MONITOR VERSLAG - februari 2017

1

Inleiding

In het SWV 2305 is een notitie monitoring vastgesteld. (zie hoofdstuk 6 van het ondersteuningsplan).Het SWV vindt het van belang dat de monitor antwoord moet geven op drie centrale vragen:

1. Zit de leerling op de juiste plek?2. Komt de euro op de juiste plek?3. Is de routing op orde?

In de maanden november-januari is alle besturen gevraagd mee te werken aan een inventarisatie om antwoord te geven op de drie voornoemde vragen.Allereerst is een uitwerking met een aantal vragen toegestuurd. Deze zijn begin februari verwerkt. N.a.v. deze monitorbrief heeft met alle schoolbesturen een gesprek plaatsgevonden. De rapportage van die gesprekken is verwoord in hoofdstuk 1 van dit verslag. Voor de monitorbrief zie de bijlage 1.Medio maart zal de vraag naar de besteding van de middelen worden uitgezet.

De vraag naar het aantal leerlingen waarvoor men zorgplichtig is, heeft in het monitorverslag 2015 tot misverstanden geleid. De meerderheid van de schoolbesturen had het totaal aantal leerlingen aangegeven, vermoedelijk vanuit de gedachte dat men voor alle leerlingen zorgplichtig is. Dit jaar is de vraagstelling gewijzigd en is een uitgebreidere toelichting op het begrip zorgplicht toegevoegdZorgplicht in het licht van passend onderwijs is alleen van toepassing als een leerling extra ondersteuning behoeft. De volgorde is dus altijd:

1. Het bevoegd gezag (in de praktijk de school) beoordeelt of er sprake is van de noodzaak tot extra ondersteuning (hetzij bij de aanmelding, hetzij bij een ingeschreven leerling);

2. Als deze noodzaak is vastgesteld, treedt de zorgplicht in werking en dient er binnen 6 weken (eventueel en gemotiveerd verlengd tot 10 weken) een passend onderwijsaanbod te zijn (of op de eigen of op een andere school).1

3. Na inschrijving in het VO of VSO dient binnen 6 weken een ontwikkelingsperspectief (OPP) te worden opgesteld. Met de ouders dient over het OPP een op overeenstemming gericht overleg te worden gevoerd.2

Naast deze 2 onderdelen van de monitor volgt het SWV op nog een aantal manieren de ontwikkelingen in het kader van passend onderwijs:

1 Zie artikel 27 WVO en artikel 40 WEC.2 Zie over het OPP een informatieve notitie in de bijlage 2.

2

1. Toetsing van de implementatie van het – door het SWV – vastgestelde basisprofiel. Hiervoor is gebruik gemaakt van de diensten van A Vision. Zij hebben het basisprofiel omgezet naar een digitaal in te vullen vragenlijst (de standaarden en indicatoren van het basisprofiel). De resultaten zijn beschikbaar.

2. 3 maandelijkse inventarisatie van het aantal thuiszitters – in 2016 fluctueerde dit aantal rond de twintig leerlingen. In vrijwel alle gevallen gaat het om zeer complexe gevallen, waarbij ook in de zgn. thuiszitterstafel met alle leerplichtambtenaren, is geconstateerd dat er overwegend sprake is van co-morbiditeit in de driehoek leerling-gezin-school.

3. Signalen van ouders, onderwijsconsulenten, gemeenten en inspectie. Van de inspectie zijn geen signalen ontvangen over thuiszitten. Ouders weten het SWV steeds beter te vinden en in alle gevallen kan het SWV intermediair zijn. De onderwijsconsulenten verwijzen altijd eerst naar het SWV, waardoor het aantal vragen van ouders ook sterk toe is genomen. De ervaring leert dat de directies en/of zorgcoördinatoren van de scholen alert reageren.Er is bij al de vragen vanuit ouders in ieder geval één bevinding en dat betreft de communicatie tussen ouders en school. In vrijwel alle gevallen is die verstoord.

4. Het aantal zaken bij klachten- of geschillencommissies. Dit heeft zich – op het niveau van het SWV - niet voorgedaan.

NBEr dienen nog gesprekken plaats te vinden met Sprengen en Almere College.

Inhoud van het verslag

In dit verslag wordt in hoofdstuk 1 ingegaan op de algemene vragen. In hoofdstuk 2 op het onderdeel zorgplicht In hoofdstuk 3 is de financiële verantwoording opgenomen (volgt later)In hoofdstuk 4 volgen conclusies (wordt later a.d.h.v. de financiële verantwoording gecompleteerd).

In totaal hebben 19 mensen geparticipeerd in de gesprekken, waarvan het bij OOZ bijzonder was dat ook de bestuurder en coördinator van de deelregio van het openbaar en algemeen bijzonder onderwijs “De Stroming” in het Primair Onderwijs aanwezig waren.

Graag dank ik de aangesloten schoolbesturen en de medewerkers voor hun tijd en betrokkenheid.

3

Hoofdstuk 1

In de monitor zijn de volgende vragen gesteld.

- Algemene indruk van de consequenties van de invoering van passend onderwijs op de school/scholen?

In z’n algemeenheid kan worden gesteld dat er goed zicht is op de taakstelling die is opgepakt, maar dat dit op de werkvloer nog niet direct als een maatschappelijke doelstelling wordt gezien, maar meer als een bezuiniging. Docenten ervaren passend onderwijs als een cumulatie van algemene werkdruk verhogende maatregelen (denk aan meer vergaderen en meer administratie) en aan gecompliceerdere leerlingen3. Dit laatste zou te maken hebben met een toename van de maatschappelijke druk op jongeren inclusief de peer bemoeienis (denk aan facebook e.d.). Deze druk resulteert ook in de toename van leerlingen met psychische en psychiatrische problematiek, denk aan schoolfobie, angsten, anorexia en gedragsproblemen NAO (niet anders omschreven).Daarenboven wordt opgemerkt dat de rol van de ouders duidelijker wordt: ouders hebben hogere verwachtingen.

In veel scholen is de ondersteuningsstructuur versterkt (denk aan domeinstructuur, mentoraat versterken, linking pin tussen teams, intern overleg, leerlingbespreking, nieuwe rollen/taken voor ondersteunings-, expertise-of begeleidingsteams.Er wordt meer en meer gefocust op de cruciale rol van de docent, met als verbijzondering ontwikkeling van beter klassenmanagement en d.m.v. observaties en klassenbezoek.

Er is door velen aangegeven dat (zeker ook met de ontwikkelingen op het terrein van LWOO) het meer en meer belangrijk wordt de afstemming met het primair onderwijs (basisscholen, speciale scholen voor basisonderwijs en speciale scholen) te optimaliseren.

Voor het VSO is de daling van het aantal leerlingen een serieuze aangelegenheid. Er wordt nog steeds geconstateerd dat er veel administratieve last is door de verschillende SWV waar men mee heeft te maken.Vooral de 16+ leerlingen (en dan in het bijzonder bij het ZML onderwijs) vragen veel aandacht bij het zoeken naar passende (beschermde) arbeid.

3 Er is een fraai boekje verschenen over de ervaringen van docenten en ouders in P0 en VO als het gaat om passend onderwijs – Jelle vd Meer – de bomen en het bos (2017).Op te vragen bij Claudia of bij Henk.

4

Er is de vraag gesteld of en zo ja welk effect ons beleid als SWV heeft op de ondersteuning in de scholen. De structuur is duidelijk, er is rust, maar is er ook effect?Tot slot is een opmerking gemaakt over het gebrek aan flexibiliteit in wet- en regelgeving als het om examinering gaat. Het VO zou ook met deelcertificaten moeten kunnen werken, zodat meer leerlingen op een gedifferentieerde manier kunnen uitstromen.

- Voorbeelden van nieuwe ontwikkelingen in het kader van leerling ondersteuning?

Het is prachtig om te horen hoeveel en in welke variëteit ontwikkelingen zijn opgepakt of verder geborgd.

Coachpunt (Carmel) Collegiale visitatie (landstede) VO-VO plaatsing (Salland) Uitbouw Link klas (Ambelt) Integratief speciaal onderwijs (Kampen) Hechtere samenwerking VSO met VO (Kampen) Differentiatie binnen klassenverband in combinatie met digitaal onderwijs

(Greijdanus) Versterking van de VIP ruimte (Noordgouw) Praktijkonderwijs aanbieden (Greijdanus) Scan passend onderwijs (Landstede) Werken met Think (Landstede) – ps anderen vinden dit juist te veel aanbod

gericht werken van de gemeente Zwolle. Leerroute 10-14 van OOZ Cnopius-traject voor hoogbegaafde kinderen (samen met het PO - OOZ) Arrangement praktisch leren voor groep 7 en 8 (OOZ) Werken met secondanten voor de teamleider en duo’s met beloningssysteem

(Noordgouw)

Verder is in de organisatie van de basisondersteuning versterking aangebracht, denk aan: uitbreiding leerling begeleiding; zorg koppelen aan teams of aan een domeinstructuur; van extern ZAT naar intern ondersteuningsteam, dyslexiebeleid didactische coach.

- Mogelijke effecten van het verwijzer-betaalt-principe (anders dan het financiële effect)?

Opgemerkt kan worden dat er nog steeds veel draagvlak is voor het principe, men is zich veel bewuster geworden van de kosten van het verwijzen, maar ook de effecten

5

voor de leerling. Interne voorzieningen/ interne rebound zijn/worden als tussenvormen ingericht.Wel zijn er kanttekeningen geplaatst in termen van

- verdichting van problematiek. Omdat men leerlingen (langer) vasthoudt en in het VSO ‘zwaardere’ gevallen instromen en door te late verwijzingen is er veel schoolfrustratie aanwezig.

- Meer problemen bij zij-instroom en bij het uitwisselen van leerlingen.- ‘Angst’ voor langdurige kosten bij het plaatsen van risicovolle leerlingen.

De aanpak 10-14 komt niet op gang, terwijl er toch een prikkel is. Met name de Ambelt mist dit onderdeel.Er is nogmaals gepleit voor een beter contact tussen VSO en het VO bij

a. Advisering van jeugdzorg voor de Ambelt en plaatsing op de Ambelt zonder contact met het VO, en

b. Aanvragen van verlenging van een TLV met de oorspronkelijke verwijzer.

- Mogelijke effecten van het vastgestelde basisprofiel? Helderheid van het onderscheid tussen basis- en extra ondersteuning en de effecten van de nul- en één meting van het basisprofiel (dit schooljaar door A Vision).

Over het algemeen zijn basis- en extra ondersteuning begrippen die niet leven en al helemaal niet bij medewerkers. Er is wel aandacht voor het opstellen van een OPP en dan met name over de communicatie met ouders (en leerling). De competenties van docenten en de communicatie met ouders zijn vooral speerpunten.Men is het eens met de aanpak van de 2-jaarlijkse check op de basisondersteuning en gebruikt de uitslagen voor de eigen ontwikkelagenda.Wel is er kritiek op een aantal vage en multi-interpretabele indicatoren.Men is benieuwd naar de resultaten van de één-meting.

- Opmerkingen over de aanvraagprocedure voor een toelaatbaarheidsverklaring VSO en PrO en de aanwijzingen voor LWOO.

Er is zeer breed kenbaar gemaakt dat het bezoeken van de scholen door de CT om enkele LWOO dossiers te onderzoeken, als positief is ervaren.Verder is men blij met de invoering van Kindkans: het werkt administratief verlagend.Er gaan veel complimenten naar de CT en de ondersteuning door Claudia: snel en nabij.De toekenning van categorie 3 levert bij de VSO scholen hier en daar vragen op, men is uit het verleden een ruimere toekenning gewend.

Men is blij met de beleidskeuze om over te gaan op LWOO populatiebekostiging en benieuwd naar de financiële consequenties.

6

Gevraagd wordt attent te blijven op onnodige bureaucratie. .

- Opbrengsten van eventueel inspectiebezoek en eigen kwaliteitsinstrumenten in relatie tot leerling ondersteuning?

Veel scholen hebben in de bevraagde periode geen nieuwe inspectiebezoeken gehad en konden daarom niets melden. Daar waar het wel is gebeurd was de inspectie over het algemeen positief over de ondersteuningsstructuur.Met name de VSO scholen en het PrO geven aan dat er een sterkere focus is op opbrengst gericht werken en dat verbetering van het OPP4 aandachtspunt is.In het VO gaat het vooral over de kwaliteit van de lessen en van de leerlingbespreking.We kennen in ons SWV geen zwakke afdelingen of scholenEvenals het VSO wil men ook in het VO opnieuw aandacht besteden aan het opstellen van een OPP (wanneer en wat moet er in) – zie noot 4.Binnen het eigen kwaliteitsbeleid is er vooral aandacht voor expertise ontwikkeling, visitaties, audits en aanpak thuiszitters.

- Afstemming met de gemeente(n)? - Voor- en nadelen bij inzet jeugdzorg.

Termen als moeizaam, afwachtend, onwetend en zoekend vielen veel. Evenals vorig jaar is er is nog steeds behoefte aan een serie afspraken over een 18+ aanpak, zowel vanuit het VSO als het PrO werd dit steeds benadrukt. Er is in nogal wat gemeenten nog steeds behoefte aan concrete afspraken over afstemming onderwijs - zorg (AWBZ, PGB, participatiewet, leerplichtontheffing en WMO).Goede voorbeelden: Kampen en Dronten. Verder is een goede afstemming met leerplicht is vaak genoemd (6x).Een aantal ontwikkelingen die wel tot betere resultaten kunnen leiden zijn

Het werken met een convenant. Preventieve aanpakken met het CJG. Contactpersoon per school. Teamleider jeugd.

Meer aandacht moet gegeven worden aan: Sociale wijkteams (werken nu vertragend). Inzet van school maatschappelijk werk (onduidelijk wat de inzet is).

Over het algemeen zijn in vergelijking met vorig jaar de lijnen wel duidelijker geworden. Ook zijn ze meestal wel kort en snel. Veel is nog wel aanbod gestuurd en te weinig direct in de school aanwezig.Coördinatie en afstemming en bundeling staan hoog op de wensenlijst (denk aan 59 sociale wijkteams (Landstede) en vanuit OOZ melde men dat er 350 contracten met 4 Zie voor informatie over het OPP de bijlage 2

7

aanbieders zijn van de gemeenten. Er is een herontwerp nodig, waarbij werd opgemerkt dat het dan (in Zwolle) wel ook door de schoolbesturen met één mond moet worden gesproken.

- Aanbevelingen voor het SWV?

Er zijn veel aanbevelingen gedaan: Aandacht bij de verlenging van de TLV voor het verwerkingsritme in de VSO

scholen (bijvoorbeeld de planning voor het oordeel van de Commissie van Begeleiding).

Over het werken met arrangementen (zeker ook in combinatie met de travo lijn komt de Ambelt met een notitie.

De CT moet afwijzingen beter motiveren. Werken aan een perspectief over 5 jaar – zeker ook als het om het werk van

de CT gaat (denk aan meer tijdelijke oplossingen met veel inzet aan de ‘voorkant’.

Blijf consistent. Meer aandacht voor de 10-14 aanpak. Inzicht in aanpakken op scholen en buiten het onderwijs (denk aan

Wereldschool). Elkaar beter leren kennen, het gebeurt wel in het expertise netwerk, maar

daar staat al veel op de agenda, misschien een themamiddag organiseren. Vergeet het havo/vwo niet. Werkvloer meer betrekken. Let op zij instroom. Het contact van het schoolbestuur met de eigen afvaardiging in de OPR.

Door iedereen is het gesprek n.a.v. deze vragen als positief geduid.

8

Hoofdstuk 2 – zorgplicht en OPP’s

Er is over de OPP een aantal vervolgvragen gesteld. Dit heeft tot de volgende resultaten geleid:

Aantal OPP dat is gestopt, anders dan door examen

Graag invullen of het OPP niet meer nodig was of er verwezen is

35 Niet meer nodig11 Verwijzing VSO4 Afstroom

Aantal leerlingen waarvoor binnen de eigen school/scholen oplossingen zijn gevonden.

Aantal leerlingen dat naar een andere VO school is verwezen.

Aantal leerlingen dat naar een school voor voortgezet speciaal onderwijs is verwezen.

Aantal procedures bij de landelijke geschillencommissie passend onderwijs.

241 13 35 0

Welke actie is ondernomen en welke afloop heeft die actie gehad?

TLV VSO aangevraagdPlaatsing DOC 93Overstap andere VO schoolUitbesteed aan Deltion Vavo

Advies:

Stoppen met vragen te stellen over het OPP of over oplossingen want er wordt zeer verschillend geantwoord en ieder bestuur/school hanteert eigen criteria.Er valt dus weinig te vergelijken.Wel werd er door ca. 10 scholen uitgebreid op de vragen gereageerd met aanvullingen en voorbeelden. Dat laat in ieder geval zien dat er veel aandacht is voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en dat er vele aanpakken zijn.

9

Hoofdstuk 3 – de financiële verantwoording

Volgt nog

10

hoofdstuk 4 – conclusies en aanbevelingen

De monitor geeft een beeld van inhoudelijk zeer betrokken schoolbesturen die volop doende zijn de scholen aan te zetten tot en te faciliteren voor schoolontwikkeling. Er is een legio aan activiteiten, zowel nieuw opgestarte als doorontwikkeling en borging.Passend onderwijs heeft ondanks de taakstelling in financiële zin (zie de volgende 2 tabellen) niet geleid tot veel negatieve klanken. Er wordt op de scholen hard gewerkt en dat levert ook resultaten op: het aantal VSO leerlingen is in een dalende lijn (uitgezonderd de leerlingen in categorie 2).

Als we kijken naar de 3 kernvragen kunnen twee vragen positief worden beantwoord:

1. Zit de leerling op de juiste plek?2. Komt de euro op de juiste plek?3. Is de routing op orde?

Dat de leerling op de juiste plek zit mag blijken uit het ontbreken van geschillenprocedures of klachten over de TLV aanvragen. Ook geven de vragen over de OPP’s geen verrassend beeld. Eveneens zijn er weinig thuiszitters. Ook zijn er geen klachten bekend van de inspectie en zijn er geen signalen van de stichting Gedragswerk.

Wel zijn er over ca. 20 leerlingen gesprekken geweest via de onderwijsconsulenten of direct contact van ouders met het SWV.

Als het om de 2e vraag gaat moet de inventarisatie van de verantwoording van de middelen nog worden afgewacht.

De routing is – gezien de opmerkingen over de TLV procedure en de CT - op orde.Kindkans is een verbetering van de administratieve processen. Ook zijn er bijzonder weinig klachten over de toepassing van de zorgplicht.

4.2 aanbevelingen voor het SWV:

1. het SWV volgt nauwkeurig of er sprake is van toename van bureaucratie. Indien dit het geval is wordt er door het DB een analyse gepleegd en naar oplossingen gezocht.

2. De uitkomsten van de 2e meting naar de basisondersteuning worden uitgezet bij de schoolbesturen en bij het expertisenetwerk (EN). er zal daarbij ook gevraagd worden naar de effecten van het beleid van het SWV.

11

3. Er is inmiddels extra aandacht bij het aanvragen van een TLV door het VSO voor de betrokkenheid van het VO. Aanvragen zonder betrokkenheid van het VO worden aangehouden door de CT.

4. De thuiszitters tafel met de leerplichtambtenaren van onze gemeenten wordt gecontinueerd.

4.3 aanbevelingen voor de schoolbesturen.

1. Versterk het overleg met het primair onderwijs (basisscholen, SBO en SO). Het SWVPO gaat ook over op Kindkans, wellicht kan ook dat bevorderend werken.

2. Stem lokaal af met de gemeente (nadruk op preventie en aanwezigheid in de school).

3. Gebruik de uitkomsten van A-Vision en stel – wellicht - het schoolondersteuningsprofiel bij.

12

BIJLAGE 1

Uitwerking van de 3 kernvragen

Datum: 1 november 2016Betreft: monitor SWV2305 VO

Geachte besturen,

Ieder jaar willen we als samenwerkingsverband (SWV) weten hoe besturen en scholen werken aan passend onderwijs. In ons ondersteuningsplan hebben we een monitor ontwikkeld waarbij we proberen antwoord te krijgen op 3 belangrijke vragen:

Het SWV vindt het van belang dat onze monitor antwoord moet geven op 3 centrale vragen:

4. Zit de leerling op de juiste plek?5. Is de routing op orde?6. Komt de euro op de juiste plek?

In dit onderdeel van de monitor vragen we u om op de 1e twee onderdelen de vragen te beantwoorden. In deze brief gaat het dan om 3 hoofdstukken.

Over het 3e onderdeel (besteding van de middelen) volgt in het voorjaar van 2017 een monitorbrief. Verder zullen er gesprekken met de coördinator worden georganiseerd.

Bij de vragen gaat het o.a. over het ontwikkelingsperspectief (OPP) en over de toepassing van de zorgplicht.Hierbij enige achtergrondinformatie.Het ontwikkelingsperspectief kan beschouwd worden als een contract tussen ouders en school, dat impliceert dat als er een OPP is, we mogen veronderstellen dat de leerling op de juiste plek zit. Indien er met het OPP wordt gestopt is extra ondersteuning klaarblijkelijk niet meer nodig. Daarnaast is er de mogelijkheid dat de leerling naar een andere school gaat en daar een betere plek heeft.De zorgplicht houdt in dat schoolbesturen (in de praktijk vaak de scholen) de verantwoordelijkheid hebben om een leerling met extra onderwijsvragen een passend arrangement aan te bieden. Of extra ondersteuning nodig is, dient door de school (formeel het bestuur) te worden vastgesteld.

13

Het passende arrangement moet aangeboden worden bij de aanmelding als blijkt dat er extra ondersteuning nodig is of als de leerling al op school zit en dan blijkt dat extra ondersteuning nodig is. Ouders moeten zich schriftelijk aanmelden en hebben informatieplicht: zij moeten naar waarheid aangeven of zij mogelijk weten of er iets te melden is over hun kind dat consequenties heeft of kan hebben voor het onderwijs. Het bestuur heeft het recht ouders om (aanvullende) informatie te vragen.Daarnaast zijn uiteraard de gegevens van de basisscholen, speciale scholen voor basisonderwijs of het speciaal onderwijs beschikbaar.Het extra aanbod van de school (indien dat extra gewenst of nodig is voor een leerling) moet gedaan worden binnen maximaal 6 weken (met de mogelijkheid 1x – gemotiveerd - te verlengen met 4 weken). Het aanbod voor extra ondersteuning is of op de eigen school (of de school waar is aangemeld) of op een andere VO school of een school voor voortgezet speciaal onderwijs.Zorgplicht is dus trajectplicht, en geen acceptatieplicht.

Het ontwikkelingsperspectief en de zorgplicht hebben gemeen dat ze strikt gaan over leerlingen die EXTRA ondersteuning nodig hebben en krijgen. Deze leerlingen hebben dus niet genoeg aan de basisondersteuning en/of vormen van lichtere hulp zoals vastgelegd in bijvoorbeeld een groepsplan.

Zorgplicht wordt – als de leerling is ingeschreven – altijd vertaald in een OPP. Het OPP betreft een formeel document waarbij op overeenstemming gericht overleg met de ouders verplicht is.Aangezien in het voortgezet speciaal en het praktijkonderwijs per definitie sprake is van extra ondersteuning is er op die schoolsoorten voor alle leerlingen een OPP.

Graag ontvang ik van u (per mail - op onderstaand mailadres - in een word bestand) de beantwoording van de gestelde vragen.

Ik verwacht uw beantwoording uiterlijk 15 december 2016.

NBHet gaat bij de beantwoording over het schooljaar 2015/2016.

Met vriendelijke groet, namens het dagelijks bestuur 2305VO,

Henk Keesenberg0651926723

Mail naar: claudiavandervegt@swvvoijsselvecht.nl o.v.v. monitor

14

I de leerling.

Toelichting:Het ontwikkelingsperspectief (OPP) kan beschouwd worden als een contract tussen ouders en school. Dat impliceert dat als er een OPP is het SWV mag veronderstellen dat de leerling op de juiste plek zit. Indien er met het OPP wordt gestopt is extra ondersteuning klaarblijkelijk niet meer nodig. De 3e mogelijkheid is dat de leerling naar een andere school gaat en daar een betere plek heeft.

Van iedere school – indien van toepassing - wordt de volgende tabel ingevuld:

Aantal OPP dat is gestopt, anders dan door examen

Graag invullen of het OPP niet meer nodig was of er verwezen is

NBGelieve de tabel – indien noodzakelijk - zelf uit te breiden met scholen (participerend in het SWV2305VO) van uw bestuur

NBDeze tabel geldt niet voor het VSO en het PrO. De wetgever heeft verplicht dat deze schoolsoorten voor sowieso alle leerlingen een OPP opstellen.

II het zorgplicht proces.

Per 1 augustus 2014 is de zorgplicht bepaling van kracht geworden.

Toelichting:De zorgplicht houdt in dat schoolbesturen de verantwoordelijkheid hebben om een leerling met extra onderwijsvragen een passend arrangement aan te bieden. Of extra ondersteuning nodig is, dient door de school (formeel het bestuur) te worden vastgesteld. Het passende arrangement voor leerlingen met extra ondersteuning, moet aangeboden worden bij de aanmelding of als de leerling al op school zit.

15

Het extra aanbod van de school (indien dat extra gewenst of nodig is voor een leerling) moet gedaan worden binnen maximaal 6 weken (met de mogelijkheid 1x – gemotiveerd - te verlengen met 4 weken). Het aanbod voor extra ondersteuning is of op de eigen school (of de school waar is aangemeld) of op een andere school. Dat kan de school van aanmelding zijn, maar ook een andere school.

Het gaat hierbij om 2 belangrijke gegevens:

I. Als er leerlingen worden aangemeld of vastlopen gedurende de schoolloopbaan kan een school dan snel een oplossing aanbieden.

II. Wordt de oplossing gevonden binnen de 6 weken (eventueel met een gemotiveerde verlenging van 4 weken) termijn van de zorgplicht en binnen de 4 weken termijn die het SWV bij een TLV aanvraag hanteert.

Aantal leerlingen waarvoor binnen de eigen school/scholen oplossingen zijn gevonden.

Aantal leerlingen dat naar een andere VO school is verwezen.

Aantal leerlingen dat naar een school voor voortgezet speciaal onderwijs is verwezen.

Aantal procedures bij de landelijke geschillencommissie passend onderwijs.

Indien het passende arrangement bij één of meer leerlingen NIET tot stand is gekomen wat is er toen gebeurd?

Welke actie is ondernomen en welke afloop heeft die actie gehad?

Welke actie is ondernomen en welke afloop heeft die actie gehad?

16

III Inspectieverslag

Het betreft de rapportages (indien aanwezig) van de schooljaren 2014-15 en 2015-2016. Nu voor 2 schooljaren omdat de inspectie immers niet ieder jaar een school/afdeling bezoekt.

Gelieve op deze pagina aan te geven bij welke scholen/afdelingen de inspectie het onderdeel ontwikkeling van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (of in oude termen “zorg en begeleiding”) onvoldoende heeft gescoord.

Naam school onvoldoende

………………………………..…………………

17

BIJLAGE 2

Het ontwikkelingsperspectief

Inhoud

1. informatieblok2. hoofdregels3. minimale inhoudseisen

1. Informatieblok

Voor welke leerlingen moeten scholen een ontwikkelingsperspectief opstellen?Scholen moeten verplicht een ontwikkelingsperspectief opstellen voor de volgende leerlingen:

leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs, leerlingen in het praktijkonderwijs, leerlingen in het speciaal basisonderwijs, leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het regulier basis- en voortgezet onderwijs.

Reguliere basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs hoeven geen ontwikkelingsperspectief op te stellen voor leerlingen die ondersteuning krijgen die valt onder het basisondersteuningsaanbod, zoals begeleiding bij dyslexie of kortdurende remedial teaching.De PO-Raad en VO-raad ontwikkelden brochures over het ontwikkelingsperspectief voor het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs:Download de brochure over het ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs (PDF, 1,3 MB).Download de brochure over het ontwikkelingsperspectief in het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs (PDF, 1,6 MB).Download de brochure over het ontwikkelingsperspectief in het voortgezet (speciaal) onderwijs (PDF, 527 KB).

Wanneer moeten leerlingen een ontwikkelingsperspectief hebben?Voor elke leerling in het (voortgezet) speciaal onderwijs moeten scholen een ontwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na inschrijving van de leerling.Voor elke leerling in het praktijkonderwijs en speciaal basisonderwijs moet het bevoegd gezag een ontwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na inschrijving van de leerling.Voor elke leerling in het regulier onderwijs die extra ondersteuning nodig heeft, moet het bevoegd gezag een ontwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na inschrijving van de leerling.Voor elke leerling die tijdelijk is geplaatst op een andere school of instelling, moet het bevoegd gezag het ontwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na definitieve plaatsing van de leerling.

Wat moet er in het ontwikkelingsperspectief staan?In het PO/SO en VO/VSO moet in het ontwikkelingsperspectief in elk geval de te verwachten uitstroombestemming en de onderbouwing daarvan staan. De onderbouwing bevat minimaal de factoren die het onderwijsproces belemmeren en bevorderen.In het ontwikkelingsperspectief van het regulier basis- en voortgezet onderwijs, speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs staat extra informatie ten opzichte van het (v)so-

18

ontwikkelingsperspectief, namelijk de afwijkingen van het reguliere onderwijsprogramma en de te bieden begeleiding en ondersteuning.De Inspectie van het Onderwijs ziet toe op het ontwikkelingsperspectief.Lees meer over toezicht en inspectie.

Wie stelt het ontwikkelingsperspectief vast en wie stelt het bij?Het bevoegd gezag stelt het ontwikkelingsperspectief vast, nadat het hierover op overeenstemming gericht overleg heeft gevoerd met de ouders.5 In het (voortgezet) speciaal onderwijs krijgt het bestuur hiervoor advies van de Commissie voor Begeleiding (voor cluster 3 en 4) of de Commissie voor Onderzoek (voor cluster 1 en 2). De school evalueert het ontwikkelingsperspectief jaarlijks met de ouders en stelt het zo nodig bij. Als ouders het niet met het perspectief eens zijn, kunnen zij terecht bij de geschillencommissie voor ouders.

Hoe werkt de registratie van het ontwikkelingsperspectief?De wetgeving regelt dat scholen in de leerlingenadministratie moeten registreren voor welke periode een leerling een ontwikkelingsperspectief heeft. De inhoud van het ontwikkelingsperspectief hoeft niet te worden geregistreerd. Ook regelt de wet welke leerlingen op een orthopedagogisch didactisch centrum zijn geplaatst. Verder gaan de epilepsiescholen en instellingen voor cluster 1 en 2 registreren welke leerlingen zij buiten hun eigen instelling begeleiden.Voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs geldt de registratieplicht niet; daar hebben immers alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief.

Doelen van het ontwikkelingsperspectief.Het ontwikkelingsperspectief vervangt het eerder verplichte handelingsplan als wettelijk voorgeschreven instrument. In de toelichting bij de wetgeving worden verschillende doelen van het ontwikkelingsperspectief genoemd, onder andere:het biedt de school handvatten om het onderwijs af te stemmen op de ondersteuningsbehoefte van de leerling;het maakt planmatig handelen mogelijk: jaarlijks wordt het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd en eventueel bijgesteld als de ontwikkeling van de leerling daartoe aanleiding geeft; het is een instrument voor de communicatie met ouders; met het ontwikkelingsperspectief kan verantwoording worden afgelegd over de bereikte resultaten. Dit kan bijdragen aan het verbeteren van de leerresultaten en het vergroten van de opbrengstgerichtheid van scholen;de planlast wordt door het invoeren van het ontwikkelingsperspectief verminderd. Scholen hoeven niet meer elk schooljaar een handelingsplan vast te stellen, maar zij hoeven slechts één keer een ontwikkelingsperspectief vast te stellen. Het hoeft alleen te worden bijgesteld als dat uit de jaarlijkse evaluatie blijkt.Een handelingsplan is dus niet meer verplicht, maar het staat scholen wel vrij om naast een ontwikkelingsperspectief een handelingsplan voor een leerling op te stellen.

Wanneer wordt het ontwikkelingsperspectief vastgesteld?Het ontwikkelingsperspectief wordt binnen zes weken na de inschrijving of na definitieve plaatsing van de leerling vastgesteld, maar pas nadat op overeenstemming gericht overleg met de ouders heeft plaatsgevonden.Het schoolbestuur stelt ook een opp vast als blijkt dat een leerling die al op school zit, extra ondersteuning nodig heeft. Ook in dat geval moet voor vaststelling van het opp met de ouders op overeenstemming gericht overleg zijn gevoerd.Voor het (v)so geldt nog een aantal aanvullende bepalingen. In het (v)so brengt de commissie voor de begeleiding (cluster 3 en 4) of de commissie van onderzoek (cluster 1 en 2) advies uit voor het opp wordt vastgesteld.5 Er is vanaf februari 2017 wetgeving die het bevoegd gezag (de school) verplicht over het handelingsdeel van het OPP instemming te verkrijgen van de ouders.

19

Verder wordt in het vso ook de leerling betrokken bij de vaststelling van het opp, als deze leerling meerderjarig en handelingsbekwaam is.

Inhoud van het ontwikkelingsperspectiefIn de onderwijswetten staan de verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief genoemd. Het gaat daarbij om globale eisen. Scholen kunnen zelf bepalen hoe ze het ontwikkelingsperspectief onderbouwen en welke instrumenten zij daarvoor gebruiken.De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief zijn:het uitstroomprofiel: de onderwijssoort of het vervolgonderwijs waarnaar de leerling naar verwachting zal uitstromen dan wel het soort arbeid of de vorm van dagbesteding waarnaar uitstroom van de leerling wordt verwacht;de onderbouwing van het uitstroomprofiel;de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. Dit zijn kindgebonden factoren en omgevingsfactoren die (mede) bepalen of een leerling een bepaalde uitstroombestemming kan bereiken, zoals bijvoorbeeld motivatie, of een stimulerende thuisomgeving;het handelingsdeel: een omschrijving van de individuele begeleiding die is afgestemd op de behoefte van de leerling. Het handelingsdeel is alleen verplicht in het regulier onderwijs en het speciaal basisonderwijs. In het (voortgezet) speciaal onderwijs maakt het handelingsdeel (nog) geen verplicht onderdeel uit van het opp.afwijking van het onderwijsprogramma. Het opp van leerlingen in het regulier basis- en voortgezet onderwijs vermeldt ook wanneer wordt afgeweken van één of meer onderdelen van het onderwijsprogramma. Dit geldt niet voor leerlingen in het speciaal basisonderwijs of in het (voortgezet) speciaal onderwijs.vervangende onderwijsdoelen: als de kerndoelen niet voor een leerling gehanteerd kunnen worden, wordt in het opp aangegeven welke vervangende onderwijsdoelen worden gehanteerd. Dit is alleen vastgelegd voor het basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs.De ondersteuning die onder de basisondersteuning valt, hoeft dus niet te worden beschreven in het ontwikkelingsperspectief.

Evaluatie ontwikkelingsperspectiefDe school evalueert ten minste één keer per schooljaar het ontwikkelingsperspectief samen met de ouders. Daarna kan het ontwikkelingsperspectief bijgesteld worden als dat nodig is. Ook over de bijstelling moet eerst met de ouders op overeenstemming gericht overleg worden gevoerd. In het vso wordt ook de leerling betrokken bij de evaluatie van het ontwikkelingsperspectief, als deze leerling meerderjarig en handelingsbekwaam is.Verder evalueren in het (v)so de commissie voor de begeleiding (cluster 3 en 4) of de commissie van onderzoek (cluster 1 en 2) ten minste één keer per jaar het ontwikkelingsperspectief, doen hiervan verslag aan het bevoegd gezag en adviseren over het bijstellen van het opp.

2. Hoofdregels

1. Als er extra ondersteuning wordt geboden dient een OPP te worden opgesteld.

Als SWV hebben we de basisondersteuning vastgesteld en als school heb je in je schoolondersteuningsprofiel beschreven wat je aan extra ondersteuning hebt te bieden.Formeel stelt het bevoegd gezag vast of een leerling extra ondersteuning behoeft en daarmee is dan ook automatisch de zorgplicht in werking getreden.Kortom het is leerling, leerkracht en school bepaald wanneer een school een OPP gaat opstellen. Er is dus geen mal die je er overheen kan leggen.

20

2. Als er op één of meerdere punten wordt afgeweken van het onderwijsprogramma stelt je een OPP op.

Volgens de memorie van toelichting bij de wetgeving passend onderwijs (W2647-K.2 pagina 94/95) is dit vooral ook om een realistisch perspectief aan ouders te schetsen, naast uiteraard dat een dergelijke afwijking goed onderbouwd moet zijn.

3. Onderdelen van het OPP

Met dank aan de Ambelt hierbij de verplichte onderdelen van een OPP

Integraal kindbeeldIn dit onderdeel geef je een schets van de leerling met de essentie van de plaatsing in het (V)SO/SBO/PrO en in het regulier onderwijs waarom een OPP nodig is

Bevorderende factorenBevorderende factoren voor het behalen van het ontwikkelingsperspectief en de reden waardoor ze bevorderend zijn: Belemmerende factorenBelemmerende factoren voor het behalen van het ontwikkelingsperspectief en de reden waardoor ze belemmerend zijn: OnderwijsbehoeftenGezien hiervoor genoemde factoren is sprake van de volgende specifieke onderwijsbehoeften: - deze benoemen en wat dit van de leerkracht(en) vraagt/vragen. Evaluatie & analyse Evaluatie & analyse van de bevorderende factoren: Evaluatie & analyse van de belemmerende factoren: Evaluatie & analyse van de onderwijsbehoeften en leerkracht handelen: Bijstellingen die van belang zijn voor het behalen van het ontwikkelingsperspectief:Bevorderende factoren: Belemmerende factoren: Onderwijsbehoeften: 

Factoren waar de aankomende periode met prioriteit aandacht voor moet zijn en eventuele extra inzet/begeleiding voor nodig is:

21

UITSTROOMPROFIEL (vanaf groep 6 in het primair onderwijs)

Vervolgonderwijs of diplomering of (beschermde) arbeid UITSTROOMBESTEMMINGVerwijder wat niet van toepassing is; meerdere opties mogelijk.

Arbeidsmarktgericht VMBO BB VMBO KB VMBO TL Havo VWO Overig

 Onderbouwing van dit profiel:

UITSTROOMNIVEAU (indien van toepassing)

Zie citogegevens of andere toetsen Toelichting op deze gegevens ONDERWIJSAANBOD

Er is sprake van vermindering van onderwijstijd: Reden: Er is sprake van een aangepast onderwijsprogramma:

Reden: HANDELINGSDEEL

Benoemen van de te bereiken doelen,De inzet van extra ondersteuningHet handelen van de leerkracht(en)De periode waarop het handelingsdeel van toepassing isen de wijze waarop gecheckt wordt

22