«Ιατρικές χρήσεις Βοτάνων»

Μ. ΜάλαμαςΑν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Είναι γνωστό ότι πολλά φυτικά παρασκευάσματαχρησιμοποιούντο από αιώνων στη θεραπείαδιαφόρων νόσων.

Ακόμη και στις πλέον αναπτυγμένες χώρες ηπαραδοσιακή ιατρική κυριαρχούσε στιςπερισσότερες περιοχές μέχρι και τις αρχές του 20ουαιώνα

Mr H Waterhouse, Elizabeth St, Melbourne, c.1900Advertisement:Mr Waterhouse is truly a remarkable gifted man, and a student of Nature. He can diagnose diseases by observation. His pathological and therapeutic knowledge is complete. He is a ready conversationalist and is well posted in anthropology, astrology and psychology, and is to be congratulated upon his enthusiasm and his high reputation as a medical herbalist, and as the manufacturer of botanical propriety medicines.

Waterhouse's store at 378 Elizabeth St, Melbourne. The shop front advertises Nurvo for nerves, Uvita herbal powder, and Zaqua - "there is no

remedy like Zaqua on earth".

Σήμερα το 35-50% των φαρμάκων προέρχεται από φυτά με τηνέννοια ότι έχουν απομονωθεί οι δραστικές ουσίες και έχουνμελετηθεί όσον αφορά τη δράση, την αποτελεσματικότητα και τιςπαρενέργειες στον άνθρωπο, και αυτές οι δραστικές ουσίεςπεριέχονται στις διάφορες φαρμακοτεχνικές μορφές και όχι ταμέρη του φυτού από τα οποία προέρχονται. Αναφέρονται μερικά παραδείγματα

Η πρόοδος της Επιστήμης βοήθησε ώστε όχι μόνο νααποσαφηνισθούν οι αιτίες διαφόρων νοσηρών συμπτωμάτωνκαι να περιγραφούν επακριβώς η κλινική εικόνα καιπαθοφυσιολογικές και παθολογοανατομικές αλλοιώσεις αλλάκαι βιοχημικές, αιματολογικές κ.ά. που βοήθησαν στηκαλύτερη κατανόηση διαφόρων νόσων και στην αντιμετώπισητους.

Τα οπιούχα προέρχονται από τη κάψα (κωδιές) του φυτού μήκων η υπνοφόροςΗ μήκων η υπνοφόρος περιέχει πάνω από 25 αλκαλοειδή.

• Papaver somniferum

ΜΟΡΦΙΝΗ

Η μορφίνη απομονώθηκε το 1803 απόένα Γερμανό φαρμακοποιό τον F. W. A.Sertürner

Διγοξίνη από τα φύλλα του φυτού Digitalis lanata, ως καρδιοτονωτικό, και αντιαρρυθμικό. William Withering περίπου 1780. Το 1880 απομονώθηκε η διγοξίνη

Ατροπίνη από το φυτό Atropa belladonna (μείγμαυοσκυαμίνης και υοσκίνης) (πρόκληση μυδρίασης, αντίδοτο δηλητηρίασης από μανιτάρια, βραδυκαρδία) Ηατροπίνη περιγράφεται από το Θεόφραστο 400 π. Χ.,Διοσκορίδη 1ο αιώνα μ. Χ. για πόνο, αϋπνία, και πριν τηνεγχείρηση. Η Κλεοπάτρα για διαστολή της ίριδας, όπωςκαι στην Αναγέννηση. Το 1831 απομονώθηκε η ατροπίνηαπό το φαρμακοποιό Mein και το 1901 συντέθηκε από τοRichard Willstatter.

Hyoscyamine και Hyoscine (Scopolamine). Από τοφυτό Hyoscyamus Ως σπασμολυτικό (Hyoscinebutylbromide) Buscopan

Απομόνωση της κινίνης το 1820 από το φυτόCinchona officinalis. Ελονοσία, πυρετός

Ο Ιπποκράτης το 400 π.Χ. περιέγραψε το φλοιό της ιτιάς ωςαντιπυρετικό, αναλγητικό. 1897 σύνθεση ασπιρίνης.

1948 Dr. Lawrence Craven για πρόληψηεμφράγματος. 2003 άδειααναγραφής στησυσκευασία γιαπρόληψηεμφράγματος

Το 1958 ο Dr. R. Noble αναζητούσε ένατρόπο για θεραπεία του σακχαρώδηδιαβήτη από το στόμα ώστε να μειωθούν οιανάγκες για ενέσεις ινσουλίνης. Υπήρχεένα φυτό (Catharanthus roseus) το οποίοχρησιμοποιούσαν ιθαγενείς για τη θεραπείατου σακχάρου. Σε εξέταση του αίματοςβρέθηκε ότι μειώνει τον αριθμό τωνλευκών αιμοσφαιρίων, και έτσιαπομονώθηκαν ουσίες αντικαρκινικές(Βιμπλαστίνη και Βινκριστίνη)

Τα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των θεραπευτικώνβοτάνων άρχισαν να διατυπώνονται με τη πρόοδο της ιατρικής επιστήμηςΌπως φαίνεται σε ένα άρθρο στο ιατρικό περιοδικό JAMA 100 χρόνια πριν

Σήμερα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες η παραδοσιακήιατρική αποτελεί τη βάση της θεραπείας πολλώνασθενειών, και υπάρχει επίσης μία αυξανόμενη τάσηασθενών σε αναπτυγμένες χώρες να προσφεύγουν στηπαραδοσιακή ιατρική για λύση του προβλήματος υγείαςτων. Αυτό το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη παραδοσιακήιατρική στις αναπτυγμένες χώρες οδήγησε σε απότομηαύξηση του διεθνούς εμπορίου «θεραπευτικών» βοτάνων ηοποία το 2000 έφτασε τα 60 δις αμερικανικά δολάρια. ΟΠαγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι το 65-80% του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί τη παραδοσιακήιατρική ως πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση τωνπροβλημάτων υγείας. (1 S.-K. Yee et al. / Health Policy 71 (2005) 133–149)

Το 2001 οι Αμερικανοί ξόδεψαν περίπου $4.2 δις σεβοτανοθεραπευτικά παρασκευάσματα, μία αύξησηπερισσότερο του 100% από το 1994.Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η χρήση βοτάνων ή άλλωνφυσικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη παραδοσιακήΙατρική, ακόμη και για αιώνες, δεν σημαίνει απαραίτητα ότιοι ενδείξεις για τις οποίες χρησιμοποιούνται είναι σωστές ή ότιείναι ασφαλή τουλάχιστον σε μακροχρόνια χρήση, όπωςάλλωστε έχει αποδειχθεί με πολλά άλλα βότανα ή φυσικέςουσίες.

Θα αναφερθούν μερικά παραδείγματα βοτάνων με ευρείαχρήση στη παραδοσιακή ιατρική και κατά πόσοδικαιολογείται η όχι η χρήση τους στη θεραπευτική με βάσητην επιστημονική έρευνα των συστατικών τους καθώς καισχετικές κλινικές έρευνες

Valeriana officinalisValerianaΑν κι η χρήση της βαλεριάνας (νάρδοςτου Διοσκορίδη) ως αγχολυτικούχρονολογείται από αιώνες, συστηματικήανασκόπηση κλινικών μελετών δείχνειότι υπάρχουν κάποιες αμφιβολίεςσχετικά με τη χρήση της κατά τηςαϋπνίας. Η ρίζα του φυτού προκαλείπολλές παρενέργειες (υπεραιμία, διάρροια, διούρηση, τρόμο άκρων, διαταραχές όρασης παραισθησίες). Οιπεριεχόμενες βαλεποτριάτες είναιυπεύθυνες για τη κατασταλτική δράση

Vitex agnus-castus L ΛυγαριάΤο Agnus castus (καρπός)χρησιμοποιείται παραδοσιακά γιαπολλά και διαφορετικάσυμπτώματα. Το 19ο αιώναεχρησιμοποιείτο για διαταραχέςτης εμμήνου ρύσης και γιαγαλακτοφορία. Σήμερασυνιστάται κυρίως για ανωμαλίεςτης εμμήνου ρύσεως, προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο(PMS), μασταλγία.

.

Στο PMS συχνά τα συμπτώματα υποχωρούν με θεραπείαplacebo σε μεγάλο ποσοστό, άνω του 50%, σε μία δε μελέτη τοποσοστό ανέρχεται άνω του 90% Από την άλλη πλευρά δεδομένων των θετικών κλινικώνμελετών, της μακροχρόνιας χρήσης του agnus castus σεευρωπαϊκές χώρες, των ήπιων και σε μικρή συχνότηταπαρενεργειών του agnus castus και της σχετικής ασάφειας τηςαιτιοπαθογένειας του PMS και των παρενεργειών των μέχρισήμερα χρησιμοποιουμένων φαρμάκων για την αντιμετώπισητου, είναι επίσης κατανοητή η πρόταση της χρήσης του agnus castus ως εναλλακτικής θεραπείας, μετά από σύσταση τουθεράποντος ιατρού

Κρίνοντας αυστηρά επιστημονικά θεωρούμε ότι δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ηαποτελεσματικότητα και η ασφάλεια του προϊόντος για τις ενδείξεις πουπροτείνεται

Urtica Dioica και Urens L. (Τσουκνίδα)

Το φυτό ήταν γνωστό στους αρχαίουςΕλληνες που το χρησιμοποιούσαν για αρκετάνοσήματα και επίσης ως μέρος τηςδιατροφής.Η θεραπευτική χρήση της τσουκνίδαςαναφέρεται από το Διοσκορίδη ότι« προκαλεί διούρηση και –ανακουφίζει ήχαλαρώνει- συμπτώματα της κάτω κοιλίας(προφανώς τα ενοχλήματα από τηκατακράτηση των ούρων)»Ο Ιπποκράτης αναφέρει ότι η τσουκνίδαβελτιώνει τη τριχοφυία

Για Υπέρταση και ως διουρητικό. Βράζουμε τα φύλλα σε νερό. Δοσολογία: ένα ποτήρι κρασιού πρωί, ένα βράδυ.

Για αλωπεκία και δυνάμωμα μαλλιών. Βράζουμε όλο το φυτό (μετη ρίζα) και πλένουμε τα μαλλιά με αυτό.

Στην ΕΜΕΑ αναφέρεται για υπέρταση και ως αντιρρευματικό.Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει αντιυπερτασική, διουρητική, αντιελκογόνο, ηπατοπροστατευτική, αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση. Δεν υπάρχουν μελέτεςπου να τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα του στησυμπτωματική θεραπεία της BPH.

[The major chemical constituents are chlorogenic acid, rutin, isoquercetin, ferulic acid, beta carotene, vitamins A, C, and E, tannins, lectins].

Προκαλεί ουρτικάρια, με οξύ καύσο, κνησμό και ερύθημα. Ομηχανισμός δράσης έχει περιγραφεί πριν 60 χρόνια[The fluid in the nettle hair contains histamine, acetylcholine (responsible for the skin reaction), leukotriene B4, leukotriene C4 and serotonin]

Mentha piperita (Peppermint)

To αιθέριο έλαιο της Μίνθης(peppermint oil), χρησιμοποιείταιπαραδοσιακά ως άφυσο, για τηνανακούφιση από μετεωρισμό, κωλικούς κοιλίας, και σε σταγόνες σενερό για εισπνοές για διευκόλυνσητης αναπνοής και καλύτερηαπόχρεμψη σε ασθενείς μεαναπνευστικές λοιμώξεις. Πρόσφατη μελέτη (2007) έδειξε ότιβελτιώνει τα συμπτώματα σεασθενείς με σπαστική κολίτιδα.

ΕΙΣΠΝΟΕΣ: Κατάρρους της αναπνευστικής οδού

ΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ: Τοπική εφαρμογή σε μυικούς πόνους, τενοντίτιδες, ρευματοπάθειες

Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει αντιμικροβιακή, ιοστατική, αντιμυκητική, αντιοξειδωτική αντικαρκινική, αναλγητική, σπασμολυτικήδράση, και αυξάνει την ευαισθησία της μύτης στην αίσθηση εισόδου τουαέρα στην εισπνοή.

Αλληλεπιδράσεις Το έλαιο Μίνθης ενδέχεται να αυξήσει τα επίπεδα τηςsimvastatin και της felodipine. Σε υγιείς εθελοντές ανέστειλε τηναπορρόφηση του σιδήρου

[The major chemical constituents are menthol, menthone, with smaller amounts of cineole, neomenthol, isomenthone, pulegone, limonene, carvone, eriocitrin and rosmarinic acid (combined), apigenin etc]

Mentha spicata (Δυόσμος)Οι κύριες φαρμακολογικές δράσεις τουφυτού αναφέρονται σε σπασμολυτική, αντιεμετική, κατά της δυσπεψίας, διουρητική, τονωτική, κατά τηςκεφαλαλγίας, ήπιες αναπνευστικέςλοιμώξεις. Εξωτερική χρήση για κνησμό, δερματικές παθήσεις όπως έκζεμα, καιαρθρίτιδες. Σημερινή χρήση (Ζαγόρι)τραγχειοβρογχίτιδα, υπέρτασηΠειραματικές μελέτες έχουν δείξειαντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική,αντιφλεγμονώδη, αντιμεταλλαξιογόνοδράση Σε γυναίκες με αυξημένη τριχοφυΐαη χορήγηση αφεψήματος δυόσμου είχεαντιανδρογόνο δράση και μείωσε τητριχοφυΐα των γυναικών

[The major chemical constituents are pulegone, isopulegone, menthol, carvone, dihydrocarvenone, limonene, menthone. Spearmint also contains tannins. Carvone is the main active component of the oil of spearmint]

Η παραπάνω μελέτη σχεδιάσθηκε επειδή είχε παρατηρηθεί ότι μερικοί άνδρες από τη πόληYenisarbademli έιχαν πάει στο νοσοκομείο παραπονούμενοι για μειωμένη σεξουαλικήεπιθυμία και δραστηριότητα. Αυτοί οι ασθενείς έπιναν 4 φλυτζάνια αφεψήματος δυόσμου ήμέντας ημερησίως. Μετρήθηκαν λοιπόν τα επίπεδα ανδρογόνων σε γυναίκες με αυξημένητριχοφυία μετά χορήγηση αφεψήματος δυόσμου και η τριχοφυία μειώθηκε καθώς και ταεπίπεδα της ελεύθερης τεστοστερόνης. Επιπλέον να σημειωθεί ότι ο δυόσμος είναι ισχυρό εκτρωτικό.

Sideritis syriaca L.(raeseri Boiss. & Heldr) (τσάι του βουνού)

Οι κύριες φαρμακολογικές δράσεις του φυτούαναφέρονται σε σπασμολυτική,αντιφλεγμονώδη, ηρεμιστική, αντιμικροβιακή, τονωτική. Για βήχα, πονόλαιμο, δυσπεψία

Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει ότι το φυτόέχει αντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και αντιελκογόνοδράση, καθώς και ότι διεγείρει τουςοστεοβλάστες και καταστέλλει καρκινικάκύτταρα του μαστού The major chemical constituents are fatty acids,

flavonoids, flavones, other phenolics, terpenoids, mainly a and β-pinene, p-cymene, α-phellandrenelinalool, carvacrol, α-(E)-caryophyllene, AR-curcumene bicyclogermacrene, α-cadinene, caryophyllene oxide etc

Salvia officinalis LΣτη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιείται εσωτερικά ωςαντιδιαρροϊκό, εμμηναγωγό, αποχρεμπτικό, διουρητικό, κατά του μετεωρισμού. Σε στοματίτιδα, ουλίτιδα, και άφθες γίνονται πλύσεις στόματος καισε πονόλαιμο, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδαγαργάρες, Εξωτερικά κομπρέσσες σε δερματικέςβλάβες (πληγές, έκζεμα, δερματίτιδες). Στο Ζαγόριγια δυσπεψία, διάρροια, και ως σπασμολυτικό.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το εκχύλισμα των φύλλων έχει σπασμολυτική, αντιδιαβητική, αντιυπερτασική, αντιμικροβιακή και ιοστατική δράση, καιδιευκολύνει τη λειτουργία της χοληδόχου. Επίσης επιδρά στο κεντρικό νευρικόσύστημα. Σε πρόσφατη ανασκόπηση φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικό στη νόσοAlzheimer

The major chemical constituents are: a and b-thujone as the major components, camphor, cineole, borneol, bornyl acetate. It also contains α-pinene, camphene, β-pinene and myrcene, Camphor, (E)-b-Caryophyllene, carnosol, salvigenin, rosmarinic, caffeic acid etc

Foeniculum vulgare (Μάραθο)

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπευτικήχρησιμοποιούνται οι καρποί και τα φύλλα (ωςαφέψημα) για δυσπεπτικά ενοχλήματα, πονόλαιμο, βήχα, ως γαλακταγωγό, και στηπρωτοπαθή δυσμηνόρροια για το πόνο. ΣτοΖαγόρι για δυσπεπτικά ενοχλήματα, πόνο σταμάτιαΚλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι είναιαποτελεσματικό στη πρωτοπαθή δυσμηνόρροιακαι μαζί με άλλα φυτά (χαμομήλι, μελισσόχορτοή γλυκύριζα) αποτελεσματικό και αβλαβές σεκωλικούς νεογνώνΠειραματικές μελέτες έχουν δείξειαντιυπερτασική, αντιμικροβιακή, αντιμυκητική,ηπατοπροστατευτική, αντιελκογόνο,αντιφλεγμονώδη, και αντιοξειδωτική δράση.

The major chemical constituents are trans-Anethole, estragole, D-limonene, p-anisaldehyde,fenchone

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμάκων (European Medicines Agency ήEMEA) αναφέρει τις ακόλουθες ενδείξεις

α. ως αντισπασμωδικό για ήπια γαστρεντερικά ενοχλήματαπεριλαμβάνοντας και το μετεωρισμό.β. Συμπτωματική θεραπεία για ήπιο σπασμό στη πρωτοπαθήδυσμηνόρροιαγ. ως αποχρεμπτικό στο βήχα και το κρυολόγημα

Σε νήπια (6-9,5 μηνών) έχει περιγραφεί μεθαιμοσφαιριναιμία απόγεύμα λαχανικών που περιείχε φρέσκο μάραθο το οποίο δενκαταναλώθηκε άμεσα αλλά μετά τινά χρόνο παραμονής στησυντήρηση του ψυγείου (αναπτύσσονται ταχέως νιτρικά από τοfennel).Αλληλεπιδράσεις Ενδέχεται να επιδράσει στο μεταβολισμό πολλώνφρμάκων

Echinacea purpureaΤο φυτό Echinacea purpurea είναι ένα από ταπρώτα σε πωλήσεις φυτά το οποίοχρησιμοποιείται στη Β. Αμερική και στηΓερμανία για θεραπευτικούς σκοπούς απόμεγάλο ποσοστό ασθενών. Χρησιμοποιείταιεπίσης σε οδοντόκρεμες και καλλυντικά.Το φυτό Echinacea purpurea χρησιμοποιείταιπάνω από 100 χρόνια στην Αμερική και 70 χρόνια στη Γερμανία για κοινό κρυολόγημα, γρίπη, πονόλαιμο, ουρολοιμώξεις, απλόέρπητα και κάντιντα καθώς και για επούλωσητραυμάτων. Η Echinacea θεωρείται ότιδιεγείρει το ανοσολογικό σύστημα

Παρά την ευρεία χρήση του φυτού (περισσότερες από 2,5 εκατομμύριασυνταγές στη Γερμανία και πάνω από 100 χρόνια χρήσης στις ΗΠΑ) δενέχουν αναφερθεί σοβαρές παρενέργειες Υπάρχουν απόψεις ότι αν τοEchinacea χρησιμοποιηθεί πέραν των 8 εβδομάδων, είναι δυνατόν ναπροκύψει ηπατική βλάβηΑπό την αναζήτηση της βιβλιογραφίας για τη χρήση του φυτούEchinacea στο κοινό κρυολόγημα και στις λοιμώξεις του ανωτέρουαναπνευστικού ή των ουροφόρων οδών δεν επιβεβαιώνεται ηαποτελεσματικότητα των διαφόρων παρασκευασμάτων του φυτούEchinacea από αξιόπιστες κλινικές μελέτες, είτε επειδή έχουνμεθοδολογικά προβλήματα είτε επειδή είναι αντικρουόμενες. Όσον αφορά τη τοπική χρήση η Echinacea έχει δειχθεί ότι αναστέλλει τηφλεγμονή, έχει αντιμικροβιακή δράση και επιταχύνει την επούλωση, σεπειραματόζωα και σε ανθρώπους. Η μόνη πιθανή ανεπιθύμητη ενέργειαείναι η τοπική δερματική αντίδραση.

Panax GinsengΗ ρίζα του Ginseng χρησιμοποιείται πάνω από 2000 χρόνια στη παραδοσιακήκινέζικη ιατρική επειδή υποτίθεται ότι επαναφέρει και αυξάνει τη καλήφυσική και ψυχική κατάσταση του ατόμου

Οι αποδιδόμενες θετικές δράσεις του Ginseng στον ανθρώπινο οργανισμόαναφέρονται στη «ζωτικότητα» , στο ανοσολογικό σύστημα, στακαρδιαγγειακά νοσήματα, στο καρκίνο και στη σεξουαλική λειτουργία . Η δράση του οφείλεται κυρίως στις ginsenosidesΑν και μελέτες in vitro και σε πειραματόζωα δείχνουν ότι το ginseng έχειθετικά αποτελέσματα εν τούτοις οι αποδείξεις για παρόμοια αποτελέσματαστον άνθρωπο είναι περιορισμένες και αντιφατικές

Το Ginseng είναι γνωστό από το 18ο αιώνα στη Δύση. Επιστημονικά -κατάκάποιο τρόπο- απασχόλησε τους επιστήμονες από 100 χρόνων και πλέον. Ήδηστο JAMA το 1898 υπάρχει δημοσίευση για το Ginseng όπου εκφράζεται ηδυσπιστία για τις θεραπευτικές ιδιότητες του (MISCELLANY Ginseng in Korea.— JAMA. 1898;31:1491-1492 ). Αν και έχουν παρέλθει 100 και πλέονχρόνια από αυτή τη δημοσίευση, εκφράζονται ακόμη αμφιβολίες για τιςαποδιδόμενες στο ginseng θεραπευτικές ιδιότητες.

Melissa officinalis L.Φυτό γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων στους Αιγυπτίους, Ελληνες και Ρωμαίους.Τα φύλλα του φυτού Melissa officinalis χρησιμοποιούνταιστη παραδοσιακή ιατρική στις χώρες της Ευρώπης αλλά καιστις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά του άγχους, της ήπιαςκατάθλιψης, ημικρανίας, αϋπνίας και εκτάκτων συστολών πουοφείλονται στο άγχος. Επίσης χρησιμοποιούνται στη δυσπεψία, ως άφυσο, και ως σπασμολυτικό. Η χρήση τους βασίζεται στηπαράδοση και οι ενδείξεις διαφέρουν μερικές φορές από περιοχήσε περιοχή. Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται συχνότερασε συνδυασμό με άλλα φυτά (π.χ. peppermint, valeriana) . Το17ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε στη παρασκευή του ποτούBENEDICTINE. Σε γιατροσόφια αναφέρεται κατά της υστερίας, επιληψίας και έντονου κτύπου της καρδιάς Σήμερα γιατραγχειοβρογχίτιδα, υπνωτικό

Το φυτό έχει αντιμικροβιακή και ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, αντιφλεγμονώδη, αντιυπερλιπιδαιμική, ηρεμιστική καιιοστατική (απλός έρπητας, HIV)Σε ασθενείς με νόσο του Alzheimer η χρήση του φυτούβελτίωσε τα συμπτώματα και είχε καλή ηρεμιστική δράση

The active crushed leaves contain essential oil (citral a (geranial), citral b (neral), citronelal, citronelol, geraniol, linalool, tannins, resine, ascorvic and rosmarinic acid (3) as well as quercitrin and rhamnocitrin, and the 7-glucosides ofapigenin, kaempferol, quercetin, and luteolin

Hypericum perforatum Lβαλσαμόχορτο

Το φυτό Hypericum perforatumχρησιμοποιείται από αιώνων, ειδικάστην Ευρώπη για θεραπευτικούςσκοπούς, είτε εξωτερικά (πληγές, έκζεμα, εγκαύματα κ.α.) είτε εσωτερικάγια νοσήματα ιδιαίτερα του πεπτικού.Εχει επίσης ιοστατική δράση. Ηαντικαταθλιπτική δράση του φυτούπεριγράφεται σε παλιά γιατροσόφιακαι ήδη από τουλάχιστον 3 αιώνες, χρησιμοποιείτο το εκχύλισμα τουφυτού στην Ελλάδα, κατά τηςμελαγχολίας, μέχρι το τέλος του 19ουαιώνα. Στη Γερμανία κυκλοφόρησεπρώτα με το όνομα Psychotonin™ .

The major chemical constituents are hypericin andpseudohypericin, hyperforin, flavonoids,procyanidins, quercetin glycosides, chlorogenic acid,hyperoside, quercitrin

Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει ιοστατική (έρπης, CMV..)αντικαρκινική, αντιοξειδωτική, αντικαταθλιπτική, και αντιεπιληπτικήδράσηΠειραματικά δεδομένα δείχνουν πιθανή επίδραση της υπερικίνης στοφακό του οφθαλμού υπό την επίδραση του ηλιακού φωτός Εχουν επίσηςαναφερθεί περιπτώσεις μανίας σε ασθενείς που έπαιρναν το hypericum. Θα πρέπει οι γιατροί να εξετάζουν αν υπάρχει ιστορικό μανίας ήυπομανίας σε ασθενείς, πριν χορηγήσουν hypericum για κατάθλιψη.

Πλεονέκτημα του εκχυλίσματος του hypericum έναντι τωναντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι το χαμηλό ποσοστό τωνπαρενεργειών. Μεγάλο όμως μειονέκτημα αποτελεί ηαλληλεπίδραση με μεγάλο αριθμό φαρμάκων με πιθανές κλινικάσημαντικές επιπτώσεις, κατά τη διάρκεια χορήγησης του hypericumή τη διακοπή του (υποθεραπευτικά ή τοξικά επίπεδασυγχορηγούμενων φαρμάκων).

Hedera helix L (Κισσός)

Τα φύλλα του κισσού χρησιμοποιούντο στηπαραδοσιακή ιατρική για αρκετές παθήσεις, μεταξύ των οποίων βρογχίτιδα, δυσμηνόρροια, εγκαύματα, κιρσοί, αρθρίτιδες, και ωςαντιπηκτικό, αντισυλληπτικό κ. ά.Το δραστικό περιεχόμενο είναι το εκχύλισμαξηρών φύλλων του κισσού (Hedera helix L.). Οι διάφορες φαρμακολογικές δράσεις τουκισσού αποδίδονται κυρίως στις σαπωνίνες.Τόσο από τις πειραματικές μελέτες όσο καιαπό τις κλινικές, φαίνεται ότι το εκχύλισμαξηρών φύλλων του κισσού βοηθά στηνσυμπτωματική ανακούφιση των συμπτωμάτωντης οξείας και χρόνιας βρογχίτιδας, μειώνονταςτην αντίσταση των αεροφόρων οδών, διευκολύνοντας την απόχρεμψη και (κατ΄ακολουθία) τη συχνότητα του βήχα

Serenoa repens (Saw palmetto)

Οι κλινικές μελέτες και ιδιαίτερα οιανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις όσον αφορά τηναποτελεσματικότητα του Serenoa repens στησυμπτωματική θεραπεία της καλοήθους υπερτροφίαςτου προστάτη (BPH), δείχνουν ότι αν και δεν πρέπεινα αγνοηθούν τα αποτελέσματα των κλινικώνμελετών του Serenoa repens στη συμπτωματικήθεραπεία της BPH, εν τούτοις απαιτούνταιπερισσότερες μακράς διάρκειας καλά σχεδιασμένεςκλινικές μελέτες, στις οποίες θα περιλαμβάνεται καιομάδα εικονικού φαρμάκου.

Εχει αντιανδρογόνο, αντιφλεγμονώδη, σπασμολυτική, αντιεμετική δράση

Επιπρόσθετα ο FDA (Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) έστειλε επιστολές (Φεβρουάριος 2005) σε εταιρίεςπου κυκλοφορούν φυτικά παρασκευάσματα να αποσύρουν ενδείξεις όπως «χρησιμοποιείται στη καλοήθη υπερτροφία τουπροστάτη

More than 90% of fatty acids in the extract of saw palmetto consist of oleic acid, lauric acid, myristic acid and palmitic acid. It also contains several phytosterols,including β-sitosterol, campesterol and stigmasterol, andvarious polyprenic compounds, including arabinose,flavonoids, galactose, glucose and uronic acid.

Ginger Zingiber officinale

Το ρίζωμα Zingiberis (Ginger) χρησιμοποιείται στηπαραδοσιακή ιατρική ως άφυσο και τονωτικό. Περιγράφεται στη Mahabharata (στη τροφή)

Αν και στα πειραματόζωα το ginger προκαλεί μείωσητου οιδήματος και φλεγμονής σε πειραματικάπροκαλούμενη αρθρίτιδα, στον άνθρωπο δεν φαίνεταινα έχει τέτοια δράση.

The main constituents are Sesquiterpene (zingiberene (29.5%) and sesquiphellandrene), monoterpene hydrocarbons

•Πολλές μελέτες (πειραματόζωα) έχουν δείξει ότι το ginger έχειαντιοξειδωτική δράση, και σε πειραματικά προκαλούμενο καρκίνο σεπειραματόζωα δείχνουν ότι έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.Άλλες αναφερόμενες πιθανές δράσεις είναι αγχολυτική, κατά τηςημικρανίας , και καρδιοτονωτική. Νεότερες μελέτες συμφωνούν ότιείναι πιθανόν το ginger να δρα προφυλακτικά στην ανάπτυξη καρκίνου, πιθανώς μέσω του μηχανισμού της απόπτωσης

•Πρόσφατη σχετικά ανασκόπηση του ginger καταλήγει ότι αυτόείναι χρήσιμο για τη θεραπεία της ναυτίας ταξιδιωτών, μετεγχειρητική ναυτία και εμέτους κύησης, ενώ πρόσφατες μελέτεςδείχνουν ότι υπάρχουν ασθενείς ενδείξεις για την αποτελεσματικότητατου ginger στους εμέτους της κύησης, και η επικρατούσα άποψη, όσον αφορά τη μετεγχειρητική ναυτία και έμετο είναι ότι το gingerδεν είναι ανώτερο του εικονικού φαρμάκου

Οπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα η έρευνα για τηπιθανή αξιοποίηση και ανάπτυξη νέων φαρμάκων από τα φυτάείναι εντατική, και η επιστήμη είναι ενήμερη για τις πιθανέςθεραπευτικές δράσεις των διαφόρων ουσιών που περιέχονταιστα βότανα.

Αυτό σημαίνει ότι η Ιατρική επιστήμη έχει ανοιχτούς ορίζοντες, δεν λέει ΟΧΙ σε κάθε πρόταση που θα βελτιώσει την υγεία τωνανθρώπων, αλλά δεν λέει και ΝΑΙ . Θέλει όμως να έχει όσο τοδυνατόν περισσότερες επιστημονικές αποδείξεις, ακριβώςεπειδή η ευθύνη για τη θεραπεία των ασθενών ανήκει σε αυτή.

Θα πρέπει να αναφερθεί η γνωστή πλέον παρατήρηση ότι ηχρήση εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας εν αγνοία τουθεράποντος ιατρού, μπορεί να καθυστερήσει τη σωστήδιάγνωση και θεραπεία, με δυσμενείς συχνά επιπτώσεις στηνυγεία του ασθενούς.

Συμπέρασμα

• Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να αποφεύγεται ηχρήση βοτάνων για θεραπείες ή ακόμη και ωςτονωτικών επειδή μπορεί αφενός να προκαλέσουνπαρενέργειες και αφετέρου να αλληλεπιδράσουν μεφάρμακα που παίρνει ο ασθενής με δυσμενήαποτελέσματα.

• •Οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι πολλά φυτά περιέχουνουσίες που είναι αποτελεσματικές για τη θεραπεία πολλώνασθενειών και γίνεται προσπάθεια απομόνωσης τους, ώστε ναδοκιμασθούν σε ασθενείς και εφόσον αποδειχθούν αποτελεσματικέςνα κυκλοφορήσουν στην αγορά. Αλλωστε όπως αναφέρθηκε το 35% περίπου των φαρμάκων προέρχονται από φυτά.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ