3 thue-thu-nhap-ca-nhan

8/9/2019 3 thue-thu-nhap-ca-nhan

1/33

CHNG V: THU THU NHP C NHN

I. Gii thiu chung v thu thu nhp c nhnThu thu nhp ni chung v thu thu nhp c nhn (TNCN) ni ring

c p dng t lu trn th gii v c lch s hng trm nm. Vit

Nam, cng vi qu trnh chuyn sang nn kinh t th trng nh hng xhi ch ngha v thc hin nn kinh t m, sn xut kinh doanh trong ncv u t nc ngoi u tng mnh, i sng kinh t x hi c nhng

bc chuyn bin ng k. Tuy nhin, km theo l s pht sinh chnhlch v mc sng ngy cng r rt, tin lng, tin cng ca ngi laong gia cc n v, nht l khu vc kinh t quc doanh v khu vc cvn u t nc ngoi c s khc bit ngy cng ln. Trong bi cnh ,h thng chnh sch thu c ci cch bc 1 (nm 1990), bn cnh Lut

Thu li tc p dng i vi c s sn xut, kinh doanh, Quc hi uquyn cho Hi ng Nh nc ban hnh Php lnh thu thu nhp i vingi c thu nhp cao ngy 27/12/1990 v c hiu lc thi hnh k t ngy01/04/1991, nhm ng vin s ng gp ca nhng c nhn c thu nhpcao. Trong qu trnh thc hin Php lnh thu thu nhp i vi ngi cthu nhp cao c nm ln sa i, b sung vo thng 6/1994, thng2/1997, thng 7/1999, thng 5/2001 v thng 3/2004. Cc ln sa i Phplnh thu TNCN nu trn m rng phm vi thu thu TNCN sang cckhu vc hng lng khc ti cc doanh nghip trong nc v mt s cquan ca nh nc, c nhn c thu nhp cao, tng cng cng tc qun lthu np thu. Nhng, ch yu cc ln sa i vn l sa mc khi imtnh thu, thu sut, gin cch thu nhp chu thu gia cc bc thu ca

biu thu. Thu thu nhp vi ngi c thu nhp cao ng gp ngy cngtng vo tng s thu t thu cho NSNN (Nm 2006 khong 5100 t ng,nm 2007 khong 7015 t ng, nm 2008 khong 10200 t ng .

Ngy 21/11/2007, Quc hi ban hnh Lut Thu TNCN v chnhthc c hiu lc thi hnh t ngy 01/01/2009, thay th cho Php lnh Thu

thu nhp vi ngi c thu nhp cao trc y. Lut thu TNCN mi quynh ngi np thu l c nhn ngi Vit Nam, ngi nc ngoi c thunhp chu thu bao gm c c nhn t kinh doanh v ch h gia nh hocngi i din h gia nh. Vic chuyn c nhn, h kinh doanh hin angnp thu thu nhp doanh nghip v m rng thm cc i tng c thunhp t u t vn v ti sn vo np thu TNCN s m bo cng bngtrong iu tit thu nhp ca c nhn v ph hp vi thng l quc t1. Khi nim

Thu TNCN ca Vit Nam dn c hon hin theo thi gian. Tnm 1991 n trc nm 2009, ph hp hn vi tnh thnh thc t, thuTNCN Vit Nam c quy nh di hnh thc Thu thu nhp vi ngi


2/33

c thu nhp cao. T 01/01/2009, Lut thu TNCN chnh thc c hiu lc,nh du bc pht trin quan trng ca sc thu ny. Theo , khi nimthu TNCN Vit Nam cng dn c b sung y hn:

Thu TNCN l loi thu trc thu nh vo thu nhp thc nhn cca c nhn trong mt k tnh thu nht nh khng phn bit ngun gc

pht sinh thu nhp.i tng chu thu m thu TNCN hng ti l thu nhp ca cc c

nhn trong x hi. Thu nhp c nhn l tng s tin, hng ho, dch v mmt c nhn nhn c trong mt thi k nht nh (thng l mt nm).

Thu nhp lm c s tnh thu ca c nhn trong k tnh thu l thunhp sau khi gim tr cc khon chi ph lin quan to ra thu nhp,cc khon gim tr mang tnh cht x hi v cc khon gim tr khc.

Thu TNCN l mt loi thu trc thu v n nh trc tip vo thu

nhp ca c nhn, v nh vy, c nhn kh c th chuyn gnh nng thuc sang cho ch th khc.2. c im ca thu TNCN

Thu TNCN c nhng c im quan trng:Mt l, thu TNCN l mt loi thu trc thu nh vo thu nhp ca

ngi np thu, ngi np thu ng nht vi ngi chu thu nn kh cth chuyn gnh nng thu sang cho ngi khc.

Hai l, thu TNCN l loi thu c nhy cm cao v n lin quantrc tip n li ch c th ca ngi np thu v lin quan n hu ht mic nhn trong x hi. c im ny xut pht t tnh trc thu ca thuTNCN.

Ba l, thu TNCN l loi thu lun gn lin vi chnh sch x hica mi quc gia mc d cc quc gia hin nay vn lun hng ti mt hthng chnh sch thu mang tnh trung lp. Khi tnh thu TNCN c xem xtn hon cnh c nhn ca ngi np thu bng vic quy nh mt skhon c khu tr c tnh cht x hi trc khi tnh thu.

Bn l, thu TNCN thng c tnh theo biu thu lu tin tng

phn do xut pht t vai tr ch yu ca thu TNCN l iu tit thu nhpca ngi c thu nhp cao, ng vin s ng gp ca nhng ngi c thunhp thp, thu nhp trung bnh trong x hi. Thu TNCN c nh theonguyn tc li ch, cng bng v kh nng np thu.

Nm l, thu TNCN khng bp mo gi c hng ho, dch v. ThuTNCN khng cu thnh trong gi bn (gi thanh ton) hng ho, dch vnn n khng to ra s sai lch gi c hng ho, dch v.3. Vai tr ca thu TNCN

Xut pht t nhng c im trn, Thu TNCN c vai tr quantrng:


3/33

- Th nht, thu TNCN l cng c gp phn thc hin cng bng xhi, gim bt s chnh lch v thu nhp gia nhng ngi c thu nhp caov nhng ngi c thu nhp thp trong x hi.

Thu TNCN lun gn vi chnh sch x hi ca mt quc gia. Mcd v quan im hon thin chnh sch thu l cn phi xy dng mt

chnh sch thu c tnh trung lp, khng nhm nhiu mc tiu khc nhau,nhng trong thc t cha c quc gia no tch ri hn chnh sch ThuTNCN vi mt s chnh sch x hi. S cng bng c biu th bi biuthu lu tin tng phn, mc iu tit v thu tng dn u, ngi c thunhp cao phi np thu nhiu. Chnh sch x hi th hin thng qua c chchit tr gia cnh v mt s khon gim tr trc khi tnh thu.

- Th hai, thu TNCN l mt cng c m bo ngun thu quan trngv n nh cho ngn sch nh nc.

Thu TNCN c din thu thu rt rng, kh nng to ngun thu chongn sch nh nc cao, nht l nhng quc gia c nn kinh t pht trin.Bn cnh , Thu TNCN c co gin theo thu nhp tng i ln nncng vi s pht trin ca nn kinh t, thu nhp ca cc tng lp dn ccng khng ngng tng ln, nu c chnh sch ng vin hp l, n nhth khng cn phi thng xuyn thay i m vn thu c mt mc thumong mun. Do s n nh trong mc huy ng thu to ra mt mitrng ph hp vi mc tiu u t kinh t di hn ca quc gia, gp phnkhuyn khch, thc y sn xut kinh doanh c hiu qu, thu c linhun nhiu, to ra mc thu nhp ngy cng cao t to ngun thu ngycng tng trng cho ngn sch nh nc.

Kinh t - x hi cng pht trin, hi nhp kinh t quc t ngy cngsu rng th nhu cu chi tiu ca Nh nc gii quyt cc vn anninh, quc phng, an sinh x hi, pht trin s nghip gio dc, y t ... cngngy cng gia tng. Thm vo , vic chuyn dch c cu kinh t dn nc cu thu ngn sch cng thay i theo hng ngun thu t tch lu trongnc c tng dn v chim t trng ngy cng cao trong tng thu ngn

sch nh nc. Thu TNCN cng s gp phn nng cao t trng thu ni a n nh thu cho ngn sch nh nc trong qu trnh hi nhp kinh tquc t. T trng Thu TNCN trong tng s thu ngn sch ti cc nctrong khi ASEAN, nh: Thi Lan, Ma-lay-xi-a, Phi-lip-pin... khong 12-16%, cc nc ang pht trin khong 13-14%, cc nc pht trin nh:M, Nht, Anh, Php, c... khong 30-40% . T trng thu thu nhp cac nhn trong tng thu ngn sch ti Vit Nam hin nay khong 4,1% vngy cng tng: nm 1991 l 62 t, nm 1992 l 153 t, n nm 1998 l

1.550 t, nm 2005 l 4.400 t v nm 2006 l 5.100 t, nm 2007 l 7015t ng v nm 2008 l 10200 t ng.


4/33

- Th ba, thu TNCN l cng c kinh t v m c Nh nc sdng iu tit thu nhp, tiu dng v tit kim.

Thu TNCN khng ch l cng c huy ng ngun thu ngn schnh nc, thc hin cng bng x hi, m cn l mt trong nhng cng cquan trng ca Nh nc trong vic iu tit v m nn kinh t. Thng qua

mc thu TNCN v ch min gim thu c th khuyn khch u t, titkim

Nh phn tch, thu TNCN ng vin trc tip vo thu nhp cac nhn, th hin r ngha v ca cng dn i vi t nc v c cn ctrn cc nguyn tc "li ch", "cng bng" v "kh nng np thu". Vic pdng Thu TNCN s gp phn m bo tnh hp l, cng bng, hiu quca h thng chnh sch thu v hn ch s gia tng khong cch chnhlch giu ngho gia cc tng lp dn c; ng thi Nh nc s nm c

thng tin v thu nhp ca c nhn. Thng qua , va thc hin ng vinngun lc va gp phn phng chng tham nhng, lng ph.

- Th t, thu TNCN gp phn qun l thu nhp dn c.Thng qua vic kim tra, xc minh thu nhp tnh thu TNCN, c

quan nh nc c th pht hin nhng khon thu nhp hp php, khnghp php c nhng bin php x l ph hp. Qua ti liu, s liu vthu TNCN gip cho Chnh ph c thm c s nh gi khi qut vtnh hnh thu nhp x hi, v c cu thu nhp dn c ra cc chnhsch kinh t-x hi ph hp.

Qua thi gian thc hin thu thu nhp i vi ngi c thu nhp cao Vit Nam, bc u to cho mi ngi dn lm quen vi vic k khaithu nhp v nhn thc c trch nhim v ng thu thu nhp, mt loithu ph bin trn th gii v cng l tin trong qu trnh hon thinchnh sch thu TNCN Vit nam.II. Ni dung c bn ca chnh sch thu thu nhp c nhn Vit Namhin nay

Tng t vi cc sc thu khc, ni dung chnh sch thu TNCN

bao gm cc quy nh lin quan n ngi np thu, thu nhp chu thu,cn c tnh thu i vi tng loi thu nhp ca ngi np thu v cc quynh v u i, min gim thu TNCN...1. Quy nh chung1.1. Ngi np thu thu nhp c nhn1.1.1. C nhn c tr v c nhn khng c tr

Lut thu TNCN quy nh, ngi np thu TNCN bao gm c nhnc tr v c nhn khng c tr c thu nhp chu thu.

K tha qui nh trc y ca Thu thu nhp vi ngi c thu nhpcao, mt trong nhng im mu cht ca Lut thu TNCN mi l vicphn loi ngi np thu TNCN theo tiu thc C nhn c tr v C nhn


5/33

khng c tr. Tiu thc ny c s dng lm tiu thc phn loi xuynsut, p dng cho cc ni dung khc trong Lut thu.

* Theo quy nh ca Lut thu TNCN, c nhn c tr l c nhn png mt trong cc iu kin:

- C mt ti Vit Nam t 183 ngy tr ln tnh trong mt nm dng

lch hoc trong 12 thng lin tc k t ngy u tin n Vit Nam, ngyn v ngy i c tnh l 01 ngy.

- C ni ng k thng tr theo quy nh ca php lut v c trhoc c nh thu ti Vit nam theo hp ng thu nh m tng thigian ca cc hp ng thu t 90 ngy tr ln.

Nh vy, khc vi quy nh trc y ca php lut Thu thu nhpvi ngi c thu nhp cao, tiu thc xc nh c nhn c tr c b sungthm iu kin c nhn c ni thng xuyn ti Vit Nam bao gm c

ni ng k thng tr theo qui nh ca Lut C tr hoc c nh thu ti Vit nam theo hp ng thu nh m tng thi gian ca cc hp ngthu t 90 ngy tr ln.

i vi qui nh ni thng xuyn ti Vit Nam, Lut thu TNCNv cc vn bn quy nh chi tit, hng dn a ra quy nh ni thngxuyn ca c nhn c tr phi ph hp vi qui nh ca Lut c tr (i vingi VN) v Php lnh Xut nhp cnh (i vi ngi nc ngoi).

* C nhn khng c tr l c nhn khng p ng c mt trongcc iu kin ca quy nh v c nhn c tr.1.1.2. Phm vi iu chnh i vi ngi np thu

B sung quy nh v ngi np thu ca Thu thu nhp vi ngi cthu nhp cao trc y, Lut thu TNCN hin hnh quy nh ngi npthu l c nhn ngi Vit Nam, ngi nc ngoi c thu nhp chu thu,

bao gm c c nhn t kinh doanh v h kinh doanh hoc ngi i din hkinh doanh (trc y np thu TNDN). Vic chuyn c nhn, h kinhdoanh trc y np thu TNDN v m rng thm cc loi thu nhp t ut vn, chuyn nhng vn v t ti sn vo din np thu TNCN s m

bo cng bng trong iu tit thu nhp ca c nhn v ph hp vi thng lquc t.

Nh vy, din np thu theo Lut thu TNCN hin hnh l rt rng.Tuy nhin do c tnh ca thu TNCN l iu tit da trn kh nng thunhp v yu t gia cnh ca ngi np thu nn theo quy nh hin hnh,khng phi tt c c nhn c thu nhp u phi np thu. Ngoi cc cnhn, h gia nh c thu nhp thuc din c min thu, ch thc hiniu tit i vi nhng c nhn, h gia nh c thu nhp n mc phi k

khai, np thu.Vic cc c nhn kinh doanh, lm cng n lng c iu chnh bi2 sc thu khc nhau trc y ( l Thu TNDN v Thu TN vi ngi c


6/33

thu nhp cao) th hin vic ng vin cha bnh ng v thu i vithu nhp ca cc c nhn. V d, theo quy nh trc y: vi mc thunhp l 10 triu ng th cc c nhn kinh doanh phi np s thu l 2,8triu ng cn cc c nhn lm cng n lng th np s thu 0,5 triung. Nh vy s khng khuyn khch ngi dn t b vn kinh doanh,

lm li cho c nhn v x hi.Trong iu kin kinh t x hi ngy cng pht trin, c nhn khng

ch lm cng n lng m cn tham gia cc hot ng sn xut, kinhdoanh, dch v, hnh ngh c lp nh bc s, nha s m phng mch, dcs m nh thuc, lut s m vn phng, gio vin m cc trung tm oto, c nhn cung cp cc dch v t vn, ti chnh, thit k, kho st... Domi loi thu nhp c mt chnh sch iu tit thu khc nhau, cha c mtchnh sch thu p dng chung cho thu nhp t kinh doanh, hnh ngh c

lp, thu nhp t lm cng nn vic thu thu ca cc c nhn ny cn chay . Nh nc ch thu c thu i vi phn thu nhp t tin lng,tin cng v thu nhp ca nhng c nhn kinh doanh tun th php lut,dn n khng cng bng gia cc c nhn np thu.

Vi yu cu pht trin ca t nc trong giai on hi nhp kinh tquc t, vic ban hnh Lut Thu TNCN m bo thng nht, bnh nggia mi c nhn c thu nhp l yu cu khch quan. Theo , vic mrng c nhn thuc np thu TNCN, m bo mc iu tit v thu s gp

phn ng vin cc c nhn u t vn, m rng sn xut, kinh doanh gia tng ca ci cho x hi, khuyn khch lm giu chnh ng.1.2. Thu nhp chu thu TNCN

Lut thu TNCN quy nh thu nhp chu thu gm 10 loi thu nhp.Mi loi thu nhp c phng php xc nh thu nhp tnh thu v p dng

biu thu ph hp, c th:1.2.1. Thu nhp t hot ng sn xut kinh doanh (1)

Thu nhp t hot ng sn xut kinh doanh l thu nhp t cc hotng sn xut kinh doanh nng nghip, lm nghip, ng nghip, dim

nghip(lm mui), cng nghip, xy dng, thng mi v dch v ca ccc nhn t kinh doanh v c nhn l ch h hoc ngi i din h kinhdoanh. Theo quy nh trc y th khon thu nhp ny thuc din iuchnh ca Lut thu thu nhp doanh nghip. Lut thu TNCN a loi thunhp ny vo din iu chnh ca Lut thu TNCN nhm thc hin iutit bnh ng thu nhp ca c nhn khng phn bit thu nhp t kinhdoanh hay thu nhp t tin lng, tin cng.

Thu nhp chu thu t kinh doanh c xc nh bng doanh thu tr

cc khon chi ph hp l lin quan n vic to ra thu nhp chu thu tkinh doanh trong k tnh thu. Vic xc nh doanh thu, chi ph da trn c


7/33

s cc nh mc, tiu chun, ch v chng t, s sch k ton theo quinh ca php lut.1.2.2. Thu nhp chu thu t tin lng, tin cng(2)

Thu nhp chu thu t tin lng, tin cng l tng s tin lng,tin cng v cc khon thu nhp khc c tnh cht tin lng, tin cng m

ngi lao ng nhn c t ngi s dng lao ng bng tin v khngbng tin. Bn cnh , thu nhp t tin lng tin cng cn c hiu lbao gm cc khon ph cp, tr cp, cc khon th lao, thng v cckhon li ch khc m ngi s dng lao ng tr hoc tr thay cho ngilao ng. Tuy nhin, theo quy nh hin hnh, c nhn, ngi lao ngcng c tr i mt s khon trc khi xc nh thu nhp chu thu t tinlng tin cng bao gm:

- Cc khon ph cp, tr cp theo quy nh ca B Lut lao ng,

Lut Bo him x hi, theo quy nh ca php lut v ngi c cng, qucphng, an ninh v cc khon ph cp, tr cp khc thuc nhng lnh vccng tc, ngnh ngh m Nh nc c quy nh ch ph cp, tr cp.

- Cc khon tin thng, tin thng km danh hiu ca Nh nchoc c c quan Nh nc c thm quyn cng nhn theo quy nh.

* im lu i vi cc khon thu nhp c tr hoc khng ctr khi xc nh thu nhp chu thu t tin lng, tin cng:

- Cc khon ph cp, tr cp c tr khi thu nhp, v nguyn tc,cc khon ph cp ny phi c tnh ph hp vi qui nh ca B Lao

ng v cc cc c quan chuyn ngnh khc. Trng hp cc mc ph cp,tr cp cha c qui nh c th th ly mc ph cp, tr cp qui nh cai vi khu vc Nh nc lm cn c tnh tr. Cc trng hp chi trcc khon ph cp, tr cp cao hn phi tnh vo thu nhp chu thu.

- i vi cc khon li ch vt cht khc phi tnh vo thu nhp chuthu: Cc khon chi m xc nh uc c nhn trc tip hng v d nhth sn gn, th tennis ghi r tn c nhn hoc giao cho mt c nhn sdng th tnh vo thu nhp ca c nhn ng tn hoc c nhn s dng.

Trng hp, khng xc nh c c th c nhn s dng th khng tnhvo thu nhp ca ngi lao ng nh: n v thu sn tp cho cn b cngchc, ai c nhu cu n luyn tp. Tng t nh cc trng hp: S dngxe a n cng nhn, thu gio vin v dy khiu v, yoga...

i vi thu nhp t kinh doanh, thu nhp t tin lng, tin cngc tr cc khon ng gp bt buc theo quy nh nh BHXH, BHYTv gim tr gia cnh trc khi tnh thu.1.2.3. Thu nhp chu thu t u t vn (3)

Thu nhp chu thu t u t vn bao gm: tin li cho vay (khngbao gm li tin gi t ngn hng, t chc tn dng); li tc c phn; thu


8/33

nhp t u t vn (bng tin v khng bng tin) di cc hnh thc khc,tr thu nhp t li tri phiu Chnh ph.1.2.4. Thu nhp chu thu t chuyn nhng vn (4)

Thu nhp chu thu t chuyn nhng vn (bao gm c chuynnhng phn vn gp trong cc t chc kinh t v chuyn nhng chng

khon): c xc nh trn c s gi bn, gi mua v cc khon chi ph hpl lin quan n vic to ra thu nhp t chuyn nhng vn, chuynnhng chng khon.1.2.5. Thu nhp chu thu t chuyn nhng bt ng sn(5)

Thu nhp chu thu t chuyn nhng bt ng sn bao gm: chuynnhng nh , ti sn gn vi t v quyn s dng t, quyn thu t,thu mt nc, c xc nh trn c s gi chuyn nhng bt ng sntheo tng ln chuyn nhng, gi mua bt ng sn v cc chi ph lin

quan; tr mt s trng hp chuyn nhng bt ng sn khng thuc dinchu thu theo quy nh.1.2.6. Thu nhp chu thu khc

Thu nhp chu thu khc l phn thu nhp vt trn 10 triu ng/lnpht sinh i vi tng loi thu nhp, bao gm:

- Thu nhp t trng thng (6): trng thng x s, trng thngkhuyn mi, c cc, casino, trng thng trong cc cuc thi, tr chi...

- Thu nhp t tin bn quyn (7): l thu nhp t chuyn nhng,chuyn giao quyn s dng cc i tng ca quyn s hu tr tu theoLut S hu tr tu, t chuyn giao cng ngh theo Lut chuyn giao cngngh.

- Thu nhp t nhng quyn thng mi (8): l thu nhp t cc hpng nhng quyn thng mi theo quy nh ca php lut v nhngquyn thng mi. Theo , bn nhng quyn cho php v yu cu bnnhn quyn t tin hnh cc hot ng mua bn hng ho, cung ng dchv theo cc iu kin ca bn nhng quyn.

- Thu nhp t nhn tha k (9): ti sn theo di chc hoc theo php

lut v ti sn tha k l bt ng sn, phng tin phi ng k quyn shu, s dng, phn vn gp trong cc t chc kinh t, chng khon

- Thu nhp t qu tng (10): l phn thu nhp nhn c t cc t chctrong v ngoi nc i vi cc loi ti sn l bt ng sn, phng tin phing k quyn s hu, s dng, phn vn gp trong cc t chc kinh t,chng khon.1.3. Thu nhp c min thu TNCN

Lut thu TNCN hin hnh quy nh thu nhp c min thu gm

14 loi thu nhp.1.3.1. Cc khon thu nhp min thu trong lnh vc sn xut nng, lm,ng, dim nghip


9/33

K tha cc quy nh trc y ca Thu thu nhp vi ngi c thunhp cao v tip tc thc hin ch trng quan tm, h tr ca Nhnc i vi cc tng lp dn c trong cc lnh vc nng lm, ng, dimnghip cn kh khn, gp ri ro cao, thu nhp cn thp v cc i tngchnh sch x hi, Lut thu TNCN quy nh cc khon thu nhp trong lnh

vc sn xut nng, lm, ng, dim nghip c min thu, bao gm:- Thu nhp ca h gia nh, c nhn trc tip sn xut nng nghip,

lm nghip, lm mui, nui trng, nh bt thu sn cha qua ch binthnh cc sn phm khc hoc ch qua s ch thng thng (1).

- Thu nhp t chuyn i t nng nghip ca h gia nh, c nhnc Nh nc giao sn xut (2).1.3.2. Cc khon thu nhp min thu mang tnh i ng, h tr v thchin chnh sch x hi

Lut thu TNCN cng quy nh r cc khon thu nhp mang tnhcht khuyn khch, i ng, chnh sch x hi ca Nh nc th c minthu. Quy nh ny cng l s k tha chnh sch thu thu nhp trc y.C th gm cc khon thu nhp sau:

- Phn tin lng lm vic ban m, lm thm gi c tr cao hnso vi tin lng lm vic ban ngy, lm trong gi theo quy nh ca phplut (3).

- Tin lng hu do Bo him x hi chi tr (4).- Thu nhp t hc bng, bao gm: Hc bng nhn c t ngn sch

nh nc; hc bng nhn c t t chc trong nc v ngoi nc theochng trnh h tr khuyn hc ca t chc (5).

- Thu nhp t bi thng hp ng bo him nhn th, phi nhn th,tin bi thng tai nn lao ng, cc khon bi thng nh nc v cckhon bi thng khc theo quy nh ca php lut(6).

- Thu nhp nhn c t cc qu t thin c c quan nh nc cthm quyn cho php thnh lp hoc cng nhn, hot ng v mc ch tthin, nhn o, khng nhm mc ch thu li nhun(7).

- Thu nhp nhn c t ngun vin tr nc ngoi v mc ch tthin, nhn o di hnh thc Chnh ph v phi Chnh ph c c quannh nc c thm quyn ph duyt(8).

- Thu nhp t chuyn nhng nh , quyn s dng t v ti sn gnlin vi t ca c nhn trong trng hp c nhn ch c mt nh , t duy nht(9).

- Thu nhp t gi tr quyn s dng t ca c nhn c Nh ncgiao t(10).

1.3.3. Min thu cho cc khon thu nhp t chuyn nhng, tha k,chuyn giao ti sn gia c nhn trong gia nh


10/33

Cng trn c s k tha chnh sch thu thu nhp trc y v ph hp vi thc t phong tc tp qun ca ngi Vit Nam, Lut thuTNCN quy nh cc thu nhp sau c min thu:

- Thu nhp t chuyn nhng bt ng sn gia v vi chng; cha, m vi con ; cha nui, m nui vi con nui; cha chng, m chng

vi con du; cha v, m v vi con r; ng ni, b ni vi chu ni; ngngoi, b ngoi vi chu ngoi; anh, ch em rut vi nhau(11).

- Thu nhp t nhn tha k, qu tng l bt ng sn gia v vichng; cha , m vi con ; cha nui, m nui vi con nui; chachng, m chng vi con du; cha v, m v vi con r; ng ni, b ni vichu ni; ng ngoi, b ngoi vi chu ngoi; anh, ch em rut vinhau(12).1.3.4. Min thu TNCN nhm thu ht kiu hi, mt trong nhng ngun vn

quan trng cho u t pht trin sn xut trong nc hin nay.Lut thu TNCN quy nh min thu TNCN t kiu hi(13), nhng

khon tin c nhn nhn c t nc ngoi do thn nhn l ngi VitNam nh c nc ngoi, ngi Vit Nam i lao ng, cng tc, hc tpti nc ngoi gi tin v cho thn nhn trong nc.1.3.5. Tm thi cha thu thu TNCN (min thu) i vi phn thu nhp ttin gi tit kim, min thu vi phn thu nhp t li tri phiu Chnh ph.

Phn thu nhp ca c nhn t li tin gi tit kim, li t bo himnhn th ca cc c nhn cng c min thu TNCN(14)-tm thi chathu thu ph hp hn vi thu nhp ca i b phn dn c nc ta hinnay. V nguyn tc cng nh theo thng l quc t, thu nhp t li tin giv li t bo him nhn th phi np thu TNCN.

Ngoi ra, thu nhp t li tri phiu Chnh ph, cng tri, tn phiuKho bc nh nc cng c min thu, ph hp vi chnh sch hin hnhdo y l khon vn Nh nc huy ng trong dn c u t cc cngtrnh trng im theo cc chng trnh pht trin ca t nc. Mc lisut i vi tri phiu Chnh ph, tn phiu, tri phiu Kho bc do Nh

nc quy nh thng thp hn li sut thng mi. Khc vi vic huyng vn ca cc ngn hng, t chc tn dng l hot ng kinh doanh tint.1.3.6. Mt s im cn lu i vi vi 14 loi thu nhp c min thu

- i vi nh , t duy nht: quy nh ny l to iu kin chongi dn, do hon cnh phi thay i ch , cn phi bn nh, t .Tuynhin, cn lu trng hp: Hai v chng ng tn chung, nu ch c haiv chng khai th phn din tch c min; nu v hoc chng c tha

k mnh t khc th ch mt ngi c min thu.- Vic thc hin min thu TNCN vi cc khon: Thu nhp t snxut nng nghip trong hn mc din tch t c giao ca ch h gia


11/33

nh nng dn; Thu nhp t sn xut mui ca ch h dim dn; Thu nhpt trng rng ca ch h nng dn; Thu nhp t nh bt hi sn ca chh ng dn; Thu nhp t chuyn i t nng nghip canh tc; Thunhp t chuyn nhng, chuyn i (mt ln) nh , quyn s dng t ca cc i tng chnh sch x hi l s k tha chnh sch hin hnh v

thc hin ch trng quan tm, h tr ca Nh nc i vi cc tng lpdn c trong cc lnh vc nng lm, ng, dim nghip cn kh khn, gpri ro cao, thu nhp cn thp v cc i tng chnh sch x hi,

- Vic min thu i vi thu nhp t qu t thin nhn o: ch cthc hin vi thu nhp nhn c t cc qu c thnh lp theo quy nhca Chnh ph.1.4. Gim thu TNCN

Tng t nh cc Lut thu TNDN, thu GTGT, ngi np thu gp

kh khn do thin tai, ho hon, tai nn cng c gim thu TNCN. Tuynhin so vi qui nh hin nay v thu TNCN v so vi cc Lut thu khc,Lut thu TNCN a ra khi nim gim thu TNCN i vi ngi np thu

b bnh him ngho, y l mt im mi ca Lut thu TNCN, mang tnhnhn vn, to iu kin cho ngi np thu c kh nng cha tr bnh.

Cch xc nh s thu min gim n gin, d tnh, to iu kin ngi np thu c th t tnh s thu ca mnh c gim. S thu cgim c xc nh cn c vo tng s thu TNCN m ngi np thu

phi np trong nm tnh thu bao gm: s thu np hoc khu trtheo biu lu tin ton phn, s thu TNCN phi np i vi thu nhp tkinh doanh, tin lng tin cng v mc thit hi thc t.

* S thu gim c xc nh theo nguyn tc:- S thu phi np trong nm tnh thu ln hn mc thit hi th

s thu c gim bng mc thit hi.- S thu phi np trong nm tnh thu nh hn mc thit hi th

s thu c gim bng s thu phi np.1.5. K tnh thu

K tnh thu c phn bit gia c nhn c tr v c nhn khng ctr. C th:

- Vi C nhn c tr: p dng k tnh thu theo nm i vi thunhp t kinh doanh v thu nhp t tin lng, tin cng; k tnh thu theotng ln pht sinh thu nhp vi thu nhp t u t vn; thu nhp t chuynnhng vn; thu nhp t chuyn nhng bt ng sn; thu nhp t trngthng; thu nhp t bn quyn; thu nhp t nhng quyn thng mi; thunhp t tha k; thu nhp t qu tng.

Ring vi thu nhp t chuyn nhng chng khon, c nhn c trc quyn la chn k tnh thu theo tng ln chuyn nhng hoc theo


12/33

nm i vi thu nhp t chuyn nhng chng khon. Trng hp c nhnp dng k tnh thu theo nm th phi ng k t u nm vi c quan thu.

Lu : Trng hp trong nm dng lch, c nhn c mt ti VitNam t 183 ngy tr ln th c coi l c nhn c tr v nm tnh thuc tnh theo nm dng lch. Trng hp trong nm dng lch, c nhn

c mt ti Vit Nam di 183 ngy, nhng tnh trong 12 thng lin tc kt ngy u tin c mt ti Vit Nam l t 183 ngy tr ln th nm tnhthu u tin c xc nh l 12 thng lin tc k t ngy u tin c mtti Vit Nam. T nm th hai, nm tnh thu cn c theo nm dng lch.

- Vi c nhn khng c tr: p dng k tnh thu theo tng ln phtsinh thu nhp p dng i vi tt c thu nhp chu thu. Trng hp cnhn kinh doanh khng c tr c a im kinh doanh c nh nh cahng, quy hng th k tnh thu p dng nh i vi c nhn c tr c thu

nhp t kinh doanh.2. Cn c tnh thu, phng php tnh thu vi c nhn c tr2.1. i vi thu nhp t tin lng, tin cng v thu nhp t kinhdoanh

Cn c tnh thu i vi thu nhp t tin lng, tin cng v t kinhdoanh ca c nhn c tr l thu nhp tnh thu v thu sut .

Thu TNCN t tin lng, tin cng, t kinh doanh ca c nhn ctr c xc nh theo cng thc:

Thu TNCNphi np =

Thu nhp tnhthu x

Thu sut theo biu thu lutin tng phn

* Xc nh thu nhp tnh thu t tin lng, tin cng hoc t kinhdoanh ca c nhn c tr:

Thu nhptnh thu

=Thu nhpchu thu

-

Khonng gpbt buc

(1)

-

Khongim trgia cnh

(2)

-

Khon nggp t thin,

nhn o(3)

Trong :

(1) Cc khon ng gp bo him bt buc bao gm: Bo him xhi, bo him y t, bo him trch nhim ngh nghip i vi mt sngnh, ngh phi tham gia bo him bt buc v cc khon bo him bt

buc khc theo quy nh ca php lut.(2) Cc khon gim tr gia cnh theo quy nh.(3) Cc khon ng gp vo cc qu t thin, qu nhn o, qu

khuyn hc theo quy nh ca Chnh ph.Lu , Thu nhp chu thu i vi c nhn va c thu nhp chu thu

t tin lng, tin cng va c thu nhp chu thu t kinh doanh l tng thunhp chu thu t t tin lng, tin cng cng thu nhp chu thu t kinhdoanh


13/33

2.1.1. Xc nh thu nhp chu thu t tin lng, tin cngThu nhp chu thu t tin lng, tin cng c xc nh bng tng

tin lng, tin cng, tin th lao v cc khon thu nhp khc c tnh chttin lng, tin cng m ngi np thu nhn c trong k tnh thu:

Thu nhp chu

thu =

Tin lng,

tin cng +

Cc khon c tnh cht TLTC: tr

cp, ph cp, tin thng, ...Thi im xc nh thu nhp chu thu t tin lng, tin cng l

thi im t chc, c nhn tr thu nhp cho ngi np thu.2.1.2. Xc nh thu nhp chu thu t kinh doanh

Thu nhp chu thu t kinh doanh ca c nhn c tr c xc nhbng doanh thu tr cc khon chi ph hp l theo quy nh v lin quantrc tip n vic to ra thu nhp chu thu trong k tnh thu.

Thu nhp chu

thu t KD

= Doanh thu -Cc khon chi ph hp l

theo quy nhCn lu , nu c nhn va c thu nhp t kinh doanh, va c thunhp t u t vn, chuyn nhng vn, chuyn nhng bt ng sn (tr

bt ng sn l ti sn c nh s dng vo mc ch kinh doanh), thu nhpt bn quyn, nhng quyn thng mi, thu nhp t tha k, qu tng thcc khon thu nhp ny khng tnh vo thu nhp chu thu t kinh doanhm p dng np thu TNCN theo tng khon thu nhp ring theo quy nh.

* Thu nhp chu thu t kinh doanh i vi tng trng hp c thc xc nh nh sau:

- Vi c nhn kinh doanh khng thc hin ch k ton ho n,chng t np thu theo phng php khon, thu nhp chu thu TNCNc xc nh theo cng thc:

Thu nhp chu thutrong k tnh thu

=Doanh thu n nhtrong k tnh thu

xT l thu nhp chu

thu n nhDoanh thu n nh c xc nh cn c vo k khai ca c nhn

kinh doanh, kt qu iu tra ca c quan thu v kin tham gia ca Hing t vn thu x, phng theo quy nh ca Lut Qun l thu.

- Vi c nhn kinh doanh ch hch ton c doanh thu bn hngho, dch v, khng hch ton, xc nh c chi ph, thu nhp chu thuTNCN c xc nh theo cng thc:

Thu nhp chu thutrong k tnh thu

=Doanh thu tnh thu

nhp chu thu trong ktnh thu

xT l thu nhp

chu thu n nh

Trong , doanh thu tnh thu nhp chu thu c xc nh theo s schk ton, ho n, chng t ph hp vi doanh thu tnh thu gi tr gia tng.

T l thu nhp chu thu trn doanh thu p dng i vi trng hpc nhn kinh doanh khng hch ton c chi ph hoc khng hch ton kton c php lut quy nh ph hp vi tng thi k.


14/33

i vi c nhn kinh doanh thc hin y ch k ton hon, chng t, thu nhp chu thu c xc nh theo cng thc:

Thu nhpchu thu

trong k tnhthu

=

Doanh thu tnh thu nhp

chu thu trongk tnh thu

(1)

-

Chi ph hp l linquan n vic to rathu nhp trong k

tnh thu(2)

+

Thu nhpchu thu

khc trongk tnh thu

(3)Trong :Doanh thu v chi ph c xc nh theo s sch k ton, ho n

chng t. Trng hp, c nhn kinh doanh thuc din np thu gi tr giatng th doanh thu lm cn c xc nh thu nhp chu thu ph hp vidoanh thu tnh thu gi tr gia tng.

(1)Doanh thu tnh thu nhp chu thu

Doanh thu tnh thu nhp chu thu t kinh doanh l ton b tinbn hng ho, tin gia cng, tin hoa hng, tin cung ng hng ho, dch vpht sinh trong k tnh thu bao gm c khon tr gi, ph thu, ph tri mc nhn kinh doanh c hng khng phn bit thu c tin hay chathu c tin.

Nguyn tc xc nh doanh thu c tip tc k tha nh nguyn tcxc nh doanh thu tnh thu TNDN i vi c nhn kinh doanh.

im lu khi xc nh doanh thu l: doanh thu lm cn c xc

nh thu nhp chu thu i vi c nhn kinh doanh phi ph hp vi doanhthu np thu GTGT ca c nhn kinh doanh.(2) Cc khon chi ph hp l c tr tnh thu nhp chu thuCc khon chi ph hp l c tr l cc khon chi ph thc t pht

sinh, c lin quan trc tip n vic to ra doanh thu, thu nhp chu thutrong k tnh thu v c ho n, chng t theo quy nh ca php lut.

Cc khon chi ph hp l c k tha cc quy nh nh trng hpc nhn kinh doanh np thu TNDN nh: chi ph tin lng, tin cng, trcp, ph cp; chi ph nguyn nhin vt liu, nng lng, hng ho thc t

phc v sn xut kinh doanh; chi ph khu hao, sa cha ti sn c nh,chi ph li vay; chi ph qun l, cc khon thu ph... Tuy nhin, Lut thuTNCN c b sung mt s quy nh v khon chi ph m bo cng bngvi cc thnh phn kinh t khc nh:

- Tin trang phc tr cho ngi lao ng khng vt qu 1.000.000ng/nm.

- Mc li sut tin vay c tnh theo li sut thc t cn c vo hpng vay vn ca cc ngn hng, t chc tn dng. Trng hp vay ca cc

i tng khng phi l ngn hng, t chc tn dng th chi ph tr li tinvay c cn c vo hp ng vay nhng mc ti a khng qu 1,5 lnmc li sut c bn do Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b ti thi


15/33

im vay. Chi ph tr li tin vay khng bao gm tr li tin vay gp vnthnh lp c s ca c nhn kinh doanh.

- Phn chi ph cp cho ngi lao ng i cng tc (khng bao gmtin i li v tin ) ti a l hai ln mc qui nh theo hng dn ca BTi chnh i vi cn b cng chc, vin chc Nh nc.

(3) Thu nhp chu thu khc: l cc khon thu nhp pht sinh trongqu trnh kinh doanh nh: tin pht vi phm hp ng; tin pht do chmthanh ton; tin li ngn hng trong qu trnh thanh ton, tin li do bnhng tr chm, tr gp, tin li do bn ti sn c nh; tin bn ph liu, ph

phm.- Thi im xc nh doanh thu tnh thu nhp chu thu trong

trng hp c nhn KD hch ton c doanh thu hoc thc hin y ch k ton, ho n, chng t

+ i vi hng ho l thi im chuyn giao quyn s hu hng hohoc thi im lp ho n bn hng ty trng hp no n trc.

+ i vi dch v l thi im dch v hon thnh hoc thi im lpho n bn cung ng dch v ty trng hp no n trc.2.1.3. Xc nh gim tr gia cnh

Mt trong nhng im mi, quan trng ca Lut thu TNCN so viquy nh ca Thu thu nhp vi ngi c thu nhp cao trc y l quynh v gim tr gia cnh.

Quy nh v gim tr khi tnh thu TNCN ca cc nc trn thgii c p dng t lu. Tuy c khc nhau v mc, nhng c bn vtiu thc c gim tr khng khc nhau nhiu. Cc nc u quy nhmc gim tr bn thn ngi np thu, cho v hoc chng khng c thunhp; cho con, b m, v ngi tn tt phi nui dng. Ngoi ra mt snc cn quy nh gim tr i vi thu nhp kim sng, ng gp t thin,cc khon ng gp bt buc do ngi lao ng hoc c nhn t kinhdoanh ng gp cho chnh ph hoc cc qu lng hu c cp php v

ph bo him nhn th... Cc khon gim tr ch p dng i vi c nhn

c tr.Qua nghin cu cho thy, tn ti hai quan im thu thu TNCN: Mt

l, c nhn c thu nhp u c ngha v np thu; Hai l, c nhn phi cthu nhp vt trn ngng nht nh (gim tr gia cnh) th mi np thu.Vic p dng quan im th nht l cha ph hp vi iu kin nc tahin nay. Do , Lut thu TNCN quy nh, c nhn c gim tr giacnh trc khi tnh thu TNCN.

- Gim tr gia cnh l khon tin c tr vo thu nhp chu thu

trc khi tnh thu i vi thu nhp t kinh doanh, t tin lng, tin cngca c nhn c tr. Lut thu TNCN quy nh mc gim tr gia cnh gm2 phn:


16/33

+ Phn gim tr i vi bn thn ngi np thu l 4 triung/thng (48 triu ng/nm).

+ Phn gim tr i vi mi ngi ph thuc l 1,6 triu ng/thng.- Nguyn tc xc nh ngi ph thucVic xc nh mc gim tr gia cnh i vi ngi ph thuc thc

hin theo nguyn tc mi ngi ph thuc ch c tnh gim tr mt lnvo mt ngi np thu.

- Xc nh ngi ph thucNgi ph thuc l ngi m c nhn np thu c trch nhim nui

dng, bao gm:a) Con cha thnh nin (di 18 tui tnh theo thng); con b tn

tt, khng c kh nng lao ng.b) Cc c nhn khng c thu nhp hoc c thu nhp t tt c cc

ngun tnh bnh qun thng trong nm khng vt qu mc 500.000 ngv thuc mt trong cc trng hp:

+ L con thnh nin ang hc i hc, cao ng, trung hc chuynnghip hoc hc ngh.

+ L v hoc chng, cha, m (cha , m , cha v, m v, chachng, m chng) ngoi tui lao ng hoc trong tui lao ngnhng b tn tt, khng c kh nng lao ng.

+ Cc c nhn khc ngoi tui lao ng hoc trong tui laong theo quy nh ca php lut nhng b tn tt, khng c kh nng laong, khng ni nng ta m ngi np thu ang phi trc tip nuidng, bao gm: anh, ch, em rut, ng b ni, ngoi, c, d, ch, bc rut,chu rut v cc c nhn khc m ngi np thu phi trc tip nui dngtheo quy nh ca php lut.

- Chng minh ngi ph thuc:+ Nguyn tc chng minh ngi ph thuc: ngi np thu phi

xut trnh cc chng c php l chng minh ngi ph thuc ngk tho mn mt trong cc quy nh trn.

+ Chng c php l chng minh ngi ph thuc l bt c giy tphp l no chng minh c mi quan h gia ngi np thu v ngiph thuc tho mn quy nh c gim tr cho tng trng hp, nh:Giy khai sinh, Giy ng k kt hn, S h khu, xc nhn ca UBNDcp x, c quan y t v mc tn tt...2.1.4. V d v tnh thu TNCN t tin lng, tin cng v t kinh doanh

V d 1: ng A l c nhn c tr theo quy nh ca Lut thu TNCNVit Nam. Trong thng, ng c thu nhp t tin lng, tin cng l 10 triu

ng, ng phi ng 5% bo him x hi v 1% bo him y t theo quynh. ng phi nui 2 con nh di 18 tui v k khai, chng minhngi ph thuc.


17/33

* Thu TNCN ng A phi np trong thng c xc nh nh sau:(1) Thu nhp chu thu ca ng A trong thng l 10 triu ng, ng

A c gim tr khi thu nhp chu thu:+ Cho bn thn ng l 4 triu ng;+ Cho 2 con m ng k khai ngi ph thuc l 2 x 1,6 triu

ng= 3,2 triu ng ;+ Bo him x hi, bo him y t l 6% * 10 triu = 0,6 triu ng(2) Thu nhp tnh thu ca ng A trong thng l:

10 triu ng 7,8 triu ng = 2,2 triu ng(3) p dng biu thu lu tin tng phn theo thng, thu TNCN ng

A phi np trong thng l: 2,2 triu ng x 5% = 0,11 triu ng.(4) C quan chi tr tin lng tin cng phi thc hin khu tr 0,11

triu ng trc khi thc hin chi tr cho ng A. Nh vy, s tin ng A

thc nhn c sau thu TNCN l 10 triu ng 0,11 triu ng = 9,89triu ng.

* Trng hp s tin ng A thc nhn sau cng t c quan chi tr l10 triu ng, Thu nhp tnh thu (Thu nhp trc thu) ca ng A phic tnh li theo Bng quy i Thu nhp sau thu (NET) ra Thu nhptrc thu (Ph lc 01/PL-TNCN) ban hnh km theo Thng t s84/2008/TT-BTC hng dn thi hnh Lut thu TNCN nh sau:

(1) Phn thu nhp nhn c sau cng l 10 triu ng:+ Bao gm 4 triu ng gim tr cho bn thn ng v 3,2 triu ng

gim tr cho 2 con. Phn thu nhp 7,2 triu ng ny khng tnh vo thunhp tnh thu ca ng.

+ Khng bao gm trong 6% BHXH v BHYT (khng tnh vothu nhp tnh thu) do c quan chi tr gi li phn ny trc khi tr thunhp cui cng cho ng A.

Nh vy, thu nhp sau thu i vi phn thu nhp b tnh thu cang A l: 10 triu ng 7,2 triu ng = 2,8 triu ng.

(2) Thu nhp trc thu (thu nhp tnh thu)= [Thu nhp sau

thu]/0,95 = (2,8)/0,95 ~= 2,9474 triu ng(3) Thu TNCNca ng A phi c tnh li l:

2,9474 triu ng * 5% = 0,1473 triu ngV d 2: ng B l h kinh doanh, thuc din np thu theo k khai,

trong nm c thu nhp chu thu t kinh doanh l 150 triu ng v khngpht sinh cc khon ng gp cc t thin. ng B k khai 2 ngi phthuc v np h s chng minh ngi ph thuc.

* Thu TNCN ca ng B trong nm c xc nh nh sau:

- Thu nhp tnh thu = 150 triu ng [(4 triu ng x 12 thng ) +(1,6 triu ng x 2 ngi x 12 thng)]=63,6 triu ng.


18/33

- p dng biu thu lu tin tng phn theo nm, thu TNCN ng Bphi np trong nm l: (60 triu ng x 5%) + (3,6 triu ng x 10%) =3,36 triu ng.

* K tnh thu TNCN t kinh doanh c tnh theo nm. Tuy nhin,theo quy nh hin hnh, c nhn np thu thu nhp t kinh doanh vn phi

thc hin khai thu vi c quan thu v tm np thu theo qu (4 qu).Chm nht ngy cui cng ca thng u qu sau, c nhn kinh daonh npthu theo k khai phi thc hin khai thu v tm np thu vi phn thunhp chu thu pht sinh trong qu. Cui nm, c nhn kinh daonh np thutheo k khai phi thc hin quyt ton thu TNCN vi thu nhp t hotng kinh doanh ny.Ring vi c nhn kinh doanh np thu theo phng

php khon, c nhn ch khai mt ln vo cui nm trc v thc hin npthu theo thng bo ca c quan thu.

Vi v d trn, gi s, thu nhp chu thu 4 qu trong nm ca ng Al bng nhau (150 triu ng/4=37,5 triu ng). Nh vy, s thu TNCNng A phi khai v tm np mi qu l: 3,36 triu ng / 4 = 0,84 triung.

V d 3: Vi trng hp ca ng A k trn, gi s ng va c thunhp t kinh doanh l 150 triu ng/ nm, va c thu nhp t tin lng,tin cng l 10 triu ng /thng (hay 120 triu ng/ nm).

* Thu TNCN ca ng A trong nm s c xc nh nh sau:- Thu nhp chu thu trong nm l: 150 triu ng +120 triu ng =

270 triu ng.- Theo quy nh hin hnh, nu c nhn v c thu nhp t tin lng,

tin cng, va c thu nhp t kinh doanh th ch c tnh gim tr giacnh mt ln v tng thu nhp chu thu t tin lng, tin cng v t kinhdoanh. Do vy, Thu nhp tnh thu trong nm ca ng A l: 270 triu ng- [(4 triu ng x 12 thng) + (2 ngi x 1,6 triu ng x 12thng)]=183,6 triu ng.

- p dng biu thu lu tin ton phn theo nm, thu TNCN ng A

phi np l: (60 triu x 5%) + ( 120 triu x 10%) + (3,6 triu x 15%)=15,54triu ng.

* Vic c quan chi tr thc hin tm khu tr thu TNCN , vic tmkhai v np thu TNCN t kinh doanh ca ng A vn c thc hin tngt nh trn (v d 1 v 2). Tuy nhin, theo quy nh hin hnh, ng A thc hin gim tr gia cnh vi thu nhp t tin lng, tin cng th khngc gim tr gia cnh vi phn thu nhp t kinh doanh trong cng k tnhthu tng ng.

2.2. i vi cc khon thu nhp khc2.2.1. i vi thu nhp t u t vn


19/33

Cn c tnh thu i vi thu nhp t u t vn ca c nhn cu trl thu nhp tnh thu v thu sut.

- Thu nhp tnh thu t u t vn l thu nhp chu thu m c nhnnhn c trong k tnh thu, bao gm cc khon: Tin li cho vay (khng

bao gm li tin gi t ngn hng, t chc tn dng, li t tri phiu Chnh

ph, cng tri, tn phiu Kho bc nh nc); li tc c phn (k c c tcbng c phiu hoc nhn c phiu thng); thu nhp t u t vn (bngtin v khng bng tin) di cc hnh thc khc.

- Thu sut thu TNCN t u t vn l 5%.- Thu TNCN t u t vn ca c nhn c tr trong k tnh thu

c xc nh theo cng thc:

Thu TNCN phinp

= Thu nhp tnhthu

x Thu sut (5%)

- Thi im xc nh thu nhp t u t vnThi im xc nh thu nhp t u t vn l thi im t chc, c

nhn tr thu nhp cho ngi np thu.Tuy nhin, cn lu i vi trng hp c nhn gp vn vo cng ty

c phn khi nhn c tc bng c phiu, c phiu thng, ghi tng gi trvn gp hoc khi c thu nhp t phn gi tr tng thm ca vn gp do giith, chia tch, sp nhp, rt vn th thi im xc nh thu nhp chu thul thi im c nhn thc nhn gi tr phn vn gp tng thm hoc thi

im c phiu tr c tc, c phiu c chuyn nhng. Khi , thu nhptnh thu vi c phiu thng hoc c tc nhn bng c phiu c xcnh l: gi tr c tc ghi trn s sch k ton hoc s c phiu thc nhnnhn vi mnh gi c phiu (hoc gi th trng ca c phiu ti thi imchuyn nhng).

Ngoi ra, c nhn cn phi np thu TNCN vi thu nhp t hotng chuyn nhng chng khon l c phiu thng hoc phn c tcnhn bng c phiu.

Trng hp c nhn nhn c thu nhp do vic u t vn ra ncngoi di mi hnh thc th thi im xc nh thu nhp tnh thu l thiim c nhn nhn thu nhp.2.2.2. i vi thu nhp t chuyn nhng phn vn gp

Cn c tnh thu i vi thu nhp t chuyn nhng phn vn gp lthu nhp tnh thu v thu sut.

* Thu nhp tnh thu: Thu nhp tnh thu t chuyn nhng phnvn gp l thu nhp chu thu, c xc nh bng gi chuyn nhng trgi mua ca phn vn gp v cc chi ph hp l lin quan n vic to ra

thu nhp t chuyn nhng vn.- Gi chuyn nhng: l s tin m c nhn nhn c theo hp


20/33

ng chuyn nhng vn.Trng hp hp ng chuyn nhng khng quy nh gi thanh ton

hoc gi thanh ton trn hp ng khng ph hp vi gi th trng th cquan thu c quyn n nh gi chuyn nhng theo qui nh ca LutQun l thu v cc vn bn hng dn thc hin Lut.

- Gi mua: Gi mua ca phn vn gp c xc nh i vi tngtrng hp:

+ Nu l chuyn nhng vn gp thnh lp doanh nghip l tr giphn vn ti thi im gp vn. Tr gi vn gp c xc nh trn c ss sch k ton, ho n, chng t.

+ Nu l phn vn do mua li th gi mua l gi tr phn vn tithi im mua. Gi mua c xc nh cn c vo hp ng mua li phnvn gp.

- Cc chi ph lin quan c tr khi xc nh thu nhp chu thu cahot ng chuyn nhng vn: l nhng chi ph hp l thc t pht sinhlin quan n vic to ra thu nhp t chuyn nhng vn, c ho n,chng t hp l theo ch quy nh, bao gm:

+ Chi ph lm cc th tc php l cn thit cho vic chuynnhng;

+ Cc khon ph v l ph ngi chuyn nhng np ngn sch khilm th tc chuyn nhng;

+ Cc khon chi ph khc c lin quan trc tip n vic chuynnhng vn c ho n, chng t hp l.

* Thu sut:Thu sut thu TNCN i vi thu nhp t chuyn nhng vn gp

p dng theo biu thu ton phn vi thu sut l 20%.* Thi im xc nh thu nhp tnh thu:Thi im xc nh thu nhp tnh thu l thi im giao dch chuyn

nhng vn hon thnh theo quy nh ca php lut.Thi im giao dch chuyn nhng vn hon thnh quy nh ti

khon ny l thi im cc bn tham gia chuyn nhng lm th tc khaibo, chuyn quyn s hu vi c quan cp ng k kinh doanh hoc doanhnghip qun l vn gp.

* Cch tnh thu:

Thu TNCN phi np =Thu nhp tnh

thux

Thu sut(20%)

2.2.3. i vi thu nhp t chuyn nhng chng khonCn c tnh thu i vi hot ng chuyn nhng chng khon l

thu nhp tnh thu v thu sut.* Thu nhp tnh thu t chuyn nhng chng khon c xc nhbng gi bn chng khon tr gi mua, cc chi ph lin quan n vic


21/33

chuyn nhng.- Gi bn chng khon c xc nh nh sau:+ i vi chng khon nim yt: gi bn chng khon l gi chuyn

nhng thc t trn th trng chng khon ti thi im bn. Gi thtrng ti thi im bn l gi khp lnh do S giao dch chng khon

hoc Trung tm giao dch chng khon cng b.+ i vi chng khon ca cng ty i chng cha nim yt nhng

thc hin ng k giao dch ti Trung tm giao dch chng khon th gibn chng khon l gi chuyn nhng thc t ti Trung tm giao dchchng khon.

+ i vi chng khon(c phiu) ca cc cng ty cha nim yt,cha ng k giao dch ti Trung tm giao dch chng khon (k c c uquyn hay khng u quyn cho cng ty chng khon qun l danh sch c

ng) th gi bn chng khon l gi chuyn nhng ghi trn hp ngchuyn nhng.

Nu hp ng chuyn nhng khng quy nh gi chuyn nhngth gi chuyn nhng do ngi chuyn nhng t khai v phi t chutrch nhim v tnh chnh xc ca ni dung k khai. Trng hp c quanthu c cn c xc nh gi chuyn nhng trn hp ng hoc t khaikhng ph hp vi gi th trng th c quan thu c quyn n nh gichuyn nhng tnh li thu v pht v hnh vi gian ln thu theo quinh ca Lut Qun l thu v cc vn bn hng dn thc hin Lut

- Gi mua chng khon c xc nh nh sau:+ i vi chng khon nim yt: gi mua chng khon l gi thc t

mua ti S giao dch chng khon, Trung tm giao dch chng khon.+ i vi chng khon ca cng ty i chng cha nim yt nhng

thc hin ng k giao dch ti Trung tm giao dch chng khon th gimua chng khon l gi thc t mua ti Trung tm giao dch chng khon.

+ i vi chng khon mua thng qua u gi th gi mua l gitrng u gi.

+ i vi chng khon khng thuc cc trng hp nu trn: Gimua chng khon l gi ghi trn hp ng chuyn nhng hoc gi theo ssch k ton ca n v c chng khon ti thi im mua.

Trng hp trn hp ng khng quy nh gi mua hoc gi mua caohn gi theo s sch k ton ca n v c chng khon ti thi im muakhng ph hp vi gi th trng th c quan thu c quyn n nh gimua.

- Cc chi ph hp l c tr khi xc nh thu nhp chu thu i vi

chuyn nhng chng khon l cc khon chi ph thc t pht sinh cahot ng chuyn nhng chng khon c ho n, chng t theo ch quy nh bao gm:


22/33

+ Chi ph lm cc th tc php l cn thit cho vic chuynnhng;

+ Cc khon ph v l ph ngi chuyn nhng np ngn sch nhnc khi lm th tc chuyn nhng;

+ Ph lu k chng khon theo quy nh ca U ban Chng khon

Nh nc v chng t thu ca cng ty chng khon;+ Ph u thc chng khon cn c vo chng t thu ca n v nhn

u thc;+ Cc khon chi ph khc c chng t chng minh.* Phng php tnh thu v thu sut:C nhn np thu c quyn la chn phng php tnh thu

TNCN vi thu nhp t chuyn nhng chng khon theo 2 hnh thc:- Trng hp c nhn chuyn nhng chng khon ng k np thu

theo biu thu ton phn vi thu sut l 20%.C nhn p dng thu sut 20% i vi chuyn nhng chng khon

phi p ng cc yu cu v ng k thu, cp m s thu, ch k ton,ho n chng t v p dng thu sut 20% trn ton b chng khon giao dch trong nm tnh thu

Tnh thu TNCN phi np:Thu TNCN phi

np=

Thu nhptnh thu

xThu sut

20%Cn lu , c nhn chuyn nhng chng khon ng k np thu

theo thu sut 20% vn phi tm np thu theo thu sut 0,1% trn gichuyn nhng chng khon tng ln.

- Trng hp c nhn chuyn nhng chng khon khng ng knp thu theo biu thu ton phn vi thu sut l 20% th p dng thusut 0,1% trn gi chuyn nhng chng khon tng ln.

Tnh thu TNCN phi np:Thu TNCN phi

np=

Gi chuynnhng

xThu sut

0,1%

- Trng hp chuyn nhng c phiu thng hoc c phiu nhnthay c tc:

+ Nu gi chuyn nhng thp hn mnh gi th khng phi npthu TNCN.

+ Nu gi chuyn nhng cao hn mnh gi th np thu theo mcthu sut 0,1% trn gi chuyn nhng hoc 20% trn phn chnh lchgia gi chuyn nhng vi mnh gi hoc gi tr c tc (nhn bng c

phiu) ghi trn s sch* Thi im xc nh thu nhp tnh thuThi im xc nh thu nhp tnh thu t hot ng chuyn nhng

chng khon c xc nh nh sau:


23/33

- i vi chng khon nim yt l thi im Trung tm giao dchhoc S giao dch chng khon cng b gi thc hin.

- i vi chng khon cha nim yt nhng thc hin ng kgiao dch ti Trung tm giao dch chng khon l thi im Trung tm giaodch cng b gi thc hin.

- i vi chng khon khng thuc trng hp nu trn l thi imhp ng chuyn nhng chng khon c hiu lc. Trng hp khng chp ng chuyn nhng chng khon th thi im tnh thu l thi imng k chuyn tn s hu chng khon.2.2.4. i vi thu nhp t chuyn nhng bt ng sn

Theo quy nh trc y, c nhn c thu nhp t chuyn quyn sdng t s phi np thu chuyn quyn s dng t. T ngy 01/01/2009,c nhn c thu nhp t chuyn quyn s dng t, quyn s hu nh ,

quyn thu mt t mt nc (gi chung l hot ng chuyn nhng btng sn) s chuyn sang np thu TNCN vi thu nhp t hot ngchuyn quyn ny v Lut thu chuyn quyn s dng t chnh thc hthiu lc.

Cn c tnh thu i vi thu nhp t chuyn nhng bt ng snca c nhn c tr l thu nhp tnh thu v thu sut.a. Thu nhp tnh thu

* Thu nhp tnh thu t chuyn quyn s dng t khng c kt cuh tng, cng trnh kin trc gn lin vi t:

Thu nhp tnh thu c xc nh bng gi chuyn nhng quyn sdng t tr i gi vn v cc chi ph hp l lin quan.

- Gi chuyn nhng quyn s dng t: l gi thc t ghi trn hpng chuyn nhng ti thi im chuyn nhng.

Trng hp khng xc nh c gi thc t chuyn nhng hocgi ghi trn hp ng chuyn nhng thp hn gi t do U ban nhn dncp tnh quy nh ti thi im chuyn nhng th gi chuyn nhng sc xc nh theo bng gi t do U ban nhn dn cp tnh quy nh.

- Gi vn: Gi vn chuyn nhng quyn s dng t trong mt strng hp c th c xc nh nh sau:

+ i vi chuyn nhng quyn s dng t c ngun gc nh ncgiao, c thu tin s dng t, thu tin cho thu t th gi vn cn c vochng t thu tin s dng t, thu tin cho thu t ca nh nc.

+ i vi quyn s dng t nhn t cc t chc, c nhn th cn cvo hp ng v chng t hp php tr tin khi nhn quyn s dng t,quyn thu t (khi mua).

Chng t hp php tr tin l phiu thu ca t chc bn t, chngt chuyn tin qua ngn hng, cc giy bin nhn thanh ton ca cc cnhn vi nhau...


24/33

+ i vi trng hp u gi chuyn quyn s dng t th gi vnl s tin phi thanh ton theo gi trng u gi.

+ Trng hp khng xc nh c hoc xc nh khng ng givn ti thi im mua th thu TNCN c tnh theo thu sut 2% trn gichuyn nhng.

- Chi ph lin quan c tr khi xc nh thu nhp t chuyn quyns dng t l cc chi ph thc t pht sinh lin quan n hot ng chuynnhng c chng t, ho n theo ch quy nh, bao gm:

+ Cc loi ph, l ph theo quy nh ca php lut lin quan n cpquyn s dng t m ngi chuyn nhng np ngn sch nh nc;

+ Chi ph ci to t, san lp mt bng (nu c);+ Cc chi ph khc lin quan trc tip n vic chuyn nhng quyn

s dng t nh chi ph lm cc th tc php l cho vic chuyn

nhng, chi ph thu o c.* Thu nhp tnh thu t chuyn quyn s dng t gn vi kt cu h

tng hoc cng trnh xy dng trn tThu nhp tnh thu c xc nh bng gi chuyn nhng tr i gi

vn ca bt ng sn v cc chi ph hp l c lin quan.- Gi chuyn nhng: l gi thc t ghi trn hp ng chuyn

nhng ti thi im chuyn nhng.Trng hp khng xc nh c gi thc t hoc gi ghi trn hp

ng chuyn nhng thp hn gi th trng ti thi im chuyn nhngth gi chuyn nhng c xc nh nh sau:

+ Phn gi tr t chuyn nhng c xc nh cn c theo bng git do U ban nhn dn cp tnh quy nh ti thi im chuyn nhng.

+ Phn gi tr nh, kt cu h tng v cng trnh kin trc gn linvi t, c xc nh cn c theo quy nh ca B Xy dng v phn loigi tr nh, quy nh tiu chun, nh mc xy dng c bn do B Xydng ban hnh v gi tr cn li thc t ca cng trnh trn t.

Trng hp U ban nhn dn cp tnh c ban hnh bng gi tnh l

ph trc b th phn gi tr nh, kt cu h tng trn t c tnh theobng gi l ph trc b.

- Gi vn: Gi vn c xc nh cn c vo gi ghi trn hp ngchuyn nhng ti thi im mua.

Trng hp gi vn v quyn s dng t, gi tr nh khng xc nhc hoc gi ghi trn hp ng mua cao hn gi thc t ti thi im muath thu TNCN c tnh theo thu sut 2% trn gi chuyn nhng.

- Chi ph lin quan c tr khi xc nh thu nhp l cc khon chi

ph thc t pht sinh c lin quan n hot ng chuyn nhng, c hon, chng t theo ch quy nh, bao gm:+ Cc loi ph, l ph theo quy nh ca php lut lin quan n cp


25/33

quyn s dng t ngi chuyn nhng np ngn sch;+ Chi ph ci to t, san lp mt bng;+ Chi ph xy dng, ci to, nng cp, sa cha kt cu h tng v

cng trnh kin trc trn t;+ Cc chi ph khc lin quan trc tip n vic chuyn nhng bt

ng sn nh: chi ph lm cc th tc php l cho vic chuyn nhng,chi ph thu o c,...

* Thu nhp tnh thu t chuyn quyn s hu, quyn s dng nh Thu nhp tnh thu: c xc nh bng gi bn tr i gi mua v cc

chi ph hp l c lin quan.- Gi bn: l gi thc t chuyn nhng c xc nh theo gi th

trng v c ghi trn hp ng chuyn nhng.Trng hp gi bn ghi ti hp ng chuyn nhng thp hn gi th

trng ti thi im chuyn nhng th gi chuyn nhng nh c xcnh cn c theo quy nh ca B Xy dng v vic phn loi nh hoc gitnh l ph trc b do U ban nhn dn cp tnh quy nh.

- Gi mua: c xc nh cn c vo gi ghi trn hp ng mua.Trng hp khng xc nh c gi mua hoc gi mua ghi trn hp

ng cao hn thc t ti thi im mua th thu TNCN c tnh theo thusut 2% trn gi chuyn nhng.

- Chi ph lin quan c tr l cc khon chi ph thc t pht sinhca hot ng chuyn nhng c ho n, chng t theo ch quy nh,

bao gm:+ Cc loi ph, l ph theo quy nh ca php lut lin quan n cp

quyn s dng nh ngi chuyn nhng np ngn sch;+ Chi ph sa cha, ci to, nng cp nh;+ Cc chi ph khc lin quan trc tip n vic chuyn nhng.* Thu nhp tnh thu t chuyn nhng quyn thu t, thu mt

nc:Thu nhp tnh thu t chuyn quyn thu t, thu mt nc c

xc nh bng gi cho thu li tr gi i thu v cc chi ph c lin quan.- Gi cho thu li: c xc nh bng gi thc t ghi trn hp ng

ti thi im chuyn quyn thu mt t, thu mt nc.Trng hp n gi cho thu li trn hp ng thp hn gi do U

ban nhn dn tnh, thnh ph quy nh ti thi im cho thu li th gi chothu li c xc nh cn c theo bng gi thu do U ban nhn dn tnh,thnh ph quy nh.

- Gi i thu: c xc nh cn c vo hp ng thu.

Trng hp khng xc nh c gi thu hoc gi thu ghi trn hpng cao hn thc t ti thi im thu th thu TNCN c tnh theo thusut 2% trn gi chuyn nhng.


26/33

- Chi ph lin quan c tr khi xc nh thu nhp tnh thu l cckhon chi ph thc t pht sinh t hot ng chuyn quyn c ho n,chng t theo ch quy nh, bao gm:

+ Cc loi ph, l ph theo quy nh ca php lut c lin quan nquyn thu t, thu mt nc m ngi chuyn quyn np ngn sch.

+ Cc chi ph ci to t, mt nc.+ Cc chi ph khc lin quan trc tip n vic chuyn quyn thu

t, thu mt nc.b. Thu sut v cch tnh thu

- Thu sut: thu sut thu TNCN i vi chuyn nhng bt ngsn l 25% trn thu nhp tnh thu.

Trng hp khng xc nh c gi vn v cc chi ph lin quanlm c s xc nh thu nhp tnh thu th p dng thu sut 2% trn gi

chuyn nhng.- Cch tnh thu:+ Trng hp xc nh c thu nhp tnh thu, thu TNCN i vi

thu nhp t chuyn nhng bt ng sn c xc nh nh sau:

Thu TNCN phi np =Thu nhptnh thu

xThu sut25%

+ Trng hp khng xc nh c gi vn (gi mua) ca hot ngchuyn nhng bt ng sn v cc chi ph lin quan lm c s xc nhthu nhp tnh thu th thu TNCN c xc nh nh sau:

Thu TNCN phi np =Gi chuynnhng

xThu sut2%

c. Thi im xc nh thu nhp tnh thuThi im xc nh thu nhp tnh thu i vi chuyn nhng bt

ng sn l thi im hp ng chuyn nhng bt ng sn c hiu lctheo quy nh ca php lut.

Trng hp chuyn nhng bt ng sn l ng s hu, th nghav thu s c tnh ring cho tng c nhn. Thu nhp tnh thu ca tng

c nhn c xc nh cn c vo tng thu nhp t chuyn nhng btng sn v t l phn chia thu nhp gia cc c nhn ng s hu. T l

phn chia thu nhp c xc nh cn c vo ti liu hp php nh: thothun gp vn ban u, di chc hoc quyt nh phn chia ca to n,...Trng hp khng c ti liu hp php th t l phn chia thu nhp cxc nh bnh qun.2.2.5. i vi thu nhp t bn quyn, nhng quyn thng mi, thu nhpt tha k, qu tng

Cn c tnh thu, phng php tnh thu i vi cc loi thu nhpny ca c nhn c tr l thu nhp tnh thu v thu sut.

Thu nhp tnh thu t bn quyn, nhng quyn thng mi, t tha


27/33

k, qu tng l phn gi tr thu nhp nhn c vt trn 10 triu ng.Xc nh thu TNCN phi np vi thu nhp t bn quyn, thu nhp

t tha k, qu tng, nhng quyn thng mi:

Thu TNCN phi np =Thu nhptnh thu

xThu sut

(%)

a. i vi thu nhp t tin bn quynThu nhp tnh thu l phn thu nhp vt trn 10 triu ng theo hp

ng chuyn nhng, khng ph thuc vo s ln thanh ton hoc s lnnhn tin m ngi np thu nhn c khi chuyn giao, chuyn quyn sdng cc i tng ca quyn s hu tr tu, chuyn giao cng nghip.

Trng hp cng l mt i tng ca quyn s hu tr tu, chuyngiao cng ngh nhng hp ng chuyn giao, chuyn quyn s dng thchin lm nhiu hp ng vi cng mt i tng s dng th thu nhp tnh

thu l phn thu nhp vt trn 10 triu ng tnh trn tng cc hp ngchuyn giao.Trng hp i tng chuyn giao, chuyn quyn l ng s hu th

thu nhp tnh thu c phn chia cho tng c nhn s hu. T l phnchia c cn c theo giy chng nhn quyn s hu hoc quyn s dngca c quan nh nc c thm quyn.

Thi im xc nh thu nhp tnh thu t bn quyn l thi im tchc, c nhn tr tin bn quyn.

Thu sut thu TNCN i vi thu nhp t bn quyn p dng theobiu thu ton phn l 5%.b. i vi thu nhp t nhng quyn thng mi

Thu nhp tnh thu l phn thu nhp vt trn 10 triu ng theo hpng nhng quyn thng mi, khng ph thuc vo s ln thanh tonhoc s ln nhn tin m ngi np thu nhn c.

Trng hp cng l mt i tng ca quyn thng mi nhng vicchuyn nhng thc hin thnh nhiu hp ng th thu nhp tnh thu l

phn vt trn 10 triu ng tnh trn tng cc hp ng nhng quyn

thng mi.Thi im xc nh thu nhp tnh thu t nhng quyn thng mi

l thi im thanh ton tin chuyn nhng quyn thng mi gia ccbn.

Thu sut thu TNCN i vi thu nhp t nhng quyn thng mip dng theo biu thu ton phn l 5%.c. i vi thu nhp t trng thng

Thu nhp tnh thu l phn gi tr gii thng vt trn 10 triu ng

m ngi np thu nhn c theo tng ln trng thng khng ph thucvo s ln nhn tin thng. Thu nhp t trng thng bao gm : trngthng x s, trng thng khuyn mi, trng thng t c cc, casino,


28/33

trng thng t tr chi, cuc thi...Trng hp mt gii thng nhng c nhiu ngi trng gii th thu

nhp tnh thu c phn chia cho tng ngi nhn gii thng. Ngic trng gii phi xut trnh cc cn c php l chng minh. Trng hpkhng c cn c php l chng minh th thu nhp trng thng tnh cho

mt c nhn. Trng hp c nhn trng nhiu gii thng trong mt cucchi th thu nhp tnh thu c tnh trn tng gi tr ca cc gii thng.

Thu nhp tnh thu i vi mt s tr chi c thng, c th nhsau:

- i vi trng thng x s l ton b gi tr tin thng vt trn10 triu ng nhn c trong mt t quay thng cha tr bt c mtkhon chi ph no.

- i vi trng thng khuyn mi bng hin vt l gi tr ca sn

phm khuyn mi vt trn 10 triu ng c quy i thnh tin theo gith trng ti thi im nhn cha tr bt c mt khon chi ph no.

- i vi trng thng trong cc hnh thc c cc, casino l ton bgi tr gii thng vt trn 10 triu ng m ngi tham gia nhn ccha tr bt c mt khon chi ph no.

- i vi trng thng t cc tr chi, cuc thi c thng c tnhtheo tng ln lnh thng. Gi tr tin thng bng ton b s tin thngvt trn 10 triu ng m ngi chi nhn c cha tr bt c mtkhon chi ph no.

Thi im xc nh thu nhp tnh thu t trng thng l thi imt chc, c nhn tr thng cho ngi trng thng.

Thu sut thu TNCN i vi thu nhp t trng thng p dng theobiu thu ton phn l 10%.d. i vi thu nhp t tha k, qu tng

Thu nhp tnh thu l phn gi tr ti sn nhn tha k, qu tng vttrn 10 triu ng mi ln nhn. Ti nhn tha k, qu tng bao gm: nh,cng trnh trn t, quyn s dng t, t, tu thuyn, xe my..., phn vn

gp trong cc t chc kinh t v chng khon. Gi tr ti sn nhn tha k,qu tng c xc nh nh sau:

- i vi bt ng sn l gi tr quyn s dng t th phn gi trquyn s dng t c xc nh cn c vo bng gi t do U ban nhndn cp tnh quy nh ti thi im c nhn hng tha k lm th tcchuyn quyn s dng bt ng sn.

- i vi bt ng sn l nh v cng trnh kin trc trn t cxc nh cn c vo quy nh ca c quan qun l nh nc c thm quyn

v phn loi gi tr nh; quy nh tiu chun, nh mc xy dng c bn doc quan qun l nh nc c thm quyn ban hnh; gi tr cn li ca nh,cng trnh kin trc.


29/33

Trng hp khng xc nh c theo quy nh trn th cn c vogi tnh l ph trc b do U ban nhn dn cp tnh quy nh.

- i vi tha k, qu tng l t, xe gn my, tu thuyn,...: gi trti sn c xc nh trn c s bng gi tnh l ph trc b do U bannhn dn cp tnh quy nh ti thi im c nhn nhn c tha k, qu

tng .- i vi tha k, qu tng l vn gp trong cc t chc kinh t, c

s kinh doanh: gi tr ca qu tng, tha k l gi tr ca phn vn gpc xc nh cn c vo s sch k ton, ho n, chng t ti thi imnhn tha k, qu tng. Trng hp khng c s sch k ton, ho n,chng t lm cn c xc nh th gi tr phn vn gp c xc nh theogi th trng ti thi im nhn.

- i vi tha k, qu tng l chng khon: thu nhp tnh thu ca

chng khon l gi tr chng khon ti thi im chuyn quyn s hu, cth nh sau:

+ i vi chng khon nim yt: gi tr ca chng khon ccn c vo gi tham chiu trn S giao dch chng khon hoc Trung tmGiao dch chng khon ti ngy nhn tha k, qu tng hoc ngy gn nhttrc .

+ i vi chng khon ca cc cng ty i chng cha nim ytnhng thc hin ng k giao dch ti Trung tm giao dch chng khoncn c vo gi tham chiu ti Trung tm giao dch chng khon thiim nhn tha k, qu tng hoc ngy gn nht trc .

+ i vi chng khon khng thuc cc trng hp trn cn c gitr ghi trn s sch k ton ca cng ty pht hnh loi chng khon tingy nhn tha k, qu tng l chng khon.

* Thi im xc nh thu nhp tnh thu t tha k, qu tng- i vi thu nhp t tha k: Thi im xc nh thu nhp tnh thu

l thi im ngi np thu nhn tha k lm th tc chuyn quyn s huhoc quyn s dng ti sn.

- i vi thu nhp t nhn qu tng: Thi im xc nh thu nhptnh thu l thi im t chc, c nhn tng cho ngi np thu. Trnghp nhn qu tng t nc ngoi th thi im xc nh thu nhp tnh thul thi im ngi np thu nhn c qu tng.

Thu sut thu TNCN i vi thu nhp t tha k, qu tng p dngtheo biu thu ton phn l 10%.3. Cn c tnh thu, phng php tnh thu i vi c nhn khng ctr

i vi c nhn khng c tr do khng thng xuyn VN hockhng c ni thng xuyn ti Vit Nam nn Lut thu TNCN quy nhtnh thu theo mc thu sut ring v c nhn khng c tr khng c


30/33

tnh gim tr gia cnh.Khc vi c nhn c tr phi k khai thu nhp ton cu (bao gm thu

nhp pht sinh ti VN v thu nhp pht sinh nc ngoi- nu c), c nhnkhng c tr ch k khai, np thu i vi phn thu nhp pht sinh ti VN.

Thu nhp chu thu c tnh trn ton b doanh thu hoc thu nhp

pht sinh ti Vit Nam (khng c tr chi ph) v tnh theo tng ln phtsinh thu nhp, ng thi khng phi thc hin quyt ton thu theo nm.

K tha Php lnh thu thu vi ngi c thu nhp cao trc y,Lut thu TNCN hng dn vic xc nh thu thu nhp i vi c nhnkhng c tr c thu nhp t tin lng, tin cng, thu nhp t trngthng, bn quyn thc hin nh Php lnh.3.1. i vi thu nhp ca c nhn kinh doanh

Cn c tnh thu thu nhp t kinh doanh ca c nhn khng c tr l

thu nhp chu thu v thu sut. Thu nhp chu thu c tnh trn ton bdoanh thu hoc thu nhp pht sinh ti Vit Nam

- Thu TNCN t kinh doanh ca c nhn khng c tr c xc nhtheo cng thc:

Thu TNCN phi np =Doanh thu tkinh doanh

xThu sut(%)

- Xc nh doanh thu t kinh doanhDoanh thu l ton b s tin pht sinh t vic cung cp hng ho,

dch v bao gm c chi ph do bn mua hng ho, dch v tr thay cho cnhn khng c tr m khng c hon tr.

Doanh thu, thi im xc nh doanh thu t hot ng kinh doanhca c nhn khng c tr c xc nh tng t nh doanh thu lm cnc tnh thu t hot ng kinh doanh ca c nhn c tr.

Trng hp tho thun ti hp ng khng bao gm thu TNCN thdoanh thu tnh thu phi quy i l ton b s tin m c nhn khng c trnhn c di bt k hnh thc no t vic cung cp hng ho, dch v tiVit Nam, khng ph thuc vo a im tin hnh cc hot ng kinh

doanh.- Thu sutThu sut thu TNCN i vi thu nhp t kinh doanh ca c nhn

khng c tr quy nh i vi tng lnh vc, ngnh ngh sn xut, kinhdoanh:

+ Thu sut 1% p dng i vi hot ng kinh doanh hng ho.+ Thu sut 5% p dng i vi hot ng kinh doanh dch v.+ Thu sut 2% p dng i vi hot ng sn xut, xy dng, vn

ti v hot ng kinh doanh khc.Trng hp c nhn khng c tr c doanh thu t nhiu lnh vc,ngnh ngh sn xut, kinh doanh khc nhau nhng khng tch ring c


31/33

doanh thu ca tng lnh vc, ngnh ngh th thu sut thu TNCN c pdng theo mc thu sut cao nht i vi lnh vc, ngnh ngh thc t hotng trn ton b doanh thu.

V d: ng X l c nhn khng c tr theo quy nh ca Lut thuTNCN ti Vit Nam. Trong thi gian Vit Nam, ng X c thu nhp t

hot ng kinh doanh hng ho hp php l 1000 triu ng.* Thu TNCN ca ng X i vi phn thu nhp nhn c t hot

ng kinh doanh hng ho ny c xc nh nh sau:- Doanh thu tnh thu TNCN l : 1000 triu ng- Thu sut p dng trn doanh thu vi thu nhp t hot ng kinh

doanh ca c nhn khng c tr l: 1 %- Thu TNCN ng X phi np l: 1000 triu ng x 1% = 10 triu

ng.

* Theo quy nh hin hnh v qun l thu TNCN, t chc, c nhntr thu nhp t kinh doanh cho ng X phi thc hin khu tr thu TNCNtrc khi chi tr cho ng X l 10 triu ng. Nh vy, s tin ng X thcnhn c l 990 triu ng. ng X khng l c nhn khng c tr nnkhng c tnh gim tr gia cnh.3.2. i vi thu nhp t tin lng, tin cng

- Thu TNCN t tin lng, tin cng ca c nhn khng c trc xc nh theo cng thc:

Thu TNCN phi np =Thu nhp chuthu t TLTC x

Thu sut(%)

- Xc nh thu nhp chu thu t tin lng, tin cngThu nhp chu thu t tin lng, tin cng l tng s tin lng,

tin cng v cc khon thu nhp c tnh cht tin lng, tin cng m cnhn khng c tr nhn c bng tin v khng bng tin do thc hincng vic ti Vit Nam khng phn bit ni tr thu nhp.

Thu nhp chu thu, thi im xc nh thu nhp chu thu t tinlng, tin cng ca c nhn khng c tr c xc nh tng t nh thu

nhp chu thu lm cn c tnh thu t tin lng, tin cng ca c nhn ctr.

- Thu sut:Thu sut thu TNCN p dng vi thu nhp t tin lng, tin cng

ca c nhn khng c tr l 20%.3.3. i vi cc khon thu nhp khc

* Thu TNCN, thu nhp chu thu, thi im xc nh thu nhp chuthu vi cc khon thu nhp khc ca c nhn khng c tr t u t vn,

chuyn nhng vn, chuyn nhng chng khon, thu nhp t nhngquyn thng mi, t bn quyn, t trng thng v t nhn tha k, qutng c xc nh tng t nh vi c nhn c tr:


32/33

Thu TNCN phi np =Thu nhpchu thu

xThu sut(%)

* Thu sut p dng vi cc khon thu nhp t bn quyn, nhngquyn thng mi, t trng thng, t nhn tha k, qu tng ca c nhnkhng c tr tng t nh vi c nhn c tr.

* Tuy nhin, cn lu mt s im v xc nh thu nhp chu thuv thu sut p dng vi c nhn khng c tr nh sau:

- C nhn khng c tr ch phi tnh v np thu TNCN vi cckhon thu nhp chu thu pht sinh ti Vit Nam v khng phi quyt tonthu.

- Thu nhp chu thu t chuyn nhng vn ca c nhn khng ctr l gi tr chuyn nhng v mc thu sut p dng cho khon thu nhpt chuyn nhng vn ca c nhn khng c tr l 0.1 % trn gi tr

chuyn nhng thay v thu sut 20% trn thu nhp chu thu (=Gi chuynnhng Gi vn v chi ph lin quan) p dng cho c nhn c tr.- Mc thu sut p dng cho tng khon thu nhp chuyn nhng

chng khon, t chuyn nhng bt ng sn ca c nhn khng c tr lduy nht m khng c s hon i, la chn gia hai mc thu sut nh pdng vi c nhn c tr. C th:

+ Thu nhp chu thu t chuyn nhng chng khon ca c nhnkhng c tr l gi bn chng khon v thu sut p dng l 0.1% trn gi

bn chng khon (cha tr i bt k mt khon chi ph no).+ Thu nhp chu thu t chuyn nhng bt ng sn ca c nhn khng ctr l gi chuyn nhng bt ng sn v p dng thu sut l 0.1% trngi chuyn nhng (cha tr i bt k mt khon chi ph no).


33/33

3 thue-thu-nhap-ca-nhan

Documents

Transcript of 3 thue-thu-nhap-ca-nhan