Klasina Gimnazija

Roko RumoraPovijest

Klasina GimnazijaSkripta za godinji testPovijest

1. Europa u ranom srednjem vijeku

2. Hrvatska u ranom srednjem vijeku

3. Europa u razvijenom i kasnom srednjem vijeku

4. Hrvatska u razvijenom i kasnom srednjem vijeku

5. Velika zemljopisna otkriaRoko Rumora, 2.d

Europa u ranom srednjem vijeku

Rani srednji vijek 5.-11. stoljee novi narodi i drave, nestajanje starih gradova, razvoj feudalizma

Razvijeni srednji vijek 11.-13. stoljee razvoj grada, trgovine, bolji ivot ljudi, kriarski ratovi

Kasni srednji vijek 13.-15. stoljee razvoj graanskog sloja, velika zemljopisna otkria, razvoj industrije

Seoba naroda

srednji vijek zapoinje padom ZRC i seobom naroda plemenski savez Germani indoeuropljani

spomenuti jo 98.g.pr.Kr. Tacit djelo Germania obiaji Germana

pleme vojnika demokracija bili su stoari, ratari, ali prvenstveno ratnici etnogeneza potekli od 3 sina pra-boga Tuista 3 sina = 3 plemena

Zapadni Germani Franci, Angli, Sasi

Istoni Germani Burgundi, Goti, Vandali

Sjeverni Germani Danci, veani, Norveani

vjera politeizam 3 glavna boga Wodan (Odin) , Thiwaz i Thor ( podrijetlo: Wednesday, Tuesday, Thursday

Wodan (Odin) bog neba

Thor bog groma

Tiwaz bog rata

Freya boica braka i ljubavi

Valhalla palaa mrtvih heroja u nju po smrti idu heroji iz bitaka

Valkyrie Odinove ratnike boice koje prate junake u Valhallu

pismo rune nastalo u 2.st.pr.Kr. slova imaju oblik ravnih crta

2. st.pr.Kr. sputaju se iz Skandinavije u Istonu Europu i smjetaju se izmeu Rajne, Dunava i Visle ive do granica RC sukobi s Gajem Marijem, Cezarom ( granica na Rajni uzroci seobe navale mongolskih ratnika Huna koji u dva navrata potiskuju Germane - 375. i 441. pod njihovim pritiskom Germani se ire po Europi i uzrokuju slom limesa kako bi se obranili od Huna Germani koriste nova oruja i tehnike ma s jednom otricom, luk i strijele

problem RC preveliko je i zbog toga ga je nemogue obraniti

PRVI VAL NAVALE HUNA: povod 375. prodiru u Europu

izvor Rimska Povijest Amijana Marcelina Huni kreu preko Azije i Kaspijskog jezera kroz vrata naroda

Huni susreu Gote na obalama Crnog Mora Goti dijele se na:

Ostrogoti Istok pod prodorima Huna sele u Panoniju

Vizigoti Zapad pod prodorima Huna sele u Panoniju, ali junije, blie Dunavu

u Panoniji se pokrtavaju, prihvaaju arijanstvo biskup Wulfila - pie germanski prijevod Biblije ( Codex Argenteus neko vrijeme prihvaaju rimsku vlast, no 378. car Valens poveo pohod protiv Vizigota jer su se htjeli iriti

kolovoz 378. bitka kod Hadrijanopolisa pogiba Valens, poraz rimske vojske

Vizigoti se ire po Balkanu car Teodozije im doputa da se smjeste u Trakiju

395. podjela Carstva Istono (car Arkadije) i Zapadno (car Honorije) granica na rijeci Drini 399. Vizigoti kreu prema Italiji pod vodstvom Alariha 410. pljakaju Rim i kreu prema Hispaniji

oko Toleda osnivaju svoju dravu

umire Alarih - ima simpatian pogreb ( skreu tok rijeke, u koritu kopaju grob, ubijaju sve robove koji su kopali i vraaju tok nazad danas se ne zna gdje mu je grob

Rim optuuje krane za dolazak barbara odgovor Krana ( O bojoj dravi od Aurelija Augustina dogaaji u ZRC: Franci naseljavaju Galiju

Vandali naseljavaju Sj. Afriku i tamo stvaraju Vandalsko Kraljevstvo koje postoji sve do 533. kad ga unitava Belizar 455. preko mora pljakaju Rim od onda postaju pojam za vandalizam DRUGI VAL NAVALE HUNA: pokree ju hunski vladar Atila Bi Boji (441.-453.) uspijeva od Huna stvoriti ogromnu dravu od Urala do Rajne 441. pustoe Ilirik i razaraju Sirmium 447. pustoe Grku

Atila zatim ulazi u ZRC:

450. pljakaju po Galiji 451. bitka kod Katalunskih Polja

Rimski vojskovoa Flavije Aelije i (po prvi puta) germanske trupe pokuavaju sprijeiti prodor

na kraju je nerijeeno Atila to smatra porazom i povlai se u Panoniju 452. na putu za Panoniju kod Mantove susreu papu Leona 1. koji Atili daje veliku otkupninu da ne napadne Italiju

453. Atila umire i njegova drava se raspada, Huni se povlae u Aziju

istodobno: Vizigoti iskoritavaju slabost Rima i povlaenje Huna i naseljavaju se po Pirinejskom poluotoku i Francuskoj Vandali prodiru preko mora i pod vodstvom Geizerika napadaju Rim, ire se po sjeveru Afrike

u Africi otvaraju prve logore za istrebljenje Krana

u Rimu sukobi izmeu careva i barbarskih vojskovoa

germanski vojskovoa Orest svrgava cara Julija Nepota i postavlja sina Romula Augustula 476. ga germanski vojskovoa Odoakar svrgava i tjera da poalje simbole vlasti caru Zenonu u Konstantinopol (IRC)

Odoakar se proglauje kraljem Germana u Italiji nestaje Zapadno Rimsko Carstvo

IRC se ne mijea u dogaaje na Zapadu, no:

car Zenon ima problema s Ostrogotima i njihovim vojskovoom Teodorikom i alje ih prema Zapadu

Teodorik 493. pobjeuje Odoakara i stvara Ostrogotsko Kraljevstvo sa sjeditem u Raveni posljedice prodora Huna: seoba barbara, slom limesa, raspad ZRC

nove germanske drave po uzoru na RC

Vizigoti ( Galija, panjolska (Toledo)

Franci ( Galija

Burgundi ( Savoja

Vandali ( Afrika

Ostrogoti ( sjeverna Italija

Angli i Sasi ( BritanijaBizantsko Carstvo

bizantsko razdoblje traje jo od Dioklecijana, Konstantina ili Teodozija, kako po kome

ZRC opsjedaju i uskoro razaraju Barbari

IRC opstaje zbog dobre politike careva (koji sve Barbare jednostavno poalju u ZRC) i ekonomske podloge struktura stanovnitva mozaik naroda Grci, Rimljani, Iliri, Germani, idovi, Arapi

prijestolnica Konstantinopol (Carigrad) 330. postaje prijestolnica

stara grka kolonija Bizantion obiljeja tradicije rimskog carstva + helenizamTEODOZIJE 1. VELIKI razdjeljuje rimsko carstvo na IRC i ZRC

JUSTINIJAN (527.-565.) obnova RC iri vlast u Italiji, Hispaniji, Africi ( Justinijanova Rekonkvista

ratovi

Belizar protiv Vandala u sjevernoj Africi (unitava im kraljevstvo 533.) i protiv Vizigota u Hispaniji

Narses protiv Ostrogota 552. labavi mir s Perzijom

crkvena i dravna centralizacija ureenje dravnog aparata

kodifikacija prava Codex Iuris Civilis zbrika zakona od Hadrijana do Justinijana

u 4. dijelu Codex Iustinianus ba njegovi zakoni

procvat bizantske umjetnosti

537. Antemije i Izidor grade Hagiu Sophiu (sveta mudrost) ( spoj dva graditeljska oblika - lat. kri + centralna bazilika

547. San Vitale u Ravenni ( mozaik koji prikazuje Justinijana i enu s pratnjom ( imaju aureole ( car=bog

iri se helenistika kultura Carigrad postaje centar helenistikog kranstva

529. ukinuta i posljednja antika filozofska kola (neoplatonisti) u Ateni

za vrijeme njegovih nasljednika carstvo poinje opadati

2. polovica 6. stoljea pritisak na granice Carstva Langobardi u Italiji, Perzija, Avari i Slaveni (582. razaraju Sirmium)

sukob careva s vojskom i plemstvom slabi carska vlast ( car Mauricije, svrgava ga Foka, a njega svrgava:

HERAKLIJE (610.-641.) obnavlja carstvo

upravne reforme ureuje teme vojno teritorijalne jedinice kojima upravlja strateg

reforme u vojsci dravna zemlja daje se seljacima koji slue kao profesionalni vojnici ( stratioti problemi provale Avara i Slavena na Zapadu i Arapa na Istoku

Slaveni stvaraju svoje teritorijalne jedinice sklavinije po Panonskoj nizini

626. Avari i Slaveni opsjedaju Konstantinopol u Italiju dolaze Langobardi a Vizigoti se ire po Hispaniji

uspjene ali kratkotrajne pobjede nad Perzijom

potpuna helenizacija i orijentalizacija carstva naputaju se rimske i latinske tradicije

car postaje bazilej, a carstvo dobiva naziv Bizantsko Carstvo7. i 8. STOLJEE: razdoblje Heraklijevih nasljednika (heraklijevaca)

poeci feudalizma

problemi sa susjedima Bugari, Slaveni (Hrvati), Arapi (preuzimaju Mezopotamiju, Siriju, Palestinu i Egipat)

678. Arapi opsjedaju Konstantinopol 8. stoljee razdoblje vjerskih sukoba i ratova s Arapima

LAV 3. (717.-741.): 717. Arapi opet opsjedaju Konstantinopol (povlae se 718.)

vjerski sukobi 730. Carski edikt Lava 3. kojim se zabranjuje tovanje ikona

razdoblje ikonoklastikih krizaIKONOKLASTIKE KRIZE:1. faza: 730. crkveni sabor zabranjuje tovanje ikona carski edikt

ikonoklazam pokret protiv tovanja ikona i vjerskih slika (idola)

ikonoklasti protivnici ikona car, bizantski biskupi, vojska

ikonoboli pobornici ikona redovnici, papinstvo, puk

pobjeuju ikonoklasti2. faza: zapoinje sukobima 815. i carem Mihajlom 3. 843. crkveni sabor u Konstantinopolu dozvoljeno tovanje ikona (izbacuju se kipovi)

vjerske posljedice sukob Rima i Carigrada

politike posljedice Rim se okree Zapadu i Franakoj dravi

Makedonska Dinastija (867.-1056.)- razdoblje najveeg teritorijalnog opsega i moi drave, nastupa nakon krize u prvoj polovici 9.st.BAZILIJE 1. (867.-886.) osniva nove dinastije

uspjeni ratovi protiv Arapa

vjerska politika irenje kranstva meu Slavenima putem misionara ( nastanak glagoljice

posljedice stvaranje nacionalnih (pravoslavnih) crkava srpska, bugarska

unutarnji problemi jaa plemstvo

reorganizira bizantsku vojsku dravni posjedi daju se seljacima-vojnicima (stratiotima)

10. STOLJEE:LAV 6. i KONSTANTIN PORFIROGENET (913.-959.) stvaranje feudalnih odnosa plemstvo od seljaka prisvaja posjede i stvara veleposjede slobodni seljaci postaju ovisni ( parici jaa vojn