3.2 อําเภอพิมาย - koratcf.or.th¸žิมาย p 163-192.pdf ·...
Transcript of 3.2 อําเภอพิมาย - koratcf.or.th¸žิมาย p 163-192.pdf ·...
163
3.2 อาเภอพมาย
3.2.1 ประวตความเปนมา
อาเภอพมาย เปนอาเภอทมขนาดใหญอาเภอหนง เดมมชอเรยกวา “อาเภอเมองพมาย”
ซงมฐานะเปนอาเภอเมอป พ.ศ. 2443 โดยมขนขจตสารกรรม ตาแหนงนายอาเภอคนแรก เมอป พ.ศ.
2454 สมเดจพระศรพชรนทราฯ พระบรมราชนนาถในรชกาลท 5 หรอสมเดจพนปหลวงไดเสดจ
ประพาสเมองพมายและไดเสดจพกผอนทไทรงาม คณะกรมการเมองพมายไดพรอมกนรบเสดจ โดยจด
สถานทประทบทลาน าตลาด ซงเรยกวา “วงเกา” และไดปรบปรงถนนสายตาง ๆ ในบรเวณทตงอาเภอ
ใหสะอาดสวยงามเปนจานวนทงสน 6 สาย และไดตงชอถนนเพอเปนการเฉลมพระเกยรต คอ ถนน
จอมสดาเสดจ ถนนวนปรางค ถนนอนนทจนดา ถนนบชายนต ถนนราชชนน และถนนจวนเกา ป พ.ศ.
2457 ไดสรางทวาการอาเภอพมายบรเวณดานตะวนออกเฉยงเหนอดานใตของปราสาทหนพมาย และ
ทางราชการไดตดคาวา “เมอง” ออกเมอป พ.ศ. 2483 และใหเรยกวา “อาเภอพมาย” จนถงปจจบน และม
นายทองสข ปรธรรมมา ดารงตาแหนงนายอาเภอคนปจจบน
3.2.2 ทตงอาเภอ อาณาเขต ขนาดพนท
อาเภอพมายมพนททงหมด 896,871 ตารางกโลเมตร ตงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ
ของจงหวดนครราชสมา มอาณาเขตตดตอกบเขตการปกครองขางเคยงดงตอไปน ทศเหนอตดตอกบ
อาเภอโนนแดง และอาเภอประทาย จงหวดนครราชสมา ทศตะวนออกตดตอกบอาเภอชมพวงจงหวด
นครราชสมา ทศใตตดตอกบอาเภอหวยแถลง และอาเภอจกราช จงหวดนครราชสมา ทศตะวนตกตดตอ
กบอาเภอโนนสง และอาเภอคง จงหวดนครราชสมา
3.2.3 ลกษณะภมประเทศและลกษณะทางภมอากาศ
ลกษณะภมประเทศของอาเภอพมาย โดยทวไปพนทสวนใหญเปนทราบลม ทางตอน
เหนอมความสงจากระดบนาทะเลนอยกวา 200 เมตร มลกษณะเปนพนทลกคลนลอนตน และมทราบลม
บรเวณรมฝงแมน า พนทสวนใหญเปนพนทการเกษตร มสภาพดนเปนดนรวนปนทราย บรเวณทเปนท
ราบลมทางตอนเหนอของอาเภอจงนยมใชเปนพนททานา สวนทางตอนใตมลกษณะพนททเหมาะแก
การเพาะปลกพชไร เชน ออย มนสาปะหลง เปนตน
สภาพอากาศตลอดทงป ม 3 ฤด คอ ฤดรอนเรมตงแตเดอนกมภาพนธ – พฤษภาคม ฤด
ฝน เรมตงแตเดอนมถนายน - กนยายน และฤดหนาว เรมตงแตเดอนตลาคม – มกราคม
3.2.4 ลกษณะดานเศรษฐกจ
1) การประกอบอาชพ จากขอมลพนฐานพบวาประชากรในเขตอาเภอพมายโดยสวน
ใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม ไดแก การทานา ทาไร ทาสวน ทาการประมง ปศสตว รองลงมา คอ
การประกอบอาชพรบจางทวไป
164
ตารางท 100 แสดงการประกอบอาชพของประชากร อาเภอพมาย
อาชพ เพศ
รวม (คน) ชาย (คน) หญง (คน)
ไมมอาชพ 1,914 2,783 4,697
นกเรยน 8,894 8,756 17,650
นกศกษา 651 885 1,536
ทานา 10,885 11,683 22,568
ทาไร 1,712 1,658 3,370
ทาสวน 118 117 235
ประมง 3 1 4
ปศสตว 60 52 112
รบราชการ 737 689 1,426
พนกงานรฐวสาหกจ 51 34 85
พนกงานบรษท 301 322 623
รบจางทวไป 10,019 9,283 19,302
คาขาย 1,625 1,999 3,624
ธรกจสวนตว 153 119 272
อนๆ 2,514 3,158 5,672
รวมทงสน 39,637 41,539 81,176
ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอพมาย (2554)
หมายเหต : จานวนประชากรทอาศยอยจรงจากการสารวจน อาจไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานได
2) รายได จากขอมลพบวาในพนทอาเภอพมาย มรายไดเฉลยของประชากรอยท 52,938.31 บาท
ตอคนตอป ซงพนททมรายไดเฉลยสงสด คอ พนทตาบลนคมทมรายไดเฉลย 62,390.37 บาทตอคนตอป
รองลงมา คอ ตาบลในเมองมรายไดเฉลยอยท 61,712.11 บาทตอคนตอป และพนททมรายไดเฉลยนอย
ทสด คอ ตาบลธารละหลอด มรายไดเฉลย 40,816.34 บาทตอคนตอป
ตารางท 101 แสดงรายไดของประชากรจาแนกเปนรายตาบล อาเภอพมาย
ลาดบ พนทตาบล/เทศบาล รายไดเฉลยตอคนตอป (บาท)
1 ในเมอง 61,712.11
2 สมฤทธ 49,940.93
3 โบสถ 44,055.59
4 กระเบองใหญ 51,335.69
165
ตารางท 101 แสดงรายไดของประชากรจาแนกเปนรายตาบล อาเภอพมาย (ตอ)
ลาดบ พนทตาบล/เทศบาล รายไดเฉลยตอคนตอป (บาท)
5 ทาหลวง 57,239.94
6 รงกาใหญ 57,448.98
7 ชวาน 43,868.38
8 นคมสรางตนเอง 62,390.37
9 กระชอน 52,525.01
10 ดงใหญ 48,656.93
11 ธารละหลอด 40,816.34
12 หนองระเวยง 53,379.15
เฉลยรายไดตอคนตอปของประชากรในพนท 52,938.31
ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอพมาย (2554)
3) รายจาย จากขอมลพบวาในพนทอาเภอพมายมคาใชจายในการอปโภคและบรโภครวมทง
อาเภอจานวน 2,532,305,314 บาทตอป ไดแก คาใชจายเพอซอขาวสาร คาใชจายเพอซออาหารทจาเปน
คาใชจายเพอซอขนมกรบกรอบ คาใชจายเกยวกบเสอผาเครองแตงกาย คาใชจายเกยวกบทอยอาศย คา
การเดนทาง (น ามนรถ คาโดยสาร) คาน า คาไฟ คาโทรศพท บตรเตมเงน คาบนเทง หวย และการพนน
คาบหร เหลา ยาดอง และอน ๆ ในขณะทรายจายเพอตนทนในการผลตรวม จานวน 4,227,268,280 บาท
ตอป ไดแก คาใชจายคาพนธพช พนธสตว คาสารเคมเพอการผลต คาจาง คาแรงงาน คาเชา และคา
เครองจกรตาง ๆ
ตารางท 102 แสดงรายจายภาพรวมของประชากรจาแนกตามประเภทของรายจาย อาเภอพมาย
ประเภทรายจาย รายจาย จานวนเงน(บาท)
คาพนธพช พนธสตว
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 178,700,391
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 0
จานวนรวม 178,700,391
คาสารเคมเพอการผลต
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 244,780,001
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 0
จานวนรวม 244,780,001
166
ตารางท 102 แสดงรายจายภาพรวมของประชากรจาแนกตามประเภทของรายจาย อาเภอพมาย (ตอ)
ประเภทรายจาย รายจาย จานวนเงน(บาท)
คาจาง คาแรงงาน คาเชา
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 144,310,610
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 0
จานวนรวม 144,310,610
คาเครองจกรตาง ๆ
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 3,659,477,278
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 0
จานวนรวม 3,659,477,278
คาใชจายเพอการซอขาวสาร
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 238,682,412
จานวนรวม 238,682,412
ค า ใช จ า ย เพ อ ซ ออา หา ร ท
จาเปน
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 709,070,265
จานวนรวม 709,070,265
คาใชจายเพอซอขนม
กรบกรอบ
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 129,303,947
จานวนรวม 129,303,947
ค า ใ ช จ า ย เ ก ย ว กบ เ ส อ ผา
เครองแตงกาย
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 101,358,702
จานวนรวม 101,358,702
คาใชจายเกยวกบทอยอาศย
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 54,257,150
จานวนรวม 54,257,150
คารกษาพยาบาล คายา
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 57,109,689
จานวนรวม 57,109,689
คาใชจายในดานการศกษา
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 184,926,807
จานวนรวม 184,926,807
167
ตารางท 102 แสดงรายจายภาพรวมของประชากรจาแนกตามประเภทของรายจาย อาเภอพมาย (ตอ)
ประเภทรายจาย รายจาย จานวนเงน(บาท)
คาการเดนทาง (คาน ามนรถ
คาโดยสาร)
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 408,709,137
จานวนรวม 408,709,137
คานา คาไฟ
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 167,824,607
จานวนรวม 167,824,607
คาโทรศพท บตรเตมเงน
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 89,366,708
จานวนรวม 89,366,708
คาใชจายสวนบคคล
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 89,311,096
จานวนรวม 89,311,096
คาบนเทง หวย และการพนน
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 27,646,735
จานวนรวม 27,646,735
คาบหร เหลา ยาดอง
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 35,246,640
จานวนรวม 35,246,640
คาใชจายอนๆ
รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0
รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 239,491,419
จานวนรวม 239,491,419
รวมทงหมด 6,759,573,594
ทมา : สานกงานสถตจงหวดนครราชสมา (2553)
4) หนสนและเงนออม ขอมลจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรจงหวด
นครราชสมา ประจาป พ.ศ. 2553 พบวาในพนทอาเภอพมาย ประชากรมหนสนเฉลย 9,485.56 บาทตอ
คนตอป พบวาเกษตรกรอาเภอพมายกเงนจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) เปน
เงนทงหมด 195.2 ลานบาท แบงเปนเงนกเพอการประกอบอาชพจานวน 661 ลานบาท กเพอการศกษา
และพฒนาคณภาพชวต จานวน 33.7 ลานบาท และกเพอการชาระหนนอกระบบและอน ๆ จานวน 76.1
ลานบาท
168
5) กลมองคกร
ก. กลมองคกรชมชนและองคกรทางสงคมทเขมแขงในพนทอาเภอพมาย มกลม
ประเภทกลมออมทรพย กลมสตรแมบาน ดงน
ตารางท 103 แสดงกลมองคกรในพนทอาเภอพมาย
ชอกลม สมาชก กจกรรมหลก ชอประธานกลม
กลมออมทรพยเพอการ
ผลต
24
(กลม)
ออมทรพยรายเดอน เพอเปนกองทน
หมนเวยนและสวสดการชมชน
นางสมบต โชตกลาง
หม 1 ต.กระเบองใหญ
กลมออมวนละบาท กลม
ออมทรพยสจจะ
7 (กลม) ออมเงนรายวน-รายเดอน นายพงษ สนสวสด
หม 6 บานซาด ต.ชวาน
โค รง กา รแกไ ขป ญหา
ความยากจน
7 (กลม) แกไขปญหาความยากจน นายสมนก อยพมาย
หม 9 ต.สมฤทธ
กลมโรงเรยนชาวนา 1 (กลม) 2การจดการความรของชาวนา นายพน แกวหน
กองทนขาวชมชน 2
(กองทน)
ผลตพนธขาว นายพงษ สนสวสด
ศนยผลตขาวชมชน 201 คน ผลตพนธขาวและพฒนาพนธขาว ตาบลโบสถ สนง.เกษตร
กลมผลตบายศร 10 คน ผลตบายศรเพอใชในงานตางๆ นางกสนา ตรยมมะเรง
กลมรานคาชมชน 284 คน จาหนายสนคา นายจงกล หมอกสงเนน
กลมปยชวภาพ 11
(กลม)
ผลตปยชวภาพจากวสดธรรมชาต
มลสตว และนาหมกจากหอยเชอรร
นายเหมอน ทศรกษ
หม 1 ต.กระเบองใหญ
กลมแปรรปพรก 30 คน ผลตภณฑจากพรก ตาบลโบสถ สนง.เกษตร
กลมแปรรปสมนไพร 12 คน ผลตภณฑจากสมนไพร ตาบลโบสถ สนง.เกษตร
กลมขนมไทย 28 คน ผลตขนมไทยดวยสมนไพร นางพมพนธ ฟงพมาย
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
ข. กลมผผลต ผประกอบการโอทอป ประชากรในอาเภอพมายไดมการรวมกลมกน
ผลตสนคาจากภมปญญาทองถนตามโครงการสงเสรมอาชพ “หนงตาบลหนงผลตภณฑ” ดงน
ตารางท 104 แสดงรายชอกลมโอทอปในพนทอาเภอพมาย
ชอกลมอาชพ ประธาน ทอย
กลมแปรรปสกรทงสมฤทธ1 นางเรไร จนทรกระจาง 67/1 บานสมฤทธ ต.สมฤทธ
กลมแปรรปผลตภณฑการเกษตร1 นางจรส มงมหศร 76 หม 3 บานทาแดง ต.สมฤทธ
169
ตารางท 104 แสดงรายชอกลมโอทอปในพนทอาเภอพมาย (ตอ)
ชอกลมอาชพ ประธาน ทอย
กลมแปรรปอาหาร (ถวตด)1 คณสรนดา ชชพ 51/2 หมท 2 ต.สมฤทธ
กลมตดเยบเสอผา1 นางคนง จพมาย 150 หม 2 ต.สมฤทธ
กลมจกสานชมรมผสงอาย1 นายเชอ แจงพมาย 150 หม 5 บานซม ต.สมฤทธ
กลมทาไมกวาด1 นายโคน เกตสงเนน 22 หม 13 ต.สมฤทธ
กลมผลตธปหอม1 นายสมพนธ วจตรชาคร หม 6 บานพทรา ต.สมฤทธ
กลมประดษฐงานไมบานตาล1 นายสมนก แตงกลาง 3 หม 9 บานตาล ต.สมฤทธ
กลมสานหมวกใบตาล1 นางสนธ เหลกพมาย หม 8 บานคลา ต.สมฤทธ
กลมทาเครองไหวเจา1 นางถวล แกววเศษ หม 6 บานพทรา ต.สมฤทธ
ศนยสงเสรมและผลตพนธขาว
ชมชน1 (ขาวกลอง)
นายลม แรนพมาย หม 4 บานปารง ต.สมฤทธ
กลมพฒนาอาชพจกสานหวาย
ตาบลรงกาใหญ
คณละมอม ฉายพมาย 113/1 หม 16 ต.รงกาใหญ
กลมทอผาไทยลายขด1 นางอไร ปนสข 110 หม 5 ต.รงกาใหญ
กลมทาผลตภณฑจากเถาวลย1 นายไสว แวนแกว 74 หมท 9 ต.รงกาใหญ
กลมสานสมไก1 นายเจอ แสงมณ 25/1 หม10 ต.ธารละหลอด
กลมสตรแปรรปอาหาร1 นางอไรรตน ปลมจตร 141/1 หม 1 ต.โบสถ
กลมทอผาไหม1 นางเทยน เพยรไธสง 41 หม 6 ต.นคมสรางตนเอง
กลมเพาะเหดฟาง1 นายเจรญ ปานกลาง หม18 ต.นคมสรางตนเอง
กลมทาขาวหลาม1 นางสทน ทะเลดอน 55/1 หม 5 ต.กระเบองใหญ
กลมทาหมพมาย1 นางประทม ผลนา 88/2 หม1 ต.ในเมอง
กลมวสาหกจชมชนแปรรปสกร
บานนอยสามคค
คณลาดวน วสทธญาณภรมย 3/2 หม 15 ต.ในเมอง
กลมทอเสอกก1 นางสมจตร ออพมาย 20/3 หม 1 ต.ชวาน
กลมทอเสอบานนอย1 นางทองมวน สมจรง 10/1 หม15 ต.ในเมอง
กลมแปรรปนาพรก1 นางสารวม ศรพนจพฒน 327 หม8 ต.ในเมอง
กลมทอผาฝาย1 นางจรชยา กลาพมาย 99/2 หม 12 ต.ดงใหญ
กลมแปรรปผลตภณฑจากกก1 นางทองพนศร อททา 33 หม 6 ต.กระชอน
กลมจกสาน1 (เปลเรอ) นางประคอง สรอยพมาย 41 หม 6 ต.ทาหลวง
กลมนาออยสดเมองพมาย1 นายประเสรฐ ปาขมน 144/1 หม 6 ต.หนองระเวยง
170
ตารางท 104 แสดงรายชอกลมโอทอปในพนทอาเภอพมาย (ตอ)
ชอกลมอาชพ ประธาน ทอย
กลมอาชพทอผาไหม1 นางบญด โกรพมาย 108/10 หม 5 ต.หนองระเวยง
กลมหตถกรรมเครองหนงและ
ยางพารา1
คณสวชย ศกดเพชร 9 หม 16 ต.หนองระเวยง
กลมชมชนพฒนาสมนไพรไทย1 คณสภาพ บมทองหลาง 119 หม13 ต.สมฤทธ
กลมทอผาบานโนนทอ1 นางสมโชค พมพพนธ 77 หมท 9 ต.กระชอน
กลมกระยาสารทเมองพมาย 1 นางปราณ ศรเขยว 99 หมท 4 ต.ในเมอง
กลมผลตภณฑจากผา1 นางสารวย คามณ 65 หม 6 ต.รงกาใหญ
กลมผผลตกระเปาเอกสาร1 นางทองพนศร สทธา หมท 6 ต.กระชอน
กลมผลตสรากลน1 นายนอย นพมาย 67/3 หม 14 ต.นคมสรางตนเอง
กลมผลตสบสมนไพรพรเพญ1 คณสพณ มตรปรชยา 193 หม 2 ต.ในเมอง
กลมผลตสราแชบานหนองขอน1 นายสงวน บญทอง 57/5 หม 14 ต.นคมสรางตนเอง
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
3.2.5 ลกษณะทางสงคม
1) ดานประชากร อาเภอพมาย มจานวนครวเรอนทงสน 21,538 ครวเรอน มประชากร
จานวน 131,113 คน เปนชายจานวน 65,296 คน เปนหญงจานวน 65,817 คน มรายละเอยดดงน
ตารางท 105 แสดงจานวนครวเรอน และจานวนประชากร อาเภอพมาย
ชอตาบล/เทศบาล จานวน
ครวเรอน จานวนประชากร
ชาย (คน) หญง (คน) รวม (คน)
ตาบลในเมอง 420 7,793 8,208 16,001
ตาบลสมฤทธ 2,334 4,542 4,682 9,224
ตาบลโบสถ 3,554 9,877 10,074 19,951
ตาบลกระเบองใหญ 1,662 3,105 3,182 6,287
ตาบลทาหลวง 1,416 2,885 2,894 5,779
ตาบลชวาน 902 2,320 2,388 4,708
ตาบลนคมสรางตนเอง 1,416 5,491 5,396 10,887
ตาบลกระชอน 1,630 4,283 4,291 8,574
ตาบลดงใหญ 2,906 5,599 5,851 11,450
171
ตารางท 105 แสดงจานวนครวเรอน และจานวนประชากร อาเภอพมาย (ตอ)
ชอตาบล/เทศบาล จานวน
ครวเรอน จานวนประชากร
ชาย (คน) หญง (คน) รวม (คน)
ตาบลธารละหลอด 1,077 1,946 1,874 3,820
ตาบลหนองระเวยง 2,298 5,492 5,429 10,921
เทศบาลตาบลพมาย 2,567 4,713 4,129 8,842
เทศบาลรงกาใหญ 2,906 7,250 7,419 14,669
รวม 21,538 65,296 65,817 131,113
ทมา : สานกงานพฒนาชมชน อาเภอพมาย (2553)
จากการสารวจจานวนประชากรทอาศยอยจรง ณ วนสารวจ จาแนกตามชวงอาย ผลการจดเกบ
ขอมลความจาเปนพนฐานระดบอาเภอ (จปฐ.2) ป พ.ศ. 2554 พบวาอาเภอพมาย มประชากรจาแนกตาม
ชวงอาย ดงน
ตารางท 106 แสดงชวงอายของประชากร อาเภอพมาย
ชวงอายประชากร (ป) เพศ
รวม (คน) ชาย (คน) หญง (คน)
นอยกวา 1 ป 303 273 576
1 – 2 896 873 1,769
3 – 5 1,740 1,569 3,309
6 – 11 3,973 3,661 7,634
12 – 14 2,344 2,.288 4,632
15 – 17 2,266 2,145 4,411
18 – 25 3,945 3,720 7,665
26 – 49 13,157 14,412 27,569
50 – 60 5,802 6,200 12,002
มากกวา 60 ปขนไป 5,211 6,398 11,609
รวมทงหมด 39,637 41,539 81,176
ทมา : สานกงานพฒนาชมชน อาเภอพมาย (2553)
หมายเหต : จานวนประชากรทอาศยอยจรงจากการสารวจน อาจไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานได
2) ดานการศกษา
ก. ระดบการศกษาของประชากรในพนทอาเภอพมาย สวนใหญ จบการศกษาช น
ประถมศกษา ในระดบชน ป.4 - ป.6 รองลงมาคอผทจบการศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอนตน
172
ตารางท 107 แสดงระดบการศกษาของประชากร อาเภอพมาย
ระดบการศกษา เพศ
รวม (คน) ชาย (คน) หญง (คน)
ไมเคยศกษา 1,188 1,471 2,659
ตากวา ป.4 3,684 3,495 7,179
ป.4-6 21,171 22,716 43,887
ม.ศ. 1-3 196 128 324
ม.1-3 5,488 4,720 10,208
ม.ศ.4-5 74 82 156
ม.4-6 2,671 3,153 5,824
ปวช. 650 536 1,186
ปวส. 639 573 1,212
ปรญญาตร 1,198 1,665 2,863
ปรญญาโท 82 77 159
ปรญญาเอก 6 7 13
อนๆไมระบ 2,590 2,616 5,206
รวม 39,637 41,239 80,876
ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอพมาย (2554)
หมายเหต : จานวนประชากรทอาศยอยจรงจากการสารวจน อาจไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานได
ข. สถานศกษา ครและนกเรยน อาเภอพมายมโรงเรยนจานวน 62 แหง มครจานวนทงหมด 781
คน มนกเรยนจานวน 17,284 คน โดยเฉลยจานวนคร 1 คนตอนกเรยนประมาณ 22 คน
ตารางท 108 แสดงจานวนสถานศกษา คร และนกเรยนจาแนกเปนรายตาบล อาเภอพมาย
ตาบล/เทศบาล จานวนโรงเรยน จานวนคร จานวนนกเรยน
เทศบาลตาบลพมาย 4 269 6,567
ในเมอง 5 122 2,570
สมฤทธ 5 56 1,176
โบสถ 7 67 1,491
กระเบองใหญ 2 42 902
ทาหลวง 4 35 558
นคมสรางตนเอง 8 51 1,160
173
ตารางท 108 แสดงจานวนสถานศกษา คร และนกเรยนจาแนกเปนรายตาบล อาเภอพมาย (ตอ)
ตาบล/เทศบาล จานวนโรงเรยน จานวนคร จานวนนกเรยน
ชวาน 4 22 455
ดงใหญ 5 17 395
กระชอน 5 23 445
เทศบาลตาบลรงกาใหญ 5 29 625
ธารหลอด 2 9 196
หนองระเวยง 6 39 744
รวม 62 781 17,284
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
ค.การศกษาอน ๆ อาเภอพมายมศนยบรการการศกษานอกโรงเรยน หรอศนยการศกษา
นอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) ระดบอาเภอจานวน 1 แหงและมศนยบรการระดบตาบล
จานวน 12 แหง มบคลากรสายการสอนและครอาสา จานวน 20 คน มนกเรยน จานวน 1,903 คน และม
หองสมดประจาหมบานจานวน 12 แหง
3) ดานการสาธารณสข
ก. สถานบรการดานการสาธารณสขและการสงเสรมคณภาพชวตในพนทอาเภอพมาย
ม 28 แหง ดงน
ตารางท 109 แสดงจานวนสถานบรการสาธารณสข อาเภอพมาย
สถานบรการสาธารณสข จานวน (แหง) หมายเหต
สานกงานสาธารณสขอาเภอ 1
โรงพยาบาลประจาอาเภอ 1 ขนาด 60 เตยง
โรงพยาบาลเอกชน 3
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล 19
คลนกแพทย 5
คลนกทนตกรรม 1
รายขายยาแผนปจจบน 3
ทมา : สานกงานสาธารณสขอาเภอพมาย (2554)
ข. บคลากรทางดานสาธารณสข (ไมนบรวมเอกชน) ในพนทอาเภอพมายมบคลากร
ทางดานสาธารณสข จานวน 998 คน ดงน
174
ตารางท 110 แสดงจานวนบคลากรทางดานการแพทยและสาธารณสข อาเภอพมาย
บคลากร จานวน (แหง) บคลากรตอประชากร
แพทย 11 11,919
ทนตแพทย 8 16,389
เภสชกร 11 11,919
พยาบาลวชาชพ 71 1,847
อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน 850 154
สาธารณสขอาเภอ 1 131,113
นกวชาการสาธารณสข 4 32,778
เจาพนกงานธรการ 2 65,557
บคลากรสาธารณสขประจาสถานอนามย 40 3,278
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
ค. สถานการณดานสาธารณสข จากขอมลพบวาในพนทอาเภอพมาย มโรคตดตอทจะตองเฝา
ระวง 10 อนดบแรกของอาเภอ โดยคดอตราปวยตอประชากรแสนคนไดดงน
ตารางท 111 แสดงการปวยของประชากร อาเภอพมาย
ลาดบ ชอโรค ป 2552 ป 2553
จานวน (คน) อตราปวย จานวน (คน) อตราปวย
1 อจจาระรวง 120 1,737.80 124 1,729.81
2 อหวาตกโรค 0 0 3 2.31
3 ปอดบวม 23 168.77 194 149.35
4 ไขเลอดออก 3 6.17 42 32.33
5 ไขฉหน (เลปโตสไปโรซส) 0 0.00 7 5.39
6 คางทม 6 10.02 88 67.74
7 วณโรค 7 57.80 34 26.17
8 อสกอใส 5 142.57 27 20.79
9 สครบ ไทฟส 2 4.62 18 13.86
10 มอ เทา ปาก เปอย 3 8.48 5 3.85
ทมา : งานระบาดวทยา โรงพยาบาลพมาย (2554)
175
ง. อตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากร ขอมลจากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
พบวาในระหวางป พ.ศ. 2549 – 2553 อาเภอพมายมอตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากร โดยใช
อตรา 1: 1,000 ของประชากร ซงมรายละเอยดดงน
ตารางท 112 แสดงอตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากร อาเภอพมาย
ป พ.ศ. จานวนประชากร (คน) อตราการเปลยนแปลง
2549 130,445 -
2550 129,897 - 0.42
2551 129,943 0.04
2552 129,899 - 0.03
2553 129,964 0.05
ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2553)
4) ความปลอดภยในชวตและทรพยสน ดานการปองกน ในพนทอาเภอพมายมการจดการรกษา
ความสงบเรยบรอยและความปลอดภยในดานตาง ๆ มสถานตารวจภธร 2 แหง คอยใหบรการประชาชน
ในพนท คอ สถานตารวจภธรพมาย และสถานตารวจภธรกระชอน
5) ดานศาสนา ประชากรสวนใหญในพนทอาเภอพมายนบถอศาสนาพทธ คดเปนรอยละ 99
และมวด จานวน 108 แหง พระสงฆ จานวน 354 รป
6) ดานภมปญญาทองถน อาเภอพมายมภมปญญาทองถนทถกถายทอดจากรนสรนผานวถชวต
ของคนทองถนหลากหลายดาน ดงน
- ภมปญญาดานหตถกรรม ไดแก การกรองหญามงหลงคา การสานเสอ การสานหวาย
การสานตะกราจากกานมะพราว การทาเครองมอดกจบปลา
- ภมปญญาดานการแปรรปอาหาร ไดแก การทาปลาสม การทาน าตาลเมา การทาหม
พมาย การทาขาวพอง การทาหมหวาน ฯลฯ
- ภมปญญาดานการทามาหากน ไดแก การจบแมลงโดยใชไฟลอ การกาจดหอยเชอร
โดยใชแกลบหวานตามนาขาว การปองกนไรไก ใชกระเพราแหงโรยบนเลาไกหรอรงไข
7) ดานศลปวฒนธรรมประเพณทองถน อาเภอพมายไดมการอนรกษศลปวฒนธรรมและ
ขนบธรรมเนยมประเพณทองถนไว เชน ภาษาพมายสาเนยงแบบฉบบของคนพมาย เพลงโคราช ราโทน
เพลงกลอมลก แหเรอยาว พากยเรอยาว เรยกขวญ พากยมวย เพลงลกทงสาเนยงพมาย หมอพนบาน
เชน หมอเปางสวด หมอเปาหมาบา หมอเปาตะพน หมอเปาปมวย หมอผ หมอดตารา เปนตน
ประชาชนในตาบลในเมอง มความเชอและยดมนในขนบธรรมเนยมประเพณตาง ๆ ตาม
โบราณอยางตอเนอง เชน วนสงกรานต วนลอยกระทง วนเขาพรรษา วนออกพรรษา แหเทยน เทศน
มหาชาต กฐน แขงเรอ ลอยกระทง ทาบญตกบาตรปใหม ผาปา แหนางแมว ตลอดจนการโกนผมไฟ
176
การสขอลกสาว งานแตงงาน งานบวช งานกฐน งานศพ ทาบญรอยวน การรดน าดาหว สงกรานต บญ
สารทขาวเมา บญสารทขนมหอ การละเลนพนบาน เชน นางไซ นางอง นางกะโหลก นางชาง นางปลา
การทาบญขนบานใหม และการทาบญกลางบาน นอกจากนตาบลในเมองยงมงานเทศกาลเทยวพมาย
งานแขงเรอ พรอมทงงานแสดงแสง ส เสยง ซงจะจดขนในชวงเดอนพฤศจกายนของทกป
8) ดานกฬาและนนทนาการ สวนสาธารณะทประชาชนสามารถเขาไปใชประโยชนเพอการ
นนทนาการในเขตเมองพมาย ไดแก สวนสขภาพฝงสระเพลง สวนสาธารณะ สนามแขงเรอฝงน ามล
สวนสาธารณะประตชย สวนสาธารณะไทรงาม อนสรณสถานยาโม อนสรณสถานนางสาวบญเหลอ
และอนสรณสถานวรกรรมทงสมฤทธ สวนไทยศลป (เอกชน) อางลาฉมวก อยทตาบลนคมสรางตนเอง
นอกจากนในพนทองคการบรหารสวนตาบลทกแหงจะมการจดกจกรรมประเพณการแขงขน
กฬาภายในเพอเปนการสรางความสามคคของประชาชนและเรยนรการทางานเปนทมของแตละพนท
ดวย
3.2.6 ลกษณะทางการเกษตร
1) การกสกรรม อาเภอพมายมพนททาการเกษตรทงสนจานวน 415,760 ไร มครวเรอน
เกษตรกรจานวน 24,718 ครวเรอน มการเพาะปลกพชเศรษฐกจทสาคญ ดงน
ตารางท 113 แสดงจานวนครวเรอนทปลกพช พนทปลก และผลผลตเฉลยในพนทอาเภอพมาย
ทมา : สานกงานเกษตรอาเภอพมาย (2554)
2) ดานปศสตว จากการสารวจมการทาการปศสตวในพนทอาเภอพมาย โดยพบวาม
เกษตรกรผเลยงสตว ดงน
ลาดบท พชเศรษฐกจ จานวน
ครวเรอนทปลก
พนทปลก
(ไร)
ผลผลตโดยเฉลย
(ตน/ป)
1 ขาวนาป 18,699 319,569 450
2 ขาวนาปรง 259 13,761 600
3 มนสาปะหลง 3,800 51,169 2,932
4 ออย 1,312 39,245 8,000
5 ขาวโพด (ฝกสด) 200 100 3,500
6 ไมผล (สมโชกน สมโอ สมเชง) 7 507 2,000
7 ผก 120 170 200
8 แตงโม 300 1,000 5,000
9 ปอเทอง 400 4,000 80
รวม 24,718 415,760 22,162
177
ตารางท 114 แสดงการทาปศสตวในพนทอาเภอพมาย
ลาดบท ชนดสตว จานวน จานวนครวเรอน
1 โคเนอ 13,814 2,456
2 โคนม 1,250 129
3 กระบอ 1,460 267
4 สกร 1,854 121
5 เปดเนอ 8,200 159
6 เปดไข 952 242
7 ไกพนเมอง 18,090 431
8 ไกเนอ 135,243 256
9 ไกไข 59,254 311
10 แพะ 99 5
ทมา : สานกงานปศสตวอาเภอพมาย (2554)
3) ดานการประมง จากขอมลสานกงานประมงจงหวดนครราชสมา ป พ.ศ. 2553 พบวา
อาเภอพมายมการทาประมงนาจด มปรมาณสตวนาจดทจบไดรวมทงอาเภอจานวน 331.55 ตนตอป โดย
มรายละเอยดดงน
ตารางท 115 แสดงปรมาณการจบสตวนาในพนทอาเภอพมาย
ชนดสตวทจบ ปรมาณการจบ (ตนตอป)
ปลาดก 2
ปลาตะเพยน 13.60
ปลานล 311.95
ปลาทบทม 3
ปลาสลด 1
รวม 331.55
ทมา : สานกงานประมงจงหวดนครราชสมา (2553)
3.2.7 ลกษณะทางอตสาหกรรม
สถานประกอบการอตสาหกรรมอาเภอพมายมโรงงานอตสาหกรรมทไดรบอนญาต
ดาเนนการและประกอบการมจานวน 99 แหง ซงสามารถจาแนกตามลกษณะการประกอบการไดดงน
178
ตารางท 116 แสดงจานวนโรงงานอตสาหกรรมในพนทอาเภอพมาย
ประเภทอตสาหกรรม จานวน (แหง)
อตสาหกรรมเกษตร 6
อตสาหกรรมขาว 9
อตสาหกรรมอาหารและเครองดม 11
อตสาหกรรมอาหารสตว 2
อตสาหกรรมเครองแตงกาย 5
อตสาหกรรมผลตไฟฟา 2
อตสาหกรรมกาซ 2
อตสาหกรรมชนสวนยานยนตและ
เครองจกรกล
19
อตสาหกรรมกอสราง 23
อตสาหกรรมไม 15
อตสาหกรรมโลหะ 3
อตสาหกรรมเครองหนง 2
รวม 99
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
3.2.8 ลกษณะทางพาณชยกรรม
1) สถานประกอบการดานพาณชยกรรม พนทอาเภอพมายมการประกอบการดาน
พาณชยกรรม ดงน
- ธนาคาร จานวน 7 แหง ไดแก ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ธนาคาร
กรงเทพ จากด (มหาชน) ธนาคารทหารไทย จากด (มหาชน) ธนาคารกสกรไทย จากด (มหาชน)
ธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) ธนาคารออมสน ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร
- สหกรณในพนทอาเภอพมายมท งหมด จานวน 3 แหง ไดแก สหกรณ
โคนมพมาย จากด สหกรณหนองเสว จากด และสหกรณบรการเดนรถจงหวดนครราชสมา จากด
สาขาพมาย
- สถานบรการนามนเชอเพลงมาตรฐาน จานวน 6 แหง
2) การบรการทพก โรงแรม พนทอาเภอพมายมโรงแรมทพกจานวน 7 แหง รานคา
รานอาหารและสถานบรการอน ๆ จานวน 20 แหง
3) การทองเทยวและสถานททองเทยว อาเภอพมายมสถานททองเทยวทสาคญไดแก
179
- 4พพธภณฑสถานแหงชาตพมาย4 เปนสถานทเกบรวบรวมหลกฐาน และจดแสดงเรองราว
เกยวกบความเจรญรงเรองของวฒนธรรมอสานในอดต โดยเฉพาะโบราณวตถ ศลปวตถทคนพบในเขต
อสานตอนลาง โบราณวตถสมยกอนประวตศาสตรทนามาจดแสดง ไดแก เครองปนดนเผาโบราณ โครง
กระดก เครองมอ เครองประดบททาจากสารด และหน สวนโบราณวตถสมยประวตศาสตร เชน ใบเสมา
แบบศลปทวารวด ชนสวนสถาปตยกรรมแบบเขมร เชน ทบหลง หนาบน เสาประดบกรอบประต
ทวารบาล นอกจากนยงมประตมากรรมรปเคารพ เชน พระพทธรป เทวรป รปพระโพธสตว และรป
สลกศลาพระเจาชยวรมนท 7 ซงพบทปราสาทหนพมาย
- 4อทยานประวตศาสตรพมาย4 ครอบคลมพนทเมองโบราณอนเปนทตงของศาสนสถานทม
ความใหญโตและงดงามแหงหนง คอ “ปราสาทหนพมาย” เปนแหลงโบราณคดททรงคณคาทาง
ประวตศาสตร สรางขนในราวปลายพทธศตวรรษท 16 และมาตอเตมอกครงในสมยพระเจาชยวรมนท 7
ราวตนพทธศตวรรษท 18 ซงครงนนเมองพมายเปนเมองใหญของขอมบนแผนดนทราบสง
- 4ปราสาทหนพมาย4 หนหนาไปทางทศใต อนเปนทตงของเมองหลวงแหงอาณาจกรขอม
แผนผงของปราสาทแบงเปน 3 สวน คอ ลานชนใน ซงลอมรอบดวยระเบยงคดหรอกาแพงชนใน ม
ทางเดนกวาง 2.35 เมตร เดนทะลกนไดตลอดทงสดาน หลงคามงดวยแผนหน มปรางคประธานสราง
ดวยหนทรายสขาวตงอยกลางลาน ฐานสเหลยมยอมมไมสบสอง กวาง 18 เมตร ความยาวรวมทงมข
หนา 32.50 เมตร หนาบนและทบหลงสวนใหญสลกเปนภาพเลาเรองรามายณะ (รามาวตาร) และ
กฤษณาวตาร หนาบนดานหนาของปราสาทสลกเปนภาพศวนาฏราช สวนทบหลงของประตหองชนใน
ขององคปรางคสลกเปนภาพทางคตพทธศาสนานกายมหายาน ดานหนาปรางคประธานเยองไปทางซาย
และขวามปรางคองคเลกอกสองหลง องคทางซายสรางดวยศลาแลง เรยกวา ปรางคพรหมทต มฐานเปน
รปสเหลยมยอมม กวาง 14.50 เมตร สง 11.40 เมตร ปรางคทางดานขวาสรางดวยหนทรายสแดง เรยกวา
ปรางคหนแดง กวาง 11.40 เมตร สง 15 เมตร
- 4ไทรงาม4 ตงอยบนฝงแมน ามล บรเวณเขอนพมายกอนทางขามสะพานทาสงกรานตเขาตว
อาเภอพมายจะมทางแยกไปเขอนพมายประมาณ 2 กโลเมตร ไทรงามแหงนมอายประมาณ 350 ป ม
กงกานสาขามากมาย ใหความรมรนสวยงาม มพนทครอบคลมบรเวณประมาณ 15,000 ตารางฟต
3.2.9 ลกษณะทางโครงสรางพนฐาน
1) การคมนาคม ในพนทอาเภอพมายมเสนทางการคมนาคมตดตอระหวางอาเภอจงหวด
รวมทงในตาบลและหมบานตาง ๆ ซงมรายละเอยด ดงน
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 206 เปนเสนทางตดตอระหวางอาเภอพมาย
และอาเภอโนนสง ซงมความยาว ประมาณ 10 กโลเมตร
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 2175 เปนเสนทางตดตอระหวางอาเภอพมาย
และอาเภอชมพวง มความยาว ประมาณ 40 กโลเมตร
180
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 2163 เปนเสนทางตดตอระหวางอาเภอพมาย
และอาเภอหวยแถลง ซงมความยาว ประมาณ 30 กโลเมตร
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 21370 สายพมาย - ชมพวง ผานหมบานหมท
17 3 20 25 4 14 9 10 22 6 11 24 ใชเดนทางตดตออาเภอและตาบลใกลเคยงมระยะทางจากอาเภอ
พมาย 17 กโลเมตร
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 2137 สายพมาย – ชมพวง ระยะทางจากอาเภอ
พมายถงตาบลรงกาใหญ 9 กโลเมตร โดยเสนทางนผาน หม 2 3 4 8 7 6 16 5 15 13 14 9 1 12
17 20 ใชถนนจากหมท 10 11 ระยะทาง 5 กโลเมตร มารวมทางหลวงแผนดนหมายเลข 2163 ทบาน
บญสงพฒนา ตาบลนคมสรางตนเอง ระยะทางจากหมบานถงอาเภอพมาย ประมาณ 6 กโลเมตร
- ถนนทางหลวงแผนดน หมายเลข 206 สายพมาย – ตลาดแค ตดผานกลางตาบล
ระหวางบานตาแยกบบานเตย และมระยะทางจากตาบลถงอาเภอพมาย ประมาณ 5 กโลเมตร ใชเวลาใน
การเดนทางจากตวจงหวดประมาณ 45 นาท ทงรถโดยสารประจาทาง และรถยนตสวนตว
- ถนนลาดยางเรงรดพฒนาชนบท (รพช.) ผานหมบานในตาบลในเมอง และใช
เปนเสนทางตดตอระหวางหมบานกบอาเภอ สวนเสนทางคมนาคมทใชตดตอระหวางหมบานนน ม
ถนนลาดยาง ถนนคอนกรตเสรมเหลก และถนนลกรงบางเปนบางสาย ระยะทางจากหมบานทอยไกล
ทสดถงอาเภอ ประมาณ 12 กโลเมตร
- ถนนสายทาหลวง - หนองปรอ ดาเนนการกอสรางโดยสานกงานเรงรดพฒนา
ชนบท (รพช.) จงหวดนครราชสมา (เดม) ผวจราจรอยในสภาพคอนขางด กวางประมาณ 6 เมตร
- ถนนเลยบคลองชลประทาน เสนทางสายพมาย - ดงใหญ อยในความรบผดชอบ
ของสานกงานชลประทานทงสมฤทธ ลกษณะเปนถนนลาดยาง ผวจราจรขรขระ เปนหลมเปนบอ กวาง
ประมาณ 5 เมตร
- เสนทางจากอาเภอพมายถงเขตอาเภอจกราช เปนถนนลาดยาง ตดผานใจกลาง
ตาบลธารละหลอดถงเขตอาเภอจกราช ระยะทางประมาณ 27 กโลเมตร
- เสนทางจากตาบลธารละหลอดถงถนนมตรภาพ นครราชสมา - หนองคาย บาน
ดอนชมพ อาเภอโนนสง ระยะทางประมาณ 4 กโลเมตร
- เสนทางจากบานตม หมท 1 ถงเขตอาเภอหนองระเวยง ซงเปนถนนลกรง
ระยะทางประมาณ 4 กโลเมตร
- ถนนลกรง ไดแกหมท 2 12 7 15 16 18 19 23 24 26 27 ใชเดนทางตดตอ
ระหวางหมบานในตาบลโบสถ และตาบลขางเคยง
- ถนนภายในตาบล มดงน ถนนคอนกรต 18 สาย ถนนหนคลก 30 สาย ถนนลกรง
33 สาย และถนนดน 16 สาย
181
- ถนนลาดยางสายพมาย - ธารละหลอด เปนสายจากตลาดพมายผานตาบลสมฤทธในเขต
ของบานทาแดง หมท 3 และบานคลา หมท 8 ระยะทางประมาณ 5 กโลเมตร
- ถนนลาดยางสายพมาย - บานสมฤทธ สรางโดยงบประมาณของกรมชลประทาน สราง
เพอประโยชนเปนเขอนกนน ามลไมใหไหลทวมพนทนา และตอมาใชเปนเสนทางคมนาคมระหวาง
อาเภอพมายกบบานสมฤทธ หมท 1 บานสาเรจ หมท 13 บานสมฤทธพฒนา หมท 12 และไปเชอมตอ
ถนนมตรภาพทบานปราสาท อาเภอโนนสง เพอตอไปยงจงหวดนครราชสมา และจงหวดขอนแกน
- ถนนสายพมาย – หนดาด ประมาณกโลเมตรท 6 -7 จะถงทางแยกถนนสายพทกษากร -
โนนคอย ใชเปนเสนทางเดนทางจากอาเภอพมายถงตาบลหนองระเวยงเปนถนนลาดยาง
- ถนนคลองชลประทานสายใหญเปนหลก และถนนพนงกนนา
- ถนนตามคลองซอย 3 4 5 6 ถนนเชอมระหวางหมบานจะเปนถนนลกรงและถนนหน
คลก ในฤดฝนการคมนาคมลาบาก ระยะทางจากอาเภอพมายถงหมบานทใกลทสด 25 กโลเมตร
- ถนนลาดยางผานบานกระเบองนอย หม 2 บานกระเบองใหญ หม 4 บานไผ หม 5 บาน
วด หม 8 บานทามะเขอ หม 7 เปนเสนทางการคมนาคมระหวางหมบาน คอ ถนนสายชลประทาน
- ถนนลาดยางจากสายบานตาแย และบานเตย เปนถนนลาดยาง ระยะทางประมาณ 4
กโลเมตร ถงบานเตย หม 1 และถนนลกรงจากบานเตยไปบานโนนกระสง หม 6 บานโนนทอง หม 9
บานโนนเสว หม 11 ระยะทางประมาณ 10 กโลเมตร
- ถนนสายพมาย - ธารละหลอด ผานบานจะบก หม 10 ระยะทางประมาณ 3 กโลเมตร
เปนถนนลาดยางตอไปบานกระเบองนอย หม 2
2) การโทรคมนาคมตดตอสอสารในพนทอาเภอพมายมโทรศพทสาธารณะประจาหมบาน
จานวน 146 แหง มหอกระจายขาว จานวน 143 แหง
3) ประปา พนทอาเภอพมายมการประปาในพนท มประปาตาบล หมบาน จานวน 127 แหง
4) แหลงนา ในพนทอาเภอพมายมแหลงกกเกบนาไวใชในระดบครวเรอนและระดบชมชนดงน
ตารางท 117 แสดงจานวนแหลงนาในพนทอาเภอพมาย ระหวางป พ.ศ. 2552-2554
ประเภทแหลงนา 2552 2553 2554
ทงหมด ทใชได
ในฤดแลง ทงหมด
ทใชได ในฤดแลง
ทงหมด ทใชได
ในฤดแลง
บอสวนตว 968 918 968 918 7 7
บอสาธารณะ 0 0 1 1 118 72
บอนาบาดาล 345 300 300 279 178 125
ถงเกบนา 2,589 2,289 2,156 2,156 1,190 1,190
โองนาขนาดใหญ 2,134 2,134 2,015 2,015 1,289 1,289
ทมา : ขอมล จปฐ.อาเภอพมาย (2552-2554)
182
5) ไฟฟา ในพนทอาเภอพมายมระบบไฟฟาใชครอบคลมทกหมบานแตวายงไมครอบคลมทก
หลงคาเรอน และยงขาดระบบไฟฟาเพอแสงสวางในพนทเพอความปลอดภยในการคมนาคม
3.2.10 ดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
1) ทรพยากรดน อาเภอพมายมลกษณะดนเปนดนรวนปนทราย การถอครองทดนแบง
ออกเปน 3 ลกษณะ มทดนทากนของตนเองประมาณรอยละ 72 มทดนทากนของตนเอง แตเชาทดนเพม
รอยละ 14 ไมมทดนของตนเองตองเชาทงหมดรอยละ 12 การเชาทดนสวนใหญจะเชาเพอทานา สวน
ใหญจะมเอกสารสทธตามกฎหมาย
2) ทรพยากรนา อาเภอพมายมทรพยากรแหลงนาทสาคญจานวน 18 แหง ดงน
- ลามล ไหลมาจากตาบลทาหลวงมาสบานขามใต หมท 6 และเขาสบานโนนกม
หมท 14 บานศาลา หมท 3 บานโนนขาม หมท 8 แลวไหลเขาสอาเภอชมพวง เปนลาน าใหประโยชนใน
ดานการเกษตรมากทสดเปนอนดบ 1 และจะมประโยชนมากขนถามการพฒนา
- ลานาเคม ไหลมาจากตาบลทาหลวงสบานกลวย หมท 7 และผานบานซาด หมท
10 แลวเขาสบานวดจนทรหมท 14 ตาบลประสข อาเภอชมพวง เปนลาน าทใชประโยชนในการเกษตร
มากเปนอนดบ 2 จะไดประโยชนมากขนถามการพฒนา
- ลาหวยแกง เปนลาหวยทแยกตวจากลาน ามล เชอมลาน าเคม เปนแหลงน าสาคญ
รองลงมาจากลานามล
- คลองกระเพา เปนคลองสงนาธรรมชาต ระบายนาจากพนทการเกษตรลงสแมน า
มล เนองจากปจจบนมสภาพตนเขน จงไดทาการขดลอกโดยสานกงานชลประทานและองคการบรหาร
สวนตาบลทาหลวง เพอใหสามารถระบายนาไดสะดวก
- คลองสะแก เปนคลองธรรมชาตอกแหงหนงทไดรบการขดลอกโดยกรม
ชลประทาน เพอประโยชนในการเกษตร
- ลานาเคม เปนลานาทไหลมาจากตาบลในเมอง อาเภอพมาย ผานตาบลรงกาใหญ
มาตาบลโบสถ ไหลจากทศตะวนตกสทศตะวนออก ไหลผานหมท 1 3 4 6 9 10 11 13 14 17 และ
20 และไหลสอาเภอชมพวง
- ลานามาศ ไหลมาจากอาเภอลาปลายมาศ จงหวดบรรมย ผานอาเภอหวยแถลง ส
ตาบลโบสถไหลผานหมท 5 2 16 15 19 6 และ 7 ไหลสอาเภอชมพวง
- ลาน าสนน เปนลาน าทมตนน ามาจากลาน ามาศ ซงไหลผานหมท 4 และหมท 7
ลาน าทไหลผานตาบลโบสถ จะมน าทใชประโยชนอยางเตมทเฉพาะฤดฝนเทานน ถงหนาแลงน าจะม
ปรมาณลดลงใชไมไดตลอดป
- ลาฉมวก เปนแหลงนาทไดรบนาจากอางเกบนาฉมวก เปนแหลงน าทใชเปนแนว
แบงเขตระหวางตาบลหนองระเวยง และตาบลนคมสรางตนเอง เกษตรกรใชประโยชนในการทานา
183
ปลกออย และปลกพชฤดแลง หมบานทไดรบประโยชน คอ บานโนนหญานาง หมท 8 บานใหมประชา
ทพย หมท 19 บานหนองระเวยง หมท 6 บานหนองกฎงาม หมท 17 บานนาตาหน หมท 9 และบานโนน
สะเดา หมท 10
- ลาจกราช เปนแหลงน าทไหลมาจากอาเภอจกราช และเปนแหลงน าทใชเปนแนวแบงเขต
ระหวางตาบลหนองระเวยงและตาบลธารละหลอด และตาบลหนองพลวง อาเภอจกราชบางสวน
เกษตรกรใชประโยชนทางการเกษตรในการทานา ปลกออย และพชฤดแลง หมบานทไดรบประโยชน
คอ บานดอนประด หมท 13 บานดอนหวาย หมท 3 บานงว หมท 4 บานหนองโสน หมท 11 และบาน
โนนสะเดา หมท 10
- ลาสะแทด ไหลผานยาว 7 กโลเมตร ผานหมท 3 2 5 และหมท 4 นอกจากนนเปนแหลงน าท
สรางขนซงจะเปนในรปของสระน าประจาหมบาน บอน าตน และคลองซอยชลประทาน คลองซอย 3
ซาย ผานหมท 10 3 คลองซอย 4 ซาย ผานหมท 5 คลองซอย 4 ซายแยก 1 ขวา ผานหมท 1 2 คลองซอย
5 ซาย ผานหมท 1 7 17 13 8 4 คลองซอย 6 ซาย ผานหมท 9 6 14 13
- ลาสะแทด ไหลผาน หมท 8 2 4 และ 9 คลอง จานวน 2 แหง คอ คลองระหานสะแก อยหมท 9
และคลองทอง ตงอยหมท 8 บานดอนนาซบ ตาบลชวาน
- คลองปาชา มพนทรมนาในเดอนธนวาคม ประมาณ 8 ไร แตมน าไมตลอดทงป ใชปลกพชใน
ฤดฝน พนทไดรบประโยชนประมาณ 50 ไร อยในเขตบานกระเบองนอย หม 2
- ลาตลาด เปนลานาซงไหลผานบานตาแย หมท 3 บางชวงจะมนาตลอดป
- คลองตะกดนอก อยในเขตบานไผ หมท 5 โดยทางหมบานไดใชประโยชนจากแหลงน า
ดงกลาวในการอปโภค บรโภค และใชเลยงสตว มนาไมตลอดป ตองปรบปรงเพอใหมนาใชตลอดป
- คลองโพ อยในเขตบานทามะเขอ หมท 7 มนาตลอดป
- ลาสะแทด ลานาไดไหลผานบานโนนทอง หมท 9 มนาตลอดป
- หนองกางปลา อยในเขตบานเตย หมท 1 ใชเกบนาเพออปโภค บรโภค โดยมเหมอง และคลอง
สงนาคอยเตมนาเขาหนองในชวงหนาแลง
3) ทรพยากรปาไม อาเภอพมายมพนทปาไมทสาคญ 7 แหง ดงน
- ปาในตาบลในเมอง มพนทปาไม จานวน 540 ไร ตามบรเวณรมฝงแมน า และท
สาธารณะ
- ปาในตาบลหนองระเวยง มพนทปาเปนลกษณะปาเสอมโทรม ปาไมพมขนาดเลก ใช
เปนทาเลเลยงสตว และเปนแหลงหาอาหาร โดยมพนทปาไมประมาณ 1,136 ไร
- ปาในตาบลโบสถมลกษณะเปนปาเสอมโทรม เปนปาไมพมขนาดเลก ใชเปนทาเล
เลยงสตว เปนแหลงหาอาหาร และพชผกสาหรบเกษตรกร
- ปาในตาบลรงกาใหญมพนทปาโดยประมาณ 3,450 ไร
184
- ปาในตาบลสมฤทธ สภาพเปนทราบทงนา จะมตนไมไมหนาแนน และกระจายตาม
หวไรปลายนาหรอตามลาน า สวนใหญจะเปนละเมาะ มตนไมพนบานหลากหลายชนด เชน ไผ สะเดา
กระถนเทพา ยคาลปตส ฯลฯ จาเปนตองมการปลกปาทดแทนตามลาน าสาธารณะ และทดนกรรมสทธ
ของประชาชน
- ปาในตาบลหนองระเวยง เปนลกษณะปาเสอมโทรม ปาไมพมขนาดเลก ใชเปนท
ทาเลเลยงสตว และเปนแหลงหาอาหาร โดยมพนทปาไมประมาณ 1,136 ไร
- ปาในตาบลกระชอน มลกษณะเปนพมหนามระกา ไมสะแก ตามชายทงทสาธารณะ
และหวไรปลายนา เกษตรกรใชทาฟนในการหงตม
3.2.11 ดานการเมอง
1) การเมองระดบชาต พนทอาเภอพมายมสาขาพรรคการเมองจานวน 1 สาขา คอสาขา
พรรคประชาธปตย
2) การเมองระดบทองถน ในพนทอาเภอพมายมกลมทางการเมองระดบทองถนมการ
แขงขนในการเขาไปสอานาจกนมากพอสมควรในการเขาไปบรหารจดการทองถน
3) การเมองภาคพลเมอง ในพนทอาเภอพมายม คอ กลมการเมองภาคพลเมองทมความ
เขมแขงและทางานตรวจสอบการทางานขององคกรปกครองทองถนในพนท เชน สภาองคกรชมชน
ตาบลพมาย
3.2.12 ดานการจดการภาคราชการสวนภมภาคและสวนทองถน
การจดระเบยบการปกครอง ในเขตพนทอาเภอพมาย จาแนกการปกครองตาม
พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พทธศกราช 2534 และกฎหมายอนทเกยวของไดดงน
1) การบรหารราชการสวนกลาง ในพนทอาเภอพมาย ไดแก โรงพยาบาลอาเภอพมาย
สานกงานศลกากร และสานกงานสาธารณสขอาเภอ
2) หนวยงานราชการภมภาค ในพนทอาเภอพมาย มจานวน 18 หนวยงาน ไดแก ททา
การปกครองอาเภอ สถานตารวจภธร สถานตารวจทางหลวง สานกงานทดน สานกงานสรรพากร
สานกงานปาไม สานกงานสสด สานกงานเกษตร สานกงานพฒนาชมชน สานกงานศกษาธการ
สานกงานประถมศกษา สานกงานจดหางาน สถานตารวจทองเทยว และสานกงานพฒนาการอาเภอ
3) หนวยงานรฐวสาหกจ ไดแก 1ธนาคารกรงไทย1 จากด (มหาชน) 1ธนาคารออมสน1 1
ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ1การเกษตร การประปาสวนภมภาค และททาการไปรษณยโทรเลข
4) การบรหารราชการสวนท อง ถน อา เภอพมายมการบรหารราชการสวน
ทองถน 3 รปแบบ คอ
ก. องคการบรหารสวนจงหวด อาเภอพมายมศนยประสานงานองคการบรหาร
สวนจงหวดนครราชสมาในพนท
185
ข. องคการบรหารสวนตาบล มสานกงานสงเสรมการปกครองสวนทองถน
อาเภอพมาย และมองคการบรหารสวนตาบล จานวน 11 แหง ไดแก องคการบรหารสวนตาบลในเมอง
องคการบรหารสวนตาบลสมฤทธ องคการบรหารสวนตาบลโบสถ องคการบรหารสวนตาบลทาหลวง
องคการบรหารสวนตาบลกระเบองใหญ องคการบรหารสวนตาบลชวาน องคการบรหารสวนตาบล
นคมสรางตนเอง องคการบรหารสวนตาบลกระชอน องคการบรหารสวนตาบลหนองระเวยง องคการ
บรหารสวนตาบลดงใหญ และองคการบรหารสวนตาบลธารละหลอด
ค. เทศบาล ในพนทอาเภอพมาย มเทศบาลตาบล จานวน 2 แหง คอ เทศบาล
ตาบลพมาย และเทศบาลตาบลรงกาใหญ
5) การปกครองทองทองท อาเภอพมายไดมการแบงเขตการปกครองตาม
พระราชบญญตลกษณะการปกครองทองท พทธศกราช 2547 เปน 12 ตาบล 208 หมบาน โดยม
รายละเอยดดงน
ตารางท 118 แสดงจานวนหมบาน จาแนกตามตาบล อาเภอพมาย
ตาบล จานวน
หมบาน รายชอหมบาน
ในเมอง 21 บานในเมอง(ม.1) บานในเมอง(ม.2) บานสวย บานขาม บานกอก บาน
นางเทรญ บานมวง บานวงหน(ม.8) บานดอนแซะ บานวงกลาง บาน
ขเหลก บานทองหลาง บานดง บานประตชย บานนอย บานใหมไทรงาม
บานพรหมทต บานวงหน(ม.18) บานทาสงกรานต บานสาโรงชย และ
บานไทรงาม
สมฤทธ 14 บานสมฤทธ(ม.1) บานสมฤทธ(ม.2) บานทาแดง บานปารง บานซม บาน
พทรา บานทงทานบ บานคลา บานตาล บานสนสมบรณ บานคลองรงนบ
บานสมฤทธพฒนา บานสาเรจซมพฒนา และบานเจยบ
โบสถ 27 บานตะบอง(ม.1) บานลงตามน บานตะบอง(ม.3) บานหนองปรอ บาน
โนนไมแดง บานหนองจก บานหนองขาม บานตะครอ บานบสามคค
บานหนองไผ บานโคกขาม บานหนองฟาน บานหนองเสา บานหนองบง
บานหนองหรวด บานหนองบอน บานหวทานบ บานตะเคยนงาม บาน
ดอนตาแย บานหนองสระบง บานหนองสาน บานโนนสวรรค บานสะเดา
บานศรเจรญชย บานหนองบว บานโนนทยอม และบานหนองฟาน
กระเบอง
ใหญ
11 บานเตย บานกระเบองนอย บานตาแย บานกระเบองใหญ บานไผ บาน
โนนกระสาร บานทามะเขอ บานวด บานโนนทอง บานหนองเสว และ
บานจบก
186
ตารางท 118 แสดงจานวนหมบาน จาแนกตามตาบล อาเภอพมาย (ตอ)
ตาบล จานวน
หมบาน รายชอหมบาน
ทาหลวง 12 บานทาหลวง (ม.1) บานทาหลวง (ม.2) บานหนองบว บานโนนมวง บาน
จารยตารา บานสนน บานตะครอ บานขามกลาง บานปายาง บานสระงาม
บานงวพฒนา และบานทาหลวง (ม.11)
รงกาใหญ 20 บานพทรา บานฉกาจ บานชองโค บานรงกาใหญ บานตะปน (ม.5) บาน
หนองนากน บานรงกานอย บานหนองโสมง บานพทรา บานนคมพฒนา
บานนคมสามคค บานหนองรง บานตะปน (ม.13) บานพทราพฒนา บาน
ตะปน (ม.15) บานสามคค บานหนองคประชาสรรค บานหนองไทร บาน
หนองโสมงพฒนา และบานตะปนรงกาสรรค
ชวาน
10 บานชวาน บานดอนเขวา บานหมน บานโนนพะเนยม บานทบควาย บาน
ซาด บานโนนสามคค บานดอนนาซบ บานโนนตะโก และบานทงพกลทอง
นคมสราง
ตนเอง
22 บานบญสงพฒนา บานจงทดษากร บานทวสงเคราะห บานจานงภมเวทย
บานเทพหสดนทร บานใหมลมวก บานโนนกระเมอง บานหนองหวชาง
บานบอสาบ บานสะแดงาม บานโพธงาม บานหนองหญาขาว
บานโนนสง บานหนองขอน บานถาวรพฒนา บานใหมลมวกเหนอ บาน
บดนทรเดชา บานสายชลพฒนา บานหนองสะแก บานบญสงสามคค
บานพทกษพฒนา และบานจานงคพฒนา
กระชอน 20 บานกระชอน บานดงนอย บานตลาดประด บานกระเบอง
บานโนนตะแบก บานโนนพทรา บานหวา บานตมเมอง บานโนนทอ
บานโนนผกช บานเมองบวนอย บานโนนสาโรง บานเมองบวใหญ บาน
ไทรโยง บานโนนตาหลา บานดงนอยพฒนา (ม.15) บานซาด บานดงนอย
พฒนา (ม.18) บานสาโรงใหญ และบานโนนเกต
ดงใหญ 20 บานดงใหญ(ม.1) บานโนนโชงโลง บานศาลา บานขอยงาม บานดงใหญ
(ม.5) บานขามใต บานกลวย บานโนนขาม บานมะกอก บานกาชาด บาน
สาโรง-ชองแมว บานรตนภพ บานดงเยน บานโนนกม บานโนนกระเพรา
บานโนนซาด-หนองไผลอม บานดงใหม บานกลวยสามคค
บานใหมโชงโลง และบานเกาพฒนา
ธารละ
หลอด
14 บานตม บานยาง บานละหลอด บานโนนหลกก บานโนนกระหาด บาน
โนนสง บานหวาย บานสวนขา บานวงมวง บานขามตามข บานมะคา
บานโนนกราด บานโนนโพธ และบานยางนอย
187
ตารางท 118 แสดงจานวนหมบาน จาแนกตามตาบล อาเภอพมาย (ตอ)
ตาบล จานวน
หมบาน รายชอหมบาน
หนองระ
เวยง
20 บานหนองใหญ บานหนองขาม บานดอนหวาย บานโว บานหนองบวคา
บานหนองระเวยง บานมาบประด บานโนนหญานาง บานนาตาหน บาน
โนนสะเดา บานหนองโสน บานเพชร บานดอนประด บานหวถนน บาน
โจด บานกาวพฒนา บานหนองกฎงาม บานนาตาลพฒนา
บานใหมทพยประชา บานทรพยโพธงาม
ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอพมาย (2554)
3.2.13 การวเคราะหศกยภาพของอาเภอพมาย
จากการจดการประชมเมอวนท 26 กนยายน พ.ศ.2554 ซงมผเขารวมประชมจานวน
รวมทงสน 86 คน ประกอบดวย ผนากลมตาง ๆ 65 คน องคกรปกครองสวนทองถน นกธรกจ 3 คน
หนวยราชการตาง ๆ 9 คน เยาวชน 9 คน ผเขารวมประชมไดมสวนรวมในการระดมสมองและวเคราะห
ศกยภาพของอาเภอดงน
1) การวเคราะหจดแขง จดออน ผลการวเคราะหปจจยภายในทเปนปจจยหนนและ
ปจจยทเปนปญหาและมผลตอการพฒนาพนทอาเภอพมายสามารถสรปไดดงน
ตารางท 119 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอพมาย
จดแขง จดออน
ก. ดานกายภาพ
- อา เ ภ อ พ ม า ย เ ป น พ น ท ท ม แ ห ล ง
ทรพยากรธรรมชาตทหลากหลาย
- เปนอาเภอทมพนทสาหรบการเกษตรมากกวา
พนทลกษณะอน ๆ
- มแมนามล เปนแมนาสายหลก ลานาเคม
- มเสนทางการคมนาคมขนสงทสะดวก และ
รวดเรว
- มสงแวดลอมทด แหลงน าธรรมชาต พนท
สาธารณะ ทาเลเลยงสตว สวนสาธารณะ
ก. ดานกายภาพ
- การระบายนาลาชา ถมทเขาในคลองสาธารณะ
สงกอสรางขวางทางน า (ถนน) แมน าลาคลอง
ตนเขน ขยะและวชพชอดตน
- มพนทรบนาไมเพยงพอ
- ถนนหลายสายในพนทระดบอาเภอ และระดบ
ตาบลชารดเปนหลมเปนบอ
- ทจอดรถนกทองเทยวไมพอเพยง
188
ตารางท 119 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอพมาย (ตอ)
จดแขง จดออน
ข. ดานสงคม (การศกษา ครอบครว เยาวชน กลม
อาชพ ภมปญญา)
- มผนาองคกรทเขมแขงมองคกรจดกจกรรมด ๆ
- มวฒนธรรมทดงาม รวมท งมแหลงโบราณ
สถานทสาคญของชาต
- มสถานบนการศกษาใหบรการการศกษาใน
ทองถนตงแตกอนวยเรยนถงระดบอดมศกษา
- มสภาเดกและเยาวชนทากจกรรมรณรงคงาน
ประเพณปลอดเหลา ทดาเนนการโดยกลม
องคกรในพนทรวมกบสวนราชการทเกยวของ
นอกจากนนยงมการทากจกรรมอน ๆ ดวย เชน
บบอย ตงวงดนตร เยาวชนพายเรอ แหเรอ
- เปนพนท ท มประวตศาสตรทยาวนาน ทม
คณคาตอคนในสงคมโดยรวม
- มกลมททากจกรรมทเปนการสบสานภมปญญา
ทองถน เชน การทาหมพมาย และอน ๆ
- มกลมประชาชนทรวมตวกนเพอประกอบ
อาชพและขบเคลอนงานพฒนาทสรางสรรคกบ
เมองพมายอยางตอเนอง
ข. ดานสงคม (การศกษา ครอบครว เยาวชน กลม
อาชพ ภมปญญา)
- ประชาชนในพนท ไมมความสามคค
- ขาดการรวมกลมในการบรหารจดการในการ
พฒนาใหเปนระบบรปธรรมทางาน
- คานยมคนพมายมความเรยบงายเกนไป
- ปญหายาเสพตด มการกระจายตวจากผใหญ
ไปสวยรน จากวยรน ไปสเดก เดกตดยาบา ดม
กาว เดกเดนยาบา เดกขายยาบา
- เยาวชนมพฤตกรรมไมเหมาะสม เชน ขบรถ
มอเตอรไซ ด เ ส ยง ดง กา รทะ เล าะววา ท
เยาวชนคาประเวณ การแขงรถในยามวกาล ม
แมวยใสมากขน เดกเรยนไมจบ เดกหนเรยน
- มรานเกมทเปนแหลงมวสม มการขายซดเถอน
มรานเหลาใกลโรงเรยน มสถานบรการมาก
ขน
- ปญหาครอบครว พอแมไมมเวลา หยารางกน
เดกกาพรา เดกอยกบตา ยาย หรอ อยกบพอ
อยกบญาต
- ประชาชนในพนทใหความสาคญกบเรองการ
นาภมปญญาทองถนมาใชในวถชวตในยค
ปจจบนนอยลง
189
ตารางท 119 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอพมาย (ตอ)
จดแขง จดออน
ค. ดานเศรษฐกจ/อตสาหกรรม
- ม เกษตรกรทปลกมนสาปะหลง ปลกขาว
จานวนมาก และเปนแหลงผลตอาหารทสาคญ
ไดแก ขาว มน ออย ฯลฯ และแหลงปลกขาว
หอมมะลทงสมฤทธ
- มผลตภณฑสนคาโอทอปทสาคญของพนททม
ความหลากหลาย เชน เสนหมพมาย ขาวพอง
ผลตภณฑเครองหวาย และอน ๆ
- มกลมอาชพตาง ๆ ในทกตาบล และมการ
ทางานเชอมโยงกนในทกระดบ เชน กลมอาชพ
ทอผาไหมยอมสธรรมชาต กลมออมทรพย
- มโรงงานน าตาล โรงงานแปงมนสาปะหลง
โรงงานเกลอปรงทพย โรงงานรองเทา โรงงาน
กระเปา
- มสถานททองเทยวทสาคญหลายแหง ทจะเปน
แหลงสรางรายไดของคนในทองถน และเปน
การกระตนใหเกดกระบวนการรวมกลมอาชพ
ของคนในทองถน
ค. ดานเศรษฐกจ/อตสาหกรรม
- โรงงานในพนทปลอยน าเสย ปลอยน าเคม
เชน โรงงานมนสาประหลง โรงงานเกลอ
โรงงานนาตาล
- ประชาชนในพนทมหนสนสง โดยเฉพาะหน
นอกระบบและมอตราดอกเบยทสง
- ตนทนการผลตทางดานการเกษตรสงขนและ
ปรมาณผลผลตไดนอยลง
- เกษตรกรในพนทสวนใหญยงทาการเกษตร
แบบเดม ไมมการนาเทคโนโลยทเหมาะสมไป
ปรบใช
- เกษตรกรรวมกลมเพอการพฒนาอาชพของ
ตนเองมนอย
- เกษตรกรในพนทมหนสนจานวนมาก จากการ
ทาการเกษตรและการสงบตรหลานเรยน
หนงสอ
ง. ดานการเมองการปกครอง
- มขาราชการและอาสาสมครเปนทพ งของ
ประชาชนไดบาง
- มก ลมองคการเมองภาคพลเมองในพ น ท
กระจายอยในหลายตาบลของอาเภอพมาย
- มอาสาสมครททางานตรวจสอบเรองการ
เลอกตงในพนทจานวนมาก
ง. ดานการเมองการปกครอง
- การทางานของทองถนขาดการประสานงาน
ในระดบชมชนหมบาน
- ประชาชนในพนทมการซอสทธขายเสยงใน
การเลอกตงทกระดบ ทาใหมความขดแยงกน
แบงพรรคแบงพวกกนมากขน
- ประชาชนโดยสวนใหญแสวงหาผลประโยชน
สวนตนมากกวาสวนรวม
- มความไมโปรงใสในการบรหารจดการ
งบประมาณทาใหการพฒนาพนทมความลาชา
190
ตารางท 119 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอพมาย (ตอ)
จดแขง จดออน
จ. ดานศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ
- อาเภอพมายเปนอาเภอทมศลปะ วฒนธรรม
ประเพณ และความเชอทหลากหลาย
- มโบราณสถานทเปนแหลงทองเ ทยวเชง
วฒนธรรมได
- มงานประเพณทยงใหญระดบชาต คอ งาน
เทศกาลเทยวพมายทมการจดเปนประจาทกป
- มกลมเยาวชนใหความสนใจตอประเพณ
ทองถนบาง
จ. ดานศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ
- ขาดการถายทอดวฒนธรรมประเพณทองถนส
รนลกหลาน
- ขาดการรวบรวมขอมลทเปนระบบเพอให
ประชาชนไดเรยนรและกระจายองคความร
เรองประเพณ ความเชอทองถน
2) การวเคราะห โอกาส และอปสรรคหรอขอจากด ผลการวเคราะหปจจยภายนอกทมผลตอ
กระบวนการพฒนาพนทอาเภอพมายสามารถสรปไดดงน
ตารางท 120 วเคราะหศกยภาพ ดานโอกาส และอปสรรค ของอาเภอพมาย
โอกาส อปสรรค/ขอจากด
ก. ดานกายภาพ
- มโครงการพฒนาพนทถนนสเลนเขาไปใน
พนทอาเภอพมาย
- มชลประทานเขามาชวยเหลอบรหารจดการน า
อยางเปนระบบ
ก. ดานกายภาพ
- สภาพภมอากาศทมความแปรปรวนสงทาใหม
ผลตอการผลตภาคการเกษตรในพนท
- อาเภอพมายมกจะมปญหาน าทวมในฤดฝนทก
ป และยงไมสามารถแกปญหาได
- โรคระบาดของพช เชน เพลยกระโดด หนอน
กอขาว และอน ๆ
ข. ดานสงคม (การศกษา ครอบครว เยาวชน กลม
อาชพ ภมปญญา)
- มนโยบายเกยวกบการศกษา มทนเรยนฟร เปน
โอกาสของประชาชนคนยากจนในพนท
- มการจดการอบรม สมมนาจากหนวยงาน
ต าง ๆ ใหควา ม รแกผ นา คนใ นชมชนม
การศกษาสง มประสบการณกลบมาพฒนา
หมบาน เปนการระดมความสามารถ
ข. ดานสงคม (การศกษา ครอบครว เยาวชน กลม
อาชพ ภมปญญา)
- นโยบายจานาขาวไมใชการแกปญหาความ
ยากจนทแทจรง
- นโยบายรฐไมคอยชดเจน เรองการขายขาว
ชาวนาเสยเปรยบพอคา
- เทคโนโลยทมมาก ทาใหคนหลงผด และใช
เทคโนโลยไปในทางทไมเหมาะสม
191
ตารางท 120 วเคราะหศกยภาพ ดานโอกาส และอปสรรค ของอาเภอพมาย (ตอ)
โอกาส อปสรรค/ขอจากด
ค. ดานเศรษฐกจ/อตสาหกรรม
- ยทธศาสตรของจงหวดทเนนการพฒนาอาชพ
ทางดานการเกษตรทมความเหมาะสมกบพนท
- เจาหนาทราชการมการสงเสรมเรองการพฒนา
อาชพใหกบประชาชนในพนท
- กระแสแนวคดเศรษฐกจพอเพยง
- การสงเสรมอตสาหกรรมทองเทยวในระดบ
จงหวดนครราชสมา
- มนกทองเทยวเขาไปเทยวในพนทมากกวา
300,000 คนตอป
ค. ดานเศรษฐกจ/อตสาหกรรม
- การเปดการคาเสรและอาเซยนเปนหนงเดยว ทา
ใหเกษตรกรตองเผชญกบการแขงขนทสงขน
- เกษตรกรไมสามารถควบคมราคาตนทนปจจย
การผลตได
- เกษตรกรไมสามารถกาหนดราคาผลผลต
ทางดานการเกษตรไดเอง
- กลไกทางการตลาดเปลยนแปลงอยางรวดเรว
ทาใหเกษตรกรเขาไมถงขอมลดานการเกษตร
- โรงงานอตสาหกรรมปลอยน าเสยสแหลงน า
ธรรมชาต
- แรงงานในโรงงานเรมมแรงงานตางดาวมากขน
ง.ดานการเมองการปกครอง
- ราชการมโครงการพฒนากระบวนการมสวน
รวมของประชาชนทางดานการเมอง
- สวนราชการมโครงการฝกอบรมและพฒนา
เรองสทธขนพนฐานของประชาชน
ง.ดานการเมองการปกครอง
- ขาดการพฒนาประชาธปไตยอยางตอเนอง และ
การเมองในระดบประเทศเปนตวอยางทไมด
- การเปลยนรฐบาลบอยทาใหการสนบสนนงาน
พฒนาในพนทไมมความตอเนอง
- ปญหาการคอรปชนในทกระดบทาใหการ
พฒนาไมลงไปถงประชาชนอยางทวถงและเทา
เทยมกน
จ. ดานศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ
- อาเซยนเปนหนงเดยว เปนโอกาสใหเดกใน
พนทไดเรยนรวฒนธรรมของเพอนบานมากขน
- ก า ร พฒ น า ก า ร ท อ ง เ ท ย ว โ ด ย ก า ร พฒ น า
โ ฮ ม ส เ ต ย เ ป น โ อ ก า ส ข อ ง ก า ร เ ผ ย แ พ ร
ศลปวฒนธรรม ประเพณและความเชอของ
ทองถน
- สวนราชการใหความสนใจตอการจดงาน
ประเพณประจาปของอาเภอพมาย
จ. ดานศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ
- สอกระแสหลกทมการนาเสนอวฒนธรรมใหม
อยตลอดเวลา และเขาถงทกครวเรอน
- หนวยงานราชการและรฐบาลใหความสาคญตอ
การใชศลปะ วฒนธรรม ประเพณทองถนมาใช
ในการพฒนานอย
192
3.2.14 ขอเสนอแนะการสรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาจงหวดอยางเปนเอกภาพ
จากการจดเวทอาเภอพมาย ทประชมไดมการนาเสนอใหมการขบเคลอนประเดนเพอ
นาไปสการสรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาจงหวดอยางเปนเอกภาพทงภาครฐ (สวนกลาง
ภมภาค ทองถน) ภาคเอกชน รฐวสาหกจ ประชาชน นกวชาการ ปราชญชาวบาน นกการเมอง และอน ๆ
รวมทงเปนการแกปญหาทเกดขนในพนทไปพรอมกบการขบเคลอนงานปฏรปโคราช จงมขอเสนอแนะ
ใหทางานผานการขบเคลอนงานเชงประเดนดงน
ประเดนท 1 ประเดนการพฒนาคน และการพฒนาเยาวชน เพราะเหนวาคนเปน
ทรพยากรทสาคญของพนท ดงนนจาเปนตองมการเพมประสทธภาพคน และประสทธภาพการทางาน
เพอเตรยมรบมอกบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในอนาคต
ประเดนท 2 ประเดนการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เนองจาก
อาเภอพมายยงไมมระบบการบรหารจดการทรพยากรรวมกนระหวางประชาชนและราชการในพนท
โดยการใหคนในพนทและองคกรทเกยวของทกระดบไดรวมกนคด คนหา ปญหาหลก สาเหต และ
วธการแกไขปญหาของพนท
ประเดนท 3 ประเดนการศกษาเพอนาไปสการพฒนาทกษะของเดกและเยาวชนของ
พนทอาเภอพมาย รวมทงสรางกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบบรบทของพนทอาเภอพมาย
ประเดนท 4 ประเดนการพฒนาระบบเศรษฐกจ เนนเรองการพฒนาวถการทามาหากน
ของประชาชนในพนทอาเภอพมาย ทจะเปนการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจใหแกชมชนทองถนใน
พนท หรอเปนการพฒนาเศรษฐกจของฐานลาง ซงเปนเศรษฐกจของประชากรสวนใหญของอาเภอใหม
ความเขมแขงและเปนสวนสาคญของการพฒนาความย งยนทางเศรษฐกจของจงหวดนครราชสมา