ขงจอ

จากวกพเดย

ขงจอขงจอ (จนตวยอ: 孔子; องกฤษ: Confucius ; ภาษาไทยมเรยกกนหลายชอ เชน ขงฟ จอ ขงจอ ขงชว) เกด28 กนยายน 551 - 479 ปกอน ค.ศ.)

ชอรอง จงหน เปนนกคดและนกปรชญาสงคมทมชอเสยงของจน คาสอนของขงจอนน ฝงรากอทธพลลกลงไปในสงคมเอเชยตะวนออกมาเปนเวลาถง 20

ศตวรรษ หลกปรชญาของขงจอนนเนนเกยวกบศลธรรมสวนตว และศลธรรมในการปกครอง ความถกตองเหมาะสมของความสมพนธในสงคม และ ความ

ยตธรรมและบรสทธใจกอนสนใจ ขงจอไดทงทายขอความไวกบ ซอคง ไววา "ขนเขาตองพงทลาย ขอคานแขงแรงปานใด สดทายตองพงลงมา เหมอนเชน

บณฑตทสดทายตองรวงโรย”

ประวต

เมอขงจอเกดมาไดเพยง3ป บดาทมรางกายสงใหญและ

แขงแรงไดเสยชวตจากไป ขงจอในวยเยาวชอบเลน

ตงโตะเซนไหว ชอบเลยนแบบทาทางพธกรรมของผใหญ

เมออายได 15 ป ฝกใฝการเลาเรยน อาย 19 ป ได

แตงงานกบแมนางหยวนกวน ในปถดมาไดลกชาย

ใหชอวา คงล อาย 20 ขงจอไดเปน เสมยนยงฉาง และ

ไดใสใจความถกตองเนองจากทางานกบตวเลข ตอมา

ไดทาหลายหนาทรวมทง คนดแลสตว คนคมงานกอสราง และในระหวางทศกษาพธกรรมจากรฐโจว ไดโอกาสไปเยยมเลาจอ ขงจอมความสมพนธอนด

ก บเสนาธบดของอองจง และไดฝากตวเปนพอบาน และไดมการพดคยกบอองในการวางแผน และหลกการปกครอง แตเนองจากโดนใสความจาก

ทปรกษาของรฐ ขงจอจงเดนทางตอไปรฐอน ภายหลงไดฝากฝงตวเองชวยบานเมอง กบอองตง และไดรบการแตงตงดนแดนสวนกลางของล

เปนเสนาธบดใหญ บานเมองเจรญรงเรอง อาชญากรลดลง คนมคณธรรมและเคารพผอาวโส และในระหวางนน

ไดมการ แบงแยงดนแดน การแยงชงเมองตางๆ เกดขน ขงจอไดเดนทางจากเมองไปสเมองตางๆ เรยนรหลกการปกครอง

และวฒนธรรม ทองถนแตละท ภายหลงไดถกหมายเอาชวต และถกขบไลใหตกทกขไดยาก และไดกลบมาสแควนลอกครง

ขงจอไดเรม รวบรวบพธกรรมโบราณ บทเพลง ตาราโบราณ และลาดบเหตการณตางๆ ทเกดขน และไดสอนสงลกศษย

แถบแมนาซกบ แมนาส ภายหลงขงจอไดลมปวยหนก และเจดวนใหหลง ไดอาลาโลก ตรงกบเดอนสทางจนทรคต ในปท 16 รช

สมยอองอ รวมอายได 73 ป

หลกความรศาสตรสแขนง

ขงจอวางรากฐานไว ไดแก วฒนธรรม ความประพฤต ความจงรกภกด และ ความซอสตย โดยวฒนธรรม

เนนถงการเคารพบรรพบรษและพธการโบราณ ยดถอผอาวโสเปนหลก แตไมยดตดหรออายทจะหา

ความร จากคนทตาชนหรออายนอยกวา

แปดหลกการพนฐานในการเรยนร

ไดแก 1.สารวจตรวจสอบ 2.ขยายพรมแดนความร จรงใจ 3.แกไขดดแปลงตน บมความร ประพฤต

ตนตามกฎบานเมอง4. ประเทศตองไดรบการดแล 5.นาความสงบสขมาสโลก

ลาดบการเรยนร

ไดแก พธกรรม ดนตร ยงธน ขมา ประวตศาสตร และ คณตศาสตร

คณธรรมทงสาม

ทไดจากการเรยนร ไดแก

ภมปญญา เมตตากรณา

และความกลาหาญ

สขนตอนหลกการสอน

ไดแก ตงจตใจไวบนมรรควธ ตงตนในคณธรรม อาศยหลกเมตตาเกอกล

สรางสรรคศลปะใหม

สลาดบการสอน

ไดแก คณธรรมและความประพฤต ภาษาและการพดจา รฐบาลและกจการ

บานเมอง และสดทายคอวรรณคด

หลกความรศาสตรสแขนง

ทขงจอวางรากฐานไว ไดแก วฒนธรรม ความประพฤต ความจงรกภกด และ ความซอสตย โดยวฒนธรรมเนนถงการเคารพบรรพบรษและพธการโบราณ

ยดถอผอาวโสเปนหลก แตไมยดตดหรออายทจะหาความรจากคนทตาชนหรออายนอยกวา

แปดหลกการพนฐานในการเรยนร ไดแก สารวจตรวจสอบ ขยายพรมแดนความร จรงใจ แกไขดดแปลงตน บมความร ประพฤตตามกฎบานเมอง ประเทศ

ตองไดรบการดแล นาความสงบสขมาสโลก

ลาดบการเรยนร

*ไดแก พธกรรม ดนตร ยงธน ขมา ประวตศาสตร และ คณตศาสตร

*คณธรรมทงสาม ทไดจากการเรยนร ไดแก ภมปญญา เมตตากรณา และความกลาหาญ

*สขนตอนหลกการสอน ไดแก

*ตงจตใจไวบนมรรควธ ตงตนในคณธรรม อาศยหลกเมตตาเกอกล สรางสรรคศลปะใหม

*สลาดบการสอน

*ไดแก คณธรรมและความประพฤต ภาษาและการพดจา รฐบาลและกจการบานเมอง และสดทายคอวรรณคด

ปรชญาขงจอและคาคม

-ไมตองเปนหวงคนอนทไมเขาใจเรา แตตองเปนหวงวาเรา ไมเขาใจคนอน

-การทยอมรบวาไมรนน กคอความทรแลว

-บณฑตคดถงวา ทาอยางไรจะเพมพนคณธรรมของตนได

-คนพาลคดถงวา ทาอยางไรจงจะเหนความเปนอยขอตนสะดวกสบายขน โดยไมคานง ถงคณธรรม

-บณฑตรเฉพาะเรองทขอบดวยคณธรรม คนพาลรเฉพาะเรองทไดผลกาไร โดยไมคานง ถงคณธรรม

-ผมคณธรรมยอมไมถกทอดทงโดยโดดเดยว และจะตองมเพอนบานมาคบหา

-ไมคดถงความชวของคนอนในอดตกาล จงมคนโกรธทานนอย

-จงเปนนกศกษาในแบบบณฑต อยาเปนนกศกษาในแบบคนพาล

-บณฑตยอมมจตใจกวางขวางราบรน

-คนพาลยอมมความกลดกลมอยเวลา

-ยงปรนนบตคนทมชวตไมเปน จะปรนนบตเซนไหวเทพเจากบผไดอยางไรเลา

-ตางตกเตอนใหกาลงใจกนและกน อยกนดวยความสามคค เรยกวาเปนนกศกษาได

-ในระหวางเปนเพอนกนตองตกเตอนใหกาลงใจกนและกน ในระหวางพนองตองสามคคกน

-เมอรกเขาจะไมใหกาลงใจเขาไดหรอ เมอซอสตยตอเขา จะไมตกเตอนสงสอนเขาไดหรอ

-ปราชญยอมหลกเลยงสงคมทเลวราย สถานทเลวราย มารยาททเลวราย และวาจาทเลวราย

-ตาหนตนเองใหมาก ตาหนผ อนใหนอย กจะไมมใครโกรธแคน

-บณฑตขอรองกบตนเอง สวนคนพาลนนจะขอรองกบคนผ อน

-บณฑตมความภาคภมใจในตนเอง โดยไมแยงชงความภาคภมใจของคนอน บณฑตมความสามคค แตไมเลนพวกกน

-พดไพเราะตลบแตลง ทาใหสญเสยคณธรรม

-เรองเลกไมอดกลนไวจะทาใหแผนเรองใหญเสย

-ทกคนเกลยดกตองพจารณา ทกคนรกกตองพจารณา

-เพอนทซอตรง เพอนทมความชอบธรรม เพอนทมความร ทง 3 ประเภทนมประโยชนแกเรา

-เพอนทประจบสอพลอ เพอนททาออนนอมเอาใจ เพอนทชอบเถยงโดยไมมความร ทง 3 ประการนเปนภยแกเรา

-บณฑตมความกลวอย 3 ประการ กลวประกาศตของสวรรค กลวผมอานาจ กลวคาพดของอรยบคคล

-อานหนงสอโดยไมคนคด การอานจะไมไดอะไร คนคดโดยไมไดอานหนงสอ การคนคดจะเปลาประโยชน

-ทบทวนเรองเกา และรเรองใหมขนมาอก กจะเปนครได

-นกศกษาสมยกอน ศกษาเพอใหตนมความสาเรจในการศกษา นกศกษาในปจจบน ศกษาเพอใหคนอนร

วาตนเองมการศกษา

-ชอบเอาสองคนมาเทยบกนวาใครดกวาใคร เธอเองเกงพอแลวหรอ สาหรบเราไมมเวลาวางมาทาเชนนน

-ผ ทมเมตตาธรรมเทานน จงจะสามารถรกคนดวยความจรงใจ และจงสามารถเกลยดคนดวยความจรงใจ

-ผมปญญาชนชมนา เปนผขยน ผมความสข ผมเมตตาชนชมภเขา เปนผ รกสงบ เปนผมอายยน

-เลยงดพอแมใหมชวตอยไดเทานนนะหรอ ถาเชนนน หมากบมากไดรบการเลยงดใหมชวตอยเชนกน

-สงทแขงทสด เอาชนะไดดวยสงทออนทสด

-เมอประตบานหนงปด อกบานหนงกอเปดแตบอยครงทเรามวแตจองประต

บานทปดจนไมทนเหนวามอกบานทเปดอย

-อยามวคนหาความผดพลาด จงมองหาหนทางแกไข

-อารมณขนเปนสงยอดเยยมทสดทชวยรกษาสงอนได เพราะทนททเกด

อารมณ ขน ความราคาญและความขนของหมองใจจะมลายไป กลบกลาย

เปน ความเบกบานแจมใสของจตใจเขามาแทนท

-อยากลวทจะนงหยดพกเพอคด

-1 นาททคณโกรธเทากบคณไดสญเสย 60 วนาทแหงความสงบในจตใจไปแลว

-หนทางเดยวทจะรกษาภาพพจนไดคอการซอสตยตลอดเวลา

-ผชนะไมเคยลาออก และผลาออกกไมเคยชนะ

-ออกซเจนสาคญตอปอดเชนไร ความหวงกเปนเชนนนตอความหมายของชวต

-การมชวตอยนานเทาใดมใชสงสาคญ สงสาคญกคอ มชวตอยอยางไร

-เราเขาใจชวตเมอมองยอนหลงเทานน แตเราตองดาเนนชวตไปขางหนา

-เราไมอาจลางมอทแปดเปอนซาไดเปนครงท 2 ในสายนาไหล(สภาษต ทเบต)

-ไมมสงใดชวยใหคณไดเปรยบคนอนมากเทากบการควบคมอารมณใหสงบนง

อย ตลอดเวลาในทกสถานการณ

-ความอดทนคอเพอนสนทของสตปญญา

-พรสวรรคยงใหญของมนษย คอ การทเราสามารถเอาใจเขามาใสใจเราได

-ในธรรมชาตไมมสงใดดพรอม แตทกอยางกสมบรณแบบในตวเอง ตนไมอาจบดเบยวโคงงออยางประหลาด

แตกยงคงความงดงาม

-มกพดกนวากาลเวลาเปลยนทกสง แตจรงๆแลว คณตองเปลยนทกสงดวยตนเอง

ลทธขงจอเปนลกธทมทงปรชญาทางการเมอง มทงการดาลงชวตตลอดจนการอยรวมกนและอน ๆ อก

ซงสอนใหผศกษาไดทาความเขาใจกบสงคม ทาความเขาใจกบโลกดวยการศกษาและความรจกกบตวเอง

ใหมคณคา เมอคนในสงคมแตละคนไดปรบปรงตนเองโดยสมบรณแลวกจะไดชวยกนปรบปรงแกไขสงคม

แกขอบกพรองของสงคม และพยายามปรบตวและปรบสงคมใหเขากนได เมอนนแหละสงคมกจะมแตความ

เปนระเบยบเรยบรอย ซงจะเปนผลทาใหโลกนมแตความสงบและสตสขดงเชนทมนษยเราปรารถนา ถาสงคม

วนวาย คนในสงคมกจะไมมอะไรเปนหลกทจะยดเหนยวไดดไปกวาลกธและความเชอถอหรอความความ

มศรทธาในศาสนา ดงเชนประเทศจนทมลทธขงจอเปนหลกในการบรหารประเทศ ชาวจนสวนใหญยดมนในลทธน

และกไดถอปฏบตตอ ๆ กนมาเปนเวลานานไมวาบานเมองจะมความสงบสขหรอมความระสาระสาย จนอาจจะกลาว

ไดวา ประเทศจนสามารถดาลงอยมาจนถงปจจบนไดกเพราะประชาชนมความศรทธาในตวผปกครองประเทศ

และตวผปกครองประเทศกใหความสนบสนนลทธขงจอนดวย

บรรณานกรม

เขยน ธระวทย, ดร., ววฒนาการการปกครองของจน, กรงเทพ : ไทยวฒนาพานช, 2517

คณน บญสวรรณ, จนสามยค., กรงเทพ : กรงสยาม, 2519

พทกษ อยด, “ประเพณขงจอ” วารสารธรรมศาสตร ปท 2 เลมท 3 (เมษายน – มถนายน), 2515

เพชร สมตร, อารยธรรมตะวนออก เลม 2 กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2515

ไพโรจน โพธไทร, ภมหลงของจน. กรงเทพฯ : บรรณากจเทรดดง, 2517

ทาไมขงจอเปนศาสนาในจน

ศาสนาขงจอ

ชอศาสนา ศาสนาขงจอ (Confucianism)

สญลกษณศาสนา

สญลกษณของศาสนาขงจอ ไดแกรปปน หรอรปเขยนของขงจอ

ประเภทของศาสนา

แนวทางครองชวต หลกเกณฑการวางตนในสงคม

คาสอนของขงจอเปนหลกเกณฑการวางตนในสงคมสาหรบผ ทตองการอยรวมกบเพอนมนษย

อยางมสนตสข และเปนแนวทางครองชวตของผใฝรเพอพฒนาจตใจของตนเอง

ศาสดา

ขงจอ

เปนททราบกนดวา ขงจอเปนนกปราชญทมชอเสยงทสดในอารยธรรมจน ชาวจนรวมทงชาว

เอเซยตะวนออกพากนเลอมใสยกยองขงจอตดตอกนมากวาสองพนหารอยปแลว แตหาก

จะตงคาถามวา คาสอนของขงจอสมควรจดเปนศาสนาไดหรอไม กจะมนกวชาการจานวนหนงทยงลงเล ไมยอมตอบรบ เพราะคาสอนของนกปราชญทาน

นไมมการกลาวถงพระเจาหรอกาเนดของจกรวาล ไมสนใจใหคาอธบายเรองภพหนาหรอชวตหลงความตาย อกทงขงจอเองกไมเคยอางวา ตนเปนตนคด

คาสอนเหลานน ทานยาอยางออนนอมถอมตนเสมอวา เปนแตเพยงผรวบรวมความคดของนกคดนกปราชญในอดตกาล เพอถายทอดใหแกชนรนหลง นน

คอทานไมเคยตงตนเปนศาสดา และไมเคยกาหนดใหผ เลอมใสคาสอนของทานสละการครองเรอนมาเปนนกบวช การถกกนเรองนยงไมมททาวาจะยตลง

ไดงายๆ

สาวกคนสาคญ

เมงจอ

กาเนดศาสนา คดตามปเกดของขงจอ เกดกอน ค.ศ. ประมาณ 551 ป

สถานทกาเนดศาสนา

ประเทศจน

การกาเนดศาสนา

เดมทเดยวในสมยทขงจอยงมชวตอย มไดถอกนวาคาสงสอนทขงจอรวบรวมจากความคดของนกคดนกปราชญในอดตกาลเปนศาสนา แตเมอขงจอ

สนชวตแลว ผ นยมในคาสอนตางยกยองสรรเสรญ และตอมาจงมประกาศเปนทางการใหบชาขงจอในฐานะศาสดา

จานวนผนบถอศาสนา

ประมาณ 394,000,000 คน (ป ค.ศ.2005)

ทมา http://www.crs.mahidol.ac.th/thai/confucius00.htm