29 infomacef

Број 29 ЦЕНТАР ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ НА МАКЕДОНИЈА Август 2005

ЦЕФ

МАЦЕФ промовира енергетска ефикасност и почиста животна средина

В

МА

OДПочитувани колешки иПодготовката на овој бе скоро целосно делсигурно треба да ја пре

Во исто време, со ноВашата web страницгалеријата на слики. Тквалитетни стручни трстрански), но и трудовпрезентираат пред техВо исто време стартувнаши колеги кои рабобласта на енергетикаова подрачје. Нашатазапознавање и информГо најавуваме органобласта на енергетскжан од Норвешкатанамера да се органитематика на 3 октомвр

Извонредна вест е најприватен производите(IPP) во Македонијаносител на проектот е Ви пожелуваме успешнета со активности одници за цената на топна Регулаторната кдржавната Агенција зпродажба на ЕСМ ...

Проф. Д-р Константин

ЦЕН НА

МАЦЕФ е доброволно рамките на Република Ма

МАЦЕФ е член на меѓународната мрежа за енергетска ефикасност RENEUER (Regional Network on Efficient Use of Resources).

Од уредник Центар за еМакедониј

Регионалнана енергија

Новости од Новости од Корисни w Манифеста

МАЦЕФ има поддршка и тесно соработува со ALLIANCE TO SAVE ENERGY фондација формирана од Сенатот на САД и делумно финансиски поддржана од USAID. МАЦЕФ e член на Асоцијацита на Консултантски организации, нудејќи професионални експертски услуги од својот делокруг на работа, во земјата и надвор од неа. МАЦЕФ е дел од мрежата managenergy формирана од страна на Euro-pean commission DG Energy and Transport www.managenergy.net .

Активности на МАЦЕФ

Во овој број:от нергетска ефикасност на а МАЦЕФ мрежа за ефикасно користење та и водата RENEUER Македонија другите земји eb-адреси ции

УРЕДНИКОТ колеги, членови на МАЦЕФ! рој, за време на ударните летни одмори, о на младите членови, кои полека, новземат уредувачката политика.

-

- -

вите можности кои ни ги нуди нашата иа, се збогатуваат содржините, како иаа ќе ни овозможи да Ви претставувамеудови од истакнати експерти (домашни ии на многу млади колеги, кои сакаат да сеничката јавност. аме и нова содржина – претставување наотат на реализацијата на проекти одта, како и на компании кои се активни воцел е да овоможиме подобро меѓусебноирање.

изирањето на првиот тренинг курс одата ефикасност, кој е финасиски поддрвлада, а делумно и од УНДП. Постоизира и меѓународен семинар со истатаи! авата на почетокот на изградба на првиотл на електрична и топлинска енергија

, каде што од Македонска страна какоАД Топлификација Скопје. ни денови во есента која ќе биде исполобласта на енергетиката: нови правиллинската енергија приготвени од странаомисија, почеток на оформување наа енергетика, непосредни спогодби за

Димитров

ТЕ-ТО АД СкопјеВо центарот на вниманието овој месец беше потпишувањето на договор за изградба на комбинирана когенеративна гасна постројка за производство на електрична и топлинска енергија во Скопје. Проект од ваков тип е новина во Република Македонија. Иницијаторот, АД Топлификација Скопје, направи исчекор во регионалната енергетика со изградба на постројка во која ќе бидат имплементирани напредни технологии според светските стандарди. Ние како млада редакција на ИнфоМАЦЕФ бевме заинтересирани за подробности од овој проект, бидејќи сметаме дека перспективата на енергетиката кај нас е токму во вакви (и слични) проекти. Со таа цел тропнавме на вратата на претседателот на Управниот одбор на ТЕ-ТО (Друштво за производство на електрична и топлинска енергија) Ивица Секованиќ, и побаравме од него да ни го претстави проектот одблизу. Повеќе... Интензивна работа на проектот MDW/MGGF МАЦЕФ ги приготви основните три предлози за добивање финансиска помош од наведениве програми за училишта во општините Велес, Сарај и Кичево (Concept Papers). Тие се прифатени од страна на УСАИД и сега е во подготовка целосната Апликација за овие три општини. Во исто време се приготвува Младинска Доброволна Програма, која треба да се спроведе во училиштето во општина Сарај.

Меѓународен семинар Енергетска ефикасност 3.10.05 Во соработка со компанијата Energy Saving International од Норвешка, МАЦЕФ ќе организира промотивен семинар за соработката во регионот и имплементацијата на мерките за енергетска ефикасност. Планирано е учество на тим од Норвешка, УСАИД, УНДП, Министерството за економија и Машинскиот факултет. Членовите на МАЦЕФ ќе бидат навреме известени за

Имате желба за соработка?

е молиме контактирајте не’ на: МАЦЕФ – ул. Н. Парапунов 3а/52, 1000 Скопје, тел. 02 3099216, факс 02 3061 013, e-mail: [email protected]

www.macef.org.mk

ТАР ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ МАКЕДОНИЈА МАЦЕФ

научно здружение, основано да делува во кедонија и надвор од неа.

конкретната програм и можноста за учество (лимитиран број). Доплнителни информации ќе можат да се најдат на нашата web страна.

ИНФОМАЦЕФ 29 Страна 2

Заинтересираните колеги кои сакаат да станат активни членови на МАЦЕФ, треба да се јават на нашата адреса, за да ги добијат потребните формулари за зачленување. Колегите со поголемо искуство и резултати во оваа област, со желба да бидат внесени во меѓународниот регистер на експерти, ги замолуваме да контактираат со нас, за да им го доставиме потребниот формулар. Тоа не значи и обврска да се биде член на МАЦЕФ.

РЕГИОНАЛНА МРЕЖА ЗА ЕФИКАСНО КОРИСТЕЊЕ НА ЕНЕРГИЈАТА И ВОДАТА

RENEUER (www.reneuer.com) RENEUER е формирана по иницијатива на претставници на владите, невладините организации и претпријатијата од 8 земји и тоа Албанија, Бугарија, Босна и Херцеговина, Србија и Црна Гора, Македонија, Молдавија, Романија и Хрватска. Основната задача на оваа мрежа е да се ангажира за решавање на проблемите за ефикасна употреба на енергијата и водата во земјите од Југоисточна Европа. RENEUER ги дефинира основните определби во областа на ефикасното користење на енергијата и водата преку анализа на проблемите со кои се среќаваат земјите од Југоисточна Европа и можностите за нивно решавање.

Новости од Македонија

Повик за апликации за национални Пилот Проекти Невладините организации во Југоистоцна Европа (ЈИЕ) ке добијат финансиска помос за учество во практичното имплементирање на Архуската Конвенција на локално ниво, на полето на Пристап до Информации и Учество на Јавноста во Процесот на Донесување на Одлуки за животна средина. Регионалниот центар за заштита на животната средина за Централна и Источна Европа, објавува повик за апли-кации за национални Пилот Проекти (на англиски јазик) како интегриран дел од регионалниот проект “Подобру-вање на Праксата на Учество на Јавноста: Следни Чеко-ри во Имплементацијата на Архуската Конвенција во Албанија, Босна и Херцеговина, Република Македонија, Србија и Црна Гора, Косово/а (под администрација на ОН)” финансиран од страна на Министерството за Над-ворешни работи на Холандија. Соодветниот пакет документи потребни за апликацијата и водичот ќе бидат достапни на веб страната на РЕЦ и канцелариите на РЕЦ, од 5 септември 2005 година. www.rec.org.mk Краен рок за аплициранје: 6 октомври 2005 година. „Лукоил Македонија“ почна со увоз на нафта Нафтената компанија „Лукоил Македонија“ минатата недела добила акцизна дозвола за увоз на нафта и нафтени деривати од Министерството за финансии и веќе започнала со увоз.

Како што дознаваме, компанијата закупила четири бен-зински пумпи од штипската фирма „Брилијант“. А, од пред околу две недели рускиот нафтен гигант ги превзе-де складиштата за нафта и нафтени деривати на „Нико-петрол“, кои се наоѓаат на периферијата на Штип. Досега во „Лукоил Македонија“, регистрирана на 20 мај годинава, се вработени осуммина. „Лукоил Македонија“ поднела до Регулаторната комисија за енергетика и барање за лиценци за работа за складирање на нафта и нафтени деривати и за трговија со нив. Дозволите за работа се дел од новините по отворањето на енергет-скиот пазар во земјава, кои се предвидени со последни-те измени на Законот за енергетика. Од компанијата најавуваат и реализација на планот за изградба на 40 бензиски пумпи во земјава, за што во Русија се договорија премиерот Владо Бучковски и раководството на „Лукоил“. Повеќе....

Цените на бензините достигнаа рекордни висини

Бензините и дизелот повторно поскапуваат. Со најновата одлука на Регулаторната комисија за енергетика, рафине-риските и малопродаж-ните цени на нафтените

деривати се зголемуваат во просек за 5,49 %, односно за 3,58 %. Малопродажната цена на МБ - 96 се зголему-ва од 66 на 68 денари за литар, или за два денара, це-ната на БМБ - 90 од 62,50 денари се зголемува на 64,50 денари за еден литар, БМБ - 95, наместо 63, ќе чини 65 денари, додека цената на дизелот од 52,50 се зголемува на 54,50 денари за литар. Цените на мазутите М1 и М2 се зголемуваат за незначителни 0,471 , односно за 0,472 денари за килограм. Повеќе... БУГАРИЈА БАРА СОРАБОТКА Бугарскиот претседател Георги Прванов ги повика сво-ите колеги од Македонија, Србија и Црна Гора, Грција и Турција заеднички да ја изградат нуклеарната централа „Белене”. Експертите ја поздравуваат оваа идеја и сме-таат дека иднината во енергетскиот сектор треба да се гледа во заеднички инвестиции во нови извори на енергија Европските медиуми проценуваат дека изградбата на нуклеарната централа „Белене” во иднина ќе и овоз-можи голема енергетска предност на Бугарија, во однос на земјите од Европската унија. Според европските директиви до 2012 година мора да се затворат 60% од европските нуклеарни централи, кои сега се најголеми производители на електрична енергија. Повеќе... Лиценци за вршење енергетски дејности Регулаторната комисија за енергетика на Република Македонија на седницата на МЕА, што се одржа на 9 јуни во Стопанската комора на Македонија, го стави на јавна расправа Правилникот за условите, начинот и постапката за издавање, менување и одземање лиценци за вршење енергетски дејности. Повеќе...

[email protected]

Имате желба за соработка? Ве молиме контактирајте не’ на: МАЦЕФ – ул. Н. Парапунов 3а/52, 1000 Скопје,

тел. 02 3099216, факс 02 3061 013, e-mail: [email protected] www.macef.org.mk




Загадени: Вардар, Тополка и Бабуна Државниот санитарен и здравствен инспектор д-р Весна Вишнова, по извршената анализа на водата од реките Тополка, Бабуна и Вардар кај Велес, констатираше дека тие не се исправни за пиење, капење и наводнување . Поради ова, државниот санитарен инспектор донесе решение за забрана за користење на водите од овие три реки, кои се со загаденост од четврта категорија и не се за употреба. Повеќе...

[email protected] www.eko.net.mk

Новости од другите земји

Во Словенија стивнува аферата околу „расипаниот“ дизел Аферата околу расипаното дизел - гориво во Република Словенија стивнува. На сопствениците на возила кои поради расипаното гориво морале да ги сменат пумпите за висок притисок (бош-пумпите) штетата им е надомес-тена. Според лабораториските анализи, причина за расипувањето се високоите температури, поради кои се развиле микроорганизми што довеле до расипување на горивото. Во дизелот, произведен од фосилна нафта, во „Петрол” се додаваат пет проценти биодизел и така измешано горивото се продава на пумпите. Од „Петрол”, инаку, веќе ја признаа грешката, а осигурителното друш-тво „Триглав” ја плати предизвиканата штета. Од август минатата година во „Петрол” горивото се ме-ша според стандардите на одредбите на словенечкото Министерство за животна средина и биогорива. Правил-никот за тоа е донесен врз основа на упатствата на Комисијата на ЕУ за намалувањето на штетните гасови во атмосферата, со мешање на биогорива и фосилните горива. До 2010 година, на барање на ЕУ, во вкупната потрошувачка Словенија мора да достигне учество на биогорива во висина од 5,75 проценти. Тоа се европски стандарди кои Словенија, како полноправна членка на Унијата, мора да ги почитува. Бидејќи „дежелата“ уште не произведува, ниту пак меша биоетанол (додаток на бензин), обврзувачката квота Словенија настојува да ја исполни со биодизел. Првите количества на биоетанол, пак, ќе се измешаат со бензин во 2007 година.

инин к ас

д

енергетска ефикасност.

НА

Кампања за Енергетска Ефикасност во германските опшини

Околу две трет од трошоците за енергија а ло алните вл ти (повеќе од 2 милијарди евра годишно) се прават во општин-ските згради. Според изработе-ната сту ија, 30% од овие тро-шци можат на се намалат со воведување на стратегија за

Германската Енергетска Агенција ДЕ издаде доку-мент наречен „Договорна-Офанзива за општинските згради“ кој ќе им помогне на локалните власти да изнај-дат партнери и да склучат договори со кои ќе постигнат енергетска ефикасност и ќе ги намалат трошоците за енергија. Како додаток на ова локалните власти ќе доби-јат стручна помош во подготвувањето и имлементацијата на локалните тендери. На страницата www.contractingoffensive.de локалните власти, компаниите кои нудат експертски услуги и заитересираната јавност можат да добијат де-тални информации за понудените можности и склучени-те договори.

Ладење со биомаса одството на

а

е

Во Германија, произвенергија од биомаса доживува екс-панзија. Повеќето инсталирани постројки произведув ат исклучиво топлина иако постојат технички можности тие да призведуваат енергија за ладење, што би имало нцијал. На семинарот голем пазарен пот „Ладење со

биомаса“ во Фергра г

лна енергија од отпад во пос-

Енергија од реки со мирен тек

содржат огромно коли-

и од три вертикални водни крила

унд Ау сбург, Германија, на 23-ти септември, ќе биде презентирана физибилити студија за ладилна технологија базирана на согорување на биома-са. Производството на ладитројките може да доведе до подобрување на коефици-ентите на полезност и задоволување на локалните енергетски потреби. Со новиот метод би се постигнало подобро искористување на согореното гориво и зголе-мување на бројот на работни часови на постројките. Во меѓувреме, неколку постројки веќе го користат овој ме-тод и произведуваат ладилна енергија со различни тем-ператури. Добиената енергија се користи за ладење и климатизирање. Некои од овие проекти ќе бидат презен-тирани во текот на семинарот.

Дури и реките со мирни текови чество на енергија, па една Норвешка компанија WPI (Water Power Industries) конструираше водна турбина која таа енергија ја претвора во електрична. Пилот инсталација успешно функционира во реката Pikerfoss од Октомври 2003 год. Инсталацијата се состосо форма како авионските крила прикачени на еден

ротор. Принципот на работа е како кај класичните водни турбини. Решението на WPI типично за овие турбини е тоа што се врши искористување на надворешните текови на вода (без куќиште за насочување на водениот


флукс) и нема потреба од изградба на брана и хидроцентрала, потребно е само да е прицврс и (усидри) и да се поврзе на енергетската мрежа. Нејзиното преместување и отстра ување е мошне лесно со што претставува реверзибилно и еколошко решение. Мониторингот и автоматската регулација на положбата на крилата се врши компјутерски со што се врши оптимизирање на работата на турбината во зависност од побарувачката во системот. Роторот е во можност да искористи 50% од енергијата содржана во водениот флуид, додека теоретскиот максимум според научникот Hans Bethe е 59%. Ако тој максимум се надмине ке дојде до запирање на турбината. Во услови на мирен водотек со брзина од 3,5 [m/s] и стабилност во работата од 96%, турбина со капацитет од 0,5 [MW] може да произведе до 4,2 [GWh] електрична енергија годишно. Инсталација со овој капацитет има дијаметар од 15 [m] и перки со височина од 4 [m], а идеалната брзина на водениот тек е во опсегот од 1,0-3,5 [m/s]. Турбините од овој тип може да најдат примена во земјите во развој, особено во подрачја кои не се поврзани на електроенергетската мрежа. Сеуште е рано да се процени цената на чинење на една ваква турбина, но се очекува технологијата да биде комерцијализирана наскоро. Како ориентација мали инсталации (0,1 [MW]) чинат околу 1,5 милиони норвешки круни, поголеми(0,5 [MW]) околу 5 милиони, а за овој тип на инсталации проценето е дека во зависнос од просечната годишна брзина на водата, каматите, периодот на враќање, трошоците ќе изнесуваат помеѓу 0,1 и 0 3 норвешк круни за кило-ват електрична енергија.

с т

н

т

8 ,2 и

етпријатие „J-Power“ треба да

Јапонска експанзија Јавното Јапонско проткупи отпад од Бразил во вредност од 2,82М емисиони единици. Со средствата од овој проект бразилската депонија треба да изгради постројка која ќе произведува и согорува метан од отпадот. Ова е воедно и најголема трансакција на емисиони единици што ја направила една азиска компанија. Повеќе…

Извештај од истражување за насоките на сончевата

е резултат на работилница во кој учествува-енергија Извештајотле 200 научници од САД, Европа и Азија. Целта на рабо-тилницата била да се идентификуваат идните насоки за истражување во областа на сончевата енергија. Според извештајот најпрепорачлива насока за истражување во оваа област се молекуларни машини кои ќе ја претвора-ат сончевата светлина во хемиско гориво, интелегентни материјали кои ќе ја пренесуваат сончевата енергија без загуби и друго. Повеќе… Шпанија кон обновлива енергија Властите во Шпанија донесоа одлука да ја зголемат употребата на обновлива енергија во енергетскиот систем. Во идните 5 години енергијата од обновливи извори треба да достигне 12,1% од целокупната потрошувачка на државата. Повеќе…

Франција и Германија го притискаат САД Следниот чекор во интернационалниот дијалог за климатски промени ќе биде направен во Монтреал оваа година. САД би требало да ја сподели одговорноста со останатите земји, изјавија министрите за екологија на Франција и Германија. Повеќе… Украина го прифаќа Протоколот од Кјото

и акционит Минатата недела Украинската Влада го усвоплан кој ја приближи државата кон Протоколот од Кјото. Повеќе… Контраверзни американци

огија во администрацијата Еден од советниците за еколна Буш поднесе оставка поради несогласување со акционит план на САД за намалување на климатските

промени. Повеќе…

Корисни web-адреси al.vrom.nl/http://internation

http://www.mobilityweek-europe.org/ http://www.energie-cites.org/ http://www.sydneywater.com.au/ http://www.mango.org.mk/ http://www.unfccc.org.mk/

Манифестации минар за Европски Интернационален се проекти за развој

raining/training.php

на енергетиката и заштита на животната средина (22-23 септември 2005, Малта) Повеќе информации на www.eucenter.org/t

бука за млади еколошки лидери од Централана и Источна

06

ОЕвропа (од 27 март до 8 април, 2006) Краен рок за аплицирање 21 јануари 20Повеќе информации на http://www.rec.org/ Работилници за трговија со емисии

ија на трговијата со

и: 29.9.2005, 15.12.2005, 17.3.2006 nvironment Institut.

Еднодневна работилница за оптимизацCO2. ДатумРаботилниците ги организира Offenbach EКонтакт информации: Umweltinstitut Offenbach, Frankfurter Straße 48 , D-63065 Offenbach Тел: (069) 81 06 79 Тел/факс: (069) 82 34 93 [email protected] Недела на Европска мобилност спроводливост” 15-16 септември 2005, Лондон

„Интелегентна

Повеќе… Конференција за климатски промени и бизнис, 3-5 октомври 2005, Киев Повеќе…

Тркалезна маса на УНЕП 2005 25-26 октомври 2005, Њу Јорк Повеќе…

Уредник: Проф. Д-р К. Димитров Центар за енергетска ефикасност на Македонија Тех. Секретар. А.Манчевски, Н. Парапунов 3а/52 1000 Скопје Тел. 02 3099 216, факс: 02 3061 013 e-mail: [email protected]



29 infomacef

Documents

Transcript of 29 infomacef