20110203 European Management Models in Contmeporary Art and Culture

8/12/2019 20110203 European Management Models in Contmeporary Art and Culture

1/65

EVROPSKI MODELI MENADMENTA USAVREMENOJ UMETNOSTI I KULTURI

Autor projektaAuthor of projectBiljana Mickov

EUROPEAN MANAGEMENT MODELS INCONTEMPORARY ART AND CULTURE


2/65

Evropski modeli menadmentau savremenoj umetnosti i kulturi

Biljana Mickov

Kulturna politika iza scene u Barseloni.Novi kontekst, obnovljene strategije

Esteve Karames

Mogunosti kulturnih politikaDim Dojl

Posetilac stupa na scenuDonatan Gudejker

Umetnost, obrazovanje i ulogainstitucija kulture

Sofi Hejlz

Marketing kulturnih usluga javnog sektoraMarit Keto-Sepala

Gradski muzeji i urbani razvojBla Perin

Ajndhoven - grad kao laboratorijaKes Donkers

Biografije

European Management Modelsin Contemporary Art and CultureBiljana Mickov

Barcelona Culture Policies Behind the Scene.

New Context, Renewed StrategiesEsteve Carams

The Possibilities of Cultural Policies Jim Doyle

The Visitor Appears Jonathan Goodacre

Art, Education and the Role of the Cultural InstitutionSophie Hayles

Marketing Cultural Services of Public Sector Maarit Keto-Seppl

City Museums and Urban Development

Bla Perin

Eindhoven - the City as a Laboratory Cees Donkers

Biographies


3/65

Evropski modeli menadmenta usavremenoj umetnos i kulturi

Potreba za menadmentom u savremenoj kulturi poveava se zbog po -kretljivos drutva, to neumitno ue na umetnost i, podjednako, na usta-nove kulture. Menadment u kulturi sve vie postaje jedan od glavnih faktorapokretljivos i razvoja drutva i gradova na globalnom nivou. On pojaavademokrazaciju i razvoj. Ustanove kulture postaju mnogo otvorenije, idu ukorak sa drutvenim promenama, preuzimaju akvnu ulogu u tom procesu.

Cilj ovog projekta jeste da predstavi i pokae modele menadmenta ukulturi, kao i iskustva u okviru Evropske unije, u smislu evropske regije.

Postoji jaka potreba za organizovanim sistemom koji e obezbedi ujed-naen razvoj, kako u okviru samih ustanova tako i meu ustanovama na re gi-onalnom i evropskom nivou. Sa namerom da se nastavi napredak znanja ne-ophodna je tranja za novim venama u akvnosma, odnosno neophodnaje razmena iskustava u kulturnoj praksi.

U okviru ireg konteksta, menadment prevazilazi lokalne i regionalnemodele i nalazi se na evropskom nivou.

Predavai, koji uestvuju u ovom projektu, imaju viegodinje iskustvona ovom polju, to ukljuuje kulturnu poliku i strategiju, strategiju razvojagrada, modele saradnje meu dravama, ukljuivanje stanovnitva, meu -kulturni dijalog, analizu publike, umetniko obrazovanje i interakciju svesu to potrebe savremenog oveka.

Umetniko obrazovanje je deo drutvene nauke, sistem zasnovan na psi-holokom razvoju savremenog oveka, u kome ima posebno mesto. Stogamuzeji i galerije postaju centri umetnikog obrazovanja, a obrazovni progra-mi obezbeuju trajnu publiku, koja ima pristup umetnikom konceptu i ucajna njega. Iskustva na ovom polju su vie nego dobrodola. Ovo se, takoe,odnosi na ukljuivanje svih nivoa drutva, od radnike klase, preko mladih iobrazovanih ljudi, penzionera, lokalnog stanovnitva, ljudi sa posebnim po-trebama, itd.

Takoe, prikupljanje sredstava (fundraising) jedno je od vanih pitanja uokviru kulturnih akvnos, pa t ako u Evropskoj uniji postoji organizovan me-nadment akvnos na evropskom nivou. Takav metod akvnos postajeneizbean, ime lokalni nivo zapravo postaje evropski nivo.

Savremena umetnost i kultura su vaan dodatak savremenom ivotu ipovezuju aspekte popularne kulture, savremene civilizacije i tehnologije ra -zvoja. Kroz umetnost stvara se pogled na svet vrednos i svih ot vorenih pita-nja, ime umetnost pomae napretku ljudskog bia i razvijanju specinogmiljenja.

Ustanove umetnos nepovratno moraju posta jedno otvoreno mestoi za umetnike i za itav svet, i me posi jedan iri kontekst.

Biljana MickovMenader u kulturi

m n m n


4/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Biljana MickovCulture Manager

///////

The need for management in the contemporary culture is increasing dueto movements in society which inevitably impact arts and consequentlyequally aects cultural instuons. Ar ts and cultural management is increas-ingly becoming one of the major factors that facilitates mobility and develop-ment of society and cies at the global level. It enhances the developmentand the democrazaonprocesses in society. Cultural instuons have be-come much more open, keeping pace with social changes, as well as taking anacve role in them.

The aim of this project is to present the models of management in cultureand experience within the European Union, in terms of European regions.

There is a strong need for an organized system that would ensure bal -anced development, both within the cultural instuons themselves, andbetween instuons at the regional and European level. With the intenonto connue the advancement and disseminaon of knowledge, it is neces-sary to demand for new skills in acvies and to re quire the exchange of ex-periences in cultural pracces.

In the wider context, management certainly goes beyond local and re -gional models, and it is located at the European level.

Lecturers who parcipate in this project have years of experience in thiseld, including knowledge and experience in areas such as cultural policy andstrategy, the strategy of city development, models of cooperaon betweenstates, the involvement of the populaon, intercultural dialogue, audienceanalysis, art educaon and interacon acvies which all represent the

needs of a modern man.Art educaon is a part of social s cience and system based on the psycho-

logical development of the modern man and in this context has a special place.

European Management Models inContemporary Art and Culture

That is the reason why museums and art galleries have became central pointsof art educaon, with educaonal programs that have an important inuencein forming the permanent audience which have the access, as well as impact,on the art concept. All available experiences in this area are more than wel -come and that applies to the parcipaon of all levels of society, from workingpopulaon, young and educated people, pensioners, local populaons, peoplewith special needs, etc.

The fundraising is also one of the important issues in the context of cul-tural acvies, so in the European Union there are an organized art and cul-tural management acvies at the European level, and this method of ac onbecomes more and more inevitable, thus a local level actually becomes aEuropean level.

Contemporary art and culture are an impor tant addion to modern life,which associate dierent aspects of popular culture, modern civilizaon andtechnology development. A world view and values of all outstanding issuesare created trough the art, helping the progress of human race, as well as the

development of a specic opinions.Arts instuons and facilies must irreversible become an open place for

arsts and for the enre world, as it is the way to achieve true wider context.


5/65

9

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

KULTURNA POLITIKA IZA SCENEU BARSELONI. NOVI KONTEKST,OBNOVLJENE STRATEGIJE

Esteve KaramesSavetnik za strateku politikuInstitut kulture Barselona

Uvod. Kulturni pokret grada

Kulturna polika predstavlja centar razvojne strategije Barselone u po -

slednjih trideset godina. Od 1979. godine, kada je formirana prva demokratskalokalna uprava, Gradsko vee grada promovie ambicioznu poliku podscanjai omoguavanja ukljuivanja graana u procese kreiranja i sprovoenja kul -turnih polika na nivou grada, kao i jaanja uloge gradskih instucija kulture,kao to su Fondacija Joan Mir, Fondacija Antoni Tpiesi Muzej Picasso.

Prvi prioritet je predstavljalo obnavljanje katalonske kulture, koja je bila od-baena i zanemarena tokom etrdesetogodinje diktature, kao i obnavljanjejavnih prostora za kulturna deavanja i umetnike akvnos, koji su predsta-vljali simbole nove slobode i drutveno jedinstvo grada. Snaan kulturniiden-tet grada, u kom se prepliu katalonska i panska kulturna tradicija, temelji sena irokoj mrei kulturnih enteta i udruenja. Nema sumnje da je upravo ovavrsta mrea osnova za promociju i spro-voenje ambicioznih polika u oblaskulture na nivou grada, to i predstavljaono to kulturna polika Barselone na-stoji da promovie u ovom periodu.

Olimpijske igre, odrane 1992. go-dine, kojima je Barselona bila domain,

predstavljaju odluujuu prekretnicu. Ucilju transformacije urbanog prola i in-ternacionalnog predstavljanja grada, uBarseloni su mobilisane ogromne kolii-ne kolekvnog entuzijazma, kao i nan-sijskih sredstava iz javnog budeta. Kao kljuni element promocije urbane trans-formacije Barselone odreen je upravo mladi i inovavni kulturni prol grada.Neposredno nakon zavretka Olimpijskih igara, promocija Barselone, kao sre-dita kulture, postala je jedna od osnovnih strategija. Upravo u tom perioduotvorene su kljune instucije kulture, kao to su Centar za savremenu kulturu

U Barseloni je 2004. godine promovisan meu-narodni pokret za raspravu o ulozi kulture u savreme-nim urbanim prostorima. Rezultat ovoga projekta

bila je izrada dokumenta pod nazivom Agenda 21

za kulturu, kojim su se gradovi i lokalne samoupra-ve obavezale na akvnu ulogu u razvoju kulture.Osnovna poruka dokumenta Agenda 21 bila je

ukazivanje na neophodnost ukljuivanja kulturnograzvoja kao kljunog elementa daljeg urbanog ra-zvoja grada, koji obuhvata oblas kao to su ekonom-ski rast, drutveno jedinstvo i poszanje odrivograzvoja.

Giannina Urmeneta Oker

:01

E s t ev e K a ra me s Kulturna politika iza scene u Barseloni. Novi kontekst, obnovljene strategije


6/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Barselone CCCB, Muzej savremene umetnos MACBA, kao i nova koncert-na dvorana LAuditori. To je trenutak u kom je podstaknut doprinos sektorakulture ekonomskom rastu, kako je navedeno i u tekstu prvog Stratekogplana za kulturu, koji je predstavljen 1999. godine. U tom periodu dolazi i doznaajnog razvoja glavnih kulturnih manifestacija i fesvala, a Univerzalni fo-rum kultura, pod pokroviteljstvom UNESCO-a, odran 2004. godine u Barseloni,simbolizovao je zavretak perioda predstavljanja kulturne plaorme grada.

Razvoj kulture u centru kulturne strategije grada

Novi impuls u razvoju kulturne strategije denisan je tek u skorije vreme.Se se usak da postoji nekoliko osnovnih elemenata koji deniu novi kon-tekst: grad objedinjuje sve vie razliitos (prema podacima zabeleen je rastlokalnog stanovnitva sa stranim dravljanstvom, koji je u 2008. godini izno -

sio 17 procenata, u odnosu na 4 procenta u 2001. godini); relevantni ucaji de-lovanja kulturnog sektora ve su postali opteprizna i uvaeni; konstantnoumnoavanje komunikacijskih kanala i podrke poveali su mogunos, kao irizike, masovne komunikacije kulturnih projekata; izvanredan geografski po -loaj grada privlai veliki broj turista i poselaca objekata i instucija kulture(vie od est miliona poselaca u 2008. godini), a zabeleen je i znaajan rastkreavnog sektora grada. Na osnovu navedenih injenica bilo je sasvim opravda-no da kulturna strategija grada bude preoblikovana i prilagoena godinamakoje dolaze, a u skladu sa navedenim elemenma.

Prethodno je u Barseloni 2004. godine, kao i u velikom broju lokalnihgradskih samouprava irom sveta, promovisan meunarodni pokret za ra-spravu o ulozi kulture u savremenim urbanim prostorima. Rezultat ovogaprojekta bila je izrada dokumenta pod nazivom A genda 21 za kulturu (www.agenda21culture.net), kojim su se gradovi i lokalne samouprave obavezale naakvnu ulogu u razvoju kulture. Osnovna poruka dokumenta Agenda 21 bilaje ukazivanje na neophodnost ukljuivanja kulturnog raz voja kao kljunogelementa daljeg urbanog razvoja grada, koji obuhvata oblas kao to su eko -nomski rast, drutveno jedinstvo i poszanje odrivog razvoja. Nema sumnjeda kultura ima ogroman udeo u ukupnom proizvodu lokalne ekonomije, kao i

vanu ulogu u projekma urbane rekonstrukcije, ali je osnovni prioritet doku-menta Agenda 21 za kulturu da istakne kulturnu dimenziju razvoja, koja jeprisutna kao potencijal u svakoj urbanoj sredini.

Na osnovu toga Barselona je 2006. godine promovisala transformacijusvoje kulturne strategije. Drugi po redu dokument Stratekog plana za kulturugrada (www.bcn.es/plaestrategicdecultura/english/index.html) rezultat je radai saradnje 400 predstavnika lokalnih kulturnih sektora. Tri osnovne porukeovoga dokumenta su se odnosile na podscanje dostupnos i uea u lokal -nim kulturnim programima, promovisanje po kvalitetu izuzetnih umetnikih

Kako bi inovacije ostale u sreditu kulturnih poli-ka grada neophodno je kulturu postavi u sreditestrategije urbanog razvoja. Potrebno je sprovodi

pojedinane programe zasnovane na kulturnoj di-menziji, koju ima svaki grad, i, konano, potrebno jeintegrisa razliitos instucija kulture i kulturnih

programa u jedins tvenu, sveobuhvatnu strategiju.




7/65


8/65

15

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

internetu, organizacije izlobi audio-vizuelnih materijala, do kulturnih sadrajaprilagoenih deci, i mnogih drugih. Rezulta projekta su zaista izuzetni goto-vo 20.000 ljudi dnevno poseuje gradske biblioteke Barselone.

U cilju daljeg podscaja uea u kulturnim deavanjima na nivou gradanastavlja se promocija novih programa u pravcu irenja interkulturalnog pro-la kulturnog programa Barselone. Poseban program je predstavljen tokom2008. godine, u okviru Evropske godine meukulturnog dijaloga za podrkukulturnim projekma koji razvijaju publiku u novim zajednicama, kao to jeukljuivanje kulturoloki razliih fesvala u okvire tradicionalnih fesvalskihdeavanja Barselone.

Poveanje uea u upravljanju lokalnom kulturom

etvr pravac delovanja strategije razvoja jeste uvoenje inovacija u obla-s razvoja, kao i predstavljanje novih naina i sredstava za kreiranje lokalnihkulturnih polika na nivou grada. Jasno je da ovakav, sloeniji sistem kulturezahteva daleko bolji rad u oblas administracije. injenica je i da vie nije mo-gue planira kulturne polike iz pozicije jednog miljenja, ve je neophodnoda reorganizacija razvojne orijentacije obuhva i ukljui i suprotstavljene sta-vove i miljenja, kao i otvoren dijalog.

To se pokazalo tanim i u slu-aju rada Vea za kulturu Barse-lone, novoformiranog tela, koje jenedavno predstavljeno u okvirukulturnog sistema Barselone. Naosnovu pozivnog iskustva de-bata i diskusija koje su voene uokviru procesa kreiranja nacrtastratekog plana kulture, Gradsko

vee je odluilo da ovu praksu kreavne razmene miljenja instucionalizujeformiranjem novog tela. Vee za kulturu predstavlja telo koje ima dve uloge ulogu izvrnog, kao i savetodavnog tela. U okviru svog rada Vee donosi od-

luke o programima spendiranja i nagraivanja na nivou grada, vri savetova-nja prilikom izbora umetnikih projekata i podnosi godinje izvetaje o stanjuu okviru kulturnih programa.

Vreme je za promene, vreme je za kulturu

Cilj ovoga teksta jeste da se ukratko objasne najvanije inovacije u kultur-noj polici Barselone, koje su obeleile period od nekoliko poslednjih godina.Opirniji i detaljniji prikaz ove teme svakako bi obuhvao i pitanja kao to jestrateka polika obnove seanja na urbanu dimenziju, koja predstavlja naj -

vaniji korak u jaanju lokalnog kulturnog naslea, ili pitanje mera koje je po-trebno preduze u cilju podrke lokalne kulturne industrije, kao to je nedavnoformirani Design Hub Barcelona Centar dizajna Barselone. Meum, vanoje napomenu da jo uvek postoje vani izazovi za koje tek treba pronai ree-nja, kao to su pitanje razvoja umetnikog obrazovnog programa, formiranjekulturne strategije za razvoj gradskog podruja ili ak vniji angaman partne-ra iz privatnog sektora u procese kreiranja lokalnih kulturnih projekata.

Kako bi inovacije ostale u sreditu kulturnih polika grada neophodno jekulturu postavi u sredite st rategije urbanog razvoja. Potrebno je sprovodipojedinane programe zasnovane na kulturnoj dimenziji, koju ima svaki grad,i, konano, potrebno je integrisa razliitos instucija kulture i kulturnih pro-grama u jedinstvenu, sveobuhvatnu strategiju. Savremeni koncept, u kome supromene i kompleksnost konstantno prisutni, zahteva da primena kulturnih

polika kreira to sveobuhvatniji pristup u budunos.

Kulturni projek moraju da razvijaju nove uslu-ge za poszanje to veeg stepena dostupnos,kao to su usluge prilagoene potrebama dece inajmlaih poselaca, promocije jedinstvenih do-gaaja u kulturnim prostorima, otvaranje klubovaili prilagoenih prostora u kojima bi se odravaleakvnos programa, kao i da daju veu podrkuslobodnim akvnosma.



9/65

17

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

BARCELONA CULTURE POLICIESBEHIND THE SCENE.NEW CONTEXT, RENEWED STRATEGIES

Esteve CaramsStrategic Policy AdviserBarcelona Institute of Culture

Introducon. The city cultural movement

Cultural policies have been the centre of development strategies of Bar-

celona City over the past 30 years. Since 1979, when the rst democrac lo-cal government was formed, the Cit y Council have been promong ambiouspolicies in order to encourage and facilitate cizens involvement in the crea-on and implementaon of cultural policies at the City level, as well as tostrengthen the role of City cultural instuons, such as the Foundaon JoanMir, Antoni Tpies Foundaon and the Picasso Museum.

At rst the main priority was a renewal of Catalan culture, which wasbanished and neglected during the period of forty years of dictatorship, aswell as the renewal of public space for cultural expressions and arsc andcultural acvies, viewed as symbols of new freedom and social unity of theCity. A strong cultural identy of the City, in which are intertwined Catalanand Spanish cultural tradions, is primarily based on the extensive networkof cultural enes and associaons. There is no doubt that this solid networkis the foundaon for the promoon and implementaon of ambious poli -cies in the eld of culture at the City level, and that is exactly what Barcelo -nas cultural policy seeks to promote in this period.

The 1992 Olympic Games in Barcelona marked the beginning of changes

and represent a decisive turning point. In order to transform the urban proleand internaonal presentaon of the Cit y, huge amount of collecve enthusiasmand public budget funds were mobilised. As a key element in the promoon ofurban transformaon of Barcelona was idened a young and innovave cul-tural prole of the City. Shortly aer the Olympics, the promoon of Barcelonaas the centre of culture has become one of the basic strategies. In this periodsome of the main cultural instuons of the City were opened, such as the Cen-tre for Contemporary Culture of Barcelona CCCB, Museum of ContemporaryArt MACBA and a new concert hall LAuditori. At that me the cultural sectormade an important contribuon to the enre economic growth, as stated in the

In 2004 Barcelona promoted the internaonalmovement for a discussion on the role of culture

in contemporary urban spaces. The result of this

project was the document entled Agenda 21 forCulture which commied the cies and local gov-ernments to an acve role in the development ofculture. The main message of the document was

poinng to the necessity of inclusion of culturaldevelopment, as a key element of further urban

development of the City, which covers areas such

as economic growth, social unity and achieving

sustainable development.

text of the rst Strategic Plan for Culture, presented in 1999. Signicant devel-opment of major cultural events and fesvals has also marked this period. TheUniversal Forum of cultures, under the auspices of UNESCO, was held in Barce -lona in 2004, symbolizing the end of the Citys cultural plaorm presentaon.

Cultural development at the centre of City cultural strategy

The new momentum in the development of cultural strategy has beendened only recently. There are several essenal elements that dene a newcontext: the City is becoming more diverse (in 2008 17 percent of the localpopulaon had foreign cizenship, compared to 4 percent in 2001); relevantperformance and inuence of cultural sector acvies have already becomeunanimously recognized; constant mulplicaon of communicaon channelshas increased the opportunies, as well as risks, to massively communicate

cultural projects; excellent geographical posion of the City aracts a largenumber of tourists and visitors to cultural instuons and facilies (more than6 million visitors in 2008), and nally, the signicant growth in the creavesector of the City has been recorded. Based on these facts, it seemed jusedand appropriate to reshape and adapt cultural strategy of the City in accord-ance with these elements for the following years.

Previously in 2004 Barcelona,as well as a large number of localmunicipal governments world-wide, promoted the internaonalmovement for a discussion on therole of culture in contemporaryurban spaces. The result of thisproject was the document entledAgenda 21 for Culture (www.agenda21culture.net), which com-mied the cies and local govern-ments to an acve role in the de-velopment of culture. The main message of the document was poinng to

the necessity of inclusion of cultural development, as a key element of fur-ther urban development of the City, which covers areas such as economicgrowth, social unity and achieving sustainable development. There is nodoubt that culture has a huge share of total product in the local economy andan important role in urban reconstrucon projects, but the main priority ofthe document Agenda 21 for culture it to highlight the cultural dimensionof development, which presents an important potenal in each urban area.

Based on the Agenda 21, Barcelona promoted transformaon of itscultural strategy in 2006. Document The second Strategic Plan for Culture

:01

E s te v e C a ra m s Barcelona Culture Policies Behind the Scene. New Context, Renewed Strategies


10/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

(www.bcn.es/plaestrategicdecultura/english/index.html) was the result of co-operaon and contribuon of 400 local cultural representaves. Three mainmessages of this document referred to: encouragement of access and par-cipaon in local cultural programs, promoon of the outstanding arscproducons, as a basis for cultural projects at the City level, and strength -ening relaonships within the cultural sector of Barcelona, in order to moreeecvely organize the available resources for culture at the City level.

The Strategic Plan represented the map of acvies to be undertaken inorder to implement innovave cultural policies in Barcelona which would es-tablish new generaon of programs and projects in the eld of culture at theCity level. Among the many guidelines included in new programs, we willhighlight the four main direcons of ac on:

Promong the arsc and cultural producon strategies in order tocreate dynamic cultural sector

The basic direcon of acvies is to strengthen support for produconprojects in the eld of culture and arts. Tradionally, the promoon of localcultural development was based on the policies of promoon and supportfor art exhibions: striving for more museums, more fesvals, more culturalcentres, etc. However, modern and ambious cultural capital today musttake into consideraon the existence of a dynamic arsc community withinits frame. Existence of a solid base which consists of musicians, performersand visual arsts, generates the appearance and the presence of new projectsand new opportunies, which are feeding dynamic cultural sector.

Barcelona, as a cultural capital, must emphasize and underline its supportfor local cultural creators. This is the primary aim of Barcelona Art Factory,which will provide 20,000 square meters of public venues exclusively for arts andcultural producon, such as rehearsal space for dancers and theatre groups,music centre, studio for visual arsts or space for pracce of circus performers.

Other projects to promote cultural producon resources relate to, among

others, creaon of new sources of funding in order to support openings of alive music venues in the City, as a unique laboratories for local music scene,or the provision of scholarship programs and grants in order to reform theexisng arts studios and facilies for art workshops and rehearsals.

Invesng in the reform of City cultural instuons in order to sup -port its cultural relevance

As the cultural dynamics of any city is based on work and abilies of itscultural and arsc community, the importance and relevance of the culture at

To keep innovaon at the core of City culturalpolicies it is in any case nec essary to place culture

at the centre of urban development strategies, to

carry out individual programs based on the cul-tural dimension that every city has, and nally, itis necessary to integrate the diversity of cultural

instuons and cultural programs into a single,comprehensive strategy.

.............

[ [

Instut za kulturu, Barselona / Instute for Culture, Barcelona ICUB



11/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

the city level is based on the results of the performance of its largest culturalinstuons, such as major museums, concert halls, opera, and inuenal fes -vals. The exceponal quality of these instuons reects the exceponalquality of arsc producon at the local level.

Owing to the results of collecve eorts made in the last decade of thetweneth and the rst decade of the twenty-rst century, we can say thatBarcelona has almost enrely completed the map of its largest and most in -uenal cultural instuons. Accordingly, the current main preoccupaon is

not the concern about further increasing the number of arts spaces such asmuseums and theatres, but ensuring that their acvies have a greater qualityand value and that they full their t ask of contribung to the arts excellence.It is the reason why an ambious plan for funding the Citys cultural instu-ons was developed, with the aim to promote and support their acvies,such as research and organizaon of documentaon material (organized andupdated libraries of museums, concert halls and other municipal cultural in-stuons), library collecon development and building new spaces in orderto develop new programs.

The main Citys cultural instuons, such as the Museum of Contempo-rary Art MACBA, Lliure Theatre, Natural History Museum, Centre for Con -temporary Culture of Barcelona CCCB, are all currently in the process of re-form in order to enable their programs to comply with the requirements ofnew services they have to oer. This program represents the basis for the fu -ture posioning of Barcelona as an internaonal Capital of culture, in whichdevelopment of the largest and most inuenal cultural instuons in the Cit yhas the key role.

Strengthening strategy of local cultural projects availability

The third program within the plan for promoon of local cultural devel-opment is the formaon of new programs and projects to increase accessibil-ity and parcipaon of the visitors in cultural projects. Cultural consumponhas witnessed great changes in the recent years, parcularly aected by in-uence of informaon technology. The informaon and communicaontechnologies of the modern age can play an important role in the formaonof a broad audience for cultural projects, for which the formaon of a largeaudience is no longer the only priority. Promoon and encouragement of

...[[

Muzej savremene umetnos Barselone / Museum of Contemporary Arts MACBA




12/65


13/65

25

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

MOGUNOSTI KULTURNIH POLITIKADim DojlIstraiva-saradnik kole GradCAM

Ovaj tekst je nastavak rada Zato je globalizam koristan mulkulturalnadrutva, kulturna tenzija i dobre strane antagoniskih kulturnih identeta.

Sa sigurnou moemo da konstatujemo kako velika brojnost ponude zaizbor zabave u slobodno vreme predstavlja veliki izazov za kulturne radnike imenadere, iji je zadatak da graane opredele za svoje sadraje, a taj zadatakzahteva konnuiranu invenvnost, kreavnost u pristupu osmiljavanju kultur-

nih sadraja i dogaaja, kao i odgovarajue kontekste njihovog prikazivanja iprezentacije publici.

Kvankovanje kulture

Moe se stei usak da ovakav,viestrani model pristupa kvantifi-kovanju kulture dovodi do njenog ra -zvodnjavanja, ili ak do osporavanjaempirijske ideje umetnos, kaoprimafaciedenicije kulture. Isna je da bimnogi kulturni radnici prisutnost ne-umetnikih akvnos i popularnu umetnost danas okarakterisali kao laku kul-turu. Meum, ovakav pristup, u kome su tradicionalne umetnike forme,kao to su, na primer, skulptura, slikarstvo, poezija ili teatar, denisane kaoistaknuji i vaniji oblici umetnos u odnosu na druge kulturne akvnos, po-put narodne umetnos, zanatstva ili gastronomije, u suprotnos je sa stvarnimstanjem opte percepcije umetnos. Iskustvo i doivljaj umetnos pripadajupojedincu, oni se ne deavaju u vakuumu. Poseta galeriji moe bi uvod u ve-

ernji izlazak, akvnost nakon veere, a pred nastavak izlaska i odlaska u klub.U stalnom vrtlogu izazova i promena kome smo izloeni delovanje iskljuivounutar granica forme umetnos moe lako doves do stagnacije te forme,to e za konanu posledicu ima i stagnaciju reakcije publike. Ovako nastalastagnacija publike moe delimino bi smatrana kao rezultat stagnacije pre -zentacije umetnos, kao i njenog iskustva i doivljaja.

Primeri umetnika iji je pristup stvaranju i radu interdisciplinaran, i kojise u svom umetnikom izraavanju koriste razliim umetnikim oblicima ipraksama, toliko je veliki da bi bilo besmisleno pojedinano nabrajanje, a estje sluaj i da praksa jednoga umetnika bude u direktnoj vezi sa drugom umet-

nikom akvnos ili formom. U nekim sluajevima je sasvim opravdano tvrdida jedan oblik umetnike akvnos mora bi povezan sa drugim, u nameri dase posgne odreeni umetniki cilj. Kao primer moemo naves nastojanjepromocije bangra muzike, kao specine, duhovne kulturne akvnos, koja sa ciljem da bude predstavljena iroj publici mora na odgovarajui nain dabude povezana sa popularnom muzikom, koja ima daleko iru bazu publike.

Meavina polika

Prava mera u formiranju kulturnih polika, istraivanja i sposobnos, sa ci -ljem privlaenja interesa publike kulturnim sadrajima, trebalo bi da odraava veformirane naine na koji publika i zajednica koriste svoje slobodno vreme, isto -vremeno im nudei i mogunost scanja nekih novih i alternavnih iskustava.

Konstantan proces preispivanja i promiljanja, invencija i obnavljanja,morao bi da predstavlja sunu kulturnih polika, jer je to zaista jedini meha-nizam koji pravilno odraava i pra dinaminost i stalne promene prisutne uglobalnoj kulturi.

Globalno na pragu

Polazna taka ove vrste polike ne odnosi se na to kako da kreiramo po-liku koja odraava globalnu kulturu, onu koja je prisutna na naem pragu, vena koji nain da lokalnu kulturu i njen kontekst uspeno integriemo u nju. Naj-prikladnije su one kulturne polike koje pomau denisanju kulture inei jeinteresantnom. Kulturne polike koje se zasnivaju na tradiciji i nasleu su, ukontekstu uea zajednice, irenja publike i kulturne raznolikos, sunskipodlone stagnaciji. Iskljuivo polika iju sunu predstavlja proces konnui-ranog preispivanja i promiljanja konteksta i kretanja u njenim okvirima, alii kretanja u njenoj okolini, moe da koristan doprinos denisanju kulture injenom pravilnom pozicioniranju u savremenom okruenju. U Irskoj ovaj pro-ces od nas zahteva da jasno deniemo, suoimo i preispitamo sadraj kojismatramo irskom kulturom, kako bismo stvorili osnove da ona bude redeni-sana, a me i ponovo oivljena.

Kulturna polika bi trebalo da obezbedi, kroz menadment na nekolikonivoa, sledee:

bolji pristup instucijama, to je istovremeno i dobar pristup graanima; ukljuivanje veeg broja ljudi; znaajan stepen razvoja kulturnih polika na lokalnom nivou; promene modela rada unutar instucija kulture; povezivanje instucija u cilju razmene modela dobre prakse i polika iz-

meu lokalnih instucija.(Biljana Mickov)

U stalnom vrtlogu izazova i promena kojima

smo izloeni delovanje iskljuivo unutar granicaforme umetnos moe lako doves do stagnacije teforme, to e za konanu posledicu ima i stagna-ciju reakcije publike. Ovako nastala stagnacija publi-ke moe delimino bi smatrana kao rezultat stagna-cije prezentacije umetnos, kao i njenog iskustva idoivljaja.

:02

D i m D o j l Mogunosti kulturnih politika


14/65

27

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.............[[

Laboratorija umetnos, Dablin / LAB: Liberty Arts Building, Dublin

Kulturne polike treba da: odraavaju lokalne i regionalne kulture u ijoj su funkciji; vre neprekidan proces preispivanja i reinterpretacije; nude mogunost novih iskustava koja integriu i pribliavaju tradicionalne

umetnike forme, kulturne resurse i inovavne umetnike ak vnos; omoguavaju sve tokove kulturne razmene, na regionalnom, nacionalnom

i internacionalnom nivou.

Kulturna polika nam je potrebna kao podrka strukturiranju kulturnihprojekata (umetnikih projekata, opreme) koji mogu da izvre ucaj na celo-kupno drutvo, a njena uloga jeste da:

obezbedi pravilnu preraspodelu kulturnih sadraja u gradskim i vangrad-skim sredinama;

denie objekvne pokazatelje na osnovu kojih se odluuje o pruanju po-drke projekma; podri umetniko stvaralatvo i umetniku prui priliku za stvaranje u do-

brim uslovima, kako bi drutvu bio osiguran izvor ideja i da bi se otvorilemogunos novih pravaca kretanja.

Izazov u kreiranju dobre kulturne polike grada u savremenom drutvuogleda se u pravilnom pristupu, koji uzima u obzir i u jednakoj meri razmatra

sve dimenzije grada, kao to su drutvena, obrazovna, ekonomska i turiska,i meusobno ih povezuje u funkcionalnu celinu. Neophodno je stvori odgova-rajue uslove koji e umetnicima omogui difuziju i cirkulaciju umetnikih pro-jekata i radova. Potrebno je, takoe, obezbedi resurse za njihov rad, kao i po-vezivanje umetnika na razliim nivoima, od lokalnih, nacionalnih, do evropskihi internacionalnih nivoa saradnje.

(Biljana Mickov)

Navedene komentare potrebno je posmatra iskljuivo u kontekstu taa-ka koje su navedene u okviru ovoga teksta, jer se ne odnose na opte prepo -ruke i smernice za kreiranje sveobuhvatne, opte kulturne polike. Neka odpitanja koja bi polika mogla da obuhva su: podrka i razvoj regionalne i na cio-

nalne kulturne ekonomije, razvoj infrastrukturnih kapaciteta i njihovo odrava-nje, priroda, vrednos i potencijal kulturnih tarifa, kao i polike koje uveavaju (inter)kulturalne kompetencije svih svojih graana.

Uspeni i atrakvni gradovi u budunos bie oni gradovi kojima upravlja-ju ljudi koji zaista razumeju potrebe nove elite. Kljuni faktori u ovim okvirimasu tolerancija, razliitost, dinamino trite nekretnina, odlina infrastrukturagrada i sistem obrazovanja, te, naravno kultura.

im se pojave novi, alternavni kodeksi, koji svo-je poreklo imaju u drugim kulturama, suna pojavemonokulturalnos se menja njena jednostranostnepovratno nestaje i poinje proces njenog pre-laska u mulkulturalnost, ak i ako je u poetku taj

proces nenametljiv i ne ini se znaajnim. Ova novakulturoloka realnost, suprotna istorijskom kon-tekstu razvoja i trajanja kulture, u sve veoj meri e

predstavlja izazov preovlaujuim doktrinama, e-sto vodei do reakcionarnih poziva na asimilaciju i

prilagoavanja.



15/65

29

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Zato je globalizacija korisna - mulkulturalna drutva,kulturna tenzija i dobre strane antagoniskih kulturnihidenteta

Irska je, kao i mnoge druge evropske zemlje, doivela velike promene u svo-joj kulturnoj demograji tokom poslednjih dvadeset godina. U periodu tokomkog je Irska doivljavala ekonomski rast i razvoj bilo je mogue ignorisa poslediceformiranja nove kulture, koju prvenstveno karakterie kulturoloka raznolikost.Meum, u uslovima opadanja ekonomskih i privrednih akvnos na globalnomnivou, koje se manifestuju prvenstveno u oskudici radnih mesta i novca, nameese pitanje na koji nain treba pristupi potencijalnom rastu kulturnih tenzija?

Moe se oekiva da irska kultura doivi transformaciju, kao posledicu de-cenije ekonomskog napretka.

Lusi Koter, kriar umetnos

Irska prolazi kroz fazu ubrzane kulturne razmene, u kojoj se lako moe izgu-bi trag ko smo i odakle dolazimo.

Dr Mari Ni Maonej, Univerzitet Kembrid

S ozbirom na to da neka od najeminentnijih imena u svetu umetnike kri-ke iskazuju svoju zabrinutost, ini se da bi Irska morala da povede brigu oposledicama transformacije kroz koju prolazi, kao i o procesima kulturnerazmene. Namee se pitanje kakav bi ucaj ove posledice mogle ima napostojee kulturne patente u Irskoj? Kao i pitanje da li postoji dobra strana su-dara kulture i mulkulturalnos?

Kako bismo odgovorili na ova pitanja potrebno je da se vramo osnovamakoje e nam omogui da razumemo ta je to to ini nau deniciju kulture.Antropoloka denicija kulture kae da je kultura sposobnost klasikacije isku-stava, njihovo kodiranje u vidu simbola i, naposletku, upoznavanje drutvenezajednice sa m kodiranim simbolima. Uoptenije, kultura predstavlja modeleponaanja, umetnost, uverenja, instucije i sve druge proizvode i rezultate ljud-skog rada i razmiljanja na nivou jednoga drutva. Ovi modeli, karakteri ske iproizvodi jednog drutva mogu se smatra obelejem odreenog perioda,drutvene klase, zajednice ili itave populacije nekog podruja, kao to su, re-cimo, pojmovijakobinska kultura,francuska kulturaili kultura radnike klase.Kombinacije navedenih modela, karakteriska i proizvoda esto su povezanesa drugim odredbenim kategorijama, kao to su subjek ili oblici izraavanja,na primer verska kultura srednjeg veka, muzika kulturaili knjievna kultura.

Ovi kodeksi su prepoznatljivi po meusobno zamenjivim terminima, gdeje istorija = obrazac, jezik = karakteriske, (kulturni) proizvodi = umetnost. Ovisekundarni opisi istorije, jezika i umetnos predstavljajuprima faciei po-

pularne denicije po kojima prepoznajemo odreeni narod ili podruje za kojeje vezan monokulturalni kodeks.

Upravo je monokulturalni kodeks sa svojim linearnim modelom rasta, kojisebe preispituje i denie u istorijskom kontekstu, vekovima bio dominantanmodel za veinu drutava, a mnoge zemlje ga se jo uvek pridravaju u pogledudenisanja svoje kulture. To je zastareo pristup, najee potpuno nepovezansa savremenom kulturom tog drutva ili regije.

Monokulturalni kodeks se takoe moe formira kao neosnovana, optapretpostavka, odnosno stereop koji se vezuje za odreeno drutvo, formira-jui ideju opte kulturne osobine jedne grupe ili naroda, kao to je, na primer,engleska rezervisanost ili nemaki red i disciplina. Takoe, formiranje ovih ste-reopa moe rezulra na osnovu akvnos nekoga drutva ili grupe tokomodreenog vremena tako je vajcarska okarakterisana kao zemlja satova,Engleska kao zemlja trgovaca, a Irska kao zemlja svetaca i uenjaka. Sve su toprimeri stereopnih modela monokulturalnih kodeksa koji su formirani tokomvremena. Nakon nastanka, ovi modeli monokulturalnih kodeksa ujedinjuju sna-gu sa dravnim organima, iji je primarni interes dalje odravanje i jaanje de-nisane uloge ili modela odreenog drutva, ime se ovaj zloinaki procesgradnje stereopa dalje nastavlja. U ulozi ovih organa mogu se nai i kulturneorganizacije i instucije, kao i organi dravnog sektora, prvenstveno u sektoruturizma. I ko uopte moe da ih krivi u tome kada je lake plasira na trite iproda neto za ta imate jasnu ideju i objanjenje ta predstavlja. Upravo jezbog toga u interesu dravnih organa i instucija da ouvaju i jaaju ovaj stereo-pni model kodeksa, koji je jednostavan i lak za prihvatanje, kako unutar samedrave tako i z a njenu okolinu. Tako on vremenom postaje kulturoloki brendzemlje, brend ije karakteriske deniu tu zemlju i njen narod.

Razumevanje cikline prirode kulturnog kodiranja

S obzirom na to da je monokulturalni kodeks jasno denisan i izuzetnoprepoznatljiv se se usak da je takav model kulturnog shvatanja veoma jaki otporan na promene i ucaje, ali to vai samo u onoj meri u kojoj je prisutna

jednolina demografska dimenzija kao dominantan kodeks njenog kodiranja.im drutvo pone da se menja brend monokulturalnog kodeksa se nae naudaru i pod priskom h promena.

Promene u demografskim obrascima, koje vode ka veoj kulturolokojrazliitos i kreiranju mulkulturalnih drutava, predstavljaju direkt an izazovovom rigidnom brendu monokulturalnos, jer sa sobom donose nove, alterna-vne i savremene kodekse, koji su u raskoraku sa postojeim, dominantnimkulturnim brendom. im se pojave novi, alternavni kodeksi, koji svoje porekloimaju u drugim kulturama, suna pojave monokulturalnos se menja njena



16/65

31

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

jednostranost nepovratno nestaje i poinje proces njenog prelaska u mul-kulturalnost, ak i ako je u poetku taj proces nenametljiv i ne ini se znaajnim.Ova nova kulturoloka realnost, suprotna istorijskom kontekstu razvoja i traja-nja kulture, u sve veoj meri e predstavlja izazov preovlaujuim doktrinama,esto vodei do reakcionarnih poziva na asimilaciju i prilagoavanja.

U situaciji kada je dominantan monokulturalni kodeks napadnut formira-njem mulkulturalnog drutva modernog doba, prvi usak jeste da on pokazu-je znake nestabilnos. U stvari, situacija je sasvim drugaija, jer upravo u ovimuslovima monokulturalnost ima ulmavnu priliku da obnovi i povra svoj do-minantan kodeks. Ta prilika se ukazuje na osnovu injenice da e staan mono-kulturalni kodeks, stavljen pod prisak, pribei neminovnim procesima samo-proienja i preispivanja, koji e rezulra me da on postane relevantan isavremen, istovremeno uvajui u svojim okvirima veinu svojih potvrenih su-

nskih karakteriska i denicija. Upravo te sunske denicije, koje su potvrdi-

le i osnaile svoje uporite izdravi prisak napada mulkulturalnos, predsta-vljae osnovu savremene interpretacije ranijeg monokulturalnog kodeksa.

Od tog trenutka kretanje mulkulturalnog drutva postaje konnuiran,pokretni ciklus, koji vri prisak na monokulturalni kodeks, koji veoma brzo ulaziu fazu reklasikacije i reinterpretacije. Nakon toga dolazi faza kulturnog kodi-ranja. Vremenom, razvijajui se i oplemenjujui kroz apsorpciju sve veih mul-kulturalnih promena, monokulturalni kodeks postaje sve manje dominantan.Kako novi kulturni kodeks usvaja sve vei broj mulkulturalnih kodeksa, onpostaje sve relevantniji za drut vo koje prezentuje. Vlasnitvo nad kulturnimkodeksom prirodnim putem biva sve rasprostranjenije, obuhvatajui sve veibroj razliih ljudi u drutvu kome pripada.

Model 1 Linearni model kulturnog kodiranja

1. Zajednika iskustva denisana kao naslee. 2. Internalizovana diskusija i neslaganje. 3. Internalizovan dogovor o pitanjima oph vrednos i standarda kulturnog

kodiranja.

4. Prva faza spoljne komunikacije kodiranog sistema vrednos. 5. Prva faza izlaganja spoljnim ucajima i izazovima. 6. Jaanje i rearmacija bazirana na istorijskim obrascima. 7. Uvrivanje internog kulturnog kodiranja. 8. Stagnacija kulturnog iskustva i znanja. 9. Druga faza spoljne komunikacije kodiranog sistema vrednos.10. Druga faza spoljnih ucaja i izazova, nakon koje moe usledi povratak

na drugu taku ovog modela ili napredak na jedanaestu taku modela 2,koji sledi.

Model 2 Ciklini model kulturnog kodiranja

Koji je is kao prethodno navedeni model 1, s m to ima jo tri dodatnefaze, a to su:

11. Spoljna komunikacija uidnog sistema vrednos;12. Konnuirani ucaj, kao i ponovna apsorpcija spoljnog mulkulturalnog

kodeksa;13. Neprekidan proces obnavljanja i ponovnog interpreranja.

Prednos ciklinog modela kulturnog kodiranja su:

potpuna sposobnost klasikacije novih i alternavnih iskustava; sposobnost prihvatanja novih kompetencija; razvoj otvorene sves o kulturnom kodiranju; konnuirani procesi komunikacije i suoavanja stavova i miljenja; neprekidan proces preispivanja, reinvencije, ponovnog interpreranja

i reinkorporacije kulturnog kodiranja.

Zapaanja

Linearni model kulturnog kodiranja ne prepoznaje vrednost promena ikonstantno stremi ka tome da sebe denie kao st aan entet ija se vred-nost temelji iskljuivo na nasleu. Istorijski, ovaj model predstavlja najei iz-bor za veinu ljudi i drutava, kao i za veinu nacionalnih drava.

Ciklini model kulturnog kodiranja u sebi sadri neprekidan vrtlog uidnihpromena koje, iako prepoznatljivo vezane za jednu kulturu, istovremeno u zna-ajnoj meri u sebi sadre elemente reinterpretacija i promena. Ovaj model u sebisadri element nestabilnos koji je direktna posledica ciklinih promena kroz kojeprolazi. On osporava potrebu za sistemom kodiranja koji poiva na premisamadenivnog i autoritavnog, polazei od pretpostavke da, ukoliko je kodekspromenjiv i potroan, ima manju vrednost jer nije trajan. Takav promenjiv ko-deks moe poljulja samu sunu potrebe za postojanjem sistema kodiranja.

Nestabilnost ciklinog modela kulturnog kodiranja moe oteava ljudi-ma da sebe precizno deniu, jer je uvek prisutna mogunost da nain na kojisu sebe kodirali danas bude sasvim promenjen sutra. U uslovima kada je kodeksnestabilan to moe uca i na razvoj nestabilnos pojedinca, koja se moe ma-nifestova na razliite naine, od toga da se pojedinac osea loe i uskraeno zasvoja prava, pa do oseanja besa i osvetoljubivos, usmeravajui svoje nezado -voljstvo ka onome to doivljava kao izvor nestabilnos. Tako se najee naudaru nalaze drava, zbog svojih propusta, lokalne organizacije i instucije zbogbirokraje, spoljne kulture zbog pretnje koju predstavlja njihov ucaj, polike



17/65


18/65

35

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

The main challenge in creang a good cultural policy in the contemporarysociety is reected in the correct approach which must take into consideraonall dimensions of the urban City social, educaonal, economy and tourism,and properly link them together into one funconal unit. It is necessary thatwe create good condions to allow arsts diusion as well as circulaon ofarsc projects and work. It is also very important to provide appropriate re-sources and connect cultural workers at various levels, from local and naonalto European and internaonal.

(Biljana Mickov)

These comments should only be considered in the context of the pointslisted under the tle and are not intended to be inclusive of all the require-ments of a compressive cultural policy. Other points that might also be ad-dressed in any policy are; the support and development of a regional and

naonal cultural economy, development, capacity and servicing of infra-structures, the nature, value and potenal of cultural tari s, and policies thatenhance the (inter) cultural competence of all cizens.

The successful and aracve cies of the future will be managed bypeople who really understand the need of the new elite. Key factors here aretolerance, diversity, dynamic real estate market, great infrastructure andeducaon, culture of course.

Why Globalisaon is good for us - Mulcultural Sociees,Cultural tension and the benets of antagonisc culturalidenes

Ireland along with many other European countries has experienced mas-sive changes to its cultural demographic over the last twenty years. WhileIreland was beneng economically the consequences of new more diverseculture could be ignored. Now however in this global downturn, with a scarcityof jobs and money how do we address the possibilies of growing culturaltensions?

It is the expectaon that Ireland transform culturally because of a dec-ade of improved economics.

Lucy Coer, Irish Art Cric

Ireland is going through an era of rapid cultural exchange, in which it is

parcularly easy to lose track of where one comes from.Dr Marie Ni Mhaonaigh, Cambridge University

This connual review, reinvenon and rejuvenaon should be the coreof all cultural policy; indeed it is the only mechanism that correctly reects adynamic and ever changing global culture.

Global on the doorstep

The departure in this type of policy is not in how we make our policiesreect the global culture (one that exists on our doorstep), but in how we in-clude a local context within these policies. The most suitable cultural policiesare the ones which help to dene a culture and make it interesng. An anqueor heritage based cultural policy is, in terms of community parcipaon, audi -ence development and cultural diversity, inherently suscepble to stagnaon.A policy that has at it s core a process of connual review can help to dene aculture and place it in a contemporary seng. For Ireland this process requires

us to address, challenge and reinterpret what we consider to be Irish cultureso that it can be redened and consequently re-enlivened.

Cultural policy should ensure, through management at several levels, the

following:

Beer access to instuons, which also makes good access to public; Involvement of more people; Signicant degree of development of cultural policies at the local level; Changes of working model within the cultural instuons; Networking instuons in order to exchange models of good pracce and

policy.(Biljana Mickov)

Cultural policies should: Reect the local and regional cultures that they serve. Maintain an ongoing process of review and reinterpretaon. Oer new experiences that integrate tradional art forms, cultural re-

sources and innovave arts pracce. Include an inward and outward ow of cultural exchange. (Regional, na-

onal and internaonal)

We need cultural policy to support the process of structuring culturalprojects (art projects, equipment...) so these projects can inuence the wholesociety, and its main role is to:

Provide proper allocaon of cultural facilies in urban and rural areas; Dene objecve reasons for decisions about providing the support to the

projects; Support arsc creavity by creang good condions for arsts work, so

the society has a source of ideas and new, dierent type of movements.

J i m D o y l e The Possibilities of Cultural Policies


19/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Meunarodni video-fesval, Dablin / Internaonal Guerrilla Video Fesval, Dublin ............

[

[

In a constantly moving vortex of chall-enge and change, to operate within the limit

of an art form can invite stagnaon of thatform, and ulmately stagnaon for and ofthe audience. Any stagnaon in audiencemay, in this sense, be considered parallyas a result of stagnaon in presentaon andexperience.

With such eminent voices raising their concerns it seems that Ireland shouldbe wary of the consequence of transformaon and cultural exchange?But what eect might these changes have on our exisng cultural paerns?Is there an upside to the clash of culture against mulcultural?

For an answer we have to go back to basics and understand what is itthat makes up our denion of culture? The anthropological denion of cul-ture is: The capacity to classify experiences, encode classicaons symbolically,and teach such abstracons to others. More specically it is the totality ofsocially transmied behaviour paerns, arts, beliefs, instuons, and all otherproducts of human work and thought. These paerns, traits, and products canbe considered as the expression of a parcular period, class, community, orpopulaon:Jacobean culture; French culture; or the culture of the working class.Combinaons of these paerns, traits, and products are oen conjoined withother categories, such as a subject, or mode of expression: religious culture in

the Middle Ages; musical culture; literary c ulture.

These codices are recognisable by interchangeable terms History = Paern,Language = Traits, (cultural) Products = Arts. These secondary descripons:history, language, and arts, are the prima-facie and popular denions by whichwe recognise a people or a territory for a mono cultural codex.

The mono cultural codex with its linear model of growth which test anddenes itself historically has been the dominant model for most socieesover the centuries and many countries sll adhere to it in terms of a deni -on of themselves. It is archaic and usually unconnected to the contempo-rary culture of that group or region.

A mono cultural codex can also be formed as an abstract noon or stereo-type of a society and would include ideas of a shared cultural persona suchas the English reserve, or a German order. They may also include traits that asociety has acquired or been as signed over me, such as the Swiss as countryof clockmakers, the English as shopkeepers or Ireland a s a land of saints andscholars. All are stereotypical models of a mono cultural codex that has beenxed in me. This crime of a mono cultural codex is then compounded by

those organs of the state in whose interest the perpetuaon of a typecast ormodel for that society must be maintained and reinforced. These organisa-ons can include cultural organisaons and state departments and more par-cularly boards of tourism. And who can blame them? It is an easier task tosell something if you have clear idea about what it is. It is then in the interestof these organisaon to perpetuate a stereotypical model of a codex that ispalatable both internally and externally for that naon state. It becomes thatcountrys cultural brand, a brand on which a country or people hangs a de-nion of themselves.



20/65

39

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

4. First term of External communicaon of encoded value system 5. First term Exposure to external challenges 6. Reinforcement and Rearmaon based on historical paerns 7. Solidifying of internal cultural encoding 8. Stagnaon of cultural experience 9. Second term of External communicaon of encoded value system10. Second term of External challenge followed by a possible return to stage 2

or progress to stage 11 in model 2

Model 2 The Cyclical model of cultural encoding

As Model 1 but with three addional stages:11. External communicaon of a uid value system12. Constant Impact and re-absorpon of external mulcultural codex

13. Ongoing renewal and reinterpretaon

Benets of a cyclical model of cultural encoding:

A mature capacity to classify new and alternave experiences Accommodang new competencies Develop a uid sense of cultural encoding Connuity of communicaon and debate Reassessment, reinvenon, reinterpretaon and reincorporaon of cul-

tural encoding

Observaons

A linear model does not recognise the value of change and is constantlystriving to dene itself as a stac enty with a value base in heritage. It is themodel of choice for most people and sociees and historically, the model ofchoice for most naon states.

The Cyclical model incorporates an ongoing vortex of uid change whichwhile being recognisable as adherent to one parcular culture also contains

a signicant element of reinterpretaon and change. This model contains anelement of instability that is dened by its cycle of change. It challenges theneed for a system of encoding which is premised by a requirement for deni -ve and authoritave denion. It presumes that if a codex is uid and dis-pensable then it has a reduced validity because it is temporary. Such uid codexcan challenge the very need for a system of encoding.

The instability of a cyclical model makes it dicult for people to denethemselves as one thing or another, what they encode themselves as todaywill be dierent tomorrow. Where a codex is unstable an individual may also

Understanding the cyclical nature of cultural encoding

Because it is a clearly dened and recognisable codex the mono culturecodex may appear a strong and resilient model, but this only remains so foras long as that culture retains a singular demographic as the dominant codex.As soon as a society begins to change the brand, that mono culture comesunder pressure.

Changes in demographic paerns that lead to more cultural diverse so-ciees or Mulcultural sociees challenge these xed brands by creang analternate and contemporary codex, one that is at odds with the exisng ordominant cultural brand. As soon as new codices are introduced from othercultures the reality of a mono culture is changed, it is no longer mono, butmul-cultural, even if at the beginning that mulculturalism is wrien with a

small m. This new cultural reality, at odds with a historical codex, will chal-lenge the prevalent doctrine oen raising reaconary calls for assimilaon oraccommodaon.

When the dominang mono cultural codex is aacked by a mulculturalsociety we seem at rst to see paerns of instability. In reality the challenges thatare placed on a mono cultural codex can ulmately rejuvenate and reinvigoratethe dominant codex. A stac mono cultural codex placed under pressure willulmately rene and re-imagine itself thereby becoming more relevant andcontemporary, while at the same me holding many of its core paerns anddenions as true. These core paerns, having survived the invesgaon andpressure of the aack of mulculturalism will then form the basis of a contem -porary reinterpretaon of the previous mono cultural codex.

At this point the landslide of a Mulcultural society becomes a connuousand moving cycle placing pressure on the mono cultural codex. Very quicklythis enters into a cycle of reclassicaon and re-interpretaon. It has nowentered a cyclical phase of cultural encoding. Over me the Mono cultural codexbecomes less dominant absorbing more mulcultural changes as it developsand renes itself. As the new cultural codex adopts a greater number of mul-cultural codices it becomes more relevant to the society it is represenng.Ownership of the cultural codex begins to ex tend organically to an increasedand more diverse number of peoples in that society.

Model 1 The linear model of cultural encoding

1. Shared experiences dened as heritage 2. Internalised discussion and disagreement 3. Internalised agreement on shared values and standards of cultural en-

coding



21/65

41

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

be unstable, at best they will feel sick and disenfranchised at worst they willfeel angry and vengeful, direcng their unhappiness at the perceived sourceof instability. This anger is usually directed at the state for its failure, at a mu-nicipal organisaon for its bureaucracy, at an external culture for the threatit poses, at a polical organisaon for its ambivalence or at a group of peoplewho are deemed to be responsible for this instability.

The cyclical model is more likely to be at play where a naon or territoryhas been directly impacted by the consequences of a growth in t he mulcul-tural demographic of a county. These consequences are normally manifestas: the emergence and dominance of transient economic migraon, increasedcontact and challenge with other cultures, the impact of global economics onregional and local economies. An unstable codex for a culture creates theimpression of an unstable culture or at least a culture in ux.

For many naon states this sense of instability is regarded as an erosionof the set of cultural codexes that has been formulated over many centuriesand are seen to form part of the cultural resources of that state. While addi-ons can be made to these resources by incorporang new codes, the newcodes are normally subservient to the dominant codex. This is the way indi -viduals and states stop themselves from becoming swamped. In me a newcodex may reach parity or exceed some e lements of the tradional codes butnot over the short term.

Features of the cyclical model of cultural encoding

1. Rapid changes between uid codices create a percepon of instabilityand challenge.

2. This percepon is met by a reaconary response from adherents to thedominant mono cultural codex.

3. A codex can change but where rapid change is required reaconary ele-ments will be more acve.

4. Mulculturalism breeds a rapidity of change that has a cycle faster thanany cycle that has existed before.

5. The speed of a cycle of cultural change is directly related to the speed atwhich a society becomes more or less Mulcultural.

POSETILAC STUPA NA SCENU

Donatan GudejkerMenader u kulturi i konsultantKembrid

Uspean angaman poselaca, publike i uesnika, kao i njihovo akvnouee, od presudne su vanos za na uspean rad u kulturnom sektoru, bezobzira na to da li se radi o privatnom ili javnom sektoru, velikim ili malim projek-ma, umetnos lokalne zajednice ili visokoj umetnos, polikim ili komercijal-nim kulturnim akvnosma, slici na platnu ili mulmedijalnoj instalaciji. Dobar,pravilno rukovoen odnos umetnos i publike ne samo da obezbeuje nanansijski i javni opstanak, ve daje umetnos smisao koji joj pripada.

Velika je ast bi u Novom Sadu u Muzeju savremene umetnos. U pro -teklih nekoliko dana upoznao sam divne ljude i nauio mnogo o novosadskompristupu umetnos i kulturi.

eleo bih da sa vama podelim svoje radno iskustvo u oblas kulture, kojesam stekao u proteklih dvadeset godina. Suna tog iskustva ogleda se upotrebi da prestanemo da se nadamo i da ponemo da radimo, kako bismovideli rezultate koje elimo da posgnemo. Moramo da podstaknemo naupubliku na akvno uee u kulturnim akvnosma koje im nudimo, umestoda se nadamo kako e se oni sami pojavi. To od nas zahteva proakvan,planiran pristup.

Prva iskustva u radu, svojevrsno zanatsko znanje, stekao sam radei uumetnikom centru The Junconu Kembridu, koji je otvorilo Gradsko veenakon lokalne kampanje mladih ljudi, kojom su uspeli da ih ubede da pitanjeumetnikog stvaranja i njegovu ponudu moraju shva na ozbiljan nain.

To je bio centar novog pa, napravljen po evropskom uzoru, poput centraMelkwegu Amsterdamu. Njegova struktura je bila savremena, sa usmerenjem

na mlade i kreavno stvarala tvo koje je predstavljalo meavinu ozbiljne i po-pularne umetnos.

Na poetku naega rada u centru najvei deo vremena posveivali smotraenju publike. Imali smo nansijski imperav da zaradimo novac prodajomkarata za sadraje koje nudimo, jer iako smo imali odreena nansiranjausmerena iz budeta, ta sredstva nisu bila dovoljna za ono to smo mi hteli dauradimo. Tokom devedeseh godina prologa veka budetski deo sredstavakoja smo dobijali predstavljao je oko 30 do 40 procenata prihoda kojima smoraspolagali. Tako nam je za obezbeivanje sredstava za veinu projekata kojesmo eleli da ostvarimo bila potrebna meavina nansiranja iz lokalnog budeta

:03

J i m D o y l e Posetilac stupa na scenu


22/65

43

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Meum, injenica je da problem koji i mate neete rei proizvodnjomvelike koliine tampanog materijala.

Komunikacija je (najmanje) dvosmerni proces. Mi razgovaramo sa stvar-nim ljudima, koji imaju svoje ideje, stavove, interesovanja i sisteme vrednos,koje moramo razume i potova kako bi naa komunikacija bila ekasna.

Mi ovo stalno radimo u drugim situacijama. Komunikacija je dijalog a nejednostrani razgovor.

Ja bih mogao itavo vee da ostanem u razgovoru sa vama, ali ukoliko vine moete da razumete ono to govorim, ili mi ne verujete, ili jednostavno nisteuvereni u posledice za koje ja tvrdim da e to to radite ima, onda zaista usvemu tome nema smisla. Meum, vi imate priliku da mi na kraju ovog mogkratkog izlaganja ukaete na ono to smatrate pogrenim, a ja mogu na osnovute povratne informacije da poboljam svoje izlaganje za naredni govor koji uodra. To je markeng.

Razume poseoca

Kada ponete da se bavite markengom na ovaj nain, sve se menja.Kome se obraamo? ta njih zanima? Na kakve poruke e reagova? Kakvomiljenje imaju o meni i mojoj instuciji? Ako ne raspolaemo preciznim itanim odgovorima na ova pitanja, sav dalji rad zasnivamo iskljuivo na pret-

postavkama, a ne na injenicama i znanju. U umetnos, posebno vizuelnimumetnosma, postoji tradicionalno uvreeno miljenje da su ljudi koje zanimana rad ljudi koji lie na nas to podrazumeva da shvataju nae reference,na nain izraavanja i uopte na pogled na svet. Naravno da je ovakav pristupu odreenoj meri pravilan i da postoje ljudi poput nas koji su zainteresovaniza to to mi ra dimo, ali oni predstavljaju samo jednu grupu nae publike, i torelavno malobrojnu. Zbog toga, ukoliko nastavimo da komuniciramo sa pu-blikom na nain koji razume samo taj njen mali deo, ne treba da nas udi inje-nica da e se na naim izlobama uporno pojavljiva samo mali broj ljudi.

i priliv novca koji smo ostvarili kroz zaradu samog centra, ato je zahtevalo da panju usmerimo na ljude koji nam tajprihod donose nau publiku.

Umetnik je onaj ko proizvodi stvari koje ljudima sun-ski nisu potrebne, ali za koje on, iz nekog razloga, misli da je

dobra ideja da im ih ponudi.(Endi Vorhol, umetnik)

Ja znam samo za dve vrste publike onu koja kalje ionu koja ne kalje.

(Artur nabel, koncertni pijanist)

ak i u Ujedinjenom Kraljevstvu, gde je koncept markenga umetnos veuspostavljen i funkcionalan, ne treba zaboravi da je u pitanju relavno novkoncept, koji je po svojoj prirodi esto kontroverzan. Udruenje za markeng

umetnos (The Arts Markeng Associaon), osnovano 1994. godine, nastalo jespajanjem dva udruenja publicista. U jednom trenutku, poetkom devede-seh godina prologa veka, referen za javnost postali su menaderi marken-ga, to je ukazivalo na poetak promena u nainima razmiljanja.

ini se da osnovni razlog kontroverznog karaktera markenga umetnoslei u tome to ljudi veruju da se njime kompromituje umetnost, da se ona nataj nain pojednostavljuje, da umetnik prestaje da bude inovavan, a da me -rilo uspeha u umetnos umesto kvaliteta postaje kvantet. esto sam biou prilici da ujem miljenja umetnika, kustosa i umetnikih direktora da jedovoljno da publiku obavesmo o umetnikim sadrajima koji postoje, a da jena njima da odlue da li ele u njima da uestvuju. Mogu da konstatujem daje ovakav pristup u potpunos korektan. Ali problem nastaje u delu u komeih obavetavamo o umetnikim sadr ajima, iz jednostavnog razloga to ni-kada ne postoji objekvna komunikacija koja nema neku vr stu vrednos. Od-luka o tome ta emo rei, kome i na koji nain, predstavlja itav niz pretpo -stavki i vrednos. Nesumnjivo je da odabrana komunikacija sa umetnikompublikom, esto nesvesno, otkriva skriveno znaenje koje govori ova umet-nost je samo za odreenu vrstu ljudi, a najvei deo javnos to tumai kaoova umetnost je samo z a odreenu vrstu ljudi, a to nisam ja.

Komunikacija ili galama?

Ako elite da izbegnete nastanak nesporazuma u komunikaciji, potrebnoje prepozna njenu pravu prirodu.

I dalje je u sferi kulture prisutan veliki broj ljudi koji misle da ako galamiglasnije, due i ee, nuno pose i vie uspeha, kao i da e, ukoliko svetpreplavimo bujicom informacija, oni koji su zainteresovani i doi da pogledajuponueno.

Instucije

umetnos

PoseociInformacije

Povratne informacije

Instucijeumetnos

PoseociKomunikacija?

Doite na nau izlobu!

D o n a t a n G u d e j k e r Posetilac stupa na scenu


23/65

45

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Markeng podrazumeva promiljanje odnosa izmeu vae umetnike orga-nizacije i njenih akvnos i ljudi u vaoj okolini, bilo da se radi o publici, uesni-cima, ljudima koji upravljaju fondovima iz kojih nansirate svoj rad ili sponzori-ma. Zam je potrebno da se obrate pravim ljudima u vezi sa pravim stvarimana pravi nain i u pravo vreme.

(Heder Mejtland, Markenki prirunik, AMA, 2000)

Ovaj citat volim iz nekoliko razloga, a to su: injenica da govori o odnosima. Najbolji odnosi su oni koji su dugoroni.

Oni prolaze kroz proces rasta i razvoja, a bazirani su na meusobnom po-verenju, potovanju i razumevanju.

injenica da se veze koje treba negova ne odnose samo na jednu inte-resnu grupu, ve na vie razlii h grupa ljudi i relevantnih instucija.

Poziva nas da idenkujemo ljude sa kojima elimo da komuniciramo i das njima komuniciramo na nain koji je i za njih relevantan. To je potrebnopravilno idenkova, jer razliite grupe ljudi imaju razliite sfere inte-resovanja.

Ukazuje nam na to da razliite grupe ljudi reaguju na razliite naine ko-municiranja. Ovo je injenica koje smo svi svesni, jer svi imamo kolege,poznanike ili lanove porodice, koji e, na primer, reagova dobro ukolikos njima komunicirate uivo nego ako im poaljete elektronsku poruku, nakoju moda jednostavno nee odgovori, ili ih nazovete u odreeni deodana kada ne odgovaraju na telefonski poziv.

Sloiu se sa injenicom da u veini situacija verovatno neemo raspola -ga detaljnim znanjem o naim poseocima, ali je na posao upravo to da na-emo one grupe ljudi sa kojima imamo dovoljno zajednikih tema kako bismomogli zapoe dijalog na nain koji e oni razume i prihva. U markenkojterminologiji to se naziva segmentacija.

Neki od faktora na koje je potrebno obra panju u procesu idenka-cije ciljnih grupa su:

starosna dob: dete, student, odrasla osoba, roditelj, sredovena osoba,penzioner;

socijalno-demografski faktori: drutveni, ekonomski i obrazovni; geografski poloaj; njihovo ponaanje i odnos koji imaju s nama: vrste dogaaja koje poseu-

ju u naim instucijama, koliko esto dolaze, lojalnost, vienje koje imajuo uslugama koje im nudimo;

njihovi stavovi, vrednos i ponaanje uopte: odnos prema umetnos ikulturi, uee graana u akvnosma.

Namee se pitanje kako da doemo do ovih informacija? Imamo dvemogunos da direktno pitamo nae poseoce ili da upotrebimo postojee

informacije kojima sami raspolaemo ili koje dolaze iz nekog drugog izvora.Taj proces prikupljanja informacija moe obuhva:

ankete i upitnike; konsultacije i intervjue sa korisnikim, odnosno ciljnim grupama; evidencije poseta instucijama, web portale i informacije o prodaji; javno dostupne informacije kao to su cenzusi i nacionalni staski po-

daci; knjige usaka, formulare koji pruaju povratne informacije, kuje za

predloge, blogove; strukturirano praenje i posmatranje; mehanizme reagovanja, konkurenciju; video-dnevnike, albume sa fotograjama i isecima.

ta zanima ljude?

Postavlja se pitanje da li mi obra-amo dovoljno panje na to ta ljudizapravo vole u umetnos? ta je toto im se svia u umetnikom isku-stvu? ta ele da saznaju? Da li im itaod toga pruamo?

Kako smo ve konstatovali, ra-zliite ljude zanimaju razliite stvari.Sada emo predstavi neke od zaklju-aka koje je dalo istraivanje u oblasvizuelnih umetnos u Britaniji, spro-vedeno pre nekoliko godina (DenisRob, Istraivaka praksa, rezultaistraivanja savremenih vizuelnihumetnos, Umetniki savet Velike

Britanije, 1992), a koje predstavljakomentare publike na pitanje zatoim se dopadaju posete galerijama:

Oputajue su to je vreme kojeposveujemo sebi pobegne od

sve guve i problema.

Veoma me zanima nain na koji stvari nastaju, tehnika strana stvaranja,tehnike koje se koriste misterija njihovog konstruisanja ili kreiranja me

najvie interesuje.

...

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

[[Psiho zgrade, izloba u Galeriji Hejvord u

Londonu / Psycho Buildings, an exhibion

at The Hayward Gallery, London



24/65

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Smatram da su dela Fransisa Bejkona uznemirujua, ali je upravo to onoto smatram izuzetnim u njegovom radu reakciju koju on izaziva u meni

koja moe uini da budem srean ili tuan. Njegova dela uu namoje emocije.

U toku svog istraivanja poseo sam i uvenu Tejt galeriju u Londonu. Bio sam intrigiran injenicom da sam neto veoma slino navedenim stavovimaposelaca proitao u radu Endrua Mara, polikog komentatora i izvetaa,koji je napisao:

Tejt galerija je utoite, a utoite nam je svima potrebno. Kroz ivot nasneprekidno nosi bujica akvnos, urbe i stresa. Ova galerija predstavljaistovremeno i utoite i maginu kuju, punu trikova i arolije, koja nam

pomae da se opusmo.(The Magic Box, u: Tate Modern The Handbook, Tate Publishing, 2008)

Ono to predstavlja zajedniku karakterisku veine ovih komentara jepominjanje ucaja umetnos na emocije posmatraa. Meum, pitanje je ko-liko esto se mi korismo ovim ucajem u komunikaciji koju imamo sa naimposeocima.

Tejt je ogromna organizacija koja raspolae fantasnim resursima, alinjen uspeh nikako nije stvar sluaja. Rezulta koje su ost varili u 2008. godinipokazuju da su imali 7,7 miliona poselaca u svojim galerijama, a da je jo24 miliona ljudi ostvarilo interakciju s njom putem interneta. Odnedavno Tejtsarauje sa pionirima menadmenta u kulturnom sektoru, konsultantskomorganizacijom Morris Hargreaves McIntyre, kako bi se to detaljnije i boljeupoznali sa svojim poseocima, odnosno svojom ciljnom grupom.

Idenkovano je osam kljunih segmenata publike, od kojih je svaki jedna-ko vaan, ali u ponudi galerije svaki od njih eli neto za nijansu drugaije:

Potovaoci upueni poseoci koji ele detalje;Isnski ljubitelji probirljivi entuzijas koji ele hranu za duu;

Senzualis poseoci koji cene emovno iskustvo;Istraivai vole da budu upueni u aktuelna kretanja u kulturi;Oni koji rade na sebi ele znanje istoriju umetnos i kontekst;Porodice drutvena movacija izlazak sa decom;Poseoci koje privlai drutveni prostor mesto na kojem se moe sast a-

ja, izves goste;Turis ele da probaju i posetu galeriji u okviru razgledanja Londona.

(Eva Kler, ef markenga Tejt galerije, ta mi nudite?, Konferencija AMA, 2008)

Uspean angaman poselaca, publike i uesnika,kao i njihovo akvno uee, su od presudne vanosza na uspean rad u kulturnom sektoru, bez obzira nato da li se radi o privatnom ili javnom sektoru, velikim

ili malim projekma, umetnos lokalne zajednice ili vi-sokoj umetnos, polikim ili komercijalnim kulturnimakvnosma, slici na platnu ili mulmedijalnoj instala-ciji. Dobar, pravilno rukovoen odnos umetnos i publi-ke ne samo da obezbeuje na nansijski i javni opsta-nak, ve daje umetnos smisao koji joj pripada.

............[ [3rd Ring Out: Proba budunos, Mes Arts, Velika Britanija /

3rd Ring Out: Rehearsing the Future by Mes Arts, UK

Simon Daw

Posetilac stupa na scenuD o n a t a n G u d e j k e r


25/65

49

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Kao rezultat procesa segmentacije poselaca i odnosa prema njima, upra-va Tejta je donela zakljuak da se puno panje poklanja prvim dvema grupama poselaca, a drugima nedovoljno. Bilo je jo nekih konkretnih promena kojesu usledile nakon razmatranja pojedinih grupa poselaca i njihovog ponaanja,sa ciljem da se posgne njihov bolji angaman i reakcija. Tako je, na primer,uoeno da potovaoci itaju vie nego senzualis, pa su u skladu s m na-pravljene izmene u prezentovanju natpisa na izlobama, tako da su se detaljneinformacije, koje zanimaju potovaoce, nale na kraju umesto na poetkuteksta, a materijal o kontekstu i emovnim movacijama je stavljen na poe-tak teksta.

ta emo uini u tom pogledu?

Dakle, kada imamo vie znanja o naim poseocima imamo i mogunost

da prilagodimo na rad njihovim potrebama i izazovemo kod njih oseaj zado-voljstva naom ponudom.

Bio sam zaista pod jakim ucajem kampanje koju je u cilju promocije izlobePsycho Buildingstokom leta 2008. godine provela Galerija Hejvard (koja radiu okviru South Bank centra u Londonu). Kampanja se publici obraala divnimjednostavnim jezikom, govorei o iskustvu koje moete stei ukoliko poseteizlobu. Neki od slogana su bili:

Uite u sobu koja eksplodiraPreveslajte liniju horizonta

Zaplovite na plasnom oblaku

Jasno je da je poselac svestan injenice da soba nee bukvalno eksplo-dira kada on u nju ue, ve da se govori o oseaju koji e kod njega izazvaulazak u tu prostoriju, tj. njegov doivljaj izlobenog prostora. Ovo je rizianpristup i sasvim je sigurno da se rukovodioci galerije na njega nisu odluili lakoi bez dosta razgovora i promiljanja. Na kraju se izbor pokazao kao pravilan,izloba je doivela veliki uspeh i niko se nije alio na injenicu da soba nije eks-plodirala.

Izloba Psycho Buildingsje od poetka startovala odlino, ostvarivi zna-ajan rezultat u pretprodaji, kao i na samom poetku trajanja izlobe, sa ukup-nim ostvarenim rezultatom od 158% u odnosu na planiranu zaradu Ukupanbroj poselaca koji je video izlobu u roku od tri meseca bio je 117.000 ljudi.Ostvareni rezulta izlobe predstavljaju veliki uspeh i posmatrano iz perspek-ve napora uloenih u razvoj i irenje publike pruaju nam priliku da sau-vamo novu publiku koja je prolog leta posela izlobu, kao i da nastavimo dagradimo reputaciju Hejvarda.

(Selena Virels, ef markenga South Bank centra, u prepisci sa autorom)

Meum, vano je ne zaboravi da nita od navedenog ne podrazumevapromenu umetnos ili njene sune. Sve ovo nikako ne znai da emo se vraPikasu i rei da li bi mogao da ne stavlja toliko plave boje na svoje slike.

Promene koje je potrebno napravi odnose se na nain rada kulturnih in-stucija i organizacija. Tako bismo mogli razmotri ideju da izlobene prostoreotvaramo u kasnijim veernjim sama, kako bismo se prilagodili onima kojiimaju due radno vreme, kao to je sluaj sa praksom Muzeja Viktorije i Albertau Londonu. Kao jo jednu dobru ideju mogu naves primer mog rodnog grada,Kembrida, gde je lokalni bioskop doneo odluku da nedeljom u svoj programuvrs projekciju lma pod nazivom Veliki vrisak (igra rei, na engleskom: Thebig scream; scream vrisak, screen bioskopsko platno), koja je namenjenaposeocima sa decom, kako bi mogli da pogledaju lm ne razmiljajui (previe)o pometnji koju deca prave. Tokom rada u centru The Junconuspeno smo

poveali poseenost nastupa stand-upkomiara kroz samo nekoliko izmena:pomerili smo vreme poetka nastupa za samo pola sata (sa osam na poladevet uvee) i preuredili smo enterijer prostora po ugledu na kabare. To znaida nismo ucali na rad umetnika, nameui im obavezu da promene svoj na -stup, ve smo iskorisli druga sredstva kako bismo transformisali iskustvopublike koja dolazi da posmatra nastup, to predstavlja i sunu ideje.

Ciljana komunikacija

Ve smo izneli zapaanje da ljudirazliito reaguju na razliite naine ko-munikacije. Razlog za to je injenica daljudi imaju razliito poreklo, razliite re -ferentne kulturoloke take, razliite in-terese, stavove i vrednos. Upravo zbogtoga je okvir za komunikaciju, tj. njegovairina, od velike vanos.

Od trenutka kada stupite u kontakt sa vaom publikom/gledaocima/po-seocima postaje prirodno da s njima komunicirate na prikladan nain. Radei

za agenciju Momentum Artsna svom poslednjem projektu obnove umetnos,pod nazivom Being Here(20022007), u jednom primorskom gradu u Britaniji,imao sam priliku da esto radim sa uesnicima, odnosno publikom, na izradipromovnog materijala sa ciljem da on odraava njihovu kulturu i stavove.

Radei sa hip-hop plesnom grupom, pod nazivom Sin Cru, izradili smodva kompleta tampanih materijala, jedan namenjen za hip-hop publiku, adrugi namenjen za publiku ije interesovanje predstavlja savremeni ples. Da-kle, jedan umetniki projekat i jedan nastup, ali dva razliita promovna pri-stupa, prilagoena potrebama raznolikih ciljnih grupa.

Dobar odnos poinje susretom stranacai nastavlja se kroz razliite faze rasta i ra-zvoja njihovog odnosa sve do viih nivoa ukojima nastaju poverenje i lojalnost. Dobre

markenke kampanje funkcioniu po istomprincipu.



26/65

51

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Markeng i prikupljanje sredstava

Nedavno sam doao do saznanja i potpunog shvatanja bliske povezano-s markenga i prikupljanja sredstava, kao i injenice da oni funkcioniu naism principima, to smo ve pominjali kao razvoj dvosmernog odnosa.

Prikupljanje sredstava se u Velikoj Britaniji tumai kao veoma irok pojamkoji podrazumeva obezbeivanje resursa iz razliih dravnih izvora, lutrije,trustova, fondacija, od sponzora i donatora iz privatnog sektora. Iako se, uglav-nom, pojam prikupljanja ne odnosi iskljuivo na re dovno budetsko nansira-nje, ni na ostvarenu zaradu kroz prodaju ulaznica, ili, na primer, prodaju nekerobe, sve vie se uvia da su ovi izvori nansiranja meusobno povezani, i dasamo odreeni, relavno mali broj organizacija kulture moe rauna na garan-tovano dugorono nansiranje iz budeta. Kao potvrdu ove tvrdnje moemo

uze injenicu da Umetniki savet Engleske sve ee umesto pojma budetskonansiranje koris pojam invesranje.

Stvarno stanje u oblas ekonomije i nansija u kulturnim organizacijamaVelike Britanije je takvo da njihov prihod sve manje ine sredstva iz javnogbudeta.

Kao primer moemo naves Tejt galeriju, koja oko 60 procenata svoje ukup-ne zarade ostvaruje iz nevladinih izvora, a ukoliko uzmemo u obzir injenicu dase visina njene zarade kree u proseku od 90 do 100 miliona fun jasno uvi a-mo da se radi o znaajnom novanom iznosu, odnosno zaradi koju ostvaruje.

U umetnikom centru The Juncon, koji sam ve pominjao, mi smo mo -rali balansira prihode koje smo ostvarivali kroz rad nonog kluba, a kojimasmo nastojali nansira umetnike projekte koje smo nameravali da ostvari-mo. Tako je godinama na jeini, dobro poseeni klub interno nansirao naeavanturiske, skupe, i manje poseene, umetnike dogaaje.

U svakom sluaju, ono to elim da istaknem jeste da je prikupljanje sred-stava neodvojivi deo markenga, jer dele istu lozoju. Suna je u razmeni i

odnosu. Bilo da prodajete katalog za izlobu, radionicu koli ili neku uslugu nagodinjem nivou lokalnoj upravi, injenica je da svi oni ele neku vrednost zanovac koji su uloili.

Iz h razloga su organizacije koje su dobre u markengu dobre i u priku-pljanju sredstava. One razumeju ulogu i vanost pitanja izgradnje i negovanjaodnosa, kao i dvosmerne komunikacije, koju neprekidno odravaju sa sviminteresnim grupama. U skladu sa tom praksom, njihova polika se deniekroz pitanje na koji nain moemo da saraujemo na obostranu korist, ume-sto molbe dajte nam neki novac.

Odnosi

Ja vrsto verujem da je suna u razvoju odnosa. Ovu ideju opisuje i tako-zvani markeng odnosa sa kupcima (customer relaonship markeng CRM)koji ima jak komercijalni prizvuk, ali u suni predstavlja upravo ono ime seuspene kulturne organizacije neprekidno bave.

Dobar odnos poinje susretom stranaca i nastavlja se kroz razliite fazerasta i razvoja njihovog odnosa sve do viih nivoa u kojima nastaju poverenjei lojalnost. Dobre markenke kampanje funkcioniu po istom principu.

Ovaj model se esto koris u markengu i akvnosma vezanim za priku-pljanje sredstava i predstavlja smernice za razvoj poverenja i lojalnos koje e-limo da ostvarimo kod nae publike. Naa komunikacija sa poseocima mora

bi promiljena i prilagoena potrebama naih ciljnih grupa i u velikoj meri ezavisi od toga koliko poznajemo nau publiku, jer je nain na koji komunici-ramo sa nepoznatom osobom neminovno drugaiji od naina na koji komuni-ciramo sa prijateljem koga poznajemo godinama. Ukoliko poselac nikada prenije bio u naem prostoru bie mu potrebna znaajno opirnija i detaljnijauputstva i smernice nego redovnim poseocima.

Dakle, potrebno je da razvijamo razliite odnose sa poseocima. Neki odnjih nas posete samo u prilici kada mi je potrebno da se sklone sa kie u zatvo-ren prostor, neki dolaze u nameri da postanu nai doivotni prijatelji.

ZAGOVORNIK

REDOVNI POSETILAC

KORISNIK

OEKIVANI KORISNIK

MOGUI KORISNIK

Osobe koje vole vau organizaciju, sprem-ne su da doniraju novac i ire pozivnureklamu!

Osobe koje redovno poseuju vau orga-nizaciju.

Osoba koja je posela vau organizaciju.

Osobe koje su zainteresovane, ali jo nisupoele da poseuju vau organizaciju.

Osobe koje bi mogle bi zainteresovane zaposetu vaoj organizaciji.


8/12/2019 20110203 European Management Models in Contmeporary Art and Cult

20110203 European Management Models in Contmeporary Art and Culture

Documents

Transcript of 20110203 European Management Models in Contmeporary Art and Culture