Realización e deseño:Impreso en papel reciclado libre de cloros

Colaboración e Textos:

15187 - Cerceda - A Coruña

Telf.: 981 698 500www.sogama.es

Introdución

Que é a compostaxe doméstica?

Que se necesita para facer compost?

O Composteiro

Proceso a seguir

Materiais a depositar no composteiro

Supervisión e control

Posibles problemas e solucións

Obtención do compost e aplicacións

Beneficios do compost

Contedor amarelo

Contedor azul

Contedor verde

Contedor xenérico

Compostaxe doméstica

Recollida selectiva

Case a metade do lixo quexeramos nos nosos fogaresestá formada por materiaorgánica, cuxo destinohabitual, no caso dos 294Concellos adheridos aSogama, son os contedoresconvencionais, nos quetamén deben serdepositados os materiaisnon reciclables. Estes, xuntoaos restos orgánicos, sonsometidos a un proceso devalorización enerxética,transformándoos, con todas

as garantías ambientais epara a saúde pública, enenerxía eléctrica, que logopasa á Rede EléctricaNacional.

Agora ben, endeterminados ámbitos domedio rural galego existe aposibilidade de transformaresta materia orgánica encompost, un fertilizantenatural con excelentespropiedades para o solo. Oproceso resulta moi sinxelo,

Introdución

Nos ú últimos anos a

xeración de residuos

urbanos en Galicia sufriu

un forte incremento ata o

punto de que, na

actualidade, a taxa de

produción chegou a

alcanzar os 1,2 kg por

habitante e día, situaándose

en máis de 1 millón de

toneladas anuais.

xa que se trata de recuperarunha práctica tradicional enGalicia, separando osresiduos orgánicos para aelaboración de abono oualimento do gando.

É por isto que, dadas asparticularidades do territorioobxecto de actuación, osparticipantes nesteprograma deautocompostaxe poderánfabricar o seu propiocompost, contribuíndo a:

Reducir o volume global dos residuosproducidos mediante areciclaxe da materiaorgánica en orixe.

Eliminar ou, polomenos, minimizar oexcesivo uso defertilizantes químicos.

Reducir a frecuencia derecollida dos contedoresxenéricos por parte dosservizos municipais, así

como o custoeconómico que traeconsigo a súa axeitadaxestión e tratamento.

Minorar o número dedesprazamentos que oshabitantes do ruraldeben realizar aoscontedores, polo xeralmoi distanciados dasvivendas debidoprecisamente á grandedispersión dapoboación.

A compostaxe doméstica éo proceso dedescomposición biolóxicados materiais orgánicosxerados no fogar, como é ocaso dos restos de comida e

podas, obtendo un produtofinal, o compost, que sepode utilizar comoacondicionador de solos nospropios xardíns e hortas dasvivendas que o fabrican.

Que é a compostaxe doméstica?

O compost é un

fertilizante natural con

excelentes propiedades

para o solo xerado a

partir da reciclaxe de

restos orgánicos

Un espazo axeitado na horta ou xardín.

Un composteiro onde depositar os restos orgánicos(aínda que se trata dun recipiente que non éimprescindible).

Residuos de cociña (restos de verduras, froitas, etc...)

Residuos do xardín (restos de poda, follas secas,céspede, etc...)

Un aireador (pincho, pá, etc.), para remover o compost.

Unha pá, para recoller o abono obtido.

Auga.

Que se necesitapara facer compost?

O composteiro é un recipienteque facilita a circulación doaire no seu interior, onde seintroducen os restosorgánicos, permitindo unhaóptima accesibilidade, tantopara depositar residuos comapara extraer o abonoresultante.

A súa función é a de manteras condicións axeitadas detemperatura e humidade

para a elaboración decompost, evitando ademais aentrada de pequenosanimais e roedores quepoden alterar o proceso.

Tal e como se veu facendotradicionalmente, tamén sepode elaborar abonodirectamente no solo; nonobstante, o composteiroaporta unha serie devantaxes:

O composteiro

Permite manter a zonalimpa e recollida.

Acelera o proceso decompostaxe.

Evita os malos olores.

Facilita o control dascondicións axeitadas dehumidade, temperaturae osíxeno.

É de doado montaxe esinxelo mantemento.

Proceso a seguir

En primeiro lugar, debecolocarse o composteiro nunlugar axeitado:

En contacto directo coaterra, para que osorganismosdescompoñedoresteñan un acceso doadoao interior do recipiente.Nunca sobre asfalto,cemento ou outropavimento, xa que seimpediría a colonizacióndestes organismos.

Zona sombreada,protexida de cambiosbruscos de temperaturae de humidade.

De doado acceso ecercano á vivenda, porcomodidade.

Unha vez situado no lugarpertinente, debemoscomezar a depositar nomesmo os restos orgánicosprocedentes da cociña e doxardín, o máis esmiuzadosposible para favorecer a súadescomposición. O proceso émoi sinxelo:

No fondo docomposteiro formamosunha capa de restos depoda de 10-15 cm dealtura, favorecendo conisto a aireación e a

drenaxe dos residuosacumulados.

A continuaciónengadimos os restosorgánicos procedentesda cociña.

Despois colocamosoutra capa de restos depoda, e asísucesivamente a fin deevitar malos olores emellorar a calidade docompost.

Materiais a depositar no composteiro

Para obter un bo compost omellor é utilizar unhagrande variedade demateriais, tendo en contaque canto máis trituradosestean, maior será a rapidezda súa descomposición efermentación.

Para a realización de un

bo compost deberanse

usar restos orgánicos de

orixe vexetal

O QUE SÍ PODO DEPOSITAR

Restos de comida: froitas e verduras; casca de ovo;arroces e pasta cocida; pan. Pousos de café, té e infusións.

Cinzas e serrín de madeira non tratada. Papel,cartón, xornais. Restos de poda, raíces, follas, céspede ematerial do xardín esmiuzados (canto máis leñoso, máistempo tarda en compostar). Restos de colleita da horta,sen pesticidas ou fitosanitarios. Esterco de animaisherbívoros. Pó e peluxe do aspirador, fibras naturais,pelos, anaquiños de teas naturais, plumas.

O QUE NON PODO DEPOSITAR

Aceites vexetais e minerais. Restos de plantasenfermas ou con pesticidas, insecticidas, etc. Madeiratratada con pinturas, vernices, etc. Produtos lácteos.Peixe ou carne. Follas de piñeiro ou eucalipto.Excrementos humanos ou de animais domésticos carnívoros(cans, gatos, etc...). Medicamentos. Pañais desbotables.

Papel de cor brillante, impreso con tinta de cor ouplastificado. Obxectos duros, pedras, vidro, metal,plástico, tetrabrik, baterías...

É preciso conseguir unhamestura cunha humidade,temperatura e osixenaciónóptimas, capaz de manter oequilibrio entre:

Materiais frescos ehúmidos (froitas,verduras, céspede...), queaportan humidade.

Materiais secos (follassecas, ramas, cartón,cinza, serrín,...), quefavorecen a aireación eosixenación da mestura.

Supervisióne control Os factores fundamentais

que interveñen no procesode maduración do compostson os seguintes:

Temperatura: sendo aóptima ao redor de 50 - 60 º C.

Humidade: a mesturaten que estar húmida,pero non mollada, xaque provocaría a súaputrefacción. Para isto épreciso xogar cosmateriais secos e

húmidos que vaiamos introducindono composteiro. Unxeito sinxelo de medir ahumidade da mestura écoller un puñado eapertar coa man; sequeda compacta, ten ahumidade xusta; se seesmiúza, está seca, e segotea, está moi húmida.En función dosresultados, poderemossecar ou humedecerdoadamente,engadindo materiais

secos ou húmidos,segundo o caso.

Osíxeno: o compost sóse logrará se haipresenza de osíxeno (éun proceso aerobio),polo que, en ocasións,será necesario removera mestura para aireala.

Posibles solucións

PROBLEMA SIGNIFICADO SOLUCIÓN

Material moi compacto e con Posible exceso de humidade e/ou Mesturar material seco (palla,mal olor falta de ventilación follas, secas...) e voltear para

permitir a entrada de aire e asíevitar a putrefacción

Olor a amoníaco Demasiados materiais ricos Engadir compoñentes secos ricosen nitróxeno en carbono como serrín, restos de

poda, etc. e voltear

Baixa temperatura Pouco material ou falta Engadir máis material ou regarde humidade

Temperatura moi alta Insuficiente ventilación Voltear

Material frío e húmido Exceso de auga Voltear e engadir materiais secos (serrín, ramas, etc...)

Material frío e seco Falta de auga Regar

Presenza de moscas Exceso de humidade Engadir material estruturante (pequenas ramas, palla) e voltear

Presenza de roedores Atraídos por algún residuo Mesturar os materiais e cubrir

Presenza dunha capa branca Non supoñen problema algúnde fungos

Presenza de insectos Condicións ambientais Non presentan ningún inconvinte.Son descompoñedores

Obtención do compost e aplicacións

Se as condicións son boas, en poucos meses xa se poderecoller o compost, que asemella a unha terra negra/marrónescuro, con olor a bosque e temperatura ambiente, e quecontén substancias nutritivas que melloran a calidade do solo.

Se producimos moito compost, podemos usalo para mesturarcon terra, reencher plantóns e transplantes, así como paradiluilo en auga, xa que a auga compostada, dada a súaconcentración de nutrintes, é moi boa para o rego.

No caso de que obteñamos pouca cantidade, podemosmesturalo con terra e usalo como a turba ou a terra especialpara sementeiras e transplantes.

Sobre a estrutura do solo:debido ao seu carácteraterronado, o compostfacilita a formación deconglomerados, permitindoasí manter unha correctaaireación e humidade do mesmo.

Sobre a saúde do solo: dadaa súa condición de produtonatural, sen compostosquímicos e libre depatóxenos, actúa en moitoscasos como bactericida e funxicida.

Sobre as plantas: ao ser unproduto rico en nutrintes emacronutrintes, convértesenun excelente abono,contribuíndo a que asplantas teñan unha maiorresistencia ás pragas eenfermidades.

Beneficios do compost

Tendo en conta que o

compost se xera no

propio fogar, non é

necesario realizar

desembolsos económicos

para a súa adquisición

A cidadanía desempeña unpapel crucial na axeitadaxestión dos residuosurbanos. A súa colaboraciónna redución da produciónde lixo, a través dunconsumo racional eresponsable, a reutilizaciónde materiais o maiornúmero de veces posibleantes de convertelos enresiduos e a súa activaparticipación nosmecanismos de recollidaselectiva, dará lugar a que aporcentaxe de residuossometidos a tratamentofinal sexa menor, coasconseguintes vantaxesambientais, económicas e sociais.

Ademais da selección demateria orgánica para afabricación de compostcaseiro, faise preciso separaro resto de materiais portipoloxías e depositalos nocontedorcorrespondente.

Recollida selectiva

Debes introducir neste opapel e cartón. Isto é:

Xornais e revistas Follas de apuntamentos Cadernos sen argolas Papel de envolver ouembalar Caixas decartón Cartóns de ovos

NON debes depositar:Papeis de calco, cartóns deleite, zume e viño (briks),papeis ou cartóns sucios degraxa, cueiros oucompresas, aluminio oubolsas de papelaluminizadas ou celofán.

Debes depositar:Botes, tarros e botellas

de vidro (sen os tapóns)

NON debes depositar:As tapas e cortizas dasbotellas, cristais, parabrisas,pantallas de televisión eordenador, lámpadas,vaixelas, vitrocerámicas,porcelana, cerámica, gres,baldosas, terra, grava,cemento, madeira, metais, etc.

Iglú verde

Contedor azul

Destinado a acoller osenvases e envoltorios deplástico, latas e briks.Por exemplo:

Redes plásticas (bolsasde laranxas ou de patacas)

Tapóns metálicos dosenvases Papel dealuminio Plásticotransparente de envolver

Bolsas lixeiras Envoltorios de burbullas Bandexas plásticas Botes de cosméticos Tubos de dentífrico

NON debes depositar:Residuos de plástico quenon sexan envases:xoguetes, cepillos dedentes, rotuladores, fitas devídeo, carretes de fotos,cables, enchufes, etc.

Contedor amarelo

Destinado a acoller osresiduos non reciclables. Encaso de que as condicións danosa vivenda non sexanproclives para a fabricaciónde compost ou nondispoñamos dos mediosnecesarios, a materiaorgánica debe depositarsetamén neste contedor.

Contedor xenérico