1ปก ของแข็ง solid 2homebankstore.com/ebookfree8/E-Books...

บทเรียนสําเร็จรูป เลมที่ 1

เรื่อง ของแข็ง(solid) สาระการเรียนรูเพิ่มเติม วิชา เคมี 2

ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5

โดย

นายวีรเกียรติ สิกขากูล

โรงเรียนเทพศิรินทร

สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

กระทรวงศึกษาธิการ

คํานํา

บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้ ผูสอนจัดทําขึ้น เพื่อใชเปนสื่อเสริมประกอบการสอนวิชา เคมี 2 (ว 40222) กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร เร่ือง ของแข็ง ของเหลว แกส ช้ันมธัยมศึกษาปที่ 5 ซ่ึงประกอบดวย บทเรียนสาํเร็จรูปจํานวน 4 เลม เพื่อเปนคูมือใหนักเรียนไดศกึษาคนควาแสวงหาความรูดวยตนเองทั้งในเวลาเรียนและนอกเวลาเรียน ทําใหนกัเรียนเกิดกระบวนการเรียนรูอยางมีประสิทธิภาพ และนําความรูมาประยุกตใชในชีวิตประจาํวัน บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้เปนเลมที่ 1 ซ่ึงผูจัดทําไดศกึษาคนควา รวบรวมขอมูล ตลอดจนวิเคราะหผลการเรียนรูที่คาดหวัง และมานาํเสนอในรูปแบบของบทเรียนสําเร็จรูป ขอขอบคุณผูทรงคุณวุฒิทุกทานที่ไดใหความรู คําปรึกษาและขอเสนอแนะที่เปนประโยชนอยางยิ่ง ทําใหบทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้สมบูรณยิ่งขึ้น ผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวา บทเรียนสําเร็จรูปเลมนี้จะเปนประโยชนอยางยิ่ง แกครู นักเรียนและผูที่สนใจ

นายวีรเกียรติ สิกขากูล

กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร โรงเรียนเทพศริินทร

สารบัญ

หนา

คํานํา ก

คําแนะนําการใชบทเรียนโปรแกรมสําหรับครู 1

คําแนะนําการใชบทเรียนโปรแกรมสําหรับนักเรียน 2 ผลการเรียนรูทีค่าดหวัง 3

แบบทดสอบกอนเรียน 4

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน 7

กรอบที่ 1 สมบัติของของแขง็ 9

กรอบที่ 2 แบบฝกทักษะที่ 1.1 12

กรอบที่ 3 เฉลยแบบฝกหดัที่ 1.1 13 กรอบที่ 4 การจัดเรียงอนุภาคของของแข็ง 14

กรอบที่ 5 แบบฝกหดัที่ 1.2 19

กรอบที่ 6 เฉลยแบบฝกหดัที่ 1.2 20

กรอบที่ 7 ชนดิของผลกึ 21

กรอบที่ 8 แบบฝกหดัที่ 1.3 25


กรอบที่ 10 การเปลี่ยนสถานะของของแข็ง 28

กรอบที่ 11 แบบฝกหัดที่ 1.4 32


แบบทดสอบหลังเรียน 34

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 36

บรรณานุกรม 38

คุณครูครับ...การนําบทเรียนสาํเร็จรูปไปใชควรทราบคําแนะนาํการใชกอนนะครับ

...

คําแนะนําการใชบทเรียนสําเรจ็รูปสําหรบัครู

1. ควรใชบทเรยีนสําเร็จรูปควบคูกับแผนการจัดการเรียนการสอน 2. ชี้แจงใหนักเรียนอานคาํแนะนําการใชบทเรียนสําเร็จรูปอยางละเอียด และ

ปฏิบัติตามขั้นตอนทุกกรอบ ตามลําดับจนครบ 3. ทดสอบความรูพ้ืนฐานของนักเรียนแตละคน โดยใชแบบทดสอบกอนเรียน 4. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัดทายบทเรียน แตละกรอบ เพ่ือทดสอบความรู

ความเขาใจ 5. หลังจากที่นักเรียนศึกษาบทเรียนสําเร็จรูปจบแตละหนวย ใหทดสอบความรู

หลังเรียน โดยใชแบบทดสอบหลังเรียน 6. ใชบทเรียนสําเร็จรูปนี้ เปนแบบเรียนใหนักเรยีนไดเรียนรู หรือเรียนซอม

เสริมความรูดวยตนเอง

เมื่อคุณครูเขาใจขั้นตอนการใช บทเรียนสาํเร็จรูปแลว...

นําบทเรียนสาํเร็จรูปนีไ้ปใชไดเลยครับ

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูปนี้ควรทราบคําแนะนาํการใชกอน... เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง... ตามมาดูทางนี้...ได

คําแนะนําการใชบทเรียนสําเรจ็รูปสําหรบันักเรียน

1. นักเรียนควรศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมของบทเรียนสําเร็จรูปตามลําดับจาก

เลมที่ 1 จนถึงเลมที่ 4 2. ทําแบบทดสอบกอนเรียน ตามความเขาใจ เพ่ือทดสอบความรูพ้ืนฐาน

เกี่ยวกับบทเรียน 3. ศึกษาผลการเรียนรูที่คาดหวังและจุดประสงคการเรียนรู ใหเขาใจ 4. ศึกษาและทําความเขาใจบทเรียน แลวทําแบบฝกหัดเรียงลําดับเนื้อหาตาม

กรอบบทเรยีนสําเร็จรูป 5. การทําแบบฝกหัดและแบบทดสอบในแตละกรอบ เม่ือทําเสร็จแลวใหตรวจ

คําตอบทันทีโดยดูจากเฉลย ( แตนักเรียนไมตองดูเฉลยแบบฝกหัด หรือ

แบบทดสอบกอน ) 6. ถานักเรียนไดคะแนนการทําแบบทดสอบและแบบฝกหัดผานเกณฑที่กําหนด

ใหนักเรียนศึกษาบทเรยีนในกรอบตอไปได กรณีที่นักเรียนไดคะแนนไม

ผานเกณฑ ใหนักเรียนกลับไปศึกษาบทเรียนเรื่องนั้นอีกครั้ง 7. เม่ือนักเรียนศึกษาบทเรยีนจบแลว ใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน

พรอมทั้งตรวจสอบคําตอบแบบทดสอบกอนและหลังเรียน โดยดูจากเฉลย

เมื่อนกัเรียนเขาใจขั้นตอนการใชบทเรียนสาํเร็จรูปแลว...ก็ศึกษา

บทเรียนสาํเร็จรูปนี้..... ไดเลยครับ...

เลมที่ 1 เรื่อง ของแข็ง

เมื่อนกัเรียนศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูปจบ

แลว นกัเรียนควรจะบรรลุเปาหมาย

ตามผลการเรียนรูท่ีคาดหวังนี้

ผลการเรยีนรูที่คาดหวัง

อธิบายสมบัติบางประการของของแข็ง และเหตุผลที่ทําใหธาตุ

บางชนิดปรากฏเปน รูปตางๆได

จุดประสงคการเรียนรู

1. จําแนกประเภทของผลึก อธิบายสมบัติของผลึกของของแข็ง บอก

ชนิดของพันธะระหวางอนุภาคภายในผลึกของของแข็งได

2. ระบุชนิดของผลึกของของแข็งจากสารตัวอยางที่กําหนดให และบอก

ความแตกตางระหวางของแข็งทีเ่ปนรูปผลึกกับของแข็งอสัณฐานได

แบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง ของแข็ง(solid)

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะทําแบบทดสอบนี้ ควรทราบคําชีแ้จงในการทําแบบทดสอบกอน...เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง...ตามมาดูทางนี้...ไดเลย


1. จําแนกประเภทของผลึก อธิบายสมบัติของผลึกของของแข็ง บอกชนิดของพันธะ

ระหวางอนุภาคภายในผลึกของของแข็งได 2. ระบุชนิดของผลึกของของแข็งจากสารตัวอยางที่กําหนดให และบอกความแตกตาง

ระหวางของแข็งที่เปนรูปผลึกกับของแข็งอสัณฐานได คําชี้แจง

1. แบบทดสอบฉบับนี้เปนแบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จํานวน 10 ขอ คะแนน

เต็ม 10 คะแนน (ขอละ 1 คะแนน) ใชเวลาสอบ 20 นาที

2. ใหนักเรียนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวตอบคําถาม โดยการเขียน

เครื่องหมาย ลอมรอบตัวเลือกที่นักเรียนเห็นวาถูกตองที่สุด

เมื่อนกัเรียนเขาใจคาํช้ีแจงแลว...ก็เริ่มทําแบบทดสอบ..... ไดเลยครับ

แบบทดสอบกอนเรียน

คําสั่ง จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. การเปลี่ยนสถานะจากของแข็งไปเปนหลอมเหลว พลังงานจะถูกดูดเขาเพราะเหตุผลขอใด

1. ลดพลังงานจลนของระบบ 2. ทําใหปริมาตรของแข็ง เพิ่มขึน้ 3. ทําใหโมเลกุลมีพลังงานจลนสูงกวาแรงดงึดูดระหวางกนั 4. ทําใหมีลักษณะเปนปฏิกิริยาดูดความรอน

2. เพราะเหตุใดกาํมะถันรอมบิกและมอนอคลินิก จึงมีรูปผลึกแตกตางกัน ทั้งๆที่มีสูตรโมเลกุลเปน S8 เหมือนกนั

1. รูปผลึกตางกัน 2. จุดหลอมเหลวตางกัน 3. ความหนาแนนตางกัน 4. การจัดเรียงโมเลกุลตางกัน

3. พิจารณาคํากลาวเกีย่วกับสมบัติของกํามะถนัตอไปนี ้ก. กํามะถันมอนอคลินิกมีลักษณะเปนรูปเข็ม ข. กํามะถันรอมบิกเสถียรที่อุณหภูมิสูงกวา 96 OC ค. กํามะถันมอนอคลินิกละลายในโทลูอีน ง. กํามะถันรอมบิกอนุภาคยึดเหนี่ยวกนัดวยพันธะโคเวเลนต

คํากลาวขอใดไมถูกตอง 1. ขอ ก เทานั้น 2. ขอ ข เทานั้น 3. ขอ ก และขอ ข 4. ขอ ค และขอ ง

4. ของแข็งในขอใดที่มีอนภุาคประกอบกันเปนผลึกไอออนิก 1. โซเดียมคลอไรด 2. แมกนีเซยีม 3. โครเมียม 4. แกรไฟต

5. ของแข็งในขอใดที่เปนของแข็งอสัณฐานทัง้หมด 1. แกว ยาง พลาสติก 2. เพชร แกว คารบอน 3. คารบอน ขี้ผ้ึง แกรไฟต 4. ฟอสฟอรัส กํามะถัน ฟูลเลอรีน

คําชี้แจง ใชขอมูลตอไปนี้ตอบคําถามขอ 6

ของเหลว ความตงึผิว (N/m) A B C D E

0.445 0.116 0.045 0.033 0.021

6. สมหวังนําของเหลวตวัอยางไปหยดบนพลาสติก นักเรยีนคิดวาของเหลวชนิดใดที่รักษารูปทรง

ลักษณะคอนขางกลมไดมากที่สุด 1. A 2. B 3. C 4. D

7. กําหนดความตึงผิวของของเหลวชนดิหนึง่ที่อุณหภูมิตางๆ เปนดังนี้

อุณหภูมิ (OC) 0 30 60 90

ความตงึผิว (N/m) 0.099 0.081 0.075 0.069

คํากลาวขอใดถูกตอง 1. ของเหลวที่อุณหภูมิต่ํามีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลต่ํา 2. เมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้นความตงึผิวของของเหลวมีคามากขึน้ 3. ความตึงผิวของของเหลวที่ 100 OC มีคานอยกวา 0.069 N/m 4. เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลงความตึงผิวของของเหลวเปลี่ยนแปลงนอยมาก

รีบเปดหนาตอไปเลยครับ ..!

8. สมัครใสของเหลว 2 ชนิดหนึ่งลงไปในหลอดแกวขนาดเล็ก ระดับของเหลวในหลอดจะมี

ลักษณะดังรูป

ของเหลว A ของเหลว B

ก ข คํากลาวขอใดไมถูกตอง

1. ของเหลว A มีแรงยึดตดิมากกวาแรงเชื่อมแนน 2. ของเหลว B มีแรงเชื่อมแนนนอยกวาแรงยดึติด 3. ของเหลว A มีแรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลนอยกวาแกว 4. ของเหลว B มีแรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลมากกวาแกว

9. พิจารณาความดันของสารตาง ๆ ตอไปนี้

ของเหลว ความดันไอ ( mm Hg ) A 120 B 96 C 64 D 30

สารในขอใดทีม่ีจุดเดือดต่ําสุด

1. A 2. B 3. C 4. D

ความดัน

ไอ (a

tm)

40 80 120 160 200

C B

A

อุณหภูมิ (OC)

10. จากกราฟ คํากลาว ขอใดตอไปนี้ถูกตอง

1. แรงยึดเหนีย่วระหวางโมเลกุลของสาร A นอยกวาสาร B และC 2. A มีความดันไอสูงกวา B และมีจุดเดือดต่ํากวาสาร C 3. B มีจุดเดือดสงูกวาสาร C และมีความดนัไอต่ํากวา A 4. C มีความดันไอสูงกวา B และมีจุดเดือดต่ํากวาสาร A

11. จากขอมูลตอไปนี้ของเหลวใดมีความดนัไอต่ํามากที่สุด ของเหลว จุดเดือด (OC)

A B C D

82 91 95 56

1. A 2. B 3. C 4. D

12. พิจารณาคํากลาวตอไปนี ้ก. จุดเดือดของของเหลวเปลี่ยนแปลงเมื่อความดันเปลี่ยนแปลง ข. ขณะที่ของเหลวกําลังเดือด อุณหภูมิจะคงที่เสมอ เมื่อความดันคงที ่ค. เมื่อของเหลวเดือด ความดนัไอของของเหลวมากกวาความดันบรรยากาศ ง. จุดเดือดของของเหลวขึ้นอยูกับชนิดของของเหลว

คํากลาวขอใดไมถูกตอง 1. ขอ ก. เทานั้น 2. ขอ ค. เทานั้น 3. ขอ ก. และขอ ค. 4. ขอ ข. และขอ ง.

คําชี้แจง ขอมูลตอไปนี้ใชประกอบการตอบคําถามขอ 13

ตารางแสดงจุดเดอืดและมวลโมเลกุลของสาร สาร มวลโมเลกุล จุดเดือด (OC)

น้ํา เอทิลแอลกอฮอล คลอโรฟอรม เอทิลอีเทอร

18.0 46.0 119.5 74.0

100.0 78.5 61.3 34.6

13. ที่อุณหภูมิ 25 OC ของเหลวชนิดใดที่มีความดันไอสูงที่สุด

1. น้ํา 2. เอทิลอีเทอร 3. คลอโรฟอรม 4. เอทิลแอลกอฮอล

14. ขอใดไมเปนไปตามทฤษฎีจลนของแกส 1. ปริมาตรโมเลกุลของออกซิเจนแทบไมมีเลย 2. พลังงานในระบบคงที่ ณ ภาวะหนึ่ง ๆ 3. ที่อุณหภูมิหนึง่ โมเลกุลของแกสไฮโดรเจนมีความเรว็มากกวาโมเลกุลของแกส CO2 4. ที่อุณหภูมิหนึง่ แกสทุกชนดิมีความเร็วเทากัน

15. ถาลดปริมาตรของภาชนะทีบ่รรจุแกส โดยใหอุณหภูมคิงที่ อะตอมของแกสจะชนผนังภาชนะ ตามคํากลาวขอใด

1. แรงเทาเดิมแตในอัตราความถี่เพิ่มขึ้น 2. แรงขึ้นกวาเดมิแตในอัตราความถี่ลดลง 3. แรงขึ้นกวาเดมิแตในอัตราความถี่คงเดิม 4. เบากวากวาเดมิแตในอัตราความถี่เพิ่มขึ้น

16. สมศักดิ์ทําลูกปงปองบุบ เขาจึงนําลูกปงปองที่บุบไปแชในน้ํารอน ลูกปงปองที่บุบก็พองขึ้นจนเหมือนเดิม เหตุการณทีเ่กดิขึ้นสอดคลองกับกฏของแกสขอใด

1. กฎรวมแกส 2. กฎของบอยล 3. กฎของชารล 4. กฎแกสสัมบูรณ

17. กราฟขอใดไมเปนไปตามกฎของบอยล

1. P 2. V

สบาย...มาก/ !

1/V 1/P 3. PV 4. PV P V

18. ที่อุณหภูมิ 25 OC แกสจํานวนหนึ่งมีปริมาตร 120 cm3 และความดัน 1.2 atm ถาแกสนี้เปลี่ยน

ปริมาตรเปน 360 cm3 จะมคีวามดันเปนเทาใด 1. 0.2 atm 2. 0.4 atm 3. 0.6 atm 4. 0.8 atm 19. แกส A 27.3 dm3 ที่ STP จะมีปริมาตรเปนเทาใด ที่ 27 OC ความดนั 1 atm ที่ STP คือ 0OC

1 atm 1. 10 dm3 2. 12 dm3

3. 15 dm3 4. 22 dm3

20. แกสชนิดหนึ่งบรรจุในถังขนาด 19 dm3 ที่อุณหภูมิ 107 OC วัดความดนัได 1,520 mm .Hg ที่สภาวะ STP แกสชนิดนี้มีปริมาตรเทาไร

1. 18.2 dm3 2. 27.3 dm3 3. 31.8 dm3 4. 36.4 dm3

21. แกส X มีปริมาตร 1,240 cm3 ที่อุณหภูม ิ 370C ความดนั 0.5 atm จงหาปริมาตรของแกส X ที่ STP

1. 273.0 K 2. 409.5 K 3. 546.0 K 4. 682.5 K

22. ปฏิกิริยาหนึ่งใหแกสออกซิเจนจํานวน 20 โมลในภาชนะ 65 dm3 ความดัน 5 บรรยากาศ อุณหภูมิของภาชนะเปนกี่เคลวิน

1. 120 K 2. 155 K 3. 198 K 4. 273 K 23. ภาชนะใบหนึ่งขนาด 100 cm3 บรรจุแกสชนิดหนึ่งจํานวน 0.239 g ความดัน 600 mmHg ที่

14 oC แกสดังกลาวควรเปนแกสใด 1. คลอรีน 2. ไนโตรเจน 3. คริปทอน 4. ซีนอน 24. ที่อุณหภูมิ 273O C ความดนั 5 atm แกส X ปริมาตร 4.2 l. มีมวล 42 กรัม มวลโมเลกุล

ของแกส X นี้เปนเทาไร 1. 10.5 2. 44.8 3. 89.6 4. 105.0

25. แกส X มีปริมาตร 6.0 ลิตร ที่อุณหภูมิ 0 OC ความดัน 1.2 บรรยากาศ ถาปรับความดันเปน 2.4 บรรยากาศ และ เปลี่ยนภาชนะบรรจุแกสเปน 4.0 ลิตร อุณหภูมิจะเปลี่ยนไปเทาไร

1. 91 K 2. 182 K 3. 273 K 4. 364 K

26. นักเรียนคนหนึ่งทําการทดลองอัตราการแพรของแกส A , B , C , D และ F ภายใตภาวะ

เดียวกัน ไดผลการทดลองดังนี้

แกส

ระยะทางท่ีแกสเคล่ือนท่ีได

ใน แนวตรง ( cm )

เวลา ( วินาที )

A 30 4

B 40 6

C 50 8

D 60 10

E 70 12

แกสชนิดใดมมีวลโมเลกุลมากที่สุด

1. A 2. B 3. C 4. E

27. แกส A และ B มีมวลโมเลกุล 25 และ 49 ตามลําดับ ในเวลา 5 min แกส A เคล่ือนที่ได 35 cm แกส B จะเคลือ่นที่ไดระยะทางเทาไร เมื่อใชเวลาเทากัน

1. 15 2. 20

3. 25 4. 35 28. แกส A แพรได 40 cm ในเวลา 4 sec สวนแกส B มีมวลโมเลกุล 64 แพรได 90 cm ในเวลา

6 sec จงหามวลโมเลกุลของแกส A

1. 12 2. 14 3. 144 4. 196

29. พิจารณาคํากลาวเกีย่วกับแกสคารบอนไดออกไซดแข็ง ตอไปนี ้

ก. แกสคารบอนไดออกไซดแข็งแหงเตรยีมโดยการลดอุณหภูมแิละลดความดัน ข. คารบอนไดออกไซดเหลว เมื่ออัดผานรูพรุน จะเปลี่ยนสถานะเปนแกส

คารบอนไดออกไซดแข็ง ค. คารบอนไดออกไซดแข็งมอุีณหภูมิประมาณ -79 OC

คํากลาวขอใดถูกตอง 1. ขอ ก และ ขอ ข 2. ขอ ข และ ขอ ค 3. ขอ ก และ ขอ ค 4. ขอ ก , ขอ ข และ ขอ ค

30. กระบวนการผลิตไนโตรเจนเหลว โซเดียมไฮดรอกไซดทําหนาที่อะไร 1. ใชกําจดัแกสคารบอนไดออกไซด 2. ใชดูดความชื้น ทําใหอากาศแหง 3. ทําให ออกซิเจนควบแนนเปนของเหลว 4. ทําใหไนโตรเจนเหลวมีอุณหภูมิประมาณ -196 OC

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

1) 3 11) 3 21) 3 2) 4 12) 2 22) 3 3) 2 13) 2 23) 1 4) 1 14) 3 24) 3 5) 3 15) 1 25) 1 6) 1 16) 3 26) 1 7) 3 17) 1 27) 3 8) 2 18) 2 28) 3

ตรวจ คําตอบ ครับ

บันทึกคะแนน

ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

การทดสอบหลังเรียนเปนการวัดผล

สัมฤทธิ์ทางการเรียนวา เม่ือนักเรียน

ศึกษาดวยตนเองแลว มีความรูความ

เขาใจในเนือ้หาเพียงใด ถานักเรยีนไดคะแนนนอยกวา 18

ขอ ไมตองเสยีใจ ขอใหนักเรียนเริ่ม

ศึกษาเนื้อหาใหมตั้งแตตนอีกครั้ง ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 19-24

ขอ แสดงวานักเรียนผานเกณฑใหศึกษา

เรื่องตอไป ถานักเรียนไดคะแนนตัง้แต 25-30

ขอ แสดงวานกัเรียนผานเกณฑและอยู

ในระดับดีเยี่ยม ใหศึกษากรอบตอไปได

และใหรักษามาตรฐานทีด่ีเยี่ยมนี้ไวให

ได..นะครับ

แบบทดสอบกอนเรียน

คําส่ัง จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว

1. สมบัติของของแข็ง ขอใดไมถูกตอง 1. มีจุดเดือดสูงกวาของเหลว 2. มีความหนาแนนมากกวาแกส 3. ไมสามารถบีบอัดใหมีปริมาตรเล็กลงไดอีก 4. อนุภาคเคลื่อนที่ไมไดและไมมีการสั่นสะเทือน

2. คํากลาวขอใดถูกตอง 1. จุดหลอมเหลวและจุดเยือกแข็งของสารชนิดหนึ่งเปนอุณหภูมิเดียวกนั 2. ของแข็งทุกชนิดมีความหนาแนนมากกวาเมื่ออยูในสถานะของเหลว 3. ขณะที่น้ําเดือดกลายเปนไอ พลังงานของสารไมเปลี่ยนแปลง 4. ของแข็งทุกชนิดสามารถทําใหระเหิด

3. สารที่เกิดการระเหิดไดทุกสาร คือขอใด

Basic ! 1. กํามะถัน การบูร 2. แอมโมเนีย พมิเสน 3. ไอโอดีน เกลือแกง 4. คารบอนไดออกไซดแข็ง แนฟทาลีน

4. ของแข็งในขอใดมีรูปผลึกทุกชนิด 1. ขี้ผ้ึง แกรไฟต 2. แกว กํามะถัน 3. พลาสติก ฟุลเลอรีน 4. คารบอน ฟอสฟอรัส 5. ขอใดไมถูกตองเกี่ยวกับสมบตัิของฟอสฟอรัส 1. ฟอสฟอรัสแดงใชทําหวัไมขีดชนิดปลอดภัย 2. ฟอสฟอรัสแดงไมละลายน้ําและคารบอนไดซัลไฟด 3. ฟอสฟอรัสขาววองไวตอปฏิกิริยาเคมีนอยกวาฟอสฟอรัสแดง 4. ฟอสฟอรัสมีรูปผลึกตางกัน เนื่องจากการจัดเรียงโมเลกุลของสารตางกัน

6. ขอใดเปนสมบัติของกํามะถนัที่ถูกตอง 1. กํามะถันรอมบิกมีลักษณะเปนรูปเข็ม 2. กํามะถันรอมบิกเสถียรที่อุณหภูมิสูงกวา 96 OC 3. กํามะถันมอนอคลินิกละลายในน้ําแตไมละลายในโทลูอีน 4. กํามะถันมอนอคลินิกอนภุาคยึดเหนีย่วกันดวยพนัธะโคเวเลนต 7. สารในขอใดเปนผลึกโมเลกุล 1. โซเดียมคลอไรด 2. น้ําแข็งแหง 3. แกรไฟต 4. โซเดียม 8. ผลึกในขอใดที่มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงที่สุด 1. ผลึกโลหะ 2. ผลึกโมเลกุล 3. ผลึกไอออนิก 4. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 9. สารในขอใดเปนของแข็งอสัณฐาน 1. โครเมยีม 2. บีกเกอร 3. ซิลิคอน 4. จุนสี 10. ของแข็งในขอใดที่มีอนภุาคประกอบดวยไอออนบวกกับไอออนลบ 1. คอปเปอร(II)ซัลเฟต 2. โพแทสเซียม 3. แนฟทาลนี 4. ฟุลเลอรีน

เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน

1. สมบัติของของแข็ง ขอใดไมถูกตอง 4. อนุภาคเคลื่อนท่ีไมไดและไมมีการสั่นสะเทือน

2. คํากลาวขอใดถูกตอง 1. จุดหลอมเหลวและจุดเยือกแข็งของสารชนดิหนึ่งเปนอุณหภูมิเดียวกัน


3. สารที่เกิดการระเหิดไดทุกสาร คือขอใด 4. คารบอนไดออกไซดแข็ง แนฟทาลีน

4. ของแข็งในขอใดมีรูปผลึกทุกชนิด 4. คารบอน ฟอสฟอรัส

5. ขอใดไมถูกตองเกี่ยวกับสมบตัิของฟอสฟอรัส 3. ฟอสฟอรัสขาววองไวตอปฏิกิริยาเคมีนอยกวาฟอสฟอรัสแดง

6. ขอใดเปนสมบัติของกํามะถนัที่ถูกตอง 4. กํามะถันมอนอคลินิกอนภุาคยดึเหนี่ยวกันดวยพนัธะโคเวเลนต

7. สารในขอใดเปนผลึกโมเลกุล 2. น้ําแขง็แหง

8. ผลึกในขอใดที่มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงที่สุด 4. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย

9. สารในขอใดเปนของแข็งอสัณฐาน 2. บีกเกอร

10. ของแข็งในขอใดที่มีอนภุาคประกอบดวยไอออนบวกกับไอออนลบ 1. คอปเปอรซัลเฟต

มีตอหนาถัดไป..นะ






เขาใจในเนือ้หาเพียงใด ถานักเรียนไดคะแนนนอยกวา 6









กรอบที่ 1

นกัเรียนจะไดรบัความรูมากมาย.....

อยากเรียนแลว ใชหรอืไมครับ... ตามมาเลย

ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...

คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 1 สมบัติของของแข็ง

ของแขง็

การเปลี่ยน

สถานะ

สมบัติ ของของแขง็

ชนิดของผลึก ของของแขง็

การจัดเรียง

อนุภาค


เร่ือง สมบัติของของแข็ง

รูป 1 แสดงการจัดเรียงอนุภาคของของแขง็ ของเหลวและแกส

(ที่มา : www.guest.portaportal.com/kmckenzie)

นกัเรียนอยากทราบ สมบัติของของแข็ง

นกัเรียนอยากทราบ สมบัติของของแข็ง

คุณครูครับ ของแข็ง มีสมบัติ

สมบัติทั่วไปของของแข็ง

1. ของแข็งมีรูปรางคงที่แนนอนไมขึ้นอยูกับภาชนะที่บรรจุ อนุภาคภายในของแข็งเคลื่อนที่ไมได แตมีการสั่นสะเทือนตลอดเวลา


http://guest.portaportal.com/kmckenzie

2. ของแข็งไมสามรถบีบอัดใหมีปริมาณเล็กลงไดอีก เพราะอนุภาคภายในของแข็งอยูชิด

กันอยูแลว ถาเราใชแรงบีบอดัมากของแข็งบางชนิดกจ็ะแตกหักเปนชิ้นเล็กๆ 3. สารหนึ่งๆ เมื่อเปนของแขง็จะมีความหนาแนนมากกวาแกสและของเหลว (ยกเวนสาร

บางชนิด เชน น้ําแข็ง มีความหนาแนนนอยกวาน้ํา) 4. ของแข็งที่เปนโลหะสามารถดึงออกเปนเสน หรือตีแผเปนแผนได 5. ของแข็งบางชนิดเปนตวันําความรอนและไฟฟาไดดี เชน ทองแดง ทองคํา สังกะสีและ

โลหะอื่นๆ บางชนิดเปนกึ่งตัวนาํ เชน ซิลิคอน บางชนิดเปนฉนวน เชน กํามะถัน พลาสติก

6. ของแข็งที่บริสุทธิ์จะมีจุดหลอมเหลวคงที่ เมื่อความดันคงที่ 7. ของแข็งบางชนิดสามารถระเหิดได เชน แนพทาลีน (ลูกเหม็น) 8. ของแข็งเมื่อไดรับพลังงานความรอนสูงพอจะหลอมเหลวกลายเปนของเหลว

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 1.1 ได


แบบฝกทักษะที่ 1.1

ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. การที่ของแข็งมีรูปรางคงที่แนนอนเพราะ ......................................................................... 2. โมเลกุลของของแข็งมีการสั่นสะเทือนหรือไม ................................................................. 3. เรียงลําดับความหนาแนน ของของแข็ง ของเหลวและแกส .............................................. 4. เหล็ก แอลกอฮอล แกสคารบอนไดออกไซด สารใดมีพลังงานจลนนอยที่สุด

…………………………………………………………………………………...……… 5. ของแข็งเปลี่ยนสถานะเปนของเหลวไดเพราะ..................................................................

พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ

นะครับ

ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ


เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 1.1

1. ของแข็งมีแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล และ มีพลังงานจลนนอย จงึไมสามารถเคลื่อนที่ได

ดูเฉลยที่นี่...ครับ 2. มีการสั่นสะเทอืนตลอดเวลา 3. ของแข็ง > ของเหลว > กาซ 4. เหล็ก 5. ไดรับพลังงานความรอนมากพอ ทําใหแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนภุาคของสาร

นอยลง



• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 3 ขอ ใหนักเรียนกลับไปศกึษากรอบที่ 2 ใหมอีกครั้งนะครบั

• ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองตั้งแต 3 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนศึกษากรอบที่ 4 ตอไปได



ผลึกรูปเขม็ ผลึกรูปเหลีย่ม


คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 4 การจัดเรียงอนุภาคของของแข็ง ผมจะไดรบัความรูเรื่องอะไรบางครับ...


กํามะถัน รอมบิก

ผลึกของ

กํามะถัน

กํามะถัน มอนอคลินิก

การจัดเรียงอนุภาค

ของของแขง็

คุณครูครับ ของแข็งมีการจัดเรียงอนุภาค.... อยางไรบางครับ

ถานกัเรียนอยากทราบวาของแข็งมีการจัดเรียงอนุภาคอยางไร.... ตามมาดูทางนี้...ได

เร่ือง การจัดเรียงอนุภาคของของแข็ง

การที่สารมีรูปผลึกแตกตางกนัมีสาเหตุมาจากการจัดเรียงอะตอมหรือการจัดเรียงโมเลกุลของสารตางกัน รูป 2 โมเลกุลกํามะถัน การจัดเรียงอนุภาคในของแข็ง

กํามะถัน มีสถานะเปนของแข็ง เปนอโลหะ มีสูตรโมเลกุลเปน S8 กํามะถัน 1 โมเลกุลประกอบดวยกํามะถัน 8 อะตอม เรียงตอกันเปนวง ยดึเหนี่ยวกนัดวยพันธะโคเวเลนต โดยอะตอม 1, 3, 5, 7 อยูในระนาบหนึ่งเหนืออะตอม 2, 4, 6, 8 ซ่ึงอยูอีกระนาบหนึ่ง แบบจาํลองโมเลกุลของ กํามะถันแสดงไดโดยใชลูกทรงกลม 8 ลูกตอกัน แบบจําลองบอกแตเพียงลักษณะและทิศทาง ที่แตละอะตอมจัดตวัเองเทานั้น แตไมไดบอกวา กาํมะถันอะตอม อยูหางกนัเทาไร


กํามะถันมีรูปผลึก 2 รูป ดังนี้

รูป 3 กํามะถันมอนอคลินิก 1. กํามะถันมอนอคลินิก มีสมบัติ ดังนี้ 1.1 ผลึกเปนรูปเข็มโปรงใสสีเหลือง 1.2 มีความหนาแนน 1.96 g/dm3

1.3 มีจุดหลอมเหลว 119 OC และจุดเดือด 444.67 OC 1.4 เสถียรที่อุณหภูมิสูงกวา 96 OC แตไมเกิน 119 OC 1.5 ละลายในโทลอีูน(C6H5CH3) คารบอนไดซัลไฟด(CS2) รูป 4 กํามะถันรอมบิก 2. กํามะถันรอมบิก มีสมบัติ ดังนี้ 2.1 ผลึกเปนรูปเข็มรูปเหล่ียมใสสีเหลืองออน 2.2 มีความหนาแนน 2.07 g/dm3

2.3 มีจุดหลอมเหลว 112.8 OC และจุดเดือด 444.67 OC 2.4 เสถียรที่อุณหภูมิปกติ แตไมเกิน 96OC จะเปลี่ยนไปเปนกํามะถันมอนอคลินิก 2.5 ละลายในโทลอีูน(C6H5CH3) คารบอนไดซัลไฟด(CS2) เบนซีน(C6H6)


นกัเรียนจดจําสมบัติของ กาํมะถันใหดนีะ

ฟอสฟอรัส มีสถานะเปนของแข็ง เปนอโลหะ มีสูตรโมเลกุลเปน P4 ฟอสฟอรัส 1 โมเลกุลประกอบดวยฟอสฟอรัส 4 อะตอม ยึดเหนี่ยวกันดวยพนัธะโคเวเลนต

ฟอสฟอรัสมีรูปผลึก 3 รูป ดังนี้ 1. ฟอสฟอรัสขาว มีสมบัติ ดังนี้ 1.1 เปนของแข็งสีขาวหรือเหลือง 1.2 มีความหนาแนน 1.82 g/dm3

1.3 มีจุดหลอมเหลว 44 OC 1.4 ลุกติดไฟในอากาศที่ 35 OC ใชทําหวัไมขดี ระเบิดเพลิง 1.5 ละลายน้ําไดนอย แตละลายไดในคารบอนไดซัลไฟด(CS2) 2. ฟอสฟอรัสแดง มีสมบัติ ดังนี้ 2.1 เปนของแข็งสีแดง 2.2 มีความหนาแนน 2.34 g/dm3

2.3 มีจุดหลอมเหลว 590 OC ที่ความดัน 43 บรรยากาศ 2.4 ไมลุกไหมในอากาศ วองไวตอปฏิกิริยาเคมีนอยกวาฟอสฟอรัสขาว ใชทําหวัไม

ขีดปลอดภัย 2.5 ไมละลายน้ําและในคารบอนไดซัลไฟด(CS2) 3. ฟอสฟอรัสดํา มีสมบัติ ดังนี้ 3.1 เปนของแข็งสีดํา 3.2 มีความหนาแนน 2.699 g/dm3

3.3 มีจุดหลอมเหลว 610 OC การจัดเรียงอะตอมหรือโมเลกุลตางกันจะทาํใหรูปรางและสมบัติบางประการ เชน จุดเดือด จุดหลอมเหลว และความหนาแนนแตกตางกันดวย


เมื่อนกัเรียนมีความเขาใจเรือ่งการจัดเรียง อนุภาคของของแข็งแลว ใหศึกษาตาราง

สรปุสมบัติบางประการของรูปตางๆของธาตุ

ตาราง 1 สมบตัิบางประการของรูปตาง ๆ ของธาตบุางชนิด

ชื่อธาต ุ รูปรางของธาต ุลักษณะภายนอก

จุดหลอมเหลว

(oC)

จุดเดือด (oC)

ความหนาแนน (g/cm3)

สภาพนาํไฟฟา

คารบอน

แกรไฟต

เพชร

ฟุลเลอรีน

เปนผงหรือ แผนสีดํา

ผลึกรูปเหล่ียม ไมมีสี ผงสีดํา

3,727

สูงกวา 3,550

-

3642

4827 -

2.25

1.96 -

ไมนํา

ไมนํา

ไมนํา

ฟอสฟอรัส

ฟอสฟอรัสขาว ฟอสฟอรัสแดง ฟอสฟอรัสดํา

กอนสีขาว ผงสีแดง เกล็ดสีดํา

44 590

-

280 417

-

1.82 2.34 2.70

ไมนํา ไมนํา นํา

กํามะถัน

รอมบิก

มอนอคลินิก

ผลึกรูปเหล่ียม สีเหลือง

ผลึกรูปเข็ม สีเหลือง

112.8

119

444.67

444.67

2.07

1.96

ไมนํา

ไมนํา




พยายามตั้งใจทาํแบบฝกทกัษะ นะครับ จะไดมีคะแนนสูง ๆ

หรอืไดคะแนนเต็ม...

1. ธาตุกํามะถันมรูีปผลึกกี่ชนิด อะไรบาง ............................................................................. 2. กํามะถันที่มีรูปเปนแทงผลึกยาวคลายเข็ม คือ ..................................................................... 3. กํามะถันรอมบิก รูปผลึกมีลักษณะอยางไร ....................................................................... 4. ในธรรมชาติพบกํามะถันชนดิใดมากที่สุด ......................................................................... 5. กํามะถันชนดิใดอยูตวัที่อุณหภูมหิองและอุณหภูมิสูงกวา 96 OC ตามลําดับ ....................

………………………………………………………………………………..………….. 6. การที่กํามะถันมีลักษณะของรูปผลึกแตกตางกันเพราะ ...................................................... 7. สูตรโมเลกุลของกํามะถันคือ ............................................................................................. 8. แรงยึดเหนีย่วระหวางอะตอมของกํามะถนั เปนพนัธะชนิดใด .......................................... 9. เพชร แกรไฟต และฟุลเรอรีน มีคุณสมบัติแตกตางกันเพราะ .......................................... ............................................................................................................................................ 10. ฟอสฟอรัสขาว ฟอสฟอรัสแดง และฟอสฟอรัสดํา ชนิดใดวองไวตอการเกิดปฏิกริิยาเคมี

มากที่สุด ......................................................................................................................

ตองพยายามทําใหได คะแนนเต็ม




1. 2 ชนิดคือ 1. กํามะถันมอนอคลีนิก 2. กํามะถันรอมบิก 2. กํามะถันมอนอคลีนิก หรือกาํมะถันรูปเข็ม 3. รูปผลึกมี 2 ลักษณะ เปนเหลี่ยมคลายส่ีเหล่ียมขนมเปยกปูน 4. กํามะถันรอมบิก

ดูเฉลยที่นี่...ครับ 5. กํามะถันรอมบิก , กํามะถันมอนอคลินิก 6. การจัดเรียงตัวของโมเลกุลกํามะถันแตกตางกัน 7. S8 8. พันธะโคเวเลนต 9. การจัดเรียงตัวของโมเลกุลของคารบอนแตกตางกัน 10. ฟอสฟอรัสขาว






คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 7 ชนิดของผลกึ




ผลึก ผลึกโคเวเลนต รางตาขาย โมเลกุล


ผลึก โลหะ

ชนิดของผลกึ

ผลึก ไอออนิก

คุณครูครับ ผลึกของของแข็ง มีกี่ชนิด อะไรบางครับ

นกัเรียนอยากทราบ ชนิดของผลกึของแข็ง ตามมาดูทางนี้...

เร่ือง ชนิดของผลึก

ชนิดของผลึก

ของแข็งที่เปนผลึกมีหลายชนิด ดังนี ้1. ผลึกโมเลกุล เปนผลึกที่ประกอบดวยโมเลกุลที่ยึดเหนี่ยวกนัดวยแรงแวนเดอรวาลส

หรือพันธะไฮโดรเจน - ถาโมเลกุลในผลึกชนิดนี้เปนโมเลกุลไมมีขั้ว แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล คือ แรง

แวนเดอวาลสชนิดแรงลอนดอน เชน ผลึกแนพทาลีน น้าํแข็งแหง ไอโอดีน กํามะถัน - ถาโมเลกุลในผลึกชนิดนี้เปนโมเลกุลมีขั้ว แรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุล คือ แรง

ดึงดูดระหวางขั้ว หรือพันธะไฮโดรเจน เชน ซัลเฟอรไดออกไซดแข็ง หนวยยอยในผลึกประเภทนีเ้ปนโมเลกุล และแรงยึดเหนี่ยวระหวางโมเลกุลไมแข็งแรง

ทําใหผลึกประเภทนี้มีจุดหลอมเหลวต่ํา เปราะ ไมนําไฟฟา หรืออาจนําไดนอยมากในบางชนดิ บางชนิดระเหิดได เชน ไอโอดีน แนพทาลีน


Na+

2. ผลึกไอออนิก เปนผลึกที่ประกอบดวยไอออบวกและไอออลบ ยึดเหนีย่วกันดวยพันธะไอออนิก ซ่ึงเปนแรงยดึเหนีย่วทีแ่ข็งแรงมาก ทําใหผลึกประเภทนี้มีจดุหลอมเหลวสูง แข็งแตเปราะ ไมนําไฟฟา ตองหลอมเหลวหรือละลายน้าํจึงนําไฟฟาได เชน ผลึกโซเดียมคลอไรด ผลึกสารสม ผลึกจุนสี

Cl-

รูป 5 ผลึกโซเดียมคลอไรด

รูป 6 ผลึกและโครงสรางของสารบางชนดิ

(ที่มาของภาพจาก: www.answers.com/topic/lattice-energy)

(ที่มา :

3. ผลึกโคเวเลนตแบบโครงผลึกรางตาขาย เปนผลึกที่ประกอบดวยอะตอม ยึดเหนี่ยวกัน

ดวยพันธะโคเวเลนตแบบตอเนื่อง เชน เพชร แกรไฟต ซิลิคอน คารบอรันดัม ควอตซ ฟอสฟอรัสดํา เนื่องจากพันธะโคเวเลนตระหวาอะตอมในผลึกชนิดนีแ้ข็งแรงมาก จึงทําใหผลึกชนิดนี ้ มีจุดหลอมเหลวสูง มีความแขง็แกรง(ยกเวนแกรไฟต) เปราะ ไมละลายน้ํา บางชนิดนําไฟฟา คือ แกรไฟต บางชนิดไมนําไฟฟา เชน เพชร บางชนิดนําไฟฟาไดบาง เชน ซิลิคอน

เพชร แกรไฟต ฟุลเลอรีน

www.sigmaaldrich.com/labwa re/products/molymod...มีตอหนาถัดไป..นะ http://stavrakoudis.econ.uoi.gr/.../index.php?menu=pubs)

http://www.answers.com/topic/lattice-energy

http://stavrakoudis.econ.uoi.gr/stavrakoudis/index.php?menu=pubs

4. ผลึกโลหะ เปนผลึกที่ประกอบดวยอะตอมยึดเหนี่ยวกนัดวยพันธะโลหะ ซ่ึงเปนพันธะที่แข็งแรงมากชนิดหนึ่ง ผลึกชนิดนี้สวนใหญมีจุดหลอมเหลวสูง นําไฟฟาและนําความรอนไดดี เหนยีวสามารถตีเปนแผนหรือดึงออกเปนเสนได ผิวหนาเปนมันวาว โลหะบางชนิดคอนขางออนนุม มีจุดหลอมเหลวต่ํา ไดแก โลหะแอลคาไล (หมู IA) เชน Na K

(ที่มา : www.webelements.com/.../crystal_structure.html www.gcsescience.com/a41-metal-bonding-delocal...)

รูป 7 การจัดเรียงอนภุาคของผลึกโลหะ

อะตอมของโลหะ

อิเล็กตรอน

ของแข็งบางชนิดไมมรูีปผลึก เชน พลาสติก แกว ขี้ผ้ึง กํามะถันในรูปกํามะถันพลาสติก

ของแข็งประเภทนี้ เรียกวา ของแข็งอสัณฐาน (Amorphous solid) อนุภาคในของแข็งประเภทนี้มีการจัดเรียงตวัไมเปนระเบียบ เมื่อแตกหกัจะไดช้ินสวนที่ไมเปนรูปทรงเรขาคณิต สวนใหญไมสามารถหาจุดหลอมเหลวที่แนนอนได สําหรับควอตซเปนของแข็งผลึก แตเมือ่ทําแกว แกวควอตซที่ไดเปนของแข็งอสัณฐาน


http://www.webelements.com/lithium/crystal_structure.html

http://www.gcsescience.com/a41-metal-bonding-delocalized.htm


สบาย...มาก/ !


ตองพยายามทําใหได คะแนนเต็ม

1. ถาใชแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนุภาคภายในผลึกของของแข็งเปนเกณฑ จะแบงของแข็งในรูปผลึกไดกี่ชนิด อะไรบาง ...............................................................................................

2. ผลึกโคเวเลนตรางตาขายและผลึกโมเลกุล แตกตางกันอยางไร ....................................... ........................................................................................................................................... 3. ผลึกชนิดใดทีม่ีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูง สถานะของแข็งไมนําไฟฟา แตเมื่อ

หลอมเหลวหรือละลายน้ําจะนําไฟฟาได........................................................................... 4. ผลึกโลหะ มีลักษณะและคณุสมบัติอยางไร .................................................................... 5. จงบอกชนิดของผลึกของสารตอไปนี้

สารตัวอยาง ชนิดของผลึก 1. โซเดียม 2. เพชร 3. ไอโอดีน 4. โซเดียมคลอไรด 5. ซิลิคอนคารไบด 6. โครเมียม 7. ควอตซ 8. แอมโมเนีย 9. ซิลเวอรคลอไรด

1. ................................................... 2. ................................................... 3. ................................................... 4. ................................................... 5. ................................................... 6. ................................................... 7. ................................................... 8. ................................................... 9. ...................................................

6. ของแข็งที่เปนผลึก และของแข็งอสัณฐาน แตกตางกันอยางไร ...................................... .........................................................................................................................................



ดูเฉลยที่นี่...ครับ


1. 4 ชนิด คือ 1. ผลึกโมเลกุล 2. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 3. ผลึกโลหะ

4. ผลึกไอออนิก 2. ขอแตกตางของผลึกโคเวเลนตรางตาขายและผลึกโมเลกุล

คุณสมบัต ิ ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย ผลึกโมเลกุล

1. ชนิดของอนุภาคภายในผลึก

อะตอม โมเลกุลหรืออะตอม

2. ชนิดของอนุภาคภายในผลึก

โมเลกุลมีขั้ว - แรงดึงดูดระหวางขั้ว - พันธะไฮโดรเจน

โมเลกุลไมมีขั้วหรืออะตอม - แรงลอนดอน

พันธะโคเวเลนต

3. จุดเดือด จุดหลอมเหลว

สูง ต่ํา

3. ผลึกไอออนิก 4. ประกอบดวยอะตอมที่ยึดเหนี่ยวกันดวยพนัธะโลหะทีแ่ข็งแรงมาก สวนใหญมีความ

แข็งและเหนยีว สามารถตีเปนแผน บิดรอบได เปนตวันําความรอน และนําไฟฟาไดด ี


5. สารตัวอยาง ชนิดของผลึก

1. โซเดียม 2. เพชร 3. ไอโอดีน 4. โซเดียมคลอไรด 5. ซิลิคอนคารไบด 6. โครเมี่ยม 7. แมกนีเซยีมฟลูออไรด 8. ควอตซ 9. แอมโมเนีย 10. ซิลเวอรคลอไรด

1. ผลึกโลหะ 2. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 3. ผลึกโมเลกุล 4. ผลึกไอออนิก 5. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 6. ผลึกโลหะ 7. ผลึกไอออนิก 8. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 9. ผลึกโมเลกุล 10. ผลึกไอออนิก

6. ของแข็งที่เปนผลึก มีการจัดเรียงอนุภาคภายในอยางมีระเบียบ มีรูปรางเฉพาะตวั มี เหล่ียม มีมุม และผิวหนาเรยีบ สวนของแข็งอสัณฐาน เปนของแข็งที่ไมมีรูปผลึก มี การจัดเรียงอนภุาคภายในไมเปนระเบียบ







คุณครูครับ...เมื่อผมศึกษาบทเรียนสาํเร็จรูป กรอบที่ 10 การเปลี่ยนสถานะของของแข็ง

การหลอมเหลว การระเหิด

การหลอมเหลว การระเหิด

การเปลี่ยนสถานะของของแข็ง




เร่ือง การเปลี่ยนสถานะของของแขง็

คุณครูครับ...ของแข็งเปลี่ยนสถานะไดอยางไรครบั ผมอยาก

นกัเรียนอยากทราบ การเปลี่ยนสถานะ

การเปล่ียนสถานะของของแข็ง

ของแขง็ ของเหลว

แกส

ดูดพลงังานความรอน

คายพลงังานความรอน

รูป 8 แสดงการเปลี่ยนสถานะของสารกับการดูดและคายพลังงานความรอน

1. การหลอมเหลวและจุดหลอมเหลว การหลอมเหลว (Melting) คือ การที่ของแข็งไดรับความรอน อนุภาคภายในของแขง็จะมีพลังงานจลนสูงขึ้น จนถึงจุดหนึ่ง อนภุาคภายในของแข็งจะมีการสั่นอยางรุนแรง จนถึงขีดที่อนุภาคภายในของแขง็แยกออกจากกันไมเปนโครงผลึกอีกตอไป เคล่ือนที่ไปมาได จนกลายเปนของเหลว


การแข็งตัว (Freezing) คือ การที่ของเหลวถูกทําใหเย็บลง อนุภาคภายในของเหลวจะมีพลังงานจลนลดลง แรงยึดเหนีย่วระหวางอนุภาคมีคามากขึ้นทําใหอนุภาคอยูชิดกันมากขึ้น จนไมสามารถเคลื่อนที่ไปมาไดเพยีงแตส่ันไดเทานั้น จึงกลายเปนของแข็ง จุดหลอมเหลว (Melting Point) คือ อุณหภมูิขณะที่ของแข็งเปลี่ยนสถานะเปนของเหลว และจุดหลอมเหลวที่ความดนั 1 บรรยากาศ เรียกวา จุดหลอมเหลวปกติ จุดเยือกแข็ง (Freezing Point) คือ อุณหภูมิขณะที่ของเหลวเปลี่ยนสถานะเปนของแข็ง และจุดเยือกแข็งที่ความดัน 1 บรรยากาศ เรียกวา จุดเยือกแข็งปกต ิ

ของแข็ง ของเหลว แกส

การอัดแนนและการแข็งตัว

การระเหิด

การแข็งตัว การควบแนน

การกลายเปนไอ การหลอมเหลว

รูป 9 แสดงการเปลี่ยนสถานะของสาร

2. การระเหิด (Sublimation) การระเหิด คือ การเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเปนแกส หรือไอเลย โดยไมเปลี่ยนเปนของเหลวกอน เพราะ อนภุาคภายในของแข็งมีการสั่นสะเทือนตลอดเวลา อนภุาคที่มีพลังงานสูงพอและอยูที่ผิวหนาของของแข็งจะสามารถเอาชนะแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนุภาคในของแข็ง หลุดออกจากของแข็งไปอยูในสถานะแกส เชน การระเหิดของไอโอดีน หรือ แนฟทาลีน

สถานะแกส

สถานะของแข็ง

เมื่อนกัเรียนศึกษาเนือ้หาจบแลว

ถายังไมเขาใจ ลองทบทวนดูอกีครั้ง นะครับ ถาเขาใจแลว ใหทําแบบฝกทกัษะที่ 1.4 ได

กรอบที่ 11 ตองพยายามทําใหได

คะแนนเต็ม

แบบฝกทักษะที่ 1.4 ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. เมื่อของแข็งไดรับพลังงานความรอน จะมผีลตออนุภาพของของแข็งอยางไร ............................................................................................................................................

2. ของแข็งเปลี่ยนสถานะเปนของเหลวได เพราะเหตใุด ........................................................ ............................................................................................................................................. 3. จุดหลอมเหลว หมายถึง ..................................................................................................... 4. ปจจัยที่มีผลตอจุดหลอมเหลวของของแข็ง คือ...................................................................

............................................................................................................................................ 5. จุดเยือกแข็ง คอื .................................................................................................................. 6. จุดหลอมเหลวของของแข็ง มีความสัมพันธกับความดันบรรยากาศ อยางไร .................... ............................................................................................................................................ 7. โซเดียมคลอไรด มีจุดหลอมเหลวสูงกวากํามะถัน เพราะ ................................................. ............................................................................................................................................. 8. การระเหดิ คือ...................................................................................................................... 9. ถาของแข็ง A เกิดการระเหยไดดีกวา ของแข็ง B นักเรยีนสามารถสรุปสมบัติทาง

กายภาพ ของของแข็ง A และ B ไดอยางไร ....................................................................... ............................................................................................................................................. 10. จงยกตวัอยางของแข็งในชวีติประจําวนัที่เกิดการระเหยได................................................. ............................................................................................................................................

สบาย...มาก/ ! ตรวจสอบคําตอบ ในหนาถัดไป...ครับ


เฉลยแบบฝกทักษะท่ี 1.4 ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

1. มีพลังงานจลนเพิ่มขึ้น ทําใหอนุภาคเกิดการสั่นสะเทือนมากขึ้น 2. ของแข็งไดรับพลังงานความรอน ทําใหคุณภาพของของแข็งมีพลังงานสูงกวา

แรงยึดเหนีย่งระหวางอนุภาคของของแข็ง อนุภาคของของแข็งจึงเริ่มเคลื่อนที่ได 3. อุณหภูมิขณะที่ของแข็งเปลี่ยนสถานะเปนของเหลวที่มีความดัน 1 บรรยากาศ 4. 1. ความดันบรรยากาศ 2. ชนิดของของแข็ง 5. อุณหภูมิขณะที่ของเหลวเปลี่ยนสถานะเปนของแข็ง ที่ความดัน 1 บรรยากาศ 6. ความดันบรรยากาศ เปนสัดสวนโดยตรงกบั จุดหลอมเหลวของของแข็ง คือ ถาความ

ดันบรรยากาศสูง จุดหลอมเหลวจะสูง ถาความดันบรรยากาศต่ําจดุหลอมเหลวจะต่าํ 7. โซเดียมคลอไรด มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนุภาคมากกวากํามะถัน 8. การเปลี่ยนนะจากของแข็งเปนแกส โดยไมผานสถานะของเหลว 9. ของแข็ง A มีแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนภุาคนอยกวาของแข็ง B 10. ไอโอดีน พิมเสน การบูร แนฟทาลีน คารบอนไดออกไซดแข็ง

บันทึกคะแนน ไดคะแนน ............................... คะแนน (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

เกงมาก...o ถานักเรียนตอบคําถามไดถูกตองนอยกวา 6 ขอ

ใหนักเรียนกลับไปศกึษา

กรอบที่ 10 ใหมอีกครัง้

นะครับ o ถานักเรียนตอบคําถาม

ไดถูกตองตั้งแต 6 ขอ ขึ้นไปใหนักเรยีนทํา

แบบทดสอบหลังเรียนได

แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ของแข็ง(solid)

ถึงนกัเรียนทกุคน...กอนที่จะทําแบบทดสอบนี้ ควรทราบคําชีแ้จงในการทําแบบทดสอบกอน...เพื่อประโยชนของนกัเรียนเอง...ตามมาดูทางนี้...ไดเลย


1. จําแนกประเภทของผลึก อธิบายสมบัติของผลึกของของแข็ง บอกชนิดของพันธะ

ระหวางอนุภาคภายในผลึกของของแข็งได 2. ระบุชนิดของผลึกของของแข็งจากสารตัวอยางที่กําหนดให และบอกความแตกตาง

ระหวางของแข็งที่เปนรูปผลึกกับของแข็งอสัณฐานได คําชี้แจง

1. แบบทดสอบฉบับนี้เปนแบบทดสอบปรนัย ชนิด 4 ตัวเลือก จํานวน 10 ขอ คะแนน

เต็ม 10 คะแนน (ขอละ 1 คะแนน) ใชเวลาสอบ 20 นาที

2. ใหนักเรียนอานแบบทดสอบดวยความรอบคอบ แลวตอบคําถาม โดยการเขียน

เครื่องหมาย ลอมรอบตัวเลือกที่นักเรียนเห็นวาถูกตองที่สุด

เมื่อนกัเรียนเขาใจคาํช้ีแจงแลว...ก็เริ่มทําแบบทดสอบ..... ไดเลยครับ

แบบทดสอบหลังเรียน

คําส่ัง จงเลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว

1. สมบัติของของแข็ง ขอใดไมถูกตอง 1. มีจุดเดือดสูงกวาของเหลว 2. มีความหนาแนนมากกวาแกส 3. ไมสามารถบีบอัดใหมีปริมาตรเล็กลงไดอีก 4. อนุภาคเคลื่อนที่ไมไดและไมมีการสั่นสะเทือน

2. คํากลาวขอใดถูกตอง 1. จุดหลอมเหลวและจุดเยือกแข็งของสารชนิดหนึ่งเปนอุณหภูมิเดียวกนั 2. ของแข็งทุกชนิดมีความหนาแนนมากกวาเมื่ออยูในสถานะของเหลว 3. ขณะที่น้ําเดือดกลายเปนไอ พลังงานของสารไมเปลี่ยนแปลง 4. ของแข็งทุกชนิดสามารถทําใหระเหิด

3. สารที่เกิดการระเหิดไดทุกสาร คือขอใด

Basic ! 1. กํามะถัน การบูร 2. แอมโมเนีย พมิเสน 3. ไอโอดีน เกลือแกง 4. คารบอนไดออกไซดแข็ง แนฟทาลีน

4. ของแข็งในขอใดมีรูปผลึกทุกชนิด 1. ขี้ผ้ึง แกรไฟต 2. แกว กํามะถัน 3. พลาสติก ฟุลเลอรีน 4. คารบอน ฟอสฟอรัส 5. ขอใดไมถูกตองเกี่ยวกับสมบตัิของฟอสฟอรัส 1. ฟอสฟอรัสแดงใชทําหวัไมขีดชนิดปลอดภัย 2. ฟอสฟอรัสแดงไมละลายน้ําและคารบอนไดซัลไฟด 3. ฟอสฟอรัสขาววองไวตอปฏิกิริยาเคมีนอยกวาฟอสฟอรัสแดง 4. ฟอสฟอรัสมีรูปผลึกตางกัน เนื่องจากการจัดเรียงโมเลกุลของสารตางกัน

6. ขอใดเปนสมบัติของกํามะถนัที่ถูกตอง 1. กํามะถันรอมบิกมีลักษณะเปนรูปเข็ม 2. กํามะถันรอมบิกเสถียรที่อุณหภูมิสูงกวา 96 OC 3. กํามะถันมอนอคลินิกละลายในน้ําแตไมละลายในโทลูอีน 4. กํามะถันมอนอคลินิกอนภุาคยึดเหนีย่วกันดวยพนัธะโคเวเลนต 7. สารในขอใดเปนผลึกโมเลกุล 1. โซเดียมคลอไรด 2. น้ําแข็งแหง 3. แกรไฟต 4. โซเดียม 8. ผลึกในขอใดที่มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงที่สุด 1. ผลึกโลหะ 2. ผลึกโมเลกุล 3. ผลึกไอออนิก 4. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย 9. สารในขอใดเปนของแข็งอสัณฐาน 1. โครเมยีม 2. บีกเกอร 3. ซิลิคอน 4. จุนสี 10. ของแข็งในขอใดที่มีอนภุาคประกอบดวยไอออนบวกกับไอออนลบ 1. คอปเปอรซัลเฟต 2. โพแทสเซียม 3. แนฟทาลนี 4. ฟุลเลอรีน

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน

1. สมบัติของของแข็ง ขอใดไมถูกตอง

4. อนุภาคเคลื่อนท่ีไมไดและไมมีการสั่นสะเทือน 2. คํากลาวขอใดถูกตอง

1. จุดหลอมเหลวและจุดเยือกแข็งของสารชนดิหนึ่งเปนอุณหภูมิเดียวกัน


3. สารที่เกิดการระเหิดไดทุกสาร คือขอใด 4. คารบอนไดออกไซดแข็ง แนฟทาลีน

4. ของแข็งในขอใดมีรูปผลึกทุกชนิด 4. คารบอน ฟอสฟอรัส

5. ขอใดไมถูกตองเกี่ยวกับสมบตัิของฟอสฟอรัส 3. ฟอสฟอรัสขาววองไวตอปฏิกิริยาเคมีนอยกวาฟอสฟอรัสแดง

6. ขอใดเปนสมบัติของกํามะถนัที่ถูกตอง 4. กํามะถันมอนอคลินิกอนภุาคยดึเหนี่ยวกันดวยพนัธะโคเวเลนต

7. สารในขอใดเปนผลึกโมเลกุล 2. น้ําแขง็แหง

8. ผลึกในขอใดที่มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงที่สุด 4. ผลึกโคเวเลนตรางตาขาย

9. สารในขอใดเปนของแข็งอสัณฐาน 2. บีกเกอร

10. ของแข็งในขอใดที่มีอนภุาคประกอบดวยไอออนบวกกับไอออนลบ 1. คอปเปอรซัลเฟต







เขาใจในเนือ้หาเพียงใด ถานักเรียนไดคะแนนนอยกวา 6









บรรณานุกรม

ชัยวัฒน เจนวาณิชย . หลักเคมี 1ทฤษฎี โครงสราง ปฏิกิริยา . กรุงเทพฯ : สํานักพมิพโอเดียนสโตร,

2546 . เทพจํานงค แสงสุนทร . คูมือเตรียมสอบเคมี ว031 ม.4 เลม 2 . กรุงเทพฯ : สํานักพมิพภูมิบณัฑิต

, 2544 . ประเสริฐ ศรีไพโรจน . เคมีพื้นฐาน เลม 1. กรุงเทพ : ส.พิจิตรการพิมพ , 2549 ศึกษาธิการ , กระทรวง สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. หนังสือเรียน

สาระการเรียนรูพื้นฐานและเพิ่มเติมเคมี เลม 2. กรุงเทพฯ : คุรุสภา , 2548. ศึกษาธิการ , กระทรวง สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. หนังสือคูมือ

สาระการเรียนรูพื้นฐานและเพิ่มเติมเคมี เลม 2. กรุงเทพฯ : คุรุสภา , 2548. ศรีลักษณ ผลวัฒนะ , ประดับ นาคแกว , ดาวัลย เสริมบุญสุข . เคมีเพิ่มเติมชวงชัน้ที่ 4 ช้ัน

มัธยมศึกษาปที่ 5 ภาคเรียนที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทสํานักพิมพแม็ค จํากัด , 2548 . สําราญ พฤกษสุนทร . เคมี ม.4 เลม 2 . กรุงเทพฯ : สํานักพิมพ พ.ศ. พัฒนาจํากดั , 2547 สุทัศน ไตรสถิตวร . เคมีม.5 เลม 3 . ว032 . กรุงเทพฯ : ไฮเอ็ดพลับลิชช่ิง , 2543 . สุวิทย มูลคํา และ สุนันทา สมุทรประเสริฐ . การพัฒนาผลงานทางวิชาการสูการเลื่อนวิทยฐานะ .

กรุงเทพฯ : กรุงเทพฯ หางหุนสวนจํากดัภาคพิมพ , 2546 . Anne Marie Helmenstine. The Kinetic Molecular Theory. สืบคนจาก : www.guest.portaportal.com [3 กันยายน 2549]. wikipedia . lattice energy. สืบคนจาก : www.answers.com [6 ตุลาคม 2549]. สืบคนจาก : www.omniadiamonds.com/the_physical_properties... [23 ตุลาคม 2549]. Labware . Crystal Structure. สืบคนจาก : www.sigmaaldrich.com. [10 พฤศจิกายน 2549].

Stavrakoudis's publications. Synthesis of a proline-rich [60]fullerene peptide. สืบคนจาก

http://stavrakoudis.econ.uoi.gr. [26 ตุลาคม 2549]. Home of the periodic table. crystal_structure. สืบคนจาก : www.webelements.com. [21

พฤศจิกายน 2549]. Colin France. Metallic Bonding. สืบคนจาก : www.gcsescience.com [23 ตุลาคม 2549].

http://guest.portaportal.com/kmckenzie

http://www.answers.com/

http://www.omniadiamonds.com/the_physical_properties_of_diamond.htm

http://www.sigmaaldrich.com/

http://stavrakoudis.econ.uoi.gr/stavrakoudis/index.php?menu=pubs

http://www.webelements.com/

1ปก ของแข็ง solid 2homebankstore.com/ebookfree8/E-Books...

Documents

Transcript of 1ปก ของแข็ง solid 2homebankstore.com/ebookfree8/E-Books...