Transparantie in de

curatieve zorg: obstakels en sprekende

initiatieven

NFU-consortium Kwaliteit van Zorg Flevum, 17 september 2015

2

Actoren en markten

patiënt

verzekerde

zorg- aanbieder

ondernemer

Zorgverleningsmarkt

Bekostigingsmarkt Verzekeringsmarkt

overheid

Kwaliteit is centraal begrip

Van

2008: Klink: kwaliteitsinformatie voor 80

aandoeningen

Tot

2015: Schippers: 30 geprioriteerde aandoeningen

Kwaliteitsinformatie met verschillende doelen

- Stuurinformatie

- Verbeterinformatie

- Inkoopinformatie

- Keuze informatie

- Informatie voor verantwoording

Programma

Transparantie: geen sinecure, geen doel op zich

Marion Verduijn

Kwaliteitsregistratie met toekomst: dicht bij het zorgproces

Carla Bakker en Jozé Braspenning

Sturen op kwaliteit: de zorgbestuurder aan zet

Jacqueline Hartgerink

Kwaliteit van zorg: waar koersen we op af met de “BV Nederland”?

Jetty Hoeksema

Afsluitende discussie

Transparantie: geen sinecure, geen doel

op zich

Marion Verduijn

NFU-consortium Kwaliteit van Zorg

Complex

- Veelheid

- Registreren

- Betrouwbaarheid

- Relevantie

- Betekenis/interpretatie

- Organisatie

- Bekostiging

En onderweg

Kwaliteitsinformatie

- Vanuit perspectief van de patiënt:

- Zorg multidisplinair, in ketens/netwerken

- Meer uitkomstindicatoren

- Afgeleid uit EPD’s

- Betekenisvol voor gebruiker

- Opmaat voor kwaliteitsverbetering

Geen doel

Transparantie ≠ kwaliteitsverbetering

Kwaliteitsinformatie is middel:

- Zicht op verbeterpotentieel

- Onderdeel van de kwaliteitscyclus

Méér nodig

Naast betekenisvolle kwaliteitsinformatie:

- Kennis/kunde zorgprofessionals

- Leiderschap bestuurders

- Adequate ondersteuning

- …

Ambitie

Toerusten zorgprofessionals

NFU-master Kwaliteit en Veiligheid in de

Patiëntenzorg

• Multidisciplinair

• Kennis én kunde

Filmpje

Samen verbeteren

Interne audit als kwaliteitsinstrument

- Ontwikkelthema’s, goede voorbeelden

Actieve rol patiënt in medicatieveiligheid

- Medicatie in eigen beheer?

Een spade dieper

Op verschillende niveau’s:

- Micro: de werkvloer

- Meso: de instelling

- Macro: het zorgveld

Projecten in samenwerking met het Kwaliteitinstituut van

Zorginstituut Nederland

Een spade dieper: micro

- Hoe de commitment voor kwaliteitsverbetering op

de werkvloer vergroten?

Leiderschap

Commitment

Teamklimaat

Continue verbetercultuur

Veranderkundige ondersteuning

Een spade dieper: meso

- Hoe vroegtijdig en integraal veiligheidsrisico’s in

beeld?

- Hoe is de governance van kwaliteit in NL-

ziekenhuizen?

Zorgorganisatie gericht op kwaliteit

Stafconvent

VAR

Raad van Bestuur

‘Bureau’ Kwaliteit:

De onmisbare voegen

Commissies

Lijnmanagement

Patiënt

Zorg-

professionals

Een spade dieper: macro

- Wat zijn de afwegingen die een rol spelen bij

het prioriteren van kwaliteitsregistraties voor

financiering uit publieke middelen?

Kwaliteitsregistratie met toekomst:

dicht bij het zorgproces

Carla Bakker

Jozé Braspenning NFU-consortium Kwaliteit van Zorg

Inhoud

- Uitgangspunten

Doelgericht verbeteren vraagt betekenisvol

meten

- Voorbeeld kwaliteitsregistratie CVA-keten

- Eenmalige registratie, meervoudig gebruik

1. Aansluiting primaire proces: aandoeninggericht

-> verbeteren, nadruk intern kwaliteitsbeleid

2. Gang patiënt centraal

-> ketenzorg, netwerkzorg

3. Kernset van relevante uitkomstindicatoren

ondersteund door cruciale structuur- en procesindicatoren

4. Eenmalige registratie voor meervoudig gebruik

5. Tripartiete afspraken over inhoud en gebruik

Uitgangspunten kwaliteitsregistratie

NFU faciliteert kwaliteitsregistratie

- Doorontwikkeling van bestaande initiatieven

- Innovatie

- Follow-up in keten – 3, 12 maanden

- Case-mix variabelen

- Partijen bij elkaar brengen

- Patiëntenvereniging, beroepsverenigingen (NVN,

VRA, Verenso, NHG), KNCN, verzekeraar, DICA

Kwaliteitsregistratie – stappenplan

- Zorgpad definiëren

- Kwaliteitsindicatoren tripartiete vaststellen

- Gegevens verzamelen en data infrastructuur

- Terugrapportage en vervolgacties/verbeteren

- Organisatiestructuur – landelijke borging

CVA-Zorgpad en Indicatoren

- Inhoudelijk

- Heldere definitie zorgpad nodig

- Alert op wijzigingen zorgpad – intra arteriële behandeling

- Organisatorisch

- Ketencoördinator - wie meet, registreert, bundelt variabelen,

verzorgt uploaden

- Nieuwe registratiewensen (bijv. minuten oefentherapie)

vullingsgraad laag

- Juridisch

- Ketenconvenanten en privacy in de keten gewaarborgd

- Informatie technische

- Bewerker: eerst opspitsen database in delen van de keten,

later één geheel

Gegevens verzamelen en data infrastructuur

- Eendracht, iedereen ziet belang van registratie

- Set van indicatoren tripartiete vastgesteld

Professionals, patiënten en verzekeraars

- Eén data-infrastructuur voor CVA keten = uniek

- Privacy gewaarborgd in de keten

- Registratie in keten loopt

- Handboek registratie op basis van ervaringen

- Oplossingen geboden niet uniek voor CVA

- NFU: ervaringen uit CVA-keten generiek

beschikbaar maken

CVA-keten: wat geleerd?

Eenmalige registratie, meervoudige gebruik

1. Meerdere uitvragen

- Diverse perioden, diverse definities

2. Gegevens niet rechtstreeks uit epd

3. Epd’s in de keten: niet gekoppeld

- Niet in de ziekenhuizen

- Niet tussen zorginstellingen

Kwaliteitsregistratie HHT, 14

centra

Apart project efficiënte gegevensverzameling

-> stappen richting hergebruik epd-gegevens

• Informatiedeskundigen + HHT-specialisten

• Vergelijken epd-gegevens met indicatorgegevens

• Onttrekken gegevens aan epd

• Vraagt eenheid van taal

• Vraagt structuur in gegevens

• bundeltjes pakken makkelijker dan losse eenheden

Overlap zorgproces – indicatoren in aantal gegevenselementen

Zorg-proces

Indicatoren

n=62

n=183

n=97

Maar wat betekent minimaal noodzakelijk in het zorgproces? -> Samengestelde maat vraagt meerdere gegevenselementen!

Overlap zorgproces – indicatoren in aantal gegevenselementen

Zorg-proces

Indicatoren

n=144

n=23

n=47

Totaal aantal zorgproces: 191 elementen

Totaal aantal indicatoren: 167 elementen

• Voorlichting alcohol • 1ste afspraak eigen ziekenhuis

• Lichamelijk onderzoek • Sociale anamnese • Allergieën Huidige epd-

gegevens bruikbaar!

Gegevens bundelen met zorginformatiebouwstenen

Zorg

Onderzoek

Kwaliteitsregistratie

HHT:

- 56% gegevens zorginformatiebouwstenen al beschikbaar

- bouwen voor tumorstadiëring en patiëntbespreking (MDO)

gegevenselementen

Vervolgstappen

- Nieuwe vergelijkbare projecten opgestart voor

- Mammacarcinoom, Darmkanker

- Werken aan

1. Definitie afspraken

Ook voor comorbiditeit & complicaties

2. Registratieproces

3. Epd met zorginformatiebouwstenen

4. Projecten gericht op daadwerkelijk onttrekken van

gegevens uit epd

Sturen op kwaliteit: de zorgbestuurder aan zet

Jacqueline Hartgerink

NFU-consortium Kwaliteit van Zorg

Probleem

Veel kwaliteitsinformatie verzameld, maar…

beperkt gebruik voor sturen op kwaliteit en

risicomanagement door RvB

a. Verzamelingen lopen langs elkaar heen

Niet verankerd, registratielast, onvoldoende actie, visie c.q. regie nodig

b. Vraagtekens bij nut vigerende indicatoren

Validiteit, betrouwbaarheid

c. Van details naar hoofdlijnen en weer terug

Presentatie en interpretatie

RvB

Afdeling

Divisie

Verbinden

V

E

R

B

E

T

E

R

E

N

Vraag

Wat moet een RvB weten van aandoeningsgerichte

indicatoren?

Wat wil jij als professional dat de RvB naar buiten

brengt?

DICA darmkanker Voorbeeld indicatoren

- Deelname aan de registratie

- Volume colon- en rectumoperaties

- Percentage patiënten, dat een electieve resectie ondergaat vanwege

primair colectaal carinoom, bij wie operatief het gehele colon in beeld is

gebracht

- Percentage patiënten, dat een resectie ondergaat vanwege een primair

colorectaal carcinoom, bij wie (a) en re‐interventie en (b) re‐operatie is

verricht

- Percentage patiënten dat een resectie ondergaat i.v.m. een primair

rectum carcinoom, met een wachttijd van < 5 weken tussen PA en enige

vorm van therapie

- Percentage patiënten dat een resectie ondergaat vanwege een primair

coloncarcinoom dat binnen 30 dagen of tijdens de opname overlijdt

Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg

Donabedian

Criteria IOM

Patiëntveiligheid, effectiviteit, doelmatigheid,

patiëntgerichtheid, tijdigheid, toegankelijkheid

Donabedian, 1980, Health Administration Press

Institute of Medicine, 2001, Washington

Structuur Proces Uitkomst

Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg

Triple aim

Berwick et al., 2008, Health Affairs

Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg

Aandoeningsspecifiek

kwaliteitsinformatie

Ziekenhuisbrede

kwaliteitsinformatie

Raamwerk Uitdrukking geven aan kwaliteit van zorg

Kwaliteitsmaten gerangschikt naar IOM criteria, triple aim domeinen en de context

van de (potentiële) patiënten

IOM

criterium

Triple aim

domain

Inpatient Outpatient

Population

1 Adverse event rate Safe Outcome x

2 Safe practice implementation Safe Process x

3 Healthcare acquired condition rate Safe Outcome x

4 Functional health outcome scores Effective Outcome x x

5 Hospital 30-day readmission rate Effective Outcome x x

6 Evidence-based care score Effective Experience x x

7 Patient experience score Pt-centred Experience x x x

8 Care transition measure score Pt-centred Experience x x x

9 Health risk status score Pt-centred Outcome x x

10 Rate of same day access Timely Experience x

11 Hospital days per decent last 6 months of life Efficient Costs x x

12 Healthcare cost per capita Efficient Costs x x x

13 Equity: stratify measures Equitable All x x x

Meyer et al., 2012, BMJ Quality & Safety

Dashboards Indicatoren

Overeenkomsten ziekenhuisbrede kwaliteitsinformatie

o Mortaliteit

o Heropnames

o Complicaties / schade / klachten

o Time-out momenten

o VMS-indicatoren

o Certificeringen

o Wachttijden

o Patiëntervaringen

Dashboards Indicatoren

Maar soms ook eigen speerpunten…

o Overdracht

o Effectieve communicatie

o Screening kwetsbare groepen

o Antibioticabeleid

o Hygiëne

o Medische technologie

o Hoofdbehandelaar

o Reputatie vanuit extern perspectief

Dashboards Proces

Uitdagingen

o Technische koppelingen

o Verbeteracties

Extern gemotiveerd Intern gemotiveerd

Kwaliteitsbureau bepaald Professional bepaald

Centrale sturing Decentrale sturing

Aparte rapportage Dimensies van kwaliteit

Dashboards Proces

Wat is volgens de professional kwaliteit van zorg?

Hoe operationaliseren we deze dimensies?

Dimensies Indicatoren

Patiëntveiligheid

Patiëntgerichtheid

Effectiviteit

Tijdigheid

Doelmatigheid

Toegankelijkheid

Conclusion: There is some evidence that implementing clinical and/or quality dashboards that provide immediate access to information for clinicians can improve adherence to quality guidelines and may help improve patient outcomes. However, further high quality detailed research studies need to be conducted to obtain evidence of their efficacy and establish guidelines for their design.

Dashboards for improving patient care: Review of the literature

Dowding et al., 2015, International Journal of Medical Informatics

Kwaliteitsinformatie RvB

“It must lead them to ask the right questions, not

just feed them the information they expect”

“That presupposes first that the executives know

what information they need”

Peter Drucker “The Information Executives Truly Need”

Doel programma Sturen op Kwaliteit

• Gezamenlijke visie op kwaliteit en transparantie

• Betrouwbare en vergelijkbare kwaliteitsinformatie

op ziekenhuisniveau

• Patiëntenzorg verbeteren

Projecten Sturen op Kwaliteit

Samenhangende projecten, uitgevoerd door

samenwerkende ziekenhuizen

Deelprojecten die ingaan op…

a. Sturing en actie

Gezamenlijke visie, aansluiting bij kwaliteitscyclus

b. Indicatoren

Definities, gestandaardiseerde registratie, geaggregeerde data

c. Presentatie en interpretatie

Weergave, bruikbaarheid

Tot slot

Kwaliteit van zorg: waar koersen we op af met

de “BV Nederland”?

Jetty Hoeksema, NFU/LUMC Flevum, 17 september 2015

Waar staan we?

- We vragen heel veel,

- … maar weten heel weinig.. (GR, Rekenkamer, Zorgbalans 2014 etc..)

- Ontwikkeling naar kwaliteitsregistraties aandoeningsgericht/ organisatiegericht, opgezet door

beroepsgroep, benchmark, deels openbaar

Kwaliteitsregistraties

- Er zijn nu ca 100 registraties, niet allemaal

kwaliteitsregistraties

- Weinig informatie in publieke domein

- Gegevens voor de registratie worden apart

ingevuld via een webbased formulier

- Vooral vanuit de ziekenhuizen, vaak vrij

monodisciplinair

- keten buiten ziekenhuizen is nog weinig in

beeld

Uitstapje: Zweden

- In Zweden wordt sinds 1970 gewerkt met nationale

kwaliteitsregistraties per ziektebeeld

- Er zijn nu ca 80 van dergelijke registraties

- Het zijn kleine organisaties, opgezet en gedragen door

de medisch specialisten (en hun organisaties)

- Sinds 2007 is een deel van de informatie op

ziekenhuisniveau openbaar

- De resultaten hebben impact en ondersteunen

zorgverleners bij het implementeren van best practices

Maar er zijn ook leerpunten…

55

De “BV Nederland”

Doel: samenbrengen van alle typen

uitvragen op weg naar zichtbare en

“lerende” kwaliteit

Basis zou kunnen zijn: een weloverwogen

set van kwaliteitsregistraties waarvan

de informatie (deels) openbaar wordt

Registraties: wat willen we?

Vragen om kwaliteitsinformatie

Zoeken naar gegevensbronnen

Opzetten van

kwaliteitsregistratie

Werken aan

monitoring en verbetering

.. En welke uitdagingen?

Parallelle uitvragen met verschillende definities van o.a. patiëntgroepen en

perioden

EPD's niet toegankelijk;

eenheid van taal nodig w.b.

registratie en gegevenverwerking

Vragen en eisen rond registraties:

Wat? Met wie? Hoe? Wie betaalt? Rapportage? Publieke info?

Bij gebrek aan eigenaarschap

ontstaat geen actie

Voor deze uitdagingen zijn uitgangspunten van de NFU:

- Inzetten op “registratie aan de bron”

Voor deze uitdagingen zijn uitgangspunten van de NFU:

- Inzetten op “registratie aan de bron”

- Eigenaarschap in het primaire proces vd zorg

- Gedeelde, minimale kernset, focus op

uitkomstindicatoren

En:

Bezie de keten/het zorgnetwerk

Denk vanuit de patiënt/ vraag en betrek de

patiënt

patient

zorgaanbieder

Zorgverzekeraar

Zorginstelling

We komen van..

patient

zorgaanbieder

Zorgverzekeraar

Zorginstelling

kwaliteitsregistraties

En gaan naar..

Stip op de horizon

- Centraal staan kwaliteitsregistraties

- Iedere partij zal enige eigen informatiebehoefte

houden (naast de “gedeelde kernset”)

- Bv Zorginstellingen: willen “in control” zijn voor de

kwaliteit van de zorg.

- Dat vraagt een andere “doorsnede” van de gegevens

- En zullen dat moeten laten zien (IGZ)

Wat is nodig?

- Delen van die stip

- Delen van de weg ernaar toe:

- Landelijke regie mbt kwaliteitskader, toetsingskader,

register, transparantiekalender

- Sturen: wanneer vinden we het genoeg?

- Financiering: wat uit de publieke middelen te

financieren?

- Rollen van partijen

Discussiepunten

- Gezonde verhouding externe druk ~ interne

drive

- Marktwerking: gaat kwaliteit werkelijk die

centrale rol innemen die beoogd was?

Meer informatie

Zie onze website: www.nfukwaliteit.nl

Vragen / suggesties: kwaliteit@nfu.nl

Ontvangt u onze nieuwsbrief al?

www.nfukwaliteit.nl/over/nieuws/