1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

download 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

of 113

Transcript of 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    1/113

    B. LCH S TRIT H

    I. Trit hc Hy Lp cII. Trit hc Ty u th

    .i

    IV. Trit hc c in

    C TY U TRC

    CiTrung c

    c

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    2/113

    I. TRIT HC

    1. Hon cnh ra i vHy lp l mt quc gi

    Trit hc Hy Lp c i

    TrsCN, trong iu kinn . g n co bit ni. Cuc u tran

    giai cp ch n rt gay----------------------------------------------------------------------------Tham kho: Bn Hy Lp c i(*)

    Y LP C I

    c im ng Nam chu u

    ra i t th k VI

    h n l ang thnh

    c ng c, ng vh gia giai cp n l v

    t.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    3/113

    Sphn cnggialachn taydn n shnngtr c chuyn nghin

    Spht trin ca ththng nghipv hnghi cahn lo t nhn trkincho s pht trin cha,ngh thut.

    Hng trm nh ncthnh lp (minh ncnvi trm nghn dn,

    gia,chung quanh l vng

    ngtr c v laongthnh mt tng lplao

    cu trit hcv khoahc.ng nghip,nngnghip,i Hy Lp dn ns raun tm th v t o iu

    trit hc,khoa hc, vn

    hnh th (city state)cc khong t chcnghn mttrung tm th

    nng thn.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    4/113

    Aten v Spartal h

    Atenl trung tm cngtheoch dnch.Thnh bangSparta

    li cho vicpht trinqunch.Cuc chintranh p

    chc nmlm cho HyHy lpc mt nn v

    trin rc r trongthi c

    i thnh bangln nht.

    nghip, thng nghi

    t ai rng ln, thunng nghip,theo ch

    lopne ko di hngpsuyyu.n ha v khoahcpht

    i.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    5/113

    Cc mn khoahc t

    hc, vtl hc,thinvchnh tr hc,v.v.. cging dy cc trngPlatn snglp Atenn

    Aten cng ccoi lutinca th gii.

    n cui th kII trchinhphc, nhngHy Lv vnha trong chL

    hin v xhi, nhton

    hc, trit hc,lgichc,nghin cu v a vohc. Vin Hn Lm do

    m 387 TrsCNccoi l

    qucgia cnndn ch

    c CN, HyLp bLa Mvn givai tr nngctM.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    6/113

    Trit hcHy Lpc- Trit hc gn vikhoah

    cng ng thil nhngnh- CN duyvt chtphc v- Cctrngphitrit hc

    giai cp chn. Cc quann cu c u ran o v cutranhgiahai phi dncgiaicp chn (ng li

    - Csgiao lu vi vn),nn trit hcHy Lp c phng ng.

    t s c im nh :c tnhin, cc nhtrit hchoahc tnhin.phpbin chng tphtHyLpl th giiquanca

    im ca hkhngch phnn , m c n cu chv qunchtrongni bmcritv ng liPlatn).a phng ng (Arp, nng chu nh hng trit h

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    7/113

    a) Talet (Thales, 6h tonhc,thinvnc, mttrongby nghi H L c i.

    2. Mt s trit gia tiu

    onhc utin, ngia mn hnhhc vialetni ting.

    4-547):c, triti thngl nh

    iu

    snglpnh l

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    8/113

    L nhtrit hc,nduyvtcho rngncgii.

    Theo Talet,tt cs

    binthnh nctron,S d Talet chon

    tr,v ng quan sttvt u m t Htc bn cht m t.

    ngtrn lp trngl bnnguynca th

    nh ra t ncv tan

    mt vng tunhon.l bnnguynca v

    y Thc n ca mging ca mi vt

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    9/113

    Anaximan (610 ca Talet li cho rngmt dng vt cht ukhng xc nh. T apnhn mt i l nh

    Anaximen(585 -cho rngkhng kh lc.

    - 546) hc tr hoc bn vt c sinh ra ttin lApyrn, l ciyrn ny sinh rann - lnh, kh- t.

    25), hc tr caTaletngun gcsinh ratt

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    10/113

    (546-480 TrsCN). Sinh(Ephesus) Iony, vng Tithuc Th Nh K. ng l

    hc duy vt, ni ting vi

    b. Hraclit

    tng bin chng.+ V bn th lun: ng cho

    la . La tt i sinh ra vn vtla theo con ng chuyn hLa hi lngRn lng hi

    phed u , naynh trit

    hng t ng bn nguyn ca v tr

    v vn vt chy ln thnha i xung v i ln.nla

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    11/113

    ng ni:V trny lunthnthnh hay do conngilsl mt ngn lamunii theonhngquylut nht

    (This universe, which is the same f man, but it always has been, is, and wilregular measures and going out by regul

    Tt c mi vt utraovn vt nhhng ha traoi

    hngha.(All things are an exchange for fire,

    and gold for goods).

    lun lnh vy,n khng dm ra; n, angv mi msinhngbng chy ln vth.r all, has not been made by any god

    l be an ever-living fire, kindling itselar measures).

    i vi lav la trao i vvivng v vng traoi v

    and fire for all things, as goods for g

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    12/113

    ng lngisnglprc i. T tng bin chtrongnhngcu chm ng

    ng chorng vn vtkmtdngchy.

    Mi vt utri chy(Everything flows and nothinChngta va tn ti, va

    are not).Bnkhngth lihai ln

    v dngnckhcang lincould not step twice into the

    are ever flowing onto you)..

    phpbin chngduyvtg cangc th hin

    n ni ting.ng ngng bin i nh

    v khng c gng ynstands still).khngtn ti(We are and

    xungcngmtdng sng,tc chy vphabn. (Yousame river, for other water

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    13/113

    Hraclit nu rat tng v

    thuntrongs vt, hin t nocngbao hmnhng mtng ni:Cng mtci t

    thcv ng, trv gi.Cc mt i lplm tinc mtkia. Bnh ttlm c

    lm cho cithincao c h chu hn.

    Cc mt i lpc th chulnh i,ci lnhnng ln. C

    Ngi ng thicoi ng

    s tn ti ph bin camu

    g. Bt c s vt, hin ti lp.rong chng ta -sngv cht,

    cho nhau, cmtny mio sc khequ hn,ci c, ci i lm cho ci nod

    ynha lnnhau. Cinngtkhi, ci kht li.

    nhtrit hc ti ngha.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    14/113

    Ph. ngghen vit; Ci thnhngxt v thc chtth ngtrit hcHy Lp c iv lnbymtcch r rng:mi vt tn ti,v mi vt angtri i,i, mi vt ukhng ngngtr.35].

    V l lun nhn thc ,ngun t cmgic. Tuy nthng b la, biv tnhiDo , nhn thc phicht,quylutca s vt, hi

    gii quan banu,ngy th, l th giiquancacc nhutin cHraclit trnhu tn tiv ng thi likhngmi vt ukhngngngthaypht sinh v tiuvong [t.20,

    ng chorngnhn thc btin, ng chorng thgic

    n thchgiu mnh.t tici logos, tcbnn tng.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    15/113

    c) mcrit(460-37

    L nhtrit hc v bch khoa. n sinhnhiu ncsauv sn

    ng hiu bit su rnton hc, o c hc,hc, thin vn hc, m

    TrsCN)

    i, c ucpde, i Aten.

    g nhiu lnh vc nhm l hc, sinh vthc, ngn ng hc, v.v

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    16/113

    - V ngun gc ca v u tin to nn v tr khngthphn chia

    Nguyn t l ht vtphn chiac na. Nguchkhc nhauvhnh dt sp xp tonnnhng

    Nguyn t lun lu

    khng (khng gian).V trhnh thnh dostrongcn lcnguynt.

    tr : ng chorng c sl nguyn t (atomos:

    ).cht nh nhtkhng thyn t ng nht v chg, kchthc, t th, tr

    vt thkhc nhau.vn ngtrong chn

    va chmcanguynt

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    17/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    18/113

    V con ngi :

    nim thnthnh sinh rng a ra t tnngitrn trit nh

    ha t nhin. Linhhto tnguyn t clinhng.

    mcrit bc b quan

    conngi.v s xut hinconl kt qu ca s ti

    con ngi c cu nh c u, nng rc v

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    19/113

    V chnh tr, ngphi ch n dn ch,Platn. Tuy nhin, nghpl.

    Lnin coicuc uuy v v c ng al cuc utranh gia

    li mcritv ng

    ng trn lp trng cachng li ng l

    vncoi ch n ll

    tranh gia ch nghay m y p c hai ng li: ng

    iPlatn.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    20/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    21/113

    nimtn ti vnhchn thc. S vt ci, chl ci bngc

    khng chnthc. niml bn cht

    l c s thng nht cca v tr.

    cu, bt binl tn titnh lun lunbin

    nim,nn ltn ti

    hungca mi s vta th gii,l linhhn

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    22/113

    + Hc thuyt v n

    rng nhn thcl sv th gii nimc tr Platn chorng nh

    s nhn thcci bngnhng ki n thc(opinl trithcchnthc.

    Chc nhn thcl tnim mi t ntri th

    n thc : Platn cho

    i tngcalinh hnc th gii vt cht.thc cmtnh ch l

    ca nim, ch cho taions), chkhngphi

    nh, tc nhn thckhic chnthc.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    23/113

    + Hc thuyt v nh

    Platn ph phncba loh ncqun ch,nhn ch. Theo ng, nhnnghabaogm3 ng c-

    mvua.- Vbinhbo vx hi.- Ngilaong sn xut

    Hnhthcnhncl ti thc hin cv: trocbao i cn l nhn

    c l tng :

    i nhnc tng tn t:cqun phit,nh nc l tng l nh np:

    .

    nui sngx hing caPlatn khng bag x hic giaicp,nhc ca iaic thn tr.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    24/113

    e) Arixtt (Aristotle)Arixtt (384-322sinh Stagira, Macedoni

    17 tuivo hc ti Vin

    caPlatn v 20n

    Arixttl nh khoahcnghincu nhiu lnh vhc, lgic hc, tm lchnhtr hc

    TrsCN)a. Nmn lm

    .

    c uc bch khoa. nc: vtl hc,sinhhc, tric, o c hc, m h

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    25/113

    Nm335 trsCN Ari

    hcringgil Hc vinTrng tn b,v nghctr trong khii do.gil phi tn b(Perip

    Arixtt ph phnhPlatn vhc thuytnvt cmtnh. Arixtt ctn titrongbnthn

    trcv ngois vt;

    tt thnhlp mt trn

    (Lyceum) hay cngilc thi quen traoi victr cangcng c

    atetics)

    c thuyt nim catchri nim vi so rng bn cht s v vtkhngth tn t

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    26/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    27/113

    Trong Thinvn hvt chtc gii hn,nnm trung tm.Quyu t; t, nc, la,k bi mt yu t th nm

    ng khng nhlin

    nukhng cc th.ng chia linhhn tlinhhn ng vtv li

    conngil loilinhh

    , Arixtt coiv trl c hnhcu, qu t c tothnht4

    hng kh.Tri c tl te.

    hnkhng th tn t

    nh linh hn thc vth hnl tnh. Linhhn

    n l tnh.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    28/113

    + V nhn thc:Arixtt chorng n

    nhn thc cmtnh, tquan. ng c cophng php khoa

    .Aixtt dnhc c

    khi lng ln nhnst c (mcd cnlmc s chovtl h

    n thc bt ngun squan stbnggic

    i l ngi cha ca c c s dngcho

    c i tch ly mt

    s kin, c liuquanc khng tnhm lnc.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    29/113

    Tuy coinhn thc c

    ca nhn thc nhngAritrng ca nhn thcl t duytru tng .

    + Lgchc:

    L ngi t nn tngca lgc hnhthc: quyphi muthun,quylut lo

    ng xutra tamo3 phnon: haitin ,

    tnh lim xutpht

    tt nhn mnh tmquanh, tc nhn thc bngt

    .cho cc quylut c bnlut ng nht,quy luti trci thba.

    lunl hnhthcsuy ct kt lun.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    30/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    31/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    32/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    33/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    34/113

    - Phi duythc (realism)Chorngci chung, ciph

    rc th gii vt cht. N lhucvos vt c th.Cc i biu: guyxtanh (St.rigiena (John Scotus Erigena, 81nxem(St. Anselm,khon 1033-1- Phi duy danh(nominalis

    Cho rngci chung, ciph

    hc t. N ch l tngimin tng.i biu: Rxelanh Cngpienh

    1050-1125), Pie Abla (Pierre Ab

    William of Ockham, 1300-1350).

    bin,khiniml thc ticthc thtinh thnkhngph

    Augustine, 354-430),Ginxc5-877),Tmat Aquin(1225-1274109).

    ) bin,khi nimkhng c tn

    con ngi tcho ccs v (Roscelin de Compigne,khonlard, 1079-1142),Guyliam ccam

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    35/113

    Nh thn hc ni tingtrungc. Trit hc cangth coi l hc thuytduy nnv lylmh t tng c

    b) Tmat Aquin(Thomas

    Tmatiuha gia nim s ng n ca nhng tn nhng yu t duy tm trongquannim v ng lc ut chngminh chos tn

    Ty ucNht nga mnh.

    quinas, 1225-1274)

    tin v l tr , chng minh chouKit gio. Tmatk thahc thuyt caArixtt nhin, v mc ch,hnhdngti ca Thng .

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    36/113

    Tmt coinhngtri thtr , tri thctrong cc sch t

    Cmgic, l tr v lngvi nhau. Nhn thc btnhng t liu cmtnhchv l tnhphi cnng

    thn, Thng .Theo Tmat, lng tin t

    cacon ngi,v lng tinth,Tmat coitrit hc ch

    c trit hcl chn l ca l nh lchn l calng tin.

    tin tn gio khng muthunngun t cmgic, nhng th c hiu bngl tnh,ln trnh lng tin lnh

    ,

    n gio caohnl tr nhb

    c ngun gc thnthnh. Vl y t catn gio.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    37/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    38/113

    + V mi quan h gia

    Tmat ngtrn lp trchorngci chungtn ti1) Tn ti trc s vt

    ;

    T3) Tn tisau s vttr

    bngconng tru t

    ci ring v ci chung,

    ng duy thcn ha. ngtrn 3phng din:trong tr tu ca Thn

    ong tr tu cacon ngig ha.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    39/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    40/113

    Tm ra chuMnm1492Tng lp t snxut hin.

    ngy cng nng cao. Mutgiaicp a chqutcng

    Khoahc, c bitl thi

    Ngh thutcngphttrin

    Vai tr kinht-x hi canun gia tng lp t snvcng phttrin.vn hcphttrin mnh.

    phong pha dng, ivoca.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    41/113

    c im ca trit hc th

    Cc nhtrit hc

    v khoatrit hcv khoahcra khi sCc nh khoahcara

    thuyt atm,y l mtth

    caNhth .Cc nh tri t hc chadnghaduy vt,quan imvquanimthn lunhay phi bcvai trca Thng v

    i k ny:c tng bc u

    tranhtch kimsotcatn gio.huyt nhttm chng lch thc ln i viuy quyn

    m cng khai tuynb chthn. H thng ngtrnm thn lun h thp mGiohi.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    42/113

    Niclai Cpecnic(Nicolaus Copernicus,1473-1543)

    + Mt s nh tr it hc t

    trit hc ng i Ba Lan. a rathuyt nht tmchng li thuyt a tm

    iu biu

    .

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    43/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    44/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    45/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    46/113

    Nhngquan st thinng xcnhntnhng Cpecnich. Galil cnghincu cc quylutlut ca s ri caccvt

    Trong llun nhn thsng thuy t Arixt t mtch nghakinhvingio

    dng mtcch c hnghimkhoa hc, vihhc, nhtl m hnh hahin tng tnhin.

    vn caGalil gip chon ca thuyt nhttmcang gp ln trong vicchuyn ng c hc,quyth.

    , Galil ph phnvicpch m qung, ph phiu,l ngi utin p

    hng phngphp thch thcm hnh ha tonhnhhc giithch cc

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    47/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    48/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    49/113

    2. Trit hc Ty u c+ iu kin lch s XhiTy uth kXthc sn xut t bn ch

    muthungaygt vi ch

    cuccchmng t sn: C

    Cchmngphp(1789-17+ Khoa hc tnhin c

    trnh phn ngnh.C hcPhngphp thc nghirngri trong khoahc.

    n i(Th k XVII-XVIII)

    I-XVIII lthi kphnnghapht trin mnh m,phongkin dn ncc

    ch mngAnh(1642-1648

    94). bc tin nhy vt. Qu

    Niutnl phttrin nh.c cao v pdn

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    50/113

    Phranxi Bcn(Francis Bacon, 1561-1626

    Lun n, hc Cambrid e, c bu vo

    + Cc trit gia tiu bi

    Anh, c phong chc B t

    Ph. Bcn l nh trit hc dch ngha kinh nghim Anh.

    ), sinhi hc vin

    u

    c.

    y vt, c coi l ng t c

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    51/113

    Bcn cao vai tr

    thc migip cho connnhin vnh chinhphtnhin.

    ng c cu nini tin ng cng ni: Tri thc

    hp lilmmt; biv bt c

    c nhn thcth hiu qukhin c gii tnhin thv ci g l nguyn nhn trquyluttrong qu trnhhot

    ca tri thc. Ch c tri

    i hiu bitquy lut tc c nhng sc mn

    g.

    sc mnh cacon ngi nino m nguyn nhn

    cng c em li. iu phi phctnggii tnhn;ng s quan st thcng l

    ng.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    52/113

    Bcn xutlgic quynctrong thc t bng phmic thrt rac nhng

    Bcn cao vai trcaccoi l ngt ca ch n

    ng,cmgic lngun gc c s dng ttlgic quyn

    phi khc phc bn loi Idols).

    p; t nhng s kinquan stng php quynpchng taguyn l, quylut.tri thckinh nghim,v thha kinh nghimAnh. Theo

    a nhn thc; mitri thc u. p, theoBcn, trctincn

    tng (Latin: idola, Anh

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    53/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    54/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    55/113

    o tng cng cng xutpht t sgiao tipBcn c bit nhn mchunggy ra.

    o tng nh ht (

    vo tronguc connghckhc nhauv nhngBcncoi nhng h thng trit hc cngdintrn snkhu, biv theosxt onchngqua chi lnhng v kch i dinchophong cchnhtrn snkhu,khng chntht

    (Idols of the Forum)lac nhnvi cng n.h ssai lmdo ngn ng

    Idols of the Theater)

    i nhnggio iu trig php chngminh khn

    ging nh nhng v kch csng tc vbiati, tt c nhng h thng ccho lnhng th giido chnhhsngtora, theom.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    56/113

    Tmat Hpb (Thomas Hobbes, 1588- 1Hpb sinh Westport,

    ncAnh, tt nghip Tr hcOxfordnm1608.

    Trong quanimduyrng i tngnghincv vn ng,nhng chmang tnh siu hnh, my

    79)iltshire,ng i

    vt camnh,Hpb chou ca trit hcl vt cht

    ngha duy vt cangmc.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    57/113

    Hpb coi conngi n bntnh tnhincaconcon ngi chtm cchring cac nhn mnh.ngil c c, ti t,

    cn (solitary,poor, nastx hicon ngil cchng li tt c (

    everyone)v trongcucch tn ticho khinimv bt cng.

    mtci my, chorngngil chkv cc;thc hin nhng lichH. m t cuc sngcon

    bn thu, cc v thin

    , brutish, andshort);c chi ntranhca t t car of everyone agains

    chinny thkhngcv ngv sai, cngbng

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    58/113

    Giiphp duynhtchol mi ngi phi tha tquynduy nht,c to buc mi ngi chphnbnh.

    Trn c s lplunnhra mt kh cx hicng dnvi nhau, tro

    thun t b trngthi ttngmt quyn lc tuytl nh vua hayngh vin.

    tnhtrngny theoHpbuntun theomtchnhquyn, mnh blut lv sngtrong ho

    th, Hpb tng t(a socialcontract) giag micng dntha

    nhin vt nguyn phi, quyn lcny cth

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    59/113

    Hpb phn i quyn lcho rng quyn canh n th . Tuy nhin, ng chorngnh nc, l cngcgip n phctng nhnc, chkh

    Trong llun nhn thc,

    hoc trc tip hocgin tiptrngduy danh vph nhn

    ph bin.

    caGio hong La M. n phicao hn quyn canhn giocngrt cn thitcho nccai tr. Nh th phig phi ngc li.. chorng cmgic cngun

    . Tuy nhin H.ngtrn lps tn ti caci chung, ci

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    60/113

    Rn cact (Ren Desc1650), nh trit hc, ton hhc Php.cact sinh La Haye,m Touraine nc Php

    cact c nhiu nggng ccoi lngisnghcphn tch (analytic geohnh hcv s hc. ngtrit hc hin i.

    artes, 1596-, nh khoa

    th trn nh

    vton hcv vtl hc.lp(cngviGalil) rahnhetry) cicu ni lin giac coi lngisng lpra

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    61/113

    Trong tcphm Thuyt t b nm1637 v tcphmnm1644 , cact ara nxutpht chonhn thc.

    Nguyntcny c nghli nimtin m qung.T s

    Chc iug c crnhmchkhng cn gymmi tr thnhchn l .

    rnh v phng php cng guynl trit hc cngbuyntcnghing lmim

    a tch cctrongvic chngnghing,chng ta tchcc.ngminhmtcch r rng,tcht nghing nonath

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    62/113

    T snghi ng, cacttn ti ca bnthn mnh.

    nghi ng s tn ti ca thmnh, nhng victi angmnh lmt thc tkhngt

    M nghing c nghaln i n kt lu n:

    Ti tduy,vyth tit(Latin: Cogito ergo sum; Ph

    Cng bng phngphpchngminh s tn ti catnhca Thng .

    i n chngminh chosng lp lun rng,ti c th

    giiv ngayc c th cnghi ng trong uc canghing c.duy. Vi lp lun nh v

    n ti: Je pense, donc je suis).

    nghi ng, cact tm cchThng v mt s thu

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    63/113

    Vi vic cao vai trcc mt nghatchcc nhtl tnh cth chngminh suy lun din dch, cact (rationalism).

    cact tha nhnc nh,

    sinh ra.Tiuchun cachn l the

    lc,khng gy nghing ca t

    tduy, trit hc ca cacnh, nhng vi viccho rngc tt c bngphng php rivo ch nghaduy l

    ng nim bmsinh (innate

    o cacl tnh r rng,mch

    tng,

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    64/113

    V bn th lun, . nlun, tha nhnhai thc thtitn ti, c Thng kt h

    Mcd vy,trong vt l nhiu yu t duyvt .

    ng chov trl vt cht .

    V trv tn, tn ti vnh vinVt cht c cutrc t nh

    phn chianv cng.Khng gian vthigian lth

    nglun lungn lin vi vt thnhin, ngch hiu vn ngl v

    trn lp trng nhnguynh thnv vt chtsong song

    p li.hc ca cact cha n

    hnh thnht chuyn ngxoy

    .ng ht nh, nhngchng cth

    ctnhgn lin vi vt th. Vnv khngthtiudit c. Tuy

    n ng c gii.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    65/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    66/113

    Xpinda khc phccact khikhng nhl nn tngv l bn chin tng. Tuy nhin, nh thc thc thuct

    Thcra tduy ch l thuc t chccao l nong

    thuctnh chungca vt ch

    c nhnguynlun caThc thl ci duynht,t chung ca mi s vg li nhm lnkhi khngh chung lqungtnh v

    c tnh ca mt dng vt chm thi,chkhngphil

    ).

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    67/113

    Xpinda phnbit t(C th hiu nh sphnth). Dng thc l nhnnht ca thc th. Thcthcthi lun lunvn u.

    Con ng i ng il mCon ng i cng c qunhn v th xc).Linh hca c th. Khng th c l

    c th vi dng th bit gia vt cht vi g dng tn ti c th, hth bt ng, cndngng v tun theolutnhn

    t dng thc ca thc th.tnh v t duy (tc lil chc nng hot nnh hn tch ri c th.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    68/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    69/113

    Gin Lcc (John Lo

    Locke sinh Wrington, Somersm 1652, Locke hc Trng t nghip cao hc nm 1658, gingy (1661-1664).

    oc e p ttr n c ng atr catri thc xutpht tkdo suydin em li.

    Trongtiu lun: Bnv s hiu bi HumanUnderstanding,Lockekhng gc t cmgic hoc s phn nhreflection).

    ke, 1632-1704)

    t nc Anh.i hc Oxford,dy trng

    n ng im, n n mn vanh nghim, ph nhntri thc

    cacon ngi (An Essay Concerningnh: Tt c mi t tng uc ngun

    (All ideas come from sensation

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    70/113

    Lockeph nhntri th nim ca cacv Laibntrcgic.

    ng chorng ucch l mttm bng tr mt t i trnkhkhng cbt k nim gcharacters, without any id

    Nh c kinhnghimln tm bng .

    tin nghim, bc bquant vt tng bmsinh v

    on ngikhi misinh ra g (tabula rasa), tc nh

    c bt k tnh cht (white paper, void of aas).

    nhngtri giccin

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    71/113

    Theo Locket tng cat squan sts vtbn ngbn trongca uc (mtrong).Thtra, hailoi hotl nhn thc cmtnhv nh

    Mcd Locke thy c skha o n n c, n ng n c c anhau v cht lng , trnh thpcao,onhay hai trnhkhc nhau nycgicc.

    conngic haingun gc:i v t hot ngsuy ngh ocke gi l cmgic bnngnyca nhn thcchnhthcl tnh.

    nhau v phng thc hot ng coc e c ng y cs ccng nh milin h giahai giainhn thc. nggi chaiul cm

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    72/113

    Trong Hai chuyn lun v Government) (1690),Locke blc thnthnhcanh vchchuynchv ara phdns, v quyn t

    quantrngl quyn s hLockeng h tdo t

    ncra khitn gio.

    chnh ph (Two Treatises ofc bquannim v quya, ph nhn ch qunquannim v mt chnnhin.

    ,.

    n ngngv s tch nh

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    73/113

    ngsinh trong mt gia nh q Nam Ailen. ng l nh trit hc,hc, gio ch, ng trn lp tr tm ch quan.

    Gioocgi Beccli(Geor

    Becclicho rng mtnhng tp hpcc csensations)hocnhng tnh (collections of ideas(*)

    tc tong duy

    e Berkeley,1685- 1753)

    s vt, hin tng ulm gic (collections otp hpcc nim cm) tronguc conngi.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    74/113

    G. Beccliph nhn t

    vt, hin tng v chogic(esse is percipi).T lp trngduy tmchquan,

    ng , B. chuynsanglp trngduy tv tr,khi khng cti hoc mt ndng ca v tr cng tn ti, nuncu , tc Thng .

    B. bcbkhinim vt

    ph nhntnh khch quanc

    ti khch quanca s

    ngtn til ctrihc phc sv lcach nghaduykhch quan. Chng hn,khi nivino khc tri gic, thtt c s actri gicbi mt Tinh thn vnh

    ht ca ch nghaduyvt,

    khng gian,thigian. (*)

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    75/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    76/113

    Hium sinh Edinburg, Scotlandmt nh trit hcduy tm ch q pht trin t tng ca Becclich ngha hoi nghi v thuyt kh

    bit .

    vit Hium(David Hu

    Hiumph nhn s tn ti c ph nhn thc th vt cht.

    tng vtri gic cmtnh.Theo H. tri gic c th chia thnhhai lp hamc sc mnh v sc sng (degrees of forcenht thng c gi lt tng (thoughts)ha

    gi l n tng (impressions).

    . Hium l an. ngt hp ving th

    e, 1711-1776)

    a Thng , ng thi c. quy tt c s vt, hi

    hai loi(two classes or species) khc nhau and vivacity). Loi t mnh v t sinh ng

    quan nim (ideas).Loi th hai c Hium

    Theo Hium t tng caco

    ngi mcd c nhng tdo

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    77/113

    Theo Hium,t tng caconht nh, nhng nuxem xtk nhng phmvi rt hn hp,v sdn ginl kh nng lpghp,nhng t liudo cmgic v kincompounding, transposing, aumaterials afforded us by the senseChn hn,khi tan h v mt hai nim c lniv vnCngtheo H., nim v Th thng minh, uyn bc v thnhth

    hot ng ca uc chng ta l phm cht caconngi nh l

    ngi mcd c nhng tdoth thychngb gii hntrong

    c mnhsngto ca t tng chon v, tngln haygim xungnghim em li(the faculty of

    menting, or diminishing ths and experience).i vn th ch n inl h li vinhau.g vitnh cch lmt tn tin cng xutphtt s phnnh

    tnglnmtcch vhn nhngg thinv thngthi.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    78/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    79/113

    Theo Hium,mitri thc Nhn thckhngphil nhl nhn thcqu trnh tm lCon ngikhngbitg ngkhngtha nhn nhn thclL tnh ch l n l ca n

    .Hium l nhtrit hcv

    , ph nhn ngun gc thn

    udo kinhnghim em l.n thc th giibn ngoi, mbn trong conngim thi.i cmgic camnh. Hiumtnh. ng chorng:ng am m(Reason is the

    thn. ng ph nhn Thnthnhcanhnc.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    80/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    81/113

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    82/113

    enni ir(Denis Diderot,1713-17

    ngsinh Langres, Php.L nhtrit hc,nhvn,nhviph bnhngh thut,l ngi c

    Bch khoa tonth Phpgm3

    ir tp hp c mt i ngvn, nh khoahc nhm mc chth

    imcchmng chng liccth lc pBsch lytn l Bch khoa tongh thut v ngh nghip (Encycsciences, des arts et des mtiers).

    4),

    t kch,nh bin b

    5 tp.

    in son gm nhngnhtrit hc,nhng quabsch ny tuyn truyn quan

    hn ngtrong nhncv nhth .th,hay t inl tnhv khoa hc,lopdie ou dictionnaire raisonn de

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    83/113

    V bn th lun,irc mt thc th, ctrong cothc th vt cht . Vt chtc qungtnh, c hnhthcv

    Vn ngkhng ch l di

    ngim. Tuy nhin,ir ng c g .Theo ng,kt cuv trn

    qu trnhtinha lu dica

    tinthnca thuyt tinha.

    khng nhtrong v tr ch n ngi ln ng vt, lao gmtonbcc vt th lun lunvn ng.ngm cn baogm c

    ch ni nhnh thc vnthi vt thl kt qu catnhin. Quannimny l

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    84/113

    V con ngi,Diderotthng nht gia c th vcht ca tduy. Linhhnlca con ngi. ng bcbkhi c th.

    V l lun nhn thc, Di

    sinh-tm l vnhn thcvcoi cmgic lngun gc,

    trnhnhn thc,l tr,tduthu thp s kin,l tr kttras kt hp .

    khng nhcon ngil ththc. C thl kh quanv

    tng th cc hin tng tm lquan nim vlinh hn tc

    erot nhn mnh s ph th,

    o kinhnghim trc tip. ng giaion th nhttrong qu

    l giaion thhai.Cmgicpchng, thc nghim ki

    i i

    l kh h kh h

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    85/113

    ir cao vai trcakhoa hc vtrang cho conn

    n v th gii,lm cho congio gioch em li nhngmm yu i.

    ng thing cng nh,

    Bc utin i ti tripremier pas vers la philosophi

    V chnh tr -x hi,iyu ca ch phongkin,t bn.

    l tr khoahc, khng nhgi nhngquan nim ng

    gi mnhthm ln; cn tno tng,lm cho conngi

    mnhvai tr ca snghi.

    t hcl snghi ng(Lee, c'est l'incr).

    r chngminhs sp t s thng li ca ch ngh

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    86/113

    c im chung ca trit h

    c Php th k XVIII

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    87/113

    c im chung ca trit h+Trit hcPhp th kXV

    giai cp t sn ang ln, ctngchocuccchmng t+ cao vai trca trit h

    thcquy lutv sc mnh t

    tnhin.

    + V bn th lun, cc nhduy vt v thn, chng li thKhng nh vt cht, tnhilun lunvn ng. Vn ca vt cht. Tuy nhin,chXVIII nhn chung l siu hnh

    c Php th k XVIIIII-XVIII lth giiquan c

    chc nng chun b v msn.c v khoahctrongvic nhnhin, gip conngilmch

    trit hc ngtrn lp trngiiquan duy tm, tn gi

    l thc thduynht. Vt chg do nguyn nhn bn tro

    ngha duy vt Php th k v my mc.

    + VconngiCoi conn il sn phm ca tnhin

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    88/113

    + V conngi. Coi connl ththng nht gia c th

    t, linh hn tch ri c th. phm cahon cnhv gikhicch nhnnhnmy mc

    + V nhn thc: cao v

    ca thc n himkhoa hc, Nhn mnh s thng nht gitnh v coithc nghiml ti

    il sn phm ca tnhin, thc. Bcblinhhn bt

    Nhn cch conngil sndc. Tuy nhin,cha thotvconngi.i tr nhn thckinhnghim,

    hn li nimtin m un .a tduy vi nhn thc cchun kimtra chn l.

    V h h hi h

    h ki

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    89/113

    + V chnh tr- x hi: chntngchnhtr cagiaicp t x hi: Nh ncl do s tnhn dnlp ra. cao hChng quyn lcphongkin

    + V vn tn gio: V,

    Chngminhrngtn gioTuy nhin,h ch thy ngu

    ngun gcx hi catn gi b tn giobngcch giogiitu hnh.

    phongkin,tuyntruyn t sn. ara thuyt kh ha thun giacc tng lpnh thc nh ncdn ch.v Nhth .ch trn bn chttn gio v

    .l do conngisng tora.n gc nhn thc, cha th

    o, v th h ch trngxadc qunchng v tiudit

    4 Trit hcc in c

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    90/113

    4. Trit hca) Hon cnh lch s:

    VocuiTK XVIII,uTnc PhngTy khc th ctr.

    Nc ccn b phn chi

    nh tch bit nhau. Cngnghip b nh n.

    Triu nhvua PhFriedrtr ch qunchphongki

    Tuy lc hu vkinh tvc sphttrincaov vn

    c in c

    XIX,nc cso vi mt sn lc hu vkinh tv chn

    thnhnhiu tiu vng qu

    ghip chapht tri n, nng

    ch Wilhelmvnngoancduythint.

    chnhtr, nhng nc cha, khoahcv ngh thut.

    T it h l t it h

    gi i t l

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    91/113

    Trit hc cl trit hgiai cp tha hip vi triu

    nn trit hc cc tnhbocchmngnh trit hcPhp.Mtkhc, dotipthu dis

    tha nhngthnhtu mitro,

    vi trit hcTy utrc .Trit hc c in c t

    phcv phttrinphpbinqun trongsut thi ktrung

    cagiai cp t sn c,lnh phongkinchuynch,

    th, tha hip,khngtrit n vnha truyn thngv kng khoahc tnhinu th

    Cant nHghen khi

    hng truyn thng blng n cn i.

    b) Cc trit gia tiu b u

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    92/113

    Immanuen Cant (Immanuel Kant,1724-1804)sinh Konigsberg (na

    Kaliningrad, Nga).

    b) Cc trit gia tiu b

    Trit hc ca Cant l

    duyvt vi ch ngha

    dngha kinh nghim vinghahoi nghi.

    l

    u

    Tn Kant

    phatrn gia ch ngh

    uy tm siunghim, ch

    h nghaduy l vch

    Kaliningrad

    Trong thi k trcph ph

    Cant ch yunghincu v

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    93/113

    Trong thi k trcph phcc vn khoa hc tnhin.ca Cant cha ngt tng du

    Cant coi v trl vt cht,trin; ccvt thlun lunvn qua lcht vlc y. Trong tthuyt bu tri, Cant ara gi

    .nh hng ca thy triu nvtrit.

    Chnh vvy, Cant cPhcngtph vo quanimsiutrin caphpbin chngtrongt

    , Cant ch yunghincu vc thuyt vkhoa hc tnhin

    yvt v bin chng . qu trnh hnh thnh v phtngv tngtc lnnhau thngc phm Lch s t nhin v l thuyt v s hnh thnhv tr

    ng quay chung quanhtrc ca

    . ngghen nhgi lngichnh vm ucho chosphtit hc c in c.

    Thi kph phn: (t au 1770) Kanttptrungnghi

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    94/113

    Thi k ph phn: (t cu nhng vn trit hctrn phm: Ph phn l tnhthunt(1788),Ph phnnng lcphn x

    C. ara quannim v in-themselves),mt mt th

    ca s vttrong th gii, nhchngt n ti t n, bn chConngi ch nhn thc ca vt tn trong kinhnghthi. L tnh conngikhng nhn tn ti.

    au 1770) Kanttptrungnghitinh thnph phnvi nhngtc(1781),Ph phn l tnhthc ti

    t (1790).t t n (noumena) (thingnhns tn tikhch quan

    ng ng thi cng khng l khngth nhn thc .c nhnghin tng , biu him cmtnh cachng ta mg th nhn thc c s

    Kht vng cacon ngi munt

    hm nhpvo vt t nlm ny

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    95/113

    Chnh 1. Th giic khi u trong thi

    1

    Kht vng cacon ngi muntsinhnhngmuthunkhnggii quyantinomigmchnh v phn hnhau.

    2. C nhng phn t n gin nhthp thnh nhng s vt phc tp hn3. Ngoi tnh tt nhin v quan hnhn qu, cnc t do4. C thc th tt nhin tuyt i(Thng ).

    t

    Phn .Th giikhng ckhi u trong thian v ii h n tron khn ian

    hm nhpvo vt t n lm nyt cm C.gil antinomi.Min ton khngth kt hp c vi

    2. Khng c g n gin nht. Mi ciu phc tp.. Khng c t do.Mi ci u theonh tt nhin v quan h nhn qu. Khng cthc th tt nhin tuyt

    Tuy khngth nhn thcc vt tn, nhng nh co

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    96/113

    uy g ngi nhng phmtrsiu nsntronguc, ctrckitr,ci ti, khng gian,thinhng phng tingip contng,cc ti liu cmtnh

    nht nh.N l cu ni gia thn.

    Lp trngny ca C duy tm siunghim (tran

    , g coghim,tc nhng t tngch nghim, nhThng , ian, tnh nhnqu, v.v., nhlgi kt hp, sp xpcchintheo nhng h thng,trnh t

    gii hin tngv vt t

    nt c gil ch ngh scendental idealism).

    C l d l Td

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    97/113

    + V o c , Cant ngl khi nim trung tm trNguyn tc c bn cahmnh lnh tuyt i.

    TheoCant, o c phi,linhhn bt tv s td

    ng c c ngm nnhng li cnchoo c.

    Theo Kant, ch tdo v

    o cl nh nhau. ngchun mc o c vi lutngi sngtheo l phiv tphplut.

    rn lp trngduy l.T dong o c hc cang.h vi o cl tun theo

    davo nimtin Thng ch,mcd nhngci

    ng n v oa c,

    ch tun theo cc quylut

    khng nh sph hp giaphp. Ngic o cln trng s tht,phhp vi

    Ph

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    98/113

    V m hc : Phmtrhc caKant lci e

    Theo Kant, cipkhch quan,nhngK

    chquan trong thngp.Cicao thngtheoC

    quannhci p, nhngtrn nng lc cal tr, k c.

    trung tm trongm.t nhiuc ni dungnt nhn mnh yu t

    thc v nh gi ciant, cngmang tnhch

    hc vici p,n dah nng phn xt v o

    G. Hghen

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    99/113

    G. Hghen(Georg W. F. Hegel, 1

    sinh Stuttgart, hc tr thn hc i hcTbingen.

    Tc phm ca ng: Hin t(1807), Khoa hc lgc (1

    th cc khoa hc trit hc phm khc.

    770-1831),

    it hcvi hc

    ng hc tinh thn12-14), Bch khoa ton

    (1817) v nhiu tc

    a) Ch ngha duy tm kch quan

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    100/113

    a) Ch ngha duy tm k Hghen coi nim tu

    giil bnnguynca ttrinkhngngng, triqgiai on u: tinh t

    h thn khi nimv

    pht trintrong bnthnht nh, n nhcao

    hai .

    ch quant ihaytinh thn th gii. Nvn ng,phta ba giaion.n th giibao gm mt

    hmtr l c,vn n

    n theonhngquy luth chuynsang giaion

    Trong giaionhai

    inh thn th gii t ph

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    101/113

    Trong giaionhai,nh bnthn n vchun, tctha ha thnhgiic v hu c .giaionba,s ph

    thn th gii tr v vi btuyt i.Tinh thn th gii t

    mnh v phttrin t thnhn v thcx hi. Hmnh lnhcaonht ca

    inh thn th gii t phnthnhmt i lp vt nhin,baogm giiv

    nh ca ph nh atinh

    n thn n trongtinh thnnhn thc c bnthn

    ln cao trong thccghen t coi trit hc c nim tuyt i.

    H thng trit hccaHghencng chia

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    102/113

    H thng trit hcthnh 3b phnchnh:1. Lgchcnghin

    trin ca nim tuyt2. Trit hc tnhi

    n n v tc c stuyt i.

    3. Trit hctinh thtuyt i vitnh cchv vi bnthn n.

    caHghencng chia

    cu s vn ng,phtibanu.n nghin cu gii tt t a ac a n m

    nghincu tinh thnl nim tuyt i tr

    b) Php bin chng:

    l ci qu ginhttrong

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    103/113

    b) Php bin chng :trit hcHghen.

    Hghen ph phntby tonb gii tntrong qu trnhvn

    thin nhonthin.Hghen l ng ic c

    h thng nhng quy luts lin h, chuyn ha,nim tuyt i.

    l ci qu ginhttrong

    duy siu hnh v trnhin, xhi v t dung, bin i,pht trin

    ,

    ng nghin cu mt cch c phm tr lgcphn nn ng, pht trin c

    l quy lut chuynha l ng thnh cht, qu

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    104/113

    q y ylut xm nhp ln nhau c

    ph nh ca ph nh.ng a ra v gii qumi quan h gia bn cnhn v kt qu, kh nngo, v.v..Tuy nhin, Phpbin c

    chngduy tm,i ngccoi phpbin chng cachng ca tnhin.

    g qa cc mt i lp, quy l

    yt mt cch bin chnt v hin t ng, nguyv hin thc, tt yu v

    ngHghen lphpbinu xung t. Hghen

    nimsinh ra phpbin

    H thng trit hc ca

    ng cha ng mtm

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    105/113

    g thun:

    Mt mt,ng chorngpht trinkhngngng (cao nht,honthin nht);

    Hghen lnhcaonht cloi, ch qunch Phthin nht.

    cngchnh lmutrong PBCcang vi t chnhtrv a vgiaicp

    g g

    nim tuyt i vn gha l khngthc g lmtkhcng coitrit h

    a sphttrin tduy nhl hnhthcnhncho

    thun gia mtcch mnh bo thtronglp trncang.

    Vquan im chnh tr x hi Hghenng

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    106/113

    V quan im chnhtrnlp trngduy tm:nim tuyt i. Mcdnhncl s xut hinng licho rngnh n

    Theo ng,lch s tontrong thc t do.

    ng cho rng, thi k tin s khngngi t do; Hy Lp c i c mt su t do.

    tr , x hi, Hghenngh ncl hinthncang thy c ngun gu thun ng cp, nhc tn ti vnh vin; chin

    th gii l lch s tin b

    ai c t do; phng ng ch c mngi t do; cn c th mi ng

    3 Lutvich Phoibc

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    107/113

    3. Lutvich Phoibc(Ludwig Feuerbach,(1804-187

    Sinh Landshut trongmtlut s,lcutheo phi Hv chuynsanglp trngdthn.

    Tuy nhin, khi ph ph

    khng k tha c yuhcHghen, nntrit hchtsiu hnh.

    2)

    gia nhghentr,y vtv

    n Hghen,Phoibac

    t bin chngtrong tritca Phoibacmang tnh

    +Chnghanhnbn:

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    108/113

    + Ch ngha nhn bn: Phoibacly con ngi v

    xut pht. ng coi con ngiTuy nhin, con ngi tron

    ngi tru tngtch ri qua

    thc tin.

    + Lp tr-ng duy vt :tn ti c tr c t duy.

    ng khng nh,khng gquan. Khng c vt cht tn t

    x hi con ngilm im

    l sn phm ca t nhin.trit hc ca ng lcon

    n h x hi v hot ng

    T nhin c tr c tinh thn

    an v thi gian tn ti khchi bn ngoi KG v thi gian

    ng tha nhns t

    n tikhch quanca

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    109/113

    g quy lut tnhin, tnhvn ngv phttrinn xut hin s sng.

    + V nhn thc , P

    i tng nhn thclngi.

    qhn qu,tha nhn sca gii tnhin dn

    oibc ph phnch, ,

    gii tnhin v con

    ngcoi cmgic l

    im xutphtca nhn

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    110/113

    ngcoi cmgic lhc. ng thing c cht ch gia nhnhcl tnh.ng cho rng, chng

    n ng g c quan,ng gic quan hiur cal tr conngi.

    im xutphtca nhng thy cmiquanhc cmtnh vnhn

    ta c cunsch tng c ng a ng

    c. ngcao vai

    + V x hi v tn gio

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    111/113

    Trong tcphmBn c

    Christianity), ng chorndo conngisngtora.Tuy nhin, tronglnh

    Phoibc lirivoch nng khngth yvai tr

    cht i vi s tn tivchorngskhc nhaugiskhc nhaucacc hnh

    t Kit gio(Essence o

    tn gio vThng lvc x hi v tn giohaduy tm.uy t nh ca sn xu t ht trin cax hi. ng

    a nhng thi k lch slthctn gio.

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    112/113

    ng chorng bn chtcatn gio lmiquan

  • 7/28/2019 1B Chuong02._Khai_luoc_LSTH_truoc_Mac_B._Triet_hoc_phuong_Tay.pdf

    113/113

    ng chorng bn chthyu thng gia ngil vttrung gian khng cthay thtn giotruyn tthnh trntri bng mtt

    u.ngghenph phno tNutn gio cth tn

    can thgikim thu thvngca n.[t.21, tr.418]

    catn gio lmiquanvi ngi, Thng ccn thit na. ngmunngtn th mt v thn giomi: tn gio tnh

    ng ca Phoibc:ikhngcn n Thn

    cngkhngcn nvin