2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12...

21
2. ISITICI ELEMANLAR Her odanın ısı ihtiyacı, ısı kaybı hesabı yapılarak, ısı kaybı hesabı çizelgesinin doldurulmasıyla bulunmaktadır. Odaya bu ısı girişini çeşitli tip ısıtıcılarla verebiliriz. Isıtıcı miktarını Odanın ısı ihtiyacı Radyatör miktarı(kapasitesi) = ------------------------------- Radyatör birim ısı değeri Đfadesinden bulunabilmektedir. Bir odaya konulacak radyatörlerin seçim ve yerleştirilmesinde özellikle : şemeden pencere yüksekliğine, Pencere genişliğine, Radyatörlerin odanın her yerine mümkün mertebe sıcaklık farkı olmayacak şekilde yerleştirilmelerine dikkat edilmelidir. Bir odaya yerleştirilen radyatörlerin verdikleri ısının en az odanın ısı ihtiyacı kadar olmasına dikkat edilmesi gerekir. Đç ortam sıcaklığı ile dış ortam sıcaklığının farklı olması durumunda hacmin yapı bileşenlerinden dışarıya ısı kaybı olacaktır. Konfor sıcaklığının sağlanabilmesi için kayıp olan ısının hesaplanarak hacmin iç ortamına verilmesi gerekir. Bu amaçla çeşitli ısıtıcılar kullanılmaktadır. Bu ısıtıcılar su, kızgın su veya buhar ile kendilerine ulaşan ısıyı iletim, taşınım veya ışınım yoluyla hacmin iç ortamına ileterek hacmin ısınmasını sağlarlar. Bu ısıtıcıları aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 1. Boru ısıtıcılar 2. Radyatörler 3. Konvektörler 4. Işınımlı (Radyasyonlu) ısıtıcılar. Isıtıcı olarak konutlar, okullar ve hastanelerde radyatör, bürolar ve otellerde konvektör veya salon tipi sıcak hava cihazları, fabrika ve atölye gibi kat yüksekliği fazla olan binalarda duvar tipi sıcak hava cihazları önerilir. 2.1 BORU ISITICILAR Boru ısıtıcıları, boruların kıvrılarak veya kaynakla birleştirilmesi suretiyle yapılır. Isı geçişi, borular içerisinden geçen sıcak su veya buharın ısısını temas ettiği yüzeye vermesi ve bu ısının boru dış yüzeyinden havaya geçmesi suretiyle gerçekleşir. Boruların ısıtma yüzeylerinin küçük olması nedeniyle istenilen ısıl kapasiteyi elde etmek için uzun boru kullanılır. Boruların üzerine saç kanatlar geçirilmek suretiyle daha fazla ısıtma yüzeyi elde edilerek ısıtma kapasitesi artırılır. Bu şekilde elde edilen borulara Kanatlı Boru Isıtıcıları denir. Genellikle seralarda, fabrikalarda ve gemilerde kullanılır. Şekil 2.1’ de çıplak boru ısıtıcıları, Şekil 2.2’ de kanatlı boru ısıtıcıları görülmektedir.

Transcript of 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12...

Page 1: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2. ISITICI ELEMANLAR

Her odanın ısı ihtiyacı, ısı kaybı hesabı yapılarak, ısı kaybı hesabı çizelgesinin doldurulmasıyla bulunmaktadır. Odaya bu ısı girişini çeşitli tip ısıtıcılarla verebiliriz. Isıtıcı miktarını

Odanın ısı ihtiyacı Radyatör miktarı(kapasitesi) = ------------------------------- Radyatör birim ısı değeri Đfadesinden bulunabilmektedir. Bir odaya konulacak radyatörlerin seçim ve yerleştirilmesinde özellikle : � Döşemeden pencere yüksekliğine, � Pencere genişliğine, � Radyatörlerin odanın her yerine mümkün mertebe sıcaklık farkı olmayacak şekilde yerleştirilmelerine dikkat edilmelidir. Bir odaya yerleştirilen radyatörlerin verdikleri ısının en az odanın ısı ihtiyacı kadar olmasına dikkat edilmesi gerekir.

Đç ortam sıcaklığı ile dış ortam sıcaklığının farklı olması durumunda hacmin yapı bileşenlerinden dışarıya ısı kaybı olacaktır. Konfor sıcaklığının sağlanabilmesi için kayıp olan ısının hesaplanarak hacmin iç ortamına verilmesi gerekir. Bu amaçla çeşitli ısıtıcılar kullanılmaktadır. Bu ısıtıcılar su, kızgın su veya buhar ile kendilerine ulaşan ısıyı iletim, taşınım veya ışınım yoluyla hacmin iç ortamına ileterek hacmin ısınmasını sağlarlar.

Bu ısıtıcıları aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 1. Boru ısıtıcılar 2. Radyatörler 3. Konvektörler 4. Işınımlı (Radyasyonlu) ısıtıcılar. Isıtıcı olarak konutlar, okullar ve hastanelerde radyatör, bürolar ve otellerde konvektör

veya salon tipi sıcak hava cihazları, fabrika ve atölye gibi kat yüksekliği fazla olan binalarda duvar tipi sıcak hava cihazları önerilir.

2.1 BORU ISITICILAR

Boru ısıtıcıları, boruların kıvrılarak veya kaynakla birleştirilmesi suretiyle yapılır. Isı

geçişi, borular içerisinden geçen sıcak su veya buharın ısısını temas ettiği yüzeye vermesi ve bu ısının boru dış yüzeyinden havaya geçmesi suretiyle gerçekleşir. Boruların ısıtma yüzeylerinin küçük olması nedeniyle istenilen ısıl kapasiteyi elde etmek için uzun boru kullanılır.

Boruların üzerine saç kanatlar geçirilmek suretiyle daha fazla ısıtma yüzeyi elde edilerek ısıtma kapasitesi artırılır. Bu şekilde elde edilen borulara Kanatlı Boru Isıtıcıları denir.

Genellikle seralarda, fabrikalarda ve gemilerde kullanılır. Şekil 2.1’ de çıplak boru ısıtıcıları, Şekil 2.2’ de kanatlı boru ısıtıcıları görülmektedir.

Page 2: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.1 Çıplak Boru Isıtıcıları

Şekil 2.2 Kanatlı Boru Isıtıcıları

Biçimlerine göre dört çeşit boru ısıtıcı vardır. 1. Serpantin Boru Isıtıcı

Çekme çelik borudan belirli ölçülerde dirsek ve U şeklinde bükülerek üretilir. Isıtıcı akışkan serpantin boru ısıtıcının bir ucundan girer ve diğer ucundan dönüş yapar. Projede istenen ısı gücünü sağlayacak çap ve ölçülerde yapılır. Borunun dış yüzey alanı kadar ortama ısı verir. Isıtıcının hava yapmaması için uygun eğim ve biçimde montajı yapılmalıdır.

Şekil 2.3 Serpantin boru ısıtıcı 2. Kollektör Boru Isıtıcı

Büyük çaplı iki toplayıcı boru arasına uygun aralıkla küçük çaplı boru demetinin

kaynak edilmesiyle üretilir. Boru birleşimlerinde kaynak nedeniyle çap daralmasına meydan verilmemelidir. Kollektörün hava yapmaması için uygun eğimde montaj edilmelidir. Projeye uygun ısı gücünü sağlayacak, çap ve ölçülerde yapılır. Gerekirse banyolarda havlu kurutucusu olarak da kullanılabilir.

Page 3: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.4 Kollektör boru ısıtıcı 3. Kanatlı Boru Isıtıcı

Serpantin veya kollektör boru ısıtıcıların ısıtma alanını artırmak için boru dışına çeşitli

biçimlerde kanatlar takılır. Kanatlar; kaynak, pres veya sıkı geçme yöntemiyle boruya monte edilen saclardan oluşur. Boru akışkan ısısını, kondüksiyon (temas) yoluyla kanatlara aktarır. Isıtılacak hacime, ısı transferi konveksiyon (taşınım) yoluyla gerçekleşir. Kanatlı boru ısıtıcılar birbirine uyumlu metallerden yapılır. Çelik boru - çelik kanatlı, bakır boru -alüminyum kanatlı ve pirinç boru - bakır kanatlı olarak üretilir.

Şekil 2.5 Kanatlı boru ısıtıcı kanat çeşitler 4. Levhalı Boru Isıtıcı

Kollektör boru ısıtıcısının ön yüzüne, biçimli levhanın kaynak edilmesiyle üretilir.

Özellikle radyatör genişliğinin sığmadığı yerlerde kullanılabilir. Sac levhanın yarım konulması durumunda havlu, çamaşır vs. kurutma amaçlı da kullanılır.

Şekil 2.6 Levhalı boru ısıtıcı

Page 4: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.2. RADYATÖRLER Radyatörlerde ısının çevreye yayılışı ışınım (radyasyon) ve taşınım (konveksiyon)

yoluyla gerçekleşir. Işınımla olan ısı geçişi taşınıma göre daha düşüktür. Radyatörler yapılmış oldukları malzemenin cinsine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir - Döküm radyatörler (kolonlu, perkolon, ridem.) - Çelik radyatörler (dilimli çelik radyatör, panel radyatör) - Alüminyum radyatörler ( alüminyum alurad, elba ) olarak sınıflandırılabilir.

Şekil 2.7’de döküm radyatörler gösterilmiştir.

Şekil 2.7 Döküm Radyatörler

Page 5: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.8 Çelik dilimli radyatör

Şekil 2.9 Alüminyum dilimli radyatör

Şekil 2.10 Panel ısıtıcı

Page 6: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.2.1 Radyatörlerin Isıl Gücü

Radyatörlerin ısıl güçleri üretici firmalar tarafından yaptırılan standart deneyler sonunda (DIN 4704) belirlenir. Radyatör seçimi bu deney sonuçlarına göre hazırlanan firma kataloglarından yapılır. Radyatörlerin karşılaştırılabilmesi için norm ısıl gücünün tanımı gerekir. Norm ısıl gücü 90°C su giriş sıcaklığı ve 70°C su cıkış sıcaklığı olması halinde; ortam sıcaklığı 20°C ve basıncı 1 Atmosfer (mutlak) iken radyatörün verdiği ısı miktarıdır. Bu durumda radyatördeki su ile ortam havası arasında ortalama sıcaklık farkı 60°C değerindedir. Uygulamada farklı sıcaklık ve basınç şartlarında çalışma söz konusu ise norm ısıl gücünde düzeltme yapmak gerekir. Ortalama sıcaklık farkı 60°C değerinden farklı ise ısıl güç,

şeklinde ifade edilebilir. Burada,

Qo= Norm ısıl güç ∆to= 60°C 1,3 üst değeri ortalama bir de.er olup her radyatör için deneysel olarak belirlenmelidir. Basınç düzeltme faktörü ise;

olarak ifade edilebilir.

Burada Po= 1013 mbar değerindedir. P ise bulunulan ortamın basıncıdır. (mbar) Genel olarak farklı basınç ve sıcaklıklardaki radyatör güçleri firma kataloglarında belirtilir. Ridem Tip Döküm Radyatör

Page 7: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Perkolon Tip Döküm Radyatör

Kolonlu Tip Döküm Radyatör

Panel Radyatör

Page 8: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.2.2 Radyatörlerin Kar şılaştırılması

Farklı radyatörler arasında seçim yapabilmek için aşağıdaki kriterler dikkate alınır. 1. Ömür: Bir radyatörün ömrü kullanılan malzemeye göre değişir. En uzun ömürlü

radyatörler döküm radyatörlerdir. Panel radyatörlerin ömürleri 15 ila 20 yıl olup, alüminyumlarda ise değişkendir.

2. Radyatör yatırım maliyeti : Radyatör fiyatlarını karşılaştırırken m2 fiyatları değil, kalori maliyetleri esas alınmalıdır. En pahalı radyatörler döküm ve alüminyum radyatörlerdir. Panel radyatörler daha ucuzdur. En ucuz radyatörler ise dilimli çelik radyatörlerdir.

3. Gerekli ısıtma yüzeyi miktarı : Bir radyatör aynı ısıyı ,aynı şartlarda ne kadar küçük yüzeyle verebiliyorsa ısıl verimi o kadar iyidir. Radyatörler içinde en küçük ısıtma yüzeyi döküm radyatörlerin 144/500 kolonlu ve 900/70 perkolon tiplerinde görülmektedir.

4. Estetik: Estetik olarak panel ve alurad radyatörler daha tercih edilmektedir. 5. Toz tutma ve temizlenebilme: Bu açıdan düz yüzeyli olan çelik radyatörler tercih

edilmektedir. 6. Güvenlik: Dilimli çelik radyatörlerde olduğu gibi kenarları keskin olan radyatörler

çarpma halinde tehlike oluştururlar. 7. Ağırlık: Ağırlık radyatörün montajını etkileyen bir faktördür.Bu açıdan döküm

radyatörler diğer radyatörlere göre daha dezavantajlıdır. 8. Su hacmi: Su hacmi fazla olan radyatörler geç ısınıp geç soğurlar. Bunlar dilimli

çelik radyatörlerdir. Su hacminin büyük olması genleşme deposunun büyüklüğünü etkiler.

Page 9: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.11 Radyatörlerin Yatırım Maliyetlerinin Karşılaştırılması

Page 10: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.12 Radyatörlerin Karşılaştırılması

Page 11: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.2.2. Radyatör Sayısının Belirlenmesi ve Yerleştirilmesi Radyatör kullanılması durumunda, farklı iç sıcaklıklarda her dilim radyatörün verimi

prospektüsünde belirtilmiştir.Her hacmin ısı kaybı bir dilim radyatörün verimine bölünerek o hacim için gerekli radyatör miktarı bulunur. Hesap sonucu kesirli çıkarsa radyatörün bir dilim artırılması uygun olur.Bir grup radyatör, zorunluluk yoksa 30 dilimi geçmemeli ve geçiyorsa iki grup radyatör kullanılması yoluna gidilmeli veya ters bağlantı yapılmalıdır.

Isıtıcı sayıları ile birlikte, diğer donanımın (grup, konsol, kelepçe vb) belirlenmesinde kullanılan form Çizelge 6.1’ de verilmiştir. Bu çizelgede,

1. Sütuna, Odanın Nosu (101), 2. Sütuna, Odanın Adı ( SALON), 3. Sütuna, Odanın sıcaklığı (Salon için 22 °C ), 4. Sütuna, Odanın hacmi m3 olarak yazılır. 5. Sütuna, Odanın ısı kaybı için hesaplanan değeri yazılır. 6. Sütuna, radyatörün birim verimi yazılır. Radyatör verimi hesaplanırken firmaların

verdikleri kataloglardan yararlanılır. Katalogların kullanımında tesisattaki su sıcaklığı ve oda sıcaklığından yararlanılır. Kataloglardan, aranan tip radyatörün dökme dilimli olması halinde bir diliminin bir saatte vereceği ısı miktarı, panel radyatör olması halinde 1 m’sinin vereceği ısı miktarı bulunmaktadır. 90/70’ lik sıcak sulu sistemlerde dökme dilimli 144/500 tipli kolonlu radyatör seçilmiş ise ve oda sıcaklığı 20 °C ise radyatörün birim verimi katalogdan 103 kcal/h bulunur. 22 PKKP 500 tipi panel kullanılması durumunda 20 °C oda sıcaklığında 1 m’sinin vereceği ısı 1914 kcal/h olarak bulunur Bulunan değer 6. sütuna yazılır.

7. Sütuna, Seçilmiş olan radyatörün ısıtma yüzeyi katalogdan bulunarak bu sütuna yazılır.

8. Sütuna, radyatörün verimi yazılır. Örnek olarak odanın ısı kaybı 2200 kcal/h, odaya konulacak radyatör tipi 144/500, bu tipteki radyatörün 20 °C deki birim verimi 103 kcal/h olarak katalogdan alındıktan sonra odanın ısı kaybı 2200 kcal /h radyatörün birim verimi 103 kcal/h bölünerek 21,3 olarak radyatör sayısı bulunur. 21,3 dilim radyatör sayısı olamayacağından radyatör sayısı 22 olarak alınır. 22 dilim radyatör ile birim radyatör verimi 103 kcal/h çarpılırsa; 22x103 2266 kcal/h değeri bulunur. 22 PKKP 500 tipi panel radyatör kullanılması durumunda 2200 kcal/h panel radyatörün 1 m’sinin verdiği ısı olan 1914 kcal/h’e bölünerek 1,14 m olarak radyatör uzunluğu bulunur. Bu değerin virgülden sonraki hanesi bir üste tamamlanırsa, panel radyatörün boyu 1,2 olarak belirlenir. Bu değer 1914 kcal/h ile çarpılırsa 2297 kcal/h olarak bulunur ve 8. sütuna yazılır.

9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri yazılır.

13. Sütuna, oda için belirlenen grup sayısı yazılır.Örneğin oda için belirlenen radyatör dilim sayısı 22 ise her grupta 11 dilim olacak şekilde 2 grup olarak pencere altlarına konulabilir.

14. ve 15. Sütunlara, her grupta 15 dilime kadar 2 konsol 1 kelepçe, 25 dilime kadar 3 konsol 1 kelepçe, 45 dilime kadar 4 konsol 2 kelepçe olacak şekilde konsol ve kelepçe miktarları yazılır.

16, 17 ve 18. Sütunlara, kullanılacak musluk sayıları yazılır. 19, 20 ve 21. Sütunlara, kullanılacak rekor sayıları yazılır.

Page 12: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Çizelge 2.1. Isıtıcı ve Teferruatı Hesabı Formu

ISITICI VE TEFERRUATI HESABI SAYFA: KAT :

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

MAHALL ĐN ISITICILARIN TEFERRUATLARIN

CĐNSĐ MUSLUK RAKOR

NO ADI

SIC

AK

LIĞ

I °C

HA

CMĐ

m3 HESAP

EDĐLEN ISI

KAYBI

Kcal/h BĐRĐM

VE

R.

ZE

Y

m2

KONACAK ISITICILAR

VERĐMĐ

Kcal/h DĐLĐM

AD

.

ANMA ÖLÇÜLERĐ G

RU

P

KO

NS

OL

KE

LEP

ÇE

15 mm

1/2"

20 mm

3/4"

25 mm

1"

15 mm

1/2"

20 mm

3/4"

25 mm

1"

Isıtılan hacimlerin en soğuk yerleri pencere önleridir. Bu nedenle, ısıtıcılar pencere

altlarına pencereyi ortalayacak şekilde yerleştirilir. Isıtıcı seçiminde, ısıtıcı yüksekliğinin pencerenin altında kalan duvarın yüksekliğini geçmemesine dikkat edilmelidir. Penceresi bulunmayan veya çok küçük olan odalarda radyatör dış duvar önlerine yerleştirilir.

Isı kaybı büyük pencere sayısı çok olan hacimlerde her pencere önüne radyatör yerleştirilmesi ısının homojen olarak dağıtılması için uygun olur.

Niş içine konan ısıtıcılar için Şekil 6.4’ da belirtilmiş olan verim düşüklüğü dikkate alınmalıdır.

Yükseğe asılan radyatörler görevlerini tam olarak yapamazlar. Radyatörün yukarı asılmasının zorunlu olduğu hallerde % 10’ luk bir verim düşüklüğü göz önüne alınmalıdır.

Radyatörün koyulacağı duvar mutlaka izole edilmeli, yerden yüksekliği 70 mm, duvardan uzaklığı en az 40 mm alınarak monte edilmelidir.

Page 13: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.13 Niş Ebadının ve Şeklinin Verime Etkisi

Doğru Uygulama Yanlış Uygulama

Şekil 2.14 Oda Havası Akımı Radyatörün Durduğu Yere Göre Belirlenir

2.3 KONVEKTÖRLER Konvektörler kanatlı boruların kaset içine yerleştirilmi ş şeklidir.Kasetin alt tarafından

giren soğuk hava kanatlı ısıtıcı borularda ısınır ve yükselen ısınmış hava kasetin üst tarafından odaya verilir. Konvektörlerde ısı geçişi % 95-98 gibi büyük oranda konveksiyonla olur. Radyasyonla ısı geçişi çok azdır.

Konvektörler doğal çekişli ve üflemeli olmak üzere ikiye ayrılır. Doğal çekişli konvektörlerde hava hareketi tamamen kasetin yarattığı baca etkisiyle gerçekleşir. Konvektör

Page 14: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

ısıtma gücünü ayarlamak için hava akımını azaltıp çoğaltmak üzere hava klapeleri kullanılabileceği gibi konvektöre giren su miktarını ayarlamak üzere kontrol vanaları da kullanılabilir.

Üflemeli konvektörlerde ise hava hareketini sağlamak üzere radyal fanlar kullanılır. Fan tarafından bir filtreden geçerek emilen hava, ısıtıcı borulardan geçerek odaya üflenir. Bu düzenlemede fan altta ısıtıcı borular ise üsttedir. Bazı tiplerde ise hava girişine dış hava bağlantısı da yapılabilir. Böylece üflemeli konvektörler aynı zamanda havalandırma işlevini de yerine getirir.

Konvektörler az yer kaplamaları ve çabuk ısıtmaları nedeniyle tercih edilirler. Konvektörlerde temizlik çok önemlidir. Özellikle üflemeli tip konvektörlerin filtreleri çabuk kirlenir ve tıkanır.Bu nedenle filtrelerin belirli aralıklarla temizlenmesi gerekir.

Isıl güç ayarı için, genellikle devri kademeli olarak ayarlanabilen fanlar kullanılır. Fan tamamen durdurulduğunda ise konvektörden yayılan ısı çok azalır. Şekil 6.5’de üflemeli konvektör gösterilmiştir.

Şekil 2.15 Üflemeli Konvektörler ( Salon Tipi Sıcak Hava Apareyi )

Şekil 2.16 Fan – Coil (salon tipi) Isıtıcı

Page 15: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.17 Duvar Tipi Fanlı Isıtıcı

Şekil 2.18 Doğal ve Cebri Çekişli Döşeme Tipi Konvektör Şeması

Page 16: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.4 RADYANT ISITICILAR

Radyant ısıtıcılar sıcak sulu radyant paneller ve doğal gazlı radyant borular olarak ikiye ayrılabilir. Radyant paneller düzenlenerek büyük hacimlerin tavandan sıcak su ile ısıtılması mümkündür. Burada sadece büyük hacimlerin, fabrika ve atölyelerin ısıtılmasında kullanılan doğal gazlı radyant ısıtıcılar üzerinde durulacaktır. Bu ısıtıcılar aşağıdaki ısıtma uygulamalarında tercih edilirler: 1- Tavan yüksekliği 6 m ve daha yukarı olan kapalı alanlarda 2- Kısmen kapalı alanlarda 3- Büyük bir hacimde, belirli bir bölgenin ısıtılmasında (örneğin buyuk bir imalat salonundaki belirli bir makine ve cevresi) 4- Kısa sure icin ısıtılmak istenen alanlarda.

Bu ısıtıcılarda gaz yanması sonucu ısınan radyant panellerden ısı, yöneltildiği yüzeye

ışınımla (radyasyonla) taşınır. Radyant ısıtıcıların kullanılacağı yerlerde radyasyonu kesici cihazlar (yüksek tezgahlar, otobüs, kamyon vb.) bulunmamalıdır. Radyasyon geçtiği hava ortamını ısıtmadan, doğrudan ısıtılacak cismi ısıttığından verimli bir ısıtma sağlanır. Isı daha sonra ısınan yüzeylerden taşınımla ortam havasına geçer. Sonuç olarak bütün yükseklik boyunca eşite yakın bir sıcaklık profili elde edilir ve lokal ısıtma yapılabilir. Halbuki klasik taşınımla ısınmada sıcak hava yukarıda toplanır ve lokal ısıtma yapılamaz. Bu nedenle yüksek tavanlı büyük hacim ısıtmalarında: radyant panellerle ısıtmada, taşınımla ısıtmaya göre %25 - %50 oranında enerji tasarrufu soz konusudur.

Endüstride kullanılan radyant ısıtıcılar, acık alevli radyant plakalı ve boru radyant ısıtıcılar olarak ikiye ayrılabilir. Açık Yanma Odalı Radyant Isıtıcılar

Bu tip ısıtıcı gaz yakıtlı radyant ısıtma sistemlerinin en çok kabul göreni ve en eski

olanıdır. Elli seneden daha fazla bir zamandan beri bunlar enerji tasarrufu için başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Acık yanma odalı radyant ısıtıcılar tam on karışımlı gaz yakıtlı bir enjektör brülörü tarafından direkt (doğrudan) ısıtılmaktadır. Gaz/hava- karışımı bir seramik plakanın yüzeyinde yanmaktadır. Yanma seramik plakanın deliklerinin üzerinde ve içinde ekstrem kısa alev uzunluğu ile gerçekleşmektedir. Yüzey sıcaklığı yaklaşık 850-900°C olmaktadır. Seramik 0,8 ile 3mm arasındaki dalga boyu bölgesinde infrared ışınım neşretmektedir. Seramik yüzeyi bu dalga boyu bölgesinde görünür şekilde kızararak ışınım neşrettiği için bu ısıtıcıya parlak radyant ısıtıcı da denilmektedir. Seramiğin önüne yerleştirilen bir ışınım ızgarası verim artışı sağlamaktadır. Çok farklı geometrilere sahip yansıtıcılar (reşektörler) söz konusu uygulama alanına mahsus bir uyum sağlamaktadır. Işınımı insanların bulunduğu alana veya ısıtılmak istenen malzeme üzerine büyük yüzeyli veya konsantre (yoğunlaştırarak) olarak transfer eden dik, parabolik ve eğik yansıtıcılar kullanılmaktadır. Acık yanma odalı radyant ısıtıcılarda duman gazları bir atık gaz sistemi ve ya bir mekanik mahal havalandırma sistemi ile tahliye edilebilmektedir.

Page 17: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.19 Acık Yanma Odalı (Parlak) Radyant Isıtıcıları

Boru Radyant Isıtıcı

Şekil 2.20’de U borulu bir radyant ısıtıcı şematik olarak gösterilmiştir. Borulu ısıtıcılar

65-104 mm çaplı çelik borulardan üretilirler. Bir uçtan yakılan gaz diğer uçtaki fan yardımı ile çekilmekte ve yanma ürünleri dışarı atılmaktadır. Boru boyları 7m’ye kadar olabilmekte ve bu boyda ortalama 18 kW güç elde edilebilmektedir. Acık alevli radyant ısıtıcılarda ise her kw ısıtıcı gücü başına 14-24 m3/h havalandırma sağlanmalı ve salon hacmi kw başına 10 m3 değerinden küçük olmamalıdır. Genellikle seramik olan ısıtıcı yüzeylerde sıcaklık 800-900°C değerlerine ulaşabilir. Ortalama ısıtıcı yüzey ısı yayma yoğunluğu 50-130 kW/ m2 değerlerindedir. Radyant ısıtıcılarda yanma emniyeti, alevin iyonizasyonu yöntemi ile sağlanır. Ateşleme bazı uygulamalarda pilot alevle olmakla birlikte, en iyisi otomatik ateşleme düzeni ile gerçekleştirilenidir. Boru radyant ısıtıcılarda hava akış şalteri ile hava akışı kontrol edilmelidir. Büyük ısıtıcılarda ısıtma kontrolü, oda termostatı yardımı ile tam otomatik olarak gerçekleştirilir.

Şekil 2.20 U Tipi Radyant Isıtıcı

Page 18: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

2.5 ISITICILARIN MONTAJI 2.5.1 Dilimli Isıtıcı Montaj Elemanlarını Takmak

Duvara verilen ölçülerde uygun markalama yapınız. Konsol konulacak işaretlenen yerleri konsol kuyruk derinliği kadar deliniz. Kum, çimento ve suyu karıştırarak kıvamlı harç elde ediniz. Konsol deliklerini suyla ıslatınız. Birinci konsol deliği içine bir miktar harç doldurunuz. Konsol kuyruğunu delik içine yerleştirip çevresini gerekiyorsa taş parçaları ile sıkıştırınız. Konsolun ölçüsünü ve terazisini ayarlayınız. Aynı yöntemle iki konsol arası ölçüye dikkat ederek ikinci konsolu da yerleştiriniz. Harç yüzeyini malayla duvar sıvası seviyesinde düzeltip kurumaya bırakınız. Örnek: Ölçüler, beş dilimli 146/500 mm dökme dilimli radyatör grubuna göre verilmiştir.

Şekil 2.21 Radyatör Konsol Montajı

Şekil 2.22 Radyatör Kelepçe Montajı

Page 19: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.23 Alüminyum Radyatör Montajı

Şekil 2.24 Borulu Isıtıcı (Havlu Kurutucu) Montajı

2.5.2 Panel Isıtıcı Montaj Elemanlarını Takmak

Duvara, konsol delik yerlerini verilen ölçülere uygun şekilde markalayınız. Birinci konsol konulacak marka yerini matkapla deliniz. Deliğe dübel takınız. Konsolu, ölçüsünde ve terazisinde dübellere vidalayınız. Aynı işlemleri tekrarlayarak diğer konsolu bağlayınız. Örnek: Ölçüler, 500/1000 mm PKKP panel radyatöre göre verilmiştir.

Page 20: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.25 Panel Isıtıcı Konsolu Montajı

Şekil 2.26 Panel Isıtıcı Montajı 2.5.3 Konvektör ve Fanlı Isıtıcı Montaj Elemanlarını Takmak

Duvara verilen ölçülere uygun markalama yapınız. Konsol delik yerlerini hazırlayarak konsolları ölçüsünde ve terazisinde sabitleyiniz. Örnek: Ölçüler, duvar tipi fanlı ısıtıcıya göre verilmişti

Page 21: 2. ISITICI ELEMANLAR - Kilis MYOmyo.kilis.edu.tr/duyuru/isiticisecimi.pdf · 9, 10, 11 ve 12 sütunlara, aynı binada farklı radyatör kullanılması durumunda radyatör cinsleri

Şekil 2.27 Duvar Tipi Fanlı Isıtıcı Konsolu Montajı

Şekil 2.28 Konvektör Montajı

Şekil 2.29 Fanlı Isıtıcı Montajı