2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... ·...

8
Газет 2007 жылғы 22 қарашадан шығады Тілегіміз – тату тірлік, мұратымыз – ауыз бірлік! РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТӘУЕЛСІЗ АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ БАСЫЛЫМ 9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл [email protected] ҚАЙҒЫНЫ БӨЛІСКЕННІҢ ҚАЙЫРЫ БАР 59 421 ЖАҢАРҒАН ҮКІМЕТ ӨМІРДІ ЖАҢАРТА АЛА МА? Еліміздегі аптаға жетер-жетпес мерзім ішінде орын алып, жұртты дүрліктіріп жатқан алашапқын жаңалық: ақпанның 21-і күні Президент Нұрсұлтан Назарбаев соның алдында ғана өзі «қорқақ» деп баға берген Үкіметті отставкаға жіберді. Сөйтіп, оны 2016 жылдың қыркүйегінен бері басқарып келген Бақытжан Сағынтаев екі жарым жылдан соң орнын босатты. Сонымен, Үкіметке тағылған басты айып не? Мұның жайын Мемлекет басшысының өзі тарқатып айтып берді. Ол бұл қадамға атқарушы биліктің ел экономикасында оң өзгеріс жасай алмауымен түсіндірді. «Көптеген заңдар мен Үкіметтің шешімдері қабылданса да, экономикада оң өзгеріс болмады, мақсаттар орындалмады, – деді ол. – Ішкі жалпы өнім тек шикізат есебінен өсіп жатыр. Бірақ Үкімет пен Ұлттық банк тарапынан ел экономиканың сапалы түрде өсуін қамтамасыз ететін нақты құралдар мен әрекеттер жасалмады». Үкіметке тағылған кінәрат мұнымен бітпейді. Елдің ішін жұмыссыздық жайлады. Әсіресе, ауылдарда жұмыс орындары аз. «Жұмыспен қамту – 2020» және «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламалы жұмыссыздық мәселесін шешуге қауқарсыз болды. Сол сияқты әлеуметтік, денсаулық сақтау, білім са- лаларын дамыту үшін қабылданған бағдарламалар да жүйелі жұмыс жасай алған жоқ. Мұның бәрі 4 ақпан күні Астанада бір үйдің 5 бүлдіршін қызы өрттің құрбаны болып кеткеннен кейін бұрқ етіп, сыртқа шықты. Бітеу жара жарыл- ды, елімізде әлеуметтік салада қалыптасып отырған ахуалға көптен бері наразы болып жүрген аналар біраз қалада бас көтеріп, шерулерге шықты. Олар биліктен әлеуметтік жағдайды жақсартып, баспана мәселесін шешуді талап етті. Айналып келгенде, Үкіметтің та- ратылуына осы оқиғалар негізгі қозғаушы күш бол- ды. Осыдан кейін Президенттің: «Бұл Үкіметтің, ми- нистрлер мен әкімдердің халықпен жұмыс істей ал- майтынын, халықтың мәселесін тыңдай алмайты- нын көрсетеді. Менің ойымша, Үкімет отставкаға ке- туі керек. Жаңа үкімет халықтың жағдайын көтеріп, экономиканы дамытуы үшін нақты қадамдар жаса- уы тиіс» деп мойындауына тура келді. Ал 25 ақпан күні жаңа Премьер-министр тағайындалды. Артынша Үкіметтің жаңа құрамы бекітілді. Бірақ құрам ауысты дегенмен, оны айтарлықтай өзгерді деп те айтуға болмайды. Елбасының Асқар Маминнің кандидатурасын Пре- мьер-министрлікке ұсынып тұрып, «оның тәжірибесі жеткілікті. Ширек ғасыр менімен бірге жұмыс істеп келеді. Қала әкімі болды, Көлік министрі, Премьер- министрдің орынбасары болды. Оның басқаруымен біраз іс бітті, әсіресе, инфрақұрылым саласында көп жұмыс атқарылды» деуінің астарында біраз мағына бар. Олай болса, «Маминнің командасы» атанған лауазымдылар да сырттан келе салған жоқ. Негізі- нен бұлар да онымен шамалас уақыт осы биліктің оқшантайында бірге жасасып келе жатыр. Шынын айтқанда, елде Үкіметтің ауысуымен бірге бәрінің өзгеріп, жақсы болып кете салатынына қатты иланып отырған қауым оншалықты көп емес. Дәл со- лай ойлау үшін адам аңғал, аңқау, тіпті ақымақ болуы керек. Себебі, жаңадан ауысып келе салғандардың леп әкеле қоятынына сенім аз. Бұл үшін алдымен жүйе өзгеруі керек. Елде болып жатқан бұл ауыс-түйістер шетел- дік сарапшыларды да бейтарап қалдырып жатқан жоқ. Олардың басым бөлігі Президент қанша жер- ден министрлерді қуып тарата берсін, егер елде экономикалық тетіктер дұрыс жолға қойылмаса, бәрібір бұл өзгерістерден ешқандай нәтиже күтуге болмайды дегенге саяды. Біздің де ойымыз осын- дай. Содан кейін жаппай жайлаған жемқорлық же- гініне толық тоқтау салмай, дамыған экономиканың өзінен оңды нәтиже күте қою қиын. Біз енді жаңа Үкіметтің ең алдымен осы берекес- іздіктермен батыл күрескенін қалар едік. БАС РЕДАКТОРЫ БАҒАНЫ Серік ПІРНАЗАР НӨМІР НАҚЫЛЫ НӨМІР НӘЛІ Өз елімнің басшысы болмасам да, Сайының тасы болайын. Облыстағы 662 мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында осынша бүлдіршін тәрбиеленіп жатыр. ЕЛ ТIЛЕГI МҰҒАЛІМ- ДЕР ҚАТТЫ ҚУАНДЫ ТҰЛПАР ІЗІ ЖОҒАЛМАС БОКСТЫҢ БАҒЫ ТАЙДЫ МА? ТЕПСІНІП ТЕНТЕК ЖҮРЕК БҰЛҚЫНАДЫ 2 4 5 8 Қызылордада қапияда үш бірдей баласынан айрылып қалған Жәмила Сәдуова есімді анаға 2 бөлмелі пәтердің кілті тапсырылды. ЖҮРЕК ЖЫЛУЫ Бұл шара «Ақмешіт-Сырдария» мешітінің аумағында дәстүрлі «Жүрек жылуы» қайырымдылық акциясы барысында жасалды. Оның аясында көп балалы және әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға көмек көрсетілді. Қазіргі кездері Сыр өңірінде бұл бағытта тұрақты жұмыстар жүргізіліп келеді. Осылай- ша, өткен жылы аймақта аталмыш акция ая- сында 1000 тұрмысы төмен отбасына көмек көрсетілсе, биыл жергілікті кәсіпкерлер мен қоғам белсенділерінің демеушілігімен 1600 отбасы азық- түлікпен қамтамасыз етілді. Сондай-ақ, апаттық жағдайдағы тұрғын үй мен жатақханада тұратын мұқтаж отбасыларына «Орда» бағдарламасы аясында жаңа пәтердің кілттері табыс етілді. Қайырымдылық шарасы аясында қаржылық көмек көрсетемін деген жандарға арнайы жәшік қойылды. Біз сөз етіп отырған бұл акцияның басты кейіп- кері – Жәмила Сәдуованың басындағы қайғылы жағдай биылғы жылғы 9 қаңтарда Қызылорда қаласындағы «Наурыз» саяжай учаскесінде орын алған еді. Сонда орналасқан үйде болған өрт оқиғасы салдарынан ондағы үш бала қайғылы қазаға ұшырады. Қазақ «Қайғыны бөліссе, азаяды» дейді. Ай- тылып отырған қайғылы оқиғаның салмағы өте ауыр. Мұны жақсы түсінген жергілікті билік қамкөңіл анаға қамқор қолын ұсынды. Жүрек жылуын ұсыну, сауалы мол іске ат са- лысу – әрбір адамның азаматтық парызы. Бүгінге дейін Жәмилә Сәдуованың есепшотына 4 мил- лион теңге қаржы жиналыпты. Жергілікті билік «өртенген үйді қалпына келтіреміз» деп уәде еткен. Дегенмен, қайғыдан қан жұтқан ана үш бүлдіршіні уланып өлген үйдің табалдырығын ат- тап баспайтынын айтқан болатын. Қайырымдылық шарасында сөз алған облыс әкімі Қырымбек Көшербаев: «Жабырқағанның жанынан табылу, шарасызға көмек қолын созу, қайырымдылық жасау – халқымыздың қанына біткен асыл қасиеттердің бірі. Өздеріңіз білесіздер, осыдан бірер ай бұрын үш бірдей бүлдіршінімізден қапияда көз жазып қалдық. Бұл қайғылы жағдай тек бір отбасының ғана емес, тұтас елдің қабырғасын қайыстырып, еңсемізді түсірді. Бірақ Алланың ісіне амал бар ма?! Халқымызда «қайғыны бөліссең азаяды» деген сөз бар. Олай болса, сол үш бүлдіршініміздің ана- сы Жәмилә Сәдуова қарындасымызға Сырдария өзенінің сол жағалауындағы қаладан 2 бөлмелі пәтердің кілтін табыстағалы отырмыз», – деді. Өз кезегінде Жәмилә Сәдуова қиын жағдайда қолдау білдіргендерге алғысын жеткізді. ҚЫЗЫЛОРДА Гүлдана БЕКЕНБАЕВА ТАҒАЙЫНДАУ ЕКІ ОБЛЫСТА ӘКІМ ӨЗГЕРДІ Ұлттық валютамыз – теңгеде енді тек қазақша жазулар болады. Бұл туралы Қазақстан Президентінің Жарлығында атап көрсетілген. «Банкнот пен мәнеттің дизайніне пайдаланылатын жазулар мәтіні мемлекеттік тілді жасалады», делінген онда. ТЕҢГЕ ДЕ ЕНДІ ҚАЗАҚША СӨЙЛЕЙДІ ҮКІМЕТТІҢ ЖАҢА ҚҰРАМЫ БЕКІТІЛДІ БӘРЕКЕЛДІ! Аталмыш өзгеріс 2018 жылғы 12 желтоқсандағы №804 «Ұлттық валюта – қазақ теңгесінің банкнот- тары мен мәнеттерінің ди- зайны тұжырымдамасын бекіту» туралы Жарлыққа сәйкес жасалып отыр. Дизайнде инвестиция- лық және коллекциялық мәнеттерде шетел тілдерінде де жазулар қолданылатыны да айтылған. Құжаттың мұның алдын- дағы нұсқасында «Банкнот- тар мен мәнеттердегі жазу- лар мемлекеттік және орыс тілдерінде қолданылады. Коллекциялық және инвестициялық жазу- лар мемлекеттік тілде, сондай-ақ басқа елдердің тапсырыстары бойынша дайындалған коллекциялық мәнеттерде айтпағанда, орыс немесе шетел тіл- дерінде, жазылады» де- лінген. Кеше Астанада Премьер-министр Асқар Маминнің төрағалық етуімен алғашқы Үкімет отырысы өтіп, онда жаңадан тағайындалған 4 министр ант берді. Ант берушілер арасында Білім жəне ғылым министрі Күлəш Шәмшидинова, Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Ро- ман Скляр, Ауыл шаруашылығы министрі Са- пархан Омаров және Ұлттық экономика ми- нистрі Руслан Дəленов болды. Олар өздерінің Қазақстан халқы мен президентінің алдында адалдығын білдірді. «Қазақстан Республикасының халқы мен президенті алдында өз Отаным – Қазақстан Республикасының экономикалық жəне рухани даму ісіне барлық күш-жігерім мен білімімді жұмсауға, мемлекеттің Конституциясы мен заңдарын қатаң сақтауға, өзімнің барлық іс-əрекетімде заңдылық пен əділеттілік, азаматтық, ұлтаралық жəне конфессиялық татулық принциптерін ұстануға, Қазақстан халқына адал қызмет етуге, өз елімнің мем- лекеттілігі мен дүниежүзілік қоғамдастықтағы беделін нығайта беруге салтанатты түрде ант беремін, ант етемін», – деді Үкімет құрамына алғаш кірген министрлер. Ант беру рəсімінен кейін Асқар Мамин жаңа министрлерге, бүкіл Үкіметтің жаңа құрамына табыс тіледі. Бұдан бір күн бұрын, яғни 25 ақпанда Үкіметтің жаңа құрамы бекітілді. Ең алды- мен Асқар Ұзақбайұлы Мамин Парламенттің келісімімен, Президенттің Жарлығымен Пре- мьер-министр болып тағайындалған болатын. Премьер-министрдің бірінші орынбасар – Қаржы министрі болып Әлихан Асханұлы Смайылов, Премьер-министрдің орын- басарлары болып Гүлшара Наушақызы Әбдіқалықова, Жеңіс Махмұдұлы Қасымбек тағайындалды. Ақпарат және коммуникациялар министр- лігі таратылды. Оның орнына Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі құрылатын бол- ды. Бұл лауазымға Дәурен Әскербекұлы Аба- ев жайғасты. Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі құрылды. Премьер- Министрдің орынбасары болған Асқар Жұмағалиев оның басшысы болып бекітілді. Бұған дейін Ақтөбе облысын басқарған Бердібек Сапарбаев Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі болып келді Ұлттық банк төрағасы Ерболат Асқарбекұлы Досаевқа лауазымы бұйырды. Мына министрлер өздерінің орынтақтарын сақтап қалды: Атамқұлов Бейбіт Бәкірұлы – Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі; Ермекбаев Нұрлан Байұзақұлы – Қазақстан Республикасының қорғаныс министрі; Ерлан Заманбекұлы Тұрғымбаев – Қазақстан Республикасының ішкі істер ми- нистрі; Бекетаев Марат Бақытжанұлы – Қазақстан Республикасының әділет министрі; Біртанов Елжан Амантайұлы – Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау минис- трі; Арыстанбек Мұхамедиұлы – Қазақстан Республикасының мәдениет және спорт ми- нистрі; Қанат Алдабергенұлы Бозымбаев – Қазақстан Республикасының энергетика ми- нистрі. Кеше Ақтөбе және Түркістан облыстарына жаңа әкімдер тағайындалды. Ақтөбе облысында бұл лауазымға бұған дейін Президент әкімшілігі басшысының орынба- сары қызметін атқарған Оңдасын Оразалин басшы болып барды. Оңдасын Оразалин 1963 жылы Ақтөбе облысында туған. 1985 жылы Ақтөбе педагогикалық институтын, 1991 жылы С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін бітірген. Ол әр жылдары Ақтөбе облысының Мұғалжар ауда- нында әкім, облыстық сыртқы экономикалық байланыстар және инвестициялар басқармасының бастығы, облыстық ішкі сая- сат департаментінің бастығы, облыс әкімінің орынбаса- ры қызметтерін атқарған. Түркістан облысына Өмірзақ Естайұлы Шөкеев әкім болып тағайындалды. 1986 жылы жылы Мәскеу экономикалық-статистикалық ин- ститутын экономист-математик мамандығы бойынша бітірген. Өмірзақ Шөкеев 1964 жылы Түркістан қаласында туған. Ол 2006– 2007 жылдары Оңтүстік Қазақстан облысын басқарған. Әр жылдары Қостанай облысының әкімі, Премьер- министрдің орынбасары, Ауыл шаруашылығы министрі болған. Бұл лауазымға дейін «Самұрық- Қазына» АҚ басқарма төрағасы болып қызмет атққарды.

Transcript of 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... ·...

Page 1: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

Газет 2007 жылғы

22 қарашаданшығады

Тілегіміз – тату тірлік, мұратымыз – ауыз бірлік!

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТӘУЕЛСІЗ АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ БАСЫЛЫМ№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл

[email protected]

ҚАЙҒЫНЫ БӨЛІСКЕННІҢ ҚАЙЫРЫ БАР

59 421

ЖАҢАРҒАН ҮКІМЕТ ӨМІРДІ ЖАҢАРТА АЛА МА?

Еліміздегі аптаға жетер-жетпес мерзім ішінде орын алып, жұртты дүрліктіріп жатқан алашапқын жаңалық: ақпанның 21-і күні Президент Нұрсұлтан Назарбаев соның алдында ғана өзі «қорқақ» деп баға берген Үкіметті отставкаға жіберді. Сөйтіп, оны 2016 жылдың қыркүйегінен бері басқарып келген Бақытжан Сағынтаев екі жарым жылдан соң орнын босатты.

Сонымен, Үкіметке тағылған басты айып не? Мұның жайын Мемлекет басшысының өзі тарқатып айтып берді. Ол бұл қадамға атқарушы биліктің ел экономикасында оң өзгеріс жасай алмауымен түсіндірді.

«Көптеген заңдар мен Үкіметтің шешімдері қабылданса да, экономикада оң өзгеріс болмады, мақсаттар орындалмады, – деді ол. – Ішкі жалпы өнім тек шикізат есебінен өсіп жатыр. Бірақ Үкімет пен Ұлттық банк тарапынан ел экономиканың сапалы түрде өсуін қамтамасыз ететін нақты құралдар мен әрекеттер жасалмады».

Үкіметке тағылған кінәрат мұнымен бітпейді. Елдің ішін жұмыссыздық жайлады. Әсіресе, ауылдарда жұмыс орындары аз. «Жұмыспен қамту – 2020» және «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламалы жұмыссыздық мәселесін шешуге қауқарсыз болды. Сол сияқты әлеуметтік, денсаулық сақтау, білім са-лаларын дамыту үшін қабылданған бағдарламалар да жүйелі жұмыс жасай алған жоқ.

Мұның бәрі 4 ақпан күні Астанада бір үйдің 5 бүлдіршін қызы өрттің құрбаны болып кеткеннен кейін бұрқ етіп, сыртқа шықты. Бітеу жара жарыл-ды, елімізде әлеуметтік салада қалыптасып отырған ахуалға көптен бері наразы болып жүрген аналар біраз қалада бас көтеріп, шерулерге шықты. Олар биліктен әлеуметтік жағдайды жақсартып, баспана мәселесін шешуді талап етті. Айналып келгенде, Үкіметтің та-ратылуына осы оқиғалар негізгі қозғаушы күш бол-ды. Осыдан кейін Президенттің: «Бұл Үкіметтің, ми-нистрлер мен әкімдердің халықпен жұмыс істей ал-майтынын, халықтың мәселесін тыңдай алмайты-нын көрсетеді. Менің ойымша, Үкімет отставкаға ке-туі керек. Жаңа үкімет халықтың жағдайын көтеріп, экономиканы дамытуы үшін нақты қадамдар жаса-уы тиіс» деп мойындауына тура келді.

Ал 25 ақпан күні жаңа Премьер-министр тағайындалды. Артынша Үкіметтің жаңа құрамы бекітілді. Бірақ құрам ауысты дегенмен, оны айтарлықтай өзгерді деп те айтуға болмайды. Елбасының Асқар Маминнің кандидатурасын Пре-мьер-министрлікке ұсынып тұрып, «оның тәжірибесі жеткілікті. Ширек ғасыр менімен бірге жұмыс істеп келеді. Қала әкімі болды, Көлік министрі, Премьер-министрдің орынбасары болды. Оның басқаруымен біраз іс бітті, әсіресе, инфрақұрылым саласында көп жұмыс атқарылды» деуінің астарында біраз мағына бар. Олай болса, «Маминнің командасы» атанған лауазымдылар да сырттан келе салған жоқ. Негізі-нен бұлар да онымен шамалас уақыт осы биліктің оқшантайында бірге жасасып келе жатыр.

Шынын айтқанда, елде Үкіметтің ауысуымен бірге бәрінің өзгеріп, жақсы болып кете салатынына қатты иланып отырған қауым оншалықты көп емес. Дәл со-лай ойлау үшін адам аңғал, аңқау, тіпті ақымақ болуы керек. Себебі, жаңадан ауысып келе салғандардың леп әкеле қоятынына сенім аз. Бұл үшін алдымен жүйе өзгеруі керек.

Елде болып жатқан бұл ауыс-түйістер шетел-дік сарапшыларды да бейтарап қалдырып жатқан жоқ. Олардың басым бөлігі Президент қанша жер-ден министрлерді қуып тарата берсін, егер елде экономикалық тетіктер дұрыс жолға қойылмаса, бәрібір бұл өзгерістерден ешқандай нәтиже күтуге болмайды дегенге саяды. Біздің де ойымыз осын-дай. Содан кейін жаппай жайлаған жемқорлық же-гініне толық тоқтау салмай, дамыған экономиканың өзінен оңды нәтиже күте қою қиын.

Біз енді жаңа Үкіметтің ең алдымен осы берекес-іздіктермен батыл күрескенін қалар едік.

БАС РЕДАКТОРЫ БАҒАНЫ

Серік ПІРНАЗАР

НӨМІР НАҚЫЛЫ

НӨМ

ІР Н

ӘЛІ

Өз елімнің басшысы болмасам да, Сайының тасы болайын.

Облыстағы 662 мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында осынша бүлдіршін тәрбиеленіп жатыр.

ЕЛ ТIЛЕГI

МҰҒАЛІМ-ДЕР ҚАТТЫҚУАНДЫ

ТҰЛПАР ІЗІ ЖОҒАЛМАС

БОКСТЫҢ БАҒЫ ТАЙДЫ МА?

ТЕПСІНІП ТЕНТЕКЖҮРЕК БҰЛҚЫНАДЫ

2 4 5 8

Қызылордада қапияда үш бірдей баласынан айрылып қалған Жәмила Сәдуова есімді анаға 2 бөлмелі пәтердің кілті тапсырылды.

ЖҮРЕК ЖЫЛУЫ

Бұл шара «Ақмешіт-Сырдария» мешітінің а у м а ғ ы н д а д ә с т ү рл і « Жү р е к ж ы л у ы » қайырымдылық акциясы барысында жасалды. Оның аясында көп балалы және әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға көмек көрсетілді.

Қазіргі кездері Сыр өңірінде бұл бағытта тұрақты жұмыстар жүргізіліп келеді. Осылай-ша, өткен жылы аймақта аталмыш акция ая-сында 1000 тұрмысы төмен отбасына көмек көрсетілсе, биыл жергілікті кәсіпкерлер мен қоғам белсенділерінің демеушілігімен 1600 отбасы азық-түлікпен қамтамасыз етілді. Сондай-ақ, апаттық жағдайдағы тұрғын үй мен жатақханада тұратын мұқтаж отбасыларына «Орда» бағдарламасы аясында жаңа пәтердің кілттері табыс етілді. Қайырымдылық шарасы аясында қаржылық көмек көрсетемін деген жандарға арнайы жәшік қойылды.

Біз сөз етіп отырған бұл акцияның басты кейіп-кері – Жәмила Сәдуованың басындағы қайғылы жағдай биылғы жылғы 9 қаңтарда Қызылорда қаласындағы «Наурыз» саяжай учаскесінде орын алған еді. Сонда орналасқан үйде болған өрт оқиғасы салдарынан ондағы үш бала қайғылы қазаға ұшырады.

Қазақ «Қайғыны бөліссе, азаяды» дейді. Ай-тылып отырған қайғылы оқиғаның салмағы өте ауыр. Мұны жақсы түсінген жергілікті билік қамкөңіл анаға қамқор қолын ұсынды.

Жүрек жылуын ұсыну, сауалы мол іске ат са-лысу – әрбір адамның азаматтық парызы. Бүгінге дейін Жәмилә Сәдуованың есепшотына 4 мил-лион теңге қаржы жиналыпты. Жергілікті билік «өртенген үйді қалпына келтіреміз» деп уәде еткен. Дегенмен, қайғыдан қан жұтқан ана үш бүлдіршіні уланып өлген үйдің табалдырығын ат-тап баспайтынын айтқан болатын.

Қайырымдылық шарасында сөз алған облыс әкімі Қырымбек Көшербаев: «Жабырқағанның жанынан табылу, шарасызға көмек қолын созу, қайырымдылық жасау – халқымыздың қанына біткен асыл қасиеттердің бірі. Өздеріңіз білесіздер, осыдан бірер ай бұрын үш бірдей бүлдіршінімізден қапияда көз жазып қалдық. Бұл қайғылы жағдай тек бір отбасының ғана емес, тұтас елдің қабырғасын қайыстырып, еңсемізді түсірді. Бірақ Алланың ісіне амал бар ма?! Халқымызда «қайғыны бөліссең азаяды» деген сөз бар. Олай болса, сол үш бүлдіршініміздің ана-сы Жәмилә Сәдуова қарындасымызға Сырдария өзенінің сол жағалауындағы қаладан 2 бөлмелі пәтердің кілтін табыстағалы отырмыз», – деді.

Өз кезегінде Жәмилә Сәдуова қиын жағдайда қолдау білдіргендерге алғысын жеткізді.

ҚЫЗЫЛОРДА

Гүлдана БЕКЕНБАЕВА

ТАҒАЙЫНДАУ

ЕКІ ОБЛЫСТА ӘКІМ ӨЗГЕРДІ

Ұлттық валютамыз – теңгеде енді тек қазақша жазулар болады. Бұл туралы Қазақстан Президентінің Жарлығында атап көрсетілген.«Банкнот пен мәнеттің дизайніне пайдаланылатын жазулар мәтіні мемлекеттік тілді жасалады», делінген онда.

ТЕҢГЕ ДЕ ЕНДІ ҚАЗАҚША СӨЙЛЕЙДІ

ҮКІМЕТТІҢ ЖАҢА ҚҰРАМЫ БЕКІТІЛДІ

БӘРЕКЕЛДІ!

Аталмыш өзгеріс 2018 жылғы 12 желтоқсандағы №804 «Ұлттық валюта –

қазақ теңгесінің банкнот-тары мен мәнеттерінің ди-зайны тұжырымдамасын

бекіту» туралы Жарлыққа сәйкес жасалып отыр.

Дизайнде инвестиция-лық және коллекциялық мәнеттерде шетел тілдерінде де жазулар қолданылатыны да айтылған.

Құжаттың мұның алдын-дағы нұсқасында «Банкнот-тар мен мәнеттердегі жазу-лар мемлекеттік және орыс

тілдерінде қолданылады. К о л л е к ц и я л ы қ ж ә н е и н в е с т и ц и я л ы қ ж а з у -лар мемлекеттік тілде, сондай-ақ басқа елдердің тапсырыстары бойынша дайындалған коллекциялық мәнеттерде айтпағанда, орыс немесе шетел тіл-дерінде, жазылады» де-лінген.

Кеше Астанада Премьер-министр Асқар Маминнің төрағалық етуімен алғашқы Үкімет отырысы өтіп, онда жаңадан тағайындалған 4 министр ант берді.

Ант берушілер арасында Білім жəне ғылым министрі Күлəш Шәмшидинова, Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Ро-ман Скляр, Ауыл шаруашылығы министрі Са-пархан Омаров және Ұлттық экономика ми-нистрі Руслан Дəленов болды. Олар өздерінің Қазақстан халқы мен президентінің алдында адалдығын білдірді.

«Қазақстан Республикасының халқы мен президенті алдында өз Отаным – Қазақстан Республикасының экономикалық жəне рухани даму ісіне барлық күш-жігерім мен білімімді жұмсауға, мемлекеттің Конституциясы мен заңдарын қатаң сақтауға, өзімнің барлық іс-əрекетімде заңдылық пен əділеттілік, азаматтық, ұлтаралық жəне конфессиялық татулық принциптерін ұстануға, Қазақстан халқына адал қызмет етуге, өз елімнің мем-лекеттілігі мен дүниежүзілік қоғамдастықтағы беделін нығайта беруге салтанатты түрде ант

беремін, ант етемін», – деді Үкімет құрамына алғаш кірген министрлер.

Ант беру рəсімінен кейін Асқар Мамин жаңа министрлерге, бүкіл Үкіметтің жаңа құрамына табыс тіледі.

Бұдан бір күн бұрын, яғни 25 ақпанда Үкіметтің жаңа құрамы бекітілді. Ең алды-мен Асқар Ұзақбайұлы Мамин Парламенттің келісімімен, Президенттің Жарлығымен Пре-мьер-министр болып тағайындалған болатын.

Премьер-министрдің бірінші орынбасар – Қаржы министрі болып Әлихан Асханұлы Смайылов, Премьер-министрдің орын-басарлары болып Гүлшара Наушақызы Әбдіқалықова, Жеңіс Махмұдұлы Қасымбек тағайындалды.

Ақпарат және коммуникациялар министр-лігі таратылды. Оның орнына Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі құрылатын бол-ды. Бұл лауазымға Дәурен Әскербекұлы Аба-ев жайғасты.

Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі құрылды. Премьер-Министрдің орынбасары болған Асқар Жұмағалиев оның басшысы болып бекітілді.

Бұған дейін Ақтөбе облысын басқарған Бердібек Сапарбаев Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі болып келді

Ұлттық банк төрағасы Ерболат Асқарбекұлы Досаевқа лауазымы бұйырды.

Мына министрлер өздерінің орынтақтарын сақтап қалды:

Атамқұлов Бейбіт Бәкірұлы – Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі;

Ермекбаев Нұрлан Байұзақұлы – Қазақстан Республикасының қорғаныс министрі;

Ерлан Заманбекұлы Тұрғымбаев – Қазақстан Республикасының ішкі істер ми-нистрі;

Бекетаев Марат Бақытжанұлы – Қазақстан Республикасының әділет министрі;

Біртанов Елжан Амантайұлы – Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау минис-трі;

Арыстанбек Мұхамедиұлы – Қазақстан Республикасының мәдениет және спорт ми-нистрі;

Қанат Алдабергенұлы Бозымбаев – Қазақстан Республикасының энергетика ми-нистрі.

К е ш е А қ т ө б е ж ә н е Түркістан облыстарына жаңа ә к і м д е р т а ғ а й ы н д а л д ы .

А қ т ө б е о бл ы с ы н д а б ұл лауазымға бұған дейін Президент әкімшілігі басшысының орынба-сары қызметін атқарған Оңдасын Оразалин басшы болып барды.

Оңдасын Оразалин 1963 жылы Ақтөбе облысында туған. 1985 жылы Ақтөбе педагогикалық институтын, 1991 жылы С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін бітірген.

Ол әр жылдары Ақтөбе облысының Мұғалжар ауда-нында әкім, облыстық сыртқы экономикалық байланыстар және инвестициялар басқармасының бастығы, облыстық ішкі сая-сат департаментінің бастығы, о бл ы с ә к і м і н і ң о р ы н б а с а -ры қызметтерін атқарған.

Т ү р к і с т а н о б л ы с ы н а Өмірзақ Естайұлы Шөкеев әкім болып тағайындалды. 1986 жылы жылы Мә скеу экономикалық-статистикалық ин-ститутын экономист-математик мамандығы бойынша бітірген.

Өмірзақ Шөкеев 1964 жылы Түркістан қаласында туған. Ол 2006–2007 жылдары Оңтүстік Қазақстан облысын басқарған. Әр жылдары Қостанай облысының әкімі, Премьер-министрдің орынбасары, Ауыл шаруашылығы министрі болған.

Бұл лауазымға дейін «Самұрық-Қазына» АҚ басқарма төрағасы б о л ы п қ ы з м е т а т қ қ а р д ы .

Page 2: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

2№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: [email protected]

Мен журналистика саласына ерте кетіп қалған, бір күн де мектепте оқытушы болмаған мұғаліммін. Пединститутта бірге оқығандардың барлығы мектепте оқытушы. Өзім мұғалім болмасам да, балаларым мектеп оқушысы болғаны себепті Білім және ғылым министрінің жөндем адам болғанын қалаймын. Ата-аналардың барлығы солай ойлайды. Күләш Шәмшидинова осы министр-лікте вице-министр қызметін атқарып жүргенде бірнеше мәрте кездесіп, сөйлесіп едім, содан қалған әсерім жа-ман емес-тұғын. Қарапайым, жүзінен ұстаздық мейірім есіп тұратын апай еді. Білмеймін, одан бері бірталай жыл өтті, өзгеріп кетпесе.

Күләш Шәмшидинованың министр болғанын естіген бойда қазір мектепте мұғалім болып жүрген курстастарыма хабарласып, пікірлерін сұрадым. Жаңа министрге айтатын тілектерін білгім келді.

Ә дегенде мұғалім курстастарым: «Дұрыс адам болса, дұрыс адам шығар, бірақ сол дұрыс адамға дұрыстап жұмыс істетпей ме деп қорқамыз» де-ген қаупін айтты. Енді біреулері «Апай шаршаған адам» деп те тастады.

Сонымен, мұғалімдер не дейді?1 . Ж а ң а р т ы л ғ а н б і л і м

бағдарламасына мұғалімдердің өздері

таң қалады. Мазмұны өте күрделі. Ол бойынша, оқушыға берілетін тапсыр-малар оқушының жас ерекшелігін ес-керіп жасалмаған, оқушы қабылдай ал-мастай қиын. Сыныпта орындалатын тапсырма көлемі уақытқа сыймайды.

2. Үй тапсырмалары көп беріледі. Оқулықтағы тақырыптар да біртүрлі. Мысалы, 8-сыныптағы «Қазақ тілі» оқулығында жүйелілік жоқ.

3. «Физика» оқулығында артық айтылған, оқушыға керек емес жер-лер кездеседі. Оқулықта қате көп. Кей-бір формулалар дұрыс жазылмаған. Математика, физика оқулықтарындағы соңғы жағына берілетін есептердің кейбір жауаптары дұрыс емес. Сәйкеспейді.

4. Жиынтық бағалаудың тапсырма-лары дұрыс құрастырылмаған. Тіпті, өтілмеген тақырыптардан тапсырма-лар беріледі.

5. Жай мектептерді Назарбаев интел-лектуальды мектептерінің деңгейіне жеткізу деген талапты қою керек. Жақсы оқитын балалар арнаулы мек-тептерге кетеді, сосын қабылдауы қиын балалармен тереңдетіп оқытатын мектептердің деңгейіне қалай жетесің?

6. Соңғы шыққан «Күнделік КЗ» да жатқан машақат. Мектептерде интер-нет нашар. Кабинеттерге берілген мо-ноблоктар интернетті тартпайды. Сол себепті барлық мұғалім бағасын интер-нет тартатын кабинетке барып, кезек-те тұрып қояды.

7. Сыныпта бала саны көп. Жоғарғы сыныптарда 32-35 оқушы, төменгі сы-ныптарды 40 балаға дейін. Ондай жер-де дұрыс білім беру мүмкін емес.

8. Бастауыш сынып оқушыларына бір мезгіл ыстық тамақ берілуі керек.

9. Бір жерде жиналыс болса, мұғалімдерді апарып отырғызып қояды.

10. Мектепті тексеріп келетіндер көп.11. Концерттер мен циркке қинап би-

лет сатады.12. Көктем басталысымен оқушылар

мен мұғалімдерді көше тазалауға са-лады.

13. Ауыл, қала микроучастоктарға бөлінген. Сонда тұратын балалардың есебін алу, қай баланың қай мектепке баратынын анықтау –мұғалімдердің міндеті. Мұғалімдер өздеріне бекітіл-ген микроучастоктарды күзде бір, қыста бір, көктемде бір, жазда бір ара-лайды. Ол бір күнде бітетін іс емес.

14. Сайлау болса, басынан аяғына дейін жүгіретін тағы да мұғалімдер. Тізім жасайтын да, шақыру қағаздарын тарататын да, сайлау участогында не жұмыс болса, соның бәрін атқаратын да мұғалімдер.

15. Мұғалімдердің жалақысы, оның ішінде сынып жетекшілігі үшін алатын ақшасы істеген жұмысына татымайды.

Міне, мұғалім курстастарымның оншақты минутта айтып тастағандары осылар. Ойлана түссе, тіпті тереңдеп, тіпті күрделеніп кететін сыңайы бар.

Ал, менің ойымша, оқушылардың білімді қабылдау қабілетіне қарай, өздерінің бейіміне қарай мектептерді әртарапты мектептерге бөліп тастаған жөн. Жалпы, білім беру деген түсініктің күні өткен. Адамның бәрін білуі мүмкін емес, әрі өмірде бәрін білудің қажеті де аз. Қазіргідей технология тез қарқынмен дамып жатқан кезде біз-ге бір саланы (барлық саланы емес) өте-мөте жетік білетін маман қажет. Сондықтан 9-сыныпты бітірген соң (не-гізі одан ертерек болса дұрыс болар еді) әр мектеп ғылымның әр саласы-на қарай ойысуы қажет. Ондай мектеп-ті қаламағандар, қабілеті жетпегендер жұмысшы дайындайтын мектептерге барсын. Мемлекетке білікті жұмысшы да керек.

Тіл мәселесіне келсек, бастауыш мектеп міндетті түрде тек қазақ тілін-де ғана оқытылуы тиіс. Орыс тілі, ағылшын тілі жоғары мектептер-де ғана ұсынылғаны жөн. Ұсыну де-ген міндеттеу емес. Кім қай тілді мек-тепке барғысы келсе, сынақ тапсы-ру арқылы бара алатын болғаны жөн. Мысалы, бір бала ағылшын тілінде оқытатын мектепті, келесі бала орыс тілінде оқытатын мектепті қалауы мүмкін дегендей.

Мұғалімдер бұған не дейді екен?

АЛМАТЫ

ҚОҒАМ

Өткен аптада Белкөл кентінде орналасқан, қаламыздағы іргелі кәсіпкерлік нысандардың бірі «Абай» шаруа қожалығымен танысқан едік. Белкөлдің жазық даласын жайқалған баққа айналдырған, тынбай еңбектеніп жатқан шаруашылықта жұмыс қызу жүріп жатыр екен. Қожалық төрағасы Мұрат Нұрсейітов есімді азамат сырт көзге қарапайым көрінгенімен, «Еңбегіне қарай – бермегі» деген қағиданы қатаң ұстанған, іскерлігімен, мақсаткерлігімен мыңдарға үлгі болғандай-ақ іске мығым кісі болып шықты.

Жаңақорған ауданында толассыз жауынның салдарынан 77 қой шығынға ұшырады. Бұл туралы Қызылорда облысының жұмылдыру дайындығы басқарма басшысының орынбасары Ғабит Жаңабаев мәлімдеді.

Қызылорда облысында көп балалы аналарға әрдайым қанатты қолдау көрсетіліп келеді. Жергілікті билік ешқашан бұл мәселені қаперден шығарған емес. Мұндай қайырымдылық қадамдарына үкіметтік емес ұйымдар да араласып тұрады.

ҮЛГІЛІ ІСТІҢ ҮЗДІГІ

ОҚЫС ОҚИҒА

ҚАЙЫРЫМДЫЛЫҚ ҚАДАМДАРЫ

ТАҒАЙЫНДАУ

Осы оқыс оқиғаға байланысты ұйымдастырылған брифинг облыстық өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында өтті. Онда Ғ. Жаңабаев 18 ақпан күні ауданның үш шаруа қожалығы Қарабұлақтағы жайлауға мерзімінен бұрын көшіп барғанын, сол кезде таулы аймақта толассыз қар жауғанын ай-тып берді. Соның салдарынан қардың қалыңдығы 50-60 сантиметрге жеткен. Ауа райының күрт өзгеруінен орын алған оқиға салдарынан 300-ге жуық уақ мал қар астында қалған.

Жаңақорған ауданы әкімдігінен құралған арнайы комиссиялық құрамның оқиға орнына жолдың қолайсыздығынан жетуге мүмкіндіктері болмаған. Осы себепті «Оңтүстік өңірлік аэромобилді жедел құтқару жасағы» арнайы техникаларының көмегіне жүгінген.

20 ақпан күні аудан әкімінің өкімімен құрылған жұмысшы топ, сондай-ақ шаруа қожалығынан 19 адам, «Оңтүстік өңірлік аэромобилді жедел құтқару жасағынан» 10 адам, 2 трактор, 1 «Нива», 1 «ГАЗ-66», 1 трэкол, 1 «КаМАЗ» көліктері жұмылдырылған. Нәтижесінде қар астынан 77 бас уақ мал табылған. Табылған малдың құлақтарындағы сырғалары тір-келген.

Жаңақорған аудандық ауылшаруашылығы бөлімінің басшысы Тұрған Базарбаевтың айтуынша, мал шығынының саны қар еріген соң анықталады.

Б ұл жол ы р е с п у бл и ка л ы қ «Ха р е кет » қайырымдылық қоры көмекке келді. Қор өкілдері Шиелі ауданының тұрғыны Ұлжамал Әлиеваға бас-пана кілтін тапсырды. Шара қор жүргізетін «Мың теңгеге баспана» жобасы аясында жасалды.

Аталмыш қамқорлыққа ие болып отырған Ұлжамал Әлиева жалғыз өзі алты баланы өсіріп келеді. Тағдырдың тауқыметіне мойымаған ана баспаналы болуды біраздан бері армандап жүрген. Енді, міне, сол арманына қол жеткізді.

Айта кетейік, бұған дейін «Харекет» қайырымдылық қоры елдің аумағында тұрмысы төмен 71 адамға қоныс сыйлаған екен. Мұндай қадамдар алдағы уақытта да жалғасын табады.

– Мен көп балалы анамын. Кенже балам туа бітті мүгедек. Балапандарымның ризығы болар, бүгін баспаналы болып жатырмын. Тосыннан жасалған үлкен сыйлық жасағандарға алғысым шексіз. Барлығына рахметімді айтамын. Бұған дейін уақытша үйде тұрып келгенімін. Жаңа бас-паналы болуды біраздан бері аңсаған едім. Менің ендігі мақсатым –балаларымды ел үшін қызмет ететін азамат қылып тәрбиелеу, – деді Ұлжамал Әлиева.

Қызылорда облысы,Шиелі ауданы

«Атамекен» ҰКП жанындағы республикалық кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңесінің шешімімен Қызылорда облысы кәсіпкерлер палатасы кәсіпкерлердің құ қ ы қ та р ы н қо р ға у жә н е с ы б а й л а с жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңес төрағасы болып Нұрхожаев Болат Жолтайұлы тағайындалды.

Болат Нұрхожаев 1966 жылы Қызылорда об-лысында туған. Қызылорда политехникалық колледжін құрылысшы-техник, Қазақ инженерлік-техникалық академиясын бағалаушы мамандығы бойынша бітірген.

Ол бүгінде «Аспан групп» мекемесін басқарып отыр.

Шаруашылықтың қолдауымен бір мезгілде 250 келушіні қабылдайтын әлеуетті мешіт салынған. Оның айнала-сын, ауыл ішін жасыл желекті аймаққа айналдырған шаруашылықта кәсіптің барлық түрі бар. Осылайша шаруаның сан түрін бір қазанда қайнатып жатқан «Абай» шаруа қожалығының кенттің дамуына қосқан үлесі көп.

Сонымен, Белкөл кентінің оң қанатында орналасқан «Абай» шаруа қожалығы кластері жайын тізбелеп өтсек. Қожалық кәсібінің нысаналы бағыттары мал, құс өсіру, сүт өнімдерін шығару, балық шаруашылығын жүргізу, бау-бақша өнімдері мен күріш өсіру дәстүрлерін ұстанады.

Ресми мәліметке сүйенсек, бүгінде шаруа қожалығының меншігінде тех-ника сақтайтын автогараж, астық қоймасы, күріш ақтайтын цех, ағаш өңдейтін цех, шырын дайындай-тын цех, жазғы автокөлік тұрағы, 100 бас ірі қара малға арналған қысқы және жазғы қора, 50 бас жылқы ма-лын бордақылауға арналған қора, мал соятын қасапхана сияқты ны-сандар бар. Қожалық иелігіндегі жер көлемі 58 гектарды құрайды. Шаруа қожалығында сондай-ақ, бақташыға арналған 4 бөлмелі үй, 25 орындық жатақхана, асхана орналасқан. Ауыз сумен, арнайы 50 квт. трансформатор-мен қамтамасыз етілген. Мал азығын дайындайтын, жем-шөп дайындайтын, жинайтын орындар қора жайымен 2 гектар аумаққа орналасқан. Қожалық аумағында сондай-ақ 13 гектар аумаққа жасанды көл-тоған шаруашылығы бар.

Төрағаның айтуынша, ол өз кәсібін бастауға сонау 1998 жылдан бет бұрған екен. Еңбекпен ілгерілеп, қадамдап алға басумен бүгінгідей жағдайға жет-кен. Әрине, қазір де «болдым, тол-дым» деп тұрған жоқ. Шындығында да шаруашылығын жан-жақты дамытуды мақсат тұтқан кәсіпкер әлі де алдағы ауқымды істер бастауында көрінеді. Мысалы, шаруа қожалығының жеміс бағында 15 гектар аумаққа алма, өрік (сары өрік, қызыл өрік) ағаштары егіліп, жеміс бере бастаған. 2011 жыл-дан және 5 гектар аумаққа жүзім егіліп, жүзімдіктер төртінші жылдан бері өнім беріп отыр. Бұған қоса «Мұрат бауына» 2014 жылдан бері 10 мың түп сыр талы, 2000 түп тораңғыл, 1,5 мың түп терек егіліпті. Жеміс бере бастаған жеміс бағы мен жүзімдік плантациясының өнімдерінен шырын шығару алда тұрған басты міндеттердің бірі. «Алма, жүзім, өрік шырынын шығарып халықтың игілігіне жаратсақ, сауапты іс болады» дейді бағбан. Жоғарыда

атап өткеніміздей, қожалықта шы-рын дайындайтын цех орны да жұмыс істеп тұр.

* * *Қожалық жеміс бағына қоса

бақша дақылдарын егуге көңіл бөліп, 10 гектар жерге қауын-қарбыз, картоп орналастырған. Оны-сын қарамағындағы жұмысшылар игілігіне тұтынып жатыр. Сондай-ақ қалаға қарасты «Қарауылтөбе» шаруашылығында 80 гектар, Жалағаш ауданы, «Мәдениет» ауылында 220 гектар күріш егумен де айналысып жатқан көрінеді.

Шаруашылықтың күріш ақтайтын цехы да бар. Еңбекқорлығы мен іс-керлігі қабысқан қожалық жұртының бағбандығы мен диқаншылығы бе-рекелі іске айнала бастапты. Егіндік ісі қожалықтың мал шаруашылығы үшін жем-шөп мәселесін шешудің жолдары қарастырылған.

Ш а р у а қ о ж а л ы ғ ы м а л шаруашылығы бағытында да елеулі іс-тер атқарылуда. Жылқы бордақылап, сиыр өсіріп, ет-сүт өнімдері өндірісін жолға қоюды мақсат тұтып отыр. Әзірге қора жайдағы мал саны 50 жылқы, 80 сиыр болыпты. Қала базарларына ха-лал өнім беретін қасапхана ел кәдесіне жарап тұр. Сүт, қымыз дейтін өнімдерді әзірге өндірістік жолға шығара қоймағанмен, өз тұтынушылары бар. Ет-сүт өнімдерін өндіріске шығару да жоспардағы іс.

– Әу баста шаруашылықты құрғанда, басты мақсатымыз мал шаруашылығымен айналысу бола-тын. Алдағы уақытта мемлекеттің қолдауымен асыл тұқымды мал ба-сын көбейтіп, ет-сүт өнімдері өндірісін жолға қойсақ. Ірімшік, қаймақ сияқты сүт өнімдерін өндіру үшін сайманда-рын сатып алдық, арнайы техника тілін білетін мамандарымыз оқудан келген соң, бұл шаруаны да қолға алатын бо-ламыз, – дейді қожалық төрағасы.

«Өнімдеріңізді экспортқа шығару мүмкіндігі бар ма?» деп сұрадық. Әрине, еңбек бағындырмайтын шың жоқ. Қожалық төрағасы да: «Мал өссе, бола береді ғой» дейді күлімсіреп. Со-сын: «Басты мақсат – шаруа қожалығын халық игілігіне қалай жақсартамыз» дегенді айтты. Қожалық ұқсатып жатқан іс барысы тегіс осы мақсатқа дөп келіп жатқанын дәлелдеп тұр. Қора-қопсының іші-сыртындағы ұқыптылықтың өзі іске мығымдық пен ұсынақтылықты танытқандай. Жинақы, таза, елге игілікті тіршілік жа-салып жатыр. Қорадағы бағымдағы жылқы, ірі қарадан бөлек қожалық иелігінде ұсақ мал да бар екен.

«Абай» шаруа қожалығы 2005 жыл-дан және бір игілікті істі қолға алған

екен. Әртарапты шаруашылықтың бір тарабы – тоған шаруашылығына бағытталған. 58 гектар жер иелігінің 13 гектарында жасанды көл жайғастырылыпты.

Тоғанда қазір балықтың бес түрі өсірілуде. Көл жағалауы жаз шықса, жасыл желекке оранып, әдемі кейіп-ке енеді. Жағалауды жиектеп серу-ен жолы салынып қойыпты. Көлдің қос жағалауын қосқан көпір де қылтияды. жазда көлді аймақты қызылордалықтар игілігіне демалыс аймағы ретінде түседі. «Көлдің арғы жағалауында балаларға да аквапарк салу ойда бар. Келушілер суға шомы-лып, қайықпен жүзіп, велосипед те-уіп, атқа мініп серуендейтіндей жағдай жасалынған.

Қазір де талайлар тамсанып, тәнті болғандай берекелі кәсіп етіп жатқан «Абай» шаруа қожалығының таяу уақытқа белгіленген ілгері жоспар-лары бұдан да ауқымды. Бұлар мал бордақылайтын орынды үлкейту, мал санын арттыру, шұжық цехын ашу, сүт өнімдерін өндіру, балық өңдеу, балық қақтау цехын ашу, қыстық жылыжай салу, үйрек, қаз, тауық бағатын қора жайлар салу дегендей тараптарда бел-гіленген. Бұл тізбектегі істердің жоба-жоспары да дайын, яғни іске асарлық негізі бар.

Қарамағындағы жұмыскерлерді сөзге тартқанымызда олар қожалық иесі Мұрат Нұрсейітовтің «Тойсаң тоба қыл» қағидатына берік иманды азамат екенін білдірді. Десе дегендей болар. Кәсіпкердің өз қаржысына имандылық үйін салғаны сондай рухани ізгіліктің

айғағы болса керек. Иманды кәсіпкер ел игілігіне тағы

бір қажетті іс жасауға уағда етіп, мой-нына алыпты. Бұл Белкөл халқының сұранысына сай теміржол өткелі екен. Бұл игілікті шаруаны бастап кетуге әзірге қаржы тапшылығы қолбайлау болып тұрғанға ұқсайды. Құрылысқа қажетті 35 млн. теңгені несиеге алмақ ойы барын жеткізді қожалық төрағасы. Негізі, кәсіпкер ұқсатып жатқан іс ба-рысын, бау-бақша, құс өсіру, егін және мал шаруашылығы, тоған шаруашылығында істеліп жатқан барша игі шаруаны көргенде таң қалғанымыз рас.

* * *Жалпы, «Абай» шаруа қожалығы

игеріп жатқан ілгері шаруа кім-кімді де тәнті еткендей-ақ. Бүгінде ша-руа қожалықта 50-ден адам еңбек етеді. Шаруа қожалығының төрағасы қол жеткізген барша жетістігін, алда іске асырмақ ілгері жоспарларының бәрін ақадал еңбекке жұмылған жұмыскерлердің ортақ жетістігі, бір-лескен мақсаты деп білетінін жет-кізді. «Жалғыздың үні шықпайды, жаяудың шаңы шықпайды» деген. Барлығы малға қарап, егінге қарап жатқан жұмысшылардың арқасы. Құдай оларға қуат берсін!» дейді ол қарапайым да, ұлағатты сөзбен. Әлбетте, еңбекті бағалай білу де іскерліктің ұтымды қағидаты. Бұған қоса, бұл кәсіпкердің іс барысынан ұқыпты еңбек, білікті іс, салиқалы із-гілік аңғарылды бізге...

ҚЫЗЫЛОРДА

«Бізде тіпті жемқорлықпен сотталған шенеуніктердің өзі кешірімді өзі дүние-мүлкін ұрлаған қазақстандықтардан емес, президенттен сұрайды».

Досым СӘТПАЕВ, саясаттанушы

НӨМІР НӘМІ

Жансая НҰРҚОЖА

ЕҢБЕГІ КӨПТІҢ ӨНБЕГІ КӨП

ЖАУЫН-ШАШЫН 77 ҚОЙДЫҢ БАСЫН ЖҰТТЫ

КӨП БАЛАЛЫ АНА ҮЙЛІ БОЛДЫ

Гүлдана БЕКЕНБАЕВА

Гүлдана БЕКЕНБАЕВА

Зибаш ӘЛИ

ӨРТ ОҚИҒАСЫ ӨРШІП ТҰР

23 ақпан күні Қызылорда облысында екі өрт оқиғасы орын алды. Оның бірі Қызылорда қаласына қарасты «Қарауылтөбе» ауылындағы тұрғын үйде газ баллонының жарылуы салдарынан болса, екіншісі Арал ауданындағы «Қамыстыбас» елді мекеніндегі № 21 мектепте тіркелді. Осыған байланысты өңірлік коммуникациялар қызметінде баспасөз брифингі өтті.

БРИФИНГ

«Қарауылтөбе» ауылындағы өрт оқиғасы жөнінде Қызылорда о б л ы с т ы қ ж ұ м ы л д ы р у д а й ы н д ы ғ ы б а с қ а р м а с ы басшысының орынбасары Ерлан Бәкіров әңгімелеп берді. Оның айтуынша, газ баллонының жа-рылуы редуктордың ақауынан болған. Аталған оқиғада 1979 жылы және 1964 жылы туған екі азаматша үйінді астында қалған. Жедел құтқару жұмыстары жүргізіліп, зардап шеккендер құлаған қабырға астынан алып шығарылған. Олардың бірі жам-бас сүйегінің жабық сынуы диа-

гнозымен, екіншісі бірінші және екінші дәрежелі күйік шалумен ауруханаға жеткізілді. «Аталмыш іс облыстық төтенше жағдайлар департаментіне және қалалық басқарма полициясына жол-данды. Нақты оқиға тергеу әрекеттерінің қорытындысынан соң белгілі болады», – деді Ерлан Бәкіров.

Арал ауданы, Қамыстыбас ауылдық округіндегі «Сорбет-кей» елді мекенінде орналасқан №21 бастауыш мектебінде орын алған өрт оқиғасы жөнінде Арал ауданы әкімінің орынбасары Бек-

темір Жұмағұлов мәлімдеді. 2006 жылы жас мамандарға арнап салынған тұрғын үй 2010 жылы білім бөлімінің теңгеріліміне берілген. Қазір мұнда 1-4 сынып аралығындағы 13 оқушы білім алуда. Әкім орынбасарының мәлімдеуінше, оқиға орнына ерікті өрт жасағы жұмылдырылып, қызыл жа-лынды ауыздықтаған. Бүгінде ғимарат қайта ретке келтіріл-ген. Өрттің шығуы пеш салу кезінде өрт қауіпсіздігі ережесі сақталмауынан туындаған. За-рдап шеккендер жоқ.

МҰҒАЛІМДЕР САҒАДИЕВТЕН ҚҰТЫЛҒАНЫНА ҚУАНДЫМЕСЕЛДІ МӘСЕЛЕ

Нұрлыбек САМАТҰЛЫ

Page 3: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

3№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жылe-mail: [email protected]

БІЛІМ

Ұлы даланың жеті қыры «біздің тарихымызда қасиетті сәттер мен қайғылы оқиғалар, сұрапыл соғыстар мен қақтығыстар әлеуметтік тұрғыдан қауіпті сынақтар мен саяси қуғын-сүргіндер аз болмады. Мұны ұмытуға хақымыз жоқ. Көп қырлы әрі ауқымды тарихымызды дұрыс түсініп, қабылдай білуіміз керек.

Қызылорда қаласындағы Абылай хан атындағы №140 қазақ орта мектеп кітапханасында «Сырда туған Сырдың ұлы» тақырыбында кітап көрмесі жасалды.

Қызылорда облысының камералық оркестрі Босния және Герцеговина елінде гастрольдік сапарда жүр. ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымы бас хатшылығының шақыруымен барған Сыр бойы өнерінің өкілдері 16-27 ақпан күндері осы елде өтіп жатқан классикалық камералық оркестрлердің халықаралық фестиваліне қатысуда.

Еліміздегі іргелі оқу орындарының бірі – Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті. Биыл қара шаңырақ оқу ордасының құрылғанына 85 жыл толды.

ЖЕТІ ҚЫРЛЫ ДАЛАМЫЗДЫҢ СЫРЫ

СЫРДА ТУҒАН СЫРДЫҢ ҰЛЫ

ҚЫЗЫЛОРДА ОРКЕСТРІ – БОСНИЯДА

БІЛІМГЕ ҚҰШТАРЛАР МЕКЕНІ

АЙТАЙЫН ДЕГЕНІМ...

КІТАП КӨРМЕСІ

ӨНЕР ӨРІСІ

АКЦИЯ

Қазақстан – кең байтақ әрі тарихы өте тереңде жатқан мемлекет. Қазақтың көптеген ру-тайпаларының атаула-ры «қазақ» этнонимінен талай ғасыр бұрын белгілі болған. Бұдан біз ұлттық тарихымыздың көкжиегі бұдан да ерте айтылып жүргенін. Тарихымыздың тым әріде жатқанын білдіреді.

Осыған орай еліміздің қыр-сырларын зерделей келе президент Н.Ә.Назарбаев «Ұлы даланың жеті

қыры» атты мақаласымен төл тари-хымызды бір жүйеге келтіруге үндейді. Президент жаңа мақаласында төл та-рихи санама жаңғырту мәселесін көтеріп, 6 бірдей жобаны ұсынып отыр.

Оқиғалар мен тұлғаларды уақыт тізбегі бойынша бір жүйеге келтіру тарихымыздың нағыз жетіспей тұрған тұсы дейді мамандар. Сол мақалаға тоқталатын болсақ. Ұлт тарихындағы кеңістік пен уақыт. Бұл бөлімде

Көрменің мақсаты – Қазақстанның халық жа-зушысы, көрнекті ақыны Әбділда Тәжібаевтың туғанына 110 жыл толуына орай оқушыларымызды ақындарымыздың шығармаларымен, өлең-жыр шумақтарымен сусындата отырып, олардың қазақ тілі мен әдебиетіне, кітап оқуға деген қызығушылығын арттыру. Бүгінгі таңда барлық адамзаттың алдында тұрған басты мақсаттарының бірі – білімді ұрпақ тәрбиелеу.

Көрмеге 5, 6, 7 сынып оқушылары қатысты. Көрмеге қойылған кітаптарға библиографиялық шолу жасалды. Елбасы жолдауында «Табысты болудың ең іргелі, басты факторы білім екенін әркім терең түсінуі керек. Жастарымыз басымдық бере-

тін мәселелердің қатарын да білім әрдайым бірін-ші орында тұруы шарт. Бұл XXI ғасырдағы білім мен ғылымның орнын айшықтай түседі. Елбасы «Менің арманым – Қазақстанды мәңгілік елге айналдыру» деді.

Ал ол үшін азаматтар салауатты өмір салтын ұстанып, туған жерінің тарихын жетік білуі тиіс.

Ш. БАЙЖАНОВА,А. АБАКЕШОВА.

Абылай хан атындағы №140 мектеп

кітапханашылары.ҚЫЗЫЛОРДА

Маған талай түлектің арманы-на айналған ҚазҰУ-да оқу мүмкіндігі б ұ й ы рд ы . Ш ы н ы н д а д а , а р -ман боларлықтай атына заты сай қалашықтың әсем көркі жанымды бір-ден баурап алды. Оқу жылы басталғанда бұл шаңырақтың өз білімі мен дарынына сенетін көңілді де ізденімпаз жастардың ордасы екеніне көзім жетті. Осылайша менің студенттік өмірім басталып та кет-ті...

«Халықаралық қатынастар» жөнінде факультетіне оқуға, елімнің болашағы үшін мықты маман даярлайтын та-рихы терең білім ордасын таңдадым. Мұнда бәрі жаңаша. Студенттік шақ – адам өміріндегі ең маңызды кезеңдердің бірі. Оқу орнында бос жүрген студентті көрмейсіз. Барлығы өзіне қажетті ақпарат жинап, білім-ге талпынған жастардың ортасын байқайсыз. Жастардың ынта-жігеріне дем беріп, ізденіс пен жаңашылдықты талап ететін университет ұстаздарының арқасында біздер мықты маман бо-лып шығатынымыз хақ. Универси-тет құрамында 16 факультет, 67 ка-федра, 32 ғылыми-зерттеу институ-ты мен орталықтар, технопарк қызмет атқарады: 2000-нан астам профессор, докторлар, ғылым кандидаттары мен философия докторлары, 100-ден ас-там академиялардың академиктері, 30-ға жақын Қазақстан Республикасы-на еңбек сіңірген қайраткерлері, 30-дан астам Қазақстан Республикасының мем-лекеттік және атаулы сыйлығының ла-уреаттары, сондай-ақ 40 жас ғалымдар сыйлығының лауреаттары мен 45 мем-лекеттік ғылыми стипендиялардың стипендианттары еңбек етеді. Онда 14 оқу ғимараты, 16 студенттік жатақхана, Ө.А.Жолдасбеков атындағы Сту-денттер сарайы, Орта Азия бойынша ең үлкен кітапханалардың бірі – әл-Фараби кітапханасы, тамақтану комби-наты, Интернет-орталық, спорт кешені және стадион, Д.Баландин атындағы жүзу бассейні, «Керемет» студенттер-ге қызмет көрсету орталығы, оқу ба-засымен қамтылған заманауи баспа-полиграфиялық кешен, агробиостанса («Жаңаталап» ауылы), Ыстықкөлдегі спорттық-сауықтыру лагері жұмыс іс-тейді.

Университетте 25 мыңнан астам сту-дент пен көп салалы жоғары кәсіби білім жүйесі бойынша магистранттар білім алуда. Сондай-ақ заманауи халықаралық білім бағдарламаларын жүзеге асыру бойынша әлемнің ең ірі 400-ден аса халықаралық жоғарғы оқу орнымен ынтымақтастық орнатқан.

У н и в е р с и т е т т і ң ғ ы л ы м и және технологиялық әлеуетінің халықаралық танымалдығын ҚазҰУ-да Hewlett-Packard, Cіsco, Іntel, Konіca mіnolta, Mіcrosoft әлемдік танымал компаниялардың оқу және ғылыми орталықтары мен зертханаларының қ ұ р ы л у ы д ә л е л д е й д і . А Қ Ш , Ұлыбритания, Қытай, Германия, Фин-ляндия, Жапония және басқа ел-дерден келген шетелдік серіктестер-мен бірге «ІNTAS», «МАГАТЭ», «ЕО», «НАТО», «Дүниежүзілік банк», «ЮНЕ-СКО» қаржыландыратын көптеген ірі халықаралық ғылыми жоба жүзеге асы-рылуда.

Бүгінде халыққа танымал болып жүрген талай азаматтардың ұшқан ұясы. Мен тәлім алып жатқан білім ордасының даңқты түлектері жайында естіген-де, көңілім көтеріліп, бір марқайып қалатыным бар. Бір сәтке сол кісілер-дей болуды көзге елестетемін. Сол тұлғалардың отырған аудиториясын-да отырып, сол кісілерге сабақ берген ұстаздардан тәлім алып жүргенім маған күш-жігер береді. Әлемдік дәрежедегі білім мен спорт сайыстарында топ жа-рып жүрген ҚазҰУ студенттері сол аға буынның жалғасындай көрінеді. Өзім де сол үдеріске ілесе алсам, жетілгенім және одан әрі самғап ұша алатыныма сенемін.

Нұрсерік ОРАЛҰЛЫ,Әл-Фараби атындағы

Қазақ ұлттық университетінің «Халықаралық қатынастар»

факультетінің І курс студенті

қазақтың атқа міну мәдениеті ежел-гі металлургиясы. Ақ стилі, Есік қорғанынан табылған «Алтын адам», Ұлы Жібек жолы және т.б айтылған.

Шынымен де қазақтар ежел-ден бері атқа мініп, жылқы шаруашылығымен айналысып ке-леді. Қазақтар жылқыны қастерлеп, жеті қазынаға жатқызған халық. «Ер жігіттің жүйрік аты – қанаты» деп білген. Сонымен қатар, қазақтың жері сан алуан металл кендеріне бай және ең алғашқы метал өндіріледі бастаған орталықтардың бірі екені анықталады. Ата-бабамыз металл өндіруді дамытты. Еуразияның шығысы мен батысы, оңтүстігі мен солтүстігі арасында мәдениеті са-уда саласындағы байланысымен Ұлы Жібек жолы айналды.

Деректер бойынша, Ұлы Жі-б е к ж о л ы н е г і з і н е н , Тү р і к

қағанатының жерін қамтып, Еура-зияда түркілердің үстемдігі кезін-де гүлдене бастаған екен. Қазақ жерін мекендеген ең алғашқы тайпалардың бірі – сақтар. Сақтардың біздің жерді мекенде-гені туралы көптеген мәліметтер бар. Соның бірі – Есік қорғанынан табылған «Алтын адам» зерттеу-лер нәтижесінде оның сақ жауын-гері екені белгілі болған еді.

Адам өткенін жақсы білмесе, болашаққа нық қадам баса алмай-ды. Тәуелсіз ел ретінде өткенімізді зерттеу, бұл күнге қалай келгеніміз-ді, кімдердің арқасында жеткеніміз-ді білу біз үшін өте маңызды.

Әсел ҚАНАТҚЫЗЫ,Текей батыр Қарпықұлы

атындағы колледждің оқушысыҚЫЗЫЛОРДА

Зибаш ӘЛИ

Отбасы – адам үшін ең жақын әлеуметтік орта. Ол белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің, мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Сонымен қатар, біздің тұлға болып қалыптасуымыздың негізі. «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің» деген атам қазақ. Отбасы түсінігі жайлы ұғым санамда орнығып, жүрегімнің төрінде орын алған.

МЕНІҢ ОТБАСЫМ ЕСІРТКІДЕН АЛЫС

Өзім берекелі отбасылар қатарына жататын қазақтың қарапайым шаңырағынан шықтым. Отбасымызда әжем, әкем, анам және бауырларым бар. Мен өзімді бақытты жан санай-мын. Себебі, менің отбасымда бере-ке, бірлік, татулық, сонымен қатар

үлкенге құрмет, кішіге ізет болу үнемі орын алады. Менің бар тілерім отба-сым аман болса екен. Бірақ қоғамда болып жатқан түрлі жағдайлар адам өміріне әсер етуі мүмкін. Олардың бірі және бірегейі ғасыр дертіне айналған – нашақорлық.

«Бұдан кейін оркестр гастроль-дік сапармен Сербия мен Венгрияда жалғасады.

Облыстық мәдениет, мұрағаттар

және құжаттама басқармасының м ә л і м е т і н е с ә й к е с , о р к е с т р құрамында 18 аспапта орындаушы және қылқобыз солисі Айнуза Бе-гімсалова бар. Оркестрдің дирижер-лері – Қазақстанның еңбек сіңірген

қайраткері, профессор, композитор Анвар Акбаров, түркиялық дирижер Севал Кадыоглу, көркемдік жетекшісі –- Анар Жаңбырбаева.

Концерттің ашылу салтанатында Түркияның Сербиядағы елшісі Хал-

Нашақорлық – бұл есірткі заттарға еріксіз тартып тұратын, ағза қызметінің қайтымсыз бұзылуына әкеліп соғумен сипатталатын ауру. Есірткі санаға, миға әсер ететін зат-тар болып табылады.

Қоғам байлығы – адам болғанда, адам байлығы денсаулық дей-міз. Осыған орай ата-бабалары-мыз денсаулықты дәріптеген. Олардың арманы –келер ұрпақтың жаны, тәнінің саулығы. Алайда, ата-бабаларымыздың мұратын жүзеге асыратын кейбір жастар нашақорлықтың соңынан еріп бара жатыр. Нашақорлыққа әркім әрқалай түсуі мүмкін. Кейбіреулер есірткінің көмегімен қобалжулардан, өмір қиыншылықтарынан арылуға тырысады. Бірақ ол нәрсе оның өмірінің соңына дейін қайғы әкелетінін сол кезде білмейді.

Есірткі! Қандай құлаққа жағымсыз сөз десеңші. Қанша адамның түбіне

жеткен,бақытты өмірлерін баянсыз еткен улы зат болса да, әлі де тыйы-лар емес. Қазіргі таңда есірткінің зи-янын біле тұра, оған қарсы тұруға дәрмені жетпейтін жастар көбейіп, келешек ұрпақты улауда.

Мен өз пікірімді өлеңмен аяқтай отырып,достарымның алдағы уақытта есірткінің етегіне ермесе екен деп тілеймін.

Денсаулығың өз байлығың, до-старым,

Байлығыңды бағалай біл, әрдайым.

Есірткінің ермегімен күн кешпей,Салауатты өмір салтын қолдай

біл!

Жансая АМАНБАЙ,С.Сейфуллин атындағы

№165 мектеп5 «А» сынып оқушысы.

Қазалы ауданы

дун Коч қатысушыларға алғысын білдіріп, камералық оркестр фести-валі көп жылдар бойы өткізіліп келе жатқанын айтты.

Еске сала кетейік, 2014 жылы облыс әкімінің бастамасымен Қызылордада камералық оркестр құрылған еді. Ор-кестр ұжымы аймақта табысты өнер көрсетіп, түрлі концерттерге қатысып келеді. Ол 2016 жылы қазанда Алма-тыда өткен «Әуен Фест» камералық оркестрлердің республикалық фестиваль-конкурсында, 2018 жылы маусымда Түркияда өткен ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымының 25 жылдығына арналған өнер фести-вальде үшінші орын алған болатын.

Page 4: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

4№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: [email protected]

МӘСЕЛЕ

Бұл күндері Қазақстан боксшылары жаһандағы басқа да әріптестері сияқты үлкен алаңдаушылықты бастан кешіп отыр. Олай болатыны, бокстың 2020 жылы Токиода өтетін Олимпиялық ойындар бағдарламасына кіретін-кірмейтіні әлі белгісіз. Ал шаршы алаңдағы шайқастар қазақстандықтар үшін қаншама жылдардан бері медальдардың ең сүбелісі мен көбін беретін спорт түрі болып келеді. Уақыт болса зымырап өтіп жатыр: оған да бар-жоғы бір жарым жыл ғана қалды.

ХОК ПЕН AIBA ҚАТЫНАСЫ

Ақпан айының ортасында әлемдегі әуесқой бокс жанкүйерлерін елең еткізген екі түрлі оқиға орын алды. Айдың 13-і күні Халықаралық бокс федерациясының (AIBA) сайты ұйым президенті Гафур Рахимовтың Ыстанболда өткен атқару комитеті отырысының қорытындылары бойын-ша жасаған мәлімдемесін жарияла-ды. Рас, бұл хабарламада ол AIBA мен Халықаралық олимпиялық комитет (ХОК) арасындағы шиеленістің оң шешіліп жатқаны турасында ештеңе айта алған жоқ. Мұның орнына Рахи-мов аталған ұйымға өтініш білдірумен шектеліпті. «Барлық саясатты жиыс-тырып қойып, біздің спортшыларды бірінші орынға шығаратын уақыт жет-ті, – депті ол. – Қазір боксшыларымыз өздері үшін Олимпиялық ойындардың іріктеу турнирлерінің қайда және қашан өтетіндерін біле алмай, дал бо-лып отыр». Бірақ ХОК президенті мен оның жасағы бұған әлі күнге дейін ләм-мим деп жауап қайтарған жоқ.

Мұның тура ертесіне бірқатар ше-телдік БАҚ-тарда AIBA өкілдерінің «қазақстандық бір топ кісі» ХОК-қа аноним хат жолдапты деген ақпарат таратқанын жазды. Хабарларда сол хаттың мәтіні де келтіріпті. «Біздің бірлестік қазір бокста қалыптасып отырған жағдайға байланысты AIBA-ның қатысуынсыз турнир өткізуге барлық техникалық және қаржылық қолдау көрсетуге даяр» делінген онда. Әңгіме, шамасы, Олимпиаданың ірік-теу турнирі туралы болып жатқан сияқты. Сонымен бірге, мұндай хаттардың әртүрлі елдердің ұлттық бокс федерацияларына жіберілгені айтылған. Ал Рахимовтың командасы бұларды таратуға қатыстылардың бәрі «AIBA-ның олимпиялық қозғалысын мансұқ етуші» ретінде жазаға тарты-латындарын мәлімдеді.

Бұл жерде екі ұйым арасындағы текетірестің 2017 жылдың соңында басталғанын айта кетуіміз керек. Бұған AIBA-ның қарыз көлемін 50 млн долларға жеткізіп, өте ауыр қаржылық жағдайға тап болғаны се-бепкерлік етті. Осының сыңайында ұйымның банкротқа жіберілуі жайы көтеріліп, оның көп жылғы президенті Чинг-Куо Ву отставкаға кетуге мәжбүр етілді. Сол жылғы желтоқсанда бұған дейін AIBA бюджетінің жартысынан астамын жауып беріп келген ХОК одан қаржы, басшылық, допингпен күрес және төрешілер жағдайларын же-дел түзетуді талап ете келіп, белгісіз мерзімге дейін «материалдық көмек» көрсетуді тоқтатты.

Ал 2018 жылғы қаңтардың соңында Батыста «мафиози» ретінде аты танылған Гафур Рахимов AIBA-ның президенті міндетін уақытша атқарушы болып бекіді. Осыдан кейін ХОК президенті Томас Бах бок-сты Олимпиада бағдарламасынан алып тастау жөнінде мәселе қойды. Бұл Пхенчханда қысқы Ойындардың жабылу рәсімі кезінде айтылды.

ХОК осылайша соңғы жылда-ры Ресейде тұрып келе жатқан тегі өзбек бизнесменмен жұмыс жасасуға құлықты емес екенін бір-ден білдірді. Бах өткен күзде Бу-энос-Айресте өткен бүкіләлемдік жасөспірімдер Олимпиялық ойын-дары кезінде Рахимовтың тіркелуі-

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАНДЫРУ

БОКСТЫҢ БАСЫНАН БАҒЫ ТАЯ БАСТАҒАНЫ МА?

не жол бермей, онымен кездесу-ден бас тартты. Ал ХОК-тың әдеп жөніндегі комиссиясының төрағасы Рахимовқа хат жолдап, оның 2018 жылғы қарашаның басында өтетін болып белгіленген AIBA президент-тігі сайлауында дауысқа түспеуін ескертті. «Бұған құлақ аспаған жағдайда бокстың 2020 жылғы Олимпиада бағдарламасынан алы-нып қалуына себепкер боласыз» деп мұның салдарын ашып айтты ол.

Алайда, бұл ескертуге пысқырып та қарамаған Гафур Рахимов Ре-сей астанасында өткен конгресте бағын сынап, онда ұлттық федера-циялар өкілдерінің басым даусы-мен жеңіп шықты. Ол дауыс беру қорытындысында 86 дауыс жина-са, оның бірден-бір қарсыласы Серік Қонақбаев 48 дауыс алды.

Қарашаның соңында ХОК атқару комитеті бұған өзінің көзқарасын білдіретін тағы бір нақты қадам жасады. Ол AIBA-мен келісімшар-тын белгісіз уақытқа дейін тоқтатып, Олимпиада-2020 комитетін де осы-лай етуге міндеттеді. Осыған сәйкес Токиодағы Ойындарға боксшылар-ды іріктеу жарыстары мен оның олимпиялық жарыстарына билет сату себеттелді. ХОК сонымен бір мезгілде халықаралық бокс феде-рациясында қалыптасқан ахуалды зерттеп, ұсыныс беру үшін арнайы комиссия құрды.

«КРЕМЛЬДІҢ» ӨРКӨКІРЕКТІГІ

Өткен Олимпиялық ойын-дар қарсаңында боксшылар-ды іріктеудің көп сатылы жүйесі қолданылды. Рио-де-Жанейро рингіне берілетін жолдамалар әлем чемпионатында, құрлықтық және әлемдік деңгейдегі турнирлерде, Бүкіләлемдік бокс сериясы (WSB) мен AIBA Pro Boxing арқылы сарапқа салынды. Қолда бар ақпарға қарағанда, бұл жолы да сондай жос-пар болған көрінеді. Бірақ олардың әзірге бірде-бірі іске қосылмай тұр. Міне, ақпан айы аяқталып келеді. Ал WSB сериясы жайында әлі сы-быс жоқ. 2015 жылы, мысалы, оның шеңберінде олимпиялық лицензи-ялар ойналғанда, біздің Василий Левит соның біріне қол жеткізіп еді. Онда турнир қаңтарда сөреден шыққан-ды.

Биылғы жылы өтетін әлем чем-пионаттарына келсек, оның екеуі де күзде Ресейде жалау көтеретін болып жатыр. Ерлер арасындағы біріншілік басында Сочиде өтетін бо-лып белгіленіп еді, өткен жылдың соңында Екатеринбургке ауыс-тырылды. Ол қыркүйекте керу-ен кереді. Ал әйелдер арасындағы бәсеке қазан айында Улан-Удэ-де бас қосады. Әйткенмен, бұл жарыстардың лицензиялық турнир болатын-болмайтынын қазір ешкім де дөп басып, айтып бере алмайды.

Айта кетуіміз керек, бүгінде Ресей бокс федерациясының тізгінін ұстап тұрған, жас болғанымен амбиция-сы жоғары бас хатшы Умар Крем-лев өткен жылғы қарашада РФ-ның AIBA атқару комитетіне сайланған бірінші өкілі атанып алғаннан кейін әлем әуесқой боксындағы шешуші тұлғалардың бірі болуға екпіндей кірісіп кеткен еді.

AIBA-ның соңғы конгресі мен оның президентін сайлаудың

Қызылорда облысы, «Қазалы ауданының жер қатынастары бөлімі» коммуналдық мемлекет-тік мекемесі 2019 жылдың наурыз айының 13 күні сағат 16.00 – де Әйтеке би кенті, Қ.Пірімов көшесі №5 мекен жайда орналасқан «Әйтеке би кен-ті әкімінің аппараты» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің әкімшілік ғимаратының кіші мәжіліс залында Қазалы ауданы бойынша жер учаске-лерін жеке меншікке немесе жалдау құқығын сату жөнінде төмендегі жер учаскелеріне ағылшындық сауда-саттық әдісі бойынша аукцион өткізеді.

№ 1 лот Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті, Қазбек би көшесі №60 «А» учаскесінен, жер көлемі 0,1 гек-тар, кадастрлық нөмері 10-150-006-1823, пайдала-ну мақсаты «Кәсіпкерлік қызмет көрсету» үшін жер учаскесін жекеменшік құқығымен бастапқы саты-лу бағасы 360 000,0 теңге, аукционға қатысу үшін кепілдік жарна соммасы 126 250,0 теңге;

№ 2 лот Қазалы ауданы, Қазалы қаласы мен Ақтан батыр автотрассасының бойынан, жер көлемі 0,1 гек-тар, кадастрлық нөмері 10-155-001-1058, пайдала-ну мақсаты «Кәсіпкерлік қызмет көрсету» үшін жер учаскесін жекеменшік құқығымен бастапқы саты-лу бағасы 180 000,0 теңге, аукционға қатысу үшін кепілдік жарна соммасы 126 250,0 теңге;

Аукционды жүргізуші, ең алдымен, бастапқы баға мен бағаны көтеру тәртібін жариялайды. Аукцион қатысушылары бағаны жарияланған тәртіп бойын-ша көтереді. Өзгерту тәртібі объектінің ағымдағы (бастапқы) бағасының 5-10% мөлшерінде бекітіледі. Объектіні саудаға салу ең жоғарғы ұсынылған баға бойынша жүргізіледі. Аукционды жүргізуші соңғы ұсынылған ең жоғарғы бағаны үш рет қайталап, басқа көтерілген нөмір (ұсыныс) жоқтығы жағдайында, ар-найы дабыл құралымен объектінің сатылуы туралы хабарлайды. Объектіні саудаға салуда қатысатын адам саны екі адамнан кем болмаған жағдайда, объ-ектіні сату жүзеге асырылған болып саналады.

Жер учаскелерін сату шарттары: мақсатты тағайындалуға сәйкес пайдалану, игеру шартын жа-сасу, объектіні жобалау үшін сәулеттік-жоспарлама тапсырмасын алу, сервитут ұсыну, жер салығын уақытылы төлеу, инженерлік коммуникацияла-ры бар жер учаскелерін заңды дәлелдеу бойынша жер учаскелерін игерудегі шығындарды өндіріп, бар жүйелерді сыртқа шығаруды іске асыру қажет, жерге орналастыру жобасын рәсімдеуге еңбек ақы төлеу тиіс.

Қиындықтар тізімі: Жер учаскесінде орналасқан көшеттерді сақтау міндеттелсін, электр жүйесі мен байланыс құралдарын орнату мен пайдалану-да, сонымен бірге сумен жабдықтауда, жылумен қамтамасыз етуде, сондай-ақ мемлекеттік, қоғамдық мақсаттар үшін қажетті басқа да реттеулер кезін-де тоқтаусыз енуге мүмкіндік беру міндеттелінсін.

Аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін келесі құжаттарды ұсыну қажет:

жеке тұлғалар үшін:1) мәліметтер түрінде нысанында жер учаскесіне

меншік құқығын (жалдау) сату жөніндегі аукционға қатысуға өтінім;

2) сауда-саттыққа қатысушы кепілдік жарнаны «электронды үкімет» төлем шлюзы арқылы төлеген жағдайды қоспағанда, кепілдік жарна енгізілгенін растайтын төлем құжаты;

3) өкілдің өкілеттілігін куәландыратын құжат;заңды тұлғалар үшін:1) мәліметтер түрінде жер учаскесіне меншік

құқығын (жалдау) сату жөніндегі аукционға қатысуға өтінім;

2) сауда-саттыққа қатысушы кепілдік жарнаны «электронды үкімет» төлем шлюзы арқылы төлеген жағдайды қоспағанда, кепілдік жарна енгізілгенін растайтын төлем құжаты;

3) өкілдің өкілеттілігін куәландыратын құжат.Қатысушылар кепілдеме жарналарының кез-келген санын ұсынуға құқықты, мұнда бір кепілдеме жар-насы бір жер учаскесін немесе жер учаскесін жалға беру құқығын сатып алу құқығын береді.

Аукционға қатысушыларды тіркеу хабарлама жарияланған күннен бастап жүргізіледі және аук-цион басталғанға дейін жиырма төрт сағат бұрын аяқталады. Өтінімдерді қабылдау және тіркеу мер-зімі аяқталғаннан кейін түскен өтінімдер қаралмайды.

Жер учаскелерін сату аукционына қатысу үшін кепілдік жарна сауда-саттық объектілерінің әрқайсысына бөлек енгізілді.

Кепілдеме жарнасын Қазалы ауданының қазынашылық бөліміндегі «Қазалы ауданының жер қатынастары бөлімі» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің депозиттік шотына аударылады:

КОД: 4632505ИИК: KZ 960705034632505006БИК: KKMFKZ2AБСН: 060240011409КБЕ: 12Сатушы кепілдік жарнаны мынадай жағдайларда:1. аукцион өткізуге дейін үш күннен аз уақыт

қалғанда оған қатысудан бас тартса;2. осы Ережеден және Қазақстан Республикасының

заңнамасында оған қойылатын талаптарға қатысушы сәйкес болмаса қайтармайды.

Қалған жағдайда кепілдеме жарналары аукци-онды өткізу мерзімінен кейін бес банк күні ішінде қайтарылады, ал егер қаражат сатып алушының есебіне аукционды өткізгеннен кейін келіп түссе, онда олардың түсу мерзімінен бастап бес банк күні ішінде қайтарылады.

Сатып алу-сату шарты бойынша есеп айырысу сатушы мен сатып алушы арасында жүргізіледі:

1) аванстық төлем сатып алу-сату шартына қол қойылған күннен бастап бес банктік күнінен кешік-тірмейтін мерзімде аукцион барысында белгіленген бағаның 50% мөлшерінде енгізіледі. Кепілдік жарна тиісті аванстық төлем есебіне алынады;

2) қалған сомма сатып алу-сату шартына қол қойылған күннен бастап отыз күн тізбелік күннен кешіктірілмей енгізілуі тиіс.

Төлем түрі және шарттары:Саудада жеңген тұлға нысана бағасына төлем

ақыға нақты және аударымдар арқылы іске асы-рылады.

Аукцион қатысушыларын тіркеу шаралары ақпараттық мәліметтің жариялану күнінен бастап Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті, Біржан сал көшесі бұрынғы аурухана ғимараттында орналасқан «Қазалы ауданының жер қатынастары бөлімі» коммуналдық мемлекеттік мекемесіне тіркеледі және сауда-саттыққа ұсынылған жер учаскелерінің орналасқан жерінің сызбаларымен (схемасы) танысуға болады.

«Қазалы ауданының жер қатынастары бөлімі» коммуналдық

мемлекеттік мекемесі

тап Мәскеуде өткізілуі де, әлем чемпионаттарының Ресейде жа-лау желбірететін болғаны өзінен өзі жасала салған кездейсоқ нәрсе емес-тін. Әу бастан Рахимовпен тіл табыса кеткен Кремлев бұдан әрі де AIBA-ның қазіргі басшылығындағы ең басты тұлғалардың біріне ай-нала бастады. Рас, көп жағдайда оның лепіріп сөйлеген сөздерінде шындық барына сене қою қиын.

Осылайша, өткен жылғы қарашаның соңында ХОК 2020 жылғы Ойындарға іріктеу жа-рыстарын тоқтатып тастағанда, Кремлев жұрттың бәріне естір-те тұрып: «Егер боксты Ойындар бағдарламасынан алып тастаса, бұл қысқы Олимпиаданың хоккей-сіз өткені сияқты болып шығар еді. Бұдан ХОК қаржысын да, беделін де жоғалтады. Бокс – спорттың ең танымал түрлерінің бірі. Оны қалай алып тастауға болады? Егер онда бокс болмаса, олимпиялық жүйенің өзі күйрейді. Бұл – ақымақтық» де-ген еді.

Енді танымалдылық жөніне кел-сек, әуесқой бокс оны әлдеқашан жоғалтып алған. Мұны қазіргі әлем чемпионаттарынан әуесқой бокс жанкүйерлері үшін арнайы транс-ляция жүргізетін елдердің санаулы ғана екенінің өзі де айғақтайды. Спорттың бұл түрі қалған жұртқа қызықты емес. Әуесқой бокстың олимпиялық рингінде отыратын жанкүйерлер санын жеңіл атлеттер, суда жүзушілер, дзюдошылар, тіпті гимнастар додаға түскен жарыстар-мен салыстыру мүмкін емес. Мұны қойып, әуесқой бокстан әлем чемпи-онаты бәсекелеріне де соншалықты көп адам бара қоймайтынын ылғи байқап жүрміз. Теннис турасын-да сөз етпей-ақ қояйық. Болмаса сіздер «Еуроспорт» телеарнасы-нан әлдеқандай бір әуесқой бокс шайқасының көрсетіліп жатқан кезін көрдіңіздер ме? Ал теле-видение тарапынан ешқандай қызығушылық тумаса, ХОК-тың жоғалтатын қандай қаржысы (ұйым табыстарының басты бөлігін транс-ляцияларды сату мен осыған байла-нысты берілетін жарнамалардың ақшалары құрайды) туралы сөз ету-ге болады? Әңгіме кәсіпқой бокс ту-ралы айтылып жатса, сөз басқа, оған Халықаралық олимпиялық комитеттің титтей де қатысы жоқ.

ХОК-тың жоғалтатын беделі жайына келсек, ол соңғы кездері төрешілерінің жүгенсіздігіне, рин-гтегі ұрыстары нәтижелерінің ал-дын ала белгіленіп, медальдар тағдыры AIBA кабинеттерінде шешіліп қоятынына байланысты туып жататын жанжалға белше-ден батып жүрген спорт түрін Олим-пиада бағдарламасынан шығарып тастағаннан оны тек арттыра түседі.

Олай болса, ХОК боксты ешбір алаңдамай-ақ олимпиялық тірке-уден сызып тастай алады, бұдан ол іс жүзінде ештеңе жоғалтпайды. Бұған қоса, ұстанған бағыты дұрыс болып тұрғандықтан, ол Кремлев сияқтылардың өзімен ультиматум тілінде сөйлесуіне жол бермейді. Бұған біз оған 2016 жылғы Олим-пиада алдында Ресей атлеттерінің үлкен тобын Рио-де-Жанейрода өнер көрсетуге шешімді түрде жі-бермей қойған кезінде (олардың біразы орынды алынып қалды, кей-бірінікі негізсіз болды) көз жеткіз-

ТОЛҒАНДЫРАР ТАҚЫРЫП

Жеңіс ДӘРМЕНОВ генбіз. Енді РФ функционерлерінің, соның ішінде Кремлевтің сол оқыс оқиғадан қалайша сабақ алмай отырғаны бізге түсініксіз.

«ЖІКШІЛДЕР» МЕ, «ҚҰТҚАРУШЫЛАР» МА?

Қазақстан үшін әуесқой бокстың орны Ресейдегіге қарағанда анағұрлым маңызды. Бұл үшін тәуелсіздік жылдарында респуб-лика былғары қолғап шеберлерінің Олимпиялық ойындардан 23 награ-да әкелгендерін, оның 7-і алтын ме-даль екенін айтсақ та жеткілікті. Бұл тұрғыда олармен тек зілтеміршілер ғана бәсекеге түсе алады. Бірақ соңғылары табыстарының кейін неге айналғанын бәріміз де білеміз. Ал спорттың қалған түрлерінен біздің жинаған жүлделеріміздің саны тым мардымсыз. Егер 2020 жылы Ойындарда бокс болма-са (ауыр атлетикадағы ахуалдың ауырлығына байланысты оған аса қатты үміт арта алмаймыз), Қазақстан спортшыларының То-киода медаль алуы, әсіресе, алтын жүлдемен оралуы мүлде мүмкін емес.

Сондықтан отандық спорт басшыларының қалыптасып отырған тұйықтан шығып кету-ге әрекет жасаулары барынша түсінікті болып көрінер еді. Мұның үстіне, өткен жылдан бері елімізде-гі барлық спорт түрлерінің жоғары жетістіктерге жетуі мен Қазақстан бокс федерациясының жұмысына бір адам – Тимур Құлыбаев жауап береді. Оның командасының өткен жылғы күздегі өз адамымыз – Серік Қонақбаевты AIBA жетекшілігі-не қоюға, сөйтіп, ХОК-пен дұрыс қатынас орнатуға бағытталған әрекеті сәтсіз аяқталды. Қазір осыған байланысты басқа да тір-ліктер жасалып жатқан болуы керек.

Жоғарыда ХОК пен басқа елдердің ұлттық федерацияларына хат жол-дады делінген «қазақстандық бір топ кісі» ретінде нақты кімдердің айтылып тұрғанын дөп басып айту қиын. Бірақ оның AIBA-да үлкен дүрбелең туғызғаны анық. Бәлкім, таяу арада бізге мұның жайы да бел-гілі болып қалар. Бірақ бізге бір нәрсе айқын: Қазақстан бокс федерация-сы қалыптасып отырған жағдайға байланысты бәріне қол қусырып, қарап отырғысы жоқ. Мұның үстіне, AIBA жанжалды жағдайдан шығып кетудің ешқандай айла-амалын жасауға құлықты емес сияқты. Ол Халықаралық олимпиялық комитет-пен мәмілеге келуге қатысты ешбір ұсыныс білдіре алмай отыр. Бұлай бола берсе, ерте ме, кеш пе, мұның соңы ұйымның өз ішінде жікшілдік бөлінушілікке алып барады.

Әлбетте, бұл орайда «құтқару-шылық миссиясы» жедел-тактикалық міндет ретінде жасала-тын бірінші қадам болуға тиіс. Егер мұны шешіп алуға қол жетсе, со-дан кейін әуесқой боксты қазіргіден әлдеқайда тартымды етіп, бұрынғы қалпына жеткізу үшін оны жайлаған жемқорлықты, төрешілердің жүгенсіздігін жою секілді жүктерді арқалайтын стратегиялық міндет-терді шешумен айналысуға болады. Бұл енді басқа әңгіменің тақырыбы...

АЛМАТЫ

Page 5: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

5№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жылe-mail: [email protected]

РУХАНИЯТ

ТАРИХИ ТАНЫМ

(Жалғасы. Басы №№ 7-8 нөмірде)

Жетіру енші бөлу дәстүрі не-гізінде құралғанына ел аузындағы мына бір әңгіме де қосымша си-пат. «Жағалбайлының туы де-мекші, мен естіген талай аңыз әңгімелер мен оқыған біраз шежірелерде былай делінеді, – деп жазады Қ. Орманов. – Ал-шыннан үш бала болған. Олар: Қыдырқожа (Қыдырбай бай), Сәдірқожа (Сәдірбай бай), Нәдірқожа. Осы Нәдірқожадан жеті бала туған. Олар бірігіп, жеті рулы елді құраған. Атамыз Нәдірқожа қайтыс болғаннан кейін балалары «әкеміздің бел-гісін аламыз» деп жиналыпты. Сонда бірінші болып сөз алған Тама тұрып:

– Мен әкемнің ақша салатын оқшантайын аламын – деген екен. Сондықтан Тамада ақша ұстаған, орысша оқып, әкім болған адам-дар көп болыпты; екінші болып сөз алған Табын тұрып:

– Мен әкемнің айбалтасын ала-мын – деген. Сондықтан да Табын-

нан шыққан батырлар мен тентек-тер көп болған; үшінші болып сөз алған Кердері:

– Мен әкемнің бәйгеге қосатын көк арғымағын аламын, – депті. Сондықтан да ол заманда Кер-дері бәйге болса жарыстың ал-дын бермейді екен; төртінші бо-лып сөз алған Керейт:

– Мен әкемнің қобызын аламын, – депті. Содан болар, Керейттен шыққан қобызшылар, өнер адам-дары көп болыпты; бесінші болып сөз алған Рамадан әкесінің айыл-тұрманын алса, алтыншы болып сөз алған Телеу әкесінің тобылғы сапты қамшысын алыпты; жетін-ші болып сөз алған Жағалбайлы:

– Мен әкемнің туын аламын, – депті. Осылайша Жетірудың атасы, бабамыз Нәдірқожаның қонған жерде тігетін туы Жағалбайлыда қалған екен деген сөз бар» [Мен білетін Жітіқара... 48-б.].

Қазақтың шежірелік дерек-тері еш түйткілсіз «солай» дегі-зерлік мәліметтерді қолға ұстата бермейтіні белгілі. Жарықтық қариялар сөзі жағалбайлы хақында да сол әдетінен танбаған сияқты. Ілгеріде көргеніміздей, мұнда да өзара сәйкесетін екі дерек жоқ, әрқайсысы әр жаққа алып қашады. Сөйтсе де, солардың қай-қайсысының да тоғысар тұсы біреу. Ол – тұтас бір руға атын беріп отырған Жағалбайлы бабаның шежіре бойынша қазірде қолданылып жүрген генеалогиялық ғұмыр жасы есебімен бүгінгі буыннан бастап есептегенде он бесінші – он алтыншы буын болатындығы. Бұл – шамамен ХІІІ–ХІV ғасырлар, яғни Алтын Орда дәуірі. Жалпы ру атағына шыққан Жағалбайлы деген тұлғаның өмір сүру дәуірі осы мөлшерге келеді (бұл жерде

жоғарыдағы Мекке шежіресінде айтылатын, Нәдірқожаның бір баласы Қарақатыш – Жауырын-ды қара Бұқан есімді нақты тари-хи тұлғаны да есте ұстаған жөн). Біздің шамалауымызша, дәл осы тұлға жасаған ХІV–XV ғасырларда, жоғарыдағы «Жағалбайлы» қос кітабының авторлары жазғандай, тотемдік «жағал» атауымен бел-гілі болып келген қауым тарих сах-насында көсемдері Қарақатыш – Қарабұқанның жетекшілігімен жағалбайлы деген атпен көрінген десек, шындықтан ауытқи қояр ма екенбіз.

Жағалбайлы тарихының де-регі тапшы және бір кезең – Алтын Орда дәуірі. Бұл тақырыпқа «Алтын Орда және жағалдар» деген атпен тұтас тарау арнаған «Жағалбайлы» еңбегін құрастырушылар ж а ғ а л б а й л ы л а р д ы Б а т у ханның Еуропаға жасаған бел-гілі жорығымен байланысты-рады. 1242 жылы Алтын Орда мемлекетінің құрылуымен айшықталған «жетіжылдық бұл жеңісті жорыққа қыпшақ әскерінің құрамында Жағал жасақтарының қатысқандары да ешқандай күдік туғызбас» дей келіп, Қырым жерінде жағалдың ру таңбасының кездесетін-дігін дәлелге келтіреді. Алтын Орда ыдыраған, моңғолдардың түркіленуі аяқталып, Дешті Қыпшақ тайпалары топтасқан, сөйтіп, қазақтың халық болып қалыптасуының басы, Қазақ мемлекеттілігінің алғашқы тарихының ғасырлары ретін-де аталатын ХІІІ–ХІV ғасырларда жағалдар алғашында Еділ – Жайық алабын алып жатқан. Бұрынғы Алтын Орданың оң қанаты Көк Орданың құрамында, ал ХІІІ ғасырдың орта кезеңінен

бастап, аймағы түгелдей қазіргі Қазақстанның аумағына сай ке-летін сол қанат Ақ Орданың құрамында қалды. «Жағалбайлы» кітабының авторлары осы-лай деп кесіп айтады. Одан әрі: «Тоқтамыстың иелігіне Еділ бойынан Қажытарханға (Астра-хан), сонау Бұлғарға дейінгі ғана емес, сонымен қатар, Солтүстік Кавказдың батысындағы Еділ мен Қырымға дейінгі аралықтар кірді, – деп жазады. – Байқап отырсақ, Тоқтамыстың иелігі қазіргі қазақ жерінің батыс бөлігін толық алып жатқан. Сондықтан да осы кезеңде Жағалдардың То қ т а м ы с т ы ң ж а ғ ы н д а болғандығы күдік туғызбайды» [Жағалбайлы... 180-б.].

Алтын Орданың күйреуі жағалбайлыларды жаңа мем-лекеттік құрылымдар құрамына ауысуға мәжбүр етті. ХІV–XV ғасырларда жағалбайлылар Ақ Ордадан Ноғай Ордасы-на қоныс аударды. Бұл кезең жағалбайлылардың бір бөлігінің башқұрттар арасына ягалбай деген атпен қоныстануының жалғасуымен және негізгі бөлігінің қарақалпақтармен бірге Сыр бойына қоныстануымен ерекше-ленеді. ХVІ ғасырда Хақназар би-леген Қазақ хандығы басқа Ноғай тайпаларымен бірге осы хандық құрамына жағалбайлыларды бір-жолата қосып алды. Бұл олардың Ноғайлы атанған ноғайлар тәрізді «ягалбай» қауымының Жағалбайлы атанған кезеңі еді [Жағалбайлы... 2 кітап, 346-б.].

Бұл кезеңде жағалбайлының негізгі жайлаған жері Жайық, Жем, Сағыз өзендерінің бойы болғанға ұқсайды. Алайда, әрі көшеген, әрі жаугершілік заман-да олардың бір орында табандап отыруы әсте мүмкін емес нәрсе. Неге десеңіз, ХІV ғасырдың аяғы, ХV ғасырдың басындағы Едіге дәуірінде Ноғайлы жұрты негізі-нен Жайық пен Жемнің арасын-да көшіп жүргенімен, содан кейін-гі Едіге мен Тоқтамыс, Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы үргін-сүргін мен алашабыр кезеңде сонау Қырымға дейін барған. Ноғайдың «Едіге» жырының де-регіне айтқызсаңыз, Қырымға қашып барып, кейін Елек бойына келіп өлетін Тоқтамыстың кенже ұлы Қадырберді Қырымда Лит-ва князі Витовттың қолдауымен Ноғай Ордасының ханы бо-лып көтерілгені белгілі. Осы Қадырберді Едіге баласы Нұрадынмен жеңісе алмай, ақыры оған Солтүстік Кавказдағы Терек – Сулак өзендерінің арасындағы су-лы-нулы кең жазықты беріп, өз хандығының әскери қолбасшысы етіп тағайындағанын мәшһүр Қадырғали Жалайыр жазып кет-кен. Айтылып отырған дәуірде жағалбайлар Тоқтамысқа көбірек қол бергенін ілгеріде келтірдік және олар жылнамаларда «Бейба-рыс қыпшақтары» делінетін он бір қыпшақ және алшын тайпасының, соның ішінде иста (жетіру) бірлестігінің құрамында болды десе лайық (истадан басқа тоқсоба (байбақты), бурджоғлы (беріш), бурлы (бөрілі-кете, шеркеш, беріш тармақтары), конгуоглы (шекті), анджоглы (қарасақалдың

Андажар аталары), карабаро-глы – Қарамашақ, Қаракесек, Қарасақал, Қаракете). Тоқтамыс Алтын Ордаға хан болғанда әкесі Тойқожаның Маңғыстау жерін-дегі байырғы жұрты – Шырын мен Барынды (табынның ата-лары) және арғындарды Са-рай төңірегіне аударып, соңыра өзі Қырымға қашқанда атал-мыш үш тайпа ханмен бірге кетіп, Қырым жұртының жетек-ші тобын құрайды [Ноғайлы... 83-б.]. Ішінде табын, жағалбай бар исталар да сол ұйытқы топта болғаны байқалады. 1395 жылы Әмір Темірден күйрей жеңілген Тоқтамыс Витовтты паналай жүріп есін жиып, Қырымды біраз жыл тұрақ еткенде осы бірлестік-ке сүйенген. Тоқтамыс шыққан Тоқа Темір әулеті орыстар «Тақыт елі» деп атаған Қырым, Ноғайлы хандықтарының негізін қалаған. Тоқа Темір – Үзтемір – Сарыжа – Түлек Темір – Бастемір – Гийасад-дин – Хажыгерей болып келеді. Соңғысы 1462 жылы он сегіз жа-сында Литваның көмегімен Қырым тағына отырды. Атала-рын тақтан қуған Үлкен Орданың үнемі көкжелкесінен соғып, со-нысымен Орыс князьдігімен жақсы қарым-қатынаста бол-ды. 1467 жылы Хажыгерей өлген соң ханаударыспақ басталып, ақыры бір баласы Меңлігерей хан болды. Осы кезден бастап Қырым хандығы Ноғайлыны Қазақ хандығымен текетіресін-де үнемі қолдаушы болып, Алшағыр, Сейдек, Шейхмамай, Жүсіп сынды ноғайлы мырзала-рын жасақтап келеді. Көп ұзамай Қырым сұлтаны Мұхаммедгерей 1521 жылы Мәскеуді, 1522 жылы Қажытарханды оқ шығындамай алып, таққа отырды. Арада бір-неше жыл өткенде ол ноғай мырзаларының тегеурініне шы-дамай, Қырымға қашып, жол-да Мамай мен Ағыстың қолынан қаза тапты. Ноғай жасақтары Қырым әскерін індете қуып, Қырымдағы Қырықер және Шы-рын тайпасының арқа тірегі Сол-хатты қоршады. «Бақшасарай ат аяғының астында қалды» деп жазды осы уақиғаларды өз көздерімен көрген орыс жыл-намашылары. Қырым тағына Меңлігерейұлы Саадатгерей отырды. Оны Ыстамбұлшыл Сақыпгерей ауыстырды. Ол 1547 жылы аяқ астынан Қажытарханды басып алып, жұртын күштеп Қырымға көшіріп, жер беріп, отырықшылыққа үгіттеді. Қырым мен Ноғайлы арасында және соғыс басталды. Сөйтіп, екі жақ қиқы-жиқы болып жатқанда, 1554 жылы ІV Иван жіберген орыс әскерлері Еділдің бойымен келіп, ешбір қиындықсыз Қажытарханға кірді. Соңыра Ноғайлы мырзала-рын Қырым ханына айдап сала бастады.

Жағалбай құрамына ен-ген Жетіру бірлестігі Қырым – Ноғайлы – Русь арасындағы осы-нау үздіксіз аумалы-төкпелі кезін-де Қырым жағында ат шабысқан болуы мүмкін. Ол заманда Азаулы (Азов) өңірі Түркияның иелігін-де еді. Ал Қырым хандығына Бақшасарай, оның төңірегіндегі Қырықер, Солхат, Қафа (Фе-

одосия), Сутағ (Судак), Керіш (Керчь), Ақкермен, Орбат (Пере-коп), Тана, Балакала (Балаклава) маңайы қарады. Қырым негізі-нен төрт тайпа елден құралған-ды: Мансұр, Шырын, Арғын, Қыпшақ. Әнес Сарай: «Шырын-мен бұтақтас Барын деген аз жұрт бар-ды. Бірақ олардың жеке-дара аты аталмауына қарағанда, шы-рынмен бірігіп кеткен тәрізді», – дейді. Біздің ойымызша, Жетіру жасағы осы Шырын бірлестігін-де болған. Арғын мен қыпшақ ол заман үш мың жасақпен оң қанатты (батыс бөлікті) құраса, мансұрлар екі мың, шырындар бес мың жасақпен сол қанатты (шығыс бөлікті) құраған.

Тарихшы Қуанышбай Ор-манов шежіре бойынша, Жағалбайлыдан туған Мелде биден тараған Мырзаның ба-лалары қазіргі қоныстарына оңтүстіктегі Жиделі Байсыннан, Жағалбайлының екінші бала-сы Қарақатыштан (Қарабұқан) тараған Лездің балалары Қара теңіз – Еділ аралығынан, яғни Қырым жағынан келгенге ұқсайтын сияқты деген болжам ұсынады. Осы автор атақты тама Нұрпейіс (Нұрпеке) хазірет және ел ішіндегі Қожағұл, Өтеген дей-тін білетін қарттар түзген ата-тек шежірелерін пайдалана оты-рып, бұл екі тармақты былай-ша таратады: Жағалбайлыдан екі бала. 1. Мелде би – Шербұға (Шеген би) – Мырза (Әлібек) – Біліс – Ырыс (Бозбет) – Малатау – Балқожа – Сирақты – Ормантай – Құтпанай; 2. Қарақатыш (жауы-рынды қара Бұқан) – Досан – Лез (Ілез) – Бұлдый – Аққожа – Кірше (Бескүрек) – Қараша – Бөдес.

Осы ататек тізілісінде-гі Қарақатыштың шөбересі Бұлдыйға аты мен заты келіңкірейтін бір тұлға бар. Оның анық-қанығын аңғартып, аужайын анықтау үшін тағы да та-рих беттеріне үңіліп көрейік.

Ресей мемлекетінің он екі томдық жойқын тарихын жазған Николай Карамзиннің «Исто-рия государства Российского» атты әйгілі еңбегінің тоғызыншы томындағы «Продолжение царс-твования Иоанна Грозного» деп аталатын төртінші тарауында Қаһарлы Иванның (ІV Иван патша) 1572–1577 жылдар аралығындағы Ресей мемлекеттілігін нығайту, гүлдендіру жолындағы саясаты мен ерлік істері паш етіледі. Атап айтқанда, тарау Иоанн патшаның Қырым ханын тұқыртып, түрік сұлтанының тауанын шағып, Литва мен Польшаның тәубесін естеріне түсіріп, күші қайтқан шведтерді доңайбатпен жасқап, Мәскеуге жеңісті шерумен кір-ген сәтін суреттеуден бастала-ды. Одан әрі мемлекетті жеті жыл бойына қырық пышақ етіп, жікке бөліп, мейманасы тасып келген жеккөрінішті опричникті қалай тозғындатқаны, екі арада қуғынға түскен иелік мүлкін (зем-щинаны) қайтып оралтып, жалпақ ел ендігәрі шектен шыққан ата-ман Адашевтің емес, Құдайдың нақсүйері, жалғыз тақ иесі Патша ағзамның құзырында болатынын сүйсіне әңгімелепті.

Берік ЖҮСІПОВ

ТҰЛПАР ІЗІ ЖОҒАЛМАС

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы кезектен тыс ХХХVІІ сессиясында

қабылданған«2019-2021 жылдарға арналған кент және ауылдық округтер бюджеттері туралы» Қызылорда қалалық

мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне

өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» №218-37/1 шешімі.

Қызылорда облысының Әділет департаментінде2019 жылғы 18 ақпанда №6699 болып тіркелген.

«2019-2021 жылдарға арналған кент және ауылдық округтер бюджеттері туралы»

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне

өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

«Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы кодексінің 75-бабының 2-тармағына, «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6-бабының 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес Қызылорда қалалық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. «2019-2021 жылдарға арналған кент және ауылдық округтер бюджеттері туралы» Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу Тізілімінде 2018 жылғы 25 желтоқсанда №6583 тіркелген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің электрондық бақылау банкінде 2019 жылғы 4 қаңтарда жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

аталған шешімнің 1-тармағы жаңа редакцияда жазылсын:«1. 2019-2021 жылдарға арналған кент және ауылдық округтер

бюджеттері тиісінше 1-24 қосымшаларға сәйкес, оның ішінде 2019 жылға мынадай көлемдерде бекітілсін:

1) кірістер – 2 053 710,6 мың теңге, оның ішінде:Тасбөгет кенті 692 697 мың теңге;Белкөл кенті 198 261,6 мың теңге;Ақжарма ауылдық округі 196 944 мың теңге;

Ақсуат ауылдық округі 470 598 мың теңге;Қызылжарма ауылдық округі 192 525 мың теңге;Қарауылтөбе ауылдық округі 106 669 мың теңге;Қызылөзек ауылдық округі 97 379 мың теңге;Қосшыңырау ауылдық округі 98 637 мың теңге.

Салықтық түсімдер – 122 274 мың теңге, оның ішінде:Тасбөгет кенті 65 665 мың теңге;Белкөл кенті 16 500 мың теңге;Ақжарма ауылдық округі 3 675 мың теңге;Ақсуат ауылдық округі 8 925 мың теңге;Қызылжарма ауылдық округі 13 598 мың теңге;Қарауылтөбе ауылдық округ 3 916 мың теңге;Қызылөзек ауылдық округі 5 302 мың теңге;Қосшыңырау ауылдық округі 4 693 мың теңге.Салықтық емес түсімдер – 470 мың теңге, оның ішінде:

Тасбөгет кент 60 мың теңге;Белкөл кенті 0;Ақжарма ауылдық округі 147 мың теңге;Ақсуат ауылдық округі 0;Қызылжарма ауылдық округі 0;Қарауылтөбе ауылдық округі 0;Қызылөзек ауылдық округі 0;Қосшыңырау ауылдық округі 263 мың теңге.

Трансферттер түсімі – 1 930 966,6 мың теңге, оның ішінде:

Тасбөгет кенті 626 972 мың теңге;Белкөл кенті 181 761,6 мың теңге;Ақжарма ауылдық округі 193 122 мың теңге;Ақсуат ауылдық округі 461 673 мың теңге;Қызылжарма ауылдық округі 178 927 мың теңге;Қарауылтөбе ауылдық округі 102 753 мың теңге;Қызылөзек ауылдық округі 92 077 мың теңге;Қосшыңырау ауылдық округі 93 681 мың теңге.2) шығындар – 2 102 398,4 мың теңге, оның ішінде:

Тасбөгет кенті 704 985 мың теңге;Белкөл кенті 205 102,9 мың теңге;Ақжарма ауылдық округі 198 545,9 мың теңге;Ақсуат ауылдық округі 485 691,4 мың теңге;Қызылжарма ауылдық округі 200 355 мың теңге;Қарауылтөбе ауылдық округі 107 522,1 мың теңге;Қызылөзек ауылдық округі 100 731,2 мың теңге;Қосшыңырау ауылдық округі 99 464,9 мың теңге.

3) таза бюджеттік кредиттеу – 0, оның ішінде: бюджеттік кредиттер – 0; бюджеттік кредиттерді өтеу – 0;4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо – 0, оның ішінде: қаржы активтерін сатып алу – 0; мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер - 0;5) бюджет тапшылығы (профициті) – -48 687,8 мың теңге;6) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитті пайдалану) – 48 687,8 мың теңге; қарыздар түсімі – 0; қарыздарды өтеу – 0;». Мынадай мазмұндағы жолдармен толықтырылсын: «бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары – 48 687,8 мың теңге, оның ішінде:

Тасбөгет кенті 12 288 мың теңге;Белкөл кенті 6 841,3 мың теңге;Ақжарма ауылдық округі 1 601,9 мың теңге;Ақсуат ауылдық округі 15 093,4 мың теңге;Қызылжарма ауылдық округі 7 830 мың теңге;Қарауылтөбе ауылдық округі 853,1 мың теңге;Қызылөзек ауылдық округі 3 352,2 мың теңге;

Қосшыңырау ауылдық округі 827,9 мың теңге.».

Аталған шешімнің 1-8 қосымшалары осы шешімнің 1-8 қосымшаларына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Осы шешім 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялауға жатады.

Қызылорда қалалық мәслихатының кезектен тыс

ХХХVІІ сессиясының төрағасы

Қ.ОРЫНБАСАРҰЛЫ

Қызылорда қалалық мәслихатының

хатшысы

Р. БУХАНОВА

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 1-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне 1-қосымша

2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Тасбөгет кентінің бюджетіСанаты Сомасы,

мың теңге

  Сыныбы    Кіші сыныбы      Атауы1 2 3 4 5      1. Кірістер 692

697,01     Салықтық түсiмдер 65

665,0  01   Табыс салығы 25 015,0    2 Жеке табыс салығы 25 015,0  04   Меншiкке салынатын салықтар 40

425,0    1 Мүлiкке салынатын салықтар 1 000,0    3 Жер салығы 5 911,0    4 Көлiк құралдарына салынатын салық 33 514,0  05   Тауарларға, жұмыстарға және

қызметтерге салынатын iшкi салықтар 225,0

    4 Кәсiпкерлiк және кәсiби қызметтi жүргiзгенi үшiн алынатын алымдар 225,0

2     Салықтық емес түсiмдер 60,0  01   Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер 60,0    5 Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға

беруден түсетін кірістер 60,04     Трансферттердің түсімдері 626

972,0  02   Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған

органдарынан түсетiн трансферттер626

972,0    3 Аудандардың (облыстық маңызы бар

қаланың) бюджетінен трансферттер626

972,0Функционалдық топ

 

 

Кіші функция  Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

  БағдарламаАтауы

        2. Шығыстар 704 985,0

1       Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер 52 803,3

  01     Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар 52 803,3

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 52 803,3

      001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 38 659,3

      022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 14 086,0

      032 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары 58,0

4       Бiлiм беру 364 032,0

  01     Мектепке дейiнгi тәрбие және оқыту

356 851,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

356 851,0

      004 Мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту және мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту ұйымдарында медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру

134 915,0

      041 Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға

221 936,0

  02     Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру 7 181,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 7 181,0

      005 Ауылдық жерлерде оқушыларды жақын жердегі мектепке дейін тегін алып баруды және одан алып қайтуды ұйымдастыру 7 181,0

6       Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 14 781,0

  02     Әлеуметтiк көмек 14 781,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 14 781,0

      003 Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету 14 781,0

7       Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 52 222,0

  03     Елді-мекендерді көркейту 52 222,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 52 222,0

      008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 14 935,3

      009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 33 247,0

      011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 4 039,7

8       Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 30 184,0

  01     Мәдениет саласындағы қызмет 30 040,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

30 040,0

      006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау

30 040,0

  02     Спорт 144,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 144,0

      028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 144,0

12       Көлiк және коммуникация 189 241,0

  01     Автомобиль көлiгi 189 241,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

189 241,0

      013

Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

1 155,0

      045

Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу

188 086,0

15       Трансферттер 1 721,7  01     Трансферттер 1 721,7    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

1 721,7

      048 Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару

1 721,7

        3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0        Бюджеттік кредиттер 0,05       Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0        4. Қаржы активтерімен

операциялар бойынша сальдо 0,0        Қаржы активтерін сатып алу 0,06       Мемлекеттің қаржы активтерін

сатудан түсетін түсімдер 0,0

        5. Бюджет тапшылығы (профициті)

-12 288,0

       6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

12 288,0

        Қарыздар түсімдері 0,07       Қарыздар түсімдері 0,016       Қарыздарды өтеу 0,08       Бюджет қаражатының

пайдаланылатын қалдықтары 12 288,0  01     Бюджет қаражаты қалдықтары 12 288,0    1   Бюджет қаражатының бос

қалдықтары 12 288,0

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 2-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне 2-қосымша

2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Белкөл кентінің бюджетіСанаты

Сомасы, мың теңге

Сыныбы Кіші сыныбы Атауы1 2 3 4 5 1. Кірістер 198 261,61 Салықтық түсiмдер 16 500,0 01 Табыс салығы 1 845,0 2 Жеке табыс салығы 1 845,0 04 Меншiкке салынатын салықтар 14 655,0 1 Мүлiкке салынатын салықтар 120,0 3 Жер салығы 6 285,0 4 Көлiк құралдарына салынатын салық 8 250,04 Трансферттердің түсімдері 181 761,6 02 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған

органдарынан түсетiн трансферттер 181 761,6

3 Аудандардың (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінен трансферттер 181 761,6

Функционалдық топ

Кіші функция Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

БағдарламаАтауы

2. Шығыстар 205 102,91 Жалпы сипаттағы мемлекеттiк

қызметтер 37 833,0 01 Мемлекеттiк басқарудың жалпы

функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа

органдар 37 833,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 37 833,0

001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ

әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 24 617,0

022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 13 216,0

4 Бiлiм беру 73 105,0 01 Мектепке дейiнгi тәрбие және

оқыту 73 105,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 73 105,0

004 Мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту және мектепке

дейінгі тәрбиелеу және оқыту ұйымдарында медициналық

қызмет көрсетуді ұйымдастыру 65 788,0 041 Мектепке дейінгі білім беру

ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға 7 317,0

6 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 1 442,0

02 Әлеуметтiк көмек 1 442,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 1 442,0

003 Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету 1 442,0

7 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 10 128,9

03 Елді-мекендерді көркейту 10 128,9 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 10 128,9

008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 4 595,0

009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 924,0

011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 4 609,9

8 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 10 767,0

01 Мәдениет саласындағы қызмет 10 623,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 10 623,0

006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 10 623,0

02 Спорт 144,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 144,0

028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 144,0

12 Көлiк және коммуникация 71 826,6 01 Автомобиль көлiгi 71 826,6 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 71 826,6

013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль

жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 210,0

045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа

жөндеу 71 616,615 Трансферттер 0,4 01 Трансферттер 0,4 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 0,4

048 Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы

трансферттерді қайтару 0,4 3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0 Бюджеттік кредиттер 0,05 Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0 4. Қаржы активтерімен

операциялар бойынша сальдо 0,0 Қаржы активтерін сатып алу 0,06 Мемлекеттің қаржы активтерін

сатудан түсетін түсімдер 0,0

5. Бюджет тапшылығы (профициті) -6 841,3

6. Бюджет тапшылығын

қаржыландыру (профицитін пайдалану)

6 841,3

7 Қарыздар түсімдері 0,016 Қарыздарды өтеу 0,08 Бюджет қаражатының

пайдаланылатын қалдықтары 6 841,3 01 Бюджет қаражаты қалдықтары 6 841,3 1 Бюджет қаражатының бос

қалдықтары 6 841,3

01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 6 841,3

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 3-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне 3-қосымша

2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Ақжарма ауылдық округінің бюджеті

Санаты Сомасы, мың

теңге  Сыныбы    Кіші сыныбы      Атауы1 2 3 4 5

Page 6: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

6№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: [email protected]

ДЕРЕК      1. Кірістер 196 944,01     Салықтық түсiмдер 3 675,0  01   Табыс салығы 1 785,0    2 Жеке табыс салығы 1 785,0  04   Меншiкке салынатын салықтар 1 890,0    1 Мүлiкке салынатын салықтар 44,0    3 Жер салығы 113,0    4 Көлiк құралдарына салынатын салық 1 733,02     Салықтық емес түсiмдер 147,0  01   Мемлекеттік меншіктен түсетін

кірістер 147,0    5 Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға

беруден түсетін кірістер 147,04     Трансферттердің түсімдері 193 122,0

  02  Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

193 122,0

    3 Аудандардың (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінен трансферттер 193 122,0

Функционалдық топ

 

 

Кіші функция  Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

  БағдарламаАтауы

        2. Шығыстар 198 545,91       Жалпы сипаттағы

мемлекеттiк қызметтер 29 161,0  01     Мемлекеттiк басқарудың

жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар 29 161,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 29 161,0

      001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 28 384,0

      022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 777,0

4       Бiлiм беру 32 175,0  01     Мектепке дейiнгi тәрбие

және оқыту 29 268,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 29 268,0

      041 Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға 29 268,0

  02     Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру 2 907,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 2 907,0

      005 Ауылдық жерлерде оқушыларды жақын жердегі мектепке дейін тегін алып баруды және одан алып қайтуды ұйымдастыру 2 907,0

5       Денсаулық сақтау 49,0  09     Денсаулық сақтау

саласындағы өзге де қызметтер 49,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 49,0

      002 Шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін жақын жердегі денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру 49,0

7       Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 8 474,9

  03     Елді-мекендерді көркейту 8 474,9    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 8 474,9

      008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 7 164,0

      009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 810,0

      011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 500,9

8       Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 9 676,0

  01     Мәдениет саласындағы қызмет 9 532,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 9 532,0

      006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 9 532,0

  02     Спорт 144,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 144,0

      028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 144,0

12       Көлiк және коммуникация 116 785,0  01     Автомобиль көлiгi 116 785,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 116 785,0

      013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 252,0

      045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу 116 533,0

13       Басқалар 2 225,0  09     Басқалар 2 225,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 2 225,0

      040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру 2 225,0

        3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0        Бюджеттік кредиттер 0,05       Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0

       4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0,0

        Қаржы активтерін сатып алу 0,0

6      Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0,0

        5. Бюджет тапшылығы (профициті) -1 601,9

       6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

1 601,9

8       Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

1 601,9

  01     Бюджет қаражаты қалдықтары 1 601,9

    1   Бюджет қаражатының бос қалдықтары 1 601,9

      01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 1 601,9

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 4-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2

шешіміне 4-қосымша2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Ақсуат ауылдық округінің

бюджетіСанаты Сомасы,

мың теңге

  Сыныбы    Кіші сыныбы      Атауы1 2 3 4 5      1. Кірістер 470

598,01     Салықтық түсiмдер 8 925,0  01   Табыс салығы 2 835,0    2 Жеке табыс салығы 2 835,0  04   Меншiкке салынатын салықтар 6 090,0    1 Мүлiкке салынатын салықтар 200,0    3 Жер салығы 850,0    4 Көлiк құралдарына салынатын

салық 5 040,04     Трансферттердің түсімдері 461 673,0

  02  Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

461 673,0

    3Аудандардың (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінен трансферттер

461 673,0

Функционалдық топ

 

 

Кіші функция  Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

  БағдарламаАтауы

        2. Шығыстар 485 691,41       Жалпы сипаттағы

мемлекеттiк қызметтер 95 235,0  01     Мемлекеттiк басқарудың

жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар 95 235,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 95 235,0

      001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 28 524,0

      022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 58,0

      032 Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары 66 653,0

4       Бiлiм беру 178 645,0  01     Мектепке дейiнгi тәрбие

және оқыту 178 645,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 178 645,0

      004 Мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту және мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту ұйымдарында медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру 98 158,0

      041 Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға 80 487,0

5       Денсаулық сақтау 50,0  09     Денсаулық сақтау

саласындағы өзге де қызметтер 50,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 50,0

      002 Шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін жақын жердегі денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру 50,0

6       Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 1 725,0

  02     Әлеуметтiк көмек 1 725,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 1 725,0

      003 Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету 1 725,0

7       Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 29 957,0

  03     Елді-мекендерді көркейту 29 957,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 29 957,0

      008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 17 080,0

      009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 810,0

      011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 12 067,0

8       Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 20 053,0

  01     Мәдениет саласындағы қызмет 19 909,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 19 909,0

      006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 19 909,0

  02     Спорт 144,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 144,0

      028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 144,0

12       Көлiк және коммуникация 150 671,4  01     Автомобиль көлiгi 150 671,4    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 150 671,4

      013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 300,0

      045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу

150 371,4

13       Басқалар 4 355,0  09     Басқалар 4 355,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 4 355,0

      040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру 4 355,0

15       Трансферттер 5 000,0  01     Трансферттер 5 000,0    124   Аудандық маңызы бар

қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 5 000,0

      048 Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару 5 000,0

        3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0        Бюджеттік кредиттер 0,05       Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0

       4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0,0

        Қаржы активтерін сатып алу 0,0

6      Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0,0

        5. Бюджет тапшылығы (профициті) -15 093,4

       6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

15 093,4

8       Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

15 093,4

  01     Бюджет қаражаты қалдықтары 15 093,4

    1   Бюджет қаражатының бос қалдықтары 15 093,4

      01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 15 093,4

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 5-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2

шешіміне 5-қосымша2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Қызылжарма ауылдық

округінің бюджетіСанаты Сомасы,

мың теңге

  Сыныбы    Кіші сыныбы      Атауы1 2 3 4 5      1. Кірістер 192

525,01     Салықтық түсiмдер 13 598,0  01   Табыс салығы 3 343,0    2 Жеке табыс салығы 3 343,0  04   Меншiкке салынатын салықтар 10 255,0    1 Мүлiкке салынатын салықтар 231,0    3 Жер салығы 2 167,0    4 Көлiк құралдарына салынатын

салық 7 857,0

4     Трансферттердің түсімдері 178 927,0

  02  Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

178 927,0

    3Аудандардың (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінен трансферттер

178 927,0

Функционалдық топ

 

 

Кіші функция  Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

  БағдарламаАтауы

        2. Шығыстар 200 355,0

1       Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер 26 717,0

  01     Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар 26 717,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 26 717,0

      001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер 26 601,0

      022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 116,0

4       Бiлiм беру 109 093,0

  01     Мектепке дейiнгi тәрбие және оқыту

109 093,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

109 093,0

      004 Мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту және мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту ұйымдарында медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру

109 093,0

5       Денсаулық сақтау 50,0  09     Денсаулық сақтау

саласындағы өзге де қызметтер 50,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 50,0

      002 Шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін жақын жердегі денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру 50,0

6       Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 1 797,0

  02     Әлеуметтiк көмек 1 797,0    124   Аудандық маңызы

бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 1 797,0

      003 Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету 1 797,0

7       Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 16 128,0

  03     Елді-мекендерді көркейту 16 128,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 16 128,0

      008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 8 764,0

      009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 2 170,0

      011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 5 194,0

8       Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 21 770,0

  01     Мәдениет саласындағы қызмет 21 627,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 21 627,0

      006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 21 627,0

  02     Спорт 143,0    124   Аудандық маңызы

бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 143,0

      028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 143,0

12       Көлiк және коммуникация 17 936,0

  01     Автомобиль көлiгi 17 936,0    124   Аудандық маңызы

бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 17 936,0

      013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 559,0

      045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу 17 377,0

13       Басқалар 6 864,0  09     Басқалар 6 864,0    124   Аудандық маңызы

бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 6 864,0

      040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру 6 864,0

        3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0

        Бюджеттік кредиттер 0,05       Бюджеттік кредиттерді

өтеу 0,0

       4. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0,0

        Қаржы активтерін сатып алу 0,0

6      Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0,0

        5. Бюджет тапшылығы (профициті) -7 830,0

       6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

7 830,0

8       Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

7 830,0

  01     Бюджет қаражаты қалдықтары 7 830,0

    1   Бюджет қаражатының бос қалдықтары 7 830,0

      01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 7 830,0

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 6-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2 шешіміне 6-қосымша

2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Қарауылтөбе ауылдық округі бюджеті

Санаты Сыныбы Кіші сыныбы Атауы1 2 3 4 5 1. Кірістер 106

669,01 Салықтық түсiмдер 3 916,0 01 Табыс салығы 1 200,0 2 Жеке табыс салығы 1 200,0 04 Меншiкке салынатын салықтар 2 716,0 1 Мүлiкке салынатын салықтар 150,0 3 Жер салығы 800,0 4 Көлiк құралдарына салынатын салық 1 766,04 Трансферттердің түсімдері 102

753,0 02 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған

органдарынан түсетiн трансферттер102

753,0 3 Аудандардың (облыстық маңызы бар

қаланың) бюджетінен трансферттер102

753,0Функционалдық топ

Кіші функция Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

БағдарламаАтауы

2. Шығыстар 107 522,1

1 Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

27 429,0

01 Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

27 429,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

27 429,0

001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

27 313,0

022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 116,0

6 Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру 1 455,0

02 Әлеуметтiк көмек 1 455,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 1 455,0

003 Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтік көмек көрсету 1 455,0

7 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

11 743,1

03 Елді-мекендерді көркейту 11 743,1

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

11 743,1

008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 9 796,0

009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 1 026,0

011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 921,1

8 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 9 172,0

01 Мәдениет саласындағы қызмет 9 029,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 9 029,0

006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 9 029,0

02 Спорт 143,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 143,0

028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 143,0

12 Көлiк және коммуникация 55 853,0

01 Автомобиль көлiгi 55 853,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

55 853,0

013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 429,0

045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу

55 424,0

13 Басқалар 1 870,0 09 Басқалар 1 870,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 1 870,0

040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру 1 870,0

3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0 Бюджеттік кредиттер 0,05 Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0 4. Қаржы активтерімен

операциялар бойынша сальдо 0,0 Қаржы активтерін сатып алу 0,06 Мемлекеттің қаржы активтерін

сатудан түсетін түсімдер 0,0

5. Бюджет тапшылығы (профициті) -853,1

6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

853,1

8 Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары 853,1

01 Бюджет қаражаты қалдықтары 853,1 1 Бюджет қаражатының бос

қалдықтары 853,1

01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 853,1

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 7-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2

шешіміне 7-қосымша2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Қызылөзек ауылдық

округі бюджетіСанаты

Сомасы, мың теңге

  Сыныбы    Кіші сыныбы      Атауы1 2 3 4 5      1. Кірістер 97 379,01     Салықтық түсiмдер 5 302,0  01   Табыс салығы 735,0    2 Жеке табыс салығы 735,0  04   Меншiкке салынатын салықтар 4 567,0    1 Мүлiкке салынатын салықтар 70,0    3 Жер салығы 262,0    4 Көлiк құралдарына салынатын салық 4 235,04     Трансферттердің түсімдері 92 077,0

  02  Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

92 077,0

    3 Аудандардың (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінен трансферттер 92 077,0

Функционалдық топ

 

 

Кіші функция  Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

  БағдарламаАтауы

        2. Шығыстар 100 731,21       Жалпы сипаттағы

мемлекеттiк қызметтер 25 025,0  01     Мемлекеттiк басқарудың

жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

25 025,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

25 025,0

      001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

22 657,0

      022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 2 368,0

4       Бiлiм беру 1 834,0  02     Бастауыш, негізгі орта және

жалпы орта білім беру 1 834,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

1 834,0

      005 Ауылдық жерлерде оқушыларды жақын жердегі мектепке дейін тегін алып баруды және одан алып қайтуды ұйымдастыру

1 834,0

5       Денсаулық сақтау 47,0  09     Денсаулық сақтау

саласындағы өзге де қызметтер

47,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

47,0

      002 Шұғыл жағдайларда науқасы ауыр адамдарды дәрігерлік көмек көрсететін жақын жердегі денсаулық сақтау ұйымына жеткізуді ұйымдастыру

47,0

7       Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 14 020,2

  03     Елді-мекендерді көркейту 14 020,2    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

14 020,2

      008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру 11 926,0

      009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету

796,0

      011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 1 298,2

8       Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк 14 297,0

  01     Мәдениет саласындағы қызмет 14 154,0

    124   Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

14 154,0

      006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау 14 154,0

  02     Спорт 143,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

143,0

      028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу

143,0

12       Көлiк және коммуникация 41 887,0  01     Автомобиль көлiгi 41 887,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

41 887,0

      013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

226,0

      045 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеу

41 661,0

13       Басқалар 3 621,0  09     Басқалар 3 621,0    124   Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

3 621,0

      040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру

3 621,0

        3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0

        Бюджеттік кредиттер 0,05       Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0        4. Қаржы активтерімен

операциялар бойынша сальдо 0,0        Қаржы активтерін сатып алу 0,0

6      Мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер

0,0

        5. Бюджет тапшылығы (профициті) -3 352,2

       6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

3 352,2

8       Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары 3 352,2

  01     Бюджет қаражаты қалдықтары 3 352,2

    1   Бюджет қаражатының бос қалдықтары 3 352,2

      01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 3 352,2

Қызылорда қалалық мәслихатының 2019 жылғы 14 ақпандағы №218-37/1 шешіміне 8-қосымша

Қызылорда қалалық мәслихатының 2018 жылғы 21 желтоқсандағы №205-34/2

шешіміне 8-қосымша2019 жылға арналған Қызылорда қаласы Қосшыңырау ауылдық

округінің бюджетіСанаты

Сыныбы Кіші сыныбы Атауы1 2 3 4 5 1. Кірістер 98

637,01 Салықтық түсiмдер 4 693,0 01 Табыс салығы 418,0 2 Жеке табыс салығы 418,0 04 Меншiкке салынатын салықтар 4 275,0 1 Мүлiкке салынатын салықтар 125,0 3 Жер салығы 531,0 4 Көлiк құралдарына салынатын салық 3 619,02 Салықтық емес түсiмдер 263,0 01 Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер 263,0 5 Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға

беруден түсетін кірістер 263,04 Трансферттердің түсімдері 93

681,0 02 Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған

органдарынан түсетiн трансферттер93

681,0 3 Аудандардың (облыстық маңызы бар

қаланың) бюджетінен трансферттер93

681,0Функционалдық топ

Кіші функция Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі

БағдарламаАтауы

2. Шығыстар 99 464,9

1 Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

31 566,2

01 Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

31 566,2

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

31 566,2

001 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

31 259,2

022 Мемлекеттік органның күрделі шығыстары 307,0

4 Бiлiм беру 31 652,0

01 Мектепке дейiнгi тәрбие және оқыту

29 268,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

29 268,0

041 Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысын іске асыруға

29 268,0

02 Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру 2 384,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 2 384,0

005 Ауылдық жерлерде оқушыларды жақын жердегі мектепке дейін тегін алып баруды және одан алып қайтуды ұйымдастыру 2 384,0

7 Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

16 462,0

03 Елді-мекендерді көркейту 16 462,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

16 462,0

008 Елді мекендердегі көшелерді жарықтандыру

15 337,0

009 Елді мекендердің санитариясын қамтамасыз ету 891,0

011 Елді мекендерді абаттандыру мен көгалдандыру 234,0

8 Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк

16 333,0

01 Мәдениет саласындағы қызмет 16 190,0

124 Аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты

16 190,0

006 Жергілікті деңгейде мәдени-демалыс жұмысын қолдау

16 190,0

02 Спорт 143,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 143,0

028 Жергілікті деңгейде дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық іс-шараларды өткізу 143,0

12 Көлiк және коммуникация 244,0 01 Автомобиль көлiгi 244,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 244,0

013 Аудандық маңызы бар қалаларда, ауылдарда, кенттерде, ауылдық округтерде автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету 244,0

13 Басқалар 3 101,0 09 Басқалар 3 101,0 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 3 101,0

040 Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы шеңберінде өңірлерді экономикалық дамытуға жәрдемдесу бойынша шараларды іске асыруға ауылдық елді мекендерді жайластыруды шешуге арналған іс-шараларды іске асыру 3 101,0

15 Трансферттер 106,7 01 Трансферттер 106,7 124 Аудандық маңызы бар қала,

ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің аппараты 106,7

048 Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару 106,7

3. Таза бюджеттік кредиттеу 0,0 Бюджеттік кредиттер 0,05 Бюджеттік кредиттерді өтеу 0,0 4. Қаржы активтерімен

операциялар бойынша сальдо 0,0 Қаржы активтерін сатып алу 0,06 Мемлекеттің қаржы активтерін

сатудан түсетін түсімдер 0,0

5. Бюджет тапшылығы (профициті) -827,9

6. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

827,9

8 Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары 827,9

01 Бюджет қаражаты қалдықтары 827,9 1 Бюджет қаражатының бос

қалдықтары 827,9

01 Бюджет қаражатының бос қалдықтары 827,9

В соответствии с пунктом 2 статьи 75 кодекса Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года «Бюджетный кодекс Республики Казахстан», подпунктом 1) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» Кызылординский городской маслихат РЕШИЛ:1. Внести в решение Кызылординского городcкого маслихата от 21 декабря 2018 года №205-34/2 «О бюджетах поселков и сельских округов на 2018-2020 годы» (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6583 от 25 декабря 2018 года, опубликовано в эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан 4 января 2019 года) следующие изменения и дополнения:пункт 1 указанного решения изложить в новой редакции:«1. Утвердить бюджеты поселков и сельских округов на 2019-2021 годы согласно приложениям 1-24 соответственно, в том числе на 2019 год в следующих объемах:1) доходы – 2 053 710,6 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 92 697 тысяч тенге;поселок Белкуль 198 261,6 тысяч тенге;сельский округ Акжарма 196 944 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 470 598 тысяч тенге;сельский округ Кызылжарма 192 525 тысяч тенге;сельский округ Карауылтобе 106 669 тысяч тенге;сельский округ Кызылозек 97 379 тысяч тенге;сельский округ Косшынырау 98 637 тысяч тенге.Налоговые поступления – 122 274 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 65 665 тысяч тенге;поселок Белкуль 16 500 тысяч тенге;сельский округ Акжарма 3 675 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 8 925 тысяч тенге;сельский округ Кызылжарма 13 598 тысяч тенге;сельский округ Карауылтобе 3 916 тысяч тенге;сельский округ Кызылозек 5 302 тысяч тенге;сельский округ Косшынырау 4 693 тысяч тенге.Неналоговые поступления – 470 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 60 тысяч тенге;поселок Белкуль 0;сельский округ Акжарма 147 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 0;сельский округ Кызылжарма 0;сельский округ Карауылтобе 0;сельский округ Кызылозек 0;сельский округ Косшынырау 263 тысяч тенге.Поступления трансфертов – 1 930 966,6 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 626 972 тысяч тенге;поселок Белкуль 181 761,6 тысяч тенге;сельский округ Акжарма 193 122 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 461 673 тысяч тенге;сельский округ Кызылжарма 178 927 тысяч тенге;сельский округ Карауылтобе 102 753 тысяч тенге;сельский округ Кызылозек 92 077 тысяч тенге;сельский округ Косшынырау 93 681 тысяч тенге.2) расходы – 2 102 398,4 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 704 985 тысяч тенге;поселок Белкуль 205 102,9 тысяч тенге;сельский округ Акжарма 198 545,9 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 485 691,4 тысяч тенге;сельский округ Кызылжарма 200 355 тысяч тенге;сельский округ Карауылтобе 07 522,1 тысяч тенге;сельский округ Кызылозек 100 731,2 тысяч тенге;сельский округ Косшынырау 99 464,9 тысяч тенге.

3) чистое бюджетное кредитование – 0; в том числе: бюджетные кредиты – 0; погашение бюджетных кредитов – 0;4) сальдо по операциям с финансовыми активами – 0, в том числе: приобретение финансовых активов – 0; поступления от продажи финансовых активов государства – 0;5) дефицит (профицит) бюджета – -48 687,8 тысяч тенге;6) финансирование дефицита (использование профицита) бюджета – 48 687,8 тысяч тенге; поступление займов – 0; погашение займов – 0;». Дополнить строками следующего содержания: «используемые остатки бюджетных средств – 48 687,8 тысяч тенге, в том числе:поселок Тасбогет 12 288 тысяч тенге;поселок Белкуль 6 841,3 тысяч тенге;сельский округ Акжарма 1 601,9 тысяч тенге;сельский округ Аксуат 15 093,4 тысяч тенге;сельский округ Кызылжарма 7 830 тысяч тенге;сельский округ Карауылтобе 853,1 тысяч тенге;сельский округ Кызылозек 3 352,2 тысяч тенге;сельский округ Косшынырау 827,9 тысяч тенге.».

Приложения 1-8 указанного решения изложить в новой редакции согласно приложениям 1-8 к настоящему решению.2. Настоящее решение вводится в действие с 1 января 2019 года и подлежит официальному опубликованию.

Решение №218-37/1 внеочередной ХХХVІІ сессии Кызылординского городского маслихата от 14 февраля 2019 года

«О внесении изменений в решение Кызылординского городского маслихата от 21 декабря 2018 года №205-34/2 «О бюджетах поселков и сельских округов на 2019-2021 годы»

Зарегистрировано в департаменте Юстиции Кызылординской области№6699 от 18 февраля 2019 года

О внесении изменений и дополнений в решение Кызылординского городского маслихата от 21 декабря 2018 года №205-34/2

«О бюджетах поселков и сельских округов на 2019-2021 годы»

Page 7: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

7№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жылe-mail: [email protected]

ДЕРЕКПредседатель внеочередной

ХХХVІІ сессии Кызылординского городского маслихата

Қ.ОРЫНБАСАРҰЛЫ

Секретарь Кызылординского

городского маслихата Р. БУХАНОВА

Приложение 1 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 1 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2Бюджет поселка Тасбогет города Кызылорды на 2019 год

Категория Сумма, тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование1 2 3 4 5

1. Доходы 692 697,0

1 Налоговые поступления 65 665,0

01 Подоходный налог 25 015,0

2 Индивидуальный подоходный налог 25 015,0

04 Hалоги на собственность 40 425,0

1 Hалоги на имущество 1 000,0 3 Земельный налог 5 911,0 4 Hалог на транспортные средства 33

514,0 05 Внутренние налоги на товары, работы и услуги 225,0 4 Сборы за ведение предпринимательской и

профессиональной деятельности 225,02 Неналоговые поступления 60,0 01 Доходы от государственной собственности 60,0 5 Доходы от аренды имущества, находящегося в

государственной собственности 60,04 Поступления трансфертов 626

972,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления626 972,0

3 Трансферты из районного (города областного значения) бюджета

626 972,0

Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 704 985,0

1 Государственные услуги общего характера

52 803,3

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления

52 803,3

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

52 803,3

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

38 659,3

022 Капитальные расходы государственного органа

14 086,0

032 Капитальные расходы подведомственных государственных учреждений и организаций 58,0

4 Образование 364 032,0

01 Дошкольное воспитание и обучение 356 851,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

356 851,0

004 Дошкольное воспитание и обучение и организация медицинского обслуживания в организациях дошкольного воспитания и обучения

134 915,0

041 Реализация государственного образовательного заказа в дошкольных организациях образования

221 936,0

02 Начальное, основное среднее и общее среднее образование 7 181,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 7 181,0

005 Организация бесплатного подвоза учащихся до ближайшей школы и обратно в сельской местности 7 181,0

6 Социальная помощь и социальное обеспечение

14 781,0

02 Социальная помощь 14 781,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

14 781,0

003 Оказание социальной помощи нуждающимся гражданам на дому

14 781,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 52 222,0

03 Благоустройство населенных пунктов 52 222,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

52 222,0

008 Освещение улиц в населенных пунктах

14 935,3

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов

33 247,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 4 039,7

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство

30 184,0

01 Деятельность в области культуры 30 040,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

30 040,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне

30 040,0

02 Спорт 144,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 144,0

028 Проведение физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 144,0

12 Транспорт и коммуникации 189 241,0

01 Автомобильный транспорт 189 241,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

189 241,0

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

1 155,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

188 086,0

15 Трансферты 1 721,7 01 Трансферты 1 721,7 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа

1 721,7

048 Возврат неиспользованных (недоиспользованных) целевых трансфертов

1 721,7

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0 Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых активов 0,06 Поступления от продажи финансовых

активов государства 0,0

5. Дефицит (профицит) бюджета -12 288,0

6. Финансирование дефицита (профицита) бюджета

12 288,0

Поступления займов 0,07 Поступления займов 0,016 Погашение займов 0,08 Используемые остатки бюджетных

средств12 288,0

01 Остатки бюджетных средств 12 288,0

1 Свободные остатки бюджетных средств

12 288,0

Приложение 2 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 2 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2Бюджет поселка Белкуль города Кызылорды на 2019 год

Категория Сумма, тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование1 2 3 4 5

1. Доходы 198 261,6

1 Налоговые поступления 16 500,0 01 Подоходный налог 1 845,0 2 Индивидуальный подоходный налог 1 845,0 04 Hалоги на собственность 14 655,0 1 Hалоги на имущество 120,0 3 Земельный налог 6 285,0 4 Hалог на транспортные средства 8 250,04 Поступления трансфертов 181

761,6 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления181

761,6 3 Трансферты из районного (города областного

значения) бюджета181

761,6Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 205 102,9

1 Государственные услуги общего характера 37 833,0

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления 37 833,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 37 833,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 24 617,0

022 Капитальные расходы государственного органа 13 216,0

4 Образование 73 105,0 01 Дошкольное воспитание и обучение 73 105,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 73 105,0

004 Дошкольное воспитание и обучение и организация медицинского обслуживания в организациях дошкольного воспитания и обучения 65 788,0

041 Реализация государственного образовательного заказа в дошкольных организациях образования 7 317,0

6 Социальная помощь и социальное обеспечение 1 442,0

02 Социальная помощь 1 442,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 1 442,0

003 Оказание социальной помощи нуждающимся гражданам на дому 1 442,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 10 128,9 03 Благоустройство населенных

пунктов 10 128,9 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 10 128,9

008 Освещение улиц в населенных пунктах 4 595,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 924,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 4 609,9

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство 10 767,0

01 Деятельность в области культуры 10 623,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 10 623,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне 10 623,0

02 Спорт 144,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 144,0

028 Проведение физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 144,0

12 Транспорт и коммуникации 71 826,6 01 Автомобильный транспорт 71 826,6 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 71 826,6

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 210,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 71 616,6

15 Трансферты 0,4 01 Трансферты 0,4 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 0,4

048 Возврат неиспользованных (недоиспользованных) целевых трансфертов 0,4

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0 Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых активов 0,06 Поступления от продажи

финансовых активов государства 0,0 5. Дефицит (профицит) бюджета -6 841,3

6. Финансирование дефицита (профицита) бюджета 6 841,3

7 Поступления займов 0,016 Погашение займов 0,08 Используемые остатки бюджетных

средств 6 841,3 01 Остатки бюджетных средств 6 841,3 1 Свободные остатки бюджетных

средств 6 841,3

01 Свободные остатки бюджетных средств 6 841,3

Приложение 3 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 3 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2Бюджет сельского округа Акжарма города Кызылорды на 2019 год

Категория Сумма, тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование

1 2 3 4 5 1. Доходы 196 944,0

1 Налоговые поступления 3 675,0 01 Подоходный налог 1 785,0 2 Индивидуальный подоходный налог 1 785,0 04 Hалоги на собственность 1 890,0 1 Hалоги на имущество 44,0 3 Земельный налог 113,0 4 Hалог на транспортные средства 1 733,02 Неналоговые поступления 147,0 01 Доходы от государственной собственности 147,0

5Доходы от аренды имущества, находящегося в государственной собственности 147,0

4 Поступления трансфертов 193 122,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления 193 122,0

3 Трансферты из районного (города областного значения) бюджета 193 122,0

Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование 2. Расходы 198 545,91 Государственные услуги общего

характера 29 161,0 01 Представительные,

исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления 29 161,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 29 161,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 28 384,0

022 Капитальные расходы государственного органа 777,0

4 Образование 32 175,0 01 Дошкольное воспитание и

обучение 29 268,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 29 268,0

041 Реализация государственного образовательного заказа в дошкольных организациях образования 29 268,0

02 Начальное, основное среднее и общее среднее образование 2 907,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 2 907,0

005 Организация бесплатного подвоза учащихся до ближайшей школы и обратно в сельской местности 2 907,0

5 Здравоохранение 49,0 09 Прочие услуги в области

здравоохранения 49,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 49,0

002 Организация в экстренных случаях доставки тяжелобольных людей до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь 49,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 8 474,9

03 Благоустройство населенных пунктов 8 474,9

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 8 474,9

008 Освещение улиц в населенных пунктах 7 164,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 810,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 500,9

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство 9 676,0

01 Деятельность в области культуры 9 532,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 9 532,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне 9 532,0

02 Спорт 144,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 144,0

028 Проведение физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 144,0

12 Транспорт и коммуникации 116 785,0 01 Автомобильный транспорт 116 785,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 116 785,0

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 252,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 116 533,0

13 Прочие 2 225,0 09 Прочие 2 225,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 2 225,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 2 225,0

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0

Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых

активов 0,0

6 Поступления от продажи финансовых активов государства 0,0

5. Дефицит (профицит) бюджета -1 601,9 6. Финансирование дефицита

(профицита) бюджета 1 601,98 Используемые остатки бюджетных

средств 1 601,9 01 Остатки бюджетных средств 1 601,9 1 Свободные остатки бюджетных

средств 1 601,9

01 Свободные остатки бюджетных средств 1 601,9

Приложение 4 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 4 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2

Бюджет сельского округа Аксуат города Кызылорды на 2019 годКатегория Сумма,

тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование1 2 3 4 5

1. Доходы 470 598,0

1 Налоговые поступления 8 925,0 01 Подоходный налог 2 835,0 2 Индивидуальный подоходный налог 2 835,0 04 Hалоги на собственность 6 090,0 1 Hалоги на имущество 200,0 3 Земельный налог 850,0 4 Hалог на транспортные средства 5 040,04 Поступления трансфертов 461

673,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления461

673,0 3 Трансферты из районного (города областного

значения) бюджета461

673,0Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 485 691,4

1 Государственные услуги общего характера 95 235,0

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления 95 235,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 95 235,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 28 524,0

022 Капитальные расходы государственного органа 58,0

032 Капитальные расходы подведомственных государственных учреждений и организаций 66 653,0

4 Образование 178 645,0

01 Дошкольное воспитание и обучение 178 645,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

178 645,0

004 Дошкольное воспитание и обучение и организация медицинского обслуживания в организациях дошкольного воспитания и обучения 98 158,0

041 Реализация государственного образовательного заказа в дошкольных организациях образования 80 487,0

5 Здравоохранение 50,0 09 Прочие услуги в области

здравоохранения 50,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 50,0

002 Организация в экстренных случаях доставки тяжелобольных людей до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь 50,0

6 Социальная помощь и социальное обеспечение 1 725,0

02 Социальная помощь 1 725,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 1 725,0

003 Оказание социальной помощи нуждающимся гражданам на дому 1 725,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 29 957,0 03 Благоустройство населенных пунктов 29 957,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 29 957,0

008 Освещение улиц в населенных пунктах 17 080,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 810,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 12 067,0

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство 20 053,0

01 Деятельность в области культуры 19 909,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 19 909,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне 19 909,0

02 Спорт 144,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 144,0

028 Проведение физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 144,0

12 Транспорт и коммуникации 150 671,4

01 Автомобильный транспорт 150 671,4

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

150 671,4

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 300,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

150 371,4

13 Прочие 4 355,0 09 Прочие 4 355,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 4 355,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 4 355,0

15 Трансферты 5 000,0 01 Трансферты 5 000,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 5 000,0

048 Возврат неиспользованных (недоиспользованных) целевых трансфертов 5 000,0

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0 Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых активов 0,06 Поступления от продажи финансовых

активов государства 0,0

5. Дефицит (профицит) бюджета -15 093,4

6. Финансирование дефицита (профицита) бюджета 15 093,4

8 Используемые остатки бюджетных средств 15 093,4

01 Остатки бюджетных средств 15 093,4 1 Свободные остатки бюджетных

средств 15 093,4

01 Свободные остатки бюджетных средств 15 093,4

Приложение 5 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 5 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2

Бюджет сельского округа Кызылжарма города Кызылорды на 2019 годКатегория Сумма,

тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование

1 2 3 4 5

1. Доходы 192 525,0

1 Налоговые поступления 13 598,0

01 Подоходный налог 3 343,0 2 Индивидуальный подоходный налог 3 343,0 04 Hалоги на собственность 10

255,0 1 Hалоги на имущество 231,0 3 Земельный налог 2 167,0 4 Hалог на транспортные средства 7 857,04 Поступления трансфертов 178

927,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления178

927,0 3 Трансферты из районного (города

областного значения) бюджета178

927,0Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 200 355,0

1 Государственные услуги общего характера

26 717,0

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления

26 717,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

26 717,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

26 601,0

022 Капитальные расходы государственного органа 116,0

4 Образование 109 093,0

01 Дошкольное воспитание и обучение

109 093,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

109 093,0

004 Дошкольное воспитание и обучение и организация медицинского обслуживания в организациях дошкольного воспитания и обучения

109 093,0

5 Здравоохранение 50,0 09 Прочие услуги в области

здравоохранения 50,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 50,0

002 Организация в экстренных случаях доставки тяжелобольных людей до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь 50,0

6 Социальная помощь и социальное обеспечение 1 797,0

02 Социальная помощь 1 797,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 1 797,0

003 Оказание социальной помощи нуждающимся гражданам на дому 1 797,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство

16 128,0

03 Благоустройство населенных пунктов

16 128,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

16 128,0

008 Освещение улиц в населенных пунктах 8 764,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 2 170,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 5 194,0

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство

21 770,0

01 Деятельность в области культуры 21 627,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

21 627,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне

21 627,0

02 Спорт 143,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 143,0

028 Проведение физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 143,0

12 Транспорт и коммуникации 17 936,0

01 Автомобильный транспорт 17 936,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

17 936,0

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 559,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

17 377,0

13 Прочие 6 864,0 09 Прочие 6 864,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 6 864,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 6 864,0

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0

Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых

активов 0,0

6 Поступления от продажи финансовых активов государства 0,0

5. Дефицит (профицит) бюджета -7 830,0

6. Финансирование дефицита (профицита) бюджета 7 830,0

8 Используемые остатки бюджетных средств 7 830,0

01 Остатки бюджетных средств 7 830,0 1 Свободные остатки бюджетных

средств 7 830,0

01 Свободные остатки бюджетных средств 7 830,0

Приложение 6 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 6 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2

Бюджет сельского округа Карауылтобе города Кызылорды на 2019 годКатегория Сумма,

тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование

1 2 3 4 5

1. Доходы 106 669,0

1 Налоговые поступления 3 916,0 01 Подоходный налог 1 200,0 2 Индивидуальный подоходный налог 1 200,0 04 Hалоги на собственность 2 716,0 1 Hалоги на имущество 150,0 3 Земельный налог 800,0 4 Hалог на транспортные средства 1 766,04 Поступления трансфертов 102

753,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления102

753,0 3 Трансферты из районного (города

областного значения) бюджета102

753,0Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 107 522,1

1 Государственные услуги общего характера

27 429,0

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления

27 429,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

27 429,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

27 313,0

022 Капитальные расходы государственного органа 116,0

6 Социальная помощь и социальное обеспечение 1 455,0

02 Социальная помощь 1 455,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 1 455,0 003 Оказание социальной помощи

нуждающимся гражданам на дому 1 455,07 Жилищно-коммунальное хозяйство 11

743,1 03 Благоустройство населенных пунктов 11

743,1 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа11

743,1 008 Освещение улиц в населенных пунктах 9 796,0 009 Обеспечение санитарии

населенных пунктов 1 026,0 011 Благоустройство и озеленение

населенных пунктов 921,18 Культура, спорт, туризм и

информационное пространство 9 172,0 01 Деятельность в области культуры 9 029,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 9 029,0 006 Поддержка культурно-досуговой

работы на местном уровне 9 029,0 02 Спорт 143,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 143,0 028 Проведение физкультурно-

оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 143,0

12 Транспорт и коммуникации 55 853,0

01 Автомобильный транспорт 55 853,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

55 853,0

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 429,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

55 424,0

13 Прочие 1 870,0 09 Прочие 1 870,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа1 870,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 1 870,0

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0

Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых

активов 0,0

6 Поступления от продажи финансовых активов государства 0,0

5. Дефицит (профицит) бюджета -853,1 6. Финансирование дефицита

(профицита) бюджета 853,18 Используемые остатки

бюджетных средств 853,1 01 Остатки бюджетных средств 853,1 1 Свободные остатки бюджетных

средств 853,1

01 Свободные остатки бюджетных средств 853,1

Приложение 7 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 7 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2Бюджет сельского округа Кызылозек города Кызылорды на 2019 год

Категория Сумма, тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование1 2 3 4 5

1. Доходы 97 379,0

1 Налоговые поступления 5 302,0 01 Подоходный налог 735,0 2 Индивидуальный подоходный налог 735,0 04 Hалоги на собственность 4 567,0 1 Hалоги на имущество 70,0 3 Земельный налог 262,0 4 Hалог на транспортные средства 4 235,04 Поступления трансфертов 92

077,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления92 077,0

3 Трансферты из районного (города областного значения) бюджета

92 077,0

Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 100 731,2

1 Государственные услуги общего характера

25 025,0

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления

25 025,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

25 025,0

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

22 657,0

022 Капитальные расходы государственного органа 2 368,0

4 Образование 1 834,0 02 Начальное, основное среднее и

общее среднее образование 1 834,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 1 834,0

005 Организация бесплатного подвоза учащихся до ближайшей школы и обратно в сельской местности 1 834,0

5 Здравоохранение 47,0 09 Прочие услуги в области

здравоохранения 47,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 47,0

002 Организация в экстренных случаях доставки тяжелобольных людей до ближайшей организации здравоохранения, оказывающей врачебную помощь 47,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 14 020,2

03 Благоустройство населенных пунктов

14 020,2

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

14 020,2

008 Освещение улиц в населенных пунктах

11 926,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 796,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 1 298,2

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство

14 297,0

01 Деятельность в области культуры 14 154,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

14 154,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне

14 154,0

02 Спорт 143,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 143,0 028 Проведение физкультурно-

оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 143,0

12 Транспорт и коммуникации 41 887,0

01 Автомобильный транспорт 41 887,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

41 887,0

013 Обеспечение функционирования автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 226,0

045 Капитальный и средний ремонт автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах

41 661,0

13 Прочие 3 621,0 09 Прочие 3 621,0 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 3 621,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 3 621,0

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0 Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых активов 0,06 Поступления от продажи

финансовых активов государства 0,0 5. Дефицит (профицит) бюджета -3 352,2 6. Финансирование дефицита

(профицита) бюджета 3 352,28 Используемые остатки бюджетных средств 3 352,2 01 Остатки бюджетных средств 3 352,2 1 Свободные остатки бюджетных

средств 3 352,2 01 Свободные остатки бюджетных средств 3 352,2

Приложение 8 к решению Кызылординского городского маслихатa от 14 февраля 2019 года № 218-37/1Приложение 8 к решению Кызылординского городского маслихатa от 21 декабря 2018 года № 205-34/2

Бюджет сельского округа Косшынырау города Кызылорды на 2019 годКатегория Сумма,

тысяч тенге

Класс Подкласс Наименование1 2 3 4 5

1. Доходы 98 637,0

1 Налоговые поступления 4 693,0 01 Подоходный налог 418,0 2 Индивидуальный подоходный налог 418,0 04 Hалоги на собственность 4 275,0 1 Hалоги на имущество 125,0 3 Земельный налог 531,0 4 Hалог на транспортные средства 3 619,02 Неналоговые поступления 263,0 01 Доходы от государственной собственности 263,0 5 Доходы от аренды имущества, находящегося в

государственной собственности 263,04 Поступления трансфертов 93

681,0 02 Трансферты из вышестоящих органов

государственного управления93

681,0 3 Трансферты из районного (города областного

значения) бюджета93

681,0Функциональная группа

Функциональная подгруппа Администратор бюджетных программ Программа Наименование

2. Расходы 99 464,9

1 Государственные услуги общего характера

31 566,2

01 Представительные, исполнительные и другие органы, выполняющие общие функции государственного управления

31 566,2

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

31 566,2

001 Услуги по обеспечению деятельности акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

31 259,2

022 Капитальные расходы государственного органа 307,0

4 Образование 31 652,0

01 Дошкольное воспитание и обучение 29 268,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

29 268,0

041 Реализация государственного образовательного заказа в дошкольных организациях образования

29 268,0

02 Начальное, основное среднее и общее среднее образование 2 384,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 2 384,0

005 Организация бесплатного подвоза учащихся до ближайшей школы и обратно в сельской местности 2 384,0

7 Жилищно-коммунальное хозяйство 16 462,0

03 Благоустройство населенных пунктов 16 462,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

16 462,0

008 Освещение улиц в населенных пунктах 15 337,0

009 Обеспечение санитарии населенных пунктов 891,0

011 Благоустройство и озеленение населенных пунктов 234,0

8 Культура, спорт, туризм и информационное пространство

16 333,0

01 Деятельность в области культуры 16 190,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа

16 190,0

006 Поддержка культурно-досуговой работы на местном уровне

16 190,0

02 Спорт 143,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 143,0 028 Проведение физкультурно-

оздоровительных и спортивных мероприятий на местном уровне 143,0

12 Транспорт и коммуникации 244,0 01 Автомобильный транспорт 244,0 124 Аппарат акима города районного значения,

села, поселка, сельского округа 244,0 013 Обеспечение функционирования

автомобильных дорог в городах районного значения, селах, поселках, сельских округах 244,0

13 Прочие3 101,0

09 Прочие3 101,0

124 Аппарат акима города районного значения, села, поселка, сельского округа 3 101,0

040 Реализация мероприятий для решения вопросов обустройства населенных пунктов в реализацию мер по содействию экономическому развитию регионов в рамках Программы развития регионов до 2020 года 3 101,0

15 Трансферты 106,7 01 Трансферты 106,7 124 Аппарат акима города районного

значения, села, поселка, сельского округа 106,7

048 Возврат неиспользованных (недоисполь зованных) целевых трансфертов 106,7

3. Чистое бюджетное кредитование 0,0 Бюджетные кредиты 0,05 Погашение бюджетных кредитов 0,0 4. Сальдо по операциям с

финансовыми активами 0,0 Приобретение финансовых активов 0,06 Поступления от продажи

финансовых активов государства 0,0 5. Дефицит (профицит) бюджета -827,9 6. Финансирование дефицита

(профицита) бюджета 827,98 Используемые остатки бюджетных средств 827,9 01 Остатки бюджетных средств 827,9 1 Свободные остатки бюджетных средств 827,9

01 Свободные остатки бюджетных средств 827,9

Page 8: 2 4 5 8 ЕЛ ТIЛЕГIgazeta-eltilegi.webpress.kz/storage/a5/a5382ca1134f29327996e47f170a37d... · 2 №9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: gazeta_eltilegi@mail.ru

8№9 (605) Сәрсенбі 27 ақпан 2019 жыл e-mail: [email protected]

Күндерді жамырап кеудемнен ұшқан,Айта алам қалай өлді деп?Шаттық әніне салады құстар,«Айналып көктем келді» деп.

Күлімкөз күнге, сырғалы айға,Не кінә – өкпем бар еді?Жанымнан үзіп, ұрлаған жайлап,Уақыт патша да, тар еді.

Өтер де кетер... көз жастың мынау,Көмегі бар ма ендігі?Көңілде үміт әлде де тұр-ау,Егделіктің де бар-ау өрлігі.

Мұң басым, кемшін қуаныштарым,Арманшыл кезім алыс па?Қарлығаш қанат жұбаныштарым,Алып ұшыңдаршы ғарышқа!

Аялы аспан, саяңа алшы,Ақ бұлтқа сіңіп кетейін.Өтінем тек мені аямандаршы,Аянышты болмай өтейін...

***Алмасқандай кенет аспан, жер, Күн күле алмай, талды ай.Адастырам деп сенен қашқан ем, Адаспай таптың, тағдыр-ай...

Құм кезіп солай кетіп те едім, Жасырар деп мені бұйра бел.Ізіммен сынсып жетіп кеп еді, Дария бойында тұрған жел.

Кеткен ем күзде күнгей де асып, Сағынышқа оранып сары ала .

Түнім тұншығып, күндерім жасып, Шарқ ұрды жаным шағала.

Ала шындарға асыға жеттім, Арманым асылып қалды ма-ай?Өзімнен тіпті жасырған дертім,Өзің екенсің, тағдыр-ай...

***Теңеп өзің табиғат еркесіне,Менмендігі маза бермей өр төсіне.Ала қыс жүр көне алмай көктемеге,Түнеп күнде әр таудын өркешіне.

Кеміп те барады ма күші бірақ,Жуасып та қалады кейде жылап.Қайта кіріп алады қаһарына,Бұрқасындап кенеттен таудан құлап.

Теріскейге көктем солай кеш келеді,Күткен кеуіл кеш демей, қош көреді...

***Тау кеудесін күнге тосып егілді,Ағыл-тегіл сырын айтып сөгілді.Алтын күрек ала келген қуаныш,Сай-саламен көз жасы боп төгілді.

Көз жасына таудың қанып етегі,Гүл-гүл жайнап, дүркіреп те кетеді,Қызыл-жасыл көркі елдің есін ап,Қыс әлегі бір күндей боп өтеді.

Көңіл солай қалды дереу жаңарып,Бір топ жусан көгеріпті – жаңалық.Алты ай қыстың серпіп ала көрпесін,Көктемеге бет бұрыпты дала нық.

***Жерге жақын ауысқан ба күн тұрағы?Кенет көктен құйылды нұр шуағы.Қыр-қыраттан ебіл-дебіл аққан бұлақ,Сай-саламен табысып шұрқырады.

Тепсініп тентек жүрек бұлқынады,Әлгіде күлген кеуіл мұң тұнадыСары уайымы серпіліп, жоқ шыдамы,Жұлқынады, дала – кеуде, жұлқынады.

Тау басында қыстың тек бөркі қалды,Оны да көктем, шіркін, кертіп алды.Жүректі жарып ұшқан шабыт құсы,Үмітті үзілдіріп ертіп алды.

Теріскейге көктем, білем, кеш келеді,Сартап көңіл кеш демей, қош көреді.Күзімде күнгей көшкен бір қарағымқайта айналып соғармын... «қош» деп еді...

***Ғұмырым менің – сынық пияла,Уақыты қашан – белгісіз.Қүндерім кетер ұшып қияға,Сапарға азапты көнгісіз...

Самалды тіпті сезбейді тәнім,Сылаңдамас енді бұрымым.Алағайлап дала кезбейді әнім,Естілмес сыңғыр – шырын үн.

Өткенімнің тізіліп тілсіз баяны,Босағамнан ұзады жәудіреп.Мизам шуағы үнсіз таяды,Сырғалы шағың ауды деп...

ТАНЫМ

ТЕПСІНІП ТЕНТЕК ЖҮРЕК БҰЛҚЫНАДЫ...

КЕМЕҢГЕР ҚАРИЯ

БЕС КҮМІС БІР АЛТЫНҒА ТАТЫМАЙДЫ

Ақын Гүлнәр Өмірбек Түркістан облысының Созақ ауданында тұрады. Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі. Гүлнәр Есіркепқызының мамандығы – кітапханашы. Ол ұзақ жылдардан бері кітапхана саласында қызмет етіп келеді. Жырларын қазақ және орыс тілдерінде жазады. «Ақ қанатты

періштем», «Сүмбіле қыздың сырғасы» атты жинақтары жарық көрген. Оларға екі тілде жазған лирикалық өлеңдері, алыс-жақын шетел поэзиясынан аудармалары енген. Біз бүгін ақынның бірнеше өлеңін оқырман назарына ұсынып отырмыз.

Ертеректе бір ауылда өте кедей қарт кісі тұрушы еді. Оның мал дегенде, жалғыз аты ғана бар-тын. Оның сол аппақ атына жұрттың бәрі қызықты. Сондықтан қылқұйрықты көп адам сұрап келді. Алайда, қария келушілер қанша ақша ұсынғанына қарамастан, өзінің пырағын сатудан бас тартумен болды.

ЖЫР ЖИҺАЗЫ

Бір күні ақсақалдың өзі жүйрік, өзі сұлу аппақ аты бар екені елді билеген шахтың да құлағына жетті.

Арғымаққа шабармандарының айтып кел-гені бойынша қатты қызыққан әмір сосын көп ұзамай сол ауылдың маңына аң аулауға шықты. Бірақ бар мақсаты аңды сылтау етіп барып, сол сәйгүлікті көру еді.

Шах кедей қарияның атын бір көргеннен ұнатты. Оны сатып алу үшін кемінде жүз аттың құны болатындай орасан зор ақша ұсынды.

Әйткенмен, ақсақал бұрынғы салтынан қайтқан жоқ.

– Бұл ат мен үшін жаратылмаған. Ол – жеке тұлға. Ендеше, мен өзіме дос болған жеке тұлғаны қалай сатамын? – болды қарияның сонда уәжі.

Күндердің күнінде ат қорада жоқ болып шықты.

Мұны естіген бүкіл ауыл қарияның үйіне жи-налды.

Келгендер қарап тұрмай, ат иесінің өзін сөге бастады.

Турнирге 40-тан астам ел-ден 300-ге жуық былғары қолғап шеберлері қатысты.

«Странджа» – 1950 жыл-дан бері өтіп келе жатқан бокс бәсекесі. Биыл оның ме-рекелік 70-ші турнирі өтті. Қазақстан боксшылары бұл жарысқа алғаш рет 1994 жылы қатысты. Сол жолы біздің Валерий Кузьминцев деген өкіліміз 75 кг салмақта күміс жүлдегер атанды. Бұдан кейін араға 9 жыл са-лып барып, қайта қатыстық. Турнирде 2005 жылы Серік Сәпиев (60 кг), 2006 жылы Бақыт Сәрсекбаев (69 кг), 2007 жылы Біржан Жақыпов (48 кг), 2008 жылы Қанат Әбутәліпов (54 кг) пен Мерей Ақшалов (60 кг) жеңімпаз атанды. Біздің жігіттер осы жылдары бұдан басқа 1 күміс (Жеңіс Нұрғожин, 64 кг), 7 қола (Әзімхан Бейсенбеков, 64 кг; Жеңіс Таумұрынов, 91 кг; Рүстем Іргебаева, +91 кг; Асқар Сыдықов, 48 кг; Ми-рат Сәрсенбаев, 51 кг; Ду-лат Боранқұлов, 64 кг; Қанат Орақбаев, 69 кг) медальдар алып қайтты.

Қазақ боксшылары бұдан кейінгі жылдары да бірне-ше рет турнирде атой салды.

Атап айтқанда, 2012 жылы Алмасбек Әлібеков (64 кг) – күміс, Нұрдәулет Жарманов (75 кг) күміс медаль алды. 2013 жылы Теміртас Жүсіпов (49 кг) жеңімпаз атанып, Ғани Жайлауов (60 кг) пен Жан Кособицкий (+91 кг) күміс медальға қол жеткізді. Со-сын 2015 жылы Қамшыбек Қоңқабаев (+91 кг) – бірінші, Жанболат Тілегенұлы (56 кг) – екінші, Жақсылық Ілиясов (60 кг), Рустам Сваев (75 кг), Нұрбол Әлтаев (81 кг) үшінші орындарға көтерілді. 2016 жылы Ержан Жомарт (49 кг), 2017 жылы Тұрсынбай Құлахмет (75 кг), 2018 жылы Сабырхан Бекбергенов (64 кг) алтын жүлдемен оралды. Бұлардан бөлек, 2017 жылы Қамшыбек Қоңқабаев үшінші орын алса, 2018 жылы Нұрбол Қалжанов (56 кг), Қанағат Ма-ралов (69 кг), Михаил Кохан-чик (81 кг), Абзал Құттыбеков (91 кг) сол белестен табылды.

А л б и ы л Қ а з а қ с та н құрамасы турнирге барлық 10 салмақ бойынша саңлақ қосты. Бұлардың бесеуі финалға дейін жетті.

Жарыстың бірінші күні, 14 ақпанда Теміртас Жүсіпов (49 кг) шотландиялық Ахил Амед-

Ақпанның 19-ы күні Болгарияда мәреге жеткен халықаралық «Странджа» бокс турнирінде Қазақстан құрамасы 5 күміс, 1 қола медальға қол жеткізді.

ТӘМСІЛДЕР ТӘЛІМІ

БОКС

ті 5:0, Абылайхан Жүсіпов (69 кг) АҚШ боксшысы Фрейдис Рохас-ты 4:1 етіп ұтса, 15 ақпанда Ерік Әлжанов филиппиндік Эймур Марсалдан 2-раундта жеңіліп қалды.

16 ақпан күні біздің жігіттер 8 рет рингке шықты. Соның ішін-де Зәкір Сафиуллин (60 кг) – итальян Франческо Малетта-ны (5:0), Санатәлі Төлтаев (64 кг) – аргентиналық Максими-лиан Оддиді (4:1), Абылайхан Жүсіпов – косоволық Патриот Берхамиді (5:0), Василий Левит (91 кг) – өзбек Санжар Турсуновты (5:0) ұтса, Қамшыбек Қоңқабаев (+91 кг) түрік Муджаит Ильясты 2-раундта істен шығарып таста-ды. Ал Әнуар Мұзарапов (52 кг) – үндістандық Гаурав Соланки-ге (2:3), Қайрат Ерәлиев (56 кг) –

болгар Боян Асеновке (2:3), Бек Нұрмағамбетов америкалық Атиф Обергтонға (2:3) есе жі-беріп алды.

17 ақпанда өткен ширек финалдық бәсекеде шаршы алаңға шыққан 5 боксшымыз жеңіске жетті. Атап айтқанда, Теміртас Жүсіпов – болгариялық Ергинал Сабриді (5:0), Зәкір Са-фиуллин – грузиялық Отар Ера-носянды (4:1), Санатәлі Төлтаев – қытай Ченгже Олды (5:0), Абы-лайхан Жүсіпов – ресейлік Ша-хобас Махмудовты (4:1), Васи-лий Левит америкалық Жеред Андерсонды (4:1) тізе бүктірді. Бірақ Қамшыбек Қоңқабаев бол-гар Петар Берберовтен 2:3 болып ұтылып қалды.

Ж а р т ы л а й ф и н а л д ы қ шайқастар ертеңіне, 17 ақпанда

өтті. Мұнда манағы бес спортшы жеңіске жетті. Нақтысы: Темір-тас Жүсіпов аргентиналық Ле-андро Бланктен (4:1), Зәкір Са-фиуллин өзбек Шункар Абдура-суловтан (4:1), Санатәлі Төлтаев бразилиялық Уандерсон Оли-вейрадан (5:0), Абылайхан Жүсіпов украин Евгений Бара-бановтан (5:0), Василий Левит бразилиялық Абнер Жуниордан (4:0) айлаларын асыра білді.

Өкінішке қарай, финалға ш ы қ қ а н т ө р т с а ң л а қ қарсыластарынан аса алмады. Ал Абылайхан Жүсіпов жарақат алып қалуына байланысты ақтық айқасқа шыққан жоқ. Ол өзбек Бобо-Усмон Батуровқа бәйгені шаппай берді. Содан кейін Темір-тас Жүсіпов – үндістандық Амит-тен 0:5, Зәкір Сафиуллин – ре-сейлік Артур Субханкуловтан 1:4, Санатәлі Төлтаев ресейлік Алек-сей Мазурден 2:3, ал Василий Левит ресейлік Садам Магоме-довтен 1:4 есептерімен жеңіліп қалды.

Командалық есепте 4 алтын, 1 қола медалі бар Ресей – бірінші, 2 алтын, 2 күміс, 1 қола медаль-ды Өзбекстан – екінші, 1 алтын, 1 күміс, 3 қола медальды АҚШ үшінші орынға шықты. Қазақстан 5 күміс медальмен 7-орынға та-бан тіреді. Біздің алдымызға тағы Болгария, Украина және Үндістан боксшылары түсіп кетті.

Дамир ҚОЖАМҚҰЛ

– Сен ақымақсың, шал, – деді бірі. – Өткенде шах өте көп ақша ұсынып тұрғанда сата салуың керек еді.

– Осылай боларын бәріміз сезіп жүрдік. Дау-асы, сатып құтылуың керек еді, – деді екіншісі.

– Босқа алыс кетпеңдер, – деді қария сонда. – Одан да маған «атың орнында жоқ» деңдер, сол жетіп жатыр. Нақтысы осы. Қалғанының бәрі – жай әңгіме. Мұның мені не жақсылыққа бастарын, не жамандыққа алып барарын жаратушының өзі ғана біледі. Мынау – бір сәт қана. Ал алда не күтіп тұрғанын кім білсін!

Жиналған жұрт қарияның сөзіне түгел күлді. Арада 15 күн өткеннен кейін, түнде аттың

өзі келді. Сөйтсе, оны ешкім ұрламапты. Ат таудағы табынға кетіп қалған екен. Қайтарында соңына бір үйір жылқыны ерте келіпті.

Жұрт тағы да қарияның қорасына жиналды.– Өткенде айтқаны дұрыс болып шықты.

Жаратқан оны жарылқапты. Бір жылқысы он үш болыпты.

– Тағы да алыс кетіп бара жатырсыңдар, – деп тоқтатты оларды қария. – Сендер тек

«жылқы оралды» дей салыңдар. Мұның мені не жақсылыққа бастарын, не жамандыққа алып барарын жаратушының өзі ғана біледі.

– Бұл бар болғаны – бір сәт, – деді сосын ол. – Сендер бір кітаптың бір сөйлемін оқып, оның тұтас мазмұнына баға бере аласыңдар ма?

Бұл жолы жұрт көп сөйлеген жоқ. Бірақ бәрінің іштерінде ақбоз атқа еріп келген он екі жылқының аз емес екендігі тұрды.

Қарияның жалғыз ұлы бар еді. Сол бір апта-дан кейін аттардың бірінен жығылып, аяғын сындырып алды. Сынған аяқтың жарамсыз болып қалғаны сондай, оны кесуге тура келді.

Сол кезде жұрт тағы да бұларды сөз ете бас-тады.

– Жылқылар жамандыққа бастаған екен. Солардың кесірінен жалғыз ұлы аяғынан ай-рылды, – десті олар.

– Сендер тағы тым алыс кетіп бара жатсыңдар, – деп тоқтатты сонда ақсақал. – Мұның не жақсылық, не жамандық екенін әлі ешкім білмейді. Өмір осылай үзік-үзігімен өтіп жатады.

Арада бірнеше апта өткеннен кейін бұл

ел көрші мемлекетпен соғыс бастап кетті. Ауылдағы барлық жас жігіттер әскер қатарына алынды. Тек қарияның бір аяғы жоқ ұлы ғана бармай қалды.

Бүкіл ауыл жылап-еңіреп балаларын соғысқа шығарып салды. Ол сол кетіп бара жатқан жастардың көбі елге қайтып орал-майтынын жақсы білді.

Сол кезде ауыл адамдары жиналып, тағы қарияға келді.

– Сенің айтқаның дұрыс болып шықты, ақсақал, – деді олар. – Сенің балаңның аяғы кесіліп қалғаны өзіне жақсы болып шықты.

– Сендер терең кетіп қалуларыңды қоймайсыңдар, – деді қария. – Еш нәрсеге алдын ала баға бермеңдер. Ертең не болаты-нын ешкім білмейді. Одан да «Біздің балала-рымыз соғысқа кетті, сенің балаң қалды» дей салыңдар. Мұның ақыры қалай болатынын тек Құдай ғана біледі...

Серік ҚОЖАМҚҰЛҰЛЫ

Деректерге сүйенсек, ежелгі дәуірдің адамдары сияны алғаш рет кәдімгі қара күйеге май араластырып жасаған екен. Мұндай қойыртпақты ертедегі мысырлықтар мен қытайлар жасапты. Бұдан екі жарым мың жыл бұрын хат жазу үшін жасалған сол сия өзінің құрылымы жағынан қазіргі заманғы фломастерлер-ге ұқсайтын болған.

Тап осындай құрал Мысыр пирами-даларында жерленген Тутанхамонның қабірінен табылған. Ол ұшына үшкірленген қаламұш салынған мыс түтікшеден құралған. Оның ішіне сия толтырылған білік қойылған. Ол папирустың бетіне қойып, жазу жаза бастағанда төменге төгіліп, соңынан із қалдырып тұрған.

Қаламұштың тағы бір атасын ертедегі Ассирияның тұрғындары жасап шығарған. Қауырсынды пайдалану арқылы өмірге келген ол саз балшықтың бетіне таңба қалдыруға қолданылған. Сол сияқты ежелгі гректер мен римдіктер онымен ба-лауыз тақталар беттеріне жазатын болған.

Б. д. д. ІІІ ғасырда Грекия мен Рим-де сияның бірнеше түрі қолданылған екен. Соның ішінде «сарай салтана-ты» атанған қызыл түсті мемлекеттік құжаттар мен күзетшілер қатаң сақтайтын қағаздарға пайдаланылған. Көпшілікке ұсынылған қара түстісі қара күйеден, жеміс ағаштарының сүйегінен және сүйек күлінен жасалған. Кейінірек сияны илік өсімдіктер қабықтарын қайнату арқылы жасау қолға алынған.

Адамдар бұдан кейінгі көптеген ғасырлар бойы пергамент пен қағазға қаздың қауырсынынан дайындалған қаламұшпен жазуды жүзеге асырған. Олар қайнап тұрған құммен тазартылып, ұштары кесіліп, өткірленген. Әр қаздан хат жазу үшін осындай 2-3 қалам алынып тұрған. Мұндай қаламұштар сиясауыттағы сияға батырылып пайдаланылған.

XVI ғасырда темір сапты қаламдар өмірге келді. Оларды пайдалану үшін қандыағаштың тамыры мен қабығы, жаңғақтың немесе еменнің қабығы алы-нып, алдымен «қара жаңғақ» атты сия жасап шығарылған. Осы қойыртпаққа темірдің ұнтақтары да салынған. Со-сын мығым болуы үшін оған тағы желім, жабысқақ болуы үшін ашудас, зімбір, қалампыр қосқан. Мұндай сияның дайын-далуы үшін екі апта уақыт керек болған.

Металл қаламұшты алғаш рет XVIII ғасырдың соңында Германияның Аахен елді мекенінің бургомистерінің малайы Янсен жасап шығарған. Ол мұны болаттан жасаған. Осыдан бастап қаламұшты ме-талдан жасау үрдісі жалғасты. Кейін олар күміс және алтын секілді қымбат метал-дардан да жасала бастады.

Қазіргі заманғы сияның түпкілікті құпиясын швед химигі Карл Виль-гельм Шееле 1876 жылы тапты. Ғалым қандыағашты қайнату кезінде суға илік қышқылы тамып тұратынын, сол бойда оның реакцияға түсіп, темірден қышқыл тұз бөлдіріп шығаратынын анықтаған. Әдепкі жазылған кезінде бояуы онша қанық болмағанмен, уақыт өте келе қоюланып, қарая түскен.

Ал қазіргі заманғы автоматты қалам бірінші рет 1929 жылы жасалған. 1938 жылы венгер журналисі әрі өнертапқышы Ласло Биро кәдімгі шарикті қаламды ой-лап тапқан. Бүгінде мұндай қаламдардың неше түрлісі бар.

Лаура СЕРІКҚЫЗЫ

ҚАЛАМ МЕН СИЯӨзіміз күнделікті пайдаланып жүретін қалам мен сияның шығу жолдары бізді тарихтың терең қойнауына тартып әкетеді.

БЕЛГІЛІ ЖАЙДЫҢ БЕЛГІСІЗ ЖАҒЫ

Меншік иесі: «Эврика Пресс Қызылорда»

жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

Анар ЕгіншібаеваАҚЫЛДАСТАР АЛҚАСЫӘбілбай Садықбеков, Данияр Сұлтанбеков,

Рысбай Кәрімов, Зинабдин Шермағамбетов,

Ібайдулла Тілеп

Серік ПІРНАЗАР

Гүлдана БЕКЕНБАЕВАЗибаш ӘЛИ

Гүлжайна МҰРАТҚЫЗЫ

Бас редактор

Тілшілер

Дизайнер

Газет Қазақстан Республикасының Байланыс және ақпарат министрлігі,

Ақпарат және мұрағат комитетінде қайта тіркеліп, 2017 жылдың 14 сәуірінде есеп-ке алу туралы №16459-Г куәлігі берілген.

Газет редакцияның компьютер орталығында теріліп, беттелді. «PRINT»

баспахансында басылды. Қызылорда қаласы

Байтұрсынов көшесі, 49 үй.Телефон: 27-61-62

Қолжазба өңделеді және авторға қайтарылмайды

Жарияланымдар газеттің түпкілікті көзқарасын білдірмейді

Газет бетіндегі жарияланымдардың позициясы мен фактілері үшін редакция жауап бермейді

Газетті тасымалдауға «Евразия Пресс» ЖШС Тел: 27-85-75

және «Казпошта» АҚҚызылорда облыстық филиалы жауапты

Тел: 23-54-91

E-mail: [email protected]Электронды нұсқасы: https://gazeta-eltilegi.webpress.kz

Газеттің басылу сапасына жауапты «PRINT» баспаханасы

Газет әр аптаның сәрсенбі күні жарық көреді

Республикалық «Ел тілегі» ақпараттық-танымдық газеті ҚР СТ ИСО 9001-2009 «Сапа

менеджіменті жүйесі» талаптарына сәйкес сертификатталған

Алғашқы есепке қою кезіндегі нөмірі мен мерзімі

№8729-Г, 19.10.2007 ж.

Редакцияның мекен-жайы:

Қызылорда қаласы, Д.Қонаев көшесі 10«а»

Телефон: 30-27-17

Индекс 66503Таралымы 6000 дана

Жауапты хатшыЖансая ДҮЙСЕНБАЙҚЫЗЫ

Директор«Ел тілегі» газетінің

редакциясы

ҚР ұлттық қауіпсіздік комитеті

Қызылорда гуманитарлық заң және тех-қ

колледжі