3.3 etkili i̇letişim becerileri
Transcript of 3.3 etkili i̇letişim becerileri
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi
(BAP)
3.3 Etkili İletişim Becerileri 2
ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ
3.3 Etkili İletişim Becerileri 3
İletişim•«iki birim arasında bilgi, duygu, düşünce alışverişi»
Kişiler arası
iletişim
• «bir kişinin bir başkası ya da başkalarına niyetli ya da niyetsiz olarak sözel ya da sözel olmayan mesajlarını iletmesi ve onun ya da onların mesajlarını alması süreci»
İletişim, düşüncenin sözel olarak (konuşma ile) karşılıklı değiş tokuşudur.
İletişim, sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkaları ile paylaştığımız insani bir süreçtir.
İletişim, katılanların bilgi üreterek birbirlerine ilettikleri, bu iletileri anlamaya, yorumlamaya çalıştıkları süreçtir.
İletişim, insanların toplu halde yaşamaya başlamalarından itibaren, toplumsal etkileşimlerde rol oynayan, sembolik mesajların karşılıklı ulaştırılmasıyla bazı anlamların aralarında paylaşılması sürecidir.
3.3 Etkili İletişim Becerileri 4
İletişim, iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj alışverişidir.
İletişim, iki kişiyi ilişki içine sokan psiko-sosyal bir süreçtir.
Kişilerarası iletişim, bilgi, duygu, düşünce, tutum ve kanılarla davranış biçimlerinin kaynak ile alıcı arasındaki bir ilişkileşme yoluyla bir insandan diğerine bazı oluklar kullanılarak ve değişim amacıyla aktarılması sürecidir.
Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon.
Bir düşüncenin, bir duygunun yüz anlatımı, el, kol ve baş hareketleri, konuşma yoluyla ya da yazı telefon, radyo, televizyon gibi bildirişim araç ve gereçlerinden yararlanarak bir kimseden başka bir kimseye iletimi.
3.3 Etkili İletişim Becerileri 5
Kişiler arası iletişimde en az iki insan
vardır.Tek yönlü
değil karşılıklıdır.
Kişilerarası iletişim bir süreçtir.
Bilginin, duygunun, düşüncenin
ve yaşantının paylaşılmasıdı
r.
Kişiler arasındaki iletişim sağlıklı-sağlıksız, etkili-
etkisiz, doyurucu-mutsuz edici gibi nitelendirilebilir ama iletişim var-
yok biçiminde nitelemek yanlış
olur.
3.3 Etkili İletişim Becerileri 6
3.3.1 İletişimin Öğeleri 7
İletişimin Öğeleri
İletişimin öğeleri genel olarak; kaynak, mesaj, kanal, alıcı ve dönüt olarak sıralanabilir.
Kaynak; iletişim sürecini başlatan kişi
Mesaj; kaynaktan alıcıya gönderilen uyarıcılar
Kanal; mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç, yöntem ve teknikler
Alıcı; gönderilen mesaja hedef olan kişi
Dönüt; ise alıcının kaynak tarafından gönderilen uyarıcılara verdiği tepki
3.3.1 İletişimin Öğeleri 8
3.3.1 İletişimin Öğeleri 9
Hedef/alıcı kaynaktan gelen bu
mesajı aldıktan sonra bu
mesajı açar yorumlar ve kendisi de
mesaj üretir.
Gönderilen bu mesaj
karşıdaki kişiye yönelir ve karşıdaki
kişi bu mesajı aldığı zaman
hedef durumundadır.
Kişilerarası iletişimde
kaynak mesajı
gönderendir.
3.3.2 İletişim Süreci 10
İletişim Süreci
Kodlama Kod açma
Yorumlama Geri bildirim
Gürültü
3.3.2 İletişim Süreci 11
Kodlama mesajla ilgili bir süreçtir.
Bireyler karşılarındaki insana iletmek istedikleri mesajları
semboller ya da simgeler kullanarak oluştururlar buna genel anlamda kodlama adı
verilir.
3.3.2 İletişim Süreci 12
Dil, temel bir kodlama biçimidir.
Konuştuğumuz dildeki sözcükler birer simge ya da sembol olarak bir anlam taşırlar yani bir anlamı kodlarlar.
El-kol hareketleri, jestler, mimikler, toplumsal tanıtıcı levhalar (trafik işaretleri vb.) da birer sembol ya da simge olarak mesajın oluşturulmasında işlev görürler.
3.3.2 İletişim Süreci 13
Kod açma ve yorumlama• Gönderilen mesajın
ne anlama geldiğini anlamak ve buna ilişkin bir yorumda bulunmaktır.
Kod açma• Size söylenmiş olan
bir sözün ne anlama geldiğini anlamanızdır.
Yorumlama • Bu sözün neden
söylendiğine dair düşüncelerinizdir.
3.3.2 İletişim Süreci 14
3.3.2 İletişim Süreci 15
3.3.2 İletişim Süreci 16
Geribildirim
Söylenilenin doğru anlaşılıp anlaşılmadığı
ve nasıl yorumlandığının mesajı
verene (kaynak) bildirilmesidir. Geribildirim hem iletişimin amacına
ulaşmakta olup olmadığını, hem de
iletişimin seyrini etkilemektedir.
• Mesajı verene mesajı alanın verdiği yanıttır.
3.3.2 İletişim Süreci 17
Gürültü• Kişilerarası iletişimde
bireylerin, birbirinin ne söylemek ya da ifade etmek istediğini anlamalarına engel olan her türlü faktöre gürültü denilebilir.
• Gürültü aynı zamanda iletişimin sağlıklı bir biçimde devam etmesine engel olan şeylerdir.
3.3.2 İletişim Süreci 18
Gürültü• Bir tarafın söylediği şeylerin karşı taraf tarafından doğru bir şekilde anlaşılmasını engelleyen bu faktörler mesajı gönderenden, mesajı alandan ya da mesajın iletildiği kanaldan kaynaklanabilir.
• Bu faktörler birbirimizle anlaşmamızı engelleyen ve birbirimizi doğru bir biçimde anlamamızı güçleştiren faktörlerdir.
3.3.2 İletişim Süreci 19
Psikolojik süreçler
• Karşımızdaki insanın bize söylediklerini yorumlama biçimimize etki eden ruhsal durumumuzdur.
• Karşımızdaki insana ilişkin sahip olduğumuz duygu, düşünce ve tutumlarımız ya da iletişimin yapıldığı duruma ilişkin inançlarımız ve önyargılarımız yorumlamalarımızı etkilemektedir.
3.3.2 İletişim Süreci 20
3.3.2 İletişim Süreci 21
Olumlu İletişim
• Karşımızdaki kişiler ya da kurumlar hakkında olumsuz bir takım düşüncelere sahip olsak bile, sorunlarımızı çözmek için iletişime geçtiğimizde, olumlu ve sorunu çözmeye dönük bir iletişim için çaba sarf edersek sorunlarımızla daha kolay baş edebiliriz.
3.3.3 Etkili İletişim 22
Etkili İletişim
Etkili ya da sağlıklı iletişim kişilerin birbirlerini doğru olarak anlayıp bunu birbirlerine iletmeleri, birbirlerine saygı ile davranmaları, anladıklarını ve anlaşıldıklarını hissetmeleriyle mümkündür.
Etkili kişilerarası iletişim mesajı alan kişinin mesajın anlamını, veren kişinin iletmek istediği anlamda alması halinde gerçekleşir.
Sağlıklı bir iletişim için sahip olmamız gereken bir takım beceriler vardır.
İletişimin yeri, zamanı ve şekli gibi bir takım etkenler iletişimin sağlıklı olup olmaması üzerinde etki eder.
3.3.3 Etkili İletişim 23
İletişim becerilerinin doğuştan ve sezgi yoluyla gerçekleştiğini düşünenler olsa da pek çok çalışma iletişim tekniklerinin çoğu öğesinin öğrenilebilir ve öğretilebilir özelliktedir.
İletişimimizi daha sağlıklı hale getirmek için bir takım hususları öğrenebiliriz ve bu yolla ailemizle, iş arkadaşlarımızla, çocuklarımızın öğretmenleriyle ve toplumdaki diğer insanlarla daha iyi ilişkiler kurabiliriz.
Etkili iletişim becerileri edinirken sağlıklı iletişim kurmamızı engelleyen bir takım özelliklerimizden vazgeçmemiz ve yerine daha çok işimize yarayacak beceriler öğrenmemiz gerekecektir.
3.3.3 Etkili İletişim 24
3.3.3 Etkili İletişim 25
İletişim becerileri sözel olan ve olmayan
mesajlara duyarlılık, etkili olarak dinleme ve
etkili olarak tepki vermedir.
İletişim becerileri sözel, sese dayalı, bedensel,
dokunsal, hareket içeren mesajları ve bu
mesajların çeşitli karışımlarını içermektedir.
İletişim her iki tarafta yer alan insanların sahip olması gereken bir takım
özelliklerdir.
Etkili bir iletişim kurabilmek için etkili bir şekilde dinlemek ve tepki vermek gerekmektedir.
3.3.3.1 Saygı duymak 26
Saygı duymak
Etkili ve anlamlı bir iletişim kurabilmek için bireyin hem kendisine hem de karşısındaki kişiye saygı duyması gerekmektedir.
Kendimize saygımız olduğunda kendimizi yanlışlarımız-doğrularımız, olumlu-olumsuz özelliklerimizle olduğumuz gibi kabul ederiz.
Saygı insanlara yalnızca insan oldukları için değer vermek, önemsemek ve ilgi göstermektir.
Karşımızdaki kişinin bizden ayrı bir birey olduğunu, onun da kendisine ait duygu, düşünce ve eylemleri olacağını ve bunu yapmada özgür olduğunu kabul etmemiz sağlıklı bir iletişim için önemlidir.
3.3.3.1 Saygı duymak 27
Karşımızdaki insanı
yargılamamak, eleştirmemek, alay
etmemek onu olduğu gibi kabul etmek önemlidir.
Din, dil, ırk, statü, ekonomik gelir,
cinsiyet vb. özellikleri ne
olursa olsun saygı duyarak iletişime
girmemiz önemlidir.
Saygı konusunda üzerinde önemle
durulması gereken noktalardan birisi boyun eğicilikle saygıyı birbirini
karıştırmamaktır.
3.3.3.1 Saygı Duymak 28
Boyun eğicilik
Bireyin sahip olduğu duygularını yansıtmada yetersiz kalarak başkaları hakkını çiğnediğinde buna karşı koyamamasıdır. Saygı insan olmaktan kaynaklanır ve bir tarafın boyun eğmesini gerektirmez. Bu türden bir karşılıklı saygı ile sağlıklı bir iletişim kurulabilir.
3.3.3.1 Saygı Duymak 29
3.3.3.2 Empati 30
Empati
EmpatiBir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır.
Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir.
3.3.3.2 Empati 31
Empati kuracak kişi, kendisini
karşısındakinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır.
Empati kurmuş sayılmamız için,
karşımızdaki kişinin duygu ve
düşüncelerini doğru olarak anlamamız gereklidir.
Karşımızdaki insanın duygu
ve düşüncelerini anladığımızı
ona iletmeliyiz.
3.3.3.2 Empati 32
3.3.3.3 Etkin dinlemek 33
Etkin dinlemek
Etkili iletişim becerilerinin en önemlilerinden birisi de karşımızdaki kişiyi tam ve verimli bir şekilde yani etkin dinlemektir.
İletişimin sağlıklı olmasının en temel koşulu tarafların birbirini anlayabilmesidir.
Birbirimiz anlayabilmemiz için önce ne söylenildiğini doğru bir biçimde dinlemek gerekmektedir.
3.3.3.3 Etkin dinlemek 34
Etkili dinlemeyi sağlayacak koşullar
Sessizlik
Anlatılmak istenenin ne
olduğunu anlamaya çalışmak
Anlatılanın altında yatan
duyguyu anlamaya çalışmak
Koşulsuz kabul ederek dürüst
bir biçimde dinlemek
3.3.3.3 Etkin dinlemek 35
Fiziksel olarak karşımızdaki insana onu dinlediğimizi hissettirmek için
Konuşanın yüzüne doğrudan bakmamız
Beden olarak ona yönelik olmamız
Gözle iyi bir ilişki kurmamız
Konuşana doğru eğik durmamız
Bu durumda rahat olabilmemiz gerekmektedir.
3.3.3.3 Etkin dinlemek 36
İyi bir dinleyiciKarşısındakinin sözünü kesmez hele bunu karşıdakinin hatalarını düzeltmek için ya da bir hataya dikkat çekmek için yapmamaya çalışır. Karşısındakini yargılamaz, karşılık vermeden önce düşünür, yüzü konuşana dönüktür, konuşana onu işitebileceği uzaklıkta durur, sözel olmayan mesajları gözler.
3.3.3.3 Etkin dinlemek 37
Aktif ve empatik dinlemeDinleyicinin konuşmacıya empatik anlayış göstermesi, söylenileni anlamaya çalışması ve anladığını karşısındakine iletmesidir. Sözel ve sözel olmayan mesajların, içerik ve duyguların bütününü anlamaya çalışmaktır.
3.3.3.3 Etkin dinlemek 38
3.3.3.4 Somut konuşmak
39
Somut konuşmak
3.3.3.4 Somut konuşmak 40
Karşımızdaki insan bizim söyleyeceklerimizi dinlemeye hazır olduğunda, açık ve anlaşılır bir biçimde konuşmamız gerekir.
Kendimiz olduğumuzdan farklı, bilgili, karmaşık, ulaşılmaz göstermek için bir çabaya girmemeliyiz.
Etkili bir iletişim için “kediye kedi demekte” yarar vardır.
Kişilerarası ilişkilerde karşımızdaki insanın anlayabileceği biçimde duygularımızı, düşüncelerimizi ve isteklerimizi net bir biçimde ifade etmeliyiz.
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 41
Uygun bir biçimde kendini açmak
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 42
Kendini açma
• Bireyin kendi duygu, düşünce ve eğilimlerini istekli olarak başka birisiyle paylaşmasıdır.
• Uzun süreli ve sağlıklı bir iletişimin temelidir.
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 43
Kendini açan bir birey gerçek duygu
ve düşüncelerini ifade etmiş olur.
Bu yolla karşımızdaki insanla güven
temelinde bir ilişki kurmuş oluruz.
Bir ilişkinin başında insanlar
birbirlerine tam olarak açılmazlar.
Zaman içerisinde güven oluştukça
açılırlar.
Güvenin oluşabilmesi için
bireylerin birbirlerine karşı samimi ve dürüst olmalarında yarar
vardır.
Kendimizi anlatırken bazen duygularımızın yerine düşüncelerimizi söyleme eğiliminde olabiliriz.
Kendi duygularımızı karşımızdakine açarak hem o anda neler hissettiğimize dair kendimiz bilgi sahibi oluruz hem de karşımızdaki bizim duygularımızı daha iyi anlayabilir.
Hem duygularımızın farkında olmalı hem de neden bunları hissettiğimizi karşı tarafa açmalıyız.
Bunu yaparken karşımızdaki insanı suçlayan, küçülten, ona saldıran bir dil kullanmamalıyız. Bu duruma “ben dili ile konuşmak” adı verilmektedir.
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 44
Ben-diliyle konuşmak
Kişinin o anda, karşılaştığı durum ya da
davranış karşısında, kişisel tepkisini duygu
ve düşüncelerle açıklayan bir ifade
tarzıdır, yani duygu ve düşüncelerimizi
içtenlikle ifade eden sözcüklerdir.
Ben mesajları, kendimizle, gerçek
düşünce ve duygularımızla, özümüzle ilgili
iletimlerdir.
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 45
3.3.3.5 Uygun bir biçimde kendini açmak 46
BEN İLETİSİSEN İLETİSİ
3.3.3.6 Tam ve tek mesaj yollamak 47
Tam ve tek mesaj yollamak
3.3.3.6 Tam ve tek mesaj yollamak 48
SEN İLETİSİ BEN İLETİSİ
Kişilerarası ilişkilerde duygu ve düşüncelerin ben-diliyle ifade edilmesi kadar, isteklerin de ifade edilmesi önemlidir.
Önce kendi gördüğümüz duyduğumuz durum her ne ise onu ifade edip ardından neler hissettiğimizi söyledikten sonra isteğimizi belirtmek yerinde olur.
3.3.3.6 Tam ve tek mesaj yollamak 49
3.3.3.7 Sözel olmayan davranışlarımızla sözel davranışlarımızın uyumlu olması 50
Sözel olmayan davranışlarımızla sözel davranışlarımızın uyumlu olması
Karşımızdaki insanlarla konuşurken verdiğimiz mesajların büyük bölümü söylediğimiz sözcüklerde değil duruşumuz, bakışımız, sesimizin tonu gibi konuşma dışındaki mesajlarda yatmaktadır.
İnsanlarla iletişim kurarken sadece dilimizi değil bedenimizi de kullanırız.
Bir insanı dinlerken ona doğru dönmek, hafifçe ona doğru eğilmek onu dinlemeye istekli ve açık olduğumuzu gösterir.
Etkili bir iletişim için söylediklerimizle dile getirmediklerimizin uyumlu olması önemlidir.
3.3.3.7 Sözel olmayan davranışlarımızla sözel davranışlarımızın uyumlu olması 51
3.3.4 İletişim Engelleri 52
İletişim Engelleri
Bazen karşımızdaki insanlarla iletişim kurduğumuzda derdimizi tam olarak anlatamadığımızı, karşımızdakinin bizi yeterince dinlemediğini ya da bu konuşma sırasında rahatsızlık duyduğumuzu hissedebiliriz.
Söylemek istediğimiz bir şeyin istediğimiz biçimde söylememizi ve karşımızdaki insanın da tam da bizim anlatmak istediğimiz şekilde bunu anlamasını engelleyen tüm etkenlere iletişim engelleri diyebiliriz
İletişim engelleri birçok nedenden kaynaklanabilmektedir. Bu engellerden birisi gürültü, kalabalık gibi fiziksel kökenli engellerdir.
Bazen tarafların sorunu algılama biçimi yani sorunun nasıl bir sorun olduğuna dair yorum ve düşünceleri de iletişimi engelleyebilmektedir.
3.3.4 İletişim Engelleri 53
Uygun olmayan tepkilerimiz
Emir vermek, yönlendirmek
Karşımızdaki insan bir sorunu dile getirdiğinde bu sorunu detayları ile konuşmak yerine doğru çözümün ne olduğuna kendi zihnimizde karar verip karşımızdakine emir vermek
iletişimimizin sağlıklı olması önünde bir engel oluşturabilir.
Bu durumda sorunumuzu çözmek yerine kendimizi bir çatışmanın içinde bulabiliriz.
3.3.4 İletişim Engelleri 54
3.3.4 İletişim Engelleri 55
Uygun olmayan tepkilerimiz
Uyarma, gözdağı vermek
Karşımızdaki insanın davranmasını istediğimiz şekilde davranmaması durumunda ona yaptırımlar uygulayacağımızı
dile getirmektir.
Eğer karşımızdaki bir çocuksa onun kendine olan güvenini zedeleyerek korkular yaşamasına ya da boyun eğen
davranışlar geliştirmesine yol açabiliriz.
Çocuk daha sonra başka insanlarla iletişiminde de gözdağı veren birinden çekinerek onlara da boyun eğebilir.
Uyarı ya da gözdağı verdiğinizde karşınızdaki insan gücenebilir, kızgınlık ve isyan duyguları yaşayabilir.
3.3.4 İletişim Engelleri 56
Uygun olmayan tepkilerimiz
Ahlak dersi vermek
Bazen karşımızdaki insanların yaptıkları bir davranışın uygun olmadığını fark
ederiz.
Yapılan davranışa ilişkin düşüncemizi dile getirirken ahlak kurallarını
hatırlatan türden bir ifade kullanırız.
Bu durumu karşımızdaki insana ahlak dersi vermek olarak tanımlayabiliriz.
3.3.4 İletişim Engelleri 57
3.3.4 İletişim Engelleri 58
Uygun olmayan tepkilerimiz
Öğüt vermek, çözüm getirmek
Öğüt vermek diğer bir deyişle nasihat etmek belki de en verimsiz iletişim biçimlerinden
birisidir.
Öğüt veren kişi iyi bir iş yaptığını düşünebilir. Ancak öğütleri dinlemek zorunda kalan kişi aynı
duyguları yaşamaz ve bundan sıkıntı duyar.
Öğütler çoğu zaman işe de yarayabilir ancak bunu öğüt vereceğiniz kişinin talep etmesi durumunda onun istediği kadar yapmanız
koşuluyla geçerlidir.
3.3.4 İletişim Engelleri 59
Uygun olmayan tepkilerimiz
Öğüt vermek, çözüm getirmek
Bazı durumlarda bireylerin bazı kararlarına, davranışlarına ve tutumlarına katılmayabilirsiniz.
Bu durumlarda da çoğu kez insanlar karşısındaki insanlara bu basit gerçekleri öğretme yoluna
gidebilmektedirler.
Öğretim tekniği olarak çoğu kez süslü bir nutuk çekmeyi deneyebilmektedirler. Öğreten insan olmak
karşımızdakini öğrenen insan konumuna sokmaktadır.
Öğretmen rolünü oynayan her ne kadar bundan memnun olsa da payına öğrenci rolü düşen kişi
bundan o kadar memnun olmayabilir.
Çocuğunuzla kurduğunuz ilişkide de nutuk çekmek yerine müzakere etmek daha faydalı
olacaktır. 3.3.4 İletişim Engelleri 60
Uygun olmayan tepkilerimiz
Yargılamak, eleştirmek, suçlamak
Karşımızdaki insanlarda hoşumuza gitmeyen bir takım özelliklerle ilgili olarak kafamızda
bir takım düşünceler oluşur.
Karşımızdaki insanın yeterince olgun davranmadığı, uzak görüşlü olamadığı, gerçekleri tam olarak
kavrayamadığı, sürekli hata yaptığı gibi düşünceler bunlara örnek oluşturabilir.
Bu insanla yaşadığımız her hangi bir sorunda da bu yargılarımızı kullanarak durumu
açıklamaya çalışabiliriz.
İşe yarasa bile karşıdaki insanı rahatsız ettiğinden, ona eleştiri ve suçlama
getirdiğinden, o insan tarafından kabul edilmeyebilinirler.
İnsanların eleştirilmekten, suçlanmaktan ve yargılanmaktan çoğu kez memnun
olmayacağını anımsamakta yarar vardır.
3.3.4 İletişim Engelleri 61
3.3.4 İletişim Engelleri 62
Uygun olmayan tepkilerimiz
Övmek, aynı düşüncede olmak
Kişilerarası iletişim
sürecinde sağlıklı ilişkiler
kurmaya çalışırken
bazen olumlu bir iş
yaptığımızı düşünüp
olumsuzluklara da yol
açabiliriz.
Bir insanla iletişimde çatışma yaşamamak için
her zaman karşımızdakinin huyuna gitmek,
onu övmek ya da hep onunla aynı fikirde olmak da
sağlıklı bir iletişimi bozan
faktörler arasında yer
alabilmektedir.
Sürekli övgü ile yaklaştığınız
insanlar belirli bir durum karşısında
övmeyi ihmal ederseniz onları eleştirdiğinizi düşünebilirler.
Sorunların çözümünde
karşımızdaki insanla uygun bir
dille iletişim kurmak önemlidir
ancak bu her zaman
karşımızdaki insanla aynı
fikirde olmak zorunda
olduğumuz ya da onları her durumda övmemiz
gerektiği gibi bir anlama
gelmemektedir.
3.3.4 İletişim Engelleri 63
3.3.4 İletişim Engelleri 64
Uygun olmayan tepkilerimiz
Ad takma, alay etme
İnsanlarla iletişimde beğenmediğimiz ya
da değişmesini istediğimiz
özelliklerine yönelik fikirlerimizi uygun bir şekilde dile getirmek oldukça önemlidir.
Karşımızdaki insanın olumsuz duygular
yaşamasına ve bize tepki duymasına yol açacak eylemlerden birisi de ad takmak ya da alay etmektir.
Bunun yerine saygın ve karşımızdaki
insanın kendisini değersiz ve önemsiz
hissetmeyeceği biçimde davranmak
önemlidir.
3.3.4 İletişim Engelleri 65
3.3.4 İletişim Engelleri 66
Uygun olmayan tepkilerimiz
Yorumlama, analiz etme
İletişim halinde olduğumuz insanların davranışlarının arkasında bir takım nedenler olabilir.
İnsanlar bir amaç uğruna bu davranışları gerçekleştiriyor olabilirler.
Bunun farkına varmamız nedenlerini ve amaçlarının analiz etmemiz sorunlarla baş ederken işimize yarayabilir.
Karşımızdaki insanın bu şekilde davranmasının amaç ve nedenlerini ona iletmemiz işimizi kolaylaştıran ya da ilişkimizi daha olumlu hale getiren bir girişim olmayabilir.
3.3.4 İletişim Engelleri 67
3.3.4 İletişim Engelleri 68
Uygun olmayan tepkilerimiz
Güven vermek, duyguları paylaşmak
Bazen karşımızdaki insanlar çeşitli sorunlar yaşadığında bununla baş edebilmeleri için onlara destek olmaya çalışırız.
Bu yaklaşım her zaman işe yarar ve doğru olmayabilir.
Karşımızdaki insan bizim onu yeterince anlayamadığımızı düşünüp kızgınlık duyguları yaşayabilir.
Karşımızdaki insanı avutmaya çalışmak yerine onun hissettiklerini dile getirebilmesi için kapı aralamak daha çok işe yarayabilir.
3.3.4 İletişim Engelleri 69
Uygun olmayan tepkilerimiz
Sınama, soru sorma, çapraz sorgulama
Sorunlarla baş ederken sorunun ortaya çıkma sürecinde neler yaşandığını bilmek sorunun anlaşılması ve doğru bir çözümün üretilebilmesi için oldukça önemlidir.
Bunu yaparken soru sorma biçimimizi dikkatli seçmemiz, sorundan uzaklaşmadan ve karşımızdaki insanda olumsuz duygular yaşanmadan olan biteni anlamamıza
yardımcı olabilir.
Karşımızdaki insanı çapraz sorguya alıp üst üste sorularla bunalttığımızda aslında bir diğer iletişim engeli olan suçlamayı da işin içine katarak sorunu
ağırlaştırdığımızı da aklımızın bir köşesinde bulundurmalıyız.
3.3.4 İletişim Engelleri 70
Uygun olmayan tepkilerimiz
Konuyu saptırma
Bazı durumlarda sorunlarla baş etmede kendimize güvenmediğimiz anlar olabilir.
Birçok insan bu durumda konuyu saptırarak var olan sorunu konuşmamayı ya da bunu ertelemeyi tercih edebilir.
Çoğu zaman sorunu önemsiz gördüğümüzde ya da üzerinde konuşmaya değer bulmadığımızda bu yola başvurabiliyoruz.
Bu durumun çocuk ya da yetişkin olsun karşımızdaki insanda olumsuz duygulara yol açacağını bilmemiz gerekmektedir.
Bazen de o konuyu konuşacak ve sorunları çözecek kadar yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadığımızdan da konuyu saptırma yolunu seçebiliriz.
3.3.4 İletişim Engelleri 71