Tot vijftig jaar geleden hoorden varkens bij de stad en scharrelden ze in de achtertuinen. Slachthuizen stonden ook in de stad. Vee werd op straat verhandeld en groentes werden verkocht daar waar ze per boot binnenkwamen.

Het aantal mensen dat in steden woont, is sindsdien explosief gegroeid. Daarnaast zijn we met z’n allen vooral ook meer en anders gaan eten. Helaas realiseren we ons maar zelden wat het effect daarvan is.

We zien alleen de eindproducten in de schappen van de supermarkt liggen; bereid, gesneden, gekruid en verpakt. We weten nauwelijks meer waar ons voedsel vandaan komt en hoe en door wie het wordt geproduceerd.

Een derde van alle klimaatbelasting ontstaat door het maken en eten van voedsel. Van het verwarmen, koelen en invriezen van voedsel tot de gassen die in mest voorkomen. Vleesproductie is de belangrijkste bron van broeikasgassen, gevolgd door zuivel en eieren.

Een kilo rundvlees kost duizend keer zoveel water als een kilo graan.

30% van de internationale voedselketen wordt beheerst door 30 internationale bedrijven. 81% van het Amerikaans rundvlees is in handen van vier bedrijven, 85% van de wereldwijde thee-markt bij drie bedrijven, 90% van de graanmarkt bij vijf bedrijven.

Zo’n 20% van de Nederlandse koeien loopt nooit meer in de wei.

Nederlanders eten gemiddeld 180 eieren per jaar; nog herkenbaar als ei of verwerkt tot bijvoorbeeld mayonaise. Hiervoor worden in Nederland 45 miljoen legkippen gehouden, waarvan 44% in legbatterijen.

Voor het verbouwen van voedsel is ongeveer de helft van ons totale zoetwatergebruik nodig. Hierdoor is in Nederland het grondwaterpeil gedaald, waardoor zeldzame dieren en planten worden bedreigd.

Een op de drie vrachtwagens op de weg vervoert voedsel.

Voedselproductie zorgt in Nederland voor een vijfde van de smogvorming en een tiende van de geluidsoverlast.

Voor het produceren van voedsel is bijna 60% van het land nodig. Het meeste is nodig voor de veeteelt. Een derde van alle landbouwgrond wordt gebruikt om veevoer te verbouwen, vooral granen en soja. Zo verdwijnt jaarlijks 1,7 miljoen hectare regenwoud in de Amazone.

Van deze cijfers word je niet echt blij, maar voel vandaag even geen schroom. Wij presenteren met Proef Noord een alternatief, op úw bord!

In een gemiddeld huishouden wordt 8 tot 11% van het eten weggegooid. Dit staat jaarlijks gelijk aan € 125,-. Meer dan de helft van het weggegooide voedsel wordt verbrand en draagt zo weer bij aan de milieuvervuiling.

Voor de bereiding van kaas wordt stremsel gebruikt. Stremsel komt uit de maag van een kalf.

Nederland importeert veel eten en veevoer. Voor de Nederlandse productie en consumptie is veel meer landbouwgrond nodig dan Nederland zelf heeft.

Van het graan dat nodig is om één mens met rundvlees te voeden, kunnen elf andere mensen direct en met dezelfde voedingswaarde met graan worden gevoed.

uit het noorden

€ 2 (glas)

uit het noorden

€ 3 (flesje)

van Karel Meesters

€ 4 (glas)

€ 12,50 (fles)

Proef Noord is een productie van Platform GRAS, het Noord Nederlands Toneel, Onix, Stichting Dierenweides Groningen, Centrum Beeldende Kunst Groningen, Proeflab en de Vliegeraar verenigd in De Smaak van het Noorden.

Meer zien en weten over voedsel? Op acht plekken op het festivalterrein gaat Maren Lösing met bijzondere tafels in op de oorsprong van voedsel; een kunstproject dat zij in opdracht van het Centrum Beeldende Kunst Groningen (CBK Groningen) realiseerde.

ontw

erp:

ww

w.m

aren

loes

ing.

com