Το Εξώμβουργο. Φωτογραφία: Αντώνης Νικολόπουλος

Φανταστείτε ένα νησί στη μέση του Αιγαίου, εκεί όπουγεννήθηκε ο ελληνικός πολιτισμός. Απέναντι από τη Δήλο. Μεαπομεινάρια ανεμόμυλων, περιστεριώνες, αλώνια, πεζούλες και σκάλεςχωραφιών αιώνων. Με όμορφα χωριά. Mε ειδυλλιακούς όρμους. Πουτο δέρνουν οι άνεμοι της ιστορίας. Αυτή είναι η Τήνος, πατρίδαπολλών νεοελλήνων ζωγράφων και γλυπτών, ο τόπος όπου έγινε τιςτελευταίες τρεις μέρες του Ιουλίου 2010 το 1ο Διεθνές ΛογοτεχνικόΦεστιβάλ, ένα φεστιβάλ που ήταν ενταγμένο στο ΕυρωπαϊκόΠρόγραμμα Πολιτισμού 2007-2013, με τη φροντίδα και την ευθύνη τηςΚοινωνίας των (δε)κάτων και των οργανισμών Atlantis Productions καιΙδεόγραμμα της Κύπρου.

Ένας από τους κύριους στόχους του φεστιβάλ ήταν να φέρειστην Ελλάδα μερικούς από τους καλύτερους πεζογράφους και ποιητέςτου κόσμου: Ομέρο Αρίτζις, Λέντο Ίβο, Αν Κάρσον, Βέρα Πάβλοβα,Φράνκο Λόι, Τόμαζ Σαλαμούν, Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι, Πιέρ Ασουλίν,Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, ήταν μερικοί από τους δεκαοκτώ ξένουςσυγγραφείς που σαγηνεύτηκαν από την ομορφιά της Τήνου,σαγηνεύοντας εξίσου όσους τους παρακολούθησαν.

Άλλο τόσο σημαντικός ήταν και ένας άλλος στόχος τουΦεστιβάλ: να αναδείξει σε διεθνή πλατφόρμα τη σύγχρονη ελληνικήλογοτεχνία και επομένως τους έλληνες συγγραφείς που δεν έχουντίποτε να ζηλέψουν από ξένους συναδέλφους τους: ο ΘανάσηςΒαλτινός, η Ζυράννα Ζατέλη, ο Τίτος Πατρίκιος, ο ΓιώργοςΣκαμπαρδώνης και η Έρση Σωτηροπούλου όχι μόνο μαγεύτηκαν απότη γοητεία της Τήνου αλλά μάγεψαν και το κοινό που παρακολούθησετο Φεστιβάλ. Από την Κύπρο συμμετείχαν οι Νίκη Μαραγκού, ΜάριοςΜιχαηλίδης, Γιώργος Μολέσκης, Έλλη Παιονίδου και Μεχμέτ Γιασίν.

Στην Αθήνα παρεπιδημεί μια κοινωνία αξιόλογων ξένωνποιητών από πολλές χώρες. Μερικούς απ’ αυτούς τους φέραμε στηνΤήνο. Ήταν η αμερικανίδα Αλίσια Στόλινγκς, ο αλβανός Λουάν Τζούλις,η βουλγάρα Γιάννα Μπούκοβα και ο σέρβος Μόμα Ράντιτς.

Το Φεστιβάλ το είδε πολύ ζεστά εξαρχής μια ομάδα νέωνεπιχειρηματιών της Τήνου, οι οποίοι ορθώς, κατά τη γνώμη μου, δενθέλουν να εκπέμπει η Τήνος μόνο τη θρησκευτική της πνευματικότητα,αλλά ταυτόχρονα θέλουν να δείξουν την ύπαρξη ενός κόσμου πουσυνεπικουρεί τη θρησκευτική εικόνα της Τήνου με άλλου είδουςπνευματικές δραστηριότητες και ανησυχίες. Δεν έρχονται οι νέοιεπιχειρηματίες να ανταγνωνιστούν την Παναγιά της Τήνου και τοΠανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας, αλλά επιδιώκουν μεπαράλληλες δράσεις να αναδείξουν και μια άλλη πλευρά του νησιού.Αμέριστη υπήρξε και η συμπαράσταση της τοπικής αυτοδιοίκησης: οδήμαρχος Τήνου Σίμος Ορφανός, ο δήμαρχος ΕξωμβούργουΠαναγιώτης Κροντηράς και ο πρόεδρος Κοινότητος Πανόρμου ΗλίαςΤζεβελόπουλος από την πρώτη κιόλας μέρα μού είπαν «Ντίνο,προχώρα, είμαστε στο πλευρό σου».

Αξιολογώντας τις τρεις διαφορετικές εκδηλώσεις, θα έλεγα ότικρατήσαμε μια ποιοτική, γλωσσική, γεωγραφική και ηλικιακή ισορροπία.Την πρώτη βραδιά ξεχώρισε ο μέγας ποιητής της Βραζιλίας Λέντο Ίβο.Ξεχώρισε όχι μόνο επειδή καταχειροκροτήθηκε, αλλά φάνηκε ότι η

ποίησή του είχε πιάσει το νόημα της παγκόσμιας κοινωνικής καιοικονομικής κρίσης. Επίσης ξεχώρισε η καναδή Αν Κάρσον. Αν καικάπως απόμακρη, κανείς δεν αμφιβάλλει ότι η ποίησή της ανοίγεινέους δρόμους στην ποίηση. Η ίδια έδωσε μια άλλη διάσταση στοΦεστιβάλ με ένα διαδραστικό άνοιγμα, κάτι που έκανε και η ρωσίδαΒέρα Πάβλοβα με τον σύζυγό της Στίβεν Σίμουρ. Σημειώνω τηνπαρουσία του ιταλού Φράνκο Λόι και του ελληνομεξικανού ΟμέροΑρίτζις. Ήταν πολύ συγκινητικά όσα απήγγειλαν ή αφηγήθηκαν.Επίσης, ακούστηκαν πολύ θετικά σχόλια για τον πολωνό ΆνταμΖαγκαγιέφκσι, τον σλοβένο Τόμας Σάλαμουν, τον κροάτη ΝτάμιρΣόνταν, και, ασφαλώς, για τους γνωστούς στην Ελλάδα γάλλο ΠιέρΑσουλίν και περουβιανό Σαντιάγο Ρονκαλιόλο. Τον ξεχωριστό τόνοτης κάθε βραδιάς έδιναν οι τρεις παρουσιαστές. Ήταν οι ΓιάννηςΚακουλίδης (Χώρα), Ανταίος Χρυσοστομίδης (Βώλαξ) και ΜάνοςΣτεφανίδης (Πύργος), οι οποίοι, γνώστες του παγκόσμιουλογοτεχνκού τοπίου και τύποι επικοινωνιακοί, πρόσθεταν και από κάτιενδιαφέρον και διαφορετικό.

Το 1ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της Τήνου έκανε πράξητο όραμα «Πολιτισμός και Τουρισμός», ένα όραμα οποιουδήποτευπουργού Πολιτισμού. Στην Τήνο ο κόσμος είχε την ευκαιρία γιατρεις μέρες να γνωρίσει από κοντά πεζογράφους και ποιητές,υπογραφές και μεγάλα ονόματα, μαζί με όχι και τόσο γνωστούς αλλάεξίσου σημαντικούς δημιουργούς που μας ξενάγησαν, σε 14διαφορετικές γλώσσες, στα μυστικά της γραφής τους. Στα κείμενάτους δεν ακούσαμε μόνο τους ίδιους τους συγγραφείς αλλά τον ίδιομας τον εαυτό, γιατί, όπως το έθεσε ο μεξικανός ποιητής Χοσέ ΕμίλιοΠατσέκο, «Όταν διαβάζουμε, διαβαζόμαστε».

Αβλεψίες, παραλείψεις και στραβοτιμονιές υπήρξαν εναφθονία και δεν φοβάμαι να το ομολογήσω. Σημασία όμως έχει πως,σε γενικές γραμμές, το Φεστιβάλ πήγε καλά: πετύχαμε τον στόχο καιπραγματοποιήσαμε, δίχως μεγάλες αδυναμίες, το πρώτο στην Ελλάδαδιεθνές λογοτεχνικό φεστιβάλ, όντως διεθνές, αφού συμμετείχαν από19 χώρες 28 συγγραφείς. Ήταν φεστιβάλ της λογοτεχνίας και όχι τουβιβλίου. Νομίζω ότι η Ελλάδα το αξίζει και η Τήνος μπορεί να τοαντέξει και να τα καταφέρει. Το πρώτο βήμα έγινε. Ας προχωρήσουμεπολλοί μαζί για να γίνει θεσμός.

Ντίνος Σιώτης

O Ομέρο Αρίτζις O Τίτος Πατρίκιος O Φράνκο Λόι

“It was a great experience to meet writers from different Europeancountries but mostly to meet such a wonderful audience. Every readinghad its peculiarity. It was amazing to find such an interest for poetry in thetiny villages of that small island.”

Franco Loi

“Το Πρώτο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου πέτυχε αυτό που θαέπρεπε να είχε τη φιλοδοξία να πετύχει κάθε υπουργός Πολιτισμού μιαςχώρας σαν την Ελλάδα.”

Τα Νέα

με τον Λέντο Ίβο Η Γιάνα Μπούκοβα και η Τσεβτάνκα Ελένκοβα

“Άρτια προετοιμασία έξι ετών. Το φεστιβάλ είναι η εισαγωγή ενόςμεγάλου συμφωνικού έργου. Χαρίζεται στους ποιητές, τους δίνει τησκυτάλη της ευθύνης, να μην ξεπέφτει η ποίηση με τέτοιο φως εντατικό.”

Βιβλιοθήκη, Ελευθεροτυπία

“Το Φεστιβάλ στην Τήνο ήταν ένα ωραίο γεγονός. Οι διοργανωτέςπροσκαλέσανε classy συγγραφείς και νοιαστήκανε για αυτούς. Ο τόποςείναι τέλειος για τέτοιου είδους λογοτεχνικές εκδηλώσεις – το φεστιβάλπρέπει να διαιωνιστεί!”

Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι

Η Βέρα Πάβλοβα με τον σύζυγο και

μεταφραστή της Στιβ Σίμουρ δίνουν

μια άξεχαστη ποιητική παράσταση

εμπνευσμένη από τη συμμετοχή της

Αν Κάρσον στο Φεστιβάλ.

“We cannot find the right words to express our gratitude for the timespent on Tinos, to express our admiration for the natural environmentof the island and the cordial hospitality of the people we have metthere. We congratulate you on the success of the first festival thatproved to be fabulous. And as the Russian custom has it, when glasses ofvodka are raised, we wish you many more festivals that will be just asunforgettable. Tinos is simply the ideal place for poets, no less than forwhite pigeons!”

Vera Pavlova

Η Νίκη Μαραγκού Η Έλλη Παιονίδου και ο Μάριος Μιχαηλίδης

“Η Τήνος ήταν μια αποκάλυψη. Το ότι ο ποιητικός λόγος ακούστηκε σεχώρους λαϊκούς, στην ύπαιθρο, έχειακόμα πιο πολύ αξιά. Η συμμετοχή τουκοινού της Τήνου ήταν συγκινητική.”

Έλλη Παιονίδου

Ο Λουάν Τζούλις

“Τα μελτέμια του καλοκαιριού έφεραν φέτος στην Τήνο μια πλειάδαεκλεκτών πεζογράφων και ποιητών από δεκαεφτά χώρες. Το οργανωτικόαυτό θαύμα απέδειξε ότι στη μικρή Ελλάδα μπορούμε να ακούσουμε διάζώσης τη λογοτεχνική δημιουργία συγγραφέων πρώτης γραμμής.”

Ενημερωτικό Δελτίο Εταιρείας Συγγραφέων

“ Ένα ευχαριστώ για την πρόσκληση στο καταπληκτικό νησί της Τήνου καισυγχαρητήρια για την άριστη διοργάνωση.”

Πιέρ Ασουλίν

“Το 1ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου ήταν ένας αστέρας πρώτουμεγέθους στα πολιτιστικά δρώμενα του Αιγαίου και η Τήνος τυχερή πουτον εγκολπώθηκε! Το νησί είχε τη σπάνια τύχη να γίνει για τρεις μέρες κέντρο του παγκόσμιου λογοτεχνικού ενδιαφέροντος.”

Εφημερίδα ‘Περί Τήνου’

Ο Πιέρ Ασουλίν, ο Θανάσης Βαλτινός και η Ζυράννα Ζατέλη

Οι συμμετέχοντες στο Φεστιβάλ στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Τήνου, στον Πύργο.

Ο Μόμα Ράντιτς

Η Αλίσια Στόλινγκς Ο Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι

“The 1st Tinos International Literary Festival was marvelous… Heartfeltthanks to everyone who made it possible.”

Tomaz Salamun

“What a festival! What a sea! I enjoyed all the swimming.”Anne Carson

“Being a participant of the 1st Tinos International Literary Festival was anexperience for life!”

Mathilde Clark

Ο Γιώργος Μολέσκης

Η Αν Κάρσον σε μια

παραδοσιακή αυλή ενός

σπιτιού στον Βώλακα.

Ο Ντάμιρ Σόνταν Η Ματθίλδη Κλαρκ και ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης

“Βλέποντας τόσους μεγάλους συγγραφείς να διαβάζουν από τοέργο τους ήταν απλώς το κάτι άλλο. Επίσης, η φιλο ξενία ήταν πέρανκάθε περιγραφής!”

Ντάμιρ Σάνταν

Η Έρση ΣωτηροπούλουΟ Μεχμέτ Γιασίν

“Οι τρεις μέρες του Λογοτεχνικού Φεστιβάλ στην Τήνο ήταν μια μεγάλη

εμπειρία. Η πρώτης ποιότητας φιλόδοξη διοργάνωση, η απερίγραπτη

ομορφιά του νησιού, μερικά έξοχα ποιήματα και κείμενα, εξαιρετικές

γνωριμίες – τι άλλο να θέλει κανείς; Μέσα στον ζόφο των ημερών, αυτό

το τριήμερο ήταν μεγάλη παραμυθία.”

Γιώργος Σκαμπαρδώνης

“Δεν είναι λίγο το πρωί να είσαι στη χρυσή ελληνική αμμουδιά και τοβράδυ να μπορείς να ακούσεις ποιήματα και αφηγήματα από τηΒραζιλία, το Περού ή το Μεξικό, από τον Καναδά, την Ιταλία ή τη Γαλλία.Δεν είναι λίγο να σου δίνεται η ευκαιρία να νιώσεις τη μουσικότητα τηςπολωνικής, της ρωσικής, της κροατικής, της τουρκικής ή τηςπορτογαλικής γλώσσας.”

Τα Νέα

“Αξιέπαινη η προσπάθεια να γίνει θεσμός το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ στην Τήνο και μάλιστα με καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλίαχωρίς καμία κρατική συμμετοχή.”

Ελευθεροτυπία

Φωτογραφία: Αντώνης Νικολόπουλος

Άποψη από την περιοχή του Βώλακα.

Η Αλίσια Στόλινγκς, ο Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι, ο

Τομάζ Σαλαμούν, ο Μεχμέτ Γιασίν και η Αν Κάρ-

σον, η Ματθίλδη Κλαρκ, ο Λουάν Τζούλις και ο

Πιέρ Ασουλίν σε δεύτερο πλάνο απολαμβάνουν

την τρίτη μέρα του Φεστιβάλ, στην πλατεία του

Πύργου.

Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο με χωρικό του Βώλακα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (2007-2013)

EUROPEAN CULTURE PROGRAMME (2007-2013)

Οργάνωση:Κοινωνία των (δε)κάτωνAtlantis ProductionsΙδεόγραμμαΠανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας ΤήνουΔήμος ΕξωμβούργουΔήμος ΤήνουΊδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Κοινωνία των (δε)κάτωνΣόλωνος 94, 106 80 ΑθήναΤ&Φ 210.3623792info@dekata.gr | www.dekata.gr

Σχεδιασμός εντύπου: Μάνθος ΣπιναλόνγκαςΕπιμέλεια: Δημήτρης ΑθηνάκηςΣχεδιασμός λογοτύπου: Μαρία ΖαχαριουδάκηΦωτογραφία εξωφύλλου: Αριστείδης ΚοντογεώργηςΦωτογραφίες Εξωμβούργου και Βώλακα: Αντώνης ΝικολόπουλοςΦωτογραφίες του Φεστιβάλ: Σπύρος Κατωπόδης / VPA

www.tinoslitfestival.com

1ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου29 • 30 • 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010

ΤΗΝΟΣ | Χώρα - Βώλαξ - Πύργος

26 ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ & ΠΟΙΗΤΕΣ | 17 ΧΩΡΕΣ

Η Κοινωνία των (δε)κάτωνευχαριστεί δημοσία τους κάτωθι ιδιώτες, οργανισμούς και επιχειρήσεις

που με την προσφορά τους έκαναν δυνατή τη διεξαγωγή του 1ου Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου

EYΕΡΓΕΤΕΣ

AegeanBarbara’s Food Company

ΧΟΡΗΓΟΙ

ΑνώνυμοςΔήμος Τήνου

Δήμος ΕξωμβούργουEθνικό Κέντρο Βιβλίου

Εμπορικός Σύλλογος ΤήνουHondos Center

Ίδρυμα Κώστα & Ελένης ΟυράνηΜανώλης Παλαμάρης

Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας ΤήνουUpSet

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ

Ηλίας ΑσημομύτηςΊδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή ΚύκκουΚοινότης Πανόρμου

Chris & Mary Papoutsy, Rye Beach, New HampshireΙάκωβος Ρήγος

Angelo Siotis, Mobile, AlabamaEστιατόριο Ταρσανάς

ΦΙΛΟΙ

Αδελφότης Τηνίων εν ΑθήναιςBlue Star Ferries Ηellenic Seaways

Πρεσβεία της ΔανίαςMανώλης και Σούλα Ρουσάκη

Minas Savvas, San Diego, CaliforniaΓιώργος Σιταράς

ευεργέτης

χορηγοί

υποστηρικτές

χορηγοί επικοινωνίας

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (2007-2013)

EUROPEAN CULTURE PROGRAMME (2007-2013)