unus ex oratoribl1s usus est, Antiphon, qui in tetralogiaetertiae orat. 3 § 1 ~wv tE Kat {J'AsnwJl coniunxit, quem locum ipseWeidne1'us in editione Ctesiphonteae hoc anno apud Weidmaunosemissa attulit uull. eum simili Terentiano in Eunueho v. 72: pru­d ens sciens, vivos viden sque per e o. verum in Aesehinisverbis non modo nihil inest, quod translatam verbi {JA8nEtVsignificationem per se apedat, sed etiam O{JWVbWV anteeedit, quopraegresso {JlEnovrwi' poui non potest, seu translative id seu pro­prie dilli statuimus. si autem posset, certe duo iata synonyma copu­lad inter se nee aHo verbo intedeeto separari debebant. aeceditquod in vehemeutihac atque coueitata o1'o.tione gradatione opus est,quam additum {JAlinov7:wv minime efficit. aptene autem omnmo vivis

Page 7: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

112 Schmidt

Atheniensibus diei putamllB indignam fraudem factam esse, prae­serUm eum videntibus scientibusque factam eBse iam audiverimus?quae cum ita sint, ßAenov];(uv non potest non corruptum esse.pro quo ego quidem oratorem suspieor n8AEvo:VTlllV dixisse, utsententia totius loci haee sit: (tdbuta ab mbibus Oreo ef Eretriavobis pendenda Demosthenes et1m e~que soeiatus Oallias 011alei­densis videntibUB scientibusque vobis, quin iuhentibus Bubduxerunt,neque tamen vos, deeepti istorum hominum maehinis, surripi vo­bis animadvertistis.' potuit scilicet ita dicere orator proptereaquod psephisma a Demosthene latum, quod pastell. adfertur par­timque a scriba recitatur (§ 100 B.), qua int,er aHa' Eretrienseset Oritae tl'ibuta sua in posterum nou Athenas perferre, Bed Oalliaetradere iubentur verene an falsa rem exposuerit Aesebinesnune nihil ad nos -, populi su:ffragiis confirmatum erat.

§ 101 prima verba admodum corrupte iu libris tradit,a Fer­dinalldus Sehultzius lIermanui Sauppii ingressus vestigiis mihi qui­dem in integrum restituisse videtur seribendo EnEtT' ftllurpab'8.,;atnlfAJ,v änar, Wli b, 1/JlJrplcJfCan n!l0r; rtj! nUflflart, quam eonieoturamsel1tentiae totius looi adeommodatam neque llimium a codicum me­moria recedeutem similique loeo Demosthenis XIX 127 stabilitammiror a novissimo editore repudiatam esse. neque dubito quinquae paulIo post seeuntur Weidnerus praegresso partilll Dobraeo(cour. ac1vel'sar. I p. 337) in universum recte constituerit hoo modo:00 0' ft'A:1JfHj ASYlll, drpfiÄWV .,;Ov no.anol' nu~ &.AlttOVfilUf; ltfn;ov10V xAAflfHt7:or, l~1/Jat, g flqJclAew Ö fll a(? or; nat avoaWf; ?J.l1i}!!W1l0r;, Öl'rprJlfL K-I:'i]atrpWII a/aniMiv Airon:a n(J,(; nQrl.1:I:01lra rl! ?lewra Ttj! cf~fClf

l~'ij 'A9'rjvaluJl!; nisi quod fortasse post Kr1Wtfl'w11 verba nat t.:v <lpaETtj! 1/JTJrplaflan (quamquam xai in codicibus elk deest) retinendaerant. iam vero postquam Bcriba omissis ceteris eam partem pse~

phismatis recitavit, qua Eretrienses Oritaellue tributa ad Calliamdeferre lUSS! sunt - qua quidem rogatioue Demostheues ab Ae­schiuß furto tantum arguitur -, mirum est oratorembisee verbis pergere: Ovxovv ..~ f/~v T(?tn(?fiU; xai T~V TtI:J;~11 U7:f!a-

, " 11 " ,.{, 1 I > I 1'.1"nav "at l1JV naVfJb/l.1'jl!OV )lat rotif; aVl1fifJ{)QVr, "orqJ 1JnOt'lJaTE, rar; (JE

(1VVr;(~~litr, utiv (JVfCfU~l,/JJV, ";U lUna TdAltllra, 8!!rlf anllllsaaTE. namquae illud psephisma, quoel Aaschines § 100 lepida p.axl!oIEl!0V .,;fjr;'IAt~aor; et flEurov sJ..nlowv 01lX laofCS1lW:V nltt U7:f!a:ronMlllll oMsnOTE

aVÄlEr'lJIJOfdlllllV elixit, da navalibus pedestribusque eopiis contra Phi~

Jippum parandis et de legatis sociorum plenilunio Athenas conven­t.uris continebat, eae sunt Aeschine quidam iudioe vanae istaeinanesque iaetationes, quas, 11e tempus perderet, recitare scribam

Page 8: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satura critica. 113

vetuit, id quod ex eis quae antecedunt certissime colligitur (conf.in primis quod § 99 de J)emosthenis magnificentiua loquendi etgloriose mentiendi eonsuetudine dictum est). iam si nihil aliundehue inveotum putamus, hoc unum. relinquitur, ut verba OilXOV1' -r~

fiEl' 't(!t~Q81t; - ip<ovauu; non ad ea, quae modo Bcriba recit~vit,

sed ad ea potinB, qnae omisit, pertinere nec ab AesclJine niai adaugendum contrariia acumen orationis praemissa esse sumamus. sedhoc eum per se admodum mirum sit, tum usui eerte et Aesebiniset reliquorum oratorum plane l'epugnat, qui, ut omnibus Dotumest, iu causis forensibus instrumento aliquo per scribam recitatoverbo axo-6ElC vel &x1'Jxoa7:8 vel ~xovCiar8 - nam tribus his tem­poribuB in ea re promiscue utuntur, etsi pauno rarioret perfeeto aoristus est indices ad id ipsum, quod modo a.udi­verunt, delegare Bolent. iam ne quis diffieultati ita se BubvanirepOBse arbitretur, ut in § 101 verba &cp8AfiJl! 1:0V noVltov na~

d:Aa?;on,lat; tamquam e simiIlimo loeo § 237 &cplAfUll 1:"'1) aAu.l;OI'8lavxal. -roll XOfl1lOV roiJ 1/J'lcpllJ!tamt; {11/Jat 1:WV E(!YWll temere huc inlataeiciat, deinde volgatam ante Weidnerum lectionem ih'ap'w::h :Kat

1:(Jv KA(,/lfWiOt; &!/Jat l'estituat, positl1m ab oratore verbum ä1/Jf1.t in­pedit, quippe quod nisi praegresso participio 1Up8AWl' locum nonhabent. quod cum ita sit, cuncta .ista verba OtXOVll f.tEli -r~t~~lilt;

- anWAElJ!l1:8 gravem miM suspieionem movere fi1,teor. quae eumnihil sint nisi bravis repetitio et complexio eorum, de quibus ora­tor § 94-98 exposuit, facili negotio addi potuerunt suntque, utvidetur,a rhetol'e addita, qui subtile eontrapositum hic ef­fleere vellet. ve;rum ista alltitheta tantum abeat ut BubtiIia siut etacuta, ur. nesciam an hinc quoque interpolatio deprehendatur. pro­prie enim haac tantum opponi sibi potuisse adparet: • de nava­!ibus pedestribusque copiia et de eonveutu audivistis quidem, sednumquam ea oeuIis conspexistis', aut haec: < EretriensiulU et Ori­tarl1m tributa verbo quidem CaIliae tradita, re yara autem amisaasunt.' restat ut quae § 103 inseeuntur verba: 'YnOAOtn(w 0' litnetv,QU 'AaßflJll 1:'Jla wAana /-luJ:Jrw -r ~ l' YJ' cO ft 1j v W V1:1'J V sY6!a!/J8 L11'J­fLOlJ:Jll''lt;, aptissime ipsam scribae recitationem exeipere dicam.

LoculU qui est in § 112 novissimi editores propositam a Ca­1'010 Scheibio in annal. philolog. t. LXVIII p. 160 titu]orum dis­positionem amplexi ita praebent: ou Ö' d:A1j/1ii u,yw, c.waYl'w/h -r~JJ

mv {feov ftulJ1:elav. MANTElA. [Oi 7l(!~v 1:ij(J08 nol1j(Jt;

En' ihc-rait;.] 'Axovaaie 1:ijc; a(!iXt;. APA. 'Al!aftV~lJ[}1J7:8 IWll Öl!IW)l1

ol)~ VflWV (JE. n(!oyovot fUi1:f!. niJv 'AftcptKWQVWV lJVV(~f.LO(Jav. OP](OI.

varum Aellohines certe non eXllecrationem ante iusiurandum reoi-Rhein. Mus. t. Phllol. N. F. XXXIV. 8

Page 9: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

114 Sohmidt

tari iUSBit, Bad hio naturalis aisque quae iPS6 orator § 109-110exposuit uniee conveniens ordo fuit, ut primum oraculum, deindeiusiurandum, postremo exsecratio recitaretur, qua na quis iusiuran­dum violaret sanc·tum esset. eoqua ordine Aeschines ista instm­menta Delpbis in ipso Amphietyonum concilio recitauda curaverat,t § 119 t <t 3'" , , " , ~ ,u nana : UfUJ, u8 aVflytyvwmU;tv 8X8,,8VOV avro~ T1J1' /ia:v-

7:Ela:v rov 3cov 1:~V o(lxov TWV TI:(lor1ww:v T~:V &(lft:v T~V r8VO/i~:V7Jv,

itaque nostro 10eo verba 'AxoVaU1:8 1:fit; d{lut; eum insequenti tituloAPA adparet post verha 'AvfXllVno37j1:E tJVVWIWOUV titulumqueOPKOI eonlocauda esse, quod quam eertum sit ea quoque de­monstrant quibus § 113 Aeschines pergit: Tav7:1]f; 'filr; d{lar; xa~

Tiol' O(!lCWV Ka~ 7:ijr; Iwv7;l;,iar; r8VOlt~lI7Jr;, consentaneum est enim ora­torem iam primo 1000 ponere quod postremo 1000 scriba reoitaverat,ab eoque ad prius recitata inverso ordine progredi. ceterum ipsicodices titulorum quidem iustum ordinem servaverunt, quamquamfalsa eos continuos praebent, habent enim post verbum OVPw/io(Jav:

, (t :> IIW:V7:8ta. O(!KOt. a{lu.

In § 133 certe non dixit Aescbines quod dieentem eUm fa­ciunt codices: EJijßat oE, EJiffJat, Tl:aMr; a(JftJyeltwv, /ie3"' ~{l~(!aV

Idav EX ,uJf11'J'; Tijr; cEA'A.&aor; all~(malJ1;(u, st Ka~ oLxalwr;, Tl:8(!~ TWV

8AWV oiJx 6(!:Jt'ik; (10VAhv(J&,leVOt, «AAa T~V y8 31iofJl&ßtitfT.V Ka~ T~V aq>(!o­(J{;I'1JV OlK (lv3"f!wTl:lvwr; «AAIX aa({lovlwr; X1:'7J<F&,llillOL. quis enim, quaeso,T~V 3"eofJ'A&fJ8UJ.P a]iter atque oaL{tOvl(j)(; nancisei potest? itaque

oratoris tantum haee sunt: dlla 1:~V y' u.cp(!o(JVV7JV olm o,v·fJ(!wTl:lvWt; dllti OaL{mVÜUr; n'1(Ja/i8lJOt, quorum explicandorum oausaadsoripsit aliquis quod postea in verba Aeschinis inrepsit, 'f~V 3"[,0­(1'AaßELav; atque baud soio an etiam verba ista 01;X avfJ(!wTl:lvwr;&lA& interpreti debeantur, eum et per se parum apta et ob repe­titionem all& partieulae molest.a sinto cetel'um nostro ]oco conpa­ral'i possunt quae § 117 de Amphissensi quodam legimus: 111!3"(!W­nor; a(JElys(J7:aTot; xal (VI; l{wl lrpalv81:o ovo8/itfir; naweiar; /i81:8QX7JX(Ur;,ruwr; d'E xa~ oaL/iOv[ov TWOr; l~alw.Q7:&vElV TI:(loarO/i~OV, e. q. s.

In § 148 Aeschines expositurus cladis ad Chd.el'oneam acceptaeauctorem unum Demosthenem eBse posf,quam regem PhiHppum adpaoem faoiendam inclinatum fuisse neque vero Thebanorum magi­stratus inminens periculum nOn reformidasse adfirmavit, adversariumsuum e:x inopinato ita carpit: ov raQ 6?j7:w(! a(JT(!arevror; xa~ At7fWV'f~P Ta;lV fli7:otJr; Evov3"Ei'1WEV, dU' Ö ([Jwxtxf)l; reole,tOr; 08K8-I:'1]r; ,/e­roveiJr; a8l{tv1j(J7:oV Tl:awEiav avroiJr; ErealrJev(Js. in his verba X(l.~ ALmuv

T~V m~v praegressa voce aOT(!IXreV7:0r; patienter usque adhuc ferrimiror, quoniam qui numquam militasse contemptim dieitur non

Page 10: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

Satm'& critica. 115

potest' eodem tempore deserti in bello ordinis coarglli: nam quodcrimell 'Atnor:a~iov quod dicitur non numquam latius patet idem­que fere atqua O,m:llarcta<; ast (veluti in LYOUl'gi Leoor. § 147et apud Lysiam XIV 7), eo nequis ad defendendum nostrum locumabutatur Don veremur. conf. Ctesiph. § 175 et 176. couvincituremblema etiam eo quod opponitur, I; cDwxtxor; no'ABftO<;, quae verbaad am:f!ch:evr:o<; tantum quadrare vides. venit autem iueptum illudadditamentnm Bine dnbio ab homine, qui qnm memillisset saepissimeAeschinem Demostbeni modo aperte modo tecte1:o hmom~t()v ex­probrare (vide 01'. in Ctesiph. § 7. 152. 155. 159. 175 s. 181.187. 244. 253, de falsa legat. § 148), eam criminationem hic quo- ­que apte adici putaverit neo emblemate suo sententiam' peL'vertiilltellexerit.

§ 152 orator Athelliensium in pugna ad Chaeroneam cae­

llorum melltione facta, in quorum postea tumulum Demosthenesfugitivis pedibus ,adscendere ad praedicaudam eOfUln virtutem nonerubuerit, vehement.issime inimioum Sllum sie conpellat: cJ Tl{{or;

ftev r« fUirdAa xat CJ7uJVoata rluv n{{arwirwvav{}{{wllwV aXf!1Jawwt'li,, S' \., ~ '1' I, .. Cl. ' " . I , ,n(>or; uB 7:1JV l:il! rou; I\Or0L<; t'o"fUtV vftvftaatw"ars, ,linL/,Ef,(J'f/0litr; avrt-

Ka ftd}.,a, {lJ.lnil1l' 6tC; xa mvU1Jv ll(>oawna, lSretv Wt; Mi oe Enl .-a'tt;

rif<; Tlo'Aewr; ov!!'p0l!aZr; (J7;8rpamva{}at; deinde ad iudioes oonversush . d " .1" "( , , < ~ ,uno III mo um av u ovro<; "crrI, '/,fUitr; xat (fI)V-

ano{}uvcirat ro'ir; rc'Aevnjaamv, w<; 80txc, xat ~ VftcrS(!a ftV~fi'1J; ubiWeidnerus cum in duabus prioribuB editionibus pro illo xal, quodaute avvano:;}ave'irat est, if soripsisset plane contra mentem oratoris,in tertia traditam a libris soripturam recte revooavit. sed in eisqmt!l insecuntur verbis manifestum vitium oorrigendllm erat. ine­ptissime enim avvano:}nv"Zmt rot<; t'BAcvnjaaat1! dioitur, nall1 in eiusmodi looutionibus idem verbi finiti partioipiique tempus esse opor­tere et ratio docet et usus conprobat. Herodotus IU 16: Atyv­m:lotot d"; vsvofuarrJ,t nVQ thj(}lov elvat Sftl/JVXov, nana oe ai/ri; xare­o:JlEtI! m TlS(! (}.v laß?!> n'A'1J(J:J8v ds al.o 1:ijr; ß0l! ijr; OVI!aTlo{}v~oxeul

rrji xars(J:Jwft8Vf{J. Gorgias in notissill1o epitapllii fragmento p. 130ed. Saupp. : ZOtra{{OVY avrr';;y dno:}uvOI'l'WV Ö TloS'Or; oiJ (fVllanS:Jaysv.

quodsi non numquam pra.esens oum participio aoristi copulatur,ut apud Platonem Phaed. p. 88 D: xat ndllV dsoftat ncMtJ' wrm:sll2\: > ~ ]{" ",,, < -, 0.' >"!:l a(fX1Jt; UMOV rtJ'r<; "Or0l), ur; ftS w<; .ov anoval/vl/rot; ov OVI/-

ano{}1!~OXSt 1] t/JVX~, et in Lyourgi Leocratea § 60: WOnli(l raq

av:JllWllf{J ?;WII1J, ftSV EATlt<; EX; rov xaxwr; n(>a~w ftSranBoetll, xBlev­

't~(Javn ds (fVvavatf!st.at navm Ot' Jv (1v Xtr; liMatfWII~(J8tI3V, id,quamquam et ipsum parum dilig'enter fit, tamen multo minus quam

Page 11: -34-1879 RhM-Platzierung 5 · que in scriptore pressae dictionis amanti lIOstro iure removeamuli, non accedente alia causa ab Aeschine abiudicabimus, nisi id quod in oraUone eius

116 Schmidt Sll.tl.lra critica.

futuri eum aoristo eoniunctionem offeusae habere adparet, nequehine quisquam n08tro quoque loco defeusionem paratam esse pu­tauit, euius num similem apud ullum 8eriptorem graecum inveniasvehementer dubito. itaque necessario restituendum est AescbinioVP(,tnl13-Ix'""Pfi, pro qua forma ut OVII(,tnoff(,tlllii:.(t,t falso inferreturpraegressum futurum vnop.fillli'irc in causa fuit. intelleetus autemtotius 10ei non potest alius Hisi hie esse: < si Demosthenem eladisad Chaeroneam acceptae auctorem eontendere patiemini se coron!!.dignum esse, una cum eis, qui in pl.lgna illa ceciderunt, memoriaquoque vestra, ut videtur, mortua est'. quae sententiae, quarumeil. est ratio, ut altera alteri subiecta sit, in animosa bac oratorisinter1'ogatione eopulativo x(,tl inter se eonexae sunt.

In § 195 volgo haee leguntur: 'AflX'"iIJOI; y~ (j h Kolhj.;~YflY.l/J(,t.o. naflallop.w /! t3ea.f1vßOVAOlf TO/! ~.Eleda (Yflal/Jany. 1.t na~:l(~'wi:~ 1I0fIOVr;), E/!a TWlJ ooy>w;rEi..:Jlwl:w/! avrr,,1i {mi, 0vi..ijt;, xat arAapawm:t yeYlWlJfdlJWll a:IJ1:ijJ 'UIW IlvaeYfi(fUII1', at; oVX v1IfiAoylo(t,Plo ototxam:al. in quibus quae uHeis inclusi rectissime ab Bamakero(Mnemoll. vol. VIII p.15) vel potius Dobraeo (adversar. I p. 341)deleta in reeentioribus editionibus omissa sunt. sed praeter eil.Weidnerus etiam verba a~rtJ uno 0vlijt; (libri eU~ autem mutatovorborum ordine TWIJ uno 0vl~t; ain:;; oorxarc'Aff6Plwv praebent)expulit. his nondum oontentus Cobetus in variarum lectionum edi­tione altera p. 499 etiam servata a Weidnero verba (f1J(,t .iillJ f1V'Y­Xlt.tSA:tOIl7:WV ab imperito magistello esse interpola.ta eensuit. Tbra­sybulum enim, euius virtute et eonsilio omnia. illa gesta essent, quiPhylen oecupasset, qui rem publieam et libertatem solus rcstittÜsset,nullo modo dici potuisse BlIa 7:6111 avyxw::fi'AffovrwlI, quasi gregariusmHes aut unus de multis fuisset. a.tque hoc quidem in universumreetissime Cobetus monuit, nee puto tl'aditam seripturam eo de­fendi posse, quod § 187 Archinus S~ '1::611' Ku:rayayov7:W/! TOll OfjftOlldicitur, cuius loei diversa ratio est. 1 verum qu!!.ndo Aesebines modoadfirmavit olim tantum servandarum legum studium {uisse, ut nonci solum, qui in l'C publica dissiderent, sed etialll amid amieos,si quid contra eonmisissent, nll!!(,tlloftftJjJ aeeusarent, idque iam eele­berrimo Archini et Thrasybuli exemplo conprobat, .eOlllmunis eoruma Phyle reditus conmemoratio non solum aptissima, sed paena ne­cessaria est. itaque verba} de quibus agitur, si quidem via et ra­tione rem gerere volumus, non omllino oiciemus, sod emendarepotius ita. conabimur, ut nihil offensiollis relieum sit. quod facHeadsequimur scribendo: 'Aex}vor; YUf} (, EX KOLA'YJt; iJYfly.l/Ja'l::o nafla­POfIWl! 0f1aovßovlov 7:0P ~rclf}d(t, 7:01' hWTijJ «nb (J)vM'jr; ovrxa­T8l9'QH(,t, e. q. s. pronomine reflexivo semel in (fIfa 7:W/! eorruptoceteras oorruptelas subnasei oonsentaneum erat.

Friburgi Brisigav.Bernardus Schmidt.

1 Ceterum illic rOll 01/p.o/!, quia eiusdem vocis idem casus exeodemque verbo aptus proxime anteeeasit, Ut ab illterpretatione natumillduxerilll.